ვიკიწიგნები http://ka.wikibooks.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98 MediaWiki 1.10alpha first-letter მედია სპეციალური განხილვა მომხმარებელი მომხმარებელი განხილვა ვიკიწიგნები ვიკიწიგნები განხილვა სურათი სურათი განხილვა მედიავიკი მედიავიკი განხილვა თარგი თარგი განხილვა დახმარება დახმარება განხილვა კატეგორია კატეგორია განხილვა თარო თარო განხილვა 1 edit=sysop:move=sysop 6244 2007-01-19T20:14:32Z Trulala 17 <!--#### წარდგენა ####--> {{თარგი:ქუდი}} <!--#### წიგნის თაროები ####--> <h2 style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: სათაური}}" align="center">თაროები</h2> <div style="margin-bottom:8px; {{სტილი: მთავარი გვერდი: Box}}" align="center"> {{წიგნების თაროები}} |} </div> <!--#### მარჯვენა სვეტი ####--> <div style="width: 37%; float: right;"> <!--#### რითი შეგვიძლია ვიამაყოთ ####--> <h2 style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: სათაური}} margin-top:0;">რითი შეგვიძლია ვიამაყოთ</h2> <div style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: Box}}"> {{საამაყო წიგნები}} </div> <!--#### დასრულებული წიგნები ####--> <h2 style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: სათაური}}">დასრულებული წიგნები</h2> <div style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: Box}}"> {{დასრულებული წიგნები}} <div align="right" style="font-size:xx-small">[[თარგი:დასრულებული წიგნები|განახლება]]</div> </div> <!--#### ახალი წიგნები ####--> <h2 style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: სათაური}}">ახალი წიგნები</h2> <div style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: Box}}"> {{ახალი წიგნები}} <div align="right" style="font-size:xx-small">[[თარგი:ახალი წიგნები|განახლება]]</div> </div> <!--#### მარცხენა სვეტი ####--> </div> <div style="width: 62%;"> <!--#### თვის წიგნი ####--> <h2 style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: სათაური}} margin-top:0;">თვის წიგნი</h2> <div style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: Box}} padding-bottom: .2em;"> {{სანიმუშო წიგნი}} <div align="right" style="font-size:xx-small">[[ვიკიწიგნები:სანიმუშო წიგნები|კანდიდატები]]</div> </div> <!--#### თვის ერთობლივი სამუშაო ####--> <h2 style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: სათაური}}">თვის ერთობლივი სამუშაო</h2> <div style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: Box}}"> {{თვის ერთობლივი სამუშაო}} </div> </div> <div style="clear: both; padding-bottom: 0.4em;" /> <!--#### Box "დობილი პროექტები" ####--> <h2 style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: სათაური}} text-align: center;">დობილი პროექტები</h2> <div style="{{სტილი: მთავარი გვერდი: Box}} padding-bottom: 0.2em; padding-right: 0em; height: 10em;"> {{დობილი პროექტები}} </div> </div>__NOTOC__ __NOEDITSECTION__ [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] [[aa:]] [[af:]] [[als:]] [[ar:]] [[de:]] [[en:]] [[as:]] [[ast:]] <!-- missing WikiMedia 1.3 support --> [[ay:]] [[az:]] [[be:]] [[bg:]] [[bn:]] [[bo:]] [[bs:]] [[cs:]] [[co:]] [[cs:]] [[cy:]] [[da:]] [[el:]] [[eo:]] [[es:]] [[et:]] [[eu:]] [[fa:]] [[fi:]] [[fr:]] [[fy:]] [[ga:]] [[gl:]] [[gn:]] [[gu:]] [[he:]] [[hi:]] [[hr:]] [[hy:]] [[ia:]] [[id:]] [[is:]] [[it:]] [[ja:]] [[kk:]] [[km:]] [[kn:]] [[ko:]] [[ks:]] [[ku:]] [[ky:]] [[la:]] [[ln:]] <!-- missing WikiMedia 1.3 support --> [[lo:]] [[lt:]] [[lv:]] [[hu:]] [[mi:]] [[mk:]] [[ml:]] [[mn:]] [[mr:]] [[ms:]] [[mt:]] <!-- missing WikiMedia 1.3 support --> [[my:]] [[na:]] [[nah:]] [[nds:]] [[ne:]] [[nl:]] [[no:]] [[oc:]] [[om:]] [[pa:]] [[pl:]] [[ps:]] [[pt:]] [[qu:]] [[ro:]] [[ru:]] [[sa:]] [[si:]] [[sk:]] [[sl:]] [[sq:]] [[sr:]] [[sv:]] [[sw:]] [[ta:]] [[te:]] [[tg:]] [[th:]] [[tk:]] [[tl:]] [[tr:]] [[tt:]] [[ug:]] [[uk:]] [[ur:]] [[uz:]] [[vi:]] [[vo:]] [[xh:]] [[yo:]] [[za:]] [[zh:]] [[zu:]] 1445 4668 2007-01-10T07:18:43Z Trulala 17 [[დახმარება:Contents]] გადატანილია [[დახმარება:შინაარსი]]ზე {{process header | title = დახმარების შინაარსი }} [[Wikibooks:შესახებ|ვიკიწიგნები]] არის თავისუფალი სასწავლო ლიტერატურის ნაკრები, რომელიც იწერება ამ გვერდის მკითხველების მიერ. ვიკიწიგნების სახელმძღვანელოები ექვემდებარება [[w:GNU Free Documentation License|GNU Free Documentation License]] ამრიგად ყველას შეუძლია წიგნის ასლის გაკეთება, ჩასწორება და გამოყენება. თქვენს შეგიძლიათ ამ გვერდზე შექმნათ ახალი წიგნი ან დაამუშავოთ უკვე არსებული. <!-- BEGIN შინაარსი BOX --> <center> <div style="width: 85%; border: solid 1px SlateBlue; background-color: lavender; padding: 1em; text-align: left; font-size: 120%;"> [[Image:Nuvola_apps_kmessedwords.png|23px]] '''[[დახმარება:შესავალი|შესავალი]]''' <small>''აქედან დაიწყე''</small> [[Image:Nuvola devices mouse.png|23px]] '''[[დახმარება:შინაარსი/ვიკიწიგნების მიმოხილვა|ვიკიწიგნების მიმოხილვა]] [[Image:Nuvola apps ksig.png|23px]] '''[[დახმარება:შინაარსი/ვიკიწიგნების რედაქტირება|ვიკიწიგნების რედაქტირება]]''' [[Image:Nuvola filesystems camera.png|23px]] '''[[დახმარება:შინაარსი/გამოსახულებები და მედია|გამოსახულებები და მედია]]''' [[Image:Nuvola apps agent.png|23px]] '''[[Wikibooks:პოლიტიკა და წესები|პოლიტიკა და წესები]]''' [[Image:Nuvola_apps_kmplot.png|23px]] '''[[დახმარება:შინაარსი/ცვლილებების ნახვა|ცვლილებების ნახვა]]''' [[Image:Noia 64 apps help index.png|23px]] '''[[დახმარება:ხშირი შეკითხვები|ხშირი კითხვები]]''' [[Image:wikibooks-logo.svg|23px]] '''[[დახმარება:როგორ დავიწყო წიგნი|როგორ დავიწყო წიგნი]]''' [[Image:Noia 64 apps help index.png||23px]] '''[[დახმარება:ვიკიწიგნების სლენგის ლექსიკონი|ვიკიწიგნების სლენგის ლექსიკონი]]''' [[Image:Nuvola_apps_keditbookmarks.png|23px]] '''[[დახმარება:შინაარსი/ანგარიშის პარამეტრები|ანგარიშის პარამეტრები]]''' [[Image:Nuvola apps kcontrol.png|23px]] '''[[დახმარება:შინაარსი/ტექნიკური ინფორმაცია|ტექნიკური ინფორმაცია]]''' [[Image:Wikibooks-logo.svg|23px]] '''[[დახმარება:უტილიტები|მეტი დახმარება გჭირდებათ?]]''' </div> </center> <!-- END შინაარსი BOX --> [[vi:Trợ giúp:Mục lục]] __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ [[კატეგორია:დახმარება]] [[da:Wikibooks:Hjælp]] [[de:Wikibooks:Hilfe]] [[en:Help:Wikibooks]] [[lt:Help:Contents]] [[pl:Wikibooks:Pomoc]] 1536 6149 2007-01-18T20:42:40Z Trulala 17 <div style="position: relative; width: {{{width}}}; height: {{{height}}}; overflow: hidden"><!-- --><div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3">[[{{{link}}}|&nbsp;&nbsp;&nbsp;]]</div><!-- --><div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2">[[Image:{{{image}}}|{{{width}}}|{{{link}}}]]</div></div><noinclude> This template attempts to superimpose an invisible link on an image. It doesn't work in text-only browsers, and in screen readers for the disabled, and possibly other situations. The technique of using [[w:CSS|CSS]] to change page content also completely breaks an article's [[w:web accessibility|web accessibility]] by contravening a [[w:WAI|WAI]] priority-one checkpoint.[http://www.w3.org/TR/WAI-WEBCONTENT/#tech-order-style-sheets] [[კატეგორია:დამხმარე თარგები]] </noinclude> 1537 4059 2006-12-23T13:07:45Z Trulala 17 [[სურათი:{{{1|0}}}von10.png|{{{1|}}}0% fertig]] 1717 5832 2007-01-17T21:22:17Z Trulala 17 [[კატეგორია:კომპიუტერები]] [[ru:Категория:Операционные системы]] 1718 3200 2006-09-23T03:37:48Z Trulala 17 [[კატეგორია:საერთო]] 1719 3201 2006-09-23T03:38:34Z Trulala 17 ეს ძირეული კატეგორიაა და აქ არის მოთავსებული ვიკიწიგნების ყველა წიგნი 1720 3202 2006-09-23T03:39:38Z Trulala 17 [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 1721 6138 2007-01-18T20:31:31Z Trulala 17 /* დაცვა */ დავიწყეთ (ლინუქსებიდან ვიტყვი მხოლოდ რედჰატ/ფედორას და დანარჩენებზე ძალიან ცოტა იქნება განსხვავება) ფედორას დავწერ ბოლოს, იმიტომ რომ ყველაზე ადვილია. დანარჩენებს რაც შეეხებათ. ვქაჩავთ ბოლო ჩვენთვის სასურვენ აპაჩის httpd.apache.org მე თვალი გადავავლე დანარჩენებს, და ყველაზე მეტად აპაჩის მერე მომეწონა thttpd ( http://www.acme.com/software/thttpd/ ) (ამას პჰპ ს მხარდაჭერაც აქვს, პატარაა, ჩქარია და ა.შ. განვიხილოთ აპაჩი. თუ უკვე დაყენებულია და ა.შ., მაშინ ხელს არ ვახლებთ (ან ვაყენებთ უფრო ახალს(თუ არის)) ==Apache-ს დაყენება== მოკლედ ვიწერთ ბოლო აპაჩის საწყის კოდს. http://httpd.apache.org/download.cgi დან. ჩვენდა საბედნიეროდ, საქართველოში Mysoft LTD - მ დაჰოსტა მირორი, რომელზეც არის mysql, php , apache სორსები. დავქაჩავთ apache-2.2.0.tar.bz2 ს (ამ ტექსტის დაწერისათვის ბოლო ვერსიას) დავქაჩავთ mysql ის ბოლო ვერსიას 5.0.16 დავქაჩავთ აგრეთვე php ს მაგრამ რეკომენდირებულია hardened-php პროექტის PHP, რომელიც შეიცავს დაცვისათვის საჭირო პატჩებს და ასწორებს ზოგიერთ შეცდომას PHP s ბოლო დისტრიბუტივში. http://www.hardened-php.net/files/hardenin...1-0.4.8.tar.bz2 წავედით mkdir /tmp/build cp hardening-* mysql* httpd* /tmp/build cd /tmp/build tar jxvf apache-2.2.0.tar.bz2 cd apache-2.2.0 mkdir build cd build ../configure \ --prefix=/etc/httpd \ --exec-prefix=/usr \ --bindir=/usr/bin \ --sbindir=/usr/sbin \ --mandir=/usr/share/man \ --libdir=/usr/lib \ --sysconfdir=/etc/httpd/conf \ --includedir=/usr/include/httpd \ --libexecdir=/usr/lib/httpd/modules \ --datadir=/var/www/html \ --with-installbuilddir=/usr/lib/httpd/build \ --with-mpm=worker \ --enable-suexec --with-suexec \ --with-suexec-caller=apache \ --with-suexec-docroot=/var/www/html \ --with-suexec-logfile=/var/log/httpd/suexec.log \ --with-suexec-bin=/usr/sbin//suexec \ --with-suexec-uidmin=500 --with-suexec-gidmin=100 \ --with-pcre \ --enable-mods-shared=all \ --enable-ssl --with-ssl --enable-distcache \ --enable-proxy \ --enable-cache --enable-mem-cache \ --enable-file-cache --enable-disk-cache \ --enable-ldap --enable-authnz-ldap \ --enable-cgid \ --enable-authn-anon --enable-authn-alias make make install ასეთი ფაილების განლაგება და ა.შ. ეთანხმება FHS ფაილური სისტემის სტანდარტს. ==MySQL-ის დაყენება== შემდეგ მოდის MySQL ის ჯერი cd ../.. tar zxvvf mysql-5.0.16.tar.bz2 cd mysql-5.0.16 ./configure \ --with-readline \ --with-vio \ --with-openssl \ --without-debug \ --enable-shared \ --with-bench \ --localstatedir=/var/lib/mysql \ --with-unix-socket-path=/var/lib/mysql/mysql.sock \ --with-mysqld-user="mysql" \ --with-extra-charsets=all \ --with-innodb \ --with-isam \ --with-berkeley-db \ --enable-local-infile \ --enable-large-files=yes --enable-largefile=yes \ --enable-thread-safe-client \ --disable-dependency-tracking \ --with-named-thread-libs="-lpthread" make make install ==PHPს დაყენება== ახლა PHPს ჯერი დადგა cd .. tar jxvvf hardening-patch-5.1.1-0.4.8.tar.bz2 cd hardening-patch-5.1.1-0.4.8 ./configure \ --cache-file=../config.cache \ --with-libdir=/usr/lib \ --with-config-file-path=/etc \ --with-config-file-scan-dir=/etc/php.d \ --disable-debug \ --with-pic \ --disable-rpath \ --with-bz2 \ --with-curl \ --with-exec-dir=/usr/bin \ --with-freetype-dir=/usr \ --with-png-dir=/usr \ --enable-gd-native-ttf \ --without-gdbm \ --with-gettext \ --with-gmp \ --with-iconv \ --with-jpeg-dir=/usr \ --with-openssl \ --with-png \ --with-pspell \ --with-expat-dir=/usr \ --with-pcre-regex=/usr \ --with-zlib \ --with-layout=GNU \ --enable-exif \ --enable-ftp \ --enable-magic-quotes \ --enable-sockets \ --enable-sysvsem --enable-sysvshm --enable-sysvmsg \ --enable-track-vars \ --enable-trans-sid \ --enable-yp \ --enable-wddx \ --with-pear=/usr/share/pear \ --with-kerberos \ --enable-ucd-snmp-hack \ --enable-memory-limit \ --enable-shmop \ --enable-calendar \ --enable-dbx \ --enable-dio \ --with-mime-magic=/etc/httpd/conf/magic \ --without-sqlite \ --with-libxml-dir=/usr \ --with-xml \ make make install ესაა და ეს. ==apt-based სისტემებში დაყენება== რაც შეეხება apt-based სისტემებს, (ჩემთან ფედორაც ეგეთია) apt-get install httpd php mysql php-mysql აქ ბევრი რამ გამომრჩა და იმედია ჩავამატებ. ==დებიანი და უბუნტუ== რაც შეეხება დებიანს და უბუნტუს: სისტემას რომ დააყენებთ მერე: (აქ დავწერ აპაჩე2-ზე, თუ 1.3 გინდათ, მაშინ apache2 -ის ნაცვლად ყველგან დაწერთ apache1.3) 1. აპაჩეს დაყენება: apt-get install apache2 2. პჰპ-ს დაყენება: apt-get install libapache2-mod-php4 3. mysql-ის დაყენება: apt-get install mysql-server da kidev apt-get install php4-mysql ==დაცვა== რაც შეეხება დაცვას. http://www.modsecurity.org/download/index.html ვქაჩავთ, ვაყენებთ ასე apxs -cia mod_security.c და ვარესტარტებთ აპაჩის apachectl restart თუ გვინდა რომ აპაჩიმ სხვა რამ დაწეროს თავისი ვერსიის მაგივრად. ვამატებთ /etc/httpd/conf.d/mod_security.conf ში ასეთ რამეს SecServerSignature "Microsoft-IIS/5.0" და ვარესტარტებთ apache ს ფედორაში apt-get install mod_security {{კომპიუტერი}} [[კატეგორია:სერვერები]] 1723 3207 2006-09-23T03:48:35Z Trulala 17 [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 1724 6141 2007-01-18T20:34:26Z Trulala 17 cd /tmp/build http://www.squid-cache.org/Versions/v2/2.5...TABLE12.tar.bz2 tar jxvvf squid-2.5.STABLE12.tar.bz2 cd squid-2.5.STABLE12 ./configure \ --exec_prefix=/usr \ --bindir=/usr/sbin \ --libexecdir=/usr/lib/squid \ --localstatedir=/var \ --sysconfdir=/etc/squid \ --enable-poll \ --enable-snmp \ --enable-removal-policies="heap,lru" \ --enable-storeio="aufs,coss,diskd,null,ufs" \ --enable-ssl \ --with-openssl=/usr/kerberos \ --enable-delay-pools \ --enable-linux-netfilter \ (linux ze) --with-pthreads \ --enable-ntlm-auth-helpers="SMB,winbind" \ --enable-external-acl-helpers="ip_user,ldap_group,unix_group,wbinfo_group,winbind_group" \ --enable-auth="basic,ntlm" \ --with-winbind-auth-challenge \ --enable-useragent-log \ --enable-referer-log \ --disable-dependency-tracking \ --enable-cachemgr-hostname=localhost \ --disable-ident-lookups \ --enable-truncate \ --enable-underscores \ --datadir=/usr/share \ --enable-basic-auth-helpers="LDAP,MSNT,NCSA,PAM,SMB,YP,getpwnam,multi-domain-NTLM,SASL,winbind" \ make make install squid -f /etc/squid/squid.conf -z ეგაა და ეგ თუ დამატებითი (კარგი) კონტროლი გვჭირდება, ვქაჩავთ SquidGuard ვქაჩავთ cd /tmp/build wget -c http://freshmeat.net/redir/squidguard/9946...rd-1.2.0.tar.gz tar zxvf squidGuard-1.2.0.tar.gz cd squidGuard-1.2.0 ./configure \ --with-sg-config="/etc/squid/squidguard.conf" \ --with-sg-logdir="/var/log/squidguard" \ --with-sg-dbhome="/var/log/squidguard" LIBS="-ldb -lpthread" make make install შემდეგ აშკარად მწარედ დაგვჭირდება squidguardის blacklistები რომლებიც უკაცრავად, მარა მხოლოდ ფედორასთვის მაქვს sad.gif http://dag.wieers.com/packages/squidguard-blacklists/ აქედან დავქაჩავთ და ვაყენებთ შემდეგნაირად rpm -Uvh __squidguard__rpm__name ვააქტიურებთ ბლექლისტებს cp -f /etc/squid/squidguard-blacklists.conf /etc/squid/squidguard.conf შევიტანთ უკანასკნელ ფაილში(squidguard.conf) ჩვენთვის სასურველ ცვლილებებს და საბოლოოდ , ვააქტიურებთ თვითონ squidguard -ს ამისათვის /etc/squid/squid.conf ის ბოლოში მივაწერთ ამას redirect_program /usr/bin/squidguard -c /etc/squid/squidguard.conf და დავარესტარტებთ squid-ს {{კომპიუტერი}} [[კატეგორია:სერვერები]] 1725 6144 2007-01-18T20:36:25Z Trulala 17 cd /tmp/build wget -c ftp://ftp.isc.org/isc/bind9/9.3.1/bind-9.3.1.tar.gz tar zxvf bind-9.3.1.tar.gz cd bind-9.3.1 ./configure --with-libtool --localstatedir=/var \ --enable-threads \ --enable-ipv6 \ --with-pic \ --with-openssl=/usr make make install {{კომპიუტერი}} [[კატეგორია:სერვერები]] 1726 6142 2007-01-18T20:34:36Z Trulala 17 საფოსტო სერვერად ვიღებთ (ჩემი აზრით) ყველაზე უსაფრთხო და ადვილად.. გაფართოებად (extendable) MTA Postfix ს ამ ტექსტის დაწერის მომენტში ბოლო ვერსიაა 2.2.7 ვქაჩავთ სორს კოდს cd /tmp/build wget -c ftp://ftp.ulak.net.tr/pub/postfix/officia...ix-2.2.7.tar.gz გავშლით კოდს tar zxvf ppostfix-2.2.7 cd postfix-2.2.7 CCARGS = \ -DHAS_LDAP \ (თუ გვინდა LDAP პროტოკოლის მხარდაჭერა) -DHAS_PCRE -I/usr/include/pcre \ (-I საჭიროა მხოლოდ მაშინ, თუ გვაქვს pcre 3.4 ან ზემოთ) -DHAS_MYSQL -I/usr/include/mysql \ (გასაგებია მემგონი) -DUSE_SASL_AUTH \ (SASL აუთენტიკაციის მხარდაჭერის ჩასართავად) -DUSE_TLS `pkg-config --cflags openssl` \ (SSL/TLS Secured Sockets Layer მონაცემთა დაშიფრული გადაცემის მხარდაჭერის ჩასართავად) AUXLIBS = \ -L/usr/lib -lldap -llber \ -lpcre \ -L/usr/lib/mysql -lmysqlclient -lm \ -L/usr/lib/sasl2 -lsasl2 \ `pkg-config --libs openssl` იმედია მივხვდით რომ ფრჩხილებში რაც წერია იმას არ ვკრეფთ export CCARGS AUXLIBS make -f Makefile.init makefiles make DEBUG="" OPT="-O2 -march=i686 -mtune=i686" sh postfix-install -non-interactive \ install_root=/usr \ config_directory=/etc/postfix \ daemon_directory=/usr/libexec/postfix \ command_directory=/usr/sbin \ queue_directory=/var/spool/postfix \ sendmail_path=/usr/sbin/sendmail.postfix \ newaliases_path=/usr/bin/newaliases.postfix \ mailq_path=/usr/bin/mailq.postfix \ mail_owner=postfix \ setgid_group=postfix \ manpage_directory=/usr/share/man \ sample_directory=/usr/share/doc/postfix-2.2.7/samples \ readme_directory=/usr/share/doc/postfix-2.2.7/readme {{კომპიუტერი}} [[კატეგორია:სერვერები]] 1788 5847 2007-01-17T21:39:39Z Trulala 17 border:0;border-top:1px solid #dfdfdf;background-color:#CBD7F9;font-size:1.1em;font-weight:700;margin:8px 0 0;padding:0.2em 1em;-moz-border-radius:30px; -moz-border-radius-bottomleft:0; -moz-border-radius-bottomright:0;<noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 1789 4351 2007-01-03T09:10:00Z 62.168.187.99 მცირე გრამ. ვიკიწიგნები არის სახელმძღვანელოებისა და სასწავლო მასალების თავისუფალი ბიბლიოთეკა. ეს წიგნები მონაწილეების მიერ იწერება. თქვენც შეგიძლიათ გახდეთ ავტორი. დაიწყეთ ახალი წიგნის წერა ან დაამუშავეთ უკვე არსებული წიგნები. ქართული ვიკიწიგნი ახალი პროექტია და მას მხარდაჭერა, დახმარება და დიდი შრომა სჭირდება. დავეხმაროთ ერთმანეთს ამ პროექტით. <div class="portale" align="center"> [[Wikibooks:ყველა წიგნის თარო|'''წიგნების თაროები''']]&nbsp;&middot; [[სპეციალური:Allpages|'''ანბანური საძიებელი''']]&nbsp;&middot; [[სპეციალური:Newpages|'''ახალი გვერდები''']]&nbsp;&middot; [[Wikibooks:ჩაიხანა|'''ჩაიხანა''']] </div> 1797 5044 2007-01-10T23:10:11Z Trulala 17 <div style="text-align:center;font-size:1,7em;font-weight:bold;">[[Image:Portal.svg|36px|<nowiki></nowiki>]] კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება!</div> {| cellspacing="3" width="100%" |width="100%" colspan="2"| {| |style="padding-right: 1em;"| [[Wikibooks:შესახებ|Wikibooks]] სჭირდები. ერთად შეგვიძლია ვიკისახელმძღვანელოების ბიბლიოთეკა შევქმნათ. შეგიძლიათ დაეხმაროთ ვიკიწიგნებს [[დახმარება:რედაქტირება|რედაქტირებით]], [[დახმარება:ახალი გვერდის შექმნა|გვერდების შექმნით]] ან თუნდაც [[დახმარება:წიგნის შექმნა|ახალი წიგნის შექმნით]]. ექსპერიმენტებისთვის გამოიყენეთ [[Wikibooks:სავარჯიშო|სავარჯიშო]]. თუ [[სპეციალური:Userlogin|დარეგისტრირდებით]], შეგეძლებათ ნახოთ თქვენი ცვლილებები [[Wikipedia:რისთვის დავრეგისტრირდე?|და სხვა]]. კითხვის დასასმელად ან დისკუსიისთვის იხილეთ [[Wikibooks:ჩაიხანა|ჩაიხანა]]. |} |- |width="50%" valign="top" style="background-color: #EDF6FF; border: 1px solid gray; padding-left:1em;"| ==რისი გაკეთება შეგიძლიათ== [[Image:Evolution-tasks.png|right|64px|<nowiki></nowiki>]] {{ამოცანები}} <!-- do not leave a blank line here --> |width="50%" valign="top" style="background:honeydew; border: 1px solid gray; padding-left:1em;"| ==თვის ერთობლივი სამუშაო== {{Wikibooks:თვის ერთობლივი სამუშაო/{{CURRENTMONTHNAME}}_{{CURRENTYEAR}}}} <br style="clear:both;" /> |} {|width="100%" cellspacing="0" cellpadding="0" |width="50%" valign="top"| <!----------------------------------------------------------> {{დაიწყე კადრი|მწვანე}} <p>'''საერთო ცნებები'''</p> * [[Wikibooks:ვიკი|რა არის ვიკი]] * [[w:ვიკიპედია:ფონდი ვიკიმედია|ფონდი ვიკიმედია]] * [[w:ვიკიპედია::ვიკიმედიის პროექტები|ვიკიმედიის პროექტები]] {{დაასრულე კადრი}} <!----------------------------------------------------------> {{დაიწყე კადრი|მწვანე}} <p>'''რჩევები და მითითებები'''</p> * [[w:ვიკიპედია:საავტორო უფლებები|საავტორო უფლებები]] * [[w:ვიკიპედია:ნეიტრალური თვალსაზრისი|ნეიტრალური თვალსაზრისი]] * [[w:ვიკიპედია:სტილის სახელმძღვანელო|სტილის სახელმძღვანელო]] * [[w:ვიკიპედია:ვიკიწიგნების ეტიკეტი|ვიკიწიგნების ეტიკეტი]] * [[Wikibooks:ლიტერატურის მითითება|ლიტერატურის მითითება]] * [[Wikibooks:სანიმუშო სტატიები|სანიმუშო სტატიები]] * [[w:ვიკიპედია:ვანდალიზმი|ვანდალიზმი]] * [[Wikibooks:რა ვაკეთოთ|რა ვაკეთოთ]] * [[სპეციალური:ახალი სტატიები|ახალი სტატიები]] * [[სპეციალური:უკანასკნელი ცვლილებები|უკანასკნელი ცვლილებები]] * [[სპეციალური:სასურველი სტატიები|სასურველი სტატიები]] * [[სპეციალური:სათარგმნელი გვერდები|სათარგმნელი გვერდები]] * [[სპეციალური:Shortpages|შესავსები სტატიები]] * [[Wikibooks:რჩეული სტატიები|რჩეული სტატიები]] * [[სპეციალური:წასაშლელი სტატიები|წასაშლელი სტატიები]] * [[Wikibooks:სათანამშრომლო თემა|სათანამშრომლო თემა]] * [[Wikibooks:საიტის სტატისტიკა|საიტის სტატისტიკა]] {{დაასრულე კადრი}} <!----------------------------------------------------------> |&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; |width="50%" valign="top"| <!----------------------------------------------------------> {{დაიწყე კადრი|ცისფერი}} <p>'''პროექტის მონაწილენი'''</p> * [[Wikibooks:ადმინისტრატორები|ადმინისტრატორები]] * [[Wikibooks:ვიკიწიგნელები|ვიკიწიგნელები]] * [[Wikibooks:ბიუროკრატები|ბიუროკრატები]] * [[Wikibooks:ბოტები|რობოტები]] {{დაასრულე კადრი}} <!----------------------------------------------------------> {{დაიწყე კადრი|ცისფერი}} <p>'''ვიკი-საზოგადოება'''</p> * [[Wikibooks:ახალი ამბები|ახალი ამბები]] * [[Wikibooks:ვიკიწიგნების განხილვა|ვიკიწიგნების განხილვა]] * [[Wikibooks:განხილვა ელ. ფოსტით|განხილვა ელ. ფოსტით]] * [[Wikibooks:ვიკიწიგნების საელჩო|ვიკიწიგნების საელჩო]] * [[Wikibooks:ჩაიხანა|ჩაიხანა]] * [[Wikibooks:ვიკიწიგნების მეგობრები|ვიკიწიგნების მეგობრები]] * [[Wikibooks:შემოწირულობები|შემოწირულობები]] * [[Wikibooks:ვიკიწიგნების ჩეთი|ვიკიწიგნების ჩეთი]] * [[Wikibooks:ვიკიწიგნების რეკლამირება|ვიკიწიგნების რეკლამირება]] * [[Wikibooks:საზოგადოების გადაწყვეტილებები|საზოგადოების გადაწყვეტილებები]] * [[Wikibooks:მონაცემთა ბაზის გადმოტვირთვა|მონაცემთა ბაზის გადმოტვირთვა]] * [[Wikibooks:ავტომატური თარგმანის პროექტი|ავტომატური თარგმანის პროექტი]] * [[Wikibooks:კონტაქტები|კონტაქტები]] * [[Wikibooks:საინტერესო ფაქტები|საინტერესო ფაქტები]] * [[Wikibooks:ვიკიწიგნების ისტორია|ვიკიწიგნების ისტორია]] {{დაასრულე კადრი}} |} [[da:Wikibooks:Forside]] [[de:Wikibooks:Portal]] [[he:ויקיספר:שער הקהילה]] [[it:Wikibooks:Portale Comunità]] [[nl:Gebruikersportaal]] [[pl:Wikibooks:Portal wikipedystów]] [[simple:Wikibooks:Community Portal]] [[sv:Wikibooks:Portalen]] 1798 6131 2007-01-18T20:23:49Z Trulala 17 {| style="border-spacing:8px;margin:0px -8px" |style="width: 76%; border:1px solid #ccc7b7; background-color:#fffcf0; vertical-align:top"| {| width="100%" cellpadding="2" cellspacing="5" style="vertical-align:top; background-color:#fffcf0" ! style="background-color:#fffcf0; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size:110%; border:1px solid #fffcf0; text-align:left; padding-left: 0.4em" | <span style="font-size:14px">კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ჩაიხანაში!</span> ---- |- |[[სურათი:Teaglas1.jpg|right|90px]] '''ჩაიხანა''' გამოიყენება სასაუბროდ: ვიკიპედიის ნებისმიერი პრობლემის განსახილველად, წინადადებებისა და შემოთავაზებისათვის, განცხადებების გასაკეთებლად, შეკითხვების დასასმელად და პასუხების გასაცემად (რა თქმა უნდა, ყავის დალევაც შეიძლება). ჩაიხანა მოხერხებულია იმ საკითხების განსახილველად, რომლებიც მთელ საზოგადოებას ეხება. ამგვარად არ დაგვჭირდება დებატებისათვის მომხმარებელთა განხილვის გვერდებისათვის მიმართვა.<br> <br> ჩაიხანა განხილვის თემების მიხედვით დაყოფილია რამდენიმე "კუთხედ". სანამ ახალ თემას გახსნიდეთ, გთხოვთ გადახედოთ გვერდით მოყვანილ განყოფილებებს, შეამოწმეთ თუ თქვენთვის საინტერესო თემა უკვე განხილულია და, შესაბამისად, თქვენი მოსაზრება იმავე გვერდზე დაამატეთ. ძირითად გვერდზე ახალი თემის დასამატებლად [{{SERVER}}{{localurl:wikiquote:ჩაიხანა|action=edit&section=new}} აქ დააწკაპუნეთ]. არ დაგავიწყდეთ ხელის მოწერა (გამოიყენეთ <nowiki>~~~~</nowiki>). |- |} |} <noinclude>[[კატეგორია:საზოგადოების გვერდის თარგები]]</noinclude> 1799 3521 2006-12-19T12:49:45Z Trulala 17 1800 3523 2006-12-19T12:58:12Z Trulala 17 New page: <div name="Deletion notice" class="boilerplate metadata" id="delete" style="background-color: #feffc0; text-allign: center; margin: 0 1em; padding: 0 10px; border: 1px solid #dee090;"> {|... <div name="Deletion notice" class="boilerplate metadata" id="delete" style="background-color: #feffc0; text-allign: center; margin: 0 1em; padding: 0 10px; border: 1px solid #dee090;"> {| |[[Image:User-trash-full.svg|80px]] | |<big>'''ეს სტატია შეფასებულია, როგორც [[ვიკიპედია:წასაშლელი გვერდები|წასაშლელი]].'''</big><br> თუ წინააღმდეგი ხართ, გთხოვთ განმარტოთ მიზეზი [[{{NAMESPACE}} განხილვა:{{PAGENAME}}|სტატიის განხილვის გვერდზე]].<br> <small>'''''[[ვიკიპედია:ადმინისტრატორები|ადმინისტრატორების]]''' საყურადღებოდ: სტატიის წაშლამდე შეამოწმეთ [[სპეციალური:Whatlinkshere/{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|თუ არსებობს ბმულები ამ გვერდზე]] და [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=history}} გვერდის ისტორია].''</small> |} </div> [[კატეგორია:წასაშლელი გვერდები]] 1801 6145 2007-01-18T20:37:54Z Trulala 17 <br> <div class="plainlinks"; style="text-align: center;"> {| class="boilerplate მეტამონაცემები" id="stub" style="font-size:small; padding: 3px; background: #f7f8ff; border: 1px solid gray; margin: 0 1em 0 1em" |- |[[Image:WikiLettreMini.png]] |'' ეს წიგნი დასამუშავებელი და დასასრულებელია. თქვენ შეგიძლიათ დაეხმაროთ ვიკიწიგნებს და [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} შეავსოთ იგი].'' |}</div> [[კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდები]] 1803 6430 2007-01-25T05:28:48Z Gnome 28 /* კომპიუტერული გრაფიკა */ {| cellspacing="6px" | width="70%" style="border: 1px solid #6688AA; background-color:#f7f7f7; padding:0.5em;" valign="top"| <div style="text-align:left">[[სურათი:Computer-blue.svg|110px|left]]</div> <div style="font-size:14pt;color:red;text-align:center">'''კომპიუტერული ტექნოლოგიები'''</div> <br /> <div style="font-size:12pt;text-align:center">კომპიუტერულ ტექნოლოგიებზე ქართული დოკუმენტაციის თარო</div> {{წიგნის მდგომარეობა}} | rowspan="2" width="30%" style="border: none; background-color:#f7f7f7; padding:0em;" valign="top" | {| cellspacing="0px" cellpadding="0" | style="border: 1px solid #6688AA; background-color:#f7f7f7; padding:0.5em;" valign="middle" | <div style="font-size:14pt;">ორგანიზაცია</div> ==== რა ვაკეთოთ? ==== დასასრულებელია წიგნები: *[[DNS სერვერის დაყენება]] *[[პროქსი სერვერის დაყენება]] *[[პროქსი სერვერის დაყენება]] *[[Apache web სერვერის კონფიგურაცია]]<br /> დასასრულებელია წიგნი: *[[ღია ოფისი (Open Office)]]<br /> დასახვეწია: *[[პერსონალური კომპიუტერი]] დასაწერი წიგნები: *[[Windows XP სახელმძღვანელო]] *[[ლინუქსი]] ==== გეგმები ==== *იწერება წიგნი [[MAXScript]] *იწერება წიგნი [[TCP/IP]] *იწერება წიგნი [[Windows XP სახელმძღვანელო]] *იწერება წიგნი [[ანიმაცია - 3Ds Max]] ==== დასრულებული წიგნები ==== *[[Autodesk 3D Studio Max]] *[[HTML]] *[[ინტერნეტ რადიო]] *[[პერსონალური კომპიუტერი]] *[[SVG]] |} |---- valign="top" | width="70%" style="border: 1px solid #6688AA; background-color:#FFFFFF; padding:0.5em;" | <div style="font-size:14pt;"></div> ===ოპერაციული სისტემები=== *{{სტატუსი|2}}[[Windows XP სახელმძღვანელო]] *{{სტატუსი|0}}[[ლინუქსი]] ===სისტემური პროგრამები=== ===საოფისე პროგრამები=== *{{სტატუსი|3}}[[ღია ოფისი (Open Office)]] ===მულტიმედია=== *{{სტატუსი|10}}[[SVG]] ===კომპიუტერული გრაფიკა=== *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max]] {{თვის წიგნი|2007|იანვარი}} *{{სტატუსი|1}}[[ანიმაცია - 3Ds Max]] ===კომპიუტერული ქსელი=== *{{სტატუსი|2}}[[TCP/IP]] ===სერვერების დაყენება და კონფიგურაცია=== *{{სტატუსი|0}}[[DNS სერვერის დაყენება]] *{{სტატუსი|0}}[[პროქსი სერვერის დაყენება]] *{{სტატუსი|0}}[[საფოსტო სერვერის დაყენება]] *{{სტატუსი|0}}[[Apache web სერვერის კონფიგურაცია]] ===პროგრამირება=== *{{სტატუსი|1}}[[MAXScript]] ===ვებ-პროგრამირება=== *{{სტატუსი|10}}[[HTML]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG]] ===აპარატურა=== *{{სტატუსი|10}}[[პერსონალური კომპიუტერი]] ===ინტერნეტი=== *{{სტატუსი|10}}[[ინტერნეტ რადიო]] ===სხვადასხვა=== |}__NOTOC__ [[en:Wikibooks:Computing department]] 1804 5011 2007-01-10T22:50:16Z Trulala 17 *{{სტატუსი|0}} [[კოქტეილები]] *{{სტატუსი|0}} [[ქართული სამზარეულო]] *{{სტატუსი|0}} [[კულინარული წიგნი]] *{{სტატუსი|0}} [[ვეგეტარიანული კერძები]] {{წიგნის მდგომარეობა}} [[Wikibooks:ყველა წიგნის თარო|წიგნის თაროების მიმოხილვა]] [[de:Regal:Ernährung]] 1805 3543 2006-12-19T22:45:22Z Trulala 17 New page: <br> <div class="plainlinks"> {| class="boilerplate მეტამონაცემები" id="translation" style="font-size:small; padding: 3px; background: #f0ffe0; border: 1px soli... <br> <div class="plainlinks"> {| class="boilerplate მეტამონაცემები" id="translation" style="font-size:small; padding: 3px; background: #f0ffe0; border: 1px solid #b0b5b0; margin: 0 1em 0 1em" |- |'''漢>ა; A>ა''' |''ეს სტატია '''თარგმნის''' პროცესშია. თქვენ შეგიძლიათ [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} მიიღოთ მონაწილეობა].'' |}</div> [[კატეგორია:ითარგმნება]] 1806 3544 2006-12-19T22:46:25Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 1807 6155 2007-01-18T20:50:57Z Trulala 17 {| style="width:100%; margin-bottom:5px; border: 1px solid #006400; background:#DFD; text-align:center;" |- | style="width:20%; text-align:left; font-size:0.9em;" | {{{previous|}}} | style="width:60%;" | '''{{{title|{{SUBPAGENAME}}}}}''' {{{section|}}} | style="width:20%; text-align:right;font-size:0.9em;" | {{{next|}}} |} {| style="width:100%; border-bottom:1px solid #A88; background:#fAfAff;" |- | {{#if:{{{shortcut|}}}|{{shortcut|{{{shortcut}}}}}}}{{{notes|}}} |} <noinclude>[[კატეგორია:რედაქტირების თარგები]]</noinclude> 1808 3907 2006-12-22T08:10:27Z Trulala 17 {{ითარგმნება}} {{Help:Introduction 2}} ეს ვიკიწიგნების შესავალია. ბმულები ზემოთ მიუთითებს შესავლის გვერდებზე ვიკიწიგნების სხვადასხვა ასპექტთან დაკავშირებით; თუ ახალი ხართ მაშინ ჯერ ეს გვერდი წაიკითხეთ. == ვიკიწიგნების შესახებ == ვიკიწიგნები არის ''თავისუფალი წიგნების ვიკი''. [[Wikibooks:შესახებ|ვიკიწიგნები]] არის პლათფორმა თავისუფალი სახელმძღვანელოების ერთობლივი დამუშავებისთვის. ჩვენი წიგნები ექვემდებარება [[w:GNU Free Documentation License|GNU Free Documentation License]], ანუ ყველას თავისუფლად შეუძლია ამით სარგებლობა და მათი დახვეწა. იმედი გვაქვს ძვირფასი სახელმძღვანელოების უფასო ალტერნატივა გავხდეთ. სახელმძღვანელოებს იყენებს ყველა დონის და ასაკის მოსწავლე. ქართულ ენაზე კი მთელ რიგ დარგებში სახელმძღვანელოების დეფიციტია. ჩვენ ვგეგმავთ შევქმნათ სახელმძღვანელოები მრავალ სხვადასხვა [[Wikibooks:წიგნის თაროები|თემაზე]]. ეს ვებ გვერდი არის <big>ვიკი</big> ანუ გულისხმობს თანამშრომლობას. ნებისმიერს, ვისაც აქვს ვებ ბრაუზერი, ვიკიწიგნებში რეგისტრაციის გარეშეც, შეუძლია დაარედაქტიროს თითქმის ყველა წიგნის "[[დახმარება:რა არის მოდული|მოდული]]" გვერდი. ყოველ დღე, ენთუზიასტები ამუშავებენ ვიკიწიგნებს, შეაქვთ [[სპეციალური:Recentchanges|ცვლილებები]], წერენ, აახლებენ, და ასწორებენ წიგნებს. == ვიკიწიგნი მრავალენოვანია == ეს გვერდი, '''http://ka.wikibooks.org''', არის ვიკიწიგნების ქართული ვერსია. ყველა სახელმძღვანელო იწერება ქართულად. სხვა ენები [http://wikibooks.org ვიკიწიგნების სხვაენოვანი გამოცემების სიაში] იხილეთ. == ვიკიწიგნის წაკითხვა == თქვენ შეგიძლიათ <big>[[სპეციალური:Search|მოძებნოთ]]</big> ამ გვერდზე საინტერესო ვიკიწიგნი, ან თემების მიხედვით მიმოიხილოთ, <big>[[Wikibooks:ყველა წიგნის თარო|წიგნების თაროები]]</big>, გადახედეთ <big>[[Wikibooks:ანბანური საძიებელი|წიგნების სიას]]</big>. გაითვალისწინეთ რომ ზოგი წიგნი უფრო სრულია ვიდრე სხვები. ამის ნახვა წიგნის განვითარების საფეხურის ნიშნით შეგიძლიათ: {{წიგნის მდგომარეობა}} გამოიყენეთ ეს მინიშნებები სრული წიგნების მოსაძებნად. == დაეხმარე Wikibooks! ჩაერთე! == ვიკიწიგნში ჩართვის უმარტივესი ხერხია, მოძებნოთ არსებული ვიკიწიგნი, რომელიც გაინტერესებთ და დაარედაქტიროთ. შეგიძლიათ დაამატოთ თავები, შეიტანოთ მცირე შესწორებები, ან გააუმჯობესოთ [[m:Help:Editing#Most frequent wiki markup explained|სინტაქსი]], შეგიძლიათ გამოიყენოთ ვიკის სინტაქსი ბმულების, სურათების და ცხრილების ჩასასმელად. '''ნუ გეშინიათ წვლილის შეტანის''' &ndash; თქვენი შეცდომების გასწორება სხვა მომხმარებლებს შეუძლიათ, ვინც გვერდს დაარედაქტირებს თქვენს მერე. შეგიძლიათ წიგნის დამატება ან დარედაქტირება "[[დახმარება:რა არის მოდული|მოდულები]]" როცა გინდათ, იმის და მიუხედავად ხართ თუ არა სისტემისთვის წარდგენილი. : შეიძლება გსურდეთ <big>[[Special:Userlogin|დარეგისტრირება]]</big>. დარეგისტრირებულ მომხმარებლებს მეტი პრივილეგიები აქვთ, ასევე რეგისტრაცია კარგია სხვა მომხმარებლებთან საურთიერთობოდ. ვიკიწიგნს სჭირდება ენთუზიასტი მოხალისეები. ჩვენ ვართ <big>[[Wikibooks:ვიკიწიგნელები|ვიკიწიგნელები]]</big>; ჩვენი <big>[[Wikibooks:Community Portal|საზოგადოების გვერდი]]</big> ვიკიწიგნში მონაწილეობის შესახებ მეტ ბმულებს შეიცავს. == ძირითადი წესები == საზოგადოებამ (და ნაწილობრივ [[Wikimedia:Home|ვიკიმედია ფონდი]]) ამ გვერდისთვის განსაზღვრა ბლომად წესები. ახლა წესები განიხილება. აქ მოცემულია ძირითადი საკვანძო მომენტები: # <big>[[w:ვიკიპედია:საავტორო უფლებები|საავტორო უფლებები]]:</big> With a proprietary textbook, one must pay for each book purchased; the expensive price of purchasing new editions of textbooks is a significant burden on students and school systems. Wikibooks uses a different model. All contributors to this site license their content under the <big>[[w:GNU Free Documentation License|GNU Free Documentation License]]</big>. The license ensures that our textbooks and derivative works will remain free to copy, modify, and reuse. # <big>[[w:ვიკიპედია:ნეიტრალური თვალსაზრისი|ნეიტრალური თვალსაზრისი]]:</big> Though essays might be textbooks, we do not intend for wiki users to come to Wikibooks and advocate their own points of view. We intend our textbooks to be objective enough that editors do not disagree on their contents. (A Wikibook does not have to describe competing points of view equally; for example a Wikibook about evolution might not mention intelligent design much.) # <big>[[w:ვიკიპედია:წაშლის წესები|წაშლის წესები]]:</big> All textbook modules on this site are at risk of deletion. The community often nominates modules or entire books for deletion, and some are deleted speedily while others are discussed on [[Wikibooks:Votes for deletion]]. Among the targets of deletion are junk content, content that is off-topic for Wikibooks, and pages moved to another wiki. You may want to explore our <big>[[Wikibooks:policies and guidelines|policies and guidelines]]</big>. {{დახმარება:Introduction 3|შემდეგი=რა არის მოდული}} [[კატეგორია:დახმარება]] 1809 4177 2006-12-24T09:07:32Z Trulala 17 <!-- BEGIN YELLOW BOX --> <div style="position: relative; margin-top: 1em; border: 3px solid #fc0; padding: 2em 1em 1em 1em;"> <!-- BEGIN NAVIGATION --> <div style="position: absolute; top: -1em; border: 3px solid #fc0; padding: 0em 1em 0em 1em; background-color: #fff; font-size: 1.2em;"> [[დახმარება:შესავალი|შესავალი]] | [[დახმარება:რა არის მოდული|მოდულები]] | [[დახმარება:რედაქტირება|რედაქტირება]] | [[დახმარება:როგორ დავიწყო წიგნი|ახალი წიგნი]] | [[დახმარება:შესვლა|შესვლა]] </div> <!-- END NAVIGATION --> 1810 3629 2006-12-21T04:39:43Z Trulala 17 <!-- BEGIN NEXT --> <div style="float: right; border: 3px solid #fc0; padding: 0em 1em 0em 1em; background-color: #fff; font-size: 1.2em;"> '''Next: [[დახმარება:{{{შემდეგი|Introduction}}}|{{{შემდეგი|Introduction}}} >>]]''' </div> <!-- END NEXT --> </div> <!-- END YELLOW BOX --> __NOTOC__ 1811 3908 2006-12-22T08:11:06Z Trulala 17 {{დახმარება:Introduction 2}} :''იხ. ასევე: [[Wikibooks:კითხვარი]]'' '''ვიკიწიგნის მოდული''' განისაზღვრება როგორც გვერდი, რომელიც შეიცავს სახელმძღვანელოს ტიპის ტექსტს. იხილეთ [[სპეციალური:Allpages]] ვიკიწიგნის სტატიების სიისთვის [[სპეციალური:Statistics]] ვიკიწიგნის ზრდის სტატისტიკისთვის. "მოდული" შეიცავს ყველა გვერდს ყველა განსაზღვრულ სახელთა სივრცეში, რომლებიც გამოიყენება განსაზღვრული მიზნებისთვის, როგორიცაა: * ''ვიკიწიგნების'' და ''ვიკიწიგნების განხილვის'' სახელთა სივრცე მეტა გვერდებისთვის, რაც ვიკიწიგნებთანაა კავშირში (მაგალითად, [[Wikibooks:ჩაიხანა]] და მისი განხილვის გვერდი, [[Wikibooks განხილვა:ჩაიხანა]]); * ''განხილვა'' არის განხილვების სახელთა სივრცე, აქ განიხილება გვერდის შიგთავსი (მაგალითად, [[განხილვა:მთავარი გვერდი]]); * ''სპეციალურის'' და ''სპეციალური განხილვის'' სახელთა სივრცე არის გვერდებისთვის, რომელიც პროგრამის მიერ იქმნება (მაგალითად, [[სპეციალური:სტატისტიკა]]); * ''მომხმარებელი'' და ''მომხმარებელი განხილვა'' არის სახელთა სივრცე გვერდებისთვის, რომლებზეც არის ვიკიწიგნების მომხმარებლების ინფორმაცია; * ''სურათი'' და ''სურათი განხილვა'' სახელთა სივრცე რომელიც გამოიყენება ატვირთული სურათების ატრიბუტების ასასახად; * ''თარგი'' and ''თარგი განხილვა'' სახელთა სივრცე რომელიც გამოიყენება თარგებისთვის; * ''კატეგორია'' და ''კატეგორია განხილვა'' სახელთა სივრცე, მოდულების ჯგუფების განსასაზღვრად. მაგრამ ამ სახელთა სივრცეებში ყველა გვერდი არ მოისაზრება მოდულებად; თუნდაც: * [[მთავარი გვერდი]]; * ბევრი "[[Wikibooks:გადამისამართება|გადამისამართების]]" გვერდები; ავტოგანსაზღვრება, რომელსაც პროგრამა იყენებს [[სპეციალური:სტატისტიკა]]ში არის ასე: მოდული არის ნებისმიერი გვერდი რომელიც არის მოდულთა სახელთა სივრცეში, არაა [[Wikibooks:Redirect|გადამისამართების გვერდებში]] და შეიცავს ერთ ვიკიბმულს მაინც. იხილეთ [[Wikibooks:გვერდების სახელები]] სტატიების სახელების წესების გასაგებად [[Wikibooks:დაცული გვერდი]] გვერდების სიისთვის, რომლის რედაქტირება მხოლოდ [[Wikibooks:ადმინისტრატორები|ადმინისტრატორებს]] შეუძლიათ. {{დახმარება:Introduction 3|შემდეგი=რედაქტირება}} [[კატეგორია:დახმარება]] [[vi:Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?]] 1812 6364 2007-01-22T19:23:17Z Trulala 17 {{თარო|ადგილი=კულინარია}} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ <!--INTRODUCTION--> <center><big><big>მედია კულინარული წიგნი</big></big><br/>''მსოფლიოს რეცეპტების კოლექცია.''</center> {|cellspacing=3 |-valign="top" |width="50%" bgcolor="#f0f0ff" style="border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;padding-top:0;"| {{რჩეული რეცეპტი}} |width="50%" bgcolor="#fff0f0" style="border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;padding-top:0;"| {{რჩეული ინგრედიენტი}} |} ===[[კულინარული წიგნი/სამზარეულო|ქართული სამზარეულო]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/ქართული ცივი კერძები|ქართული ცივი კერძების რეცეპტები]], [[კულინარული წიგნი/საქონლის ხორცისგან მომზადებული კერძები|ძროხის ხორცის კერძები]], [[კულინარული წიგნი/ღორის ხორცისგან მომზადებული კერძები|ღორის ხორცის კერძები]], [[კულინარული წიგნი/ფრინველის ხორცისგან მომზადებული კერძები|ფრინველის ხორცის კერძები]], [[კულინარული წიგნი/ზღვის პროდუქტებისგან მომზადებული კერძები|თევზეული]], [[კულინარული წიგნი/ბოსტნეულისგან მომზადებული კერძები|ბოსტნეული]], [[კულინარული წიგნი/ბურღულეულისგან მომზადებული კერძები|ბურღულეული]], [[კულინარული წიგნი/ტკბილეული|ტკბილეული]], [[კულინარული წიგნი/სადღესასწაულო სუფრა|სადღესასწაულო სუფრა]], [[კულინარული წიგნი/სწრაფი კვება|სწრაფი კვება]], [[კულინარული წიგნი/წვნიანი კერძები|წვნიანი კერძები]], [[კულინარული წიგნი/ბოსტნეულისგან მომზადებული კერძები|სალათები]], </div> ===[[კულინარული წიგნი/სამზარეულო|ეროვნული სამზარეულოები]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/აფრიკული სამზარეულო|აფრიკული]], [[კულინარული წიგნი/რუსული სამზარეულო|რუსული]], [[კულინარული წიგნი/ჩინური სამზარეულო|ჩინური]], [[კულინარული წიგნი/ფრანგული სამზარეულო|ფრანგული]], [[კულინარული წიგნი/იტალიური სამზარეულო|იტალიური]], [[კულინარული წიგნი/შუა აზიური სამზარეულო|შუა აზიური]], [[კულინარული წიგნი/მექსიკური სამზარეულო|მექსიკური]], [[კულინარული წიგნი/გერმანული სამზარეულო|გერმანული]], [[კულინარული წიგნი/ავსტრიული სამზარეულო|ავსტრიული]], [[კულინარული წიგნი/უკრაინული სამზარეულო|უკრაინული]], [[კულინარული წიგნი/იაპონური სამზარეულო|იაპონური]], [[კულინარული წიგნი/პოლონური სამზარეულო|პოლონური]], </div> ===[[კულინარული წიგნი/სპეციალური დიეტები|სპეციალური დიეტები]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი:Low-carb|Low-carb]] ([[კულინარული წიგნი:Atkins-friendly food|Atkins]], [[კულინარული წიგნი:Zone diet|Zone]], etc.) [[კულინარული წიგნი/Gluten-Free|Gluten-Free]], [[კულინარული წიგნი/Eating for health|Healthful Eating]], [[კულინარული წიგნი/Halaal|Halaal]], [[კულინარული წიგნი/High Protein Diet|High Protein]], [[კულინარული წიგნი/Kosher|Kosher]], [[კულინარული წიგნი/Low-calorie diet|Low-Calorie Diet]], [[კულინარული წიგნი/Low-GI Diet|Low-GI Diet (Diabetic)]], [[კულინარული წიგნი/Vegan cuisine|Vegan]], [[კულინარული წიგნი/Vegetarian cuisine|Vegetarian]] </div> ===[[კულინარული წიგნი/Basic foodstuffs|Basic Food Groups]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/Dairy|Dairy products and eggs]], [[კულინარული წიგნი/Cereal Grain|Cereals and grains]], [[კულინარული წიგნი/Fruit|Fruit]], [[კულინარული წიგნი/Meat and poultry|Meat and poultry]], [[კულინარული წიგნი/Oil and fat|Fats and oils]], [[კულინარული წიგნი/Nut|Nuts]], [[კულინარული წიგნი/Seafood|Seafood]], [[კულინარული წიგნი/Spices and herbs|Spices and herbs]], [[კულინარული წიგნი/Sweeteners|Sweeteners]], [[კულინარული წიგნი/Vegetable|Vegetables]] </div> ===[[კულინარული წიგნი/ინგრედიენტები|ინგრედიენტები]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/Alcoholic drinks|Alcohol]], [[კულინარული წიგნი/Baking Soda|Baking Soda]], [[კულინარული წიგნი/Bread|Bread]], [[კულინარული წიგნი/Cereal_Grain|Grain]], [[კულინარული წიგნი/Chilli_Pepper|Chilli peppers]], [[კულინარული წიგნი/Chocolate|Chocolate]], [[კულინარული წიგნი/Coffee|Coffee]], [[კულინარული წიგნი/Egg|Eggs]], [[კულინარული წიგნი/Jams and Jellies|Jams and Jellies]], [[კულინარული წიგნი/Milk|Milk]], [[კულინარული წიგნი/Pasta|Pasta]], [[კულინარული წიგნი/Pepper|Pepper]], [[კულინარული წიგნი/Potato|Potatoes]], [[კულინარული წიგნი/Rice|Rice]], [[კულინარული წიგნი/Salt|Salt]], [[კულინარული წიგნი/Soybean|Soybean]], [[კულინარული წიგნი/Sugar|Sugar]] </div> ===[[კულინარული წიგნი/Nutrition|Nutrition]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/Antioxidants|Antioxidants]], [[კულინარული წიგნი/Calorie|Calories]], [[კულინარული წიგნი/Carbohydrates|Carbohydrates]], [[კულინარული წიგნი/Fats|Fats]], [[კულინარული წიგნი/Fiber|Fiber]], [[კულინარული წიგნი/Minerals|Minerals]], [[კულინარული წიგნი/Organic|Organic]], [[კულინარული წიგნი/Protein|Protein]], [[კულინარული წიგნი/Vitamins|Vitamins]] </div> ===[[კულინარული წიგნი/Equipment|Equipment]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/Bakeware|Bakeware]], [[კულინარული წიგნი/Utensil|Utensils]], [[კულინარული წიგნი/Appliances|Appliances]], [[კულინარული წიგნი/Kitchen tools|Kitchen tools]], [[კულინარული წიგნი/Pots and pans|Pots and pans]] </div> ===[[კულინარული წიგნი/მზარეულობის წესები|მზარეულობის წესები]]=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/Baking|Baking]], [[კულინარული წიგნი/Blanching|Blanching]], [[კულინარული წიგნი/Boiling|Boiling]], [[კულინარული წიგნი/Braising|Braising]], [[კულინარული წიგნი/Broiling|Broiling]], [[კულინარული წიგნი/Creaming|Creaming]], [[კულინარული წიგნი/Deep_frying|Deep-frying]], [[კულინარული წიგნი/Fermentation|Fermenting]], [[კულინარული წიგნი/Frying|Frying]], [[კულინარული წიგნი/Grilling|Grilling]], [[კულინარული წიგნი/Outdoor cooking|Outdoor cooking]], [[კულინარული წიგნი/Pickling|Pickling]], [[კულინარული წიგნი/Poaching|Poaching]], [[კულინარული წიგნი/Pressure_Cooking|Pressure-cooking]], [[კულინარული წიგნი/Roasting|Roasting]], [[კულინარული წიგნი/Salting|Salting]], [[კულინარული წიგნი/Sautéing|Sautéing]], [[კულინარული წიგნი/Simmering|Simmering]], [[კულინარული წიგნი/Smoking|Smoking]], [[კულინარული წიგნი/Steaming|Steaming]], [[კულინარული წიგნი/Stir-frying|Stir-frying]] </div> ===References=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/Aesthetics|Aesthetics]], [[კულინარული წიგნი/Ethics|Ethics]], [[კულინარული წიგნი/History of food and cooking|History of food and cooking]], [[კულინარული წიგნი/How to read a recipe|How to read a recipe]], [[კულინარული წიგნი/International food terms|International food terms]], [[კულინარული წიგნი/Substitutions|Substitutions]], </div> ===Contributors=== <div style="padding-left:2em;"> [[კულინარული წიგნი/ხშირი შეკითხვები|კულინარული წიგნი ხშირი შეკითხვები]], [[კულინარული წიგნი/Policy|კულინარული წიგნი Policy]], [[:კატეგორია:კულინარული წიგნი შესავსსები გვერდები|კულინარული წიგნი შესავსები გვერდები]], [[კულინარული წიგნი/Contributors|Contributors]], [[ვიკიწიგნები:კულინარული წიგნი feature requests|Feature requests]], [[კულინარული წიგნი/Grunt Work|Grunt Work]], [[კულინარული წიგნი/Requested Recipes|Requested Recipes]], [[კულინარული წიგნი/Policy/Recipe template|Recipe template]] </div> [[Category:კულინარული წიგნი|!!კულინარული წიგნი]] [[bg:Готварска книга]] [[ca:Receptes de cuina]] [[da:WikiKogebogen]] [[de:Kochbuch]] [[eo:Kuirlibro]] [[es:Artes culinarias]] [[fa:کتاب آشپزی]] [[fi:Keittokirja]] [[fr:Livre de Cuisine]] [[he:ספר מתכונים]] [[hu:Szakácskönyv]] [[id:Resep]] [[is:Matreiðslubók]] [[it:Libro di cucina]] [[ja:料理本]] [[ko:요리]] [[lt:Receptai]] [[mk:Готвач]] [[nl:Kookboek]] [[no:Kokeboka]] [[pl:Książka kucharska]] [[pt:Livro de Receitas]] [[ro:Carte de bucate]] [[ru:Кулинарная книга]] [[sk:Wikikuchárka]] [[sr:Кувар]] [[sv:Kokboken]] [[zh:食谱]] 1813 3566 2006-12-20T01:40:13Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:კვება]] [[კატეგორია:კვება]] 1815 4060 2006-12-23T13:08:34Z Trulala 17 {| align=center style="background-color: #F7F7FF; border: 2px solid #CCCCFF;" !colspan=5 style="background-color: #DFEFFF; text-align: center;"|[[დახმარება:განვითარების საფეხურები|Wikibook განვითარების საფეხურები]] |- |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| ჩანასახი [[Image:0von10.png]] |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| ტექსტის დამუშავება [[Image:2von10.png]] |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| მომწიფებული ტექსტი [[Image:5von10.png]] |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| განვითარებული ტექსტი [[Image:7von10.png]] |style="padding: 0px 3px;"| დასრულებული ტექსტი: [[Image:10von10.png]] |} <noinclude> [[კატეგორია:დამუშავების თარგები|{{PAGENAME}}]] [[ca:Plantilla:Desenvolupament]] [[da:Skabelon:Stadier]] [[de:Vorlage:Stages]] [[en:Template:Stages]] [[es:Plantilla:Leyenda desarrollo]] [[nl:Sjabloon:Ontwikkelingsvoortgang]] [[pl:Szablon:Etapy]] </noinclude> 1816 3573 2006-12-21T01:33:18Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 1817 3574 2006-12-21T01:39:06Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 1819 6270 2007-01-20T19:56:33Z Gnome 28 /* უწყვეტი კვების ბლოკი(UPS) */ {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} [[Image:Personal computer, exploded 5.svg|thumb|right|325px|თანამედროვე პერსონალური კომპიუტერის შემადგენლობა: <ol> <li>მონიტორი <li>დედაპლატა <li>CPU (მიკროპროცესორი) <li>RAM <li>Expansion card <li>დენის წყარო <li>ოპტიკური დისკის ძრავი <li>მეორადი შემნახველი მეხსიერება (ხისტი დისკი) <li>კომპიუტერის კლავიატურა <li>თაგუნა </ol>]] ჩვეულებრივ '''პერსონალური კომპიუტერი''' ('''PC''') არის მიკროკომპიუტერი, რომლის ფასი, ზომა და შესაძლებელობები მიესადაგება ინდივიდუალურ გამოყენებას. ტერმინს პოპულარიზაცია გაუკეთა ეპლ კომპიუტერმა მოდელით ეპლ II 1970-იან წლების ბოლოს, შემდეგ კი აი ბი ემ-მა საკუთარი მოდელით. ==შემადგენლობა== პერსონალური კომპიუტერი შედგება სპეციალური კაბელებით დაკავშირებული რამდენიმე ბლოკისგან. ბლოკების ნომეკლატურა იცვლება, მაგრამ მინიმალური კომპლექტი შედგება სისტემური ბლოკის, მონიტორის და კლავიატურისგან. დამატებით მოწყობილობებს მიეკუთვნება პრინტერი, დამატებითი დამახსოვრების მოწყობილობა და სხვა. === სისტემური ბლოკი === სტაციონალური პერსონალური კომპიუტერის სისტემური ბლოკი წარმოადგენს კარკასს, რომელსიც განლაგებულია პერსონალური კომპიუტერის კვანძები : ძირითადი(დედა) პლატა, ადაპტერი, კვების ბლოკი,დრეკადი დისკების ამძრავი მოწყობილობა (CD-ROM), ვინჩესტერი, დინამიკი, მართვის ღილაკები, ტაქტური სიხშირის გადამრთველი, ოპერატიული მეხსიერების პლატა, ვიდეო პლატა, ქსელური პლატა,აუდიო პლატა, პროცესორი და სხვა. უკანა მხარეს ჩანს გამთიშველები კაბელების შესაერთებლად. კვების ბლოკის შიგნით აყენებენ ცენტრალურ პროცესორთან დამაკავშირებელ მოწყობილობებს და გაფართოების პლატებს. კარკასი იხურება სახურავით. ამჟამად ფართოდაა გავრცელებული სისტემური ბლოკის სამი ფორმა: Tower (კოშკი), Mini Tower (მინი კოშკი) და Desktop(ბრტყელი). #Tower-ის გაბარიტები დიდია და იგი საშუალებას იძლევა მასში მოთავსდეს დიდი რაოდენობის ბლოკები. ხშირ შემთხვევაში მას იატაკზე დებენ. #Mini Tower-ში ძირითადად პლატას ვერტიკალურად აყენებენ, ხოლო მასზე დამაგრებულ პლატებს ჰორიზონტალურად. #Desktop-ში სისტემური ბლოკი ყენდება გარკვეული კუთხით. ძირითადი პლატა ყენდება ჰორიზონტალურად, ხოლო მასში დასაყენებელი პლატები - ვერტიკალურად. <gallery> სურათი:სისტემური ბლოკი-tower.jpg|სისტემური ბლოკი Tower სურათი:სისტემური ბლოკი- mini tower.jpg|სისტემური ბლოკი mini tower სურათი:სისტემური ბლოკი- desktop.jpg|სისტემური ბლოკი Desktop </gallery> === ძირითადი სისტემური პლატა === ძირითად პლატას უწოდებენ დიდ ნაბეჭდ პლატას. მასზე დაყენებულია პერსონალური კომპიუტერის ძირითადი კომპონენტები: ცენტრალური მიკროპროცესორი, ოპერატიული მეხსიერება, მხარდამჭერი მიკროსქემები, ცენტრალური მაგისტრალი, კონტროლერი და რამოდენიმე გამთიშველი. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:motherboard.gif]] </div> '''მიკროპროცესორი''' მინიატულური ელექტრონულ-გამომრთველი მანქანაა რეალიზებული ერთი ზედიდი ინტეგრალური სქემით. ზესუფთა სილიციუმის ერთ კრისტალზე რთული, მრავალსაფეხურიანი და ზუსტი ტექნოლოგიით დატანილია რამოდენიმე მილიონი ტრანზისტორი და სხვა სქემური ელემენტები, აგრეთვე დამაკავშირებელი გამტარები და გარე მოწყობილობების შემაერთებელი წერტილები. მათი ერთობლიობა ქმნის ლოგიკურ ბლოკს: არითმეტიკულ მოწყობილობას, მართვის მოწყობილობას, რეგისტრებს და სხვა. მსოფლიოში სხვადასხვა ფირმების მიერ გამოიშვება სხვადასხვა დანიშნულების ცენტრალური მიკროპროცესორების ტიპები არსებობს. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:procesor.jpg]] </div> '''მიკროპროცესორის მთავარი პარამეტრებია''': შესასრულებელ ბრძანებათა ერთობლიობა, თანრიგიანობა და ტაქტიკური სიხშირე. მიკროპროცესორების მთავარი პარამერი ტაქტიკური სიხშირეა. იგი გვიჩვენებს წამში რამდენ ელემენტარულ ოპერაციას-ტაქტს ასრულებს მიკროპროცესორი. ტაქტიკური სიხშირე იზომება მეგაჰერცებში (1 მეგაჰერცი უდრის 10⁶ ჰერცს). თანრიგირნობა გვიჩვენებს, ერთ ტაქტში თუ რამდენ ორობითი თანრიგის დამუშავებას, ან გადაცემას ახორციელებს მიკროპროცესორი, ასევე რამდენი ორობითი თანრიგი შეიძლება იქნას გამოყენებული მიკროპროცესორის ოპერატიული მეხსიერების დამისამართებისათვის. უნდა ავღნიშნოთ, რომ ტაქტიკური სიხშირეპროცესორი მწარმოებლურობის შეფარდებითი მახასიათებელია, იმიტომ რომ პროცესორის სქემური გადაწყვეტების გამო ზოგიერთი პროცესორი ერთ ტაქტში ასრულებს იმდენ ოპერაციას, რომლის შესრულებასაც სხვა პროცესორი ანდომებს რამოდენიმე ტაქტს. გარეგნულად მიკროპროცესორი ოთხკუთხედი პლასმასის ფირფიტაა - 5x5x05 სანტიმეტრის ზომის, 240-მდე ”ფეხებით”. მიკროპროცესორებს გასაციებლად აყენებენ პატარა ვენტილიატორებს, რათა იგი არ გადახურდეს. '''ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა''' ინგლისურად RAM რეალუზებულია ზედიდი ინტეგრალური სქემის სახით. მონაცემების წაკითხვის, ან ჩაწერის დრო 60 ნანოწამია (60X10^-9წმ). არსებობოს ორი ტიპის ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა: სტატიკური და დინამიკური. სტატიკური ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობაში ელემენტარული უჯრედის როლში ტრიგერული სქემა გამოდის. ასეთი სქემა იმპულსის მიღებამდე, ან კვების გამორთვამდე ინარჩუნებს ერთ - ერთ მდგომარეობას 0, ან 1. უჯრაში ჩაწერილი ინფორმაციის წაკითხვისას მისი მდგომარეობა არ იცვლება. დინამიკური მოდელი შედგება მიკროსკოპული ტევადობისგან (კონდესატორებისგან). ნებისმიერი კონდესატორი შეიძლება იყოს ორ მდგომარეობაში: დამუხტული, ან დაუმუხტავი. ასეთ მეხსიერებასი ჩაწერილი მონაცემების დასამახსოვრებლად საჭიროა დაუმუხტავი კონდესატორების პერიოდულად დამუხტვა. ამის გამო დინამიკური მეხსიერება სტატიკურთან შედარებით ნელამოქმედია. სამაგიეროდ იგი ნაკლებად ენერგოტევადია. უნდა ავღნიშნოთ რომ ორივე ტიპის დამახსოვრების მოწყობილობა წარმოადგენს მცირე ზომის ნაბეჭდ პლატას, მასზე განლაგებული მიკროსქემებით. ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა გარდა თანამედროვე პერსონალურ კომპიუტერებს გააჩნიათ ე.წ. ზეოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა (ქეშ მეზსიერება). რომელიც უზრუნველყოფს ნელმოქმედი მოწყობილობის თავსებადობას სწრაფმოქმედ მოწყობილობასთან. მაგალიტად, მიკროპროცესორის დინამიკურ მეხსიერებასთან. არსებობს ორი დონის ქეშ მეხსიერება: პირველი დონის 32 ბაიტის ტევადობით (ახლა უკვე 64), რომელიც ჩაშენებულია უშუალოდ მიკროპროცესორში და მეორე დონის 512 და მეტი ტევადობით. იგი ყენდება სისტემურ პლატაზე. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:ram.jpg]] </div> '''მონაცემთა სისტემური მაგისტრალი (სისტემური სალტე)''' კომპიუტერის კომპონენტებს შორის სიგნალების გადაცემის უზრუნველყოფილ კაბელების ერთობლიობაა. კაბელები სტანდარტიზირებულია. სისტემური სალტე დამზადებულია ISA სტანდარტებით. სალტეს აქვს მონაცემების 16 ხაზი, მისამართების 22 ხაზი, აპარატული წყვეტების 15 და მეხსიერებასტან მიმარტვის 7 ხაზი. ამის გარდა სალტეზე სიგნალებისა და ელექტროკვებისატვის შემუშავებულია სალტეების სტანდარტები. VLB სტანდარტი შემოთავაზებულია VESA ასოციაციის მიერ. მიკროპროცესორსა და სისტემურ სალტეებს შორის შუაკედური ადგილი უჭირავს Mezzanine სალტეებს. ისინი დამოკიდებულნი არ არიან ძირითად პროცესორზე და მის ტაქტიკურ სიხშირეზე. ასეთი სალტეების ერთ ერთი სტანდარტია PCI. სისტემურ პლატაზე დაყენებული ელემენტებიდან მნიშვნელოვანი ელემენტია BIOS (მონაცემთა შეტანა გამოტანის ბაზური სისტემა). იგი ენერგოდამოუკიდებელი მუდმივდამახსოვრების მოწყობილობაა. მასში ჩაწერილია მონაცემთა შეტანა გამოტანის პროგრამა, ელექტროქსელში ჩართვისათვის კომპიუტერის გაშვების პროგრამა და სხვა სპეციალური პროგრამები. რომელიც იყენებს ინფორმაციას კომპიუტერის აპარატული კონფიგურაციის შესახებ. ეს ინფორმაცია ინახება მიკროსქემაში CMOS RAM. CMOS RAM სისტემურ პლატაზეა დამონტაჟებული და იკვებება სპეციალური ელემენტით. ამავე ელემენტით მიეწოდება კვება კვარცულ საათს. === კვების ბლოკი === კვების ბლოკი ცვლად დენს გარდაქმნის დაბალი ძაბვის (12,5ვ) მუდმივ დენად. კვების ბლოკის ელექტრული სქემა უზრუნვეყოფს ბლოკის გამოსავალზე ძაბვის სტაბილურობას ელექტრო ქსელში ძაბვის ცვლილების 180-220ვ ფარგლებში. === დამახსოვრების მოწყობილობები === დამახსოვრების მოწყობილობები გათვალისწინებულნი არიან დიდი მოცულობის ინფორმაციის შესანახად. ”დიდი ტევადობის" ქვეშ იგულისხმება დამახსოვრების მოწყობილობა, რომლის ტევადობა რამოდენიმე ასეულჯერ მეტია ოპერატიულ დამახსოვრების მოწყობილობაზე. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:63506_wd-scorpio.jpg]] </div> დამახსოვრების მოწყობილობა არის ინფორმაციის დამახსოვრების და დენგამტარების ერთობლიობა. არსებობს ორი სახის ინფორმაციის დამახსოვრების მოწყობილობა: მყარი და მოხსნადი. ამძრავი მოწყობილობა არის ჩაწერის და წაკითხვის მექანიზმის და ელექტრული სქემის ერთობლიობა. მისი კონსტრუქცია განპირობებულია ინფორმაციის დამახსოვრების მატარებლის ტიპით და მოქმედების პრინციპით. ინფორმაციის დამახსოვრების მატარებელი გარეგნულად შეიძლება იყოს დისკის, ან ლენტის(ეს მოწყობილობა აღარ გამოიყენება) სახით. ინფორმაციის დამახსოვრების პრინციპის მიხედვით ინფორმაციის დამახსოვრების მატარებლები იყოფიან მაგნიტურ, მაგნიტოოპტიკურ და ოპტიკურ მატარებლებად. ლენტურ დამახსოვრების მოწყობილობაში გამოიყენებოდა მაგნიტური დამახსოვრების პრინციპი, ხოლო დისკურში კი მაგნიტური, ან მაგნიტოოპტიკური, ან ოპტიკური. ინფორმაციის დისკური დამახსოვრების მატარებელი შეიძლება იყოს მყარი ან დრეკადი. ინფორმაციის დრეკადი მატარებლის გამოშვება წარმოებს დუსკების, ან ფლოპი დისკების (უკვე მოძველდა) სახით.ინფორმაციის დამახსოვრების მატარებელი წარმოადგენს გარკვეული ზომის სპეციალურ ფირს. იგი დაფარულია სპეციალური ფერომაგნიტური ფენით და მოთავსებულია პლასტმასის კოლოფში. '''დრეკადი დისკების ამძრავი მოწყობილობა''' სტანდარტული გაბარიტების ელექტრონულ მექანიკური მოწყობილობაა, რომლის კორპუსსი მოთავსებულია: *ელექტროძრავა; *მაგნიტური თავაკი და მისი პოზიცირების მექანიზმი; *ნაბეჭდი პლატა ელექტროძრავის კვების სქემებით,ჩაწერა-წაკითხვის გამოსავალი სიგნალების ფორმირების,გამაძლიერებლებით. დრეკადი დისკების ამძრავი მოწყობილობა მუშაობს მხოლოდ ჩაწერის და წაკითხვის დროს. ჩაწერა-წაკითხვის დროს მაგნიტური თავაკი მექანიკურად ეხება ინფორმაციის მატარებელს. სისტემურ ბლოკზე ამძრავი მოწყობილობა ისე მაგრდება, რომ ”ღრიჭოში” შესაძლებელი იყოს დისკების მოთავსება. '''მყარ დისკზე დამახსოვრების მოწყობილობა''' ერთი მთლიანი მოწყობილობაა მისი კონსტრუქციული სქემა დრეკადი დისკების ამძრავი მოწყობილობის სქემის მსგავსია. მყარ დისკზე დამახსოვრების მოწყობილობის ტევადობა და ინფორმაციის გაცვლა რამოდენიმე ასეულჯერ მეტია დრეკად დისკთან შედარებით. ინფორმაცია რამოდენიმე მყარად დაკავშირებულ დისკებზე იწერება. დისკები ფერომაგნიტური ფენიტ დაფარული ფირფიტებია.ინფორმაციის ჩაწერა წაკითხვა ხორციელდება ორივე მხარეს (განაპირა ფირფიტების გარდა)(იხილეთ სურათი). [[სურათი:მყარ დისკებზე დამახსოვრების მოწყობილობის სქემა.jpg|center]] ცხადია ჩაწერა და წაკითხვა ხორციელდება მაგნიტური თავაკების ერთობლიობით.დისკების პაკეტი ბრუნავს 7500-10000 ბრუნი/წმ-ში სიჩქარით. წამკითხველი თავაკები ”ცურაობენ” დისკის ზედაპირიდან 0.5-0.13 მიკრომეტრის მანძილზე. დამახსოვრების მოწყობილობებს რამდენიმე ატეული ფირმა უშვებს თავსებადობის მიზნით შემუშავებულია სპეციალური სტანდარტები,როგორიცაა: IDE, EIDE, SCSI. === ადაპტერი === მონაცემების და მმართველი სიგნალების წარმოდგენის ფორმა პერსონალური კომპიუტერის სხვადასხვა მოწყობილობებში განსხვავდებიან. ეს ბუნებრივია, იმიტომ რომ ცალკეული ფუნქციონალური ბლოკების პრინციპები განსხვავდება. მაგალითად, დისკებიდან წაკითხული ინფორმაცია ელექტრონული იმპულსების თანმიმდევრობაა. მასში ტითოეული იმპულსი ერთი ბიტის მატარებელია. იგივე მონაცემები სისტემურ სალტეზე წარმოდგენილია 32 ერთდროულად გადაცემული იმპულსების კომბინაციით. მოწყობილობის ურთიერთქმედების თავსებადობის უზრუნველყოფა ხორციელდება სპეციალური მოწყობილობით - ადაპტერებით. კონსტრუქციულად ადაპტერი ნაბეჭდი პლატაა, რომელსაც ერთის მხრივ აქვს სტანდარტული გამთიშველი, ხოლო მეორეს მხრივ შესაბამის მოწყობილობასტან დასაკავშირებელი სპეციფიური გამთიშველი. ნაბეჭდ პლატაზე არის მიკროსკოპული და სხვა ელემენტები. უკანასკნელ ხანს ადაპტერისადმი მოთხოვნა მცირდება, იმიტომ რომ ელექტრული სიგნალების გარდამქმნელ ფუნქციებს თვით მოწყობილობის ელექტრონული მართვის სქემები იღებენ თავის თავზე და თავსებადობის გარკვეულ ფუნქციებს სისტემურ პლატაზე დაყენებული მიკროსქემები აკეტებენ. აღნიშნულის მიუხედავად ამჟამად გამოყენებაშია ვიდეოადაპტერები (იგივე ვიდეოპლატები). შეტანა გამოტანის პორტების ადაპტერები, ქსელური ადაპტერები, ხმის ადაპტერები,მოდემები. '''ვიდეოადაპტერი''' ეკრანზე გამოსასახ ინფორმაციას გარდაქმნის ვიდეოსიგნალად. ვიდეოადაპტერი თავსდება სისტემურ ბლოკში. რაში მდგომარეობს გარდაქმნის არსი? ცნობილია, რომ მონიტორზე, ტელევიზორზე გამოსახულება წარმოადგენს წერტილების ერთობლიობას. წერტილების ფორმირება ელექტრული სხვით იქმნება ჰორიზონტალური და ვერტიკალური გაშლის წყალობით, სხივის ტრაექტორია რამდენიმე ასეულ ჰორიზონტალურ ხაზს ქმნის. ელექტრონული სხივის ინტენსივობის მართვით მიიღწევა წერტილის სიკაშკაშე. ამრიგად, ეკრანზე გამოსახულების მისაღებად საჭიროა შესაბამისი წესით განხორციელდეს ელექტრონული სხივის მოდელირება. ამ ოპერაციების შესასრულებლად საჭიროა ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობაში დასამახსოვრებელ სიმბოლოთა შესაბამისი კოდების გარდაქმნა ვიდეო სიგნალებად. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:video-card-upgrade.jpg]] </div> აღსანიშნავია, რომ მონიტორის ეკრანზე გამოსახულების აღდგენა უნდა განხორციელდეს წამში 25-30 კადრის სიჩქარით. ეს პროცესი უწყვეტად მიმდინარეობს. ამ პროცესმა რომ ხელი არ შეუშალოს ცენტრალური პროცესორის მუშაობას, ეკრანზე გამოსატანი ინფორმაცია ინახება სპეციალურ მეხსიერებაში - ვიდეომეხსიერებაში. კონსტრუქციულად ეს რეალიზებულია ძირითად მეხსიერებასი გარკვეული უბნის გამოყოფით, ან მეხსიერებაში სპეციალური მიკროსქემის ჩართვით. ეკრანზე გამოსასახავი ფერების რაოდენობის და გარჩევადობის გაზრდასთან ერთად იზრდება მოთხოვნები ვიდეომეხსიერების მიმართ. ამჟამად ვიდეომეხსიერების რამოდენიმე სტანდარტია. თანამედროვე პლატები თავსდება ადრე გამოშვებულ პლატებთან, ე.ი. ადაპტერს, რომელსაც შეუძლია იმუშავოს 1280x1024 რაოდენობის პიქსელებთან, შეუძლია აღადგინოს უფრო დაბალი გარჩევადობით ჩაწერილი ინფორმაციაც. '''დისკის კონტროლერი''' გათვალისწინებულია მექანიკურად მოძრავი მოწყობილობის მართვის, ჩაწერის და წაკითხვის პროცესების ელექტრული იმპულსების ფორმირებიშტვის. იგი შეიცავს: *გენერატორს, რომელსაც კვებავს დისკის ამძრავს ცვლადი დენი; *ჩაწერა-წამკითხავი თავაკების პოზიცირების მართვის სერვისის სისტემას; *მონაცემთა ჩაწერისას მაგნიტურ თავაკებზე მიწოდებული ელექტრული იმპულსების გამაძლიერებელს; *წაკითხვის გამაძლიერებელს და წაკითხული ინფორმაციის გამოსავალ იმპულსების ფორმირების მოწყობილობას. '''შეტანა-გამოტანის კონტროლერი, ანუ პორტები ადაპტერი''' მოწყობილობაა რომელიც ახორციელებს გარე მოწყობილობების მართვალს. მათი მიერთება პროცესორის ბლოკთან ხორციელდება სპეციალური სქემური ელემენტების საშუალებით, რომლებსაც პორტებს უწოდებენ. განასხვავებენ პარალელურ და თანმიმდევრულ პორტებს. პარალელური პორტები საშუალებას იძლევა ერთ ტაქტში გადაცემულ იქნას მინიმუმ ერთი ბაიტი (8 ბიტი). ერთი ბაიტის გადასაცემად გამოყოფილია ერთი გამტარი (ერთი კონტაქტი). თანმიმდევრული პორტები შეიცავს მხოლოდ ერთ ცყვილ გამტარს და ამიტომ ბაიტების შემადგენელი ბიტების გადაცემა თანმიმდევრულად ხორციელდება. თანმიმდევრული პორტი გამოიყენება არამარტო კოდირებული ციფრული ინფორმაციის გადასაცემად, არამედ არაკოდირებული ინფორმაციის გადასაცემადაც .მაგალითად, მანიპულატორთან. ხშირად შეტანა გამოტანის ადაპტერი ემსახურება სამ პარალელურ(მატი დასახელება LPT1...LPT3) და ოთხ თანმიმდევრულ(მატი დასახელება COM1...COM4) პორტს.LPT პორტებისატვის გამოიყენება 41 წვერიანი გამთიშველი, ხოლო COM პორტებისათვის 9, ან 25 წვერიანი. გამთიშველები გამოტანილ არიან სისტემური ბლოკის უკანა კედელზე. მათ უერთდება გარე მოწყობილობის დამაკავშირებელი კაბელები. ცხადია გამთიშველების საერთო რაოდენობა პორტების საერთო რაოდენობაზე ნაკლებია. == ქსელური პლატა == ეს ადაპტერი გათვალისწინებულია პერსონალური კომპიუტერის დასაკავშირებლად მონაცემების გადაცემის ფიზიკურ არხებთან. მაგალითად, კოაქსიაურ კაბელებთან. იგი ახორციელებს მონაცემების გადაგზავნას ორივე მიმართულებით: პირველი: არხიდან სიგნალის მიღება, კომპიუტერის სალტეზე მისი გადაცემა; მეორე: მონაცემების მიღება კომპიუტერიდან და გადაცემა არხში. ამავე დროს ქსელური პლატა ახორციელებს გადაცემულ შეტყობინებების სტრუქტურის გარდაქმნას სტანდარტის მიხედვით. == მონიტორი == მონიტორი გათვალისწინებულია ტექსტური და გრაფიკული ინფორმაციის გამოსასახავად. არსებობს ფერადი და შავთეთრი(მონოქრონული) მონიტორები. მათ შეუძლიათ იმუშავონ ტექსტურ ან გრაფიკულ რეჟიმში. ტექსტურ რეჟიმში მუშაობისას ეკრანი პირობითად იყოფა უბებად(ხშირად 80 სიმბოლოს სიგრძის 25 სტრიქონად). ეკრანზე ერთდროულად შეიძლება გამოტანილ იქნას ერთი სიმბოლო 256 წინასწარ ცნობილი სიმბოლოდან. ამ სიმბოლოებს მიეკუთვნებიან ასოები, ციფრები და სხვა. უნდა აღინიშნოს რომ გამოსატანი სიმბოლოების რაოდენობა 256-ით შემოფარგლული არ არის. ერთი და იგივე კოდს რეჟიმის მიხედვით ეკრანზე შეიძლება სხვადასხვა სიმბოლოები შეესაბამებოდეს. გრაფიკულ რეჟიმში მონიტორი რასტრს წარმოადგენს, რომელიც პიქსელებისაგან შედგება. მონიტორის უნარს, ერთდროულად ჰორიზონტალურად და ვერტიკალურად ასახული იქნას პიქსელების გარკვეული რაოდენობა, მონიტორის გარჩევადობას უწოდებენ. გამოთქმა ”მონიტორის გარჩევადობაა 800x600” ნიშნავს რომ მონიტორს შეუძლია გამოიტანოს 600 ჰორიზონტალური და 800 ვერტიკალური წერტილი(პიქსელი). მონიტორის რეალური გარჩევადობა ასევე დამოკიდებულია ვიდეოკარტაზე. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:lg700p.jpg]] </div> არსებობს ორი ტიპის მონიტორი: თხევად კრისტალზე და ელექტრონულ სხივურ მილაკზე. თხევად კრისტალზე აგებულ მონიტორებს მცირე წონა და გეომეტრიული ზომა აქვს, მოიხმარს საშუალოდ ორჯერ ნაკლებ ელექტროენერგიას. უმრავლეს შემთხვევაში მონიტორი დამოუკიდებელი ბლოკია. მონიტორის ყუთზე ეკრანი სპეციალური სამაგრებითაა დამაგრებული. ეს საშუალებას აძლევა მომხმარებელს დააყენოთ იგი სასურველი კუთხით. ყუთის შიგნით კვების ბლოკი და ეკრანზე გამოსახულების ფორმირებისატვის საჭირო ელქტრული სქემებია. თანამედროვე პერსონალურ კომპიუტერებში ეკრანის მუშაობის ვადის გასახანგრძლივებლად და ელექტროენერგიის დასაზოგად გამოგონებულია სპეციალური პროგრამულ აპარალურული მეტოდები. თუ გარკვეული დროის განმავლობასი მომხმარებელი არ ასრულებს სამუშაოს - ჯერ ოპერაციულ სისტემას გამოაქვს ეკრანზე სპეციალური სურათები, ხოლო მოგვიანებით მონიტორი გადაყავს ელექტროენერგიის ეკონომიური ხარჯვის ე.წ. ”ლოდინის”(თვლემის, ძილის) რეჟიმში. == კლავიატურა == კლავიატურა გათვალისწინებულია კომპიუტერში მმართველი სიგნალების და მონაცემების შესატანად. კლავიატურა კონსტრუქციულად დამოუკიდებელი ბლოკია. ე.წ. Notebook-ში კლავიატურა კორპუსის განუყრელი ნაწილია. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:auflageeingefahren_gr.JPG]] </div> კლავიატურა სტანდარტიზებულია: იგი შედგება 101-103 ღილაკისაგან (ახლა ამ რიცხვს ემატება მულტიმედია კლავიატურაზე განლაგებული ღილაკების რაოდენობა). კლავიატურაზე ღილაკების ერთობლიობა პირობითად დაყოფილია რამოდენიმე ჯგუფებად. სიმბოლური ღილაკების ძირითადი დანიშსნულებაა-ასოების, ციფრების, სპეციალური სიმბოლოების შეტანა. ისტორულად ჩამოყალიბდა რომ ერთი და იგივე ღილაკები გამოიყენება დიდი და პატარა ასოების დასაწერად. ფუნქციონალური რილაკების დანიშნულებაა ბრძანების გადაცემა. ბრძანების შინაარსი განისაზღვრება პროგრამის მიხედვით. ამ ღილაკებს მკაცრი დანიშნულება არ აქვთ. == მანიპულატორები == კომპიუტერთან მუშაობის დროს ეკრანზე გამოისახება მოციმციმე ვერტიკალური ხარ-კურსორი. კურსორი ეკრანზე გვიჩვენებს სიმბოლოს შეტანის ადგილს. მომხმარებელს შეუძლია გადაადგილოს კურსორი სასურველი მიმარტულებით კლავიატურაზე არსებული ისრების აღმნიშვნელი ღილაკების მეშვეობით. კურსორის გამოყენება განსაკუთრებით გრაფიკულ ინფორმაციასტან მუშაობისას მოუხერხებელია. კურსორის ნაცვლად გამოიყენება მანიპულატორი. ფართო გავრცელება პოვა მანიპულატორებმა სახელწოდებით ”თაგვი” (Mouse) და ”ტრეკბოლი”. ტრეკბოლი ნაკებადაა გავრცელებული. თაგვი წარმოადგენს პლასმასის პატარა კოლოფს. თაგვის მდებარეობა ეკრანზე პატარა ისრითაა აღნისნული. ისრის გადასაადგილებლად საკმარისია გადავაადგილოტ თაგვი სიბრტყეზე. თაგვს ორი ღილაკი აქვს(ემატება მულტიმედია თაგვების ღილაკები). ღილაკებზე თითის დაჭერით კომპიუტერს მიეცემა ბრძანებები. თაგვი მანქანას უერთდება კაბელით, COM1 გამთიშველით, ან COM2 შეტანა - გამოტანის ადაპტერით (COm თაგვები უკვე მოძველდა, ახლა უკვე ხმარებასია ლაზერული, და ოპტიკური თაგვები). არსებობს თაგვის ორი სახეობა: ბურთულიანი და ოპტიკური. == გაფართოების პლატები == გაფართოების პლატას უწოდებენ დამატებით ელექტრონულ მოწყობილობას. იგი სტანდარტული ფორმის ნაბეჭდი პლატაა ელექტრონული კომპონენტებიტ და მიკროსქემებით. იგი ყენდება ძირითადი პლატის თავისუფალ სლოტში. გაფართოების პლატებს მიეკუთვნება: მოდემი, აუდიო პლატა და სხვა. == გარე მოწყობილობები == გარე მოწყობილობებს უწოდებენ სისტემური ბლოკის გარეთ არსებულ მოწყობილობებს. მათ მიეკუთვნება: პრინტერი, გრაფოამგები, მოდემი, სტრიმერი, სკანერი, საპროექტო პანელი და სხვა. უნდა ავღნიშნოთ რომ სახელი ”გარე მოწყობილობა” პირობითია. გარე მოწყობილობაში შეიძლება მოხვდეს ნებისმიერი მოწყობილობა, თუ ის კონსტრუქციულად დამოუკიდებელი ბლოკის სახითაა წარმოდგენილი. == პრინტერები == პრინტერს უწოდებენ მოწყობილობას, რომლის საშუალებით ინფორმაცია ძირითადად მიიღება ქაღალდზე (შეიძლება გამჭირვალე ფირზე, ან სხვ.). პრინტერის მრავალი მოდელი არსებობს ისინი განსხვავდებიან წარმოებულობით, ინტერფეისით, ფუნქციური შესაძლებლობებით, მოქმედების პრინციპით. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:hp-psc-inkjet-printer-776813.jpg]] </div> პრინტერის საფუძველი რთული ელექტრო მექნიკური მოწყობილობაა. იგი უზრუნველყოფს გამოსახულების ფორმირებას, ქაღალდის გადაადგილებას, საღებავის მიწოდებას და სხვა. პრინტერის შემადგენლობაშია ელექტრული ნაწილი მართვის სქემით და ბუფერული დამახსოვრების მოწყობილობით. გამოსახულების ფორმირებით პრინტერები იყოფა კნტუურულ და რასტულ პრინტერებად. კონტურულ პრინტერში სიმბოლოს გამოსახულება უწყვეტი ხაზია და მიიღება ქაღალდზე შემღებავი ლენტის გამოყენებით, ქაღალდზე ნემსის დარტყმის საშუალებით. რასტულ პრინტერში გამოსახულება მიირება უმცირესი წერტილების ერთობლიობით (წერტილის დიამეტრი 0,1-0,3მმ). ამჟამად პერსონალურ კომპიუტერებში გამოიყენება მხოლოდ რასტული პრინტერები. წერტილების გადატანის პრინციპითრასტული პრინტერები იყოფა: მატრიცულ, ჭავლურ და ლაზერულ პრინტერებად. == მოდემები == მოდემი უზრუნველყოფს კომპიუტერის თავსებადობას სატელეფონო ხაზთან კომპიუტერი გამოიმუშავებს დისკრეტულ სიგნალებს, სატელეფონო ხაზით ინფორმაცია გადაეცემა ანალოგიური ფორმით. მოდემები ანხორციელებენ ციფროანალოგურ გარდაქმნებს. კომპიუტერიდან ინფორმაციის გადაცემისას მოდემი დისკრეტულ სიგნალებს გარდაქმნის სატელეფონო ხაზის სიხშირის მქონე ანალოგურ სიგნალად, ხოლო მიღების დროს კი პირიქით ანალოგური სიგნალი გარდაიქმნება დისკრეტულ სიგნალად. მოდემებიტ კომუტირებული სატელეფონო ხაზებით ინფორმაციას გადასცემენ 300-დან 64 000 ბოდის სიჩქარით (1 ბოდი=1 ბიტი წამში), ხოლო გამოყოფილი სატელეფონო ხაზებით გადაცემისას მიიღწევა 64 კილობოდზე მეტი სიხშირე. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:modem.gif]] </div> მოდემების სიგნალების მიღება-გადაცემის გარდა დამატებით ახორციელებენ ტელეფონის ნომრის ავტომატური აკრეფის, განმეორებითი აკრეფის და სხვა ფუნქციებს. უნდა აღვნიშნოთ, რომ მოდემის მიერ გარკვეული ფუნქციების შესასრულებლად აპარატული შესაძლებლობების გარდა შესაბამისი საკომუნიკაციო პროგრამული უზრუნველყოფაა საჭირო. კონსტრუქტორული შესრულებით მოდემები ჩამონტაჟებულნი არიან, ან კომპიუტერის სისტემურ ბლოკში, ან წარმოადგენენ დამოუკიდებელ ბლოკს და კომპიუტერს უერთდებიან სპეციალური კაბელით. == სტრიმერები (მოძველდა და აღარ არის ხმარებაში) == სტრიმერები არის მოწყობილობა ინფორმაციის ასლის მაგნიტურ ლენტზე გადასაღებად. კონსტრუქციული სქემით სტრიმერები საყოფაცხოვრებო მაგნიტოფონის ანალოგიურია. კასეტაზე შეიძლება ჩაიწეროს რამოდენიმე ატეული მეგაბაიტიდან რამოდენიმე გიგაბაიტამდე ინფორმაცია. == კომპაქტ დისკების მოწყობილობები == 1996 წლიდან ფართო გავრცელება პოვეს კომპაქტური დისკებმა (CD-ROM). დისკის ტევადობა 700 მეგაბაიტია. მასზე ჩაწერილი ინფორმაცია იკითხება დიდი სიჩქარით. ისინი მოხერხებულნი არიან დიდი ინფორმაციის გასავრცელებლად. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:48x Cd rom.JPG]] </div> ბაზარზე გავრცელებულია შემდეგი ტიპისი კომპაქტური დისკები და მისი წამკითხველები : CD-R,CD-RW,DVD-R,DVD-RW. *CD-R მოწყობილება საშუალებას გვაძლევს მოვახდინოთ მისი მრავალჯერ წაკითხვა, ასევე ეს მოწყობილობა კითხულობს, RW დისკებსაც. R დისკზე შესაძლებელია ინფორმაციის მხოლოდ ერთხელ ჩაწერა. *CR-RW მოწყობილობა საშუალებას გვაძლევს ჩავწერით და წავიკითხოთ R და RW დისკებიდან. RW დისკზე ინფორმაციის მრავალჯერ ჩაწერა წაშლაა შესაძლებელი. *DVD-R - CD-R-ის ანალოგიურია მხოლოდ ერთი განსვავებით რომ DVD დისკებზე ეტევა გაცილებით მეტი ინფორმაცია ვიდრე R დისკებზე, მასზე R დისკის ანალოგიურად მხოლოდ ერთხელაა შესაძლებელი ინფორმაციის ჩაწერა. DVD დისკების 2 სტანდარტი არსებობს DVD-R და DVD+R. DVD დისკზე ეტევა 4.5 გბ ინფორმაცია, DVD დისკები შესაძლოა იყოს ორშრიანი, ორმხრიანი (როგორც ძველი ფირფიტები) და ორმხრიან ორშრიანი. შესავამისად ორშრიანზე ან ორმხრიანზე ეტევა ორჯერ მეტი იბნფორმაცია ვიდრე ჩოულებრივ დისკზე, ანუ 9 გბ-მდე. ხოლო ორშრიან ორმხრიანზე 17გბ. *DVD-RW (ან DVD+RW) - CD-RW-ს ანალოგიურად მრავალჯერადი ჩაწერის DVD დისკებია. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:introprod.jpg]] </div> == უწყვეტი კვების ბლოკი(UPS) == {{ვიკიპედია}} გარე მოწყობილობას მიეკუთვნება უწყვეტი კვების ბლოკი (UPS). მისი დანიშნულებაა უზრუნველყოს პერსონალური კომპიუტერის კვება ელექტროენერგიის შეფერხებისას. უწყვეტი კვების ბლოკში შედის აკუმულატორი. იგი უზრუნველყოფს ქსელში ელექტროენერგიის გამოთიშვისას კომპიუტერის კვებას გარკვეული დროის განმავლობაში. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:m-ups.gif]] </div> მართვის სხვადასხვა ავტომატიზაციის დონით ზოგიერთი უწყვეტი ბლოკი იძლევა სიგნალს კვების შეწყვეტის შესახებ, რომლის საფუძველზე კომპიუტერსი გაეშვება პროგრამა. პროგრამა ავტომატურად წყვეტს მანქანის მუშაობას და თიშავს მას. [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 1821 3585 2006-12-21T01:52:21Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:კულინარია]] [[კატეგორია:კულინარია]] 1822 3586 2006-12-21T01:52:46Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:საზოგადოება და ჰობი]] [[კატეგორია:საზოგადოება და ჰობი]] 1823 3587 2006-12-21T01:53:13Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 1825 3602 2006-12-21T02:45:29Z Trulala 17 1826 3619 2006-12-21T03:54:34Z Trulala 17 New page: {{დობილი პროექტი |project=Wikipedia |image=Wikipedia.png |text=[[Wikipedia:ka:ვიკიპედია|ვიკიპედიაში]] არის სტ... {{დობილი პროექტი |project=Wikipedia |image=Wikipedia.png |text=[[Wikipedia:ka:ვიკიპედია|ვიკიპედიაში]] არის სტატია: |link={{{1|{{PAGENAME}}}}} }}<noinclude>[[კატეგორია:დობილი პროექტების თარგები]]</noinclude> 1827 3620 2006-12-21T03:55:07Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 1828 3621 2006-12-21T03:55:47Z Trulala 17 New page: <div class="noprint" style="clear: right; border: solid #aaa 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: #f9f9f9; width: 250px; padding: 4px; spacing: 0px; text-align: left; floa... <div class="noprint" style="clear: right; border: solid #aaa 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: #f9f9f9; width: 250px; padding: 4px; spacing: 0px; text-align: left; float: right;"> <div style="float: left;">[[Image:{{{image}}}|50px|none|{{{project}}}]]</div> <div style="margin-left: 60px;">{{{text}}} <div style="margin-left: 10px;">'''''[[{{{project}}}:ka:{{{link}}}|{{{link}}}]]'''''</div></div></div><noinclude>[[კატეგორია:დამხმარე თარგები]]</noinclude> 1829 3622 2006-12-21T03:56:17Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 1831 4165 2006-12-24T08:35:19Z Trulala 17 /* თარგები */ {{დახმარება:Introduction 2}} :''იხილეთ [[დახმარება:შესავალი]] და [[დახმარება:ახალი გვერდის შექმნა]]'' ვიკიწიგნი არის [[w:ვიკი|ვიკი]], რაც ნიშნავს, რომ ნებისმიერს შეუძლია დაარედაქტიროს დაუცველი გვერდი და უმალვე შეინახოს ცვლილებები. პირველი რედაქტირების შემდეგ უკვე ხდებით ვიკიწიგნის რედაქტორი! დაცული გვერდისთვის ცვლილების შესათავაზებლად შეგიძლიათ განხილვის გვერდზე დაამატოთ თქვენი მოსაზრება. == შესავალი == ვიკიწიგნების რედაქტირება არაა რთული. გვერდის დასარედაქტირებლად საკმარისია დააწკაოთ გვერდის თავში არსებულ ''რედაქტირების'' ჩანართს. ამის შემდეგ გაიხსნება რედაქტირების გვერდი, სადაც მოთავსებული იქნება გვერდის შიგთავსი. '''თუ ვარჯიში გსურთ, ამისთვის არსებობს [[Wikibooks:სავარჯიშო|სავარჯიშო]]'''; '''სხვაგან ვარჯიში არ ღირს'''. რედაქტორის ქვემოთ მოცემულია პატარა ველი, სადაც რედაქტირების რეზიუმე უნდა ჩაწეროთ. აქ შეიძლება ჩაიწეროს ცვლილებების ორსიტყვიანი აღწერა, და როდესაც დაასრულებთ, დააწკაპეთ '''წინასწარ გადახედვის''' ღილაკს. თვენს რედაქტირებამდე და მის შემდეგ ცვლილებების სანახავად დააწკაპეთ '''ცვლილებების ჩვენების''' ღილაკს. თუ რედაქტირება გაკმაყოფილებთ და გსურთ შენახვა, დააწკაპეთ '''გვერდის შენახვის''' ღილაკს. თქვენს ცვლილებებს ვიკიწიგნების სხვა მომხმარებლები უმალვე დაინახავენ. ასევე შეგიძლიათ დააწკაპოთ '''განხილვის''' ჩანართს, რათა ნახოთ გვერდთან დაკავშირებული განხილვა, რომელიც შეიცავს ვიკიწიგნების სხვა მომხმარებლების კომენტარებს. დააწკაპეთ "'''+'''" ჩანართს და დაამატეთ ახალი სექცია, ან დაარედაქტირეთ გვერდი ისევე როგორც სტატიის გვერდი. გახსოვდეთ განხილვის გვერდებზე შეტყობინების შემდეგ ხელმოწერა და სპეციფიკურ პროექტის გვერდებზე, მაგრამ წიგნებში ხელმოწერა '''არ''' შეიძლება. ხელმოწერის გაკეთება შეიძლება შეტყობინების ტექსტის შემდეგ ოთხი ტილდის დამატებით, აი ასე: <nowiki>~~~~</nowiki>. მედიავიკის პროგრამა წერს ყოველი მომხმარებლის მიერ გაკეთებულ ცვლილებას. === მცირე შესწორებები === ამ გვერდზე გვერდის რედაქტირებისას, შესულ მომხმარებელს შეუძლია მონიშნოს რედაქტორება "მცირედ". მცირე შესწორება როგორც წესი ნიშნავს ორთოგრაფიის შესწორებას, ფორმატირების გაუმჯობესებას, და ტექსტის მცირე ჩასწორებას. ბოლო ცვლილებების ნახვისას შესაძლოა "მცირე" შესწორებების დამალვა. თუ შემთხვევით ტექსტში დიდი ცვლილება შეიტანეთ და იგი მცირედ მონიშნეთ, ეს არაკორექტულია, უნდა თავიდან გახსნათ რედაქტირება და მცირეს მონიშვნის გარეშე შეინახოთ. === გვერდის დაცვა === ზოგ შემთხვევაში, როდესაც ადმინისტრატორი გვერდს იცავს, ჩანართი "{{MediaWiki:Editthispage}}" შეცვლილია "{{MediaWiki:Viewsource}}"-ით. ამ შემთხვევაში გვერდის რედაქტირება შეუძლებელია. === რედაქტირების კონფლიქტები === როდესაც თქვენთან ერთდროულად სხვაც არედაქტირებს იგივე გვერდს, ხდება რედაქტირების კონფლიქტი. ბევრი კონფლიქტი ვიკის მიერ ავტომატურად წყდება. ხოლო თუ ეს ასე არ მოხდა, გვერდზე გამოჩნდება ორი ტექტური ველი, ზედაში ნაჩვენებია სხვისი რედაქტირება, და ქვედაში თქვენი. შეარწყით ორივე ვერსია და შეინახეთ. === უკუქცევა === ისტორიის ჩანართში შეგიძლიათ იხილოთ ვიკიტექსტის ძველი ვერსიები. ეს სასარგებლოა, როდესაც რაიმე მიზეზების გამო გსურთ წინა ვერსიის აღდგენა. ამისთვის საკმარისია დააწკაპოთ შესაბამის ვერსიაზე, გახსნათ რედაქტირების ფანჯარაში და შეინხოთ. აქვე შეგიძლიათ იხილოთ ვერსიებს შორის სხვაობა. === შეცდომის შეტყობინებები === თუ მიიღეთ შეცდომის შეტყიობინება იმაზე, რომ შენახვა ვერ მოხერხდა, უკან დაბრუნდით და თავიდან სცადეთ შენახვა. === რედაქტირების გვერდი === რედაქტირების გვერდი შეიცავს სამ სექციას: * რედაქტირების ხელსაწყოთა პანელი * რედაქტირების ტექსტური ველი * რედაქტირების რეზიუმეს ველი * მცირე რედაქტირების/გვერდის კონტროლის მოსანიშნი არეები * შენახვის/წინასწარ გადახედვის/ცვლილებების/გაუქმების და დახმარების ღილაკები და ბმულები * გვერდზე გამოყენებული [[დახმარება:თარგები|თარგების]] სია * წინასწარ ხილვა, თუ მოითხოვეთ იგი. === მდებარეობისგან დამოუკიდებელი ვიკიტექსტი === არ აქვს მნიშვნელობა სად ჩასვავთ შემდეგ ელემენტებს, შედეგი ერთნაერი იქნება: *[[დახმარება:ენათშორისი ბმულები|ენათშორისი ბმულები]] *[[დახმარება:კატეგორიები|კატეგორიები]] *The [[დახმარება:ჯადოსნური სიტყვები|ჯადოსნური სიტყვები]] <nowiki>__NOTOC__ და __FORCETOC__</nowiki>. იხილეთ [[დახმარება:სექცია]]. == ვიკის ფორმატირებები == ვიკის ფორმატირება არის სინტაქსი, რომლის გამოყენებაც შეგიძლიათ ვიკიწიგნებში. ცხრილის მარცხენა სვეტში შეგიძლიათ ნახოთ შესაძლო ეფექტები. მარჯვენა სვეტში კი თუ როგორ მიაღწიოთ ამ ეფექტებს. ამ გვერდის კითვისას კარგი იქნებნა თუ გახსნით [[Wikibooks:სავარჯიშო|სავარჯიშოს]] და იქ მოსინჯავთ ყველაფერს. სავარჯიშო ცალკე ჩანართში ან ფანჯარაში გახსენით. === ტექსტის ძირითადი ფორმატირება === {| width="100%" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- ! width="50%" | როგორ გამოიყურება ! width="50%" | რასაც ბეჭდავთ |- | თქვენ შეგიძლიათ დამოიყენოთ ''კურსივი'', '''მუქი ტექსტი''', და '''''მუქი კურსივი''''', ტექსტის დასაწყისში და ბოლოში აპოსტროფების ჩასმით. | <nowiki> თქვენ შეგიძლიათ დამოიყენოთ ''კურსივი'', '''მუქი ტექსტი''', და '''''მუქი კურსივი''''', ტექსტის დასაწყისში და ბოლოში აპოსტროფების ჩასმით. </nowiki> |- | ახალი ხაზით ახალი აბზაცი არ იწყება. ამისთვის საჭიროა ერთი ცარიელი ხაზის დატოვება. | <pre><nowiki> ახალი ხაზით ახალი აბზაცი არ იწყება. ამისთვის საჭიროა ერთი ცარიელი ხაზის დატოვება.</nowiki></pre> |- | ხაზის გადატანა<br> ახალი აბზაცის გარეშეც შეიძლება.<br> გამოიყენეთ ხაზის გადამტანი. |<pre> ხაზის გადატანა<br> ახალი აბზაცის გარეშეც შეიძლება.<br> გამოიყენეთ ხაზის გადამტანი. </pre> |- | განხილვის გვერდებზე ხელი ასე უნდა მოაწეროთ <br> - სამი ტილდა მოგცემთ მომხმარებლის სახელს: [[მომხმარებელი:Trulala|Trulala]] <br> - ოთხი ტილდა კი მომხმარებლის სახელს და თარიღს და დროს: [[მომხმარებელი:Trulala|Trulala]] 07:02, 24 დეკემბერი 2006 (UTC) <br> - ხუთი ტილდა კი მხოლოდ დროს და თარიღს: 07:02, 24 დეკემბერი 2006 (UTC) |<pre> განხილვის გვერდებზე ხელი ასე უნდა მოაწეროთ <br> - სამი ტილდა მოგცემთ მომხმარებლის სახელს: ~~~ <br> - ოთხი ტილდა კი მომხმარებლის სახელს და თარიღს და დროს: ~~~~ <br> - ხუთი ტილდა კი მხოლოდ დროს და თარიღს: ~~~~~ </pre> |- | შეგიძლიათ <b>HTML ჭდეებიც</b> გამოიყენოთ სურვილისამებრ. HTML-ს გამოყენების მოხერხებული გზები: ტექსტის <tt>საბეჭდი მანქანის შრიფტში</tt>. ან <code>კოდის შრიფტში</code> ჩასმა. <strike>გადასახაზად</strike>, <u>ხაზგასასმელად</u>. ხარიხისთვის და ინდექსისთვის: X², H₂O რედაქტორებისთვის უხილავი კომენტარების ჩასასმელად ( <!-- --> ) რომლებიც მხოლოდ რედაქტირებისას გამოჩნდება. მაგ: <!-- რედაქტორებს: ბლა ბლა ბლა. --> სჯარო კომენტარისთვის გამოიყენეთ განხილვის გვერდი. |<pre> შეგიძლიათ <b>HTML ჭდეებიც</b> გამოიყენოთ სურვილისამებრ. HTML-ს გამოყენების მოხერხებული გზები: ტექსტის <tt>საბეჭდი მანქანის შრიფტში</tt>. ან <code>კოდის შრიფტში</code> ჩასმა. <strike>გადასახაზად</strike>, <u>ხაზგასასმელად</u>. ხარიხისთვის და ინდექსისთვის: X², H₂O რედაქტორებისთვის უხილავი კომენტარების ჩასასმელად ( <!-- --> ) რომლებიც მხოლოდ რედაქტირებისას გამოჩნდება. მაგ: <!-- რედაქტორებს: ბლა ბლა ბლა. --> სჯარო კომენტარისთვის გამოიყენეთ განხილვის გვერდი. </pre> |- | '''HTML ჭდეების დამატებითი მაგალითები''' გსურთ ამ <font color="red">სიტყვის</font> ფერის შეცვლა?<br> გსურთ ამ <font color="#33FF66">სიტყვის</font> ფერის შეცვლა?<br> <span style="background-color: yellow">თეთრი ფონი მოსაწყენია? შეცვალეთ!</span><br> <span style="background-color: #FF6633">თეთრი ფონი მოსაწყენია? შეცვალეთ!</span><br> | <pre>'''HTML ჭდეების დამატებითი მაგალითები''' გსურთ ამ <font color="red">სიტყვის</font> ფერის შეცვლა?<br> გსურთ ამ <font color="#33FF66">სიტყვის</font> ფერის შეცვლა?<br> <span style="background-color: yellow">თეთრი ფონი მოსაწყენია? შეცვალეთ!</span><br> <span style="background-color: #FF6633">თეთრი ფონი მოსაწყენია? შეცვალეთ!</span><br> </pre> |} ნებადართული HTML ჭდეებისთვის იხილეთ [[დახმარება:HTML ვიკიტექსტში|HTML ვიკიტექსტში]]. ეცადეთ გამოიყენოთ ვიკიფორმატირება თუ ეს შესაძლებელია. === ნაწერის ორგანიზება === {|width="100%" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- ! width="50%" | როგორ გამოიყურება ! width="50%" | რასაც წერთ |- | <div style="font-size:150%;border-bottom:1px solid #000000;">სექციათა სათაურები</div> ''სათაურები'' ყოფენ ნაწერს სექციებად. ვიკი კი ავტომატურად აკეთებს [[დახმარება:სარჩევი|სარჩევს]]. <div style="font-size:132%;font-weight:bold;">ქვესექცია</div> ქვესექციებისთვის მეტი ტოლობის ნიშანი გამოიყენეთ <div style="font-size:116%;font-weight:bold;">მცირე პარაგრაფები</div> ნუ გამოტოვებთ დონეებს, ორი ტოლობიდან ოთხზე ნუ გადახტებით. დაიწყეთ ორი ტოლობის ნიშნით და არა ერთით. |<pre> == სექციების სათაურები == ''სათაურები'' ყოფენ ნაწერს სექციებად. ვიკი კი ავტომატურად აკეთებს სარჩევს. === ქვესექციები === ქვესექციებისთვის მეტი ტოლობის ნიშანი გამოიყენეთ ==== მცირე პარაგრაფები ==== ნუ გამოტოვებთ დონეებს, ორი ტოლობიდან ოთხზე ნუ გადახტებით. დაიწყეთ ორი ტოლობის ნიშნით და არა ერთით. </pre> |- | * ''[[დახმარება:სიები|სიები]]ს'' გაკეთება ადვილია: ** ყოველი ახალი ვაზი ვარლსკვავით დაიწყეთ. *** მეტი ვარლსკვავი დონის გაღრმავებაა. * ახალი ხაზი * სიაში აღნიშნავს სიის დასასრულს. *რა თქმა უნდა ახალი სიის დაწყება შეგიძლიათ. |<pre> * სიების გაკეთება ადვილია: ** ყოველი ახალი ვაზი ვარლსკვავით დაიწყეთ. *** მეტი ვარლსკვავი დონის გაღრმავებაა. * ახალი ხაზი * სიაში აღნიშნავს სიის დასასრულს. *რა თქმა უნდა ახალი სიის დაწყება შეგიძლიათ. </pre> |- | # ''დანომრილი სია'' არის: ## ორგანიზებული ## ადვილი გასაგები ახალი ხაზი აღნიშნავს სიის დასასრულს # ახალი ნუმერაცია 1-ით იწყება. |<pre> # ''დანომრილი სია'' არის: ## ორგანიზებული ## ადვილი გასაგები ახალი ხაზი აღნიშნავს სიის დასასრულს # ახალი ნუმერაცია 1-ით იწყება. </pre> |- | სიის კიდევ ერთი სახეა ''განსაზღვრებათა სია'': ; სიტყვა : სიტყვის განსაზღვრება ; აქ გრძელი ფრაზაა, რომელსაც განსაზღვრება სჭირდება : განსაზღვრება ; სიტყვა : რომელსაც აქვს განსაზღვრება : მეორე : და მესამე |<pre> სიის კიდევ ერთი სახეა ''განსაზღვრებათა სია'': ; სიტყვა : სიტყვის განსაზღვრება ; აქ გრძელი ფრაზაა, რომელსაც განსაზღვრება სჭირდება : განსაზღვრება ; სიტყვა : რომელსაც აქვს განსაზღვრება : მეორე : და მესამე </pre> |- | * შერეული სიების გაკეთებაც შეგიძლიათ *# და ჩასმა *# სხვა სიებში *#* ან სიებში<br>ხაზის გადატანა. *#; განსაზღვრების სიის *#: ჩასმაც *#;; შეიძლება |<pre> * შერეული სიების გაკეთებაც შეგიძლიათ *# და ჩასმა *# სხვა სიებში *#* ან სიებში<br>ხაზის გადატანა. *#; განსაზღვრების სიის *#: ჩასმაც *#;; შეიძლება </pre> |- | : ორი წერტილი (:) წევს აბზაცს. შემდეგი ახალი ხაზი ახალი აბზაცია. <br> ეს ხშირად გამოიყენება განხილვის გვერდებზე დისკუსიებისას. : 1 ორი წერტილი :: 2 ორი წერტილი ::: 3 ორი წერტილი |<pre> : ორი წერტილი (:) წევს აბზაცს. შემდეგი ახალი ხაზი ახალი აბზაცია. <br> ეს ხშირად გამოიყენება განხილვის გვერდებზე დისკუსიებისას. : 1 ორი წერტილი :: 2 ორი წერტილი ::: 3 ორი წერტილი </pre> |- | ჰორიზონტალური ხაზით (----) ყოფთ ტექსტს. ---- მაგრამ ჯობია სექციების გამოყენება რადგან ეს სარჩევში იქნება. |<pre> ჰორიზონტალური ხაზით (----) ყოფთ ტექსტს. ---- მაგრამ ჯობია სექციების გამოყენება რადგან ეს სარჩევში იქნება. </pre> |- |ხანდახან საჭიროა სქოლიოების გაკეთება. შეგიძლიათ ref ჭდეების გამოყენება. მაგ: <br> მსოფლიოში ნ ადამიანია.<ref>მონაცემი ციტირებულია ...</ref> <br> სქოლიო: <references/> იხილეთ [[დახმარება:სქოლიო]]. |<pre> ხანდახან საჭიროა სქოლიოების გაკეთება. შეგიძლიათ ref ჭდეების გამოყენება. მაგ: <br> მსოფლიოში ნ ადამიანია.<ref>მონაცემი ციტირებულია ...</ref> <br> სქოლიო: <references/> იხილეთ [[დახმარება:სქოლიო]]. </pre> |} === ბმულები === ხშირად საჭიროა სხვა გვერდებზე ბმულების შექმნა. {|width="100%" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- ! width="50%" | როგორ გამოიყურება ! width="50%" | რასაც წერთ |- | აქ არის ბმული გვერდზე [[პერსონალური კომპიუტერი]]. შეგიძლიათ ასეც გამოიყენოთ [[პერსონალური კომპიუტერი]]ს, [[პერსონალური კომპიუტერი]]თ და ბმული მართებულად გაიხსნება. |<pre> აქ არის ბმული გვერდზე [[პერსონალური კომპიუტერი]]. შეგიძლიათ ასეც გამოიყენოთ [[პერსონალური კომპიუტერი]]ს, [[პერსონალური კომპიუტერი]]თ და ბმული მართებულად გაიხსნება. </pre> |- | ბმულის გაფორმება შეგიძლიათ. მაგალითად: ''[[ვიკიწიგნები]]''. |<pre> ბმულის გაფორმება შეგიძლიათ. მაგალითად: ''[[ვიკიწიგნები]]''. </pre> |- | [[მეტეოროლოგია]] გვერდი ჯერ არ არსებობს, ბმულზე დაწკაპებით შეგიძლიათ მისი შექმნა. |<pre> [[მეტეოროლოგია]] გვერდი ჯერ არ არსებობს, ბმულზე დაწკაპებით შეგიძლიათ მისი შექმნა. </pre> |- | შეგიძლიათ ბმული გვერდის სექციაზე გაააკეთოთ: *[[ქალაქების ჩამონათვალი ქვეყნების მიხედვით#მაროკო]]. თუ რამდენიმე სექციას ერთი და იგივე სახელი აქვს, დაამატეთ რიცხვი. [[#მაგალითად სექცია 3]] გადავა "მაგალითი სექციის" მესამე სექციაზე. |<pre> შეგიძლიათ ბმული გვერდის სექციაზე გაააკეთოთ: *[[ქალაქების ჩამონათვალი ქვეყნების მიხედვით#მაროკო]]. თუ რამდენიმე სექციას ერთი და იგივე სახელი აქვს, დაამატეთ რიცხვი. [[#მაგალითად სექცია 3]] გადავა "მაგალითი სექციის" მესამე სექციაზე. </pre> |- | გარე ბმულის გაკეთება შეგიძლიათ მხოლოდ URL-ს შეყვანით: http://www.nupedia.com შეგიძლიათ სახელი დაარქვათ: [http://www.nupedia.com Nupedia] ან ცარიელი დატვოთ: [http://www.nupedia.com] | <pre> გარე ბმულის გაკეთება შეგიძლიათ მხოლოდ URL-ს შეყვანით: http://www.nupedia.com შეგიძლიათ სახელი დაარქვათ: [http://www.nupedia.com Nupedia] ან ცარიელი დატვოთ: [http://www.nupedia.com] </pre> |- | შეგიძლიათ [[დახმარება:გადამისამართება|გადამისამართება]] სხვა გვერდზე. |<pre> #REDIRECT [[პერსონალური კომპიუტერი]] </pre> |} === გამოსახულება, ცხრილები, ვიდეო და ხმა === ეს ძალიან მოკლე ახსნაა. {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- !როგორ გამოიყურება !რასაც წერთ |- | სურათი ალტერნატიული ტექსტით: [[Image:Wikibooks-logo.svg|50px|ვიკის ლოგო]] გამოსახულების ჩასმა სათაურიან ჩარჩოშიც შეიძლება: [[Image:Wikibooks-logo.svg|frame|ვიკის ლოგო]] |<pre> სურათი ალტერნატიული ტექსტით: [[Image:Wikibooks-logo.svg|50px|ვიკის ლოგო]] გამოსახულების ჩასმა სათაურიან ჩარჩოშიც შეიძლება: [[Image:Wiki.png|frame|ვიკის ლოგო]] </pre> |- | ვიკიწიგნების სურათის გვერდზე ბმული: [[:Image:Wikibooks-logo.svg]] ან პირდაპირ გამოსახულებაზე ბმული: [[Media:Wikibooks-logo.svg]] |<pre> ვიკიწიგნების სურათის გვერდზე ბმული: [[:Image:Wikibooks-logo.svg]] ან პირდაპირ გამოსახულებაზე ბმული: [[Media:Wikibooks-logo.svg]] </pre> |- | გამოიყენეთ '''მედია:''' ბმული ხმოვანი ფაილებისთვის ან ვიდეოსთვის: [[media:Sg_mrob.ogg|ხმოვანი ფაილი]] |<pre> გამოიყენეთ '''მედია:''' ბმული ხმოვანი ფაილებისთვის ან ვიდეოსთვის: [[media:Sg_mrob.ogg|ხმოვანი ფაილი]] </pre> |- | {| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" align="center" ! ეს ! არის |- | ცხრილის | ნიმუში |- | colspan=2 | {| border=3 | შეგიძლიათ ცხრილის ცხრილში ჩასმა |- | style="background:#ff3322" | ხედავთ? |} |} |<pre> {| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" align="center" ! ეს ! არის |- | ცხრილის | ნიმუში |- | colspan=2 | {| border=3 | შეგიძლიათ ცხრილის ცხრილში ჩასმა |- | style="background:#ff3322" | ხედავთ? |} |} </pre> |} === მათემატიკური ფორმულები === მათემატიკური ფორმულის შეყვანა [[w:TeX|TeX]] ფორმატირებით შეგიძლიათ. {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- !როგორ გამოიყურება !რასაც წერთ |- | <math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math> |<pre><nowiki> <math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math> </nowiki></pre> |} === Special characters === მედიავიკის აქვს [[w:უნიკოდი]]ს მხარდაჭერა, სიმბოლოთა ჩასმა სტატიაში HTML-ს გარეშეც შეიძლება. ბევრ ვიკიზე რედაქტირების ფანჯრის ქვეშ არის სპეციალური პანელი. <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"> <tr valign="top"> <td> '''უმლაუტები და აქცენტები:''' <br><tt> À Á Â Ã Ä Å<br> Æ Ç È É Ê Ë<br> Ì Í Î Ï Ñ Ò<br> Ó Ô Õ Ö Ø Ù<br> Ú Û Ü ß à á<br> â ã ä å æ ç<br> è é ê ë ì í<br> î ï ñ ò ó ô<br> œ õ ö ø ù ú<br> û ü ÿ</tt> </td> <td><br> <tt><nowiki>&amp;Agrave; &amp;Aacute; &amp;Acirc; &amp;Atilde; &amp;Auml; &amp;Aring; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;AElig; &amp;Ccedil; &amp;Egrave; &amp;Eacute; &amp;Ecirc; &amp;Euml; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;Igrave; &amp;Iacute; &amp;Icirc; &amp;Iuml; &amp;Ntilde; &amp;Ograve; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;Oacute; &amp;Ocirc; &amp;Otilde; &amp;Ouml; &amp;Oslash; &amp;Ugrave; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;Uacute; &amp;Ucirc; &amp;Uuml; &amp;szlig; &amp;agrave; &amp;aacute; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;acirc; &amp;atilde; &amp;auml; &amp;aring; &amp;aelig; &amp;ccedil; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;egrave; &amp;eacute; &amp;ecirc; &amp;euml; &amp;igrave; &amp;iacute; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;icirc; &amp;iuml; &amp;ntilde; &amp;ograve; &amp;oacute; &amp;ocirc; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;oelig; &amp;otilde; &amp;ouml; &amp;oslash; &amp;ugrave; &amp;uacute; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;ucirc; &amp;uuml; &amp;yuml; </nowiki></tt> </td> </tr> <tr valign=top> <td> '''პუნქტუაცია:'''<br><tt> ¿ ¡ « » § ¶<br> † ‡ • – —</tt> </td> <td><br> <tt><nowiki>&amp;iquest; &amp;iexcl; &amp;laquo; &amp;raquo; &amp;sect; &amp;para; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;dagger; &amp;Dagger; &amp;bull; &amp;ndash; &amp;mdash; </nowiki></tt> </td> </tr> <tr valign="top"> <td> '''კომერციული სიმბოლოები:'''<br><tt> ™ © ® ¢ € ¥ £ ¤</tt> </td> <td><br> <tt><nowiki>&amp;trade; &amp;copy; &amp;reg; &amp;cent; &amp;euro; &amp;yen; &amp;pound; &amp;curren;</nowiki></tt> </td> </tr> <tr valign="top"><td>'''ბერძნული ასოები:''' <br><tt> α β γ δ ε ζ<br> η θ ι κ λ μ ν<br> ξ ο π ρ σ ς<br> τ υ φ χ ψ ω<br> Γ Δ Θ Λ Ξ Π<br> Σ Φ Ψ Ω<br></tt> </td> <td><br> <tt><nowiki>&amp;alpha; &amp;beta; &amp;gamma; &amp;delta; &amp;epsilon; &amp;zeta; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;eta; &amp;theta; &amp;iota; &amp;kappa; &amp;lambda; &amp;mu; &amp;nu; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;xi; &amp;omicron; &amp;pi; &amp;rho; &amp;sigma; &amp;sigmaf; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;tau; &amp;upsilon; &amp;phi; &amp;chi; &amp;psi; &amp;omega; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;Gamma; &amp;Delta; &amp;Theta; &amp;Lambda; &amp;Xi; &amp;Pi; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;Sigma; &amp;Phi; &amp;Psi; &amp;Omega; </nowiki></tt> </td> </tr> <tr valign="top"> <td> '''მათემატიკური სიმბოლოები:''' ([[#მათემატიკური ფორმულები|TeX]] უკეთესია) <br><tt> ∫ ∑ ∏ √ − ± ∞<br> ≈ ∝ ≡ ≠ < > ≤ ≥ &<br> × · ÷ ∂ ′ ″<br> ∇ ‰ ° ∴ ø<br> ∈ ∩ ∪ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇<br> ¬ ∧ ∨ ∃ ∀ ⇒ &uArr; &dArr; &lArr; ⇔<br> → ↔ ↑ ↓</tt> </td> <td><br> <tt><nowiki>&amp;int; &amp;sum; &amp;prod; &amp;radic; &amp;minus; &amp;plusmn; &amp;infin; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;asymp; &amp;prop; &amp;equiv; &amp;ne; &amp;lt; &amp;gt; &amp;le; &amp;ge; &amp;amp; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;times; &amp;middot; &amp;divide; &amp;part; &amp;prime; &amp;Prime; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;nabla; &amp;permil; &amp;deg; &amp;there4; &amp;oslash; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;isin; &amp;cap; &amp;cup; &amp;sub; &amp;sup; &amp;sube; &amp;supe; </nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;not; &amp;და; &amp;or; &amp;exist; &amp;forall; &amp;rArr; &amp;uArr; &amp;dArr; &amp;lArr; &amp;hArr;</nowiki></tt><br> <tt><nowiki>&amp;rarr; &amp;harr; &amp;uarr; &amp;darr; </nowiki></tt> </td> </tr> <tr valign="top"> <td> '''პრობლემების სიმბოლოები:''' <br><tt> ℵ ∉</tt> </td> <td><br> <tt><nowiki>&amp;alefsym; &amp;notin; </nowiki></tt> </td> </tr> </table> === თარგები === '''[[დახმარება:თარგები|თარგები]]''' არის ვიკის სინტაქსის ნაწილები, რომლებიც გვერდში ჯდება. თარგს დასამატებლად მისი სახელი <nowiki>{{ორმაგ ფიგურულ ფრჩხილში}}</nowiki> ჩასვით. ზოგ თარგს აქვს პარამეტრები, მათი ჩასმა | სიმბოლოს შემდეგ შეიძლება. {| width="100%" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- ! width="50%" | როგორ გამოიყურება ! width="50%" | რასაც წერთ |- | {{მაგალითის თარგი}} |<pre> {{მაგალითის თარგი}} </pre> |} {{დახმარება:Introduction 3|შემდეგი=როგორ დავიწყო წიგნი}} [[კატეგორია:დახმარება]] 1833 5214 2007-01-12T02:46:37Z Trulala 17 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} <div style="margin-bottom:1em; padding:1px; vertical-align:middle; height:83px; background-color:#ffffff; color:#06358D; border:1px solid #06358D; font-size:150%; text-align:center;">[[სურათი:OpenOffice.org 2 icon.png|left|80px]] [[სურათი:OpenOffice.org.png|right|150px|Logo von Openoffice.org 2.0]]&nbsp;<br /><span style="color:#000;">Open</span>Office.org<br /></div> წინამდებარე სახელმძღვანელო განიხილავს ღია ოფისში მუშაობის ასპექტებს. # {{სტატუსი|9}}[[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 1 - OpenOffice.org საოფისე პროგრამათა პაკეტის მიმოხილვა|ღია ოფისის მიმოხილვა]] # {{სტატუსი|4}}[[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი|Open Office Writer - ტექსტური რედაქტორი]] # {{სტატუსი|0}}[[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები|Open Office Calc - ელცხრილები]] # {{სტატუსი|0}}[[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 4|OpenOffice.org Math - ფორმულების რედაქტორი]] # {{სტატუსი|0}}[[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 5|Open Office Impress - პრეზენტაციები]] # {{სტატუსი|0}}[[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 6|Open Office Draw - გრაფიკაზე სამუშაო პროგრამა]] # {{სტატუსი|0}}[[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 7|Open Office Base - მონაცემთა ბაზები]] {{ვიკიპედია|ოფენ ოფისი}} [[კატეგორია:OpenOffice.org]] [[de:OpenOffice.org]] [[es:OpenOffice.org]] [[eu:OpenOffice.org]] [[fi:Vapautta tietoyhteiskuntaan!/OpenOffice.org 2]] [[hu:OpenOffice.org a gyakorlatban]] [[it:Manuale di OpenOffice]] [[ja:OpenOffice.org]] [[nl:OpenOffice.org]] [[pl:OpenOffice.org]] [[pt:Apostila OpenOffice 2.0]] [[th:คู่มือติดตั้ง OpenOffice.org 2.0]] [[zh:OpenOffice.org]] 1834 3705 2006-12-21T11:02:23Z Trulala 17 /* ღია ოფისის პროგრამათა პაკეტი */ == ღია ოფისის წარმოშვება და განვითარება == სხვა გავრცელებული [[საოფისე პაკეტები]]სგან განსხვავებით, ღია ოფისი სრულიად უფასოა, თავისუფლად ვრცელდება და არ არის არცერთი კომპანიის საკუთრება. მიუხედავად ამისა იგი ძალიან მაღალხარისხიანი პროდუქტია და აქვს ყველა ის ფუნქცია და ხელსაწყო, რათა დააკმაყოფილოს მომხმარებელთა ფართო სპექტრის მოთხოვნილებები. ღია ოფისი შექმნილია Sun Microsystems-ის StarOffice-ის ბაზაზე. ამ პროდუქტის შესახებ ინფორმაციის ხილვა შეიძლება მის [http://www.sun.com/software/star/staroffice/index.jsp ოფიციალურ ვებ გვერდზე] ღია ოფისისგან განსხვავებით იგი კომერციული პროდუქტია. ღია ოფისის გადმოწერა ინტერნეტიდან კი შეუძლია ნებისმიერ მსურველს, მისივე ოფიციალური ვებ გვერდიდან: [http://www.openoffice.org] ღია ოფისის კიდევ ერთი დიდი უპირატესობა კი ის გახლავთ რომ ახლო მომავალში იგი მისაწვდომი იქნება ასევე ქართულ ენაზეც. იგი ასევე მისაწვდომია არა მხოლოდ Windows-სთვის, არამედ ყველა გავრცელებული ოპერაციული სისტემისთვის. ღია ოფისი დაიბადა 5 წლის წინ, ამ დროის მანძილზე მან გაიარა განვითარების გრძელი გზა და დაიმსახურა მომხმარებელთა ნდობა. მიმდინარე ვერსიაში 2.0 ბევრი გაუმჯობესება და ცვლილებაა შეტანილი. მისი კიდევ ერთი ანალოგია ჩვენში დღესდღეისობით ფართოდ გავრცელებული საოფისე პაკეტი MS Office. მან უკვე დიდი ხანია დაიმკვიდრა ადგილი მსოფლიო ბაზარზე. მაგრამ ღია ოფისისგან განსხვავებით იგი მხოლოდ Windows-სთვის არის მისაწვდომი და მისი კანონის დაცვით ყიდვა არც ისე იაფი სიამოვნებაა. ამ სახელმძღვანელოდან კი დარწმუნდებით რომ ყველა ის ფუნქცია რის გამოც უმეტესობა ირჩევს MS Office-ს გააჩნია ღია ოფისსაც. == ღია ოფისის პროგრამათა პაკეტი == ღია ოფისი შედგება შემდეგი პროგრამებისგან: # [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი|OpenOffice.org Writer]] – მძლავრი ტექსტური და ვებ რედაქტორი. # [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3|OpenOffice.org Calc]] – ელექტრონული ცხრილების შესაქმნელი და დასამუსავებელი პროგრამა. # [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 4|OpenOffice.org Math]] – მათემატიკურ ფორმულებზე სამუშაო პროგრამა. # [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 5|OpenOffice.org Impress]] – პრეზენტაციების შესაქმნელი პროგრამა. # [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 6|OpenOffice.org Draw]] – ვექტორულ გრაფიგის და ნახაზების ასაგები პროგრამა. # [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 7|OpenOffice.org Base]] – მონაცემთა ბაზებში სამუშაო პროგრამა. წინამდებარე სახელმძღვანელოს მიზანია გააშუქოს ამ პროგრამების ყველა თვისება და მისცეს ფართო მომხმარებელს საშუალება კომფორტულად შეასრუოს თავისი სამუშაო ღია ოფისის პაკეტის მეშვეობით. == ღია ოფისის დაყენება == ღია ოფისის დასაყენებლად საჭიროა გქონდეთ ერთერთი ამ სისტემათაგან: Microsoft Windows 98, Windows ME, Windows 2000 (Service Pack 2 ან უფრო ახალი), Windows XP ან Windows 2003 GNU/Linux Kernel version 2.2.13 და glibc 2.2.0 ან უფრო ახალი Solaris version 8 ან უფრო ახალი როგორც უკვე ავღნიშნეთ, ღია ოფისის ჩამოქაჩვა თავისუფლად შეიძლება ინტერნეტიდან. ამისთვის შედით ვებ გვერდზე: [http://download.openoffice.org download.openoffice.org] აირჩიეთ თუ რა ენაზე გსურთ ჩამოქაჩოთ ოფისი, თქვენი ოპერაციული სისტემა და რომელი სერვერიდან გსურთ ოფისის ჩამოქაჩვა (უმჯობესია აირჩიოთ გეოგრაფიულად უახლოესი სერვერი). ამის შემდეგ გახსნილ ვებ გვერდზე დააწკაპუნეთ ღილაკს ”continue to download” და გაიხსნება ჩამოქაჩვის დიალოგური ფანჯარა. დასაყენებელი ფაილი Ooo_2.0.0_Win32Intel_install.exe იწონის 75 მეგაბაიტს. როდესაც ჩამოქაჩვა დასრულდა, თქვენ შეგიძლიათ პროგრამის დაყენების დაწყება მის ხატულაზე ორმაგი წკაპის შემდეგ. ოსტატი გაგიძღვებათ დაყენების პროცესის მანძილზე. დაყენების ბოლოს პროგრამა შეგთავაზებთ აიღოს თავის თავზე Microsoft Office-ს დოკუმენტები, რომელთა ამოცნობა და წაკითხვაც მას უპრობლემოდ შეუძლია. დაყენების ბოლოს პროგრამა შეგთავაზებთ შეიყვანოთ თქვენი პერსონალური ინფორმაცია. ყველა ან საფეხურის გავლის შემდეგ თქვენ შეგიძლიათ დაიწყოთ მუშაობა ღია ოფისში. ახლა როდესაც ოფისი დააყენეთ, ადვილად შეგიძლიათ მისი გაშვება პროგრამების მინიუდან. თუ თქვენ Windows-ის მომხმარებელი ბრძანდებით, მაშინ, საშუალება გაქვთ ასევე გაუშვათ ოფისის პროგრამები Quickstarter-ის მეშვეობით, რომელიც თქვენს სისტემურ პანელში ნაგულისხმევად ჯგება. [[სურათი:Quik.jpg|center]] თუ თქვენ არ გსურთ მისი გამოყენება, მაშინ, მოხსენით მონიშვნა პუნქტიდან Load OpenOffice.org During System Start-Up. == ღია ოფისის იერსახე – მენიუები და პანელები == === მენიუები === ღია ოფისის ყველა პროგრამას ნაგულისხმევად გააჩია მენიუს ზოლი, რომელის ფანჯრის ზედა ნაწილში არის განთავსებული. [[სურათი:Officemenu.jpg|thumb|center|400px|მენიუს ზოლი]] როგორც სურათზე ვხედავთ, იგი შეგდება 9 პუნქტისგან: * File – შეიცავს დოკუმენტებთან სამუშაოდ ისეთ ბრძანებებს, როგორებიცაა გახსნა, შენახვა, დახურვა, ახალი ფაილის შექმნა და ა. შ. * Edit – შეიცავს დოკუმენტის რედაქტირებისთვის აუცილებელ ბრძანებებს, როგორიცაა მოქმედების გაუქმება, ასლი, ამოჭრა, ჩასმა და ა.შ. * View – ამ მენიუს ბრძანებებით შეგიძლიათ სეცვალოთ როგორც პროგრამაში ხილული პანელები და მათზე ასახული ღილაკები, ასევე თვითონ დოკუმენტის ასახვა და მაშტაბები. * Insert – ეს მენიუ შეიცავს დოკუმენტებში სხვადასხვა ელემენტების ჩასასმელად აუცილებელ ბრძანებებს. * Format – აქ არის ისეთი ბრზანებები როგორიცაა Styles and Formatting და AutoFormat რაც აუცილებელია დოკუმენტების ფორმატირებისთვის. * Table – ეს მენიუ სეიცავს ცხრილებთან მუსაობისთვის ყველა საჭირო ბრძანებას. * Tools – შეიცავს ისეთ ხელსაწყოებს როგორიცაა მარლთწერის შემოწმება და პროგრამის კონფიგურაცია. * Window – შეიცავს ფანჯრების ასახვისთვის საჭირო ბრძანებებს. * Help – ამ მენიუში შეგიძლიათ იხილოთ დახმარების ფაილები და ინფორმაცია ღია ოფისის მიმდინარე ვერსიის შესახებ. მენიუს ზოლის გარდა ოფისის პროგრამებში თავდაპირველად ნაგულისხმევად ჩართულია ხელსაწყოთა ორი პანელი, ესენი არიან: სტანდარტული და ფორმატირების ხელსაწყოთა პანელები. ===ხელსაწყოთა პანელები=== სტანდარტული ხელსაწყოთა პანელი შეიცავს ძირითადი მენიუების ყველაზე ხშირად გამოყენებად ბრზანებებს, ხოლო ფორმატირების ხელსაწყოთა პანელი შეიცავს მხოლოდ ფორმატირების მენიუს ბრძანებებს. პანელებზე ღილაკების დაწკაპუნება უფრო ადვილია ვიდრე ამ ბრძანებების მენიუებსი ზებნა. თუ გსურთ პანელების დამატება ან არსებული პანელების დამალვა, ამისთვის უნდა შეხვიდეთ მენიუ view -<Toolbars, სადაც მოცემულია მისაწვდომ პანელთა სრული სია და იქიდან აირჩიოთ სასურველი პანელები. ნაგულისხმევად პანელები დამაგრებულია ფანჯრის ზედა ნაწილში. პანელებს გააჩნიათ ეგრეთწოდებული სახელურები, რომელზეც კურსორის მოჭიდებითაც შეგვიძლია პანელის გადაადგილება. [[სურათი:Toobar.jpg|center|მიმაგრებული პანელის სახელური]] პანელის გაჩერება შეიძლება ფანჯრის შიგნით ნებისმიერ სასურველ ადგილზე ან ფანჯრის ნებისმიერ სხვა კიდეზე მიმაგრება. თუ პანელი არ არის მიმაგრებული არცერთ კიდეზე, მაშინ იგი ხდება მოტივტივე პანელი და უკვე ასე გამოიყურება: [[სურათი:Paneli.jpg|center|მოტივტივე პანელი]] როგორც სურათზე ვხედავთ, მოტივტივე პანელს გააჩნია სათაურის ზოლი და დახურვის ღილაკი. მიმაგრებული პანელების ბოლოში ჩანს ქვემოთ მიმართული ისარი, იგივე ისარს ვხედავთ მოტივტივე პანელის სათაურის ზოლზე, ამ ისარზე დაჭერით გამოდის პანელის მენიუ. ამ მენიუს პირველივე პუნქტია visible buttons ანუ ხილული ღილაკები. ეს მენიუ შეიცავს მოცემულ ხელსაწყოთა პანელზე ხელმისაწვდომ ყველა ღილაკს, საიდანაც სეგვიძლია ავირჩიოთ ის ღილაკები, რომელთა ხილვაც გვსურს პანელზე. თუ პანელი მოტივტივეა, მაშინ მენიუს მესამე და მეოთხე პუნქტები Dock Toolbar და Dock all Toolbar იქნება ჩართული, ამ ბრძანებების მეშვეობით შესაძლო იქნება პანელთა კიდეებზე დამაგრება. ხოლო მენიუს უკანასკნელი ბრძანდებით შესაძლოა პანელის მდებარეობის ფიქსირება, ანუ პანელს აღარ ექნება სახელური და მისი გადაადგილება შეუძლებელი გახდება. ღილაკებსაც გააჩნიათ თავისი ნიუანსები. ყურადღებას თუ მიაქცევთ, ზოგიერთ ღილაკს გვერდზე გააჩნია პატარა შავი სამკუთხედი, რომელზე დაწკაპუნებისას გამოვა შესაფერისი მენიუ. [[სურათი:Menubutton.jpg|center]] ზოგიერთ შემთხვევაში კი გამოსული მენიუს ცალკე გამოტანაც შეიძლება, როგორც ეს შემდეგ სურათში ჩანს ღილაკზე დაჭერისას გამოსულ პანელს რომ მოკიდოთ სახელურზე ხელი ეგიძლიათ აქციოთ იგი ტივტივა პანელად, მაგრამ მისი მიმაგრება შეუძლებელია. {| width=75% center |[[სურათი:111.jpg]] |[[სურათი:113.jpg]] |} ===მენიუების და ხელსაწყოთა პანელების მორგება=== ახლა მოდით ვნახოთ პანელის მენიუს მეორე პუნქტი Costumize toolbar... ანუ ხელსაწყოთა დაფის მორგება. ამ პუნქტზე დაწკაპუნებისას გამოვა დიალოგური ფანჯარა, რომლის გამოძახებაც ასევე შეიძლება view -< toolbars -< costumize ბრძანებით. [[სურათი:Dialog.jpg|thumb|center|300px|მორგების დიალოგური ფანჯარა]] ===მენიუდან ბრძანების ხელსაწყოთა პანელზე დამატება და გადაადგილება=== მენიუებში ბევრი ისეთი ბრძანებებია, რომლებიც არ არის ხელსაწყოთა პანელზე. თუ რომელიმეს ხშირად იყენებთ, რა თქმა უნდა, მოუხერხებელია ყოველ გამოყენებაზე ბრძანების მენიუებში ძებნა, ამიტომ მეტი მოხერხებულობისთვის კარგი იქნებოდა მისი ხელსაწყოთა პანელზე გამოტანა. ამისთვის ზემოთხსენებულ დიალოგურ ფანჯარაში, აირჩიეთ სასურველი ხელსაწყოთა პანელი, დააწკაპუნეთ ღილაკს Add და გამოსულ დიალოგში სასურველ კატეგორიაში მოზებნეთ საჭირო ბრძანება. ამის შემდეგ ისევ დააწკაპუნეთ Add. თუ მეტი არაფრის დამატება არ გსურთ დახურეთ ფანჯარა. ღილაკების ადგილმდებარეობის შესანაცვლებლად, სურათზე გამოსახულ დიალოგურ ფანჯარაში მონიშნეთ გადასაადგილებელი ღილაკი და მარჯვენა ისრებით ან წინ წაწიეთ ან უკან ჩამოაჩოჩეთ. ღილაკის დასამალად, უბრალოდ მოხსენით მიდგან მონიშვნა და იგი აღარ გამოჩნდება ხელსაწყოთა პანელზე. ამავე დიალოგურ ფანჯარაში შეგვიძლია სასურველ ღილაკს შევუცვალოთ სახელი, წავშალოთ, შევუცვალოთ ხატულა ან ჩავსვათ ახალი გამყოფი. ამისათვის უნდა დავაწკაპუნოთ ღილაკს Modify და შესაბამისი პუნქტი ავარჩიოთ მის მენიუში. თუ გვინდა არა სტანდარტული, არამედ ფორმატირების ან რაიმე სხვა ხელსაწყოთა პანელის რედაქტირება, მაშინ ზემოთ ჩამოსაშლელი სიიდან უნდა ავარჩიოთ სასურველი პანელი, ხოლო ქვედა ჩამოსაშლელი სიაში შეგიძლიათ მიუთითოთ შეინახოს ეს ცვლილებები ამ პროგრამის ფარგლებში, თუ მხოლოდ მიმდონარე დოკუმენტისთვის. თუ თქვენ უკანასკნელს აირჩევთ, მაშინ სხვა დოკუმენტებზე მუშაობისას პანელები ძველებურად იქნებიან, ხოლო მიმდინარე დოკუმენტის გახსნის შემდეგ აისახება თქვენს მიერ გაკეთებული ცვლილებები. ეს შეიძლება მოხერხებული იყოს, თუ თქვენ სხვადასხვა ტიპის დოკუმენტებზე გიწევთ მუშაობა, ზოგან ხშირად გჭირდებათ სურათების ჩასმა ტექსტში, ზოგან ცხრილებზე მუსაობა და ა.შ. და ყოველი დოკუმენტის გახსნისას, ამ გზის გამოყენებით, თქვენი პანელები იქნებიან ამ დოკუმენტთან მუშაობისთვის ოპტიმალურად მორგებულნი. ===ახალი ხელსაწყოთა პანელის შექმა=== ღია ოფისი საშუალებას გაძლევთ არსებული ხელსაწყოთა პანელების გარდა შექმნათ საკუთარი ხელსაწყოთა პანელებიც. ამის გაკეთება შეგვიძლია ზემოთხსენებულ დიალოგურ ფანჯარაში. დააწკაპუნეთ ღილაკს New, გამოსულ ფანჯარაში დაარქვით პანელს სახელი და მიუთითეთ თუ სად გსურთ მისი შენახვა. პანელების სიაში გამოჩნდება ახალი პანელის დასახელება, ხოლო ბრძანებათა სია რა თქმა უნდა იქნება სრულიად ცარიელი. სასურველი ღილაკების დამატება შეგიძლიათ როგორც ეს წინა პარაგრაფში იყო აღწერილი. ===მენიუების რედაქტირება=== იგივე დიალოგურ ფანჯარაში გადავიდეთ მენიუების ჩანართზე. იგი ძალიან ჰგავს პანელების ჩანართს. აქაც ზედა ჩამოსაშლელ სიაში მოცემულია ყველა მისაწვდომი მენიუ, და შემდეგ ფანჯარაში ვხედავთ არჩეული მენიუს ბრძანებებს. აქაც ზუსტად ისევე როგორც პანელების შემთხვევაში შეგვიძლია ბრძანებების დამატება და რედაქტორება. ზუსტად ასევე შეგვიძლია საკუთარი მენიუს შექმნაც. ===კითხვები და დავალებები:=== 1. საიდან შეგიძლიათ აირჩიოთ ასასახი ხელსაწყოთა პანელები? ** a) Window მენიუდან ** b) View -< Toolbars ** c) პანელზე მარჯვენა წკაპით. 2. რისთვის არის საჭირო ხელსაწყოთა პანელების მორგება? ** a) უფრო მოხერხებული მუშაობისთვის ** b) იმის დასამტკიცებლად რომ ეს თავი წაიკითხეთ ** c) ღილაკების გასალამაზებლად 3. რომელი მოქმედების შესასრულებლად არ არის საჭირო მორგების დიალოგის გახსნა? ** a) მენიუს რედაქტირებისთვის ** b) ხელსაწყოთა პანელზე ღილაკების გადასაადგილებლად ** c) ხელსაწყოთა პანელის შესაქმნელად ** d) ღილაკზე დასაწკაპუნებლად, რათა შესაბამისი მოქმედება შესრულდეს. 4. როგორ შეუცვლით ხელსაწყოთა პანელს სახელი? ** a) მოტივტივე პანელის სათაურის ზოლზე ორმაგი წკაპით ** b) მორგების დიალოგურ ფანჯარაში შესაფერის ხელსაწყოთა პანელის სახელზე ორმაგი წკაპით ** c) მორგების დიალოგურ ფანჯარაში ღილაკ Toolbar -< Rename დაწკაპუნებით. 5. შექმენით ხელსაწყოთა ახალი პანელი, დაარქვით სახელი ”ტესტი” და დაამატეთ ბრძანებები: Add Picture from file, AutoCorect, Word Count. 6. შექმენით ახალი მენიუ, სახელად დაარქვით ”ტესტური მენიუ” და დაამატეთ მას ბრძანდები: Wizards, New style from selection, AutoText, Transparency, Outline. == ფაილები ღია ოფისში == [[სურათი:Open.jpg|left]] ღია ოფისში ფაილის გასახსნელად სტანდარტულ ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ გახსნის ღილაკს, გამოსული დიალოგური ფანჯრიდან აირჩიეთ სასურველი ფაილი და დააწკაპუნეთ გახსნას. ღია ოფისში თავისუფლად შეგიძლიათ MS Office-ს დოკუმენტების გახსნა, ხოლო პირიქით, შეუძლებელია, ამითომ თუ გეგმავთ ფაილის MS Office-ს მომხმარებელისთვის გაგზავნას, მაშინ შეინახეთ იგი MS Office-ის ფორმატში. ქვემოთ მოყვანილია ცხრილი ფაილთა ფაგართოებებით: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" ! style="background: #ddffdd;"|ღია დოკუმენტის ტიპი ! style="background: #ddffdd;"|პროგრამა ! style="background: #ddffdd;"|გაფართოება ! style="background: #ddffdd;"|MS Office ანალოგი |----- | ტექსტი | Writer | odt | doc |-bgcolor="#EFEFEF" | ტექსტის თარგი | Writer | ott | dot |----- | მთავარი დოკუმენტი | Writer | odm | doc |-bgcolor="#EFEFEF" | ელექტრონული ცხრილი | Calc | ods | xls |----- | ელექტრონული ცხრილის თარგი | Calc | ots | xlt |-bgcolor="#EFEFEF" | ნახაზი | Draw | odg | N/A |----- | ნახაზის თარგი | Draw | otg | N/A |-bgcolor="#EFEFEF" | პრეზენტაცია | Impress | odp | pps |----- | პრეზენტაციის თარგი | Impress | otp | pot |-bgcolor="#EFEFEF" | ფორმულა | Math | odf | N/A |----- | დიაგრამა | Chart | odc | N/A |-bgcolor="#EFEFEF" | მონაცემთა ბაზა | Base | odb | mdb |} ნაგულისხმევად ღია ოფისი ფაილებს თავის სტანდარტულ ფორმატში ინახავს. სხვა ფორმატში ფაილის შესანახად მენიუ ფაილში აირჩიეთ ბრძანება შენახვა როგორც და გამოსულ დიალოგურ ფანჯარაში აარჩიეთ სასურველი ფორმატი და შეინახეთ. ===ღია ოფისი ხსნის შემდეგი ტიპის ფაილებს=== ტექსტური ფაილები: საკუთარი ტექსტური ფაილების გარდა (.odt და .ott) იგი ასევე ღია ოფისის 1.x ფაილებსაც (.sxw, .stw) ხსნის. ამის გარდა იგი შემდეგი ტიპის ფაილებსაც ხსნის: * Microsoft Word 6.0/95/97/2000/XP) (.doc, .dot) WordPerfect Document (.wpd) * Microsoft Word 2003 XML (.xml) WPS 2000/Office 1.0 (.wps) * StarWriter formats (.sdw, .vor) .rtf, .txt, .csv * AportisDoc (Palm) (.pdb) DocBook (.xml) * Pocket Word (.psw) ვებ გვერდების ფაილების გახსნისას (.htm ან .html) ღია ოფისი არგებს ამ მიზნისთვის Writer-ს. ელექტრონული ცხრილები: საკუთარი ფაილების გარდა (.ods და .ots) იგი ასევე ღია ოფისის 1.x ფაილებსაც (.sxc, .stc) ხსნის. ამის გარდა იგი შემდეგი ტიპის ფაილებსაც ხსნის: * Microsoft Excel 97/2000/XP (.xls and .xlw) Rich Text Format (.rtf) * Microsoft Excel 97/2000/XP Template (.xlt) Text CSV (.csv and .txt) * Microsoft Excel 95 (.xls and .xlw) Lotus 123 (.wk1 and .wk1) * Data Interchange Format (.def) StarCalc formats (.sdc, .vor) * dBase (.dbf) Sylk * .htm და .html ფაილები ვებ გვერდების მოთხოვნები * Pocket Excel (pxl) პრეზენტაციები: საკუთარი ფაილების გარდა (.odp და .otp) იგი ასევე ღია ოფისის 1.x ფაილებსაც (.sxi, .sti) ხსნის. ამის გარდა იგი შემდეგი ტიპის ფაილებსაც ხსნის: * Microsoft PowerPoint 97/2000/XP (.ppt and .pps) * Microsoft PowerPoint 97/2000/XP Template (.pot) * StarDraw, StarImpress (.sda, .sdd, .sdp, .vor) * CGM - Computer Graphics Metafile (.cgm) გამოსახულებები: საკუთარი ფაილების გარდა (.odg და .otg) იგი ასევე ღია ოფისის 1.x ფაილებსაც (.sxd, .std) ხსნის. ამის გარდა იგი შემდეგი ტიპის ფაილებსაც ხსნის: {| |BMP |JPEG |PGM |RAS |TGA |- |DXF |MET |PLT |SGF |TIFF |- |EMF |PBM |PNG |SGV |WMF |- |EPS |PCD |PPM |StarDraw |XBM |- |GIF |PCX |PSD |SVM |XPM |} ფორმულები: ღია ოფისის ფორმულების გარდა, იგი ასევე ღია ოფისის 1.x ფაილებს (.sxm), StarMath (.smf) და MathML (.mml)ფაილებსაც ხსნის. ===ფაილების შენახვა=== ფაილის შესანახად ან დააწკაპუნეთ ხელსაწყოთა პანელზე შესაბამის ღილაკზე, ან მენიუ ფაილში აირჩიეთ შენახვა, შემდეგ კი დიალოგურ ფანჯარაში დაარქვით ფაილს სახელი, აირჩიეთ შესანახი საქაღალდე და დააწკაპუნეთ შენახვის ღილაკს. [[სურათი:Pass.jpg|thumb|250px|პაროლის შესაყვანი ფანჯარა]] თუ არ გსურთ რომ თქვენი ფაილი სხვა ადამიანმა ნახოს, მაშინ შენახვის დიალოგურ ფანჯარაში მონიშნეთ პუნქტი Save with password ამის შემდეგ გამოვა დიალოგური ფანჯარა რომელშიც შეგეძლებათ პაროლის შეყვანა, რომლის გარეშეც ეს ფაილი არ გაიხსნება. პაროლი მინიმუმ 5 სიმბოლოსგან უნდა შედგებოდეს. სანამ ორივე ველში არ შეიყვანთ 5 სიმბოლოს, მანამდე ღილაკი OK არ გააქტიურდება. Writer-ს შეუძლია ფაილების შემდეგ ფორმატებში შენახვა: * OpenOffice.org 1.x Text (.sxw) * OpenOffice.org 1.x Text Template (.stw) * Microsoft Word 6.0, 95, and 97/2000/XP (.doc) * Microsoft Word 2003 XML (.xml) * Rich Text Format (.rtf) * StarWriter 3.0, 4.0, 5.0 Text (.sdw) * StarWriter 3.0, 4.0, 5.0 Template (.vor) * Text (.txt) * Text Encoded (.txt) * HTML (.html; .htm) * DocBook (.xml) * AportisDoc (Palm) (.pdb) * Pocket Word (.psw) Calc-ს შეუძლია ფაილების შემდეგ ფორმატებში შენახვა: * OpenOffice.org 1.x Spreadsheet (.sxc) * OpenOffice.org 1.x Spreadsheet Template (.stc) * Microsoft Excel 97/2000/XP (.xls and .xlw) * Microsoft Excel 97/2000/XP Template (.xlt) * Microsoft Excel 5.0, 95 (.xls and .xlw) * Data Interchange Format (.dif) * dBase (.dbf) * SYLK (.slk) * Text CSV (.csv and .txt) * StarCalc 3.0, 4.0, 5.0 formats (.sdc and .vor) * HTML (.html, .htm) * Pocket Excel (.pxl) Impress-ს შეუძლია ფაილების შემდეგ ფორმატებში შენახვა: * OpenOffice.org 1.x Impress (.sxi) * OpenOffice.org 1.x Impress Template (.sti) * Microsoft PowerPoint 97/2000/XP (.ppt and .pps) * Microsoft PowerPoint 97/2000/XP Template (.pot) * StarDraw, StarImpress (.sda, .sdd, .vor) MacroMedia და ასევე შეუძლია Flash (.swf) და ქვემოთ ჩამოთვლილ ყველა გრაფიკულ ფორმატში ექსპორტი. Draw-ს კი მხოლოდ თავის მშობლიურ ფორმატში (.odg და .otg), OpenOffice.org 1.x- ის (.sxd და .std) და StarDraw-ს (.sda, .sdd, .vor) ფორმატში შეუძლია შენახვა. Writer/Web-ს შეუძლია ფაილების შემდეგ ფორმატებში შენახვა: * HTML document (.html and .htm) * OpenOffice.org 1.0 HTML Template (.stw) * StarWriter/Web5.0 and 4.0 (.vor) * Text (OpenOffice.org Writer/Web) (.txt) * Text Encoded (OpenOffice.org Writer/Web) (.txt) [[სურათი:Newfile.jpg|thumb|300|left|ახალი ფაილი]] ===ახალი ფაილის შექმნა=== ახალი ფაილის შექმნა შეიძლება შეიძლება როგორც მენიუ ფაილიდან ბრძანება ახალის არჩევით, ასევე სტანდარტულ ხელსაწყოთა პანელზე შესაფერის ღილაკზე დაწკაპუნებით, ასევე Quick start-ის მეშვეობით. მოცემული სიიდან აირჩიეთ სასურველი ტიპის ფაილი და დააწკაპუნეთ. გაიხსნება შესაბამისი პროგრამა და შეგეძლებათ შექმნილი ფაილის დამუშავება. ==დახმრება== [[სურათი:Help.jpg|thumb|დახმარების მენიუ]] ღია ოფისისთვის დახმარების ნაირნაირი სისტემები არსებობს. ოფისს მოყვება დახმარების ფაილები, რომელთა ნახვაც შეგიძლიათ დახმერების მენიუში ღია ოფისის დახმარების გახსნის ბრძანების დაწკაპუნებით. დახმარების ფანჯრის მარცხენა ნაწილში არის სარჩევი და ძიების ველი, მარჯვნივ კი იხსნება შესაბამისი დახმარების სტატია. თუ გსურთ გაიგოთ ყოველი მენიუს და ღილაკის დანიშნულება, მაშინ დახმარების მენიუში აირჩიეთ ბრძანება ”რა არის ეს” და ამის შემდეგ კურსორს მოყვება კითხვის ნიშანი, როდესაც მას მიიტანთ ღილაკებთან ან მენიუსთან, კურსორთან გამოჩნდება კარნახი, შესაბამისი ობიექტის მოკლე აღწერით. [[სურათი:Helpagent.jpg|thumb|left|დამხმარე აგენტი]] ამის გარდა ღია ოფისს გააჩნია დამხმარე აგენტი, თუ რაიმე მოქმედება პირველად სრუდება, მაშინ, დამხმარე აგენტი ფანჯრის ქვედა მარცხენა კუთხესი ავტომატურად ჩნდება. ნაგულისხმევად, იგი ნახევარი წუთის მანძილზე ჩანს, ამ დროის მონაკვეთში საშუალება გაქვთ დააწკაპუნოთ და მიიღოთ შესაბამის თემაზე დახმარება. შემდეგ იგივე მოქმედების გამეორებისას, დამხმარე აგენტი აღარ ჩნდება. ღია ოფისის შემმუშავებელთა ჯგუფი არა მხოლოდ პროგრამაზე მუშაობს, არამედ გიწევთ უფასო, მოხალისეობაზე დამყარებულ დახმარებას და მხარდაჭერას. მომხმარებლებს შეუძლიათ მიიღონ დახმარება სიახლეების ჯგუფებში, ფორუმებზე ან გზავნილთა სიებში.ამ ყველაფერთან ერთად არსებობს შემდეგი ვებ გვერდები, სადაც შეიძლება საინტერესო კითხვებზე პასუხების მიღება: *[http://user-faq.openoffice.org/ ხშირი შეკითხვები, ცნობები, ცოდნის ბაზა.] *[mailto:users-subscribe@openoffice.org მომხმარებელთა გზავნილთა სია] *[http://www.openoffice.org/servlets/SummarizeList?listName=users გზავნილთა სიის არქივი] *http://documentation.openoffice.org/ შაბლონები, მომხმარებელთა სახელმძღვანელოები და სხვა დოკუმენტაცია *[http://www.oooforum.org/ ღია ოფისის სადისკუსიო ფორუმი] *[http://mindmeld.cybersite.com.au/ ცოდნის ბაზა.] *[http://projects.openoffice.org/nativelang.html ინფორმაცია, რესურსები, და თქვენს ენაზე გზავნილთა სიები] მეტის შეტყობა დახმარების სისტემებზე შეგიძლიათ ოფიციალურ ვებ გვერდზე: [http://support.openoffice.org/index.html support.openoffice.org] დამატებითი რესურსების და სხვა დანამატთა სიის ნახვა სეგიძლიათ ქვემოთ მოყვანილ სიაში: *[http://ooextras.sourceforge.net/ აქ არის შაბლონები, მაკროსები და სხვადასხვა ენებზე მაგალითები] *[http://www.ooomacros.org/ ღია ოფისის მაკროსები და დოკუმენტაცია მაკროსების დაწერის შესახებ] *[http://documentation.openoffice.org/ Open Clip Art Library] *http://www.pitonyak.org/oo.php ღია ოფისის მაკროსების ავტორის ვებ გვერდი, სადაც ძალიან ბევრი ინფორმაციაა მაკროსების შესახებ. [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1835 3649 2006-12-21T08:41:53Z Trulala 17 1838 3657 2006-12-21T08:49:11Z Trulala 17 1839 3661 2006-12-21T08:56:18Z Trulala 17 1840 3662 2006-12-21T08:58:19Z Trulala 17 1841 3666 2006-12-21T09:08:42Z Trulala 17 1842 3669 2006-12-21T09:13:59Z Trulala 17 1843 3670 2006-12-21T09:16:00Z Trulala 17 1844 3676 2006-12-21T09:19:43Z Trulala 17 1845 3685 2006-12-21T09:42:33Z Trulala 17 1846 3692 2006-12-21T10:29:24Z Trulala 17 1847 3695 2006-12-21T10:35:13Z Trulala 17 1848 3698 2006-12-21T10:44:11Z Trulala 17 1849 3700 2006-12-21T10:46:55Z Trulala 17 1850 3707 2006-12-21T11:04:42Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:პროგრამული უზრუნველყოფა]] [[კატეგორია:პროგრამული უზრუნველყოფა]] 1851 4035 2006-12-23T06:07:33Z Trulala 17 <div style="font-size:90%; border: 1px solid #dfdfdf; background-color:#F8F8FF;"> [[სურათი:Wikibook.svg]] ეს წიგნი დევს [[თარო:{{{ადგილი}}}|{{{ადგილი}}}]]ს თაროზე. </div> 1852 3711 2006-12-21T11:13:12Z Trulala 17 1853 3891 2006-12-22T03:50:07Z Trulala 17 * თავი 1 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/Writer-ის იერსახე|Writer-ის იერსახე]] *თავი 2 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/ტექსტის შეყვანა|ტექსტის შეყვანა]] *თავი 3 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/ტექსტის ფორმატირება|ტექსტის ფორმატირება]] *თავი 4 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/ტექსტში ელემენტების ჩასმა|ტექსტში ელემენტების ჩასმა]] *თავი 5 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/სიები|სიები]] *თავი 6 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/ცხრილები|ცხრილები]] *თავი 7 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/გვერდების ფორმატირება|გვერდების ფორმატირება]] *თავი 8 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/ბეჭდვა|ბეჭდვა]] *თავი 9 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/სტილები|სტილები]] *თავი 10 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/გრაფიკული ელემენტები|გრაფიკული ელემენტები]] *თავი 11 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/თარგების გამოყენება|თარგების გამოყენება]] *თავი 12 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/წერილთა შერწყმა|წერილთა შერწყმა]] *თავი 13 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/სარჩევები|სარჩევები]] *თავი 14 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/მთავარი დოკუმენტი|მთავარი დოკუმენტი]] *თავი 15 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 2 Writer – ტექსტური რედაქტორი/ველები და ფორმები|ველები და ფორმები]] [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1854 3715 2006-12-21T11:49:16Z Trulala 17 1855 4320 2006-12-31T04:52:42Z 89.232.4.130 Writer არის ღია ოფისის საოფისე პროგრამათა პაკეტში შემავალი მძლავრი ტექსტური პროცესორი. ამ ნაწილში ჩვენ გავეცნობით მის ფართო შესაძლებლობებს, რის შემდეგაც საშუალება გექნებათ ამ ტექსტური პროცესორის მეშვეობით შექმნათ მრავალფეროვანი დოკუმენტები. Writer-ს ნაგულისხმევად გამოტანილი აქვს ხელსაწყოთა 2 პანელი - სტანდარტული და ფორმატების ხელსაწყოთა პანელები. ფანჯრის ცენტრალურ ნაწილში კი გვაქვს ცარიელი გვერდი, რომელშიც უნდა შევიყვანოთ ტექსტი. Writer-ის ზედა და მარჯვენა კიდეზე ნაგულისხმევად გვაქვს სახაზავები, რომლებიც გვეხმარებიან გვერდის და მინდვრების ზომების რეგულაციაში. Writer-ს აქვს გვერდის ორი ხედი. ეს არის ფურცლის ხედი და ვებ-ხედი. მათი გადართვა შეგვიძლია მენიუ '''ხედიდან''' პუნქტების Print Layout და შესაბამისად Web Layout-ის არჩევით. [[სურათი:Writer.jpg|thumb|300px|ფურცლის ხედი]] ზემოთ სურათზე კარგად ჩანს დოკუმენტს აქვს ფურცლის სახე და ამგვარად მისი ველების და ფურცლის ზომის რეგულაცია ძალიან მარტივია, თან დოკუმენტს სწორედ ისე ვხედავთ, როგორიც იგი იქნება ამობეჭდვის შემდეგ. ქვემოთ სურათზე კი ნაჩვენებია ვებ სახე, აქ იგი აღარ არის გვერდებად დაყოფილი, არამედ შიგთავსი მთელს ფანჯარაზე ჩანს. [[სურათი:Writer2.jpg|thumb|left|300px|ვებ ხედი]] ამ შემთხვევაში არ გვაქვს შესაძლებლობა გავიგოთ თუ რეალურად როგორ ნაწილდება ტექსტი გვერდებზე. ამ ხედს ვებ ხედი იმიტომ ეწოდება რომ, ვებ გვერდების შიგთავსის რედაქტირებისთვის იგი უფრო მოხერხებულია. [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1856 3717 2006-12-21T11:51:58Z Trulala 17 1857 3735 2006-12-21T12:24:06Z Trulala 17 ტექსტის შეყვანის დაწყება შეიძლება ფურცლის ზედა ნაწილიდან. სტრიქონის დამთავრებისას ტექსტი ავტომატურად გრძელდება შემდეგ სტრიქონზე. აბზაცის გასაკეთებლად დააჭირეთ კლავიშს Enter და განაგრძეთ წერა. გვერდის დამთავრებისას ტექსტი ასევე ავტომატურად გაგრძელდება შემდეგ გვერდზე. Writer-ს გააჩნია კიდევ ერთი ძალიან სასიამოვნო ფუნქცია, რაც არ აქვთ მის კონკურენტებს, ეს არის ავტოშევსება. ანუ როდესაც თქვენ ბეჭდავთ, პროგრამა იმახსოვრებს ყოველ თქვენს სიტყვას, და იგივე სიტყვის გამეორებისას თვითონ გთავაზობთ მის დაბოლოებას. თუ თქვენ ეთანხმებით სიტყვის ასეთ დაბოლოებას დააჭირეთ Enter ხოლო თუ არა, მაშინ განაგრძეთ ჩოულებრივად წერა. [[სურათი:Avtodaboloeba.jpg|thumb|ავტოდაბოლოება]] სანამ ტექსტს რამეს უზამდეთ, ჯერ უნდა მონიშნოთ იგი. Writer-ში ტექსტი ზუსტად ისევე ინიშნება როგორც ნებისმიერ სხვა პროგრამაში. ტექსტის მთელი ბლოკების არჩევის გარდა შესაძლოა ასევე ტექსტის ერთმანეთთან დაუკავშირებელი ფრაგმენტების მონიშვნაც. დაუკავშირებელი ფრაგმენტების თაგვით მოსანიშნად ასე მოიქეცით: # ტექსტის პირველი ნაწილი მონიშნეთ # დააჭირეთ Control კლავიშს და მონიშნეთ შემდეგი ფრაგმენტი. # გაიმეორეთ ეს რამდენჯერაც საჭიროა. # ახლა უკვე შეგიძლიათ იმუშავოთ მონიშნულ ტექსტზე. დოკუმენტში მთელი ტექსტის მოსანიშნად გამოიყენეთ კლავიშები ctrl+A, ან მენიუ Edit -<select all. [[სურათი:Sellect.jpg]] ახლა, როდესაც ვიცით ტექსტის მონიშვნა, დროა ვისწავლოთ ტექსტის ასლი, ამოჭრა და ჩასმა. ეს ოპერაციებიც ისევე სრულდება როგორც ნებისმიერ სხვა პროგრამაში. [[სურათი:Cut.jpg|left]] ამოსაჭრელად – მონიშნეთ ტექსტი, Edit -< Cut ან კლავიატურით ctrl+X ან სტანდარტულ ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ ამოჭრის ღილაკს. [[სურათი:Copy.jpg|left]] ასლისთვის ისარგებლეთ: Edit -< Copy ან კლავიატურით ctrl+C, ან სტანდარტულ ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ ასლის ღილაკს. [[სურათი:paste.jpg|left]] ტექსტის ჩასასმელად კურსორი დასვით იმ ადგილას სადაც გსურთ ბუფერიდან ტექსტის ჩასმა და ისარგებლეთ: Edit -< Paste ან კლავიატურით ctrl+V, ან სტანდარტულ ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ ჩასმის ღილაკს. აბზაცების გადასაადგილებლად დააწკაპუნეთ სადმე აბზაცში, შემდეგ დააჭირეთ Control+Alt და ზედა და ქვედა ისრის მეშვეობით ან აიტანეთ ან ჩაწიეთ აბზაცი. [[სურათი:Undo.jpg|left]] თუ შემთხვევით შეასრულეთ არასასურველი მოქმედება, მაგალითად წაშალეთ ტექსტის დიდი ფრაგმენტი, ან რაიმე მაგდაგვარი, თქვენ მარტივად შეგიძლიათ გააუქმოთ უკანასკნელი მოქმედება. ამისთვის ისარგებლეთ ან მენიუ Edit -< Undoან ხელსაწყოთა სტანდარტულ პანელზე შესაფერისი ღილაკით, ან კლავიატურით ctrl+Z. როგორც ხედავთ ამ ღილაკს გვერდზე გააჩნია პატარა შავი სამკუთხედი, მასზე დაწკაპუნებით თქვენ ჩამოგეშლებათ უკანასკნელი მოქმედებების სია, რომელშიც შეგიძლიათ აირჩიოთ თუ რომელი მოქმედების ჩათვლით გსურთ ცვლილებების გაუქმება. [[სურათი:Redo.jpg|left]] გაუქმებული ცვლილებების მარტივად დაბრუნება შეიძლება შემდეგი ბრძანებით: მენიუ Edit -<Redo ან ხელსაწყოთა სტანდარტულ პანელზე შესაფერისი ღილაკით, ან კლავიატურით ctrl+Y. ამ შემთხვევაშიც ღილაკის გვერდზე გვაქვს გაუქმებული მოქმედებათა სია, რომლითავ შეგვიძლია ავირჩიოთ თუ რამდენი გაუქმებული მოქმედება დავაბრუნოთ. თუ არცერთი მოქმედება არ გაგვიუქმებია, მაშინ ეს ღილაკი ჩამქვრალია. [[სურათი:Findreplace.jpg|thumb|ძებნის ფანჯარა]] [[სურათი:Find.jpg|left]] როგორც ყველა ტექსტურ რედაქტორში, აქაც გვაქვს ტექსტის ძიების და ჩანაცვლების ფუნქციები. ამ ფუნქცისს გამოსაძახებლად ისარგებლეთ ან მენიუ Edit -<Find and Replace, ან ხელსაწყოთა სტანდარტულ პანელზე შესაფერისი ღილაკით, ან კლავიატურით ctrl+F. გამოსული ფანჯრის პირველ ველში ჩაწერეთ საძიებო სიტყვა, ხოლო მეორეში ჩასანაცვლებელი. თუ მხოლოდ მოძებნა გსურთ, მაშინ მეორე ველი ცარიელი დატოვეთ და დააწკაპუნეთ ძიებას. ხოლო თუ ყველაფრის ჩანაცვლება გსურთ მაშინ დააწკაპუნეთ ყველაფრის ჩანაცვლებას, მაშინ პროგრამა არც არაფერს გკითხავთ, ისე ჩაანაცვლებს ჩასანაცვლებელ სიტყვას მთელს დოკუმენტში. ძიება პოულობს საძიებო ველში ჩაწერილ სიტყვას მაშინაც კი, როდესაც ტექსტში იგი დამოუკიდებელი სიტყვა კი არ არის, არამედ სიტყვის ფრაგმენტია, თუ ამის აცილება გსურთ, მაშინ ქვემოთ მონიშნეთ ”Whole words only” და სიტყვების ნაწილები აღარ იქნება გათვალისწინებული. ამ თავში ახსნილია ტექსტთან მუშაობისთვის ბაზისური აუცილებელი ცნებები. ქვემოთ ცხრილში მოყვანილია თავში ნახსენები კლავიშთა ბმები: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" ! style="background: #ddffdd;"|კლავიშთა კომბინაცია ! style="background: #ddffdd;"|მენიუში ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|მოქმედება |----- | Ctrl+N | File -< New | ახალი ფაილის შექმნა |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl+O | File -< Open | ფაილის გახსნა |----- | Ctrl+S | File -< Save | ფაილის შენახვა |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl+X | Edit -< Cut | ტექსტის ამოჭრა |----- | Ctrl+C | Edit -< Copy | ტექსტის ასლი |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl+V | Edit -< Paste | ტექსტის ჩასმა |----- | Ctrl+Z | Edit -< Undo | მოქმედების გაუქმება |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl+Y | Edit -< Redo | გაუქმებული მოქმედების დაბრუნება |----- | Ctrl+F | Edit -< Find and Replace | მოძებნა და ჩანაცვლება |} ამ ყველაფრის შემდეგ დროა შევქმნათ, პირველი დოკუმენტი ღია ოფისის Writer-ის მეშვეობით. ჯერ შექმენით ახალი ფაილი, შემდეგ შეინახეთ და დაარქვით ფაილს სახელი. ახლა შეიყვანეთ ერთ გვერდიანი ტექსტი და ისევ შეინახეთ. საჭიროებისამებრ გამოიყენეთ ამ გაკვეთილში ახსნილი ოპერაციები. მუშაობის დამთავრებისას შეინახეთ ფაილი და დახურეთ. [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1858 3723 2006-12-21T12:01:46Z Trulala 17 1859 3724 2006-12-21T12:04:36Z Trulala 17 1860 3726 2006-12-21T12:06:15Z Trulala 17 1861 3727 2006-12-21T12:08:03Z Trulala 17 1862 3728 2006-12-21T12:09:11Z Trulala 17 1863 3730 2006-12-21T12:11:26Z Trulala 17 1864 3731 2006-12-21T12:12:14Z Trulala 17 1865 3732 2006-12-21T12:13:44Z Trulala 17 1866 3733 2006-12-21T12:15:32Z Trulala 17 1867 3737 2006-12-21T13:23:40Z Trulala 17 1868 3758 2006-12-21T14:36:59Z Trulala 17 /* ფორმატირებით ძიება და ჩანაცვლება */ ==ასოების ფორმატირება== ამ თავში ვისწავლით თუ როგორ შევქმნათ შიშველი ტექსტისგან, რომელიც თქვენ უკვე უნდა გქონდეთ მზად, მომხიბლავი და მოხერხებული დოკუმენტი. [[სურათი:Formatfont.jpg|center]] სურათზე ასახულია ყველა ის ხელსაწყო, რაც საჭიროა ასოების ფორმატირებისთვის. კომპიუტერში შეიძლება გქონდეთ მრავალი სხვადასხვა შრიფტი დაყენებული, თუ გსურთ თქვენი ტექსტის ან მისი ფრაგმენტის შრიფტის შეცვლა, მონიშნეთ იგი და ჩამოშალეთ შრიფტთა სია. შრიფტების დასახელება ისეა სიაში ასახული, რომ ჩანს თუ როგორია ეს შრიფტები. ასე რომ მარტივად შეგიძლიათ აირჩიოთ სასურველი შრიფტი. შემდეგი სიაა შრიფტის ზომის. სტანდარტულად ზომა არის 12 პუნქტი, გასაზრდელად აირჩიეთ უფრო მაღალი მნიშვნელობა, ხოლო დასაპატარავებლად უფრო მცირე. შემდეგი სამი ღილაკის დაწკაპუნებით მონიშნული ტექსტი გამუქდება, კურსივით ან ხაზგასმით გახდება. ეს არის '''მუქი''' ტექსტის მაგალითი, ეს ''კურსივია'', ეს კი <u>ხაზგასმა</u>. ამის შესაცვლელად ისევ დააწკაპუნეთ ჩართულ ღილაკს. შემდეგი ორი ღილაკი კი სიმბოლოების ასაწევად ან ჩასაწევად არის. ტექსტის ^{აწევის} მაგალითი და ტექსტის _{ჩაწევის} მაგალითი. ეს პარამეტრები საჭიროა თუ ტექსტში მათემატიკური გამოსახულებები გაქვთ. შემდეგი ორი ღილაკით კი შესაძლოა შრიფტის ზომის ერთი ნაბიჯით გაზრდა ან დაპატარავება. შრიფტის ფერის ღილაკს, როგორც ხედავთ გვერდზე პატარა შავი ისარი აქვს. მას თუ დააჭერთ შეძლებთ ფერის არჩევას, ამის შემდეგ რამდენჯერაც დააწკაპუნებთ ამ ღილაკს, მონიშნული ტექსტი შეიფერება თქვენს მიერ არჩეულ ფრად. მარკირების ფერის არჩევის შემდეგ დააწკაპუნეთ მარკირების ღილაკს. კურსორი მიიღებს საღებავიანი ქილის ფორმას. ასეთი კურსორით რომ მონიშნოთ ტექსტი, იგი მარკირებული გახდება. <span style="background-color: yellow;">ეს კი მარკირებული ტექსტის მაგალითია</span>. ნორმალური კურსორის დასაბრუნებლად, უბრალოდ დააწკაპუნეთ. ამის შემდეგ ფონის ღილაკია. აირჩიეთ ფონის ფერი, შემდეგ დააწკაპუნეთ აბზაცში, რომლის ფონის ფერის შეცვლაც გსურთ და დააწკაპუნეთ ფერზე. უკანასკნელი ღილაკი კი ყველაზე საგულისხმოა, იგი იძახებს ასოთა ფორმატირების დიალოგურ ფანჯარას, რომელიც ქვედა სურათზეა გამოსახული. [[სურათი:fonts.jpg|thumb|300px|ასოთა ფორმატირების დიალოგური ფანჯარა.]] დიალოგურ ფანჯარაში 5 ჩანართი გვაქვს. მოდით განვიხილოთ ყოველი მათგანი. პირველ ჩანართს სურათზე ვხედავთ. აქ მოთავსებულია შრიფტთა ასარჩევი სია, შემდეგ ტიპის არჩევა და ბოლოს ზომის. ამ ყველაფერზე ზემოთ უკვე გვქონდა საუბარი და აღარ გავიმეორებთ ამ პარამეტრთა დახასიათებას. ქვემოთ შეგიძლიათ მიუთითოთ თუ რომელი ენისთვის უნდა შემოწმდეს მარლთწერა. რადგან სამწუხაროდ ქართული ენის მარლთწერის შესამოწმებელი მოდული ჯერ არ გაგვაჩნია, ამიტომ ნაგულისხმევად ინგლისუტია მონიშნული. ქვედა ველში კი არჩეული ფორმატირების მაგალითს ვხედავთ. პირველ ჩანართს სურათზე ვხედავთ. აქ მოთავსებულია შრიფტთა ასარჩევი სია, შემდეგ ტიპის არჩევა და ბოლოს ზომის. ამ ყველაფერზე ზემოთ უკვე გვქონდა საუბარი და აღარ გავიმეორებთ ამ პარამეტრთა დახასიათებას. ქვემოთ შეგიძლიათ მიუთითოთ თუ რომელი ენისთვის უნდა შემოწმდეს მარლთწერა. რადგან სამწუხაროდ ქართული ენის მარლთწერის შესამოწმებელი მოდული ჯერ არ გაგვაჩნია, ამიტომ ნაგულისხმევად ინგლისუტია მონიშნული. ქვედა ველში კი არჩეული ფორმატირების მაგალითს ვხედავთ. მეორე ჩანართში შეგვიძლია შრიფტთა ეფექტების გამართვა. პირველი ეფექტია '''ხაზგასმა – underlining'''. ნაგულისხმევად ხაზგასმა არ გვაქვს. ჩამოსაშლელ სიაში შეგვიძლია ავირჩიოთ ხაზგასმის ტიპი – ერთმაგი, ორმაგი, მუქი, წერტილოვანი, მუქი წერტილოვანი, წყვეტილი, მუქი წყვეტილი, გრძელი წყვეტილი, გრძელი მუქი წყვეტილი, წერტილოვანი წყვეტილი, მუქი წერტილოვანი წყვეტილი, წერტილ-წერტილოვანი წყვეტილი, მუქი წერტილ-წერტილოვანი წყვეტილი, ტალღოვანი, მუქი ტალღოვანი და ბოლოს ორმაგ ტალღოვანი. როდესაც რომელიმე ზემოთხსენებული ხაზგასმაა არჩეული, მაშინ აქტიურდება გვერდზე მდებარე ჩამოსაშლელი სიაც, საიდანაც ხაზგასმის ფერის არჩევაც შეგვიძლია. ზემოთ ზოგ მაგალითს სხვადასხვა ფერის ხაზგასმა აქვთ. შემდგ ქვემოთ სიაში შეგვიძლია ხაზგდასმა ავარჩიოთ. ნაგულისხმევად ესეც გამორთულია. ხაზგადასმაც სხვადასხვანაერად შეგვიძლია: ერთმაგად, ორმაგად, მუქად, დახრილად და ჯვარედინად. ხაზგადასმის ფერი ისეთივეა როგორც შრიფტის. სულ ქვედა ჩამოსაშლელ სიაში შეგვიძლია შრიფტის ფერის არჩევა. ჩანართის მარჯვენა მხარეს კი ეფექტების სიაა, რომლების მონიშვნითაც შეგიძლიათ მათი ჩართვა. პირველ ჩამოსაშლელ სიაში ვხედავთ: მთავრულ ასოებს CAPITALS, ანუ ლათინური ანბანით დაწერილ ტექსტს თუ ამ ეფექტს მივცემთ, ყველა ასო გახდება მთავრული. ამის საპირისპიროა პატარა ასები – lowercase. შემდეგი არის Title – სათაურის ეფექტი, იგი სიტყვის პირველ ასოს მთავრუად აქცევს, და ბოლოს პატარა მთავრული ასებია – SMALL CAPITALS. როგორც ხედავთ ამ ეფექტით მთავრული ასოები ჩოულებრივებივით პატარავდებიან. შემდეგ გვაქვს რელიეფის ეფექტები – ტექსტის ამოზნექა და ჩაზნექა.. ეს ეფექტები სათაურის გასაფორმებლად სეიძლება გამოიყენებოდეს. ბოლო 4 ეფექტები (რომლების მონიშვნაც შეიძლება) არიან: კონტრურები, ჩრდილი, ციმციმი და დამალვა. შემდეგი ჩანართი კი უკვე შრიფტთა პოზიციას ეხება. შემდეგი ჩანართი კი უკვე შრიფტთა პოზიციას ეხება. პირველ სამ პოზიციას უკვე ვიცნობთ, ესენი არიან: აწევა, ნორმალური და ჩაწევა. გვერდზე მდებარე ბიჯრეგულატორებით, შეგვიძლია მათი ზომის და აწევა/ჩაწევის რეგულირება. შემდეგი სექციაა გადატრიალება – წელვა. აქ შეგვიძლია სიტყვა შევაბრუნოთ ან გავწელოთ. მაგალითში სიტყვა 150%-ით არის გაწელილი. ბოლოში კი ასოებს შორის დაშორების რეგულაცია შეგვიძლია. შემდეგი ჩანართი ტექსტში ბმულების ჩასმას ეხება. ამაზე მოგვიანებით ვისაუბრებთ. ბოლო ჩანართში კი შემოთავაზებული ფერთა პალიტრიდან შეგვიძლია ფონის ფერის არჩევა. ==აბზაცების ფორმატირება== აბზაცთა ფორმატირებისთვისაც არსებობს ფორმატირების ხელსაწყოთა პანელზე სპეციალური ღილაკები. ისინი ნაჩვენებია ქვემოთ სურათზე: [[სურათი:Formatparagraf.png|center]] ღია ოფისი გვაწვდის აბხაცთა მზა სტილებს. მათ შესახებ მოგვიანებით გვექნება საუბარი. აბზაცების გასწორება შეიძლება მარცხენა კიდეზე, მარჯვენა კიდეზე, ცენტრზე და ორივე კიდეზე. ქვემოთ ცხრილში გვაქვს შესაფერისი მაგალითები. {|width=75% |მარცხენა კიდეზე გასწორებული ტექსტი |<center>ცენტრზე გასწორებული ტექსტი |align="right" |მარჯვენა კიდეზე გასწორებული ტექსტი |} როდესაც ტექსტი ორივე კიდეზეა გასწორებული, მაშინ სიტყვებს შორის დაშორება იქამდე იზრდება რომ სტრიქონის ორივე კიდე გასწორებული იყოს. აბზაცში ასევე შეიძლება სტრიქონების დაშორების განსაზღვრა. შემდეგი 3 ღილაკი სწორედ ამის საშუალებას გვაძლევს. ნაგულისხმევად შეიძლება სტანდარტული დაშორების გამოყენება, 1,5-ის და 2-ის. ფანჯრის ზედა და მარცხენა კიდეებზე ვხედავთ სახაზავს. მისი მეშვეობით შეგვიძლია ფურცელზე განვსაზღვროთ ველები და აბზაცის პირველი სტროფის შეწევა. ნაგულისხმევად სახაზავზე ნაჩვენებია სანტიმეტრები. მასზე მარჯვება წკაპით შეგვიძლია ავარჩიოთ განზომილების სხვა ერთეული. [[სურათი:Ruler.jpg]] სახაზავის ზედა ნაწილის თავში ვხედავთ რეგულატორს. იგი ზედა და ქვედა ნაწილისგან შედგება. რეგულატორი ასევე გაგვაჩნია სახაზავის ბოლოშიც, მაგრამ იქ მარტო ქვედა ნაწილია. ამ რეგულატორის მოძრაობით განისაზღვრება ფურცელზე საწერი ნაწილი და მინდვრები. რეგულატორის ზედა ნაწილი კი განსაზღვრავს აბზაცის დასაწყისს. ახლა მოდით დაწვრილებით გავარჩიოთ აბზაცთა ფორმატირების დიალოგური ფანჯარა. [[სურათი:paragraphwindow.jpg]] პირველი ჩანართი ეხება მინდვრების დაშორებას, აბზაცთა და სტრიქონთა შორის დაშორებებს. პირველ განყოფილებაში შეგიძლიათ მილიმეტრებში მიუთითოთ აბზაცის წინ და შემდეგ დაშორება, ასევე აბზაცის პირველი ხაზის შეწევა. მეორე განყოფილებაში კი ხდება აბზაცებს შორის დაშორების მითითება. სტრიქონებს შორის დაშორებებზე კი უკვე გვქონდა საუბარი. ბოლო სექციაში კი მხოლოდ ერთი პარამეტრი გვაქვს, ეს არის register-true. ამ პარამეტრის გააქტიურებით ყოველი სტრიქონი უსწორდება ვერტიკალურ სახაზავს, ასე რომ ყოველი სტრიქონი ერთი და იგივე სიმაღლის გამოდის. მეორე ჩანართში გვაქვს ტექსტის გასწორების პარამეტრები, ესენია მარცხნივ, ცენტრზე, მარჯვნივ და ოტრივე მხარეს გასწორება. ასევე ამავე ჩანართში შეგვიძლია გავასწოროთ ტექსტი ზედა და ქვედა კიდეებზე, თუ ეს ტექსტი ჩარჩოშია მოთავსებული. [[სურათი:Textflow.jpg]] ტექსტის ნაკადის ჩანართის პირველი განყოფილება ეხება სიტყვების გადატანას. მეორე განყოფილებაში შეგვიძლია ჩავსვათ აბცაზდა ან გვერდთა გამყოფი. შემდეგი სექცია კი აბზაცთა გადატანას ეხება. პირველს თუ მოვნიშნავთ, მაშინ გვერდის ბოლოს მოხვედრილი აბზაცი მთლიანად გადავა შემდეგ გვერდზე. მეორე პარამეტრი კი მიმდინარე აბზაცს შემდეგთან აკავებს. ისინი მომდევნო გვერდზე ერთად გადავლენ. Orphan control განსაზღვრავს გვერდის გადატანამდე სტროფთა რაოდენობას, ხოლო Widow control <!-- დასაზუსტებელი და დასასრულებელია --> შემდეგ არის [[დანომრილი სიის]] ჩანართი, რაზეც ქვემოთ, სიებში, გვექნება საუბარი. ტაბების ჩანართი კი განსაზღვრავს კლავიშ Tab-ის დაჭერაზე დამდენზე იქნას აბზაცი შეტანილი. იგივეს განსაზღვრა სახაზავითაც შეიძლება. შემდეგი ჩანართია Drop Caps, რომელშიც შეიძლება აბზაცის პირველი ასოს, ან სიტყვის გაზრდა. აქ ამ გაზრდილი ასოს პარამეტრების მითითებაც შეიძლება. [[სურათი:Bigletter.jpg]] ჩარჩოების ჩანართში შეგვიძლია გამოყოფილ აბზაცს გავუკეთოთ ჩარჩო. აქ უნდა აურჩიოთ ჩარჩოს სტილი, ფერი, შემდეგ რამდენ გვერდზე გსურთ ჩარჩოს მორგება, ასევე შეგიძლიათ განსაზღვროთ ჩარჩოს და ტექსტს შორის მანძილი და ჩარჩოს ჩრდილი და ჩრდილის ფერი. [[სურათი:Charcho.jpg]] უკანასკნელ ჩანართში კი შეგიძლიათ აბზაცის ფონის არჩევა. ==ფორმატირებით ძიება და ჩანაცვლება== ძიებას და ჩანაცვლებას წინა თავში უკვე გავეცანით. ღია ოფისის Writer კი საშუალებას გვაძლებს მოვძებნოთ და ჩავანაცვლოთ ფორმატირებაც. მაგალითად გსურთ ხაზგასმული ტექსტის კურსივით შეცვლა. ამისთვის # გახსენით ძიების და ჩანაცვლების დიალოგი, # დააწკაპუნეთ ღილაკს More Options და შემდეგ Formats # თუ გსურთ მხოლოდ განსაზღვრული ფორმატირების ტექსტის მოძებნა, აირჩიეთ ფორმატირება, ძიების ველი ცარიელი დატოვეთ და ეძებეთ ტექსტი. # ჩასანავლებელი ფორმატირების მისათითებლად დააწკაპუნეთ ჩანაცვლების ველში, შემდეგ ისევ დააწკაპუნეთ Formats ღილაკს და აირჩიეთ ჩასანავლებელი ფორმატირება. ძიების დასრულების შემდეგ არ დაგავიწყდეთ ღილაკის დაწკაპუნება, რათა მითითებული ფორმატირებანი გააუქმოთ. ეს აუცილებელია, რადგან შემდეგი ძიებისას, იგივე ფორმატები იქნება გათვალისწინებული. ახლა თქვენ უკვე გაეცანით ტექსტის ფორმატირებას. დავალების სახით უკვე გახსენით წინა თავის წაკითხვის შემდეგ შექმნილი ფაილი და მასში შეყვანილი ტექსტი ამ თავში გავლილი ფორმატირების წესების მიხედვით გააფორმეთ. გისურვებთ წარმატებებს! [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1869 3741 2006-12-21T13:48:02Z Trulala 17 1870 3744 2006-12-21T14:02:02Z Trulala 17 1871 3745 2006-12-21T14:04:12Z Trulala 17 1872 3751 2006-12-21T14:19:17Z Trulala 17 1873 3752 2006-12-21T14:25:17Z Trulala 17 1874 3753 2006-12-21T14:27:22Z Trulala 17 1875 3754 2006-12-21T14:30:35Z Trulala 17 1876 3755 2006-12-21T14:32:49Z Trulala 17 1877 3761 2006-12-21T14:43:22Z Trulala 17 1878 4966 2007-01-10T22:21:28Z Trulala 17 /* კითხვები და დავალებები: */ ==სპეციალური სიმბოლოების ჩასმა== [[სურათი:Symbol.jpg|thumb|300px|სპეციალური სიმბოლოების დიალოგური ფანჯარა]] ”სპეციალური” ის სიმბოლოებია, რომლებიც სტანდარტულ კლავიატურაზე არ მოიძებნება. ესენი არიან მაგალითად: © ¾ æ ç ñ ö ø ¢. სპეციალური სიმბოლოს ჩასამელად ასე მოიქეცით: # კურსორი დასვით იქ სადაც გსურთ სპეციალური სიმბოლოს ჩასმა. # სპეციალური სიმბოლოების ფანჯრის გასახსნელად დააწკაპუნეთ Insert > Special Character. # აირჩიეთ სასურველი სიმბოლო და დააწკაპუნეთ OK. სხვადასხვა შრიფტები შეიცავენ სხვადასხვა სიმბოლოებს, ამიტომ თუ ვერ იპოვეთ სასურველი სიმბოლო აირჩიეთ სხვა შრიფტი. ==უწყვეტი ჰარების ჩასმა== თუ არ გსურთ რომ სტრიქონის ბოლოს ერთი სიტყვა წინა სტრიქონზე დარჩეს და მეორე შემდეგზე გადავიდეს, მაშინ ღარის ჩასმისას დააჭირეთ Control კლავიშს. უწყვეტი ტირის ჩასმისას (მაგალითად ტელეფონის ნომერში) დააჭირეთ Shift+Ctrl+minus. ==ავტოფორმატი== [[სურათი:avtocorrect.jpg|thumb|300px|ავტოფორმატის პატამეტრები]] შეიძლება შეგიმჩნევიათ ბეჭდვის დროს სიმბოლოების გარდაქმნა. მაგალითად თუ აკრიფავთ სამ ან მეტ ტირეს (---) ეს გარდაიქმნება ქვედა ხაზად (___), ან ახალ ხაზზე რომ აკრიფოთ რამდენიმე ტოლობის ნიშანი (===) და დააჭიროთ Enter-ს, ტოლობების ადგილზე გაჩნდება გრძელი ხაზი, რომელიც მთელს ფურცელს სიგანეში კვეთს. ეს ყველაფერი განპირობებულია ავტოფორმატის პარამეტრების მიერ. ამ პარამეტრების ნახვა შეგვიძლია მენიუ Tools > AutoCorrect > Options. თუ ტექსტში ფორმატების მოულოდნელი ცვლილებები ხდება, პირველ რიგში აქ უნდა გაარკვიოთ მიზეზი. ნაგულისხმევად ავტოფორმატირება აქტიურდება ბეჭდვის პროცესშივე, ამის შეცვლა შეიძლება მენიუ Format > AutoFormat-დან. ==გვერდის ბოლოს კომენტარის ჩასმა== გვერდის და საბოლოო კომენტარების ჩასასმელად დადექით იმ ადგილას რომლის კომენტარის ჩასმაც გსურთ, და აირჩიეთ მენიუდან Insert > Footnote, ან ჩასმის ხელსაწყოთა პანელზე აირჩიეთ Insert Footnote Directly. [[სურათი:Comment.jpg|center]] ამის შემდეგ გვერდის ბოლოს გამოჩნდება კომენტარის ველი, ხოლო სადაც კურსორი იყო, იქ გაჩნდება ამ ველზე ბმა. ეს იყო გვერდის ბოლოს ჩასასმელი კომენტარი. არსებობს ასევე დოკუმენტის ბოლოს ჩასასმელი კომენტარი. ამისთვის აირჩიეთ Endnote და კომენტარი ჩაჯდება დოკუმენტის ბოლოში. [[სურათი:Footnote.jpg|thumb|კომენტარის დიალოგური ფანჯარა]] კომენტარის დიალოგურ ფანჯარაში შეგიძლიათ განსაზღვროთ კომენტარზე მიმთითებელი სიმბოლო და დანომვრის სტილი. კომენტარების ველების ფორმატირება შეიძლება მენიუ Tools > Footnotes-დან. აქ შეგიძლიათ განსაზღვროთ კომენტართა დანომრვა, საწყისი ნომერი და სხვა პარამეტრები. ==მარლთწერის შემოწმება== სამწუხაროდ ამ სახელმძღვანელოს წერის მომენტში ქართული ენის მარლთწერის შემოწმება ღია ოფისით შეუძლებელია. მაგრამ თუ ინგლისურად წერთ, მაშინ მარლთწერის შემოწმების მოდული ძალიან სასარგებლო იქნება თქვენთვის. [[სურათი:Check.jpg|left]] თუ ჩართულია მარლთწერის ავტოშემოწმება, მაშინ Writer ბეჭდვის პროცესშივე ამოწმებს მარლთწერას და არასწორად დაწერილ სიტყვებს წითელ ხაზს გაუსვამს. [[სურათი:Spell.jpg|left]] ხოლო თუ არ გსურთ წერის პროცესში მარლთწერის შემოწმება სა შესაბამისი ღილაკი გამორთული გაქვთ, მაშინ, ამ ღილაკზე დაწკაპუნებით შეგიძლიათ წერის დასრულების შემდეგ მარლთწერის შემოწმება. ==ავტოშესწორების გამოყენება== Writer-ის ავტოშესწორების მოდულს აქვს უამრავი არასწორად დაწერილი სიტყვების მაგალითი (რა თქმა უნდა ინგლისურად). მაგალითად თუ აკრიფავთ “hte”-ს იგი ავტომატურად შეიცვლება “the”-თი. ავტოშესწორების დიალოგის გასახსნელად აირჩიეთ Tools >AutoCorrect. აქ შეგეძლებათ დაამატოთ ავტოშესწორებისთვის ახალი სტრიქონები ქართულადაც. ნაგულისხმევად ავტოშესწორება ჩართულია. მისი გამორთვა შეიძლება Format > Autoformat > While typing-დან. * ჩანაწერის წასაშლელად აირჩიეთ Tools > AutoCorrect > Replace, მონიშნეთ წასაშლელი ჩანაწერი და დააწკაპუნეთ წაშლას. * ახალი ჩანაწერის დასამატებლად შეცდომითი სიტყვა ჩაწერეთ Replace ველში და With ველში ჩაწერეთ სწორი სიტყვა. ამის შემდეგ დააწკაპუნეთ New ღილაკს. ავტოშესწორება შეიძლება გამოყენებულ იქნას სპეციალური სიმბოლოების ჩასასმელადაც. მაგალითად (c) ავტომატურად შესწორდება © -ით. ==სიტყვათა ავტოდასრულება== ღია ოფისს კონკურენტებისგან განსხვავებით აქვს სიტყვათა ავტოდასრულების ფუნქცია. ბეჭდვისას Writer ეცდება გამოიცნოს თუ რა სიტყვას ბეჭდავთ და შემოგთავაზებთ მის დასრულებას. დასასრულებლად დააჭირეთ Enter-ს, ხოლო თუ არ გსურთ, მაშინ განაგრძეთ ბეჭდვა. ავტოდასრულების გამოსართველად შედით Tools > AutoCorrect > Word Completion და მოხსენით მონიშვნა Enable Word Completion-დან. ავტოდასრულების მორგება შემდეგი პარამეტრებით შეგიძლიათ: * სიტყვის შემდეგ ღარის დამატება * ვარაუდის კარნახის სახით ჩვენება * შეგიძლიათ ჩანაწერთა მაქსიმალური რაოდენობის შეცვლა. ავტოდასრულება ხდება მხოლოდ იმის შემდეგ როდესაც სიტყვას მეორედ კრიფავთ. ==ავტოტექსტის გამოყენება== თუ თქვენ ხშირად გიწევთ ერთიდაიგივე ტექსტის დაწერა, მაგალითად ოფიციალური წერილების სადაც საერთო ფორმაა, ან წერილებში გრძელი ხელმოწერების გაკეთება, მაშინ ავტოტექსტის ფუნქცია თქვენთვის ძალიან სასარგებლო იქნება. ეს ფუნქცია საშუალებას გაძლევთ შეინახოთ ფრაზები, გრაფიკები, ცხრილის ფორმები და ა.შ. და შემდეგ პირდაპირ მზა ფრაგმენტები ჩასვათ დოკუმენტში. შედით Edit < AutoText და ნახავთ ავტოტექსტის დიალოგურ ფანჯარას, აქ ნახავთ კატეგორიების მიხედვით მზა ფრაგმენტებს. თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ საკუთარი ფრაგმენტებიც. ამისთვის შეასრულეთ შემდეგი მოქმედებები: # აკრიფეთ საჭირო ტექსტი და მონიშნეთ იგი. # შედით Edit < AutoText-ში. # დაარქვით ფრაგმენტს სახელი. # დააწკაპუნეთ ღილაკს AutoText და აირჩიეთ New. ავტოტექსტის ჩასმა მალმხმობითაც შეიძლება. უნდა შეგემჩნიათ რომ ფრაგმენტის სახელის არჩევისას გვერდზე ველში ჩაიწერა მალმხმობის ასო, ეს როგორც წესი არის სახელის პირველი ასო. თუ ტექსტში აკრიფავთ ამ ასოს და დააჭერთ ღილაკს F3, სასურველი ფრაგმენტი ჩაჯდება ტექსტში. ==სტრიქონთა დანომვრა== Writer-ში შესაძლებელია სტრიქონთა დანომვრა. ამ შემთხვევასი მინდორზე ყოველი სტრიქონის გასწვრივ გაჩნდება მისი ნომერი, და ეს ნომრები ამოიბეჭდება. სტრიქონების დასანომრად აირჩიეთ: Tools > Line Numbering და მონიშნეთ Show numbering, ამის შემდეგ დააწკაპუნეთ OK. [[სურათი:Numbering.jpg|center]] თქვენ შეგიძლიათ აირჩიოთ თუ რამდენი სტრიქონი უნდა დაინომროს (ყოველი სტრიქონი, თუ მხოლოდ ყოველი მეათე), შემდეგი გვერდიდან განახლდეს დანომვრა თუ თავიდან დაიწყოს, ასევე შეიძლება თვითონ ნომრების სტილიც განისაზღვროს. ეს ყველაფერი ხდება სტრიქონთა დანომვრის დიალოგურ ფანჯარაში. ==სასარგებლო რჩევები== ===ჩასმის და ზეგ გადაწერის რეჟიმებს შორის გადართვა.=== ნაგულისხმევად აქტიურია ჩასმის რეჟიმი, ეს ნიშნავს რომ კურსორს თუ სიტყვის წინ ჩავსვავთ და დავიწყებთ ბეჭდვას, მაშინ, წინამდებარე სიტყვა ”ჩაიჩოჩება” და მის წინ ჩაიწერება ახალი. ხოლო გადაწერის რეჟიმში, ახალი სიტყვა ძველს გადაეწერება. ამ რეჟიმებს სორის გადართვა შეიძლება კლავიატურაზე კლავიშ Insert დაჭეით. რეჟიმის ინდიკატორი ასევე ჩანს სტატუსის ზოლზე, ფანჯრის ქვედა კიდეზე. ===მონიშნულ ფრაგმენტში სიტყვათა რაოდენობის დათვლა.=== მონიშნეთ ტექსტის ფრაგმენტი და აირჩიეთ Tools > Word Count. ღია ოფისი წარმოგიდგენთ მონიშნულ ფრაგმენტში სიმბოლოთა და სიტყვათა რაოდენობას. იმავე ფანჯარაში შეგეძლებათ იხილოთ მთელს ფაილში არსებული სიტყვათა და სიმბოლოთა რაოდენობა. უფრო სრული ინფორმაციის მიღება შეგიძლიათ File > Properties > Statistics. ==კითხვები და დავალებები:== # რას ნიშნავს სპეციალური სიმბოლო? # თქვენს მიერ სექმნილ ფაილში გვერდის ბოლოს კომენტარის მაგალითი გააკეთეთ. # ავტოშესწორების დიალოგში ჩაამატეთ ახალი ჩანაწერები. # აღწერეთ რა არის ავტოდასრულება და რა პარამეტრები აქვს მას. # შექმენით ახალი ავტოტექსტი. [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1879 3763 2006-12-21T14:46:29Z Trulala 17 1880 3765 2006-12-21T14:49:05Z Trulala 17 1881 4956 2007-01-10T22:15:37Z Trulala 17 Removing all content from page 1882 3767 2006-12-21T14:53:23Z Trulala 17 1883 3768 2006-12-21T14:55:01Z Trulala 17 1884 3769 2006-12-21T15:00:29Z Trulala 17 1885 3773 2006-12-21T15:07:54Z Trulala 17 1886 3774 2006-12-21T15:08:50Z Trulala 17 1887 3775 2006-12-21T15:10:38Z Trulala 17 1888 4965 2007-01-10T22:21:09Z Trulala 17 ამ თავში საუბარი გვექნება იმაზე, თუ როგორ შევქმნათ სიები. არსებობს სიების 2 ვარიანტი ესენი არიან: უნომრო და დანომრილი სიები. [[სურათი:bul.jpg|left]] უნომრო სიის შესაქმნელად გადადით ახალ აბზაცზე და ფორმატირების ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ შესაბამის ღილაკს. [[სურათი:num.jpg|left]] დანომრილი სიის შესაქმნელად გადადით ახალ აბზაცზე და ფორმატირების ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ შესაბამის ღილაკს. სიის შექმნის შემდეგ გამოჩნდება სიების ხელსაწყოთა პანელი, რომელიც ქვემოთ არის ნაჩვენები და განმარტებული. [[სურათი:bulnumtool.jpg]] პირველი ორი ღილაკის დანიშნულებას უკვე ვიცით ასე რომ გავაგრძელოთ მესამე ღილაკიდან: 3. მიმდინარე აბზაცში ხსნის სიას, დანარჩენებსი სია რჩება. 4. მიმდინარე აბზაცის გარეთ გამოტანა. 5. მიმდინარე აბზაცის შიგნით შეტანა, დანომვრას აახლებს. 6. ერთი დონით შიგნით შეტანა (მრავალდონიანი სიები). 7. ერთი დონით გარეთ გამოტანა (მრავალდონიანი სიები). 8. სიაში სვავს დაუნომრავ აბზაცს. დანომვრა ამის შემდეგ ჩოულებრივ გრძელდება. 9. აბზაცის ერთით ზევით აწევა. 10. აბზაცის ერთით ქვემოთ ჩამოტანა. 11. აბზაცის ერთით ზევით აწევა, მაგრამ ნომერიც ზევით ადის. 12. აბზაცის ერთით ქვემოთ ჩამოწევა, მაგრამ ნომერიც ჩამოდის და სიის თანმიმდევრობა ირღვევა. 13. დანომვრის თავიდან დაწყება. 14. სიის პარამეტრები. ახლა, როდესაც ვიცით სიების ხელსაწყოთა პანელის გამოყენება, დაწვრილებით განვიხილოთ სიები. ==დაუნომრავი სიები== დაუნომრავი სიის შესაქმნელად დააწკაპუნეთ ხელსაწყოთა პანელზე შესაბამისს ღილაკს. ყოველი ანალი ჩანაწერის გასაჯკეთებლად გაგაგით შემდეგ აბზაცზე. ქვემოთ მოყვანილია ასეთი სიების მაგალითები: {| | # პირველი # მეორე # მესამე # მეოთხე | * ერთი * ორი * სამი * ოთხი |[[სურათი:Bulllet.png|left]] პირველი [[სურათი:Bulllet.png|left]] მეორე [[სურათი:Bulllet.png|left]] მესამე [[სურათი:Bulllet.png|left]] მეოთხე |} მაგალითიდან ჩანს რომ დაუნომრავი სიის მაჩვენებლები სხვადასხვანაერი შეიძლება იყოს. მათი შეცვლა შეიძლება სიების დიალოგური ფანჯრიდან. # შექმენით დაუნომრავი სია და მონიშნეთ იგი. # დააწკაპუნეთ სიათა ხელსაწყოთა პანელზე სიების პარამეტრების ღილაკს. [[სურათი:bulandnum.jpg|thumb|300px|სიების დიალოგური ფანჯარა]] დიალოგური ფანჯრის პირველივე ჩანმართში შეგიძლიათ აირჩიოთ სიის მაჩვენებლები. ამ ჩანართში სიის მაჩვენებლებად ჩოულებრივი სიმბოლოების გამოყენება შეიძლება. აქ უბრალოდ მონიშნეთ სასურველი ვარიანტი და დააწკაუნეთ OK. თქვენი სიის მაჩვენებლები შეიცვლება. სიების დიალოგური ფანჯრის გამოძახება ასევე შეიძლება მენიუდან Format < Bullets and Numbering... ზემოთ მაგალითში ჩანს რომ მესამე სიას არაჩოულებრივი მაჩვენებელი აქვს. ასეთი სტილის მაჩვენებლების ჩასასმელად აირჩიოთ ჩანართი Grafics და იქ უკვე შეგეძლებათ სასურველი გრაფიკული მაჩვენებელის არჩევა. ==დანომრილი სიები== დანომრილი სიების შექმნა დაუნომრავი სიის ანალოგიურად ხდება. ქვემოთ მოყვანილია დანომრილი სიების მაგალითები: {| |1) პირველი |2) მეორე |3) მესამე |4) მეოთხე |- |1. ერთი |2. ორი |3. სამი |4. ოთხი |- |I. პირველი |II. მეორე |III. მესამე |IV. მეოთხე |} ნუმერაციის სტილის ასარჩევად სიების დიალოგური ფანჯრის მეორე ჩანართს მიმართეთ. აქაც არჩევა ისევე ხდება როგორც დაუნომრავ სიაში. თუ რომელიმე პუნქტიდან გსურთ ნუმერაციის განახლება, კურსორი დააყენეთ იმ აბზაცზე საიდანაც ნუმერაცია უნდა განახლდეს და სიის ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ შესაბამის ღილაკს. ==მრავალდონიანი სია== ჩოულებრივი სიები ყოველთვის საკმარისი და დამაკმაყოფილებელი არ არის. ხშირად საჭიროა მრავალდონიანი სიების გამოყენება. ქვემოთ ცხრილში მოყვანილია მრავალდონიანი სიების მაგალითები. [[სურათი:Examp.png]] როგორც ვხედავთ მაგალითებიდან, მრავალდონიანი სია შეიძლება იყოს როგორც დაუნომრავი, ასევე დანომრილიც. მრავალდონიანი სიის შესაქმნელად შეასრულეთ შემდეგი ნაბიჯები: # შექმენით ჩოულებრივი სია. # მონიშნეთ მთელი სია და გახსენით სიების დიალოგური ფანჯარა. # აირჩიეთ მესამე ჩანართი Outline და იქ მონიშნეთ სასურველი ტიპის მრავალდონიანი სია. # დააწკაპუნეთ OK. # მონიშნეთ სიის ის ჩანაწერები, რომლებიც მეორე დონეზეა შესატანი და დააწკაპუნეთ ერთი დონით შიგნით შეტანის ღილაკს.[[სურათი:sheweva.jpg|right]] #თუ რომელიმე ჩანაწერი კიდევ არის ერთი დონის შიგნით შესატანი, მონიშნეთ იგი და გაიმეორეთ წინა მოწმედება. ჩანართში Position შეგიძლიათ განსაზღვროთ თუ რა მანძილზე უნდა იყოს შეწეული მრავალდონიან სიაში დონეები. ხოლო ჩანართში Options შეგიძლიათ მრავალდონიანი სიის პარამეტრების გამართვა. ==კითხვები და დავალებები:== 1. აღწერეთ სიების ხელსაწყოთა პანელის ღილაკები. 2. შექმენით შემდეგი სახის სია: [[სურათი:Examp2.jpg]] 3. იგივე სია შეცვალეთ მრავალდონიანი დანომრილი სიით. [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1889 3777 2006-12-21T15:15:50Z Trulala 17 1890 3781 2006-12-21T15:19:53Z Trulala 17 1893 3787 2006-12-21T15:32:47Z Trulala 17 1894 3788 2006-12-21T15:34:55Z Trulala 17 1895 3789 2006-12-21T15:37:44Z Trulala 17 1896 3792 2006-12-21T15:43:31Z Trulala 17 1897 3833 2006-12-21T16:49:25Z Trulala 17 /* ცხრილებში მონაცემების ჩანაწერები */ მონაცემების ორგანიზებული წარმოდგენისთვის ცხრილები დოკუმენტებში ფართოდ გამოიყენება. ამ თავში ჩვენ განვიხილავთ ცხრილების შექმნას და გაფორმებას. ცხრილების გამოყენება: * ტექნიკური და სტატისტიკური ინფორმაციის გადმოსაცემად * პროდუქტების კატალოგის წარმოსადგენად * სახელთა და მისამართთა სიების შესადგენად ცხრილებში ეს ინფორმაცია უფრო ნათლად გამოჩნდება. ცხრილები ასევე გამოიყენება გვერდების ფორმატირებისსთვის. ცხრილის შიგთავსი შეიძლება იყოს როგორც ტექსტი ასევე გრაფიკაც. Writer ცხრილების გაფორმების ფართო საშუალებებს გაძლევთ. ==ცხრილების მენიუ და ხელსაწყოთა პანელი== [[სურათი:Tabletool.jpg|thumb|250px|ცხრილების ხელსაწყოთა პანელი]] ცხრილის ბრძანებები თავმოყრილია მენიუს ზოლზე ცხრილების მენიუში და ასევე არსებობს ცხრილების ხელსაწყოთა პანელი, რომელიც ქვემოთ სურათზეა ნაჩვენები და შემდგომ ცხრილში განმარტებული. ეს ხელსაწყოთა პანელი ახალი ცხრილის სექმნისას, ან არსებული ცხრილის მონიშვნისას ავტომატურად გამოჩნდება. განვიხილოთ ყოველი ღილაკი: {| border="1" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" ! style="background: #000080;"|<div style="color:white">ხატულა</div> ! style="background: #000080;"|<div style="color:white">სახელი</div> ! style="background: #000080;"|<div style="color:white">აღწერა</div> |----- | [[სურათი:Tt1.jpg]] | ცხრილი | სვავს ცხრილს დოკუმენტში, თქვენ ასევე შეგიძლიათ დააწკაპუნოთ ისარს და გადმოათრიოთ დოკუმენტში სასურველი ზომის ცხრილი. ამისთვის სასურველი ზომის ცხრილის გამოყოფის შემდეგ დააწკაპუნეთ უკანასკნელ უჯრაზე. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt2.jpg]] | ხაზთა სტილი | ხსნის საზღვართა სტილის ხელსაწყოთა პანელს, სადაც შეგიძლიათ აირჩიოთ საზღვართა სტილი. |----- | [[სურათი:Tt3.jpg]] | ხაზთა ფერი | ხსნის საზღვართა ფერის ხელსაწყოთა პანელს, სადაც შეგიძლიათ აირჩიოთ საზღვართა ფერი. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt4.jpg]] | საზღვრები | ხსნის საზღვართა დიალოგურ ფანჯარას, სადაც შეგიძლიათ განსაზღვროთ თუ რომელ გვერდებს უნდა ჰქონდეს საზღვრები. |----- | [[სურათი:Tt5.jpg]] | ფონის ფერი | ხსნის ფერთა პალიტრას, საიდანაც შეგიძლიათ მთელი ცხრილის ან გამოყოფილი უჯრების ფონის ფერის შერჩევა. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt6.jpg]] | შერწყმა | ორი ან მეტი მონიშნული უჯრის ერთ უჯრად შერწყმა. |----- | [[სურათი:Tt7.jpg]] | გახლეჩვა | ხსნის უჯრის გახლეჩვის დიალოგს, რომელსიც შეგიძლიათ მიუთითოთ თუ რამდენ ნაწილად გსურთ მიმდინარე უჯრის დაყოფა. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt8.jpg]] | ოპტიმიზაცია | ხსნის ოპტიმიზაციის ხელსაწყოთა პანელს, სადაც შეგიძლიათ განსაზღვროთ ცვეტთა და სტრიქონთა ოპტიმალური ზომები. |----- | [[სურათი:Tt9.jpg]] | ზედა | უჯრის შიგთავსს უჯრის ზედა კიზედე ასწორებს. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt10.jpg]] | შუა | უჯრის შიგთავსს უჯრის შუა ხაზზე ასწორებს. |----- | [[სურათი:Tt11.jpg]] | ქვედა | უჯრის შიგთავსს უჯრის ქვედა კიზედე ასწორებს. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt12.jpg]] | სტრიქონის ჩასმა | მიმდინარე სტრიქონის ქვემოთ ცხრილს ახალ სტრიქონს ამატებს. |----- | [[სურათი:Tt13.jpg]] | სვეტის ჩასმა | მიმდინარე სვეტისგან მარჯვნივ ცხრილს ახალ სვეტს ამატებს. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt14.jpg]] | სტრიქონის წაშლა | ცხრილიდან, მონიშნულ სტრიქონს შლის. |----- | [[სურათი:Tt15.jpg]] | სვეტის წაშლა | ცხრილიდან, მონიშნულ სვეტს შლის. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt16.jpg]] | ავტოფორმატი | ხსნის ავტოფორმატის დიალოგურ ფანჯარას, საიდანაც შეგიძლიათ ამოირჩიოთ წინასწარ განსაზღვრული ფორმატირების ვარიანტები. |----- | [[სურათი:Tt17.jpg]] | ცხრილის თვისებები | ხსნის ცხრილის თვისებების დიალოგურ ფანჯარას, სადაც შეგიძლიათ სხრილის სხვადასხვა პარამეტრების გამართვა. მაგალითად ცხრილის სახელი, გასწორება, ცვეტთა სიგანე, ფონის ფერი და ა.შ. |-bgcolor="#EFEFEF" | [[სურათი:Tt18.jpg]] | დახარისხება | ხსნის დახარისხების დიალოგს, სადაც შეგიძლიათ მიუთითოთ დახარისხების კრიტერიუმები. |----- | [[სურათი:Tt19.jpg]] | ჯამი | ააქტიურებს დაჯამების ფუნქციას. |} ==ცხრილის ჩასმა== [[სურათი:Tableinsert.jpg|thumb|ცხრილის ჩასმა]] ტექსტში ცხრილის ჩასასმელად შეგიძლიათ ისარგებლოთ სტანდარტულ ხელსაწყოთა პანელზე შესაბამისი ღილაკით, ან მენიუ Table < Insert < Table. ხელსაწყოთა პანელის ღილაკს თუ დავაკვირდებით ვნახავთ რომ მას გვერდზე პატარა შავი ისარია, თუ მას დავაწკაპუნებთ, გამოვა ცხრილის მინი მოდელი, რომლითაც შეგვიძლია პირდაპირ ავარჩიოთ თუ რა ზომის ცხრილი გვსურს. როგორც სურათზე ვხედავთ, ტექსტში უნდა ჩაჯდეს ცხრილი რომელსაც გააჩნია სამი სვეტი და ოთხი სტრიქონი. ხოლო თუ პირდაპირ დავაწკაპუნებთ ცხრილის ღილაკს ან მენიუ Table < Insert < Table-ით ვისარგებლებთ, მაშინ გამოვა ცხრილის ჩასმის დიალოგი, სადაც უნდა მიუთითოთ ცხრილის ისეთი პარამეტრები, როგორიცაა სვეტების და სტრიქონების რაოდენობა, ცხრილის სახელი და სათაურის პარამეტრები. ღია ოფისი ასევე საშუალებას გაძლევთ არსებულ ცხრილში შექმნათ ახალი ცხრილი. ==ცხრილების ფორმატირება== ახლა როდესაც ცხრილი შევქმენით, დროა შესაფერისად გავაფორმოთ იგი. ცხრილის ჩასმის შემდეგ მას ენიჭება ნაგულისხმევი პარამეტრები, ანუ პირველი რიგი არის სათაურის რიგი, ხოლო შემდგომი რიგები ეთმობა ცხრილის შიგთავსს. ღია ოფისი საშუალებას გაძლევთ ყოველი უჯრა ცალცალკე გააფორმოთ, შეცვალოთ შრიფტები, ფერები, ზომები და ა.შ. უჯრის ან უჯრების შესაცვლელად, ასე მოიქეცით: # მონიშნეთ უჯრა ან უჯრათა დიაპაზონი # მონიშნულზე მარჯვენა წკაპით აირჩიეთ Table > Table Properties # გამოსულ დიალოგურ ფანჯარაში აირჩიეთ შესაცვლელი პარამეტრები. თუ თავდაპირველად შექმნილ ცხრილში არ გეყოთ რიგები ან სვეტები, შეგიძლიათ დაამატოთ ისინი. ამისთვის კი შემდეგნაერად მოიქეცით: # დადექით რიგში/სვეტში რომლის შემდეგაც გსურთ ახალი რიგის/სვეტის ჩასმა # მარჯვენა წკაპით გამოიძახეთ კონტექსტური მენიუ და აირჩიეთ row > insert ან column > insert, ამის შემდეგ გამოვა დიალოგი, სადაც შეძლებთ ჩაწეროთ თუ რამდენი რიგის/სვეტის დამატება გსურთ. თუ პიდაპირ დააწკაპუნებთ Insert Row ღილსკდ ცხრილის ხელსაწყოთა პანელზე, მაშინ ახალი რიგი გაჩნდება მიმდინარე რიგის შემდეგ. იგივე ეხება სვეტსაც. ღია ოფისში ახალი რიგებისა და სვეტების ჩასმის გარდა შეგიძლიათ უჯრების გაერთიანებაც. ამისთვის მონიშნეთ გასაერთიანებელი უჯრები და ცხრილის ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ შესაბამისს ღილაკს. ამის გარდა შეგიძლიათ ერთი უჯრის გაყოფა. ამისთვის დადექით გასაყოფ უჯრაზე და დააწკაპუნეთ ცხრილის ხელსაწყოთა პანელზე შესაბამისს ღილაკს. გამოვა დიალოგური ფანჯარა, სადაც უნდა ჩაწეროთ თუ რამდენ უჯრათ გსურთ მიმდინარე უჯრის დაყოფა და რა მიმართულებით უნდა მოხდეს დაყოფა, ჰორიზონტალურად თუ ვერტიკალურად. ამის გარდა შეგიძლიათ მთელი ცხრილის გახლეჩვა ორ ცხრილად ან ორი ცხრილის შერწყმა. ცხრილის გახლეჩვა შეიძლება მხოლოდ ჰორიზონტალურად. ამისთვის დადექით იმ რიგზე, რომელიც უნდა იყოს მეორე ცხრილის პირველი რიგი, მარჯვენა წკაპით გამოიძახეთ კონტექსტური მენიუ, და აირჩიეთ Split Table. გამოსულ დიალუგურ ფანჯარაში შეგეძლებათ აირჩიოთ სათაური რიგის პარამეტრები. ცხრილების გასაერთიანებლად კი კლავიში delete-თი წაშალეთ შუალედში აბზაცები, ისე რომ შესარწყმელ ცხრილებს შორის არ იყოს თავისუფალი ადგილი, დადექით ქვედა ცხრილის უჯრაზე და კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ Merge Tables, ახლა ორი ცხრილის მაგივრად ერთი ცხრილი გაქვთ. [[სურათი:Tableformat.jpg|thumb|300px|ცხრილის ადგილმდებარეობის პარამეტრები]] ახლა როდესაც გვაქვს სასურველი უჯრების, სვეტების და რიგების რაოდენობის ცხრილი, მოდით ვნახოთ თუ როგორ შეიძლება გვერდზე მისი განთავსება და მის გარშემო სასურველი რაოდენობის ადგილების გამოყოფა. ცხრილზე მარჯვენა წკაპით გამოიძახეთ კონტექსტური მენიუ და იქ აირჩიეთ Table > Table Propertiese, ან იგივე დიალოგური ფანჯრის გამოძახება შეგიძლიათ ცხრილის ხელსაწყოთა პანელზე ღილაკ Table-ს დაწკაპუნებით. ცრილის განლაგების პარამეტრების დაყენება შეგიძლიათ პირველივე ჩანართში, რაც ნაჩვენებია სურათზე. ამ ჩანართში შეგიძლიათ ცხრილს დაარქვათ სახელი (რაც დიდ დოკუმენტებში, სადაც ბევრი ცხრილებია, აადვილებს ნავიგაციას), მიუთითოთ ცხრილის სიგანე, როგორც სურათზე ხედავთ ცხრილის სიგანეა 16.75 სმ, მარჯვნივ კი მიუთითოთ გვერდის რომელ კიდეზე უნდა იყოს ცხრილი გასწორებული, თუ იგი რა თქმა უნდა არ იკავებს მთელი გვერდის სიგანეს, უკანასკნელ შემთხვევაში კი ეს პარამეტრი უბრალოს აზრს კარგავს. მარცხენა ყველა განყოფილებაში კი უთითებთ ზემოთ და ქვემოთ ტექსტსა, გვერდის კიდეებსა და ცხრილს შორის მანძილს. შემდეგ ჩანართში კი ხდება ტექსტის და ცხრილის ფურცელზე გადატანის პარამეტრების განსაზღვრა. რა მოხდება თუ ცხრილი არ დაეტია ერთ გვერდზე და გაგრძელდა შემდეგზე? ამ შემთხვევაში სათაურის რიგი განმეორდება შემდეგ გვერდზე. ამის გამორთვა კი სწორედ ამ ჩანართიდან შეგვიძლია. ამავე ჩანართში შეიძლება ნება დავრთოთ ან ავკრძალოთ სხვადასხვა გვერდზეგზე მყოფი ცხრილების შეერთება და ა.შ. ამავე ჩანართის ქვედა განყოფილებაში რეგულირდება ტექსტის ვერტიკალური გასწორება უჯრებში. ამ ყველაფრის გარდა სრულფასოვანი ცხრილის მისაღებად საჭიროა სვეტების სიგანის და რიგების სიმაღლის რეგულაცია. ამის გაკეთება კი რამდენიმე ხერხით შეგვიძლია. ამის გაკეთება შეიძლება ხელითაც, მიიტანეთ კურსორი გასაზრდელი რიგის საზღვართან სანამ კურსორი || ფორმას არ მიიღებს. შემდეგ გადაათრიეთ საზღვარი სასურველი მიმართულებით. ჰორიზონტალურ და ვერტიკალურ სახაზავებზე კარგად ჩანს სვეტების და რიგების განლაგება. სახაზავებზე არსებული სახელურებითაც მარტივად შეგიძლიათ სვეტების სიგანის და რიგების სიმაღლის შეცვლა. ამის გარდა შეგიძლიათ ცხრილის ავტომორგება. მენიუში აირჩიეთ Table > Autofit და სვეტები და რიგები თვითონ მიიღებენ ოპტიმალურ ზომას. [[სურათი:Tableformat2.jpg|thumb|300px|სვეტების სიგანის მორგების ფანჯარა.]] თუ კიდევ უფრო ძლიერი კონტროლი გესაჭიროებათ, მაშინ ცხრილის თვისებების ფანჯარაში აირჩიეთ მესამე ჩანართი და იქ ხელით მიუთითეთ ყოველი სვეტის სიგანე. ახლა კი უკვე შეგვიძლია ცხრილის საზღვრების ფერზე და სტილზე ზრუნვაც. ნაგულისხმებად ცხრილს ოთხივე მხრიდან აქვს ჩარჩო და ყოველ უჯრას გააჩნია ჩარჩო. მაგრამ ჩვენ ამის შეცვლა მარტივად შეგვიძლია ისევ და ისევ ცხრილის თვისებების ფანჯრის მეოთხე ჩანართიდან. [[სურათი:Tableformat3.jpg|thumb|left|300px|ჩარჩოების მორგება]] ჩარჩოებს 3 კომპონენტი გააჩნიათ, მიმართულება, ხედი და მათ გარშემო სივრცე. ხაზთა განლაგება განსაზღვრავს თუ საით არის საზღვარი მიმართული. თუ უჯრათა ჯგუფია არჩეული, ახალი საზღვარი მხოლოთ მათზე გამოჩნდება. თქვენ ასევე შეგიძლიათ საზღვრების სრულიად მოხსნა. ხაზი განსაზღვრავს, თუ როგორ უნდა გამოიყურებოდეს საზღვარი: სტილი და ფერი. ამოსარჩევად არის სხვადასხვა ტიპის ჩარჩოები და ფერები. ღარები განსაზღვრავს თუ რა მანძილი უნდა იყოს საზღვრებსა და უჯრათა შიგთავსს შორის. ჩრდილები აქტიურდება მთელს ცხრილზე. ჩრდილსაც გააჩნია 3 კომპონენტი: ზომა, მდებარეობა და ფერი. თუ პრობლემები გაქვთ საზღვარებთან, ყველა პარამეტრის საწყის მდგომარეობაში დასაბრუნებლად აირჩიეთ Tables > Borders ან Tables > Table Properties > Borders, შემდეგ დააწკაპუნეთ Line Arrangement Default > Set no borders ცხრილის, უჯრის ან რიგის ფონის ფერის ან ფონური სურათის ასარჩევად შემდეგნაერად უნდა მოვიქცეთ: # აირჩიეთ სასურველი უჯრები, რიგი ან ცხრილი. # კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ Table ან მთავად მენიუში Table > Table Propertiese # ცხრილის ფორმატირების დიალოგში აირჩიეთ ფონის ჩანართი. # სექცია For-ში აირჩიეთ თუ რაზე უნდა იყოს გააქტიურებული ეს პარამეტრები. # სექცია As-ში აირჩიეთ თუ რა სახის უნდა იყოს ფონი, ფერი თუ გამოსახულება. # ფერის გასააქტიურებლად აირჩიეთ ფერი და დააწკაპუნეთ OK. # გამოსახულებისთვის კი, ჯერ აირჩიეთ სასურველი სურათი, შემდეგ კი შეგიძლიათ მიაბათ გრაფიკული ფაილი. მიბმის შემთხვევაში, თუ ფაილი შეიცვალა ან წაიშალა იგი აღარ იქნება ცხრილიდან მისაწვდომი. ასევე უნდა აირჩიეთ სურათის განლაგება და შემდეგ დააწკაპუნეთ OK. [[სურათი:Tableformat4.jpg|thumb|300px|ცხრილის ფორმატირების ფონის ჩანართი]] ნაგულისხმებად, ტექსტი გამართულია მარცხენა კიდეზე, ციფრები კი მარჯვენაზე. თუ უჯრაში შევიყვანთ ტექსტის რამოდენიმე სტრიქონს, მაშინ, ნაგულისხმებად იგი გაიმართება ზედა კიდეზე. ამის შესაცვლელად უჯრის კონტექტურ მენიუში აირჩიეთ Cell < Center ან Cell < buttom და ტექსტი სასურველ დონეზე გასწორდება. როდესაც ცხრილი პრაქტიკულად მზად გვაქვს, შეიძლება დაგვჭირდეს უკანასკნელი შტრიხის გამოყენება – ეს არის სათაური. სათაურის დასამატებლად ასე მოიქეცით: # ცხრილის კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ Caption. # შეიყვანეთ სათაურის ტექსტი და სტილი. თქვენი ყველა ცხრილისთვის სათაურის ავტომატურად დასამატებლად: # კონტექსტური მენიუდან აირჩიეთ Caption, # აირჩიეთ AutoCaption. # აირჩიეთ OpenOffice.org Writer Table და შემდეგ სასურველი პარამეტრები. ამ შემთხვევაში ყველა ცხრილს გააჩნია სათაური და თქვენ მხოლოდ გჭირდებათ ყოველი ცხრილისთვის სათაურის ტექსტის მითითება. [[სურათი:Avtoformattable.jpg|thumb|left|300px|ცხრილის ავტოფორმატირება.]] ==ავტოფორმატის გამოყენება== ტექსტის ფორმატირებაზე დროის ხარჯვის ასაზილებლად, შეგიძლიათ გამოიყენოთ და შექმნათ ავტოფორმატები. ავტოფორმატის შესაქმნელად ასე უნდა მოიქცეთ: # შექმენით და გააფორმეთ ცხრილი, განსაზღვრეთ ფერები, შრიფტები და ა.შ. # შემდეგ მენიუში აირჩიეთ Format > AutoFormat. # გამოსულ დიალოგურ ფანჯარაში აირჩიეთ Add და მიუთითეთ სახელი. ==ცხრილებში მონაცემების ჩანაწერები== რიცხვების ამოცნობა – თუ რიცხვების ამოცნობა ჩართულია, მაშინ უჯრაში რიცხვი განლაგდება მარჯვენა კიდეზე. ცხრილის ტექსტად და პირიქით კონვერტირება ძალიან მარტივია. ამისთვის აირჩიეთ Table > Convert > Text to table. გამოსული დიალოგური ფანჯარა დაფეხმარებათ ცხრილის შექმნაში, თქვენ უნდა აირჩიოთ გამყოფი, ეს შეიძლება იყოს ტაბულაცია ან აბზაცი, მძიმე ან რაიმე სხვა, და პროგრამა დაყოფს ტექსტს უჯრებში. პირიქით გარდასაქმნელად აირჩიეთ Table > Convert > Table to text. მონაცემების დასახარისხებლად აირჩიეთ: # აირჩიეთ სასურველი ცხრილი (ან მისი ნაწილი) # მენიუდან აირჩიეთ Table > Sort. # დახარისხების დიალოგში კი მიუთითეთ მიმართულება, თუ რის მიხედვით გსურთ დახარისხება და კლებადობით თუ ზრდით. ამის შემდეგ დააწკაპუნეთ OK. ==კითხვები და დავალებები:== # რა დანიშნულება აქვს ცხრილს? # შექმენით ცხრილი 3x4 # გაუკეთეთ ცხრილს სათაური # შექმენით მისთვის ფორმატირება. # მოხსენით ვერტიკალური საზღვრები. # რა არის ავტოფორმატი? # დაამატეთ ცხრილი ავტოფორმატებში. [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1898 3798 2006-12-21T15:52:40Z Trulala 17 1899 3799 2006-12-21T15:53:52Z Trulala 17 1900 3800 2006-12-21T15:54:47Z Trulala 17 1901 3801 2006-12-21T15:55:46Z Trulala 17 1902 3802 2006-12-21T15:56:51Z Trulala 17 1903 3804 2006-12-21T16:02:15Z Trulala 17 1904 3805 2006-12-21T16:02:53Z Trulala 17 1905 3806 2006-12-21T16:03:30Z Trulala 17 1906 3807 2006-12-21T16:04:05Z Trulala 17 1907 3810 2006-12-21T16:08:24Z Trulala 17 1908 3811 2006-12-21T16:08:52Z Trulala 17 1909 3812 2006-12-21T16:09:48Z Trulala 17 1910 3813 2006-12-21T16:10:07Z Trulala 17 1911 3815 2006-12-21T16:21:12Z Trulala 17 1912 3816 2006-12-21T16:21:30Z Trulala 17 1913 3817 2006-12-21T16:22:19Z Trulala 17 1914 3818 2006-12-21T16:23:50Z Trulala 17 1915 3819 2006-12-21T16:24:06Z Trulala 17 1916 3820 2006-12-21T16:24:23Z Trulala 17 1917 3822 2006-12-21T16:27:10Z Trulala 17 1918 3824 2006-12-21T16:32:55Z Trulala 17 1919 3826 2006-12-21T16:37:07Z Trulala 17 1920 3827 2006-12-21T16:39:09Z Trulala 17 1921 3829 2006-12-21T16:42:33Z Trulala 17 1922 3831 2006-12-21T16:46:25Z Trulala 17 1923 3835 2006-12-21T16:57:24Z Trulala 17 1924 3890 2006-12-22T03:39:34Z Trulala 17 /* დოკუმენტისთვის განსხვავებული პირველი გვერდის განსაზღვრა */ Writer გვერდის განლაგდების სამართავად რამოდენიმე საშუალებას იძლევა: * გვერდების სტილები * სვეტები * ჩარჩოები * ცხრილები * არჩევები ამ თავში ასევე აღწერილია: * ზედა და ქვედა კოლონტიტულები * გვერდების დანომვრვა * გვერდის მინდვრების შეცვლა გვერდის განლაგდების ხილვა მარტივდება, თუ აჩვენებთ ტექსტს, ცხრილებს, და მონიშვნებს Tools > Options > OpenOffice.org > Appearance-ის მეშვეობით, ხოლო აბზაცებს გამოყობთ Tools > Options > OpenOffice.org Writer >Formatting Aids-ის მეშვეობით. ==განლაგების მეთოდის არჩევა== განლაგების საუკეთესო მეთოდი დამოკიდებულია იმაზე თუ რა სახის ტექსტზე მუშაობთ და საბოლოო ვარიანტი როგორ უნდა გამოიყურებოდეს. აქ მონიყვანთ რამოდენიმე მაგალითს. ჩვენს სახელმძღვანელოში გამოიყენება ტექსტის საბაზისო განლაგება და ცხრილები, სხვადასხვა ფიგურების და მათი აღწერების გასანლაგებლად. თუ ტექსტი ორ სვეტად ლაგდება, ხოლო სათაურის განთავსება გსურთ ერთ სვეტზე, მაშინ გამოიყენეთ ერთსვეტიანი განლაგება სათაურისთვის, ხოლო დანარჩენი ტექსტი განალაგეთ ორ სვეტად. სიახლეთა გვერდისთვის რომელიც რამდენიმე სტატიას შეიცავს და ასევე სარჩევს, უმჯობესია ჩარჩოების გამოყენება. თუ დოკუმენტი წარმოადგებს უცხო სიტყვათა სიას თავისი თარგმანებით, უმჯობესია ცხრილის გამოყენება, რათა ყოველი სიტყვა თავის თარგმანთან იდგეს. [[სურათი:Pagestyle.jpg|thumb|300px|გვერდის ფორმატირების დიალოგი]] გვერდის ზომის და ფორმატის განსაზღვრა ნაგულისხმებად გვერდი არის A4 ფორმატში, რომელიც უმეტეს შემთხვევაში სრულიად დამაკმაყოფილებელია მაგრამ ჩვენ არ ვართ ამით შეზღუდულნი. მენიუ Format<Page გახსენით და მეორე ჩანართზე გადადით. გვერდის ჩანართის პირველივე თვისებაა გვერდის ფორმატი. აქ შეგიძლიათ არსებული ფორმატიდან ნებისმიერი აირჩიოთ, ხოლო თუ მოცემული ფორმატები არ გაკმაყოფილებთ, ქვედა ბიჯურ ველებში ხელით მიუთითებთ გვერდის სიგანეს და სიმაღლეს. მარჯვენა მხარეს ხედავთ გვერდის ესკიზს. გვერდის ზიმების არჩევის ქვეშ კი მოცემულია გვერდის ორიენტაციის გადართვის ღილაკები. ორიენტაცია შეიძლება ორგვარი იყოს, პორტრეტული, ანუ სიმაღლეზე, ან ლანშაფტური, ანუ ჰორიზონტალურად წაწვენილი. ქვედა მარცხენა არეში კი გვერდის მინდვრების ნაგულისხმები ზომები თუ არ გაკმაყოფილებთ, შეგიძლიათ ბიჯურ ველებში მათი შეცვლა. იგივე მოქმედების შესრულება შეგიძლიათ Writer-ის ფანჯარაში სახაზავის გამოყენებით. ხოლო მარჯვენა არეში განისაზღვრება დამწერლობის მიმართულება და დანომრილი სიის ნაგულისხმები ფორმატი. ==გვერდის ფონის არჩევა== გვერდთა ფორმატების დიალოგის შემდეგი ჩანართი ფონის არჩევაა. თუ წინა თავში (ცხრილები) ცხრილის ფონის არჩევა ყურადღებით წაიკითხეთ, მაშინ ნახავთ რომ გვერდის ფონის არჩევა ზუსტად ისევე ხდება როგორ ცხრილის. ამიტომ ამაზე ყურადღებას აღარ გავამახვილებთ. == კოლონტიტულები == ზედა დაფა ქვედა კოლონტიტულები გვერდის ის ელემენტებია, რომლებიც ყოველთვის გვერდის ზედა და ქვედა ნაწილში განლაგდებიან. მათში შეიძლება იყოს მოთავსებული ავტორის ან დოკუმენტის სახელი, გვერდის ნომერი და სხვა ამდაგვარი ინფორმაცია. [[სურათი:Insert.jpg|thumb|კოლონტიტულების მენიუდან ჩასმა]] ზედა კოლონტიტულის ჩასმა შეიძლება როგორც მენიუდან, როგორც ეს ქვემოთ სურათზეა ნაჩვენები, ასევე გვერდის ფორმატირების დიალოგის შესაბამისი ჩანართიდან. [[სურათი:Pagestyle2.jpg|thumb|left|კოლონტიტულების ჩანართი]] ამ ჩანართში შეგიძლიათ ზედა კოლონტიტულის ჩასმა, (ანალოგიურად ხდება ქვედა კოლონტიტულის ჩასმაც). ამ ჩანართში ასევე შეიძლება კოლონტიტულების მინდვრების განსაზღვრა. ==გვერდის საზღვრები== იგივე დიალოგირუ ფანჯრის შემდეგ ჩანართზე გადავიდეთ. აქ შეგვიძლია გვერდის საზღვრების არჩევა, ჩრდილების დაყენება, მათი მიმართულების და ფერის განსაზღვრა. [[სურათი:pagestyle3.jpg|thumb|გვერდის საზღვრები]] როგორც სურათზე ხედავთ გვერდის საზღვრების ძალიან ჰგავს ცხრილის დიალოგურ ფანჯარაში ცხრილის ჩარჩოების ჩანართს. სხვაობა მართლაც პრაქტიკულად არაა. აქ უბრალოდ რა თქმა უნდა უჯრების სვეტების და რიგების საზღვრების დაყენება არაა. ამის გამო აქაც არ შევჩერდებით. == სვეტები == ტექსტის გვერდზე ორ ან მეტ სვეტად განსალაგებლად გადადით შემდეგ ჩანართზე. იგივეს გასაკეთებლად მენიუში აირჩიეთ Format < Columns. [[სურათი:Columns.jpg|thumb|left|სვეტების დიალოგი]] ჯერ განსაზღვრეთ სვეტების რაოდენობა, მაგალითად ზედა სურათზე აღებულია 3 სვეტი. აქვე შეგიძლიათ განსაზღვროთ სვეტებს სორის მანძილი და თუ გსურთ მათ შორის ვერტიკალური ხაზი. სვეტებს შორის მანძილი აუცილებელად მიუთითეთ, თორემ ტექსტი გადაბმულივით იქნება და ვიზუალურად მისი აღქმა გართულდება. ქვედა არეში კი ყოველი სვეტის სიგანის განსაზღვრა შეგიძლიათ, იმ შემთხვევაში თუ სხვადასხვა სიგანის სვეტები გსურთ. სულ ქვემოთ კი გამყოფი ვერტიკალური ხაზის პარამეტრების განსაზღვრა შეგიძლიათ. იმ შემთხვევაში თუ გვერდზე ტექსტის ნაწილის დაყოფა გვინდა სვეტებად (მაგალითად სათაური უნდა განლაგდეს ორ სვეტზე, ხოლო ტექსტი გაიყოს) უნდა მოვნიშნოთ შესაბამისი ტექსტი და სვეტების დიალოგურ ფანჯარაში ავირჩიოთ სვეტების რაოდენობა. როდესაც საქმე სრულ გვერდს კი არა, არამედ მონიშნულ ტექსტს ეხება, ამ დიალოგურ ფანჯარაში ჩნდება ახალი პარამეტრი, ეს არის ტექსტის განლაგების პარამეტრი. ტექსტის განლაგება ორგვარი შეიძლება იყოს, გაზეთის და თანაბარი. გაზეთის განლაგების შემთხვევაში ჯერ შეივსება ერთი სვეტი და შემდეგ დაიწყება მეორე სვეტის შევსება, ხოლო თანაბარი განლაგებისას, ჯერ ორივე სვეტის პირველი სტრიქონი ივსება, შემდეგ მეორე სტრიქონის შევსება იწყება და ა.შ. ==გვერდის განლაგებისთვის ცხრილების გამოყენება== ცხრილების გამოყენებას წინა თავში უკვე გავეცანით. ამ პარაგრაფში გვაინტერებს ცხრილები მხოლოდ როგორც გვერდის განლაგების შექმნის ერთერთი ხელსაწყო. ამის საილუსტრაციოთ შევქმნათ ტერმინთა და მათი განმარტებების სია. ამისთვის ჩასვით ორ სვეტიანი ცხრილი, (რიგების რაოდენობა დამოკიდებულია ტერმინთა რაოდენობაზე). მარცხენა სვეტში ჩაწერეთ ტერმინი, მარჯვნივ მისი განმარტება. ცხრილის თვისებების დიალოგში განსაზღვრეთ სვეტების ზომა და ტექსტის დასორება საზღვრებისგან და ასევე გააუქმეთ სათაურის სვეტი. == გვერდის განლაგებისთვის ჩარჩოების გამოყენება == ჩარჩოები ძალიან მოხერხებულია გვერდზე ლოგოს ან რაიმე სხვა ელემენტის განსალაგებლად, ან გვერდის რამდენიმე ნაწილის დასაყოფად, აქედან თუ ერთერთ ნაწილში არსებული ტექსტი შემდეგი გვერდის (ან რომელიმე შემდგომის) რომელიღაც განსაზღვრულ ნაწილში უნდა გაგრძელდეს, ამისთვის ჩარჩოების ერთმანეთთან დაკავშირება მარტივად შეიძლება. ჩარჩოს შექმნა რამდენიმე გზით შეგიძლიათ: *მენიუში აირჩიეთ Insert > Frame. შეიქმნება ცარიელი ჩარჩო და გამოჩნდება ჩარჩოს დიალოგი სადაც შეგიძლიათ მისი პარამეტრების მითითება. *არსებული ტექსტის ან სურათის ჩარჩოში ჩასასმელად მონიშნეთ ტექსტი/სურათი, და ისარგებლეთ Insert > Frame, ახლა მონიშნული უკვე ჩარჩოში ჩაჯდება. * ჩარჩოების ხელსაწყოთა პანელზე ჩარჩოს ჩასმით. ჩარჩოს ჩასმის შემდეგ ცარიელი ჩარჩო გამოჩნდება, როგორც ეს გვერდზეა ნაჩვენები. ჩარჩოსთვის შიგთავსის დასამატებლად მოხსენით მას მონიშვნა და კურსორი მოათავსეთ ჩარჩოში. ჩარჩოს მდებარეობის ან ზომის შესაცვლელად ჯერ მონიშნეთ იგი, შემდეგ შეგიძლიათ თაგვით გადაათრიოთ იგი სადაც გსურთ და თაგვითვე შეცვალოთ მისი ზომები. ამის გაკეთება ჩარჩოს დიალოგურ ფანჯარაშიც შეგიძლიათ. თაგსი უფრო სწრაფია მაგრამ არაა აკურატული. ჩარჩოს შიგთავსით შევსების შემდეგ, იგი ავტომატურად მიიღებს შიგთავსის ზომებს. [[სურათი:frame.jpg|thumb|ჩარჩოების დიალოგური ფანჯარა]] პირველივე ჩანართში, როგორც ხედავთ შეგიძლიათ ზომების მითითება და ადგილმდებარეობის განსაზღვა. ზომების მითითება ხელითაც შეიძლება, ამისთვის მონიშნეთ ჩარჩო, მწვანე კვადრატს წამოაგეთ კურსორი და დაწელეთ სასურველი მიმართულებით. ხოლო ხელით ჩარჩოს მდებარეობის შესდაცვლელად, გადაათრიეთ იგი სასურველ ადგილას. ამავე ჩანართში შეგიძლიათ ჩარჩოს სასურველ ადგილზე მიმაგრება: აბზაცზე, გვერდზე ან როგორც სიმბოოსი. გვერდზე მიმაგრება ნიშნავს, რომ იგი არ გადაადგილდება როდესაც თქვენ ამატებთ ან შლით ტექსტს, იგი არ ებმევა რაიმე აბზაცს, ეს გამოიყენება, როდესაც ჩარჩო არ უნდა იყოს დაკავშირებული რაიმე აბზაცთან. აბზაცთან მიმაგრებისას, ჩარჩო განლაგდება აბზაცთან ერთად, ეს სასარგებლოა ცხრილის მაგივრად გამოსაყენებლად. სიმბოლოსთან მიმაგრება ძალიან ჰგავს აბზაცთან მიმაგრებას, ამ შემთხვევაშიც ჩარჩო სიმბოლოსთან ერთად გადაადგილდება გვერდზე. სიმბოლოსავით მიმაგრების შემთხვევაში კი, ჩარჩო იქნება სიმბოლოს ზომის და იგი განთავსდება როგორც ნებისმიერი სხვა სიმბოლო, ეს კარგია როდესაც გსურთ ტექსტში პატარა ხატულის ჩართვა. ჩარჩოს დიალოგური ფანჯრის შემდეგ ჩანართში შეგიძლიათ მიანიჭოთ ჩარჩოს სახელი, გადააბათ იგი სხვა ჩარჩოს, დაიცვათ შიგთავსი, მდებარეობა და ზომა, ანუ, თუ ამათ მონიშნავთ, ჩარჩოს შიგთავსი, მდებარეობა ან/და ზომა აღარ შეიცვლება და ისეთი ატრიბუტების მინიჭება როგორიცაა ამობეჭდვა და მხოლოდ წასაკითხ დოკუმენტში ჩასწორებადობა. ჩარჩოთა გადაბმა მაშინაც შეგიძლიათ, თუ ისინი სხვადასხვა გვერდებზე განლაგდებიან. ამ შემთხვევაში შიგთავსი ერთი ჩარჩოდან მეორეში გადადის, ეს სასარგებლოა მაგალითად გაზეთის გასაკეთებლად, სადაც სტატიები შეიძლება სხვადასხვა გვერდებზე იყოს განთავსებული. ჩარჩოების მიბმისთვის ასე მოიქეცით: # მონიშნეთ პირველი ჩარჩო # ჩარჩოთა ხელსაწყოთა პანელზე დააწკაპუნეთ ბმულის ხატულას [[სურათი:Linkframe.jpg|right]] #და დააწკაპუნეთ მისაბლემ ჩარჩოს. როდესაც გადაბმული ჩარჩოები მონიშნულია, ეს ასე გამოიყურება: [[სურათი:Linkedframes.jpg|thumb|250px|left|გადაბმული ჩარჩოები]] ერთიდაიგივე ჩარჩოს რამონდენიმე სხვადასხვა ჩარჩოზე გადაბმა შეუძლებელია. ჩარჩოთა ბმები ასევე ნაჩვენებია პარამეტრთა ჩანართში. შემდეგ ჩანართსი განისაზღვრება თუ როგორ უნდა განლაგდეს ჩარჩო ტექსტში. [[სურათი:frames4.jpg|thumb|250px|განლაგების ჩანართი]] ამ ჩანართის ქვედა არეში შეგიძლიათ განსაზღვროთ ჩარჩოსა და ძირითად ტექსტს შორის მანძილები. ჩარჩოს საზღვრების შესაცვლელად ან გასაუქმებლად ისარგებლეთ საზღვრების ჩანართით, მასზე არ შევჩერდებით, რადგან ანალოგიური ჩანართი უკვე იყო ცხრილებში განხილული. იგივე ეხება ფონსაც. ჩარჩოში, როგორც ტექსტში, შეგვიძლია სვეტების შექმნა, ამისთვის ისარგებლეთ სვეტების ჩანართით. ძირითადად იგი არ განსხვავდება ასეთივე ჩანართისგან გვერდთა გორმატირების დიალოგურ ფანჯარაში. საკვირველი იქნებოდა რომ არ გვქონოდა ჩარჩოთა ხელსაწყოთა პანელი. მოდით ახლა, როდესაც ჩარჩოების შექმნის ყველა ძირითადი პარამეტრი განვიხილეთ, გადავხედოთ მას: [[სურათი:frametool.jpg]] პირველი სამი ღილაკი პანელზე განსაზღვრავს ჩარჩოს და ტექსტის ერთმანეთთან მიმართებას, შემდეგი სამია ტექსტის ჩარჩოში გასწორება. ღილაკთა შემდეგი ჯგუფი კი ვერტიკალურად ასწორებს ტექსტს. შემდეგ ჯგუფში ირჩევთ ჩარჩოს საზღვრებს, საზღვრის ტიპს, ფერს და ფონის ფერს. შემდეგი ღილაკი იძახებს ჩარჩოთა დიალოგურ ფანჯარას, რომელსაც ზემოთ გავეცანით, ღილაკთა შემდეგი ჯგუფი წინ ან უკან წევს ჩარჩოს და ცვლის მის მიმაგრებას, ბმულის ღილაკს უკვე გავეცანით, ხოლო უკანასკნელი ღილაკი არსებულ ბმულს აუქმებს. ამგვარად, როგ შემთხვევებში, ჩარჩოები წარმოადგენს ცხრილის ალტერნატივას. ==გვერდის განლაგებისთვის მონიშვნების გამოყენება== მონიშვნა არის ტექსტის ბლოკი, რომელსაც გააჩნია სპეციალური ატრიბუტები ან ფორმატება, მონიშვნების გამოყენება შეგიძლიათ შემდეგი მიზნებისთვის: * ტექსტის ჩაწერისგან დაცვა * ტექსტის დასამალად * სხვა დოკუმენტის შიგთავსის დინამიურად ჩასასმელად * ტექსტის ბლოკისთვის სვეტების, ფონის ან მინდვრების დასამატებლად. სექციის შესაქმნელად ასე მოიქეცით: #კურსორი დოკუმენტის იმ ადგილას დასვით სადაც ახალი სექციის ჩასმა გსურთ, ან მონიშნეთ ტექსტი, რომელიც ახალ სექციაში უნდა განთავსდეს. # მთავარი მენიუდან აირჩიეთ Insert > Section, სექციის ჩასმის დიალოგი გამოჩნდება # თუ არაა ასახული, დააწკაპუნეთ სექციის ჩანართს. სექციის ჩასმის დიალოგს გააჩნია ხუთი ჩანართი: * სექციის ატრიბუტების მისანიჭებლად გამოიყენეთ სექციის ჩანართი. * მონიშვნისთვის სვეტებში ჩასასმელად გამოიყენეთ სვეტების ჩანართი. * მონიშვნისთვის მარცხნივ ან მარჯვნივ მინდვრების ზომების შესაცვლელად მინდვრების ჩანართი გამოიყენეთ. * მონიშვნისთვის ფონის დასამატებლად ფონის ჩანართი გამოიყენეთ. * მონიშვნისთვის დანართის დასამატებლად დანართის ჩანართი გამოიყენეთ. [[სურათი:Insertsection.jpg|thumb|300px|სექციის დიალოგური ფანჯარა]] მიმდინარე სექციისთვის ატრიბუტების მისანიჭებლად უნდა სექციის ჩანართით ისარგებლოთ. ამ ჩანართში შეგიძლიათ სექციას სახელი მიანიჭოთ. ამის გარდა, შესაძლებელია არსებული სექციის სხვა დოკუმენტთან ან სექციასთან დაკავშირება. ამის გასაკეთებლად მობიშნეთ ბმულის უჯრა, აირჩიეთ სხვა სექციის სახელი, ან მიმოხილვის ფანჯარაში აირჩიეთ სხვა დოკუმენტი. სექციების ჩაწერისგან დასაცავად მონიშნეთ შუა არეში უჯრა და მოითითეთ პაროლი, რომლის შეყვანის შემდეგაც გახდება ამ სექციაში ჩაწერა შესაძლებელი (პაროლი შეგიძლიათ არც მოითითოთ). პაროლი 5 სიმბოლოს მაინც უნდა შეიცავდეს. თუ გსურთ ტექსტის დამალვა, მაშინ აირჩიეთ ქვედა არეში დამალვის უჯრა. ამ შემთხვევაში ტექსტი აღარ აისახება. ამ გზით ტექსტის დამალვა არაა უსაფრთხო. ეს მეთოდი იცავს ტექსტს შემთხვევით წაკითხვისგან, მაგრამ, თუ ვინმეს ძალიან სურს ამის წაკითხვა, იგი დამალულ სექციას მარტივად აღმოაჩენს. სექციის სვეტებათ გასაყოფათ გამოიყენეთ სვეტების ჩანართი. იგი ზუსტად იგივეა რაც აქამდე განხილული სვეტების ჩანართები, ასე რომ მასზე არ შევჩერდებით. სექციის მინდვრების ზომების შესაცვლელად ისარგებლეთ მინდვრების (Idents) ჩანართით. ფონის ჩანართიც ანალოგიურია, როგორც სხვა დანარჩენ დიალოგებში ანალოგიური ჩანართები. არსებული სექციის რედაქტირებისთვის, შედით Format > Sections გამოვა სექციების რედაქტირების დიალოგი. აქ შეგიძლიათ აირჩიოთ სასურველი სექცია და თქვენი სურვილისამებრ ჩაასწოროთ იგი. აქედანვე შეგიძლიათ არასასურველი სექციების წაშლა. ==გვერების დანომვრვა== როდესაც გვერდის გაფორმაბაზე მუშაობა დავასრულეთ, ისღა დაგვჩენია დავნომროთ დოკუმენტში გვერდები, რადგან, მოგეხსენებათ დიდ დოკუმენტში რომელიც ათეულობით ან თუნდაც ასეულობით გვერდებს შეიცავს, ძალიან რთულია საჭირო გვერდის ამოცნობა. ამისთვის საკმარისია ზედა ან კვედა კოლონტიტული შევქმნათ (გააჩნიათ სად გსურთ დანომრვა) და ავარჩიოთ მენიუდან Insert > Fields > Page Counts. [[სურათი:Numeracia.jpg|thumb|ნუმერაციის დიალოგი]] გვერდის დანომრვის დიალოგშივე შეგვიძლია ავარჩიოთ თუ სად განთავსდება ნუმერაცია (მარჯვნივ თუ მარცხნივ) და რა სტილის უნდა იყოს იგი. ახლა უკვე გვერდები დანომრილია. == გვერდის საბაზისო განლაგების სტილების მეშვეობით გამართვა == Writer-ში გვერდის სტილი განსაზღვრავს მთელი გვერდის განლაგებას, გვერდის ზომის, მინდვრების, კოლონტიტულების განლაგების, საზღვრების, ფონის დანომვრის სტილის და ა.შ. ჩათვლით. Writer-ს აქვს თანდაყოლილი სტილები, მაგრამ თქვენ ასევე შეგიძლიათ მათი რედაქტირება და ახალ სტილთა შექმნა. ერთ დოკუმენტში შეგიძლიათ გვერდთა რამოდენიმე სტილის გამოყენება. Writer-ში ყველა გვერდს გააჩნია სტილი, თუ გვერდის შექმნისას არ განსაზღვრავთ სტილს, მაშინ Writer გამოიყენებს ნაგულისხმებ სტილს. == გვერდის გაყოფა სტილის შეცვლის გარეშე == თუ რაიმე სახის დოკუმენტში გსურთ გტექსტის გვერდის დასრულებამდე შემდეგ გვერდზე გადატანა, მაგალითად ახალი სათაურის ახალ გვერდზე განთავსება, ასე მოიქეცით: [[სურათი:Pagebrake.jpg|thumb|გვერდის გამყოფის ჩასმა]] # კურსორი მოათავსეთ აბზაცთან, რომელიც შემდგომ გვერდზე უნდა გადავიდეს. კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ Paragraph. # დიალოგის Text Flow ჩანართზე აირჩიეთ ჩასმა და არ აირჩიოთ გვერდის სტილით. == დოკუმენტისთვის განსხვავებული პირველი გვერდის განსაზღვრა == ბევრ დოკუმენტს, როგორიცაა წერილები, ანგარიშები და ა.შ პირველი გვერდი დანარჩენებისგან განსხვავებული აქვთ. [[სურათი:Stylesandformat.jpg|thumb|გვერდის სტილის რედაქტირება]] ამ შემთხვევაში უნდა შევქმნათ გვერდის სტილი, ხოლო მისი მომდევნო სტილი უნდა იყოს ნაგულისხმები. # გახსენით სტილების და ფორმატირების ფანჯარა. # ამ ფანჯარაში გვერდთა სტილის ხატულას დააწკაპუნეთ (მარხნიდან მეოთხეა) და აისახება ხელმისაწვდომი გვერდთა სტილები. # პირველ გვერდზე დააწკაპუნეთ და კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ რედაქტირება. დიალოგის Organizer ჩანართზე ნახეთ ახალი სტილის თვისება. ეს თვისება განსაზღვრავს შემდეგი გვერდის სტილს. სიიდან უნდა აირჩიოთ ნაგულისხმები. [[სურათი:Firstpage.jpg|thumb|left|შემდეგი გვერდის თვისების მინიჭება.]] ამ დიალოგის სხვა ჩანართებზე კი შეგიძლიათ ამ სტილის რედაქტირება როგორც მოგესურვებათ. == კითხვები და დავალებები: == # რისთვის გვჭირდება გვერდების გაფორმება? # გააკეთეთ ბროშურა, გვერდი ჰორიზონტალურად გამართეთ, აირჩიეთ A3 ფორმატი, 3 სვეტად გაყავით და ჩარჩოების გამოყენებით ჩასვით ელემენტები. # სტატიკური ტექსტისთვის გამოიყენეთ სექციები. # სვეტებში ტექტის განლაგება რა და რა მეთოდებით არის შესაძლებელი? # დაახასიათეთ სექციები და ჩარჩოები, რა აქვთ მათ საერთო და რა სხვაობებია მათ შორის? [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1925 3837 2006-12-21T17:01:02Z Trulala 17 1926 3838 2006-12-21T17:02:19Z Trulala 17 1927 3840 2006-12-21T17:04:39Z Trulala 17 1928 3842 2006-12-21T17:07:21Z Trulala 17 1929 3843 2006-12-21T17:12:44Z Trulala 17 1930 3845 2006-12-21T18:19:02Z Peppi 27 1931 3849 2006-12-21T18:24:37Z Peppi 27 1932 3850 2006-12-21T18:25:58Z Peppi 27 1933 4952 2007-01-10T22:13:40Z Trulala 17 [[კატეგორია:კულინარია]] 1934 3858 2006-12-21T18:42:19Z Peppi 27 1935 3861 2006-12-21T18:47:00Z Peppi 27 1936 3863 2006-12-21T18:57:33Z Peppi 27 1937 3864 2006-12-21T18:57:55Z Peppi 27 1938 3865 2006-12-21T18:58:17Z Peppi 27 1940 3876 2006-12-22T03:14:05Z Trulala 17 1941 3877 2006-12-22T03:15:51Z Trulala 17 1942 3878 2006-12-22T03:17:55Z Trulala 17 1943 3879 2006-12-22T03:20:17Z Trulala 17 1944 3882 2006-12-22T03:25:09Z Trulala 17 1945 3884 2006-12-22T03:29:46Z Trulala 17 1946 3886 2006-12-22T03:32:40Z Trulala 17 1947 3888 2006-12-22T03:35:57Z Trulala 17 1948 3889 2006-12-22T03:37:50Z Trulala 17 1949 3894 2006-12-22T04:03:29Z Trulala 17 New page: * თავი 1 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/Calc-ის იერსახე|Calc-ის იერსახე]... * თავი 1 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/Calc-ის იერსახე|Calc-ის იერსახე]] * თავი 2 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/ფორმულების შეყვანა|ფორმულების შეყვანა]] * თავი 3 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/ფურცლების გაფორმება|ფურცლების გაფორმება]] * თავი 4 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/ფუნცლების რედაქტირება|ფუნცლების რედაქტირება]] * თავი 5 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/ბეჭდვა|ბეჭდვა]] * თავი 6 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/სიები და ფილტრები|სიები და ფილტრები]] * თავი 7 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/Calc-ის ფუნქციები|Calc-ის ფუნქციები]] * თავი 8 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/დიაგრამები|დიაგრამები]] * თავი 9 - [[ღია ოფისი (Open Office)/ნაწილი 3 Calc - ელცხრილები/ნაერთი ცხრილები|ნაერთი ცხრილები]] [[კატეგორია:OpenOffice.org]] 1951 6126 2007-01-18T20:03:35Z Trulala 17 {{ჩაიხანა}} '''საჭიროა მეორე ადმინისტრატორი.''' '''მოთხოვნა''': - აუცილებელია ვიკიში მუშაობის მინიმალური გამოცდილება '''ამოცანები''': #თარგების შექმნა, თარგმნა და კატეგორიზაცია. #გვერდების კატეგორიზაცია #დახმარების თარგმნა #მეტავიკის თარგმნა (ძირითადი კი ვთარგმნე, მარა ბლომად დარჩა...) #კატეგორიების დალაგება #საზოგადოების პორტალის სრულყოფა მსურველებს ვთხოვ ჩამოწეროთ თქვენი სახელები!!! [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] 1952 3904 2006-12-22T08:08:55Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 1953 3906 2006-12-22T08:10:13Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] 1954 3914 2006-12-22T08:18:04Z Trulala 17 [[სურათი:Wikibooks-logo.svg|thumb|ვიკიწიგნების ლოგო]] {{ვიკიპედია|ვიკიწიგნები}} '''ვიკიწიგნები''' არის [[w:ვიკიმედია|ვიკიმედიას]] ერთერთი პროექტი. ამ პროექტის ფარგლებში ხდება თავისუფალი სახელმძღვანელოების და სხვა სასწავლო მასალების გამოქვეყნება. ვიკიწიგნებში გამოქვეყნებული მასალები ექვემდებარება [[w:GPL|GPL]] ლიცენზიას. ვიკიწიგნები, ისევე როგორც მედიავიკის სხვა პროექტები ექრდნობა ვიკი ტექნოლოგიას, ანუ ნებისმიერს შეუძლია მისი რედაქტირება. წიკიწიგნებში გამოქვენებული სახელმძღვანელოების წაკითხვა, ასლი, ამობეჭდვა და რედაქტირება ნებისმიერს შეუძლია. [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] [[de:Wikibooks:Über Wikibooks]] [[en:Help:About]] [[es:Wikilibros:Acerca de]] [[fr:Wikilivres:Wikilivres]] [[hu:Wikikönyvek:A Wikikönyvekről]] [[ja:Wikibooks:ウィキブックスについて]] [[nl:Wikibooks:Info]] [[pl:Wikibooks:O Wikibooks]] [[simple:Wikibooks:About]] [[su:Buku Wiki:Ngeunaan]] 1955 3916 2006-12-22T08:19:46Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 1957 3922 2006-12-22T09:01:01Z Trulala 17 New page: {{სავარჯიშო}} <!-- ჩასვით თქვენი ფორმატირება მხოლოდ ამ ხაზის ქვემოთ. ინფორ... {{სავარჯიშო}} <!-- ჩასვით თქვენი ფორმატირება მხოლოდ ამ ხაზის ქვემოთ. ინფორმაცია ავტომატურად იშლება ყოველ 12 საათში. --> [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] 1958 4670 2007-01-10T07:20:14Z Trulala 17 <noinclude> {{კადრი4 |სათაური=<span style="font-size:16px">'''ნუ გამოყენებთ ამ გვერდს ტესტებისთვის!'''</span> |ლოგო=Crystal Clear action lock.png|px=30 |ფერიტექსტი=C2D3FC|ფონი=FFF|ფერისქოლიო=C2D3FC |შრიფტი=80 |შინაარსი=ამ გვერდის დანიშნულება მხოლოდ [[Wikibooks:სავარჯიშო]]-ს განახლებაა (ტრანსკლუსია). ამ მიზეზით, მომხმარებლებს, რომელთაც სურთ ექსპერიმენტების ჩატარება უნდა შეამოწმონ მათი რედაქტირება აქ: [[Wikibooks:სავარჯიშო]], და ''არა'' ამ თარგში. თარგის რედაქტირება მხოლოდ ''სავარჯიშოს სათაურის'' შეცვლის საჭიროების შემთხვევაში შეიძლება. }}</noinclude> {{კადრი1 |სათაური=<span style="font-size:16px">კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება '''ვიკიპედიის სავარჯიშოში'''!</span> |ლოგო=Crystal Clear action edit.png|px=30|ფერიტექსტი=C2D3FC|ფონი=FFF|ფერისქოლიო=C2D3FC |შრიფტი=95 |შინაარსი=ეს არის ვირტუალური სავარჯიშო, რომელიც საშუალებას გაძლევთ ექსპერიმენტები ჩაატაროთ. რედაქტირებისთვის დააწკაპუნეთ '''[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} აქ]''' ან ამავე გვერდის ყურს ზემოთ სახელით '''რედაქტირება''', შეიტანეთ თქვენი ცვლილებები და დააწკაპუნეთ ღილაკზე '''გვერდის შენახვა''' ქვევით, როცა მორჩებით. თქვენი ცვლილებები არ დარჩება აქ სამუდამოდ; ეს გვერდი ავტომატურად იწმინდება ყოველ 12 საათში. გთხოვთ ნუ მოათავსებთ საავტორო უფლებებით დაცულ მონაცემებს, ლანძღვას, შეურაცმყოფელ მიმართვებს და/ან სხვა სიბინძურეს სავარჯიშოში. თუ რაიმე კითხვა გაგიჩნდათ ვიკიპედიის შესახებ, მიმართეთ [[Wikibooks:ჩაიხანა|ჩაიხანას]] ან [[დახმარება:შინაარსი|დახმარების ჟურნალს]]. გმადლობთ! <includeonly>''[http://www.cs.ucr.edu/~jylee/cgi-bin/sandbot/{{NAMESPACEE}}/{{PAGENAMEE}}.cgi დააწკაპუნეთ აქ სავარჯიშო დაფის გასაწმენდად.]''</includeonly> ''საკუთარი სავარჯიშო დაფის შესაქმნელად დააწკაპუნეთ [[სპეციალური:mypage/სავარჯიშო|აქ]].'' }} 1959 3924 2006-12-22T09:02:58Z Trulala 17 New page: <includeonly> <div style="margin-left:0.3em; margin-right:0.3em"> <div class="radius_top" style="padding:.2em; background:#{{{ფერიტექსტი}}}; font-family: Verdana, Arial... <includeonly> <div style="margin-left:0.3em; margin-right:0.3em"> <div class="radius_top" style="padding:.2em; background:#{{{ფერიტექსტი}}}; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small; font-weight: bold; border: 1px solid #AAA; padding-bottom: .15em; padding-top: .15em; text-align:left"><div style="font-size:100%"><span class="hiddenStructure{{{ლოგო|}}}">[[სურათი:{{{ლოგო}}}|{{{px}}}px|{{{სახელი}}}]]<span> {{{სათაური}}} </div></div> <div style="margin-left:.6em; border: 1px solid #{{{ფერი1}}}; background:#{{{ფერი3}}}; padding:0 3px 0 3px; -moz-border-radius-bottomleft: 1em; float:right; font-size:80%" class="hiddenStructure{{{ბმული|}}}">[http://ka.wikipedia.org/w/index.php?title={{{ბმული}}}&action=edit რედ.]</div> <div class="radius_bottom" style="padding:.4em; margin-bottom: 0.7em; text-align:left; font-weight:normal; background:#{{{ფერიჩარჩო}}}; border-left: 1px solid #AAA; font-size:{{{შრიფტი}}}%; border-right: 1px solid #AAA; border-bottom: 1px solid #AAA;"> {{{შინაარსი}}} </div></div></includeonly><noinclude> {{კადრი4|ტესტი|შინაარსი}} [[კატეგორია:რედაქტირების თარგები]]</noinclude> 1960 3925 2006-12-22T09:03:29Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 1961 3926 2006-12-22T09:04:16Z Trulala 17 New page: <noinclude>{{Tprotected}}</noinclude><includeonly> <div style="margin-left:0.3em; margin-right:0.3em"> <div class="radius_top" style="padding:.3em; background:#{{{ფერიტექს... <noinclude>{{Tprotected}}</noinclude><includeonly> <div style="margin-left:0.3em; margin-right:0.3em"> <div class="radius_top" style="padding:.3em; background:#{{{ფერიტექსტი}}}; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small; font-weight: bold; border: 1px solid #AAA; padding-bottom: .2em; padding-top: .2em; text-align:left"><div style="font-size:100%"><span class="hiddenStructure{{{ლოგო|}}}">[[სურათი:{{{ლოგო}}}|{{{px}}}px|{{{განმარტება}}}]]<span> {{{სათაური}}} </div></div> <div style="margin-left:.5em; border: 1px solid #{{{ფერი1}}}; background:#{{{ფერი3}}}; padding:0 4px 0 4px; -moz-border-radius-bottomleft: 1em; float:right; font-size:80%" class="hiddenStructure{{{ბმული|}}}">[http://ka.wikipedia.org/w/index.php?title={{{ბმული}}}&action=edit რედ.]</div> <div style="padding:.4em; text-align:left; font-weight:normal; background:#{{{ფონი}}}; border-left: 1px solid #AAA; font-size:{{{შრიფტი}}}%; border-right: 1px solid #AAA;"> {{{შინაარსი}}} </div> <div class="radius_bottom" style="padding-left:0.2em; margin-bottom: 0.7em; background:#{{{ფერისქოლიო}}}; border: 1px solid #AAA; text-align:left"><font class="hiddenStructure{{{სქოლიო|}}}">[[სურათი:{{{სქოლიო}}}.gif]]</font>[[სურათი:Pix.gif|12px]] </div></div></includeonly><noinclude>{{esoteric}} თარგი {{თ|კადრი1}} განკუთვნილია [[მთავარი გვერდი|მთავარი გვერდის]] განყოფილებათა განლაგების დიზაინისთვის (იტალიური ვარიანტი). == თარგის გამოყენების ინსტრუქცია == თარგი ”კადრი1” გამოყენებისთვის მოახდინეთ კოპირება თარგის სინტაქსის (სრული შემცველობით) და შევასეთ იგი თქვენი საჭიროებისდა მიხედვით ([[თარგი:კადრი1#გამოყენების მაგალითი|გამოყენების მაგალითი]]). {|style="background:transparent; width:100%" |width=50%| <div style="padding:0.5em 1em; border: 1px dotted gray; background: #EFE; font-size:90%;"> <tt><nowiki> {{კადრი1</nowiki><br><nowiki> |სათაური=</nowiki><br><nowiki> |ბმული=</nowiki><br><nowiki> |ლოგო=|px=|განმარტება=</nowiki><br><nowiki> |ფერიტექსტი=|ფონი=|ფერისქოლიო=</nowiki><br><nowiki> |შრიფტი=</nowiki><br><nowiki> |შინაარსი=</nowiki><br><nowiki> |სქოლიო=</nowiki><br><nowiki> }}</nowiki></tt></div> | {{კადრი1 |სათაური=<font color=red solid>[სათაური]</font> |ბმული=<font color=red solid>[ბმული]</font> |ლოგო=<font color=red solid>[ლოგო]</font>|px=<font color=red solid>[px]</font>|განმარტება=<font color=red solid>[განმარტება]</font> |ფერიტექსტი=CCC|ფონი=EFEFEF|ფერისქოლიო=DDD |შრიფტი=90 |შინაარსი=<font color=red solid>[შინაარსი]</font> |სქოლიო=<font color=red solid>[NeveFooter]</font> }} |} ==ნიმუში== {|style="background:transparent" |width=50%| <div style="padding:0.5em 1em; border: 1px dotted gray; background: #EFE; font-size:90%;"> <tt><nowiki> {{კადრი1</nowiki><br><nowiki> |სათაური=</nowiki><font color=red solid>იცით თუ არა, რომ...</font><br><nowiki> |ლოგო=</nowiki><font color=red solid>Icona_losapeviche.jpg</font><nowiki>|px=</nowiki><font color=red solid>25</font><nowiki> |ფერიტექსტი=</nowiki><font color=red solid>C2D3FC</font><nowiki>|ფონი=</nowiki><font color=red solid>FFF</font><nowiki>|ფერისქოლიო=</nowiki><font color=red solid>FFC253</font><br><nowiki> |შრიფტი=</nowiki><font color=red solid><nowiki>90</nowiki></font><br><nowiki> |შინაარსი=</nowiki><font color=red solid><nowiki>{{იცით თუ არა}}</nowiki></font><br><nowiki> |სქოლიო=</nowiki><font color=red solid>NeveFooter</font><br><nowiki> }}</nowiki></tt></div> | {{კადრი1 |სათაური=იცით თუ არა... |ლოგო=Icona_losapeviche.jpg|px=25 |ფერიტექსტი=C2D3FC|ფონი=FFF|ფერისქოლიო=FFC253 |შრიფტი=90 |შინაარსი={{იცით თუ არა}} |სქოლიო=NeveFooter }} |} </noinclude> 1962 3927 2006-12-22T09:05:49Z Trulala 17 New page: {| summary="Warning box: The source code of this template employs complicated constructs" class="messagebox" style="clear: both" | style="align: center" | [[Image:Exquisite-khelpcenter.png... {| summary="Warning box: The source code of this template employs complicated constructs" class="messagebox" style="clear: both" | style="align: center" | [[Image:Exquisite-khelpcenter.png|50px]] | style="width: 95%; padding: 0.4em" | This template employs some extremely complicated and esoteric features of template syntax. Please do not attempt to alter it unless you are certain that you understand the setup '''and''' are prepared to repair any consequent collateral damage if the results are unexpected. Any experiments should be conducted in the [[თარგი:Template sandbox|template sandbox]] or your user space. |}<includeonly>[[კატეგორია:ეზოთერული თარგები|{{PAGENAME}}]]</includeonly><noinclude> ---- {| summary="A second, <noinclude>, box, specifying that the code of the former box is itself simple: rather, the code of templates which it marks may be complicated" class="messagebox" |- | align="center" | [[Image:Exquisite-khelpcenter.png|50px]] | align="left" width="95%" | Actually, ''this'' template uses very simple syntax, but templates that link to the above message do use esoteric syntax. |} ეს თარგი ეზოთერული სინტაქსიანი თარგებისთვის არის დანიშნული.. [[კატეგორია:თარგების თარგები|{{PAGENAME}}]] 1963 3946 2006-12-22T11:04:45Z Trulala 17 New page: <includeonly><div style="width:{{{სიგანე|99%}}}"><div style="height:8px;border:1px solid #{{#switch:{{{1|}}}| ცისფერი=8898BF|მწვანე=97BF87|ყვი�... <includeonly><div style="width:{{{სიგანე|99%}}}"><div style="height:8px;border:1px solid #{{#switch:{{{1|}}}| ცისფერი=8898BF|მწვანე=97BF87|ყვითელი=AAAA66|ნარინჯისფერი=AA8833| იისფერი=7755AA|ვარდისფერი=AA8866|ოქროსფერი=AA9955|მდელოსფერი=88BB55| ლურჯი=1144AA|მოწითალო=AA8866|#default=AAAAAA }};-moz-border-radius-topright:8px;-moz-border-radius-topleft:8px;background:#{{#switch:{{{1|}}}| ცისფერი=C8D8FF|მწვანე=D7FFC7|ყვითელი=FFFFB9|ნარინჯისფერი=FFDD88| იისფერი=C9AEF1|ვარდისფერი=FBDFBE|ოქროსფერი=F1E2AE|მდელოსფერი=99CC66| ლურჯი=003399|მოწითალო=FFDAB9|წითელი=FF3333|#default=E0E0E0 }};font-size:1px;"></div> <div style="font-size:small;margin-bottom:1.5em;border:1px solid #{{#switch:{{{1|}}}| ცისფერი=8898BF|მწვანე=97BF87|ყვითელი=AAAA66|ნარინჯისფერი=AA8833| იისფერი=7755AA|ვარდისფერი=AA8866|ოქროსფერი=AA9955|მდელოსფერი=88BB55| ლურჯი=1144AA|მოწითალო=AA8866|წითელი=AAAAAA|#default=AAAAAA }};border-top:0;background:{{{ფონი|transparent}}};padding:5px;"></includeonly><noinclude> იხ. [[თარგი განხილვა:დაიწყე კადრი|განხილვის გვერდი]] განმარტებისთვის. [[კატეგორია:რედაქტირების თარგები|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 1965 3948 2006-12-22T11:06:13Z Trulala 17 New page: <includeonly></div></div></includeonly><noinclude>{{თარგის დოკუმენტაცია}} ეს თარგი ხურავს თარგს {{თ|დაიწ... <includeonly></div></div></includeonly><noinclude>{{თარგის დოკუმენტაცია}} ეს თარგი ხურავს თარგს {{თ|დაიწყე თარგი}}. [[კატეგორია:რედაქტირების თარგები]] </noinclude> 1966 3949 2006-12-22T11:09:20Z Trulala 17 New page: ქართული ვიკიწიგნები ახალი გახსნილია, და ჯერ არაა ჩამოყალიბებული. პირვ... ქართული ვიკიწიგნები ახალი გახსნილია, და ჯერ არაა ჩამოყალიბებული. პირველ რიგში მოსაწესრიგებელია დახმარების გვერდები და საზოგადოების პორტალი, რათა ახალმა მომხმარებლებმა შეძლონ აწყობილ სივრცეში მუშაობა. ამიტომ ჩვენს წინაშე ორი პირველხარისხოვანი ამოცანა დგას: # საზოგადოების პორტალის დამუშავება, განყოფილებების შექმნა. # დახმარების თარგმნა. 1967 3951 2006-12-22T11:26:07Z Trulala 17 დღეს ყველაზე მნიშვნელოვანია დახმარების გვერდების თარგმნა, რათა პროექტს დასრულებული სახე მიეცეს, რის შემდეგაც შეიძლება ადმინისტრატორის არჩევნების ჩატარება. ამის გარდა მიმდინარეობს მუშაობა [[კულინარული წიგნი|კულინარულ წიგნზე]]. 1968 6125 2007-01-18T19:56:24Z Trulala 17 ვიკიწიგნების ქართული განყოფილება 2004 წლის 14 სექტემბერს შეიქმნა. 2006 წლის 28 ივნისს მომხმარებელმა [[მომხმარებელი:Alsandro|Alsandro]]მ პირველი მთავარი გვერდი გააკეთა. ამავე პერიოდში [[მომხმარებელი:Trulala|Trulala]]-მ გადმოიტანა რამდენიმე ტექნიკური სტატია. ამავე წლის 19 დეკემბერს Trulala-მ დაიწყო პროექტის ამუშავებისთვის მზადება და დადო პირველი სტატიები. ახალდარეგისტრირებული პირველი რედაქტორი კი გახდა [[მომხმარებელი:Peppi]], რომელიც ჩაერთო [[კულინარული წიგნი]]ს შექმნაში. ამავე დროს [[w:ვიკიპედია:ყავახანა#.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.98.E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.92.E1.83.9C.E1.83.98.2C_.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.98.E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.92.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98_.E1.83.97.E1.83.A3_.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.9B.E1.83.AB.E1.83.A6.E1.83.95.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.9D|ვიკიპედიის ყავახანაში]] დაიწყო დებატები პროექტის ქართულ სახელთან დაკავშირებით. [[w:2007|2007]] წლის [[w:10 იანვარი|10 იანვარს]] ვიკიწიგნების პირველ ადმინისტრატორად არჩეულ იქნა მომხმარებელი [[მომხმარებელი:Trulala|Trulala]] [[w:13 იანვარი|13 იანვრისთვის]] მოხდა ინტერფეისის დიდი ნაწილის გაქართულება, პროექტის სახელის თარგმნა და სახელთა სივრცე თაროს შექმნა. დღეს ქართულ ვიკიწიგნებში დამუშავების პროცესშია 82 გვერდი და იგი 38 ადგილზეა. [[w:16 იანვარი|16 იანვარს]] დასრულდა პირველი ვიკიწიგნის შექმნაც! [[w:18 იანვარი|18 იანვარს]] გვაქვს 3 წიგნი, აქედან 2ს აქვს ამოსაბეჭდი ვერსია და ერთს PDF ვერსია! [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] 1969 5210 2007-01-12T02:44:39Z Trulala 17 {| width="100%" border="0" cellpadding="3px" cellspacing="2px" |- |valign="top"| '''ბუნება და ტექნიკა''' *[[თარო:ასტრონომია|თარო ასტრონომია]] *[[თარო:ბიოლოგია|თარო ბიოლოგია]] *[[თარო:ქიმია|თარო ქიმია]] *[[თარო:ელექტრონიკა|თარო ელექტრონიკა]] *[[თარო:გეოგრაფია|თარო გეოგრაფია]] *[[თარო:მანქანათმშენებლობა|თარო მანქანათმშენებლობა]] *[[თარო:მედიცინა|თარო მედიცინა]] *[[თარო:ბუნება|თარო ბუნება]] *[[თარო:ფიზიკა|თარო ფიზიკა]] *[[თარო:ტექნიკა|თარო ტექნიკა]] '''სოციალური და პოლიტიკიური მეცნიერებები''' *[[თარო:ისტორია|თარო ისტორია]] *[[თარო:პედაგოგიკა|თარო პედაგოგიკა]] *[[თარო:ფილოსოფია|თარო ფილოსოფია]] *[[თარო:პოილიტიკური მეცნიერება|თარო პოლიტიკური მეცნიერება]] *[[თარო:ფსიქოლოგია|თარო ფსიქოლოგია]] *[[თარო:სამართალი|თარო სამართალი]] *[[თარო:რელიგია|თარო რელიგია]] *[[თარო:სოციოლოგია|თარო სოციოლოგია]] *[[თარო:ეკონომიკა|თარო ეკონომიკა]] |valign="top"| [[Image:წიგნების თაროები.png|180px|right]] '''მათემატიკა და ინფორმატიკა''' *[[თარო:კომპიუტერული ტექნოლოგიები|კომპიუტერული ტექნოლოგიები]] *[[თარო:მათემატიკა|თარო მათემატიკა]] '''კულტურა''' *[[თარო:ფილმები|თარო ფილმები]] *[[თარო:ხელოვნება|თარო ხელოვნება]] *[[თარო:ლიტერატურა|თარო ლიტერატურა]] *[[თარო:მუსიკა|თარო მუსიკა]] '''ლინგვისტიკა''' *[[თარო:ქართული ენა|თარო ქართული ენა]] *[[თარო:ენები|თარო ენები]] '''სხვადასხვა''' *[[თარო:კულინარია|თარო კულინარია]] *[[თარო:ქვეყნები|თარო ქვეყნები]] *[[თარო:მოგზაურობა|თარო მოგზაურობა]] *[[თარო:სპორტი|თარო სპორტი]] |} </div> __NOTOC__ <noinclude> [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] [[de:Wikibooks:Bücherregale]] [[en:Wikibooks:All_bookshelves]] [[pl:Księgozbiór]] 1970 3957 2006-12-22T12:31:47Z Trulala 17 1971 6480 2007-01-26T22:17:16Z LuXaGoN 42 <div style="margin-bottom:1em; padding:0.8em; background-color:#f2f7ff; color:#069; border:1px solid #069; font-size:150%; text-align:center;">უცხო ენების თარო</div> <div style="margin-bottom:1em; padding:0.8em; background-color:#f2f7ff; color:#069; border:1px solid #069;"> </br> {{წიგნის მდგომარეობა}} <div style="margin-bottom:1em; padding:0.8em; background-color:#f2f7ff; color:#069; border:1px solid #069;"> {| width="100%" bgcolor="#ffffff" border="0" cellpadding="3px" cellspacing="2px" ! width="50%" | '''გერმანიკული ენები''' ! width_"50%" | '''რომანული ენები''' |- bgcolor="#f2f6ff" |valign="top"| *{{სტატუსი|1}} [[გერმანული ენა]] |valign="top"| *{{სტატუსი|1}} [[ლათინური ენა]] |} [[de:Regal:Sprachen]] [[en:Wikibooks:Languages bookshelf]] [[fr:Accueil/Langues]] [[ja:語学]] [[zh:语言]] [[კატეგორია:ლინგვისტიკა]] 1973 4185 2006-12-24T12:10:18Z 62.168.182.61 /* ზეცართავი სახელი */ [[სურათი:Coat of Arms of Germany.svg|thumb|120px|Deutschland]] ==არსებითი სახელი== *{{სტატუსი|8}} [[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის სქესი|არსებითი სახელის სქესი]] *{{სტატუსი|6}} [[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნვა|არსებითი სახელის ბრუნვა]] *{{სტატუსი|9}} [[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის მრავლობითი რიცხვი|არსებითი სახელის მრავლობითი რიცხვი]] ==არტიკლი== *{{სტატუსი|5}} [[გერმანული გრამატიკა/არტიკლები|არტიკლები]] ==ნაცვალსახელი== *{{სტატუსი|3}} [[გერმანული გრამატიკა/პირის და კუთვნულებითი ნაცვალსახელები|პირის და კუთვნულებითი ნაცვალსახელები]] ==ზედსართავი სახელი== *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/ზედსართავი სახელი|ზედსართავი სახელი]] ==წინდებულები== *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/წინდებულები|წინდებულები]] ==ზმნა== *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/ზმნის უღლება|ზმნის უღლება]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/რეფლექსური ზმნები|რეფლექსური ზმნები]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/განყოფადი და განუყოფადი ზმნები|განყოფადი და განუყოფადი ზმნები]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/მოდალური ზმნები|მოდალური ზმნები]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/პრეტერიტუმი|პრეტერიტუმი]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/პერფექტი|პერფექტი]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/პლუსკვამპერფექტი|პლუსკვამპერფექტი]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/მომავალი დროები|მომავალი დროები]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/პასივი|პასივი]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული გრამატიკა/ბრძანებითი კილო|ბრძანებითი კილო]] __NOTOC__ [[კატეგორია:გერმანული ენა]] [[en:German/Grammar]] 1974 3979 2006-12-22T13:32:28Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:ლინგვისტიკა]] [[კატეგორია:ლინგვისტიკა]] 1975 3980 2006-12-22T13:33:45Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 1977 4032 2006-12-23T06:01:29Z Trulala 17 /* ბრუნვები */ ==ბრუნვები== გერმანულ ენაში ოთხი ბრუნვაა: სახელობითი (Nominativ), აკუზატივი (Akkusativ), მიცემითი (Dativ), ნათესაობითი (Genetiv). ნომინატივი, ისევე როგორც ქართული სახელობითი ბრუნვა პასუხობს კითხვებს Wer? Was? (ვინ? რა?). იგი ზუსტად ისევე გამოიყენება როგორც ქართული სახელობითი ბრუნვა. აკუზატივის ანალოგიური ბრუნვა ქართულ ენაში არ გვაქვს. გერმანულსი აკუზატივი პასუხობს კითხვებს Wen? Was?. აკუზატივი გამოიყენება, როდესაც მოქმედება არის საგანზე მიმართული. მაგალითად Ich sehe den Mann (ვუყურებ კაცს) აქ მოქმედება მიმართულია კაცისკენ, და იგი ჯდება აკუზატივში. ანუ აკუზატივში ჯდება წინადადების პირდაპირი დამატება. გერმანული დატივი წააგავს ქართულ მიცემით ბრუნვას. დატივში ჯდება წიუნადადების ირიბი დამატება. მაგალითად: Er gibt dem Mann den Löffel (იგი ძლევს კაცს კოვზს). ქართულად კაციც და კოვზიც მიცემით ბრუნვაში გვაქვს, როდესაც კაცი ირიბი დამატებაა, ხოლო კოვზი პირდაპირი. გერმანულში კი dem Mann მიცემითშია, ხოლო den Löffel აკუზატივში. გერმანული გენეტივიც ქართული ნათესაობითი გრუვნის ანალოგია. იგი პასუხობს კითხვაზე Wessen? (ვისი? რისი?). ===აკუზატივი თუ დატივი=== გერმანულის ქართულენოვან შემსწავლელებს ყოველთვის უჭირთ დატივის და აკუზატივის სწორად გამოყენება, ვინაიდან ქართულში გვაქვს მხოლოდ დატივის ანალოგიური ბრუნვა - მიცემითი, ხოლო აკუზატივი საერთოდ არ გვაქვს. ==ბრუნვის ტიპები== გერმანულ ენაში განასხვავებენ მდედრობითი სქესის სახელების ბრუნვას, ძლიერ ბრუნვას, სუსტ ბრუნვას და განსაკუთრებულ ბრუნვას. ===მდედრობითი სქესის სახელების ბრუნვა=== ამ ბრუნვას მიეკუთვნება ყველა მდედრობითი სქესის არსებითი სახელი. მდედრობითი სქესის ბრუნვისას იცვლება მარტო არტიკლი, ხოლო არსებითი სახელი უცვლელია. {|border = "1" align="center" | |colspan=3|მხოლობითი |colspan=2|მრავლობითი |- |Nominativ |<font color="red">Die</font> |<font color="red">eine</font> |Mutter |<font color="red">Die</font> |Mutter |- |Akkusativ |<font color="red">Die</font> |<font color="red">eine</font> |Mutter |<font color="red">Die</font> |Mutter |- |Dativ |<font color="red">Der</font> |<font color="red">einer</font> |Mutter |<font color="red">Den</font> |Mutter |- |Genetiv |<font color="red">Der</font> |<font color="red">einer</font> |Mutter |<font color="red">Der</font> |Mutter |} ===ძლიერი ბრუნვა=== ძლიერ ბრუნვას მიეკუთვნება ყველა საშუალო სქესის არსებითი დახელი '''Das Herz'''-ის გარდა და მამრობითი სქესის სახელების უმეტესობა. ძლიერი ბრუნვისას არტიკლის ბრუნვის გარდა ნათესაობით ბრუნვაში არსებით სახელს ემატება მხოლობითში '''s''' და მრავლობითში '''n'''. {|border = "1" align="center" | |colspan=3|მხოლობითი |colspan=2|მრავლობითი |- |Nominativ |<font color="red">Der</font> |<font color="red">ein</font> |Mann |<font color="red">Die</font> |Männer |- |Akkusativ |<font color="red">Den</font> |<font color="red">einen</font> |Mann |<font color="red">Die</font> |Männer |- |Dativ |<font color="red">Dem</font> |<font color="red">einem</font> |Mann |<font color="red">Den</font> |Männer |- |Genetiv |<font color="red">Des</font> |<font color="red">eines</font> |Mann<font color="red">es</font> |<font color="red">Der</font> |Männer<font color="red">n</font> |} ===სუსტი ბრუნვა=== სუსტ ბრუნვას განეკუთვნებიან '''-e''', '''-and''', '''-ant''', '''-ent''' ზე დაბოლოვებული მამრობითი სქესის არსებითი სახელები და უცხოური წარმოშვნების სახელები, ასევე პროფესიის აღმნიშdვნელი სიტყვები. სუსტ ბრუნვაში არსებითი სახელის ფუძეს მხოლობითი რიცხის სახელობითი ბრუნის გარდა, ყველგან ემატება n. {|border = "1" align="center" | |colspan=3|მხოლობითი |colspan=2|მრავლობითი |- |Nominativ |<font color="red">Der</font> |<font color="red">ein</font> |Junge |<font color="red">Die</font> |Jungen |- |Akkusativ |<font color="red">Den</font> |<font color="red">einen</font> |Jungen |<font color="red">Die</font> |Jungen |- |Dativ |<font color="red">Dem</font> |<font color="red">einem</font> |Jungen |<font color="red">Den</font> |Jungen |- |Genetiv |<font color="red">Des</font> |<font color="red">eines</font> |Jungen |<font color="red">Der</font> |Jungen |} ====სუსტი ბრუვნის სახელთა სია==== '''e''' der Affe, der Bote, der Bube, der Bulle, der Bursche, der Erbe, der Experte, der Gefährte, der Genosse, der Hase, der Heide, der Hirte, der Insasse, der Jude, der Junge, der Knabe, der Kollege, der Komplize, der Kunde, der Laie, der Lotse, der Löwe, der Mensch, der Nachkomme, der Neffe, der Ochse, der Pate, der Rabe, der Riese, der Sklave, der Zeuge '''and''', '''ant''', '''ent''' der Doktorand, der Elfant, der Demonstrant, der Lieferant, der Musikant, der Präsident, der Produzent, der Student, der Idealist, der Jornalist, der Kapitalist, der Kommunist, der Polizist, der Sozialist, der Terrorist, der Utopist '''პროფესიის აღმნიშნავი და შემოსული სახელები''' der Biologe, der Soziologe, der Demokrat, der Bürokrat, der Diplomat, der Automat, der Satellit, der Fotograf, der Seismograph, der Architekt, der Philosoph, der Monarch, der Katolik, der Soldat '''კიდევ''' der Bär, der Nachbar, der Narr, der Prinz, der Herr, der Rebell, der Bauer, der Fürst, der Graf, der Held, der Kamerad ===განსაკუთრებული ბრუნვა=== განსაკუთრებულ ბრუნვას შერეულსაც უწოდებენ, ვინაიდან იგი შეიცავს როგორც სუსტი ასევე ძლიერი ბრუნვის ელემენტებს. განსაკუთრებული ბრუნვის ტიპს მკაცრად განსაზღვრული მამარობითი სქესის სახელები მიერკუთვნება, ესენია: der Name, der Same, der Friede, der Fels, der Haufe, der Glaube, der Wille, der Funcke, der Gedanke, der Buchstabe და ერთი საშუალო სქესის სახელი: Das Herz. {|border = "1" align="center" | |colspan=3|მხოლობითი |colspan=2|მრავლობითი |- |Nominativ |<font color="red">Der</font> |<font color="red">ein</font> |Same |<font color="red">Die</font> |Samen |- |Akkusativ |<font color="red">Den</font> |<font color="red">einen</font> |Samen |<font color="red">Die</font> |Samen |- |Dativ |<font color="red">Dem</font> |<font color="red">einem</font> |Samen |<font color="red">Den</font> |Samen |- |Genetiv |<font color="red">Des</font> |<font color="red">eines</font> |Samen<font color="red">s</font> |<font color="red">Der</font> |Samen |} [[კატეგორია:გერმანული ენა]] 1978 4108 2006-12-23T16:36:40Z Trulala 17 გერმანულ ენაში გვაქვს სამი სქესის არტიკლები: მამრობითი - der (ein, kein), მდედრობითი - die (eine, keine), საშუალო - das (ein, kein). მრავლობითი რიცხვის არტიკლია die (keine). ==განსაზღვრული არტიკლი== {| border=1; margin:0 0 1em 1em" |+'''განსაზღვრული არტიკლის ბრუნვა''' !!!Maskulinum!!Femininum!!Neutrum!!Plural |----------------- |'''Nominativ'''||der||die||das||die |----------------- |'''Akkusativ'''||den||die||das||die |----------------- |'''Dativ'''||dem||der||dem||den |----------------- |'''Genitiv'''||des||der||des||der |} '''გამოყენება''' ა) განსაზღვრული არტიკლი გამოიყენება როდესაც საუბარი მიდის ცნობილ პირვე ან ნივთზე, ან უკვე ნახსენები იყო, ან ისეთ რამეზეა საუბარი, რაც ერთ ეგზეპლარად არსებობს. ::Der Lehrer schreibt das Wort an die Tafel. ::Das Parlament hat die Gesetze über den Export geändert. ბ) აღმატებულ ხარისხთან ყოველთვის გამოიყენება განსაზღვრული არტიკლი. ::Der Mount Everest ist der höchste Berg der Erde. გ) ბევრ ნაცვალსახელს წინ უძღვის არტიკლი. ::Die Sonne geht im Osten auf und im Westen unter. ::Wir gehen am Freitag ins Kino. დ) განზოგადებისას, როდესაც აღინიშნება რაიმე საგნების კაატეგორია, ასევე გამოიყენება განსაზღვრული არტიკლი. ::Die Rose ist eine Blume. ე) ზოგიერთი ქვეყნის სახელთან. die Schweiz, die Türkei, die USA (მრავლობითი), das Elsass, die Steiermark ვ) აბსტრაქტულ ცნებებთან. das Glück ან das Leben. ==განუსაზღვრელი არტიკლი== {| border=1 |+'''განუსაზღვრელი არტიკლის ბრუნვა''' !!!Maskulinum!!Femininum!!Neutrum!!Plural |----------------- |'''Nominativ'''||ein||eine||ein||---------- |----------------- |'''Akkusativ'''||einen||eine||ein||---------- |----------------- |'''Dativ'''||einem||einer||einem||---------- |----------------- |'''Genitiv'''||eines||einer||eines||---------- |} '''გამოყენება''' ა) განუსაზღვრელი არტიკლი გამოიყენება როდესაც პიროვნება რაიმე ნივთი პირველადაა ნახსენები, ან უცნობია, ან არაა განსაზღვრული თუ რომელ ნივთზეა საუბარი. ::Ein Fahrrad kostet etwa 1000 Mark. ::Sie nahm eine Tasse aus dem Schrank. თხრობისას კი როდესაც ვინმე ან რამე პირველადაა ნახსენები, მას განუსაზღვრელი არტიკლი ერთვის, ხოლო მეორე ხსენებაზე უკვე განსაზღვრული: ::''Ein'' König hatte ''eine'' schöne Tochter. ''Der'' König lebte in ''einem'' Schloss. ''Der'' Prinz wollte ''die '' Tochter ''des'' Königs gewinnen. ბ) განუსაზღვრელ არტიკლს არ აქვს მრავლობითი ფორმა, ამიტომ მრავლობითში განუსაზღვრელი არსებითი სახელი უარტიკლოს არის. ::Kinder fragen viel. ::Er raucht nur Zigarren. გ) განუსაზღვრელი არტიკლით [[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნვა|ნათესაობითი ბრუნვის]] მრავლობითი ფორმა არ გამოიყენება, ამის ნაცვლად იხმარება წინდებული von + მიცემითის მრავლობითი. ::ნათესაობითი მხოლობითი: Man hört das Geräusch eines Zuges ::ნათესაობითი მრავლობითი: Man hört das Geräusch von Zügen დ) უარყოფით წინადადებებში განუსაზღვრელი არტიკლის უარყოფითი ფორმა გამოიყენება. ქვემოდ მოცემულია მისი ბრუნვა. ჩოულებრივი განუსაზღვრელი არტიკლისგან განსხვავებით, მას მრავლობითი ფორმაც გააჩნია. ::Im Hotel war ''kein'' Zimmer frei. ::Wir haben ''keine'' Kinder. {| border=1 |+'''უარმყოფელი არტიკლის ბრუნვა''' !!!Maskulinum!!Femininum!!Neutrum!!Plural |----------------- |'''Nominativ'''||kein||keine||kein||keine |----------------- |'''Akkusativ'''||keinen||keine||kein||keine |----------------- |'''Dativ'''||keinem||keiner||keinem||keinen |----------------- |'''Genitiv'''||keines||keiner||keines||keiner |} ==მხოლობითი არტიკლის გარეშე== არტიკლი არ იხმარება შემდეგ შემთხვევებში: 1. კერძო სახელებთან, ქვეყნების, მიწების და კონტინენტების სახელებთან. ==ასევე იხილეთ== *[[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნვა]] [[კატეგორია:გერმანული ენა]] [[en:German/Grammar/Articles]] [[es:Alemán/Gramática/Artículos]] 1979 4018 2006-12-22T17:06:24Z Trulala 17 [[გერმანული გრამატიკა]] moved to [[გერმანული ენა/გრამატიკა]] #REDIRECT [[გერმანული ენა/გრამატიკა]] 1980 4184 2006-12-24T12:08:50Z 62.168.182.61 /* საშუალო */ გერმანულ ენაში არსებით სახელს სამი სქესი გააჩნია: მამრობითი (Masculine), მდედრობითი (Feminine) და საშუალო (Neuter). სქესი დანისაზღვრება [[გერმანული გრამატიკა/არტიკლები|არტიკლით]]. მამრობითი სქესის არტიკლია der, მდედრობითის - die და საშუალო სქესის das. არტიკლის გარეშე იმის განსაზღვრა თუ რა სქესისაა არსებითი სახელი, ძალიან რთულია, ამისთვის რეკომენდირებულია სიტყვების მათი არტიკლებით სწავლა, მიუხედავად ამისა არსებობს განსაზღვრული წესებიც. რთული სიტყვების (როდესაც სიტყვა ორი ან მეტი შერწყმული არსებითი სახელისგან წარმოიქმნება) სქესი განისაზღვრება უკანასკნელი სიტყვის სქესით. <!--საჭიროა მაგალითი --> {{ითარგმნება}} ==მამრობითი== :{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" align="left" ! bgcolor="#cfffcf" | არსებითი სახელები მნიშვნელობით ! bgcolor="#cfffcf" | მაგალითები ! bgcolor="#ffcfcf" | გამონაკლისები/საყურადღებო |---- bgcolor="#f0fff0" | * მამრობითი სქესის პირები | * der Mann, der Vater, der Junge, der Sohn, der Bruder | bgcolor="#fff0f0" | * das Kind |---- bgcolor="#f0fff0" | * მამრობითი ცხოველები | * der Kater, der Hund, der Affe, der Löwe | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * მამრობითთა პროფესიები | * der Arzt, der Lehrer, der Maler, der Praktikant, der Chef, der Psychologe | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * დღის ნაწილები | * der Morgen, der Mittag, der Nachmittag, der Abend | bgcolor="#fff0f0" | * die Nacht |---- bgcolor="#f0fff0" | * კვირის დღეები | * der Tag, der Montag, der Dienstag, der Mittwoch ... | bgcolor="#fff0f0" | * --- |---- bgcolor="#f0fff0" | * თვეები | * der Monat, der Januar, der Februar, der März ... | bgcolor="#fff0f0" | * --- |---- bgcolor="#f0fff0" | * წელიწადის დროები | * der Frühling, der Sommer, der Herbst, der Winter | bgcolor="#fff0f0" | * das Frühjahr, das Jahr |---- bgcolor="#f0fff0" | * მიმართულებები | * der Norden, der Osten, der Süden, der Westen | bgcolor="#fff0f0" | * --- |---- bgcolor="#f0fff0" | * ატმოსფერული მოვლენები | * der Regen, der Schnee, der Hagel, der Nebel, der Wind, der Hurrikan, der Sturm, der Tau | bgcolor="#fff0f0" | * das Wetter |---- bgcolor="#f0fff0" | * ალკოჰოლური სასმელები | * der Wein, der Schnaps, der Whisky, der Rum, der Wodka, der Cognac | bgcolor="#fff0f0" | * das Bier, die Weinschorle, die Bowle |---- bgcolor="#f0fff0" | * მინერალები, ქვები და ძვირფასი ქვები | * der Quarz, der Sand, der Stein, der Fels, der Diamant, der Rubin | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * მანქანები | * der BMW, der Mercedes, der Golf, der Wagen, der Zug, der ICE | bgcolor="#fff0f0" | * das Auto, die Bahn |---- bgcolor="#f0fff0" | * უმეტესობა ზმნის ფუძით | * der Schlag, der Verstand, der Anfang, der Stoß, der Sprung, der Begriff | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * ბევრი არაევროპული მდინარე | * der Amor, der Colorado, der Jangtsekiang, der Nil, der Mississippi, der Rio de la Plata | bgcolor="#fff0f0" | *die Elbe, die Weser |} <br clear="both"> :{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" align="left" ! bgcolor="#cfffcf" | არსებითი სახელების დაბოლოება ! bgcolor="#cfffcf" | მაგალითები ! bgcolor="#ffcfcf" | გამონაკლისები |---- bgcolor="#f0fff0" | * -and | * der Doktorand, der Informand | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ant | * der Demonstrant, der Spekulant | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ar | * der Bibliothekar, der Antiquar | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ast | * der Dynast, der Gast, der Gymnasiast, der Phantast | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ent | * der Student, der Abiturient, der Dissident, der Komment | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -er | * der Empfänger, der Anhänger | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -eur | * der Dekorateur, der Friseur | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ismus | * der Realismus, der Kommunismus, der Journalismus, der Optimismus, der Surrealismus | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ist | * der Aktivist, der Materialist, der Realist, der Exorzist, der Geist | bgcolor="#fff0f0" | * die Frist |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ling | * der Liebling, der Schmetterling, der Neuling, der Lehrling, der Zwilling | bgcolor="#fff0f0" | * das Recycling |---- bgcolor="#f0fff0" | * -loge | * der Psychologe, der Theologe, der Astrologe, der Biologe, der Ökologe | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -or | * der Motor, der Tutor, der Doktor, der Lektor | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -el | * der Himmel, der Karamel | bgcolor="#fff0f0" | * die Matrikel |---- bgcolor="#f0fff0" | * -en | * der Boden, der Kuchen | bgcolor="#fff0f0" | * ინფინიტივიდან წარმოქმნილი არსებითების უმეტესობა: das Rennen, das Essen, ... |---- bgcolor="#f0fff0" | * -er (la mayoría si no designan a personas u oficios masculinos) | * der Koffer | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ich | * der Teppich, der Stich, der Strich, der Rettich | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ig | * der Pfennig, der Honig, der König | bgcolor="#fff0f0" | |} <br clear="both"> ==მდედრობითი== :{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" align="left" ! bgcolor="#cfffcf" | არსებითი სახელები მნიშვნელობით ! bgcolor="#cfffcf" | მაგალითები ! bgcolor="#ffcfcf" | გამონაკლისები / საყირადღებო |---- bgcolor="#f0fff0" | * მდედრობითი სქესის პირები | * die Frau, die Mutter, die Tante, die Tochter, die Schwester | bgcolor="#fff0f0" | * das Mädchen, das Kind |---- bgcolor="#f0fff0" | * მდედრობითი სქესის ცხოველები | * die Katze, die Kuh, die Hündin, die Ziege, die Löwin | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * მდედრობითების პროფესიები (-in) | * die Ärztin, die Lehrerin, die Malerin, die Praktikantin, die Chefin, die Psychologin | bgcolor="#fff0f0" | * der Harlekin |---- bgcolor="#f0fff0" | * რიცხვები | * eine Eins, eine Zwei, eine Drei ... | bgcolor="#fff0f0" | * --- |---- bgcolor="#f0fff0" | * ევროპული მდინარეების დიდი ნაწილი | * die Mosel, die Elbe, die Themse, die Seine, die Donau | bgcolor="#fff0f0" | * der Ebro, der Neckar, der Po, der Main, der Rhein, der Guadalquevir |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ei, -ie და -e -თი დასრულებული ქალაქები, რეგიონები და ქვეყნები | * die Türkei, die Mongolei, die Slowakei, die Normandie, die Provence | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * ხეები | * die Zypresse, die Kiefer, die Eiche, die Palme, die Tanne | bgcolor="#fff0f0" | * der Baum, der Apfelbaum, der Birnbaum, der Ahorn |---- bgcolor="#f0fff0" | * ყვავილები | * die Rose, die Tulpe, die Nelke | bgcolor="#fff0f0" | * das Edelweiß, das Veilchen |---- bgcolor="#f0fff0" | * ხილი | * die Birne, die Apfelsine, die Erdbeere, die Traube, die Banane | bgcolor="#fff0f0" | * der Apfel, der Pfirsich |---- bgcolor="#f0fff0" | * თვითმფრინავები | * die Boeing 737, die DC 10 | bgcolor="#fff0f0" | * der Airbus, der Jet, der Jumbo |---- bgcolor="#f0fff0" | * მოტოციკლეტები | * die BMW, die Honda, die Kawasaki | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * გემები | * die Queen Mary | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * სიგარები და სიგარეტები | * die Havanna, die Stuywesant, die Zigarre, die Zigarette | bgcolor="#fff0f0" | |} <br clear="both"> :{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" align="left" ! bgcolor="#cfffcf" | არსებითი სახელების დაბოლოებები ! bgcolor="#cfffcf" | მაგალითები ! bgcolor="#ffcfcf" | გამონაკლისები |---- bgcolor="#f0fff0" | * -e (la mayoría, especialmente los 2 de sílabas) | * die Lampe, die Ecke, die Grenze, die Sonne, die Reise, die Klasse | bgcolor="#fff0f0" | * das Ende, das Auge, der Junge, der Friede |---- bgcolor="#f0fff0" | * -t წარმოიქმნება ზმნისგან | * die Fahrt, die Rast, die Schrift, die Sicht, die Sucht | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -nis (ზოგი, დანარჩენი საშუალო სქესისაა) | * * die Befugnis, die Erlaubnis, die Kenntnis, die Wildnis, die Finsternis, die Erkenntnis, die Besorgnis, die Bitternis, die Bedrängnis, die Ersparnis, die Fäulnis, die Beschwernis | bgcolor="#fff0f0" | * das Gefängnis, das Bedürfnis, das Erlebnis, das Verständnis, das Zeugnis, das Vermächtnis, das Begräbnis, das Ereignis, das Ergebnis, das Erzeugnis, das Gedächtnis, das Geheimnis, das Versäumnis |---- bgcolor="#f0fff0" | * –ade | * die Schublade, die Brigade, die Marmelade, die Olympiade, die Limonade, die Schokolade | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * –age | * die Patronage, die Frage, die Garage, die Lage, die Reportage, die Plantage | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * –äne | * die Träne, die Fontäne, die Quarantäne | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ei | * die Metzgerei, die Bäckerei, die Konditorei | bgcolor="#fff0f0" | * das Ei, der Papagei |---- bgcolor="#f0fff0" | * -esse | * die Messe, die Presse, die Adresse, die Baronesse, die Raffinesse, die Politesse | bgcolor="#fff0f0" | * das Interesse |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ette | * die Toilette, die Tablette, die Serviette, die Marionette, die Kassette, die Krokette, die Kette | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -euse | * die Friseuse, die Souffleuse, die Balletteuse, die Chansonette, die Reuse, die Schleuse | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -heit | * die Freiheit, die Krankheit, die Mehrheit, die Anwesenheit, die Blindheit, die Einheit | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ie | * die Sympathie, die Industrie | bgcolor="#fff0f0" | * das Genie |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ik | * die Politik, die Technik, die Musik, die Republik, die Logik, die Fabrik | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ine | * die Routine, die Guillotine, die Brillantine, die Sardine, die Kabine, die Turbine | bgcolor="#fff0f0" | * der Gabardine |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ion | * die Nation, die Direktion, die Situation, die Station, die Adaptation | bgcolor="#fff0f0" | * das Stadion |---- bgcolor="#f0fff0" | * -isse | * die Diakonisse, die Hornisse, die Kulisse | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -itis | * die Arthritis, die Bronchitis, die Gastritis, die Hepatitis, die Meningitis, die Zellulitis | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ive | * die Offensive, die Initiative, die Alternative, die Retrospektive, die Perspektive | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -keit | * die Möglichkeit, die Höflichkeit, die Neuigkeit, die Freundlichkeit, die Tätigkeit, die Würdigkeit | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * –nz | * die Allianz, die Distanz, die Toleranz, die Frequenz, die Kompetenz, die Provinz | bgcolor="#fff0f0" | * der Prinz |---- bgcolor="#f0fff0" | * -schaft (ყველა) | * die Mannschaft, die Freundschaft, die Botschaft, die Wissenschaft, die Gesellschaft | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -sis | * die Dosis, die Basis, die Analysis | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -sucht | * die Sucht, die Sehnsucht, die Eifersucht, die Eigensucht, die Selbstsucht | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -tät | * die Universität, die Aktualität, die Priorität, die Brutalität, die Superiorität, die Pubertät | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -thek | * die Bibliothek, die Diskothek, die Hypothek, die Spielothek | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ung | * die Rechnung, die Übersetzung, die Erkältung, die Unterstützung, die Erfindung, die Meinung | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ur | * die Kultur, die Natur, die Glasur, die Spur, die Figur | bgcolor="#fff0f0" | * das Abitur, das Futur |---- bgcolor="#f0fff0" | * -üre/-ure | * die Broschüre, die Konfitüre, die Säure, die Bordüre | bgcolor="#fff0f0" | |} <br clear="both"> ==საშუალო== :{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" align="left" ! bgcolor="#cfffcf" | არსებითი სახელები მნიშვნელობით ! bgcolor="#cfffcf" | მაგალითები ! bgcolor="#ffcfcf" | გამონაკლისები / საყურადღებო |---- bgcolor="#f0fff0" | * მცირეწლოვანი პირები | * das Baby, das Kind | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * მცირეწლოვანი ცხოვენები | * das Kalb, das Hündchen, das Kätzchen, das Pferdchen, das Hühnchen | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * ფერები | * das Blau, das Rot, das Schwarz, das Grün, das Gelb, das Rosa | bgcolor="#fff0f0" | * die Farbe |---- bgcolor="#f0fff0" | * ქიმიური ელემენტები და მეტალები | * das Aluminium, das Eisen, das Blei, das Gold, das Silber, das Kupfer, das Uran, das Zink, ... | bgcolor="#fff0f0" | * der Schwefel, der Kohlenstoff, der Sauerstoff, der Stickstoff, der Wasserstoff, der Stahl, die Bronze |---- bgcolor="#f0fff0" | * განზომილების ერთეულები | * das Gramm, das Kilo, das Meter, das Liter, das Volt, das Watt | bgcolor="#fff0f0" | * die Tonne, der Zentner; también son correctos der Meter y der Liter |---- bgcolor="#f0fff0" | * ასოები | * das A, das B, das C ... | bgcolor="#fff0f0" | * --- |---- bgcolor="#f0fff0" | * მუსიკალური ნოტები | * das hohe C | bgcolor="#fff0f0" | * --- |---- bgcolor="#f0fff0" | * მეტყველების ნაწილები | * das Substantiv, das Adverb, das Verb, das Pronomen, das Adjektiv | bgcolor="#fff0f0" | * die Präposition, der Artikel |---- bgcolor="#f0fff0" | * არსებითი სახელები რომლებიც იწყება ge- თი | * das Geschirr, das Gepäck, das Gebirge, das Geflügel, das Gebäude, das Gebiet, das Geschenk, das Geschäft, das Gespräch, das Gebäck, das Gefieder, das Gefühl, das Gemälde, das Getränk | bgcolor="#fff0f0" | * der Gedanke, der Gebrauch, der Geruch, der Gesang, der Geschmack, die Geschichte, die Gefahr, die Geduld, die Gewalt, die Gestalt, die Gebärde |---- bgcolor="#f0fff0" | * კონტინენტები, ქალაქები, კუნძულები და ქვეყნები (se utilizan sin artículo a no ser que estén acompañados de un adjetivo) | * das schöne Berlin, unser liebes Deutschland, das alte Europa, das sonnige Mallorca | bgcolor="#fff0f0" | * die Schweiz; -ei-თ დასრულებული ქვეყნების სახელები მდედრობითია; Irak, Iran, Libanon, Sudan და Tschad მამრობითია |---- bgcolor="#f0fff0" | * ზედსართავი სახელები, ინფინიტივები, სახელმზმნები | * das Gute, das Essen, das Warum, das Leben, das Einkaufen, das Schreiben | bgcolor="#fff0f0" | |} <br clear="both"> :{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" align="left" ! bgcolor="#cfffcf" | არსებითი სახელების დაბოლოება ! bgcolor="#cfffcf" | მაგალითები ! bgcolor="#ffcfcf" | გამონაკლისები |---- bgcolor="#f0fff0" | * –ar (ზოგიერთი) | * das Exemplar, das Vokabular, das Inventar, das Mobiliar, das Formular, das Seminar, das Paar, das Haar | bgcolor="#fff0f0" | * der Dollar, der Autocar, der Star, die Bar, der Nachbar, der Quasar |---- bgcolor="#f0fff0" | * -chen | * das Mädchen, das Kaninchen, das Brötchen, das Gärtchen, das Gläschen | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -em | * das Extrem, das System, das Problem | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * -in | * das Insulin, das Anilin | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" |* -lein | * das Tischlein, das Fräulein, das Dächlein, das Tüchlein, das Büchlein | bgcolor="#fff0f0" | |---- bgcolor="#f0fff0" | * –ma | * das Klima, das Charisma, das Trauma, das Dilemma, das Komma, das Thema | bgcolor="#fff0f0" | * die Firma |---- bgcolor="#f0fff0" | * -ment | * das Instrument, das Dokument, das Element, das Monument, das Parlament, das Moment | bgcolor="#fff0f0" | * der Konsument; der Moment también es correcto |---- bgcolor="#f0fff0" | * -nis (ზოგი, დანარჩენი მდედრობითია) | * das Gefängnis, das Bedürfnis, das Erlebnis, das Verständnis, das Zeugnis, das Vermächtnis, das Begräbnis, das Ereignis, das Ergebnis, das Erzeugnis, das Gedächtnis, das Geheimnis, das Versäumnis | bgcolor="#fff0f0" | * die Befugnis, die Erlaubnis, die Kenntnis, die Wildnis, die Finsternis, die Erkenntnis, die Besorgnis, die Bitternis, die Bedrängnis, die Ersparnis, die Fäulnis, die Beschwernis |---- bgcolor="#f0fff0" | * -o | * das Auto, das Foto, das Duo, das Bongo, das Konto, das Piano | bgcolor="#fff0f0" | * die Disco, der Kakao, die Ratio |---- bgcolor="#f0fff0" | * -tum | * das Eigentum, das Heldentum, das Altertum, das Christentum, das Judentum, das Eigentum | bgcolor="#fff0f0" | * der Reichtum, der Irrtum |---- bgcolor="#f0fff0" | * -um | * das Zentrum, das Studium, das Ministerium, das Museum, das Datum, das Neutrum | bgcolor="#fff0f0" | * der Schaum, der Baum, der Raum, der Traum |} <br clear="both"> [[კატეგორია:გერმანული ენა]] 1981 4055 2006-12-23T12:06:47Z Trulala 17 /* სხვა შემთხვევები */ ქართულისგან და ევროპული ენების უმრავლესობისგან განსხვავებით, გერმანულში არსებითი სახელის მრავლობითი ფორმის წარმოქმნა ცოტა რთულად ხდება. განასხვავებენ მრავლობითის წარმოქმნის 4 ძირითად ტიპს: # -e სუფიქსით (ხანდახან უმლაუტით) # -(e)n სუფიქსით (ყოველთვის უმლაუტით) # -er სუფიქსით (ყოველთვის უმლაუტით) # უსუფიქსოდ, არსებითი სახელის ფუძის უცვლელად ან უმლაუტის დამატებით. # არატიპიური სუფიქსით S ==-e სუფიქსით== -e სუფიქსით მრავლობით ფორმას აწარმოებენ ა) [[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის სქესი|მამრობითი სქესის]] არსებითი სახელების უმეტესობა და საშუალო სქესის ბევრი ერთმარცლიანი სახელი. ::der Tad - die Tag<font color = "red">e</font> ::der Abend - die Abend<font color = "red">e</font> ::das Tier - die Tier<font color = "red">e</font> ::das Pferd - die pferd<font color = "red">e</font> ბ) მდედრობითი სქესის შემდეგი არსებითი სახელები: ::die Stadt - die St<font color = "red">ä</font>dt<font color = "red">e</font> ::die Wand - die W<font color = "red">ä</font>nd<font color = "red">e</font> ::die Hand - die H<font color = "red">ä</font>nd<font color = "red">e</font> ::die Bank - die B<font color = "red">ä</font>nk<font color = "red">e</font> ::die Kraft - die Kr<font color = "red">ä</font>ft<font color = "red">e</font> ::die Nacht - die N<font color = "red">ä</font>cht<font color = "red">e</font> ::die Gans - die G<font color = "red">ä</font>ns<font color = "red">e</font> ::die Maus - die M<font color = "red">ä</font>us<font color = "red">e</font> ::die Braut - die B<font color = "red">ä</font>ut<font color = "red">e</font> ::die Nus - die N<font color = "red">ü</font>s<font color = "red">e</font> ::die Frucht - die Fr<font color = "red">ü</font>cht<font color = "red">e</font> ==(e)n სუფიქსით== -(e)n სუფიქსით მრავლობით რიცხვს შემდეგი კატეგორიების არსებითი სახელები აწარმოებენ: ა) მდედრობითი სქესის არსებითი სახელების უმეტებოდა. თუ არსებითი სახელი -in სუფიქსით მთავრდება, მაშინ n ორმაგდება: ::die Frau - die Frau<font color = "red">en</font> ::die Blume - die Blume<font color = "red">n</font> ::die Tafel - die Tafel<font color = "red">n</font> ::die Freundin - die Freundin<font color = "red">nen</font> ::die Schulerin - die Schulerin<font color = "red">nen</font> ბ) მამრობითი სქესის [[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნვა|სუსტი და განსაკუთრებული ბრუნვის]] არსებითი სახელები. ::der Junge - die Junge<font color = "red">n</font> ::der Mensch - die Mensch<font color = "red">en</font> ::der Name - die Name<font color = "red">n</font> გ) საშუალო სქესის შემდეგი არსებითი სახელები: ::das Auge - die Auge<font color = "red">n</font> ::das Ohr - die Ohr<font color = "red">en</font> ::das Bett - die Bett<font color = "red">en</font> ::das Hemd - die Hemd<font color = "red">en</font> ::das Verb - die Verb<font color = "red">en</font> ::das Herz - die Herz<font color = "red">en</font> ::das Insect - die Insect<font color = "red">en</font> ::das Interesse - die Interess<font color = "red">en</font> ::das Ende - die Ende<font color = "red">n</font> ==er სუფიქსით== er სუფიქსით და უმლაუტით მრავლობით რიცხვს აწარმოებენ შემდეგი ტიპის არსებითი სახელები: ა) საშუალო სქესის არსებით სახელთა უმრავლესობა ::das Kind - die Kind<font color = "red">er</font> ::das Volk - die V<font color = "red">ö</font>lk<font color = "red">er</font> ::das Dorf - die D<font color = "red">ö</font>rf<font color = "red">er</font> ::das Bild - die Bild<font color = "red">er</font> ბ) მამრობითი სქესის შემდეგი არსებითი სახელები: ::der Mann - die M<font color = "red">ä</font>nn<font color = "red">er</font> ::der Wald - die W<font color = "red">ä</font>ld<font color = "red">er</font> ::der Rand - die R<font color = "red">ä</font>nd<font color = "red">er</font> ::der Got - die G<font color = "red">ö</font>t<font color = "red">er</font> ::der Mund - die M<font color = "red">ü</font>nd<font color = "red">er</font> ::der Geist - die Geist<font color = "red">er</font> ::der Stauch - die St<font color = "red">ä</font>uch<font color = "red">er</font> ::der Wurm - die W<font color = "red">ü</font>rm<font color = "red">er</font> ::der Irrtum - die Irrt<font color = "red">ü</font>m<font color = "red">er</font> ::der Reichtum - die Reichtum<font color = "red">er</font> ::der Leib - die Leib<font color = "red">er</font> ==უსუფიქსო== სუფიქსის გარეშე მრავლობით რიცხვს აწარმოებენ შემდეგი ტიპის არსებითი სახელები: ა) მამრობითი და საშუალო სქესის არსებითი სახელები დაბოლოვებებით -er, -el და -en, აგრეთვე მოფერებითი სუფიქსებით -chen და -lein, ასევე ge-თი დაწყებული -e-თი. ::der Garten - die G<font color = "red">ä</font>rten ::der Vater - die V<font color = "red">ä</font>ter ::der Mantel - die M<font color = "red">ä</font>ntel ::das Mädchen - die Mädchen ::das Buchlerin - die Buchlerin ::das Gebäuele - die Gebäuele ბ) მდედრობითი სქესის მხოლოდ ორი არსებითი სახელი: ::die Mutter - die Mutter ::die Tochter - die Tochter ==არატიპიური სუფიქსი S== არატიპიური სუფიქსით s მრავლობით რიცხვს აწარმოებენ უმეტესად უცხოური წარმოშვების არსებითი სახელები: ::der Park - die Park<font color = "red">s</font> ::der Klub - die Klub<font color = "red">s</font> ::das Auto - die Auto<font color = "red">s</font> ::das Kino - die Kino<font color = "red">s</font> ::das Foto - die Foto<font color = "red">s</font> ::das Sofa - die Sofa<font color = "red">s</font> ==სხვა შემთხვევები== ა) -um და -ium-ზე დამთავრებული არსებითი სახელები მრავლობით რიცხვში კარგავენ -um და -ium სუფიქსებს და იმატებენ -en სუფიქსს. ::das Museum - die Muse<font color = "red">en</font> ::das Auditorium - die Auditori<font color = "red">en</font> ბ) -nis-ზე დაბოლოებული არსებითი სახელები მრავლობითი ფორმის წარმოებისას იორმაგებენ s-ს და იმატებენ e-ს. ::die Kenntnis - die Kenntnis<font color = "red">se</font> ::das Ergebnis - das Ergebnis<font color = "red">se</font> გ) არსებითი სახელები სუფიქსით mann მრავლობით რიცხვში mann-ის მაგივრად იმატებენ leute-ს ან männer-ს. ::der Kauf<font color = "red">mann</font> - die Kauf<font color = "red">leute</font> ::der Fach<font color = "red">mann</font> - die Fach<font color = "red">leute</font> ::der See<font color = "red">mann</font> - die See<font color = "red">männer</font> დ) ზოგიერთი არსებითი სახელი მრავლობით ფორმას ზემოთ მოყვანილი წესებისგან დამოუკიდებლად აწარმოებს: ::der Rat - die Ratschläge ::der Ban - die Bauten ::der Dank - die Danksagangen ::der Stock - die Stockverke ::der Band - die Bände (ტომი) ::das Band - die Bande (კავშირი) ::das Band - die Bänder (ბაფთა) ::der Bauer - die Bauer (გლეხი) ::das Bauer - die Bauer (გალია) ::die Bank - die Bänke (გრძელი სკამი) ::die Bank - die Banken (ბანკი) ::der Leiter - die Leiter (ხელმძღვანელი) ::die Leiter - die Leitern (კიბე) ::der See - die Seen (ტბა) ::die See - die Seen (ზღვა) ::der Tor - die Toren (გიჟი) ::das Tor - die Tore (ჭიშკარი) ::der Stock - die Stockverke (სართული) ::der Stock - die Stocke (ჯოხი) ::der Straus - die Strause (სირაქლემა) ::der Straus - die Sträuse (თოვლი) ::das Wort - die Wörter (სიტყვა) ::das Wort - die Worte (გრძელი, წარმოსათქმელი სიტყვა) [[კატეგორია:გერმანული ენა]] 1983 4182 2006-12-24T11:44:30Z 62.168.182.61 {{თარო|ადგილი=ენები}} __NOTOC__ {|style="width:100%;text-align:center;" |style="font-size:250%;font-weight:bold;"|გერმანულის კურსი |- |style="font-size:180%;"|მოგესალმებით ვიკიწიგნების გერმანულის სახელმძღვანელოში. ვიმედოვნებთ იგი დაგეხმარებათ ამ ენის ათვისებაში. |} <br> {| cellspacing="0" cellpadding="10" border="0" align="center" |---- align="center" |[[Image:Flag_of_Germany_(2-3).svg|100px|center|დროშა]] გერმანია |[[Image:Flag_of_Austria.svg|100px|center|დროშა]] ავსტრია |[[Image:Flag_of_Switzerland.svg|67px|center|დროშა]] შვეიცარია |---- align="center" |[[Image:Flag_of_Luxembourg.svg|100px|center|დროშა]] ლუქსემბურგი |[[Image:Flag_of_Belgium_(civil).svg|100px|center|დროშა]] ბელგია |[[Image:Flag of Liechtenstein.svg|100px|center|დროშა]] ლიხტენშტეინი |} {| align="center" |{{InterWiki|code=de}} |{{ვიკიპედია}} |} {{დაიწყე კადრი|ნარინჯისფერი}} [[სურათი:Brandenburger_Tor_Blaue_Stunde.jpg|thumb|ბრანდენბურგის კარიბჭე, ბერლინი]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული ენა/ენის ისტორია|გერმანული ენის ისტორია]] *{{სტატუსი|3}} [[გერმანული ენა/ანბანი და გამოთქმა|გერმანული ანბანი და გამოთქმა]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული ენა/გაკვეთილები დამწყებთათვის|გერმანულის გაკვეთილები დამწყებთათვის]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული ენა/გაკვეთილები საშუალო დონისთვის|გერმანულის გაკვეთილები საშუალო დონისთვის]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული ენა/გაკვეთილები გამოცდილთათვის|გერმანულის გაკვეთილები გამოცდილთათვის]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული ენა/ბავშვებისთვის|გერმანული ბავშვებისთვის]] *{{სტატუსი|2}} [[გერმანული ენა/გრამატიკა|გერმანული გრამატიკა]] *{{სტატუსი|0}} [[გერმანული ენა/დამატებითი მასალები|დამატებითი მასალები]] *[[გერმანული ენა/შემოთავაზებები და იდეები|შემოთავაზებები და იდეები]] {{დაასრულე კადრი}} [[კატეგორია:გერმანული ენა]] [[ca:Alemany]] [[cy:Almaeneg]] [[de:Regal:Deutsch als Fremdsprache]] [[en:German]] [[es:Alemán]] [[fr:Enseignement de l'allemand]] [[it:Corso di tedesco]] [[he:גרמנית]] [[nl:Duits]] [[ja:ドイツ語]] [[fi:Saksan kieli]] [[sv:Tyska]] 1984 6150 2007-01-18T20:46:56Z Trulala 17 <div class="noprint" style="clear: right; border: solid #aaa 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: #f9f9f9; width: 250px; padding: 4px; text-align: left; float: right;"> <div style="float: left;">[[Image:Wikibooks-logo.svg|50px|none|Wikibooks]]</div> <div style="margin-left: 70px;">'''''[[:{{{code}}}:|{{{edition|{{PAGENAME}}}}}]]''''' [[Wikibooks:შესახებ|ვიკიწიგნების]] გამოცემა</div> </div> <noinclude>[[კატეგორია:დობილი პროექტების თარგები]]</noinclude> 1985 4078 2006-12-23T14:14:59Z Trulala 17 გერმანულ ენაში გამოიყენება ლათინური ანბანი ოთხი დამატებითი ასოთი. ქვემოთ ცხრილში მოცემულია გერმანული ანბანი გამოთქმის წესებით. ასევე მოისმინეთ [[Media:German_alphabet.ogg|გერმანული ანბანი]] (OOG ფაილი 305კბ) და [[Media:German_umlaut.ogg|გერმანული უმლაუტები]] (OOG ფაილი 114KB) {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" align="left" ! bgcolor="#cfffcf" | ასო ! bgcolor="#cfffcf" | სახელი ! bgcolor="#ffcfcf" | გამოთქმა |---- bgcolor="#f0fff0" |A | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |B | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |C | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |D | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |E | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |F | | bgcolor="#fff0f0" |&nbsp; |-bgcolor="#f0fff0" |G | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |H | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |I | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |J | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |K | | bgcolor="#fff0f0" |&nbsp; |-bgcolor="#f0fff0" |L | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |M | | bgcolor="#fff0f0" |&nbsp; |-bgcolor="#f0fff0" |N | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |O | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |P | | bgcolor="#fff0f0" |&nbsp; |-bgcolor="#f0fff0" |Q | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |R | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |S | | bgcolor="#fff0f0" |ხმოვნების წინ იკითხება როგორც ზ, t da p-ს წინ სიტყვის დასაწყისში როგორც შ, სხვა შემთხვევებში როგორც ს. |-bgcolor="#f0fff0" |T | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |U | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |V | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |W | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |X | | bgcolor="#fff0f0" |ქს |-bgcolor="#f0fff0" |Y | | bgcolor="#fff0f0" | |-bgcolor="#f0fff0" |Z | | bgcolor="#fff0f0" |გამოითქმის როგორც ც |} [[კატეგორია:გერმანული ენა]] 1989 4100 2006-12-23T16:01:49Z Trulala 17 New page: [[სურათი:redvardijani.jpg|left|120px]] '''ნიგვზიანი ბადრიჯანი''' '''საჭირო მასალა:''' ბადრიჯანი -2... [[სურათი:redvardijani.jpg|left|120px]] '''ნიგვზიანი ბადრიჯანი''' '''საჭირო მასალა:''' ბადრიჯანი -250გ (ერთი ცალი); ნიგოზი-50გ; ქინძის თესლი-1 ჩაის კოვზი; ნიორი 1-2 კბილი; ძმარი, მარილი, წითელი წიწაკა, უცხო სუნელი, ყვითელი ყვავილი გემოვნებით. '''მომზადების წესი:''' ბადრიჯანი გარეცხეთ და მოაჭერით ყუნწიანი ბოლო, აგრეთვე აათალეთ ორ საპირისპირო მხარეს კანი თხლად და დაჭერით სიგრძივად 5 მმ სისქის ნაჭრებად,წაუსვით მარილი გემოვნებით, შეწვით გახურებულ, ზეთ მოსხმულ ტაფაზე ორივე მხრიდან. 1990 4128 2006-12-24T06:21:12Z Trulala 17 პირის ნაცვალსახელის ბრუნვა :{| border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" align="left" bgcolor="#FFDEAD" ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | Nominativ ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | Akkusativ ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | Dativ ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | Genitiv |- | align="center" | ich | align="center" | mich | align="center" | mir | align="center" | mein- * |- | align="center" | du | align="center" | dich | align="center" | dir | align="center" | dein- * |- | align="center" | er | align="center" | ihn | align="center" | ihm | align="center" | sein- * |- | align="center" | sie | align="center" | sie | align="center" | ihr | align="center" | ihr- * |- | align="center" | es | align="center" | es | align="center" | ihm | align="center" | sein- * |- | align="center" | Sie (თქვენობით) | align="center" | Sie | align="center" | Ihnen | align="center" | Ihr- * |- | align="center" | wir | align="center" | uns | align="center" | uns | align="center" | unser- * |- | align="center" | ihr | align="center" | euch | align="center" | euch | align="center" | euer- * |- | align="center" | sie | align="center" | sie | align="center" | ihnen | align="center" | ihr- * |- | align="center" | Sie (თქვენობით მრავლ.) | align="center" | Sie | align="center" | Ihnen | align="center" | Ihr- * |} <br clear="both"> პირის ნაცვალსახელები [[გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნვა|ნათესაობით ბრუნვაში]] არ გამოიყენება. '''კუთვნილებითი ნაცვალსახელები''' :{| border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" bgcolor="#FFDEAD" ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | მამრობითი ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | მდედრობითი ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | საშუალო ! align="center" bgcolor="#CFFFCF" | მრავლობითი |- | align="center" | mein | align="center" | meine | align="center" | mein | align="center" | meine |- | align="center" | dein | align="center" | deine | align="center" | dein | align="center" | deine |- | align="center" | sein | align="center" | seine | align="center" | sein | align="center" | seine |- | align="center" | ihr | align="center" | ihre | align="center" | ihr | align="center" | ihre |- | align="center" | sein | align="center" | seine | align="center" | sein | align="center" | seine |- | align="center" | unser | align="center" | uns(e)re | align="center" | unser | align="center" | uns(e)re |- | align="center" | euer | align="center" | euere | align="center" | euer | align="center" | euere |- | align="center" | ihr | align="center" | ihre | align="center" | ihr | align="center" | ihre |- | align="center" | Ihr | align="center" | Ihre | align="center" | Ihr | align="center" | Ihre |} {| border="1" align="center" cellpadding="3" style="text-align: left; background: #FFFFFF;" |'''კუთვნილებითი ნაცვალსახელის ბრუნვა მხოლობით რიცხვში''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|მამრობითი ! style="background: #ddffdd;"|მდედრობითი ! style="background: #ddffdd;"|საშუალო |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom. | mein Freund | meine Freundin | mein Haus |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Akk. | meinen Freund | meine Freundin | mein Haus |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat. | meinem Freund | meiner Freundin | meinem Haus |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen. | meines Freundes | meiner Freundin | meines Hauses |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''კუთვნილებითი ნაცვალსახელის ბრუნვა მრავლობით რიცხვში''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|მამრ/მდედრ/საშ |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom. | meine Freunde / Freundinnen / Häuser |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Akk. | meine Freunde / Freundinnen / Häuser |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat. | meinen Freunden / Freundinnen / Häusern |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen. | meiner Freunde / Freundinnen / Häuser |} |} [[კატეგორია:გერმანული ენა]] 1991 4123 2006-12-24T06:08:51Z Trulala 17 New page: {| class="wikitable" cellpadding="0" cellspacing="0" style="margin: 1em {{{1}}}em {{{1}}}em {{{1}}}em;" |-align="center" bgcolor="#ddffdd" {| class="wikitable" cellpadding="0" cellspacing="0" style="margin: 1em {{{1}}}em {{{1}}}em {{{1}}}em;" |-align="center" bgcolor="#ddffdd" 1992 4634 2007-01-10T06:33:41Z Trulala 17 {{დახმარება:Introduction 2}} == დარწმუნებული ხართ რომ გსურთ პროექტში მონაწილეობა? == წაიკითხეთ [[Wikibooks:რითი არის კარგი ღია სახელმძღვანელოების პროექტი]]. == თქვენი ახალი წიგნი ნამდვილად ვიკიწიგნია? == ვიკიწიგნი შეიძლება გადამუშავდეს, გაუმჯობესდეს და დაემატოს ინფორმაცია სხვა მომხმარებლების მიერ. * ორიგინალური, სრული ნამუშევრის ადგილია [http://ka.wikisource.org ]. ვიკიწიგნები კი წიგნის დასამუშავებელი ადგილია. * დაფიქრდით რას წერთ, თქვენი ჩანაფიქრი უფრო ენციკლოპედიური სტატია ხომ არ არის? თუ ეს ასეა, მაშინ შექმენით იგი [[w:|ვიკიპედიაში]]. * გადახედეთ სხვა ვიკიწიგნებს [[Wikibooks:ყველა წიგნის თარო|წიგნის თაროებზე]]. '''ყველა ვიკიწიგნი უნდა აკმაყოფილებდეს ამ მოთხოვნებს [[Wikibooks:რა არის ვიკიწიგნი]].''' == ხომ არ არსებობს ამის მსგავსი წიგნი? == * უფრო ადვილია არსებული წიგნის განვითარება ვიდრე ახლის დაწყება. * ნახეთ [[Wikibooks:ყველა წიგნის თარო|წიგნების თაროები]] თუ არის მსგავსი წიგნი, თქვენ შეგიძლიათ მისი ნაწილი დაწეროთ. == გსურთ ახალი წიგნის მხარდაჭერა? == არსებობს დაწყებული, მაგრამ დაუსრულებელი წიგნები, ხომ არ გსურთ მათზე მუშაობა? == იყავით გაბედული, დაიწყეთ წიგნი! == === წიგნის კონცეფციის ჩამოყალიბება === თქვენ ალბათ გსურთ რომ სხვებიც ჩაერთნონ თქვენი წიგნის დამუშავებაში. გაითვალისწინეთ რომ ვიკიზე "თქვენი" პირადი წიგნი არ არსებობს. თუ გაქვთ უნარი, შეგიძლიათ უხელმძღვანელოთ წიგნის განითარებას ისე, რომ სხვებიც აგყვნენ. ამის გასაკეთებლად მნიშვნელოვანია განსაზღვროთ და გამოაქვეყნოთ წიგნის კონცეფცია. ჩამოაყალიბეთ პასუხები შემდეგ კითხვებზე: * რა ტიპის უნდა იყოს წიგნი? * რა დონის სირთულის? * რითი უნდა დაიწყოთ და რითი დაასრულოთ? ჩამოაყალიბეთ პასუხები და დადეთ განხილვის გვერდზე, რომ ხალხმა გაიგოს სჭირდებათ თუ არა ამ წიგნის წაკითხვა და შეუძლიათ თუ არა მასზე მუშაობა. === წიგნის შექმნის ტექნიკური საკითხები === წაიკითხეთ [[Wikibooks:გვერდების სახელები|გვერდების სახელები]] წიგნის გვერდების სახელების ასარჩევად. შემდეგ [[Wikibooks:როგორ შევქმნა გვერდი|შექმენით კონცეფცია]] /[[Wikibooks:საწყისი გვერდი|საწყისი გვერდი]]. გვერდის სახელი უნდა იყოს წიგნის სახელი, აირჩიეთ მოკლე, აღმწერითი სახელი, ოღონდ არა აბრივიატურა. შექმენით გვერდი და შეინახეთ. === აჩვენეთ წიგნი ხალხს === წიგნი ხელმისაწვდომი უნდა გახადოთ სხვა მომხმარებლებისთვისაც. რასაკვირველია მომხმარებლებს წიგნის ნახვა [[სპეციალური:Resentchanges|ბოლო ცვლილებებშიც]] შეუძლიათ, მაგრამ ეს უკანასკნელი არ ატარებს მუდნივ ხასიათს. ასე რომ თქვენ წიგნი უნდა განათავსოთ [[Wikibooks:ყველა წიგნის თარო|წიგნების თაროებზე]]. ამისათვის გადადით წიგნის თაროზე და მოათავსეთ თქვენი წიგნი იმ თაროზე,რომელიც თქვენ აირჩიეთ. თუ თქვენ დარწმუნებული არ ხართ წიგნის სწორ ადგილმდებარეობაში, მაშინ აირჩიეთ [[შერეული თარო]] ან რაიმე სხვა ადგილი, რომელსაც თქვენ საჭიროდ ჩათვლით. მას შემდეგ რაც თქვენ განათავსეთ წიგნი თაროზე, შეიყვანეთ თქვენი წიგნი მიმდინარე კატალოგში ანბანური თანმიმდევრობის შესაბამისად. შეინახეთ გვერდი და დაბრუნდით უკან [[მთავარი გვერდი|მთავარ გვერდზე]]. იმისათვის, რომ თქვენი წიგნის მოძიება შესაძლებელი იყვეს ძებნის ფუნქციით და თავიდან აცილებული იქნას ყველანაირი პრობლემა - შექმენით ყველა ახალი გვერდი ამავე წიგნის შიგნით: ”წიგნისსათაური/ნებისმიერი გვერდი”. დამატებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ ვიკიწიგნები: [[Wikibooks:გვერდების სახელები]]. თქვენ, ალბათ აგრეთვე გსურთ დაამატოთ თქვენი წიგნი [[სპეციალური:Newpages|ახალ ვიკიწიგნებში]], რომელიც განთავსებულია მთავარ გვერდზე. იქ მოსახვედრად ამოირჩიეთ და დააჭირეთ ამ ბმულს, ან აირჩიეთ "(თარგის რედაქტირება)" მთავარ გვერდზე. შექმენით თქვენი გვერდის ბმული მთავარ გვერდზე და შემდეგ მიყევით ქვემოთმოყვანილ ინსტრუქციებს. დასასრულს შეინახეთ გვერდი. ===თქვენი წინადადებები=== თუ თქვენ გაგიჩნდათ იდეა ახალი ვიკიწიგნის შექმნის შესახებ გააცანით ის სხვა მომხმარებლებსაც. აუცილებელი სულაც არ არის მხოლოდ თქვენ იტვირთოთ წიგნის შექმნის მთელი სიმძიმე, რათქმა უნდა თუ თქვენ ამისათვის მზად არ ხართ. ჩართეთ სხვა მომხმარებლების ახალი ვიკიწიგნის შექმნაში. მეორე მხრივ, სასურველი წიგნის შესახებ ინფორმაცია დევს თითქის ყველა წიგნის თაროზე და თუ თქვენ წიგნის დაწერა გადაწყვიტეთ, მაგრამ ჯერ თემა არ აგირჩევიათ, გადახედეთ სასურველი ახალი წიგნების სიას, იქნებ იპოვოთ სასურველი თემა და მისცეთ გზა თქვეს მუზას. ასევე არ დაგავიწყდეთ [[Wikibooks:ჩაიხანა]]. ეს ის ადგილია სადაც აგრეთვე შეგიძლიათ იპოვოთ თანამოაზრეები. ბევრი მომხმარებელი სტუმრობს [[Wikibooks:ჩაიხანა|ჩაიხანას]] სისტემატიურად. გააცანით მათ თქვენი იდეები და გაიზიარეთ მათი. ისაუბრეთ ახალი წიგნის და შესაძლო სტატიების შესახებ. თქვენ აუცილებლად შესძლებთ შექმნათ ახალი ვიკიწიგნი ან მიაწოდოთ იდეა სხვა ავტორებს. აქვე შეგიძლიათ იპოვოთ თანამოაზრეები და ერთად იტვირთოთ წიგნის შექმნის სირთულე. === გაეცანით სხვა ვიკიწიგნებს === გადახედეთ უკვე არსებულ ვიკიწიგნებს. გაეცანით თუ როგორ უნდა შექმნათ კარგი წიგნი და იპოვეთ ახალი იდეები უკვე არსებული წიგნების ანალიზის საფუძველზე.ვიკიწიგნს არ აქვს მკაცრად შემუშავებული შაბლონი თავისი წიგნებისათვის. ასე რომ არ გაგიკვირდეთ, თუ ერთმანეთისგან სრულიან გასხვავებული დიზაინის წიგნებს იპოვით. საერთოდ კი კარგია გადახედოთ [[მთავარი გვერდი/ თვის წიგნი|თვის წიგნს]]. == დამატებითი ელემენტები == === ამოსაბეჭდი წიგნების შექმნა === თუ თქვენ გსურთ თქვენი წიგნი ხელმისაწვდომი გახდეს საზოგადოებისთვის როგორც მთლიანი ტექსტი - PDF ან სხვა ფორმატში, სჯობს თავიდანვე შექმნათ ამ წიგნის ”საბეჭდი ვერსია”. იხილეთ [[Wikibooks:ამოსაბეჭდი ვერსია]]. === წინასიტყვაობა === თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ ვიკიწიგნის ”წინასიტყვაობა” ან ”შესავალი”, სადაც მოცემული იქნება მოკლე ინფორმაცია ახალი წიგნის შესახებ. ===ავტორთა სია და სტილის სახელმძღვანელო=== შესაძლოა თქვენი წიგნი სხვა ხალხმა ჩაასწოროს. ამიტომ საჭიროა გვერდი, რომელშიც ჩამოთვლილნი იქნებიან ავტორები. გვერდის სახელი უნდა იყოს "ავტორები". ასევე კარგი იქნება თუ დაწერთ წიგნის სტილის მოკლე მიმოხუილვას იმის ჩათვლით თუ რა [[Wikibooks:თარგები|თარგები]] არის გამოყენებული და ა.შ. === განვითარების დონე === შეგიძლიათ აღნიშნოთ თავები მათი დასრულების [[დახმარება:განვითარების საფეხურები|ხარისხის მიხედვით]]. ასევე წიგნის თაროზე შეგიძლიათ მიუთითოთ წიგნის მზაობა. {{დახმარება:Introduction 3|შემდეგი=შესვლა}} __NOTOC__ [[კატეგორია:დახმარება]] 1993 6469 2007-01-26T21:30:49Z Trulala 17 {{დახმარება:Introduction 2}} სისტემაში შესვლა არაა აუცილებელი გვერდების ნახვისთვის და არც მათი რედაქტირებისთვის. მიუხედავად ამისა სისტემაში შესვლა გაძლევთ დამატებით რედაქტირების ფუნქციებს, ამიტომ ასე მოქცევა რეკომენდირებულია. ==შესვლა== ანგარიშის შექმნა ნიშნავს, რომ თქვენ გექნებათ საკუთარი მომხმარებლის სახელი და პაროლი, რომლითაც ვიკიწიგნები გიცნობთ. სისტემა უარს გეტყვით დაარეგისტრიროთ სახელი რომელიც უკვე არსებობს. მომხმარებლის ანგარიში მხოლოდ ერთხელ იქმნება. შემდეგ "შედიხართ". შემდეგ შესვლაზე სისტემას უნდა უთხართ თქვენი მომხმარებლის სახელი და პაროლი, რითაც ამოცნობილი იქნებით. თქვენს მიერ განხორციალებული რედაქტირებების ჩანაწერი შეინახება. თუ კი არ ხართ შესული, მაშინ რედაქტირების ჩანაწერები მიენიჭება თქვენს [[w:ka:IP მისამართი|IP მისამართსს]]. == რისთვისაა საჭირო შესვლა? == შესვლა არ გჭირდებათ ნებისმიერი ვიკის წასაკითხად. რედაქტირებისთვისაც არაა საჭირო შესვლა, რედაქტირება ყველას შეუძლია [[m:protected pages considered harmful|თითქმის ყველა]] გვერდზე. მიუხედავად ამისა, შესვლის მიზეზები არსებობს: * სხვა მომხმარებლებს შეეძლებათ თქვენი რედაქტირებების ხილვა. სხვაგვარად დაფიქსირდება მხოლოდ თქვები IP მისამართი. *თქვენ გექნებათ საკუთარი ''მომხმარებლის გვერდი'' სადაც შეზლებთ საკუთარი თავის წარდგენას და ''მომხმარებლის განხილვის გვერდი'' რომლის გამოყენებასაც შეძლებთ სხვა მომხმარებლებთან ურთიერთობისთვის. * შეძლებთ ცვლილებების მონიშვნას მცირე შესწორებად. * შეძლებთ თქვენთვის საინტერესო გვერდების ცვლილებების თვალყურის დევნას ''კონტროლის სიის'' მეშვეობით. * თუ შეიყვანთ ელფოსტის მისამართს, სხვა მომხმარებლები შეძლებენ თქვ მოგწერონ. ეს ფუნქცია იცავს ანონიმურობას, ვინაიდან სხვები თქვენს მისამართს ვერ დაინახავენ და ისე მოგწერენ. * შეძლებთ გვერდების სახელების შეცვლად. * შეძლებთ თქვენი ''[[დახმარება:პარამეტრები|პარამეტრების]]'' შეცვლას. == როგორ შევიდე == შესვლა და პარამეტრების გამართვა ყოველ ვიკიზე ცალცალკე ხდება. ჯერ დარწმუნდით რომ თქვენს ბრაუზერს აქვს [[w:en:HTTP cookie|ქუქების]] მხარდაჭერა. ზოგ ბრაუზერს შეუძლია მიიღონ ან არ მიიღონ ქუქები ხალკეული გვერდებიდან; თქვენ უნდა მიაღებინოთ ბრაუზერს ქუქები ვიკის დომეინებიდან. შესვლისთვის ზედა მარჯვენა კუთხეში დააწკაპეთ ''შესვლას''. თქვენ მოგეთხოვებათ შეიყვანოთ მომხმარებლის სახელი და პაროლი. თუ ადრე არ შესულხართ, პაროლის ორჯერ შეყვანა მოგიწევთ. თუ გსურთ შეგიძლიათ ელფოსტის მისამართი ჩაწეროთ. სხვა მომხმარებლები შეძლებენ მოგწერონ, მაგრამ ფოსტის მისამართს ვერ ნახავენ. თუ მონიშნავთ ''პაროლის დამახსოვრებას'', მაშინ იგივე კომპიუტერიდან ვიკლიწიგნებზე შესვლისას პაროლის განმეორებით მითითება აღარ დაგჭირდებათ. === თუ პაროლი დამავიწყდა? === თუ რეგისტრაციისას ან სემდგომ, პარამეტრებში, შეიყვანეთ ელფოსტის მისამართი, მაშინ შესცლის ეკრანზე შეგიძლიათ მოითხოვოთ რომ გამოგეგზავნოთ ელფოსტით დროებითი პაროლი, რომლითაც შეძლებთ შესვლას. თუ კი ელფოსტის მისამართი არ გაქვთ შეყვანილი, მაშინ მოგიწევთ ანგარიშის თავიდან შექმნა. ==მომხმარებლის სახელი== მომხმარებლის სახელად შეგიძლიათ აირჩიოთ როგორც მეტსახელი, ასევე ნამდვილი სახელი. ეს არაა ფორუმი ან ჩეთი, ამიტომ რეკომენდირებულია დარეგისტრირდეთ ნამდვილი სახელით. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ქართული ან ინგლისური ანბანი. == პარამეტრების გამართვა == ზედა მარჯვენა კუთხეში დააწკაპეთ ''ჩემს კონფიგურაციას'' სხვადასხვა პარამეტრების დასაყენებლად, როგორიცაა: * პაროლის შეცვლა. * ''ტყავის'' შეცვლა, რაც ცვლის გვერდების იერსახეს. იხილეთ [[დახმარება:პარამეტრები]]. == თქვენი ''მომხმარებლის გვერდი'' და ''განხილვის გვერდი'' == შესვლის შემდეგ, შეძლებთ საკუთარი ''მომხმარებლის გვერდის'' და ''განხილვის გვერდი''. შესვლის შემდეგ ზედა ზოლში დაინახავთ საკუთარ სახელს. დააწკაპეთ მასზე და გაიხსნება გვერდი, რომლის რედაქტირებასაც შეძლებთ როგორც ჩოულებრივი ვიკი გვერდის რედაქტირებას. მომხმარებლები როგორც წესი თავის გვერდზე იძლევიან საკუთარ თავზე მოკლე ინფორმაციას და წერენ საკუთარ ინტერესებზე. თქვენ ასევე გაქვთ ''მომხმარებლის განხილვის გვერდი''. მისი ხილვა შეგიძლიათ ''ჩემს განხილვაზე'' დაწკაპებით, ზედა ზოლში. სხვა მომხმარებლებს შეუძლიათ თქვენს განხილვაში შეტყობინებები დაგიტოვონ. იხილეთ [[დახმარება:განხილვა]] მეტი ინფორმაციისთვის. == გამოსვლა == გამოსვლა ნებისმიერრ დროს შეგიძლიათ, ამისთვის დააწკაპეთ ''გამოსვლის'' ბმულს ფანჯრის ზედა მარჯვენა კუთხეში. [[კატეგორია:დახმარება]] 1994 4181 2006-12-24T09:25:33Z Trulala 17 __NOEDITSECTION__ <h2 style="background:#efefff;border:1px solid #1e90ff;text-align:center;padding-top:4px;margin-top:5px;">[[Image:Nuvola devices mouse.png|30px]] ვიკიწიგნების მიმოხილვა</h2> :[[Wikibooks:ყველა წიგნის თარო|ნახეთ წიგნების თაროები]] :[[დახმარება:ძიება|მოძებნეთ წიგნი]] :[[დახმარება:სახელთა სივრცე|სახელთა სივრცეები]] :[[Special:Whatlinkshere/Help:Contents/Browsing Wikibooks|ნახეთ სადაა მითითებული ეს გვერდი]] :[[დახმარება:განხილვა|განხილვის გვერდების გამოყენება]] :[[დახმარება:მედიის დახმარება|ვიკიწიგნებში მედია ფაილების დაკვრა]] [[კატეგორია:დახმარება]] 1996 4332 2007-01-03T06:55:51Z Trulala 17 {{დაიწყე კადრი|წითელი}} {| |[[სურათი:Crystal Clear app ktip.png|35px|left|ნათურა]] |<span style="font-size:20px">'''განცხადება'''</span> |---- | |{{Wikibook:განცხადება}} |} </div> <noinclude>[[კატეგორია:საზოგადოების გვერდის თარგები]]</noinclude> 1997 6130 2007-01-18T20:22:04Z Trulala 17 [[კატეგორია:თარგები]] 1998 4629 2007-01-10T06:14:21Z Trulala 17 '''ადმინისტრატორები:''' # [[მომხმარებელი:Trulala]] ---- {{გამოკითხვა/დაიხურა|ადმინისტრატორის პოსტზე კენჭისყრა}} პატივცემულო ვიკიწიგნელებო, გვჭირდება პროექტის ადმინისტრატორი. ქვემოთ ჩამოთვლილია სამი კანდიდატი, ვინც ახალ წლამდე წარადგინა საკუთარი კანდიდატურა, გთხოვთ მიიღოთ მონაწილეობა კენჭისყრაში და ხმა მისცეთ თქვენთვის სასურველ კანდიდატს. '''კანდიდატები:''' *[[მომხმარებელი:Trulala]] ** {{ჰო}}, მხარს ვუჭერ ტრულალას, იმსახურებს მისი სტატიების მოცულობიდან, შინაარსიდან, ... გამომდინარე [[მომხმარებელი:Dobo2]] **{{ჰო}} - [[მომხმარებელი:Trulala]] რომ არა ეს პროექტი არ განხორციელდებოდა 2006 წელს. [[მომხმარებელი:ცანგალა|ცანგალა]] 21:56, 4 იანვარი 2007 (UTC) *[[მომხმარებელი:Dobo2]] *[[მომხმარებელი:Gnome]] **{{ჰმმ}}--[[მომხმარებელი:Gnome|Gnome]] 15:35, 6 იანვარი 2007 (UTC) [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] 1999 6156 2007-01-18T20:52:28Z Trulala 17 ქართულ ვიკიწიგნებს სჭირდება [[Wikibooks:ადმინისტრატორები|ადმინისტრატორი]]! გთხოვთ მხარი დაუჭიროთ თქვენთვის სასურველ კანდიდატს! <noinclude>[[კატეგორია:საზოგადოების გვერდის თარგები]]</noinclude> 2000 6280 2007-01-20T21:54:49Z Gnome 28 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} {{ეს თვის წიგნია|2007 იანვარი}} [[სურათი:Autodesk_3D_Studio_Max_Logo.jpg|thumb|250px|right|Autodesk 3D Studio Max Logo]] [[სურათი:Autodesk 3D Studio Max 7.png|thumb|250px|right|Autodesk 3D Studio Max 7]] {{ვიკიპედია|3D Studio Max}} {{ამოსაბეჭდი ვერსია}} *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/წინასიტყვაობა|წინასიტყვაობა]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/შესავალი|შესავალი]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/3Ds Max-ში მუშაობის პრინციპები|3Ds Max-ში მუშაობის პრინციპები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/მოდელირება|მოდელირება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/ხაზობრივი მოდელირება|ხაზობრივი მოდელირება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/რედაქტირებადი ზედაპირის მეშვეობით მოდელირება|რედაქტირებადი ზედაპირის მეშვეობით მოდელირება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/ლოგიკური ოპერაციები|ლოგიკური ოპერაციები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სამგანზომილებიანი ანიმაციის შექმნა|სამგანზომილებიანი ანიმაციის შექმნა]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/მოდული Reactor 2|მოდული Reactor 2]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/მოდული Particle Flow|მოდული Particle Flow]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/მოდული Character Studio|მოდული Character Studio]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/ობიექტის ტექსტურირება|ობიექტის ტექსტურირება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)|ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/მატერიალები|მატერიალები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/პროცედურული რუკები|პროცედურული რუკები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სცენის განათება. ვირტუალური კამერები|სცენის განათება. ვირტუალური კამერები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სცენის განათება|სცენის განათება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სინათლის წყაროს სცენაზე განთავსების წესები|სინათლის წყაროს სცენაზე განთავსების წესები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სინათლის დამოკიდებულება და ჩრდილების ვიზუალიზაცია|სინათლის დამოკიდებულება და ჩრდილების ვიზუალიზაცია]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სცენის გადაღება|სცენის გადაღება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/მზა სცენის ვიზუალიზირება|მზა სცენის ვიზუალიზირება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/კაუსტიკის ეფექტი|კაუსტიკის ეფექტი]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/ქვეზედაპირული ნაკვალევის ეფექტი|ქვეზედაპირული ნაკვალევის ეფექტი]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი|სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/3ds max 7-ში ვიზუალიზაციის კონფიგურაციები|3ds max 7-ში ვიზუალიზაციის კონფიგურაციები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/ვიზუალიზატორი mental ray 3.3|ვიზუალიზატორი mental ray 3.3]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/ვიზუალიზაცია CMD-ს მეშვეობით|ვიზუალიზაცია CMD-ს მეშვეობით]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/სამგანზომილებიანი გრაფიკისა და ვიდეოგამოსახულების შეერთება|სამგანზომილებიანი გრაფიკისა და ვიდეოგამოსახულების შეერთება]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/დასკვნა|დასკვნა]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/დანართი|დანართი]] გადმოწერეთ [ftp://ftp2.avoe.ge/soft/Graph/3DMAX%207/ '''Autodesk 3D Studio Max 7''']<br /> გადმოწერე წიგნის [http://3dmax.site.ge/3D_Max_HTML_Tutorial.rar '''HTML ვერსია''']<br /> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] [[en:3DS MAX]] 2001 4281 2006-12-27T09:48:43Z Trulala 17 პროგრამა 3Ds Max-ს ახასიათებს კარგად შექმნილი ინტერფეისი და დაოსტატების სიადვილე. ამით აიხსნება მისი დიდი პოპულარობის მიზეზი. ინსტრუმენტების სიმდიდრით პროგრამა საშუალებას აძლევს სამგანზომილებიან გრაფიკაში მომუშავეს განახორციელოს მისი ნებისმიერი ჩანაფიქრი. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2002 5099 2007-01-12T01:20:15Z Trulala 17 /* სამგანზომილებიანი გრაფიკის მთავარი იდეა */ == სამგანზომილებიანი გრაფიკის გამოყენების მხარეები == სამგანზომილებიანი გრაფიკა იმდენად შემოვიდა ჩვენ ცხოვრებაში, რომ ჩვენ ამას ვერც კი ვამჩნევთ: რეკლამები-სარეკლამო პანელზე, სარეკლამო რგოლები, სპეცეფექტები ფილმებში. ბევრი ვერც კი ხვდება, ეს არ არის რეალური და ეს არის სამგანზომილებიანი გრაფიკის ოსტატის ნამუშევარი. სამგანზომილებიან გრაფიკის მოხმარების მხარები ძალიან ფართოა: რეკლამებიდან და კინოინდუსტრიიდან დაწყებული კომპიუტერული თამაშებით დამთავრებული. რეკლამის შექმნისას სამგანზომილებიანი გრაფიკა გვეხმარება თვალსაჩინოდ წარმოვადგინოთ გასაყიდი საქონელი, მაგალითად, მისი საშუალებით შესაძლებელია შექმნად იდეალურად თეთრი მაისური, კრისტალურად სუფთა მინერალური წყლები, შოკოლადის ფილები, კარგად აქაფებადი სარეცხი საშუალება და ა.შ. რეალურ ცხოვრებაში სარეკლამო ობიექტს შესაძლებელია ჰქონდეს რაიმე ნაკლი, რომელიც ადვილად დაიფარება სამგანზომილებიან გრაფიკაში. ალბათ შეამჩნიეთ რომ რაიმეს გარეცხვის შემდეგ ის არ ბრწყინავს ისე როგორც რეკლამაში, ან თავის დაბანის შემდეგ თმები არ არის ისეთი ლამაზი როგორც ეს ტელევიზორში ჩანს. ამის მიზეზი მარტივია: კომპიუტერში შექმნილი ზედმეტად სუფთა ჭურჭელი, როგორი სუფთა ჭურჭელიც რეალურ ცხოვრებაში არ არსებობს. კომპიუტერული ტექნიკის გამოყენება ინტერიერის დიზაინის პრექტირებისა და განვითარებისათვის საშუალებას გვაძლევს დავინახოთ იგი დასრულებული სახით, მანამ სანამ იგი დასრულდება რეალურ ცხოვრებაში. სამგანზომილებიანი გრაფიკა საშუალებას გვაძლევს შევქმნათ სხვადასხვა სამგანზომილებიანი მოდელები(სავარძლები, მაგიდები, სკამები, საწოლები და ა.შ.). იმისათვის რომ მივიღოთ საუკეთესო შედეგი განსაზღვრულ ობიექტზე, აუცილებელია შევხედოთ მას ზემო მხრიდან რათა გავარჩიოთ განათების წერტილები. სამგანზომილებიანი გრაფიკა საშუალებას გვაძლევს შევქმნათ სადემონსტრაციო რგოლი, რომელშიც იქნება ასახული სამომავლოდ ასაშენებელი კოტეჯის ინტერიერი. რაც შეეხება კინო ინდუსტრიას, ამ დარგში კომპიუტერული გრაფიკა დღეს დღეობით შეუმჩნეველია. ძნელია იმის დაჯერება რომ ფილმ ”ვარსკვლავური ომების” პირველ სერიაში ჩანჩქერის სცენა შექმნილია ჩვეულებრივი მარილით. სპეციალურად წასვლა და ჩანჩქერის გადაღება ძალიან ძვირი ჯდებოდა, ხოლო სამ განზომილებიანი გრაფიკა იმ დროისთვის არ არსებობდა, ამიტომ სურათის შემქმნელებმა გადაწყვიტეს ”მოეტყუებინათ” მაყურებელი და დამოუკიდებლად დაეხატათ იგი. წყლის მაგივრად ისინი ყრიდნენ მარილს შავ ფონზე, შემდეგ კი ვიდეომონტაჟის საშუალებით გააერთიანეს რეალური ბორცვები და ”ჩანჩქერი”, რომელიც შექმნილი იყო მარილისაგან. დღეს დღეობით ჩანჩქერის შესაქმნელად არ არის აუცილებელი კილოგრამობით მარილის შეკვეთა. სამგანზომილებიანი გრაფიკის რედაქტორის დახმარებით შესაძლებელია შეიქმნას ნებისმიერი ტიპის ჩანჩქერი, რომელსაც მაყურებელი ვერ გაარჩევს რეალურისაგან. სამგანზომილებიანი გრაფიკის ერთ ერთ საუკეთესო რედაქტორად ითვლება Autodesk 3D Studio Max. == სამგანზომილებიანი გრაფიკის მთავარი იდეა == სამგანზომილებიანი გრაფიკის შესაქმნელად გამოიყენება სპეციალური პროგრამები, რომლებსაც ქვიათ სამგანზომილებიანი გრაფიკის რედაქტორები, ანუ 3D რედაქტორები. 3Ds Max არის ერთ ერთი ასეთი პროგრამა. სამგანზომილებიან რედაქტორების, მათ შორის 3Ds Max-ის ნამუშევრები წარმოადგენენ სამგანზომილებიან ანიმაციას, ან სტატიკურ გამოსახულებას. იმისათვის რომ მივიღოთ სამგანზომილებიანი გამოსახულება აუცილებელია პროგრამაში შევქმნათ მისი მოდელი. ობიექტის მოდელი 3Ds Max-ში გამოისახება პროექტირების ოთხ ფანჯარაში. ასეთი სახით სამგანზომილებიანი მოდელი გამოისახება ბევრ სამგანზომილებიანი მოდელის რედაქტორებში და იძლევა საშუალებას მთლიანად აღვიქვათ მოდელის გეომეტრია. თუკი გინახავთ რაიმე დეტალის გეგმა, შეამჩნევდით რომ გეგმაზე დეტალი გამოსახულია ზემო, მარცხენა და წინა ხედებიდან. 3Ds Max-ის ინტერფეისი მოგვაგონებს ასეთივე გეგმას. თუმცა ქაღალდზე გამოსახული გეგმისგან განსხვავებით, პროექტირების ფანჯრებში შესაძლებელია მოდელის ხედის შეცვლა და დათვარიელება : როგორ გამოიყურება ობიექტი ქვემოდან, მარჯვნიდან და ა.შ. ასევე შესაძლებელია ვატრიალოთ მთელი ვირტუალური არე პროექტირების ფანჯრებში, მასში შემნილ მოდელთან ერთად. 3Ds Max-ში მუშაობა მოგვაგონებს კომპიუტერულ თამაშს, რომელშიც მომხმარებელი მოძრაობს სამგანზომილებიან ობიექტებს შორის, ცვლის მათ ფორმას, ატრიალებს, უახლოვდება და ა.შ. ვირტუალური არე, რომელშიც მუშაობს 3Ds Max-ის მომხმარებელი, ეწოდება სამგანზომილებიანი სცენა. იმას რასაც თქვენ ხედავთ პროექტირების ფანჯრებში არის სამუშაო სცენის ასახვა. სამგანზომილებიან გრაფიკაში მუშაობა ძალიან წააგავს კინოსთან მუშაობას, ამ შემთხვევაში შემქმნელი არის რეჟისორის როლში. მას უწევს სცენის დეკორაციის შექმნა, განათებების დაყენება, სამგანზომილებიანი სხეულის მართვა, ადგილის არჩევა საიდანაც განხორციელდება ფილმის გადაღება და ა.შ. პროგრამაში სამგანზომილებიანი ობიექტები იქმნება უბრალო მაგალითებზე დაფუძვნებით: კუბი, სფერო, ცილინდრი და ა.შ. 3Ds Max-ში სამგანზომილებიანი ობიექტების შექმნას ეწოდება მოდელირება(მოდელინგი). რთული და მარტივი ობიექტების აღსაქმელად 3Ds Max იყენებს ე. წ. პოლიგონურ ბადეს, რომლებიც შედგებიან პატარა ელემენტებისაგან - პოლიგონებისაგან. რაც უფრო რთულია ობიექტის გეომეტრიული ფორმა მით უფრო დიდია პოლიგონების რაოდენობა. თუ დავაკვირდებით პოლიგონურ ბადეს,მაშინ შეხების ადგილებში შევამჩნევთ მკვეთრ აბლაბუდას. ამიტომ რაც უფრო მეტ პოლიგონებს შეიცვას ობიექტი, მით უფრო გლუვია მისი გეომეტრია. შესაძლებელია დავარედაქტიროთ ნებისმიერი ობიექტის ბადე - გადაადგილება, წაშლა და საზღვრების გაზრდა(დაპატარავება). სამგანზომილებიანი ობიექტების ასეთი გზით შექმნას ეწოდება მოდელირება ქვეობიექტების დონეზე. ყველა საგანს რეალურ ცხოვრებაში გააჩნია ტიპური ნახატი, ზედაპირი და ტექსტურა - უსწორმასწორობა, სიწმინდე, სარკისებურობა და სხვა. ამ ყველა თვისების მიუხედავად 3Ds Max-ის პროექტირების ფანჯრებში ჩანს მხოლოდ ობიექტის გარსები. ამიტომ პროექტირების ფანჯრებში არსებული გამოსახულება არ ჰგავს რეალურს.პროგრამაში ყველა ობიექტისათვის შესაძლებელია შეიქმნას მატერიალები - თვისებების კრებული, რომლებიც განსაზღვრავენ ზოგიერთი ობიექტის თვისებებს. იმისათვის რომ მივიღოთ განსაზღვრული გამოსახულება 3Ds Max-ში, აუცილებელია გავუკეთოთ ვიზუალიზაცია სამგანზომილებიან სცენას. ამით განხილული იქნება განათება და ობიექტის ფიზიკური თვისებები. პროექციის ფანჯარაში შექმნილი სამგანზომილებიანი სცენა ვიზუალიზირდება ან პირდაპირ პროექციის ფანჯრიდან, ან ვირტუალური კამერის ობიექტიდან. ვირტუალური კამერა წარმოადგენს დამხმარე ობიექტს, სცენის წერტილის არნიშვნით, რომლიდანაც შეიძლება ობიექტის ვიზუალიზაციის შექმნა. რა საჭიროა ვირტუალური კამერა? გამოსახულების ვიზუალიზირებისას ვირტუალური კამერის ობიექტივიდან, შესაძლებელია შეიცვალოს გადაღების წერტილები. მსგავსი ეფექტის მიღწევა შეუძლებელია სცენის ვიზუალირებისას პროექტირების ფანჯრებიდან. ამას გარდა ვირტუალური კამერა საშუალებას იძლევა სცენაზე გამოვიყენოთ სპეციფიკური ეფექტები, რომლის მიღებაც შეიძლება რეალური კამერისაგან. მიღებული გამოსახულების ხარისხი დამოკიდებულია ასევე სცენის განათებაზე. როდესაც მიმდინარეობს რეალური ფილმის გადაღება, ცდილობენ განათების საშუალებები დააყენონ ისე, რომ მთავარი პიროვნება ან ობიექტი იყოს თანაბრად განათებული და ამასთან ერთად გადასაღები მოედანი გამოჩნდეს ნატურალურად. 3Ds Max საშუალებას იძლევა განათდეს სამგანზომილებიანი სცენა ვირტუალური განათებების დახმარებით - მიმართულებით და ყველა მიმართულებით. სინათლის წყაროები მიიჩნევა იგივე დამხმარე ობიეტებად როგორც ვირტუალური კამერა. განათებებს შესაძლებელია გავუკეთოთ ანიმაცია,შევცვალოთ მისი ადგილმდებარეობა სივრცეში, ვმართოთ სინათლის ფერი და სიმკრთალე. განათებების წყაროს მეშვეობით ობიექტი კიდევ უფრო მეტად რეალურია, რადგან თუ სცენაზე დაყენებულია განათება ობიექტი ფანტავს ჩრდილების. განათებების წყაროებთან მუშაობა საკმაოდ რთულია, აქედან გამომდინარე სამგანზომილებიანი სცენა ყოველთვის სწორად განათებული არაა. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2003 4204 2006-12-26T14:26:34Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2004 4205 2006-12-26T14:26:36Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2005 4206 2006-12-26T14:26:40Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2006 4207 2006-12-26T14:26:46Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2007 4208 2006-12-26T14:26:59Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2008 4209 2006-12-26T14:31:11Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2009 5664 2007-01-16T10:46:16Z Trulala 17 /* ობიექტების დაჯგუფება */ == ობიექტების შექმნა == მაქსში ობიექტების შექმნა ხორციელდება ბრძანებების პანელიდან, Create (შექმნა) ჩანართიდან. იმისათვის რომ შექმნათ ობიექტი გააკეთეთ შემდეგი: *ბრძანებების პანელზე გადადით ჩანართზე Create (შექმნა); *აირჩიეთ კატეგორია სადაც იმყოფება თქვენთვის სასურველი ობიექტი, მაგალითისათვის კატეგორია Geometry (გეომეტრია). *გახსნილი სიიდან აირჩიეთ ჯგუფი რომელში იმყოფება თქვენთვის სასურველი ობიექტი. მაგალითისათვის ჯგუფი Standard Primitives (უბრალო პრიმიტივები). *დააჭირეთ ობიექტის სახელის ღილაკს. *პროექტირების ფანჯარაში ნებისმიერ ადგილას დააჭირეთ თაგუნას მარცხენა ღილაკს და თითის აუშვებლად გასწიეთ იგი სასურველი მიმართულებით სანამ იგი არ მიიღებს სასურველ ზომას. '''რჩევა! </br>''' '''ობიექტების შექმნა ასევე შესაძლებელია Keyboard Entry (კლავიატურიდან შეყვანა)-ში ობიექტების პარამეტრების შეყვანის მეშვეობით (სურ. 12). ამისათვის შესაქმნელი ობიექტის ღილაკზე დაჭერისას გამოჩენილ სიაში შეიყვანეთ ობიექტის პარამეტრები და დააჭირეთ ღილაკს Create (შექმნა).''' <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 12. Keyboard Entry (კლავიატურიდან შეყვანა).gif]] </div> პროექტირების ფანჯრებში ობიექტი შესაძლებელია იყოს წარმოდგენილი სხვადასხვანაირად: გლუვად - დათვარიელების რეჟიმში Smooth + Highlights (სიგლუვე + შუქური ეფექტები), უჯრედული გარსების რეჟიმში - Wireframe (ჩარჩო), რედაქტირების საზღვრების რეჟიმში Bounding Box (მაკავშირებელი ოთხკუთხედი) და სხვა. პროექტირების ფანჯრებში ობიექტების შემცირებულად გამოსახვა საჭიროა იმისათვის, რომ მომხმარებლისთვის ადვილი იყოს რთულ სცენებთან და დიდი რაოდენობის პოლიგონებთან მუშაობა. ''შემიშვნა!</br>'' ''მაქსთან მუშაობასთან გამოყენებად ტერმინოლოგიებში ხშირად შევხვდებით ტერმინს Gizmo (გაბარიტული კონტეინერი გიზმო). ის უზრუნველყოფს ობიექტის გეომეტრიულ ზომებს და აქვს მომცრო თაროს ფორმა. სფეროსა და ცილინდრის ფორმის Gizmo (გაბარიტული კონტეინერი გიზმო) გამოიყენება ასევე ობიექტის ატმოსფერული ეფექტების შესაქმნელად - განსაზღვრავს მათი გავრცელების საზღვრებს, მაგალითად, ბურთის გარშემო წვას.'' იმისათვის რომ შეცვალოთ ობიექტის გამოსახულება პროექტირების ფანჯრებში, თაგუნას მარჯვენა ღილაკით იმოქმედეთ პროექტირების ფანჯრის დასახელებაზე და ჩამოშლილ კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ სასურველი რეჟიმი(სურ. 13). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 13.ობიექტის გამოსახულების რეჟიმის არჩევა.gif]] </div> == ობიექტების მონიშვნა == 3ds max-ში არსებობს ობიექტების მონიშვნის რამოდენიმე საშუალება. ყველაზე უბრალო - ობიექტზე დაწკაპუნება Select Object (ობიექტის მონიშვნა)-ის საშუალებით, რომელიც განთავსებულია მთავარი ინსტრუმენტების პანელზე. თუკი თქვენ იმყოფებით ობიექტის გამოსახვის Wireframe (ჩარჩო) რეჟიმში, ობიექტის ფერი გახდება თეთრი(სურ. 14). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 14.ობიექტის მონიშვნა რეჟიმში Wireframe (ჩარჩო).gif]] </div> '''რჩევა!</br>''' '''როდესაც ობიექტი მონიშნულია Wireframe (ჩარჩო) რეჟიმში, კარგი იქნება თუ ობიექტი არ იქნება თეთრი, რადგან გარჩევა შეუძლებელი იქნება მონიშნულ და მოუნიშნავ ობიექტებს შორის.''' რეჟიმ Smooth+Higlights-ში მონიშვნისას,მინიშნული ობიექტის გარშემო გაჩნდება თეთრი კვადრატული ხაზები(სურ. 15). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 15.მონიშვნა რეჟიმ Smooth+Higlights-ში.gif]] </div> ობიექტების ერთდროულად მონიშვნის სხვა საშუალებაა - რეგიონების მონიშვნა. ამ რეჟიმში არსებობს ობიექტების მონიშვნის რამოდენიმე საშუალება. გაჩუმების პრინციპით გამოიყენება Rectangular Selection Region (ოთხკუთხედოვანი მონიშვნა). მონიშვნის ამ რეჟიმით მონიშვნისას აუცილებელია თაგუნაზე თითის აუღბლად შემოვხაზოთ მოსანიშნი ობიექტები(სურ. 16). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 16.ობიექტების მონიშვნა რეჟიმში Rectangular Selection Region (ოთხკუთხედოვანი მონიშვნა).gif]] </div> შესაძლებელია ობიექტების მონიშვნა სხვადასხვა ფიგურების მეშვეობით. ობიექტების რეჟიმების გადასართველად საჭიროა ვისარგებლოთ მთავარი ინსტრუმენტების პანელზე არსებული ღილაკით. არსებობს ობიექტების მონიშვნის ხუთი ვარიანტი(სურ. 17). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 17.მონიშვნის ღილაკები.gif]] </div> მონიშვნის რეჟიმები : *Rectangular Selection Region (ოთხკუთხედოვანი მონიშვნა); *Circular Selection Region (მრგვლოვანი მონიშვნა) (სურ. 18); *Fence Selection Region (რეგიონის შემოღობვით მონიშვნა) (სურ. 19); *Lasso Selection Region (ლასოთი მონიშვნა) (სურ. 20); *Paint Selection Region (ფუნჯით მონიშვნა) (სურ. 21); ჩამოთვლილი ღილაკებით მონიშვნამდე შესაძლებელია გამოვიყენოთ ღილაკი Window/Crossing (ფანჯარა/გადახაზვა). <div style='text-align: center;'> <gallery> სურათი:სურ 18. Circular Selection Region (მრგვლოვანი მონიშვნა).gif|სურ 18. Circular Selection Region (მრგვლოვანი მონიშვნა) სურათი:სურ 19. Fence Selection Region (რეგიონის შემოღობვით მონიშვნა).gif|სურ 19. Fence Selection Region (რეგიონის შემოღობვით მონიშვნა) სურათი:სურ 20. Lasso Selection Region (ლასოთი მონიშვნა).gif|სურ 20. Lasso Selection Region (ლასოთი მონიშვნა) სურათი:სურ 21. Paint Selection Region (ფუნჯით მონიშვნა).gif|სურ 21. Paint Selection Region (ფუნჯით მონიშვნა) </gallery> </div> როდესაც რეგიონის მონიშვნამდე ვრთავთ რეჟიმს Crossing (გადახაზვა), მაშინ მონიშნულები იქნებიან ის ობიექტები რომლებიც მთლიანად, ან რაღაც ნაწილით მოხვდებიან ამ რეგიონში. თუკი ჩავრთავთ რჟიმს Window (ფანჯარა), მოინიშნებიან ის ობიექტები რომლებიც მთლიანად მოხვდებიან რეგიონში. იმისათვის რომ მოვნიშნოთ რომელიმე ობიექტის სცენა, ამისათვის ასევე შესაძლებელია ვისარგებლოთ მენიუთი Edit > Select By > Name (რედაქტირება>მონიშვნა >სახელი). ამის შემდეგ ეკრანზე გამოვა ფანჯარა Select Objects (ობიექტების მონიშვნა) ობიექტების სცენის სიით(სურ. 22). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 22.ფანაჯარა Select Objects (ობიექტების მონიშვნა).gif]] </div> ფანჯრის List Types (სიის ტიპები) ნაწილში შესაძლებელია ავირჩიოთ გამოსახული ობიექტების ტიპები. Sort (დახარისხება) ნაწილში განვსაზღვროთ ობიექტის გამოსახულების განლაგება - Alphabetical (ანბანის მიხედვით), By Type (ტიპის მიხედვით), By Color (ფერის მიხედვით), By Size (ზომის მიხედვით). ობიექტების მონიშვნის ფანჯრის გამოყენება მოსახერხებელია მაშინ როდესაც სცენა შეიცავს ბევრ ობიექტს. '''რჩევა !</br>''' '''Select Objects (ობიექტების მონიშვნა) ფანჯრის გამოსაძახებლად შეგვიძლია ვიმოქმედოთ ღილაკზე H,ან ღილაკით Select by Name (სახელით არჩევა) მთავარი ინსტრუმენტების პანელზე.''' პატარა ობიექტების შემცველ დიდი რაოდენობის ობიექტების სცენასთან მუშაობისას, ხშირია არასაჭირო ობიექტის მონიშვნა, ან საჭირო ობიექტის ამოღება. იმისათვის რომ ეს არ მოხდეს ვისარგებლოთ Selection Lock Toggle (ბლოკირებული მონიშვნა) ბრძანებით. მონიშნეთ ობიექტი და დააჭირეთ ბოქლომის გამოსახულების ღილაკს, რომელიც განთავსებულია ანიმაციის ზოლის ქვემოთ, ან დააჭირეთ ღილაკს Space. == პრიმიტიული ოპერაციები ობიექტებზე == ობიექტების შექმნისას მთავარი ქმედებებია - გადაადგილება , მასშტაბირება , ტრიალი , გათანასწორება და კლონირება. გამოყოფილი ობიექტის ცენტრში ჩნდება სამი კოორდინატთა ღერძი - X, Y და Z, რომლებიც განსაზღვრავენ ობიექტზე მიბმულ კოორდინატთა სისტემას. ეს საკოორდინატო ღერძები აერთიანებენ ე.წ. ობიექტის ლოკალური სისტემის კოორდინატებს. წერტილს, საიდანაც გამოდიან კოორდინატების ლოკალური სისტემის ღერძები, ეწოდება მყარი(Pivot Point). ''ყურადღება!</br>'' ''მყარ წერტილს ყოველთვის სვამენ ობიექტის ცენტრში, თუმცა ისინი შეისაძლებელია არ დამეთხვეს. მაგალითად, გაჩუმების პრინციპით სფეროზე მყარი წერტილი ემთხვევა ცენტრს, მაგრამ თუ სფეროს შევცვლით Hemisphere (ნახევარსფერო)-თი, მაშინ მყარი წერტილი განთავსებულ იქნება ობიექტის ცენტრის ქვემოთ.'' იმისათვის რომ ობიექტებზე შევასრულოთ პრიმიტიული ოპერაციეი, ამისათვის აუცილებელია გამოვიძახოთ კონტექსტური მენიუ, ობიექტზე თაგუნას მარჯვენა ღილაკით დაჭერისას(სურ. 23). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 23.კონტექსტური მენიუ.gif]] </div> == გადაადგილება == კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ ბრძანება Move (გადაადგილება), მიიტანეთ კურსორი იმ კოორდინატთა ღერძთან რა მიმართულებითაც გსურთ ობიექტის გადაადგილება(სურ. 24). შესაძლებელია ობიექტების გადაადგილება X, Y, Z და XY, YZ, XZ მიმართულებებით. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 24.ობიექტის გადადგილება YZ მიმართულებით.gif]] </div> ობიექტის გადადგილების კოორდინატების მითითება შესაძლებელია ასევე ფანჯარაში Move Transform Type-In (გადადგილების მნიშვნელობის შეყვანა)(სურ. 25), რომელიც გამოდის F12 ღილაკზე მოქმედებით, ან კონტექსტურ მენიუში Move (გადაადგილება)-სთან მყოფ ოთხუკთხედზე მოქმედებით. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 25.ფანჯარა Move Transform Type-In (გადადგილების მნიშვნელობის შეყვანა).gif]] </div> '''რჩევა!</br>''' '''გამოყოფილი ობიექტის გადასაადგილებლად ასევე შესაძლებელია გამოვიყენოთ ღილაკი W.''' == ტრიალი == კონტექსტურ მენიუში ბრძანება Rotate (ტრიალი)-ს არჩევისას ღერძების მაგივრად გამოჩნდება ტრიალის შესაძლებლობების სქემატური გამოსახულება(სურ. 26). თუკი კურსორს მივიტანთ რომელიმე მიმართულებასთან, იგი შეიცვლის ფერს და გახდება ყვითელი. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 26.ობიექტის შემოტრიალება.gif]] </div> შემოტრიალების პროცესის დროს პროექტირების ფანჯარაში გამოჩნდება ციფრები, რომლების განსაზღვრავენ ყოველი ღერძის შემოტრიალების კუთხეს. '''რჩევა!</br>''' '''გამოყოფილი ობიექტის ტრიალისათვის ასევე შესაძლებელია ღილაკ E-ს გამოყენება.''' == მასშტაბირება == კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ ბრძანება Scale (მასშტაბირება), მიიტანეთ კურსორი ობიექტის ნებისმიერ საკოორდინატო ღერძთან, ამის შემდეგ ობიექტი გაიზრდება, ან დაპატარავდება იმ მიმართულებით რა მიმართულების კოორდინატთა ღირძის ფერიც არის ყვითელი(სურ. 27). მასშტაბირება შესაძლებელია X, Y და Z, ან XY, YZ, XZ მიმართულებებით. ასევე შესაძლებელია ობიექტის ერთდროულად ყველა მიმართულებით მასშტაბირება. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 27.ობიექტის მასშტაბირება.gif]] </div> მასშტაბირებისას ობიექტი არ იცვლის მის გეომეტრიულ ზომებს, მიუხედავად იმისა რომ ეკრანზე იცვლება მისი პროპორციები. ამიტომ მასშტაბირების გამოყენება რეკომედრირებულია მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში, რადგან ამ ოპერაციის შესრულების შემდეგ თქვენ ვერ დაინახავთ რეალურ ზომებს და შესაძლებელია დაიბნეთ. '''რჩევა!</br>''' '''მასშტაბირების შესასრულებლად ასევე შეგვიძლია ვისარგებლოთ R ღილაკით.''' == ობიექტების გათანასწორება == მუშაობის პროცესში ხშირად გვიწევს გადავაადგილოთ ობიექტები, მათი მგომარეობის ერთმანეთთან გათანასწორებისათვის. მაგალითად, რთული მოდელების შექმნისას, აუცილებელია, დეტალები რომლებიც იქმნებიან ცალკე, გათანასწორდნენ სხვა ელემენტებთან. იმისათვის რომ ორი ობიექტი გავათანასწოროთ, აუცილებელია გამოვყოთ პირველი ბრძანებით Tools > Align (ინსტრუმენტები/გათანასწორება) და დავაჭიროთ მეორე ობიექტს. ეკრანზე გამოვა ფანჯარა(სურ. 28), რომელშიც უნდა მივუთითოთ გათანასწორების პრინციპი, მაგალითად, შესაძლებელია დავსვათ საკოორდინატო ღერძები ან წერტილები ობიექტზე, რომელთა წინაც მოხდება ობიექტების გათანასწორება. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 28.ფანჯარა Align Selection (გამოყოფილი ობიექტების გათანასწორება).gif]] </div> დავუშვათ რომ გასაერთიანებელია ორი ობიექტი, ერთ-ერთი პატარაა მეორეზე, ხოლო გაერთიანების პრინციპით პატარა უნდა მოხვდეს დიდის ცენტრში, ამისათვის ფანჯარა Align Selection (გამოყოფილი ობიექტების გათანასწორება)-ში მივუთითოთ შემდეგი : *მოვნიშნოთ X Position (Х-პოზიცია), Y Position (Y-პოზიცია) и Z Position (Z-პოზიცია); *გადამრთველი Current Object (ობიექტი, რომელიც თანასწორდება) - Center (ცენტრი) მდგომარეობაში; *გადამრთველი Target Object (ობიექტი, რომელთანაც თანასწორდება) - Center (ცენტრი) მდგომარეობაში. დააჭირეთ ღილაკს OK, ან Apply. '''რჩევა!</br>''' '''ობიექტების გათანასწორებისათვის ასევე შესაძლებელია გამოვიყენოთ ღილაკების კომბინაცია Alt+A.''' == ობიექტების კლონირება == იმსათვის რომ პროექტირების ფანჯარაში შევქმნათ გამოყოფილი ობიექტის კლონი, საჭიროა შევასრულოთ ბრძანება Edit > Clone (რედაქტირება> კლონირება). ეკრანზე გამოვა ფანჯარა Clone Objects (ობიექტების კლონირება)(სურ. 29). ამ ფანჯარაში შესაძლებელია ავირჩიოთ კლონირების სასურველი ვარიანტი. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 29. ფანჯარა Clone Objects (ობიექტების კლონირება).gif]] </div> *Copy (ობიექტის დამოუკიდებელი კლონი) - შექმნილი ობიექტი არ იქნება დაკავშირებული ორიგინალთან. *Instance (ობიექტის დამოკიდებული კლონი) - კლონი დაკავრშირებული იქნება ორიგანალ ობიექტზე. თუ რომელიმეს პარამეტრებს შევცვლით, შეიცვლება მეორე ობიექტის პარამეტრებიც. *Reference (მითითება) - კლონი დაკავრშირებული იქნება ორიგანალ ობიექტზე. თუ შევცვლით ორიგინალი ობიექტის პარამეტრებს, შეიცვლება კლონისაც, თუმცა, თუ შევცვლით კლონირებული ობიექტის პარამეტრებს, ორიგინალი ობიექტის პარამეტრები არ შეიცვლება. '''რჩევა!</br>''' '''Clone Objects (ობიექტების კლონირება) ფანჯრის გამოსაძახებლად ასევე შესაძლებელია გამოვიყენოთ ღილაკთა კომბინაცია Ctrl + V.''' არსებობს ობიექტის კლონირების კიდევ ერთი საშუალება ღილაკ Shift-ის მეშვეობით. გამოყავით ობიექტი, დააჭირეთ ღილაკს Shift, შემდეგ თაგუნას მარცხენა ღილაკით იმოქმედეთ ობიექტზე გამოსახულ რომელიმე საკოორდინატო ღერძზე. == კლონირება და გათანასწორება == მაქსში არის ბრძანება ობიექტების ერთდროულად კლონირებისა და გათანასწორებისა. ამის დახმარებით, თაგუნას ერთი დაჭერით შესაძლებელია შევქმნათ გამოყოფილი ობიექტის რამოდენიმე კლონი და ამავდროულად განვსაზღვროთ მათი თანასწორობა. ეს ბრძანება შესაძლებელია გამოგვადგეს, მაგალითად, გზებზე განათებების შექმნისას. ვთქვათ გვაქვს ერთი ასეთი განათება, რომელსაც ესაჭიროება მრავალჯერ კლონირება. ამავდროულად ყველა შექმნილი ობიექტი უნდა გავათანასწოროთ ბოძის ზედა მხარესთან. იმისათვის რომ ერთდროულად შევქმნათ ობიექტის კლონები და გავათანაასწოროთ ისინი, შევასრულოთ შემდეგ ბრძანება Tools > Clone and Align (ინსტრუმენტები > კლონირება და გათანასწორება)(სურ. 30). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 30. ბრძანება Tools , Clone and Align (ინსტრუმენტები, კლონირება და გათანასწორება).gif]] </div> ამის შემდეგ გამოვა დიალოგური ფანჯარა Clone and Align (კლონირება და გათანასწორება)(სურ. 31).აუცილებელია გამოვყოთ ობიექტები Pick (არჩევა) ღილაკის მეშვეობით, რომლებთანაც გათანასწორდებიან შექმნილი კლონები. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 31. დიალოგური ფანჯარა Clone and Align (კლონირება და გათანასწორება).gif]] </div> == ობიექტების დაჯგუფება == რთული გეომეტრიის მქონე სამგანზომილებიან ობიექტებს შესაძლებელია გააჩნდეთ დიდი რაოდენობის პატარა ელემენტები. მაგალითად, ავტომობილი შედგება კარებებისაგან, ფარებისაგან, საბურავებისაგან, ფანჯრებისაგან და ა.შ. იმისათვის რომ ასეთ ელემენტებთან მუშაობა მოსახერხებელი იყოს, მაქსში განხილულია ოპერაცია ობიექტების დაჯგუფება. ამ მეთოდით, დიდი რაოდენობის ობიექტების მაგივრად ჩვენ ვიღებთ მხოლოდ ერთს. დაჯგუფების შემდეგ ობიექტთან მუშაობა შესაძლებელია ისევე როგორც ნებისმიერ სამგანზომილებიან ობიექტთან - ტრიალი, გადადგილება, მასშტაბირება და ა.შ. ობიექტების დასაჯგუფებლად შევასრულოთ შემდეგი ოპერაცია: *1.გამოვყოთ დასაჯგუფებელი ობიექტები; *2.შევასრულოთ ბრძანება Group > Group (დაჯგუფება > დაჯგუფება)(სურ. 32); <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 32. ბრძანება Group, Group (დაჯგუფება, დაჯგუფება).gif]] </div> *3.დიალოგურ ფანჯარაში Group (დაჯგუფება)(სურ. 33),ველში Group name (ჯგუფის დასახელება) მიუთითეთ ჯგუფის სახელი. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 33. .დიალოგური ფანჯარა Group (დაჯგუფება).gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2010 5001 2007-01-10T22:44:46Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2011 4992 2007-01-10T22:42:30Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2012 4981 2007-01-10T22:39:43Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2013 4215 2006-12-26T14:50:25Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2014 4216 2006-12-26T14:50:38Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2015 4219 2006-12-26T15:00:24Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2016 4220 2006-12-26T15:00:29Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2017 4223 2006-12-26T15:14:32Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2018 4224 2006-12-26T15:14:39Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2019 4225 2006-12-26T15:14:42Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2020 4226 2006-12-26T15:14:47Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2021 4227 2006-12-26T15:15:01Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2022 4228 2006-12-26T15:15:09Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2023 4229 2006-12-26T15:15:19Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2024 4230 2006-12-26T15:15:27Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2025 4231 2006-12-26T15:15:33Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2026 4234 2006-12-26T15:21:23Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2027 4236 2006-12-26T15:27:18Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2028 4237 2006-12-26T15:27:18Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2029 4240 2006-12-26T15:30:34Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2030 4241 2006-12-26T15:34:21Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2031 4243 2006-12-26T15:39:44Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2032 4246 2006-12-26T15:46:05Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2033 4248 2006-12-26T15:50:46Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2034 4250 2006-12-26T15:57:24Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2035 5666 2007-01-16T11:01:32Z Trulala 17 /* Stretch (გაჭიმვა) */ == 3ds max - ში რთული ობიექტების შექმნა == მაქსის ერთ-ერთი მთავარი დანიშნულებაა სამგანზომილებიანი ობიექტების მოდელირება. სამგანზომილებიანი გრაფიკის დიზაინერის წარმოდგენაში ხშირად იხატება სცენები, რომელთა მოდელირებაც შეუძლებელია მხოლოდ პრიმიტივების გამოყენებით. ბევრ ობიექტს რეალურ ცხოვრებაში გააჩნია არასიმეტრიული ზედაპირი, რომელთა შექმნაც სამგანზომილებიან გრაფიკაში საკმაოდ ძნელია. მაქსში კატეგორია Geometry (გეომეტრია)-ის ობიექტები წარმოადგენენ რთული ობიექტების შესაქმნელ ბაზურ მატერიალებს. პრიმიტივების ზედაპირის რედაქტირებისათვის გამოიყენება მოდელირების სხვადასხვა ინსტრუმენტები. არსებობს სამგანზომილებიანი მოდელირების სხვადასხვა საშუალებები: *პრიმიტივის ბაზისზე მოდელირება; *მოდიფიკატორების გამოყენება; *ხაზობრივი მოდელირება; *სარედაქტირო ზედაპირის გასწორება : Editable Mesh (რედაქტირებადი ზედაპირი), Editable Poly (რედაქტირებადი პოლიგონური ზედაპირი), Editable Patch (რედაქტირებადი პაჩ-ზედაპირი); *ობიექტების შექმნა ლოგიკური ოპერაციების მეშვეობით; *სამგანზომილებიანი სცენის შექმნა ელემენტების მეშვეობით; *NURBS მოდელირება (NURBS — Non Uniform Rational B-Splines — განსხვავებული არარაციონალური В-ხაზები). == მოდიფიკატორების გამოყენება == მოდიფიკაცია ეწოდება ობიექტზე განხორციელებულ ქმედებას,რის შემდეგადაც იცვლება ობიექტის თვისებები. მაგალითად, მოდიფიკატორს შეუძლია იმოქმედოს ობიექტზე და გაუკეთოს მას დეფორმირება - მოღუნვა, გაწელვა , დახვევა და ა.შ. მოდიფიკატორები ასევე ემსახურებიან ობიექტზე არსებული ტექსტურის განლაგებას. მათ ასევე შეუძლიათ ობიექტის ფიზიკური თვისებების შეცვლა, მაგალითად, ობიექტის მოქნილობის შეცვლა. 3ds max-ის ინტერფეისის მთავარი ელემენტია Modifier Stack (მოდიფიკატორების სტეკი) - სია, რომელიც მდებარეობს Modify (მოდიფიკაცია) ჩანართში, ბრძანებების პანელზე(სურ. 34). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 34. Modifier Stack (მოდიფიკატორების სტეკი).gif]] </div> ამ სიაში გამოისახება გამოყოფილ ობიექტზე ჩატარებულ ოპერაციათა ისტორია. ასევე წარმოდგენილია ობიექტზე რედაქტირების რეჟიმები. მოდიფიკატორების სია ძალიან მოსახერხებელია, რადგან ის შეიცავს ობიექტის სცენების ტრანსფორმაციის სრულ ისტორიას. მოდიფიკატორების სიით შესაძლებელია თვითონ ობიექტების პარამეტრებზე სწრაფად გადასვლა და მასზე მოდიფიკატორების გამოყენება, ობიექტზე მოდიფიკატორების გამორთვა და მათი ადგილების შეცვლა. ობიექტის გამოყენებისას ან მასზე რაიმე ბრძანების მინიჭებისას მისი პარამეტრები გამოიყოფა ჩანართ Modify (მოდიფიკაცია)-ში(სურ. 35). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 35.ობიექტი Box (პარალელეპიპედი)-ს პარამეტრები მოდიფიკატორების ჩანართში.gif]] </div> იმისათვის რომ ობიექტზე გამოვიყენოთ მოდიფიკატორი, საჭიროა გამოვყოთ ობიექტი და ავირჩიოთ მოდიფიკატორი Modifier List (მოდიფიკატორების სია) ჩანართ Modify (მოდიფიკაცია)-დან. ამის შემდეგ მოდიფიკატორის დასახელება გამოისახება სტეკში. მოდიფიკატორების გამოყენება ასევე შესაძლებელია მთავარი მენიუდან პუნქტში Modifiers (მოდიფიკატორები)(სურ. 36). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 36.მთავარი მენიუს პუნქტი Modifiers (მოდიფიკატორები).gif]] </div> მოდიფიკატორის წაშლისათვის საჭიროა მოვნიშნოთ იგი სტეკში და ვიმოქმედოთ ღილაკზე Remove modifier from the stack (მოდიფიკატორის სტეკიდან წაშლა)(სურ. 37). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 37.ღილაკი Remove modifier from the stack (მოდიფიკატორის სტეკიდან წაშლა).gif]] </div> შესაძლებელია მოდიფიკატორის მოქმედების შეჩერება. ეს მეთოდი გამოსადეგია, მაშინ, როცა აუცილებელია მოდელირების სხვადასხვა ეტაპებზე ობიექტის ცვლილების დანახვა. მოდიფიკატორის შესაჩერებლად საკმარისია ვიმოქმედით ნათურის ფორმის ღილაკზე, რომელიც განთავსებულია სტეკში არსებული მოდიფიკატორის სახელის მარცხენა მხარეს(სურ. 38). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 38.მოდიფიკატორთა სტეკი გამორთულ Bend (მოღუნვა) მოდიფიკატორთან ერთად.gif]] </div> == დეფორმირების მოდიფიკატორები == ობიექტის დეფორმირების მთავარ მოდიფიკატორებს ეწოდებათ პარამეტრული მოდიფიკატორები (Parametric Modifiers). ასეთი მოდიფიკატორების დახმარებით შესაძლებელია ობიექტის სხვადასხვა საშუალებებით დეფორმირება. დეფორმირებად მოდიფიკატორებში ასევე შედიან თავისულაფი დეფორმაციის მოდიფიკატორები (Free Form Deformers). ყველა პარამეტრული მოდიფიკატორი შეიცავს ობიექტის რედაქტირების ორ რეჟიმს. *მოდიფიკატორის გაბარიტული კონტეინერის მდებარეობის მართვა სრულდება პარამეტრ Gizmo (ზისმო)-ს საშუალებით. *მოდიფიკატორის ცენტრის დანიშნულების გამოყენება - Center (ცენტრი). ერთ-ერთი ამ რეჟიმის არჩევა შესაძლებელია მოდიფიკატორების სტეკში სიის გახსნისას. თითოეული ამ რეჟიმის სასუალებით შესაძლებელია შევცვალოთ გაბარიტული კონტეინერის მდებარეობა და ეფექტის ცენტრალური წერტილი. == Bend (მოღუნვა) == ამ მოდიფიკატორის დანიშნულებაა ობიექტის დეფორმირება(სურ. 39), მისი ზედაპირის განსაზღვრული კუთხით მოღუნვით. ამ მოდიფიკატორს, როგორც ბევრ დანარჩენს Parameters (პარამეტრები) ჩანართში გააჩნია Limits (შეზღუდვები) რეგიონი, რომლის საშუალებითაც განისაზღვრება მოდიფიკატორის მოქმედების საზღვრები(სურ. 40). <gallery> სურათი:სურ 39.მოდიფიკატორ Bend(მოღუნვა)-ის გამოყენების მაგალითები.gif|სურ 39.მოდიფიკატორ Bend(მოღუნვა)-ის გამოყენების მაგალითები სურათი:სურ 40. მოდიფიკატორ Bend(მოღუნვა)-ის კონფიგურაციები.gif|სურ 40. მოდიფიკატორ Bend(მოღუნვა)-ის კონფიგურაციები </gallery> == Displace (გადაადგილება) == ეს მოდიფიკატორი სხვადასხვანაირად მოქმედებს ობიექტზე. ობიექტის გეომეტრიული აღწერილობის შეცვლა Displace (გადაადგილება)-ის საშუალებით სრულდება მთავარ შავ-თეთრ გამოსახულებაზე, ან პროცედურულ რუკაზე. რუკის დამახინჯების პროექტირების რომელიმე ვარიანტის გამოყენებით - Planar (გლუვი), Cylindrical (ცილინდრული), Spherical (სფერული), Shrink Wrap (შეკრული) - შესაძლებელია დავამახინჯოთ ობიექტის ზედაპირი, მოდიფიკატორის მოქმედების ზომის შეცვლით(Strength (მოქმედების ძალა)). Decay (გამოფიტვა) - ის ზომა განსაზღვრავს ობიექტის გამოფიტვას. == Lattice (გისოსი) == ეს მოდიფიკატორი პოლიგონურ საფუძველზე ობიექტის ზედაპირზე ქმნის გისოსს(სურ. 41). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 41.მოდიფიკატორ Lattice (გისოსი)-ს გამოყენების მაგალითები.gif]] </div> ადგილებში, სადაც მდებარეობს ობიექტის აბლაბუდა, მოდიფიკატორი ქმნის გისოსს, ხოლო წვერების ადგილზე აყენებს მის კვანძებს. მოდიფიკაოტორის პარამეტრებში(სურ. 42), შესაძლებელია მივუთითოთ გისოსის ზომა Radius (რადიუსი) პარამეტრის მეშვეობით, სეგმენტების რაოდენობა - Segments (სეგმენტები) და გისოსების მხარეები - Sides (მხარეები). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 42. მოდიფიკატორ Lattice (გისოსი)-ს პარამეტრები.gif]] </div> გისოსური სტრუქტურის შესაქმნელად შესაძლებელია გავააქტიუროთ : Struts Only From Edges (მხოლოდ გისოსის ტოტები), Joints Only From Vertices (მხოლოდ წვეროები), ან ერთიც და მეორეც— Both (ყველა). გისოსის კვანძები შესაძლებელია იყოს სამი ტიპის : Tetra (ტეტრაედრი), Octa (ოქტაედრი) და Icosa (იკოსაედრი). იმისათვის რომ გისოსის კვანძები და ტოტები იყოს გლუვი, ყოველი ელემენტისათვის განხილულია Smooth (გლუვი) პარამეტრის ჩართვა გამორთვის შესაძლებლობა. == Mirror (სარკე) == ეს მოდიფიკატორი ძალიან სასარგებლოა მაშინ, როცა აუცილებელია სწრაფად შეიქმნას ობიექტის სარკისებული ასლი(სურ. 43). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 43.მოდიფიკატორ Mirror (სარკე)-ს გამოყენების შედეგები.gif]] </div> მოდიფიკატორ Mirror (სარკე)-ს კონფიგურაციების დაყენება შესაძლებელია მის პარამეტრებში(სურ. 44). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 44. მოდიფიკატორ Mirror (სარკე)-ს პარამეტრები.gif]] </div> ასლი შესაძლებელია შეიქმნას ერთ ერთ სიბრტყესთან მიმართებით(XY, YZ ან ZX), ან ერთ ერთ ღერძთან მიმართებით(X, Y ან Z). Сору (კოპირება)-ს ჩართვა შესაძლებლობას მოგვცემს შევქმნათ ასლი ორიგინალის წაუშლელად. პარამეტრი Offset (გადაადგილება) საშუალებას გვაძლევ ვაკონტროლოთ მანძილი პირველ და მეორე ობიექტებს შორის. == Noise (ხმაური) == ამ მოდიფიკატორს დიდი მნიშვნელობა აქვს ბუნებრივი ლანდშაფტების მოდელირებისას.</br> ამ მოდიფიკატორის გამოყენებისას ობიექტის ზედაპირი ქაოსურად მახინჯდება. ამ მოდიფიკატორით შესაძლებელია შეიქმნას ნებისმიერი არაერთგვაროვანი ზედაპირის მქონე ობიექტი, მაგალითად, შესაძლებელია შევქმნათ ქვის იმიტაცია(სურ. 45).</br> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 45.მოდიფიკატორ Noise (ხმაური)-ის გამოყენების მაგალითები.gif]] </div> მოდიფიკატორი ობიექტს ამახინჯებს სამი მიმართულებით - X, Y, ან Z. თითოეული ღერძის მიმართულებით მოდიფიკატორის მოქმედების დიაპაზონის პარამეტრები გაერთიანებულია Strength (მოქმედების ძალა) არეში. მოდიფიკატორი Noise (ხმაური) შეიცავს ახმაურების პარამეტრს Fractal (ფრაქტალური),რისი დახმარებითაც შესაძლებელია ობიექტის ბუნებრივი ახმაურების იმიტირება(მთები, დაკუჭული ქაღალდი და ა.შ.). Fractal (ფრაქტალური)-ის ჩართვის შემდეგ შესაძლებელია გამოვიყენოთ ახმაურების ორი პარამეტრი - Roughness (უხეშობა) და Iterations (განმეორების რაოდენობა). კონფიგურაცია, Scale (მასშტაბირება) განსაზღვრავს ახმაურების მასშტაბს, ხოლო Seed (შემთხვევითი არჩევა) ემსახურება ეფექტის ცრუ-შემთხვევითობის შექმნას. ამას გარდა მოდიფიკატორს გააჩნია პარამეტრი Animate Noise (ხმაურის ანიმაცია)(სურ. 46). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 46. მოდიფიკატორ Noise (ხმაური)-ის პარამეტრები.gif]] </div> == Push (გამოგდება) == ეს მოდიფიკატორი ამახინჯებს ობიექტის ზედაპირს, მისი ნორმალური ზედაპირის მიმართულებით ”გაბერვით”(სურ. 47). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 47.მოდიფიკატორ Push (გამოგდება)-ის გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> მოდიფიკატორს გააჩნია მხოლოდ ერთი კონფიგურაცია - Push Value (გამოგდების სიდიდე). გადამწყვეტი კადრების გამოყენებით და Push Value (გამოგდების სიდიდე)-ის დაყენებით, შესაძლებელია მივაღწიოთ იმას, რომ ობიექტმა ”ისუნთქოს”. == Relax (მოდუნება) == სამგანზომილებიანი მოდელის შექმნისას ხშირად გვიწევს მისი კუთხეებისთვის გლუვი ფორმის მიცემა(სურ. 48). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 48.მოდიფიკატორ Relax (მოდუნება)-ის გამოყენების მაგალითები.gif]] </div> მოდიფიკატორ Relax (მოდუნება)-ის გამოყენებით შესაძლებელია ამ პრობლემის გადაჭრა, კონფიგურაციებში Relax Value (მოდუნების ზომა) და Iterations (განმეორების რაოდენობა) მნიშვნელობების მითითებით. ამ მოდიფიკატორის კონფიგურაციებში ასევე არის პარამეტრი Save Outer Corners (გარეგნული კუთხეების შენახვა), რომელიც ამაგრებს ობიექტის წვეროების პოზიციას(სურ. 49). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 49.მოდიფიკატორ Relax (მოდუნება)-ის კონფიგურაციები.gif]] </div> == Ripple (ტალღოვანება) == ამ მოდიფიკატორის დანიშნულებაა ობიექტის ზედაპირზე ტალღოვანების მოდელირება, რომელიც გამოდის ერთი წერტილიდან(სურ. 50). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 50.მოდიფიკატორ Ripple (ტალღოვანება)-ის გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> ეფექტს გააჩნია შემდეგი პარამეტრები : Amplitude 1 (დიაპაზონი 1) და Amplitude 2 (დიაპაზონი 2) - პირველადი და მეორადი ტალღების დიაპაზონები, Wave Length (ტალღის სიგრძე) - ტალღის სიგრძე, Decay (ჭკნობა) - ჭკნობის ხარისხი. პარამეტრი Phase (ფაზა), განსაზღვრულია ეფექტის ანიმაციისათვის, რომელიც საშუალებას იძლევა შევქმნათ თხევადი მასის იმიტაცია(სურ. 51). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 51.მოდიფიკატორ Ripple (ტალღოვანება)-ის პარამეტრები.gif]] </div> == Shell (ქერქი) == ეს მოდიფიკატორი მოქმედებს Editable Mesh (რედაქტირებადი ზედაპირი), Editable Poly (რედაქტირებადი პოლიგონური ზედაპირი), Editable Patch (რედაქტირებადი პაჩ-ზედაპირი) და NURBS-ზედაპირი რეჟიმებში. მოდიფიკატორი ობიექტს აძლევს სისქეს. ამ მოდიფიკაოტრის ფასეულობა არის ის, რომ სიბრტყიდან შესაძლებელია მომენტალურად მივიღოთ მოცულობითი ობიექტი(სურ. 52). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 52.მოდიფიკატორ Shell (ქერქი)-ის გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> მოდიფიკატორის ორი მთავარი პარამეტრია : Inner Amount (ქერქის შინაგანი გასქელება) და Outer Amount (ქერქის გარეგანი გასქელება). გასქელებული ქერქის სეგმენტების რაოდენობა განისაზღვრება პარამეტრით Segments (სეგმენტების რაოდენობა). ასევე არსებობს ფუნქცია აბლაბუდის ავტომატურად გაგლუვებისათვის - Auto Smooth Edge (აბლაბუდის ავტომატური გაგლუვება) და აბლაბუდის გამოწევის საშუალება(სურ. 53). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 53.მოდიფიკატორ Shell (ქერქი)-ის პარამეტრები.gif]] </div> == Skew (გადახრა) == <div style='text-align: center;'>ეს მოდიფიკატორი ხრის ობიექტებს(სურ. 54).</div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 54.მოდიფიკატორ Skew (გადახრა)-ს გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> დეფორმაციის სიდიდეს განსაზღვრავს პარამეტრი - Amount (სიდიდე). </br> ასევე შესაძლებელია დახრილობის ღერძის შექმნა, Skew Axis (დახრილობის ღერძი)-ის ჩარვით X, Y , ან Z მდგომარეობაში.</br> დახრილობის ღერძის მიმართულება განისაზღვრება პარამეტრით Direction (მიმართულება).</br> 55-ე სურათზე მოცემულია მოდიფიკატორ Skew (გადახრა)-ს პარამეტრები.</br> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 55. მოდიფიკატორ Skew (გადახრა)-ს პარამეტრები..gif]] </div> == Slice (დაჭრა) == <div style='text-align: center;'> ეს ობიექტი გამოიყენება იმ შემთხვევაში როდესაც საჭიროა ობიექტის გაჭრა(სურ. 56). </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 56.ობიექტზე მოდიფიკატორ Slice (დაჭრა)-ის გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> მოდიფიკატორ Slice (დაჭრა)-ს არ გააჩნია რიცხვობრივი პარამეტრები(სურ. 57). </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 57. მოდიფიკატორ Slice (დაჭრა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> ობიექტი, რომელზეც ეს მოდიფიკატორი გამოიყენება, იჭრება სიბრტყით, გაკვეთის ერთ ერთი შესაძლებელი ტიპით : Refine Mesh (ობიექტზე სიბრტყის გადაკვეთის წერტილებში ახალი წვეროების დამატება), Split Mesh (ორი გამოყოფილი ობიექტის შექმნა), Remove Top (ყველაფრის წაშლა, რაც იმყოფება გადაკვეთის სიბრტყის ზემოთ), Remove Bottom (ყველაფრის წაშლა, რაც იმყოფება გადაკვეთის სიბრტყის ქვემოთ). == Spherify (სფეროსებრი) == <div style='text-align: center;'> მოდიფიკატორი ნებისმიერ ობიექტს აძლევს სფეროსებრ ფორმას(სურ. 58). </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 58. ობიექტზე მოდიფიკატორ Spherify (სფეროსებრი)-ს გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> ამ მოდიფიკატორს გააჩნია ერთი პარამეტრი - Persent (პროცენტი), რომელიც განსაზღვრავს ობიექტზე მოდიფიკატორის მოქმედების პროცენტს.</br> ამ პარამეტრეზე მნიშვნელობა 100, ნიშნავს ობიექტის იდეალურ სფეროსებრ ფორმას. == Squeeze (გამოწურვა) == ეს მოდიფიკატორი ობიექტს უცვლის ფორმას, ისე რომ, ყოველი ეფექტის ცენტრიდან დაშორებული შემდეგი წერტილი, გადაადგილდება ეფექტის ღერძების მიმართ(სურ. 59). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 59.ობიექტზე მოდიფიკატორ Squeeze (გამოწურვა)-ის გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> ეფექტის სიმრუდე შესაძლებელია ვმართოთ Effect Balance (ეფექტის ბალანსი)-ის დახმარებით, რომელიც შეიცავს გადაადგილების Bias (გადახრა) და მოქმედების მასშტაბის Volume (მოცულობა) პარამეტრებს. ეფექტის დიაპაზონი იქმნება Amount (სიდიდე)-ით, ხოლო მოხრილობა კი Curve (მოხრილობა)-ით(სურ. 60). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 60.მოდიფიკატორ Squeeze (გამოწურვა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> == Stretch (გაჭიმვა) == <div style='text-align: center;'>ეს მოდიფიკატორი ჭიმავს ობიექტს ერთ-ერთი ღერძის გასწვრივ, ერთდროულად სხვადასხვა მიმართულებით(სურ. 61).</div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 61.მოდიფიკატორ Stretch (გაჭიმვა)-ის ობიექტზე გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> <div style='text-align: center;'>62-ე სურათზე მოცემულია მოდიფიკატორ Stretch (გაჭიმვა)-ის პარამეტრები.</div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 62.მოდიფიკატორ Stretch (გაჭიმვა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> სხვადასხვა მხარეს გაჭიმვის ზომას განსაზღვრავს პარამეტრი Amplify (გაძლიერება).</br> გაჭიმვის მიმართულება ირჩევა Stretch Axis (გაჭიმვის ღერძი)-ის დახმარებით, ხოლო ზომა, დეფორმაციის ძალისა, განისაზღვრება პარამეტრით Stretch (გაჭიმვა). == Taper (წაწვრილება) == ამ მოდიფიკატორის გამოყენებისას ობიექტი იკუმშება მოდიფიკატორის გამოყენების ერთ-ერთი მიმართულებით(სურ. 63). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 63.მოდიფიკატორ Taper (წაწვრილება)-ის გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> <div style='text-align: center;'>64-ე სურათზე ნაჩვენებია მოდიფიკატორ Taper (წაწვრილება)-ის პარამეტრები.</div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 64.მოდიფიკატორ Taper (წაწვრილება)-ის პარამეტრები.gif]] </div> ობიექტის სიმრუდე განისაზღვრება პარამეტრით Curve (მრუდი), მოდიფიკატორის მოქმედების ძალა -Amount (სიდიდე)-ით, მოდიფიკატორის მოქმედების მიმართულება - Taper Axis (პრესინგის ღერძი)-ით. Symmetry (სიმეტრიული დამახინჯება)-ს ჩართვისას ობიექტი შეიკუმშება სიმეტრიულად. == Wave (ტალღა) == ამ მოდიფიკატორის მოქმედება მოგვაგონებს მოდიფიკატორს Ripple (ტალღოვანება), იმ გასნხვავებით რომ ტალღები არ ვრცელდება ყველა მხარეს, იგი ვრცელდება მხოლოდ რომელიმე ღერძის მიმართულებით. მოდიფიკატორ Wave (ტალღა)-ის პარამეტრები ემთხვევა მოდიფიკატორ Ripple (ტალღოვანება)-ის პარამეტრებს. == Twist (დაგრეხა) == <div style='text-align: center;'>ეს მოდიფიკატორი ობიექტს გრეხს, მაგალითად, როგორც ტელეფონის შნური(სურ. 65).</div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 65.მოდიფიკატორ Twist (დაგრეხა)-ის გამოყენების რეზულტატები.gif]] </div> მოდიფიკატორს გააჩნია სამი ძირითადი პარამეტრი : Angle (კუთხე) — დაგრეხვის კუთხე, Bias (გადახრა) — ეფექტის გადაადგილება და Twist Axis (დაგრეხვის ღერძი) — ღერძი, რომელიც განსაზღვრავს მოდიფიკატორის მოქმედების მიმართულებას(სურ. 66). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 66.მოდიფიკატორ Twist (დაგრეხა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> == თავისუფალი დეფორმაციის მოდიფიკატორები == თავისუფალი დეფორმაციის მოდიფიკატორები (FFD) ობიექტზე მოქმედებენ ერთი და იგივე პრინციპით.</br> ნებისმიერი მათგანის გამოყენების შემდეგ ობიექტის გარშემო ჩნდება გისოსები, წერტილებითურთ(სურ. 67). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 67.ობიექტზე მოდიფიკატორ FFD 4x4x4-ის გამოყენება.gif]] </div> ეს წერტილები მიმაგრებულია ობიექტის გეომეტრიულ აღწერილობასთან და რომელიმეს ადგილმდებარეობის შეცვლისას ობიექტი განიცდის დეფორმაციას. იმისათვის რომ ობიექტი დავარედაქტიროთ თავისუფალი დეფორმაციის მოდიფიკატორების საშუალებით, აუცილებელია გავხსნათ სია მოდიფიკატორების სტეკში და ავირჩიოთ რეჟიმი Control Points (მმართველი წერტილები). ამ რეჟიმში ყოფნისას შესაძლებელია შევცვალოთ მმართველი ღილაკების მდებარეობა და დეფორმირება გავუკეთოთ ობიექტის ზედაპირს(სურ. 68). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 68.მოდიფიკატორ FFD 4x4x4 პარამეტრები Control Points (მმართველი წერტილები) რეჟიმში.gif]] </div> თავისუფალი დეფორმირების მოდიფიკატორებს შორის განსხვავება არის გისოსებისა და მმართველი წერტილების რაოდენობა. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2041 4286 2006-12-27T09:59:03Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:კომპიუტერები]] [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 2042 4287 2006-12-27T16:03:34Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2043 4288 2006-12-27T16:04:33Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2044 4295 2006-12-28T12:30:46Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2045 4296 2006-12-28T12:30:49Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2046 4297 2006-12-28T12:30:54Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2047 4298 2006-12-28T12:30:59Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2048 4299 2006-12-28T12:31:04Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2049 4302 2006-12-28T12:41:03Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2050 4303 2006-12-28T12:41:06Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2051 4306 2006-12-28T12:47:14Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2052 4307 2006-12-28T12:47:19Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2053 4309 2006-12-28T12:50:59Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2054 4310 2006-12-28T12:51:01Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2055 4327 2007-01-03T06:49:54Z Trulala 17 New page: {| class="messagebox standard-talk" style="background-color: #bbffbb" |- | [[Image:Crystal 128 three.png|none|50px| ]] |align="center"|მიმდინარეობს [[ვიკი... {| class="messagebox standard-talk" style="background-color: #bbffbb" |- | [[Image:Crystal 128 three.png|none|50px| ]] |align="center"|მიმდინარეობს [[ვიკიპედია:კენჭისყრა|აზრთა გამოკითხვა]] ამ თემასთან დაკავშირებულ საკითხზე. გთხოვთ გამოთქვათ თქვენი აზრი. მიმდინარე საკითხი: '''[[#{{{1}}}|{{{1}}}]]''' |}<noinclude> ---- დარწმუნდით, რომ პირველ ცვლადში ჩასმული გაქვთ გვერდის სექციის სათაური (ანუ ის რაც = ნიშნებს შორისაა მოქცეული). ===დაკავშირებული თარგები=== *როცა გამოკითხვა იხურება გამოიყენეთ ეს {{თარგი:გამოკითხვა/დაიხურა}} ძირითადი თარგის ნაცვლად. [[კატეგორია:კენჭისყრის თარგები]] </noinclude> 2056 4328 2007-01-03T06:50:35Z Trulala 17 New page: {| class="messagebox standard-talk" style="background-color: #yellow" |- | [[Image:Nuvola apps kcmpartitions.png|none|50px| ]] |align="center"|მიმდინარე გამოკ... {| class="messagebox standard-talk" style="background-color: #yellow" |- | [[Image:Nuvola apps kcmpartitions.png|none|50px| ]] |align="center"|მიმდინარე გამოკითხვა ამ საკითხზე ამჟამად '''დახურულია'''.<br>''<span style="color:red">'''გთხოვთ ნუ შეიტანთ ცვლილებებს.'''</span><br>შემდგომი მოსაზრებები/კომენტარი უნდა გაკეთდეს ახალ სექციაში.'' შედეგი: '''{{{1}}}''' |} <noinclude>[[კატეგორია:კენჭისყრის თარგები]]</noinclude> 2058 4961 2007-01-10T22:19:11Z Trulala 17 ==უღლების ტიპები== ძირითადი ფორმის წარმოების მიხედვით განასხვავებენ უღლების '''ოთხ''' ტიპს: # სუსტი უღლება (die schwache Konjugation) # ძლიერი უღლება (die starke Konjugation) # შერეული უღლება (die gemischte Konjugation) # წესგარეშე უღლება (die unregelmüßige Konjugation) სუსტი უღლების ზმნები Präteritum-ს აწარმოებენ -te ან -ete სუფიქსით, Partizip II-ს კი ge- პრეფიქსითა და -t ან -et სუფიქსით. [[კატეგორია:გერმანული ენა]] 2059 5564 2007-01-15T07:44:35Z Trulala 17 /* გაკვეთილები */ {{თარო|ადგილი=ენები}} {|style="width:100%;text-align:center;" |style="font-size:200%;font-weight:bold;"|Salvete discipuli et discipulae! |- |style="font-size:180%;"|მოგესალმებით ვიკიწიგნების ლათინური ენის სახელმძღვანელოში. |} <br> [[სურათი:SPQR.jpg|center|150px]] {| align="center" |{{InterWiki|code=la}} |{{ვიკიპედია}} |} *{{სტატუსი|9}} [[ლათინური ენა/ანბანი|ლათინური ანბანი]] *{{სტატუსი|2}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა|ლათინური გრამატიკა]] ==გაკვეთილები== [[სურათი:Colosseum-2003-07-09.jpg|right|150px]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 1|გაკვეთილი 1]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 1/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 2|გაკვეთილი 2]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 2/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 3|გაკვეთილი 3]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 3/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 4|გაკვეთილი 4]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 4/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 5|გაკვეთილი 5]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 5/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 6|გაკვეთილი 6]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 6/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 7|გაკვეთილი 7]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 7/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 8|გაკვეთილი 8]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 8/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] *{{სტატუსი|0}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 9|გაკვეთილი 9]] **{{სტატუსი|8}} [[ლათინური ენა/გაკვეთილი 9/სიტყვები|გაკვეთილის სიტყვები]] ==შენიშვნები== სიტყვების სწავლისთვის [http://kde.org KDE]-ს მომხმარებლებს გირჩევთ პროგრამას [http://edu.kde.org/kvoctrain/ KVocTrain]-ს და [http://edu.kde.org/kwordquiz/ KWordQuiz]-ს. რომლებიც [http://edu.kde.org/ KDE Edutainment Project] პაკეტში შედის. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] [[de:Latein]] [[es:Latín]] [[eo:Klasika Latina]] [[fr:Méthode latine]] [[it:Corso di latino]] [[he:לטינית]] [[nl:Latijn]] [[ja:ラテン語]] [[pl:Łacina]] [[pt:Latim/Índice]] [[fi:Latinan kieli]] [[sv:Lär dig latin]] [[zh:拉丁语]] 2060 4341 2007-01-03T08:08:14Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:ლინგვისტიკა]] [[კატეგორია:ლინგვისტიკა]] 2061 6458 2007-01-25T19:14:10Z Trulala 17 *{{სტატუსი|4}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/წინადადების წყობა|წინადადების წყობა]] *{{სტატუსი|4}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნება|არსებითი სახელის ბრუნება]] *{{სტატუსი|4}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზედსართავი სახელი|ზედსართავი სახელი]] *{{სტატუსი|7}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ნაცვალსახელები|ნაცვალსახელები]] *{{სტატუსი|7}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/უკუქცევითი ნაცვალსახელები|უკუქცევითი ნაცვალსახელები]] ==ზმნა== *{{სტატუსი|7}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზმნის უღლება|ზმნის უღლება]] *{{სტატუსი|4}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/SUM|SUM - ყოფნა]] *{{სტატუსი|7}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ბრძანებითი კილო|ბრძანებითი კილო]] *{{სტატუსი|6}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/მომავალი და წარსული|მომავალი და წარსული დროები]] *{{სტატუსი|3}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/არაწესიერი ზმნა Possum|არაწესიერი ზმნა Possum]] *{{სტატუსი|7}} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/პერფექტი|პერფექტი]] [[კატეგორია:ლათინური ენა]] [[de:Latein: Lateinische Grammatik]] [[la:Grammatica Latina]] 2062 5791 2007-01-17T18:43:09Z Trulala 17 ლთინურ ენაში არსებობს ზმის უღლების ოთხი ტიპი. ==პირველი უღლების ტიპი== პირველი უღლების ტიპის ზმნების პერფექტი სრულდება -avi-თ, სახელზმნა იწარმოება სუფიქსი -atum-ით და ინფინიტივი -are-თი. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''laudare''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|მრავლ. |----- | laud<font color="red">o</font> | lauda<font color="red">mus</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | lauda<font color="red">s</font> | lauda<font color="red">tis</font> |----- | lauda<font color="red">t</font> | lauda<font color="red">nt</font> |} |} ==მეორე უღლების ტიპი== მეორე ტიპის უღლებით იუღლება ზმნების ნაწილი, რომლებიც ინფინიტივს -ere სუფიქსით წარმოწმნის. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''monere''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|მრავლ. |----- | mone<font color="red">o</font> | mone<font color="red">mus</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | mone<font color="red">s</font> | mone<font color="red">tis</font> |----- | mone<font color="red">t</font> | mone<font color="red">nt</font> |} |} ==მესამე უღლების ტიპი== მესამე ტიპის უღლება ყველაზე პრობლემატურია, ვინაიდან ამ უღლების ზმნები ფუძეში შეიცავენ მოკლე უმახვილო -e-ს, რომელიც უღლებისას შესაძლოა სხვა ბგერად გარდაიქმნას. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''monere''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|მრავლ. |----- | ag<font color="red">o</font> | ag<font color="red">imus</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | ag<font color="red">is</font> | ag<font color="red">itis</font> |----- | ag<font color="red">it</font> | ag<font color="red">unt</font> |} |} ყურადღებით იყავით, მეორე და მესამე უღლების ზმნების განსხვავებაში. როდესაც მესამე უღლების ზმნის პირველი პირი სრულდება -io-თი, მაშინ უღლება შემდეგი სქემით ხდება: {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''capere, capio''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|მრავლ. |----- | cap<font color="red">io</font> | cap<font color="red">imus</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | cap<font color="red">is</font> | cap<font color="red">itis</font> |----- | cap<font color="red">it</font> | cap<font color="red">iunt</font> |} |} ამ ზმნების ინფინიტივი მესამე უღლებას ეკუთვნის, ხოლო იუღლებიან როგორც მეოთხე უღლების ზმნები. ==მეოთხე უღლების ტიპი== მეოთხე უღლების ზმნების ინფინიტივი მთავრდება -ire-თი. თვალსაჩინო მაგალითია ზმნა audio, audire, audivi, auditum. ეს ზმნები შემდეგი სქემით იუღლებიან: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|მრავლ. |----- | audi<font color="red">o</font> | audi<font color="red">mus</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | audi<font color="red">s</font> | audi<font color="red">tis</font> |----- | audi<font color="red">t</font> | audi<font color="red">unt</font> |+ |} როგორც ხედავთ ისინი იუღლებიან როგორც პირველი და მეორე უღლების ზმნები, ერთი განსხვავებით, მრავლობითი რიცხვის მესამე პირში, პირის ნიშანს წინ '''u''' ერთვის. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2063 4355 2007-01-04T13:12:47Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2064 4356 2007-01-04T13:12:49Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2065 4358 2007-01-04T13:30:38Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2066 4360 2007-01-04T13:53:01Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2067 4361 2007-01-04T13:53:03Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2068 4363 2007-01-04T14:15:56Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2069 4364 2007-01-04T14:16:00Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2070 4368 2007-01-04T14:43:44Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2071 4367 2007-01-04T14:43:44Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2072 4370 2007-01-04T15:18:54Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2073 4371 2007-01-04T15:18:57Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2074 4374 2007-01-04T15:34:25Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2075 4375 2007-01-04T15:34:29Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2076 4377 2007-01-04T15:46:14Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2077 4380 2007-01-04T16:04:26Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2078 4381 2007-01-04T16:04:30Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2079 4384 2007-01-04T16:12:22Z Trulala 17 New page: [[Image:Symbol support vote.svg|15px]] ('''მომხრე''')<noinclude>[[კატეგორია:კენჭისყრის თარგები]]</noinclude> [[Image:Symbol support vote.svg|15px]] ('''მომხრე''')<noinclude>[[კატეგორია:კენჭისყრის თარგები]]</noinclude> 2080 4385 2007-01-04T16:12:57Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 2081 4386 2007-01-04T16:15:03Z Trulala 17 New page: [[Image:Symbol oppose vote.svg|15px]] ('''წინააღმდეგი''')<noinclude>[[კატეგორია:კენჭისყრის თარგები]]</noinclude> [[Image:Symbol oppose vote.svg|15px]] ('''წინააღმდეგი''')<noinclude>[[კატეგორია:კენჭისყრის თარგები]]</noinclude> 2082 4388 2007-01-04T16:18:56Z Trulala 17 [[Image:Symbol neutral vote.svg|15px]] ('''ნეიტრალური''')<noinclude>[[კატეგორია:კენჭისყრის თარგები]]</noinclude> 2083 4389 2007-01-04T16:22:09Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2084 4390 2007-01-04T16:22:13Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2085 4392 2007-01-04T16:35:55Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2086 4393 2007-01-04T16:35:58Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2087 4396 2007-01-04T17:15:37Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2088 5007 2007-01-10T22:46:11Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2089 5004 2007-01-10T22:45:19Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2090 5006 2007-01-10T22:45:32Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2092 4429 2007-01-06T09:53:18Z Trulala 17 /* მოდიფიკატორები Extrude (გამოწევა) და Bevel (დახრილობით გამოწევა) */ ერთ-ერთი ეფექტური საშუალება სამგანზომილებიანი მოდელის შესაქმნელად. ხაზებით იქმნება მოდელის ჩარჩო, რის შემდეგადაც იქმნება სამგანზომილებიანი გეომეტრიული ზედაპირი. == ხაზობრივი პრიმიტივები == სპლაინური პრიმიტივები წარმოადგენენ ისეთივე სამუშაო მატერიალებს, როგორიცაა უბრალო სამგანზომილებიანი ობიექტები. პროგრამის ხაზობრივი ინსტრუმენტები შეიცავენ შემდეგ ფიგურებს(სურ. 69) : <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 69.ხაზობრივი ფორმები.gif]] </div> *Line (ხაზი); *Circle (წრე); *Arc (თაღი); *NGon (მრავალკუთხედი); *Text (ხაზობრივი ტექსტი); *Section (სექცია); *Rectangle (მართკუთხედი); *Ellipse (ელიფსი); *Donut (რკალი); *Star (მრავალქიმიანი ვარსკვლავი); *Helix (სპირალი). იმისათვის რომ შევქმნათ ხაზობრივი მოდელი, გადავიდეთ ბრაძანებების პანელის ჩანართზე - Create (შექმნა), კატეგორიაში - Shapes (ფიგურები), ავირჩიოთ Splines (ხაზები) ზოლი და დავაჭიროთ შესაქმნელი ობიექტის სახელს. ყველა ხაზობრივ პრიმიტივს გააჩნია ანალოგიური პარამეტრები. მაგალითად, ყველა ხაზობრივ ობიექტს პარამეტრებში გააჩნია ორი ჩანართი Rendering (ვიზუალიზაცია) და Interpolation (ინტერპოლაცია) (სურ. 70). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 70.ხაზობრივი პრიმიტივების ორი საერთო პარამეტრი.gif]] </div> გაჩუმების პრინციპით ხაზობრივი პრიმიტივები ვიზუალიზაციის დროს არ გამოისახებიან და ისინი ითვლებიან რთული ობიექტების შესაქმნელ დამხმარე ობიექტებად. თუმცა ნებისმიერ ხაზობრივი ობიექტი შეიძლება გამოისახოს ისე როგორც ნებისმიერი სხვა ობიექტი. ამას უზრუნველყოფს ჩანართი Rendering (ვიზუალიზაცია). თუკი ჩავრთავთ ოპციას Renderable (ვიზუალიზირებული), მაშინ ხაზობრივი ობიექტი გამოჩნდება ვიზუალიზაციის დროს. Display Render Mesh (ვიზუალიზაციის ბადის ჩვენება) ოპციის ჩართვისას ხაზობრივ ობიექტს ეძლევა სისქე, რომელიც რეგულირდება Thickness (სისქე) პარამეტრით. შესაქმნელი ხაზი განისაზღვრება ასევე მხარეების რაოდენობით - Sides (მხარეების რაოდენობა) და მათი ადგილმდებარეობის კუთხეებით - Angle (კუთხე). ხაზის მხარეების მინიმალური რაოდენობაა - 3. ჩანართი Interpolation (ინტერპოლაცია) განსაზღვრავს ხაზის ინტერპოლაციის საფეხურების რაოდენობას (ობიექტის წვეროებს შორის სეგმენტების რაოდენობას). ხაზის ოპტიმიზაციისთვის შესაძლებელია ჩავრთოთ ოპცია Optimize (ოპტიმიზაცია). == ხაზების რედაქტირება == ნებისმიერი ხაზობრივი ობიექტი შესაძლებელია დავარედაქტიროთ ე.წ. Editable Spline (რედაქტირებადი ხაზი)-ში, რომელიც ობიექტის ფორმის შეცვლის საშუალებას იძლევა.</br> '''რჩევა!'''</br> '''შესაძლებელია კი არ დავარედაქტიროთ ხაზობრივი ფიგურა Editable Spline(რედაქტირებადი ხაზი) - ში, არამედ მივანიჭოთ მას მოდიფიკატორი Editable Spline(რედაქტირებადი ხაზი). ამ მოდიფიკატორის მინიჭების შემდეგ ობიექტს მიეცემა რედაქტირებადი ხაზის ყველა თვისება.'''</br> ''ყურადღება!''</br> ''სხვა ხაზობრივი ობიექტებისგან განსხვავებით, ობიექტ Line (ხაზი)-ს გაჩუმების პრინციპით ენიჭება რედაქტირებადი ხაზის ყველა თვისება, ამიტომ მის რედაქტირებად ხაზის რეჟიმში კონვერტირებას აზრი არ აქვს.''</br> ხაზის, რედაქტირებად ხაზის რეჟიმში კონვერტირებისათვის, იმოქმედეთ მასზე თაგუნას მარჯვენა ღილაკით და ჩამოშლილ კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ ბრძანება Convert To > Convert to Editable Spline (კონვერტირება > კონვერტირება რედაქტირებადი ხაზის რეჟიმში) (სურ. 71). ხაზობრივი ობიექტის ფორმა, ხაზობრივი რედაქტირების რეჟიმში, შესაძლებელია შეიცვალოს შემდეგ ქვეობიექტების დონეებზე : Vertex (წვეროები), Segments (სეგმენტები) და Spline (ხაზები). ერთ-ერთ ამ რეჟიმზე გადასასვლელად, გადადით Modify (რედაქტირება) ჩანართზე და მოდიფიკატორების სტეკში ხაზობრივი ობიექტის სახელის გვერდით არსებულ ”+” ნიშანზე დაჭერისას ჩამოშლილ მენიუში აირჩიეთ სასურველი რეჟიმი. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 71.რედაქტირებად ხაზის რეჟიმში გადასვლის მენიუს ბრძანება.gif]] </div> '''რჩევა!'''</br> '''ქვეობიექტების დონეზე რედაქტირებად რეჟიმებზე გადასვლა ასევე შესაძლებელია ღილაკების მეშვობით რომელიც მდებარეობს მოდიფიკატორების სტეკის ქვემოთ არსებულ Selection (გამოყოფა) ჩანართში (სურ. 72) .''' <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 72.ჩანართი Selection (გამოყოფა).gif]] </div> რედაქტირებად ხაზს გააჩნია დიდი რაოდენობის პარამეტრები, რომლებიც საშუალებას იძლევა შევიტანოთ ნებისმიერი ცვლილება ობიექტში. მაგალითად, Attach (გაერთიანება) ღილაკის მეშვეობით, რომელიც მდებარეობს ჩანართ Geometry (გეომეტრია) - ში, შესაძლებელია გამოყოფილ ობიექტს შევუერთოთ ნებისმიერი სხვა ობიექტი. Vertex (წვეროები) - ით ქვეობიექტის რედაქტირების რეჟიმში შესაძლებელია შევცვალოთ ობიექტის მოტეხილობის წერტილების მოხრილობის ხასიათები. მოტეხილობის წერტილები - ესაა რეგიონები, რომლებშიც იქმნება მოხრილობა. ისინი გამოიყურებიან სხვადასხვანაირად : მკვეთრი კუთხით, ან მომრგვალებულით. იმისათვის რომ მოტეხილობის ფორმა შევცვალოთ, Vertex (წვეროები)-ის კონფიგურაციებში New Vertex Type (წვეროების მოტეხილობის ტიპი) ჩავრთოთ ერთ-ერთი რეჟიმი : Linear (პირადპირი), Bezier(კუთხე ერთმანეთზე დამოკიდებული მხებით), Smooth (გლუვი), ან Bezier Corner (კუთხე ერთმანეთისაგან დამოიკიდებელი მხებით). წვეროების მოტეხილობის შეცვლა, ასევე შესაძლებელია კონტექსტური მენიუს საშუალებით. ამისათვის უნდა გამოვყოთ საჭირო წვეროები, ვიმოქმედოთ მათზე თაგუნას მარჯვენა ღილაკით და კონტექსტურ მენიუში ავირჩიოთ სასურველი რეჟიმი. == ხაზებით სამგანზომილებიანი ობიექტების შექმნა == როგორც უკვე ვთქვით ხაზების მეშვეობით შესაძლებელია სამგანზომილებიანი ობიექტების შექმნა. ამისათვის გამოიყენება მოდიფიკატორები Surface (ზედაპირი), Lathe (ღერძების გარშემო ტრიალი), Extrude (გამოწევა) და Bevel (დახრით გამოწევა). == მობრუნების ზედაპირის შექმნა == თუკი დავაკვირდებით ობიექტებს ჩვენს გარშემო, მაშინ შევამჩნევთ რომ ბევრ მათგანს გააჩნია ღერძობრივი სიმეტრია. მაგალითად, ჭაღის ინტერიერი, თეფშები, ჭიქები, დოქები და ა.შ. ყველა ეს ობიექტი მაქსში იქმნება ხაზის რაიმე ღერძის გარშემო ტრიალით, Lathe (ღერძის გარშემო ტრიალი) მოდიფიკატორის მეშვეობით. ხაზობრივი მოხრილობა შესაძლებელია იყოს გახსნილი და ჩაკეტილი. მოდიფიკატორის პარამეტრები(სურ. 73) საშუალებას იძლევა შევარჩიოთ ზედაპირის ტიპი, რომელიც მიიღება ხაზის რაიმე ღეძის მიმართ ტრიალისას. ეს შესაძლებელია იყოს Editable Mesh (რედაქტირებადი ზედაპირი), NURBS Surface (NURBS-ზედაპირი), ან Editable Patch (რედაქტირებადი პაჩ-ზედაპირი). ამას გარდა, ობიექტის შექმნისას შესაძლებელია მივუთითოთ მობრუნების დიაპაზონი 0-დან 360 გრადუსამდე. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 73. Lathe (ღერძის გარშემო ტრიალი) მოდიფიკატორის პარამეტრები.gif]] </div> == მოდიფიკატორები Extrude (გამოწევა) და Bevel (დახრილობით გამოწევა) == სამგანზომილებიანი ობიექტების შექმნისას ხშირად გამოიყენება სტანდარტული მოდიფიკატორები Extrude (გამოწევა) და Bevel (დახრილობით გამოწევა), რომლებიც გამოიყენება ნებისმიერ ხაზობრივ ფორმასთან. ამ მოდიფიკატორების გამოყენების რეზულტატი არის გამოყოფილ ხაზობრივ ობიექტზე შექმნილი ზედაპირი. განსხვავება ამ ორ მოდიფაკატორს შორის არის ის რომ, Bevel (დახრილობით გამოწევა)-ით შესაძლებელია ვაკონტროლოთ ზედაპირის საზღვრების დახრილობის სიდიდე. ამას გარდა მოდიფილატორი Bevel (დახრილობით გამოწევა) საშუალება იძლევა შევასრულოთ სამდონიანი გამოწევა, რისი მეშვეობითაც შესაძლებელია გამოწეული ფორმის მხარეებს მივცეთ ლამაზი ფორმა.74-ე სურათზე ნაჩვენებია მოდიფიკატოს Bevel (დახრილობით გამოწევა)-ის პარამეტრები. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 74. მოდიფიკატოს Bevel (დახრილობით გამოწევა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> ძალზედ მოსახერხებელია მოდიფიკატორების Extrude (გამოწევა) და Bevel (დახრილობით გამოწევა) გამოყენება ლოგოტიპებთან და ტექსტთან მუშაობისას. თუკი პროექტირების ფანჯარაში შევქმნით ხაზობრივ ფორმას Text (ტექსტი) და მასზე გამოვიყენებთ გამოწევის ერთ-ერთ მოდიფიკატორს, შედეგად მივიღებთ მოცულობით ტექსტს. მასთან მუშაობა შესაძლებელია ისევე, როგორ სხვა ნებისმიერ სამგანზომილებიან ობიექტთან(სურ. 75). თუკი ცოტა ფანტაზიასაც გამოვიყენებთ, მაშინ შეაძლოა ვიპოვოთ მოცულობითი ტექსტის გამოყენების საშუალებები სამგანზომილებიან სცენებში : მაღაზიების შესასვლელიდან დაწყებული სააახალწლო ნაძვისხის მორთულობით დასრულებული. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 75.მოცულობითი ტექსტი.gif]] </div> მოდიფიკატორების Extrude (გამოწევა) და Bevel (დახრილობით გამოწევა) მთავარი პარამეტრი არის გამოწევის დიაპაზონი. მოდიფიკატორ Bevel (დახრილობით გამოწევა)-ისათვის ეს პარამეტრია - Height (სიმაღლე), ხოლო Extrude (გამოწევა)-სათვის პარამეტრი - Amount (სიდიდე). დახრილობის სიდიდეს განსაზღვრავს პარამეტრი Outline (მასშტაბი). გამოწევისათვის არსებობს კიდევ ერთი მოდიფიკატორი - Bevel Profile (დახრილობით გამოწევა დანიშნული პროფილით). ის ხაზზე მოქმედებს Bevel (დახრილობით გამოწევა)-ის ანალოგიურად და იმ განსხვავებით, რომ მის პარამეტრებში აუცილებელია მიეთითოს სამგანზომილებიანი დახრა , რის ხარჯზეც გამოიწევა ხაზი(სურ 76). მოდიფიკატორ Extrude (გამოწევა)-ს გააჩნია ნაკლები პარამეტრები მოდიფიკატორ Bevel Profile (დახრილობით გამოწევა დანიშნული პროფილით)-თან შედარებით, თუმცა სამგანზომილებიანი ობიექტების შემქმნელები ხშირად იყენებენ მოდიფიკატორ Extrude (გამოწევა)-ს. მისი დახმარებით მოსახერხებელია შეიქმნას შენობის გეომეტრია, რთული დერეფნების მოდელირებისას. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 76.მოდიფიკატორ Bevel Profile (დახრილობით გამოწევა დანიშნული პროფილით)-ის პარამეტრები.gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2093 5005 2007-01-10T22:45:31Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2094 5002 2007-01-10T22:44:53Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2095 5003 2007-01-10T22:44:56Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2096 5000 2007-01-10T22:44:23Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2097 4998 2007-01-10T22:44:07Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2098 4999 2007-01-10T22:44:12Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2099 4995 2007-01-10T22:43:11Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2100 4996 2007-01-10T22:43:25Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2101 4997 2007-01-10T22:43:43Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2102 4994 2007-01-10T22:42:34Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2103 4993 2007-01-10T22:42:33Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2104 4989 2007-01-10T22:41:48Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2105 4991 2007-01-10T22:42:02Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2106 4430 2007-01-06T09:54:04Z Trulala 17 კიდევ ერთი შესაძლებლობა სამგანზომილებიანი ობიექტის მოდელირებისა - რედაქტირებადი ზედაპირის მეშვეობით მოდელირება. მაქსში შესაძლებელია რედაქტირებადი ზედაპირების შემდეგ ტიპებთან მუშაობა : *Editable Mesh (რედაქტირებადი ზედაპირი); *Editable Poly (რედაქტირებადი პოლიგონური ზედაპირი); *Editable Patch (რედაქტირებადი პაჩ-ზედაპირი); *NURBS Surface (NURBS-ზედაპირი). მაქსში თითქმის ყველა ობიექტის დარედაქტირება შეიძლება ამ რეჟიმების მეშვეობით. იმისათვის რომ ობიექტი დავარედაქტიროთ რომელიმე რეჟიმში, ვიმოქმედოთ მასზე თაგუნას მარჯვენა ღილაკით და ჩამოშლილ მენიუში ავირჩიოთ პუნქტი Convert To (კონვერტირება), ხოლო გამოშლილ კონტექსტურ მენიუში კი ავირჩიოთ სასურველი რეჟიმი(სურ. 77). რედაქტირების ყველა ეს რეჟიმი ჰგავს ერთმანეთს, ისინი ერთმანეთისგან გასნხვავდებიან ქვეობიექტების რედაქტირების რეჟიმის პარამეტრებით. ამ რეჟიმებში კონვერტირებისას, შესაძლებელია ობიექტის მასშტაბირება, გადაადგილება, შემოტრიალება, გაერთიანება და სხვა. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 77.რედაქტირებადი ზედაპირის რეჟიმის არჩევა.gif]] </div> Editable Poly (რედაქტირებადი პოლიგონური ზედაპირი) ტიპის ობიექტებში მოდელი შედგება მრავალკუთედისაგან. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 78. Editable Poly რეჟიმის პარამეტრები, Border რედაქტირების რეჟიმში.gif]] </div> ასეთი ობიექტების მონიშვნისათვის შესაძლებელია ავირჩიოთ რედაქტირების რეჯიმები : Vertex (წვერო), Edge (ხაზი), Border (საზღვარი), Polygon (პოლიგონი) და Element (ელემენტი) (სურ. 78).Editable Mesh (რედაქტირებადი ზედაპირი) ტიპის ობიექტებში, მოდელი შედგება სამკუთხედებისაგან. ასეთი ობიექტების მონიშვნისათვის შესაძლებელია ავირჩიოთ რედაქტირების რეჯიმები : Vertex (წვერო), Edge (ხაზი), Face (სახე(სამკუთხედები)), Polygon (პოლიგონი) და Element (ელემენტი) (სურ. 79). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 79. Editable Mesh რეჟიმის პარამეტრები, Poligon რედაქტირების რეჟიმში.gif]] </div> Editable Patch (რედაქტირებადი პაჩ-ზედაპირი) ტიპის ობიექტებში მოდელი შედგება სამკუთხედისა და ოთხკუთხედის ნაწილებისაგან. ზედაპირის რედაქტირების ამ ტიპის განსაკუთრებულობა არის ის, რომ ისინი მოქნილად მართავენ შექმნილი ობიექტის ფორმას. ასეთი ობიექტების მონიშვნისათვის შესაძლებელია ავირჩიოთ რედაქტირების რეჯიმები : Vertex (წვერო), Edge (ხაზი), Patch (პაჩი), Element (ელემენტი) და Handle (ვექტორი) (სურ. 80). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 80. Editable Patch რეჟიმის პარამეტრები Handle რედაქტირების რეჟიმში.gif]] </div> რედაქტირების ეს მეთოდი დაფუძვნებულია არაერთგავროვან რაციონალურ B-ხაზებზე( Non Uniform Rational B-Splines). რედაქტირების ეს რეჟიმი გამოიყენება ორგანული ობექტების შესაქმნელად, ანიმაციის პერსონაჟის შესაქმნელად. ეს მეთოდი ითვლება რედაქტირების ყველაზე რთულ მეთოდად, მაგრამ ამასთან ერთად ყველაზე მოხერხებულადაც. 81-ე სურათზე გამოსახულია NURBS Surface (NURBS-ზედაპირი)-ის პარამეტრები. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 81. NURBS Surface (NURBS-ზედაპირი)-ის პარამეტრები.gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2107 4592 2007-01-09T22:51:13Z Trulala 17 /* მესამე ბრუნება */ ==ბრუნვები== ლათინურ ენაში გვაქვს 6 ბრუნვა: Nominativus - სახელობითი, Genetivus - ნათესაობითი, Dativus - მიცემითი, Accusativus - აკუზატივი, Ablativus - აბლატივი (ადგილმდებარეობითი ბრუნვა), Vocativus - წოდებითი. ლათინური ნომინატივი გამოიყენება ზუსტად ისევე როგორც ქართული სახელობითი, იგივე შეგვიძლიათ ვთქვათ ნათესაობით ბრუნვაზეც. დატივი, ანუ მიცემითი, ლათინურში როგორც ქართულში გამოიყენება ერთი გამონაკლისის გარდა, მიცემით ბრუნვაში ჯდება მხოლოს ირიბი დამატება, პირდაპირი კი აკუზატივში. აკუზატივის ანალოგიური ბრუნვა ქართულში არ გვაქვს. აკუზატივში ჯდება პირდაპირი დამატება. აბლატივი გამოიყენება ადგილმდებარეობის, დროის, მიმართულების, მოქმედი პირის აღსანიშნავად. ლათინური ვოკატივი ქართული წოდებითი ბრუნვის ანალოგიურია, გამოიყენება მიმართვისას. ==ბრუნვის ტიპები== ლათინურ ენაში არსებითი სახელის ბრუნვის ხუთ ტიპს განასხვავებენ. არსებითი სახელების დაყოფა ბრუნვის ტიპებად ხდება მათი დაბოლოებების მიხედვით. ===პირველი ბრუნება=== პირველ ბრუნვას მიეკუთვნება არსებითი სახელები დაბოლოვებით -a. ამ ბრუნვას მიეკუთვნება ყველა [[ლათინური ენა/გრამატიკა/არსებითი სახელის სქესი|მდედრობითი სქესის]] არსებითი სახელები, თუმცა ყველა -a-ზე დაბოლოებული არსებითი არაა მდედრობითი სქესის. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''<center>porta magna - დიდი ჭიშკარი</center>''' {{სტანდარტული ცხრილი|1}} ! ! style="background: #ddffdd;"|port- მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|magn- მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|port- მრავლობითი ! style="background: #ddffdd;"|magn- მრავლობითი |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nominativus | port<font color="red">a</font> | magn<font color="red">a</font> | port<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">ae</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Genetivus | port<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">ae</font> | port<font color="red">arum</font> | magn<font color="red">arum</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dativus | port<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">ae</font> | port<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Accusativus | port<font color="red">am</font> | magn<font color="red">am</font> | port<font color="red">as</font> | magn<font color="red">as</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Ablativus | port<font color="red">a</font> | magn<font color="red">a</font> | port<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Vocativus | port<font color="red">a</font> | magn<font color="red">a</font> | port<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">ae</font> |} |} ===მეორე ბრუნება=== მეორე ბრუნვის მამრობითი სქესის არსებითი სახელები მთავრდება -us, -er-ზე და საშუალო სქესისანი -um-ზე დასრულებული. გამონაკლისია vir (კაცი). {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''<center>amicus magnus - დიდი მეგობარი</center>''' {{სტანდარტული ცხრილი|1}} ! ! style="background: #ddffdd;"|amic- მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|magn- მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|amic- მრავლ. ! style="background: #ddffdd;"|magn- მრავლ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nominativus | amic<font color="red">us</font> | magn<font color="red">us</font> | amic<font color="red">i</font> | magn<font color="red">i</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Genetivus | amic<font color="red">i</font> | magn<font color="red">i</font> | amic<font color="red">orum</font> | magn<font color="red">orum</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dativus | amic<font color="red">o</font> | magn<font color="red">o</font> | amic<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Accusativus | amic<font color="red">um</font> | magn<font color="red">um</font> | amic<font color="red">os</font> | magn<font color="red">os</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Ablativus | amic<font color="red">o</font> | magn<font color="red">o</font> | amic<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Vocativus | amic<font color="red">e</font> | magn<font color="red">e</font> | amic<font color="red">i</font> | magn<font color="red">i</font> |} |} {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''<center>puerus magnus - დიდი მეგობარი</center>''' {{სტანდარტული ცხრილი|1}} ! ! style="background: #ddffdd;"|puer- მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|magn- მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|puer- მრავლ. ! style="background: #ddffdd;"|magn- მრავლ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nominativus | puer | magn<font color="red">us</font> | puer<font color="red">i</font> | magn<font color="red">i</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Genetivus | puer<font color="red">i</font> | magn<font color="red">i</font> | puer<font color="red">orum</font> | magn<font color="red">orum</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dativus | puer<font color="red">o</font> | magn<font color="red">o</font> | puer<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Accusativus | puer<font color="red">um</font> | magn<font color="red">um</font> | puer<font color="red">os</font> | magn<font color="red">os</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Ablativus | puer<font color="red">o</font> | magn<font color="red">o</font> | puer<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Vocativus | puer | magn<font color="red">e</font> | puer<font color="red">i</font> | magn<font color="red">i</font> |} |} -um-ით დამთავრებული საშუალო სქესის არსებითი სახელები შემდეგნაერად იბრუნება, როგორც ხედავთ, ცოტა განსხვავებულია მამრობითი სქესის არსებითი სახელების ბრუნებისაგან. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''<center>donum magnum - დიდი საჩუქარი</center>''' {{სტანდარტული ცხრილი|1}} ! ! style="background: #ddffdd;"|don- მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|magn- მხოლ. ! style="background: #ddffdd;"|don- მრავლ. ! style="background: #ddffdd;"|magn- მრავლ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nominativus | don<font color="red">um</font> | magn<font color="red">um</font> | don<font color="red">a</font> | magn<font color="red">a</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Genetivus | don<font color="red">i</font> | magn<font color="red">i</font> | don<font color="red">orum</font> | magn<font color="red">orum</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dativus | don<font color="red">o</font> | magn<font color="red">o</font> | don<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Accusativus | don<font color="red">um</font> | magn<font color="red">um</font> | don<font color="red">a</font> | magn<font color="red">a</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Ablativus | don<font color="red">o</font> | magn<font color="red">o</font> | don<font color="red">is</font> | magn<font color="red">is</font> |} |} ===მესამე ბრუნება=== მესამე ბრუნების სახელები მიეკუთვნებიან სამივე სქესს და აქვთ მრავალგვარი დაბოლოება მხოლობით სახელობით ბრუნვაში. ამ ბრუნვის სახელებს აერთიანებთ მხოლობითი რიხცვის ნათესაობით ბრუნვაში -is სუფიქსი. ამიტომ მნიშვნელოვანია ამ სიტყვების ნათესაობითი ბრუნვის დამახსოვრებაც. ფუძის დასადგენად ჩამოაცილეთ არსებით სახელს ნათესაობით ბრუნვაში ბრუნების ნიშანი. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მხოლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|rex m. მეგე reg- ! style="background: #ddffdd;"|virtus f. სიმამაცე virtut- ! style="background: #ddffdd;"|homo m. ადამიანი homin- ! style="background: #ddffdd;"|corpus n. ტანი corpor- ! style="background: #ddffdd;"|M./F. სუფიქსები ! style="background: #ddffdd;"|N. სუფიქსები |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom. | rex (reg-s) | virtus | homo | corpus | - | - |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen. | reg<font color="red">is</font> | virtut<font color="red">is</font> | homini<font color="red">is</font> | corpor<font color="red">is</font> | <font color="red">is</font> | <font color="red">is</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat. | reg<font color="red">i</font> | virtut<font color="red">i</font> | homin<font color="red">i</font> | corpor<font color="red">i</font> | <font color="red">i</font> | <font color="red">i</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Acc. | reg<font color="red">em</font> | virtut<font color="red">em</font> | homin<font color="red">em</font> | corpus | <font color="red">em</font> | - |----- ! style="background: #ffdddd;"|Abl. | reg<font color="red">e</font> | virtut<font color="red">e</font> | homin<font color="red">e</font> | corpor<font color="red">e</font> | <font color="red">e</font> | <font color="red">e</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Voc. | rex | virtus | homo | corpus | - | - |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მრავლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|rex m. მეგე reg- ! style="background: #ddffdd;"|virtus f. სიმამაცე virtut- ! style="background: #ddffdd;"|homo m. ადამიანი homin- ! style="background: #ddffdd;"|corpus n. ტანი corpor- ! style="background: #ddffdd;"|M./F. სუფიქსები ! style="background: #ddffdd;"|N. სუფიქსები |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom. | reg<font color="red">es</font> | virtut<font color="red">es</font> | homin<font color="red">es</font> | corpor<font color="red">a</font> | <font color="red">es</font> | <font color="red">a</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen. | reg<font color="red">um</font> | virtut<font color="red">um</font> | homini<font color="red">um</font> | corpor<font color="red">um</font> | <font color="red">um</font> | <font color="red">um</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat. | reg<font color="red">ibus</font> | virtut<font color="red">ibus</font> | homin<font color="red">ibus</font> | corpor<font color="red">ibus</font> | <font color="red">ibus</font> | <font color="red">ibus</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Acc. | reg<font color="red">es</font> | virtut<font color="red">es</font> | homin<font color="red">es</font> | corpor<font color="red">a</font> | <font color="red">es</font> | <font color="red">a</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Abl. | reg<font color="red">ibus</font> | virtut<font color="red">ibus</font> | homin<font color="red">ibus</font> | corpor<font color="red">ibus</font> | <font color="red">ibus</font> | <font color="red">ibus</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Voc. | reg<font color="red">es</font> | virtut<font color="red">es</font> | homin<font color="red">es</font> | corpor<font color="red">a</font> | <font color="red">es</font> | <font color="red">a</font> |} |} როგორც ცხრილიდან ჩანს, პირველი და მეორე ბრუნებებისგან განსხვავებით, მესამე ბრუნების არსებითი სახელების სქესის გარჩევა არაა ასე ადვილი. ამისთვის არსებობს შემდეგი წესები: პირველ რიგში სიტყვის მნიშვნელობიდან გამომგინარე ზოგი შეიძლება იყოს მდედრობითი, ზოგი მამრობითი. შემდეგ წესებს კი თითქმის არ აქვთ გამონაკლისები: :მამრობითი: ::-or, -oris (amor, labor; arbor - ხე გამონაკლისია) ::-tor, -toris (voctor, scriptor) :მდედრობითი: ::-tas -tatis (veritas, libertas) ::-tus -tutis (virtus, senectus) ::-tudo -tudinis (multitudo, pulchritudo) ::-tio -tionis (natio, oratio) :საშუალო: ::-us (corpus, tempus, genus) ::-e, -al, -ar (mare, animal) ::-men (carmen, nomen) ამრიგად შეცდომების თავიდან ასაცილებლად უმჯობესია სიტყვების სწავლისას ისწავლოთ მათი სქესი. ყურადღება მიაქციეთ, შესაძლოა მესამე ბრუნების არსებით სახელს თან ახლდეს პირველი ან მეორე ბრუნების ზედსართავი სახელი magnus rex, magni regis; vera pax, verae pacis. მიუხედავად იმისა რომ ზედსატთავის და არსებითი სახელის სქესი, რიცხვი და ბრუნვა უნდა ემთხვეოდეს, მათ შესაძლოა განსხვავებული სუფიქსები ჰქონდეთ. თარგმნისას ასევე ყურადღება უნდა მიაქციოთ იმას, რომ მესამე ბრუნების ზოგი დაბოლოება ემთხვევა პირველი და მეორე ბრუნებების დაბოლოებებს სრულიად განსხვავებულ ბრუნებებში. ამიტომ სიტყვების სწავლისას მნიშვნელოვანია იმის ცოდნაც თუ რომელ ბრუნებას მიეკუთვნებიან ისინი, რათა ტექსტის კითხვისას შეცდომის არ გაიგოთ შინაარსი. ===მეოთხე ბრუნება=== [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2108 4632 2007-01-10T06:31:17Z Trulala 17 ლათინურ ენაში წინადადებასი სიტყვების წყობა მკაცრად განსაზღვრული არაა, თუმცა არსებობს ზოგადი წესი. 1) <u>სუბიქეტი და მისი განმსაზღვრელი</u>, 2) <u>ირიბი დამატება</u> ([[ლათინური ენა/გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნება|მიცემითში]]), 3) <u>პირდაპირი დამატება</u> ([[ლათინური ენა/გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნება|აკუზატივში]]), 4) ზმნისზედა ან დამატებითი წინადადება, 5) ზმნა. ქართულისგან განსხვავებით ლათინურში როგორც წესი ზედსართავი სახელი მოსდევს არსებით სახელს, რომელზეც იგი მიუთითებს. ::დიდი კარიბჭე ::porta magna როგორც ავღნიშნეთ სიტყვათა წყობა ლათინურში როგორც ქართულში არაა მკაცრი. შეგიძლიათ გადაადგილოთ სიტყვები და წინადადების აზრი ამით არ შეიცვლება. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2109 6168 2007-01-19T14:59:30Z Trulala 17 /* -ius-ით დაბოლოებული ზედსართავი სახელები */ ==პირველი და მეორე ბრუნების ზედსართავი სახელები== ზედსართავი სახელი სქესში, რიცხვში და ბრუნვაში ყოველთვის ეთანხმება არსებით სახელს, რომელსაც ერთვის. მაგალითისთვის მოყვანილია ზედსართავი სახელის magnus (დიდი) ბრუნვა. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+მხოლობითი რიცხვი ! ! style="background: #ddffdd;"|მამრ. ! style="background: #ddffdd;"|მდედრ ! style="background: #ddffdd;"|საშუალო |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nominativus | magn<font color="red">us</font> | magn<font color="red">a</font> | magn<font color="red">um</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Genetivus | magn<font color="red">i</font> | magn<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">i</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dativus | magn<font color="red">o</font> | magn<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">o</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Accusativus | magn<font color="red">um</font> | magn<font color="red">am</font> | magn<font color="red">um</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Ablativus | magn<font color="red">o</font> | magn<font color="red">a</font> | magn<font color="red">o</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Vocativus | magn<font color="red">e</font> | magn<font color="red">a</font> | magn<font color="red">um</font> |+ |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+მრავლობითი რიცხვი ! ! style="background: #ddffdd;"|მამრ. ! style="background: #ddffdd;"|მდედრ ! style="background: #ddffdd;"|საშუალო |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nominativus | magn<font color="red">i</font> | magn<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">a</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Genetivus | magn<font color="red">orum</font> | magn<font color="red">arum</font> | magn<font color="red">orum</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dativus | magn<font color="red">is</font> | magn<font color="red">as</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Accusativus | magn<font color="red">os</font> | magn<font color="red">as</font> | magn<font color="red">a</font> |----- ! style="background: #ffdddd;"|Ablativus | magn<font color="red">is</font> | magn<font color="red">as</font> | magn<font color="red">is</font> |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Vocativus | magn<font color="red">i</font> | magn<font color="red">ae</font> | magn<font color="red">a</font> |+ |} ანალოგიურად იბრუნება სხვა ზედსართავებიც, მაგ. meus, -a, meum, multus, -a, -um, pauci, -ae, -a (მხოლოდ მრავლ.) ===-ius-ით დაბოლოებული ზედსართავი სახელები=== პირველი და მეორე ბრუნების 9 ზედსართავი სახელი არაწესიერია, მათი გენეტივი სრულდება -ius-ით, ხოლო დატივი -i-თ. ისინი იბრუნებიან [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ნაცვალსახელები|ჩვენებითი ზედსართავი სახელების]] მსგავსად. მრავლობითში კი ისინი იუღლებიან როგორც წესიერი ზედსართავი სახელები. ქვემოთ ცხრილში მოყვანილია მათი ბრუნების მაგალითი მხოლობით რიცხვში. მაგალითისთვის აღებულია ზედსართავი სახელები solus -a -um (მარტო) და alius, alia, aliud (სხვა). {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Nom.'' | solus | sola | solum | alius | alia | aliud |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|'''Gen.''' | solius | solius | solius | alterius | alterius | alterius |----- ! style="background: #ffdddd;"|'''Dat.''' | soli | soli | soli | alii | alii | alii |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|'''Acc.''' | solum | solam | solum | alium | aliam | aliud |----- ! style="background: #ffdddd;"|'''Abl.''' | solo | sola | solo | alio | alia | alio |} |} ამ ჯგუფის 9 ზედსართავის დამახსოვრება ადვილია აკრონიმით '''UNUS NAUTA''', რომლის ყოველი ასოც ასახავს ამ ზედსართავების პირველ ასოს. :Unus -a -um (ერთი) :Nullus -a -um (არცერთი) :Ullus -a -um (ნებისმიერი) :Solus -a -um (მარტო) :Neuter, neutra, neutrum (არცერთი, არც) :Alius -a -ud (სხვა) :Uter, utra, utrum (ერთერთი (ორიდან)) :Totus -a -um (სრული) :Alter, altra, altrem (სხვა (ორიდან)) [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2110 6401 2007-01-23T15:16:57Z Trulala 17 ზმნა SUM, როგორც ქართული ზმნა ყოფნა, აღნიშნავს არა მხოლოდ რაიმეს არსებობას, არამედ არის შემაკავშირებელი ზმნა. sum აკავშირებს შემასმენელს ქვემდებარესთან. აწმყო [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ბრძანებითი კილო|ბრძანებითი კილო]]: esse sum-ის უღლება აწმყოში: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"| ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი ! style="background: #ddffdd;"| |----- | sum | მე ვარ | sumus | ჩვენ ვართ |-bgcolor="#EFEFEF" | es | შენ ხარ | estis | თქვენ ხართ |----- | est | ის არის | sunt | ისინი არიან |+ |} [[ლათინური ენა/გრამატიკა/მომავალი და წარსული|მომავალში და წარსულში]] SUM იუღლება როგორც ნორმალური ზმნა. ფუძეთ აქვს er- და იმატებს შესაბამის სუფიქსებს. sum-ის უღლება მომავალში: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"| ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი ! style="background: #ddffdd;"| |----- | er<font color="red">o</font> | მე ვიქნები | er<font color="red"><u>i</u>mus</font> | ჩვენ ვიქნებით |-bgcolor="#EFEFEF" | er<font color="red"><u>i</u>s</font> | შენ იქნები | er<font color="red"><u>i</u>tis</font> | თქვენ იქნებით |----- | er<font color="red"><u>i</u>t</font> | ის იქნება | er<font color="red">unt</font> | ისინი იქნებით |+ |} შესაბამისად წარსულში SUM ასე იუღლება: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"| ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი ! style="background: #ddffdd;"| |----- | er<font color="red">am</font> | მე ვიყავი | er<font color="red"><u>a</u>mus</font> | ჩვენ ვიყავით |-bgcolor="#EFEFEF" | er<font color="red"><u>a</u>s</font> | შენ იყავი | er<font color="red"><u>a</u>tis</font> | თქვენ იყავით |----- | er<font color="red"><u>a</u>t</font> | ის იყო | er<font color="red">ant</font> | ისინი იყვნენ |+ |} Sum-ის [[ლათინური ენა/გრამატიკა/პერფექტი|პერფექტში]] უღლებისთვის იხილეთ შესაბამისი გვერდი. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2111 5793 2007-01-17T18:46:30Z Trulala 17 ბრძანებითი კილო გამოიყენება ვინმესთვის პირდაპირი მიმართვისას, როდესაც სუბიექტი მოითხოვს ობიექტისგან რაიმე მოქმედების შესრულებას. ამიტომ ბრძანებითი კილო მხოლოდ მეორე პირს ითვალისწინებს. ლათინურში აწმყო ბრძანებითი კილო იწარმოება მხოლოდ ზმნის ფუძით, ხოლო მრავლობითი ზმის ფუძისთვის -te-ს დამატებით. მაგ: [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზმნის უღლება|პირველი უღლების ზმნები]]: ::lauda! laudate! მეორე უღლების ზმნები: ::mone! monete! მესამე უღლების ზმნები: ::age! agite! ზოგი მესამე უღლების ზმნა თავდაპირველად ასევე აწარმოებდა ბრძანებით კილოს, მაგრამ კლასიკური ლათინური ენის ჩამოყალიბებისას მათ დაკარგეს ფუძისეული e. მაგალითად: dicere - dic!, facere - fac! ferre - fer! ducere - duc!. სხვა ზმნები კი ბრძანებით კილოს ზემოთ მოყვანილი წესისამებრ აწარმოებენ. მესამე უღლების -io-ზე დაბოლოებული ზმნები ბრძანებითს აწარმოებენ როგორც მესამე უღლებიც წესიერი ზმნები: ::cape! capite! მეოთხე უღლების ზმნები ბრძანებითს აწარმოებენ შემდეგნაერად: ::audi! audite! [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2112 4990 2007-01-10T22:42:00Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2113 4986 2007-01-10T22:41:06Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2114 4987 2007-01-10T22:41:13Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2115 4988 2007-01-10T22:41:15Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2116 4984 2007-01-10T22:40:19Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2117 4983 2007-01-10T22:40:12Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2118 4479 2007-01-06T17:27:23Z Trulala 17 სცენაში ობიექტის შექმნისას, აუცილებელია გავითვალისწინოთ მისი გეომეტრიული განსაკუთრებულობა. მიუხედავად იმისა რომ ერთი და იგივე ობიექტის მოდელირება შესაძლებელია რამოდენიმე საშუალებით, როგორც წესი, მათ შორის არსებობს ერთი, რომელიც ყველაზე მოსახერხერბელია. გამოცდილი ანიმატორი მომავლის ესკიზზე ერთი შეხედვის მერე განსაზღვრავს მისი მოდელირები მეთოდს, დამწყებ ანიმატორებს კი ეს ყოველთვის არ გამოსდით. მაგალითად, თუ ორი ობიექტი ერთმანეთს კვეთს, მათზე დაფუძვნებით შესაძლებელია შეიქმნას მესამე ობიექტი, რომელიც წარმოადგენს ამ კვეთის რეზულტატს. სამგანზომილებიან გრაფიკაში შექმნილი მოდელები, შესაძლებელია დაიყოს ორ ჯგუფად - ორგანული და არაორგანული. პირველ კატეგორიაში შედიან ობიექტები ცოცხალი ბუნებიდან, ისეთები როგორიცაა მცენარეები, ცხოველები, ადამიანები... მეორე კატეგორიაში კი არქიტექტურული ელემენტები, ასევე ადამიანის მიერ შექმნილი საგნები. პირველი და მეორე ჯგუფის ობიექტების მოდელირებას შორის განსხვავება იმდენად დიდია, რომ რაიმე კონკრეტული დავალებისგან დამოკიდებულად, პროექტის რეალიზაციისთვის შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას, სამგანზომილებიან გრაფიკასთან მუშაობის სხვადასხვა პაკეტები. 3ds max-ში რამდენადაც დიდი აქცენტი უკეთდება არაორგანული ობიექტების მოდელირებას, იმდენად გამოყენებადი და საჭიროა ლოგიკური ოპერაციები - ეს შეუცვლელი ინსტრუმენტია ნებისმიერ 3ds max-ში მომუშავესათვის. მეორეს მხრივ, ლოგიკური ოპერაციები საერთოდ არ გამოდგებიან ორგანული ობიექტების მოდელირებისათვის. მაგალითად, ადამიანის სახის მოდელირება ლოგიკური ოპერაციების მეშვეობით პრაქტიკულად შეუძლებელია. განვიხილოთ ლოგიკური ოპერაციები. 82-ე სურათზე წარმოდგენილია საწყისი გამოსახულება. 3ds max 7-ში არსებობს ლოგიკური ოპერაციების 4 ტიპი. *Union (კავშირი) - ორი ობიექტის ლოგიკური კავშირის რეზულტატები მოემსახურება ზედაპირს, ობიექტებზე წარმოშობილ ობიექტებს, რომლებიც მონაწილეობენ მიმდინარე ოპერაციაში(სურ. 83); *Intersection (გადაკვეთა) - ორი ობიექტის ლოგიკური გადაკვეთის რეზულტატი იქნება ამ ორი ობიექტის ნაწილებისაგან შემდგარი ზედაპირი(სურ. 84); *Subtraction ორი ობიექტის ლოგიკური გამოკლების რეზულტატი იქნება პირველი და მეორე ობიექტებისაგან შემდგარი ზედაპირი, მხოლოდ ის არ მოიცავს ამ ორი ობიექტის საერთო ნაწილებს(სურ. 85); *Cut (ამოჭრა) - ორი ობიექტის ლოგიკური ამოჭრის რეზულტატები მოემსახურება ზედაპირს, რომელიც შედგება, ერთ-ერთ ობიექტზე მეორის გამოკლებით(სურ. 86). <gallery> სურათი:სურ 82.ლოგიკური ოპერაციის შესრულებამდე ობიექტების განლაგება.gif|სურ 82.ლოგიკური ოპერაციის შესრულებამდე ობიექტების განლაგება სურათი:სურ 83.ობიექტები, ლოგიკური ოპერაცია Union (კავშირი) შესრულების შემდეგ.gif|სურ 83.ობიექტები, ლოგიკური ოპერაცია Union (კავშირი) შესრულების შემდეგ სურათი:სურ 84. ობიექტები, ლოგიკური ოპერაცია Intersection (გადაკვეთა)-ის შესრულების შემდეგ.gif|სურ 84. ობიექტები, ლოგიკური ოპერაცია Intersection (გადაკვეთა)-ის შესრულების შემდეგ სურათი:სურ 85. ობიექტები ლოგიკური ოპერაცია Subtraction (გამოკლება)-ის შესრულების შემდეგ.gif|სურ 85. ობიექტები ლოგიკური ოპერაცია Subtraction (გამოკლება)-ის შესრულების შემდეგ სურათი:სურ 86. ობიექტები ლოგიკური ოპერაცია Cut (ამოჭრა) -ის შესრულების შემდეგ.gif|სურ 86. ობიექტები ლოგიკური ოპერაცია Cut (ამოჭრა) -ის შესრულების შემდეგ </gallery> ლოგიკური ოპერაციები სრულდება შემდეგი წესით :<br /> :1.გამოყავით ობიექტი, რომელიც იმონაწილევებს საბოლოო მოდელის გამოსახვაში;<br /> :2.ბრძანებების პანელზე, გადადით ჩანართ Create (შექმნა)-ზე, კატეგორია Geometry (გეომეტრია)-ში აირჩიეთ Compound Objects (ჯგუფური ობიექტები)-ი და დააჭირეთ ღილაკს Boolean (ლოგიკური ოპერაციები)(სურ. 87);<br /> :3.დააყენეთ ლოგიკური ოპერაციების პარამეტრები;<br /> :4.გამოიყენეთ ღილაკი Pick Operand В (ოპერანდის არჩევა), იმისათვის რომ აირჩიოთ მეორე ობიექტი, რომელიც იმონაწილევებს ოპერაციაში.<br /> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 87.ობიექტ Boolean (ლოგიკური ოპერაციები)-ის პარამეტრები.gif]] </div> ''შენიშვნა!''<br /> ''მიუხედავად იმისა რომ ლოგიკური ოპერაციები 3ds max-ში ფართოდ გამოიყენება სამგანზომილებიანი პროექტების შესაქმნელად, მათ გააჩნიათ ნაკლი და მოდელის გარსების შენებისას არც თუ ისე იშვიათია შეცდომები. ამიტომ სამგანზომილებიან გრაფიკაზე მომუშავენი თავიანთ პროექტებში იყენებენ დამატებით მოდულს - Power Booleans. ის საშუალებას იძლევა შეიქმნას მოდელები ბევრად ზუსტი გეომეტრიით, ვიდრე სტანდარტული საშუალებებით მუშაობისას, ასევე, იგი სწრაფად ქმნის პოლიგონურ ბადეს. ეს განსაკუთრებით შესამჩნევია იმ ობიექტებთან მუშაობისას, რომლებსაც გააჩნიათ დიდი რაოდენობის პოლიგონები. '' [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2119 4960 2007-01-10T22:18:23Z Trulala 17 /* ფანჯარა Parameter Collector (პარამეტრების კრებული) */ == სამგანზომილებიანი ანიმაციის საერთო მონაცემები == სამგანზომილებიანი ანიმაციის შექმნა - ეს საინტერესოა, მაგრამ ამავდროულად ძალიან ძნელიც. სამგანზომილებიან სცენაში შესაძლებელია აბსოლიტურად ყველაფრის ანიმირება - სინათლის წყაროებიდან და კამერებიდან დაწყებული, ობიექტებითა და ეფექტებით დამთავრებული. პროგრამაში შექმნილი ყოველი ანიმაცია იყენებს ე.წ. გასაღებურ კადრებს, რომლებიც შეიცავენ ანიმაციის ყველა პარამეტრის ინფორმაციას. 3ds max 7-ში შესაძლებელია ყველა ობიექტის ყოველი ქცევის ანიმირება : პრიმიტივების, სინათლის წყაროების, კამერების, დამხმარე ობიექტების და ა.შ. გასაღებურ კადრებზე ობიექტის პარამეტრების მნიშვნელობის დასმით, თქვენ შეძლებთ გააკეთოთ ისე, რომ ობიექტები გადაადგილდნენ, შეიცვალონ ტექსტურა, გაიზარდნონ, ან დაპატარავდნენ ზომაში და ა.შ. ანიმირებული კამერა საშუალებას იძლევა მივაღწიოთ სცენაზე ყოფნის ეფექტს და ყველაფერი დავინახოთ ისე, როგორც ხედავს პერსონაჟი. ანიმაციის მარტივი ტიპია - ობიექტების გადაადგილება სამგანზომილებიან სცენაზე. ამ შემთხვევაში ცვლადი პარამეტრები გამოდიან ობიექტის ადგილმდებარეობის კოორდინატები. მათი მითითება აუცილებელია ხელით. გასაღებური კადრების ავტომატურად შექმნის რეჟიმის ჩართვისას 3ds max 7-ი ავტომატურად აფიქსირებს ობიექტის პარამეტრებს მიმდინარე გასაღებურ კადრზე. მაგალითად, პროექტირების ფანჯარაში სამგანზომილებიანი სხეულის 48-ე კადრზე გადადგილებით, თქვენ პროგრამას მიუთითებთ მოდელის საბოლოო კოორდინატებს. ამინაციური ეფექტები შესაძლებელია იყოს ერთმანეთისაგან სრულიად განსხვავებული : სიბნელისა და სინათლის თამაში, ობიექტის ვირტუალურ არეში მოძრაობა, დეფორმირებადი ზედაპირი და ა.შ. == გასაღებური კადრები == სამგანზომილებიანი გრაფიკის გამოჩენამდე არსებობდა თოჯინებით შექმნილი ანიმაციები. ის იქმნებოდა შემდეგნაირად : იღებდნენ მულტიპლიკაციური გმირის ერთ კადრს, შემდეგ, მაგალითად, პერსონაჟის ხელს გადააადგილებდნენ პატარა მანძილზე და კვლავ იღებდნენ ერთ კადრს. სამუშაოს იდეა იყო ის რომ გადაეღოთ პერსონაჟის ხელის მოძრაობა. კომპიუტერულ გრაფიკაში ეს ყველაფერი გაცილებით ადვილია. ანიმატორი პროგრამას უთითებს ხელის მხოლოდ ორ ადგილმდებარეობას - ზემოთა და ქვემოთა, ხოლო დანარჩენი შუალედური მოძრაობა ითვლება კომპიუტერის მიერ. კადრებს, რომლებიც აფიქსირებენ, სხეულის თავდაპირველ და ბოლო მდგომარეობას, ეწოდებათ გასაღებური. გასაღებური კადრები მართავენ ობიექტის ყველა პარამეტრს, მათთან ერთად ტექსტურებსაც, მაგალითად, ორი გასაღებური კადრის მეშვეობით შესაძლებელია გავაკეთოთ ისე, რომ ბრინჯაოს ძეგლი გადაიქცეს მინის ძეგლად. ამ მეთოდით, 3ds max 7-ში საკმარისია მივუთითოთ პარამეტრები გასაღებურ წერტილებში. პროგრამა გაითვლის პარამეტრების ცვლილებას ერთი კადრიდან მეორემდე და ავტომატურად გაუკეთებს კადრებს ვიზუალიზაციას, გასაღებური კადრების უჩვენებლად. მაგალითად, იმისათვის რომ პროექტირების ფანჯარაში გავაკეთოთ რაიმე პრიმიტივის ანიმაცია, საკმარისია გადავერთოთ გასაღებური კადრების შექმნის რეჟიმში და მივუთითოთ ობიექტის თავდაპირველი და ბოლო ადგილმდებარეობა. ანალოგიურად შესაძლებელია შევქმნათ ანიმირებული ატმოსფერული ეფექტი, ობიექტის დეფორმაცია, ტექსტურის ცვლილება და ა.შ., ობიექტების ან ეფექტების კონფიგურაციებში გასაღებური პარამეტრების მითითებით. გასაღებური კადრების შექმნის რეჟიმი ირთვება Auto Key (ავტოგასაღები) ღილაკის მეშვეობით, რომელიც განთავსებულია ანიმაციის ზოლის ქვემოთ(სურ. 88). სცენის პარამეტრის ნებისმიერი ცვლილება მახსოვრდება მიმდინარე კადრზე, და ანიმაციის ზოლზე წარმოიქმნება გასაღებური კადრის ნიშანი - მარკერი. ანიმაციის გასაღებურ კადრებს შორის გადართვისათვის გამოიყენება ღილაკი Key Mode Toggle (გასაღებურ კადრებს შორის გადართვა). შესაძლებელია გასაღებური კადრების მართვა - მათი ადგილმდებარეობის შეცვლა, წაშლა, ობიექტების ჯგუფებად დანიშვნა, პარამეტრების კორექტირება და ა.შ. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 88.ანიმაციის სამართავი ღილაკები.gif]] </div> ''შენიშვნა!''<br /> ''გასაღებური კადრების ადგილმდებარეობის შეცვლა შესაძლებელია პირადპირ ანიმაციის ზოლზე. ამისათვის აუცილებელია თაგუნას მარცხენა ღილაკით დავაჭიროთ გასაღებურ კადრს, რომლის გადაადგილებაც გვსურს და ღილაკზე თითის აუშვებლად შევუცვალოთ მას ადგილმდებარეობა ანიმაციის ზოლზე.'' == ფანჯარა Time Configuration (დროის კონფიგურაცია) == გაჩუმების პრინციპით მაქსში ანიმაციის კადრების რაოდენობა 101-ის ტოლია, შესაქმნელი ვიდეოს ფორმატი კი NTSC (29,97 კადრი წამში)-ია. ამ პარამეტრებით შესაძლებელია შეიქმნას 3 წამიანი ანიმაცია. მუშაობის დროს შესაძლებელია მოგვიწიოს ანიმაციის ხანგრძლივობისა და პარამეტრების შეცვლა. იმისათვის რომ პროექტირრების ფანჯარაში ანიმაციის გამოსახულებას დავუყენოთ პარამეტრები, გამოვიყენოთ ფანჯარა Time Configuration (დროის კონფიგურაცია), რომელიც გამოდის ამავე სახელის მქონე ღილაკზე მოქმედებისას და რომელიც განთავსებულია ანიმაციის ზოლის ქვეშ(სურ. 89). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 89.ღილაკი Time Configuration (დროის კონფიგურაცია).gif]] </div> ფანჯარაში Time Configuration (დროის კონფიგურაცია)(სურ. 90) შესაძლებელია დავაყენოთ შემდეგი პარამეტრები : ვიდეოს ფორმატი(Pal/NTSC), წამში კადრების რაოდენობა (FPS), ინფორმაციის გამოსახულების შესაძლებლობა ანიმაციის მსვლელობის დროს, ანიმაციის დაწყებისა და დასრულების დრო, ანიმაციის სიგრძე და ა.შ. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 90. ფანჯარა Time Configuration (დროის კონფიგურაცია).gif]] </div> == ანიმაციის კონტროლიორები == რეალურ ცხოვრებაში ობიექტის მოძრაობა და ნებისმიერი ქმედების ხასიათი შესაძლებელია იყოს განსხვავებული. იმისათვის რომ გასაგები იყოს რა იგულისხმება ამაში, მოვიყვანოთ შემდეგი მაგალითი : წარმოვიდგინოთ უბრალო სიტუაცია, როდესაც ელექტრო ნათურა ქვრება და კვლავ ინთება. ეს არ არის რთული ქმედება, თუმცა, შესაძლებელია მოხდეს სხვადასხვანაირად. ნათურა შესაძლებელია ნელ-ნელა ჩაქვრეს მანამ, სანამ ის შეწყვეტს სინათლის გამოყოფას(გავიხსენოთ განათება თეატრში), ხოლო შემდეგ ასევე ნელ-ნელა გახურდეს. სხვა შემთხვევაში ნათურა შესაძლოა სწრაფად ჩაქრეს და ასევე სწრაფად აინთოს, ან ნელა ჩაქრეს და სწრაფად აინთოს. როგორც ვხედავთ, არსებობს დიდი რაოდენობა იმისა, თუ როგორ შეიძლება განხორციელდეს მიმდინარე ქმედება. თუკი შევქმნით მსგავს სამგანზომილებიან სცენას, მაშინ ანიმირებული პარამეტრი იქნება სინათლის წყაროს სიკაშკაშე. მოვიყვანოთ სხვა მაგალითი : ავტომობილი უახლოვდება ბოძს. მას შეუძლია მიუახლოვდეს სხვადასხვა სიჩქარით, აჩქარებით, ან შენელებით. თუკი შევქმნით მსგავს სამგანზომილებიან სცენას, მაშინ ანიმირებული პარამეტრები იქნებიან ობიექტის კოორდინატები. ამ შემთხვევაში ობიექტის მდგომარეობა გასაღებურ წერტილებში იქნება ერთნაირი, თუმცა პარამეტრის ცვლილების ხასიათი ყველა შემთხვევაში იქნება განსხვავებული. ყოველი გასაღებური კადრი ხასიათდება ორი მოხრილობით, რომლებიც განსაზღვრავენ ანიმირებული პარამეტრის ფუნქციონირების დამოკიდებულებას მიმდინარე და წინა გასაღებურ კადრებს შორის სივრცეზე, ასევე მიმდინარე და შემდეგ კადრებს შორის სივრცეზე. პროგრამა 3ds max 7 შეიცავს ე.წ. ნიმაციის კონტროლიორებს, რომელთა დახმარებითაც სამგანზომილებიან გრაფიკაში მომუშავეს შეუძლია მოხერხებულად მართოს ობიექტის ანიმირებული პარამეტრის ცვლილება. ანიმაციის რგოლები წარმოადგენენ დამოკიდებულების შუალედურ რგოლებს, რომელთა საშუალებითაც შესაძლებელია შეიცვალოს პარამეტრები. მახასიათებლის დანიშვნა ანიმაციის წამიერებაზე შესაძლებელია ორი გზით : Track View (ტრეკების რედაქტორი) ფანჯრის დახმარებით და ბრძანებების პანელზე ჩანართ Motion (მოძრაობა)-ზე გადასვლით. 3ds max 7-ში არის შვიდი შუალედური რგოლი : *Smooth (გლუვი) - სწორად. მიმდინარე ფუნქციის ტიპი არჩეულია გაჩუმების პრინციპით; *Step (საფეხური) - საფეხურული გრაფიკით; *Slow (ნელა) - შენელებით; *Fast (სწრაფად) - აჩქარებით; *Linear (ხაზობრივი) - ხაზობრივად; *Custom (მომხმარებლური) - საშუალებას იძლევა დავაყენოთ მოხრილი დამოკიდებულების ფორმა ხელით; *Custom - Locked Handles (მომხმარებლური - დაბლოკილი მარკერებით) - საშუალებას იძლევა დავაყენოთ მოხრილი დამოკიდებულების ფორმა ხელით, დაბლოკილი მარკერების მდგომარეობით. == ფანჯარა Parameter Collector (პარამეტრების კრებული) == 3ds max 7-ში ანიმაციის უფრო მოხერხებულად შექმნისათვის წარმოიშვა ფანჯარა - Parameter Collector (პარამეტრების კრებული). მისი მეშვეობით ბევრად ადვილია ობიექტის პარამეტრების მართვა. დიდი რაოდენობის შემცველ ანიმირებულ სცენასთან მუშაობისას, ხშირად მოუხერხებელია მათი პარამეტრების შეცვლა. მაგალითად, განსაზღვრულ კადრზე საჭიროა ერთი ობიექტის მდებარეობის შეცვლა, მეორე ობიექტის მობრუნება, მესამე ობიექტზე ახალი მატერიალის დასმა. ამ შემთხვევაში 3ds max-ში ცოტა დამღლელია ობიექტების თვისებებსა და მოდულის ფანჯრებს შორის გადართვა. ფანჯარაში Parameter Collector (პარამეტრების კრებული) შესაძლებელია ყველა სცენასთან მუშაობისთვის საჭირო პარამეტრის გამოტანა. ეს შესაძლებელია იყოს ისევე როგორც ობიექტის პარამეტრი, ასევე მასზე გამოყენებული მოდიფიკატორის პარამეტრები, მატერიალები და ა.შ. ფანჯარა Parameter Collector (პარამეტრების კრებული)-ის გამოსატანად შეასრულეთ შემდეგი ბრძანება : Animation > Parameter Collector (ანიმაცია > პარამეტრების კრებული) (სურ. 91), ან იმოქმედეთ ღილაკების კომბინაციაზე Alt+2. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 91.ბრძანება Animation - Parameter Collector (ანიმაცია - პარამეტრების კრებული).gif]] </div> გამოსულ ფანჯარა Parameter Collector (პარამეტრების კრებული)-ში აუცილებელია ვიმოქმედოთ ღილაკზე Add to New Rollout (ახალი რგოლის დამატება) (სურ. 92), რის შემდეგადაც ეკრანზე გამოვა ფანჯარა Track View Pick (ტრეკების ფანჯარა) (სურ. 93). მასში სიის სახით გამოსახულია სცენის ყველა ობიექტი და მათი პარამეტრები. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 92.ღილაკი Add to New Rollout (ახალი რგოლის დამატება),ფანჯარა Parameter Collector (პარამეტრების კრებული)-ში.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 93. ფანჯარა Track View Pick (ტრეკების ფანჯარა).gif]] </div> ამ ფანჯარაში უნდა არიჩეს საჭირო პარამეტრი და უნდა დაეჭიროს ღილაკს OK - პარამეტრი გადავა ფანჯარაში Parameter Collector (პარამეტრების კრებული). როგორც 94-ე სურათზეა ნაჩვენები, ერთ რგოლში შესაძლებელია შეგროვდეს სხვადასხვა პარამეტრები : ობიექტი ზომის კონფიგურაციები, მისი ადგილმდებარეობა სივრცეში და ა.შ. ერთ ცალკეულ რგოლში შეყვანილი პარამეტრები, შესაძლებელია შეიცვალოს ერთდროულად. ამისათვის საჭიროა ვიმოქმედოთ პარამეტრების არჩევის ერთ-ერთ ღილაკზე, რომელიც განლაგებულია თითოეულ პარამეტრთან(სურ. 95).ამის შემდეგ ღილაკი გახდება ყვითელი. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 94.ფანჯარა Parameter Collector (პარამეტრების კრებული) დამატებული პარამეტრებით.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 95.პარამეტრის არჩევის ღილაკი.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 96.პარამეტრების ჯგუფებს შორის გადასართველი სია.gif]] </div> ფანჯარაში Parameter Collector (პარამეტრების კრებული) შესაძლებელია შეიქმნას პარამეტრების რგოლების ნებისმიერი რაოდენობა, რის შემდეგადაც ისინი უნდა გაერთიანდნენ ჯგუფებში. ჯგუფის ფორმირებისათვის აუცილებელია მივცეთ მას სახელი, რომელიც უნდა შევიყვანოთ იქვე არსებულ ველში და დავადასტუროთ ღილაკით Enter. ამის შემდეგ გააქტიურდება ღილაკი New Collection (ახალი ჯგუფი), რომელზე დაჭერის შემდეგადაც შესაძლებელი იქნება ახალი ჯგუფის შექმნა. პარამეტრების ჯგუფებს შორის გადართვა შესაძლებელია ჩამოშლადი მენიუს საშუალებით(სურ. 96). [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] == ფანჯარა Parameter Editor (პარამეტრების რედაქტორი) == კიდევ ერთი ფანჯარა, რომლის დახმარებითაც შესაძლებელია სცენის ობიექტების მოხერხებულად მართვა -Parameter Editor (პარამეტრების რედაქტორი). ამ ფანჯრის მეშვეობით შესაძლებელია შევადგინოთ პარამეტრების ჯგუფები, რომლებიც ახასიათებენ ამ თუ სხვა ობიექტებს სცენაზე და დაემატოს ისინი ობიექტის პარამეტრებს, ან მის მიმართ გამოყენებულ მოდიფიკატორებისადმი ბრძანებების პანელზე და აგრეთვე გამოყენებული მატერაილების პარამეტრების მიმართ. ფანჯარა Parameter Editor (პარამეტრების რედაქტორი)-ის გამოსაძახებლად შევასრულოთ ბრძანება Animation > Parameter Editor (ანიმაცია > პარამეტრების რედაქტორი) (სურ. 98), ან ვიმოქმედოთ ღილაკების კომბინაციაზე Alt+1. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 98.ბრძანება Animation - Parameter Editor (ანიმაცია - პარამეტრების რედაქტორი).gif]] </div> ახალი პარამეტრის დასამატებლად შევასრულოთ შემდეგი ოპერაცია : :1.ფანჯარაში Parameter Editor (პარამეტრების რედაქტორი) რგოლში Add to Type (ტიპზე დამატება)(სურ. 99) მივუთითოთ, სად უნდა დაემატოს პარამეტრი. :2.მივუთითოთ პარამეტრის ტიპი რგოლში Parameter Type (პარამეტრის ტიპი) (სურ. 100). :3.მოვუთითოთ პარამეტრის მართვის ტიპი რგოლში UI Туре (მართვის ტიპი). ხელმისაწვდომი ვარიანტები განსხვავებულები იქნებიან, იმაზე დამოკიდებულებით, თუ რომელ პარამეტრს ავირჩევთ Parameter Type (პარამეტრის ტიპი) რგოლში(სურ. 101). :4.ველში Name (სახელი), შევიყვანოთ პარამეტრის სახელი. :5.პარამეტრის დასამატებლად ვიმოქმედოთ ღილაკზე Add (დამატება). :6.გადავერთოთ ობიექტის პარამეტრებში(მოდიფიკატორის, ან მატერიალის) და დავრწმუნდეთ რომ პარამეტრი დამატებულია Custom Attributes (მომხმარებლის კონფიგურაციები) რგოლში (სურ. 102). <gallery> სურათი:სურ 99.ფანჯარა Parameter Editor (პარამეტრების რედაქტორი).gif|სურ 99.ფანჯარა Parameter Editor (პარამეტრების რედაქტორი) სურათი:სურ 100.სია Parameter Type (პარამეტრის ტიპი).gif|სურ 100.სია Parameter Type (პარამეტრის ტიპი) სურათი:სურ 101.სია UI Туре (მართვის ტიპი).gif|სურ 101.სია UI Туре (მართვის ტიპი) სურათი:სურ 102.ობიექტ Torus-ის პარამეტრები მომხმარებლური პარამეტრის დამატების შემდეგ.gif|სურ 102.ობიექტ Torus-ის პარამეტრები მომხმარებლური პარამეტრის დამატების შემდეგ </gallery> 2120 4985 2007-01-10T22:40:37Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2121 4980 2007-01-10T22:39:41Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2122 4982 2007-01-10T22:39:47Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2123 4979 2007-01-10T22:39:16Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2124 4978 2007-01-10T22:39:13Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2125 4977 2007-01-10T22:38:26Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2126 4976 2007-01-10T22:38:09Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2127 4975 2007-01-10T22:37:51Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2128 4974 2007-01-10T22:37:42Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2129 4973 2007-01-10T22:37:28Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2130 4972 2007-01-10T22:37:18Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2131 4500 2007-01-06T22:21:43Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2132 4501 2007-01-06T22:21:48Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2133 4502 2007-01-06T22:21:53Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2134 4510 2007-01-07T03:49:11Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2135 4511 2007-01-07T03:49:15Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2136 4512 2007-01-07T03:49:21Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2137 4971 2007-01-10T22:37:03Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2139 4576 2007-01-09T03:20:58Z Trulala 17 დინამიკური აღწერის შექმნა - ეს არის 3ds max 7-ის ანიმაციასთან დაკვაშირებული ერთ-ერთი ფუნქცია. სცენები, რომლებშიც გამოიყენება დინამიური შემადგენელი ნაწილების გამოთვლა (მაგალითად, მსხვრევადი ნივთების გამოსახულებები, ქარზე მქროლვარე ნაჭრები, თოჯინების მოძრაობა), - წარმოადგენენ ანიმაციურ პროექტებს. რამდენადაც ვიცით რეალურ სამყაროში ნებისმიერი ობიექტის მოძრაობა ემორჩილება ფიზიკის კანონებს, რეალისტური სამგანზომილებიანი ანიმაციის შესაქმნელად აუცილებელია გავითვალისწინოთ ბევრი ფიზიკური ფაქტორების ზეგავლენა - გრავიტაცია, სხეულის წონა, ნიავის მიმართულება და ა.შ. 3ds max 7-ის დახმარებით შესაძლებელია ანიმაციის შექმნა, რომელიც ემორჩილება ფიზიკის კანონებს. ამისათვის ობიექტის პარამეტრებში მიეთითება მისი ფიზიკური თვისებები, რომელზე დაფუძვნებითაც ხდება მისი ქცევისა და ურთიერთქმედების გათვლა. ასეთი რთული სცენების გათვლა ხდება მოდულ reactor 2-ის დახმარებით. იმისათვის რომ გავიგოთ რას ნიშნავს ტერმინი ”დინამიკა სცენაზე”, მოვიყვანოთ მაგალითი. დავუშვათ, საჭიროა შეიქმნას უბრალო სცენა, რომელშიც ბურთი ეცემა იატაკზე. რეალურ ცხოვრებაში ეს ბურთი რამოდენიმეჯერ ახტება და დაეცემა, ხოლო ყოველი დაცემა ახტომისას ის დაკარგავს ძალას და უფრო დაბალ სიმაღლეზე ახტება. თუკი ასეთი ანიმაციის გაკეთებას შევეცდებით გასაღებური კადრების მეშვეობით, ძალიან დიდ დროს დავკარგავთ. პირველ რგიში, აუცილებელი იქნება გამოვთვალოთ დროის შუალედები კადრებს შორის, ხოლო შემდეგ დაგვჭირდება ყოველ გასაღებურ კადრზე გავთვალოთ ბურთის მდგომარეობა იატაკის მიმართ. ეს კი ძალიან ძნელია, მიუხედავად იმისა რომ სცენა ძალზედ მარტივია, ობიექტების რაოდენობა კი მხოლოდ ორია. თუკი წარმოვიდგენთ სცენას, რომელშიც, მაგალითად, ასეთი ბურთების რაოდენობა აღწევს ათს, მაშინ გასაღებური კადრებით ანიმაციის შექმნა ფაქტიურად შეუძლებელი იქნება. მოდულ reactor 2-ის გამოყენებით ამ სცენის გათვლა შესაძლებელია რამოდენიმე წამში, ყველა გასაღებური კადრი შეიქმნება ავტომატურად, ფაქტიურად მომხმარებლის ძალისხმევის გარეშე. მოდულ reactor-ის მეშვეობით შესაძლებელია გავითვალოთ ურთიერთქმედებისას სხეულის ქცევა, წყლის ზედაპირის იმიტაცია, მატერიები და სხვა მრავალი. 3ds max-ის ადრეულ ვერსიებში reactor-ი, ისევე როგორ სხვა მოდულები, იყო მიმაგრებული მოდულები, თუმცა, 3ds max 5-დან დაწყებული, იგი ითვლება, როგორც პროგრამის სტანდარტული ნაწილი. მაქსის მეშვიდე ვერსიაში გამოიყენება reactor-ის მეორე ვერსია. ის მთლიანად ინტეგრირებულია 3ds max 7-ში - ეკრანის მარცხენა ნაწილში განთავსებულია ვერტიკალური პანელი მოდულის პარამეტრებით(სურ. 103). სცენების შექმნა მოდულ reactor 2-ის მეშვეობით შესაძლებელია დაიყოს რამოდენიმე ეტაპად : :1.სცენის შექმნა 3ds max 7-ში; :2.სცენის შემადგენელ თითოეულ ობიექტზე ფიზიკური თვისებების დაყენება, რგოლ Properties (თვისებები)-ის დახმარებით; :3.ობიექტების ჯგუფებში გაერთიანება; :4.სცენის კომპონენტებისაგან კონსტრუქციის შექმნა; :5.მზა სცენის გათვლა და ანალიზი. მოდულ reactor-ს შეუძლია იმუშავოს ობექტების შემდეგ ჯგუფებთან : Rigid Bodies (მძიმე სხეული), Soft Bodies (მოქნილი სხეული), Rope (ბაწარი), Deforming Mesh (დეფორმირებადი ზედაპირები), Constraints (კონსტრუქციები), Actions (ზეგავლენები) და Water (წყალი). ეს ჯგუფები შემოკლებული დასახელებებით ასევე მდებარეობენ კატეგორიებში - Helpers (დამხმარე ობიექტები) და Space Warps (მოცულობითი დეფორმაციები) ბრძანებების პანელზე Create (შექმნა) ჩანართში ობიექტების ჯგუფში reactor (სურ. 104). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 103.პანელი reactor.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 104.ობიექტების ჯგუფი reactor კატეგორია Helpers (დამხმარე ობიექტები)-ში.gif]] </div> ერთმანეთთან დაკავშირებული ობიექტის მოძრაობის იმიტაციისას, გამოიყენება Constraints (კონსტრუქციები). მოდულში გამოიყენება კონსტრუქციის სხვადასხვა ტიპები, ყველაზე საინტერესოა Cooperative Constraints (გაერთიანებული კონსტრუქციები). მათ რიცხვშია : *Rag Doll Constraints (თოჯინების უზრუნველყოფა) - კუთხეზე სხეულის შემოტრიალება, რომელიც არ აღემატება დანიშნულ მნიშვნელობას; *Hinge Constraints (შემოტრიალების უზრუნველყოფა) - ერთი ობიექტის მოძრაობა მეორეს მიმართ, რაიმე დანიშნული ღერძის გარშემო(მაგალითად, იდაყვი და მუხლი); *Prismatic Constraints (პრიზმული უზრუნველყოფა) - მოწინავე მოძრაობა, მათი მსგავსი, რომლებიც ასრულებენ სამუშაოს და სხვა მექანისზმები; *Car-Wheel Constraints (ბორბლის უზრუნველყოფა) - სატრანსპორტო საშუალების ბორბლის სიმულაცია. სცენაზე მუშაობის პროცესში მოსახერხებელია გამოვიყენოთ ფანჯარა Real-Time Preview (რეალურ დროში მიმოხილვა). მისი გამოძახება ხდება ღილაკ Preview in Window (ფანჯარაში წინასწარი ნახვა)-ზე მოქმედებით Preview & Animation (წინასწარი ნახვა და ანიმაცია) რგოლში მოდულ reactor-ის პარამეტრებში. იმისათვის რომ გავხსნათ ამ მოდულის პარამეტრები, აუცილებელია ბრძანებების პანელზე გადავიდეთ ჩანართზე Utilities (უტილიტები) და ვიმოქმედოთ ღილაკზე reactor. მისი გამოძახებისას გამოვა ფანჯარა, რომელში პირველი კადრი ავტომატურად იქნება ვიზუალიზირებული(სურ. 105). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 105. ფანჯარა Real-Time Preview (რეალურ დროსი მიმოხილვა).gif]] </div> იმისათვის რომ გავუშვათ ანიმაცია, აუცილებელია ჩამოშლად მენიუში Simulation (იმიტაცია) ავირჩიოთ რგოლი Play/Pause (გაშვება/პაუზა). ამავე ფანჯარაში შესაძლებელია ყოველი ობიექტისათვის მივუთითოთ ზედაპირის უჯრედული ნახატი, რომლითაც მოდული გაითვლის ურთიერთქმედებას. მოდულ reactor 2-ს შეუძლია შეინახოს ყველა Rigid Bodies (მძიმე სხეული)-ის ობიექტის ურთიერთქმედების მონაცემები, რომელიც მოხდა გათვლის პროცესში. ეს ინფორმაცია მახსოვრდება და მისი ნახვა შესაძლებელია, სცენარების ენის MAXScript-ის გამოყენებით. ამისათვის გათვლამდე მოდულ რეაქტორის რგოლში Collision (ურთიერთქმედებების ინფორმაცია) აუცილებელია ჩაირთოს Store Collision (ურთიერთქმედებების ინფორმაციის შენახვა) Always Store (ყოველთვის დაიმახსოვრე) მდგომარეობაში, ხოლო გათვლის შემდეგ ღილაკ View (ჩვენაბა)-ზე მოქმედებისას, გამოვა ფანჯარა(სურ. 106). ურთიერთქმედებების ინფორმაცია ასევე შესაძლებელია დამახსოვრდეს ტექსტურ ფაილში. ის შეიცავს ინფორმაციას სხეულის მოძრაობის სიჩქარეზე, ურთიერთქმედებების კოორდინატების წერტილებზე და ა.შ. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 106.ფანჯარა Collision Info (ურთიერთქმედებების ინფორმაცია) .gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2140 4518 2007-01-07T17:19:51Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2141 4519 2007-01-07T17:20:01Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2142 4520 2007-01-07T17:20:02Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2143 4521 2007-01-07T17:20:08Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2144 4575 2007-01-09T03:20:26Z Trulala 17 +კატ მოდული Particle Flow ადრე ითვლებოდა, როგორც დამატებითი მოდული და იგი ინტეგრირებული გახდა პროგრამის მეექვსე ვერსიაში. Particle Flow - ეს არის ძლიერი მოდული ნაწილაკებთან სამუშაოდ. მის გამოჩენამდე 3ds max-ში არსებობდნენ ნაწილაკების სისტემები, მათი დახმარებით შესაძლებელი იყო მარტივი ეფექტების შემქნა. არსებობდნენ ნაწილაკებთან მუშაობის დამატებითი მოდულებიც, მაგალითად, Digimation Particle Studio და Cebas Thinking Particles. თუმცა მოდულ Particle Flow-ს შესაძლებლობები უფრო ფართოა. ამ მოდულის საშუალებით შესაძლებელია შეიქმნას ნაწილაკებთან დაკვაშირებული პრაქტიკულად ყველანაირი ეფექტი - წყლის წვეთები, ობიექტის პატარ-პატარა ნაწილებად დამსხვრევა, ნაპერწკალი და სხვა. Particle Flow-სთან მუშაობის დაწყებისათვის აუცილებელია გადავიდეთ ბრძანებების პანელზე ჩანართ Create (შექმნა)-ზე კატეგორია Geometry (გეომეტრია)-ში, მასში ავირჩიოთ Particle Systems (ნაწილაკების სისტემები) და ვიმოქმედოთ ღილაკზე PF Source (Particle Flow წყარო). ეს ობიექტი პროექტირების ფანჯარაში წარმოდგენილია პიქტოგრამის სახით. მის პატარემეტრებში(სურ. 107) არის ღილაკი Particle View (ნაწილაკების წარმოდგენა), რომელიც იძახებს მოდულთან სამუშაო ფანჯარას(სურ. 108). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 107.ობიექტ PF Source (Particle Flow წყარო)-ის პარამეტრები.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 108.ფანჯარა Particle View (ნაწილაკების წარმოდგენა).gif]] </div> ფანჯარა Particle View (ნაწილაკების წარმოდგენა) დაყოფილია ოთხ ნაწილად. ფანჯრის მთავარი ნაწილი უკავია სცენაზე ეფექტის შექმნის პროცესში გამოსახულ დიაგრამას. ფანჯრის ქვედა ნაწილში განლაგებულია ეფექტის აღწერის ხელმისაწვდომი საშუალებები. საერთო დიაგრამაში ეფექტის დამატებისას შესაძლებელია ვიხილოთ მათი აღწერილობა Particle View (ნაწილაკების წარმოდგენა)-ის ფანჯრის ქვედა მარჯვენა მხარეში. ბოლოს კი, ფანჯრის ზედა მარჯვენა ნაწილში გამოისახება დიაგრამის ყოველი კომპონენტის პარამეტრები. მათი შეცვლით შესაძლებელია ეფექტის რედაქტირება. მოდულ Particle Flow-ს გამოყენებისას , გამოიყენება შემდეგი ტერმინები. ქმედებებს, რომლებიც ხორციელდება ნაწილაკებზე, ეწოდებათ მოვლენები (Events). ეფექტის აღწერის საშუალებებია - ოპერატორები (Operators) და კრიტერიუმები (Tests). ყოველი მოვლენა შედგება ოპერატორებისა და კრიტერიუმების ჯგუფებისაგან. ოპერატორები გასნაზღვრავენ მოვლენებთან ნაწილაკების დამოკიდებულებას. ოპერატორების დახმარებით შესაძლებელია მივუთითოთ, რომ ნაწილაკმა შეიცვალოს ფორმა, ფერი, მოძრაობის სიჩქარე, ზომა და ა.შ. კრიტერიუმები გამოიყენება ერთ ეფექტში რამოდენიმე დაკავშირებულ მოვლენებზე. ისინი მიუთითებენ იმაზე, თუ რა პირობით უნდა მოხდეს ერთი მოვლენიდან მეორეზე გადასვლა. მაგალითად, Age Test (წლოვანების კრიტერიუმები) აღნიშნავენ, რომ ნაწილაკები გადავლენ ერთი მოვლენიდან, მიღწევად დანიშნულ წლოვანებაზე. იმისათვის რომ დავამატოთ ოპერატორი, ან კრეტერიუმი მოვლენაში, საჭიროა კრიტერიუმის, ან ოპერატორის იარლიყის გადატანა დიაგრამაზე. თუკი კრიტერიუმის, ან ოპერატორის გადავიტანთ ცარიელ ადგილზე, მაშინ შეიქმნება ახალი მოვლენა. თუკი მოვლენა ხდება გასაზღვრული მიმართულებით, მაშინი ის(მიმართულება) დიაგრამაზე აღინიშნება ისრებით. იმისათვის რომ მივუთითოთ მიმართულება, საჭიროა თაგუნას მარცხენა ღილაკით ვიმოქმედოთ მოვლენის დიაგრამის პროექტორზე, რომელიც განლაგებულია კრიტერიუმების პირისპირ და გადავიტანოთ იგი მეორე მოვლენის ზედა მხარეს. ამ დროს კურსორი შეიცვლის ფორმას(სურ. 109). იმას რომ მოვლენები დაკავშირებულია, აღნიშნავს ლურჯი ხაზი, რომელიც გამოჩნდება მაშინვე, როგორც კი თაგუნას მარცხენა ღილაკს თითს ავუშვებთ. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 109.დაკავშირებული მოვლენები.gif]] </div> შესაძლებელია ყოველი მოვლენის დროებით გამორთვა, რაც მის ყველა პარამეტრს გახდის არააქტიურს. ამისათვის გამოიყენება მოვლენის ზედა მარჯვენა კუთხეში არსებული ნათურის ფორმის ღილაკი. თუკი Particle Flow-ს მეშვეობით შექმნილი ეფექტები, რთულია, მაშინ დიაგრამა იქნება საკმაოდ დიდი. იმსათვის რომ ეფექტის მოვლენის მართვა იყოს ადვილი, შესაძლებელია დიაგრამების ფანჯრის გაზრდა, თაგუნას მარცხენა ღილაკის მეშვეობით გაწელვით. ფანჯარა Particle View (ნაწილაკების წარმოდგენა)-ის ფორმის სამართავად აგრეთვე გამოიყენება ღილაკები, რომლებიც განლაგებულია ფანჯრის ქვედა მარჯვენა კუთხეში(სურ. 110) : *Pan (სქროლინგი); *Zoom (მასშტაბი); *Zoom Region (დიაგრამის არჩეული განყოფილების მასშტაბი); *Zoom Extents (ყველა დიაგრამის მასშტაბი); *No Zoom (მასშტაბირების უარყოფა). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 110. ფანჯარა Particle View (ნაწილაკების წარმოდგენა)-ის ფორმის სამართავი ღილაკები.gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2145 4582 2007-01-09T20:57:24Z Gnome 28 ყოველდღიურ ცხოვრებაში ჩვენი მოძრაობები იმდენად ბუნებრივი და ჩვეულებრივია, რომ ჩვენ არც კი ვფიქრობთ გადავწიოთ თუ არა თავი უკან სიცილის დროს ან დავიხაროთ თუ არა დაბალ გასასვლელში გავლისას. სამგანზომილებიან გრაფიკაში მსგავსი დამოკიდებულების მოდელირება დაკავშირებულია ბევრ სიძნელესთან, ამიტომაც გამოიყენება შემდეგი : ადამიანის სხეულზე ამაგრებენ დიდი რაოდენობის სენსორებს, რომლებიც აფიქსირებენ სხეულის ნებისმიერი ნაწილის მოძრაობას სივრცეში და და კომპიუტერს სიგნალის სახით აძლევენ ინფორმაციას. კომპიუტერი გადაამუშავებს მიღებულ ინფორმაციას და გამოიყენებს მას რომელიმე მითითებულ მოდულზე. ასეთ ტექნოლოგიას ეწოდება Motion Capture. მოდული Character Studio - დღეს დღეობით ეს არის ყველაზე მოხერხებული ინსტრუმენტი, პერსონაჟის ანიმაციასთან სამუშაოდ. 3ds max-ის მეშვიდე ვერსიიდან დაწყებული, Character Studio, რომელიც ადრე დამატებითი მოდული იყო, ჩაინტეგრირდა პროგრამაში. Character Studio შეიცავს სამ მოდიფიკატორს : *Biped (ორფეხიანი) - მოდელირებას უკეთებს პრაქტიკულად ნებისმიერ ორფეხიან ჩონჩხს და სვამს მის დამოკიდებულებას. *Physique (აღნაგობა) - მისი დახმარებით შესაძლებელია ჩონჩხს ”ჩავაცვათ” გარსი. *Crowd (ბრბო) - ანიმირებას უკეთებს სამგანზომილებიანი პერსონაჟის ჯგუფებს, დაკავშირებისა და დამოკიდებულების სისტემის გამოყენებით. სამგანზომილებიანი პერსონაჟის მოძრაობის იმიტაცია Character Studio-ში ხდება შემდეგი პრინციპით : პირველ რიგში იწყობა ჩონჩხი, რომელშიც იერარქიულად ურთიერთქმედებენ მისი შემადგენელი - ძვლები (Bones), შემდეგ ჩოჩნხზე იცმევა გარსი. ჩოჩნხის ასაწყობად გამოიყენება ძვლების სისტემა Biped (ორფეხიანი), ასევე ნებისმიერი სამგანზომილებიანი პერსონაჟის მოდელისათვის. ახალი მოდელი იქმნება ღილაკ Biped (ორფეხიანი)-ზე მოქმედებით, რომელიც განთავსებულია ბრძანებების პანელის Create (შექმნა) ჩანართზე Object Type (ობიექტის ტიპი)-ში კატეგორია Systems (დამატებითი ინსტრუმენტები)-ში. შექმნილი ობიექტი წარმოადგენს ორფეხიანი პერსონაჟის ჩონჩხს(სურ. 111). ჩანართი Create Biped (ორფეხიანის შექმნა) შეიცავს პარამეტრებს, მოდელის ანიმაციური განსაკუთრებულობის კონფიგურაციისათვის(სურ. 112). ჩონჩხის შექმნა მაქსიმალურად გამარტივებულია. მაგალითად, ხელებისა და ფეხების ძვლები გამოისახება პარალელეპიპედებით(სურ. 111). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 111.ობიექტი Biped (ორფეხიანი).gif]] </div> ჩანართი Create Biped (ორფეხიანის შექმნა) შეიცავს პარამეტრებს, მოდელის ანიმაციური განსაკუთრებულობის კონფიგურაციისათვის(სურ. 112). ჩონჩხის შექმნა მაქსიმალურად გამარტივებულია. მაგალითად, ხელებისა და ფეხების ძვლები გამოისახება პარალელეპიპედებით(სურ. 111). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 112. Create Biped (ორფეხიანის შექმნა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> ეს აიხსნება იმით, რომ ნებისმიერი პერსონაჟის მოძრაობის გამოსახატავად საჭირო არაა მივუთითოთ მისი ყველა ძვალი, არამე მხოლოდ ისინი, რომლებიც გადაადგილდებიან. ძვლების სისტემის Biped (ორფეხიანი)-ის სხვა კონფიგურაციებში შესაძლებელია გამოვყოთ პარამეტრები, რომლებიც არეგულირებენ ხელის ძვლების საჭიროებას, ან არასაჭიროებას, საშუალებას იძლვა შევცვალოთ ხელისა და ფეხი თითების რაოდენობა ერთიდან ხუთამდე, ასევე იძლევა საშუალებას შევცვალით ხერხემლისა და კისრის ძვლების რაოდენობა. ამას გარდა შესაძლებელია დავამატოთ ძვლების არასტანდარტული ტიპები, კუდისა და ფაფარის გასაკეთებლად. ჩონჩხის შექმნის შემდეგ აუცილებელია დავფაროთ იგი გარსით და ამ გარსს მივცეთ სასურველი ზომა. ამისათვის საჭიროა გამოვყოთ ობიექტი Bip01 და შევეცადოთ შევათავსოთ ის პერსონაჟის მოდელთან. შესაძლებელია გავაკეთოთ საპირისპირო - შევათავსოთ გარსი ჩონჩხთან. </br> ''შენიშვნა!</br>'' ''ობიექტი Bip01-ის გამოსაყოფად გამოვიძახოთ ფანჯარა Select Objects (ობიექტების მონიშვნა) H ღილაკის მეშვეობით.'' შემდეგი დავალება არის ის, რომ ძველბი აღმოჩნდნენ გარსის შიგნით და განთავსდნენ იქ რაც შეიძლება ბუნებრივად. დასრულებული მოდელის მოძრაობის დამაჯერებლობა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად სრულად მოხდა ჩონჩხის ყველა ელემენტის გარსში განთავსება. გარსისა და ჩონჩხის გასაერთიანებლად აუცილებელია ჩავრთოთ Figure Mode (ფიგურის რეჟიმი) რეჟიმი რგოლში Biped (ორფეხიანი), ჩანართში Motion (მოძრაობა)(სურ. 113) და იქიდან გამოუსვლელად რიგ-რიგობით გამოვყოთ და გადავაადგილოთ ჩონჩხის შემადგენელი ნაწილები. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 113.რეჟიმ Figure Mode (ფიგურის რეჟიმი)-ის ჩართვა.gif]] </div> ამ რეჯიმის ჩართვისას ბრძანებების პანელზე გამოვა რგოლი Structure (კონსტრუქცია), რომელშიც ჩანართ Create (შექმნა) - დან ჩონჩხის სისტემის პარამეტრები გადაადგილდებიან. რამდენადაც სიმეტრიულია ჩონჩხი, იმდენად ხშირად გვიწევს შევასრულოთ ერთი და იგივე მოძრაობა. მაგალითად, საჭიროა ავწიოთ მარჯვენა ხელი, შემდეგ კი მის ანალოგიურად - მარცხენა. თუ ჩანართ Motion (მოძრაობა)-ში გავხსნით რგოლს Track Selection (მამართულების არჩევა)(სურ. 114) და ვიმოქმედებთ ღილაკზე Symmetrical (სიმეტრიულად), მაშინ ყოველი მოქმედება, რომელსაც ეკრანზე შეასრულებს პერსონაჟი, გამოისახებიან სიმეტრიულად. იმისათვის რომ გადავიდეთ ჩონჩხის სიმეტრიულ განლაგებაზე, საჭიროა ვიმოქმედოთ ღილაკზე Opposite (საწინააღმდეგო) რგოლში Track Selection (მიმართულების არჩევა). ძვლების ფორმა ყოველ არსებას განსხვავებული აქვს, ამიტომ საჭიროა ყოველთვის სპეციალურად დავარეგულიროთ ყოველი მათგანის ზომა(სიგრძე და სიგანე). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 114.პარამეტრების რგოლი Track Selection (მიმართულების არჩევა).gif]] </div> მას შემდეგ რაც გარეგანი გარსი და ჩონჩხი სწორად განლაგდება, საჭიროა გადავიდეთ რეჟიმში Rubber Band Mode (რეზინის ძაფების რეჟიმი), ღილაკ Biped (ორფეხიანი)-ზე მოქმედებით(სურ. 115). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 115. რეჟიმ Rubber Band Mode (რეზინის ძაფების რეჟიმი)-ის ჩართვა.gif]] </div> ''შენიშვნა!</br>'' ''იმისათვის რომ გავხსნათ Biped (ორფეხიანი)-ის დამატებითი პარამეტრები, ვიმოქმედოთ მის ქვედა მხარეს განთავსებულ ”+” ნიშანზე.'' რეჟიმში Rubber Band Mode (რეზინის ძაფების რეჟიმი) ყოფნისას, შესაძლებელია ვმართოთ ცალკეულად გამოყოფილი ძვლის ფორმა. თუკი შევეცდებით ძვლის პროეტირების ფანჯარაში გადატანას, მისი ფორმა შეიცვლება და მისი ფორმა მოგვაგონებს რეზინისგან გაკეთებულ მოდელს(სწორედ აქედან წამოვიდა ამ რეჟიმის სახელი - rubber). ჩონჩხის ელემენტების ზომის შეცვლა შესაძლებელია სტანდარტული ოპერაცია Scale (მასშტაბირება)-ის მეშვეობით. საჭირო ზომის დაყენების შემდეგ აუცილებელია გამოვიყენოთ მოდიფიკატორი Physique (სხეულის ფიგურა). ის გამოიყენება Character Studio-ს მომავალი პერსონაჟის გარეთა გარსზე. პერსონაჟების გაცოცხლება საკმაოდ შრომატევადი პროცესია. ორფეხიანი არსების ჩონჩხი შედგება იერარქიული კომპონენტებისაგან, ამიტომ მოსახერხებელი იქნება თუ მასზე არ მოვარგებთ ერთ მთლიან გარსს, არამედ ცალკ-ცალკე(რა თქმა უნდა თუ ამის საშუალებას იძლევა სცენა), დაწყებული ხელებიდან და მხრებიდან, გაგრძელებული ფეხებით და დასრულებული სხვა დანარჩენით. მოდიფიკატორის პარამეტრების Physique (სხეულის ფიგურა) რგოლში არის ღილაკი Attach to Node (გარსთან შეერთება). ამ ღილაკზე დაჭერის შემდეგ ირჩევა ჩონჩხის ელემენტი, რომელზეც ერგება გარეთა გარსი. ეკრანზე გამოვა ფანჯარა Physique Initialization (სხეული ფიგურის შემადგენლობის პირობები) (სურ. 116). მოდიფიკატორ Physique (სხეულის ფიგურა)-ის მოქმედების პრინციპი მოგვაგონებს მოდიფიკატორს - Skin (ქერქი). ადგილებში, სადაც კანი იკეცება, მონიშნული ძვლის გარშემო შეიქმნება კაფსულის ფორმის გარსი. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 116. Physique Initialization (სხეული ფიგურის შემადგენლობის პირობები).gif]] </div> გარსის ის წვეროები, რომლებიც შემოკრულია გარსად, პროექტირების ფანჯარაში იღებება სხვადასხვა ფერად. წვეროების ფერები სიმბოლურად გამოხატავენ მიმდინარე ღერძების გადაადგილების მათზე მოქმედების დონეს. Physique Initialization (სხეული ფიგურის შემადგენლობის პირობები) შეიცავს პარამეტრების რამოდენიმე რგოლს, რომლებიც განსაზღვრავენ გარსის საწყის პარამეტრებს. აქ აუცილებელია ვიმოქმედოთ ღილაკზე Initialize (დალაგება), შემდეგ კი გადავიდეთ ბრძანებების პანელზე, ჩანართ Motion (მოძრაობა)-ზე. ღილაკ Load File (ფაილის ჩატვირთვა)-ზე მოქმედებით, შესაძლებელია ჩავტვირთოთ ფაილი, რომელშიც ინახება ინფორმაცია ჩონჩხზე(პირველ რიგში აუცილებელია გავთიშოთ რეჟიმი Figure Mode(ფიგურის რეჟიმი)). მოცემულ ფაილს გააჩნია გაფართოვება BIP, მისი მოძებნა შესაძლებელია სხვადასხვა მაგალითებში, რომელიც წარმოგვიდგინეს 3ds max 7-ის შემქმნელებმა. მოქმედების რეზულტატს დავინახავთ მაშინვე, როგორც კი ვიმოქმედებთ ღილაკზე Biped Playback (მოძრაობის რეპროდუქცია), რგოლში Biped (ორფეხიანი), ჩანართში Motion (მოძრაობა). ამ შემთხვევაში იმოძრავებს მხოლოდ სქემატურად დახატული პერსონაჟი. ანიმაციის გაშვება ასევე შესაძლებელია Play Animation (ანიმაციის გაშვება) ღილაკზე მოქმედებით - ამ დროს შესაძლებელია გამონაკლისების გარეშე ანიმაციის ყურება. ორფეხიანი ადამიანი ასრულებს განსაზღვრულ მოქმედებას : დადის, იქნევს ხელებს და ასრულებს სხვადასხვა მოქმედებებს. თუმცა ერთი ასეთი გარსი კი იქნება ”ჩაცმული”, მაგრამ ექნება ბევრი ნაკლი. პირველ რიგში, არის იმის დიდი შანსი, რომ ზოგიერთი წვერო არ მოხვდება გარსის ზემოქმედების ქვეშ, ამიტომ ეკრანზე გარსის ფორმა ძალიან დამახინჯდება(ექნება ისეთი ფორმა, თითქოს ის დაჭედებულია იატაკზე). ხოლო მეორე, ყოველი ძალისხმევის მიუხედავად, არ იქნება ზუსტი დამთხვევა, ჩონჩხისა და გარსის ზომებისა. იმისათვის რომ გამოვასწოროთ პირველი ნაკლი, საჭიროა გადავიდეთ ბრძანებების პანელზე, ჩანართზე Modify (რედაქტირება), დავაჭიროთ მოდიფიკატორ Physique (სხეულის ფიგურა)-ის სახელთან არსებულ ”+” ნიშანს და გადავერთოთ ქვეობიექტების რედაქტირების Vertex (წვერო) რეჟიმში. ბრძანებების პანელზე გამოჩნდება რგოლი Link-Assignment (კავშირის დანიშნულება) (სურ. 117). იმისათვის რომ წვეროები აღარ იყვნენ ”დაჭედებულები”, საჭიროა ვიმოქმედოთ ღილაკზე Select (არჩევა) და გამოვყოთ ისინი სცენაზე. შემდეგ აუცილებელია დავაჭიროთ ღილაკს Assign to Link (კავშირის დანიშვნა) და მივუთითოთ, რომელ ძვალზე იქნებიან მიმაგრებული ამორჩეული წვეროები. ასევე შესაძლებელია შევასრულოთ საპირისპირო ოპერაცია : ავირჩიოთ წვეროები Select (არჩევა) ღილაკის მეშვეობით, რის შემდეგადაც ვიმოქმედოთ ღილაკზე Remove from Link (კავშირის წაშლა) და მივუთითოთ ელემენტი, რომელთან ვშლით კავშირს. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 117.მოდიფიკატორ Physique (სხეულის ფიგურა)-ის ქვეობიექტების რედაქტირების Vertex (ჭვერო) რეჟიმში.gif]] </div> იმისათვის რომ გამოვასწოროთ მეორე ნაკლი, საჭიროა გადავიდეთ ბრძანებების პანელზე, ჩანართზე Modify (რედაქტირება), დავაჭიროთ მოდიფიკატორ Physique (სხეულის ფიგურა)-ის სახელთან არსებულ ”+” ნიშანს და გადავერთოთ ქვეობიექტების რედაქტირების Envelope (გარსი) რეჟიმში (სურ. 118). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 118.მოდიფიკატორ Physique (სხეულის ფიგურა)-ის ქვეობიექტების რედაქტირების Envelope (გარსი) რეჟიმში.gif]] </div> ამის შემდეგ გარსის დარედაქტირება შესაძლებელი იქნება დამცავის დონეზე. იმისათვის, რომ ანიმაციის გაშვებისას საერთო ჩონჩხი არ ჩანდეს, შესაძლებელია გავაკეთოთ ორი გზით. ყველაზე უბრალო - ჩავრთოთ ოპცია Hide Attached Nodes (შეერთებული წვეროების დამალვა) მოდიფიკატორ Physique (სხეულის ფიგურა)-ის პარამეტრების Physique Level of Detail (დეტალიზაციის დონე) რგოლში. მეორე მეთოდი - გამოვყოთ ჩონჩხი, ვიმოქმედოთ თაგუნას მარჯვენა ღილაკზე, მენიუში ავირჩიოთ Properties (თვისებები) და ობიექტის კონფიგურაციების ფანჯარაში დავაყენოთ პარამეტრი Visibility (ხილულობა) ნულის ტოლზე(სურ. 119). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 119.დიალოგური ფანჯარა Object Properties (ობიექტის თვისებები).gif]] </div> როცა მოდიფიკატორ Physique (სხეულის ფიგურა)-ის კონფიგურირება დასრულდება, რეზულტატის შენახვა შესაძლებელია PHY გაფართოებით, Physique (სხეულის ფიგურა) რგოლში Save Physique File (ფაილის შენახვა) ღილაკზე მოქმედებით. ამავე საშუალებით Open Physique File (ფაილის გახსნა) ღილაკზე მოქმედებით შესაძლებელია მისი გახსნა, იმისათვის რომ გამოვიყენოთ სხვა პროექტებისათვის. მოდულ Character Studio-ს საშუალებით ასევე შესაძლებელია პერსონაჟის დახატულ კვალზე სიარულის მოდელირება. ამ რეზულტატისთვის მახსოვრდება/იხსნება STP გაფართოების ფაილი. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2146 4526 2007-01-07T20:03:33Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2147 4527 2007-01-07T20:03:37Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2148 5796 2007-01-17T19:03:22Z Trulala 17 ლათინურ ენაში მომავალი დრო იწარმოება ზმნის ფუძის შემდეგ ნაწილაკი bi-ს დამატებით, შემდეგ კი ემატება უღლების ნაწილაკი, ანუ: '''ზმნის ფუძე+bi+უღლება'''. წარსულ დროში კი ნაწილაკი bi-s ნაცვლად ემატება ba+უღმება. [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზმნის უღლება|პირველი უღლების ზმნის]] მაგალითად laudo ავიღოთ: {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''მომავალი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | lauda-bo | lauda-bi-mus |-bgcolor="#EFEFEF" | lauda-bi-s | lauda-bi-tis |----- | lauda-bi-t | lauda-bu-nt |} |} როგორც ვხედავთ მხოლობითი რიცხვის პირველ პირში bi იცვლება bo-თი, ხოლო მრავლობითი რიცხვის მესამე პირში bi-ს მაქგივრათ გვაქვს bu. წარსულში ასეთი გამონაკლისები არ გვაქვს. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''წარსული''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | lauda-ba-m | lauda-ba-mus |-bgcolor="#EFEFEF" | lauda-ba-s | lauda-ba-tis |----- | lauda-ba-t | lauda-ba-nt |} |} მეორე უღლების ზმნებიც ანალოგიურად ქმნიან წარსულს და მომავალს. მაგალითისთვის დანვიხილავთ ზმნას moneo: {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''მომავალი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | mone-bo | mone-bi-mus |-bgcolor="#EFEFEF" | mone-bi-s | mone-bi-tis |----- | mone-bi-t | mone-bu-nt |} |} და შესაბამისად წარსულიც: {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''წარსული''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | mone-bam | mone-ba-mus |-bgcolor="#EFEFEF" | mone-ba-s | mone-ba-tis |----- | mone-ba-t | mone-ba-nt |} |} მესამე უღლების ზმნები კი მომავალს -bi, -bo, -bu სუფიქსების გარეშე აწარმოებენ. მომავალში ფუძისეული მოკლე -e იცვლება გრძელი -e-თი პირველი პირის გარდა. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''მომავალი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | ag-am | ag-emus |-bgcolor="#EFEFEF" | ag-es | ag-etis |----- | ag-et | ag-ent |} |} წარსული იწარმოება ისევე როგორც პირველი ორი უღლებისთვის, ოღონს მოკლე ფუძისეული -e გარდაიქმნება გრძელ -e-თ. {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''წარსული''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | ag-egam | ag-ebamus |-bgcolor="#EFEFEF" | ag-ebas | ag-ebatis |----- | ag-ebat | ag-ebant |} |} მესამე უღლების -io-თი დასრულებული ზმნები წარსულს და მომავალს შემდეგი სქემით აწარმოებენ: {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''მომავალი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | capi-am | capi-emus |-bgcolor="#EFEFEF" | capi-es | capi-etis |----- | capi-et | capi-ent |} |} {| border="1" align="center" background: #FFFFFF;" |'''წარსული''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი |----- | capi-ebam | capi-ebamus |-bgcolor="#EFEFEF" | capi-ebas | capi-etis |----- | capi-ebat | capi-ebant |} |} როგორც ვხედავთ წარსულში ba მარცვლის წინ ემატება e. ყურადღება მიააქციეთ ამას. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2149 4536 2007-01-08T20:15:02Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2150 4537 2007-01-08T20:15:06Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2151 4538 2007-01-08T20:15:20Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2152 4548 2007-01-08T21:45:56Z Trulala 17 Possum, posse, potui აღნიშნავს შეძლებას. იგი არის [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზედსართავი სახელი|ზედსართავის]] pot- (potent, potential) და ზმნა [[ლათინური ენა/გრამატიკა/SUM|sum]]-ის შერწყმა. pot+sum შერწყმის გამო t გარდაიქმნა s-თ და გამოვიდა possum. ბუნებრივიცაა რომ possum-ის უღლება ჰყავს sum-ის უღლებას. უღლება აწმყო დროში: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"| ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი ! style="background: #ddffdd;"| |----- | pos'''sum''' | მე შემიძლია | pos'''sumus''' | ჩვენ შეგვიძლია |-bgcolor="#EFEFEF" | pot'''es''' | შენ შეგიძლია | pot'''estis''' | თქვენ შეგიძლიათ |----- | pot'''est''' | მას შეუძლია | pos'''sunt''' | მათ შეუძლიათ |+ |} უღლება წარსულში: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"| ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი ! style="background: #ddffdd;"| |----- | pot'''eram''' | მე შემეძლო | pot'''eramus''' | ჩვენ შეგვეძლო |-bgcolor="#EFEFEF" | pot'''eras''' | შენ შეგეძლო | pot'''eratis''' | თქვენ შეგეძლოთ |----- | pot'''erat''' | მას შეეძლო | pot'''erant''' | მათ შეეძლოთ |+ |} უღლება მომავალში: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხოლობითი ! style="background: #ddffdd;"| ! style="background: #ddffdd;"|მრავლობითი ! style="background: #ddffdd;"| |----- | pot'''ero''' | მე შემეძლება | pot'''erimus''' | ჩვენ შეგვეძლება |-bgcolor="#EFEFEF" | pot'''eris''' | შენ შეგეძლება | pot'''eritis''' | თქვენ შეგეძლება |----- | pot'''erit''' | მას შეეძლება | pot'''erunt''' | მათ შეეძლებათ |+ |} ლათინურ ენაში possum-ის ცალკე გამოყენება არ შეიძლება, იგი დამხმარე ზმნაა და მოითხოვს ინფონიტივს. possum არ არის ერთადერთი ასეთი ზმნა, ასევე არის debeo, რომელიც ვალდებულებას აღნიშნავს და ასევე მოითხოვს დამასრულებელ ინფინიტივს. ::Amici nostri '''poterant''' <u>superare</u> multa perikula. ::ჩვენმა მეგობრებმა შეძლეს გადაელახათ ბევრი ხიფათი. ::Amicus meus non '''potest''' <u>remanere</u>. ::ჩემი მეგობარი ვერ დარჩება. ::'''Debes''' <u>conservare</u> pecuniam tuam. ::უნდა გაუფრთხოლდე შენს ფულს. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2154 4561 2007-01-08T22:19:02Z Trulala 17 <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 440; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ლათინური</p></td> <td style="width: 443; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ქართული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>me</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მე, ჩემით</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>quid</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>რა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>nihil</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>არაფერი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>non</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>არა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>si</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თუ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>amo, amare, amavi, amatum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სიყვარული, მოწონება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>salveo, salvere</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>კარგად ყოფნა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>salve, salvete</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>გამარჯობა (მისალმება)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>voco, vocare, vocavi, vocatum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ძახილი, მოწოდება, გამოძახება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>video, videre, vidi, visum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ხედვა, აღთქმა, განხილვა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>valeo, valere, valui, valiturum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ძლიერი ყოფნა,</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>terreo, terrere, terrui, territum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შეშინება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>servo, servare, servavi, servatum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დაცვა, თვალთვალი, დაკვირვება, ყურადღებით ყოფნა, ყოფნა სადმე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>saepe</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ხშირად</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>moneo, monere, monui, monitum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შეხსენება, ყურადღების მიქცევა, დარწმუნება, შეგულიანება, დასჯა, წინასწარ თქმა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>laudo, laudare, laudavi, laudatum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქება, დიდება, ჩათვა, რეკომენდირება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>festino, festinare, festinavi, festinatum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სიჩქარე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>erro, errare, erravi, erratum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შეცდენა, შეცდომა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>19</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>do, dare, dedi, datum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მიცემა, შეთავაზება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>20</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>debeo, debere, debui, debetium</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>უნდა, ვალდებულების აღმნიშვნელი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>21</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>conservo, conservare, conservavi, conservatum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შენახვა, დაცვა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>22</p></td> <td style="width: 440; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>cogito, cogitare, cogitavi, cogitatum</p></td> <td style="width: 443; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ფიქრი</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2155 4565 2007-01-08T22:30:26Z Trulala 17 New page: <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td ... <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 1</p></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 2</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>fama</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ჭორი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>forma</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ფორმა, იერსახე, ესკიზი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>fortuna</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ბედი, იღბალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ira</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ბრაზი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>nauta</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მეზღვაური</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>pecunia</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ფული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>poena</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სასჯელი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>porta</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>კარიბჭე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>puella</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>გოგო</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>sententia</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>აზრი, შეხედულება, გადაწყვეტილება, ხმა (კენჭისყრაში)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>sed</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მაგრამ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>sine</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>გარეშე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>patria</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქვეყანა, სამშობლო</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>poeta</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>პოეტი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>rosa</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ვარდი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>vita</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სიცოცხლე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>antiqua</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ძველი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>magna</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დიდი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>19</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>mea</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ჩემი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>20</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>multa</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ბევრი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>21</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>tua</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შენი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>22</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>et</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>და (კავშირი)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>23</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>est</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>არის</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2156 4569 2007-01-08T22:34:35Z Trulala 17 New page: <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td ... <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 1</p></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 2</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ager, agri</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მიწა, ტერიტორია, ველი, ფერმა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>agricola</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>გლეხი, მიწათმოქმედი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>amica, amicus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მეგობარი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>femina</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>filia</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქალიშვილი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>filius</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ვაჟი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>numerus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>რიცხვი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>populus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ხალხი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>puer</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ბიჭი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>sapientia</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>გონიერება, სიბრძნე, ცოდნა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>vir</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>კაცი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>avarus, avara</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ხარბი, ძუნწი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>paucus, pauca</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ცოტა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>hodie</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დღეს</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>semper</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ყოველთვის</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>habeo, habere, habui, habitum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქონა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>satio, satiare, satiavi, satiatum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დაკმაყოფილება, გაძრომა, </p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2157 4570 2007-01-08T22:36:24Z Trulala 17 New page: <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td ... <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 1</p></td> <td style="width: 453; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 2</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>basium</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>კოცნა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>bellum</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ომი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>consilium</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>საბჭო, თათბირი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>cura</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ზრუნვა, მოვლა, მკურნალობა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>donum</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>საჩუქარი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>exitium</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დაღუპვა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>mora</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შეყოვნება, შეჩერება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>oculus</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თვალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>officium</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სამსახურის გაწევა, პატივის ცემის გამოხატვა, თანამდებობა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>otium</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თავისუფალი დრო, დასვენება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>periculum</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ცდა, ხიფათი, რისკი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>remedium</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>წამალი, საშუალება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>bellus</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>კარგი, კეთილი, სასიამოვნო</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>humanus</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ადამიანური, ადამიანისთვის დამახასიათებელი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>malus</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ცუდი, უშნო, სუსტი, უვარგისი, უმნიშვნელო</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>parvus</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>პატარა, მცირე, სუსტი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>stultus</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სულელი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>verus</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ჭეშმარიტი, ნამდვილი, სამართლიანი, მართალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>19</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>iuvo (adiuvo), iuvare, iuvi, iutum</p></td> <td style="width: 453; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დახმარება</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2158 4571 2007-01-08T22:37:40Z Trulala 17 New page: <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td ... <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 1</p></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 2</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>supero, superare, superavi, superatum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ასვლა, ამაღლება, აღმატება, გადალახვა, დაპყრობა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>remaneo, remanere, remansi, remansum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დარჩენა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>culpo, culpare, culpavi, culpatum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დადანაშაულება, ბრალდება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ceno, cenare, cenavi, cenatum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სადილობა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>tum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მაშინ, შემდეგ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>satis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>საკმარისი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>quando</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>როდის</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>heri</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>გუშინ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>cras</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ხვალ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>propter</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ახლოს, გამო, საშუალებით</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>igitur</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ამ შემთხვევაში, ამრიგად, აქედან გამომდინარე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>sanus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ჯანმრთელი, სოლიდური</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>pulcher</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ლამაზი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>liber</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თავისუფალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>verbum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სიტყვა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>gloria</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დიდება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>culpa</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ბრალი, ნაკლი, დამნაშავე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>caelum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ცა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>19</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>animus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სული, აზრი, ბუნება, ხასიათი, გულადობა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>20</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>adulescentia</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ახალგაზრდობა</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2159 4573 2007-01-09T00:00:49Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2160 4578 2007-01-09T03:26:23Z Trulala 17 New page: <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td ... <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ლათინური</p></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ქართული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>tolero, tolerare, toleravi, toleratum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>წაღება, დაჭერა, გადატანა, მოთმენა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>possum, posse, potui</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შეძლება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>quare</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ამიტომ, ამრიგად</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>nunc</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ახლა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ibi</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>იქ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ubi</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სად</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>vester, vestra, vestrum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თქვენი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>secundus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შემდეგი, მეორე, სხვა, მეორე ხარისხოვანი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>salvus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ხელშეუხებელი, დაუზიანებელი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>plenus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სავსე, სრული, გაბერილი, სქელი, ორსული, ძლიერი, მდიდარი, დამძიმებული, დატვირთული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>perpetuus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>უწყვეტი, შერწყმული, მუდმივი, უცვლელი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>vitium</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ნაკლი, დანაშაული, უარყოფითი ზემოქმედება, დეფექტი, ცუდი ნიშანი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>tyrannus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ტირანი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>liber</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>წიგნი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>insidiae</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ჩასაფრება, ინტრიგა, მახე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>discipulus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მოსწავლე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>deus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ღმერთი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>dea</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქალღმერთი</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2161 4579 2007-01-09T20:57:06Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2162 4580 2007-01-09T20:57:10Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2163 4581 2007-01-09T20:57:14Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2164 4596 2007-01-09T23:29:18Z Trulala 17 New page: <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td ... <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ლათინური</p></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ქართული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>neco, necare, necavi, necatum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მოკვლა, დაღუპვა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>audeo, audere, ausus sum</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სურვილი, გეთაყვა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>sub</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქვეშ, ახლოს</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>post</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>შემდეგ, უკან</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>novus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ახალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>uxor, uxoris</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ცოლი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>terra</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დედამიწა, მიწა, ქვეყანა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>tempus, temporis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დრო, მოვლენა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>rex, regis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მეფე</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>regina</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დედოფალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>pax, pacis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მშვიდობა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>nomen, nomini</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სახელი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>mos, moris</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ჩვეულება, ადათი, თვისება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>littera</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ასო (ანბანის)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>labor, laboris</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სამუშაო</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>homo, hominis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ადამიანი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>corpus, corporis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ტანი, სხეული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>civitas, civitatis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მოქალაქეობა, მოქალაქეები</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>19</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>carmen, carmenis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სიმღერა, პოემა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>20</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>amor, amoris</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სიყვარული</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2165 4604 2007-01-10T05:30:35Z Trulala 17 /* სამგანზომილებიან გრაფიკაში ტექსტურირების საერთო ინფორმაცია */ == სამგანზომილებიან გრაფიკაში ტექსტურირების საერთო ინფორმაცია == სამგანზომილებიანი ობიექტის მოდელირების დასრულების შემდეგ საჭიროა შევუდგეთ არანაკლებ საპასუხისმგებლო საქმეს - ტექსტურირებას. რეალურ ცხოვრებაში ყოველ ობიექტს გააჩნია საკუთარი ტიპური ნახატი, რისი მეშვეობითაც ჩვენ შეგვიძლია ვიცნოთ ობიექტი შეცდომების გარეშე. ასეთი იდენტიფიკაცია ხდება ქვეცნობიერების დონეზე. როდესაც ჩვენ ვხედავთ სინათლის გამტარე საგანს, ჩვენ ვხვდებით რომ ის არის გაკეთებული შუშისაგან, ხოლო ობიექტის ზედაპირის ანარეკლი საშუალებას გვაძლევს ვიფიქროთ, რომ ის გაპრიალებულია. სამგანზომილებიან რედაქტორში შექმნილ ობიექტებს აქვთ მონოტონური ფერის ქვის სკულპტურის ფორმა და საერთოდ არ გვანან ნამდვილს. იმისათვის რომ ”შევღებოთ” სცენის ყოველი ელემენტი, ასევე მივანიჭოთ მათ ისეთი ფიზიკური თვისებების მატერიალები, როგორიცაა სიწმინდე, უსწორმასწორობა, არეკვლის შესაძლებლობა, სინათლის გარდატეხა და ა.შ. , სცენის ყოველ ობიექტზე დავაყენოთ მატერიალების დამოკიდებულება, ან სცენას გავუკეთოთ ტექსტურირება. ეს არც ისე ადვილი დავალებაა, მითუმეტეს მოუმზადებელი მომხმარებლისთვის. რეალურ ცხოვრებაში საგნებს აღვიქვათ ისეთებს, როგორებიც არიან, არეკვლისა და გარდატეხის კოეფიციენტებზე, კაშკაშის ზომებზე და სხვა ფიზიკურ პარამეტრებზე დაუფიქრებლად. სამგანზომილებიან გრაფიკაში ყველა ეს თვისება აუცილებელია დავაყენოთ ხელით. 3ds max-ში შექმნილი პროექტი, შესაძლებელია ჩავთვალოთ წარმატებულად, თუ ობიექტის ყოველ გამოსახულებაზე პირველივე შეხედვაზე, თვალში მოხვედრილ ელემენტს, მაშინვე ვიცნობთ და მაყურებელს არ გაუჩნდება კითხვა, რა არის ეს. როგორც წესი, ობიექტის გეომეტრიული ფორმის წარმოდგენა ადვილია, თუკი გავაკეთებთ მის ანიმაციას. სტატისტიკური გამოსახულებისათვის ფორმის დემონსტრაცია საკმაოდ ძნელია, ამიტომ სტატისტიკური გამოსახულებისთვის დიდ როლს თამაშობენ ფაქტორები, რომლებიც ხსნიან ობიექის არსს. მაგალითად, თეთრი,განათებული ბუმბულის გამოსახულება ქმნის სიმჩატის შთაბეჭდილებას, იმის ილუზიას, რომ ის პატარა ნიავის შემთხვევაშიც კი გაფრინდება. თუკი იგივე ბუმბული იქნება ბნელი და არ გამოფყოფს სინათლეს, მაშინ სურათზე შეხედვისას ზემოთ მოყვანილი შტაბეჭდილებები არ დარჩება. ცხადია, რომ შავი ფერი ჩანს მძიმედ და თუ სცენაზე იქნება გამოსახული ორი საგანი(თეთრი და შავი), მაშინ მაყურებელს შავი მოეჩვენება მძიმედ. მატერიალებს, რომლებიც იმიტირებენ სამგანზომილებიან გრაფიკაში, შეუძლიათ იყვენენ ყველაზე განსვავებულები : მეტალი, ხე, პალსტმასი, შუშა, ქვა და სხვა მრავალი. ამიტომ ყოველ მატერიალს გააჩნია თვისებების დიდი რაოდენობა(ზედაპირის რელიეფი, სარკისებურება, აგებულება, სიკაშკაშის ზომა და ა.შ.). მატერიალის დამოკიდებულების აღწერისათვის გამოიყენება თვისებების რიცხობრივი მნიშვნელობა(სიწმინდის პროცენტი, სიკაშკაშის ზომა და სხვა). მატერიალის დამოკიდებულების აღწერის ერთ-ერთ მთავარ როლს თამაშობს პროცედურული რუკები(ტექსტურის რუკები) - პროგრამაში ჩაშენებული, ან გრაფიკული ფაილიდან გახსნილი ორგანზომილებიანი გამოსახულებები. პროცედურული რუკა საშუალებას იძლევა განსაზღვრული მეთოდით შეიცვალოს მატერიალის თვისება. მაგალითად, სტანდარტული პროცედურული რუკის Checker (ჭადრაკისებური ტექსტურა)-ის გამოყენება სიწმინდის რუკის ხარისხში მატერიალს აქცევს უჯრედულად და წმინდად. ნებისმიერი მატერიალის ვიზუალიზაციისას, საჭიროა გვახსოვდეს, მიღებულ გამოსახულებაზე მატერიალის ხარისხი დამოკიდებულია უმეტეს ფაქტორებზე, მათ შორისაა : განათების პარამეტრები(სიკაშკაშე, სინათლის დაცემის კუთხე, სინათლის წყაროს ფერი და ა.შ.), ვიზუალიზაციის ალგორითმი(გამოყენებული ვიზუალიზატორის ტიპი და მისი პარამეტრები) და ტექსტურის ზომა. ასევე დიდი მნიშვნელობა აქვს ობიექტზე ტექსტურის პროექტირების მეთოდს. სამგანზომილებიან ობიექტზე არასწორად განთავსებული ტექსტურის გამო შეიძლება წარმოიშვას ნაოჭი, ან ულამაზოდ განმეორებადი ნახატი. ამას გარდა, ჩვეულებრივ რეალური ობიექტები არ არიან იდეალურად სუფთა. თუკი მოდელირებას ვუკეთებთ სამზარეულოს მაგიდას, მაშინ მიუხედავად იმისა, რომ მაგიდის გადასაფარებელს გააჩნია განმეორებადი ნახატები, მისი ზედაპირი არ უნდა იყოს ერთგვაროვანი - გადასაფარებელი შესაძლოა გაცვეთილი იყოს მაგიდის კუთხეებში, იყოს დანისგან გახეული და ა.შ. იმისათვის რომ სამგანზომილებიანი ობიექტები არ გამოიყურებოდნენ დაუჯერებლად სუფთად, შესაძლებელია ”გაბინძურებული” რუკები შევქმნათ ხელით (მაგალითად პროგრამაში Adobe Photoshop) და ავურიოთ ისინი 3ds max-ში არსებულ პროცედურულ რუკებთან, ”გაცრეცილი” მატერიალის რეალისტურობისათვის. კიდევ უფრო მოსახერხებელი და სწრაფი მეთოდია - გამოვიყენოთ დამატებითი მოდელები 3ds max 7-სათვის, მაგალითად, Digimation QuickDirt, ან Blur Beta Dirt. პროცედურული რუკების ანიმირებით, შესაძლებელია მივიღოთ ძალიან საინტერესო ვიზუალური ეფექტი. ასევე იმიტირებით, მაგალითად, წყლის ტალღა, ცეცხლის ალი და ა.შ. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2166 4600 2007-01-10T04:19:00Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2167 4603 2007-01-10T05:26:42Z Trulala 17 პროგრამა 3ds max 7 შეიცავს მატერიალებთან მუშაობისათვის გამოყოფილ მოდულს, რომელსაც ქვია Material Editor. მისი დახმარებით შესაძლებელია ვმაროთოთ ობიექტის ისეთი თვისებები, როგორიცაა ფერი, ფაქტურა, სიკაშკაშე და ა.შ. ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)- ის გამოძახება შესაძლებელია ბრძანებით Rendering > Material Editor (ვიზუალიზაცია > მატერიალების რედაქტორი), ან M ღილაკის მეშვეობით. ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)- ის ზემოთა მხარეს განლაგებულია მატერიალები(სურ. 120). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 120. ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი).gif]] </div> მათში შუალედური რგოლების სახით გამოისახება მატერიალები. ყოველი მატერიალის პარამეტრები შედიან მატერიალის უჯრედულ რგოლებში. მონიშნული უჯრედი გამოიყოფა ფერით. მუშაობა მიდის ზუსტად გამოყოფილი უჯრედის მატერიალთან, და ყოველი პარამეტრი, რომლიც გამლაგებულია ქვემოთ, ეხება უშუალოდ მას. უჯრედების ქვემოთ მდებარეობს ინსტრუმენტების პანელი მატერიალებთან და ობიექტებთან სამუშაოდ. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2168 4605 2007-01-10T05:30:51Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2169 4954 2007-01-10T22:15:15Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2170 4607 2007-01-10T05:31:01Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2171 4608 2007-01-10T05:31:04Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2172 4609 2007-01-10T05:31:10Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2173 4610 2007-01-10T05:31:15Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2174 4959 2007-01-10T22:17:55Z Trulala 17 პროგრამა 3ds max შეიცავს მატერიალების რამოდენიმე ტიპს, თითოეული შეიცავს სპეციფიკურ პარამეტრებს. ობიექტებზე გამოყენებული მატერიალების აღწერა შესაძლებელია სხვადასხვა პარამეტრებით : Specular Level (ელვარების დონე), Glossiness (სიპრიალე), Self-Illumination (თვითგანათება), Opacity (გამჭირვალობა), Diffuse Color (დიფუზიური გაფანტვის ფერი), Ambient (შუქური ეფექტის ფერი) და ა.შ. 3ds max 7-ში გამოიყენება მატერიალების შემდეგი ტიპები : *Standard(სტანდარტული) - ყველაზე გამოყენებადი მატერიალი. გამოყენება უმეტესი ობიექტების ტექსტურირებისათვის; *Advanced Lighting Override(გამნათებელი) - მართავს პარამეტრებს,რომლებიც მართავენ გაფანტულ სინათლეს; *Architectural (არქიტექტურული) - გვაძლევს საშუალებას შევქმნათ კარგი ხარისხის მატერიალები, რომლებსაც გააჩნიათ რეალური ფიზიკური თვისებები. გვაძლევს საშუალებას მივიღოთ საუკეთესო შედეგები. მხოლოდ მაშინ, როცა სცენაზე გამოიყენება განათების საშუალება Photometric Lights (ფოტომეტრია) და განათების შემოწმებისას განიხილავს გაფანტულ განათებას Global Illumination (საერთო განათება). *HI Blend (შერეული) - მიიღება ორი მატერიალის ერთმანეთში შერევით. პარამეტრი Mask(ნიღაბი) -ის კონფიგურაციას განსაზღვრავს მატერიალების შერევის სურათი. შერევის ხარისხი განისაზღვრება Mix Amount (შერევის სიდიდე)-ით. ამ პარამეტრის ნულოვან მნიშვნელობაზე გამოჩნდება მხოლოდ პირველი მატერიალი, ხოლო 100-ზე მეორე. *Composite (შედგენილი) - გვაძლევს საშუალებას შევურიოთ ათამდე მატერიალი. ერთი ითვლება მთავარ მატერიალად, ხოლო დანარჩენი - დამხმარე. დამხმარე მატერიალები შეიძლება შევურიოთ მთავარ მატერიალთან, ჩავამატოთ ან ამოვიღოთ რომელიმე. *Double Sided (ორმხრიანი) - გამოდგება ობიექტებისთვის, რომლებიც საჭიროებენ ტექსტურირებას სხვადასხვანაირად, წინა და უკანა მხრებიდან. *Ink 'n Paint (ფოტორეალისტური) - ემსახურება ორგანზომილებიანი გამოსახულებების შექმნას და საშუალებას იძლევა შევქმნათ ორგანზომილებიანი ანიმაცია. *Matte/Shadow (აწეწილი, აჩეჩილი(ზამშის მსგავსად)/ჩრდილი) - აქვს თვისება შეერწყას ფონურ გამოსახულებას. ობიექტებს Matte/Shadow (აწეწილი, აჩეჩილი(ზამშის მსგავსად)/ჩრდილი)-ის საშუალებით შეუძლიათ გამოსახონ და აირეკლონ ჩრდილები. *Morpher - საშუალებას გვაძლევს ვმართოთ ობიექტის შეღებვა მისი ფორმის მიხედვით. გამოიყენება ერთი და იგევე სახელის მოდიფიკატორებთან. *Mutti/Sub-Object (მრავალკომპონენტიანი) - შედგება ორი და მეტი მატერიალებისაგან, გამოიყენება რთული ობიექტების ტექსტურირებისათვის. *Raytrace (ნაკვალევი) - ამ მატერიალის მოდელიზაციისათვის გამოიყენება სხივის კვალი. *Shell Material (დახურული მატერიალი) - გამოიყენება მაშინ, როცა სცენა შეიცავს მაღალი ხარისხის ობიექტებს. იმისათვის რომ მოხერხებული იყოს ობიექტების განსხვავება პროექტირების ფანჯარაში, შესაძლებელია მივუთით მატერიალის კონფიგურაციაში, თუ როგორ შეიღებება ობიექტი პროექტირების ფანჯარაში და თუ როგორ შეიღებება იგი ვიზუალიზაციის შემდეგ. *Shellac (შელაქი) - მრავალფენიანი მატერიალი, შემდგარი რამოდენიმე მატერიალისაგან : Base Material (მთავარი მატერიალი) და Shellac Material (შელაქი). შესაძლებელია შელაქის მატერიალის ხარისხის რეგულირება. *Top/Bottom (ზედა/ქვედა) - შედგება ორი მატერიალისაგან, დანიშნულია ობიექტის ზედა და ქვედა მხარეებისთვის. კონფიგურაციებში შესაძლებელია დავაყენოთ სხვადასხვა დონე მატერიალების შერევისა. ყოველ მატერიალს გააჩნია დაჩრდილვის შესაძლებლობა. დაჩრდილვის ტიპებს შეუძლიათ დაამატონ ტიპური გაფორმება ამავე, ან სხვა მეტერიალზე. მაგალითად, დაჩრდილვის ტიპი Metal (მეტალი) ამორჩეულ მატერიალს ხდის მეტალის მსგავსს. გაჩუმების პრინციპით ობიექტს მიეცემა მატერიალი Standard (სტანდარტული). იმისათვის რომ შევცვალოთ ტიპი, აუცილებელია ვიმოქმედოთ ღილაკზე Get Material (მატერიალის დაყენება) (სურ. 121) და ავირჩიოთ საჭირო ტიპი ფანჯარაში Material/Map Browser (მატერიალისა და რუკის არჩევის ფანჯარა) (სურ. 122). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 121. ღილაკი Get Material (მატერიალის დაყენება).gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:Map Browser (მატერიალისა და რუკის არჩევის ფანჯარა)2.gif]] </div> მატერიალის ობიექტზე დადება შესაძლებელია ორი გზით : *ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)-დან მატერიალის გადატანით პროექტირების ფანჯარაში არსებულ ობიექტზე; *პროექტირების ფანჯარაში ობიექტის(ობიექტების) გამოყოფით, ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)-ში დასადები მატერიალის მონიშვნით და ამავე ფანჯრის ინსტრუმენტების პანელზე არსებულ Assign Material to Selection (გამოყოფილ ობიექტებზე მატერიალის დასმა) ღილაკზე მოქმედებით(სურ. 123). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 123.ღილაკი Assign Material to Selection (გამოყოფილ ობიექტებზე მატერიალის დასმა).gif]] </div> გამოყენებული მატერიალის შენახვა შესაძლებელია მატერიალების ბიბლიოთეკაში გაფართოებით - МАТ. თუმცა ამ დროს უნდა გვახსოვდეს, რომ მატერიალების ნიმუშების დიდი რაოდენობით გამოყენება შესამჩნევად ანელებს პროგრამის მუშაობასა და პროდუქციულობას. ერთ სცენაზე შესაძლებელია გამოვიყენოთ სხვადასხვა მატერიალები, რომელთა(ზოგიერთის) პარამეტრებიც ემთხვევიან ერთმანეთს. ამიტომ პარამეტრების ჯგუფებისათვის 3ds max 7-ში განხილულია სწრაფი კოპირების შესაძლებლობა. მაგალითად, ფერის დაყენებისათვის აუცილებელია გამოვიძახოთ ფანჯარა Color Selection (ფერის არჩევა), რომელშიც მოხდება ფერის არჩევა. თუკი სცენაზე საჭიროა ავირჩიოთ ერთი და იგივე ფერი რამოდენიმე პარამეტრისათვის, შესაძლებელია გამოვიყენოთ ფანჯარა Color Selection (ფერის არჩევა) ყოველი პარამეტრისათვის სათითაოდ, ან დავაყენოთ ფერი ერთი პარამეტრისათვის, რის შემდეგადაც უბრალოდ დავაკოპიროთ იგი. თაგუნას მარჯვენა ღილაკით ვიმოქმედოთ დასაკოპირებელ ფერზე და კონტექსტურ მენიუში ავირჩიოთ ბრძანება Сору (კოპირება) (სურ. 124), შემდეგ თაგუნას მარჯვენა ღილაკით ვიმოქმედოთ ფერზე რომელიც უნდა შეიცვალოს და კონტექსტურ მენიუში ავირჩიოთ ბრძანება Paste (ჩასმა). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 124.პარამეტრ Ambient (შუქური ეფექტი)-ის ფერის კოპირება.gif]] </div> ამავე მეთოდით შესაძლებელია დაკოპირდეს მატერიალები. ზოგიერთ სცენებზე შესაძლოა დაგვჭირდეს ორი მატერიალი, რომლებიც ერთმანეთს გვანან კონფიგურაციებით. ამ შემთხვევაში შესაძლებელია შეიქმნას პირველი მატერიალი, შემდეგ დავაკოპიროთ იგი და შევცვალოთ საჭირო პარამეტრები კლონირებულ მატერიალში. ესე გაცილებით ადვილია, ვიდრე მეორე მატერიალის სულ თავიდან შექმნა, მისი პარამეტრების პირველთან გატოლება და მნიშვნელობების ხელით შეტანა. მატერიალის კოპირებისათვის ვიმოქმედოთ მატერიალის შეცვლის ღილაკზე და კონტექსტურ მენიუში ავირჩიოთ ბრძანება Сору (კოპირება) (სურ. 125). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 125.მატერიალის კოპირება.gif]] </div> '''რჩევა!</br>''' '''იმისათვის რომ განვსაზღვროთ, გამოყენებულია თუ არა მატერიალი სცენის რომელიმე ობიექტზე, შევხედოთ მატერიალის უჯრედს ფანჯარაში Material Editor (მატერიალების რედაქტორი). უჯრედებს, რომლებიც შეიცავენ მატერიალებს და რომლებიც გამოყენებულნი არიან სცენზე, გააჩნიათ დახრილი კუთხეები(სურ. 126).''' <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 126.მარცხენა მატერიალი არ გამოიყენება სცენაზე, ხოლო მარჯვენა კი გამოიყენება.gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2175 4958 2007-01-10T22:16:41Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2176 4953 2007-01-10T22:14:44Z Trulala 17 {{PD-self}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2177 4637 2007-01-10T06:56:44Z Trulala 17 New page: [[$1]] გადატანილია [[$2]]ზე [[$1]] გადატანილია [[$2]]ზე 2178 4638 2007-01-10T06:58:07Z Trulala 17 New page: $1 გადატანილია $2-ზე გადამისამართებულ გვერდში $1 გადატანილია $2-ზე გადამისამართებულ გვერდში 2179 4639 2007-01-10T06:59:31Z Trulala 17 New page: ნავიგაცია ნავიგაცია 2180 4640 2007-01-10T07:02:48Z Trulala 17 New page: Project:ჩაიხანა Project:ჩაიხანა 2181 4642 2007-01-10T07:03:32Z Trulala 17 New page: ნამდვილი სახელი *: ნამდვილი სახელი *: 2182 4643 2007-01-10T07:04:12Z Trulala 17 New page: თქვენი ტექსტი თქვენი ტექსტი 2183 4644 2007-01-10T07:04:49Z Trulala 17 New page: ვარიანტი ვარიანტი 2184 5639 2007-01-16T09:47:10Z Trulala 17 * navigation ** mainpage|mainpage ** portal-url|portal ** სანიმუშო წიგნები-url|სანიმუშო წიგნები ** თარო-url|წიგნების თაროები **ჩაიხანა-url|ჩაიხანა ** recentchanges-url|recentchanges ** randompage-url|randompage **სპეციალური:allpages|საძიებელი ** helppage|help ** sitesupport-url|sitesupport 2185 4647 2007-01-10T07:07:50Z Trulala 17 New page: project:ყველა წიგნის თარო project:ყველა წიგნის თარო 2186 4648 2007-01-10T07:08:56Z Trulala 17 New page: სპეციალური:Random სპეციალური:Random 2187 4649 2007-01-10T07:09:20Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2188 4650 2007-01-10T07:09:26Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2189 4651 2007-01-10T07:09:31Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2190 4652 2007-01-10T07:09:35Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2191 4653 2007-01-10T07:09:40Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2192 4654 2007-01-10T07:09:45Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2193 4655 2007-01-10T07:10:04Z Trulala 17 New page: ნებისმიერი გვერდი ნებისმიერი გვერდი 2194 4656 2007-01-10T07:10:18Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2195 4657 2007-01-10T07:10:44Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2196 4658 2007-01-10T07:10:56Z Trulala 17 New page: შეწირულობები შეწირულობები 2197 4662 2007-01-10T07:12:08Z Gnome 28 როგორც უკვე ვთქვით მატერიალის თვისებების აღსაღწერად გამოიყენება პროცედურული რუკები, რომლებიც წარმოადგენენ ორგანზომილებიან სურათებს. ამ სურათებს შეუძლიათ აღწერონ მატერიალის პარამეტრის გავლენა სამგანზომილებიანი ობიექტის ზედაპირის რომელიმე ნაწილში. ყოველ პროცედურულ რუკას აქვს საკუთარი პარამეტრები.</br> 1.მატერიალის პარამეტრების Maps (რუკები) რგოლში ვიმოქმედოთ ღილაკზე, რომელიც განთავსებულია პარამეტრებთან, რომელზეც უნდა დავნიშნოთ რუკა.</br> 2.გამოსულ ფანჯარაში Material/Map Browser (მატერიალებისა და რუკების არჩევის ფანჯარა) (სურ. 127) ავირჩიოთ რუკა. ის შეიცავს პროცედურული რუკის კრებულს, რომელიც შესაზლებელია გამოვიყენოთ მატერიალის დამოკიდებულების აღწერისათვის.</br> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 127.პროცედურული რუკის არჩევის ფანჯარა.gif]] </div> 3.პროცედურული რუკის პარამეტრის დანიშვნის შემდეგ ფანჯარაში Material Editor (მატერიალების რედაქტორი) გამოჩნდება ამორჩეული რუკის პარამეტრები. დავაყენოთ საჭირო მნიშვნელობები. მაგალითად, დავაყენოთ რუკის გავლენის დონის განმსაზღვრელი პარამეტრის Amount (ზომა)-ის მნიშვნელობა, რომელიც შესაძლებელია გამოვიყენოთ მატერიალის დამოკიდებულების არსაღწერად. პროცედურულ რუკებს შესაძლოა ჰქონდეთ განსხვავებული მნიშვნელობები და გამოყენებულ იქნან მატერიალის აღწერილობის განსაზღვრულ პარამეტრებთან შეერთებაში. მაქსში გამოიყენება შემდეგი პროცედურული რუკები : *Bitmap (პატარა გამოსახულება) - გვაძლევს საშუალებას გამოვიყენოთ მატერიალების მანერების აღსაღწერად ნებისმიერი გამოსახულების გაფართოებისათვის(bmp,jpeg,gif,tiff და ა.შ.); *Cellular (უჯრედული) - აწარმოებს მატერიალის სტრუქტურას, მისი შემადგენელი უჯრედებით. ასეთი სტრუქტურა გამოიყენება ორგანული ფორმირებების შესაქმნელად; *Checker (ჭადრაკისებული სტრუქტურა) - ქმნის შახმატისებურ ნახატს. თითო კლეტკაში შესაძლებელია დაინიშნოს თითო ტექსტურა. ასევე შესაძლებელია შეიქმნას პირველი და მეორე ტიპის უჯრედების კოეფიციენტის პროცენტები. *Combustion (ნათება) - ამ ტიპის რუკები მუშაობენ სხვა კომპანიის პროდუქტთან Discreet — Combustion და გვაძლევენ საშუალებას გამოვიყენოთ წვის ეფექტი მატერიალების რუკის ხარისხში; *Composite (შემადგენლობითი) - საშუალებას გვაძლევს გავაერთიანოთ რამოდენიმე რუკა ერთმანეთში ალფა არხის დახმარებით; *Dent (ჩაზნექილი) - ყველაზე ხშირად გამოიყენება რუკა Bump(რელიეფი) -ის ხარისხში. ის განსაზღვრულია ობიექტის ზედაპირის ჩაზნექვის იმიტაციისათვის; *Falloff (მძიმედ დაშვება)(სურ. 128) - ახდენს რუხი ფერის სხვადასხვა ტონალობის გადასვლის იმიტაციას. სურათის შეცვლის ხასიათი განისაზღვრება Falloff Type (მძიმედ დაშვება) სიაში, რომელსაც შეუძლია მიიღოს მნიშვნელობა Perpendicular/Parallel (პერპენდიკულარული/პარალელური),Fresnel,Shadow/Light (ჩრდილი/სინათლე),Distance Blend (ფერების დაშორებით შერევა) და Towards/Away (პირდაპირი/საწინააღმდეგო). რუკა Falloff (მძიმედ დაშვება) ხშირად გამოიყენება Reflection (არეკვლა) რუკის ხარისხში; <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 128.პროცედურული რუკა Falloff (მძიმედ დაშვება)-ის პარამეტრები.gif]] </div> *Flat Mirror (პრიალა სარკე) - გამოიყენება ანარეკლის შესაქმნელად; *Gradient (დახრილობა)(სურ. 129) - ახდენს სამი ფერის ან ტექსტურის გადასვლის იმიტაციას. შერევა შესაძლებელია მოხდეს ეფექტის Noise (ხმაური) სხვადასხვა ტიპით : Fractal (დანაწევრებული), Regular (განმეორებადი), ან Turbulence (ტურბულენტური). ნახატი გადახრილი გადასვლისა შეიძლება იყოს Linear (ხაზობრივი), ან Radial (რადიანული); <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 129.პროცედურული რუკა Gradient (დახრილობა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> *Gradient Ramp (სრულყოფილი დახრილობა) - წარმოადგენს მოდიფიკატორის რუკას Gradient (დახრილობა). რუკის კონფიგურაცია შეიცავს სპეციალურ გადახრის პალიტრას, რომელზეც მარკერის დახმარებით შესაძლებელია დაყენდეს განათება და განისაზღვროს მისი ადგილმდებარეობა; *Marble (მარმარილო) - აწყობს მარმარილოს ნახატს. მისი გამიყენება მოსახერხებელია რუკა Diffuse (გაფანტვა) მარმარილოს ტიპის მატერიალის მოდელირების სცენაში; *Mask (ნიღაბი) - გვაძლევს საშუალებას გამოვიყენოთ პარამეტრისათვის, ხარისხში რომელშიც ის გამოიყენება, სხვა რუკისათვის, შენიღბული სურათის გამოთვლასთან ერთად; *Mix (შერევა) - გამოიყენება ორი სხვადასხვა რუკის ან ფერის შესარევად. მისი მოქმედებით ის მოგვაგონებს რუკას Composite (შემადგენლობითი), მაგრამ ეს რუკა ორ სხვადასხვა რუკას ერთმანეთში აერთიანებს ალფა არხის გარეშე; *Noise (ხმაური)(სურ. 130) - ქმნის ახმაურების ეფექტს. ხმაურის ხასიათი შესაძლებელია იყოს Fractal (დანაწევრებული), Regular (განმეორებადი), ან Turbulence (ტურბულენტური).რუკის მთავარი კონფიგურაციებია - High (მაღალი მნიშვნელობა), Low (დაბალი მნიშვნელობა), Size (ზომა), Levels (დონე), ხმაურის ორი ბაზური ფერი Color 1(ფერი 1) და Color 2(ფერი 2). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 130.პროცედურული რუკა Noise (ხმაური)-ის პარამეტრები.gif]] </div> *Output (შედეგი) - განსაზღვრავს ტექსტურის სახის გავლენას შემდეგი პარამეტრების მეშვეობით : Output Amount (გამოშვების კოეფიციენტს), RGB Offset (შერევას RGB-ტექსტურის არხში), Alpha from RGB Intensity (ალფა არხის აქტუალობა RGB-ში), RGB Level (RGB დონე), Clamp (სიკაშკაშის რეგულირება); *Particle Age (ნაწილაკის წლოვანება) - ობიექტები,რომლებიც დანიშნულია მიმდინარე დროის რუკად, დროთაგანმავლობაში იცვლიან ფერს. მის გამოყენებას აზრი აქვს, მაგალითად, ნაწილაკების წყაროსათვის; *Particle MBlur (ნაწილაკების მოძრაობის დროს ტოვებს კვალს) - ტოვებს კვალს ობიექტის მოძრაობის სიჩქარის მომატებასთან ერთად. ამ რუკის გამოყენებას აზრი აქვს ნაწილაკების წყაროსათვის; *Planet (პლანეტა)(სურ. 131) - აკეთებს რაიმე პლანეტის იმიტაციას და მოგვაგონებს რუკას Noise (ხმაური). შეიცავს შემდეგ პარამეტრებს : Continent Size (კონტინენტის ზომა), Island Factor (კუნძულის ფაქტორი), Ocean (ოკეანე) და Random Seed (შემთხვევითი არჩევა). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 131.პროცედურული რუკა Planet (პლანეტა)-ის პარამეტრები.gif]] </div> *Raytrace (ნაკვალევი) - ამ ტიპის რუკა ყველაზე ხშირად გამოიყენება Reflection (ანარეკლი) და Refraction (გარდატეხა) რუკის ხარისხში და მისი მოქმედებით იგი მოგვაგონებს მატერიალს Raytrace (ნაკვალევი); *Reflect/Refract (არეკვლა/გარდატეხა) - გამოიყენება სინათლის არეკვლისა და გარდატეხისათვის; *RGB Tint (RGB-ელფერი) - გვაძლევს საშუალებას დავაკონფიგურიროთ მთავარი ფერების წითელი, ლურჯი და მწვანე არხის ელფერი; *Smoke (კვამლი)(სურ. 132) - აკეთებს კვამლის იმიტაციას. დიდი რეალურობისათვის გამოიყენება Fractal ალგორითმი. მთავარი პარამეტრია Size(ზომა), პარამეტრი Iterations (განმეორების ხარისხი) კი აკონტროლებს განმეორების ხარისხს; *Speckle (წინწკლი) - ამ რუკის ნახატზე შემთხვევითი ადგილმდებარეობით განლაგებულია პატარა წინწკლები; *Splat (შხეფი) - შედეგი გვაგონებს შხეფიან ზედაპირს. ამ რუკის გამოყენება შესაძლებელია Diffuse (გავრცელება), ან Bump (რელიეფი) რუკების ხარისხში; *Stucco (ბათქაში) - შექმნილ მატერიალს წარმოგვიდგენს არასწორი რელიეფით, უხეში ზედაპირით. გამოიყენება Bump (რელიეფი) რუკის ხარისხში; <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 132.პროცედურული რუკა Smoke (კვამლი)-ის პარამეტრები.gif]] </div> *Swirl (მორევი)(სურ. 133) - აგებს ორგანზომილებიან ნახატს, ორ ფრიან ტურბულენტობის იმიტაციას; <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 133.პროცედურული რუკა Swirl (მორევი)-ის პარამეტრები.gif]] </div> *Vertex Color (წვეროების ფერი) - ემსახურება წვეროების ფერების ვიზუალუზაციას; *Wood (ხე) - აკეთებს ხის იმიტაციას. '''რჩევა!</br>''' '''მოდიფიკატორი VertexPaint (წვეროების ხატვა) შესაძლებელია გამოვიყენოთ მრავალრიცხოვანი ჯგუფების შესაქმნელად, რომლებსაც შეუძლიათ შეეჯახონ ერთმანეთს, პალიტრის ახალი ფერის დანიშვნით. მოდიფიკატორს VertexPaint (წვეროების ხატვა) გააჩნია დიდი რაოდენობის პარამეტრები, რომლებიც საშუალებას იძლევიან ვმართოთ ფუნჯის ისეთი პარამეტრები, როგორიცაა შეხების მანძილი, მგრძნობიარება, შტრიხის ბუნდოვანება და ა.შ. VertexPaint (წვეროების ხატვა)-ში გამოიყენება ტექნოლოგია, რომელისაც იყენებს Skin (ქერქი) მოდიფიკატორი. ეს ნიშნავს, რომ ხატვისთვის დანიშნული ფუნჯი, რეაგირებს ვირტუალურ წნეხაზე და შეიძლება გააჩნდეს ნებისმიერი კონფიგურაცია. ფუნჯით ხატვა სრულდება ქვეობიექტების დონეზე : Vertex (წვერო), Face (ზედაპირი) და Element (ელემენტი). მოდიფიკატორ VertexPaint (წვეროების ხატვა)-ის გამოყენება მოსახერხებელია სიმეტრიული ფუნჯის რეჟიმში, როცა მაგალითად, საჭიროა სამგანზომილებიანი პერსონაჟის სახეზე წარბის აღნიშვნა. მოდიფიკატორი საშუალებას იძლევა გამოვიყენოთ 99-მდე არხი.</br>''' '''რჩევა!</br>''' '''გამოყოფილი ტიპის მატერიალთან პროცედურული რუკის გამოყენებისას ხშირად აუცილებელია შეიცვალოს ობიექტზე მისი მდებარეობა, მაგალითად, სხვა კუთხის ქვეშ განთავსება. თუმცა გაჩუმების პრინციპით პროექტირების ფანჯარაში ობიექტზე განთავსებული ტექსტურები არ გამოისახებიან, ამიტომ საჭიროა სცენის ვიზიალიზირება ტექსტურის პარამეტრების ყოველ შეცვლაზე. გაცილებით მოსახერხებელია ტექსტურის ადგილმდებარეობის მართვა, როცა ის გამოისახება პროექტირების ფანჯარაში. იმისათვის რომ ეს მოხდეს, ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტირება)-ში უნდა ვიმოქმედოთ ღილაკზე Show Map in Viewport (გამოსახე რუკა პროექტირების ფანჯარაში)(სურ. 134). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 134. ღილაკი Show Map in Viewport (გამოსახე რუკა პროექტირების ფანჯარაში) .gif]] </div> ''' [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2198 4679 2007-01-10T07:36:30Z Trulala 17 /* CSS placed here will affect users of the Monobook skin */ /* <pre> */ a { text-decoration: none; } #pt-login { font-weight: bold; font-size: 110%; } /* შეწირულობების ბმული უკომენტაროდ ფონდების მოზიდვის კამპანიისას */ #siteNotice { margin-top:5px; padding-left: 4px; font-style: italic; text-align: center; } /* #fundraising { text-align: center; border: 1px #450058; padding: 5px; } */ h1.firstHeading { padding-top: .7em; } #p-cactions { width: 80%; } /****************************/ /* იწყება ღია ცისფერი სექცია */ /****************************/ /* Make all non-namespace pages have a light blue content area. This is done by setting the background color for all #content areas to light blue and then overriding it for any #content enclosed in a .ns-0 (main namespace). I then do the same for the "tab" background colors. --Lupo */ #content { background: #F4F4FF; /* ღია ყვითელი */ } #content div.thumb { border-color: #F4F4FF; } .ns-0 * #content { background: white; } .ns-100 * #content { background: white; } #mytabs li { background: #F4F4FF; } .ns-0 * #mytabs li { background: white; } .ns-100 * #mytabs li { background: white; } #mytabs li a { background-color: #FDF9FF; } .ns-0 * #mytabs li a { background-color: white; } .ns-100 * #mytabs li a { background-color: white; } #p-cactions li { background: #FEFFF4; } .ns-0 * #p-cactions li { background: white; } .ns-100 * #p-cactions li { background: white; } #p-cactions li a { background-color: #F4F4FF; } .ns-0 * #p-cactions li a { background-color: white; } .ns-100 * #p-cactions li a { background-color: white; } .ns-0 * #content div.thumb { border-color: white; } .ns-100 * #content div.thumb { border-color: white; } /**************************/ /* სრულდება ღია ცისფერი სექცია */ /**************************/ #bodyContent #siteSub a { color: #000; text-decoration: none; background-color: transparent; background-image: none; padding-right: 0; } /* მსხვილად 'გვერდის რედაქტირება' ბმული ახალმოსულთა წასახალისებლად */ #ca-edit a { font-weight: bold !important; } /* გამოაჩინე "User $1, you are already logged in!" ([[MediaWiki:Alreadyloggedin]]) in red and bold */ div.alreadyloggedin { color: red; font-weight: bold; } @media print { /* Do not print edit link in templates using Template:Ed Do not print certain classes that shouldn't appear on paper */ .editlink, .noprint, .metadata, .dablink { display: none } } /* სტილი "შეტყობინებები"-სთვის */ .notice { text-align: justify; margin: 1em 0.5em; padding: 0.5em; } #disambig { border-top: 3px double #cccccc; border-bottom: 3px double #cccccc; } /* სპეციალური ნიშნები რედაქტირების ფანჯრის ქვეშ ხაზგასმის გარეშე უკეთ მუშაობს */ #editpage-specialchars a { text-decoration: none; } #editpage-specialchars a:hover { text-decoration: underline; } /* ხილვადობის ექსპერიმენტი: diff ცვლილებები მხოლოდ ფერზე დაფუძნებული არაა */ .diffchange { font-weight: bold; background-color: inherit; } td.diff-addedline, td.diff-deletedline, td.diff-context { font-size: 85%; color: inherit; } /* დამატებითი ღილაკები რედაქტირების დიალოგისთვის (ბულგ.) */ #my-buttons { padding: 0.5em; } #my-buttons a { color: black; background-color: #ccddee; font-weight: bold; font-size: 0.9em; text-decoration: none; border: thin #006699 outset; padding: 0 0.1em 0.1em 0.1em; } #my-buttons a:hover, #my-buttons a:active { background-color: #bbccdd; border-style: inset; } /* ძიების ფანჯარაში ღილაკები ორ ხაზად რომ არ გაიყოს, სამწუხაროდ main.css-ში ამ ღილაკისთვის განკუთვნილია პადინგი .5em. რაც კარგია ღილაკისთვის "Go" თუმცა არ ვარგა "ძიება" --თვის */ #searchGoButton { padding-left: 0em; padding-right: 0em; font-weight: bold; } /* რუსულიდან */ @media print { /* Bug 1583 */ .tright {clear: right;} /* ჩარჩო სანავიგაციო თარგების ირგვლივ */ .toccolours {border: 1px solid #aaa;} /* ხაზი კატეგორიების სიის თავში */ #catlinks { border-top: 1px solid black; margin-top: 1em; clear: both; } } /* ნავიგაციის მენიუში ვუთითებთ ხაზგასმას მხოლოდ თაგუნათი მიახლოებისას, როგორც ინგლისურ განყოფილებაშია */ .portlet a { text-decoration: none; } .portlet a:hover { text-decoration: underline; } /* მომრგვალებული კუთხეები Gecko ბრაუზერებისთვის, იტალიური განყოფილებიდან */ .pBody { padding: 0.1em 0.1em; -moz-border-radius-topright: 0.5em; } #p-cactions ul li, #p-cactions ul li a { -moz-border-radius-topright: 0.5em; -moz-border-radius-topleft: 0.5em; } #content { -moz-border-radius-topleft: 0.5em; } form#userlogin { float: left; padding: 1em 1em .7em 1em; background-color: #ffffe6; border: 2px solid #fc6; color: #000; margin-right: 2em; } form#userlogin table { float: left; background-color: #ffffe6; color: #000; } /* ვარსკვლავის დასაყენებლად ზედა მარჯვენა კუთხეში, როგორც თარგებშია "რჩეული" და "FA" */ div.topicon { position:absolute; z-index:100; top:10px; display: block !important; } /* იკონკა მომხმარებლის ’განხილვაში’*/ li#pt-mytalk { background: url('/skins/monobook/discussionitem_icon.gif') top left no-repeat; padding-left: 20px; } /* სცადეთ აქ ჩამატება, მას ეფექტი [[MediaWiki:Common.css]] არ მოუხდენია */ .plainlinksneverexpand a.external.text:after { display: none !important } /* სანავიგაციო თარგების დამალვის კოდი გერმანულიდან */ div.Boxmerge, div.NavFrame { margin: 0px; padding: 2px; border: 1px solid #aaaaaa; text-align: center; border-collapse: collapse; font-size: 95%; } div.Boxmerge div.NavFrame { border-style: none; border-style: hidden; } div.NavFrame + div.NavFrame { border-top-style: none; border-top-style: hidden; } div.NavPic { background-color: #ffffff; margin: 0px; padding: 2px; float: left; } div.NavFrame div.NavHead { height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; background-color: #efefef; position:relative; } div.NavFrame p { font-size: 100%; } div.NavFrame div.NavContent { font-size: 100%; } div.NavFrame div.NavContent p { font-size: 100%; } div.NavEnd { margin: 0px; padding: 0px; line-height: 1px; clear: both; } a.NavToggle { position:absolute; top:0px; right:3px; font-weight:normal; font-size:smaller; } #coordinates { position:absolute; z-index:1; border:none; background:none; right:30px; top:3.7em; float:right; margin:0.0em; padding:0.0em; line-height:1.5em; text-align:right; text-indent:0; font-size:85%; text-transform:none; white-space:nowrap; } /* კადრების კუთხეების მოსამრგვალებლად */ .radius { -moz-border-radius: 1em; } .radius_top { -moz-border-radius-topright: 1em; -moz-border-radius-topleft: 1em; } .radius_bottom { -moz-border-radius-bottomright: 1em; -moz-border-radius-bottomleft: 1em; } .rad { -moz-border-radius: .5em; } /* ინტერნეტ ექსპლორერში ცხრილების ჩარჩოების გამოსაჩენად */ .H-top { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/3/36/H-top.jpg);} .Hb-top { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/4/40/Hb-top.jpg);} .H-right { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/f/f5/H-right.gif);} .Hb-right { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/3/32/Hb-right.gif);} .H-left { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/f/f7/H-left.gif);} .Hb-left { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/7/7b/Hb-left.gif);} .B-topright { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/a/a8/B_topright.png); no-repeat right; width: 13px; height: 14px; } .B-topleft { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/e/ea/B_topleft.png); no-repeat left; width: 13px; height: 14px; } .B-bottomright { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/a/a9/B_bottomright.png); no-repeat right; width: 13px; height: 14px; } .B-bottomleft { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/it/f/f3/B_bottomleft.png); no-repeat left; width: 13px; height: 14px; } /* </pre> */ 2199 4663 2007-01-10T07:12:39Z Trulala 17 New page: /*<pre> */ /* tooltips and access keys */ ta = new Object(); ta['pt-userpage'] = new Array('.','My user page'); ta['pt-anonuserpage'] = new Array('.','The user page for the ip you\'re ed... /*<pre> */ /* tooltips and access keys */ ta = new Object(); ta['pt-userpage'] = new Array('.','My user page'); ta['pt-anonuserpage'] = new Array('.','The user page for the ip you\'re editing as'); ta['pt-mytalk'] = new Array('n','My talk page'); ta['pt-anontalk'] = new Array('n','Discussion about edits from this ip address'); ta['pt-preferences'] = new Array('','My preferences'); ta['pt-watchlist'] = new Array('l','The list of pages you\'re monitoring for changes.'); ta['pt-mycontris'] = new Array('y','List of my contributions'); ta['pt-login'] = new Array('o','You are encouraged to log in, it is not mandatory however.'); ta['pt-anonlogin'] = new Array('o','You are encouraged to log in, it is not mandatory however.'); ta['pt-logout'] = new Array('o','Log out'); ta['ca-talk'] = new Array('t','Discussion about the content page'); ta['ca-edit'] = new Array('e','You can edit this page. Please use the preview button before saving.'); ta['ca-addsection'] = new Array('+','Add a comment to this discussion.'); ta['ca-viewsource'] = new Array('e','This page is protected. You can view its source.'); ta['ca-history'] = new Array('h','Past versions of this page.'); ta['ca-protect'] = new Array('=','Protect this page'); ta['ca-delete'] = new Array('d','Delete this page'); ta['ca-undelete'] = new Array('d','Restore the edits done to this page before it was deleted'); ta['ca-move'] = new Array('m','Move this page'); ta['ca-watch'] = new Array('w','Add this page to your watchlist'); ta['ca-unwatch'] = new Array('w','Remove this page from your watchlist'); ta['search'] = new Array('f','Search this wiki'); ta['p-logo'] = new Array('','Main Page'); ta['n-mainpage'] = new Array('z','Visit the Main Page'); ta['n-portal'] = new Array('','About the project, what you can do, where to find things'); ta['n-currentevents'] = new Array('','Find background information on current events'); ta['n-recentchanges'] = new Array('r','The list of recent changes in the wiki.'); ta['n-randompage'] = new Array('x','Load a random page'); ta['n-help'] = new Array('','The place to find out.'); ta['n-sitesupport'] = new Array('','Support us'); ta['t-whatlinkshere'] = new Array('j','List of all wiki pages that link here'); ta['t-recentchangeslinked'] = new Array('k','Recent changes in pages linked from this page'); ta['feed-rss'] = new Array('','RSS feed for this page'); ta['feed-atom'] = new Array('','Atom feed for this page'); ta['t-contributions'] = new Array('','View the list of contributions of this user'); ta['t-emailuser'] = new Array('','Send a mail to this user'); ta['t-upload'] = new Array('u','Upload images or media files'); ta['t-specialpages'] = new Array('q','List of all special pages'); ta['ca-nstab-main'] = new Array('c','View the content page'); ta['ca-nstab-user'] = new Array('c','View the user page'); ta['ca-nstab-media'] = new Array('c','View the media page'); ta['ca-nstab-special'] = new Array('','This is a special page, you can\'t edit the page itself.'); ta['ca-nstab-wp'] = new Array('a','View the project page'); ta['ca-nstab-image'] = new Array('c','View the image page'); ta['ca-nstab-mediawiki'] = new Array('c','View the system message'); ta['ca-nstab-template'] = new Array('c','View the template'); ta['ca-nstab-help'] = new Array('c','View the help page'); ta['ca-nstab-category'] = new Array('c','View the category page'); function addLoadEvent(func) { if (window.addEventListener) window.addEventListener("load", func, false); else if (window.attachEvent) window.attachEvent("onload", func); } function LinkFA() { // iterate over all <span>-elements for(var i=0; a = document.getElementsByTagName("span")[i]; i++) { // if found a FA span if(a.className == "FA") { // iterate over all <li>-elements for(var j=0; b = document.getElementsByTagName("li")[j]; j++) { // if found a FA link if(b.className == "interwiki-" + a.id) { b.style.padding = "0 0 0 16px"; b.style.backgroundImage = "url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/6/60/LinkFA-star.png')"; b.style.backgroundRepeat = "no-repeat"; b.title = "ამ სტატიას მიენიჭა რჩეულის სტატუსი"; } } } } } addLoadEvent(LinkFA); // ============================================================ // BEGIN Dynamic Navigation Bars (experimantal) // set up the words in your language var NavigationBarHide = '[ დამალვა ]'; var NavigationBarShow = '[ ჩვენება ]'; // set up max count of Navigation Bars on page, // if there are more, all will be hidden // NavigationBarShowDefault = 0; // all bars will be hidden // NavigationBarShowDefault = 1; // on pages with more than 1 bar all bars will be hidden var NavigationBarShowDefault = 1; // shows and hides content and picture (if available) of navigation bars // Parameters: // indexNavigationBar: the index of navigation bar to be toggled function toggleNavigationBar(indexNavigationBar) { var NavToggle = document.getElementById("NavToggle" + indexNavigationBar); var NavFrame = document.getElementById("NavFrame" + indexNavigationBar); if (!NavFrame || !NavToggle) { return false; } // if shown now if (NavToggle.firstChild.data == NavigationBarHide) { for ( var NavChild = NavFrame.firstChild; NavChild != null; NavChild = NavChild.nextSibling ) { if (NavChild.className == 'NavPic') { NavChild.style.display = 'none'; } if (NavChild.className == 'NavContent') { NavChild.style.display = 'none'; } } NavToggle.firstChild.data = NavigationBarShow; // if hidden now } else if (NavToggle.firstChild.data == NavigationBarShow) { for ( var NavChild = NavFrame.firstChild; NavChild != null; NavChild = NavChild.nextSibling ) { if (NavChild.className == 'NavPic') { NavChild.style.display = 'block'; } if (NavChild.className == 'NavContent') { NavChild.style.display = 'block'; } } NavToggle.firstChild.data = NavigationBarHide; } } // adds show/hide-button to navigation bars function createNavigationBarToggleButton() { var indexNavigationBar = 0; // iterate over all < div >-elements for( var i=0; NavFrame = document.getElementsByTagName("div")[i]; i++ ) { // if found a navigation bar if (NavFrame.className == "NavFrame") { indexNavigationBar++; var NavToggle = document.createElement("a"); NavToggle.className = 'NavToggle'; NavToggle.setAttribute('id', 'NavToggle' + indexNavigationBar); NavToggle.setAttribute('href', 'javascript:toggleNavigationBar(' + indexNavigationBar + ');'); var NavToggleText = document.createTextNode(NavigationBarHide); NavToggle.appendChild(NavToggleText); // Find the NavHead and attach the toggle link (Must be this complicated because Moz's firstChild handling is borked) for( var j=0; j < NavFrame.childNodes.length; j++ ) { if (NavFrame.childNodes[j].className == "NavHead") { NavFrame.childNodes[j].appendChild(NavToggle); } } NavFrame.setAttribute('id', 'NavFrame' + indexNavigationBar); } } // if more Navigation Bars found than Default: hide all if (NavigationBarShowDefault < indexNavigationBar) { for( var i=1; i<=indexNavigationBar; i++ ) { toggleNavigationBar(i); } } } addLoadEvent(createNavigationBarToggleButton); // END Dynamic Navigation Bars // ============================================================ var mpTitle = "მთავარი გვერდი"; var isMainPage = (document.title.substr(0, document.title.lastIndexOf(" - ")) == mpTitle); var isDiff = (document.location.search && (document.location.search.indexOf("diff=") != -1 || document.location.search.indexOf("oldid=") != -1)); if (isMainPage && !isDiff) { document.write('<style type="text/css">/*<![CDATA[*/ #lastmod, #siteSub, #contentSub, h1.firstHeading { display: none !important; } /*]]>*/</style>'); var mpSmallEnabled; var mpMinWidth = 700; function mainPageTransform() { var mpContentEl = document.getElementById("bodyContent"); var mpBrowseEl = document.getElementById("EnWpMpBrowse"); var mpContainEl = document.getElementById("EnWpMpBrowseContainer"); var mpMarginEl = document.getElementById("EnWpMpMargin"); var mpEl = document.getElementById("EnWpMainPage"); if (!mpContentEl || !mpBrowseEl || !mpContainEl || !mpMarginEl || !mpEl) return; if (!mpSmallEnabled && mpContentEl.offsetWidth < mpMinWidth) { mpContainEl.insertBefore(mpBrowseEl, mpContainEl.firstChild); mpBrowseEl.className = "EnWpMpBrowseBottom"; mpMarginEl.style.marginRight = 0; mpSmallEnabled = true; } else if (mpSmallEnabled && mpContentEl.offsetWidth > mpMinWidth) { mpEl.insertBefore(mpBrowseEl, mpEl.firstChild); mpBrowseEl.className = "EnWpMpBrowseRight"; mpMarginEl.style.marginRight = "13.8em"; mpSmallEnabled = false; } } var onloadFuncts = [ mainPageTransform ]; if (window.addEventListener) window.addEventListener("resize", mainPageTransform, false); else if (window.attachEvent) window.attachEvent("onresize", mainPageTransform); } //მთავარი გვერდის ყუაზე უკვე აღარ წერია სტატია function mainpg() { if ((isMainPage || /[\/=:]Main_Page/.test(document.location)) && document.getElementById('ca-nstab-main')) { document.getElementById('ca-nstab-main').firstChild.innerHTML = 'მთავარი გვერდი'; } } addOnloadHook(mainpg); /* გადამისამართების ღილაკის დამატება რედაქტირების გვერდის ხელსაწყოებში */ if (mwCustomEditButtons) { mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/Button_redirect.png", "speedTip": "Redirect", "tagOpen": "#REDIRECT [[", "tagClose": "]]", "sampleText": "ჩასვი ტექსტი"}; }; // ============================================================ // სექციის რედაქტირების ბმულის დაპატარავება/დაახლოება ქვესათაურთან /* * moveEditsection * ეს სკრიპტი აახლოებს ბმულს [რედაქტირება] სექციის სათაურთან და ამცირებს; * ინგლისურში [edit] მოკლეა, ქართულში კი გრძელია და ვიზუალურად აუმჯობესებს. * დადებითი ტესტი განხორციელდა: Firefox 1.0, Opera 8.0, Internet Explorer 6.0 * * dbenzhuser (de:Benutzer:Dbenzhuser) */ function moveEditsection() { if (typeof oldEditsectionLinks == 'undefined' || oldEditsectionLinks == false) { // Sammelt alle div-Elemente der Klasse "editsection". var editsections = new Array(); var divs = document.getElementById("bodyContent").getElementsByTagName("div"); for(var i = 0; i < divs.length; i++) { if(divs[i].className == "editsection") { editsections.push(divs[i]); } } // Wenn die Seite Editsection-Buttons enthält. if (editsections.length != 0) { // Sucht zu jedem Editsection-Button die dazugehörige Überschrfift. var i = 0; var element, heading; while (editsections[i] != null) { element = editsections[i]; heading = element.nextSibling; while(!/^H[1-6]$/.test(heading.nodeName)) { heading = heading.nextSibling; } // Erstellt innerhalb der Überschrift ein per CSS formatiertes span-Element. // Dort hinein wird dann der Editsection-Link verschoben. // Anschließend werden die Reste des alten Editsection-Buttons entfernt. var spanElement = document.createElement("span"); var spaceNode = document.createTextNode(" "); heading.appendChild(spaceNode); heading.appendChild(spanElement); spanElement.setAttribute("class", "editsection"); spanElement.style.fontSize = "x-small"; spanElement.style.fontWeight = "normal"; while (element.childNodes.length != 0) { spanElement.appendChild(element.childNodes[0]); } element.parentNode.removeChild(element); i++; } } } } // onload addOnloadHook(moveEditsection); // =========================================================== // რედაქტირების ბმულის გადატანის სკრიპტის დასასრული // =========================================================== // =========================================================== // დამატებითი ხელსაწყოები რედაქტირების ფანჯარაზე: // =========================================================== function InsertButtonsToToolBar() { //ხაზის გადასმის ღილაკი mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/c/c9/Button_strike.png", "speedTip": "გადახაზე", "tagOpen": "<s>", "tagClose": "</s>", "sampleText": "ხაზი გადაუსვი ტექსტს"} //მარცხნივ ტექსტის გასწორების ღილაკი mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/e/ea/Button_align_left.png", "speedTip": "მარცხნივ გასწორება", "tagOpen": "<div style='text-align: left; direction: ltr; margin-left: 1em;'>\n", "tagClose": "\n</div>", "sampleText": "მარცხნივ გასწორებული ტექსტი"} //ტექსტის ცენტრში მოთავსების ღილაკი mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/5/5f/Button_center.png", "speedTip": "ცენტრი", "tagOpen": "<div style='text-align: center;'>\n", "tagClose": "\n</div>", "sampleText": "ცენტრირებული ტექსტი"} //ხაზის გაწყვეტის ღილაკი mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/1/13/Button_enter.png", "speedTip": "ხაზის გაწყვეტა", "tagOpen": "<br />", "tagClose": "", "sampleText": ""} //ახარისხება mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/8/80/Button_upper_letter.png", "speedTip": "ახარისხება", "tagOpen": "^{", "tagClose": "}", "sampleText": "ტექსტი ხარისხში"} //სუბსკრიპტი mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/7/70/Button_lower_letter.png", "speedTip": "სუბსკრიპტი", "tagOpen": "_{", "tagClose": "}", "sampleText": "ტექსტი სუბსკრიპტში"} //მცირე ზომის ტექსტი mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/5/58/Button_small.png", "speedTip": "მცირე", "tagOpen": "<small>", "tagClose": "</small>", "sampleText": "მცირე ზომის ტექსტი"} //კომენტარი mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/3/34/Button_hide_comment.png", "speedTip": "ფარული კომენტარი", "tagOpen": "<!-- ", "tagClose": " -->", "sampleText": "კომენტარი"} //გალერეა mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/1/12/Button_gallery.png", "speedTip": "სურათების გალერეის ჩასმა", "tagOpen": "\n<gallery>\n", "tagClose": "\n</gallery>", "sampleText": "სურათი:Example.jpg|სათაური1\nსურათი:Example.jpg|სათაური2"} //ციტატის დაფა mwCustomEditButtons[mwCustomEditButtons.length] = { "imageFile": "http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/f/fd/Button_blockquote.png", "speedTip": "ციტატის დამატება", "tagOpen": "<blockquote>\n", "tagClose": "\n</blockquote>", "sampleText": "ციტატა"} } addOnloadHook( InsertButtonsToToolBar ); // =========================================================== // ცხრილის შემქმნელი // =========================================================== /** * * შექმენი ცხრილი მედიავიკის სინტაქსის მეშვეობით * @version: 0.1 */ function generateTableau(nbCol, nbRow, border, styleHeader, styleLine, exfield, align, padding) { var code = "\n"; if (padding==false) padding=0; else if (padding==true) padding=1; if (styleHeader==1) { code += '{| border="' + border + '" align="' + align + '" style="text-align: center; background: #FFFFFF;"\n'; code += "|'''ცხრილის სახელი'''\n"; code += '{{' + 'სტანდარტული ცხრილი|' + padding + '}}\n'; } else { code += '{| border="1" align="' + align + '" style="text-align: center; background: #FFFFFF;"\n'; code += '|+\n'; } if (exfield==true) code += '!\n'; for (var i=1;i<nbCol+1;i++) code += '! style="background: #ddffdd;"|ველი ' + i + '\n'; var items = 0; for (var j=0;j<nbRow;j++) { if ((j+1)%2==0 && styleLine==1 && exfield==true) { items+=1; code += '|-bgcolor="#EFEFEF"\n' code += '! style="background: #ffdddd;"|დასახელება ' + items + '\n'; } else if ((j+1)%2==0 && styleLine==1 && exfield==false) { code += '|-bgcolor="#EFEFEF"\n' } else if (exfield==true) { items+=1; code += '|-----\n' code += '! style="background: #ffdddd;"|დასახელება ' + items + '\n'; } else if (exfield==false) { code += '|-----\n' } for (var i=0;i<nbCol;i++) code += '| ელემენტი\n'; } if (styleHeader==1) code += '|}\n'; else code += '|+\n'; code += '|}\n'; insertTags('','', code); } /** * * გახსენი მცირე ფანჯარა ცხრილის პარამეტრების მისათითებლად. * სვეტების და ხაზების რაოდენობა შეიძლება შეიცვალოს. ზოგიერთი დამატებითი * პარამეტრი მსგავსია ფრანგულ ვიკიზე არსებული თარგების * @version: 0.1 */ function popupTable() { var popup = window.open('','name','height=450,width=500,scrollbars=yes'); javaCode = '<script type="text\/javascript">function insertCode(){'; javaCode += 'var row = parseInt(document.paramForm.inputRow.value); ' javaCode += 'var col = parseInt(document.paramForm.inputCol.value); ' javaCode += 'var bord = parseInt(document.paramForm.inputBorder.value); ' javaCode += 'var styleHeader = document.paramForm.inputHeader.checked; ' javaCode += 'var styleLine = document.paramForm.inputLine.checked; ' javaCode += 'var exfield = document.paramForm.inputItems.checked; ' javaCode += 'var align = document.paramForm.inputAlign.value; ' javaCode += 'var padding = document.paramForm.inputPad.checked; ' javaCode += 'window.opener.generateTableau(col,row,bord,styleHeader,styleLine,exfield,align,padding); ' javaCode += "alert('ცხრილი შეიქმნა! ტექსტი \"სტანდარტული ცხრილი\" უნდა დარჩეს.'); " javaCode += 'window.close(); ' javaCode += '}<\/script>'; popup.document.write('<html><head><title>შექმენი ცხრილი</title>'); popup.document.write('<script type="text\/javascript" src="\/skins-1.5\/common\/wikibits.js"><!-- wikibits js --><\/script>'); popup.document.write('<style type="text\/css" media="screen,projection">/*<![CDATA[*/ @import "\/skins-1.5\/monobook\/main.css?5"; /*]]>*/<\/style>'); popup.document.write(javaCode); popup.document.write('</head><body>'); popup.document.write('<p>შეიყვანე ცხრილის პარამეტრები ქვემოთ: </p>'); popup.document.write('<form name="paramForm">'); popup.document.write('ცხრილის განლაგება: <input type="text" name="inputAlign" value="center" ><p>'); popup.document.write('რიგების რაოდენობა: <input type="text" name="inputRow" value="3" ><p>'); popup.document.write('სვეტების რაოდენობა: <input type="text" name="inputCol" value="3" ><p>'); popup.document.write('<input type="checkbox" name="inputHeader" checked="1" > ცხრილის სათაური<p>'); popup.document.write('ჩარჩოს სიგანე: <input type="text" name="inputBorder" value="1" > ' + ' '); popup.document.write(' ' + '<input type="checkbox" name="inputPad" > გარეველი<p>'); popup.document.write('ცვლადი რუხი ზოლები: <input type="checkbox" name="inputLine" checked="1" ><p>'); popup.document.write('სვეტის ელემენტი: <input type="checkbox" name="inputItems" ><p>'); popup.document.write('</form">'); popup.document.write('<i>უპირობოდ ცხრილი შეიცავს ერთი რიგის ველებს.</i><p>'); popup.document.write('მონიშნეთ "სვეტის ელემენტი" ცხრილისთვის ველის რიგის <i>და</i> სვეტის ელემენტის მისაცემად.</i><p>'); popup.document.write('შენიშვნა:<i> "ჩარჩოს სიგანეს" ან "გარეველს" ვერ მიუთითებთ თუ "ცხრილის სათაური" არ არის მონიშნული.</i><p>'); popup.document.write('<p><a href="javascript:insertCode()"> ჩასვი ცხრილი</a> |'); popup.document.write(' <a href="javascript:self.close()">გაუქმება (ფანჯრის დახურვა)</a></p>'); popup.document.write('</body></html>'); popup.document.close(); } //მსგავსია ფუნქციის /skins-1.5/commons/wikibits.js function marque_tab() { var toolbar = document.getElementById('toolbar'); if (!toolbar) return false; var textbox = document.getElementById('wpTextbox1'); if (!textbox) return false; if (!document.selection && textbox.selectionStart == null) return false; var image = document.createElement("img"); image.width = 23; image.height = 22; image.src = 'http://upload.wikimedia.org/wikipedia/fr/0/04/Button_array.png'; image.border = 0; image.alt = 'Table'; image.title = 'ცხრილის შექმნა'; image.style.cursor = "pointer"; image.onclick = function() { popupTable(); return false; } toolbar.appendChild(image); } addOnloadHook(marque_tab); // =========================================================== // დასასრული - დამატებითი ხელსაწყოები რედაქტირების ფანჯარაზე // =========================================================== /* </pre>*/ 2200 4671 2007-01-10T07:20:39Z Trulala 17 გთხოვთ მონაწილეობა მიიღოთ [[დახმარება:შინაარსი|დახმარების]] თარგმნაში. მიმდინარეობს მუშაობა [[კულინარული_წიგნი|კულინარულ წიგნზე]], გთხოვთ მიიღოთ მონაწილეობა. 2201 4666 2007-01-10T07:17:19Z Trulala 17 New page: ვიკიწიგნების შესახებ ვიკიწიგნების შესახებ 2203 4672 2007-01-10T07:24:32Z Trulala 17 New page: დახმარება:შინაარსი დახმარება:შინაარსი 2204 4673 2007-01-10T07:25:22Z Trulala 17 New page: project:საზოგადოების პორტალი project:საზოგადოების პორტალი 2206 4676 2007-01-10T07:29:55Z Trulala 17 New page: "$1"-ს პაროლი $2-ს გაეგზავნა. "$1"-ს პაროლი $2-ს გაეგზავნა. 2207 4678 2007-01-10T07:34:27Z Trulala 17 New page: პაროლი გაიგზავნა. პაროლი გაიგზავნა. 2208 4680 2007-01-10T07:37:50Z Trulala 17 New page: ანგარიში შეიქმნა ანგარიში შეიქმნა 2209 4681 2007-01-10T07:38:21Z Trulala 17 New page: $1 მომხმარებლის ანგარიში შექმნილია. $1 მომხმარებლის ანგარიში შექმნილია. 2210 4682 2007-01-10T07:39:02Z Trulala 17 New page: თქვენ უკვე შექმენით $1 ანგარიში. მეტის შექმნა არ შეგიძლიათ. თქვენ უკვე შექმენით $1 ანგარიში. მეტის შექმნა არ შეგიძლიათ. 2211 4683 2007-01-10T07:39:52Z Trulala 17 New page: მოქმედება შესრულებულია მოქმედება შესრულებულია 2212 4684 2007-01-10T07:40:23Z Trulala 17 New page: შეტანილია კონტროლის სიაში შეტანილია კონტროლის სიაში 2213 4685 2007-01-10T07:40:59Z Trulala 17 New page: "[[:$1]]" გვერდი დაემატა თქვენს [[Special:Watchlist|კონსტროლის სიას]]. ამ გვერდის შემდგომ... "[[:$1]]" გვერდი დაემატა თქვენს [[Special:Watchlist|კონსტროლის სიას]]. ამ გვერდის შემდგომი ცვლილებები აისახება აქ და გვერდი '''გამუქებული''' იქნება [[Special:Recentchanges|ბოლო ცვლილებების სიასი]] რათა ადვილად დაინახოთ. თუ გსურთ მისი კონტროლის სიიდან ამოშლა, დააწკაპეთ "კონტროლის მოხსნას" ხედა დაფაზე. 2214 4686 2007-01-10T07:43:52Z Trulala 17 New page: ვადასტურებ რომ ამ ფაილზე საავტორო უფლებების პატრონი ეთანხმება $1 პირობ... ვადასტურებ რომ ამ ფაილზე საავტორო უფლებების პატრონი ეთანხმება $1 პირობით ლიცენზიას. 2215 4687 2007-01-10T07:44:22Z Trulala 17 New page: ყველაფერი ყველაფერი 2216 4688 2007-01-10T07:44:52Z Trulala 17 New page: ყველა სტატია ყველა სტატია 2217 4689 2007-01-10T07:45:39Z Trulala 17 New page: ყველა გვერდი ($1 სახელთა სივრცეში) ყველა გვერდი ($1 სახელთა სივრცეში) 2218 4690 2007-01-10T07:51:06Z Trulala 17 New page: ყველა გვერდი ($1 სახელთა სივრცის გარეშე) ყველა გვერდი ($1 სახელთა სივრცის გარეშე) 2219 4691 2007-01-10T07:51:44Z Trulala 17 New page: შესაძლებელია ელ. წერილების მიღება სხვა მომხმარებლებისაგან შესაძლებელია ელ. წერილების მიღება სხვა მომხმარებლებისაგან 2220 4692 2007-01-10T07:52:19Z Trulala 17 New page: ყველა გვერდი ყველა გვერდი 2221 4693 2007-01-10T07:53:54Z Trulala 17 New page: გვერდის სახელთა სივრცე: $1 $2 გვერდის სახელთა სივრცე: $1 $2 2222 4694 2007-01-10T07:54:25Z Trulala 17 New page: გვერდების ჩვენება დაწყებული: გვერდების ჩვენება დაწყებული: 2223 4695 2007-01-10T07:55:29Z Trulala 17 New page: შემდეგი შემდეგი 2224 4696 2007-01-10T07:56:25Z Trulala 17 New page: ასახე გვერდები პრეფიქსით: ასახე გვერდები პრეფიქსით: 2225 4697 2007-01-10T07:57:15Z Trulala 17 New page: წინა წინა 2226 4698 2007-01-10T07:58:52Z Trulala 17 New page: ჩვენება ჩვენება 2227 4699 2007-01-10T07:59:20Z Trulala 17 New page: $1-დან $2-მდე $1-დან $2-მდე 2228 4700 2007-01-10T07:59:56Z Trulala 17 New page: ეს მომხმარებელი უკვე ბიუროკრატია ეს მომხმარებელი უკვე ბიუროკრატია 2229 4701 2007-01-10T08:00:52Z Trulala 17 New page: ეს მომხმარებელი უკვე ადმინისტრატორია ეს მომხმარებელი უკვე ადმინისტრატორია 2230 4702 2007-01-10T08:01:38Z Trulala 17 New page: <strong>თქვენ უკვე შესული ხართ, როგორც მომხმარებელი $1! </strong><br /> <strong>თქვენ უკვე შესული ხართ, როგორც მომხმარებელი $1! </strong><br /> 2231 4703 2007-01-10T08:02:50Z Trulala 17 New page: უძველესი გვერდები უძველესი გვერდები 2232 4704 2007-01-10T08:05:08Z Trulala 17 New page: '''გაფრთხილება:''' თქვენ არ ხართ რეგისტრირებული. თქვენი IP მისამართი იქნებ... '''გაფრთხილება:''' თქვენ არ ხართ რეგისტრირებული. თქვენი IP მისამართი იქნება ჩაწერილი ამ გვერდის ისტორიაში. 2233 4705 2007-01-10T08:06:18Z Trulala 17 New page: მხოლოდ ანონ. მხოლოდ ანონ. 2234 4706 2007-01-10T08:06:58Z Trulala 17 New page: ამ IP-ს განხილვა ამ IP-ს განხილვა 2235 4707 2007-01-10T08:09:48Z Trulala 17 New page: ამ დასახელების გვერდი უკვე არსებობს, ან თქვენს მიერ მითითებული დასახე... ამ დასახელების გვერდი უკვე არსებობს, ან თქვენს მიერ მითითებული დასახელება არასწორია. თუ შეიძლება, მიუთითეთ სხვა სახელი. 2236 4708 2007-01-10T08:11:45Z Trulala 17 New page: სტატიის ნახვა სტატიის ნახვა 2237 4709 2007-01-10T08:14:21Z Trulala 17 New page: თქვენ ავტომატურად ბლოკირებული ხართ, ვინაიდან თქვენი IP მისამართი ახლახ... თქვენ ავტომატურად ბლოკირებული ხართ, ვინაიდან თქვენი IP მისამართი ახლახან იქნა გამოყენებული "[[User:$1|$1]]"–ის მიერ. $1-ის ბლოკირების მიზეზი: "'''$2'''" 2238 4710 2007-01-10T08:14:51Z Trulala 17 New page: გადამისამართება [[$1]]-ზე გადამისამართება [[$1]]-ზე 2239 4711 2007-01-10T08:15:33Z Trulala 17 New page: აკრძალული მოქმედება აკრძალული მოქმედება 2240 4712 2007-01-10T08:17:09Z Trulala 17 New page: ფაილის დასახელება შეცვლილია "$1"-ით. ფაილის დასახელება შეცვლილია "$1"-ით. 2241 4713 2007-01-10T08:19:46Z Trulala 17 New page: ეს მოქმედება ვერ შესრულდება ამ გვერდზე. ეს მოქმედება ვერ შესრულდება ამ გვერდზე. 2242 4714 2007-01-10T08:28:51Z Trulala 17 New page: ".$1" არ წარმოადგენს სურათის ფაილისთვის რეკომენდებულ ფორმატს. ".$1" არ წარმოადგენს სურათის ფაილისთვის რეკომენდებულ ფორმატს. 2243 4715 2007-01-10T08:30:51Z Trulala 17 New page: არასწორი IP მისამართი არასწორი IP მისამართი 2244 4716 2007-01-10T08:32:00Z Trulala 17 New page: ძიების მოთხოვნა არასწორად არის ფორმირებული ძიების მოთხოვნა არასწორად არის ფორმირებული 2245 4717 2007-01-10T08:33:29Z Trulala 17 New page: თქვენს მიერ შეყვანილი პაროლები ერთმანეთს არ ემთხვევა. თქვენს მიერ შეყვანილი პაროლები ერთმანეთს არ ემთხვევა. 2246 4718 2007-01-10T08:34:12Z Trulala 17 New page: არასწორი სათაური არასწორი სათაური 2247 4719 2007-01-10T08:34:49Z Trulala 17 New page: მოთხოვნილი გვერდის სათაური იყო არასწორი, ცარიელი, ან წარმოადგენდა შეც... მოთხოვნილი გვერდის სათაური იყო არასწორი, ცარიელი, ან წარმოადგენდა შეცდომით გაკეთებულ ბმულს ენათაშორისი ან ინტერ-ვიკი სათაურიდან. 2248 4720 2007-01-10T08:35:50Z Trulala 17 New page: (მთავარი) (მთავარი) 2249 4721 2007-01-10T08:38:09Z Trulala 17 New page: მომხმარებელი ბლოკირებულია მომხმარებელი ბლოკირებულია 2250 4722 2007-01-10T08:39:08Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის ან IP მისამართის ბლოკირება მომხმარებლის ან IP მისამართის ბლოკირება 2251 4723 2007-01-10T08:40:09Z Trulala 17 New page: ბლოკირება შესრულებულია ბლოკირება შესრულებულია 2252 4724 2007-01-10T08:42:32Z Trulala 17 New page: [[{{ns:Special}}:Contributions/$1|$1]] ბლოკირებულ იქნა. <br />იხილეთ [[{{ns:Special}}:Ipblocklist|ბლოკირებული IP მისა... [[{{ns:Special}}:Contributions/$1|$1]] ბლოკირებულ იქნა. <br />იხილეთ [[{{ns:Special}}:Ipblocklist|ბლოკირებული IP მისამართების სია]]. 2253 4725 2007-01-10T08:43:25Z Trulala 17 New page: ბლოკი ბლოკი 2254 4726 2007-01-10T08:44:27Z Trulala 17 New page: $1, $2 დაბლოკა $3 ($4) $1, $2 დაბლოკა $3 ($4) 2255 4727 2007-01-10T08:45:19Z Trulala 17 New page: "[[$1]]" ბლოკირების ვადის გასვლის თარიღი $2. "[[$1]]" ბლოკირების ვადის გასვლის თარიღი $2. 2256 4728 2007-01-10T08:45:55Z Trulala 17 New page: დაბლოკილთა აღრიცხვა. დაბლოკილთა აღრიცხვა. 2257 4729 2007-01-10T08:46:29Z Trulala 17 New page: მუქი ტექსტი მუქი ტექსტი 2258 4730 2007-01-10T08:47:38Z Trulala 17 New page: მუქი ტექსტი მუქი ტექსტი 2259 4731 2007-01-10T08:48:27Z Trulala 17 New page: წიგნის წყაროები წიგნის წყაროები 2260 4732 2007-01-10T08:49:14Z Trulala 17 New page: გაწყვეტილი გადამისამართება გაწყვეტილი გადამისამართება 2261 4733 2007-01-10T08:51:43Z Trulala 17 New page: შემდეგი გადამისამართება გაკეთებულია არარსებულ გვერდებზე: შემდეგი გადამისამართება გაკეთებულია არარსებულ გვერდებზე: 2262 4735 2007-01-10T08:53:20Z Trulala 17 Project:ანგარიში შეცდომის შესახებ 2263 4736 2007-01-10T08:54:28Z Trulala 17 New page: თარიღით თარიღით 2264 4737 2007-01-10T08:55:05Z Trulala 17 New page: სახელით სახელით 2265 4738 2007-01-10T08:55:36Z Trulala 17 New page: ზომით ზომით 2266 4739 2007-01-10T08:56:51Z Trulala 17 New page: ქვემოთ არის წარმოდგენილი მოთხოვნილი გვერდის მეორადი მეხსიერებიდან ა... ქვემოთ არის წარმოდგენილი მოთხოვნილი გვერდის მეორადი მეხსიერებიდან ამოღებული ასლი (კეში) და შესაძლოა მოძველებული იყოს. 2267 4740 2007-01-10T08:58:38Z Trulala 17 New page: აღნიშნული გვერდის ან ფაილის წაშლა შეუძლებელია (შესაძლოა, იგი უკვე წაშა... აღნიშნული გვერდის ან ფაილის წაშლა შეუძლებელია (შესაძლოა, იგი უკვე წაშალა სხვა ადმინისტრატორმა). 2268 4741 2007-01-10T08:59:30Z Trulala 17 New page: ანგარიშის შექმნა ამ IP მისამართიდან ($1) აკრძალულია. შესაძლოა ეს მოხდა თქვ... ანგარიშის შექმნა ამ IP მისამართიდან ($1) აკრძალულია. შესაძლოა ეს მოხდა თქვენი სკოლიდან ან ინტერნეტ პროვაიდერიდან ვანდალიზმის გამო. 2269 4742 2007-01-10T09:00:13Z Trulala 17 New page: ანგარიშის შექმნა ვერ ხერხდება ანგარიშის შექმნა ვერ ხერხდება 2270 4743 2007-01-10T09:00:53Z Trulala 17 New page: შეუძლებელია უწინდელი რედაქციის აღდგენა; ის, ვინც უკანასკნელი ცვლილებ... შეუძლებელია უწინდელი რედაქციის აღდგენა; ის, ვინც უკანასკნელი ცვლილებები შეიტანა, ამ სტატიის ერთადერთი ავტორია. 2271 4744 2007-01-10T09:03:02Z Trulala 17 New page: ვიკიწიგნებში შემდეგი კატეგორიებია. ვიკიწიგნებში შემდეგი კატეგორიებია. 2272 4745 2007-01-10T09:03:39Z Trulala 17 New page: კატეგორია კატეგორია 2273 4746 2007-01-10T09:04:44Z Trulala 17 New page: ამ კატეგორიაში $1 სტატიაა. ამ კატეგორიაში $1 სტატიაა. 2274 4747 2007-01-10T09:05:41Z Trulala 17 New page: კატეგორიის გვერდის ხილვა კატეგორიის გვერდის ხილვა 2275 4748 2007-01-10T09:06:18Z Trulala 17 New page: შეცვლილი შეცვლილი 2276 4749 2007-01-10T09:08:18Z Trulala 17 New page: კონტროლის სიის დაცარიელება კონტროლის სიის დაცარიელება 2277 4750 2007-01-10T09:09:03Z Trulala 17 New page: '''შენიშვნა:''' შენახვის შემდეგ შესაძლოა დაგჭირდეთ ბრაუზერის ქეშის გაწმე... '''შენიშვნა:''' შენახვის შემდეგ შესაძლოა დაგჭირდეთ ბრაუზერის ქეშის გაწმენდა ცვლილებების სანახავად. '''Mozilla / Firefox / Safari:''' დააჭირეთ ''Shift'' ''Reload''-ზე დაწკაპებისას, ან დააჭირეთ ''Ctrl-Shift-R'' (''Cmd-Shift-R'' Apple Mac-ზე); '''IE:''' დააჭირეთ ''Ctrl'' ''Refresh''-ზე დაწკაპებისას, ან დააჭირეთ ''Ctrl-F5''; '''Konqueror:''': მხოლოდ დააწკაპეთ ''Reload'' ღილაკს, ან დააჭირეთ ''F5''; '''Opera''' შესაძლოა საჭირო გახდეს ქეშის სრულიად გაწმენდა ''Tools→Preferences''-დან. 2278 4751 2007-01-10T09:09:39Z Trulala 17 New page: სვეტები: სვეტები: 2279 4752 2007-01-10T09:10:27Z Trulala 17 New page: /** CSS placed here will be applied to all skins */ /* '''Common [[Cascading Style Sheets|CSS]] for all skins''' '''Notice to Administrators!''' Any changes to [[Mediawiki:Monobook.cs... /** CSS placed here will be applied to all skins */ /* '''Common [[Cascading Style Sheets|CSS]] for all skins''' '''Notice to Administrators!''' Any changes to [[Mediawiki:Monobook.css|Monobook.css]] or [[MediaWiki:Common.css|Common.css]] should be first proposed to [[Wikipedia:Village Pump]]. Always check with the [http://jigsaw.w3.org/css-validator/validator?uri=http%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMediaWiki%3ACommon.css%26action%3Draw%26ctype%3Dtext%2Fcss&usermedium=all W3C CSS Validation Service] after any changes. Thank you. (In [[Mozilla]] and [[Opera (web browser)|Opera]], you can test style changes dynamically with the [http://www.squarefree.com/bookmarklets/webdevel.html test styles] bookmarklet from squarefree.com. It pops up a window for adding style rules, and updates the page as you type.) <pre><nowiki>*/ /* make the list of references look smaller */ ol.references { font-size: 100%; } .references-small { font-size: 90%;} /* wikitable/prettytable class for skinning normal tables */ table.wikitable, table.prettytable { margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; } table.wikitable th, table.wikitable td, table.prettytable th, table.prettytable td { border: 1px #aaaaaa solid; padding: 0.2em; } table.wikitable th, table.prettytable th { background: #f2f2f2; text-align: center; } table.wikitable caption, table.prettytable caption { margin-left: inherit; margin-right: inherit; } /* Style for "notices" */ .notice { text-align: justify; margin: 1em; padding: 0.2em; } #disambig { border-top: 3px double #cccccc; border-bottom: 3px double #cccccc; } #spoiler { border-top: 2px solid #ddd; border-bottom:2px solid #ddd; } /* Standard talk template style */ .Talk-Notice { border: 1px solid #C0C090; background-color: #F8EABA; margin-bottom: 3px; width: 80%; border-spacing: 3px; margin-left: auto; margin-right: auto; } .Talk-Notice:after { content: "The CSS for this template should be changed. See [[Wikipedia:Template Standardisation]]."; } /* Make template background appear correctly on all browsers */ .Talk-Notice td { background: inherit; } /* Metadata */ table.metadata { border: 1px solid #aaaaaa; display: none; speak: none; } .metadata-label { color: #aaaaaa; } /* Makes redirects appear in italics on [[Special:Allpages]] */ .allpagesredirect { font-style: italic; } /* Choose whether to have AD/BC dates or CE/BCE dates*/ /* First, the default : display both : See templates ADCE and BCEBC for how these are used*/ .Use_Default_Date_Convention { display: inline; } .Use_AD_and_BC { display: none; } .Use_BCE_and_CE { display: none; } /* If you want to display AD and BC add the following to User:You/monobook.css page */ /* .Use_Default_Date_Convention { display: none; } .Use_AD_and_BC { display:inline; } .Use_BCE_and_CE { display:none; } */ /*If you want to display CE and BCE add the following to User:You/monobook.css page */ /* .Use_Default_Date_Convention { display: none; } .Use_AD_and_BC { display:none; } .Use_BCE_and_CE {display:inline; } */ /* Class for links with loudspeaker icon next to them */ .audiolink a{ background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Loudspeaker.png") center left no-repeat !important; padding-left: 16px !important; padding-right: 0 !important; } /* Icons for medialist templates [[Template:Listen]], [[Template:Multi-listen_start]], [[Template:Video]], [[Template:Multi-video_start]] */ div.listenlist { background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Gnome-speakernotes.png/30px-Gnome-speakernotes.png"); padding-left: 40px; } div.videolist, div.multivideolist { background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/2/20/Tango-video-x-generic.png/40px-Tango-video-x-generic.png"); padding-left: 50px; } /* Style rules for media list templates */ div.medialist { min-height: 50px; margin: 1em; background-position: top left; background-repeat: no-repeat; } div.medialist ul { list-style-type: none; list-style-image: none; margin: 0; } div.medialist ul li { padding-bottom: 0.5em; } div.medialist ul li li { font-size: 91%; padding-bottom: 0; } /* Content in columns with CSS instead of tables [[Template:Columns]] */ div.columns-2 div.column { float: left; width: 50%; min-width: 300px; } div.columns-3 div.column { float: left; width: 33.3%; min-width: 200px; } div.columns-4 div.column { float: left; width: 25%; min-width: 150px; } div.columns-5 div.column { float: left; width: 20%; min-width: 120px; } /*Add formatting to make sure that "external references" from [[Template:Ref]] do not get URL expansion, not even when printed. The mechanism up to MediaWiki 1.4 was that the HTML code contained a SPAN following the anchor A; this SPAN had the class "urlexpansion", which was not displayed on screen, but was shown when the medium was "print". The rules below ensure (a) that there is no extra padding to the right of the anchor (displayed as "[<number>]"), (b) that there is no "external link arrow" for the link, and (c) that this SPAN of class "urlexpansion" is never shown. ~~~~ */ .plainlinksneverexpand { background: none ! important; padding: 0 ! important; } .plainlinksneverexpand .urlexpansion { display: none ! important; } /* Make sure that ext links displayed within "plainlinksneverexpand" don't get the arrow... */ .plainlinksneverexpand a { background: none !important; padding: 0 !important; } /* With MediaWiki 1.5, the mechanism has changed: instead of a SPAN of class "urlexpansion" following the anchor A, the anchor itself now has class "external autonumber" and the expansion is inserted when printing (see the common printing style sheet at http://en.wikipedia.org/skins-1.5/common/commonPrint.css) using the ":after" pseudo- element of CSS. We have to switch this off for links due to Template:Ref! ~~~~ */ .plainlinksneverexpand a.external.text:after { display: none !important; } .plainlinksneverexpand a.external.autonumber:after { display: none !important; } /* Messagebox templates */ .messagebox { border: 1px solid #aaaaaa; background-color: #f9f9f9; width: 80%; margin: 0 auto 1em auto; padding: .2em; text-align: justify; } .messagebox.merge { border: 1px solid #c0b8cc; background-color: #f0e5ff; text-align: center; } .messagebox.cleanup { border: 1px solid #9f9fff; background-color: #efefff; text-align: center; } .messagebox.standard-talk { border: 1px solid #c0c090; background-color: #f8eaba; } /* Infobox template style */ .infobox { border: 1px solid #aaaaaa; background-color: #f9f9f9; color: black; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 1em; padding: 0.2em; float: right; clear: right; } .infobox td, .infobox th { vertical-align: top; } .infobox caption { font-size: larger; margin-left: inherit; } .infobox.bordered { border-collapse: collapse; } .infobox.bordered td, .infobox.bordered th { border: 1px solid #aaaaaa; } .infobox.bordered .borderless td, .infobox.bordered .borderless th { border: 0; } .infobox.sisterproject { width: 20em; font-size: 90%; } /* styles for bordered infobox with merged rows */ .infobox.bordered .mergedtoprow td, .infobox.bordered .mergedtoprow th { border: 0; border-top: 1px solid #aaaaaa; border-right: 1px solid #aaaaaa; } .infobox.bordered .mergedrow td, .infobox.bordered .mergedrow th { border: 0; border-right: 1px solid #aaaaaa; } /* Put a checker background at the image description page only visible if the image has transparent background */ #file img {background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/Checker-16x16.png") repeat;} /* Support for Template:IPA, Template:Unicode and Template:Polytonic. The inherit declaration resets the font for all browsers except MSIE6. The empty comment must remain. Please copy any changes to [[Template:IPA fonts]] and [[Template:Unicode fonts]]. */ .IPA { font-family: Chrysanthi Unicode, Doulos SIL, Gentium, GentiumAlt, Code2000, TITUS Cyberbit Basic, DejaVu Sans, Bitstream Cyberbit, Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Hiragino Kaku Gothic Pro, Matrix Unicode; font-family /**/:inherit; } .Unicode { font-family: TITUS Cyberbit Basic, Code2000, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Bitstream Cyberbit, Bitstream CyberBase, Thryomanes, Gentium, GentiumAlt, Visual Geez Unicode, Lucida Grande, Arial Unicode MS, Microsoft Sans Serif, Lucida Sans Unicode; font-family /**/:inherit; } .latinx { font-family: TITUS Cyberbit Basic, Code2000, Microsoft Sans Serif; font-family /**/:inherit; } .polytonic { font-family: Athena, Gentium, Palatino Linotype, Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, Code2000; font-family /**/:inherit; } .mufi { font-family: Alphabetum, Cardo, LeedsUni, Junicode, TITUS Cyberbit Basic, ALPHA-Demo; } #wpSave { font-weight: bold; } /* hiddenStructure from Monobook - allows selective hiding of markup in templates */ .hiddenStructure { display: none; speak: none; } /* Removes underlines from links */ .nounderlines a { text-decoration: none; } /* CSS for testing a new Main Page design, see [[Wikipedia:WikiProject Usability/Main Page]] */ #EnWpMainPage { width: 100%; margin-top: 1em; } #EnWpMainPage h2 { font-size: 130%; font-weight: bold; margin: 0; padding: 0; border: 0; } #EnWpMpMargin { margin-right: 13.8em; } #EnWpMpCol1 { float: left; clear: left; width: 50%; } #EnWpMpCol2 { width: 49.9%; float: left; } #EnWpMpBrowse { background: #f8fcff url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/9/9f/MP-three-books.png) no-repeat 180% 9%; border: 1px solid #c7c7c7; } #EnWpMpBrowseCats li { font-size: 85%; margin-left: 1em; line-height: 1.5; } #EnWpMpBrowseCats h3 { font-size: 120%; margin: .2em 0 .1em -.8em; padding: 0; font-weight: normal; } #EnWpMpBrowseCats h3 a { font-weight: bold; } #EnWpMpBook { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/7/7e/MP-open-book.png); } #EnWpMpFeaturedPic { text-align: center; margin: 0 0 .5em; font-size: 85%; font-weight: bold; } #EnWpMpFeaturedPic h2 { font-size: 145%; text-align: left; } .EnWpMpBrowseRight { float: right; width: 12.7em; } .EnWpMpBrowseBottom { margin: 1em 0; } .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpBrowseCats li, .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpUsefulLinks, .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpFeaturedPic { float: left; width: 24%; margin: 0; line-height: normal; } .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpBrowseCats h3 { margin-left: 0; } #EnWpMpUsefulLinks { clear: left; } #EnWpMpSearch { background: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/a/ae/MP-magnifying-glass.png) no-repeat top right; } #EnWpMpSearch input { vertical-align: middle; } #EnWpMpSearchInner { float: right; width: 20em; text-align: center; } #bodySearchMP { margin: 0; padding: 0; } #bodySearchMP .bodySearchWrap { float: right; width: 17.5em; text-align: left; padding: .8em 0; } #bodySearchMP label { display: block; font-size: 95%; font-weight: bold; margin-bottom: -.2em; } #bodySearchMP .bodySearchBtnGo { font-weight: bold; padding-left: .3em; padding-right: .3em; margin-left: .5em; } .EnWpMpContentBox { border: 1px solid; margin-bottom: .9em; } #EnWpMpCol2 .EnWpMpContentBox { margin-left: .9em; } .EnWpMpImage { float: right; margin: 0 0 .2em .2em; } .EnWpMpImage img { position: relative; z-index: 3; } #EnWpMpSisterProjects { float: left; width: 49%; } .EnWpMpSisterProject { float: left; width: 17em; margin: 0; height: 5.5em; margin: 0; } .EnWpMpSisterImg { float: left; width: 40px; height: 100%; } #EnWpMpOtherLangs { margin-left: 50%; } #EnWpMainPageNoCSS { display: none; } #EnWpMpBook2 { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/8/8e/MP-open-book2.png); } #EnWpMpSearch2 { background: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/3/3a/MP-magnifying-glass2.png) no-repeat top right; } /* Custom link colors for use in [[MediaWiki:Edittools]] */ .charboxblack a:link, .charboxblack a:hover, .charboxblack a:visited, .charboxblack a:active { color: black; } .charboxsilver a:link, .charboxsilver a:hover, .charboxsilver a:visited, .charboxsilver a:active { color: silver; } .charboxgray a:link, .charboxgray a:hover, .charboxgray a:visited, .charboxgray a:active { color: gray; } .charboxwhite a:link, .charboxwhite a:hover, .charboxwhite a:visited, .charboxwhite a:active { color: white; } .charboxmaroon a:link, .charboxmaroon a:hover, .charboxmaroon a:visited, .charboxmaroon a:active { color: maroon; } .charboxred a:link, .charboxred a:hover, .charboxred a:visited, .charboxred a:active { color: red; } .charboxpurple a:link, .charboxpurple a:hover, .charboxpurple a:visited, .charboxpurple a:active { color: purple; } .charboxfuchsia a:link, .charboxfuchsia a:hover, .charboxfuchsia a:visited, .charboxfuchsia a:active { color: fuchsia; } .charboxgreen a:link, .charboxgreen a:hover, .charboxgreen a:visited, .charboxgreen a:active { color: green; } .charboxlime a:link, .charboxlime a:hover, .charboxlime a:visited, .charboxlime a:active { color: lime; } .charboxolive a:link, .charboxolive a:hover, .charboxolive a:visited, .charboxolive a:active { color: olive; } .charboxyellow a:link, .charboxyellow a:hover, .charboxyellow a:visited, .charboxyellow a:active { color: yellow; } .charboxnavy a:link, .charboxnavy a:hover, .charboxnavy a:visited, .charboxnavy a:active { color: navy; } .charboxblue a:link, .charboxblue a:hover, .charboxblue a:visited, .charboxblue a:active { color: blue; } .charboxteal a:link, .charboxteal a:hover, .charboxteal a:visited, .charboxteal a:active { color: teal; } .charboxaqua a:link, .charboxaqua a:hover, .charboxaqua a:visited, .charboxaqua a:active { color: aqua; } /* Removes useless links from printout */ @media print { #privacy, #about, #disclaimer {display:none;} } /*</nowiki></pre>*/ 2280 4753 2007-01-10T09:12:06Z Trulala 17 New page: დადასტურება დადასტურება 2281 4754 2007-01-10T09:13:00Z Trulala 17 New page: გსურთ ამ გვერდის ქეშის წაშლა? $1 გსურთ ამ გვერდის ქეშის წაშლა? $1 2282 4755 2007-01-10T09:13:45Z Trulala 17 New page: კარგი კარგი 2283 4756 2007-01-10T09:14:26Z Trulala 17 New page: დიახ, მე ნამდვილად მინდა ამის წაშლა დიახ, მე ნამდვილად მინდა ამის წაშლა 2284 4757 2007-01-10T09:15:06Z Trulala 17 New page: წაშლის დადასტურება წაშლის დადასტურება 2285 4758 2007-01-10T09:15:49Z Trulala 17 New page: თქვენ აპირებთ გვერდის ან გამოსახულების მისი ისტორიით მონაცემთა ბაზიდ... თქვენ აპირებთ გვერდის ან გამოსახულების მისი ისტორიით მონაცემთა ბაზიდან სამუდამოდ წაშლას. გთხოვთ დაადასტუროთ რომ გესმით ამის შედეგები და აკეთებთ ამას [[{{ns:project}}:წესები]] თანახმად. 2286 4759 2007-01-10T09:16:40Z Trulala 17 New page: გვერდების დარედაქტირებამდე უნდა დაადასტუროთ თქვენი ელფოსტის მისამა... გვერდების დარედაქტირებამდე უნდა დაადასტუროთ თქვენი ელფოსტის მისამართი. გთხოვთ [[Special:Preferences|მომხმარებლის პარამეტრებში]] მიუთითოთ და დაამოწმოთ ელფოსტის მისამართი. 2287 4760 2007-01-10T09:17:16Z Trulala 17 New page: რედაქტირებისთვის საჭიროა ელფოსტის დამოწმება რედაქტირებისთვის საჭიროა ელფოსტის დამოწმება 2288 4761 2007-01-10T09:18:03Z Trulala 17 New page: ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება 2289 4762 2007-01-10T09:19:08Z Trulala 17 New page: ვიღაცამ, შესაძლოა თქვენი IP მისამართით $1, დაარეგისტრირა "$2" ანგარიში ამ ელ... ვიღაცამ, შესაძლოა თქვენი IP მისამართით $1, დაარეგისტრირა "$2" ანგარიში ამ ელფოსტით ვიკიწიგნებში. იმის დასადასტურებლად რომ ანგარიში ნამდვილად თქვენია, გააქტიურეთ ვიკიციტატა, ამ ბმულით ბრაუზერით: $3 თუ ეს *არ* იყავით თქვენ, არ გახსნათ ბმული. დასტურის კოდს ვადა გაუვა $4. 2290 4763 2007-01-10T09:19:46Z Trulala 17 New page: შეცდომა მოხდა თქვენი ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურების დროს. შეცდომა მოხდა თქვენი ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურების დროს. 2291 4764 2007-01-10T09:20:33Z Trulala 17 New page: არასწორი კოდი. შესაძლოა კოდი ძალადაკარგული იყოს. არასწორი კოდი. შესაძლოა კოდი ძალადაკარგული იყოს. 2292 4765 2007-01-10T09:21:16Z Trulala 17 New page: თქვენი ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება მიღებულია. თქვენი ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება მიღებულია. 2293 4766 2007-01-10T09:21:48Z Trulala 17 New page: თქვენ უნდა $1 ელფოსტის დასამოწმებლად. თქვენ უნდა $1 ელფოსტის დასამოწმებლად. 2294 4767 2007-01-10T09:22:19Z Trulala 17 New page: თქვენ არ გაქვს მითითებული მართებული ელმისამართი [[Special:Preferences|მომხმარებლი... თქვენ არ გაქვს მითითებული მართებული ელმისამართი [[Special:Preferences|მომხმარებლის პარამეტრებში]]. 2295 4768 2007-01-10T09:22:54Z Trulala 17 New page: დადასტურების კოდის გაგზავნა დადასტურების კოდის გაგზავნა 2296 4769 2007-01-10T09:24:25Z Trulala 17 New page: შეუძლებელია დამადასტურებელი შეტყობინების გაგზავნა. გადაამოწმეთ მის... შეუძლებელია დამადასტურებელი შეტყობინების გაგზავნა. გადაამოწმეთ მისამართის შემადგენელი სიმბოლოების სისწორე. 2297 4770 2007-01-10T09:25:29Z Trulala 17 New page: დამადასტურებელი შეტყობინება გაგზავნილია. დამადასტურებელი შეტყობინება გაგზავნილია. 2298 4771 2007-01-10T09:26:13Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}} ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება {{SITENAME}} ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება 2299 4772 2007-01-10T09:27:11Z Trulala 17 New page: თქვენი ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება მიღებულია. ახლა შეგიძლიათ ვი... თქვენი ელ. ფოსტის მისამართის დადასტურება მიღებულია. ახლა შეგიძლიათ ვიკიში შესვლა. 2300 4773 2007-01-10T09:27:53Z Trulala 17 New page: ეს ვიკი მოითხოვს ელფოსტის შესაძლებლბების გამოყენებამდე ელფოსტის დად... ეს ვიკი მოითხოვს ელფოსტის შესაძლებლბების გამოყენებამდე ელფოსტის დადასტურებას. ქვედა ღილაკი გააქტიურეთ დასტურის ელფოსტის მისაღებად. ამ წერილში იქნება აქტივაციის კოდით ბმული; გახსენით ბრაუზერით ბმული ელფოსტის მისამართის დასამოწმებლად. 2301 4774 2007-01-10T09:28:30Z Trulala 17 New page: დაცვის დადასტურება დაცვის დადასტურება 2302 4775 2007-01-10T09:29:07Z Trulala 17 New page: ნამდვილად გნებავთ ამ გვერდის დაცვა? ნამდვილად გნებავთ ამ გვერდის დაცვა? 2303 4776 2007-01-10T09:29:45Z Trulala 17 New page: [[მომხმარებელი:$1|$1]] მომხმარებელმა ([[მომხმარებელი განხილვა:$1|განხილვა]]) წ... [[მომხმარებელი:$1|$1]] მომხმარებელმა ([[მომხმარებელი განხილვა:$1|განხილვა]]) წაშალა თქვენი რედაქტირების შემდეგ. მიზეზი: : ''$2'' გთხოვთ დაადასტუროთ რომ ნამდვილად გსურთ ამ გვერდის თავიდან შექმნა. 2304 4777 2007-01-10T09:30:30Z Trulala 17 New page: დაცვის მოხსნის დადასტურება დაცვის მოხსნის დადასტურება 2305 4778 2007-01-10T09:33:13Z Trulala 17 New page: ნამდვილად გნებავთ ამ გვერდის დაცვის მოხსნა? ნამდვილად გნებავთ ამ გვერდის დაცვის მოხსნა? 2306 4779 2007-01-10T09:34:48Z Trulala 17 New page: კონტექსტი სტრიქონების მიხედვით: კონტექსტი სტრიქონების მიხედვით: 2307 4780 2007-01-10T09:35:25Z Trulala 17 New page: სტრიქონები შედეგის მიხედვით: სტრიქონები შედეგის მიხედვით: 2308 4781 2007-01-10T09:35:56Z Trulala 17 New page: $1 მცირე შესწორება $1 მცირე შესწორება 2309 4782 2007-01-10T09:36:47Z Trulala 17 New page: წვლილი წვლილი 2310 4783 2007-01-10T09:38:01Z Trulala 17 New page: $1-თვის $1-თვის 2311 4784 2007-01-10T09:38:36Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის წვლილი მომხმარებლის წვლილი 2312 4785 2007-01-10T09:39:07Z Trulala 17 New page: ყველაფერი ყველაფერი 2313 4786 2007-01-10T09:39:44Z Trulala 17 New page: შინაარსი წარმოდგენილია <a class='internal' href="/wiki/GFDL">GFDL</a> ლიცენზიის თანახმად. ვიკიპედ... შინაარსი წარმოდგენილია <a class='internal' href="/wiki/GFDL">GFDL</a> ლიცენზიის თანახმად. ვიკიპედია® კორპ. ფონდი ვიკიმედიის რეგისტრირებული საფირმო ნიშანია. 2314 4787 2007-01-10T09:40:13Z Trulala 17 New page: Project:საავტორო უფლებები Project:საავტორო უფლებები 2315 4788 2007-01-10T09:41:10Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}} საავტორო უფლებები {{SITENAME}} საავტორო უფლებები 2316 4789 2007-01-10T09:41:58Z Trulala 17 New page: <div class="portale" align="center" style="font-size:95%; padding-top:0.5em; padding-bottom:0.5em">შინაარსი, რომელიც არღვევს '''[[w:ვიკი... <div class="portale" align="center" style="font-size:95%; padding-top:0.5em; padding-bottom:0.5em">შინაარსი, რომელიც არღვევს '''[[w:ვიკიპედია:საავტორო უფლებები|საავტორო უფლებებს]]''', წაიშლება. ენციკლოპედიური მასალა '''[[w:ვიკიპედია:გადამოწმებადობა|გადამოწმებადი]]''' უნდა იყოს. <br>თქვენ თანახმა ხართ თქვენი წვლილი '''[[w:GFDL|GFDL]]''' ლიცენზიის პირობით შემოიტანოთ.</div> 2317 4790 2007-01-10T09:42:49Z Trulala 17 New page: ამ ელემენტის წაშლა შეუძლებელია '$1'... ამ ელემენტის წაშლა შეუძლებელია '$1'... 2318 4791 2007-01-10T09:43:22Z Trulala 17 New page: ახალი ანგარიშის გახსნა ახალი ანგარიშის გახსნა 2319 4792 2007-01-10T09:46:06Z Trulala 17 New page: ანგარიშის გახსნა დაბლოკილია ანგარიშის გახსნა დაბლოკილია 2320 4793 2007-01-10T09:46:43Z Trulala 17 New page: ელფოსტით ელფოსტით 2321 4794 2007-01-10T09:47:20Z Trulala 17 New page: სტატიის შექმნა სტატიის შექმნა 2322 4795 2007-01-10T09:48:41Z Trulala 17 New page: შექმნილია შექმნილია 2323 4796 2007-01-10T09:49:22Z Trulala 17 New page: წვლილი წვლილი 2324 4797 2007-01-10T09:49:52Z Trulala 17 New page: მიმდ. მიმდ. 2325 4798 2007-01-10T09:50:25Z Trulala 17 New page: ახალი ამბები ახალი ამბები 2326 4799 2007-01-10T09:51:17Z Trulala 17 New page: ახალი ამბები ახალი ამბები 2327 4800 2007-01-10T09:52:21Z Trulala 17 New page: მიმდინარე შესწორება მიმდინარე შესწორება 2328 4801 2007-01-10T09:53:20Z Trulala 17 New page: მიმდინარე შესწორების ჩვენება მიმდინარე შესწორების ჩვენება 2329 4802 2007-01-10T09:54:32Z Trulala 17 New page: მონაცემები მონაცემები 2330 4803 2007-01-10T09:55:05Z Trulala 17 New page: შეცდომა მონაცემთა ბაზაში შეცდომა მონაცემთა ბაზაში 2331 4804 2007-01-10T09:55:37Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზა არაა ჩაკეტილი. მონაცემთა ბაზა არაა ჩაკეტილი. 2332 4805 2007-01-10T10:01:47Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზის მოთხოვნაში აღმოჩენილია სინტაქსის შეცდომა. შესაძლოა ე... მონაცემთა ბაზის მოთხოვნაში აღმოჩენილია სინტაქსის შეცდომა. შესაძლოა ეს მიუთითებდეს დეფექტზე პროგრამულ უზრუნველყოფაში. მონაცემთა ბაზაში მოთხოვნის ბოლო მცდელობა იყო: $1 ფუნქციიდან "$2". MySQL-მა დააბრუნა შეცდომა"$3: $4". 2333 4806 2007-01-10T10:03:30Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზის მოთხოვნაში აღმოჩენილია სინტაქსის შეცდომა. მონაცემთა ... მონაცემთა ბაზის მოთხოვნაში აღმოჩენილია სინტაქსის შეცდომა. მონაცემთა ბაზაში მოთხოვნის ბოლო მცდელობა იყო: "$1" ფუნქციიდან "$2". MySQL-მა დააბრუნა შეცდომა "$3: $4" 2334 4807 2007-01-10T10:04:17Z Trulala 17 New page: ჩიხის გვერდები ჩიხის გვერდები 2335 4808 2007-01-10T10:30:00Z Trulala 17 New page: გამართვა გამართვა 2336 4809 2007-01-10T10:32:51Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}} ელფოსტა {{SITENAME}} ელფოსტა 2337 4810 2007-01-10T10:36:41Z Trulala 17 New page: წაშლა და გადატანა წაშლა და გადატანა 2338 4811 2007-01-10T10:37:38Z Trulala 17 New page: დიახ, წაშალეთ ეს გვერდი დიახ, წაშალეთ ეს გვერდი 2339 4812 2007-01-10T10:38:13Z Trulala 17 New page: წაშლილია გადატანისთვის ადგილის დასათმობად წაშლილია გადატანისთვის ადგილის დასათმობად 2340 4813 2007-01-10T10:38:55Z Trulala 17 New page: ==საჭიროა წაშლა== სტატია დასახელებით "[[$1]]" უკვე არსებობს. გსურთ მისი წაშლა... ==საჭიროა წაშლა== სტატია დასახელებით "[[$1]]" უკვე არსებობს. გსურთ მისი წაშლა გადატანისთვის ადგილის დასათმობად? 2341 4814 2007-01-10T10:39:39Z Trulala 17 New page: წაშლის მიზეზი წაშლის მიზეზი 2342 4815 2007-01-10T10:42:21Z Trulala 17 New page: წაშლილია "[[$1]]" წაშლილია "[[$1]]" 2343 4816 2007-01-10T10:43:17Z Trulala 17 New page: [წაშლილია] [წაშლილია] 2344 4817 2007-01-10T10:43:46Z Trulala 17 New page: წაშლილია ძველი ვერსია $1. წაშლილია ძველი ვერსია $1. 2345 4818 2007-01-10T10:44:28Z Trulala 17 New page: "$1" წაშლილია. ბოლო წაშლილი გვერდების სია იხილეთ $2-ში. "$1" წაშლილია. ბოლო წაშლილი გვერდების სია იხილეთ $2-ში. 2346 4819 2007-01-10T10:45:05Z Trulala 17 New page: ყურადღება: ეს გვერდი წაშლილ იქნა მას შემდეგ, რაც თქვენ მისი რედაქტირებ... ყურადღება: ეს გვერდი წაშლილ იქნა მას შემდეგ, რაც თქვენ მისი რედაქტირება დაიწყეთ! 2347 4820 2007-01-10T10:46:32Z Trulala 17 New page: ამ ფაილის ყველა ვერსიის წაშლა ამ ფაილის ყველა ვერსიის წაშლა 2348 4821 2007-01-10T10:47:21Z Trulala 17 New page: გვერდის წაშლა გვერდის წაშლა 2349 4822 2007-01-10T10:48:05Z Trulala 17 New page: (იშლება "$1") (იშლება "$1") 2350 4823 2007-01-10T10:49:30Z Trulala 17 New page: წაშლილთა სია წაშლილთა სია 2351 4824 2007-01-10T10:50:16Z Trulala 17 New page: წაშლილთა სია წაშლილთა სია 2352 4825 2007-01-10T10:50:47Z Trulala 17 New page: ქვემოთ იხილეთ ახლად წაშლილთა სია. ქვემოთ იხილეთ ახლად წაშლილთა სია. 2353 4826 2007-01-10T10:51:32Z Trulala 17 New page: საბოლოო ფაილის სახელი საბოლოო ფაილის სახელი 2354 4827 2007-01-10T10:52:12Z Trulala 17 New page: თქვენს მიერ მოთხოვნილი მოქმედების შესრულება შეუძლიათ მხოლოდ “პროგრა... თქვენს მიერ მოთხოვნილი მოქმედების შესრულება შეუძლიათ მხოლოდ “პროგრამისტის” უფლებების მქონე მომხმარებლებს. იხილეთ $1. 2355 4828 2007-01-10T10:55:21Z Trulala 17 New page: მრავალმნიშვნელოვანი გვერდები მრავალმნიშვნელოვანი გვერდები 2356 4829 2007-01-10T10:56:13Z Trulala 17 New page: Project:პასუხისმგებლობის უარყოფა Project:პასუხისმგებლობის უარყოფა 2357 4830 2007-01-10T10:56:55Z Trulala 17 New page: პასუხისმგებლობის უარყოფა პასუხისმგებლობის უარყოფა 2358 4831 2007-01-10T10:57:44Z Trulala 17 New page: ორმაგი გადამისამართება ორმაგი გადამისამართება 2359 4832 2007-01-10T10:58:15Z Trulala 17 New page: ყოველი მწკრივი შეიცავს ბმულებს პირველ და მეორე გადამისამართებაზე, აგ... ყოველი მწკრივი შეიცავს ბმულებს პირველ და მეორე გადამისამართებაზე, აგრეთვე მეორე გადამისამართების ტექსტის პირველ სტრიქონს, რომელშიც ჩვეულებრივ მითითებულია რეალური “სამიზნე” გვერდის სათაური. საჭიროა, რომ პირველი გადამისამართებაც უთითებდეს ამ გვერდზე. 2360 4833 2007-01-10T10:58:52Z Trulala 17 New page: გადმოტვირთვა გადმოტვირთვა 2361 4835 2007-01-10T11:01:18Z Trulala 17 New page: ამ ფაილის რედაქტირებისას გამოიყენეთ გარე პროგრამა ამ ფაილის რედაქტირებისას გამოიყენეთ გარე პროგრამა 2362 4836 2007-01-10T11:02:12Z Trulala 17 New page: დაწვრილებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ [http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:External_editors ჩადგმის ინს... დაწვრილებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ [http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:External_editors ჩადგმის ინსტრუქციები]. 2363 4837 2007-01-10T11:03:06Z Trulala 17 New page: რედაქტირება განმარტებული იყო შემდეგნაირად: "<i>$1</i>". რედაქტირება განმარტებული იყო შემდეგნაირად: "<i>$1</i>". 2364 4838 2007-01-10T11:03:48Z Trulala 17 New page: რედაქტირების კონფლიქტი: $1 რედაქტირების კონფლიქტი: $1 2365 4846 2007-01-10T11:13:43Z Trulala 17 რედაქტირების დახმარება 2366 4840 2007-01-10T11:06:36Z Trulala 17 New page: დახმარება:რედაქტირება დახმარება:რედაქტირება 2367 4841 2007-01-10T11:08:34Z Trulala 17 New page: რედაქტირება $1 რედაქტირება $1 2368 4842 2007-01-10T11:09:45Z Trulala 17 New page: რედაქტირება: $1 (კომენტარი) რედაქტირება: $1 (კომენტარი) 2369 4843 2007-01-10T11:10:33Z Trulala 17 New page: '''გაფრთხილება:''' თქვენ უკეთებთ რედაქტირებას გვერდს, რომელიც გამოიყენებ... '''გაფრთხილება:''' თქვენ უკეთებთ რედაქტირებას გვერდს, რომელიც გამოიყენება პროგრამული უზრუნველყოფის ინტერფეისისათვის. ამ მომხმარებლის ეს ცვლილებები აისახება სხვა მომხმარებლებზეც. 2370 4844 2007-01-10T11:11:25Z Trulala 17 New page: <strong>ყურადღება: თქვენ ამუშავებთ ამ გვერდის მოძველებულ ვერსიას. გვერდის ... <strong>ყურადღება: თქვენ ამუშავებთ ამ გვერდის მოძველებულ ვერსიას. გვერდის შენახვის შემდეგ მომდევნო ვერსიებში გაკეთებული ცვლილებები დაიკარგება.</strong> 2371 4845 2007-01-10T11:12:27Z Trulala 17 New page: რედაქტირება $1 (სექცია) რედაქტირება $1 (სექცია) 2372 4847 2007-01-10T11:14:42Z Trulala 17 New page: <b>$1</b> მომხმარებლის რედაქტირება <b>$1</b> მომხმარებლის რედაქტირება 2373 4901 2007-01-10T12:38:00Z Trulala 17 <!-- Text here will be shown below edit and upload forms. --> <!-- Text here will be shown below edit and upload forms. --> <!-- Text here will be shown below edit and upload forms. --> <div width="100%" id="editpage-specialchars" class="plainlinks" style="margin-top:5px;border-width:1px;border-style:solid;border-color:#aaaaaa;padding:3px;background-color:#FFFFFF;"> <span id="edittools_main">ნიშნები: &nbsp; <charinsert> – — … ° ≈ ± − × ÷ ← → · § </charinsert></span><span id="edittools_name">&nbsp;&nbsp; მოაწერეთ ხელი: &nbsp; <charinsert>~~~~</charinsert></span> ---- <small> ანბანი: <charinsert> ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ ლ მ ნ ო პ ჟ რ ს ტ უ ფ ქ ღ ყ შ ჩ ც ძ წ ჭ ხ ჯ ჰ </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#4256; &#4257; &#4258; &#4259; &#4260; &#4261; &#4262; &#4289; &#4263; &#4264; &#4265; &#4266; &#4267; &#4268; &#4290; &#4269; &#4270; &#4271; &#4272; &#4273; &#4274; &#4291; &#4275; &#4276; &#4277; &#4278; &#4279; &#4280; &#4281; &#4282; &#4283; &#4284; &#4285; &#4286; &#4292; &#4287; &#4288; &#4293; </charinsert> &nbsp; <br> <charinsert> A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z </charinsert> &nbsp; <charinsert> a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z </charinsert> &nbsp; <br> <charinsert> Á á É é Í í Ó ó Ú ú </charinsert> &nbsp; <charinsert> À à È è Ì ì Ò ò Ù ù </charinsert> &nbsp; <charinsert>  â Ê ê Î î Ô ô Û û </charinsert> &nbsp; <charinsert> Ä ä Ë ë Ï ï Ö ö Ü ü </charinsert> &nbsp; <charinsert> ß </charinsert> &nbsp; <charinsert> à ã Ñ ñ Õ õ </charinsert> &nbsp; <charinsert> Ç ç &#290; &#291; &#310; &#311; &#315; &#316; &#325; &#326; &#342; &#343; &#350; &#351; &#354; &#355; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#262; &#263; &#313; &#314; &#323; &#324; &#340; &#341; &#346; &#347; Ý ý &#377; &#378; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#272; &#273; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#366; &#367; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#268; &#269; &#270; &#271; &#317; &#318; &#327; &#328; &#344; &#345; &#352; &#353; &#356; &#357; &#381; &#382; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#461; &#462; &#282; &#283; &#463; &#464; &#465; &#466; &#467; &#468; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#256; &#257; &#274; &#275; &#298; &#299; &#332; &#333; &#362; &#363; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#470; &#472; &#474; &#476; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#264; &#265; &#284; &#285; &#292; &#293; &#308; &#309; &#348; &#349; &#372; &#373; &#374; &#375; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#258; &#259; &#286; &#287; &#364; &#365; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#266; &#267; &#278; &#279; &#288; &#289; &#304; &#305; &#379; &#380; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#260; &#261; &#280; &#281; &#302; &#303; &#370; &#371; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#321; &#322; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#336; &#337; &#368; &#369; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#319; &#320; </charinsert> &nbsp; <charinsert> &#294; &#295; </charinsert> &nbsp; <charinsert> Ð ð Þ þ </charinsert> &nbsp; <charinsert> Œ œ </charinsert> &nbsp; <charinsert> Æ æ Ø ø Å å </charinsert> &nbsp; <charinsert> ~ | </charinsert> &nbsp; <charinsert> ² ³ </charinsert> &nbsp; <charinsert> &euro; </charinsert><br /> კოდი: <charinsert>[+] [[+]] {{+}} </charinsert> &nbsp; <charinsert>[[კატეგორია:+]]</charinsert> &nbsp; <charinsert><nowiki>#REDIRECT [[_]]</nowiki></charinsert> </small> </div> <br clear="all" /> <strong>ნუ შემოიტანთ საავტორო უფლებებით დაცულ ნაშრომს ავტორის ნებართვის გარეშე!</strong> 2374 4849 2007-01-10T11:18:36Z Trulala 17 New page: მომხმარებელთა ჯგუფების რედაქტირება მომხმარებელთა ჯგუფების რედაქტირება 2375 4850 2007-01-10T11:19:44Z Trulala 17 New page: ელფოსტა ელფოსტა 2376 4851 2007-01-10T11:20:44Z Trulala 17 New page: თქვენი ელ. ფოსტის მისამართი გადამოწმებულია $1-ზე. თქვენი ელ. ფოსტის მისამართი გადამოწმებულია $1-ზე. 2377 4852 2007-01-10T11:21:16Z Trulala 17 New page: დაადასტურეთ თქვენი ელფოსტის მისამართი დაადასტურეთ თქვენი ელფოსტის მისამართი 2378 4853 2007-01-10T11:21:51Z Trulala 17 New page: სხვა მომხმარებლებისგან ელწერილების გამორთვა სხვა მომხმარებლებისგან ელწერილების გამორთვა 2379 4854 2007-01-10T11:22:42Z Trulala 17 New page: * ვარსკვლავით აღნიშნული ველების შევსება არასავალდებულოა. თქვენი ელექ... * ვარსკვლავით აღნიშნული ველების შევსება არასავალდებულოა. თქვენი ელექტრონული ფოსტის მისამართის დარეგისტრირება მისცემს სხვა მომხმარებლებს თქვენთან ვებ-გვერდის მეშვეობით დაკავშირების საშუალებას თქვენი მისამართის ჩვენების გარეშე, და აგრეთვე შესაძლებელი იქნება მისი გამოყენება თქვენთვის ახალი პაროლის გამოსაგზავნად, თუკი თქვენი პაროლი დაგავიწყდებათ.<br /><br />თქვენი ნამდვილი სახელი, თუკი მას დაარეგისტრირებთ, დაფიქსირდება, როგორც თქვენს მიერ შესრულებული სამუშაოს ავტორის სახელი. 2380 4855 2007-01-10T11:23:17Z Trulala 17 New page: გამომგზავნი გამომგზავნი 2381 4856 2007-01-10T11:24:14Z Trulala 17 New page: შეტყობინება შეტყობინება 2382 4857 2007-01-10T11:25:03Z Trulala 17 New page: მისწერეთ ამ მომხმარებელს მისწერეთ ამ მომხმარებელს 2383 4858 2007-01-10T11:26:14Z Trulala 17 New page: თქვენს მიერ ჩატვირთული ფაილი, ალბათ, ცარიელია. შესაძლოა, შეცდომა მოხდა ... თქვენს მიერ ჩატვირთული ფაილი, ალბათ, ცარიელია. შესაძლოა, შეცდომა მოხდა ფაილის სახელის აკრეფის დროს. თუ შეიძლება, შეამოწმეთ, ნამდვილად გსურთ თუ არა ამ ფაილის ჩატვირთვა. 2384 4859 2007-01-10T11:27:28Z Trulala 17 New page: პატივცემულო $WATCHINGUSERNAME, პროექტის "{{SITENAME}}" გვერდი $PAGETITLE $CHANGEDORCREATED იქნა მომხმარებლი... პატივცემულო $WATCHINGUSERNAME, პროექტის "{{SITENAME}}" გვერდი $PAGETITLE $CHANGEDORCREATED იქნა მომხმარებლის $PAGEEDITOR მიერ შემდეგი თარიღით: $PAGEEDITDATE. ამჟამინდელი ვერსია იხილეთ აქ: $PAGETITLE_URL. $NEWPAGE რედაქციის მოკლე შინაარსი: $PAGESUMMARY $PAGEMINOREDIT დაუკავშირდით რედაქტორს: ელ. ფოსტა: $PAGEEDITOR_EMAIL ვიკი: $PAGEEDITOR_WIKI შემდგომი ცვლილებების შესახებ შეტყობინებების მისაღებად ამ გვერდს კვლავ უნდა ესტუმროთ. აგრეთვე შეგიძლიათ აღადგინოთ შეტყობინებათა პარამეტრები თქვენს კონტროლის სიაში შეტანილი ყველა საკონტროლო გვერდისათვის. შეტყობინებათა სისტემა, {{SITENAME}} -- თქვენი კონტროლის სიის პარამეტრების შესაცვლელად მიმართეთ: {{SERVER}}{{localurl:Special:Watchlist/edit}} შემდგომი დახმარება: {{SERVER}}{{localurl:Help:Contents}} 2385 4860 2007-01-10T11:28:40Z Trulala 17 New page: თქვენი ბოლო ვიზიტის შემდეგ შეტანილი ყველა ცვლილება იხილეთ აქ: $1 თქვენი ბოლო ვიზიტის შემდეგ შეტანილი ყველა ცვლილება იხილეთ აქ: $1 2386 4861 2007-01-10T11:31:27Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}} ელფოსტით შეტყობინების სამსახური {{SITENAME}} ელფოსტით შეტყობინების სამსახური 2387 4862 2007-01-10T11:32:18Z Trulala 17 New page: ეს არის ახალი გვერდი. ეს არის ახალი გვერდი. 2388 4863 2007-01-10T11:33:03Z Trulala 17 New page: აღნიშნე ყველა გვერდი, როგორც გადასინჯული აღნიშნე ყველა გვერდი, როგორც გადასინჯული 2389 4864 2007-01-10T11:33:51Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}} გვერდი $PAGETITLE $CHANGEDORCREATED იქნა მომხმარებლის $PAGEEDITOR მიერ {{SITENAME}} გვერდი $PAGETITLE $CHANGEDORCREATED იქნა მომხმარებლის $PAGEEDITOR მიერ 2390 4865 2007-01-10T11:34:40Z Trulala 17 New page: მიუთიეთ ბლოკირების მიზეზი და ხანგრძლივობის ვადა მიუთიეთ ბლოკირების მიზეზი და ხანგრძლივობის ვადა 2391 4866 2007-01-10T11:35:20Z Trulala 17 New page: შეცდომა შეცდომა 2392 4867 2007-01-10T11:36:09Z Trulala 17 New page: შეცდომა შეცდომა 2393 4868 2007-01-10T11:37:09Z Trulala 17 New page: გვერდის შინაარსი წაშლამდე იყო შემდეგი: '$1' გვერდის შინაარსი წაშლამდე იყო შემდეგი: '$1' 2394 4869 2007-01-10T11:39:39Z Trulala 17 New page: გვერდი იყო ცარიელი გვერდი იყო ცარიელი 2395 4870 2007-01-10T11:43:12Z Trulala 17 New page: შინაარსი იყო: '$1' შინაარსი იყო: '$1' 2396 4871 2007-01-10T11:46:52Z Trulala 17 New page: შინაარსი იყო: '$1' (და ერთადერთი ავტორი იყო '$2') შინაარსი იყო: '$1' (და ერთადერთი ავტორი იყო '$2') 2397 4872 2007-01-10T11:48:40Z Trulala 17 New page: გვერდების ექსპორტი გვერდების ექსპორტი 2398 4873 2007-01-10T11:49:29Z Trulala 17 New page: ექსპორტი ექსპორტი 2399 4874 2007-01-10T11:50:07Z Trulala 17 New page: http://www.example.com ბმულის სახელი http://www.example.com ბმულის სახელი 2400 4875 2007-01-10T11:51:09Z Trulala 17 New page: ხშირი შეკითხვები ხშირი შეკითხვები 2401 4876 2007-01-10T11:53:03Z Trulala 17 New page: Project:ხშირი შეკითხვები Project:ხშირი შეკითხვები 2402 4877 2007-01-10T11:54:25Z Trulala 17 New page: შეუძლებელია ფაილის "$1"-დან "$2"-ზე კოპირება. შეუძლებელია ფაილის "$1"-დან "$2"-ზე კოპირება. 2403 4878 2007-01-10T11:55:00Z Trulala 17 New page: შეუძლებელია ფაილის "$1" წაშლა. შეუძლებელია ფაილის "$1" წაშლა. 2404 4879 2007-01-10T11:57:13Z Trulala 17 New page: მოკლე აღწერილობა მოკლე აღწერილობა 2405 4880 2007-01-10T12:00:26Z Trulala 17 New page: ფაილი ამ სახელწოდებით უკვე არსებობს. თუ არ ხართ დარწმუნებული, რომ გნებ... ფაილი ამ სახელწოდებით უკვე არსებობს. თუ არ ხართ დარწმუნებული, რომ გნებავთ მისი შეცვლა, თუ შეიძლება შეამოწმეთ $1. 2406 4881 2007-01-10T12:03:39Z Trulala 17 New page: ფაილი ამ სახელწოდებით უკვე არსებობს. თუ შეიძლება, უკან დაბრუნდით და ჩა... ფაილი ამ სახელწოდებით უკვე არსებობს. თუ შეიძლება, უკან დაბრუნდით და ჩატვირთეთ ფაილი სხვა სახელწოდებით. [[Image:$1|thumb|center|$1]] 2407 4882 2007-01-10T12:04:38Z Trulala 17 New page: ფაილი ამ სახელწოდებით უკვე არსებობს ფაილების საერთო საცავში. თუ შეიძლ... ფაილი ამ სახელწოდებით უკვე არსებობს ფაილების საერთო საცავში. თუ შეიძლება, უკან დაბრუნდით და ჩატვირთეთ ფაილი სხვა სახელწოდებით. [[Image:$1|thumb|center|$1]] 2408 4883 2007-01-10T12:07:05Z Trulala 17 New page: ფაილის სახელი ფაილის სახელი 2409 4884 2007-01-10T12:08:07Z Trulala 17 New page: შეუძლებელია ფაილის "$1" პოვნა. შეუძლებელია ფაილის "$1" პოვნა. 2410 4885 2007-01-10T12:10:29Z Trulala 17 New page: შეუძლებელია ფაილის "$1" სათაურის შეცვლა სახელწოდებით "$2". შეუძლებელია ფაილის "$1" სათაურის შეცვლა სახელწოდებით "$2". 2411 4886 2007-01-10T12:12:10Z Trulala 17 New page: წყარო წყარო 2412 4887 2007-01-10T12:14:07Z Trulala 17 New page: საავტორო უფლებების სტატუსი საავტორო უფლებების სტატუსი 2413 4888 2007-01-10T12:14:55Z Trulala 17 New page: ფაილი $1 წარმატებულად ჩაიტვირთა. თუ შეიძლება, გახსენით აღწერილობის გვე... ფაილი $1 წარმატებულად ჩაიტვირთა. თუ შეიძლება, გახსენით აღწერილობის გვერდი ამ ბმულის მეშვეობით: $2 და შეავსეთ იგი შემდეგი ხასიათის ინფორმაციით ფაილის შესახებ: წყარო, შექმნის თარიღი და ავტორი, და ნებისმიერი სხვა მონაცემით, რომელიც ფაილთან დაკავშირებით გაქვთ. თუ ფაილი სურათია, მაშინ შეგიძლიათ ჩატვირთოთ იგი შემდეგნაირად: [[Image:$1|thumb|Description]] 2414 4889 2007-01-10T12:15:56Z Trulala 17 New page: მოკლე აღწერილობა: მოკლე აღწერილობა: 2415 4890 2007-01-10T12:16:53Z Trulala 17 New page: შეცდომა: შეუძლებელია ფორმის მონაცემთა გაგზავნა შეცდომა: შეუძლებელია ფორმის მონაცემთა გაგზავნა 2416 4891 2007-01-10T12:19:47Z Trulala 17 New page: ფაილთა სიის ჩამოტვირთვა ფაილთა სიის ჩამოტვირთვა 2417 4892 2007-01-10T12:21:12Z Trulala 17 New page: გვერდი გვერდი 2418 4893 2007-01-10T12:22:53Z Trulala 17 New page: უკვე გაქვთ ანგარიში? $1. უკვე გაქვთ ანგარიში? $1. 2419 4894 2007-01-10T12:23:30Z Trulala 17 New page: შესვლა შესვლა 2420 4895 2007-01-10T12:25:15Z Trulala 17 New page: ბრაუზერიდან შევსება ბრაუზერიდან შევსება 2421 4896 2007-01-10T12:26:09Z Trulala 17 New page: სათაურის ტექსტი სათაურის ტექსტი 2422 4897 2007-01-10T12:27:11Z Trulala 17 New page: მე-2 დონის სათაური მე-2 დონის სათაური 2423 4898 2007-01-10T12:29:43Z Trulala 17 New page: დამალვა დამალვა 2424 4899 2007-01-10T12:31:42Z Trulala 17 New page: პირველი პირველი 2425 4900 2007-01-10T12:36:12Z Trulala 17 New page: უკანასკნელი უკანასკნელი 2426 4902 2007-01-10T12:41:39Z Trulala 17 New page: სხვაობათა არჩევანი: მონიშნეთ სასურველი ვერსიები და 'Enter' კლავიშს დააჭირ... სხვაობათა არჩევანი: მონიშნეთ სასურველი ვერსიები და 'Enter' კლავიშს დააჭირეთ ან ქვედა ღილაკზე დააკლიკეთ. შემოკლებები: (მიმდ.) = სხვაობა მიმდინარე ვერსიასთან, (ბოლო) = სხვაობა წინა ვერსიასთან, მ = მცირე შესწორება. 2427 4903 2007-01-10T12:49:36Z Trulala 17 New page: ამ გვერდის შესწორებათა ისტორია ვიკიში ამ გვერდის შესწორებათა ისტორია ვიკიში 2428 4904 2007-01-10T12:51:00Z Trulala 17 New page: თქვენს მიერ მოძიებული გვერდი არ არსებობს. შესაძლოა იგი წაშლილ იქნა ვიკ... თქვენს მიერ მოძიებული გვერდი არ არსებობს. შესაძლოა იგი წაშლილ იქნა ვიკიდან, ან მისი სათაური შეიცვალა. სცადეთ [[Special:Search|searching on the wiki]] მსგავსი გვერდების სანახავად. 2429 4905 2007-01-10T12:56:11Z Trulala 17 New page: $1 $2-ზე $1 $2-ზე 2430 4906 2007-01-10T12:57:04Z Trulala 17 New page: შესწორებათა ისტორია შესწორებათა ისტორია 2431 4907 2007-01-10T13:00:46Z Trulala 17 New page: გაფრთხილება: გვერდს, რომლის წაშლასაც აპირებთ, აქვს ცვლილებების ისტორი... გაფრთხილება: გვერდს, რომლის წაშლასაც აპირებთ, აქვს ცვლილებების ისტორია: 2432 4908 2007-01-10T13:01:39Z Trulala 17 New page: ჰორიზონტალური ხაზი (ნუ გამოიყენებთ ხშირად) ჰორიზონტალური ხაზი (ნუ გამოიყენებთ ხშირად) 2433 4909 2007-01-10T13:03:00Z Trulala 17 New page: გაფრთხილება უგულებელყავი და მაინც შეინახე ფაილი. გაფრთხილება უგულებელყავი და მაინც შეინახე ფაილი. 2434 4910 2007-01-10T13:03:39Z Trulala 17 New page: ფაილის სახელი "$1" შეიცავს სიმბოლოებს, რომელთა გამოყენებაც არ არის ნებად... ფაილის სახელი "$1" შეიცავს სიმბოლოებს, რომელთა გამოყენებაც არ არის ნებადართული სათაურებში. გთხოვთ, შეცვალოთ ფაილის სახელი და სცადოთ მისი ხელმეორედ ჩატვირთვა. 2435 4911 2007-01-10T13:04:19Z Trulala 17 New page: უგულებელყავი ნებისმიერი გაფრთხილება უგულებელყავი ნებისმიერი გაფრთხილება 2436 4912 2007-01-10T13:05:13Z Trulala 17 New page: ძიება ძიება 2437 4913 2007-01-10T13:06:50Z Trulala 17 New page: მაგალითი.jpg მაგალითი.jpg 2438 4914 2007-01-10T13:07:20Z Trulala 17 New page: ჩასმული სურათი ჩასმული სურათი 2439 4915 2007-01-10T13:23:59Z Trulala 17 New page: ზომა (ბაიტები) ზომა (ბაიტები) 2440 4916 2007-01-10T13:25:25Z Trulala 17 New page: აქ მხოლოდ ნაჩვენებია მომხმარებლის $1 მიერ ჩატვირთული სურათები. აქ მხოლოდ ნაჩვენებია მომხმარებლის $1 მიერ ჩატვირთული სურათები. 2441 4917 2007-01-10T13:26:28Z Trulala 17 New page: ქვემოთ მოცემულია ფაილების სია '''$1''' ფაილი დახარისხებული მომხმარებლის $2 ... ქვემოთ მოცემულია ფაილების სია '''$1''' ფაილი დახარისხებული მომხმარებლის $2 მიერ. 2442 4918 2007-01-10T13:27:09Z Trulala 17 New page: სურათის მაქსიმალური ზომა აღწერილობის გვერდზე: სურათის მაქსიმალური ზომა აღწერილობის გვერდზე: 2443 4919 2007-01-10T13:27:46Z Trulala 17 New page: სურათის გვერდის ნახვა სურათის გვერდის ნახვა 2444 4920 2007-01-10T13:29:44Z Trulala 17 New page: წინა ვერსიის აღდგენა წარმატებით განხორციელდა. წინა ვერსიის აღდგენა წარმატებით განხორციელდა. 2445 4921 2007-01-10T13:56:06Z Trulala 17 New page: გადასვლა! გადასვლა! 2446 4922 2007-01-10T13:57:44Z Trulala 17 New page: გვერდზე გადასვლა გვერდზე გადასვლა 2447 4923 2007-01-10T13:58:22Z Trulala 17 New page: გვერდების იმპორტი გვერდების იმპორტი 2448 4924 2007-01-10T13:59:08Z Trulala 17 New page: იმპორტი იმპორტი 2449 4925 2007-01-10T13:59:54Z Trulala 17 New page: ინფორმაცია ინფორმაცია 2450 4926 2007-01-10T13:59:58Z Trulala 17 New page: გვერდების იმპორტირება... გვერდების იმპორტირება... 2451 4927 2007-01-10T14:01:36Z Trulala 17 New page: შიდა შეცდომა შიდა შეცდომა 2452 4928 2007-01-10T14:01:59Z Trulala 17 New page: გვერდის ინფორმაცია გვერდის ინფორმაცია 2453 4929 2007-01-10T14:02:27Z Trulala 17 New page: ენათშორისი ბმულები ენათშორისი ბმულები 2454 4930 2007-01-10T14:03:15Z Trulala 17 New page: ყველა, მონიშნულის გარდა ყველა, მონიშნულის გარდა 2455 4931 2007-01-10T14:03:24Z Trulala 17 New page: IP მისამართი IP მისამართი 2456 4932 2007-01-10T14:03:57Z Trulala 17 New page: IP მისამართი ან მომხმარებლის სახელი IP მისამართი ან მომხმარებლის სახელი 2457 4933 2007-01-10T14:06:26Z Trulala 17 New page: "$1" უკვე ბლოკირებულია "$1" უკვე ბლოკირებულია 2458 4934 2007-01-10T14:06:55Z Trulala 17 New page: ბლოკირებული IP მისამართებებისა და მომხმარებლების სია ბლოკირებული IP მისამართებებისა და მომხმარებლების სია 2459 4935 2007-01-10T14:07:27Z Trulala 17 New page: სხვა სხვა 2460 4936 2007-01-10T14:08:13Z Trulala 17 New page: კურსივი კურსივი 2461 4937 2007-01-10T14:08:43Z Trulala 17 New page: კურსივი კურსივი 2462 6475 2007-01-26T21:41:29Z Trulala 17 /* Search Options */ {{ითარგმნება}} == ძიების შესაძლებლობები ვიკიწიგნებში == ამ გვერდზე ახსნილია თუ როგორ მოძებნოთ ვიკიწიგნი. ძიების ხელსაწყო ყოველთვის თქვენს გვერდითაა. === ძიების ველი === როდესაც ძიების ველი აქტიურია, [Enter] კლავიშის დაჭერა [გვერდის] ღილაკზე დაწკაპების ტოლფასია. == რჩევები == === ნუ ჩაწერთ მოკლე და ხშირ სიტყვას === ამის გამო შეიძლება ვერაფერი ვერ მოიძიოთ თუ საძიებო სიტყვები ასეთია: "ერთი", "შენი", "მეტი", "მარჯვენა", "სანამ", "როდესაც", "ვინ", "რომელიც", "ასეთი", "ძალიან", "შესახებ" მაშინ ზიება არაფერს არ დაგიბრუნებთ. რიცხვები და სიტყვები, რომლებიც თითქმის ყველა გვერდზეა ასევე არაფერს არ მოგცემთ. ამრიგად გამოიყენეთ აზრიანი სიტყვები. === ფრაზები === ფრაზების ძიების წესი არ არსებობს. თუ დაწერთ ძიებაში "შხამიანი სოკოები" მაშინ მიიღებთ ყველა გვერდს სადაც არის "შხამიანი" და "სოკოები". ==ძიების ხარვეზები== ===რეგულარული გამოსახულებები=== [[w:რეგულარული გამოსახულება|რეგულარული გამოსახულებების]] გამოყენება არ შეიძლება. ===Delay in updating the search index=== For reasons of efficiency and priority, very recent changes to pages are not always immediately taken into account in searches. ==ძიების პარამეტრები == === სახელთა სივრცეებში ძებნა === The search only applies to the [[Help:Namespace|namespace]]s selected in the [[Help:Preferences|preferences]]. To search the other namespaces check or uncheck the tickboxes in "Search in namespaces" box found at the bottom of a search results page. Depending on the browser, a box may still be checked from a previous search, but may no longer be effective. To be sure the box is in effect, uncheck and recheck it. Searching the image namespace means searching the image descriptions, i.e. the first parts of the image pages. For searching the titles, use [[Special:Imagelist]]. The URL is http://en.wikibooks.org/wiki/Special:Search?ns0=1&ns1=1&ns2=1&ns3=1&ns4=1&ns5=1&ns6=1&ns7=1&ns8=1&ns9=1&ns10=1&ns11=1&ns12=1&ns13=1&ns14=1&ns15=1&fulltext=Search&search=qqq where "qqq" is used as example for the search term, and the namespaces to be searched are specified. Thus, e.g. http://en.wikibooks.org/wiki/Special:Search?ns10=1&ns11=1&fulltext=Search&search=test searches the Template and Template talk namespaces for "test", and http://en.wikibooks.org/wiki/Special:Search?ns6=1&fulltext=Search&search=jpg searches the image description pages for "jpg". To search the Help pages use http://en.wikibooks.org/wiki/Special:Search?ns12=1&fulltext=Search&search=x and replace the x in the URL by the search term. Replacing it in the search box does not work the same: the search is then in the namespaces specified in the preferences, instead of just in the help namespace. The number of search results reported seems to be the total for all namespaces; accordingly there are links to supposed other pages with results; correctly a lower number of results is actually presented. (Also there is a special search feature [[Special:Imagelist]], which searches in titles, regardless of whether there is an image description.) ===გადამისამართებების ამოღება=== Check or uncheck the tickbox "List redirects" in "Search in namespaces" box found at the bottom of a search results page. === The wikitext is searched === The wikitext (source text, what one sees in the edit box) is searched. This distinction is relevant for [[Help:Piped link|piped links]], for [[Help:Interwiki linking|interlanguage links]], [[Help:Special characters|special characters]] (if ê is coded as &amp;ecirc; it is found searching for ecirc), etc. === მარკირება === Some portions of matching pages that contain the searched-for terms are shown, with the terms highlighted in red. You can set the number of lines extracted and the amount of text per line shown in your [[Special:Preferences|preferences]]. If you search e.g. for "book" you get only pages with that word, not pages with "books" only. However, on pages with "book" and "books", also the part "book" of the word "books" is highlighted. == Search engines == === Google === http://www.google.com/search?q=site%3Aen.wikibooks.org+%22interwiki+link%22 searches for the phrase ''interwiki link'' in the English Wikibooks. '''%3A''' is a colon (:), '''%22''' a double quotation mark ("), and '''+''' is equivalent to a space (&nbsp;); '''%20''' may also be used for a space. (See also [[Help:URL]].) Note that the underscore (_) is ''not'' equivalent to a space: putting it in the URL results in a search for a word containing actual underscores at those positions. Thus : http://www.google.com/search?q=site%3Aen.wikibooks.org+%22interwiki_link%22 finds pages containing the term ''interwiki_link''. ==== Examples ==== Working: http://www.google.com/search?q=%22michael+jackson%22 http://www.google.com/search?q=%22michael%20jackson%22 Searching for first term only: http://www.google.com/search?q=michael%20-jackson Searching for two terms, not the phrase: http://www.google.com/search?q=michael%20jackson Searching for phrase with underscore: http://www.google.com/search?q=michael_jackson ==== Thumbnails in Google cache ==== Browse Wikibooks images with thumbnails in Google cache: [http://images.google.com/images?hl=en&q=png+site%3Aen.wikibooks.org png] [http://images.google.com/images?hl=en&q=jpg+site%3Aen.wikibooks.org jpg] [http://images.google.com/images?hl=en&q=gif+site%3Aen.wikibooks.org gif] Each thumbnail links to an image result page, which links both to the Wikibooks image page and to the image itself on Wikimedia. == See also == * [[m:Searchindex table|Searchindex table]] * [[Help:Go button]]. * [[Special:Allpages]] - ''Alphabetic index for the main namespace''. (Please note that a-z come after A-Z) * For some other namespaces, see [[Help:Namespace]]. * [[Help:Preferences|Preferences]] has more on search settings. * [http://www.google.com/help/features.html Google features] [[vi:Trợ giúp:Tìm kiếm]] 2463 6476 2007-01-26T21:50:24Z Trulala 17 {{ითარგმნება}} Page titles in Wikibooks are composed of two parts: an optional namespace name, and the remainder of the title. For example, this page has the title <nowiki>[[</nowiki>{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}<nowiki>]]</nowiki>, so it is in the ''{{NAMESPACE}} namespace''. A title without a colon, for example <nowiki>[[Goings-on]]</nowiki>, is in the ''main namespace''. Each wiki using the [[w:MediaWiki|MediaWiki]] software has 16+2 '''namespaces''': the main namespace, where page names have no prefix, 15 additional namespaces, each with its own prefix, and two pseudo-namespaces. One of these is the project namespace, which uses as prefix the project prefix (variable <nowiki>{{ns:4}}</nowiki> below). Some projects have additional custom namespaces. Note: namespace prefixes should not be confused with prefixes for [[Help:Interwiki linking|interwiki linking]]. If a page title contains a colon, but the initial part of the title is ''not'' one of the pre-defined namespaces, that page is considered to be in the main namespace. ==სახელთა სივრცეების გამოყენება== Namespaces among other things allow a separation of content from policy and discussion. They encourage separation of the pages of a wiki into a core set intended for public viewing, and private information intended for the editing community. This core set is the main namespace. Other namespaces that are also useful for people who are just viewers are: *the image namespace (with the full-size images) *the category namespace (for navigation) *the help pages and the preferences page (as far as they concern viewing) By default, searches and the [[Special:Randompage|random page feature]] are restricted to the main namespace, thus the user interface is directed towards readers who are not part of the community. Note that this separation of community and readership is not a feature of many wiki engines. It may not be required for your editing community. You are always free to put discussion and policy in the main namespace, if you desire. On most Wikimedia wikis, pages in the main namespace and a few other ones are actively policed by the community, with inappropriate content being quickly removed. The rules for the other namespaces are generally more relaxed. *A namespace of your choosing can be applied to [[Special:Allpages]] and [[Special:Recentchanges]], one can also select all namespaces except a specified one; thus, although one cannot have a single list of all pages, one can select a small namespace and use the invert option, to get almost all pages. *[[Help:Searching|Searching]] can be restricted to any subset of namespaces *[[Help:User contributions|User contributions]] can only show all or be restricted to a namespace of choice. It is possible to customise the visual appearance of pages by namespace; also enabling the [[Help:Link#Subpage feature|subpage feature]] can be done for selected namespaces. ==სახელთა სივრცეების სია== The two pseudo-namespaces, main namespace and 15 auxiliary namespaces on Wikibooks are as follows (the [[help:variable|variables]] for them are also shown): {| {{prettytable}} |- !Variables !Alternate syntax !Name, linked to list of all pages !Notes |- |<nowiki>{{ns:-2}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Media}}</nowiki> |&quot;{{ns:-2}}&quot; |pseudo-namespace for images and other files themselves, as opposed to the image description pages; see also below |- |<nowiki>{{ns:-1}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Special}}</nowiki> |[[Special:Specialpages|Special]] |pseudo-namespace for [[Help:Special page|special pages]] |- |&nbsp; |: |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=0}} Main] |main namespace, no prefix, or optionally a colon (this is needed when using the page as template) |- |<nowiki>{{ns:1}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=1}} {{ns:1}}] |see [[Help:Talk page]] for this and the following odd-numbered namespaces |- |<nowiki>{{ns:2}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:User}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=2}} {{ns:2}}] |logged-in users (list: [[Special:Listusers]]) have a user homepage User:''username'' (linked to by the system from user names in [[Help:Page history|page histories]] and from signatures on talk pages); this and [[Help:Link#Subpage_feature|subpages]] of it can be used to present oneself, for project-related bookmarks, and for drafts, tests, and other working material. One can put here material to give oneself one-step access to it from any page in the same project, and one can put here links to give oneself two-step access to the link targets from any page in the same project as the user page. For users who do not log in, the same applies, with the IP as username. Dynamic IPs are a complication. |- |<nowiki>{{ns:3}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:User_talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=3}} {{ns:3}}] |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:4}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Project}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=4}} {{ns:4}}] |the project namespace for matters ''about'' the project, such as guidelines and discussions; see also the Help namespace |- |<nowiki>{{ns:5}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Project_talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=5}} {{ns:5}}] |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:6}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Image}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=6}} {{ns:6}}] |[[Help:images and other uploaded files|images and other uploaded files]], with image description pages (list: [[Special:Imagelist]]) |- |<nowiki>{{ns:7}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Image_talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=7}} {{ns:7}}] |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:8}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:MediaWiki}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=8}} {{ns:8}}] |system messages, editable by users, or if protected, by sysops |- |<nowiki>{{ns:9}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:MediaWiki_talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=9}} {{ns:9}}] |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:10}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Template}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=10}} {{ns:10}}] |the default namespace for [[help:template|templates]]: the wikitext code <nowiki>{{</nowiki>''name'' }} refers to and includes the page Template:''name'' |- |<nowiki>{{ns:11}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Template_talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=11}} {{ns:11}}] |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:12}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Help}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=12}} {{ns:12}}] |typically used for the MediaWiki User's Guide, with the wikitext a frequently refreshed copy of the master version on Meta-Wikipedia, but with project-specific templates |- |<nowiki>{{ns:13}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Help_talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=13}} {{ns:13}}] |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:14}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Category}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=14}} {{ns:14}}] |each page (list: [[Special:Categories]]) represents a [[Help:Category|category]] of pages, with each category page displaying a list of pages in that category and optional additional text. |- |<nowiki>{{ns:15}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Category_talk}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|namespace=15}} {{ns:15}}] |&nbsp; |} Note that all characters of namespace prefixes are case-insensitive, so one can write e.g "mediawiki". The names are set in files such as those listed in [[m:Locales for the Wikimedia projects]], with default [[m:Language.php]]: <pre> /* private */ $wgNamespaceNamesEn = array( NS_MEDIA => 'Media', NS_SPECIAL => 'Special', NS_MAIN => '', NS_TALK => 'Talk', NS_USER => 'User', NS_USER_TALK => 'User_talk', NS_WIKIPEDIA => $wgMetaNamespace, NS_WIKIPEDIA_TALK => $wgMetaNamespace . '_talk', NS_IMAGE => 'Image', NS_IMAGE_TALK => 'Image_talk', NS_MEDIAWIKI => 'MediaWiki', NS_MEDIAWIKI_TALK => 'MediaWiki_talk', NS_TEMPLATE => 'Template', NS_TEMPLATE_TALK => 'Template_talk', NS_HELP => 'Help', NS_HELP_TALK => 'Help_talk', NS_CATEGORY => 'Category', NS_CATEGORY_TALK => 'Category_talk' );</pre> ==სახელთა სივრცეების ავტომატური გარდაქმნა== On the column "Alternate syntax" in the table at the beginning of the previous section, a list of project-independent namespace names is shown in the form of <nowiki>{{ns:</nowiki>''namespace name''<nowiki>}}</nowiki>, the same as those on Meta and the English Wikipedia, except that "Meta" and "Wikipedia" are replaced by "Project". The prefixes are the terms listed, followed by a colon. The prefix "Project:" is for every project automatically converted to the project namespace, e.g. try the link [[Project:xyz]]. It is like a [[Help:Piped link|piped link]]. Therefore a [[Help:Page name|page name]] starting with "Project:" is not possible (unless, of course, that is the name of the project). Similarly the other project-independent namespace prefixes are also automatically converted to the project-specific ones. An exception to the rule that the link label is the name used in the wikitext and not the converted name, applies if the target of a redirect is expressed using a project-independent namespace name: in that case the converted name is shown on the redirect page, compare [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Babel&redirect=no] with the preview of [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Babel&action=edit]. ==სახელში ორი წერტილი== Adding a colon to a page name does not automatically create a new namespace. To see the namespace of a page, use <nowiki>{{NAMESPACE}}</nowiki> which returns the namespace. For this page it returns "{{NAMESPACE}}". The same code would return an empty string for a page in the main namespace. Similarly, <nowiki>{{PAGENAME}}</nowiki> returns the page name without prefix. For this page it returns "{{PAGENAME}}". <nowiki>{{FULLPAGENAME}}</nowiki> returns both namespace and pagename; for this page, that is "{{FULLPAGENAME}}". To take some examples from '''Wiktionary''': [[m:wikt:Wiktionary:FAQ|Wiktionary:FAQ]] has Talk page [[m:wikt:Wiktionary talk:FAQ|Wiktionary talk:FAQ]], but [[m:wikt:Wiktionary Appendix:Colours|Wiktionary Appendix:Colours]] has Talk page [[m:wikt:Talk:Wiktionary Appendix:Colours|Talk:Wiktionary Appendix:Colours]], because the first is in the project preface namespace and the second is not. In [[m:wikt:Special:Allpages|Special:Allpages]], accordingly, the first is, unlike the second, not in the list of articles, but in the page list of the namespace Wiktionary. ==ვიკის გარეთ გვერდები== [[m:Sites using MediaWiki|Sites using MediaWiki]] but outside Wikimedia usually have their own project name as project prefix, but several have simply retained "Wikipedia:", which was the default in earlier versions; this is discouraged, however, as "Wikipedia" is considered a trademark (see [[m:Names]]). [[Help:Interwiki linking|Interwiki linking]] is done with a prefix that is similar to namespaces. ==სპეციალური სახელთა სივრცეები== Main article: '''[[Help:Special page]]''' The namespace "Special:" consists of "special pages", which are created by the software on demand, for example [[Special:Recentchanges]]. ==მორგებული სახელთა სივრცეები== A project can have additional namespaces. For example, if a single project is multilingual (as opposed to the case of sister projects, each in one language) there may be a namespace Help: and also a namespace Hilfe:, for help pages in the English and German language, respectively. Custom namespaces are numbered from 100. {| {{prettytable}} |- !Variables !Alternate syntax !Name, linked to list of all pages !Notes |- |<nowiki>{{ns:102}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Cookbook}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|from=&namespace=102}} {{ns:102}}] |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:108}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Transwiki}}</nowiki> |[{{fullurl:Special:Allpages|from=&namespace=108}} {{ns:108}}] |&nbsp; |} For a full list of all namespaces in this project, see the search options of the [[Help:Preferences|preferences]] ([[Special:Preferences]]), or see the list in [[Special:Contributions/XX]] or [[Special:Allpages]]. In all cases they are in the order of ascending number, starting with 0 and without numbers 16-99. The maximum number of namespaces is 65,536, so custom namespace numbers are in the range 100-65536. Hence there can be 65436 of them, including talk pages, i.e. 32,718 custom namespaces and their talk namespaces. ==ჩანართთა ეტიკეტები== The first tab shows the namespace. See the link, if it is there, to see what it is in this project. *Category: => "{{mediawiki:nstab-category}}" *Help: => "{{mediawiki:nstab-help}}", *Image: => "{{mediawiki:nstab-image}}", *Main: => "{{mediawiki:nstab-main}}", *Mediawiki: => "{{mediawiki:nstab-mediawiki}}", *Project: => "{{mediawiki:nstab-wp}}", *Template: => "{{mediawiki:nstab-template}}", *User: => "{{mediawiki:nstab-user}}", The second tab, linking to the talk page: *Talk: => "{{mediawiki:talk}}" On a diff page or a page with an old version, the links are to the current version (however, the edit tab on a page with an old version links to the edit page of that old version; this does not apply on a diff page comparing two old versions, there the edit tab links to the edit page for the current version). The [[Help:Link#self_link|self link]] feature (a self link appearing as bold text) does not work for the tabs, no distinction is shown between a self link and a link to a different (version of a) page. With the class "selected" one can let the tab for the same namespace as the current page (either a self link or a link to the current revison) be displayed differently; also the tabs "edit" and "history" are then displayed in this different way when applicable. 2464 4947 2007-01-10T21:48:57Z Trulala 17 New page: {{ითარგმნება}} There are two types of '''talk pages''' - standard talk pages are used to discuss an article, whilst user talk pages are used to communicate with other u... {{ითარგმნება}} There are two types of '''talk pages''' - standard talk pages are used to discuss an article, whilst user talk pages are used to communicate with other users or leave them messages. Every page has an associated talk page, except pages in the ''Special:'' [[Help:namespace|namespace]]. If there is no discussion of a page, the link to its talk page will be red. You can still discuss the page - you will just be the first person to do so. ==Accessing a talk page== To access a talk page look for a link labelled ''Talk'', ''Discussion'' or ''Discuss this page''. These links will be found either at the top of the page or on the left hand side (near ''Edit this page''). A talk page adds ''Talk:'' to the beginning of the main page's title. If the main page has a prefix then talk is added after this prefix. For example, a talk page associated with the main article namespace simply has the prefix ''Talk:'', while a talk page associated with the user namespace has the prefix ''User talk:''. This article is in the ''Help:'' namespace, so the talk page for this article is [[Help talk:Talk page]]. The [[Main Page]] is in the main namespace (because it has no prefix), so its talk page is simply [[Talk:Main Page]]. After someone else edits your user talk page, the alert "You have new messages" is automatically displayed on all pages you view, until you view your user page. ==Using talk pages== You should sign your contributions by typing three or four tildes <nowiki>(~~~ = Username)</nowiki> <br><nowiki>(~~~~ = Username 19:36, 10 January 2006 (UTC))</nowiki>. See [[w:wikipedia:Help:Automatic conversion of wikitext|Automatic conversion of wikitext]]. When discussing the name of the page or discussing merging it with another page, always mention the current page name: after [[help:renaming (moving) a page|renaming (moving) a page]], references to "this page name" would not make sense. On a talk page, "this page" usually refers to the main page (i.e. the page the talk page is associated with). If the talk page itself is referred to, write "this talk page". The "Post a comment" feature allows convenient appending of a [[Help:section|section]] with the section header the same as the [[Help:edit summary|edit summary]], and typed only once. This also works on other pages as well, though there is no link displayed, so you will need to use the URL, e.g. http://meta.wikimedia.org/w/wiki.phtml?title=Sandbox&action=edit&section=new 2465 4949 2007-01-10T21:59:56Z Trulala 17 New page: <!-- License: Public domain, transcluded from Template:PD-self --> <div class="boilerplate" style="margin:0 auto;width:80%;background-color:#f7f8ff;border:2px solid #8888aa; padding:4px;fo... <!-- License: Public domain, transcluded from Template:PD-self --> <div class="boilerplate" style="margin:0 auto;width:80%;background-color:#f7f8ff;border:2px solid #8888aa; padding:4px;font-size:95%;min-height:64px;vertical-align:center" id="imageLicense"> <div style="float:left" id="imageLicenseIcon">[[Image:PD-icon.svg|64px|Public domain]]</div> <div style="text-align:center;margin-left:68px" id="imageLicenseText"> ''მე, ამ ნამუშევრის შემქმნელი, ვათავსებ მას '''[[w:public domain|საზოგადოებრივ დომენში]]'''. <br/>ეს პირობა ვრცელდება გლობალურად.''<br/> იმ შემთხვევაში თუ ეს იურიდიულად შეუძლებელია, ''მე უფლებას ვაძლევ ნებისმიერ კერძო თუ იურიდიულ პირს გამოიყენოს ეს ნამუშევარი '''ნებისმიერი დანიშნულებისთვის''', ნებისმიერი პირობის გარეშე, კანონით განსაზღვრული შემთხვევების გარდა.'' </div></div>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|Image|[[Category:User-created public domain images|{{{1}}}]]}}<noinclude> [[კატეგორია:საავტორო უფლებების თარგები|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 2466 4950 2007-01-10T22:03:27Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 2467 4967 2007-01-10T22:23:20Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 2468 4968 2007-01-10T22:23:28Z Trulala 17 New page: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 2469 5012 2007-01-10T22:54:19Z Trulala 17 [[კატეგორია:საზოგადოება და ჰობი]] 2470 5018 2007-01-10T23:02:04Z Trulala 17 {{დაიწყე კადრი|ლურჯი|fond=white}} <center><big>[[დახმარება:კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება|კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება]] [[w:ვიკიწიგნები|ვიკიწიგნებშიში]]!'''</big></center> {| |[[Image:Wikibooks.png|left|40px]] |ვიკიწიგნები მოხალისეების მიერ შექმნილი უზარმაზარი პროექტია და მასში მონაწილეობა ძალიან ადვილია. პირველი ნაბიჯებისთვის შეგიძლიათ გამოიყენოთ [[დახმარება:პირველი ნაბიჯები|დახმარების გვერდი]], სადაც მოკლედ აღწერილია რედაქტირებისთვის საჭირო ინფორმაცია. ასევე გადახედეთ [[დახმარება:რედაქტირება|პირველად ინსტრუქციებს]] დამწყებთათვის. გვერდი [[Wikibooks:სავარჯიშო|"სავარჯიშო"]] განკუთვნილია სპეციალურად ტექსტებსა თუ ცხრილებზე სავარჯიშოდ. |--- |[[Image:Crystal Clear app ktip.png|left|40px]] |'''განხილვის გვერდზე''' ნუ დაგავიწყდებათ [[დახმარება:ხელმოწერა|ხელი მოაწეროთ]] თქვენს მიერ დატოვებულ შეტყობინებებს, ამისთვის დაწერეთ &#126;&#126;&#126;&#126; . თუმცა გახსოვდეთ, რომ საკუთარი ხელმოწერა წიგნის გვერდზე არ უნდა დატოვოთ. |-- |[[Image:Crystal Clear app lphoto.png|left|40px]] |სურვილისამებრ შეგიძლიათ შემოიტანოთ [[სპეციალური:Upload|ფაილები]], თუმცა გახსოვდეთ, რომ მკაცრად უნდა დაიცვათ ნებისმიერ ფაილზე თუ ინფორმაციაზე შესაძლო [[Wikibooks:საავტორო უფლებები|საავტორო უფლებები]]. |-- |[[Image:Crystal Clear app amor.png|left|40px]] |სასურველია წარადგინოთ თავი [[Wikibooks:ვიკიწიგნელები|ვიკიწიგნელების ჟურნალში]] და მიუთითოთ [[მომხმარებელი:{{PAGENAME}}|თქვენს გვერდზე]], [[ვიკიციტატა:ბაბილონი|რომელ ენებს ფლობთ]] და [[ვიკიციტატა:თარგები/მომხმარებლები|თქვენი ინტერესთა სფეროები...]]. იხილეთ [[Wikibooks:საზოგადოების პორტალი|საზოგადოების პორტალში]] თუ რით შეგიძლიათ დაეხმაროთ პროექტს. <br> :::იმედი მაქვს '''[[Wikibooks:იმუშავეთ გაბედულად|პროექტში მონაწილეობა]]''' სიამოვნებას მოგგვრით !</br> |} </div><noinclude><!--équivalent de {დაასრულე კადრი}--></noinclude> თუ დამატებითი კითხვები გაგიჩნდათ, შეიხედეთ [[Wikibooks:ჩაიხანა|ჩაიხანაში]] ან პირადად მოგვმართეთ ნებისმიერ აქტიურ რედაქტორს. -- &nbsp; <noinclude> [[კატეგორია:თარგები]]</noinclude> 2497 5045 2007-01-10T23:10:53Z Trulala 17 New page: * [[მომხმარებელი:Trulala]] - პროექტის ადმინისტრატორი [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] * [[მომხმარებელი:Trulala]] - პროექტის ადმინისტრატორი [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] 2498 5046 2007-01-11T05:35:56Z Trulala 17 New page: Project:შეწირულობები Project:შეწირულობები 2499 5047 2007-01-11T05:37:09Z Trulala 17 New page: თუ [[w:ვიკიწიგნებს|ვიკიწიგნებს]] ან მასთან დაკავშირებულ რომელიმე [[w:ვიკიმ... თუ [[w:ვიკიწიგნებს|ვიკიწიგნებს]] ან მასთან დაკავშირებულ რომელიმე [[w:ვიკიმედიის პროექტები|პროექტს]] თქვენთვის რაიმე სარგებლობა მოაქვს, გთხოვთ მიიღოთ მხედველობაში [http://wikimediafoundation.org/fundraising შეწირულობების] გაცემის შესაძლებლობა. შეწირულობები ძირითადად ხმარდება ახალი ინფრასტრუქტურის შეძენასა და ახალი პროექტებისათვის რესურსების განაწილებას. [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] 2500 5062 2007-01-11T15:27:45Z Trulala 17 New page: ნავიგაცია ნავიგაცია 2501 5063 2007-01-11T15:29:46Z Trulala 17 New page: ძიება ძიება 2502 5064 2007-01-11T15:32:04Z Trulala 17 New page: ბოლო ბოლო 2503 5065 2007-01-11T15:33:42Z Trulala 17 New page: ეს გვერდი უკანასკნელად შეიცვალა $1. ეს გვერდი უკანასკნელად შეიცვალა $1. 2504 5066 2007-01-11T15:34:54Z Trulala 17 New page: ეს გვერდი ბოლოს განახლდა $2, $1. ეს გვერდი ბოლოს განახლდა $2, $1. 2505 5067 2007-01-11T15:36:49Z Trulala 17 New page: ბმულის სახელი ბმულის სახელი 2506 5069 2007-01-11T15:39:50Z Trulala 17 New page: შიდა ბმული შიდა ბმული 2507 5071 2007-01-11T15:42:08Z Trulala 17 New page: /^([a-zაბგდევზთიკლმნოპჟრსტუფქღყშჩცძწჭხჯჰ“»]+)(.*)$/sDu /^([a-zაბგდევზთიკლმნოპჟრსტუფქღყშჩცძწჭხჯჰ“»]+)(.*)$/sDu 2508 5072 2007-01-11T15:43:46Z Trulala 17 New page: ადმინისტრატორების სია ადმინისტრატორების სია 2509 5073 2007-01-11T15:45:21Z Trulala 17 New page: გადამისამართებების სია გადამისამართებების სია 2510 5074 2007-01-11T15:48:31Z Trulala 17 New page: მომხმარებლების სია მომხმარებლების სია 2511 5075 2007-01-11T15:51:01Z Trulala 17 New page: შესვლა შესვლა 2512 5076 2007-01-11T15:54:29Z Trulala 17 New page: * გერმანული|de * ინგლისური|en * ესპერანტო|eo * ფრანგული|fr * ესპანური|es * იტალიური|it... * გერმანული|de * ინგლისური|en * ესპერანტო|eo * ფრანგული|fr * ესპანური|es * იტალიური|it * ნიდერლანდური|nl 2513 5077 2007-01-11T15:57:02Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}}ში შესასვლელად საჭიროა კუკის (cookies) გააქტიურება.. {{SITENAME}}ში შესასვლელად საჭიროა კუკის (cookies) გააქტიურება.. 2514 5078 2007-01-11T15:59:05Z Trulala 17 New page: შესვლაა საჭირო შესვლაა საჭირო 2515 5079 2007-01-11T16:03:08Z Trulala 17 New page: '''თქვენ ახლა შესული ხართ ვიკიციტატა-ში როგორც "$1".''' '''თქვენ ახლა შესული ხართ ვიკიციტატა-ში როგორც "$1".''' 2516 5080 2007-01-11T16:06:57Z Trulala 17 New page: შესვლა წარმატებით განხორციელდა შესვლა წარმატებით განხორციელდა 2517 5081 2007-01-11T16:12:32Z Trulala 17 New page: გასვლა გასვლა 2518 5082 2007-01-11T16:14:19Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის გასვლა მომხმარებლის გასვლა 2519 5083 2007-01-11T16:16:56Z Trulala 17 New page: გრძელი გვერდები გრძელი გვერდები 2520 5084 2007-01-11T16:31:52Z Gnome 28 New page: == სამგანზომილებიან გრაფიკაში განათებების საერთო ინფორმაცია == სამგან... == სამგანზომილებიან გრაფიკაში განათებების საერთო ინფორმაცია == სამგანზომილებიანი გრაფიკის ნებისმიერ რედაქტორში (Lightwave 3D, Maya, Softimage, 3ds max და სხვა) ვიზუალიზირებული გამოსახულების რეალურობა დამოკიდებულია სამ ფაქტორზე : შექმნილი სამგანზომილებიანი მოდელის ხარისხი, კარგად გაკეთებული ტექსტურები და სცენის განათება. სხვადასხვანაირად განათებული ერთი და იგივე სცენა შესაძლოა გამოიყურებოდეს სხვადასხვანაირად. სინათლის წყაროს ადგილმდებარეობის შეცვლით, იცვლება ობიექტების შეფერილობა, ჩრდილების ფორმა, ჩნდებიან განყოფილებები, რომლებიც ან განათებულნი არიან, ან დაბნელებულნი. სცენაზე რეალისტური განათების შექმნა - ესაა ერთ-ერთი უდიდესი პრობლემა სამგანზომილებიან გრაფიკაში მუშაობისას. რეალურობაში სინათლის დაცემული სხივი იტანს დიდი რაოდენობის ანარეკლსა და გარდატეხას, ამიტომ ძალიან იშვიათად თუ შევხვდებით ზუსტ და არადეგრადირებულ ჩრდილებს. სცენა, რომელთანაც მუშაობს დიზაინერი, გამოისახება მხოლოდ გამარტივებულ მოდელად, ამიტომ ვიზუალიზირებული გამოსახულება დიდად არ ჰგავს ნამდვილს. მაგრამ, ამის მიუხედავად სცენის განათებით შესაძლებელია რეალურთან ახლოს მისვლა. ამისათვის საჭიროა გავითვალისწინოთ ორი წესი : *დავაყენოთ სინათლის წყაროები და შევურჩიოთ მათ ისეითი პარამეტრები, რომ მთლიანი სცენა იყოს ერთნაირად განათებული. *დავაყენოთ განათების ვიზუალიზაციის პარამეტრები. ''შენიშვნა!</br>'' ''მიუხედავად იმისა, რომ სინათლის წყაროები ყველაზე ხშირად გამოიყენება ობიექტების გსანათებლად, ზოგჯერ სინათლე გამოიყენება, როგორც დამოუკიდებელი ობიექტი. მაგალითად, ღამეში შორი სინათლის იმიტაციისთვის, შუქურისთვის, ვარსკვლავებისთვის და ა.შ.'' გამოსახულების განათების პრობლემა წარმოიშვა სამგანზომილებიანი გრაფიკის შექმნამდე. პირველები, განათების პრობლემას წყვიტავდნენ მხატვრები და ფოტოგრაფები, შემდეგ კინოოპერატორები, შემდეგ ის გახდა ცხოვრებისეული სამგანზომილებიან გრაფიკაში მომუშავესათვის. ყველაზე გავრცელებულ მეთოდად ითვლება სამი წერტილიდან განათება(სამწერტილიანი სისტემა). ასეთი გზა ამართლებს ერთი ობიექტის განათებისას(მაგალითად, პორტრეტები ფოტოსტუდიაში), ძნელი სამგანზომილებიანი სცენისთვის ის შესაძლოა არ გამოდგეს. განათების არჩევა დამოკიდებულია ობიექტების რაოდენობაზე, მათი მატერიალების თვისებებზე, ასევე გეომეტრიულ სცენებზე. განათებისთვის ასევე მნიშვნელოვანია, სინათლის რომელი ფერი გამოიყენება. მაგალითად, მიმართული სინათლის წყარო საშუალებას იძლევა კონცენტრაცია გავაკეთოთ რაიმე გამოყოფილ ობიექტზე, ხოლო ყველა მხარეს მიმართული წერტილური წყარო - სცენას მთლიანად გაანათებს. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2521 5092 2007-01-12T01:12:26Z Trulala 17 New page: ახალი პაროლის გამოგზავნა ახალი პაროლის გამოგზავნა 2522 5093 2007-01-12T01:13:57Z Trulala 17 New page: მეტამონაცემები მეტამონაცემები 2523 5094 2007-01-12T01:15:00Z Trulala 17 New page: MIME ძიება MIME ძიება 2524 5095 2007-01-12T01:15:32Z Trulala 17 New page: MIME ტიპი: MIME ტიპი: 2525 5096 2007-01-12T01:17:12Z Trulala 17 New page: მცირე შესწორება მცირე შესწორება 2526 5097 2007-01-12T01:18:30Z Trulala 17 New page: ყველაზე მეტი კატეგორიის მქონე სტატიები ყველაზე მეტი კატეგორიის მქონე სტატიები 2527 5098 2007-01-12T01:19:05Z Trulala 17 New page: ყველაზე მეტად რედაქტირებული სტატიები ყველაზე მეტად რედაქტირებული სტატიები 2528 5100 2007-01-12T01:20:40Z Trulala 17 New page: გადატანა გადატანა 2529 5101 2007-01-12T01:21:22Z Trulala 17 New page: გვერდის გადატანა გვერდის გადატანა 2530 5102 2007-01-12T01:23:35Z Trulala 17 New page: გადატანის ჟურნალი გადატანის ჟურნალი 2531 5103 2007-01-12T01:24:08Z Trulala 17 New page: რეგისტრაცია ვერ გაიარა რეგისტრაცია ვერ გაიარა 2532 5105 2007-01-12T01:25:59Z Trulala 17 New page: გვერდის გადატანა გვერდის გადატანა 2533 5108 2007-01-12T01:28:31Z Trulala 17 New page: გვერდის გადატანა გვერდის გადატანა 2534 5109 2007-01-12T01:29:22Z Trulala 17 New page: მიზეზი მიზეზი 2535 5110 2007-01-12T01:29:59Z Trulala 17 New page: ამ გვერდის გადატანა ამ გვერდის გადატანა 2536 5111 2007-01-12T01:30:27Z Trulala 17 New page: ჩემი წვლილი ჩემი წვლილი 2537 5112 2007-01-12T01:31:52Z Trulala 17 New page: სახელთა სივრცე: სახელთა სივრცე: 2538 5113 2007-01-12T01:33:00Z Trulala 17 New page: $1 ბაიტი $1 ბაიტი 2539 5114 2007-01-12T01:33:23Z Trulala 17 New page: $1 კატეგორია $1 კატეგორია 2540 5115 2007-01-12T01:33:49Z Trulala 17 New page: $1 ცვლილება $1 ცვლილება 2541 5116 2007-01-12T01:34:18Z Trulala 17 New page: (ახალი) (ახალი) 2542 5117 2007-01-12T01:34:55Z Trulala 17 New page: თქვენ მოხვდით ამ სტატიაზე ბმულის საშუალებით. ეს სტატია ჯერჯერობით არ ა... თქვენ მოხვდით ამ სტატიაზე ბმულის საშუალებით. ეს სტატია ჯერჯერობით არ არსებობს. ახალი ტექსტის შესაქმნელად აკრიფეთ ტექსტი ქვემოთ მოცემულ ფანჯარაში (იხილეთ [[დახმარება:შინაარსი|დახმარების გვერდი]] დამატებითი ინფორმაციისათვის). თუ თქვენ შემთხვევით მოხვდით ამ გვერდზე დაბრუნდით '''უკან''' თქვენი ბრაუზერის საშუალებით. 2543 5118 2007-01-12T01:35:24Z Trulala 17 New page: ახალბედები ახალბედები 2544 5119 2007-01-12T01:35:58Z Trulala 17 New page: ახალი ფაილების გალერეა ახალი ფაილების გალერეა 2545 5120 2007-01-12T01:36:21Z Trulala 17 New page: თქვენ გაქვთ $1. თქვენ გაქვთ $1. 2546 5121 2007-01-12T01:39:42Z Trulala 17 New page: განსხვავება უკანასკნელ მდგომარეობას შორის. განსხვავება უკანასკნელ მდგომარეობას შორის. 2547 5122 2007-01-12T01:40:16Z Trulala 17 New page: ახალი შეტყობინებები ახალი შეტყობინებები 2548 5123 2007-01-12T01:40:55Z Trulala 17 New page: ახალი გვერდი ახალი გვერდი 2549 5124 2007-01-12T01:41:57Z Trulala 17 New page: ახალი გვერდები ახალი გვერდები 2550 5125 2007-01-12T01:42:38Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის სახელი: მომხმარებლის სახელი: 2551 5126 2007-01-12T01:44:37Z Trulala 17 New page: ახალი სათაური ახალი სათაური 2552 5127 2007-01-12T01:45:07Z Trulala 17 New page: (მხოლოდ ახალ მომხმარებლებს) (მხოლოდ ახალ მომხმარებლებს) 2553 5128 2007-01-12T01:45:52Z Trulala 17 New page: შემდეგი შემდეგი 2554 5129 2007-01-12T01:46:13Z Trulala 17 New page: შემდეგ ცვლილებასთან → შემდეგ ცვლილებასთან → 2555 5130 2007-01-12T01:46:40Z Trulala 17 New page: შემდეგი $1 შემდეგი $1 2556 5131 2007-01-12T01:47:11Z Trulala 17 New page: შემდეგი გვერდი ($1) შემდეგი გვერდი ($1) 2557 5132 2007-01-12T01:47:42Z Trulala 17 New page: ხელახალი გადახედვა→ ხელახალი გადახედვა→ 2558 5133 2007-01-12T01:48:13Z Trulala 17 New page: $1 ბმული $1 ბმული 2559 5134 2007-01-12T01:48:45Z Trulala 17 New page: $1 წევრი $1 წევრი 2560 5135 2007-01-12T01:49:14Z Trulala 17 New page: უნდა დაამოწმოთ რომ თქვენი ატვირთვა არ არღვევს საავტორო უფლებებს. უნდა დაამოწმოთ რომ თქვენი ატვირთვა არ არღვევს საავტორო უფლებებს. 2561 5136 2007-01-12T01:49:55Z Trulala 17 New page: ამჟამად ამ გვერდზე არ არის ტექსტი. თქვენ შეგიძლიათ [[{{ns:special}}:Search/{{PAGENAME}}|აღნიშ... ამჟამად ამ გვერდზე არ არის ტექსტი. თქვენ შეგიძლიათ [[{{ns:special}}:Search/{{PAGENAME}}|აღნიშნული გვერდის სათაური მოძებნოთ]] სხვა გვერდებზე ან '''[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=edit}} შექმნათ გვერდი ამ სათაურით]'''. 2562 5137 2007-01-12T01:50:19Z Trulala 17 New page: დაბლოკვის მიზეზი უნდა განმარტოთ. დაბლოკვის მიზეზი უნდა განმარტოთ. 2563 5138 2007-01-12T01:50:55Z Trulala 17 New page: სამწუხაროდ, მონაცემთა ბაზის სერვერთან ამჟამად დაკავშირება ტექნიკური ... სამწუხაროდ, მონაცემთა ბაზის სერვერთან ამჟამად დაკავშირება ტექნიკური პრობლემის გამო შეუძლებელია. <br /> $1 2564 5139 2007-01-12T01:51:21Z Trulala 17 New page: ძებნისას მითითებული პარამეტრების შესაბამისი არც ერთი ცვლილება ნაპოვ... ძებნისას მითითებული პარამეტრების შესაბამისი არც ერთი ცვლილება ნაპოვნი არ არის 2565 5140 2007-01-12T01:51:50Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}} მომხმარებლების შესვლისთვის იყენებს "ქუქის ჩანაწერს". თქვენ იგი გა... {{SITENAME}} მომხმარებლების შესვლისთვის იყენებს "ქუქის ჩანაწერს". თქვენ იგი გათიშეთ. გთხოვთ, ჩართოთ ისინი და ხელმეორედ მოსინჯოთ. 2566 5141 2007-01-12T01:52:42Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის ჩანაწერი შექმნილია, მაგრამ თქვენ არ გაგივლიათ რეგისტრაც... მომხმარებლის ჩანაწერი შექმნილია, მაგრამ თქვენ არ გაგივლიათ რეგისტრაცია. {{SITENAME}} იყენებს cookies, რომლებიც თქვენს ბრაუზერში გათიშულია. გთხოვთ, აამოქმედოთ ისინი და შემდგომ ხელახლა გაიარეთ რეგისტრაცია. 2567 5142 2007-01-12T01:53:26Z Trulala 17 New page: მ გვერდზე შეუძლებელია ახალი გვერდის შექმნა არსებული აკრძალვის გამო. თ... მ გვერდზე შეუძლებელია ახალი გვერდის შექმნა არსებული აკრძალვის გამო. თქვენ შეგიძლიათ უკან დაბრუნება და არსებული გვერდის რედაქტირება ან [[სპეციალური:Userlogin|შესვლა და ანგარიშის შექმნა]] 2568 5143 2007-01-12T01:54:19Z Trulala 17 New page: გვერდის შექმნა შეზღუდულია გვერდის შექმნა შეზღუდულია 2569 5144 2007-01-12T01:55:28Z Trulala 17 New page: აქ ამ გვერდისთვის ხელმისაწვდომი ინფორმაცია არ არსებობს. აქ ამ გვერდისთვის ხელმისაწვდომი ინფორმაცია არ არსებობს. 2570 5145 2007-01-12T01:56:04Z Trulala 17 New page: მონაცემათა ბაზის $1 არჩევა ვერ ხერხდება მონაცემათა ბაზის $1 არჩევა ვერ ხერხდება 2571 5146 2007-01-12T01:56:30Z Trulala 17 New page: Dublin Core RDF მეტამონაცემები ამ სერვერისთვის გათიშულია. Dublin Core RDF მეტამონაცემები ამ სერვერისთვის გათიშულია. 2572 5147 2007-01-12T01:57:15Z Trulala 17 New page: <strong>თქვენ არ გაქვთ ელ. ფოსტის მისამართი მითითებული,</strong> აღნიშნული ფუნქც... <strong>თქვენ არ გაქვთ ელ. ფოსტის მისამართი მითითებული,</strong> აღნიშნული ფუნქციები ამის გამო არ დროისთვის შეუძლებელია. 2573 5148 2007-01-12T01:58:38Z Trulala 17 New page: მომხმარებელმა არ მიუთითა მოქმედი ელ. ფოსტის მისამართი, ან მისი სურვილი... მომხმარებელმა არ მიუთითა მოქმედი ელ. ფოსტის მისამართი, ან მისი სურვილისამებრ სხვა მომხმარებლებს არ შეუძლიათ მისთვის წერილების გაგზავნა. 2574 5149 2007-01-12T01:59:29Z Trulala 17 New page: ელ. ფოსტის მისამართი მითითებული არ არის ელ. ფოსტის მისამართი მითითებული არ არის 2575 5150 2007-01-12T01:59:58Z Trulala 17 New page: '''გვერდი ამ სათაურით "$1" არ არსებობს.''' თქვენ შეგიძლიათ [[:$1|შექმნათ ეს გვერ... '''გვერდი ამ სათაურით "$1" არ არსებობს.''' თქვენ შეგიძლიათ [[:$1|შექმნათ ეს გვერდი]]. <span style="display:block; font-size: 89%; margin-left:.2em">თუ შეიძლება, მოძებნეთ ვიკიპედიაში მსგავსი გვერდები, სანამ ახალ სტატიას შექმნით, რათა თავიდან აიცილოთ განსხვავებული სათაურით უკვე არსებული გვერდის დუპლიკაცია.</span> </span> 2576 5151 2007-01-12T02:00:28Z Trulala 17 New page: <span style="font-size: 135%; font-weight: bold; margin-left: .6em">არ არსებობს გვერდი ამ სათაურით</span> <span style="display: block; ... <span style="font-size: 135%; font-weight: bold; margin-left: .6em">არ არსებობს გვერდი ამ სათაურით</span> <span style="display: block; margin: 1.5em 2em"> თქვენ შეგიძლიათ <b>[[$1|შექმნათ სტატია ამ სათაურით]]</b> ან მოითხოვოთ მისი შექმნა. <span style="display:block; font-size: 89%; margin-left:.2em">თუ შეიძლება, მოძებნეთ ვიკიციტატაში მსგავსი გვერდები, სანამ ახალ სტატიას შექმნით, რათა თავიდან აიცილოთ განსხვავებული სათაურით უკვე არსებული გვერდის დუპლიკაცია.</span> </span> 2577 5152 2007-01-12T02:01:09Z Trulala 17 New page: ამ გვერდისთვის რედაქტირების ისტორია არ არსებობს. ამ გვერდისთვის რედაქტირების ისტორია არ არსებობს. 2578 5153 2007-01-12T02:01:59Z Trulala 17 New page: ამ სახელის მქონე ფაილი არ არსებობს, თქვენ შეგიძლიათ $1. ამ სახელის მქონე ფაილი არ არსებობს, თქვენ შეგიძლიათ $1. 2579 5154 2007-01-12T02:02:22Z Trulala 17 New page: ფაილის ატვირთვა ფაილის ატვირთვა 2580 5155 2007-01-12T02:03:23Z Trulala 17 New page: გადასახედი არაფერია. გადასახედი არაფერია. 2581 5156 2007-01-12T02:03:49Z Trulala 17 New page: არაფერი არის მონიშნული არაფერი არის მონიშნული 2582 5157 2007-01-12T02:04:25Z Trulala 17 New page: ამ გვერდზე ბმული არ არის. ამ გვერდზე ბმული არ არის. 2583 5158 2007-01-12T02:04:55Z Trulala 17 New page: არ არსებობს ამ ფაილთან დაკავშირებული გვერდები. არ არსებობს ამ ფაილთან დაკავშირებული გვერდები. 2584 5159 2007-01-12T02:05:27Z Trulala 17 New page: ჯერ არ ხართ რეგისტრირებული? $1. ჯერ არ ხართ რეგისტრირებული? $1. 2585 5160 2007-01-12T02:05:55Z Trulala 17 New page: გახსენით ანგარიში გახსენით ანგარიში 2586 5161 2007-01-12T02:06:26Z Trulala 17 New page: თქვენს მიერ მითითებული მომხმარებლის სახელი ქმედითი არ არის. თქვენს მიერ მითითებული მომხმარებლის სახელი ქმედითი არ არის. 2587 5162 2007-01-12T02:06:57Z Trulala 17 New page: '''შენიშვნა''':წარუმატებელი ძებნა შეიძლება გამოწვეული იყო საერთო სიტყვე... '''შენიშვნა''':წარუმატებელი ძებნა შეიძლება გამოწვეული იყო საერთო სიტყვების ცდით, რომლებიც ინდექსირებას არ ექვემდებარება. 2588 5163 2007-01-12T02:07:24Z Trulala 17 New page: თქვენ მოითხოვეთ არასწორი სპეციალური გვერდი, მართვებული სპეც გვერდები... თქვენ მოითხოვეთ არასწორი სპეციალური გვერდი, მართვებული სპეც გვერდების სია აქ არის [[{{ns:special}}:Specialpages]]. 2589 5164 2007-01-12T02:07:58Z Trulala 17 New page: ასეთი მოქმედება არ არის ასეთი მოქმედება არ არის 2590 5165 2007-01-12T02:08:31Z Trulala 17 New page: URL-თი მითითებული მოქმედება ვიკიში არ არსებობს URL-თი მითითებული მოქმედება ვიკიში არ არსებობს 2591 5166 2007-01-12T02:09:09Z Trulala 17 New page: ასეთი სპეც გვერდი არ არსებობს ასეთი სპეც გვერდი არ არსებობს 2592 5167 2007-01-12T02:09:43Z Trulala 17 New page: მომხმარებელი სახელად "$1" არ არსებობს. შეამოწმეთ მარლთწერა, ან შექმენით ... მომხმარებელი სახელად "$1" არ არსებობს. შეამოწმეთ მარლთწერა, ან შექმენით ახალი ანგარიში. 2593 5168 2007-01-12T02:10:16Z Trulala 17 New page: მომხმარებელი სახელად "$1" არ არსებობს. შეამოწმეთ მარლთწერა. მომხმარებელი სახელად "$1" არ არსებობს. შეამოწმეთ მარლთწერა. 2594 5169 2007-01-12T02:11:07Z Trulala 17 New page: ვიკის სერვერს არ შეუძლია მოგაწოდოთ მონაცემი იმ სახით რომ თქვენმა კლიე... ვიკის სერვერს არ შეუძლია მოგაწოდოთ მონაცემი იმ სახით რომ თქვენმა კლიენტმა დაამუშავოს. 2595 5170 2007-01-12T02:11:30Z Trulala 17 New page: თქვენ არ მიუთითეთ სამიზნე გვერდი ან მომხმარებელი ამ ფუნქციის შესასრუ... თქვენ არ მიუთითეთ სამიზნე გვერდი ან მომხმარებელი ამ ფუნქციის შესასრულებლად. 2596 5171 2007-01-12T02:11:54Z Trulala 17 New page: სამიზნე არაა სამიზნე არაა 2597 5172 2007-01-12T02:12:23Z Trulala 17 New page: <strong>შენიშვნა:</strong> <strong>შენიშვნა:</strong> 2598 5173 2007-01-12T02:12:53Z Trulala 17 New page: არ შეესაბამება არცერთი გვერდის ტექსტი არ შეესაბამება არცერთი გვერდის ტექსტი 2599 5174 2007-01-12T02:13:38Z Trulala 17 New page: არ შეესაბამება არცერთი გვერდის სათაური არ შეესაბამება არცერთი გვერდის სათაური 2600 5175 2007-01-12T02:14:00Z Trulala 17 New page: შესული არაა შესული არაა 2601 5176 2007-01-12T02:14:26Z Trulala 17 New page: თქვენ უნდა მიუთითოთ მომხმარებლის სახელი. თქვენ უნდა მიუთითოთ მომხმარებლის სახელი. 2602 5177 2007-01-12T02:14:59Z Trulala 17 New page: თქვენი კონტროლის სია ცარიელია. თქვენი კონტროლის სია ცარიელია. 2603 5178 2007-01-12T02:15:29Z Trulala 17 New page: აქ ჩასვით გაუფორმებელი ტექსტი. აქ ჩასვით გაუფორმებელი ტექსტი. 2604 5179 2007-01-12T02:15:59Z Trulala 17 New page: ვიკის ფორმატირების იგნორირება ვიკის ფორმატირების იგნორირება 2605 5180 2007-01-12T02:16:29Z Trulala 17 New page: $1 გადახედვა $1 გადახედვა 2606 5181 2007-01-12T02:17:30Z Trulala 17 New page: გვერდი გვერდი 2607 5182 2007-01-12T02:18:17Z Trulala 17 New page: პროექტი პროექტი 2608 5183 2007-01-12T02:19:56Z Trulala 17 New page: აშკარა ავტორების რაოდენობა (გვერდი): $1 აშკარა ავტორების რაოდენობა (გვერდი): $1 2609 5184 2007-01-12T02:20:23Z Trulala 17 New page: [$1 მაკონტროლებელი მომხმარებელი] [$1 მაკონტროლებელი მომხმარებელი] 2610 5185 2007-01-12T02:21:00Z Trulala 17 New page: აშკარა ავტორების რაოდენობა (განხილვის გვერდი): $1 აშკარა ავტორების რაოდენობა (განხილვის გვერდი): $1 2611 5186 2007-01-12T02:21:18Z Trulala 17 New page: რედაქტირებების რაოდენობა (სტატია): $1 რედაქტირებების რაოდენობა (სტატია): $1 2612 5187 2007-01-12T02:21:46Z Trulala 17 New page: რედაქტირებების რაოდენობა (განხილვის გვერდი): $1 რედაქტირებების რაოდენობა (განხილვის გვერდი): $1 2613 5188 2007-01-12T02:22:17Z Trulala 17 New page: მაკონტროლებლების რაოდენობა: $1 მაკონტროლებლების რაოდენობა: $1 2614 5189 2007-01-12T02:22:42Z Trulala 17 New page: $1 ხილვა $1 ხილვა 2615 5190 2007-01-12T02:23:22Z Trulala 17 New page: $1-ის ვერსია; $5<br />($6) $3 | $2 | $4 ($7) $1-ის ვერსია; $5<br />($6) $3 | $2 | $4 ($7) 2616 5191 2007-01-12T02:24:05Z Trulala 17 New page: სხვა ენებზე სხვა ენებზე 2617 5192 2007-01-12T02:25:53Z Trulala 17 New page: გვერდი "[[$1]]" გადავიდა "[[$2]]". გვერდი "[[$1]]" გადავიდა "[[$2]]". 2618 5193 2007-01-12T02:26:39Z Trulala 17 New page: მუდმივი ბმული მუდმივი ბმული 2619 5194 2007-01-12T02:28:31Z Trulala 17 New page: პოპულარული გვერდები პოპულარული გვერდები 2620 5195 2007-01-12T02:29:27Z Trulala 17 New page: დაურთეთ კომენტარი დაურთეთ კომენტარი 2621 5197 2007-01-12T02:31:29Z Trulala 17 New page: ძიება ძიება 2622 5198 2007-01-12T02:32:53Z Trulala 17 New page: წინასწარი გადახედვა წინასწარი გადახედვა 2623 5199 2007-01-12T02:33:48Z Trulala 17 New page: <strong>ეს არის მხოლოდ წინასწარი გადახედვა; სტატია ჯერ დამახსოვრებული არ ა... <strong>ეს არის მხოლოდ წინასწარი გადახედვა; სტატია ჯერ დამახსოვრებული არ არის!</strong> 2624 5200 2007-01-12T02:34:39Z Trulala 17 New page: წინა $1 წინა $1 2625 5201 2007-01-12T02:35:08Z Trulala 17 New page: დასაბეჭდი ვერსია დასაბეჭდი ვერსია 2626 5202 2007-01-12T02:35:54Z Trulala 17 New page: კონფიდენციალურობის პოლიტიკა კონფიდენციალურობის პოლიტიკა 2627 5203 2007-01-12T02:36:20Z Trulala 17 New page: Project:ანონიმურობის პოლიტიკა Project:ანონიმურობის პოლიტიკა 2628 5204 2007-01-12T02:36:56Z Trulala 17 New page: დაცვა დაცვა 2629 5205 2007-01-12T02:37:24Z Trulala 17 New page: (სტანდარტული) (სტანდარტული) 2630 5208 2007-01-12T02:42:11Z Trulala 17 New page: შესრულებულია. შესრულებულია. 2632 5216 2007-01-12T02:50:36Z Trulala 17 New page: მიმოხილვა მიმოხილვა 2633 5226 2007-01-12T03:08:22Z Trulala 17 <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 486; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ლათინური</p></td> <td style="width: 540; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>ქართული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>vinco, vincere, vici, victum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დაპყრობა, გამარჯვება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>traho, trahere, traxi, tractum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თრევა, ქაჩვა, წართმევა, დანაწილება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>scribo, scribere, scripsi, scriptum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>წერა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>gero, gerere, gessi, gestum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ტარება, თრევა, გრძნობა, წარმოსახვა, მოტანა, ხელმძღვანელობა, დროს გატარება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>duco, ducere, duxi, ductum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>წაყვანა, წაძღოლა, გაცილება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>doceo, docere, docui, doctum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სწავლება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>disco, discere, didici</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სწავლა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>demonstro, demonstrare, demonstravi, demonastratum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ჩვენება, მითითება, ახსნა, დამტკიცება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ago, agere, egi, actum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>წაყვანა, ამოქმედება, ნადირობა, სროლა, შეწუხება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>tamen</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თუმცა, მაინც, ბოლოს და ბოლოს</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>numquam</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>არასოდეს</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ex</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>-გან, გამო</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ad</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>to, up to, ახლოს, სკენ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>dum</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სანამ, იმ დროს</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>victoria</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>გამარჯვება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>soror, sororis</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>და</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>scroptor, scriptoris</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მწერალი, ავტორი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ratio, rationis</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>თვლა, ანგარიში, სია, ჯამი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>19</p></td> <td style="width: 486; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>laus, laudis</p></td> <td style="width: 540; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ქება, დიდება</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2634 5230 2007-01-12T05:10:01Z Trulala 17 2635 5239 2007-01-12T05:41:34Z Trulala 17 ლათინური ენბანის თითქმის ყველა ასო ისევე იკითხება როგორც იწერება. კლასიკური ლათინურის ხანის ანბანი თანამედროვე ანბანისგან განსხვავდება იმით რომ მასში არ იყო j და w. ხოლო ასო V აღნიშნავდა ორ ბგერას u და w. ასო u გვიანდელი წარმოშვებისაა, თუმცა დღეს ლათინურ ტექსტებში იგი იწერება სადაც ბგერა u არის. ასო k ძალიან იშვიათად გამოიყენებოდა. ასოები y და z ჯერ კიდევ რომის რესპუბლიკის გვიანდელ ეტაპზე შემოვიდა ბერძნული ბგერების აღსანიშნავად. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|ასო ! style="background: #ddffdd;"|გამოთქმა ! style="background: #ddffdd;"|მაგალითები |----- | A | ა. ასოთშეთანხმება '''ae''' იკითხება როგორც '''აი''', ხოლო '''au''' როგორც '''ოუ''' | carai, saepe, aut, laudo |-bgcolor="#EFEFEF" | B | ბ. '''bs''' და '''bt''' იკითხება როგორც '''პს''' და '''პტ''' | urbs, obtineo |----- | C | კლასიკურ ლათინურში ყოველთვის როგორც კ. ც-თ წაკითხვა გვიან შემოვიდა. ch იკითხება როგორც ქ | cum, civis, facilis |-bgcolor="#EFEFEF" | D | დ | |----- | E | ე | |-bgcolor="#EFEFEF" | F | | |----- | G | ყოველთვის როგორც გ | |-bgcolor="#EFEFEF" | H | ჰ | |----- | I | ი. ხმოვნის წინ არბილებს ხმოვანს. | |-bgcolor="#EFEFEF" | K | კ | |----- | L | ლ | |-bgcolor="#EFEFEF" | M | მ | |----- | N | ნ | |-bgcolor="#EFEFEF" | O | ო. '''oe''' იკითხება როგორც '''ოი''' | |----- | P | პ, ph - ფ, ბერძნულ სიტყვებში. | |-bgcolor="#EFEFEF" | Q | ყოველთვის გამოიყენება შეთანხმებაში qu (qv) და იკითხება კვ-თ. | ელემენტი |----- | R | რ მაგარი რ. | |-bgcolor="#EFEFEF" | S | ს | |----- | T | ყოველთვის როგორც ტ. th ასახავს ბერძნულ ბგერას თეტა. | nationem, mentionem |-bgcolor="#EFEFEF" | U | უ | |----- | V | რბილი ვ, ქართულში ანალოგი არაა, ინგლისურ w-ზე რბილად. | vivo, vinum |-bgcolor="#EFEFEF" | X | ქს | |----- | Y | უი | ასახავს ბერძნულ ბგერას |-bgcolor="#EFEFEF" | Z | ზ | |+ |} ხმოვნები ლათინურ ენაში იყო ან გრძელი ან მოკლე. გრძელი ხმოვანი ორჯერ გრძელია ვიდრე მოკლე, ტექსტებში იგი აღინიშნება ხმოვნის თავზე - ხაზით. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2636 5242 2007-01-12T07:31:42Z Trulala 17 New page: ძებნა ძებნა 2637 5243 2007-01-12T07:33:18Z Trulala 17 New page: სწრაფი ზოლი სწრაფი ზოლი 2638 5244 2007-01-12T07:33:48Z Trulala 17 New page: ეს პარამეტრი მუშაობს მხოლოდ "სტანდარტულში" და 'CologneBlue' ტყავზე. ეს პარამეტრი მუშაობს მხოლოდ "სტანდარტულში" და 'CologneBlue' ტყავზე. 2639 5245 2007-01-12T07:34:47Z Trulala 17 New page: გამოკითხვის დასტური გამოკითხვის დასტური 2640 5246 2007-01-12T07:35:12Z Trulala 17 New page: გამოკითხვა წარმატებულია გამოკითხვა წარმატებულია 2641 5247 2007-01-12T07:44:52Z Trulala 17 New page: ნებისმიერი გადამისამართება ნებისმიერი გადამისამართება 2642 5248 2007-01-12T07:49:01Z Trulala 17 New page: დიაპაზონის ბლოკის შექმნის ადმინისტრატორის უფლება გამორთულია. დიაპაზონის ბლოკის შექმნის ადმინისტრატორის უფლება გამორთულია. 2643 5249 2007-01-12T07:49:45Z Trulala 17 New page: მხოლოდ კატეგორიებიდან (განაცალკევეთ "|"-ის მიხედვით) მხოლოდ კატეგორიებიდან (განაცალკევეთ "|"-ის მიხედვით) 2644 5250 2007-01-12T07:51:02Z Trulala 17 New page: ნებისმიერი ნებისმიერი 2645 5251 2007-01-12T07:51:27Z Trulala 17 New page: $4 ფორმაში; $1 მცირე შესწორება; $2 მეორადი სახელთა სივრცე; $3 რამოდენიმე რედა... $4 ფორმაში; $1 მცირე შესწორება; $2 მეორადი სახელთა სივრცე; $3 რამოდენიმე რედაქტირება. 2646 5252 2007-01-12T07:52:55Z Trulala 17 New page: ; შემოსული მომხმარებლის მიერ $1 რედაქტირება ; შემოსული მომხმარებლის მიერ $1 რედაქტირება 2647 5253 2007-01-12T07:53:16Z Trulala 17 New page: უკანასკნელი ცვლილებების ჩატვირთვა უკანასკნელი ცვლილებების ჩატვირთვა 2648 5254 2007-01-12T07:54:06Z Trulala 17 New page: ("$1"-სთან მიბმული გვერდებისკენ) ("$1"-სთან მიბმული გვერდებისკენ) 2649 5255 2007-01-12T08:17:55Z Trulala 17 New page: ქვემოთ იხილეთ ბოლო <strong>$1</strong> ცვლილება უკანასკნელი <strong>$2</strong> დღის მანძილზე. ქვემოთ იხილეთ ბოლო <strong>$1</strong> ცვლილება უკანასკნელი <strong>$2</strong> დღის მანძილზე. 2650 5256 2007-01-12T08:18:32Z Trulala 17 New page: ქვემოთ მოყვანილია <b>$2</b>-დან ცვლილებები (<b>$1</b>-მდეა ნაჩვენები). ქვემოთ მოყვანილია <b>$2</b>-დან ცვლილებები (<b>$1</b>-მდეა ნაჩვენები). 2651 5257 2007-01-12T08:21:16Z Trulala 17 New page: $1 პატრულირებადი რედაქტირება $1 პატრულირებადი რედაქტირება 2652 5258 2007-01-12T08:21:49Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზა მიუწვდომელია მონაცემთა ბაზა მიუწვდომელია 2653 5259 2007-01-12T08:22:15Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზა ავტომატურად ჩაიკეტა, სანამ მეორადი ბაზები ძირითადთან ... მონაცემთა ბაზა ავტომატურად ჩაიკეტა, სანამ მეორადი ბაზები ძირითადთან სინქრონიზაციას დაასრულებენ 2654 5260 2007-01-12T08:23:19Z Trulala 17 New page: დაკავშირებული ცვლილებები დაკავშირებული ცვლილებები 2655 5263 2007-01-12T08:28:10Z Trulala 17 <div style="font-size:100%; font-spacing:1pt;"> თვალი მიადევნეთ ვიკიწიგნების უკანასკნელ ცვლილებებს ამ გვერდზე.<br> '''[[სპეციალური:Statistics|სტატისტიკა ]]:''' '''[[სპეციალური :Statistics|ვიკიწიგნები შეიცავს {{NUMBEROFARTICLES}} გვერდს]]''' </div> ---- <!-- interwiki --> [[af:Special:Recentchanges]] [[an:Special:Recentchanges]] [[ar:Special:Recentchanges]] [[ast:Special:Recentchanges]] [[ay:Special:Recentchanges]] [[bg:Special:Recentchanges]] [[bs:Special:Recentchanges]] [[ca:Special:Recentchanges]] [[cs:Special:Recentchanges]] [[cy:Special:Recentchanges]] [[da:Speciel:Recentchanges]] [[de:Spezial:Recentchanges]] [[el:Special:Recentchanges]] [[en:Special:Recentchanges]] [[eo:Special:Recentchanges]] [[es:Special:Recentchanges]] [[et:Special:Recentchanges]] [[eu:Special:Recentchanges]] [[fa:Special:Recentchanges]] [[fi:Special:Recentchanges]] [[fr:Special:Recentchanges]] [[fy:Special:Recentchanges]] [[gl:Special:Recentchanges]] [[gn:Special:Recentchanges]] [[he:Special:Recentchanges]] [[hi:Special:Recentchanges]] [[hr:Special:Recentchanges]] [[hu:Special:Recentchanges]] [[ia:Special:Recentchanges]] [[id:Special:Recentchanges]] [[is:Special:Recentchanges]] [[it:Special:Recentchanges]] [[ja:Special:Recentchanges]] [[ko:Special:Recentchanges]] [[la:Special:Recentchanges]] [[lb:Special:Recentchanges]] [[ms:Special:Recentchanges]] [[nah:Special:Recentchanges]] [[nds:Special:Recentchanges]] [[nl:Speciaal:Recentchanges]] [[no:Special:Recentchanges]] [[oc:Special:Recentchanges]] [[pl:Special:Recentchanges]] [[pt:Special:Recentchanges]] [[qu:Special:Recentchanges]] [[ro:Special:Recentchanges]] [[ru:Special:Recentchanges]] [[simple:Special:Recentchanges]] [[sl:Special:Recentchanges]] [[sq:Special:Recentchanges]] [[sr:Special:Recentchanges]] [[sv:Special:Recentchanges]] [[tr:Special:Recentchanges]] [[vi:Special:Recentchanges]] [[yi:Special:Recentchanges]] [[zh:Special:Recentchanges]] 2656 5264 2007-01-12T08:30:17Z Trulala 17 New page: გადამისამართების გვერდი გადამისამართების გვერდი 2657 5265 2007-01-12T08:30:53Z Trulala 17 New page: ჩემი მონაცემების დამახსოვრება ჩემი მონაცემების დამახსოვრება 2658 5266 2007-01-12T08:31:34Z Trulala 17 New page: მონიშნული ერთეულების ამოღება კონტროლის სიიდან მონიშნული ერთეულების ამოღება კონტროლის სიიდან 2659 5267 2007-01-12T08:33:02Z Trulala 17 New page: ამოღებულია კონტროლის სიიდან ამოღებულია კონტროლის სიიდან 2660 5268 2007-01-12T08:33:42Z Trulala 17 New page: გვერდი "[[:$1]]" ამოღებულია თქვენი კონტროლის სიიდან. გვერდი "[[:$1]]" ამოღებულია თქვენი კონტროლის სიიდან. 2661 5269 2007-01-12T08:34:15Z Trulala 17 New page: მიმდინარეობს მონიშნული ერთეულების ამოღება კონტროლის სიიდან... მიმდინარეობს მონიშნული ერთეულების ამოღება კონტროლის სიიდან... 2662 5270 2007-01-12T08:35:09Z Trulala 17 New page: შეზღუდული სპეციალური გვერდები შეზღუდული სპეციალური გვერდები 2663 5271 2007-01-12T08:35:43Z Trulala 17 New page: რედაქტირება რედაქტირება 2664 5272 2007-01-12T08:36:43Z Trulala 17 New page: $1-ზე დაბრუნება. $1-ზე დაბრუნება. 2665 5273 2007-01-12T08:37:10Z Trulala 17 New page: უფლებები: უფლებები: 2666 5274 2007-01-12T08:37:43Z Trulala 17 New page: რიგები: რიგები: 2667 5275 2007-01-12T08:38:42Z Trulala 17 New page: გვერდის შენახვა გვერდის შენახვა 2668 5276 2007-01-12T08:40:14Z Trulala 17 New page: ფაილის შენახვა ფაილის შენახვა 2669 5277 2007-01-12T08:40:40Z Trulala 17 New page: ჯგუფის შენახვა ჯგუფის შენახვა 2670 5278 2007-01-12T08:42:22Z Trulala 17 New page: ძიება ძიება 2671 5280 2007-01-12T08:43:19Z Trulala 17 გვერდი 2672 5281 2007-01-12T08:44:16Z Trulala 17 New page: ძიება ძიება 2673 5282 2007-01-12T08:45:44Z Trulala 17 New page: ძიების შედეგები ძიების შედეგები 2674 5284 2007-01-12T08:50:02Z Trulala 17 მეტი ინფორმაციისათვის ვიკიწიგნების საძიებლის შესახებ გთხოვთ ნახოთ [[დახმარება:ძიება|ძიება]]. 2675 5285 2007-01-12T08:51:02Z Trulala 17 New page: თქვენ მოიძიეთ '''[[:$1]]''' თქვენ მოიძიეთ '''[[:$1]]''' 2676 5286 2007-01-12T08:51:39Z Trulala 17 New page: დაადგინე მომხმარებლის უფლებები დაადგინე მომხმარებლის უფლებები 2677 5287 2007-01-12T08:52:20Z Trulala 17 New page: <br clear=both> {| align=center border=0 cellpadding=3 cellspacing=3 style="border: solid #aaa 1px; background: #f9f9f9; font-size: 100%;" |- | [[Image:Commons-logo.svg|20px|Wikimedia Com... <br clear=both> {| align=center border=0 cellpadding=3 cellspacing=3 style="border: solid #aaa 1px; background: #f9f9f9; font-size: 100%;" |- | [[Image:Commons-logo.svg|20px|Wikimedia Commons Logo]] |align=center |ეს ფაილი მდებარეობს [[Commons:Main Page|Wikimedia Commons]] სერვერზე.<br>იხილეთ მისი '''[[Commons:Image:{{PAGENAME}}|აღწერის გვერდი]]''' <!--on the Commons-->იქვე ლიცენზიაზე ინფორმაციისთვის. |} <br> 2678 5288 2007-01-12T08:52:55Z Trulala 17 New page: გთხოვთ, იხილოთ $1 შემდგომი ინფორმაციის მისაღებად. გთხოვთ, იხილოთ $1 შემდგომი ინფორმაციის მისაღებად. 2679 5289 2007-01-12T08:53:16Z Trulala 17 New page: მოკლე გვერდები მოკლე გვერდები 2680 5290 2007-01-12T08:53:57Z Trulala 17 New page: ცვლილებების ჩვენება ცვლილებების ჩვენება 2681 5291 2007-01-12T08:54:44Z Trulala 17 New page: (რობოტების $1) (რობოტების $1) 2682 5292 2007-01-12T08:55:23Z Trulala 17 New page: მცირე შესწორებების $1 | რობოტების $2 დარეგისტრირებული მომხმარებლების $3 | ... მცირე შესწორებების $1 | რობოტების $2 დარეგისტრირებული მომხმარებლების $3 | საკონტროლო რედაქციების $4 2683 5293 2007-01-12T08:56:10Z Trulala 17 New page: წინასწარი გადახედვა წინასწარი გადახედვა 2684 5294 2007-01-12T08:56:45Z Trulala 17 New page: ჩვენება ჩვენება 2685 5295 2007-01-12T08:57:24Z Trulala 17 New page: თქვენი ხელმოწერა და დრო თქვენი ხელმოწერა და დრო 2686 6404 2007-01-24T18:26:46Z Effeietsanders 39 blanking, [[m:fundraising]] is over. 2687 5297 2007-01-12T08:58:45Z Trulala 17 New page: დამალვა დამალვა 2688 5299 2007-01-12T09:01:22Z Trulala 17 {{SITENAME}} სტატისტიკა 2689 5301 2007-01-12T09:04:13Z Trulala 17 ქართული ვიკიწიგნების მონაცემთა ბაზაში სულ არის '''$1''' გვერდი. ამ რიცხვში შედის: სტატიების განხილვის გვერდები, ვიკიპედიის დამხმარე გვერდები, გადამისამართების გვერდები, აგრეთვე სხვები, რომლებიც შესაძლოა არ წარმოადგენდნენ ”ნამდვილ გვერდებს”. ამის გათვალისწინებით, სრულფასოვნად მიჩნეულია '''$2''' გვერდი . ვიკიწიგნების პროექტის დაწყებიდან დღემდე მისი გვერდები დათვალიერებულ იქნა '''$3'''-ჯერ, ხოლო რედაქტირება განხორციელდა '''$4'''-ჯერ. ეს ნიშნავს, რომ ყოველ გვერდზე საშუალოდ მოდის '''$6''' დათვალიერება და '''$5''' რედაქტირება. 2690 5302 2007-01-12T09:05:13Z Trulala 17 New page: (წინასწარი გადახედვა) (წინასწარი გადახედვა) 2691 5303 2007-01-12T09:05:56Z Trulala 17 New page: საწყისი ფაილის სახელი საწყისი ფაილის სახელი 2692 5304 2007-01-12T09:07:08Z Trulala 17 New page: სპეციალური გვერდი სპეციალური გვერდი 2693 5305 2007-01-12T09:07:42Z Trulala 17 New page: სპეციალური გვერდები სპეციალური გვერდები 2694 5306 2007-01-12T09:08:20Z Trulala 17 New page: სპეციალური გვერდები ყველა მომხმარებლისათვის სპეციალური გვერდები ყველა მომხმარებლისათვის 2695 5307 2007-01-12T09:08:52Z Trulala 17 New page: სტატისტიკა სტატისტიკა 2696 5308 2007-01-12T09:09:49Z Trulala 17 New page: ამ კატეგორიაში $1 ქვეკატეგორიაა. ამ კატეგორიაში $1 ქვეკატეგორიაა. 2697 5309 2007-01-12T09:10:18Z Trulala 17 New page: ამ კატეგორიაში $1 ქვეკატეგორიაა. ამ კატეგორიაში $1 ქვეკატეგორიაა. 2698 5310 2007-01-12T09:10:52Z Trulala 17 New page: თემა/სათაური თემა/სათაური 2699 5311 2007-01-12T09:11:36Z Trulala 17 New page: <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%94" class='internal' title="... <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%94" class='internal' title="შეტანილი ცვლილებები მოკლედ აღწერეთ">რეზიუმე</a> 2700 5312 2007-01-12T09:12:41Z Trulala 17 New page: გადასვლა გადასვლა 2701 5313 2007-01-12T09:13:18Z Trulala 17 New page: {{SITENAME}}დან {{SITENAME}}დან 2702 5314 2007-01-12T09:13:59Z Trulala 17 New page: განხილვა განხილვა 2703 5315 2007-01-12T09:14:27Z Trulala 17 New page: განიხილეთ ეს გვერდი განიხილეთ ეს გვერდი 2704 5316 2007-01-12T09:15:25Z Trulala 17 New page: ამ გვერდზე გამოყენებული თარგები: ამ გვერდზე გამოყენებული თარგები: 2705 5317 2007-01-12T09:16:00Z Trulala 17 New page: რედაქტირება რედაქტირება 2706 5318 2007-01-12T09:16:33Z Trulala 17 New page: გვერდის ტექსტი შესაბამისია გვერდის ტექსტი შესაბამისია 2707 5349 2007-01-12T09:49:40Z Trulala 17 გსურთ განიხილოთ ან აღადგინოთ $1? 2708 5320 2007-01-12T09:18:03Z Trulala 17 New page: ესკიზის შექმნის შეცდომა: $1 ესკიზის შექმნის შეცდომა: $1 2709 5321 2007-01-12T09:18:31Z Trulala 17 New page: სარჩევი სარჩევი 2710 5322 2007-01-12T09:19:21Z Trulala 17 New page: ჩემს მიერ შექმნილი გვერდების ჩემი კონტრილის სიისთვის დამატება ჩემს მიერ შექმნილი გვერდების ჩემი კონტრილის სიისთვის დამატება 2711 5323 2007-01-12T09:20:00Z Trulala 17 New page: ჩემს მიერ რედაქტირებული გვერდების ჩემი კონტროლის სიისთცის დამატება ჩემს მიერ რედაქტირებული გვერდების ჩემი კონტროლის სიისთცის დამატება 2712 5324 2007-01-12T09:20:34Z Trulala 17 New page: ჩემი რედაქტირებების კონტროლის სიიდან დამალვა ჩემი რედაქტირებების კონტროლის სიიდან დამალვა 2713 5325 2007-01-12T09:21:15Z Trulala 17 New page: ხელსაწყოები ხელსაწყოები 2714 5326 2007-01-12T09:22:20Z Trulala 17 New page: უკანასკნელი $1 ცვლილების ხილვა; უკანასკნელი $2 დღის ხილვა. უკანასკნელი $1 ცვლილების ხილვა; უკანასკნელი $2 დღის ხილვა. 2715 5327 2007-01-12T09:22:55Z Trulala 17 New page: ქვემოთ არის ამ მომხმარებლის <b>$1</b> ცვლილება უკანასკნელი <b>$2</b> დღის განმავ... ქვემოთ არის ამ მომხმარებლის <b>$1</b> ცვლილება უკანასკნელი <b>$2</b> დღის განმავლობაში. 2716 5328 2007-01-12T09:23:53Z Trulala 17 New page: (აქტუალური) (აქტუალური) 2717 5329 2007-01-12T09:24:34Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის იდენტიფიკატორი: მომხმარებლის იდენტიფიკატორი: 2718 5330 2007-01-12T09:25:11Z Trulala 17 New page: [[მომხმარებელი:$1|$1]] ბლოკი მოხსნილი აქვს [[მომხმარებელი:$1|$1]] ბლოკი მოხსნილი აქვს 2719 5331 2007-01-12T09:25:45Z Trulala 17 New page: მომხმარებელს ბლოკი მოუხსენით მომხმარებელს ბლოკი მოუხსენით 2720 5332 2007-01-12T09:26:37Z Trulala 17 New page: გამოიყენეთ ქვემოთ მოცემული ფორმულარი, რათა დაბლოკილი IP მისამართი ან მ... გამოიყენეთ ქვემოთ მოცემული ფორმულარი, რათა დაბლოკილი IP მისამართი ან მომხმარებლის სახელი აღადგინოთ. 2721 5333 2007-01-12T09:27:14Z Trulala 17 New page: ბლოკი მოხსენი ბლოკი მოხსენი 2722 5334 2007-01-12T09:27:58Z Trulala 17 New page: ბლოკი მოხსნილია $1 ბლოკი მოხსნილია $1 2723 5335 2007-01-12T09:34:34Z Trulala 17 New page: კატეგორიები კატეგორიის გარეშე კატეგორიები კატეგორიის გარეშე 2724 5336 2007-01-12T09:35:06Z Trulala 17 New page: სურათები კატეგორიის გარეშე სურათები კატეგორიის გარეშე 2725 5337 2007-01-12T09:36:02Z Trulala 17 New page: გვერდები კატეგორიის გარეშე გვერდები კატეგორიის გარეშე 2726 5338 2007-01-12T09:36:39Z Trulala 17 New page: აჩვენე წაშლილი გვერდები აჩვენე წაშლილი გვერდები 2727 5360 2007-01-12T09:58:06Z Trulala 17 აღადგინე წაშლილი $1 ცვლილება 2728 5340 2007-01-12T09:38:40Z Trulala 17 New page: ერთი რედაქტირების აღდგენა ერთი რედაქტირების აღდგენა 2729 5341 2007-01-12T09:39:21Z Trulala 17 New page: აღადგინე წაშლილი გვერდი აღადგინე წაშლილი გვერდი 2730 5342 2007-01-12T09:39:52Z Trulala 17 New page: აღდგენა აღდგენა 2731 5343 2007-01-12T09:40:17Z Trulala 17 New page: კომენტარი: კომენტარი: 2732 5344 2007-01-12T09:41:10Z Trulala 17 New page: აღდგენილია "[[$1]]" აღდგენილია "[[$1]]" 2733 5345 2007-01-12T09:41:43Z Trulala 17 New page: $1 ფაილი აღდგენილია $1 ფაილი აღდგენილია 2734 5346 2007-01-12T09:42:22Z Trulala 17 New page: <big>'''$1 აღდგენილია'''</big> უკანასკნელი წაშლილთა და აღდგენის სია შეგიძლიათ ნა... <big>'''$1 აღდგენილია'''</big> უკანასკნელი წაშლილთა და აღდგენის სია შეგიძლიათ ნახოთ [[Special:Log/delete|წაშლილთა სიაში]]. 2735 5347 2007-01-12T09:44:05Z Trulala 17 New page: $1 ვერსია აღდგენილია $1 ვერსია აღდგენილია 2736 5348 2007-01-12T09:47:26Z Trulala 17 New page: [[:$1|$1]] წარმატებით აღდგა. იხილეთ [[Special:Log/delete]] უკანასკნელი წაშლების და აღდგენე... [[:$1|$1]] წარმატებით აღდგა. იხილეთ [[Special:Log/delete]] უკანასკნელი წაშლების და აღდგენებისთვის. 2737 5350 2007-01-12T09:50:39Z Trulala 17 New page: ამ მთლიანი გვერდის აღსადგენად, დატოვეთ ყველა მოსანიშნი უჯრა მოუნიშნა... ამ მთლიანი გვერდის აღსადგენად, დატოვეთ ყველა მოსანიშნი უჯრა მოუნიშნავად და დააწკაპუნეთ '''აღდგენა'''. იმისათვის, რომ მოახდინოთ შერჩევითი აღდგენა მონიშნეთ უჯრები ჩასატარებელი ვერსიების შესაბამისად და დააწკაპუნეთ '''აღდგენა'''. '''გადატვირთვაზე''' დაწკაპუნებით გაუქმდება ყველა კომენტარის ველი და ყველა მოსანიშნი უჯრა. 2738 5351 2007-01-12T09:51:15Z Trulala 17 New page: თუ თქვენ აღადგენთ გვერდს, ყველა ვერსია აღდგება ისტორიაში. თუ ახალი გვე... თუ თქვენ აღადგენთ გვერდს, ყველა ვერსია აღდგება ისტორიაში. თუ ახალი გვერდი იგივე სახელით შეიქმნა მისი წაშლის შემდეგ, აღდგენილი ვერსიები გამოჩნდება წინა ისტორიაში და მიმდინარე ვერსია ავტომატურად არ ჩანაცვლდება. 2739 5352 2007-01-12T09:51:49Z Trulala 17 New page: ეს სტატია წაშლილია. წაშლის მიზეზი ნაჩვენებია მოკლე ანოტაციაში ქვემოთ, ... ეს სტატია წაშლილია. წაშლის მიზეზი ნაჩვენებია მოკლე ანოტაციაში ქვემოთ, იმ მომხმარებელთა დეტალებთან ერთად ვინც რედაქტირება გაუკეთა ამ გვერდს წაშლის წინ. იმ წაშლილი ტექსტების აქტუალური ვერსიები მიღწევადია მხოლოდ ადმინისტრატორებისათვის. 2740 5353 2007-01-12T09:52:28Z Trulala 17 New page: იხილეთ და აღადგინეთ წაშლილი გვერდები იხილეთ და აღადგინეთ წაშლილი გვერდები 2741 5354 2007-01-12T09:53:01Z Trulala 17 New page: მომდევნო გვრდები წაშლილია, მაგრამ ჯერ კიდევ არქივშია და შესაძლებელია ... მომდევნო გვრდები წაშლილია, მაგრამ ჯერ კიდევ არქივშია და შესაძლებელია აღდგენა. არქივი შესაძლებელია პერიოდულად გასუფთავდეს. 2742 5355 2007-01-12T09:53:25Z Trulala 17 New page: გადატვირთეთ გადატვირთეთ 2743 5356 2007-01-12T09:53:57Z Trulala 17 New page: წაშლილი ვერსიები როგორც $1-დან წაშლილი ვერსიები როგორც $1-დან 2744 5357 2007-01-12T09:54:28Z Trulala 17 New page: $1 ვერსია დაარქივებულია $1 ვერსია დაარქივებულია 2745 5358 2007-01-12T09:54:54Z Trulala 17 New page: ყოველთვის ყოველთვის 2746 5359 2007-01-12T09:55:53Z Trulala 17 New page: ბრაუზერის ნაგულისხმევი ბრაუზერის ნაგულისხმევი 2747 5361 2007-01-12T09:58:37Z Trulala 17 New page: არასდროს არასდროს 2748 5362 2007-01-12T09:59:47Z Trulala 17 New page: გაუქმება გაუქმება 2749 5363 2007-01-12T10:00:19Z Trulala 17 New page: მოულოდნელი მნიშვნელობა: "$1"="$2". მოულოდნელი მნიშვნელობა: "$1"="$2". 2750 5364 2007-01-12T10:00:49Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზის განბლოკვა მონაცემთა ბაზის განბლოკვა 2751 5365 2007-01-12T10:01:16Z Trulala 17 New page: კი, ნამდვილად მსურს მონაცემთა ბაზის განბლოკვა. კი, ნამდვილად მსურს მონაცემთა ბაზის განბლოკვა. 2752 5366 2007-01-12T10:03:26Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზის განბლოკვა მონაცემთა ბაზის განბლოკვა 2753 5367 2007-01-12T10:03:53Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზის ბლოკი მოხსნილია მონაცემთა ბაზის ბლოკი მოხსნილია 2754 5370 2007-01-12T10:05:44Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზა განბლოკილია. მონაცემთა ბაზა განბლოკილია. 2755 5372 2007-01-12T10:08:24Z Trulala 17 New page: მონაცემთა ბაზის განბლოკვა აღადგენს ყველა მომხმარებლის შესაძლებლობა... მონაცემთა ბაზის განბლოკვა აღადგენს ყველა მომხმარებლის შესაძლებლობას რედაქტირება გაუკეთოს გვერდებს, შეცვალოს მათი პარამეტრები, რედაქტირება გაუკეთოს მათს საკონტროლო სიებს და სხვა მოქმედებებს მონაცემთა ბაზაში საჭირო ცვლილებების გასაკეთებლად. გთხოვთ დაადასტურეთ, რომ თქვენ ამის გაკეთება გსურთ. 2756 5373 2007-01-12T10:08:55Z Trulala 17 New page: დაცვის მოხსნა დაცვის მოხსნა 2757 5374 2007-01-12T10:10:02Z Trulala 17 New page: დაცვის მოხსნის მიზეზი დაცვის მოხსნის მიზეზი 2758 5375 2007-01-12T10:10:39Z Trulala 17 New page: "[[$1]]" დაცვა მოხსნილია "[[$1]]" დაცვა მოხსნილია 2759 5376 2007-01-12T10:11:04Z Trulala 17 New page: ("$1" დაცვის მოხსნა) ("$1" დაცვის მოხსნა) 2760 5377 2007-01-12T10:11:30Z Trulala 17 New page: გვერდის დაცვის მოხსნა გვერდის დაცვის მოხსნა 2761 5378 2007-01-12T10:12:37Z Trulala 17 New page: გამოუყენებელი კატეგორიები გამოუყენებელი კატეგორიები 2762 5381 2007-01-12T10:17:59Z Trulala 17 New page: გამოუყენებელი სურათები გამოუყენებელი სურათები 2763 5383 2007-01-12T10:21:46Z Trulala 17 New page: გამოუყენებელი თარგები გამოუყენებელი თარგები 2764 5384 2007-01-12T10:22:30Z Trulala 17 New page: ეს გვერდი თარგების სახელთა სივრცეში მოიცავს ყველა იმ გვერდის ჩამონათ... ეს გვერდი თარგების სახელთა სივრცეში მოიცავს ყველა იმ გვერდის ჩამონათვალს, რომელიც არ არის მოთავსებული სხვა გვერდებზე. გახსოვდეთ თარგების სხვა ბმულებს სანამ წაშლით შეამოწმეთ. 2765 5385 2007-01-12T10:23:04Z Trulala 17 New page: კონტროლის მოხსნა კონტროლის მოხსნა 2766 5387 2007-01-12T10:24:04Z Trulala 17 New page: გვერდების კონტროლის მოხსნა გვერდების კონტროლის მოხსნა 2767 5389 2007-01-12T10:25:55Z Trulala 17 New page: კონტროლის შეწყვეტა კონტროლის შეწყვეტა 2768 5390 2007-01-12T10:26:30Z Trulala 17 New page: (განახლებული) (განახლებული) 2769 5391 2007-01-12T10:26:56Z Trulala 17 New page: ჩემი უკანასკნელი შემოსვლიდან ცვლილებები ჩემი უკანასკნელი შემოსვლიდან ცვლილებები 2770 5392 2007-01-12T10:27:29Z Trulala 17 New page: ფაილის დამატება ფაილის დამატება 2771 5394 2007-01-12T10:30:07Z Trulala 17 New page: ვებსერვერი ვერ იწერს ატვირთვის დირექტორიაში ($1). ვებსერვერი ვერ იწერს ატვირთვის დირექტორიაში ($1). 2772 5395 2007-01-12T10:31:01Z Trulala 17 New page: (ფაილი თქვენს კომპიუტერში) (ფაილი თქვენს კომპიუტერში) 2773 5396 2007-01-12T10:31:32Z Trulala 17 New page: (მართებული, საჯაროდ ხელმისაწვდომი URL) (მართებული, საჯაროდ ხელმისაწვდომი URL) 2774 5397 2007-01-12T10:32:08Z Trulala 17 New page: ფაილის ატვირთვა ფაილის ატვირთვა 2775 5398 2007-01-12T10:33:01Z Trulala 17 New page: ფაილი დაზიანებულია ან არასწორი გაფართოვება აქვს. გთხოვთ შეამოწმოთ ფა... ფაილი დაზიანებულია ან არასწორი გაფართოვება აქვს. გთხოვთ შეამოწმოთ ფაილი და განმეორებით ატვირთეთ. 2776 5399 2007-01-12T10:33:25Z Trulala 17 New page: ატვირთვა შეუძლებელია ატვირთვა შეუძლებელია 2777 5400 2007-01-12T10:33:57Z Trulala 17 New page: ამ ვიკიზე ფაილების ატვირთვა შეუძლებელია. ამ ვიკიზე ფაილების ატვირთვა შეუძლებელია. 2778 5401 2007-01-12T10:34:26Z Trulala 17 New page: ატვირთული ფაილები ატვირთული ფაილები 2779 5402 2007-01-12T10:35:02Z Trulala 17 New page: "[[$1]]" ატვირთულია "[[$1]]" ატვირთულია 2780 5403 2007-01-12T10:35:31Z Trulala 17 New page: ატვირთვის შეცდომა ატვირთვის შეცდომა 2781 5404 2007-01-12T10:35:58Z Trulala 17 New page: სურათების, მედიის, დოკუმენტების და სხვ. ატვირთვა. სურათების, მედიის, დოკუმენტების და სხვ. ატვირთვა. 2782 5405 2007-01-12T10:36:27Z Trulala 17 New page: სურათების ატვირთვა სურათების ატვირთვა 2783 5406 2007-01-12T10:36:55Z Trulala 17 New page: ატვირთვის ჟურნალი ატვირთვის ჟურნალი 2784 5407 2007-01-12T10:37:26Z Trulala 17 New page: ატვირთვის ჟურნალი ატვირთვის ჟურნალი 2785 5408 2007-01-12T10:37:57Z Trulala 17 New page: ქვემოთ არის ყველაზე ბოლოს ატვირთული ფაილების სია. ქვემოთ არის ყველაზე ბოლოს ატვირთული ფაილების სია. 2786 5409 2007-01-12T10:38:51Z Trulala 17 New page: [$1 ამ ფაილის ახალი ვერსიის ატვირთვა] [$1 ამ ფაილის ახალი ვერსიის ატვირთვა] 2787 5410 2007-01-12T10:39:16Z Trulala 17 New page: ამ ფაილის ახალი ვერსიის ატვირთვა ამ ფაილის ახალი ვერსიის ატვირთვა 2788 5411 2007-01-12T10:39:50Z Trulala 17 New page: არაა შესული არაა შესული 2789 5412 2007-01-12T10:40:24Z Trulala 17 New page: უნდა [[Special:Userlogin|შეხვიდეთ]] ფაილის ასატვირთად. უნდა [[Special:Userlogin|შეხვიდეთ]] ფაილის ასატვირთად. 2790 5413 2007-01-12T10:43:59Z Trulala 17 New page: ეს ფაილი შეიცავს HTML ან სცენარის კოდს იგი შესაძლოა არ იყოს სწორად გაგებუ... ეს ფაილი შეიცავს HTML ან სცენარის კოდს იგი შესაძლოა არ იყოს სწორად გაგებული ვებ ბრაუზერის მიერ. 2791 5416 2007-01-12T10:47:11Z Trulala 17 <div style="border: 1px solid grey; background: #ddf; padding: 10px 30px; margin: 0 auto;"> <big>'''შენიშვნა''': თქვენი ფაილი <span style="color: red; font-weight: bold">წაიშლება</span> თუ არ მიუთითებთ დეტალურ ინფორმაციას:</big> #ფაილის '''წყაროს''' შესახებ: #*ახსენეთ თუ თქვენი პირადი ნამუშევარია. #*თუ ფაილი ინტერნეტში არსებობს, მიუთითეთ '''ბმული'''. #საავტორო უფლებების მფლობელსა და ფაილის '''ლიცენზიაზე''', რომელიც მოიცავს: #*[[:en:Wikipedia:Image copyright tag|საავტორო უფლებების თარგს]], რომლის არჩევა შეგიძლიათ სპეციალურ გვერდზე [[Project:თარგები/წყარო|წყაროს თარგები]], #*''განმარტება თუ რატომ თვლით, რომ ეს ფაილი ამგვარ ლიცენზიას ექვემდებარება'', და #*[[:en:Help:Image page#Fair use rationale|სამართლიანი გამოყენების განმარტება]], თუ ამგვარ დასაბუთებას იყენებთ. #*თუ თავად ფლობთ ლიცენზიას, მაშინ '''აუცილებლად''' მონიშნეთ იგი როგორც [[:en:Wikipedia:Image copyright tags#For image creators|თავისუფალი ლიცენზიით]] ან გაათავისუფლეთ იგი [[w:საზოგადოებრივი დომენი|საზოგადოებრივ დომენში]]. ზემოთ ხსენებული პირობების განმეორებადი დარღვევის შემთხვევაში მომხარებელი '''დაიბლოკება'''. {| style="border: 3px solid grey; background: #E6E8FA;" width="100%" | align="center" width="60px"| [[Image:Commons-logo.svg|40px]] | align="center" | თუ ფაილი შემოგაქვთ [[Commons:Commons:Licensing|თავისუფალი ლიცეზიით]] (არა [[Wikipedia:Fair use|სამართლიანი გამოყენებით]]!), სასურველია [[Commons:Special:Upload|ატვირთოთ]] იგი [[commons:Main page|ვიკისაწყობში]], სადაც მის გამოყენებას სხვა პროექტებშიც შეძლებენ.</div> |} {| width="100%" style="text-align:center; border: 3px solid orange; background-color: lightyellow; margin-top:0.5em;" |- | align="center" width="60px" | [[Image:Nuvola apps kwrite.png|50px]] | align="center" | გთხოვთ სურათისთვის შეარჩიოთ კონტექსტუალური სათაური მის '''ატვირთვამდე''', ვინაიდან სურათებისთვის სახელის შეცვლა სტატიების მსგავსად შეუძლებელია. |} </div> <div style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px"> *გამოიყენეთ ქვემო ფორმა ფაილების ატვირთვისთვის; ადრე ატვირთული სურათების სანახავად ან მოსაძებნად შედით [[სპეციალური:Imagelist|ატვირთული ფაილების სიაში]]; ატვირთვებისა და წაშლების ისტორია დაფიქსირებულია [[სპეციალური:Log/upload|ატვირთვის ჟურნალში]]. </div> 2792 5417 2007-01-12T10:48:16Z Trulala 17 New page: ფაილი ვირუსს შეიცავს! დეტალები: $1 ფაილი ვირუსს შეიცავს! დეტალები: $1 2793 5418 2007-01-12T10:48:39Z Trulala 17 New page: ატვირთვის გაფრთხილება ატვირთვის გაფრთხილება 2794 5419 2007-01-12T10:49:57Z Trulala 17 New page: <b>მომხმარებლის უფლებები "$1"-თვის განახლებულია</b> <b>მომხმარებლის უფლებები "$1"-თვის განახლებულია</b> 2795 5420 2007-01-12T10:50:51Z Trulala 17 New page: <strong>მითითება:</strong> შენახვამდე გამოიყენეთ ღილაკი 'წინასწარი გადახედვა' თქ... <strong>მითითება:</strong> შენახვამდე გამოიყენეთ ღილაკი 'წინასწარი გადახედვა' თქვენი ახალი CSS/JS-ის ტესტირებისათვის. 2796 5421 2007-01-12T10:52:01Z Trulala 17 New page: '''დაიმახსოვრეთ, რომ თქვენ მხოლოდ წინასწარ გადახედვას უყურებთ თქვენს მ... '''დაიმახსოვრეთ, რომ თქვენ მხოლოდ წინასწარ გადახედვას უყურებთ თქვენს მომხმარებლის CSS-ს, ის ჯერ შენახული არ არის!''' 2797 5422 2007-01-12T10:52:36Z Trulala 17 New page: შეტანილი მომხმარებლის სახელი უკვე გამოყენებაშია. გთხოვთ სხვა სახელი ... შეტანილი მომხმარებლის სახელი უკვე გამოყენებაშია. გთხოვთ სხვა სახელი აირჩიოთ. 2798 5423 2007-01-12T10:53:26Z Trulala 17 New page: '''გახსოვდეთ, რომ თქვენ მხოლოდ ტესტირებას უკეთებთ ან აკვირდებით წინასწ... '''გახსოვდეთ, რომ თქვენ მხოლოდ ტესტირებას უკეთებთ ან აკვირდებით წინასწარ ხედს თქვენი მომხმარებლის ჯავასკრიპტს - ის ჯერ არ არის დამახსოვრებული!''' 2799 5424 2007-01-12T10:53:54Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის დონეების მართვა მომხმარებლის დონეების მართვა 2800 5425 2007-01-12T10:54:55Z Trulala 17 New page: ჯგუფის დამატება ჯგუფის დამატება 2801 5426 2007-01-12T10:56:08Z Trulala 17 New page: ჯგუფის რედაქტირება ჯგუფის რედაქტირება 2802 5427 2007-01-12T10:56:43Z Trulala 17 New page: ჯგუფის აღწერა (მაქს. 255 სიმბოლო): ჯგუფის აღწერა (მაქს. 255 სიმბოლო): 2803 5428 2007-01-12T10:57:18Z Trulala 17 New page: ჯგუფის სახელი: ჯგუფის სახელი: 2804 5429 2007-01-12T10:58:06Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის ჯგუფების რედაქტირება მომხმარებლის ჯგუფების რედაქტირება 2805 5430 2007-01-12T10:59:07Z Trulala 17 New page: ხელმისაწვდომი ჯგუფები: ხელმისაწვდომი ჯგუფები: 2806 5431 2007-01-12T10:59:41Z Trulala 17 New page: წევრი: წევრი: 2807 5432 2007-01-12T11:00:08Z Trulala 17 New page: ჯგუფის უფლებების მართვა ჯგუფის უფლებების მართვა 2808 5433 2007-01-12T11:00:38Z Trulala 17 New page: მომხმარებლების ჯგუფების მართვა მომხმარებლების ჯგუფების მართვა 2809 5434 2007-01-12T11:01:03Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის სახელის შეყვანა: მომხმარებლის სახელის შეყვანა: 2810 5435 2007-01-12T11:01:33Z Trulala 17 New page: შესვლა / ანგარიშის შექმნა შესვლა / ანგარიშის შექმნა 2811 5436 2007-01-12T11:01:57Z Trulala 17 New page: გამოსვლა გამოსვლა 2812 5437 2007-01-12T11:02:28Z Trulala 17 New page: ფოსტის ობიექტმა შეცდომა დააბრუნა: ფოსტის ობიექტმა შეცდომა დააბრუნა: 2813 5438 2007-01-12T11:03:05Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის სახელი: მომხმარებლის სახელი: 2814 5439 2007-01-12T11:03:35Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის გვერდის ხილვა მომხმარებლის გვერდის ხილვა 2815 5440 2007-01-12T11:04:07Z Trulala 17 New page: მომხმარებელთა უფლებების მართვა მომხმარებელთა უფლებების მართვა 2816 5441 2007-01-12T11:04:33Z Trulala 17 New page: რედაქტირება გაუკეთეთ მომხმარებელთა ჯგუფებს რედაქტირება გაუკეთეთ მომხმარებელთა ჯგუფებს 2817 5442 2007-01-12T11:05:04Z Trulala 17 New page: ხელმისაწვდომი ჯგუფები: ხელმისაწვდომი ჯგუფები: 2818 5443 2007-01-12T11:05:38Z Trulala 17 New page: მონიშნეთ მომხმარებელთა ჯგუფები, სადაც მომხმარებლის ამოღება ან დამატე... მონიშნეთ მომხმარებელთა ჯგუფები, სადაც მომხმარებლის ამოღება ან დამატება გინდათ. მოუნიშნავი ჯგუფები არ შეიცვლება. თქვენ შეგიძლიათ არჩევანიდან გააუქმოთ ჯგუფი CRTL + Left დაწკაპუნებით 2819 5444 2007-01-12T11:06:12Z Trulala 17 New page: წევრი: წევრი: 2820 5445 2007-01-12T11:06:40Z Trulala 17 New page: ჯგუფის წევრობა შეიცვალა $1დან #$2ზე ჯგუფის წევრობა შეიცვალა $1დან #$2ზე 2821 5446 2007-01-12T11:07:16Z Trulala 17 New page: მომხმარებელთა ჯგუფების მართვა მომხმარებელთა ჯგუფების მართვა 2822 5447 2007-01-12T11:07:46Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის სახელის შეყვანა: მომხმარებლის სახელის შეყვანა: 2823 5448 2007-01-12T11:08:08Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის უფლებების დონეები მომხმარებლის უფლებების დონეები 2824 5449 2007-01-12T11:08:35Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის სტატისტიკა მომხმარებლის სტატისტიკა 2825 5450 2007-01-12T11:09:42Z Trulala 17 New page: ქართულ ვიკიწიგნებს ჰყავს '''$1''' რეგისტრირებული მომხმარებელი, რომელთა შო... ქართულ ვიკიწიგნებს ჰყავს '''$1''' რეგისტრირებული მომხმარებელი, რომელთა შორის '''$2''' ადმინისტრატორია. (იხილეთ $3). 2826 5451 2007-01-12T11:10:08Z Trulala 17 New page: დამატება დამატება 2827 5452 2007-01-12T11:11:13Z Trulala 17 New page: დამოწმებულ არტიკლთა სია დამოწმებულ არტიკლთა სია 2828 5453 2007-01-12T11:11:54Z Trulala 17 New page: ჩემი ძველი დამოწმების მონაცემთა გაწმენდა ჩემი ძველი დამოწმების მონაცემთა გაწმენდა 2829 5454 2007-01-12T11:12:21Z Trulala 17 New page: წაშლა წაშლა 2830 5455 2007-01-12T11:12:44Z Trulala 17 New page: _{მომხმარებელი} \ ^თემა _{მომხმარებელი} \ ^თემა 2831 5456 2007-01-12T11:13:05Z Trulala 17 New page: მომხმარებელი $1 მომხმარებელი $1 2832 5457 2007-01-12T11:13:34Z Trulala 17 New page: კონტროლი კონტროლი 2833 5458 2007-01-12T11:14:27Z Trulala 17 New page: * $1 გვერდის კონტროლი, განხილვის გვერდების გარდა * [[Special:Watchlist/edit|კონტროლის სრ... * $1 გვერდის კონტროლი, განხილვის გვერდების გარდა * [[Special:Watchlist/edit|კონტროლის სრული სიის ჩვენება და რედაქტირება]] * [[Special:Watchlist/clear|ყველა გვერდის წაშლა]] 2834 5459 2007-01-12T11:15:59Z Trulala 17 New page: ჩემი კონტროლის სია ჩემი კონტროლის სია 2835 5460 2007-01-12T11:16:41Z Trulala 17 New page: დარწმუნებული ხართ რომ გსურთ მათი წაშლა? დარწმუნებული ხართ რომ გსურთ მათი წაშლა? 2836 5461 2007-01-12T11:17:12Z Trulala 17 New page: ("$1" მომხმარებლისთვის) ("$1" მომხმარებლისთვის) 2837 5462 2007-01-12T11:18:13Z Trulala 17 New page: ამ გვერდის კონტროლი ამ გვერდის კონტროლი 2838 5463 2007-01-12T11:18:47Z Trulala 17 New page: ამ გვერდის კონტროლი ამ გვერდის კონტროლი 2839 5464 2007-01-12T11:19:49Z Trulala 17 New page: ამ გვერდის კონტროლი ამ გვერდის კონტროლი 2840 5465 2007-01-12T11:20:13Z Trulala 17 New page: სადაა მითითებული ეს გვერდი სადაა მითითებული ეს გვერდი 2841 5466 2007-01-12T11:21:03Z Trulala 17 New page: განსხვავებები განსხვავებები 2842 5467 2007-01-12T11:22:37Z Trulala 17 New page: თქვენი დომეინი თქვენი დომეინი 2843 5468 2007-01-12T11:23:11Z Trulala 17 New page: ელფოსტა *: ელფოსტა *: 2844 5469 2007-01-12T11:23:53Z Trulala 17 New page: ენა: ენა: 2845 5470 2007-01-12T11:24:26Z Trulala 17 New page: მომხმარებლის სახელი მომხმარებლის სახელი 2846 5471 2007-01-12T11:25:01Z Trulala 17 New page: მეტსახელი: მეტსახელი: 2847 5472 2007-01-12T11:26:24Z Trulala 17 New page: პაროლი პაროლი 2848 5473 2007-01-12T11:26:56Z Trulala 17 New page: გაიმეორეთ პაროლი გაიმეორეთ პაროლი 2849 5475 2007-01-12T11:35:40Z Trulala 17 მეტი ინფორმაციისათვის ვიკიწიგნების საძიებლის შესახებ გთხოვთ ნახოთ [[დახმარება:ძიება|ძიება {{SITENAME}}]]. 2850 5476 2007-01-12T11:37:06Z Trulala 17 New page: სამწუხაროდ არ არსებობს თქვენს მიერ მოთხოვნილი მსგავსი სათაური. სამწუხაროდ არ არსებობს თქვენს მიერ მოთხოვნილი მსგავსი სათაური. 2851 5477 2007-01-12T11:38:40Z Trulala 17 New page: ძიება სახელთა სივრცეებში: $1 ძიება $3 $9 ძიება სახელთა სივრცეებში: $1 ძიება $3 $9 2852 5478 2007-01-12T11:42:04Z Trulala 17 New page: &larr; წინა გვერდი &larr; წინა გვერდი 2853 5479 2007-01-12T11:44:13Z Trulala 17 New page: წინა გვერდი წინა გვერდი 2854 5480 2007-01-12T11:46:21Z Trulala 17 New page: ერთი წაშლილი რედაქტირება ერთი წაშლილი რედაქტირება 2855 5481 2007-01-12T11:47:17Z Trulala 17 New page: {{PLURAL:$1|ერთი წაშლილი რედაქტირება|$1 წაშლილი რედაქტირება}} {{PLURAL:$1|ერთი წაშლილი რედაქტირება|$1 წაშლილი რედაქტირება}} 2856 5483 2007-01-12T13:51:12Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2857 5484 2007-01-12T13:51:17Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2858 5485 2007-01-12T13:51:25Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2859 5488 2007-01-12T13:56:23Z Gnome 28 მაშ ასე, იმისათვის რომ ვიზუალიზირებულ გამოსახულებაზე სამგნაზომილებიანი მოდელი გამოიყურებოდეს დამაჯერებლად, საჭიროა მისი სწორად განათება. გაჩუმების პრინციპით 3ds max 7 იყენებს თავის განათებას, რომელიც თანაბრად ანათებს სამგანზომილებიანი სცენის ობიექტებს. განათების ასეთი სისტემით განათებულ მოდელებზე ფინალურ გამოსახულებაში არ ჩნდებიან ჩრდილები, ამიტომაც გამოსახულება გამოიყურება არაბუნებრივად. იმისათვის რომ ობიექტებმა გამოყონ ჩრდილები, აუცილებელია სცენაზე დავამატოთ სინათლის წყარო(ები). მას შემდეგ რაც სცენაზე გამოჩნდება სინათლის წყარო, 3ds max 7-ში გამოყენებული განათების სისტემა, ავტომატურად ითიშება. 3ds max 7-ში სინათლის წყაროები ყენდება მიმართულებით (Spot) და ყველა მიმართულებით (Omni). პირველ ტიპს მიეკუთვნებიან Target Spot (მიზნით მიმართული), Free Spot (უმიზნოდ მიმართული) და mr Area Spot (მიმართული, ვიზუალიზატორ mental ray-ს მიერ გამოყენებული). ყველა მიმართულების სინათლის წყაროებს მიეკუთვნებიან - Omni (ყველა მიმათულებით) და mr Area Omni (ყველა მიმართულებით, ვიზუალიზატორ mental ray-ს მიერ გამოყენებული). მიმართული განათება გამოიყენება რაიმე ობიექტის ან სცენის ნაწილის გასანათებლად. მიმართული სინათლით შესაძლებელია იმიტირება, მაგალითად, ავტომობილის ფარების შუქის, გარეგანათების ან ჯიბის ფანარის სხივის და ა.შ. ყველა მიმართულების სინათლის წყაროები თანაბრად ანათებენ ყველა მიმართულებით. მათი გამოყენებით შესაძლებელია, მაგალითად, ელექტრონული ნათურების, ფანრების, ცეცხლის ალის... სინათლის იმიტირება. დამოუკიდებლად იმისა, თუ რომელი სინათლის წყარო გამოიყენება სცენაზე, ის ხასიათდება ისეთი პარამეტრებით, როგორიცაა Multiplier (სიკაშკაშე), Decay (დასუსტება) და Shadow Map (ჩრდილების გამოყოფის ტიპი) (სურ. 135). გაჩუმების პრინციპით, ყველა სინათლის წყაროს Multiplier (სიკაშკაშე) პარამეტრი ერთმანეთის ტოლი აქვთ, ხოლო პარამეტრი Decay (დასუსტება) გამორთულია. რამდენადაც რეალურ ცხოვრებაში სინათლე ემორჩილება ფიზიკის კანონებს, იმდენად სინათლის ინტენსივობა დამოკიდებულია სინათლის წყაროსა და სინათლის გაფანტვის წყაროს მანძილზე. თუ საჭიროა რეალისტური სინათლის წყაროს მოდელირება, მაშინ სინათლის წყაროს პარამეტრებში აუცილებელია ჩავრთოთ Decay (დასუსტება) ფუნქცია, რომელიც განისაზღვრება სინათლის საწინააღმდეგო დამოკიდებულებით მანძილიდან, ან კვადრატული მანძილიდან. მეორე ვარიანტი არანაკლებ ზუსტად აღწერს სინათლის გაფანტვას. სცენის განათების შექმნისას, სინათლის წყაროს მიმართ გამოიყენება შემდეგი ეფექტები : *Volume Light (მოცულობითი სინათლე) - სინათლის წყაროს მიერ შექმნილი სინათლე, სივრცეს ღებავს სინათლის წყაროს ფერით. რეალურ ცხოვრებაში ასეთი ეფექტის ნახვა შესაძლებელია მტვრიან, ან ჩაბნელებულ შენობაში. *Lens Effects (ლინზის ეფექტი) - მოგვაგონებს ეფექტს, რომელიც რეალურ ცხოვრებაში გამოსახულებაზე სპეციალური ობიექტივების ლინზების სხვადასხვა სისტემის გამოყენებით წარმოიშვება. ეს შესაძლებელია იყოს სხვადასხვა ფერის სინათლე, ანარეკლი და ა.შ. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 135. სინათლის წყაროს Omni (ყველა მიმართულებით) -ს პარამეტრები.gif]] </div> იმისათვის რომ გამოვიყენოთ ეფექტი, სინათლის წყაროს პარამეტრების Atmospheres & Effects (ატმოსფერო და ეფექტები) რგოლში ვიმოქმედოთ ღილაკზე Add (დამატება) და ფანჯარაში Add Atmosphere or Effect (ეფექტის, ან ატმოსფერული გარეგნობის დამატება) ავირჩიოთ საჭირო ეფექტი(სურ. 136). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 136. ფანჯარა Add Atmosphere or Effect (ეფექტის, ან ატმოსფერული გარეგნობის დამატება).gif]] </div> '''რჩევა!<br />''' '''ასევე სცენაზე ეფექტის დამატება შესაძლებელია ბრძანების შესრულებით - Rendering > Environment (ვიზუალიზაცია >გარემო), ან ღილაკზე 8 მოქმედებით. ფანჯარაში Environment & Effects (გარემო და ეფექტები) გადავიდეთ ჩანართზე Effects (ეფექტები), რის შემდეგადაც ღილაკ Add (დამატება) - ის საშუალებით სცენაზე დავამატოთ სასურველი ეფექტი.''' <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 137. ფანჯარა Environment & Effects (გარემო და ეფექტები).gif]] </div> ეფექტის კონფიგურაციისათვის სინათლის წყაროს პარამეტრების Atmospheres & Effects (ატმოსფერო და ეფექტები) რგოლში ვიმოქმედოთ Setup (გაწყობა) ღილაკზე. ამის შემდეგ გადავალთ ფანჯარაზე Environment & Effects (გარემო და ეფექტები). იმისათვის რომ პროგრამას შეეძლოს ეფექტის გათვლა, მის პარამეტრებში საჭიროა მივუთითოთ, თუ რომელ სინათლის წყაროზე გამოიყენება ეფექტი. ვიმოქმედოთ ღილაკზე Pick Light (სინათლის წყაროს არჩევა)(სურ. 137), რის შემდეგადაც პროექტირების ფანჯარაში ვიმოქმედოთ სინათლის წყაროზე. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2860 5489 2007-01-12T14:50:06Z Trulala 17 New page: შესრულებულია. შესრულებულია. 2862 5491 2007-01-12T14:57:23Z Trulala 17 New page: ახალი მომხმარებელი ახალი მომხმარებელი 2863 5492 2007-01-12T14:59:02Z Trulala 17 New page: დაკავშირებული განხილვის გადატანა დაკავშირებული განხილვის გადატანა 2864 5493 2007-01-12T15:21:15Z Trulala 17 New page: ახალი გვერდი: $1 ახალი გვერდი: $1 2866 5496 2007-01-12T15:27:26Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2867 5501 2007-01-12T15:30:35Z Gnome 28 არსებობს ბევრი შესაძლებლობა, რისი დახმარებითაც შესაძლებელია სცენა განათდეს ისე, რომ დაიმალოს პატარა ნაკლები და ყურადრება გამახვილდეს მთავარ დეტალებზე. მაგალითად, იმისათვის რომ სამგანზომილებიან მოდულს მივცეთ მოცულობა, საკმარისია მისი უკანა მხრიდან განათება. ამ შემთხვევაში გამოჩნდება ობიექტისა და ფონის ვიზუალურად გამოყოფის ზუსტი საზღვარი. სხვა მაგალითი : თუკი საჭიროა ობიექტის ნახევრის განათება, მაშინ ამ ობიექტის მეორე მხარე განათებული უნდა იყოს დაბალი ინტენსივობის სინათლის წყაროთი. სამგანზომილებიანი მოდელის სხვადასხვაგვარად დაბნელებული განყოფილებები არადამაჯერებლად დაიმალებიან აბსოლიტურ სიბნელეში. მითუმეტეს, ეს შესამჩნევი იქნება მაშინ როდესაც ობიექტი მდებარეობს კედლის დაბნელებულ ნაწილში. ამ შემთხვევაში სინათლე უნდა აისახოს კედლიდან და სუსტად შემოხაზოს კონტური ობიექტის ბნელ მხარეს. ამ საშუალებებთან ერთად არსებობს საერთო რეკომენდაციებიც, როგორ არ უნდა განათდეს სცენა. მაგალითად, სინათლის წყარო არ უნდა განთავსდეს გასანათებელი ობიექტის ქვემოთ, რადგან ის მოდელს შეუქმნის არადამაჯერებელ ხედს. რეალობაში ყველაზე ხშირად ვხედავთ ჭაღის, ან მზის მიერ განათებულ ობიექტებს, ამიტომ სამგანზომილებიან სცენებში სინათლის წყაროს განთავსება აუცილებელია ზემოდან. ეს სცენას აძლევს რეალურ სახეს. უნდა გავითვალისწინოთ, რომ არ გამოვიყენოთ დიდი ინტენსივობის სინათლის წყაროები. მათ მიერ შექმნილმა განათებამ, შესაძლებელია გამოიწვიოს ძლიერი ნათება და დაამახინჯოს ობიექტის ტექსტურა. როგორც ვიცით ყველა განათების წყაროს პარამეტრი Multiplier (სიკაშკაშე) - ის მნიშვნელობა გაჩუმების პრინციპით უდრის ერთს. შევეცადოთ თავი ავარიდოთ მნიშვნელობებს, რომლებიც აჭარბებენ ამ რიცხვს და გამოვიყენოთ პარამეტრი Decay (დასუსტება). რეალური სინათლის წყაროები , ბუნებრივი და ხელოვნური, გამოყოფენ სინათლეს, ინტენსივობით, რომელიც წყაროს ზომის შემცირებით პატარავდება. 3ds max 7-ში ყველა სტანდარტულ სინათლის წყაროს შეუძლია გამოიყენოს დასუსტების სხვადასხვა ხარისხი - Inverse (უკუდამოკიდებულება), ან Inverse Square (უკუკვადრატული დამოკიდებულება). მისი არჩევა შესაძლებელია სინათლის წყაროს პარამეტრების Intensity/Color/ Attenuation (ინტენსივობა / ფერი/ დასუსტება) რგოლიდან მენიუში Туре (ტიპი)(სურ. 138). ყველაზე მეტად რეალობას შეესაბამება Inverse Square (უკუკვადრატული დამოკიდებულება) დასუსტების ხარისხი, თუმცა მისი ყოველთვის გამოყენება არ არის მოსახერხებელი, იმიტომ რომ წყაროს ახლოს შესაძლებელია გამოჩნდეს განყოფილებების ძლიერი განათება, ხოლო მისი გადაადგილებით - განყოფილებები ძლიერ ჩაბნელდება. ამ პრობლემის გადაჭრა შესაძლებელია პარამეტრ Multiplier (სიკაშკაშე)-ის მნიშვნელობის მომატებით, სცენასა და სინათლის წყაროს შორის მანძილის მომატების პარალელურად. სცენის გასანათებლად მოსახერხებელია ერთი მთავარი და რამოდენიმე დამხმარე სინათლის წყაროს გამოყენება. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 138. სინათლის წყაროს პარამეტრების Intensity-Color-Attenuation რგოლი.gif]] </div> მთავარ სინათლის წყაროდ შესაძლებელია გამოვიყენოთ, მაგალითად, 3ds max 7-ში არსებული მიმართული სინათლის წყარო. დამხმარე სინათლის წყაროს ინტენსივობა დაბალი უნდა იყოს მთავარი სინათლის წყაროს ინტენსივობაზე. ამას გარდა, დამხამარე სინათლის წყაროები სცენაზე ობიექტებისგან ჩრდილებს არ უნდა ქმნიდნენ. ჩრდილების დიდმა რაოდენობამ შესაძლოა სცენაში არეულობა შეიტანოს. ამ წესით, სინათლის წყაროების სცენაზე ადგილმდებარეობის არჩევა საკმაოდ ძნელია. სინათლის წყაროების არასწორმა განლაგებამ სცენაზე შესაძლოა შემქნას დაბნელებული განყოფილებები, ხოლო ობიექტებს შესაძლოა ჰქონდეთ დაბნელებული ხედი არასაკმარისი განათების გამო, ან პირიქით იყვნენ ზედმეტად განათებულნი. რამდენადაც სამგანზომილებიან სცენას გააჩნია თავისი უნიკალური გეომეტრიული ფორმა, სინათლის წყაროების განლაგება იმდენად სხვადასხვანაირი იქნება სხვადასხვა სცენებზე. ამ მიზეზის გამო შეუძლებელია ჩამოყალიბდეს სცენის განათების რაიმე წესი. '''რჩევა!'''<br /> '''სცენის განათებასთან მუშაობისას უნდა გვახსოვდეს, რომ სინათლის წყაროს თვისებებში შესაძლებელია მივუთითოთ, თუ რომელ ობიექტებს გაანათებს ის და რომლებს არა. ამისათვის საჭიროა ვიმოქმედოთ General Parameters (საერთო პარამეტრები) რგოლში Exclude (გამორიცხვა) ღილაკზე და გახსნილ ფანჯარაში შევსრულოთ საჭირო ოპერაციები(სურ. 139). ასეთი შესაძლებლობა საჭიროა იმისათვის, რომ რაციონალურად გამოვიყენოთ პროგრამის რესურსები და არ გადავტვირთოთ ისედაც რთული მოდელირების პროცესი. სინათლის წყაროს მოქმედების რეგიონებიდან ობიექტების გამორიცხვა თავისთავად შესაძლებელია ჩაითვალოს სცენის ოპტიმიზაციად.''' <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 139.სინათლის წყაროს მოქმედების რეგიონებიდან ობიექტების გამორიცხვა.gif]] </div> ამის მიუხედავად არსებობს რამოდენიმე საერთო რჩევა, რომლებიც აუცილებელია გავითვალისწინოთ იმისათვის, რომ არ გავაფუჭოთ სამგანზომილებიანი კომპოზიცია, განათების არასწორად გამოყენებით. *არ ღირს რეალური საჭიროების გარეშე დავაყენოთ სიკაშკაშის მნიშვნელობა ერთზე მეტი, რადგან ამ შემთხვევაში შესაძლოა წარმოიშვას ზედმეტი განათება და სიკაშკაშე. *უნდა გვახსოვდეს, რომ ობიექტები, რომლებიც სუსტი სინათლით ნათდებიან უკანა მხრიდან, ფინალურ გამოსახულებაში მათ აქვთ მოცულობითი ხედი. *რამოდენიმე სინათლის წყაროს სცენაზე გამოყენებისას, გამოყოფილ წერტილში სიკაშკაშე ხდება სხვა ობიექტების სიკაშკაშის ტოლი. *სინათლის წყაროების დიდი რაოდენობით გამოყენებისას სცენაზე შესაძლოა გაჩნდეს ქაოსური ჩრდილები, რომლებიც ზედმეტნი იქნებიან ვიზუალიზირებულ გამოსახულებაზე. *თუკი გვსურ მივაღწიოთ ფოტოგრაფიულ რეალურობას, სცენის ვიზუალიზაციისათვის გამოვიყენოთ სპეციალურად ჩაშენებული ფოტორეალისტური ვიზუალიზატორები, რომლებიც გათვლის მხრივ სჯობიან სტანდარტულ ვიზუალიზატორს(Default Scanline Renderer). [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2868 5498 2007-01-12T15:28:04Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2869 5500 2007-01-12T15:30:29Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2870 5502 2007-01-12T15:32:12Z Trulala 17 ახალი გვერდი: მომხმარებლის შექმნის ჟურნალი მომხმარებლის შექმნის ჟურნალი 2871 5503 2007-01-12T15:32:43Z Trulala 17 ახალი გვერდი: გადატანილია გადატანილია 2873 5506 2007-01-12T17:26:25Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2874 5507 2007-01-12T17:26:31Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2875 5508 2007-01-12T17:26:36Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2876 5509 2007-01-12T17:26:45Z Gnome 28 ახალი გვერდი: სინათლეს გააჩნია სამი მთავარი დახასიათება : Multiplier (სიკაშკაშე), Co... სინათლეს გააჩნია სამი მთავარი დახასიათება : Multiplier (სიკაშკაშე), Color (ფერი) და მათ მიერ განათებული ობიექტებისაგან გამოყოფილი Shadow (ჩრდილები). სცენაზე სინათლის წყაროს განლაგებისას აუცილებელია ყურადრება მივაქციოთ მათ ფერს. დღის სინათლის წყაროებს გააჩნიათ ცისფერი შეფერილობა, ასევე ხელოვნური სინათლის წყაროს შესაქმნელად საჭიროა მივცეთ მას ყვითელი ფერი. ასევე უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ქუჩის სინათლეზე იმიტირებული სინათლის წყაროს ფერი, დამოკიდებულია დღე-ღამის დროზე. ამიტომ, თუ სცენის სიუჟეტი მოგვაგონებს საღამოს დროს, მაშინ განათება უნდა იყოს ზაფხულის საღამოს წითელი ფერის შეფერილობით. სხვადასხვა ვიზუალიზატორები წარმოგვიდგენენ თავიან ჩრდილების ფორმირების ალგორითმებს. ობიექტისგან გამოყოფილმა ჩრდილმა შესაძლოა ბევრი რამ თქვას - რა სიმაღლეზე იმყოფება მიწიდან, როგორი ზედაპირის სტრუქტურა აქვს, რომელზე ეცემა ჩრდილი, როგორი სინათლის წყაროთია განათებული ობიექტი და ა.შ. ასევე ჩრდილს შეუძლია კონტრაქტი დადოს წინა და უკანა გეგმებს შორის, ასევე შეუძლია ”გასცეს” ობიექტი, რომელიც ვერ მოხვდა ვირტუალური კამერის ობიექტივის განსაზღვრის არეში. ობიექტის მიერ გამოყოფილი ჩრდილის ფორმისგან დამოკიდებული სცენა შესაძლოა გამოიყურებოდეს რეალურად(სურ. 140), ან არც ისე დამაჯერებლად(სურ. 141). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 140.ობიექტები რბილი ჩრდილით.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 141.ობიექტები მკვეთრი ჩრდილით.gif]] </div> ნამდვილი სინათლის სხივი იტანს დიდი რაოდენობის არეკვლასა და გარდატეხას, ამიტომ რეალურ ჩრდილებს ყოველთვის გააჩნიათ გაფანტული მხარეები. სამგანზომილებიან გრაფიკაში გამოიყენება სპეციალური ტერმინი, რომელიც აღნიშნავს ასეთ ჩრდილებს - რბილი ჩრდილები. რბილი ჩრდილების მიღება საკმაოდ რთულია. ბევრი ვიზუალიზატორი რბილი ჩრდილების პრობლემას წყვიტავს, 3ds max 7-ში არაწერტილური განათებების დამატებით, რომლებსაც გააჩნიათ მართკუთხედული, ან სხვა ფორმა. ასეთი განათებები სინათლეს გამოყოფენ არ მხოლოდ ერთი წერტილიდან, არამედ მთლიანი ზედაპირის წერტილებიდან. აქედან გამომდინარე, რაც უფრო მეტია ესეთი განათებები, მით უფრო რბილია ჩრდილი. არსებობს ჩრდილების ვიზუალიზაციის რამოდენიმე გზა : ჩრდილების რუკის გამოყენება (Shadow Map), ნაკვალევი (Raytraced) და გლობალური განათება (Global Illumination). ჩრდილების რუკის გამოყენება საშუალებას იძლევა მივიღოთ გაფანტული ჩრდილი უკოხტაო მხარეებით. Shadow Map (ჩრდილების რუკა) -ის მთავარი კონფიგურაცია - ესაა ჩრდილის რუკის ზომა(პარამეტრი size(ზომა)), რომელიც მდებარეობს პარამეტრების რგოლში Shadow Map Params (ჩრდილების რუკის პარამეტრები) (სურ. 142). თუკი რუკის ზომას შევამცირებთ, მიღებული ჩრდილის სიკოხტავეც შემცირდება. ნაკვალევის მეთოდი საშუალებას იძლევა მივიღოთ იდეალური ფორმის ჩრდილი, თუმცა ისინი თავიანთი მკვეთრი კონტურით არადამაჯერებლად გამოიყურებიან. ნაკვალევს ეძახიან გამოყოფილი შუქური სხივის სინათლის წყაროდან კამერის ობიექტივამდე განვლილ გზას, ობიექტების სცენისაგან მათი ანარეკლის და გამჭირვალე გარემოში გარდატეხის ჩათვლით. ნაკვალევის მეთოდი ხშირად გამოიყენება სცენებზე, რომლებზეც მდებარეობენ სარკისებული ანარეკლები. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 142.რგოლი Shadow Map Params (ჩრდილების რუკის პარამეტრები).gif]] </div> 3ds max 5-დან დაწყებული, რბილი ჩრდილის მისაღებად გამოიყენება მეთოდი Area Shadows (განაწილებული ჩრდილები), რომელსაც საფუძვლად უდევს ნაკვალევის უმნიშვნელოდ სახეშეცვლილი მეთოდი. Area Shadows (განაწილებული ჩრდილები) საშუალებას იძლევა ობიექტიდან გავითვალოთ ჩრდილები ისე, რომ თითქოს სცენაზე არსებობს არაერთი სინათლის წყარო, არამედ წერტილური სინათლის წყაროების ზოგიერ მხარეებში თანაბრად განსაზღვრული ჯგუფი. მიუხედავად იმისა რომ სხივის ნაკვალევის მეთოდი ზუსტად აწარმოებს ფორმირებული ჩრდილის პატარა დეტალებს, არ შეიძლება მისი ჩათვლა ჩრდილების ვიზუალიზაციის იდეალურ საშუალებად, იმიტომ რომ ამ მეთოდით მიიღება მკვეთრი ჩრდილები. გლობალური განათების მეთოდი (Radiosity) საშუალებას იძლევა ფინალურ გამოსახულებაში მივიღოთ რბილი ჩრდილები. ეს მეთოდი ითვლება ნაკვალევის მეთოდის ალტერნატიულ მეთოდად. თუკი ნაკვალევის მეთოდი ვიზუალიზაციას უკეთებს სცენის მხოლოდ იმ განყოფილებებს, რომლებზეც ხვდებიან სინათლის სხივები, გლობალური განათების მეთოდი გაითვლის სინათლის გაფანტვას სცენის გაუნათებელ, ან ჩრდილში არსებულ განყოფილებებში, გამოსახულების თითოეულ პიქსელზე დაყრდნობით. '''რჩევა!'''<br /> '''გლობალური განათება საშუალებას გვაძლევს მივიღოთ რეალური გამოსახულება, თუმცა ვიზუალიზაციის პროცესი ძლიერ ტვირთავს სამუშაო ადგილს და ამასთანავე მოითხოვს დიდ დროს. ამიტომ ზოგიერთ შემთხვევაში აზრი აქვს გამოვიყენოთ გაფანტული სინათლის ეფექტის იმიტირებადი განათების სისტემა. ამ დროს სინათლის წყაროები განლაგებულნი უნდა იყვნენ ისე, რომ მათი მდებარეობა ემთხვედოეს სინათლის პირდაპირი დაცემის ადგილებს. ასეთ წყაროებს არ უნდა ჰქონდეთ ჩრდილები და უნდა გააჩნდეთ პატარა სიკაშკაშე. ამ მეთოდით არ მიიღება იმდენად რეალური გამოსახულება, რამდენადაც შეიძლება მივიღოთ, გლობალური განათების ნამდვილი მეთოდით. თუმცა, სცენებზე, რომლებსაც გააჩნიათ უბრალო გეომეტრია, ეს მეთოდი სრულიად გამოსადეგარია.''' არსებობს რამოდენიმე გლობალური განათების გათვლის მეთოდი. გამოყოფილი სინათლის გათვლის ერთ-ერთი საშუალებაა - ფოტონური ნაკვალევი (Photon Mapping). ეს მეთოდი გულისხმობს გლობალური განათების გათვლას, ფოტონური რუკების შექმნაზე დაფუძვნებით. ფოტონების რუკებს გააჩნიათ ნაკვალევის დახმარებით მიღებული ინფორმაცია სცენის განათებაზე. ფოტონური ნაკვალევის მეთოდის უპირატესობის დასკვნა შეიძლება იმით, რომ ფოტონური რუკის ხედში ერთხელ დამახსოვრებით ფოტონური ნაკვალევის რეზულტატები მოგვიანებით შესაძლოა გამოყენებულ იქნან სამგანზომილებიანი სცენის ანიმაციის გლობალური განათების ეფექტის შესაქმნელად. ფოტონური რუკის საშუალებით გათვლილი გლობალური განათების ხარისხი დამოკიდებულია ფოტონომების რაოდენობაზე, ასევე ნაკვალევის სიღრმეზე. ფოტონური ნაკვალევის საშუალებით, ასევე შესაძლებელია მოვახდინოთ კაუსტიკური ეფექტის გათვლა. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2877 5513 2007-01-12T18:44:53Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2878 5514 2007-01-12T18:44:54Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2879 5515 2007-01-12T18:45:06Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2880 5516 2007-01-12T18:45:09Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2881 5517 2007-01-12T18:45:15Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2882 5518 2007-01-12T18:45:29Z Gnome 28 ახალი გვერდი: ანიმაციური სცენის შექმნისას აუცილებელია გავითვალისწინოთ, რ... ანიმაციური სცენის შექმნისას აუცილებელია გავითვალისწინოთ, რომ ობიექტის პარამეტრები უნდა შეიცვალონ დროის შეცვლასთან ერთად. რეალურ ცხოვრებაში ვიდეოს გადაღებისას წერტილების მდებარეობა, რომელთაგანაც მიდის დაკვირვება, შესაძლებელია შეიცვალოს. 3ds max-ში მსგავსი ეფექტების შექმნა შესაძლებელია ობიექტების ჯგუფის Cameras (კამერები)-ის საშუალებით. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 143.კამერა Target (მიმართული)-ის პარამეტრები.gif]] </div> 3ds max 7-ში არსებობს კამერების ორი ტიპი - Target (მიმართული) და Free (თავისუფალი). Target (მიმართული) კამერები შედგებიან თვითონ კამერებისგან, რომლებზეც შესაძლებელია დავსვათ მოქმედების მიმართულება(სურ. 143). მიმართული კამერების გამოყენება მოსახერხებელია იმ შემთხვევაში, როცა საჭიროა კამერა მივამაგროთ რომელიმე ობიექტს(მაგალითად, როცა აუცილებელია ობიექტის მოძრაობის ნახვა ზოგიერთი ტრაექტორიის გასწვრივ). ასევე მიმართული კამერებისათვის შესაძლებელია მივუთითოთ ფოკუსირებული დაშორება Target Distance (ფოკუსირებული დაშორება) პარამეტრის დახმარებით, რომელიც გამოიყენება მკვეთრი სიღრმის ეფექტის შესაქმნელად. იმისათვის რომ ანიმაციური სცენა ჰგავდეს რეალურ გადაღებულ მატერიალს, აუცილებელია გამოვიყენოთ კამერებიდან ხედის ჩართვის საშუალება. ხედის შესაცვლელად თაგუნას მარჯვენა ღილაკით ვიმოქმედოთ პროექტირების ფანჯრის ზედა მარცხენა კუთხეზე და შევასრულოთ ბრძანება Views > Camera (ხედი > კამერებიდან) (სურ. 144). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 144. კამერებიდან ხედის ჩართვა.gif]] </div> ობიექტების ჯგუფის Cameras (კამერები) ღირსებად შესაძლებელია ავიღოთ ის, რომ მიმართული, ან თავისუფალი კამერების ანიმირება ძალიან ადვილია, ზუსტად ისე როგორც ეს ხდება 3ds max 7-ში ნებისმიერ ობიექტზე. რეზულტატში მივიღებთ დინამიკურ გადაღებას, რომელიც მიდის გაცვლითი წერტილებიდან. იმისათვის რომ პროექტირების ფანჯარაში შევქმნათ კამერა, ბრძანებების პანელზე გადავიდეთ ჩანართზე Create (შექმნა), კატეგორიაში Cameras (კამერები) და ვიმოქმედოთ ღილაკზე Target (მიმართული), ან Free (თავისუფალი)(სურ. 145). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 145. კატეგორია Cameras (კამერები), ჩანართში Create (შექმნა).gif]] </div> '''რჩევა!'''<br /> '''მიმართული კამერის შექმნისათვის ასევე შესაძლებელია გამოვიყენოთ მენიუს ბრძანება Create > Cameras > Create Camera From View (შექმნა > კამერები > ხედიდან) (სურ. 146), ან ღილაკების კომბინაციით Ctrl+C. შექმნილ კამერას ექნება პროექტირების ფანჯარაში არჩეული ხედის ანალოგიური ხედი.''' <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 146.მენიუს ბრძანების შესრულება .gif]] </div> Cameras (კამერები) ტიპის ობიექტებს გააჩნიათ ისეთივე აღწერილობა როგორც რეალურ კამერებს - Lens (ფოკუსური დაშორების ზომა) და Field of View (განსაზღვრის არე). ეს ორი აღწერილობა ერთმანეთთან არის დაკავშირებული, ამიტომ პირველის პარამეტრების შეცვლისას, ავტომატურად იცვლება მეორის პარამეტრებიც, ამიტომ, რაც უფრო ფოკუსურია კამერების დაშორება, მით უფრო ნაკლებია განსაზღვრის არე და პირიქით... რეალურ ვიდეომატერიალზე ხშირად შევამჩნევთ კამერის კონსტრუქციით განპირობებულ ზოგიერთ განსაკუთრებულობას. ესენი შესაძლოა იყოს კამერის სიკაშკაშე, გამოსახულების ვიბრაცია და ა.შ. 3ds max 7-ში ასეთი ეფექტის იმიტაციისთვის არსებობს გათვლის სპეციალური მოდული. ამ მოდულის გამოყენებით, შესაძლოა შევქმნათ რვა ეფექტი, ესენია : *Lens Effects (ლინზების ეფექტები); *Color Balance (ფერის ბალანსი); *Depth of Field (სიმკვეთრის სიღრმე); *Film Grain (მარცვალი); *Motion Blur (ბუნდოვანი მოძრაობა). იმისათვის რომ გამოვიყენოთ ეფექტი, შევასრულოთ ბრძანება Rendering > Environment (ვიზუალიზაცია > გარემო), ან ვიმოქმედოთ ღილაკზე - 8. ფანჯარაში Environment and Effects (გარემო და ეფექტები) გადავიდეთ ჩანართზე Effects(ეფექტები) და ვიმოქმედოთ ღილაკზე Add (დამატება), ხოლო ამის შემდეგ ავირჩიოთ სასურველი ეფექტი(სურ. 147). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 147. ეფექტების სია.gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2884 5547 2007-01-13T14:34:10Z Gnome 28 ახალი გვერდი: == სამგანზომილებიან გრაფიკაში ვიზუალიზაციის საერთო ინფორმა... == სამგანზომილებიან გრაფიკაში ვიზუალიზაციის საერთო ინფორმაცია == ვიზუალიზაცია - ეს არის ბოლო, რაც იმას ნიშნავს, რომ ეს არის ყველაზე საპასუხისმგებლო ეტაპი სამგანზომილებიანი პროექტის შექმნაში. არასწორად შესრულებულმა ვიზუალიზაციამ შესაძლოა პრობლემები შეიტანოს პროექტში. თუკი 3ds max 7-ში მუშაობას შევადარებთ ვიდეო გადაღებას, მაშინ შესაძლებელია ვიზუალიზატორის პარამეტრების სწორად შერჩევის მნიშვნელოვანობის შედარება, ლენტის არჩევასთან, რომელზეც უნდა გადაიღოს მატერიალი. ზუსტად ისევე, როგორც ორი სხვადასხვა ფირმის ლენტაზე გადაღებული მატერიალი შესაძლოა გამოვიდეს ნათელი და გახუნებული, ასევე ანიმატორის მუშაობის რეზულტატი შესაძლოა იყოს ლამაზი, ან საშუალო, რაც დამოკიდებულია იმაზე, თუ გამოსახულების გათვლის რა ალგორითმია არჩეული. ზუსტად ამიტომ ვიზუალიზაციას ექცევა დიდი ყურადღება. სამგანზომილებიანი სცენის ვიზუალიზაციას შესაძლოა ჰქონდეს მრავალი გადაწყვეტილება, ამიტომ სტანდარტული გათვლის ალგორითმის გარდა არსებობს მრავალი ალტერნატიული ვიზუალიზატორები. სამგანზომილებიანი სცენის ვიზუალიზაციის შემდეგ შესაძლოა დავინახოთ მატერიალის ისეთი თვისებები, როგორიცაა არეკვლა, სინათლის გარდატეხა და ა.შ. თუკი საჭიროა მივაღწიოთ რეალურობის მაღალ დონეს, მაშინ ვიზუალიზატორის ხარისხში საჭიროა გამოვიყენოთ ალტერნატიული ვიზუალიზატორები. გავლენა სამგანზომილებიანი სცენის გათვლის ხანგრძლივობაზე აქვს მრავალ ფაქტორს, რომელთა შორის არის - სცენაზე გამოყენებული განათებების რაოდენობა, ჩრდილების ვიზუალიზაციის მეთოდი, ობიექტების პოლიგონური სტრუქტურის სირთულე და ა.შ. პროგრამა 3ds max 7-ში ინტეგრირებულია ვიზუალიზატორი mental ray 3.3, რომელიც ყველა მნიშვნელოვანი ვიზუალური ეფექტის იმიტაციის საშუალებას იძლევა - კაუსტიკის ეფექტი (Caustics), ქვეზედაპირული გაფანტვა (Sub-Surface Scattering) და ღრმა სიმკვეთრის ეფექტი (Depth of Field). [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2885 5558 2007-01-13T15:39:20Z Gnome 28 სამგანზომილებიან გრაფიკაში მომუშავე პროფესიონალების ნამუშევარში ყველაზე დიდ ინტერესს იწვევს საგნები, რომლებიც გაკეთებულია შუშისგან. ყველაზე ცნობილი შემქმნელები, სამგანზომილებიანი რედაქტორისა და დანამატებისა, წარმოგვიდგენენ მათი პროდუქტის შესაძლებლობებს, დიდი რაოდენობის არეკვლის და სინათლის სხივის გარდატეხის მქონე სურათის მაგალითზე ვიზუალიზატორის მწარმოებლურობას. იმისათვის რომ შექმნილი სამგანზომილებიანი შუშის ობიექტი გამოიყურებოდეს რეალურად, საჭიროა მასზე დიდხანს მუშაობა. ვიზუალიზატორის პარამეტრების ხელით დაყენება ძალიან ძნელია, რადგან ყველა ვარიანტის სათითაოდ გათვლისათვის დაგვჭირდება ძალინ დიდი დრო. ამიტომ დიდი სურვილისა და მხატვრული გემოვნების გარდა, რეალისტური შუშის შესაქმენალად საჭიროა ელემენტარული ფიზიკის ცოდნა. გარდატეხის კოეფიცინეტი დამოკიდებულია მატერიალის ტიპზე, შუშისათვის მას გააჩნია ერთი მნიშვნელობა, ბრილიანტისათვის(მაგალითად, გადაწყვეტილი გავქვს ბრილიანტის ბეჭდის ვიზუალიზაცია) - სულ სხვა. გარდატეხის კოეფიციენტის მნიშვნელობების ცხრილის მოძებნა შესაძლებელია ფიზიკის ნებისმიერ ტუტორიალში. მოვიყვანოთ მნიშვნელოვანი ტიპების ცხრილი(ცხრილი 1). {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ცხრილი 1. '''<br /> გარდატეხის კოეფიციენტების <br /> ცხრილი {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"| '''ტიპი''' ! style="background: #ddffdd;"|'''მნიშვნელობა''' |----- |-bgcolor="#EFEFEF" | ალმასი | 2,42 |----- | წყალი | 1,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | გლიცერინი | 1,47 |----- | ლსდ | 1,31 |-bgcolor="#EFEFEF" | ზეთისხილის ზეთი | 1,46 |----- | შაქარი | 1,56 |-bgcolor="#EFEFEF" | ქარსი | 1,56-1,60 |----- | ეთილის სპირტი | 1,36 |-bgcolor="#EFEFEF" | შუშა | 1,5-2 |----- | ტოპაზი | 1,63 |} |} კაუსტიკა ეწოდება ზედაპირზე სინათლის კაშკაშს, რომელიც მიიღება გამჭირვალე გარემოზე სინათლის გავლისას. მაგალითად, წყლიანი ჭიქიდან გამოყოფილი მზის სხივი. არსებობს ორნაირი კაუსტიკა : გარდატეხის გზით მიღებული და არეკვლის გზით მიღებული. ასევე კაუსტიკის ჩათვლა შესაძლებელია, როგორც იდეალური დარდატეხის(არეკვლის) სინათლე. გამოსახულების გათვლის სტანდარტული ალგორითმი არ განიხილავს კაუსტიკას, რაც მის მთავარ ნაკლად ითვლება. როგორც უკვე ვიცით ჩრდილების გათვლის პრობლემა გვარდება გლობალური განათების მეთოდით, რომელიც არის ყველა ალტერნატიულ ვიზუალიზატორში. ალტერნატიულ ვიზუალიზატორებს შეუძლიათ შემოგვთავაზონ გადაწყვეტილება კაუსტიკის გათვლისათვის. ამ ეფექტის გათვლის მექანიზმი ყველა ვიზუალიზატორში ერთი და იგივეა. კაუსტიკის იმიტაციისთვის პროგრამები იყენებენ ფოტონური ნაკვალევის ალგორითმს. სამგანზომილებიან სცენაზე მდებარე ყველა სინათლის წყარო იწყებს ნაწილაკების გამოყოფას. ვიზუალიზატორი მიყვება ასეთი ნაწილაკების გზას, გამოყოფს ზედაპირის მხარეებს, რომლებზეც ხვდებიან ფოტონები და ამაზე დაყრდნობით ქმნის კაუსტიკის ეფექტს. მიღებული კასუტიკის ეფექტის ხარისხი დამოკიდებულია ბევრ პარამეტრზე. უნდა გავითვალისწინოთ ფოტონების რაოდენობა, ნაკვალევის სიღრმე, დაშორება ზედაპირსა და სინათლის წყაროს შორის, რომელზეც ანალიზირდება ფოტონები და ა.შ. თუმცა ბევრ შემთხვევაში აზრი აქვს გამოვიყენოთ ის პარამეტრები, რომლების ვიზუალიზატორებზე კაუსტიკის ეფექტის გასათვლელად გაჩუმების პრინციპით არის დაყენებული. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2886 5562 2007-01-13T16:25:29Z Gnome 28 ბუნებაში არსებული მატერიალები შესაძლებელია ავღწეროთ ობიექტის ტექსტურის განსაზღვრის დიდი რაოდენობის პარამეტრებით. ამ პარამეტრების დიდი ნაწილის ნახვა შესაძლებელია ფანჯარაში Material Editor (მატერიალების რედაქტორი). ამ პარამერების მეშვეობით შესაძლებელია შევქმნათ არათანაბარი ზედაპირი, ნათელი, ქვემოდან განათებული, სარკისებური და ა.შ. ფანჯარაში Material Editor (მატერიალების რედაქტორი) პარამეტრების სიუხვის მიუხედავად, 3ds max 7-ში ზოგიერთი მატერიალის შექმნა საკმაოდ რთულია. ერთ-ერთი ასეთი მატერიალი არის - გამჭირვალე. ასეთი მატერიალის გამოყენების მაგალითებმა შესაძლოა შექმნას - ცვილის სანთელი, თხელი ფარდები, ლამპის ჩრდილი და ადამიანის ყურიც კი. ასეთი მატერიალის იმიტაციისათვის სტანდარტულ საშუალებად გამოიყენება დაჩრდილვის Translucent (გამჭირვალე) საშუალება. ასეთ მატერიალზე მოხვედრილი სინათლის სხივები, გარდა გარდატეხვისა და არეკვლისა, იფანტება თვითონ მატერიალზე. მატერიალის ასეთი განსაკუთრებულობის შექმნა ძალიან რთულია დაჩრდილვის ამ მეთოდითაც კი. მთავარი პრობლემა არის ის, რომ Translucent (გამჭირვალე) ტიპები იმიტირებენ მატერიალის მიმდინარე თვისებეს. მაგალითად, დაჩრდილვის ამ საშუალების პარამეტრებით ძნელია შეიქმნას სინათლის გაფანტვის სიღრმე. გამჭირვალე მატერიალის შექმნას ხშირად ქვეზედაპირული ნაკვალევის ეფექტს უწოდებენ. ეს ეფექტი არსებობს თითქმის ყველა ალტერნატიულ ვიზუალიზატორში. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2887 5565 2007-01-15T08:07:15Z Trulala 17 ახალი გვერდი: <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-c... <table cols="3" border="0" cellspacing="1" cellpadding="2" bgcolor="silver"> <tr height=23> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 1</p></td> <td style="width: 250; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>სვეტი 2</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>1</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>nimium</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ბევრი, გადაჭარბებული, უზომოდ</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>2</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>nimis</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ბევრი, გადაჭარბებული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>3</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>enim</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ვინაიდან რადგან</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>4</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>uter</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ერთერთი (ორიდან)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>5</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>unus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ერთი, ცალი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>6</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ullus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ნებისმიერი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>7</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>totus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მთელი, სრული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>8</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>solus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>მარტო</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>9</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>nullus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>არცერთი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>10</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>neuter</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>არც ერთი (ორიდან)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>11</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>alter</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სხვა (ორიდან ერთი)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>12</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>alius</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>სხვა</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>13</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>iste, ista istud</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ის (ახლოს მოსაუბრესთან)</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>14</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ille, illa, illiud</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ის, ყოფილი</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>15</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>hic, haec, hoc</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ეს, აქ მყოფი, აქაური, ჩვენი, მოცემული</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>16</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>studium</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დაჟინება, მონდომება, აქტიური მონაწილეობა, ვნება, მიდრეკილება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>17</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>morbus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>დაავადება</p></td> </tr> <tr height=20> <td style="text-align: right; width: 20; font-size: 12pt; background-color: darkgray"><p>18</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>locus</p></td> <td style="width: 250; font-family: 'BPG Rioni'; font-size: 11pt; font-weight: normal; font-style: normal; background-color: white"><p>ადგილი, თანამდებობა, პოზიცია, საცხოვრებელი, თემა, დამოკიდებულება</p></td> </tr> </table> [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 2888 5568 2007-01-15T17:57:03Z Gnome 28 ახალი გვერდი: სამგანზომილებიანი გრაფიკის მეშვეობით შესაქმნელი მოდელის ს... სამგანზომილებიანი გრაფიკის მეშვეობით შესაქმნელი მოდელის სამუშაოს დიდი ნაწილი შესაძლოა დაიყოს ორ ნაწილად : არაფოტორეალისტური და ფოტორეალისტური. პირველ ნაწილში შედიან, მაგალითად, სატელევიზიო ქუდები, ორგანზომილებიანი ანიმაცია, სამგანზომილებიანი ლოგოტიპები და ა.შ. რეალისტურ სამუშაოში შესაძლოა ჩავთვალოთ ინტერიერი, ბუნებრივი ლანდშაფტები, ადამიანის მოდელირება და ა.შ. რა თქმა უნდა არაფოტორეალისტური გამოსახულების შექმნა უფრო ადვილია, ვიდრე ფოტორეალისტურის. ამისათვის გამოიყენება სპეციალური ვიზუალიზატორები, დასუსტების არაფოტორეალისტური საშუალებები, პატარა ზომის ტექსტურები, მცირე რაოდენობის პოლიგონებიანი მოდელები და ა.შ. რეალისტური გამოსახულების შექმნისას ყველაფერი გაცილებით რთულია. ზოგჯერ ხდება, რომ მოდელი კარგია, ტექსტურები იდეალურადაა დასმული, სინათლის წყაროები სწორადაა განლაგებული და ვიზუალიზატორი სწორად ითვლის გამოსახულებას, მაგრამ სცენა არაბუნებრივად გამოიყურება. მაგალითად, საჭიროა სცენის ვიზუალიზირება, რომელშიც მიდის რაიმე მწერის, დავუშვათ, ბუზის მაგიდაზე, გადაღება. თუკი სურათზე ყველა ობიექტი იქნება ერთნაირი სიკაშკაშით დახატული, ბუზის, ჩანგლის, კოვზის, ჭიქის და ა.შ. ჩათვლით, ასეთ გამოსახულებას არ ექნება რეალისტური სახე. მიზეზი მდგომარეობს იმაში, რომ ვიზუალიზირებულ გამოსახულებაში არ არის სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი. თუკი რეალურ ცხოვრებაში ასეთი სცენა იარსებებდა და გადაღება იქნებოდა არა ვირტუალური კამერით, არამედ რეალურით, მაშინ ფოკუსში მოხვდებოდა მხოლოდ მთავარი ობიექტი - ბუზი, ხოლო ყველა დანარჩენს, რაც მის უკან იმყოფება, ექნებოდა ერთნაირი სახე. სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი ხშირად გამოიყენება იმ შემთხვევებში, როდესაც მიმდინარეობს მაკრო გადაღება. გამოსახულება, რომელზეც ფოკუსირებულია სიმკვეთრე, იქცევს მაყურებლის ყურადღებას. სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტის გამოყენება შესაძლებელია ანიმაციაშიც, როცა კამერის ობიექტივში ხვდება ის, რასაც ხედავს პერსონაჟი. ამ შემთხვევაში პერსონაჟის ხედვის ფოკუსირება შესაძლებელია ისევე როგორც ერთზე, ასევე მეორე ობიექტზე. სამგანზომილებიანი გრაფიკის ყველა თანამედროვე პროგრამაში განთავსებულია სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტის შექმნის საშუალება. რამდენადაც ამ ეფექტის გათვლა პირდაპირ დაკავშირებულია ვიზუალიზაციის ალგორითმთან, იმდენად დიდია სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტის ვიზუალიზატორის კონფიგურაციებში განთავსებული პარამეტრების ნაწილი.<br /> სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტის რეალიზაციისთვის გამოიყენება ვირტუალური კამერა, რომლიც აუცლიებელია დავამატოთ სცენაზე.<br /> ''შენიშვნა!<br />'' ''ნებისმიერი სამგანზომილებიანი სცენის ვიზუალიზირება შესაძლებელია პროექტირების ფანჯრიდან, ან ვირტუალური კამერის ხედიდან. სამგანზომილებიანი ”გადაღების” პირველი ვარიანტი გამოიყენება სტატისტიკური სურათის გათვლისათვის. თუკი საჭიროა შევქმნათ ანიმაცია, მაშინ ამისათვის კარგი იქნება თუ გამოვიყენებთ ვირტუალურ კამერას. მოვიყვანოთ უბრალო მაგალითი. დავუშვათ, საჭიროა შევქმნათ სამგანზომილებიანი სახლის დათვარიელების სადემონსტრაციო ვიდეორგოლი. ამისათვის პროექტირების ფანჯრიდან ვიზუალიზირების გაკეთება არ არის მოსახერხებელი. იმისათვის რომ ვიზუალიზირების ფანჯარაში შეიცვალოს ხედი, აუცილებელია განმეორებით შეიცვალოს ყველა ობიექტის ადგილმდებარეობა ერთი წერტილის მიმართ, რომლიდანაც ხდება ვიზუალიზაცია და ყოველი შეცვლილი პოზიციისათვის დავაყენოთ გასაღებური კადრი, რომელიც წაიღებს დიდ დროსა და ძალას. თუკი შექმნილ სცენაში დავამატებთ დამატებით ობიექტს(ვირტუალურ კამერას), მაშინ ეს დავალება შესრულდება ძალიან სწრაფად. ვირტუალური კამერისათვის, დროის სხვადასხვა მნიშვნელობისათვის გასაღებური მდებარეობის დაყენებით, შეიქმნება მისი მოძრაობის ხასიათი. ამის შემდეგ შესაძლებელი იქნება მისი ობიექტივიდან ვიზუალიზირება.'' რეალური კამერით გადაღებულ ვიდეომატერიალს გააჩნია მის კონსტრუქციულობასთან დაკავშირებული განსაკუთრებულობა. იმისათვის, რომ სამგანზომილებიან რედაქტორში მიღებული გამოსახულება, გამოიყურებოდეს რაც შეიძლება დამაჯერებლად, აუცილებელია ვირტუალური კამერის გამოყენება, პარამეტრებით, რომლებიც ემთხვევიან რეალური კამერის პარამეტრებს. ნამდვილი კამერის ერთი-ერთი მთავარი პარამეტრია - ნაპრალი(Aperture). ნაპრალს უწოდებენ კამერაში სივრცის ზომას, რომლიდანაც სინათლე, ან სინათლე-მგრძნობიარე სენსორი აღწევს ლენტაზე. ბევრი კამერა სინათლის რაოდენობის რეგულირების საშუალებას იძლევა, ნაპრალის დიამეტრის შეცვლით. ნაპრალის ზომა იზომება დიაგრამების რიცხვებით(f-Stop). ამ შემთხვევაში უნდა ვიგულისხმოთ, რომ რაც უფრო დიდია დიაგრამის რიცხვი, მით უფრო პატარაა ნაპრალი. კამერის კიდევ ერთი მთავარი აღწერილობაა - ფოკუსური დაშორება ობიექტივიდან სხივის გარდატეხის წერტილამდე. რაც უფრო დიდია ობიექტივის დაშორება, მით უფრო პატარაა გათვლილ გამოსახულებაზე ხედის კუთხე. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2889 5571 2007-01-15T19:06:33Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2890 5572 2007-01-15T19:06:40Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2891 5573 2007-01-15T19:06:46Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2892 5574 2007-01-15T19:06:56Z Gnome 28 ახალი გვერდი: მანამ, სანამ გავუშვებთ სამგანზომილებიანი სცენის გათვლას, აუ... მანამ, სანამ გავუშვებთ სამგანზომილებიანი სცენის გათვლას, აუცილებელია ვიზუალიზაციის კონფიგურაციების მითითება, ასევე გამოსული ფაილის პარამეტრების მითითებაც. ვიზუალიზაციის მთავარი პარამეტრები ყენდება ფანჯარაში Render Scene (სცენის ვიზუალიზაცია) (სურ. 148). მისი გამოძახებისათვის აუცილებელია შევასრულოთ ბრძანება Rendering > Render (ვიზუალიზაცია > ვიზუალიზირება), ან ვიმოქმედოთ ღილაკზე F10. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 148. ფანჯარა Render Scene (სცენის ვიზუალიზაცია).gif]] </div> ამ ფანჯრის Render Output (გამოსასვლელი ვიზუალიზაციის კონფიგურაციები) მხარეში შესაძლებელია მივუთითოთ დასამახსოვრებელი ფაილის ტიპი(ანიმაცია, ფაილის დაკავშირებული თანმიმდევრობა, ან სტატისტიკური გამოსახულება). აქვე განისაზღვრება გამოსასვლელი ფაილის ადგილმდებარეობა და დასახელება. კადრების დიაპაზონი, რომელსაც ვიზუალიზაცია უნდა გავუკეთოთ, მდებარეობს Time Output (გამოსასვლელიდ დიაპაზონის კონფიგურაციები) მხარეში. შესაძლებელია ვიზუალიზირება გავუკეთოთ კადრებს - Single (მიმდინარე კადრი), Range (კადრების დიაპაზონი), ან პარამეტრის Frames (კადრები) ჩართვით, ხელით მივუთითოთ კადრების ნომრები. ფანჯარა Render Scene (სცენის ვიზუალიზაცია) ასევე შეიცავს გამოსასვლელი ფაილის დიდი რაოდენობის წინასწარ კონფიგურაციებს. ეს პარამეტრები განთავსებულია Output Size (გამოსასვლელი ფაილის ზომის პარამეტრები) მხარეში. თუკი Options (კონფიგურაციები) მხარეში ჩავრთავთ პარამეტრებს Atmospherics (ატმოსფერული გავლენა) და Effects (ეფექტები), მაშინ პროგრამა სცენაზე გაითვლის ამ ეფექტებს. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 149.Email Notifications (შეტყობინება ელექტრონულ ფოსტაზე) პარამეტრების რგოლი.gif]] </div> Force 2-Sided (ორმხრიანი ძალა) ჩართვით შესაძლებელია ყველა მატრეალის ორი მხრიდან გამოსახვა. ეს მნიშვნელოვანია მაშინ, როდესაც სცენაზე მდებარეობენ განსხვავებული მხარეების ობიექტები. ზოგჯერ ვიზუალიზაციამ შესაძლოა წაიღოს დიდი დრო - რამოდენიმე საათიდან, რამოდენიმე დღემდე და შესაძლოა კვირამდეც კი. ამიტომ გრაფიკოსს ყოველთვის არ შეუძლია იჯდეს კომპიუტერთან და უყუროს ვიზუალიზირებას. ამ პრობლემის გადასაწყვეტად მაქსს აქვს ვიზუალიზირების ინფორმაციის ელექტრონულ ფოსტაზე გადაგზავნის ფუნქცია. პარამეტრების რგოლში Email Notifications (შეტყობინება ელექტრონულ ფოსტაზე) (სურ. 149) შესაძლებელია მივუთითოთ ფოსტაზე შეერთება, ასევე მოვლენები, რომლებზე პროგრამა გამოაგზავნის წერილს : Notify Completion (სამუშაოს დასრულება), Notify Failures (შეტყობინება შეცდომებზე), ან Notify Progress every Nth Frame (კადრის ვიზუალიზაციის დასრულება). მესამე ვარიანტის არჩევისას პროგრამა გამოაგზავნის შეტყობინებას მითითებულ კადრების ვიზუალიზაციის დასრულების შემდეგ, მაგალითად, ყოველი მეორე კადრის ვიზუალიზაციის დასრულების შემდეგ. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 150.ფანჯარა Rendering (ვიზუალიზაცია).gif]] </div> იმისათვის რომ ფანჯარაში Render Scene (სცენის ვიზუალიზაცია) გავუშვათ გათვლა, აუცილებელია ვიმოქმედოთ ღილაკზე Render (ვიზუალიზირება). ვიზუალიზაციის დაწყების შემდეგ ეკრანზე გამოვა ორი ფანჯარა. პირველი - Rendering (ვიზუალიზაცია) - გამოსახავს გამოსახულების გათვლის პრცესის მდგომარეობის ხაზს. ასევე ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ რა რაოდენობის ობიექტებია სცენაზე, რამდენი მახსოვრობა მიდის მიმდინარე კადრის გათვლაზე(სურ. 150). ამავე ფანჯარაში გამოისახება ვიზუალიზირების დამთავრების სავარაუდო დრო. მეორე - Virtual Frame Buffer (ვირტუალური ბუფერი) - შეიცავს ვიზუალიზირებული სცენის გამოსახულებას. ''შენიშვნა!<br />'' ''ვიზუალიზაციის სწრაფად დაწყებისათვის გამოიყენება ღილაკი F9.'' [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2893 5577 2007-01-15T22:41:31Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2894 5578 2007-01-15T22:41:37Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2895 5579 2007-01-15T22:41:44Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2896 5580 2007-01-15T22:41:56Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2897 5581 2007-01-15T22:41:56Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2898 5582 2007-01-15T22:42:05Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2899 5584 2007-01-15T22:43:06Z Gnome 28 3ds max-ის მეექვსე ვერსიიდან დაწყებული, პროგრამაში ჩაშენებულია ფოტორეალისტური ვიზუალიზატორი Mental Ray. ეს არ იყო მოულოდნელი სიახლე, რადგან 3ds max-ში მომუშავე პროფესიონალებმა უკვე დიდი ხნის წინ შეწყვიტეს მისი სტანდარტული ვიზუალიზატორის გამოყენება. სხვდასხვა ვერსიებში კომპანია Discreet - ის შემქმნელები ცდილობდნენ შეეცვალათ გამოსახულების ვიზუალიზირების ალგორითმი, თუმცა მათი წვალება საუკეთესო შედეგებს არ იძლეოდა. ამის მტკიცებულება შესაძლოა იყოს, სამგანზომილებიანი გრაფიკის დიზაინერების ინტეგრირებული ვიზუალიზატორების დახმარებით შესრულებული ნამუშევრები - Brazil, finalRender Stage-1, V-Ray და სხვა. 3ds max-ის მეექვსე ვერსიიდან დაწყებული, რეალისტური ვიზუალიზაციის პრობლემის გადასაწყვეტად მიღებულ იქნა კარდინალურად განსხვავებული გზა. 3ds max 7-ის შემქმნელების არჩევანი სულ უფრო და უფრო დაეცა კომპანია Mental Images პროდუქციაზე. იმისათვის რომ ვიზუალიზაციისთვის გამოვიყენოთ mental ray, აუცილებელია შევასრულოთ ბრძანება Rendering > Render (ვიზუალიზაცია > ვიზუალიზირება) და Assign Renderer (ვიზუალიზატორის დანიშვნა) რგოლში ვიმოქმედოთ Production (შესრულება) რგოლის პირდაპირ განთავსებულ მარავლწერტილიანი გამოსახულების მქონე ღილაზე. გამოსულ სიაში ავირჩიოთ mental ray Renderer. სტადნდარტული ვიზუალიზატორის დიალოგური ფანჯარა Render Scene(სცენის ვიზუალიზაცია) შეიცავს 5 ჩანართს : Common (სტანდარტული კონფიგურაციები), Renderer (ვიზუალიზატორი), Render Elements (ვიზუალიზაციის კომპონენტები), Raytracer (მხაზველი), Advanced Lighting (დამატებითი განათება) (სურ. 148). თუკი მიმდინარე ვიზუალიზატორად ავირჩევთ mental ray 3.3-ს, მაშინ ფანჯარა Render Scene (სცენის ვიზუალიზაცია)-ის ჩანართები შეიცვლიან სახელებს. Raytracer (მხაზველი)-ის და Advanced Lighting (დამატებითი განათება)-ის მაგივრად გაჩნდებიან ჩანართები Processing (გადამუშავება) და Indirect Illumination (არაპირდაპირი განათება) (სურ. 151). ბოლო ჩანართი შეიცავს კაუსტიკის კონფიგურაციებსა და გაფანტული სინათლის პარამეტრებს. 3ds max-ში mental ray 3.3-ს წარმოშვებისას დაემატნენ სინათლის წყაროები - mr Area Omni (მიმართული, ვიზუალიზატორ mental ray-ს მიერ გამოყენებული) და mr Area Spot (ყველა მხარეს მიმართული, ვიზუალიზატორ mental ray-ს მიერ გამოყენებული) (სურ. 152). ამ განათებების სცენებზე გამოყენება რეკომენდირებულია ვიზუალიზაციის სწორად გათვლისათვის. mental ray საკმაოდ კარგად უკეთებს ვიზუალიზირებას სტანდარუტული სინათლის წყაროებით განათებულ სცენებს. ვიზუალიზატორის ფოტორეალისტურობისათვის ჩრდილის რუკის ხარისხში შესაძლებელია გამოვიყენოთ Ray Traced Shadows (ნაკვალევის რეზულტატით მიღებული ჩრდილები) და საკუთარი ჩრდილის რუკა mental ray Shadow Map (ჩრდილის რუკა mental ray). პირველ შემთხვევაში გათვლა წავა mental ray-ის სხივების ნაკვალევით. ამ ვიზუალიზატორით გათვლილი ჩრდილის სტანდარტული რუკა Shadow Map (ჩრდილის რუკა)-ის რეზულტატები იქნება ძალიან ცუდი, ამიტომ მისი გამოყენება არაა რეკომენდირებული. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 151. ფანჯარა Render Scene (სცენის ვიზუალიზირება).gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 152. 3ds max 7-ის სტანდარტული სინათლის წყაროები.gif]] </div> ტექსტურის რეალისტურად ვიზუალიზაციისათვის mental ray, ისევე როგორც სხვა ვიზუალიზატორები იყენებენ საკუთარ მატერიალებს. მატერიალების რედაქტორი შეიცავს ყვითლად აღნიშნული მატერიალების შვიდ ახალ ტიპს : mental ray, DGS и Glass (შუშა), SSS Fast Material (mi), SSS Fast Skin Material (mi), SSS Fast Skin Material+Displace (mi) და SSS Physical Material (mi) (სურ. 153). მატერიალის პირველი ტიპი - mental ray - შედგება Surface (ზედაპირი) - ის დაჩრდილვის სამი ტიპის და მატერიალის ხასიათის განმსაზღვრელი ათი დამატებითი დაჩრდილვის საშუალებისაგან. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 153. mental ray 3.3-ს მიერ დამატებული მატერიალები.gif]] </div> მატერიალი DGS მართავს გაფანტული სხივების ფერს - პარამეტრს Diffuse (გაფანტვა), სიკაშკაშის ფორმას - Glossy (პრიალა) და ანარეკლის ძალას - Specular (ელვარება). Glass (შუშა) ტიპი საშუალებას იძლევა ვმართოთ Glass (შუშა) მატერიალის ტიპის მთავარი პარამეტრები. დანარჩენი ოთხი მატერიალი, რომელთა სახელებიც იწყება SSS-ით, დანიშნულნი არიან სცენებისთვის, რომლებშიც აუცილებელია გამოვიყენოთ ქვეზედაპირული გაფანტვის ეფექტი ( Sub-Surface Scattering). ამ მატერიალების დახმარებით შესაძლებელია სწრაფად შევქმნათ კანისა და სხვა ორგანული სუბსტანციების რეალისტური გამოსახულება. მივაქციოთ ყურადღება იმას, რომ ამ მატერიალების დანახვას შევძლებთ მხოლოდ მაშინ, როცა მიმდინარე ვიზუალიზატორად ავირჩევთ mental ray-ის. mental ray-ის ვიზუალიზატორის დაჩრდილვის ტიპებს აქვთ უფრო განსხვავებული მნიშვნელობა, ვიდრე სტანდარტული მოდულის ვიზუალზაციის პროცედურულ რუკებს. mental ray-ის ვიზუალიზატორის დაჩრდილვის ტიპები განსაზღვრავენ არა მარტო საგნებისგან არეკლილი სხივების დამოკიდებულებას, არამედ გამოსახულების ვიზუალიზაციის ალგორითმსაც. მატერიალ mental ray-ის გააჩნია საკუთარი დაჩრდილვის ტიპები, რომლებითაც ზუსტად ისე შეიძლება მუშაობა, როგორც 3ds max 7-ის სტანდარტული პროცედურული რუკებით. Matenal/Map Browser (მატერიალების და რუკების არჩევის ფანჯარა)-ში mental ray-ის დაჩრდილვის ტიპები აღნიშნულია ყვითელი პიქტოგრამებით. ფანჯარაში Matenal/Map Browser (მატერიალების და რუკების არჩევის ფანჯარა) დაჩრდილვის ტიპების სია შესაძლოა იყოს სხვადასხვანაირი - ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, რომელი პარამეტრისთვისაა დანიშნული დაჩრდილვის ტიპი. მაგალითად, თუ შევეცდებით დაჩრდილვის საშუალების დანიშვნას მატერიალ mental ray-ის Contour (კონტური) პარამეტრისათვის, დასაშვები იქნება დაჩრდილვის ათი ტიპი. თუკი დაჩრდილვის საშუალებას დავნიშნავთ Bump (რელიეფი) პარამეტრისათვის, დასაშვები იქნება დაჩრდილვის მხოლოდ სამი ტიპი.<br /> ''ყურადღება!''<br /> ''როდესაც ვიყენებთ mental ray 3.3-ის გარდა სტანდარტულ, ან ნებისმიერ სხვა ვიზუალიზატორს, დაჩრდილვის ტიპები ჩვეულებრივ გამოისახებიან ფანჯარაში Material Editor (მატერიალების რედაქტორი) ბნელი და ნათელი ლაქების სახით, ან საერთოდ არ გამოისახებიან. თუკი სცენაზე გამოიყენება mental ray 3.3 კორექტულად იქნება ნაჩვენები, მატერიალების უმრავლესობა და ტექსტურის რუკები.'' ვიზუალიზატორ mental ray-ის გააჩნია საკმაოდ დიდი რაოდენობის პარამეტრები და საშუალებას იძლევა ვიზუალიზაციისას მივიღოთ საკმაოდ კარგი გამოსახულება(სურ. 154).<br /> მატერიალ mental ray-ის გააჩნია შემდეგი შესაძლებლობები : *გაფანტული მოძრაობის და სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტების შექმნა; *გადადგილების(Displacement) რუკის გადახატვის დეტალიზაცია; *განაწილებული ვიზუალიზაცია(Distributed Rendering); *Camera Shaders (კამერის დაჩრდილვა) ტიპების გამოყენება Lens Effect (ლინზების ეფექტი) და სხვა ეფექტების მისაღებად; *”გადახატულის” შექმნა, არაფოტორეალისტური გამოსახულების შექმნა Contour Shaders (კონტურის დაჩრდილვა) პარამეტრის მეშვეობით. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 154. mental ray 3.3 ვიზუალიზატორის მიერ ვიზუალიზირებული გამოსახულება.gif]] </div> ვიზუალიზატორ mental ray 3.3-ის გამოსახულების გათვლის ალტერნატიული ალგორითმი უზრუნველყოფს ანარეკლისა და გარდატეხის დიდი სიჩქარით გათვლას, ასევე საშუალებას იძლევა მივიღოთ ფოტორეალისტური გამოსახულება სინათლის ფიზიკური თვისებების ჩათვლით. mental ray 3.3 ასევე გამოიყენება სცენის ფოტონური ანლიზისთვის. სამგნზომილებინ სცენაზე გნთავსებული სინათლის წყარო, გამოყოფს განსაზღვრული ენერგიის მქონე ფოტონებს. სამგანზომილებიანი ობიექტის ზედაპირზე მოხვედრილი ფოტონები ისხლიტებიან პატარა ენერგიით. ვიზუალიზატორი mental ray 3.3 აგროვებს ინფორმაციას სივრცის ნებისმიერ წერტილში ფოტონების რაოდენობაზე, აჯამებს ენერგიას და ამაზე დაფუძვნებით ასრულებს სცენის განათების გათვლას. რაც უფრო მეტია ფოტონების რაოდენობა მით უფრო ზუსტია განათების სურათი. ფოტონური გაფანტვის მეთოდი გამოსადეგარია ისევე, როგორც გლობალური განათების ეფექტის შესაქმნელად, ასევე კაუსტიკის ეფექტის გათვლისათვის. კაუსტიკის ეფექტისა და გლობალური განათების მთავარი პრობლემა არის გამოთვლის ოპტიმიზაციაში. არსებობს გათვლის პროცესის ოპტიმიზირების და ვიზუალიზაციის დროის შემცირების დიდი რაოდენობის საშულება. მაგლითად, mental ray 3.3-ის კონფიგურაციებში შესაძლებელია მივუთითოთ გასათველილი არეკვლისა და გარდტეხის მაქსიმალური რაოდენობა, ასევე შესაძლებელია გნვსაზღვროთ სცენაზე არსებული ობიექტებიდან, რომელი გამოიყენება გენერაციისთვის და გლობალური განათებისა და კაუსტიკის მიღებისათვის. იმისათვის რომ მივუთითოთ, გამოიყენება თუ არა ესა თუ ის ობიექტი ამ ეფექტის გათვლისას, ვიმოქმედოთ თაგუნას მარჯვენა ღილაკზე და ჩამოშლილ კონტექტურ მენიუში ავირჩიოთ რგოლი Properties (თვისებები) (სურ. 155). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 155. კონტექსტური მენიუ.gif]] </div> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 156.ჩანართი mental ray, დიალოგურ ანჯარასი - Object Properties (ობიექტის თვისებები).gif]] </div> ფანჯარში Object Properties (ობიექტის თვისებები), გადავიდეთ ჩანართზე mental ray (სურ. 156) და განვსაზღვროთ ობიექტის თვისებები, შემდეგი პარმეტრების ჩართვით : *Generate Caustics (კაუსტიკის გენერირება); *Receive Caustics (კაუსტიკის მიღება); *Generate Global Illumination (საერთო განთების გენერირება); *Receive Global Illumination (საერთო განთების მიღება). [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2900 5587 2007-01-16T01:17:26Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2901 5588 2007-01-16T01:17:32Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2902 5590 2007-01-16T01:18:25Z Gnome 28 CMD-ს მეშვეობით ვიზუალიზაცია წარმოიშვა 3ds max 6-ში. 3ds max 7-ში ეს ფუნქცია სრულყოფილად დამუშავებული იყო. მაგალითად, 3ds max 7-ში სრულყოფილადაა დამუშავებული mental ray 3.3-ით ვიზუალიზაცია CMD-ს მეშვებოთ. CMD-ს მეშვეობით ვიზუალიზაციას ხშირად იყენებენ სამგანზომილებიანი ანიმაციის შემქმნელები. CMD-ს ათვისება არც ისე ადვილი საქმეა. განვიხილოთ, როგორ გამოვიყენოთ ეს სასარგებლო შესაძლებლობა. CMD-ს მეშვეობით ვიზუალიზაცია მომხმარებელს აძლევს პაკეტური ვიზუალიზაციის საშუალებას, რაც ფაილების ჯგუფის შეთავსებულად გათვლას ნიშნავს. მაგალითად, საჭიროა სცენის ვიზუალიზირება. მანამ სანამ ვიმოქმედებთ ღილაკზე Render (ვიზუალიზირება), აუცილებელია პროგრამის კონფიგურაციებში მივუთითოთ მთავარი პარამეტრები : გამოსახულების ზომა, დასამახსოვრებელი ფაილის სახელი და ა.შ. ახლა წარმოვიდგინოთ, რომ საჭიროა 70 სცენის რიგ-რიგობით ვიზუალიზაცია. მოგვიწევს პროგრამაში გავხსნათ თითოეული სცენა და მივუთითოთ პარამეტრები. რათქმა უნდა ეს ძალიან დიდ დროსა და ძალას წაიღებს. CMD-ს მეშვეობით ამ პრობლემის გადაჭრა ძალიან ადვილია. თუ საჭიროა გავითვალოთ ფაილების ჯგუფი, რომელშიც თითოეულ ფაილს გააჩნია ინდივიდუალური ვიზუალიზაციის სქემა, მაშინ მოგვიწევს შევქმნათ ვიზუალიზაციის პროცედურული სქემის ტექსტური აღწერილობა. ეს შესაძლოა იყოს ნებისმიერ ტექსტურ ფაილში შექმნილი ფაილი(მაგალითად, Render.bat, ან Render.xml). CMD-ს მეშვეობით სცენის გათვლა ხდება Sdsmaxcmd.exe უტილიტის დახმარებით. განვიხილოთ CMD-ს მეშვეობით ვიზუალიზაციის უბრალო მაგალითი. რაც არ უნდა პარადოქსულად მოგეჩვენოთ - დავხუროთ პროგრამა 3ds max 7, უახლოეს მომავალში ჩვენ ის არ დაგვჭირდება. გავუშვათ CMD. ამისათვის Windows ХР-ში შევასრულოთ ბრძანება Start – Run – CMD. ეკრანზე გამოვა შავი ფანჯარა. შევიტანოთ ბრძანება С: \3dsmax7\3dsmaxcmd -?, ანუ მივუთითოთ საქაღალდე, სადაც პროგრამაა დაყენებული. ეკრანზე გამოვა ვიზუალიზაციის პარამეტრების გრძელი სია(სურ. 157). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 157.ვიზუალიზაციის პარამეტრების სია.gif]] </div> '''რჩევა!'''<br /> '''თუ პარამეტრების სია არ გამოვა, მაშინ შევამოწმოთ, გახსნილია თუ არა პროგრამა. თუკი პროგრამა დახურულია, ხოლო მითითებული ბრძანება მაინც არ მუშაობს, მაშინ გადავტვირთოთ კომპიუტერი და ახლიდან შევიყვანოთ ბრძანება. თუკი ბრძანება ამის მერეც არ იმუშავებს, მაშინ გადავაყენოთ პროგრამა.''' პროგრამაში დასაშვები ყველა პარამეტრის, ცოდნა არასავალდებულოა, მაგრამ სასურველია. ყველას შესწავლა რთული საქმეა. მუშაობის პროცესში დავიმახსოვროთ ყველაზე საჭირო ბრძანებები. მაგალითად, უბრალო სცენის ვიზუალიზაცია : E:\3dsmax7\3dsmaxcmd E:\7.max.<br /> როგორც ვხვდებით ამ ბრძანების მიხედვით ვიზუალიზირდება 7.max ფაილი(სურ. 158). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 158. CMD-ს მეშვობით ფაილის ვიზუალიზაცია.gif]] </div> სცენის გათვლის დაწყება შესაძლებელია ისევე როგორც CMD-დან, ასევე მენიუს საშუალებით start – run. ეკრანზე გამოვა ფაილი, რომელზეც ვიზუალიზირებული იქნება მითითებული ფაილი. CMD-ში შესაძლებელია დავსვათ ვიზუალიზაციის სხვადასხვა კონფიგურაციები. მაგალითად, ხაზი C:\3dsmax7\3dsmaxcmd -frames22-37 C:\13.max ნიშნავს დაკავშირებული თანმიმდვერობით ვიზუალიზირებულ კადრებს - 22-დან 37-მდე. 800x600 ზომის გამოსახულების მიღება შესაძლებელია ბრძანებით : С: \3dsmax7\3dsmaxcmd -outputName :С : \3dsmax7\images\13.jpg -w 800 -h 600 C:\13.max. CMD-ს მეშვეობით ვიზუალიზაციის დრო ეკონომია უკეთდება სისტემურ რესურსებს. [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2903 5592 2007-01-16T01:26:18Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2904 5595 2007-01-16T01:31:26Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2905 5598 2007-01-16T02:05:17Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2906 5599 2007-01-16T02:05:26Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2907 5600 2007-01-16T02:05:36Z Gnome 28 ახალი გვერდი: სამგანზომილებიანი გრაფიკა ხშირად გამოიყენება კინო და ვიდეო... სამგანზომილებიანი გრაფიკა ხშირად გამოიყენება კინო და ვიდეოინდუსტრიაში. ამ დროს რეალისტური ეფექტის შექმნისათვის, სამგანზომილებიანი გრაფიკის შემქმნელებს არც თუ ისე იშვიათად უწევთ ვიზუალიზირებული სამგანზომილებიანი გრაფიკისა და რეალური ვიდეომასალის შეერთება. ასეთი შეერთების უბრალო მაგალითი შეიძლება იყოს ვიზუალიზირებული სამგანზომილებიანი სცენა, რომლშიც ფონის სურათად გამოდის პატარა გამოსახულება, მაგალითად, გორების ფონზე მფრინავი სამგანზომილებიანი ჩიტი. სტატისტიკური სურათის ფონად გამოყენება შეიძლება მხოლოდ მაშინ, როდესაც კამერა უძრავია. სამგანზომილებიანი სცენისა და რეალური ვიდეომასალის შეერთება აკეთებს გათვლის დროის ეკონომიას. სამგანზომილებიან პროექტზე მუშაობისას ასევე მოსახერხებელია ფონად რაიმე ნახატის გამოყენება. ეს მეთოდი გამოსადეგარია მაშინ, როდესაც სამგანზომილებიან ანიმაციაზე მომუშავე აერთებს რეალურ კადრებსა და პროგრამაში შექმნილ სამგანზომილებიან ანიმაციას, ან მაღალი დონის დეტალიზაციის მქონე მედელთან მუშაობისას. იმისათვის რომ ფონად დავაყენოთ გრაფიკული ფაილი, ან ანიმაცია აუცილებელია შევასრულოთ ბრძანება Views > Viewport Background (ხედი > ფონური გამოსახულება), ან ვიმოქმედოთ ღილაკების კომბინაციაზე Alt+B. ამის შემდეგ ეკრანზე გამოვა ფანჯარა Viewport Background (ფონური გამოსახულება) (სურ. 159), რომელშიც შესაძლებელია Background Source (ფონის წყარო) მხარეში Files (ფაილები) ღილაკზე მოქმედებით მივუთითოთ გრაფიკული გამოსახულების გზა. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 159. ფანჯარა Viewport Background (ფონური გამოსახულება).gif]] </div> თუკი ფონური გამოსახულების ხარისხში პროექტირების ფანჯარაში არჩეულია ანიმაციური ფაილი, მაშინ იმისათვის რომ გამოსახულება შეიცვალოს ანიმაციის ყოველ კადრზე, ფანჯარაში Viewport Background (ფონური გამოსახულება) აუცილებელია ჩავრთოთ Animate Background (ფონის ანიმირება). Apply Source and Display to (წყაროს დაყენება და არეკვლა) გადამრთველის All Views (ყველა ხედი) მდგომარეონაში დაყენებისას, შესაძლებელია ფონურ სურათზე არეკვლის დასმა პროექტირების ყველა ფანჯრაში, ხოლო თუ გადამრთველს დავაყენებთ Active Only (მხოლოდ აქტიური) დგომარეობაში - არეკვლის დასმა შესაძლებელია მხოლოდ აქტიურ ფანჯარაში. ფონური სურათი, ან ანიმაცია არ ჩანს ფინალურ გამოსახულებაზე - ის ჩანს მხოლოდ პროექტირების ფანჯარაში. იმისათვის რომ ფონური სურათი ჩანდეს გათვლილ გამოსახულებაში, აუცილებელია შევასრულოთ ბრძანება Rendering > Environment (ვიზუალიზაცია > გარემო), გამოსულ ფანჯარაში Environment and Effects (გარემო და ეფექტები) Common Parameters (საერთო პარამეტრები) რგოლში ვიმოქმედოთ ღილაკზე None(გაჩუმების პრინციპით), რომელიც მდებარეობს Environment Map (გარემოს რუკა) ხაზის ქვემოთ (სურ. 160) და გარემოს რუკის ხარისხში ავირჩიოთ Bitmap (პატარა გამოსახულება). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 160. ფანჯარა Environment and Effects (გარემო და ეფექტები).gif]] </div> '''რჩევა!'''<br /> '''ფანჯარა Environment and Effects (გარემო და ეფექტები) -ის გამოსაძახებლად ასევე შესაძლებელია ვიმოქმედოთ ღილაკზე - 8.''' [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2908 5603 2007-01-16T02:24:33Z Gnome 28 ახალი გვერდი: სამუშაო ადგილებზე დღითი დღე უმჯობესდება აპარატურული შესაძლ... სამუშაო ადგილებზე დღითი დღე უმჯობესდება აპარატურული შესაძლებლობა, რაც საშუალებას იძლევა ეფექტურად გამოვიყენოთ სამგანზომილებიან გრაფიკასთან სამუშაო ინსტრუმენტები. ამის პარალელურად, უმჯობესდება და უფრო მრავალფეროვანი ხდება სამგანზომილებიან გრაფიკაში სამუშაო ინსტრუმენტები და პროგრამები, მათ რიცხვშია პროგრამა 3ds max. ამავდროულად, სამგანზომილებიანი მოდელირების ტექნიკა და რეალისტური სცენების შექმნის გზები არ აცვლება. ეს კი გვაძლევს იმის საბაბს, რომ ჩავთვალოთ, რომ ეს წიგნი გამოსადეგარია ახლაც(გამოსულია პროგრამის მეცხრე ვერსია) და გამოსადეგარი იქნება მომავალშიც. პროგრამა 3ds max ფართოდ გამოიყენება ინტერიერების, პრეზენტაციების, სარეკლამო რგოლების, კომპიუტერული თანაშების, ანიმაციის და კინოების შესაქმნელად. ეს წიგნი საშუალებას მოგცემთ შეიტყოთ ყველაფერი პროგრამის ძირითად ნაწილზე. არ გეგონოთ რომ ამ წიგნის გადაკითხვის შემდეგ პროფესიონალი გრაფიკოსები გამოხვალთ, რადგან პროფესიონალობას ბევრი მუშაობა ესაჭიროება. ეს წიგნი თქვენ გზას გაგიკვლევთ პროფესიონალიზმისკენ. სამგანზომილებიან გრაფიკასთან მუშაობის დაწყებისას თქვენ უნდა აირჩიოთ ნაწილი, რომელიც გაინტერესებთ, მაგალითად მოდელირება, ანიმაციები, განათებები და ა.შ. <br /> <div style='text-align: center;'> '''გისურვებთ წარმატებას!''' </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2909 5656 2007-01-16T10:17:06Z Trulala 17 *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/დანართი/პროგრამა 3ds max 7-ში გამოყენებადი ღილაკების კომბინაციები|პროგრამა 3ds max 7-ში გამოყენებადი ღილაკების კომბინაციები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/დანართი/კომბინაცია, მთავარი მენიუს დუბლირებადი პუნქტები|კომბინაცია, მთავარი მენიუს დუბლირებადი პუნქტები]] *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max/დანართი/კომბინაცია, ინსტრუმენტების პანელზე არსებული დუბლირებადი ღილაკები|კომბინაცია, ინსტრუმენტების პანელზე არსებული დუბლირებადი ღილაკები]] [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2910 5649 2007-01-16T10:13:30Z Trulala 17 [[Autodesk 3D Studio Max/პროგრამა 3ds max 7-ში გამოყენებადი ღილაკების კომბინაციები]] გადატანილია [[Autodesk 3D Studio Max/დანართი/პ Windows-ში ნებისმიერ პროგრამასთან მუშაობისას გამოიყენება კლავიატურა და თაგუნა. ზოგიერთ პროგრამაში უფრო ხშირად გამოიყენება კლავიატურა, ზოგიერთში კი თაგუნა. იმისათვის რომ კლავიატურამ შეასრულოს ის ოპერაციები, რა ოპერაციებსაც ასრულებს თაგუნა, ამისათვის აუცილებელია ღილაკების კომბინაციების ცოდნა. თაგუნას გამოუყენებლად, მაქსში შესაძლებელია კლავიატურით შესრულდეს მრავალი ოპერაცია - პროექტირების ფანჯრის შეცვლა, ობიექტებზე სტანდარტული ოპერაციების შესრულება და ა.შ. ასეთი კომბინაციები 3ds max 7-ში მრავლადაა და მათი დამახსოვრების მხოლოდ ერთი გზა არსებობს - მათი გამოყენება. რაიმე ბრძანების შესრულებისას ყოველთვის გვახსოვდეს ღილაკების კომბინაციების არსებობს. ღილაკების კომბინაციებზე შეჩვევა საკმაოდ ადვილია, ამით სამუშაო ბევრად გაადვილდება. 3ds max 7-ში ღილაკების კომბინაციების სწავლა შესაძლებელია პროგრამის ჩატვირთვის დროსაც. პროგრამის გაშვების შემდეგ ეკრანზე გამოისახება ღილაკების კომბინაციის ფანჯარა(სურ. 161). ყოველ ახალ ჩატვირთვაზე გამოისახება ღილაკების სხვადასხვა კომბინაციები(პროგრამის მეხუთე ვერსიიდან მეშვიდე ვერსიის ჩათვლით). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 161. პროგრამა 3ds max 7-ის ჩატვირთვისას გამოსული ფანჯარა.gif]] </div> '''რჩევა!'''<br /> '''თუკი პროგრამის ჩატვირთვისას ვერ მოვასწარით ღილაკების კომბინაციის დათვარიელება და დამახსოვრება, შესაძლებელია ბრძანებით Help > Hotkey Map (დახმარება > სწრაფი ღილაკების რუკა) გამოვიძახოთ ფანჯარა, რომელზეც აღწერიალია ყველა ღილაკის კომბინაცია. სქემატურ კლავიატურაზე ნებისმიერ ღილაკზე თაგუნას მაჩვენებლის მიტანით გამოისახება მისი კომბინაციის აღწერილობა(სურ. 162).''' <div style='text-align: center;'> [[სურათი:სურ 162.ფანჯარა Hotkey Map (სწრაფი ღილაკების რუკა).gif]] </div> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2911 5613 2007-01-16T02:58:12Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2912 5614 2007-01-16T02:58:17Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2914 5651 2007-01-16T10:14:39Z Trulala 17 [[Autodesk 3D Studio Max/კომბინაცია, მთავარი მენიუს დუბლირებადი პუნქტები]] გადატანილია [[Autodesk 3D Studio Max/დანართი/კომბი 3ds max 7-ის ახალბედა მომხმარებლებს ბრძანებების მიცემა მთავარი მენიუს მეშვეობით მოსახერხებელი ჰგონიათ.<br /> რა თქმა უნდა ასეთ გზას გააჩნია თავისი ღისება.<br /> მთავარი მენიუს პუნქტებს გააჩნიათ დასახელებები, რაც მომხმარებელს უადვილებს საჭირო ბრძანების მოძებნას. თუმცა მთავარი მენიუს პუქტენით ბრძანებების შესრულება არ არის ყველაზე მოსახერხებელი და სწრაფი საშუალება.<br /> პროგრამაში მუშაობისას, მაქსიმალური კომფორტი შესაძლოა შექმნას მხოლო ღილაკების კომბინაციებმა.<br /> მათი შესწავლა უნდა მოხდეს საფეხურებით.<br /> {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მთავარი მენიუს პუნქტების გამოძახება''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მენიუ ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | File (ფაილი) | Alt+F |-bgcolor="#EFEFEF" | Edit (რედაქტირება) | Alt+E |----- | Tools (ინსტრუმენტები) | Alt+T |-bgcolor="#EFEFEF" | Group (დაჯგუფება) | Alt+G |----- | Views (დათვარიელება) | Alt+V |-bgcolor="#EFEFEF" | Create (შექმნა) | Alt+C |----- | Modifiers (მოდიფიკატორები) | Alt+O |-bgcolor="#EFEFEF" | Character (პერსონაჟი) | Alt+H |----- | Graph Editors (გრაფიკული რედაქტორები) | Alt+D |-bgcolor="#EFEFEF" | Rendering (ვიზუალიზირება) | Alt+R |----- | Customize (კონფიგურაცია) | Alt+U |-bgcolor="#EFEFEF" | MAXScript | Alt+M |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |''' მენიუ File (ფაილი)''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | New (ახალი სცენის შექმნა) | Ctrl+N |-bgcolor="#EFEFEF" | Open (გახსნა) | Ctrl+O |----- | Save (შენახვა) | Ctrl+S |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მენიუ Edit (რედაქტირება)''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | Undo (გაუქმება) | Ctrl+Z |-bgcolor="#EFEFEF" | Redo (დაბრუნება) | Ctrl+Y |----- | Delete Objects (ობიექტების წაშლა) | Delete |-bgcolor="#EFEFEF" | Hold (დაკავება) | Alt+Ctrl+H |----- | Clone (კლონირება) | Ctrl+V |-bgcolor="#EFEFEF" | Select All (ყველაფრის მონიშვნა) | Ctrl+A |----- | Select None (მონიშვნის მოხსნა) | Ctrl+D |-bgcolor="#EFEFEF" | Select Invert (მონიშნულის გადაბრუნება) | Ctrl+I |----- | Select by > Name (მონიშვნა > სახელის მიხედვით) | H |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მენიუ Tools (ინსტრუმენტები)''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | Transform Type-In (გარდაქმნის პარამეტრები) | F12 |-bgcolor="#EFEFEF" | Align (გათანასწორება) | Alt+A |----- | Quick Align (სწრაფი გათანასწორება) | Shift+A |-bgcolor="#EFEFEF" | Spacing Tool (სახაზავი) | Shift+I |----- | Normal Align (ნორმალური გათანასწორება) | Alt+N |-bgcolor="#EFEFEF" | Place Highlight (შუქური ეფექტის განლაგება) | Ctrl +11 |----- | Isolate Selection (მონიშნული ობიექტების გამოყოფა) | Alt+Q |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მენიუ Views (დათვარიელება)''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | Undo View Change (პროექტირების ფანჯარაში ხედის შეცვლის უარყოფა) | Shift+Z |-bgcolor="#EFEFEF" | Redo View Change (პროექტირების ფანჯარაში ხედის შეცვლის დაბრუნება) | Shift+Y |----- | Viewport Background (პრექტირების ფანჯრის ფონი) | Alt+B |-bgcolor="#EFEFEF" | Update Background Image (ფონური გამოსახულების განახლება) | Alt+Shift+Ctrl+B |----- | Create Camera From View (ხედიდან კამერის შექმნა) | Ctrl+C |-bgcolor="#EFEFEF" | Redraw All Views (ყველა ხედის გადახატვა) | ელემენტი |----- | Expert Mode (ექსპერტის რეჟიმი) | Ctrl+X |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მენიუ Animation (ანიმაცია)''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | Parameter Collector (პარამეტრების კრებული) | Alt+2 |-bgcolor="#EFEFEF" | Parameter Editor (პარამეტრების რედაქტორი) | Alt+1 |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მენიუ Rendering (ვიზუალიზირება)''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | Render (ვიზუალიზაცია) | F10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Environment (გარემო) | 8 |----- | Render To Texture (ტექსტურის ვიზუალიზაცია) | O |-bgcolor="#EFEFEF" | Material Editor (მატერიალების რედაქტორი) | M |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მენიუ Customize (კონფიგურაციები)''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ბრძანება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომპინაცია |----- | Show/Hide Main Toolbar (ინსტრუმენტების მთავარი პანელის ჩვენება/დამალვა) | Alt+6 |-bgcolor="#EFEFEF" | Lock User Interface (ინტერფეისის კონფიგურაციების დამახსოვრება) | Alt+0 |} |} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2915 5653 2007-01-16T10:16:16Z Trulala 17 [[Autodesk 3D Studio Max/კომბინაცია, ინსტრუმენტების პანელზე არსებული დუბლირებადი ღილაკები]] გადატანილია [[Autodesk 3D ბევრი მომხმარებელი თვლის, რომ ინსტრუმენტების პანელზე არსებული ღილაკების მეშვეობით მუშაობა მოსახერხებელია. ინსტრუმენტების პანელზე გაჩუმების პრინციპით გამოტანილია ყველაზე გამოყენებადი ღილაკები. ინსტრუმენტების ღილაკების გამოყენების მაგივრად ბევრად მოსახერხებელია ღილაკების კომბინაციების გამოყენება. ამის ახსნა ადვილია : თაგუნა საერთოდ გამოიყენება პროექტირების ფანჯრებში სამუშაოდ, ობიექტებზე ოპერაციების შესრულებისათვის. ამ შემთხვევაში იმისათვის რომ ვიმოქმედოთ ინსტრუმენტების პანელზე არსებულ რომელიმე ღილაკზე, ყურადღება პროექტირების ფანჯრიდან უნდა გადავიტანოთ ინსტრუმენტების პანელზე, ეს კი ძალიან არა მოსახერხებელია. იმისათვის რომ ღილაკების ძებნაში არ დავხარჯოთ დრო, აუცილებელია ღილაკების კომბინაციების დამახსოვრება. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მთავარი ინსტრუმენტების პანელი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკი ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომბინაცია |----- | Undo (გაუქმება) | Ctrl+Z |-bgcolor="#EFEFEF" | Redo (დაბრუნება) | Ctrl+Y |----- | Select Object (ობიექტის მონიშვნა) | Q |-bgcolor="#EFEFEF" | Select by Name (ობიექტების სახელების მიხედვით მონიშვნა) | H |----- | მონიშვნის ტიპის არჩევა | Ctrl+F |-bgcolor="#EFEFEF" | Select and Move (მონიშვნა და გადაადგილება) | W |----- | Select and Rotate (მონიშვნა და შემოტრიალება) | E |-bgcolor="#EFEFEF" | Select and Scale (მონიშვნა და მასშტაბირება) | R |----- | Align (გათანასწორება) | Alt+A |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ეკრანის ქვემონაწილში მდებარე სამართავი ღილაკები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკი ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომბინაცია |----- | Selection Lock Toggle (მონიშვნის ბლოკირება) | Space |-bgcolor="#EFEFEF" | Toggle Auto Key Mode (ავტოგასაღები) | N |----- | Toggle Set Key Mode (გასაღებური კადრების ხელით დაყენება) | ' |-bgcolor="#EFEFEF" | Set Keys (კასაღებების დაყენება) | K |----- | Play/Stop Animation (ანიმაციის გაშვება/შეჩერება) | / |-bgcolor="#EFEFEF" | Previous Frame (ერთი კადრით უკან) | , |----- | Next Frame (ერთი კადრით წინ) | . |-bgcolor="#EFEFEF" | Go to Start (პირველ კადრზე გადასხვა) | Ноmе |----- | Go to End (ბოლო კადრზე გადასვლა) | End |-bgcolor="#EFEFEF" | Zoom (მასშტაბი) | Alt+Z |----- | Min/Max Toggle (პროექტირების ფანჯრის მინიმიზაცია/მაქსიმიზაცია) | Alt+W |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მუშაობის საერთო პარამეტრები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|მოქმედება ! style="background: #ddffdd;"|ღილაკების კომბინაცია |----- | Front (პირდაპირ) პროექტირების ფანჯარაში გადასვლა | F |-bgcolor="#EFEFEF" | Тор (ზემოდან) პროექტირების ფანჯარაში გადასვლა | T |----- | Bottom (ქვემოდან) პროექტირების ფანჯარაში გადასვლა | B |-bgcolor="#EFEFEF" | Left (მარცხნიდან) პროექტირების ფანჯარაში გადასვლა | L |----- | Perspective (პერსპექტივა) პროექტირების ფანჯარაში გადასვლა | P |-bgcolor="#EFEFEF" | ხედის კამერიდან შექმნა | C |----- | ხედის მომხმარებლის მხრიდან შექმნა | U |-bgcolor="#EFEFEF" | ხედის სინათლის წყაროდან შექმნა | Shift+4 |----- | სცენაზე პოლიგონების რაოდენობის დათვლა | 7 |-bgcolor="#EFEFEF" | კამერების გამოჩენა/დამალვა | Shift+C |----- | გეომეტრიის გამოჩენა/დამალვა | Shift+G |-bgcolor="#EFEFEF" | ბადის გამოჩენა/დამალვა | G |----- | დამხმარე ობიექტების გამოჩენა/დამალვა | Shift+H |-bgcolor="#EFEFEF" | სინათლის წყაროების გამოჩენა/დამალვა | Shift+L |----- | ნაწილაკების სისტემის გამოჩენა/დამალვა | Shift+P |-bgcolor="#EFEFEF" | ხაზების გამოჩენა/დამალვა | Shift+S |----- | მოცულობითი დეფორმაციის გამოჩენა/დამალვა | Shift+W |} |} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2916 6035 2007-01-18T10:55:26Z Trulala 17 [[სურათი:Noia 64 apps keditbookmarks.png|left|40px]] პროექტი სულ ახალია, მაგრამ დღეს უკვე გვაქვს საამაყო წიგნი. ეს არის '''[[Autodesk 3D Studio Max]]'''. წიგნში აღწერილია ყველაზე პოპულარულ სამგანზომილებიანი გრაფიკის რედაქტორის მუშაობის პრინციპები. ყველას მოგიწოდებთ გადახედოთ წიგნს და სტილისტურად გამართვას თუ საჭიროებს გაასწოროთ. <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 2917 5637 2007-01-16T09:44:11Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 2918 5640 2007-01-16T09:48:17Z Trulala 17 ახალი გვერდი: ვიკიწიგნები:სანიმუშო წიგნები ვიკიწიგნები:სანიმუშო წიგნები 2919 6398 2007-01-23T15:10:41Z Trulala 17 {| | width="60%" style="padding:1em 1em 1em 1em; border:1px solid #dfdfdf; background-color:#E5ECFF" valign="top"| [[სურათი:Vista-keditbookmarks.png|left|35px|სანიმუშო წიგნის ვარსკვლავი]] ეს გვერდი ეთმობა '''სანიმუშო წიგნების''' თემას. სანიმუშო წიგნი უნდა წარმოადგენდეს საუკეთესო ნიმუშს, რომელიც შეიძლება წარედგინოს ვიკიწიგნების მკითხველს. ამჟამად სანიმუშო წიგნი არის დასრულებული წიგნი, რომლის ყველა თავიც შედგენილია და ილუსტრირებულია, იგი მთავარ გვერდზე გამოიტანება. სასურველია ამგვარი წიგნების შერჩევა მოხდეს ვიკიწიგნების მომხმარებელთა მიერ. ამისათვის უნდა დასახელდეს კანდიდატები და მათ შესახებ გამოითქვას მოსაზრებები (ცხარე დებატები საჭირო არ არის!). რჩეული სტატია უნდა აკმაყოფილებდეს რამდენიმე მოთხოვნას: *''წიგნი უნდა იყოს დასრულებული სახის (შინაარსი, ფორმატი, ბმულები, კატეგორიები).'' *''წიგნი დაწერილი უნდა იყოს გამართული ენით.'' *''წიგნში არ უნდა იყოს დაუსრულებელი თავები.'' *''წიგნი გაფორმებული უნდა იყოს თვალსაჩინო მასალებით: სურათი, რუკა, გრაფიკა და სხვა.'' |} დღეისთვის შემდეგი სამინუშო წიგნები გვაქვს: *[[Autodesk 3D Studio Max]] *[[პერსონალური კომპიუტერი]] [[კატეგორია:ვიკიწიგნები]] [[en:Wikibooks:Featured books]] 2920 5643 2007-01-16T10:04:38Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[სურათი:Trophy.jpg|10px|თვის წიგნი {{{1}}} {{{2}}}]] [[სურათი:Trophy.jpg|10px|თვის წიგნი {{{1}}} {{{2}}}]] 2921 5648 2007-01-16T10:11:14Z Trulala 17 {| width="80%" align="center" | width="140px" style="padding: .5em .5em .5em .5em; text-align: right"|[[სურათი:Trophy.jpg|40px|სანიმუშო წიგნი]] | width="100%" style= style="border: 1px solid #fcc; background-color: #fee; text-align: center"|ეს ვიკიწიგნი არჩეულია '''[[ვიკიწიგნები:სანიმუშო წიგნები|სანიმუშო წიგნად]]''' '''{{{1}}}'''! |} 2925 5671 2007-01-16T11:25:30Z Trulala 17 __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ '''Autodesk 3D Studio Max''' არის დღესდღეისობით ყველაზე პოპულარული სამგანზომილებიანი გრაფიკის რედაქტორი. ==შინაარსი== #[[Autodesk 3D Studio Max/წინასიტყვაობა|წინასიტყვაობა]] #[[Autodesk 3D Studio Max/შესავალი|შესავალი]] #[[Autodesk 3D Studio Max/3Ds Max-ში მუშაობის პრინციპები|3Ds Max-ში მუშაობის პრინციპები]] #[[Autodesk 3D Studio Max/მოდელირება|მოდელირება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/ხაზობრივი მოდელირება|ხაზობრივი მოდელირება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/რედაქტირებადი ზედაპირის მეშვეობით მოდელირება|რედაქტირებადი ზედაპირის მეშვეობით მოდელირება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/ლოგიკური ოპერაციები|ლოგიკური ოპერაციები]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სამგანზომილებიანი ანიმაციის შექმნა|სამგანზომილებიანი ანიმაციის შექმნა]] #[[Autodesk 3D Studio Max/მოდული Reactor 2|მოდული Reactor 2]] #[[Autodesk 3D Studio Max/მოდული Particle Flow|მოდული Particle Flow]] #[[Autodesk 3D Studio Max/მოდული Character Studio|მოდული Character Studio]] #[[Autodesk 3D Studio Max/ობიექტის ტექსტურირება|ობიექტის ტექსტურირება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)|ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)]] #[[Autodesk 3D Studio Max/მატერიალები|მატერიალები]] #[[Autodesk 3D Studio Max/პროცედურული რუკები|პროცედურული რუკები]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სცენის განათება. ვირტუალური კამერები|სცენის განათება. ვირტუალური კამერები]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სცენის განათება|სცენის განათება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სინათლის წყაროს სცენაზე განთავსების წესები|სინათლის წყაროს სცენაზე განთავსების წესები]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სინათლის დამოკიდებულება და ჩრდილების ვიზუალიზაცია|სინათლის დამოკიდებულება და ჩრდილების ვიზუალიზაცია]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სცენის გადაღება|სცენის გადაღება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/მზა სცენის ვიზუალიზირება|მზა სცენის ვიზუალიზირება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/კაუსტიკის ეფექტი|კაუსტიკის ეფექტი]] #[[Autodesk 3D Studio Max/ქვეზედაპირული ნაკვალევის ეფექტი|ქვეზედაპირული ნაკვალევის ეფექტი]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი|სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი]] #[[Autodesk 3D Studio Max/3ds max 7-ში ვიზუალიზაციის კონფიგურაციები|3ds max 7-ში ვიზუალიზაციის კონფიგურაციები]] #[[Autodesk 3D Studio Max/ვიზუალიზატორი mental ray 3.3|ვიზუალიზატორი mental ray 3.3]] #[[Autodesk 3D Studio Max/ვიზუალიზაცია CMD-ს მეშვეობით|ვიზუალიზაცია CMD-ს მეშვეობით]] #[[Autodesk 3D Studio Max/სამგანზომილებიანი გრაფიკისა და ვიდეოგამოსახულების შეერთება|სამგანზომილებიანი გრაფიკისა და ვიდეოგამოსახულების შეერთება]] #[[Autodesk 3D Studio Max/დასკვნა|დასკვნა]] #[[Autodesk 3D Studio Max/დანართი|დანართი]] == წინასიტყვაობა == {{:Autodesk 3D Studio Max/წინასიტყვაობა}} == შესავალი == {{:Autodesk 3D Studio Max/შესავალი}} ==3Ds Max-ში მუშაობის პრინციპები== {{:Autodesk 3D Studio Max/3Ds Max-ში მუშაობის პრინციპები}} == მოდელირება == {{:Autodesk 3D Studio Max/მოდელირება}} == ხაზობრივი მოდელირება == {{:Autodesk 3D Studio Max/ხაზობრივი მოდელირება}} == რედაქტირებადი ზედაპირის მეშვეობით მოდელირება == {{:Autodesk 3D Studio Max/რედაქტირებადი ზედაპირის მეშვეობით მოდელირება}} == ლოგიკური ოპერაციები == {{:Autodesk 3D Studio Max/ლოგიკური ოპერაციები}} == სამგანზომილებიანი ანიმაციის შექმნა == {{:Autodesk 3D Studio Max/სამგანზომილებიანი ანიმაციის შექმნა}} == მოდული Reactor 2 == {{:Autodesk 3D Studio Max/მოდული Reactor 2}} == მოდული Particle Flow == {{:Autodesk 3D Studio Max/მოდული Particle Flow}} == მოდული Character Studio == {{:Autodesk 3D Studio Max/მოდული Character Studio}} == ობიექტის ტექსტურირება == {{:Autodesk 3D Studio Max/ობიექტის ტექსტურირება}} == ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი) == {{:Autodesk 3D Studio Max/ფანჯარა Material Editor (მატერიალების რედაქტორი)}} == მატერიალები == {{:Autodesk 3D Studio Max/მატერიალები}} == პროცედურული რუკები == {{:Autodesk 3D Studio Max/პროცედურული რუკები}} == სცენის განათება. ვირტუალური კამერები == {{:Autodesk 3D Studio Max/სცენის განათება. ვირტუალური კამერები == სცენის განათება == {{:Autodesk 3D Studio Max/სცენის განათება}} == სინათლის წყაროს სცენაზე განთავსების წესები == {{:Autodesk 3D Studio Max/სინათლის წყაროს სცენაზე განთავსების წესები}} == სინათლის დამოკიდებულება და ჩრდილების ვიზუალიზაცია == {{:Autodesk 3D Studio Max/სინათლის დამოკიდებულება და ჩრდილების ვიზუალიზაცია}} == სცენის გადაღება == {{:Autodesk 3D Studio Max/სცენის გადაღება}} == მზა სცენის ვიზუალიზირება == {{:Autodesk 3D Studio Max/მზა სცენის ვიზუალიზირება}} == კაუსტიკის ეფექტი == {{:Autodesk 3D Studio Max/კაუსტიკის ეფექტი}} == ქვეზედაპირული ნაკვალევის ეფექტი == {{:Autodesk 3D Studio Max/ქვეზედაპირული ნაკვალევის ეფექტი}} == სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი == {{:Autodesk 3D Studio Max/სიმკვეთრის სიღრმის ეფექტი}} == 3ds max 7-ში ვიზუალიზაციის კონფიგურაციები == {{:Autodesk 3D Studio Max/3ds max 7-ში ვიზუალიზაციის კონფიგურაციები}} == ვიზუალიზატორი mental ray 3.3 == {{:Autodesk 3D Studio Max/ვიზუალიზატორი mental ray 3.3}} == ვიზუალიზაცია CMD-ს მეშვეობით == {{:Autodesk 3D Studio Max/ვიზუალიზაცია CMD-ს მეშვეობით}} == სამგანზომილებიანი გრაფიკისა და ვიდეოგამოსახულების შეერთება == {{:Autodesk 3D Studio Max/სამგანზომილებიანი გრაფიკისა და ვიდეოგამოსახულების შეერთება}} == დასკვნა == {{:Autodesk 3D Studio Max/დასკვნა}} == დანართი == ===პროგრამა 3ds max 7-ში გამოყენებადი ღილაკების კომბინაციები=== {{:Autodesk 3D Studio Max/დანართი/პროგრამა 3ds max 7-ში გამოყენებადი ღილაკების კომბინაციები}} ===კომბინაცია, მთავარი მენიუს დუბლირებადი პუნქტები=== {{:Autodesk 3D Studio Max/დანართი/კომბინაცია, მთავარი მენიუს დუბლირებადი პუნქტები}} ===კომბინაცია, ინსტრუმენტების პანელზე არსებული დუბლირებადი ღილაკები=== {{:Autodesk 3D Studio Max/დანართი/კომბინაცია, ინსტრუმენტების პანელზე არსებული დუბლირებადი ღილაკები}} [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 2926 6154 2007-01-18T20:50:20Z Trulala 17 <div class="noprint PrettyTextBox" style="clear: right; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; width: 250px; text-align: left; float: right;"> <div style="float: left;">[[სურათი:Exquisite-print printer.png|50px|none|ვიკიწიგნები]]</div> <div style="margin-left: 70px;> {{#if: {{{3|}}}|{{{3}}}|{{BASEPAGENAME}}}} '''''[[{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|{{#ifexist: {{FULLPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია |{{FULLPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია|{{#ifexist: {{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია |{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია|{{FULLPAGENAME}}}}}}}}|ამოსაბეჭდი ვერსია]]''''' ხელმისაწვდომია. <small>{{#if: {{{2|}}} |{{{2}}}}} (<span class="plainlinks">[{{fullurl:{{#if: {{{1|}}} |{{#ifexist: {{{1}}} |{{{1}}}|{{#ifexist: {{FULLPAGENAME}}{{{1}}} |{{FULLPAGENAME}}{{{1}}}|{{#ifexist: {{FULLPAGENAME}}/{{{1}}} |{{FULLPAGENAME}}/{{{1}}}|{{{1}}}}}}}}}|{{#ifexist: {{FULLPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია|{{FULLPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია|{{#ifexist: {{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია |{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/ამოსაბეჭდი ვერსია|{{FULLPAGENAME}}}}}}}}|action=edit}} რედაქტირება]</span>)</small> </div></div> <includeonly>[[კატეგორია:ამოსაბეჭდი წიგნები|{{SUBPAGENAME}}]]</includeonly><noinclude> {{-}} ფორმატი: <br/> <nowiki>{{ამოსაბეჭდი ვერსია|filename (if you add nothing, this will be the name of the page/Print version)|optional info|optional "of ___ is available" (if you add nothing, this will be the name of the page)}}</nowiki> Example: <br/> <nowiki> {{ამოსაბეჭდი ვერსია}} </nowiki> gives the image shown above. <br> {| class="prettytable" cellpadding="3" ! What to type ! What it does |- ||<nowiki> {{ამოსაბეჭდი ვერსია|||Ada Keywords}} </nowiki> ||{{Print version|||Ada Keywords}} |- ||<nowiki> {{ამოსაბეჭდი ვერსია|Ada Programming/All Keywords}} </nowiki> ||{{Print version|Ada Programming/All Keywords}} |- ||<nowiki> {{ამოსაბეჭდი ვერსია|Ada_Programming/All_Keywords|Be patient!}}</nowiki> |{{Print version|Ada_Programming/All_Keywords|Be patient!}} |} ასევე იხილეთ: [[თარგი:PDF ვერსია]] [[კატეგორია:წიგნების თარგები]] [[fr:Modèle:Version imprimable]] [[pl:Szablon:Wersja do druku]] </noinclude> 2927 5678 2007-01-16T11:40:20Z Trulala 17 ახალი გვერდი: <br clear="all" /><noinclude> {{hprotected}} ეს თარგი ''წმენდს'' ორმხრივ ზღვარს; ის ხშირად გ... <br clear="all" /><noinclude> {{hprotected}} ეს თარგი ''წმენდს'' ორმხრივ ზღვარს; ის ხშირად გამოიყენება სათაურამდე რათა მან გვერდის მთელი სიგრძე დაიჭიროს. ტექნიკური XHTML დეტალებისთვის იხ. [[თარგი განხილვა:{{PAGENAME}}]]. [[კატეგორია:დამხმარე თარგები|{{PAGENAME}}]] 2928 5852 2007-01-17T21:42:30Z Trulala 17 {| width=100% style="font-family:sans-serif; background-color:#ffffff; " background="#ffffff" {| | width=1%| [[Image:P physics.png|50px|ბუნება და ტექნიკა]] | width=46% style="border-bottom: 1px dashed #AAAAAA;" | '''ბუნება და ტექნიკა'''<br/> [[თარო:ასტრონომია|ასტრონომია]], [[თარო:ბიოლოგია|ბიოლოგია]], [[თარო:ქიმია|ქიმია]], [[თარო:ელეკტრონიკა|ელეკტრონიკა]], [[თარო:გეოლოგია|გეოლოგია]], [[თარო:მანქანათმშენებლობა|მანქანათმშენებლობა]], [[თარო:მედიცინა|მედიცინა]], [[თარო:ბუნება|ბუნება]], [[თარო:ფიზიკა|ფიზიკა]], [[თარო:ტექნიკა|ტექნიკა]], [[თარო:კომპიუტერული ტექნოლოგიები|კომპიუტერული ტექნოლოგიები]], [[თარო:მათემატიკა|მათემატიკა]] <!----------------------------------------------------------------> | width=1%| [[Image:P art.png|50px|Kunst und Kultur]] | width=46% style="border-bottom: 1px dashed #AAAAAA;" | '''ჰუმანიტარული მეცნიერებები, ხელოვნება და კულტურა'''<br/> [[თარო:ისტორია|ისტორია]], [[თარო:პედაგოგიკა|პედაგოგიკა]], [[თარო:ფილოსოფია|ფილოსოფია]], [[თარო:პოლიტოლოგია|პოლიტოლოგია]], [[თარო:ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგია]], [[თარო:სამართალმცოდნეობა|სამართალმცოდნეობა]], [[თარო:რელიგია|რელიგია]], [[თარო:სოციოლოგია|სოციოლოგია]], [[თარო:ეკონომიკა|ეკონომიკა]], [[თარო:კინო|კინო]], [[თარო:ხელოვნება|ხელოვნება]], [[თარო:ლიტერატურა|ლიტერატურა]], [[თარო:მუსიკა|მუსიკა]] |} |- | {| | width=1%| [[Image:P countries.png|50px|კონტინენტები, ქვეყნები, ორგანიზაციბი]] | width=32% | '''ენები, ხალხები და ქვეყნები'''<br/> [[თარო:ქართული ენა|ქართული ენა]], [[თარო:ენები|ენები]], [[თარო:ქვეყნები|ქვეყნები]] <!----------------------------------------------------------------> | width=1%|[[Image:P culture.png|50px|საზოგადოება და ჰობი]] | width=32% | '''საზოგადოება და ჰობი'''<br/> [[თარო:სხვადასხვა|სხვადასხვა]], [[თარო:კულინარია|კულინარია]], [[თარო:მოგზაურობა|მოგზაურობა]], [[თარო:სპორტი|სპორტი]] |} <!-- |- | style="text-align:center;border-top: 1px dashed #AAAAAA;"| <span style="font-size:1.2em;font-weight:bold">სხვა თაროები</span><br/> '''[[Wikibooks:წიგნის თაროები|ყველა წიგნის თაროს სია]] --> <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 2929 5704 2007-01-16T18:32:28Z Trulala 17 {| cellspacing="6px" | width="70%" style="border: 1px solid #EBD2D3; background-color:#FEF6FF; padding:0.5em;" valign="top"| <div style="text-align:left">[[სურათი:Clio.png|100px|left]]</div> <div style="font-size:14pt;color:red;text-align:center">'''ისტორია'''</div> <br /> <div style="font-size:12pt;text-align:center">ისტორიის სახელმძღვანელოების თარო</div> {{წიგნის მდგომარეობა}} | rowspan="2" width="30%" style="border: none; background-color:#FEF6FF; padding:0em;" valign="top" | {| cellspacing="0px" cellpadding="0" | style="border: 1px solid #EBD2D3; background-color:#FEF6FF; padding:0.5em;" valign="middle" | <div style="font-size:14pt;">ორგანიზაცია</div> ==== რა ვაკეთოთ? ==== ==== გეგმები ==== '''დობილ პროექტებში''' {{ვიკიპედია|ისტორია}} {{ვიკიციტატა|ისტორია}} {{პორტალი|ისტორია}} |} |---- valign="top" | width="70%" style="border: 1px solid #EBD2D3; background-color:#FEF6FF; padding:0.5em;" | <div style="font-size:14pt;"></div> *{{სტატუსი|0}} [[ძველი რომის ისტორია]] |}__NOTOC__ [[en:Wikibooks:History bookshelf]] [[sr:Викикњиге:Полица са књигама за историју]] [[კატეგორია:ისტორია]] [[de:Regal:Geschichte]] 2930 5695 2007-01-16T18:18:52Z Trulala 17 [[კატეგორია:ისტორია]] [[კატეგორია:ისტორია]] 2931 5696 2007-01-16T18:19:25Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 2932 5702 2007-01-16T18:27:41Z Trulala 17 {{დობილი პროექტი |project=Wikiquote |image=Wikiquote.png |text=[[Wikiquote:ka:ვიკიციტატა|ვიკიციტატებში]] არის სტატია: |link={{{1|{{PAGENAME}}}}} }}<noinclude>[[კატეგორია:დობილი პროექტების თარგები]]</noinclude> 2933 5703 2007-01-16T18:27:51Z Trulala 17 ახალი გვერდი: <div style="margin: 0 0 1em 1em; border: solid #aaa 1px; background: #f9f9f9; padding: 1ex; font-size: 90%;" class="tright"> {| style="background: transparent;" w... <div style="margin: 0 0 1em 1em; border: solid #aaa 1px; background: #f9f9f9; padding: 1ex; font-size: 90%;" class="tright"> {| style="background: transparent;" width={{{დაფისზომა|{{{4|0}}}}}} |<div style="position: relative; width: 36px; height: 32px; overflow: hidden"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2">[[სურათი:{{{სურათი|{{{2|Portal.svg}}}}}}|{{{ზომა|{{{3|36}}}}}}x32px|w:პორტალი:{{{სახელი|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]</div> </div> || '''''[[w:პორტალი:{{{სახელი|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}|{{{სახელი|პორტალი {{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]''''' |} </div> <noinclude>[[კატეგორია:დობილი პროექტების თარგები]]</noinclude> 2934 5715 2007-01-16T18:56:24Z Trulala 17 {{თარო|ადგილი=ისტორია}} {| width="100%" cellspacing="0" cellpadding="4" border="0" style="border:solid #C70042 5px; background:ECEEDB" |- | style="background:#EEC9D3;vertical-align:top" | <div style="margin-left:10px; margin-right:10px; margin-top:10px;margin-bottom:10px;>[[Image:LupaCapitolina.png|130px]]</div> | style="vertical-align:center" | <div style="margin-left:15px;margin-right:15px">ეს წიგნი ეხება ძველი რომის ისტორიას, რომის დაარსებიდან იმპერიის დაცემამდე. პროექტის მიზანია შეიქმნას ძველ რომზე ვიკიწიგნი, სადაც თავმოყრილი იქნება რომის ისტორია, რელიგია, ხელოვნება, კულტურა და სამართალი. ძველი რომი არ იყო პირველი იმპერია, მას არაერთი წინამორბედი ჰყავდა. მკვლევარების აზრით რომაელთა კულტურაც არ ყოფილა ორიგინალური, მაგრამ რომაული სახელმწიფო წყობა და სამართალი გამოდგა იმდენად სრულყოფილი, რომ მისი გავლოენა დღევანდელ მსოფლიოზეც ძალიან მნიშვნელოვანია. <div align="center"><br><font size="4">'''[[ძველი რომის ისტორია/შინაარსი|შინაარსი >>]]'''</font></div></div> | style="background:#EEC9D3;vertical-align:top" | <div style="margin-left:10px; margin-right:10px; margin-top:10px;margin-bottom:10px; border:solid #BBBBBB 1px">[[Image:Roman_aquila1.jpg|100px]]</div> |} {{ვიკიპედია}} [[კატეგორია:ისტორია]] 2935 5711 2007-01-16T18:54:19Z Trulala 17 2936 5714 2007-01-16T18:55:35Z Trulala 17 2937 6074 2007-01-18T15:31:35Z Trulala 17 {| width="100%" cellspacing="0" cellpadding="4" border="0" style="border:solid #EEC9D3 1px; background:#F9EEF0" <!-- ### თავი 1 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|9}}</div> | style="vertical-align:top" | <big><div style="margin-right:15px"> [[ძველი რომის ისტორია/რომის დაარსება|'''თავი 1''' - რომის დაარსება]] </big> ''რომის დაარსების ლეგენდა სხვადასხვა ავტორების გადმოცემით. რომის დაარსების შესახებ თანამედროვე მკვლევარების თეორიები'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:LupaCapitolina.png|60px|კაპიტოლიუმის ძუ მგელი]] <!-- ### თავი 2 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|8}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../რომის სამეფო|'''თავი 2''' - რომის სამეფო]] </big> ''რომის 7 მეფის მეფობის ისტორია ანტიკურ ავტორებზე დაყრდნობით. არქეოლოგიური მასალები'' | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Romulscr.jpg|60px|წარწერა რომულუსის შესახებ]] <!-- ### თავი 3 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|2}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ადრეული რესპუბლიკა|'''თავი 3''' - რესპუბლიკის დაარსება]] </big> ''ლუციუს ტარკვინიუს სუპერბუსის გაგდების შემდეგ რესპუბლიკის დაარსება. რესპუბლიკის ისტორია რომის გალების მიერ აღებამდე.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[სურათი:LuciusJuniusBrutus.jpg|60px|ბრუტუსი]] <!-- ### თავი 4 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../იტალიის დაპყრობა|'''თავი 4''' - რომის რესპუბლიკა გალებთან ომიდან პუნიკურ ომებამდე]] </big> ''გალების დამარცხება და რომის აღდგენა. სამნიტური ომები, აპენინის ნახევარკუნძულის უმეტესი ნაწილის დამორჩილება, პიროსთან ომი'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Pyrrhus.jpg|60px|პიროსი ეპიროსიდან]] <!-- ### თავი 5 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../პუნიკური ომები|'''თავი 5''' - პუნიკური ომები]] </big> ''პირველი პუნიკური ომი, მეორე პუნიკური ომი, მაკედონიასთან ომი, მესამე პუნიკური ომი და კართაგენის დანგრევა'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Scipio.jpg|60px|სციპიონ აფრიკელი]] <!-- ### თავი 6 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../გვიანდელი რესპუბლიკა|'''თავი 6''' - გვიანდელი რესპუბლიკა]] </big> ''რესპუბლიკის კრიზისი. ტიბერიუს და გაიუს გრაქჰუსები, დიქტატორი სულა და მარიუსი, სამოქალაქო ომები. იულიუს კეისარი, ოქტავიანესა და ანტონიუსს შორის ომი'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:SPQR.jpg|60px|Senatus Populusque Romanus]] <!-- ### თავი 7 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../რესპუბლიკის კულტურა|'''თავი 7''' - რომის რესპუბლიკის კულტურა, ლიტერატურა, და ხელოვნება]] </big> ''რესპუბლიკის ხანის ლიტერატურა, დრამის და კომედიის შემოსვლა საბერძნეთიდან, გრადიატორული თამაშები, ფერწერა, სკულპტურა და არქიტექტურა'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Cicero-1.jpg|60px|ციცერონი]] <!-- ### თავი 8 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../სახელმწიფო წყობა|'''თავი 8''' - რომის რესპუბლიკის სახელმწიფო წყობა]] </big> ''რესპუბლიკური სახელმწიფო ინსტიტუტები'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Tab01-1.jpg|60px|თორმეტი ტაბულის კანონები]] <!-- ### თავი 9 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../გვიანდელი რესპუბლიკის ეკონომიკა|'''თავი 9''' - გვიანდელი რესპუბლიკის ეკონომიკა]] </big> ''ეკონომიკური მდგომარეობა, ხალხის ყოფაცხოვრება'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Tiberius-gracchus.jpg|60px|ტიბერიუს გრაქჰუსი]] <!-- ### თავი 10 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../რელიგია|'''თავი 10''' - რომის რესპუბლიკის რელიგია]] </big> ''რომაული რელიგია და მითოლოგია.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Janus-Vatican.JPG|60px|იანუსი]] <!-- ### თავი 11 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ადრეული იმპერია|'''თავი 11''' - რომის იმპერიის ჩამოყალიბება]] </big> ''ოქტავიანეს პრინციპატი, იულიუს კლავდიუსების დინასტია.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Hw-augustus.jpg|60px|ოქტავიან ავგუსტუსი]] <!-- ### თავი 12 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../სამოქალაქო ომი და ფლავიუსები|'''თავი 12''' - სამოქალაქო ომი და ფლავიუსების დინასტია]] </big> ''ოთხი იმპერატორის წელი, ვესპასიან ფლავიუსის სახელმწიფოს სათავესი მოსვლა, იუდეის ომი, დომიციანეს მკვლელობა'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[სურათი:Colosseum-2003-07-09.jpg|60px|კოლიზეუმი, ანუ ფლავიუსების ამფითეატრი]] <!-- ### თავი 13 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ვერცხლის ხანის ლიტერატურა|'''თავი 13''' - რომის ვერცხლის ხანის ლიტერატურა]] </big> ''ვერცხლის ხანის ლიტერატურა, მეცნიერება და ისტორიოგრაფია'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Ovide auteur.jpg|60px|ოვიდიუსი]] <!-- ### თავი 14 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ადრეული იმპერიის კულტურა და ყოფაცოვრება|'''თავი 14''' - ადრეული იმპერიის კულტურა და ყოფაცხოვრება]] </big> ''თეატრალური წარმოდგენები, რელიგიაში ცვლილებები, უცხოური გავლენა, ქრისტიანობის ჩასახვა, ფერწერა და სკულპტურა, პომპეის და ჰერკულანუმის გათხრები'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:PompeiiStreet.jpg|60px|პომპეის ქუჩა]] <!-- ### თავი 15 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ხუთი კარგი იმპერატორი|'''თავი 15''' - ხუთი კარგი იმპერატორი]] </big> ''ანტონინების დინასტია კომოდუსამდე, ტრაიანეს დამპყრობლური ომები'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Antoninus.jpg|60px|ანტონინუსი]] <!-- ### თავი 16 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../სევერუსების დინასტია|'''თავი 16''' - სევერუსების დინასტია]] </big> ''კომოდუსი, სამოქალაქო ომი, სევერუსების დინასტია'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Septsevo.jpg|60px|სეპტიმიუს სევერუსი]] <!-- ### თავი 17 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../II საუკუნის რომის კულტურა|'''თავი 17''' - II საუკუნის რომის კულტურა და ლიტერატურა]] </big> ''ლიტერატურის დაკნინება, ხელოვნება, არქიტექტურა'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Gaius Cornelius Tacitus.jpg|60px|სეპტიმიუს სევერუსი]] <!-- ### თავი 18 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../II საუკუნის რომის ეკონომიკა|'''თავი 18''' - II საუკუნის რომის ეკონომიკა და ყოფაცხოვრება]] </big> ''ლიტერატურის დაკნინება, ხელოვნება, არქიტექტურა'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Römische Schüssel.JPG|60px]] <!-- ### თავი 19 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../III საუკუნის კრიზისი|'''თავი 19''' - III საუკუნის კრიზისი]] </big> ''ჯარისკაცთა იმპერატორების ეპოქა'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Gordian I Musei Capitolini MC475.jpg|60px|გორდიანუსი]] <!-- ### თავი 20 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ტეტრარქატი|'''თავი 20''' - ტეტრარქატი]] </big> ''დიოკლექტიანე და მაქსიმიანუსი. კონსტანტინეს ტახტზზე ასვლა ქრისტიანობის მიღებამდე'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:The-tetrarchs.jpg|60px|ტეტრარქატი]] <!-- ### თავი 21 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ქრისტიანობის მიღება|'''თავი 21''' - ქრისტიანობის მიღება]] </big> ''რომის იმპერიის სახელმწიფო რელიგიად ქრისტიანობის გამოცხადება, ნიკეის საეკლესიო კრება, ქრისტიანობის ოპოზიცია და სხვადასხვა მიმდინარეობები. იულიანეს მიერ წარმართობის აღდგენა. ვალენტინიანუსების დინასტიამდე.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Constantine Chiaramonti Inv1749.jpg|60px|კონსტანტინე]] <!-- ### თავი 22 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../იმპერიის გაყოფა და რომის დაცემა|'''თავი 22''' - იმპერიის გაყოფა და რომის დაცემა]] </big> ''ვალენტინიანუსების დინასტია, იმპერიის საბოლოო გაყოფა. გოთების შემოსევა იტალიაში, ჰუნები, რომის აღება 410 და 456 წლებში. რომის დაცემა 476 წელს'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:RomulusAugustus.jpg|60px|რომულუს ავგუსტული]] <!-- ### თავი 23 ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../III საუკუნის შემდეგ ლიტერატურა და კულტურა|'''თავი 23''' - რომის ლიტერატურა და კულტურა III საუკუნის შემდეგ]] </big> ''ვალენტინიანუსების დინასტია, იმპერიის საბოლოო გაყოფა. გოთების შემოსევა იტალიაში, ჰუნები, რომის აღება 410 და 456 წლებში. რომის დაცემა 476 წელს'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | [[Image:Augustine of Hippo.jpg|60px|წმ. ავგუსტინე]] <!-- ### Space ### --> |- | colspan="3" style="height:20px;background:#FFFFFF" | <!-- ### სიტყვარი ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../სიტყვარი|'''სიტყვარი''']] </big> ''ტერმინების განსაზღვრება.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | <!-- ### Space ### --> |- | colspan="3" style="height:20px;background:#FFFFFF" | <!-- ### ქრონოლოგია ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ძველი რომის ქრონოლოგია|'''ძველი რომის ქრონოლოგია''']] </big> ''ძველი რომის ისტორიის საკვანძო მომენტები.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | <!-- ### Space ### --> |- | colspan="3" style="height:20px;background:#FFFFFF" | <!-- ### Authors ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ავტორები|'''ავტორები და დამხმარეები''']] </big> ''ამ ტექსტის შემმუშავებლები.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | <!-- ### Space ### --> |- | colspan="3" style="height:20px;background:#FFFFFF" | <!-- ### ბიბლიოგრაფია ### --> |- | style="vertical-align:top;text-align:center" | <div style="margin-top:10px">{{სტატუსი|0}}</div> | style="vertical-align:top" | <div style="margin-right:20px"><big> [[../ბიბლიოგრაფია|'''ბიბლიოგრაფია''']] </big> ''გამოყენებული ლიტერატურა.'' </div> | style="background:#EDC4EE;vertical-align:top" | |} <hr> [[ძველი რომის ისტორია|<< სათაო გვერდზე დაბრუნება]] [[კატეგორია:ისტორია]] 2938 5728 2007-01-16T19:15:25Z Trulala 17 2939 5729 2007-01-16T19:21:49Z Trulala 17 2940 5731 2007-01-16T19:26:41Z Trulala 17 2941 5733 2007-01-16T19:29:44Z Trulala 17 2942 5736 2007-01-16T19:42:41Z Trulala 17 2943 5738 2007-01-16T19:45:09Z Trulala 17 2944 5741 2007-01-16T19:52:41Z Trulala 17 2945 5744 2007-01-16T20:00:16Z Trulala 17 2946 5749 2007-01-16T20:32:51Z Trulala 17 2947 5751 2007-01-16T20:38:52Z Trulala 17 2948 5773 2007-01-16T21:49:06Z Trulala 17 /* სახელმწიფო წყობა */ ==რომულუსის ცხოვრება და მეფობა== ===რომულუსის დაბადება და სიყმაწვილე=== [[სურათი:Romvlvs et Remvs.jpg|thumb|left|ჩვილი რომულუსი და რემუსი]] პლუტარქე რომულუსის დაბადების შემდეგ მონათხრობს მიიჩნევს სანდოდ: [[w:ალბა_ლონგა|ალბა ლონგაში]] მეფობდნენ ენეოსის ჩამომავლები ნუმიტორი და ამულიუსი. ამულიუსმა ხელში ჩაიგდო ძმის ტახტხი და რათა მის ძმისშვილს არ ჰყოლოდა შვილები, დანიშნა იგი ქალღმერთ [[w:ვესტა|ვესტას]] ქურუმად. რამდენიმე ხნის შემდეგ გაირკვა, რომ იგი ფეხმძიმედ იყო. ეს ვესტას ქურუმების წესის უხეში დარღვევა იყო. ამისთვის ქალი დაამწყვდიეს და მასთან არავის უშვებდნენ. მან შვა ორი ვაჟი, ლამაზები და ძლიერები. ამან აღაშფოთა ამულიუსი და უბრძანა მსახურს, ბავშვები ტყეში წაეყვანა და იქ დაეტოვებინა. მსახურმა ბავშვები კალათაში ჩასვა და მდინარის პირას დატოვა. მდინარე ადიდდა, აიტაცა კალათა და გაიტანა მდელოზე. აქ ისინი ძუ მგელმა იპოვა და გამოკვება. ბავშვების დაცვაში მას კოდალა ეხმარებოდა. კოდალა და მგელი [[w:მარსი|მარსის]] ღვთაებრივი ცხოველები არიან. ჩვილები ამულიუსის მწყემსმა ფაუსტულმა იპოვა და გაზარდა. ნუმიტორის მომხრეებმა იზრუნეს მათ განათლებაზე. ბიჭები ლამაზები, ღონივრები და გულადები გაიზარდნენ, მაგრამ რომულუსი მაინც უფრო ჭკვიანი და საზრიანი იყო, ყველა ხედავდა რომ იგი ძალაუფლებისთვის იყო დაბადებული. ძმებმა თავის გარშემო ათასგვარი ხალხი შეკრიბეს, მათ შორის იყვნენ მონები, ღატაკები და ათასგვარი ავანტიურისტები. მათთან ასევე ამულეუსის ტირანიით უკმაყოფილონი იკრიბებოდნენ, ალბათ ამან უბიძგა ძმებს მეფის წინააღმდეგ აჯანყება მოეწყოთ. ამულიუსი შეიპყრეს და მოკლეს. ===რომის დაარსება=== ალბ–ლონგაში ძალაუფლების ხელში ჩაგდების შემდეგ, ძმებმა არ მოისურვეს ქალაქში დარჩენა და დამოუკიდებლად ქალაქის დაარსება განიზრახეს. ამ ნაბიჯისკენ მათ იმ ფაქტმაც უბიძგა, რომ მათ გარშემო შეკრებილ გაქცეულ მონებთან ქალაქის მოქალაქეებს ურთიერთობის სურვილი არ ჰქონდათ. ვერ მოასწრეს ძმებმა ქალაქის მშენებლობის დაწყება, როდესაც ადგილის არჩევის გამო წაიჩხუბეს. რომულუსმა პალატინის ბორცვი აარჩია, ხოლო რემუსს სურდა ქალაქის რემორიასთან დაარსება. ძმებმა გადაწყვიტეს ფრინველებზე მკითხაობით გადაეწყვიტათ ეს საკითხი, რომულუსის მხრიდან ექვსი ძერა გამოფრინდა ხოლო რემუსის მხრიდან ორჯერ მეტი. ზოგი ამბობს, რომ რომულუსმა მოიტყუა და რემუსი რომ მივიდა ფრინველები მხოლოდ მაშინ გამოფრინდნენ. რემუსი ამის გამო ძალიან გაბრაზდა და როდესაც რომულუსმა კედლის გარშემო თხრილის თხრა დაიწყო, რემუსი მას დასცინოდა და საქმეს უფუჭებდა. ერთხელაც გადაახტა თხრილს და მკვდარი დაეცა. ზოგი ამბობს რომ იგი რომულუსმა მოკლა, ხოლო სხვები ამბობენ, რომ რომულუსის მეგობარმა ცელერუსმა. რემუსის დაკრძალვის შემდეგ რომულუსმა დაასრულა ქალაქის მშენებლობა. მან ერუტრიიდან მოიწვია ქურუმები ქალაქის საკურთხევლად. გავრცელებული აზრის მიხედვით რომი დაარსდა მაისის კალენდებამდე 11 დღით ადრე, მეექვსე ოლიმპიადიდან მესამე წელს (ძვ. წ. 753 წლის 21 აპრილი). ქალაქის დაარსების შემდეგ რომულუსმა დაყო სამხედრო სამსახურისთვის ვარგისი ხალხი რააზმებად. ყოველი რაზმი შედგებოდა 3000 ქვეითისგან და 300 ცხენოსნისგან და ეწოდებოდა [[w:ლეგიონი|ლეგიონი]]. ასი საუკეთესო მოქალაქისგან რომულუსმა [[w:სენატი|სენატი]] ჩამოაყალიბა, რაც უხუცესთა საბჭოს ნიშნავს. სენატორებს ეწოდათ პატრიციები ან იმიტომ რომ ისინი კანონიერი შვილების მამები იყვნენ, ან იმიტომ რომ მათ საკუთარი მამების დასახელება შეეძლოთ, მათ შორის ვინც რომის დაარსებისას ჩამოვიდნენ ქალაქში, ამის გაკეთება ბევრს არ შეეძლო. სხვა მოსაზრებით კი რომულუსს უნდოდა ძლიერთა და სუსტთა შორის მამაშვილური დამოკიდებულების ჩამოყალიბება და ამიტომ უწოდა ძლიერთ მამები, პატრონები ანუ მფარველები. ამან გამოიწვია პატრონების და კლიენტების ინსტიტუტების ჩამოყალიბება. პატრონი კლიენტს იცავდა სასამართლოებში, ეხმარებოდა რჩევებით, უხსნიდა კანონებს, ხოლო კლიენტი ემსახურებოდა პატრონის ინტერესებს. სასამართლოში კლიენტებს და პატრონებს ერთმანეთის წინააღმდეგ ჩვენების მიცემის უფლება არ ჰქონდათ. [[სურათი:Johann_Heinrich_Schönfeld_004.jpg|thumb|საბინელებთან ომი]] ===საბინელებთან ომი=== ქალაქის დაარსებიდან ოთხი თვის შემდეგ ქალაქში უკვე ბევრი ხალხი იყო დასახლებული, მათ შორის ცოლიანები უმცირესობას წარმოადგენდნენ, ბევრი ჩამოსახლებული კი საკმაოდ საეჭვო პირი იყო, ნებაყოფლობით ქალები წესიერი ოჯახებიდან მათ ცოლად არ გაჰყვებოდნენ. რომულუსმა ჩათვალა, რომ ამ ხალხისგან ახალი ქალაქის მოქალაქეების ჩამოსაყალიბებლად და ასევე საბინელებთან დასაახლოვებლად სჭირდებოდა ნათესაური კავშირების შექმნა. რომულუსმა ჭორი გაავრცელა, თითქოს აღმოაჩინა ღმერთ [[w:კონსუსი|კონსუსის]] საკურთხეველი, რომელიც დიდ ცირკში მოათავსეს და რომულუსმა დიდი მსხვერპლშეწირვები მოაწყო. დღესასწაულზე უამრავი ხალხი შეიკრიბა, რომულუსი კი სენატორებთან ერთად წითელ მოსასხამში გამოწყობილი იჯდა. მან ანიშნა რომაელებს დაეწყოთ თავდასხმა. რომაელებმა იშიშვლეს ხმლები და საბინელების ქალიშვილებს ეცნენ. მამებს არ შეუშალეს ხელი გაქცეულიყვნენ. მოიტაცეს მხოლოდ ქალიშვილები, არცერთი გათხოვილი ქალი არ დაუკავებიათ. ეს ამბავი [[w:18 აგვისტო|18 აგვისტოს]] მოხდა. [[სურათი:Jean_Auguste_Dominique_Ingres_019.jpg|thumb|left|გამარჯვებული რომულუსი]] საბინელებმა რომულუსთან ელჩობა გააგზავნეს და სთხოვეს მოტაცებული ქალების დაბრუნება, ზარალის ანაზღაურება და კანონიერი გზებით დანათესავება. რომულუსმა ქალები არ დააბრუნა და მოუწოდა საბინელებს ეცნოთ ქორწინებები. საბინელთა მეფემ მიიჩნია რომ რომულუსის თავხედობა ყველა ზღვარს სცილდება და იგი ძალიან საშიშია და გაილაშქრა რომზე. როდესაც ორი ლაშქარი ერთმანეთს შეხვდა, რომულუსი პირადად შეებრძოლა და დაამარცხა საბინელთა მხედართმთავარი. მან ასევე აიღო საბინელთა ქალაქი და უბრძანა მოსახლეობას დაენგრიათ სახლები და რომში გადმოსახლებულიყვნენ. ამის შემდეგ სხვა ქალაქებმაც გაილაშქრეს რომის წინააღმდეგ, მაგრამ ყველა დამარცხდა. რომაელები ანგრევდნენ საბინელთა ქალაქებს და მოსახლეობას აიძულებდნენ რომში გადმოსახლებულიყვნენ, მათ მიწებს კი რომაელები იყოფდნენ, მხოლოდ მოტაცებული ქალების მამების მიწებს არ ახლეს ხელი. საბინელებმა კიდევ შეკრიბეს ჯარი და გაემართნენ რომისკენ. ქალაქის ერთ-ერთი მცველის ქალიშვილმა ტაპიამ გაუღო საბინელებს ჭიშკარი, რადგან საბინელთა ოქროს სამაჯურები მოეწონა. ქალაქში შესვლის შემდეგ საბინელებმა მოიხსნეს სამაჯურები და ფარები და ესროლეს მოღალატეს, ისე რომ ტაპია ფარების სიმძიმის ქვეშ დაიღუპა. ქალაქში ცხარე ბრძოლა გაიმართა, რომული დაჭრეს, უპირატესობას ვერცერთი მხარე ვერ აღწევდა, დანაკარგი კი ორივეს დიდი ჰქონდა. ამ დროს გამოჩდნენ მოტაცებული საბინელი ქალები და შეევედრნენ ორივე მხარის მეომრებს შეეწყვიტათ ბრძოლა. მათ დააწმუნეს საბინელები რომ რომაელი ქმრები მათ პატივს სცემენ და უყვართ და ახლა, როდესაც ისინი ცოლები და დედები გახდნენ გვიანია მათი უკან დაბრუნება. ასე დასრულდა ბრძოლა და დაიწყო მოლაპარაკებები, ქალებმა კი დაჭრილებს უპატრონეს და ანახეს საბინელებს რომ ქმრები მათ პატივისცემით და სიყვარულით ეპყრობიან. ===საბინელებთან გაერთიანება და სხვა მეზობლებთან ომი=== მხარეები შეთანხმდნენ დაეტოვებინათ ქალები ვინც დარჩენას მოისურვებდა, ყველანი დასახლებულიყვნენ რომში და რომულუსთან ერთად ემეფა საბინელ მეფესაც. ამგვარად რომის მოსახლეობა გაორმაგდა, ძველ პატრიციუსებს ახალი 100 პატრიციუსი დაემატა საბინელებისგან. ლეგიონებშიც უკვე 6 ათასი ქვეითი იყო და 600 ცხენოსანი. ხალხიც სამ ნაწილად გაყვეს, პირველს უწოდეს "რამნენსუსი" რომულის საპატივცემლოდ, "ტატნესუსი" ტატიუსის საპატივცემლოდ და "ლუკერსუსი" კორომის საპატივცემულოდ, სადაც ბევრი თავს აფარებდა. ამ დანაყოფს ტრიბი ეწოდა, ხოლო ტრიბებს სათავეში ტრიბუნები ედგნენ. ყოველი ტრიბი შედგებოდა ათი კურიისგან. რომაელებმა და საბინებმა ბევრი რამე გადაიღეს ერთმანეთისგან, სამხედრო აღჭურვილობა, კალენდარი, დღესასწაულები, რელიგია. რომულუსი რელიგიურ რიტუალების გულმოდგინედ იცავდა, ბევრი კულტის წარმოშობას სწორედ მის სახელს უკავშირებენ. ტატიუსის მმართველობის მეხუთე წელს, მისმა ნათესავებმა შენიშნეს ლავრენტიუმიდან მომავალი ელჩები და სცადეს მათთვის ფულის წართმევა, ელჩებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს და ნათესავებმა ისინი მოკლეს. როდესაც რომულუსმა შეიტყო ეს ამბავი, იგი განრისხდა და ბრძანა სიკვდილით დაესაჯა, ხოლო ტატიუსი ყოველგვარად ცდილობდა შეეცვლევინებინა რომულუსისთვის გადაწყვეტილება, მათ შორის ეს ერთადერთი ღია დაპირისპირება იყო. ელჩების ნათესავებმა რადგან ტატიუსის მიზეზით ვერ მიიღეს სამართალი, თავს დაესხნენ მას და მოკლეს, ხოლო რომულუსს თაყვანი სცეს მისი სამართლიანობის გამო. რომულუსმა ტატიუსი პატივით დაკრძალა, მაგრამ მისი მკვლელების დასჯა საჭიროდ არ ჩათვალა. რომულუსმა დაიპყრო ბევრი მეზობელი ქალაქი, ზოგის მოსახლეობა რომში გადმოასახლა და დაანგრია, ხოლო ზოგ ქალაქში რომაელები ჩაასახლა. რომის სიძლიერე დღითიდღე მატულობდა, ეტრუსკები მათ გაძლიერებას შიშით უყურებდნენ. ქალაქ ვიიმ პირველმა გამოუცხადა ომი რომს. ბრძოლაში რომაელებმა და რომულუსმა არნახული მამაცობა გამოაჩინეს. როდესაც მტრის ჯარი დამარცხდა, რომულუსმა დაიკავა ქალაქი. ვიის მოქალაქეებმა სამშვიდობო ზავი დადეს რომაელებთან, ზავის პირობებით, მათ გადასცეს ნაწილი ტერიტორიები რომს და მძევლებად 50 ყველაზე პატივცემული მოქალაქე გაატანეს. ოქტომბრის იდებში რომულუსი ტრიუმფით დაბრუნდა რომში. [[სურათი:Romulscr.jpg|thumb|რომულუსის საპატივცემლო წარწერა]] ===მმართველობა და გარდაცვალება=== ეს რომულუსის უკანასკნელი ომი იყო. როდესაც მისი ბაბუა ნუმიტორი გარდაიცვალა, იგი უნდა გამხდარიყო ალბა ლონგას მეფე, მაგრამ მან ალბას მოქალაქეებს უფლება მისცა თვითონ ემართათ ქალაქი და მხოლოდ მმართველი დაუნიშნა. ამან რომაელებს უბიძგა ისეთი სახელმწიფოს შექმნის სურვილისკენ, სადაც არ იქნებოდა მეფე, ვინაიდან, ამ დროისთვის რომულუსი ერთპიროვნული მმართველი გახდა და პატრიციებს მხოლოდ ადათის დაცვის მიზნით კრებდა და არა მათი რჩევების მოსასმენად. რომულუსი იქამდე მივიდა რომ ვიიდან წამოყვანილი მძევლები სენატის აზრის კითხვის გარეშე დააბრუნა, ამით მან სენატორები ძალიან შეურაცხყო. მალე, ივლისის ნონებში რომულუსი გაქრა. მის გარდაცვალებაზე ამ თარიღის გარდა სხვა სანდო ცნობები არ არსებობს. ზოგი მიიჩნევს რომ სენატორები მას [[w:ვულკანი|ვულკანის]] ტაძარში დაესხნენ თავს, მოკლეს, სხეული აკუწეს და გადამალეს. სხვა მოსაზრებით რომულუსი გაქრა რომის გარეთ, ეგრეთ წოდებულ თხის ჭაობებთან. კიდევ სხვა მოსაზრებით, მან ფორუმზე შეკრიბა ხალხი, ამ დროს მზის დაბნელება მოხდა, ატყდა ქალიშხალი, ხოლო როდესაც გამოიდარა მეფე ვერსად ვერ იპოვეს, სენატორებმა გამოაცხადეს რომ იგი ღმერთებთან ავიდა და აკრძალეს მასზე ცნობების მოგროვება. ზოგმა დაიჯერა ეს, სხვებმა კი პატრიციებს მეფის მკვლელობა დააბრალეს. ითვლება რომ რომულუსი 54 წლის ასაკში, მეფობის 38-ე წელს გაქრა. ==ნუმა პომპილიუსი== [[სურათი:Numa pompilius.jpg|thumb|ნუმა პომპილიუსი]] ===ნუმა პომპილიუსის წარმოშობა=== [[სურათი:Numa-pompilius.jpg|thumb|left|ნუმა მუზებს სთხოვს რჩევას]] ნუმა პომპილიუსი წარმოშობით [[w:საბინელები|საბინელი]] იყო, ქალაქ კუროსიდან. [[w:პლუტარქე|პლუტარქეს]] ცნობით იგი რომის დაარსების დღეს დაიბადა. მამამისს, პომპონიუსს, ოთხი ვაჟი ჰყავდა, ნუმა უმცროსი იყო. ზოგი ანტიკური ავტორი ამტკიცებდა რომ იგი [[w:პითაგორა|პითაგორას]] მოსწავლე იყო, მაგრამ პითაგორა ნუმაზე 200 წლით გვიან ცხოვრობდა. ტიტუს ლივიუსი მიიჩნევს რომ ნუმას მაღალი მორალური თვისებების მისაღწევად სრულიად არ ესაჭიროებოდა განათლების უცხოელ ფილოსოფოსთან მიღება, ვინაიდან საბინელები ზნეობით გამოირჩეოდნენ. მის ზნეობრივ პრინციპებზე რომულუსის თანამმართველმა [[w:ტატიუსი|ტატიუსმაც]] შეიტყო და მიათხოვა ნუმას ერთადერთი ქალიშვილი. მიუხედავად ამისა, იგი არ გადასახლდა რომში, რადგან მშვიდი ცხოვრება ერჩივნა. დაქორწინებიდან 13 წლის შემდეგ ტატია გარდაიცვალა. დაქვრივების შემდეგ ნუმამ ქალაქი დატოვა და წმინდა ტყეში დასახლდა. ჭორების მიხედვით იგი მუზას შეუყვარდა და იქ ერთად ცხოვრობდნენ. ნუმა უკვე ორმოცი წლის იყო, როდესაც რომიდან მასთან ელჩები მოვიდნენ და მეფობა შესთავაზეს. ნუმა ჯერ არ თანხმდებოდა მეფობაზე, მიაჩნდა რომ იგი არ შეეფერებოდა მეომარ ერს. მაგრამ ელჩებმა მოახერხეს მისი დარწმუნება და ნუმა დათანხმდა. ===ნუმას მეფედ არჩევის წინაპირობები=== [[w:რომულუსი|რომულუსის]] უცნაური სიკვდილის შემდეგ რომში მეფობის კანდიდატი არ იყო, საბინელი და რომაელი სენატორები ვერ თანხმდებოდნენ თუ ვინ უნდა ყოფილიყო რომის მეფე. ერთმანეთის კანდიდატებს კი არ სცნობდნენ. ეს იმით დასრულდა, რომ ასი სენატორი ათ-ათ კაციან დაჯგუფებად გაიყო, თითო დაჯგუფებამ აირჩია მეფე და 5 დღის ვადით მეფობდა ერთი მეფე, შემდეგ კი მეფე მეორე ჯგუფის წარმომადგენელი ხდებოდა. ასე გაგრძელდა დაახლოებით ერთი წელი. უბრალო ხალხს ეს არ მოეწონა, ერთი ბატონის მაგივრად მათ ასი ბატონი მიიღეს. ხალხმა განაცხადა რომ აწი მეფის გარდა არავის აღარ დაემორჩილებოდნენ, ამიტომ სენატორებმა გადაწყვიტეს შეკრება რათა აერჩიათ მეფე. საბინელებმა ნუმა პომპილიუსის კანდიდატურა წამოაყენეს. ნუმა ცნობილი იყო არა მარტო მაღალი მორალური თვისებებით, არამედ საღვთო და საერო კანონებში განსწავლულობით. რომაელებმა ნუმას კანდინატურას ვერავინ ვერ დაუპირისპირეს და დათანხმდნენ. ===ნუმას მმართველობა=== როდესაც ნუმა რომში ჩამოვიდა, ფორუმზე მოაწყეს კენჭისყრა და ნუმა ერთხმად იქნა არჩეული. მაგრამ ახალი მეფე ამით არ დაკმაყოფილდა, იგი ავიდა კაპიტოლიუმზე და [[w:ავგური|ავგურს]] სთხოვა ემკითხავა ფრინველების გაფრენით. მკითხაობით დადასტურდა ხალხის არჩევანის მართებულობა და ნუმა გახდა მეფე. [[სურათი:Numahead coin.jpg|thumb|ნუმას გამოსახულება მონეტაზე]] გამეფების შემდეგ ნუმამ პირველი რაც ჰქნა, დაითხოვა 300 მცველის რაზმი. მას მიაჩნდა რომ სრულიად შეუძლია ენდოს ხალხს, რომელმაც იგი აირჩია. ამის შემდეგ მან განიზრახა მოელბო რომაელთა რკინის ხასიათი და მიეჩვია ისინი სამართლიანობისთვის, ღვთისმსახურებასა და მოწყალებისთვის. ნუმამ იცოდა, რომ ეს არ იყო ადვილი ამოცანა, რადგან ახალი ერი ომებში აღმოცენდა და მშვიდობა მათთვის უცხო იყო. ამისთვის მან დააწესა მრავალი რელიგიური დღესასწაული და თვითონ ხელმძღვანელობდა მსხვერპლთშეწირვებს და სხვა რიტუალებს. ნუმამ ააგო ღმერთი [[w:იანუსი (ღმერთი)|იანუსის]] ტაძარი, რომლის კარიბჭე იღებოდა მხოლოდ ომის დროს და ომის დასრულებისთანახე იხურებოდა. ნუმამ მეზობლბთან მშვიდობა დაამყარა და საზეიმოდ ჩაკეტა ტაძრის კარიბჭე. მისი მმართველობის დროს კარიბჭე არცერთხელ არ გახსნილა, ხოლო მისი სიკვდილის შემდეგ ძალიან იშვიათად იხურებოდა. რესპუბლიკის პერიოდში იგი მხოლოდ ორჯერ დაიხურა, [[w:პირველი პუნიკური ომი|პირველი პუნიკური ომის]] შემდეგ ცოტა ხნით და როდესაც ოქტავიანემ დაამარცხა ანტონიუსი. ნუმამ შექმნა მთვარის კალენდარი, წელიწადი დაყო თორმეტ თვედ, ვინაიდან მთვარის თვეში 30 დღე არაა და წლის შესრულებამდე აკლდებოდა 11 დღე, მან ჩაამატა დამატებითი თვე. წელიწადი 1 მარტს იწყებოდა. ამის შემდეგ ნუმამ უმაღლესი ქურუმების თანამდებობა შექმნა, მათ პონტიფიკუსები ეწოდებოდათ. მეფეც პონტიფიკუსი იყო. პონტიფიკუსები ემსახურებოდნენ [[w:იუპიტერი (ღმერთი)|იუპიტერის]], [[w:მარსი (ღმერთი)|მარსის]] და [[w:რომულუსი|რომულუსის]] კულტებს. მან ასევე დააწესა წმინდა ცეცხლის შენახვის კულტი, წმინდა ცეცხლზე ზრუნვა ვესტას ქალწულ ქურუმებს ევალებოდათ. ვესტას ქალწულები ბევრი პრივილეგით სარგებლობდნენ, თუ გზად მათ შემთხვევით სიკვდილმისჯილი შეხვდებოდათ, მაშინ განაჩენი სისრულეში აღარ მოჰყავდათ. თუ ქალწული რამეს დააშავებდა მას პონტიფიკუსი სჯიდა, ხოლო თუ იგი ქალწულობას დაკარგავდა, მას ცოცხლად მარხავდნენ. პონტიფიკუსების მოვალეობაში ასევე შედიოდა დაკრძალვის რიტუალების შესრულება, ამის გარდა ისინი ხალხს უნდა დახმარებოდნენ და ესწავლებინათ სხვადასხვა რიტუალების ჩატარება. [[სურათი:Numa painting.jpg|thumb|left|ნუმა პომპილიუსი ხალხში]] ნუმას მიერ მიღებულმა ზომებმა გაამართლა, ხალხი უკვე არა ომებზე, არამედ ღვთისმსახურებაზე ფიქრობდა, მეზობლების აზრიც შეიცვალა რომზე - ადრე თუ რომს მათ დასაღუპად აღმართულ სამხედრო ბანაკად აღიქვამდნენ და არა ქალაქად, ახლა უკვე შეიცვალეს აზრი და სამარცხვინოდ მიაჩნდათ ევნოთ ასეთი ღვთისმოსავი ერისთვის. მეფემ ვესტას ტაძართან აიგო სასახლე. ნუმას მეორე მიზანი იყო ბოლომდე შეერწყა საბინელები და რომაელები, ამ დროს ქალაქი თითქოს და ორად იყო გაყოფილი. ამ სხვაობის გასაქრობად ნუმამ დაყო ერი მათი საქმიანობის მიხედვით. მან შექმნა ფლეიტისტთა, ოქრომჭედელთა, დურგალთა, მღებავთა, მეწაღეთა და სხვათა ცეხები, ყოველი ცეხისთვის დანიშნა შეკრების დღეები და ყველას დაუწესა პროფესიული დღესასწაულები. ნუმას ქორწინებასა და შვილებზე ისტორიკოსების აზრები განსხვავდება. ზოგი მიიჩნევს რომ იგი მხოლოდ ერთხელ იყო დაქორწინებული და ერთადერთი ქალიშვილი პომპილია ჰყავდა, სხვებს მიაჩნიათ რომ მას კიდევ ოთხი ვაჟი ჰყავდა, მესამენი კი უარყოფენ მეორეთა აზრს და ამტკიცებენ რომ პომპილია ნუმას მეორე ქორწინებისგან დაიბადა, როდესაც ეს უკანასკნელი უკვე რომის მეფე იყო. ყოველ შემთხვევაში პომპილია გათხოვილი იყო მარციუსზე და მისი ვაჟი ანკუს მარციუსი რომის მეოთხე მეფე გახდა. ===სიკვდილი=== ნუმა პომპილიუსმა 43 წელი იმეფა და ღრმად მოხუცებული გარდაიცვალა. მის დასაფლავებაზე შეიკრიბნენ არა მარტო რომაელები, არამედ მეზობელი ქალაქების მოსახლეობაც. ისეთი გლოვა და მოთქმა იყო, თითქოს არა მოხუც მეფეს კრძალავდნენ, არამედ ახალგაზრდა ახლობელს. იგი არ დაწვეს, როგორც ეს რომში იყო მიღებული, არამედ დაკრძალეს ქვის კუბოში, მეორე კუბოში კი მის მიერ დაწერილი წმინდა წიგნები დაკრძალეს, ასეთი იყო ნუმას სურვილი. ამგვარად რომი განადიდა მისმა ორივე პირველმა მეფემ, რომულუსმა დაპყრობებით, ნუმამ კი მშვიდობით და ღვთისმოსაობით. ნუმას დიდებას მის შემდეგ მეფეების უბედურებამაც შეუწყო ხელი. ნუმას სიკვდილის შემდეგ რომის ტახტზე ხუთი მეფე ავიდა, უკანასკნელი კი განდევნეს და მეფობის მმართველობა რომში ამით დასრულდა. ==ტულოს ჰოსტილიუსი== ტულუს ჰოსტილიუსის ბაბუა რომულუსის თანამებრძოლი იყო და დაიღუპა საბინელებთან ბრძოლაში, როდესაც ისინი რომში შევიდნენ. ხასიათით იგი თავის მეომარ ბაბუას და რომულუსს ჰგავდა. ნუმა პომპილიუსის სიკვდილის შემდეგ სახალხო კრებამ იგი აირჩია მეფედ. ახალ მეფეს მიაჩნდა, რომ ხანგძლივი მშვიდობის პერიოდი ხელს არ უწყობს რომაელთა საბრძოლო შემართებას, ამიტომ მან გადაწყვიდა ალბა ლონგასთან ომის დაწყება. მიზეზი მარტივი იყო - დრო და დრო ალბა ლონგელი და რომაელი მწყემსები ერთმანეთს პარავდნენ საქონელს. ორივე მეფემ ერთდროულად გააგზანა ერთმანეთთან ელჩები, რათა ზარალის ანაზღაურება მოეთხოვათ, ხოლო უარის შემთხვევაში ომი უნდა დაეწყოთ. ტულუსმა თავის ელჩებს უბრძანა ყურადღება არ გაეფანტათ, პირდაპირ მისულიყვნენ მეფესთან და განეცხადებინათ მისთვის პრეტენზიები, უარის შემთხვევაში კი ომი გამოეცხადებინათ და მაშინვე უკან დაბრუნებულიყვნენ. ელჩები სწორედ ასე მოიქცნენ. ხოლო ალბა ლონგელი ელჩები მეფემ კარგად მიიღო, გამართა ნადიმები და იქამდე არ ათქმევინა სათქმელი სანამ მისი ელჩები არ დაბრუნდნენ. ამის შემდეგ მან დაიბარა ალბა ლონგელი ელჩები და ათქმევინა მათი პრეტენზიები, როდესაც ჩამოსულებმ სიტყვა დაასრულეს, ტულუსმა განუცხადა რომ მისი ელჩები პირველები მივიდნენ ალბა ლონგას მეფესთან და მან ომი უკვე გამოაცხადა. ორივე მხარე საგულდაგულოდ მოემზადა საომრად. ალბა ლონგელთა ჯარი პირველი შემოიჭრა რომის მიწებზე და ქალაქის მახლობლად დაბანაკდა. მათი მეფე ამ ბანაკში გარდაიცვალა და მათ დიქტატორი აირჩიეს. მეფის სიკვდილი ტულუსმა ღმერთთა ნიშნად მიიღო. ერთ ღამეს იგი ჩუმად გავიდა ქალაქიდან ჯართან ერთად, გაცდა ალბა ლონგელთა ბანაკს და მათ ქალაქისკენ დაიძრა, როდესაც დიქტატორმა ეს გაიგო, იგი იძულებული გახდა დადევნებოდა რომაელებს. როდესაც ორი ჯარი შეხვდა ერთმანეთს ალბა ლონგელმა დიქტატორმა შესთავაზა ტულუსს ტყუილად არ დაეღვარა სისხლი, რადგან მათ ერთმანეთის გარდა უფრო ძლიერი მტერი - ეტრუსკები ჰყავდათ, ხოლო გამოეყვანა სამი მეომარი თავისი ჯარიდან რომლებიც მოწინააღმდეგის სამ მეომარს შეერძოლებოდნენ, ვინც გაიმარჯვებდა, მისი ქალაქი იქნებოდა გამარჯვებული და იბატონებდა დამარცხებულ ქალაქში. [[სურათი:Oath of the Horatii.JPG|thumb|ჰორაციუსების ფიცი]] სამი რომაელი მეომრიდან ორნი დაიღუპნენ, ხოლო მესამემ სძლია დაჭრილ ალბა ლონგელ მეომრებს და გაიმარჯვა. ალბიელთა დიქტატორი უსიტყვოდ დაემორჩილა ტულუსს. მაგრამ მშვიდობა მათთან ხანგძლივი არ იყო. დიქტატორი მეტიუსი ხალხის უკმაყოფილებამ აიძულა რომის წინააღმდეგგ დაეწყო მოქმედებები, იგი ხვდებოდა რომ საომარი რესურსები არ გააჩნდა, ამიტომ მან ყველანაერად სცადა გადაემტერებინა რომისთვის ფიდეას მოსახლეობა. როდესაც ეს კონფლიქტი ჩაცხრა, ტულუსმა მოუხმო მეტიუსს ჯარით გამოსულიყო ეტრუსკების წინააღმდეგ. ალბა ლონგელები ბრძოლის ველიდან გაიქცნენ, მიუხედავად ამისა რომაელებმა ბრძოლა მოიგეს და მტრის არმია სასტიკად გაჟლიტეს. ბრძოლის შემდეგ მეტიუსი ლაშქარითურთ დაბრუნდა რომაელთა ბანაკში და მოულოცა მეფეს გამარჯვება. მეორე დილას ტულუსმა ბრძანა ორივე ჯარი შეკრებილიყო მის მოსასმენად, წინ ალბა ლონეგელები დააყენეს ხოლო მათ გარშემო რომაელები. აქ მან წარმოთქვა სიტყვა, რომლითაც მეტიუსის ღალატი ამხილა და გასცა მისი მოკვლის ბრძანება, ხოლო ალბელებს მოუწოდა რომში გადმოსახლებისკენ, რათა შეექმნათ საერთო სახელმწიფო. ამრიგად ქალაქი დაინგრა და რომს ახალი მოსახლეობა შეემატა. ალბა ლონგელი უხუცესები სენატს მიემატნენ, ტულუსმა სენატის სხდომებისთვის კურია ააშენა. რომი კი გაიზარდა და გაფართოვდა. ალბალონგელი მხედრებისგან 30 რაზმი ჩამოყალიბდა. ამ ძალებზე დაყრდნობით რომაელებმა საბინელებს გამოუცხადეს ომი. ორივე მხარე საგულდაგულოდ მოემზადა საომრად და რომაელებმა გაიმარჯვეს. შემდგომი დამპყრობლური პოლიტიკის განხორციელებაში მეფეს ხელი ავადმყოფობამ შეუშალა. ტულუსმა ჩათვალა, რომ ღმერთები განარისხა და ამიტომ გახდა ავად. ნუმა პომპილიუსის წმინდა ჩანაწერების მიხედვით მან დაიწყო რიტუალების შესრულება, მან ან სწორად ვერ აღასრულა რიტუალი ან საერთოდ არასწორ რიტუალს ასრულებდა, მაგრამ მის სასახლეს მეხი დაეცა და იგი დაიწვა. მისი მეფობა 32 წელი გრძელდებოდა. == ანკუს მარციუსი == ტულუს ჰოსტილიუსის სიკვდილის შემდეგ სენატორებმა მეფედ ნუმა პომპილიუსის შვილიშვილი ანკუს მარციუსი აირჩიეს. მან გამეფებისთანავე სცადა ბაბუის ადათ-წესების და პოლიტიკის აღორძინება. პონტიფიკუსებს უბრძანა ნუმა პომპილიუსის დარიგებები სახალხო რიტუალების შესახებ გამოექვეყნებინათ. მეზობელმა ლათინებმა ახალი მეფის მშვიდობისკენ მისწრაფება სისუსტედ აღიქვეს და შემოესივნენ რომის მიწებს. ანკუსი მიხვდა რომ ამ სიტუაციაში ნუმასეულ ქცევაზე უფრო გამართლებული იქნებოდა ტულუსის და რომულუსისნაერი ქცევა, მაგრამ მიუხედავად ამ გადაწყვეტილებისა, მან იზრუნა საომარი დროისთვისაც შემოეღო ისეთი რიტუალები, როგორიც მისმა ბაბუამ მშვიდობიანობისთვის შემოიღო. ამ რიტუალის თანახმად ელჩი როდესაც გადაკვეთდა იმ ქვეყნის საზღვრებს, რომელთანაც უთანხმოება იყო, თავზე შალის თავსაფარს იხურავდა და ამბობდა: "ისმინე იუპიტერო, ისმინეთ ამ ქვეყნის (სახელი) საზღვრებო, დაე შემისმინოს უზენაესმა სამართალმა. მე ვარ მთელი რომაელი ერის მაუწყებელი და პატივის დასაცავად მოვედი ელჩად, დაე დაიჯერეთ ჩემი სიტყვები!". შემდეგ იგი ჩამოთვლიდა ყველა პრეტენზიებს და მოწმედ იუპიტერს მოუხმობდა. იგივეს უმეორებდა იგი პირველ შემხვედრსაც, ქალაქის კარიბჭესთანაც და ქალაქის მთავარ მოედანზე და თუ 30 დღეში მისი პრეტენზიები არ კმაყოფილდებოდა, მაშინ იგი უკვე უცხადებდა ომს, მოწმეებად კი ყველა ღმერთებს უხმობდა. ამის შემდეგ ელჩი ბრუნდებოდა რომში. რომში კი მეფე იწვევდა სენატს და ეკითხებოდა სენატორებს თუ რითი უნდა ეპასუხებინათ რომის პრეტენზიების დაუკმაყოფილებლობაზე და პასუხი იყო რომ ომი უნდა დაწყებულიყო, ამგვარად სენატი ადასტურებდა ომის გამოცხადებას. ბოლოს კი ადამიანი მიდიოდა მტრის საზღვრებთან და ომის გამოცხადების სიტყვებით ოთხი მოწმის თანხლებით სტყორცნიდა შუბს მტრული სახელმწიფოს საზღვრებში. ანკუსმა აიღო ლათინთა ქალაქი პოლიტორიუმი და მოსახლეობა რომში გადმოასახლა. მოგვიანებით რომაელებმა აიღეს ტელენი და ფიკანუსი. ბოლოს ლათინებს მხოლოდ ერთი გამაგრებული ქალაქი დარჩათ - მედულიუსი. ამ ქალაქისთვის ბრძოლები დიდხანს გაგრძელდა. საბოლოო ბრძოლა კი ანკუსმა მოიგო და რომში დიდძალი ნადავლით დაბრუნდა. ამ მოვლენების შედეგად რომის გაზდამ მისი [[w:ტიბროსი|ტიბროსის]] მეორე ნაპირზე განფენაც გამოიწვია. მარციუსმა ააშენა ხის ხიდი ტიბრზე და გაამაგრა დასავლეთ ნაპირი. მოსახლეობის ზრდასთან ერთად გაუარესდა კრიმინალური მდგომარეობაც, ამასთან საბრძოლველად მეფემ ციხე ააგო. მისი მმათველობის დროს გაიზარდა არა მარტო ქალაქი, არამედ რომის მიწებიც. მეფემ ტიბრის შესართავთან ქ. ოსცია - რომის ნავსადგური ააშენა. მისი მმართველობის პერიოდში რომში მდიდარი [[w:ეტრუსკები|ეტრუსკი]] ლუციუს ტარკვინიუსი, რომის მომავალი მეფე ჩამოვიდა. იგი მალე გახდა ანკუსის დაახლოვებული პირი და მრჩეველი. ანკუს მარციუსმა 24 წელი იმეფა. ==ლუციუს პრისკუს ტარკვინიუსი== ===წარმოშობა და მეფედ არჩევა=== ლუციუსი იყო კორინთოელი დემარატის ვაჟი, მამამისი კორინთოდან სამოქალაქო ომის დროს გაიქცა და ეტრუსკულ ქალაქ ტარკვინიუსში დასახლდა. აქ მან ცოლი მოიყვანა და ორი ვაჟი, ლუკუმონუსი (მოგვიანებით ლუციუსი) და არუნტი შეეძინა. ლუკომონუსის ძმა ადრე მოკვდა, ამიტომ იგი თავისი მამის ქონების ერთადერთი მემკვიდრე გახდა. მამის სიკვდილის შემდეგ მან ცოლად დიდგვაროვანი ქალი ტანაკვილი მოიყვანა. პატივმოყვარე ქალისთვის რთული იყო იმასთან შეგუება რომ მისი მეუღლე არ სარგებლობდა ქალაქში სათანადო პატივით. ლუკუმონუსიც არ იყო პატივმოყვარეობას მთლად მოკლებული. მისმა მეუღლემ მიიჩნია რომ რომი მისი ჭკვიანი და ენერგიული ქმრის თვისებების გამოსავლენად და განსადიდებლად საუკეთესო ადგილი გახდებოდა, ვინაიდან ეს ქალაქი ახალი დაარსებული იყო და შესაბამისად იქაური არისტოკრატიაც ახალი წარმოშობილი იყო, თან მათ თავისი ადგილი საზოგადოებაში მხოლოდ პირადი დამსახურებებით მიიღეს. ამრიგად ცოლქმარი რომში გადასახლდა. ახლად ჩამოსულები ქალაქში კარგად მიიღეს. აქ ლუკუმონუსმა სახელი შეიცვალა და ლუციუს ტრანკვინუსი დაირქვა, მოგვიანებით კი მას პრისკუსი ანუ ძველი შეარქვეს რათა მეორე ლუციუს ტარკვინიუსისგან განეხვავებინათ. ტანაკვილი არ შეცდა არჩევანში, ლუციუსმა მალე მიიპყრო რომაელთა ყურადღება და მეფე ანკუს მარციუსთან დაახლოვდა. იგი ქალაქის საბჭოებში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა და მალე მეფის ნდობა და მეგობრობაც დაიმსახურა. ამგვარად მარციუსის გარდაცვალების შემდეგ იგი მისი ვაჟების მეურვე გახდა. ტარკვინიუსი ყველანაერად ეცადა ახალი მეფის არჩევნები რაც შეიძლება მალე ჩატარებულიყო, ხოლო არჩევნების დღისთვის ანკუსის ვაჟები სანადიროდ გაუშვა. არჩევნებზე იგი ისეთი შთამბეჭდავი სიტყვით გამოვიდა, რომ სენატმა იგი მეფედ აირჩია. ===მმართველობა=== [[სურათი:Circo.jpg|thumb|დიდი ცირკი დღეს]] ტარკვინიუსმა სენატი ახალი სენატორებით შეავსო. პირველი ომი მას ლათინებთან ჰქონდა, რომში იგი დიდძალი ნადავლით დაბრუნდა და აქამდე არნახული სიმდიდრის თამაშები მოაწყო. ცირკისთვის მან გამოყო ადგილი, რომელზეც მოგვიანებით დიდი ცირკი აშენდა. დღეს ეს გრანდიოზული ნაგებობა არაა შემორჩენილი, მაგრამ იმ ადგილზე კარგად ჩანს ცირკის კონტურები. ამ დროიდან რომში შემოვიდა ყოველწლიური თამაშების ჩატარების ტრადიცია, ამ თამაშებს რომაული ანუ დიდი ეწოდა. ტარკვინიუსს ამის გარდა სურდა ქალაქის გარშემო ქვის გალავნის აგება, მაგრამ მას საბინელებთან გაჩაღებულმა ომმა შეუშალა ხელი. ომი იმდენად უეცრად დაიწყო, რომ რომაელებმა სათანადოდ მომზადება ვერც კი მოახერხეს. პირველ ბრძოლაში ორივე მხარემ დიდი დანაკარგები განიცადა, მაგრამ უპირატესობა ვერცერთმა ვერ მოიპოვა. ტარკვინიუსმა განსაზღვრა რომ რომაულ ჯარს აკლდა კარგი მხედრები, ამიტომ არსებულ სამ ცენტურიას მან მხედრები მიამატა. მეორე ბრძოლა მდინარე ანიენის პირას გაიმართა. ჯარის გაძლიერებასთან ერთად რომაელებმა გამოიყენეს ეშმაკობაც: წინასწარ გაგზავნეს ხალხი, რომლებმაც მდინარის პირას მიმოფანტულ მორებს ცეცხლი წაუკიდეს და ტივებით წყალში გაუშვეს, ქარმა გააღვივა ცეცხლი, ტივები კი ხიდის ბურჯებში გაიჩხირა. ხიდს ცეცხლი წაეკიდა. ამან შეაშინა საბინელები და გაქცევაში ხელი შეუშალა. მდინარეში ჩაძირული საბინებელის აღჭურვილობა დინებამ რომთან გამოიტანა, ამრიგად ქალაქში გამარჯვების შესახებ უფრო ადრე შეიტყვეს ვიდრე ლაშქარი დაბრუნდა. თვითონ ბრძოლაში კი მხედრებმა გამოიჩინეს თავი. ამ ომის შედეგად რომაელებმა საბინელებს კოლაცია (რომიდან 7-8კმ აღმოსავლეთით) წაართვეს. საბინელებთან ომის შემდეგ, ტარკვინიუსი ტრიუმფით დაბრუნდა რომში. ამის შემდეგ მან ძველი ლათინების წინააღმდეგ გაილაშქრა. ამ ომში დიდი ბრძოლები არ მოხმხდარა, მეფემ სათითაოდ აიღო ლათინების ქალაქები და ასე დაიპყრო მთელი ერი. ომების დასრულების შემდეგ მან ააშენა ქალაქის გარშემო ქვის გალავანი, დააშრო ფორუმის გარშემო დაბალი ადგილები და ააშენა დრენაჟების სისტემა, რათა ტიბრის ადიდებისას წყალდიდობები თავიდან აეცილებინა. [[w:კაპიტოლიუმი|კაპიტოლიუმზე]] მან იუპიტერის ტაძრის მშენებლობა დაიწყო. ტარკვინიუსმა დაიახლოვა და აღზარდა როგორც საკუთარი შვილი, მის სახლში მცხოვრები მონა-ქალის ვაჟი სერვიუს ტულიუსი. მოგიანებით კი მან თავისი ქალიშვილი გაათხოვა შვილობილზე. ანკუს მარციუსის ვაჟები თვლიდნენ რომ ტარკვინიუსმა მათ მამის ტახტი უკანონოდ წაართვა, ხოლო ის რომ მისი მემკვიდრე მონად დაბადებული შეიძლებოდა გამხდარიყო, მათ აღმაშფოთებლად მიაჩნდათ. ამიტომ მათ განიზრახეს მეფის მოკვლა და ძალაუფლების ხელში ჩაგდება. ამ მიზნისთვის მათ ორი თავზეხელაღებული მწყემსი აირჩიეს. მწყემსებმა სასახლის წინ საშინელი აყალმაყალი ატეხეს და მეფეს მოუხმობდნენ. როდესაც მეფემ ეს გაიგო, მან ბრძანა შემოეშვათ მწყემსები. მათ მეფის წინაშეც განაგრძეს წივილ კივილი, ლიქტორებმა ისინი დააშოშმინა და უბრძანა რიგრიგობით ელაპარაკათ. პირველმა მწყემსმა წინასწარ გამზადებული ისტორიის მოყოლა დაიწყო, სანამ მეფე მას ყურადღებით უსმენდა, მეორე მწყემსმა ნაჯახი ამოიღო და ტარკვინიუსს თავში ჩაარტყა. მწყემსები იქვე შეიპყრეს, მაგრამ მეფე სასიკვდილოდ იყო დაჭრილი. ტანაკვილმა ბრძანა ჩაეკეტათ სასახლე და არავინ შემოეშვათ. როდესაც იგი დარწმუნდა რომ ქმარი კვდება, მან მიმართა სერვიუსს ტულუსს, რათა მეფის სიკვდილი არ დარჩენილიყო დაუსჯელი. ტარანკვილმა ყველაფერი იღონა, რათა სიძე გამხდარიყო მეფე, და მხოლოდ ამის შემდეგ ამცნო ხალხს ტარკვინიუსის გარდაცვალების შესახებ. ==სერვიუს ტულიუსი== ===წარმოშობა და გამეფება=== გადმოცემის თანახმად სერვიუს ტულიუსი წარმოშობით ლათინური ქალაქ კორნიკულუსიდან იყო. მამამისი სტურიუს ტულიუსი, ქალაქის ერთ-ერთი საუკეთესო მოქალაქე, რომაელებთან ბრძოლაში დაიღუპა, როდესაც ტარკვინიუს პრისკუსმა აიღო ქალაქი. ფეხმძიმე დედამისი ტყვედ ჩავარდა. ტარკვინიუსის მეუღლემ ამოიცნო იგი ტყვეებს შორის და საკუთარ სახლში მიიღო. აქ დაიბადა რომის მომავალი მეფე სერვიუს ტულიუსი. ბავშვობიდანვე ჩანდა რომ იგი ძალიან ჭკვიანი და ნიჭიერი იყო, ამიტომ მეფემ იგი საკუთარი შვილივით გაზარდა, საკუთარი ქალიშვილი მიათხოვა და მემკვიდრედ მიიჩნევდა. ტარკვინიუსზე თავდასხმის შემდეგ ტანაკვილმა დამალა მისი სიკვდილის ფაქტი და მეფის ავადმყოფობის გამო მისი მოვალეობების შემსრულებლად სერვიუსი გამოაცხადა. რამდენიმე დღე სერვიუსი ასრულებდა მეფის ფუნქციებს, ზოგ გადაწყვეტილებებს თვითონ იღებდა, ზოგს კი სამომავლოდ დებდა, ვითომდა მეფესთან უნდა მოეთათბირებინა. ამრიგად როდესაც ტარკვინიუსის სიკვდილის ფაქტი გახმაურდა სერვიუსის მდგომარეობა ტახტზე უკვე მყარი იყო. ===მმართველობა და რეფორმები=== სერვიუსმა თავისი ქალიშვილები ტარკვინიუსის ვაჟებზე გაათხოვა, რათა არ გამეორებულიყო იგივე ამბავი რაც ტარკვინიუსსა და ანკუს მარციუსის ვაჟებს შორის მოხდა, მაგრამ ამ ზომებმა მომავალში არ გაამართლა. ეტრუსკებთან ზავის ვადა ამოიწურა, ამიტომ მან განაახლა მათთან ომი, სადაც ბრწყინვალედ გაიმარჯვა. ამის შემდეგ იგი სამოქალაქო რეფორმებს შეუდგა, მან ჩამოაყალიბა მოსახლეობის ქონებრივი ცენზით დაყოფა. ეს მნიშვნელოვანი იყო, ვინაიდან მანამდე მოვალეობების დაკისრება ხდებოდა სულ მოსახლეზე, ახლა კი ქონებრივი [[ცენზი]]ს მიხედვით. * მათგან, ვისი ქონებაც 100 000 [[რომაული ფულადი სისტემა|ასს]] აღემატებოდა, სერვიუსმა 80 ცენტურიონი ჩამოაყალიბა, 40 უფროსი ასაკის, 40 უმცროსის (უფროსი ასაკი - 46-60, უმცროსი - 18-45). უფროსებს ქალაქის თავდაცვაზე უნდა ეზრუნათ, ხოლო უმცროსები ქალაქის გარეთ საომარ მზადყოფნაში უნდა ყოფილიყვნენ. იარაღით მათ საკუთარი თავი თვითონ უნდა უზრუნველყოთ. ორი ცენტურიონი იარაღის გარეშე იყო, მათ საომარი მანქანები უნდა მიეწოდებინათ ჯარისთვის. * მეორე კატეგორიას მიეკუთვნებოდნენ ისინი, ვისი ქონებაც 75 000-დან 100 000 ასამდე იყო. მათგან, უფროსებისგან და უმცროსებისგან შედგა ოცი ცენტურიონი. შეიარაღება პირველ კატეგორიაზე ცოტა მსუბუქი. * მესამე კატეგორიას მიეკუთვნებოდნენ ისინი, ვისი ქონებაც 50 000 ასს აღემატებოდა. მათგანაც ოცი ცენტურიონი ჩამოყალიბდა. შეიარაღება იგივე. * მეოთხე კატეგორიის ცენზი იყო 25 000 ასზე მეტი. მათგანაც ოცი ცენტურიონი ჩამოყალიბდა. შეიარაღებიდან მხოლოდ შუბი უნდა ჰქონოდათ. * მეხუთე კატეგორიის ცენზი 11 000 ასი იყო. მათგან 35 ცენტურიონი ჩამოყალიბდა. მეომრებს მხოლოდ სატყორცნი ქვები უნდა ჰქონოდათ. ვინც ამ ხუთ კატეგორიაში ვერ შევიდა, ისინი სამხედრო სამსახურისგან თავისუფლები იყვნენ. ამ სისტემამ [[w:გაიუს მარიუსი|გაიუს მარიუსის]] სამხედრო რეფორმამდე იმუშავა. ზემოთხსენებული ცენტურიონების გარდა სერვიუსმა ჩამოაყალიბა 12 ცხენოსანთა ცენტურიონი. ცხენოსნებს სახელმწიფო ხაზინიდან გამოეყოთ 10 000 ასი ცხენების შესაძენად, ხოლო ცხენების შენახვა გაუთხოვარ ქალებს ევალებოდათ, ამ მიზნისთვის მათ ხაზინაში ყოველწლიურად 2000 ასი უნდა შეეტანათ. ამრიგად ღარიბი მოსახლეობის მაგივრად მდიდრებს უნდა შეენახათ ჯარი. ცენზები სამხედრო მოვალეობის შესრულების გარდა ხმის მიცემის სისტემასაც შეეხო. ადრე ყველას ერთნაერად ჰქონდა კენჭისყრის უფლება, ახლა კი ჯერ ცხენოსანთა ცენტურიონი იყრიდა კენჭს, შემდეგ პირველი კატეგორიის ოთხმოცი ცენტურიონი, თუ მათი აზრები არ ემთხვეოდა, მაშინ კენჭს მეორე კატეგორიის ცენტურიონები იყრიდნენ და ა.შ. ყველაზე ქვედა ფენამდე კენჭისყრა თითქმის ვერასდროს აღწევდა. [[სურათი:Regiones Quattuor.gif|thumb|რომის ოთხ ტრიბად გაყოფის სქემა]] მეფემ ქალაქი დაყო ოთხ ნაწილად - ტრიბებად. ამ ტრიბებს თავდაპირველ სამ ტრიბთან საერთო აღარაფერი ჰქონდათ. ისტორიკოსი [[w:ფლავიუს პიქტორუსი|ფლავიუს პიქტორუსის]] ცნობებით მოსახლეობის აღწერისას 80 000 ბრძოლისუნარიანი მამაკაცი გამოვლინდა. მოსახლეობის მატებასთან ერთად გაიზარდა ქალაქის საზღვრებიც. რომის სახელმწიფო საკმარისად იყო იარაღის ძალით გამაგრებული, მაგრამ სერვიუსმა ჩათვალა რომ კულტურულადაც უნდა გაემაგრებინა. ამისთვის მან ლათინურ ქალაქებთან კავშირში ააგო ქალღმერთ [[w:დიანა (ქალღმერთი)|დიანას]] ტაძარი რომში. ამით რომი უკვე უდავო ლიდერი გახდა ლაციუმში. ===მკვლელობა=== სერვიუსს საკმარისი ძალაუფლება ჰქონდა და მისი მდგომარეობა ტახტზე მყარი იყო, მაგრამ როდესაც გაიგო ახალგაზრდა ტარკვინიუსის საუბარი იმის შესახებ რომ იგი ხალხის თანხმობის გარეშე მართავს, მოაწყო კენჭისყრა, სურთ თუ არა რომაელებს რომ მან კვლავაც იმეფოს. ხალხმა იგი ერთსულოვნად აირჩია მეფედ. მიუხედავად ამისა ახალგაზრდა ტარკვინიუსი სენატორებთან განაგრძობდა სევრიუსის ლანძღვას. ეს ახალგაზრდა ტარკვინიუსი ლუციუს ტარკვინიუსის ვაჟი იყო თუ შვილიშვილი ზუსტად უცნობია. ზოგ რომაელ ავტორს მიაჩნია, რომ იგი შვილი იყო, ზოგიც თვლის რომ შვილიშვილი, ხოლო იქედან გამომდინარე, რომ სერვიუს ტულიუსმა 44 წელი იმეფა, ლუციუსის შვილი ახალგაზრდა ვეღარ იქნებოდა, თუმცა ისტორიკოსი ტიტუს ლივიუსი ეჭვის მიუხედავად მას სხვა ისტორიკოსების თანახმად შვილს უწოდებს. ასეა თუ ისე, მას ჰყავდა ძმა არუნტუს ტარკვინიუსი, როგორც უკვე ვთქვით, ორივე ძმა მეფის ქალიშვილებზე იყვნენ დაქორწინებულნი. ლუციუსი ძალიან პატივმოყვარე იყო, ხოლო არუნტუსი ბუნებით დინჯი იყო. მათი მეუღლეები ქმრებს ხასიათებით სულ არ ჰგავდნენ. არუნტუსის მეუღლეს ტულიას არ უყვარდა თავისი ქმარი, ხოლო მაზლით აღფრთოვანებული იყო. მას თავისი დაც სძულდა, ვინაიდან მიაჩდა რომ იგი სათანადოდ ვერ აფასებდა ქმარს. მან მალე დაარწმუნა მაზლი რომ ისინი ბევრად უკეთესად შეეწყობოდნენ ერთმანეთს ვიდრე ეწყობიან საკუთარ მეუღლეებს და მიაღწევდნენ ძალაუფლებას. შემდეგ მათ საიდულოდ მოკლეს მეუღლეები და დაქორწინდნენ. ტარკვინია ამის შემდეგ ყველანაერად აგულიანებდა ქმარს ახალი მკვლელობისთვის. ლუციუსმა ყველაფერი იღონა სენატში გავლენის მოსაპოვებლად, ხოლო როდესაც ჩათვალა რომ ნიადაგი მომზადებულია, შეიარაღებული ხალხითურთ შეიჭრა ფორუმზე და თავი მეფედ გამოაცხადა, ბრძანა შეეკრიბათ სენატი მეფე ტარკვინიუსის სახელით. კურიაში სენატორთა თანდასწრებით დაიწყო სერვიუს ტულიუსის ლანძღვა. ამ დროს სერვიუსი თვითონ გამოცხადდა კურიაში. სერვიუსისა და ტარკვინიუსის მომხრეებს შორის ხელჩართული ბრძოლა გაიმართა. თვითონ ტარკვინიუსი ეცა სერვიუსს, და ვინაიდან იგი ბევრად უმცროსი და ძლიერი იყო, ჩამოაგდო მეფე კიბიდან, შემდეგ კი ქუჩაში თავისი მომხრეები დააწია და მოაკვლევინა მეფე. როგორც ისტორიკოსი გვამცნობებს, ამის შემდეგ ტულია ეტლით მივიდა კურიასთან და ქმარს უწოდა მეფე, ხოლო სახლში დაბრუნებისას ქუჩაში მამის გვამი დაინახა და ეტლით ზედ გადაუარა. ამ ქუჩას რომაელებმა წყეული ქუჩა უწოდეს. ამრიგად სერვიუს ტულიუსმა 44 წელი იმეფა, მასთან ერთად დაიღუპა სამართლიანი სამეფო ხელისუფლება, რამაც კიდევ უფრო გაზარდა მისი დიდება სიკვდილის შემდეგ. ==ლუციუს ტარკვინიუს სუპერბუსი== ===წარმოშობა და გამეფება=== ლუციუს ტარკვინიუსი, მოგვიანებით ამაყად (Superbus) წოდებული, ლუციუს ტარკვინიუს პრისკუსის ვაჟი იყო თუ შვილიშვილი, ზუსტად უცნობია. ზოგ რომაელ ავტორს მიაჩნია რომ იგი შვილი იყო, ზოგიც თვლის რომ შვილიშვილი, ხოლო იქედან გამომდინარე, რომ სერვიუს ტულიუსმა 44 წელი იმეფა, ლუციუსის შვილი ახალგაზრდა ვეღარ იქნებოდა, თუმცა ისტორიკოსი ტიტუს ლივიუსი ეჭვის მიუხედავად მას სხვა ისტორიკოსების თანახმად შვილს უწოდებს. სერვიუს ტულიუსმა მას და მის ძმას არუნტუს თავისი ქალიშვილები მიათხოვა. ლუციუსი ძალიან პატივმოყვარე იყო, ხოლო არუნტუსი ბუნებით დინჯი იყო. მათი მეუღლეები ქმრებს ხასიათებით სულ არ ჰგავდნენ. არუნტუსის მეუღლეს ტულიას არ უყვარდა თავისი ქმარი, ხოლო მაზლით აღფრთოვანებული იყო. მას თავისი დაც სძულდა, ვინაიდან მიაჩდა რომ იგი სათანადოდ ვერ აფასებს ქმარს. მან მალე დაარწმუნა მაზლი რომ ისინი ბევრად უკეთესად შეეწყობოდნენ ერთმანეთს ვიდრე ეწყობიან საკუთარ მეუღლეებს და მიაღწევდნენ ძალაუფლებას. შემდეგ მათ საიდულოდ მოკლეს მეუღლეები და დაქორწინდნენ. ტარკვინია ამის შემდეგ ყველანაერად აგულიანებდა ქმარს ახალი მკვლელობისთვის. ლუციუსმა ყველაფერი იღონა სენატში გავლენის მოსაპოვებლად, ხოლო როდესაც ჩათვალა, რომ ნიადაგი მომზადებული იყო, შეიარაღებული ხალხითურთ შეიჭრა ფორუმზე და თავი მეფედ გამოაცხადა, ბრძანა შეეკრიბათ სენატი მეფე ტარკვინიუსის სახელით. კურიაში სენატორთა თანდასწრებით დაიწყო სერვიუს ტულიუსის ლანძღვა. ამ დროს სერვიუსი თვითონ გამოცხადდა კურიაში. სერვიუსისა და ტარკვინიუსის მომხრეებს შორის ხელჩართული ბრძოლა გაიმართა. თვითონ ტარკვინიუსი ეცა სერვიუსს, და ვინაიდან იგი ბევრად უმცროსი და ძლიერი იყო, ჩამოაგდო მეფე კიბიდან, შემდეგ კი ქუჩაში თავისი მომხრეები დააწია და მოაკვლევინა მეფე. როგორც ისტორიკოსი გვამცნობს, ამის შემდეგ ტულია ეტლით მივიდა კურიასთან და ქმარს მეფე უწოდა, ხოლო სახლში დაბრუნებისას ქუჩაში მამის გვამი დაინახა და ეტლით ზედ გადაუარა. იმ ქუჩას რომაელებმა წყეული ქუჩა უწოდეს. ===მმართველობა=== თავისი მმართველობის დასაწყისშივე მან დახოცა სერვიუსის მომხრე სენატორები. რადგან მან თვითონ შექმნა ძალით ხელისუფლების მოპოვების პრეცენდენტი, მას ეშინოდა რომ მის მოწინააღმდეგეებსაც იგივე არ გაეკეთებინათ და პირად მცველთა რაზმი შემოირტყა გარს. ხალხის კიდევ უფრო მეტად დასაშინებლად მან დამატებით რეპრესიებს მიმართა. მისი რეპრესიებისგან შეთხელებულ სენატს იგი ანგარიშს არაფერში არ უწევდა. მან განიზრახა ლათინებთან დაახლოვება, რათა მათი მხარდაჭერით განემტკიცებინა საკუთარ ხალხში მდგომარეობა. ამისთვის მან თავისი ქალიშვილი ლათინების მმართველს ოქტავიანე მემილიუს ტუსკულას მიათხოვა. ომში იგი ისეთივე ვერაგი იყო, როგორც მშვიდობიანობისას უსამართლო. პირველი ომი მას ბოლსკებთან ჰქნდა. უცნობია თუ საიდან გადმოსახლდა ეს ერი, რომაელები მათ ორასი წლის მანძილზე ებრძოდნენ, სანამ არ დაიმორჩილეს და არ გაარომაელეს. შემდეგ დაიწყო ომი ქალაქ გაბიუმთან. პირველ ბრძოლაში რომაელები დამარცხდნენ, ამიტომ ლუციუსმა გადაწყვიტა არარომაულად, ვერაგობით ემოქმედა. მან მოაჩვენა ყველას, ვითომ აღარ სურს ომი და დაიწყო ტაძრის მშენებლობა. ამასობაში მისი ვაჟი სექსტუსი გაიქცა გაბიაში და სთხოვა იქაურ მმართველს თავშესაფარი, მან მოიგონა თითქოს მამის სისასტიკეს გამოექცა. მისი მონაყოლი დაიჯერეს და გაბიუმელებმა იგი კარგად მიიღეს. აქ სექსტმა არა ღიად, არამედ ჩუმჩუმად დაარწმუნა გაბიუმელი უხუცესები ომის განახლების საჭიროებაში. მცირე რაზმებით იგი ძარცვავდა რომის მიდამოებს და შეტაკებებში ყოველთვის იმარჯვებდა, ამან მას გაბიუმელების ნდობა მოუპოვა. ამის გარდა მან ინტრიგებით გადაკიდა ერთამეთზე უხუცესები. ბევრი მათგანი თვითონ მოსპო და ბრალად სხვადასხვა დანაშაულებები დასდო. ამგვარად დასუსტებული გაბიუმი ტარკვინიუსმა ადვილად ჩაიგდო ხელში. ამ ამბების შემდეგ მან დაასრულა კაპიტოლიუმზე იუპიტერის ტაძრის მშენებლობა, რომელიც პირველმა ტარკვინიუსმა დაიწყო. დაახლოებით ამ დროს, როგორც ისტორიკოსი ტიტუს ლივიუსი გვამცნობს, სასახლის სვეტიდან გამოძვრა გველი. ეს სიკვდილის ამღნიშნავი იყო. ამ ამბის განსამარტად მან დელფის ორაკულთან გაგზავნა თავისი ვაჟები ტიტუსი და არუნტუსი და მათთან ერთად თავისი დისშვილი ლუციუს იუნიუს ბრუტუსი. ორაკულმა ჩასულებს ამცნო რომ რომში ძალაუფლება გადაუვა მას, ვინც პირველი აკოცებს დედას. ტარკვინიუსის ვაჟებმა ეს პირდაპირ გაიგეს, ხოლო ბრუტუსი მიხვდა წინასწარმეტყველების ნამდვილ შინაარს და აკოცა მიწას - ყველას საერთო დედას. რომაელები ამ დროს რუტულების ქალაქ არდეუმთან ომობდენ. ეს იმ დროისთვის ერთ-ერთი უმდიდრესი ქალაქი იყო, ტარკვინიუსის ფინანსური მდგომარეობა კი არასახარბიელო იყო. სწორედ ეს გახდა ომის მიზეზიც. პირველი შეტევა წარუმატებლად დასრულდა და რომაელებმა ქალაქს ალყა შემოარტყეს. ბანაკში სექსტ ტარკვინიუსი არისტოკრატ ახალგაზრდებთან ერთად ქეიფობდა. მათ შორის ტარკვინიუსის ნათესავი ტარკვინიუს კოლატინუსიც იყო. საუბარი შეეხო ცოლებსაც, კოლატინუსი ყველას არწმუნებდა რომ მისი ცოლი ლუკრეცია ყველაზე ღირსეული ქალი იყო. ყველამ ჩათვალა რომ რომში ჩასვლით და იმის ნახვით თუ როგორ შეეგებებოდნენ ცოლები უეცრად დაბრუნებულ ქმრებს, ყველაზე კარგად ასახავდა მათ მორალურ თვისებებს. რომში გვიან ღამით ჩავიდნენ და კოლატინუსის სახლს მიადგნენ, მეფის რძლებისგან განსხვავებით ლუკრეცია სახლში იყო და შალს რთავდა. ამრიგად ცოლების "შეჯიბრში" ლუკრეციამ გაიმარჯვა. სექსტუს ტარკვინიუსს ნათესავის მეუღლე ძალიან მოეწონა. რამდენიმე დღის მერე სექსტუსი მარტო მივიდა ლუკრეციას სახლში. იქ მას კარგად გაუმასპინძლდნენ და სტუმრების ოთახში შესთავაზეს დაძინება. როდესაც სახლში ყველამ დაიძინა, სექსტუსი ლუკრეციას საძინებელში შეიპარა და დაემუქრა, რომ თუ იგი არ დანებდებოდა, იგი მას მაინც გააუპატიურებდა, მოკლავდა და მკვდარ მონას მიუწვენდა. ამ მუქარამ გაჭრა და ლუკრეცია დანებდა. როდესაც სექსტუსი წავიდა, ლუკრეციამ შიკრიკები გაუგზავნა ქმარს და მამას, ამცნო რომ ცუდი ამბავი მოხდა და რომ ისინი ერთგულ მეგობრებთან ერთად მოსულიყვნენ. კოლატინუსსთან ერთად ლუციუს ბრუტუსიც ჩამოვიდა. ლუკრეციამ უამბო ქმარს და მამას თუ რაც შეემთხვა, დააფიცა ისინი რომ შურს იძიებდნენ და თავი მოიკლა. ბრუტუსმა მკვდარ ლუკრეციასთან დაიფიცა რომ შურს იძიებდა არა მარტო სექსტზე, არამედ ლუციუსზეც. ===დამხობა და რომიდან გაძევება=== მოსახლეობამ როდესაც შეიტყო ამ ამაზრზენი ამბის შესახებ, აღშფოთდა, ბრუტუსმა კი შეკრებილ ახალგაზრდობას მოუწოდა შეიარაღებისკენ და აჯანყებისკენ. ფორუმზე რომ მივიდნენ ხალხი იქ უკვე შეკრებილი იყო. ბრუტუსმა მიმართა მათ და სექსტუსის უღირს საქციელთან ერთად დაგმო ლუციუსის სიამაყე და უსამართლობაც. მან მოუწოდა რომაელ ხალხს დაემხოთ მეფის მმართველობა რომში და სამეფო ოჯახი გაეძევებინათ. ლუციუს ტარკვინუსმა როდესაც შეიტყო ამის შესახებ დაიძრა თავისი ჯარითურთ რომისკენ, მაგრამ რომაელებმა კარიბჭე არ გაუღეს. ჯარის იმედი მას აღარ ჰქონდა და ამიტომ ოჯახთან ერთად გაიქცა ერუტრიაში. სექსტი ჩავიდა გაბიუმში, სადაც იგი ძველმა მტრებმა მოკლეს. ლუციუს ტარკვინუს ამაყმა იმეფა 25 წელი. რომში მეფობა 240 წელი გრძელდებოდა, დაარსებიდან რესპუბლიკის ჩამოყალიბებამდე. ==არქეოლოგიური მასალები== რომაელი მეფეების სახელები და მითუმეტეს მეფობის წლები ძალიან პირობითია. უძველესი აღმოჩენილი რომაული წარწერა დათარიღებულია ძვ. წ. 600 წლით, იგი შესრულებულია ოქროს სამაჯურზე. მეფეების ვინაობაზე არანაირი ზუსტი ისტორიული წყაროები არ მოგვეპოვება, უძველესი რომაელი ისტორიკოსი - სენატორი ფაბიუს პიქტორუსი კი ძვ. წ. III საუკუნეში ცხოვრობდა, ანუ რომის დაარსების პირობითი დროიდან 4 საუკუნის შემდეგ. ძველ ბერძენ ისტორიკოსს პლუტარქეს აქვს მეფეების ბიოგრაფიები, მაგრამ იგი ცხოვრობდა პირველ საუკუნეში, და თან მის ბიოგრაფიებში ძალიან ბევრი ფანტასტიკური ეპიზოდია. მიუხედავად ამ ყველაფრისა, არქეოლოგიურ გათხრებში აღმოჩნდა რომ პალატინის ბორცვი სწორედ ძვ. წ. VIII საუკუნიდან იყო უკვე დასახლებული, ხოლო ლინგვისტური ანალიზის მიხედვით ძვ. წ. მეორე ათასწლეულში აქაველები მართლაც ცდილობდნენ ტიბრის მიდამოებში დამკვიდრებას. ==სახელმწიფო წყობა== ამ ეტაპზე რომის ქალაქ-სახელმწიფოს სათავეში მეფე ედგა, მაგრამ მეფე არ იყო ერთპიროვნული მმართველი. საკანონმდებლო ორგანოებს წარმოადგენდა რომის სენატი და სახალხო კრებები. კრებებზე ხმის უფლება მხოლოდ რომის მოქალაქეებს ჰქონდათ. მოქალაქე უნდა ყოფილიყო რომაული 300 გვარიდან ერთ-ერთი გვარის წარმომადგენელი. კრებებზე ხდებოდა კანონების მიღება, მეფეების არჩევა, რელიგიური საკითხების განხილვა, სასამართლოები და ა.შ. სენატი თავდაპირველად წარმოადგენდა უხუცესთა საბჭოს, სადაც ყოველი გვარის უხუცესი წევრები შედიოდნენ. რომის ისტორიის განმავლობაში სენატი იყო მთავარი საკანონმდებლო ორგანო. ამ პერიოდის რომში უკვე არსებობდა მონათმფლობელობა, მაგრამ მას ჯერ პატრიარქალური ხასიათი ჰქონდა და მონები ძირითადად სახლის სამუშაოებისთვის გამოიყენებოდნენ. როგორც წესი მეფეების არჩევა რომში ხდებოდა ერთი ოჯახიდან, მაგრამ ეს არ იყო აუცილებელი. მაგალითად ნუმა პომპილიუსი და ლუციუს ტარკვინიუს პრისკუსი საერთოდ არ იყვნენ რომაელები. მეფის არჩევა ხდებოდა სახალხო კრებაზე, შემდეგ არჩეულ კანდიდატს უგზავნიდნენ ელჩებს (ნუმა პომპილიუსი). მეფე იყო ასევე მთავარი მხედართმთავარიც და უზენაესი ქურუმი. რომაელი ახალგაზრდები სრულწლოვანები 14-17 ასაკში ხდებოდნენ, ამ დროს ხდებოდა toga praetexta-ს toga virilis-ით შეცვლა. ამ ასაკიდან მათ ჰქონდათ სახალხო კრებებში მონაწილეობის უფლება. 60 წელს მიღწეული პირები კი რომში განიხილებოდნენ როგორც უხუცესები. მეფემ სერვიუს ტულიუსმა რომის მოსახლეობა ქონებრივი მდგომარეობის მიხედვით ცენზებად დაყო. ცენზის მიზანი იყო მდიდარი პატრიციების და პლებეებისგან. ერთიანი პოლირტიკური ერთეულის ჩამოყალიბერბა. მან რომის მოსახლეობა ქონებრივი ცენზით 6 კლასად და 193 ცენტურიად დაყო. თითო ცენტურია თითო კენჭისმყვრელ ერთეულს წარმოადგენდა, მათი შეკრება კი ცენტურიალური კომიცია გახდა. ხალხი განიხილებიდა როგორც ჯარი და მთელი მოსახლეობა დაყოფილი იყო მხედრებად (equites) და ქვეითებად (pedites). ქვეითები იყოფოდნენ ზოგი ცნობებით ხუთ და ზოგით (დიონისიუს გალიკარნასელი) ექვს კლასად. მეექვსე კლასში ითვლებოდნენ ყველა, ვინც ქონებრივი ცენზით ვერ აღწევდა მეხუთე კლასს. იმის მიხედვით თუ რომელ კლასს მიეკუთვნებოდა ადამიანი, განისაზღვრებოდა თუ რა ნალოგი უნდა გადაეხადა და რა სახის სამხედრო სამსახური გაეწია. კომიციებში კენჭის ყრისას ყოველი კლასი იყოფოდა ცენტურიებად. იგულისხმებოდა რომ თითო ცენტურიაში 100 კაცი უნდა ყოფილიყო, თუმცა პრაქტიკაში ცენტურიებში ხალხის რაოდენობა განსხვავდებოდა. ცენტურიის წევრები იყოფოდნენ ასაკის მიხედვითაც, ნაწილი იყო უფროსი ნაწილი უმცროსი. უმცროსები იყვნენ კაცები 17-დან 46 წლამდე, 46-ს ზემოთ კი უფროსების ცენტურიაში გადადიოდნენ. ყოველ ცენტურიას ჰქონდა თითო ხმა, ამრიგად კლასს იმდენი ხმა ჰქონდა, რამდენი ცენტურიაც იყო მასში. ასევე იყვნენ მხედრებიც დაყოფილი ცენტურიებად. ჩვენამდე კლასებად და ცენტურიებად დაყოფის ორმა წყარომ მოაღწია, ესენი არიან დიონისიუსი და ტიტუს ლივიუსი, მათი მონაცემები ცოტა არ იყოს განსხვავდება, ქვემოთ ცხრილში ორივე ავტორის მონაცემებია მოყვანილი. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! ! style="background: #ddffdd;"|ლივიუსის მიხედვით ! style="background: #ddffdd;"|დიონისიუსის მიხედვით |----- ! style="background: #ffdddd;"|I კლასი | ცენზი 100 000 ასი<br />40 უფროსი ცენტურია<br />40 უმცროსი ცენტურია<br />2 დამატებითი ცენტურია | ცენზი 100 მინა<br />40 უფროსი ცენტურია<br />40 უმცროსი ცენტურია |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|II კლასი | ცენზი 75 000 ასი<br />10 უფროსი ცენტურია<br />10 უმცროსი ცენტურია | ცენზი 75 მინა<br />10 უფროსი ცენტურია<br />10 უმცროსი ცენტურია<br />2 დამატებითი ცენტურია |----- ! style="background: #ffdddd;"|III კლასი | ცენზი 50 000 ასი<br />10 უფროსი ცენტურია<br />10 უმცროსი ცენტურია | ცენზი 50 მინი<br />10 უფროსი ცენტურია<br />10 უმცროსი ცენტურია |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|IV კლასი | ცენზი 25 000 ასი<br />10 უფროსი ცენტურია<br />10 უმცროსი ცენტურია | ცენზი 25 მინი<br />10 უფროსი ცენტურია<br />10 უმცროსი ცენტურია<br />მუსიკოსების 2 ცენტურია (ერთი კენჭს უფროსებთან იყრიდა, მეორე უმცროსებთან) |----- ! style="background: #ffdddd;"|V კლასი | ცენზი 11 000 ასი<br />15 უფროსი ცენტურია<br />15 უმცროსი ცენტურია<br />მუსიკოსების და მარაგის 3 ცენტურია<br />პირადად აღრიცხულთა (capite censorum) 1 ცენტურია | ცენზი 12.5 მინი<br />15 უფროსი ცენტურია<br />15 უმცროსი ცენტურია |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|VI კლასი | - | ცენზი 12.5 მინაზე ნაკლები<br />პირადად აღრიცხულთა (capite censorum) 1 ცენტურია |+ |} ამრიგად ლივიუსის მიხედვით გამოდის 194 ცენტურია ხოლო დიონისიუსის მიხედვით 193. ლუწი რიცხვი იმ პირობებში როდესაც უმრავლესობა წყვეტს საკითხს მოუხერხებელია, ამიტომ დიონისიუსის ცნობებს მიიჩნევენ მართებულად. [[w:მარკუს ტულიუს ციცერონი|ციცერონიც]] ამ საკითხში ემხრობა დიონისიუსის მონაცემებში, სხვა მხრივ კი მისი ცნობები განსხვავდება ზემოთ მოყვანილთაგან. სიმართლის დადგენას ისიც ართულებს რომ ჩვენამდე მოღწეული ტექსტები ძლიერ დაზიანებულია. ==ძველ რომაული კულტურა და რელიგია== ლათინური დამწერლობა ჯერ კიდევ მეფობის დროს შეიქმნა ბერძნული დამწერლობის საფუძველზე. ისტორიკოსი დიონისე ჰალიკარნასელი (ახ. წ. I საუკუნე) ამტკიცებდა რომ საკუთარი თვალით ჰქონდა ნანახი მეფე სერვიუს ტულიუსის და ლათინური ქალაქების ხელშეკრულება ქალღმერთ დიანას ტაძრის ერთობლივი მშენებლობის შესახებ. ეს წარწერა, როგორც იგი იუწყება, სპილენძზე იყო ამობეჭდილი, ხოლო ასოები ფორმით ძველ ბერძნულს წააგავდა. 1900 წელს რომის ფორუმის გათხრებისას აღმოაჩინეს ლეგენდარული მეფის რომულუსის საფლავის შავი ქვა წარწერით, მაგრამ ამ წარწერის გაშიფრვა ვერ განხორციელდა, ალბათ მასზე შელოცვები წერია. ამ პერიოდის ხალხურ პოეზიას ჩვენამდე არ მოუღწევია, თუმცა მოგვიანებით ნაწარმოებებში არის რელიგიური ჰიმნების ფრაგმენტები, რომლებიც ალბათ იმ დროს იყო შექმნილი. იმ დროინდელ რომაულ რელიგიაში ბერძნული და ეტრუსკული ღმერთების გარდა ფიგურირებდნენ სახლის და ოჯახის სულები, ასევე მნიშვნელოვან როლს ასრულებდნენ გარდაცვლილთა სულები, რომლებიც მფარველობდნენ თავის ცოცხალ ოჯახის წევრებს. რომაული "პანთეონი" დახურული არასდროს იყო, მათ უხვად ემატებოდათ უცხოური ღმერთები. [[კატეგორია:ისტორია]] 2949 5756 2007-01-16T21:16:30Z Trulala 17 2950 5758 2007-01-16T21:22:46Z Trulala 17 2951 5759 2007-01-16T21:23:12Z Trulala 17 2952 5760 2007-01-16T21:23:48Z Trulala 17 2953 5763 2007-01-16T21:31:59Z Trulala 17 2954 5764 2007-01-16T21:32:10Z Trulala 17 2955 5767 2007-01-16T21:37:51Z Trulala 17 2956 6047 2007-01-18T12:09:26Z Trulala 17 /* შენიშვნები */ [[სურათი:Campidoglio.JPG|thumb|მგელი, რომელმაც ჩვილი რომულუსი და რემუსი გამოკვება]] '''რომის დაარსების''' შესახებ ბევრი ლეგენდაა ჩვენთვის ცნობილი, მიუხედავად ამისა მისი დაარსების ბევრი საკითხი მაინც გამოცანად რჩება. რომი მდებარეობს ტიბროსის ნაპირებზე, შვიდ ბორცვზე, ლაციუმის დაბლობში. ეს ადგილი არამც თუ არ გამოირჩევა ჯანსაღი ჰავით, არამედ პირიქით, ყოველწლიური ტიბროსის ადიდების შედეგად მიმდებარე ველები იტბორებოდა და ჭაობდებოდა, რაც სხვადასხვა დააბადებების გავრცელებას უწყობდა ხელს. ამრიგად ეს ადგილი არ იყო იდეალური ანტიკური მეგაპოლისისთვის, მაგრამ მიუხედავად ამ ნაკლისა აქ დაარსდა მსოფლიოში ერთერთი ადრეული ზესახელმწიფოს დედაქალაქი. ==ლეგენდები== [[სურათი:BarocciAeneas.jpg|thumb|250px|ენეოსი გარბის ალმოდებული ტროიდან]] ყველაზე გავრცელებული ლეგენდის თანახმად, ტროას დაცემის შემდეგ გმირმა ენეოსმა და მისმა ახლობლებმა ბერძნებისგან თავი გაქცევით დააღწიეს. ისინი დასხდნენ გემზე და გასცურეს ბედის საძიებლად ეტრურიისკენ. იგი ჯერ მაკედონიაში გაჩერდა, შემდეგ სიცილიაში და ბოლოს დაბინავდა ლავრენტიუმში. მათ ჯერ კონფლიქტი მოუვიდად ადგილობრივ მეფე ლათინუსთან, შემდეგ კი ზოგი ვერსიით ენეოსმა დაამარცხა ლათინი და ისინი დანათესავდნენ, ხოლო სხვა ვერსიით კი ბრძოლის დაწყების წინ ლათინი წინ გამოვიდა და გამოჰკითხა ჩამოსულებს, თუ ვინ იყვნენ და საიდან, როდესაც შეიტყო მათი ამბავი, გადაწყვიტავ დამეგობრება. მეგობრობის ნიშნათ კი მიათხოვა საკუთარი ქალიშვილი ენეოსს. ამის შემდეგ ტროადანწამოსულებმა დაარსეს ქალაქი, რომელსაც ენეოსის ცოლის საპატივცემლოდ ლავინიუმი დაარქვეს. მალე ენეოსს შეეძინა ვაჟი ასკანიუსი. ლათინუსი მალე დაიღუპა რუტულების მეფე ტურნუსთან ბრძოლაში, რის შემდეგაცვ დამარცხებულმა რუტულება დახმარება ეტრუსკული ქალაქი ცერეს მეფეს სთხოვეს. ეტრუსკებს აღელვებდათ ახალი სახელმწიფოს შექმნა და მიიჩნევდნენ მას თავისი უსაფრთოებისთვის სახიფათოდ, ამიტომ დათანხვდნენ კავშირზე. ენეოსმა კი ასეთი განსაცდელის წინაშეე გააერთიანა თავისი ერი აბორიგენებთან და ორივე ერს უწოდა ლათინები. ლათინების და ეტრუსკების ბრძოლაში ლათინებმა გაიმარჯვეს, ხოლო ენეოსი დაიღუპა, იგი დაკრძალეს მდინარე ნუმიკთან და იუპიტერი გვარისდამწყები. ენეოსის სიკვდილის სემდეგ მისი ვაჟი ასკანიუსი ჯერ პატარა იყო. ლავინიუმს კი მისი დედა (ზოგი ვერსიით კი დედინაცვალი) ლავინია მართავდა. როდესაც იგი გაიზარდა, მან გადაწყვიტა დაეტოვებინა აყვავებული ლავინიუმი ლავინიასთვის და დაარსა ალბანეთის ქედის ძირში ქალაქი ალბა-ლონგა. ასკანიუსის სიკვდილის შემდეგ კი გამეფდა მისი ვაჟი სილვიუსი. სილვუსის ჩამომავლები იყვნენ ალბა-ლონგას მეფე ნუმიტორი და მისი ძმა ამულიუსი. ამულიუსმა ხელში ჩაიგდო ძმის ტახტხი და რათა მის ძმისშვილს რეა სილვიას არ ჰყოლოდა შვილები, დანიშნა იგი ქალღმერთ ვესტას ქურუმად. რამდენიმე ხნის შემდეგ გაირკვა, რომ იგი ფეხმძიმედ იყო. ეს ვესტას ქურუმების წესის უხეში დარღვევა იყო. ამისთვის ქალი დაამწყვდიეს და მასთან არავის უშვებდნენ. მცირე დროის შემდეგ გაირკვა რომ რეა სილვია ორსულადაა, მან ბავშვის მამად მარსი გამოაცხადა. ქურუმი რეა დაატყვევეს, ხოლო მეფის ბრძანებით ახალშობილი ბავშვები მდინარეში გადაეგდოთ. ტიბროსი ამ დროს ადიდებული იყო და ვისაც ნაბრძანები ჰქონდა ბავშვების დახჩობა, დატოვა ისინი ადიდებული მდინარის პირას. ლეგენდის თანახმად აქ ბავშვები იპოვა ძუ მგელმა და გამოკვება ისი თავისი რძით, შემდეგ კი ისინი იპოვა მწყემსმა ფაუსტულმა და თავის ცოლს ლარენციას გადასცა ისინი აღსაზრდელად. რომულუსი და რემუსი ძლიერი და ლამაზი ბიჭები იზრდებოდნენ. მათ გარშემო იკრიბებოდნენ ახალგაზრდა მწყემსები და მონადირეები. ლუპერკალიუმის დღესასწაულზე ყაჩაღებმა მოიტაცეს რემუსი და ამულეუსთან მიიყვანეს და დაადანაშაულეს ნუმიტორის მიწებიდან საქონლის მოპარვაში. ამ ბრალდებით იგი ნუმიტორს გაუგზავნეს დასასჯელად. ამ ვითარებაში ფაუსტულმა გაუმხილა რომულუსს მისი და რემუსის პოვნის ამბავი, იგი უკვე მანამდეც ეჭვობდა რომ ზრდის მეფის ჩამომავლებს. რომულუსმა მოაწყო მეფე ამულეუსის მკვლელობა და ღიად შეეგება ნუმიტორს. ალბა–ლონგაში ძალაუფლების ხელში ჩაგდების შემდეგ, ძმებმა არ მოისურვეს ქალაქში დარჩენა და დამოუკიდებლად ქალაქის დაარსება განიზრახეს. ამ ნაბიჯისკენ მათ იმ ფაქტმაც უბიძგა, რომ მათ გარშემო შეკრებილ გაქცეულ მონებთან ქალაქის მოქალაქეებს ურთიერთობის სურვილი არ ჰქონდათ. ვერ მოასწრეს ძმებმა ქალაქის მშენებლობის დაწყება, როდესაც ადგილის არჩევის გამო წაიჩხუბეს. რომულუსმა პალატინის ბორცვი აარჩია, ხოლო რემუსს სურდა ქალაქის რემორიასთან დაარსება. ძმებმა გადაწყვიტეს ფრინველებზე მკითხაობით გადაეწყვიტათ ეს საკითხი, რომულუსის მხრიდან ექვსი ძერა გამოფრინდა ხოლო რემუსის მხრიდან ორჯერ მეტი. ზოგი ამბობს, რომ რომულუსმა მოიტყუა და რემუსი რომ მივიდა ფრინველები მხოლოდ მაშინ გამოფრინდნენ. რემუსი ამის გამო ძალიან გაბრაზდა და როდესაც რომულუსმა კედლის გარშემო თხრილის თხრა დაიწყო, რემუსი მას დასცინოდა და საქმეს უფუჭებდა. ერთხელაც გადაახტა თხრილს და მკვდარი დაეცა. ზოგი ამბობს რომ იგი რომულუსმა მოკლა, ხოლო სხვები ამბობენ, რომ რომულუსის მეგობარმა ცელერუსმა. რემუსის დაკრძალვის შემდეგ რომულუსმა დაასრულა ქალაქის მშენებლობა. მან ერუტრიიდან მოიწვია ქურუმები ქალაქის საკურთხევლად. გავრცელებული აზრის მიხედვით რომი დაარსდა მაისის კალენდებამდე 11 დღით ადრე, მეექვსე ოლიმპიადიდან მესამე წელს (ძვ. წ. 753 წლის 21 აპრილი). ზემოთ მოთხრობილი ლეგენდა რომაელ ისტორიკოსს ტიტუს ლივიუსს აქვს გადმოცემული. იგი წერს რომ ვინაიდან ეს მოვლენები ძალიან დიდი ხნით ადრე მოხდა, მას არ შეუძლია მათ სანდოობაზე საუბარი. მან მხოლოდ თავი მოუყარა გავრცელებულ ლეგენდას. პლუტარქე რომულუსის ბიოგრაფიაში წერს კიდევ სხვა ლეგენდებზეც. მათ საერთო ის აქვთ, რომ რომი ტროადან ჩამოსულმა ხალხმა, ან მათმა ჩამომავლებმა დაარსეს. ერთერთი ლეგენდის მიხედვით ტროადან ჩამოსულები შემთხვევით აღმოჩდნენ ლაციუმის ნაპირებთან. ქალები მგზავრობას ცუდად იტანდნენ, ამიტომ კაცების არყოფნაში ვინმე რომას შეგულიანებით გადაწვეს გემები. როდესაც კაცები დაბრუნდნენ, ჯერ განრისხდნენ, შემდეგ კი მოუწიათ ამ ადგილას დასახლება. ახალ ქალაქში ტროელებს საქმეები კარგად წაუვიდათ, და ამიტომ ქალაქს უწოდეს რომი, რომას საპატივცემლოდ. სხვა ლეგენდით კი სახელი რომს დაარქვა რომამ, ენეოსის ცოლმა. კიდევ ერთი ვერსიით რომი დაარსა რომანუსმა, ოდისევსის ვაჟმა. რომულუსის წარმოშვებაზეც ალტერნატიულ ვერსიას გვთავაზობს პლუტარქე, ერთერთი ლეგენდის თანახმად რომულუსი ენეოსის ვაჟი იყო და ის და რემუსი მცირეწლოვანები იყვნენ როდესაც იტალიაში მოხვდნენ. სხვა ლეგენდით კი რომულუსი რომას ვაჟია, ვინც გადაწვა გემები. პლუტარქეს კიდევ სხვა ვერსიებიც აქვს მოყვანილი, მაგრამ ეს ალბათ არაა რომის დაარსების შესახებ არსებული ლეგენდების სრული ჩამონათვალი. ==თანამედროვე ისტორიკოსების მოსაზრებები== თანამედროვე ისტორიკოსები ნდობის გარეშე უყურებენ რომის დაარსების შესახებ ლეგენდებს. ისინი ამ ლეგენდებს მხოლოდ ერთ რამეში ეთანხმებიან, ქალაქრ არ წამოშობილა სპონტანურად, ბუნებრივი დასახლების შედეგად. ამის ერთერთი მიზეზი ცუდი ჰავაა. თეოდორ მომზენი მიიჩნევს რომ რომი თავის წარმოშობაში უნდა უმადლოდეს სტრატეგიულ განლაგებას. ტიბროსი იყო ლათინებისა და ეთუსკებს შორის ბუნებრივი საზღვარი, და რომი, რომელით თავდაპირველად პალატინის ბორცვზე ციხესიმაგრეს წარმოადგენდა, ასრულებდა ავანპოსტის ფუნქციებს. იგი ასევე მდებარეობდა ლათინების სავაჭრო გზების გზაჯვარედინზე, რამაც უზრუნველყო მისი მნიშვნელობა ვაჭრობაში. კიდევ ერთი, იგი მოხერხებული პორტი იყო როგორც საზღვაო გემებისთვის, ასევე მდინარეზე მოცურავე ნავებისთვის. ამრიგად ვისაც არ უნდა დაეარსებინა რომი, იგი დაარსეს როგორც თავდაცვის და სავაჭრო პუნქტი. მომზენის მიხედვით{{სქოლიო|1|საიდან}} რომის პირველი მოსახლეები სამი ტომის წარმომადგნლები იყვნენ, ორნი აქედან რამნები და ლუცერები ლათინური წარმოშვების იყვნენ, ხოლო ტიციები კი საბინები იყვნენ. ასეთი კავშირის სასარგებლოდ მეტყველებს ლეგენდა რომის დაარსების შესახებ, სადაც ნათქვამია, რომ რომაელთა და საბინთა ომის{{სქოლიო|2|რომულუსი}} შედეგად საბინები გადმოსახლდნენ რომში და შეიქმნა სამი ტრიბი, ორი ლათინური მესამე კი საბინური. იმავეს ადასტურებს ლინგვისტური ანალიზიც, ლათინურ ენაში გაყოფა და ნაწილი არის '''tribuere''' (გასამება) და '''tribus''' (მესამედი). მიუხედავად ცუდი ჰავისა რომმა საკმაოდ მოკლე ხანში მიაღწია ლაციუმში დომინირებას. ალბათ ეს იმიტომ მოხდა, რომ ლათინები უმეტესად მიწათმოქმედებით იყვნენ დაკავებული და გაუმაგრებელ დასახლებებში ცხოვრობდნენ, ხოლო ადრეული რომაელები კი გამაგრებული სავაჭრო ქალაქის მოქალაქეები გახდნენ. შესაძლოა ლეგენდა იმაშიც მართალია, რომ ქალაქში ბევრი თავგადასავლების მაძიებლები ჩამოდიოდნენ და სახლდებოდნენ. მომზენი რომაელებისა და დანარჩენი ლათინების ურთიერთდამოკიდებულებას ქალაქელებისა და სოფლელების დამოკიდებულებას ადარებს. ვაჭრობის ხარჯზე რომი სწრაფად მდიდრდებოდა და იზრდებოდა. რომი თავდაპირველად, როგორც ავღნიშნეთ, პალატინის ბორცვზე აშენდა. მისი გალავანი ჯერ კიდევ პუბლიუს კორნელიუს ტაციტუსის დროს ჩანდა. პალატინზე იყო რომაელთა სიწმინდეები და იგი იყო საზოგადოებრივი ცხოვრების ცენტრი. აქ იყო წმინდა ორმო, რომელშიც ახალი მოქალაქეები ინახავდნენ სანოვაგეს და ყრიდნენ თავისთვის ძვირფას მუჭა მიწას (რაც ასევე ეთანხ,ება ლეგენდას რომის დაარსების შესახებ). პალატინის ბორცვის გარდა დასახლებული იყო კვირინალის ბორცვიც. უცნობია თუ რა კავშირები იყო ამ ორ დასახლებას შორის, მაგრამ ასეა თუ ისე, მოხდა მათი შერწყმა, თუმცა კვირინალზე არსებულ კულტებს საკუთარი ქურუმები ჰყავდათ და მათი რელიგიური კულტები არ შრწყმულა. ეს ალბათ მიუთითებს ამ ორი დასახლების მშვიდობიან შერწყმაზე. ===რომის დაარსების თარიღის შესახებ=== ჯერ კიდევ რომაელები ცდილობდნენ დაედგინად რომის დაარსების თარიღი. მიიჩნეოდა რომ ეს მოხდა ძვ. წ. 758-ძვ. წ. 728 წლების ინტერვალში. რომაელმა ისტორიკოსმა მარკუს ტერენციუს ვარონმა ივარაუდა რომ ეს იყო ძვ. წ. 753 წელი. ოქტავიან ავგუსტუსის ბრძანებით კი რომაული წელთაღრიცხვა (AVC){{სქოლიო|3|avc}} სწორედ ამ წლიდან დაიწყო. ხოლო კაპიტოლიუმის ფასტებში ეწერა ძვ. წ. 752 წელი. მიუხედავად წლიებში ასეთ უთანხმოებაზე, ყველა ვერსია თანხმდება რომ ეს მოხდა 21 აპრილს, ქალღმერთ პალესის დღესასწაულზე. ლეგენდის თანახმად რომის დაარსება მოხდა ტროას დაცემიდან (ძვ. წ. 1182) 437 წლის შემდეგ, ამრიგად არა 753 წელს, არამედ ძვ. წ. 745 წელს. მარკუს ველეიუს პატერცულუსის თანახმად ეს მოხდა მზის დაბნელებამდე ცოტა ხნით ადრე. მოცემულ პერიოდში კი რომიდან ჩანდა მზის დაბნელება ძვ. წ. 745 წლის 25 ივნისს. ვარონის დროს კი ალბათ კონსულთა სიაში ბევრი შეცდომები იყო, რადგან მის მიხედვით პირველი კონსულები 245 avc წელს იყვნენ არჩეულნი. ანტიკური ავტორების თანახმად რომულუსი ჩაისახა ეგვიპტური თვის ქოიაქის 23 დღეს, მზის სრული დაბნელებისას. ეს მზის დაბნელება მოხდა ძვ. წ. 763 წლის 15 ივნისს და რომში იყო სულ 62% და დაიბადა ტროთის თვის 21 დღეს. იმ წელს ეს თვე 2 მარტს დაიწყო, ამრიგად რეა სილვიას ფეხმძიმობა 281 დღე გაგრძელდა და რომულუსი 23 მარტს დაიბადა. რომი კი დაარსდა ფარმუთის თვის 9 დღეს, ანუ 21 აპრილს. როდესაც რომულუსმა რომის მშენებლობა დაიწყო, საბერძნეთში მზის დაბნელება მოხდა. ხოლო როდესაც იგი გაქრა, ლეგენდის თანახმად იგი 54 წლის იყო. მაშინ კი რომში სრული მზის დაბნელება იყო. ცნობილია რომ 93% მზის დაბნელება მოხდა ძვ. წ. 709 წლის 17 ივლისს (კვინტილიუსის ნონებში). პლუტარქეს თანახმად რომულუსი მეფობდა 37 წელი, ამრიგად ამ მზის დაბნელებით შეიძლება განისაზღვროს რომულუსის მეფობის წლები 745-709. ეს ეთანხმება კვინტუს ფაბიუს პიქტორის მოსაზრებას, რომელიც წერს რომ რომი დაარსდა მერვე ოლიმპიადის მეხუთე წელს, ანუ ძვ. წ. 747 წელს.{{სქოლიო|4|წყარო}} ==არქეოლოგიური მასალები== დებატები რომის დაარსების საკითხზე დღემდე არ წყდება. ზოგი მიიჩნევს ლეგენდარულ ამბებს სიმართლის გადმოცემად, ზოგი კი სკეპტიკურად უყურებს მას. არქეოლოგია საშუალებას გვაძლევს გავერკვიოთ თუ რა და როგორ მოხდა. პალატინის ბორცვის გათხრების შედეგად აღმოჩენილ იქნა უძველესი გალავანი, რომელიც ძვ. წ. VIII საუკუნის შუა პერიოდით თარიღდება. თუმცა არქეოლოგიური მონაცემების თანახმად პალატინზე ჯერ კიდეც ძვ. წ. IX საუკუნეში არსებობდა დასახლება. იტალიელმა არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს რეგია - ნუმა პომპილიუსის მიერ აშენებული სასახლე, დიდი საბანკეტო დარბაზით, რომელიც თარიღდება VIII საუკუნის მეორე ნახევრით. {{სქოლიო|5|რეგია}} ==შენიშვნები== *{{სქოლიო2|საიდან}} - დასაზუსტებელია მომზენის მიერ გამოყენებული წყაროები. ტიტუს ლივიუსს რამნებზე ლუცერიებზე და ტიციებზე არაფერი არ უწერია. *{{სქოლიო2|რომულუსი}} - საბინებთან ომის და მათთან კავშირის შესახებ იხილეთ თავი 2 [[ძველი რომის ისტორია/რომის სამეფო|რომის სამეფო]]. *{{სქოლიო2|avc}} - Ab Urbe Condita - ქალაქის დაარსსებიდან. *{{სქოლიო2|წყარო}} - გამოთვლები შესრულებულია Prof. E. J. Bickerman, 1980 და Prof. Aurél Ponori-Thewrewk ბუდაპეშტის პანეტარიუმის ყოფილი დირექტორის მიერ. *{{სქოლიო2|რეგია}} - [http://inauka.ru/news/article52384?subhtml გათხრებზე] ==გამოყენებული ლიტერატურა== *ტიტუს ლივიუსი რომის ისტორია ქალაქის დაარსებიდან 1. 1-7 *პლუტარქე [http://ancientrome.ru/antlitr/plutarch/sgo/romul-f.htm რომულუსის ბიოგრაფია 1-2] *მომზენი, თეოდორ [http://ancientrome.ru/publik/mommsen/hist/kn01/gl04.htm რომის დასაბამი] [[კატეგორია:ისტორია]] 2957 5777 2007-01-17T17:29:52Z Trulala 17 2958 5785 2007-01-17T17:45:34Z Trulala 17 <sup id="ref_{{{2}}}"><small>[[#endnote_{{{2}}}|{{{1}}}]]</small></sup><noinclude> იხ. ასევე [[თარგი:სქოლიო2]] [[კატეგორია:რედაქტირების თარგები]]</noinclude> 2959 5786 2007-01-17T17:46:10Z Trulala 17 <cite id="endnote_{{{1}}}" style="font-style: normal;">[[#ref_{{{1}}}|'''^''']]</cite>&nbsp;<noinclude> იხ. ასევე [[თარგი:სქოლიო]] [[კატეგორია:რედაქტირების თარგები]]</noinclude> 2960 6135 2007-01-18T20:29:14Z Trulala 17 {{MetaPicstub|article= [[w:ისტორია|ისტორიის]] შესახებ|id=stub | category=ისტორიის შესახებ| image=hourglass.jpg|size=35|alt=საათი}} <noinclude>[[კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდების თარგბი]]</noinclude> 2961 6239 2007-01-19T19:16:57Z Trulala 17 <div class="boilerplate metadata" id="stub"> <br clear="all"> {| align=center border=0 cellpadding=0 cellspacing=4 style="background: none;" |[[Image:{{{image}}}|{{{size}}}px|{{{alt}}}]] |''ეს [[:კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდები|დაუსრულებელი გვერდია]] {{{article}}}.<br>თქვენ შეგიძლიათ დაეხმაროთ ვიკიწიგნებს [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} და შეავსოთ იგი].'' |} </div> <includeonly>[[კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდები {{{category}}}]]</includeonly> <noinclude>[[კატეგორია:თარგების თარგები]]</noinclude> 2962 6249 2007-01-20T19:31:53Z Gnome 28 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} *{{სტატუსი|10}}[[MAXScript/შესავალი|შესავალი]] *{{სტატუსი|10}}[[MAXScript/რა არის MAXScript?|რა არის MAXScript?]] *{{სტატუსი|10}}[[MAXScript/MAXSCRIFT-ის მიმოხილვა|MAXSCRIFT-ის მიმოხილვა]] [[კატეგორია:პროგრამირება]] [[en:MAXScript]] 2963 5804 2007-01-17T19:40:56Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2964 5805 2007-01-17T19:41:11Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2965 5826 2007-01-17T21:19:18Z Gnome 28 <div style='text-align: center;'> [[სურათი:Intro-1.png]] </div> MAXScript არის სკრიფტინგის ენა 3ds max^™- ისათვის და დაკავშირებულია პროდუქტებთან, როგორიცაა Autodesk^® VIZ, plasma^™ და gmax^™. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:Intro-2.png]] </div> [[კატეგორია:პროგრამირება]] 2966 5825 2007-01-17T21:18:59Z Gnome 28 MAXScript მომხმარებლებს აწოდებს პროდუქტებს, სხვადასხვა შესაძლებლობებით : *პროგრამაში MAXScript-ის გამოყენება - მოდელინგისათვის, ანიმაციისათვის, მატერიალებისათვის, ვიზუალიზაციისათვის და ა.შ. *პროგრამის ინტერეაქტიულად სრული კონტროლი ბრძანებების სტრიქონის ფანჯარაზე. *სკრიფტების პაკეტი უტილიტების პანელში, ან მოდულების ფანჯარა, სტანდარტული მომხმარებლური ინტერფეისის მისაღებად. *სკიპრტების პაკეტი, როგორც მაკრო სკრიფტები და ამ მაკრო სკრიფტების პროგრამის ინსტრუმენტების პანელზე ღილაკების სახით დაყენება. *მომხმარებლური ინტერფეისის გაშლა, ან გადაადგილება ღილაკებისთვის, მოდიფიკატორებისთვის, მატერიალებისთვის, ტექსტურებისთვის, ვიზუალიზაციის ეფექტებისთვის და ატმოსფერული ეფექტებისთვის. *სკრიფტებით შექმნილი პლაგინები სხვადასხვა მოდიფიკატორებისთვის, ობიექტებისთვის, ვიზუალიზაციის ეფექტებისთვის და სხვა მრავალისთვის. *ASCII-ს და ბინარული ფაილის I/O-ს გამოყენებით სხვადასხვა იმპორტირების / ექსპორტირების ინსტრუმენტების შექმნა. *პროცედურული მმართველების დაწერა, რომლებსაც შეუძლიათ მართონ სრული სცენა. *Batch-დამუშავების ინსტრუმენტების შექმნა, ისევე როგორც batch- ვიზუალიზაციის სკრიფტები. *გარეთა სისტემის სრულ OLE ავტომატიზაციაზე პირდაპირი ინტერფეისის დაყენება. *MAXScript ბრძანებების სახითპროდუქტის მუშაობის ჩაწერა. *ჩააგდეთ სკრიფტი სცენის ფაილში თითოეული მხარდამჭერი მოვლენების შეტყობინებების გასაშვებად, მაგალითად როცა სცენა აღდგება, ფაილი გაიხსნება, ან დამახსოვრდება, ვიზუალიზაცია დაიწყება, ან გაჩერდება, ობიექტების სელექცია შეიცვლება და სხვა მრავალი. [[კატეგორია:პროგრამირება]] 2967 6118 2007-01-18T19:40:00Z Trulala 17 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} [[სურათი:Hyper Text Markup Language.png|thumb|250px|Hyper Text Markup Language]] {{ამოსაბეჭდი ვერსია|HTML/ამოსაბეჭდი ვერსია}} {{PDF ვერსია}} {{ვიკიპედია}} *{{სტატუსი|10}}[[HTML/შესავალი|შესავალი]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML-ის ელემენტები|HTML-ის ელემენტები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/ბაზური HTML ტეგები|ბაზური HTML ტეგები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML-ის ფორმატირება|HTML-ის ფორმატირება]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML სიმბოლოების ხასიათი|HTML სიმბოლოების ხასიათი]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML ბმულები|HTML ბმულები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML ბლოკები|HTML ბლოკები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML ცხრილები|HTML ცხრილები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML სიები|HTML სიები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML ფორმები და მითითებები|HTML ფორმები და მითითებები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML სურათები|HTML სურათები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML ფონები|HTML ფონები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/HTML ფერები|HTML ფერები]] *{{სტატუსი|10}}[[HTML/დასკვნა|დასკვნა]] [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] [[en:HTML]] 2968 6102 2007-01-18T16:22:28Z Trulala 17 == რა არის HTML? == *HTML ითარგმნება, როგორც ჰიპერ ტექსტის მარკირებული ენა ('''H'''yper '''T'''ext '''M'''arkup '''L'''anguage). *HTML ფაილი არის პატარა მარკირებული ტეგებისგან შემდგარი ტექსტური ფაილი. *მარკირებული ტეგები ბრაუზერს გადასცემენ გვერდის ეკრანზე გამოტანის ინფორმაციას. *HTML ფაილს აქვს html, ან htm გაფართოვება. *HTML ფაილის შექმნა შესაძლებელია უბრალო ტექსტური რედაქტორით. == გინდა სცადო ეს? == თუ მუშაობთ ოპერაციულ სისტემა Windows-ზე, გახსენით Notepad.<br /> თუ მუშაობთ ოპერაციულ სისტემა Mac-ზე, გახსენით SimpleText.<br /> OSX-ში დაიწყეთ ტექსტის რედაქტირება და შეცვალეთ შემდეგი პარამეტრები : მენიუში Format (ფორმატი) Plain text(მარტივი ტექსტი)-ის მაგივრად მონიშნეთ Rich text (რთული ტექსტი). შემდეგ გახსენით Text Edit(ტექსტის რედაქტირება) მენიუს ქვემოთ მდებარე Preferences(პარამეტრები) ფანჯარა და მონიშნეთ Ignore rich text commands in HTML files (რთული ტექსტის ბრძანებების იგნორირება HTML ფაილებში). HTML კოდი არ იმუშავებს, თუ ამ პარამეტრს არ შეცვლით.<br /> შეიყვანეთ ტექსტი:<br /> <pre><html> <head> <title>გვერდის სათაური</title> </head> <body> ეს არის ჩემი პირველი ვებ გვერდი <b>ეს ტექსტი არის მუქი</b> </body> </html></pre> დაამახსოვრეთ ფაილი, როგორც "mypage.htm". <br /> გახსენით თქვენი ინტერნეტ ბრაუზერი. შეასრულეთ ბრძანება File/Open (Open File)(ფაილი/გახსნა(ფაილის გახსნა)). გამოვა დიალოგური ფანჯარა. იმოქმედეთ ღილაკზე Browse (მოძიება) (ან Choose File (ფაილის არჩევა)) და მოძებნეთ თქვენს მიერ შექმნილი ფაილი - "mypage.htm" - მონიშნეთ იგი და იმოქმედეთ ღილაკზე Open(გახსნა). დიალოგურ ფანჯარაში თქვენ დაინახავთ მისამართს, მაგალითად, "C:\MyDocuments\mypage.htm". იმოქმედეთ ღილაკზე “OK” და ბრაუზერი ეკრანზე გამოიტანს თქვენს გვერდს. ==მაგალითის ახსნა== თქვენს HTML დოკუმენტში პირველი ტეგი არის <html>. ეს ტეგი თქვენს ბრაუზერს აწვდის ინფორმაციას HTML დოკუმენტის დაწყების შესახებ. ბოლო ტეგი დოკუმენტში არის </html>. ეს ტეგი თქვენს ბრაუზერს აწვდის ინფორმაციას HTML დოკუმენტის დასრულების შესახებ. <br /> ტექსტი ტეგებს შორის <head> და </head> არის თავსართის ინფორმაცია. თავსართის ინფორმაცია არ გამოისახება ბრაუზერის ფანჯარაში.<br /> ტექსტი ტეგებს შორის <title> და </title> არის თქვენი დოკუმენტის სათაური. ეს სათაური გამოისახება ბრაუზერის სათაურების პანელზე.<br /> ტექსტი ტეგებს შორის <body> და </body> გამოისახება ბრაუზერის ფანჯარაში. <br /> ტექსტი ტეგებს შორის <nowiki><b></nowiki> და <nowiki></b></nowiki> ბრაუზერის ფანჯარაში გამოისახება გამუქებულად.<br /> == HTM, თუ HTML გაფართოვება? == როდესაც თქვენ ამახსოვრებთ HTML ფაილს, თქვენ შეგიძლიათ გამოიყენოთ განსხვავებული .htm და .html გაფართოვებები. მაგალითებში გამოყენებულია .htm გაფართოვება. ეს გაფართოვება გამოსადეგარია ზოგიერთ უბრალო გამოყენებად პროგრამებში, რომლებში გაფართოვებებისთვის დაშვებულია მხოლოდ სამი ასო.<br /> უფრო ახალ პროგრამებთან რეკომენდირებულია გამოიყენოთ .html გაფართოვება.<br /> == შენიშვნა HTML რედაქტორებზე == მარკირებული ტეგების წერის მაგივრად თქვენ შეგიძლიათ HTML ფაილის რედაქტირება FrontPage, ან Dreamweaver-ის მსგავსად, WYSIWYG (what you see is what you get (რასაც ხედავ არის ის, რასაც იღებ))-ის დახმარებით. <br /> თუ გსურთ იყოთ პროფესიონალი ვებ პროგრამისტი, მკაცრად რეკომენდირებულია გამოიყენოთ მარტივი ტექსტის რედაქტორები.<br /> == ხშირი კითხვები == '''მას შემდეგ რაც HTML ფაილი დავარედაქტირე, არ შემიძლია ჩემ ბრაუზერში ვნახო რეზულტატები. რატომ?'''<br /> დარწმუნდით რომ ფაილი დაამახსოვრეთ სათანადო სახელითა და გაფართოვებით, "c:\mypage.htm" -ის მსგავსად. ასევე დარწმუნდით რომ ბრაუზერში ხსნით თქვენთვის საჭირო ფაილს.<br /> '''შევეცადე დამერედაქტირებინა HTML ფაილი, მაგრამ ბრაუზერი არ მიჩვენებს ცვლილებებს. რატომ?'''<br /> ბრაუზერი თქვენს გვერდს ინახავს ბუფერში, ასე რომ ის არ წაიკითხავს მას ორჯერ. როდესაც თქვენ ცვლით გვერდს, ბრაუზერმა არ იცის ამის შესახებ. გამოიყენეთ ბრაუზერის ღილაკი refresh/reload (განახლება), რათა შეატყობინოთ მას ფაილის შეცვლის შესახებ.<br /> '''რა ბრაუზერი გამოვიყენო?'''<br /> თქვენ შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნებისმიერი ბრაუზერი, როგორიცაა Internet Explorer, Mozilla, Netscape, Opera და ა.შ. ზოგჯერ, ზოგიერთი მაგალითი მოითხოვს ბრაუზერის ბოლო ვერსიას.<br /> '''ვთქვათ ჩემი კომპიუტერი მუშაობს ოპერაციულ სისტემაზე Mac. ამ შემთხვევაში რა ვიმოქმედო?'''<br /> თქვენ შეგიძლიათ გააკეთოთ ყველაფერი ნებისმიერ ოპერაციულ სისტემაზე, მაგალითად Mac-ზე.<br /> [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2969 5827 2007-01-17T21:19:31Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:პროგრამირება]] [[კატეგორია:ვებდიზაინი]] [[კატეგორია:პროგრამირება]] [[კატეგორია:ვებდიზაინი]] 2970 6146 2007-01-18T20:40:28Z Trulala 17 [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 2972 6147 2007-01-18T20:40:56Z Trulala 17 [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 2973 6449 2007-01-25T06:11:28Z Gnome 28 მიმდინარებს მუშაობა შემდეგ წიგნებზე: *{{სტატუსი|1}}[[ანიმაცია - 3Ds Max]] *{{სტატუსი|2}}[[TCP/IP]] *{{სტატუსი|2}}[[Windows XP სახელმძღვანელო]] *{{სტატუსი|1}}[[MAXScript]] *{{სტატუსი|1}}[[ძველი რომის ისტორია]] *{{სტატუსი|1}}[[ლათინური ენა]] *{{სტატუსი|2}}[[გერმანული ენა]] *{{სტატუსი|3}}[[ღია ოფისი (Open Office)]] *{{სტატუსი|0}}[[კულინარული წიგნი]] <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 2974 5843 2007-01-17T21:34:24Z Trulala 17 [[სურათი:Nuvola_apps_edu_miscellaneous.png|left|40px]] ვისაც სურვილი გაქვთ და კარგად ფლობთ ინგლისურ ენას, გთხოვთ მონაწილეობა მიიღოთ [[დახმარება:შინაარსი|დახმარების გვერდების]] თარგმნაში. გთხოვთ მონაწილეობა მიიღოთ [[კულინარული წიგნი]]ს შექმნაში. <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 2975 5846 2007-01-17T21:36:58Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[Image:Autodesk_3D_Studio_Max_Logo.jpg|left|150px|Autodesk 3D Studio Max ლოგო]] სამგანზომილებიანი გრაფიკა... [[Image:Autodesk_3D_Studio_Max_Logo.jpg|left|150px|Autodesk 3D Studio Max ლოგო]] სამგანზომილებიანი გრაფიკა იმდენად შემოვიდა ჩვენ ცხოვრებაში, რომ ჩვენ ამას ვერც კი ვამჩნევთ: რეკლამები-სარეკლამო პანელზე, სარეკლამო რგოლები, სპეცეფექტები ფილმებში. ბევრი ვერც კი ხვდება, ეს არ არის რეალური და ეს არის სამგანზომილებიანი გრაფიკის ოსტატის ნამუშევარი. სამგანზომილებიან გრაფიკის მოხმარების მხარები ძალიან ფართოა: რეკლამებიდან და კინოინდუსტრიიდან დაწყებული კომპიუტერული თამაშებით დამთავრებული. რეკლამის შექმნისას სამგანზომილებიანი გრაფიკა გვეხმარება თვალსაჩინოდ წარმოვადგინოთ გასაყიდი საქონელი, მაგალითად, მისი საშუალებით შესაძლებელია შექმნად იდეალურად თეთრი მაისური, კრისტალურად სუფთა მინერალური წყლები, შოკოლადის ფილები, კარგად აქაფებადი სარეცხი საშუალება და ა.შ. რეალურ ცხოვრებაში სარეკლამო ობიექტს შესაძლებელია ჰქონდეს რაიმე ნაკლი, რომელიც ადვილად დაიფარება სამგანზომილებიან გრაფიკაში. ალბათ შეამჩნიეთ რომ რაიმეს გარეცხვის შემდეგ ის არ ბრწყინავს ისე როგორც რეკლამაში, ან თავის დაბანის შემდეგ თმები არ არის ისეთი ლამაზი როგორც ეს ტელევიზორში ჩანს. ([[Autodesk 3D Studio Max|წაიკითხე]])<noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 2976 5850 2007-01-17T21:41:39Z Trulala 17 {| align="center" cellpadding="2" width="100%" |- | [[სურათი:Wikimedia-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[m:|'''Meta-Wiki''']]<br />პროექტების კოორდინაცია | [[სურათი:Wikipedia-logo.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[w:|'''Wikipedia''']]<br />ენციკლოპედია | [[სურათი:Commons-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[commons:|'''Wikimedia Commons''']]<br />მედია | [[სურათი:Wiktionary-logo-de.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[wikt:Wiktionary:Hauptseite|'''Wiktionary''']]<br />ლექსიკონი |- | [[სურათი:Wikisource-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[s:|'''Wikisource''']]<br />ლიტერატურა | [[სურათი:Wikiquote-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[q:|'''Wikiquote''']]<br />ციტატები | [[სურათი:Wikinews-logo.svg|center|42px|<nowiki></nowiki>]] | [[n:|'''Wikinews''']]<br />სიახლეები | [[Image:Wikiversity-logo.svg|center|38px|<nowiki></nowiki>]] | [[v:|'''Wikiversity''']]<br />ვიკივერსიტეტი |} <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]][[კატეგორია:დობილი პროექტების თარგები]]</noinclude> 2977 5856 2007-01-17T21:46:41Z Trulala 17 border:1px solid #dfdfdf;padding:1em;padding-top:0.5em; <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 2978 6088 2007-01-18T15:56:43Z Trulala 17 == HTML-ის ტეგები == *HTML ტეგები გამოიყენებიან HTML ელემენტების მარკირებისათვის; *HTML ტეგები გარშემორტყმულნი არიან ორი სიმბოლოთი - < და >; *ტეგების გარშემომრტყმელ სიმბოლოებს ეწოდებათ კუთხური ფრჩხილები; *HTML ტეგები წარმოადგენენ წყვილს, მაგალითად, <nowiki><b></nowiki> და <nowiki></b></nowiki>; *წვილის პირველი ტეგი არის საწყისი ტეგი, ხოლო მეორე სასრული ტეგი; *საწყის და სასრულ ტეგებს შორის მოთავსებულ ტექსტს ეწოდება ელემენტის შიგთავსი; *HTML ტეგებში არ აქვს მნიშვნელობა ისინი პატარა ასოებით დაიწერებიან, თუ დიდით, მაგალითად <nowiki><b></nowiki> ტეგი იგევეა, რაც <nowiki><B></nowiki> ტეგი. == HTML-ის ელემენტები == გაიხსენეთ პირველი HTML მაგალითი: <br /> <pre><html> <head> <title>გვერდის სათაური</title> </head> <body> ეს არის ჩემი პირველი ვებ გვერდი <b>ეს ტექსტი არის მუქი</b> </body> </html></pre> ეს არის HTML-ის ელემენტი :<br /> <nowiki><b></nowiki>ეს ტექსტი არის მუქი<nowiki></b></nowiki><br /> HTML-ის ელემენტი იწყება საწყისი ტეგით : <nowiki><b></nowiki>.<br /> HTML-ის ელემენტის შიგთავსი არის : ეს ტექსტი არის მუქი.<br /> HTML-ის ელემენტი მთავრდება სასრული ტეგით : <nowiki></b></nowiki>.<br /> <nowiki><b></nowiki> ტეგის მიზანი არის ის, რომ განსაზღვროს HTML-ის ელემენტი, რომელიც გამოისახება მუქად.<br /> ესეც არის აგრეთვე HTML-ის ელემენტი:<br /> <pre><body> ეს არის ჩემი პირველი ვებ გვერდი <b>ეს ტექსტი არის მუქი</b> </body></pre> ეს ელემენტი იწყება საწყისი ტეგით <body>, და სრულდება სასრული ტეგით </body>.<br /> <body> ტეგის მიზანი არის ის, რომ განსაზღვროს HTML-ის ელემენტი, რომელიც შეიცავს HTML დოკუმენტის აგებულებას.<br /> == რატომ ვიყენებთ მხედრულ ტეგებს? == ახლახანს ვთქვით რომ HTML ტეგებში განსხვავება არ იქნება მათ დიდი ასოებით დავწერთ თუ პატარათი. ვებ გვერდების უმრავლესობა შექმნილია დიდი ასოებით დაწერილი ტეგებით. ჩვენ ვიყენებთ პატარა ასოებით დაწერილ ტეგებს. რატომ?<br /> თუ გსურთ მიყვეთ ბოლო ვებ სტანდარტებს, უნდა გამოიყენოთ პატარა ასოებით დაწერილი ტეგები. მსოფლიო აბლაბუდას/ქსელის კონსორციუმი (W3C) თავიანთ HTML რეკომენდაციებში, როკომენდაციას უწევს მხედრული ასოებით დაწერილ ტეგებს, ხოლო XHTML (HTML-ის შემდგომი გენერაცია) მოითხოვს ამას.<br /> == ტეგების თვისებები == ტეგებს შეუძლიათ ქონდეთ თვისებები. ტეგების თვისებები უზრუნველყოფენ HTML-ის ელემენტების დამატებით ინფორმაციებს.<br /> მიმდინარე ტეგი საზღვრავს HTML ცხრილს : <nowiki><table></nowiki>. დამატებული საზღვრების თვისებებით, თქვენ შეგიძლიათ ბრაუზერს გადასცეთ ინფორმაცია, რომ შექმნილ ცხრილს არ ექნება საზღვრები : <nowiki><table border="0"></nowiki>.<br /> თვისებები იწერებიან წყვილად, მაგალითად, <nowiki>name="value"</nowiki>.<br /> თვისებები ყოველთვის განისაზღვრებიან HTML-ის ელემენტის დაწყებით ტეგში.<br /> == თვისებების მნიშვნელობების ციტირება == თვისებების მნიშვნელობები ყოველთვის ისმებიან ციტატაში. ბრჭყალებში ჩასმული მნიშვნელობები არიან უფრო მეტად საერთონი, მაგრამ აპოსტროფებში ჩასმული მნიშვნელობებიც აგრეთვე დასაშვებია.<br /> ზოგიერთ იშვიათ სიტუაციებში, მაგალითად, როდესაც მნიშვნელობა თავისთავად შეიცავს ციტატას, აუცილებელია გამოვიყენოთ აპოსტროფები :<br /> name='John "ShotGun" Nelson'<br /> [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2979 5886 2007-01-17T23:41:58Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2980 6103 2007-01-18T16:31:56Z Trulala 17 == სცადე შენით - მაგალითები == ეს მაგალითი არის ძალიან უბრალო HTML მაგალითი, HTML ტეგების მინიმუმით. ეს არის დემონსტრაცია იმისა თუ როგორ გამოისახება სხეულის ელემენტში ჩასმული ტექსტი.<br /> [http://www.w3schools.com/html/tryit.asp?filename=tryhtml_basic http://www.w3schools.com/html/tryit.asp?filename=tryhtml_basic] <pre> <html> <body> ბრაუზერზე გამოსახულია სხეულის ელემენტის შიგთავსი </body> </html> </pre> ეს მაგალითი აკეთებს იმის დემონსტარციას, თუ როგორ გამოისახება ბრაუზერში პარაგრაფ ელემენტში ჩასმული ტექსტი.<br /> [http://www.w3schools.com/html/tryit.asp?filename=tryhtml_paragraphs1 http://www.w3schools.com/html/tryit.asp?filename=tryhtml_paragraphs1] <pre> <html> <body> <p>ეს არის პარაგრაფი.</p> <p>ეს არის პარაგრაფი.</p> <p>ეს არის პარაგრაფი.</p> <p>პარაგრაფის ელემენტები გამოისახებიან p ტეგით.</p> </body> </html> </pre> == სათაურები == სათაურები განისაზღვრებიან <nowiki><h1></nowiki>-დან <nowiki><h6></nowiki>-მდე ტეგებით. <nowiki><h1></nowiki> განსაზღვრავს ყველაზე დიდ სათაურს. <nowiki><h6></nowiki> განსაზღვრავს ყველაზე პატარა სათაურს. <pre> <h1>ეს არის სათაური</h1> <h2>ეს არის სათაური</h2> <h3>ეს არის სათაური</h3> <h4>ეს არის სათაური</h4> <h5>ეს არის სათაური</h5> <h6>ეს არის სათაური</h6> </pre> HTML ავტომატურად დაამატებს დამატებით ცარიელ სტრიქონს, სათაურამდე და სათაურის შემდეგ. == პარაგრაფები == პარაგრაფები განსაზღვრულნი არიან <nowiki><p></nowiki> ტეგით. <pre> <p>ეს არის პარაგრაფი</p> <p>ეს არის სხვა პარაგრაფი</p> </pre> HTML ავტომატურად დაამატებს დამატებით ცარიელ სტრიქონს პარაგრაფამდე და პარაგრაფის შემდეგ. == ხაზის გაწყვეტა == <nowiki><br></nowiki> ტეგი გამოიყენება, როდესაც გნებავთ ხაზის გაწყვეტა და ახალ ხაზზე გადასვლა, მაგრამ არ გნებავთ ახალი პარაგრაფის დაწყება. <nowiki><br></nowiki> ტეგი გაწყვიტავს ხაზს იქ, სადაც მას განათავსებთ. <pre> <p>ეს <br> არის პარა<br>გრაფი ხაზის გაწყვეტით</p> </pre> <nowiki><br></nowiki> ტეგი არის ცარიელი ტეგი. მას არ აქვს სასრული ტეგი. == კომენტარები HTML-ში == კომენტარების ტეგი გამოიყენება HTML კოდში კომენტარების ჩასასმელად. ბრაუზერი იგნორირებას გაუკეთებს კომენტარს. თქვენ შეგიძლიათ კოდის ასახსნელად გამოიყენოთ კომენტარები, რომლებიც დაგეხმარებიან სამომავლოდ ამავე კოდის რედაქტირებისას. <pre> <!-- ეს არის კომენტარი --> </pre> კომენტარი უნდა მიუთითოთ ფრჩხილის გახსნის შემდეგ და არა დახურვის შემდეგ. == ბაზური ჩანაწერები - გამოყენებადი წვრილმანები == როდესაც წერთ HTML ტექტს, თქვენ დარწმუნებული ვერასდროს იქნებით, თუ როგორ გამოისახება ტექსტი სხვადასხვა ბრაუზერებში. ზოგიერთს აქვს დიდი მონიტორი, ზოგიერთს პატარა. ტექსტი ყოველთვის გარდაიქმნება ეკრანის ზომის შეცვლისას. არასდროს ჩაამატოთ ცარიელი ხაზები, სიცარიელეები სიტყვებს შორის და ა.შ. <br /> HTML შეკვეცავს სიცარიელეებს სიტყვებს შორის. სიცარიელის ნებისმიერი რაოდენობა ითვლება ერთად. ზოგიერთი დამატებითი ინფორმაცია : HTML-ში ახალი ხაზი ითვლება ერთ სიცარიელედ.<br /> ცარიელი სტრიქონების ჩასმისათვის ცარიელი პარაგრაფების <nowiki><p></nowiki> გამოყენება ცუდი აზრია. გამოიყენეთ <nowiki><br></nowiki> ტეგი. მაგრამ არ გამოიყენოთ <nowiki><br></nowiki> ტეგი სიების გასაკეთებლად. <br /> ალბათ გაგიგიათ რომ პარაგრაფის დაწერა შესაძლებელია ტეგის დახურვის გარეშე <nowiki></p></nowiki>. არ დაიჯეროთ ეს. <br /> HTML ავტომატურად დაამატებს დამატებით ცარიელ სტრიქონებს ზოგიერთ ელემენტამდე და ელემენტის შემდეგ, როგორც პარაგრაფამდე და პარაგრაფის შემდეგ, ან სათაურამდე და სათაურის შემდეგ.<br /> ჰორიზონტალური ხაზის გასასმელად შეგიძლიათ გამოიყენოთ ტეგი <nowiki><hr></nowiki>.<br /> == ბაზური HTML ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ცხრილის სახელი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <html> | საზღვრავს HTML დოკუმენტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <body> | საზღვრავს დოკუმენტის სხეულს |----- | <nowiki><h1></nowiki>-დან <nowiki><h6></nowiki>-მდე | საზღვრავს 6 ტიპის სათაურს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><p></nowiki> | საზღვრავს აბზაცს |----- | <nowiki><br></nowiki> | წყვიტავს ხაზს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><hr></nowiki> | ამატებს ჰორიზონტალურ ხაზს |----- |<nowiki><!--></nowiki> |საზღვრავს კომენტარებს |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2981 6104 2007-01-18T16:37:36Z Trulala 17 == როგორ ვნახოთ HTML წყარო == ოდესმე გინახიათ ვებ გვერდი და გაოცებულხართ? <br /> ”ეი! როგორ გააკეთეს ეს?”.<br /> ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად იმოქმედეთ მთავარი მენიუს VIEW(ხედი) მენიუზე და მონიშნეთ SOURCE(წყარო), ან PAGE SOURCE(გვერდის წყარო). ამი შემდეგ გაიხსნება ფანჯარა, სადაც ნაჩვენები იქნება გვერდის HTML კოდი. == ტექსტის ფორმატირების ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ტექსტის ფორმატირების ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <nowiki><b></nowiki> | საზღვრავს გამუქებულ ტექსტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><big></nowiki> | საზღვრავს დიდ ტექსტს |----- | <nowiki><em></nowiki> | საზღვრავს ხაზგასმულ ტექსტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><i></nowiki> | საზღვრავს დახრილ ტექსტს |----- | <nowiki><small></nowiki> | საზღვრავს პატარა ტექსტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><strong></nowiki> | საზღვრავს ძლიერ ტექსტს |----- | <nowiki><sub></nowiki> | საზღვრავს ხელმოწერილ ტექსტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><sup></nowiki> | ... |----- | <nowiki><ins></nowiki> | საზღვრავს ჩასმულ ტექსტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><del></nowiki> | საზღვრავს წაშლილ ტექსტს |----- | <nowiki><s></nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენეთ <nowiki><del></nowiki>-ის ნაცვლად |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki>strike</nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენეთ <nowiki><del></nowiki>-ის ნაცვლად |----- | <nowiki><u></nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენეთ სტილების ნაცვლად |} |} == ”კომპიუტერული პროდუქციის” ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''”კომპიუტერული პროდუქციის” ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <nowiki><code></nowiki> | საზღვრავს კომპიუტერული კოდის ტექსტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><kbd></nowiki> | საზღვრავს კლავიატურის ტექსტს |----- | <nowiki><samp></nowiki> | საზღვრავს უბრალო კომპიუტერულ კოდს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><tt></nowiki> | საზღვრავს ტელეტიპის ტექტს |----- | <nowiki><var></nowiki> | აღწერს ცვლადებს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><pre></nowiki> | საზღვრავს წინაფორმატირების ტექსტს |----- | <nowiki><listing></nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენეთ <nowiki><pre></nowiki>-ს ნაცვლად |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><plaintext></nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენეთ <nowiki><pre></nowiki>-ს ნაცვლად |----- | <nowiki><xmp></nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენეთ <nowiki><pre></nowiki>-ს ნაცვლად |} |} == ციტირების, ციტატების და განმარტებების ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ციტირების, ციტატების და განმარტებების'''<br /> '''ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <nowiki><abbr></nowiki> | განსაზღვრავს აბრევიატურას |-bgcolor="#EFEFEF" | <acronym> | განსაზღვრავს აკრონიმს |----- | <nowiki><address></nowiki> | განსაზღვრავს მისამართის ელემენტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><bdo></nowiki> | განსაზღვრავს ტექსტის მიმართულებას |----- | <nowiki><blockquote></nowiki> | განსაზღვრავს გრძელ ციტატებს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><q></nowiki> | განსაზღვრავს მოკლე ციტატებს |----- | <nowiki><cite></nowiki> | განსაზღვრავს ციტირებას |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><dfn></nowiki> | განსაზღვრავს განმარტების ტერმინებს |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2982 6105 2007-01-18T16:41:44Z Trulala 17 HTML-ში ზოგიერთ სიმბოლოს აქვს სპეციალური მნიშვნელობა, როგორც ნაკლებობის ნიშანი (<), რომლიც განსაზღვრავს HTML-ში ტეგის დაწყებას. თუ გსურთ, რომ ბრაუზერმა ეკრანზე გამოსახოს ეს სიმბოლოები, მაშინ სიმბოლოების აღწერა უნდა ჩასვათ HTML წყაროში.<br /> სიმბოლოების აღწერას აქვს სამი ნაწილი : ამპერსანდი (&), აღწერის სახელი და აღწერის რიცხვი. სიმბოლოების აღწერა სრულდება ; სიმბოლოთი. იმისათვის რომ HTML დოკუმენტში გამოისახოს ნაკლებობის ნიშანი, უნდა დაწეროთ : <nowiki>& l t ;</nowiki> ან <nowiki>& # 6 0 ;</nowiki><br /> რიცხვების ნაცვლად სახელების გამოყენების უპირატესობა მისი ადვილად დამახხსოვრების საშუალებაა. არახელსაყრელია ის, რომ ყველა ბრაუზერი არ უზრუნველყოფს სახელების აღწერას, მაშინ როდესაც რიცხვების აღწერის უზრუნველყოფა ძალიან კარგია, თითქმის ყველა ბრაუზერში.<br /> ''შენიშვნა!''<br /> ''აღწერები არიან მთავრულად აქტიურნი.''<br /> == გაუწყვეტელი სივრცე == HTML-ში ყველაზე გამოყენებადი სიმბოლოების აღწერა არის გაუწყვეტელი სივრცე.<br /> ჩვეულებრივ HTML ამცირებს სივრცეს ტექსტში. თუ ტექსტში ჩასვავთ 10 ცარიელ სივრცეს HTML წაშლის 9-ს. იმისათვის რომ დაამატოთ სივრცე თქვენს ტექსტში გამოიყენეთ & n b s p ; სიმბოლოს აღწერა.<br /> == ყველაზე ხშირად გამოყენებადი სიმბოლოების აღწერა == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ყველაზე ხშირად გამოყენებადი სიმბოლოების აღწერა''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|რეზულტატი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა ! style="background: #ddffdd;"|აღწერის სახელი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერის რიცხვი |----- | | გაუწყვეტელი ხაზი | n b s p ; | & # 1 6 0 ; |-bgcolor="#EFEFEF" | < | ნაკლებობის ნიშანი | & l t ; | & # 6 0 ; |----- | > | მეტობის ნიშანი | & g t ; | & # 6 2 ; |-bgcolor="#EFEFEF" | & | ამპერსანტი | & a m p ; | & # 3 8 ; |----- | " | ბრჭყალები | & q u o t ; | & # 3 4 ; |-bgcolor="#EFEFEF" | ' | აპოსტროფი | & a p o s ; | & # 3 9 ; |} |} == ზოგიერთი სხვა ხშირად გამოყენებადი სიმბოლოების აღწერები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ზოგიერთი სხვა ხშირად გამოყენებადი სიმბოლოების აღწერები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|რეზულტატი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა ! style="background: #ddffdd;"|აღწერის სახელი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერის რიცხვი |----- | ¢ | ცენტი | & c e n t ; | & # 1 6 2 ; |-bgcolor="#EFEFEF" | £ | ფუნტი | & p o u n d ; | & # 1 6 3 ; |----- | ¥ | იენი | & y e n ; | & # 1 6 5 ; |-bgcolor="#EFEFEF" | § | პარაგრაფი | & s e c t ; | & # 1 6 7 ; |----- | © | ლიცენზია | & c o p y ; | & # 1 6 9 ; |-bgcolor="#EFEFEF" | ® | რეგისტრირებული | & r e g ; | & # 1 7 4 ; |----- | × | გამრავლება | & t i m e s ; | & # 2 1 5 ; |-bgcolor="#EFEFEF" | ÷ | გაყოფა | & d i v i d e ; | & # 2 4 7 ; |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2983 6106 2007-01-18T16:43:37Z Trulala 17 == მიბმული ტეგები და Href თვისებები == HTML იყენებს <a>(მიბმა) ტეგს, სხვა დოკუმენტის ბმულის გასაკეთებლად.<br /> მიბმას აქვს წვდომა ნებისმიერ რესურსზე ინტერნეტში: HTML გვერდი, სურათი, მუსიკა, ფილმი და აშ.<br /> მიბმის გაკეთების სინტაქსი:<br /> <pre> <a href="url">ეკრანზე გამოსატანი ტექსტი</a> </pre> <a> ტეგი გამოყენებულია მიბმის ბმულის გასაკეთებლად, href თვისება გამოყენებულია მისამართის მითითებისთვის, მიბმის საწყის და სასრულ ტეგებს შორის განთავსებული სიტყვები ეკრანზე გამოისახება, როგორც ჰიპერბმული. ეს მიბმა აღწერს ვიკიწიგნების მისამართს: <pre> <a href="http://ka.wikibooks.org/">ვიკიწიგნები</a> </pre> ბრაუზერში მას ექნება სახე : [http://ka.wikibooks.org/ ვიკიწიგნები] == სამიზნე ატრიბუტები == სამიზმე ატრიბუტებით თქვენ შეგიძლიათ განსაზღვროთ სად გაიხსნება ბმული.<br /> ეს ბმული გაიხსნება ბრაუზერის ახალ ფანჯარაში:<br /> <pre> <a href="http://ka.wikipedia.org/" target="_blank">ვიკიპედია</a> </pre> == მიბმული ტეგი და სახელის ატრიბუტი == სახელის ატრიბუტი გამოიყენება დასახელებული მიბმისათვის. როდესაც იყენებთ დასახელებულ მიბმას, თქვენ ქმნით ბმულს რომელიც გადახტება გვერდის რომელიმე ნაწილში. მორბენალების გამოყენების ნაცვლად საკმარისია იქმოქმედოთ ამ ბმულზე და თქვენ მოხვდებით გვერდის სასურველ ნაწილში.<br /> დასახელებული მიბმის სინტაქსი :<br /> <pre><a name="label">Text to be displayed</a></pre> მიბმის სახელი შესაძლოა იყოს ნებისმიერი ტექსტი.<br /> დასახელებული მიბმის ქვემოთ განსაზღვრის სინტაქსი:<br /> <pre><a name="tips">Useful Tips Section</a></pre> შეამჩნევდით რომ დასახელებული მიბმა არ გამოისახება განსხვავებული გზით.<br /> ბმულის დირექტორიაში ჩაამატეთ სიმბოლო #, ხოლო შემდეგ მიბმის სახელი. ასე, მაგალითად:<br /> <pre><a href="http://ka.wikibooks.org/wiki/HTML/HTML_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83 %A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98#.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.9B.E1.83 .98.E1.83.96.E1.83.9C.E1.83.94_.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.91.E1.83.A3.E1.83 .A2.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98#მიბმული ტეგები და Href თვისებები">გადახტი მითითებულ ნაწილში</a></pre> == ბაზური ჩანაწერები - გამოყენებადი წვრილმანები == ყოველთვის დაამატეთ სლეში ბმულის ბოლოში. თუკი თქვენი ბმული ასეთია: <nowiki>href="http://ka.wikipedia.org/wiki/HTML"</nowiki>, სერვერზე შეიქმნება ორი HTTP მოთხოვნა, იმიტომ რომ, სერვერი ავტომატურად დაამატებს ბმულის ბოლოში სლეშს და შექმნის ახალ მოთხოვნას: <br /><nowiki>href=”http://ka.wikipedia.org/wiki/HTML/ ”.</nowiki><br /> დასახელებული მიბმები ხშირად გამოიყენებიან დიდი დოკუმენტის ცხრილებში. დოკუმენტის შიგნით თითოეული სიმბოლო გადაცემულია დასახელებულ მიბმაზე და ამ მიბმის თითოეულ ბმულს გადაყავხარ დოკუმენტის თავში.<br /> თუ ბრაუზერი ვერ პოულობს დასახელებულ მიბმას, მაშინ ის ზუსტად განისაზღვრა და გადავიდა დოკუმენტის თავში. შეცდომები არ ხდება.<br /> [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2984 6107 2007-01-18T16:45:26Z Trulala 17 == ბლოკები == ბლოკების მეშვეობით თქვენ შეძლებთ ბრაუზერის ერთ ფანჯარაში გამოსახოთ ერთზე მეტი HTML დოკუმენტი. თითოეულ HTML დოკუმენტს ქვია ბლოკი და თითოეული ბლოკი ერთმანეთისგან დამოუკიდებელია. ბლოკების გამოყენების არახელსაყრელი პირობები: *ვებმასტერმა უნდა აკონტროლოს ერთზე მეტი HTML დოკუმენტის სიგრძე. *სრული გვერდის დაბეჭდვა ძალიან ძნელია. == ბლოკების ნაკრების ტეგები == *<frameset> ტეგი განსაზღვრავს ფანჯრის ბლოკებად დაყოფას. *თითოეული ბლოკების ნაკრების ტეგი განსაზღვრავს სტრიქონების, ან სვეტების განლაგებას. *სტრიქონების/სვეტების მნიშვნელობების რაოდენობა მიუთითებენ ეკრანის არეს, რომელსაც იკავებენ სტრიქონები/სვეტები. == ბლოკის ტეგი == *<frame> ტეგი განსაზღვრავს HTML დოკუმეტში ბლოკების სათითაოდ ჩადებას. მაგალითში მოყვანილია ბლოკების ნაკრები ორი სვეტით. პირველი სვეტი იკავებს ფანჯრის 25%-ს, ხოლო მეორე 75%-ს. HTML დოკუმენტი "frame_a.htm" ჩადებულია პირველ ბლოკში, ხოლო "frame_b.htm" მეორეში : <pre> <frameset cols="25%,75%"> <frame src="frame_a.htm"> <frame src="frame_b.htm"> </frameset> </pre> == ბაზური ჩანაწერები - გამოყენებადი წვრილმანები == თუ ბლოკს აქვს საზღვარი, მაშინ მომხმარებელს შეუძლია ბლოკის ზომის შეცვლა, საზღვრის გადაადგილებით. იმისათვის რომ მომხმარებელს არ შეეძლოს ამის გაკეთება, შეგიძლიათ ჩაამატოთ noresize="noresize" - <frame> ტეგში.<br /> ჩაამატეთ <noframes> ტეგი ბრაუზერებისათვის, რომლებიც არ უზრუნველყოფენ ბლოკებს.<br /> '''მნიშვნელოვანი:''' თქვენ არ შეგიძლიათ გამოიყენოთ <body></body> ტეგი <frameset></frameset> ტეგთან ერთად! თუ თქვენ დაამატებთ <noframes> ტეგს, რომელიც შეიცავს ტექსტს ბრაუზერისთვის, მაშინ ის არ უზრუნველოყფს ბლოკებს, და თქვენ გექნებათ გარშემორტყმული ტექსტი <body></body> ტეგში! == ბლოკის ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ბლოკის ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <frameset> | განსაზღვრავს ბლოკების დასმას |-bgcolor="#EFEFEF" | <frame> | განსაზღვრავს ბლოკს |----- | <noframes> | განსაზღვრავს ბლოკებს ბრაუზერებისათვის, რომლებიც არ უზრუნველყოფენ ბლოკებს |-bgcolor="#EFEFEF" | <iframe> | განსაზღვრავს ჩასმულ ბლოკებს |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2985 6108 2007-01-18T16:47:49Z Trulala 17 == ცხრილები == ცხრილები განისაზღვრებიან <nowiki><table></nowiki> ტეგით. ცხრილები დაყოფილია სტრიქონებად (<nowiki><tr></nowiki> ტეგით) და თითოეული სტრიქონი დაყოფილია სვეტებად (<nowiki><td></nowiki> ტეგით). Td ნიშნავს table data(ცხრილის მონაცემები), რომელიც არის ინფორმაცია უჯრედზე. უჯრედის ინფორმაცია შეიძლება შეიცავდეს ტექსტს, ცხრილებს, სურათებს, პარაგრაფებს, ფორმებს, ჰორიზონტალურ ხაზებს, ცხრილებს და ა.შ. <pre> <table border="1"> <tr> <td>row 1, cell 1</td> <td>row 1, cell 2</td> </tr> <tr> <td>row 2, cell 1</td> <td>row 2, cell 2</td> </tr> </table> </pre> == ცხრილები და საზღვრის ატრიბუტები == თუ არ განსაზღვრავთ საზღვრის ატრიბუტს, ცხრილი გამოისახება საზღვრების გარეშე. ზოგჯერ ეს გამოყენებადია, მაგრამ უმეტეს შემთხვევაში საჭიროა საზღვრები.<br /> იმისათვის რომ ცხრილი გამოისახოს საზღვრებით, უნდა გამოიყენოთ საზღვრის ატრიბუტები:<br /> <pre> <table border="1"> <tr> <td>Row 1, cell 1</td> <td>Row 1, cell 2</td> </tr> </table> </pre> == სათაურები ცხრილებში == სათაურები ცხრილებში განსაზღვრულნი არიან <nowiki><th></nowiki> ტეგით. <pre> <table border="1"> <tr> <th>Heading</th> <th>Another Heading</th> </tr> <tr> <td>row 1, cell 1</td> <td>row 1, cell 2</td> </tr> <tr> <td>row 2, cell 1</td> <td>row 2, cell 2</td> </tr> </table> </pre> == ცარიელი უჯრები ცხრილებში == ცხრილებში არსებული ცარიელი უჯრები ზოგიერთ ბრაუზერში ცუდად გამოისახებიან. <pre> <table border="1"> <tr> <td>row 1, cell 1</td> <td>row 1, cell 2</td> </tr> <tr> <td>row 2, cell 1</td> <td></td> </tr> </table> </pre> ცხრილის ცარიელი უჯრის საზღვრები გამოისახებიან მხოლოდ Mozilla Firefox-ში. <pre> <table border="1"> <tr> <td>row 1, cell 1</td> <td>row 1, cell 2</td> </tr> <tr> <td>row 2, cell 1</td> <td>&nbsp;</td> </tr> </table> </pre> == ბაზური ჩანაწერები - გამოსადეგარი წვრილმანები == <thead>,<tbody> და <tfoot> ელემენტები იშვიათად გამოიყენებიან, ბრაუზერის ცუდად უზრუნველყოფის გამო. ეს შეიცვალა XHTML-ის ახალ ვერსიაში. == ცხრილის ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ცხრილის ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <nowiki><table></nowiki> | განსაზღვრავს ცხრილს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><th></nowiki> | განსაზღვრავს ცხრილის სათაურს |----- | <nowiki><tr></nowiki> | განსაზღვრავს ცხრილის სტრიქონს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><td></nowiki> | განსაზღვრავს ცხრილის უჯრედს |----- | <nowiki><caption></nowiki> | განსაზღვრავს ცხრილის ტექსტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><colgroup></nowiki> | განსაზღვრავს ცხრილის სვეტების ჯგუფს |----- | <nowiki><col></nowiki> | განსაზღვრავს ატრიბუტების მნიშვნელობებს ცხრილშიერთი, ან მეტი სვეტისათვის |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><thead></nowiki> | განსაზღვრავს ცხრილის თავს |----- | <nowiki><tbody></nowiki> | განსაზღვრავს სხეულს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><tfoot></nowiki> | განსაზღვრავს ბოლოს |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2986 6109 2007-01-18T16:52:43Z Trulala 17 == უწესრიგო სიები == უწესრიგო სიები არის ელემენტების სიები. ელემენტების სია მარკირებულია ნიშნულებით (ტიპიურად პატარა შავი წრეებით).<br /> უწესრიგო სია იწყება <nowiki><ul></nowiki> ტეგით. თითოეული სიის ელემენტი იწყება <nowiki><li></nowiki> ტეგით.<br /> <pre> <ul> <li>Coffee</li> <li>Milk</li> </ul> </pre> სია ბრაუზერში გამოისახება ასე :<br /> •Coffee<br /> •Milk<br /> სიის ელემენტებში შეგიძლიათ ჩადოთ პარამეტრები, ხაზის წყვეტები, სურათები, ბმულები, სხვა სიები და ა.შ. == წესრიგიანი სიები == წესრიგიანი სიები აგრეთვე არიან ელემენტების სიები. ელემენტების სიები მარკირებულია რიცხვებით.<br /> წესრიგიანი სია იწყება <nowiki><ol></nowiki> ტეგით. სიის ყოველი ელემენტი იწყება <nowiki><li></nowiki> ტეგით.<br /> <pre> <ol> <li>Coffee</li> <li>Milk</li> </ol> </pre> სიას ბრაუზერში ექნება ასეთი სახე :<br /> 1.Coffee<br /> 2.Milk<br /> წესრიგიან სიებში შეგიძლიათ ჩადოთ პარაგრაფები, ხაზის წყვეტები, სურათები, ბმულები, სხვა სიები და ა.შ. == განმარტებული სიები == განმარტებული სიები არ არიან ელემენტების სიები. ეს არის ელემენტების და ტერმინის ახსნის სია.<br /> განმარტებული სიები იწყება <nowiki><dl></nowiki> ტეგით. სიის თითოეული ელემენტი იწყება <nowiki><dt></nowiki> ტეგით. სიის თითოეული ტერმინის ახსნა იწყება <nowiki><dd></nowiki> ტეგით.<br /> <pre> <dl> <dt>Coffee</dt> <dd>Black hot drink</dd> <dt>Milk</dt> <dd>White cold drink</dd> </dl> </pre> სიას ბრაუზერში ექნება ასეთი სახე :<br /> Coffee<br /> ....Black hot drink<br /> Milk<br /> ....White cold drink<br /> განმარტებულ სიებში შეგიძლიათ ჩადოთ პარაგრაფები, ხაზის წყვეტები, სურათები, ბმულები, სხვა სიები და ა.შ.<br /> == სიის ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''სიის ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <nowiki><ol></nowiki> | განსაზღვრავს წესრიგიან სიას |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><ul></nowiki> | განსაზღვრავს უწესრიგო სიას |----- | <nowiki><li></nowiki> | განსაზღვრავს სიის ელემენტს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><dl></nowiki> | განსაზღვრავს განმარტებულ სიას |----- | <nowiki><dt></nowiki> | განსაზღვრავს ახსნილ ტერმინს |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><dd></nowiki> | განსაზღვრავს განმარტების აღწერას |----- | <nowiki><dir></nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენება <ul>-ის ნაცვლად |-bgcolor="#EFEFEF" | <nowiki><menu></nowiki> | უარყოფითი. გამოიყენება <ul>-ის ნაცვლად |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2987 6110 2007-01-18T16:55:07Z Trulala 17 == ფორმები == ფორმა არის სივრცე, რომელიც შეიცავს ელემენტებს.<br /> ელემენტებში არიან ელემენტები, რომლებიც მომხმარებელს ფორმაში ინფორმაციის შეტანის საშუალებას აძლევენ.<br /> ფორმა განისაზღვრება <form> ტეგით.<br /> <pre> <form> <input> <input> </form> </pre> == მითითებები == ყველაზე გამოყენებადი ფორმის ტეგი არის <input> ტეგი. მითითების ტიპი განსაზღვრულია ტიპის ატრიბუტით. <br /> '''ტექსტის ველები'''<br /> ტექსტის ველები გამოიყენება მაშინ, როცა მომხმარებელს სურს ფორმაში შეიყვანოს ასოები, რიცხვები და ა.შ.<br /> <pre> <form> First name: <input type="text" name="firstname"> <br> Last name: <input type="text" name="lastname"> </form> </pre> ფორმა თავისთავად არ ჩანს. უმეტესი ბრაუზერები ტექსტის ველებში უშვებენ მხოლოდ 20 ელემენტს.<br /> '''რადიო ღილაკები'''<br /> რადიო ღილაკები გამოიყენება მაშინ, როდესაც მომხმარებელს სურს მონიშნოს ერთ-ერთი პარამეტრი.<br /> <pre> <form> <input type="radio" name="sex" value="male"> Male <br> <input type="radio" name="sex" value="female"> Female </form> </pre> '''ჩამრთველი'''<br /> ჩამრთველები გამოიყენებიან მაშინ, როდესაც მომხმარებელს სურს მონიშნოს ერთი, ან მეტი პარამეტრი.<br /> <pre> <form> I have a bike: <input type="checkbox" name="vehicle" value="Bike" /> <br /> I have a car: <input type="checkbox" name="vehicle" value="Car" /> <br /> I have an airplane: <input type="checkbox" name="vehicle" value="Airplane" /> </form> </pre> == ფორმის ქმედების ატრიბუტები და მითითების ღილაკი == როდესაც მომხმარებელი მოქმედებს "Submit" (მითითება) ღილაკზე, ფორმის შიგთავსში იგზავნება სხვა ფაილი. ფორმის ქმედების ატრიბუტი განსაზღვრვას ფორმის შიგთავსში გასაგზავნი ფაილის სახელს. ქმედების ატრიბუტით განსაზღვრული ფაილი ჩვეულებრივ მოქმედებს მიღებული მითითებით. <pre> <form name="input" action="html_form_action.asp" method="get"> Username: <input type="text" name="user"> <input type="submit" value="Submit"> </form> </pre> == ფორმის ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''ფორმის ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <form> | განსაზღვრავს ფორმა იუზერის მითითებისათვის |-bgcolor="#EFEFEF" | <input> | განსაზღვრავს ტექსტის ველებს |----- | <textarea> | განსაზღვრავს ტექსტის სივრცეებს |-bgcolor="#EFEFEF" | <label> | განსაზღვრავს იარლიყს კონტროლზე |----- | <fieldset> | განსაზღვრავს ველის დასმას |-bgcolor="#EFEFEF" | <legend> | განსაზღვრავს სათაურებს დასმული ველებისთვის |----- | <select> | განსაზღვრავს ჩამოშლად მენიუს |-bgcolor="#EFEFEF" | <optgroup> | განსაზღვრავს პარამეტრების ჯგუფს |----- | <option> | პარამეტრებს ჩამოსაშლელე მენიუში |-bgcolor="#EFEFEF" | <button> | განსაზღვრავს ღილაკს |----- | <isindex> | უარყოფითი. გამოიყენება <input>-ის ნაცვლად |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2989 6111 2007-01-18T16:58:12Z Trulala 17 == სურათის ტეგი და Src ატრიბუტი == HTML-ში სურათები განისაზღვრებიან <img> ტეგით. <img> ტეგი არის ცარიელი, რაც იმას ნიშნავს რომ ის შეიცავს ატრიბუტებს და არ გააჩნია სასრული ტეგი. იმსათვის რომ გვერდზე გამოისახოს სურათი, უნდა გამოიყენოთ src ატრიბუტი. Src ნიშნავს "source"(წყარო)-ს. Src ატრიბუტის მნიშვნელობა არის გვერდზე გამოსასახავი სურათის URL. სურათის განსაზღვრის სინტაქსია: <pre> <img src="url"> </pre> URL ნიშნავს ადგილს, სადაც სურათია შენახული. სურათი სახელად “Hyper Text Markup Language” მდებარეობს wikibooks/ka/thumb/e/ee დირექტორიაში საიტზე http://ka.wikibooks.org/ და მისი მისამართია : http://upload.wikimedia.org/wikibooks/ka/thumb/e/ee/Hyper_Text_Markup_Language.png/250px-Hyper_Text_Markup_Language.png<br /> ბრაუზერი სურათს დებს იქ, სადაც ტეგია მითითებული. თუ თქვენ ჩადებთ სურათის ტეგს ორ პარამეტრეს შორის, მაშინ ბრაუზერი აჩვენებს ჯერ პირველ ტეგს, მერე სურათს და ბოლოს მეორე ტეგს. == Alt ატრიბუტი == Alt ატრიბუტი გამოიყენება სურათის "alternate text"(ალტერნატიული ტექსტი)-სათვის. Alt ატრიბუტის მნიშვნელობა არის ავტორისადმი დაწერილი ტექსტი : <pre><img src="boat.gif" alt="Big Boat"></pre> Alt ატრიბუტში შეყვანილი ტექსტი გამოჩნდება მაშინ, როდესაც მომხმარებელი ვერ გახსნის სურათს. Alt ატრიბუტის ჩასმა მოსახერხებელია, რადგან ზოგ მომხმარებელს აქვს text-only ბრაუზერი. == ბაზური ჩანაწერები - სასარგებლო წვრილმანები == თუ HTML ფაილი შეიცავს 10 სურათს, 11 ფაილი მოთხოვნილია გვერდის სწორად გამოსახვისათვის. სურათების ჩამოტვირთვას დიდი დრო სჭირდება, ამიტომ ერთ ფაილში ბვერი სურათის არსებობა არ არის რეკომენდირებული. == სურათის ტეგები == {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''სურათის ტეგები''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|ტეგი ! style="background: #ddffdd;"|აღწერა |----- | <img> | განსაზღვრავს სურათს |-bgcolor="#EFEFEF" | <map> | განსაზღვრავს სურათის რუკას |----- | <area> | განსაზღვრავს მოქმედების შესაზლებლობის სურათს სურათის რუკაზე |-bgcolor="#EFEFEF" |} |} [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2990 6112 2007-01-18T16:59:03Z Trulala 17 <body> ტეგს აქვს ორი ატრიბუტი სადაც შეგიძლიათ ფონის მითითება. ფონი შესაძლოა იყოს სურათი, ან ფერი.<br /> '''Bg ფერი'''<br /> ეს ატრიბუტი განსაზღვრავს HTML გვერდზე ფონის ფერს. ამ ატრიბუტის მნიშვნელობა შესაძლოა იყოს რიცხვი, RGB მნიშვნელობა, ან ფერის სახელი: <pre> <body bgcolor="#000000"> <body bgcolor="rgb(0,0,0)"> <body bgcolor="black"> </pre> '''ფონი'''<br /> ფონის ატრიბუტი განსაზღვრავს HTML გვერდის ფონის სურათს. ამ ატრიბუტის მნიშვნელობა არის სასურველი სურათის ბმული. თუ სურათი ბრაუზერის ფანჯარაზე პატარაა, მაშინ ის ავტომატურად გადამრავლდება : <pre> <body background="clouds.gif"> <body background="imeges/clouds.gif"> </pre> ''შენიშვნა!''<br /> ''თუ გსურთ ფონად გამოიყენოთ სურათი, უნდა გაითვალისწინოთ შემდეგი:'' *''ძალიან გაზრდის ფონის სურათის გახსნა, გვერდის ჩატვირთვის დროს?'' *''სურათის ფონი ლამაზად იქნება გვერდის სხვა სურათებთან მიმართებაში?'' *''სურათის ფონი ლამაზად იქნება გვერდის სხვადასხვა ფერის ტექსტთან მიმართებაში?'' *''სურათის ფონი ლამაზად იქნება, როდესაც ის გადამრავლებულია გვერდზე?'' *''დამალავს ტექსტს სურათის ფონი?'' == ბაზური ჩანაწერები - სასარგებლო წვრილმანები == <body> ტეგში Bg ფერი, ფონი და ტექსტის ატრიბუტების ნაცვლად ახლა უკვე გამოიყენება სტილის ფურცლები (CSS). [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2991 5980 2007-01-18T06:47:08Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2992 6113 2007-01-18T17:00:13Z Trulala 17 == ფერის მნიშვნელობები == ფერები განისაზღვრებიან ათობითი სისტემით red(წითელი), green(მწვანე) და blue(ლურჯი) კომბინაციისთვის(RBG). ფერის ყველაზე დაბალი მნიშვნელობა არის 0(hex #00), ყველაზე მაღალი 255(hex #FF).<br /> ცხრილში ნაჩვენებია red(წითელი), green(მწვანე) და blue(ლურჯი) კომბინაციის რეზულტატები: <div style='text-align: center;'> [[სურათი:combining Red, Green, and Blue light sources.PNG]] </div> == უვნებელი ვებ ფერები == რამოდენიმე წლის წინ, როდესაც უმეტესი კომპიუტერი უზრუნველყოფდა 256 განსხვავებულ ფერს, 216 უვნებელი ფერების სია აირჩიე ვებ გვერდების სტანდარტულ ფერებად.<br /> 216 გადაკვეთის პლატფორმის ფერები : <div style='text-align: center;'> [[სურათი:The 216 cross-platform web-safe color palette.PNG]] </div> [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2993 5982 2007-01-18T06:56:36Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 2994 5993 2007-01-18T07:42:20Z Gnome 28 ამ წიგნით სრულად შეისწავლეთ HTML-ის საწყისები. რის შემდეგადაც გადადით XHTML, CSS, XML, Java SCript, PHP და აშ. ენებზე. <div style='text-align: center;'> '''გისურვებთ წარმატებას!''' </div> [[კატეგორია:ვებ-პროგრამირება]] 2995 6355 2007-01-21T13:59:30Z 62.168.181.251 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} *{{სტატუსი|10}}[[TCP/IP/შესავალი|შესავალი]] [[კატეგორია:ქსელები]] [[en:TCP/IP]] 2996 6390 2007-01-23T13:16:23Z Trulala 17 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} [[Image:მასშტაბირებადი ვექტორული გრაფიკები.gif|thumb|250px|მასშტაბირებადი ვექტორული გრაფიკები]] [[Image:Scalable Vector Graphics.png|thumb|250px|Scalable Vector Graphics]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/შესავალი|შესავალი]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/SVG მაგალითები|SVG მაგალითები]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/SVG HTML გვერდებში|SVG HTML გვერდებში]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/SVG RECT|SVG RECT]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/CIRCLE ტეგი|CIRCLE ტეგი]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/ELLIPSE ტეგი|ELLIPSE ტეგი]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/LINE ტეგი|LINE ტეგი]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/POLYGON ტეგი|POLYGON ტეგი]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/POLYLINE ტეგი|POLYLINE ტეგი]] *{{სტატუსი|10}}[[SVG/PATH ტეგი|PATH ტეგი]] {{ვიკიპედია}} {{ამოსაბეჭდი ვერსია}} [[კატეგორია:მულტიმედია]] [[en:SVG]] 2997 6378 2007-01-23T12:58:50Z Trulala 17 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} [[სურათი:GPLwindows.png|thumb|Windows XP-ს ლოგო]] *{{სტატუსი|9}} [[Windows XP სახელმძღვანელო/კომპიუტერების შესახებ|ნაწილი 1 კომპიუტერების შესახებ]] *{{სტატუსი|9}} [[Windows XP სახელმძღვანელო/Windows XP-ს გრაფიკული გარსი|ნაწილი 2 Windows XP-ს გრაფიკული გარსი]] *{{სტატუსი|0}} [[Windows XP სახელმძღვანელო/Windows XP- სტანდარტული პროგრამები|ნაწილი 3 Windows XP- სტანდარტული პროგრამები]] *{{სტატუსი|0}} [[Windows XP სახელმძღვანელო/ინტერნეტი და ქსელები|ნაწილი 4 ინტერნეტი და ქსელები]] [[კატეგორია:ვინდოუს იქსპი]] [[de:Windows-Kompendium]] 2998 6006 2007-01-18T09:19:18Z Gnome 28 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} [[კატეგორია:ოპერაციული სისტემები]] [[en:linux]] 2999 6021 2007-01-18T10:32:08Z Gnome 28 {{თარო|ადგილი=კომპიუტერული ტექნოლოგიები}} *{{სტატუსი|10}}[[ინტერნეტ რადიოს დაყენება|ინტერნეტ რადიოს დაყენება]] [[კატეგორია:ინტერნეტი]] 3000 6010 2007-01-18T10:25:48Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3001 6011 2007-01-18T10:25:53Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3002 6012 2007-01-18T10:26:05Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3003 6013 2007-01-18T10:26:12Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3004 6014 2007-01-18T10:26:21Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3005 6015 2007-01-18T10:26:32Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3006 6016 2007-01-18T10:26:48Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3007 6017 2007-01-18T10:27:41Z Gnome 28 ახალი გვერდი: პირველ რიგში ვხსნით 8000 პორტს. თუ მისი გახსნა არ შეგვიძლია საკუ... პირველ რიგში ვხსნით 8000 პორტს. თუ მისი გახსნა არ შეგვიძლია საკუთარი ძალებით, ამ შემთხვევაში ვრეკავთ პროვაიდერთან ვეუბნებით კომპიუტერის შიდა IP მისამართს(10.0.0.X) და გვიხსნიან 8000 პორტს.<br /> რადიოსათვის აუცილებელია Winamp 5.XX Player და ShoutCast, რომელიც ინსტალირდება მხოლოდ და მხოლოდ Winamp 5.XX Player-ის დაინსტალირების შემდეგ.<br /> პროგრამების დაყენების შემდეგ შევდივართ იმ საქაღალდეში, სადაც პროგრამა დავაყენეთ(სტანდარტულად : C:\Program Files\SHOUTcast) და ვხსნით ტექსტურ ფაილს სახელად : sc_serv.ini...აქ ჩვენ რადიოს უნდა დავადოთ სასურველი პაროლი. მოვძებნოთ სიტყვა Changename და შევცვალოთ სასურველი პაროლით.ამის შემდეგ დავიმახსოვროთ ფაილში შეტანილი ცვლილებები(მენუს ბრძანება File/save). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:changename.JPG]] </div> ყოველივე ამის შემდეგ გავხსნათ Winamp 5.XX Player და კლავიატურაზე ვიმოქმედოთ ღილაკების კომბინაციაზე Ctrl+P(Winamp Preference). გახსნილ ფანჯარაში მარცხენა მხარეს მდებარე მენიუში(Tree View) ვირჩევთ DSP/effect განყოფილებას. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:DSPEffect.JPG]] </div> ამის შემდეგ ფანჯრის მარჯვენა მხარეს გაიხსნება სია(ListBox), სადაც ვირჩევ Nullsoft SHOUTcast Sourse DSP V1.8.2.b [dsp_sc.dll], რის შედეგადაც გამოვა ფანჯარა SHOUTcast Sourse. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:SHOUTcast Sourse.JPG]] </div> გამოსულ ფანჯარაში გადავდივართ ჩანართ Output-ზე, სადაც პორტის ადგილას ვწერთ 8000-ს, ხოლო პაროლის ადგილას რადიოზე ჩვენს მიერ დადებულ პაროლს(იხ. ზემოთ). დანარჩენი ავტომატურად წერია. <div style='text-align: center;'> [[სურათი:Output.JPG]] </div> ყოველივე ამის შემდეგ თაგუნას მარცხენა ღილაკით ვიმოქმედოთ ამავე ჩანართში არსებულ ღილაკ Yellowpages-ზე. რის შედეგადაც გახსნილ ფანჯარაში ჩავატაროთ შემდეგი ოპერაციები: *Description : ვწერთ მაგალითად ‘My Internet Radio’ ; *Genre : აქ ვწერთ ჟანრს, ანუ რადიოს მუსიკალურ სტილს; *ICQ : თქვენი ICQ - ს ნომერი(სურვილის მიხედვით). <div style='text-align: center;'> [[სურათი:Yellowpages.JPG]] </div> ყოველივე ამის შემდეგ გადავდივართ ჩანართ Encoder-ზე და Encoder Settings-ში ვირჩევთ ხმის ხარისხს(რეკომენდირებულია 96kbps,44.100khz,stereo)<br /> <div style='text-align: center;'> [[სურათი:Encoder-1.JPG]] </div> მაშ ასე რადიო უკვე მზადაა და მის მუშა მდგომარეობაში მოსაყვანას საჭიროა პროგრამის გაშვება : sc_serv.exe(სტანდარტული მისამართი : C:\Program Files\SHOUTcast\ sc_serv.exe) <div style='text-align: center;'> [[სურათი:Radio.JPG]] </div> თქვენი რადიოს მისამართია : <br /> Http://თქვენი IP მისამართი:8000/Listen.pls<br /> რადიოს მოსმენა შესაძლებელია შემდეგი პლეიერებით:<br /> *[[Winamp 5.XX Player]] *[[Real Player]] *[[Nero Media Player]] *[[Java Player]] [[კატეგორია:ინტერნეტი]] 3008 6022 2007-01-18T10:42:59Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ქსელები]] [[კატეგორია:ქსელები]] 3009 6148 2007-01-18T20:41:00Z Trulala 17 [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 3010 6392 2007-01-23T13:18:55Z Trulala 17 *{{სტატუსი|10}}[[Autodesk 3D Studio Max]]{{თვის წიგნი}} *{{სტატუსი|10}}[[HTML]] <small>{{მედია:HTML.pdf|PDF}}</small> *{{სტატუსი|10}}[[ინტერნეტ რადიო]] *{{სტატუსი|10}}[[პერსონალური კომპიუტერი]]{{თვის წიგნი}} *{{სტატუსი|10}}[[SVG]] <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 3011 6031 2007-01-18T10:53:54Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3012 6032 2007-01-18T10:54:01Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3013 6033 2007-01-18T10:54:07Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3014 6038 2007-01-18T11:00:14Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3015 6039 2007-01-18T11:00:22Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3016 6040 2007-01-18T11:00:28Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3017 6082 2007-01-18T15:45:41Z Trulala 17 /* შენიშვნები */ ამ თავში საუბარია რომის ისტორიაზე მეფის დამხობიდან (ძვ. წ. 510) რომის გალებისგან დახსნამდე. ბევრი მკვლევარი, მათ შორის თეოდორ მომზენიც მიიჩნევენ ამ პერიოდის ამბებს ლეგენდარულად. თვით ტიტუს ლივიუსი ამბობს რომ გალების მიერ რომის აღებისას ხანძარში დაიკარგა დოკუმენტები, დაინგრა შენობები და მანამდე მომხდარი მოვლენები ბურუსითაა მოცული. ხოლო ნიბური ისტორიული პერიოდის საწყისად მიიჩნევს პლებეების წასვლას წმინდა მთაზე ძვ. წ. 493 წელს, ვინაიდან მათთან ელჩობით წასული პატრიციების სახელები ჩაწერილი იყო პონტიფიკუსის მიერ ფესტებზე. გერმანელი მკვლევარის ბრიოკერის აზრით კი სერვიუს ტილიუსიც ისეთივე ისტორიული პირი იყო როგორც ფილიპე ავგუსტი. მან მისცა რომაელებს ცენზებით დაყოფა და სახალხო კრებები, ამაზე დაყრდნობით მას არ შეაქვს ეჭვი სერვიუს ტულიუსის ისტორტიულობაში. ==რესპუბლიკის სახელმწიფო წყობის მოკლე მიმოხილვა{{სქოლიო|1|წყობა}}== მონარქიის დამხობის შემდეგ რომში ჩამოყალიბდა რესპუბლიკური წყობა. რომის მოქალაქეები იყოფოდა პატრიციებად და პლებეებად. რესპუბლიკის ადრეულ პერიოდში ეს გაყოფა ალბათ ქონებრივ ცენზთან იყო დაკავშირებული, ხოლო გვიანდელ რესპუბლიკაში პატრიციები პლებეებისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდნენ, რომ მათ სასულიერო იერარქიაში ჰქონდათ მაღალი ადგილების დაკავების უფლება. რომის მოქალაქეობა დაპყრობილი ერების მართვის და მათგან გამიჯვნის ინსტრუმენტი იყო. არსებობდა მოქალაქეობის რამოდენიმე დონე. (ასევე არსებობდა ლათინური მოქალაქეობაც). [[სურათი:Toga.png|thumb|left|რომაელი მოქალაქის ტანსაცმელი - ტოგა. მისი ტარების უფლება მხოლოდ მოქალაქეს ჰქონდა.]] რომის პოლიტიკურ ცხოვრებაში კრებები (კომიციები) უწინდებურად ასრულებდნენ მნიშვნელოვან როლს, არსებობდა კრებების რამოდენიმე სახე: კურიების კრება, ცენტურიების კრება, ტრიბების კრება, პლებეების კრება და უზენაესი ორგანო იყო სენატი. ეს კრებები შესაბამისს საკითხებს წყეტდნენ, მათში მონაწილეობა შეეძლო შესაბამისი კლასის ან გვარის სრულწლოვან მოქალაქეს. ქალებს რომში მოქალაქეობის უფლება არ ჰქონდათ. ამ კრებებში კი ყველაზე მნიშვნელოვანი ქვეყნის პოლიტიკური ცხოვრებისთვის იყო პლებეების კრება და სენატი. კურიების კრებების ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, მასზე ხდებოდა სენატორების არჩევა და სასამართლოები. '''მაგისტრატუსები''' წარმოადგენდნენ აღმასრულებელ ხელისუფლებას, ყოველ ზემოხსენებულ კრებას თავისი მაგისტრუსები ჰყავდა. მაგისტრატუსის წოდება ძალიან საპატიოდ ითვლებოდა, მათ უანგაროთ უნდა შეესრულებინათ დაკისრებული საქმე და ხშირად ამისთვის პირადი სახსრების გამოყენება სჭირდებოდათ, მაგისტრები ხელშეუხლებელნი იყვნენ. რომში არჩევა თანამდებობებზე ერთი წლის ვადით ხდებოდა და მიღებული იყო ერთ თანამდებობაზე ორი პიროვნების არჩევა. მაგალითად უმაღლეს თანამდებობას კონსულობას ყოველთვის ორი ადამიანი იკავებდა, რომლიდანაც ერთერთს ყოველთვის შეეძლო მეორეს მოქმედებებზე ვეტოს დადება. იგივე პრინციპით ხდებოდა არმიის მართვაც. ხოლო უფრო დაბალ თანამდებობებზე ხდებოდა კიდევ უფრო მეტი ადამიანის არჩევა. გამონაკლისს წარმოადგენდნენ დიქტატორები და ცენზორები. დიქტატორებს ირჩევდნენ საგანგებო საომარ მდგომარეობაში 6 თვის ვადით, რომლის დროსაც იგი ერთპიროვნულად მართავდა სახელმწიფოს. ხოლო ცენზორების არჩევა ხდებოდა 5 წელიწადში ერთხელ 18 თვის ვადით. რესპუბლიკის პერიოდში სენატი სარგებლობდა დიდი ავტორიტეტით. სენატორები იყვნენ ყველაზე გავლენიანი, მდიდარი და წარჩინებული გვარების წარმომადგენლები, როგორც წესი ესენი ყოფილი მაგისტრუსები იყვნენ. ==ლუციუს იუნიუს ბრუტუსი - რესპუბლიკის მამა== [[სურათი:LuciusJuniusBrutus.jpg|thumb|ლუციუს იუნიუს ბრუტუსი]] ბრუტუსის წინამძღოლობით აჯანყებულებმა მეფე ტარკვინიუსი მისი ძის მიერ არისტოკრატი ქალის ლუკრეციას გაუპატიურების შემდეგ ტახტიდან ჩამოაგდეს და რომიდან გააძევეს. ეს მოვლენა აღწერილია ლივიუსის ''Ab Urbe Condita''-ში რომის ისტორიის პერიოდში, რომლის შესახებაც სარწმუნო წყაროები არ მოიპოვება (ძვ. წ. 390 წელს გაულების მიერ რომის გადაწვით განადგურდა თითქმის ყველა მანამდე არსებული დოკუმენტი). ლივიუსის თანახმად, ბრუტუსს მეფის წინააღმდეგ ამბოხების რამდენიმე მიზეზი ჰქონდა, მათ შორის ტარკვინიუსის მიერ მისი ძმის, გავლენიანი სენატორის, მკვლელობის მოწყობა, რომელიც ტარკვინიუსს სამეფო ტახტისთვის ეპაექრებოდა. ===ბრუტუსი მეფის დამხობამდე=== ტარკვინიუსი ხელისუფლებაში უკანონოდ, სიმამრის ვერაგული მკვლელობით მოვიდა, რის გამოც პრეცენდენტის განმეორების მუდამ ეშინოდა და ამიტომ არა მარტო უკმაყოფილო სენატორები, არამედ საკუთარი ნათესავებიც კი გაწყვიტა. ლუციუს იუნიუსი გონიერი ახალგაზრდა იყო და ადრევე მიხვდა, რომ თუ მეფე მასში გონიერ და ჭკვიან ადამიანს დაინახავდა, მის სიცოცხლესაც სერიოზული საფრთხე დაემუქრებოდა. ამიტომ მრავალი წლის მანძილზე იგი ყველას თავს უგუნურად აჩვენებდა. სწორედ აქედან წარმოიშვა მისი მეტსახელი ბრუტუსი. ერთხელ მეფის სასახლეში უცნაური რამ მოხდა: სასახლის სვეტიდან გველი გამოძვრა, რაც სიკვდილის აღმნიშნავი უნდა ყოფილიყო. ამ ნიშნის განსამარტად მეფემ თავისი ვაჟები ტიტუსი და არუნტუსი ბრუტუსთან ერთად დელფის ორაკულთან გაგზავნა. ორაკულმა ჩასულებს ამცნო, რომ რომში ძალაუფლება გადაუვიდოდა მას, ვინც პირველი ეამბორებოდა დედას. ტარკვინიუსის ვაჟებმა ეს პირდაპირ გაიგეს, ხოლო ბრუტუსი მიხვდა წინასწარმეტყველების ნამდვილ შინაარს და მიწას — ყველას საერთო დედას — აკოცა. ===ტარკვინიუსის დამხობა=== [[Image:Eckhel ii 13.jpg|thumb|Lucius Iunius Brutus]] რომაელები ამ დროს რუტულების ქალაქ არდეუმთან ომობდენ. სამხედრო ბანაკში სექსტ ტარკვინიუსი არისტოკრატ ახალგაზრდებთან ერთად ქეიფობდა. მათ შორის ტარკვინიუსის ნათესავი ტარკვინიუს კოლატინუსიც იყო. საუბარი შეეხო ცოლებსაც, კოლატინუსი ყველას არწმუნებდა რომ მისი ცოლი ლუკრეცია ყველაზე ღირსეული ქალი იყო. ყველამ ჩათვალა რომ რომში ჩასვლით და იმის ნახვით თუ როგორ შეეგებებოდნენ ცოლები უეცრად დაბრუნებულ ქმრებს, ყველაზე კარგად ასახავდა მათ მორალურ თვისებებს. რომში გვიან ღამით ჩავიდნენ და კოლატინუსის სახლს მიადგნენ, მეფის რძლებისგან განსხვავებით ლუკრეცია სახლში იყო და შალს რთავდა. ამრიგად ცოლების "შეჯიბრში" ლუკრეციამ გაიმარჯვა. სექსტუს ტარკვინიუსს ნათესავის მეუღლე ძალიან მოეწონა. რამდენიმე დღის მერე სექსტუსი მარტო მივიდა ლუკრეციას სახლში. იქ მას კარგად გაუმასპინძლდნენ და სტუმრების ოთახში შესთავაზეს დაძინება. როდესაც სახლში ყველამ დაიძინა, სექსტუსი ლუკრეციას საძინებელში შეიპარა და დაემუქრა, რომ თუ იგი არ დანებდებოდა, იგი მას მაინც გააუპატიურებდა, მოკლავდა და მკვდარ მონას მიუწვენდა. ამ მუქარამ გაჭრა და ლუკრეცია დანებდა. როდესაც სექსტუსი წავიდა, ლუკრეციამ შიკრიკები გაუგზავნა ქმარს და მამას, ამცნო რომ ცუდი ამბავი მოხდა და რომ იცინი ერთგულ მეგობრებთან ერთად მოსულიყვნენ. კოლატინუსსთან ერთად ლუციუს ბრუტუსიც ჩამოვიდა. ლუკრეციამ უამბო ქმარს და მამას თუ რაც შეემთხვა, დააფიცა ისინი რომ შურს იძიებდნენ და თავი მოიკლა. ბრუტუსმა მკვდარ ლუკრეციასთან დაიფიცა რომ შურს იძიებდა არა მარტო სექსტზე არამედ ლუციუსზეც. ამ ამაზრზენი ამბის შეტყობამ მოსახლეობა აღაშფოთა, ბრუტუსმა კი შეკრებილ ახალგაზრდობას შეიარაღებისკენ და აჯანყებისკენ მოუწოდა. ფორუმზე მისულთ ხალხი იქ უკვე შეკრებილი დახვდათ. ბრუტუსმა მიმართა მათ და სექსტუსის უღის საქციელთან ერთად დაგმო ლუციუსის სიამაყე და უსამართლობაც. მან მოუწოდა რომაელ ხალხს დაემხოთ მეფის მმართველობა რომში და სამეფო ოჯახი გაეძევებინათ. ლუციუს ტარკვინუსი ამ ამბის შეტყობისთანავე დაიძრა თავისი ჯარითურთ რომისკენ, მაგრამ რომაელებმა კარიბჭე არ გაუღეს. ჯარის იმედი მას აღარ ჰქონდა და ამიტომ ოჯახთან ერთად ერუტრიაში გაიქცა. ===კონსულობა=== რომაელთა მეფის ტირანიისგან განთავისუფლების შემდეგ ბრუტუსმაც და სენატმაც ჩათვალეს, რომ ერთმმართველობა აღარ უნდა არსებულიყო, და ამიტომ თითო წლის ვადით ორი კონსულის არჩევა დააწესეს. პირველ არჩევნებში ბრუტუსმა რა თქმა უნდა გაიმარჯვა, მასთან ერთად კონსული ტარკვინიუს კოლატინუსიც გახდა. მიუხედავათ იმისა, რომ კოლატინუსის მეფისადმი სიძულვილი ეჭვს არ ჰბადებდა, ხალხს მაინც ეშინოდა რომ იგი ძალაუფლების ხელში ჩაგდებას განიზრახავდა. ბრუტუსმა სენატის სხდომაზე მიმართა კოლატინუს და ურჩია, რომ უარი ეთქვა კონსულობაზე და დაეტოვებინა რომი. ამ უკანასკნელს ეს არ სურდა, მაგრამ ყველა ახლობელმა დაჟინებით ურჩია წასულიყო და ქონებაც წაეღო და ბოლოს იგი დათანხმდა. მის ნაცვლად კონსულად აირჩიეს ვალერიუს პუბლიკოლა. ბრუტუსმა სენატს და რომის მოსახლეობას ფიცი დაადებინა, რომ ისინი არასდროს არ დაუშვებდნენ რომში მეფის მმართველობას. მან შეავსო შეთხელებული სენატი და სენატორთა რაოდენობა 300 კაცს გაუტოლდა. არსებობდა რელიგიური რიტუალები, რომლის ჩატარების უფლებაც მხოლოდ მეფეს ჰქონდა, ამიტომ ბრუტუსმა შექმნა "მეფე ქურუმის" თანამდებობა, რომელსაც დაევალა ამ რიტუალების და მსხვერპლშეწირვების ჩატარება. ტარკვინიუსისგან კი ელჩები ჩამოვიდნენ და მოითხოვეს მეფისთვის ქონების დაბრუნება. სენატმა დაიწყო საკითხის განხილვა, ქონების დაბრუნების შემთხვევაში მეფეს საშუალებას მისცემდნენ ებძოლა წართმეული ტახტისთვის, მეორე მხრივ, უარის თქმა კი ომს ნიშნავდა. ელჩებს სხვა, საიდუმლო დავალებაც ჰქონდათ, მათ უნდა დაეზვერათ თუ რა განწყობა იყო ხალხში და დაკავშირებოდნენ ტარკვინიუსების მომხრეებს. საკმაოდ ბევრი წარჩინებული ახალგაზრდა, ტარკვინიუსის ვაჟების მეგობრები, მართლაც ნანობდნენ მეფის გაგდებას და უკმაყოფილონი იყვნენ რესპუბლიკური წყობით, რადგან ადრე მეფის შვილებთან მეგობრობა მათ პრივილეგიას აძლევდა ბევრს რამეში, რესპუბლიკაში კი სხვების თანასწორნი გახდნენ. სწორეთ ასეთ ხალხს დაუკავშირდნენ ელჩები შეთქმულების მოსაწყობად. ანტირესპუბლიკურ შეთქმულებაში ბრუტუსის ცოლის ძმაც და მისი საკუთარი ვაჟებიც აღმოჩნდნენ. ერთ-ერთი შეთქმულის სახლში შეიკრიბნენ ყველანი და ელჩებს გადასცეს წერილი ტარკვინიუსისთვის. ეს საუბარი შემთხვევით მოისმინა მონამ და გასცა. ელჩები მაშინვე შეიპყრეს და აღმოაჩინეს მამხილებელი წერილები. ყველა შეთქმული მაშინვე შეიპყრეს, მათ შორის ბრუტუსის ვაჟებიც. სახელმწიფოს წინაშე დანაშაულისთვის ისინი ჯერ გაწკეპლეს შემდეგ კი თავები მოჰკვეთეს. მონა კი, რომელმაც შეატყობინა ხელისუფლებას შეთქმულების შესახებ დააჯილდოვეს, დაათავისუფლეს და მოქალაქეობა უბოძეს. ამის შემდეგ კონსულებმა და სენატმა რომაელებს საშუალება მისცეს მეფის ქონებიდან რაც უნდოდათ წაეღოთ, რათა ტარკვინიუსების ერთგული არავინ არ დარჩენილიყო, ხოლო მეფის კუთვნილი მიწები მარსს უბოძეს. იმ ადგილს შემდგომში მარსის ველი ეწოდა. ტარკვინიუსმა კი, რადგან შეთქმულებით ვერაფერს ვერ მიაღწია, დაარწმუნა ეტრუსკები გამოსულიყვნენ რომაელების წინააღმდეგ. ბრძლაში დაიღუპა ბრუტუსიც და ტარკვინიუსის ვაჟი ატუნტუსიც. ისინი ბრძოლის დაწყების თანავე ეძგერნენ ერთმანეთს და შუბებით განგმირეს ერთმანეთი. ბრძოლა ძალიან სასტიკი იყო, მაგრამ რომაელებმა მაინც გაიმარჯვეს. ეს მოხდა რომის დაარსებიდან 245 წელს მარტის კალენდების წინა დღეს.{{სქოლიო|2|თარიღი}} რომში იგი დიდი პატივით დაკრძალეს, რომაელი ქალები კი მას, როგორც ოჯახის მამას, ისე დასტიროდნენ და ძაძებს ატარებდნენ. ==პუბლიუს ვალერიუს პუბლიკოლა== ===მეფის დამხობა და ბრუტუსის კონსულობა=== პუბლიუს ვალერიუსი სწორედ იმ ვალერიუსის ჩამომავლად ითვლება, რომელმაც რომულუსი და ტატიუსი შეარიგა და ორი ერის გაერთიანებას შეუწყო ხელი.{{სქოლიო|3|რომ}} ჯერ კიდევ ტარკვინიუსის განდევნამდე პუბლუს ვალერიუსმა თავისი სიკეთით, გულისხმიერებით და უხვობით გაითქვა სახელი. იგი მდიდარი და გიჭირვებულთათვის გულუხვი ადამიანი იყო. ყველა მოელოდა რომ მეფის დამხობის შემდეგ იგი ერთერთი ყველაზე გავლენიანი ადანიანი გახდებოდა ახლად დაარსებულ რესპუბლიკაში. მაგრამ, მიუხედავად იმისა რომ მეფის დამხობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა, პირველ საკონსულო არჩევნებზე ბრუტუსმა და ტარკვინიუს კოლატინუსმა გაიმარჯვეს. გადატრიალებაში აქტიური მონაწილეობის მიუხედავად, იგი პირადად არ ემტერებოდა სამეფო ოჯახს, ამიტომ რომაელები მას არ ენდობოდნენ. პუბლიკოლა ამით შეურაცხყოფილი იყო და შეწყვიტა სენატის სხდომებში მონაწილეობა. თუმცა როდესაც ბრუტუსმა სენატორებსა და რომის მოსახლეობას მოსთხოვა დაეფიცებინათ, რომ ისინი არ დაუშვებდნენ მეფის მმართველობას რომში, პუბლიკოლაც მოვიდა ფორუმზე და დაიფიცა. როდესაც რომში ტარკვინიუსის ელჩები ჩამოვიდნენ და სცადეს რესპუბლიკელების წინააღმდეგ შეთქმულების მოწყობა, პუბლიკოლამ მოღალატეთა მხილებაში აქტიური მონაწილეობა მიიღო. ამ მოვლენებმა მას რომაელი ხალხის სიყვარული და ნდობა მოუტანა. ტარკვინიუს კოლატინუსის{{სქოლიო|4|კოლატინუსი}} გადადგომის და განდევნის შემდეგ კი იგი ბრუტუსთან ერთად მეორე კონსული გახდა. ===პირველი კონსულობა=== ტარკვინიუსმა კი, რადგან შეთქმულებით ვერაფერს ვერ მიაღწია, დაარწმუნა ეტრუსკები გამოსულიყვნენ რომაელების წინააღმდეგ. ბრძლაში დაიღუპა ბრუტუსიც და ტარკვინიუსის ვაჟი ატუნტუსიც. ისინი ბრძოლის დაწყების თანავე ეძგერნენ ერთმანეთს და შუბებით განგმირეს ერთმანეთი. ბრძოლა ძალიან სასტიკი იყო, მაგრამ რომაელებმა გაიმარჯვეს. პუბლიკოლა კი ტრიუმფით დაბრუნდა რომში. მალე კი პუბლიკოლას პოპულარობა ისევ უნდობლობით შეიცვალა. ამბობდნენ თითქოს კონსულს გამეფება უნდა, რომ იგი ტარკვინიუსზე უფრო მდიდარ სახლში ცხოვრობს ველიას ბორცვზე. როდესაც მან გაიგო თუ რას ამბობდა მასზე ხალხო, დაიქირავა მუშები და ერთ ღამეში დაანგრევინა სახლი თვითონ კი მეგობრებთან გადასახლდა. მოგვიანებით რომაელებმა მას უბოძეს მიწის ნაკვეთი სადაც აუშენეს სახლი{{სქოლიო|5|სახლი}}. ===კანონები=== ხალხის გულის მოსაგებად და დემოკრატიის გასაძლიერებლად მან ლიქტორების ფასცებიდან ბრძანა ამოეღოთ ნაჯახები და სახალხო კრებებზე უნდა დაეშვათ. ამან გაამართლა და კონსულის პოპულარობა კვლავ გაიზარდა, თან მას პუბლიკოლა შეარქვეს (ლათ. poplicola - ხალხის მეგობარი). პუბლიკოლამ შეავსო სენატის შემადგენლობა, შემდეგ შემოიტანა კანონი, რომლის მიხედვითან ხალხს ჰქონდა უფლება მაგისტრების და კონსულის გადაწყვეტილებების გასაჩივრება. მან ასევე დააკანონა იმათი სიკვდილით დასჯა, ვინც ეცდება ძალით მოიპოვოს ხელისუფლება. მან ასევე გაანთავისუფლა ღარიბები ნალოგებისგან, კონსულის არ დამორჩილება ისჯებოდა ჯარიმით 5 ძროხა და 2 ცხვარი. იმ დროს რომაელებში ფული ჯერ არ იყო ფართოთ გავრცელებული და ქონება საქონლის რაოდენობით იზომებოდა. ხოლო თუ ვინმე მოისურვებდა სამეფო ძალაუფლებას იგი და მისი ქონება იწყევლებოდა. პუბლიკოლას არ სურდა თვითონ ემართა ფინანსური საკითხები და პასუხი ეგებინა სახელმწიფო ხაზინაზე, ამიტომ მან დააწესა რომ ხაზინა სატურნის ტაძარში ყოფილიყო, ხოლო მისი მმართველობა არჩევით კვესტორებს ევალებოდათ. ამ ღონისძიებების ჩატარების შემდეგ მან კონსულის არჩევნები მოაწყო სადაც ლუკრეციუსმა გაიმარჯვა, მაგრამ ეს უკანასკნელი რამოდენიმე დღეში მოკვდა და არჩევნები ხელმეორედ ჩატარდა და მარკუს ჰორაციუსმა გაიმარჯვა. ===მეორე კონსულობა და ეტრუსკებთან ომი=== ძვ. წ. 508 წელს პუბლიკოლა კიდევ ერთხელ აირჩიეს კონსულად, და მასთან ერთად ტიტუს ლუკრეციუსი. ტარკვინიუსი კი იმ ბრძოლის შემდეგ, სადაც მან ვაჟი დაკარგა, მივიდა ლარსუს პორსენუსთან და დახმარება სთხოვა. პორსენუსის ჯარი რომს მიადგა. მათ მალე დაიკავეს ტიბროსის მარჯვენა ნაპირვე გამაგრებული ბორცვი იანიკულუსი. მდინარის პირზე გაიმართა გაცხარებული ბრძოლა, სადაც ორივე კონსული მძიმედ დაიჭრა. ამის გამო რომაელები მორალურად დაეცნენ და უკან დაიხიეს. მტრების ჯარი ტიბროსზე ხიდს მოადგა, როლის შემდეგაც იწყებოდა რომი, მაგრამ ჰორაციუს კოკლესმა{{სქოლიო|8|კოკლესი}}, გერმანიუსმა და ლარციუსმა შეაჩერეს მტერი, სანამ დანარჩენმა ჯარისკაცებმა მოასწრეს ხიდის დანგრევა. კოკლესის გმირობით აღფრთოვანებულმა პოპლიკომან ბრძანა გამოეწოთ მისთვის იმდენი მიწა, რამდენის მოხვნასაც იგი ერთ დღეში შეძლებდა და ყველა რომაელს მოუწოდა ქონების ნაწილი მიეცათ მისთვის, ხოლო მოგვიანებით მას ქანდაკება დაუდგეს. პორსენუსმა რომს ალყა შემოარტყა. ამ დროს კიდევ ერთი ეტრუსკული ჯარი მოადგა რომს, რომელიც რომაელებმა დაამარცხეს და განდევნეს. პუბლიკოლა კი მესამედ აირჩიეს კონსულად. ამ პერიოდში კიდევ ერთი გმირობა ჩასიდინა რომაელმა მუციუსმა. მან ერტუსკად გადაიცვა და პორსენუსის ბანაკში შეიპარა, იგი მეფეს სახეზე არ იცნობდა, ამიტომ მოკლა ვინც მეფე ეგონა. იგი დაიჭირეს და დასაკითხად მეფეს მიგვარეს. აქ ცხელი ნაკვერჩლები იყო რომელიც პორსენუსს მსხვერპლშეწირვისთვის სჭირდებოდა. მუციუსმა ხელი დაადო მაკვერჩლებს და არ აიღო სანამ განცვიფრებულმა მეფემ მას ხმალი არ დაუბრუნა და არ გაათავისუფლა. მაშინ მუციუსმა მადლობის ნიშნათ უთხრა რომ მის ბანაკში მის გარდა კიდევ 300 გადაცმული რომაელია, ვინხ მეფის მოკვლას აპირებს. რომაელების გულადობით აღფრთოვანებულმა პორსენუსმა დაიწყო პუბლიკოლასთან სამშვიდობო მოლაპარკება. რომაელებმა ეტრუსკებს მძევლად 10 ლატრიციუსი და 10 ქალი გადასცეს, მათ შორის პუბლიკოლას ქალიშვილი ვალერია. მალე ეტრუსკებმა დატოვეს თავისი ბანაკი და რაც კი ჰონება იყო იქ, რომაელებს დაუტოვეს. ===საბინელებთან ომი და მეოთხე კონსულობა=== ძვ. წ. 505 წელს როდესაც კონსული პუბლიკოლას ძმა მარკუსი იყო, რომის მიწებს საბინელები შემოესივნენ. მარკუსმა ისინი ორივე ბრძოლაში ბრწყინვალეთ დაამარცხა, რისთვისაც ხალხმა მადლობის ნიშნად პალატინზე სახლი აუგო. ძვ. წ. 504 წელს პუბლიკოლა კიდევ ერთხელ აირჩიეს კონსულად. საბინელებმა და ლათინებმა განიძრახეს რომთან ახალი ომის დაწყება, მაგრამ საბინელებს შორის სერიოზული უთანხმოება დაიწყო, ვინმე აპიუს კლავზუსი, მდიდარი და გავლენიანი ადამიანი, არწმუნებდა თანამემამულეებს რომთან ომის უსარგებლობაში. მის წინააღმდეგ დიდი მოძრაობა დაიწყო, რამაც საბინელებს ომის დაწყებაში ხელი შეუშალა. პუბლიკოლამ იცოდა ამ ამბის შესახებ და გაუგზავნა კლავზუსს წერილი, რომლითაც მას რომში გადმოსახლება ურჩია. კლავზუსმა ყველაფერი კარგად აწონდაწონა და თავის მეგობრებთან და მომხრეებთან ერთად რომში წავიდა. აქ პუბლიკოლა მათ გარგად შეხვდა, ჩამოსული საბინელები რომის მოქალაქეებად მიიღეს და მიწები დაურიგეს, კლავზუსი კი სენატორი გახდა. ითვლება რომ იგი კლავდიუსების წინაპარი იყო. ამის შემდეგ საბინელებმა გამოილაშქრეს რომზე. მათ განიძრახეს ჩაესაფრებინათ ფეხოსნები რომთან ახლოს და მხედრების მეშვეობით გამოეტყუებინათ რომის ჯარი და შემდეგ დასხმოდნენ თავს, მაგრამ პუბლიკოლამ გაიგო ამის შესახებ და ზომები მიიღო. მისმა სიძემ პოსტუმიუს ალბუსმა, თვითონ ჩაუსაფრდა ჩასაფრებულ საბინელებს, მეორე კონსული ლუკრეციუსი მხედრებს უნდა დასხომდა თავს, ხოლო პუბლიკოლა კი მტრის ბანაკს უნდა დასხმოდა. დილას, როდესაც ბრძოლა შედგა ნისლი ჩამოწვა რომაელებმა გეგმის მიხედვით დაიწყეს ბრძოლა. საბინელები მალე აიშალნენ და გაიქცნენ. არავინ არ ცდილობდა პოზიციების შენარჩუნებას, რადგან ეგონათ რომ სხვა რაზმები იგებენ ბრძოლას. ამგვარად საბინელებმა ძლიერი მარცხი განიცადეს. რომაელებმა კი ბევრნი ჩაიგდეს ტყვეთ და დიდი ნადავლიც მიიღეს. პუბლიკოლამ მეორე ტრიუმფი გადაიხადა. შემდეგ ძვ. წ. 503 წელს მან აღარ წარმოადგინა საკუთარი კანდიდატურა კონსულების არჩევნებზე და მალევე გარდაიცვალა. იგი დიდი პატივით დაკრძალეს, ხოლო რომაელი ქალები მთელი მომდევნო წელი მის საპატივცემლოდ ძაძებს ატარებდნენ. ==ტარკვინიუსი რომიდან გაძევების შემდეგ== როგორც ვთქვით, მან და მისმა ვაჟებმა თავი ეტრუსკებს შეაფარეს. მალე მათ რომში გაგზავნეს ელჩები რათა მიეღოთ იქ დარჩენილი ქონება და რესპუბლიკელების წინააღმდეგ შეთქმულება მოეწყოთ. შეთქმულების შესახებ კონსულად არჩეულმა ბრუტუსმა გაიგო და მიუხედავად იმისა რომ შეთქმულთა შორის მისი ორი ვაჟი იყო, ყველა სიკვდილით დასაჯა, ხოლო ყოფილი მეფის ქონება ხალხს გააძარცვინა. რადგან ვერაგობით ტარკვინიუსი ვერაფერს გახდა მან ეტრუსკებს სთხოვა რომზე გალაშქრება, რათა დაებრუნებინა ტახტი. ეტრუსკები დათანხმდნენ. ბრძოლაში დაიღუპა ტარკვინიუსის ვაჟი ატუნტუსი. მიუხედავად იმისა რომ რომაელებმა ბრუტუსი დაკარგეს, მათ მაინც მოიგეს ბრძოლა. ამის შემდეგ ტარკვინიუსმა მიმართა პორსენუსს. ეს უკანასკნელი ძვ. წ. 508 წელს რომს მიადგა დიდძალი ჯარით და პირველ ბრძოლაში კინაღამ აიღო ქალაქი. შემდეგ ალყა შემოარტყა. რომაელებმა შეძლეს პორსენუსის დარწმუნება რომ ტარკვინიუსი დამსახურებულად გააგდეს და ბოლოს დაიდო სამშვიდობო ხელშეკრულება. ტარკვინიუსმა ამ ომითაც ვერაფერს მიაღწია. ძვ. წ. 506 წელს პორსენუსისგან რომში ელჩები ჩამოვიდნენ რათა კიდევ ერთხელ ეთხოვათ მეფის დაბრუნება, რომაელებმა მათ პირდაპირი პასუხი არ გასცეს, მხოლოდ ის უთხრეს, რომ უკვე გააგზავნეს სენატორები მოსალაპარაკებლად. ასე იმიტომ მოიქცნენ, რომ არ სურდათ ელჩებისთვის პირდაპირი უარის თქმით შეურაცხყოფა მიეყენებინათ პორსენუსისთვის. სენატორები მართლაც გაგზავნეს. სენატორები ჩავიდნენ პორსენუსთან და დელეკატურად აუხსნეს რომ რომაელი ერი ამიერიდან თავისუფალია და მეფეს უკან არავითარ შემთხვევაში არ მიიღებს. ამის მოსმენის შემდეგ პორსენუსმა უარი უთხრა ტარკვინიუსებს შემდგომ დახმარებაზე. ამის შემდეგ ტარკვინიუსი ქალაქ ტუსკულუსში გადაიხვეწა თავის სიძესთან ოქტავიანე მამლუსთან. ძვ. წ. 499 წელს დაიწყო ომი რომაელებსა და ლათინური ქალაქების გაეთიანებას შორის. პირველი ბრძოლის წინ რომაელებმა გაიგეს რომ ტარკვინიუსიც იღებდა ამ ბრძოლაში მონაწილეობას და განსაკუთრებული სიცხარით იბრძოდნენ. ტარკვინიუსი ბეჭში დაჭრეს და გაიყვანეს ბრძოლის ველიდან. ტარკვინიუსის ვაჟი ტიტუსი რომიდან განდევნილების რაზმს ედგა სათავეში. ცოტა ხნით ბრძოლაში მათ უპირატესობა მოიპოვეს, როდესაც სხვა ლათინური რაზმები მარცხდებოდნენ. პუბლიკოლას ძმამ მარკუსმა დაინახა ტიტუსი და მოისურვა მისი მოკვლა, მაგრამ იგი უფრო ადრე მოკლეს ლათინებმა. რომაელებმა საბოლოოდ დაამარცხეს ლათინები და დაიკავეს მათი ბანაკი. ძვ. წ. 495 წელს ტარკვინიუსი მოკვდა ქალაქ კუმში. ==რეგილის ტბასთან ბრძოლა== '''რეგილის ტბასთან ბრძოლა''' ტიტუს ლივიუსის ცნობით მოხდა ტიტუს ებუტიუსის და გაიუს ვეტურისის კონსულობის დროს, რომის დაარსებიდან 255 წელს. ომის მიზეზი გახდა რომისა და ლაციუმის 30 ქალაქის გაერთიანებას შორის მეტოქეობა. ლათინური ქალაქების გაერთიანჯებას ოქტავიანე მამილიუსი ედგა სათავეში. ომისთვის მზადება ჯერ კიდევ ძვ. წ. 499 წელს დაიწყო, ძვ. წ. 496 წელს რომაული ჯარები დიქტატორი ავლუს პოსტუმიუსის და ტიტუს ებუციუსის მეთაურობით რეგილის ტბასთან შეხვდნენ მტრის ჯარს. ლათინური ჯარის ერთერთი მეთაური იყო რომიდან განდევნილი მეფე ლუციუს ტარკვინიუს სუპერბუსი, ხოლო მეორე მეთაური იყო ოქტავიუს მამილიუსი, სუპერბუსის ნათესავი. ლათინებთან ერთად რომიდან განდევნილი მეფის მომხრეების იბრძოდნენ, ლუციუს ტარკვინიუსის ვაჟის, ტიტუს ტარკვინიუსის მეთაურობით. ძალიან სასტიკი ხელჩართული ბრძოლა გაიმართა, ტარკვინიუსი გაემართა დიქტატორისკენ, პოსტუმიუსმა სძლია მას და დაჭრა ფერდში. მისმა მომხრეებმა ტარკვინიუსი უსაფრთხო ადგილას გადაიყვანეს. მეორე ფლანგზე კი მხედრების მეთაური ებუციუსი შეებრძოლა მამილუსს, ეს უკანასკნელი მკერდში დაიჭრა, ხოლო ებუციუსი ხელში. ტარკვინიუსები გააფთრებულნი იბრძოდნენ და თავიდან სძლიეს კიდეც რომაელებს, მაგრამ შემდეგ რომის დიქტატორმა მოუწოდა ჯარს შეტევისკენ და ალყაში მოაქციეს რომიდან დევნილი მეფის მომხრეები. მძიმე ბრძოლაში ორივე მხარეს დიდი დანაკარგები ჰქონდათ, მამილუსიც დაიღუპა. დიქტატორმა ავლუს პონტუმიუსმა შეამჩნია რომ რომაელი ქვეითები უკვე დასუსტდნენ და ვეღარ იბრძვიან, ამიტომ მოუწოდა მხედრებს რომ ცხენების გარეშე, ქვეითების მხარდამხარ ებრძოლათ. ამის შემდეგ რომაელებმა სძლიეს ლათინებს და დაიკავეს მტრის ბანაკი. დიქტატორი და მხედრების მეთაური ქალაქში ტრიუმფით დაბრუნდნენ. ==რომაელი პლებსის წმინდა მთაზე ასვლა== {{ისტორია}} ==კორიოლანუსი - ლეგენდარული რომაელი გმირი== [[სურათი:Coriolanus.jpg|thumb|220px|"ვენტურია კორიოლანუსის ფერხთ" მარციუსს დედა ევედრება დაინდოს რომი.]] გაიუს{{სქოლიო|6|სახელი}} მარციუსი დაიბადა მარციუსების განთქმულ არისტოკრატიულ ოჯახში. იგი ქვრივმა დედამ მარტომ გაზარდა. ახალგაზრდა გაიუსი ფიზიკურად ძლიერი იზრდებოდა, იგი ძალიან კეთილშობილი, გულადი და შრომისმოყვარე იყო და არ მიისწრაფოდა ფუფუნებისკენ. ===ბრძოლებში წარმატებები=== იგი ჯერ კიდევ ძალიან ახალგაზრდა იყო როდესაც რეგილის ტბასთან ბრძოლაში, გაგდებული მეფის ტარკვინიუსის წინააღმდეგ მიიღო მონაწილეობა (დაახ. ძვ. წ. 499). ამ ბრძოლაში მან გადაარჩინა ერთერთი ჯარისკაცი, რისთვისაც მუხის გვირგვინი უბოძეს. ამ ბრძოლის შემდეგ მარციუსი ხშირად იღებდა მონაწილეობას სხვადასხვა ბრძოლებში და ყველგან ახერხებდა უბადლო სიმამაცისთვის ჯილდოს მიღებას. დედის რჩევით იგი დაქორწინდა, მაგრამ ცოლის მოყვანის შემდეგაც დედასთან განაგრძო ცხოვრება. ვოლსკებთან ბრძოლაში (დაახ. ძვ. წ. 493) მარციუსმა თავი ასე გამოიჩინა: კონსულ კომინიუსის ჯარებმა ალყა შემოარტყეს ქალაქ კორიოლის. ვოლსკების ჯარები მიუახლოვდნენ ქალაქს და აპირებდნენ რომაელთათვის ორი მხრიდან შეტევას. კონსულმა ჯარი ორად გაყო, ერთ ნაწილს თვითონ ჩაუდგა სათავეში და გაემართა ვოლსკების ჯარის წინააღმდეგ, მეორეს სათავეში ტიტუს ლარციუსი ჩააყენა და დატოვა ქალაქის ალყისთვის. ამ დროს ქალაქში მყოფმა რაზმმა გადაწყვიტა გამოსვლა და დარჩენილ ჯარებთან შებრძოლება. ჯერ მათ მოახერხეს რომაეების დამარცხება, მაგრამ ამ დროს მარციუსი გამოვიდა ბანაკიდან ცოტაოდენი ჯარისკაცებით და სცადა შეტევის შეჩერება, მან მოუხმო დახეულ ჯარისკაცებს და ერთად დაახიეს მტერი. მარციუსი გამოეკიდა მათ ქალაქის კარიბჭემდე. მარციუსმა ესეც არ იკმარა და მოუწოდა ჯარისკაცებს ღია ქალაქში შეღწევა. ჯერ წინააღმდეგობის გაწევა ვერავინ ვერ შეძლო, იმდენად მოულოდნელი იყო ეს შეტევა, შემდეგ კი აზრზე მოსულმა ვოლსკებმა გააცნობიერეს რომ ქალაქში ძალიან ცოტა რომაელია და გაიმართა ბრძოლა. მარციუსმა აქაც არნახული სიმამაცე გამოიჩინა და ვისაც შეებრძოლა ყველა დაამარცხა. ასე იქნა აღებული ქალაქი კორიოლი. ქალაქის აღების შემდეგ ჯარისკაცებმა მარადიორობა დაიწყეს. მარციუსი ყველანაერად ცდილობდა აღეკვეთა ეს, მისი აზრით, ყოვლად უმსგავსო საქციელი, რომელიც არ შეჰფერის რომაელ ჯარისკაცს. მას ცოტამ მოუსმინა, ამიტომ იგი მცირე რაზმით გაემართა კონსულის ჯარის დასახმარებლად. მათ ბრძოლის დაწყებას მიუსწრეს. მარციუსი პირდაპირ კონსულისკენ გაემართა და მოახსენა ქალაქის აღების შესახებ. ბრძოლაში მარციუსმა მოითხოვა ყველაზე საშიში მონაკვეთის მისთვის დათმობა. ვოლსკებმა წააგეს ბრძოლა, მარციუსი, დაღლილობის და ჭრილობების მიუხედავად დაედევნა გაქცეულ მტერს. მეორე დღეს კონსულმა მთელი არმიის წინაშე აქო მარციუსის გმირობა, უძღვნა შეკაზმული ცხენი, შესთავაზა მთელი ნადავლიდან ამოერჩია მეათედი წილი და უბოძა მეტსახელი '''კორიოლანუსი'''. მარციუსმა მიიღო დამსახურებული მეტსახელი და ცხენი, ხოლო ნადავლის მეათედზე უარი განაცხადა. ===არ შემდგარი პოლიტიკური კარიერა=== ამ დროს რესპუბლიკაში მიდიოდა პატრიციებსა და პლებეებს შორის დაძაბული პოლიტიკური დაპირისპირება. პლებეები ახალ უფლებებს და შეღავათებს ითხოვდნენ. მარციუსი პატრიციების მომხრე იყო. ზემოთხსენებული ბრძოლების შემდეგ მან წამოაყენა თავისი კანდიდატურა კონსულების არჩევნებზე, მიუხედავად იმისა რომ იგი პლებეებს შორისაც ძალიან პოპულარული იყო, მათ შეეშინდათ პატრიციების მხარდაჭერის და არ მისცეს ხმები მარციუსს. ეს უკანასკნელი არჩევნებში წაგებით ძალიან შეურაცხყოფილი იყო. ამ პერიოდში რომაელებმა შეისყიდეს დიდი რაოდენობით პური, ამის გარდა სირაკუზების ტირანმა ჰელონმაც აჩუქა რომაელ ხალხს პური. ხალხს იმედი ჰქონდა რომ ნაჩუქარი პური უფასოდ დარიგდებოდა. ამ საკითხის გადასაწყვეტად მოეწყო სენატის სხდომა. მარციუსი პურის უფასოდ დარიგების სასტიკად წინააღმდეგი გამოვიდა და უმეტესობა მას მიემხრო. სახალხო ტრიბუნები გამოვიდნენ დარბაზიდან და მოიწვიეს სახალხო კრება. კრებამ მოითხოვა რათა მარციუსი თავად გამოსულიყო ხალხთან და აეხსნა საკუთარი პოზიცია. მარციუსმა უარი განაცხადა, რამაც ხალხში უწესრიგობა გამოიწვია. საბოლოო ჯამში მარციუსს მაინც მოუწია სახალხო კრებაზე მისვლა, მაგრამ თავის მართლების ნაცვლად, მან დაადანაშაულა პლებსი თავხედობაში. ხალხი ამან კიდევ უფრო განარისხა. დაინიშნა სასამართლო. პატრიციები იკრიბებოდნენ და ცდილობდნენ გამოენახათ მარციუსის დასაცავი ხერხი. მიუხედავად ამისა სასამართლოში უმრავლესობამ მარციუსი დამნაშავედ სცნო და მიუსაჯერ სამუდამო განდევნა. ===დევნილობა და მტრის ბანაკში გადასვლა=== მარციუსმა სასამართლოს გადაწყვეტილება გარეგნული სიმშვიდით მიიღო, დაემშვიდობა დამწუხრებულ დედას და მეუღლეს და დატოვა რომი. რამდენიმე დღე მან გაატარა ქალაგარეთ თავის ვილაში, სადაც ვოლსკებთან გადასვლის გადაწყვეტილება მიიღო. მარციუსი გადაცმული გაემართა ქალაქ ანტიუმში, სადაც მეფე იყო ტულუს ამფიდიუსი. მან მოახერხა მეფემდე ისე მისვლა, რომ ვერავინ ვერ იცნო, მეფეს კი მოახსენა რომ რომიდან განდევნილია და ყოფილი თანამოქალაქეების დასჯა სურს. ტულუსს გაეხარდა განთქმული რომაელი მეომრის მის მხარეზე გადმოსვლა. სანამ რომში პატრიციების და პლებეების დაპირისპირება გრძელდებოდა, ანტიუმში უკვე მიდიოდა ახალი ომის შესახებ საიდუმლო მოლაპარაკებები. სანამ ანტიუმში მოხერხდებოდა ჯარების შეკრება, მარციუსმა დაიწყო რომის შემოგარენში მოხალისეთა რაზმით თარეში. რომში შიდა დაძაბულობის გასამწვავებლად მან ჯარისკაცებს უბრძანა პატრციების სახლებისთვის და მამულებისთვის ხელი არ ეხლოთ. როდესაც ვოლსკების ჯარი შეიკრიბა, გადაწყდა რომ ნაწილი ქალაქების დასაცავად უნდა დარჩენილიყო, და ნაწილს რომისკენ გაელაშქრა. დარჩენილ ნაწილს სათავეში ტულუსი ჩაურგდა, ხოლო მეორე ნაწილის მხედართმთავარი მარციუსი გახდა. მარციუსმა რომის კოლონიების და მოკავშირე ქალაქების რბევა დაიწყო. მას იმედი ჰქონდა რომ რომაელები გამოვიდოდნენ მოკავშირეების დასაცავად და გაიმართებოდა ბრძოლა. რომში კი ისევ არეულობა გრძელდებოდა, თან კონსულების არჩევნებიც ახლოვდებოდა და ამიტომ მათ ეშინოდათ ასეთ პირიბებში საომარი მოქმედებები დაეწყოთ. ასე გრძელდებოდა, სანამ მარციუსმა ლავინიუმს არ შემოარტყა ალყა. ამან გააერთიანა რომაელები. ხალხმა მოისურვა მარციუსისთვის გამოტანილი განაჩენის გაუქმება და მისი ქალაქში დაბრუნება, ხოლო სენატი არ დაეთანხმა ამ აზრს. როდესაც ამის შესახებ მარციუსმა გაიგო, იგი კიდევ უფრო განრისხდა. მან მოხსნა ლავინიუმის ალყა და დაბანაკდა დედაქალაქის სიახლოვეს. რომაელებმა მარციუსს ელჩობა გაუგზავნეს მოსალაპარაკებლად. ელჩებად მარციუსის ნათესავები აირჩიეს, მათ შესთავაზეს ქალაქში დაბრუნება, მაგრამ მარციუსმა ისინი ძალიან ცივად მიიღო და წამოუყენა ვოლსკების პირობები: რომაელებს უნდა დაებრუნებინათ მიტაცებული მიწები და მიეცათ ვოლსკებისთვის მოქალაქეობა. ამ პირობების მისაფიქრებლად მარციუსმა 30 დღე დაუნიშნა რომაელებს. მარციუსს ამავდროულად ბევრი მოწინააღმდეგე გამოუჩნდა ვოლსკების მხრიდანაც, მათ ამოძრავებდათ რომაელისადმი შური, მათ შორის ტულუსიც იყო, რომელსაც მიაჩდა რომ მარციუსი უფრო სახელგანთქმული გახდა. ისინი ბრალს სდებდნენ მარციუსს, რომ იგი ძალიან რბილად მოექცა რომაელებს. როდესაც 30 დღე გავიდა, მარციუსი ისევ დაბანაკდა რომთან. რომაელებმა მასთან ახალი ელჩობა გაგზავნეს დანდობის თხოვნით. მარციუსმა უარი უთხრა და 3 დღიანი ვადა მისცა რომ რომაელები მის პირობებს დათანხმებოდნენ. ამის შემდეგ სენატმა მარციუსთან ქურუმები გაგზავნა, მაგრამ იგი მაინც არ წავიდა დათმობებზე. როდესაც რომაელებისთვის გამოუვალი სიტუაცია იყო პოპლიკოლას დამ ვალერიამ მიაკთხა მარციუსის დედას ვოლუმნიას და მეუღლეს ვერგილიას. ვალერიამ მათ სთხოვა ერთად წასულიყვნენ მრტის ბანაკში მარციუსთან და ეთხოვათ დანდობა. ვოლუმნია და ვერგილია დათანხმდნენ. ვოლუმნიამ დაარწმუნა ვაჟი უარი ეთქვა სამშობლოს წინააღმდეგ ლაშქრობაზე და დაეხია, მარციუსს დედისთვის წინააღმდეგობის გაწევა არ შეეძლო და მართლაც დაიხია. ანტიუმში დაბრუნების შემდეგ სახალხო კრებაზე ტულუსმა დაადანაშაულა მარციუსი ომის დამთავრებაში, ღალატში და ტირანიისკენ სწრაფვაში. მარციუსი ადგა რათა გასამართლებელი სიტყვა ეთქვა, მაგრამ ტულუსის მიერ წაქეზებული ხალხი ეცა მას და მოკლა{{სქოლიო|7|სიკვდილი}}. როდესაც ეს ამბავი რომში შეიტყვეს, მარციუს არ გაუმართეს დასაფლავება, მაგრამ ცუდადაც არ იხსენიებდნენ, ხოლო ქალებს უფლება მისცეს 10 თვის მანძილზე სამგლოვიარო ტანსაცმელი ეტარებინათ, როგორც ამას ოჯახის წევრის დაღუპვისას შვრებოდნენ. ==შენიშვნები== * {{სქოლიო2|წყობა}} - იხილეთ [[ძველი რომის ისტორია/სახელმწიფო წყობა|თავი 8 სახელმწიფო წყობა]] * {{სქოლიო2|თარიღი}} სავარაუდოთ ძვ. წ. 508 წლის 28 თებერვალს * {{სქოლიო2|რომ}} - იხილეთ [[ძველი რომის ისტორია/რომის სამეფო|თავი 2 რომის სამეფო]] * {{სქოლიო2|კოლატინუსი}} - პლუტრქეს და ტიტუს ლივიუს ეს ამბები ცოტა სხვადასხვანაერად აქვთ აღწერილი. ლივიუსის მიხედვით კოლატინუსს რომი ტარკვინიუსის ელჩების ჩამოსვლამდე დაატოვებინეს, მხოლოდ იმიტომ, ტომ მასაც ტარკვინიუსი ერქვა. ხოლო პლუტარქეს მიხედვით ამ შეთქმულების დროს იგი ჯერ კიდევ კონსული იყო, მაგრამ სულიერი სისუსტე გამოიჩინა, რადგან შეთქმულთა რიცხში მისი ნათესავებიც იყვნენ და ამის შემდეგ მოუწია რომიდან წასვლა. * {{სქოლიო2|სახლი}} - ლივიუსის მიხედვით მან თვითონ აიშენა სახლი. * {{სქოლიო2|კოკლესი}} - ეს ეპიზოლი ტიტუს ლივიუსს აქვს დაწვრილებით აღწერილი. რომის ისტორია ქალაქის დაარსებიდან II წიგნი. 10 * {{სქოლიო2|სახელი}} - ტიტუს ლივიუსის მიხედვით გნეუს მარციუსი. * {{სქოლიო2|სიკვდილი}} - ტიტუს ლივიუსი ამბობს რომ ზოგი ვერსიით მარციუსმა სიბერემდე იცოცხლა დევნილად. 3018 6053 2007-01-18T13:09:30Z Trulala 17 3019 6059 2007-01-18T14:20:28Z Trulala 17 Removing all content from page 3020 6362 2007-01-22T19:15:23Z Trulala 17 [[კულინარული წიგნი:ქართული ცივი კერძები]] გადატანილია [[კულინარული წიგნი/ქართული ცივი კერძები]]ზე ==ქართული ცივი კერძები== *[[კულინარიული წიგნი/ნიგვზიანი ბადრიჯანი|ნიგვზიანი ბადრიჯანი]] *[[კულინარიული წიგნი/საცივი|საცივი]] *[[კულინარიული წიგნი/კუჭმაჭი|კუჭმაჭი]] [[კატეგორია:კულინარია]] 3021 6078 2007-01-18T15:37:33Z Trulala 17 /* ნიგვზიანი ბადრიჯანი */ '''საჭირო მასალა:''' ბადრიჯანი -250გ (ერთი ცალი); ნიგოზი-50გ; ქინძის თესლი-1 ჩაის კოვზი; ნიორი 1-2 კბილი; ძმარი, მარილი, წითელი წიწაკა, უცხო სუნელი, ყვითელი ყვავილი გემოვნებით. '''მომზადების წესი:''' ბადრიჯანი გარეცხეთ და მოაჭერით ყუნწიანი ბოლო, აგრეთვე აათალეთ ორ საპირისპირო მხარეს კანი თხლად და დაჭერით სიგრძივად 5 მმ სისქის ნაჭრებად,წაუსვით მარილი გემოვნებით, შეწვით გახურებულ, ზეთ მოსხმულ ტაფაზე ორივე მხრიდან. '''რეკომენდაციები:''' ბადრიჯნის ტაფაზე მოთავსებისას მოუმატეთ ცეცხლს და არ დაახუროთ თავსახური, ყურადღება მიაქციეთ რომ სწრაფად შეიბრაწოს ორივე მხრიდან (2-3 წუთი) და თან არ დაიწვას. როცა შეიბრაწება, ჩაუწიეთ ქურას და დაახურეთ ტაფას სახური. ასე ბადრიჯანი დარბილდება და მივა მზა მდგომარეობამდე. სურთზე მოცემულია შემწვარი ბადრიჯანი და ბულგარული წიწაკა; გულსართი; ბადრიჯნის მომზადების პროცესი. <gallery> სურათი:aaaaaa.jpg|შემწვარი ბადრიჯანი სურათი:nachinka.jpg|გულსართი სურათი:cesi.jpg|მზადების პროცესი </gallery> '''გულსართი:''' გახეხეთ ნიგოზი. დაუმატეთ მარილი, ახლად დანაყილი ან/და დაფქვილი ხმელი ქინძი, მარილი, წიწაკა, დანარჩენი სუნელიც და აურიეთ, დაამატეთ ძმარი, დაჭყლეტილი ან დანაყილი ნიორი. დაუმატეთ გადადუღებული და გაცივებული წყალი, რომ მიიღოთ საშუალო სისქის მასა (როგორც სურათზეა მოცემული). ბოლოს კი ჩაუმატეთ რამდენიმე კოვზი ზეთი, რომელიც დაიწურა იმ თეფშზე, რომელზეც შემწვარი ბადრიჯანი ცივდებოდა, ან/და გადმოიღეთ იმ ტაფიდან რაზეც შეწვით : 2-3 კოვზის ოდენობით. ასე ნიგვზიანი მასა ადვილად არ გამოშრება და თან გემოც უკეთესი ექნება.გულსართის მიღებული მასა უნდა იყვეს იმაზე ოდნავ უფრო მარილიანი, როგორსაც ჩვეულებრივ მიირთმევთ, რადგან საბოლოოდ ეს მარილი ბადრიჯანზეც გადანაწილდება. '''ბოლო ეტაპი:''' ბადრიჯანს ორივე მხრიდან წაუსვით ნიგვზიანი მასა და შემდეგ მიეცით ფორმა. ბადრიჯნის ფორმა შეიძლება იყვეს სხვადასხვანაირი: ორად ან სამად გაკეცილი; დახვეული მრგვალად; ყვავილის ფორმით და ა.შ. ეს დამოკიდებულია თქვენს ფანტაზიაზე, დროზე და რათქმა უნდა ბადრიჯნის ფორმაზეც. '''გაფორმება:''' მზა ნიგვზიანი ბადრიჯანი შეიძლება დააწყოთ სალათის ფოთლებიან ლანგარზე, ირვგლივ მოუწყოთ პატარა (ჩერი) პამიდორები, ან მოაყაროთ დარჩეული ბროწეული. აგრეთვე შეგიძლიათ ბადრიჯანთან ერთად შეწვათ გრძლად დაჭრილი წითელი ან ყვითელი ბულგარული წიწაკა და ბადრიჯნის გადახვევისაც დაურთოთ გულში, როგორც ყვავილის გული. ასევე შეიძლება გამოიყენოთ სტაფილოც. '''შენახვის წესი:''' ნიგვზიანი ბადრიჯანი შეინახეთ თავდახურულ ჭურჭელში; იმ ლანგარს კი, რომელზეც უკვე სუფრაზე მისატანად გაფორმებული ნიგვზიანი ბადრიჯანი დევს გადააფარეთ კულინარიული ცელოფანი ან ფოლგა და ისე შეინახეთ მაცივარში. ვარგისია 2-3 დღის განმავლობაში. სურათზე მოცემულია მზა ნიგვზიანი ბადრიჯანი. შუა სურათზე: ბადრიჯანი ბულგარულის გულით. <gallery> სურათი:2222.jpg|გაფორმების ვარიანტები სურათი:redvardijani.jpg|გაფორმების ვარიანტები სურათი:ertad_ss.jpg|გაფორმების ვარიანტები </gallery> [[კატეგორია:რეცეპტები]] 3022 6096 2007-01-18T16:16:54Z Trulala 17 __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ [[სურათი:Hyper Text Markup Language.png|thumb|HTML - ჰიპერტექსტური მარკირების ენა]] HTML - ჰიპერტექსტური მარკირების ენა ==შინაარსი== #[[HTML/შესავალი|შესავალი]] #[[HTML/HTML-ის ელემენტები|HTML-ის ელემენტები]] #[[HTML/ბაზური HTML ტეგები|ბაზური HTML ტეგები]] #[[HTML/HTML-ის ფორმატირება|HTML-ის ფორმატირება]] #[[HTML/HTML სიმბოლოების ხასიათი|HTML სიმბოლოების ხასიათი]] #[[HTML/HTML ბმულები|HTML ბმულები]] #[[HTML/HTML ბლოკები|HTML ბლოკები]] #[[HTML/HTML ცხრილები|HTML ცხრილები]] #[[HTML/HTML სიები|HTML სიები]] #[[HTML/HTML ფორმები და მითითებები|HTML ფორმები და მითითებები]] #[[HTML/HTML სურათები|HTML სურათები]] #[[HTML/HTML ფონები|HTML ფონები]] #[[HTML/HTML ფერები|HTML ფერები]] #[[HTML/დასკვნა|დასკვნა]] == შესავალი == {{:HTML/შესავალი}} ==HTML-ის ელემენტები== {{:HTML/HTML-ის ელემენტები}} == ბაზური HTML ტეგები == {{:HTML/ბაზური HTML ტეგები}} ==HTML-ის ფორმატირება== {{:HTML/HTML-ის ფორმატირება}} ==HTML სიმბოლოების ხასიათი== {{:HTML/HTML სიმბოლოების ხასიათი}} ==HTML ბმულები== {{:HTML/HTML ბმულები}} ==HTML ბლოკები== {{:HTML/HTML ბლოკები}} ==HTML ცხრილები== {{:HTML/HTML ცხრილები}} ==HTML სიები== {{:HTML/HTML სიები}} ==HTML ფორმები და მითითებები== {{:HTML/HTML ფორმები და მითითებები}} ==HTML სურათები== {{:HTML/HTML სურათები}} ==HTML ფონები== {{:HTML/HTML ფონები}} ==HTML ფერები== {{:HTML/HTML ფერები}} ==დასკვნა== {{:HTML/დასკვნა}} 3024 6117 2007-01-18T19:36:37Z Trulala 17 [[HTML]] წიგნის პდფ ვერსია [[HTML]] წიგნის პდფ ვერსია 3025 6152 2007-01-18T20:49:15Z Trulala 17 <div class="noprint PrettyTextBox" style="clear: right; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; width: 250px; padding: 4px; text-align: left; float: right;"> <div style="float: left;">[[Image:Nuvola mimetypes pdf.png|50px|none|Wikibooks]]</div> <div style="margin-left: 54px;">{{#if: {{{3|}}} | {{{3}}} | }} ''''' [[მედია:{{ #if: {{{1|}}}|{{{1}}}|{{BASEPAGENAME}}}}.pdf| PDF ვერსია]]''''' ხელმისაწვდომია. {{#ifexist: სურათი:{{BASEPAGENAME}} ამოსაბეჭდი ვერსია.pdf | ([[:მედია:{{BASEPAGENAME}} ამოსაბეჭდი ვერსია.pdf|printer-friendly version]]) | }}<small> {{ #if: {{{2|}}}|{{{2}}}| }} ([[:სურათი:{{ #if: {{{1|}}}|{{{1}}}|{{PAGENAME}}}}.pdf|ინფო]])</small> </div></div><noinclude> ფორმატი: <br> <nowiki>{{PDF ვერსია|filename (w/o "Media:" ან ".pdf", if you add nothing, this will be the name of the page)|optional info (such as version number, last update, or file size)|optional "of ___ is available" (if you add nothing, this will be the name of the page)}}</nowiki> <br><br> Example: <nowiki> {{PDF ვერსია}} </nowiki> gives the image shown above. <br> <nowiki> {{PDF ვერსია|||Big Cats}} </nowiki> gives: {| |{{PDF version|||Big Cats}} |} <nowiki> {{PDF ვერსია|Big Cats}} </nowiki> gives {| |{{PDF version|Big Cats}} |} and <nowiki> {{PDF version|Big Cats|File size: 738KB}}</nowiki> gives: {| |{{PDF version|Big Cats|File size: 738KB}} |} იხილეთ აგრეთვე: [[თარგი:ამოსაბეჭდი ვერსია]] [[en:Template:PDF version]] [[pl:Szablon:Wersja PDF]] [[sv:Mall:PDF version]] [[კატეგორია:წიგნების თარგები]] </noinclude> 3026 6128 2007-01-18T20:17:40Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:წიგნები]] [[კატეგორია:წიგნები]] 3027 6129 2007-01-18T20:18:10Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 3029 6133 2007-01-18T20:27:39Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდები]] [[კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდები]] 3030 6134 2007-01-18T20:28:10Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:საერთო]] [[კატეგორია:საერთო]] 3031 6136 2007-01-18T20:29:51Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 3032 6139 2007-01-18T20:31:56Z Trulala 17 ახალი გვერდი: {{MetaPicstub| id=stub | image=Computer_template.gif | alt=კომპიუტერი | article= [[w:კომპიუტერი|კომპიუტე... {{MetaPicstub| id=stub | image=Computer_template.gif | alt=კომპიუტერი | article= [[w:კომპიუტერი|კომპიუტერების]] შესახებ| category=კომპიუტერების შესახებ}} 3033 6140 2007-01-18T20:32:55Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდები]] [[კატეგორია:დაუსრულებელი გვერდები]] 3034 6153 2007-01-18T20:49:56Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:თარგები]] [[კატეგორია:თარგები]] 3036 6487 2007-01-27T18:25:14Z LuXaGoN 42 /* თავი 2 ინფორმაციის ერთეულები და შემნახველი მოწყობილობები */ [[Image:Personal computer, exploded 5.svg|thumb|right|325px|თანამედროვე პერსონალური კომპიუტერის შემადგენლობა: <ol> <li>მონიტორი <li>დედაპლატა <li>CPU (მიკროპროცესორი) <li>RAM <li>Expansion card <li>დენის წყარო <li>ოპტიკური დისკის ძრავი <li>მეორადი შემნახველი მეხსიერება (ხისტი დისკი) <li>კომპიუტერის კლავიატურა <li>თაგუნა </ol>]] ==თავი 1 რა არის კომპიუტერი?== დღეს არ აქვს მნიშვნელობა თუ რა პროფესიის ბრძანდებით, ან რა ინტერესები გაქვთ ცხოვრებაში, არ აქვს მნიშვნელობა რა განათლება გაქვთ ან სად მუშაობთ, [[პერსონალური კომპიუტერი|კომპიუტერი]] გახდა ყოველი ჩვენგანის ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი. მასთან მუშაობის ცოდნა ყველასთვის აუცილებელია. მოდით დავიწყოთ თავიდან, რისგან შედგება კომპიუტერი? ყველაზე მნიშვნელოვანი შემადგენელი ნაწილია სისტემური ბლოკი, მასზე როგორც წესი არის ორი ღილაკი, Power და Reset. პირველი ღილაკი როგორც წესი უფრო დიდია და ადვილად შესამჩნევი, მეორე კი საგრძნობლად პატარა. კომპიუტერის ჩასართველად სწორედ ღილაკ Power-ს უნდა დავაჭიროთ. სისტემურ ბლოკზე ასევე ვხედავთ ორი ფერის ნათურას, მწვანე ნათურა გვაურწყებს კომპიუტერის ჩართვას, ანუ თუ იგი ანათებს ესე იგი კომპიუტერი ჩართულია, ხოლო წითელი კომპიუტერის დატვირთვის ხარისხს. სისტემურ ბლოკშია მოთავსებული ყველა უმთავრესი დეტალი, რის გარეშეც კომპიუტერი არ იმუშავებს. ეს დეტალებია: #ცენტრალური პროცესორი - უმთავრესი დეტალია, სწორედ იგი ასრულებს ყველა ოპერაციას. #დედადაფა - ასევე უაღრესად მნიშვნელოვანი ნაწილი, მასზე მაგრდება პროცესორი და იგი უზრუნველყოფს პროცესორის მუშაობას და ურთიერთქმედებას ყველა სხვა დეტალთან. #მყარი დისკი - აქ ინახება მომხმარებლის მიერ შეყვანილი ინფორმაცია. #ოპერატიული მეხსიერება - აქ კი მიმდინარე ინფორმაცია ინახება, სანამ მომხმარებელი მას სპეციალურად შეინახავს. შენახვის შემდეგ ინახება მყარ დისკზე. ოპერატიულ მეხსიერებაში ინფორმაცია კომპიუტერის გამორთვისას იკარგება. #ვიდეო დაფა - გვაძლევს გამოსახულებას ეკრანზე. #აუდიო დაფა - ეს უკვე სასიცოცხლო მნიშვნელობის დეტალი აღარ არის, აუდიო დაფა გვაძლევს ხმას. თანამედროვე დედაპლატების უმრავლესობას აქვს ჩამონთაჟებული აუდიო დაფა რომელიც საკმაოდ ნორმალური ხარისხის ხმას იძლევა ასე რომ ცალკე მისი ყიდვა აუცილებელი აღარ არის. #მოდემი - მოდემი შეიძლება იყოს როგორც შიდა ასევე გარე, ანუ შეიძლება სისტემურ ბლოკში იყოს ჩამონტაჟებული ან ცალკე იყოს შეერთებული, იგი გარდაქმნის ტელეფონის სიგნალს ციფრულ სიგნალად და პირიქით, ანუ მარტივად რომ ვთქვათ მისი საშუალებით შეიძლება დავუკავშირდეთ სხვა კომპიუტერს და ჩავერთოთ ინტერნეტში. #ფლოპი - დისკეტების წასაკითხი მოწყობილობა. #CD-Rom /Writer/DVD Rom/Writer - კომპაქტური დისკების და დივიდი დისკების წასაკითხი (ჩასაწერი) მოწყობილობა. კიდევ შეიძლება სხვა დეტალებიც იყოს ინდივიდუალური მოთხოვნილებებისგან გამომდინარე ჩამონტაჟებული სისტემურ ბლოკში, მაგრამ ამას ჯერ არ შევეხებით. მეორე ასევე მნიშვნელოვანი მოწყობილობაა მონიტორი, იგი აუცილებელია ინფორმაციის მოსაწოდებლად, მას ასევე ინფორმაციის გამომყვან მოწყობილობებს მიაკუთვნებენ. ხოლო ინფორმაციის შეყვანა ხდება კლავიატურისა და მაუსის მეშვეობით. კლავიატურიდან შეიძლება ტექსტის შეყვანა და სპეციალური კლავიშების დახმარებით სხვადასხვა ბრძანებების მიცემა. მაუსით კი ვამოძრავებთ ეკრანზე კურსორს და ამით ვასრულებთ სხვადასხვა ოპერაციებს, ამაზე დაწვრილებით საუბარი ქვემოთ გვექნება. თუ კომპიუტერს აქვს აუდიო დაფა მას ასევე შეიძლება მოყვეს დინამიკები. შეიძლება ასევე პრინტერიც იყოს ინფორმაციის გამომყვანი მოწყობილობათა შორის. პრინტერი გამოიყენება ქაღალდზე დასაბეჭდათ. ასევე მოთხოვნილებისამებრს შეიძლება იყოს ციფრული ფოტო ან ვიდეო კამერა, ვებ კამერა, ჯოისტიკი და ა.შ, ამაზეც ქვემოთ ვისაუბრებთ. ახლა უკვე ვიცით რისგან შედგება კომპიუტერი, მოდით გავარკვიოთ თუ რას აკეთებს იგი. ეს კი ძალიან რთული ამოცანაა. თანამედროვე პერსონალურ კომპიუტერებს შეუძლიათ თითქმის ყველაფერი. ტექსტის აკრეფიდან დაწყებული კინოების მონტაჟით დამთავრებული. არსებობს უამრავი პროგრამა რომელიც დააკმაყოფილებს პრაქტიკულად ყველანაირ მოთხოვნას. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #''რა მოწყობილობებისგან შედგება კომპიუტერი?'' #''რა დეტალებია სასიცოცხლო მნიშვნელობის სისტემურ ბლოკში?'' #''რა მოწყობილებებია ინფორმაციის გამომყვანი?'' #''რა მოწყობილობებით შეგვყავს ინფორმაცია?'' ==თავი 2 ინფორმაციის ერთეულები და შემნახველი მოწყობილობები== როგორც ყველა განზომილებას, ინფორმაციასაც აქვს თავისი ერთეულები. ყველაზე მცირე ერთეულია ბიტი (bit), 8 ბიტი არის ერთი ბაიტი (byte). კომპიუტერის ენაზე არსებობს მხოლოდ ორი ცნება - ჩართული ან გამორთული, ელექტრო იმპულსი ან არის ან არ არის, ანუ კი ან არა, ეს აღინიშნება 0-ით (გამორთული) ან 1-ით(ჩართული). ამ სისტემას ეწოდება ორობითი სისტემა, ანუ კომპიუტერის მშობლიური ენა ორობით სისტემაზეა დაფუძნებული. ბიტიც შეიძლება იყოს ან 0 ან 1. 1 ბაიტი არის 8 ბიტის კომბინაცია. ანუ მარტივად 1 ბაიტი = 8 ბიტი. ამ საკითხს მოგვიანებით აღარ დავუბრუნდებით რადგან ამის ცოდნა მხოლოდ ზოგადი ერუდიციისთვისაა საჭირო, და პრაქტიკაში პროგრამისტების გარდა არავის არ სჭირდება. გადავიდეთ უფრო პრაქტიკულ საკითხებზე. 1 ბაიტი უხეშად რომ ვთქვათ არის ერთი სიმბოლო, ადგილის გამოტოვებაც (space) სიმბოლოა, მაგალითად შემდეგ ფრაზაში ”აი ია” არის 5 ბაიტი. 1024 ბაიტი (და არა 1000!) არის 1 კილობაიტი. :::1024 byte = 1 kilobyte :::1024 kb = 1 megabyte :::1024 mb = 1 gb ახლა როდესაც ვიცით ინფორმაციის ერთეულები, განვიხილოთ ინფორმაციის მატარებელი მოწყობილობები. '''მყარი დისკი''' - როგორც უკვე ვთქვით ზემოთ, ინახავს მთელ იმ ინფორმაციას რაც არის ჩაწერილი კომპიუტერში. თანამედროვე მყარი დისკების ზომა მინიმუმ 40 გიგაბაიტია მაქსიმუმ 400. საერთოდ უკანასკნელი ათწლეულის მანძილზე შეიმჩნევა მათი მოცულობის მკვეთრი ზრდის ტენდენცია. ასე მაგალითად 5 წლის წინათ 10 გიგაბაიტიანი მყარი დისკი დიდ დისკად ითვლებოდა, ახლა კი თქვენ მისი შოვნა გაგიჭირდებათ. დღეს 120 გიგაბაიტიანი დისკებიც უკვე მოძველებულია. ეს გამოწვეულია არა მარტო ინფორმაციის მოცულობის ზრდით არამედ კომპიუტერების სიმძლავრის ზრდითაც. სიმძლავრის ზრდამ კი გამოიწვია კომპიუტერის შესაძლებლობების ზრდაც. [[სურათი:Hddd.jpg|thumb|მყარი დისკი]] მყარ დისკს კომპიუტერულ წრეებში ეძახიან ვინჩესტერს. ვინჩესტერი მოხერხებულობისთვის შეიძლება დაყოფილი იყოს 2 ან მეტ ლოგიკურ ნაწილად, ამ ნაწილებს პარტიციებს უწოდებენ. პარტიციები დანომრილია ლათინური ასოებით, ათვლა C -თი იწყება, რადგან A და B ფლოპი დისკების წამკითხველებს აქვთ დაბრონილი. თუ გვაქვს 2 ან მეტი პარტიცია, მაშინ C დისკზე როგორც წესი არის დაინსტალირებული ოპერაციული სისტემა ვინდოუსი, უსაფრთხოებისთვის ჯობია თქვენი ფაილები შეინახოთ D დისკზე, თუ რატომ ამაზე ქვემოთ გვექნება საუბარი. [[სურათი:3,5 DD floppy (720 KB) front.jpeg|thumb|ფლოპი დისკი]] '''ფლოპი დისკები''' - ინფორმაციის შემნახველ მოწყობილობებში ეს უკვე გუშინდელი დღეა. ალბათ გექნებათ ნანახი კვადრატული დისკეტები. მათი მოცულობა უდრის 1.44 მეგაბაიტს, რაც დღესდღეისობით ძალიან ცოტაა. ეს დისკეტები ძალიან ნაზია და ადვილად ფუჭდება. საკმარისია მასზე ჩართული მობილური დავდოთ და ამ მობილურმა დარეკოს და შეგიძლიათ დაემშვიდობოთ დისკეტას. ასევე ნესტი და მტვერი აზიანებს მას. მოკლედ პატარაა და არასაიმედო. უწინ მათ ალტერნატივა პრაქტუკულად არ ჰქონდათ, ინტერნეტი ნელი იყო და არ იყო ფართოდ გავრცელებული, ჩასაწერი კომპაქტური დისკები იშვიათობა იყო, ხოლო ზიპ დისკები ძვირი. ახლა თანამედროვე კომპიუტერებს მათ 1 წამკითხველი მოწყობილობა აქვთ როგორც წესი, რომელიც ვინდოუსში A ასოთი აღინიშნება ადრე კი 2ც გვხვდებოდა ხოლმე, ამიტომაც დღემდე B ასოც მათთვის არის დაბრონილი. უწინ მეტი სტანდარტებიც იყო, ახლა კი მხოლოდ 1.4 მეგაბაიტიანი შერჩა, ისიც უკვე სიცოცხლის უკანასკნელ თვეებს ითვლის. [[სურათი:CD autolev crop.jpg|thumb|left|კომპაქტური დისკი]] '''კომპაქტური დისკები''' - არც ესენია დიდათ ახალი და პროგრესული. კომპაქტურ დისკებსაც ყოველდღიურ ცხოვრებაში ალბათ ხშირად შეხვედრილხართ, ისინი არა მარტო კომპიუტერისთვის გამოიყენება არამედ მუსიკალური ცენტრებისთვისაც. კომპაქტური დისკების მოცულობაა 650 მეგაბაიტიდან 800 მეგაბაიტამდე. ასევე არსებობს 200 მეგაბაიტიანი მინი კომპაქტური დისკები. ქარხნული წესით ჩაწერილი კომპაქტური დისკებიდან ინფორმაციის წაშლა შეუძლებელია. საერთოდ გავრცელებულია დისკების 2 ტიპი - ერთჯერადი და მრავალჯერადი ჩაწერის შესაძლებლობებით. ერთჯერადი აღინიშნება ასო R-ით ხოლო მრავალჯერადი RW-თი. მათი ჩაწერის ტექნოლოგიებზე ქვემოთ გვექნება საუბარი. კომპაქტური დისკების წასაკითხ მოწყობილობას ეწოდება CD-ROM, თუ თქვენ მარტო CD-ROMი გაქვთ მაშინ თქვენ ვერ ჩაწერთ დისკებს, ჩასაწერად საჭიროა CD Writer. ამ უკანასკნელით კი შეიძლება წაკითხვაც და ჩაწერაც. [[სურათი:DVD-R bottom-side.jpg|thumb|DVD დისკი]] DVD დისკები - ეს კი უფრო ახალი მოწყობილობაა. DVD თავდაპირველად ვიდეოს ჩასაწერად გამოიგონეს მაგრამ ახლა ისინი ისეთივე მრავალფუნქციიანია როგორც კომპაქტური დისკები. მათი მოცულობა მერყეობს 4 გიგაბაიტიდან 20 გიგაბაიტამდე. არსებობს ცალ და ორმხრივი DVD დისკები. ქარხნული წესით ჩაწერილ დისკებს ვერ წაშლით. როგორც CD, ჩასაწერი DVDც არის ორი ტიპის, ერთჯერადი და მრავალჯერადი. მათ წასაკითხად საჭიროა DVD-ROM. CD-ROM DVD-ს ვერ კითხულობს ხოლო DVD-ROMი CD-ის კითხულობს. არსებობს DVD-ს წასაკითხი მოწყობილობა რომელიც კომპაქტურ დისკებს არა მარტო კითხულობს არამედ წერს კიდეც, მათ Combo ეწოდებათ. DVD-ს ჩასაწერად კი საჭიროა DVD Writer გქონდეთ. დღესდღეისობით გავრცელებულია DVD-ს შემდეგი ფორმატები DVD + DVD - და ნაკლებად გავრცელებული DVD RAM. თუ გეგმავთ DVD-ROM -ის ან Combo-ს ან DVD Writer-ს ყიდვას დარწმუნდით რომ იგი +საც და -საც აღიქვამდეს. '''ფლეშ მეხსიერება''' - ესენი დისკეტების შემცველები არიან, ცოტა ძვირი მაგრამ ძალიან მოხერხებული რამეა. მათი მოცულობა მერყეობს 64 მეგაბაიტიდან 4 გიგაბაიტამდე. მათ წაკითხვის მოწყობილობა არ სჭირდებათ, ნებისმიერ თანამედროვე კომპიუტერს აქვს USB პორტი, სადაც უნდა შევარჭოთ ფლეში და ვინდოუს იქსპი მას დაინახავს და მასზე ფაილების გადაწერა ისევე ადვილად შეიძლება როგორც მყარი დისკის ერთი პარტიციიდან მეორეზე. არსებობს კიდევ ინფორმაციის შენახვის ნაკლებად გავრცელებული მოწყობილობები, როგორიცაა ZIP და JAZZ დისკები და კიდევ ბევრი სხვა, მაგრამ მათზე არ შევჩერდებით რადგან ისინი ძალიან არარენტაბელური და მოძველებულია. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #''დაასახელეთ ინფორმაციის უმცირესი ერთეული'' #''რამდენი ბაიტია 1 მეგაბაიტში?'' #''რა მოცულობა აქვს თქვენს მყარ დისკს?'' #''რამდენი პარტიციაა თქვენს მყარ დისკზე?'' #''რა მოცულობა აქვს ფლოპი დისკს?'' #''რამდენი პლოპი ჩაეტეოდა ერთ სტანდარტულ 700 მეგაბაიტიან კომპაქტურ დისკზე?'' #''ჩამოთვალეთ DVD დისკების ფორმატები'' #''რა არის combo და რა შეუძლია მას?'' #''შეიძლება თუ არა კომპაქტური დისკის ჩაწერა თუ გვაქვს DVD Writer?'' #''შეიძლება თუ არა DVD-ს ჩაწერა თუ გვაქვს combo?'' #''რა მოწყობილობაა საჭირო ფლეშის წასაკითხად?'' ==თავი 3 ოპერაციული სისტემების განვითარების მცირეოდენი ისტორია== პირველ თავში საუბარი გვქონდა კომპიუტერის შემადგენელ ნაწილებზე. როგორც ვნახეთ კომპიუტერი შეიცავს ძალიან ბევრ მოწყობილობას და აუცილებელია მათი კოორდინირებული მუშაობა. მეორე თავში შეგვხვდა ტერმინი ოპერაციული სისტემა. ამ თავში გავიგებთ თუ რა არის იგი და როგორ ვითარდებოდა. არსებობს მრავალი ოპერაციული სისტემები, ჩვენ აქ მხოლოდ ჩამოვთვლით ზოგიერთებს: *Unix *Linux *Solaris *BSD *Mac OS *Windows ესენი მხოლოდ ძირითადი ტიპებია. Linux, Solaris, BSD და უკანასკნელი Mac OS-ები Unix-ის ბაზაზე არიან. Unix -ებმა უკვე 30 წელს გადააჭარბეს და მათ ბაზაზე მრავალი ოპერაციული სისტემაა შექმნილი. ხოლო ჩვენი შესასწავლელი ვინდოუსი შედარებით ახალგაზრდაა, იგი 80ანების დასაწყისში დაიბადა. იმ დროს ოპერაციულ სისტემებს არავითარი გრაფიკული სახე არ ჰქონდათ და მათთან მუშაობა მხოლოდ სპეციალისტებს შეეძლოთ. Windows-ის იმდროინდელ წინაპარს კი DOS ერქვა. მაშინდელი Unix - ების ფონზე იგი ძალიან საცოდავად გამოიყურებოდა, რადგან Unix-ი მრავალმომხმარებლიანი, მრავალამოცანიანი ქსელური ოპერაციული სისტემა იყო, ხოლო DOS-ი ერთმომხმარებლიანი და ერთამოცანიანი, ხოლო ქსელზე წარმოდგენა არ ჰქონდა. '''მრავალმომხმარებლიანობა''' ნიშნავს სისტემაში სხვადასხვა მომხმარებელთა არსებობის მხარდაჭერას. ანუ ყველას აქვს თავისი უფლებები, თავისი ფაილები და სხვისი ფაილების ნახვის უფლება არ აქვს. ანუ არსებობს დაცვის რაღაც მექანიზმი. ამაზე დაწვრილებითი საუბარი მოგვიანებით გვექნება. '''მრავალამოცანიანობა''' კი ნიშნავს სისტემის მიერ ერთდროულად რამდენიმე ამოცანის შესრულებას. მაგალითად მომხმარებელს შეუძლია ერთდროულად ბეჭდოს ტექსტი, უსმინოს მუსიკას კომპიუტერიდან და კიდევ რაიმე პროგრამა ჰქონდეს გაშვებული და ის თავის საქმეს აკეთებდეს. '''ქსელი''' რამდენიმე კომპიუტერის გაერთიანება. ამაზეც ქვემოთ ვისაუბრებთ დაწვრილებით. როგორც ავღნიშნეთ იმ დროს ოპერაციულ სისტემებს არ ჰქონდათ გრაფიკული სახე და მათთან მუშაობისთვის საჭირო იყო სპეციალისტს სცოდნოდა უამრავი ბრძანება. ამის გამო კომპიუტერები ფართო მასებში არ იყო გავრცელებული. პირველი ნაბიჯები ამ ამბის გამოსასწორებლად გადადგა Mac OS- ის ერთ-ერთმა შემქმნელმა სტივენ ჯობსმა, საერთოდ ეს ოპერაციული სისტემა და მათი კომპიუეტერები ნოვატორულნი იყვნენ უბრალო მომხმარებელთან დაახლოვების საქმეში. მაგრამ ბილ გეიტსი მაიკროსოფტის და დოსის შემქმნელი არ თვლემდა, მან სასწრაფოდ დაამუშავა დოსისთვის პირველი გრაფუკული გარსი, საკმაოდ სუსტი და მოუხერხებელი და დაარქვა მას ფანჯრები ანუ ვინდოუსი. ასე თუ ისე ადამიანური სახე შეიძინა მესამე თაობის გარსმა ეს იყო Windows 3.0 და მასთან მუშაობა არასპეციალისტსაც შეეძლო უკვე. ეს 90ანების დასაწყისია უკვე. ასევე ამ დროს დაიწყო Windows -ის მეორე შტომ განვითარება Windows for Workgroups ანუ ვინდოუსი სამუშაო ჯგუფებისთვის - ეს იყო პირველი მრავალმომხმარებლიანი და მრავალამოცანიანი ვინდოუსი. 1995 წელს მოხდა რევოლუცია - ვინდოუსის ისტორიაში გამოვიდა პირველი მრავალმომხმარებლიანი და მრავალამოცანიანი ოპერაციული სისტემა Windows 95, არა დოსზე დასენებული გრაფიკა არამედ სრულყოფილი სისტემა. სიმართლე ვთქვათ და დღევანდელი გადმოსახედიდან იგი ძლიან უსუსური, უშნო და სუსტია მარა იმ დროისთვის სერიოზული მიღწევა იყო. ასევე Windows for Workgroups შეცვალა Windows NT 4.0 -მა. 98 წელს გამოვიდა Windows 98 ხოლო 99 წლის ბოლოს Windows ME. ეს უკანასკნელი აღმოჩნდა ამ შტოს ბოლო წარმომადგენელი. სახლის ოპერაციული სისტემები რომლებიც Windows 3 დან დაიწყო მოკვდა. იგი შეცვალა Windows NT 5.0 -მა რომელსაც დაერქვა 2000. ეს უკანასკნელი გამოვიდა 3 ვარიანტად, Professional - სამაგიდო კომპიუტერებისთვის, Server და Advanced Server სერვერების სამართავად. დადგა 2002 წელი და გამოვიდა 2000-ის შვილობილი Windows XP რომლეზეც ბევრს ვისაუბრებთ აწი. ეს სისტემა 2 ვარიანტად გვაქვს, Professional და Home Edition. სხვაობა მათ შორის ის გახლავთ რომ Home Edition ქსელში სამუშაოდ არაა გათვილილი და ამ მხრივ ნაკლები მხარდაჭერა აქვს ვიდრე Professional-ს. მოგვიანებით კი სერვერებისთვის გამოვიდა Windows 2003. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #''რა არის ოპერაციული სისტემა? #''ჩამოთვალეთ ძირითადი ოპერაციული სისტემები''.'' #''რა ერქვა Windows-ის წინაპარს?'' #''რა სხვაობა იყო Windows 95-ს და Windows NT 4.0-ს შორის?'' #''დღეს რომელი სისტემაა გავრცელებული სამაგიდო კომპიუტერებისთვის?'' ==თავი 4 ცოტაოდენი ქსელების შესახებ== წინა თავში არაერთხელ გადავეყარეთ ტერმინს ქსელი და სერვერი. ამიტომ საჭიროდ ჩავთვალე ეს თავი სწორედ მათთვის მიმეძღვნა. აქ მხოლოდ ზედაპირულად განვიხილავთ თუ რა არის ქსელი და სერვერი. წარმოიდგინეთ რაიმე ოფისი, სადაც დგას 10 კომპიუტერი. საჭიროა ამ კომპიუტერებს შორის მოხდეს ინფორმაციის გაცვლა, მაგრამ ეს კომპიუტერები სხვადასხვა ოთახებში დგანან და შეიძლება სხვადასხვა სართულებზეც. თუ ეს კომპიუტერები ერთმანეთთან რამენაერად არ არიან დაკავშირებული, თანამშრომლებმა ფლოპი დისკეტებზე ან კომპაქტურ დისკებზე უნდა გადაწერონ ინფორმაცია და ატარონ აქეთ იქეთ. დამეთანხმეთ ეს ძალიან მოუხერხებელია თან ბევრი დრო მიაქვს. სწორედ ამ პრობლემის გადასაჭრელად არსებობს ლოკალური ქსელი. ანუ ამ ოფისის ათივე კომპიუტერს აერთებენ ერთმანეთთან. [[კატეგორია:ვინდოუს იქსპი]] 3037 6160 2007-01-18T22:53:35Z Trulala 17 3038 6163 2007-01-18T23:08:16Z Trulala 17 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ოპერაციული სისტემები]] [[კატეგორია:ოპერაციული სისტემები]] 3039 6455 2007-01-25T18:23:58Z Trulala 17 /* კუთვნილებითი ნაცვალსახელები */ ==პირის ნაცვალსახელები== ლათინურ ენაში პირის ნაცვალსახელი იშვიათად გამოიყენება, როგორც წესი ზმნა განსაზღვრავს მას და როგორც ქართულში იგი აღარ გამოიყენება. პირის ნაცვალსახელს რომაელები იყენებდნენ მხოლოდ თუ მოქმედების ხაზგასმა სურდათ. ლათინურ ენაში შემდეგი პირის ნაცვალსახელებია: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! style="background: #ddffdd;"|მხ. ლათ. ! style="background: #ddffdd;"|მხ. ქართ. ! style="background: #ddffdd;"|მრ. ლათ. ! style="background: #ddffdd;"|მრ. ქართ. |----- | ego | მე | nos | ჩვენ |-bgcolor="#EFEFEF" | tu | შენ | vos | თქვენ |----- | is | ის (მამრ.) | ei (ii) | ისინი (მამრ.) |-bgcolor="#EFEFEF" | ea | ის (მდედრ.) | eae | ისინი (მდედრ.) |----- | id | ის (საშ.) | ea | ისინი (საშ.) |+ |} პირის ნაცვალსახელების ბრუნვა შემდეგნაერად ხდება: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''პირველი და მეორე პირის ბრუნება''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|I პირი მხ. ! style="background: #ddffdd;"|II პირი მხ. ! style="background: #ddffdd;"|I პირი მრ. ! style="background: #ddffdd;"|II პირი მრ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom | ego | tu | nos | vos |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen | mei | tui | nostrum (nostri) | vestrum (vestri) |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat | mihi | tibi | nobis | vobis |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Acc | me | te | nos | vos |----- ! style="background: #ffdddd;"|Abl | me | te | nobis | vobis |} |} მესამე პირის მხოლობითი რიცვის ნაცვალსახელების ბრუნება: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! ! style="background: #ddffdd;"|მამრ. ! style="background: #ddffdd;"|მდედრ. ! style="background: #ddffdd;"|საშ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom | is | ea | id |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen | eius | eius | eius |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat | ei | ei | ei |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Acc | eum | eam | id |----- ! style="background: #ffdddd;"|Abl | eo | ea | eo |+ |} მესამე პირის მრავლობითი რიცვის ნაცვალსახელების ბრუნება: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |+ ! ! style="background: #ddffdd;"|მამრ. ! style="background: #ddffdd;"|მდედრ. ! style="background: #ddffdd;"|საშ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom | ei (ii) | eae | ea |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen | eorum | earum | eorum |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat | eis | eis | eis |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Acc | eos | eas | ea |----- ! style="background: #ffdddd;"|Abl | eis | eis | eis |+ |} ===გამოყენება=== როგორც ავღნიშნეთ პირის ნაცვალსახელებს სახელობით ბრუნვაში რომაელები იყენებდნენ მხოლოდ ხაზგასასმელად. გაითვალისწინეთ რომ როდესაც პირის ნაცვალსახელთან არის წინდებული cum (რომელიც აბლატივს მოითხოვს), წინდებული იქცევა თანდებულად და ნაცვალსახელს სუფიქსად ერთვება: '''eos nobiscum ibi invenies''' - ''მათ იქ ჩვენთან იპოვი''. გაითვალისწინეთ ასევე რომ, პირველი და მეორე პირის ნაცვალსახელები ნათესაობით ბრუინვაში არ გამოიყენება კუთვნილების აღსანიშნავად, ამისთვის გამოიყენებოდა კუთვნილებითი ნაცვალსახელები. ::Liber meus და არა Liber mei ხოლო მესამე პირის ნაცვალსახელების (is, ea, id) ნათესაობითი ბრუნვა კი პირიქითსაკმაოდ ხშირად გამოიყენებოდა კუთვნილების აღსანიშნავად. ==კუთვნილებითი ნაცვალსახელები== პირველი და მეორე პირის კუთვნილებითი ნაცვალსახელებია: :meus mea meum - ჩემი :noster nostra nostrum - ჩვენი :tuus tua tuum - შენი :vester vestra vestrum - თქვენი კუთვნილებითი ნაცვალსახელები იბრუნებიან როგორც პირველი და მეორე ბრუნების [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზედსართავი სახელი|ზედსართავი სახელები]]. მესამე პირის კუთვნილებით ნაცვალსახელებად გამოიყენება შესაბამისი პირის ნაცვალსახელები ნათესაობით ბრუნვაში. ==ჩვენებითი ნაცვალსახელები== ლათინური მითითებითი ზედსართავი სახელების ფუნქცია ნალოგიურია ქართული მითითებითი ზედსართავების: '''ის'''/'''ისინი''' და '''ეს'''/'''ესენი'''. მათი უღლება ზოგადად ჰგავს [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზედსართავი სახელი|ზედსართავი სახელის უღლებას]]. ქვემოთ ცხრილებში მოყვანილია ille (ის) და hic (ეს) ბრუნება. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მხოლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Nom.'' | ille | illa | illud | hic | haec | hoc |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Gen.'' | illius | illius | illus | huius | huius | huius |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Dat.'' | illi | illi | illi | huic | huic | huic |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Acc.'' | illum | illam | illud | hunc | hanc | hoc |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Abl.'' | illo | illa | illo | hoc | hac | hoc |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მრავლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Nom.'' | illi | illae | illa | hi | hae | haec |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Gen.'' | illorum | illarum | illorum | horum | harum | horum |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Dat.'' | illis | illis | illis | his | his | his |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Acc.'' | illos | illas | illa | hos | has | haec |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Abl.'' | illis | illis | illis | his | his | his |} |} iste, ista, istud - ის შენი, რომელიც, ისევე იბრუნება როგორც ille. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მხოლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Nom.'' | iste | ista | istud |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Gen.'' | istius | istius | istius |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Dat.'' | isti | isti | isti |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Acc.'' | istum | istam | istud |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Abl.'' | isto | ista | isto |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მრავლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|'''M''' ! style="background: #ddffdd;"|'''F''' ! style="background: #ddffdd;"|'''N''' |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Nom.'' | isti | istae | ista |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Gen.'' | istorum | istarum | istorum |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Dat.'' | istis | istis | istis |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|''Acc.'' | istos | istas | ista |----- ! style="background: #ffdddd;"|''Abl.'' | istis | istis | istis |} |} ===გამოყენება და თარგმნა=== მითითების ნაცვალსახელი უთითებს საგანზე რომელიც მოსაუბრესთანაა ახლოს (hic liber - ეს წიგნი) ან ვისაც მიმართავს მოსაუბრე მასთანაა ახლოს (iste liber - ეს წიგნი, ეს შენი წიგნი) ან თუ დაშორებულია ორივე მოსაუბრისგან (ille liber - ის წიგნი). iste ხანდახან ითარგმნება როგორც ''ასეთი''. Ille და Hic კი ხანდახან აღნიშნავენ ''ყოფილს'', ''გვიანდელს''. [[ლათინური ენა/გრამატიკა/არსებითი სახელის ბრუნება|არსებით სახელთან]] შეთანხმებაში მითითებითები ფუნქციონირებენ როგორც ზედსართავი სახელები, ხოლო დამოუკიდებლად წარმოადგენენ ნაცვალსახელებს. როგორც ყველა ზედსართავიც, ისინით უდგებიან არსებით სახელებს სქესში, რიცხვში და ბრუნვაში. ===Is, ea, id როგორც ჩვენებითი ნაცვალსახელები=== Is, ea, id გამოყენება ჩვენებით ნაცვალსახელებად ისევე შეიძლება როგორც hic და ille-სი. is უფრო სუსტი მნიშვნელობისაა ვიდრე hic და ille. ===ჩვენებითები Idem, Eadem, Idem=== idem, eadem, idem ითარგმნება როგორც იგივე. ბრუნება: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მხოლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|მდედრ. ! style="background: #ddffdd;"|მამრ. ! style="background: #ddffdd;"|საშ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom | idem | eadem | idem |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen | eiusdem | eiusdem | eiusdem |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat | eidem | eidem | eidem |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Acc | eundem | eandem | idem |----- ! style="background: #ffdddd;"|Abl | eodem | eadem | eodem |} |} {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მრავლობითი რიცხვი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! ! style="background: #ddffdd;"|მდედრ. ! style="background: #ddffdd;"|მამრ. ! style="background: #ddffdd;"|საშ. |----- ! style="background: #ffdddd;"|Nom | eidem (idem) | eaedem | eadem |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Gen | eorundem | earundem | eorundem |----- ! style="background: #ffdddd;"|Dat | eisdem | eisdem | eisdem |-bgcolor="#EFEFEF" ! style="background: #ffdddd;"|Acc | eosdem | easdem | eadem |----- ! style="background: #ffdddd;"|Abl | eisdem | eisdem | eisdem |} |} როგორც ცხრილიდან ჩანს idem, eadem და idem-ის ბრუნება ძალიან ჰგავს is, ea id-ის ბრუნებას, ყველა ფორმას კი ბოლოში ემატება -dem სუფიქსი. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 3040 6186 2007-01-19T17:15:10Z Trulala 17 3041 6187 2007-01-19T17:15:59Z Trulala 17 3042 6188 2007-01-19T17:17:36Z Trulala 17 3043 6481 2007-01-26T22:30:19Z LuXaGoN 42 /* თავი 6 მთავარი მენიუ Start */ ==თავი 5 Windows XP სამუშაო დაფა== [[სურათი:WinXPdesktop.jpg|center]] ამ სურათზე გამოსახულია სამუშაო დაფა. როგორც ვხედავთ მასზე განლაგებულია ნაირ ნაირი პიქტოგრამები. ეს პიქტოგრამები აღნიშნავს პროგრამებს, მათზე მაუსის მარცხენა ღილაკით ორჯერ დაწკაპუნებით გაიხსნება შესაბამისი პროგრამა. ვინდოუსს აქვს რამდენიმე სისტემური პიქტოგრამა სამუშაო დაფაზე, რომლების გამოსახულია შემდეგ სურათზე: [[სურათი:WinXP icons.jpg|thumb|left|Windows XP-ს სისტემური ხატულები]] ჩემს დოკუმენტებში ინახება მომხმარებლის მიერ შეყვანილი ინფორმაცია, ჩემს კომპიუტერში შეგიძლიათ იხილოთ კომპიუტერში არსებული ინფორმაციის შემნახველი მოწყობილობები, გაიხსენეთ მეორე თავი. ჩემს ქსელში კი ქსელის არსებობის შემთხვევაში ჩანს ქსელში შეერთებული კომპიუტერები. წაშლილი ფაილები ინახება ნაგვის ყუთში, ხოლო პროგრამა ინტერნეტ ექსპლორერი გამოიყენება ინტერნეტში სამოგზაუროთ. სხვა დანარჩენი პიქტოგრამები კი მომხმარებლის მიერ არის შექმნილი. პიქტოგრამები შეიძლება იყოს შექმნილი როგორც პროგრამების გაშვებისთვის, ასევე საჭირო დოკუმენტების ადვილად მიწვდომისთვის ან საჭირო საქაღალდეები შეიძლება იყოს გამოტანილი დაფაზე. მოკლედ ყველაფერი ნამდვილი მაგიდის ანალოგიით არის მოწყობილი, ცხოვრებაში თქვენ ხომ სამუშაო მაგიდაზე ის ნივთები გიდევთ რაც ძალიან ხშირად გჭირდებათ და გინდათ რომ ხელქვეშ გქონდეთ, ხოლო რაც ნაკლებად მნიშვნელოვანია იმას უჯრებში და თაროებზე ინახავთ. ახლა ვნახოთ რა ხდება ქვემოთ - აქ არის ამოცანათა დაფა. რომელიც რამდენიმე ნაწილისგან შედგება. პირველი მწვანე ფერის ჭილაკი რომელსაც აწერია Start გახლავთ ვინდოუსის მთავარი მენიუ. საერთოდ თქვენ კიდევ უამრავ მენიუს გაეცნობით წინ და წინ. შემდეგ გვაქვს სწრაფი გაშვების დაფა, სადაც შეგვიძლია ყველაზე ხშირად საჭირო პროგრამების პიქტოგრამები ჩავსვათ. ეს იმიტომ არის საჭირო, რათა როდესაც რაიმე პროგრამაა გაშვებული და იგი მალავს სამუშაო დაფას, ჩვენ შევძლოთ დროის ხარჯვის და ამ პროგრამის დაპატარავების გარეშე გავუშვათ სხვა სასურველი პროგრამა. ამოცანათა დაფაზე კი ვხედავთ იმ პროგრამებს რაც უკვე არის გაშვებული, კლავიატურის გადამრთველი შეიცავს იმ კლავიატურების განლაგებებს რაც გვჭირდება სამუშაოდ. როგორც ვხედავთ ჩვენს შემთხვევაში 3 განლაგებაა დაყენებული. განლაგების შესაცვლელად საჭიროა დაფაზე დავაწკაპუნოთ მარცხენა ღილაკით გადამრთველს და გამოჩნდება მენიუ რომელიც სურათზე ჩანს, ამის სემდეგ ვირჩევთ სასურველ განლაგებას და ვბეჭდავთ, როგორც ხედავთ ჩვენს სემთხვევაში არჩეულია ქართული ენისთვის განლაგება. [[სურათი:Lang.jpg|thumb|კლავიატურის გადამრთველი]] შემდეგ ვხედავთ სისტემურ დაფას, აქ გვაქვს იმ პროგრამების პიქტოგრამები რომლებიც მუშაობის პროცესთან პარალელურად არიან გაშვებულნი და ან თავის საქმეს აკეთებენ ან კი რაიმე განსაკუთრებულ ბრძანებას ან მოვლენას ველოდებიან რომ რაიმე საქმე გააკეთონ. და სულ ბოლოს არის საათი რომელიც მიმდინარე დროს გვიჩვენებს. თუ კურსორს ცოტა ხნით გავაჩერებთ საათთან მასინ კარნახის სახით თარიღიც გამოჩნდება. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #რა არის პიქტოგრამები? #რომლებია ვინდოუსის სისტემური პიქტოგრამები სამუშაო დაფაზე? #რა არის ამოცანათა დაფა? #როგორ გადავრთოთ კლავიატურის განლაგება? #სად არის საათი? ==თავი 6 მთავარი მენიუ Start== [[სურათი:Start.jpg|thumb|Start ღილაკი]] მივიტანოთ კურსორი ღილაკ Start -თან და ცოტა ხნით გავაჩეროთ. როგორც ვხედავთ გამოვიდა კარნახი: ”დააწკაპუნე აქ რათა დაიწყო”. მოდით დავაწკაპუნოთ და დავიწყოთ. დაწკაპუნებისას გამოჩნდება ვინდოუსის მთავარი მენიუ, რომელიც ასე გამოიყურება: [[სურათი:Start2.jpg|thumb|left|Windows XP სტარტ მენიუ]] როგორც ხედავთ იგი დაყოფილია რამდენიმე ნაწილად, სულ ზეცით ხედავთ ჭადრაკის ფიგურებს და გვერდზე წარწერაა ”თქვენი სახელი” აქ თქვენ ჭადრაკის მაგივრად შეგიძლიათ მოათავსოთ ნებისმიერი სურათი, თუნდაც თქვენი ფოტო, გვერდზე კი იქნება თქვენი სახელი, თუ როგორ გააკეთოთ ეს ამაზე საუბარი ქვემოთ იქნება. მარცხენა მხარე იყოფა ორ ნაწილად, როგორც ვხედავთ ზემოთ ინტერნეტთან და ელექტრონულ ფოსტასთან სამუშაო პროგრამებია განლაგებული, თქვენ შეგიძლიათ ის პროგრამები განალაგოთ მანდ რაც თქვენ მოგწონთ, და ქვედა ნაწილში ის პროგრამებია განლაგებული რასაც ბოლო დროს თქვენ ყველაზე ხშირად იყენებდით. სულ ქვემოთ კი წარწერით ”All Programs” განლაგებულია პროგრამების მენიუ. მარჯვენა მხარე კი სამად არის დაყოფილი. ზედა ნაწილში ვხედავთ ბმულებს საქაღალდეებზე ”ჩემი დოკუმენტები”, ”ჩემი კომპიუტერი” მათი მნიშვნელობა უკვე ვიცით, აქ კიდევ არის ”ჩემი სურათები” (My Pictures) და ”ჩემი უკანასკნელი დოკუმენტები” (My Recent Documents). ადვილი მისახვედრია რომ ”ჩემს სურათებში” მომხმარებლის მიერ შექმნილი სურათები ინახება, ხოლო ”ჩემს უკანასკნელ დოკუმენტებში” თქვენს მიერ გამოყენებული ბოლო 15 ფაილის ბმული. ქვედა სექტორში გვაქვს როგორც წესი შემდეგი 3 პიქტოგრამა: ”საკონტროლო დაფა” (Control Panel), ”ძირითადი პროგრამები” (Set Program Access and Defaults) და ”პრინტერები და ფაქსები” (Printers ans Faxes). საკონტროლო დაფაში არის სისტემის ყველა პარამეტრების დაყენებისთვის აუცილებელი ინსტრუმენტები. ამაზე ქვემოთ დაწვრილებით შევჩერდებით. ძირითადი პროგრამების პიქტოგრამა შეიძლება რიგ შემთხვევებში ამ განყოფილებაში შეცვლილი იყოს ქსელური კავშირების პიქტოგრამით. ყოველ შემთხვევაში, ეს პატარა პროგრამა საშუალებას გვაძლევს ამოვირჩიოთ რიგი ამოცანებისთვის გამოვიყენოთ მაიქროსოფტის პროგრამები თუ ალტერნატიული პროგრამები. ამაზეც ქვემოთ ვისაუბრებთ. და ბოლოს პრონტერების საქაღალდეში შეგვიძლია ვნახოთ თუ რა პრინტერი ან ფაქსები გვაქვს დაყენებული და უკანასკნელ განყოფილებაში ასევე 3 პიქტოგრამას ვხედავთ. პირველია ვინდოუსის დახმარების სისტემა (Help and Support)რომელზეც შესაბამის თავში ვისაუბრებთ, შემდეგ ძებნა (Search) და ბოლოს სწრაფი შესრულება (Run)მასზე საუბარი გვექნება როდესაც გავიგებთ თუ რას წარმოადგენენ პროგრამები. სულ ქვემოთ კი ცისფერ ზოლზე ვხედავთ ორ პიქტოგრამას ”სისტემიდან გამოსვლა” (Log Off) რაც ნიშნავს მომხმარებლის მიერ სისტემის დატოვებას, და სხვა მომხმარებლისთვის დათმობას. ამ დროს კომპიუტერი არ ითიშება. დაწვრილებით ამაზე ვისაუბრებთ თავში სადაც მომხმარებლებზე იქნება საუბარი, და მეორე ღილაკია კომპიუტერის გამორთვა (Turn Off Computer). ამაზე კი შემდეგ თავში ვისაუბრებთ. [[სურათი:Start3.jpg|thumb|250px|პროგრამების მენიუ]] ახლა კი გავხსნათ პროგრამების მენიუ. როგორც სურათზე ჩანს აქ ვხედავთ კომპიუტერში ჩაწერილ ყველა პროგრამის პიქტოგრამას, ზოგ პროგრამას რამდენიმე პრიქტოგრამა აქვს ამიტომ ისინი გაერთიანებულნი არიან საქაღალდეებში. თუ გსურთ რომელიმე პროგრამის სამუშაო დაფაზე გამოტანა მაშინ სასურველი პროგრამის პიქტოგრამაზე დააწკაპუნეთ მარჯვენა ღილაკი და გამოსულ მენიუში აირჩიეთ პუნქტი ”Send to” (გააგზავნე) და მის ქვემენიუში აირჩიეთ პუნქტი ”Desktop” (სამუშაო დაფა). ახლა დახურეთ მენიუ და შეხედეთ დაფას, თქვენი პიქტოგრამა უკვე იქ უნდა იყოს. თუ კი გსურთ რაიმე პროგრამა გადაიტანოთ მთავარი მენიუს ძირითად პროგრამებში, სადაც ჩვენს სურათზე ინტერნეტში და ელ ფოსტით სამუშაო პროგრამების პიქტოგრამებია, მაშინ სასურველი პროგრამის პიქტოგრამაზე დააწკაპუნეთ მარჯვენა ღილაკით, და გამოსულ მენიუში აირჩიეთ ”Pin to Start menu” (დაამაგრე მთავარ მენიუზე). '''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''' #რა განყოფილებები გვაქვს მთავარ მენიუში? #რომელია პროგრამების მენიუ? #სად ვნახოთ ბოლო 15 ფაილი რომელთანაც გვქონდა შეხება? #სად არის ბოლო პერიოდში ხშირად გამოყენებული პროგრამების სია? #პროგრამების მენიუდან გადმოიტანეთ რაიმე პროგრამის პიქტოგრამა სამუშაო დაფაზე. #რომელიმე პროგრამის პიქტოგრამა დაამაგრეთ მთავარ მენიუზე. == თავი 7 კომპიუტერის ჩართვა და გამორთვა == წინა თავში სიტყვამ მოიტანა და ჯობია აქ განვმარტოთ ეს ამბავი. კომპიუტერის ჩასართავად საჭიროა პირველ რიგში რომ ყველაფერი შეერთებული იყოს კვების წყაროსთან, შემდეგ ვაჭერთ კორპუსზე ღილაკს “Power” -ს და ველოდებით ჩატვირთვას. როდესაც სამუშაო დაფა სრულად და ლამაზად გამოჩნდება ესე იგი სისტემა ჩაიტვირთა და მზად არის მუშაობისთვის. [[სურათი:Turnoffcomputer.jpg|thumb|200|left|კომპიუტერის გამორთვის მენიუ]] გამოსართავად კი საჭიროა შევიდეთ მთავარ მენიუსი და დავაწკაპუნოთ წითელ ღილაკს რის შემდეგაც დავინახავთ ასეთ სურათს. ყვითელი ღილაკი - Stand By ნიშნავს ლოდინის რეჟიმს, თუ თქვენ სადმე მიდიხართ ნახევარი საათით და არ გინდათ კომპიუტერის გამორთვა შეგიძლიათ დააძინოთ. ეკრანი ჩაქვრება, ყველაფერი შენელდება, და დენიც ნაკლები დაიწვება. გასაღვიძებლად საკმარისია ან მაუსი გაანძრიოთ ან კლავიატურაზე რამე ღილაკს დააჭიროთ. შემდეგი წითელი ღილაკი ნიშნავს გამორთვას. დააწირეთ მას და დაელოდეთ, ყველაფერი ჩადგება საწყის მდგომარეობაში (იგულისხმება უპირველეს ყოვლისა ვინჩესტერი) და კომპიუტერი გამოირთვება. მესამე კი არის გადატვირთვა (Restart). რაიმე პროგრამის ჩაწერის შემდეგ ან თუ ვინდოუსს შეექმნა რაიმე პრობლემა შეიძლება სასურველი იყოს ვინდოუსის თავიდან ჩატვირთვა. ამ დროს კომპიუტერი გამოირთვება და მაშინვე თავიდან ჩაირთვება. == თავი 8 ფაილები და საქაღალდეები == ტერმინ ფაილს უკვე მრავალჯერ გადავეყარეთ, მოდით ბოლო ბოლო გავარკვიოთ რა ხილია იგი რა როგორ იჭმევა. ფაილი შეიძლება იყოს ტექსტური, გრაფიკული, მუსიკალური, ვიდეო, და მრავალი სხვა სახის. ფაილი არის ის ერთეული სადაც ინახავთ რაიმე სახის ინფორმაციას. წინამდებარე სახელმძღვანელოც ერთ ფაილშია ჩაწერილი. კომპიუტერში უამრავი ფაილია, შეიძლება ათასობით იყოშ, შეიძლება ასი ათასობით და შეიძლება მილიონობით. ისინი ჩაწერილნი არიან მყარ დისკზე. მოდით შევიდეთ MY Computer-ში. დავიშვათ გაქვთ ორი პარტიცია C და D. ორივეზე სეიძლება ჩაწერილი იყოს უამრავი ფაილი, არც არის საწირო იცოდეთ თუ რამდენია ზუსტად. ბევრი ფაილი თვითონ ოპერაციულ სისტემას აქვს და ისინი აუცილებელია სისტემის მუშაობისთვის. ყველა პროგრამას თავისი ნაირნაირი ტიპის ფაილები მოყვება. ზოგს კი თქვენთვითონ ქმნით. ახლა დავუშვათ რომ C დისკზე გვაქვს 100 000 სხვადასხვა ტიპის ფაილი. წარმოიდგინეთ რომ ეს ყველა ფაილი ყოველგვარი წესრიგის და იერარქიის გარეშე ეყაროს პირდაპირ C დისკზე. როგორ ფიქრობთ რამდენ ხანს მოანდომებდით საჭირო ფაილის ძებნას? ალბათ ძალიან დიდი ხანი დაგჭირდებოდათ და ბევრი ენერგიის ხარვაც გამოვიდოდა. ამიტომ არსებობს ფოლდერები, ანუ ქართულად საქაღალდეები. ისინი იგივე როლს ასრულებენ რასაც ჩოულებრივ ცხოვრებაში საქაღალდეები, უჯრები, თაროები, კარადები და ა.შ. მათში ინახება ფაილები. [[სურათი:Tree.jpg|thumb|left|საქაღალდეების ხის სქემა]] კიდევ ერთხელ შევავლოთ თვალი C დისკს, აქ ვხედავთ სისტემურ საქაღალდეებს: ”Windows” “Program Files” “Documents and Settings”, ადვილი მისახვედრია რომ პირველში ინახება თვით ვინდოუსის ფაილები, მეორეში დაყენებული პროგრამები და უკანასკნელში მომხმარებელთა დოკუმენტები და პარამეტრები. ნებისმიერში რომ შეხვიდეთ კიდევ წააწყდებით ფაილებსაც და საქაღალდეებსაც. სქემატურად ეს ასე გამოიყურება და ხეს წააგავს: სულ ზედა კვადრატი არის C დისკი, შემდეგ დონეზე არისნ საქაღალდეები რომლებიც პირდაპირ C დისკზეა, შემდეგ მათში ჩადებული საქაღალდეები და ა.შ. თქვენს დოკუმენტებშიც შეგიძლიათ თემატურად შექმნათ საქაღალდეები და გაანაწილოთ მათში თქვენი ფაილები. მაგალითად: საკურსო, ჩემი დის ფოტოები, და ა.შ. ყველა ფაილს თავისი ზომა წონა გააჩნია. ალბათ არ არის ძნელი მისახვედრი თუ რა ერთეულებით იზომება ფაილი. თუ ფაილი ცარიელია, მაშინ მისი ზომა იქნება 0 ბაიტი. თუ მარტივ ტექსტურ რედაქტორში ჩავწერთ 2 სიმბოლოს და შევინახავთ, მიჭებული ფაილის ზომა იქნება 2 ბაიტი. ტექსტური ფაილები შედარებით პატარა ზომისანი არიან, გრაფიკულნი უფრო დიდები არიან, მუსიკალური კი გრაფიკულზე დიდია როგორც წესი, ვიდეო ფაილები კი ყველა ჩამოთვლილს აღემატება. საქაღალდეებს თავის თავად ზომა არ გააჩნიათ, მათ ზომაზე თუა ლაპარაკი ეს ნიშნავს მათში არსებული ფაილების ჯამურ ზომას. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #რა არის საქაღალდე? #რამდენი საქაღალდე შეიძლება იყოს საქაღალდეში? #სად ინახება ფაილები? #რისთვისაა საჭირო საქაღალდე? ==თავი 9 Windows Explorer== როდესაც ვხნით My Computer ან My Documents -ის საქაღალდეს ჩვენ ვხვდებით პროგრამა Windows Explorerში. ეს პროგრამა ვინდოუსს მოყვება, იგი არის გრაფიკული გარსის ფუძე და მისი მეშვეობით შესაძლებელია ფაილების ფა საქაღალდეების დათვალიერება (ამისთვის კი უამრავი სხვა პროგრამა არსებობს მაგრამ ამაზე მერე). ყურადღება მიაქციეთ ზედა მარჯვენა კუთხეს სადაც 3 ღილაკია. წითელ ჯვარს რომ დავაჭიროთ ფანჯარა დაიხურება, შუას რომ დავაჭიროთ ფანჯარა ან გაიშლება მთელ ეკრანზე, ხოლო თუ უკვე გაშლილია, მაშინ იგი დაიბრუნებს თავდაპირველ ზომას. ხოლო მესამე ღილაკს თუ დავაჭერთ მაშინ ფანჯარა ჩაიკეცება ამოცანათა დაფაზე. [[სურათი:WinExplorer.jpg|center]] [[სურათი:Menu.jpg|thumb|მენიუს ზოლი]] როგორც სურათზე ჩანს საქაღალდე ჩემს დოკუმენტებში დევს სხვადასხვა ფაილები და საქაღალდეები. ზემოთგვაქვს მენიუს და ინსტრუმენტების დაფები (ისევ მენიუ! ხომ გაგაფრთხილედ ხშირად მოგვიწევს თქო მენიუთი სარგებლობა). მოდით დავიწყოთ მენიუზე საუბრით, თან გარგად დაიმახსოვრეთ ძირითადად მენიუები მეორდებიან სხვადასხვა პროგრამებში. სურათზე ვხედავთ ცისფერ ზოლზე საქაღალდის სახელს, ეს არის სათაურის ზოლი, ქვემოთ კი გვაქვს თვითონ მენიუ. იგი შედგება 6 პუნქტისგან: ფაილი, რედაქტირება, ხედი, ფავორიტები, ინსტრუმენტები და დახმარება. მენიუ ფაილი როგორც წესი შეიცავს ძირითად ოპციებს, რედაქტირებაში არის ისეთი ოპციები როგორიცაა კოპირება გადატანა და ა.შ. ხედში შეგვიძლია მივცეთ საქაღალდეს სასურველი გარეგნობა, ფავორიტებში არის თქვენს მიერ შენახული ვებ გვერდების მისამართები, ინსტრუმენტებში მოცემულ შემთხვევაში ქსელთან სამუშაო ოპციებია და ბოლოს დახმარებაში რასაკვირველია დახმარება. [[სურათი:Toobar1.jpg|thumb|ხელსაწყოთა პანელი]] ჩემი გამოცდილებიდან გამომდინარე ისე იშვიათად როგორც ექსპლორერში მენიუ არსად არ გამოიყენება. გადავინაცვლოთ ქვემოთ ინსტრუმენტების დაფაზე: როგორც სურათზე ჩანს აქ მხოლოდ 6 ღილაკი გვაქვს. პირველ ორს ისრების ფორმა აქვთ, უკანა ისარი გვაძლევს საშუალებას გადავინაცვლოთ საქაღალდეში სადაც ვიყავით სანამ აქ შემოვიდოდით, ხოლო წინა ისარი კი უკან დაბრუნების შემდეგ გვაძლევს საშუალებას ისევ წინ წავიდეთ. როგორც ხედავთ სურათზე წინა ისარი სხვა ღილაკებისგან განსხვავებით ნაცრისფერია, ანუ ”ჩამქვრალია” ეს იმიტომ რომ მე უკან არ დავბრუნებულვარ და აქედან გამომდინარე ისევ წინ წასვლა არ შემიძლია. ჩამქვრალი შეიძლება იყოს არამარტო ღილაკები, არამედ მენიუში პუნქტები, ეს იმას ნიშნავს რომ ამ პუნქტის შესარულებელი პირობები არ არსებობს. [[სურათი:Folders.jpg|thumb|350px|საქაღალდეების ხე]] შემდეგ ღილაკს ახატია საქაღალდე და ისარი ზევით, მას თუ დავაჭერთ ავალთ ერთი დონით მაღლა ანუ იმ საქაღალდეში რომელშიც დევს მიმდინარე საქაღალდე. შემდეგი ღილაკი ლუპა რომ ახატია არის ძებნა. თუ მოცემულ საქაღალდეში კიდევ არის საქაღალდეები და უამრავი ფაილი ყრია, რაიმე კონკრეტულის მოსაძებნად მოსახერხებელია გამოვიყენოთ ძებნა. მას მოყვება ჭილაკი ”საქაღალდეები”. მას თუ დავაჭერთ მარცხნივ დამატებით დაფაზე მივიღებთ საქაღალდეების ხეს, როგორც ეს არის ნაჩვენები მარცხნივ სურათზე. უკანასკნელი ღილაკი კი გვაძლევს საშუალებას შევცვალოთ ფაილთა ხედი, ამაზე დაწვრილებით ოდნავ ქვემოთ ვისაუბრებთ. [[სურათი:Address.jpg|thumb|left|მისამართის ზოლი]] შემდეგი არის მისამართის სტრიქონი, იგი გვიჩვენებს თუ რომელ საქაღალდეში ვიმყოფები. სურათზე კარგად ჩანს რომ მე ვარ საქაღალდე ”სამუშაოში” რომელიც დევს საქაღალდე ”ჩემს დოკუმენტებში” ის კი თავისთადად დევს D დისკზე. (ახლა გაიგეთ საქაღალდეთა ხის ამბავი?) ახლა შევხედოთ თვით საქაღალდის შიგთავსს. როგორც ხედავთ აქ დევს წინამდებარე ფაილი თავისი ილუსტრაციებით. [[სურათი:Tiles.jpg|thumb|250|left|ფილების ხედი]] ხედავთ რომ ყველა ფაილს გააჩნია პიქტოგრამა იმის და მიხედვით თუ რა ტიპის ფაილები არიან ისინი, ჰქვიათ სახელები, გრაფიკულ ფაილებს სახელების ქვემოთ აწერიათ ზომები (წერტილებში) და ტიპი, ხოლო წინამდებარე ფაილს სახელის ქვეშ აწერია ტიპი და ზომა კილობაიტებში. პიქტოგრამები დალაგებულია პლიტებივით. ახლა მოდით დავაწკაპუნოთ მასს და ვნავოთ ფილების გარდა კიდევ რა ხედები გვაქვს. სიაში პირველი არის Tumbnails - ესკიზები, შემდეგ Tiles - ფილები, Icons - პიქტოგრამები, List - სია, Details -დეტალური ცხრილი. თქვენ შეგიძლიათ გემოვნებისამებრს აირჩიოთ ნებისმიერი მათგანი. ესკიზები კარგია იმ შემთხვევაში თუ საქაღალდეში სურათები გვაქვს, მაშინ პირდაპირ დავინახავთ მათ ესკიზებს და არ გაგვიჭირდება ძებნა. ყოველი საქაღალდისთვის შეგვიძლია ავირჩიოთ ინდივიდუალური ხედი. ვინდოუსი თვითონ ანიჭებს საქაღალდეებს სადაც გრაფიკული ფაილებია ესკიზურ ხედს. კიდევ არსებობს ხედი Film Strip - სლაიდები, იგი მხოლოს საქაღალდე ”ჩემს სურათებსი” ჩანს. თუ მას ავირჩევთ შეგვეძლება სურათების საქაღლდეშივე დათვალიერება. პიქტოგრამები ფილებისგაც დიდად არ განსხვავდება, უბრალოდ იცინი უფრო პატარაა და ფაილის სახელს ქვეშ არანაერი ინფორმაცია არ მოყვება. [[სურათი:Icons2.jpg|thumb|320px|ხატულების ხედი]] [[სურათი:List.jpg|thumb|left|სიის ხედი]] სიაში გვაქვს მხოლოდ ფაილების ჩამონათვალი. როგორც ეს შემდეგ სურათზეა. უფრო საინტერესო კი შემდეგი ხედია - დეტალური სია. აქ გვაქვს არა მარტო ფაილების სახელების ჩამონათვალი, არამედ მათი ტიპები, ზომები, და უკანასკნელი რედაქტირების თარიღები, ჩვენ სურვილისამებრს შეგვიძლია ჩავსვათ ახალი სხვეტები სასურველი მონაცემებისთვის. ესენი შეიძლება იყოს - Date created - შექმნის თარიღი, Attributes - ატრებუტები, Owner - მფლობელი, Author - ავტორი, Title - სათაური, Comments - კომენტარები, Artist - არტისტი (თუ წინა მონაცემები საჭირო იყო დოკუმენტებისთვის, ეს უკვე მუსიკალური საქაღალდეებისთვისაა), Album title - ალბომის სახელი, Year - წელი, Track number - სიმღერის ნომერი (მუსიკალური დისკიდან თუა გადაწერილი), Genre - ჟანრი, Duration - ხანგძლივობა, Bit Rate - ხარისხი, Protection - დაცვა, Camera Model - კამერის მოდელი (ეს ალბათ ციფრულ კამერაზე გადაღებული მასალებისთვისაა), ხედის არჩევანი კი თქვენზეა, როგორის უფრო მოხერხებულია ის აირჩიეთ და დატკბით:) ახლა მოდით გადავიდეთ მარცხნივ დამატებითი დაფისკენ. ზედა ნაწილში თავმოყრილია ყველაზე მეტად საჭირო ბრძანებები. თუ თქვენ ისეთ საქაღალდეში ხართ სადაც დოკუმენტებია ჩაწერილი მაშინ ზედა ნაწილში გექნებათ ბრძანება ”შექმენი ახალი საქაღალდე” (Create a new folder) ხოლო თუ მუსიკალურ საქაღალდეში ხართ, მაშინ - დაუკარი ყველა (play all). ჩვენს სურათზე სწორედ ახალი საქაღალდის შექმნას გვთავაზობენ. მეორე პუნქტსი კი საქაღალდის შემადგენლობის ინტერნეტში გამოქვეყნებაზეა საუბარი. მესამე ვარიანტად კი ფოლდერის სხვა მომხმარებლებისთვის გაყოფას გვთავაზობენ. [[სურათი:Sidebar.jpg|thumb|გვერდითა პანელი]] შემდეგ სექციაში ბმულებია სხვა საჭირო ადგილებზე ესენია - ჩემი დოკუმენტები, გაყოფილი დოკუმენტები. ჩემი კომპიუტერი და ქსელი. ხოლო უკანასკნელ სექციაში არის თვითონ საქაღალდეზე ინფორმაცია. როგორც სურათზე ვხედავთ საქაღალდეს ეწოდება XP, ბოლოჯერ რედაქტირებული იყო 2005 წლის პირველ პარტს (ანუ წერის მომენტში). თუ ჩვენ საქაღალდეში მყოფ ნებისმიერ ფაილს მოვნიშნავთ მაშინ ამ სექციაში ვიხილავთ მონიშნული ფაილის შესახებ ინფორმაციას. [[სურათი:Contextmenu.jpg|thumb|left|კონტექსტური მენიუ]] საქაღალდის სხვა პარამეტრების დასაყენებლად მოდით გამოვიყენოთ კონტექსტური მენიუ. საქაღალდეში ცარიელ ადგილზე დააწკაპუნეთ მარჯვენა ღილაკით, გამოვა შესაბამისი კონტექსტური მენიუ. ჩვენ უკვე გავეცანით მენუების სტრიქონებს. ახლა საუბარი გვექნება კონტექსტურ მენიუზე. მენიუს სტრიქონი კი კარგია მაგრამ ყოველ განსაკუთრებულ შემთხვევაში საჭიროა მხოლოდ ბრძანებების შეზღუდული რაოდენობა. მოდით პირველ პუნქტს უკვე გავეცანით, ეს არის ხედი. შემდეგია პიქტოგრამების დალაგება (Arrange Icons By). როგორც ვხედავთ ხედს, პიქტოგრამების დალაგებისა და პუნქტ ახალს გვერძე აქვთ შავი ისრები, ეს ნიშნავს რომ მათ გააჩნიათ ქვე მენიუები. '''''კონტექსტური მენიუ''' - გამოიძახება მაუსის მარჯვენა ღილაკის წკაპით და მასში არის ყოველი კონკრეტული შემთხვევისთვის აუცილებელი ოპციები.'' [[სურათი:Properties.jpg|thumb|200px|თვისებების ფანჯარა]] პიქტოგრამების დალაგება შეგვიძლია სახელის მიხედვით (by Name) მაშინ ყველა პიქტოგრამა დალაგდება ანბანის მიხედვით. ზომის მიხედვით (by size) ამ შემთხვევაში დალაგდებიან ფაილები ზომების მიხედვით, დაიწყება ყველაზე პატარა ფაილიდან. ტიპის მიხედვით (by type), ერთი ტიპის ფაილები დაჯგუფდებიან. და ბოლოს რედაქტირების დროის მიხედვით (by modified) ამ შემთხვევაში ფაილი რომელიც ყველაზე ადრე იყო რედაქტირებული იქნება პირველი. ფაილები შეგიძლიათ დაალაგოთ თქვენი სურვილისამებრ, იმის და მიხედვით თუ როგორი დალაგებაა თქვენთვის უფრო მოხერხებული. მე მაგალითად მიყვარს ტიპების მიხედვით დაჯგუფება. ამის გარდა კიდევ გვაქვს ოპციები ”დააჯგუფე” (Show in Group) თუ მოვნიშნავთ ამას, მაშინ ექსპლორერის ფანჯარაში გაჩნდება შესაბამისი კატეგორიები და ფაილები ნაწილდებიან მათ მიხედვით. შემდეგი ოპციაა ავტომატურად დალაგება და გასწორება, რათა პიქტოგრამები არ იყვნენ მიმოყრილნი. შემდეგი პუნქტი არის განახლება. თუ საქაღალდეში უამრავი ფაილია და ნაწილი წავშალეთ ან ახალი დავამატეთ, მაშინ ისინი თავისით არ წესრიგდებიან, ამიტომ საჭიროა განვაახლოთ საქაღალდის ხედი. საქაღალდის ხედის შექმნა (costumize this folder) ამით შეგვიძლია რაიმე განსაკუთრებული ხედი მივანიჭოთ საქაღალდეს. მოდით ვნახოთ რა არის ეს. დააწკაპუნეთ მასზე, გაიხსნება დიალოგური ფანჯარა, რომელსაც მარჯვნივ სურათზე ხედავთ. პირველ სექციაში შეგვიძლია ავარჩიოთ საქაღალდის ტიპი, როგორც ხედავთ მოცემული დაქაღალდე დოკუმენტებისთვისაა განკუთვნილი, ჩვენ შეგვიძლია შევცვალოთ იგი შემდეგი ვარიანტებით: Pictures (best for many files), Photo album (best for fewer files) ეს ორი ვარიანტი გაკუთვნილია საქაღალდეებისთვის სადაც სურათები ინახება, პირველი კარგია თუ ბევრი სურათებია, მაშინ მხოლოდ ესკიზები იქნება, მეორე კი კარგია თუ სურათები შედარებით ცოტაა, მაშინ სლაიდები იქნება. შემდეგი 3 ვარიანტი მუსიკალური ფაილებისთვის არის განკუთვნილი. Music (best for audio files and play lists), Music Artist (best for works by one artist) და Music album (best for tracks from one album). პირველი ჯკარგია თუ საქაღალდეში სხვადასხვა მომღერლების ნაწარმოებები ყრია ერთად, მეორე ვატიანტი კარგია თუ საქაღალდეში მხოლოდ ერთი მომღერლის ნაწარმოებებია და ისინი ალბომების მიხედვით დალაგდებიან მესამე ვარიანტი კი იმ შემთხვევისთვის თუ საქაღალდეში ყველა ნაწარმოები ერთ ალბომს მიეკუთვნება. ქვემოთ არის მოსანიშნი თუ თქვენ გსურთ ეს შაბლონი ქვესაქაღალდეებზეც გავრცელდეს. შემდეგი სექცია გვაძლევს საშუალებას ესკიზური ხედის შემთხვევაში საქაღალდეს რაიმე სურათი მივანიჭოთ. მაგალითად თქვენი ფოტოების საქაღალდისთვის შეგიძლიათ აარჩიოთ თქვენივე სურათი. და უკანასკნელ სექციაში შეგიძლიათ საქაღალდისთვის სასურველი პიქტოგრამა შეარჩიოთ. მივუბრუნდეთ ჩვენს კონტექსტურ მენიუს. შემდეგი პუნქტებია ”ჩასმა” (Paste) და ”ბმულის ჩასმა” (Paste Shortcut). მათ შემდეგ თავში შევეხებით. შემდეგი პუნქტი არის ფოლდერში უკანასკნელი მოქმედების უარყოფა. ჩვენს შემთხვევაში ეს იყო წაშლა, მაგრამ თუ ჭაშლის მაგივრად უკანასკნელი მოქმედება იყო სახელის შეცვლა ან ჩასმა, მაშინ ეს პუნქტი შესაბამისად შეიცვლებოდა. პუნქტი New ითარგმნება როგორც ”ახალი” ქვე მენიუსი თუ ჩავიხედავთ ვნახავთ თუ რა ტიპის ახალი ფაილების შექმნა შეგვიძლია, ეს იმაზეა დამოკიდებული თუ რა პროგრამებია დაყენებული კომპიუტერში. და უკანასკნელი არის საქაღალდის თვისებები (Properties). ახ ვხედავთ საქაღალდის სახელს, ტიპს (საქაღალდე), მდებარეობას (გაიხსენეთ ხე), ზომას (საქაღალდის ზომა = მასში მყოფი ფაილების ჯამური ზომა). შემადგენლობა - აქ იწერება ფაილების და საქაღალდეების რაოდენობა. შექმნის თარიღი. და ატრიბუტები. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #რა არის Windows Explorer? #რა ხედები გვაქვს ფოლდერში #აღწერეთ თითოეული ხედი #აღწერეთ დეტალური ცხრილი. #როგორ შეიძლება ფაილების დაჯგუფება? #საქაღალდის ხედის შეცვლის კიდევ რა საშუალება არსებობს? #რა არის საქაღალდის შაბლონი? #როგორ ვნახოთ საქაღალდის თვისებები? ==თავი 10 ძებნა== წინა თავში გაკვრით შევეხეთ ძებნის ფუნქციას, მოდით ახლა მთავარ მენიუში ავარჩიოთ ეს ბრძანება (Search). ძებნის ფანჯარა ასე გამოიყურება: [[სურათი:Search.jpg|thumb|ძებნის ფანჯარა]] ყურადღება მარცხენა მხარეს მივაქციოთ, თუ გქონიათ ვინდოუსის წინა ვერსიებთან მუშაობის გამოცდილება მაშინ შეამჩნევთ რომ მარცხენა მხარე საკმაოდ შეიცვალა. სულ ქვევით არის ჩვენი ძებნის ასისტენტი პატარა ცუგა. თქვენ შეგიძლიათ იგი შეცვალოთ სხვა პერსონაჟებით თუ ცუგაზე მარჯვენა ღილაკით დააწკაპუნებთ და აირჩევთ ოპციას Choose a diferent animate charackter. სხვა პერსონაჟები არიან: დოტი - წითელი რგვალი ბურთულა, კალაბოკს ჰგავს, F1 - რობოტი, ოფისის ძველი ლოგო, დედამიწა, კატა, როკი - ძაღლი, მერლინი - ჯადოქარი, კორტნი - რაღაც მულტფილმის პერსონაჟი მანქანაში და ეარლი. რომელიც მოგეწონებათ იმაზე შეჩერდით და დააწკაპუნეთ OK. ასისტენტის მეორე ოპცია - Turn off the animated Character - საერთოდ მოაშორებს მას, ხოლო მესამე - Do a trick გააკეთებინებს მას მისთვის დამახასიათებელ მოძრაობას ან გამოაცემინებს ხმას. გვეყო ასისტენტებზე საუბარი, გადავიდეთ საძიებო სისტემაზე. როგორც სურათზე ჩანს, გვაქვს ძებნის 6 ოპცია: სურათები, მუსიკა ან ვიდეო(Pictures, Music or Video), დოკუმენტები (საოფისე პროგრამების მიერ შექმნილი ფაილები) (Documents (Word processing, Spreadshits, etc.), ყველა ფაილი და საქაღალდე (All Files and Folders), კომპიუტერები და ხალხი (Computers and people), ინფორმაცია დახმარების და მხარდაჭერის ცენტრიდან (Information in Help and Support center), ინტერნეტში ძებნა(Search the internet). მენიუში ბოლო პუნქტი კი ცვლის ძებნის ოპციებს, ამაზე მოგვიანებით. [[სურათი:Search2.jpg|thumb|ძიების დაფა]] ახლა გადავხედოთ ძებნის კრიტერიუმების სიას, პირველი, როგორც ადვილი მისახვედრია, განკუთვნილია გრაფიკული, მუსიკალური და ვიდეო ფაილების ძებნისთვის. მოდით ავარჩიოთ იგი, ახალ ეკრანზე გვექნება სამივე ტიპის ფაილების მონიშვნის საშუალება, დავუშვათ ვეძებთ მხოლოთ სურათებს, მაშინ ვნიშნავთ მარტო პირველ პუნქტს Pictures and Photos, თუ მარტო სურათებს კი არა არამედ ასევე ვიდეო ფაილებს ვეძებთ მოვნიშნოთ ვიდეოც. ახლა შევიყვანოთ სასურველი სურათის ან ვიდეოს სახელი ან სახელის ნაწილი და დავაწკაპუნოთ ღილაკს ”ძებნა”. მოცემული სახელით კომპიუტერში შენახულ ყველა სურათს და ვიდეო ფაილს დავინახავთ ფანჯრის მარჯვენა ნაწილში. თუ გვსურს ძებნის უფრო კონკრეტული კრიტერიუმების მითითება, მაშინ დააწკაპუნეთ Use Advanced search options (გამოიყენე ძებნის გაფართოებული ოპციები), მისი დაწკაპუნების შემდეგ გამოჩნდება შემდეგი ეკრანი: როგორც ხედავთ გამოჩნდა 3 მინდორი, პირველში უნდა ჩავწეროთ ფაილის სახელი ან სახელის ნაწილი, მეორეში - ფაილში არსებული ფრაზა ან სიტყვის ჩაწერა. მესამეში კი უნდა მივუთითოთ სად ეძებოს ფაილი, როგორც ვხედავთ მოცემულ შემთხვევაში საძიებოთ მითითებულია ყველა პარტიცია, თუ ჩამოვშლით სიას შევძლებთ ან ერთერთი პარტიციის არჩევას, ან საკუთარი დოკუმენტების ან რომელიმე დისკის მითითება შეიძლება, თუ კი რაიმე სხვა საქაღალდეში გსურთ ძებნა, მაშინ მიუთითეთ იგი Browse - ს არჩევის მეშვეობით. ქვემოთ ვხედავთ 3 ჩამოსაშვებ მენიუს, ისინი კიდევ უფრო დაწვრილებითი ძებნისთვის არიან განკუთვნილი, პირველში შეგვიძლია დავაზუსტოთ თუ როდის იყო იგი ბოლოჯერ შეცვლილი, თუ ჩამოვშლით ამ მენიუს, დავინახავთ 5 ვარიანტს: 1. არ მახსოვს, 2. უკანასკნელი კვირის მანძილზე, 3. მიმდინარე თვეში, 4. მიმდინარე წელს, 5. თვითონ დააზუსტეთ თარიღი, აქ გვეძლევა 3 მოვლენის თარიღის შეყვანის საშუალება, პირველია რედაქტორების დრო, მეორე შექმნის დრო და უკანასკნელი - მიწვდომის დრო. ამის გარკვევის შემდეგ მიუთითეთ თარიღთა დიაპაზონი. თუ ამანაც არ დაგაკმაყოფილათ, მაშინ ნახეთ მეორე ოპცია - რა ზომისაა ფაილი? აქაც 5 ვარიანტი გვაქვს: 1. არ მახსოვს, 2. პატარა (100კბ-მდე) 3. საშუალო (1 მბ-მდე) 4. დიდი (1მბ-ზე მეტი), 5. და უკანასკნელში კი შეგვიძლია ზომის ჩვენთვითონ მითითება. უკანასკნელი კი უფრო გაფართოვებულ ოპციებს გულისხმობს. აქაც 5 ოპცია გვაქვს მოსანიშნად: 1. ეძებე სისტემურ საქაღალდეებში (იგულისხმება C:\Windows C:\Windows\system32), 2. ეძებე დამალულ საქაღალდეებსა და ფაილებში, 3. ეძებე ქვესაქაღალდეებში, 4. რეგისტრისადმი მგძნობიარე (თუ ამას მოვნიშნავთ დიდი და პატარა ასოები განსხვავებულად ჩაითვლებიან.), 5. ეძებე რეზერვულ არქივებში. სტანდარტულად პირველი და მესამე პუნქტი მონიშნულია. იმედია სასურველი სურათი იპოვეთ :) ახლა სხვა ტიპის ფაილების ძებნას მივხედოთ, მეორე ოპცია როგორც გვახსოვს ითვალისწინებდა დოკუმენტთა ძებნას. მას თუ დავაწკაპუნებთ, უკვე ნაცნობი ძებნის ფანჯარა გამოჩნდება. განსხვავება ისაა რომ რა თქმა უნდა აქ არ გვექნება სურათების მუსიკის და ვიდეოს მონიშვნის საშუალება, აქ პირდაპირ გაფართოვებული ოპციები გვაქვს რაზეც ზემოთ იყო საუბარი. იგივე ეხება ყველა ფაილსა და საქაღალდის ძებნას. შემდეგი საძებნი კი ხალხს და კომპიუტერებს ეხება. კომპიუტერების ძებნა იმ შემთხვევაშია სასარგებლო თუ დიდ ქსელთან გვაქვს საქმე. ხოლო ხალხის ძებნა წარმოებს მისამართა წიგნში. შემდეგი პუნქტი ეხება Windows -ის დახმარების და მხარდაჭერის ცენტრში ძებნას. ინტერნეტში ძებნაზე კი მოგვიანებით გვექნება საუბარი, როდესაც უშუალოთ შევეხებით მას. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #რისთვის არის საჭირო საძიებო სისტემა? #როგორ მოვძებნოთ ყველა მუსიკალური ფაილი რაც არის კომპიუტერში? #მოძებნეთ ყველა ფაილი ზომით 1 მბ-დან 5მბ-მდე. #მოძებნეთ უკანასკნელი თვის მანძილზე შექმნილი ყველა სურათი. #მოძებნეთ 1მბ-მდე ზომის ყველა სურათი. ==თავი 11 ოპერაციები ფაილებზე== [[სურათი:Contextmenu2.jpg|thumb|ფაილის კონტექსტური მენიუ]] წინა თავში საუბარი იყო ვინდოუს ექსპლორერზე, არაერთხელ ვახსენეთ ახალი ფაილის შქმნა, ფაილების გადატანა, გადარქმევა და ახალი საქაღალდის შექმნა. მოდით ამ თავში სწორედ ამაზე ვისაუბროთ. პირველ რიგში ვნახოთ როგორ უნდა მოინიშნოს ფაილი. დახსენით თქვენი დოკუმენტები, კურსორი მიიყვანეთ ნებისმიერ ფაილთან და დააწკაპუნეთ ერთხელ მარცხენა ღილაკით. ფაილი გალურჯდა, დამატებით დაფაზე დეტალების სექციაში ვხედავთ მოვიშნულ ფაილზე ინფორმაციას. თუ რამდენიმე ფაილის მონიშვნა გვსურს მაშინ მოვიქცეთ ასე: ცარიელ ადგილას დავაწკაპუნოთ მარცხენა ღილაკი, და აუშვებლად წავიღოთ კურსორი საჭირო მიმართულებით, დაინახავთ თუ როგორ მიაქვს კურსორს ცისფერი ჩარჩო, გადავატაროთ იგი საჭირო ფაილებზე, ისე რომ იცინი გალურჯდნენ,. ანუ მოინიშნონ. ამის შემდეგ გავუშვათ მარცხენა ღილაკს ხელი. მეორე ხერხია თუ ზედიზედ გვსურს ფაილების მონიშვნა, მოვნიშნოთ რიგში პირველი ფაილი, დავაჭიროთ კლავიატურაზე ღილაკ Shift-ს და დავაწკაპუნოთ რიგში ბოლო ფაილზე. როგორც ხედავთ რიგი მთლიანად მოინიშნა. '''ასლი''' და '''ჩასმა''' - გვსურს ერთი ფაილი ერთი ადგილიდან მეორეზე გადავიტანოთ, ისე რომ იგი საწყის ადგილზეც დარჩეს. ამისთვის საჭიროა კომპირება. მოვნიშნოთ საჭირო ფაილი, დავაწკაპუნოთ მასზევე მარჯვენა ღილაკი და დავინახავთ ფაილის კონტექსტურ მენიუს. ვიპოვოთ პუნქტი '''”Copy”''' და შემდეგ გადავიდეთ დამიშნულების ადგილზე. საქაღალდეში ცარიელ ადგილზე დავაწკაპუნოთ მარჯვენა ჭილაკით და კონტექსტურ მენიუში ავარჩიოთ პუნქტი '''”Paste”'''. საქაღალდეში გაჩნდა სასურველი ფაილი! '''ამოჭრა''' - თუ არ გვსურს ფაილის საწყის ადგილზე დატოვება, არამედ გვინდა გადატანა, მაშინ ფაილის მონიშვნის სემდეგ კონტექსტურ მენიუში არჩევთ ბრძანებას “Cut”, ამის შემდეგ დავინავავთ რომ ამოჭრილი ფაილი გაფერმკრთალდა. შემდეგ კი დანიშნულების ადგილას გადავდივართ და იქ ვსვავთ ფაილს. '''წაშლა''' - ფაილის წასაშლელათ კონტექსტურ მენიუსი ირჩევთ პუნქტ “Delete”. წაშლილი ფაილი გადაინაცვლებს ნაგვის ყუთში. '''სახელის გადარქმევა''' - ვნიშნავთ ფაილს, კონტექსტურ მენიუში ვარჩევთ პუნქტ “Rename” -ს. ფაილის სახელი გალურჯდა. შეგვიძლია ზედვე გადავაწეროთ ახალი სახელი. '''''ერთი და იგივე საქაღალდეში არ შეიზლება ერთი და იგივე ტიპის ფაილს ერთნაერი სახელები ერქვათ!!!''''' '''ახალი საქაღალდის შექმნა''' - შედით საქაღალდეში, სადაც გინდათ ახალი საქაღალდე შექმნათ და 1. მარცხნივ დამატებით დაფაზე დააწკაპუნეთ ბრძანებაზე '''”make a new folder”''' ან 2. ცარიელ ადგილზე დააწკაპუნეთ და გამოიძახეთ საქაღალდის კონტექსტური მენიუ. აირჩიეთ პუნქტი ”new” და იქ მოძებნეთ '''”Folder”''' და დააწკაპუნეთ. საქაღალდეში გამოჩნდება ახალი საქაღალდე სახელის გარშემო ექნება შავი ჩარჩო (გადარქმევისთვის მზად არის) და ერქმევა '''”new folder”''' თქვენ მაშინვე შეგიძლიათ დაარქვათ ახალი სახელი. ფაილის კონტექსტურ მენიუს ბოლო პუნქი ისევე როგორც საქაღალდის შემთხვევაში არის თვისებები. მისი დაწკაპუნების შემთხვევაში გამოჩნდება უკვე ნაცნობი ფანჯარა ოღონდ პატარა ცვლილებებით რაც უკეთ შეესაბამება ფაილს. [[სურათი:Sendto.jpg|thumb|გაგზავნის მენიუ]] ქვემენიუ '''Send To (გააგზავნე)''' - ფაილის კონტექსტურ მენიუში ეს ქვე მენიუ ასე გამოიყურება როგორც მარჯვნივ სურათზეა. პირველი პუნქტი დაგვიარქივებს ფაილს, მეორეს თუ ავირჩევთ სამუშაო დაფაზე ბმული გაჩნდება. მესამე პუნქტის შემთხვევაში ფაილი გადაიგზავნება საფოსტო პროგრამაში და მზად იქნება ელექტრონული ფოსტით გასაგზავნად. შემდეგია ”ჩემი დოკუმენტები” მას თუ ავირჩევთ ფაილი გადაიწერება ამ საქაღალდეში. შემდეგი ორი ფაილს გადაწერს ან ფლოპი დისკეტაზე (თუ ის ჩადებულია) ან კონპაქტურ დისკზე (თუ გვაქვს ჩასაწერი მოწყობილობა და ჩასაწერი დისკი). '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #გააკეთეთ ფაილის კოპირება. #გადაიტანეთ ნებისმიერი ფაილი თქვენი დოკუმენტებიდან სამუშაო დაფაზე. #შექმენით საქაღალდე და დაარქვით მას საკუთარი სახელი. #თუ ხელ ქვეშ გაქვთ ფლოპი დისკეტა, გადაწერეთ მასზე ფაილი. ==თავი 12 სისტემური საქაღალდეები== უკვე ძალიან ბევრჯერ გადავეყარეთ ნაგვის ვედროს, დოკუმენტების საქაღალდეს და ა.შ. ზემოთ სამუშაო დაფაზე მყოფი სისტემური საქაღალდეების სურათის იყო. მოდით დაწვრილებით განვიხილოთ ეს თემა. უკვე ავღნიშნეთ რომ საქაღალდეების სტრუქურა ხეს წააგავს. ამ ხის ფესვი არის სამუშაო დაფა. შემდეგი დონეა My Computer, რომელშიც, როგორც ავღნიშნეთ შეგვიძლია ამის შემდეგი დონე არის სწორედ პარტიციები. პარტიციებზე არის საქაღალდეები, საქაღალდეებში საქაღალდეები და ა.შ. [[სურათი:Mycomputer.jpg|thumb|250px|My Computer-ის შიგთავსი]] My Documents საქაღალდე სისტემა ქმნის რათა მომხმარებელმა შიგნით შეინახოთ თავისი დოკუმენტები. მასში თავდაპირველად არის საქაღალდეები My Pictures, My Music და My Videos შესაბამისად მომხმარებლის სურათების მუსიკის და ვიდეო ფაილების შესანახად. ვნახოთ კომპიუტერზე არსებული ინფორმაციის შესანახი საშუალებები და სისტემაში რეგისტრირებული მომხმარებლების დოკუმენტები, მყარი დისკის პარტიციები და ინფრმაციის შესანახი გადასატანი მოწყობილობების წამკითხველი მოწყობილობები. [[სურათი:Mydocprop.jpg|thumb|left|200px|My Documents თვისებები]] სამუშაო დაფაზე დევს კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ფოლდერი - სანაგვე. როგორც ვიცით ფაილები წაშლის შემდეგ სწორედ იქ გადადიან. ეს იმისთვის არის, რომ შეცდომით წაშლილი ფაილი სამუდამოდ არ დაიკარგოს და მომხმარებელმა ადვილად შეძლოს მისი აღდგენა. სანაგვის დამატებით დაფაზე ბრძანებების სექციაში არის სულ ორი ბრძანება “Empty Recycle bin” და “Restor items”. პირველი ნიშნავს სანაგვის დაცარიელებას მეორე კი მონიშნული ფაილების უკან დაბრუნებას. ნაგვის ყუთისთვის სახელის გადარქმევა შეუძლებელია. თუ ნაგვის ყუთიდან ფაილი წავშალეთ მაშინ მისი აღდგენა პრაქტიკულად შეუძლებელია. პერიოდულად საჭიროა ნაგვის ყუთიდან ნაგვის გადაყრა, რადგან იქ არსებული ფაილებიც იკავებენ ადგილს დისკზე. როგორც წესი ნაგვის ყუთი იკავებს დისკის 10%. თუ თქვენ თანამედროვე დიდი დისკი გაქვთ მაშინ ეს 10%იც საკმაოდ დიდი ადგილი გამოდის. სანაგვის ადგილის შესამცირებლად დააწკაპუნეთ სანაგვეზე მარჯვენაღილაკით და კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ თვისებები. თვისებების ფანჯარაზე როგორც ხედავთ შეგვიძლია მივუთითოთ ნაგვისყუთის ზომა როგორც ყველა პარტიციისთვის, ასევე ყველა პარტიციებს ცალცალკე. როგორც ხედავთ მე მხოლოდ 2% გავიმეტე სანაგვეთ. [[სურათი:Recycleprop.jpg|thumb|სანაგვე ყუთის თვისებები]] My Network Place -ზე ჩვენ ვისაუბრეთ უკვე ზემოთ. აქ ვხედავთ ლოკალურ ქსელსი მყოფ კომპიუტერებს. წესით და რიგით C:\ დისკზე უნდა იყოს შემდეგი საქაღალდეები “Documents and Settings”, “Program Files” და “Windows” ეს საქაღალდეები აუცილებელია სისტემის მუშაობისთვის ამიტომ მათში არაფრის წაშლა თუ არ იცით ზუსტად რას შლით არ შეიძლება. საერთოდ უსაფრთხოების გამო საკუთარი დოკუმენტები სასურველია შეინახოთ D:\ დისკზე, სადაც სისტემა არ აყენია. ამისთვის შექმენით იქ საქაღალდე “My Documents” შემდეგ სამუშაო დაფაზე საქაღალდე My Documents -ის კონტექსტურ მენიუში გახსენით თვისებები. გრაფა ”Target”-ში წერია თუ სად მდებარეობს ფიზიკურად თქვენი დოკუმენტების საქაღალდე. დოკუმენტების ადგილმდებარეობის შესაცვლელად დააჭირეთ ღილაკს “move” და აირჩიეთ თქვენს მიერ შექმნილი საქაღალდე და დააჭირეთ OK. ახლა სისტემა გკითხავთ გსურთ თუ არა დოკუმენტების გადატანა, თქვენც დაეთანხმეთ და მთელი თქვენი დოკუმენტები გადაინაცვლებს ახალ ადგილას. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #რა ინახება საქაღალდე ”My Documents” ში? #რისი ნახვა შეგვიძლია “My Computer” -ში? #რა არის სანაგვე? #როგორ გადავიტანოთ ”My Documents” სხვა ადგილას? ==თავი 13 ფაილების ტიპები და მალმხმობები== ადვილი შესამჩნევია რომ სხვადასხვა ფაილებს სხვადასხვა პიქტოგრამები აქვთ, ზემოთ უკვე არაერთხელ ავღნიშნეთ რომ ზოგიერთი ფაილი შეიცავს ტექსტს ზოგიერთი ნახატს, ზოგი მუსიკას, ზოგი ვიდეოს ზოგი კი პროგრამებია რომლის მეშვეუბითაც ჩვენ ან ვკითხულობთ ტექსტს, ვხატავთ, ვუსმენთ მუსიკას ან ვუყურებთ კინოებს. ამ პროგრამებს აქვთ თავისი დამხმარე ფაილები. როდესაც ვხსნით ტექსტურ ფაილს, იგი იძახებს შესაბამის პროგრამას - ტექსტურ რედაქტორს და იხსნება ეს რედაქტორი და მასში იტვირთება ჩვენს მიერ მოთხოვნილი ფაილი. ადვილი შესამჩნევია რომ ერთი და იგივე პროგრამით მოსარგებლე ფაილების პიქოგრამები ერთნაერია. ექსპლორერის მენიუში აირჩიეთ პუნქტი Tools < Folder Option გადადის სექცია view -ზე და მოხსენით მონიშვნა პუნქტიდან ”Hide extensions for known files” და დააწკაპუნეთ OK ახლა შეხედეთ ფაილებს საქაღალდეში. ფაილების სახელებს მიემატა წერტილი და 3 ასო. ამ 3 ასოს ეწოდება გაფართოვება. მათ მეშვეობით ხვდება ვიდოუსი თუ რომელ პროგრამას მიაკუთვნოს ისინი. როდესაც სისტემამ არ იცის თუ რითი გახსნას ფაილი მაშინ მას ასეთი პიქტოგრამა აქვს. [[სურათი:Icon3.jpg|thumb|ხატულა]] ზევით არა ერთხელ ვახსენეთ ბმულები. ბმული არის პატარა ფაილი რომელიც იძახებს სხვა ფაილს. როგორც ვიცით პროგრამები იწერება C:\Program Files-ში. მაგრამ ადვილად მისაწვდომათ ისინი აკეთებენ ბმულებს მთავარ მენიუში - პროგრამებში, ზოგი სამუშაო დაფაზეც აკეთებს ბმულს. ბმულებს ქვედა მარცხენა კუთხეში აქვთ პატარა ისარი, რაც მიანიშნებს რომ ეს ნამდვილი ფაილი კი არაა არამედ ბმულია. სტარტ მენიუდან სამუშაო დაფაზე ბმულის გადასატანად მონიშნეთ ბმული და კონტექსტურ მენიუში აირჩიეთ send to < desktop (create shortcut). create shortcut სწორედ ბმულის შექმნას ნიშნავს. ნებისმიერი დაილისდან გინდ პროგრამა იყოს გინდ დოკუმენტი ან საქაღალდე ზუსტად ასე შეიძლება ბმულის გაკეთება დაფაზე. [[სურათი:Crtshortcut.jpg|thumb|მალმხმობის შექმნა]] ბმულუს გაკეთების მეორე ვარიანტია სამუშაო დაფაზე კონტექსტურ მენიუში აირჩიოთ new – shortcut. გამოჩნდება ბმულის შექმნის ოსტატი. დააჭირეთ ღილაკს Browse (გადახედვა) და აირჩიეთ საჭირო ფაილი და დააჭირეთ Next. შემდეგ ეკრანზე დაარქვით სახელი ბმულს და დააჭირეთ Finish. ახლა დაფაზე გაჩნდა ახალი ბმული. აწი ნაირნაირ ოსტატებთან ხშირად მოგიწევთ ურთიერთობა. შაბლონი - დავუშვათ გსურთ რაიმე საქაღალდეში ვორდის ყველა ფაილი მოძებნოთ, ამისთვის ძებნისას გამოიყენეთ შაბლონი. შაბლონის ნიშანია *, როგორც ვიცით ვორდის დოკუმენტების გაფართოვებაა .doc, შაბლონის გამოყენებით რომ მოვძებნოთ ვორდის ყველა დოკუმენტი, საძიებო სტრიქონში უნდა ავკრიფოთ *.doc. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #რა არის ფაილის გაფართოვება? #რა არის ბმული? #როგორ ვქმნით ბმულს? ==თავი 14. კლავიატურა - სპეციალური კლავიშები== [[სურათი:Keyboard.jpg|thumb|კლავიატურა]] სურათზე სტანდარტული კლავიატურის სქემაა ასახული. როგორც ვიცით უმეტესი ნაწილი უკავია ძირითად ნაწილს - ასოებს, მარჯვენა მხარეს გვაქვს ციფრული კლავიატურა. ზედა ნაწილში კი ფინქციური კლავიშები. ქვემოთ ცხრილში მოყვანილია მათი ფუნქციები. {| border="1" align="center"; background: #FFFFFF;" |+ |----- | Esc | აქტიური დიალოგური ფანჯრიდან გამოსვლა, შეყვანის გაუქმება. |----- | F1 | დახმარების გამოძახება (ყველა პროგრამაში) |----- | F2 | მონიშნული ფაილისთვის ან საქაღალდისთვის სახელის გადარქმევა |----- | F3 | ძებნის გამოძახება |----- | Tab | სხვა ელენმენტზე გადახტომა |----- | Caps Lock | ამ ღილაკის ჩართვის შემთხვევაში ყველა ასო დიდად აიკრიფება. გამოსართავად მეორეთ დააჭირეთ ამ ღილაკს. |----- | Shift | გამოიყენება სხვა ღილაკებთან კომბინაციაში, Shift + ასო = დიდი ასო |----- | Ctrl | გამოიყენება სხვა ღილაკებთან კომბინაციაში, იხ. ქვემოთ შესაბამისი ცხრილი |----- | Alt | გამოიყენება სხვა ღილაკებთან კომბინაციაში, იხ. ქვემოთ შესაბამისი ცხრილი |----- | Windows | Ctrl -სა და Alt -ს შორის არის ღილაკი ვინდოუსის ლოგოთი. იგი იძახებს მთავარ მენიუს. სასარგებლოა როდესაც ამოცანათა დაფა გადაფარულია რაიმე პროგით |----- | კონტექსტური მენიუს ღილაკი | მარჯვენა მხარეს ვინდოუსის ღილაკსა და Alt -ს შორის არის კონტექსტური მენიუს ღილაკი. იგი აქტიური ობიექტისთვის იძახებს კონტექსტურ მენუს. |----- | Enter | ყველაზე ხშირად გამოყენებადი ღილაკი. მისი მეშვეობით ვადასტურებთ შეყვანას. |----- | Backspace | ტექსტურ რედაქტორში იგი შლის სიმბოლოს რომელიც არის კურსორუისგან მარცხნივ, ხოლო საქაღალდეებში მას ავყავართ ერთი დონით ზევით. |----- | Prtscr | Print Screen ეკრანის ანაბეჭდს იღებს |----- | Scroll Lock | |----- | Pause/Break | დაპაუზება, გაგრძელება |----- | Insert | ჩასმა |----- | Home | საწყისში დაბრუნება |----- | Page UP | ერთი გვერდით ზემოთ |----- | Delete | აქტიური ობიექტის წაშლა. ტექსტურ რედაქტორში კურსორიდან მარჯვნივ სიმბოლო იშლება |----- | End | ბოლოში გადასვლა |----- | Page Down | ერთი გვერდით ქვემოთ ჩასვლა |----- | Num Lock | ციფრული კლავიატურის ჩართვა გამორთვა |+ |} ბრძანებების სწრაფად გამოსაძახებლად გამოყენებად ღილაკთა კომბინაციებს ”ცხელი ღილაკები” ეწოდება. {| border="1" align="center"; background: #FFFFFF;" |'''Ctrl + ღილაკი - კომბინაციების ცხრილი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} |----- | Ctrl + A | ყველა ფაილის მონიშვნა |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl + C | მონიშნული ფაილის კოპირება |----- | Ctrl + D | მონიშნული ფაილის წაშლა |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl + R | განახლება |----- | Ctrl + V | ჩასმა ბუფერიდან |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl + W | ექსპლორერის ფანჯრის დახურვა |----- | Ctrl + X | ამოჭრა |-bgcolor="#EFEFEF" | Ctrl + Y | გაუქმებული მოქმედების დაბრუნება |----- | Ctrl + Z | უკანასკნელი მოქმედების გაუქმება |} |} {| border="1" align="center"; background: #FFFFFF;" |'''Alt + ღილაკი - კომბინაციების ცხრილი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} |----- | Alt + Tab | ამოცანათა შორის გადართვა |----- | Alt + F4 | პროგრამიდან გამოსვლა, სისტემის გამორთვა |} |} ნებისმიერ პროგრამაში ღილაკ Alt -ის დაჭერისას მენიუს სტრიქონში მენიუს პუნქტებზე თითო თითო ასოს გაესმევა ხაზი. ახლა Alt + ხაზგასმული ასო გამოიძახებს შესაბამის მენიუს, მასში ბრძანებებსაც ექნებათ თითო ასოს ქვეშ ხაზგასმა, და შესაბამისად Alt + ხაზგასმული ასო გამოიძახებს შესაბამის ბრძანებას. ეს იყო და ეს რაც გვინდოდა მოცემულ ეტაპზე გვეთქვა კლავიატურის შესახებ. აწი ყურადღება მიაქციეთ მენიუს ბრძანებებში გვერდზე აქვთ მითითებული თუ რა ”ცხელი კლავიშებით” შეიძლება მათი გამოძახება. მოყვანილი ცხრილების დაზეპირება აუცილებელი არ არის, ხშირად გამოყენებადი კომბინაციები დროთა განმავლობაში დაგამახსოვრდებათ. ==თავი 15 Windows -ის დახმარების და მხარდაჭერის სისტემა== [[სურათი:Helpwin.jpg|thumb|200px|ვინდოუსის დახმარება]] თუ ინგლისურს კარგად ფლობთ მაშინ Windows -ის დახმარების და მხარდაჭერის სისტემიდან ბევრი სასარგებლო ინფორმაციის მიღება შეიძლება. მის გამოსაძახებლად დააწკაპუნეთ Help and Support -ს მთავარ მენიუში. დახმარების და მხარდაჭერის ცენტრში თავმოყრილია პრაკტიკულად ყველა თემაზე დახმარების პატარა სტატიები, თუ თქვენ ვინდოუსის წინა ვერსიებით სარგებლობდით შეამჩნევდით რომ დახმარების და მხარდაჭერის ცენტრი საგრძნობლად გალამაზდა. ზედა მხარეს ვხედავთ ინსტრუმენტთა დაფას, აქ გვაქვს ნავიგაციის ინსტრუმენტები - ისარი უკან და წინ. სახლს თუ დავაწკაპუნებთ საწყის გვერდზე გადმოვალთ, ინდექსში მოგვეცემა საძიებო სიტყვათა კრებული (სიტყვათა მაძიებლის ვარიანტი), საჭირო გვერდის დამახსოვრება შეგვიძლია თუ მას ფავორიტებში ჩავწერთ, და ამ ღილაკზე დაჭერისას დამახსოვრებულ გვერდთა სიას გაგვიხსნის პროგრამა. ისტორია კი უკვე ნახულ სტატიათა სიას გაგვიხსნის. Support -ზე დაწკაპუნებისას გვეძლევა საშუალება მივიღოთ დახმარება მაიქროსოფთისგან ან მეგობრისგან. ბოლოში კი დახმარების ცენტრის ოპციები გვაქვს. მარცხენა მხარეს ჩამოწერილია დახმარების ძირითად თემებზე ბმულები, როგორიცაა Windows XP-ს ძირითადი შესაძლებლობების მიმოხილვა, დაცვაზე საუბარი, დახმარება ქსელებთან და ინტერნეტთად დაკავშირებაზე, კონფიგურაცია, პრინტერების და სხვა პერიფერიული მოწყობილობების დაყენება. მარჯვნივ კი დახმარების საშუალებებზეა საუბარი, სხვადასხვა ძირითადი ამოცანები და სულ ქვემოთ თუ ინტერნეტთან ხართ შეერთებულნი უკვე ინტერნეტში გამოქვეყნებულ სტატიებზეა ბმულები. დავაწკაპუნოთ მარცხენა მხარეს ნებისმიერ თემაზე ბმულს, გამოჩნდება შემდეგნაერი ფანჯარა. [[სურათი:Helpwin2.jpg|thumb|left|200px|დახმარების თემები]] მარცხენა მხარეს გვაქვს ბმულები შერჩეულ თემაზე დახმარების სტატიებზე, მარჯვნივ კი თვით სტატია. თუ გვსურს მოცემული სტატიის ფავორიტებში დამახსოვრება მაშინ სტატიის თავზე ინსტრუმენტთა დაფაზე პირველივე ღილაკს ვაწკაპუნებთ - Add to Favorites. მარცხნივ ქვედა მხარეს გვაქვს დამატებითი თემები როგორიცაა ვინდოუსის სიტყვათა მაძიებელი, ”ცხელ ღილაკთა” სია, ინსტრუმენტები, და ვინდოუსის ინფორმაციული ჯგუფის ნახვა. ზემოთ გვაქვს ძებნის სტრიქონი, მის ქვემოთ არის მონიშნული ოპცია ”ეძებე მხოლოდ მოცემულ თემაში” ძებნის სტრიქონში შეგვიძლია ჩავწეროთ რაიმე საკვანძო სიტყვა, და მიიღებთ მოცემულ თემაში არსებული საკვანძო სიტყვის მქონე ყველა სტატიის ბმულთა სიას. მივუბრუნდეთ სტატიის თავზე არსებულ ინსტრუმენტთა დაფას, პირველი ღილაკი რისთვის არის საჭირო უკვე ვიცით. მეორე ღილაკი - Change view - მარცხენა დაფას დამალავს და მხოლოდ თვით სტატის გამოჩნდება. მარცხენა დაფის დასაბრუნებლად ისევ იგივე ღილაკს დააწკაპუნეთ. მესამე ღილაკი არის სტატიის ამოსაბეჭდათ, ხოლო უკანასკნელი გათვალისწინებულია. ახლა იმედია ადვილად შეძლებთ სასურველ საკითხთან დაკავშირებით მიიღოთ დახმარება. საწყის გვერდზე გადასასვლელად დააწკაპუნეთ ღილაკს Home, ფავორიტებში დამახსოვრებულ სტატიებს ნახავთ შესაბამისს ღილაკზე დაწკაპუნებით. თუ ინტერნეტთან ხართ შეერთებულნი დახმარების სტატიების ძებნა ინტერნეტშიც შეგიძლიათ. გადავიდეთ სათაო ფურცელზე და დავაწკაპუნოთ ინდექსს. [[სურათი:Helpwin3.jpg|thumb|200px|დახმარების ინდექსი]] მარცხენა მხარეს არის სიტყვების საძიებელი ზედა მინდორში სწრაფად მოსაძებნად შეიძლება საკვანძო სიტყვის შეყვანა. როდესაც იპოვით სასურველ თემას, დააწკაპუნეთ ქვემოთ ღილაკს Display და მარჯვნივ გამოჩნდება შესაბამისი სტატია. ყველა სტატიას ბოლოში აქვს ბმული “Related Topics” მასზე დაწკაპუნებისას მონათესავე სტატიების ბმულთა სია გამოჩნდება. საძიებო სტრიქონის ქვემოთ არის ძებნის ოპციები, მასზე დაწკაპუნებისას გამოჩნდება ძაებნის ოპციათა ფანჯარა, აქ შეგვიძლია დავარეგულიროთ თუ რამდენი რეზულტატი დააბრუნოს ძებნამ ერთ გვერდზე, ეძებოს საკვანძო სიტყვა ან სიტყვები მხოლოს სათაურში ან მთელ ტექსტში, ან კიდევ ეძებოთ მაიქროსოფტის ცოდნის ბაზაში (ინტერნეტში). დახმარების ძებნა ასევე შეიძლება ვინდოუსის საძიებო სისტემით რომელზეც ზემოთ, მეათე თავში გვქონდა საუბარი, საკმარისია დავაწკაპუნოთ “Information in Help and Support Center” მის დაწკაპუნებაზე გაიხსნება დახმარების ცენტრი საძებნი სტრიქონით. '''''საკონტროლო კითხვები და დავალებები:''''' #რისთვის არის საჭირო დახმარების და მხარდაჭერის ცენტრი? [[კატეგორია:ვინდოუს იქსპი]] 3044 6191 2007-01-19T17:20:36Z Trulala 17 3045 6192 2007-01-19T17:22:10Z Trulala 17 3046 6194 2007-01-19T17:24:23Z Trulala 17 3047 6195 2007-01-19T17:27:09Z Trulala 17 3048 6196 2007-01-19T17:33:02Z Trulala 17 3049 6198 2007-01-19T17:36:06Z Trulala 17 3050 6199 2007-01-19T17:41:20Z Trulala 17 3051 6200 2007-01-19T17:43:32Z Trulala 17 3052 6201 2007-01-19T17:45:38Z Trulala 17 3053 6202 2007-01-19T17:47:05Z Trulala 17 3054 6204 2007-01-19T17:49:09Z Trulala 17 3055 6205 2007-01-19T17:51:32Z Trulala 17 3056 6207 2007-01-19T17:55:56Z Trulala 17 3057 6208 2007-01-19T17:57:24Z Trulala 17 3058 6210 2007-01-19T18:00:00Z Trulala 17 3059 6211 2007-01-19T18:02:49Z Trulala 17 3060 6213 2007-01-19T18:05:34Z Trulala 17 3061 6214 2007-01-19T18:07:32Z Trulala 17 3062 6216 2007-01-19T18:10:44Z Trulala 17 3063 6217 2007-01-19T18:14:33Z Trulala 17 3064 6218 2007-01-19T18:17:09Z Trulala 17 3065 6220 2007-01-19T18:19:31Z Trulala 17 3066 6221 2007-01-19T18:21:28Z Trulala 17 3067 6223 2007-01-19T18:27:07Z Trulala 17 3068 6224 2007-01-19T18:35:05Z Trulala 17 3069 6226 2007-01-19T18:38:02Z Trulala 17 3070 6231 2007-01-19T19:01:32Z Trulala 17 3071 6232 2007-01-19T19:04:35Z Trulala 17 3072 6233 2007-01-19T19:06:38Z Trulala 17 3073 6409 2007-01-25T01:13:49Z Gnome 28 /* თავი 18 Paint და Image Viewer */ ==თავი 16 Notepad და Wordpad == ==თავი 17 კალკულატორი, clipboard viewer, character map== ==თავი 18 Paint და Image Viewer== [[სურათი:paint.PNG|thumb|150px|right|paint]]Paint არის ოპერაციულ სისტემა ვინდოუსში ჩაშენებული პროგრამა,რომელშიც შესაძლებელია უბრალო, ან რთული ნახატების შექმნა.ეს ნახატები შესაძლებელია იყოს შავ-თეთრი ან ფერადი.შესაძლებელია ამობეჭდოთ თქვენი ნახატი, ან დასვათ იგი თქვენს დესკტოპზე(სამუშაო მაგიდაზე), ან ჩააკოპიროთ სხვა დოკუმენტში.Paint-ის გამოყენება შესაძლებელია დასკანირებული ფოტოების სანახავად და დასარედაქტირებლად.<br /> Paint-ში შესაძლებელია ვიმუშაოთ შემდეგი გაფართოების ფაილებთან : .gif, .jpg, .tif, .png და .bmp. ==თავი 19 Windows Media Player და Sound Recoder== ==თავი 20 Windows Movie Maker== ==თავი 21 თამაშები== {{კომპიუტერი}} [[კატეგორია:ვინდოუს იქსპი]] 3074 6241 2007-01-19T20:00:09Z Trulala 17 3075 6243 2007-01-19T20:13:33Z Trulala 17 [[სურათი:Misalmeba.png|center]] <p style="text-align:center;font-size:100%;line-height:1.3em;font-weight:normal;margin-bottom:0;"> ეს არის სახელმძღვანელოებისა და სასწავლო მასალების თავისუფალი ბიბლიოთეკა. ეს წიგნები მონაწილეების მიერ იწერება. თქვენც შეგიძლიათ გახდეთ ავტორი. ქართული ვიკიწიგნი ახალი პროექტია და მას მხარდაჭერა, დახმარება და დიდი შრომა სჭირდება. დავეხმაროთ ერთმანეთს ამ პროექტით.</p> <div align="center" style="white-space: nowrap; font-size:90%"> [[ვიკიწიგნები:ყველა წიგნის თარო|წიგნების თაროები]] | [[სპეციალური:Allpages|ანბანური საძიებელი]]| [[სპეციალური:Newpages|ახალი გვერდები]] | [[ვიკიწიგნები:სავარჯიშო|სავარჯიშო]] | [[ვიკიწიგნები:ჩაიხანა|ჩაიხანა]] </div> <noinclude>[[კატეგორია:მთავარი გვერდის თარგები]]</noinclude> 3076 6276 2007-01-20T20:47:45Z Trulala 17 *[[კულინარიული წიგნი:რუსული სამზარეულო|სალიანკა”სბორნი”]] *[[კულინარიული წიგნი:რუსული სამზარეულო|პელმენი]] *[[კულინარიული წიგნი:რუსული სამზარეულო|სალათი ”ოლივიე”]] [[კატეგორია:კულინარია]] 3077 6251 2007-01-20T19:32:48Z Gnome 28 MAXScrift არის 3ds max-ში სპეციალურად ჩაშენებული ენა. მას აქვს ბევრი შესაძლებლობა, როგორიცაა სისტემის კონტექსტების კოორდინაცია, პრიმიტივების შექმნა და მატერიალები, რომელთა მაღალი დონე აისახება 3ds max-ის მომხმარებლის ინტერფეისში. მას ავტომატურად გასაღებური კადრის შექმნასთან ერთად აქვს ანიმაციის რეჟიმი და მას შეუძლია შეაღწიოს სცენის ობიექტების იერარქიულ სახელებთან, რომლებიც ემთხვევიან 3ds max-ის ობიექტების იერარქიებს.<br /> MAXScrift-ის ენის სინტაქსი ძალიან ადვილია, ის გამოდგება ”არა-პროგრამისტებისთვისაც”. ბრძანებების სტრიქონის ფანჯრის გამოყენებით, შესაძლებელია სკრიფრებით ინსტრუმენტების პანელის ღილაკების შექმნა და მომხმარებლის ქმედების ჩაწერა, როგორც MAXScrift-ის ბრძანებები.<br /> MAXScrift-ს გააჩნია საკმარისი შესაძლებლობები გამოცდილი პროგრამირების ამოცანებისთვის. გააჩნია შესაძლებლობები, როგორიცაა 3D ვექტორი, მატრიცა, და კვანტური ალგებრა. MAXScript-ის გამოყენება ობიექტების დიდ რაოდენობასთან ძალზედ მოსახერხებელია. მაგალითად, პროცედურული სელექციების კომპლექსის შექმნისას, შემთხვევითი ვარსკვლავების ველის შექმნისას, ან ზუსტ რიცხობრივ ნიმუშებში ობიექტების განთავსებისას.<br /> MAXScrift კარგადაა ინტეგრურებული 3ds max-ის ინტერფეისში. MAXScrift უტილიტების პანელის რგოლების სკრიფტებით შექმნის საშუალებას იძლევა, როგორიცაა მოდულების ფანჯრები და 3ds max-ის მოქმედებითი ელემენტები, რომელთა გამოყენება შესაძლებელია ინსტრუმენტების პანელის ღილაკის ხარისხში, მენიუები, ან კონტექსტური მენიუები, ან კლავიატურის სწრაფი ღილაკები. MAXScrift-ის გამოყენება აგრეთვე შესაძლებელია მომხმარებლის ინტერფეისის გაშლისა და გადაადგილებისათვის, მოდიფიკატორებისთვის, მატერიალებისთვის, ტექსტურებისათვის, ვიზუალიზაციის და ატამოსფერული ეფექტებისათვის, ან ობიექტების და ვიზუალიზაციის ეფექტების შექმნისთვის. <br /> MAXScrift უზრუნველყოფს ფორმატირებულ ტექსტს, ისვე როგორც ბინარული ინფორმაციის შეტანა, გამოტანას, ასე რომ შესაძლებელია მემკვიდრეობითი შეტყობინებების პროდუქტირება პირდაპირ 3ds max-ის სცენის ფაილებიდან და დასახელებების, ტექსტურის დეტალების და ა.შ. შემცველი ფაილების წაკითხვა, სხვა პროექტებიდან ექსპორტირებული პროგრამული უზრნუველყოფის მართვა. გარე ფაილებში ჩაშენებული შესაძლებლობა და დირექტორიები MAXScrift-ს სრულყოფილად აქცევს, რომელიც დაკმაყოფილებულია გენერალური ინფორმაციის კრებულით, ანალიზებით, აქტივების ინფორმაციის მოთხოვნებით, ვიზუალიზირებული ფაილებით და ა.შ.<br /> MAXScrift აგრეთვე შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას, მაღალ დონიანი სცენების იმპროტირების უტილიტად. პროდუქციულობიდან MAXScript-ის სკრიფტები შეიცავენ ობიექტების შექმნის ბრძანებებს. შესაძლებელია სხვა პროგრამებისა და პაკეტებისთვის პირდაპირ 3ds max-ის რაიმე მაღალ დონიანი კონსტრუქციის ექსპორტირება. [[კატეგორია:პროგრამირება]] 3078 6253 2007-01-20T19:38:28Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3079 6257 2007-01-20T19:42:14Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3080 6259 2007-01-20T19:47:23Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3081 6261 2007-01-20T19:48:40Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3082 6263 2007-01-20T19:49:56Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3083 6265 2007-01-20T19:51:45Z Gnome 28 {{PD-self} {{PD-self} 3084 6267 2007-01-20T19:53:16Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3085 6269 2007-01-20T19:56:06Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3086 6271 2007-01-20T19:57:11Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3088 6293 2007-01-20T22:51:59Z Gnome 28 Replacing page with '{{წასაშლელი}} [[კატეგორია:მულტიმედია]]' {{წასაშლელი}} [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3089 6291 2007-01-20T22:49:47Z Gnome 28 Replacing page with '{{წასაშლელი}} [[კატეგორია:მულტიმედია]]' {{წასაშლელი}} [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3090 6383 2007-01-23T13:06:49Z Trulala 17 == რა უნდა იცოდეთ == სანამ SVG-ს სწავლას შეუდგებოდეთ უნდა იცოდეთ შემდეგი : *HTML *ბაზური XML == რა არის SVG? == *SVG ითარგმნება, როგორც მასშტაბირებადი ვექტორული გრაფიკები (Scalable Vector Graphics). *SVG განსაზღვრავს ვექტორებს - ვებ გვერდებისთვის შექმნილ გრაფიკებს. *SVG გრაფიკებს განსაზღვრავს XML ფორმატში. *SVG გრაფიკების ხარისხი არ ეცემა მათი გადიდება/დაპატარავების შემთხვევაში. *SVG ფაილებში ყოველ ელემენტსა და ატრიბუტს შეუძლია ანიმირება. *SVG რეკომენდირებულია მსოფლიო ვებ ქსელის კონსორციუმის (W3C) მიერ . *SVG ჩაშენებულია W3C სტანდარტებში, ისევე როგორც DOM და XLS. == SVG-ს ისტორია და უპირატესობები == Sun Microsystems, Adobe, Apple, IBM და Kodak არიან ზოგიერთი ის კომპანიები, რომლებიც ჩაერთვნენ SVG-ს განსაზღვრაში. SVG-ს უპირატესობები სხვა გაფართოვების სურათებთან მიმართებაში : *SVG ფაილების წაკითხვა და მოდიფიკაცია შესაძლებელია ძალიან ბევრ პროგრამაში(მათ შორისაა Notepad). *SVG ფაილები ბევრად პატარა და შეკუმშვადი ფაილებია, ვიდრე JPG და GIF ფაილები. *SVG სურათები მასშტაბირებადი სურათებია. *SVG სურათების ამობეჩვდა შესაძლებელია დიდ რეზოლუციებზე მაღალი ხარისხით. *SVG სურათების ზომის შეცვლა შესაძლებელია. შესაძლებელია შეიცვალოს სურათის ნებისმიერი ნაწილი დამახინჯების გარეშე. *SVG-ში ტექსტი მონიშვნადია, დაშესაძლებელია ტექსტის მოძებნა (საუკეთესოა რუკების მარკირებისთვის). *SVG მუშაობს JAVA ტექნოლოგიებთან. *SVG ფაილები არიან წმინდა XML ფაილები. SVG-ს მთავარი კონკურენტია Flash.<br /> SVG-ს უდიდესი უპირატესობაა სხვა სტანდარტებთან შეთანხმება(მათ შორის არიან XSL და DOM), რაც ფლეშს არ გააჩნია. Flash შეთანხმებულია კერძო ტექნოლოგიებთან, რომლებიც არ არიან ღია წყაროები.<br /> SVG-ს ნაკლი არის ის, რომ მას ყველა ბრაუზერი არ უზრუნველყოფს. Mozilla-ს ბრაუზერები, Firefox და Opera უზრუნველყოფენ SVG-ს. ასევე Microsoft-ის გეგმა არის SVG-ს უზრუნველყოფა.<br /> SVG-ს მომხმარებელთა რიცხვი იზრდება და ამასთანავე Adobe GoLive უზრუნველყოფს მას.<br /> == SVG ფაილების დათვარიელება == თუ თქვენი ბრაუზერი არ უზრუნველყოფს SVG ფაილებს, მასინ თქვენ გჭირდებათ SVG viewer.<br /> '''შენიშვნა''' : Firefox-ს და Opera-ს გააჩნიათ საკუთარი SVG Viewr-ები. ასე რომ, თუ თქვენ იყენებთ ამ ბრაუზერებს, მოგიწევთ ცალკ ცალკე Viewer-ების დაყენება.<br /> [http://www.adobe.com/svg/viewer/install/ გადმოწერე SVG viewer უფასოდ Adobe-ის ოფიციალური ვებ გვერდიდან] [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3091 6304 2007-01-21T01:21:18Z Gnome 28 მიმდინარე მაგალითი არის უბრალო SVG ფაილის მაგალითი. SVG ფაილი უნდა დამახსოვრდეს .svg გაფართოვებით : <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <circle cx="100" cy="50" r="40" stroke="black" stroke-width="2" fill="red"/> </svg> </pre> [http://www.w3schools.com/svg/circle1.svg SVG მაგალითის ნახვა]<br /> '''კოდის ახსნა :'''<br /> პირველი ხაზი შეიცავს <nowiki>XML</nowiki> დეკლარაციას. ცნობას ავტონომიური ატრიბუტის შესახებ! ეს ატრიბუტი ზუსტად განსაზღვრავს რომ SVG ფაილი ავტონომიურია, თუ ის შეიცავს გარე ფაილების კონფიგურაციებს.<br /> <nowiki>standalone="no"</nowiki> ნიშნავს, რომ SVG შეიცავს გარე ფაილის კონფიგურაციებს, ამ შემთხვევაში DTD - ს.<br /> მეორე და მესამე ხაზები მიმართავენ გარე SVG DTD-ს. DTD-ს ადგილმდებარეობაა <nowiki>"http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd".</nowiki> DTD მდებარეობს W3C-ზე და ის შეიცავს SVG-ს ყველა დასაშვებ ელემენტს. <br /> SVG კოდი იწყება <svg> ელემენტით, რომელიც შედგება საწყისი <svg> და სასრული </svg> ტეგებისგან. ეს არის ძირეული ელემენტი. სიგრძის და სიგანის ატრიბუტები დასმულია SVG დოკუმენტის სიგრძესა და სიგანეში. ატრიბუტის ვერსია განსაზღვრავს SVG-ს ვერსიას და xmlns ატრიბუტი განსაზღვრავს SVG-ს სახელის ზოლს.<br /> SVG-ს <circle> ელემენტი გამოყენებულია წრის შესაქმნელად. Cx და cy ატრიბუტები საზღვრავენ წრის ცენტრის x და y კოორდინატებს. თუ Cx და cy გამოტოვებულია, წრის ცენტრის კოორდინატები იქნება (0, 0). R ატრიბუტი საზღვრავს წრის რადიუსს.<br /> Stroke და stroke-width ატრიბუტები აკონტროლებენ, თუ როგორ უნდა გამოისახოს ფიგურის კონტური. კოდში კონტურის სიფართე დასმულია 2 პიქსელზე და საზღვრის ფერი შავზე.<br /> Fill ატრიბუტი მიმართავს ფიგურის შინაგან ფერს. კოდში ფიგურის ფერია - წითელი.<br /> სასრული </svg> ტეგი ხურავს ძირეულ SVG ელემენტს და დოკუმენტს.<br /> '''შენიშვნა''' : ყველა გახსნილი ტეგი აუცილებლად უნდა დაიხუროს.<br /> [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3092 6385 2007-01-23T13:07:48Z Trulala 17 == <EMBED> ტეგის გამოყენება == <embed> ტეგი უზრუნველყოფილია ყველა დიდი ბრაუზერის მიერ.<br /> '''შენიშვნა''' : Adobe SVG Viewer იძლევა რეკომენდაციას იმის შესახებ, რომ EMBED ტეგი გამოიყენოთ, მაშინ, როცა SVG-ს ამაგრებთ HTML-ში. თუ გსურთ შექმნათ სწორი XHTML, თქვენ ვერ გამოიყენებთ <embed> ტეგს - <embed> ტეგი არ არის HTML-ის სპეციფიკაციების სიაში შეტანილი.<br /> <pre> <embed src="rect.svg" width="300" height="100" type="image/svg+xml" pluginspage="http://www.adobe.com/svg/viewer/install/" /> </pre> '''შენიშვნა ''' : pluginspage ატრიბუტი მიმართავს URL-ს პლაგინის გადმოსაწერად.<br /> '''წვრილმანი''' : ინტერნეტ ექსპლორერი უზრუნველყოფს დამატებით ატრიბუტს, wmode="transparent", რომელიც HTML გვერდის ფონს ქმნის სრულიად კაშკაშას.<br /> == <OBJECT> ტეგის გამოყენება == <object> ტეგი არის HTML-ის სტანდარტული ტეგი და ის უზრუნველყოფილია ყველა ახალი ბრაუზერის მიერ. არახელსაყრელია ის, რომ ეს ტეგი არ უშვებს სკრიფტინგს.<br /> '''შენიშვნა''' : თუ თქვენ დაყენებული გაქვთ Adobe SVG Viewer-ის ბოლო ვერსია, SVG ფაილები არ იმუშავებენ <object> ტეგის გამოყენების შემთხვევაში.<br /> <pre> <object data="rect.svg" width="300" height="100" type="image/svg+xml" codebase="http://www.adobe.com/svg/viewer/install/" /> </pre> '''შენიშვნა ''' : codebase ატრიბუტი მიმართავს URL-ს პლაგინის გადმოსაწერად. == <IFRAME> ტეგის გამოყენება == <iframe> ტეგი მუშაობს თითქმის ყველა ბრაუზერში. <pre> <iframe src="rect.svg" width="300" height="100"> </iframe> </pre> == ვისურვებდი... == ვისურვედი SVG ელემენტების პირდაპირ HTML კოდში ჩამატებას, მხოლოდ SVG-ს სახელის ზომის მიმართვისგან, ამის მსგავსად : <pre> <html xmlns:svg="http://www.w3.org/2000/svg"> <body> <p>This is an HTML paragraph</p> <svg:svg width="300" height="100" version="1.1" > <svg:circle cx="100" cy="50" r="40" stroke="black" stroke-width="2" fill="red" /> </svg:svg> </body> </html> </pre> [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3093 6387 2007-01-23T13:08:28Z Trulala 17 == SVG ფიგურები == SVG-ს გააჩნია ზოგიერთი განსახვავებული ფიგურა, რომლის გამოყენება და მანიპულირება შესაძლებელია შემქმნელების მიერ : *მართკუთხედი <rect>; *წრე <circle>; *ელიფსი <ellipse>; *ხაზი <line>; *ტეხილი ხაზი <polyline>; *პოლიგონი <polygon>; *ბილიკი <path>. == <RECT> ტეგი == <rect> ტეგი გამოიყენება მართკუთხედის და მართკუთხედის მაგვარი ფიგურების შესაქმნელად.<br /> იმისათვის რომ გაუგოთ სამუშაოს, დააკოპირეთ მიმდინარე კოდი Notepad-ში და დაამახსოვრეთ ფაილი, როგორც "rect1.svg". განათავსეთ ფაილი თქვენს ბრაუზერის დირექტორიაში :<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <rect width="300" height="100" style="fill:rgb(0,0,255);stroke-width:1; stroke:rgb(0,0,0)"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა :'''<br /> *Rect ელემენტის width და height ატრიბუტები განისაზღვრებიან მართკუთხედის სიგრზე და სიგანეში. *Style ატრიბუტი გამოიყენება CSS თვისებების განსაზღვრისთვის. *CSS fill თვისება განსაზღვრავს მართკუთხედის ფერს. *CSS stroke-width თვისება განსაზღვრავს მართკუთხედის საზღვრის ზომას. *CSS stroke თვისება განსაზღვრავს მართკუთხედის საზღვრის ფერს. [http://www.w3schools.com/svg/rect1.svg იხილეთ მაგალითი]<br /> განიხილეთ სხვა მაგალითი, რომელიც შეიცავს რამოდენიმე ახალ ატრიბუტს :<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <rect x="20" y="20" width="250" height="250" style="fill:blue;stroke:pink;stroke-width:5; fill-opacity:0.1;stroke-opacity:0.9"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა :'''<br /> *X ატრიბუტი განსაზღვრავს მართკუთხედის მარცხენა პოზიციას. *Y ატრიბუტი განსაზღვრავს მართკუთხედის მარჯვენა პოზიციას. *CSS fill-opacity თვისება განსაზღვრავს ფერის გამჭირვალეობას. *CSS stroke-opacity განსაზღვრავს შტრიხების ფერის გამჭირვალეობას. [http://www.w3schools.com/svg/rect2.svg იხილეთ მაგალითი]<br /> მთლიანი ელემენტის გამჭირვალეობის განსაზღვრა :<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <rect x="20" y="20" width="250" height="250" style="fill:blue;stroke:pink;stroke-width:5; opacity:0.9"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა :'''<br /> *CSS opacity თვისება განსაზღვრავს მთლიანი ელემენტის გამჭირვალეობას. [http://www.w3schools.com/svg/rect3.svg იხილეთ მაგალითი]<br /> ბოლო მაგალითი, მომრგვალებული კუთხეების მქონე მართხკუთხედის შექმნა :<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <rect x="20" y="20" rx="20" ry="20" width="250" height="100" style="fill:red;stroke:black; stroke-width:5;opacity:0.5"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა :'''<br /> *rx და ry ატრტიბუტები განსაზღვრავენ მართკუთხედის კუთხეების მომრგვალებას. [http://www.w3schools.com/svg/rect4.svg იხილეთ მაგალითი]<br /> [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3094 6319 2007-01-21T02:44:34Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3095 6320 2007-01-21T02:44:50Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3096 6324 2007-01-21T02:52:52Z Gnome 28 ახალი გვერდი: <circle> ტეგი გამოიყენება წრის შესაქმნელად. <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg ... <circle> ტეგი გამოიყენება წრის შესაქმნელად. <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <circle cx="100" cy="50" r="40" stroke="black" stroke-width="2" fill="red"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა :'''<br /> *cx და cy ატრიბუტები განსაზღვრავენ წრის ცენტრის x და y კოორდინატებს. თუ cx და cy ატრიბუტები გამოტოვებულნი არიან, მაშინ წრის ცენტრის კოორდინატებია (0, 0). *R ატრიბუტი განსაზღვრავს წრის რადიუსს. [http://www.w3schools.com/svg/circle1.svg იხილეთ მაგალითი] [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3097 6326 2007-01-21T03:07:39Z Gnome 28 ახალი გვერდი: <ellipse> ტეგი გამოიყენება ელიფსის შესაქმნელად. ელიფსი და წრე გვან... <ellipse> ტეგი გამოიყენება ელიფსის შესაქმნელად. ელიფსი და წრე გვანან ერთმანეთს. განსხვავება ისაა, რომ ელიფსის x და y რადიუსები განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან. <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <ellipse cx="300" cy="150" rx="200" ry="80" style="fill:rgb(200,100,50); stroke:rgb(0,0,100);stroke-width:2"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა:'''<br /> *Cx ატრიბუტი განსაზღვრავს ელიფსის ცენტრის x კოორდინატს. *Cy ატრიბუტი განსაზღვრავს ელიფსის ცენტრის y კოორდინატს. *Rx განსაზღვრავს ჰორიზონტალურ რადიუსს. *Ry განსაზღვრავს ვერტიკალურ რადიუსს. [http://www.w3schools.com/svg/ellipse1.svg იხილით მაგალითი] <br /> მიმდინარე მაგალითი ქმნის ერთმანეთზე დალაგებულ სამ ელიფსს :<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <ellipse cx="240" cy="100" rx="220" ry="30" style="fill:purple"/> <ellipse cx="220" cy="70" rx="190" ry="20" style="fill:lime"/> <ellipse cx="210" cy="45" rx="170" ry="15" style="fill:yellow"/> </svg> </pre> [http://www.w3schools.com/svg/ellipse2.svg იხილით მაგალითი] <br /> მიმდინარე მაგალითი აერთიანებს ორ ელიფსს :<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <ellipse cx="240" cy="100" rx="220" ry="30" style="fill:yellow"/> <ellipse cx="220" cy="100" rx="190" ry="20" style="fill:white"/> </svg> </pre> [http://www.w3schools.com/svg/ellipse3.svg იხილით მაგალითი] <br /> [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3098 6328 2007-01-21T03:13:05Z Gnome 28 ახალი გვერდი: <line> ტეგი გამოიყენება ხაზის შესაქმნელად. <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg... <line> ტეგი გამოიყენება ხაზის შესაქმნელად. <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <line x1="0" y1="0" x2="300" y2="300" style="stroke:rgb(99,99,99);stroke-width:2"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა :''' *x1 განსაზღვრავს ხაზის დაწყებას x-ღერძზე. *y1 განსაზღვრავს ხაზის დაწყებას y-ღერძზე. *X2 განსაზღვრავს ხაზის დაწყებას x2-ღერძზე. *Y2 განსაზღვრავს ხაზის დაწყებას y2-ღერძზე. [http://www.w3schools.com/svg/line1.svg იხილეთ მაგალითი] [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3099 6330 2007-01-21T03:20:18Z Gnome 28 ახალი გვერდი: <polygon> ტეგი გამოიყენება გრაფიკების შესაქმნელად, რომლებსაც გაა... <polygon> ტეგი გამოიყენება გრაფიკების შესაქმნელად, რომლებსაც გააჩნიათ სამი, ან მეტი მხარე. <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <polygon points="220,100 300,210 170,250" style="fill:#cccccc; stroke:#000000;stroke-width:1"/> </svg> </pre> '''კოდის ახსნა :'''<br /> *Points ატრიბუტი განსაზღვრავს პოლიგონის თითო კითხის x და y კოორდინატებს.<br /> [http://www.w3schools.com/svg/polygon1.svg იხილეთ მაგალითი]<br /> მიმდინარე მაგალითი ქმნის პოლიგონს ოთხი მხრით :<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <polygon points="220,100 300,210 170,250 123,234" style="fill:#cccccc; stroke:#000000;stroke-width:1"/> </svg> </pre> [http://www.w3schools.com/svg/polygon2.svg იხილეთ მაგალითი] [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3100 6333 2007-01-21T03:24:23Z Gnome 28 <polyline> ტეგი გამოიყენება სწორი ხაზებისაგან შემდგარი ნებისმიერი ფიგურის შესაქმნელად. <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <polyline points="0,0 0,20 20,20 20,40 40,40 40,60" style="fill:white;stroke:red;stroke-width:2"/> </svg> </pre> [http://www.w3schools.com/svg/polyline1.svg იხილეთ მაგალითი] [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3101 6335 2007-01-21T03:39:04Z Gnome 28 ახალი გვერდი: <path> ტეგი გამოიყენება ბილიკის განსაზღვრისთვის.<br /> მიმდინარე ბ... <path> ტეგი გამოიყენება ბილიკის განსაზღვრისთვის.<br /> მიმდინარე ბრძანებები დასაშვებია ბილიკის ინფორმაციისთვის : *M = გადაადგილება *L = ხაზისკენ *H = ჰორიზონტალური ხაზისკენ *V = ვერტიკალური ხაზისკენ *C = მრუდისკენ *S = გლუვი კუთხისკენ *Q = კვადრატული კუთხისკენ *T = გლუვი კვადრატული კუთხისკენ *A = ელიფსური თაღი *Z = ბილიკის დახურვა შენიშვნა : ყველა ბრძანებას შეუძლია აგრეთვე გამოისახოს პატარა ასოებით. მთავრული ასოები ნიშნავს აბსოლიტურ ადგილმდებარეობას, პატარა ასოები ნიშნავს შედარებით ადგილმდებარეობას.<br /> <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <path d="M250 150 L150 350 L350 350 Z" /> </svg> </pre> ეს მაგალითი საზღვრავს ბილიკს, რომელიც იწყება 250 150 პოზიციიდან ხაზისკენ 150 350 პოზიციასთან ერთად, შემდეგ აქედანვე ხაზისკენ 350 350 და საბოლოოდ იხურება ბილიკი უკნისაკენ 250 150.<br /> [http://www.w3schools.com/svg/path1.svg იხილეთ მაგალითი] მიმდინარე მაგალითი ქმნის სპირალს : <pre> <?xml version="1.0" standalone="no"?> <!DOCTYPE svg PUBLIC "-//W3C//DTD SVG 1.1//EN" "http://www.w3.org/Graphics/SVG/1.1/DTD/svg11.dtd"> <svg width="100%" height="100%" version="1.1" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <path d="M153 334 C153 334 151 334 151 334 C151 339 153 344 156 344 C164 344 171 339 171 334 C171 322 164 314 156 314 C142 314 131 322 131 334 C131 350 142 364 156 364 C175 364 191 350 191 334 C191 311 175 294 156 294 C131 294 111 311 111 334 C111 361 131 384 156 384 C186 384 211 361 211 334 C211 300 186 274 156 274" style="fill:white;stroke:red;stroke-width:2"/> </svg> </pre> [http://www.w3schools.com/svg/path2.svg იხილეთ მაგალითი] [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3102 6354 2007-01-21T13:59:03Z 62.168.181.251 /* TCP/IP */ '''TCP/IP არის პროტოკოლ კომუნიკაცია ინტერნეტისთვის''' == კომპიუტერული კომუნიკაციის პროტოკოლი == კომპიუტერული კომუნიკაციის პროტოკოლი არის აღწერა წესებისა, რომლებსაც უნდა მიჰყვნენ კომიუტერები ერთმანეთის კომუნიკაციისთვის. == რა არის TCP/IP? == TCP/IP არის კომუნიკაციის პროტოკოლი, ინტერნეტში შეერთებულ კომპიუტერებს შორის კომუნიკაციისთვის.<br /> TCP/IP ითარგმნება, როგორც გადაცემის მართვის პროტოკოლი/ინტერნეტ პროტოკოლი (Transmission Control Protocol / Internet Protocol).<br /> სტანდარტი საზღვრავს, თუ როგორ შეერთდება ელექტრონული სქემა(კომპიუტერის მსგავსი) ინტერნეტთან და რა მონაცემები იქნება გადაგზავნილი მათ შორის.<br /> == TCP/IP-ში == TCP/IP სტანდარტებში არსებობს პროტოკოლის კომუნიკაციის მონაცემების სამართავი რამოდენიმე საშუალება : *TCP(Transmission Control Protocol/გადაცემის მართვის პროტოკოლი) პროგრამებს შორის კომუნიკაცია. *UDP (User Datagram Protocol) უბრალო კომუნიკაცია პროგრამებს შორის. *IP (Internet Protocol/ინტერნეტ პროტოკოლი) კომპიუტერებს შორის კომუნიკაცია. *ICMP (Internet Control Message Protocol/ინტერნეტის მართვის შეტყობინების პროტოკოლი) შეცდომებისთვის და სტატისტიკისთვის. *DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol/დინამიკური ჰოსტის კონფიგურაციების პროტოკოლი) დინამიკური მიმართვისათვის. == TCP-ს გამოყენება და ფიქსირებული კავშირი == TCP არის პროგრამებს შორის კომუნიკაციისთვის.<br /> როდესაც ერთ პროგრამას სჭირდება მეორე პროგრამასთან კომუნიკაცია TCP-ით, ის აგზავნის კომუნიკაციის მოთხოვნას. მოთხოვნა უნდა გაიგზავნოს ზუსტ მისამართზე. ორ პროგრამას შორის დაკავშირების შემდეგ, TCP დააყენებს სრულ ორმაგ კომუნიკაციას ორ პროგრამას შორის.<br /> როდესაც სრული ორმაგი კომუნიკაცია დაკავდება, ხაზი ორ კომპიუტერს შორის დახურულია ორიდან ერთ-ერთი პროგრამის მიერ.<br /> UDP ძალიან გავს TCP-ს, მაგრამ ეს უფრო მარტივი და ნაკლები შესაძლებლობის მქონეა.<br /> == IP == IP არის კავშირი კომპიუტერებს შორის. <br /> IP დაბალკავშირიანი კომუნიკაციის პროტოკოლი. ის არ იკავებს ორი დაკავშირებული კომპიუტერის კომუნიკაციის ხაზს. ამ გზით IP ქსელის ხაზზე მოთხოვნას ამცირებს. თითოეული ხაზი შეიძლება გამოყენებულ იქნას მრავალი კომპიუტერის ერთდროულად კომუნიკაციისთვის.<br /> IP-ის მეშვეობით, შეტყობინებები დაყოფილია პატარა დამოუკიდებელ პაკეტებში და ინტერნეტით გაგზავნილია კომპიუტერებს შორის.<br /> IP პასუხისმგებელია თითოეული პაკეტის მიმართვაზე, მის დანიშნულების ადგილზე.<br /> == IP როუტერები == როდესაც IP პაკეტი გაგზავნილია კომპიუტერიდან, ის მიიღწევა IP როუტერთან.<br /> IP როუტერი პასუხისმგებელია პაკეტის დანიშნულების ადგილზე მიღწევაზე, პირდაპირ, ან სხვა როუტერით. როუტერი პასუხისმგებელია სწორი მისამართის დაცვაზე ტრაფიკის, ქსელში შეცდომების, ან სხვა პარამეტრების შემთხვევაში.<br /> == დაბალკავშირიანის ანალოგი == IP კომუნიკაცია არის გრძელი წერილის გაგზავნის მსგავსი, როგორ პატარა ღია ბარათების დიდი რაოდენობა. თითოეული პოულობს საკუთარ გზას მიმღებთან მისასვლელად. == TCP/IP == TCP/IP არის TCP-ს და IP-ს ერთად მუშაობა.<br /> TCP ზრუნავს თქვენს პროგრამებს შორის კომუნიკაციაზე და თქვენს ქსელურ პროგრამულ უზრუნველყოფაზე.<br /> IP ზრუნავს სხვა კომპიუტერებთან კომუნიკაციაზე.<br /> TCP პასუხის მგებელია გადააწოდოს ინფორმაცია IP პაკეტებს მანამ, სანამ ისინი გაიგზავნებიან და პაკეტების დაწყობაზე, როდესაც ისინი მიაღწევენ დანიშნულების ადგილს.<br /> IP პასუხის მგებელია პაკეტის მიმღებთან გაგზავნაზე.<br /> [[კატეგორია:ქსელები]] 3111 6386 2007-01-23T13:07:54Z Trulala 17 [[კატეგორია:კომპიუტერები]] 3112 6389 2007-01-23T13:15:49Z Trulala 17 __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ *[[SVG/შესავალი|შესავალი]] *[[SVG/SVG მაგალითები|SVG მაგალითები]] *[[SVG/SVG HTML გვერდებში|SVG HTML გვერდებში]] *[[SVG/SVG RECT|SVG RECT]] *[[SVG/CIRCLE ტეგი|CIRCLE ტეგი]] *[[SVG/ELLIPSE ტეგი|ELLIPSE ტეგი]] *[[SVG/LINE ტეგი|LINE ტეგი]] *[[SVG/POLYGON ტეგი|POLYGON ტეგი]] *[[SVG/POLYLINE ტეგი|POLYLINE ტეგი]] *[[SVG/PATH ტეგი|PATH ტეგი]] ==შესავალი== {{:SVG/შესავალი}} ==SVG მაგალითები== {{:SVG/SVG მაგალითები}} ==SVG HTML გვერდებში== {{:SVG/SVG HTML გვერდებში}} ==SVG RECT== {{:SVG/SVG RECT}} ==CIRCLE ტეგი== {{:SVG/CIRCLE ტეგი}} ==ELLIPSE ტეგი== {{:SVG/ELLIPSE ტეგი}} ==LINE ტეგი== {{:SVG/LINE ტეგი}} ==POLYGON ტეგი== {{:SVG/POLYGON ტეგი}} ==POLYLINE ტეგი== {{:SVG/POLYLINE ტეგი}} ==PATH ტეგი== {{:SVG/PATH ტეგი}} [[კატეგორია:მულტიმედია]] 3113 6450 2007-01-25T17:13:01Z Trulala 17 როდესაც ვსწავლობთ ლათინურ ზმნებს, ვსწავლობთ მათ ოთხ ფორმას, მაგალითად laudo, laudare, laudavi, laudatum. laudavi არის სწორედ ზმნის პერფექტის ფორმა. ლათინურ ენაში არსებობს პერფექტ აქტივი, ეს დრო აღნიშნავს ისეთ წარსულ მოქმედებას, რომელიც ჯერ არ დასრულებულა, ან შესაძლოა განმეორდეს. პლუსპერფექტი არის "წარსულის წარსული", აღნიშნავს წარსულში დასრულებულ განგრძობად მოქმედებას. მომავალი პერფექტი კი აღნიშნავს მოქმედებას რომელიც დაიწყო და უნდა მომავალში დასრულდეს. ზმნების უღლება შემდეგი წესით ხდება: {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''პერფექტი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|laudavi ! style="background: #ddffdd;"|egi ! style="background: #ddffdd;"|fui ! style="background: #ddffdd;"|დაბოლოებები |----- | laudav<font color="red">i</font> | eg<font color="red">i</font> | fu<font color="red">i</font> | <font color="red">-i</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav<font color="red">isti</font> | eg<font color="red">isti</font> | fu<font color="red">isti</font> | <font color="red">-isti</font> |----- | laudav<font color="red">it</font> | eg<font color="red">it</font> | fu<font color="red">it</font> | <font color="red">-it</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav<font color="red">imus</font> | eg<font color="red">imus</font> | fu<font color="red">imus</font> | <font color="red">-imus</font> |----- | laudav<font color="red">istis</font> | eg<font color="red">istis</font> | fu<font color="red">istis</font> | <font color="red">-istis</font> |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav<font color="red">erunt</font> | eg<font color="red">erunt</font> | fu<font color="red">erunt</font> | <font color="red">-erunt</font> |} |} როგორც ცხრილიდან ვხედავთ, პერფექტის უღლებისას განსხვავებული დაბოლოებები გვაქვს მხოლოდ მხოლობითი რიცხვის პირველ და მეორე პირში (-i -isti) და მრავლობითი რიცხვის მეორე და მესამე პირებში (-istis -erunt) {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''პლუსპერფექტი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|laudavi ! style="background: #ddffdd;"|fui |----- | laudav-eram | fu-eram |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav-eras | fu-eras |----- | laudav-erat | fu-erat |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav-eramus | fu-eramus |----- | laudav-eratis | fu-eratis |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav-erant | fuerant |} |} პლუსპერფექტში ზმნებისთვის დამახასიათებელია ფუძისთვის ზმნა [[ლათინური ენა/გრამატიკა/SUM|esse]]-ს წარსული დროის შესაბამისი პირის დამატება. ანალოგიურად ხდება მომავლის პერფექტშიც. {| border="1" align="center" style="text-align: center; background: #FFFFFF;" |'''მომავლის პერფექტი''' {{სტანდარტული ცხრილი|0}} ! style="background: #ddffdd;"|laudavi ! style="background: #ddffdd;"|fui |----- | laudav-ero | fu-ero |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav-eris | fu-eris |----- | laudav-erit | fu-erit |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav-erimus | fu-erimus |----- | laudav-eritis | fu-eritis |-bgcolor="#EFEFEF" | laudav-erint | fu-erint |} |} '''გამოყენების წესები:''' *აწმყო პერფექტი გამოიყენება წარსულში დასრულებულ მოქმედებასთან მიმართებაში. მარტივი წარსულისგან იგი სწორედ ამით განსხვავდება. მარტივი წარსული არნისნავს მოქმედებას რომელიც მოხდა, მაგრამ შეიძლება განმეორდეს მომავალში. ხოლო აწმყო პერფექტი დასრულებული მოქმედებაა. ::მაგათილად: ::Cicero te laudavit - ციცერონი შენ გადიდებდა (ციცერონი არაა ცოცხალი და ახლა აღარ გადიდებს, მოქმედება დასრულდა). ::Bene discebas - კარგად სწავლობდი (შენ შესაძლოა ახლაც სწავლობ). *წარსული პერფექტი აღნიშნავს მოქმედებას რომელიც მოხდა და დასრულდა სხვა მოქმედებამდე ან მოვლენამდე. ::მაგალითად: ::Fundano filiam amisit, illa puella non XIII annos vixerat. - ფუნდანომ დაკარგა ქალიშვილი, იმ გოგომ 13 წელიც კი არ იცხოვრა. აქ პირველი ზმნა არის აწმყო პერფექტში, ანუ დაკარგა, ხოლო გოგო ცხოვრობდა არის წარსულ პერფექტში, რაც იმაზე მიუთითებს რომ გოგო ჯერ ცხოვრობდა და მერე მამამ იგი დაკარგა. *მომავლის პერფექტი აღნიშნავს მოქმედებას, რომელიც უნდა დასრულდეს მომავალში განსაზღვრულ დრომდე ან სხვა მოვლენამდე. ::მაგალითად: ::si studueris, disces - თუ მეცადინეობ, ისწავლი. აქ ზმნა მეცადინეობ (studueris) მომავლის პერფექტშია, რადგან მეორე მოქმედებამდე - სწავლამდე იგი დასრულდება. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 3116 6410 2007-01-25T01:14:30Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3117 6472 2007-01-26T21:34:33Z Gnome 28 [[Image:betty.gif|right|]] *{{სტატუსი|10}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/შესავალი|შესავალი]] *{{სტატუსი|1}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/შექმნილნი, რათა იმოძრაონ|შექმნილნი, რათა იმოძრაონ]] [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 3118 6423 2007-01-25T05:10:25Z Gnome 28 {{PD-self}} {{PD-self}} 3119 6444 2007-01-25T06:01:42Z Gnome 28 Replacing page with '{{წასაშლელი}}' {{წასაშლელი}} 3120 6446 2007-01-25T06:03:05Z Gnome 28 Replacing page with '{{წასაშლელი}}' {{წასაშლელი}} 3121 6443 2007-01-25T06:01:34Z Gnome 28 ახალი გვერდი: წიგნში მოთხრობილია ყველაფერზე, რასაც კავშირი აქვს სამგანზო... წიგნში მოთხრობილია ყველაფერზე, რასაც კავშირი აქვს სამგანზომილებიან ანიმაციასთან Autodesk 3D Studio Max-ში. დამუშავება, მოდელირება, ტექსტურირება, წონის მიცემა, გასაღებური კადრების დაყენება, მოძრაობა და ექსპორტირება თამაშების გენერატორში - ყველაფერი ეს დეტალურადაა აღწერილი ამ წიგნში. ეს წიგნი გამოსადეგია ”ჩაინიკებისთვისაც” და 3ds max-ის მცოდნეებისთვისაც, მაგრამ ეს წიგნი არ არის ძველის გადამეორება, ეს არის მისი დამატება. აუცილებელია კრგად იყოთ ორიენტირებული ბაზურ 3ds max-ზე, რადგან თქვენ ვერ გაიგებთ ტერმინოლოგიას, რომელიც წიგნში გამოიყენება. იდეები, რჩევები, მეთოდები და მაგალითები ილუსტრირებულია იმ თამაშების და პროექტების გმირების დახმარებით, რომლებიც შექმნილ იქნა ამ 2-3 წლის წინ. ყველაზე ხშირად გამოიყენება კომპანია WildTangent-ის მიერ გამოშვებული პერსონაჟი Betty Bad (სასოწარკვეთილი ბეტი) ამავე დასახელების თამაშიდან. წიგნის მთავარი იდეაა მკითხველმა გაიგოს მოდელის შექმნის და გათვლის პროცესი, რომელიც დასრულდება თამაშის პერსონაჟის შექმნით. <br /> თუმცა ამ წიგნის შექმნის მთავარი მიზეზი გახდა ის რომ ასეთი წიგნები აუცილებელია იყოს მსოფლიოს ყველა ენაზე, მითუმეტეს ქართულზე. არსებობს ბევრი კომპიუტერული გრაფიკის უცხოური წიგნები, ხოლო ქართული კი მხოლოდ ერთი-ორი. სასურველია ყველამ მიიღოთ ქართული წიგნების წერაში(ან/და თარგმნაში) მონაწილეობა, სასურველია იაქტიუროთ ქართული თავისუფალი ენციკლოპედიის ვიკიწიგნების პორტალზე : [http://ka.wikibooks.org http://ka.wikibooks.org].<br /> თქვენ აირჩიეთ ეს წიგნი რადგან გსურთ გაიგოთ რაიმე სასარგებლო - რაც თქვენ არაჩვეულებრივი გმირის მოდელის ანიმირების საშუალებას მოგცემთ, რის განთავსებასაც თქვენ შეძლებთ Quake-ში, ან Unreal Tournament-ში. თუ გსურთ რომ მიიღოთ საკმარისი ინფორმაცია იმაზე, თუ როგორ იქმნება პერსონაჟის ანიმაცია, ამისათვის არც თუ ისე პატარა დროა საჭირო.<br /> წარმატებები!<br /> [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 3122 6478 2007-01-26T22:09:53Z Gnome 28 განსაზღვრა იმისა, თუ რამდენად იყო შესაძლებელი პერსონაჟის რეალურ დროში თამაში, შესაძლებელია ხუთი კრიტერიუმით : <br /> 1.პერსონაჟის დიზაინი;<br /> 2.ამ დიზაინზე აწყობილი მოდელი;<br /> 3.მოდელზე დაყენებული ტექსტურის რუკა;<br /> 4.ანიმაციები, რომლებიც აცოცხლებენ ტექსტურირებულ მოდელს;<br /> 5.ხმის ეფექტები;<br /> ასე ვთქვათ, რომ თუ პერსონაჟის დიზაინს განვახორციელებთ, მოდელს, რომელიც უზრუნველყოფს საჭირო ფორმას და ასრულებს აუცილებელ ოპერაციებს, ხოლო ტექსტურის რუკის ხარისხი მაღალია, შესაძლებელია მისი შექმნა, რათა იმოძრაოს.<br /> ---- *{{სტატუსი|10}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/დიზაინი|დიზაინი]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ესთეთიკური მოთხოვნილებები|ესთეთიკური მოთხოვნილებები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ტექნიკური უზრუნველყოფა|ტექნიკური უზრუნველყოფა]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/რა არის ეგზმეპლარი|რა არის ეგზმეპლარი]] *{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მოდელირება : ფორმა|მოდელირება : ფორმა]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ეგზემპლარის გამოყენება|ეგზემპლარის გამოყენება]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მოდელირების მთავარი რჩევები|მოდელირების მთავარი რჩევები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მოდელირების მეთოდები|მოდელირების მეთოდები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/პრიმიტივების გამოყენება|პრიმიტივების გამოყენება]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/საზღვრების და ფორმების გამოწევა|საზღვრების და ფორმების გამოწევა]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ლოგიკური ოპერაციების გამოყენება|ლოგიკური ოპერაციების გამოყენება]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მაღალი რეზოლუციის შბლონის ბადეები|მაღალი რეზოლუციის შბლონის ბადეები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/პაჩური მოდელირება, ინსტრუმენტ Surface Tools-ის გამოყენებით|პაჩური მოდელირება, ინსტრუმენტ Surface Tools-ის გამოყენებით]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ზედაპირზე მუშაობა|ზედაპირზე მუშაობა]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ოპტიმიზაცია|ოპტიმიზაცია]] *{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მოდელირება : ფუნქცია|მოდელირება : ფუნქცია]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მოდელის სქემა|მოდელის სქემა]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ანიმაციის შექმნა|ანიმაციის შექმნა]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/თავი და კისერი|თავი და კისერი]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მხრები|მხრები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/წელი|წელი]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/თეძო და საჯდომი|თეძო და საჯდომი]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/იდაყვი და მუხლები|იდაყვი და მუხლები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ხელისგული და თითები|ხელისგული და თითები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/მაჯა და კოჭები|მაჯა და კოჭები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ობიექტ Biped-ის რეგულირება|ობიექტ Biped-ის რეგულირება]] *{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ტექსტურა : რუკები|რუკები]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/UVW-ის მიმოხილვა|UVW-ის მიმოხილვა]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/ტექსტურების ხარისხი|ტექსტურების ხარისხი]] **{{სტატუსი|0}}[[ანიმაცია - 3Ds Max/რეზიუმე|რეზიუმე]] [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]] 3123 6457 2007-01-25T18:36:28Z Trulala 17 /* ხაზგასმის ნაცვალსახელები */ უკუქცევითი ნაცვალსახელი შეიძლებ ითარგმნოს როგორც '''თვითონ''' ან '''საკუთარ თავს'''. მაგალითად: მე ''თვითონ'' ავაშენე სახლი. ლათინურ ენაში პირველი და მეორე პირის ნაცვალსახელები ემთხვევა [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ნაცვალსახელები|პირის ნაცვალსახელთა]] ბრუნვას. ვინაიდან უკუქცევითი ნაცვალსახელი არ შეიძლება იყოს სუბიექტი, მას არ აქვს სახელობითი ბრუნვა. რაც შეეხება მესამე პირს, როდესაც მოქმედება საკუთარ თავზეა მაშინ გამოიყენება ნაცვალსახელი se, ხოლო თუ სხვას ეხება მაშინ eum, eam, id. ::Cicero laudavit '''se''' - ციცერონი საკუთარ თავს ადიდებს. ::Cicero laudavit '''eum''' - ციცერონი მას ადიდებს. ==კუთვნილებითი უკუქცევითი ნაცვალსახელები== პირველ და მეორე პირში კუთვნილებითი უკუქცევითი ნაცვალსახელების ფუნქციას კუთვნილებითი ნაცვალსახელები ასრულებენ. ხოლო "თავისი" ან "საკუთარი" იქნება '''suus''', '''sua''', '''suum'''. ესენი იბრუნებიან როგორც წესიერი [[ლათინური ენა/გრამატიკა/ზედსართავი სახელი|ზედსართავი სახელები]]. მაგალითად: ::Cicero laudavit amicum '''suum''' - ციცერონი ადიდებდა საკუთარ მეგობარს. ::Cicero laudavit '''eius''' - ციცერონი მის (და არა თავის) მეგობარს ადიდებდა. როგორც ხედავთ კუთვნილებითი ნაცვალსახელების მსგავსად კუთვნილებითი უკუქცევითი ნაცვალსახელებიც ეთანხმებიან არსებით სახელს რიცხვში, სქესში და ბრუნვაში. ==ხაზგასმის ნაცვალსახელები== ქართული ენისგან განსხვავებით, ლათინურში მნიშვნელობის ხაზგასასმელად არსებობს სპეციალური ნაცვალსახელები Ipse, Ipsa, Ipsum. იბრუნება gen: ipsius, ipsius, ipsius, dat. ipsi ipsi ipsi, სხვა ბრუნვებში როგორ წესიერი ზედსართავი სახელი. ქვემოთ მაგალითებში ნაჩვენებია გამოყენების შემთხვევები: ::Cicero '''ipse''' laudavit me - ციცერონმა '''თვითონ''' მაქო მე. აქ ხაზგასმულია რომ ციცერონმა მაქო. [[კატეგორია:ლათინური ენა]] 3126 6479 2007-01-26T22:10:26Z Gnome 28 დიზაინი - პერსონაჟის შექმნისას, ის აუცილბლად დამუშავებული უნდა იყოს ქაღალდზე, თიხით ან პროგრამა Photoshop-ში. შესაძლებლობებიდან, რომელიმე გზით მოდელირება - ამისათვის საჭიროა დიდი გამოცდილება. ფიზიკური ხორცშესხმა ყოველთვის იძლევა იმის გარანტიას, რომ დიზაინი ადეკვატურია პერსონაჟისთვის. პერსონაჟის ვიზუალიზაცია სრულად უნდა გადმოსცემდეს მის გასაკუთრებულობას, როგორც ჩვეულებრივი ესკიზი, ან დასრულებული გამოსახულება. ამავე დროს კარგი ესკიზი, საკმაოდ შთამბეჭდავი და აღჭურვული უნიკალური და საინტერესო მაჩვენებლებით, ასევე უნდა იყოს შესრულებული. პერსონაჟის დიზაინის შექმნისას, პირველ რიგში უნდა გვხასოვდეს ესთეთიკური მოთხოვნილებები, ტექნიკურ შეზღუდვებზე და ეგზემპლარზე(reference). [[კატეგორია:კომპიუტერული გრაფიკა]]