Википедие adywiki https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%8D%D0%BA%D3%80%D1%83%D0%B1%D0%B3%D1%8A%D0%BE_%D1%88%D1%8A%D1%85%D1%8C%D0%B0%D3%80 MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter Медиа Special Talk User User talk Википедие Википедием и тегущыӀэн File File talk MediaWiki MediaWiki talk Template Template talk Help Help talk Category Category talk TimedText TimedText talk Module Module talk 0 82 15607 13421 2025-06-21T12:28:14Z Msnci06 4243 /* Бзэ */ Зы тхылъ линк ислъхьащ. 15607 wikitext text/x-wiki [[File:Circassian flag.svg|thumb|Адыгэ лъэпкъым инып]] '''Адыгэхэр''' (''зэрэзэ''джэжьхэрэр), е '''черкесхэр''' (''зэря''джэхэрэр), шэрджэсхэр - [[Къаукас|Къаукасым]] ис лъэпкъ. Ижъ-ижъыжь зэманым щегъэжьагъэу лӀакъопчъагъэкӀэ гощыгъагъэ (ычъ. еплъ), ау джыдэдэм нахьыбэмкӀэ зэрэзэтырафырэр бзэ зэблэгъыныгъэр ары - ''къушъхьэчӀэс'' адыгэхэмрэ ([[Къэбэртаехэр|къэбэртаехэмрэ]], [[Бэслъыныехэр|бэслъыныехэмрэ]] – [[Къэбэртэе-Балъкъэр Республикэ|КБР]], [[Къэрэщэе-Черкес Республикэ|КЧР]]), ''кӀахэ адыгэхэр'' (адрэ пстэур - [[Адыгэ Республик|Адыгэ Республикэр]]). Ащ нэмыкӀэу, мэхьанэшхо иӀэу, [[Тыркуе|Тыркуем]], [[Сирие|Сирием]], [[Йордание|Йорданием]] зэгъусэу минишъэ пчъагъэ ащэпсэух (млн заулэ аӀо зымэ).[[Тӏэшъу Светлан]]. == Пчъагъэр == == Тарихъ == Адыгэ лъэпкъыр лъэпкъыжъ дэд. Ащ гъогу къин кIыхьэ къыкIугъ. Тарихъым къызэриIорэмкIэ, адыгэхэр Кавказым егъашIэм исыгъэх. Адыгэхэр лъэпкъ пшIыкIутIу хъущтыгъэх. Ахэр: [[абдзэхэхэр]], [[адэмыехэр]], [[бжъэдыгъухэр]], [[беслъэнейхэр]], еджэркъуаехэр, жанэхэр, [[къэбэртаехэр]], [[кӀэмыгуехэр]], мамхыгъхэр, [[мэхъошхэр]], [[Натхъуадж|натыхъуаджэхэр]], [[хьатикъуаехэр]], [[шапсыгъэхэр]] ([[ХьакӀуцухэр|хьакӀуцухэри]] ахэтэу). НахьыбэмкIэ нэмыкI цIыф лъэпкъхэр адыгэхэм къызэряджэхэрэр «черкес».<ref>АДЫГАБЗЭ Я 3-рэ класс Анцокъо С., Индрысэ Р., КIэсэбэжъ Н. 2013 н. 26</ref> ===Тыркуем ис Адыгэхэр=== [[File:Тыркуем икъалэхэм дэт Адыгэ къуаджэхэм япчъагъэхэр.png|350px|thumb|right|Тыркуем икъалэхэм дэт Адыгэ къуаджэхэм япчъагъэхэр]] Урыс пачъыхьэм адыгэхэр ячIыгу зырефыхэм, [[Тыркуе|Тыркуер]] ары зэкIужьыгъагъэхэр. Мы хэгъэгум адыгэ мин пчъагъэ щэпсэу. Сыд фэдиз къин хэфагъэхэми адыгэхэм яцIыфыгъи, ялIыгъи, яхабзи, анапи къагъэнагъ. ДзэкIолI лIыбланэу, шIэныгъэлэжьэу, гъэсэгъэшхоу адыгабэ Тыркуем ис хъугъэ. Сыд фэдэ щыIэкIэ тхъагъо яIэми, адыгэхэм яхэкужъ ащыгъупшэрэп, къыфэзэщых. Яныдэлъфыбзэ зэрэзыщамыгъэгъупшэщтым пылъых. ===Израельим ис Адыгэхэр=== Адыгэ къуаджэхэу [[Кфар Кама|Кфар-Камэрэ]] [[Рихьаные|Рихьаниерэ]] къэралыгъоу Израиль итых. Адыгэ чылэхэр иных, дахэх, цIыфэу адэсхэр фэшIыгъэу щыIэх. Яныдэлъфыбзэ дэгъоу ашIэ. Адыгэ хабзэхэр, адыгагъэр дахэу къаухъумэх. ГушIуагъор – ясабыйхэр еджапIэм ныдэлъфыбзэм зэрэщырагъаджэхэрэр ары. Израиль хэгъэгум еджэгъэшхоу, шIэныгъэлэжьэу, дзэкIолI лIэбланэу исыр бэ. Ахэмэ адыгэхэри ахэт. Израиль икъэлэ шъхьаIэр Тель-Авив. == Адыгэ хабзэ == == ГъэшӀэгъон == Адыгэ лӀакъомэ ащыщэу джыдэдэм пчъагъэкӀэ къэбэртаехэр анахьбэдэдэх - КБР закъом мин 500 нахьыбэ щэпсэу. == Бзэ == Адыгэхэм ябзэр [[Адыгабзэ|Адыгабзэр]] ары. <ref>[https://www.academia.edu/27977779/%C3%87ERKES_D%C4%B0YALEKTLER%C4%B0 Aydın, Şamil Emre (2015), Çerkes Diyalektleri]</ref> == Адыгэ шъуашэ == Адыгэ бзылъфыгъэм ибжьышIуагъэрэ идэхагъэрэ дунаим щагъэшIагъоу цIэрыIуагъ. Бзылъфыгъэр къэзгъэдахэрэмэ зэу ащыщыгъ шъуашэр. Адыгэ бзылъфыгъэ шъуашэр: шъохътан, джэнэ кIаку, джан, кIэкIы, сай, паIо, тыжьын бгырыпх, цуакъэ. Адыгэ хъулъфыгъэ шъуашэр Кавказым щыцIэрыIу, дунаим щызэлъашIэ. Адыгэ хъулъфыгъэ шъуашэм хахьэхэрэр: цые, кIако, гъончэдж, паIо, шъхьарыхъон, бгырыпх, къамэ, майстэ, кIакIо. == Зэпыщэхэр == [[Category:!Main category]] r5i6qpjo0n1iwf58pwt6ujk1jy6mg6z 10 5191 15608 2025-06-21T15:49:45Z Frhdkazan 57 Created page with "Stained glass in Nysa cathedral.jpg" 15608 wikitext text/x-wiki Stained glass in Nysa cathedral.jpg 40vixgycyype0rrx7nbqw4dvqh7mf2l