Wikipedia
afwiki
https://af.wikipedia.org/wiki/Tuisblad
MediaWiki 1.45.0-wmf.8
first-letter
Media
Spesiaal
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Event
Event talk
1991
0
464
2817919
2815224
2025-07-02T14:21:54Z
Sobaka
328
/* Geboortes */ byvoeg
2817919
wikitext
text/x-wiki
{{jare|beeld=C-130 180AS Over Kuwait 1991.JPG|teks=Oorlog bo Koeweit}}
Die '''jaar 1991''' was 'n [[gewone jaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Dinsdag]] begin het. Dit was die 91ste jaar van die [[20ste eeu]] n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad.
== Gebeure ==
* [[13 Januarie]] – Spesiale troepe van die [[Sowjetunie]] se Departement van Binnelandse Sake beset die radiostasie en televisietoring van [[Vilnius]], [[Litaue]]. 14 ongewapende Litause betogers sterf.
* [[28 Februarie]] – Die [[Golfoorlog]] kom tot 'n einde.
* [[6 April|6]]–[[14 April]] – Die [[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1ste Vrouerugbywêreldbeker]] word in [[Wallis]] aangebied en deur die [[Verenigde State se nasionale vrouerugbyspan|Verenigde State]] gewen.
* [[9 April]] – [[Georgië]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[18 Mei]] – [[Somaliland]] verklaar eensydig sy onafhanklikheid van [[Somalië]].
* [[12 Junie]] – [[Boris Jeltsin]] word verkies as president van [[Rusland]].
* [[12 Junie]] – [[Berg Pinatubo]], 'n [[vulkaan]] in die [[Filippyne]], bars uit.
* [[25 Junie]] – [[Kroasië]] en [[Slowenië]] verklaar hul onafhanklikheid van [[Joego-Slawië]], maar word op [[27 Junie]] deur Joego-Slawiese magte aangeval.
* [[29 Junie]] – [[Proteas|Suid-Afrika]] sluit weer as 'n volle lid by die [[Internasionale Krieketraad]] (IKR) aan.
* [[30 Junie]] – Die [[Groepsgebiedewet]] van [[Suid-Afrika]] word afgeskaf.
* [[22 Julie]] – Die [[reeksmoordenaar]], [[Jeffrey Dahmer]], word in hegtenis geneem nadat oorblyfsels van 11 mans en seuns in sy woonstel gevind is.
* [[4 Augustus]] – Die Griekse [[skip|plesierboot]], die [[Oceanos (skip)|Oceanos]], sink langs die [[Wildekus]] van Suid-Afrika.
* [[20 Augustus]] – [[Estland]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[21 Augustus]] – [[Letland]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[24 Augustus]] – [[Oekraïne]] en [[Rusland]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[25 Augustus]] – [[Wit-Rusland]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[27 Augustus]] – [[Moldowa]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[30 Augustus]] – [[Azerbaidjan]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[31 Augustus]] – [[Kirgisië]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[1 September]] – [[Oesbekistan]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[2 September]] – Die [[Republiek van Nagorno-Karabach]] verklaar sy onafhanklikheid van die Sowjetunie.
* [[8 September]] – Die [[Republiek van Masedonië]] word van Joego-Slawië onafhanklik.
* [[9 September]] – [[Tadjikistan]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[21 September]] – [[Armenië]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[3 Oktober]]–[[2 November]] – Die [[Rugbywêreldbeker 1991|2de Rugbywêreldbeker]] word in [[Engeland]] aangebied en deur [[Wallabies|Australië]] gewen.
* [[27 Oktober]] – [[Turkmenistan]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[10 November]] – Die [[Proteas]]<!-- Suid-Afrikaanse nasionale krieketspan --> speel hulle eerste [[Internasionale eendagwedstryd|EDI-krieketwedstryd]] teen [[Indiese nasionale krieketspan|Indië]] in [[Kalkutta]].
* [[16 Desember]] – [[Kasakstan]] word van die Sowjetunie onafhanklik.
* [[18 Desember]] – [[Mangosuthu Buthelezi]], leier van die [[Inkatha Vryheidsparty]], onttrek aan KODESA-onderhandelinge om 'n einde aan [[Apartheid]] te bring.
* [[20 Desember]] – Die [[Suid-Afrikaanse]] regering, die [[ANC|African National Congress]] en ander partye begin samesprekings aangaande die herskryf van die grondwet.
* [[21 Desember]] – [[Suid-Ossetië]] verklaar eensydig sy onafhanklikheid van [[Georgië]].
* [[25 Desember]] – [[Michail Gorbatsjof]] bedank as president van die Sowjetunie.
== Geboortes ==
* ''Dag onbekend'' – [[Charlotte van den Broeck]], Vlaamse digteres.
* [[7 Januarie]] – [[Caster Semenya]], Suid-Afrikaanse atleet.
* [[12 Januarie]] – [[Pixie Lott]], Engelse [[aktrise]].
* [[19 Januarie]] – [[Erin Sanders]], Amerikaanse aktrise.
* [[20 Januarie]] – [[Jolyon Palmer]], [[Kanadese]] [[Formule Een|F1-renjaer]].
* [[3 Februarie]] – [[Masabata Klaas]], Suid-Afrikaanse internasionale krieketspeler.
* [[10 Februarie]] – [[Emma Roberts]], Amerikaanse aktrise.
* [[16 Februarie]] – [[Marilyn Ramos]], [[Mejuffrou Suid-Afrika|Mej Suid-Afrika in 2012]].
* [[17 Februarie]] – [[Bonnie Wright]], Britse aktrise
* [[18 Februarie]] – [[Malese Jow]], Amerikaanse aktrise, sangeres en liedjieskrywer.
* [[28 Februarie]] – [[J.G. Claassen]], [[Suid-Afrika]]anse [[Gholf|beroepsgholfspeler]].
* [[8 Maart]] – [[Devon Werkheiser]], Amerikaanse akteur.
* [[22 Maart]] – [[Roberto Merhi]], Spaanse motorrenjaer.
* [[28 Maart]] – [[Amy Bruckner]], Amerikaanse (stem)aktrise.
* [[3 April]] – [[Hayley Kiyoko]], Amerikaanse aktrise en sangeres.
* [[4 April]] – [[Jamie Lynn Spears]], Amerikaanse aktrise.
* [[17 April]] – [[Tessa James]], [[Australië|Australiese]] aktrise.
* [[20 April]] – [[Marieke Lucas Rijneveld]], Nederlandse skrywer en wenner van die Bookerprys in 2020.
* [[28 April]] – [[Liesl Laurie]], [[Mejuffrou Suid-Afrika|Mej Suid-Afrika in 2015]].
* [[9 Mei]] – [[Genki Haraguchi]], [[Japan]]nese [[sokker]]speler.
* [[27 Mei]] – [[Beauden Barrett]], [[Nieu-Seeland]]se internasionale [[rugbyspeler]].
* [[7 Junie]] – [[Emily Ratajkowski]], Amerikaanse aktrise en fotomodel.
* [[16 Junie]] – [[Siya Kolisi]], Suid-Afrikaanse internasionale [[rugbyspeler]] en 61ste [[Springbokkaptein]].
* [[17 Junie]] – [[Akker van der Merwe]], [[Springbokke|Springbokrugbyspeler (haker)]].
* [[18 Junie]] – [[Willa Holland]], Amerikaanse aktrise en model.
* [[27 Junie]] – [[Madylin Sweeten|Madylin Anne Sweeten]], Amerikaanse aktrise.
* [[5 Julie]] – [[Jason Dolley]], Amerikaanse akteur.
* [[9 Julie]] – [[Mitchel Musso]], Amerikaanse akteur en sanger.
* [[16 Julie]] – [[Alexandra Shipp]], Amerikaanse aktrise.
* [[5 Augustus]] – [[Esteban Gutiérrez]], Meksikaanse renjaer.
* [[26 Augustus]] – [[Dylan O'Brien]], Amerikaanse akteur.
* [[28 Augustus]] – [[Kyle Massey]], Amerikaanse akteur.
* [[5 September]] – [[Skandar Keynes]], Britse akteur.
* [[9 September]] – [[Kelsey Chow]], Amerikaanse aktrise.
* [[27 September]] – [[Simona Halep]], Roemeense tennisster.
* [[18 Oktober]] – [[Zohran Mamdani]], Amerikaanse politikus.
* [[8 November]] – [[Riker Lynch]], Amerikaanse sanger-liedjieskrywer, akteur en danser
* [[13 November]] – [[Matt Bennett]], Amerikaanse akteur
* [[15 November]] – [[Shailene Woodley]], Amerikaanse aktrise en filmvervaardiger.
* [[25 November]] – [[Rome Flynn]], Amerikaanse akteur.
* [[24 Desember]] – [[Louis Tomlinson]], Engelse sanger-liedjieskrywer.
== Sterftes ==
* [[3 Januarie]] – [[Anna Elizabeth Pohl]], Suid-Afrikaanse sopraan en sangdosent (* [[1914]]).
* [[18 Februarie]] – [[Eugene Fodor (skrywer)|Eugene Fodor]], Amerikaanse skrywer van reisliteratuur (* [[1905]]).
* [[2 Maart]] – [[Serge Gainsbourg]], Franse digter, sanger, komponis, akteur, regisseur en skilder (* [[1928]]).
* [[13 Maart]] – [[Taubie Kushlick]], Suid-Afrikaanse verhoogaktrise, -regisseur en -produksieleier (* [[1910]]).
* [[27 Maart]] – [[Ralph Bates]], [[Britse]] akteur (* [[1940]]).
* [[29 Maart]] – [[Barrie Biermann]], Suid-Afrikaanse argitek (* [[1924]]).
* [[1 Mei]] – [[Jack Cope]], Suid-Afrikaanse [[skrywer]], [[digter]] asook ’n [[redakteur]] (* [[1913]]).
* [[11 Junie]] – [[Cromwell Everson]], Suid-Afrikaanse komponis en skrywer van die eerste Afrikaanse opera, Klutaimnestra (* [[1925]])
* [[22 Julie]] – [[Albert Wessels]], Suid-Afrikaanse nyweraar en die stigter van [[Toyota]] Suid-Afrika (* [[1908]]).
* [[27 Augustus]] – [[David Poole]], Suid-Afrikaanse balletdanser, choreograaf en balletonderwyser (* [[1925]]).
* [[3 Oktober]] – [[Jacques Loots]], Suid-Afrikaanse akteur (* [[1925]]).
* [[25 Oktober]] – [[Louis le Grange]], Suid-Afrikaanse politikus, kabinetsminister en [[Nasionale Party]]-lid (* [[1928]]).
* [[1 November]] – [[Mary Ainslee]], Amerikaanse aktrise (* [[1919]]).
* [[5 November]] – Jukskei legende en senator [[Marthinus Philippus Prinsloo]] (* [[1905]])
* [[24 November]] – [[Freddie Mercury]], Britse musikant en die hoofsanger van die rockgroep [[Queen]] (* [[1946]])
* [[26 November]] – [[Karl Kielblock]], [[Afrikaanse skrywer]] (* [[1907]]).
* [[15 Desember]] – [[Wasili Zaitsef]], bekende Sowjet-sluipskutter (* [[1915]]).
* [[28 Desember]] – [[Cassandra Harris]], Amerikaanse aktrise (* [[1948]]).
* ''Dag onbekend'' – [[Stella Blakemore]], Suid-Afrikaanse skrywer van Afrikaanse jeugboeke (* [[1906]]).
[[Kategorie:1991| ]]
[[Kategorie:20ste eeu]]
jyaa2cke3g25wyl6cpwyz772sqfu20u
1945
0
481
2818031
2768688
2025-07-03T01:59:02Z
Johannescharlesventer
146706
/* Geboortes */
2818031
wikitext
text/x-wiki
{{jare|beeld=Nagasakibomb.jpg|teks=Nagasaki}}
[[Lêer:Fat Man (replica of nuclear bomb).jpg|duimnael|regs|220px|''[[Fat Man]]'', een van die atoombomme wat die VSA op Japan laat val het.]]
[[Lêer:Hendrik pretorius sabc riaan cruywagen anchor.png|duimnael|regs|220px|''[[Riaan Cruywagen]]'' lees die nuus.]]
Die '''jaar 1945''' was 'n [[gewone jaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Maandag]] begin het. Dit was die 45ste jaar van die [[20ste eeu]] n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad.
== Gebeure ==
* [[27 Januarie]] – [[Tweede Wêreldoorlog]]: Die [[Auschwitz-konsentrasiekamp]] word deur die [[Rooi Leër]] bevry.
* [[30 Januarie]] – Tweede Wêreldoorlog: Die [[Wilhelm Gustloff (skip)|Wilhelm Gustloff]] seeramp vind plaas.
* [[14 Februarie]] – Tweede Wêreldoorlog: Die [[Britse Lugmag|''RAF'']] Bomkommandoment begin die strategiese bombardering van [[Dresden]] in [[Sakse]], [[Duitsland]], wat lei tot 'n noodlottige [[vuurstorm]] waarin 25 000 burgerlikes sterf.
* [[19 Februarie]] – Tweede Wêreldoorlog: Die Geallieerdes val die eiland [[Iwo Jima]] binne.
* [[23 Februarie]] – Joe Rosenthal neem die [[Pulitzerprys]]wennerfoto ''Raising the Flag on [[Iwo Jima]]'', 'n beeld wat later herskep word in die beeld by die [[Amerikaanse Marinierskorps]] Oorlogsmonument.
* [[7 Maart]] – Tweede Wêreldoorlog: Die [[Amerikaanse Leër]] steek die [[Ryn]]-rivier oor by [[Remagen]].
* [[9 Maart]] – Tweede Wêreldoorlog: 'n Bomaanval op [[Tokio]] veroorsaak 'n vuurstorm waarin 100 000 mense sterf.
* [[22 Maart]] – Die [[Arabiese Liga]] word deur [[Egipte]], [[Irak]], [[Jordanië]], [[Libanon]], [[Saoedi-Arabië]] en [[Sirië]] in [[Kaïro]] gestig.
* [[1 April]] – Tweede Wêreldoorlog: Die Geallieerdes val die eiland [[Okinawa]] binne.
* [[16 April]]–[[2 Mei]] – Tweede Wêreldoorlog: Die [[Slag van Berlyn]] vind plaas. Die verowering van die Duitse hoofstad Berlyn deur die [[Rooi Leër]].
* [[18 April]] – Tweede Wêreldoorlog: Meer as 'n duisend bomwerpers val die eiland [[Helgoland]] ([[Duitsland]]) aan.
* [[25 April]] – Tweede Wêreldoorlog: [[VSA|Amerikaanse]] en [[Rusland|Russiese]] troepe ontmoet by die [[Elbe]].
* 25 April – Die [[Verenigde Nasies]] word in [[San Francisco]] ([[Kalifornië]]) gevorm.
* [[30 April]] – Tweede Wêreldoorlog: Die Duitse diktator [[Adolf Hitler]] pleeg selfmoord.
* [[4 Mei]] – Tweede Wêreldoorlog: Bevryding van die [[Neuengamme-konsentrasiekamp]] naby [[Hamburg]] deur die Britse Leër.
* 4 Mei – Tweede Wêreldoorlog: Admiraal [[Hans-Georg von Friedeburg]] onderteken op die Timeloberg, voor veldmaarskalk [[Montgomery|Montgommery]], in opdrag van die laaste rykspresident [[Karl Dönitz]], die kapitulasie-ooreenkoms van alle Duitse troepe in Noordwes-Duitsland, die Nederlande en Denemarke.
* 4 Mei – Tweede Wêreldoorlog: Die 2de Franse Pantserdivisie onder generaal-majoor [[Philippe Leclerc de Hauteclocque|Leclerc]] bereik teen die einde van die Tweede Wêreldoorlog die huis van [[Adolf Hitler]] op die Obersalzberg by Berchtesgaden.
* [[5 Mei]] – Tweede Wêreldoorlog: [[Kapitulasie]] van die Duitse troepe in 'n laaste selfstandige deel van [[Nazi-Duitsland]] (die noordweste en [[Sleeswyk-Holstein]]), [[Denemarke]] en Wes-[[Nederland]].
* [[8 Mei]] – Die einde van die Tweede Wêreldoorlog in [[Europa]].
* [[1 Junie]] – [[Duitsland|Duitse]] oudiotoerustingvervaardiger [[Sennheiser]] word deur Fritz Sennheiser gestig.
* [[21 Junie]] – Tweede Wêreldoorlog: [[Okinawa]] word verower deur die Amerikaners.
* [[26 Junie]] – Die Grondwet van die [[Verenigde Nasies]] word geteken.
* [[16 Julie]] – [[Manhattan-projek]]: [[Trinity-kernwapentoets|Trinity]], die eerste [[kernwapen|atoombom]]toets word onderneem naby Alamogordo, [[Nieu Meksiko]], [[VSA]].
* [[28 Julie]] – 'n [[North American B-25 Mitchell|B-25]] [[bomwerper]] vlieg teen die [[Empire State-gebou]] vas; op die 78ste vloer.
* [[6 Augustus]] – Tweede Wêreldoorlog: Die [[VSA]] laat val 'n [[atoombom]] (''[[Little Boy]]'') op [[Hirosjima]], [[Japan]], met tussen 90 000 en 200 000 sterftes tot gevolg.
* [[8 Augustus]] – Die [[Verenigde State]], [[Frankryk]], [[Engeland]] en die [[Sowjetunie]] teken die [[Verdrag van Londen (1945)|Verdrag van Londen]] wat lei tot die [[Neurenberg-verhore]].
* [[9 Augustus]] – Tweede Wêreldoorlog: Tweede Amerikaanse [[kernwapen]] (''[[Fat Man]]'') ontplof bo die Japannese stad [[Nagasaki]].
* [[15 Augustus]] – [[Geallieerdes van die Tweede Wêreldoorlog|Geallieerde Nasies]] vier die einde van die Tweede Wêreldoorlog na oorwinning in [[Japan]] toe keiser [[Hirohito]] die onvoorwaardelike oorgawe in die [[Stille Oseaan]]oorlog oor die radio aankondig. [[Noord-Korea|Noord-]] en [[Suid-Korea]] word van [[Japan]] onafhanklik.
* [[2 September]] – Die Tweede Wêreldoorlog kom amptelik tot 'n einde met die ondertekening van die [[Japan]]nese oorgawedokumente op die dek van die [[USS Missouri (BB-63)|USS ''Missouri'']].
* 2 September – [[Hồ Chí Minh]] verklaar [[Viëtnam|Noord-Viëtnam]] se onafhanklikheid van [[Frankryk]] en word dié land se eerste president.
* [[24 Oktober]] – Die Verenigde Nasies-verdrag, die grondwet van die Verenigde Nasies, tree in werking.
* [[25 Oktober]] – Die voormalige Japannese kolonie [[Taiwan (eiland)|Taiwan]] word weer deel van die [[Republiek China]].
* [[10 November]] – Die Springbokdiens van die [[Suid-Afrikaanse Lugdiens]] en die [[BOAC]], die eerste internasionale diens tussen Suid-Afrika en die [[Verenigde Koninkryk]], begin.
* [[16 November]] – Stigting van die [[UNESCO]] deur 37 lande in [[Londen]].
* [[20 November]] – Die [[Neurenberg-verhore]] begin.
* [[5 Desember]] – [[Vlug 19]], 'n eskader van vyf [[Grumman TBF Avenger]] [[bomwerper|torpedobomwerpers]] van die [[Amerikaanse Vloot]], verdwyn in die [[Bermudadriehoek]].
* [[27 Desember]] – Die [[Wêreldbank]] word op ooreenkoms van 28 nasies gestig.
* [[Desember]] – Die [[Nag-Hammadi-geskrifte]] word ontdek.
== Geboortes ==
* [[1 Januarie]] – [[Jacky Ickx]], voormalige Belgiese motorrenjaer.
* [[10 Januarie]] – [[Rod Stewart]], Britse sanger.
* [[12 Januarie]] – [[Dawid Swart]], Suid-Afrikaanse akteur.
* [[15 Januarie]] – [[Hans du Plessis]], Afrikaanse [[skrywer]] en [[digter]] († [[2024]]).
* [[28 Januarie]] – [[Karen Lynn Gorney|Karen L. Gorney]], Amerikaanse aktrise.
* [[29 Januarie]] – [[Ibrahim Boubacar Keïta]], politikus en president van [[Mali]] († [[2022]]).
* 29 Januarie – [[Tom Selleck]], Amerikaanse akteur, draaiboekskrywer en vervaardiger.
* [[3 Februarie]] – [[Marius Weyers]], Suid-Afrikaanse akteur.
* [[6 Februarie]] – [[Bob Marley]], Jamaikaanse reggaesanger en musikant († [[1981]]).
* [[9 Februarie]] – [[Mia Farrow]], Amerikaanse aktrise.
* [[10 Februarie]] – [[Rosa Keet]], Suid-Afrikaanse digter, skrywer en dramaturg.
* [[23 Februarie]] – [[Allan Boesak]], geestelike van die Nederlandse Hervormde Kerk, 'n politikus en anti-apartheidsaktivis.
* [[28 Februarie]] – [[Bubba Smith]], Amerikaanse akteur en rolprentvervaardiger († [[2011]]).
* [[10 Maart]] – [[Henry Oswald de Villiers|H.O. de Villiers]], [[Springbokke|Springbokheelagter]] in 1967 († [[2022]]).
* [[30 Maart]] – [[Eric Clapton]], Britse kitaarspeler.
* [[2 April]] – [[Linda Hunt]], Amerikaanse aktrise.
* [[4 April]] – [[Craig T. Nelson]], Amerikaanse akteur "Coach" "The District".
* [[13 April]] – [[Tony Dow]], Amerikaanse akteur en regisseur († [[2022]]).
* [[15 April]] – [[Dirk Coetzee]], mede-stigter en bevelvoerder van die polisie-eenheid op Vlakplaas († [[2013]]).
* [[19 April]] – [[Dawn Lindberg]], [[Suid-Afrika]]anse vermaakpersoonlikheid ( [[2020]]).
* [[24 April]] – [[Larry Tesler]], Amerikaanse rekenaarwetenskaplike († [[2020]])
* [[30 April]] – [[Michael J. Smith]], Amerikaanse [[ingenieur]] en [[ruimtevaarder]], sterf in [[Challenger-ramp]] († [[1986]]).
* [[6 Mei]] – [[Rosa Smit]], [[Afrikaans]]e [[digter]] en wenner van die [[Ingrid Jonkerprys]] vir haar [[poësie]] († [[2021]])
* [[10 Mei]] – [[Koos du Plessis]], Suid-Afrikaanse musikant († [[1984]]).
* [[14 Mei]] – [[Yochanan Vollach]], Israelse sokkerspeler.
* [[20 Mei]] – [[Justin Cartwright]], Britse skrywer († [[2018]]).
* [[8 Junie]] – [[Nicky Oppenheimer]], Suid-Afrikaanse sakeman, mynmagnaat en filantroop.
* [[12 Junie]] – [[Anthony Hall-Martin]], kenner op die gebied van [[swartrenoster]]s en die Afrika-[[olifant]] († [[2014]]).
* [[15 Junie]] – [[Zandra Bezuidenhout]], Afrikaanse [[digter]].
* [[19 Junie]] – [[Aung San Suu Kyi]], Myanmarese politikus, leier van 'n nie-geweldadige beweging vir menseregte en demokrasie in Myanmar (Birma) en ontvanger van die [[1991]] [[Nobelprys vir Vrede]].
* [[22 Junie]] – [[Maretha Maartens]], Suid-Afrikaanse skrywer.
* [[23 Junie]] – [[John Garang]], Suid-Soedannese politikus en revolusionêre leier († [[2005]]).
* [[25 Junie]] – [[Carly Simon]], Amerikaanse sangeres en liedjieskrywer.
* [[29 Junie]] – Chandrika Bandaranaike Kumaratunga, eerste minister van [[Sri Lanka]].
* [[2 Julie]] – [[Harriet Hall]], Amerikaanse huisdokter († [[2023]]).
* [[4 Julie]] – [[Erik Holm]], Suid-Afrikaanse [[entomoloog]] en insekillustreerder.
* 4 Julie – [[Bruce French (akteur)|Bruce French]], Amerikaanse akteur († [[2025]]).
* [[14 Julie]] – [[Peter Klatzow]], Suid-Afrikaanse [[komponis]] en [[pianis]] († [[2021]]).
* [[19 Julie]] – [[Anna Enquist]], pennaam van gewilde digter en [[skryfster]] in [[Nederland]].
* [[26 Julie]] – [[Helen Mirren]], Britse aktrise.
* [[9 Augustus]] – [[Jerome Glenn]], [[Futuris|toekomskundige]] en uitvoerende direkteur van die Millennium-projek.
* [[14 Augustus]] – [[Wim Wenders]], [[Duitse]] filmregisseur word in [[Düsseldorf]] gebore.
* 14 Augustus – [[Steve Martin]], Amerikaanse akteur, komediant, musikant en vervaardiger.
* [[31 Augustus]] – [[Van Morrison]], [[Noord-Ierland|Noord-Ierse]] sanger, musikant, liedjieskrywer en musiekvervaardiger.
* [[5 September]] – [[Al Stewart]], Britse sanger-liedjieskrywer en folk/rock-musikant.
* [[11 September]] – [[Franz Beckenbauer]], Duitse sokkerspeler en bestuurder († [[2024]]).
* [[15 September]] – [[Jessye Mae Norman]] 'n Amerikaanse sopraan († [[2019]])
* [[27 September]] – [[Misha Dichter]], Amerikaanse pianis van Pools-Joodse afkoms.
* [[28 September]] – [[Pieter-Dirk Uys]], Suid-Afrikaanse satirikus en dramaturg.
* [[30 September]] – [[Ehud Olmert]], Israelse advokaat en politikus.
* [[2 Oktober]] − [[Don McLean]], Amerikaanse sanger-liedjieskrywer en musikant.
* [[5 Oktober]] – [[Riaan Cruywagen]], Afrikaanse nuusleser en stemkunstenaar.
* [[13 Oktober]] – [[Desi Bouterse]], Surinaamse militêre leier en staatshoof († [[2024]]).
* [[17 Oktober]] – [[Graça Machel]], [[Eerste Dame]] van [[Mosambiek]] en later ook Suid-Afrika.
* [[23 Oktober]] – [[Bernard Nottage]], [[Geneesheer|ginekoloog]], [[politikus]] en [[atletiek|Olimpiese atleet]] uit die [[Bahamas]] († [[2017]]).
* [[12 November]] – [[Neil Young]], Kanadese en Amerikaanse sanger-liedjieskrywer.
* [[17 Desember]] – [[Marlise Joubert]], Afrikaanse skrywer en digter.
== Sterftes ==
* [[18 Januarie]] – [[Violette Szabo]], Britse geheime agent in [[Frankryk]] tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] (* [[1921]]).
* [[22 Januarie]] – [[Else Lasker-Schüler]], Duits-Joodse digteres en toneelskryfster (* [[1869]]).
* [[12 Maart]] – [[Anne Frank]], Joodse dagboekskrywer in Nederland (* [[1929]])
* 12 Maart – [[Friedrich Fromm]], Duitse generaal (* [[1888]])
* [[14 Maart]] (''c.'') – [[J.J. Groeneweg]], vroeë Afrikaanse skrywer van avontuurverhale, hoofsaaklik vir die jeug (* [[1870]]).
* [[31 Maart]] – [[Hans Fischer]], Duitse chemikus en [[Nobelprys vir Chemie|Nobelpryswenner]] (* [[1881]]).
* [[9 April]] – [[Wilhelm Canaris]], Duitse admiraal (* [[1887]]).
* [[12 April]] – [[Franklin D. Roosevelt]], Amerikaanse politikus en staatsman, 32ste [[President van die Verenigde State]] (* [[1882]]).
* [[21 April]] – [[Walter Model]], Nazi-Duitse veldmaarskalk (* [[1891]]).
* [[28 April]] – [[Benito Mussolini]], Italiaanse diktator (* [[1883]]).
* 28 April – [[Hermann Fegelein]], Duitse SS generaal (* [[1906]])
* [[30 April]] – [[Adolf Hitler]], Nazi-Duitse politikus en diktator (* [[1889]]).
* 30 April – [[Eva Braun]], vrou van [[Hitler]], (* [[1912]]).
* [[1 Mei]] – [[Joseph Goebbels]], Duitse politikus (* [[1897]]).
* 1 Mei – [[Hans Krebs]], Duitse generaal (* [[1898]]).
* [[24 Mei]] – [[Robert Ritter von Greim]], Duitse vlieënier en veldmaarskalk (* [[1892]]).
* [[31 Mei]] – [[Leonid Pasternak]], Russiese postimpressionistiese skilder (* [[1862]]).
* [[Mei]] – [[Heinrich Müller]], die hoof van die [[Gestapo]] (* [[1900]]).
* [[17 Julie]] – [[Ernst Busch (veldmaarskalk)|Ernst Busch]], Duitse veldmaarskalk tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] (* [[1885]]).
* [[30 Julie]] – [[Anton van Wouw]], Suid-Afrikaanse beeldhouer (* [[1862]]).
* [[10 Augustus]] – [[Robert Goddard]], Amerikaanse vuurpylpionier (* [[1882]]).
* [[8 September]] – [[Elsie van Broekhuizen]], Suid-Afrikaanse predikantsvrou en kleindogter van [[Paul Kruger]] (* [[1880]]).
* [[26 September]] – [[Béla Bartók]], Hongaarse komponis (* [[1881]]).
* [[15 Oktober]] – [[Pierre Laval]], voormalige eerste minister van [[Frankryk]] (* 1883).
* [[19 Oktober]] – [[Richard Stuttaford]], Suid-Afrikaanse kabinetsminister en sakeman (* [[1870]]).
* [[26 November]] – [[Dwight F. Davis]], die stigter van die ''Davis Cup'' in tennis (* [[1879]]).
[[Kategorie:1945| ]]
[[Kategorie:20ste eeu]]
4ayzlydwoehzozjmjn5vf8ui126wr9s
1923
0
527
2818122
2769441
2025-07-03T10:51:00Z
Sobaka
328
skakel
2818122
wikitext
text/x-wiki
{{jare|beeld=Harley-Davidson 1000 cc 1923.jpg|teks=[[Harley-Davidson]] 1000 cc, 1923}}
Die '''jaar 1923''' was 'n [[gewone jaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Maandag]] begin het. Dit was die 23ste jaar van die [[20ste eeu]] n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad.
== Gebeure ==
* [[26 Junie]] – Die eerste 24 uur [[Le Mans]] resies.
* [[8 November]] – [[Adolf Hitler]], [[Erich Ludendorff]] en ander lede van die [[Kampfbund]] begin die ''Biersaalputsch'' in [[München]], in 'n poging om beheer oor te neem in [[Duitsland]].
* Die [[Gotthard-spoorlyn]] in [[Switserland]] tussen [[Zürich]] en [[Chiasso]] skakel oor van stoom na elektrisiteit.
* [[Hiperinflasie]] in [[Duitsland]].
* Stigting van die [[Suid-Afrikaanse Elektrisiteitsvoorsieningskommissie]] (Evkom/Eskom).
* [[Warden]] in die [[Oos-Vrystaat]] word geproklameer.
* Drie teorie oor die chemie van [[suur|sure]] en [[basis]]se word gepubliseer. Die teorieë van [[Johannes Nicolaus Brønsted|Brønsted]] en [[Thomas Martin Lowry|Lowry]] is amper identies, maar Lewis se teorie het ’n ander [[Lewisteorie|beginsel]].
== Geboortes ==
* [[15 Januarie]] – [[Lee Teng-hui]], president van Taiwan († [[2020]]).
* [[17 Januarie]] – [[Hannah Botha]], Suid-Afrikaanse aktrise († [[2007]]).
* [[19 Januarie]] – [[Bob McFadden]], Amerikaanse akteur († [[2000]]).
* [[13 Februarie]] – [[Chuck Yeager]], Amerikaanse vlieënier en die eerste persoon was wat deur die [[klankgrens]] gevlieg het († [[2020]]).
* [[27 Februarie]] – [[Dexter Gordon]], [[VSA|Amerikaanse]] [[jazz]]musikant († [[1990]]).
* [[4 Maart]] – [[Patrick Moore]], Britse sterrekundige († [[2012]]).
* [[12 Maart]] – [[Walter M. Schirra]], Amerikaanse ruimtevaarder († [[2007]]).
* [[28 Maart]] – [[Monica Breed]], Afrikaanse omroeper, aktrise en skrywer van kleuterprogramme en hoorbeelde († [[2021]]).
* [[13 April]] – [[Don Adams]], Amerikaanse akteur en komediant († [[2005]]).
* [[1 Mei]] – [[Joseph Heller]], Amerikaanse satirikus († [[1999]]).
* [[4 Mei]] – [[Eric Sykes]], Britse akteur en komediant († [[2012]]).
* [[12 Mei]] – [[Daniel Steyn]], Suid-Afrikaanse [[politikus]] en kabinetsminister († [[2017]]).
* [[19 Mei]] – [[Johannes Meintjes]], Suid-Afrikaanse kunsskilder en skrywer († [[1980]]).
* [[23 Mei]] – [[Alicia de Larrocha]], 'n [[Spanje|Spaanse]] [[pianis]] en [[komponis]] († [[2009]]).
* [[27 Mei]] – [[Henry Kissinger]], Amerikaanse politieke wetenskaplike en diplomaat († [[2023]]).
* [[31 Mei]] – [[Rainier III van Monaco|Rainier III]], prins van Monaco († [[2005]])
* [[2 Julie]] – [[Wisława Szymborska]], Poolse digteres, ontvanger van die [[Nobelprys vir Letterkunde]], [[1996]] († [[2012]]).
* [[6 Julie]] – [[Margaret Phillips]], Walliese aktrise († [[1984]]).
* [[7 Augustus]] – [[Willem Barnard]], [[Springbokke|Springbokrugbyspeler]] († [[2012]])
* [[9 Augustus]] – [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlandse skrywer, digter, joernalis en vertaler. († [[2014]]).
* [[14 Augustus]] – [[Alice Ghostley]], Amerikaanse aktrise († [[2007]]).
* [[29 Augustus]] – [[Richard Attenborough]], Britse akteur en rolprentmaker († [[2014]]).
* [[1 September]] – Rocky Marciano, [[swaargewig]]bokskampioen van die wêreld († [[1969]]).
* [[4 September]] – [[Gideon Joubert]], Suid-Afrikaanse verslaggewer en skrywer († [[2010]]).
* [[17 September]] – [[John Rigby Hale|J.R. Hale]], Britse geskiedkundige en vertaler († [[1999]]).
* [[4 Oktober]] – [[Charlton Heston]], Amerikaanse akteur († [[2008]]).
* [[5 Oktober]] – [[Glynis Johns]], Suid-Afrikaanse aktrise († [[2024]]).
* [[16 Oktober]] – [[Linda Darnell]], Amerikaanse aktrise († [[1965]]).
* [[25 Oktober]] – [[Bob Courtney]], Suid-Afrikaanse akteur en omroeper († [[2010]]).
* [[20 Oktober]] – [[Otfried Preussler]], Duitse kinderboekskrywer († [[2013]]).
* [[7 November]] – [[Morkel van Tonder]], Afrikaanse radio-omroeper († [[2013]]).
* [[9 November]] – [[Dorothy Dandridge]], Amerikaanse aktrise († [[1965]]).
* [[18 November]] – [[Alan Shepard]], Amerikaanse vlootvlieënier en [[ruimtevaarder]] († [[1998]]).
* [[20 November]] – [[Nadine Gordimer]], Suid-Afrikaanse skryfster en ontvanger van die Nobelprys vir Letterkunde in 1991 († [[2014]]).
* [[30 November]] – [[Emgee Pretorius]], Afrikaanse akteur († [[2007]]).
* [[2 Desember]] – [[Maria Callas]], Amerikaanse operasangeres († [[1977]]).
* [[10 Desember]] – [[Jorge Semprún]], Spaanse skrywer († [[2011]]).
* [[27 Desember]] – [[Lucas Mangope]], Suid-Afrikaanse politikus en voormalige president van die "onafhanklike" [[Bantoestan]] [[Bophuthatswana]] (1977–1994) († [[2018]]).
* [[31 Desember]] – [[Rykie van Reenen]], Afrikaanse joernalis († [[2003]]).
== Sterftes ==
* [[10 Februarie]] – [[Wilhelm Röntgen|Wilhelm Conrad Röntgen]], fisikus, wenner van die eerste [[Nobelprys vir Fisika]] [[1901]], (* [[1845]]).
* [[5 Maart]] – Gravin [[Dora Pejačević]], Kroatiese komponis en lid van die Huis van Pejačević (* [[1885]]).
* [[8 Maart]] – Ds. [[Pieter Bingle|Pieter Willem Bingle]], predikant in 2 [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika|Gereformeerde kerke]], nl. [[Gereformeerde kerk Colesberg|Colesberg]] en [[Gereformeerde kerk Venterstad|Venterstad]]. (* [[1833]]).
* [[26 Maart]] – [[Sarah Bernhardt]], 'n Franse toneelspeelster en rolprentaktrise (* [[1844]]).
* [[22 April]] – [[D.F. du Toit]], ''Oom Lokomotief'', stigterslid van die [[GRA]] (* [[1846]]).
* [[16 Julie]] – [[Louis Couperus]], Nederlandse romansier en digter (* [[1863]]).
* [[2 Augustus]] – [[Warren G. Harding]], 29ste [[President van die Verenigde State]] (* [[1865]]).
* [[17 Desember]] – [[Folkert Wilko Hesse]], ’n Suid-Afrikaanse argitek van Nederlandse herkoms (* [[1855]]).
* [[27 Desember]] – [[Alexandre Gustave Eiffel]], Franse ingenieur (* [[1832]]).
[[Kategorie:1923| ]]
[[Kategorie:20ste eeu]]
3t8zkny4zu5o7ol428gp2hdo5i55ruo
2 Oktober
0
2421
2818030
2716924
2025-07-03T01:57:14Z
Johannescharlesventer
146706
/* Geboortes */
2818030
wikitext
text/x-wiki
{{OktoberKalender}}
'''2 Oktober''' is die 275ste dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]] (276ste in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). Daar volg nog 90 dae in die res van die jaar.
== Gebeure ==
* [[313]] – Die eerste Lateraanse sinode vind plaas.
* [[1316]] – [[Pous Johannes XXII]] neem sy intrek in [[Avignon]].
* [[1529]] – [[Martin Luther]] en [[Ulrich Zwingli]] ontmoet in Marbach. ’n Geskil oor die gebruik van die [[nagmaal]] lei daartoe dat Switserse en Duitse Protestante nie verenig nie.
* [[1623]] – [[Pous Urbanus VIII]] stel sy neef Francesco Barberini sr. aan as kardinaal.
* [[1730]] – [[Pous Clemens XII]] stel vier nuwe kardinale aan, waaronder Alessandro Aldobrandini, titulêr aartsbiskop van Rodi.
* [[1756]] – [[Gregorio Barnaba Chiaramonti]], later [[Pous Pius VII]], word Benediktyner-monnik.
* [[1758]] – [[Pous Clemens XIII]] stel Antonio Marino Priuli, biskop van [[Vicenza]], en François-Joachim de Pierres de Bernis, kanunnik van [[Lyon]], aan as kardinale.
* [[1826]] – [[Pous Leo XII]] stel tien nuwe kardinale aan, waaronder Pietro Caprano, titulêr aartsbiskop van Iconio.
* [[1835]] – Die [[Texaanse Onafhanklikheidsoorlog]] begin.
* [[1847]] – [[Pous Pius IX]] stel munisipale bestuur van [[Rome]] in.
* [[1901]] – Die [[Britse Vloot]] laat hul eerste [[duikboot]] te water.
* [[1954]] – Die [[Maria van Riebeeck-standbeeld]] word deur prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld onthul.
* [[1958]] – [[Guinee]] ontvang onafhanklikheid van [[Frankryk]].
* [[1981]] – [[Switserland|Switserse]] elektronika- en tegnologiemaatskappy [[Logitech]] deur ingenieurs Daniel Borel, Pierluigi Zappacosta en Giacomo Marini gestig.
* [[1990]] – Die [[Duitse Demokratiese Republiek]] (DDR), wat sedert [[7 Oktober]] [[1949]] op die grondgebied van die voormalige [[Sowjetunie|Sowjet]]-besettingsone in Oos-[[Duitsland]] en die Sowjetsektor van Oos-[[Berlyn]] bestaan het, kom tot ’n einde.
* [[2004]] – [[Parkrun]] word deur Paul Sinton-Hewitt gestig by Bushy Park in [[Londen]], [[Engeland]].
== Geboortes ==
[[Lêer:Gandhi 1929.jpg|duimnael|regs|160px|Gandhi in 1929]]
* [[1452]] – [[Richard III van Engeland|Richard III]], koning van [[Engeland]] († [[1485]]).
* [[1627]] – [[Patriarg Adriaan van Moskou]], laaste [[Russies-Ortodokse Kerk|Russies-Ortodokse]] patriarg van [[Moskou]] en die hele [[Rusland]] († [[1700]]).
* [[1852]] – [[Curt von François]], die stigter van [[Windhoek]] († [[1931]]).
* 1852 – [[William Ramsay]], [[Skots]]e [[chemikus]] en [[Nobelprys vir Chemie|Nobelpryswenner]] († [[1916]]).
* [[1857]] – [[MT Steyn]], president van die [[Vrystaat]] († [[1916]]).
* [[1867]] – [[James Stevenson-Hamilton]], Suid-Afrikaanse wild- en natuurbewaarder en (Britse) soldaat († [[1957]]).
* [[1869]] – [[Mahatma Gandhi]], Indiese massa-bewegingsleier († [[1948]]).
* [[1897]] – [[Bud Abbott]], Amerikaanse akteur en komediant († [[1974]]).
* [[1926]] – [[Jan Morris]], Walliese geskiedkundige, outeur en reisskrywer († [[2020]]).
* [[1929]] – [[Lorrae Desmond]], [[Australië|Australiese]] aktrise († [[2021]]).
* [[1936]] − [[Sandra Seacat]], Amerikaanse aktrise en leermeesteres († [[2023]]).
* [[1944]] − [[Ton Koopman]], Nederlandse dirigent, orrelis, klavesimbelspeler en musikoloog.
* [[1945]] − [[Don McLean]], Amerikaanse sanger-liedjieskrywer en kitaris.
* [[1951]] – [[Sting]], Britse akteur en sanger.
== Sterftes ==
* [[829]] – [[Michael II van Bisantium|Michael II]], [[keiser]] van die [[Bisantynse Ryk]] (* [[770]]).
* [[1264]] – [[Pous Urbanus IV]], 182ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] (* ±[[1195]]).
* [[1919]] – Alfred Geist, Duits-Baltiese protestantse martelaar (* [[1863]]).
* [[1920]] – [[Max Bruch]], Duitse komponis (* [[1838]]).
* [[1927]] – [[Svante Arrhenius]], [[Swede|Sweedse]] [[chemikus]], [[fisikus]] en [[Nobelprys vir Chemie|Nobelpryswenner]] (* [[1859]]).
* [[1985]] – [[Rock Hudson]], Amerikaanse akteur (* [[1925]]).
* [[1998]] – [[Gene Autry]], Amerikaanse akteur (* [[1907]]).
* [[1999]] – [[Sarel Hayward]], Suid-Afrikaanse politikus (* [[1924]]).
* 1999 – [[Heinz G. Konsalik]], Duitse outeur (* [[1921]]).
* 1999 – [[Georg Tintner]], [[Oostenryk|Oostenrykse]] dirigent (* [[1917]]).
* [[2016]] – [[Neville Marriner]], Engelse [[violis]] en [[dirigent]] (* [[1924]]).
* [[2023]] – [[Trienke Laurie]], [[Suid-Afrikaanse skrywers|Suid-Afrikaanse skrywer]] (* [[1946]]).
== Vakansies, vierings en waarnemingsdae ==
*
{{commonskat|2 October|2 Oktober}}
[[Kategorie:Oktober]]
78l58la2kkogv4w0yecoye37lw8ito1
18 Oktober
0
2663
2817918
2716939
2025-07-02T14:20:59Z
Sobaka
328
/* Geboortes */ bywerk
2817918
wikitext
text/x-wiki
{{OktoberKalender}}
'''18 Oktober''' is die 291ste dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]] (292ste in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). Daar volg nog 74 dae in die res van die jaar.
== Gebeure ==
[[Lêer:RAF-Logo.svg|duimnael|regs|125px|Kenteken van die Rooileër faksie]]
* [[1009]] – Die Heilige Grafkerk, ’n [[Christendom|Christenkerk]] nou binne die ommuurde Ou Stad van [[Jerusalem]], word deur die ''mal'' Fatimid caliph Al-Hakim bi-Amr Allah vernietig.
* [[1415]] – [[Pous Gregorius XII]] tree af as [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] en beëindig daarmee die [[Westerse Skisma]].
* [[1538]] – [[Pous Paulus III]] stel Pedro Sarmiento, aartsbiskop van Compostella, aan as kardinaal.
* [[1594]] – [[Pous Clemens VIII]] verklaar St. Julian van Cuena heilig.
* [[1813]] – Die Veldslag by Leipzig (“Völkerschlacht”) begin. [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] se troepe ly 'n nederlaag teen die troepe van die Geallieerdes.
* [[1851]] – Moby Dick, ’n [[roman]] deur Herman Melville, word vir die eerste keer uitgegee as ''The Whale'' (Die walvis).
* [[1890]] – [[Windhoek]], die hoofstad van [[Namibië]], word deur kaptein [[Curt von François]] gestig.
* [[1912]] – Die [[Turkye|Turkse]] Sultan doen afstand van [[Libië]] ten gunste van [[Italië]], onder ’n verdrag wat in Ouchy, [[Switserland]], geteken is.
* [[1922]] – ’n Konsortium stig die [[BBC|British Broadcasting Company]] wat 'n netwerk van radiosenders vestig om 'n nasionale uitsaaidiens in die [[Verenigde Koninkryk]] daar te stel.
* [[1954]] – [[Texas Instruments]] stel die eerste [[transistorradio]] bekend.
* [[1962]] – Die onbemande ruimtetuig [[Ranger 5]] word lanseer.
* [[1977]] – ’n [[Duitsland|Duitse]] anti-terreureenheid, bekend as GSG 9, bestorm in [[Mogadisjoe]] ’n [[Lufthansa]]-[[vliegtuig]] – die "[[Vliegtuigontvoering 'Landshut'|Landshut]]", ’n [[Boeing 737|Boeing 737-200]] met die vlugnommer LH181 – wat op [[13 Oktober]] deur die ''[[Rote Armee Fraktion]]'' geskaak is. Die 86 gyselaars word onbeseer bevry; slegs ’n enkele terroris aan boord oorleef die voorval.
== Geboortes ==
* [[1130]] – [[Zhu Xi]], Chinese filosoof tydens die [[Song-dinastie]] († [[1200]]).
* [[1405]] – [[Enea Silvio Piccolomini]] (later [[Pous Pius II]]), die 210de pous van die Rooms-Katolieke Kerk in Corsignano, [[Italië]] († [[1646]]).
* [[1523]] – [[Anna van Pole]], 'n Pools-Litause prinses († [[1596]]).
* [[1585]] – [[Heinrich Schütz]], Duitse komponis en orrelis († [[1672]]).
* [[1653]] – [[Abraham van Riebeeck]], Goewerneur-Generaal van [[Nederlands-Indië]] († [[1713]]).
* [[1831]] – [[Friedrich III van Duitsland]], [[Koninkryk Pruise|koning van Pruise]] en [[Duitse Keiserryk|keiser van Duitsland]] († [[1888]]).
* [[1859]] – [[Henri Bergson]], Franse [[filosoof]] († [[1941]]).
* [[1905]] – [[Félix Houphouët-Boigny]], eerste President van die [[Ivoorkus]] († [[1993]]).
* [[1925]] – [[Justus Tshungu]], Suid-Afrikaanse omroeper († [[2019]]).
* [[1939]] – [[George Meiring]], laaste hoof van die [[Suid-Afrikaanse Weermag]] en eerste hoof van die [[Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag]] († [[2024]]).
* [[1934]] – [[Inger Stevens]], Amerikaanse aktrise († [[1970]]).
* [[1943]] – [[Phyllis Spira]], Suid-Afrikaanse ballerina († [[2008]]).
* [[1953]] – [[Russel Botman]], rektor en visekanselier van die [[Universiteit van Stellenbosch|Universiteit Stellenbosch]] in die [[Wes-Kaap]] († [[2014]]).
* [[1960]] – [[Jean-Claude Van Damme]], Belgiese akteur en rolprentvervaardiger.
* [[1991]] – [[Zohran Mamdani]], Amerikaanse politikus.
== Sterftes ==
* [[707]] – [[Pous Johannes VII]], die 86ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* onbekend).
* [[1417]] – [[Pous Gregorius XII]], die 205de pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* ±[[1325]]).
* [[1503]] – [[Pous Pius III]], die 215de pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* [[1439]]).
* [[1871]] – [[Charles Babbage]], Engelse wiskundige, filosoof, uitvinder en meganiese ingenieur (* [[1791]]).
* [[1929]] – [[Herbert Castens]], [[Suid-Afrika]] se eerste [[Springbokkaptein]] (* [[1864]]).
* [[1931]] – [[Thomas Edison]], Amerikaanse uitvinder (* [[1847]]).
* [[1953]] – [[W.A. Hofmeyr]], Afrikaanse kultuurleier en sakeman. Die [[W.A. Hofmeyr-prys]] is na hom vernoem (* [[1869]]).
* [[1959]] – [[Casparus de Wet]], Gereformeerde predikant, hoogleraar en skrywer (* [[1887]]).
* [[1982]] – [[Sias Reinecke]], Afrikaanse sanger en lid van die sanggroep [[Groep Twee]] (* [[1940]]).
* [[2009]] – [[Basie Vivier]], Suid-Afrika se 24ste Springbokkaptein (* [[1927]]).
* [[2016]] – [[Anthony Addabbo]], Amerikaanse akteur (* [[1960]]).
* [[2021]] – [[Colin Powell]], Amerikaanse generaal en jarelange politikus (* [[1937]]).
== Vakansies, vierings en waarnemingsdae ==
* Alaskadag; Feesdag van Sint Lukas.
{{commonskat|18 October|18 Oktober}}
[[Kategorie:Oktober]]
j1x0ctntwpv762r793rwzql163j7lhk
Meesterstoernooi
0
4181
2818138
2492907
2025-07-03T11:31:07Z
Sobaka
328
/* Vorige wenners */ opdateer
2818138
wikitext
text/x-wiki
<!--{{Infobox golf tournament|name=Masters Tournament|image=MastersTournamentLogo.svg|location=[[Augusta, Georgia]], U.S.|establishment={{start date and age|1934|3|22}}<br />83 Editions|course=[[Augusta National Golf Club]]|par=72|yardage={{convert|7475|yd}}<ref name=itcpgat11>{{cite web|url=http://www.sportsnetwork.com/merge/tsnform.aspx?c=sportsnetwork&page=golf-m/specialevents/masters/2014/file.aspx?f=preview |publisher=Sports Network |title=2014 Masters Preview |date=April 9, 2014 |accessdate=April 14, 2014 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140415032109/http://www.sportsnetwork.com/merge/tsnform.aspx?c=sportsnetwork&page=golf-m%2Fspecialevents%2Fmasters%2F2014%2Ffile.aspx%3Ff%3Dpreview |archivedate=April 15, 2014 }}</ref>|org=Augusta National Golf Club|tour=[[PGA Tour]]<br />[[European Tour]]<br />[[Japan Golf Tour]]|format=[[Stroke play]]|purse=[[United States dollar|$]]11.5 million|month_played=April|aggregate=270 [[Tiger Woods]] ([[1997 Masters Tournament|1997]])<br />270 [[Jordan Spieth]] ([[2015 Masters Tournament|2015]])|to-par=−18 ''as above''|current_champion= [[Tiger Woods]]|current=2020 Masters Tournament}}-->
[[Lêer:AugustaNationalMastersLogoFlowers.jpg|duimnael|300px|'n Voorstelling deur geel blomme van die "Meesters" se embleem voor die klubhuis]]
[[Lêer:The Masters.jpg|duimnael|300px|Die negende (syfer 3) putjie.]]
Die '''Amerikaanse Meesterstoernooi''' (gewoonlik '''The Masters''' genoem), of die '''US Masters''' buite Noord-Amerika, is een van die vier Grand Slam-[[Amerika]]anse professionele [[gholf]]toernooie.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Die toernooi word elke jaar in April by die ''Augusta National Golf Club'', 'n privaat gholfklub in [[Augusta, Georgia|Augusta]], [[Georgia]], aangebied. Behalwe vir 'n reuse kontantprys, kry die wenner ook 'n besonderse groen sportbaadjie, wat gesog is onder professionele gholfspelers.
Die toernooi het 'n paar tradisies. Die Kampioene-dinee, wat in 1952 deur Ben Hogan ingewy is, word die Dinsdag voor elke toernooi gehou en is slegs oop vir kampioene en sekere bestuurslede van die Augusta National Golf Club. Vanaf 1963 het die legendariese gholfspelers, meestal voormalige kampioene, op die oggend van die eerste ronde 'n eregbofhou geslaan om die spel te begin. Dit sluit in Fred McLeod, Jock Hutchinson, Gene Sarazen, Sam Snead, Byron Nelson, Arnold Palmer, Jack Nicklaus en [[Gary Player]]. Sedert 1960 word 'n semi-sosiale kompetisie op die syfer-3-baan die Woensdag, die dag voor die eerste ronde, gespeel.
== Geskiedenis ==
Die Meesters is ingestel deur die amateurkampioen Bobby Jones en die beleggingsbankier Clifford Roberts.<ref name="Hist">{{Cite web|url=http://www.masters.com/en_US/tournament/milestones/index.html|title=Masters Milestones|publisher=www.masters.org|access-date=9 Februarie 2016}}</ref> Ná sy ''grand slam'' in 1930 het Jones die voormalige plantkwekery aangeskaf en saam met die baanargitek Alister MacKenzie die Augusta National ontwerp. Die toernooi is die eerste keer in 1934 gehou as 'n amptelike geldbyeenkoms op die PGA-toer, die Europese toer en die Japannese gholftoer. Die veld van spelers is kleiner as dié van die ander groot kampioenskappe, omdat dit 'n uitnodigingsgeleentheid is wat deur die Augusta Nasionale Gholfklub aangebied word.
Die Augusta National-baan het die eerste keer in 1933 geopen en is baie keer deur verskillende argitekte aangepas. Onder die veranderinge: setperke is omvorm en by geleentheid heeltemal herontwerp, sandkuile is bygevoeg, waterhindernisse is uitgebrei, nuwe bowwe is gebou, honderde bome is aangeplant en verskeie heuwels geïnstalleer.
Die Groot Drie van Arnold Palmer, Gary Player en Jack Nicklaus het die Meesters van 1960 tot 1978 oorheers en die byeenkoms 11 keer in dié tydperk gewen. Nadat hy in 1958 met slegs een hou gewen het,<ref name="past-results">{{Cite web|url=http://www.masters.com/en_US/tournament/past_winners.html|title=Past Winners & Results|access-date=9 Februarie 2016}}</ref> het Palmer onder onvergeetlike omstandighede in 1960 weer met een hou gewen. Palmer was een hou agter Ken Venturi in die 1960-toernooi, en het op die laaste twee putjies voëltjies aangeteken om die oorhand te kry. Palmer sou in 1962 en 1964 nog twee Meesters wen.
[[Lêer:JackNicklaus2006MastersPar3.jpg|duimnael|<center> Jack Nicklaus tydens die 2006 syfer-3-kompetisie </center>]]
== Vorige wenners ==
{| class="wikitable"
!Jaar||Kampioen||Land||Syfer||Marge
|-
|2025 || [[Rory Mcllroy]] || {{ENG}} || -11 || 1
|-
|2024 || [[Scottie Scheffler]] || {{USA}} || -10 || 4
|-
|2023 || [[Jon Rahm]] || {{ESP}} || -11 || 3
|-
|2022 || [[Scottie Scheffler]] || {{USA}} || -10 || 3
|-
|2021 || [[Hideki Matsuyama]] || {{JPN}} || -10 || 1
|-
|2020 || [[Dustin Johnson]] || {{USA}} || -20 || 5
|-
|2019 || [[Tiger Woods]] || {{USA}} || -13 || 1
|-
|2018 || [[Patrick Reed]] || {{USA}} || -15 || 4
|-
|2017 || [[Sergio Garcia]] || {{ESP}} || -9 || Uitspeel (2)
|-
|2016 || [[Danny Willett]] || {{ENG}} || -5 || 3
|-
|2015 || [[Jordan Spieth]] || {{USA}} || -18 || 4
|-
|2014 || [[Bubba Watson]] || {{USA}} || -8 || 3
|-
|2013 || [[Adam Scott]] || {{AUS}} || -9 || Uitspeel (2)
|-
|2012 || [[Bubba Watson]] || {{USA}} || -10 || Uitspeel (2)
|-
|2011 || [[Charl Schwartzel]] || {{RSA}} || -14 || 2
|-
|2010 || [[Phil Mickelson]] || {{USA}} || -16 || 3
|-
|2009 || [[Ángel Cabrera]] || {{ARG}} || -12 || Uitspeel (3)
|-
|2008 || [[Trevor Immelman]] || {{RSA}} || -8 || 3
|-
|2007 || [[Zach Johnson]] || {{USA}} || +1 || 2
|-
|2006||[[Phil Mickelson]]||{{USA}}||-7||2
|-
|2005||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-12||Uitspeel (2)
|-
|2004||[[Phil Mickelson]]||{{USA}}||-9||1
|-
|2003||[[Mike Weir]]||{{CAN}}||-7||Uitspeel (2)
|-
|2002||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-12||3
|-
|2001||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-16||2
|-
|2000||[[Vijay Singh]]||{{vlagland|Fidji}}||-10||3
|-
|1999||[[José María Olazábal]]||{{ESP}}||-8||2
|-
|1998||[[Mark O'Meara]]||{{USA}}||-9||1
|-
|1997||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-18||12
|-
|1996||[[Nick Faldo]]||{{ENG}}||-12||5
|-
|1995||[[Ben Crenshaw]]||{{USA}}||-14||1
|-
|1994||[[José María Olazábal]]||{{ESP}}||-9||2
|-
|1993||[[Bernhard Langer]]||{{DEU}}||-11||4
|-
|1992||[[Fred Couples]]||{{USA}}||-13||2
|-
|1991||[[Ian Woosnam]]||{{vlagland|Wallis}}||-11||1
|-
|1990||[[Nick Faldo]]||{{ENG}}||-10||Uitspeel (2)
|-
|1989||[[Nick Faldo]]||{{ENG}}||-5||Uitspeel (2)
|-
|1988||[[Sandy Lyle]]||{{vlagland|Skotland}}||-7||1
|-
|1987||[[Larry Mize]]||{{USA}}||-3||Uitspeel (3)
|-
|1986||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-9||1
|-
|1985||[[Bernhard Langer]]||{{DEU}}||-6||2
|-
|1984||[[Ben Crenshaw]]||{{USA}}||-11||2
|-
|1983||[[Seve Ballesteros]]||{{ESP}}||-8||4
|-
|1982||[[Craig Stadler]]||{{USA}}||-4||Uitspeel (2)
|-
|1981||[[Tom Watson (golfer)|Tom Watson]]||{{USA}}||-8||2
|-
|1980||[[Seve Ballesteros]]||{{vlagland|Spanje|1977}} ||-13||4
|-
|1979||[[Fuzzy Zoeller]]||{{USA}}||-8||Uitspeel (3)
|-
|1978||[[Gary Player]]||{{vlagland|Suid-Afrika|1928}}||-11||1
|-
|1977||[[Tom Watson (golfer)|Tom Watson]]||{{USA}}||-12||2
|-
|1976||[[Raymond Floyd]]||{{USA}}||-17||8
|-
|1975||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-12||1
|-
|1974||[[Gary Player]]||{{vlagland|Suid-Afrika|1928}}||-10||2
|-
|1973||[[Tommy Aaron]]||{{USA}}||-5||1
|-
|1972||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-2||3
|-
|1971||[[Charles Coody]]||{{USA}}||-9||2
|-
|1970||[[Billy Casper]]||{{USA}}||-9||Uitspeel (2)
|-
|1969||[[George Archer]]||{{USA}}||-7||1
|-
|1968||[[Bob Goalby]]||{{USA}}||-11||1
|-
|1967||[[Gay Brewer]]||{{USA}}||-8||1
|-
|1966||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||E||Uitspeel (3)
|-
|1965||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-17||9
|-
|1964||[[Arnold Palmer]]||{{USA}}||-12||6
|-
|1963||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-2||1
|-
|1962||[[Arnold Palmer]]||{{USA}}||-8||Uitspeel (3)
|-
|1961||[[Gary Player]]||{{vlagland|Suid-Afrika|1928}}||-8||1
|-
|1960||[[Arnold Palmer]]||{{vlagland|VSA|1959}}||-6||1
|-
|1959||[[Art Wall, Jr.]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-4||1
|-
|1958||[[Arnold Palmer]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-4||1
|-
|1957||[[Doug Ford]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-5||3
|-
|1956||[[Jack Burke, Jr.]]||{{vlagland|VSA|1912}}||+1||1
|-
|1955||[[Cary Middlecoff]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-9||7
|-
|1954||[[Sam Snead]]||{{vlagland|VSA|1912}}||+1||Uitspeel (2)
|-
|1953||[[Ben Hogan]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-14||5
|-
|1952||[[Sam Snead]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-2||4
|-
|1951||[[Ben Hogan]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||2
|-
|1950||[[Jimmy Demaret]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-5||2
|-
|1949||[[Sam Snead]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-6||3
|-
|1948||[[Claude Harmon]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-9||5
|-
|1947||[[Jimmy Demaret]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-7||2
|-
|1946||[[Herman Keiser]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-6||1
|-
|1945
| colspan=4 rowspan=3 | Toernooi nie in 1943–1945 gehou nie weens die [[Tweede Wêreldoorlog]]
|-
|1944
|-
|1943
|-
|1942||[[Byron Nelson]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||Uitspeel (2)
|-
|1941||[[Craig Wood]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||3
|-
|1940||[[Jimmy Demaret]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||4
|-
|1939||[[Ralph Guldahl]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-9||1
|-
|1938||[[Henry Picard]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-3||2
|-
|1937||[[Byron Nelson]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-5||2
|-
|1936||[[Horton Smith]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-3||1
|-
|1935||[[Gene Sarazen]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-6||Uitspeel (2)
|-
|1934||[[Horton Smith]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-4||1
|}
== Tradisies ==
Die toernooi het 'n aantal tradisies, wat jaar-na-jaar getrou uitgevoer word.
=== Die Groen Baadjie ===
Sedert 1949 word 'n groen baadjie aan die kampioen toegeken, wat dit 'n jaar na sy oorwinning aan die klub moet teruggee, hoewel dit sy persoonlike eiendom bly en saam met ander kampioene se baadjies in 'n spesiaal aangewese kleedkamer gebêre word. In die meeste gevalle mag slegs 'n eerste en die huidige kampioen sy baadjie van die klubterrein verwyder. 'n Gholfspeler wat die byeenkoms herhaaldelik wen, gebruik dieselfde groen baadjie wat toegeken is met sy eerste oorwinning (tensy hy weer met 'n nuwe baadjie uitgerus moet word).<ref>{{cite web |url=http://golf.about.com/od/majorchampionships/f/keep_jacket.htm |title=Do Masters Champions Get to Keep the Green Jacket? |last=Kelley |first=Brent |publisher=About.com |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161205013637/http://golf.about.com/od/majorchampionships/f/keep_jacket.htm |archive-date=5 Desember 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
=== Openingsbofhou ===
Sedert 1963 was die gewoonte in meeste jare om die toernooi te begin met 'n ere-bofhou op die eerste putjie, gewoonlik deur een of meer legendariese spelers. Die oorspronklike eregaste was Jock Hutchison en Fred McLeod; hierdie twee het elke toernooi vanaf 1963 tot 1973 geopen.
In 2007, 2008 en 2009 neem Arnold Palmer die ere-opening waar.<ref>{{cite web |url=http://www.golftoday.co.uk/tours/2007/The_Masters/preview_2.html |title=Arnold Palmer to hit opening Masters tee shot |publisher=Golf Today |access-date=4 Februarie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160413111445/http://www.golftoday.co.uk/tours/2007/The_Masters/preview_2.html |archive-date=13 April 2016 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> By die Meestertoernooie van 2010 en 2011 het Jack Nicklaus hom by Palmer aangesluit as 'n ere-medebeginner vir die geleentheid. In 2012 het [[Gary Player]] by hulle aangesluit. Palmer het in Maart 2016 aangekondig dat 'n langdurige skouerprobleem hom sou verhoed om aan die 2016-afslaan deel te neem. Palmer was egter steeds teenwoordig vir die seremonie.
Na die dood van Palmer in 2016 het die 2017- seremonie hulde aan hom gebring; sy groen baadjie is oor 'n leë wit stoel gedrapeer, terwyl almal wat aanwesig was, 'Arnie's Army'-lapelwapens gedra het.<ref name="golf-palmertribute">{{cite web |url=http://www.golf.com/tour-news/2017/04/06/arnold-palmer-honored-perfectly-thursday-morning-masters |title=Fit for a King: Arnold Palmer honored in moving tribute at Augusta National |date=4 April 2017 |website=Golf.com |access-date=9 April 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190414111700/https://www.golf.com/tour-news/2017/04/06/arnold-palmer-honored-perfectly-thursday-morning-masters |archive-date=14 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
=== Kampioene-dinee ===
Die ''Champions' Dinner'' word elke jaar op die Dinsdagaand wat Donderdag se eerste ronde voorafgaan, gehou. Die eerste dinee is in 1952 deur die verdedigende kampioen, Ben Hogan, aangebied om die oudkampioene van die toernooi te vereer.<ref>{{Cite web|url=http://www.masters.com/en_US/info/faq/index.html|title=Frequently Asked Questions at the Masters|archive-url=https://web.archive.org/web/20081014055635/http://www.masters.com/en_US/info/faq/index.html|archive-date=14 Oktober 2008|access-date=20 November 2008}}</ref> Destyds was 15 toernooie reeds gespeel, en die aantal vorige kampioene was 11. Amptelik bekend as die "Masters Club", bevat dit slegs wenners van die Meesters, alhoewel geselekteerde lede van die Augusta National Golf Club as erelede opgeneem is, gewoonlik die voorsitter.
Die verdedigende kampioen, as [[gasheer]], kies die spyskaart vir die dinee. Meesterskampioene het gereeld geregte uit hul vaderland bedien wat voorberei is deur die Meestersjef. Merkwaardige voorbeelde hiervan is [[haggis]], wat in 1989 deur die [[Skotland|Skot]] Sandy Lyle voorgesit is,<ref>{{Cite web|url=http://www.masters.org/en_US/course/landmarks.html#dinner|title=Masters Club|publisher=www.masters.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20080109192302/http://www.masters.org/en_US/course/landmarks.html|archive-date=January 9, 2008|access-date=25 Januarie 2008}}</ref> en [[bobotie]], 'n Suid-Afrikaanse gereg, wat op versoek van die 2008-kampioen, Trevor Immelman, bedien is. Ander voorbeelde is die Duitser Bernhard Langer met ''Wiener schnitzel'' uit 1986, die Britse vis-en-skyfies van Nick Faldo, die Kanadees Mike Weir se eland en wildevark, en Vijay Singh se seekos ''tom kah'' en ''hoender panang-kerrie''. Die 2011-ete van [[Phil Mickelson]] was 'n Spaanse dis, in die hoop dat [[Seve Ballesteros]] dit sou bywoon, maar hy was reeds te siek en is enkele weke later oorlede.<ref>[http://www.golf.com/tour-news/2017/03/15/masters-champions-dinner-everything-you-need-know Masters Champions Dinner: Everything you need to know]</ref>
=== Joggies ===
Tot in 1983 moes alle deelnemers aan die Meesters gebruikmaak van die dienste van 'n Augusta National Club-joggie, wat volgens klubtradisie altyd 'n [[Afro-Amerikaners|Afro-Amerikaanse]] man was. Inderdaad word beweer dat Clifford Roberts, medestigter van die klub, gesê het: "Solank ek nog leef, sal gholfspelers wit wees en joggies swart wees." Sedert 1983 – ses jaar na Roberts se dood in 1977 – word spelers die opsie gegee om hul eie joggie na die toernooi te bring.
Die Meesters vereis dat joggies 'n uniform dra wat bestaan uit 'n wit [[oorpak]], 'n groen Masters-pet en wit [[tekkies]]. Die van, en soms die eerste voorletter, van elke speler word op die rug van sy joggie-uniform aangetref. Die verdedigende kampioen ontvang altyd joggie-nommer "1": ander gholfspelers kry hul joggienommers in die volgorde waarin hulle vir die toernooi registreer. Die ander grotes en 'n paar PGA Tour-byeenkomste het voorheen 'n soortgelyke beleid ten opsigte van joggies gehad tot in die 1970's.
== Speleruitnodigings ==
Soos met die ander grotes, verdien die Meesters se wenner verskeie voorregte wat sy loopbaan 'n hupstoot gee. Elke Meesterskampioen word outomaties uitgenooi om in die ander drie grotes (die Amerikaanse Ope, die Ope-kampioenskap en die PGA-kampioenskap) vir die volgende vyf jaar te speel (behalwe vir amateurwenners, tensy hulle binne die vyfjaarperiode professioneel word), en verdien 'n lewenslange uitnodiging na die Meesters. Hulle ontvang ook lidmaatskap van die PGA-toer vir die volgende vyf seisoene en uitnodigings na die Spelerskampioenskap vir vyf jaar.<ref>{{Cite web|url=http://www.masters.org/en_US/bios/qualifications.html|title=Players – Qualifications for Invitation|archive-url=https://web.archive.org/web/20080529174107/http://www.masters.org/en_US/bios/qualifications.html|archive-date=29 Mei 2008|access-date=20 November 2008}}</ref>
== Toegangskaartjies ==
Kaartjies vir toeskouers na die toernooi is nie vryelik beskikbaar aan die publiek nie. Die rede hiervoor is dat daar 'n geslote "list of patrons" by die Augusta National Golf Club Masters Tournament gehou word, persone aan wie die beskikbare kaartjies (bekend as "Series Masters Badges" (vir Donderdag tot Sondag)) gereeld elke jaar verkoop word. Hierna mag belangstellendes enige nie-benodigde toegangskaartjies indirek of moontlik via die swartmark van houers ("patrons") verkry.
Die enigste ander opsie is die sg. "Masters Practice Rounds"-kaartjies wat in beperkte hoeveelhede beskikbaar gestel word aan persone wat vooraf daarvoor aansoek gedoen het, aldus die toernooibestuur.
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{Commonskat|Augusta National Golf Club|Augusta Nasionale Gholfklub}}
* [http://www.masters.org/ Masters.org, amptelike Meesterstoernooiwebwerf]
{{Normdata}}
{{Koördinate|33.503|N|82.020|W|aansig=titel}}
[[Kategorie:Gholf]]
[[Kategorie:Sport in Amerika]]
sro9cmv4dgvbhmevdmhosex64ih8ihu
2818142
2818138
2025-07-03T11:33:13Z
Sobaka
328
/* Vorige wenners */ regstelling
2818142
wikitext
text/x-wiki
<!--{{Infobox golf tournament|name=Masters Tournament|image=MastersTournamentLogo.svg|location=[[Augusta, Georgia]], U.S.|establishment={{start date and age|1934|3|22}}<br />83 Editions|course=[[Augusta National Golf Club]]|par=72|yardage={{convert|7475|yd}}<ref name=itcpgat11>{{cite web|url=http://www.sportsnetwork.com/merge/tsnform.aspx?c=sportsnetwork&page=golf-m/specialevents/masters/2014/file.aspx?f=preview |publisher=Sports Network |title=2014 Masters Preview |date=April 9, 2014 |accessdate=April 14, 2014 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140415032109/http://www.sportsnetwork.com/merge/tsnform.aspx?c=sportsnetwork&page=golf-m%2Fspecialevents%2Fmasters%2F2014%2Ffile.aspx%3Ff%3Dpreview |archivedate=April 15, 2014 }}</ref>|org=Augusta National Golf Club|tour=[[PGA Tour]]<br />[[European Tour]]<br />[[Japan Golf Tour]]|format=[[Stroke play]]|purse=[[United States dollar|$]]11.5 million|month_played=April|aggregate=270 [[Tiger Woods]] ([[1997 Masters Tournament|1997]])<br />270 [[Jordan Spieth]] ([[2015 Masters Tournament|2015]])|to-par=−18 ''as above''|current_champion= [[Tiger Woods]]|current=2020 Masters Tournament}}-->
[[Lêer:AugustaNationalMastersLogoFlowers.jpg|duimnael|300px|'n Voorstelling deur geel blomme van die "Meesters" se embleem voor die klubhuis]]
[[Lêer:The Masters.jpg|duimnael|300px|Die negende (syfer 3) putjie.]]
Die '''Amerikaanse Meesterstoernooi''' (gewoonlik '''The Masters''' genoem), of die '''US Masters''' buite Noord-Amerika, is een van die vier Grand Slam-[[Amerika]]anse professionele [[gholf]]toernooie.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Die toernooi word elke jaar in April by die ''Augusta National Golf Club'', 'n privaat gholfklub in [[Augusta, Georgia|Augusta]], [[Georgia]], aangebied. Behalwe vir 'n reuse kontantprys, kry die wenner ook 'n besonderse groen sportbaadjie, wat gesog is onder professionele gholfspelers.
Die toernooi het 'n paar tradisies. Die Kampioene-dinee, wat in 1952 deur Ben Hogan ingewy is, word die Dinsdag voor elke toernooi gehou en is slegs oop vir kampioene en sekere bestuurslede van die Augusta National Golf Club. Vanaf 1963 het die legendariese gholfspelers, meestal voormalige kampioene, op die oggend van die eerste ronde 'n eregbofhou geslaan om die spel te begin. Dit sluit in Fred McLeod, Jock Hutchinson, Gene Sarazen, Sam Snead, Byron Nelson, Arnold Palmer, Jack Nicklaus en [[Gary Player]]. Sedert 1960 word 'n semi-sosiale kompetisie op die syfer-3-baan die Woensdag, die dag voor die eerste ronde, gespeel.
== Geskiedenis ==
Die Meesters is ingestel deur die amateurkampioen Bobby Jones en die beleggingsbankier Clifford Roberts.<ref name="Hist">{{Cite web|url=http://www.masters.com/en_US/tournament/milestones/index.html|title=Masters Milestones|publisher=www.masters.org|access-date=9 Februarie 2016}}</ref> Ná sy ''grand slam'' in 1930 het Jones die voormalige plantkwekery aangeskaf en saam met die baanargitek Alister MacKenzie die Augusta National ontwerp. Die toernooi is die eerste keer in 1934 gehou as 'n amptelike geldbyeenkoms op die PGA-toer, die Europese toer en die Japannese gholftoer. Die veld van spelers is kleiner as dié van die ander groot kampioenskappe, omdat dit 'n uitnodigingsgeleentheid is wat deur die Augusta Nasionale Gholfklub aangebied word.
Die Augusta National-baan het die eerste keer in 1933 geopen en is baie keer deur verskillende argitekte aangepas. Onder die veranderinge: setperke is omvorm en by geleentheid heeltemal herontwerp, sandkuile is bygevoeg, waterhindernisse is uitgebrei, nuwe bowwe is gebou, honderde bome is aangeplant en verskeie heuwels geïnstalleer.
Die Groot Drie van Arnold Palmer, Gary Player en Jack Nicklaus het die Meesters van 1960 tot 1978 oorheers en die byeenkoms 11 keer in dié tydperk gewen. Nadat hy in 1958 met slegs een hou gewen het,<ref name="past-results">{{Cite web|url=http://www.masters.com/en_US/tournament/past_winners.html|title=Past Winners & Results|access-date=9 Februarie 2016}}</ref> het Palmer onder onvergeetlike omstandighede in 1960 weer met een hou gewen. Palmer was een hou agter Ken Venturi in die 1960-toernooi, en het op die laaste twee putjies voëltjies aangeteken om die oorhand te kry. Palmer sou in 1962 en 1964 nog twee Meesters wen.
[[Lêer:JackNicklaus2006MastersPar3.jpg|duimnael|<center> Jack Nicklaus tydens die 2006 syfer-3-kompetisie </center>]]
== Vorige wenners ==
{| class="wikitable"
!Jaar||Kampioen||Land||Syfer||Marge
|-
|2025 || [[Rory Mcllroy]] || {{ENG}} || -11 || 1
|-
|2024 || [[Scottie Scheffler]] || {{USA}} || -10 || 4
|-
|2023 || [[Jon Rahm]] || {{ESP}} || -12 || 4
|-
|2022 || [[Scottie Scheffler]] || {{USA}} || -10 || 3
|-
|2021 || [[Hideki Matsuyama]] || {{JPN}} || -10 || 1
|-
|2020 || [[Dustin Johnson]] || {{USA}} || -20 || 5
|-
|2019 || [[Tiger Woods]] || {{USA}} || -13 || 1
|-
|2018 || [[Patrick Reed]] || {{USA}} || -15 || 4
|-
|2017 || [[Sergio Garcia]] || {{ESP}} || -9 || Uitspeel (2)
|-
|2016 || [[Danny Willett]] || {{ENG}} || -5 || 3
|-
|2015 || [[Jordan Spieth]] || {{USA}} || -18 || 4
|-
|2014 || [[Bubba Watson]] || {{USA}} || -8 || 3
|-
|2013 || [[Adam Scott]] || {{AUS}} || -9 || Uitspeel (2)
|-
|2012 || [[Bubba Watson]] || {{USA}} || -10 || Uitspeel (2)
|-
|2011 || [[Charl Schwartzel]] || {{RSA}} || -14 || 2
|-
|2010 || [[Phil Mickelson]] || {{USA}} || -16 || 3
|-
|2009 || [[Ángel Cabrera]] || {{ARG}} || -12 || Uitspeel (3)
|-
|2008 || [[Trevor Immelman]] || {{RSA}} || -8 || 3
|-
|2007 || [[Zach Johnson]] || {{USA}} || +1 || 2
|-
|2006||[[Phil Mickelson]]||{{USA}}||-7||2
|-
|2005||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-12||Uitspeel (2)
|-
|2004||[[Phil Mickelson]]||{{USA}}||-9||1
|-
|2003||[[Mike Weir]]||{{CAN}}||-7||Uitspeel (2)
|-
|2002||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-12||3
|-
|2001||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-16||2
|-
|2000||[[Vijay Singh]]||{{vlagland|Fidji}}||-10||3
|-
|1999||[[José María Olazábal]]||{{ESP}}||-8||2
|-
|1998||[[Mark O'Meara]]||{{USA}}||-9||1
|-
|1997||[[Tiger Woods]]||{{USA}}||-18||12
|-
|1996||[[Nick Faldo]]||{{ENG}}||-12||5
|-
|1995||[[Ben Crenshaw]]||{{USA}}||-14||1
|-
|1994||[[José María Olazábal]]||{{ESP}}||-9||2
|-
|1993||[[Bernhard Langer]]||{{DEU}}||-11||4
|-
|1992||[[Fred Couples]]||{{USA}}||-13||2
|-
|1991||[[Ian Woosnam]]||{{vlagland|Wallis}}||-11||1
|-
|1990||[[Nick Faldo]]||{{ENG}}||-10||Uitspeel (2)
|-
|1989||[[Nick Faldo]]||{{ENG}}||-5||Uitspeel (2)
|-
|1988||[[Sandy Lyle]]||{{vlagland|Skotland}}||-7||1
|-
|1987||[[Larry Mize]]||{{USA}}||-3||Uitspeel (3)
|-
|1986||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-9||1
|-
|1985||[[Bernhard Langer]]||{{DEU}}||-6||2
|-
|1984||[[Ben Crenshaw]]||{{USA}}||-11||2
|-
|1983||[[Seve Ballesteros]]||{{ESP}}||-8||4
|-
|1982||[[Craig Stadler]]||{{USA}}||-4||Uitspeel (2)
|-
|1981||[[Tom Watson (golfer)|Tom Watson]]||{{USA}}||-8||2
|-
|1980||[[Seve Ballesteros]]||{{vlagland|Spanje|1977}} ||-13||4
|-
|1979||[[Fuzzy Zoeller]]||{{USA}}||-8||Uitspeel (3)
|-
|1978||[[Gary Player]]||{{vlagland|Suid-Afrika|1928}}||-11||1
|-
|1977||[[Tom Watson (golfer)|Tom Watson]]||{{USA}}||-12||2
|-
|1976||[[Raymond Floyd]]||{{USA}}||-17||8
|-
|1975||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-12||1
|-
|1974||[[Gary Player]]||{{vlagland|Suid-Afrika|1928}}||-10||2
|-
|1973||[[Tommy Aaron]]||{{USA}}||-5||1
|-
|1972||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-2||3
|-
|1971||[[Charles Coody]]||{{USA}}||-9||2
|-
|1970||[[Billy Casper]]||{{USA}}||-9||Uitspeel (2)
|-
|1969||[[George Archer]]||{{USA}}||-7||1
|-
|1968||[[Bob Goalby]]||{{USA}}||-11||1
|-
|1967||[[Gay Brewer]]||{{USA}}||-8||1
|-
|1966||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||E||Uitspeel (3)
|-
|1965||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-17||9
|-
|1964||[[Arnold Palmer]]||{{USA}}||-12||6
|-
|1963||[[Jack Nicklaus]]||{{USA}}||-2||1
|-
|1962||[[Arnold Palmer]]||{{USA}}||-8||Uitspeel (3)
|-
|1961||[[Gary Player]]||{{vlagland|Suid-Afrika|1928}}||-8||1
|-
|1960||[[Arnold Palmer]]||{{vlagland|VSA|1959}}||-6||1
|-
|1959||[[Art Wall, Jr.]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-4||1
|-
|1958||[[Arnold Palmer]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-4||1
|-
|1957||[[Doug Ford]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-5||3
|-
|1956||[[Jack Burke, Jr.]]||{{vlagland|VSA|1912}}||+1||1
|-
|1955||[[Cary Middlecoff]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-9||7
|-
|1954||[[Sam Snead]]||{{vlagland|VSA|1912}}||+1||Uitspeel (2)
|-
|1953||[[Ben Hogan]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-14||5
|-
|1952||[[Sam Snead]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-2||4
|-
|1951||[[Ben Hogan]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||2
|-
|1950||[[Jimmy Demaret]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-5||2
|-
|1949||[[Sam Snead]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-6||3
|-
|1948||[[Claude Harmon]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-9||5
|-
|1947||[[Jimmy Demaret]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-7||2
|-
|1946||[[Herman Keiser]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-6||1
|-
|1945
| colspan=4 rowspan=3 | Toernooi nie in 1943–1945 gehou nie weens die [[Tweede Wêreldoorlog]]
|-
|1944
|-
|1943
|-
|1942||[[Byron Nelson]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||Uitspeel (2)
|-
|1941||[[Craig Wood]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||3
|-
|1940||[[Jimmy Demaret]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-8||4
|-
|1939||[[Ralph Guldahl]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-9||1
|-
|1938||[[Henry Picard]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-3||2
|-
|1937||[[Byron Nelson]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-5||2
|-
|1936||[[Horton Smith]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-3||1
|-
|1935||[[Gene Sarazen]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-6||Uitspeel (2)
|-
|1934||[[Horton Smith]]||{{vlagland|VSA|1912}}||-4||1
|}
== Tradisies ==
Die toernooi het 'n aantal tradisies, wat jaar-na-jaar getrou uitgevoer word.
=== Die Groen Baadjie ===
Sedert 1949 word 'n groen baadjie aan die kampioen toegeken, wat dit 'n jaar na sy oorwinning aan die klub moet teruggee, hoewel dit sy persoonlike eiendom bly en saam met ander kampioene se baadjies in 'n spesiaal aangewese kleedkamer gebêre word. In die meeste gevalle mag slegs 'n eerste en die huidige kampioen sy baadjie van die klubterrein verwyder. 'n Gholfspeler wat die byeenkoms herhaaldelik wen, gebruik dieselfde groen baadjie wat toegeken is met sy eerste oorwinning (tensy hy weer met 'n nuwe baadjie uitgerus moet word).<ref>{{cite web |url=http://golf.about.com/od/majorchampionships/f/keep_jacket.htm |title=Do Masters Champions Get to Keep the Green Jacket? |last=Kelley |first=Brent |publisher=About.com |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161205013637/http://golf.about.com/od/majorchampionships/f/keep_jacket.htm |archive-date=5 Desember 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
=== Openingsbofhou ===
Sedert 1963 was die gewoonte in meeste jare om die toernooi te begin met 'n ere-bofhou op die eerste putjie, gewoonlik deur een of meer legendariese spelers. Die oorspronklike eregaste was Jock Hutchison en Fred McLeod; hierdie twee het elke toernooi vanaf 1963 tot 1973 geopen.
In 2007, 2008 en 2009 neem Arnold Palmer die ere-opening waar.<ref>{{cite web |url=http://www.golftoday.co.uk/tours/2007/The_Masters/preview_2.html |title=Arnold Palmer to hit opening Masters tee shot |publisher=Golf Today |access-date=4 Februarie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160413111445/http://www.golftoday.co.uk/tours/2007/The_Masters/preview_2.html |archive-date=13 April 2016 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> By die Meestertoernooie van 2010 en 2011 het Jack Nicklaus hom by Palmer aangesluit as 'n ere-medebeginner vir die geleentheid. In 2012 het [[Gary Player]] by hulle aangesluit. Palmer het in Maart 2016 aangekondig dat 'n langdurige skouerprobleem hom sou verhoed om aan die 2016-afslaan deel te neem. Palmer was egter steeds teenwoordig vir die seremonie.
Na die dood van Palmer in 2016 het die 2017- seremonie hulde aan hom gebring; sy groen baadjie is oor 'n leë wit stoel gedrapeer, terwyl almal wat aanwesig was, 'Arnie's Army'-lapelwapens gedra het.<ref name="golf-palmertribute">{{cite web |url=http://www.golf.com/tour-news/2017/04/06/arnold-palmer-honored-perfectly-thursday-morning-masters |title=Fit for a King: Arnold Palmer honored in moving tribute at Augusta National |date=4 April 2017 |website=Golf.com |access-date=9 April 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190414111700/https://www.golf.com/tour-news/2017/04/06/arnold-palmer-honored-perfectly-thursday-morning-masters |archive-date=14 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
=== Kampioene-dinee ===
Die ''Champions' Dinner'' word elke jaar op die Dinsdagaand wat Donderdag se eerste ronde voorafgaan, gehou. Die eerste dinee is in 1952 deur die verdedigende kampioen, Ben Hogan, aangebied om die oudkampioene van die toernooi te vereer.<ref>{{Cite web|url=http://www.masters.com/en_US/info/faq/index.html|title=Frequently Asked Questions at the Masters|archive-url=https://web.archive.org/web/20081014055635/http://www.masters.com/en_US/info/faq/index.html|archive-date=14 Oktober 2008|access-date=20 November 2008}}</ref> Destyds was 15 toernooie reeds gespeel, en die aantal vorige kampioene was 11. Amptelik bekend as die "Masters Club", bevat dit slegs wenners van die Meesters, alhoewel geselekteerde lede van die Augusta National Golf Club as erelede opgeneem is, gewoonlik die voorsitter.
Die verdedigende kampioen, as [[gasheer]], kies die spyskaart vir die dinee. Meesterskampioene het gereeld geregte uit hul vaderland bedien wat voorberei is deur die Meestersjef. Merkwaardige voorbeelde hiervan is [[haggis]], wat in 1989 deur die [[Skotland|Skot]] Sandy Lyle voorgesit is,<ref>{{Cite web|url=http://www.masters.org/en_US/course/landmarks.html#dinner|title=Masters Club|publisher=www.masters.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20080109192302/http://www.masters.org/en_US/course/landmarks.html|archive-date=January 9, 2008|access-date=25 Januarie 2008}}</ref> en [[bobotie]], 'n Suid-Afrikaanse gereg, wat op versoek van die 2008-kampioen, Trevor Immelman, bedien is. Ander voorbeelde is die Duitser Bernhard Langer met ''Wiener schnitzel'' uit 1986, die Britse vis-en-skyfies van Nick Faldo, die Kanadees Mike Weir se eland en wildevark, en Vijay Singh se seekos ''tom kah'' en ''hoender panang-kerrie''. Die 2011-ete van [[Phil Mickelson]] was 'n Spaanse dis, in die hoop dat [[Seve Ballesteros]] dit sou bywoon, maar hy was reeds te siek en is enkele weke later oorlede.<ref>[http://www.golf.com/tour-news/2017/03/15/masters-champions-dinner-everything-you-need-know Masters Champions Dinner: Everything you need to know]</ref>
=== Joggies ===
Tot in 1983 moes alle deelnemers aan die Meesters gebruikmaak van die dienste van 'n Augusta National Club-joggie, wat volgens klubtradisie altyd 'n [[Afro-Amerikaners|Afro-Amerikaanse]] man was. Inderdaad word beweer dat Clifford Roberts, medestigter van die klub, gesê het: "Solank ek nog leef, sal gholfspelers wit wees en joggies swart wees." Sedert 1983 – ses jaar na Roberts se dood in 1977 – word spelers die opsie gegee om hul eie joggie na die toernooi te bring.
Die Meesters vereis dat joggies 'n uniform dra wat bestaan uit 'n wit [[oorpak]], 'n groen Masters-pet en wit [[tekkies]]. Die van, en soms die eerste voorletter, van elke speler word op die rug van sy joggie-uniform aangetref. Die verdedigende kampioen ontvang altyd joggie-nommer "1": ander gholfspelers kry hul joggienommers in die volgorde waarin hulle vir die toernooi registreer. Die ander grotes en 'n paar PGA Tour-byeenkomste het voorheen 'n soortgelyke beleid ten opsigte van joggies gehad tot in die 1970's.
== Speleruitnodigings ==
Soos met die ander grotes, verdien die Meesters se wenner verskeie voorregte wat sy loopbaan 'n hupstoot gee. Elke Meesterskampioen word outomaties uitgenooi om in die ander drie grotes (die Amerikaanse Ope, die Ope-kampioenskap en die PGA-kampioenskap) vir die volgende vyf jaar te speel (behalwe vir amateurwenners, tensy hulle binne die vyfjaarperiode professioneel word), en verdien 'n lewenslange uitnodiging na die Meesters. Hulle ontvang ook lidmaatskap van die PGA-toer vir die volgende vyf seisoene en uitnodigings na die Spelerskampioenskap vir vyf jaar.<ref>{{Cite web|url=http://www.masters.org/en_US/bios/qualifications.html|title=Players – Qualifications for Invitation|archive-url=https://web.archive.org/web/20080529174107/http://www.masters.org/en_US/bios/qualifications.html|archive-date=29 Mei 2008|access-date=20 November 2008}}</ref>
== Toegangskaartjies ==
Kaartjies vir toeskouers na die toernooi is nie vryelik beskikbaar aan die publiek nie. Die rede hiervoor is dat daar 'n geslote "list of patrons" by die Augusta National Golf Club Masters Tournament gehou word, persone aan wie die beskikbare kaartjies (bekend as "Series Masters Badges" (vir Donderdag tot Sondag)) gereeld elke jaar verkoop word. Hierna mag belangstellendes enige nie-benodigde toegangskaartjies indirek of moontlik via die swartmark van houers ("patrons") verkry.
Die enigste ander opsie is die sg. "Masters Practice Rounds"-kaartjies wat in beperkte hoeveelhede beskikbaar gestel word aan persone wat vooraf daarvoor aansoek gedoen het, aldus die toernooibestuur.
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{Commonskat|Augusta National Golf Club|Augusta Nasionale Gholfklub}}
* [http://www.masters.org/ Masters.org, amptelike Meesterstoernooiwebwerf]
{{Normdata}}
{{Koördinate|33.503|N|82.020|W|aansig=titel}}
[[Kategorie:Gholf]]
[[Kategorie:Sport in Amerika]]
sqb4o8l4k9r7j3ou1phhghkojrn1eg7
8 November
0
4186
2818121
2718463
2025-07-03T10:50:15Z
Sobaka
328
/* Gebeure */ skakel
2818121
wikitext
text/x-wiki
{{NovemberKalender}}
'''8 November''' is die 312de dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]] (313de in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). Daar volg nog 53 dae.
== Gebeure ==
<!-- Die konvensie is om teenwoordige tyd te gebruik -->
<!-- Haal slegs een lêer uit die kas op 'n keer
[[Lêer:Paris.louvre.pyramid.750pix.jpg|100px|The main courtyard of the Louvre]]
-->
[[Lêer:Retrato de Hernán Cortés.jpg|duimnael|regs|125px|Hernán Cortés]]
[[Lêer:Röntgenwifehand.jpg|duimnael|regs|125px|X-straal van die hand van Röntgen se vrou]]
* [[1047]] – [[Pous Benedictus IX]] volg [[Pous Clemens II]] op.
* [[1519]] – [[Hernán Cortés]] bereik [[Tenochtitlan]] waar die [[Asteke|Asteekse]] heerser [[Moctezuma II]] hom met prag en praal ontvang, soos wat betaamlik sou wees vir 'n terugkerende god.
* [[1576]] – Die [[Bevrediging van Gent]] onderteken.
* [[1793]] – In [[Parys]] word die [[Louvre]] deur die [[Franse Rewolusie|Franse Rewolusionêre regering]] as 'n [[museum]] vir gebruik deur die [[publiek]] geopen.
* [[1889]] – [[Montana]] word die 41ste [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]].
* [[1895]] – [[Wilhelm Conrad Röntgen|Wilhelm Röntgen]] ontdek die [[X-straal|x-strale]].
* [[1923]] – [[Adolf Hitler]], [[Erich Ludendorff]] en ander lede van die [[Kampfbund]] begin die ''Biersaalputsch'' in [[München]], in 'n poging om beheer oor te neem in [[Duitsland]].
* [[1958]] – [[Pioneer 2]] word lanseer.
* [[1987]] – [[Australiese nasionale krieketspan|Australië]] klop [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] in die eindstryd met 7 lopies en wen sodoende die vierde [[Krieketwêreldbeker 1987|Krieketwêreldbeker]] gehou in [[Indië]] en [[Pakistan]].
* [[1991]] – Die [[Proteas|Suid-Afrikaanse nasionale krieketspan]] kom in [[Kolkata|Kalkutta]] aan vir hul [[internasionale eendagwedstryd]]e in [[Indië]] en bring die stad tot stilstand.
* [[2002]] – Die [[Verenigde Nasies]] se [[Veiligheidsraad]] neem Resolusie 1441 aan, wat [[Irak]] dwing om te ontwapen of ''ernstige gevolge'' in die gesig te staar.
== Geboortes ==
* [[1656]] – [[Edmond Halley]], Britse sterrekundige en ontdekker van [[Halley se Komeet]] († [[1742]]).
* [[1847]] – [[Bram Stoker]], Ierse skrywer († [[1912]]).
* [[1848]] – [[Gottlob Frege]], Duitse wiskundige († [[1925]]).
* [[1883]] – [[Arnold Bax]], Engelse komponis († [[1953]]).
* [[1885]] – [[Tomojoeki Jamasjita]], Japannese generaal in die Tweede Wêreldoorlog († [[1946]]).
* [[1900]] – [[Margaret Mitchell]], Amerikaanse skryfster († [[1949]]).
* 1900 – [[Charley Paddock]], Amerikaanse atleet († [[1943]]).
* [[1914]] – [[Norman Lloyd]], Amerikaanse akteur († [[2021]]).
* [[1922]] – [[Christiaan Barnard|Chris Barnard]], [[Suid-Afrikaanse]] [[hart]]chirurg († [[2001]]).
* [[1932]] – [[Stéphane Audran]], Franse aktrise († [[2018]]).
* [[1935]] – [[Alain Delon]], Franse akteur († [[2024]]).
* [[1946]] – [[Guus Hiddink]], Nederlandse sokkerspeler en -afrigter.
* [[1952]] – [[Alfre Woodard]], Amerikaanse aktrise.
* [[1954]] – [[Kazuo Ishiguro]], Japannees-Britse skrywer en [[Nobelprys vir Letterkunde|Nobelpryswenner]].
* [[1967]] – [[Courtney Thorne-Smith]], Amerikaanse aktrise.
* [[1968]] – [[Parker Posey]], Amerikaanse aktrise.
* [[1972]] – [[Gretchen Mol]], Amerikaanse aktrise.
* [[1975]] – [[Tara Reid]], Amerikaanse aktrise.
* [[1974]] – [[Penny Heyns]], Suid-Afrikaanse swemmer.
* [[1986]] – [[Aaron Swartz]], Amerikaanse rekenaarprogrammeerder, skrywer en internetaktivis († [[2013]]).
* [[1988]] – [[Jessica Lowndes]], Kanadese aktrise en sangeres.
* [[1991]] – [[Riker Lynch]], Amerikaanse sanger-liedjieskrywer, akteur en danser.
== Sterftes ==
* [[618]] – [[Pous Deusdedit]], die 68ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] (* onbekend).
* [[955]] – [[Pous Agapetus II]], die 129ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* onbekend).
* [[1308]] – [[Johannes Duns Scotus]], Fransiskaanse [[teoloog]] en [[filosoof]] (* [[1266]]).
* [[1674]] – [[John Milton]], Engelse digter en skrywer (* [[1608]]).
* [[1890]] – [[César Franck]], Belgiese komponis (* [[1822]]).
* [[1953]] – [[Johannes van Melle]], [[Nederland]]sgebore [[Afrikaans]]e skrywer van onder meer ''Bart Nel'' (* [[1887]]).
* [[1980]] – [[Lulu Latsky]], eerste vrou in Suid-Afrika wat 'n doktorsgraad in [[Wetenskap]] verwerf (* [[1901]]).
* [[1986]] – [[Wjatsjeslaf Molotof]], [[Sowjetunie|Sowjet]]-[[Politiek|politikus]] en diplomaat (* [[1890]]).
* [[1990]] – [[Wolfgang Schmieder]], Duitse bibliotekaris en musiekkundige (* [[1901]]).
== Vakansies, vierings- en waarnemingsdae ==
*
{{commonskat|8 November}}
[[Kategorie:November]]
6zqy8buhkqr9i8gd3s2jz4rw7inh01r
Verenigde State van Amerika
0
4216
2817992
2809340
2025-07-02T19:00:22Z
SpesBona
2720
/* Sport */ Rugby bygewerk
2817992
wikitext
text/x-wiki
: ''Hierdie artikel handel oor die land in Noord-Amerika. Vir ander gelyknamige state, sien [[Verenigde State (dubbelsinnig)]].''
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = Verenigde State van Amerika
|volle_naam = <small>''United States of America'' ([[Engels]])</small>
|algemene_naam = die Verenigde State
|beeld_vlag = Flag of the United States.svg
|beeld_wapen = Greater coat of arms of the United States.svg
|simbool_tipe = Groot Seël
|beeld_kaart = United States (orthographic projection).svg
|leuse = ''In God We Trust''<br /><small>''(sedert 1956 amptelik)''</small><br />''Ander tradisionele leuses:''<br />''E Pluribus Unum''<br /><small>''([[Latyn]] vir: "Uit baie, een")''</small><br />''Annuit cœptis''<br /><small>''(Latyn vir: "[[God|Hy]] het ons ondernemings bevoordeel")''</small><br />''Novus ordo seclorum''<br /><small>''(Latyn vir: "Nuwe orde van die eeue")''</small>
|volkslied = ''[[The Star-Spangled Banner]]''<br /><small>''(Engels vir: "Die sterbesaaide vaandel")''</small><br /><center>[[Lêer:Star Spangled Banner instrumental.ogg]]</center><br />''Mars: [[The Stars and Stripes Forever]]''<ref>{{en}} {{cite web |url=http://uscode.house.gov/statviewer.htm?volume=112&page=1263 |title=uscode.house.gov |date=12 Augustus 1999 |work=Public Law 105–225, 12 Augustus 1998 |publisher=uscode.house.gov |pages=112 Stat. 1263 |quote=Section 304. "The composition by John Philip Sousa entitled "The Stars and Stripes Forever" is the national march." |accessdate=20 Januarie 2021}}</ref><br /><small>''(Engels vir: "Die sterre en bane vir altyd")''</small><br /><center>[[Lêer:March, "The Stars and Stripes Forever" · Colonel John R. Bourgeois, Director · John Philip Sousa · United States Marine Band.ogg]]</center>
|amptelike_tale = Geen op federale vlak nie{{smallsup|1}}<br />[[Engels]] (''[[de facto]]''){{smallsup|2}}
|hoofstad = [[Washington, D.C.]]
{{Koördinate|38|53|N|77|01|W}}
|latd = 38
|latm = 53
|latNS = N
|longd = 77
|longm = 01
|longEW = W
|grootste_stad = [[New York]]
{{Koördinate|40|43|N|74|00|W}}
|regeringsvorm = Federale presidensiële<br />grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels = <br />• [[President van die Verenigde State van Amerika|President]]<br />• Adjunkpresident<br />• [[Huis van Verteenwoordigers|Huis]]-spreker<br />• Hoofregter
|leiername = [[Donald Trump]] ([[Republikeinse Party (Verenigde State)|R]])<br />[[James David Vance]] (R)<br />[[Mike Johnson]] (R)<br />[[John Roberts (Hoofregter)|John Roberts]]
|oppervlak_rang = 4<sup>de</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 9 833 517<ref name="CIA">{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/united-states/|title=United States|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=20 Januarie 2025}}</ref>
|oppervlakmi² = 3 796 742
|persent_water = 4,66 (2015)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#|title=Surface water and surface water change|publisher=[[OESO]]|accessdate=20 Januarie 2021}}</ref>
|bevolking_skatting = 341 963 408<ref name="CIA" />
|bevolking_skatting_jaar = 2024
|bevolking_rang = 3<sup>de</sup>
|bevolking_sensus = 331 449 281<ref name="Sensus2020">{{en}} {{cite web |url=https://www.census.gov/programs-surveys/decennial-census/decade.2020.html |title=Decennial Census by Decade |publisher=Amerikaanse Sensuskantoor |date=1 April 2020 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2020
|bevolkingsdigtheid = 34,8
|bevolkingsdigtheidmi² = 90,1
|bevolkingsdigtheidrang = 185<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $30 337 miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2024/October/weo-report?c=111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2022&ey=2029&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=United States |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2024 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref>
|BBP_PPP_rang = 2<sup>de</sup>
|BBP_PPP_jaar = 2025
|BBP_PPP_per_kapita = $89 678<ref name=imf2 />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 8<sup>ste</sup>
|BBP = $30 337 miljard<ref name=imf2 />
|BBP_rang = 1<sup>ste</sup>
|BBP_jaar = 2025
|BBP_per_kapita = $89 678<ref name=imf2 />
|BBP_per_kapita_rang = 6<sup>de</sup>
|onafhanklikheidstipe = • Verklaar<br />• Konfederasie<br />• [[Vrede van Parys (1783)|Vrede van Parys]]<br />• Huidige grondwet<br />• Laaste kerkreg toegelaat
|onafhanklikheidsgebeure =
|onafhanklikheidsdatums = van [[Koninkryk van Groot-Brittanje|Groot-Brittanje]]<br />[[4 Julie]] [[1776]]<br />[[1 Maart]] [[1781]]<br />[[3 September]] [[1783]]<br />[[21 Junie]] [[1788]]<br />[[24 Maart]] [[1976]]
|MOI = {{wins}} 0,927<ref>{{en}} {{cite web |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf |title=Human Development Report 2023/2024 |publisher=United Nations Development Programme |date=13 Maart 2024 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref>
|MOI_rang = 20<sup>ste</sup>
|MOI_jaar = 2022
|MOI_kategorie = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini = 41,3<ref>{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=US |title=Gini index – United States |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 2022
|Gini_kategorie = {{kleur|#990000|hoog}}
|geldeenheid = [[Amerikaanse dollar|Dollar]] ($)
|geldeenheid_kode = USD
|land_kode = USA
|tydsone =
|utc_afwyking = [[UTC-05:00|-05]] tot [[UTC-10:00|-10]]
|tydsone_somer =
|utc_afwyking_DST = [[UTC-04:00|-04]] tot [[UTC-10:00|-10]]
|internet_domein = [[.us]] [[.gov]] [[.mil]] [[.edu]]
|skakelkode = 1
|voetskrif = 1. Engels is die amptelike taal van 28 deelstate. Engels en Hawaiis is beide amptelike tale in die deelstaat Hawaii. Verder het Nieu-Meksiko en Louisiana wette wat die gebruik van onderskeidelik Spaans en Frans toelaat.<br />2. Engels is die ''de facto'' taal van die Amerikaanse regering en die enigste taal wat deur 82% Amerikaners ouer as vyf tuis gepraat word. Spaans is die tweede mees gesproke taal.
}}
Die '''Verenigde State van Amerika''' (dikwels afgekort tot '''Verenigde State''', '''VS''' of '''VSA'''; [[Engels]]: ''United States of America'' of ''USA''), in die omgangstaal ook net '''Amerika'''<ref group="n">Die gebruik van die woord 'Amerika' om te verwys na die VSA en 'Amerikaner' om te verwys na 'n VSA-burger word deur baie mense in die res van die [[Amerikas]] gesien as onakkuraat, maar is algemeen en word elders aanvaar.</ref> genoem,<ref>{{en}} Wilson, Kenneth G. (1993). ''The Columbia Guide to Standard American English''. New York: Columbia University Press, bl. 27–28. {{ISBN|0-231-06989-8}}.</ref> is 'n [[federale republiek]] in die [[Westelike Halfrond]] wat uit [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|vyftig deelstate]], 'n federale distrik, vyf groter selfregerende gebiede en enkele kleiner [[Eilandgebiede van die Verenigde State van Amerika|eilandbesittings]] in die [[Stille Oseaan]] en die [[Karibiese See]] bestaan. 48 van sy deelstate en die federale distrik lê in [[Noord-Amerika|Sentraal-Noord-Amerika]] tussen die Stille Oseaan in die weste en die [[Atlantiese Oseaan]] in die ooste en word in die noorde deur [[Kanada]] en in die suide deur [[Meksiko]] begrens. Die deelstaat [[Alaska]] lê in die noordweste van die Noord-Amerikaanse vasteland en grens in die ooste aan Kanada, terwyl dit in die weste deur die [[Beringstraat]] van die [[Russiese Federasie]] geskei word. Die deelstaat [[Hawaii]] is 'n eilandgroep in die middel van die Stille Oseaan.
[[Lêer:Angled closeup of the US flag.jpg|duimnael|links|Die [[Vlag van die Verenigde State|vlag van die VSA]]. Die rooi en wit bane versinnebeeld die dertien oorspronklike kolonies en deelstate, die sterre die huidige vyftig deelstate]]
Die Verenigde State beslaan altesaam veertig persent van die Noord-Amerikaanse vasteland. Met meer as 9,8 miljoen vierkante kilometer (byna 3,8 miljoen vierkante myl) is die VSA die vierde grootste land ter wêreld en met 'n bevolking van amper 342 miljoen die derde grootste land.<ref name="CIA" /> Sy grondgebied strek oor nege amptelike tydsones. Met 'n [[bruto binnelandse produk]] van meer as $30 337 miljard in 2025 is die VSA naas die [[Volksrepubliek China]] die tweede grootste ekonomie ter wêreld.<ref name=imf2 />
Die Verenigde State van Amerika is 'n federale presidensiële grondwetlike [[republiek]] met 'n tweekamerparlement, die Kongres, wat uit die Senaat en die Huis van Verteenwoordigers bestaan. Die hoofstad van die VSA is [[Washington, D.C.]], wat nie deel uitmaak van een van die vyftig deelstate nie, maar in die federale Distrik Columbia geleë is.
Die grondgebied van die Verenigde State is oorspronklik deur 'n verskeidenheid stamme van die Eerste Nasies bewoon. Met die Europese kolonisasie deur Britte, Franse en Spanjaarde en grootskaalse immigrasie van dwarsoor die wêreld het die VSA tot een van die etnies, sosiaal en [[godsdiens]]tig mees diverse lande ter wêreld ontwikkel.<ref name="DD">{{en}} Adams, J.Q., and Pearlie Strother-Adams (2001). ''Dealing with Diversity''. Chicago: Kendall/Hunt. ISBN 0-7872-8145-X.</ref>
Die Verenigde State is deur dertien kolonies gestig, wat na aanleiding van die [[Amerikaanse Onafhanklikheidsoorlog]] hulle onafhanklikheid van [[Koninkryk van Groot-Brittanje|Groot-Brittanje]] op 4 Julie 1776 verklaar en hulle grondwet, die Artikels van die Konfederasie, op 1 Maart 1781 bekragtig het. Die huidige grondwet is op 17 September 1787 aangeneem.<ref>{{en}} Dull, Jonathan R. (2003). "Diplomacy of the Revolution, to 1783," bl. 352, chap. in ''A Companion to the American Revolution'', ed. Jack P. Greene and J. R. Pole. Maiden, Mass.: Blackwell, bl. 352–361. ISBN 1-4051-1674-9.</ref> Die oppervlakte van die VSA is gedurende die 19de eeu deur gebiede, wat van [[Frankryk]] en Meksiko gekoop is, aansienlik uitgebrei. Met die ekonomiese agteruitgang van die [[Sowjetunie]] in 1991 het die VSA die enigste oorblywende [[supermoondheid]] geword wat 'n oorheersende ekonomiese, politieke, kulturele en militêre invloed dwarsoor die wêreld uitoefen.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.foreignaffairs.org/20040701faessay83406/eliot-a-cohen/history-and-the-hyperpower.html |title=History and the Hyperpower |publisher=Foreign Affairs |author=Eliot A. Cohen |date=2004 |accessdate=23 Julie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723000051/http://www.foreignaffairs.com/articles/59919/eliot-a-cohen/history-and-the-hyperpower |archive-date=23 Julie 2009 |url-status=dead}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1217752.stm |title=United States of America country profile |publisher=BBC News |date=22 April 2008 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref>
== Etimologie ==
Die eerste dokumentêre verskyning van die [[frase]] ''United States of America'' was in 'n brief op 2 Januarie 1776, geskryf deur [[Stephen Moylan]], 'n [[Kontinentale Leër]]-assistent van generaal [[George Washington]], aan [[Joseph Reed]], Washington se [[Adjudant (amp)|adjudant]]. Moylan het sy begeerte uitgespreek om te gaan "met volle en ruim magte van die Verenigde State van Amerika tot Spanje" om bystand in die [[Amerikaanse Onafhanklikheidsoorlog]] te verkry.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.csmonitor.com/USA/Politics/2013/0704/Who-coined-United-States-of-America-Mystery-might-have-intriguing-answer |title=Who coined 'United States of America'? Mystery might have intriguing answer. |publisher=Christian Science Monitor |author=Byron DeLear |location=Boston, MA |date=4 Julie 2013 |accessdate=4 Julie 2013}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://blog.nyhistory.org/coined-phrase-united-states-america-may-never-guess/ |title=Who Coined the Phrase 'United States of America'? You May Never Guess |publisher=New-York Historical Society Museum & Library |author=Mariam Touba |date=5 November 2014 |accessdate=5 November 2014}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.irishcentral.com/roots/history/The-forgotten-Irishman-who-named-the-United-States-of-America.html |title=The forgotten Irishman who named the 'United States of America'|publisher=Irish Central |author=John Fay |date=15 Julie 2016 |accessdate=15 Julie 2016}}</ref> Die eerste publikasie van die frase ''United States of America'' was in 'n anonieme [[essay]] in ''[[The Virginia Gazette]]'' in [[Williamsburg, Virginië|Williamsburg]] op 6 April 1776.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://research.history.org/DigitalLibrary/VirginiaGazette/VGIssueThumbs.cfm?IssueIDNo=76.DH.16 |title=''"To the inhabitants of Virginia", by A PLANTER''. Dixon and Hunter's. April 6, 1776, Williamsburg, Virginia. Letter is also included in Peter Force's ''American Archives'' |publisher=The Virginia Gazette |issue=1287 |volume=5 |accessdate=19 Desember 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141219053616/https://research.history.org/DigitalLibrary/VirginiaGazette/VGIssueThumbs.cfm?IssueIDNo=76.DH.16 |archive-date=19 Desember 2014 |url-status=dead}}</ref>
Teen Junie 1776 het die naam ''United States of America'' verskyn in ontwerpe van die [[Artikels van Konfederasie]] en [[Ewige Unie]], vervat deur [[John Dickinson]], 'n [[Stigtingsvaders van die Verenigde State van Amerika|Stigtingsvader]] uit [[Pennsilvanië]],<ref name="Safire199">{{en}} {{cite book |author=William Safire |title=No Uncertain Terms: More Writing from the Popular "On Language" Column in The New York Times Magazine |url=https://archive.org/details/nouncertainterms00safi |page=[https://archive.org/details/nouncertainterms00safi/page/199 199] |year=2003 |publisher=Simon and Schuster |isbn=978-0-7432-4955-3}}</ref><ref>{{en}} {{cite book |author=Mary Mostert |title=The Threat of Anarchy Leads to the Constitution of the United States |url=https://books.google.com/books?id=jntSQ-yn66AC&pg=PA18 |year=2005 |publisher=CTR Publishing, Inc. |isbn=978-0-9753851-4-2 |page=18}}</ref> en in die [[Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring]], hoofsaaklik geskryf deur [[Thomas Jefferson]] en goedgekeur deur die [[Tweede Kontinentale Kongres]] in [[Philadelphia]] op 4 Julie 1776.<ref name="Safire199" />
== Geografie ==
{{Hoofartikel|Geografie van die Verenigde State}}
As die wêreld se derde grootste nasie (totale area), het die Verenigde State 'n baie wisselende landskap: gematigde woudland aan die ooskus, [[Wortelboommoeras|mangrovewoude]] in [[Florida]], die [[Great Plains]] in die middel van die land, die [[Mississippirivier|Mississippi]]-[[Missouririvier|Missouri]] rivierstelsel, die [[Rotsgebergte]] (Rocky Mountains) wes van die vlaktes, woestyne en gematigde kusgebiede wes van die Rotsgebergte en [[reënwoud]]e in die noord-weste. Die [[vulkaan|vulkaniese]] eilande van Hawaii en die pool-gebiede van Alaska maak die geografiese diversiteit net nog groter. Die naaste lande buite die Noord-Amerikaanse vasteland is die [[Britse oorsese gebiede|Britse oorsese gebied]] [[Bermuda]] in die ooste asook die onafhanklike [[Eilandstaat|eilandstate]] [[Bahamas]] en [[Kuba]] in die suidooste.
=== E Pluribus Unum – Uit Veelheid, Eenheid ===
Die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring van 1776 het op sentrale waardes soos lewe, vryheid en strewe na geluk gefokus; om nuut verworwe gebiede tot die ondergeskikte status van kolonies te beperk was gevolglik buite die kwessie. Met die ''Northwest Ordinance'' van 1787 is die prosedures vasgelê waarvolgens nuwe deelstate op gelyke voet met die dertien stigterstate tot die Unie kon toetree. Die bou van 'n nasie uit 'n verskeidenheid deelstate was 'n nuwe benadering wat in die Federale Grondwet bekragtig is. Die stapsgewyse proses, waarvolgens nuut verworwe gebiede as deelstate selfregering en verteenwoordiging op federale vlak behaal het, word onder die Stigtingsvaders se belangrikste nalatenskappe gereken.
Die Amerikaanse metode van staatsbou het twee belange, wat van oudsher strydig was, met mekaar versoen – dié van vryheid (''liberty'') en dié van ryksgesag (''empire'') – en 'n politieke bestel verwesenlik wat deur Thomas Jefferson treffend beskryf is as 'n ''empire for liberty'' – 'n federale staat wat vryheid as sy hoofdoelwit nastreef. Die politieke bestel het oor 'n tydperk van meer as twee eeue onveranderd gebly, ongeag die ingrypende veranderinge wat die Unie sedert sy stigting ondergaan het. Die Verenigde State se geografiese uitgestrektheid en die groot verskeidenheid etniese, kulturele en godsdienstige agtergronde van sy bewoners was in die tyd van die Stigtingsvaders nog so onvoorspelbaar soos die land se ongekende ekonomiese en tegnologiese vordering van 'n agrariese staat tot 'n hoogs geïndustrialiseerde en verstedelikte supermoondheid.<ref>{{en}} Harry S. Ashmore: ''Arkansas. A History''. New York NY: W. W. Norton & Company | Nashville TN: American Association for State and Local History 1978, Invitation to the Reader</ref>
=== Politieke geografie ===
Die vastelandse Verenigde State (sonder Alaska en Hawaii) word in geografiese opsig in 'n aantal streke verdeel:
* Die '''[[Nieu-Engeland]]-State''' met [[Maine]], [[New Hampshire]], [[Vermont]], [[Massachusetts]], [[Rhode Island]] en [[Connecticut]],
* Die '''Middel-Atlantiese State''' met [[New York (deelstaat)|New York]], [[New Jersey]], [[Delaware]], [[Maryland]], [[Virginië]], [[Wes-Virginië]] en [[Pennsilvanië]],
* Die '''Suidoostelike State''' met [[Noord-Carolina]], [[Suid-Carolina]], [[Georgia]], [[Arkansas]], [[Tennessee]], [[Kentucky]], [[Florida]], [[Alabama]], [[Mississippi]] en [[Louisiana]],
* Die '''Midwes-State''' met [[Ohio]], [[Indiana]], [[Illinois]], [[Michigan]], [[Wisconsin]], [[Minnesota]], [[Iowa]] en [[Missouri]],
* Die '''[[Groot Vlaktes|Groot-Vlaktes]]-State''' met [[Noord-Dakota]], [[Suid-Dakota]], [[Kansas]] en [[Nebraska]],
* Die '''Bergstate''' met [[Idaho]], [[Montana]], [[Colorado]], [[Wyoming]] en [[Utah]],
* Die '''Suidwestelike State''' met [[Oklahoma]], [[Texas]], [[Nieu-Meksiko]] en [[Arizona]], en
* Die '''Verre-Weste-State''' met [[Washington (deelstaat)|Washington]], [[Oregon]], [[Kalifornië]] en [[Nevada]].
Die '''grootste''' deelstate is ten opsigte van
* '''Oppervlak''': [[Alaska]] met 1 723 337 vierkante kilometer (665 384 vierkante myl)<ref name="Oppervlak">{{en}} {{cite web |url=https://www.census.gov/geographies/reference-files/2010/geo/state-area.html |title=State Area Measurements and Internal Point Coordinates |publisher=Amerikaanse Sensuskantoor |date=Augustus 2010 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> en
* '''Bevolking''': [[Kalifornië]] met 'n bevolking van 39 538 223 in 2020.<ref name="Sensus2020" />
Die '''kleinste''' deelstate is ten opsigte van
* '''Oppervlak''': [[Rhode Island]] met 4 001 vierkante kilometer (1 545 vierkante myl)<ref name="Oppervlak" /> en
* '''Bevolking''': [[Wyoming]] met 'n bevolking van 576 851 in 2020.<ref name="Sensus2020" />
Die deelstate Nevada, Arizona, Florida, Colorado, Utah, Georgia en Texas het in die laaste dekades die grootste relatiewe bevolkingsgroei getoon, terwyl die deelstate Kalifornië, Texas, Florida, Georgia, Arizona en Noord-Carolina die grootste absolute bevolkingsgroei ervaar het. Die bevolking van Wes-Virginië, Noord-Dakota en die Distrik Columbia het afgeneem. Die grootste stede in die VSA is [[New York]], [[Los Angeles]], [[Chicago]], [[Houston]] en [[Philadelphia]].
Die volgende kaart toon die ses amptelike sensusgebiede (Pasifiese Streek [''Pacific'' – blou], Bergstreek [''Mountain'' – rooi], Midweste [''Midwest'' – oranje], Suide [''South'' – geel], Noord-Oos [''Northeast'' – violet] en Afhanklike Gebiede [''Territories'' – groen]), vyftig deelstate en afhanklike gebiede van die Verenigde State:
[[Lêer:United States Administrative Divisions.png|550px|senter]]
{| width="100%"
|width="16.66%"|
'''Deelstate'''
<ol start=1>
<li>[[Alabama]]</li>
<li>[[Alaska]]</li>
<li>[[Arizona]]</li>
<li>[[Arkansas]]</li>
<li>[[Kalifornië]]</li>
<li>[[Colorado]]</li>
<li>[[Connecticut]]</li>
<li>[[Delaware]]</li>
<li>[[Florida]]</li>
<li>[[Georgia]]</li>
</ol>
|width="16.66%" valign="top"|
<ol start=11>
<li>[[Hawaii]]</li>
<li>[[Idaho]]</li>
<li>[[Illinois]]</li>
<li>[[Indiana]]</li>
<li>[[Iowa]]</li>
<li>[[Kansas]]</li>
<li>[[Kentucky]]</li>
<li>[[Louisiana]]</li>
<li>[[Maine]]</li>
<li>[[Maryland]]</li>
</ol>
|width="16.66%" valign="top"|
<ol start=21>
<li>[[Massachusetts]]</li>
<li>[[Michigan]]</li>
<li>[[Minnesota]]</li>
<li>[[Mississippi]]</li>
<li>[[Missouri]]</li>
<li>[[Montana]]</li>
<li>[[Nebraska]]</li>
<li>[[Nevada]]</li>
<li>[[New Hampshire]]</li>
<li>[[New Jersey]]</li>
</ol>
|width="16.66%" valign="top"|
<ol start=31>
<li>[[Nieu-Meksiko]]</li>
<li>[[New York (deelstaat)|New York]]</li>
<li>[[Noord-Carolina]]</li>
<li>[[Noord-Dakota]]</li>
<li>[[Ohio]]</li>
<li>[[Oklahoma]]</li>
<li>[[Oregon]]</li>
<li>[[Pennsilvanië]]</li>
<li>[[Rhode Island]]</li>
<li>[[Suid-Carolina]]</li>
</ol>
|width="16.66%" valign="top"|
<ol start=41>
<li>[[Suid-Dakota]]</li>
<li>[[Tennessee]]</li>
<li>[[Texas]]</li>
<li>[[Utah]]</li>
<li>[[Vermont]]</li>
<li>[[Virginië]]</li>
<li>[[Washington (deelstaat)|Washington]]</li>
<li>[[Wes-Virginië]]</li>
<li>[[Wisconsin]]</li>
<li>[[Wyoming]]</li>
</ol>
|width="16.66%" valign="top"|
'''[[Eilandgebiede van die Verenigde State van Amerika|Afhanklike gebiede]]'''
<ol start=51>
<li>[[Amerikaans-Samoa]]</li>
<li>[[Guam]]</li>
<li>[[Noordelike Mariana-eilande]]</li>
<li>[[Puerto Rico]]</li>
<li>[[Amerikaanse Maagde-eilande]]</li>
</ol>
'''Nie getoon nie'''
* [[Distrik Columbia]]
|}
=== Fisiese geografie ===
[[Lêer:USA-satellite.jpg|duimnael|[[Nasa]]-Satellietbeeld van die vastelandse Verenigde State]]
Die Noord-Amerikaanse vasteland word volgens fisiese besonderhede in vier groot streke verdeel: Die [[Kanadese Skild]] met die Laurentiese Plato, die [[Appalache]]streek, die Binnelandse Vlaktes en die bergagtige Weste. Vir die gebied van die Verenigde State word hierdie streke verder verdeel in sewe fisiografiese streke: Die Vlaktes van die Atlantiese Kus en die [[Golf van Meksiko]], die Appalachiese Hooglande, die Binnelandse Vlaktes, die Binnelandse Hooglande, die Rotsgebergte, Die Intermontane Streek met die Groot Bekken en die Pasifiese Bergreekse. 'n Verdere streek, die Laurentiese Plato, beslaan slegs 'n klein gedeelte van die VSA se oppervlak in die gebied van die [[Groot Mere]].
Die huidige terrein van die noordelike Verenigde State is deur [[gletser]]s gevorm, wat die noorde van die vasteland in die laaste [[Ystydperk]] bedek het. Die vroeëre suidelike kant van die yslaag word nog steeds deur 'n reeks eindmorenes gekenmerk, wat vanaf die eiland Long Island aan die Atlantiese ooskus in westelike rigting tot by die Rotsgebergte loop. Die gebiede noord van hierdie lyn is bedek met ou gletserafsettings. In die berggebiede van die noordweste en in Alaska het die berggletsers duidelike spore van erosie gelaat. Uitgestrekte gletsermere het groot gebiede in die weste bedek, waarvan die Groot Soutmeer in Utah net 'n oorblyfsel is.
=== Die oostelike en die Golfkusgebiede ===
[[Lêer:Chesapeakelandsat.jpeg|duimnael|'n ''Landsat''-foto van Chesapeakebaai]]
Die kusvlaktes van die Atlantiese ooste en die Golf van Meksiko strek van Long Island tot by die [[Rio Grande]] aan die Texaans-Meksikaanse grens. Die kuslyn word deur talle eilande, riviermondings, baaie, sandtonge en strandmere oorheers. Eilande soos Long Island, Nantucket en Martha's Vineyard maak deel uit van die kusvlakte en is eers ná die Ystydperk as gevolg van die stygende seevlak tot eilande omskep. Die natuurlike hawens van die noordooste, soos New York- en Chesapeakebaai, het reeds in die koloniale tydperk die landing van setlaars en later seevervoer en handel met Europa vergemaklik. Suid van die groot kape van Noord-Carolina soos Kaap Fear, Kaap Hatteras en Kaap Lookout is groot natuurlike baaie en hawens skaars. Die kuslyn van die Golfgebied met sy strandmere word deur die uitgestrekte Mississippidelta oorheers.
Wes van die Atlantiese kusvlakte verrys die heuwelagtige [[Piedmont (VSA)|Piedmontstreek]] met sy talle watervalle as 'n soort oorgangsgebied tussen die kusstreek en die Appalache-gebergte. Hierdie bergreeks was miljoene jare gelede nog 'n magtige gebergte, wat intussen deur erosie geslyp is. Die Appalagge loop vanuit die suidooste van Kanada in westelike rigting tot by die Golfkusvlaktes van Alabama. Slegs langs Nieu-Engeland se rotsige kuslyn strek die bergreeks plek-plek tot by die Atlantiese Oseaan. Die gebied van die Appalache en die [[Adirondack-gebergte]] van New York maak in geologiese opsig deel uit van die Kanadese Skild en behels die grootste hooglande van die oostelike Verenigde State. Die hoogste bergspits in die ooste is Mount Mitchell in die Swart Berge (''Black Mountains'') van Noord-Carolina met 'n hoogte van 2 037 meter (6 684 voet) bo seevlak.
=== Die Binnelandse Vlaktes en Hooglande ===
[[Lêer:Mississippi delta from space.jpg|duimnael|'n Ruimtefoto van die Mississippidelta]]
Die Binnelandse Vlaktes strek oor 'n lengte van sowat 1 600 kilometer (1 000 myl) van die Appalache tot by die Rotsgebergte in die weste en van Kanada in die noorde tot by die kusvlaktes van die Golf van Meksiko. Hulle geologiese onderlaag van sedimentêre gesteentes verwys na die feit dat die vlaktes vroeër 'n groot binnelandse see was; die gesteentes se ryk olie- en gasvoorkomste het van die deelstate Texas en Oklahoma (en die Kanadese prairie-provinsies) die belangrikste olieprodusente in Noord-Amerika gemaak. Die gebied word deur die Mississippi-Missouri-rivierstelsel gedreineer – een van die grootstes ter wêreld.
In geografiese opsig word die vlaktes in drie hoofstreke verdeel – die vrugbare sentrale vlaktes – wat tot die belangrikste landbougebied van die VSA ontwikkel het – met die Mississippivallei, die gebied van die Groot Mere en die [[Groot Vlaktes]], 'n boomlose plato van uitgestrekte grasvelde, wat geleidelik van die laer vlaktes tot by die voorgebergtes van die Rotsgebergte verrys. In die randgebied van die Rotsgebergte bereik hierdie gebied reeds 'n hoogte van sowat 1 600 meter, en sy ekonomiese sentrum en hoofstad van die deelstaat [[Colorado]], [[Denver]], word weens sy ligging soms ook die ''Milehigh City'' genoem. Die Swart Berge of [[Black Hills]] in Suid-Dakota is die enigste hoër geleë gebied, wat midde-in die vlaktes verrys.
Die Binnelandse Hooglande lê wes van die Mississippi tussen die Binnelandse Vlaktes en die kusvlaktes van die Golf van Meksiko en bestaan uit die Ozark-plato in die noorde en die Ouachita-berge in die ooste.
Die Mississippi se dreineringsgebied strek oor sowat 3,3 miljoen vierkante kilometer, en met 'n lengte van meer as 4 000 kilometer behoort die rivier, wat deur die [[Indiane]] ''Missi Sepe'' of "Vader van die Waters" genoem is, tot die langstes ter wêreld. Die [[Missouririvier]], wat in die Mississippi uitmond, bereik dieselfde lengte. Die Mississippi mond in 'n geweldige delta, wat jaarliks met meer as tagtig meter groei, en met talle syriviere, sogenaamde ''passes'', in die Golf van Meksiko uit.
=== Die Westelike Bergreekse, die Intermontane Streek en die Groot Bekken ===
[[Lêer:The Battleship - Flickr - brewbooks (1).jpg|duimnael|Die Grand Canyon. Die bergpiek op die voorgrond staan bekend as ''The Battleship'']]
[[Lêer:Mount Whitney 2003-03-25.jpg|duimnael|Die oostelike kant van Mount Whitney, soos gesien vanuit die Whitney Portal]]
Die Rotsgebergte is 'n magtige bergreeks wes van die Groot Vlaktes, wat vanaf Kanada tot by die noordwestelike Verenigde State en verder tot by Nieu-Meksiko in die suide strek en met talle hoë bergspitse pronk, waarvan Mount Elbert op 4 399 meter (14 433 voet) die hoogste is. Die gebergte maak deel uit van die Sirkumpasifiese Berggordel, wat vanaf [[Asië]] oor die [[Aleoetiese Eilande]] dwarsdeur die weste van die Noord- en [[Suid-Amerika]]anse vastelande tot by [[Antarktika]] loop. Die Noord-Amerikaanse waterskeiding loop langs die kruin van die Rotsgebergte; riviere oos van die bergreeks maak deel uit van die Mississippi-Missouri- en ander Atlantiese rivierstelsels, terwyl riviere wes van die Rotsgebergte in die Stille Oseaan uitmond.
Die Rotsgebergte word onderverdeel in die Noordelike Rotsgebergte (''Northern Rockies''), die Sentrale Rotsgebergte (''Middle Rockies''), die Wyoming-Bekken en die Suidelike Rotsgebergte (''Southern Rockies'').
Die Intermontane Streek, 'n droë gebied met platos, bekkens en kleiner bergreekse, lê tussen die Rotsgebergte en die westelike bergreekse. Die Columbia-plato in die noorde is deur vulkaniese lava gevorm, en die Columbiarivier, wat die gebied saam met sy takriviere dreineer, het diep ''canyons'' in die plato gesny. Die uitgestrekte Colorado-plato, wat deur die [[Coloradorivier]] en sy takriviere gedreineer word, pronk met die beroemde [[Grand Canyon]], wat deur die rivierwater in die sedimentêre gesteente gesny is en as een van die grootste natuurwonders ter wêreld beskou word.
Die gebied wes van die platos is feitlik 'n halfwoestyn en word deur bekkens en kleiner bergreekse gekenmerk. Hier lê ook die laagste punt van Noord-Amerika, die ''[[Death Valley]]'' ("Doodsvallei"), sowat 86 meter (282 voet) benede seevlak. Die Groot Bekken is die grootste van sy soort in die gebied, met die Humboldt as sy belangrikste rivier en 'n groot aantal soutmere, waaronder ook die [[Groot Soutmeer]] van die deelstaat Utah. Die riviere in hierdie bekken mond nie in die oseane uit nie, maar binnelands. Die Groot Soutmeer is net 'n oorblyfsel van 'n magtige soetwatermeer uit die Ystydperk.
Die Pasifiese Bergstelsel lê tussen die Intermontane Streek en die Stille Oseaan, met bergreekse, wat parallel met die kuslyn in noord-suidelike rigting loop en deur [[geologiese breuke]] en vulkanisme gevorm is. Die Kusgebergte met sy talle vulkaniese bergspitse strek van Suidwes-Kanada in suidelike rigting tot in Noord-Kalifornië, van waar die [[Sierra Nevada (Verenigde State)|Sierra Nevada-bergreeks]] verder suidwaarts loop. [[Mount Whitney]] is die hoogste bergpiek in dié reeks met 4 418 meter (14 495 voet).
=== Die Pasifiese Kusgebiede ===
Wes van die Kusgebergte en die Sierra Nevada lê 'n laer bergreeks, wat langs die Pasifiese kuslyn loop, en 'n aantal valleie sos die Sentrale Vallei van Kalifornië, Oregon se Willamettevallei en die vlaktes van die Puget Sound in die deelstaat Washington. Die Pasifiese kusvlaktes beslaan net 'n smal strook, en in baie plekke strek die bergreekse regstreeks tot by die see. Daar is min eilande of baaie en ander natuurlike hawens soos San Franciscobaai, Puget Sound of San Diegobaai langs die kuslyn.
=== Alaska en Hawaii ===
[[Lêer:Denali Mt McKinley.jpg|duimnael|[[Denali]] (Alaska)]]
Alaska word gewoonlik in vier fisiografiese streke verdeel: die Arktiese Vlaktes in die noorde, die kusvlaktes van die Arktiese Oseaan, die Rotsgebergte met die Brooks Range-bergreeks as sy mees noordelike gedeelte, die gebied van die Sentrale Bekkens en Hooglande met die [[Yukonrivier]]bekken en die Pasifiese Gebergte, wat langs die suidelike kuslyn loop en die hoogste bergspits van Noord-Amerika behels, [[Denali]], wat 6 194 meter (20 320 voet) bo seevlak verrys.
Die eilande langs die suidooskus van Alaska en die Aleoete-argipel maak deel uit van die Pasifiese Gebergte, wat hier gedeeltelik in die Stille Oseaan versink het. Vulkaniese werking en aardbewings is tipiese kenmerke van hierdie eilandgroepe. Die eilande self is net soos die Hawaii-eilandketting die bergspitse van vulkane, wat vanaf die Pasifiese seebodem verrys. Die Hawaii-argipel se enigste aktiewe vulkane is [[Mauna Kea]] en [[Mauna Loa]] op die hoofeiland [[Hawaii (eiland)|Hawaii]].
== Klimaat ==
[[Lêer:Chaparral Supercell 2.JPG|duimnael|links|'n Supersel-donderstormwolk beweeg oor Chaparral (Nieu-Meksiko)]]
[[Lêer:Climatemapusa2.PNG|duimnael|Klimaatkaart van die Verenigde State]]
[[Lêer:Winter Storm Grayson 2018 01 04 (38794877154).jpg|duimnael|Blizzards, hewige winterstorms in die sentrale en oostelike dele van die land, word deur swaar sneeuvalle gekenmerk. Die satellietfoto wys winterstorm ''Grayson'' op 4 Januarie 2018]]
Net soos byvoorbeeld [[Sentraal-Europa]] word groot dele van die Noord-Amerikaanse vasteland oorheers deur westelike winde en 'n opeenvolging van laagdrukgebiede (siklone), wat in die gebied van die Aleüte-eilandgroep ontstaan en afwissel met hoëdrukgebiede. Net soos ander gebiede in die gemiddelde breedtegrade, word ook die Verenigde State deur onbestendige weer en 'n opeenvolging van koue en warmfronte gekenmerk. Die siklone of koue fronte, wat gewoonlik in westelike rigting oor die vasteland beweeg, verskil van sy Europese eweknieë soms deur hulle tregtervormige werwels of [[tornado]]s – atmosferiese versteurings, wat dikwels groot skade berokken.
'n Tweede belangrike verskil is die ligging van die grootste gebergtes. Terwyl die Europese [[Alpe]] in wes-oostelike rigting loop en die suide van Europa teen koue fronte uit die noorde beskerm, loop Noord-Amerika se grootste bergreekse, die Kusgebergte en die [[Rotsgebergte]], in noord-suidelike rigting en verhinder dus dat vogtige en gematigde lugmassas vanuit die Stille Oseaan na die binneland kan beweeg. Die hooglande tussen die Sierra Nevada en die Rotsgebergte lê gevolglik net soos die [[Groot Vlaktes]] in die reënskadu van hierdie bergreekse. Hierdie besonderse reliëf verklaar ook die feit dat groot woestyngebiede soos die Mojave- en Gilawoestyn net enkele honderd kilometer van die kus af lê.
Die weskus van die VSA is 'n tipiese winterreënstreek, waarvan 'n klein gedelte in Kalifornië deur 'n Mediterreense klimaat gekenmerk word. Die koeler klimaatstreke van die noordelike deelstate Oregon en Washington is die natste in die land met 'n jaarlikse reën- en sneeuvalle van soms meer as 2 500 millimeter.
Die Verenigde State bestaan dus rofweg uit 'n droë gedeelte in die weste en 'n humiede gedeelte in die ooste. Die oostelike landsdele het hulle vogtige klimaat aan die invloed van die Golf van Meksiko en die Atlantiese Oseaan te danke. Die suidelike deelstate is baie vogtig en het hulle swaar reënvalle op tussen sewentig en tagtig dae per jaar aan donderstorms en 'n aantal orkane in die najaar te danke. Die weer in die suide is dikwels baie warm en bedompig. Die hitte en verstikkende bedompigheid van die somermaande was 'n belangrike rede vir die gebruik van slawearbeid op die plantasies van die suide.
Die mees digbevolkte gebiede van die sogenaamde ''manufacturing belt'', die groot historiese nywerheidsgebiede, lê in die vogtige en gematigde klimaatstreke tussen die [[Mississippirivier]] in die ooste en die Atlantiese Oseaan in die weste. Die oostelike gedeelte was oorspronklik 'n gebied van uitgestrekte bosse, terwyl die Groot Vlaktes, die hartland van Amerika, deur grasvelde gekenmerk word. Hierdie vlaktes maak reeds deel uit van die droër westelike gebiede, maar is feitlik 'n soort oorgangsgebied met periodes van hoër en laer reënvalle. Die eerste verkennings van die gebied teen die middel van die 19de eeu het gedurende 'n vogtige periode plaasgevind en die oortuiging laat posvat dat die vlaktes 'n uiters geskikte gebied vir akkerbou en veeteelt sou wees. Die eerste setlaars het later egter besef dat reënvalle in die vlaktes wisselvallig is en die gebied deur periodieke droogtes geteister word.
Die bergreekse van die weste kry baie reën en spog met uitgestrekte bosgebiede. Danksy besproeiing is daar 'n florerende landbousektor in 'n aantal valleie.
Die gebrek aan 'n soort kontinentale versperring in die vorm van 'n bergreeks, wat dwarsoor die vasteland in oos-westelike rigting loop, lei daartoe dat koue fronte uit die poolgebiede en warm fronte met tropiese lugmassas uit die suide ongehinderd oor die Groot Vlaktes kan beweeg. Vogtige, warm lugmassas bereik soms selfs die suide van Kanada en bevorder die groot aantal donderstorms en bedompige weer in die Amerikaanse Midweste. Weerstoestande verander skielik, en met die sogenaamde ''Northers'' beweeg uitgestrekte koue fronte soms na die uiterste suide, waar hulle byvoorbeeld sitrusplantasies in [[Florida]] bedreig. Florida en ander deelstate in die suide lê daarnaas in 'n gebied, wat dikwels deur orkane getref word.
== Geskiedenis ==
{{Hoofartikel|Geskiedenis van die Verenigde State van Amerika}}
=== Die Prekolumbiaanse tydperk ===
{{Hoofartikel|Indiane}}
[[Lêer:Taospueblo002.jpg|duimnael|links|Taos Pueblo in Nieu-Meksiko, omstreeks 1920]]
[[Lêer:Inuit women 1907.jpg|duimnael|Inoeïet-vrou in Alaska (1907)]]
Die geskiedenis van die Indiaanse kolonisasie van die Amerikaanse vasteland bly nog steeds die onderwerp van navorsing. Aangesien daar geen oorblyfsels van hoogs ontwikkelde mensape gevind is nie en die Eerste Nasies (Indiane) tipiese mongoloïede kenmerke het, woord daar vermoed dat die eerste menslike bewoners vanuit Asië gekom en vir hulle immigrasie 'n landbrug gebruik het, wat in die Ystydperke met hulle laer seespieël tussen die Asiatiese en Amerikaanse vastelande bestaan het.
Die etnoloë verdeel die verskillende volke van die Eerste Nasies in twee hoofgroepe: Die vroegste immigrante wys kenmerkende lang skedels op en is later opgevolg deur 'n tweede groep met ronde skedels. Die langskedelgroep is na die westelike en oostelike randgebiede van die vasteland teruggedring, terwyl die rondskedelgroep, die sogenaamde Pueblo-Andiede groep, die sentrale gebiede bewoon het. Die Inoeïet of Eskimo's het as die derde en laaste groep na Amerika gekom.
Die stamme van die oostelike beskawings was hoofsaaklik jagters en versamelaars, maar was gedeeltelik ook akkerboere, wat bone, mielies, pampoene en meloene verbou het. Hulle het in klein gemeenskappe van tussen vyfrig en tweehonderd mense saamgewoon en word vanweë die sakrale aardhope, wat hulle gebou het, in Engels ook ''mound builders'' genoem.
Die noordwestelike beskawings was eweneens akkerboere en word vanweë hulle kookgereedskap, wat uit versierde korfskottels bestaan het, ook korfmakers (Engels: ''basket makers'') genoem. Daarnaas het hulle vir kookdoeleindes ook stene verhit en in water geplaas, sodat hulle die tweede bynaam steenkokers (''stone boilers''). Die noordelike stamme se [[stapelvoedsel]] was [[salm]], terwyl die suidelike Indiane veral eikels geëet het.
Die belangrikste groep Indiane was die suidwestelike beskawings, wat in 'n aantal groepe verdeel word en onder meer Hopi, Sjosjone, Yuma, Navajo en Apaches behels. Die sogenaamde Pueblo-akkerboere was die mees ontwikkelde Indiaanse beskawing met 'n georganiseerde landboustelsel as hulle ekonomiese basis. Die Rancheria-beskawing het ook op landbou gesteun en eenvoudige damme in die oorstromingsvlaktes van die groot riviere soos Colorado opgerig, maar daarnaas ook plante in die riviervalleie en op die [[mesa]]-plato's versamel. Die Navajo en sommige Apache-stamme was net gedeeltelik akkerboere, terwyl die oostelike Apaches en Ute heeltemaal versamelaars was.
Die behuisings van die jagters verskil volgens die diere, wat hulle oorwegend geëet het. Die visserstamme het eenvoudige hutte van bas gebou, die buffeljagters het huide en velle gebruik wat saamgenaai is. Hulle gereedskappe en voorwerpe was oorwegend van hout, huide, steen en erdewerk gemaak. Net 'n klein aantal stamme het metale soos [[koper]] gebruik. Die Cherokee in die huidige deelstate Georgia en Noord-Carolina het al boomstamme as boumateriaal vir hulle hutte gebruik.
Die Pueblo-Indiane het selfs 'n soort stedelike kultuur met kubusvormige huise ontwikkel. Die huise het oor meer as twee verdiepings beskik en was slegs deur middel van [[leer (toestel)|lere]] en vanuit die dakke toeganklik. Hierdie stamme het onder sterk kulturele invloede vanuit Meksiko gekom, van waar hulle ook die katoenvervaardiging aangeleer het. Kalkoene en honde was hulle enigste huisdiere, mielies, maniok, pampoene, tamaties, kakao, coca, sisal en tabak hulle belangrikste landbouprodukte. Die Pueblo-Indiane was bekwame pottebakkers en staan ook bekend vir hulle rituele, waarin gemaskeerde dansers, wat hulle gode versinnebeeld, 'n groot rol speel.
Die noorde en noordooste van die huidige VSA is deur die Algonkin-groep van stamme (waaronder onder meer die Delaware, Mohikaners, Illinois, Ottawa en ander), die Irokese (waaronder onder meer die Seneca en Mohawk) en die Dakota of Sioux (met onder meer die Winnebago, Iowa, Omaha en Kansas) bewoon. Die belangrikste stamme in die suidooste was die Cherokee en die Seminoles van Florida.
=== Europese nedersettings ===
==== Spanje ====
{{Hoofartikel|Nieu-Spanje}}
[[Lêer:MissionCarmelSEGL.jpg|duimnael|Die Spaanse sendingstasie in die huidige [[Carmel-by-the-Sea]] (Kalifornië) met sy kenmerkende [[campanile]] (kloktoring)]]
[[Spanje]] was die eerste Europese groot moondheid wat die Noord-Amerikaanse vasteland vanuit die suide begin verken het. Die groot dryfkragte agter die Spaanse ekspedisies was van ekonomiese en godsdienstige aard: Hulle was enersyds op soek na goud en silwer, en andersyds het hulle weens hulle sendingbewussyn daarin belang gestel om die inheemse bevolking te kersten.
Die goewerneur van die eiland [[Puerto Rico]], Juan Ponce de León, het op Paassondag van die jaar 1513 naby die huidige stad St. Augustine voet aan wal gesit en die gebied ''Pascua florida'' genoem, waarvan later ook die naam van die deelstaat Florida afgelei is. By sy terugkeer agt jaar later is Ponce de León deur Indiane aangeval en dodelik gewond.
Die eerste Spaanse nedersetting, Fort St. Augustine, is eers in 1565 opgerig en het later die beginpunt van 'n Spaanse sendingpad geword, wat na [[Pensacola]] aan die Golfkus en verder weswaarts tot by [[San Diego]] aan die weskus geloop het. Ander ekspedisies is in die 1530's en 1540's vanuit Meksiko uitgestuur en het moontlik gebiede tot by die huidige Kansas in die noorde verken, maar alle kragte is tevergeefs ingespan – in teenstelling met hulle Suid-Amerikaanse kolonies het die [[Spanjaarde]] in die noorde geen [[edelmetaal|edelmetale]] ontdek nie. Die grotendeels woestynagtige terrein en Indiaanse aanvalle het verdere ekspedisies verhoed, en die Spanjaarde het liewer by die meer gevorderde Pueblo-Indiaanse beskawings in die suidweste met hulle sendingwerk begin.
'n Aantal huidige Amerikaanse stede is as Spaanse sendingstasies, handelsposte en administratiewe setels gestig: Villa Real de la Santa Fé de San Francisco (later verkort tot [[Santa Fe, Nieu-Meksiko|Santa Fé]]) in Nieu-Meksiko (1609), Fort San Carlos (die voorloper van die stad Pensacola in Florida, 1698) en die ''presidios'' (versterkte sendingstasies) in die omgewing van [[El Paso]] en [[San Antonio]] in Texas.
In die uitgestrekte gebied het die Spanjaarde met hulle klein aantal nedersettings voorlopig net 'n swak posisie ingeneem. Eers toe die Britte en [[Franse]] hulle Noord-Amerikaanse besittings in die 18de eeu begin uitbrei het, het ook Spanje se aktiwiteite veral in Kalifornië versterk. Die Spanjaarde het op hierdie gebied aanspraak gemaak as deel van Columbus se ontdekkings, en hulle was verontrus toe die Deense seevaarder Vitus Bering die Noord-Pasifiese kusgebiede in 1741 in Russiese opdrag begin verken het.
In 1763 is die Spaanse nedersetting San Diego aan die Pasifiese kus gestig. Die sterk noordoostelike passaatwinde in die gebied het egter die seevervoer van goedere uit Acapulco (Meksiko) na San Diego erg belemmer, en dit het skepe dikwels vyftig dae geneem om die relatief klein seereis te onderneem. Gevolglik is goedere vanuit Laredo op die skiereiland Baja California (Neder-Kalifornië) op paaie vervoer. Die Spanjaarde het strategies geleë plekke gekies om 'n aantal verdere Kaliforniese sendingstasies te stig, en in die tydperk tussen 1769 en 1823 het 25 stasies langs die sogenaamde ''Camino Real'' (Engels: ''Mission Trail'') tussen San Diego en San Francisco ontstaan.
In teenstelling met die Pueblo-Indiane van Nieu-Meksiko was die Kaliforniese Eerste Nasies jagters, vissers en versamelaars en was dus nie in staat om die Spaanse stasies met landbouprodukte te voorsien nie. Die stasies was genoodsaak om selfversorgend te wees en het tot klein landbousentrums ontwikkel, wat naas veeteelt op die verbouing van inheemse wynsoorte, olywe, graan, groente en vrugte toegespits het. Droogtes en watertekorte het besproeiing van groente- en vrugtetuine steeds moeilik gemaak, en 'n aantal stasies is selfs na meer geskikte plekke verskuif. Die nomadiese Indiane van die gebied het hulle nouliks in die stasies gevestig, en daar was ook geen noemenswaardige immigrasie van Spaanse setlaars nie. Die stasies was deur half-feodale strukture gekenmerk, en min Indiane het op 'n vrywillige basis vir die Spanjaarde gewerk. Siektes en mishandelings het duisende menselewens geëis, en slegs die helfte van die oorspronklike 600 000 inheemse bewoners het die Spaanse heerskappy oorleef.
Nadat Meksiko ná die [[Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog|Onafhanklikheidsoorlog]] van Spanje onafhanklik geword het, het die stasies minder belangrik geword, en hulle is in 1836 volkome gesekulariseer. As gevolg van die [[Meksikaans-Amerikaanse Oorlog]] het Meksiko sy gebiede noord van die skiereiland [[Baja California]] en die Rio Grande in Texas in 1848 aan die Verenigde State afgestaan. In hierdie periode het met die goudstormloop van Kalifornië die Amerikaanse kolonisasie van die gebied begin.
==== Frankryk ====
{{Hoofartikel|Nieu-Frankryk}}
[[Lêer:New Orleans - French Quarter - balcon.JPG|duimnael|'n Balkon in die Franse buurt van [[New Orleans]]]]
Frankryk se koloniale aktiwiteite is steeds deur sy politieke betrokkenhede op die Europese vasteland belemmer, en die godsdienstige verdeeldheid in die 16de eeuse Frankryk is weerspieël deur die stigting van afsonderlike Protestantse en Rooms-Katolieke nedersettings in Noord-Amerika.
Die [[Italië|Italiaanse]] seevaarder Giovanni da Verrazano het in 1524 in Franse opdrag onder meer die skiereiland Manhattan verken, terwyl [[Jacques Cartier]] in 1534 die huidige Quebec bereik het. Die erste Franse nedersettings het egter eers in die tydperk tussen 1562 en 1564 ontstaan, toe [[Hugenote]] 'n kolonie noord van die skiereiland Florida gestig het. Hierdie nedersetting is deur die Spanjaarde as 'n bedreiging vir hulle eie gebiede beskou en gevolglik vernietig.
Die eerste permanente nedersettings is dus in die noorde gestig: Port Royal aan die suidoewer van die Fundybaai in die jaar 1605, en drie jaar later [[Quebecstad]]. Vanuit [[Nieu-Brunswick]], [[Nova Scotia]], [[Prins-Edward-Eiland]] en die [[Sint-Laurensrivier]]gebied het die Franse 'n baie groot gebied in Noord-Amerika verken. Pelshandelaars het tot by die Groot Mere getrek en die sogenaamde ''portages'' ontdek – smal strepe land tussen twee rivierlope, waar bote maklik na die ander rivier gedra kon word. Die Franse het vinnig die boloop van die Mississippirivier bereik, en in 1682 het Sieur de la Salle danksy hierdie groot waterweg tot by die Mississippi-rivierdelta gevaar en die gebied ter ere van koning Lodewyk [[Louisiana]] genoem. Louisiana het die belangrikste Franse kolonie op die gebied van die huidige Verenigde State geword, en met [[New Orleans]] het die Franse hier ook 'n belangrike seehawe gestig. Die res van die kolonie was egter byna onbevolk, en in die volgende dekades het slegs klein ekspedisies vanaf New Orleans vertrek om nedersettings langs die Mississippi tot by die huidige deelstate Illinois en Wisconsin te stig. In die laasgenoemde gebiede is [[lood]] ontgin.
Toe Frankryk sy kolonie Louisiana aan die Verenigde State verkoop het, was daar talle parogieë waar Frans as omgangs- en kerktaal gebesig is. In die laaste tweehonderd jaar het die gebruik van Frans egter sterk afgeneem. Maar stede soos Mobile en New Orleans pronk nog steeds met 'n ryk argitektoniese erfenis uit die Franse tydperk, veral in die ''Vieux carré'' of Franse kwartier.
==== Engeland ====
{{Hoofartikel|Nieu-Engeland}}
[[Lêer:Philadelphia City Hall-zoom.JPG|duimnael|'n Bronsstandbeeld van William Penn op die Raadsaal van Philadelphia (Pennsilvanië)]]
Engeland het tot die mees suksesvolle koloniale [[groot moondheid]] ontwikkel, aangesien sy beleid van ''splendid isolation'', sy posisie as leidende seemag sedert die tydperk van koningin Elizabeth I en die politieke en godsdienstige woelinge, wat die Noord-Amerikaanse kolonies van 'n bestendige stroom Britse immigrante verseker het.
Seevaarders op soek na die Noordwestelike Deurvaart soos Martin Frobisher en Henry Hudson was die eerstes, wat die Noord-Amerikaanse vasteland teen die laat 16de en vroeë 17de eeu begin verken het. Sir Walter Raleigh se pogings om Engelse nedersettings in die huidige deelstate Virginië en Noord-Carolina te stig, het in die 1580's misluk. Die Londense Kompanjie, wat 'n oktrooi vir die gebiede tussen die 34ste en 38ste noordelike breedtegraad ontvang het, was in 1607 meer suksesvol en het onder die leiding van kaptein John Smith 'n fort in die Chesapeakebaai van Virginië laat oprig. Die klein aantal oorspronklike koloniste is deur hongersnood, malaria en aanvalle van Indiane geteister, en alhoewel nuwe setlaars hulle in 1607 en 1608 in die kolonie gevestig het, het van die geskatte bevolking van sewehonderd mense minder as tien persent oorleef. Die oorblywende koloniste was in 1610 reeds van plan om die kolonisasie van die gebied vir goed te staak.
Dit het die vasberadenheid, moed en uithouvermoë van 'n leier soos Lord Delaware geverg, wat teen hierdie tydperk met 'n nuwe groep immigrante voet aan wal gesit het, om met die kolonisering voort te gaan. Aanvanklik is Jamestown as nuwe hoofstad van die kolonie gestig en in 1699 deur Williamsburg vervang.
Die bekendste landing van setlaars was egter dié van die Puriteinse Pelgrimvaders, wat in 1620 op hulle skip ''[[Mayflower]]'' Bostonbaai in die huidige Massachusetts bereik het – 'n gebied, wat aan die destydse Plymouth-Kompanjie behoort het. Die eerste nedersetting, [[Plymouth, Massachusetts|New Plymouth]], was suid van die huidige [[Boston]] geleë en die beginpunt van 'n grootskaalse volksplanting in die gebied. In die volgende twintig jaar het die kolonies sowat 25 000 [[Engelse]] immigrante gelok, en weens die godsdienstige en politieke verdeeldheid van die setlaars het voortdurend nuwe kolonies ontstaan. In die tyd van die Amerikaanse Rewolusie was daar reeds dertien kolonies. Die meeste van hulle was kroonkolonies, wat deur 'n koninklike goewerneur bestuur is. 'n Aantal kolonies het op die basis van 'n oktrooi ontstaan, en hierdie groep het naas Massachusetts ook Rhode Island en Connecticut ingesluit. 'n Derde groep was privaatbesittings, met Maryland, wat aan [[Lord Baltimore]] geskenk is, as 'n Rooms-Katolieke nedersetting, en Pennsilvanië, wat aan die Quaker-leier William Penn geskenk is. Naas die Quakers het ook ander godsdienstige groepe soos die Morawiërs en Mennoniete (of Pennsilvanië-Duitsers) kolonies in Pennsilvanië gestig. Laasgenoemde het in 1683 Germantown, 'n voorstad van Philadelphia, gestig. Weens die groot aantal Duitse setlaars het Duits selfs 'n mededinger van Engels as omgangstaal in die streek geword.
==== Nederland ====
{{Hoofartikel|Nieu-Nederland}}
[[Lêer:Nieuw Nederland.png|duimnael|Deur die [[Nederlandse Wes-Indiese Kompanjie]] opgeëiste kuslyn en die belangrikste plekke van [[Nieu-Nederland]]]]
Nederland was aanvanklik 'n groot mededinger vir Engeland, wat reeds in 1609 in Noord-Amerika geland het, en sy handelsmaatskappye – waaronder die [[Verenigde Oos-Indiese Kompanjie]], die [[Nederlandse Wes-Indiese Kompanjie]] en die Nieuw Nederland Compagnie het belang gestel in die pelshandel en die Noordwestelike Deurvaart. Die Wes-Indiese Kompanjie onder die leiding van die Duitse boorling Peter Minnewitt het in 1626 die skiereiland Manhattan van die plaaslike Indiane gekoop en 'n fort gestig, waaruit later die stad Nieu-Amsterdam en uiteindelik New York voortgespruit het.
Danksy Nederland se finansiële steun het ook [[Swede]] in die gebied van die Delaware- en Schuylkillriviere 'n nedersetting gestig, maar weens sy Europese politieke betrokkenhede is hierdie kolonie in 1655 aan die Nederlanders afgestaan. Nadat ook die Nederlandse kolonie min aftrek van Hollandse burgers gekry het, is dit eweneens in 1664 aan die Britte oorhandig, en ter ere van die hertog van York is Nieu-Amsterdam se naam onmiddellik gewysig na New York.
==== Rusland ====
[[Lêer:1860-russian-america.jpg|duimnael|links|'n Kaart van Russies-Amerika (omtrent 1860)]]
Rusland het veral belang gestel in die jag op sabeldiere, en jagters het dwarsdeur [[Siberië]] tot by die grense van Asië getrek. Die Deense seevaarder Vitus Bering het in Russiese opdrag die seegebied tussen Siberië en Alaska verken en sodoende die bewys opgelewer dat daar geen landverbinding tussen die Asiatiese en Amerikaanse vastelande bestaan nie. In 1741 het Bering vir die eerste keer in Amerika voet aan wal gesit.
Jagters het weens die groot getalle otters en seekoeie na die gebied gekom om die huide op die Chinese mark winsgewend te verkoop, en seekoeie was as gevolg van die genadelose jag al in 1768 uitgeroei. Die pelshandel is deur die Russies-Amerikaanse Pelshandelkompanjie beheer, wat in 1799 met sy hoofkwartier in [[Sitka]] gestig is. Dit was veral offisiere wat die kompanjie bestuur het en die kompanjie het ook as politieke administrasie van Russies-Amerika gedien. Die Russe het hulle gebied tot by Kalifornië uitgebrei en in 1811 Fort Rossija (later Fort Ross) sowat 120 kilometer noord van die huidige San Francisco opgerig.
Die Russiese tsaar het in 1823 gepoog om die Russiese aanspraak op die Stille Oseaan-gebied langs die Amerikaanse weskus met 'n ukas te bevestig, wat oorspronklik in 1821 uitgereik is. Sy beleid het egter skerp Amerikaanse reaksies uitgelok, en een jaar later is die sogenaamde Monroe-doktrine gepropageer, wat nie-Amerikaanse inmenging op die Amerikaanse vasteland afgekeur het. Rusland het sy gebiedsaansprake in 1824 beperk tot Alaska.
Ná die [[Krimoorlog]] was Rusland in politieke en militêre opsig verswak. Dit was duidelik dat Alaska, wat om klimatiese en ander redes nooit tot 'n setlaarskolonie ontwikkel is nie, vir Rusland van ondergeskikte ekonomiese belang sou wees. So is die besluit geneem om die gebied in 1867 aan die VSA verkoop.
=== Die Britse koloniale tydperk ===
{{Hoofartikel|Dertien kolonies}}
[[Lêer:George-Henry-Boughton-Pilgrims-Going-To-Church.jpg|duimnael|Pelgrimvaders op pad kerk toe. Skildery deur George Henry Boughton (1867)]]
Die ekonomiese basis van die Britse kolonies in Noord-Amerika was landbou. Alhoewel baie graangewasse in Nieu-Engeland verbou is, het [[mielie]]s geleidelik tot die streek se stapelvoedsel ontwikkel. Die meeste plase was relatief klein. Die sentrale en suidelike kolonies was oorwegend deur 'n soort [[feodalisme]] gekenmerk, met kleiner plase en net 'n beperkte aantal groter landgoede, wat onder meer [[koring]] as hulle belangrikste graangewas verbou het. Die sentrale gebiede was daarnaas gekenmerk deur die vinnige ontwikkeling van groot dorpe soos [[Philadelphia]] en [[New York]].
Teen die laat 17de eeu is klein plase in die suidelike kusgebiede toenemend verdring deur groot plantasies, wat danksy die invoer van negerslawe vinnig gegroei en hulle oorwegend op die verbouing van tabak, rys en later ook die kleurstof indigo toegespits het. Aanvanklik het ook pelshandel en houtproduksie 'n belangrike rol gespeel. Die suide was in die koloniale tydperk die mees landelike streek in Amerika, en net 'n klein aantal groter dorpe het hier ontwikkel.
Die kolonies het ook in godsdienstige opsig sterk van mekaar verskil. Terwyl [[Massachusetts]] nog deur 'n soort [[teokrasie]] gekenmerk was, wat deur die plaaslike Puriteinse oligargie beheer is, het die oorwegend Baptistiese [[Rhode Island]] net soos [[New Jersey]] en [[Suid-Carolina]] vir godsdiensvryheid voorsien. Ook [[Maryland]], wat oorspronklik as 'n Rooms-Katolieke kolonie gestig is, en [[Pennsilvanië]], waar groot getalle Quakers hulle gevestig het, was gekenmerk deur godsdienstige verdraagsaamheid en het binne enkele dekades talle Anglikaanse immigrante gelok. Anglikaners en Skots-Ierse Presbiterianers het hulle ook in die suidelike kolonies gevestig.
In politieke opsig het die kolonies hul eie verteenwoordigende instelings ontwikkel, waaronder die koloniale vergaderings. Nogtans was deelname van die politieke lewe min of meer gekoppel aan 'n burger se rykdom. Veral in die kolonies, wat as persoonlike besittings gestig is, het setlaars in opstand teen die uitvoerende gesag gekom. Die belangrikste griewe was die ongelyke verdeling van land – die meeste landgoedere was die eiendom van 'n klein aantal welvarendes, wat oor die algemeen in Engeland woonagtig was-, en militêre en religieuse vraagstukke. Dikwels was die verskillende Christelike denominasies in 'n magstryd teen mekaar gewikkel, waarin kwessies soos oorheersing en konformiteit 'n groot rol gespeel het.
Hierdie vraagstukke het naas Engeland se strewe om Frankryk se koloniale ambisies deur militêre paraatheid te bejeën en die Amerikaanse kolonies se ekonomieë te beheer daartoe gelei dat van korporatiewe en persoonlike kolonies nou eerder koninklike besittings gemaak is. Koninklike beheer is vereenselwig met 'n ordentlike bestuurstelsel en religieuse verdraagsaamheid, maar tegelykertyd is die setlaars se griewe nou op die Engelse moederland gefokuseer, en daar is nou dikwels kwaai teenstand teen die Engelse goewerneurs se beleid gebied. Belasting, wat die finansiële basis vir die koninklike bestuur gevorm het, was die grootste twispunt, en die koloniale vergaderings het finansiële en belastingvraagstukke gebruik om hul eie gesag en invloed te vergroot.
Die Britse handelsregulasies, wat veral op die bevordering van die koloniale landbousektor gemik was, het die groei van die kolonies se handel en nywerhede in die 18de eeu beperk. Nogtans was daar ekonomiese en maatskaplike vooruitgang, wat geleidelik 'n soort nasionale bewussyn laat ontstaan het. Daarnaas het die Verligting en die vroeë tersiêre instellings – waaronder universiteite soos Harvard en King's College (tans die Columbia-universiteit) 'n groot invloed op die intellektuele lewe van die kolonies uitgeoefen.
=== Uniewording ===
{{Hoofartikel|Amerikaanse Rewolusie|Amerikaanse Onafhanklikheidsoorlog}}
[[Lêer:Declaration of Independence (1819), by John Trumbull.jpg|duimnael|Die ontwerpskomitee lê die teks van die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring aan die Tweede Kontinentale Kongres in Philadelphia voor. Skildery deur John Trumbull, 1817/19]]
[[Lêer:US states by date of statehood3.gif|duimnael|Die deelstate se toelating tot die Unie en bekragtiging van die Amerikaanse Grondwet]]
[[Lêer:United States Declaration of Independence.jpg|duimnael|Die Onafhanklikheidsverklaring van die Verenigde State van Amerika]]
Ná die oorwinning van Groot-Brittanje in die Franse en Indiaanse Oorlog (1754 tot 1760), waarin Britse en koloniale troepe saam geveg het om die Franse uit Kanada en die gebied van die Groot Mere te verdryf, het die meeste setlaars die aanwesigheid van Britse troepe as oorbodig begin beskou. Maar dit was duidelik dat die kolonies vir hulle militêre beskerming moes betaal, en die Britse beleid wat nou in Amerika toegepas is was daarop gemik om die oorlogskoste tenminste gedeeltelik deur heffing van belastinggelde te herwin.
Die nuwe belastings is deur die setlaars as ongewilde en selfs onwettige maatreëls ervaar, veral met die oog op die feit dat hulle oor geen verkose verteenwoordiging in die Britse parlement beskik het nie. Betogings in Boston is met militêre geweld uitmekaar gejaag, en die Amerikaanse setlaars het begin om hulle burgermag te mobiliseer. In die jaar 1775 het die eerste Brits-Amerikaanse gevegte uitgebreek. Alhoewel sowat 'n sesde of vyfde van die koloniale bevolking nog steeds lojaal teenoor die Britse koningshuis was, het die Amerikaanse Patriotte gedurende die Rewolusionêre Oorlog steeds sowat 90 persent van die Amerikaanse gebied beheer, terwyl die Britse magsgebied tot 'n klein aantal nedersettings langs die Atlantiese kus beperk was.
In 1776 het verteenwoordigers van die dertien kolonies ten gunste van die Onafhanklikheidsverklaring gestem en sodoende die Verenigde State van Amerika gestig. Danksy 'n politieke en militêre verbond met Frankryk, wat in 1778 gesluit is, het die VSA uiteindelik hulle militêre slaankrag aansienlik verhoog. Groot Amerikaanse oorwinnings soos in die Slagte van [[Slag van Saratoga|Saratoga]] (1777) en Yorktown (1781), waarin twee groot Britse leërs gevange geneem is, het Groot-Brittanje gedwing om in 1783 die Vrede van Parys te onderteken, waardeur hulle die VSA amptelik as 'n onafhanklike staat erken het. Dit was Groot-Brittanje se eerste nederlaag sedert die [[Honderdjarige Oorlog]] met Frankryk wat tegelykertyd ook die ondergang van Groot-Brittanje se Atlantiese ryk bestempel het.
Die Amerikaanse kolonies se samesluiting is deur inflasionêre tendense, ekonomiese moeilikhede en grensoorloë met Indiane-stamme bevorder, maar nogtans was daar aanvanklik groot verskille ten opsigte van die nuwe politieke bedeling. Alle deelstate het hul oorspronklike koloniale statute met grondwette vervang, tog was daar geen konsensus oor die nasionale regeringstelsel. Politici soos [[Alexander Hamilton]], [[John Adams]] en [[George Washington]] (die sogenaamde ''Federalists'') was ten gunste van federale eenheidsstaat, terwyl die federalistiese [[Republikeinse Party (Verenigde State)|Republikeine]] (en latere [[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokrate]]) onder leiding van [[Thomas Jefferson]] vir 'n losse konfederasie gepleit het.
Danksy die bemiddeling van [[Benjamin Franklin]] en [[James Madison]] het die dertien deelstate se 55 verteenwoordigers tydens hulle vergadering in Philadelphia in 1787 die kompromis van 'n presidiale bondsrepubliek bereik. Die nuwe grondwet is slegs geleidelik deur alle deelstate goedgekeur, maar in 1789 uiteindelik bekragtig.
Met die Amerikaanse Grondwet van 17 September 1787 is die eerste demokratiese staat van die moderne tydperk geskep wat voorsiening gemaak het vir volksoewereiniteit op die basis van demokratiese menseregte in Thomas Jefferson se ''Virginia Bill of Rights'' (1776), die skeiding van staat en kerk (''Virginia Statute of Religious Liberty'' uit die jaar 1785), die verdeling van mag tussen die wetgewende, uitvoerende en regsprekende gesag, 'n balans van mag en gesag tussen die federale regering en die deelstate (met dubbele burgerskap vir alle inwoners) en tussen die federale politieke instellings.
Tydens die ampstermyn van president George Washington (1789–1797) het Alexander Hamilton (1757–1804) se program vir die ontwikkeling van nywerhede, handel en finansies 'n groot invloed op die Amerikaanse ekonomiese beleid uitgeoefen. Dit het nie net die stabiliteit van die jong staat verseker nie, maar was ook die basis van die Amerikaanse kapitalisme.
Onder president John Adams (1797–1801) het [[Washington, DC|Washington]] in 1800 die setel van die Amerikaanse president en Kongres geword. Die federale regering se ''Alien and Sedition Acts'' – wetgewing aangaande die inburgering van vreemdelinge – het die aanleiding tot die eerste konflik met die suidelike state, veral Kentucky, gegee. Adams se opvolger Thomas Jefferson (1801–1809) se beleid was gevolglik daarop gemik om die invloed van die staat en regering op die burgers se lewe so ver moontlik te beperk.
=== Uitbreiding na die weste ===
[[Lêer:U.S. Territorial Acquisitions.png|duimnael|Die VSA se territoriale oornames – gedeeltes van elke gebied het sedert die 18de eeu deelstate geword]]
[[Lêer:Warof1812.jpg|duimnael|Britse troepe verower Washington. Gravure uit die jaar 1814]]
Die Verenigde State se binnelandse beleid het vervolgens op die weswaartse uitbreiding van die stadsgebied gekonsentreer wat deur binnelandse migrasie en immigrasie uit Wes-, Sentraal- en Noord-Europa bewerkstellig is. Die bevolking het in die twee dekades tussen 1790 en 1810 van 3,9 tot 7,2 miljoen gestyg, en die eerste setlaars het die Appalagge-bergreeks oorgesteek om die binneland te bereik. Grond is uiteindelik teen die amptelike minimumprys van 1,25 VSA-dollar per akker aan individuele setlaars en maatskappye verkoop. Die Eerste Nasies, wat tenminste teoreties dieselfde aanspraak op hierdie grond kon maak, is teruggedring en het dikwels met geweld teen setlaars in hul stamgebiede opgetre.
In die Noordwes- en Mississippi-gebiede, waar setlaars hulle vanaf 1787 begin vestig het, is nuwe deelstate gestig: [[Kentucky]] (1792), [[Tennessee]] (1796), [[Ohio]] (1803), [[Louisiana]] (1812), [[Indiana]] (1816), [[Illinois]] (1818) en [[Alabama]] (1819). Die Franse keiser [[Napoleon]] se verkoop van Louisiana aan die Verenigde State word dikwels as die belangrikste handelstransaksie in die Amerikaanse geskiedenis beskryf. Die uitbreiding na die weste is nou ook bevorder deur die toegang tot die Mississippirivier.
Die binnelandse uitbreiding het gepaard gegaan met die beleid van isolasionisme – die neiging van Amerikaanse regerings om hulle in politieke opsig eerder tot die Amerikaanse vasteland te beperk. Nieteenstaande die militêre en politieke ooreenkomste met hul bondgenoot Frankryk (1778) het die Verenigde State hulself reeds in 1793 tot 'n neutrale staat verklaar. President George Washington het in sy laaste amptelike toespraak in 1796, die sogenaamde ''Farewell Address'', gewaarsku teen permanente ooreenkomste met Europese moondhede.
Die politieke spanninge tussen die Verenigde State en Groot-Brittanje, wat oorspronklik rondom gebiedseise ontstaan het, het tot die [[Anglo-Amerikaanse Oorlog van 1812|Tweede Onafhanklikheidsoorlog]] (1812–1814) gelei. President [[James Madison]] (1809–1817) se poging om Brits-Noord-Amerika (Kanada) te verower, was egter tevergeefs en is deur die Britte met aanvalle op Amerikaanse kusgebiede en die hoofstad Washington vergeld. Vanweë sy betrokkenheid in Europa het Groot-Brittanje en die VSA in 1814 uiteindelik in die "Ewige Vrede" van [[Gent]] ooreengekom om die vorige status quo te herstel en die gebied van die Groot Mere tot 'n neutrale sone te verklaar.
In 1819 het die VSA [[Florida]] van Spanje gekoop, en in 1823 het president [[James Monroe]] met sy sogenaamde Monroe-doktrine Europese inmenging in die binnelandse aangeleenthede van Noord- en Suid-Amerika summier verbied. Met die toelating van [[Texas]] tot die Unie in 1845 en die inlywing van die Meksikaanse gebiede noord van die Rio Grande volgens die [[Verdrag van Guadalupe Hidalgo]] in 1848 ontwikkel die Verenigde State tot 'n Pasifiese moondheid.
Die Amerikaanse bevolking het in die tydperk tussen 1820 en 1860 van 9,6 tot 31,3 miljoen mense gegroei, en naas Britte het ook steeds meer [[Iere]] en [[Duitsers]] 'n nuwe heenkome in Amerika gevind. Die weswaartse migrasie word deur die goudstormloop in [[Kalifornië]] (1848–1849) versterk; die tekort aan mannekrag het die ontwikkeling van landboumasjiene bevorder, en met die bou van paaie en spoorweglyne word die groot afstande tussen die wes- en ooskusgebiede oorbrug. Die eerste Pasifiese spoorweglyn het tussen 1862 en 1869 ontstaan.
Die weswaartse verskuiwing van die bewoonde gebiede se grense, die ''frontiers'', die Amerikaanse mite van 'n "land van onbeperkte moontlikhede" vir almal en 'n smeltkroes (''melting pot'') vir alle immigrante oefen 'n sterk invloed op die lewensbeskouing, kultuur en selfbeeld van die Amerikaanse bevolking uit.
=== Die Amerikaanse Burgeroorlog (1861–1865) ===
{{Hoofartikel|Amerikaanse Burgeroorlog|Gekonfedereerde State van Amerika}}
[[Lêer:US Secession map 1865.svg|duimnael|Amerikaanse grense in 1864/65:
{{sleutel|#204A87|Deelstate van die noordelike Unie}}
{{sleutel|#729FCF|Gebiede van die Unie}}
{{sleutel|#D3D7CF|[[Kansas]] wat by die Unie aangesluit het}}
{{sleutel|#EDD400|Noordelike grensstate wat slawerny toegestaan het}}
{{sleutel|#CE5C00|Die Gekonfedereerde State}}
{{sleutel|#E9B96E|Gebiede waarop die Gekonfedereerde State aanspraak gemaak het}}]]
[[Lêer:Thure de Thulstrup - L. Prang and Co. - Battle of Gettysburg - Restoration by Adam Cuerden.jpg|duimnael|Die Slag van Gettysburg, Pennsilvanië, tydens die Amerikaanse Burgeroorlog]]
In die 19de eeu het die politieke, ekonomiese en sosiale spanninge tussen die demokraties gesinde noordelike deelstate, waarvan die bewoners in die omgangstaal ''Yankees'' genoem is, en die suidelike deelstate met hulle aristokraties gesinde landeienaars steeds toegeneem. Die laasgenoemde was ten gunste van vryehandel en slawerny, terwyl die Yankees vir invoertariewe en die afskaffing van die slawerny op die plantasies van die suide gepleit het.
In die konflik tussen [[Kansas]] en [[Nebraska]] het die teenstanders van die [[slawerny]] in 1854 die [[Republikeinse Party (Verenigde State)|Republikeinse Party]] gestig. Die Republikeinse oorwinning in die volgende verkiesing het tot die afstigting van Suid-Carolina en tien ander suidelike deelstate in 1861 gelei. Hulle het die [[Gekonfedereerde State van Amerika]] onder president [[Jefferson Davis]] (1808–1889) gevorm en [[Richmond, Virginië|Richmond]] as hulle hoofstad gekies. Die nuwe staat is deur [[Engeland]] en Frankryk erken, terwyl [[Rusland]] die noordelike deelstate gesteun het.
Davis se teenstander in die noorde was [[Abraham Lincoln]], 'n voormalige houtkapper, wat later advokaat, verteenwoordiger van [[Illinois]] en uiteindelik in 1861 die 16de [[President van die Verenigde State van Amerika|president van die Verenigde State]] geword het. Hy was vasbeslote om die eenheid van die land te herstel.
In die volgende burgeroorlog is aanvanklik vrywilligers en moderne wapentuig ingespan, terwyl Lincoln die Gekonfedereerde State se oorsese handel en veral die invoer van wapens deur 'n seeblokkade afgesny het. Ten spyte van hulle swak industriële en finansiële basis het die Gekonfedereerde State vasbeslote voortgegaan met hulle militêre weerstand. Danksy die stretegiese vernuf van generaal [[Robert E. Lee]] het die Konfederasie aanvanklik selfs oorwinnings in die [[Slag van Bull Run|slae van Bull Run]] (1861–1862), Fredericksburg (1862) en Chancellorsville (1863) behaal. Uiteindelik het hulle egter tevergeefs teen die oormag van die noordelike Unie geveg, en met die gekonfedereerde nederlaag in die [[Slag van Gettysburg]] (1863) het die burgeroorlog 'n beslissende wending geneem.
In 1863 het president Lincoln die vrylating van alle slawe geproklameer, terwyl 'n noordelike leër onder generaal Sherman die deelstate Carolina en Georgia verwoes en anargie en hongersnode veroorsaak het. In 1865 het generaal Lee by Appomatox Court House [[gekapituleer]], en 'n kort tyd later het 'n fanatieke gekonfedereerde president Lincoln in Washington se Ford-teater vermoor.
Die eenheid van die Unie was bewaar, maar die verlies aan menselewens (meer as 600 000 soldate het as gevolg van epidemieë gesterf of op die slagvelde gesneuwel) en koste van die oorlog (meer as agt miljard VSA-$) was ontsaglik. Die suidelike deelstate was bankrot nadat sy politieke en ekonomiese invloed veral as gevolg van katoeninvoere uit Egipte afgeneem het, maar onder die leiding van die noorde het die VSA tot 'n beduidende nywerheidsland begin ontwikkel. Die slawerny was oorkom, alhoewel dit nou deur 'n raskwessie vervang is.
=== Heropbou ("''Reconstruction''") ná 1865 ===
[[Lêer:Carl-Schurz.jpg|duimnael|upright|Carl Schurz (1829–1906)]]
President [[Andrew Johnson]] (1865–1869) het die kontinuïteit van Lincoln se gematigde beleid verseker, maar nadat radikale Republikeine hom tot 'n magstryd gedwing het, is hy selfs van hoogverraad aangekla. [[Afro-Amerikaners]] het in 1868 burger- en in 1870 stemreg gekry.
Tydens die presidentskap van [[Ulysses S. Grant]] (1869–1877) is oorlogsveterane dikwels onregmatig bevoordeel, en korrupsie het in hierdie tydperk ongekende vlakke bereik. Onder die beskerming van 'n militêre bewind in die suide (wat tot by 1877 bestaan het) het sogenaamde ''carpetbaggers'' – politici en ander immigrante uit die noordelike deelstate – voordeel uit die moeilike situasie in die Suidstate probeer trek. Inheemse Swartes is teen plaaslike blankes opgehits en belastinggelde verkwis. Die planters, wat onder hoë belastingtariewe en skuldlaste gebuk gegaan het, het die reg in eie hand geneem en geheime organisasies soos die Ku-Klux-Klan gestig om die anargie teen te werk.
Die wette, wat op die gelykberegtiging van Swartmense gemik was, is deur klousules omseil – die stemreg was byvoorbeeld aan intelligensietoetse gekoppel, en in die openbare lewe is 'n verpligte rasseskeiding ingevoer wat van Swartes weer 'n onderdrukte minderheid gemaak het.
Die Liberale Republikeinse Party, wat van die moederparty afgestig is en onder meer deur die Duitsgebore politikus Carl Schurz (1829–1906) bekendheid verwerf het, het hom teen die vermenging van sake en politiek uitgespreek, maar die sogenaamde "prooistelsel" in die Amerikaanse suide is ook onder die presidente [[Rutherford B. Hayes|Hayes]], [[James Garfield|Garfield]], [[Chester A. Arthur|Arthur]] en [[Grover Cleveland|Cleveland]] (1877–1889) slegs geleidelik bestry. As gevolg van die ''Civil Service Act'' van 1883 is vir die eerste keer bekwaamheidstoetse vir amptenare in die staatsdiens ingevoer.
=== Ontwikkeling tot 'n ekonomiese groot moondheid ===
[[Lêer:J. P. Morgan beating a photographer with his stick.jpg|duimnael|[[J.P. Morgan]] (1837–1913) is deur baie mense as die verpersoonliking van 'n ''robber baron'' ("roofbaron") beskou]]
Die federale regering se beleid om die ekonomiese ontwikkeling nie regstreeks deur staatsintervensies te beïnvloed nie, het sedert die tweede helfte van die 19de eeu die vrye ondernemingsgees tot 'n steunpilaar van die Amerikaanse maatskappy gemaak, alhoewel dit aanvanklik ook met negatiewe gevolge soos die uitbreiding van georganiseerde misdaad en blatante winsbejag gepaard gegaan het. Ten spyte van die ekonomiese krisisse in die jare 1873 en 1907 het die land binne enkele dekades tot 'n ekonomiese grootmoondheid ontwikkel.
In die periode tussen 1860 en 1914 het die bevolking danksy die natuurlike groei en die 21 miljoen immigrante van 31,3 tot 91,9 miljoen mense gestyg. Die aantal werkers het met 700 persent, die nywerheidsproduksie met 2000 en die totale beleggingskapitaal met 4000 persent gestyg.<ref name=kinder117>{{de}} Kinder, Hermann en Werner Hilgemann: ''dtv-Atlas zur Weltgeschichte. Karten und chronologischer Abriss. Boekdeel 2: Von der Französischen Revolution bis zur Gegenwart''. München: Deutscher Taschenbuch Verlag 1980, bl. 117</ref> Die Verenigde State het die belangrikste produsent van yster, steenkool, ruolie, koper en silwer geword. Stoomkrag is vinnig deur elektrisiteit vervang, terwyl proteksionistiese wetgewing die ontstaan van groot monopolies bevorder het. Klein ondernemings het sodoende onder die leiding van nywerheidsmagnate soos Astor (pelshandel), [[John D. Rockefeller]] (ruolie, ''Standard Oil''), [[Andrew Carnegie]] (yster en staal, ''Steel Corporation''), [[J.P. Morgan]], Cornelius Vanderbilt (spoorvervoer) en ander tot reusemaatskappye en -kartelle gegroei. In 1913 het twee persent van die Amerikaanse bevolking sestig persent van die nasionale inkomste verdien, terwyl Morgan en Rockefeller met hul 341 groot maatskappye en bates van VS$ 22 miljard oor twintig persent van die nasionale kapitaal beskik het.<ref name="kinder117" />
Ondanks die groot sosiale vraagstukke soos rassediskriminasie in die suidelike deelstate en die konsentrasie van nywerhede en kapitaal in die noorde is die demokratisering van die land deur die ekonomiese groei bevorder. [[Massaproduksie]] het verbruikersgoedere vir die grootste deel van die Amerikaanse bevolking bekostigbaar gemaak en die algemene lewenstandaard verhoog, terwyl die nywerheidsmagnate groot skenkings vir die stigting van universiteite, wetenskaplike instellings, musea, welsyns- en ander openbare instellings gemaak het. Werkers het by nasionale vakbonde soos die ''American Federation of Labor'' (A.F.L., 1886) en die ''Industrial Workers of the World'' (I.W.W., 1905) begin aansluit. Die vakbande het die misbruik van ekonomiese mag en uitbuiting met jaarliks sowat 1 000 stakings teengewerk, terwyl die federale regering ook begin het om uitbuiting en monopolie met wetgewing te beperk.
President [[Theodore Roosevelt]] (1901–1909) het met die hervorming van die administrasie en spoorwegtariewe begin; president [[William Howard Taft]] (1909–1913) het wette teen ekonomiese monopolieë ingestel; en president Woodrow Wilson het met sy politieke agenda van "Nuwe Vryheid" beskermende maatreëls opgehef, progressiewe belastingtariewe ingevoer en die invloed van kartelle verder beperk.
=== Toetrede tot die wêreldpolitiek ===
[[Lêer:1888 canal panama.JPG|duimnael|Die bou van die [[Panamakanaal]]]]
Die Amerikaanse [[buitelandse beleid]] is sedert die middel van die 19de eeu dikwels sterk deur ekonomiese en finansiële krisisse beïnvloed. Die internasionale optrede as 'n nuwe grootmoondheid is vanweë die negatiewe gesindheid van die openbare mening as 'n morele verpligting teenoor ander nasies omskryf en was dikwels op ekonomiese invloed en druk gebaseer. Dit het gevolglik ook as "dollar-imperialisme" bekend gestaan.<ref name="kinder117" />
Gedurende die Kubaanse opstand teen die Spaanse koloniale bewind, wat deur talle Amerikaanse vrywilligers ondersteun is, het die Amerikaanse Pulitzer- en Hearst-pers die openbare mening suksesvol begin beïnvloed. Die sogenaamde "Maine-insident" – die ontploffing van 'n Amerikaanse oorlogskip in die hawe van die Kubaanse hoofstad Habana – is as 'n voorwendsel gebruik om Amerika se toetrede tot die konflik aan te wakker. Die Verenigde State het in 1898 [[Spaans-Amerikaanse Oorlog|oorlog teen Spanje]] verklaar en [[Kuba]] beset. In die vredesooreenkoms van Parys het Spanje Puerto Rico en Guam aan die Verenigde State afgestaan.
Die geskil tussen Amerikaanse imperialiste en hul teenstanders – onder wie die Duits-gebore Carl Schurz – het verskerp toe die Amerikaanse buitelandse beleid op die [[Filippyne]] en Hawaii begin fokus het. President [[William McKinley|McKinley]] het aanvanklik geskroom om hierdie gebiede te annekseer, maar uiteindelik ingestem nadat [[Japan]], Rusland en die [[Duitse Keiserryk]] daarvan beskuldig is dat hulle soortgelyke planne sou hê.<ref name="kinder117" /> In teenstelling met McKinsey was sy opvolgers Theodore Roosevelt, Taft en [[Woodrow Wilson]] voorstanders van 'n imperiale buitelandse beleid.
Die Amerikaanse beleid teenoor Sentraal- en Suid-Amerika was vervolgens daarop gemik om Amerikaanse beleggings te beskerm. Sakebelange in hierdie gebiede is geleidelik tot finansiële protektorate uitgebou om veral Europese mededingers uit te skakel ("Big-stick-beleid"). Die VSA het steeds met ingryping gedreig wanneer hul invloed bevraagteken of bedreig is, en die Panamerikaanse Konferensies, wat sedert 1889 gehou is, was eweneens daarop gemik om die VSA se oorheersende invloed in [[Latyns-Amerika]] te verseker. In 1910 is die Panamerikaanse Unie gestig.
As gevolg van die geskil oor die Pasifiese eilandgroep Samoa in 1889 het die oorspronklik goeie betrekkinge, wat met die Duitse Ryk bestaan het, begin verswak. Samoa is in 1899 in 'n Duitse en 'n Amerikaanse kolonie verdeel. Duitsers en Amerikaners was daarnaas ook strawwe mededingers op die wêreldmark. Die betrekkinge met Rusland het verswak nadat die Verenigde State hul invloed in [[Oos-Asië]] begin verstewig het.
Die Amerikaanse betrekkinge met Groot-Brittanje het daarenteen verbeter. Die Britte het in 1901 ingestem om die omstrede bou van die [[Panamakanaal]] aan die Amerikaners oor te dra en in 1903 'n oplossing vir die Alaskaanse grensgeskil tussen die VSA en Kanada onderteken.
In 1910 het die VSA 'n rewolusie in [[Panama]] aangewakker om die land se onafhanklikheid van [[Colombia]] te bevorder. Vier jaar later is die Panamakanaal ingewy.
=== Die Eerste Wêreldoorlog ===
{{Hoofartikel|Eerste Wêreldoorlog}}
[[Lêer:President Woodrow Wilson portrait December 2 1912.jpg|duimnael|Woodrow Wilson, Amerikaanse president in die periode tussen 1913 en 1921]]
Die bewaring van die wêreldvrede het 'n sentrale rol in die Amerikaanse buitelandse beleid gespeel, soos byvoorbeeld uit die land se deelname aan die Haagse Konferensies geblyk het. Toe die Eerste Wêreldoorlog in Europa uitgebreek het, het president [[Woodrow Wilson]] (1913–1921) aanvanklik sy neutrale houding volgehou en sy herverkiesing in 1916 met 'n politieke program verseker waarin sy vredesbeleid bevestig is.
In die praktyk was die Amerikaners nogtans simpatiek teenoor die geallieerde magte, veral die Verenigde Koninkryk en Frankryk, en alhoewel die Britte net soos die Duitse Ryk die Amerikaanse neutraliteit op see nie eerbiedig het nie, is aanvalle deur Duitse [[duikboot|duikbote]] as 'n ernstiger bedreiging beskou. In reaksie op die Duitse aankondiging van 'n "totale duikbootoorlog" het die VSA in Februarie 1917 hul diplomatieke bande met Berlyn verbreek. Die politieke spanning tussen die twee lande het verder toegeneem nadat die Britse regering 'n Duitse telegram van 19 Januarie 1917 gepubliseer het waarin Berlyn probeer het om Meksiko tot 'n toetreding tot die oorlog te oorreed. Op 6 April 1917 het die VSA openlik die geallieerdes se kant gekies en tot die oorlog toegetree. Hierdie besluit het danksy die VSA se groot mannekrag en sy vermoë om vir enorme hoeveelhede oorlogsmateriaal te sorg 'n beslissende wending in die oorlog veroorsaak.
Met sy beroemde Veertien Punte, 'n visie van vreedsame naasbestaan en demokrasie in Europa (daar was selfs sprake van 'n "demokratiese wêreldrewolusie" as Amerika se hoofoorlogsdoelwit), het president Wilson 'n belangrike bydrae gelewer om 'n wapenstilstand met die Duitse Ryk te bereik. Maar uiteindelik is die verwagtings, wat hy in Europa gewek het, nie vervul nie, en gedurende die Paryse Vredeskonferensie, wat ná die oorlog gehou is, het die Europese geallieerdes Frankryk en Engeland alle pogings om Wilson se voorstelle ten volle te implementeer gedwarsboom: Die Europese ''Entente'' se oorlogsdoelwitte was al vooraf in geheime ooreenkomste vasgelê.<ref>{{de}} Kinder/Hilgemann (1980), bl. 133</ref>
In die VSA het isolasionistiese neigings toegeneem. Die Amerikaanse deelname aan die Volkebond, 'n integrale deel van die [[Verdrag van Versailles]], is deur senatore soos William E. Borah en ander "onversoenbares" ernstig bevraagteken. Die meerderheid van Republikeinse senatore onder leiding van Henry Cabot Lodge het op wysigings aangedring wat die soewereiniteit van die VSA sou bekragtig, en uiteindelik is Wilson se voorstelle verwerp. Die VSA se besluit om nie 'n lidstaat van die Volkebond te word nie, het die organisasie van die begin af verswak.
Die Verenigde State het wél 'n beduidende rol by die konferensies oor ontwapening op see en die totstandkoming van die Kellogg-Briand-ooreenkoms gespeel wat oorlogvoering verdoem het, maar oor die algemeen het isolasionistiese gevoelens die buitelandse beleid oorheers. Die land het min belang gestel in internasionale belange, 'n neiging wat in sy nasionalistiese ekonomiese beleid – soos die geforseerde terugbetaling van oorlogskuldlaste deur Europese lande en wetgewing ten gunste van diskriminerende invoertariewe soos dié van Hawley-Smoot – weerspieël is.
=== Die periode tussen 1919 en 1929: ''Red Scare'' en ''Big Business'' ===
[[Lêer:5 Prohibition Disposal(9).jpg|duimnael|links|Prohibisie-agente, besig om vate met alkohol te vernietig (Chicago 1921)]]
[[Lêer:Come unto me, ye opprest.jpg|duimnael|''Red Scare: Come unto me, ye opprest...'' 'n Europese anargis is besig om die Vryheidstandbeeld in New York in die lug te blaas. Spotprent uit die jaar 1919]]
Die beleid van die Republikeinse presidente [[Warren G. Harding]] (1921–1923) en [[Calvin Coolidge]] (1923–1929) was veral 'n reaksie op die Demokratiese bewind van Wilson en sy moralistiese hervormingsbeweging ("''Progressive Movement''") wat deur die Republikeinse Party verwerp is en daarnaas ook gekenmerk deur isolasionisme ten opsigte van die buitelandse beleid (die VSA-regering was teleurgesteld oor die uitkoms van die Vredesverdrag van Versailles) en 'n maatskaplike konflik tussen die plattelandse, merendeels Angelsaksies-Protestantse bevolking en die moderne industrieel-stedelike bevolking met intellektueles, tegnici en wetenskaplikes as sy vernaamste verteenwoordigers.<ref>{{de}} Kinder/Hilgemann (1980), bl. 145</ref>
Grootskaalse stakings, bomaanvalle en politieke geweldpleging het daarnaas net soos die rewolusionêre gebeure in Europese lande soos Rusland 'n algemene vrees vir 'n radikale omwenteling in die VSA ("''Red scare''") aangewakker en tot deursoekings, aanhoudings en deportasies van verdagte elemente gelei. Op ekonomiese gebied was die Republikeinse presidente geneig om so min moontlik by sake in te gryp, alhoewel korrupsieskandale nou 'n brandende kwessie geword het.
Die ekonomiese en politieke ontwikkeling is sodoende oorheers deur die sogenaamde ''Big Business'', met die miljoenêr Andrew W. Mellon, wat tussen 1921 en 1932 die amp van Minister van Finansies beklee het, as sy hoofverteenwoordiger. Mellon het die regering se ekonomiese aktiwiteite beperk en met sy belastingbeleid veral welvarendes bevoordeel. Die stroom immigrante is in 1921 en 1924 drasties beperk met wetgewing, wat onder die invloed van "Nordiese" rasteorieë geformuleer is.
In 1920 is 'n algemene verbod op alkohol geplaas wat eers op 5 Desember 1933 opgehef is. Die Amerikaanse bevolking was oor hierdie wetgewing verdeeld in twee kampe, die "droës" en die "nattes", terwyl die verbod smokkelary, die ontstaan van kriminele bendes en wetteloosheid bevorder het. Die geheimbond Ku-Klux-Klan, wat in 1915 gestig is, het in 1924 met 'n nasionale ledetal van sowat vyf miljoen mense tot 'n invloedryke beweging ontwikkel wat veral tussen 1924 en 1926 onder die vaandel van "morele waardes" openlik opgetree het teen Swart burgers, Rooms-Katolieke, [[Jode]], intellektueles en teenstanders van die prohibisie-wetgewing, die sogenaamde "nattes".
Die tradisionele Republikeinse proteksionisme het sy uitdrukking in die doeanewette van die jare 1921, 1922 en 1930 gevind. Terwyl die Amerikaanse boere min politieke aandag gekry het, en as gevolg van landbou-oorproduksie en grootskaalse erosie op die [[Groot Vlaktes]] ("''Dust bowl''") onder 'n skuldlas gebuk gegaan het, het die industriële sektor 'n groot opswaai beleef. Die produksie is danksy nuwe werkprosesse en tegnologieë soos die lopende monteerband aansienlik vergroot tot massavervaardiging. Die Amerikaanse nywerheidsektor het sy produksie van onder meer verbruiksgoedere, boumateriale en motors sodoende tussen 1921 en 1929 verdubbel – die aantal motors in 'n jaar vervaardig het tussen 1913 en 1929 van 15 tot 29 miljoen gestyg. Die ekonomiese opbloei het met 'n groot konsentrasie gepaardgaan, en veral sektore soos motors, banke, verbruiksgoedere en kleinhandel is deur 'n klein aantal maatskappye oorheers.
Die ekonomiese ontwikkeling het ook die tradisionele rol van vroue in die maatskappy ingrypend verander. Danksy die nuwe beginsel van gelyke regte vir mans en vroue is vrouestemreg reeds in 1920 ingevoer. Vroue het daarnaas 'n steeds belangriker rol op die arbeidsmark begin speel waar die aantal aktiewe vroue tussen 1914 en 1930 van twee tot tien miljoen aangegroei het.
=== Die Groot Depressie tussen 1929 en 1932 ===
[[Lêer:American union bank.gif|duimnael|Die vroeë stadium van die Groot Depressie was onder meer deur 'n krisis in die banksektor gekenmerk: Klante staan tou voor New York se ''American Union Bank''-gebou]]
In die periode tussen 1929 en 1933 het die Republikein [[Herbert Hoover|Herbert C. Hoover]] (1874–1964) die presidentsamp beklee, maar nog in sy eerste ampsjaar het 'n wanbalans op die Amerikaanse kredietmark tot die grootste finansiële krisis van die 20ste eeu gelei.
Die ineenstorting van die New Yorkse effektebeurs tussen 23 en 29 Oktober 1929 (25 Oktober het later as die "Swart Vrydag" bekend gestaan) het aan die begin van die Groot Depressie gestaan. Nywerheidseffekte het tussen 1929 en 1932 van 452 tot slegs 58 punte gedaal, terwyl die nywerheidsproduksie in dieselfde periode met 54 persent gekrimp het.
Die sakewêreld het min belang in Hoover se politieke en ekonomiese maatreëls gestel. Die landbousektor was deur groeiende voorrade katoen en graan gekenmerk, terwyl die landbouoppervlakte gekrimp het. Die regering het invoertariewe verhoog en die ''Reconstruction Finance Corporation (RFC)'' as teengewig teen die bankesektor se deflasionistiese beleid gestig. Uiteindelik is die RFC nogtans net misbruik om groot bankmaatskappye te konsolideer. Die ekonomiese krisis is sodoende nie doeltreffend hanteer nie en was ook nie meer tot die VSA beperk nie: ook in Europa het die internasionale betalingsverkeer ineengestort. In die VSA het die aantal werkloses tot vyftien miljoen toegeneem – in 'n tydperk toe daar nog geen noemenswaardige werkloosheidsuitkerings beskikbaar was nie.
Belangrike prestasies van Hoover se buitelandse beleid was die Vlootkonferensie, wat tussen Januarie en Februarie 1930 met die VSA, die Verenigde Koninkryk, Japan, Frankryk en Italië as deelnemers in Londen gehou is en die aantal nuwe duikbote beperk en die bou van nuwe oorlogskepe tot in die jaar 1936 uitgestel het. Op 20 Junie 1931 het die Amerikaanse regering die sogenaamde Hoover-moratorium op Europese regerings se oorlogskuldlaste in die VSA afgekondig.
=== Die Roosevelt-era (1933–1945) ===
[[Lêer:WPAAdultEducation.gif|duimnael|links|upright|Sommige van die ''WPA'' se programme het ook die opleiding van volwassenes behels]]
[[Lêer:Roosevelt signing TVA Act (1933).jpg|duimnael|President Roosevelt onderteken die wet oor die ''Tennessee Valley Authority (TVA)'' (1933)]]
[[Lêer:USS Arizona sinking 2a.jpg|duimnael|Die Amerikaanse oorlogskip ''USS Arizona'' sink ná die Japannese lugaanval op die vlootbasis [[Pearl Harbor]] (deelstaat Hawaii) in Desember 1941]]
President [[Franklin D. Roosevelt]] (1882–1945) het as gevolg van die ekonomiese krisis 'n nasionale noodtoestand verklaar en met omvangryke hervormings begin. Die maatreëls van sy ''New Deal'' (letterlik "herverdeling van speelkaarte") is deur 'n span wetenskaplike medewerkers (die sogenaamde ''brain trust'') beplan, tog is die beginsels van 'n vryemarkekonomie nie aangetas nie.
Die eerste "Honderd Dae" van die ''New Deal'' tussen 9 Maart en 16 Junie 1933 was daarop gemik om die ergste nood te verlig en ekonomiese herstel te bevorder. Handelsbanke is gesluit, en slegs finansiële instellings wat by die ''Federal Reserve System'' aangesluit het (75 persent van alle banke) en as ekonomies gesond geag is, is toestemming verleen om te heropen. Die regering het die uitvoer van en bevoorrading met buitelandse valuta en goud summier verbied, terwyl die Amerikaanse dollar met tot 50 persent gedevalueer is. Nuwe wette is afgekondig om die enorme skuldlas van boere en huiseienaars te verlig.
Die kernpunte van die ''New Deal''-beleid was:
* die hervorming van die landboubedryf volgens die'' Agricultural Adjustment Act (AAA)'' – boere kon premies verdien sodra hulle die produksie van hooflandbougoedere soos katoen en tabak verminder het;
* die ''Tennessee Valley Authority (TVA)'' onder leiding van David E. Lilienthal met sy ambisieuse streekplan wat die bou van waterkragsentrales en nywerheidskomplekse, die wysiging van rivierlope en bou van besproeiingskanale en die bestryding van erosie deur middel van bosaanplanting behels het; en
* die heropbou van die nywerheidsektor volgens die ''National Industrial Recovery Act (NIRA)'' waarby die regering die belange van sowel werkgewers (soos byvoorbeeld beperkings op produksie) asook werknemers (bepaling van maksimum-werkure en minimumlone) behartig het (hierdie maatreëls is in 1935 as onversoenbaar met die Amerikaanse grondwet verklaar en nie meer verleng nie). Daarnaas is 'n vrywillige arbeidsdiens (''Civilian Conservation Corps, CCC'') daargestel.
Die tweede fase van die ''New Deal'' het in 1935 begin en was veral daarop gemik om die posisie van werkers en boere te versterk, maar ook om teenstanders van die beleid uit te skakel (waarvan sommige vir meer radikale maatreëls gepleit het). Grootskaalse openbare bouprojekte van die ''Works Progress Administration (WPA)'' onder leiding van H.L. Hopkins (1890–1946) het die werkloosheidsyfer aansienlik verminder. Die betrekkinge tussen werkgewers en werknemers is deur die ''National Labor Relations Act'' gereël. Volgens die nuwe wetgewing is 'n administrasie in die lewe geroep wat oor dié betrekkinge toesig gehou en geskille besleg het. Werkers het die reg gehad om hul eie organisasies te stig, onderhandelinge met werkgewers te voer en om te staak.
Met die ''Social Security Act'' is staatsfondse vir werkloses, invalides, afgetrede persone en weduwees en weeskinders in die lewe geroep, terwyl ander wette die bou van wonings bevorder asook veilige en gesonde werksomstandighede vir werknemers verseker het.
Met sy eerste herverkiesing as president in November 1936 het Roosevelt die hervorming van die Hoogste Federale Geregshof in die ''Judiciary Reorganization Bill'' probeer aanpak en ook pogings onderneem om opponente in sy eie Demokratiese Party uit te skakel. As gevolg van hierdie beleid en die ekonomiese resessie wat die VSA vanaf Augustus 1937 geleef het, het die Republikeinse Party in die tussenverkiesings van November 1938 80 addisionele setels in die Huis van Verteenwoordigers en sewe in die Senaat gewen.
Alhoewel president Roosevelt baie teenkanting van isolasioniste ontvang het (wat wél die VSA se toetrede tot die Internasionale Arbeidsorganisasie in 1934 gesteun, maar in die volgende jaar die Amerikaanse lidmaatskap in die Internasionale Geregshof teengestaan het), was sy buitelandse beleid op internasionale samewerking gebaseer. In reaksie op Japan se ekspansionistiese beleid in Oos-Asië is diplomatieke betrekkinge met die Sowjetunie in 1934 herstel. In plaas van regstreekse ingryping in Latyns-Amerika is Sentraal- en Suid-Amerikaanse state nou as goeie bure beskou. Die VSA het nie meer aanspraak op hulle voorregte in Kuba en hulle protektoraat oor [[Haïti]] gemaak nie. Tydens die VIIIste Panamerikaanse Konferensie in Lima in 1938 is die Amerikaanse solidariteit bevestig. Aan die Filippyne is nasionale onafhanklikheid binne 'n tydperk van tien jaar toegestaan.
Die ''Neutrality Act'' van 1935 het die VSA se neutraliteit verder beklemtoon en die verkoop en lewering van wapens aan oorlogvoerende lande verbied, tog het nuwe wetgewing in 1937 die verkoop van wapentuig teen kontant ook aan state moontlik gemaak wat by militêre konflikte betrokke was. Roosevelt het daarop gewys dat die demokratiese wêreld in 'n bestaanstryd met diktatoriese state gewikkel sou wees. Diktature sou die wêreld volgens hom met 'n "bewind van terreur en regteloosheid" bedreig. In sy sogenaamde "Kwarantyn-toespraak" in Chicago op 5 Oktober 1937 het Roosevelt beklemtoon dat neutraliteit teen die "epidemie van regteloosheid" nie meer moontlik sou wees nie.
Sedert die München-ooreenkoms van 1938 tussen [[Nazi-Duitsland]] en Westerse moondhede het die VSA hul bewapening versnel en sy neutraliteitswetgewing ten gunste van nouer samewerking met die Verenigde Koninkryk en sy geallieerdes aangepas. Roosevelt het ná sy tweede herverkiesing in 1940 die Nasionale Verdedigingsraad gevorm en in Januarie 1941 die sogenaamde "Vier Vryhede" verkondig – vryheid van spraak en mening, geloofsvryheid en vryheid van nood en vrees. Met die ''Land en Lease Act'' van Maart 1941 is wapenverkope ook aan geallieerde magte sonder betaling gemagtig.
Ná die Japannese aanval op [[Pearl Harbor]] op 7 Desember 1941 was 'n meerderheid van die Amerikaanse bevolking ten gunste van 'n Amerikaanse toetrede tot die Tweede Wêreldoorlog. Die Amerikaanse oorlogsverklaring teen Japan op 8 Desember is deur Nazi-Duitsland en Italië op 12 Desember met 'n oorlogsverklaring teen die VSA beantwoord. [[Amerikaanse Gewapende Magte|Amerikaanse weermaggetalle]] is van net twee tot twaalf miljoen in 1946 aangevul, en die land het tussen 1940 en 1946 altesaam VS$ 370 miljard aan sy oorlogvoering bestee.<ref>{{de}} Kinder/Hilgemann (1980), bl. 187</ref> Die Amerikaanse oorwinning was te danke aan deeglike beplanning, bestuur en koördinasie van produksie, verbruik en navorsing asook die uitbreiding van landbouaktiwiteite. President Roosevelt is in November 1944 vir nog 'n vierde ampstermyn verkies, maar hy is op 12 April 1945 oorlede.
=== Die Tweede Wêreldoorlog ===
{{Hoofartikel|Tweede Wêreldoorlog}}
[[Lêer:Approaching Omaha.jpg|duimnael|Die Geallieerde landings in Normandië, Junie 1944]]
[[Lêer:L to R, British Prime Minister Winston Churchill, President Harry S. Truman, and Soviet leader Josef Stalin in the... - NARA - 198958.jpg|duimnael|Die "Groot Drie" tydens die konferensie in die Cecilienhof-kasteel te [[Potsdam]], [[Duitsland]], in Julie 1945: v.l.n.r. die Britse eerste minister [[Winston Churchill]], president [[Harry S. Truman]] en generaal [[Josef Stalin]]]]
Die moeilike internasionale politiek het grootliks bygedra tot Roosevelt se herverkiesing as president. In die laat 1930's was dit duidelik dat die sogenaamde Spilmoondhede (Duitsland en Italië in Europa, Japan in Oos-Asië) 'n steeds groter bedreiging vir die wêreldvrede sou vorm. Toe die [[Tweede Chinees-Japannese Oorlog|oorloë in China]] en [[Ethiopië]] en die [[Spaanse Burgeroorlog|burgeroorlog in Spanje]] uitgebreek het, was die Amerikaanse beleid nog daarop gemik om die land se neutraliteit volgens die ''Neutrality Act''-wetgewing te handhaaf. Selfs toe die aggressiewe beleid van die Spilmoondhede teenoor sy buurlande in September 1939 tot oorlog in Europa gelei het, het die Verenigde State – ondanks hul simpatie vir die geallieerde saak – alles in hul vermoë gedoen om nie hierby betrokke te raak nie.
Eers met die val van Frankryk in Junie 1940 het die prentjie begin verander, en die Amerikaanse regering het toe begin om openlik bystand aan die beleërde Verenigde Koninkryk te verleen. Vanaf Maart 1941 is dringend benodigde militêre goedere op leen- en huurbasis aan die Britte en vanaf November van daardie jaar ook aan die Russiese regering verskaf. Vanweë die militêre bedreiging het Amerika destyds reeds tot selektiewe diensplig oorgegaan om sy gewapende magte te versterk. Met die ''Atlantic Charter'' is nouer bande met die Verenigde Koninkryk gesmee.
In Asië het die Roosevelt-regering sterk teen Japan se aggressiewe beleid van verowering en die skepping van 'n sogenaamde "Groot Oos-Asiatiese Welstandsfeer" te velde getrek. Ná die Japannese verowering van Frans-Indo-China in Julie 1941, wat 'n militêre bedreiging vir die Filippyne ingehou het, het die VSA-regering alle Japannese bates in die land bevries. Ondanks die gespanne betrekkinge tussen Tokio en Washington was diplomatieke onderhandelinge nog aan die gang toe Japan op 7 Desember 1941 'n blitsaanval op die [[Amerikaanse Vloot]]basis [[Pearl Harbor]] op Hawaii geloods het. Die Amerikaanse regering het onmiddellik oorlog teen Japan verklaar. Vier dae later het Duitsland en Italië oorlog teen die VSA verklaar.
Die Verenigde State het sy groot hulpbronne met sukses begin mobiliseer en 'n groot aantal nywerhede in fabrieke vir wapentuig omskep, terwyl sy menslike hulpbronne – miljoene jong mans en vroue – die vorming van 'n groot weermag moontlik gemaak het. Die stigting van talle regeringsagentskappe, wat die vervaardiging en vervoer van militêre goedere en die beheer oor die land se gewapende magte gekoördineer het, het 'n ongekende vlak van regeringsinmenging in Amerika se alledaagse lewe saamgebring. Om inflasie en ander versteurings in die nasionale ekonomie te keer, is rantsoenering, prysbeheer en ander maatreëls toegepas.
Die oorlog het die belangrikheid van Amerika se hulpbronne en sy status as 'n grootmoondheid op wêreldvlak bevestig. Saam met die leiers van die Verenigde Koninkryk en die Sowjetunie, [[Winston Churchill]] en [[Josef Stalin]], het Roosevelt in 'n reeks spitsberade in [[Moskou]], [[Casablanca]], [[Kaïro]], [[Teheran]] en Jalta die geallieerde oorlogsbeleid en programme vir die tyd ná die oorwining oor die Spilmoondhede vasgelê. Die Amerikaanse president was daarnaas een van die sleutelfigure by die beplanning van die Verenigde Nasies as die nuwe wêreldorganisasie.
Ná Roosevelt se skielike afsterwe in April 1945 het [[Harry S. Truman]] hom opgevolg. Net een maand later het die oorlog in Europa met Duitsland se kapitulasie op 7 Mei 1945 tot 'n einde gekom. Truman het na [[Potsdam]] in Duitsland gereis waar tydens 'n konferensie in Julie en Augustus voorlopige reëlings vir die administrasie van Europa getref is. Voor die kapitulasie van Japan het die VSA met die lugaanvalle op Nagasaki en Hiroshima die vernietigende krag van kernwapens gedemonstreer. Japan het op 14 Augustus 1945 oorgegee. Met die amptelike ondertekening van sy kapitulasie op 2 September het die oorlog finaal tot 'n einde gekom.
=== Tydvak ná die oorlog: 1945–1960 ===
{{Hoofartikel|Koue Oorlog|Korea-oorlog}}
[[Lêer:Is this tomorrow.jpg|duimnael|links|Hierdie strokiesverhaalalbum, wat in 1947 deur die ''Catechetical Guild Educational Society'' gepubliseer is, waarsku teen die gevare van 'n kommunistiese magsoorname in Amerika]]
[[Lêer:Marshall Plan poster.JPG|duimnael|'n Advertensieplakkaat van 'n VSA-agentskap bevorder bewustheid van die Marshall-plan]]
[[Lêer:Little Rock integration protest.jpg|duimnael|Wit mense betoog in 1959 teen die integrasie van [[Afro-Amerikaners]] by die ''Little Rock Central High School'' en bestempel rasvermenging as "[[Kommunisme]]"]]
Ná die einde van die oorlog was die Verenigde State 'n ekonomiese supermoondheid wat 50 persent tot die wêreld se brutoproduk bygedra het.<ref>{{de}} bpb: ''Informationen zur politischen Bildung 268. USA – Geschichte, Wirtschaft, Gesellschaft''. Hersiene uitgawe 2013. Bonn: Bundeszentrale fr politische Bildung 2013, bl. 29</ref> Miljoene van oorlogsveterane het voordeel getrek uit 'n nuwe wet wat hulle toegang tot 'n tersiêre kollege-opleiding verleen het. Belastingverlagings, hoë korporatiewe winste en omvangryke beleggings het die basis gevorm vir die ontstaan van 'n welvarende samelewing. Vir die meeste waarnemers – en die breë publiek – het hierdie ''affluent society'' regstreeks voortgespruit uit die Amerikaanse model van 'n kapitalistiese ekonomie waarin vrye burgers hul lot selfs kan bepaal. Amerika se ekonomiese suksesverhaal is in die openbare debatvoering daarnaas ook as bewys vir die superioriteit van 'n vrye markekonomie bo die Sowjetunie se sentraal beplande stelsel aangehaal.
Die aanvanklike monopolie op kernwapens het van die Verenigde State ook 'n eersterangse militêre supermoondheid gemaak. Die Amerikaanse buitelandse beleid was nou daarop gemik om 'n nuwe wêreldorde met die Verenigde Nasies (VN) se Atlantiese Verdrag as grondbeginsel in te lui. Tegelykertyd het die vreedsame samewerking met die Sowjetunie tot 'n einde gekom – vanweë die toenemende geskille met Moskou het die VSA-regering hom daarop toegespits om die kommunistiese invloed in die wêreld te beperk. Met die Truman-doktrine van 1947 het die VSA aan alle lande, wat op militêre of ekonomiese gebied deur ander moondhede bedreig sou word, Amerikaanse steun toegesê – 'n bewuste wegkeer van die voor-oorlogse Amerikaanse isolasionisme en die 19de eeuse Monroe-doktrine.
So het die besluit om Amerikaanse hulp aan lande soos Griekeland en Turkye te verleen net soos die Marshall-plan vir die heropbou van Europa, die [[Berlynse Lugbrug]], die stigting van 'n Nasionale Veiligheidsraad en die Noord-Amerikaanse Verdragsorganisasie (NAVO) uit hierdie nuwe buitelandse beleid voortgespruit. Om die kommunistiese invloed in Asië te beperk, is in 1946 onafhanklikheid aan die Filippyne verleen en in 1949 'n ekonomiese program vir die stabilisering van Japan in werking gestel.
Ná sy verkiesing het president Truman met sy sogenaamde Punt-vier-program die VSA se wêreldwye verantwoordelikheid aanvaar. So het die VSA 'n leidende rol gespeel by die VN se militêre optrede teen Noord-Korea tydens die Korea-krisis (1950–1953), alhoewel Washington sy politieke en militêre doelwitte in Korea in die "Agt-punt-program" van 1950 doelbewus beperk het. In 'n radiotoespraak het generaal Eisenhower daarop gewys dat die VSA besig was om 'n "kruistog vir vryheid" te voer.
Op militêre gebied het Washington 'n "nasionale noodtoestand" afgekondig, siende dat die Amerikaanse ontwapening ná die oorlog in teenspraak met die nuwe beleid was. Die VSA-strydmagte is heropgebou en uitgebrei om te verseker dat hulle 'n doelmatige militêre opsie sou kon uitoefen, indien nodig. Die militêre ANZUS-verdrag met [[Australië]] en [[Nieu-Seeland]] en die vredesooreenkoms met Japan in 1951 het die VSA se leidende rol in Asië bevestig.
Die terugdrywing van kommunisme was steeds een van die hoofbeginsels van die Amerikaanse buitelandse beleid in die regeringstyd van president [[Dwight D. Eisenhower]] (1953–1961). Die ministers van buitelandse sake, [[John Foster Dulles]] (1888–1859) en Chris Herter (1895–1966), het hierdie doelwit met militêre ooreenkomste en finansiële hulp probeer bereik. Dulles het die Sowjetunie se voorgestelde beleid van vreedsame naasbestaan tussen Moskou en die VSA aanvaar, maar bilaterale verhoudinge met Kuba het nietemin versleg.
Die binnelandse beleid is deur politieke optrede teen vakbonde en linkse intellektueles oorheers. Met die Taft-Hartley-wet van 1947, wat deur die president geveto is, is 'n verbod op verpligte lidmaatskap in vakbonde geplaas (ondernemings, waarin alle personeel by 'n bepaalde vakbond moes aansluit, het as ''closed shops'' bekend gestaan). Vakbonde is daarnaas die reg ontneem om politieke partye te ondersteun, terwyl die president die reg gekry het om 'n moratorium (of sogenaamde "afkoelperiode") op enige staking te plaas.
Ondanks die felle kritiek van konserwatiewe Republikeine en Demokrate uit die suidelike deelstate het president Truman in 1949 met die sogenaamde ''Fair Deal'' 'n suksesvolle poging onderneem om die ekonomiese vordering binne die ''New Deal''-program te kon voortsit en die belang van die sosiale komponent van die Amerikaanse ekonomiese stelsel te benadruk.
Met die val van Nasionale China en die Sowjetunie se vordering tot kernwapenmoondheid het die besorgdheid oor die uitbreiding van kommunisme in die VSA histeriese afmetings aangeneem. Hofsake teen die leierskap van die Amerikaanse Kommunistiese Party en bekende linkse intellektueles, spioenasie-onthullings en senator Joseph McCarthy se veldtog teen beweerde anti-Amerikaanse aktiwiteite het 'n klimaat van vrees geskep.
Die kwessie van gelyke regte vir die swart bevolking van veral die suidelike deelstate was in die vroeë 1950's steeds onopgelos. Dit was duidelik dat die beleid van rasseskeiding wat in die onderwys- en openbare vervoerstelsel van die suide toegepas is, onaanvaarbaar was – veral met die oog op die goeie ervaringe van Amerikaanse strydmagte met gemengde eenhede in die [[Korea-oorlog]]. Die eenparige besluit van die Hoogste Federale Geregshof dat segregasie onwetlik was, is aanvanklik deur owerhede in die suidelike deelstate geïgnoreer. Weens die uitbreek van rasonluste in suidelike stede – onder meer in 1957 in Little Rock in Arkansas – het die regering federale troepe ontplooi. In 1957 het Amerikaanse Senaat met 72 teen 18 stemme die "Wet vir die beskerming van die kiesreg van Swartes" (''Civil Bill of Rights'') aanvaar.
=== Die stryd om burgerregte en internasionale krisisse: 1961–1965 ===
{{Hoofartikel|Rassisme in die Verenigde State}}
[[Lêer:President Kennedy addresses nation on Civil Rights, 11 June 1963.jpg|duimnael|links|In sy toespraak op 11 Junie 1963 het president John F. Kennedy burgerregte vir alle Amerikaners bepleit]]
[[Lêer:Martin Luther King - March on Washington.jpg|duimnael|[[Martin Luther King jr.]] tydens 'n Burgerregte-optog in Washington, D.C., in 1963]]
Met die oorwinning van die Demokratiese presidentskapskandidaat John F. Kennedy, wat in 1960 met 50,1 persent van die uitgebragte stemme tot president verkies is, is in die volgende jaar 'n nuwe politieke styl in die [[Withuis]] ingebring – die ''Executive Office'' is tot 'n soort beplanningskantoor omgeskep waar presidensiële raadgewers onder president Kennedy se voorsitterskap belangrike politieke besluite geneem het. Opvallend was die benoeming van ervare deskundiges soos wetenskaplikes as raadgewers.
In die Kennedy-administrasie se begroting is heelwat groter bedrae aan ontwikkelingshulp, ruimtevaartprogramme en verdediging bestee, terwyl industriële groei ter finansiering van hierdie programme deur politieke maatreëls bevorder is. So het die president self voorstelle gemaak oor hoe die Amerikaanse ekonomie se mededingendheid op internasionale vlak verbeter sou kon word. Daarnaas is invoertariewe vir goedere uit die destydse Europese Ekonomiese Gemeenskap verlaag, stakings en staalprysverhogings voorkom en die ekonomiese situasie van Amerikaanse boere verbeter.
Tydens die presidentskap van [[John F. Kennedy]] het die [[Koue Oorlog]] sy warmste oomblikke tydens die Kubaanse krisis beleef waarin 'n [[atoomoorlog]] rakelings vermy is toe die Sowjetunie onder swaar druk offensiewe kernmissiele uit Kuba teruggetrek het.
=== Viëtnamoorlog en studenteproteste ===
{{Hoofartikel|Viëtnamoorlog}}
[[Lêer:My Lai massacre.jpg|duimnael|Oorlog en ontmensliking: Slagogffers van die opspraakwekkende [[My Lai-menseslagting]] in 1968. My Lai sou volgens berigte van burgerlikes ontruim en deur vyandelike troepe beset wees. Die teendeel was waar. Die bemanning van 'n helikopter het ingegryp. Dertig jaar later is hulle as helde vereer<ref>{{en}} [https://www.npr.org/2018/03/16/594364462/my-lai-massacre-of-1968-continues-to-resonate-in-america ''NPR, 16 Maart 2018: 50 Years On, My Lai Massacre Remains A Gaping Wound. Besoek op 15 Julie 2020'']</ref>]]
[[Lêer:Aldrin Apollo 11 original.jpg|duimnael|[[Buzz Aldrin]] poseer op die maan op 21 Julie 1969]]
President Johnson was net soos sy voorgangers daarvan oortuig dat die uitbreiding van die kommunistiese ideologie slegs deur militêre druk ingedam kon word. Toe in Augustus 1967 twee Amerikaanse oorlogskepe deur Noord-Viëtnamese torpedobote aangeval is (die presiese omstandighede van dié voorval is tot vandag toe onbekend), het Johnson die bevel gegee om Noord-Viëtnamese vlootbasisse te bombardeer. Met die sogenaamde Golf van Tonkin-resolusie het die Amerikaanse Kongres kort daarna 'n blanko-tjek vir enige militêre optrede teen Noord-Viëtnam aan Johnson oorhandig.
Dié besluit, wat as hoogtepunt van die sogenaamde imperiale presidentskap met onbeperkte bevoegdhede vir die staatshoof beskou word, het fatale gevolge vir die Amerikaanse beleid teenoor Viëtnam ingehou. Johnson het nou self oor die Verenigde State se militêre optrede besluit en min belang daarin gestel om die publiek oor die skaal van oorlogvoering in te lig. Die aantal Amerikaanse soldate in Viëtnam is van slegs 23 000 in 1964 verhoog tot 475 000 in laat 1967.
Maar nòg grootskaalse offensiewe operasies nòg die mees gevorderde wapentegnologie kon die Noord-Viëtnamese weerstand verbreek, ongeag alle optimistiese verslaggewing van Amerikaanse militêre bevelhebbers.
Parallel met die burgerregtebeweging het Amerikaanse studente vanaf die vroeë 1960's protes aangeteken teen die heersende politieke klimaat wat deur die Koue Oorlog met die Sowjetunie, die oorlogvoering in Viëtnam en modernisties-tegnokratiese strominge oorheers is. Hierdie protesbeweging het sy voorbeeld in die strategie van burgerlike ongehoorsaamheid gevind wat deur [[Mahatma Gandhi]] en [[Martin Luther King jr.]] gevolg is. Nadat in 1967 besluit is om studente nie langer van nasionale diensplig vry te stel nie, het die veldtog in Oktober van dié jaar 'n eerste groot hoogtepunt bereik toe meer as 100 000 mense voor die Pentagon betoog het.<ref>{{de}} Peter Lösche en Anja Ostermann (reds.): ''Länderbericht USA. Geschichte • Politik • Wirtschaft • Gesellschaft • Kultur''. Bonn: Bundeszentrale für politische Bildung 2008, bl. 81</ref>
Die grootste studente-organisasie binne die breë protesbeweging was die ''Students for a Democratic Society (SDS)'' met 'n ledetal van meer as 100 000 in die laat sestigerjare. Hul politieke aksies, soos die openbare verbranding van oproepe tot diensplig en die organisasie van betogings ten gunste van Noord-Viëtnam en Derde Wêreldlande se politieke doelwitte, is deur televisie-kanale gebeeldsaai en het die aandag van miljoene Amerikaners getrek, net soos daaglikse verslae oor die stygende aantal gesneuweldes wie se liggame terug na die VSA vervoer is. Tot en met 1969 het omstreeks 23 000 Amerikaanse soldate in Viëtnam gesneuwel.
Terwyl president Johnson die publiek verseker het dat 'n militêre oorwinning oor die korttermyn behaal sou kon word, het die werklike gebeure sy geloofwaardigheid ondermyn. Gedurende hul sogenaamde Tet-offensief het kommunistiese magte op 30 Januarie 1968 die Suid-Viëtnamese hoofstad Saigon binnegedring en net voor die Amerikaanse ambassade te staan gekom.
Die Amerikaanse regering het vervolgens ingestem om in Parys regstreeks met Noord-Viëtnam te onderhandel. In Maart 1968 het president Johnson aangekondig dat Amerikaanse lugaanvalle op Noord-Viëtnamese teikens gestaak sou word en dat hy nie vir 'n verdere ampstermyn kandidaat sou staan nie.
=== Maatskaplike en ekonomiese krisis in die 1970's ===
[[Lêer:Mao Zedong, Zhang Yufeng et Richard Nixon.jpg|duimnael|[[Richard Nixon]] ontmoet [[Mao Zedong]] in 1972]]
In die sewentigerjare het die VSA gebuk gegaan onder moeilike ekonomiese omstandighede wat deur 'n ongewone kombinasie van ekonomiese stilstand en versnelde inflasie, 'n verskynsel waarna as "stagflasie" verwys is. Openbare vertroue in politiek is in 1974 deur die Watergate-skandaal en die bedanking van president [[Richard Nixon]] geknou – die eerste – en tot nou toe enigste – ampsneerlegging van 'n president in die geskiedenis van die Verenigde State, terwyl die internasionale politieke toneel deur die opkoms van internasionale terrorisme oorheers is.
Nixon se opvolger [[Gerald Ford]] kon geen naam vir homself maak nie en in 1976 word Jimmy Carter tot president verkies. Die VSA het 'n toenemede gebrek aan selfvertroue ervaar tydens die Ford en Carter jare en die ''Misery-indeks'', 'n aanduier van die ekonomiese toestand, het dié indruk beklemtoon. Kritici van die VSA het hierdie tydperk gesien as 'n teken dat die VSA tanend was, met haar belange en ideale verlore. In 1980 word daar 'n oud-[[Hollywood]]akteur en Goewerneur van [[Kalifornië]], [[Ronald Reagan]] tot president verkies.
=== Rol as supermoondheid, 1980–1988 ===
[[Lêer:President Reagan and Prime Minister Margaret Thatcher at Camp David 1986.jpg|duimnael|[[Margaret Thatcher]] en [[Ronald Reagan]] in 1986]]
President Reagan het aan die Amerikaanse volk sy selfvertroue terugbesorg. Die president, deur sy teenstanders as 'n ''Cowboy'' voorgehou, het oor 'n ongetemperde [[optimisme]] en vertroue in die VSA beskik, wat hy as 'n helderskynende stad op 'n heuweltop voorgehou het. Na 'n stadige begin het die ekonomie sterk herstel danksy Reagan se belastingmaatreëls. Aan die negatiewe kant van sy beleid was wel die begrotingstekort wat tot rekordhoogtes gestyg het.
In die buitelandse politiek was Reagan kragdadig en, volgens sy kritici, roekeloos. Hy was 'n stoere anti-kommunis en het nie teruggedeins om harde taal teenoor die Sowjetunie te gebruik nie. Ook het hy die wapenwedloop versnel om sodoende die Sowjetunie finansieel uit te put. Saam met sy geesgenoot en goeie vriendin [[Margaret Thatcher]], die premier van die [[Verenigde Koninkryk]], het hy in gesprek getree met die Sowjetleier [[Michail Gorbatsjof]], wat in 1985 aan bewind gekom het.
Toe die Sowjetunie uiteindelik val en die Oosblok bevry word, groei die welvaart van die Verenigde State tot ongekende hoogtes, net soos sy skuldlas en internasionale verpligtinge. Sosiale veranderinge volg hierop, alhoewel langsamer as in die sestigerjare, terwyl die ''baby boomers'' die rewolusie voltooi.
=== Geskiedenis sedert 1988 ===
[[Lêer:F-117 Night hawk.jpg|duimnael|'n [[Lockheed F-117 Nighthawk]] van die [[Amerikaanse Lugmag]], soortgelyk aan dié tydens die Eerste Golf-oorlog ontplooi]]
Ná die verbrokkeling van die Sowjetunie se magsgreep was die Verenigde State van hul grootste vyand ontslae. Die nuwe tydperk wat aangebreek het, kan as 'n nuwe hoogtepunt in die Pax Americana gesien word. Reagan se opvolger, [[George H. W. Bush]], word gekonfronteer met 'n inval in [[Koeweit]] deur [[Saddam Hussein]] uit Irak; die begin van die Golfoorlog van 1990–1991. In 1991 vind die Amerikaansgeleide ''Operasie Desert Storm'' plaas, wat Irak uit Koeweit verdryf.
In 1992 het die Demokratiese presidentskandidaat [[Bill Clinton]] die verkiesing gewen. Met sy leuse ''It's the economy, stupid'' slaag hy, met die histories laagste stempersentasie vir 'n wenkandidaat, naamlik 43%, om president van die Verenigde State te word. Onder sy bewind sit die VSA-ekononomie die hoë groei voort wat in die Reagan-era begin het. Ook die Europese ekonomie doen mee in hierdie groei.
Irak hou Clinton dikwels besig, en die konflikte in die Balkan en [[Somalië]] vereis die ontplooiing van Amerikaanse troepe. Die betrokkenheid in die Balkan word veral buite die [[Verenigde Nasies]] gereël, by name deur [[NAVO]]. Die ''Dayton-vredesooreenkoms'' bring 'n einde aan die konflik in [[Bosnië-Herzegowina]], maar spoedig is die VSA en NAVO in 'n konflik gewikkel teen [[Serwië]] oor [[Kosowo]].
In 1996 wen Clinton weer die verkiesing. Sy leiersposisie het morele terugslae ondervind weens verskeie skandale wat sy bewind geteister het. In 1999 word Clinton die tweede president ooit om aan 'n afsettingsprosedure (''verdagmaking'') onderhewig te wees, nadat hy meineed sou gepleeg het in 'n saak betreffende seksuele kontak met [[Monica Lewinsky]], 'n leerlingpersoneellid in die [[Withuis]]. Clinton het egter 'n skuldigbevinding in die Senaat vrygespring.
=== Terreuraanvalle op 11 September 2001 ===
{{Hoofartikel|Aanvalle op 11 September 2001}}
[[Lêer:National Park Service 9-11 Statue of Liberty and WTC fire.jpg|duimnael|links|Die 11 September-aanval]]
In 2000 wen [[George W. Bush]] die presidentskap met 'n klein kiesersmeerderheid. Vroeg in sy eerste termyn is die Verenigde State die skrik op die lyf gejaag deur die 11 September-terreuraanvalle, die ernstigste sedert die Japannese aanval op [[Pearl Harbor]] in 1941. Die twee torings van die [[Wêreldhandelsentrum]] in [[New York]], asook 'n deel van die [[Pentagon]] naby Washington, is verwoes deur [[Islam]]itiese terroriste in gekaapte passasierstralers. 'n Vierde straler verongeluk in [[Pennsilvanië]] kort nadat passasiers die kapers oorweldig. Die gevolg van hierdie aanval was Bush se sogenaamde "Oorlog teen terrorisme". Teen einde 2001 het die Amerikaanse leër die [[Taliban]]regering van [[Afghanistan]] met breë internasionale steun omvêrgewerp.
In 2003 val die VSA Irak binne tydens die Irakoorlog. Hy is hierin gesteun deur meer as 30 lande. Die rede vir hierdie kleiner steun was die feit dat die Verenigde Nasies nie eenstemmigheid gehad het oor die inval in Irak nie, sodat baie lande onbetrokke gebly het. Na vinnige welslae deur die Amerikaanse troepe, was [[Bagdad]] onder Amerikaanse beheer. In Desember 2003 kon Amerikaanse troepe ook Saddam Hussein gevange neem. Daar breek dan in Irak 'n groeiende teenstand uit wat baie lewens geëis het. Intussen het fel internasionale kritiek oor die Amerikaanse optrede ontstaan.
Nadat Irak in 2005 weer formeel aan die Irakkese oorhandig is, blyk rustigheid vir 'n wyle te heers. 'n Onderneming is gegee dat die Amerikaanse troepe in 2006 sou begin met 'n algehele onttrekking. Dit is later weer uitgestel, veral as gevolg van voorslepende sektariese geweld. In 2007 word president Bush se greep op die Iraksituasie bedreig deur die sogenaamde ''surge''. Die aantal Amerikaanse troepe in Irak is vinnig uitgebrei om sodoende die land groter stabiliteit te besorg, wat dan grotendeels verwesentlik is.
=== Ekonomiese krisis ===
[[Lêer:US President Barack Obama taking his Oath of Office - 2009Jan20.jpg|duimnael|links|[[Barack Obama]], die eerste [[Afro-Amerikaners|Afro-Amerikaner]] wat die amp van president beklee het, lê op 20 Januarie 2009 die ampseed af, beheer deur Hoofregter John G. Roberts Jr by die Capitol]]
[[Lêer:Lehman Brothers Times Square by David Shankbone.jpg|duimnael|Hoofsetel van Lehman Brothers]]
Aan die einde van die Bush-era beleef die wêreldekonomie 'n skerp insinking, en diep resessie word 'n realiteit. In die Verenigde State is rekordhoeveelhede geld gespandeer om die ekonomie te stimuleer. In 2008, tydens hierdie ekonomies woelige tyd, word in die presidentsverkiesing vir die eerste maal 'n Afro-Amerikaner as president verkies, senator [[Barack Obama]]. By hierdie verkiesing behaal sy partygenote van die Demokratiese Party ook oorwinnings in die Kongres en in plaaslike verkiesings. Aanvanklik geniet Obama breë steun in beide die binne- as buiteland. Gaandeweg neem sy populariteit in 2009 egter radikaal af, deels weens die aanneem van 'n wet in die Kongres wat die Amerikaanse sorgstelsel hervorm, asook die steeds gedyende rekorduitgawes en nasionale skuldlas. Hierdie tanende gewildheid is onderstreep deur enkele verkiesingsnederlae van die Demokrate in distrikte waar hulle gewoonlik 'n groot meerderheid sou behaal. Daar ontstaan 'n konserwatiewe protesstroming wat as die ''tee-party beweging'' bekend geword het. Ook onder onafhanklike kiesers het sy populariteit afgeneem.
Obama se presidentskap is internasionaal gekenmerk deur 'n meer gematigde beleid jeens tradisioneel onvriendskaplike lande soos [[Rusland]] en [[Iran]], benewens 'n toenadering tot Islamitiese lande en groepe, terwyl daar egter 'n ongenaakbare houding teenoor bondgenote gehandhaaf word.
== Politiek ==
[[Lêer:Capitol Building Full View.jpg|duimnael|Die Kapitool is die setel van die Kongres]]
[[Lêer:WhiteHouseSouthFacade.JPG|duimnael|links|Die Withuis is die setel van die President]]
[[Lêer:111th US Senate class photo.jpg|duimnael|Die Kongres se senaat]]
[[Lêer:Donald Trump official portrait.jpg|duimnael|links|upright|[[Donald Trump]] dien sedert 20 Januarie 2025 as die 47ste president van die VSA]]
[[Lêer:Obama Health Care Speech to Joint Session of Congress.jpg|duimnael|Die Kongres se Huis van Verteenwoordigers]]
Die Verenigde State van Amerika is 'n grondwetgebaseerde federale republiek met 'n sterk demokratiese tradisie. Elke vier jaar word daar 'n presidentsverkiesing gehou.
Die president van die Verenigde State word nie direk nie, maar wel deur stapsgewyse verkiesings aangewys. Dit behels die volgende proses:
* Eerstens word voorverkiesings gehou, waarby die presidensiële kandidate van elke party aangewys moet word (daar is slegs twee partye van betekenis: die Republikeine en die Demokrate).
* By die eintlike verkiesings word die stemme per staat getel. Elke staat beskik oor 'n getal kiesers in die kieskollege wat op die inwonertal gebaseer is. Wie in 'n staat die meeste stemme verwerf, verkry in beginsel ook al die kiesers van die staat; die beginsel van die distriktestelsel.
Wie oor die meeste kiesers beskik, wen die verkiesing en word president. Kiesers kan egter ook aanstellings newens die president bepaal. In 1988 het 'n Demokratiese kieser byvoorbeeld nie vir Michael Dukakis, die amptelike kandidaat, gestem nie, maar wel vir Lloyd Bentsen, die kandidaat vir vise-president. In 1876, 1888 en 2000 het die kandidaat met die meeste stemme wel nié oor die grootste getal kiesers beskik nie. 'n Verkose president kan tot twee termyne dien (agt jaar).
Die presidensiële kandidate kies reeds voor die verkiesing hul onderskeie ''running mates'' uit, wat as adjunkpresident beoog word.
Die huidige president van die Verenigde State van Amerika is [[Donald Trump]]. Hy is op 20 Januarie 2025 ingehuldig.
Die Kongres (''US Congress'') is die volksverteenwoordiging en bestaan uit die Senaat en die Huis van Verteenwoordigers.
== Kultuur ==
[[Lêer:Hollywood Sign (Zuschnitt).jpg|duimnael|Die [[Hollywood]]-kenteken op die Hollywood-heuwels word beskou as 'n simbool van die Amerikaanse rolprentbedryf, een van die oudste in die wêreld]]
[[Lêer:Coca-Cola Glas mit Eis.jpg|duimnael|Coca-Cola word as kulturele uitvoer van die VSA beskou]]
Hoewel algemeen beskou as verskillend van die Europese kultuur moet die Amerikaanse kultuur beskou word as behorende tot die Westerse beskawing, net soos die dominante kulture van ander immigrasielande soos Kanada, Australië en Nieu-Seeland. Die kulturele erfenis van die verskillende groepe setlaars is gewoonlik nog duidelik herkenbaar in dit wat Europeërs en Latyns-Amerikaners nou as "tipies Amerikaans" of "Anglo-Amerikaans" erken, al is dit wel omgeskakel. Dit blyk byvoorbeeld uit die vele vorme van die [[Christendom]] wat in die Verenigde State van Amerika beoefen word: die teologiese grondslae is dikwels herkenbaar in Engels, maar die [[Anglikaanse Kerk]] het met weinig van hierdie genootskappe nog 'n band. Die Afro-Amerikaanse kultuur het veral in musiek en vermaak sy stempel op die Amerikaanse erfenis afgedruk. Die kulturele indrukke wat deur die oorspronklike inwoners, die Indiane, agtergelaat is, het later vergete en verwaarloos geraak. Vandag kom slegs in topografiese name nog ou Indiaanse woorde voor.
Die Amerikaanse kultuur het 'n groot invloed op die res van die wêreld, veral die Westerse wêreld, nie net deur TV en film nie, maar ook via literatuur en lewenstyl. Jeans, T-hemde en bofbalpette is almal van Amerikaanse oorsprong. Popmusiek uit die VSA word oor die hele wêreld gehoor; dit is grotendeels gebaseer op musiekvorme van country en western, blues en jazz. Heelwat groot musici en belangrike orkeste in die Westerse klassieke musiek is of was in die VSA gevestig. Daar is wêreldwyd herkenbare ikone van die Amerikaanse populêre kultuur: [[Walt Disney]], [[John Wayne]], [[Elvis Presley]] en [[Marilyn Monroe]]. Onlangse voorbeelde is [[Madonna]] en [[Michael Jackson]]. New York word gesien as 'n sentrum van opera en instrumentale musiek en het die befaamde Broadway-teaterdistrik waar onder andere vele musiekblyspele te sien is.
New York en [[San Francisco]] is die wêreldwye leiers in grafiese ontwerp en New York en [[Los Angeles]] kompeteer met die Europese modesentra van [[Londen]], [[Parys]] en [[Milaan]] in die modebedryf. Amerikaanse rolprente (hoofsaaklik in [[Hollywood]] geskiet) en televisieprogramme is in groot dele van die wêreld te sien. Filmindustrieë in ander wêrelddele verbind hulself aan Hollywood deur 'n klankverwante naam aan te neem, soos [[Bollywood]] in [[Moembaai]] en [[Nollywood]] in [[Nigerië]]. Amerikaanse kitskos[[restaurant]]e, waarvoor daar graag "franchises" toegestaan word, het wêreldwyd soos paddastoele opgeskiet. Hierby moet opgemerk word dat Amerikaanse kapitaalintensiewe kultuurprodukte, via sterk mediablootstelling, die voordeel van 'n enorme binnelandse mark geniet in vergelyking met ander wêrelddele. Hulle kan dus, indien hulle in Amerika suksesvol was, vir mededingende pryse wêreldwyd versprei word.
== Demografie ==
[[Lêer:American Ancestrial Plurality (2010).png|duimnael|Etnografiese kaart van die Verenigde State van Amerika volgens die Sensus van 2010]]
Die Verenigde State se Sensusburo het die VSA se bevolking in April 2020 op 331,4 miljoen beraam.Die vyf volkrykste deelstate was Kalifornië (39,5 miljoen), Texas (29,1 miljoen), Florida (21,5 miljoen), New York (20,2 miljoen) en Pennsilvanië (13,0 miljoen).<ref name="Sensus2020" />
Volgens die sensus van 2000 was daar 281,4 miljoen Amerikaners, waarvan 75,1 persent Blankes, 12,5 persent ''Hispanics'' (mense van Latyns-Amerikaanse afkoms), 12,3 persent Swartes, 0,9 persent Indiane, Inoeït en Aleoete, en 8 persent van ander afkoms. Die meeste Blankes is van Duitse, Ierse en Britse afkoms. Volgens die sensus van 2010 is die Amerikaanse bevolking op 308,7 miljoen beraam – 'n styging van 9,7 persent teenoor 2000.<ref>{{en}} [https://www.census.gov/programs-surveys/decennial-census/decade.2010.html ''United States Census Bureau: Decennial Census By Decade. Besoek op 25 Junie 2020'']</ref> In 2020 was daar 7,6 miljoen Joodse Amerikaners, of 2,4% van die bevolking, wat op diverse wyses by die data ingesluit word.<ref>{{en}} Ron Kampeas, [https://www.jta.org/2020/04/08/united-states/a-census-question-poses-a-dilemma-for-american-jews-are-you-white-and-if-so-what-are-your-origins A census question poses a dilemma for American Jews — are you white, and if so, what are your ‘origins’?], Jewish Telegraphic Agency, 8 April 2020</ref>
Die jaarlikse bevolkingsgroei van 0,8 persent is tans hoër as dié van die [[Europese Unie]] met 0,16 persent. In 2006 het 1,27 miljoen wettige immigrante (veral uit Meksiko, China, [[Indië]] en die Filippyne) 'n verblyfpermit gekry, en die VSA is tans die enigste nywerheidsland waar daar ook in die toekoms 'n aansienlike bevolkingsaanwas verwag word.
Volgens die Sensusburo was in 2001 50,9 miljoene Amerikaners Rooms-Katolieke, 33,8 miljoen Baptiste, 2,8 miljoen [[Mormone]], 72,0 lede van ander Christelike kerke en groeperings, 2,8 miljoen [[Judaïsme|Judaïste]], 1,1 miljoen [[Moslem]]s, 0,8 miljoen [[Hindoeïsme|Hindoes]], 3 miljoen aanhangers van ander religieë en godsdienste, en 11,2 miljoen het geen inligting verstrek nie.
In 2020 is 'n nuwe sensus gehou.<ref>{{en}} [https://www.usa.gov/statistics ''USA.gov: Data and Statistics about the U.S. Besoek op 25 Junie 2020'']</ref><ref>{{en}} [https://www.census.gov/ ''United States Census Bureau – The 2020 Census is Happening Now. Besoek op 25 Junie 2020'']</ref> Volgens dié sensus beloop die totale Amerikaanse bevolking 331 449 281, 'n toename van 7,4%, die naaslaagste groeikoers in die Amerikaanse geskiedenis.<ref name="Sensus2020" />
== Ekonomie ==
=== Algemene oorsig ===
[[Lêer:NYC NYSE (2).jpg|duimnael|Die New Yorkse Effektebeurs (''New York Stock Exchange, NYSE'') in Wall Street]]
Die Verenigde State se status as die magtigste ekonomie ter wêreld (wat 'n vyfde van die wêreldinkomste verteenwordig) is gegrond op die groot oppervlakte van die land, sy rykdom aan grondstowwe, die groot binnelandse mark met meer as 300 miljoen verbruikers en 'n ekonomiese stelsel wat op die beginsels van private besit en inisiatief asook vrye handel baseer. Die VSA se bruto geografiese produk (BGP) het in 2006 VSA-$ 13 195 miljard beloop.<ref>{{de}} {{cite web |url=http://www.auswaertiges-amt.de/diplo/de/Laenderinformationen/UsaVereinigteStaaten/Wirtschaft.html |title=Verenigde State – Ekonomie |publisher=Duitse Departement van Buitelandse Sake |accessdate=4 Oktober 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061004234746/http://www.auswaertiges-amt.de/diplo/de/Laenderinformationen/UsaVereinigteStaaten/Wirtschaft.html |archive-date= 4 Oktober 2006 |url-status=dead }}</ref> Die tersiêre of dienstesektor se bydrae tot die BGP het in 2006 sowat 79 persent beloop, dié van die nywerheidsektor 20 persent en dié van die landbou 1 persent.
Die ekonomie van die Verenigde State word oor die algemeen gekenmerk deur konstante groei, lae werkloosheid en inflasie, 'n groot begrotingstekort en vinnige vooruitgang in tegnologie. Sy ekonomie word beskou as die belangrikste in die wêreld. Verskeie ander lande se geldeenhede is gekoppel aan die [[Amerikaanse dollar|dollar]], of gebruik dit as geldeenheid. Die V.S. [[effektebeurs]] word beskou as 'n aanduiding van die wêreldekonomie.
Die land het ryk [[mineraal|minerale]] hulpbronne, met heelwat [[goud]], [[ruolie]], [[steenkool]] en [[uraan]]. In [[landbou]] is die V.S.A. een van die vernaamste verskaffers van [[mielie]]s, [[koring]], [[suiker]] en [[tabak]]. Die VSA vervaardig [[motor]]s, [[vliegtuig|vliegtuie]] en [[elektronika]]. Die grootste sektor is die dienssektor waarin omtrent 'n driekwart van die V.S. se inwoners werk.
Die grootste handelsvennoot van die Verenigde State is sy noordelike buurstaat Kanada. Ander belangrike handelsvennote is Meksiko, die Europese Unie en ander industriële lande in Asië, soos Japan, Indië, [[Suid-Korea]] en die Volksrepubliek China. Die Verenigde State se buitelandse handel word deur 'n chroniese handelstekort gekenmerk. In 2006 het die VSA goedere ter waarde van VSA-$ 1 037 miljard uitgevoer, terwyl die invoere $ 1 919 miljard beloop het.
Die hoofsaaklike uitvoere is motorvoertuie en -onderdele (14 persent), mineraliese brandstowwe (12 persent), rekenaars en rekenaarkomponente (8 persent), masjiene (6 persent), telekommunikasie-toerusting (3 persent), chemiese produkte (3 persent) en oudiovisuele tegnologie (3 persent).
=== Invloed op die wêreldekonomie ===
[[Lêer:Territorial waters - United States.svg|duimnael|Die eksklusiewe ekonomiese sone van die Verenigde State en sy oorsese gebiede]]
Die Verenigde State is verreweg die grootste ekonomie en ook die grootste invoerder ter wêreld – 14 persent van alle produkte, wat wêreldwyd verhandel word, word na die VSA uitgevoer. Deskundiges verskil oor die land se rol in die huidige wêreldekonomie. Terwyl die land in die 1990's die langste ekonomiese groeifase in sy geskiedenis ervaar het en in die vroeë 21ste eeu steeds die tweede grootste binnemark na die Europese Unie vorm asook 'n kwart van die wêreld se totale produksie oplewer, verwys kritici na die groot handelstekort wat onder meer deur stygende loonkoste en die Amerikaanse nywerheidsektor se laer mededingendheid op internasionale markte veroorsaak word. In 2018 het die handelstekort met $621 miljard die hoogste vlak in tien jaar bereik. Gaandeweg het die land ook sy rol as tegnologiese leier kwytgeraak en word hoëtegnologieprodukte soos rekenaars al lank in die buiteland vervaardig.
{|
|----- bgcolor=#DDDDDD
! Land
! BBP in 2007 in miljarde VSA-$
! BBP in 2018<ref>{{de}} [https://de.statista.com/statistik/daten/studie/157841/umfrage/ranking-der-20-laender-mit-dem-groessten-bruttoinlandsprodukt/ Statista.com: Die 20 Länder mit dem größten Bruttoinlandsprodukt (BIP) im Jahr 2018 (in Milliarden US-Dollar). Besoek op 25 Junie 2020]</ref>
|----- bgcolor=#EEEEEE
| Verenigde State || 13 808 || 20 580
|----- bgcolor=#EEEEEE
| Japan || 4 382 || 4 972
|----- bgcolor=#EEEEEE
| VR China || 3 380 || 13 368
|----- bgcolor=#EEEEEE
| Duitsland || 3 321 || 3 951
|----- bgcolor=#EEEEEE
| Verenigde Koninkryk || 2 804 || 2 829
|----- bgcolor=#EEEEEE
| Frankryk || 2 594 || 2 780
|}
=== Ekonomiese krisis ===
In Oktober 2011 was 9 persent van die ekonomies aktiewe bevolking werkloos<ref>{{en}} [http://www.washingtonpost.com/business?wpisrc=al_comboNE ''The Washington Post with Bloomberg: Sluggish job growth continues'', 4 November 2011]</ref> – ondanks die feit dat die Amerikaanse ekonomie sy groeikoers ná die finansiële krisis van 2008/09 hervat het.
Terwyl Amerikaanse politici veral die Volksrepubliek China daarvan beskuldig dat dit sy geldeenheid, die renminbi, onderwaardeer, word dit duidelik dat die VSA op baie terreine nie meer met ander nywerheidslande kan meeding nie. Die agteruitgang van die Amerikaanse motornywerheid is simptomaties van hierdie ontwikkeling. Deskundiges wys daarop dat die land meer in sy infrastruktuur en onderwysstelsel moet belê.<ref>{{de}} [http://www.welt.de/debatte/kommentare/article10199167/Die-USA-muessen-ihre-Wirtschaft-reformieren.html?wtmc=RSS.Debatte.Kommentare ''www.welt.de: Die USA müssen ihre Wirtschaft reformieren, 5 Oktober 2010'']</ref>
=== Nywerheidsektor ===
In 2019 het die industriële sektor waardegewys 18,2 persent van alle nywerheidsgoedere, wat wêreldwyd vevaardig is, opgelewer. Die Verenigde State beskik sodoende oor die grootste nywerheidsektor op aarde. Ná dekades van agteruitgang en krimpende produksiesyfers het die industriële sektor in 2017 vir die eerste keer begin stabiliseer. Industriële groei bly een van die sentrale doelwitte van die Trump-administrasie. Die inheemse nywerheidsektor word deur 'n hele reeks maatreëls bevorder, waaronder belastingverlagings, uitgebreide waardevermindering vir ondernemings (wat gelykstaan aan bykomende belastingbesparende effekte), beleggingstoelaes, 'n verhoging van invoertariewe, 'n offensiewe handelsbeleid om vir Amerikaanse ondernemings toegang tot buitelandse markte te verseker, en voorkeurbehandeling van inheemse onderneming ten opsigte van openbare projekte.
Die bruto beleggings van alle ondernemings in die S&P 500-indeks van die VSA se top 500 genoteerde aandele het in die derde kwartaal van 2019 slegs met 0,8 persent of 1,38 miljard gestyg teenoor die vorige kwartaal. Sonde die beleggings wat deur slegs twee multinasionale ondernemings, Amazon en Apple, gemaak is (hul beleggings het met $1,9 miljard toegeneem), sou die balans vir die derde kwartaal negatief gewees het. S&P 500-ondernemings uit die nywerheidsektor het hulle beleggings met tien persent verminder, maatskappye uit die finansiële sektor met agt persent. Ondernemings uit die telekommunikasiebedryf was 'n uitsondering – hul beleggings was 4,5 persent hoër. Hierdie toename weerspieël die tegnologiese verandering in die bedryf – die oorgang tot en uitbou van 5G-netwerke.<ref>{{de}} {{cite web |url=https://www.gtai.de/gtai-de/trade/wirtschaftsumfeld/wirtschaftsausblick/usa/wirtschaftsausblick-usa-204708 |title=Wirtschaftsausblick – USA. |publisher=Germany Trade and Invest (GTAI) |author=Lennart Classen |date=18 Desember 2019 |accessdate=20 Julie 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200720052558/https://www.gtai.de/gtai-de/trade/wirtschaftsumfeld/wirtschaftsausblick/usa/wirtschaftsausblick-usa-204708 |archive-date=20 Julie 2020 |url-status=dead }}</ref>
=== Herindustrialisering ===
[[Lêer:Above Gotham.jpg|duimnael|links|[[New York]], die finansiële sentrum van die Verenigde State van Amerika.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.longfinance.net/images/GFCI18_23Sep2015.pdf |title=The Global Financial Centres Index 18 |date=September 2015 |accessdate=27 Februarie 2017 |publisher=Long Finance |archive-url=https://web.archive.org/web/20170227131528/http://www.longfinance.net/images/GFCI18_23Sep2015.pdf |archive-date=27 Februarie 2017 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>]]
[[Lêer:FTAs with the United States.svg|duimnael|400px|Lande wat met die Verenigde State van Amerika vryhandelsverdrae gesluit het:
{{sleutel|#000|Verenigde State van Amerika}}
{{sleutel|#393|Vryhandelsverdrae}}]]
In 2012 het die Internasionale Energieagentskap 'n studie gepubliseer waarvolgens die Verenigde State, tans nog een van die wêreld se grootste energie-invoerders, in die nabye toekoms tot een van die grootste uitvoerders van [[ru-olie]] en [[aardgas]] sal kan ontwikkel. Nuwe boortegnologieë sal die ontginning van olie- en gasreserwes moontlik maak wat tot dusver as nie-konvensioneel geklassifiseer is, soos dié wat in [[skalie]] voorkom.
Laer energiepryse – in 2012 het gaspryse in die VSA net 'n vyfde van dié in Europa en 'n agtste van dié in Asië beloop – sal die land meer aantreklik vir energie-intensiewe bedrywe maak sodat die VSA moontlik op die drempel van 'n nuwe ekonomiese groeifase en herindustrialisering staan.<ref>{{de}} [http://www.welt.de/wirtschaft/article110968371/In-den-USA-beginnt-eine-Aera-der-billigen-Energie.html?icid=maing-grid7%7Cgermany-alice%7Cdl1%7Csec3_lnk1%26pLid%3D136707 ''In den USA beginnt eine Ära der billigen Energie''. In: ''Die Welt Online'', 12 November 2012]</ref>
In die ooste van die VSA het innovatiewe nywerheidsones begin ontwikkel wat op hoëtegnologie steun soos die ''Route 128 Corridor'' wat – danksy die invloed van die Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge vanaf die middel van die 1970's langs die Route 128-snelweg oos van Boston gegroei het. Hier word veral sagteware en biotegnologieprodukte ontwikkel. Naby Washington, DC het anderkant die Potomacrivier in Noord-Virginië die sogenaamde ''Dulles Technology Corridor'' rondom kommunikasiereuse soos MCI en America Online (AOL) ontwikkel. Hier is baie van meer as 12 000 hoëtegnologie-ondernemings in die metropolitaanse gebied van die Amerikaanse hoofstad saamgetrek. Veral ondernemings wat hulle op die ontwikkeling van databanke en kommunikasienetwerke toespits, kon hier danksy die ekonomiese invloed van die Amerikaanse Departement van Verdediging floreer.
In die uiterste suide strek die ''Florida High Tech Corridor'', wat rondom die Universiteit van Suid-Florida en die Universiteit van Sentraal-Florida gegroei het, vanaf Tampabaai in die weste oor die metropolitaanse gebied van Orlando tot by die sogenaamde ''Space Coast'' aan die deelstaat se Atlantiese kus. Hier is meer as 4 000 ondernemings uit die ruimte- en lugvaartbedryf saamgetrek.
=== Landbou ===
Al dra die landbousektor minder as een persent tot die bruto binnelandse produk by, is produsente van soja, mielies, graan, kaas, eiers en melk net soos boere, wat op hoender-, vark- en beesteelt fokus, goed georganiseer en sodoende in staat om aktief by politieke besluitnemingsprosesse betrokke te wees. Amerikaanse boerderye is hoogs doeltreffend, waarby die meeste plase as grootskaalse boerderye bewerk of besit word en deur 'n hoë graad van industrialisering gekenmerk word, maar gelyktydig met die uitdagings van oorproduksie gekonfronteer word. Die verhoging van landbou-uitvoere staan derhalwe boaan die agenda van die Amerikaanse regering se handelsbeleid, onder meer in onderhandelinge met die Europese Unie. Organiese landbou verteenwoordig 'n potensiaal vir toekomstige groei.<ref>{{de}} [https://www.gtai.de/gtai-de/trade/wirtschaftsumfeld/wirtschaftsstruktur/usa/wirtschaftsstruktur-usa-23592 ''Germany Trade & Invest (GTAI), 8 Maart 2019: Wirtschaftsstruktur USA. Besoek op 25 Junie 2020''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200625231215/https://www.gtai.de/gtai-de/trade/wirtschaftsumfeld/wirtschaftsstruktur/usa/wirtschaftsstruktur-usa-23592 |date=25 Junie 2020 }}</ref>
=== Federale en deelstaatvlak ===
[[Lêer:Fourth Ward, Charlotte, NC, USA - panoramio.jpg|duimnael|[[Charlotte, Noord-Carolina|Charlotte]], die grootste nedersetting in Noord-Carolina, het tot die VSA se tweede belangrikste finansiële sentrum ná New York ontwikkel]]
Die Verenigde State se federale struktuur vind sy uitdrukking ook in die ekonomiese en sosiale beleid wat deur elke deelstaatregering onafhanklik van die regering in Washington, DC en ander deelstate vasgelê word. So is daar mededinging tussen die vyftig deelstate op basis van plaaslike potensiale soos klimaat, natuurlike hulpbronne, landbougrond, toeriste-antreklikhede of toegang tot waterweë en oseane. Van belang vir kennisgebaseerde bedrywe is die aanwesigheid van eersterangse akademiese en navorsingsinstellings sowel as die beskikbaarheid van aansporings vir beleggings soos lenings teen lae rentekoerse, 'n aangename werkatmosfeer en 'n hoë lewensgehalte vir hoogs gekwalifiseerde personeel, wat wêreldwyd aangewerf word.
Die ekonomies kragtigste deelstate se bruto binnelandse produk is groter as dié van groot nywerheidslande. Kalifornië se BBP is, ondanks sy kleiner bevolking, met $2,9 biljoen groter as die Verenigde Koninkryk s'n ($2,8 biljoen). Texas, wat die tweede kragtigste ekonomie het, het 'n BBP wat met $1,8 biljoen effens hoër is as dié van Kanada. Die deelstaat New York se BBP is met $1,6 biljoen so groot soos dié van Suid-Korea.
{| class="wikitable"
! Deelstate !! Aandeel aan die nasionale BBP in 2017 in % !! Per capita-BBP in 2017 (in $) !! Bevolking in 2018 (in miljoene)
|-
| VSA || 100,0 || 59.418 || 328,1
|-
| Kalifornië || 14,4 || 65.160 || 39,6
|-
| Texas || 8,4 || 57.077 || 28,7
|-
| New York || 8,2 || 71.252 || 19,5
|-
| Florida || 5,0 || 42.085 || 21,3
|-
| Illinois || 4,2 || 58.217 || 12,7
|-
| Pennsilvanië || 3,9 || 54.725 || 12,8
|-
| Ohio || 3,3 || 50.666 || 11,7
|-
| New Jersey || 3,1 || 60.684 || 8,9
|-
| Georgia || 2,9 || 48.979 || 10,5
|-
| Noord-Carolina || 2,8 || 47.142 || 10,4
|}
<small>Bronne: ''U.S. Department of Commerce, Bureau of Economic Analysis; U.S. Census Bureau;'' [https://www.gtai.de/gtai-de/trade/wirtschaftsumfeld/wirtschaftsstruktur/usa/wirtschaftsstruktur-usa-23592 ''gtai.de: Wirtschaftsstruktur – USA'']</small>
== Sport ==
[[Lêer:Austria vs. USA 2013-11-19 (003).jpg|duimnael|Die [[Verenigde State se nasionale sokkerspan]] in 2013]]
[[Lêer:USA Rugby Sevens Team 2014.jpg|duimnael|Die Verenigde State se nasionale sewesrugbyspan in 2014]]
[[Lêer:USA Squad Photo 2017.jpg|duimnael|Die [[Verenigde State se nasionale krieketspan]] in 2017]]
[[Lêer:Ims aerial.jpg|duimnael|[[Indianapolis Motor Speedway]], waar die [[Verenigde State Grand Prix]] plaasgevind het tot en met 2007. Sedert 2012 word die Verenigde State Grand Prix by [[Circuit of the Americas]] in [[Austin, Texas|Austin]], [[Texas]] aangebied]]
[[Bofbal]]<ref>{{en}} {{cite book|url=https://books.google.de/books?id=uGiD4LrT6coC&pg=PA104&vq=pastime&dq=national+pastime&redir_esc=y&hl=de#v=onepage&q=pastime&f=false |title=Regulating the National Pastime: Baseball and Antitrust |accessdate=20 Januarie 2021 |quote=Baseball justified its privileged legal status by citing the special nature and cultural significance of America's national pastime. |first=Jerold J. |last=Duquette |isbn=0-275-96535-X |year=1999 |publisher=Greenwood Publishing Group |page=104 }}</ref><ref>{{en}} {{cite book|url=https://books.google.de/books?id=e6RfXqIcY3kC&pg=PA140&lpg=PA140&dq=#v=onepage&q&f=false |title=Baseball/literature/culture: Essays, 1995–2001 |first=Myles |last=Schrag |accessdate=20 Januarie 2021 |year=2003 |isbn=0-7864-1643-2 |page=Chp.13 p.140 |editor=Peter Carino |chapter=Baseball as National Pastime Revisted: And a Little Town Shall Lead Them |publisher=McFarland & Company |quote=Tradition – that quality so instrumental in elevating baseball to its century-old status as national pastime— has become less important}}</ref><ref>{{en}} {{cite book |last=Gmelch|first=George |date=1 Januarie 2006 |title= Baseball Without Borders: The International Pastime|page=308|accessdate=20 Januarie 2021 |url=https://books.google.de/books?id=Y7tqTcVaawwC&pg=PA308&lpg=PA308&dq=venezuela+national+pastime&source=bl&ots=HUxzQJ78KE&sig=aeegslVKJoevPJ_edAAe_eZPEMg&hl=en&sa=X&ei=uGK9U5LKIY707AakyIGACg&redir_esc=y#v=onepage&q=venezuela%20national%20pastime&f=false}}</ref> en [[Amerikaanse voetbal]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espn.com/nfl/story/_/id/10354114/harris-poll-nfl-most-popular-mlb-2nd |title=NFL most popular for 30th year in row |publisher=ESPN |author=Darren Rovell |date=26 Januarie 2014 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> word as nasionale [[sport]]soorte van die Verenigde State beskou en geniet die grootste aandag. Die National Football League (NFL) het die hoogste gemiddelde bywoning van enige sportliga in die wêreld en die Super Bowl word wêreldwyd deur miljoene gekyk. In bofbal is die [[Major League Baseball]] (MLB) die hoogste liga. [[Basketbal]] en [[yshokkie]] is die land se volgende twee voorste professionele spansporte, met die [[National Basketball Association]] (NBA) en die [[National Hockey League]] (NHL) as hoogste ligas. Hierdie vier groot sportsoorte, wanneer hulle professioneel gespeel word, beslaan elke jaar 'n seisoen op verskillende maar oorvleuelende tye van die jaar.
[[Sokker]] het in onlangse jare baie gewild geword en die Verenigde State het die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994]] gehuisves. Daar is sowat 13 miljoen mense wat gereeld sokker beoefen, wat van dié sport die derde belangrikste sportsoort maak wat beoefen word, meer nog as yshokkie en Amerikaanse voetbal. Die [[Verenigde State se nasionale sokkerspan]] het tot dusver aan elf [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]]toernooie deelgeneem, met hul beste prestasie tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1930]] (derde plek). Aan die [[CONCACAF]] Kampioenskap & Goue-beker het die VSA 19 keer deelgeneem en die toernooi ses keer gewen (in 1991, 2002, 2005, 2007, 2013 en 2017). Die Suid-Amerikaanse [[CONMEBOL]] het die VSA vir vyf Copa Américas uitgenooi en hulle het twee keer in die vierde plek geëindig (in 1995 en 2016). Vir die FIFA se [[Sokker-Konfederasiebeker]] kon die VSA vier keer kwalifiseer en het tydens dié [[FIFA Sokker-Konfederasiebeker in 1999|1999-toernooi]] as naaswenner afgesluit. Die Verenigde State se hoogste sokkerliga is die [[Major League Soccer]] (MLS) wat uit 26 Amerikaanse en 3 Kanadese spanne bestaan. In 2018 is die Verenigde State deur FIFA saam met Kanada en Meksiko as gashere vir die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]] aangewys; dit sal die vierde toernooi in Noord-Amerika wees en die tweede in die Verenigde State.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nytimes.com/2018/06/13/sports/world-cup/fifa-2026-vote-north-america-morocco.html |title=World Cup 2026: United States, Canada and Mexico Win FIFA Vote |publisher=[[The New York Times]] |date=13 Junie 2018 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Vir die eerste keer mag 48 spanne aan 'n Sokker-Wêreldbekertoernooi deelneem en altesaam 80 wedstryde beslis.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/football/44464913 |title=World Cup 2026: Canada, US & Mexico joint bid wins right to host tournament |publisher=[[BBC]] |date=13 Junie 2018 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref>
[[Rugby]] is die vinnigste groeiende sportsoort met meer as 115 000 geregistreerde spelers en 'n verdere 1,2 miljoen deelnemers.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://edition.cnn.com/2016/03/04/sport/usa-rugby-nigel-melville/index.html |title=Will U.S. learn to love rugby? |publisher=[[CNN]] |author=Rob Hodgetts |date=4 Maart 2016 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Die [[Verenigde State se nasionale rugbyspan]] het tot dusver aan agt van die tien [[rugbywêreldbeker]]toernooie deelgeneem en die [[Rugbywêreldbeker 1995]] in [[Suid-Afrika]] asook die [[Rugbywêreldbeker 2023]] in [[Frankryk]] misgeloop. Die Verenigde State is tans die Amerikas se tweede sterkste span net ná [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/tournaments/rankings/mru |title=World Rugby Men’s Rankings |publisher=[[Wêreldrugby]] |accessdate=20 November 2022}}</ref> In 2018 is die Major League Rugby van stapel gestuur, die hoogste rugbyliga in die Verenigde State.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/2017/nov/17/major-league-rugby-conor-mcgregor |title=Major League Rugby nears kick-off as next attempt to make US a union power |publisher=[[The Guardian]] |author=Martin Pengelly |date=17 November 2017 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Die Verenigde State sal beide die [[Rugbywêreldbeker 2031]] en die [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]] aanbied.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Die Verenigde State is meer suksesvol in vrouerugby en is onder die beste lande wêreldwyd. Die [[Verenigde State se nasionale vrouerugbyspan|vrouerugbyspan]] het vir al die [[vrouerugbywêreldbeker]]toernooie gekwalifiseer en tydens die heel eerste [[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991-toernooi]] sy eerste titel ingepalm.
[[Krieket]] word sedert die Britse koloniale tydperk beoefen, maar dit is nie só 'n gewilde sportsoort soos dit in die meeste van die [[Britse Statebond]]lande die geval is nie, veral weens die sterk mededinging deur bofbal. Die eerste internasionale krieketwedstryd ooit is op 24 September 1844 tussen die [[Kanadese nasionale krieketspan]] en die [[Verenigde State se nasionale krieketspan]] in [[New York]] beslis.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/the-oldest-international-contest-of-them-all-141170 |title=The oldest international contest of them all |publisher=ESPNcricinfo |author=Martin Williamson |date=9 November 2007 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Sedert die tweede helfte van die 20ste eeu toon krieket 'n toenemende gewildheid, veral weens die groeiende bevolking van immigrante uit krieketspelende lande.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.smithsonianmag.com/people-places/cricket.html/?c=y&page=1 |title=Cricket, Anyone? |date=Oktober 2006 |publisher=Smithsonian |author=Simon Worrall |accessdate=16 Junie 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080616195309/http://www.smithsonianmag.com/people-places/cricket.html?c=y&page=1 |archive-date=16 Junie 2008 |url-status=dead}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=http://mlb.mlb.com/news/article.jsp?ymd=20060608&content_id=1495668&vkey=news_mlb&fext=.jsp&c_id=mlb |title=Cricket, anyone? Obvious similarities make baseball, cricket sibling sports |publisher=Major League Baseball |author=Josh Chetwynd |accessdate=3 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121103044556/http://mlb.mlb.com/news/article.jsp?ymd=20060608&content_id=1495668&vkey=news_mlb&fext=.jsp&c_id=mlb |archive-date=3 November 2012 |url-status=dead}}</ref> Met die oog op die [[Krieketwêreldbeker 2007]] het die Verenigde State voorgestel dat wedstryde in die nuut opgerigte [[Sentrale Browardpark]] van [[Fort Lauderdale]], [[Florida]], beslis word, maar die [[Internasionale Krieketraad]] (IKR) het dié aansoek verwerp en al die wedstryde aan Karibiese lande toegeken. Die krieketstadion is in 2007 opgerig en een van twee met EDI-status in die Verenigde State.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/moosa-stadium-texas-usa-s-newest-odi-venue-a-texas-sized-dream-come-true-1313116 |title=Moosa Stadium: USA's newest ODI venue a Texas-sized dream come true |publisher=ESPNcricinfo |author=Peter Della Penna |date=1 Mei 2022 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Die Verenigde State se nasionale krieketspan kon tot dusver nog nie vir 'n [[krieketwêreldbeker]]toernooi kwalifiseer nie en die Amerikaanse krieketbeheerliggaam is op 22 Junie 2017 om bestuurlike en finansiële redes deur die IKR opgeskort.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usaca-expelled-by-the-icc-1105349 |title=USACA expelled by the ICC |publisher=ESPNcricinfo |author=Peter Della Penna |date=22 Junie 2017 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Op 24 September 2017 is die stigting van 'n nuwe beheerliggaam vir Amerikaanse krieket, [[VSA Krieket]], wat sy werk in 2018 begin het, aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/new-american-governing-body-branded-as-usa-cricket-1121772 |title=New American governing body branded as USA Cricket |publisher=ESPNcricinfo |author=Peter Della Penna |date=24 September 2017 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/481375 |title=USA Cricket launch brand on historic day |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=24 September 2017 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://timesofindia.indiatimes.com/sports/cricket/news/usa-cricket-getting-closer-to-becoming-a-new-federation/articleshow/60843288.cms |title=USA Cricket getting closer to becoming a new federation |publisher=[[The Times of India]] |author=J.A.C. Gladson |date=26 September 2017 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> In Januarie 2019 het VSA Cricket die IKR se 105de lid geword.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/media-releases/969917 |title=USA Cricket announced as the ICC's 105th member |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=8 Januarie 2019 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usa-formally-approved-to-rejoin-icc-as-associate-member-under-usa-cricket-1171092 |title=USA formally approved to rejoin ICC as Associate Member under USA Cricket |publisher=ESPNcricinfo |author=Peter Della Penna |date=8 Januarie 2019 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> In 2023 is die Major League Cricket vir die eerste keer beslis, die hoogste krieketliga in die Verenigde State.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/127397/crickets-american-dream-takes-flight-cricbuzzcom |title=Cricket's American dream takes flight |publisher=Cricbuzz |author=Nicholas Brookes |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> Die Verenigde State het saam met Wes-Indië die [[T20I-wêreldbeker 2024]] aangebied,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usa-co-hosts-for-2024-t20-wc-pakistan-gets-2025-champions-trophy-india-and-bangladesh-2031-world-cup-1289589 |title=USA co-hosts for 2024 T20 WC, Pakistan gets 2025 Champions Trophy, India and Bangladesh 2031 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=16 November 2021 |accessdate=20 Januarie 2025}}</ref> vir die Amerikaanse nasionale krieketspan was dit sy eerste [[T20I-wêreldbeker]]toernooideelname ooit en hulle kon in die tweede wedstryd die groot gunsteling [[Pakistanse nasionale krieketspan]] in die Superboulbeurt klop.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nytimes.com/athletic/5547020/2024/06/06/usa-pakistan-t20-world-cup-result/ |title=USA upsets Pakistan in T20 Cricket World Cup with stunning super over win |publisher=[[The New York Times]] |author=Joseph Bentley |date=6 Junie 2024 |accessdate=26 Junie 2024}}</ref> Die span kon die Super Agt haal, waarmee hulle regstreeks vir die [[T20I-wêreldbeker 2026]] gekwalifiseer het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://edition.cnn.com/2024/06/14/sport/usa-ireland-2024-t20-cricket-world-cup-spt-intl/index.html |title=USA makes history in advancing to next stage of men’s T20 Cricket World Cup after game against Ireland is abandoned |publisher=[[CNN]] |author=Ben Morse |date=14 Junie 2024 |accessdate=26 Junie 2024}}</ref> In die Super Agt is die Verenigde State egter ná nederlae teen [[Proteas|Suid-Afrika]], [[Wes-Indiese nasionale krieketspan|Wes-Indië]] en [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] uit die toernooi geskakel.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://edition.cnn.com/2024/06/23/sport/usa-lose-england-t20-cricket-world-cup-spt-intl/index.html |title=USA crashes out of T20 Cricket World Cup with defeat against England, ending historic run |publisher=[[CNN]] |author=Issy Ronald |date=23 Junie 2024 |accessdate=26 Junie 2024}}</ref>
Die Verenigde State het tot dusver agt keer [[Olimpiese Spele]] gehuisves, meer as enige ander land, waarvan vier [[Olimpiese Somerspele]] en vier [[Olimpiese Winterspele]]:
* die [[Olimpiese Somerspele 1904]] in [[St. Louis]], [[Olimpiese Somerspele 1932]] en [[Olimpiese Somerspele 1984]] in Los Angeles en die [[Olimpiese Somerspele 1996]] in [[Atlanta]];
* die [[Olimpiese Winterspele 1932]] en [[Olimpiese Winterspele 1980]] in [[Lake Placid]], New York; die [[Olimpiese Winterspele 1960]] in [[Squaw Valley]], Kalifornië, en die [[Olimpiese Winterspele 2002]] in [[Salt Lake City]], Utah.
Los Angeles sal die [[Olimpiese Somerspele 2028|Olimpiese Somerspele in 2028]] vir 'n derde keer aanbied, waarna die [[Olimpiese Winterspele 2034|Olimpiese Winterspele in 2034]] vir 'n tweede keer in Salt Lake City sal plaasvind, die onderskeidelik negende en tiende Olimpiese Spele in die Verenigde State. Die Verenigde State het sedert 1896 op elke moderne Olimpiese Spele deelgeneem, behalwe vir die [[Moskou]]se [[Olimpiese Somerspele 1980|Olimpiese Somerspele in 1980]], wat weens die Sowjetse inval in Afghanistan geboikot is. Die Verenigde State het op elke [[Olimpiade]] waar hulle deelgeneem het goud gewen, meer goud en algehele medaljes as enige ander land op Olimpiese Somerspele en het ook die tweede meeste goue en algehele medaljes op Olimpiese Winterspele gewen, net ná [[Noorweë]]. Vanaf die middel-20ste eeu tot die laat 1980's het die Verenigde State hoofsaaklik met die Sowjetunie op Olimpiese Somerspele meegeding, asook met die Sowjetunie, Noorweë en Oos-Duitsland op Olimpiese Winterspele. Sedert die [[ontbinding van die Sowjetunie]] en die Duitse hereniging ding hulle egter met die Volksrepubliek China en die Verenigde Koninkryk op die Olimpiese Somerspele en met Noorweë op Olimpiese Winterspele mee.
Sedert 1959 vorm die [[Verenigde State Grand Prix]] deel van die [[Formule Een]]-kalender en is op verskeie renbane soos [[Watkins Glen Internasionale Renbaan|Watkins Glen]], [[Phoenix, Arizona|Phoenix]], [[Indianapolis Motor Speedway|Indianapolis]] en [[Circuit of the Americas|Indianapolis]] beslis. Die [[VSA Ope (tennis)|VSA Ope]] behoort tot die vier [[Grand Slam (tennis)|Grand Slam]]-toernooie in [[tennis]] en Amerikaanse tennisspelers wat dit kon wen sluit in [[Andre Agassi]], [[Arthur Ashe]], [[Maureen Connolly]], [[Pete Sampras]], [[Sloane Stephens]], [[Serena Williams]] en [[Venus Williams]]. In [[gholf]] word drie van die vier [[Grand Slam (gholf)|Grand Slam]]-toernooie in die VSA beslis: Die [[Meesterstoernooi]], die [[PGA-kampioenskap]] en die [[VSA Ope (gholf)|VSA Ope]]; net die [[Britse Ope]] word buite die land beslis.
== Notas ==
<references group="n" />
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Bronnelys ==
; Algemeen
----
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/United-States|title=United States|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=20 Januarie 2025}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/united-states/|title=United States|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=20 Januarie 2025}}
; Geskiedenis
----
* {{en}} Thomas Bender: ''A Nation Among Nations. America's Place in World History'', New York 2006.
* {{en}} Ian Tyrrell: ''Transnational Nation. United States History in Global Perspective since 1789'', Houndmills 2007
== Eksterne skakels ==
; Wiki-webtuistes
----
{{CommonsKategorie|United States|Verenigde State van Amerika}}
* {{en}} {{Wikivoyage|United_States_of_America|Verenigde State van Amerika}}
; Regeringswebtuistes
----
* {{en}} [http://www.usa.gov/ Amptelike tuisblad van die Amerikaanse regering]
* {{en}} [http://www.house.gov/ Amptelike tuisblad van die Huis van Verteenwoordigers]
* {{en}} [http://www.senate.gov/ Amptelike tuisblad van die Senaat]
* {{en}} [http://www.whitehouse.gov/ Amptelike tuisblad van die Withuis]
* {{en}} [https://share.america.gov/ ''ShareAmerica – Bureau of Global Public Affairs: Nuus aangaande die VSA se buitelandse beleid'']
; Webtuiste van die Hooggeregshof
----
* {{en}} [http://www.supremecourt.gov/ Amptelike tuisblad van die Supreme Court]
; Amerikaanse grondwet
----
* {{en}} [https://www.annenbergclassroom.org/constitution/ ''The Annenberg Guide to the United States Constitution'']
; Toerisme
----
* {{en}} [https://www.selectusa.gov/travel-tourism-and-hospitality-industry-united-states ''SelectUSA: The Travel, Tourism and Hospitality Industry in the United States – Overview'']
* {{en}} [https://www.visittheusa.com/ ''Visit the USA'']
; Kultuur
----
* {{en}} [http://www.bbc.com/storyworks/specials/moving-to-america/americas-culture-and-customs.html ''BBC.com: American Culture and Customs'']
* {{en}} [http://www.wiu.edu/global_education/activities/americanculture.php ''Western Illinois University: Basics of American Culture''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201021190608/http://wiu.edu/global_education/activities/americanculture.php |date=21 Oktober 2020 }}
* {{en}} [https://www.history.com/topics/native-american-history/native-american-cultures ''History.com: Native American Cultures'']
* {{en}} [https://storymaps.arcgis.com/stories/45a53ef286224de89b9cd752e7d698eb ''Food in American Culture: The United Foods of America'']
* {{en}} [https://edition.cnn.com/travel/article/american-food-dishes/index.html ''CNN Travel – American food: The 50 greatest dishes'']
{{Geografiese ligging
| Senter = {{vlagland|Verenigde State}}
| Noord = {{vlagland|Kanada}}
| Noordoos = {{vlagland|Kanada}}
| Oos = [[Atlantiese Oseaan]] • {{vlagland|Bermuda}}
| Suidoos = {{vlagland|Kuba}} • {{vlagland|Bahamas}}
| Suid = {{vlagland|Meksiko}} • [[Golf van Meksiko]]
| Suidwes = [[Stille Oseaan]]
| Wes = [[Stille Oseaan]]
| Noordwes = [[Stille Oseaan]]
}}
{{Navigasie indeling Verenigde State}}
{{Lande van Noord-Amerika}}
{{NAVA}}
{{NAVO-lande}}
{{G7}}
{{G20}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
[[Kategorie:Verenigde State van Amerika| ]]
[[Kategorie:Voormalige Britse kolonies]]
43ulgtvyvhwv82h2d0spbmxhbkz1mx1
Wikipedia:Geselshoekie
4
5209
2817932
2817743
2025-07-02T15:57:01Z
Oesjaar
7467
/* Straalmotor vs straalenjin */ nuwe afdeling
2817932
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
bj7fzpf5dan1lpt2nbjytfr5eqnj1cc
2817935
2817932
2025-07-02T16:12:27Z
Oesjaar
7467
/* Die General Electric GE9X */ nuwe afdeling
2817935
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukewer] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
rxik8o2uyhvn9841y0ew2hr2qnp5teh
2817936
2817935
2025-07-02T16:12:53Z
Oesjaar
7467
/* Die General Electric GE9X */ Ai!
2817936
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
hl9tium5z3uc18hp3vjeb00s4bfnxzq
2818002
2817936
2025-07-02T19:41:00Z
Oesjaar
7467
/* Die General Electric GE9X */ Nog 'n vraag!
2818002
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
7p8jn9zgtsu7g8cg2oud3tx8q2w3fub
2818010
2818002
2025-07-02T20:34:40Z
JMK
649
/* Die General Electric GE9X */ nota
2818010
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
pk8ntwg99lcpzyqm7vayn9ra6khonnm
2818048
2818010
2025-07-03T07:47:55Z
JMK
649
/* Straalmotor vs straalenjin */ nota
2818048
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
sb5yf4ynwd0cbu3yxf57sl7ejt59zxv
2818053
2818048
2025-07-03T08:00:21Z
JMK
649
/* Die General Electric GE9X */ nota
2818053
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
f8rbqmchjmwinc73wdkkqtot285xt3h
2818059
2818053
2025-07-03T08:37:11Z
Oesjaar
7467
/* Die General Electric GE9X */ Nog inligting.
2818059
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
gnurfs5ljs0l630zv796vgt3bfedjpa
2818060
2818059
2025-07-03T08:47:25Z
Oesjaar
7467
/* Die General Electric GE9X */ Nog inligting
2818060
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
:Ek het iewers op Google op die woord Rypys afgekom, word ook deur die Nederlanders gebruik as Rijp ys. Dankie dr. [[Mariëtta Alberts]] wat my die afgelope paar maande ondertsteun het met tegniese terme. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:47, 3 Julie 2025 (UTC)
ijx2wzedg2jmfyhl20thh1a25nmchz4
2818083
2818060
2025-07-03T09:22:05Z
Oesjaar
7467
/* Skroefblaaie vs. skroeflemme */ nuwe afdeling
2818083
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
:Ek het iewers op Google op die woord Rypys afgekom, word ook deur die Nederlanders gebruik as Rijp ys. Dankie dr. [[Mariëtta Alberts]] wat my die afgelope paar maande ondertsteun het met tegniese terme. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Skroefblaaie vs. skroeflemme ==
Gemeenskap, as mens ouer begin word sukkel jy om soms te slaap en dan dink jy aan nonsens in die oggend ure.... Toe wonder ek oor skroefblaaie vs. skroeflemme, miskien iets klein vir julle maar ja... Hier is 'n verduideliking van [[Sophia Kapp]] van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] oor die vragie:
'' Konvensioneel word "blaaie" gebruik, maar "lemme" blyk ook soms gebruiklik te wees. Die WAT definieer "blaaie" as 'dun plaat, gewoonlik van metaal': "Blaaie van 'n vliegtuig se skroef".
By "skroef" lui die inskrywing: "Twee of meer geboë en gewoonlik langwerpige blaaie wat aan 'n naaf of as bevestig is en wat aangedryf kan word om in lug of water te roteer om voortbeweging moontlik te maak'.
Die WAT definieer egter ook "lemme" onder meer as 'enigeen van die blaaie van die skroef van 'n vliegtuig, die waaier van 'n turbine, die wiel van 'n windpomp, e.s.m. wat weerstand bied aan die lug wanneer dit in werking is'.
Die voorstel is om "blaaie" te gebruik wanneer daar verwys word na die draaiende dele van ʼn skroef of rotor.''
Dankie Sophia. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:22, 3 Julie 2025 (UTC)
67zsyuk8b9ystjksmywc40134vu3gfm
2818089
2818083
2025-07-03T09:30:35Z
Oesjaar
7467
/* Skroefblaaie vs. skroeflemme */ Ai!
2818089
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
:Ek het iewers op Google op die woord Rypys afgekom, word ook deur die Nederlanders gebruik as Rijp ys. Dankie dr. [[Mariëtta Alberts]] wat my die afgelope paar maande ondertsteun het met tegniese terme. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Skroefblaaie vs. skroeflemme ==
Gemeenskap, as mens ouer begin word sukkel jy om soms te slaap en dan dink jy aan nonsens in die oggend ure.... Toe wonder ek oor skroefblaaie vs. skroeflemme, miskien iets klein vir julle maar ja... Hier is 'n verduideliking van [[Sophia Kapp]] van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] oor die vragie:
'' Konvensioneel word "blaaie" gebruik, maar "lemme" blyk ook soms gebruiklik te wees. Die WAT definieer "blaaie" as 'dun plaat, gewoonlik van metaal': "Blaaie van 'n vliegtuig se skroef".
By "skroef" lui die inskrywing: "Twee of meer geboë en gewoonlik langwerpige blaaie wat aan 'n naaf of as bevestig is en wat aangedryf kan word om in lug of water te roteer om voortbeweging moontlik te maak'.
Die WAT definieer egter ook "lemme" onder meer as 'enigeen van die blaaie van die skroef van 'n vliegtuig, die waaier van 'n turbine, die wiel van 'n windpomp, e.s.m. wat weerstand bied aan die lug wanneer dit in werking is'.
Die voorstel is om "blaaie" te gebruik wanneer daar verwys word na die draaiende dele van ʼn skroef of rotor.
Dankie Sophia.''
Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:22, 3 Julie 2025 (UTC)
q4c220o1jtcywf9m9tz3cgumd52gk4t
2818091
2818089
2025-07-03T09:31:22Z
Oesjaar
7467
/* Skroefblaaie vs. skroeflemme */ Ai!
2818091
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
:Ek het iewers op Google op die woord Rypys afgekom, word ook deur die Nederlanders gebruik as Rijp ys. Dankie dr. [[Mariëtta Alberts]] wat my die afgelope paar maande ondertsteun het met tegniese terme. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Skroefblaaie vs. skroeflemme ==
Gemeenskap, as mens ouer begin word sukkel jy om soms te slaap en dan dink jy aan nonsens in die oggend ure.... Toe wonder ek oor skroefblaaie vs. skroeflemme, miskien iets klein vir julle maar ja... Hier is 'n verduideliking van [[Sophia Kapp]] van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] oor die vragie:
Konvensioneel word "blaaie" gebruik, maar "lemme" blyk ook soms gebruiklik te wees. Die WAT definieer "blaaie" as 'dun plaat, gewoonlik van metaal': "Blaaie van 'n vliegtuig se skroef".
By "skroef" lui die inskrywing: "Twee of meer geboë en gewoonlik langwerpige blaaie wat aan 'n naaf of as bevestig is en wat aangedryf kan word om in lug of water te roteer om voortbeweging moontlik te maak'.
Die WAT definieer egter ook "lemme" onder meer as 'enigeen van die blaaie van die skroef van 'n vliegtuig, die waaier van 'n turbine, die wiel van 'n windpomp, e.s.m. wat weerstand bied aan die lug wanneer dit in werking is'.
Die voorstel is om "blaaie" te gebruik wanneer daar verwys word na die draaiende dele van ʼn skroef of rotor.
Dankie Sophia.
Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:22, 3 Julie 2025 (UTC)
ave7vzbn3ir4h5lod6zi7d7xyay8yoa
2818092
2818091
2025-07-03T09:31:49Z
Oesjaar
7467
/* Skroefblaaie vs. skroeflemme */ Ai!
2818092
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
:Ek het iewers op Google op die woord Rypys afgekom, word ook deur die Nederlanders gebruik as Rijp ys. Dankie dr. [[Mariëtta Alberts]] wat my die afgelope paar maande ondertsteun het met tegniese terme. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Skroefblaaie vs. skroeflemme ==
Gemeenskap, as mens ouer begin word sukkel jy om soms te slaap en dan dink jy aan nonsens in die oggend ure.... Toe wonder ek oor skroefblaaie vs. skroeflemme, miskien iets klein vir julle maar ja... Hier is 'n verduideliking van [[Sophia Kapp]] van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] oor die vragie:<br>
Konvensioneel word "blaaie" gebruik, maar "lemme" blyk ook soms gebruiklik te wees. Die WAT definieer "blaaie" as 'dun plaat, gewoonlik van metaal': "Blaaie van 'n vliegtuig se skroef".
By "skroef" lui die inskrywing: "Twee of meer geboë en gewoonlik langwerpige blaaie wat aan 'n naaf of as bevestig is en wat aangedryf kan word om in lug of water te roteer om voortbeweging moontlik te maak'.
Die WAT definieer egter ook "lemme" onder meer as 'enigeen van die blaaie van die skroef van 'n vliegtuig, die waaier van 'n turbine, die wiel van 'n windpomp, e.s.m. wat weerstand bied aan die lug wanneer dit in werking is'.
Die voorstel is om "blaaie" te gebruik wanneer daar verwys word na die draaiende dele van ʼn skroef of rotor.
Dankie Sophia.
Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:22, 3 Julie 2025 (UTC)
c0cia265piw765lbfcyntew02krmabq
2818102
2818092
2025-07-03T10:11:38Z
Oesjaar
7467
/* Skroefblaaie vs. skroeflemme */ Sophia Kapp werk nie meer hier nie! Moet my selfoon se data verander.
2818102
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
:Ek het iewers op Google op die woord Rypys afgekom, word ook deur die Nederlanders gebruik as Rijp ys. Dankie dr. [[Mariëtta Alberts]] wat my die afgelope paar maande ondertsteun het met tegniese terme. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Skroefblaaie vs. skroeflemme ==
Gemeenskap, as mens ouer begin word sukkel jy om soms te slaap en dan dink jy aan nonsens in die oggend ure.... Toe wonder ek oor skroefblaaie vs. skroeflemme, miskien iets klein vir julle maar ja... Hier is 'n verduideliking van Maureen van Helden van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] oor die vragie:<br>
Konvensioneel word "blaaie" gebruik, maar "lemme" blyk ook soms gebruiklik te wees. Die WAT definieer "blaaie" as 'dun plaat, gewoonlik van metaal': "Blaaie van 'n vliegtuig se skroef".
By "skroef" lui die inskrywing: "Twee of meer geboë en gewoonlik langwerpige blaaie wat aan 'n naaf of as bevestig is en wat aangedryf kan word om in lug of water te roteer om voortbeweging moontlik te maak'.
Die WAT definieer egter ook "lemme" onder meer as 'enigeen van die blaaie van die skroef van 'n vliegtuig, die waaier van 'n turbine, die wiel van 'n windpomp, e.s.m. wat weerstand bied aan die lug wanneer dit in werking is'.
Die voorstel is om "blaaie" te gebruik wanneer daar verwys word na die draaiende dele van ʼn skroef of rotor.
Dankie Sophia.
Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:22, 3 Julie 2025 (UTC)
91j5uctx21apbmghzlaqm09q9h17cg1
2818141
2818102
2025-07-03T11:32:53Z
Oesjaar
7467
/* Skroefblaaie vs. skroeflemme */ Ai!
2818141
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
{{spring ondertoe}}
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|380px|Dis vakansie! Geniet jouself en kom ry die mak perde by die asemrowende [[Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park]] in die Oos-Vrystaat!]]
<!--[[Lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|260px|links|100 jaar as ampstaal!]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|230px|Kom praat met ons op die Geselshoekie, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|220px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat hul [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rooibokram KNP suide.JPG|duimnael|250px|links|"Dis beter om in die [[Krugerwildtuin]] as op kantoor te wees!" 'n Rooibokram in 2011.]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|320px|Maak vrede in Gasa en Oekraïne, nie oorlog nie!]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big>'''Sien ook:'''</big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|2004-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007-09]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2023|2023]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2024|2024]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2025|2025]]
}}
'''Welkom''' by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Gebruiker:CharlBarnard se sjablone ==
Gemeenskap, ek probeer verstaan wat die Gebruiker doen? Kan iemand raad gee asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:11, 9 Junie 2025 (UTC)
:Ek vermoed hy probeer gewone artikels skep? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:38, 9 Junie 2025 (UTC)
== Gebruiker:Hugo Weber99 ==
Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met sommige van die artikels van [[Gebruiker:Hugo Weber99]]. Die artikels handel oor die bron wat twee dinge kan beteken: skending van kopiereg en neutraliteit. Sien bv. [[Donker Weerlig: Literêre opstelle oor die werk van André P. Brink]]. Julle gedagtes asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:30, 10 Junie 2025 (UTC)
:Sien [[Dekades in die Afrikaanse Letterkunde]] en [[Vyftigers]]. Dieselfde bron maar twee verskillende artikels? Onmoontlik! Admins, word wakker! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:03, 11 Junie 2025 (UTC)
::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] ek dink jy skep interessante artikels, maar jy maak dit nie altyd duidelik wat die spesifieke onderwerp van die artikel is nie. Doen dit asseblief in die inleiding van die artikel.
::En maak ook seker dat jy nie 'n bladsy skep oor 'n onderwerp waar ons reeds 'n artikel het oor dieselfde onderwerp; Sien byvoorbeeld: [[Bespreking:Twintigers]].
::As dit rêrig 'n ander onderwerp is, dan moet jy in die inleiding verduidelik hoe dit anders is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:37, 11 Junie 2025 (UTC)
:::@[[Gebruiker:Hugo Weber99|Hugo Weber99]] lees asseblief hier : [[Wikipedia:Wenke_vir_die_skryf_van_’n_goeie_artikel#Voorbeelde_van_'n_goeie_eerste_sin]]. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:01, 11 Junie 2025 (UTC)
::::As hierdie gebruiker nie wil reageer op ons kommentaar nie gaan ek sy artikels voor die voet verwyder. Jammer maar dit is soos dit is. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:51, 11 Junie 2025 (UTC)
== [[Hamidreza Ghorbani]] ==
Gemeenskap, op die Engelse Wikipedia is daar 'n debat oor die voortbestaan van [[:en:Hamidreza Ghorbani|die artikel]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:56, 11 Junie 2025 (UTC)
:Hierdie artikel is op die Engelse Wikipedia verwyder. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:38, 14 Junie 2025 (UTC)
::Sien ook geen nut in die artikel. Mens leer niks daaruit. Onensiklopedies. Ons nuwe paragraaf-opskrifte (net op hierdie bladsy) vind ek terloops bietjie vreemd, noudat ek na baie jare aan die ou formaat gewoond geraak het. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 18:26, 17 Junie 2025 (UTC)
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 23:00, 13 Junie 2025 (UTC) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== Besoeke vir Mei ==
Gemeenskap, sien die besoeke vir Mei: [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|agent~user|monthly 3,8 miljoen], ons 2de hoogste ooit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:43, 14 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Gebruiker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gebruikerbespreking:MediaWiki message delivery|kontak]]) 17:43, 17 Junie 2025 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Inhoudsopgawe in Afrikaanse Wikipedia ==
Geagte gemeenskap,
Ek het in die afgelope weke twee nuwe bladsye geskep, en sukkel tans met een eienskap wat ek nie kry om te vertoon soos op die Engelse Wikipedia-bladsye nie, nl. die inhoudsopgawe. In die Engelse Wikipedia verskyn daar bv. 'n inhoudsopgawe bo-aan die bladsy (sien bv. https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition) waar daar bv. net onder die inleidingsparagraaf 'n boksie is getiteld "Contents" verslyn, wat ek nie kan kry om te vertoon op die Afrikaanse bladsye nie (sien bv. [[VoiceXML]]) - is dit as gevolg van 'n fout wat ek maak, of is daar 'n verstelling wat gemaak kan word om die inhoudsopgawe in 'n boks bo-aan die hoofteks, soos bv. 'n verstelling, spesifieke bronkode wat ek behoort in te voeg of iets anders wat ek kan doen om die inhoudsopgawe bo-aan die bladsy kan laat vertoon?
Na 'n kort soektog deur ander Afrikaanse Wikipedia-bladsye, sien ek nie 'n enkele ander voorbeeld van só 'n boks in die hoofteks nie; is dit dalk 'n eienskap wat nog ontbreek en aan gewerk word, of is die plan om nie meer sulke inhoudsopgawes aan te heg nie, maar die onderafdelings op die sypaneel aan die linkerkant van die hoofteks te plaas?
Dankie by voorbaat vir u hulp hiermee.
Vriendelike Wiki-groete,
[[Gebruiker:CharlBarnard|Charl Barnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 12:11, 23 Junie 2025 (UTC)
:Van my rekenaar af gesien is daar wel 'n '''Inhoud'''-boksie by elke artikel onder die inleiding, insluitend by [[VoiceXML]] en [[Spraakherkenning]], met 8 en 7 paragraafhofies onderskeidelik. Die enigste uitsondering is wanneer <nowiki>__NOTOC__</nowiki> op die bladsy ingevoeg word, gewoonlik wanneer die artikel so kort is dat 'n inhoudsopgawe oorbodig is. Ek gebruik wel die 2010-vel, en weet nie wat die 2022-vel aanvang nie. Lg. is na my mening 'n besonder swak ontwerp. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:31, 24 Junie 2025 (UTC)
::KI-mening: "A Wikipedia table of contents (TOC) may be missing if an article has fewer than four headings, if the <nowiki>__NOTOC__</nowiki> magic word is used, if the page is zoomed in too far, or if the user has disabled the TOC in their preferences. Additionally, some skins might have issues with TOC display." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:54, 24 Junie 2025 (UTC)
:::Ek gebruik die 2022 skin en sien dit ook, maar onder aan die linkerkant in die kantlyn. {{Ping|CharlBarnard}} Het jy daar gekyk? [[Gebruiker:BurgertB|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:BurgertB|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 12pt">(kontak)</span>]] 16:32, 24 Junie 2025 (UTC)
::::@Burgert Nee ek het nie, en sien dit wél daar verskyn. As dit korrekte gedrag is, is ek tevrede; wou net seker maak dat ek nie iets miskyk nie. Dankie vir die uitwys. [[Gebruiker:CharlBarnard|CharlBarnard]] ([[Gebruikerbespreking:CharlBarnard|kontak]]) 06:04, 25 Junie 2025 (UTC)
== Termodinamiese beta ==
{{ping|Rooiratel|Pynappel}}, kan julle dalk help met die rooi sjabloon: Sjabloon:Interlanguage link in die artikel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:57, 24 Junie 2025 (UTC)
: {{uitgevoer}} – 🍍 [[Gebruiker:Pynappel|Pynappel]] ([[Gebruikerbespreking:Pynappel|kontak]]) 19:26, 24 Junie 2025 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- User:Victoria on behalf of the Sister Project Task Force, 20:56, 27 Junie 2025 (UTC)
== Besoeke vir Junie ==
Gemeenskap, ons besoeke vir Junie is 2.9 miljoen. Sien [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/total-page-views/normal|bar|2-year|(agent)~user|monthly Besoeke] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:15, 2 Julie 2025 (UTC)
== Straalmotor vs straalenjin ==
Gemeenskap, ek vra toe in my onskuld aan van ons Afrikaanse organisasies watter een van bogenoemde terme korrek is. Tot my verbasing verskil die mense daaroor. Wat is julle opinie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:57, 2 Julie 2025 (UTC)
:KI se mening rakende die Engelse terme: The terms "engine" and "motor" are often used interchangeably, but there's a subtle distinction. An engine typically converts fuel into mechanical energy, while a motor converts electrical, hydraulic, or pneumatic energy into mechanical energy. Essentially, engines are often associated with internal combustion (like in cars), while motors are often electric (like in power tools). [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 07:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Die General Electric GE9X ==
Gemeenskap, terwyl ek voortveg met hierdie artikel moet ek soms na die Engels gaan kyk, meer spesifiek na skakels binne die Engelse artikel. Toe kom ek op hierdie monster af: [https://en.wikipedia.org/wiki/3D_printing 3D-Drukwerk] - 215,000 grepe. Is daar enige vrywilligers? Myns insiens is hierdie artikel broodnodig vir ons Wikipedia. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:12, 2 Julie 2025 (UTC)
: Ook, weet iemand wat ''Rime ice'' is? Ek dink nie dit word saam met brandewyn gedrink nie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:40, 2 Julie 2025 (UTC)
::Weet nie wat die Afrikaans daarvoor is nie, maar 'n verwante term "hoar frost" het ek op commons as "ruigryp" vertaal. Volgens KI is daar wel 'n verskil tussen die twee: "Hoar frost and rime ice, while both appearing as icy deposits on surfaces, have different formation processes and characteristics. Hoar frost forms directly from water vapor in the air freezing onto surfaces (d.w.s. geen vloeistof-tussenfase), resulting in delicate, feathery ice crystals. Rime ice, on the other hand, forms when supercooled water droplets in fog or clouds freeze upon contact with a surface." [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 20:34, 2 Julie 2025 (UTC)
:::'n Yslaag in die algemeen kan volgens die woordeboek 'n "ysel" of "ysdek" wees, maar dit verklaar nie hoe dit vorm nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:00, 3 Julie 2025 (UTC)
:::: Alet Cloete van WAT het laat weet dat hulle Rime ice opgeneem het as Ruigryp met die volgende definisie: Rime word vertaal met ruigryp. Ons het ruigryp opgeneem. Dit word soos volg gedefinieer: ''Wit neerslag van veeragtige yskristalle wat gevorm word wanneer waterdamp regstreeks van ‘n newel- of wasemagtige toestand in ‘n vaste stof by temperature onder vriespunt verander.'' Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:37, 3 Julie 2025 (UTC)
:Ek het iewers op Google op die woord Rypys afgekom, word ook deur die Nederlanders gebruik as Rijp ys. Dankie dr. [[Mariëtta Alberts]] wat my die afgelope paar maande ondertsteun het met tegniese terme. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:47, 3 Julie 2025 (UTC)
== Skroefblaaie vs. skroeflemme ==
Gemeenskap, as mens ouer begin word sukkel jy om soms te slaap en dan dink jy aan nonsens in die oggend ure.... Toe wonder ek oor skroefblaaie vs. skroeflemme, miskien iets klein vir julle maar ja... Hier is 'n verduideliking van Maureen van Helden van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] oor die vragie:<br>
Konvensioneel word "blaaie" gebruik, maar "lemme" blyk ook soms gebruiklik te wees. Die WAT definieer "blaaie" as 'dun plaat, gewoonlik van metaal': "Blaaie van 'n vliegtuig se skroef".
By "skroef" lui die inskrywing: "Twee of meer geboë en gewoonlik langwerpige blaaie wat aan 'n naaf of as bevestig is en wat aangedryf kan word om in lug of water te roteer om voortbeweging moontlik te maak'.
Die WAT definieer egter ook "lemme" onder meer as 'enigeen van die blaaie van die skroef van 'n vliegtuig, die waaier van 'n turbine, die wiel van 'n windpomp, e.s.m. wat weerstand bied aan die lug wanneer dit in werking is'.
Die voorstel is om "blaaie" te gebruik wanneer daar verwys word na die draaiende dele van ʼn skroef of rotor.
Dankie Maureen.
Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:22, 3 Julie 2025 (UTC)
axhqsbt31ruq7e04xz4c18rc8ckgj7r
Australië
0
5995
2817991
2759779
2025-07-02T19:00:05Z
SpesBona
2720
/* Sport */ + [[Vrouerugbywêreldbeker 2029]]
2817991
wikitext
text/x-wiki
: ''Hierdie artikel handel oor die land. Vir die kontinent, sien [[Australië (kontinent)]].''
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = Gemenebes Australië
|volle_naam = <small>''Commonwealth of Australia'' ([[Engels]])</small>
|algemene_naam = Australië
|beeld_vlag = Flag of Australia.svg
|beeld_wapen = Coat of arms of the Commonwealth of Australia.svg
|simbool_tipe = Wapen
|beeld_kaart = Australia (orthographic projection).svg
|leuse =
|volkslied = ''[[Advance Australia Fair]]''<ref>{{en}} [http://www.itsanhonour.gov.au/symbols/anthem.cfm It's an Honour – Symbols – Australian National Anthem] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071109134834/http://www.itsanhonour.gov.au/symbols/anthem.cfm |date=9 November 2007 }}</ref><ref>{{en}} [http://dfat.gov.au/about-us/publications/corporate/protocol-guidelines/Pages/16-other-matters.aspx#163 DFAT – "Australian National Anthem"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923173124/http://dfat.gov.au/about-us/publications/corporate/protocol-guidelines/Pages/16-other-matters.aspx |date=23 September 2015 }}</ref><ref>{{en}} {{cite book |title=Parliamentary Handbook of the Commonwealth of Australia |edition=29ste |origyear=2002 |year=2005 |chapter=National Symbols |accessdate=7 Junie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070611101901/http://www.aph.gov.au/library/handbook/40thparl/national+symbols.pdf |archive-date=11 Junie 2007 |df=dmy-all |url=http://www.aph.gov.au/library/handbook/40thparl/national+symbols.pdf }}</ref><br /><small>''([[Engels]] vir: "Vooruit, pragtige, gelukkige Australië")''</small><br /><center>[[Lêer:U.S. Navy Band, Advance Australia Fair (instrumental).ogg]]</center><br />''Koninklike volkslied: [[God Save the King]]''<br /><small>''(Engels vir: "God beskerm die koning")''</small><br /><center>[[Lêer:U.S. Navy Band - God Save the King.oga]]</center>
|amptelike_tale = Geen op federale vlak nie<br />[[Engels]] (''[[de facto]]'')
|hoofstad = [[Canberra]]
{{Koördinate|35|18|S|149|7|O}}
|latd = 35
|latm = 18
|latNS = S
|longd = 149
|longm = 7
|longEW = O
|grootste_stad = [[Sydney]]
{{Koördinate|33|52|S|151|12|O}}
|regeringsvorm = Federale parlementêre<br />[[grondwetlike monargie]]
|leiertitels = <br />• [[Lys van monarge van Brittanje|Monarg]]<br />• Goewerneur-generaal<br />• [[Eerste Minister van Australië|Eerste minister]]<br />• Adjunkpremier
|leiername = [[Charles III van die Verenigde Koninkryk|Charles III]]<br />[[Sam Mostyn]]<br />[[Anthony Albanese]]<br />[[Richard Marles]]
|oppervlak_rang = 7<sup>de</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 7 741 220<ref name="CIA">{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/australia/|title=Australia|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=1 Julie 2024}}</ref>
|oppervlakmi² = 2 988 902
|persent_water = 1,79 (2015)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#|title=Surface water and surface water change|publisher=[[OESO]]|accessdate=1 Julie 2024}}</ref>
|bevolking_skatting = 27 302 038<ref name="popclock">{{en}} {{cite web |url=https://www.abs.gov.au/statistics/people/population/population-clock-pyramid |title=Population clock |publisher=Australiese Statisitiekkantoor |accessdate=1 Julie 2024}}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 2024
|bevolking_rang = 54<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus = 25 890 773<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.abs.gov.au/statistics/people/population/national-state-and-territory-population/mar-2022 |title=National, state and territory population |publisher=Australiese Statisitiekkantoor |accessdate=1 Julie 2024}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2021
|bevolkingsdigtheid = 3,5
|bevolkingsdigtheidmi² = 9,1
|bevolkingsdigtheidrang = 192<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $1 791 miljard<ref name="imf2">{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2024/April/weo-report?c=193,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2022&ey=2029&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=Australia |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=April 2024 |accessdate=1 Julie 2024}}</ref>
|BBP_PPP_rang = 20<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar = 2024
|BBP_PPP_per_kapita = $66 627<ref name="imf2" />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 23<sup>ste</sup>
|BBP = $1 790 miljard<ref name="imf2" />
|BBP_rang = 13<sup>de</sup>
|BBP_jaar = 2024
|BBP_per_kapita = $66 589<ref name="imf2" />
|BBP_per_kapita_rang = 10<sup>de</sup>
|onafhanklikheidstipe = • Huidige [[grondwet]]<br />• [[Statuut van Westminster 1931|Statuut van Westminster]]<br />• Goedgekeur<br />• [[Australië-wet]]
|onafhanklikheidsgebeure =
|onafhanklikheidsdatums = van die [[Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland|Verenigde Koninkryk]]<br />[[1 Januarie]] [[1901]]<br />[[11 Desember]] [[1931]]<br />[[9 Oktober]] [[1942]]<br />[[3 Maart]] [[1986]]
|MOI = {{wins}} 0,946<ref>{{en}} {{cite web |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf |title=Human Development Report 2023/2024 |publisher=United Nations Development Programme |date=13 Maart 2024 |accessdate=1 Julie 2024}}</ref>
|MOI_rang = 10<sup>de</sup>
|MOI_jaar = 2022
|MOI_kategorie = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini = 34,3<ref>{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=AU |title=Gini Index – Australia |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Julie 2024}}</ref>
|Gini_rang = 6<sup>de</sup>
|Gini_jaar = 2018
|Gini_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid = [[Australiese dollar|Dollar]] ($)
|geldeenheid_kode = AUD
|land_kode = AU
|tydsone = verskeie{{smallsup|1}}
|utc_afwyking = [[UTC+08:00|+8]] tot [[UTC+10:30|+10,5]]
|tydsone_somer = verskeie{{smallsup|1}}
|utc_afwyking_DST = [[UTC+08:00|+8]] tot [[UTC+11:30|+11,5]]
|internet_domein = [[.au]]
|skakelkode = 61
|voetskrif = 1. Daar is drie tydsones in Australië: oostelike (DST+10), sentrale (DST+9:30) en westelike (DST+8). Sommige gedele gebruik 'n nieamptelike "sentrale-westelike" sone (DST+8:45).
}}
'''Australië''' ([[Engels]]: ''Australia'', [əˈstreɪliə, ɒ-], {{Audio|En-Australia.oga|luister}}), amptelik die '''Gemenebes Australië''' (''Commonwealth of Australia''<ref>{{en}} [http://www.comlaw.gov.au/Details/C2005Q00193/0332ed71-e2d9-4451-b6d1-33ec4b570e9f ''Constitution of Australia'']</ref>), is 'n [[grondwetlike monargie]] in die [[Suidelike Halfrond]]. Australië is die sesde grootste land ter wêreld en die enigste wat 'n hele vasteland beslaan – die [[Australië (kontinent)|Australiese kontinent]] (die wêreld se oudste, kleinste, droogste en platste vasteland<ref>{{en}} Alan Villiers: ''Australia''. In: ''National Geographic'', September 1963, bl. 376</ref>). Australië se staatsgebied sluit daarnaas die eiland [[Tasmanië]] en 'n aantal ander eilande in die [[Indiese Oseaan]], die [[Stille Oseaan]] en die [[Suidelike Oseaan]] in. Australië se buurlande is [[Indonesië]], [[Oos-Timor]] en [[Papoea-Nieu-Guinee]] in die noorde, die [[Salomonseilande]], [[Vanuatu]] en [[Nieu-Kaledonië]] in die noordooste en [[Nieu-Seeland]] in die suidooste. Dit is 'n grondwetlike [[monargie]] en 'n lid van die [[Britse Statebond]].<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>
'n Groot deel van dié land is [[woestyn]]agtig en plat. Die vrugbare deel is 'n vlakte in die suidooste, waar die meeste van sy inwoners die hoogs verstedelikte ooskus bevolk. Die Australiese vasteland word egter reeds vir meer as 42 000 jaar deur Australiese Inboorlinge bewoon. Na verskeie besoeke deur Europese ontdekkingsreisigers en handelaars in die 17de eeu, is die oostelike helfte van Australië in 1770 deur [[Koninkryk van Groot-Brittanje|Groot-Brittanje]] opgeëis en oorspronklik deur wettelik gestrafte oortreders as deel van die kolonie van [[Nieu-Suid-Wallis]] gevestig, beginnende op 26 Januarie 1788. Soos die bevolking gegroei het en nuwe areas ontdek is, is vyf ander selfregerende [[Britse Ryk|Britse kolonies]] tydens die 19de eeu gevestig.
Op 1 Januarie 1901 het die ses kolonies saam 'n federasie geword en die Australiese Gemenebes is gevorm. Sedertdien het Australië 'n stabiele liberale demokratiese politieke stelsel gehandhaaf en bly dit steeds 'n lidstaat van die [[Britse Statebond]] wat die Britse monarg as staatshoof erken. Die hoofstad van Australië is [[Canberra]], wat geleë is in die [[Australiese Hoofstadgebied]]<!--aldus die Beeld--> (''Australian Capital Territory''). Die bevolking van 26 miljoen is gekonsentreerd in die vastelandse staatshoofstede [[Sydney]], [[Melbourne]], [[Brisbane]], [[Perth]] en [[Adelaide, Australië|Adelaide]].
== Etimologie ==
[[Lêer:Thevenot - Hollandia Nova detecta 1644.png|duimnael|links|Die westelike deel van "Hollandia Nova" soos gesien op 'n kaart van 1644]]
[[Lêer:Flinders View of Port Jackson taken from South Head.jpg|duimnael|links|'n Kunstenaar se voorstelling van [[Port Jackson]], die plek waar Sydney gestig is, soos gesien vanaf South Head. Uit ''A Voyage to Terra Australis'']]
Die naam "Australië" is afgelei van die [[Latyn]] ''Australis'' wat "Suidelik" beteken. Legendes van 'n "onbekende land van die suide" (''[[Terra Australis|terra australis incognita]]'') was sedert Romeinse tye algemeen in Middeleeuse aardrykskunde, maar was nie op enige werklike kennis van die kontinent gebaseer nie.
Die eerste gebruik van die woord "Australië" in [[Engels]] is in 1625 gedokumenteer: die woorde ''"A note of Australia del Espiritu Santo, written by Master Hakluyt"'' in die boek ''Hakluytus Posthumus'' wat deur Samuel Purchas gepubliseer is.<ref>{{en}} Purchas, vol. iv, bl. 1422–1432, 1625.</ref> Die [[Nederlands]]e byvoeglike vorm, "Australische", is deur die offisiere van die [[Verenigde Oos-Indiese Kompanjie|V.O.C]]. in [[Djakarta]] (toe [[Batavia]]) in 1638 gebruik om na die nuut-ontdekte land in die Suide te verwys.
"Australia" is in 1693 in 'n vertaling van ''Les Aventures de Jacques Sadeur dans la Découverte et le Voyage de la Terre Australe'' gebruik, 'n Franse roman uit 1692 deur Gabriel de Foigny (onder die pennaam Jacques Sadeur).<ref>{{en}} Sidney J. Baker, ''The Australian Language'', tweede uitgawe, 1966.</ref> Alexander Dalrymple het dit daarna in 1771 gebruik in ''An Historical Collection of Voyages and Discoveries in the South Pacific Ocean'' om na die gehele Suidelike Pasifiese streek te verwys. In 1793 het George Shaw en Sir James Smith ''Zoology and Botany of New Holland'' gepubliseer, waarin hulle verwys na ''"the vast island, or rather continent, of Australia, Australasia or [[Nieuw-Holland|New Holland]]"''.
Die naam is gewild gemaak deur die 1814-werk, ''A Voyage to Terra Australis'', deur die navigator Matthey Flinders, die eerste aangetekende persoon wat om Australië geseil het. Ten spyte van die titel, wat die siening van die Britse admiraalskap weerspieël het, het Flinders die term "Australia" in sy boek gebruik. Die boek was baie gewild en het die term in die volksmond geplaas.
Die goewerneur van Nieu-Suid-Wallis, Lachlan Macquarie, het die naam daarna in sy versendings na Engeland gebruik en op 12 Desember 1817 het hy aan die Koloniale Kantoor aanbeveel dat dit amptelik in gebruik geneem word.<ref>{{en}} Weekend Australian, 30–31 Desember 2000, bl. 16</ref> In 1824 het die Admiraalskap ingestem dat die kontinent amptelik as ''"Australia"'' bekend sal staan.<ref>{{en}} {{cite book|last=Department of Immigration and Citizenship|title=Life in Australia|publisher=Commonwealth of Australia|year=2007|page=11|isbn=978-1-921446-30-6|url=http://www.immi.gov.au/living-in-australia/values/book/english/lia_english_part1.pdf|accessdate=28 Maart 2014|archive-date=17 Oktober 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20091017070336/http://www.immi.gov.au/living-in-australia/values/book/english/lia_english_part1.pdf|url-status=dead}}</ref> Die eerste kaart waarop die woord "Australië" voorkom is in 1824 in [[Sint Petersburg]] gepubliseer. Dit is in Krusenstern se "Atlas de l'Ocean Pacifique".<ref>{{en}} {{cite web |url=https://trove.nla.gov.au/newspaper/article/14704484 |title=WHO NAMED AUSTRALIA?. |newspaper=The Sydney Morning Herald (NSW : 1842–1954) |location=NSW |date=14 Junie 1905 |accessdate=24 Augustus 2018 |page=4 |publisher=National Library of Australia |archive-url=https://web.archive.org/web/20191115002904/https://trove.nla.gov.au/newspaper/article/14704484 |archive-date=15 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
Die woord ''"Australia"'' word in Australiese Engels uitgespreek as /ə.ˈstɹæɪ.ljə, -liː.ə, -jə/.<ref>{{en}} Australian pronunciations: ''Macquarie Dictionary, Fourth Edition'' (2005). Melbourne, The Macquarie Library Pty Ltd. ISBN 1-876429-14-3</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë geskiedenis ===
Daar word beraam dat die eerste menslike bewoning van Australië tussen ongeveer 42 000 en 48 000 jaar gelede plaasgevind het.<ref>{{en}} Gillespie, R. (2002). Dating the first Australians. ''Radiocarbon'' 44:455–72</ref> Hierdie eerste Australiërs was moontlik die voorouers van die huidige inheemse Australiese volke en het moontlik oor landbrûe en ander seekruisings vanaf die huidige Suidoos-Asië oorgesteek. Meeste van hierdie mense was jagter-versamelaars met 'n ingewikkelde mondelinge kultuur en spirituele waardes wat gebaseer was op 'n eerbied vir dié land en 'n geloof in die [[Droomtyd]]. Die Torres Strait-eilandbewoners, wat aan die Melanesiese etniese groep behoort, het die Torres Strait-eilande en die ver-noordelike dele van Queensland bewoon: hulle kulturele gebruike is en bly egter steeds onderskeidelik van die Australiese inboorlinge (ook bekend as die Aborigines).
=== Europese verkenning ===
[[Lêer:Australia first map.jpg|duimnael|Die eerste kaart van Australië, soos gepubliseer in Nicholas Vallard se see-atlas van 1547]]
Die eerste aangetekende Europese waarneming van die Australiese vasteland was deur die Nederlandse navigator, Willem Janszoon, wat die kus van [[Cape York skiereiland]] in 1606 waargeneem het. Tydens die 17de eeu het die Nederlanders die hele westelike en noordelike kuslyne gekarteer en die gebied Nieu-Holland genoem, alhoewel hulle geen poging gemaak het om hulself in die gebied te vestig nie. In 1770 het James Cook langs die oostelike kus geseil en dit gekarteer: hy het dit Nieu-Suid-Wallis genoem en dit vir Groot-Brittanje opgeëis.
=== Britse kolonisasie ===
[[Lêer:Australia discoveries by Europeans before 1813 de.png|duimnael|links|Europese ontdekkingsreisigers tot 1813:<br />
{{sleutel|#000000|[[Willem Jansz]] (1606)}}
{{sleutel|#ff9955|[[Luiz Váez de Torres]] (1606)}}
{{sleutel|#39842c|[[Dirk Hartog]] (1616)}}
{{sleutel|#ffd42a|[[Frederick de Houtman]] (1619)}}
{{sleutel|#835b38|[[Abel Tasman]] (1644)}}
{{sleutel|#516778|[[Willem de Vlamingh]] (1696)}}
{{sleutel|#000080|[[William Dampier]] (1699)}}
{{sleutel|#8000ff|[[James Cook]] (1770)}}
{{sleutel|#0055d4|[[George Bass]] (1797–1799)}}
{{sleutel|#ff0000|[[Matthew Flinders]] (1801–1803)}}]]
Die Britse kroonkolonie, Nieu-Suid-Wallis, het begin met 'n nedersetting by [[Port Jackson]] wat op 26 Januarie 1788 deur kaptein [[Arthur Phillip]] gevestig is. Hierdie datum het later Australië se nasionale dag, Australië Dag, geword. Van Diemensland, die huidige [[Tasmanië]], is in 1803 gevestig en het in 1825 'n aparte kolonie geword. Die Verenigde Koninkryk het die westelike deel van Australië in 1829 amptelik geëis.
Aparte kolonies is gevorm uit dele van Nieu-Suid-Wallis: Suid-Australië in 1836, Victoria in 1851 en Queensland in 1859. Die Noordelike Gebied (''"Northern Territory"'') is in 1911 gestig toe dit van Suid-Australië geskei het. Suid-Australië is as 'n "vrye provinsie" gestig, met ander woorde dit was nooit 'n strafregtelike kolonie nie. Victoria en Wes-Australië is eweneens deur vrye setlaars gestig, maar het later vervoerde gevangenes aanvaar.<ref>{{en}} [http://www.access.prov.vic.gov.au/public/PROVguides/PROVguide057/PROVguide057.jsp Gevangene rekords] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051225154618/http://www.access.prov.vic.gov.au/public/PROVguides/PROVguide057/PROVguide057.jsp |date=25 Desember 2005 }} – Openbare rekordkantoor van Victoria.</ref><ref>{{en}} [http://www.sro.wa.gov.au/collection/convict.asp Staatrekords van Wes-Australië] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070315143840/http://www.sro.wa.gov.au/collection/convict.asp |date=15 Maart 2007 }}</ref>
Die vervoer van gevangenes na Nieu-Suid-Wallis is in 1848 gestaak nadat plaaslike setlaars 'n veldtog teen die praktyk gevoer het.<ref>{{en}} [http://www.abs.gov.au/Ausstats/abs%40.nsf/0/A890E87A9AB97424CA2569DE0025C18B?Open Australiese Buro vir Statistieke 1998 Spesiale Artikel] – Die Staat van Nieu-Suid-Wallis.</ref>
Die bevolking van die Australiese inboorlinge was 'n beraamde 350 000 in die tyd van die Europese vestiging,<ref>{{en}} Smith, L. (1980), ''The Aboriginal Population of Australia''. Australian National University Press: Canberra</ref> maar het sterk afgeneem in die 150 jaar na die aankoms van die setlaars. Hierdie afname was hoofsaaklik te wyte aan besmetlike siektes gekombineer met geforseerde verskuiwing van nedersettings en kulturele disintegrasie.<ref>{{en}} [http://encarta.msn.com/media_701508643/Smallpox_Through_History.html ''Smallpox Through History''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091029184350/http://encarta.msn.com/media_701508643/Smallpox_Through_History.html |date=29 Oktober 2009 }}</ref> Die verwydering van kinders van hulle families mag ook tot die daling van die inheemse bevolking bygedra het.
Sulke interpretasies van die Inboorlinge se geskiedenis word deur sommige regsgesinde kommentators teengestaan en beskryf as oordrewe, of versin vir politiese of ideologiese redes.<ref>{{en}} Windschuttle, K. (2001). ''[http://www.newcriterion.com/archive/20/sept01/keith.htm# The Fabrication of Aboriginal History]'', The New Criterion Vol. 20, No. 1, 20 September.</ref> Die debat staan in Australië bekend as die "History Wars" ("Geskiedenisoorloë"). Na die 1967 referendum het die federale regering die gesag verkry om beleid te implementeer en wette te maak wat op die Inboorlinge van toepassing was. Tradisionele eienaarsreg van land (''"native title"'') is eers in 1992 erken, toe die hooggeregshof (tydens die saak ''Mabo v Queensland (No 2)'') die idee van Australië as ''terra nullius'' ("leë land") tydens die tyd van Europese nedersetting omgekeer het.
[[Lêer:Eureka Flag.svg|duimnael|'n Voorstelling van die Eureka-vlag wat tydens die mynersrebellie in 1854 gebruik is. Identiese weergawes van die vlag het sedertdien 'n simbool van protes vir 'n wye verskeidenheid bewegings in Australië geword]]
In die 1850's het 'n goudloop in Australië begin en die ''Eureka Stockade''-rebellie teen mynlisensiefooie in 1854 is 'n vroeë voorbeeld van burgerlike ongehoorsaamheid. Tussen 1855 en 1890 het die ses kolonies elk verantwoordelike bestuur verkry en het hulle hulle eie sake self bestuur, alhoewel hulle deel van die [[Britse Ryk]] gebly het. Die Koloniale Amp (''Colonial Office'') in Londen het wel die beheer van sommige sake behou, soos buitelandse sake, verdediging en internasionale verskeping.
=== Selfregering as Gemenebes Australië ===
Ná 'n dekade van beplanning, konsultasie en stemmery, is die federasie van die kolonies op 1 Januarie 1901 behaal en die Gemenebes Australië is as 'n dominium (vrygewes) van die Britse Ryk gevorm. Die Federale Hoofstadgebied (''"Federal Capital Territory"''), later hernoem as die Australiese Hoofstadgebied (''ACT'', ''"Australian Capital Territory"''), is in 1911 gevorm uit 'n nuwe deel van Nieu-Suid-Wallis om 'n nuwe ligging te bied vir die voorgestelde nuwe federale hoofstad, [[Canberra]] ([[Melbourne]] het tussen 1901 en 1927 as tydelike setel van die regering gedien terwyl Canberra gebou is).
Beheer van die Noordelike Gebied (''"Northern Territory"'') is van die Suid-Australiese regering na die Statebond verskuif in 1911. Australië het vrywilliglik aan die [[Eerste Wêreldoorlog]] deelgeneem.<ref>{{en}} Bean, C. Ed. (1941). [http://www.awm.gov.au/histories/ww1/1/index.asp ''Volume I – The Story of Anzac: the first phase''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080828064649/http://www.awm.gov.au/histories/ww1/1/index.asp |date=28 Augustus 2008 }}, First World War Official Histories, Eleventh Edition.</ref>
=== Statuut van Westminster en Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Australian states history.gif|duimnael|Ontwikkeling van die Australiese deelstate]]
Die Statuut van Westminster van 1931 het meeste van die wetlike skakels tussen Australië en die Verenigde Koninkryk formeel beëindig toe dit in 1942 deur Australië aangeneem is. Die skok van die Verenigde Koninkryk se nederlaag teen Asië in 1942 en die bedreiging deur 'n [[Japan]]nese inval het veroorsaak dat Australië hom tot die [[Verenigde State]] gekeer het vir bondgenootskap en beskerming. Sedert 1951 is Australië ook 'n militêre bondgenoot van die Verenigde State onder die Anzus-verdrag<!--- Nee, dis nie "Ansus" nie en dit moet ook in kleinletters wees---> (die verdrag sluit ook Nieu-Seeland in).
=== Witimmigrasiebeleide ===
Ná die [[Tweede Wêreldoorlog]] het Australië immigrasie vanuit Europa aangemoedig en sedert die 1970's, na die afkondiging van die ''Racial Discrimination Act'' ("Rassediskriminasiewet"), word immigrasie vanuit Asië en ander nie-Europese dele van die wêreld ook aangemoedig. As gevolg hiervan het Australië se demografie, kultuur en selfbeeld opmerklik verander.
Die laaste grondwetlike bande tussen Australië en die Verenigde Koninkryk is in 1986 verbreek met die Australië-wet van 1986, wat enige Britse rol in die regering van die Australiese State beëindig het, asook regterlike apèlle aan die Britse Geheime Raad.<ref>{{en}} [http://www.austlii.edu.au/au/legis/cth/consol_act/aa1986114/index.html Die teks van die Australië-wet] kan besigtig word by die webwerf van die ''Australasian Legal Information Institute''. Laaste besoek op 3 November 2007.</ref>
'n Voorstel om na 'n republikeinse staatsvorm oor te skakel en die Britse monarg as staatshoof deur 'n president te vervang, wat deur die Parlement aangestel word, is in 1999 deur Australiese kiesers met 'n meerderheid van minder as 5% verwerp.<ref>{{en}} ''Australian Electoral Commission'' (2000).[http://www.aec.gov.au/Elections/referendums/1999_Refferendum_Reports_Statistics/index.htm ''1999 Referendum Reports and Statistics'']. Laaste besoek op 28 Julie 2007.</ref> Sedert die verkiesing van die regering onder eerste minister Gough Whitlam in 1972, is daar 'n toenemende fokus op die nasie se toekoms as deel van die Stille Oseaangebied.
== Geografie ==
[[Lêer:Australia satellite plane.jpg|duimnael|links|'n [[Nasa]]-Satellietbeeld van Australië, waarin die woestynagtige dele van dié land duidelik waargeneem kan word]]
[[Lêer:Australia-climate-map MJC01 1.svg|duimnael|Klimaatsones in Australië:
{{columns-list|2|
{{sleutel|#963921|Ekwatoriaal}}
{{sleutel|#678621|Tropies}}
{{sleutel|#C6DF7B|Subtropies}}
{{sleutel|#E37B52|Woestyn}}
{{sleutel|#F9F1B5|Grasland}}
{{sleutel|#56B7CD|Gemagtig}}}}]]
Australië se 7 741 220 km² vasteland<ref name="CIA" /> is op die Indo-Australiese plaat geleë. Dié land word omring deur die Suidelike Oseaan en die Stille Oseaan en word van Asië geskei deur die Timor- en die Arafirassee en die [[Tasmansee]]. Australië se kuslyn beloop 34 218 kilometer (dit sluit nie die kuslyne van eksterne gebiede in nie)<ref name="Coast">{{en}} [http://www.environment.gov.au/soe/2006/publications/drs/indicator/142/index.html ''State of the Environment 2006''] deur die ''Department of the Environment and Water Resources''. Laaste besoek op 19 Mei 2007.</ref> en het aanspraak op 'n Eksklusiewe Ekonomiese Sone (EES) van 8 148 250 kilometer². Hierdie EES sluit nie die Australiese Antarktiese Gebied in nie.
Die [[Groot Koraalrif]], die wêreld se grootste koraalrif, is 'n kort afstand vanaf die noordoostelike kus geleë en strek oor 2000 km. Mount Augustus, geleë in Wes-Australië, word as die wêreld se grootste [[monoliet]] beskou.<ref name="Monolith">{{en}} [http://www.smh.com.au/news/Western-Australia/Mount-Augustus/2005/02/17/1108500208314.html '' Mount Augustus''] in ''The Sydney Morning Herald''. Laaste besoek op 19 Mei 2007.</ref> Met 'n hoogte van 2 228 meter is [[Mount Kosciuszko]], deel van die [[Groot Skeidingsgebergte]] en die [[Australiese Alpe]], die hoogste berg op die Australiese vasteland, alhoewel Mawson Peak, op die afgeleë Heard Island, hoër strek met 'n hoogte van 2 745 meter. Naby Mount Kosciuszko is [[Mount Townsend]] geleë, met 'n hoogte van 2 209 meter die tweede hoogste berg op die Australiese vasteland.
Die grootste deel van Australië is woestynagtig en deels dor. Australië is ook die platste kontinent, dit het die oudste en onvrugbaarste grond en is die droogste bewoonde vasteland. Slegs die suidoostelike en suidwestelike hoeke van die kontinent het 'n matige klimaat. Die grootste deel van die bevolking woon langs die matige suidoostelike kuslyn.
Die landskappe van die noordelike deel van dié land, met 'n tropiese klimaat, bestaan uit reënwoude, boslande, grasvelde, manglietmoerasse en woestyn. Die klimaat word aansienlik beïnvloed deur seestrome, asook El Niño se suidelike swaaiing (wat met periodiese droogtes gepaard gaan) en die seisoenale tropiese laagdrukstelsel wat [[sikloon|siklone]] in Noord-Australië teweegbring.<ref>{{en}} [http://www.theage.com.au/news/climate-watch/no-more-drought-its-a-permanent-dry/2007/09/06/1188783415754.html ''No more drought: it's a permanent dry'']</ref><ref>{{en}} [http://news.independent.co.uk/world/australasia/article2465960.ece ''Australia's epic drought: The situation is grim''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080516195322/http://news.independent.co.uk/world/australasia/article2465960.ece |date=16 Mei 2008 }}</ref>
== Flora en fauna ==
[[Lêer:Koala climbing tree.jpg|duimnael|links|Die koala en die ''eucalyptus'' vorm saam 'n ikoniese Australiese toneel]]
[[Lêer:Blue Linckia Starfish.JPG|duimnael|Die [[Groot Koraalrif]]]]
Alhoewel Australië grotendeels dor en woestynagtig is, dek dit tog 'n verskeidenheid habitatte, van alpynse heides tot tropiese reënwoude, en word dit as 'n mega-diverse land herken. Vanweë die kontinent se ouderdom en die daaropvolgende lae vlakke van vrugbaarheid, asook die sterk wisselende weerpatrone en die langtermynse geografiese isolering, is baie van Australië se biota (die fauna en flora) uniek en divers<!--- dit moet "divers" wees, want mens praat van biodiversiteit-->. Ongeveer 85% van Australië se bloeiende (blomdraende) plante, 84% van die soogdiere, meer as 45% van die voëls en 89% van die matige-sone, langslandige [[vis]]se is [[endemies]] aan dié land.<ref>{{en}} [http://www.deh.gov.au/biodiversity/about-biodiversity.html ''About Biodiversity''] deur die ''Department of the Environment and Heritage''. Ook beskikbaar in argiefvorm by [https://web.archive.org/web/20070205015628/http://www.environment.gov.au/biodiversity/about-biodiversity.html]. Laaste besoek op 18 Mei 2007.</ref>
Baie van Australië se ekostreke en die spesies wat in hierdie streke woonagtig is, word deur menslike aktiwiteite en ingevoerde, buitelandse plante en dierspesies bedreig. Die federale ''Environment Protection and Biodiversity Conservation Act 1999'' ("Omgewingsbeskerming en Bewaring van Biodiversiteit Akte 1999") is 'n wettige raamwerk vir die beskerming van bedreigde spesies. Talle beskermde areas is geskep onder die nasionale ''Biodiversity Action Plan'' ("Biodiversiteit aksieplan") om unieke ekostelsels te beskerm en te bewaar. 64 moeraslande is onder die Ramsar-konvensie geregistreer en 16 [[Wêrelderfenisgebied]]e is vasgestel. Australië is 13de op die ''Environmental sustainability index''<!--die Engelse term is gebruiklik--> se ranglys.<ref name="ESI">{{en}} [http://www.yale.edu/esi/b_countryprofiles.pdf ''2005 Environmental Sustainability Index (bl.112)''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070614004141/http://www.yale.edu/esi/b_countryprofiles.pdf |date=14 Junie 2007 }} deur Yale Universiteit. Laaste besoek op 20 Mei 2007.</ref>
Meeste Australiese houtagtige plantspesies is immergroen en baie van hulle is aangepas aan veldbrande en droogte, soos die verskeie soorte [[eucalyptus]]se en [[acacia|akasias]]. Australië het 'n ryk verskeidenheid peulgewasse wat floreer in arm grond as gevolg van die [[simbiose]] met [[Risobium]]-bakterieë en swamwortels. Voorbeelde van bekende Australiese fauna is [[Monotremata]] soos die [[eendbekdier]] en die [[mierystervark]]; talle buideldiere soos die [[kangaroe]], [[koala]], en [[buidelmuis]] en [[voël]]s soos die [[emoe]] en [[kookaburra]]. Die [[dingo]] (die Australiese wildehond) is ingevoer deur Austronesiese mense wat met die Australiese Inboorlinge handel gedryf het ongeveer 3000 v.C.<ref name="savolainen2004">{{en}} Savolainen, P. et al. 2004. ''A detailed picture of the origin of the Australian dingo, obtained from the study of mitochondrial DNA.'' in die ''Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America''. 101:12387–12390 PMID</ref> Baie plant- en dierspesies het uitgesterf na die eerste menslike setlaars hulle daar gevestig het; ander, soos die [[buidelwolf]], het uitgesterf sedert die Europese setlaars hulle daar gevestig het.<ref name="NW">{{en}} [http://www.naturalworlds.org/thylacine/additional/persecution/image_6.htm ''Additional Thylacine Topics: Persecution''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110814073338/http://www.naturalworlds.org/thylacine/additional/persecution/image_6.htm |date=14 Augustus 2011 }} deur die ''Thylacine Museum''. Besoek op 27 November 2006.</ref><ref name="TSD">{{en}} [http://www.deh.gov.au/biodiversity/threatened/ts-day/index.html ''National Threatened Species Day''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110814012551/http://www.environment.gov.au/biodiversity/threatened/species.html |date=14 Augustus 2011 }} deur die ''Department of the Environment and Heritage, Australian Government''. Besoek op 21 November 2006.</ref>
== Kultuur ==
[[Lêer:Aboriginal Art Australia(3).jpg|duimnael|Rotsskilderings deur die Australiese Inboorlinge vorm die beginpunt van Australiese visuele kuns]]
[[Lêer:Paul Mannix - Uluru (Ayers Rock) at sunset, Uluru-Kata Tjuta National Park, Australia (by-sa).jpg|duimnael|Die Uluṟu of "Ayers Rock"]]
Sedert 1788 was die primêre basis van die Australiese kultuur die Anglo-Keltiese kultuur, alhoewel onderskeibare Australiese kenmerke uit die omgewing en die inheemse kultuur ontwikkel het. Oor die afgelope 50 jaar was Australiese kultuur ook sterk deur Amerikaanse popkultuur beïnvloed (veral televisieprogramme en rolprente), asook grootskaalse immigrasie vanuit nie-Engelssprekende lande en Australië se Asiatiese bure. Die energie en oorspronklikheid van Australiese kuns – letterkunde, rolprente, opera, musiek, skilderwerk, teater, dans en kunshandwerke – het internasionale erkenning behaal.
=== Kuns ===
Australië het 'n lang geskiedenis van visuele kunste, beginnende met die rots- en basskilderings van dié land se inheemse volke. Sedert die Europese vestiging is die Australiese landskap 'n gewilde tema in kunswerke, soos gesien kan word in die werke van (onder andere) Arthur Streeton, Arthur Boyd en Albert Namatjira. Die tradisies van die inheemse Australiërs word hoofsaaklik mondelings oorgedra en is nou verbind met seremoniële aktiwiteite en verhale oor die Droomtyd. Die musiek, dans en kuns van die Aborigines het ook 'n kennelike invloed op eietydse Australiese visuele en uitvoerende kunste. Australië het 'n aktiewe tradisie van musiek, ballet en teater: baie van die uitvoerende kunste-maatskappye ontvang openbare fondse deur die federale regering se Raad vir die Kunste. Daar is 'n simfonieorkes in elke hoofstad en 'n nasionale operamaatskappy, ''Opera Australia'', wat bekendheid verwerf het danksy die beroemde operasangeres, dame Joan Sutherland.
=== Letterkunde ===
Australiese letterkunde word ook deur die landskap beïnvloed: die werke van skrywers soos Banjo Paterson en Henry Lawson beskryf die ervaringe in die Australiese bosveld. Die karakter van 'n koloniale Australië, soos uitgebeeld in vroeë letterkunde, resoneer met moderne Australië en dié land se waarneembare beklemtoning van egalisme, kameraadskap en anti-[[outoritarisme]]. [[Patrick White]] was in 1973 die Nobelprys vir Letterkunde toegeken: hy is tot sover ook die enigste Australiër wat hierdie prestasie behaal het en hy word erken as een van die belangrikste Engelstalige skrywers van die 20ste eeu. Australiese Engels is een van die groot weergawes van die Engelse taal: die spelling en grammatika is hoofsaaklik gebaseer op Britse Engels, maar bestaan binne-in 'n volkstaal wat unieke woorde en frases bevat; sommige hiervan word vandag ook in Standaardengels gekry.
=== Media ===
Australië het twee openbare uitsaaikorporasies, die ''Australian Broadcasting Corporation'' (ABC) en die multikulturele ''Special Broadcasting Service'' (SBS). Verder het dié land ook drie kommersiële televisienetwerke, 'n aantal betaaltelevisiedienste<!--dis die korrekte vorm aldus die Pharos--> en verskeie openbare, niewinsgewende televisie- en radiostasies. Australië se rolprentindustrie het beide kritieke en kommersiële sukses behaal. Elke groot stad het daaglikse koerante en daar is twee nasionale daaglikse koerante: ''The Australian'' en '' The Australian Financial Review''. Volgens Verslaggewers Sonder Grense (VSG) was Australië in 2006 35ste op 'n lys van lande gerangskik volgens vryheid van die pers. Die lae posisie word toegeskryf aan die beperkte diversiteit van kommersiële media-eienaarskap in Australië; veral is meeste Australiese publikasies onder die beheer van die ''News Corporation'' en ''John Fairfax Holdings''.
=== Sport ===
[[Lêer:Australia - Ireland 15-11-2006-1.jpg|duimnael|links|Die Australiese nasionale rugbyspan in 2006]]
[[Lêer:Ricky Ponting.jpg|duimnael|[[Ricky Ponting]] slaan 'n ses vir Australië tydens 'n [[krieket]]wedstryd teen [[Sri Lankaanse nasionale krieketspan|Sri Lanka]] in 2006]]
[[Lêer:Australia vs New Zealand.jpg|duimnael|links|Die Nieu-Seelandse All Whites speel teen die Australiese Socceroos in 2005]]
Sport speel 'n baie belangrike rol in die Australiese kultuur en word ondersteun deur 'n klimaat wat buitemuurse aktiwiteite begunstig; 24% Australiërs ouer as 15 neem gereeld deel aan georganiseerde sportaktiwiteite.<ref name="Year Book 2005">{{en}} {{cite web |url=https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1a79e7ae231704f8ca256f720082feb9!OpenDocument |title=Year Book Australia 2005 |publisher=Australiese Kantoor vir Statistiek |date=21 Januarie 2005 |accessdate=9 April 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160409132916/http://www.abs.gov.au/ausstats/abs%40.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1a79e7ae231704f8ca256f720082feb9%21OpenDocument |archive-date=9 April 2016 |url-status=live}}</ref> Op internasionale vlak het Australië veral sterk spanne in [[krieket]], [[hokkie]], [[netbal]], [[Rugby League|rugby league]] en [[rugby]] en het hulle ook sterk mededingers in [[fietsry]], [[roei]] en [[swem]]. Ander sporte wat op nasionale vlak gespeel word sluit [[Australiese voetbal]], perdewedrenne, [[sokker]] en motorwedrenne in. Australië het as een van net vyf nasies ook aan elke [[Olimpiese Somerspele]] van die moderne era deelgeneem (behalwe vir die [[Olimpiese Somerspele 1980]] in [[Moskou]] wat deur verskeie [[Weste]]rse lande geboikot is),<ref>{{en}} {{cite book|last=Oxlade|first=Chris|author2=Ballheimer, David|title=Olympics|publisher=DK|series=DK Eyewitness|page=61|isbn=0-7566-1083-4}}</ref> asook aan elke [[Statebondspele]]. Dié land het ook as gasheer van die [[Olimpiese Somerspele 1956]] (in [[Melbourne]]) en die [[Olimpiese Somerspele 2000]] (in [[Sydney]]) opgetree en is sedert 2000 onder die vyf beste medaljewenners. Verder sal die [[Olimpiese Somerspele 2032]] in [[Brisbane]] aangebied word. Australië was ook die gasheer van die Britse Rykspele 1938 (in Sydney), die Britse Ryk en Statebondspele 1962 (in Perth), die Statebondspele 1982 (in Brisbane), die Statebondspele 2006 (in Melbourne) en die Statebondspele 2018 (in [[Goudkus, Queensland|Goudkus]]). Ander groot internasionale gebeurtenisse wat dikwels in Australië gehou word sluit die [[Australiese Ope (tennis)|Australiese Ope]] in, een van die vier [[Grand Slam (tennis)|Grand Slam-tennistoernooie]], asook jaarlikse internasionale krieketwedstryde (soos [[die As]]) en die [[Formule Een]] [[Australiese Grand Prix]]. Korporatiewe en regeringsborge vir baie sporte en topatlete is algemeen in Australië. Uitgesaaide sport is gewild: van die gewildste televisieprogramme sluit die Olimpiese Somerspele en die eindstryde van plaaslike en internasionale rugby- en voetbaltoernooie in.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.afc.gov.au/gtp/freetv.html |title=What are Australians Watching?, Free-to-Air, 1999–2004 TV |publisher=Australian Film Commission. |accessdate=29 November 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061129055615/http://www.afc.gov.au/gtp/freetv.html |archive-date=29 November 2006}}</ref>
Die [[Australiese nasionale krieketspan]] speel sedert 1877 krieket op internasionale vlak en hulle het vir elke [[krieketwêreldbeker]]toernooi gekwalifiseer. Hulle het dié toernooi tot dusver ses keer (in [[Krieketwêreldbeker 1987|1987]], [[Krieketwêreldbeker 1999|1999]], [[Krieketwêreldbeker 2003|2003]], [[Krieketwêreldbeker 2007|2007]], [[Krieketwêreldbeker 2015|2015]] en [[Krieketwêreldbeker 2023|2023]]) gewen, meer as enige ander land.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-cricket-world-cup-2023-24-1367856/india-vs-australia-final-1384439/match-report |title=Head's magnificent 137 leads Australia to sixth World Cup title |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew Miller |date=19 November 2023 |accessdate=20 November 2023}}</ref> Australië is ook 'n tweemalige wenner van die [[Kampioenetrofee]], in [[Kampioenetrofee 2006|2006]] en [[Kampioenetrofee 2009|2009]]. Saam met Nieu-Seeland het Australië ook twee krieketwêreldbekertoernooie aangebied: in [[Krieketwêreldbeker 1992|1992]] en 2015. Die As word as die tradisionele en belangrikste toekenning in internasionale krieket beskou en word sedert 1882/83 tussen [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] en Australië beslis. Tydens die [[T20I-wêreldbeker 2021]] in [[Oman]] en die [[Verenigde Arabiese Emirate]] het Australië sy eerste [[T20I-wêreldbeker]]titel ingepalm, nadat hulle in die eindstryd Nieu-Seeland met agt paaltjies verslaan het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2021-22-1267897/australia-vs-new-zealand-final-1273756/match-report |title=Marsh, Warner muscle Australia to T20 World Cup glory |publisher=ESPNcricinfo |author=Karthik Krishnaswamy |date=14 November 2021 |accessdate=23 Junie 2023}}</ref> Australië het opgetree as gasheer van die [[T20I-wêreldbeker 2022]] wat deur Engeland gewen is en hulle sal saam met Nieu-Seeland die [[T20I-wêreldbeker 2028]] aanbied.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usa-co-hosts-for-2024-t20-wc-pakistan-gets-2025-champions-trophy-india-and-bangladesh-2031-world-cup-1289589 |title=USA co-hosts for 2024 T20 WC, Pakistan gets 2025 Champions Trophy, India and Bangladesh 2031 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=16 November 2021 |accessdate=23 Junie 2023}}</ref> Nadat Australië in die [[Wêreldtoetskampioenskap 2021–2023]]-eindstryd [[Indiese nasionale krieketspan|Indië]] met 209 lopies verslaan het, het hulle die eerste span geword om al die IKR-trofeë in te palm.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-test-championship-2021-2023-1268315/australia-vs-india-final-1358412/match-report |title=Boland breaks India's resistance as Australia claim WTC title |publisher=ESPNcricinfo |author=Sidharth Monga |date=11 Junie 2023 |accessdate=23 Junie 2023}}</ref>
Die [[Wallabies|Australiese nasionale rugbyspan]] het aan elke [[rugbywêreldbeker]]toernooi deelgeneem en dié toernooi tot dusver twee keer gewen (in [[Rugbywêreldbeker 1991|1991]] en [[Rugbywêreldbeker 1999|1999]]), wat hulle die derde suksesvolste span net ná Nieu-Seeland se [[All Blacks]] en [[Suid-Afrika]] se [[Springbokke]] maak.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/34671255 |title=New Zealand beat Australia to retain Rugby World Cup |publisher=[[BBC]] |date=31 Oktober 2015 |accessdate=23 Junie 2023}}</ref> In Australië is ook twee rugbywêreldbekertoernooie beslis: Die [[Rugbywêreldbeker 1987]] (saam met Nieu-Seeland) en die [[Rugbywêreldbeker 2003]] (op sy eie). Hulle sal beide die [[Rugbywêreldbeker 2027]] en die [[Vrouerugbywêreldbeker 2029]] aanbied.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=23 Junie 2023}}</ref> Daarbenewens ding die Wallabies jaarliks tydens [[die Rugbykampioenskap]] met die nasionale rugbyspanne van [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]], Nieu-Seeland en Suid-Afrika mee. As deel van die Rugbykampioenskap word die [[Bledisloebeker]] teen Nieu-Seeland en die [[Mandela Uitdaagplaat]] teen Suid-Afrika jaarliks beslis. Tydens die jaarlikse [[Superrugby]]-klubkampioenskap speel vier Australiese rugbyspanne ([[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]], [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]], [[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]] en [[Western Force (Superrugbyspan)|Western Force]]) teen vyf spanne uit Nieu-Seeland, asook een span uit [[Fidji]] en 'n saamgestelde span vir Stille Oseaan-eilande.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.allblacks.com/news/next-steps-in-pacific-island-professional-teams-journey-confirmed-by-nz-rugby/ |title=Next steps in Pacific Island professional teams' journey confirmed by NZ Rugby |publisher=[[All Blacks]] |date=14 April 2021 |accessdate=5 Februarie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240205120957/https://www.allblacks.com/news/next-steps-in-pacific-island-professional-teams-journey-confirmed-by-nz-rugby/ |archive-date=5 Februarie 2024 |url-status=dead}}</ref>
[[Sokker]] is die gewildste klubsport (volgens aantal deelnemers) in Australië<ref>{{en}} {{cite web |url=https://thenewdaily.com.au/sport/football/2016/12/08/most-popular-sport-in-australia/ |title=Australia’s most popular sport: Landmark study |publisher=The New Daily |date=8 Desember 2016 |accessdate=23 Junie 2023}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.roymorgan.com/findings/6123-australian-sports-participation-rates-among-children-and-adults-december-2014-201503182151 |title=The Top 20 sports played by Aussies young and old(er) |publisher=Roy Morgan |date=19 Maart 2015 |accessdate=17 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200417151016/http://www.roymorgan.com/findings/6123-australian-sports-participation-rates-among-children-and-adults-december-2014-201503182151 |archive-date=17 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> en sedert 1 Januarie 2006 ding die Australiese nasionale sokkerspan, bekend as die ''Socceroos'', in die [[AFC]] se Asiatiese Bekertoernooi mee. Hulle het die trofee tot dusver een keer gewen, tydens die tuistoernooi in 2015. Tot die aansluiting by die AFC in 2006 kon Australië die Oseanië-beker vier keer wen, die meeste titels net ná die Nieu-Seelandse ''All Whites''. Die ''Socceroos'' het tot dusver aan ses [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]]toernooie deelgeneem (in [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1974|1974]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2006|2006]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010|2010]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014|2014]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2018|2018]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022]]) en tydens die 2022-toernooi in [[Katar]] die agtste eindrondte gehaal, maar hulle is deur Argentinië met 2–1 verslaan. Saam met Nieu-Seeland het Australië opgetree as gasheer van die Sokker-Vrouewêreldbeker 2023.
== Demografie ==
=== Migrasie ===
<div style="background:#FFFFFF; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:13em;">
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|+'''''Bevolkingsgeskiedenis'''''
|-
! Sensus<ref>{{en}} [http://populstat.info/Oceania/australc.htm populstat.info: ''Australia''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080521101533/http://populstat.info/Oceania/australc.htm |date=21 Mei 2008 }}</ref> !! Bevolking !! %±
|-
! 1900
| 3 765 400 || –
|-
! 1910
| 4 525 100 || 20,2%
|-
! 1920
| 5 411 000 || 19,6%
|-
! 1930
| 6 501 000 || 20,1%
|-
! 1940
| 7 078 000 || 8,9%
|-
! 1950
| 8 307 000 || 17,4%
|-
! 1960
| 10 392 000 || 25,1%
|-
! 1970
| 12 663 000 || 21,9%
|-
! 1980
| 14 726 000 || 16,3%
|-
! 1990
| 17 169 000 || 16,6%
|-
! 2000
| 19 169 000 || 11,6%
|-
! 2010
| 20 971 000 || 9,4%
|}
</div>
[[Lêer:Sydney from Kirribilli.jpg|duimnael|links|Meeste Australiërs woon in stedelike gebiede. [[Sydney]] is die mees bevolkte stad in Australië]]
Die meeste van die beraamde 27 miljoen Australiërs is afstammelinge van 19de- en 20ste-eeuse Europese setlaars, hoofsaaklik van die [[Britse Eilande]]. Met die ingang van 2006 was ongeveer 90% van Australië se bevolking van Europese afkoms. Australië se bevolking het sedert die einde van die [[Eerste Wêreldoorlog]] verviervoudig,<ref>{{en}} [http://www.abs.gov.au/AUSSTATS/abs@.nsf/DetailsPage/3105.0.65.0012006?OpenDocument ''3105.0.65.001 – Australian Historical Population Statistics, 2006''] deur die ''Australian Bureau of Statistics''. Gepubliseer op 23 Mei 2006. Laaste besoek op 18 Mei 2007. Uit die dokument: ''"Australian population: (1919) 5,080,912; (2006) 20,209,993"''.</ref> aangespoor deur dié land se ambisieuse immigrasieprogram. Na die [[Tweede Wêreldoorlog]] tot en met 2000 het amper 5,9 miljoen van die totale bevolking hulself as nuwe immigrante in dié land gevestig. Dit beteken dat byna twee uit elke sewe Australiërs oorsee gebore is.<ref name="Immigration">{{en}} [http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2698.htm '' Background note: Australia''] deur die ''US Department of State''. Laaste besoek op 19 Mei 2007.</ref>
Die getal [[Suid-Afrika]]anse immigrante het op 30 Junie 2011 157 630 beloop – 'n styging van 31 persent sedert 30 Junie 2006.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20110317050525/http://www.immi.gov.au/media/statistics/country-profiles/_pdf/south-africa.pdf ''Australian Government – Department of Immigration and Citizenship'']</ref> Suid-Afrikaners is tans die agtste grootste migrantegroep in dié land. 96 000 van hulle was in Augustus 2012 ekonomies aktief. Die werkloosheidsyfer van Suid-Afrikaanse immigrante (4,0 persent) was laer as die nasionale gemiddeld (5,1 persent).
Meeste immigrante beskik oor nodige vaardighede, maar die immigrasiekwota maak ook voorsiening vir immigrante se familielede en vlugtelinge. In 2001 was die meeste immigrante afkomstig van (in volgorde) die Verenigde Koninkryk, Nieu-Seeland, [[Italië]], [[Viëtnam]] en China.<ref name="Year Book 2005" /><ref>{{en}} [http://elecpress.monash.edu.au/pnp/free/pnpv7n4/v7n4_3price.pdf ''Australian Population: Ethnic Origins''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050415074055/http://elecpress.monash.edu.au/pnp/free/pnpv7n4/v7n4_3price.pdf |date=15 April 2005 }}</ref> Die belangrikste immigrantegroepe uit vastelandse Europa was in 2018 Italianers (916 121), Duitsers (898 674), Grieke (378 270), Pole (170 374) en Kroate (126 270).<ref>{{de}} [https://auswandern-info.com/australien ''auswandern-info.com: Auswandern nach Australien – Infos zur Einwanderung. Besoek op 20 November 2019'']</ref>
Na die afskaffing van die Wit Australië-beleid in 1973, is 'n aantal regeringsinisiatiewe gestig om rasseharmonie, gebaseer op 'n beleid van multikulturalisme, aan te moedig en te bevorder.<ref>{{en}} [http://www.immi.gov.au/facts/06evolution.htm ''The Evolution of Australia's Multicultural Policy''] deur die ''Department of Immigration and Multicultural and Indigenous Affairs'' (2005). Laaste besoek op 18 Mei 2007. Ook beskikbaar in argiefvorm by [http://web.archive.org/web/20060219130703/http://www.immi.gov.au/facts/06evolution.htm].</ref> In 2005–06 het meer as 131 000 mense na Australië geëmigreer, hoofsaaklik uit Asië en Oseanië.<ref>{{en}} [http://www.minister.immi.gov.au/media/media-releases/2006/v06297.htm ''Settler numbers on the rise''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071201013657/http://www.minister.immi.gov.au/media/media-releases/2006/v06297.htm |date= 1 Desember 2007 }}</ref> Die migrasiemikpunt vir 2006–07 was 144 000.<ref>{{en}} [http://www.migrationinformation.org/datahub/countrydata/country.cfm ''Inflow of foreign-born population by country of birth, by year'']</ref><ref>{{en}} [http://www.immi.gov.au/media/fact-sheets/20planning.htm ''Australian Immigration Fact Sheet 20. Migration Program Planning Levels''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150627193717/http://www.immi.gov.au/media/fact-sheets/20planning.htm |date=27 Junie 2015 }}.</ref>
=== Inheemse bevolking ===
{{Hoofartikel|Aborigines}}
[[Lêer:Australian Aboriginal Flag.svg|duimnael|links|Die vlag van die Aborigines]]
In 2011 was die inheemse bevolking (die vastelandse Aborigines en die Torres Strait-eilandbewoners) 669 881 (3% van die bevolkingstotaal),<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/mf/3238.0.55.001 |title=Estimates of Aboriginal and Torres Strait Islander Australians |publisher=Australian Bureau of Statistics |date=Junie 2011 |accessdate=24 Augustus 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200418121217/https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/mf/3238.0.55.001 |archive-date=18 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> 'n aansienlike toename van die 2001-sensus, wat 'n inheemse bevolking van 410 003 aangetoon het. Inheemse Australiërs het hoër syfers van gevangenisneming en werkloosheid, laer vlakke onderrig en die lewensverwagting vir beide mans en vroue is 17 jaar minder as dié van ander Australiërs.<ref name="Year Book 2005" />
Soos baie ander ontwikkelde lande, is Australië besig om 'n demografiese verskuiwing na 'n ouer bevolking te maak, met meer afgetredenes en minder mense van 'n werkersouderdom. 'n Groot aantal Australiërs (759 849 in 2002–2003<ref>{{en}} ''Parliament of Australia, Senate'' (2005). [http://www.aph.gov.au/Senate/committee/legcon_ctte/expats03/ ''Inquiry into Australian Expatriates''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080708224653/http://www.aph.gov.au/Senate/committee/legcon_ctte/expats03/ |date= 8 Julie 2008 }}.</ref>) woon buite hulle geboorteland.
=== Tale ===
[[Lêer:Vignoble barossa automne.jpg|duimnael|In teenstelling met die digbevolkte stedelike gebiede, woon minder as 15% van die Australiese bevolking in die platteland. Hierdie beeld toon die Barossa-vallei in Suid-Australië, 'n bekende wynboustreek]]
Engels is die nieamptelike, nasionale taal<ref>{{en}} [http://www.immi.gov.au/multicultural/_inc/publications/confer/04/speech18b.htm ''Pluralist Nations: Pluralist Language Policies?''] deur die ''Department of Immigration and Multicultural Affairs'' (1995). Laaste besoek op 18 Mei 2007. Ook verkrygbaar in argiefvorm by [http://web.archive.org/web/20050717200122/http://www.immi.gov.au/multicultural/_inc/publications/confer/04/speech18b.htm].</ref> en word geskryf en gepraat in 'n onderskeibare weergawe van die Engelse taal, wat bekend staan as Australiese Engels. Volgens die 2001-sensus is Engels die enigste taal wat in omtrent 80% van die bevolking se huise gepraat word. Die tweede mees algemene taal wat tuis gepraat word is [[Chinees]] (2,1%), [[Italiaans]] (1,9%) en [[Grieks]] (1,4%). 'n Aansienlike gedeelte van die eerste en tweede generasie immigrante is tweetalig. Daar word geglo dat daar tussen 200 en 300 inheemse tale gepraat was teen die tyd wat dié land sy eerste kontak met Europa gemaak het. Van hierdie tale het slegs 70 oorleef, maar 50 daarvan word tans deur uitsterwing bedreig. Omtrent 50 000 (0,25%) van die bevolking het 'n inheemse taal as hul eerste taal. Australië het ook 'n gebaretaal, Auslan, wat die eerste taal van ongeveer 6500 dowe mense is.
=== Godsdiens ===
[[Lêer:St Mary's Cathedral, Sydney1234.jpg|duimnael|links|upright|St. Maria se katedraal in Sydney. Sowat 'n kwart van die Australiërs is Rooms-Katolieke]]
Australië het geen staatsgodsdiens nie. Die 2006-sensus het vasgestel dat 64% van die Australiese bevolking hulself as [[Christendom|Christelik]] beskou: 26% beskou hulself as Rooms-Katoliek en 19% as Anglikaans. 5% Australiërs is volgelinge van nie-Christelike gelowe en 19% is gekategoriseer onder "geen godsdiens" (dit sluit nieteïstiese gelowe soos humanisme, ateïsme, agnostisisme en redegeloof in) en 'n verdere 12% het geweier om te antwoord of het nie 'n antwoord gegee wat geïnterpreteer kon word nie. Soos in ander Westerse lande is aktiewe kerkbywoning aansienlik laer as die totaal godsdienstiges: weeklikse kerkbywoning is omtrent 1,5 miljoen, of 7,5% van die bevolking.<ref>{{en}} [http://www.ncls.org.au/default.aspx?docid=2250&track=82083 ''NCLS releases latest estimates of church attendance''], National Church Life Survey, Media release. 28 Februarie 2004.</ref>
=== Onderwys ===
[[Lêer:UofAdelaide-MitchellBuilding-Aug08.jpg|duimnael|Die Universiteit van Adelaide is die oudste universiteit van Australië]]
Skoolbywoning is verplig vir kinders tussen die ouderdom van 6 en 15 jaar (tot 16 jaar in Suid-Australië en Tasmanië, en 17 jaar in Wes-Australië), wat bydra tot 'n beraamde volwasse geletterheidsyfer van 99%. Regeringsubsidies het die stigting van Australië se 38 universiteite ondersteun en alhoewel 'n aantal private universiteite ook gestig is, ontvang die meerderheid fondse van die regering. Daar is ambagtelike opleidingskolleges, wat op 'n staatstelsel gebaseer is, bekend as TAFE-institute ("Technical and Further Education"), en baie ambagte bied vakleerlingskappe om nuwe ambagsmanne en -vroue op te lei. Ongeveer 58% Australiërs tussen 25 en 64 jaar oud het ambagtelike of tersiêre kwalifikasies.<ref name="Year Book 2005" /> Australië se tersiêre slaagsyfer is 49%, die hoogste van al die [[OESO]]-lande. Die verhouding van internasionale tot plaaslike studente in tersiêre onderrig is ook die hoogste van al die OESO-lande.<ref>{{en}} [http://www.ecs.org/html/offsite.asp?document=http%3A%2F%2Fwww%2Eoecd%2Eorg%2Fdataoecd%2F20%2F25%2F35345692%2Epdf ''Education at Glance 2005''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130723201800/http://www.ecs.org/html/offsite.asp?document=http%3A%2F%2Fwww.oecd.org%2Fdataoecd%2F20%2F25%2F35345692.pdf |date=23 Julie 2013 }} deur [[OESO]]: ''Percentage of foreign students in tertiary education''.</ref>
== Politiek ==
[[Lêer:Charles, Prince of Wales in 2021 (cropped) (3).jpg|duimnael|links|upright|Koning [[Charles III van die Verenigde Koninkryk|Charles III]] is die staatshoof van Australië]]
[[Lêer:Lake-ParlHouse.JPG|duimnael|Die nuwe en die ou Australiese parlementsgebou in Canberra]]
[[Lêer:House of Representatives, Parliament House, Canberra.JPG|duimnael|Die Australiese parlement se laerhuis]]
[[Lêer:Anthony Albanese portrait.jpg|duimnael|links|upright|Anthony Albanese (Arbeidersparty) is die huidige eerste minister van Australië]]
[[Lêer:Senate, Parliament House, Canberra.JPG|duimnael|Die Australiese parlement se senaat]]
Die Gemenebes Australië is 'n grondwetlike monargie met 'n parlementêre regeringstelsel. [[Charles III van die Verenigde Koninkryk|Koning Charles III]] is die koning van Australië, 'n rol wat onderskei word van haar rol as monarg van die ander ryke in die Statebond. Die koning word op federale vlak deur die Goewerneur-generaal verteenwoordig en deur goewerneurs op 'n staatsvlak. Alhoewel die Australiese grondwet aansienlike uitvoerende gesag aan die goewerneur-generaal gee, word dit normaalweg slegs uitgeoefen na raad van die eerste minister van Australië. Die mees opmerklike uitoefening van die goewerneur-generaal se gesag sonder die aanwysing van die eerste minister was die afdanking van die Whitlam-regering tydens die Australiese grondwetlike krisis van 1975.<ref>{{en}} Parliamentary Library (1997). [http://www.aph.gov.au/library/pubs/rn/1997-98/98rn25.htm ''The Reserve Powers of the Governor-General''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100726170040/http://www.aph.gov.au/library/pubs/rn/1997-98/98rn25.htm |date=26 Julie 2010 }}</ref>
Daar is drie liggame in die regering:
* Die wetgewende liggaam: Die Parlement van Australië, bestaande uit die Koning, die Senaat, en die Huis van Verteenwoordigers. Die Koning word verteenwoordig deur die Goewerneur-generaal, wie se gesag tot die bekragtiging van wette beperk word.
* Die uitvoerende liggaam: Die Federale Uitvoerende Raad, bestaande uit die Goewerneur-generaal wat deur Uitvoerende Raadslede geadviseer word. In die praktyk is die raadslede die eerste minister en die Staatsministers.
* Die regterlike liggaam: die Hooggeregshof van Australië en ander Australiese federale howe. Die Staatshowe het in 1986 amptelik van die Regterlike Komitee van die Geheime Raad (van Brittanje) geskei met die ingebruikneming van die Australië Akte.
Die tweekamer-parlement bestaan uit die Koning, die Australiese Senaat (die opper kamer) van 76 senatore en 'n Huis van Verteenwoordigers (die laer kamer) van 151 lede. Lede van die laer kamer word verkies deur enkel-lid kiesafdelings, algemeen bekend as "kiesers" of "setels". Setels in die Huis van Verteenwoordigers word aan deelstate toegewys op basis van die bevolking en elke staat word 'n minimum van vyf setels gewaarborg. In die Senaat word elke staat deur 12 senatore verteenwoordig en die gebiede word deur twee senatore verteenwoordig. Verkiesings vir beide kamers word elke drie jaar gehou: senatore het oorvleuelende ses-jaar terme en slegs die helfte van die setels word in 'n verkiesing beskikbaar gemaak, tensy die siklus deur 'n dubbele ontbinding onderbreek word. Die party met die meerderheid ondersteuning in die Huis van Verteenwoordigers vorm die regering en dié party se leier word die eerste minister.
Daar is drie groot politieke partye: die Australiese Arbeidersparty, die Liberale Party en die Nasionale Party. Onafhanklike lede en verskeie kleiner partye het ook verteenwoordigheid in die Australiese parlement verkry, meesal in die opper huise. Sedert die 2022-verkiesing is die Arbeidersparty aan bewind in Canberra, onder leiding van die eerste minister [[Anthony Albanese]]. Anthony Albanese het die sittende eerste minister [[Scott Morrison]] tydens die 2022-verkiesing op 21 Mei 2022 verslaan en hy is vervolgens op 23 Mei as eerste minister ingesweer. Alle burgers wat 18 jaar en ouer is word verplig om aan elke staats-, gebied- en federale verkiesing deel te neem, behalwe in Suid-Australië.<ref>{{en}} [http://aec.gov.au/_content/What/voting/faq_general.htm#2 ''What happens if I do not vote?''] uit ''Voting within Australia – Frequently Asked Questions'' deur die ''Australian Electoral Commission''. Laaste besoek op 21 Oktober 2006.</ref>
== Deelstate en gebiede ==
{{Hoofartikel|Deelstate en gebiede van Australië}}
[[Lêer:Australiese state af2.svg|duimnael|Die Australiese deelstate]]
[[Lêer:Australian external territories.png|duimnael|Die Australiese eksterne gebiede]]
Australië bestaan uit ses deelstate, twee groot vastelandse gebiede en ander kleiner gebiede.
Die deelstate is:
* [[Nieu-Suid-Wallis]]
* [[Queensland]]
* [[Suid-Australië]]
* [[Tasmanië]]
* [[Victoria (Australië)|Victoria]]
* [[Wes-Australië]]
Die twee groot vastelandse gebiede is die [[Noordelike Gebied]] en die [[Australiese Hoofstadgebied]].
Die gebiede funksioneer in die meeste opsigte op dieselfde wyse as die deelstate, maar die Australiese Parlement kan enige van hulle wetgewings herroep. In kontras kan federale wetgewing staatwetgewing slegs in sekere gevalle geroep, soos uiteengesit in artikel 51 van die Australiese grondwet; alle oorblywende wetgewende gesag word deur die staatsparlemente behou, dit sluit gesag oor die hospitale, onderwys, polisie, regbank en plaaslike goewerment in.
Elke staat en gebied het ook sy eie wetgewende liggaam: 'n eenkamerstelsel in die Noordelike Gebied, die Australiese Hoofstadgebied en Queensland, en 'n tweekamerstelsel in die oorblywende deelstate. Die laer kamer staan bekend as die Wetgewende Vergadering (Huis van Vergadering in Suid-Australië en Tasmanië) en die opper kamer staan bekend as die Wetgewende Raad. Daar word na die regeringshoofde in elke staat en gebied as premiers en hoofministers (respektiewelik) verwys. Die Koning word in elke staat verteenwoordig deur 'n goewerneur; 'n administrateur in die Noordelike Gebied en 'n Goewerneur-generaal in die Hoofstadgebied het elk 'n soortgelyke rol.
Australië het ook 'n aantal kleiner gebiede: die federale regering bestuur 'n aparte area binne-in Nieu-Suid-Wallis, die [[Jervisbaaigebied]], as 'n vlootbasis en seehawe vir die nasionale hoofstad. Australië het ook die volgende bewoonde eksterne gebiede: [[Norfolk (eiland)|Norfolk-eiland]], [[Kerseiland]] en [[Kokoseilande]], en 'n aantal onbewoonde eksterne gebiede: die [[Ashmore- en Cartiereilande]], die [[Koraalsee-eilande]], die [[Heard- en McDonaldeilande]] en die [[Australies-Antarktiese Gebied]].
== Buitelandse betrekkinge en veiligheid ==
[[Lêer:ADF Deployments June 2007.PNG|duimnael|Die kaart toon aan waar troepe van die Australiese Verdedigingsmag ontplooi is (soos in 2007). Rooi: 1000 personeellede of meer. Oranje: Tussen 100 en 1000 personeellede. Blou: minder as 100 personeellede]]
Oor die afgelope dekades is Australië se buitelandse beleid sterk gestuur deur drie grondbeginsels:
* die handhawing van noue politieke verbindinge met die Verenigde State as sentrale strategiese vennoot wat die veiligheid van Australië deur die Anzus-verdrag waarborg;
* die uitbou van betrekkinge met Asiatiese lande, waarby Australië 'n konstruktiewe rol in die Pasifiese streek wil speel en tegelykertyd aan sy eie identiteit vashou, en
* die uitbou van multilaterale betrekkinge in internasionale organisasies, waaronder die Verenigde Nasies (VN). Vir die periode 2012/13 is Australië as niepermanente lid tot die VN se Veiligheidsraad verkies.
Belangrike forums vir die samewerking met Asiaties-Pasifiese lande is die VSAN (Vereniging van Suidoos-Asiatiese Nasies) en die Stille Oseaan-eilande Forum. In 2005 het Australië ná sy toetreding tot die Vriendskaps- en Samewerkingverdrag'n intreesetel by die Suid-Asië-konferensie verseker.
Australië is 'n daarnaas 'n lid van die Statebond, waarin die Gemenebesregeringshoofde se vergaderings die hoof forum vir samewerking bied. Australië het ook die liberalisering van internasionale handel met mening ondersteun: dié land het die vorming van die Cairns-groep en die [[ESASOG]] (Ekonomiese Samewerking in die Asië-Stille Oseaangebied) gelei en is 'n lid van [[OESO]] (Organisasie vir Ekonomiese Samewerking en Ontwikkeling) en die [[Wêreldhandelsorganisasie|WHO]] (Wêreldhandelsorganisasie). Australië is ook 'n stigtingslid van die [[Verenigde Nasies]] en handhaaf 'n internasionale bystandsprogram waardeur dié land hulp aan ongeveer 60 lande verleen. Die 2005–2006 begroting het A$2,5 miljard vir ontwikkelingshulp voorsien.
Australië se leër, die Australiese Verdedigingsmag, bestaan uit die "Koninklike Australiese Vloot" (RAN, ''Royal Australian Navy''), die "Australiese Leër" (''Australian Army'') en die "[[Koninklike Australiese Lugmag]]" (RAAF, ''Royal Australian Air Force''), wat gesamentlik uit omtrent 51 000 man bestaan.<ref name="military">{{en}} [http://www.nationmaster.com/red/country/as-australia/mil-military&all=1 Nation Master]</ref> Alle takke van die Verdedigingsmag was reeds betrokke in VN- en plaaslike vredehandhawing (mees onlangs in Oos-Timor, die Salomonseilande en Soedan), rampverligting en gewapende konflik, insluitende die Irak-oorlog in 2003. Die regering wys die hoof van die Verdedigingsmag uit een van die gewapende diensbedrywe aan; die huidige Hoof van die Verdedigingsmag is Lugmaghoof Angus Houston. In die 2006–2007 begroting is A$22 miljard aan verdediging bestee.<ref>{{en}} Australian Department of Defence (2006).[http://www.defence.gov.au/budget/06-07/pbs/index.htm ''Portfolio Budget Statements 2006–2007.''] Bladsy 19.</ref>
Australië strewe daarna om die stabiliteit en veiligheid van die Asiaties-Pasifiese streek deur noue samewerking met Indonesië en ander Suidoos-Asiatiese lande te verseker en internasionale terrorisme te bestry. Dié land is 'n lid van die G20 en sedert 2010 ook van ASEM.
Australië het sowat 3 200 soldate vir vredesoperasies in die buiteland ontplooi, waaronder 1 550 in Afghanistan, 800 in die Midde-Ooste (oorwegend om operasies in Afghanistan te ondersteun), 80 op die Salomonseilande en troepe vir verskillende VN-missies.<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/sid_92E028156FA87503EF53F686B62AC039/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Australien/Aussenpolitik_node.html ''Duitse Departement van Buitelandse Sake: Australië – Buitelandse beleid''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151216203042/http://www.auswaertiges-amt.de/sid_92E028156FA87503EF53F686B62AC039/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Australien/Aussenpolitik_node.html |date=16 Desember 2015 }}. Besoek op 18 Desember 2013.</ref>
== Ekonomie ==
=== Ekonomiese struktuur ===
[[Lêer:Kalgoorlie The Big Pit DSC04498.JPG|duimnael|Die ''Fimiston Open Pit'' in Kalgoorlie is Australië se grootste dagbou-goudmyn]]
[[Lêer:Perth night skyline.jpg|duimnael|Die sakekern van Perth, hoofstad van Wes-Australië]]
Australië het 'n welvarende, Westerse [[gemengde ekonomie]] met 'n per kapita bruto binnelandse produk (BBP) wat ietwat hoër is as dié van die Verenigde Koninkryk, Duitsland en Frankryk ten opsigte van koopkragpariteit. Dié land is derde gelys in die Verenigde Nasies se 2006 [[Menslike Ontwikkelingsindeks]] en sesde in ''The Economist'' se wêreldwye lewenskwaliteitindeks in 2005. Die afwesigheid van 'n uitvoergeörienteerde vervaardigingsnywerheid is altyd as 'n groot swakheid in die Australiese ekonomie beskou. So word die Australiese ekonomie deur die dienstesektor oorheers wat byna 80 persent tot die BBP bydra.
Die belangrikste bedrywe in die dienstesektor is finansies, die bousektor en sakedienste. Die land- en mynbousektor se gesamentlike bydrae tot die BBP beloop sowat tien persent, maar desondanks kom ongeveer 70 persent van Australië se uitvoere uit hierdie twee sektore. Die bank- en mynbousektor, wat tesame sowat twintig persent van Australië se waardeskepping op hulle verenig, bied net 'n relatief klein aantal werksgeleenthede. So word nuwe werksgeleenthede veral in die kleinhandel-, mediese en boubedryf geskep. Groeiende bedrywe soos inligtings- en kommunikasietegnologie, elektroniese handel, bio-, nano- en geneeskundige tegnologie speel 'n steeds belangriker rol.
Die metropolitaanse gebiede van Sydney en Melbourne aan die ooskus dra die grootste deel tot Australië se waardeskepping by. Dié land se hoë per capita-waardeskepping, wat in 2012 51 659 A$ beloop het, en die hoë graad van verstedeliking maak van dié land 'n aantreklike mark vir verbruiksgoedere.
{| class="wikitable"
! Bedryf (Syfers vir 2012)
! Waardeskepping
! % van BBP
! % van Alle Werkgeleenthede
|---- |-
| Mynbou
| 139,647 miljard A$
| 10,3
| 2,3
|---- |-
| Finansiële dienste
| 137,549 miljard A$
| 10,2
| 3,9
|---- |-
|Boubedryf
|107,749 miljard A$
| 8,0
| 9,4
|---- |-
|Professionele dienste
|92,260 miljard A$
| 6,9
| 8,2
|---- |-
|Mediese bedryf
|85,240 miljard A$
| 6,3
| 12,4
|---- |-
|Openbare sektor
|71,421 miljard A$
| 5,3
| 7,3
|---- |-
|Vervoerbedryf
|70,833 miljard A$
| 5,2
| 5,2
|---- |-
|Kleinhandel
|63,573 miljard A$
| 4,7
| 11,2
|}
''Bron: Australian Bureau of Statistics''
=== Vervaardigingsbedryf ===
Die Australiese vervaardigingsbedryf se swak prestasie word veral aan hoë arbeidskoste toegeskryf. So het die nywerheidsektor se bydrae tot die ekonomie se waardeskepping van 25 persent in die 1960's gekrimp tot slegs 7 persent in 2012. In dié jaar het 12 persent van industriële ondernemings hul produksie gestaak.
Volgens die Australiese Buro vir Statistiek beloop arbeidskoste in die vervaardigingsbedryf tans 16 persent van die totale produksiekoste. Hul aandeel is betreklik hoog in die drukkery- (29%) en die meubelbedryf (27%), maar aansienlik laer in die metaal- (9%) en chemiese bedryf (14%).
Terwyl sowat sestig persent van alle nywerheidsgoedere plaaslik vervaardig word, speel invoere 'n steeds belangriker rol, veral in die masjienboubedryf (73%) en die tekstielbedryf (62%). Die persentasie plaaslik vervaardigde inhoud is veral hoog in die voedsel- en drankebedryf (87%) en die glas- en keramiese bedryf. Voedselverwerking lewer die grootste waardeskepping met 18 miljard A$, naas masjienbou (12 miljard A$) en metaalvervaardiging (11 miljard A$).
=== Motorbedryf ===
[[Lêer:1949 Holden 48-215 sedan 01.jpg|duimnael|Die ''Holden 48–215'', waarna nieamptelik ook as ''Holden FX'' verwys is, was ''GM-Holden'' se eerste plaaslik ontwikkelde motor wat in 1948 onder die naam ''Holden'' bemark is]]
[[Lêer:Holden HZ Sandman Ute 1977 01.jpg|duimnael|''Holden HZ Sandman Ute'' (1977) in die ''National Holden Motor Museum'', Victoria]]
[[Lêer:Dodge AP2D Phoenix.JPG|duimnael|''Chrysler Australia'' se ''Dodge AP2D'' (1965–1966)]]
In die laat 19de en vroeë 20ste eeu het dit gelyk asof Australië sy eie lewensvatbare motorbedryf sou kon ontwikkel. So het die ''Shearer Agricultural Machinery Company'' in Suid-Australië reeds voor 1900 'n stoomwa ontwikkel, net soos sy mededinger ''Thomson'' in Melbourne. Enkele jare later, kort ná die stigting van die Australiese Gemenebes, het ''Tarrant'' met die vervaardiging van petrolgedrewe motorvoertuie begin. Vervaardigers was destyds optimisties oor die toekoms van motorvervaardiging in Australië en het 'n aantal pogings onderneem om die bedryf uit te brei. Maar hulle is van die begin af deur moeilikhede in die gesig gestaar. Die Australiese mark het veral vanweë sy relatief klein omvang en die groot afstande tussen die groter nedersettings groot uitdagings gebied. So was dit reeds in die vroeë 20ste eeu goedkoper om massavervaardigde motors van oorsee in te voer.
Australiërs was geesdriftig oor Amerikaans-vervaardigde motors soos ''Oldsmobile'' wat hulle aanvanklik slegs teen hoë pryse van katalogusse kon bestel, en hulle het dikwels in opstand gekom teen die eerste verkeersreëls. Omstreeks 1910 kon motorvoertuie danksy verbeterde bandtegnologie reeds 'n spoed van 90 km per uur bereik, terwyl munisipaliteite spoedbeperkings van 20 km per uur ingestel het. Net soos elders in die wêreld was perdewaens in hierdie tyd nog strawwe mededingers op paaie.
''Holden'', 'n naam wat later sinoniem met die Australiese motorbedryf geword het, was aanvanklik 'n Adelaide-gebaseerde koetsmaker en het eers in 1917 omgeskakel na bakwerke vir motorvoertuie. In 1922 het die onderneming reeds 555 bakwerke per maand vir verskillende motorbouers vervaardig. Die Amerikaanse vervaardiger [[Ford]] het in hierdie tydperk die eerste Australiese monteerfabriek vir sy massavervaardigde ''[[Ford Model T|Model T]]'' geopen. Pryse het binnekort begin daal sodat middelklasgesinne hul eerste motor kon bekostig. Die Australiese motorbedryf het sy eerste bloeitydperk beleef.
Die depressie van die 1930's het die bedryf in 'n swaar krisis gedompel. Terwyl ''Holden'' in 1927 nog 21 000 motors op die Australiese mark kon verkoop, het hierdie syfer twee jaar later gedaal tot slegs 4 786.<ref>{{de}} Klaus Viedebantt: ''30mal Australien''. Hersiene uitgawe. München/Zürich: R. Piper 1987, bl. 263</ref> ''Holden'' is deur bankrotskap gedreig en uiteindelik in 1931 vir slegs 1,75 miljoen Australiese pond deur die Amerikaanse motorreus ''General Motors (GM)'' oorgeneem. In 1936 is die eerste monteerfabriek vir motors in Port Melbourne, Victoria geopen.
Hierdie deurbraak was aan druk van regeringskant te danke – politici in Canberra het die plaaslike bedryf se afhanklikheid van ingevoerde onderdele gedurende die Tweede Wêreldoorlog as sorgwekkend beskou en met die oprigting van 'n nasionale motoraanleg gedreig. GM het onder die politieke druk geswig en begin om 'n Australiese sessilinder-motor, die ''Holden 48–215'', te ontwikkel wat vanaf November 1948 vir die plaaslike mark vervaardig is. In die volgende jare is jaarliks 20 000 eksemplare vervaardig – die begin van Holden se suksesverhaal.
Die ander groot motorvervaardigers – naas ''GM-Holden'' het ''Ford'', ''[[Chrysler]]'' en die Britse ''BMC'' oor aanlegte in Australië beskik – het eweneens begin om plaaslike inhoud te verhoog. Tot 95 persent van alle onderdele is plaaslik vervaardig (voorskrifte is later verslap tot 85 persent plaaslike inhoud). Hierdie beleid het Australië in krisistye onafhanklik van invoere gemaak, nuwe werksgeleenthede geskep en immigrante na dié land gelok. Sessilinder-voertuie was baie gewild in 'n land met groot afstande soos Australië en het vervolgens 'n standaard geword – tot die eerste oliekrisis in 1973. Ondanks invoer- en ander beskermende tariewe het Japanse [[viersilinderenjin|viersilinder-motors]] sedertdien steeds meer aanklank by Australiese kopers gevind.
Twee groot Japanse vervaardigers, ''[[Toyota]]'' en ''[[Nissan]]'', het ná onderhandelinge met die Australiese regering ingestem om plaaslike aanlegte op te rig. In Australië het hulle egter met hoër produksiekoste as in Japan en 'n stagnerende mark gesukkel. 'n Ander uitdaging was die groot getal motor- en onderdelevervaardigers op die klein Australiese mark. Teen die middel van die 1980's het vyf vervaardigers jaarliks 400 000 eenhede geproduseer. 'n Kwart van alle voertuie is deur ''Holden'' vervaardig wat in koöperasie met die Japanse motorbouer ''[[Isuzu]]'' ook 'n kompakmotor ontwikkel het.
In Desember 2013 het ''Holden'' bekendgemaak dat hulle hul vervaardigingsaanlegte in 2017 sal sluit. ''Toyota Australia'' sal dan die laaste oorblywende motorvervaardiger in Australië wees nadat ''Ford'' sy produksie al vroeër gestaak het. ''Holden'' se besluit beteken dat ook talle onderdelevervaardigers hul fabrieksdeure sal moet sluit, en dit plaas sodoende 'n vraagteken oor die toekoms van die plaaslike motorbedryf aangesien dit moontlik nie meer die kritiese massa vir sy handhawing sal hê nie. Tans verskaf die bedryf 6 600 werksgeleenthede in die deelstaat Suid-Australië en 33 000 in Victoria.<ref>{{de}} [http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/DE/Trade/maerkte,did=930066.html ''GTAI – Germany Trade and Investment, 18 Desember 2013: Auch Kfz-Hersteller Holden gibt in Australien 2017 auf. Besoek op 18 Desember 2013''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171128201455/http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/DE/Trade/maerkte%2Cdid%3D930066.html |date=28 November 2017 }}</ref> Die Australiese regering het reeds aangekondig dat geen verdere subsidies vir die bedryf beskikbaar gestel sal word nie. Ekonome verwys daarop dat motorvervaardiging in Australië moontlik nie meer lewensvatbaar sal wees nie.
In teenstelling met ''Holden'', wat hulle hoofsaaklik op die binnelandse mark toegespits het en tot en met 2002 die grootste vervaardiger in dié land was, is ''Toyota'' se produksie uitvoergerig. Sewentig persent van plaaslikvervaardigde voertuie word na oorsese bestemmings uitgevoer. ''Holden'' was daarenteen steeds meer afhanklik van staatsubsidies.
=== Buitelandse handel ===
[[Lêer:OIC canning vale industrial aerial view.jpg|duimnael|Canning Vale, 'n nywerheidsgebied in Wes-Australië]]
[[Lêer:Territorial waters - Australia.svg|duimnael|Die eksklusiewe ekonomiese sone van Australië en sy oorsese gebiede]]
Nog tot in die 1990's het die Australiese ekonomie ten opsigte van sy in- en uitvoere sterk op die Verenigde State en die Verenigde Koninkryk gefokus. Intussen is ekonomiese aktiwiteite veral op die Pasifiese streek gerig. Terwyl vryehandelsooreenkomste met oorsese lande onderteken is, is daar enkele handelsgeskille met Asiatiese lande. So maak Japan die verlaging van invoertariewe vir Australiese landbouprodukte afhanklik van hoër motoruitvoere na Australië, terwyl die [[Volksrepubliek China]] in September 2013 'n invoerverbod op verkoelde vleis geplaas het om ekonomiese druk uit te oefen.<ref>{{af}} [http://www.beeld.com/sake/2013-09-26-china-verbied-vleis-uit-australi ''China verbied vleis uit Australië''. In: ''Beeld'', 26 September 2013]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. Besoek op 23 Oktober 2013.</ref>
Die belangrikste uitvoergoedere is steenkool, ystererts, goud, ruolie en olieprodukte en aardgas. Australië is daarnaas besig om sy kapasiteite vir die uitvoer van vloeibare aardgas te vergroot. Dié land is reeds sedert die middel van die 1980's die grootste steenkooluitvoerder ter wêreld. Australië se grootste uitvoermarkte sluit Japan, die Volksrepubliek China, die Verenigde State van Amerika, [[Suid-Korea]] en Nieu-Seeland in.<ref name="Year Book 2005" />
Daar is tradisioneel 'n tekort op dié land se lopende rekening wat in die vroeë 21ste eeu jaarliks tussen twee en ses persent van die BBP beloop het en sowel met die skuldlas van privaat huishoudings asook omvangryke beleggings in mynbouprojekte verbind word. Die belangrikste invoergoedere naas ruolie en geraffineerde olie is voertuie en geneesmiddels.
=== Ekonomiese ontwikkeling ===
Die Hawke-regering het die proses van ekonomiese hervorming aan die gang gesit deur die Australiese dollar vry te laat sweef in 1983 en die finansiële stelsel gedeeltelik te dereguleer<!--blykbaar die korrekte woord in ekonomiese terme-->.<ref>{{en}} Macfarlane, I. J. (1998). [https://web.archive.org/web/20040727212238/http://www.rba.gov.au/PublicationsAndResearch/Bulletin/bu_oct98/bu_1098_2.pdf ''Australian Monetary Policy in the Last Quarter of the Twentieth Century'']. ''Reserve Bank of Australia Bulletin'', Oktober</ref> Die [[John Howard]]-regering het die proses van mikro-ekonomiese hervorming voorgesit deur gedeeltelike deregulering van die arbeidsmark en die privatisering van besighede wat in staatsbesit was, met name die telekommunikasienywerheid.<ref>{{en}} Parham, D. (2002). [https://web.archive.org/web/20030803221549/http://www.pc.gov.au/research/confproc/mrrag/mrrag.pdf ''Microeconomic reforms and the revival in Australia’s growth in productivity and living standards''] in ''Conference of Economists'', Adelaide, 1 Oktober.</ref> Die indirekte belastingstelsel was aansienlik hervorm in Julie 2000 met die invoer van 'n 10% goedere- en inkomstebelasting, wat die swaar steun op persoonlike en maatskappybelasting – nog steeds 'n kenmerk van Australië se belastingstelsel – ietwat verminder het.
Met die ingang van Januarie 2007 was 10 033 480 mense ekonomies aktief met 'n werkloosheidskoers van 4,6%.<ref>{{en}} Australian Bureau of Statistics. Labour Force Australia. Cat#6202.0</ref> Sedert 1996 was inflasie tipies 2–3% en basisrentekoerse 5–6%.
== Omgewingsbewaring en klimaatsverandering ==
[[Lêer:2009 vic bushfire damage Yarra Glen 01.JPG|duimnael|Brandskade in Yarra Glen, Victoria, ná die verwoestende veldbrande van 2009]]
Veldbrande is 'n natuurlike gebeurtenis in Australië wat jaarliks voorkom en uitgestrekte gebiede met weivelde en bosse vernietig, maar as gevolg van die veranderende wêreldklimaat het dié land merkbaar droër en warmer en geword en het hierdie soort brande intussen 'n ernstige bedreiging vir bewoonde gebiede geword. Die veldbrande, wat in Februarie 2009 in die deelstaat Victoria gewoed het, was die dodelikste ooit met meer as 200 slagoffers. Daarnaas is ook duisende woonhuise vernietig.
Stygende waterverbruik en die knellende droogte, waaronder dié land sedert 2004 gebuk gaan, stel uitdagings op ekologiese, politieke en ekonomiese gebied. Die lae reënval en beperkings, wat op besproeiing van landbougrond geplaas is, het 'n uiters negatiewe uitwerking op die landbousektor. Groot dele van dié land het al weens grondversouting onvrugbaar geword, terwyl die ekostelsel van die [[Murrayrivier|Murray]]-[[Darlingrivier|Darling]]-bekken – die grootste rivierstelsel in Australië – as gevolg van hoë waterverbruik ernstig beskadig is en op middeltermyn selfs deur uitdroging bedreig word. Die federale regering en die deelstate het in Julie 2008 'n gemeenskaplike reddingsplan ter waarde van 3,7 miljard AUS-$ vir die bekken aanvaar wat meer as 40 persent van dié land se landbougrond behels.
Die omvang en langdurigheid van die droogte word net soos die toenemende vernieting van die Groot Australiese Koraalrif langs die kuslyn van Queensland aan die globale [[Klimaatverandering|klimaatsverandering]] toegeskryf. Aangesien Australië tans die grootste per capita-produsent van kweekhuisgasse is en die vorige eerste minister Kevin Rudd tydens sy verkiesingsveldtog na globale verwarming as die "grootste uitdaging vir die mensdom" verwys het, het die Australiese regering besluit om die storting van kweekhuisgasse tot 2020 met tussen 5 persent (op nasionale vlak) en 25 persent (binne die raamwerk van 'n internasionale ooreenkoms) te verminder. In 2011 sal 'n nasionale emissiehandelstelsel ingevoer word.<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/diplo/de/Laenderinformationen/Australien/Innenpolitik.html ''Duitse Departement van Buitelandse Sake: Australië – Binnelandse beleid/Omgewingsbewaring en klimaat''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100727230105/http://www.auswaertiges-amt.de/diplo/de/Laenderinformationen/Australien/Innenpolitik.html |date=27 Julie 2010 }}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Bronnelys ==
; Algemeen
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Australia|title=Australia|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=1 Julie 2024}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/australia/|title=Australia|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=1 Julie 2024}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Australia|Australië}}
{{Wikt|Australië}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Australia|Australië}}
* {{en}} [http://www.gov.au/ Regerings van Australië] – ingangspunt vir Federale-, Staats- en Gebiedsregerings
* {{en}} [http://www.australia.gov.au/ Webwerf van die Australiese regering]
* {{en}} [http://www.abs.gov.au/ Australian Buro vir Statistiek]
* {{en}} [http://www.australia.gov.au/44 Kulturele institute in Australië] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070714131251/http://australia.gov.au/44 |date=14 Julie 2007 }}
* {{en}} [http://www.australia.com/ Amptelike toerismewerf van Australië]
* {{en}} [http://dmoz.org/Regional/Oceania/Australia/ ''Open Directory''-projek: Australië] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060613132427/http://www.dmoz.org/Regional/Oceania/Australia/ |date=13 Junie 2006 }}
* {{en}} [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/as.html CIA – The World Factbook — Australia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041117123338/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook//geos/as.html |date=17 November 2004 }} – Die Amerkaanse intelligensiediens se feiteboek oor Australië
* {{en}} [http://www.liverpoolmuseums.org.uk/nof/emigrants/ ''Emigration from Britain to Australia''] – Interaktiewe verhaal uit die Negentiende eeu
{{Geografiese ligging
| Senter = {{vlagland|Australië}}
| Noord = {{vlagland|Indonesië}} • {{vlagland|Oos-Timor}} • {{vlagland|Papoea-Nieu-Guinee}}
| Noordoos = {{vlagland|Salomonseilande}} • {{vlagland|Vanuatu}} • {{vlagland|Nieu-Kaledonië}}
| Oos = [[Stille Oseaan]]
| Suidoos = [[Tasmansee]] • {{vlagland|Nieu-Seeland}}
| Suid = [[Indiese Oseaan]]
| Suidwes = [[Indiese Oseaan]]
| Wes = [[Indiese Oseaan]]
| Noordwes = {{vlagland|Indonesië}}
}}
{{Navigasie indeling Australië}}
{{Lande van Oseanië}}
{{G20}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
{{DEFAULTSORT:Australie}}
[[Kategorie:Australië| ]]
[[Kategorie:Britse Statebond]]
[[Kategorie:Voormalige Britse kolonies]]
jh05rzm31yuaffc7naavb3g26wyz7fc
Samuel Morse
0
6941
2817961
2813464
2025-07-02T17:51:04Z
JayCubby
185167
([[c:GR|GR]]) [[File:Samuel Morse portrait.tiff]] → [[File:Samuel Morse portrait.jpg]] JPEG superior to t
2817961
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Samuel Morse
| bynaam =
| beeld = SamuelMorse.jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif =
| geboortenaam = Samuel Finley Breese Morse
| geboortedatum = {{GDEO|1791|4|27}}
| geboorteplek = [[Charlestown]], [[Massachusetts]]
| sterfdatum = {{SDEO|1791|4|27|1872|4|2}}
| sterfteplek = 5 West 22nd Street, [[New York Stad]], [[New York (deelstaat)|New York]]
| ouers =
| titel =
| nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde State}}
| beroep = skilder, uitvinder
| ander =
| bekend = [[Morsekode]]
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| religie =
| huweliksmaat =
| kinders =
| webblad =
| handtekening = Samuel Morse signature.svg
}}
'''Samuel Finley Breese Morse''' ([[27 April]] [[1791]] – [[2 April]] [[1872]]) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] uitvinder en [[skilder]] van geskiedkundige tonele en portrette; hy is bes bekend vir sy ontwerp van die [[telegraaf]] en [[Morsekode]].
== Biografie ==
=== Vroeë jare ===
Gebore in [[Charlestown]], [[Massachusetts]], die eerste kind van aardrykskundige en pastoor Joseph Morse en Elizabeth Ann Finley Morse. Hy woon die Phillips Academy as kind by, en gaan [[kollege]] toe op veertienjarige ouderdom. Hy wy homself toe aan die kunste, en word 'n leerling onder [[Washington Allston]], 'n welbekende Amerikaanse skilder. Terwyl hy aan [[Yale-universiteit]] studeer, woon hy lesings oor [[elektrisiteit]] deur [[Benjamin Silliman]] en [[Jeremiah Day]] by. Hy verdien geld deur portrette te skilder. In 1810 gradueer hy van Yale, en vergesel Allston later na [[Europa]] in 1811.
Morse ontwerp 'n [[masjien]] wat marmer of klip in [[3D|drie-dimensionele]] [[standbeeld]]e kan kerf. Hy kan dit egter nie patenteer nie, weens 'n vorige ontwerp deur [[Thomas Blanchard]] uit 1820. In 1823 open Morse 'n kunsateljee in [[New York Stad]]. In 1825 skilder Morse [[Marquis de Lafayette]] se portret vir [[dollar|$]]1000. Op 7 Februarie van dieselfde jaar sterf Morse se vrou, Lucretia, skielik; sy word begrawe waarna hy na [[New Haven]] terugkeer.
Teen 1837 het Morse die elektriese telegraaf uitgevind, ná [[Hans Christian Oersted]] se ontdekking in 1820 van die verwantskap tussen [[elektrisiteit]] en [[magnetisme]]. In 1832 ontwikkel Morse die idee van elektromagnetiese telegrafie tydens gesprekke met Dr. [[Charles T. Jackson]]. Later sou Jackson 'n hofsaak hangig maak oor die telegraaf, wat hy uiteindelik sou verloor. Morse ontwerp [[prototipe]]s van 'n elektromagnetiese [[telegraaf]] wat kon opneem en [[Morsekode]] ('n alfabet om boodskappe mee te stuur) in sy sketsboek.
Terwyl hy in [[Rome]] studeer in 1830 bevriend hy die [[Denemarke|Deense]] [[beeldhouer]] [[Bertel Thorvaldsen]]; die twee kunstenaars sou soms snags saam deur die antieke murasies stap. Morse skilder ook Thorvaldsen se portret. In die herfs van 1835 bou en demonstreer Morse 'n opneemtelegraaf met 'n bewegende papierlint. Teen die begin van 1836 wys Morse hierdie opneemtelegraaf aan Dr. [[Leonard Gale]]. Morse staan ook in 1936 as burgemeesterskandidaat vir [[New York Stad]] en verkry 1 496 stemme, maar word nie verkies nie.
=== Later jare ===
[[Lêer:Samuel Morse portrait.jpg|duimnael|200px|Portret van Samuel F. B. Morse deur [[Mathew Brady]], tussen 1855 en 1865]]
In 1837 wys Morse sy planne vir [[relê]]s aan Gale, en in September van daardie jaar die telegraaf aan [[Alfred Vail]].
In 1838 verander Morse die telegrafiese syferskrif vanaf 'n telegrafiese woordeboek met nommerkodes na 'n kode vir elke letter. Op 25 Januarie wys Morse die telegraaf aan kolleges, en op 8 Februarie aan 'n wetenskaplike komitee by die [[Franklin Institute]] in [[Philadelphia]], [[Pennsylvania]] (die eerste keer wat dit gewerk het was op 6 Januarie). Op 21 Februarie demonstreer Morse die telegraaf aan President [[Martin van Buren]] en sy kabinet. Kort daarna word [[F. O. J. Smith]], die voorsitter van die [[Verenigde State Huis van Verteenwoordigers|V.S. Huis van Verteenwoordigers]] se handelskomitee, Morse se vennoot, en stel 'n plan voor aan die [[Verenigde State Kongres|V.S. Kongres]] vir 'n $30 000 telegraaflynprojek. Die plan word nie goedgekeur nie.
In 1839 publiseer Morse vanuit [[Parys]] die eerste Amerikaanse beskrywing van [[daguerreotipe]] [[fotografie]] deur [[Louis Daguerre]], en Morse word 'n pionier van Amerikaanse daguerreotipes. In 1844 stuur Morse die telegraafboodskap "''What hath God wrought''?" (uit die [[Bybel]], [[Numeri]] 23:23) vanaf [[Washington, DC]] na [[Baltimore]], [[Maryland]].
In die 1850's reis Morse na [[Kopenhagen]] en besoek die [[Thorvaldsen Museum]], waar die beeldhouer se graf in 'n binnehof is. Hy word deur [[Frederick VII van Denemark|Koning Frederick VII]] ontvang, en deel sy wens mee om sy portret vanuit 1830 aan die koning te skenk. Vandag behoort die portret van Thorvaldsen aan [[Margaret II van Denemark|Koningin Margaret II]].
=== Sterfte ===
Hy sterf op [[2 April]] [[1872]] in sy tuiste te 5 West 22nd Street, [[New York]], op die ouderdom van tagtig. Hy is begrawe in die [[Green-Wood Begraafplaas]] in [[Brooklyn, New York]].
== Sien ook ==
* [[Telegrafie]], [[Elektrisiteit]], [[Morsekode]], [[Eponiem]], [[Daguerreotipe]]
* [[Mikrogolf]], [[Fotografie]]
== Publikasies en werke ==
* Morse, Samuel F. B., "''Foreign Conspiracy Against the Liberties of the United States''" (New York: Leavitt, Lord & Co. (New York Observer))
* Morse, Samuel F. B., "''[http://www.gutenberg.net/etext/11017 Samuel F. B. Morse, His Letters and Journals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041014054520/http://www.gutenberg.net/etext/11017 |date=14 Oktober 2004 }}''". Volume I. (Gutenbergprojek)
* Morse, Samuel F. B., "''[http://www.gutenberg.net/etext/11018 Samuel F. B. Morse, His Letters and Journals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041014054526/http://www.gutenberg.net/etext/11018 |date=14 Oktober 2004 }}''". Volume II. (Gutenbergprojek)
;Patente
* Morse, Samuel, "''[http://patft.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?Sect1=PTO1&Sect2=HITOFF&d=PALL&p=1&u=/netahtml/srchnum.htm&r=1&f=G&l=50&s1=1,647.WKU.&OS=PN/1,647&RS=PN/1,647 US1647]''". ''"Improvements in the communicating information by signals by the application of electromagnetism."'' Verenigde State Patentekantoor.
* Morse, Samuel, "''[http://patft.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?Sect1=PTO1&Sect2=HITOFF&d=PALL&p=1&u=/netahtml/srchnum.htm&r=1&f=G&l=50&s1=6,420.WKU.&OS=PN/6,420&RS=PN/6,420 US6420]''". Telegraaf. Verenigde State Patentekantoor.
== Verdere leesstof ==
* Paul J. Staiti, ''Samuel F. B. Morse'' (Cambridge 1989).
* Lauretta Dimmick, "Mythic Proportion: Bertel Thorvaldsen's Influence in America", ''Thorvaldsen: l'ambiente, l'influsso, il mito,'' ed. P. Kragelund and M. Nykjær, Rome 1991 (Analecta Romana Instituti Danici, Supplementum 18.), pp. 169-191.
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Samuel Finley Breese Morse}}
;Algemeen
* 1911 Ensiklopedie, "''[http://29.1911encyclopedia.org/M/MO/MORSE_SAMUEL_FINLEY_BREESE.htm Samuel Finley Breese Morse]''". LoveToKnow, Corp.
* "'' [http://memory.loc.gov/ammem/sfbmhtml/sfbmhome.html Samuel F. B. Morse Papers]''". LOC.
** "''[http://memory.loc.gov/ammem/sfbmhtml/timeline01.html Morse Timeline]''". LOC.
* "''[http://www.acmi.net.au/AIC/MORSE_BIO.html Samuel Finley Breese Morse] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051231225236/http://www.acmi.net.au/AIC/MORSE_BIO.html |date=2005-12-31 }}: 1791 - 1872''". Adventures in Cybersound.
* Calvert, J. B., "''[http://www.du.edu/~jcalvert/tel/heartele.htm Hear American Morse]: how it sounded on a sounder''". September 20, 2000
* "''[http://www.invent.org/hall_of_fame/106.html Samuel F. B. Morse] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131027220509/http://www.invent.org/hall_of_fame/106.html |date=27 Oktober 2013 }}''". National Inventors Hall of Fame.
* "''[http://www.npg.si.edu/edu/brush/guide/unit2/morse.html Samuel F. B. Morse] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041204094602/http://www.npg.si.edu/edu/brush/guide/unit2/morse.html |date=2004-12-04 }}''". Unit 2: Those Inventive Americans. Smithsonian Institution, 2001.
* "''[http://www.morsum.demon.co.uk/ Morsum Magnificat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041230094411/http://www.morsum.demon.co.uk/ |date=2004-12-30 }}, The magazine''". Wistanswick, Market Drayton, Shropshire.
* Katz, Eugenii, "''[http://chem.ch.huji.ac.il/~eugeniik/history/morse.html Samuel Finley Breese Morse] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050114090647/http://chem.ch.huji.ac.il/~eugeniik/history/morse.html |date=2005-01-14 }}''". Biosensors & Bioelectronics.
* Jones, R. Victor, "''[http://people.deas.harvard.edu/~jones/cscie129/lectures/lecture5/elecmag_tel/morse_tel.html Electromagnetic Telegraphy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040223183951/http://people.deas.harvard.edu/~jones/cscie129/lectures/lecture5/elecmag_tel/morse_tel.html |date=2004-02-23 }} The Morse-Vail-Henry Telegraph''". Deas.harvard.
* Casale, John, "''[http://www.telegraph-history.org/samuel-morse/signature.html Signature of the Father]''". W2NI. Troy, New York.
;Hofsake
* "''[http://www.law.pitt.edu/madison/patent/supplement/oreilly_v_morse.html O'Reilly, et al. v. Morse, et al.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041208023129/http://www.law.pitt.edu/madison/patent/supplement/oreilly_v_morse.html |date=2004-12-08 }}''", 56 U.S. 62 (1853). Law.pitt.edu.
;Seëls
* Reinhardt, Joachim, "''[http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/gif/stamps/sm_morse.jpg Samuel F. B. Morse] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050415213308/http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/gif/stamps/sm_morse.jpg |date=15 April 2005 }} (1791-1872) Cambodcha, 2001''", [http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/physstamps.html Physics-Related Stamps] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041208235535/http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/physstamps.html |date= 8 Desember 2004 }}. March 27, 2004.
* Reinhardt, Joachim, "''[http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/gif/stamps/s_morse2.jpg Samuel F. B. Morse] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100213060653/http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/gif/stamps/s_morse2.jpg |date=13 Februarie 2010 }} (1791-1872) Congo, 1988''". [http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/physstamps.html Physics-Related Stamps] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041208235535/http://www.th.physik.uni-frankfurt.de/~jr/physstamps.html |date= 8 Desember 2004 }}. March 27, 2004.
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Morse, Samuel}}
[[Kategorie:Amerikaanse skilders]]
[[Kategorie:Amerikaanse uitvinders]]
[[Kategorie:Geskiedenis van telekommunikasie]]
[[Kategorie:Geboortes in 1791]]
[[Kategorie:Sterftes in 1872]]
533u1n8c24qslttqth04mjdtrc10e6n
Wikipediabespreking:Ambassade
5
7818
2818070
2616175
2025-07-03T09:00:32Z
31.43.49.142
/* Іхізузу */ nuwe afdeling
2818070
wikitext
text/x-wiki
__TOC__
==[[:Beeld:Malachite-Kingfisher.jpg]]==
You have this image, which someone seems to have copied from [[:en:Image:Malachite674.jpg|English Wikipedia]]. However, people in English Wikipedia have found out that the image doesn't belong to the public domain. Instead, you can only use it for non-commercial or educational purposes. Such is too restrictive licence for Wikipedia. [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2005-May/023760.html] You can't even use the image in Wikipedia under United Sates copyright law. In English Wikipedia they are going to delete the image. I think that you should do the same because the Wikipedia servers are located in United States. -[[Gebruiker:85.76.146.129|85.76.146.129]]
== Wikizine ==
Hi, I am [[w:nl:gebruiker:Walter]] of the dutch Wikipedia. I am writing you because your are listed as ambassador of your wiki. I have something to say that I think you will find useful and possibly others of your wiki also.
You know it is not easy for the members of a local wiki to be informed about what is going on in the higher levels of the Wikimedia family. This because of the language problem and the high level of fragmentation of places where you can find information.
I am now making a weekly news letter (Wikizine) that attempts to provide the news of the Wikimedia projects. The concept is to list only a very short description of the news an give the relevant url to the subject. I want it to be short, only give the news that is important for all projects. The target audience include the ambassadors. It is for people who are interested in what it going on outside there own wiki. I emphasize on the news that is practical-technical. The information comes form several "news"-pages on several wikis, the mailinglists and IRC. There will be news I can not discover. If you have news found somewhere or from you own wiki please let my know. wikizine AT wikipedia.be
I can only create one version in something that supposed to be English. I count on the readers to inform there local wiki about the news in there own language.
Wikizine is send by use of the mailinglist Announce-l. It is only used for this. So people can subscribe without being swamped by emails like the lists.
http://mail.wikipedia.org/mailman/listinfo/announce-l
I hope that you and others of your wiki will subscribe to Wikizine and give feedback. So that Wikizine can become really a source where Wikimedians can find out what is going on. Greetings, [[w:nl:gebruiker:Walter]] ''PS: do not repond here. I will not see it.''
== Potje ==
Is the word 'Potje' in Afrikaans? What is the translation?
I'm asking because it's said to be the Afrikaans name of [[:he:Image:Poyke.jpg|this]] cooking pot. Thanks, [[:he:User:Felagund]].
In Afrikaans it is known as ''ysterpot'', ''swart pot'' or just ''potjie''. In English it is known as a dutch-oven.
:"Pot" in Afrikaans and Dutch has the same meaning as the same word in English. It can be used for "cooking pot". "-je" is a suffix added to a word to form a [[Verkleiningswoord|dimmunitive]]. Well, in Dutch only, because in Afrikaans the suffix is "-jie", so the word is "Potjie".
:The image you refer to has to do with [[Potjiekos]]. [[Gebruiker:Danielm|Danielm]] 19:50, 21 Augustus 2006 (UTC)
::Great - thanks! [[:he:User:Felagund]].
All active members of Wikimedia projects are invited to
== Message from Nepal Bhasa Wikipedia ==
Nepal Bhasa wikipedia has recently started developing [http://new.wikipedia.org here] . We would like to increase co-ordination between the two wikipedia, share resources as well as to learn from this version. If someone is interested, please visit [http://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8 Nepal Bhasa Embassy]. Thank you. --[http://new.wikipedia.org/wiki/User:Eukesh Eukesh]
== for an information ==
Pour quelconqu'un qui habite au Bénin et qui veut voyager sur Singapour, comment doit-il procéder pour avoir le visa?
un visa de la Malaisie permet-il d'entrer en Singapour?
:We do not provide travel or visa information, I'm afraid. Your best bet would be to contact the Embassy in Singapour (they ought to have a website with an email address) and ask them directly. [[Gebruiker:Anrie|Anrie]] 17:03, 12 Junie 2007 (UTC)
==Translation==
Hi, I could use a translation of the following text into Afrikaans, if anyone has the time: "''Hello! If you wish to leave me a message, it would probably reach me sooner if you left it at my [[:en:User talk:Hexagon1|English Wikipedia talk page]].''". Dankie! +[[User:Hexagon1|Hexagon1]] <sup>([[User talk:Hexagon1|t]])</sup> ([[m:en:User:Hexagon1|en]]) 05:56, 9 Oktober 2008 (UTC)
: Here ya go: "''Hallo! U boodskap sal my vroeër bereik as u dit op my [[:en:User talk:Hexagon1|Engelse kletsblad]] plaas''". Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:30, 9 Oktober 2008 (UTC)
::Thanks! +[[User:Hexagon1|Hexagon1]] <sup>([[User talk:Hexagon1|t]])</sup> ([[m:en:User:Hexagon1|en]]) 07:59, 9 Oktober 2008 (UTC)
==Usurpation of my username==
I've requested the usurpation of User:Macy on this wiki, however I have not got a reply. Is it possible to get my username usurped? Greetings, [[Gebruiker:Macy2|Macy2]] ([[Gebruikerbespreking:Macy2|kontak]]) 02:47, 22 Oktober 2008 (UTC)
==Racibórz==
Hi. Can somebody write an (at least ;] ) short stub about my city ([[:en:Racibórz|Racibórz]]) on Afrikaans Wikipedia? Many thanks for anyone who could do that :) [[Gebruiker:Olos88|Olos88]] ([[Gebruikerbespreking:Olos88|kontak]]) 05:14, 22 Julie 2009 (UTC)
{{uitgevoer}}, please see [[Racibórz]]. Best regards. Anoniem
==Question==
Excuse me, sir. I most workly the Korean wikipedia. I came here for nothing else but.. One user claim that [[:commons:남아공 국가 악보.JPG|his Commons contribution for South Africa Music]] is right. But.. We disbelieves what he says because he often lies. Can you confirm whether or not that is the case, please? Thank you. --[[Gebruiker:Idh0854|Idh0854]] ([[Gebruikerbespreking:Idh0854|kontak]]) 03:20, 25 Februarie 2011 (UTC)
==Foundation New Images Policy==
Hi everyone,<br>I am Yosri from Malay Wikipedia. Recently I was informed by certain parties that MS Wiki need to delete any images tagged as Non-Commercial under [ http://wikimediafoundation.org/wiki/Resolution:Licensing_policy Foundation Licensing policy]. After I have done some studies, I realised that Wikipedia Foundations is moving towards allowing commercialises all images, as such they are acting on behalf of commercial company to require all images loaded with tagging '''Non-Commercial''' in all Wiki Project to be removed, including those loaded in local Wiki. You are only allowed to licenses your images under "free content", which specifically allows commercial reuse, example [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:GFDL-1.2 GDLF 1.2]. Certain images is excempted under a very narrow EDP ("exemption doctrine policy") definition. If you all already aware about this, please ignore this comment. Otherwise, for more details please visit http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Village_pump#Wikimedia_projects_still_using_non-commercial-only_images.3F [[Gebruiker:Yosri|Yosri]] ([[Gebruikerbespreking:Yosri|kontak]]) 04:49, 2 Maart 2011 (UTC)
== [[:en:Wikipedia:SOPA initiative/Action]] ==
Dear Colleagues. Please regard this side. The english-speaking Wikipedia is planing a WP-Blackout for the 18. January. Please communicate this in your Chapter. Greetings -- [[Gebruiker:Andreas Werle|Andreas Werle]] ([[Gebruikerbespreking:Andreas Werle|kontak]]) 20:59, 13 Januarie 2012 (UTC)
==Help collecting problem reports for MediaWiki 1.19==
Last night, we rolled out MediaWiki 1.19 to all the Wikipedias. I'd like help collecting problem reports. If you can enter problem reports in Bugzilla, please do. Otherwise, leave me a message with information. -- <span style="color:#d30000; text-decoration:inherit">☠</span>[[User:MarkAHershberger|MarkAHershberger]]<span style="color:#d30000; text-decoration:inherit">☢</span>([[User_talk:MarkAHershberger|talk]])<span style="color:#d30000; text-decoration:inherit">☣</span> 05:43, 1 Maart 2012 (UTC)
==QRpedia==
[[:en:QRpedia|QRpedia]] is a multilingual WikimediaUK project which uses QR codes to deliver Wikipedia articles to users, in their preferred language. We need a version of the article about it, in Afrikaans. Can someone make one, please? [[Gebruiker:Pigsonthewing|Pigsonthewing]] ([[Gebruikerbespreking:Pigsonthewing|kontak]]) 11:26, 1 Maart 2012 (UTC)
: See [[QRpedia]]. Best regards. Anoniem
==Request to translate==
Hi, Any one native speaker of afrikans please translate this [[en:Greater Nepal|article]] in your language. For this i will be very thankfull. [[Gebruiker:Nepaboy|Nepaboy]] ([[Gebruikerbespreking:Nepaboy|kontak]]) 16:13, 1 Julie 2012 (UTC)
== Please delete [[Sjabloon:Wikitravel]] ==
Hello! I am an administrator of [[voy:|Wikivoyage]] and member of a task-force that is helping to remove interwiki links and templates to Wikitravel. I have recommended the speedy deletion of [[Sjabloon:Wikitravel]], mainly because it is currently unused and serves no purpose to Afrikaans Wikipedia viewers. Other reasons are listed on the page. Please delete this template and let me know at [[w:en:User talk:JamesA]] if there are any problems. Thank you! :) [[Gebruiker:JamesA|JamesA]] ([[Gebruikerbespreking:JamesA|kontak]]) 12:46, 30 Maart 2013 (UTC)
:{{uitgevoer}} - Best regards, -- [[Gebruiker:JCIV|JCIV]] ([[Gebruikerbespreking:JCIV|Besprekings]] | [[Spesiaal:Bydraes/JCIV|Bydraes]]) 01:13, 13 April 2013 (UTC)
::Thank you very much! [[Gebruiker:JamesA|JamesA]] ([[Gebruikerbespreking:JamesA|kontak]]) 07:43, 14 April 2013 (UTC)
==Population Matters==
Hi,
I'm hoping to get some advice on names to use in reference to an article that I would like to develop in Afrikaans.
The English version of the article is [[w:en:Population Matters]]. Other versions include: [[w:ar:المسائل_السكانية]] and [[w:ru:Движение за оптимальную численность населения]]
I have a couple of problems with names.
There are advantages in translating the name - studies have shown that a major factor behind increase in population is a low standard of education and am supposing that less well educated people, from any language base, may be less likely to open articles with titles that aren't in their first language.
The first problem is that this English title has [[w:en:double meaning|multiple meanings]] but I still hope to present something meaningful.
The second problem is that the previous name of the organisation used a term that has charitable meanings in English which may be lost in translation.
I was hoping to say something along the lines of:<br />
"'''Population Importance'''" ([[w:en:English language|Eng.]]Population Matters; "which also translates as: Population Topics"), "and which was formerly known as '''the Optimum Population Trust''' ([[w:en:English language|Eng.]] the Optimum Population Trust, '''OPT''')...
In English people talk of an important thing by stating that [https://www.google.co.uk/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=%22it%20matters%22 "it matters" (google)] and they can also refer to various topics as [https://www.google.co.uk/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=%22subject+matters%22 "subject matters" (google)]. I guess that the main translated title of of the organisation could refer to either definition of "matters".
In the UK people are familiar with the idea of the [[w:en:Charitable trust]]. A similar concept of the legal framework is used in many countries [[w:en:Trust law]] but I was unsure whether the meanings of translations of "Trust" would carry anything approaching the charitable meaning of the English "trust". I your views on whether this word should be translated or not would be appreciated.
I don't actually represent the organization but share similar interests. Your advice on names would be really appreciated as, in the first case, this is what would come up in listings.
Redirect pages can be set up from a "Population Matters" page in any language to the actual title of the article. thanks [[User:Gregkaye|Gregkaye]] ([[User talk:Gregkaye|talk]]) 12:47, 13 July 2014 (UTC) [[w:en:User_talk:Gregkaye]]
I'm thinking about using something like:
'''Bevolking Aangeleenthede''' ([[Engels]] Population Matters — wat kan ook vertaal word as: Bevolking Belangrikheid) voorheen bekend as: '''Optimale Bevolking Trust''' ([[Engels]] [[w:en:Optimum population|Optimum Population]] Trust).
However I was wondering whether any of these might be relevant: / Trust van Optimum Population / optimum bevolking trust / vertroue van optimum bevolking / and Bevolking belang (/ bevolking belangrikheid,
Bevolking het Belang / bevolking het belang,
Bevolking van belang / bevolking van belang is,
Bevolking is Belangrike / bevolking is belangrik,
/ bevolking sake,
Bevolking Momentousness / bevolking momentousness,
Bevolking Stof / bevolking stof [[Gebruiker:Gregkaye|Gregkaye]] ([[Gebruikerbespreking:Gregkaye|kontak]]) 09:47, 14 Julie 2014 (UTC)
== Monuments of Spain Challenge ==
Excuse me for not talking Afrikaans yet.
[[:es:Wikimedia España|Wikimedia España]] invites you to join the Monuments of Spain Challenge. And what’s that? It’s a contest. You have to edit, translate or expand articles about the Spanish monuments and you will be granted points. So you’re not just writing about wonderful buildings: you can get prizes!
The time of the contest will include all October and any information you may need is [https://meta.wikimedia.org/wiki/Monuments_of_Spain_Challenge/en right here].
Join in and good luck!
PS: We would be grateful if you could translate this note into Afrikaans.
[[:es:Usuario:B25es|B25es]] on behalf of Wikimedia España.
== WikiScienceCompetition 2017 ==
Hi! [http://www.wikisciencecompetition.org/ Wiki Science Competition] has started, sitenotices have appeared for sure in Spain, Austria, USA, Russian Federation and Ukraine, and Italy will be join very soon with a massive national campaign.
As a member of the academic committee I did my best to reduce the gap between countries both in the composition of the [http://www.wikisciencecompetition.org/people/ juries] and now in the outreach. I did inform many platforms (enwiki, eswiki, frwiki) during the preparation of the event, now I am informing all national institutions, associations and federations of science and technology I can contact, especially those located in countries without national juries (so, also in South Africa) and I am posting notes on LinkedIn groups everyday... and so on. That's why I am here.
We started to [[Commons:Wiki_Science_Competition_2017/CentralNotice|prepare banners]] for many countries but on [[:m:CentralNotice/Request/Wiki Science Competition 2017 (November 1-30)|meta]] they say it is not wise to use them all, so if you want to use the style and do one here on your wiki for few days, just inform us.
Otherwise, if you have social media and you want to inform your friends and colleagues, the twitter hashtags are #WSC2017, #WikiScience2017, #WikiScience
Thank you in advance and whatever you do(join, inform, ignore) have fun!--[[Gebruiker:Alexmar983|Alexmar983]] ([[Gebruikerbespreking:Alexmar983|kontak]]) 07:55, 4 November 2017 (UTC)
== Help with a project ==
I am initiating [https://ast.wikipedia.org/wiki/Usuariu:Vsuarezp/Recording_Asturian_in_other_languages a project to record the name of my language in all the languages present in Wikipedia]. Starting with those that have already translated the corresponding article. I would need a man and a woman to record what is said in Afrikaans: '' Asturies ''. Thanks in advance. - [[Gebruiker:Vsuarezp|Vsuarezp]] ([[Gebruikerbespreking:Vsuarezp|kontak]]) 19:23, 15 November 2018 (UTC)
== Wikimedia Sustainability Initiative ==
Hi all. Please help us to translate [https://meta.wikimedia.org/wiki/Sustainability_Initiative '''Sustainability Initiative'''] on meta in your language and add your name to the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Sustainability_Initiative/List_of_supporters '''list of supporters'''] to show your commitment to environment protection. Let's spread the word! Kind regards, --[[Gebruiker:Daniele Pugliesi|Daniele Pugliesi]] ([[Gebruikerbespreking:Daniele Pugliesi|kontak]]) 16:47, 28 November 2018 (UTC)
==Help with translation==
(''I apologize for posting in English ''):
Dear colleagues, We are organizing a project called WPWP that focus on the use of images collected as part of various contest and photowalks on Wikipedia articles across all languages and our team needs your help with translations into the language of this community. Here is the translation link: https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia+Pages+Wanting+Photos&language=en&action=page&filter= I am sorry if I post in the won't venue. Thanks in anticipation. [[Gebruiker:T Cells|T Cells]] ([[Gebruikerbespreking:T Cells|kontak]]) 09:53, 13 April 2020 (UTC)
== Contributions by บุญพฤทธิ์ ทวนทัย ==
[[User:บุญพฤทธิ์ ทวนทัย]] is a contributor based at the Thai Wikipedia who has created machine translations of articles and spamming them over a wide range of Wikipedia languages, including here. While the subjects of the articles he has created are (mostly) notable, the mistake of creating articles in languages he does not understand has led to extremely bad quality, probably at the level of illegibility. Unless local editors are willing to start a clean-up effort, I suggest that his contributions be deleted. Someone who knows the language can later write proper articles about the subjects. --[[Gebruiker:Paul 012|Paul 012]] ([[Gebruikerbespreking:Paul 012|kontak]]) 08:28, 11 November 2020 (UTC)
== Іхізузу ==
Лівшвс [[Spesiaal:Bydraes/31.43.49.142|31.43.49.142]] 09:00, 3 Julie 2025 (UTC)
q61kbc1h6on3sou312t9j88cyc5oscj
2818071
2818070
2025-07-03T09:01:29Z
Sobaka
328
Wysiging deur [[Special:Contributions/31.43.49.142|31.43.49.142]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Wutsje|Wutsje]]
2616175
wikitext
text/x-wiki
__TOC__
==[[:Beeld:Malachite-Kingfisher.jpg]]==
You have this image, which someone seems to have copied from [[:en:Image:Malachite674.jpg|English Wikipedia]]. However, people in English Wikipedia have found out that the image doesn't belong to the public domain. Instead, you can only use it for non-commercial or educational purposes. Such is too restrictive licence for Wikipedia. [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2005-May/023760.html] You can't even use the image in Wikipedia under United Sates copyright law. In English Wikipedia they are going to delete the image. I think that you should do the same because the Wikipedia servers are located in United States. -[[Gebruiker:85.76.146.129|85.76.146.129]]
== Wikizine ==
Hi, I am [[w:nl:gebruiker:Walter]] of the dutch Wikipedia. I am writing you because your are listed as ambassador of your wiki. I have something to say that I think you will find useful and possibly others of your wiki also.
You know it is not easy for the members of a local wiki to be informed about what is going on in the higher levels of the Wikimedia family. This because of the language problem and the high level of fragmentation of places where you can find information.
I am now making a weekly news letter (Wikizine) that attempts to provide the news of the Wikimedia projects. The concept is to list only a very short description of the news an give the relevant url to the subject. I want it to be short, only give the news that is important for all projects. The target audience include the ambassadors. It is for people who are interested in what it going on outside there own wiki. I emphasize on the news that is practical-technical. The information comes form several "news"-pages on several wikis, the mailinglists and IRC. There will be news I can not discover. If you have news found somewhere or from you own wiki please let my know. wikizine AT wikipedia.be
I can only create one version in something that supposed to be English. I count on the readers to inform there local wiki about the news in there own language.
Wikizine is send by use of the mailinglist Announce-l. It is only used for this. So people can subscribe without being swamped by emails like the lists.
http://mail.wikipedia.org/mailman/listinfo/announce-l
I hope that you and others of your wiki will subscribe to Wikizine and give feedback. So that Wikizine can become really a source where Wikimedians can find out what is going on. Greetings, [[w:nl:gebruiker:Walter]] ''PS: do not repond here. I will not see it.''
== Potje ==
Is the word 'Potje' in Afrikaans? What is the translation?
I'm asking because it's said to be the Afrikaans name of [[:he:Image:Poyke.jpg|this]] cooking pot. Thanks, [[:he:User:Felagund]].
In Afrikaans it is known as ''ysterpot'', ''swart pot'' or just ''potjie''. In English it is known as a dutch-oven.
:"Pot" in Afrikaans and Dutch has the same meaning as the same word in English. It can be used for "cooking pot". "-je" is a suffix added to a word to form a [[Verkleiningswoord|dimmunitive]]. Well, in Dutch only, because in Afrikaans the suffix is "-jie", so the word is "Potjie".
:The image you refer to has to do with [[Potjiekos]]. [[Gebruiker:Danielm|Danielm]] 19:50, 21 Augustus 2006 (UTC)
::Great - thanks! [[:he:User:Felagund]].
All active members of Wikimedia projects are invited to
== Message from Nepal Bhasa Wikipedia ==
Nepal Bhasa wikipedia has recently started developing [http://new.wikipedia.org here] . We would like to increase co-ordination between the two wikipedia, share resources as well as to learn from this version. If someone is interested, please visit [http://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8 Nepal Bhasa Embassy]. Thank you. --[http://new.wikipedia.org/wiki/User:Eukesh Eukesh]
== for an information ==
Pour quelconqu'un qui habite au Bénin et qui veut voyager sur Singapour, comment doit-il procéder pour avoir le visa?
un visa de la Malaisie permet-il d'entrer en Singapour?
:We do not provide travel or visa information, I'm afraid. Your best bet would be to contact the Embassy in Singapour (they ought to have a website with an email address) and ask them directly. [[Gebruiker:Anrie|Anrie]] 17:03, 12 Junie 2007 (UTC)
==Translation==
Hi, I could use a translation of the following text into Afrikaans, if anyone has the time: "''Hello! If you wish to leave me a message, it would probably reach me sooner if you left it at my [[:en:User talk:Hexagon1|English Wikipedia talk page]].''". Dankie! +[[User:Hexagon1|Hexagon1]] <sup>([[User talk:Hexagon1|t]])</sup> ([[m:en:User:Hexagon1|en]]) 05:56, 9 Oktober 2008 (UTC)
: Here ya go: "''Hallo! U boodskap sal my vroeër bereik as u dit op my [[:en:User talk:Hexagon1|Engelse kletsblad]] plaas''". Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:30, 9 Oktober 2008 (UTC)
::Thanks! +[[User:Hexagon1|Hexagon1]] <sup>([[User talk:Hexagon1|t]])</sup> ([[m:en:User:Hexagon1|en]]) 07:59, 9 Oktober 2008 (UTC)
==Usurpation of my username==
I've requested the usurpation of User:Macy on this wiki, however I have not got a reply. Is it possible to get my username usurped? Greetings, [[Gebruiker:Macy2|Macy2]] ([[Gebruikerbespreking:Macy2|kontak]]) 02:47, 22 Oktober 2008 (UTC)
==Racibórz==
Hi. Can somebody write an (at least ;] ) short stub about my city ([[:en:Racibórz|Racibórz]]) on Afrikaans Wikipedia? Many thanks for anyone who could do that :) [[Gebruiker:Olos88|Olos88]] ([[Gebruikerbespreking:Olos88|kontak]]) 05:14, 22 Julie 2009 (UTC)
{{uitgevoer}}, please see [[Racibórz]]. Best regards. Anoniem
==Question==
Excuse me, sir. I most workly the Korean wikipedia. I came here for nothing else but.. One user claim that [[:commons:남아공 국가 악보.JPG|his Commons contribution for South Africa Music]] is right. But.. We disbelieves what he says because he often lies. Can you confirm whether or not that is the case, please? Thank you. --[[Gebruiker:Idh0854|Idh0854]] ([[Gebruikerbespreking:Idh0854|kontak]]) 03:20, 25 Februarie 2011 (UTC)
==Foundation New Images Policy==
Hi everyone,<br>I am Yosri from Malay Wikipedia. Recently I was informed by certain parties that MS Wiki need to delete any images tagged as Non-Commercial under [ http://wikimediafoundation.org/wiki/Resolution:Licensing_policy Foundation Licensing policy]. After I have done some studies, I realised that Wikipedia Foundations is moving towards allowing commercialises all images, as such they are acting on behalf of commercial company to require all images loaded with tagging '''Non-Commercial''' in all Wiki Project to be removed, including those loaded in local Wiki. You are only allowed to licenses your images under "free content", which specifically allows commercial reuse, example [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:GFDL-1.2 GDLF 1.2]. Certain images is excempted under a very narrow EDP ("exemption doctrine policy") definition. If you all already aware about this, please ignore this comment. Otherwise, for more details please visit http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Village_pump#Wikimedia_projects_still_using_non-commercial-only_images.3F [[Gebruiker:Yosri|Yosri]] ([[Gebruikerbespreking:Yosri|kontak]]) 04:49, 2 Maart 2011 (UTC)
== [[:en:Wikipedia:SOPA initiative/Action]] ==
Dear Colleagues. Please regard this side. The english-speaking Wikipedia is planing a WP-Blackout for the 18. January. Please communicate this in your Chapter. Greetings -- [[Gebruiker:Andreas Werle|Andreas Werle]] ([[Gebruikerbespreking:Andreas Werle|kontak]]) 20:59, 13 Januarie 2012 (UTC)
==Help collecting problem reports for MediaWiki 1.19==
Last night, we rolled out MediaWiki 1.19 to all the Wikipedias. I'd like help collecting problem reports. If you can enter problem reports in Bugzilla, please do. Otherwise, leave me a message with information. -- <span style="color:#d30000; text-decoration:inherit">☠</span>[[User:MarkAHershberger|MarkAHershberger]]<span style="color:#d30000; text-decoration:inherit">☢</span>([[User_talk:MarkAHershberger|talk]])<span style="color:#d30000; text-decoration:inherit">☣</span> 05:43, 1 Maart 2012 (UTC)
==QRpedia==
[[:en:QRpedia|QRpedia]] is a multilingual WikimediaUK project which uses QR codes to deliver Wikipedia articles to users, in their preferred language. We need a version of the article about it, in Afrikaans. Can someone make one, please? [[Gebruiker:Pigsonthewing|Pigsonthewing]] ([[Gebruikerbespreking:Pigsonthewing|kontak]]) 11:26, 1 Maart 2012 (UTC)
: See [[QRpedia]]. Best regards. Anoniem
==Request to translate==
Hi, Any one native speaker of afrikans please translate this [[en:Greater Nepal|article]] in your language. For this i will be very thankfull. [[Gebruiker:Nepaboy|Nepaboy]] ([[Gebruikerbespreking:Nepaboy|kontak]]) 16:13, 1 Julie 2012 (UTC)
== Please delete [[Sjabloon:Wikitravel]] ==
Hello! I am an administrator of [[voy:|Wikivoyage]] and member of a task-force that is helping to remove interwiki links and templates to Wikitravel. I have recommended the speedy deletion of [[Sjabloon:Wikitravel]], mainly because it is currently unused and serves no purpose to Afrikaans Wikipedia viewers. Other reasons are listed on the page. Please delete this template and let me know at [[w:en:User talk:JamesA]] if there are any problems. Thank you! :) [[Gebruiker:JamesA|JamesA]] ([[Gebruikerbespreking:JamesA|kontak]]) 12:46, 30 Maart 2013 (UTC)
:{{uitgevoer}} - Best regards, -- [[Gebruiker:JCIV|JCIV]] ([[Gebruikerbespreking:JCIV|Besprekings]] | [[Spesiaal:Bydraes/JCIV|Bydraes]]) 01:13, 13 April 2013 (UTC)
::Thank you very much! [[Gebruiker:JamesA|JamesA]] ([[Gebruikerbespreking:JamesA|kontak]]) 07:43, 14 April 2013 (UTC)
==Population Matters==
Hi,
I'm hoping to get some advice on names to use in reference to an article that I would like to develop in Afrikaans.
The English version of the article is [[w:en:Population Matters]]. Other versions include: [[w:ar:المسائل_السكانية]] and [[w:ru:Движение за оптимальную численность населения]]
I have a couple of problems with names.
There are advantages in translating the name - studies have shown that a major factor behind increase in population is a low standard of education and am supposing that less well educated people, from any language base, may be less likely to open articles with titles that aren't in their first language.
The first problem is that this English title has [[w:en:double meaning|multiple meanings]] but I still hope to present something meaningful.
The second problem is that the previous name of the organisation used a term that has charitable meanings in English which may be lost in translation.
I was hoping to say something along the lines of:<br />
"'''Population Importance'''" ([[w:en:English language|Eng.]]Population Matters; "which also translates as: Population Topics"), "and which was formerly known as '''the Optimum Population Trust''' ([[w:en:English language|Eng.]] the Optimum Population Trust, '''OPT''')...
In English people talk of an important thing by stating that [https://www.google.co.uk/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=%22it%20matters%22 "it matters" (google)] and they can also refer to various topics as [https://www.google.co.uk/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=%22subject+matters%22 "subject matters" (google)]. I guess that the main translated title of of the organisation could refer to either definition of "matters".
In the UK people are familiar with the idea of the [[w:en:Charitable trust]]. A similar concept of the legal framework is used in many countries [[w:en:Trust law]] but I was unsure whether the meanings of translations of "Trust" would carry anything approaching the charitable meaning of the English "trust". I your views on whether this word should be translated or not would be appreciated.
I don't actually represent the organization but share similar interests. Your advice on names would be really appreciated as, in the first case, this is what would come up in listings.
Redirect pages can be set up from a "Population Matters" page in any language to the actual title of the article. thanks [[User:Gregkaye|Gregkaye]] ([[User talk:Gregkaye|talk]]) 12:47, 13 July 2014 (UTC) [[w:en:User_talk:Gregkaye]]
I'm thinking about using something like:
'''Bevolking Aangeleenthede''' ([[Engels]] Population Matters — wat kan ook vertaal word as: Bevolking Belangrikheid) voorheen bekend as: '''Optimale Bevolking Trust''' ([[Engels]] [[w:en:Optimum population|Optimum Population]] Trust).
However I was wondering whether any of these might be relevant: / Trust van Optimum Population / optimum bevolking trust / vertroue van optimum bevolking / and Bevolking belang (/ bevolking belangrikheid,
Bevolking het Belang / bevolking het belang,
Bevolking van belang / bevolking van belang is,
Bevolking is Belangrike / bevolking is belangrik,
/ bevolking sake,
Bevolking Momentousness / bevolking momentousness,
Bevolking Stof / bevolking stof [[Gebruiker:Gregkaye|Gregkaye]] ([[Gebruikerbespreking:Gregkaye|kontak]]) 09:47, 14 Julie 2014 (UTC)
== Monuments of Spain Challenge ==
Excuse me for not talking Afrikaans yet.
[[:es:Wikimedia España|Wikimedia España]] invites you to join the Monuments of Spain Challenge. And what’s that? It’s a contest. You have to edit, translate or expand articles about the Spanish monuments and you will be granted points. So you’re not just writing about wonderful buildings: you can get prizes!
The time of the contest will include all October and any information you may need is [https://meta.wikimedia.org/wiki/Monuments_of_Spain_Challenge/en right here].
Join in and good luck!
PS: We would be grateful if you could translate this note into Afrikaans.
[[:es:Usuario:B25es|B25es]] on behalf of Wikimedia España.
== WikiScienceCompetition 2017 ==
Hi! [http://www.wikisciencecompetition.org/ Wiki Science Competition] has started, sitenotices have appeared for sure in Spain, Austria, USA, Russian Federation and Ukraine, and Italy will be join very soon with a massive national campaign.
As a member of the academic committee I did my best to reduce the gap between countries both in the composition of the [http://www.wikisciencecompetition.org/people/ juries] and now in the outreach. I did inform many platforms (enwiki, eswiki, frwiki) during the preparation of the event, now I am informing all national institutions, associations and federations of science and technology I can contact, especially those located in countries without national juries (so, also in South Africa) and I am posting notes on LinkedIn groups everyday... and so on. That's why I am here.
We started to [[Commons:Wiki_Science_Competition_2017/CentralNotice|prepare banners]] for many countries but on [[:m:CentralNotice/Request/Wiki Science Competition 2017 (November 1-30)|meta]] they say it is not wise to use them all, so if you want to use the style and do one here on your wiki for few days, just inform us.
Otherwise, if you have social media and you want to inform your friends and colleagues, the twitter hashtags are #WSC2017, #WikiScience2017, #WikiScience
Thank you in advance and whatever you do(join, inform, ignore) have fun!--[[Gebruiker:Alexmar983|Alexmar983]] ([[Gebruikerbespreking:Alexmar983|kontak]]) 07:55, 4 November 2017 (UTC)
== Help with a project ==
I am initiating [https://ast.wikipedia.org/wiki/Usuariu:Vsuarezp/Recording_Asturian_in_other_languages a project to record the name of my language in all the languages present in Wikipedia]. Starting with those that have already translated the corresponding article. I would need a man and a woman to record what is said in Afrikaans: '' Asturies ''. Thanks in advance. - [[Gebruiker:Vsuarezp|Vsuarezp]] ([[Gebruikerbespreking:Vsuarezp|kontak]]) 19:23, 15 November 2018 (UTC)
== Wikimedia Sustainability Initiative ==
Hi all. Please help us to translate [https://meta.wikimedia.org/wiki/Sustainability_Initiative '''Sustainability Initiative'''] on meta in your language and add your name to the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Sustainability_Initiative/List_of_supporters '''list of supporters'''] to show your commitment to environment protection. Let's spread the word! Kind regards, --[[Gebruiker:Daniele Pugliesi|Daniele Pugliesi]] ([[Gebruikerbespreking:Daniele Pugliesi|kontak]]) 16:47, 28 November 2018 (UTC)
==Help with translation==
(''I apologize for posting in English ''):
Dear colleagues, We are organizing a project called WPWP that focus on the use of images collected as part of various contest and photowalks on Wikipedia articles across all languages and our team needs your help with translations into the language of this community. Here is the translation link: https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia+Pages+Wanting+Photos&language=en&action=page&filter= I am sorry if I post in the won't venue. Thanks in anticipation. [[Gebruiker:T Cells|T Cells]] ([[Gebruikerbespreking:T Cells|kontak]]) 09:53, 13 April 2020 (UTC)
== Contributions by บุญพฤทธิ์ ทวนทัย ==
[[User:บุญพฤทธิ์ ทวนทัย]] is a contributor based at the Thai Wikipedia who has created machine translations of articles and spamming them over a wide range of Wikipedia languages, including here. While the subjects of the articles he has created are (mostly) notable, the mistake of creating articles in languages he does not understand has led to extremely bad quality, probably at the level of illegibility. Unless local editors are willing to start a clean-up effort, I suggest that his contributions be deleted. Someone who knows the language can later write proper articles about the subjects. --[[Gebruiker:Paul 012|Paul 012]] ([[Gebruikerbespreking:Paul 012|kontak]]) 08:28, 11 November 2020 (UTC)
a6c9m6tq9w6nz14kz4k7q2u4x2aa8v0
Boom
0
12111
2818004
2814772
2025-07-02T20:06:02Z
JMK
649
+prent, skuif prente
2818004
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Coastal redwood.jpg|regs|duimnael|250px|'n [[Rooihoutboom]], die hoogste boomspesie op aarde]]
In [[plantkunde]] is 'n '''boom ''''n meerjarige plant met 'n langwerpige stam wat gewoonlik takke en [[Blaar|blare]] ondersteun. Volgens sommige enger definisies is 'n boom slegs houtplante met sekondêre groei, plante wat bruikbaar is vir hul [[hout]] of plante bo 'n bepaalde hoogte. In wyer definisies word langer [[Palmagtige|palms]], boomvarings, [[Piesang|piesangs]] en [[bamboes]] ook as bome geag. Bome is nie 'n taksonomiese groep nie, maar sluit 'n verskeidenheid plantspesies in wat onafhanklik van mekaar 'n stam en takke ontwikkel het as 'n manier om bo ander plante uit te troon om vir [[sonlig]] te kompeteer. Die meerderheid boomspesies is [[Bedeksadiges|angiospermae]] of hardehoutsoorte; baie van die res is [[Gymnospermae|gimnospermae]] of sagtehoutsoorte. Bome bestaan al vir 370 miljoen jaar en daar is na raming sowat drie biljoen volwasse bome in die wêreld.
'n Boom het tipies baie sekondêre takke wat vry van die grond deur die stam ondersteun word. Hierdie stam bevat tipies houtagtige weefsel vir sterkte, en vaskulêre weefsel om materiaal van een deel van die boom na 'n ander te vervoer. Die meeste bome word omring deur 'n laag [[bas]] wat as 'n beskermende versperring dien. Ondergronds vertak die [[Wortel|wortels]] en sprei wyd uit; hulle dien om die boom te anker en vog en voedingstowwe uit die grond te onttrek. Bogronds verdeel die takke in kleiner takke en lote. Die lote dra gewoonlik [[blaar|blare]], wat ligenergie opvang en dit deur [[fotosintese]] in [[suiker]]s omskakel, wat die voedsel vir die boom se groei en ontwikkeling verskaf.
Bome plant gewoonlik voort met behulp van [[Saad|sade]]. [[Blom|Blomme]] en [[Vrug|vrugte]] kan teenwoordig wees, maar sommige bome, soos konifere, het eerder stuifmeel- en saadkeëls. Palms, piesangs en bamboes produseer ook sade, maar [[Boomvaring|boomvarings]] produseer eerder spore.
Bome speel 'n beduidende rol om erosie te verminder en die [[klimaat]] te modereer. Hulle verwyder [[koolstofdioksied]] uit die atmosfeer en stoor groot hoeveelhede [[koolstof]] in hul weefsels. Bome en [[woud]]e bied 'n habitat vir baie dier- en plantspesies. [[Tropiese reënwoud|Tropiese reënwoude]] is een van die mees biodiverse habitatte ter wêreld. Bome bied skadu en skuiling, hout vir konstruksie, brandstof vir kook en verhitting, en vrugte vir kos sowel as baie ander gebruike. In sommige wêrelddele krimp woude omdat bome afgekap word om grond vir [[landbou]]doeleindes beskikbaar te stel. Weens hul lang lewe en bruikbaarheid, is bome nog altyd eerbiedig, met heilige bome in verskeie kulture, en hulle speel 'n rol in baie van die wêreld se [[Mitologie|mitologieë]].
Bome is geneig om langlewend te wees, sommige word etlike duisende jaar oud. Dit is byvoorbeeld bekend dat die moerassipres (''Taxodium distichum'') van die oostelike [[Verenigde State]] meer as 2 000 jaar oud kan word.<ref name="georg1">{{cite web |last1=Georgiou |first1=Aristos |title=2,624-Year-Old Tree Discovered In North Carolina Swamp Is One Of The Oldest On Earth |url=https://www.newsweek.com/2624-tree-north-carolina-swamp-oldest-planet-1421844 |website=newsweek.com |publisher=Newsweek |date = 10 Mei 2019 |accessdate=6 Maart 2020}}</ref> Boomsade kan ook lank kiemkragtig bly. Verskeie sade van die Judese [[dadelpalm]], 'n uitgestorwe variëteit van ''Phoenix dactylifera'', is vanaf 1963 te Masada in [[Israel]] gevind. Die sade het volgens koolstofdatering uit die eerste, tweede en [[4de eeu v.C.|vierde eeue voor Christus]] dateer, asook die [[1ste eeu|eerste eeu n.C.]]. Etlike hiervan is tog tussen 2005 en 2014 ontkiem en het lewenskragtige dadelpalms van albei geslagte opgelewer.<ref name="jg1">{{cite web |last1=Gillan |first1=Joanna |title=The Judean Date Palm: Extinct Tree Resurrected from Ancient Seeds |url= https://www.ancient-origins.net/ancient-places-asia/extinct-tree-which-has-resurrected-ancient-seeds-00901 |website=Ancient Origins |publisher= ancient-origins.net |access-date=26 November 2020}}</ref>
==Beskermde spesies en eksemplare==
[[lêer:Плодови и шишарице шумског дрвећа.jpg|310px|regs|duimnael|Keëls, [[vrug]]te en [[saad|sade]] van bome. Konifeersade kan dekades lank in hul keëls oorleef, voordat dit deur byvoorbeeld 'n bosbrand vrygestel word.]]
[[lêer:Differents fabaceae pods.jpg|310px|regs|duimnael|Peule is die vrugte van [[peulgewas|peulplante]], d.i. struike en bome in die familie [[Fabaceae]]. Dié bekende familie word soms verder in die ertjie-, flambojant- en doringboom-families onderverdeel, waarvan die blomme opmerklik van mekaar verskil.]]
[[lêer:Brachychiton discolor, vyf kokervrugte, Pretoria-dieretuin, d.jpg|310px|regs|duimnael|Vyf kokervrugte van 'n vlamboom (''Brachychiton'') wat uit 'n enkele blom ontstaan het. Die sade word ontbloot wanneer die vrugte uitdroog en langs 'n naat oopspring.]]
In Suid-Afrika geniet etlike boomspesies amptelike beskerming. Teen November 2021 het die Departement van Omgewing, Bosbou en Visserye reeds 52 inheemse boomspesies op die beskermde lys geplaas.<ref name="dan1">{{cite news |last1=Daniel |first1=Luke |title=UPDATE - These 4 types of trees are now protected in SA – disturbing them could land you in jail |url=https://www.businessinsider.co.za/new-list-of-protected-trees-in-south-africa-2021-11 |access-date=19 June 2022 |agency=Business Insider SA |publisher=businessinsider.co.za |date=2022-03-28}}</ref> Eksemplare van hierdie spesies mag ingevolge die Nasionale Bosbouwet (Wet nr. 84 van 1998) nie vernietig, teruggesnoei, verwyder, geskenk, verhandel, vervoer of uitgevoer word sonder die nodige vergunning of lisensie van die departement nie.
Die mees onlangse spesies om tot die beskermde lys gevoeg te word is die [[rooi-ivoor]], [[jakkalsbessie]], [[manketti]] en [[Umtiza]] (''Umtiza listeriana'') in 2021.<ref name="cre2">{{cite web |last1=Creecy |first1=Barbara Dallas |title=<!--Government Notices-->Goewermentskennisgewing nr. 1487 van 2021, National Forests Act: Proposed Amendments to List of Protected Tree Species Declared as Protected |url= https://www.gov.za/sites/default/files/gcis_document/202111/45435gon1487.pdf |website=gov.za |publisher=Staatskoerant nr. 45435 |access-date=20 Junie 2022 |date=8 November 2021}}</ref> Ander boomspesies wat wetlik beskerm word is die [[kameeldoring]], [[vaalkameeldoring]], [[kremetart]], [[peulmahonie]], [[groendoring]], [[poeierkwasboom]], [[witgat]], [[msasa]], [[mingerhout]], [[swartwortelboom]], [[swazi-uiehout]] (''Cassipourea swaziensis''), [[boesmanstee]], [[Indiese wortelboom]], [[bastertambotie]], [[Pondotreurdoring]] (''Colubrina nicholsonii''), [[hardekool]], [[Assegaai (boom)|assegaai]], [[bosveldsaffraan]], [[Bosveldrooiklapperbos]], [[ebbehoutghwarrie]], [[moerasvy]], [[silwerboom]], [[Tongawortelboom]] (''Lumnitzera racemosa''), [[Pondoboesmanstee]] (''[[Lydenburgia abbottii]]''), [[Sekhukhuniboesmanstee]] (''[[Lydenburgia cassinoides]]''), [[kusrooimelkhout]], [[Lebombowattel]], [[stinkhout]], [[Gariep-harpuisboom]] (''Ozoroa namaquensis''), [[appelblaar]], [[kasuur]], [[breëriviergeelhout]], [[Outeniekwageelhout]], [[Henkel-se-geelhout]], [[Geelhout|opregte geelhout]], [[Barbertonse bergsuikerbos]], [[Serpentynsuikerbos]], [[rooistinkhout]], [[kiaat]], [[rooiwortelboom]], [[maroela]], [[krinkhout]], [[witmelkhout]], [[Pondo-gifertjie]] (''Tephrosia pondoensis''), [[peperbasboom]], [[Clanwilliamseder]] en [[Baviaanskloofseder]].<ref name="cre1">{{cite web |last1=Creecy |first1=Barbara Dallas |title=<!--Government Notices-->Goewermentskennisgewing nr. 15 van 2021, National Forests Act: List of protected tree species |url= https://www.gov.za/sites/default/files/gcis_document/202103/44204gon155.pdf |website=gov.za |publisher=Staatskoerant nr. 44204 |access-date=20 Junie 2022 |date=1 Maart 2021}}</ref>
Die wet maak ook voorsiening vir die beskerming van besonderse individuele bome deur hulle as [[kampioenboom|kampioenbome]] te verklaar. Sogenaamde "grootbome" benewens sekere lanings en aanplantings van historiese belang, hetsy inheems of uitheems, kan hierdeur beskerming verkry. Teen 2015 is amptelike beskerming reeds aan 82 Suid-Afrikaanse kampioenbome toegeken,<ref name="zok1">{{cite web |last1= Zokwana |first1=Senzeni |title=<!--Government Notices-->Goewermentskennisgewing nr. 1056 van 2015, Declaration of particular groups of trees "Champion Trees" under the National Forests Act, 1998 (Act no. 84 of 1998), |url= https://cer.org.za/wp-content/uploads/2014/02/NFA-Champions-Trees.pdf |website=gov.za |publisher=Staatskoerant nr. 39379 |access-date=6 November 2015 |date=1 Maart 2021}}</ref> waaronder die [[Kanferboom|Kanfer]]laning (''Cinnamomum camphora'') te [[Vergelegen]], die [[Poskantoorboom]] (''Sideroxylon inerme'') in [[Mosselbaai]], die [[Steeleik|Ou slaweboom]] (''Quercus robur'') in [[George]] en die [[Wonderboom-natuurreservaat|Wonderboom]] (''Ficus salicifolia'') in [[Pretoria]]. Buite Suid-Afrika word registers van amptelike kampioenbome ook in [[Kanada]], die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]], [[Verenigde Koninkryk]] en [[Nieu-Seeland]] gehou.
== Hoofboomgroepe ==
Net in Suider-Afrika is daar ongeveer 2 100 inheemse plantspesies wat as bome gereken word,<ref name="vwyk&vwyk2">{{cite book |last1=Van Wyk |first1=Braam |last2=Van Wyk |first2=Piet |title=Veldgids tot Bome van Suider-Afrika |date=2013 |publisher=Penguin Random House |location=South Africa |isbn=1-77584-106-5 |pages=4-16 |edition=2de}}</ref> waarvan sommige ook onderskeibare subspesies en variëteite het. Etlike inheemse bome word binne die streek, maar buite hul natuurlike verspreidingsgebied verbou, en kan dus lokaal as uitheems beskou word. Byna oral groei bome wat van buite die streek ingevoer is, soos tewens op die [[hoëveld]] waar baie plaaslike boomsoorte nie aard nie. Die getal ingevoerde boomspesies in Suider-Afrika is al op 'n bykomende 2 000 spesies geraam,<ref name="glen&vwyk">{{cite book |last1=Glen |first1=Hugh |last2=Van Wyk |first2=Braam |title=Guide to Trees Introduced into Southern Africa |date=Augustus 2016 |publisher=Penguin Random House |location=South Africa |isbn=978-1-77584-470-9 |pages=4-16 |edition=1ste}}</ref> waarvan sowat 100 in die streek genaturaliseer is, en sommige indringerstatus verwerf het.<ref name="vwyk&vwyk2"/> Een manier om boomspesies te eien is deur die gebruik van sogenaamde sleutels, maar dié is vir plantkundiges eerder as leke geskik, omdat deeglike kennis van vakterme en plantanatomie benodig word. Vertroudheid met die belangrikste plantfamilies van 'n streek fasiliteer egter identifikasie deur vergelyking van 'n beperkte getal spesies aan die hand van 'n vereenvoudigde stel kenmerke. Byna twee derdes van Suider-Afrikaanse boomspesies behoort naamlik tot een van 20 families, wat met die nodige opleiding op sig onderskeibaar is. In dalende volgorde van spesie-diversiteit is hulle die [[Rubiaceae|katjiepiering-]], [[Papilionoideae|ertjie-]], [[Mimosoideae|doringboom-]], [[Celastraceae|pendoring-]], [[Euphorbiaceae|naboom-]], [[Anacardiaceae|mango-]], [[Proteaceae|protea-]], [[Combretaceae|boswilg-]], [[Caesalpinioideae|flambojant-]], [[Ebenaceae|ebbehout-]], [[Asteraceae|madeliefie-]], [[Phyllanthaceae|aartappelbos-]], [[Apocynaceae|selonsroos-]], [[Moraceae|vy-]], [[Capparaceae|kapper-]], [[Burseraceae|mirre-]], [[Lamiaceae|salie-]], [[Malvaceae|rosyntjiebos-]], [[Rutaceae|sitrus-]] en [[Sapindaceae|lietsjie]]families.<ref name="vwyk&vwyk2"/>
=== Blomdraende plante (Magnoliophyta; [[angiosperms|angiosperme]]) ===
==== Dikotiele (Magnoliopsida) A – F ====
* [[Altingiaceae]] ([[Altingia]]-familie)
** [[Amberboom]], ''Liquidambar''-spesie
* [[Anacardiaceae]] ([[Kasjoe]]-familie)
** [[Kasjoe]], ''Anacardium occidentale''
** [[Veselperske]] (mango), ''Mangifera indica''
** [[Pistasio]], ''Pistacia vera''
** [[Soemak]], ''Rhus''-spesie, insluitend [[Karee]]s
** [[Toxicodendron|Lakboom]], ''Toxicodendron verniciflua''
* [[Annonaceae]] ([[Suikerappel]] familie)
** [[Cherimoja]] ''Annona cherimola''
** [[Suikerappel]] ''Annona reticulata''
** [[Papaja]] ''Asimina triloba''
** [[Suursop]] ''Annona muricata''
* [[Apocynaceae]] ([[Dogbane]] familie)
** [[Pachypodium]] ''Pachypodium''-spesie
* [[Aquifoliaceae]] ([[Huls]] familie)
** [[Huls]], ''Ilex''-spesie
* [[Araliaceae]] ([[Hedera|Ivy]] familie)
** [[Kalopanax]], ''Kalopanax pictus''
[[Lêer:birchandmaple.jpg|duimnael|[[Berk]]eboom (voorgrond) en [[esdoring]]boom (agtergrond) in herfstyd]]
* [[Betulaceae]] ([[Berk]]efamilie)
** Els, ''[[Alnus]]''-spesie
** [[Berk]], ''Betula''-spesie
** [[Haagbeuk]], ''Carpinus''-spesie
** [[Haselaar]], ''Corylus''-spesie
* [[Bignoniaceae]] ([[Jakaranda]]-familie)
** [[Catalpa]], ''Catalpa''-spesie
* [[Cactaceae]] ([[Kaktus]]-familie)
** [[Saguaro]], ''Carnegiea gigantea''
* [[Cannabaceae]] ([[Dagga]]-familie)
** [[Dagga]], ''Cabanis''-genus
** [[Witstinkhout]], ''Celtis''-spesie
* [[Combretaceae]] (Combretum-familie)
** [[Combretum|Boswilge]], ''Combretum''-spesie
* [[Cornaceae]] ([[Kornoelie]]-familie)
** [[Kornoelie]], ''Cornus''-spesie
* [[Curtisiaceae]]
** [[Assegaai (boom)|Assegaai]], ''Curtisia dentata''
* [[Dipterocarpaceae]] familie
** [[Garjan]], ''Dipterocarpus''-spesie
** [[Sal]], ''Shorea''-spesie
* [[Ericaceae]] ([[Heide]]-familie)
** [[Arbutus]], ''Arbutus''-spesie
* [[Eucommiaceae]] ([[Eucommia]]-familie)
** [[Eucommia]] ''Eucommia ulmoides ''
* [[Fabaceae]] ([[Ertjie]] familie)
[[lêer:Acacia xanthophloea, saailing, dag x+1 in Desember, Pretoria, a.jpg|duimnael|regs|Saailing van 'n [[koorsboom]] (''Acacia xanthophloea''), met die twee saadlobbe (bo en onder) van 'n dikotiele plant]]
** [[Acacia]], ''Acacia''-spesie
** [[Gleditsia]], ''Gleditsia triacanthos''
** [[Robinia]], ''Robinia pseudoacacia''
** [[Purperwinde]], ''Laburnum''-spesie
** [[Caesalpinia echinata|Pau Brasil]], Brasilhout, ''Caesalpinia echinata''
* [[Fagaceae]] ([[Beuk]] familie)
** [[Kastaiing]], ''Castanea''-spesie
** [[Beuk]], ''Fagus''-spesie
** [[Suiderbeuk]], ''Nothofagus''-spesie
** [[Looieik]], ''Lithocarpus densiflorus''
** [[Eike]], ''Quercus''-spesie
* [[Fouquieriaceae]] ([[Boojum boom|Boojum]] familie)
** [[Boojumboom|Boojum]], ''Fouquieria columnaris''
==== H – P ====
* [[Hamamelidaceae]] ([[Towerhaselaar]] familie)
** [[Persiese ysterhout]], ''Parrotia persica''
* [[Juglandaceae]] ([[Walneut]] familie)
** [[Okkerneut]], ''Juglans''-spesie
** [[Hickory]], ''Carya''-spesie
** [[Vlerkneut]], ''Pterocarya''-spesie
* [[Lauraceae]] ([[Lourier]] familie)
** [[Kaneel]] ''Cinnamomum zeylanicum''
** [[Lourierboom]] ''Laurus nobilis''
** [[Avokado]] ''Persea americana''
* [[Lecythidaceae]] ([[Lecythidaceae|Paradysneut]] familie)
** [[Brasiliëneut]] ''Bertholletia excelsa''
* [[Lythraceae]] ([[Liguster]] familie)
** [[Crape-myrtle]], ''Lagerstroemia''-spesie
* [[Magnoliaceae]] ([[Magnolia]] familie)
** [[Tulpeboom]], ''Liriodendron''-spesie
** [[Magnolia]], ''Magnolia''-spesie
* [[Malvaceae]] ([[Katoen]] familie; insluitend [[Tilia]]ceae en [[Bombacaceae]]) [[Lêer:Baobab.jpg|regs|duimnael|Kremetartboom in [[Zanzibar]]]]
** [[Kremetart]], ''Adansonia''-spesie (ook Baobab of Boab genoem)
** [[Katoenbome]], ''Bombax''-spesie
** [[Vlambome]], ''Brachychiton''-spesie
** [[Kapokboom|Kapok]], ''Ceiba pentandra''
** [[Durian]], ''Durio zibethinus''
** [[Balsa]], ''Ochroma lagopus''
** [[Kakao]] ([[Kakao]]), ''Theobroma cacao''
** [[Linde]], ''Tilia''-spesie
* [[Meliaceae]] ([[Mahonie]] familie)
** [[Neem]], ''Azadirachta indica''
** [[Maksering]], ''Melia azedarach''
** [[Mahonie]], ''Swietenia mahagoni''
* [[Moraceae]] ([[Moerbei]] familie)
** [[Ficus|Vy]], ''Ficus''-spesie
** [[Moerbei]], ''Morus''-spesie
* [[Myristicaceae]] ([[Neutmuskaat]]-familie)
** [[Neutmuskaat]], ''Mysristica fragrans''
* [[Myrtaceae]] ([[Mirte]]-familie)
** [[Eucalyptus|Bloekom]], ''Eucalyptus''-spesie
** [[Mirt]], ''Myrtus''-spesie
** [[Koejawel]], ''Psidium guajava''
[[Lêer:Davidia1.jpg|regs|duimnael|250px|[[Nyssaceae]]: '''n Duifboom in blom'']]
* [[Nyssaceae]] ([[Tupelo]]-familie; ook soms ingesluit in [[Cornaceae]])
** [[Tupelo]], ''Nyssa''-spesie
** [[Duifboom]], ''Davidia involucrata''
* [[Oleaceae]] ([[Olyf]]-familie)
** [[Ysterhout]], ''Olea capensis''
** [[Olyf]], ''Olea europaea''
** [[Olienhout]], ''Olea europaea'' subsp. ''cuspidata''
** [[Essenhout|Es]], ''Fraxinus''-spesie
* [[Paulownia]]ceae ([[Paulownia]]-familie)
** [[Paulownia|Foxglove boom]], ''Paulownia''-spesie
* [[Platanaceae]] (Plataan-familie)
** [[Plataanboom|Plataan]], ''Platanus''-spesie
==== R – Z ====
* [[Rhizophoraceae]] ([[Wortelboom|Mangliet]]-familie)
** [[Rooiwortelboom]], ''Rhizophora mucronata''
* [[Rosaceae]] ([[Roos]]-familie)
** [[Rowan]]s, [[Whitebeam]]s, [[Sorbus]]
** [[Crataegus|Hawthorn]], ''Crataegus''-spesie
** [[Peer]], ''Pyrus''-spesie
** [[Appel]], ''Malus''-spesie
** [[Amandel]], ''Prunus dulcis''
** [[Perske]], ''Prunus persica''
** [[Pruim]], ''Prunus domestica''
** [[Kersie]], ''Prunus''-spesie
* [[Rubiaceae]] ([[Katjiepiering]]-familie)
** [[Koffie]], ''Coffea''-spesie
* [[Rutaceae]] ([[Lemoen]]-familie)
** [[Sitrus]], ''Citrus''-spesie
** [[Kurkboom]], ''Phellodendron''-spesie
** [[Tetradium|Euodia]], ''Tetradium''-spesie
* [[Salicaceae]] ([[Wilger]]-familie)
** [[Esp]], ''Populus''-spesie
** [[Populier]], ''Populus''-spesie
** [[Wilger]], ''Salix''-spesie
[[Lêer:Yellow Maple Tree.jpg|duimnael|'n [[Esdoring]] in herfsgewaad]]
* [[Sapindaceae]] ([[Aceraceae]] en [[Aesculus|Hippocastanaceae]] hierby ingesluit) ([[Seepbessie]]-familie)
** [[Esdoring]], ''Acer''-spesie
** [[Perdekastaiing]], ''Aesculus''-spesie
** [[Meksikaanse bokoog]], ''Ungnadia speciosa''
** [[Lietsjie]], ''Litchi sinensis''
** [[Gouereënboom]], ''Koelreuteria paniculata''
* [[Sapotaceae]] ([[Sapodilla|Melkhout]]-familie)
** [[Argaanboom]], ''Argania spinosa''
** [[Gutta-percha]], ''Palaquium''-spesie
** [[Tambalacoque]], of "Dodoboom", ''Sideroxylon grandiflorum'', voorheen ''Calvaria major''
* [[Simaroubaceae]] [[Hemelboom]]-familie
** [[Hemelboom]], ''Ailanthus''-spesie
* [[Theaceae]] ([[Camellia]]-familie)
** [[Gordonia]], ''Gordonia''-spesie
** [[Stuartia]], ''Stuartia''-spesie
* [[Thymelaeaceae]] ([[Thymelaea]]-familie)
** [[Ramin]], ''Gonystylus''-spesie
* [[Ulmaceae]] ([[Olm]]-familie)
** [[Olm]], ''Ulmus''-spesie
** [[Zelkova]], ''Zelkova''-spesie
* [[Verbenaceae]] [[Lantana]]-familie
** [[Kiaat]], ''Tectona''-spesie
=== Monokotiele (Liliopsida) ===
[[Lêer:Methuselah-Ketura-2018-10.jpg|thumb|'n Judese dadelpalm, Metusalag genoem, te Ketura, Israel. Hierdie manlike plant het uit 2000 jaar oue saad ontkiem.]]
* [[Agavaceae]] ([[Agave]]-familie)
** [[Cabbage tree]], ''Cordyline australis''
** [[Drakeboom]], ''Dracaena draco''
** [[Joshuaboom]], ''[[Yucca]] brevifolia''
* [[Arecaceae]] (Palmae) ([[Arecaceae|Palm]]-familie)
** [[Areca]] Neut, ''Areca catechu''
** [[Kokospalm]] ''Cocos nucifera''
** [[Dadelpalm]], ''Phoenix dactylifera''
** [[Chusan Palm]], ''Trachycarpus fortunei''
* [[Poaceae]] ([[Gras]]-familie)
** [[Bamboes]] Bambusoideae-subfamilie
* [[Piesang]]'bome' – nie werklik bome nie
=== Konifere (Pinophyta; Sagtehoutbome) ===
[[Lêer:Service biologist Sue Cameron readies a spruce tree (10344307805).jpg|duimnael|Hervestiging van Rooispar (''Picea rubens'') in die suidelike [[Appalache|Appalache-bergreeks]] van [[Noord-Carolina]], VSA]]
[[Lêer:Dwarf Japanese Juniper (Juniperus procumbens) Nana (3505821747).jpg|duimnael|[[Bonsai]] van 'n Kruipende jenewerboom (''Juniperus procumbens'') by die VSA se Nasionale Arboretum]]
[[Lêer:Поперечный срез стебля Ginkgo biloba.jpg|duimnael|Dwarssnit van 'n [[Ginkgo]]-stingel (4 mm in [[deursnee]]) — [[floëem]]- (of binnebas), [[xileem]]- en ander selle is sigbaar.]]
* [[Araucariaceae]] ([[Araucaria]]-familie)
** [[Araucaria]], ''Araucaria''-genus
** [[Agathis|Kauri]], ''Agathis''-spesie
** [[Wollemia]], ''Wollemia nobilis''
* [[Cupressaceae]] ([[Sipres]]-familie)
** [[Cupressus|Sipres]], ''Cupressus''-genus
** [[Skynsipres]], insluitend Oregonseder, ''Chamaecyparis''-spesie
** [[Juniper]], ''Juniperus''-genus
** [[Fitzroya|Alerce]] of Patagoniese sipres, ''Fitzroya cupressoides''
** [[Cryptomeria|Sugi]], ''Cryptomeria japonica''
** [[Rooihoutboom]], ''Sequoia sempervirens''
** [[Reuserooihout]], ''Sequoiadendron giganteum''
** [[Metasequoia|Skemerrooihout]], ''Metasequoia glyptostroboides''
** [[Taxodium|Kaalsipres]], ''Taxodium distichum''
* [[Pinaceae]] ([[Den]]-familie)
** [[Den]], ''Pinus''-genus
** [[Witden]], ''Pinus''-spesie
** [[Pinyonden]], ''Pinus''-spesie
** [[Spar (plant)|Spar]], ''Picea''-genus
** [[Lork]], ''Larix''-genus
** [[Douglasspar]], ''Pseudotsuga'' spesie
** [[Silwerspar]], ''Abies''-genus
** [[Seder]], ''Cedrus''-genus
* [[Podocarpaceae]] ([[Geelhout]]-familie)
** [[Outeniekwageelhout]], ''Afrocarpus falcatus''
** [[Podocarpus totara|Totara]], ''Podocarpus totara''
** [[Prumnopitys ferruginia|Miro]], ''Prumnopitys ferruginea''
* [[Sciadopitys|Sciadopityaceae]]
** [[Sciadopitys|Kusamaki]], ''Sciadopitys''-spesie
* [[Taxaceae]] ([[Taksus]] familie)
** [[Taksus]], ''Taxus''-genus
=== Ginkgos (Ginkgophyta) ===
* [[Ginkgo]]aceae ([[Ginkgo]]-familie)
** [[Ginkgo]], ''Ginkgo biloba''
=== Sikadeë (Cycadophyta) ===
* [[Cycadaceae]] (Vals sagopalm-familie)
** Ngathu-[[Sikadeë|sagopalm]], ''Cycas angulata''
* [[Zamiaceae]] familie
** Wunu-[[Zamiaceae|broodpalm]], ''Lepidozamia hopei''
** [[Oos-Kaapse reusebroodboom]], ''Encephalartos altensteinii''
=== [[Varing]]s (Pterophyta) ===
* [[Cyatheaceae]]- en [[Dicksoniaceae]]-families
** [[Boomvaring]]s, ''Cyathea'', ''Alsophila'', ''Dicksonia'' (nie 'n monofiletiese groep nie)
== Sien ook ==
* [[Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse bome]]
* [[Lys van indringerplante in Suid-Afrika]]
* [[Woud]], land wat dig met bome begroei is.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{Wikt-inlyn|boom}}
* [http://vmus.adu.org.za/vm_search.php?database=vith&prj_acronym=TreeMAP&db=vith&URL=&Logo=images/treemap_logo.png&Headline=Virtual%20Tree%20Herbarium%20(TreeMAP)&Use_main_filter=0&User_id=&Full_name=%20&serve_sp_list=1&drop_down_list=0&assessment=0 Virtual Tree Herbarium (TreeMAP)]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Bome| ]]
[[Kategorie:Soorte plante]]
fgyrtar65vhsiziuuxbkg0w797tbl25
2818014
2818004
2025-07-02T20:39:16Z
Oesjaar
7467
/* Beskermde spesies en eksemplare */ Swart word blou:skakel
2818014
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Coastal redwood.jpg|regs|duimnael|250px|'n [[Rooihoutboom]], die hoogste boomspesie op aarde]]
In [[plantkunde]] is 'n '''boom ''''n meerjarige plant met 'n langwerpige stam wat gewoonlik takke en [[Blaar|blare]] ondersteun. Volgens sommige enger definisies is 'n boom slegs houtplante met sekondêre groei, plante wat bruikbaar is vir hul [[hout]] of plante bo 'n bepaalde hoogte. In wyer definisies word langer [[Palmagtige|palms]], boomvarings, [[Piesang|piesangs]] en [[bamboes]] ook as bome geag. Bome is nie 'n taksonomiese groep nie, maar sluit 'n verskeidenheid plantspesies in wat onafhanklik van mekaar 'n stam en takke ontwikkel het as 'n manier om bo ander plante uit te troon om vir [[sonlig]] te kompeteer. Die meerderheid boomspesies is [[Bedeksadiges|angiospermae]] of hardehoutsoorte; baie van die res is [[Gymnospermae|gimnospermae]] of sagtehoutsoorte. Bome bestaan al vir 370 miljoen jaar en daar is na raming sowat drie biljoen volwasse bome in die wêreld.
'n Boom het tipies baie sekondêre takke wat vry van die grond deur die stam ondersteun word. Hierdie stam bevat tipies houtagtige weefsel vir sterkte, en vaskulêre weefsel om materiaal van een deel van die boom na 'n ander te vervoer. Die meeste bome word omring deur 'n laag [[bas]] wat as 'n beskermende versperring dien. Ondergronds vertak die [[Wortel|wortels]] en sprei wyd uit; hulle dien om die boom te anker en vog en voedingstowwe uit die grond te onttrek. Bogronds verdeel die takke in kleiner takke en lote. Die lote dra gewoonlik [[blaar|blare]], wat ligenergie opvang en dit deur [[fotosintese]] in [[suiker]]s omskakel, wat die voedsel vir die boom se groei en ontwikkeling verskaf.
Bome plant gewoonlik voort met behulp van [[Saad|sade]]. [[Blom|Blomme]] en [[Vrug|vrugte]] kan teenwoordig wees, maar sommige bome, soos konifere, het eerder stuifmeel- en saadkeëls. Palms, piesangs en bamboes produseer ook sade, maar [[Boomvaring|boomvarings]] produseer eerder spore.
Bome speel 'n beduidende rol om erosie te verminder en die [[klimaat]] te modereer. Hulle verwyder [[koolstofdioksied]] uit die atmosfeer en stoor groot hoeveelhede [[koolstof]] in hul weefsels. Bome en [[woud]]e bied 'n habitat vir baie dier- en plantspesies. [[Tropiese reënwoud|Tropiese reënwoude]] is een van die mees biodiverse habitatte ter wêreld. Bome bied skadu en skuiling, hout vir konstruksie, brandstof vir kook en verhitting, en vrugte vir kos sowel as baie ander gebruike. In sommige wêrelddele krimp woude omdat bome afgekap word om grond vir [[landbou]]doeleindes beskikbaar te stel. Weens hul lang lewe en bruikbaarheid, is bome nog altyd eerbiedig, met heilige bome in verskeie kulture, en hulle speel 'n rol in baie van die wêreld se [[Mitologie|mitologieë]].
Bome is geneig om langlewend te wees, sommige word etlike duisende jaar oud. Dit is byvoorbeeld bekend dat die moerassipres (''Taxodium distichum'') van die oostelike [[Verenigde State]] meer as 2 000 jaar oud kan word.<ref name="georg1">{{cite web |last1=Georgiou |first1=Aristos |title=2,624-Year-Old Tree Discovered In North Carolina Swamp Is One Of The Oldest On Earth |url=https://www.newsweek.com/2624-tree-north-carolina-swamp-oldest-planet-1421844 |website=newsweek.com |publisher=Newsweek |date = 10 Mei 2019 |accessdate=6 Maart 2020}}</ref> Boomsade kan ook lank kiemkragtig bly. Verskeie sade van die Judese [[dadelpalm]], 'n uitgestorwe variëteit van ''Phoenix dactylifera'', is vanaf 1963 te Masada in [[Israel]] gevind. Die sade het volgens koolstofdatering uit die eerste, tweede en [[4de eeu v.C.|vierde eeue voor Christus]] dateer, asook die [[1ste eeu|eerste eeu n.C.]]. Etlike hiervan is tog tussen 2005 en 2014 ontkiem en het lewenskragtige dadelpalms van albei geslagte opgelewer.<ref name="jg1">{{cite web |last1=Gillan |first1=Joanna |title=The Judean Date Palm: Extinct Tree Resurrected from Ancient Seeds |url= https://www.ancient-origins.net/ancient-places-asia/extinct-tree-which-has-resurrected-ancient-seeds-00901 |website=Ancient Origins |publisher= ancient-origins.net |access-date=26 November 2020}}</ref>
==Beskermde spesies en eksemplare==
[[lêer:Плодови и шишарице шумског дрвећа.jpg|310px|regs|duimnael|Keëls, [[vrug]]te en [[saad|sade]] van bome. Konifeersade kan dekades lank in hul keëls oorleef, voordat dit deur byvoorbeeld 'n bosbrand vrygestel word.]]
[[lêer:Differents fabaceae pods.jpg|310px|regs|duimnael|Peule is die vrugte van [[peulgewas|peulplante]], d.i. struike en bome in die familie [[Fabaceae]]. Dié bekende familie word soms verder in die ertjie-, flambojant- en doringboom-families onderverdeel, waarvan die blomme opmerklik van mekaar verskil.]]
[[lêer:Brachychiton discolor, vyf kokervrugte, Pretoria-dieretuin, d.jpg|310px|regs|duimnael|Vyf kokervrugte van 'n vlamboom (''Brachychiton'') wat uit 'n enkele blom ontstaan het. Die sade word ontbloot wanneer die vrugte uitdroog en langs 'n naat oopspring.]]
In Suid-Afrika geniet etlike boomspesies amptelike beskerming. Teen November 2021 het die Departement van Omgewing, Bosbou en Visserye reeds 52 inheemse boomspesies op die beskermde lys geplaas.<ref name="dan1">{{cite news |last1=Daniel |first1=Luke |title=UPDATE - These 4 types of trees are now protected in SA – disturbing them could land you in jail |url=https://www.businessinsider.co.za/new-list-of-protected-trees-in-south-africa-2021-11 |access-date=19 June 2022 |agency=Business Insider SA |publisher=businessinsider.co.za |date=2022-03-28}}</ref> Eksemplare van hierdie spesies mag ingevolge die Nasionale Bosbouwet (Wet nr. 84 van 1998) nie vernietig, teruggesnoei, verwyder, geskenk, verhandel, vervoer of uitgevoer word sonder die nodige vergunning of lisensie van die departement nie.
Die mees onlangse spesies om tot die beskermde lys gevoeg te word is die [[rooi-ivoor]], [[jakkalsbessie]], [[manketti]] en [[Umtiza]] (''Umtiza listeriana'') in 2021.<ref name="cre2">{{cite web |last1=Creecy |first1=Barbara Dallas |title=<!--Government Notices-->Goewermentskennisgewing nr. 1487 van 2021, National Forests Act: Proposed Amendments to List of Protected Tree Species Declared as Protected |url= https://www.gov.za/sites/default/files/gcis_document/202111/45435gon1487.pdf |website=gov.za |publisher=Staatskoerant nr. 45435 |access-date=20 Junie 2022 |date=8 November 2021}}</ref> Ander boomspesies wat wetlik beskerm word is die [[kameeldoring]], [[vaalkameeldoring]], [[kremetart]], [[peulmahonie]], [[groendoring]], [[poeierkwasboom]], [[witgat]], [[msasa]], [[mingerhout]], [[swartwortelboom]], [[swazi-uiehout]] (''Cassipourea swaziensis''), [[boesmanstee]], [[Indiese wortelboom]], [[bastertambotie]], [[Pondotreurdoring]] (''Colubrina nicholsonii''), [[hardekool]], [[Assegaai (boom)|assegaai]], [[bosveldsaffraan]], [[Bosveldrooiklapperbos]], [[ebbehoutghwarrie]], [[moerasvy]], [[silwerboom]], [[Tongawortelboom]] (''Lumnitzera racemosa''), [[Pondoboesmanstee]] (''[[Lydenburgia abbottii]]''), [[Sekhukhuniboesmanstee]] (''[[Lydenburgia cassinoides]]''), [[kusrooimelkhout]], [[Lebombowattel]], [[stinkhout]], [[Gariep-harpuisboom]] (''Ozoroa namaquensis''), [[appelblaar]], [[kasuur]], [[breëriviergeelhout]], [[Outeniekwageelhout]], [[Henkel-se-geelhout]], [[Geelhout|opregte geelhout]], [[Barbertonse bergsuikerbos]], [[Serpentynsuikerbos]], [[rooistinkhout]], [[kiaat]], [[rooiwortelboom]], [[maroela]], [[krinkhout]], [[witmelkhout]], [[pondogifertjie]], [[peperbasboom]], [[Clanwilliamseder]] en [[Baviaanskloofseder]].<ref name="cre1">{{cite web |last1=Creecy |first1=Barbara Dallas |title=<!--Government Notices-->Goewermentskennisgewing nr. 15 van 2021, National Forests Act: List of protected tree species |url= https://www.gov.za/sites/default/files/gcis_document/202103/44204gon155.pdf |website=gov.za |publisher=Staatskoerant nr. 44204 |access-date=20 Junie 2022 |date=1 Maart 2021}}</ref>
Die wet maak ook voorsiening vir die beskerming van besonderse individuele bome deur hulle as [[kampioenboom|kampioenbome]] te verklaar. Sogenaamde "grootbome" benewens sekere lanings en aanplantings van historiese belang, hetsy inheems of uitheems, kan hierdeur beskerming verkry. Teen 2015 is amptelike beskerming reeds aan 82 Suid-Afrikaanse kampioenbome toegeken,<ref name="zok1">{{cite web |last1= Zokwana |first1=Senzeni |title=<!--Government Notices-->Goewermentskennisgewing nr. 1056 van 2015, Declaration of particular groups of trees "Champion Trees" under the National Forests Act, 1998 (Act no. 84 of 1998), |url= https://cer.org.za/wp-content/uploads/2014/02/NFA-Champions-Trees.pdf |website=gov.za |publisher=Staatskoerant nr. 39379 |access-date=6 November 2015 |date=1 Maart 2021}}</ref> waaronder die [[Kanferboom|Kanfer]]laning (''Cinnamomum camphora'') te [[Vergelegen]], die [[Poskantoorboom]] (''Sideroxylon inerme'') in [[Mosselbaai]], die [[Steeleik|Ou slaweboom]] (''Quercus robur'') in [[George]] en die [[Wonderboom-natuurreservaat|Wonderboom]] (''Ficus salicifolia'') in [[Pretoria]]. Buite Suid-Afrika word registers van amptelike kampioenbome ook in [[Kanada]], die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]], [[Verenigde Koninkryk]] en [[Nieu-Seeland]] gehou.
== Hoofboomgroepe ==
Net in Suider-Afrika is daar ongeveer 2 100 inheemse plantspesies wat as bome gereken word,<ref name="vwyk&vwyk2">{{cite book |last1=Van Wyk |first1=Braam |last2=Van Wyk |first2=Piet |title=Veldgids tot Bome van Suider-Afrika |date=2013 |publisher=Penguin Random House |location=South Africa |isbn=1-77584-106-5 |pages=4-16 |edition=2de}}</ref> waarvan sommige ook onderskeibare subspesies en variëteite het. Etlike inheemse bome word binne die streek, maar buite hul natuurlike verspreidingsgebied verbou, en kan dus lokaal as uitheems beskou word. Byna oral groei bome wat van buite die streek ingevoer is, soos tewens op die [[hoëveld]] waar baie plaaslike boomsoorte nie aard nie. Die getal ingevoerde boomspesies in Suider-Afrika is al op 'n bykomende 2 000 spesies geraam,<ref name="glen&vwyk">{{cite book |last1=Glen |first1=Hugh |last2=Van Wyk |first2=Braam |title=Guide to Trees Introduced into Southern Africa |date=Augustus 2016 |publisher=Penguin Random House |location=South Africa |isbn=978-1-77584-470-9 |pages=4-16 |edition=1ste}}</ref> waarvan sowat 100 in die streek genaturaliseer is, en sommige indringerstatus verwerf het.<ref name="vwyk&vwyk2"/> Een manier om boomspesies te eien is deur die gebruik van sogenaamde sleutels, maar dié is vir plantkundiges eerder as leke geskik, omdat deeglike kennis van vakterme en plantanatomie benodig word. Vertroudheid met die belangrikste plantfamilies van 'n streek fasiliteer egter identifikasie deur vergelyking van 'n beperkte getal spesies aan die hand van 'n vereenvoudigde stel kenmerke. Byna twee derdes van Suider-Afrikaanse boomspesies behoort naamlik tot een van 20 families, wat met die nodige opleiding op sig onderskeibaar is. In dalende volgorde van spesie-diversiteit is hulle die [[Rubiaceae|katjiepiering-]], [[Papilionoideae|ertjie-]], [[Mimosoideae|doringboom-]], [[Celastraceae|pendoring-]], [[Euphorbiaceae|naboom-]], [[Anacardiaceae|mango-]], [[Proteaceae|protea-]], [[Combretaceae|boswilg-]], [[Caesalpinioideae|flambojant-]], [[Ebenaceae|ebbehout-]], [[Asteraceae|madeliefie-]], [[Phyllanthaceae|aartappelbos-]], [[Apocynaceae|selonsroos-]], [[Moraceae|vy-]], [[Capparaceae|kapper-]], [[Burseraceae|mirre-]], [[Lamiaceae|salie-]], [[Malvaceae|rosyntjiebos-]], [[Rutaceae|sitrus-]] en [[Sapindaceae|lietsjie]]families.<ref name="vwyk&vwyk2"/>
=== Blomdraende plante (Magnoliophyta; [[angiosperms|angiosperme]]) ===
==== Dikotiele (Magnoliopsida) A – F ====
* [[Altingiaceae]] ([[Altingia]]-familie)
** [[Amberboom]], ''Liquidambar''-spesie
* [[Anacardiaceae]] ([[Kasjoe]]-familie)
** [[Kasjoe]], ''Anacardium occidentale''
** [[Veselperske]] (mango), ''Mangifera indica''
** [[Pistasio]], ''Pistacia vera''
** [[Soemak]], ''Rhus''-spesie, insluitend [[Karee]]s
** [[Toxicodendron|Lakboom]], ''Toxicodendron verniciflua''
* [[Annonaceae]] ([[Suikerappel]] familie)
** [[Cherimoja]] ''Annona cherimola''
** [[Suikerappel]] ''Annona reticulata''
** [[Papaja]] ''Asimina triloba''
** [[Suursop]] ''Annona muricata''
* [[Apocynaceae]] ([[Dogbane]] familie)
** [[Pachypodium]] ''Pachypodium''-spesie
* [[Aquifoliaceae]] ([[Huls]] familie)
** [[Huls]], ''Ilex''-spesie
* [[Araliaceae]] ([[Hedera|Ivy]] familie)
** [[Kalopanax]], ''Kalopanax pictus''
[[Lêer:birchandmaple.jpg|duimnael|[[Berk]]eboom (voorgrond) en [[esdoring]]boom (agtergrond) in herfstyd]]
* [[Betulaceae]] ([[Berk]]efamilie)
** Els, ''[[Alnus]]''-spesie
** [[Berk]], ''Betula''-spesie
** [[Haagbeuk]], ''Carpinus''-spesie
** [[Haselaar]], ''Corylus''-spesie
* [[Bignoniaceae]] ([[Jakaranda]]-familie)
** [[Catalpa]], ''Catalpa''-spesie
* [[Cactaceae]] ([[Kaktus]]-familie)
** [[Saguaro]], ''Carnegiea gigantea''
* [[Cannabaceae]] ([[Dagga]]-familie)
** [[Dagga]], ''Cabanis''-genus
** [[Witstinkhout]], ''Celtis''-spesie
* [[Combretaceae]] (Combretum-familie)
** [[Combretum|Boswilge]], ''Combretum''-spesie
* [[Cornaceae]] ([[Kornoelie]]-familie)
** [[Kornoelie]], ''Cornus''-spesie
* [[Curtisiaceae]]
** [[Assegaai (boom)|Assegaai]], ''Curtisia dentata''
* [[Dipterocarpaceae]] familie
** [[Garjan]], ''Dipterocarpus''-spesie
** [[Sal]], ''Shorea''-spesie
* [[Ericaceae]] ([[Heide]]-familie)
** [[Arbutus]], ''Arbutus''-spesie
* [[Eucommiaceae]] ([[Eucommia]]-familie)
** [[Eucommia]] ''Eucommia ulmoides ''
* [[Fabaceae]] ([[Ertjie]] familie)
[[lêer:Acacia xanthophloea, saailing, dag x+1 in Desember, Pretoria, a.jpg|duimnael|regs|Saailing van 'n [[koorsboom]] (''Acacia xanthophloea''), met die twee saadlobbe (bo en onder) van 'n dikotiele plant]]
** [[Acacia]], ''Acacia''-spesie
** [[Gleditsia]], ''Gleditsia triacanthos''
** [[Robinia]], ''Robinia pseudoacacia''
** [[Purperwinde]], ''Laburnum''-spesie
** [[Caesalpinia echinata|Pau Brasil]], Brasilhout, ''Caesalpinia echinata''
* [[Fagaceae]] ([[Beuk]] familie)
** [[Kastaiing]], ''Castanea''-spesie
** [[Beuk]], ''Fagus''-spesie
** [[Suiderbeuk]], ''Nothofagus''-spesie
** [[Looieik]], ''Lithocarpus densiflorus''
** [[Eike]], ''Quercus''-spesie
* [[Fouquieriaceae]] ([[Boojum boom|Boojum]] familie)
** [[Boojumboom|Boojum]], ''Fouquieria columnaris''
==== H – P ====
* [[Hamamelidaceae]] ([[Towerhaselaar]] familie)
** [[Persiese ysterhout]], ''Parrotia persica''
* [[Juglandaceae]] ([[Walneut]] familie)
** [[Okkerneut]], ''Juglans''-spesie
** [[Hickory]], ''Carya''-spesie
** [[Vlerkneut]], ''Pterocarya''-spesie
* [[Lauraceae]] ([[Lourier]] familie)
** [[Kaneel]] ''Cinnamomum zeylanicum''
** [[Lourierboom]] ''Laurus nobilis''
** [[Avokado]] ''Persea americana''
* [[Lecythidaceae]] ([[Lecythidaceae|Paradysneut]] familie)
** [[Brasiliëneut]] ''Bertholletia excelsa''
* [[Lythraceae]] ([[Liguster]] familie)
** [[Crape-myrtle]], ''Lagerstroemia''-spesie
* [[Magnoliaceae]] ([[Magnolia]] familie)
** [[Tulpeboom]], ''Liriodendron''-spesie
** [[Magnolia]], ''Magnolia''-spesie
* [[Malvaceae]] ([[Katoen]] familie; insluitend [[Tilia]]ceae en [[Bombacaceae]]) [[Lêer:Baobab.jpg|regs|duimnael|Kremetartboom in [[Zanzibar]]]]
** [[Kremetart]], ''Adansonia''-spesie (ook Baobab of Boab genoem)
** [[Katoenbome]], ''Bombax''-spesie
** [[Vlambome]], ''Brachychiton''-spesie
** [[Kapokboom|Kapok]], ''Ceiba pentandra''
** [[Durian]], ''Durio zibethinus''
** [[Balsa]], ''Ochroma lagopus''
** [[Kakao]] ([[Kakao]]), ''Theobroma cacao''
** [[Linde]], ''Tilia''-spesie
* [[Meliaceae]] ([[Mahonie]] familie)
** [[Neem]], ''Azadirachta indica''
** [[Maksering]], ''Melia azedarach''
** [[Mahonie]], ''Swietenia mahagoni''
* [[Moraceae]] ([[Moerbei]] familie)
** [[Ficus|Vy]], ''Ficus''-spesie
** [[Moerbei]], ''Morus''-spesie
* [[Myristicaceae]] ([[Neutmuskaat]]-familie)
** [[Neutmuskaat]], ''Mysristica fragrans''
* [[Myrtaceae]] ([[Mirte]]-familie)
** [[Eucalyptus|Bloekom]], ''Eucalyptus''-spesie
** [[Mirt]], ''Myrtus''-spesie
** [[Koejawel]], ''Psidium guajava''
[[Lêer:Davidia1.jpg|regs|duimnael|250px|[[Nyssaceae]]: '''n Duifboom in blom'']]
* [[Nyssaceae]] ([[Tupelo]]-familie; ook soms ingesluit in [[Cornaceae]])
** [[Tupelo]], ''Nyssa''-spesie
** [[Duifboom]], ''Davidia involucrata''
* [[Oleaceae]] ([[Olyf]]-familie)
** [[Ysterhout]], ''Olea capensis''
** [[Olyf]], ''Olea europaea''
** [[Olienhout]], ''Olea europaea'' subsp. ''cuspidata''
** [[Essenhout|Es]], ''Fraxinus''-spesie
* [[Paulownia]]ceae ([[Paulownia]]-familie)
** [[Paulownia|Foxglove boom]], ''Paulownia''-spesie
* [[Platanaceae]] (Plataan-familie)
** [[Plataanboom|Plataan]], ''Platanus''-spesie
==== R – Z ====
* [[Rhizophoraceae]] ([[Wortelboom|Mangliet]]-familie)
** [[Rooiwortelboom]], ''Rhizophora mucronata''
* [[Rosaceae]] ([[Roos]]-familie)
** [[Rowan]]s, [[Whitebeam]]s, [[Sorbus]]
** [[Crataegus|Hawthorn]], ''Crataegus''-spesie
** [[Peer]], ''Pyrus''-spesie
** [[Appel]], ''Malus''-spesie
** [[Amandel]], ''Prunus dulcis''
** [[Perske]], ''Prunus persica''
** [[Pruim]], ''Prunus domestica''
** [[Kersie]], ''Prunus''-spesie
* [[Rubiaceae]] ([[Katjiepiering]]-familie)
** [[Koffie]], ''Coffea''-spesie
* [[Rutaceae]] ([[Lemoen]]-familie)
** [[Sitrus]], ''Citrus''-spesie
** [[Kurkboom]], ''Phellodendron''-spesie
** [[Tetradium|Euodia]], ''Tetradium''-spesie
* [[Salicaceae]] ([[Wilger]]-familie)
** [[Esp]], ''Populus''-spesie
** [[Populier]], ''Populus''-spesie
** [[Wilger]], ''Salix''-spesie
[[Lêer:Yellow Maple Tree.jpg|duimnael|'n [[Esdoring]] in herfsgewaad]]
* [[Sapindaceae]] ([[Aceraceae]] en [[Aesculus|Hippocastanaceae]] hierby ingesluit) ([[Seepbessie]]-familie)
** [[Esdoring]], ''Acer''-spesie
** [[Perdekastaiing]], ''Aesculus''-spesie
** [[Meksikaanse bokoog]], ''Ungnadia speciosa''
** [[Lietsjie]], ''Litchi sinensis''
** [[Gouereënboom]], ''Koelreuteria paniculata''
* [[Sapotaceae]] ([[Sapodilla|Melkhout]]-familie)
** [[Argaanboom]], ''Argania spinosa''
** [[Gutta-percha]], ''Palaquium''-spesie
** [[Tambalacoque]], of "Dodoboom", ''Sideroxylon grandiflorum'', voorheen ''Calvaria major''
* [[Simaroubaceae]] [[Hemelboom]]-familie
** [[Hemelboom]], ''Ailanthus''-spesie
* [[Theaceae]] ([[Camellia]]-familie)
** [[Gordonia]], ''Gordonia''-spesie
** [[Stuartia]], ''Stuartia''-spesie
* [[Thymelaeaceae]] ([[Thymelaea]]-familie)
** [[Ramin]], ''Gonystylus''-spesie
* [[Ulmaceae]] ([[Olm]]-familie)
** [[Olm]], ''Ulmus''-spesie
** [[Zelkova]], ''Zelkova''-spesie
* [[Verbenaceae]] [[Lantana]]-familie
** [[Kiaat]], ''Tectona''-spesie
=== Monokotiele (Liliopsida) ===
[[Lêer:Methuselah-Ketura-2018-10.jpg|thumb|'n Judese dadelpalm, Metusalag genoem, te Ketura, Israel. Hierdie manlike plant het uit 2000 jaar oue saad ontkiem.]]
* [[Agavaceae]] ([[Agave]]-familie)
** [[Cabbage tree]], ''Cordyline australis''
** [[Drakeboom]], ''Dracaena draco''
** [[Joshuaboom]], ''[[Yucca]] brevifolia''
* [[Arecaceae]] (Palmae) ([[Arecaceae|Palm]]-familie)
** [[Areca]] Neut, ''Areca catechu''
** [[Kokospalm]] ''Cocos nucifera''
** [[Dadelpalm]], ''Phoenix dactylifera''
** [[Chusan Palm]], ''Trachycarpus fortunei''
* [[Poaceae]] ([[Gras]]-familie)
** [[Bamboes]] Bambusoideae-subfamilie
* [[Piesang]]'bome' – nie werklik bome nie
=== Konifere (Pinophyta; Sagtehoutbome) ===
[[Lêer:Service biologist Sue Cameron readies a spruce tree (10344307805).jpg|duimnael|Hervestiging van Rooispar (''Picea rubens'') in die suidelike [[Appalache|Appalache-bergreeks]] van [[Noord-Carolina]], VSA]]
[[Lêer:Dwarf Japanese Juniper (Juniperus procumbens) Nana (3505821747).jpg|duimnael|[[Bonsai]] van 'n Kruipende jenewerboom (''Juniperus procumbens'') by die VSA se Nasionale Arboretum]]
[[Lêer:Поперечный срез стебля Ginkgo biloba.jpg|duimnael|Dwarssnit van 'n [[Ginkgo]]-stingel (4 mm in [[deursnee]]) — [[floëem]]- (of binnebas), [[xileem]]- en ander selle is sigbaar.]]
* [[Araucariaceae]] ([[Araucaria]]-familie)
** [[Araucaria]], ''Araucaria''-genus
** [[Agathis|Kauri]], ''Agathis''-spesie
** [[Wollemia]], ''Wollemia nobilis''
* [[Cupressaceae]] ([[Sipres]]-familie)
** [[Cupressus|Sipres]], ''Cupressus''-genus
** [[Skynsipres]], insluitend Oregonseder, ''Chamaecyparis''-spesie
** [[Juniper]], ''Juniperus''-genus
** [[Fitzroya|Alerce]] of Patagoniese sipres, ''Fitzroya cupressoides''
** [[Cryptomeria|Sugi]], ''Cryptomeria japonica''
** [[Rooihoutboom]], ''Sequoia sempervirens''
** [[Reuserooihout]], ''Sequoiadendron giganteum''
** [[Metasequoia|Skemerrooihout]], ''Metasequoia glyptostroboides''
** [[Taxodium|Kaalsipres]], ''Taxodium distichum''
* [[Pinaceae]] ([[Den]]-familie)
** [[Den]], ''Pinus''-genus
** [[Witden]], ''Pinus''-spesie
** [[Pinyonden]], ''Pinus''-spesie
** [[Spar (plant)|Spar]], ''Picea''-genus
** [[Lork]], ''Larix''-genus
** [[Douglasspar]], ''Pseudotsuga'' spesie
** [[Silwerspar]], ''Abies''-genus
** [[Seder]], ''Cedrus''-genus
* [[Podocarpaceae]] ([[Geelhout]]-familie)
** [[Outeniekwageelhout]], ''Afrocarpus falcatus''
** [[Podocarpus totara|Totara]], ''Podocarpus totara''
** [[Prumnopitys ferruginia|Miro]], ''Prumnopitys ferruginea''
* [[Sciadopitys|Sciadopityaceae]]
** [[Sciadopitys|Kusamaki]], ''Sciadopitys''-spesie
* [[Taxaceae]] ([[Taksus]] familie)
** [[Taksus]], ''Taxus''-genus
=== Ginkgos (Ginkgophyta) ===
* [[Ginkgo]]aceae ([[Ginkgo]]-familie)
** [[Ginkgo]], ''Ginkgo biloba''
=== Sikadeë (Cycadophyta) ===
* [[Cycadaceae]] (Vals sagopalm-familie)
** Ngathu-[[Sikadeë|sagopalm]], ''Cycas angulata''
* [[Zamiaceae]] familie
** Wunu-[[Zamiaceae|broodpalm]], ''Lepidozamia hopei''
** [[Oos-Kaapse reusebroodboom]], ''Encephalartos altensteinii''
=== [[Varing]]s (Pterophyta) ===
* [[Cyatheaceae]]- en [[Dicksoniaceae]]-families
** [[Boomvaring]]s, ''Cyathea'', ''Alsophila'', ''Dicksonia'' (nie 'n monofiletiese groep nie)
== Sien ook ==
* [[Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse bome]]
* [[Lys van indringerplante in Suid-Afrika]]
* [[Woud]], land wat dig met bome begroei is.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{Wikt-inlyn|boom}}
* [http://vmus.adu.org.za/vm_search.php?database=vith&prj_acronym=TreeMAP&db=vith&URL=&Logo=images/treemap_logo.png&Headline=Virtual%20Tree%20Herbarium%20(TreeMAP)&Use_main_filter=0&User_id=&Full_name=%20&serve_sp_list=1&drop_down_list=0&assessment=0 Virtual Tree Herbarium (TreeMAP)]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Bome| ]]
[[Kategorie:Soorte plante]]
1rsn5e999e0j2gfnhhca6x7yfy5rmvf
Impressionisme
0
14350
2818024
2720603
2025-07-02T23:29:30Z
2A02:B021:F00:76FD:ED74:A905:1161:6DED
2818024
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Claude Monet, Impression, soleil levant.jpg|duimnael|250px|Claude Monet se skildery ''Impression, soleil levant'' (1872) het sy naam aan die kunsbeweging verleen]]
[[Lêer:Claude Monet - Water Lilies - 1906, Ryerson.jpg|duimnael|250px|Claude Monet se ''Waterlelies'' (1906)]]
'''Impressionisme''' was 'n 19de eeuse kunsbeweging wat begin het as 'n los genootskap van [[kunstenaar]]s wat in [[Parys]] gesetel was, wat begin het om hul werk in die jare [[1860]] in die openbaar uit te stal.
Die naam van die beweging is afgelei van [[Claude Monet]] se ''Impression, soleil levant'' (Indruk, sonopkoms). 'n Kunskritikus [[Louis Leroy]] het onwetend hierdie "[[isme]]" laat ontstaan in 'n satiriese resensie wat gepubliseer is in ''Le Charivari''.
Die invloed van Impressionistiese denke het buite die kunswêreld versprei en aanleiding gegee tot Impressionistiese [[musiek]] en Impressionistiese [[literatuur]].
Kenmerke van impressionistiese [[skilderkuns]] sluit onder meer die volgende in: sigbare kwasmerke, helder kleure, oop komposisie, klem op die veranderings van lig met tyd, gewone onderwerpe en ongewone aansigte.
Impressionisme beskryf ook [[kuns]] in hierdie styl, maar na die laat 19de eeuse tydperk.
== Verspreiding in Italië ==
Onder die Italiaanse skilders wat ’n outonome en oorspronklik diepgaande visie op [[impressionistiese]] temas ontwikkel het, beklee '''[[Francesco Filippini]]''' (1853–1895) ’n belangrike plek. Alhoewel hy nie aan ’n formele beweging behoort het nie, het sy skilderkuns ’n hele generasie kunstenaars in Italië beïnvloed en ’n sleutelverwysingspunt geword vir ’n breër ''figuratiewe skool'' met ’n Europese impak.<ref>V. Terraroli (red.), ''Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere'', Skira, Milaan, 1999.</ref>
Vandag word hy deur kritici beskou as ’n “Italiaanse antwoord op die [[Franse impressionisme]]”, maar met meer introspektiewe en unieke eienskappe. In teenstelling met [[Claude Monet]], wie se loopbaan deels deur galerye en versamelaars gerig is wat werke volgens die smaak van Amerikaanse salons gekies het — met kleurskemas aangepas vir kommersiële doeleindes —,<ref>Nancy Locke, “Monet and Modernism in America”, in ''The Art Bulletin'', vol. 82, nr. 3, 2000.</ref> het Filippini ’n onafhanklike benadering gehandhaaf, kommersiële kompromieë vermy en ’n etiese, filosofiese en introspektiewe styl nagevolg.<ref>Rossana Bossaglia, ''La scapigliatura'', Mondadori Electa, Milaan, 1985.</ref>
Sy benadering tot die [[landelike landskap]] — gefokus op [[lig (kuns)|atmosferiese lig]] en die waardigheid van die plattelandse wêreld — het gelei tot ’n persoonlike poëtika, vry van herhaling en kommersiële oorwegings. Sommige studies beskryf hom as “die belangrikste Italiaanse skilder voor die 20ste eeu wat die oorgang na [[moderne skilderkuns]] voorafgegaan het”.<ref>M. De Micheli, ''Le avanguardie artistiche del Novecento'', Feltrinelli, Milaan, 1966.</ref> Hy word ook beskou as ’n [[voorganger]] van die [[futuris]]-gevoeligheid, veral weens sy invloed op [[Umberto Boccioni]].<ref>Enrico Crispolti, ''Boccioni. Catalogo generale'', Electa, Milaan, 1971, deel I, bl. 42.</ref>
Sy werke, wat vandag baie skaars is, word beskou as van die mees waardevolle getuienisse van [[Italiaanse kuns]] uit die laat [[19de eeu]], beide in estetiese kwaliteit en in hul historiese belang vir die ontwikkeling van moderne kuns.
== Oorsig ==
Die eerste impressioniste was radikaliste in hulle tyd en hulle het die skilderreëls van akademiese skilderkuns verontagsaam. Hulle het begin deur hul skilderkuns te dryf deur klem op kleure, eerder as lyn, te plaas en is hierin beïnvloed deur die werk van skilders soos [[Eugene Delacroix]]. Daar is ook begin om unieke werkwyse te gebruik deur werk soos stillewes en portrette buite die [[ateljee]] te skilder. Die tegnieke van impressionisme het geleidelik meer spesifiek tot die beweging geraak en aanhangers daarvan het beweer dat dit 'n ander manier van sien behels het. Hulle het ''en plein ai'' (in die buitelug) geskilder eerder as binne 'n ateljee soos die gewoonte was en het oomblikke en verbygaande aspekte van sonlig vasgevang.
Teen die laaste jare van die 19de eeu het die publiek geglo dat hierdie kunstenaars 'n vars en oorspronklike vernuftige visie vasgevang het, al het dit nie die goedkeuring van die kunsstigting weggedra nie. Die impressioniste het skoonheid beskou in eerlike / opgerte <!--?-->houdings (candid poses) en komposisies in die speel van lig en in die helder en wisselende gebruik van kleur.
Impressionistiese skilderye word gekenmerk deur kort gebroke kwasaanwending van suiwer ongemengde kleur. Komposisies is vereenvoudig en skeppend met die klem op die geheelheid eerder as op besonderhede. Kwasaanwending het al hoe meer sigbaar begin raak as deel van die komposisie, in teenstelling met die tegniek van die tyd waar 'n amper gladde afwerking op die doek verkry is sonder sigbare kwasmerke.
Impressionisme het opgang gevind toe ander skilders ook ander metodes van skilder ondersoek het deur weg te beweeg van die onderwerpe, vorms en gewoontes wat die kunsmark op daardie tydstip oorheers het, byvoorbeeld [[Edvard Munch]]. Deur die kern van kunstige skepping te plaas op die oog wat die onderwerp aanskou, eerder as op die onderwerp self en deur 'n verskeidenheid tegnieke en gestaltes, het impressionisme aanleiding gegee tot die ontstaan van verskeie ander bewegings wat sou volg. Hierdie sluit in na-impressionisme, [[Fauvisme]], [[Kubisme]] en individuele skilders wat nie deel was van 'n presiese leerskool nie, byvoorbeeld [[Paul Gauguin]], [[Vincent van Gogh]] en [[Paul Cezanne]].
== Bronne ==
* Baumann, Felix; Karabelnik, Marianne, et al. (1994). ''Degas Portraits''. London: Merrell Holberton. ISBN 1-85894-014-1
* Denvir, Bernard (1990). ''The Thames and Hudson Encyclopaedia of Impressionism''. London: Thames and Hudson. ISBN 0-500-20239-7
* Gordon, Robert; Forge, Andrew (1988). ''Degas''. New York: Harry N. Abrams. ISBN 0-8109-1142-6
* Gowing, Lawrence, with Adriani, Götz; Krumrine, Mary Louise; Lewis, Mary Tompkins; Patin, Sylvie; Rewald, John (1988). ''Cézanne: The Early Years 1859-1872''. New York: Harry N. Abrams.
* Moskowitz, Ira; Sérullaz, Maurice (1962). ''French Impressionists: A Selection of Drawings of the French 19th Century''. Boston and Toronto: Little, Brown and Company. ISBN 0-316-58560-2
* Rewald, John (1973). ''The History of Impressionism'' (4th, Revised Ed.). New York: The Museum of Modern Art. ISBN 0-87070-360-9
* Richardson, John (1976). ''Manet'' (3rd Ed.). Oxford: Phaidon Press Ltd. ISBN 0-7148-1743-0
* Rosenblum, Robert (1989). ''Paintings in the Musée d'Orsay''. New York: Stewart, Tabori & Chang. ISBN 1-55670-099-7
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Impressionism}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Impressionisme]]
7uqrio0i2x8o8umn61ydsu8bxnbm0vo
Die Sterrenag
0
14521
2818021
2434007
2025-07-02T22:35:29Z
Johannescharlesventer
146706
rooi skakels
2818021
wikitext
text/x-wiki
{{TITELAANSIG|''Die Sterrenag''}}
{{Painting| image_file=VanGogh-starry night.jpg
| title=Sterrenag
| artist=Vincent van Gogh
| year=[[1889]]
| type=Olie op doek
| height=73
| width=92
| museum=Museum of Modern Art
}}
<!--{{otheruses2|Starry Night}}
-->
'''''Die Sterrenag''''' is een van die bekendste skilderye deur die [[Nederlands]]e [[Impressionisme|post-Impressionistiese]] kunstenaar [[Vincent van Gogh]] en maak deel uit van die permanente versameling van die Museum of Modern Art in [[New York Stad]]. Die olieskildery op doek is 73 x 92 cm groot.
Die skildery, wat in Junie [[1889]] deur Van Gogh geskep is tydens sy verblyf in 'n geestesieke-inrigting by Saint Rémy de Provence, beeld 'n malende hemellandskap uit, gevul met gloeiende geel sterre bokant 'n klein dorpie en golwende heuwels. Dit is slegs 13 maande voor Van Gogh se selfmoord geskilder.
Die donker vorm op die voorgrond links van die middel is al as die punt van 'n [[boom]] beskryf, alhoewel kunshistorici met verskeie ander vertolkings vorendag gekom het. Die doel daarvan blyk te wees om mens se oog na die hemel te rig. Verder voeg dit diepte tot die skildery toe. 'n Kerktoring op die dorp wys ook na die lug, wat weereens daartoe lei dat die waarnemer se blik na bo gerig word.
Die kunswerk word beskou as een van die groot meesterstukke van alle tye, aangesien dit tegelykertyd beeldskoon en ontrustend is. Van Gogh se woorde "Net soos ons die trein haal om by Tarascon of Rouen uit te kom, haal ons die dood om 'n ster te bereik", word dikwels met die skildery in verband gebring.
Die skildery was die inspirasie vir [[Don McLean]] se liedjie ''Vincent'', wat ook aan die openingswoorde ''Starry, Starry Night'' bekend is, en vir die Franse komponis [[Henri Dutilleux]] se orkestrale werk.<!--orchestral work--> ''Timbres, Espace, Mouvement''
V838 Monocerotis, wat benoem is as een van die mees misterieuse sterre in die [[Melkweg]], toon volgens sterrekundiges van die [[Hubble-ruimteteleskoop]] ooreenkomste met ''Die Sterrenag''.
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|The Starry Night by van Gogh}}
*[http://www.don-mclean.com/guitars/preview.asp?id=92200350239AM Lirieke] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070628222803/http://www.don-mclean.com/guitars/preview.asp?id=92200350239AM |date=28 Junie 2007 }} van Don McLean se "Vincent" alias "Starry, Starry Night".
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Vincent van Gogh-skilderye|Sterrenag]]
64bu5ikdwyjym8h8lc5s6z1v4kga599
Nedersakse
0
18113
2817903
2773543
2025-07-02T12:58:47Z
Redaktor GLAM
182360
Higher resolution version of image
2817903
wikitext
text/x-wiki
{| cellpadding="2" style="float: right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em; border-spacing: 1px;"
|+style="font-size:large; padding:0.5em;" | ''Land Niedersachsen'' <small>([[Duits]])</small><br />''Land Neddersassen'' <small>([[Nederduits]])</small><br />''Lound Läichsaksen'' <small>([[Saterfries]])</small><br />Deelstaat Nedersakse
! Landsvlag
! Landswapen
|----
| align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[Lêer:Flag of Lower Saxony.svg|150px]]
| align="center" bgcolor="#FFFFFF" | [[Lêer:Coat of arms of Lower Saxony.svg|100px]]
|- style="background: #ffffff;" align="center"
| ([[Vlag van Nedersakse|Besonderhede]])
| ([[Wapen van Nedersakse|Besonderhede]])
|----
! colspan="2" | Basiese gegewens
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Amptelike taal|Ampstaal]]: || [[Duits]], [[Nederduits]] en [[Saterfries]]<ref>{{de}} {{cite web |url=https://www.mi.niedersachsen.de/zablage_alte_knotenpunkte/60727.html |title=Verwaltungsbehörden und öffentliche Dienstleistungsbetriebe |publisher=Niedersächsisches Ministerium für Inneres und Sport |accessdate=22 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922154926/http://www.mi.niedersachsen.de/zablage_alte_knotenpunkte/60727.html |archive-date=22 September 2018 |url-status=dead}}</ref>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Hoofstad]]: || [[Hannover]]
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Stigting: || [[1 November]] [[1946]]<ref>{{de}} {{cite web |url=https://www.niedersachsen.de/land_leute/geschichte/dokumente_zur_geschichte/geburtsurkunde_landes_niedersachsen/19834.html |title=Verordnung Nr. 55, Bildung des Landes Niedersachsen |publisher=Landesamt für Statistik Niedersachsen |date=1 November 1946 |accessdate=12 November 2022}}</ref>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Volkslied]] (''Landeshymne''): || ''Niedersachsenlied''
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Oppervlakte]]: || 47 709,82 km²<ref>{{de}} {{cite web |url=https://www.regionalstatistik.de/genesis/online?operation=abruftabelleBearbeiten&levelindex=2&levelid=1668262621526&auswahloperation=abruftabelleAuspraegungAuswaehlen&auswahlverzeichnis=ordnungsstruktur&auswahlziel=werteabruf&code=11111-01-01-4&auswahltext=&werteabruf=Werteabruf#abreadcrumb |title=Gebietsfläche in qkm – Stichtag 31.12. – regionale Tiefe: Kreise und krfr. Städte |publisher=Internetseite Bundesamt für Statistik |date=31 Desember 2016 |accessdate=29 Julie 2019}}</ref> <small>(2de)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Bevolking: || 8 008 135<ref>{{de}} {{cite web |url=https://de.statista.com/statistik/daten/studie/155154/umfrage/entwicklung-der-bevoelkerung-von-niedersachsen-seit-1961/ |title=Einwohnerzahl in Niedersachsen von 1960 bis 2024 |publisher=Statista |date=3 Maart 2025 |accessdate=20 Mei 2025}}</ref> <small>(4de)<br />''(31 Desember 2023)''</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Bevolkingsdigtheid]]: || 168 inwoners / km² <small>(12de)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Bruto binnelandse produk|BBP]]<br /> - Totaal <small>(4de)</small><br /> - % Verandering teenoor vorige jaar<br /> - per inwoner
| [[2024]]<br />381,267 miljard €<ref>{{de}} {{cite web |url=https://de.statista.com/statistik/daten/studie/5020/umfrage/entwicklung-des-bruttoinlandsprodukts-von-niedersachsen-seit-1970/ |title=Bruttoinlandsprodukt von Niedersachsen von 1970 bis 2024 |publisher=Statista |date=29 April 2024 |accessdate=20 Mei 2025}}</ref><br />3,3%<br />47 610 €
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Totale skuldlas: || 57,284 miljard €<ref>{{de}} {{cite web |url=https://www.destatis.de/DE/Themen/Staat/Oeffentliche-Finanzen/Schulden-Finanzvermoegen/Tabellen/liste-vorlaeufiger-schuldenstand-laender.html |title=Vorläufiger Schuldenstand der Länder |publisher=destatis |date=30 September 2024 |accessdate=20 Mei 2025}}</ref> <small>''(30 September 2024)''</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Skuldlas per inwoner: || 7 153 € <small>''(30 September 2024)''</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Werkloosheidsyfer: || 6,1<ref>{{de}} {{cite web |url=https://statistik.arbeitsagentur.de/DE/Navigation/Statistiken/Statistiken-nach-Regionen/Politische-Gebietsstruktur-Nav.html |title=Arbeitslosenquoten im November 2024 – Länder und Kreise |publisher=Statistik der Bundesagentur für Arbeit |date=April 2025 |accessdate=20 Mei 2025}}</ref> <small>''(April 2025)''</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[ISO 3166-2:DE|ISO 3166-2]]: || <code>DE-NI</code>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Amptelike webwerf: || [https://www.niedersachsen.de/ www.niedersachsen.de]
|-----
! colspan="2" | Politiek
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Eerste minister]]: || Olaf Lies ([[Sosiaal-Demokratiese Party|SPD]])<br /><small>''(sedert 20 Mei 2025)''</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Regerende partye: || SPD en [[Alliansie 90/Die Groenes|Grüne]]
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Setels in die parlement (''Landtag'')<br />(146 setels) <small>(2017: 137 setels)</small>:
| SPD 57 <small>(2017: 55)</small><br />[[Christelik-Demokratiese Unie|CDU]] 47 <small>(50)</small><br />B90/Grüne 24 <small>(12)</small><br />[[Alternative für Deutschland|AfD]] 18 <small>(9)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Laaste verkiesing: || 9 Oktober 2022
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Volgende verkiesing: || 2027
|-
! colspan="2" | Parlementêre verteenwoordiging
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Stemme in die Federale Raad (''Bundesrat''): || 6 (van 69)
|-----
! colspan="2" | Kaart
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| colspan="2" align="center" | [[Lêer:Locator map Lower-Saxony in Germany.svg|250px]]
|}
'''Nedersakse''' ([[Duits]]: ''Niedersachsen'', [ˈniːdɐzaksn̩], {{Audio|De-Niedersachsen.ogg|luister}}; [[Nederduits]]: ''Neddersassen''; [[Saterfries]]: ''Läichsaksen''), amptelik die '''Deelstaat Nedersakse''' (Duits: ''Land Niedersachsen'', landkode: NI, afkorting: Nds.; Nederduits: ''Land Neddersassen''; Saterfries: ''Lound Läichsaksen''), is 'n [[Deelstate van Duitsland|deelstaat]] in die noorde van [[Duitsland]]. Volgens sy oppervlakte van 47 710 vierkante kilometer en sy bevolking van 8 miljoen is Nedersakse die grootste deelstaat van [[Noord-Duitsland]] en die tweede grootste in Duitsland ná [[Beiere]].
Alhoewel die moderne deelstaat Nedersakse eers so onlangs soos November 1946 met die samesluiting van Hannover, Oldenburg, Brunswyk en Schaumburg-Lippe geskep is, het die naam Nedersakse 'n lang historiese tradisie wat tot in die tyd van die groot volksverhuisings tussen die 3de en 7de eeu terugdateer – 'n periode toe die Sakse, 'n Germaanse stam, hulle hier gevestig het.
[[Hannover]] is met sowat 500 000 inwoners die hoofstad en grootste stad van Nedersakse. Die twee grootste stede van Noord-Wes-Duitsland, [[Hamburg]] en [[Bremen]], speel eweneens 'n baie belangrike rol vir Nedersakse, aangesien hulle metropolitaanse gebiede ook na Nedersakse uitgebrei het.
== Etimologie ==
[[Lêer:Seax with replica.jpg|duimnael|links|Die oorblyfsels van 'n ''seax'' en 'n gerekonstrueerde replika]]
[[Lêer:Three states called Saxony.png|duimnael|links|Kaart van die drie huidige Duitse deelstate wat die naam Sakse dra: Nedersakse in die noordweste, [[Sakse-Anhalt]] in die middel en [[Sakse]] in die suidooste]]
Die Duitse naam ''Sachsen'' is soos die ander Duitse streeksname ''Schwaben'', ''Franken'', ''Bayern'', ''Hessen'' (asook verskeie landsnaame soos ''Ungarn'', ''Polen'', ''Schweden'') afgelei van die datiewe meervoudsvorm van die inwoners se naam of die gelyknamige [[Germane|Germaanse stam]], die Saksers (''Sachsen'', enkelvoud ''Sachse''). Tradisioneel word gesê dat die Sakse se naam afgelei is van 'n soort mes uit die tydperk, genoem ''seax'' in [[Ou Engels]] en ''sachs'' in Oud-Hoogduits.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/saxon |title=Saxon {{!}} Definition of Saxon in English by Oxford Dictionaries |publisher=Oxford Dictionaries {{!}} English |accessdate=10 Januarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210110201234/https://www.lexico.com/definition/saxon |archive-date=10 Januarie 2021 |url-status=dead}}</ref>
Gedurende die eerste eeue van sy gebruik is die term Sakser verbind met stropers en nie met enige duidelik gedefinieerde tuisland geassosieer nie, afgesien van Saksiese nedersettings in die huidige [[Engeland]] en [[Normandië]]. Eers heelwat later het [[Middeleeue|Middeleeuse]] bronne van die [[Frankiese Ryk]] begin verwys na 'n groot binnelandse volk in die huidige [[Noord-Duitsland]]. Alhoewel dit daarna gerieflik geword het om na die Engelse Saksers as óf [[Engelse]] óf as [[Angel-Saksers]] te verwys, is die term Sakser nog vir 'n geruime tyd gebruik om na hulle te verwys, en dit kan moontlike verwarring skep by die interpretasie van kontemporêre rekords.
Voor die laat [[Middeleeue]] was daar 'n enkele Hertogdom Sakse. Die term "Nedersakse" is gebruik ná die ontbinding van die stamhertogdom in die laat 13de eeu om dit aan die een kant van die deur die [[Huis van Welfe|Welfe]] regeerde voormalige hertogdom van die [[Keurvorstedom Sakse]] en aan die anderkant van die Hertogdom Westfale te onderskei.
== Geografie ==
=== Ligging ===
[[Lêer:WurmbergGipfelWest.JPG|duimnael|links|Die Wurmberg in die [[winter]]]]
Nedersakse grens in die noordweste aan die [[Noordsee]], in die noorde aan [[Sleeswyk-Holstein]] en Hamburg, in die noordooste aan [[Mecklenburg-Voorpommere]] en [[Brandenburg]], in die ooste aan [[Sakse-Anhalt]], in die suide aan [[Thüringen]] en [[Noordryn-Wesfale]], en in die weste aan [[Nederland]].
Die Noordsee vorm net soos die [[Elbe]]rivier se benede- en middelloop die natuurlike noordelike grens van die deelstaat Nedersakse, met die uitsondering van die Amt Neuhaus wat noordoos van die Elbe lê (en tot by die Duitse hereniging in 1990 by die [[Duitse Demokratiese Republiek]] ingesluit was) en sommige stadswyke van Hamburg wat suid van die Elbe geleë is. Die stadstaat [[Vrye Hansestad Bremen]] lê met die stede Bremen en [[Bremerhaven]] as 'n [[enklawe]] in Nedersakse.
In die suidooste loop Nedersakse se landsgrens deur die Harzgebergte. Die noordooste en weste van die deelstaat – sowat driekwart van die totale oppervlakte – maak deel uit van die Noord-Duitse Vlakte, terwyl die suide die Nedersaksiese Bergland met die streke Weserbergland, Leinebergland, Schaumburger Land, [[Eichsfeld|Untereichsfeld]], Elm en Lappwald vorm. Die noordooste van Nedersakse word deur die heideveld van die Lüneburger Heide met sy minder vrugbare [[Geest]]-sandgronde oorheers. Die sentraal-oostelike en suidoostelike deel word deur vrugbare loes- of waaigrond gekenmerk.
In die weste van Nedersakse lê die Graafskap Bentheim, die Osnabrücker Land, die Eemsland, die Oldenburger Land, die Oldenburger Münsterland en [[Oos-Friesland]].
Die riviere [[Eems]], Weser, Aller en Elbe, wat vanuit die suide en suidooste in noordelike en noordwestelike rigting vloei, vorm 'n belangrike deel van die Nedersaksiese landskap. Die hoogste bergpiek is die Wurmberg (971 meter) in die Harzgebergte. Die hoogste berg in die Harzbergreeks, die [[Brocken]], is digby die landsgrens met die deelstaat [[Sakse-Anhalt]] geleë. Die meeste Nedersaksiese heuwels en bergspitse is in die suidooste van die deelstaat te vinde, terwyl die laagste punt op sowat 2,5 meter benede seevlak in 'n laagte naby Freepsum in Oos-Friesland lê.
Die bevolking, ekonomie en infrastruktuur van Nedersakse is in die stede Stadthagen, Hannover, Celle, [[Brunswyk]], [[Wolfsburg]], [[Hildesheim]] en [[Salzgitter]] gekonsentreer.
=== Eilande ===
[[Lêer:Juister Strand.jpg|duimnael|'n Strand op die eiland Juist]]
Daar is sewe bewoonde eilande in die Nedersaksiese [[Waddesee]] – Wangerooge, Spiekeroog, Langeoog, Baltrum, Norderney, Juist en Borkum, asook twee onbewoondes – Memmert en Lütje Hörn. Die "Sewe Oos-Friese", soos die bewoonde eilande ook genoem word, lê soos 'n string pêrels tussen agt en tien kilometer van die kuslyn af en in goeie weer kan hul duine, huise en torings vanuit die vastelandse dyke raakgesien word.
Die eilande word almal deur vier tipiese landsones gekenmerk – wit duine teen die noordelike rand, waaraan groen heuwels en 'n strepie heideveld aansluit, en die soutagtige weilande (of polders) van die Waddesee in die suide wat tydens vloed oorstroom word.
Eeue lank was die eilande yl bevolkte, geïsoleerde plekke wat oorgelewer was aan die natuurgeweld van die Noordsee. Spiekeroog is die enigste eiland met bosgebiede en staan derhalwe ook as die "Groen Eiland" bekend. Danksy die [[toerisme]] is die bewoners in die 19de eeu van hulle armoede verlos.
=== Klimaat ===
[[Lêer:Water mill Rosenmühle in Lower Saxony, Germany.jpg|duimnael|'n Watermeul in die mis]]
Nedersakse maak deel uit van die gematigde klimaatsone van [[Sentraal-Europa]]. Die deelstaat is in 'n oorgangsgebied tussen die [[Wes-Europa|Wes-Europese]] seeklimaat en die kontinentale klimaat van [[Oos-Europa]] geleë, soos uit die verskille tussen die noordelike en suidelike landsdele blyk: Die noordweste van Nedersakse het danksy sy ligging aan die Noordsee 'n Atlantiese tot sub-Atlantiese klimaat met kleiner temperatuurskommelings en baie [[reën]]val, terwyl die klimaat in die suidooste reeds kontinentale trekke toon met groter temperatuurverskille tussen die [[winter]]- en [[somer]]maande asook laer gemiddelde reënval. Veral streke soos Wendland, die Weserbergland tussen Hameln en Göttingen en die omgewing van Helmstedt word deur kontinentale klimaatinvloede gekenmerk.
Die hoogste jaarlikse reënval word in die Harz-bergreeks aangeteken. Die gemiddelde jaarlikse temperatuur in Nedersakse is 8 °C.
== Geskiedenis ==
=== Geskiedenis voor die stigting van die deelstaat ===
==== Saksers ====
[[Lêer:Widukind2 b.jpg|duimnael|upright|Die Saksiese hertog Widukind (omtrent 730–807) was 'n teenstander van [[Karel die Grote]]]]
Die oudste historiese dokumente wat na die gebied van die huidige Nedersakse verwys dateer uit die [[Romeinse Ryk|Romeinse]] tydperk; die [[Rome]]ine het vroeg in die 1ste eeu n.C. 'n vergeefse poging onderneem om hul magsgebied oor die Ryn tot by die benedeloop van die Elbe en die Noordseekus uit te brei. Romeinse geskiedskrywers het in hul werke wat tydens die veldtogte ontstaan het na Germaanse stamme soos die Chauke aan die Noordseekus, die [[Langobarde]] aan die [[Elbe]] en die Cheruskers langs die Weser verwys.<ref>{{de}} ''DreiStromLand. Ems – Weser – Elbe''. Boekdeel 3. Hamburg: edition nordwest im Europa Verlag 2005, bl. 6</ref>
Veral die Cheruskers het bekend gestaan vir die felle weerstand wat hulle teen die Romeinse leër onder die bevel van [[Publius Quinctilius Varus|Varus]] gebied het. Met die [[Slag by die Teutoburgerwoud|Cheruskiese oorwinning]] oor die Romeine aan die noordelike rand van die Wiehengebergte in die Osnabrücker Land het die Romeine hul troepe vir goed uit die gebied onttrek. Die Germaanse stamme het hul vryheid egter nie gebruik om hulle tot 'n gemeenskaplike ryk te verenig nie en die yl bevolkte land as kleiner selfstandige gemeenskappe bewoon. Argeologiese vondse wat in 2008 en 2009 naby Kalefeld aan die rand van die Harz-gebergte opgegrawe en as oorblyfsels van Romeins-Germaanse veldslagte geïdentifiseer is, het die bewys gelewer dat die Romeine nog tot in die 3de eeu grootskaalse militêre ekspedisies na Noord-Germanië onderneem het sodat die huidige geskiedenisboeke in hierdie opsig herskryf moet word.<ref>{{en}} [http://edition.cnn.com/video/#/video/world/2009/01/04/pleitgen.ger.battlefield.german.cnn?iref=videosearch ''CNN Video: Battlefield Germania. Besoek op 30 Maart 2009''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100831124519/http://edition.cnn.com/video/#/video/world/2009/01/04/pleitgen.ger.battlefield.german.cnn?iref=videosearch |date=31 Augustus 2010}}</ref>
Die naam "Nedersakse" is al baie oud en die naam en wapen van die huidige Duitse deelstaat verwys na die [[Germane|Germaanse]] stam van die Saksers. Hierdie volk het tydens die Volksverhuising vanaf die 3de eeu vanuit sy tuisland in Holstein oor die Elberivier in suidelike rigting uitgebrei en die huidige noordweste van Duitsland begin oorheers. Vanaf die 7de eeu was die gebied van die huidige Nedersakse en 'n aantal aangrensende gebiede soos Altmark en Wesfale deur Saksers bewoon. Die Saksiese stamgebied was in sowat 60 ''Gaue'' (geweste) verdeel. Die [[Friese]], 'n Germaanse volk in die noordweste van Nedersakse, het eeue lank hul selfstandigheid bewaar – die nat gebiede van [[Friesland]] was minder aantreklik vir die Saksers.
Die Saksers het in teenstelling met ander Germaanse stamme geen monargiese stelsel ontwikkel nie en outonome nedersettings bewoon. Gemeenskaplike aangeleenthede is deur middel van 'n stamvergadering van Saksiese hoofde in Marklo gereël en slegs in oorlogstye het die hoofde 'n gemeenskaplike [[hertog]] as militêre leier verkies.
==== Stryd teen die Franke ====
Vanaf die 6de eeu het die Saksers verskeie kere oorlog teen die [[Franke]] gevoer. Aanvanklik het die konflik uit die Saksers se pogings om hul magsgebied in rigting van die Ryn uit te brei voortgespruit, maar onder die heerskappy van [[Karel die Grote]] het die Franke hul eie offensief begin. Sedert 775 was Karel se beleid daarop gemik om die Saksiese gebied by sy ryk in te lyf. Alhoewel die Saksers felle weerstand teen die Frankiese [[ekspansionisme]] gebied het, was hulle vanweë hul politieke verdeeldheid nie in staat om gemeenskaplik teen die Frankiese heerser op te tree. Volgens oorlewerings het die sogenaamde Bloedbad van Verden, waartydens 4 500 Saksers deur die Franke vermoor is, die hoogtepunt van die konflik gevorm. Met die Saksers se onderwerping aan die Franke en die Christelike doop van die Saksiese leier Widukind het die Saksiese opstande tot 'n einde gekom. Toe Karel tydens die [[Kersfees]] van die jaar 800 as [[keiser]] bekroon is, was die Saksiese gebied 'n vreedsame deel van die [[Frankiese Ryk]].
==== Politieke invloed ====
[[Lêer:Dom Osnabrueck.jpg|duimnael|Die katedraal St. Peter in Osnabrück]]
Alhoewel die Saksers deur Frankiese troepe verslaan is, het hulle in die loop van die volgende eeu die leidende volk in die [[Heilige Romeinse Ryk]] geword. Die Saksiese Liudolfingers-dinastie het met Hendrik I en die Ottoniese dinastie, wat na Hendrik se seun Otto vernoem is, vanaf 919 meer as honderd jaar lank as die eerste Duitse keisers en konings geregeer.
Ook die kerk het tot 'n magsinstelling ontwikkel. Die kerstening van Noord-Duitsland was onder meer aan Angel-Saksiese sendelinge te danke wat hier al in die 7de eeu werksaam was. Karel en sy opvolgers het die Christelike sendingwerk voortgesit en 'n aantal bisdomme dwarsoor die Saksiese gebied gestig, waaronder Bremen, Verden, Minden, Osnabrück, Münster, Paderborn, Halberstadt en Hildesheim. Die [[klooster]] Corvey aan die Weser was die belangrikste sentrum van die sendingwerk.
==== Kloosters en klein state ====
[[Lêer:Duchy of Saxony (134037775).jpg|duimnael|Die Hertogdom Sakse omtrent 1000]]
Die nuwe magstrukture het vir baie wêreldlike en geestelike heersers 'n geleentheid gebied om hul eie plaaslike gesag uit te bou en 'n groot aantal selfstandige klein state het ontstaan. Aanvanklik het veral die biskoppe begin om ook die wêreldlike gesag oor hul bisdomme uit te oefen.
'n Ander belangrike aspek van die groot invloed van die kerk was die stigting van kloosters. Die eerste monastiese instellings is deur Benediktynse monnike gestig, terwyl vanaf die 12de eeu ook [[Cisterciënsers]] en Augustyne, en later die [[Franciskane|Franciskaanse]] en Dominikaanse bedelordes hul kloosters in die gebied begin oprig. Teen die einde van die [[Middeleeue]] was daar altesaam 250 kloosters wat die geestelike en ekonomiese ontwikkeling van die gebied bevorder het.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), bl. 7</ref>
Naas die geestelike heersers het ook baie grawe en ander adellikes voordeel uit die nuwe bedeling getrek, soos byvoorbeeld die grawe van Oldenburg wat in die grensgebied tussen die Saksers en Friese hul eie klein graafskap aan die oewer van die Hunterivier gevestig het. Ander adellike families het dikwels piepklein besittings in die heideveldlandskappe bewoon wat hulle tot selfregerende gebiede ontwikkel het. Die suidwestelike gebied van Nedersakse aan die Nederlandse grens dra nog steeds die naam Graafskap Bentheim. Dit is vernoem na 'n kasteel in die uitlopers van die Teutoburgerwoud en vanaf die 12de eeu deur die grawe van Holland geregeer. Hulle is later deur 'n Nederrynse dinastie opgevolg.
Die Vrye Ryksstede se besondere status dateer terug na die Karolingiese tydperk en Bremen het sy ontstaan aan die Frankiese magsuitbreiding onder Karel die Grote te danke. Sy troepe het veldtogte teen die Saksiese stamme onderneem en gebiede tot by die Weserrivier verower. Om die kerstening van die plaaslike bevolking te bevorder is biskoppe benoem. Bremen was een van die eerste biskopsetels in die gebied en die stad het vanweë sy strategiese ligging aan die Weser vanaf die laat 9de eeu vinnig tot 'n Fries-Saksiese handelstad gegroei. Keiser Otto I het in 960 die markreg met doeanereg, muntreg en 'n markreg aan Bremen toegeken.
Alhoewel die kerk steeds voortgegaan het om aanspraak op hierdie vrye stede te maak as deel van hul biskoplike gebiede, het die groeiende handel en die ontstaan van ambagte die burgers se politieke selfbewussyn bevorder. In 1159 het die Breemse burgers vir die eerste keer as 'n publieke regspersoon teenoor die aartsbiskop opgetree.
Behalwe vir die kusstreke was die boerestand uitgesluit van enige politieke magsdeelname en is steeds deur adellikes grondbesitters verteenwoordig. Die boere was vryes, maar volgens die erflike pagreg belastingpligtig aan die grondbesitters.
As gevolg van die politieke splitsing in talle klein state het die gebied van die huidige Nedersakse min invloed op die gebeure in die Duitse Ryk uitgeoefen.
==== Vroeë moderne tydperk ====
[[Lêer:Map of the Imperial Circles (1512)-de.png|duimnael|Ryksirkels in die vroeë 16de eeu. In rooi die Nedersaksiese keiserlike sirkel, in bruin die Neder-Ryn-Wesfaliese keiserlike sirkel]]
Gedurende die [[Protestantse Hervorming|Reformasie]] het sowel die landelike boere- asook die stedelike burgerbevolking die reformatoriese belydenis van [[Martin Luther]] gewillig aanvaar. Ondanks die felle weerstand van [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katolieke]] biskoppe en kloosters was die grootste deel van Noord-Duitsland, met uitsondering van 'n aantal eksklawes, omtrent 1580 'n [[Protestantisme|Protestantse]] gebied. Terwyl die [[Lutheranisme|Lutherse geloof]] oorheers het, het Bremen saam met sy landelike gebiede in die omgewing van Bederkesa en Oos-Friesland onder Nederlandse invloed die [[Calvinisme|Calvinistiese]] geloof aanvaar.
Tydens die [[Dertigjarige Oorlog]] het die landelike bevolking slegter gevaar as die meeste stadsbewoners; troepe wat deur die plattelandse gebiede getrek het, het veral streke soos Oos-Friesland en die Weservallei verwoes. Die stad Bremen het hom tot 'n neutrale gebied verklaar en in 1646 teen betaling van 100 000 gulden 'n keiserlike diploma verkry waarvolgens die stad voortaan slegs onder die onmiddellike gesag van die keiser gestaan het.
Danksy 'n wysiging van die erfreg ontwikkel die [[Huis van Hannover]] in die loop van die laat 17de en 18de eeu tot 'n magtige dinastie en die hertogdom Hannover het die status van 'n keurvorstedom verkry. As gevolg van die bloedband met die Engelse heersershuis en dinastiese erfreg het 'n tydperk begin waartydens heersers van die Huis van Hannover 123 jaar lank danksy 'n personele unie ook as [[Koninkryk van Engeland|Engelse konings]] geregeer het.
==== Napoleontiese tydperk ====
[[Lêer:KrkHannover.png|duimnael|Noordwes-Duitsland voor 1866]]
Die onluste wat in die nasleep van die [[Franse Rewolusie]] in Duitsland uitgebreek het, het die noordweste van die land nouliks geraak. Nogtans is talle kleiner selfstandige gebiede as gevolg van die sogenaamde ''Reichsdeputationshauptschluss'' van die jaar 1803 tot groter politieke eenhede saamgesmelt. Nadat die oorlog teen Engeland weer opgevlam het, is die keurvorstedom Hannover nog in dieselfde jaar deur Franse troepe beset en twee jaar later aan [[Pruise]] afgestaan.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), bl. 10</ref>
Ná sy oorlogsverklaring teen Pruise het Frankryk Hannover in 1806 opnuut beset en in 1810 is die Noord-Duitse kusgebiede saam met Oldenburg by [[Frankryk]] ingelyf. Die Franse kon sodoende ook in Duitsland oor die handelsverbod en blokkade teen Engeland waak.
Die oorwinning oor [[Napoleon Bonaparte]] het die politieke kaart in Noord-Duitsland nog eens verander. [[George III van die Verenigde Koninkryk|George III]], koning van Groot-Brittanje en keurvors van Hannover, het in 1814 ook die nuwe titel van "koning van Hannover" aanvaar, en in die volgende jaar is sy koninkryk net soos Oldenburg danksy die politieke besluite van die [[Kongres van Wene]] aansienlik vergroot. Die koninkryke Pruise en Hannover, die vorstedom Oldenburg en die stadstaat Bremen was nou die enigste lande in Noordwes-Duitsland.
In teenstelling met die aspirasies van die selfbewuste burgery was die beleid van die Restourasie-tydperk daarop gemik om die bedelings wat voor die Napoleontiese periode bestaan het grotendeels te bewaar. Ná die ontbinding van die Heilige Romeinse Ryk in 1806 het die Noordwes-Duitse state by die [[Duitse Bond]] aangesluit. Hannover, die vierde grootste staat in hierdie bond, het tot die magtigste moondheid in die gebied tussen Harz-gebergte en Noordsee ontwikkel.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), bl. 10</ref>
Nadat slyk die deurvaart deur die Weserrivier na die Breemse seehawe toenemend belemmer het, het Bremen in Januarie 1827 'n klein kusgebied van die Koninkryk Hannover gekoop om hier sy nuwe hawestad [[Bremerhaven]] te stig. In 1851 het Bremerhaven stadstatus gekry.
In die tweede helfte van die 19de eeu het Pruise sy invloed geleidelik vergroot. Om politieke spannings met Pruise te voorkom, het Oldenburg in 1854 land aan die Jadebusen-baai vir die bou van die nuwe vlootbasis [[Wilhelmshaven]] aan Pruise afgestaan. Hannover het gepoog om sy soewereiniteit te bewaar, maar tydens die krisis van die Duitse Bond in 1866 het Pruise die neutraliteit van Hannover in die stryd teen die [[Huis van Habsburg|Habsburg-dinastie]] 'n voorwendsel aan die Pruisiese regering verskaf om die koninkryk te beset en te annekseer. Hannover is vervolgens in 'n Pruisiese provinsie omgeskep.
Die kleiner Nedersaksiese state het in 1868 by die Noord-Duitse Bond en in 1871 by die [[Duitse Keiserryk]] aangesluit. Hulle soewereiniteit is deur Pruise steeds meer ingeperk; die militêre gesag het byvoorbeeld al by Pruise berus. Daarnaas is ook die wetgewing en administrasie deur die Pruisiese voorbeeld en reëlings van die Duitse Ryk beïnvloed.
==== Duitse Ryk ====
[[Lêer:Seydlitz in port for repairs.jpg|duimnael|Die Duitse oorlogskip ''[[SMS Seydlitz]]'' op 6 Junie 1916 in die hawe van Wilhelmshaven nadat dit in die [[Slag van Jutland]] beskadig is]]
Veral die gebiede tussen die riviere Eems, Weser en Elbe word nouliks deur die vinnige ontwikkeling van Duitsland tot 'n moderne nywerheidsland geraak: terwyl die bevolking in gevorderde gebiede soos die Rynland en Wesfale in die tydperk tussen 1875 en 1910 verdubbel het, is die agrariese noordweste in hierdie periode deur stagnasie gekenmerk. Uiteindelik het egter alle bevolkingsgroepe in meerdere of mindere mate voordeel uit die groeifase tussen 1895 en 1913 getrek – ten spyte van stygende voedselpryse was hongersnode nou selfs in die armste streke iets van die verlede en steeds meer mense het toegang gekry tot mediese versorging, water, elektrisiteit, gas, sanitasie-fasiliteite en riolering.
Net soos in ander Duitse gebiede het rewolusionêre arbeiders- en soldaterade ná die einde van die [[Eerste Wêreldoorlog]] en die Duitse keiser se bedanking in 1918 as provisionele regerings opgetree. Die Groothertogdom Oldenburg is in die Vrystaat Oldenburg omgeskep.
Die ekonomiese en politieke instabiliteit het bygedra tot die [[Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty|Nasionaal-Sosialistiese Party]] se gewildheid in landelike gebiede van Noordwes-Duitsland en die burgerlike middestand – die NSDAP het in die provinsie Hannover meer stemme op hom verenig as die gemiddelde in die Duitse Ryk beloop het. In Maart 1933 het die NSDAP in die kiesafdeling Oos-Hannover selfs 50,6 persent van die uitgebragte stemme op hom verenig.
Ná [[Adolf Hitler]] se magsoorname het in die noordwestelike heidelandskap talle [[konsentrasiekamp]]e ontstaan. Meer as 80 000 mense is hier gevange gehou en tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] is tussen 100 000 en 180 000 krygsgevangenes konsentrasiekampe toe gestuur. Meer as 30 000 mense, waaronder talle Sowjet-krygsgevangenes, het in die heidekampe hul lewens verloor.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), bl. 13–14</ref>
Die [[Jode|Joodse]] bevolking is deur middel van terreur soos die November-[[pogrom]] in 1938 gedwing om Noordwes-Duitsland te verlaat; baie mense het hulle in groot stede soos Bremen, Hamburg en Berlyn gevestig of geëmigreer. Ou mense wat in sogenaamde "Jodehuise" of Joodse ouetehuise toevlug gevind het, is vanaf die najaar van 1941 na die ghetto's en verdelgingskampe van Oos-Europa gestuur.
Die siviele bevolking het tydens die oorlog 'n bitter duur prys betaal vir die bewind wat hulle gesteun, geduld of net verduur het. In die eerste week van Augustus 1944 is twee derdes van die Oos-Friese hawestad Emden deur 181 Lancaster- en Halifax-bomwerpers in puin gelê. Geboue soos die Raadsaal, wat in 1576 deur die [[Antwerpen|Antwerpse]] stadsboumeester Laurenz Steenwinkel opgerig is, is in 'n [[vuurstorm]] vernietig. Bremen is op 19 Augustus 1944 deur die 132ste en hewigste bomaanval getref toe 69 myn-, 10 800 fosfor- en 108 000 staafbrandbomme binne 34 minute oor die stad afgewerp is.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), bl. 15</ref>
[[Lêer:Deutschland Besatzungszonen 8 Jun 1947 - 22 Apr 1949 britisch.svg|duimnael|Die Britse besettingsone in Duitsland ná die [[Tweede Wêreldoorlog]]]]
Noordwes-Duitsland is in Maart en April 1945 deur [[Verenigde Koninkryk|Britse]], [[Kanada|Kanadese]] en [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] troepe verower. Op 4 Mei het die Duitse Weermag naby Lüneburg voor veldmaarskalk Montgomery gekapituleer. Met die uitsondering van Bremen en Bremerhaven, wat deur Amerikaanse troepe beset is, het Noordwes-Duitsland deel van die Britse besettingsone geword.
=== Deelstaat Nedersakse ===
[[Lêer:Niedersachsen Verordnung 55 3339.jpg|duimnael|links|Die Britse Militêre Regering se Verordening Nommer 55]]
Die woningsnood is ná die oorlog vererger deur miljoene vlugtelinge wat uit die [[Rusland|Russies]]- en [[Pole|Pools]]-besette gebiede van Oos-Duitsland na die weste gestroom het. Die bevolking in die huidige deelstaat het van sowat 4,5 miljoen voor die oorlog gestyg tot byna 7 miljoen in 1950. In 1949 was daar reeds 1,8 miljoen vlugtelinge uit die Oos-Duitse gebiede in Nedersakse. Tot by die monetêre hervorming in 1948 het die werkloosheidsyfer in die gebied 22 persent beloop.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), bl. 15</ref>
Die Britse militêre administrasie het voorlopig die vroeëre deelstate Oldenburg, Braunschweig en Schaumburg-Lippe herstig, terwyl die voormalige Pruisiese provinsie Hannover omgeskep is tot die deelstaat Hannover met Hinrich Wilhelm Kopf as eerste minister. In Maart 1946 het die presidente van die verskillende deelstate hulle ten gunste van die skepping van groter deelstate uitgespreek, maar nogtans geen kompromis oor die presiese vorm en grense bereik nie. Die Britse owerhede het dus 'n komitee byeengeroep wat in Julie 1946 oor die administratiewe verdeling van die Britse Sone beraadslaag het. Die eerste ministers van Bremen en Oldenburg het vir die selfregering van hul deelstate gepleit, terwyl Hannover se eerste minister Kopf die skepping van 'n nuwe deelstaat Nedersakse voorgestel het.
Van die komitee se vyf voorstelle is dié van Kopf op 20 September 1946 met 'n tweederdemeerderheid goedgekeur. Met die Britse Militêre Regering in Duitsland se Verordening Nommer 55 van 8 November 1946 is die deelstate Braunschweig, Hannover, Oldenburg en Schaumburg-Lippe verenig tot die nuwe deelstaat Nedersakse.
Die eerste verkiesing is op 20 April 1947 gehou en die [[Sosiaal-Demokratiese Party]] (SPD) van die eerste minister Hinrich Wilhelm Kopf het 43,4 persent van die uitgebragte stemme op hom verenig. Op 1 Mei 1951 het die ''Landtag'', die parlement van Nedersakse, die nuwe grondwet van die deelstaat afgekondig.
As opvolger van die Welfeparty het die nuutgestigte Duitse Party (DP) enkele jare lank 'n beduidende rol in die politieke lewe van Nedersakse gespeel en een van sy lede, Heinrich Hellwege, het tussen 1955 en 1959 selfs die amp van eerste minister beklee. Nogtans is die deelstaat tot in die jaar 1976 deur die SPD geregeer. Die [[Christelik-Demokratiese Unie]] (CDU) het die verkiesing van 2003 danksy 'n groot stemverskuiwing gewen. Die huidige eerste minister is Stephan Weil (SPD).
=== Taal ===
Die oorspronklike taal van die inheemse bevolking was [[Nedersaksies]], 'n variant van [[Nederduits]]. Die voorsetsel "Neder-" dateer reeds uit die vroeë moderne tydperk en is gebruik om die oorspronklike Saksiese gebied van die gelyknamige Middelduitse vorstedomme Vrystaat Sakse en Sakse-Anhalt te onderskei wat om dinastiese redes ook die naam "Sakse" gedra het.
== Ekonomie ==
Die gebied tussen Eems, Weser en Elbe was eeue lank 'n [[landbou]]streek (sien ook [[Altes Land]]) wat ver af van belangrike handelsroetes geleë was en oor min natuurlike hulpbronne beskik het. Die seehawens aan die Noordseekus het hier 'n uitsondering gevorm en reeds in die Middeleeue 'n beduidende ekonomiese rol as [[Hanse]]stede gespeel. Later is handelsbetrekkinge aangeknoop wat tot in die Nuwe Wêreld gestrek het. Stede soos Bremerhaven en Wilhelmshaven is eers in die 19de eeu as voorposte van die oorsese handel en die militêre uitbreiding van die Duitse Ryk gestig.
Die groeiende handel was dan ook die dryfveer agter die ontwikkeling van die plaaslike skeepsboubedryf, terwyl die invoer van eksotiese ware soos [[tee]] en [[koffie]] in nuutgestigte fabrieke verwerk en veredel is. [[Bier]], wat volgens die Duitse [[Reinheitsgebot]] gebrou is, is via die hawens van Noordwes-Duitsland in alle wêrelddele uitgevoer. Nyweraars uit die maritieme bedrywe het begin om hele nuwe nywerheidssektore in die gebied te vestig, waaronder motor- en vliegtuigvervaardiging, swaar nywerhede en die verwerking van [[ruolie]].
=== Hawens ===
[[Lêer:Cuxhaven 07-2016 photo11 port area.jpg|duimnael|Die ''Hapag-Halle'' in [[Cuxhaven]] se seehawe]]
[[Lêer:Pride Of Hawaii von vorne.JPG|duimnael|Die [[plesierboot]] ''Pride of Hawaii'' is deur die [[Papenburg]]se Meyer-skeepswerf vervaardig en in 2006 te water gelaat]]
Die seehawe van Eemden het ná die bou van die Dortmund-Eems-kanaal dinamies gegroei en was ná die Tweede Wêreldoorlog die leidende Duitse invoerhawe vir ertse en [[steenkool]]. Later het die Rynhawens van Noordryn-Wesfale Eemden in hierdie opsig verbygesteek en vandag beskik die stad oor 'n universele seehawe wat onder meer motors hanteer.
Die vinnige groei van nywerhede in die laat-19de eeuse Wilhelmynse tydperk is in die stigting van nuwe stede soos [[Cuxhaven]] weerspieël wat in 1872 deur die samesmelting van twee dorpe ontstaan het. Hier is tussen 1892 en 1895 die Nuwe Hawe (Duits: ''Neuer Hafen'') met in- en uitvoergeriewe van die Hamburgse redery Hapag gebou, waar in die tyd tot met die Eerste Wêreldoorlog onder meer die grootste Duitse passasierskepe ''Imperator'' en ''Vaterland'' aangedoen het wat vir lynvaarte tussen Cuxhaven en [[New York]] ingespan is.
Die nuwe seehawe van Wilhelmshaven, wat in 1869 deur koning [[Wilhelm I van Duitsland|Wilhelm I van Pruise]] ingewy is, is vinnig tot die Duitse Ryk se grootste vlootbasis uitgebou. Die rampsalige bewapeningswedloop tussen die Duitse Ryk en die Verenigde Koninkryk het hier sy aanvang geneem. Die diepseehawe is gedurende die Tweede Wêreldoorlog verwoes, maar het met Duitsland se grootskaalse ekonomiese opswaai in die 1950's en 1960's tot die belangrikste invoerhawe vir ruolie ontwikkel.
=== Skeepswerwe ===
Die ontstaan van maritieme nywerhede soos skeepswerwe is nou verbonde aan die ekonomiese geskiedenis van die seehawens. Net soos in Bremen en Bremerhaven het ook in die gebied van die huidige Nedersakse beduidende skeepswerwe soos die ''SSW''-skeepswerf aan die benedeloop van die Weserrivier, die ''Lürssen''-skeepswerf in Lemwerder, die ''Meyer''-skeepswerf in [[Papenburg]] (sedert 1795) en die ''Nordseewerke'' in Eemden ontstaan.
Skeepswerwe se sleutelrol in uitvoergerigte ekonomieë en globalisering het tot sterk internasionale mededinging gelei en Nedersaksiese skeepswerwe het veral nismarkte in hul visier gestel. Die ''SSW''-skeepswerf spits hom tans op kanaalveerbote en houerskepe toe, ''Lürssen'' vervaardig luukse jagte en vlootbote, ''Meyer'' in Papenburg plesierbote en die ''Nordseewerke'' is een van die voorste vervaardigers van duikbote op die wêreldmark en daarnaas ook 'n beduidende verskaffer van gastenkskepe en ysbrekers.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), boekdeel 2, bl. 8</ref>
=== Ander nywerhede ===
[[Lêer:Karmann Transformer (IAA 2001) 1.jpg|duimnael|''Karmann'' (Osnabrück) is 'n beduidende vervaardiger van kabriolets. Die foto wys die ''Karmann Transformer Concept'' wat in 2001 op die motorskou IAA vertoon is]]
In teenstelling met die Ruhrgebied en sy steenkoolvoorrade of die Saksiese nywerheidsgebied het die noordwestelike streke van Nedersakse oorspronklik nie oor 'n noemenswaardige sekondêre sektor of natuurlike hulpbronne beskik nie, behalwe vir turf. Die nywerhede wat wél ontstaan het, was nou verbonde aan die seehawens en die rederybedryf. Die veredeling van invoergoedere soos koffie en metaalverwerking het tot beduidende bedrywe in Bremen ontwikkel, waaruit ook motorvervaardiging voortgespruit het. Naas Daimler in Bremen is Volkswagen in die Nedersaksiese Eemden die tweede grootste vervaardiger van dié bedryf in Noordwes-Duitsland. Die hoofaanleg van Volkswagen is egter in Wolfsburg gesetel.
In Bremen en die Nedersaksiese stede Varel, [[Nordenham]], Stade en Buxtehude vervaardig ''Airbus''-aanlegte komponente vir die Europese makrostralerprojek [[Airbus A380]], terwyl die stad Osnabrück tot 'n beduidende nywerheidsentrum in die suidweste van die Eems-Weser-Elbe-streek ontwikkel het, met metaalverwerking, papiervervaardiging, masjienbou, chemiese nywerhede, plastiekvervaardiging en tekstiele as die vernaamste nywerheidsektore.<ref>{{de}} ''DreiStromLand'' (2005), boekdeel 2, bl. 11</ref> Die stede Peine en [[Salzgitter]] vorm die sentra van die Nedersaksiese staalbedryf.
Die administratiewe streek Hannover rondom die gelyknamige hoofstad van Nedersakse behels met sy 1,2 miljoen inwoners (vyftien persent van die totale bevolking van Nedersakse) 18 persent van alle werkgeleenthede en lewer 20 persent van die [[bruto binnelandse produk]] op. Hannover fungeer as 'n belangrike vervoer-, administratiewe en finansiële sentrum. Die stad tree ook as die gasheer van beduidende handelskoue soos die wêreldtentoonstelling EXPO 2000, wat in die jaar 2000 gehou is, en gereelde handelskoue en tentoonstellings soos die ''Hannover-Messe'' en ''CeBIT'' op. Sommige van hierdie skoue is die belangrikstes van hul soort ter wêreld.<ref>{{de}} [http://www.wirtschaft-hannover.de/ ''www.wirtschaft-hannover.de: Standortinformationen Region Hannover'']</ref>
== Politiek ==
=== Administrasie ===
Nedersakse word in administratiewe opsig in 164 stede, 54 ''Flecken'' (kleiner nedersettings met stedelike kenmerke soos markreg) en 804 dorpe (waarvan 735 ''Samtgemeinden'' of groepe van dorpe met 'n gemeenskaplike administrasie) en 25 gebiede sonder stede of dorpe verdeel. Hierdie stede, dorpe en gebiede vorm altesaam 38 landelike distrikte en 8 selfregerende stede.
==== Distrikte en geweste ====
[[Lêer:De-ni-kreise.png|duimnael|Die distrikte van Nedersakse]]
Nedersakse behels tans die volgende distrikte en een streek:
{| cellpadding="0" cellspacing="0"
|- valign="top"
|
# [[Landkreis Ammerland|Ammerland]]
# [[Landkreis Aurich|Aurich]]
# [[Landkreis Grafschaft Bentheim|Grafschaft Bentheim]]
# [[Landkreis Celle|Celle]]
# [[Landkreis Cloppenburg|Cloppenburg]]
# [[Landkreis Cuxhaven|Cuxhaven]]
# [[Landkreis Diepholz|Diepholz]]
# [[Landkreis Emsland|Emsland]]
# [[Landkreis Friesland|Friesland]]
# [[Landkreis Gifhorn|Gifhorn]]
# [[Landkreis Goslar|Goslar]]
# [[Landkreis Göttingen|Göttingen]]
# [[Landkreis Hameln-Pyrmont|Hameln-Pyrmont]]
# [[Hannover-Streek]]
# [[Landkreis Harburg|Harburg]]
# [[Landkreis Helmstedt|Helmstedt]]
# [[Landkreis Hildesheim|Hildesheim]]
# [[Landkreis Holzminden|Holzminden]]
# [[Landkreis Leer|Leer]]
| style="padding-left: 2em;" |
# <li value="20">[[Landkreis Lüchow-Dannenberg|Lüchow-Dannenberg]]
# [[Landkreis Lüneburg|Lüneburg]]
# [[Landkreis Nienburg/Weser|Nienburg/Weser]]
# [[Landkreis Northeim|Northeim]]
# [[Landkreis Oldenburg|Oldenburg]]
# [[Landkreis Osnabrück|Osnabrück]]
# [[Landkreis Osterholz|Osterholz]]
# [[Landkreis Osterode am Harz|Osterode am Harz]]
# [[Landkreis Peine|Peine]]
# [[Landkreis Rotenburg (Wümme)|Rotenburg]]
# [[Landkreis Schaumburg|Schaumburg]]
# [[Landkreis Soltau-Fallingbostel|Soltau-Fallingbostel]]
# [[Landkreis Stade|Stade]]
# [[Landkreis Uelzen|Uelzen]]
# [[Landkreis Vechta|Vechta]]
# [[Landkreis Verden|Verden]]
# [[Landkreis Wesermarsch|Wesermarsch]]
# [[Landkreis Wittmund|Wittmund]]
# [[Landkreis Wolfenbüttel|Wolfenbüttel]]
|}
==== Selfregerende stede ====
{| cellpadding="0" cellspacing="0"
|- valign="top"
|
# [[Brunswyk]]
# [[Delmenhorst]]
# [[Emden]]
# [[Oldenburg]]
| style="padding-left: 2em;" |
# <li value="5">[[Osnabrück]]
# [[Salzgitter]]
# [[Wilhelmshaven]]
# [[Wolfsburg]]
|}
=== Eerste ministers ===
[[Lêer:Lies Olaf (2012).jpg|duimnael|upright|Die huidige eerste minister Olaf Lies]]
* 1946–1955: [[Hinrich Wilhelm Kopf]] (SPD)
* 1955–1959: [[Heinrich Hellwege]] (DP)
* 1959–1961: [[Hinrich Wilhelm Kopf]] (SPD)
* 1961–1970: [[Georg Diederrichs]] (SPD)
* 1970–1976: [[Alfred Kubel]] (SPD)
* 1976–1990: [[Ernst Albrecht]] (CDU)
* 1990–1998: [[Gerhard Schröder]] (SPD)
* 1998–1999: [[Gerhard Glogowski]] (SPD)
* 1999–2003: [[Sigmar Gabriel]] (SPD)
* 2003–2010: [[Christian Wulff]] (CDU)
* 2010–2013: [[David McAllister]] (CDU)
* 2013–2025: [[Stephan Weil]] (SPD)
* 2025–''hede'': [[Olaf Lies]] (SPD)
=== Susterstreke ===
{| class="wikitable"
! class="hintergrundfarbe5" colspan="5" | Susterstreke van Nedersakse<ref>{{de}} {{cite web |url=https://www.stk.niedersachsen.de/startseite/themen/international/internationale_zusammenarbeit/internationale-zusammenarbeit-193060.html |title=Internationale Zusammenarbeit und Beziehungen |publisher=Niedersächsische Staatskanzlei |accessdate=20 Mei 2025}}</ref>
|-
| [[Lêer:Anhui in China (+all claims hatched).svg|20px|Ligging van Anhui in die Volksrepubliek China]] || [[Anhui]] || {{vlagland|Volksrepubliek China}} || 1984
|-
| [[Lêer:Flag of Normandie.svg|20px|Vlag van Normandië]] || [[Normandië]] || {{vlagland|Frankryk}} || 1985
|-
| [[Lêer:Flag of Tyumen Oblast.svg|20px|Vlag van die Tjoemen-oblast]] || [[Tjoemen-oblast|Tjoemen]] || {{vlagland|Rusland}} || 1992 (opgeskort)
|-
| [[Lêer:Flag of Perm Krai.svg|20px|Vlag van die Perm-krai]] || [[Perm-krai|Perm]] || {{vlagland|Rusland}} || 1993 (opgeskort)
|-
| [[Lêer:POL województwo wielkopolskie flag.svg|20px|Vlag van Groot-Pole]] || [[Woiwodskap Groot-Pole|Groot-Pole]] || {{vlagland|Pole}} || 1993
|-
| [[Lêer:POL województwo dolnośląskie flag.svg|20px|Vlag van Neder-Silesië]] || [[Woiwodskap Neder-Silesië|Neder-Silesië]] || {{vlagland|Pole}} || 1993
|-
| [[Lêer:Flag of the Eastern Cape Province.png|20px|Vlag van die Oos-Kaap]] || [[Oos-Kaap]] || {{vlagland|Suid-Afrika}} || 1995
|-
| [[Lêer:Flag of Tokushima Prefecture.svg|20px|Vlag van Tokushima]] || [[Tokushima-prefektuur|Tokushima]] || {{vlagland|Japan}} || 2007
|-
| [[Lêer:Shandong in China (+all claims hatched).svg|20px|Ligging van Shandong in die Volksrepubliek China]] || [[Shandong]] || {{vlagland|Volksrepubliek China}} || 2010
|-
| colspan="3" style="text-align:center;" | {{vlagland|Tanzanië}} || 2010
|-
| colspan="3" style="text-align:center;" | {{vlagland|Nederland}} || 2019
|-
| [[Lêer:Flag of Mykolaiv Oblast.svg|20px|Vlag van Mikolajif]] || [[Mikolajif-oblast|Mikolajif]] || {{vlagland|Oekraïne}} || 2024
|}
== Kultuur ==
=== Kookkuns ===
[[Lêer:Tee mit sahne.jpg|duimnael|links|Oos-Friese tee word dikwels met suiker en room geniet]]
[[Lêer:Gkohl.jpg|duimnael|Groenkool is uiters gewild in Noord-Duitsland en word veral in die wintermaande geniet]]
Nedersakse se kookkuns is so veelvuldig soos sy verskillende landsdele.<ref>{{de}} [http://www.chefkoch.de/magazin/artikel/1071,1/Chefkoch/ ''www.chefkoch.de: Die Küche Niedersachsens'']</ref> Oos-Friesland in die noorde staan bekend vir sy [[tee]]tradisie – dié drank word verskeie kere per dag gedrink en gewoonlik met klontjiesuiker en room bedien. ''Updrögt Bohnen'', 'n soort bredie wat van [[aartappel]]s, spek, [[wors]]ies en gedroogde groen boontjies ("spekbone") berei word, is Oos-Friesland se nasionale gereg. Die [[boontjie]]s word na die oes gedroog en voor gebruik in water geweek. Daarnaas speel [[vis]] en ander seekosse 'n belangrike rol in die Oos-Friese kookkuns.
Die Oldenburger Land word met Nedersakse se belangrikste [[groente]]soort, groen- of boerekool (wat plaaslik ook ''Braunkohl'' of bruinkool genoem word) vereenselwig. Sogenaamde groenkoolstaptoere na plattelandse restourante, waar hierdie groente tydens die wintermaande bedien word, is baie gewild. Groenkool word in Noord-Duitsland meestal saam met aartappels, vleis en worsies geniet.
Die landskap Lüneburger Heide met sy uitgestrekte heidevelde staan vir sy [[skaapvleis]]geregte soos ''Heidschnuckenbraten'' bekend wat saam met bloubessies en heideveld-aartappels bedien word. Die plaaslike naam vir skape – ''Heidschnucke'' of ''Schnucke'' – is afgelei van die Nederduitse ''schnökern'' (letterlik "proe") en verwys na die feit dat die inheemse skaapras ten opsigte van sy dieet van afwisseling hou – heidekruid, gras en wilde kruide dra by tot die kenmerkende smaak van Lüneburger skaapvleis wat aan [[wildsvleis]] herinner. Die laasgenoemde word eweneens in die gebied geniet. [[Aspersie]]s, wat in die [[lente]]tyd geoes word, is net so gewild soos boekweitkoek en ''Welfenspeise'', 'n soet nagereg wat uit poeding en 'n witwyn-eiergeelsous bestaan.
Die landskap [[Altes Land]] langs die Elbe-rivier tussen Buxtehude en Stade is met sowat 10 000 hektaar die grootste [[vrugte]]streek in Duitsland waar veral [[appel]]s verbou word. Die ''Altländer Diekpedder'' is 'n gewilde drank wat van appel- en perebrandwyn en appelsap berei en warm of koud geniet word.
Die kookkuns van die Schaumburger Land word deur geregte soos ''Boddermelksanballerße'' gekenmerk – 'n bredie wat van verdikte [[karringmelk]], gerookte spek, [[ui]]e en aartappels berei word.
Wildsvleis is 'n belangrike bestanddeel van tipiese geregte uit die Harz-bergreeks. Die gebied staan daarnaas bekend vir sy suurmelkkaas of ''Harzer Käse'' wat met vars botterbroodjies geniet word.
Die lang tradisie van bierbrou maak van [[bier]] een van die gewildste dranke in Nedersakse. Maaltye word graag met 'n glasie [[brandewyn]] of bessielikeur afgesluit.
=== Sport ===
[[Lêer:Hannover96 Nordtribüne.JPG|duimnael|Die Niedersachsenstadion is die vernaamste stadion in Nedersakse]]
Die bekendste en belangrikste Nedersaksiese sportklubs is die vir hul sokkerafdelings bekende [[VfL Wolfsburg]] en [[Hannover 96]] wat onderskeidelik aan die [[Bundesliga]] en [[2. Bundesliga]] deelneem. Van die ander vername sokkerklubs sluit in [[BSV Ölper 2000]], [[Eintracht Brunswyk]], [[FT Brunswyk]], [[SVG Göttingen 07]], [[SV Arminia Hannover]], [[VfB Oldenburg]], [[VfL Oldenburg]] en [[USI Lupo-Martini Wolfsburg]]. Hannover was ook een van die Duitse gasheerstede tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1974]], [[FIFA Sokker-Konfederasiebeker in 2005]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2006]].
Die Nedersaksiese hoofstad Hannover is een van die groot rugbyvestings in Duitsland, saam met Hesse en [[Heidelberg, Duitsland|Heidelberg]]. TSV Victoria Linden, DRC Hannover en DSV 78 Hannover het saam meer Rugby-Bundesligatitels gewen as enige ander spanne. Hannover is saam met Heidelberg ook een van twee belangrike gasherstede van [[Duitse nasionale rugbyspan|Duitsland]] se tuiswedstryde. Die stad is ook die setel van die [[Duitse Rugbybond]] (''Deutscher Rugby-Verband'', ''DRV'').
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Lower Saxony|Nedersakse}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Lower_Saxony|Nedersakse}}
; Amptelike webwerwe
----
* {{de}} [https://www.niedersachsen.de/ ''Amptelike webwerf'']
* {{de}} [https://www.landtag-niedersachsen.de ''Webwerf van die Landtag (Parlement van Nedersakse)'']
; Ensiklopediese inligting
----
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Lower-Saxony|title=Lower Saxony|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=20 Mei 2025}}
; Geografie
----
* {{de}} [https://www.umwelt.niedersachsen.de/ ''Umweltatlas Niedersachsen'']
{{Geografiese ligging
| Senter = [[Lêer:Flag of Lower Saxony.svg|20px]] [[Nedersakse]]
| Noord = [[Noordsee]] • [[Lêer:Flag of Schleswig-Holstein.svg|20px]] [[Sleeswyk-Holstein]] • [[Lêer:Flag of Hamburg.svg|20px]] [[Hamburg]]
| Noordoos = [[Lêer:Flag of Mecklenburg-Western Pomerania (state).svg|20px]] [[Mecklenburg-Voorpommere]] • [[Lêer:Flag of Brandenburg.svg|20px]] [[Brandenburg]]
| Oos = [[Lêer:Flag of Saxony-Anhalt (state).svg|20px]] [[Sakse-Anhalt]]
| Suidoos = [[Lêer:Flag of Thuringia.svg|20px|raam]] [[Thüringen]]
| Suid = [[Lêer:Flag of Hesse.svg|20px|raam]] [[Hesse]]
| Suidwes = [[Lêer:Flag of North Rhine-Westphalia.svg|20px]] [[Noordryn-Wesfale]]
| Wes = {{vlagland|Nederland}}
| Noordwes = [[Noordsee]]
}}
{{Deelstate van Duitsland}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
[[Kategorie:Nedersakse| ]]
ddugrzsjpoqf2b939np7ax2w8ed0tfu
Superrugby
0
21944
2818006
2749571
2025-07-02T20:30:36Z
SpesBona
2720
Hersien
2818006
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sportliga
| naam = Superrugby
| huidige_seisoen = [[2026 Superrugbyseisoen]]
| beeld = Superrugby Logo.jpg
| beskrywing =
| beeldonderskrif = Kenteken van Superrugby
| sportsoort = [[Rugby]]
| gestig = 1996 (as Super 12)<br />2006 (as Super 14)<br />2011 (as Superrugby)
| gestaak =
| vervang =
| eienaar = [[SANZAAR]]
| inougureel = [[1996 Super 12-seisoen|1996]] (Super 12)<br />[[2006 Super 14-seisoen|2006]] (Super 14)<br />[[2011 Superrugbyseisoen|2011]] (Superrugby)
| lande = {{vlagland|Australië}} (4 spanne)<br />{{vlagland|Nieu-Seeland}} (5 spanne)<br />{{vlagland|Fidji}} (1 span)<br />Stille Oseaan-eilande (1 span)<br />Voorheen:<br />{{vlagland|Argentinië}} (1 span)<br />{{vlagland|Japan}} (1 span)<br />{{vlagland|Suid-Afrika}} (8 spanne)
| divisies =
| spanne = 12
| onlangse_kamp = {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] ([[2025 Superrugbyseisoen|2025]])
| verwante_komps = [[Curriebeker]]<br />Mitre 10-beker<br />Nasionale Rugbykampioenskap
| borg = Investec<br />Vodafone
}}
'''Superrugby''' (in die logo word dit geskryf as ''SupeRugby'') is die grootste [[rugby]]klubkampioenskap in die [[Suidelike Halfrond]] en bestaan (sedert 2025) uit 11 spanne van [[Australië]], [[Nieu-Seeland]], [[Fidji]] en die [[Stille Oseaan]]-eilande (feitlik die [[Cookeilande]], Fidji, [[Samoa]] en [[Tonga]]). Tot in 2015 het 16 spanne elk een keer teen mekaar gespeel en die top vier spanne het deurgedring na die halfeindstryd. Die wenners van die halfeindstryd speel dan in die eindstryd om die algehele wenner te bepaal.
== Geskiedenis ==
=== Super 6 ===
[[Lêer:Super 14 LineOut Bulls.JPG|duimnael|Bulls in 'n lynstaan teen die Western Force.]]
[[Lêer:Brumbies vs Waratahs.jpg|duimnael|Die Brumbies veg verbete teen die Western Force.]]
[[Lêer:Stormers super 14.jpg|duimnael|Die stormers se 2006 Super 14 span hou 'n spanpraatjie.]]
Voor 1996 het gereelde mededingende rugby in kompetisies van lande in die Suidelike Halfrond vorm begin aanneem, waarvan die vroegste die [[Suidseekampioenskap]] was wat in 1986 begin het. Die oorspronklike kompetisie het bestaan uit drie spanne van Nieu-Seeland ([[Auckland]], Canterbury en [[Wellington, Nieu-Seeland|Wellington]]) saam met twee Australiese spanne ([[Queensland]] en [[Nieu-Suid-Wallis]]) en [[Fidjiaanse nasionale rugbyspan|Fidji]]. Die kompetisie is in 1992 herbekendgestel as die Super Ses.
=== Super 10 ===
In 1993 het die [[Super 10 (Suidelike Halfrond kompetisie)|Super 10]] die Suidseekampioenskap en Super Ses-toernooie vervang. Met Suid-Afrika se hertoetrede tot internasionale sport in 1992 was daar 'n geleentheid om 'n uitgebreide weergawe van die kompetisie die lig te laat sien. Die aanvangskompetisie het die volgende spanne ingesluit: Waikato, Auckland, Otago en North Harbour (Nieu-Seeland); Natal, Transvaal en Noord-Transvaal (Suid-Afrika); Queensland en Nieu-Suid-Wallis (Australië) en Wes-Samoa (as verteenwoordiger van die Suidsee-nasies). Die Super 10 is deur Transvaal in 1993 gewen en deur Queensland in 1994 en 1995.
=== Super 12 ===
Die amptelike verklaring van die professionalisering van rugby in Augustus 1995 het gely tot ’n herstrukturering van die Super 10-kompetisie. Na die sukses van die [[Rugbywêreldbeker 1995|Wêreldbeker in 1995]] het die [[Rugby Australia|Australiese]], [[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seelandse]] en [[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|Suid-Afrikaanse Rugbyrade]] [[SANZAR]] (Suid-Afrikaanse, Nieu-Seelandse en Australiese Rugby) gestig om ’n jaarlikse 12-span provinsiale kompetisie te administreer waarin streekspanne van die drie nasies teen mekaar sou speel. Hiermee saam is besluit om ’n jaarlikse [[Drienasiesreeks|Drienasiestoetsreeks]] tussen die drie lande te hou. ’n Noemenswaardige rede vir die ontwikkeling van die Super 12 was die bedreiging vir rugby van die ander rugbysport, [[Rugby League|rugby league]]. Deur die instelling van die Super 12 het die drie rade ’n produk gehad waarna die vraag hoog was (veral vir televisie), wat hulle in staat gestel het om ’n 10-jaar kontrak te sluit met News Corp vir eksklusiewe uitsaairegte van [[Amerikaanse dollar|VS$]] 555 miljoen. Dit het die unies dekking en finansiële ondersteuning gebied om die kompetisie te begin.<ref name="sanzardeal">{{en}} {{cite web | title=More for players in new SANZAR deal | work=worldcupweb.com | url=http://www.worldcupweb.com/WCrugby/item.asp?NewsID=845 | accessdate=17 Julie 2006 | archive-date=20 Maart 2006 | archive-url=https://web.archive.org/web/20060320101141/http://www.worldcupweb.com/WCrugby/item.asp?NewsID=845 | url-status=dead }}</ref>
Met noemenswaardige borgskappe en die professionalisering van rugby in 1995, het die Super 12-kompetisie suksesvol afgeskop in [[1996 Super 12-seisoen|1996]] met vyf spanne van Nieu-Seeland, vier van Suid-Afrika en drie van Australië. Nieu-Seeland se oorheersing van die kompetisie het reeds in die eerste jaar begin toe die [[Blues (Superrugbyspan)|Auckland Blues]] die aanvangskompetisie gewen het deur die [[Sharks (Superrugbyspan)|Natal Sharks]] met 45–21 in ’n tuiseindstryd te klop. Die Blues het 1996 se sukses herhaal in [[1997 Super 12-seisoen|1997]] toe hulle die Australiese [[Brumbies (Superrugbyspan)|ACT Brumbies]] met 23–7 in die eindstryd geklop het.
In [[1998 Super 12-seisoen|1998]] het Auckland in sy derde agtereenvolgende eindrondte gespeel maar het verloor teen die [[Crusaders (Superrugbyspan)|Canterbury Crusaders]] met 13–20. Dit het die begin van die Crusaders se drie-jaar oorheersing van die kompetisie ingelui. Hulle het die [[1999 Super 12-seisoen|1999]] en [[2000 Super 12-seisoen|2000]]-seisoene gewen teen onderskeidelik die [[Highlanders (Superrugbyspan)|Otago Highlanders]] en die ACT Brumbies. Die [[2001 Super 12-seisoen|2001]]-seisoen was die eerste waarin geen Nieu-Seelandse span die eindrondte kon haal nie. Dit is gespeel tussen die ACT Brumbies en die Natal Sharks waarin die Brumbies oortuigend gewen het met 36–6.
In [[2002 Super 12-seisoen|2002]] het die Crusaders hulle vierde titel ingepalm en hul vyfde net gemis in [[2003 Super 12-seisoen|2003]] toe hulle met vier punte teen die Blues verloor het. In [[2004 Super 12-seisoen|2004]] het die Brumbies wraak geneem in die 2000-eindstryd toe hulle die Crusaders met 47–38 geklop het voor die Crusaders se tuisskare. Die Crusaders het egter in [[2005 Super 12-seisoen|2005]] weer die kompetisie gewen toe hulle teen die [[Waratahs (Superrugbyspan)|Nieu-Suid-Wallis Waratahs]] (wat in hul eerste eindrondte gespeel het) gewen het met 35–25. Dit was die laaste jaar van die 12-spanformaat van die kompetisie.
Sedert die vroeë 2000’s het Australië begin vra vir die insluiting van ’n vierde Australiese span en Suid-Afrika vir ’n vyfde Suid-Afrikaanse span. Daar was ook gissings oor die insluiting van ’n span van die Suidsee-nasies soos [[Fidji]]; of ’n gekombineerde Suidsee-eilandespan van Fidji, [[Samoa]] en [[Tonga]]. Argentinië het ook navraag gedoen om insluiting in die Super 12.
=== Super 14 ===
[[Lêer:Super14 Cup.JPG|duimnael|links|Die Super 14 trofee.]]
[[Lêer:Super 14 logo.png|duimnael|Amptelike logo van die Super 14.]]
In September 2004 het SANZAR met onderhandelinge begin vir 'n nuwe televisiekontrak wat in 2006 in werking sou tree. Daardie Desember het SANZAR aangekondig dat 'n nuwe TV-kontrak onderteken is met [[News Corporation]] wat die uitsaairegte vir die [[Verenigde Koninkryk]], Australië en Nieu-Seeland bekom het en [[Supersport]] vir Suid-Afrika. Die kontrak was V$323 miljoen oor vyf jaar werd, wat 'n 16% jaarlikse styging is in vergelyking met die vorige kontrak.<ref name="sanzardeal" /> Dit dek internasionale sowel as Super 14-wedstryde. SANZAR kon self nog ander transaksies met lande soos [[Frankryk]], [[Japan]] en Amerika sluit.
Die [[Drienasiesreeks|Drienasies]] was die "melkkoei" vir die SANZAR-vennote, aangesien dit ongeveer 60% van die geld van News Ltd. voorsien het. Die Super 14 het slegs omtrent 30% van die kontrak uitgemaak.
Onder die nuwe kontrak het Australië en Suid-Afrika elk 'n ekstra span in die kompetisie gekry en elke Drienasiespan sou nou ses wedstryde speel in plaas van die gebruiklike vier. Die voorstel het ook die moontlikheid van 'n splitsing van die huidige formaat in twee afdelings met sewe spanne oopgehou, maar daar is besluit om die kompetisie in die huidige eentabel-formaat te hou. Argentinië en die Suidsee-eilande is egter steeds onder hierdie voorstel uit die kompetisie gehou.
In 2005 is bevestig dat die nuwe Australiese span in die kompetisie die [[Western Force (Superrugbyspan)|Western Force]], met hul basis in [[Perth]] sou wees. Die toevoeging van 'n nuwe Suid-Afrikaanse span het egter tot onmin gelei, en selfs die regering het ingemeng. Uiteindelik is die vyf Suid-Afrikaanse spanne vasgestel en daar is besluit om die vier bestaande spanne te hou met die toevoeging van die [[Cheetahs (Superrugbyspan)|Cheetahs]], met hul basis in [[Bloemfontein]].
[[Lêer:Skrum.jpg|duimnael|Die Lions speel teen die Sharks]]
Die twee nuwe spanne het nie baie goed gevaar nie en die Cheetahs was die beste van die twee. Die Cheetahs het tiende geëindig met vyf seges en die Western Force kon net een wedstryd wen en het heel onder aan die punteleer geëindig. Die hoogtepunt vir die Force was hulle gelykop uitslag teen die uiteindelike kampioene, die Crusaders. Die Crusaders het met die [[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]], wie se eerste eindstryd dit was, afgereken met 19–12.
Vir die 2007-seisoen het 22 [[All Blacks]] die kompetisie se eerste sewe rondtes misgeloop as deel van 'n All Black-"kondisioneringsprogram".<ref name="2007Conditioning">{{en}} {{cite web |title=All Blacks pulled out of the Super 14 |url=http://www.planet-rugby.com/Story/0,18259,3562_1692051,00.html |publisher=planet-rugby.com |date=20 Augustus 2006 |accessdate=24 Januarie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080228193631/http://www.planet-rugby.com/Story/0,18259,3562_1692051,00.html |archive-date=28 Februarie 2008 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> Hierdie program was deel van die All Blacks se voorbereidings vir die [[Rugbywêreldbeker 2007]] en elke Nieu-Seelandse konsessie moes sonder sy sleutelspelers klaarkom in die eerste sewe rondtes.<ref name="ConditioningSquad">{{en}} {{cite web |title=Henry reveals his 'World Cup team' |url=http://www.planet-rugby.com/Story/0,18259,3562_1692085,00.html |publisher=planet-rugby.com |date=11 September 2006 |accessdate=24 Januarie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080228193636/http://www.planet-rugby.com/Story/0,18259,3562_1692085,00.html |archive-date=28 Februarie 2008 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref name="ConditioningSquad2">{{en}} {{cite web | last=Leggat| first=David|title=Getting the balance in Super 14|url=http://www.nzherald.co.nz/section/story.cfm?c_id=4&ObjectID=10402597 |publisher=nzherald.co.nz |date=22 September 2006 |accessdate=24 September 2006}}</ref> Aan die einde van die seisoen kon geen Australiese span deurdring tot die uitspeelwedstryde nie (die eerste keer sedert 1998). Alhoewel die Brumbies goed vertoon het en die Western Force baie beter vertoon het, was dit nie 'n goeie jaar vir die Reds en die Waratahs nie, wat onderskeidelik laaste en tweede laaste geëindig het. Met die terugkeer van die 22 All Blacks kon die Nieu-Seelandse spanne steeds nie hul volle sterkte bereik nie en die seisoen se kompetisie is vir die eerste keer deur 'n Suid-Afrikaanse span gewen. Die Sharks (tweede op die punteleer) en die [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] (bo-aan die punteleer) het dinge uitgespook om die trofee. Die eindwedstryd is op die [[Kings Park-stadion|ABSA-stadion]] in [[Durban]] deur die Bulls met 20–19 gewen.
=== Suid-Afrikaanse onttrekking en herorganisasie ===
In September 2020 het die [[Suid-Afrikaanse Rugbyunie]] aangekondig dat al sy spanne uit Superrugby onttrek word en waarskynlik by 'n uitgebreide [[Verenigde Rugbykampioenskap|Pro14/Verenigde Rugbykampioenskap]] sal aansluit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.sarugby.co.za/news-features/articles/2020/09/29/saru-members-vote-to-seek-northern-hemisphere-future/ |title=SARU members vote to seek northern hemisphere future |publisher=[[Suid-Afrikaanse Rugbyunie]] |date=29 September 2020 |accessdate=11 November 2020}}</ref> In 2021 is die plaaslike toernooie "Super Rugby Aotearoa" (Nieu-Seeland) en "Super Rugby AU" (Australië) beslis,<ref name="SR Aotearoa 2021">{{en}} {{cite web |url=https://www.superrugby.co.nz/news/sky-super-rugby-aotearoa-draw-announced/ |title=Sky Super Rugby Aotearoa draw announced |publisher=Super Rugby NZ |date=10 November 2020 |accessdate=10 November 2020 |archive-date=16 November 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201116115022/https://www.superrugby.co.nz/news/sky-super-rugby-aotearoa-draw-announced/ |url-status=dead }}</ref><ref name="SR AU 2021">{{en}} {{cite web |url=https://www.rugby.com.au/news/2020/11/10/2021-australia-super-rugby-draw-revealed-with-new-zealand-crossover-set-to-follow |title=Revealed: Rugby Australia announce 2021 Super Rugby AU draw |publisher=[[Rugby Australia]] |date=11 November 2020 |accessdate=11 November 2020}}</ref> "Super Rugby Trans-Tasman" is ook in 2021 beslis, waartydens die Australiese spanne teen die Nieu-Seelandse spanne te staan gekom het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugby.com.au/news/2020/11/12/2021-set-for-thrilling-trans-tasman-crossover |title=2021 set for thrilling Trans-Tasman crossover |publisher=[[Rugby Australia]] |date=13 November 2020 |accessdate=13 November 2020}}</ref>
Vanaf die 2022-seisoen is 'n nuwe 12-span-toernooi aangekondig met die vyf Australiese en vyf Nieu-Seelandse spanne wat deur [[Moana Pasifika]] en 'n Fidjiaanse span aangevul sal word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.sarugbymag.co.za/super-rugby-set-twelve-2022/ |title=Reports: Agreement reached for 12-team Super Rugby from 2022 |website=www.sarugbymag.co.za |accessdate=27 Desember 2020}}</ref> [[Nieu-Seeland Rugby]] het bevestig dat dit met Fiji Rugby en Moana Pasifika wil saamwerk en ook met Australië wil voortgaan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.allblacks.com/news/new-zealand-rugby-confirms-fiji-rugby-and-moana-pasifika-as-preferred-partners/ |title=New Zealand Rugby confirms Fiji Rugby & Moana Pasifika as preferred partners |publisher=[[All Blacks]] |accessdate=27 Desember 2020 |archive-date=27 November 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201127134347/https://www.allblacks.com/news/new-zealand-rugby-confirms-fiji-rugby-and-moana-pasifika-as-preferred-partners/ |url-status=dead }}</ref> In April 2021 is aangekondig dat lisensies aan beide [[Fijian Drua]] en Moana Pasifika gegee is om in 2022 by Superrugby aan te sluit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.allblacks.com/news/next-steps-in-pacific-island-professional-teams-journey-confirmed-by-nz-rugby/ |title=Next steps in Pacific Island professional teams journey confirmed by NZ Rugby |publisher=[[All Blacks]] |date=14 April 2021 |accessdate=14 April 2021 |archive-date= 5 Februarie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240205120957/https://www.allblacks.com/news/next-steps-in-pacific-island-professional-teams-journey-confirmed-by-nz-rugby/ |url-status=dead }}</ref> Die nuwe formaat is in Augustus 2021 bevestig, dit sal onder die naam ''Super Rugby Pacific'' plaasvind en na 'n groepfase terugkeer, hoewel die afdelings deur een been vervang sal word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.superrugby.co.nz/news/super-rugby-pacific-format-confirmed/ |title=Super Rugby Pacific format confirmed |work=Super Rugby NZ |date=30 Augustus 2021 |accessdate=30 Augustus 2021 |archive-date= 9 Augustus 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220809052410/https://www.superrugby.co.nz/news/super-rugby-pacific-format-confirmed/ |url-status=dead }}</ref>
== Spanne ==
{{Hoofartikel|Superrugby konsessie-areas}}
{| class="wikitable" style="width: 100%"
| bgcolor="#ABCDEF" align="center" colspan="4"|'''Oorsig van spanne'''
|-
!Land
!Span
!Stad/Area
!Stadion/s (Kapasiteit)
|-
! rowspan="5" | [[Australië]]
| [[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
| [[Australiese Hoofstadgebied]]
AHG en Suidelike NSW insluitend [[Canberra]], [[Queanbeyan]], [[Nowra]] en [[Albury]]
| [[Canberrastadion]], (25 011)
|-
| [[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
| [[Nieu-Suid-Wallis]]
Noordelike en sentrale NSW insluitend [[Sydney]], [[Newcastle, Nieu-Suid-Wallis|Newcastle]], Wollongong, Tamworth en Coffs Harbour
| [[Sydney Voetbalstadion]], (45 500)
|-
| [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]]
| [[Queensland]]
Die hele Queensland insluitend [[Brisbane]], [[Goudkus, Queensland|Goudkus]], [[Cairns]] en [[Rockhampton]]
| [[Suncorpstadion]], (52 500)
|-
| [[Western Force (Superrugbyspan)|Western Force]]
| [[Wes-Australië]]
Die hele WA insluitend [[Perth]], [[Mandurah]], [[Bunbury]] and [[Kalgoorlie]]
| [[Perth Ovaal|nib-stadion]], (20 500)
|-
| [[Fijian Drua]]
| [[Fidji]]
| ''verskeie tuisstadions''
|-
! rowspan="6" | [[Nieu-Seeland]]
| [[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]
| [[Auckland]], [[North Harbour]] en [[Northland]].
([[Noord-Auckland Skiereiland]] aan die [[Noordeiland]] en die meeste van metropolitaanse [[Auckland]]).
| [[Edenpark]], (47 500)<br />[[North Harbour-stadion]], (25 000)
|-
| [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
| Waikato, Bay of Plenty en Counties Manukau
Sentraal en oostelike [[Noordeiland]] insluitend [[Hamilton, Nieu-Seeland|Hamilton]]; [[Suid-Auckland|Suidelike Auckland]], [[Tauranga]] en [[Rotorua]]
| [[Waikatostadion]], (25 800)
|-
| [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
| [[Canterbury Crusaders]], [[Buller]] en [[Tasman]].
Noordelike en sentrale [[Suideiland]] insluitend [[Christchurch]], [[Nelson, Nieu-Seeland|Nelson]], [[Blenheim]] en [[Timaru]]
| [[Rugby League Park]], (36 000)
|-
| [[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]]
|[[Otago]] en [[Southland]].
Suidelike [[Suideiland]] insluitend [[Dunedin]] en [[Invercargill]]
| [[Carisbrook]], (29 000)<br />[[Rugbypark-stadion]], (17 000)
|-
| [[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
| [[Wellington, Nieu-Seeland|Wellington]], Wanganui, Taranaki, Manawatu en Hawke’s Baai.
Suidelike en suidwestelike [[Noordeiland]] insluitend [[Wellington, Nieu-Seeland|Wellington]], [[Palmerston-Noord]], [[Nieu-Plymouth]] en [[Napier, Nieu-Seeland|Napier]]
| [[Westpacstadion]], (34 500)
|-
| [[Moana Pasifika]]
| [[Oseanië]] ([[Cookeilande]], Fidji, [[Samoa]] en [[Tonga]])
| [[Mount Smart-stadion]], (30 000)
|}
[[Lêer:Scrum.JPG|duimnael|Die Crusaders skrum teen die Brumbies in Mei 2006]]
Die [[Southern Kings (Superrugbyspan)|Southern Kings]] (aanvanklik die [[Southern Spears (Superrugbyspan)|Southern Spears]]), wat hul basis in [[Port Elizabeth]] het, is aanvanklik op die been gebring om die Suid-Afrikaanse span in die Super 14 van 2007 te vervang wat laagste op die punteleër eindig in die 2006-seisoen. Die bestaande Super 14 konsessies het egter hierdie plan teengestaan omdat hulle geglo het die kontroversiële voormalige president van die [[Suid-Afrikaanse Rugbyunie]], Brian van Rooyen, dit afgedwing het. Op 16 April 2006, nadat Van Rooyen as president vervang is, het SARU aangekondig dat die Spears nie aan die kompetisie sal deelneem nie.<ref name="spears">{{en}} {{cite web | title=It is official: Spears shafted | work=rugbyrugby.com | url=http://www.rugbyrugby.com/news/story_50529.shtml | accessdate=19 Januarie 2006 | archive-date= 9 Julie 2011 | archive-url=https://web.archive.org/web/20110709120342/http://www.rugbyrugby.com/news/story_50529.shtml | url-status=dead }}</ref> SARU het 'n kommissie van ondersoek aangestel om te kyk of die Spears lewensvatbaar sou wees nadat dit aan die lig gekom het dat die unie ernstige finansiële probleme gehad het.<ref name="spearstwo">{{en}} {{cite web | title=Spears' CEO to be held accountable | work=rugbyrugby.com | url=http://www.rugbyrugby.com/news/story_50306.shtml | accessdate=10 April 2006 | archive-date=29 Julie 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130729020323/http://www.rugbyrugby.com/news/story_50306.shtml | url-status=dead }}</ref>
In Augustus 2006 het die [[Hooggeregshof van Suid-Afrika]] beslis dat die Spears 'n geldige kontrak met SANZAR en SARU gehad het om aan die Super 14 en die [[Curriebeker]] deel te neem. Weens die unie se finansiële en administratiewe probleme is in November 2006 'n ooreenkoms bereik. Die Spears het hul regsaak laat vaar en sal bly voortbestaan maar hulle sal nie deelneem in die Super 14 nie.<ref>{{en}} {{cite web | work=Planet Rugby | title=Spears abandon their Super conquest | url=http://www.planet-rugby.com/Teams/South_Africa/story_55239.shtml | date=16 November 2006 | accessdate=22 November 2006 | archive-date=12 September 2012 | archive-url=https://archive.is/20120912014430/http://www.planet-rugby.com/Teams/South_Africa/story_55239.shtml | url-status=dead }}</ref> Alhoewel daar geen amptelike verbintenis is nie, is die oorblyfsels van die Spears omgeskakel in die [[Southern Kings (Superrugbyspan)|Southern Kings]]. Die Kings se aansoek om aan die 2011-seisoen deel te neem het misluk. Hulle het verloor teen die [[Melbourne Rebels (Superrugbyspan)|Melbourne Rebels]].
Op 16 Augustus 2012 is bekendgemaak dat die Lions nie aan die [[2013 Superrugbyseisoen]] gaan deelneem nie. Die span is weens sy teleurstellende seisoen in 2012 weggelaat ten koste van die [[Southern Kings (Superrugbyspan)|Southern Kings]]. Die span het egter na afloop van die 2013-seisoen in twee promosie/relegasiewedstryde die Kings, die swakste span in die Suid-Afrikaanse groep, geklop, om weer ingesluit te word vir die 2014-toernooi.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.rugby15.co.za/2012/08/saru-confirms-vodacom-super-rugby-participation-for-2013/ |title=SARU bevestig Superrugbydeelname vir 2012 |accessdate=16 Augustus 2012 |last=Piek |first=Morgan |publisher=Rugby15.co.za |format=html |date=16 Augustus 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314091513/http://www.rugby15.co.za/2012/08/saru-confirms-vodacom-super-rugby-participation-for-2013/ |archive-date=14 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
=== Vorige konsessies ===
{| class="wikitable" style="width: 100%"
| bgcolor="#ABCDEF" align="center" colspan="4"|'''Oorsig van spanne'''
|-
!Land
!Span
!Stad/Area
!Stadion/s (Kapasiteit)
|-
! [[Australië]]
| [[Melbourne Rebels (Superrugbyspan)|Rebels]]
| Victoria
Melbourne Rugby
| [[Melbourne Reghoekige Stadion|AAMI-park]], (31 500)
|-
! rowspan="5" | [[Suid-Afrika]]
| [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]
| [[Pretoria]] plus die [[Oos-Rand]] en [[Limpopo]]provinsie
| [[Loftus Versfeld]], (51 762)
|-
| [[Cheetahs (Superrugbyspan)|Cheetahs]]
| [[Bloemfontein]] en [[Kimberley]]
Die hele [[Vrystaat]] en die [[Noord-Kaap]]
| [[Vrystaatstadion]], (48 000)<br />[[Hoffepark]], (18 000)
|-
| [[Southern Kings (Superrugbyspan)|Kings]]
| [[Port Elizabeth]]
Suidelike [[Wes-Kaap]] en die hele [[Oos-Kaap]]
| [[Nelson Mandelabaai-stadion]], (48 459)
|-
| [[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
| [[Durban]]
Die hele [[KwaZulu-Natal]]
| [[Kings Park-stadion]], (55 000)
|-
| [[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]]
| [[Kaapstad]]
Skiereiland, Boland, plus die noordelike [[Wes-Kaap]]
| [[Nuwelandstadion|Nuweland]], (51 900)
|}
== Vorige wenners ==
=== Super 12 ===
{{Hoofartikel|Lys van Super 12-kampioene}}
{| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 100%; text-align: center;"
!rowspan=2 width=5%|Jaar
|width=1% rowspan=12|
!colspan=3|Eindronde
|width=1% rowspan=12|
!colspan=2|Verloorspanne in halfeindrondte
|-
!width=15%|Wenner
!width=8%|Telling
!width=15%|Naaswenner
!width=15%|1<sup>ste</sup> halfeindrondte verloorder
!width=15%|2<sup>de</sup> halfeindrondte verloorder
|-
|1996<br />''[[1996 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]'''
|'''45–21'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Reds (Superrugbyspan)|Reds]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|1997<br />''[[1997 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]'''
|'''23–7'''
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|-
|1998<br />''[[1998 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''20–13'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|1999<br />''[[1999 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''24–19'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Reds (Superrugbyspan)|Reds]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]]
|-
|2000<br />''[[2000 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''20–19'''
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Lions (Superrugbyspan)|Cats]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2001<br />''[[2001 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]'''
|'''36–6'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Lions (Superrugbyspan)|Cats]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Reds (Superrugbyspan)|Reds]]
|-
|2002<br />''[[2002 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''31–13'''
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2003<br />''[[2003 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]'''
|'''21–17'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|-
|2004<br />''[[2004 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]'''
|'''47–38'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2005<br />''[[2005 Super 12-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''35–25'''
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|}
=== Super 14 ===
{{Hoofartikel|Lys van Super 14-kampioene}}
{| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 100%; text-align: center;"
!rowspan=2 width=5%|Jaar
|width=1% rowspan=7|
!colspan=3|Eindrondte
|width=1% rowspan=7|
!colspan=2|Verloorspanne in halfeindrondte
|-
!width=15%|Wenner
!width=8%|Telling
!width=15%|Naaswenner
!width=15%|1<sup>ste</sup> halfeindrondte verloorder
!width=15%|2<sup>de</sup> halfeindrondte verloorder
|-
|2006<br />''[[2006 Super 14-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''19–12'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2007<br />''[[2007 Super 14-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]'''
|'''20–19'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]
|-
|2008<br />''[[2008 Super 14-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''20–12'''
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2009<br />''[[2009 Super 14-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]'''
|'''61–17'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|-
|2010<br />''[[2010 Super 14-seisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]'''
|'''20–19'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|}
=== Superrugby ===
{{Hoofartikel|Lys van Superrugbykampioene}}
{| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 100%; text-align: center;"
!rowspan=2 width=5%|Jaar
|width=1% rowspan=15|
!colspan=3|Eindrondte
|width=1% rowspan=15|
!colspan=2|Verloorspanne in halfeindrondte
|-
!width=15%|Wenner
!width=8%|Telling
!width=15%|Naaswenner
!width=15%|1<sup>ste</sup> halfeindrondte verloorder
!width=15%|2<sup>de</sup> halfeindrondte verloorder
|-
|2011<br />''[[2011 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Reds (Superrugbyspan)|Reds]]'''
|'''18–13'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2012<br />''[[2012 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]'''
|'''37–6'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]]
|-
|2013<br />''[[2013 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]'''
|'''27–22'''
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2014<br />''[[2014 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]'''
|'''27–22'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|-
|2015<br />''[[2015 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]]'''
|'''21–14'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2016<br />''[[2016 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]'''
|'''20–3'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Lions (Superrugbyspan)|Lions]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]]
|-
|2017<br />''[[2017 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''25–17'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Lions (Superrugbyspan)|Lions]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2018<br />''[[2018 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''37–18'''
|[[Lêer:Flag of South Africa.svg|33px]]<br />[[Lions (Superrugbyspan)|Lions]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]
|-
|2019<br />''[[2019 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''19–3'''
|[[Lêer:Flag of Argentina.svg|33px]]<br />[[Jaguares (Superrugbyspan)|Jaguares]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2020<br />''[[2020 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
| colspan=3" |''seisoen afgelas, plaaslike toernooie gespeel nadat seisoen afgelas is''
| –
| –
|-
|2021<br />''[[2021 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
| colspan=3" |''plaaslike toernooie gespeel, geen algehele kampioen nie''
| –
| –
|- style="background: #D0E6FF;"
|2022<br />''[[2022 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''21–7'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|-
|2023<br />''[[2023 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''25–20'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|- style="background: #D0E6FF;"
|2024<br />''[[2024 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]'''
|'''41–10'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]
|-
|2025<br />''[[2025 Superrugbyseisoen|Besonderhede]]''
|'''[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]'''
|'''16–12'''
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]]
|[[Lêer:Flag of New Zealand.svg|33px]]<br />[[Blues (Superrugbyspan)|Blues]]
|[[Lêer:Flag of Australia.svg|33px]]<br />[[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]]
|}
'''Totale seges'''
{| class="wikitable"
! Span !! Seges !! Tweede plekke
|-
| {{vlagikoon|NZL}} [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] || 13 || 4
|-
| {{vlagikoon|NZL}} [[Blues (Superrugbyspan)|Blues]] || 4 || 2
|-
| {{vlagikoon|ZAF}} [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] || 3 || 0
|-
| {{vlagikoon|AUS}} [[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]] || 2 || 4
|-
| {{vlagikoon|NZL}} [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] || 2 || 4
|-
| {{vlagikoon|NZL}} [[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]] || 1 || 2
|-
| {{vlagikoon|AUS}} [[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]] || 1 || 2
|-
| {{vlagikoon|NZL}} [[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]] || 1 || 1
|-
| {{vlagikoon|AUS}} [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]] || 1 || 0
|-
| {{vlagikoon|ZAF}} [[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]] || 0 || 4
|-
| {{vlagikoon|ZAF}} [[Lions (Superrugbyspan)|Lions]] || 0 || 3
|-
| {{vlagikoon|ARG}} [[Jaguares (Superrugbyspan)|Jaguares]] || 0 || 1
|-
| {{vlagikoon|ZAF}} [[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]] || 0 || 1
|}
'''Seges per land'''
{| class="wikitable"
! Land !! Deelnames !! Seges !! Tweede plekke
|-
| {{NZL}} || 34 || 21 || 13
|-
| {{AUS}} || 10 || 4 || 6
|-
| {{ZAF}} || 11 || 3 || 8
|-
| {{ARG}} || 1 || 0 || 1
|-
| {{JPN}} || 0 || 0 || 0
|}
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Bibliografie ==
* {{en}} {{cite book | last = Gifford | first = Phil | year = 2004 | title = The Passion – The Stories Behind 125 years of Canterbury Rugby | publisher = Wilson Scott Publishing | isbn = 0-9582535-1-X }}
* {{en}} {{cite book | last = Howitt | first = Bob | year = 2005 | title = SANZAR Saga – Ten Years of Super 12 and Tri-Nations Rugby | publisher = Harper Collins Publishers | isbn = 1-86950-566-2}}
* {{en}} {{cite book |last=McIlraith|first= Matt |year=2005 |title=Ten Years of Super 12 |publisher=Hodder Moa |isbn=1-86971-025-8 }}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Super Rugby|Superrugby}}
* {{en}} [http://www.sanzarrugby.com/superrugby/ Amptelike SANZAR Superrugby-webwerf]
* {{en}} [http://www.aru.com.au/superrugby Amptelike ARU Superrugby-webwerf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160904134605/http://www.aru.com.au/superrugby |date= 4 September 2016 }}
* {{en}} [http://www.superrugby.co.nz/ Amptelike NZRU Superrugby-webwerf]
* {{en}} [http://www.superrugby.co.za/ Amptelike SARU Superrugby-webwerf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181127195330/https://superrugby.co.za/ |date=27 November 2018 }}
{{Superrugby}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Superrugby| ]]
[[Kategorie:Sportligas in Australië]]
okj8m4yxm1b9d7qm0f6ua6b6s8hkvju
Joeri Gagarin
0
22041
2818110
2817387
2025-07-03T10:31:31Z
Alex NB IT
191756
Rol weergawe [[Special:Diff/2817387|2817387]] deur [[Special:Contributions/Kant567-1|Kant567-1]] ([[User talk:Kant567-1|bespreek]]) terug. cross-wiki spam
2818110
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas2
|naam = Joeri Gagarin
|kleur =
|titel = '' ''
|beeld = Gagarin in Sweden.jpg
|beeld_wydte = 200px
|beeld_onderskrif =
|beeld2 =
|beeld2_wydte =
|beeld2_onderskrif =
|opskrif1 = Geboortenaam
|1 = Юрий Алексеевич Гагарин
|opskrif2 = Gebore
|2 = [[9 Maart]] [[1934]] <br />Kloesjino, [[Sowjetunie]]
|opskrif3 = Oorlede
|3 = [[27 Maart]] [[1968]] (op 34) <br />Nowosjolowo, Sowjetunie
|opskrif4 = Beroep
|4 = Ruimtevaarder
|opskrif5 = Rang
|5 = Kolonel
|opskrif6 = Land
|6 = {{Vlag|Sowjetunie}}
|opskrif7 = Program
|7 = [[Wostok-ruimteprogram|Wostok 1]]
|opskrif9 = Medaljes
|9 = {{Held van die Sowjetunie}} {{Orde van Lenin}}
|opskrif10 =
|10 =
|opskrif11 =
|11 =
}}
'''Joeri Aleksejewitsj Gagarin''' ([[Russies]]: Юрий Алексеевич Гагарин; [[9 Maart]] [[1934]] – [[27 Maart]] [[1968]]) was 'n Russiese [[ruimtevaarder]]. Op [[12 April]] [[1961]] het hy die eerste mens geword wat 'n ruimtereis onderneem het, aan boord van die [[Wostok-ruimteprogram|Wostok 1]].
== Agtergrond ==
Op 12 April 1961 het Joeri Gagarin die eerste mens geword wat in die ruimte om die aarde gewentel het. Vir 'n uur en 49 minute nadat hy die ruimte ingestuur is in die neus van 'n kragtige vuurpyl, Wostok 1, het hy die "duidelike en pragtige blou ligkring" van die aarde bewonder terwyl hy teen 'n maksimum spoed van 28 260 km/h gereis het, 327 km bo die aarde.
Met sy terugkeer deur die aarde se atmosfeer het hy eers temperature van tot 68 °C in die kapsule ervaar en toe, op 'n hoogte van sewe kilometer, het hy uit die kapsule geskiet in 'n temperatuur van -30 °C en met 'n valskerm aarde toe geval. Hy het veilig in 'n [[Siberië|Siberiese]] koringveld geland waar hy begroet is deur 'n koei en 'n ou vrou wat wou weet of hy van die buitenste ruimte was.
== Belangrikste prestasies ==
Die 27-jarige Gagarin was 'n kitsster. Sy vlug was 'n sege vir die [[Sowjetunie]] en die Russiese ruimteprogram omdat die land en sy ruimtevaarders 'n baie belangrike oorwinning behaal het in die [[ruimtewedloop]] teen die [[Verenigde State]]. Dit was so 'n groot slag vir die Amerikaanse trots dat [[President van die Verenigde State van Amerika|president]] [[John F. Kennedy]] aangekondig het Amerika moet die eerste land wees wat voor die einde van die dekade 'n man op die maan laat land; 'n groot finansiële belegging sou vir dié doel gemaak word.
Die Russiese regering het Gagarin op 'n toer van die [[hoofstad|hoofstede]] van die wêreld gestuur waar hy op 'n intelligente en innemende manier oor sy ondervindings gesels het. Hy is vereer met die amptelike titel [[Held van die Sowjetunie]] en 'n krater op die maan is postuum na hom vernoem.
== Lewensgeskiedenis ==
'''Joeri Gagarin''' is op 9 Maart 1934 in Kloesjino, 'n klein dorpie wes van [[Moskou]], gebore. Sy ouers het op 'n kolchos gewerk waar sy pa 'n [[Boer (landbou)|boer]], skrynwerker, messelaar en timmerman en sy ma 'n melkmeisie was. Gagarin se gesin het tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] van die Duitse magte gevlug. Hy is op die ouderdom van 11 jaar terug skool toe en weens sy tegniese aanleg is hy na 'n tegniese skool in Moskou. Die skool was langs 'n groot vliegtuigfabriek geleë en wanneer Gagarin die vliegtuie uit die loodse sien kom en opstyg het, het hy daarvan gedroom om 'n toets[[vlieënier]] te word.
Ná skool het hy as metaalgieter gewerk terwyl hy aandklasse bygewoon het, tot hy toegelaat is tot die Nywerheidskollege van Saratof. Hier het hy by 'n vliegklub aangesluit en agtergekom dat hy 'n uitstekende vlieënier was. In 1955 het hy as leerlingvlieënier by die lugmagopleidingsentrum by [[Orenburg]] geregistreer en twee jaar later, nadat hy met lof gegradueer het, 'n vlieënier in die [[Russiese Lugmag]] geword.
Terwyl Gagarin in 1959 as vegvlieënier in die Noordpool gestasioneer was, het die Russe die [[Loena-ruimteprogram|Loena-3]] onbemande tuig gelanseer wat vir die eerste keer die agterkant van die maan afgeneem het. Joeri was oortuig dat bemande ruimtevlugte binnekort moontlik sou wees en het die ongeëwenaarde stap geneem om vir ruimtevaartopleiding aansoek te doen. Tydens die strawwe fisieke, geestelike en sielkundige opleiding waaraan hy en ander Russiese vaarders onderwerp was, het hy uitgeblink as "'n man met beginsels, moedig en standvastig, nederig en ongekompliseerd, beslis, 'n leier" en 'n buitengewone vlieënier. Op 11 April is daar aangekondig dat Joeri die vlieënier van Wostok I sou wees. Op 12 April het hy ruimtegeskiedenis gemaak.
Terwyl hy in Orenburg was, het Joeri sy vrou, Walentina Iwanowa Gorjatsjewa, ontmoet. Hulle het twee dogters gehad. Op 27 Maart 1968 is die 34-jarige Gagarin tragies dood toe sy [[straler]] tydens 'n toetsvlug neergestort het. Sy as is in die Kremlinmuur begrawe – 'n eer wat net vir Russiese helde beskore is.
== Bronne ==
*Angelo, Joseph A. (14 Junie 2014). Menslike ruimtevaart. New York: Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0891-9. LCCN 2006029488.
*Aldrin, Buzz & McConnell, Malcolm (1989). Men Of The Earth. New York: Bantam. ISBN 0-553-05374-4. LCCN 89000323.
*Burgess, Colin & Hall, Rex (2009). Die Eerste Sowjet-kosmonautspan. Chichester, Verenigde Koninkryk: Praxis Publishing. ISBN 978-0-387-84824-2 LCCN 2008935694.
*Doran, Jamie & Bizony, Piers (2011). Starman: The Truth Behind the Legend of Yuri Gagarin (50th Anniversary ed.). Londen: Bloomsbury. ISBN 978-1-4088-1554-0
*Evans, Ben (2 April 2010). Ontsnap uit die bande van die aarde: die vyftiger- en sestigerjare. Chichester, Verenigde Koninkryk: Praxis Publishing. ISBN 978-0-387-79093-0 LCCN 2009925769
*French, Francis & Burgess, Colin (1 September 2009). Into That Silent Sea: Trailblazers of the Space Era, 1961–1965. Lincoln, NE: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-2639-5.
*Frans, Francis (2010). "Joeri Gagarin: die eerste persoon in die [[ruimte]] (1934–1968)". In Hanbury-Tenison, Robin (red.). Die Groot Ontdekkingsreisigers. Londen: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-25169-0
*Gerovitch, Slava (24 Julie 2015). Sowjet-ruimtemitologieë: openbare beelde, private herinneringe en die vorm van 'n kulturele identiteit. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press. ISBN 978-0-8229-8096-4.
*Hall, Rex & Shayler, David (Mei 2001). The Rocket Men: Vostok & Voskhod. Die Eerste Sowjet-bemande ruimtevlug. Chichester, Verenigde Koninkryk: Praxis Publishing. ISBN 978-1-85233-391-1. LCCN 2001018373.
== Filatelie en numismatika ==
<gallery perrow="4">
File:The Soviet Union 1964 CPA 3014 stamp (Space Exploration. Gagarin and Vostok 1).jpg|Sowjet - posseël van 1964 ter ere van Gagarin se reis.
File:1976 4569.jpg|Posblok van die USSR, 1976
File:1977 4693.jpg|Posstempel van die USSR, 1977
File:Stamp of Azerbaijan 595.jpg|Briefstempel, [[Azerbeidjan]], 2001
File:RR5514-0005R 10 рублей биметалл 2001 40 лет полета Гагарина реверс.png|Russiese muntstuk van tien roebels uit 2001 met Die gesig van Gagarin.
File:RR5714-0010R.png|"50 jaar van Die eerste menslike ruimtevlug", Rusland, 2011
File:RR5220-0010R.png|Gedenkgoudmuntstuk met'n nominale waarde van 1000 roebels, wieg vir die 50ste herdenking van die eerste menslike ruimtevlug.
File:2011. Stamp of Belarus 07-2011-03-28-m.jpg|Posstempel, [[Wit-Rusland]], 2011
</gallery>
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Gagarin, Joeri}}
[[Kategorie:Russiese militariste]]
[[Kategorie:Russiese ruimtevaarders]]
[[Kategorie:Kolonels]]
[[Kategorie:Geboortes in 1934]]
[[Kategorie:Sterftes in 1968]]
gcraayje4a7tbjuv04nkak5rwydmc1o
Buzz Aldrin
0
31772
2817988
2583458
2025-07-02T18:35:23Z
Sobaka
328
/* NASA-loopbaan */ bywerk
2817988
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Buzz Aldrin
| bynaam =
| beeld = Buzz Aldrin (S69-31743).jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif = Buzz Aldrin in Julie 1969
| geboortenaam = Edwin Eugene Aldrin Jr.
| geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1930|1|20}}
| geboorteplek = Glen Ridge, [[New Jersey]]
| dood_datum =
| sterfteplek =
| ouers = Edwin Eugene Aldrin Sr.<br />Marion (Moon) Gaddys
| titel =
| nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde State}}
| beroep = ruimtevaarder, vegvlieënier
| bekend = tweede man wat op die [[maan]] geloop het
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| godsdiens =
| huweliksmaat = {{huwelik|Joan Ann Archer|1954|1972|end=geskei}}<br />{{huwelik|Beverly van Zile|1975|1978|end=geskei}}<br />{{huwelik|Lois Driggs Cannon|1988|2012|end=geskei}}<br />{{huwelik|Anca V. Faur|2023}}
| kinders = 3
| webblad = [https://buzzaldrin.com/ ''buzzaldrin.com'']
| handtekening = Buzz Aldrin Autograph.svg
}}
'''Edwin Eugene Aldrin, Jr.''', beter bekend as '''Buzz Aldrin''' (gebore op [[20 Januarie]] [[1930]]) is 'n afgetrede [[Amerikaanse]] [[ruimtevaarder]] en die vlieënier van die eerste [[Apollo-maanmodule|maanlandingstuig]] tydens die [[Apollo 11]]-ruimtesending. Hy was die tweede mens op die [[maan]], na sy bevelvoerder [[Neil Armstrong]] op 21 Julie [[1969]].
== Biografie ==
[[Lêer:Buzz Aldrin black and white dress uniform photo portrait.jpg|duimnael|links|upright|Buzz Aldrin]]
[[Lêer:Aldrin near Module leg.jpg|duimnael|links|upright|Buzz Aldrin op die maan]]
Aldrin is in Glen Ridge, [[New Jersey]] gebore,<ref>{{en}} [http://www.northjersey.com/news/national/other_national_news/To_the_moon_and_beyond.html "To the moon and beyond"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110516123857/http://www.northjersey.com/news/national/other_national_news/To_the_moon_and_beyond.html |date=16 Mei 2011 }}, ''The Record (Bergen County)'', 20 Julie 2009</ref> sy vader was Edwin Eugene Aldrin, Sr. (1896–1974), 'n beroepsoldaat en sy moeder, Marion (1903–1968). Hy is van Skotse, Sweedse en Duitse afkoms. Na skool by Montclair High School in 1946, het Aldrin 'n volle beursaanbod van die Massachusetts Instituut van Tegnologie van die hand gewys en gaan hy na die Amerikaanse Militêre Akademie by West Point, [[New York]]. Die bynaam "Buzz" het sy oorsprong in sy kinderjare: sy jongste suster (Fay Ann) het "brother" verkeerdelik uitgespreek as "buzzer", en dit is verkort na ''Buzz''.
=== Militêre loopbaan ===
Buzz Aldrin gradueer derde in sy klas by West Point in 1951, met 'n [[Baccalaureus Artium|B.A-.graad]] in meganiese ingenieurswese. Hy word 'n offisier as tweede luitenant in die [[Amerikaanse Lugmag]] en word opgeroep vir diens tydens die [[Korea-oorlog]] as 'n vegvlieënier. Hy het 66 vegmissies in ''[[North American F-86 Sabre]]s'' gevlieg en twee ''[[MiG-15|Mikojan-Gurevich MiG-15]]'' vliegtuie afgeskiet. Op 8 Junie 1953 publiseer ''Life magazine'' foto's wat Aldrin met sy kanonkamera van een van die Sowjet-vlieëniers wat homself uit sy beskadigde vliegtuig uitskiet geneem het.
=== NASA-loopbaan ===
Aldrin is as deel van die [[Ruimtevaardergroep 3|derde groep]] van [[Nasa]] se ruimtevaarders, in Oktober 1963 gekies. Omdat toetsvlieënierervaring nie meer 'n vereiste was nie, was dit die eerste keer dat hy in aanmerking sou kom. Na die dood van die oorspronklike Gemini 9-span, [[Elliot M. See, Jr|Elliot See]] en [[Charles Bassett]], is Aldrin en [[Jim Lovell]] bevorder tot die rugsteunbemanning vir die sending. Die hoofdoel van die hersiene missie ([[Gemini 9A]]) was om die ontmoeting en dok met 'n teikenvoertuig te oefen, maar toe dit misluk, improviseer Aldrin 'n effektiewe metode vir die vaartuig se ontmoeting met 'n ander voertuig in die ruimte. Hy word bevestig as vlieënier op [[Gemini 12]], die laaste Gemini-missie en die laaste kans om metodes vir 'n suksesvolle ruimtewandeling te bewys. Aldrin het hierna 'n rekordtyd opgestel vir ruimtewandelings, wat onomwonde getoon het dat ruimtevaarders wel buite ruimtetuie kan werk.
[[Neil Armstrong]] en Aldrin het onderskeidelik die eerste en tweede mense geword wat op die Maan geloop het. Aldrin se eerste woorde nadat hy voet op die Maan gesit het, was "Pragtige uitsig", waarop Armstrong gevra het: "Is dit nie besonders nie? Pragtige gesig hier buite." Aldrin het geantwoord: "Pragtige verlatenheid."<ref>{{cite web |url=https://www.hq.nasa.gov/alsj/a11/a11transcript_tec.html |title=Apollo 11 Transcription |publisher=NASA |work=Apollo Lunar Surface Journal|access-date=13 Januarie 2019|editor-last=Schwagmeier|editor-first=Thomas}}</ref>
Aldrin het NASA in 1972 verlaat en weer by die Amerikaanse Lugmag aangesluit.
=== Missie na Mars-voorspraak ===
In Junie 2013 in 'The New York Times', het Aldrin 'n bemande reis na Mars ondersteun.<ref>{{cite news |last=Aldrin |first=Buzz |title=The Call of Mars |url=https://www.nytimes.com/2013/06/14/opinion/global/buzz-aldrin-the-call-of-mars.html |date=13 Junie 2013 |newspaper=[[The New York Times]] |access-date=17 Junie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190717051019/https://www.nytimes.com/2013/06/14/opinion/global/buzz-aldrin-the-call-of-mars.html |archive-date=17 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Persoonlike lewe ==
Hy is vier keer getroud: met Joan Archer, met Beverly Zile, met Lois Driggs Cannon en laastens met Anca V. Faur in 2023. Hy het drie kinders by Joan, genaamd James, Janice en Andrew.
== Bibliografie ==
* Aldrin, Edwin E. Jr. 1970. [http://apollotutoring.com/aldrin_1970.pdf Footsteps on the Moon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150904072417/http://apollotutoring.com/aldrin_1970.pdf |date= 4 September 2015 }}. ''Edison Electric Institute Bulletin''. Vol. 38, No. 7, pp. 266–272.
* Armstrong, Neil; Michael Collins; Edwin E. Aldrin; Gene Farmer; and Dora Jane Hamblin. 1970. ''First on the Moon: A Voyage with Neil Armstrong, Michael Collins, Edwin E. Aldrin Jr.'' Boston: Little, Brown.
* Aldrin, Buzz and Wayne Warga. 1973. ''Return to Earth''. New York, Random House.
* Aldrin, Buzz and Malcolm McConnell. 1989. ''Men from Earth''. New York: Bantam Books.
* Aldrin, Buzz and John Barnes. 1996. ''Encounter with Tiber''. London: Hodder & Stoughton.
* Aldrin, Buzz and John Barnes. 2000. ''The Return''. New York: Forge.
* Aldrin, Buzz and Wendell Minor. 2005. ''Reaching for the Moon''. New York: Harper Collins Publishers.
* Aldrin, Buzz and Ken Abraham. 2009. ''Magnificent Desolation: The Long Journey Home from the Moon''. New York: Harmony Books.
* Aldrin, Buzz and Wendell Minor. 2009. ''Look to the Stars''. Camberwell, Vic.: Puffin Books.
* Aldrin, Buzz. 2013. ''Mission to Mars''. Washington, D.C.: The National Geographic Society.
* Aldrin, Buzz and Marianne Dyson. 2015. ''Welcome to Mars: Making a Home on the Red Planet''. Washington, D.C.: National Geographic Children's Books.
* Aldrin, Buzz and Ken Abraham. 2016. ''No Dream Is Too High: Life Lessons From a Man Who Walked on the Moon''. National Geographic.
== Sien ook ==
* [[Mense wat op die maan geloop het]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
* {{en}} [https://buzzaldrin.com/ Buzz Aldrin se webwerf]
* {{en}} {{Imdb naam|0004696}}
{{Mense wat op die maan geloop het}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Aldrin, Buzz}}
[[Kategorie:Amerikaanse militariste]]
[[Kategorie:Amerikaanse ruimtevaarders]]
[[Kategorie:Amerikaanse vlieëniers]]
[[Kategorie:Amerikaanse Vrymesselaars]]
[[Kategorie:Kolonels]]
[[Kategorie:Mense wat op die maan geloop het]]
[[Kategorie:Gemini-program]]
[[Kategorie:Geboortes in 1930]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
2mpnr4x10szmssfnnipaqpqyj4v0mr8
2817989
2817988
2025-07-02T18:37:46Z
Sobaka
328
/* NASA-loopbaan */ bywerk
2817989
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Buzz Aldrin
| bynaam =
| beeld = Buzz Aldrin (S69-31743).jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif = Buzz Aldrin in Julie 1969
| geboortenaam = Edwin Eugene Aldrin Jr.
| geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1930|1|20}}
| geboorteplek = Glen Ridge, [[New Jersey]]
| dood_datum =
| sterfteplek =
| ouers = Edwin Eugene Aldrin Sr.<br />Marion (Moon) Gaddys
| titel =
| nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde State}}
| beroep = ruimtevaarder, vegvlieënier
| bekend = tweede man wat op die [[maan]] geloop het
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| godsdiens =
| huweliksmaat = {{huwelik|Joan Ann Archer|1954|1972|end=geskei}}<br />{{huwelik|Beverly van Zile|1975|1978|end=geskei}}<br />{{huwelik|Lois Driggs Cannon|1988|2012|end=geskei}}<br />{{huwelik|Anca V. Faur|2023}}
| kinders = 3
| webblad = [https://buzzaldrin.com/ ''buzzaldrin.com'']
| handtekening = Buzz Aldrin Autograph.svg
}}
'''Edwin Eugene Aldrin, Jr.''', beter bekend as '''Buzz Aldrin''' (gebore op [[20 Januarie]] [[1930]]) is 'n afgetrede [[Amerikaanse]] [[ruimtevaarder]] en die vlieënier van die eerste [[Apollo-maanmodule|maanlandingstuig]] tydens die [[Apollo 11]]-ruimtesending. Hy was die tweede mens op die [[maan]], na sy bevelvoerder [[Neil Armstrong]] op 21 Julie [[1969]].
== Biografie ==
[[Lêer:Buzz Aldrin black and white dress uniform photo portrait.jpg|duimnael|links|upright|Buzz Aldrin]]
[[Lêer:Aldrin near Module leg.jpg|duimnael|links|upright|Buzz Aldrin op die maan]]
Aldrin is in Glen Ridge, [[New Jersey]] gebore,<ref>{{en}} [http://www.northjersey.com/news/national/other_national_news/To_the_moon_and_beyond.html "To the moon and beyond"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110516123857/http://www.northjersey.com/news/national/other_national_news/To_the_moon_and_beyond.html |date=16 Mei 2011 }}, ''The Record (Bergen County)'', 20 Julie 2009</ref> sy vader was Edwin Eugene Aldrin, Sr. (1896–1974), 'n beroepsoldaat en sy moeder, Marion (1903–1968). Hy is van Skotse, Sweedse en Duitse afkoms. Na skool by Montclair High School in 1946, het Aldrin 'n volle beursaanbod van die Massachusetts Instituut van Tegnologie van die hand gewys en gaan hy na die Amerikaanse Militêre Akademie by West Point, [[New York]]. Die bynaam "Buzz" het sy oorsprong in sy kinderjare: sy jongste suster (Fay Ann) het "brother" verkeerdelik uitgespreek as "buzzer", en dit is verkort na ''Buzz''.
=== Militêre loopbaan ===
Buzz Aldrin gradueer derde in sy klas by West Point in 1951, met 'n [[Baccalaureus Artium|B.A-.graad]] in meganiese ingenieurswese. Hy word 'n offisier as tweede luitenant in die [[Amerikaanse Lugmag]] en word opgeroep vir diens tydens die [[Korea-oorlog]] as 'n vegvlieënier. Hy het 66 vegmissies in ''[[North American F-86 Sabre]]s'' gevlieg en twee ''[[MiG-15|Mikojan-Gurevich MiG-15]]'' vliegtuie afgeskiet. Op 8 Junie 1953 publiseer ''Life magazine'' foto's wat Aldrin met sy kanonkamera van een van die Sowjet-vlieëniers wat homself uit sy beskadigde vliegtuig uitskiet geneem het.
=== NASA-loopbaan ===
Aldrin is as deel van die [[Ruimtevaardergroep 3|derde groep]] van [[Nasa]] se ruimtevaarders, in Oktober 1963 gekies. Omdat toetsvlieënierervaring nie meer 'n vereiste was nie, was dit die eerste keer dat hy in aanmerking sou kom. Na die dood van die oorspronklike Gemini 9-span, [[Elliot M. See, Jr|Elliot See]] en [[Charles Bassett]], is Aldrin en [[Jim Lovell]] bevorder tot die rugsteunbemanning vir die sending. Die hoofdoel van die hersiene missie ([[Gemini 9A]]) was om die ontmoeting en dok met 'n teikenvoertuig te oefen, maar toe dit misluk, improviseer Aldrin 'n effektiewe metode vir die vaartuig se ontmoeting met 'n ander voertuig in die ruimte. Hy word bevestig as vlieënier op [[Gemini 12]], die laaste Gemini-missie en die laaste kans om metodes vir 'n suksesvolle ruimtewandeling te bewys. Aldrin het hierna 'n rekordtyd opgestel vir ruimtewandelings, wat onomwonde getoon het dat ruimtevaarders wel buite ruimtetuie kan werk.
[[Neil Armstrong]] en Aldrin het op 21 Julie 1969 onderskeidelik die eerste en tweede mense geword wat op die Maan geloop het. Aldrin se eerste woorde nadat hy voet op die Maan gesit het, was "Pragtige uitsig", waarop Armstrong gevra het: "Is dit nie besonders nie? Pragtige gesig hier buite." Aldrin het geantwoord: "Pragtige verlatenheid."<ref>{{cite web |url=https://www.hq.nasa.gov/alsj/a11/a11transcript_tec.html |title=Apollo 11 Transcription |publisher=NASA |work=Apollo Lunar Surface Journal|access-date=13 Januarie 2019|editor-last=Schwagmeier|editor-first=Thomas}}</ref>
Aldrin het NASA in 1972 verlaat en weer by die Amerikaanse Lugmag aangesluit.
=== Missie na Mars-voorspraak ===
In Junie 2013 in 'The New York Times', het Aldrin 'n bemande reis na Mars ondersteun.<ref>{{cite news |last=Aldrin |first=Buzz |title=The Call of Mars |url=https://www.nytimes.com/2013/06/14/opinion/global/buzz-aldrin-the-call-of-mars.html |date=13 Junie 2013 |newspaper=[[The New York Times]] |access-date=17 Junie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190717051019/https://www.nytimes.com/2013/06/14/opinion/global/buzz-aldrin-the-call-of-mars.html |archive-date=17 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Persoonlike lewe ==
Hy is vier keer getroud: met Joan Archer, met Beverly Zile, met Lois Driggs Cannon en laastens met Anca V. Faur in 2023. Hy het drie kinders by Joan, genaamd James, Janice en Andrew.
== Bibliografie ==
* Aldrin, Edwin E. Jr. 1970. [http://apollotutoring.com/aldrin_1970.pdf Footsteps on the Moon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150904072417/http://apollotutoring.com/aldrin_1970.pdf |date= 4 September 2015 }}. ''Edison Electric Institute Bulletin''. Vol. 38, No. 7, pp. 266–272.
* Armstrong, Neil; Michael Collins; Edwin E. Aldrin; Gene Farmer; and Dora Jane Hamblin. 1970. ''First on the Moon: A Voyage with Neil Armstrong, Michael Collins, Edwin E. Aldrin Jr.'' Boston: Little, Brown.
* Aldrin, Buzz and Wayne Warga. 1973. ''Return to Earth''. New York, Random House.
* Aldrin, Buzz and Malcolm McConnell. 1989. ''Men from Earth''. New York: Bantam Books.
* Aldrin, Buzz and John Barnes. 1996. ''Encounter with Tiber''. London: Hodder & Stoughton.
* Aldrin, Buzz and John Barnes. 2000. ''The Return''. New York: Forge.
* Aldrin, Buzz and Wendell Minor. 2005. ''Reaching for the Moon''. New York: Harper Collins Publishers.
* Aldrin, Buzz and Ken Abraham. 2009. ''Magnificent Desolation: The Long Journey Home from the Moon''. New York: Harmony Books.
* Aldrin, Buzz and Wendell Minor. 2009. ''Look to the Stars''. Camberwell, Vic.: Puffin Books.
* Aldrin, Buzz. 2013. ''Mission to Mars''. Washington, D.C.: The National Geographic Society.
* Aldrin, Buzz and Marianne Dyson. 2015. ''Welcome to Mars: Making a Home on the Red Planet''. Washington, D.C.: National Geographic Children's Books.
* Aldrin, Buzz and Ken Abraham. 2016. ''No Dream Is Too High: Life Lessons From a Man Who Walked on the Moon''. National Geographic.
== Sien ook ==
* [[Mense wat op die maan geloop het]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
* {{en}} [https://buzzaldrin.com/ Buzz Aldrin se webwerf]
* {{en}} {{Imdb naam|0004696}}
{{Mense wat op die maan geloop het}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Aldrin, Buzz}}
[[Kategorie:Amerikaanse militariste]]
[[Kategorie:Amerikaanse ruimtevaarders]]
[[Kategorie:Amerikaanse vlieëniers]]
[[Kategorie:Amerikaanse Vrymesselaars]]
[[Kategorie:Kolonels]]
[[Kategorie:Mense wat op die maan geloop het]]
[[Kategorie:Gemini-program]]
[[Kategorie:Geboortes in 1930]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
mpegfgex41u4rowaoppxazvdw2flakn
2817990
2817989
2025-07-02T18:38:53Z
Sobaka
328
/* Missie na Mars-voorspraak */
2817990
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Buzz Aldrin
| bynaam =
| beeld = Buzz Aldrin (S69-31743).jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif = Buzz Aldrin in Julie 1969
| geboortenaam = Edwin Eugene Aldrin Jr.
| geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1930|1|20}}
| geboorteplek = Glen Ridge, [[New Jersey]]
| dood_datum =
| sterfteplek =
| ouers = Edwin Eugene Aldrin Sr.<br />Marion (Moon) Gaddys
| titel =
| nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde State}}
| beroep = ruimtevaarder, vegvlieënier
| bekend = tweede man wat op die [[maan]] geloop het
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| godsdiens =
| huweliksmaat = {{huwelik|Joan Ann Archer|1954|1972|end=geskei}}<br />{{huwelik|Beverly van Zile|1975|1978|end=geskei}}<br />{{huwelik|Lois Driggs Cannon|1988|2012|end=geskei}}<br />{{huwelik|Anca V. Faur|2023}}
| kinders = 3
| webblad = [https://buzzaldrin.com/ ''buzzaldrin.com'']
| handtekening = Buzz Aldrin Autograph.svg
}}
'''Edwin Eugene Aldrin, Jr.''', beter bekend as '''Buzz Aldrin''' (gebore op [[20 Januarie]] [[1930]]) is 'n afgetrede [[Amerikaanse]] [[ruimtevaarder]] en die vlieënier van die eerste [[Apollo-maanmodule|maanlandingstuig]] tydens die [[Apollo 11]]-ruimtesending. Hy was die tweede mens op die [[maan]], na sy bevelvoerder [[Neil Armstrong]] op 21 Julie [[1969]].
== Biografie ==
[[Lêer:Buzz Aldrin black and white dress uniform photo portrait.jpg|duimnael|links|upright|Buzz Aldrin]]
[[Lêer:Aldrin near Module leg.jpg|duimnael|links|upright|Buzz Aldrin op die maan]]
Aldrin is in Glen Ridge, [[New Jersey]] gebore,<ref>{{en}} [http://www.northjersey.com/news/national/other_national_news/To_the_moon_and_beyond.html "To the moon and beyond"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110516123857/http://www.northjersey.com/news/national/other_national_news/To_the_moon_and_beyond.html |date=16 Mei 2011 }}, ''The Record (Bergen County)'', 20 Julie 2009</ref> sy vader was Edwin Eugene Aldrin, Sr. (1896–1974), 'n beroepsoldaat en sy moeder, Marion (1903–1968). Hy is van Skotse, Sweedse en Duitse afkoms. Na skool by Montclair High School in 1946, het Aldrin 'n volle beursaanbod van die Massachusetts Instituut van Tegnologie van die hand gewys en gaan hy na die Amerikaanse Militêre Akademie by West Point, [[New York]]. Die bynaam "Buzz" het sy oorsprong in sy kinderjare: sy jongste suster (Fay Ann) het "brother" verkeerdelik uitgespreek as "buzzer", en dit is verkort na ''Buzz''.
=== Militêre loopbaan ===
Buzz Aldrin gradueer derde in sy klas by West Point in 1951, met 'n [[Baccalaureus Artium|B.A-.graad]] in meganiese ingenieurswese. Hy word 'n offisier as tweede luitenant in die [[Amerikaanse Lugmag]] en word opgeroep vir diens tydens die [[Korea-oorlog]] as 'n vegvlieënier. Hy het 66 vegmissies in ''[[North American F-86 Sabre]]s'' gevlieg en twee ''[[MiG-15|Mikojan-Gurevich MiG-15]]'' vliegtuie afgeskiet. Op 8 Junie 1953 publiseer ''Life magazine'' foto's wat Aldrin met sy kanonkamera van een van die Sowjet-vlieëniers wat homself uit sy beskadigde vliegtuig uitskiet geneem het.
=== NASA-loopbaan ===
Aldrin is as deel van die [[Ruimtevaardergroep 3|derde groep]] van [[Nasa]] se ruimtevaarders, in Oktober 1963 gekies. Omdat toetsvlieënierervaring nie meer 'n vereiste was nie, was dit die eerste keer dat hy in aanmerking sou kom. Na die dood van die oorspronklike Gemini 9-span, [[Elliot M. See, Jr|Elliot See]] en [[Charles Bassett]], is Aldrin en [[Jim Lovell]] bevorder tot die rugsteunbemanning vir die sending. Die hoofdoel van die hersiene missie ([[Gemini 9A]]) was om die ontmoeting en dok met 'n teikenvoertuig te oefen, maar toe dit misluk, improviseer Aldrin 'n effektiewe metode vir die vaartuig se ontmoeting met 'n ander voertuig in die ruimte. Hy word bevestig as vlieënier op [[Gemini 12]], die laaste Gemini-missie en die laaste kans om metodes vir 'n suksesvolle ruimtewandeling te bewys. Aldrin het hierna 'n rekordtyd opgestel vir ruimtewandelings, wat onomwonde getoon het dat ruimtevaarders wel buite ruimtetuie kan werk.
[[Neil Armstrong]] en Aldrin het op 21 Julie 1969 onderskeidelik die eerste en tweede mense geword wat op die Maan geloop het. Aldrin se eerste woorde nadat hy voet op die Maan gesit het, was "Pragtige uitsig", waarop Armstrong gevra het: "Is dit nie besonders nie? Pragtige gesig hier buite." Aldrin het geantwoord: "Pragtige verlatenheid."<ref>{{cite web |url=https://www.hq.nasa.gov/alsj/a11/a11transcript_tec.html |title=Apollo 11 Transcription |publisher=NASA |work=Apollo Lunar Surface Journal|access-date=13 Januarie 2019|editor-last=Schwagmeier|editor-first=Thomas}}</ref>
Aldrin het NASA in 1972 verlaat en weer by die Amerikaanse Lugmag aangesluit.
=== Missie na Mars-voorspraak ===
In Junie 2013 in ''[[The New York Times]]'', het Aldrin 'n bemande reis na Mars ondersteun.<ref>{{cite news |last=Aldrin |first=Buzz |title=The Call of Mars |url=https://www.nytimes.com/2013/06/14/opinion/global/buzz-aldrin-the-call-of-mars.html |date=13 Junie 2013 |newspaper=[[The New York Times]] |access-date=17 Junie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190717051019/https://www.nytimes.com/2013/06/14/opinion/global/buzz-aldrin-the-call-of-mars.html |archive-date=17 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Persoonlike lewe ==
Hy is vier keer getroud: met Joan Archer, met Beverly Zile, met Lois Driggs Cannon en laastens met Anca V. Faur in 2023. Hy het drie kinders by Joan, genaamd James, Janice en Andrew.
== Bibliografie ==
* Aldrin, Edwin E. Jr. 1970. [http://apollotutoring.com/aldrin_1970.pdf Footsteps on the Moon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150904072417/http://apollotutoring.com/aldrin_1970.pdf |date= 4 September 2015 }}. ''Edison Electric Institute Bulletin''. Vol. 38, No. 7, pp. 266–272.
* Armstrong, Neil; Michael Collins; Edwin E. Aldrin; Gene Farmer; and Dora Jane Hamblin. 1970. ''First on the Moon: A Voyage with Neil Armstrong, Michael Collins, Edwin E. Aldrin Jr.'' Boston: Little, Brown.
* Aldrin, Buzz and Wayne Warga. 1973. ''Return to Earth''. New York, Random House.
* Aldrin, Buzz and Malcolm McConnell. 1989. ''Men from Earth''. New York: Bantam Books.
* Aldrin, Buzz and John Barnes. 1996. ''Encounter with Tiber''. London: Hodder & Stoughton.
* Aldrin, Buzz and John Barnes. 2000. ''The Return''. New York: Forge.
* Aldrin, Buzz and Wendell Minor. 2005. ''Reaching for the Moon''. New York: Harper Collins Publishers.
* Aldrin, Buzz and Ken Abraham. 2009. ''Magnificent Desolation: The Long Journey Home from the Moon''. New York: Harmony Books.
* Aldrin, Buzz and Wendell Minor. 2009. ''Look to the Stars''. Camberwell, Vic.: Puffin Books.
* Aldrin, Buzz. 2013. ''Mission to Mars''. Washington, D.C.: The National Geographic Society.
* Aldrin, Buzz and Marianne Dyson. 2015. ''Welcome to Mars: Making a Home on the Red Planet''. Washington, D.C.: National Geographic Children's Books.
* Aldrin, Buzz and Ken Abraham. 2016. ''No Dream Is Too High: Life Lessons From a Man Who Walked on the Moon''. National Geographic.
== Sien ook ==
* [[Mense wat op die maan geloop het]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
* {{en}} [https://buzzaldrin.com/ Buzz Aldrin se webwerf]
* {{en}} {{Imdb naam|0004696}}
{{Mense wat op die maan geloop het}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Aldrin, Buzz}}
[[Kategorie:Amerikaanse militariste]]
[[Kategorie:Amerikaanse ruimtevaarders]]
[[Kategorie:Amerikaanse vlieëniers]]
[[Kategorie:Amerikaanse Vrymesselaars]]
[[Kategorie:Kolonels]]
[[Kategorie:Mense wat op die maan geloop het]]
[[Kategorie:Gemini-program]]
[[Kategorie:Geboortes in 1930]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
fy4gujwfwews14g4nzi8526qaocarsn
2029
0
47425
2817995
2596459
2025-07-02T19:15:13Z
SpesBona
2720
/* Gebeure */ + [[Vrouerugbywêreldbeker 2029]]
2817995
wikitext
text/x-wiki
{{jare}}
Die '''jaar 2029''' sal 'n [[gewone jaar]] wees wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Maandag]] sal begin. Dis sal die 29ste jaar van die [[21ste eeu]] n.C. wees. Dit sal ook die laaste jaar van die dekade 2020's wees. Soos ander gewone jare sal die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae hê.
== Gebeure ==
* [[13 April]] – Die [[asteroïde]] [[Apophis (planetoïde)|Apophis]] sal langs die [[Aarde (planeet)|Aarde]] verby skraap. Daar is 'n kans van 1 tot 45 000 dat hy die Aarde sal raak.
* [[10 Mei]] – [[Hemelvaartsdag]].
* Oktober – Die [[Kampioenetrofee 2029|10de Kampioenetrofee]] word in [[Indië]] aangebied.
* Die [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|11de Vrouerugbywêreldbeker]] word in [[Australië]] aangebied.
* Die musiek van [[Buddy Holly]] se kopiereg verval en geag as in die [[publieke domein]] te wees.
* Die [[Federal Bureau of Investigation|FBI]] kan vertroulike ondersoekverslae met betrekking op die Moord op president [[John F. Kennedy]] openbaar maak.
[[Kategorie:2029| ]]
[[Kategorie:21ste eeu]]
h9ksqczqez7tzr8zwuynrho7nyll0m9
2025
0
47429
2817994
2817666
2025-07-02T19:15:05Z
SpesBona
2720
/* Gebeure */ + [[Vrouerugbywêreldbeker 2025]]
2817994
wikitext
text/x-wiki
{{jare}}
Die '''jaar 2025''' is die huidige jaar en 'n [[gewone jaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Woensdag]] begin het. Dis is die 25ste jaar van die [[21ste eeu]] n.C.. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae.
== Gebeure ==
* [[1 Januarie]] – [[Pole]] neem die voorsitterskap van die [[Europese Unie]] by [[Hongarye]] oor.
* 1 Januarie – [[Bulgarye]] en [[Roemenië]] word volle lede van die [[Schengen-ooreenkoms]].
* [[6 Januarie]] – [[Indonesië]] sluit by [[BRICS]] aan.
* [[7 Januarie]] – [[Januarie 2025 Suid-Kalifornië veldbrande|Brande]] ontvlam in die [[Los Angeles]]-metropolitaanse gebied en omliggende gebiede in Suid-Kalifornië.
* [[29 Januarie]] – PSA Airlines-vlug 5342, 'n Bombardier CRJ700-reeks vliegtuig, en 'n [[Amerikaanse Leër]] Sikorsky H-60 Black Hawk-helikopter [[Lugbotsing bo die Potomacrivier in 2025|bots in die lug oor die Potomacrivier]] naby [[Washington D.C.]] Al 67 mense aan boord (64 in die vliegtuig, 3 in die helikopter) sterf tydens die ongeluk.
* [[19 Februarie]]–[[9 Maart]] – Die [[Kampioenetrofee 2025|negende Kampioenetrofee]] word in [[Pakistan]] en die [[Verenigde Arabiese Emirate]] aangebied en deur [[Indiese nasionale krieketspan|Indië]] gewen.
* [[17 Februarie]] – [[Delta Connection vlug-4819]] het omgeslaan toe dit op die [[Toronto Pearson Internasionale Lughawe]] land.
* [[23 Februarie]] – ’n Vervroegte [[Duitse federale verkiesing van 2025|Federale verkiesing]] is in [[Duitsland]] gehou om die 630 lede van die 21ste [[Bundestag]] te verkies.
* [[2 Maart]] − Firefly Aerospace land hul eerste [[Blue Ghost-maanlander]] suksesvol op die [[Maan]].
* [[6 Maart]] – As deel van die [[Intuitive Machines-2]] (IM-2) maansending, land die Athena-maanlander op die [[Maan]] oppervlak.
* [[15 Maart]] – Die [[Verenigde State]] begin om [[Amerikaanse aanvalle op Jemen in Maart 2025| grootskaalse lug- en vlootaanvalle]] teen [[Houthi-beweging|Houthi]]-teikens in [[Jemen]] te loods.
* [[5 April]] – [[Hands Off-protes]], 'n reeks betogings vind regoor die [[Verenigde State]] plaas, wat die grootste eendaagse, landwye vertoning van openbare weerstand teen die tweede administrasie van president [[Donald Trump]] is.
* [[14 April]] – Blue Origin lanseer die [[Blue Origin NS-31]] op 'n sub-orbitale ruimtevlugsending met 'n bemanning van ses vroue.
* [[7 Mei]] – [[Indië–Pakistan konflik van 2025|Indië loods missielaanvalle op Pakistan]] en in Pakistan-beheerde [[Kasjmir]] in weerwraak op 'n terreurvoorval in Indies-beheerde Kasjmir.
* [[8 Mei]] – [[Pous Leo XIV]] volg [[Pous Franciskus]] op as [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]].
* [[1 Junie]] – Die Veiligheidsdiens van [[Oekraïne]] (SBU) [[Oekraïense aanvalle op Russiese lugmagbasisse in Junie 2025|loods 'n oorgrensoperasie teen lugmagbasisse]] in Rusland, wat die grootste operasie sy soort tot nog toe om militêre infrastruktuur diep binne Russiese gebied te teiken.
* [[14 Junie]] – [[Proteas|Suid-Afrika]] verslaan [[Australiese nasionale krieketspan|Australië]] met vyf paaltjies in die eindstryd van die [[Wêreldtoetskampioenskap 2023–2025|derde Wêreldtoetskampioenskap]] op [[Lord’s]] in [[Londen]].
* [[1 Julie]] – [[Denemarke]] neem die voorsitterskap van die Europese Unie by Pole oor.
* [[22 Augustus]]–[[27 September]] – Die [[Vrouerugbywêreldbeker 2025|10de Vrouerugbywêreldbeker]] word in [[Engeland]] aangebied.
== Sterftes ==
* [[3 Januarie]] – [[Richard Louis]], naelloopatleet van Barbados (* [[1964]]).
* [[7 Januarie]] – [[Jean-Marie Le Pen]], Franse intelligensiehoof en politikus (* [[1928]]).
* [[13 Januarie]] – [[Niël Barnard]], hoof van [[Suid-Afrika]] se [[Nasionale Intelligensiediens]] (NID) (* [[1949]]).
* 13 Januarie – [[Oliviero Toscani]], Italiaanse fotograaf en artistieke direkteur (* [[1942]]).
* [[15 Januarie]] – [[David Lynch]], Amerikaanse regisseur (* [[1946]]).
* [[16 Januarie]] – [[Joan Plowright]], [[Engeland|Engelse]] aktrise (* [[1929]]).
* [[29 Januarie]] – [[Salwan Momika]], Irakse aanhitser tot godsdienshaat teen [[Islam]] (* [[1986]]).
* [[30 Januarie]] – [[Marianne Faithfull]], Engelse sangeres en aktrise (* 1946).
* [[1 Februarie]] – [[Horst Köhler]], Duitse president (* [[1943]]).
* 1 Februarie – [[Johan Oberholzer]], Namibiese sanger, liedjieskrywer en komponis (* [[1982]]/[[1983]]).
* [[4 Februarie]] – [[Douw Steyn]], Suid-Afrikaanse miljardêr-sakeman (* [[1952]]).
* 4 Februarie – [[Aga Khan IV]], 49ste Imam van die Isma'ilisme (* [[1936]]).
* [[7 Februarie]] – [[Bruce French (akteur)|Bruce French]], Amerikaanse akteur (* [[1945]]).
* [[8 Februarie]] – [[Sam Nujoma]], [[Namibiese]] politikus en eerste president van Namibië (1990–2005) (* 1929).
* [[13 Februarie]] – [[John Lawlor (akteur)|John Lawlor]], Amerikaanse akteur, assistentregisseur en kinematograaf (* [[1941]]).
* [[14 Februarie]] – [[Alice Hirson]], Amerikaanse aktrise (* 1929).
* [[16 Februarie]] – [[Yolanda Montes]], Amerikaanse aktrise bekend as "Tongolele" (* [[1932]]).
* [[24 Februarie]] – [[Roberta Flack]], Amerikaanse sangeres (* [[1937]]).
* [[26 Februarie]] – [[Gene Hackman]], Amerikaanse akteur (* [[1930]]).
* [[27 Februarie]] – [[Boris Spasski]], Russiese skaakspeler (* 1937).
* [[5 Maart]] – [[Pamela Bach]], Amerikaanse aktrise en vervaardiger (* [[1963]]).
* [[6 Maart]] – [[Crystal Donna Roberts]], Suid-Afrikaanse aktrise (* 1984).
* [[8 Maart]] – [[Athol Fugard]], Suid-Afrikaanse dramaturg, akteur en regisseur (* 1932).
* 8 Maart – [[Ella Zeller]], Roemeense [[tafeltennis]]speler (* [[1933]]).
* [[9 Maart]] – [[Simon Fisher-Becker]], Engelse akteur (* [[1961]]).
* [[21 Maart]] – [[George Foreman]], Amerikaanse bokser (* 1949).
* [[25 Maart]] – [[Denis Arndt]], Amerikaanse akteur, skrywer, en vervaardiger (* [[1939]]).
* [[27 Maart]] – [[Johann de Lange]], Afrikaanse digter (* [[1959]]).
* [[29 Maart]] – [[Richard Chamberlain]], Amerikaanse akteur (* [[1934]]).
* [[1 April]] – [[Val Kilmer]], Amerikaanse akteur (* 1959).
* [[6 April]] – [[Jay North]], Amerikaanse akteur (* [[1951]]).
* [[21 April]] – [[Pous Franciscus]] (gebore as Jorge Mario Bergoglio), 266ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] (* 1936).
* [[27 April]] – [[Pieter Naudé]], [[Afrikaans]]e sanger (* [[1968]]).
* 27 April – [[Cora Sue Collins]], Amerikaanse aktrise (* [[1927]]).
* [[30 April]] – [[P.J. Bosman]], Afrikaanse digter en skrywer (* 1933).
* [[15 Mei]] – [[Cornal Hendricks]], Suid-Afrikaanse [[rugby]]speler (* [[1988]]).
* [[16 Mei]] – [[Jan Terlouw]], Nederlandse politikus, diplomaat, fisikus en skrywer van die jeugroman, Koning van Katoren (* [[1931]]).
* [[22 Mei]] – [[Pippa Scott]], Amerikaanse aktrise, vervaardiger en regisseuse (* [[1934]]).
* [[27 Mei]] – [[Presley Chweneyagae]], Suid-Afrikaanse akteur (* [[1984]]).
* [[30 Mei]] – [[Loretta Swit]], Amerikaanse aktrise (* [[1937]]).
* [[9 Junie]] – [[Frederick Forsyth]], Engelse [[roman]][[skrywer]] en [[joernalis]] (* [[1938]]).
* [[10 Junie]] – [[André Walters]], radio-omroeper, TV-persoonlikheid en skakelbeampte (* [[1940]]).
* [[17 Junie]] – [[Alfred Brendel]], [[Oostenryk]]se pianis (* [[1931]]).
* [[24 Junie]] – [[C. Johan Bakkes]], Suid-Afrikaanse skrywer, rekenmeester en toergids (* [[1956]]).
* [[1 Julie]] – [[Jimmy Swaggart]], 'n Amerikaanse Pinkster-televangelis en gospelmusiekkunstenaar (* [[1935]]).
[[Kategorie:2025| ]]
[[Kategorie:21ste eeu]]
m8s17mmgbscezuzjmj8i2ersl8dmjox
Manchester United
0
51611
2817921
2748596
2025-07-02T14:53:16Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817921
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|links|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].]]
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokker. Hulle het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub,<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> 'n gesamentlike rekord 11 FA Cups, vier League Cup’s, en 'n rekord-twintig FA Community Shields gewen. Die klub het ook drie Europese toernooie (een UEFA Cup Winners 'Cup, een UEFA Super Cup, een Intercontinental Cup) en een FIFA Klub Wêreldbeker gewen. In 1998–1999, het die klub 'n kontinentale trippel, van die Premier League, die FA Cup en die UEFA Champions League gewen.
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
bdb6g1p2827l33eufwo68ahx6qz703c
2817929
2817921
2025-07-02T15:24:16Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817929
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|links|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].]]
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 12 FA-bekers, vyf League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
9flkesh12vbed5t67d7x72xza0svdf3
2817939
2817929
2025-07-02T16:59:51Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817939
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|links|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].]]
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 12 FA-bekers, vyf League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
c8yccw5exr660phbm1kdaiggi6xzl65
2817941
2817939
2025-07-02T17:03:32Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817941
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|links|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].]]
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
slrbiytn0zxw2ddg5grra3hsepootcp
2817943
2817941
2025-07-02T17:27:53Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817943
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.
=== "Busby-jare" ===
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die Munchen-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premierliga geëindig en die Europa League-finaal verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
gwo8he3mlm8wi9dd1ampc7g1j6k8q5r
2817944
2817943
2025-07-02T17:29:27Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817944
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.
=== "Busby-jare" ===
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premierliga geëindig en die Europa League-finaal verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
0f3et5wt7yewranikdkwd8833mudogt
2817946
2817944
2025-07-02T17:30:06Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817946
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|links|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premierliga geëindig en die Europa League-finaal verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
nqc573wvxhf4bs9y3u08g94cccsywnc
2817950
2817946
2025-07-02T17:30:33Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817950
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premierliga geëindig en die Europa League-finaal verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
rcn4ccvexlzs3v785hzh71brlz5ug3r
2817952
2817950
2025-07-02T17:31:19Z
Vryheidsfront Minus
188698
/* Tuisstadion */
2817952
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premierliga geëindig en die Europa League-finaal verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir Bobby Charlton gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
jysi6z5sr8u4et52qrui6jrmql94luk
2817953
2817952
2025-07-02T17:32:07Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817953
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premierliga geëindig en die Europa League-finaal verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
2slfb4a1b10v5l6bwtnouu0nl2j1zs3
2817954
2817953
2025-07-02T17:35:43Z
Vryheidsfront Minus
188698
/* Geskiedenis */
2817954
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premierliga geëindig en die Europa League-finaal verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
oyctj4grrrbu74pwdmme7hnizndpfq8
2817956
2817954
2025-07-02T17:38:30Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817956
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. Ronaldo is in 2009 vir ’n wêreldrekord £80 miljoen aan Real Madrid verkoop. In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou.
Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" />
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
nbqpiy4gyv0vdhq4gnzrqsywjososd2
2817963
2817956
2025-07-02T17:51:51Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817963
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
gkaesh9y57jggmr5w504m4me98c2fth
2817964
2817963
2025-07-02T17:52:10Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817964
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|240px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75,731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
7d1n45qottq92cruvu6kyd44hin2di5
2817965
2817964
2025-07-02T17:53:19Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817965
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 75 731 <ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
7kg3029xqjicqxwklebbiuxupilo0vr
2817966
2817965
2025-07-02T17:54:08Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817966
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
9d5ozutpe24hsbsik3brmx37a7hq5n2
2817968
2817966
2025-07-02T17:55:58Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817968
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
59pcfg62vwu5xhbnurru122m70ex4k0
2817969
2817968
2025-07-02T17:57:13Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817969
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
kcua0xjcb7sjsaexohnbll1m7eyaohr
2817970
2817969
2025-07-02T17:57:49Z
Vryheidsfront Minus
188698
/* Externe skakels */
2817970
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
4so1obzt17plzbwfv80sxpxe3bace9j
2817971
2817970
2025-07-02T17:58:21Z
Vryheidsfront Minus
188698
/* Externe skakels */
2817971
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om Bayern München 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
r6weh1c5po6gbxbwiqr3dgkf0snf0kf
2817981
2817971
2025-07-02T18:00:56Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817981
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele sokkerklub, wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
pw3zzl3lbhmipbe3cmcd4d4bhp2jama
2817983
2817981
2025-07-02T18:02:45Z
Vryheidsfront Minus
188698
2817983
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower. [[Cristiano Ronaldo]] het gedurende hierdie tyd ’n belangrike rol in die span begin speel en het vinnig ontwikkel tot een van die wêreld se beste spelers, wat ’n sleutelbydrae gelewer het tot die sukses van die klub. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan Real Madrid verkoop.
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
tliyf3jm3e7kinvmtr71ny38l1zk4bq
2818104
2817983
2025-07-03T10:24:01Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818104
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die Tweede Wêreldoorlog het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klub Wêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
cipw3yiow76f3dl3p2h6gbcty2z3bi5
2818106
2818104
2025-07-03T10:26:28Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818106
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA Cup, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA Cup gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA Cup-finaal bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA Cup in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA Cup-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA Cup-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA Cup in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA Cup-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA Cup gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA Cup en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA Cup gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klubwêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA Cup gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA Cup gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
q9tjgozjlvvfzvg9bw04vm7bmzmkmh5
2818109
2818106
2025-07-03T10:30:44Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818109
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 FA-bekers, 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA-beker, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA-beker gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA-beker-einstryd bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA-beker in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA-beker-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA-beker-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA-beker in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA-beker-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA-beker gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA-beker en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA-beker gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klubwêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA-beker gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA-beker gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
4wmf0m2hg20eimd4ynnf21qeryey38r
2818112
2818109
2025-07-03T10:36:16Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818112
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 [[FA-beker|FA-bekers]], 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA-beker, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA-beker gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA-beker-einstryd bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA-beker in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA-beker-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA-beker-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA-beker in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA-beker-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA-beker gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA-beker en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA-beker gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klubwêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA-beker gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA-beker gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
j266hdqp318n7b2y6t4u24bfe5d9uac
2818113
2818112
2025-07-03T10:39:35Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818113
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 [[FA Cup|FA-bekers]], 6 League Cups, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA-beker, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA-beker gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA-beker-einstryd bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA-beker in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA-beker-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA-beker-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA-beker in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA-beker-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die League Cup-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA-beker gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA-beker en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA-beker gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die League Cup gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klubwêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die League Cup in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die League Cup teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA-beker gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA-beker gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
35c11hdq55h9cwo2tira0a1n1uw7ear
2818114
2818113
2025-07-03T10:41:49Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818114
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 [[FA Cup|FA-bekers]], 6 ligabekers, en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA-beker, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA-beker gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA-beker-einstryd bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA-beker in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA-beker-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA-beker-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA-beker in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA-beker-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die ligabeker-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA-beker gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA-beker en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA-beker gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die ligabeker gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klubwêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die ligabeker in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die ligabeker teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA-beker gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA-beker gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
ciyi2v362xgte3zplgtkjmmdzpsa3kk
2818119
2818114
2025-07-03T10:48:33Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818119
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 [[FA Cup|FA-bekers]], 6 [[EFL Cup|ligabekers]], en 'n rekord van 21 FA Community Shields. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA-beker, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA-beker gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA-beker-einstryd bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA-beker in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA-beker-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA-beker-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA-beker in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA-beker-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die ligabeker-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA-beker gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA-beker en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA-beker gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die ligabeker gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klubwêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die ligabeker in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die ligabeker teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA-beker gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA-beker gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
6f6kj28hluj4apcznrvmwc577rwh5w3
2818130
2818119
2025-07-03T10:56:47Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818130
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
beeld = [[Lêer:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|260px]]|
klubnaam = Manchester United|
vollenaam = Manchester United Football Club|
stigting = 1878 as Newton Heath LYR F.C.|
stadion = [[Old Trafford]], [[Manchester]] |
kapasiteit = 74 310<ref name="premier_league">{{cite web |title=Manchester United – Stadium |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |work=premierleague.com |publisher=Premier League |accessdate=12 August 2013 |archive-date=31 Januarie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131132636/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/handbooks/premier-league-handbook-2013-14.pdf |url-status=dead }}</ref>|
voorsitter = {{vlagikoon|USA}} Joel en Avram Glazer|
afrigter = {{vlagikoon|POR}} Ruben Amorim|
liga = [[Premier League]] |
| patroon_la1 = _manutd2425h
| patroon_b1 = _manutd2425h
| patroon_ra1 = _manutd2425h
| patroon_sh1 = _manutd2425h
| patroon_so1 = _manutd2425hl
| linkerarm1 =
| liggaam1 =
| regterarm1 =
| broek1 =
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _manutd2425a
| patroon_b2 = _manutd2425a
| patroon_ra2 = _manutd2425a
| patroon_sh2 = _manutd2425a
| patroon_so2 = _manutd2425al
| linkerarm2 = 001a67
| liggaam2 = 001a67
| regterarm2 = 001a67
| broek2 = 001a67
| kouse2 = 001a67
|}}
'''Manchester United Football Club''' is 'n [[Engeland|Engelse]] professionele [[Sokker|sokkerklub]], wat in [[Old Trafford]], [[Manchester]] gebaseer is. Hulle speel in die Engelse [[Premier League]]. Manchester United is gestig as Newton Heath Lyr Football Club in 1878 en die klub het sy naam verander 1902.
Manchester United is een van die mees suksesvolle klubs in Engelse sokkergeskiedenis. Die klub het die meeste ligatitels (20) van enige Engelse klub gewen, sowel as 'n gesamentlike rekord van 13 [[FA Cup|FA-bekers]], 6 [[EFL Cup|ligabekers]], en 'n rekord van 21 [[FA Community Shield|FA Community Shields]]. Op internasionale vlak het United ook sukses behaal met oorwinnings in drie [[UEFA Champions League|Europese Beker/Champions League]]-titels (1968, 1999, 2008), een [[UEFA Bekerwenner-beker|Bekerwenner-beker]] (1991), een [[UEFA Europa League|Europa League]] (2017), een [[UEFA Superbeker]] (1991), een [[Interkontinentale Beker]] (1999), en een [[FIFA-Klubwêreldbeker]] (2008).
In die 1998–99 seisoen het Manchester United geskiedenis gemaak deur die kontinentale trippel te wen — bestaande uit die Premier League, die FA-beker, en die UEFA Champions League — 'n prestasie wat geen ander Engelse klub tot dusver geëwenaar het nie.<ref>{{cite news |title=Manchester United win 11th FA Cup |url=http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |publisher=CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation) |date=22 Mei 2004 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130521024951/http://www.cbc.ca/sports/story/2004/05/22/manchesterunited040522.html |archive-date=21 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Vroeë jare ===
Manchester United is in 1878 gestig as Newton Heath LYR Football Club deur die treinstasie-afdeling van die Lancashire and Yorkshire Railway. Hulle het oorspronklik teen ander spoorwegdepartemente gespeel en in 1880 hul eerste geregistreerde wedstryd gespeel, waarin hulle 6–0 verloor het. In 1888 was hulle stigterslede van The Combination-liga, en later het hulle by die Football Alliance aangesluit. In 1892 het hulle in die Eerste Afdeling begin speel, nadat hulle onafhanklik van die spoorwegmaatskappy geraak het.
In 1902 was die klub naby bankrotskap en is gered deur vier sake-manne, onder wie John Henry Davies wat klub-president geword het. Die naam is toe in Manchester United verander. Onder afrigter Ernest Mangnall het die klub in 1908 hul eerste liga-titel gewen en in 1911 hul tweede. Hulle het ook in 1910 na Old Trafford verskuif.
Tussen die Wêreldoorloë het die klub gereeld tussen die Eerste en Tweede Afdeling geskuif. Finansieel was die klub in die 1920’s en 30’s swaar, maar ’n belegging van James W. Gibson in 1931 het hulle gered. In die laaste seisoen voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle 14de in die Eerste Afdeling geëindig.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|title=Manchester United FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250525064018/https://www.footballhistory.org/club/manchester-united.html|archive-date=25 Mei 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== "Busby-jare" ===
[[Lêer:Manchester The United trinity.jpg|duimnael|[[George Best]], [[Denis Law]] en [[Bobby Charlton]].|310x310px]]
In Oktober 1945 is Matt Busby as afrigter aangestel toe sokker na die Tweede Wêreldoorlog hervat is. Hy het uitgebreide beheer oor spankeuses, oordragte en opleiding geëis. Busby het die span na tweede plekke in die liga in 1947, 1948 en 1949 gelei, en in 1948 die FA-beker gewen. In 1952 het United hul eerste liga-titel in 41 jaar verower, gevolg deur opeenvolgende titels in 1956 en 1957. Die jong span, bekend as die "Busby Babes", was die eerste Engelse span wat in die Europese Beker meegeding het.
In 1958 het die München-lugramp, toe die vliegtuig van die span na ’n oorwinning in ’n kwartfinale in Europa neergestort het, 23 lewens geëis, insluitend agt spelers. Assistent-afrigter Jimmy Murphy het tydens Busby se herstel die span gelei, wat die FA-beker-einstryd bereik het.
Busby het die span in die 1960’s herbou met spelers soos Denis Law, Paddy Crerand en George Best. United het die FA-beker in 1963 gewen, die liga in 1965 en 1967, en in 1968 die eerste Engelse klub geword wat die Europese Beker gewen het. Busby het in 1969 afgetree en is opgevolg deur Wilf McGuinness.<ref name=":0" />
=== 1969–1986 ===
Na ’n agtste plek in die 1969–70-seisoen en ’n swak begin van 1970–71, is Busby oortuig om tydelik weer as afrigter op te tree, terwyl McGuinness teruggekeer het as reserwespanne-afrigter. In Junie 1971 is Frank O’Farrell as afrigter aangestel, maar hy het minder as 18 maande gedien voordat Tommy Docherty in Desember 1972 sy plek oorgeneem het. Docherty het Manchester United daardie seisoen van degradasie gered, maar hulle is in 1974 wel gedegradeer. Teen daardie tyd het Best, Law en Charlton die klub verlaat.
Die span het onmiddellik promosie behaal en die FA-beker-einstryd in 1976 bereik, maar is deur Southampton geklop. Hulle het die einstryd in 1977 weer bereik en Liverpool met 2–1 verslaan. Kort daarna is Docherty ontslaan na die openbaarmaking van sy verhouding met die klub se fisioterapeut se vrou.
Dave Sexton het in die somer van 1977 as afrigter oorgeneem. Ondanks groot aankope soos Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey en Ray Wilkins, het die span geen toekennings gewen nie; hulle is tweede in 1979–80 en het die 1979 FA-beker-einstryd aan Arsenal verloor. Sexton is in 1981 ontslaan, al het die span onder sy leiding die laaste sewe wedstryde gewen.
Ron Atkinson het hom opgevolg en het dadelik die Britse oordragrekord gebreek deur Bryan Robson vanaf West Bromwich Albion aan te trek. Onder Atkinson het Manchester United die FA-beker in 1983 en 1985 gewen en in 1983 die Charity Shield gewen deur hul mededingers Liverpool te klop. In 1985–86 was hulle gunsteling om die liga te wen ná 13 oorwinnings en twee gelykop wedstryde in die eerste 15 wedstryde, maar hulle het vierde geëindig. Die volgende seisoen, met die klub in degradasiegevaar teen November, is Atkinson ontslaan.<ref name=":0" />
=== Ferguson-jare (1986–2013) ===
[[Alex Ferguson]] en sy assistent Archie Knox het op die dag van Atkinson se ontslag van Aberdeen gekom en die klub na ’n 11de plek in die liga gelei. Ondanks ’n tweede plek in 1987–88, het die klub die volgende seisoen weer 11de geëindig. Ferguson se werk was amper op die spel, maar ’n oorwinning in die 1990 FA-beker-einstryd teen Crystal Palace het sy loopbaan gered. Die volgende jaar het Manchester United hul eerste UEFA Cup Winners' Cup-titel gewen. Dit het hulle ook toegelaat om vir die eerste keer in die Europese Super Cup deel te neem, waar hulle Red Star Belgrade 1–0 by Old Trafford verslaan het.
Die klub het in 1991 en 1992 agtereenvolgens die ligabeker-einstryd bereik en het in 1992 Nottingham Forest 1–0 geklop om dié beker vir die eerste keer te wen. In 1993, die eerste seisoen van die Premier League, het die klub hul eerste ligatitel sedert 1967 gewen. ’n Jaar later het hulle die titel en die FA-beker gewen om die eerste dubbel in die klub se geskiedenis te voltooi. United was die eerste Engelse klub om dié dubbel twee keer te wen (1995–96) en het die ligatitel ook in 1996–97 behou.
In 1998–99 het Manchester United die eerste span geword wat die Premier League, FA-beker en UEFA Champions League in dieselfde seisoen gewen het — “Die Trippel.” In ’n dramatiese terugkoms in die 1999 Champions League-finaal het Teddy Sheringham en Ole Gunnar Solskjær laat geskop om [[FC Bayern München|Bayern München]] 2–1 te klop. Ferguson is in dieselfde jaar geridderd.
In November 1999 het die klub die Interkontinentale Beker gewen met ’n 1–0 oorwinning oor Palmeiras in Tokio. Manchester United het daarna die liga in 1999–2000 en 2000–01 gewen en is een van vier klubs wat die Engelse titel drie keer agtereenvolgens verower het. Hulle het die titel weer in 2002–03 herwin.
In 2003–04 het hulle die FA-beker gewen met ’n 3–0 oorwinning oor Millwall. In 2005–06 het United nie die uitspeelfase van die Champions League gehaal nie, maar het tweede in die liga geëindig en die ligabeker gewen. Die klub het die Premier League in 2006–07 teruggewen en in 2007–08 die Europese dubbel voltooi deur die Champions League te wen na ’n strafskietery teen Chelsea. Ryan Giggs het in daardie finale ’n rekord 759ste wedstryd vir die klub gespeel.
In Desember 2008 het die klub die eerste Britse span geword wat die FIFA Klubwêreldbeker gewen het. Hulle het daarna die ligabeker in 2008–09 en hul derde agtereenvolgende Premier League-titel verower.
Die Portugese talent [[Cristiano Ronaldo]] het in Augustus 2003 by Manchester United aangesluit, minder as ’n week ná ’n vriendskaplike wedstryd teen Sporting Lissabon waarin hy indruk op Ferguson gemaak het.<ref>{{Cite news|last=Marshall|first=Adam|date=12 August 2003|title=United confirm Ronaldo capture|url=https://www.skysports.com/football/news/2273339/united-confirm-ronaldo-capture|access-date=4 December 2024|work=Sky Sports}}</ref> Die klub het hom vir £12 miljoen onderteken. Gedurende sy tyd by United het Ronaldo ’n belangrike rol in die span begin speel en vinnig ontwikkel tot een van die beste spelers ter wêreld. In 2009 is Ronaldo vir ’n wêreldrekordfooi van £80 miljoen aan [[Real Madrid]] verkoop.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |title=Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United |work=The Daily Telegraph |date=11 June 2009 |access-date=11 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20100821104751/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5505073/Cristiano-Ronaldo-transfer-Real-Madrid-agree-80-million-fee-with-Manchester-United.html |archive-date=21 August 2010}}</ref>
In 2010 het United die ligabeker teen Aston Villa behou. Na ’n tweede plek in 2009–10 het United hul 19de ligatitel in 2010–11 behaal en die rekord op 20 ligatitels uitgebrei in 2012–13 met ’n oorwinning teen Aston Villa.<ref name=":0" /> Alex Ferguson het daarna bedank na byna 27 jaar as afrigter, en hy word sonder twyfel beskou as die grootste afrigter in die geskiedenis van Manchester United, en dalk selfs in die geskiedenis van die sokkersport.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|title=Sir Alex Ferguson crowned greatest manager of all time|date=2020-05-04|website=FourFourTwo|archive-url=https://web.archive.org/web/20250621130250/https://www.fourfourtwo.com/features/greatest-football-managers-ever-best-ranked-alex-ferguson-man-utd-cruyff-guardiola-shankly-busby|archive-date=21 Junie 2025|access-date=2025-07-02}}</ref>
=== Post-Ferguson-afname (2013–vandag) ===
Na Ferguson se aftrede in 2013 het Manchester United gesukkel met bestuurswisselings en inkonsekwente prestasies. David Moyes het kort gedien, gevolg deur [[Louis van Gaal]], wat ’n FA-beker gewen het maar daarna ontslaan is. [[José Mourinho]] het trofeë soos die Europa League en EFL Cup gewen, maar is in 2018 ontslaan. Ole Gunnar Solskjær het as afrigter opgetree, maar die klub het geen trofeë gewen nie en hy het in 2021 bedank. Ralf Rangnick was interim afrigter tot Erik ten Hag in 2022 aangestel is. Ten Hag het die EFL Cup en FA-beker gewen, maar is in 2024 ontslaan na swak prestasies. Die Portugees Ruben Amorim is as nuwe afrigter aangestel. In 2025 het United 15de in die Premier League geëindig en die Europa League-einstryd verloor — hul slegste seisoen sedert 1973–74.<ref>{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/man-utd-finish-15th-dismal-35285326|title=Man Utd finish 15th as season ends with two exits confirmed & major controversy|last=Richards|first=Alex|date=2025-05-25|website=Daily Mirror|language=en|access-date=2025-05-26}}</ref>
== Ekonomie ==
Manchester United is die derde rykste sokkerklub in die wêreld vir 2011-12, in terme van inkomste, met 'n jaarlikse omset van €395 900 000, en die tweede mees waardevolle sportspan in 2013, ter waarde van $3 165 000 000.<ref>{{cite news |url=http://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |title=Real Madrid Tops The World's Most Valuable Sports Teams |date=15 Julie 2013 |access-date=13 Desember 2013 |agency=Forbes |first=Kurt |last=Badenhausen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224122225/https://www.forbes.com/sites/kurtbadenhausen/2013/07/15/real-madrid-tops-the-worlds-most-valuable-sports-teams/ |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die klub is in Mei 2005 gekoop deur Malcolm Glazer in 'n transaksie wat die waarde van die klub op byna £800 000 000 gestel het.<ref>{{cite news |title=Glazer gets 98% of Man Utd shares |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |date=23 Junie 2005 |access-date=24 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170901035224/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/4629401.stm |archive-date= 1 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> In Augustus 2012 het Manchester United gelys op die New York Aandelebeurs.
== Tuisstadion ==
[[Lêer:Manchester United 17-10-2009 13-39-07.JPG|duimnael|links|Die hoofingang van die stadion.]]
Manchester United speel sedert 1910 hul tuiswedstryde by [[Old Trafford]], met ’n kapasiteit van 75 731 toeskouers. Die stadion word dikwels "Theatre of Dreams" genoem, 'n term wat deur Sir [[Bobby Charlton]] gewild gemaak is.
Op 11 Maart [[2025]] is aangekondig dat Manchester United beplan om Old Trafford te vervang met die grootste stadion in die Verenigde Koninkryk met 100 000 sitplekke en met 'n geraamde koste van 2 miljard Britse pond.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/cvgprplz94yo|title=Man Utd plan to build 'iconic' £2bn 100,000-capacity stadium|date=2025-03-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-15}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://manutd.com Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Manchester United FC}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Engelse sokkerklubs]]
[[Kategorie:Manchester]]
bnlyut8zeikl3pcg3mmgyjuwx7t4rsx
Sjabloon:Liggingkaart Israel
10
55101
2818055
1157364
2025-07-03T08:10:39Z
TommiMaoz
191545
2818055
wikitext
text/x-wiki
{{#switch:{{{1}}}
|naam = Israel
|bokant = 33.5
|onderkant = 29.3
|links = 33.7
|regs = 36.3
|beeld = Israel location map (Green Line borders).svg
}}<noinclude>{{Liggingkaart/Info|Israel}}
[[Kategorie:Karteringsjablone|Israel]]
</noinclude>
0612ad1jpzmc3r35k6kw3ah5j9d2zjx
Dick Advocaat
0
59142
2818072
2817407
2025-07-03T09:03:35Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818072
wikitext
text/x-wiki
{{geen bronnelys}}
{{Inligtingskas Sokkerspeler
| name = Dick Advocaat
| image = [[Lêer:Dick_Advocaat_2021.jpg|220px]]
| caption = Dick Advocaat in 2021
| fullname = Dirk Nicolaas Advocaat
| birth_date = {{Geboortedatum en ouderdom|1947|9|27|df=yes}}
| birth_place = [[Den Haag]], [[Nederland]]
| height = 1,70 m
| position = Middelveldspeler/verdediger
| currentclub = [[Curaçaose nasionale sokkerspan|Curaçao]] (hoofafrigter)
| years1 = 1966–1973 | clubs1 = [[ADO Den Haag|Den Haag]] | caps1 = 147 | goals1 = 7
| years2 = 1967 | clubs2 = → [[San Francisco Gales]] (leen) | caps2 = 7 | goals2 = 1
| years3 = 1973–1977 | clubs3 = [[Roda JC Kerkrade|Roda JC]] | caps3 = 113 | goals3 = 2
| years4 = 1977–1979 | clubs4 = [[VVV-Venlo]] | caps4 = 74 | goals4 = 6
| years5 = 1979 | clubs5 = [[Chicago Sting]] | caps5 = 32 | goals5 = 3
| years6 = 1979–1980 | clubs6 = [[ADO Den Haag|Den Haag]] | caps6 = 11 | goals6 = 1
| years7 = 1980 | clubs7 = [[Chicago Sting]] | caps7 = 31 | goals7 = 1
| years8 = 1980–1982 | clubs8 = [[Sparta Rotterdam]] | caps8 = 61 | goals8 = 6
| years9 = 1982–1983 | clubs9 = [[K. Berchem Sport]] | caps9 = 10 | goals9 = 0
| years10 = 1983–1984 | clubs10 = [[FC Utrecht|Utrecht]] | caps10 = 39 | goals10 = 0
| totalcaps = 543 | totalgoals = 28
| manageryears1 = 1980–1984 | managerclubs1 = DSVP
| manageryears2 = 1984–1987 | managerclubs2 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]] (assistent-bestuurder)
| manageryears3 = 1987–1989 | managerclubs3 = [[HFC Haarlem]]
| manageryears4 = 1989–1991 | managerclubs4 = [[Schiedamse Voetbal Vereniging|SVV]]
| manageryears5 = 1990–1992 | managerclubs5 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]] (assistent-bestuurder)
| manageryears6 = 1991–1992 | managerclubs6 = [[FC Dordrecht]]
| manageryears7 = 1992–1994 | managerclubs7 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]
| manageryears8 = 1994–1998 | managerclubs8 = [[PSV Eindhoven|PSV]]
| manageryears9 = 1998–2002 | managerclubs9 = [[Glasgow Rangers|Rangers]]
| manageryears10 = 2002–2004 | managerclubs10 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]
| manageryears11 = 2004–2005 | managerclubs11 = [[Borussia Mönchengladbach]]
| manageryears12 = 2005 | managerclubs12 = [[Verenigde Arabiese Emirate se nasionale sokkerspan|Verenigde Arabiese Emirate]]
| manageryears13 = 2005–2006 | managerclubs13 = [[Suid-Koreaanse nasionale sokkerspan|Suid-Korea]]
| manageryears14 = 2006–2009 | managerclubs14 = [[Zenit Sint Petersburg|Zenit]]
| manageryears15 = 2009–2010 | managerclubs15 = [[Belgiese nasionale sokkerspan|België]]
| manageryears16 = 2009–2010 | managerclubs16 = [[AZ Alkmaar]]
| manageryears17 = 2010–2012 | managerclubs17 = [[Russiese nasionale sokkerspan|Rusland]]
| manageryears18 = 2012–2013 | managerclubs18 = [[PSV Eindhoven|PSV]]
| manageryears19 = 2013–2014 | managerclubs19 = [[AZ Alkmaar]]
| manageryears21 = 2014 | managerclubs21 = [[Serwiese nasionale sokkerspan|Serwië]]
| manageryears22 = 2015 | managerclubs22 = [[Sunderland AFC|Sunderland]]
|managerclubs23=[[Fenerbahçe SK (sokker)|Fenerbahçe]]|manageryears23=2016–2017|managerclubs24=[[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]|manageryears24=2017|managerclubs25=[[Sparta Rotterdam]]|manageryears25=2017–2018|managerclubs26=[[FC Utrecht|Utrecht]]|manageryears26=2018–2019|managerclubs27=[[Feyenoord]]|manageryears27=2019–2021|managerclubs28=[[Irakse nasionale sokkerspan|Irak]]|manageryears28=2021|managerclubs29=[[ADO Den Haag|Den Haag]]|manageryears29=2022–2023|managerclubs30=[[Curaçaose nasionale sokkerspan|Curaçao]]|manageryears30=2024–}}
'''Dirk Nicolaas "Dick" Advocaat''' (gebore op [[27 September]] [[1947]] in [[Den Haag]]) is 'n [[Nederland|Nederlandse]] [[Sokker|sokkerafrigter]] en voormalige sokkerspeler. Hy is een van Nederland se mees ervare en suksesvolle afrigters, met 'n loopbaan wat klubs en nasionale spanne regoor die wêreld dek. Advocaat het sy sokkerloopbaan as 'n middelveldspeler begin en het onder meer vir [[ADO Den Haag]] en [[Roda JC Kerkrade|Roda JC]] gespeel.
As afrigter het hy sukses behaal met spanne soos [[PSV Eindhoven]], Glasgow Rangers, Zenit Sint Petersburg (waar hy die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]] gewen het in 2008), en die Nederlandse nasionale span, wat hy oor verskeie tydperke gelei het. Advocaat is bekend vir sy taktiese kennis en leierskap, en sy bynaam, "Die Klein Generaal", weerspieël sy energieke en gesaghebbende styl. Hy het ook nasionale spanne soos Rusland, Serwië, Irak en Curaçao afgerig.<ref>{{Cite web|url=https://curacao.nu/dick-advocaat-blijft-bondscoach-van-curacao/|title=Dick Advocaat blijft bondscoach van Curaçao|date=2025-02-15|website=curacao.nu|access-date=2025-03-27|language=nl}}</ref>
==Verwysings==
{{verwysings}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Advocaat, Dick}}
[[Kategorie:Nederlandse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1947]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
5nhkfce7xyk6bpg9hqyrc8myk187mkg
2818073
2818072
2025-07-03T09:04:03Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818073
wikitext
text/x-wiki
{{geen bronnelys}}
{{Inligtingskas Sokkerspeler
| name = Dick Advocaat
| image = [[Lêer:Dick_Advocaat_2021.jpg|220px]]
| caption = Dick Advocaat in 2021
| fullname = Dirk Nicolaas Advocaat
| birth_date = {{Geboortedatum en ouderdom|1947|9|27|df=yes}}
| birth_place = [[Den Haag]], [[Nederland]]
| height = 1,70 m
| position = Middelveldspeler/verdediger
| currentclub = [[Curaçaose nasionale sokkerspan|Curaçao]] (hoofafrigter)
| years1 = 1966–1973 | clubs1 = [[ADO Den Haag|Den Haag]] | caps1 = 147 | goals1 = 7
| years2 = 1967 | clubs2 = → [[San Francisco Gales]] (leen) | caps2 = 7 | goals2 = 1
| years3 = 1973–1977 | clubs3 = [[Roda JC Kerkrade|Roda JC]] | caps3 = 113 | goals3 = 2
| years4 = 1977–1979 | clubs4 = [[VVV-Venlo]] | caps4 = 74 | goals4 = 6
| years5 = 1979 | clubs5 = [[Chicago Sting]] | caps5 = 32 | goals5 = 3
| years6 = 1979–1980 | clubs6 = [[ADO Den Haag|Den Haag]] | caps6 = 11 | goals6 = 1
| years7 = 1980 | clubs7 = [[Chicago Sting]] | caps7 = 31 | goals7 = 1
| years8 = 1980–1982 | clubs8 = [[Sparta Rotterdam]] | caps8 = 61 | goals8 = 6
| years9 = 1982–1983 | clubs9 = [[K. Berchem Sport]] | caps9 = 10 | goals9 = 0
| years10 = 1983–1984 | clubs10 = [[FC Utrecht|Utrecht]] | caps10 = 39 | goals10 = 0
| totalcaps = 543 | totalgoals = 28
| manageryears1 = 1980–1984 | managerclubs1 = DSVP
| manageryears2 = 1984–1987 | managerclubs2 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]] (assistent-bestuurder)
| manageryears3 = 1987–1989 | managerclubs3 = [[HFC Haarlem]]
| manageryears4 = 1989–1991 | managerclubs4 = [[Schiedamse Voetbal Vereniging|SVV]]
| manageryears5 = 1990–1992 | managerclubs5 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]] (assistent-bestuurder)
| manageryears6 = 1991–1992 | managerclubs6 = [[FC Dordrecht]]
| manageryears7 = 1992–1994 | managerclubs7 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]
| manageryears8 = 1994–1998 | managerclubs8 = [[PSV Eindhoven|PSV]]
| manageryears9 = 1998–2002 | managerclubs9 = [[Glasgow Rangers|Rangers]]
| manageryears10 = 2002–2004 | managerclubs10 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]
| manageryears11 = 2004–2005 | managerclubs11 = [[VfL Borussia Mönchengladbach|Borussia Mönchengladbach]]
| manageryears12 = 2005 | managerclubs12 = [[Verenigde Arabiese Emirate se nasionale sokkerspan|Verenigde Arabiese Emirate]]
| manageryears13 = 2005–2006 | managerclubs13 = [[Suid-Koreaanse nasionale sokkerspan|Suid-Korea]]
| manageryears14 = 2006–2009 | managerclubs14 = [[Zenit Sint Petersburg|Zenit]]
| manageryears15 = 2009–2010 | managerclubs15 = [[Belgiese nasionale sokkerspan|België]]
| manageryears16 = 2009–2010 | managerclubs16 = [[AZ Alkmaar]]
| manageryears17 = 2010–2012 | managerclubs17 = [[Russiese nasionale sokkerspan|Rusland]]
| manageryears18 = 2012–2013 | managerclubs18 = [[PSV Eindhoven|PSV]]
| manageryears19 = 2013–2014 | managerclubs19 = [[AZ Alkmaar]]
| manageryears21 = 2014 | managerclubs21 = [[Serwiese nasionale sokkerspan|Serwië]]
| manageryears22 = 2015 | managerclubs22 = [[Sunderland AFC|Sunderland]]
|managerclubs23=[[Fenerbahçe SK (sokker)|Fenerbahçe]]|manageryears23=2016–2017|managerclubs24=[[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]|manageryears24=2017|managerclubs25=[[Sparta Rotterdam]]|manageryears25=2017–2018|managerclubs26=[[FC Utrecht|Utrecht]]|manageryears26=2018–2019|managerclubs27=[[Feyenoord]]|manageryears27=2019–2021|managerclubs28=[[Irakse nasionale sokkerspan|Irak]]|manageryears28=2021|managerclubs29=[[ADO Den Haag|Den Haag]]|manageryears29=2022–2023|managerclubs30=[[Curaçaose nasionale sokkerspan|Curaçao]]|manageryears30=2024–}}
'''Dirk Nicolaas "Dick" Advocaat''' (gebore op [[27 September]] [[1947]] in [[Den Haag]]) is 'n [[Nederland|Nederlandse]] [[Sokker|sokkerafrigter]] en voormalige sokkerspeler. Hy is een van Nederland se mees ervare en suksesvolle afrigters, met 'n loopbaan wat klubs en nasionale spanne regoor die wêreld dek. Advocaat het sy sokkerloopbaan as 'n middelveldspeler begin en het onder meer vir [[ADO Den Haag]] en [[Roda JC Kerkrade|Roda JC]] gespeel.
As afrigter het hy sukses behaal met spanne soos [[PSV Eindhoven]], Glasgow Rangers, Zenit Sint Petersburg (waar hy die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]] gewen het in 2008), en die Nederlandse nasionale span, wat hy oor verskeie tydperke gelei het. Advocaat is bekend vir sy taktiese kennis en leierskap, en sy bynaam, "Die Klein Generaal", weerspieël sy energieke en gesaghebbende styl. Hy het ook nasionale spanne soos Rusland, Serwië, Irak en Curaçao afgerig.<ref>{{Cite web|url=https://curacao.nu/dick-advocaat-blijft-bondscoach-van-curacao/|title=Dick Advocaat blijft bondscoach van Curaçao|date=2025-02-15|website=curacao.nu|access-date=2025-03-27|language=nl}}</ref>
==Verwysings==
{{verwysings}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Advocaat, Dick}}
[[Kategorie:Nederlandse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1947]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
76g6lh00b6y86u1tjdogv656ubdjgg2
Twentse derby
0
60326
2818046
2077301
2025-07-03T07:42:12Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818046
wikitext
text/x-wiki
Die '''Twentse derby''' (ook wel ''"Derby van het Oosten"'') is 'n [[Derby (sport)|derby]] tussen die twee professionele [[sokker]]spanne uit die [[Nederland]]se streek [[Twente]]: [[FC Twente]] (uit [[Enschede]]) en [[Heracles Almelo]] (uit [[Almelo]]). Die [[Derby (sport)|derby]] is 'n wedstryd tussen die twee grootste stede in Twente, waartussen (seker in Almelo) baie mededinging bestaan.
== Geskiedenis ==
Voor [[1965]] (toe ''FC Twente'' gestig is) het baie sokkerspanne in Twente bestaan. Die strafste derbies was toe die [[Enschedese derby]] (tussen [[Sportclub Enschede]] en [[Enschedese Boys]]) en die ou ''Twentse derby'' (tussen ''Sportclub Enschede'' en ''SC Heracles'') gewees. Die nuwe ''Twentse derby'' (dus tussen ''FC Twente'' en ''Heracles'') het nie dadelik baie geleef by die ondersteuners nie, ook aangesien ''Heracles'' al vinnig (in [[1966]]) na die [[Eerste divisie]] relegeer, waar die span (op een seisoen na) tot [[2005]] sou bly. Verder is die derby gespeel toe ''FC Twente'' ook het gerelegeer (vir een seisoen in [[1983]]) na die Eerste divisie en 'n paar keer vir die [[KNVB-Beker]].
Sedert 2005 staan die ''Derby van die Ooste'' weer twee keer per jaar op die kalender van die [[Eredivisie]] en deur die toegeneem invloed van ''FC Twente'' én ''Heracles'', het die wedstryd gewen aan aandag en belang onder ondersteuners.
== Die wedstryd ==
[[Lêer:HERTWE.jpg|duimnael|Heracles (swart-wit) en FC Twente (rooi) vir die Twentse derby.]]
Aangesien ''FC Twente'' ryker is as ''Heracles'' (dus beter spelers kan koop), het ''FC Twente'' die meeste wedstryde gewen. Maar omdat die derby meer leef by die ondersteuners van ''Heracles'', speel hierdie span altyd sy beste wedstryd teen hulle vyand.
Op [[10 Februarie]] [[2012]] het ''Heracles'' vir die eerste maal sedert hul promosie by ''FC Twente'' gewen met '''2-3'''. By die terugkoms van die spelersbus in Almelo het honderde ondersteuners hul opgewag om hierdie fees te vier.
== Ondersteuners ==
Die jeugdakademies van beide sokkerspanne het saamgesmelt in die [[Voetbalacademie FC Twente]] en baie ondersteuners van die klubs ondersteun ook ('n bietjie) die ander span, wanneer hulle teen 'n nie-Twentse span speel. Die atmosfeer is daardeur vriendelik rondom die wedstryd.
In ''Almelo'' woon sowat 400 ondersteuners (wat 'n jaarkaartjie het) van ''FC Twente'', terwyl in ''Enschede'' sowat 150 mense woon met 'n jaarkaartjie van ''Heracles''.
[[Kategorie:Almelo]]
[[Kategorie:Enschede]]
[[Kategorie:Sokkerkompetisies in Nederland]]
[[Kategorie:Derbies]]
7atfbmw34r8l72wyqdfna6irmq9u91m
2818047
2818046
2025-07-03T07:43:10Z
Vryheidsfront Minus
188698
Rol weergawe [[Special:Diff/2818046|2818046]] deur [[Special:Contributions/Vryheidsfront Minus|Vryheidsfront Minus]] ([[User talk:Vryheidsfront Minus|bespreek]]) terug.
2818047
wikitext
text/x-wiki
Die '''Twentse derby''' (ook wel ''"Derby van het Oosten"'') is 'n [[sokker]]wedstryd tussen die twee professionele [[sokker]]spanne uit die [[Nederland]]se streek [[Twente]]: [[FC Twente]] (uit [[Enschede]]) en [[Heracles Almelo]] (uit [[Almelo]]). Die [[Derby (sport)|derby]] is 'n wedstryd tussen die twee grootste stede in Twente, waartussen (seker in Almelo) baie mededinging bestaan.
== Geskiedenis ==
Voor [[1965]] (toe ''FC Twente'' gestig is) het baie sokkerspanne in Twente bestaan. Die strafste derbies was toe die [[Enschedese derby]] (tussen [[Sportclub Enschede]] en [[Enschedese Boys]]) en die ou ''Twentse derby'' (tussen ''Sportclub Enschede'' en ''SC Heracles'') gewees. Die nuwe ''Twentse derby'' (dus tussen ''FC Twente'' en ''Heracles'') het nie dadelik baie geleef by die ondersteuners nie, ook aangesien ''Heracles'' al vinnig (in [[1966]]) na die [[Eerste divisie]] relegeer, waar die span (op een seisoen na) tot [[2005]] sou bly. Verder is die derby gespeel toe ''FC Twente'' ook het gerelegeer (vir een seisoen in [[1983]]) na die Eerste divisie en 'n paar keer vir die [[KNVB-Beker]].
Sedert 2005 staan die ''Derby van die Ooste'' weer twee keer per jaar op die kalender van die [[Eredivisie]] en deur die toegeneem invloed van ''FC Twente'' én ''Heracles'', het die wedstryd gewen aan aandag en belang onder ondersteuners.
== Die wedstryd ==
[[Lêer:HERTWE.jpg|duimnael|Heracles (swart-wit) en FC Twente (rooi) vir die Twentse derby.]]
Aangesien ''FC Twente'' ryker is as ''Heracles'' (dus beter spelers kan koop), het ''FC Twente'' die meeste wedstryde gewen. Maar omdat die derby meer leef by die ondersteuners van ''Heracles'', speel hierdie span altyd sy beste wedstryd teen hulle vyand.
Op [[10 Februarie]] [[2012]] het ''Heracles'' vir die eerste maal sedert hul promosie by ''FC Twente'' gewen met '''2-3'''. By die terugkoms van die spelersbus in Almelo het honderde ondersteuners hul opgewag om hierdie fees te vier.
== Ondersteuners ==
Die jeugdakademies van beide sokkerspanne het saamgesmelt in die [[Voetbalacademie FC Twente]] en baie ondersteuners van die klubs ondersteun ook ('n bietjie) die ander span, wanneer hulle teen 'n nie-Twentse span speel. Die atmosfeer is daardeur vriendelik rondom die wedstryd.
In ''Almelo'' woon sowat 400 ondersteuners (wat 'n jaarkaartjie het) van ''FC Twente'', terwyl in ''Enschede'' sowat 150 mense woon met 'n jaarkaartjie van ''Heracles''.
[[Kategorie:Almelo]]
[[Kategorie:Enschede]]
[[Kategorie:Sokkerkompetisies in Nederland]]
[[Kategorie:Derbies]]
3lkf85qzhv9sgup08udl13nd364at4o
Aberdeen FC
0
63406
2818036
2232981
2025-07-03T06:16:52Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818036
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks
| beeld = [[Lêer:Merkland_Road_Facade.JPG|150px]]
| klubnaam = Aberdeen
| vollenaam = Aberdeen Football Club
| stigting = [[1903]]
| stadion = Pittodrie Stadion, <br />[[Aberdeen]]
| kapasiteit = 20 866
| voorsitter = {{vlagikoon|SCO}} Dave Cormack
| afrigter = {{vlagikoon|SWE}} Jimmy Thelin
| liga = [[Scottish Premier League]]
<!-- Tuiskleure -->
| patroon_la1 = _aberdeen2021h
| patroon_b1 = _aberdeen2021h
| patroon_ra1 = _aberdeen2021h
| linkerarm1 = FF0000
| liggaam1 = FF0000
| regterarm1 = FF0000
| broek1 = FF0000
| kouse1 = FF0000
<!-- Wegkleure -->
| patroon_la2 = _blackborder
| patroon_b2 = _aberdeen2021a
| patroon_ra2 = _blackborder
| linkerarm2 = FFFFFF
| liggaam2 = 000000
| regterarm2 = FFFFFF
| broek2 = 000000
| kouse2 = 000000
}}
'''Aberdeen FC''' is 'n [[Skotland|Skotse]] [[sokker]]span in [[Aberdeen]], wat in die [[Scottish Premier League|Skotse Premier League]] speel. ''Aberdeen'' se tuisveld is die [[Pittodrie Stadion]] (kapasiteit: 22 200). Die klub was vier keer die Skotse kampioen gewees en het in [[1983]] die [[UEFA Bekerwinner-beker|Bekerwenner-beker]] gewen. Die ''Dons'' is na [[Celtic FC|Celtic]] en [[Glasgow Rangers|Rangers]] moontlik die bekendste en sterkste span in ''Skotland''. Hulle gewildheid is egter baie minder as die ''Old Firm spanne'' in [[Glasgow]].
== Erelys ==
* '''Kampioen van Skotland (4)'''
: 1954/55, 1979/80, 1983/84, 1984/85
: (naaswenner (13): 1910/11, 1936/37, 1955/56, 1970/71, 1971/72, 1977/78, 1980/81, 1981/82, 1988/89, 1989/90, 1990/91, 1992/93, 1993/94)
* '''Scottish Cup (7)'''
: 1947, 1970, 1982, 1983, 1984, 1986, 1990
: (naaswenner (8): 1937, 1953, 1954, 1959, 1967, 1978, 1993, 2000)
* '''Scottish League Cup (5)'''
: 1956, 1977, 1986, 1990, 1996
: (naaswenner (7): 1947, 1979, 1980, 1988, 1989, 1993, 2000)
* '''Europese Bekerwenner-beker (1)'''
: 1983
* '''Europese Supercup (1)'''
: 1983
== Bekende sokkerspelers en afrigters ==
=== Spelers ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Joe Harper]]
* {{vlagikoon|SCO}} [[Willie Miller]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Bill Strauss]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Stan Williams]]
=== Afrigters ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Alex Ferguson]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
8zndgvglb5ge9d9wu122ooqrty5vqk6
2818039
2818036
2025-07-03T06:22:58Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818039
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks
| beeld = [[Lêer:Merkland_Road_Facade.JPG|150px]]
| klubnaam = Aberdeen
| vollenaam = Aberdeen Football Club
| stigting = [[1903]]
| stadion = Pittodrie Stadion, <br />[[Aberdeen]]
| kapasiteit = 20 866
| voorsitter = {{vlagikoon|SCO}} Dave Cormack
| afrigter = {{vlagikoon|SWE}} Jimmy Thelin
| liga = [[Scottish Premier League]]
<!-- Tuiskleure -->
| patroon_la1 = _aberdeen2021h
| patroon_b1 = _aberdeen2021h
| patroon_ra1 = _aberdeen2021h
| linkerarm1 = FF0000
| liggaam1 = FF0000
| regterarm1 = FF0000
| broek1 = FF0000
| kouse1 = FF0000
<!-- Wegkleure -->
| patroon_la2 = _blackborder
| patroon_b2 = _aberdeen2021a
| patroon_ra2 = _blackborder
| linkerarm2 = FFFFFF
| liggaam2 = 000000
| regterarm2 = FFFFFF
| broek2 = 000000
| kouse2 = 000000
}}
'''Aberdeen FC''' is 'n [[Skotland|Skotse]] [[sokker]]span in [[Aberdeen]], wat in die [[Scottish Premier League|Skotse Premier League]] speel. ''Aberdeen'' se tuisveld is die [[Pittodrie Stadion]] (kapasiteit: 22 200). Die klub was vier keer die Skotse kampioen gewees en het in [[1983]] die [[UEFA Bekerwinner-beker|Bekerwenner-beker]] gewen. Die ''Dons'' is na [[Celtic FC|Celtic]] en [[Glasgow Rangers|Rangers]] moontlik die bekendste en sterkste span in ''Skotland''. Hulle gewildheid is egter baie minder as die ''Old Firm spanne'' in [[Glasgow]].
== Erelys ==
* '''Kampioen van Skotland (4)'''
: 1954/55, 1979/80, 1983/84, 1984/85
: (naaswenner (13): 1910/11, 1936/37, 1955/56, 1970/71, 1971/72, 1977/78, 1980/81, 1981/82, 1988/89, 1989/90, 1990/91, 1992/93, 1993/94, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18)
* '''Scottish Cup (7)'''
: 1947, 1970, 1982, 1983, 1984, 1986, 1990, 2025
: (naaswenner (8): 1937, 1953, 1954, 1959, 1967, 1978, 1993, 2000)
* '''Scottish League Cup (5)'''
: 1956, 1977, 1986, 1990, 1996
: (naaswenner (7): 1947, 1979, 1980, 1988, 1989, 1993, 2000, 2014)
* '''Europese Bekerwenner-beker (1)'''
: 1983
* '''Europese Supercup (1)'''
: 1983
== Bekende sokkerspelers en afrigters ==
=== Spelers ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Joe Harper]]
* {{vlagikoon|SCO}} [[Willie Miller]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Bill Strauss]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Stan Williams]]
=== Afrigters ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Alex Ferguson]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
dqhqkoe73wpgmagj1kc83s68rh3ii2f
2818043
2818039
2025-07-03T06:27:27Z
Vryheidsfront Minus
188698
/* Erelys */
2818043
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks
| beeld = [[Lêer:Merkland_Road_Facade.JPG|150px]]
| klubnaam = Aberdeen
| vollenaam = Aberdeen Football Club
| stigting = [[1903]]
| stadion = Pittodrie Stadion, <br />[[Aberdeen]]
| kapasiteit = 20 866
| voorsitter = {{vlagikoon|SCO}} Dave Cormack
| afrigter = {{vlagikoon|SWE}} Jimmy Thelin
| liga = [[Scottish Premier League]]
<!-- Tuiskleure -->
| patroon_la1 = _aberdeen2021h
| patroon_b1 = _aberdeen2021h
| patroon_ra1 = _aberdeen2021h
| linkerarm1 = FF0000
| liggaam1 = FF0000
| regterarm1 = FF0000
| broek1 = FF0000
| kouse1 = FF0000
<!-- Wegkleure -->
| patroon_la2 = _blackborder
| patroon_b2 = _aberdeen2021a
| patroon_ra2 = _blackborder
| linkerarm2 = FFFFFF
| liggaam2 = 000000
| regterarm2 = FFFFFF
| broek2 = 000000
| kouse2 = 000000
}}
'''Aberdeen FC''' is 'n [[Skotland|Skotse]] [[sokker]]span in [[Aberdeen]], wat in die [[Scottish Premier League|Skotse Premier League]] speel. ''Aberdeen'' se tuisveld is die [[Pittodrie Stadion]] (kapasiteit: 22 200). Die klub was vier keer die Skotse kampioen gewees en het in [[1983]] die [[UEFA Bekerwinner-beker|Bekerwenner-beker]] gewen. Die ''Dons'' is na [[Celtic FC|Celtic]] en [[Glasgow Rangers|Rangers]] moontlik die bekendste en sterkste span in ''Skotland''. Hulle gewildheid is egter baie minder as die ''Old Firm spanne'' in [[Glasgow]].
== Erelys ==
* '''Kampioen van Skotland (4)'''
: 1954/55, 1979/80, 1983/84, 1984/85
: (naaswenner (17): 1910/11, 1936/37, 1955/56, 1970/71, 1971/72, 1977/78, 1980/81, 1981/82, 1988/89, 1989/90, 1990/91, 1992/93, 1993/94, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18)
* '''Scottish Cup (8)'''
: 1947, 1970, 1982, 1983, 1984, 1986, 1990, 2025
: (naaswenner (9): 1937, 1953, 1954, 1959, 1967, 1978, 1993, 2000, 2017)
* '''Scottish League Cup (6)'''
: 1956, 1977, 1986, 1990, 1996, 2014
: (naaswenner (10): 1947, 1979, 1980, 1988, 1989, 1993, 2000, 2017, 2019, 2024)
* '''Europese Bekerwenner-beker (1)'''
: 1983
* '''Europese Supercup (1)'''
: 1983
== Bekende sokkerspelers en afrigters ==
=== Spelers ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Joe Harper]]
* {{vlagikoon|SCO}} [[Willie Miller]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Bill Strauss]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Stan Williams]]
=== Afrigters ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Alex Ferguson]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
6qzk6tkd5gejpggzhq5wdno5nbekqj3
2818045
2818043
2025-07-03T06:29:32Z
Oesjaar
7467
Geen bronnelys
2818045
wikitext
text/x-wiki
{{geen bronnelys}}
{{Sokkerklub infoboks
| beeld = [[Lêer:Merkland_Road_Facade.JPG|150px]]
| klubnaam = Aberdeen
| vollenaam = Aberdeen Football Club
| stigting = [[1903]]
| stadion = Pittodrie Stadion, <br />[[Aberdeen]]
| kapasiteit = 20 866
| voorsitter = {{vlagikoon|SCO}} Dave Cormack
| afrigter = {{vlagikoon|SWE}} Jimmy Thelin
| liga = [[Scottish Premier League]]
<!-- Tuiskleure -->
| patroon_la1 = _aberdeen2021h
| patroon_b1 = _aberdeen2021h
| patroon_ra1 = _aberdeen2021h
| linkerarm1 = FF0000
| liggaam1 = FF0000
| regterarm1 = FF0000
| broek1 = FF0000
| kouse1 = FF0000
<!-- Wegkleure -->
| patroon_la2 = _blackborder
| patroon_b2 = _aberdeen2021a
| patroon_ra2 = _blackborder
| linkerarm2 = FFFFFF
| liggaam2 = 000000
| regterarm2 = FFFFFF
| broek2 = 000000
| kouse2 = 000000
}}
'''Aberdeen FC''' is 'n [[Skotland|Skotse]] [[sokker]]span in [[Aberdeen]], wat in die [[Scottish Premier League|Skotse Premier League]] speel. ''Aberdeen'' se tuisveld is die [[Pittodrie Stadion]] (kapasiteit: 22 200). Die klub was vier keer die Skotse kampioen gewees en het in [[1983]] die [[UEFA Bekerwinner-beker|Bekerwenner-beker]] gewen. Die ''Dons'' is na [[Celtic FC|Celtic]] en [[Glasgow Rangers|Rangers]] moontlik die bekendste en sterkste span in ''Skotland''. Hulle gewildheid is egter baie minder as die ''Old Firm spanne'' in [[Glasgow]].
== Erelys ==
* '''Kampioen van Skotland (4)'''
: 1954/55, 1979/80, 1983/84, 1984/85
: (naaswenner (17): 1910/11, 1936/37, 1955/56, 1970/71, 1971/72, 1977/78, 1980/81, 1981/82, 1988/89, 1989/90, 1990/91, 1992/93, 1993/94, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18)
* '''Scottish Cup (8)'''
: 1947, 1970, 1982, 1983, 1984, 1986, 1990, 2025
: (naaswenner (9): 1937, 1953, 1954, 1959, 1967, 1978, 1993, 2000, 2017)
* '''Scottish League Cup (6)'''
: 1956, 1977, 1986, 1990, 1996, 2014
: (naaswenner (10): 1947, 1979, 1980, 1988, 1989, 1993, 2000, 2017, 2019, 2024)
* '''Europese Bekerwenner-beker (1)'''
: 1983
* '''Europese Supercup (1)'''
: 1983
== Bekende sokkerspelers en afrigters ==
=== Spelers ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Joe Harper]]
* {{vlagikoon|SCO}} [[Willie Miller]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Bill Strauss]]
* {{vlagikoon|RSA}} [[Stan Williams]]
=== Afrigters ===
* {{vlagikoon|SCO}} [[Alex Ferguson]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
mxwv6l1i3g8s96ss0i1ahtpu25sh7s8
Lys van bergpasse in Suid-Afrika
0
63585
2818115
2816861
2025-07-03T10:43:08Z
AFM
21229
/* KwaZulu-Natal */
2818115
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Swartberg Pass Exit.JPG|duimnael|regs|300px|Die [[Swartbergpas]].]]
[[Lêer:Van Reenen Pass 1.jpg|duimnael|regs|300px|[[Van Reenenspas]] op die [[N3 (Suid-Afrika)|N3]], op pad na [[Johannesburg]].]]
[[Lêer:R37-Long Tom Pass-001.jpg|duimnael|regs|300px|Die [[Long Tompas]] op die R37 tussen Lydenburg en Sabie in Mpumalanga.]]
[[Lêer:ChapmansPeakDrive_View.jpg|duimnael|regs|300px|[[Chapman’s Peak-rylaan]]]]
[[Lêer:Cloete's Pass.jpg|duimnael|regs|300px|[[Cloetespas]]]]
[[Lêer:Grootrivier Pass00.jpg|duimnael|regs|300px|Westelike deel van die [[Grootrivierpas]], met die Grootrivier-strandmeer in die voorgrond.]]
[[Lêer:Meiringspoort01.jpg|duimnael|regs|300px|[[Meiringspoort]]]]
[[Lêer:Hottentots-Holland.jpg|duimnael|regs|300px|[[Sir Lowryspas]] oor die Hottentots-Hollandberge.]]
[[Lêer:Sani Pass Lesotho 2.jpg|duimnael|regs|300px|[[Sanipas]]]]
[[Lêer:Breedtsnek00.jpg|duimnael|300px|<center>[[Breedsnekpas]], [[Magaliesberg]]]]
[[Lêer:Abel Erasmus Pass view.JPG|duimnael|regs|300px|[[Abel Erasmuspas]]]]
Hierdie bladsy is ’n '''lys van [[bergpas]]se in [[Suid-Afrika]]''' gerangskik volgens provinsie.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://bmwclubs.heavenforum.org/t220-can-you-add-to-the-list-of-passes-in-sa |title=Kan jy hierdie byvoeg by die lys van passe in SA? |accessdate=30 Maart 2012 |date=5 Augustus 2008 |format=html }}</ref>
== Gauteng ==
* [[Hornsnek]]
== KwaZulu-Natal ==
* [[Bannermanspas]]
* [[Bezuidenhoutspas]]
* [[Bothaspas]]
* [[Burgerspas, KwaZulu-Natal|Burgerspas]]
* [[Cecil Mack-pas]]
* [[Collingspas]]
*[[Cundycleughpas]]
* [[De Beerspas, KwaZulu-Natal|De Beerspas]]
* [[Endoumenipas]]
* [[Hela Hela-pas]]
* [[Ikhupepas]]
* [[Knightspas]]
* [[Laingsnekpas]]
* [[Lancersnek]]
* [[Mashaipas]]
* [[Middledalepas]] (Tintwapas)
* [[Mikespas]]
* [[Mullerspas]]
* [[Normandienpas]]
* [[Oliviershoekpas]]
* [[Sabanapas]]
* [[Sandspruitpas]]
* [[Sanipas]]
* [[Ship's Prow-pas]]
* [[Soutar’s Hill]]
* [[Swartmodderfonteinpas]]
* [[Thomathupas]]
* [[Van Heyningenspas]]
* [[Van Reenenspas]] en [[Van Reenen Spoorwegpas]]
== Limpopo ==
* [[Abel Erasmuspas]]
* [[Bakkerspas]]
* [[Bastersnek]]
* [[Brown’s Cutting]]
* [[Chuniespoort (pas)|Chuniespoort]]
* [[Die Noute]]
* [[Jackspas]]
* [[Kgaphamadi Jakkalskuilnek]]
* [[Kwaggasnek]]
* [[Magoebaskloof]]
* [[Martjie se Nek]]
* [[Masekwaspoort]]
* [[Orris Baragwanath-pas]]
* [[Rankinspas]]
* [[Rooipoort]]
* [[Skrikfontein se Nek]]
* [[Van Collerspas]]
* [[Wyliespoort]]
== Mpumalanga ==
* [[Allemansnek]]
* [[Caspersnek]]
* [[Chomseshoogte]]
* [[De Berg-pas]]
* [[Elandspas, Mpumalanga|Elandspas]]
* [[Henningspas]]
* [[Jaap se Hoogte]]
* [[Kaapsehooppas]]
* [[Kowynspas]]
* [[Kranspoortpas]]
* [[Krugerpas]] (Klaviertrappe)
* [[Long Tompas]]
* [[Masjiennek]]
* [[Mokobulaanpas]]
* [[Montrosepas]]
* [[Mpagenipas]]
* [[Nelshoogte]] (Bothasnek)
* [[Patattasnek]]
* [[Robberspas]]
* [[Saalrugpas]]
* [[Santapas]]
* [[Schoemanskloof]]
* [[Skurwebergpas]]
* [[Steenkampsberge|Steenkampsbergpas]]
* [[Sudwalapas]]
* [[Uitkykpas, Mpumalanga]]
* [[Verraaiersnek]]
* [[Watervalsrivierpas]]
* [[Witklip se Hoogte]]
== Noord-Kaap ==
* [[Aapbergpas]]
* [[Akkedispas]]
* [[Anenouspas]]
* [[Baileyspas]]
* [[Bakenshoogte]]
* [[Bergenaarspadpas]]
* [[Bloukranspas (Noord-Kaap)]]
* [[Bobbejaanhoekpas]]
* [[Botterkloofpas]]
* [[Bloupoort]]
* [[Burkespas]]
* [[Die Bergpas]]
* [[Gannagapas]]
* [[Gifbergpas]]
* [[Grootvleipas]]
* [[Hel se Pas]]
* [[Helskloofpas]]
* [[Kamiesbergpas]]
* [[Kareebospoort]]
* [[Karelskraalpas]]
* [[Keiskie se Poort]]
* [[Knegsbankpas]]
* [[Komsbergpas]]
* [[Langkloofpas]]
* [[Messelpad]]
* [[Oude Bergpas]]
* [[Oukloofpas]]
* [[Oupoortpas]]
* [[Padkloofpas]]
* [[Papkuilsnekpas]]
* [[Prieskapoort]]
* [[Quaggasfonteinpoort]]
* [[Remhoogtepas]]
* [[Skurwebergpas (Noord-Kaap)|Skurwebergpas]]
* [[Smoushoogte]]
* [[Snyderspoort]]
* [[Spektakelpas]]
* [[Studerpas]]
* [[Theekloofpas]]
* [[Thyshoogtepas]]
* [[Tierbergpas]]
* [[Verlatenkloofpas]]
* [[Verwatersnek]]
* [[Volstruispoort]]
* [[Vyfmylpoort]]
* [[Wildeperdehoekpas]]
== Noordwes ==
* [[Breedsnekpas]] (Maanhaarrandpas)
* [[Hekpoort]]
== Oos-Kaap ==
* [[All Saintsnek]]
* [[Barklypas]]
* [[Baviaanskloof]]
* [[Blaauwkrantzpas]]
* [[Blespas]]
* [[Boesmanshoekpas]]
* [[Bomapas]]
* [[Bongolonek]]
* [[Bosnekpas]]
* [[Bottelnekpas]]
* [[Braambospas]]
* [[Bruintjieshoogte]]
* [[Buffalonek]]
* [[Buffelshoeknek]]
* [[Bulhoekpas]]
* [[Buyspoort]]
* [[Calapas]]
* [[Carlisleshoekspruitpas]]
* [[Catspas]]
* [[Colonanek]]
* [[Combrink se bergpas]]
* [[Daggaboersnek]]
* [[De Beerspas, Oos-Kaap|De Beerspas]]
* [[Diepkloofpas]]
* [[Devil's Bellows Nek]]
* [[De Waalskloof]]
* [[Dontsapas]]
* [[Doringnek]]
* [[Dulciesnek]]
* [[Eccapas]]
* [[Elandsbergpas]]
* [[Fonteinkloofpas]]
* [[Fullershoekpas]]
* [[Ghwarriepoort]]
* [[Grasnekpas]]
* [[Greylingspas]]
* [[Groot-Doringhoekpas]]
* [[Grootrivierpoort]]
* [[Hankeypas]]
* [[Helspoort]]
* [[Hogsbackpas]]
* [[Holgatpas]]
* [[Howiesonspoort]]
* [[Janspoorthoogte]]
* [[Joubertspas]]
* [[Kaapse Poortjie]]
* [[Kapokkraalhoogte]]
* [[Kareedouwpas]]
* [[Katbergpas]]
* [[Kei Cuttings]]
* [[Killianspas]]
* [[King Hills-pas]]
* [[Knapdaarhoogte]]
* [[Kumajabapas]]
* [[Kwaaimanspas]]
* [[LAPA Munnik-pas]]
* [[Lootsbergpas]]
* [[Lundinsnek]]
* [[McKaysnek]]
* [[Mfecanepas]]
* [[Michelspas]]
* [[Mlenganapas]]
* [[Moordenaarsnek]]
* [[Mthlenagana]]
* [[Munnikspoort]]
* [[Naudespas]]
* [[Naudésnekpas]]
* [[Nico Malan-pas]]
* [[Niekerkspas]]
* [[Nonesisnek]]
* [[Nuwekloof]] (Baviaanskloof)
* [[Olifantskoppas]]
* [[Ongeluksnekpas]]
* [[Otto du Plessis-pas]]
* [[Oudebergpas, Oos-Kaap|Oudebergpas]]
* [[Paardekloof]]
* [[Pefferskoppas]]
* [[Penhoekpas]]
* [[Perdepoort]]
* [[Pitsengpas]]
* [[Pluto's Vale-pas]]
* [[Potrivierpas]]
* [[Potterspas]]
* [[Ravelskloofpas]]
* [[Red Hill-pas]]
* [[Satansnek]]
* [[Smutspas]]
* [[Soutpansnek]]
* [[Stormsrivierpas]]
* [[Suurbergpas]]
* [[Swaershoekpas]]
* [[Swanepoelspoort]]
* [[Tarkapas]]
* [[Vaalkrantzpas]]
* [[Van Stadenspas]]
* [[Wapadsbergpas]]
* [[Weenenpas]]
* [[Witkophoogte]]
* [[Witnekpas]]
* [[Witkransnek]]
== Vrystaat ==
* [[Bellspas]]
* [[Lichenpas]]
* [[Monantsapas]]
* [[Noupoortsnek]]
== Wes-Kaap ==
* [[Akkedisbergpas]]
* [[Assegaaibospas]]
* [[Attakwaskloofpas]]
* [[Bainskloofpas]]
* [[Blinkbergpas]]
* [[Bloukranspas]]
* [[Boesmanskloofpas]]
* [[Bosluiskloofpas]]
* [[Bothmaskloofpas]]
* [[Brand-se-Bergpas]]
* [[Burgerspas]] (Koo-pas)
* [[Cederbergpas]]
* [[Chapmanspiek-rylaan]]
* [[Cloetespas]]
* [[Clarence-rylaan]]
* [[Cradockpas|Cradockkloofpas]]
* [[Dasklippas]]
* [[Dassieshoekpas]]
* [[De Jagerspas]]
* [[Die Venster]]
* [[Diepkloofpas (Wes-Kaap)]]
* [[Droëlandskloofpas]]
* [[Du Plessispas]]
* [[Duiwelskop]]
* [[Dwarskloofpas]]
* [[Elandspas, Wes-Kaap|Elandspas]]
* [[Floorshoogtepas]]
* [[Franschhoekpas]]
* [[Gamkakloofweg]]
* [[Garciapas]]
* [[Grey's Pass]]
* [[Groot Brakpas]]
* [[Groot Brakrivierhoogte]]
* [[Grootrivierpas]]
* [[Grootrivierhoogte]]
* [[Gydopas]]
* [[Gysmanshoekpas]], Plattekloofpas, Hudsonpas
* [[Haarwegskloofpas]]
* [[Hel se Pas]]
* [[Helshoogte|Helshoogtepas]]
* [[Hexrivierpas]] en [[Hexrivier-spoorwegpas]]
* [[Hexrivierpoort]]
* [[Hoek se Bergpas]]
* [[Homtinipas]]
* [[Hoogekraalpas]]
* [[Hottentotskloof]]
* [[Houhoekpas]]
* [[Huisrivierpas]]
* [[Jukhoogte]]
* [[Kaaimansrivierpas]] (ook Kaaimanspas]
* [[Kaaimansgat|Kaaimansgatpas]]
* [[Karatarapas]]
* [[Kareedouwbergpas]]
* [[Karoopoort]]
* [[Karretjiespas]]
* [[Katbakkiespas]]
* [[Killianspas]]
* [[Kleinhoogpas]]
* [[Klein-Koebeepas]]
* [[Klipfonteinrant]]
* [[Klipspringerpas]]
* [[Koebeepas]]
* [[Kogmanskloofpas]]
* [[Koudebergpas]]
* [[Kraaibergpas]]
* [[Kraaibospas]]
* [[Kransvleikloofpas]]
* [[Kromrivierpas]]
* [[Meiringspoort|Meiringspoortpas]]
* [[Michellspas]]
* [[Middelbergpas]]
* [[Moltenopas]]
* [[Montagupas]]
* [[Muishondbergpas]]
* [[Nardouwskloofpas]]
* [[Nieuwoudtspas]]
* [[Nuwekloofpas]]
* [[Oubergpas]]
* [[Oudekloofpas]]
* [[Outeniquapas]]
* [[Outeniekwa Spoorwegpas]]
* [[Paardepoort]]
* [[Paardekop]]
* [[Pakhuispas]]
* [[Peerboomskloofpas]]
* [[Phantompas]]
* [[Piekenierskloofpas]]
* [[Pienaarpas]]
* [[Potjiesberg|Potjiesbergpas]]
* [[Prins Alfredpas]]
* [[Rammelkoppas]] (Allemanspas)
* [[Rietvlei se Hoogte]]
* [[Robinsonpas]]
* [[Rooikranshoogte]]
* [[Rooinekpas]]
* [[Rooibergpas]]
* [[Rooihoogtepas]]
* [[Rosebergpas]]
* [[Rossouwspoort]]
* [[Schoemanspoort|Schoemanspoortpas]]
* [[Seweweekspoort|Seweweekspoortpas]]
* [[Shaw se pas]]
* [[Silwerrivierpas]]
* [[Sir Lowryspas]]
* [[Skitterypas]]
* [[Steenbrasbergpas]]
* [[Strykhoogtepas]]
* [[Swaarmoedpas]]
* [[Swartbergpas]]
* [[Theronsbergpas]]
* [[Touwrivierpas]]
* [[Tradouwpas]]
* [[Turck se pas]]
* [[Uitkykpas, Wes-Kaap]]
* [[Uniondale-poort]]
* [[Van der Stel-pas]]
* [[Van Rhynspas]]
* [[Varsbokkraalpas]]
* [[Verlatenkloofpas]]
* [[Versfeldpas]]
* [[Viljoenspas]]
* [[Voetpadhoogte]]
* [[Wasbankpas]]
* [[Witblitspas]]
* [[Witelskloofpas]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Sien ook ==
{{CommonsKategorie|Mountain passes of South Africa|Bergpasse van Suid-Afrika}}
* [[Lys van bergpasse in Namibië]]
== Eksterne skakels ==
* [http://samountainpasses.co.za/Home/tabid/884/Default.aspx SAMountainpasses.co.za]
* [http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:ovG4uSGpO6oJ:www.quovadis-southern-africa.co.za/attachments/290/Mountain%2520Passes%2520of%2520Southern%2520Africa.xls+%22vaalkrants+pass%22&cd=3&hl=en&ct=clnk&gl=za QuoVadis-southern-africa.co.za]
[[Kategorie:Bergpasse van Suid-Afrika| ]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse lyste|Bergpasse in Suid-Afrika]]
9ysgv6bzkpapi4ap2sn86sjhfqc4x5r
UEFA Bekerwenner-beker
0
64157
2818136
2747049
2025-07-03T11:29:01Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818136
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sportliga
| naam = UEFA Bekerwenner-beker
| huidige_seisoen =
| beeld = UEFA Cup Winners Cup logo.svg
| beskrywing =
| beeldonderskrif = Kenteken van die UEFA Bekerwenner-beker
| sportsoort = [[Sokker]]
| gestig = 1960
| gestaak = 1999
| vervang = [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]
| eienaar = [[UEFA]]
| inougureel = 1960
| lande = [[Europa]]
| divisies =
| spanne = 32 (groepfase)
| onlangse_kamp = {{vlagikoon|Italië}} [[Società Sportiva Lazio]] (1999)
| verwante_komps = [[UEFA Superbeker]]<br />[[FIFA-Klubwêreldbeker]]
| borg =
}}
Die '''Bekerwenner-beker''' was 'n sokkerbekertoernooi vir [[Europa|Europese]] [[sokker]]klubs wat tussen 1960 en 1999 bestaan het. Net die wenners van die nasionale bekertoernooie in Europa het hieraan deelgeneem en [[UEFA]] het die uitkloptoernooi georganiseer. Na 1999 het die toernooi met die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]] saamgesmelt. Die wenner van die toernooi het die geleentheid gehad om die wenners van die [[UEFA Champions League|Europese Beker]] uit te daag in 'n bekerwedstryd genaamd die [[UEFA Superbeker]].<ref>{{cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/6-things-we-loved-and-miss-about-cup-winners-cup|title=6 things we loved – and miss – about the Cup Winners' Cup|author=Joe Marshall|publisher=FourFourTwo|date=22 Mei 2019|access-date=30 Mei 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20190522145656/https://www.fourfourtwo.com/features/6-things-we-loved-and-miss-about-cup-winners-cup|archive-date=22 Mei 2019|url-status=live}}</ref>
==Verwysings==
{{verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|UEFA Cup Winners' Cup}}
* {{en}} [https://www.rsssf.org/tablese/ec2.html rsssf.com: ''European Cup Winners' Cup'']
{{Normdata}}
[[Kategorie:UEFA]]
[[Kategorie:Sokkerkompetisies]]
j0e3lpphzsm9ibzg4wd78kt9rdd7uhl
Apside
0
67006
2817901
2693623
2025-07-02T12:22:59Z
BurgertB
2401
Bygewerk
2817901
wikitext
text/x-wiki
{{Geen bronnelys}}
[[Lêer:Perigeum apogeum.png|duimnael|300px|Die perigeum (X) en apogeum (Y) van ’n voorwerp (B) in ’n baan om die Aarde (A).]]
’n '''Apside''' (ook '''apsis''' genoem) is die naaste en verste punt in die [[Ellips|elliptiese]] [[wentelbaan]] van een hemelliggaam om ’n ander (meestal groter) een. Die lyn van een apside na ’n ander is die langste as van die [[ellips]], oftewel die '''apsidelyn'''.
Om die twee punte te onderskei, word verskillende benamings vir die naaste en die verste punt gebruik, na gelang van die groter liggaam waarom die ander een wentel. ’n Paar voorbeelde is:
{| class="wikitable"
!Hemelliggaam|| Grootste afstand|| Kleinste afstand|| Oorsprong van naam
|-
| Algemene benaming || apoapside || periapside ||Apside
|-
| ’n Voorwerp om die [[Son]] || afelium|| perihelium ||[[Helios]] (Son)
|-
| ’n Voorwerp om die [[Aarde]] || apogeum || perigeum || [[Gaia (mitologie)|Gaia]] {Aarde)
|-
| ’n Voorwerp om die [[Maan]] || aposintium || perisintium ||Sintia ([[Artemis]])
|-
| ’n Voorwerp om [[Mercurius]] || apohermium|| perihermium ||[[Hermes]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Venus]] || apokuterium|| perikuterium || Kutera, 'n eiland van [[Afrodite|Afrodite, Venus]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Mars (planeet)|Mars]] || apomartium || perimartium || [[Mars (mitologie)|Mars]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] || apojovium || perijovium ||[[Jupiter (mitologie)|Jupiter, Jove]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Saturnus]] || aposaturnium || perisaturnium ||[[Saturnus (mitologie)|Saturnus]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Uranus]] || apo-uranium || peri-uranium ||[[Uranos]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Neptunus]] || apoposeidium || periposeidium ||[[Poseidon]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]] || apodemeter|| peridemeter ||[[Demeter]]
|-
| ’n Voorwerp om ’n [[ster]] of [[dubbelster]] || apastron || periastron ||'' Astra'', [[Latyn]] vir "[[ster]]"
|-
| ’n Voorwerp om ’n [[sterrestelsel]] || apogalaktikum|| perigalaktikum ||'' Galaksias'', [[Grieks]] vir "[[sterrestelsel]]"
|}
Die perigeum van die [[maan]] is dus die punt waar dit die naaste aan die Aarde is, en die afelium van die Aarde is die verste punt van die Son af.
== Skakels ==
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:nl:Apofocus en perifocus|Nederlandse Wikipedia]]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Hemelmeganika]]
b6dqiy8bc7ko5o26z7dguy9zylkro6l
2817904
2817901
2025-07-02T13:02:51Z
BurgertB
2401
Uitgebrei
2817904
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Perigeum apogeum.png|duimnael|300px|Die perigeum (X) en apogeum (Y) van ’n voorwerp (B) in ’n baan om die Aarde (A).]]
’n '''Apside''', of '''apsis''',<ref name="HAT2">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Apsis''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=HAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="WAT2">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Apsis''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=WAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="AWS2">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title= '''Apsis''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=AWS| accessdate= 2 Julie 2025 | author=[[Taalkommissie|Afrikaanse Taalkommissie]] | format=Internethandleiding | url-access=subscription }}</ref> is die naaste en verste punt in die [[Ellips|elliptiese]] [[wentelbaan]] van een hemelliggaam om ’n ander (meestal groter) een. Die lyn van een apside na ’n ander is die langste as van die [[ellips]], oftewel die '''apsidelyn'''.
Om die twee punte te onderskei, word verskillende benamings vir die naaste en die verste punt gebruik, na gelang van die groter liggaam waarom die ander een wentel. ’n Paar voorbeelde is:
{| class="wikitable"
!Hemelliggaam|| Grootste afstand|| Kleinste afstand|| Oorsprong van naam
|-
| Algemene benaming || apoapside, apoapsis || periapside, periapsis ||Apside, apsis
|-
| ’n Voorwerp om die [[Son]] || afelium|| perihelium<ref name="HAT">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Perihelium, perigeum''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=HAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="WAT">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Perihelium, perigeum''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=WAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="AWS">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title= '''Perihelium, perigeum''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=AWS| accessdate= 2 Julie 2025 | author=[[Taalkommissie|Afrikaanse Taalkommissie]] | format=Internethandleiding | url-access=subscription }}</ref> ||[[Helios]] (Son)
|-
| ’n Voorwerp om die [[Aarde]] || apogeum || perigeum<ref name="HAT"/><ref name="WAT"/><ref name="AWS"/> || [[Gaia (mitologie)|Gaia]] {Aarde)
|-
| ’n Voorwerp om die [[Maan]] || aposintium || perisintium ||Sintia ([[Artemis]])
|-
| ’n Voorwerp om [[Mercurius]] || apohermium|| perihermium ||[[Hermes]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Venus]] || apokuterium|| perikuterium || Kutera, 'n eiland van [[Afrodite|Afrodite, Venus]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Mars (planeet)|Mars]] || apomartium || perimartium || [[Mars (mitologie)|Mars]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] || apojovium || perijovium ||[[Jupiter (mitologie)|Jupiter, Jove]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Saturnus]] || aposaturnium || perisaturnium ||[[Saturnus (mitologie)|Saturnus]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Uranus]] || apo-uranium || peri-uranium ||[[Uranos]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Neptunus]] || apoposeidium || periposeidium<ref name="McKevitt 2021">Voorbeeld van gebruik: {{cite journal | authors =McKevitt, James en ander| title=An L-class Multirole Observatory and Science Platform for Neptune|journal=2021 Global Space Exploration Conference Proceedings| date=18 June 2021 | arxiv=2106.09409 }}</ref>
|-
| ’n Voorwerp om [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]] || apodemeter|| peridemeter<ref>{{cite web|url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20181019-dawn-journal-11-years-in-space.html|title=Dawn Journal: 11 Years in Space|website=www.planetary.org|access-date=October 24, 2018|archive-date=October 24, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181024152511/http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20181019-dawn-journal-11-years-in-space.html|url-status=live}}</ref> ||[[Demeter]]
|-
| ’n Voorwerp om ’n [[ster]] of [[dubbelster]] || apastron || periastron ||'' Astra'', [[Latyn]] vir "[[ster]]"
|-
| ’n Voorwerp om ’n [[sterrestelsel]] || apogalaktikum|| perigalaktikum ||'' Galaksias'', [[Grieks]] vir "[[sterrestelsel]]"
|}
Die perigeum van die [[maan]] is dus die punt waar dit die naaste aan die Aarde is, en die afelium van die Aarde is die verste punt van die Son af.<ref>{{Cite web |author1=Joe Rao |date=2023-07-06 |title=Happy Aphelion Day! Earth is at its farthest from the sun for 2023 today |url=https://www.space.com/earth-farthest-from-sun-aphelion-july-2023 |access-date=2024-04-22 |website=Space.com |language=en}}</ref>
==Verwysings==
{{Verwysings}}
== Skakels ==
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:nl:Apofocus en perifocus|Nederlandse Wikipedia]]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Hemelmeganika]]
by9xd9yc439qbssyb00d25c161noj59
2817906
2817904
2025-07-02T13:07:04Z
BurgertB
2401
2817906
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Perigeum apogeum.png|duimnael|300px|Die perigeum (X) en apogeum (Y) van ’n voorwerp (B) in ’n baan om die Aarde (A).]]
’n '''Apside''', of '''apsis''',<ref name="HAT2">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Apsis''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=HAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="WAT2">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Apsis''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=WAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="AWS2">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title= '''Apsis''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=AWS| accessdate= 2 Julie 2025 | author=[[Taalkommissie|Afrikaanse Taalkommissie]] | format=Internethandleiding | url-access=subscription }}</ref> is die naaste en verste punt in die [[Ellips|elliptiese]] [[wentelbaan]] van een hemelliggaam om ’n ander (meestal groter) een. Die lyn van een apside na ’n ander is die langste as van die [[ellips]], oftewel die '''apsidelyn'''.
Om die twee punte te onderskei, word verskillende benamings vir die naaste en die verste punt gebruik, na gelang van die groter liggaam waarom die ander een wentel. ’n Paar voorbeelde is:
{| class="wikitable"
!Hemelliggaam|| Grootste afstand|| Kleinste afstand|| Oorsprong van naam
|-
| Algemene benaming || apoapside, apoapsis || periapside, periapsis ||Apside, apsis
|-
| ’n Voorwerp om die [[Son]] || afelium|| perihelium<ref name="HAT">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Perihelium, perigeum''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=HAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="WAT">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title='''Perihelium, perigeum''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=WAT| accessdate= 2 Julie 2025 | author=<!-- Geen --> | format=Internetwoordeboek | url-access=subscription }}</ref><ref name="AWS">{{cite web | url=https://viva-afrikaans.org | title= '''Perihelium, perigeum''' | publisher=viva-afrikaans.org | work=AWS| accessdate= 2 Julie 2025 | author=[[Taalkommissie|Afrikaanse Taalkommissie]] | format=Internethandleiding | url-access=subscription }}</ref> ||[[Helios]] (Son)
|-
| ’n Voorwerp om die [[Aarde]] || apogeum || perigeum<ref name="HAT"/><ref name="WAT"/><ref name="AWS"/> || [[Gaia (mitologie)|Gaia]] {Aarde)
|-
| ’n Voorwerp om die [[Maan]] || aposintium || perisintium ||Sintia ([[Artemis]])
|-
| ’n Voorwerp om [[Mercurius]] || apohermium|| perihermium ||[[Hermes]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Venus]] || apokuterium|| perikuterium || Kutera, 'n eiland van [[Afrodite|Afrodite, Venus]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Mars (planeet)|Mars]] || apomartium || perimartium || [[Mars (mitologie)|Mars]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] || apojovium || perijovium ||[[Jupiter (mitologie)|Jupiter, Jove]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Saturnus]] || aposaturnium || perisaturnium ||[[Saturnus (mitologie)|Saturnus]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Uranus]] || apo-uranium || peri-uranium ||[[Uranos]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Neptunus]] || apoposeidium || periposeidium<ref name="McKevitt 2021">Voorbeeld van gebruik: {{cite journal | authors =McKevitt, James en ander| title=An L-class Multirole Observatory and Science Platform for Neptune|journal=2021 Global Space Exploration Conference Proceedings| date=18 June 2021 | arxiv=2106.09409 }}</ref> ||[[Poseidon]]
|-
| ’n Voorwerp om [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]] || apodemeter|| peridemeter<ref>{{cite web|url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20181019-dawn-journal-11-years-in-space.html|title=Dawn Journal: 11 Years in Space|website=www.planetary.org|access-date=October 24, 2018|archive-date=October 24, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181024152511/http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20181019-dawn-journal-11-years-in-space.html|url-status=live}}</ref> ||[[Demeter]]
|-
| ’n Voorwerp om ’n [[ster]] of [[dubbelster]] || apastron || periastron ||'' Astra'', [[Latyn]] vir "[[ster]]"
|-
| ’n Voorwerp om ’n [[sterrestelsel]] || apogalaktikum|| perigalaktikum ||'' Galaksias'', [[Grieks]] vir "[[sterrestelsel]]"
|}
Die perigeum van die [[maan]] is dus die punt waar dit die naaste aan die Aarde is, en die afelium van die Aarde is die verste punt van die Son af.<ref>{{Cite web |author1=Joe Rao |date=2023-07-06 |title=Happy Aphelion Day! Earth is at its farthest from the sun for 2023 today |url=https://www.space.com/earth-farthest-from-sun-aphelion-july-2023 |access-date=2024-04-22 |website=Space.com |language=en}}</ref>
==Verwysings==
{{Verwysings|3}}
== Skakels ==
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:nl:Apofocus en perifocus|Nederlandse Wikipedia]]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Hemelmeganika]]
3lrhz50iq3undq5mzg92xqbwamtf5eo
Riviervaderlandswilg
0
67600
2818135
2662170
2025-07-03T11:26:45Z
JMK
649
+prent
2818135
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| name = Riviervaderlandswilg
| image = Combretum erythrophyllum, herfsloof, a, Nkwe.jpg
| image2 = Combretum erythrophyllum, loof, Skeerpoort.jpg
| image2_caption = Habitus by die [[Bronberg]], Gauteng, en loof naby [[Skeerpoort]], Noordwes
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Combretum erythrophyllum
| authority = ([[William John Burchell|Burch.]]) Sond., 1850
| synonyms = * ''Combretum erythrophyllum var. obscurum'' <small>Van Heurck & Müll.Arg.</small>
* ''Combretum glomeruliflorum'' <small>Sond.</small>
* ''Combretum glomeruliflorum var. obscurum'' <small>(Van Heurck & Müll.Arg.) Burtt Davy</small>
* ''Combretum glomeruliflorum var. riparium'' <small>(Sond.) Burtt Davy</small>
* ''Combretum lydenburgianum'' <small>Engl. & Diels</small>
* ''Combretum riparium'' <small>Sond.</small>
* ''Combretum sonderi'' <small>Gerrard ex Sond.</small>
* ''Terminalia erythrophylla <small>Burch.</small>
}}
Die '''riviervaderlandswilg''' (''Combretum erythrophyllum'') is 'n [[boom]] wat al langs rivieroewers groei. Dit staan ook bekend as die ''vaderlandswilg''. Die boom se FSA-nommer is 536.<ref>https://www.treetags.co.za/national-list-of-indigenous-trees/</ref>
==Verspreiding==
[[Lêer:Boekenhoutspruit, stroomop-uitsig van D48 af, Dinokeng, b.jpg|duimnael|links|'n Spruit in Gauteng met vaderlandswilgers aan albei oewers]]
Dit kom voor noord van die [[Vaalrivier]], die grootste gedeelte van [[KwaZulu-Natal]] en in die [[Noord-Kaap]] al langs die [[Oranjerivier]]-stelsel. Buite Suid-Afrika is die [[spesie]] [[inheems]] in [[Botswana]], [[Eswatini]], [[Mosambiek]], [[Namibië]] en [[Zimbabwe]].
==Beskrywing==
Daar is kenmerkende pokmerke op die [[bas]]. Die vrugte is klein en viervlerkig en verdroog tot 'n ligte heuningbruin kleur. Die wetenskaplike soortnaam beteken ''rooi blare'' en verwys daarna dat die blare dikwels in die winterseisoen rooi verkleur.
==Fotogalery==
<gallery mode="packed" heights="120px">
Aphananthous flowers of Combretum erythrophyllum IMG 8058, crop.jpg|Bloeiwyse
Combretum erythrophyllum, vrugte te Elandsrivier, Uitvlucht, a.jpg|Vrugte
Combretum erythrophyllum, krans van 3, Pretoria, a.jpg|Blare in 'n krans van drie
Combretum erythrophyllum, hangende lower, Pretoria-dieretuin, b.jpg|Hangende lower
</gallery>
== Sien ook ==
* [[Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse bome]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
* Algemene gids tot BOME. Keith, Paul & Meg Coates Palgrave. 2000. ISBN 1-86872-527-8
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=2039-19 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:170067-1 Plants of the World Online]
{{Commonskat|Combretum erythrophyllum}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Combretum]]
[[Kategorie:Bome van Afrika]]
[[Kategorie:Flora van Botswana]]
[[Kategorie:Flora van Eswatini]]
[[Kategorie:Flora van Mosambiek]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Flora van Zimbabwe]]
0ba389x42l4m1uw0kaxo8oht9bozjn6
Samuel Eto'o
0
76222
2818090
2748808
2025-07-03T09:31:09Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818090
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sokkerspeler
| name = Samuel Eto'o
| image = [[Lêer:2021 - SportsTrade DG4 2203 (51649795966).jpg|240px]]
| image_size = 220px
| caption = Samuel Eto'o in 2021
| fullname = Samuel Eto'o Fils<ref name="Premier League Clubs submit Squad Lists">{{cite news |title=Premier League Clubs submit Squad Lists |url=http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/squad-lists/Premier-League-Squad-Lists-September-2013.pdf |publisher=Premier League |format=PDF |page=8 |date=4 September 2013 |access-date=2 Junie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160409010716/http://www.premierleague.com/content/dam/premierleague/site-content/News/publications/squad-lists/Premier-League-Squad-Lists-September-2013.pdf |archive-date=9 April 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
| birth_date = {{Geboortedatum en ouderdom|1981|3|10|df=yes}}
| birth_place = [[Douala]], [[Kameroen]]<ref>{{en}} {{cite web |publisher=FC Internazionale Milano |title=Samuel Eto'o Fils |accessdate=12 Januarie 2009 |url=http://www.inter.it/aas/squadra/player1?codgioc=G0854&L=en&stagione=2009/10 |archive-date=31 Julie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090731150712/http://www.inter.it/aas/squadra/player1?codgioc=G0854&L=en&stagione=2009%2F10 |url-status=dead }}</ref>
| height = 1,79 m<ref>{{en}} [http://www.fcbarcelona.cat/web/english/futbol/temporada_08-09/plantilla/jugadors/etoo.html Samuel Eto'o Fils]</ref><ref>{{en}} http://www.chelseafc.com/first-team/player/28608/title/samuel--eto'o</ref>
| currentclub =
| clubnumber = 99
| position = Aanvaller
| youthyears1 = 1992–1996 | youthclubs1 = [[Kadji Sports Academy]]
| youthyears2 = 1996–1997 | youthclubs2 = [[Real Madrid Castilla]]
| years1 = 1997–2000 | clubs1 = [[Real Madrid]] | caps1 = 3 | goals1 = 0
| years2 = 1997–1998 | clubs2 = → [[CD Leganés|Leganés]] (leen) | caps2 = 30 | goals2 = 4
| years3 = 1999 | clubs3 = → [[RCD Espanyol|Espanyol]] (leen) | caps3 = 0 | goals3 = 0
| years4 = 2000 | clubs4 = → [[RCD Mallorca|Mallorca]] (leen) | caps4 = 19 | goals4 = 6
| years5 = 2000–2004 | clubs5 = [[RCD Mallorca|Mallorca]] | caps5 = 120 | goals5 = 48
| years6 = 2004–2009 | clubs6 = [[FC Barcelona|Barcelona]] | caps6 = 144 | goals6 = 108
| years7 = 2009–2011 | clubs7 = [[FC Internazionale Milano|Inter Milaan]] | caps7 = 67 | goals7 = 33
| years8 = 2011–2013 | clubs8 = [[FC Anzhi Makhachkala|Anzhi Makhachkala]] | caps8 = 53 | goals8 = 25
| years9 = 2013–2014 | clubs9 = [[Chelsea FC|Chelsea]] | caps9 = 21 | goals9 = 9
| years10= 2014–2015 | clubs10= [[Everton FC|Everton]] | caps10= 14 | goals10= 3
| years11 = 2015
| clubs11 = [[U.C. Sampdoria|Sampdoria]]
| caps11 = 18
| goals11 = 2
| years12 = 2015–2018
| clubs12 = [[Antalyaspor]]
| caps12 = 76
| goals12 = 44
| years13 = 2018
| clubs13 = [[Konyaspor]]
| caps13 = 13
| goals13 = 6
| years14 = 2018–2019
| clubs14 = [[Qatar SC]]
| caps14 = 17
| goals14 = 6
| totalcaps = 587
| totalgoals = 293
| nationalyears1 = 2000
| nationalteam1 = [[Kameroense nasionale sokkerspan|Kameroen o/23]]
| nationalcaps1 = 6
| nationalgoals1 = 1
| nationalyears2 = 1997–2014
| nationalteam2 = [[Kameroense nasionale sokkerspan|Kameroen]]
| nationalcaps2 = 118
| nationalgoals2 = 56
| manageryears1 = 2015–2016
| managerclubs1 = [[Antalyaspor]] (tussentydse speler-afrigter)
}}
'''Samuel Eto'o Fils''' ([[Frans]]: [samɥɛl eto fis]; gebore [[10 Maart]] [[1981]] in [[Douala]]) is 'n [[Kameroen|Kameroense]] [[sokker|sokkeradministrateur]] en voormalige professionele sokkerspeler, beskou as een van die beste [[Afrika|Afrikaanse]] sokkerspelers ooit. Hy het sy loopbaan begin by [[Real Madrid]] en het later vir spanne soos RCD Mallorca, [[FC Barcelona]], [[FC Internazionale Milano|Inter Milann]], [[Chelsea FC|Chelsea]] en [[Everton FC|Everton]] gespeel. Tydens sy loopbaan het hy vier keer die titel van Afrika Sokkerspeler van die Jaar gewen en is die enigste speler wat opeenvolgende trebles met twee verskillende klubs behaal het: met FC Barcelona in 2008–09 en Inter Milaan in 2009–10. Eto'o het ook 'n belangrike rol gespeel in [[Kameroense nasionale sokkerspan|Kameroen se nasionale span]], met wie hy twee [[Afrikanasiesbeker]]-titels gewen het en die land verteenwoordig het in vier Wêreldbekertoernooie. Met 56 doele in 118 wedstryde is hy die topskutter in die geskiedenis van die Kameroense nasionale span.
Na sy aftrede in 2019 is hy in Desember 2021 verkies as president van die Kameroense Sokkerfederasie (FECAFOOT).<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/59622746|title=Legend Samuel Eto'o elected president of Cameroon FA|date=2021-12-11|website=BBC Sport|access-date=2025-03-25}}</ref> Sy termyn is egter gekenmerk deur kontroversies, insluitend 'n ses maande lange skorsing deur FIFA in September 2024 weens onbehoorlike gedrag tydens die Onder-20 Vroue Wêreldbeker.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/c9xxny8w745o|title=‘Dictator’ Eto’o and chaos in Cameroonian football|date=2025-06-07|website=BBC Sport|access-date=2025-03-25}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/articles/c93ydz5p49do|title=Eto'o banned from attending Cameroon games|date=2024-09-30|website=BBC Sport|access-date=2025-03-25}}</ref> In Maart 2025 het die Hof vir Arbitrasie in Sport (CAS) in sy guns beslis, wat hom toegelaat het om as kandidaat te staan vir die [[Konfederasie van Afrikasokker]] se uitvoerende komitee.<ref>{{Cite web|url=https://www.sabcsport.com/soccer/news/samuel-etoo-wins-cas-appeal-to-return-to-caf-election-race|title=Samuel Eto'o wins CAS appeal to return to CAF election race|date=2025-03-07|website=SABC Sport|access-date=2025-03-25}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Etoo, Samuel}}
[[Kategorie:Kameroense sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1981]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
2t7xc1u6ly6qy08g8566t4dwnla2wfp
Gebruiker:Aliwal2012/Nog Doen Lys
2
84140
2817922
2813168
2025-07-02T15:02:04Z
Aliwal2012
39067
/* Voorbladartikels */
2817922
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|Perde by Golden Gate NP]]
[[Lêer:Chamaeleo dilepis, Pietersburg, Kellermann, a.jpg|duimnael|160px|Chamaeleo dilepis, Pietersburg]]
[[Lêer:20090726 Birds on stick Shanghai Qibao Imgp1996.jpg|duimnael|Kwartels op 'n stokkie in Sjanghai]]
* [https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:ContentTranslation#suggestions ContentTranslator]
* <nowiki><gallery style="text-align:center;" mode="packed" heights="170" perrow="3">prent/prent/prent. sluit met </gallery></nowiki>
* [https://archive.org/stream/DictionaryOfSouthernAfricanPlaceNames/SaPlaceNames#page/n57/mode/2up Raper, Peter: Dictionary of SA Place Names]
* [https://www.heraldry-wiki.com/heraldrywiki/index.php?title=Category:UTC_South_African_town_arms Suid-Afrikaanse dorpswapens]
* [[Taalkundige_geslag#Foutiewe_vervrouliking_in_Afrikaans]]
;Volgorde van hofies in artikels
*Sien ook → Verwysings → Bronne → Eksterne skakels → Verdere leesstof → navigeerkassies → vertalingnotas → Normdata → dan kategorieë heel onder.
==Voorbladartikels==
* [[Wikipedia:Voorbladartikels 2025]] -- > vervoerband
* [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]]
---------------------
* [[David Coulthard]] (voltooi en reeds benoem vir voorblad 4/6/25)
* [[Rubens Barrichello]] ('''F1 uitslae''' gedoen, [verder uitgebrei tot 58k] benoem vir voorblad 9/6/25)
* [[Nelson Piquet]] (gereed met '''F1 uitslae''', reeds oor 30k grepe) benoem vir voorblad 1/7/25)
* [[Damon Hill]] (skraps, maar '''F1 uitslae''' voltooi)
* [[Mika Häkkinen]] (skraps, maar '''F1 uitslae''' voltooi)
* [[Max Verstappen]] (? onvoltooid, '''F1 uitslae''' 26k grepe)
* [[Charles Leclerc]] (kort nog sy F1 geskiedenis, 49k grepe)
----------------------
* [[Alain Prost]] (? onvoltooid, 15k grepe)
* [[Jarno Trulli]] (? onvoltooid, leeg)
* [[Riccardo Patrese]] (? onvoltooid, dun 1.7k grepe)
===Skep F1===
* [[:en:Anthony Davidson]] (skep, nog rooi)
* [[:en:Scott Speed]] (skep, nog rooi)
==Op my tafel==
* [[Kansas City]] kwaai uitbrei
* [[:en:Panama City, Florida]]
* [[:en:Frito-Lay Inc.]] Frito's en Lay's
* [[:en:International Falls, Minnesota]]
* [[:en:Isuzu]]
* [[:en:Volvo]]
* [[:en:Punjab, Pakistan]]
* [[:en:Inkwazi]] (Pres Ramaphosa se BBJ)
== My Lughaweprojek ==
* [[:en:Aircraft ground handling]]
* [[:en:Ground support equipment]]
------------------------------------------
=== Amerika ===
* [[Gebruiker:Aliwal2012/Lughawens in die VSA|Kaart van groot lughawens in die VSA]]
* [[:en:Falls International Airport]], Minnesota
=== Res vd wêreld ===
* [[:en:Kotoka International Airport]], Ghana
* [[:en:Lyden Pindling International Airport]], Bahamas
* [[:en:Murtala Muhammed International Airport]], Nigerië
* [[:en:Norman Manley International Airport]], Kingston
* [[:en:Clayton J. Lloyd International Airport]], Wes-Indies
* [[:en:Pointe-à-Pitre International Airport]], [[Guadeloupe]]
==Natuurreservate==
* [[:en:Ngorongoro Conservation Area]]
* [[:en:Gorongosa National Park]]
* [[:en:Serengeti National Park]]
==Vliegtuie==
* [[:en:Antonov An-124 Ruslan]] Die wêreld se grootste vragvliegtuig
* [[:en:Beechcraft Bonanza]]
* [[:en:Boeing 747]]
* [[:en:Boeing 747SP]]
* [[:en:Rolls-Royce Trent 900]] gebruik op [[Airbus A380]]
* [[:en:Airbus A220]]
* [[:en:Bell 427]]
* [[:en:Boeing C-135 Stratolifter]]
* [[:en:Douglas C-124 Globemaster II]]
* [[:en:Hughes Helicopters]]
* [[:en:McDonnell Douglas]]
* [[:en:Ilyushin Il-96]]
* [[:en:Chengdu J-20]]
* [[:en:Yakovlev Yak-42]]
------------------------------
* [[:en:Boeing Defense, Space & Security]]
* [[:en:Royal Canadian Airforce]]
* [[:en:Wide-body aircraft]]
* [[:en:Business jet]]
==SA Oorlogskepe==
* [[:en:SAS Drakensberg]]
* [[:en:SAS Spioenkop]]
* [[:en:SAS Umkhonto]]
* [[:en:SAS Assegaai]]
==Plekhouer==
* [https://wikimania2018.wikimedia.org/wiki/Program/Africa%27s_Wikipedias Video van Wikimania 2018] - Gert praat vanaf 24:15
* daai gereelde storie op ceb:wp oor geografie en reënvalsyfers, te vinde by [[Ysterberg]] of [[Tzaneen-lughawe]].
* [[:en:Mild hybrid]] (my Mercedes)
* [[:en:Age of Discovery]]...leeswerk
* Megamelus scutellaris (biologiese vyand van waterhiasint)
Bushriver Lodge is by {{koördinate|-24.22733|30.81857|aansig=inlyn}}
4hyjpvxg68qz2wkg2qi8e5acw3chkf6
Maclear-baken
0
92887
2818051
2420105
2025-07-03T07:57:09Z
AFM
21229
/* Oorloggedenkteken */
2818051
wikitext
text/x-wiki
[[Beeld:Maclear's Beacon mound.jpg|duimnael|250px|regs|Die stapel klippe van die Maclear-baken]]
[[Beeld:Bridle Path Table Mountain.jpg|duimnael|250px|regs|Die Bridle-pad wat tot by die baken gevolg kan word]]
Die '''Maclear-baken''' is 'n klipstapel wat die hoogste punt op [[Tafelberg]] aandui. Die klipstapel van 3 m hoog is in 1979 tot 'n gedenkwaardigheid verklaar. [[Trigonometriese baken]] (28) Tafelberg is 1 087 m bo seevlak en 19 meter hoër as die boonste kabelstasie geleë.
== Voetslaanpaaie ==
Genl. [[J.C. Smuts]] het deur sy staptogte op Tafelberg die paadjies rondom die baken bekend gemaak. Die bakenpunt is 3 km van die kabelstasie af, en word na 'n staptog van 45 minute bereik. Ooswaarts bied dit 'n uitsig oor die [[Kaapse Vlakte]] en die [[Hottentots-Hollandberge]].
== Geskiedenis ==
Sir [[Thomas Maclear]] (1794–1878) was die sterrekundige by die Koninklike Sterrewag. Tussen 1841 en 1848 het hy groot dele van die [[Kaapkolonie]] opgemeet vir die kontrolering en uitbreiding van die Franse sterrekundige [[Nicolas-Louis de Lacaille]] (1713–1762) se meridiaanboog. Die doel was om die presiese vorm en grootte van die aardbol te bepaal. Die peilbaken op Tafelberg is in Desember 1844 opgerig en word steeds deur kartograwe gebruik. Maclear het 'n begin gemaak met die geodetiese opmeting van Suid-Afrika en met die oog op die honderdjarige herdenking van sy dood op 14 Junie 1979 is die klipstapel gerestoureer.
== Oorloggedenkteken ==
Naby die baken is 'n gedenkteken vir nege gesneuweldes van die [[Bergklub van Suid-Afrika]] in die [[Eerste Wêreldoorlog]]. Die plat bronsskild wat van 1922 dateer, is bo-op 'n rots naby die baken gemonteer, en is die volgende jaar onthul. Sedertdien word 'n jaarlikse gedenkdiens elke Februarie by die baken gehou. Genl. Smuts het met die onthulling die hooftoespraak by die baken gelewer:
:: "Die Berg", het hy gesê, "staan nie net vir iets wat ewig verhewe is nie. Dit het 'n groot historiese en geestelike betekenis vir ons. Vir ons is dit die klimleer van die lewe. Nee, meer, dit is die groot leer van die siel, en op 'n eienaardige wyse die bron van geloof. Daarvan het die Wet gekom; daarvan het die evangelie van die [[Bergpredikasie]] gekom. Ons kan waarlik sê dat die hoogste religie die Religie van die Berg is."<ref name=salute>{{cite book |title=Salute to a Great South African: Jan Christiaan Smuts |date=Oktober 1950 |publisher=Central News Agency, Ltd., red. Cape Times |page=32 }}</ref>
Omtrent die nege gesneuweldes het hy gesê:
:: "Tafelberg was hulle katedraal waar hulle 'n meer sagkense musiek kon aanhoor, wyer horisonne kon bespied en deur 'n meer verhewe gees geïnspireer kon word. Hier het hulle in lewe die ruime lug ingeadem, hier in sterwe sal hulle nagedagtenis van die boonste uithoeke besit neem. En dit is gepas dat in hierdie katedraal van Tafelberg die blywende gedenkteken van hul groot opoffering geplaas word. Nie daar onder in die gloed van vrugbare vlaktes nie, maar hier bo in die bleek en koue bergtoppe. Soos [[Robert Browning|Browning]] dit stel: ''Hier, hier is hulle plek; Waar meteoroïdes verskiet; Wolke bou; Weerlig uitbreek; Sterre kom en gaan.''"
Genl. Smuts sou op ouderdom 80 weereens die berg via Skeletonkloof bestyg om die hooftoespraak vir die Bergklub se jaarlikse gedenkdiens te lewer. 'n Bronsplaket vir Smuts teen 'n nabye rotswand bevat die bekende lofspraak van [[William Shakespeare|Shakespeare]] se ''Julius Ceasar'':
:: “Sy lewe was deemoedig, en die Elemente was so in hom vervleg, dat die Natuur sou opstaan om aan die hele aarde te sê, Dit was 'n man.”<ref name=table>{{cite web |first1=Riaan |title=Quote of the Week, Week #4 |url=http://www.hiketablemountain.co.za/tag/table-mountain-climbing/page/6/ |website=Hike Table Mountain |first1=Jan |last1=Smuts |access-date=24 September 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009123424/https://hiketablemountain.co.za/tag/table-mountain-climbing/page/6/ |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Bibliografie ==
{{Verwysings}}
* Burman, Jose: The Table Mountain book. Kaapstad: Human en Rousseau, 1991. ISBN 0-7981-2918-2
{{Koördinate|33|58|0.24|S|18|25|32,05|O|aansig=titel}}
[[Kategorie:Geboue en strukture in Kaapstad]]
[[Kategorie:Monumente en gedenkwaardighede in Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Tafelberg]]
c2gz6743tozgelqgts57ovl7b0ziu51
Likeur
0
96615
2818056
1892337
2025-07-03T08:15:43Z
CommonsDelinker
1161
"VanaTallinn_40-45-50_500ml.JPG" is verwyder omdat dit in Commons deur [[c:User:Túrelio|Túrelio]] verwyder is omrede: [[:c:COM:L|Copyright violation]]: From the Internet: https://trip101.com/article/what-to-buy-in-tallinn
2818056
wikitext
text/x-wiki
[[Beeld:KoumQuatLiqueur.jpg|duimnael|200px|[[Koemkwat]]likeurs van [[Corfu]].]]
’n '''Likeur''' is ’n [[alkohol]]iese drankie wat van gedistilleerde drank gemaak is en gegeur is met [[vrug]]te, [[room]], [[krui]]e, [[spesery]]e, [[blom]]me of [[neut]]e, met ekstra suiker of ander versoeter bygevoeg. Hulle is gewoonlik taamlik soet; hulle word meestal nie lank verouder nadat die bestanddele gemeng is nie, hoewel hulle vir ’n ruk gelos word sodat die geure kan meng.
== Geskiedenis ==
Likeurs kom histories van kruiemedisyne af; hulle is in die [[13de eeu]] al in [[Italië]] gemaak – dikwels deur [[monnik]]e. Deesdae word dit wêreldwyd op verskillende maniere voorgesit: net so, oor ys gegooi, saam met [[koffie]], gemeng met room en ander mengmiddels om [[skemerkelkie]]s te maak ens. Hulle word ook dikwels saam met of ná ’n nagereg voorgesit. Dit word ook gebruik om mee te kook.
Drankies met verskillend gekleurde lae word van likeurs gemaak: likeurs van verskillende kleure word stadig oor die agterkant van ’n lepel in ’n glas gegooi sodat die likeurs nie meng nie, en so word ’n gestreepte effek verkry.
Die term "likeur" kom van die [[Latyn]]se woord ''liquifacere'' ("om vloeibaar te maak").
== Galery ==
<gallery>
Beeld:Homemade strawberry liqueur.jpg|Bottels tuisgemaakte aarbeilikeur.
Beeld:Altvater Gessler.JPG|Kruielikeur wat in [[Oostenryk]] vervaardig word.
Beeld:Chartreuse-bottle.jpg|Chartreuse is ’n [[Frankryk|Franse]] likeur wat sedert die 1740's deur monnike gemaak word.
</gallery>
== Eksterne skakels ==
* [http://www.foodsubs.com/Liqueurs.html Likeurs] by ''The Cook's Thesaurus''
* {{Commons-kategorie inlyn|Liqueurs}}
* {{Wikt-inlyn|likeur}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Liqueur|Engelse Wikipedia]]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Alkoholiese drank]]
dp9qhroqzvqxryqky4192xzbxi63g89
Hyundai Theta-enjin
0
104192
2817905
2664052
2025-07-02T13:05:54Z
Aliwal2012
39067
/* Theta */
2817905
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Motorenjin
| name = [[Lêer:Hyundai Motor Company logo.svg|80px]]{{spaces|3}}Theta-enjin
| image = [[Lêer:Hyundai_Sonata_003.JPG|280px]]
| manufacturer = [[Hyundai Motormaatskappy]]
| production =
| successor =
| configuration = [[inlynviersilinder]]
| displacement = 2.0L (1975 cc) <br /> 2.4L (2395 cc)
| bore = 86 mm (2.0L) <br /> 88 mm (2.4L)
| stroke = 86 mm (2.0L) <br /> 97 mm (2.4L)
| block = [[Aluminium]]
| head = [[Aluminium]]
| valvetrain = DBNA
| compression = 10.5:1 (2.0L)<br /> 10.3:1 (2.4L)
| fuelsystem = Multipuntinspuiting
| management = EMS-II van Siemens VDO
| fueltype = [[Petrol]]
| oilsystem = Druktoevoer
| coolingsystem = [[Water]]
| power = 107 kW @ 6000 opm (2.0L) <br /> 121 kW @ 5800 opm (2.4L)
| specpower =
| torque = 190 Nm @ 4000 opm (2.0L) <br /> 222 Nm @ 4250 opm (2.4L)
| length =
| width =
| height =
| diameter =
| weight = 134 kg (2.0L droog)
}}
Die '''[[Hyundai]] Theta-enjin''' is 'n 2,0 L tot 2,4 L petrol-[[inlynviersilinder]]-enjinfamilie wat deur [[Hyundai]] vervaardig word.
Alle Theta-enjins is [[Bonokas#Dubbelbonokas|DBNA]]-ontwerpe. Die derde [[Aluminium|aluminiummotor]] van die [[Hyundai Motormaatskappy]] het in die vierde geslag [[Hyundai Sonata]] sedan gedebuteer, wat in Augustus 2004 in [[Suid-Korea]] onthul is. Hyundai Motor Manufacturing Alabama (HMMA) het 'n Theta II-enjinaanleg op die terrein van hul motorfabriek te [[Montgomery, Alabama]] in die [[Verenigde State]] opgerig, en die enjin word ook in Asan (Suid-Korea), Hwaseong (Suid-Korea) en [[Shandong]] (China) gebou.
== Global Engine Alliance ==
Die '''Global Engine Alliance''' was 'n gesamentlike onderneming tussen [[Chrysler]], [[Mitsubishi Motors]] en die Hyundai Motormaatskappy vir die ontwikkeling van 'n reeks gedeelde viersilinderenjins. Hyundai het die aanvanklike ontwerp van die enjinblok en silinderkop hanteer. Elke vervaardiger het egter hul eie variante van die aanvanklike ontwerp aopgestel volgens hul behoeftes. In 2009 het Chrysler Mitsubishi en Hyundai se belang in die gesamentlike onderneming uitgekoop; elke maatskappy het egter die regte behou om die enjins te vervaardig.
== Tegniese besonderhede ==
=== Theta ===
Die eerste weergawe van die Theta-enjin het twee variante gehad, die 2,0L en die 2,4L.
;2,0L (G4KA)
Die 2,0L-weergawe is 'n [[inlynviersilinder]]enjin met 'n boor en slag van 86 mm en 'n kompressieverhouding van 10,5:1; die enjin lewer 107 kW teen 6000 opm en 190 Nm wringkrag teen 4000 opm. Dit gebruik 'n tydreëlketting in plaas van 'n band, en die motor se droë massa is 134 kg.
;2,4L (G4KC)
Die 2,4L-weergawe is 'n 4-silinderenjin met 'n boor van 88 mm, slag van 97 mm en 'n drukverhouding van 11,3:1; die enjin lewer 121 kW teen 5800 opm en 222 Nm se wringkrag teen 4250 opm.<ref>{{Cite web|url=http://www.hyundainews.com/download/media/documentfile/36960_1_1.aspx|title=2006 Hyundai Sonata
Technical Specifications|archive-url=https://web.archive.org/web/20141108080214/http://www.hyundainews.com/download/media/documentfile/36960_1_1.aspx|archive-date=2014-11-08|access-date=2014-02-06}}</ref>
=== Theta II ===
Die tweede generasie Theta-enjin kom in twee groottes, die 2,0L (G4KD) en 2,4L (G4KE)
Die enjin het hol, vlekvrye-staal dubbele [[bonokas]]te (DOHC) met poeiermetaal-noklobbe, top-verbrandingskamers en emmertappe in die silinderkop. BorgWarner Morse TEC lewer die volledige tydsreëlstelsel wat die maatskappy se eie stil tydreëlkettings gebruik. [[Veranderlike kleptydreëling|Deurlopend veranderlike kleptydreëling]] (CVVT) werk aan die inlaatkant.
Die aluminiumenjinblok, wat gevorm word volgens 'n hoëdruk-gietmetode, het 'n unieke Metaldyne-aangevraagde kasset-tipe balanseerasmodule met 'n ingeboude tweefase oliepomp. Aan die onderpunt word die blok versterk deur 'n leerraam. Ander noemenswaardige kenmerke sluit in breukverdeel sinter-gesmeede verbindingsstawe vervaardig deur Sinteron en 'n vlekvrye staal uitlaatspruitstuk.
Theta se [[enjinbeheereenheid]]-sagteware is EMS-II van Siemens VDO en die 32-bis PCM (Powertrain Control Module) bereken die hoeveelheid inlaatlug deur gebruik te maak van 'n besoedelingsbestande warmfilm-MAF-sensor (massa-lugvloei).
Die [[Brandstofinspuiting|MPI]]-weergawe van die 2,0L Theta-enjin het 'n 10.5:1-kompressieverhouding, lewer 122 kW teen 6200 opm en wringkrag van 198 Nm teen 4600 opm en is beskikbaar in die [[Midde-Ooste]].
Die [[Brandstofinspuiting|MPI]]-weergawe van die 2,4L Theta-enjin het 'n 10.3:1-kompressieverhouding en lewer 131 kW teen 6000 opm en 228 Nm wringkrag teen 4000 opm en is beskikbaar in die Midde-Ooste en [[Europa]].
=== Theta II Turbo ===
Die Theta-enjin is [[Turboaanjaer|turbo aangejaag]] en is in die Sonata, Genesis Coupe, i30N en die Genesis G70 gebruik. Die turbo wat gebruik word, is 'n Mitsubishi TD04-model.
Die 2,0L MPI-turbo in die Genesis koepee-turbo van 2009-2012 het 210 pk gelewer teen 6000 opm op 87 [[Oktaangetal|oktaan]] petrol, en 223 pk op 93 oktaan. Wringkrag bly dieselfde op 302 Nm teen 2000 opm. In die 2013-2014-model is die enjins opgegradeer, en die nuwe 2.0T lewer nou 274 pk (204 kW) en 373 Nm wringkrag weens 'n groter turbo. Die Theta-blok is soortgelyk aan die Mitsubishi Evolution X 4B11T, omdat daar gesê word dat kernkomponente soos suiers en stange vrylik tussen hulle uitruilbaar is, <ref>{{cite web |url=http://www.caranddriver.com/reviews/2010-hyundai-genesis-coupe-20t-turbo-short-take-road-test |title=2010 Hyundai Genesis Coupe 2.0T Turbo |last=Aaron Robinson |publisher=Car and Driver (Mei 2009) |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120614024130/http://www.caranddriver.com/reviews/2010-hyundai-genesis-coupe-20t-turbo-short-take-road-test |archive-date=14 Junie 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> maar die twee enjins is egter nie identies nie. Die 4B11T is 'n halfgeslote dekblok met groter olie- en koelmiddelgange, aangesien die Theta 'n oop dekblok is.
Die 2,0L GDI-turbo in die 2011-2014 Sonata ontwikkel 274 pk en 365 Nm wringkrag. Die brandstofverbruik word op 10,7 L/100 km in die stad en 6,92 L/100 km op die snelweg geskat. Dit kom eksklusief met 'n [[Outomatiese ratkas|outomatiese]] 6-gangratkas.
=== Theta / Theta-II (2,4L) ===
* [[Hyundai Santa Fe]] (2010-hede)
* [[Hyundai Sonata]] (2006-2010)
* Hyundai Sonata GDI (2011-hede)
* Hyundai Sonata (2011-2019) (Midde-Ooste)
* Hyundai Starex (tans 2007)
* [[Hyundai Tucson]] (2010-hede)
* Kia Cadenza GDI (2011-hede)
* [[Kia Forte]] (2010-2013)
* Kia Optima (2006-2010)
* Kia Optima GDI (2011-hede)
* [[Kia Carens|Kia Rondo]] (2007-hede)
* [[Kia Sportage]] (2011-hede)
* [[Kia Sorento]] (2011-hede)
=== Theta-II 2.0 Turbo (2,0T) ===
[[Lêer:2011Hyundai2.0T.jpg|duimnael|2011 Hyundai Sonata Limited 2.0T, turbo GDI-enjin]]
* Genesis G70 GDI (2019-hede)
* Hyundai Genesis Coupe (2009-2014)
* [[Hyundai i30|Hyundai i30N]] GDI (2019-hede)
* [[Hyundai Santa Fe]] (Sport) GDI (2013-hede)
* [[Hyundai Sonata]] GDI (2011–2019)
* Hyundai Veloster N GDI (2019 - tans)
* Kia Optima GDI (2011-hede)
* [[Kia Sorento]] GDI (2016-hede)
* [[Kia Sportage]] GDI (2011-hede)
* Kia Stinger GDI (2018-hede)
== Enjinherroeping ==
Hyundai- en Kia-voertuie wat met Theta II-enjins toegerus is, is teruggeroep weens die feit dat die enjins die onderwerp van 'n ondersoek deur die National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) is. Veiligheidsreguleerders ondersoek of Hyundai en Kia betyds genoeg gedoen het ten opsigte van die herroeping van byna 1,7 miljoen voertuie met Theta-enjins, wat geneig is tot 'n abnormale geluid en beslaglegging.
In September 2015 herroep Hyundai ongeveer 470 000 Sonatas vir die jaar 2011-2012 wat toegerus is met 2-liter- en 2,4-liter Theta II-enjins. Hyundai het destyds aan NHTSA gesê dat vervaardigingsprobleme metaalafval rondom die krukas van die enjin laat, wat probleme met die olievloei veroorsaak. Die stukke metaal belemmer die olie se vloei deur die verbindingsstaaflaers en beskadig die verbindingsstawe. Die motorvervaardiger het die probleem toegeskryf aan 'n meganiese ontbrandingproses wat gebruik word om metaalbewerkingspuin uit die krukas te verwyder. <ref name="NHTSA_15V-568">{{Cite web|url=https://static.nhtsa.gov/odi/rcl/2015/RCLRPT-15V568-9490.PDF|title=Part 573 Safety Recall Report 15V-568|date=10 September 2015|website=NHTSA.gov|access-date=5 Maart 2020}}</ref>
Teen April 2017 het Hyundai die herroeping van 2015 uitgebrei deur nog 572 000 voertuie met Theta II-enjins in te sluit, insluitende Hyundai Sonata en Santa Fe Sport-voertuie vir 2013-2014. <ref name="NHTSA_17V-226">{{Cite web|url=https://static.nhtsa.gov/odi/rcl/2017/RCLRPT-17V226-4558.pdf|title=Part 573 Safety Recall Report 17V-226|date=March 31, 2017|website=NHTSA.gov|access-date=5 Maart 2020}}</ref> Hyundai het aan veiligheidsreguleerders gesê dieselfde probleem met metaalafval veroorsaak die herroeping. In dieselfde tyd rapporteer Kia aan die NHTSA oor die herroeping van meer as 618 000 modeljaar 2011-2014 Kia Optima, 2012-2014 Sorento en 2011-2013 Sportage-voertuie omdat die Theta-enjinspore te vroeg uitgesak het en die enjins laat beslag lê.<ref name="NHTSA_17V-224">{{Cite web|url=https://static.nhtsa.gov/odi/rcl/2017/RCLRPT-17V224-2355.PDF|title=Part 573 Safety Recall Report 17V-224|date=31 Maart 2017|website=NHTSA.gov|access-date=5 Maart 2020}}</ref> Kia het gesê dat hy nie die voertuie in 2015 onthou nie, toe Hyundai eers sy motors herroep het omdat die Theta II-enjins in die Kia-voertuie op 'n ander produksielyn gebou is en ander probleme gehad het as Hyundai. Benewens kliënte wat oor die Theta II-enjins gekla het, het 'n Koreaanse fluitjieblaser wat by Hyundai as ingenieur gewerk het, die NHTSA laat weet wat hy weet.
Eienaars het Hyundai begin dagvaar nadat die motorvervaardiger geweier het om die duisende dollars te betaal om die enjins te herstel of te vervang, met een saak uit 2015 waarin beweer word dat 'n handelaar $ 4500 vir die werk wou hê. Kia is ook in 2016 voorgelê oor 'n klagstaat wat in 2016 deur eienaars van voertuie wat met Theta-enjins toegerus is, ingedien is. NHTSA sê dat hy aksie geneem het met 'n ondersoek na die tydigheid en omvang van die Theta II-enjin van Hyundai en die voldoening aan Hyundai se verslagdoeningsvereistes.
In Kanada het Hyundai in 2019 'n herroeping aangekondig vir die meeste voertuie wat die betrokke enjins gebruik <ref>{{Cite web|url=https://www.apa.ca/readarticle.asp?id=1129|title=Automobile Protection Association {{!}} Two major recalls and a warranty extension from Hyundai and Kia Canada|website=www.apa.ca|access-date=2019-12-11}}</ref>, maar 'n klag is in 2018 aanhangig gemaak as gevolg van die mislukking van hierdie enjin wat in die Kanadese Forte-modelle gebruik is en 'n gebrek aan vervaardigerondersteuning teen Hyundai Kanada.
== Kratenjins ==
Op 5 November 2013 het Hyundai die oprigting van 'n nuwe fabriek-krat-enjinprogram op die 2013-SEMA-skou in Las Vegas aangekondig, wat aanvanklik 'n 2,0-liter, turbo-aangejaagde viersilinderenjin bevat. Die krat-enjinprogram het in Desember 2013 begin.<ref>[http://www.autoblog.com/2013/11/05/hyundai-crate-engine-program/ Hyundai launches crate engine program with 2.0L four and 3.8L V6]</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Sien ook ==
* [[Lys van Hyundai-enjins]]
{{Hyundaimodelle}}
{{DEFAULTSORT:Hyundai Theta}}
[[Kategorie:Hyundai-enjins|Theta]]
mx145b4ypi1bvdnhmsics096vglarkq
Austin-Bergstrom Internasionale Lughawe
0
105319
2817927
2812776
2025-07-02T15:16:11Z
Aliwal2012
39067
/* Passasiers */ spel McGhee Tyson-lughawe
2817927
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox airport
|IATA = AUS
|ICAO = KAUS
|type = Openbaar
|built = 23 Mei 1999
|Caption =
|caption2 =
|city-served =
|coordinates = {{Koördinate|30|11|40|N|97|40|12|W|aansig=inlyn,titel}}
|elevation-f = 542
|elevation-m = 165
|focus_city =
|hub =
|image =
|image-width = 280
|latNS = N| latd = 30| latm = 11| lats = 40
|location = [[Austin, Texas|Austin]], [[Texas]], [[Verenigde State]]
|longEW = W|longd = 97|longm = 40|longs = 12
|metric-rwy = yes
|name = Austin–Bergstrom Internasionale Lughawe
|pushpin_label = AUS
|pushpin_map = VSA Texas
|pushpin_map_caption = <center>Ligging in Texas VSA</center>
|r1-number =17L/35R
|r1-length-f =9 000
|r1-length-m =2 743
|r1-surface =beton
|r2-number =17R/35L
|r2-length-f =12 248
|r2-length-m =3 733
|r2-surface =beton
|stat-year = 2024
|stat1-header = Passasiers
|stat1-data =21 762 904
|stat2-header = Lugbewegings
|stat2-data =259 967
|stat3-header = Vrag (in pond)
|stat3-data =301 898 138
|website = [http://www.abia.org/ www.abia.org]
|footnotes = Bron: [[Federale Lugvaartadministrasie]]<ref>{{cite web |title=Austin International Airport Total Operations and Traffic for 2021 |url=http://austintexas.gov/news/december-2021-passenger-cargo-traffic-aus-year-end-numbers-2021 |date=17 Februarie 2022 |access-date=17 Februarie 2022 |archive-date=16 Februarie 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220216171618/https://www.austintexas.gov/news/december-2021-passenger-cargo-traffic-aus-year-end-numbers-2021 |url-status=dead }}</ref>
}}
'''Austin–Bergstrom Internasionale Lughawe''' ([[IATA]]: '''AUS''', [[ICAO]]: '''KAUS''') is 'n [[internasionale lughawe]] geleë in [[Austin, Texas|Austin]], die hoofstad van [[Texas]], in die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]], en bedien die groter Austin metropolitaanse gebied, die 34 grootste metropolitaanse gebied in die Verenigde State. Dit is ongeveer agt kilometer suidoos van die middestad van Austin geleë, en dek 1 717 [[hektaar]] met twee aanloopbane en drie helikopterlandingsplekke. Dit is op dieselfde terrein as wat die Bergstrom Lugmagbasis voorheen was. Die lughawe en lugmagbasis is vernoem na kaptein John Augustus Earl Bergstrom, 'n offisier wat in die 19 Bombardementgroep gedien het.<ref name="ci.austin.tx.us">{{cite web |url=http://www.ci.austin.tx.us/austinairport/bergstromhistory.htm |title=Bergstrom Air Force Base: A 52-Year History of Service |publisher=Austin–Bergstrom International Airport |access-date=28 Augustus 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20121119125546/http://www.ci.austin.tx.us/austinairport/bergstromhistory.htm |archive-date=19 November 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die lughawe vervang Robert Mueller Munisipale Lughawe as die belangrikste lughawe in Austin.
'n Totaal van 13 570 711 passasiers het deur Austin–Bergstrom Internasionale Lughawe beweeg in 2021.<ref>{{cite news|title = December 2014 Passenger, Cargo traffic at Austin-Bergstrom|url = http://www.austintexas.gov/news/december-2014-passenger-cargo-traffic-austin-bergstrom|location = Austin|date = 29 Januarie 2015}}</ref> Die lughawe is nou die 34 besigste lughawe vir totale passasiers in die Verenigde State.<ref name="top2011">{{cite web|title = Calendar Year 2014 Passenger Boardings at Commercial Service Airports|url = http://www.faa.gov/airports/planning_capacity/passenger_allcargo_stats/passenger/media/cy14-commercial-service-enplanements.pdf|publisher = Federal Aviation Administration|accessdate = 19 November 2015|page = 1}}</ref>
== Geskiedenis ==
Austin–Bergstrom Internasionale Lughawe is geleë op die ou terrein van Bergstrom Lugmagbasis. Austin-Bergstrom vervang Robert Mueller Munisipale Lughawe, die nuwe lughawe het op 23 Mei 1999 vir die publiek geopen.
Die lughawe beskik oor 'n aanloopbaan van 3 730 m, een van die langste kommersiële aanloopbane in die Verenigde State. Daar is 25 poorte binne die Barbara Jordan passasierterminaal, wat ontwerp is vir die uiteindelike uitbreiding na 52 hekke by die primêre terminaal, met die bou van bykomende satellietbusstoppe ook moontlik. Oorspronklik bedoel as 'n 18-hek fasiliteit met 'n voetspoor van 'n bietjie meer as 46 000 m<sup>2</sup>, is ABIA uitgebrei tydens konstruksie om ses bykomende hekke te neem vir 'n totaal van 25 poorte.<ref>{{cite news |url=http://lubbockonline.com/stories/052399/sta_052399026.shtml |title=Austin–Bergstrom International Airport to take off today |agency=Associated Press |date=23 Mei 1999 |work=Lubbock Online |publisher=Lubbock Avalanche-Journal |access-date=4 Junie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171128200258/http://lubbockonline.com/stories/052399/sta_052399026.shtml |archive-date=28 November 2017 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
== Fasiliteite ==
[[Lêer:AUS-terminal-Jul2010.JPG|duimnael|Die wandelarea van die Barbara Jordan Terminaal]]
=== Barbara Jordan Terminaal ===
Die Barbara Jordan Terminaal is ontwerp deur die Austin firma Page Southerland Page met mede-argitek Gensler onder kontrak deur die Nuwe Lughawe Projekspan. Die hoofargitek was 'n professor in argitektuur aan die Universiteit van Texas in Austin, Larry Speck.<ref>[http://utopia.utexas.edu/university/longhorn/speck.html Larry Speck UTopia Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060617174350/http://utopia.utexas.edu/university/longhorn/speck.html |date=17 Junie 2006 }} ''The University of Texas.''</ref> Die terminaal is 61 000 vierkante meter met 'n totaal van 25 poorte, met twee wat gebruik kan word vir internasionale aankomste. Daar is verskeie restaurante en winkels in die terminaal.<ref>''[http://austintexas.gov/department/concessions-and-services Austin-Bergstrom International Airport Shopping & Dining]'' City of Austin, austintexas.gov, besoek 1 Maart 2014</ref> Die terminale het ook 'n stadion waar plaaslike musiekgroepe kan opvoer, in ooreenstemming met die gees van Austin as "die lewende musiekhoofstad van die wêreld". Die terminale is gekoppel aan 'n 3000 ruim parkeergarage vir openbare parkering. 'n Gekonsolideerde huurmotorfasiliteit is verbind deur 'n loopvlak aan die terminale en die parkeergarage. Beide [[American Airlines]] en [[United Airlines]] bedryf sitkamers by die lughawe vir die lede van hulle besigheidsitkamerprogramme. [[Alaska Airlines]] en [[British Airways]] First en Club World passasiers het ook toegang tot die fasiliteite van American Airlines.
Die Barbara Jordan Terminaal se eerste groot uitbreidingsprojek, die Oos-Terminaal Gapingvernouingprojek, is in die somer van 2015 voltooi. Dit het 'n vergrote doeane- en immigrasiefasiliteit op die aankomsvlak bygevoeg, wat meer as 600 passasiers per uur kan verwerk, asook twee binnelandse bagasiegondels, en 'n vergrote sekuriteitskontrolepunt op die afwykingsvlak.<ref>http://www.austintexas.gov/news/newer-bigger-better-customs-facility-opens-austin’s-airport</ref> Die byvoeging van die nuwe huurmotorfasiliteit, in Oktober 2015 voltooi, het toegelaat dat die 900 parkeerplekke voorheen vir huurmotors op die boonste verdieping van die parkeergarage omskep kon word in bykomende korttermynparkering.
'n Nuwe sewe poort uitbreiding is teen laat 2015 begin, aan die oostekant van die terminale waar die internasionale poorte tans is. Die nuwe hekke sal verder van mekaar gespasieer word om groter vliegtuie te akkommodeer.<ref>"Improvements are Underway", ''Austin-Bergstrom International Airport''</ref><ref>http://emma.msrb.org/ER818602-ER637310-ER1038939.pdf</ref>
=== Suid-Terminaal ===
'n Sekondêre terminale bekend as die Suid-Terminaal is in opdrag as 'n gesamentlike onderneming met die Mexikaanse-gebaseerde laekoste-lugredery VivaAerobus, en wat die diens begin van Austin op 1 Mei 2008. Die fasiliteit het drie passasiershekke sonder lugbrûe—passasiers loop na die parkeerde vliegtuig en klim op by die trappe—en het 'n klein doeane fasiliteit. VivaAerobus het aanvanklik gevlieg na Cancún en Monterrey, met planne om uiteindelik ses bestemmings in Mexiko by te voeg, hoewel net Puerto Vallarta—nie een van die oorspronklik aangekondig stede—bygevoeg is voordat VivaAerobus beëindig diens aan die VSA op 1 Junie, 2009. Hul onttrekking uit die mark was te wyte aan 'n [[epidemie]] van varkgriep in Meksiko wat gelei het tot 'n hoë aantal kansellasies onder reisigers. VivaAerobus het sedertdien diens hervat aan die Verenigde State van Amerika, maar het nog nie teruggekeer na Austin nie.<ref>[http://www.statesman.com/business/content/business/stories/other/05/16/0516aerobus.html VivaAerobus to cease operations out of Austin–Bergstrom] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090519154252/http://www.statesman.com/business/content/business/stories/other/05/16/0516aerobus.html |date=19 Mei 2009 }}.</ref> Die operateur van die terminaal het die sluiting van die fasiliteit op dieselfde tyd aangekondig.
Die Stadsraad van Austin het in Augustus 2015 'n 30-jaar huurkontrak vir die fasiliteit gemagtig, wat geopen is in die winter 2015–2016 na 'n $11 000 000 opknapping. Die ultra-laekostelugdienste Frontier Airlines en Allegiant Air sou hul bedrywighede verskuif van die Barbara Jordan Terminaal.<ref>{{Cite web |url=http://kxan.com/2015/08/28/south-terminal-plan-approved-by-austin-city-council/ |title=South Terminal Plan Approved by Austin City Council|access-date= 3 Desember 2015 |archive-date=27 Desember 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151227091701/http://kxan.com/2015/08/28/south-terminal-plan-approved-by-austin-city-council/ |url-status=dead }}</ref>
== Lugrederye en bestemmings ==
=== Passasiers ===
Vyftien kommersiële [[lugredery]]e en hul plaaslike vennote bedien 48 bestemmings in Noord-Amerika, die Verenigde Koninkryk en Duitsland vanuit Austin–Bergstrom.<ref>{{cite web |url=http://austintexas.gov/department/nonstop-flights-out-abia |title=Nonstop flights out of ABIA |work=Austin–Bergstrom International Airport |publisher=City of Austin |access-date=22 Februarie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191026075758/http://www.austintexas.gov/department/nonstop-flights-out-abia |archive-date=26 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
{| class="wikitable"
!Lugredery
!Bestemmings
|-
|{{Vlagikoon|Meksiko}} [[Aeroméxico]]
|[[Meksikostad Internasionale Lughawe|Meksikostad]]<ref>[http://www.austintexas.gov/news/aeromexico-announces-austin-mexico-city-nonstop Aeroméxico announces Austin Mexico City Nonstop]</ref>
|-
|{{Vlagikoon|Kanada}} [[Air Canada]] Express
|[[Toronto Pearson Internasionale Lughawe|Toronto–Pearson]]<br/>'''Seisoenaal''': [[Vancouver Internasionale Lughawe|Vancouver]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[Alaska Airlines]]
|[[Seattle-Tacoma Internasionale Lughawe|Seattle/Tacoma]], [[San Diego Internasionale Lughawe|San Diego]], [[San Francisco Internasionale Lughawe|San Francisco]], [[San Jose Internasionale Lughawe|San Jose, Kalifornië]], [[Seattle-Tacoma Internasionale Lughawe|Seattle/Tacoma]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[Alaska Airlines]] bedryf deur [[SkyWest Airlines]]
|[[Portland Internasionale Lughawe|Portland, Oregon]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[Allegiant Air]]
|Asheville, [[Cincinnati/Noordelike Kentucky Internasionale Lughawe|Cincinnati]], [[Des Moines Internasionale Lughawe|Des Moines]], [[Gerald R. Ford Internasionale Lughawe|Grand Rapids]], [[Indianapolis Internasionale Lughawe|Indianapolis]], [[McGhee Tyson-lughawe|Knoxville]], [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas]], [[Louisville Internasionale Lughawe|Louisville]], [[John Wayne-lughawe|Orange County]], [[Orlando Sanford Internasionale Lughawe|Orlando/Sanford]], Provo, [[Sarasota-Bradenton Internasionale Lughawe|Sarasota]], Sioux Falls, [[Dulles Internasionale Lughawe|Washington–Dulles]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[American Airlines]]
|[[Logan Internasionale Lughawe|Boston]], [[Cancún Internasionale Lughawe|Cancún]], [[Charlotte Douglas Internasionale Lughawe|Charlotte]], [[O'Hare Internasionale Lughawe|Chicago–O'Hare]], [[Dallas/Fort Worth Internasionale Lughawe|Dallas/Fort Worth]], [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]], Jacksonville (FL), [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas]], [[Miami Internasionale Lughawe|Miami]], [[JFK-lughawe|New York–JFK]], [[John Wayne-lughawe|Orange County]], [[Louis Armstrong New Orleans Internasionale Lughawe|Orlando]], [[Philadelphia Internasionale Lughawe|Philadelphia]], [[Phoenix Sky Harbor Internasionale Lughawe|Phoenix]], Puerto Vallarta, Punta Cana, San José del Cabo, [[Tampa Internasionale Lughawe|Tampa]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[American Eagle]]
|[[Phoenix Sky Harbor Internasionale Lughawe|Phoenix]]
'''Seisoenaal:''' [[Charlotte Douglas Internasionale Lughawe|Charlotte-Douglas]], [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde Koninkryk}} [[British Airways]]
|[[Lughawe Londen-Heathrow|Londen–Heathrow]]
|-
|{{Vlagikoon|Panama}} [[Copa Airways]]
|[[Tocumen Internasionale Lughawe|Tocumen]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[Delta Air Lines]]
|[[Hartsfield-Jackson Atlanta Internasionale Lughawe|Atlanta]], [[Logan Internasionale Lughawe|Boston]], [[Detroit]], [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas]], [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]], [[Denver Internasionale Lughawe|Denver]], [[Minneapolis-Saint Paul Internasionale Lughawe|Minneapolis/St. Paul]], [[JFK-lughawe|New York–JFK]], [[Salt Lake City Internasionale Lughawe|Salt Lake City]], [[Seattle-Tacoma Internasionale Lughawe|Seattle/Tacoma]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} Delta Connection
|Cincinnati, Raleigh/Durham
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[Frontier Airlines]]
|[[Hartsfield-Jackson Atlanta Internasionale Lughawe|Atlanta]], [[O'Hare Internasionale Lughawe|Chicago–O'Hare]], [[Denver Internasionale Lughawe|Denver]], [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas]], [[Orlando Internasionale Lughawe|Orlando]], [[Philadelphia Internasionale Lughawe|Philadelphia]]<ref>[http://www.austintexas.gov/news/frontier-adds-orlando-philadelphia-nonstops Frontier adds Orlando Philadelphia Nonstops]</ref>
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[JetBlue Airways]]
|[[Logan Internasionale Lughawe|Boston-Logan]], [[Fort Lauderdale–Hollywood Internasionale Lughawe|Fort Lauderdale]], Long Beach, [[JFK-lughawe|New York–JFK]], [[Orlando Internasionale Lughawe|Orlando]]
|-
|{{Vlagikoon|Nederland}} [[KLM]]
|[[Lughawe Schiphol|Amsterdam]]<ref>{{cite web |url=https://www.austintexas.gov/news/klm-royal-dutch-airlines-launches-new-route-between-austin-and-amsterdam |title=KLM Royal Dutch Airlines Launches New Route Between Austin and Amsterdam |publisher=AustinTexas.gov |date=29 Maart 2022 |accessdate=30 April 2022 |archive-date=20 Oktober 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231020175223/https://www.austintexas.gov/news/klm-royal-dutch-airlines-launches-new-route-between-austin-and-amsterdam |url-status=dead }}</ref>
|-
|{{Vlagikoon|Duitsland}} [[Lufthansa]]
|[[Lughawe Frankfurt|Frankfurt]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[Southwest Airlines]]
|[[Hartsfield-Jackson Atlanta Internasionale Lughawe|Atlanta]], [[Baltimore/Washington Internasionale Lughawe|Baltimore/Washington]], [[Logan Internasionale Lughawe|Boston-Logan]], [[Midway Internasionale Lughawe|Chicago–Midway]], [[Dallas Love Field|Dallas–Love]], [[Denver Internasionale Lughawe|Denver]], [[El Paso]], [[Fort Lauderdale–Hollywood Internasionale Lughawe|Fort Lauderdale]], Harlingen, [[William P. Hobby-lughawe|Houston–Hobby]], [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas]], [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]], Lubbock, [[Nashville Internasionale Lughawe|Nashville]], [[Newark Liberty Internasionale Lughawe|Newark]], [[Louis Armstrong New Orleans Internasionale Lughawe|New Orleans]], [[Oakland Internasionale Lughawe|Oakland]], [[John Wayne-lughawe|Orange County, Kalifornië]], [[Orlando Internasionale Lughawe|Orlando]], [[Phoenix Sky Harbor Internasionale Lughawe|Phoenix]], [[St. Louis Lambert Internasionale Lughawe|St. Louis]], [[San Diego Internasionale Lughawe|San Diego]], [[San Jose Internasionale Lughawe|San Jose (Kalifornië)]], [[Seattle-Tacoma Internasionale Lughawe|Seattle/Tacoma]], [[Tampa Internasionale Lughawe|Tampa]], [[Ronald Reagan Washington Nasionale Lughawe|Washington–Nasionaal]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[Spirit Airlines]]
|[[Baltimore/Washington Internasionale Lughawe|Baltimore]], [[Cancún Internasionale Lughawe|Cancún]], Detroit, [[Fort Lauderdale–Hollywood Internasionale Lughawe|Fort Lauderdale]], [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas]], [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]], [[Newark Liberty Internasionale Lughawe|Newark]], [[Orlando Internasionale Lughawe|Orlando]]<br/>'''Seisoenaal''': [[Sacramento Internasionale Lughawe|Sacramento]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} [[United Airlines]]
|[[O'Hare Internasionale Lughawe|Chicago–O'Hare]], [[Denver Internasionale Lughawe|Denver]], [[George Bush Interkontinentale Lughawe|Houston–George Bush Interkontinentaal]], [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]], [[Newark Liberty Internasionale Lughawe|Newark]], [[San Francisco Internasionale Lughawe|San Francisco]], [[Dulles Internasionale Lughawe|Washington–Dulles]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde State}} United Express
|[[O'Hare Internasionale Lughawe|Chicago–O'Hare]], [[Denver Internasionale Lughawe|Denver]], [[George Bush Interkontinentale Lughawe|Houston–George Bush Interkontinentaal]], [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]], [[San Francisco Internasionale Lughawe|San Francisco]], [[Dulles Internasionale Lughawe|Washington–Dulles]]
|-
|{{Vlagikoon|Verenigde Koninkryk}} [[Virgin Atlantic]]
|[[Lughawe Londen-Heathrow|Londen–Heathrow]]
|}
=== Topbestemmings ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%"
|+'''Besigste binnelandse roetes na en van AUS''' (November 2021 – Oktober 2022)<ref name="transtats">{{cite web|url=https://www.transtats.bts.gov/airports.asp?20=E&Nv42146=Nhf&Nv42146_anzr=N756v0,%20gk:%20N756v0%20-%20Or4t5641z%20V06r40n6v10ny&pn44vr4=SNPgf|title=RITA – BTS – Transtats|publisher=BTS|access-date=17 Januarie 2022}}</ref>
!Rang
! Stad
! Passasiers
! Rederye
|-
| 1
| [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles, Kalifornië]]
| 552 000
| American, Delta, JetBlue, Southwest, Spirit, United
|-
| 2
| [[Dallas/Fort Worth Internasionale Lughawe|Dallas/Fort Worth, Texas]]
| 545 000
| American
|-
| 3
| [[Hartsfield-Jackson Atlanta Internasionale Lughawe|Atlanta, Georgia]]
| 520 000
| Delta, Frontier, Southwest, Spirit
|-
| 4
| [[Denver Internasionale Lughawe|Denver, Colorado]]
| 504 000
| American, Frontier, Southwest, Spirit, United
|-
| 5
| [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas, Nevada]]
| 425 000
| Allegiant, American, Frontier, Southwest, Spirit
|-
| 6
| [[O'Hare Internasionale Lughawe|Chicago–O'Hare, Illinois]]
| 386 000
| American, Southwest, Spirit, United
|-
| 7
| [[Phoenix Sky Harbor Internasionale Lughawe|Phoenix, Arizona]]
| 343 000
| American, Southwest
|-
| 8
| [[Orlando Internasionale Lughawe|Orlando, Florida]]
| 331 000
| American, Frontier, Southwest, Spirit
|-
| 9
| [[John F. Kennedy Internasionale Lughawe|New York-JFK, New York]]
| 286 000
| American, Delta, JetBlue
|-
| 10
| [[Miami Internasionale Lughawe|Miami, Florida]]
| 272 000
| American, Southwest
|}
=== Rederye se markaandeel ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%"
|+ Desember 2021 – November 2022<ref name="transtats" />
|-
!Rang
!Redery
!Passasiers
!Aandeel
|-
!scope="row"| 1
|style="text-align:left;"| [[Southwest Airlines]]
| 7 775 000
| 39,44%
|-
!scope="row"| 2
|[[American Airlines]]
| 4 019 000
| 20,39%
|-
!scope="row"| 3
|[[Delta Air Lines]]
| 2 305 000
| 11,69%
|-
!scope="row"| 4
|[[United Airlines]]
| 1 197 000
| 10,13%
|-
!scope="row"| 5
|Envoy Air
| 1 004 000
| 5,08%
|}
== Landvervoer ==
[[Lêer:CapitalMetroAirportFlyer.JPG|duimnael|'n Bus van Capital Metro Airport Flyer]]
Die Capital Metropolitan Transportation Authority (CapMetro) bedryf "Airport Flyer" busdienste na en van die Universiteit van Texas hoofkampus, en stop in die middestad van Austin.
Roete 20, wat deur CapMetro bestuur word, vertrek elke 15 minute vanaf die aankomsvlak. Die roete neem passasiers deur die East Riverside Corridor na Downtown en UT-Austin voordat dit ooswaarts langs Manorweg beweeg.
Deur die Project Connect-plan,<ref name="CapMetro Project Connect">{{cite web|title=capmetro.org|url=https://capmetro.org/projectconnect/|access-date=17 Julie 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200619233608/https://www.capmetro.org/projectconnect|archive-date=19 Junie 2020|url-status=live}}</ref> word beplan dat die lughawe die suidelike terminus van die Capital Metropolitan Transportation Authority Blue Line-ligspoor sal wees, wat deur die East Riverside Corridor sal loop na Downtown Austin en die Universiteit van Texas in Austin so ver noord as Noord-Lamar/US183. Blue Line-konstruksiekoste word op VS$1,3 miljard beraam<ref name="City, CapMetro OK $10 billion Project Connect transit plan">{{cite web|title=statesman.com|url=https://www.statesman.com/news/20200610/city-capmetro-ok-10-billion-project-connect-transit-plan|access-date=17 Julie 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200701204140/https://www.statesman.com/news/20200610/city-capmetro-ok-10-billion-project-connect-transit-plan|archive-date=1 Julie 2020|url-status=live}}</ref> en behoort reeds in 2029 voltooi te wees.
Die webwerf van Austin–Bergstrom Internasionale Lughawe vertoon 'n lys van gelisensieerde en toegelate vervoer-opsies: bus, pendeldiens, taxi, huurmotors, en nog baie meer.
== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}
== Eksterne skakels ==
* [http://www.abia.org/ Austin–Bergstrom International Airport] (amptelike webtuiste)
[[Kategorie:Lughawens in die Verenigde State van Amerika]]
o1ptsojnrb9ctl7rdroz3mfq6lefhrk
Gustav Meyrink
0
111804
2818125
2618837
2025-07-03T10:53:06Z
Sobaka
328
/* Vrymesselary */
2818125
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Gustav Meyrink 3.png|duimnael|Gustav Meyrink. 1886]]
'''Gustav Meyrink''' (eintlik, ''Gustav Meyer'', en soms verkeerdelik as ''G. Meyrinck'' gelys, * [[19 Januarie]] [[1868]] in [[Wene]]; † [[4 Desember]] [[1932]] in Starnberg, Duitsland), was 'n Oostenrykse [[skrywer]] en vertaler.
== Lewensloop ==
Gebore 1868 in Wene as die buite-egtelike seun van die württembergse staatsminister Karl von Varnbüler en die aktrise Marie Meyer. Gustav Meyrink deurbring sy skooljare in [[München]], [[Hamburg]] en [[Praag]]. Na afsluiting van sy tyd by die Handelsakademie in Praag (1885–88) was Meyrink 1889–1902 eers mede-eienaar, dan die enigste eienaar van die praagse [[Bank (finansiële instelling)|Bank]] en geldwisselaar Meyer & Morgenstern.<ref>Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. ''</ref> In 1893 is hy met Hedwig Aloysia Certl getroud. In 1897 het hy Philomena Bernt ontmoet, sy toekomstige tweede vrou. In dieselfde jaar het hy sy eerste literêre pogings onderneem. In 1901 is sy eerste publikasie ("Die warm soldaat") uitgegee onder die kunstenaarnaam "''Meyrink''" in die münchense ''Simplicissimus-tydskrif''. 1902 gaan die bank-besigheid bankrot, word hy aangehou weens beweerde bedrog, maar is vrygespreek en het herhaaldelik maar onsuksesvol aansoek gedoen vir rehabilitasie. 1904 trek hy na Wene, waar hy as redakteur van die Weense satiriese tydskrif ''Liewe Augustin'' gewerk het.
In 1905 skei hy van sy eerste vrou en trou met Philomena Bernt. 1906 is sy dogter gebore. In 1907 trek hy München toe en word hy 'n Duitse burger. In 1908 is sy seun gebore, wat weer in Julie 1932 selfmoord gepleeg het. Meyrink onderneem reise na die Gardameer, Praag, Berlyn en Switserland. 1909–1914 verskyn vertalings uit Engels. 1910–1913 was daar 'n samewerking met die skrywer Roda Roda, veral by toneelstukke. In 1911 trek hy na Starnberg, waar hy tot sy afsterwe gewoon het. In 1927 konverteer Gustav Meyrink van [[Protestantisme]] na [[Mahayana|Mahayana Boeddhisme]]. In 1928 is die huis in Starnberg verkoop waar Meyrink sedert 1920 gewoon het.
Meyrink is op die 4. Desember 1932 in Starnberg oorlede en is drie dae later in die begraafplaas van die dorp begrawe.<ref>Angaben nach Gustav Meyrink: Der Golem.</ref>
== Werke ==
[[Lêer:Der heise Soldat Gustav Meyrink.jpg|regs|duimnael|Die bundel ''warm soldaat'' (1903)]]
Die skeppingsplekke van sy literêre werk was in Praag en München. Vir die duur van sy lewe het hy 'n intieme liefde-haat verhouding vir albei stede gehad.
=== Vrymesselary ===
Tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Meyrink met die Vrymesselary in kontak gekom, en dit op 'n baie pikante en ongewone manier. Hy is in 1917 deur die Duitse amp vir buitelandse sake in Berlyn gevra om vir propaganda-doeleindes 'n okkulte-roman te skryf, waarin gesuggereer is dat die Vrymesselary as 'n geheel, en veral die Franse en Italiaanse Vrymesselary, die skuld vir die oorlog dra. Die amp vir buitelandse sake het vir hierdie doel meerdere skrifstukke van die vrymesselary aan Meyrink beskikbaar gestel. Die doel was dat die roman ook in engels en sweeds vertaal moes word en met' n sirkulasie van 'n halwe miljoen kopieë versprei moes word. Die teoloog Carl Vogl skryf:<ref>vgl. auch im Folgenden Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers.''</ref> "Toe ek Meyrink in die derde jaar van die oorlog (Julie 1917) besoek het, het ek 'n tafel met stapels van ou en nuwe boeke oor die vrymesselary gesien. M. het my vertel dat hy die boeke van die amp vir buitelandse sake in Berlyn gekry het(…)"
Meyrink het in hierdie verband aan Vogl gesê: "ek is per telegraaf na die amp vir buitelandse sake in Berlyn ontbied. Daar het ek met 'n raadslid en twee van sy vertrouelinge, insluitend die biegvader van die koningin van Beiere, ontmoet. Ek is opdrag gegee: skryf vir ons 'n roman waarin jy bewys dat die vrymesselaars van die wêreldoorlog skuld is. (…) Ek was baie verbaas, en het geantwoord dat Frenssen of Ganghofer meer geskik vir hierdie taak sou wees. Maar hulle het gemeen dat hierdie skrywers te nasionalisties en militaristies was. Dat hulle 'n prominente skrywer gesoek het wat teenoor hierdie aspekte van die openbare lewe krities ingestel was(…)."
Meyrink het die opdrag waarskynlik aanvaar met die bedoeling om die werk te kry gemaklik in die bedoeling van die projek is om te misluk of ten minste tot die mate te beïnvloed om die resultaat. Hy was egter voor die voltooiing van die Werk, waarskynlik net as gevolg van die orde geboorte gegee en gevra vir die dokumente terug na Berlyn na die buitelandse kantoor om dit terug te stuur. Die einde was dan die Duits-Oostenrykse nasionale politikus Friedrich Wichtl , in gevolg van 'n paar pamflette op die Masonic-Joodse wêreld sameswering, geskryf het,<ref>U.a.</ref> en dus een van die pioniers van die anti-Masonic Invloed van Algemene [[Erich Ludendorff]] en die anti-Semitisme van die nasionale sosialiste, sowel as die legende van die Masonic-Joodse wêreld sameswering.<ref>vgl.</ref>
== Eerbewyse ==
In 1958, is die ''Meyrink-Gasse'' in Wene-Liesing is na hom vernoem. In München, is die Gustav-Meyrink-Strasse na hom vernoem.
== Werke ==
[[Lêer:Soldat123.jpg|duimnael|Die warm soldaat, oorspronklike uitgawe, Albert Langen, München, 1903]]
[[Lêer:Golemmeyrink.jpg|duimnael|Die Golem, Oorspronklike Uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915/16]]
[[Lêer:Gesichtmey.jpg|duimnael|Die groen gesig, die oorspronklike uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig 1917]]
=== Eerste uitgawes (in chronologiese volgorde) ===
* ''Die warm soldaat en ander stories.'' Albert Langen Verlag, München, 1903. 147 p.
* ''Orgideë. Vreemde Stories.'' Albert Langen Verlag, München o.J. (rondom 1905).
* ''Gustav Meyrink se Waskfiguurkabinet. Vreemde Stories.'' Met boekversierings deur André Lambert. Albert Langen Verlag, München In 1908. 233 p. met 25 illustrasies.
* Saam met Alexander Roda Roda: ''komedies.'' Schuster & Loeffler, Berlyn, 1912. Daarin:
** ''Bubi. Komedie in drie bedrywe''
** ''Die slaavin van Rhodus'' (na die Eunuchus van Publius Terentius Afer, met 'n Voorwoord deur William Klein)
** ''Die Gesondheidsraad''
* ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Versamelde Novelles.'' Albert Langen Verlag, München, 1913. 3 volumes. 143, 140, 145 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' 1913
* ''Die Klok. 'n toneelstuk in twee handelinge'' (assy. met Roda Roda), Schuster & Loeffler, Berlyn, 1914
* ''Die Golem.''
:: Eerste gedruk in: ''Die Weissen Blätter'' van 1. Jgg., Uitgawe 4 (Desember 1913)
:: Eerste Uitgawe: Kurt Wolff, Leipzig, 1915. Uit 141. Duisend. (1915) met 8 litografieë deur Hugo Steiner-Prag. 343 p.
* ''Die Kardinaal Napellus. Narratiewe.'' Bachmair, München, 1915
* ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' Carl Schünemann, Bremen, o.J. (1916).
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 387 p. Met die figuur van Chidher Groen.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Tekeninge deur Emil Preetorius. Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 277 p.
* ''Die leeu Alois en ander stories.'' Met tekeninge deur Carl Olaf Petersen. Einhorn Verlag, [[Dachau]], o. J. (1917). 77 p.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Roman. Rikola Verlag, Wene, 1921. 291 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' Reclam (RUB 6311), Leipzig o. J. (1922)
* ''Op die grens van die Hiernamaals.'' Opstel. Zellenbücherei, Nr 65. Dürr & Weber, Leipzig, 1923. 86 p.
* ''Meester Leonhard.'' Hyperion (Mini Boek), München 1925
* ''Goudmakerstories.'' Augustus Scherl Verlag, Berlin 1925. 260 S, in samewerking met Die digter Alfred Schmidt Noerr;<ref>{{Cite web |url=http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |title=Theodor Harmsen: ''„Meine merkwürdigste Vision“: Okkultismus und Moderne in Gustav Meyrinks sonderbaren Geschichten'' |access-date=29 Junie 2016 |archive-date=15 Desember 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215200250/http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |url-status=dead }}</ref> (sien ook Michał Sędziwój)
* ''Die engel van die venster in die Weste.'' Roman. 'n kopergravuur van John Dee. Grethlein & Co., Leipzig, 1927. 440 P. + Schünemann, Bremen 1927. 441 S., In samewerking met die digter Alfred Schmidt Noerr.
* ''Die huis van die laaste lantern. Erflatings en Verstrooides.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller Verlag, München, 1973. 470 p. Daarin, die eerste volle herdruk van die postuum roman-fragment, ''die huis van die alchemis.'' ISBN 3-7844-1524-5.
* ''Vlermuise. Stories, Fragmente, Essays.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller, München – Wien 1981. 444 p. ISBN 3-7844-1832-5.
=== Publikasie en bydraes ===
* as redakteur en vertaler: Lafcadio Hearn: Spook''stories uit Japan'', nuwe uitgawe: Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1978 ISBN 3-596-22807-7.
* Felix Schloemp (EDS.): ''Die Spookboek''. Met 'n Voorwoord deur Gustav Meyrink en illustrasies van Paulus Scheurich. Met bydraes deur [[Edward Bulwer-Lytton]], Pierre Mille, [[E.T.A. Hoffmann|E. T. A. Hoffmann]], [[Guy de Maupassant]], Prosper Mérimée, Hanns Heinz Ewers, [[Rudyard Kipling]], [[Edgar Allan Poe]], Gustav Meyrink, en Karl Hans Strobl en [[Nikolai Gogol]]. Georg Müller, München 1913
* Bô Yin Râ: ''die boek van Die lewende God.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Verlag der weissen Bücher, Leipzig 1919
* Ludwig Bechstein: ''Heksestories.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Rikola Verlag, Wene 1922
=== Werke ===
* Versamelde Werke. Kurt Wolff, Leipzig, 1913–1917. 6 volumes.
:# ''Die Golem.'' 349 p.
:# ''Die groen gesig''. 335 p.
:# ''Walpurgisnag.'' 277 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Eerste Deel.'' 255 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Tweede Deel.'' 276 p.
:# ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' 381 p.
* Versamelde Werke. Albert Langen Verlag, Leipzig-Zurich-München (1917). 6 volume.
: Die publikasie van Kurt Wolff, bevat ook die stories:
: Die bestorming van Serajewo
: Die Saturnus-ring
: Schöpsoglobin
: Die brein wat verdamp het
: Petroleum
=== Hersiene uitgawes ===
* ''Die verkramte Duitser Wunderhorn. Novelle.'' Rudolf Wolff, Bad Schwartau 2009 (Jaar Van Publikasie), Julie 2010 (Publikasiedatum). ISBN 978-3-86672-303-0 (ca. 472 p. in 1 Bd.)
* ''Die Golem''. 'n Roman. Hamburg: Hoffmann en Campe 2015. - Die teks volg die eerste boek uitgawe , gepubliseer in Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915. Epiloog en kronologie deur Dr Ulrike Ehmann, volgens die uitgawe, München: dtv 2012.
* ''Die Golem.'' Met epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2009. ISBN 978-3-423-13737-9.
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Ullstein, Berlyn, 1998. ISBN 3-548-24439-4.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Met 'n epiloog en tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2008. ISBN 978-3-423-13651-8.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Met 'n epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2007. ISBN 978-3-423-13584-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals. Meester Leonhard.'' Scooter, Lang 2004. ISBN 3-923620-17-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals – Die transformasie van die bloed. Twee Opstelle oor die onderwerpe van okkultisme en Joga.'' Pandora-Geskiedenis. Schneider, Berlyn, 2006. ISBN 3-938878-04-5.
* ''Die plante van die dokter Cinderella'' jmb, Hannover 2011. ISBN 978-3-940970-65-7.
* ''Die bestorming van Serajewo. Satires, fabels en groteske.'' Elsinor Verlag, Coesfeld, 2007. ISBN 978-3-939483-03-8.
=== Erflating ===
* Beierse staatsbiblioteek: briewe aan Meyrink, manuskripte, spesiaalafdrukke van klein poëtiese Werke, perskommentaar oor Meyrink [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100]
* Monacensia München: 14 manuskripte, insluitend Walpurgisnag, die briewe, hoofsaaklik te Albert Lank [http://www.muenchner-stadtbibliothek.de/page.php?pageid=387&cms=0dce8af05b09daa7526e6d49affb6856&letter=m&mnid=268]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
== Literatuur ==
* Evelin Aster: ''Personalbibliographie von Gustav Meyrink.'' Peter Lang Verlag, Bern 1980. ISBN 3-261-04779-8.
* Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. Ein Leben im Bann der Magie.'' Vitalis Verlag, Prag 2009, ISBN 978-3-89919-078-6.
* William R. van Buskirk: ''The Bases of Satire in Gustav Meyrink's Work.'' Dissertation. Michigan 1957.
* Yvonne Caroutch (Hrsg.): ''Gustav Meyrink.'' Edition l'Herne, Paris 1976.
* Misia Sophia Doms: ''Das Phänomen der kollektiven Besessenheit in Alfred Kubins „Die andere Seite“ und Gustav Meyrinks „Der Golem“.'' In: Hermes Andreas Kick u. a. (Hrsg.): ''Besessenheit, Trance, Exorzismus. Affekte und Emotionen als Grundlagen ethischer Wertebildung und Gefährdung in Wissenschaften und Künsten.'' Affekt – Emotion – Ethik Bd. 2. Münster 2004. S. 25–48
* Peter Cersowsky: ''Phantastische Literatur im ersten Viertel des 20. Jahrhunderts. Untersuchungen zum Strukturwandel des Genres, seinen geistesgeschichtlichen Voraussetzungen und zur Tradition der „schwarzen Romantik“ insbesondere bei Gustav Meyrink, Alfred Kubin und Franz Kafka.'' Fink, München 1989, ISBN 3-7705-2133-1.
* Eduard Frank: ''Gustav Meyrink. Werk und Wirkung.'' Avalun-Verlag, Büdingen Gettenbach (1957)
* Theodor Harmsen: ''Der magische Schriftsteller Gustav Meyrink, seine Freunde und sein Werk, beleuchtet anhand eines Rundgangs durch die Meyrink-Sammlung der Bibliotheca Philosophica Hermetica, Amsterdam, unter Verwendung weiterer Sammlungen.'' In de Pelikaan Amsterdam, 2009, ISBN 9789071608254. In deutscher Sprache, 320 Seiten, reich illustriert.
* Arnold Keyserling: ''Die Metaphysik des Uhrmachers von Gustav Meyrinck. Interpretation und Text.'' Verlag Bruno Martin, Südergellersen 1988, ISBN 3-921786-57-6, [http://schuledesrades.org/palme/books/uhrmacher/?Q=1/1/16 online]
* Egon Erwin Kisch: ''Mann ist Mann oder die Verwandlung des Bankiers Meyer.'' In: ''Prager Pitaval – Späte Reportagen'' Gesammelte Werke in Einzelausgaben II/2 hrsg. von Bodo Uhse und Gisela Kisch. Aufbau, Berlin u. Weimar/DDR 1969. S. 286–288.
* Manfred Lube: ''Gustav Meyrink. Beiträge zur Biographie und Studien zu seiner Kunsttheorie.'' Dissertationen der Universität Graz Nr. 51. dbv-Verlag d. Univ. Graz, Graz 1980. ISBN 3-7041-9011-X.
* Luis Montiel. (2013). ''Aweysha. Spiritual Epidemics and Psychic Contagion in the Works of Gustav Meyrink''. In:RÜTTEN, Th.; KING, M. Eds. (2013) Contagionism and Contagious diseases. Medicine and Literature 1880–1933. Berlin, De Gruyter, 167-183. ISBN 978-3-11-030572-2.
* Luis Montiel: ''El rizoma oculto de la psicología profunda. Gustav Meyrink y Carl Gustav Jung'', Frenia, 2012, ISBN 9788469535400.
* Detlef Münch: ''Zeit–Egel, Schwarze Löcher, Künstliche Organe & Weltuntergang. Die Science Fiction des Grauens von Gustav Meyrink 1901–1916.'' Synergen, Dortmund 2005, ISBN 3-935634-48-X.
* Jan Christoph Meister: ''Hypostasierung – die Logik mythischen Denkens im Werk Gustav Meyrinks nach 1907.'' Frankfurt/Bern/New York (Lang), 1987 (= Bd. 3 der Reihe ‘Hamburger Beiträge zur Germanistik’), ISBN 3-8204-9389-1.
* Mohammad Qasim: ''Gustav Meyrink. Eine monographische Untersuchung.'' Dissertation (München, Philosophische Fakultät für Sprach- u. Literaturwiss. II). Heinz, Stuttgart 1981. ISBN 3-88099-099-9.
* {{NDB|17|404|406|Gustav Meyrink|Mohammad Qasim|118582046}}
* Angela Reinthal: ''Alchemie des Poeten – John Dee (1527–1608) in Gustav Meyrinks Roman „Der Engel vom westlichen Fenster“ (1927).'' In: ''Iliaster. Literatur und Naturkunde in der frühen Neuzeit. Festgabe für Joachim Telle zum 60. Geburtstag.'' Herausgegeben von Wilhelm Kühlmann und Wolf-Dieter Müller-Jahncke, Manutius Verlag, Heidelberg 1999, S. 221–239, ISBN 3-925678-87-5. Auch in: ''Faszination des Okkulten. Diskurse zum Übersinnlichen.'' Herausgegeben von Wolfgang Müller-Funk und Christa A. Tuczay. A. Francke-Verlag, Tübingen 2008, ISBN 978-3-7720-8259-7.
* Frans Smit: ''Gustav Meyrink: het leven van een esoterisch auteur en geestelijk zoeker.'' Ankh-Hermes, Deventer 1986.
** Übersetzung: ''Gustav Meyrink. Auf der Suche nach dem Übersinnlichen.'' Deutsch von Konrad Dietzfelbinger. Langen-Müller, München 1988. ISBN 3-7844-2162-8.
* Thomas Wörtche: ''Phantastik und Unschlüssigkeit. Zum strukturellen Kriterium eines Genres. Untersuchungen an Texten von Hanns Heinz Ewers und Gustav Meyrink.'' Corian, Meitingen 1987, ISBN 3-89048-113-2.
* Verna Schuetz: ''The bizarre literature of Hanns Heinz Ewers, Alfred Kubin, Gustav Meyrink, and Karl Hans Strobl''. Madison WI, Univ. Diss. 1974
* Dr. Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers''; Aegis-Verlag; Wien, Berlin 1930
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{DNB-Portal|118582046}} Duitse nasionale biblioteek
* [https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118582046 Werke deur of oor Gustav Meyrink] in die Duitse Digitale biblioteek
* [http://gutenberg.spiegel.de/autor/413 Die werke van Gustav Meyrink].In:Gutenberg-DE-projek.
* [http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060118125656/http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink |date=18 Januarie 2006 }} in "literatuur netwerk"
* [http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080421035221/http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm |date=21 April 2008 }} in symbolon.de (PDFs)
* [http://librivox.org/author/167 Die werke van Gustav Meyrink], as'n gemeenskap van gratis oudioboeke by [http://librivox.org/ LibriVox]
* [http://www.payer.de/religionskritik/meyrink06.htm Artikel Meyrink se "bedrieër van die mistiek"]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html Skakel versameling] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120621132439/http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html |date=21 Junie 2012 }} van die Universiteit biblioteek van die Vrye Universiteit van Berlyn
* [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100 Afslag Meyrink is in die Beierse staat biblioteek]
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Meyrink, Gustav}}
[[Kategorie:Oostenrykse skrywers]]
[[Kategorie:Vertalers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1868]]
[[Kategorie:Sterftes in 1932]]
7qlddgvrsk2mqzqlwcpkp59b9tfcsxy
2818127
2818125
2025-07-03T10:53:54Z
Sobaka
328
/* Lewensloop */
2818127
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Gustav Meyrink 3.png|duimnael|Gustav Meyrink. 1886]]
'''Gustav Meyrink''' (eintlik, ''Gustav Meyer'', en soms verkeerdelik as ''G. Meyrinck'' gelys, * [[19 Januarie]] [[1868]] in [[Wene]]; † [[4 Desember]] [[1932]] in Starnberg, Duitsland), was 'n Oostenrykse [[skrywer]] en vertaler.
== Lewensloop ==
Gebore 1868 in Wene as die buite-egtelike seun van die Württembergse staatsminister Karl von Varnbüler en die aktrise Marie Meyer. Gustav Meyrink bring sy skooljare in [[München]], [[Hamburg]] en [[Praag]] deur. Na afsluiting van sy tyd by die Handelsakademie in Praag (1885–88) was Meyrink 1889–1902 eers mede-eienaar, dan die enigste eienaar van die praagse [[Bank (finansiële instelling)|Bank]] en geldwisselaar Meyer & Morgenstern.<ref>Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. ''</ref> In 1893 is hy met Hedwig Aloysia Certl getroud. In 1897 het hy Philomena Bernt ontmoet, sy toekomstige tweede vrou. In dieselfde jaar het hy sy eerste literêre pogings onderneem. In 1901 is sy eerste publikasie ("Die warm soldaat") uitgegee onder die kunstenaarnaam "''Meyrink''" in die münchense ''Simplicissimus-tydskrif''. 1902 gaan die bank-besigheid bankrot, word hy aangehou weens beweerde bedrog, maar is vrygespreek en het herhaaldelik maar onsuksesvol aansoek gedoen vir rehabilitasie. 1904 trek hy na Wene, waar hy as redakteur van die Weense satiriese tydskrif ''Liewe Augustin'' gewerk het.
In 1905 skei hy van sy eerste vrou en trou met Philomena Bernt. 1906 is sy dogter gebore. In 1907 trek hy München toe en word hy 'n Duitse burger. In 1908 is sy seun gebore, wat weer in Julie 1932 selfmoord gepleeg het. Meyrink onderneem reise na die Gardameer, Praag, Berlyn en Switserland. 1909–1914 verskyn vertalings uit Engels. 1910–1913 was daar 'n samewerking met die skrywer Roda Roda, veral by toneelstukke. In 1911 trek hy na Starnberg, waar hy tot sy afsterwe gewoon het. In 1927 konverteer Gustav Meyrink van [[Protestantisme]] na [[Mahayana|Mahayana Boeddhisme]]. In 1928 is die huis in Starnberg verkoop waar Meyrink sedert 1920 gewoon het.
Meyrink is op die 4. Desember 1932 in Starnberg oorlede en is drie dae later in die begraafplaas van die dorp begrawe.<ref>Angaben nach Gustav Meyrink: Der Golem.</ref>
== Werke ==
[[Lêer:Der heise Soldat Gustav Meyrink.jpg|regs|duimnael|Die bundel ''warm soldaat'' (1903)]]
Die skeppingsplekke van sy literêre werk was in Praag en München. Vir die duur van sy lewe het hy 'n intieme liefde-haat verhouding vir albei stede gehad.
=== Vrymesselary ===
Tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Meyrink met die Vrymesselary in kontak gekom, en dit op 'n baie pikante en ongewone manier. Hy is in 1917 deur die Duitse amp vir buitelandse sake in Berlyn gevra om vir propaganda-doeleindes 'n okkulte-roman te skryf, waarin gesuggereer is dat die Vrymesselary as 'n geheel, en veral die Franse en Italiaanse Vrymesselary, die skuld vir die oorlog dra. Die amp vir buitelandse sake het vir hierdie doel meerdere skrifstukke van die vrymesselary aan Meyrink beskikbaar gestel. Die doel was dat die roman ook in engels en sweeds vertaal moes word en met' n sirkulasie van 'n halwe miljoen kopieë versprei moes word. Die teoloog Carl Vogl skryf:<ref>vgl. auch im Folgenden Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers.''</ref> "Toe ek Meyrink in die derde jaar van die oorlog (Julie 1917) besoek het, het ek 'n tafel met stapels van ou en nuwe boeke oor die vrymesselary gesien. M. het my vertel dat hy die boeke van die amp vir buitelandse sake in Berlyn gekry het(…)"
Meyrink het in hierdie verband aan Vogl gesê: "ek is per telegraaf na die amp vir buitelandse sake in Berlyn ontbied. Daar het ek met 'n raadslid en twee van sy vertrouelinge, insluitend die biegvader van die koningin van Beiere, ontmoet. Ek is opdrag gegee: skryf vir ons 'n roman waarin jy bewys dat die vrymesselaars van die wêreldoorlog skuld is. (…) Ek was baie verbaas, en het geantwoord dat Frenssen of Ganghofer meer geskik vir hierdie taak sou wees. Maar hulle het gemeen dat hierdie skrywers te nasionalisties en militaristies was. Dat hulle 'n prominente skrywer gesoek het wat teenoor hierdie aspekte van die openbare lewe krities ingestel was(…)."
Meyrink het die opdrag waarskynlik aanvaar met die bedoeling om die werk te kry gemaklik in die bedoeling van die projek is om te misluk of ten minste tot die mate te beïnvloed om die resultaat. Hy was egter voor die voltooiing van die Werk, waarskynlik net as gevolg van die orde geboorte gegee en gevra vir die dokumente terug na Berlyn na die buitelandse kantoor om dit terug te stuur. Die einde was dan die Duits-Oostenrykse nasionale politikus Friedrich Wichtl , in gevolg van 'n paar pamflette op die Masonic-Joodse wêreld sameswering, geskryf het,<ref>U.a.</ref> en dus een van die pioniers van die anti-Masonic Invloed van Algemene [[Erich Ludendorff]] en die anti-Semitisme van die nasionale sosialiste, sowel as die legende van die Masonic-Joodse wêreld sameswering.<ref>vgl.</ref>
== Eerbewyse ==
In 1958, is die ''Meyrink-Gasse'' in Wene-Liesing is na hom vernoem. In München, is die Gustav-Meyrink-Strasse na hom vernoem.
== Werke ==
[[Lêer:Soldat123.jpg|duimnael|Die warm soldaat, oorspronklike uitgawe, Albert Langen, München, 1903]]
[[Lêer:Golemmeyrink.jpg|duimnael|Die Golem, Oorspronklike Uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915/16]]
[[Lêer:Gesichtmey.jpg|duimnael|Die groen gesig, die oorspronklike uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig 1917]]
=== Eerste uitgawes (in chronologiese volgorde) ===
* ''Die warm soldaat en ander stories.'' Albert Langen Verlag, München, 1903. 147 p.
* ''Orgideë. Vreemde Stories.'' Albert Langen Verlag, München o.J. (rondom 1905).
* ''Gustav Meyrink se Waskfiguurkabinet. Vreemde Stories.'' Met boekversierings deur André Lambert. Albert Langen Verlag, München In 1908. 233 p. met 25 illustrasies.
* Saam met Alexander Roda Roda: ''komedies.'' Schuster & Loeffler, Berlyn, 1912. Daarin:
** ''Bubi. Komedie in drie bedrywe''
** ''Die slaavin van Rhodus'' (na die Eunuchus van Publius Terentius Afer, met 'n Voorwoord deur William Klein)
** ''Die Gesondheidsraad''
* ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Versamelde Novelles.'' Albert Langen Verlag, München, 1913. 3 volumes. 143, 140, 145 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' 1913
* ''Die Klok. 'n toneelstuk in twee handelinge'' (assy. met Roda Roda), Schuster & Loeffler, Berlyn, 1914
* ''Die Golem.''
:: Eerste gedruk in: ''Die Weissen Blätter'' van 1. Jgg., Uitgawe 4 (Desember 1913)
:: Eerste Uitgawe: Kurt Wolff, Leipzig, 1915. Uit 141. Duisend. (1915) met 8 litografieë deur Hugo Steiner-Prag. 343 p.
* ''Die Kardinaal Napellus. Narratiewe.'' Bachmair, München, 1915
* ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' Carl Schünemann, Bremen, o.J. (1916).
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 387 p. Met die figuur van Chidher Groen.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Tekeninge deur Emil Preetorius. Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 277 p.
* ''Die leeu Alois en ander stories.'' Met tekeninge deur Carl Olaf Petersen. Einhorn Verlag, [[Dachau]], o. J. (1917). 77 p.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Roman. Rikola Verlag, Wene, 1921. 291 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' Reclam (RUB 6311), Leipzig o. J. (1922)
* ''Op die grens van die Hiernamaals.'' Opstel. Zellenbücherei, Nr 65. Dürr & Weber, Leipzig, 1923. 86 p.
* ''Meester Leonhard.'' Hyperion (Mini Boek), München 1925
* ''Goudmakerstories.'' Augustus Scherl Verlag, Berlin 1925. 260 S, in samewerking met Die digter Alfred Schmidt Noerr;<ref>{{Cite web |url=http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |title=Theodor Harmsen: ''„Meine merkwürdigste Vision“: Okkultismus und Moderne in Gustav Meyrinks sonderbaren Geschichten'' |access-date=29 Junie 2016 |archive-date=15 Desember 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215200250/http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |url-status=dead }}</ref> (sien ook Michał Sędziwój)
* ''Die engel van die venster in die Weste.'' Roman. 'n kopergravuur van John Dee. Grethlein & Co., Leipzig, 1927. 440 P. + Schünemann, Bremen 1927. 441 S., In samewerking met die digter Alfred Schmidt Noerr.
* ''Die huis van die laaste lantern. Erflatings en Verstrooides.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller Verlag, München, 1973. 470 p. Daarin, die eerste volle herdruk van die postuum roman-fragment, ''die huis van die alchemis.'' ISBN 3-7844-1524-5.
* ''Vlermuise. Stories, Fragmente, Essays.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller, München – Wien 1981. 444 p. ISBN 3-7844-1832-5.
=== Publikasie en bydraes ===
* as redakteur en vertaler: Lafcadio Hearn: Spook''stories uit Japan'', nuwe uitgawe: Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1978 ISBN 3-596-22807-7.
* Felix Schloemp (EDS.): ''Die Spookboek''. Met 'n Voorwoord deur Gustav Meyrink en illustrasies van Paulus Scheurich. Met bydraes deur [[Edward Bulwer-Lytton]], Pierre Mille, [[E.T.A. Hoffmann|E. T. A. Hoffmann]], [[Guy de Maupassant]], Prosper Mérimée, Hanns Heinz Ewers, [[Rudyard Kipling]], [[Edgar Allan Poe]], Gustav Meyrink, en Karl Hans Strobl en [[Nikolai Gogol]]. Georg Müller, München 1913
* Bô Yin Râ: ''die boek van Die lewende God.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Verlag der weissen Bücher, Leipzig 1919
* Ludwig Bechstein: ''Heksestories.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Rikola Verlag, Wene 1922
=== Werke ===
* Versamelde Werke. Kurt Wolff, Leipzig, 1913–1917. 6 volumes.
:# ''Die Golem.'' 349 p.
:# ''Die groen gesig''. 335 p.
:# ''Walpurgisnag.'' 277 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Eerste Deel.'' 255 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Tweede Deel.'' 276 p.
:# ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' 381 p.
* Versamelde Werke. Albert Langen Verlag, Leipzig-Zurich-München (1917). 6 volume.
: Die publikasie van Kurt Wolff, bevat ook die stories:
: Die bestorming van Serajewo
: Die Saturnus-ring
: Schöpsoglobin
: Die brein wat verdamp het
: Petroleum
=== Hersiene uitgawes ===
* ''Die verkramte Duitser Wunderhorn. Novelle.'' Rudolf Wolff, Bad Schwartau 2009 (Jaar Van Publikasie), Julie 2010 (Publikasiedatum). ISBN 978-3-86672-303-0 (ca. 472 p. in 1 Bd.)
* ''Die Golem''. 'n Roman. Hamburg: Hoffmann en Campe 2015. - Die teks volg die eerste boek uitgawe , gepubliseer in Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915. Epiloog en kronologie deur Dr Ulrike Ehmann, volgens die uitgawe, München: dtv 2012.
* ''Die Golem.'' Met epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2009. ISBN 978-3-423-13737-9.
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Ullstein, Berlyn, 1998. ISBN 3-548-24439-4.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Met 'n epiloog en tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2008. ISBN 978-3-423-13651-8.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Met 'n epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2007. ISBN 978-3-423-13584-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals. Meester Leonhard.'' Scooter, Lang 2004. ISBN 3-923620-17-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals – Die transformasie van die bloed. Twee Opstelle oor die onderwerpe van okkultisme en Joga.'' Pandora-Geskiedenis. Schneider, Berlyn, 2006. ISBN 3-938878-04-5.
* ''Die plante van die dokter Cinderella'' jmb, Hannover 2011. ISBN 978-3-940970-65-7.
* ''Die bestorming van Serajewo. Satires, fabels en groteske.'' Elsinor Verlag, Coesfeld, 2007. ISBN 978-3-939483-03-8.
=== Erflating ===
* Beierse staatsbiblioteek: briewe aan Meyrink, manuskripte, spesiaalafdrukke van klein poëtiese Werke, perskommentaar oor Meyrink [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100]
* Monacensia München: 14 manuskripte, insluitend Walpurgisnag, die briewe, hoofsaaklik te Albert Lank [http://www.muenchner-stadtbibliothek.de/page.php?pageid=387&cms=0dce8af05b09daa7526e6d49affb6856&letter=m&mnid=268]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
== Literatuur ==
* Evelin Aster: ''Personalbibliographie von Gustav Meyrink.'' Peter Lang Verlag, Bern 1980. ISBN 3-261-04779-8.
* Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. Ein Leben im Bann der Magie.'' Vitalis Verlag, Prag 2009, ISBN 978-3-89919-078-6.
* William R. van Buskirk: ''The Bases of Satire in Gustav Meyrink's Work.'' Dissertation. Michigan 1957.
* Yvonne Caroutch (Hrsg.): ''Gustav Meyrink.'' Edition l'Herne, Paris 1976.
* Misia Sophia Doms: ''Das Phänomen der kollektiven Besessenheit in Alfred Kubins „Die andere Seite“ und Gustav Meyrinks „Der Golem“.'' In: Hermes Andreas Kick u. a. (Hrsg.): ''Besessenheit, Trance, Exorzismus. Affekte und Emotionen als Grundlagen ethischer Wertebildung und Gefährdung in Wissenschaften und Künsten.'' Affekt – Emotion – Ethik Bd. 2. Münster 2004. S. 25–48
* Peter Cersowsky: ''Phantastische Literatur im ersten Viertel des 20. Jahrhunderts. Untersuchungen zum Strukturwandel des Genres, seinen geistesgeschichtlichen Voraussetzungen und zur Tradition der „schwarzen Romantik“ insbesondere bei Gustav Meyrink, Alfred Kubin und Franz Kafka.'' Fink, München 1989, ISBN 3-7705-2133-1.
* Eduard Frank: ''Gustav Meyrink. Werk und Wirkung.'' Avalun-Verlag, Büdingen Gettenbach (1957)
* Theodor Harmsen: ''Der magische Schriftsteller Gustav Meyrink, seine Freunde und sein Werk, beleuchtet anhand eines Rundgangs durch die Meyrink-Sammlung der Bibliotheca Philosophica Hermetica, Amsterdam, unter Verwendung weiterer Sammlungen.'' In de Pelikaan Amsterdam, 2009, ISBN 9789071608254. In deutscher Sprache, 320 Seiten, reich illustriert.
* Arnold Keyserling: ''Die Metaphysik des Uhrmachers von Gustav Meyrinck. Interpretation und Text.'' Verlag Bruno Martin, Südergellersen 1988, ISBN 3-921786-57-6, [http://schuledesrades.org/palme/books/uhrmacher/?Q=1/1/16 online]
* Egon Erwin Kisch: ''Mann ist Mann oder die Verwandlung des Bankiers Meyer.'' In: ''Prager Pitaval – Späte Reportagen'' Gesammelte Werke in Einzelausgaben II/2 hrsg. von Bodo Uhse und Gisela Kisch. Aufbau, Berlin u. Weimar/DDR 1969. S. 286–288.
* Manfred Lube: ''Gustav Meyrink. Beiträge zur Biographie und Studien zu seiner Kunsttheorie.'' Dissertationen der Universität Graz Nr. 51. dbv-Verlag d. Univ. Graz, Graz 1980. ISBN 3-7041-9011-X.
* Luis Montiel. (2013). ''Aweysha. Spiritual Epidemics and Psychic Contagion in the Works of Gustav Meyrink''. In:RÜTTEN, Th.; KING, M. Eds. (2013) Contagionism and Contagious diseases. Medicine and Literature 1880–1933. Berlin, De Gruyter, 167-183. ISBN 978-3-11-030572-2.
* Luis Montiel: ''El rizoma oculto de la psicología profunda. Gustav Meyrink y Carl Gustav Jung'', Frenia, 2012, ISBN 9788469535400.
* Detlef Münch: ''Zeit–Egel, Schwarze Löcher, Künstliche Organe & Weltuntergang. Die Science Fiction des Grauens von Gustav Meyrink 1901–1916.'' Synergen, Dortmund 2005, ISBN 3-935634-48-X.
* Jan Christoph Meister: ''Hypostasierung – die Logik mythischen Denkens im Werk Gustav Meyrinks nach 1907.'' Frankfurt/Bern/New York (Lang), 1987 (= Bd. 3 der Reihe ‘Hamburger Beiträge zur Germanistik’), ISBN 3-8204-9389-1.
* Mohammad Qasim: ''Gustav Meyrink. Eine monographische Untersuchung.'' Dissertation (München, Philosophische Fakultät für Sprach- u. Literaturwiss. II). Heinz, Stuttgart 1981. ISBN 3-88099-099-9.
* {{NDB|17|404|406|Gustav Meyrink|Mohammad Qasim|118582046}}
* Angela Reinthal: ''Alchemie des Poeten – John Dee (1527–1608) in Gustav Meyrinks Roman „Der Engel vom westlichen Fenster“ (1927).'' In: ''Iliaster. Literatur und Naturkunde in der frühen Neuzeit. Festgabe für Joachim Telle zum 60. Geburtstag.'' Herausgegeben von Wilhelm Kühlmann und Wolf-Dieter Müller-Jahncke, Manutius Verlag, Heidelberg 1999, S. 221–239, ISBN 3-925678-87-5. Auch in: ''Faszination des Okkulten. Diskurse zum Übersinnlichen.'' Herausgegeben von Wolfgang Müller-Funk und Christa A. Tuczay. A. Francke-Verlag, Tübingen 2008, ISBN 978-3-7720-8259-7.
* Frans Smit: ''Gustav Meyrink: het leven van een esoterisch auteur en geestelijk zoeker.'' Ankh-Hermes, Deventer 1986.
** Übersetzung: ''Gustav Meyrink. Auf der Suche nach dem Übersinnlichen.'' Deutsch von Konrad Dietzfelbinger. Langen-Müller, München 1988. ISBN 3-7844-2162-8.
* Thomas Wörtche: ''Phantastik und Unschlüssigkeit. Zum strukturellen Kriterium eines Genres. Untersuchungen an Texten von Hanns Heinz Ewers und Gustav Meyrink.'' Corian, Meitingen 1987, ISBN 3-89048-113-2.
* Verna Schuetz: ''The bizarre literature of Hanns Heinz Ewers, Alfred Kubin, Gustav Meyrink, and Karl Hans Strobl''. Madison WI, Univ. Diss. 1974
* Dr. Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers''; Aegis-Verlag; Wien, Berlin 1930
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{DNB-Portal|118582046}} Duitse nasionale biblioteek
* [https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118582046 Werke deur of oor Gustav Meyrink] in die Duitse Digitale biblioteek
* [http://gutenberg.spiegel.de/autor/413 Die werke van Gustav Meyrink].In:Gutenberg-DE-projek.
* [http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060118125656/http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink |date=18 Januarie 2006 }} in "literatuur netwerk"
* [http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080421035221/http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm |date=21 April 2008 }} in symbolon.de (PDFs)
* [http://librivox.org/author/167 Die werke van Gustav Meyrink], as'n gemeenskap van gratis oudioboeke by [http://librivox.org/ LibriVox]
* [http://www.payer.de/religionskritik/meyrink06.htm Artikel Meyrink se "bedrieër van die mistiek"]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html Skakel versameling] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120621132439/http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html |date=21 Junie 2012 }} van die Universiteit biblioteek van die Vrye Universiteit van Berlyn
* [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100 Afslag Meyrink is in die Beierse staat biblioteek]
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Meyrink, Gustav}}
[[Kategorie:Oostenrykse skrywers]]
[[Kategorie:Vertalers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1868]]
[[Kategorie:Sterftes in 1932]]
klgp41bjrvapga6m18t8gzd7n5fvc5g
2818131
2818127
2025-07-03T11:02:29Z
Sobaka
328
/* Lewensloop */ opruim
2818131
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Gustav Meyrink 3.png|duimnael|Gustav Meyrink. 1886]]
'''Gustav Meyrink''' (eintlik, ''Gustav Meyer'', en soms verkeerdelik as ''G. Meyrinck'' gelys, * [[19 Januarie]] [[1868]] in [[Wene]]; † [[4 Desember]] [[1932]] in Starnberg, Duitsland), was 'n Oostenrykse [[skrywer]] en vertaler.
== Lewensloop ==
Gebore 1868 in Wene as die buite-egtelike seun van die Württembergse staatsminister Karl von Varnbüler en die aktrise Marie Meyer. Gustav Meyrink bring sy skooljare in [[München]], [[Hamburg]] en [[Praag]] deur. Na afsluiting van sy tyd by die Handelsakademie in Praag (1885–88) was Meyrink 1889–1902 eers mede-eienaar, dan die enigste eienaar van die Praagse [[Bank (finansiële instelling)|Bank]] en geldwisselaar Meyer & Morgenstern.<ref>Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. ''</ref> In 1893 is hy met Hedwig Aloysia Certl getroud. In 1897 het hy Philomena Bernt ontmoet, sy toekomstige tweede vrou. In dieselfde jaar het hy sy eerste literêre pogings onderneem. In 1901 is sy eerste publikasie ("''Die warm soldaat''") uitgegee onder die kunstenaarnaam "''Meyrink''" in die Münchense ''Simplicissimus''-tydskrif. In 1902 word die bank bankrot verklaar en word hy aangehou weens beweerde bedrog, maar is vrygespreek en het herhaaldelik maar onsuksesvol aansoek gedoen vir rehabilitasie. In 1904 trek hy na [[Wene]], waar hy as redakteur van die Weense satiriese tydskrif ''Liewe Augustin'' gewerk het.
In 1905 skei hy van sy eerste vrou en trou met Philomena Bernt. 1906 is sy dogter gebore. In 1907 trek hy [[München]] toe en word hy 'n Duitse burger. In 1908 is sy seun gebore, wie in Julie 1932 [[selfmoord]] gepleeg het. Meyrink onderneem reise na die [[Gardameer]], Praag, [[Berlyn]] en [[Switserland]]. Tussen 1909–1914 verskyn vertalings uit [[Engels]]. Tussen 1910–1913 was daar 'n samewerking met die skrywer Roda Roda, veral ten opsigte van toneelstukke. In 1911 trek hy na Starnberg, waar hy tot met sy afsterwe gewoon het. In 1927 word Gustav Meyrink van [[Protestantisme]] na [[Mahayana|Mahayana Boeddhisme]] bekeer. In 1928 is die huis in Starnberg verkoop waar Meyrink sedert 1920 gewoon het.
Meyrink is op die 4 Desember 1932 in Starnberg oorlede en is drie dae later in die begraafplaas van die dorp begrawe.<ref>Angaben nach Gustav Meyrink: Der Golem.</ref>
== Werke ==
[[Lêer:Der heise Soldat Gustav Meyrink.jpg|regs|duimnael|Die bundel ''warm soldaat'' (1903)]]
Die skeppingsplekke van sy literêre werk was in Praag en München. Vir die duur van sy lewe het hy 'n intieme liefde-haat verhouding vir albei stede gehad.
=== Vrymesselary ===
Tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Meyrink met die Vrymesselary in kontak gekom, en dit op 'n baie pikante en ongewone manier. Hy is in 1917 deur die Duitse amp vir buitelandse sake in Berlyn gevra om vir propaganda-doeleindes 'n okkulte-roman te skryf, waarin gesuggereer is dat die Vrymesselary as 'n geheel, en veral die Franse en Italiaanse Vrymesselary, die skuld vir die oorlog dra. Die amp vir buitelandse sake het vir hierdie doel meerdere skrifstukke van die vrymesselary aan Meyrink beskikbaar gestel. Die doel was dat die roman ook in engels en sweeds vertaal moes word en met' n sirkulasie van 'n halwe miljoen kopieë versprei moes word. Die teoloog Carl Vogl skryf:<ref>vgl. auch im Folgenden Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers.''</ref> "Toe ek Meyrink in die derde jaar van die oorlog (Julie 1917) besoek het, het ek 'n tafel met stapels van ou en nuwe boeke oor die vrymesselary gesien. M. het my vertel dat hy die boeke van die amp vir buitelandse sake in Berlyn gekry het(…)"
Meyrink het in hierdie verband aan Vogl gesê: "ek is per telegraaf na die amp vir buitelandse sake in Berlyn ontbied. Daar het ek met 'n raadslid en twee van sy vertrouelinge, insluitend die biegvader van die koningin van Beiere, ontmoet. Ek is opdrag gegee: skryf vir ons 'n roman waarin jy bewys dat die vrymesselaars van die wêreldoorlog skuld is. (…) Ek was baie verbaas, en het geantwoord dat Frenssen of Ganghofer meer geskik vir hierdie taak sou wees. Maar hulle het gemeen dat hierdie skrywers te nasionalisties en militaristies was. Dat hulle 'n prominente skrywer gesoek het wat teenoor hierdie aspekte van die openbare lewe krities ingestel was(…)."
Meyrink het die opdrag waarskynlik aanvaar met die bedoeling om die werk te kry gemaklik in die bedoeling van die projek is om te misluk of ten minste tot die mate te beïnvloed om die resultaat. Hy was egter voor die voltooiing van die Werk, waarskynlik net as gevolg van die orde geboorte gegee en gevra vir die dokumente terug na Berlyn na die buitelandse kantoor om dit terug te stuur. Die einde was dan die Duits-Oostenrykse nasionale politikus Friedrich Wichtl , in gevolg van 'n paar pamflette op die Masonic-Joodse wêreld sameswering, geskryf het,<ref>U.a.</ref> en dus een van die pioniers van die anti-Masonic Invloed van Algemene [[Erich Ludendorff]] en die anti-Semitisme van die nasionale sosialiste, sowel as die legende van die Masonic-Joodse wêreld sameswering.<ref>vgl.</ref>
== Eerbewyse ==
In 1958, is die ''Meyrink-Gasse'' in Wene-Liesing is na hom vernoem. In München, is die Gustav-Meyrink-Strasse na hom vernoem.
== Werke ==
[[Lêer:Soldat123.jpg|duimnael|Die warm soldaat, oorspronklike uitgawe, Albert Langen, München, 1903]]
[[Lêer:Golemmeyrink.jpg|duimnael|Die Golem, Oorspronklike Uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915/16]]
[[Lêer:Gesichtmey.jpg|duimnael|Die groen gesig, die oorspronklike uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig 1917]]
=== Eerste uitgawes (in chronologiese volgorde) ===
* ''Die warm soldaat en ander stories.'' Albert Langen Verlag, München, 1903. 147 p.
* ''Orgideë. Vreemde Stories.'' Albert Langen Verlag, München o.J. (rondom 1905).
* ''Gustav Meyrink se Waskfiguurkabinet. Vreemde Stories.'' Met boekversierings deur André Lambert. Albert Langen Verlag, München In 1908. 233 p. met 25 illustrasies.
* Saam met Alexander Roda Roda: ''komedies.'' Schuster & Loeffler, Berlyn, 1912. Daarin:
** ''Bubi. Komedie in drie bedrywe''
** ''Die slaavin van Rhodus'' (na die Eunuchus van Publius Terentius Afer, met 'n Voorwoord deur William Klein)
** ''Die Gesondheidsraad''
* ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Versamelde Novelles.'' Albert Langen Verlag, München, 1913. 3 volumes. 143, 140, 145 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' 1913
* ''Die Klok. 'n toneelstuk in twee handelinge'' (assy. met Roda Roda), Schuster & Loeffler, Berlyn, 1914
* ''Die Golem.''
:: Eerste gedruk in: ''Die Weissen Blätter'' van 1. Jgg., Uitgawe 4 (Desember 1913)
:: Eerste Uitgawe: Kurt Wolff, Leipzig, 1915. Uit 141. Duisend. (1915) met 8 litografieë deur Hugo Steiner-Prag. 343 p.
* ''Die Kardinaal Napellus. Narratiewe.'' Bachmair, München, 1915
* ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' Carl Schünemann, Bremen, o.J. (1916).
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 387 p. Met die figuur van Chidher Groen.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Tekeninge deur Emil Preetorius. Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 277 p.
* ''Die leeu Alois en ander stories.'' Met tekeninge deur Carl Olaf Petersen. Einhorn Verlag, [[Dachau]], o. J. (1917). 77 p.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Roman. Rikola Verlag, Wene, 1921. 291 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' Reclam (RUB 6311), Leipzig o. J. (1922)
* ''Op die grens van die Hiernamaals.'' Opstel. Zellenbücherei, Nr 65. Dürr & Weber, Leipzig, 1923. 86 p.
* ''Meester Leonhard.'' Hyperion (Mini Boek), München 1925
* ''Goudmakerstories.'' Augustus Scherl Verlag, Berlin 1925. 260 S, in samewerking met Die digter Alfred Schmidt Noerr;<ref>{{Cite web |url=http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |title=Theodor Harmsen: ''„Meine merkwürdigste Vision“: Okkultismus und Moderne in Gustav Meyrinks sonderbaren Geschichten'' |access-date=29 Junie 2016 |archive-date=15 Desember 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215200250/http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |url-status=dead }}</ref> (sien ook Michał Sędziwój)
* ''Die engel van die venster in die Weste.'' Roman. 'n kopergravuur van John Dee. Grethlein & Co., Leipzig, 1927. 440 P. + Schünemann, Bremen 1927. 441 S., In samewerking met die digter Alfred Schmidt Noerr.
* ''Die huis van die laaste lantern. Erflatings en Verstrooides.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller Verlag, München, 1973. 470 p. Daarin, die eerste volle herdruk van die postuum roman-fragment, ''die huis van die alchemis.'' ISBN 3-7844-1524-5.
* ''Vlermuise. Stories, Fragmente, Essays.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller, München – Wien 1981. 444 p. ISBN 3-7844-1832-5.
=== Publikasie en bydraes ===
* as redakteur en vertaler: Lafcadio Hearn: Spook''stories uit Japan'', nuwe uitgawe: Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1978 ISBN 3-596-22807-7.
* Felix Schloemp (EDS.): ''Die Spookboek''. Met 'n Voorwoord deur Gustav Meyrink en illustrasies van Paulus Scheurich. Met bydraes deur [[Edward Bulwer-Lytton]], Pierre Mille, [[E.T.A. Hoffmann|E. T. A. Hoffmann]], [[Guy de Maupassant]], Prosper Mérimée, Hanns Heinz Ewers, [[Rudyard Kipling]], [[Edgar Allan Poe]], Gustav Meyrink, en Karl Hans Strobl en [[Nikolai Gogol]]. Georg Müller, München 1913
* Bô Yin Râ: ''die boek van Die lewende God.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Verlag der weissen Bücher, Leipzig 1919
* Ludwig Bechstein: ''Heksestories.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Rikola Verlag, Wene 1922
=== Werke ===
* Versamelde Werke. Kurt Wolff, Leipzig, 1913–1917. 6 volumes.
:# ''Die Golem.'' 349 p.
:# ''Die groen gesig''. 335 p.
:# ''Walpurgisnag.'' 277 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Eerste Deel.'' 255 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Tweede Deel.'' 276 p.
:# ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' 381 p.
* Versamelde Werke. Albert Langen Verlag, Leipzig-Zurich-München (1917). 6 volume.
: Die publikasie van Kurt Wolff, bevat ook die stories:
: Die bestorming van Serajewo
: Die Saturnus-ring
: Schöpsoglobin
: Die brein wat verdamp het
: Petroleum
=== Hersiene uitgawes ===
* ''Die verkramte Duitser Wunderhorn. Novelle.'' Rudolf Wolff, Bad Schwartau 2009 (Jaar Van Publikasie), Julie 2010 (Publikasiedatum). ISBN 978-3-86672-303-0 (ca. 472 p. in 1 Bd.)
* ''Die Golem''. 'n Roman. Hamburg: Hoffmann en Campe 2015. - Die teks volg die eerste boek uitgawe , gepubliseer in Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915. Epiloog en kronologie deur Dr Ulrike Ehmann, volgens die uitgawe, München: dtv 2012.
* ''Die Golem.'' Met epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2009. ISBN 978-3-423-13737-9.
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Ullstein, Berlyn, 1998. ISBN 3-548-24439-4.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Met 'n epiloog en tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2008. ISBN 978-3-423-13651-8.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Met 'n epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2007. ISBN 978-3-423-13584-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals. Meester Leonhard.'' Scooter, Lang 2004. ISBN 3-923620-17-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals – Die transformasie van die bloed. Twee Opstelle oor die onderwerpe van okkultisme en Joga.'' Pandora-Geskiedenis. Schneider, Berlyn, 2006. ISBN 3-938878-04-5.
* ''Die plante van die dokter Cinderella'' jmb, Hannover 2011. ISBN 978-3-940970-65-7.
* ''Die bestorming van Serajewo. Satires, fabels en groteske.'' Elsinor Verlag, Coesfeld, 2007. ISBN 978-3-939483-03-8.
=== Erflating ===
* Beierse staatsbiblioteek: briewe aan Meyrink, manuskripte, spesiaalafdrukke van klein poëtiese Werke, perskommentaar oor Meyrink [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100]
* Monacensia München: 14 manuskripte, insluitend Walpurgisnag, die briewe, hoofsaaklik te Albert Lank [http://www.muenchner-stadtbibliothek.de/page.php?pageid=387&cms=0dce8af05b09daa7526e6d49affb6856&letter=m&mnid=268]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
== Literatuur ==
* Evelin Aster: ''Personalbibliographie von Gustav Meyrink.'' Peter Lang Verlag, Bern 1980. ISBN 3-261-04779-8.
* Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. Ein Leben im Bann der Magie.'' Vitalis Verlag, Prag 2009, ISBN 978-3-89919-078-6.
* William R. van Buskirk: ''The Bases of Satire in Gustav Meyrink's Work.'' Dissertation. Michigan 1957.
* Yvonne Caroutch (Hrsg.): ''Gustav Meyrink.'' Edition l'Herne, Paris 1976.
* Misia Sophia Doms: ''Das Phänomen der kollektiven Besessenheit in Alfred Kubins „Die andere Seite“ und Gustav Meyrinks „Der Golem“.'' In: Hermes Andreas Kick u. a. (Hrsg.): ''Besessenheit, Trance, Exorzismus. Affekte und Emotionen als Grundlagen ethischer Wertebildung und Gefährdung in Wissenschaften und Künsten.'' Affekt – Emotion – Ethik Bd. 2. Münster 2004. S. 25–48
* Peter Cersowsky: ''Phantastische Literatur im ersten Viertel des 20. Jahrhunderts. Untersuchungen zum Strukturwandel des Genres, seinen geistesgeschichtlichen Voraussetzungen und zur Tradition der „schwarzen Romantik“ insbesondere bei Gustav Meyrink, Alfred Kubin und Franz Kafka.'' Fink, München 1989, ISBN 3-7705-2133-1.
* Eduard Frank: ''Gustav Meyrink. Werk und Wirkung.'' Avalun-Verlag, Büdingen Gettenbach (1957)
* Theodor Harmsen: ''Der magische Schriftsteller Gustav Meyrink, seine Freunde und sein Werk, beleuchtet anhand eines Rundgangs durch die Meyrink-Sammlung der Bibliotheca Philosophica Hermetica, Amsterdam, unter Verwendung weiterer Sammlungen.'' In de Pelikaan Amsterdam, 2009, ISBN 9789071608254. In deutscher Sprache, 320 Seiten, reich illustriert.
* Arnold Keyserling: ''Die Metaphysik des Uhrmachers von Gustav Meyrinck. Interpretation und Text.'' Verlag Bruno Martin, Südergellersen 1988, ISBN 3-921786-57-6, [http://schuledesrades.org/palme/books/uhrmacher/?Q=1/1/16 online]
* Egon Erwin Kisch: ''Mann ist Mann oder die Verwandlung des Bankiers Meyer.'' In: ''Prager Pitaval – Späte Reportagen'' Gesammelte Werke in Einzelausgaben II/2 hrsg. von Bodo Uhse und Gisela Kisch. Aufbau, Berlin u. Weimar/DDR 1969. S. 286–288.
* Manfred Lube: ''Gustav Meyrink. Beiträge zur Biographie und Studien zu seiner Kunsttheorie.'' Dissertationen der Universität Graz Nr. 51. dbv-Verlag d. Univ. Graz, Graz 1980. ISBN 3-7041-9011-X.
* Luis Montiel. (2013). ''Aweysha. Spiritual Epidemics and Psychic Contagion in the Works of Gustav Meyrink''. In:RÜTTEN, Th.; KING, M. Eds. (2013) Contagionism and Contagious diseases. Medicine and Literature 1880–1933. Berlin, De Gruyter, 167-183. ISBN 978-3-11-030572-2.
* Luis Montiel: ''El rizoma oculto de la psicología profunda. Gustav Meyrink y Carl Gustav Jung'', Frenia, 2012, ISBN 9788469535400.
* Detlef Münch: ''Zeit–Egel, Schwarze Löcher, Künstliche Organe & Weltuntergang. Die Science Fiction des Grauens von Gustav Meyrink 1901–1916.'' Synergen, Dortmund 2005, ISBN 3-935634-48-X.
* Jan Christoph Meister: ''Hypostasierung – die Logik mythischen Denkens im Werk Gustav Meyrinks nach 1907.'' Frankfurt/Bern/New York (Lang), 1987 (= Bd. 3 der Reihe ‘Hamburger Beiträge zur Germanistik’), ISBN 3-8204-9389-1.
* Mohammad Qasim: ''Gustav Meyrink. Eine monographische Untersuchung.'' Dissertation (München, Philosophische Fakultät für Sprach- u. Literaturwiss. II). Heinz, Stuttgart 1981. ISBN 3-88099-099-9.
* {{NDB|17|404|406|Gustav Meyrink|Mohammad Qasim|118582046}}
* Angela Reinthal: ''Alchemie des Poeten – John Dee (1527–1608) in Gustav Meyrinks Roman „Der Engel vom westlichen Fenster“ (1927).'' In: ''Iliaster. Literatur und Naturkunde in der frühen Neuzeit. Festgabe für Joachim Telle zum 60. Geburtstag.'' Herausgegeben von Wilhelm Kühlmann und Wolf-Dieter Müller-Jahncke, Manutius Verlag, Heidelberg 1999, S. 221–239, ISBN 3-925678-87-5. Auch in: ''Faszination des Okkulten. Diskurse zum Übersinnlichen.'' Herausgegeben von Wolfgang Müller-Funk und Christa A. Tuczay. A. Francke-Verlag, Tübingen 2008, ISBN 978-3-7720-8259-7.
* Frans Smit: ''Gustav Meyrink: het leven van een esoterisch auteur en geestelijk zoeker.'' Ankh-Hermes, Deventer 1986.
** Übersetzung: ''Gustav Meyrink. Auf der Suche nach dem Übersinnlichen.'' Deutsch von Konrad Dietzfelbinger. Langen-Müller, München 1988. ISBN 3-7844-2162-8.
* Thomas Wörtche: ''Phantastik und Unschlüssigkeit. Zum strukturellen Kriterium eines Genres. Untersuchungen an Texten von Hanns Heinz Ewers und Gustav Meyrink.'' Corian, Meitingen 1987, ISBN 3-89048-113-2.
* Verna Schuetz: ''The bizarre literature of Hanns Heinz Ewers, Alfred Kubin, Gustav Meyrink, and Karl Hans Strobl''. Madison WI, Univ. Diss. 1974
* Dr. Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers''; Aegis-Verlag; Wien, Berlin 1930
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{DNB-Portal|118582046}} Duitse nasionale biblioteek
* [https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118582046 Werke deur of oor Gustav Meyrink] in die Duitse Digitale biblioteek
* [http://gutenberg.spiegel.de/autor/413 Die werke van Gustav Meyrink].In:Gutenberg-DE-projek.
* [http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060118125656/http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink |date=18 Januarie 2006 }} in "literatuur netwerk"
* [http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080421035221/http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm |date=21 April 2008 }} in symbolon.de (PDFs)
* [http://librivox.org/author/167 Die werke van Gustav Meyrink], as'n gemeenskap van gratis oudioboeke by [http://librivox.org/ LibriVox]
* [http://www.payer.de/religionskritik/meyrink06.htm Artikel Meyrink se "bedrieër van die mistiek"]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html Skakel versameling] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120621132439/http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html |date=21 Junie 2012 }} van die Universiteit biblioteek van die Vrye Universiteit van Berlyn
* [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100 Afslag Meyrink is in die Beierse staat biblioteek]
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Meyrink, Gustav}}
[[Kategorie:Oostenrykse skrywers]]
[[Kategorie:Vertalers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1868]]
[[Kategorie:Sterftes in 1932]]
18ftqnpax1edwoplyhl7xpowdj09khi
2818134
2818131
2025-07-03T11:20:55Z
Sobaka
328
/* Vrymesselary */ opruim
2818134
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Gustav Meyrink 3.png|duimnael|Gustav Meyrink. 1886]]
'''Gustav Meyrink''' (eintlik, ''Gustav Meyer'', en soms verkeerdelik as ''G. Meyrinck'' gelys, * [[19 Januarie]] [[1868]] in [[Wene]]; † [[4 Desember]] [[1932]] in Starnberg, Duitsland), was 'n Oostenrykse [[skrywer]] en vertaler.
== Lewensloop ==
Gebore 1868 in Wene as die buite-egtelike seun van die Württembergse staatsminister Karl von Varnbüler en die aktrise Marie Meyer. Gustav Meyrink bring sy skooljare in [[München]], [[Hamburg]] en [[Praag]] deur. Na afsluiting van sy tyd by die Handelsakademie in Praag (1885–88) was Meyrink 1889–1902 eers mede-eienaar, dan die enigste eienaar van die Praagse [[Bank (finansiële instelling)|Bank]] en geldwisselaar Meyer & Morgenstern.<ref>Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. ''</ref> In 1893 is hy met Hedwig Aloysia Certl getroud. In 1897 het hy Philomena Bernt ontmoet, sy toekomstige tweede vrou. In dieselfde jaar het hy sy eerste literêre pogings onderneem. In 1901 is sy eerste publikasie ("''Die warm soldaat''") uitgegee onder die kunstenaarnaam "''Meyrink''" in die Münchense ''Simplicissimus''-tydskrif. In 1902 word die bank bankrot verklaar en word hy aangehou weens beweerde bedrog, maar is vrygespreek en het herhaaldelik maar onsuksesvol aansoek gedoen vir rehabilitasie. In 1904 trek hy na [[Wene]], waar hy as redakteur van die Weense satiriese tydskrif ''Liewe Augustin'' gewerk het.
In 1905 skei hy van sy eerste vrou en trou met Philomena Bernt. 1906 is sy dogter gebore. In 1907 trek hy [[München]] toe en word hy 'n Duitse burger. In 1908 is sy seun gebore, wie in Julie 1932 [[selfmoord]] gepleeg het. Meyrink onderneem reise na die [[Gardameer]], Praag, [[Berlyn]] en [[Switserland]]. Tussen 1909–1914 verskyn vertalings uit [[Engels]]. Tussen 1910–1913 was daar 'n samewerking met die skrywer Roda Roda, veral ten opsigte van toneelstukke. In 1911 trek hy na Starnberg, waar hy tot met sy afsterwe gewoon het. In 1927 word Gustav Meyrink van [[Protestantisme]] na [[Mahayana|Mahayana Boeddhisme]] bekeer. In 1928 is die huis in Starnberg verkoop waar Meyrink sedert 1920 gewoon het.
Meyrink is op die 4 Desember 1932 in Starnberg oorlede en is drie dae later in die begraafplaas van die dorp begrawe.<ref>Angaben nach Gustav Meyrink: Der Golem.</ref>
== Werke ==
[[Lêer:Der heise Soldat Gustav Meyrink.jpg|regs|duimnael|Die bundel ''warm soldaat'' (1903)]]
Die skeppingsplekke van sy literêre werk was in Praag en München. Vir die duur van sy lewe het hy 'n intieme liefde-haat verhouding vir albei stede gehad.
=== Vrymesselary ===
Tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Meyrink met die Vrymesselary in kontak gekom, en dit op 'n ongewone manier. Hy is in 1917 deur die Duitse amp vir buitelandse sake in Berlyn gevra om vir propaganda-doeleindes 'n okkulte-roman te skryf, waarin gesuggereer word dat die [[Vrymesselary]] as 'n geheel, en veral die Franse en Italiaanse Vrymesselary, die skuld vir die oorlog dra. Die amp vir buitelandse sake het vir hierdie doel verskeie materiaal van die vrymesselary aan Meyrink beskikbaar gestel. Die doel was dat die roman ook in Engels en Sweeds vertaal moes word en met' n sirkulasie van 'n halwe miljoen kopieë versprei moes word. Die teoloog Carl Vogl skryf:<ref>vgl. auch im Folgenden Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers.''</ref> "Toe ek Meyrink in die derde jaar van die oorlog (Julie 1917) besoek het, het ek 'n tafel met stapels van ou en nuwe boeke oor die vrymesselary gesien. M. het my vertel dat hy die boeke van die amp vir buitelandse sake in Berlyn gekry het(…)" Meyrink het in hierdie verband aan Vogl gesê: "ek is per telegraaf na die amp vir buitelandse sake in Berlyn ontbied. Daar het ek met 'n raadslid en twee van sy vertrouelinge, insluitend die biegvader van die koningin van Beiere, ontmoet. Ek is opdrag gegee: skryf vir ons 'n roman waarin jy bewys dat die vrymesselaars van die wêreldoorlog skuld is. (…) Ek was baie verbaas, en het geantwoord dat Frenssen of Ganghofer meer geskik vir hierdie taak sou wees. Maar hulle het gemeen dat hierdie skrywers te nasionalisties en militaristies was. Dat hulle 'n prominente skrywer gesoek het wat teenoor hierdie aspekte van die openbare lewe krities ingestel was(…)."
Meyrink het die opdrag waarskynlik aanvaar met die bedoeling om die werk te kry gemaklik in die bedoeling van die projek is om te misluk of ten minste tot die mate te beïnvloed om die resultaat. Hy was egter voor die voltooiing van die Werk, waarskynlik net as gevolg van die orde geboorte gegee en gevra vir die dokumente terug na Berlyn na die buitelandse kantoor om dit terug te stuur. Die einde was dan die Duits-Oostenrykse nasionale politikus Friedrich Wichtl , 'n paar pamflette oor die "Vrymesselary-Joodse" wêreld sameswering, geskryf het,<ref>U.a.</ref> en dus een van die pioniers van die anti-Vrymesselary beinvloeding van generaal [[Erich Ludendorff]] en die [[antisemitisme]] van die [[Nazi-party|nasionale sosialiste]], sowel as die legende van die Vrymesselary-Joodse wêreld sameswering.<ref>vgl.</ref>
== Eerbewyse ==
In 1958, is die ''Meyrink-Gasse'' in Wene-Liesing is na hom vernoem. In München, is die Gustav-Meyrink-Strasse na hom vernoem.
== Werke ==
[[Lêer:Soldat123.jpg|duimnael|Die warm soldaat, oorspronklike uitgawe, Albert Langen, München, 1903]]
[[Lêer:Golemmeyrink.jpg|duimnael|Die Golem, Oorspronklike Uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915/16]]
[[Lêer:Gesichtmey.jpg|duimnael|Die groen gesig, die oorspronklike uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig 1917]]
=== Eerste uitgawes (in chronologiese volgorde) ===
* ''Die warm soldaat en ander stories.'' Albert Langen Verlag, München, 1903. 147 p.
* ''Orgideë. Vreemde Stories.'' Albert Langen Verlag, München o.J. (rondom 1905).
* ''Gustav Meyrink se Waskfiguurkabinet. Vreemde Stories.'' Met boekversierings deur André Lambert. Albert Langen Verlag, München In 1908. 233 p. met 25 illustrasies.
* Saam met Alexander Roda Roda: ''komedies.'' Schuster & Loeffler, Berlyn, 1912. Daarin:
** ''Bubi. Komedie in drie bedrywe''
** ''Die slaavin van Rhodus'' (na die Eunuchus van Publius Terentius Afer, met 'n Voorwoord deur William Klein)
** ''Die Gesondheidsraad''
* ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Versamelde Novelles.'' Albert Langen Verlag, München, 1913. 3 volumes. 143, 140, 145 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' 1913
* ''Die Klok. 'n toneelstuk in twee handelinge'' (assy. met Roda Roda), Schuster & Loeffler, Berlyn, 1914
* ''Die Golem.''
:: Eerste gedruk in: ''Die Weissen Blätter'' van 1. Jgg., Uitgawe 4 (Desember 1913)
:: Eerste Uitgawe: Kurt Wolff, Leipzig, 1915. Uit 141. Duisend. (1915) met 8 litografieë deur Hugo Steiner-Prag. 343 p.
* ''Die Kardinaal Napellus. Narratiewe.'' Bachmair, München, 1915
* ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' Carl Schünemann, Bremen, o.J. (1916).
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 387 p. Met die figuur van Chidher Groen.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Tekeninge deur Emil Preetorius. Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 277 p.
* ''Die leeu Alois en ander stories.'' Met tekeninge deur Carl Olaf Petersen. Einhorn Verlag, [[Dachau]], o. J. (1917). 77 p.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Roman. Rikola Verlag, Wene, 1921. 291 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' Reclam (RUB 6311), Leipzig o. J. (1922)
* ''Op die grens van die Hiernamaals.'' Opstel. Zellenbücherei, Nr 65. Dürr & Weber, Leipzig, 1923. 86 p.
* ''Meester Leonhard.'' Hyperion (Mini Boek), München 1925
* ''Goudmakerstories.'' Augustus Scherl Verlag, Berlin 1925. 260 S, in samewerking met Die digter Alfred Schmidt Noerr;<ref>{{Cite web |url=http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |title=Theodor Harmsen: ''„Meine merkwürdigste Vision“: Okkultismus und Moderne in Gustav Meyrinks sonderbaren Geschichten'' |access-date=29 Junie 2016 |archive-date=15 Desember 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215200250/http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |url-status=dead }}</ref> (sien ook Michał Sędziwój)
* ''Die engel van die venster in die Weste.'' Roman. 'n kopergravuur van John Dee. Grethlein & Co., Leipzig, 1927. 440 P. + Schünemann, Bremen 1927. 441 S., In samewerking met die digter Alfred Schmidt Noerr.
* ''Die huis van die laaste lantern. Erflatings en Verstrooides.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller Verlag, München, 1973. 470 p. Daarin, die eerste volle herdruk van die postuum roman-fragment, ''die huis van die alchemis.'' ISBN 3-7844-1524-5.
* ''Vlermuise. Stories, Fragmente, Essays.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller, München – Wien 1981. 444 p. ISBN 3-7844-1832-5.
=== Publikasie en bydraes ===
* as redakteur en vertaler: Lafcadio Hearn: Spook''stories uit Japan'', nuwe uitgawe: Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1978 ISBN 3-596-22807-7.
* Felix Schloemp (EDS.): ''Die Spookboek''. Met 'n Voorwoord deur Gustav Meyrink en illustrasies van Paulus Scheurich. Met bydraes deur [[Edward Bulwer-Lytton]], Pierre Mille, [[E.T.A. Hoffmann|E. T. A. Hoffmann]], [[Guy de Maupassant]], Prosper Mérimée, Hanns Heinz Ewers, [[Rudyard Kipling]], [[Edgar Allan Poe]], Gustav Meyrink, en Karl Hans Strobl en [[Nikolai Gogol]]. Georg Müller, München 1913
* Bô Yin Râ: ''die boek van Die lewende God.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Verlag der weissen Bücher, Leipzig 1919
* Ludwig Bechstein: ''Heksestories.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Rikola Verlag, Wene 1922
=== Werke ===
* Versamelde Werke. Kurt Wolff, Leipzig, 1913–1917. 6 volumes.
:# ''Die Golem.'' 349 p.
:# ''Die groen gesig''. 335 p.
:# ''Walpurgisnag.'' 277 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Eerste Deel.'' 255 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Tweede Deel.'' 276 p.
:# ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' 381 p.
* Versamelde Werke. Albert Langen Verlag, Leipzig-Zurich-München (1917). 6 volume.
: Die publikasie van Kurt Wolff, bevat ook die stories:
: Die bestorming van Serajewo
: Die Saturnus-ring
: Schöpsoglobin
: Die brein wat verdamp het
: Petroleum
=== Hersiene uitgawes ===
* ''Die verkramte Duitser Wunderhorn. Novelle.'' Rudolf Wolff, Bad Schwartau 2009 (Jaar Van Publikasie), Julie 2010 (Publikasiedatum). ISBN 978-3-86672-303-0 (ca. 472 p. in 1 Bd.)
* ''Die Golem''. 'n Roman. Hamburg: Hoffmann en Campe 2015. - Die teks volg die eerste boek uitgawe , gepubliseer in Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915. Epiloog en kronologie deur Dr Ulrike Ehmann, volgens die uitgawe, München: dtv 2012.
* ''Die Golem.'' Met epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2009. ISBN 978-3-423-13737-9.
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Ullstein, Berlyn, 1998. ISBN 3-548-24439-4.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Met 'n epiloog en tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2008. ISBN 978-3-423-13651-8.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Met 'n epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2007. ISBN 978-3-423-13584-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals. Meester Leonhard.'' Scooter, Lang 2004. ISBN 3-923620-17-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals – Die transformasie van die bloed. Twee Opstelle oor die onderwerpe van okkultisme en Joga.'' Pandora-Geskiedenis. Schneider, Berlyn, 2006. ISBN 3-938878-04-5.
* ''Die plante van die dokter Cinderella'' jmb, Hannover 2011. ISBN 978-3-940970-65-7.
* ''Die bestorming van Serajewo. Satires, fabels en groteske.'' Elsinor Verlag, Coesfeld, 2007. ISBN 978-3-939483-03-8.
=== Erflating ===
* Beierse staatsbiblioteek: briewe aan Meyrink, manuskripte, spesiaalafdrukke van klein poëtiese Werke, perskommentaar oor Meyrink [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100]
* Monacensia München: 14 manuskripte, insluitend Walpurgisnag, die briewe, hoofsaaklik te Albert Lank [http://www.muenchner-stadtbibliothek.de/page.php?pageid=387&cms=0dce8af05b09daa7526e6d49affb6856&letter=m&mnid=268]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
== Literatuur ==
* Evelin Aster: ''Personalbibliographie von Gustav Meyrink.'' Peter Lang Verlag, Bern 1980. ISBN 3-261-04779-8.
* Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. Ein Leben im Bann der Magie.'' Vitalis Verlag, Prag 2009, ISBN 978-3-89919-078-6.
* William R. van Buskirk: ''The Bases of Satire in Gustav Meyrink's Work.'' Dissertation. Michigan 1957.
* Yvonne Caroutch (Hrsg.): ''Gustav Meyrink.'' Edition l'Herne, Paris 1976.
* Misia Sophia Doms: ''Das Phänomen der kollektiven Besessenheit in Alfred Kubins „Die andere Seite“ und Gustav Meyrinks „Der Golem“.'' In: Hermes Andreas Kick u. a. (Hrsg.): ''Besessenheit, Trance, Exorzismus. Affekte und Emotionen als Grundlagen ethischer Wertebildung und Gefährdung in Wissenschaften und Künsten.'' Affekt – Emotion – Ethik Bd. 2. Münster 2004. S. 25–48
* Peter Cersowsky: ''Phantastische Literatur im ersten Viertel des 20. Jahrhunderts. Untersuchungen zum Strukturwandel des Genres, seinen geistesgeschichtlichen Voraussetzungen und zur Tradition der „schwarzen Romantik“ insbesondere bei Gustav Meyrink, Alfred Kubin und Franz Kafka.'' Fink, München 1989, ISBN 3-7705-2133-1.
* Eduard Frank: ''Gustav Meyrink. Werk und Wirkung.'' Avalun-Verlag, Büdingen Gettenbach (1957)
* Theodor Harmsen: ''Der magische Schriftsteller Gustav Meyrink, seine Freunde und sein Werk, beleuchtet anhand eines Rundgangs durch die Meyrink-Sammlung der Bibliotheca Philosophica Hermetica, Amsterdam, unter Verwendung weiterer Sammlungen.'' In de Pelikaan Amsterdam, 2009, ISBN 9789071608254. In deutscher Sprache, 320 Seiten, reich illustriert.
* Arnold Keyserling: ''Die Metaphysik des Uhrmachers von Gustav Meyrinck. Interpretation und Text.'' Verlag Bruno Martin, Südergellersen 1988, ISBN 3-921786-57-6, [http://schuledesrades.org/palme/books/uhrmacher/?Q=1/1/16 online]
* Egon Erwin Kisch: ''Mann ist Mann oder die Verwandlung des Bankiers Meyer.'' In: ''Prager Pitaval – Späte Reportagen'' Gesammelte Werke in Einzelausgaben II/2 hrsg. von Bodo Uhse und Gisela Kisch. Aufbau, Berlin u. Weimar/DDR 1969. S. 286–288.
* Manfred Lube: ''Gustav Meyrink. Beiträge zur Biographie und Studien zu seiner Kunsttheorie.'' Dissertationen der Universität Graz Nr. 51. dbv-Verlag d. Univ. Graz, Graz 1980. ISBN 3-7041-9011-X.
* Luis Montiel. (2013). ''Aweysha. Spiritual Epidemics and Psychic Contagion in the Works of Gustav Meyrink''. In:RÜTTEN, Th.; KING, M. Eds. (2013) Contagionism and Contagious diseases. Medicine and Literature 1880–1933. Berlin, De Gruyter, 167-183. ISBN 978-3-11-030572-2.
* Luis Montiel: ''El rizoma oculto de la psicología profunda. Gustav Meyrink y Carl Gustav Jung'', Frenia, 2012, ISBN 9788469535400.
* Detlef Münch: ''Zeit–Egel, Schwarze Löcher, Künstliche Organe & Weltuntergang. Die Science Fiction des Grauens von Gustav Meyrink 1901–1916.'' Synergen, Dortmund 2005, ISBN 3-935634-48-X.
* Jan Christoph Meister: ''Hypostasierung – die Logik mythischen Denkens im Werk Gustav Meyrinks nach 1907.'' Frankfurt/Bern/New York (Lang), 1987 (= Bd. 3 der Reihe ‘Hamburger Beiträge zur Germanistik’), ISBN 3-8204-9389-1.
* Mohammad Qasim: ''Gustav Meyrink. Eine monographische Untersuchung.'' Dissertation (München, Philosophische Fakultät für Sprach- u. Literaturwiss. II). Heinz, Stuttgart 1981. ISBN 3-88099-099-9.
* {{NDB|17|404|406|Gustav Meyrink|Mohammad Qasim|118582046}}
* Angela Reinthal: ''Alchemie des Poeten – John Dee (1527–1608) in Gustav Meyrinks Roman „Der Engel vom westlichen Fenster“ (1927).'' In: ''Iliaster. Literatur und Naturkunde in der frühen Neuzeit. Festgabe für Joachim Telle zum 60. Geburtstag.'' Herausgegeben von Wilhelm Kühlmann und Wolf-Dieter Müller-Jahncke, Manutius Verlag, Heidelberg 1999, S. 221–239, ISBN 3-925678-87-5. Auch in: ''Faszination des Okkulten. Diskurse zum Übersinnlichen.'' Herausgegeben von Wolfgang Müller-Funk und Christa A. Tuczay. A. Francke-Verlag, Tübingen 2008, ISBN 978-3-7720-8259-7.
* Frans Smit: ''Gustav Meyrink: het leven van een esoterisch auteur en geestelijk zoeker.'' Ankh-Hermes, Deventer 1986.
** Übersetzung: ''Gustav Meyrink. Auf der Suche nach dem Übersinnlichen.'' Deutsch von Konrad Dietzfelbinger. Langen-Müller, München 1988. ISBN 3-7844-2162-8.
* Thomas Wörtche: ''Phantastik und Unschlüssigkeit. Zum strukturellen Kriterium eines Genres. Untersuchungen an Texten von Hanns Heinz Ewers und Gustav Meyrink.'' Corian, Meitingen 1987, ISBN 3-89048-113-2.
* Verna Schuetz: ''The bizarre literature of Hanns Heinz Ewers, Alfred Kubin, Gustav Meyrink, and Karl Hans Strobl''. Madison WI, Univ. Diss. 1974
* Dr. Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers''; Aegis-Verlag; Wien, Berlin 1930
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{DNB-Portal|118582046}} Duitse nasionale biblioteek
* [https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118582046 Werke deur of oor Gustav Meyrink] in die Duitse Digitale biblioteek
* [http://gutenberg.spiegel.de/autor/413 Die werke van Gustav Meyrink].In:Gutenberg-DE-projek.
* [http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060118125656/http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink |date=18 Januarie 2006 }} in "literatuur netwerk"
* [http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080421035221/http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm |date=21 April 2008 }} in symbolon.de (PDFs)
* [http://librivox.org/author/167 Die werke van Gustav Meyrink], as'n gemeenskap van gratis oudioboeke by [http://librivox.org/ LibriVox]
* [http://www.payer.de/religionskritik/meyrink06.htm Artikel Meyrink se "bedrieër van die mistiek"]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html Skakel versameling] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120621132439/http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html |date=21 Junie 2012 }} van die Universiteit biblioteek van die Vrye Universiteit van Berlyn
* [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100 Afslag Meyrink is in die Beierse staat biblioteek]
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Meyrink, Gustav}}
[[Kategorie:Oostenrykse skrywers]]
[[Kategorie:Vertalers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1868]]
[[Kategorie:Sterftes in 1932]]
3531mdfadeu427tiys1dchzsflhef24
2818147
2818134
2025-07-03T11:52:25Z
Sobaka
328
/* Vrymesselary */
2818147
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Gustav Meyrink 3.png|duimnael|Gustav Meyrink. 1886]]
'''Gustav Meyrink''' (eintlik, ''Gustav Meyer'', en soms verkeerdelik as ''G. Meyrinck'' gelys, * [[19 Januarie]] [[1868]] in [[Wene]]; † [[4 Desember]] [[1932]] in Starnberg, Duitsland), was 'n Oostenrykse [[skrywer]] en vertaler.
== Lewensloop ==
Gebore 1868 in Wene as die buite-egtelike seun van die Württembergse staatsminister Karl von Varnbüler en die aktrise Marie Meyer. Gustav Meyrink bring sy skooljare in [[München]], [[Hamburg]] en [[Praag]] deur. Na afsluiting van sy tyd by die Handelsakademie in Praag (1885–88) was Meyrink 1889–1902 eers mede-eienaar, dan die enigste eienaar van die Praagse [[Bank (finansiële instelling)|Bank]] en geldwisselaar Meyer & Morgenstern.<ref>Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. ''</ref> In 1893 is hy met Hedwig Aloysia Certl getroud. In 1897 het hy Philomena Bernt ontmoet, sy toekomstige tweede vrou. In dieselfde jaar het hy sy eerste literêre pogings onderneem. In 1901 is sy eerste publikasie ("''Die warm soldaat''") uitgegee onder die kunstenaarnaam "''Meyrink''" in die Münchense ''Simplicissimus''-tydskrif. In 1902 word die bank bankrot verklaar en word hy aangehou weens beweerde bedrog, maar is vrygespreek en het herhaaldelik maar onsuksesvol aansoek gedoen vir rehabilitasie. In 1904 trek hy na [[Wene]], waar hy as redakteur van die Weense satiriese tydskrif ''Liewe Augustin'' gewerk het.
In 1905 skei hy van sy eerste vrou en trou met Philomena Bernt. 1906 is sy dogter gebore. In 1907 trek hy [[München]] toe en word hy 'n Duitse burger. In 1908 is sy seun gebore, wie in Julie 1932 [[selfmoord]] gepleeg het. Meyrink onderneem reise na die [[Gardameer]], Praag, [[Berlyn]] en [[Switserland]]. Tussen 1909–1914 verskyn vertalings uit [[Engels]]. Tussen 1910–1913 was daar 'n samewerking met die skrywer Roda Roda, veral ten opsigte van toneelstukke. In 1911 trek hy na Starnberg, waar hy tot met sy afsterwe gewoon het. In 1927 word Gustav Meyrink van [[Protestantisme]] na [[Mahayana|Mahayana Boeddhisme]] bekeer. In 1928 is die huis in Starnberg verkoop waar Meyrink sedert 1920 gewoon het.
Meyrink is op die 4 Desember 1932 in Starnberg oorlede en is drie dae later in die begraafplaas van die dorp begrawe.<ref>Angaben nach Gustav Meyrink: Der Golem.</ref>
== Werke ==
[[Lêer:Der heise Soldat Gustav Meyrink.jpg|regs|duimnael|Die bundel ''warm soldaat'' (1903)]]
Die skeppingsplekke van sy literêre werk was in Praag en München. Vir die duur van sy lewe het hy 'n intieme liefde-haat verhouding vir albei stede gehad.
=== Vrymesselary ===
Tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Meyrink met die Vrymesselary in kontak gekom, en dit op 'n ongewone manier. Hy is in 1917 deur die Duitse amp vir buitelandse sake in Berlyn gevra om vir propaganda-doeleindes 'n okkulte-roman te skryf, waarin gesuggereer word dat die [[Vrymesselary]] as 'n geheel, en veral die Franse en Italiaanse Vrymesselary, die skuld vir die oorlog dra. Die amp vir buitelandse sake het vir hierdie doel verskeie materiaal van die vrymesselary aan Meyrink beskikbaar gestel. Die doel was dat die roman ook in Engels en Sweeds vertaal moes word en met' n sirkulasie van 'n halwe miljoen kopieë versprei moes word. Die teoloog Carl Vogl skryf:<ref>vgl. auch im Folgenden Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers.''</ref> "Toe ek Meyrink in die derde jaar van die oorlog (Julie 1917) besoek het, het ek 'n tafel met stapels van ou en nuwe boeke oor die vrymesselary gesien. M. het my vertel dat hy die boeke van die amp vir buitelandse sake in Berlyn gekry het(…)" Meyrink het in hierdie verband aan Vogl gesê: "ek is per telegraaf na die amp vir buitelandse sake in Berlyn ontbied. Daar het ek met 'n raadslid en twee van sy vertrouelinge, insluitend die biegvader van die koningin van Beiere, ontmoet. Ek is opdrag gegee: skryf vir ons 'n roman waarin jy bewys dat die vrymesselaars van die wêreldoorlog skuld is. (…) Ek was baie verbaas, en het geantwoord dat Frenssen of Ganghofer meer geskik vir hierdie taak sou wees. Maar hulle het gemeen dat hierdie skrywers te nasionalisties en militaristies was. Dat hulle 'n prominente skrywer gesoek het wat teenoor hierdie aspekte van die openbare lewe krities ingestel was(…)."
Meyrink het die opdrag waarskynlik aanvaar met die bedoeling om die werk te kry gemaklik in die bedoeling van die projek is om te misluk of ten minste tot die mate te beïnvloed om die resultaat. Hy was egter voor die voltooiing van die Werk, waarskynlik net as gevolg van die orde geboorte gegee en gevra vir die dokumente terug na Berlyn na die buitelandse kantoor om dit terug te stuur. Die einde was dan die Duits-Oostenrykse nasionale politikus Friedrich Wichtl , 'n paar pamflette oor die "Vrymesselary-Joodse" wêreldsameswering, geskryf het,<ref>U.a.</ref> en dus een van die pioniers van die anti-Vrymesselary beïnvloeding van generaal [[Erich Ludendorff]] en die [[antisemitisme]] van die [[Nazi-party|nasionale sosialiste]], sowel as die legende van die Vrymesselary-Joodse wêreld sameswering.<ref>vgl.</ref>
== Eerbewyse ==
In 1958, is die ''Meyrink-Gasse'' in Wene-Liesing is na hom vernoem. In München, is die Gustav-Meyrink-Strasse na hom vernoem.
== Werke ==
[[Lêer:Soldat123.jpg|duimnael|Die warm soldaat, oorspronklike uitgawe, Albert Langen, München, 1903]]
[[Lêer:Golemmeyrink.jpg|duimnael|Die Golem, Oorspronklike Uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915/16]]
[[Lêer:Gesichtmey.jpg|duimnael|Die groen gesig, die oorspronklike uitgawe, Kurt Wolff Verlag, Leipzig 1917]]
=== Eerste uitgawes (in chronologiese volgorde) ===
* ''Die warm soldaat en ander stories.'' Albert Langen Verlag, München, 1903. 147 p.
* ''Orgideë. Vreemde Stories.'' Albert Langen Verlag, München o.J. (rondom 1905).
* ''Gustav Meyrink se Waskfiguurkabinet. Vreemde Stories.'' Met boekversierings deur André Lambert. Albert Langen Verlag, München In 1908. 233 p. met 25 illustrasies.
* Saam met Alexander Roda Roda: ''komedies.'' Schuster & Loeffler, Berlyn, 1912. Daarin:
** ''Bubi. Komedie in drie bedrywe''
** ''Die slaavin van Rhodus'' (na die Eunuchus van Publius Terentius Afer, met 'n Voorwoord deur William Klein)
** ''Die Gesondheidsraad''
* ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Versamelde Novelles.'' Albert Langen Verlag, München, 1913. 3 volumes. 143, 140, 145 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' 1913
* ''Die Klok. 'n toneelstuk in twee handelinge'' (assy. met Roda Roda), Schuster & Loeffler, Berlyn, 1914
* ''Die Golem.''
:: Eerste gedruk in: ''Die Weissen Blätter'' van 1. Jgg., Uitgawe 4 (Desember 1913)
:: Eerste Uitgawe: Kurt Wolff, Leipzig, 1915. Uit 141. Duisend. (1915) met 8 litografieë deur Hugo Steiner-Prag. 343 p.
* ''Die Kardinaal Napellus. Narratiewe.'' Bachmair, München, 1915
* ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' Carl Schünemann, Bremen, o.J. (1916).
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 387 p. Met die figuur van Chidher Groen.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Tekeninge deur Emil Preetorius. Kurt Wolff, Leipzig, 1917. 277 p.
* ''Die leeu Alois en ander stories.'' Met tekeninge deur Carl Olaf Petersen. Einhorn Verlag, [[Dachau]], o. J. (1917). 77 p.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Roman. Rikola Verlag, Wene, 1921. 291 p.
* ''Die pers dood en ander kort stories.'' Reclam (RUB 6311), Leipzig o. J. (1922)
* ''Op die grens van die Hiernamaals.'' Opstel. Zellenbücherei, Nr 65. Dürr & Weber, Leipzig, 1923. 86 p.
* ''Meester Leonhard.'' Hyperion (Mini Boek), München 1925
* ''Goudmakerstories.'' Augustus Scherl Verlag, Berlin 1925. 260 S, in samewerking met Die digter Alfred Schmidt Noerr;<ref>{{Cite web |url=http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |title=Theodor Harmsen: ''„Meine merkwürdigste Vision“: Okkultismus und Moderne in Gustav Meyrinks sonderbaren Geschichten'' |access-date=29 Junie 2016 |archive-date=15 Desember 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215200250/http://fastbot.de/red.php?red=31904065051649622728+http://parapsychologie.ac.at/programm/ss2009/harmsen.pdf |url-status=dead }}</ref> (sien ook Michał Sędziwój)
* ''Die engel van die venster in die Weste.'' Roman. 'n kopergravuur van John Dee. Grethlein & Co., Leipzig, 1927. 440 P. + Schünemann, Bremen 1927. 441 S., In samewerking met die digter Alfred Schmidt Noerr.
* ''Die huis van die laaste lantern. Erflatings en Verstrooides.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller Verlag, München, 1973. 470 p. Daarin, die eerste volle herdruk van die postuum roman-fragment, ''die huis van die alchemis.'' ISBN 3-7844-1524-5.
* ''Vlermuise. Stories, Fragmente, Essays.'' Geredigeer deur Eduard Frank. Albert Langen – Georg Müller, München – Wien 1981. 444 p. ISBN 3-7844-1832-5.
=== Publikasie en bydraes ===
* as redakteur en vertaler: Lafcadio Hearn: Spook''stories uit Japan'', nuwe uitgawe: Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1978 ISBN 3-596-22807-7.
* Felix Schloemp (EDS.): ''Die Spookboek''. Met 'n Voorwoord deur Gustav Meyrink en illustrasies van Paulus Scheurich. Met bydraes deur [[Edward Bulwer-Lytton]], Pierre Mille, [[E.T.A. Hoffmann|E. T. A. Hoffmann]], [[Guy de Maupassant]], Prosper Mérimée, Hanns Heinz Ewers, [[Rudyard Kipling]], [[Edgar Allan Poe]], Gustav Meyrink, en Karl Hans Strobl en [[Nikolai Gogol]]. Georg Müller, München 1913
* Bô Yin Râ: ''die boek van Die lewende God.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Verlag der weissen Bücher, Leipzig 1919
* Ludwig Bechstein: ''Heksestories.'' Voorwoord deur Gustav Meyrink. Rikola Verlag, Wene 1922
=== Werke ===
* Versamelde Werke. Kurt Wolff, Leipzig, 1913–1917. 6 volumes.
:# ''Die Golem.'' 349 p.
:# ''Die groen gesig''. 335 p.
:# ''Walpurgisnag.'' 277 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Eerste Deel.'' 255 p.
:# ''Die verkrampte Duitser Wunderhorn. Die Tweede Deel.'' 276 p.
:# ''Vlermuise. 'n Storieboek.'' 381 p.
* Versamelde Werke. Albert Langen Verlag, Leipzig-Zurich-München (1917). 6 volume.
: Die publikasie van Kurt Wolff, bevat ook die stories:
: Die bestorming van Serajewo
: Die Saturnus-ring
: Schöpsoglobin
: Die brein wat verdamp het
: Petroleum
=== Hersiene uitgawes ===
* ''Die verkramte Duitser Wunderhorn. Novelle.'' Rudolf Wolff, Bad Schwartau 2009 (Jaar Van Publikasie), Julie 2010 (Publikasiedatum). ISBN 978-3-86672-303-0 (ca. 472 p. in 1 Bd.)
* ''Die Golem''. 'n Roman. Hamburg: Hoffmann en Campe 2015. - Die teks volg die eerste boek uitgawe , gepubliseer in Kurt Wolff Verlag, Leipzig, 1915. Epiloog en kronologie deur Dr Ulrike Ehmann, volgens die uitgawe, München: dtv 2012.
* ''Die Golem.'' Met epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2009. ISBN 978-3-423-13737-9.
* ''Die groen gesig. 'n Roman.'' Ullstein, Berlyn, 1998. ISBN 3-548-24439-4.
* ''Walpurgisnag. Fantasie Roman.'' Met 'n epiloog en tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2008. ISBN 978-3-423-13651-8.
* ''Die wit Dominikaan. Uit die dagboek van 'n Onsigbare.'' Met 'n epiloog en die tydtafel van Ulrike Ehmann, Dt. Taschenbuch-Verl., München 2007. ISBN 978-3-423-13584-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals. Meester Leonhard.'' Scooter, Lang 2004. ISBN 3-923620-17-9.
* ''Op die grens van die Hiernamaals – Die transformasie van die bloed. Twee Opstelle oor die onderwerpe van okkultisme en Joga.'' Pandora-Geskiedenis. Schneider, Berlyn, 2006. ISBN 3-938878-04-5.
* ''Die plante van die dokter Cinderella'' jmb, Hannover 2011. ISBN 978-3-940970-65-7.
* ''Die bestorming van Serajewo. Satires, fabels en groteske.'' Elsinor Verlag, Coesfeld, 2007. ISBN 978-3-939483-03-8.
=== Erflating ===
* Beierse staatsbiblioteek: briewe aan Meyrink, manuskripte, spesiaalafdrukke van klein poëtiese Werke, perskommentaar oor Meyrink [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100]
* Monacensia München: 14 manuskripte, insluitend Walpurgisnag, die briewe, hoofsaaklik te Albert Lank [http://www.muenchner-stadtbibliothek.de/page.php?pageid=387&cms=0dce8af05b09daa7526e6d49affb6856&letter=m&mnid=268]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
== Literatuur ==
* Evelin Aster: ''Personalbibliographie von Gustav Meyrink.'' Peter Lang Verlag, Bern 1980. ISBN 3-261-04779-8.
* Hartmut Binder: ''Gustav Meyrink. Ein Leben im Bann der Magie.'' Vitalis Verlag, Prag 2009, ISBN 978-3-89919-078-6.
* William R. van Buskirk: ''The Bases of Satire in Gustav Meyrink's Work.'' Dissertation. Michigan 1957.
* Yvonne Caroutch (Hrsg.): ''Gustav Meyrink.'' Edition l'Herne, Paris 1976.
* Misia Sophia Doms: ''Das Phänomen der kollektiven Besessenheit in Alfred Kubins „Die andere Seite“ und Gustav Meyrinks „Der Golem“.'' In: Hermes Andreas Kick u. a. (Hrsg.): ''Besessenheit, Trance, Exorzismus. Affekte und Emotionen als Grundlagen ethischer Wertebildung und Gefährdung in Wissenschaften und Künsten.'' Affekt – Emotion – Ethik Bd. 2. Münster 2004. S. 25–48
* Peter Cersowsky: ''Phantastische Literatur im ersten Viertel des 20. Jahrhunderts. Untersuchungen zum Strukturwandel des Genres, seinen geistesgeschichtlichen Voraussetzungen und zur Tradition der „schwarzen Romantik“ insbesondere bei Gustav Meyrink, Alfred Kubin und Franz Kafka.'' Fink, München 1989, ISBN 3-7705-2133-1.
* Eduard Frank: ''Gustav Meyrink. Werk und Wirkung.'' Avalun-Verlag, Büdingen Gettenbach (1957)
* Theodor Harmsen: ''Der magische Schriftsteller Gustav Meyrink, seine Freunde und sein Werk, beleuchtet anhand eines Rundgangs durch die Meyrink-Sammlung der Bibliotheca Philosophica Hermetica, Amsterdam, unter Verwendung weiterer Sammlungen.'' In de Pelikaan Amsterdam, 2009, ISBN 9789071608254. In deutscher Sprache, 320 Seiten, reich illustriert.
* Arnold Keyserling: ''Die Metaphysik des Uhrmachers von Gustav Meyrinck. Interpretation und Text.'' Verlag Bruno Martin, Südergellersen 1988, ISBN 3-921786-57-6, [http://schuledesrades.org/palme/books/uhrmacher/?Q=1/1/16 online]
* Egon Erwin Kisch: ''Mann ist Mann oder die Verwandlung des Bankiers Meyer.'' In: ''Prager Pitaval – Späte Reportagen'' Gesammelte Werke in Einzelausgaben II/2 hrsg. von Bodo Uhse und Gisela Kisch. Aufbau, Berlin u. Weimar/DDR 1969. S. 286–288.
* Manfred Lube: ''Gustav Meyrink. Beiträge zur Biographie und Studien zu seiner Kunsttheorie.'' Dissertationen der Universität Graz Nr. 51. dbv-Verlag d. Univ. Graz, Graz 1980. ISBN 3-7041-9011-X.
* Luis Montiel. (2013). ''Aweysha. Spiritual Epidemics and Psychic Contagion in the Works of Gustav Meyrink''. In:RÜTTEN, Th.; KING, M. Eds. (2013) Contagionism and Contagious diseases. Medicine and Literature 1880–1933. Berlin, De Gruyter, 167-183. ISBN 978-3-11-030572-2.
* Luis Montiel: ''El rizoma oculto de la psicología profunda. Gustav Meyrink y Carl Gustav Jung'', Frenia, 2012, ISBN 9788469535400.
* Detlef Münch: ''Zeit–Egel, Schwarze Löcher, Künstliche Organe & Weltuntergang. Die Science Fiction des Grauens von Gustav Meyrink 1901–1916.'' Synergen, Dortmund 2005, ISBN 3-935634-48-X.
* Jan Christoph Meister: ''Hypostasierung – die Logik mythischen Denkens im Werk Gustav Meyrinks nach 1907.'' Frankfurt/Bern/New York (Lang), 1987 (= Bd. 3 der Reihe ‘Hamburger Beiträge zur Germanistik’), ISBN 3-8204-9389-1.
* Mohammad Qasim: ''Gustav Meyrink. Eine monographische Untersuchung.'' Dissertation (München, Philosophische Fakultät für Sprach- u. Literaturwiss. II). Heinz, Stuttgart 1981. ISBN 3-88099-099-9.
* {{NDB|17|404|406|Gustav Meyrink|Mohammad Qasim|118582046}}
* Angela Reinthal: ''Alchemie des Poeten – John Dee (1527–1608) in Gustav Meyrinks Roman „Der Engel vom westlichen Fenster“ (1927).'' In: ''Iliaster. Literatur und Naturkunde in der frühen Neuzeit. Festgabe für Joachim Telle zum 60. Geburtstag.'' Herausgegeben von Wilhelm Kühlmann und Wolf-Dieter Müller-Jahncke, Manutius Verlag, Heidelberg 1999, S. 221–239, ISBN 3-925678-87-5. Auch in: ''Faszination des Okkulten. Diskurse zum Übersinnlichen.'' Herausgegeben von Wolfgang Müller-Funk und Christa A. Tuczay. A. Francke-Verlag, Tübingen 2008, ISBN 978-3-7720-8259-7.
* Frans Smit: ''Gustav Meyrink: het leven van een esoterisch auteur en geestelijk zoeker.'' Ankh-Hermes, Deventer 1986.
** Übersetzung: ''Gustav Meyrink. Auf der Suche nach dem Übersinnlichen.'' Deutsch von Konrad Dietzfelbinger. Langen-Müller, München 1988. ISBN 3-7844-2162-8.
* Thomas Wörtche: ''Phantastik und Unschlüssigkeit. Zum strukturellen Kriterium eines Genres. Untersuchungen an Texten von Hanns Heinz Ewers und Gustav Meyrink.'' Corian, Meitingen 1987, ISBN 3-89048-113-2.
* Verna Schuetz: ''The bizarre literature of Hanns Heinz Ewers, Alfred Kubin, Gustav Meyrink, and Karl Hans Strobl''. Madison WI, Univ. Diss. 1974
* Dr. Carl Vogl: ''Bekenntnisse eines Pfarrers''; Aegis-Verlag; Wien, Berlin 1930
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{DNB-Portal|118582046}} Duitse nasionale biblioteek
* [https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118582046 Werke deur of oor Gustav Meyrink] in die Duitse Digitale biblioteek
* [http://gutenberg.spiegel.de/autor/413 Die werke van Gustav Meyrink].In:Gutenberg-DE-projek.
* [http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060118125656/http://literaturnetz.org/autoren/gustav_meyrink |date=18 Januarie 2006 }} in "literatuur netwerk"
* [http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm Die werke van Gustav Meyrink] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080421035221/http://www.symbolon.de/books2003/meyrink.htm |date=21 April 2008 }} in symbolon.de (PDFs)
* [http://librivox.org/author/167 Die werke van Gustav Meyrink], as'n gemeenskap van gratis oudioboeke by [http://librivox.org/ LibriVox]
* [http://www.payer.de/religionskritik/meyrink06.htm Artikel Meyrink se "bedrieër van die mistiek"]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html Skakel versameling] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120621132439/http://www.ub.fu-berlin.de/service_neu/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/autorm/meyrink.html |date=21 Junie 2012 }} van die Universiteit biblioteek van die Vrye Universiteit van Berlyn
* [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=856863894&db=100 Afslag Meyrink is in die Beierse staat biblioteek]
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Meyrink, Gustav}}
[[Kategorie:Oostenrykse skrywers]]
[[Kategorie:Vertalers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1868]]
[[Kategorie:Sterftes in 1932]]
qdcue6rgc8889fecqazfu2y4govuoyy
George Best
0
113958
2818078
2723246
2025-07-03T09:10:36Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818078
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sokkerspeler
| name = George Best
| image = [[Lêer:George best 1976.jpg|220px]]
| image_size =
| caption = George Best in 1976
| fullname = George Best
| birth_date = {{Geboortedatum|1946|5|22|df=yes}}
| birth_place = [[Belfast]], [[Noord-Ierland]]
| death_date = {{Sterfdatum en ouderdom|1946|5|22|2005|11|25|df=yes}}
| death_place = [[Londen]], [[Engeland]]
| height = 1,75 m
| position = Vleuel/Aanvallende middelveldspeler
| youthyears1 = 1961–1963 |youthclubs1 = [[Manchester United]]
| years1 = 1963–1974 |clubs1 = [[Manchester United]] |caps1 = 361 |goals1 = 137
| years2 = 1974 |clubs2 = → [[Jewish Guild]] (leen) |caps2 = 5 |goals2 = 1
| years3 = 1974 |clubs3 = → [[Dunstable Town FC|Dunstable Town]] (leen) |caps3 = 0 |goals3 = 0
| years4 = 1975 |clubs4 = [[Stockport County FC|Stockport County]] |caps4 = 3 |goals4 = 2
| years5 = 1975–1976 |clubs5 = [[Cork Celtic FC|Cork Celtic]] |caps5 = 3 |goals5 = 0
| years6 = 1976 |clubs6 = [[Los Angeles Aztecs]] |caps6 = 23 |goals6 = 15
| years7 = 1976–1977 |clubs7 = [[Fulham FC|Fulham]] |caps7 = 42 |goals7 = 8
| years8 = 1977–1978 |clubs8 = [[Los Angeles Aztecs]] |caps8 = 32 |goals8 = 12
| years9 = 1978–1979 |clubs9 = [[Fort Lauderdale Strikers (1977–1983)|Fort Lauderdale Strikers]] |caps9 = 28 |goals9 = 6
| years10 = 1979–1980 |clubs10 = [[Hibernian FC|Hibernian]] |caps10 = 17 |goals10 = 3
| years11 = 1980–1981 |clubs11 = [[San Jose Earthquakes (1974–88)|San Jose Earthquakes]] |caps11 = 56 |goals11 = 21
| years12 = 1980–1982 |clubs12 = [[San Jose Earthquakes (1974–88)|San Jose Earthquakes]] |caps12 = 21 |goals12 = 33
| years13 = 1982 |clubs13 = [[Sea Bee]] |caps13 = 2 |goals13 = 0
| years14 = 1982 |clubs14 = [[Hongkong Rangers FC|Hongkong Rangers]] |caps14 = 1 |goals14 = 0
| years15 = 1983 |clubs15 = [[AFC Bournemouth|Bournemouth]] |caps15 = 5 |goals15 = 0
| years16 = 1983 |clubs16 = [[Queensland Lions FC|Brisbane Lions]] |caps16 = 4 |goals16 = 0
| years17 = 1983 |clubs17 = Osborne Park Galeb |caps17 = 1 |goals17 = 1
| years18 = 1983 |clubs18 = [[Nuneaton Town FC|Nuneaton Borough]] |caps18 = 3 |goals18 = 1
| years19 = 1984 |clubs19 = [[Tobermore United FC|Tobermore United]] |caps19 = 4 |goals19 = 6
| totalcaps = 604 |totalgoals = 239
| nationalyears1 = 1964–1977 |nationalteam1 = [[Noord-Ierse nasionale sokkerspan|Noord-Ierland]] |nationalcaps1 = 37 |nationalgoals1 = 9
}}
'''George Best''' (* [[22 Mei]] [[1946]] in [[Belfast]]; † [[25 November]] [[2005]] in [[Londen]]) was 'n [[Noord-Ierland|Noord-Ierse]] professionele [[sokker]]speler wat as buitespeler vir die Engelse sokkerklub [[Manchester United]] en die nasionale sokkerspan van Noord-Ierland gespeel het. In 1968 het hy die [[UEFA Champions League]] met Manchester United gewen en is as die Europese Sokkerspeler van die Jaar en FWA-sokkerspeler van die Jaar aangewys. Die ''Irish Football Association'' het na Best verwys as die "grootste speler wat ooit die groen trui van Noord-Ierland gedra het".<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.irishfa.com/international/squad-profiles/profile/341/legends-of-the-game/george-best/ |title=Profile of George Best |publisher=irishfa.com |accessdate=18 September 2016 |archive-date= 1 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121101012945/http://www.irishfa.com/international/squad-profiles/profile/341/legends-of-the-game/george-best |url-status=dead}}</ref>
[[Lêer:George Best mural, Portavogie - geograph.org.uk - 1499378.jpg|duimnael|links|Muurskildery in Blythe Street, Belfast]]
[[Lêer:George Best Belfast City Airport signage.jpg|duimnael|links|Een van Belfast se twee lughawens, Belfast City Airport, dra die sokkerster se naam]]
[[Lêer:Flybe DHC-8-400 (G-JECL) @ MAN, Oct 2008 (02).jpg|duimnael|links|'n Bombardier Dash 8-Q402-straler van die Britse lugredery ''flybe'' op Manchester-lughawe]]
Best, wat in die Cregagh Estate in die suidooste van Belfast as seun van 'n skeepswerfarbeider gebore en ook daar grootgemaak is, het sy klubloopbaan met [[Manchester United]] in [[Engeland]] begin nadat hy op vyftienjarige leeftyd die aandag van 'n talentsoeker getrek het. Dié het 'n telegram aan die sokkerklub se bestuurder, Matt Busby, gestuur met die woorde: "I think I've found you a genius."
Nadat hy sy debuut vir United op sewentienjarige leeftyd gemaak het, het Best oor 'n tydperk van elf jaar 179 doele in 470 wedstryde aangeteken wat van hom die klub se beste ligaspeler in vyf opeenvolgende seisoene gemaak het.<ref>{{en}} ''Reliving the Dream: The Triumph and Tears of Manchester United's 1968 European Cup Heroes''. Random House</ref>
Ná sy ontydige afsterwe in 2005 – George Best het 'n lang stryd teen alkoholisme gevoer – is ''Belfast City Airport'' ter geleentheid van sy 60ste verjaardag hernoem na ''George Best Belfast City Airport''. Die voormalige Scottish Mutual-gebou in Donegall Square South in Belfast se middestad is as 'n luukse hotel herontwikkel wat die naam ''The George Best Hotel'' dra.<ref>{{en}} [http://www.belfasttelegraph.co.uk/business/news/belfast-building-to-become-george-bestthemed-hotel-35827396.html ''Belfast Telegraph Digital, 15 Junie 2017: Belfast building to become George Best-themed hotel. Besoek op 11 Oktober 2017'']</ref> Die hotel is op 22 Oktober 2018 geopen.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Best, George}}
[[Kategorie:Noord-Ierse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1946]]
[[Kategorie:Sterftes in 2005]]
d8y8y25u2cjm3537g968629tntsj5kv
Rotifera
0
121734
2818133
2427481
2025-07-03T11:17:18Z
JMK
649
skakel
2818133
wikitext
text/x-wiki
{{Taksoboks
| name = Rotifera
| image = Rotifera (Genusː Philodina) - 40X view.jpg
| image_width = 240px
| fossil_range = [[Eoseen]] – tans, {{fossil range|56|0}}
| domain = [[Eukaryota]]
| regnum = [[Animalia]]
| superphylum = [[Platyzoa]]
| phylum = '''Rotifera'''
| phylum_authority = Cuvier, 1798
}}
'''Rotifera''', of die '''raderdiertjies''', is ’n [[filum]] van mikroskopiese en byna-mikroskopiese [[dier]]tjies met ’n pseudoseloom (skynbuikholte). Hulle is vir die eerste keer in 1696 beskryf, deur eerw. John Harris. Ander vorme is later, in 1703, deur [[Antonie van Leeuwenhoek]] beskryf.<ref name="cambridge1896">{{cite book | title = The Cambridge Natural History |author1=Harmer, Sidney Frederic |author2=Shipley, Arthur Everett |lastauthoramp=yes | year = 1896 | publisher = The Macmillan company | url = https://books.google.com/books?id=bvoEAAAAYAAJ&pg=PA197&lpg=PA197&dq=%22john+harris%22+rotifer | pages = 197 | accessdate = 2008-07-25}}</ref>
== Beskrywing ==
Die meeste raderdiertjies is sowat 0,1–0,5 mm lank, hoewel hul lengte kan wissel van 50 [[Mikrometer|μm]] tot meer as 2 mm.<ref>{{cite web |url=http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/indexmag.html?http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/artnov99/rotih.html |title=Welcome to the Wonderfully Weird World of Rotifers |last=Howey |first=Richard L. |year=1999 |publisher=Micscape Magazine |access-date=19 Februarie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190214002845/http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/indexmag.html?http%3A%2F%2Fwww.microscopy-uk.org.uk%2Fmag%2Fartnov99%2Frotih.html |archive-date=2019-02-14 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Hulle kom wêreldwyd algemeen in [[varswater]]omgewings voor. Daar is ’n paar [[see|soutwater]][[spesie]]s, byvoorbeeld die [[genus]] ''Synchaeta''.
Sommige is vryswemmend en eintlik [[plankton]], terwyl ander op ’n substrata voortkruip of sittend is binne byvoorbeeld buise wat aan ’n substrata vas is. Sowat 25 spesies is koloniaal, soos ''Sinantherina semibullata''. Raderdiertjies is ’n belangrike deel van die varswatersoöplankton: hulle is ’n groot voedselbron en baie spesies dra by tot die ontbinding van organiese materiaal.<ref>{{cite web|url=http://www.freshwaterlife.org/servlet/CDSServlet?status=ND01MDU3JmN0bl9pbmZvX3ZpZXdfc2l6ZT1jdG5faW5mb192aWV3X2Z1bGwmNj1lbiYzMz0qJjM3PWtvcw~~|title=Rotifers|work=Freshwater Life|accessdate=2010-02-19|archive-date=2012-08-01|archive-url=https://archive.is/20120801144708/http://www.freshwaterlife.org/servlet/CDSServlet?status=ND01MDU3JmN0bl9pbmZvX3ZpZXdfc2l6ZT1jdG5faW5mb192aWV3X2Z1bGwmNj1lbiYzMz0qJjM3PWtvcw~~|url-status=dead}}</ref> Die meeste kom globaal voor, maar daar is sommige [[inheems]]e spesies, soos ''Cephalodella vittata'' in die [[Baikalmeer]].<ref>Hendrik Segers (2007). Annotated checklist of the rotifers (Phylum Rotifera), with notes on nomenclature, taxonomy</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{Wikispecies-inlyn|Rotifera}}
{{Commons-kategorie inlyn|Rotifera}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Rotifer|Engelse Wikipedia]]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Dierefilums]]
80z5s4mv9bb3txmc8bi4y9z2awttqz2
Verenigde Rugbykampioenskap
0
124094
2818017
2744660
2025-07-02T21:00:12Z
SpesBona
2720
+ 2024-’25
2818017
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sportliga
| naam = Verenigde Rugbykampioenskap
| huidige_seisoen = [[2025-’26 Verenigde Rugbykampioenskap-seisoen|2025-’26]]
| beeld =
| beskrywing =
| beeldonderskrif =
| sportsoort = [[Rugby]]
| gestig = 2001 (as Keltiese Liga)<br />2011 (as Pro12)<br />2017 (as Pro14)<br />2021 (as Verenigde Rugbykampioenskap)
| gestaak =
| vervang =
| eienaar = [[Ierse Rugbyvoetbalunie|IRFU]], [[Italiaanse Rugbyfederasie|FIR]], [[Skotse Rugbyunie|SRU]], [[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|SARU]], [[Walliese Rugbyunie|WRU]]
| inougureel = [[2001-’02 Keltiese Liga|2001-’02]] (Keltiese Liga)<br />[[2011-’12 Pro12-seisoen|2011-’12]] (Pro12)<br />[[2017-’18 Pro14-seisoen|2017-’18]] (Pro14)<br />[[2021-’22 Verenigde Rugbykampioenskap-seisoen|2021-’22]] (Verenigde Rugbykampioenskap)
| lande = {{vlagland|Ierland|rugby}}<br />{{vlagland|Italië}}<br />{{vlagland|Skotland}}<br />{{vlagland|Suid-Afrika}}<br />{{vlagland|Wallis}}
| divisies =
| spanne = 16: vier uit Ierland, twee uit Italië, twee uit Skotland, vier uit Suid-Afrika en vier uit Wallis
| onlangse_kamp = {{vlagikoon|Ierland|rugby}} [[Leinster Rugby|Leinster]] ([[2024-’25 Verenigde Rugbykampioenskap-seisoen|2024-’25]])
| verwante_komps = [[Europese Rugbykampioenbeker]]
| borg = Roc Nation
}}
Die '''Verenigde Rugbykampioenskap''' is ’n jaarlikse [[rugby]]kompetisie met spanne van [[Ierland]], [[Italië]], [[Skotland]], [[Suid-Afrika]] en [[Wallis]]. Die toernooi is een van die drie hoof- professionele toernooie in [[Europa]] (naas die Engelse Premierskap en die Franse Top 14) en die suksesvolste spanne in hierdie toernooi ding mee om die [[Europese Rugbykampioenbeker]].
Die eerste seisoen van die toernooi, 2001-’02, het bekend gestaan as die '''Keltiese Liga'''<ref>([[Iers-Gaelies]]: ''An tSraith Cheilteach''; [[Italiaans]]: ''La Lega Celtica''; [[Skots-Gaelies]]: ''An Lìog Cheilteach''; [[Wallies]]: ''Y Gynghrair Geltaidd'') {{cy}} {{cite web |title=Y Gynghrair Geltaidd |url=http://www.bbc.co.uk/cymru/chwaraeon/safle/rygbi_rhanbarthol/pages/canlyniadau_celtaidd.shtml |publisher=BBC Chwaraeon |date=28 September 2005 |accessdate=7 Februarie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151106035020/http://www.bbc.co.uk/cymru/chwaraeon/safle/rygbi_rhanbarthol/pages/canlyniadau_celtaidd.shtml |archive-date=6 November 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> en het bestaan uit spanne van Ierland, Skotland en Wallis. Aan die begin van die 2010-’11-seisoen is die toernooi van tien na twaalf spanne uitgebrei om twee Italiaanse spanne te inkorporeer. Die naam “Pro12” is in 2011 aanvaar om aan te dui dat spanne buite die Keltiese nasies nou ook aan die toernooi deelneem. In 2017 is aangekondig dat twee [[Suid-Afrika]]anse spanne ook aan die toernooi deelneem.<ref>{{af}} {{cite web |url=http://www.netwerk24.com/Sport/Rugby/sa-spanne-se-deelname-aan-pro12-bevestig-20170719 |title=SA spanne se deelname aan Pro12 bevestig |format=html |date=19 Julie 2017 |accessdate=19 Julie 2017 |publisher=[[Netwerk24]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009113404/https://www.netwerk24.com/Sport/Rugby/sa-spanne-se-deelname-aan-pro12-bevestig-20170719 |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Spanne ==
Die toernooi is gebaseer op streeks-/provinsiale verteenwoordiging van deelnemende lande, behalwe vir [[Benetton Rugby Treviso|Treviso]] wat die stad Treviso self verteenwoordig. Benetton Treviso is weens sy lang geskiedenis gekies nadat ’n projek om ’n tweede streekspan, Praetorians Roma, saam te stel, misluk het.<ref>{{it}} {{cite news |title=Treviso in Celtic League Praetorians Roma bocciati |url=http://www.repubblica.it/2009/10/sport/vari/celtic-league/celtic-league/celtic-league.html |work=la Repubblica |date=2 Oktober 2009 |accessdate=12 November 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009125941/https://www.repubblica.it/2009/10/sport/vari/celtic-league/celtic-league/celtic-league.html |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
{| class="wikitable" style="text-align:center; margin: 1em auto;"
! width="20%" | Ierland
! width="20%" | Italië
! width="20%" | Skotland
|-
|
{{Location map+ |Ierland|AlternativeMap=Island of Ireland location map.svg|width=250|float=center|caption=Ligging van Verenigde Rugbykampioenskap-spanne in Ierland|places=
{{Location map~ |Ierland|lat=53.279|long=-9.0397|label=<small>[[Connacht Rugby|Connacht]]</small>|position=right}}
{{Location map~ |Ierland|lat=53.325556|long=-6.229444|label=<small>[[Leinster Rugby|Leinster]]</small>|position=bottom}}
{{Location map~ |Ierland|lat=52.674167|long=-8.6425|label=<small>[[Munster Rugby|Munster]]</small>|position=right}}
{{Location map~ |Ierland|lat=54.576389|long=-5.904444|label_size=80 |label=[[Ulster Rugby|Ulster]]|position=left}}
}}
||
{{Location map+ |Italië|AlternativeMap=Italy location map.svg|width=250|float=center|caption=Ligging van Verenigde Rugbykampioenskap-spanne in Italië|places=
{{location map~ |Italië|lat=45.680278|long=12.213333|label=<small>[[Benetton Rugby Treviso|Treviso]]</small>|position=left}}
{{location map~ |Italië|lat=44.826111|long=10.328889|label=<small>[[Zebre]]</small>|position=right}}
}}
||
{{Location map+ |Skotland|AlternativeMap=Scotland location map.svg|width=250|float=center|caption=Ligging van Verenigde Rugbykampioenskap-spanne in Skotland|places=
{{Location map~ |Skotland|lat=55.927792|long=-3.223548|label_size=80 |label=[[Edinburgh Rugby|Edinburgh]]|position=right}}
{{Location map~ |Skotland|lat=55.881137|long=-4.34181|label_size=80 |label=[[Glasgow Warriors]]|position=left}}
}}
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center; margin: 1em auto;"
! width="20%" | Suid-Afrika
! width="20%" | Wallis
|-
||
{{Location map+ |Suid-Afrika|width=300|float=center|caption=Ligging van Verenigde Rugbykampioenskap-spanne in Suid-Afrika|places=
{{location map~ |Suid-Afrika|lat=-25.753333|long=28.222778|label=[[Bulls (Verenigde Rugbykampioenskap)|Bulls]]|position=right}}
{{location map~ |Suid-Afrika|lat=-29.828|long=31.031|label=[[Sharks (Verenigde Rugbykampioenskap)|Sharks]]|position=left}}
{{location map~ |Suid-Afrika|lat=-26.1975|long=28.060833|label=[[Lions (Verenigde Rugbykampioenskap)|Lions]]|position=left}}
{{location map~ |Suid-Afrika|lat=-33.970556|long=18.468333|label=[[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]]|position=right}}
}}
||
{{Location map+ |Wallis|AlternativeMap=Wales location map.svg|width=250|float=center|caption=Ligging van Verenigde Rugbykampioenskap-spanne in Wallis|places=
{{Location map~ |Wallis|lat=51.479722|long=-3.183611|label_size=80 |label=[[Cardiff Blues]]|position=bottom}}
{{Location map~ |Wallis|lat=51.588333|long=-2.987778|label_size=80 |label=[[Dragons (rugbyspan)|Dragons]]|position=top}}
{{Location map~ |Wallis|lat=51.6422|long=-3.9351|label_size=80 |label=[[Ospreys (rugbyspan)|Ospreys]]|position=bottom}}
{{Location map~ |Wallis|lat=51.679167|long=-4.129167|label_size=80 |label=[[Scarlets]]|position=top}}
}}
|}
{| class="wikitable sortable" style="width: 99%"
|+ Verenigde Rugbykampioenskap-klubs
|-
!style="width:20%" | Klub
!style="width:8%" | Gestig
!style="width:20%" | Ligging
!style="width:25%" | Stadion
!style="width:8%" | Kapasiteit
!style="width:10%" | Kampioenskappe (Onlangsste)
|-
|{{vlagikoon|ITA}} [[Benetton Rugby Treviso|Benetton Treviso]]
|1932
|[[Treviso]], [[Italië]]
|[[Stadio Comunale di Monigo]]
|6 700
|0 (NVT)
|-
|{{vlagikoon|RSA}} [[Bulls (Verenigde Rugbykampioenskap)|Bulls]]
|1997
|[[Pretoria]], [[Suid-Afrika]]
|[[Loftus Versfeld]]
|51 762
|0 (NVT)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Cardiff Blues]]
|2003
|[[Cardiff]], [[Wallis]]
|[[Cardiff Arms Park]]
|12 125
|0 (NVT)
|-
|{{vlagikoon|IRE|rugby union}} [[Connacht Rugby|Connacht]]
|1885
|[[Galway]], [[Ierland]]
|[[Galway Sportgronde]]
|8 100
|1 (2016)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Dragons (rugbyspan)|Dragons]]
|2003
|[[Newport, Wallis|Newport]], [[Wallis]]
|[[Rodney Parade]]
|8 500
|0 (NVT)
|-
|{{vlagikoon|SCO}} [[Edinburgh Rugby|Edinburgh]]
|1872
|[[Edinburg]], [[Skotland]]
|[[Murrayfield-stadion|Murrayfield]]<br />[[Myreside-stadion|New Myreside]]
|67 144<br />5 500
|0 (NVT)
|-
|{{vlagikoon|SCO}} [[Glasgow Warriors]]
|1872
|[[Glasgow]], [[Skotland]]
|[[Scotstoun-stadion|Scotstoun]]
|7 351
|2 (2024)
|-
|{{vlagikoon|IRE|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]]
|1879
|[[Dublin]], [[Ierland]]
|[[RDS Arena|RDS]] / [[Aviva Stadium]]
|18 500 / 51 200
|9 (2025)
|-
|{{vlagikoon|RSA}} [[Lions (Verenigde Rugbykampioenskap)|Lions]]
|1996
|[[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]]
|[[Ellispark-stadion]]
|62 567
|0 (NVT)
|-
|{{vlagikoon|IRE|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]]
|1879
|[[Limerick]] / [[Cork]], [[Ierland]]
|[[Thomond Park]] / [[Irish Independent Park]]
|25 600 / 9 250
|4 (2023)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Ospreys]]
|2003
|[[Swansea]], [[Wallis]]
|[[Liberty-stadion]]
|20 827
|4 (2012)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Scarlets]]
|2003
|[[Llanelli]], [[Wallis]]
|[[Parc y Scarlets]]
|14 870
|2 (2017)
|-
|{{vlagikoon|RSA}} [[Sharks (Verenigde Rugbykampioenskap)|Sharks]]
|1995
|[[Durban]], [[Suid-Afrika]]
|[[Kings Park-stadion]]
|52 000
|0 (NVT)
|-
|{{vlagikoon|RSA}} [[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]]
|1997
|[[Kaapstad]], [[Suid-Afrika]]
|[[Kaapstad-stadion]]
|55 000
|1 (2022)
|-
|{{vlagikoon|IRE|rugby union}} [[Ulster Rugby|Ulster]]
|1879
|[[Belfast]], [[Noord-Ierland]]
|[[Kingspan-stadion]]
|18 196
|1 (2006)
|-
|{{vlagikoon|ITA}} [[Zebre]]
|1973
|[[Parma]], [[Italië]]
|[[Stadio Sergio Lanfranchi]]
|5 000
|0 (NVT)
|}
=== Italiaanse deelname sedert 2010-’11 ===
In November 2008 het die raad van die Keltiese Liga vergader om die moontlikheid van Italiaanse deelname te bespreek; Roger Lewis, uitvoerende hoof van die [[Walliese Rugbyunie]], het genoem dat die toernooi positief was oor Italiaanse deelname. Na ’n raadsvergadering van die [[Italiaanse Rugbyfederasie]] (FIR) op 19 Desember 2008 waar voorstelle ter verbetering van Italiaanse rugby bespreek is,<ref>{{en}} {{cite news |title=Italianers sluit dalk by Magners League aan |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/rugby_union/7766990.stm |publisher=BBC Sport |date=5 Desember 2008 |accessdate=20 Desember 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009125935/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/rugby_union/7766990.stm |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> het die FIR aangekondig dat ’n voorstel vir deelname aan die Keltiese Liga ingedien sou word. Die FIR had twee moontlikhede – skryf vier bestaande Italiaanse klubs vanuit die Nasionale Kampioenskap van Uitnemendheid vir die Liga in; of skep twee spanne uit spelers wat kwalifiseer om vir Italië te speel.<ref>{{en}} {{cite news |title=Italië bevestig Magners League-skuif |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/rugby_union/7793092.stm |publisher=BBC Sport |date=19 Desember 2008 |accessdate=20 Desember 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009125939/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/rugby_union/7793092.stm |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
Op 18 Julie 2009 het die FIR aangekondig dat [[Aironi]] en Pretoriani Roma met aanvang van die 2010-’11-seisoen in die Keltiese Liga sou speel – [[Benetton Rugby Treviso]] en Duchi Nord-Ovest het nie in hul botte geslaag nie. Pretoriani sou in Rome gebaseer wees met die [[Stadio Flaminio]] as tuisveld, terwyl Aironi in Viadana gebaseer sou wees met sommige wedstryde wat in [[Reggio Emilia]] sou plaasvind.<ref>{{en}} {{cite news |title=Italianers kies spanne vir Keltiese Liga |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/rugby_union/8157723.stm |publisher=BBC Sport |date=18 Julie 2009 |accessdate=18 Julie 2009 }}</ref> Op 2 Oktober 2009 het die FIR egter voorgestel dat Benetton Treviso in die plek van Pretoriani Roma deelneem.<ref>{{it}} {{cite news |title=Il Veneto in Celtic League, Roma fuori |url=http://www.rugbyveneto.org/wordpress/il-veneto-in-celtic-league-roma-fuori.html |publisher=Rugby Veneto |date=2 September 2009 |accessdate=6 September 2009 |archive-date=29 Maart 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160329021719/http://www.rugbyveneto.org/wordpress/il-veneto-in-celtic-league-roma-fuori.html |url-status=dead }}</ref>
Op 28 Januarie 2010 het die FIR verklaar dat hy aan die onderhandeling onttrek het, weens die waarborgbedrag van €3-miljoen wat deur die Keltiese Liga gevra is as hoofrede.<ref>{{it}} {{cite news |title=Comunicato stampa FIR sulla Celtic League |url=http://www.federugby.it/index.php?option=com_content&view=article&id=964:comunicato-stampa-fir-sulla-celtic-league&catid=25:news-dalla-fir&Itemid=120 |publisher=FIR |date=28 Januarie 2010 |accessdate=29 Januarie 2010 }}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.irishtimes.com/newspaper/sport/2010/0129/1224263356274.html |title=Italiaanse toetrede tot toernooi nou onwaarskynlik |date=29 Januarie 2010 |work=The Irish Times |archive-url=https://web.archive.org/web/20121019202558/http://www.irishtimes.com/newspaper/sport/2010/0129/1224263356274.html |archive-date=19 Oktober 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite news |title=Italianers sluit nie by Magners League aan nie |url=http://www.irishtimes.com/sports/rugby/2010/0129/1224263419850.html |accessdate=8 Februarie 2010 |work=The Irish Times |archive-url=https://web.archive.org/web/20121020001055/http://www.irishtimes.com/sports/rugby/2010/0129/1224263419850.html |archive-date=20 Oktober 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Teen 7 Februarie het die Italiaanse klubs egter die nodige befondsing bekom.<ref>{{en}} {{cite news |title=Italianers sluit tog by Magners-party aan |url=http://www.independent.ie/sport/other-sports/italians-up-offer-to-join-magners-party-2052138.html |accessdate=8 Februarie 2010 |work=Irish Independent |first=Brendan |last=Fanning |date=7 Februarie 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022230403/http://www.independent.ie/sport/other-sports/italians-up-offer-to-join-magners-party-2052138.html |archive-date=22 Oktober 2012 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref> Teen 8 Maart 2010 is ’n ooreenkoms waarin [[Aironi]] en [[Benetton Rugby Treviso|Benetton Treviso]] tydens 2010-’11 aan die Keltiese Liga sou deelneem, gefinaliseer. Die spanne is ook ’n plek in die Heinekenbeker gewaarborg.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.irishtimes.com/sports/rugby/2010/0308/1224265854499.html |title=Italianers tot Magners League toegevoeg |work=The Irish Times |date=8 Maart 2011 |accessdate=20 Junie 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121020094425/http://www.irishtimes.com/sports/rugby/2010/0308/1224265854499.html |archive-date=20 Oktober 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
Teen die einde van die 2011-’12-seisoen was Aironi as streekspan egter nie meer beskikbaar vir deelname aan toekomstige kompetisies nie, omrede hulle op 6 April 2012 weens finansiële redes ’n voortganglisensie geweier is.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/rugby-union/17640035 |title=Italiaanse span Aironi onttrek aan Pro12 na hul lisensie herroep is |publisher=BBC Sport |date=6 April 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120408232104/http://www.bbc.co.uk/sport/0/rugby-union/17640035 |archive-date= 8 April 2012 |url-status=live |df=dmy-all |accessdate=20 Julie 2017 }}</ref> Hulle is deur [[Zebre]] vervang.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www1.skysports.com/rugby-union/news/26111/7799184/ |title=Zebras sluit by RaboDirect-pak aan |publisher=Sky Sports News |date=5 Julie 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305091903/http://www.skysports.com/rugby-union/news/26111/7799184 |archive-date=5 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
=== Vorige spanne ===
{| class="wikitable sortable"
!Span
!Jare
!Ligging
!Stadion(s) (kapasiteit)
|-
|{{vlagikoon|ITA}} [[Aironi]]
|2010–2012
|[[Viadana, Lombardy|Viadana]]
|[[Stadio Luigi Zaffanella]] (6 000)
|-
|{{vlagikoon|SCO}} [[Border Reivers (rugby)|Border Reivers]]
|2002–2007
|[[Galashiels]]
|[[Netherdale]] (6 000)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Celtic Warriors]]
|2003–2004
|[[Bridgend]] en [[Pontypridd]]
|[[Brewery Field]] (12 000)<br />[[Sardis Road]] (8 000)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Bridgend Ravens|Bridgend]]
|2001–2003
|[[Bridgend]], Wallis
|[[Brewery Field]] (6 000)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Caerphilly RFC|Caerphilly]]
|2001–2003
|[[Caerphilly]], Wallis
|[[Virginia Park (Caerphilly)|Virginia Park]] (5 000)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Cardiff RFC|Cardiff]]
|2001–2003
|[[Cardiff]], Wallis
|[[Cardiff Arms Park]] (12 500)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Ebbw Vale RFC|Ebbw Vale]]
|2001–2003
|[[Ebbw Vale]], Wallis
|[[Eugene Cross Park]] (8 000)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Llanelli RFC|Llanelli]]
|2001–2003
|[[Llanelli]], Wallis
|[[Stradey Park]] (10 800)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Neath RFC|Neath]]
|2001–2003
|[[Neath]], Wallis
|[[The Gnoll]] (6 000)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Newport RFC|Newport]]
|2001–2003
|[[Newport, Wallis|Newport]], Wallis
|[[Rodney Parade]] (11 676)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Pontypridd RFC|Pontypridd]]
|2001–2003
|[[Pontypridd]], Wallis
|[[Sardis Road]] (7 861)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} [[Swansea RFC|Swansea]]
|2001–2003
|[[Swansea]], Wallis
|[[St. Helen’s Rugby- en Krieketgrond|St Helen’s]] (4 500)
|-
|{{vlagikoon|RSA}} [[Cheetahs (Verenigde Rugbykampioenskap)|Cheetahs]]
|2017–2020
|[[Bloemfontein]], [[Suid-Afrika]]
|[[Vrystaatstadion]] (46 000)
|-
|{{vlagikoon|RSA}} [[Southern Kings (Pro14-rugbyspan)|Kings]]
|2017−2020
|[[Gqeberha|Port Elizabeth]], [[Suid-Afrika]]
|[[Nelson Mandelabaaistadion]] (48 000)
|}
Notas:
* Voor regionalisering, van 2001 tot 2003, is Wallis deur nege klubs wat in die Walliese Premierskap gespeel het, verteenwoordig.
* Aironi is deur Zebre vervang, wat beteken dat daar steeds twee Italiaanse spanne was.
* Die Border Reivers is deur die Skotse Rugbyunie ontbind om geld te bespaar.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/rugby_union/scottish/6498449.stm |title=Skotse unie bekap Borders-span |work=[[BBC News]] |date=27 Maart 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070330194345/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/rugby_union/scottish/6498449.stm |archive-date=30 Maart 2007 |url-status=live |df=dmy-all |accessdate=20 Julie 2017 }}</ref>
=== Ander lande ===
Benewens die suksesvolle onderhandeling met Italië,<ref>{{en}} {{cite web |first=Jonny |last=Kirkup |title=Italiaanse Kelte – Doodgebore |url=http://blogs.walesonline.co.uk/rugby/2008/02/italian-celts-non-starter.html |work=WalesOnline |publisher=Media Wales |date=5 Februarie 2008 |accessdate=7 Februarie 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081121033122/http://blogs.walesonline.co.uk/rugby/2008/02/italian-celts-non-starter.html |archivedate=21 November 2008 |df=dmy }}</ref><ref>{{en}} {{cite news |first=Tim |last=Glover |title=Hoe Italië Europa se sondebokke geword het |url=http://www.independent.co.uk/sport/rugby/rugby-union/tim-glover-how-italy-became-europes-fall-guys-428794.html |work=The Independent on Sunday |date=17 Desember 2006 |accessdate=7 Februarie 2009 |location=London |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009125943/https://www.independent.co.uk/sport/rugby/rugby-union/tim-glover-how-italy-became-europes-fall-guys-428794.html |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> is gesprekke op onderbroke basis met Suid-Afrika gevoer oor moontlike uitbreiding van die Pro12.<ref>{{en}} {{cite web |title=Rugby: Groot Organisasies |url=http://www.talkrugbyunion.co.uk/guides/rugby_union_organisations.html |publisher=Talkrugbyunion.co.uk |accessdate=7 Februarie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009125936/http://www.talkrugbyunion.co.uk/guides/rugby_union_organisations.html |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><ref name="SA S14">{{en}} {{cite news |first=Wayne |last=Smith |title=Suid-Afrika dreig om Super 14 te verlaat |url=http://www.theaustralian.news.com.au/story/0,25197,25064310-5015655,00.html |work=The Australian |date=17 Februarie 2009 |accessdate=17 Februarie 2009 |archive-date=15 Desember 2012 |archive-url=https://archive.is/20121215171633/http://www.theaustralian.news.com.au/story/0,25197,25064310-5015655,00.html |url-status=dead }}</ref> ’n 24-span Reënboogbeker met 11 Keltiese, 9 Suid-Afrikaanse en 4 Italiaanse spanne is in 2005 aangekondig,<ref>{{en}} {{cite news |title=Keltiese lande in nuwe Reënboogbeker |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/rugby_union/4533261.stm |publisher=BBC Sport |date=10 Mei 2005 |accessdate=7 Februarie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170810112541/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/rugby_union/4533261.stm |archive-date=10 Augustus 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Maar die idee is weens finansiële redes aan Europese kant<ref name="SA S14" /> en leierskapveranderinge in die [[Suid-Afrikaanse Rugbyunie]] (SARU), laat vaar.
[[London Welsh]] het in 2006 belangstelling getoon in aansluiting by die Keltiese Liga indien promosie en relegasie uit die Engelse Premierskap verwyder sou word.<ref>{{en}} {{cite news |title=London Welsh beoog Keltiese skuif |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/rugby_union/english/6199419.stm |publisher=BBC Sport |date=21 Desember 2006 |accessdate=7 Februarie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070327164037/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/rugby_union/english/6199419.stm |archive-date=27 Maart 2007 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
<!--
In
In February 2009, South Africa was rumoured to be negotiating entry of its current [[Super Rugby]] teams into the Celtic League, to take effect when the media contract between [[SANZAAR|SANZAR]] and [[News Corporation]] expires after the 2010 season;<ref name="SA S14" /> these rumours were immediately denied by SA Rugby, the commercial arm of SARU.<ref>{{en}} {{cite press release|title=SA Rugby denies Magners League link |url=http://www.sarugby.net/component/supersportcontent/6845?view=news |publisher=[[South African Rugby Union]] |date=17 February 2009 |accessdate=20 February 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160108080607/http://www.sarugby.net/component/supersportcontent/6845?view=news |archivedate=8 January 2016 |df=dmy }}</ref> In the end, nothing came of these rumours, and the competition remains a strictly European affair.
In a 2016 interview with ''[[The Irish Times]]'', IRFU CEO Philip Browne indicated that the Pro12 was seriously considering establishing a [[United States|US]] franchise on [[East Coast of the United States|the country's Atlantic coast]] in the near future, seeing the recent growth of the sport in the US as an opportunity to help close some of the financial gap between Pro12 and Europe's two major domestic leagues, the English Premiership and France's [[Top 14]]. Browne added that Pro12 was also looking to expand further into Continental Europe by teaming with major [[association football]] clubs, some of which already have rugby sections.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.irishtimes.com/sport/rugby/pro-12-looking-at-north-america-franchise-as-part-of-expansion-1.2723886 |title=Pro 12 looking at North America franchise as part of expansion |first=Gavin |last=Cummiskey |newspaper=The Irish Times |date=16 Julie 2016 |accessdate=22 Julie 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170929045459/https://www.irishtimes.com/sport/rugby/pro-12-looking-at-north-america-franchise-as-part-of-expansion-1.2723886 |archive-date=29 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
In August 2016, Pro12 officials began talks with the unions of both Canada and the United States about expansion before the end of the decade, with interest in putting teams on the east coasts of both countries.<ref>{{en}} {{cite news |first=Paul |last=Rees |title=Pro12 in talks over North American teams joining expanded league |url=https://www.theguardian.com/sport/2016/aug/23/pro-12-north-american-teams-expanded-league |newspaper=The Guardian |date=23 Augustus 2016 |accessdate=25 Augustus 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190414045702/https://www.theguardian.com/sport/2016/aug/23/pro-12-north-american-teams-expanded-league |archive-date=14 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> In September 2016, it emerged that Vancouver and Houston may be target cities, primarily due to weather considerations, though the distance from the other teams may make that more of a challenge.<ref>{{en}} {{cite news |first=Martin |last=Pengelly |title=Pro12 North American plan could jeopardise US PRO Rugby league |url=https://www.theguardian.com/sport/2016/sep/02/pro12-north-america-us-pro-rugby-league |newspaper=The Guardian |date=2 September 2016 |accessdate=10 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190413175613/https://www.theguardian.com/sport/2016/sep/02/pro12-north-america-us-pro-rugby-league |archive-date=13 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
While the North American plan remains active, media attention turned in 2017 toward a new possibility of South African teams entering the competition. Following the decision of [[Super Rugby]] organiser [[SANZAAR]] to drop three teams from the competition (two from South Africa), multiple media reports indicated that the two likeliest South African sides to be axed, the [[Central Cheetahs|Cheetahs]] and [[Southern Kings]], could be added to Pro12 as early as the 2017–18 season.<ref>{{en}} {{cite news|url=http://www.theaustralian.com.au/sport/rugby-union/south-africa-explores-sending-axed-super-teams-to-europes-pro12/news-story/e4f213ae0bd67b2a3b37d5ff821f688c |title=South Africa explores sending axed Super teams to Europe’s Pro12 |first=Wayne |last=Smith |newspaper=[[The Australian]] |date=21 April 2017 |accessdate=20 June 2017}}</ref><ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.bbc.com/sport/rugby-union/40122015 |title=Pro12: South African side Cheetahs receive invitation to join league |first=Jamie |last=Lyall |publisher=[[BBC Scotland]] |date=1 Junie 2017 |accessdate=20 Junie 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628201557/https://www.bbc.com/sport/rugby-union/40122015 |archive-date=28 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> A later [[BBC]] report indicated that the Cheetahs and Kings would be added once their removal from Super Rugby was formally announced on 7 July, though neither Celtic Rugby Limited, the [[South African Rugby Union]], nor the two teams would comment on the report.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.bbc.com/sport/rugby-union/40448854 |title=South African sides Cheetahs and Southern Kings set to join Pro12 |first1=Matt |last1=Lloyd |first2=Gareth |last2=Griffiths |publisher=[[BBC Wales|BBC Sport Wales]] |date=30 Junie 2017 |accessdate=5 Julie 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191130032601/https://www.bbc.com/sport/rugby-union/40448854 |archive-date=30 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> A week after the Cheetahs and Kings' departure from Super Rugby was confirmed, the BBC reported that Celtic Rugby Limited was expected to officially add those teams at the organisation's next board meeting on 18 July.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.bbc.com/sport/rugby-union/40583145 |title=Pro12: Cheetahs and Southern Kings' entry to be confirmed next week |publisher=BBC Sport |date=14 Julie 2017 |accessdate=15 Julie 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418225115/https://www.bbc.com/sport/rugby-union/40583145 |archive-date=18 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> While no announcement came on that date, media in both South Africa and Britain reported that SARU's chief executive was at Celtic Rugby's headquarters in Dublin to finalise the addition of the Cheetahs and Kings, with [[Reuters]] calling the expansion "the worst kept secret in rugby".<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.sbs.com.au/news/article/2017/07/19/cheetahs-kings-set-be-unveiled-pro-12-reports |title=Cheetahs, Kings set to be unveiled in Pro 12 – reports |agency=Reuters |publisher=[[Special Broadcasting Service|SBS]] |date=18 Julie 2017 |accessdate=19 Julie 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170822133839/http://www.sbs.com.au/news/article/2017/07/19/cheetahs-kings-set-be-unveiled-pro-12-reports |archive-date=22 Augustus 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
-->
== Uitslae ==
=== Volgens Jaar ===
{{col-start}}
{{col-2}}
==== Liga ====
{| class="wikitable"
!Seisoen!!Spanne!!Wenner!!Tweede plek
|-
|2001-’02 ||align=center | 15 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]]
|-
|2002-’03 ||align=center | 16 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]] || {{vlagikoon|Wallis}} [[Neath RFC|Neath]]
|-
|2003-’04 ||align=center | 12 || {{vlagikoon|Wallis}} [[Scarlets|Llanelli Scarlets]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Ulster Rugby|Ulster]]
|-
|2004-’05 ||align=center | 11 || {{vlagikoon|Wallis}} [[Ospreys (rugbyspan)|Ospreys]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]]
|-
|2005-’06 ||align=center | 11 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Ulster Rugby|Ulster]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]]
|-
|2006-’07 ||align=center | 11 || {{vlagikoon|Wallis}} [[Ospreys (rugbyspan)|Ospreys]] || {{vlagikoon|Wallis}} [[Cardiff Blues]]
|-
|2007-’08 ||align=center | 10 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|Wallis}} [[Cardiff Blues]]
|-
|2008-’09 ||align=center | 10 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]] || {{vlagikoon|Skotland}} [[Edinburgh Rugby|Edinburgh]]
|-
|2009-’10 || align=center | 10 || {{vlagikoon|Wallis}} [[Ospreys (rugbyspan)|Ospreys]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]]
|-
|2010-’11 || align=center | 12 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]]
|-
|2011-’12 || align=center | 12 || {{vlagikoon|Wallis}} [[Ospreys (rugbyspan)|Ospreys]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]]
|-
|2012-’13 || align=center | 12 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Ulster Rugby|Ulster]]
|-
|2013-’14 || align=center | 12 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|SCO}} [[Glasgow Warriors]]
|-
|2014-’15 || align=center | 12 || {{vlagikoon|SCO}} [[Glasgow Warriors]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]]
|-
|2015-’16 || align=center | 12 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Connacht Rugby|Connacht]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]]
|-
|2016-’17 || align=center | 12 || {{vlagikoon|WAL}} [[Scarlets]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]]
|-
|2017-’18 || align=center | 14 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|WAL}} [[Scarlets]]
|-
|2018-’19 || align=center | 14 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|SCO}} [[Glasgow Warriors]]
|-
|2019-’20 || align=center | 14 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Ulster Rugby]]
|-
|2020-’21 || align=center | 12 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby]]
|-
|2021-’22 || align=center | 16 || {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]] || {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Bulls (Verenigde Rugbykampioenskap)|Bulls]]
|-
|2022-’23 || align=center | 16 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]] || {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]]
|-
|2023-’24 || align=center | 16 || {{vlagikoon|Skotland}} [[Glasgow Warriors]] || {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Bulls (Verenigde Rugbykampioenskap)|Bulls]]
|-
|2024-’25 || align=center | 16 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]] || {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Bulls (Verenigde Rugbykampioenskap)|Bulls]]
|}
{{Col-2}}
==== Keltiese Beker ====
{| class="wikitable"
!Seisoen!!Spanne!!Wenner!!Tweede plek
|-
|2003-’04 || align=center | 12 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Ulster Rugby|Ulster]] || {{vlagikoon|Skotland}} [[Edinburgh Rugby|Edinburgh]]
|-
|2004-’05 || align=center | 8 || {{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]] || {{vlagikoon|Wallis}} [[Scarlets|Llanelli Scarlets]]
|}
{{Col-end}}
=== Volgens kampioenskapseges ===
{| class="wikitable sortable"
!Span
!Titels
!Jare
!Tweede plekke
!Jare
|-
|{{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Leinster Rugby|Leinster]]
| align=center | 9
|2001-’02, 2007-’08, 2012-’13, 2013-’14, 2017-’18, 2018-’19, 2019-’20, 2020-’21, 2024-’25
| align=center | 5
|2005-’06, 2009-’10, 2010-’11, 2011-’12, 2015-’16
|-
|{{vlagikoon|Wallis}} [[Ospreys (rugbyspan)|Ospreys]]
| align=center | 4
|2004-’05, 2006-’07, 2009-’10, 2011-’12
| align=center | 0
|
|-
|{{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Munster Rugby|Munster]]
| align=center | 4
|2002-’03, 2008-’09, 2010-’11, 2022-’23
| align=center | 5
|2001-’02, 2004-’05, 2014-’15, 2016-’17, 2020-’21
|-
|{{vlagikoon|Wallis}} [[Scarlets]]
| align=center | 2
|2003-’04, 2016-’17
| align=center | 1
|2017-’18
|-
|{{vlagikoon|Skotland}} [[Glasgow Warriors]]
| align=center | 2
|2014-’15, 2023-’24
| align=center | 2
|2013-’14, 2018-’19
|-
|{{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Ulster Rugby|Ulster]]
| align=center | 1
|2005-’06
| align=center | 3
|2003-’04, 2012-’13, 2019-’20
|-
|{{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]]
| align=center | 1
|2021-’22
| align=center | 1
|2022-’23
|-
|{{vlagikoon|Ierland|rugby union}} [[Connacht Rugby|Connacht]]
| align=center | 1
|2015-’16
| align=center | 0
|
|-
|{{vlagikoon|Wallis}} [[Cardiff Blues]]
| align=center | 0
|
| align=center | 2
|2006-’07, 2007-’08
|-
|{{vlagikoon|Skotland}} [[Edinburgh Rugby|Edinburgh]]
| align=center | 0
|
| align=center | 1
|2008-’09
|-
|{{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Bulls (Verenigde Rugbykampioenskap)|Bulls]]
| align=center | 0
|
| align=center | 3
|2021-’22, 2023-’24, 2024-’25
|-
|{{vlagikoon|Wallis}} [[Neath RFC|Neath]]
| align=center | 0
|
| align=center | 1
|2002-’03
|}
=== Volgens land ===
{| class="wikitable sortable"
!Land
!Titels
!Spanne
!Tweede plekke
!Spanne
|-
|{{vlagikoon|IRE|rugby union}} Ierland
| align=center | 15 || [[Leinster Rugby|Leinster]] (9), [[Munster Rugby|Munster]] (4), [[Ulster Rugby|Ulster]] (1), [[Connacht Rugby|Connacht]] (1)
| align=center | 13 || [[Leinster Rugby|Leinster]] (5), [[Munster Rugby|Munster]] (5), [[Ulster Rugby|Ulster]] (3)
|-
|{{vlagikoon|WAL}} Wallis
| align=center | 6 || [[Ospreys (rugbyspan)|Ospreys]] (4), [[Scarlets]] (2)
| align=center | 4 || [[Cardiff Blues]] (2), [[Neath RFC|Neath]] (1), [[Scarlets]] (1)
|-
|{{vlagikoon|SCO}} Skotland
| align=center | 2 || [[Glasgow Warriors]] (2)
| align=center | 3 || [[Edinburgh Rugby|Edinburgh]] (1), [[Glasgow Warriors]] (2)
|-
|{{vlagikoon|RSA}} Suid-Afrika
| align=center | 1 || [[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]] (1)
| align=center | 4 || [[Bulls (Verenigde Rugbykampioenskap)|Bulls]] (3), [[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]] (1)
|-
|{{vlagikoon|ITA}} Italië
| align=center | 0 ||
| align=center | 0 ||
|}
== Speler van die jaar ==
* 2009-’10: [[Tommy Bowe]] (Ospreys)
* 2010-’11: [[Ruan Pienaar]] (Ulster)<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.bbc.com/sport/0/rugby-union/13358350 |title=Ruan Pienaar kry Ulster se Speler van die Jaar-toekenning |publisher=BBC Sport |date=11 Mei 2011}}</ref>
* 2011-’12: [[Tim Visser]] (Edinburgh)
* 2012-’13: [[Nick Williams (rugbyspeler)|Nick Williams]] (Ulster)<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.rte.ie/sport/rugby/rabo-direct-pro-12/2013/0506/390591-williams-named-pro12-player-of-the-year/ |title=Nick Williams benoem as PRO12 Speler van die jaar |publisher=RTÉ Sport |date=6 Mei 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160808094551/http://www.rte.ie/sport/rugby/rabo-direct-pro-12/2013/0506/390591-williams-named-pro12-player-of-the-year/ |archive-date=8 Augustus 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* 2013-’14: [[Dan Biggar]] (Ospreys)
* 2014-’15: [[Rhys Webb]] (Ospreys)
* 2015-’16: [[Bundee Aki]] (Connacht)<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.bbc.com/sport/rugby-union/36244148 |title=Connacht oorheers Pro12-toekennings met Bundee Aki en Pat Lam wat die groot pryse wen |publisher=BBC Sport |date=8 Mei 2016 |accessdate=21 Mei 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191213225120/https://www.bbc.com/sport/rugby-union/36244148 |archive-date=13 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* 2016-’17: [[Charles Piutau]] (Ulster)<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.newstalk.com/Charles-Piutau-named-Players-Player-of-the-Year-at-PRO12-awards |title=Newstalk 7th May 2017 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* 2017-’18: [[Tadhg Beirne]] (Scarlets)<ref>{{en}} {{cite web |title=Ireland international Tadhg Beirne voted Pro14 player of the season |url=https://www.bbc.co.uk/sport/rugby-union/45218805 |website=BBC Sport |accessdate=19 September 2018 |date=20 Augustus 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190805044726/https://www.bbc.co.uk/sport/rugby-union/45218805 |archive-date=5 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* 2018-’19: [[Viliame Mata]] (Edinburgh)<ref>{{en}} {{cite news |url=https://www.pro14rugby.org/2019/05/05/edinburgh-rule-guinness-pro14-seaon-awards/ |title=Edinburgh rule Guinness PRO14 2019 Season Awards |date=5 Mei 2019 |work=GuinnessPro14 |accessdate=24 Mei 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190524114532/https://www.pro14rugby.org/2019/05/05/edinburgh-rule-guinness-pro14-seaon-awards/ |archive-date=24 Mei 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* 2019-’20: [[Duhan van der Merwe]] (Edinburgh)<ref>{{en}} {{cite news |url=https://www.pro14.rugby/latest/award/edinburgh-scoop-double-in-guinness-pro14-awards |title=Edinburgh Scoop Double in Guinness PRO14 Awards |work=GuinnessPro14 |date=10 September 2020 |accessdate=13 September 2020 |archive-date=18 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210418001020/https://www.pro14.rugby/latest/award/edinburgh-scoop-double-in-guinness-pro14-awards |url-status=dead }}</ref>
* 2020-’21: [[Marcell Coetzee]] ([[Ulster Rugby|Ulster]])<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.the42.ie/marcell-coetzee-ulster-pro14-players-player-of-the-season-5398548-Apr2021/ |title=Ulster's Coetzee named Pro14 Players' Player of the Season |publisher=the42 |accessdate=1 April 2021}}</ref>
* 2021-’22: [[Evan Roos]] ([[Stormers (Verenigde Rugbykampioenskap)|Stormers]])<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.news24.com/sport/rugby/unitedrugbychampionship/stormers-star-roos-scoops-urc-player-of-the-season-award-20220624 |title=Stormers star Roos scoops URC Player of the Season award |publisher=the42 |accessdate=1 April 2021}}</ref>
* 2022-’23: [[Dan Sheehan]] ([[Leinster Rugby|Leinster]])<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.ultimaterugby.com/app/public/index.php/news/dan-sheehan-has-been-named-the-urc-players%E2%80%99-player-of-the-season/650972 |title=Dan Sheehan has been named the URC Players' Player of the Season |publisher=UltimateRugby |accessdate=30 Mei 2023}}</ref>
* 2023-’24: [[Jack Crowley]] ([[Munster Rugby|Munster]])<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.unitedrugby.com/latest/news/jack-crowley-named-players-player-of-the-season |title=URC Awards: Jack Crowley named Players' Player of the Season |publisher=Verenigde Rugbykampioenskap |date=20 Junie 2024 |accessdate=20 Junie 2024}}</ref>
* 2024-’25: [[RG Snyman]] ([[Leinster Rugby|Leinster]])<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/articles/c753y65lpvyo |title=Leinster's Springbok Snyman wins URC player award |publisher=[[BBC]] |date=6 Junie 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
* {{en}} [https://www.pro14rugby.org/ Amptelike webwerf]
{{Verenigde Rugbykampioenskap}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Pro14| ]]
9lclgzds7ni031gk6c7g1jhtt9aa45w
Godide
0
125162
2818111
1799401
2025-07-03T10:31:41Z
JMK
649
ligging
2818111
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Godide / [[Rolle]]
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| duimdrukkeretiketposisie= onderkant
| latd = 24 |latm = 43 |lats = 44
| longd = 31 |longm = 14 |longs = 06
| provinsie = Mpumalanga
| distrik = Ehlanzeni
| munisipaliteit = Bosbokrand
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
<!-- demografie (deel 1) -->
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 99.7%
| persent_kleurling =
| persent_wit =
| persent_asiër = 0.1%
| persent_ander = 0.2%
<!-- demografie (deel 2) -->
| demografie2_titel1 = [[Tsonga]]
| demografie2_info1 = 98.0%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 2.0%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode = 013
| sensuskode = 877070
| webwerf =
}}
'''Godide''' (ook [[Rolle]] genoem) is 'n [[nedersetting]] suidoos van [[Acornhoek]] in die [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]] van [[Mpumalanga]]provinsie, [[Suid-Afrika]]. Dit lê aan die oewer van die [[Nwandlamuhari-rivier|Nwandlamuhari-]] en [[Sandrivier (Mpumalanga)|Sandrivier]]e, en is aanliggend aan [[Thulamahashe]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC32}}
[[Kategorie:Nedersettings in Mpumalanga]]
nm0q6t369e4tyl1oe384qp0o8qadugz
Thulamahashe
0
125229
2818107
1810386
2025-07-03T10:27:16Z
JMK
649
riviere
2818107
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Thulamahashe
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| nedersetting_tipe = Nedersetting
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| duimdrukkeretiketposisie= onderkant
| latd = 24 |latm = 43 |lats = 30
| longd = 31 |longm = 12 |longs = 36
| provinsie = Mpumalanga
| distrik = Ehlanzeni
| munisipaliteit = Mbombela
| stigtingsdatum =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
<!-- demografie (deel 1) -->
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 99.3%
| persent_kleurling =
| persent_asiër = 0.5%
| persent_wit = 0.1%
| persent_ander = 0.1%
<!-- demografie (deel 2) -->
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel4 = [[Tsonga]]
| demografie2_info4 = 91.6%
| demografie2_titel1 = [[Engels]]
| demografie2_info1 = 1.4%
| demografie2_titel2 = [[Noord-Sotho]]
| demografie2_info2 = 1.2%
| demografie2_titel3 = [[Sotho]]
| demografie2_info3 = 1.1%
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 4.7%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode = 013
| sensuskode = 877069
| webwerf =
}}
'''Thulamahashe''' is 'n [[nedersetting]] in die [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]] in die noordooste van [[Mpumalanga]]. Dit lê aan die oewer van die [[Nwandlamuhari-rivier|Nwandlamuhari-]] en [[Sandrivier (Mpumalanga)|Sandrivier]]e.
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Mpumalanga saadjie}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC32}}
[[Kategorie:Nedersettings in Mpumalanga]]
bxhv4urxzvam0sm6ilcgvksgbnqi7z7
2818108
2818107
2025-07-03T10:28:01Z
JMK
649
ligging
2818108
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Thulamahashe
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| nedersetting_tipe = Nedersetting
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| duimdrukkeretiketposisie= onderkant
| latd = 24 |latm = 43 |lats = 30
| longd = 31 |longm = 12 |longs = 36
| provinsie = Mpumalanga
| distrik = Ehlanzeni
| munisipaliteit = Mbombela
| stigtingsdatum =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
<!-- demografie (deel 1) -->
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 99.3%
| persent_kleurling =
| persent_asiër = 0.5%
| persent_wit = 0.1%
| persent_ander = 0.1%
<!-- demografie (deel 2) -->
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel4 = [[Tsonga]]
| demografie2_info4 = 91.6%
| demografie2_titel1 = [[Engels]]
| demografie2_info1 = 1.4%
| demografie2_titel2 = [[Noord-Sotho]]
| demografie2_info2 = 1.2%
| demografie2_titel3 = [[Sotho]]
| demografie2_info3 = 1.1%
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 4.7%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode = 013
| sensuskode = 877069
| webwerf =
}}
'''Thulamahashe''' is 'n [[nedersetting]] in die [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]] in die noordooste van [[Mpumalanga]]. Dit lê aan die oewer van die [[Nwandlamuhari-rivier|Nwandlamuhari-]] en [[Sandrivier (Mpumalanga)|Sandrivier]]e, en is aanliggend aan [[Godide]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Mpumalanga saadjie}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC32}}
[[Kategorie:Nedersettings in Mpumalanga]]
7e23gwsyyxo9r0it8m7ss9569tbx4ze
FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026
0
126074
2817980
2726546
2025-07-02T18:00:19Z
SpesBona
2720
/* Toewysing */ + skakel
2817980
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas internasionale sokkerkompetisie
| titel = FIFA Sokker-Wêreldbeker
| jaar = 2026
| bo = 2026 FIFA World Cup {{en}}<br />Copa Mundial de Fútbol 2026 {{es}}<br />Coupe du monde de football de 2026 {{fr}}
| beeld = 2026 FIFA World Cup emblem (without trophy).svg
| grootte = 175px
| onderskrif =
| land = Kanada
| land-vlagpar =
| land2 = Meksiko
| land2-vlagpar =
| land3 = Verenigde State
| land3-vlagpar =
| stad =
| datums = 11 Junie – 19 Julie
| konfederasies = 6
| num_spanne = 48
| stadions = 16
| stede = 16
| kampioen =
| aantal =
| tweede =
| derde =
| vierde =
| wedstryde = 104
| doele =
| bywoning =
| top_puntemaker =
| speler =
| vorige = [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022]]
| volgende = [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2030|2030]]
}}
Die 23ste '''[[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]]toernooi''' ([[Engels]]: ''FIFA World Cup''; [[Spaans]]: ''Copa Mundial de Fútbol 2026''; [[Frans]]: ''Coupe du monde de football de 2026'') sal van 11 Junie tot 19 Julie 2026 in [[Kanada]], [[Meksiko]] en die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] beslis word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nytimes.com/2018/06/13/sports/world-cup/fifa-2026-vote-north-america-morocco.html |title=World Cup 2026: United States, Canada and Mexico Win FIFA Vote |publisher=[[The New York Times]] |date=13 Junie 2018 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref> FIFA het op 13 Junie 2018, net voor die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2018]] in [[Rusland]], die gasheerlande aangekondig. Dit sal die eerste toernooi wees wat deur drie lande gemeenskaplik aangebied word. Daarbenewens sal dit die vierde toernooi in [[Noord-Amerika]] wees, die eerste in Kanada, die tweede in die Verenigde State ná die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994|1994-toernooi]] asook die derde in Meksiko ná die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1970|1970-]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986-toernooie]]. Kandidate vir gasheer was [[Marokko]] asook die gemeenskaplike Noord-Amerikaanse bod.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.fifa.com/about-fifa/news/y=2017/m=5/news=fifa-congress-confirms-next-steps-of-the-bidding-process-for-the-2026--2883665.html?intcmp=fifacom_hp_module_news_top |title=FIFA Congress confirms next steps of the bidding process for the 2026 FIFA World Cup |publisher=[[FIFA]] |date=11 Mei 2017 |accessdate=15 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180915095957/https://www.fifa.com/about-fifa/news/y=2017/m=5/news=fifa-congress-confirms-next-steps-of-the-bidding-process-for-the-2026--2883665.html?intcmp=fifacom_hp_module_news_top |archive-date=15 September 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
[[Lêer:FIFA World Cup Icon (Campionato mondiale di calcio).svg|duimnael|links|upright|Die Sokker-Wêreldbekertrofee waarom meegeding sal word]]
Die toernooi sal vir die eerste keer deur 48 nasionale spanne uitgespook word, waaronder dié van die drie gasheerlande.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.fifa.com/about-fifa/news/y=2017/m=1/news=fifa-council-unanimously-decides-on-expansion-of-the-fifa-world-cuptm--2863100.html |title=Unanimous decision expands FIFA World Cup™ to 48 teams from 2026 |publisher=[[FIFA]] |date=10 Januarie 2017 |accessdate=11 Desember 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181211213938/https://www.fifa.com/about-fifa/news/y=2017/m=1/news=fifa-council-unanimously-decides-on-expansion-of-the-fifa-world-cuptm--2863100.html |archive-date=11 Desember 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die spanne sal in twaalf groepe van vier elk verdeel word, waarvan die twee beste spanne van elke groep na die 16de eindrondte sal deurdring. Altesaam 104 wedstryde sal gespeel word, waarvan 60 in die Verenigde State en tien elk in Kanada en Meksiko.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/football/44464913 |title=World Cup 2026: Canada, US & Mexico joint bid wins right to host tournament |publisher=[[BBC]] |date=13 Junie 2018 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref>
== Toewysing ==
[[Lêer:Mapa Candidaturas Mundial Fútbol 2026.png|duimnael|400px|
{{sleutel|red|Kandidaat vir 2026}}
{{sleutel|#a244ff|Gekanselleerde bod}}
{{sleutel|#ff6600|Onverkiesbaar vir 2026}}]]
[[Lêer:2026 world cup bid election.png|duimnael|400px|FIFA-lede en hul stemme vir die kandidate:
{|
|-
! Toegelaat om te stem !! Onbevoeg om te stem
|-
|{{sleutel|#867650|Stem vir die Verenigde bod}}||{{sleutel|#FFBD41|Kanada-Meksiko-Verenigde State}}
|-
|{{sleutel|#2770AB|Stem vir die Marokkaanse bod}}||{{sleutel|#55208D|Marokko}}
|-
|{{sleutel|#008E2A|Neutraal}}||{{sleutel|#000000|Geskors}}
|-
|{{sleutel|#B32A2F|Onthouding}}||{{sleutel|#C1C1C1|Nie 'n geassosieerde FIFA-lid}}
|}]]
Volgens FIFA se beleid mag net al om die derde toernooi deur dieselfde kontinentale beheerliggaam aangebied word. Lande van [[AFC]] en [[UEFA]] was dus onverkiesbaar vir 2026, omdat die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2018|2018-toernooi]] aan [[Rusland]] en die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022-toernooi]] aan [[Katar]] toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/7067187.stm |title=Fifa abandons World Cup rotation |publisher=[[BBC]] |date=29 Oktober 2007 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref>
Kanada, Meksiko en die Verenigde State is op 13 Junie 2018 in [[Moskou]] deur FIFA gekies as die gasheerlande vir die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026. Die enigste ander kandidaatland was Marokko. Die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026 is een van vyf groot internasionale sporttoernooie wat die Verenigde State binne een dekade sal aanbied, saam met die [[T20I-wêreldbeker 2024]] (saam met [[Wes-Indië]]), die [[Olimpiese Somerspele 2028]], die [[Rugbywêreldbeker 2031]] en die [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wpp.com/en/wpp-iq/2022/09/helping-sports-to-cross-the-atlantic |title=Helping sports to cross the Atlantic |publisher=WPP |author=Dominic Grainger |date=30 September 2022 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://lastwordonsports.com/rugby/2022/05/12/usa-rugby-2033-womens-rugby-2031-rugby-world-cup-hosts/ |title=USA Rugby: 2033 Women’s Rugby and 2031 Rugby World Cup Hosts |publisher=Last Word On Sports |author=Raheem Bashir |date=12 Mei 2022 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cityam.com/us-and-mexico-launch-bid-for-2027-football-womens-world-cup/ |title=US and Mexico launch bid for 2027 football Women’s World Cup |publisher=City A.M. |author=Matt Hardy |date=20 April 2023 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref>
Die stemming het as volg verloop:
{|class="wikitable collapsible"
! colspan="7" | Stemming vir gasheer van die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026<ref>{{en}} {{cite web |url=https://digitalhub.fifa.com/m/77948410df016fb/original/vpnl19m2xr8zk50mnor3-pdf.pdf |title=Voting Results for the 2026 FIFA World Cup |publisher=[[FIFA]] |date=13 Junie 2018 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref>
|-
! Land
| style="background:silver;" | '''Rondte 1'''
|-
| {{vlagland|Kanada}}, {{vlagland|Meksiko}}, {{vlagland|Verenigde State}} || style="text-align:center;" | '''134'''
|-
| {{vlagland|Marokko}} || style="text-align:center;" | 65
|}
== Kwalifisering ==
Die gashere Kanada, Meksiko en die Verenigde State het regstreeks vir die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026 gekwalifiseer. Van die 45 oorblywende plekke is 16 vir Europese spanne gereserveer, nege vir [[Afrika]], agt vir [[Asië]], ses vir [[Suid-Amerika]], drie vir [[Noord-Amerika|Noord]]- en [[Sentraal-Amerika]] en een vir [[Oseanië]]. Twee plekke sal tydens uitspeelwedstryde tussen Afrika en Noord-/Sentraal-Amerika en tussen Suid-Amerika en Oseanië beslis word.
=== Kwalifiserende spanne ===
Die volgende spanne het vir die eindtoernooi gekwalifiseer (soos op 14 Junie 2018):
[[Lêer:2026 world cup qualification map.svg|duimnael|400px|Uitslag van die kwalifisering:
{{sleutel|#cccccc|Nie ’n geassosieerde lid van FIFA nie}}
{{sleutel|#000000|Land het homself onttrek of is geskors}}
{{sleutel|#ffcc00|Land het nie gekwalifiseer nie}}
{{sleutel|#2ad4ff|Land neem aan die kwalifisering deel}}
{{sleutel|#0000ff|Land het gekwalifiseer}}]]
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=80|Verskynings by eindstryde
!width=50|Agtereenvolgende deelnames
!width=80|Laaste verskyning
!width=80|Vorige beste prestasie
|-
|align="left"|{{vlagland|Kanada}}
|3de||2||[[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022]]||Groepfase <small>([[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022]])</small>
|-
|align="left"|{{vlagland|Meksiko}}
|18de||9||[[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022]]||Kwarteindrondte <small>([[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1970|1970]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986]])</small>
|-
|align="left"|{{vlagland|Verenigde State}}
|12de||2||[[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022]]||Derde plek <small>([[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1930|1930]])</small>
|}
== Stadions ==
Wedstryde sal in die volgende stede gespeel word:
<center>
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%"
! {{vlagikoon|Meksiko}} [[Meksikostad]]<ref name="bid_cities">{{en}} {{cite web |url=https://digitalhub.fifa.com/m/3c077448dcd5c0ab/original/w3yjeu7dadt5erw26wmu-pdf.pdf |title=United 2026 bid book |publisher=[[FIFA]] |accessdate=14 Desember 2024}}</ref>
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[New York]]/[[New Jersey]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Dallas]]–[[Fort Worth]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Kansas City]]<ref name="bid_cities" />
|-
| [[Estadio Azteca]]
| [[MetLife-stadion]]<br />'''(New York/New Jersey-stadion)'''<br /><small>([[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]])</small>
| [[AT&T-stadion]]<br />'''(Dallas-stadion)'''<br /><small>([[Arlington, Texas|Arlington]])</small>
| [[Arrowhead-stadion]]<br />'''(Kansas City-stadion)'''
|-
| <small>{{Koördinate|19|18|11|N|99|9|2|W|aansig=inlyn|name=Estadio Azteca}}</small>
| <small>{{Koördinate|40|48|48.7|N|74|4|27.7|W|aansig=inlyn|name=MetLife-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|32|44|52|N|97|5|34|W|aansig=inlyn|name=AT&T-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|39|2|56|N|94|29|2|W|aansig=inlyn|name=Arrowhead-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''87 523'''
| Kapasiteit: '''82 500'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 87 157)</small>
| Kapasiteit: '''80 000'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 92 967)<br />(uitbreibaar tot 105 000)</small>
| Kapasiteit: '''76 416'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 76 640)</small>
|-
| [[Lêer:Soccer game at the Azteca Stadium.JPG|200px]]
| [[Lêer:Copa America game between Columbia vs Peru at the MetLife Stadium.jpg|200px]]
| [[Lêer:Cowboys stadium inside view 4.JPG|200px]]
| [[Lêer:25 July 2010 Kansas City Wizards vs Manchester United friendly.jpg|200px]]
|-
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Houston]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Atlanta]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Los Angeles]]<ref name="bid_cities" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.lasec.net/los-angeles-2026/ |title=Los Angeles 2026 |publisher=Los Angeles Sports & Entertainment Commission |accessdate=14 Desember 2024 |archive-date=29 Junie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210629172852/https://www.lasec.net/los-angeles-2026/ |url-status=dead }}</ref>
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Philadelphia]]<ref name="bid_cities" />
|-
| [[NRG-stadion]]<br />'''(Houston-stadion)'''
| [[Mercedes-Benz-stadion]]<br />'''(Atlanta-stadion)'''
| [[SoFi-stadion]]<br />'''(Los Angeles-stadion)'''<br /><small>([[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]])</small>
| [[Lincoln Financial Field]]<br />'''(Philadelphia-stadion)'''
|-
| <small>{{Koördinate|29|41|5|N|95|24|39|W|aansig=inlyn|name=NRG-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|33|45|20|N|84|24|0|W|aansig=inlyn|name=Mercedes-Benz-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|33|57|10.8|N|118|20|20.4|W|aansig=inlyn|name=SoFi-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|39|54|3|N|75|10|3|W|aansig=inlyn|name=Lincoln Financial Field}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''72 220'''<br /><small>(uitbreibaar tot 80 000)</small>
| Kapasiteit: '''71 000'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 75 000)<br />(uitbreibaar tot 83 000)</small>
| Kapasiteit: '''70 240'''<br /><small>(uitbreibaar tot 100 240)</small>
| Kapasiteit: '''69 796'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 69 328)</small>
|-
| [[Lêer:USA vs Argentina (Moments before Messi kicked a goal - color).jpg|200px]]
| [[Lêer:2017 Orlando City at Atlanta United MLS Game.jpg|200px]]
| [[Lêer:SoFi Stadium interior 2021.jpg|200px]]
| [[Lêer:United States v Paraguay, Copa América Centenario (cropped).jpg|200px]]
|-
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Seattle]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[San Francisco]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Boston]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Miami]]<ref name="bid_cities" />
|-
| [[Lumen Field]]<br />'''(Seattle-stadion)'''
| [[Levi's-stadion]]<br />'''(San Franciscobaaigebiedstadion)'''<br /><small>([[Santa Clara, Kalifornië|Santa Clara]])</small>
| [[Gillette-stadion]]<br />'''(Boston-stadion)'''<br /><small>([[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]])</small>
| [[Hard Rock-stadion]]<br />'''(Miami-stadion)'''<br /><small>([[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]])</small>
|-
| <small>{{Koördinate|47|35|42.72|N|122|19|53.76|W|aansig=inlyn|name=Lumen Field}}</small>
| <small>{{Koördinate|37|24|10.8|N|121|58|12|W|aansig=inlyn|name=Levi's-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|42|5|27.6|N|71|15|50.4|W|aansig=inlyn|name=Gillette-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|25|57|29|N|80|14|20|W|aansig=inlyn|name=Hard Rock-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''69 000'''<br /><small>(uitbreibaar tot 72 000)</small>
| Kapasiteit: '''68 500'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 70 909)<br />(uitbreibaar tot 75 000)</small>
| Kapasiteit: '''65 878'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 70 000)</small>
| Kapasiteit: '''64 767'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 67 518)</small>
|-
| [[Lêer:2022 CONCACAF Champions League Final - View from southeast end.jpg|200px]]
| [[Lêer:Entering Levi's Stadium.JPG|200px]]
| [[Lêer:New England Revolution Game; 7.06.2013; 745pm.JPG|200px]]
| [[Lêer:Hard Rock Stadium 2017 2.jpg|200px]]
|-
! {{vlagikoon|Kanada}} [[Vancouver]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.fifa.com/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026/media-releases/update-on-fifa-world-cup-2026-candidate-host-city-process |title=Update on FIFA World Cup 2026 candidate host city process |publisher=[[FIFA]] |date=14 April 2022 |accessdate=14 Desember 2024}}</ref>
! {{vlagikoon|Meksiko}} [[Monterrey]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Meksiko}} [[Guadalajara]]<ref name="bid_cities" />
! {{vlagikoon|Kanada}} [[Toronto]]<ref name="bid_cities" />
|-
| [[BC Place]]
| [[Estadio BBVA]]<br />'''(Estadio Monterrey)'''<br /><br /><small>([[Guadalupe, Nuevo León|Guadalupe]])</small>
| [[Estadio Akron]]<br />'''(Estadio Guadalajara)'''<br /><small>([[Zapopan]])</small>
| [[BMO Field]]<br />'''(Toronto-stadion)'''
|-
| <small>{{Koördinate|49|16|36|N|123|6|43|W|aansig=inlyn|name=BC Place}}</small>
| <small>{{Koördinate|25|40|9|N|100|14|40|W|aansig=inlyn|name=Estadio BBVA}}</small>
| <small>{{Koördinate|20|40|54|N|103|27|46|W|aansig=inlyn|name=Estadio Akron}}</small>
| <small>{{Koördinate|43|37|58|N|79|25|7|W|aansig=inlyn|name=BMO Field}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''54 500'''
| Kapasiteit: '''53 500'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 53 460)</small>
| Kapasiteit: '''49 850'''<br /><small>(Bod-kapasiteit: 48 071)</small>
| Kapasiteit: '''30 000'''<br /><small>(uitgebrei vir die toernooi tot 45 736)</small>
|-
| [[Lêer:BC Place 2015 Women's FIFA World Cup.jpg|200px]]
| [[Lêer:Estadio BBVA Bancomer - Diciembre 2017.jpg|200px]]
| [[Lêer:Estadio Akron 02-07-2022 cabecera sur lado derecho.jpg|200px]]
| [[Lêer:Bmo Field 2016 East Stand.jpg|200px]]
|}
{| cellpadding="0" style="border:0 solid darkgrey;"
|- style="text-align:center;"
|style="border:0 solid blue;"|
{{location map+|Kanada|width=250|float=left|caption=Plekke in Kanada|places=
{{location map~|Kanada|lat=53.533333|long=-113.5|label=[[Edmonton]]|position=top}}
{{location map~|Kanada|lat=45.516667|long=-73.65|label=[[Montreal]]|position=left}}
{{location map~|Kanada|lat=43.7|long=-79.4|label=[[Toronto]]|position=right}}
}}
|style="border:0 solid #777;"|
{{location map+|Verenigde State|float=center|width=400|caption=Plekke in die Verenigde State|places=
{{location map~|Verenigde State|lat=33.755|long=-84.39|label=[[Atlanta]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=39.283333|long=-76.616667|label=[[Baltimore]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=42.358056|long=-71.063611|label=[[Boston]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=39.1|long=-84.516667|label=[[Cincinnati]]|position=top}}
{{location map~|Verenigde State|lat=32.775833|long=-96.796667|label=[[Dallas]]|position=top}}
{{location map~|Verenigde State|lat=39.76185|long=-104.881105|label=[[Denver]]|position=bottom}}
{{location map~|Verenigde State|lat=29.762778|long=-95.383056|label=[[Houston]]|position=top}}
{{location map~|Verenigde State|lat=39.099722|long=-94.578333|label=[[Kansas City]]|position=bottom}}
{{location map~|Verenigde State|lat=34.05|long=-118.25|label=[[Los Angeles]]|position=bottom}}
{{location map~|Verenigde State|lat=25.775278|long=-80.208889|label=[[Miami]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=36.166667|long=-86.783333|label=[[Nashville]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=40.817097|long=-74.085024|label=[[New York Stad|NY/NJ]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=28.5392|long=-81.4028|label=[[Orlando, Florida|Orlando]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=39.9500|long=-75.1667|label=[[Philadelphia]]|position=right}}
{{location map~|Verenigde State|lat=37.354444|long=-121.969167|label=[[San Francisco]]|position=bottom}}
{{location map~|Verenigde State|lat=47.5952|long=-122.3316|label=[[Seattle]]|position=bottom}}
{{location map~|Verenigde State|lat=38.904722|long=-77.016389|label=[[Washington, D.C.]]|position=bottom}}
}}
|style="border:0 solid #2a5;"|
{{location map+|Meksiko|float=right|width=320|caption=Plekke in Meksiko|places=
{{location map~|Meksiko|lat=19.302911|long=-99.150442|label=[[Meksikostad]]|position=bottom}}
{{location map~|Meksiko|lat=25.722806|long=-100.312056|label=[[Monterrey]]|position=left}}
{{location map~|Meksiko|lat=20.681667|long=-103.462778|label=[[Guadalajara]]|position=left}}
}}
|}</center>
== Formaat ==
Die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026 word oor 39 dae tussen 48 verskillende spanne oor 104 wedstryde uitgespeel. Dit sal op 11 Junie 2026 op die Estadio Azteca, Meksikostad, Meksiko met die openingswedstryd tussen die medegasheer Meksiko en ’n ander span afskop. Die toernooi sal eindig by die MetLife-stadion, East Rutherford, Verenigde State op 19 Julie met die eindstryd, waartydens die wenner die Sokker-Wêreldbekertrofee sal inpalm.
=== Kalender ===
Die volgende tabel dui die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026 se daaglikse program aan. ’n Pers blokkie dui op wedstryde tydens die groepfase, ’n groen blokkie op wedstryde tydens die uitklopfase, ’n blou blokkie op die bronseindstryd en ’n geel blokkie op die eindstryd.
{|
|
{| class="wikitable left center" "style=margin:0.5em auto;font-size:95%;line-height:1.25em"
|+ Aantal daaglikse wedstryde tydens die toernooi
|-
! scope=col |Groepfase<br />Junie
! scope=col |Do<br />11
! scope=col |Vr<br />12
! scope=col |Sa<br />13
! scope=col |So<br />14
! scope=col |Ma<br />15
! scope=col |Di<br />16
! scope=col |Wo<br />17
! scope=col |Do<br />18
! scope=col |Vr<br />19
! scope=col |Sa<br />20
! scope=col |So<br />21
! scope=col |Ma<br />22
! scope=col |Di<br />23
! scope=col |Wo<br />24
! scope=col |Do<br />25
! scope=col |Vr<br />26
! scope=col |Sa<br />27
|- align=center
|align=left|Seremonies
<!-- 11 -->| bgcolor=#d6325b|'''{{Afkorting|OS|Openingseremonie}}'''
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
|- align=center
| align=left|Groep A
<!-- 11 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep B
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 13 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep C
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep D
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 13 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep E
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep F
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep G
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep H
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep I
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 27 -->|
|- align=center
|align=left|Groep J
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->| bgcolor=#c364f3| 2
|- align=center
|align=left|Groep K
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->| bgcolor=#c364f3| 2
|- align=center
|align=left|Groep L
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->| bgcolor=#c364f3| 2
|-
! scope=col |Uitklopfase<br />Junie/Julie
! scope=col |So<br />28
! scope=col |Ma<br />29
! scope=col |Di<br />30
! scope=col |Wo<br />1
! scope=col |Do<br />2
! scope=col |Vr<br />3
! scope=col |Sa<br />4
! scope=col |So<br />5
! scope=col |Ma<br />6
! scope=col |Di<br />7
! scope=col |Wo<br />8
! scope=col |Do<br />9
! scope=col |Vr<br />10
! scope=col |Sa<br />11
! scope=col |So<br />12
! scope=col |Ma<br />13
! scope=col |Di<br />14
! scope=col |Wo<br />15
! scope=col |Do<br />16
! scope=col |Vr<br />17
! scope=col |Sa<br />18
! scope=col |So<br />19
|- align=center
|align=left|Seremonies
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#d6325b|'''{{Afkorting|SS|Sluitingseremonie}}'''
|- align=center
|align=left|Uitklopfase
<!-- 28 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 29 -->| bgcolor=#00cc33| 3
<!-- 30 -->| bgcolor=#00cc33| 3
<!-- 1 -->| bgcolor=#00cc33| 3
<!-- 2 -->| bgcolor=#00cc33| 3
<!-- 3 -->| bgcolor=#00cc33| 3
<!-- 4 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 5 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 6 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 7 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 10 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 11 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 15 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->| bgcolor=#3399ff| 1
<!-- 19 -->| bgcolor=#ffcc00| '''1'''
|}
|
{| style="margin:0.5em auto;" wikitable right
| colspan=2 |'''Verklaring'''
|-
| {{sleutel|#d6325b|Seremonies}}
|-
| {{sleutel|#c364f3|Groepwedstryde}}
|-
| {{sleutel|#00cc33|Uitklopfase}}
|-
| {{sleutel|#3399ff|Derde plek}}
|-
| {{sleutel|#ffcc00|Eindstryd}}
|}
|}
=== Groepfase ===
Die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026 sal tussen 32 nasionale sokkerspanne beslis word. Vir die groepfase sal die 48 deelnemende spanne in twaalf groepe van vier elk verdeel word; elke span sal een wedstryd teen elk van die ander spanne in dieselfde groep speel, dus sal elke span drie wedstryde in die groepfase speel. Drie punte sal vir ’n oorwinning toegeken word, een vir ’n gelykop en geen punte vir ’n nederlaag: spanne wat met dieselfde aantal punte eindig, sal volgens aangetekende doele gerangskik word.
Klassifisering binne elke groep sal gegrond wees op die volgende puntestelsel:
* Drie wedstrydpunte vir ’n oorwinning;
* Een vir ’n gelykop;
* geen vir ’n nederlaag.
Aan die einde van die groepfase sal die spanne gerangskik word van die eerste na die vierde posisie, gegrond op versamelde wedstrydpunte, met die twee beste spanne en die agt beste derde-plekspanne wat na die uitklopfase sal deurdring. As twee spanne gelykop in punte is, sal die rangorde deur hul aantal aangetekende doele bepaal word.
=== Uitklopfase ===
Van die begin van dié fase af sal die toernooi ’n uitklopformaat aanneem wat uit 32 wedstryde bestaan: 16 16de eindstryde, agt agtste eindstryde, vier kwarteindstryde, twee halfeindstryde, ’n wedstryd om die derde plek en die eindstryd.
Die wenner en naaswenner van elk van die groepe sal saam met die agt beste derde-plekspanne na die uitklopfase deurdring. Groepwenners sal teen naaswenners in ander groepe in die 16de eindstryde speel, byvoorbeeld: die wenner van Groep A sal teen die naaswenner van Groep B en die wenner van Groep B teen die naaswenner van Groep A speel. Spanne van dieselfde groep sal dus eers weer in óf die klein finale óf die eindstryd kan ontmoet.
Elke wedstryd in die uitklopstadium moet met ’n oorwinning vir een van die spanne eindig. As daar ná negentig minute van gewone spel ’n gelykopuitslag is, sal daar verder gespeel word om die wenner te bepaal. Aanvanklik sal daar twee periodes van [[ekstra tyd]] gespeel word, 15 minute in elke rigting. As daar steeds nie ’n wenner ná 120 minute is nie, sal die wenner deur ’n [[Strafskop (sokker)|strafskopkompetisie]] bepaal word.
== Wedstryde ==
{| class="infobox bordered"
| style="background:#cfc;"|Kwalifiseer vir die uitklopfase.
|-
| style="background:;"|Uit die toernooi geskakel.
|}
Die wedstryde sal in twee fases verdeel word, naamlik die groepuitdunne en die uitklopfase.
=== Groepuitdunne ===
48 spanne sal aan die groepuitdunne deelneem. Die twee beste spanne sal saam met die agt beste derde-plekspanne in elke groep na die tweede rondte (die uitklopfase) deurdring.
==== Groep A ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|{{vlagland|Meksiko}}
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|A2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|A3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|A4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[11 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''{{vlagland|Meksiko}}'''
|score = Wedstryd 1
|report =
|team2 = '''A2'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Azteca]], [[Meksikostad]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[11 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''A3'''
|score = Wedstryd 2
|report =
|team2 = '''A4'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Akron]], [[Zapopan]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[18 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''A4'''
|score = Wedstryd 25
|report =
|team2 = '''A2'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[18 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''{{vlagland|Meksiko}}'''
|score = Wedstryd 28
|report =
|team2 = '''A3'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Akron]], [[Zapopan]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[24 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''A4'''
|score = Wedstryd 53
|report =
|team2 = '''{{vlagland|Meksiko}}'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Azteca]], [[Meksikostad]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[24 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''A2'''
|score = Wedstryd 54
|report =
|team2 = '''A3'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio BBVA]], [[Guadalupe, Nuevo León|Guadalupe]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep B ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|{{vlagland|Kanada}}
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|B2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|B3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|B4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[12 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''{{vlagland|Kanada}}'''
|score = Wedstryd 3
|report =
|team2 = '''B2'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BMO Field]], [[Toronto]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[13 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''B3'''
|score = Wedstryd 8
|report =
|team2 = '''B4'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Levi's-stadion]], [[Santa Clara, Kalifornië|Santa Clara]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[18 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''B4'''
|score = Wedstryd 26
|report =
|team2 = '''B2'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[18 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''{{vlagland|Kanada}}'''
|score = Wedstryd 27
|report =
|team2 = '''B3'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BC Place]], [[Vancouver]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[24 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''B4'''
|score = Wedstryd 51
|report =
|team2 = '''{{vlagland|Kanada}}'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BC Place]], [[Vancouver]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[24 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''B2'''
|score = Wedstryd 52
|report =
|team2 = '''B3'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lumen Field]], [[Seattle]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep C ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|C1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|C2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|C3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|C4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[13 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 5
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Gillette-stadion]], [[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[13 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 7
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[19 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 29
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lincoln Financial Field]], [[Philadelphia]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[19 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 30
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Gillette-stadion]], [[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[24 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 49
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Hard Rock-stadion]], [[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[24 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 50
|report =
|team2 = '''C3'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep D ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|{{vlagland|Verenigde State}}
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|D2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|D3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|D4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[12 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''{{vlagland|Verenigde State}}'''
|score = Wedstryd 4
|report =
|team2 = '''D2'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[13 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''D3'''
|score = Wedstryd 6
|report =
|team2 = '''D4'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BC Place]], [[Vancouver]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[19 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''D4'''
|score = Wedstryd 31
|report =
|team2 = '''D2'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Levi's-stadion]], [[Santa Clara, Kalifornië|Santa Clara]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[19 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''{{vlagland|Verenigde State}}'''
|score = Wedstryd 32
|report =
|team2 = '''D3'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lumen Field]], [[Seattle]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[25 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''D4'''
|score = Wedstryd 59
|report =
|team2 = '''{{vlagland|Verenigde State}}'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[25 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''D2'''
|score = Wedstryd 60
|report =
|team2 = '''D3'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Levi's-stadion]], [[Santa Clara, Kalifornië|Santa Clara]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep E ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|E1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|E2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|E3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|E4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[14 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 9
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lincoln Financial Field]], [[Philadelphia]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[14 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 10
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[NRG-stadion]], [[Houston]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[20 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 33
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BMO Field]], [[Toronto]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[20 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 34
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Arrowhead-stadion]], [[Kansas City]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[25 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 55
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lincoln Financial Field]], [[Philadelphia]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[25 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 56
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep F ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|F1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|F2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|F3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|F4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[14 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 11
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[14 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 12
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio BBVA]], [[Guadalupe, Nuevo León|Guadalupe]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[20 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 35
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[NRG-stadion]], [[Houston]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[20 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 36
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio BBVA]], [[Guadalupe, Nuevo León|Guadalupe]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[25 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 57
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[25 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 58
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Arrowhead-stadion]], [[Kansas City]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep G ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|G1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|G2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|G3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|G4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[15 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 15
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[15 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 16
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lumen Field]], [[Seattle]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[21 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 39
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[21 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 40
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BC Place]], [[Vancouver]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[26 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 63
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lumen Field]], [[Seattle]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[26 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 64
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BC Place]], [[Vancouver]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep H ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|H1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|H2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|H3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|H4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[15 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 13
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Hard Rock-stadion]], [[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[15 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 14
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[21 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 37
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Hard Rock-stadion]], [[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[21 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 38
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[26 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 65
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[NRG-stadion]], [[Houston]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[26 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 66
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Akron]], [[Zapopan]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep I ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|I1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|I2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|I3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|I4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[16 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 17
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[16 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 18
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Gillette-stadion]], [[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[22 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 41
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[22 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 42
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lincoln Financial Field]], [[Philadelphia]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[26 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 61
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Gillette-stadion]], [[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[26 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 62
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BMO Field]], [[Toronto]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep J ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|J1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|J2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|J3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|J4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[16 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 19
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Arrowhead-stadion]], [[Kansas City]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[16 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 20
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Levi's-stadion]], [[Santa Clara, Kalifornië|Santa Clara]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[22 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 43
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[22 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 44
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Levi's-stadion]], [[Santa Clara, Kalifornië|Santa Clara]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[27 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 69
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Arrowhead-stadion]], [[Kansas City]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[27 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 70
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep K ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|K1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|K2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|K3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|K4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[17 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 23
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[NRG-stadion]], [[Houston]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[17 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 24
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Azteca]], [[Meksikostad]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[23 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 47
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[NRG-stadion]], [[Houston]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[23 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 48
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Akron]], [[Zapopan]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[27 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 71
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Hard Rock-stadion]], [[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[27 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 72
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
==== Groep L ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;
!width=165|Land
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|L1
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#D0E7FF;"
|style="text-align:left;"|L2
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|L3
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- align="center style="background:#F5FAFF;"
|style="text-align:left;"|L4
|0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
{{sokkerwedstryd
|date = [[17 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 21
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BMO Field]], [[Toronto]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[17 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 22
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[23 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 45
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Gillette-stadion]], [[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[23 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 46
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BMO Field]], [[Toronto]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[27 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 67
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[27 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 =
|score = Wedstryd 68
|report =
|team2 =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lincoln Financial Field]], [[Philadelphia]]
|attendance =
|referee = }}
==== Ranglys van die derdeplek-spanne ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Land
!width=30|Groep
!width=20|{{Afkorting|Wed|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|Wen|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|Gel|Gelykop}}
!width=20|{{Afkorting|Ver|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|DV|Doele vir}}
!width=20|{{Afkorting|DT|Doele teen}}
!width=20|{{Afkorting|+/–|Doelverskil}}
!width=20|{{Afkorting|Pte|Punte}}
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep A
|A||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep B
|B||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep C
|C||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep D
|D||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep E
|E||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep F
|F||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep G
|G||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|- style="background:#cfc"
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep H
|H||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|-
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep I
|I||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|-
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep J
|J||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|-
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep K
|K||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|-
|style="text-align:left;"|Derde Plek Groep L
|L||0||0||0||0||0||0||0||'''0'''
|}
=== Uitklopfase ===
{{Wedstrydskema laaste 32
| RD1 = 16de eindrondte
| RD2 = Agtste eindrondte
| RD3 = Kwarteindrondte
| RD4 = Halfeindrondte
| RD5 = Eindstryd
| RD6 = derde plek
| RD1-header-01 = 29 Junie – Foxborough
| RD1-team01 = Wenner Groep E
| RD1-score01 =
| RD1-team02 = 3de Groep A/B/C/D/F
| RD1-score02 =
| RD1-header-02 = 30 Junie – East Rutherford
| RD1-team03 = Wenner Groep I
| RD1-score03 =
| RD1-team04 = 3de Groep C/D/F/G/H
| RD1-score04 =
| RD1-header-03 = 28 Junie – Inglewood
| RD1-team05 = Naaswenner Groep A
| RD1-score05 =
| RD1-team06 = Naaswenner Groep B
| RD1-score06 =
| RD1-header-04 = 29 Junie – Guadalupe
| RD1-team07 = Wenner Groep F
| RD1-score07 =
| RD1-team08 = Naaswenner Groep C
| RD1-score08 =
| RD1-header-05 = 2 Julie – Toronto
| RD1-team09 = Naaswenner Groep K
| RD1-score09 =
| RD1-team10 = Naaswenner Groep L
| RD1-score10 =
| RD1-header-06 = 2 Julie – Inglewood
| RD1-team11 = Wenner Groep H
| RD1-score11 =
| RD1-team12 = Naaswenner Groep J
| RD1-score12 =
| RD1-header-07 = 1 Julie – Santa Clara
| RD1-team13 = Wenner Groep D
| RD1-score13 =
| RD1-team14 = 3de Groep B/E/F/I/J
| RD1-score14 =
| RD1-header-08 = 1 Julie – Seattle
| RD1-team15 = Wenner Groep G
| RD1-score15 =
| RD1-team16 = 3de Groep A/E/H/I/J
| RD1-score16 =
| RD1-header-09 = 29 Junie – Houston
| RD1-team17 = Wenner Groep C
| RD1-score17 =
| RD1-team18 = Naaswenner Groep F
| RD1-score18 =
| RD1-header-10 = 30 Junie – Arlington
| RD1-team19 = Naaswenner Groep E
| RD1-score19 =
| RD1-team20 = Naaswenner Groep I
| RD1-score20 =
| RD1-header-11 = 30 Junie – Meksikostad
| RD1-team21 = Wenner Groep A
| RD1-score21 =
| RD1-team22 = 3de Groep C/E/F/H/I
| RD1-score22 =
| RD1-header-12 = 1 Julie – Atlanta
| RD1-team23 = Wenner Groep L
| RD1-score23 =
| RD1-team24 = 3de Groep E/H/I/J/K
| RD1-score24 =
| RD1-header-13 = 3 Julie – Miami Gardens
| RD1-team25 = Wenner Groep J
| RD1-score25 =
| RD1-team26 = Naaswenner Groep H
| RD1-score26 =
| RD1-header-14 = 3 Julie – Arlington
| RD1-team27 = Naaswenner Groep D
| RD1-score27 =
| RD1-team28 = Naaswenner Groep G
| RD1-score28 =
| RD1-header-15 = 2 Julie – Vancouver
| RD1-team29 = Wenner Groep B
| RD1-score29 =
| RD1-team30 = 3de Groep E/F/G/I/J
| RD1-score30 =
| RD1-header-16 = 3 Julie – Kansas City
| RD1-team31 = Wenner Groep K
| RD1-score31 =
| RD1-team32 = 3de Groep D/E/I/J/L
| RD1-score32 =
| RD2-header-1 = 4 Julie – Philadelphia
| RD2-team01 = Wenner Wedstryd 74
| RD2-score01 =
| RD2-team02 = Wenner Wedstryd 77
| RD2-score02 =
| RD2-header-2 = 4 Julie – Houston
| RD2-team03 = Wenner Wedstryd 73
| RD2-score03 =
| RD2-team04 = Wenner Wedstryd 75
| RD2-score04 =
| RD2-header-3 = 6 Julie – Arlington
| RD2-team05 = Wenner Wedstryd 83
| RD2-score05 =
| RD2-team06 = Wenner Wedstryd 84
| RD2-score06 =
| RD2-header-4 = 6 Julie – Seattle
| RD2-team07 = Wenner Wedstryd 81
| RD2-score07 =
| RD2-team08 = Wenner Wedstryd 82
| RD2-score08 =
| RD2-header-5 = 5 Julie – East Rutherford
| RD2-team09 = Wenner Wedstryd 76
| RD2-score09 =
| RD2-team10 = Wenner Wedstryd 78
| RD2-score10 =
| RD2-header-6 = 5 Julie – Meksikostad
| RD2-team11 = Wenner Wedstryd 79
| RD2-score11 =
| RD2-team12 = Wenner Wedstryd 80
| RD2-score12 =
| RD2-header-7 = 7 Julie – Atlanta
| RD2-team13 = Wenner Wedstryd 86
| RD2-score13 =
| RD2-team14 = Wenner Wedstryd 88
| RD2-score14 =
| RD2-header-8 = 7 Julie – Vancouver
| RD2-team15 = Wenner Wedstryd 85
| RD2-score15 =
| RD2-team16 = Wenner Wedstryd 87
| RD2-score16 =
| RD3-header-1 = 9 Julie – Foxborough
| RD3-team01 = Wenner Wedstryd 89
| RD3-score01 =
| RD3-team02 = Wenner Wedstryd 90
| RD3-score02 =
| RD3-header-2 = 10 Julie – Inglewood
| RD3-team03 = Wenner Wedstryd 93
| RD3-score03 =
| RD3-team04 = Wenner Wedstryd 94
| RD3-score04 =
| RD3-header-3 = 11 Julie – Miami Gardens
| RD3-team05 = Wenner Wedstryd 91
| RD3-score05 =
| RD3-team06 = Wenner Wedstryd 92
| RD3-score06 =
| RD3-header-4 = 11 Julie – Kansas City
| RD3-team07 = Wenner Wedstryd 95
| RD3-score07 =
| RD3-team08 = Wenner Wedstryd 96
| RD3-score08 =
| RD4-header-1 = 14 Julie – Arlington
| RD4-team01 = Wenner Wedstryd 97
| RD4-score01 =
| RD4-team02 = Wenner Wedstryd 98
| RD4-score02 =
| RD4-header-2 = 15 Julie – Atlanta
| RD4-team03 = Wenner Wedstryd 99
| RD4-score03 =
| RD4-team04 = Wenner Wedstryd 100
| RD4-score04 =
| RD5-header-1 = 19 Julie – East Rutherford
| RD5-team01 = Wenner Wedstryd 101
| RD5-score01 =
| RD5-team02 = Wenner Wedstryd 102
| RD5-score02 =
| RD6-header-1 = 18 Julie – Miami Gardens
| RD6-team01 = Verloorder Wedstryd 101
| RD6-score01 =
| RD6-team02 = Verloorder Wedstryd 102
| RD6-score02 =
}}
==== 16de eindrondte ====
{{sokkerwedstryd
|date = [[28 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Naaswenner Groep A'''
|score = Wedstryd 73
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep B'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[29 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep E'''
|score = Wedstryd 74
|report =
|team2 = '''Derde Groep A/B/C/D/F'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Gillette-stadion]], [[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[29 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep F'''
|score = Wedstryd 75
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep C'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio BBVA]], [[Guadalupe, Nuevo León|Guadalupe]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[29 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep C'''
|score = Wedstryd 76
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep F'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[NRG-stadion]], [[Houston]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[30 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep I'''
|score = Wedstryd 77
|report =
|team2 = '''Derde Groep C/D/F/G/H'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[30 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Naaswenner Groep E'''
|score = Wedstryd 78
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep I'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[30 Junie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep A'''
|score = Wedstryd 79
|report =
|team2 = '''Derde Groep C/E/F/H/I'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Azteca]], [[Meksikostad]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[1 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep L'''
|score = Wedstryd 80
|report =
|team2 = '''Derde Groep E/H/I/J/K'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[1 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep D'''
|score = Wedstryd 81
|report =
|team2 = '''Derde Groep B/E/F/I/J'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Levi's-stadion]], [[Santa Clara, Kalifornië|Santa Clara]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[1 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep G'''
|score = Wedstryd 82
|report =
|team2 = '''Derde Groep A/E/H/I/J'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lumen Field]], [[Seattle]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[2 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Naaswenner Groep K'''
|score = Wedstryd 83
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep L'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BMO Field]], [[Toronto]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[2 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep H'''
|score = Wedstryd 84
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep J'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[2 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep B'''
|score = Wedstryd 85
|report =
|team2 = '''Derde Groep E/F/G/I/J'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BC Place]], [[Vancouver]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[3 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep J'''
|score = Wedstryd 86
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep H'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Hard Rock-stadion]], [[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[3 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Groep K'''
|score = Wedstryd 87
|report =
|team2 = '''Derde Groep D/E/I/J/L'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Arrowhead-stadion]], [[Kansas City]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[3 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Naaswenner Groep D'''
|score = Wedstryd 88
|report =
|team2 = '''Naaswenner Groep G'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
==== Agtste eindrondte ====
{{sokkerwedstryd
|date = [[4 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 74'''
|score = Wedstryd 89
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 77'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lincoln Financial Field]], [[Philadelphia]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[4 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 73'''
|score = Wedstryd 90
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 75'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[NRG-stadion]], [[Houston]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[5 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 76'''
|score = Wedstryd 91
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 78'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[5 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 79'''
|score = Wedstryd 92
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 80'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Estadio Azteca]], [[Meksikostad]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[6 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 83'''
|score = Wedstryd 93
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 84'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[6 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 81'''
|score = Wedstryd 94
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 82'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Lumen Field]], [[Seattle]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[7 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 86'''
|score = Wedstryd 95
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 88'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[7 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 85'''
|score = Wedstryd 96
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 87'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[BC Place]], [[Vancouver]]
|attendance =
|referee = }}
==== Kwarteindrondte ====
{{sokkerwedstryd
|date = [[9 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 89'''
|score = Wedstryd 97
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 90'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Gillette-stadion]], [[Foxborough, Massachusetts|Foxborough]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[10 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 93'''
|score = Wedstryd 98
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 94'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[SoFi-stadion]], [[Inglewood, Kalifornië|Inglewood]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[11 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 91'''
|score = Wedstryd 99
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 92'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Hard Rock-stadion]], [[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[11 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 95'''
|score = Wedstryd 100
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 96'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Arrowhead-stadion]], [[Kansas City]]
|attendance =
|referee = }}
==== Halfeindrondte ====
{{sokkerwedstryd
|date = [[14 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 97'''
|score = Wedstryd 101
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 98'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[AT&T-stadion]], [[Arlington, Texas|Arlington]]
|attendance =
|referee = }}
{{sokkerwedstryd
|date = [[15 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 99'''
|score = Wedstryd 102
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 100'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Mercedes-Benz-stadion]], [[Atlanta]]
|attendance =
|referee = }}
==== Klein finale (om die derde plek) ====
{{sokkerwedstryd
|date = [[18 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Verloorder Wedstryd 101'''
|score = Wedstryd 103
|report =
|team2 = '''Verloorder Wedstryd 102'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Hard Rock-stadion]], [[Miami Gardens, Florida|Miami Gardens]]
|attendance =
|referee = }}
==== Eindstryd ====
{{sokkerwedstryd
|date = [[19 Julie]] [[2026]]
|time =
|team1 = '''Wenner Wedstryd 101'''
|score = Wedstryd 104
|report =
|team2 = '''Wenner Wedstryd 102'''
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[MetLife-stadion]], [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]]
|attendance =
|referee = }}
<br />
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;"
!Sokkerwêreldkampioen 2026
|-
|align=center|'''Wenner Wedstryd 104'''
|}
== Sien ook ==
* [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1970]]
* [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986]]
* [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994]]
== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|FIFA World Cup 2026|FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026}}
* {{en}} {{es}} {{fr}} [https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026 Amptelike webwerf]
* {{en}} [http://www.worldcup-history.com/index.php?siden=VM&aaret=2026 worldcup-history.com: ''2026'']
{{Navigasie Sokker-Wêreldbekertoernooie}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Kanada]]
[[Kategorie:Geskiedenis van Meksiko]]
[[Kategorie:Sokkerkompetisies in Kanada]]
[[Kategorie:Sokkerkompetisies in Meksiko]]
[[Kategorie:Sokkerkompetisies in die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi|2026]]
[[Kategorie:Sport in 2026]]
affj5nflrip1a12bq7p7pwp5fl05zhs
Gebruiker:Rooiratel
2
126483
2817900
2817758
2025-07-02T12:12:50Z
Rooiratel
90342
60000
2817900
wikitext
text/x-wiki
{{Gebruiker info
| volle naam = Rooiratel
| beeld naam = Badger.svg
| beroep = [[Sagteware-ingenieurswese|Sagteware-ingenieur]]
| kort aanhaling = My take ≩ my tyd
| organisasie =
| oor my = Ek werk as 'n [[Sagteware-ingenieurswese|sagteware-ingenieur]] in die [[Bank (finansiële instelling)|bank]]- en [[Telekommunikasie|telekommunikasiebedryf]]. Ek spandeer die meeste van my tyd met rekenaars. Ek kruip ook gereeld in die bos/berge weg.
| my werk = Ek fokus egter nie op enige spesifieke onderwerp wanneer ek aan Wikipedia werk nie, en gaan waar my nuuskierigheid my ook al lei. My fokus is op die verbetering van die [[Afrikaanse Wikipedia]] sowel as [[Wikidata]] en tot 'n mindere mate [[Wikimedia Commons]] en ander wikis.
| kontak = * '''E-pos:''' rooiratel{{@}}tinyglitch.net
}}
<hr />
{{clear}}
{{Babel|af|en|nl-2|de-1}}
{{Gebruiker Gebruikersboksies omraam|
─── Wikimedia-dinge ───
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Tuiswiki}}
{{Gebruiker administrateur}}
{{Gebruiker Koppelvlakadministrateur}}
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Wikidata-bydraer}}
{{Gebruikersbydraes|2700}}
{{Sjabloon:Gebruikersnederigheid|2700}}
{{Gebruiker Wikipediaan vir|jaar=2017|maand=08|dag=8}}
{{Ontbrekende artikels|250000}}
{{Ontbrekende artikels|1000000}}
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Gebruikerbydrae|60000|mal=ja}}
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/GeenBeeldeIsVervelig}}
{{Gebruiker Aanvaar Goedertrou}}
─── IRC ───
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Libera Chat|rooiratel}}
─── Ligging ───
{{Gebruiker Johannesburg}}
─── Werk ───
{{Gebruiker Sagteware-ingenieur}}
─── Opvoeding ───
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/BS-graad|Rekenaarwetenskap}}
─── Sagteware ───
{{Firefox gebruiker}}<!--
─── Ideologie ───
{{User:Rooiratel/Userboxes/Žižek}}
{{User:GavriilaDmitriev/Userboxes/Stallman1}}
{{User Infofreedom}}
{{User web archive}}
{{User Anti-Deletionist}}
{{User:AndrewOne/Userboxes/OpenResearch}}
{{User:Wine Guy/NoImage BoringUBX}}
{{User:Stranger195/Userboxes/uBlockOrigin}}
{{User:VeeTHis/Userboxes/duckduckgo}}
{{User facebook free}}
─── Belangstellings ───
{{Wikipedia:WikiProject Anime and manga/Userbox/User anime}}
{{User:Eman235/Original UBX/User Historical Fiction}}
{{User:UBX/Linux gamer}}
{{User Total Annihilation}}
{{User LiChess}}
{{User hiking}}
{{User runner}}
{{User:Rlandmann/Userboxes/Parkrunner}} -->
}}
[[Lêer:Editor - platinum star I.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Master Editor|Meesterredakteur]]<br />(6 jaar, 66 000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2023</small>]]
== My aktiwiteit hier op afwiki ==
Ek is van die opinie dat dit baie makliker is vir nuwe gebruikers om 'n bestaande bladsy te wysig, as om 'n nuwe bladsy te skep. So ek probeer om die moeilike werk vir hulle te doen. (skepping van die bladsy, skakel met wikidata, sjablone, beelde ens.) Dus [[Wikipedia:Saadjieplanters|skep ek meestal saadjies]] van belangrike onderwerpe.
Ek doen ook 'n klomp vertalings, maar vertaalwerk is nie my sterk punt nie. Ek waardeer enige proeflees wat gedoen word op bladsye wat ek vertaal het.
Ek is darem trots op die een bladsy wat ek geskep het: [[Rosamund Everard-Steenkamp]]. Dit bestaan nie op enige ander wiki nie, en ek moes self al die navorsing doen, en bronne versamel.
Lys van bladsye wat ek geskep het op die Afrikaanse Wikipedia in orde van bladtrekke : [https://pageviews.toolforge.org/userviews/?project=af.wikipedia.org&platform=all-access&agent=all-agents&namespace=0&redirects=2&range=all-time&sort=views&direction=1&view=list&user=Rooiratel hier]
== Ons aktiwiteit hier op afwiki ==
<!-- ons het vir die laaste paar maande ons gemiddelde spoed verdubbel na 1000 artikels per maand -->
'''Teen ons huidige gemiddelde spoed van 500 nuwe artikels per maand, sal ons 250000 artikels bereik oor :<!-- 1000/maand = 16/dag --> {{formatnum:{{ #expr: ( 250000 - {{NUMBEROFARTICLES:R}} ) / 16 round 0 }}}} dae of {{formatnum:{{ #expr: ( 250000 - {{NUMBEROFARTICLES:R}} ) / 16 / 365 round 0 }}}} jare.''' Ons kort dringend nog gereelde bydraers, en kan ook doen met nog botartikels.
== Lukrake datapunte oor my lewe ==
{|class="wikitable"
|colspan="5" align="center"|'''Ek was nog nooit verder ...'''
|-
|rowspan="4"|[[File:As08-16-2593.jpg|80px]]
|noord as||[[File:Flag of Finland.svg|40px|Finland]] [[Rovaniemi]]|| {{coord|66|30|N|025|44|E}}
|-
|suid as||[[File:Flag of South Africa.svg|40px|Suid-Afrika]] [[Kaap Agulhas]]|| {{Koördinate|34|50|0.35|S|19|59|59.95|O}}
|-
|wes as||[[File:Flag of Wales.svg|40px|Wallis]] [[Cardiff]]|| {{coord|51|28|54|N|03|10|45|W}}
|-
|oos as||[[File:Flag of Japan.svg|40px|Japan]] [[Tokio]]|| {{coord|35|41|N|139|46|E}}
|-
|}
== Take ==
=== Probleme met Taksoboks dinge ===
As jy probleme het met die Outomatiese taksoboks, of Spesieboks ens. moet asseblief nie my besprekingsbladsy vol maak daarmee nie. Bespreek dit eerder op hierdie bladsy: [[Gebruiker:Rooiratel/TaksoboksDinge]]
=== Daaglikse takies om ons wiki te verbeter ===
Hier is 'n paar take wat ek van tyd tot tyd verrig. Spring gerus in om te help. Vele hande maak ligte werk. Sien [[Wikipedia:Agterstand]] vir die lys.
==== Loer ook hier: Ongekontroleerde anonieme wysigings ====
<!-- docs : https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Recent_changes -->
{| width="70%" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border: 1px solid #1188AA;"
! |Ongekontroleerde anonieme wysigings
|-
|<div style="height:200px; overflow:auto;"> {{Special:Recentchanges/100,hideliu,hidepatrolled}} </div>
|}
=== Uitgestelde take ===
As jy wil hê ek moet iets vir jou doen, voeg dit by op [[Gebruiker:Rooiratel/Nog Doen Lys|my nog doen lys]], en ek sal eendag daarby uitkom.
== Hulpbronne ==
=== Goeie bronne ===
* https://historyofphilosophy.net/
* https://johannesburg1912.com/
* https://amabhungane.org/stories/
* http://www.s2a3.org.za/bio/Main.php lys van mense wat in Suider-Afrika noemenswaardige bydrae gemaak het tot die wetenskap.
* http://www.ourcivilisation.com/smartboard/shop/indexhi.htm
* https://www.lekkeslaap.co.za/lekkeslaap-blog/suid-afrika-se-streke-in-n-neutedop
* https://bwm.org.au/mgs.php
* https://www.tactical-life.com/firearms/second-boer-war-rifles/
* https://m2u7e2f8.stackpathcdn.com/wp-content/uploads/2019/10/ROADMAP-FOR-ESKOM_0015_29102019_FINAL1.pdf
* https://www.litnet.co.za/the-heart-has-spaces/ (oor André Brink en Ingrid Jonker)
* http://southafrica.co.za/contemporary-south-african-musicians.html
* http://southafrica.co.za/
* https://guidingsa.com
* https://www.colonialvoyage.com/
* https://www.worldstatesmen.org/
* https://www.klausdierks.com/Biographies/
* https://www.mountainpassessouthafrica.co.za/
* http://www.kznhass-history.net/files/seminars/Sparks2009.pdf - Die oorsprong van SASOL.
* http://www.lausti.com/focus/2001/reime2.html - Finland en Stalinisme
* http://www.indexinvestor.co.za/index_files/navorsing.htm
* https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/
* https://plato.stanford.edu/contents.html
* https://storiewerf.co.za/grootmense/skrywers/
* https://gazettes.africa/ - Argiefkopieë van die staatskoerant (1919 tot hede).
* https://litterm.co.za/index.php
* https://www.litterm.co.za
* https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2330942 <- alles wat jy ooit van kredietkaarte wou weet
* https://www.britishbattles.com/first-boer-war/
* https://www.britishbattles.com/great-boer-war/
* https://wwhandbook.iwc.int/en/species/right-whale
* https://wwhandbook.iwc.int/en/species/humpback-whale
* https://prokureur.co.za/ <- regs dinge
*
=== Woordeboeke ===
* http://www.roekeloos.co.za/woordeboeke/
=== Gereedskap ===
* [[Spesiaal:BlockedExternalDomains]] | om spam skakels te blokkeer (maklik en eenvoudig)
* [[Spesiaal:AbuseFilter]] | Slim reëls om vandalisme te vermy. Sien en:wiki vir voorbeelde.
* [[MediaWiki:Spam-blacklist]] | om spam skakels te blokker (moeilik maar kan meer ingewikkelde reëls skep)
* https://spamcheck.toolforge.org/ | om te sien of 'n spesifieke URL op Wikipedia gespam word.
* https://wikidata-todo.toolforge.org/duplicity.php?wiki=afwiki&mode=list
* https://wikidata-todo.toolforge.org/?country=258
* https://meta.wikimedia.org/wiki/Small_wiki_toolkits
* https://not-in-the-other-language.toolforge.org/?
* https://mix-n-match.toolforge.org/#/
* https://prosesize.toolforge.org/ | Om die prosa lengte van 'n artikel te kry.
* [[Spesiaal:ExpandTemplates ]] | Gebruik om Sjablone te toets
* https://ftools.toolforge.org/general/ip-range-calc.html | om maklik uit te werk watter IPv6-reeks om te blokkeer
* https://outreachdashboard.wmflabs.org | Om kompetisies op Wikipedia te organiseer
* [[Spesiaal:CommunityConfiguration]] | "konfigureer?" WikiMedia-uitbreidings vir hierdie wiki
* https://entities.oclc.org/worldcat/entity | om worldcat ID te kry
== Koppelvlakveranderings ==
=== Vertaling van Engelse teks op koppelvlak-elemente ===
As jy enige Engelse teks sien op 'n koppelvlak-element op die Afrikaanse Wikipedia dan is daar 'n 99% kans dat jy dit self kan regmaak. Daar is 'n '''amptelike''' webwerf vir die vertaling van teks in Wikimedia en verskeie ander projekte ook.
Die webwerf is: translatewiki.net
Jy moet 'n aparte rekening skep op die bladsy. Op die oomblik kan mens nie jou Wikimedia intekening gebruik nie.
Hieronder is 'n skakel na al die stukkies teks op Wikimedia wat vertaal kan word. Gebruik die filter aan die regterkant om die teks te soek wat jy wil vertaal.
'''Jou veranderings sal nie dadelik verskyn nie.''' Sover ek weet, doen Wikipedia 'n opdatering van al die vertalings elke Donderdagoggend. So jy sal 'n paar dae moet wag voor jou veranderings op Wikipedia verskyn.
* https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=mediawiki&language=af&filter=%21translated&action=translate
=== Inhoud van kieslyste op verskeie bladsye ===
Nota: heelonder aan die regterkant van die bladsy waar mens die aksie uitvoer, is daar ook 'n skakel na die bladsy hieronder.
==== Skrap ====
* Redes om 'n bladsy te skrap: [[MediaWiki:Deletereason-dropdown]]
* Redes om 'n bladsy dadelik te skrap: [[MediaWiki:Deletereason-dropdown/spoedige verwyderings]]
* Redes om 'n bladsy te "ontskrap": [[MediaWiki:Undelete-comment-dropdown]]
==== Beskerm ====
* Redes om 'n bladsy te beskerm: [[MediaWiki:Protect-dropdown]]
==== Skuif ====
* Redes om 'n bladsy te skuif: [[MediaWiki:Movepage-reason-dropdown]]
=== Naspoorkategorieë wat outomaties deur MediaWiki gevul word ===
Gaan na [[Spesiaal:TrackingCategories]]. Soek vir enige kategorieë wat nog in Engels is. Kliek op die teks in die middel kolom (Boodskapnaam) en wysig die inhoud sodat die teks vertaal is.
'''N.B.''' as 'n bladsy in die ou Engelse tekskategorie "verskyn" (al bestaan die kategorie nie), en jy wil dit nou "skuif" na die nuwe Afrikaanstalige kategorie, moet jy eers die bladsy wysig. Dit is nie voldoende om net die bladsy se [[kasstelsel]] te verfris nie. Ek weet nie hoekom nie, maar dit is hoe dit werk.
=== Veranderings/Vertalings van Spesiale bladsye ===
Lees [[Hulp:Spesiale_bladsy#Hoe_om_Spesiale_bladsye_te_verander]] vir besonderhede.
== My Projekte ==
<!--
{{Versteek begin|2023}}
Inhoud vir 2023.
{{lorem ipsum|3}}
{{Versteek einde}}
-->
{{Versteek begin|2024}}
=== #1 Donker modus ===
* https://www.mediawiki.org/wiki/Recommendations_for_night_mode_compatibility_on_Wikimedia_wikis
==== Algemene lys van my veranderings: ====
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Suid-Afrikaanse_politiek&diff=prev&oldid=2684279
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Moorreesburg&diff=prev&oldid=2684275
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Versteek_begin&diff=next&oldid=2683522
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Welkom&diff=prev&oldid=2683427
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Geen_bronnelys&diff=prev&oldid=2683422
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Cquote&diff=prev&oldid=2683419
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Hiero&diff=prev&oldid=2683416
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Babel&diff=prev&oldid=2683406
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Gebruiker_info&diff=prev&oldid=2683408
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Gebruiker_Gebruikersboksies_omraam&diff=prev&oldid=2683405
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Millenniumboks&diff=prev&oldid=2685737
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Module%3ASykas&diff=2685751&oldid=1572016
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Module%3ADataboks&diff=2685823&oldid=1950718
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AKlade&diff=2687881&oldid=1172522
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Olimpiese_Somerspele_1896&diff=2687928&oldid=2425409
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Inligtingskas_Ampsbekle%C3%ABr&oldid=2692479
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Inligtingskas_Persoon&oldid=2692480
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3ATaksoboks%2Fspesie&diff=2697669&oldid=2662251 (Spesieboks status beelde)
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AUserpage&diff=2706331&oldid=2637935
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AInligtingskas_Voormalige_land-en&diff=2706667&oldid=2463999
==== #1.1 Wikipedia Color Contrast Errors ====
Het begin met [Baseline: 81] foute op : https://night-mode-checker.wmcloud.org/af-mobile/light.html
Het begin met [Baseline: 777] foute op : https://night-mode-checker.wmcloud.org/af-mobile/night.html
==== #1.2 lint-foute ====
Het begin met meer as 663450 foute op [[Spesiaal:LintErrors/night-mode-unaware-background-color]]
===== Lys van my veranderings: =====
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3ATaksoboks%2Fcore&diff=2688146&oldid=2462006
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3ATabel_distrikte_van_Suid-Afrika&diff=2688151&oldid=1824062
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Module%3AAutotaxobox&diff=2701332&oldid=2534762
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AInfobox_generiek&diff=2708402&oldid=2486632
<hr />
=== #2 OutoModerator ===
Die OutoModerator is 'n bot wat masjienleer gebruik om skadelike wysigings op 'n wiki op te spoor en dit dan outomaties terug te rol.
Take:
* https://phabricator.wikimedia.org/T376597 <-- UITGEVOER
{{Versteek einde}}
{{Versteek begin|2025}}
=== #1 lint-foute ===
==== #1.1 verouderde HTML etikette ====
Het begin met meer as 11540 foute op [[Spesiaal:LintErrors/obsolete-tag]]
=== #2 Extension:CampaignEvents ===
Ek wil die CampaignEvents aanskakel op ons wiki. Dit sal baie help om skryf kompetisies, WikiProjekte, ens. te reël en bestuur.
Take:
* https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:CampaignEvents/Deployment_status#How_to_Request_the_CampaignEvents_Extension_for_your_wiki
{{Versteek einde}}
== Navrae ==
* https://phabricator.wikimedia.org/T360757
* https://phabricator.wikimedia.org/T363309
* [[:nl:Overleg:Roaring_Forties]]
* Dele van [[:en:Special:ListUsers]] en [[Spesiaal:Gebruikerslys]] is nie in lyn nie. (Waar is dit opgestel?)
== My subbladsye ==
{{Special:PrefixIndex/Gebruiker:Rooiratel/}}
<!-- kan nie wikidata gebruik om Gebruikers bladsy te koppel nie -->
[[en:User:Rooiratel]]
nbxw0i5zxgb7uvyew7koo7pdwtu5ul6
2818084
2817900
2025-07-03T09:23:11Z
Rooiratel
90342
2818084
wikitext
text/x-wiki
{{Gebruiker info
| volle naam = Rooiratel
| beeld naam = Badger.svg
| beroep = [[Sagteware-ingenieurswese|Sagteware-ingenieur]]
| kort aanhaling = My take ≩ my tyd
| organisasie =
| oor my = Ek werk as 'n [[Sagteware-ingenieurswese|sagteware-ingenieur]] in die [[Bank (finansiële instelling)|bank]]- en [[Telekommunikasie|telekommunikasiebedryf]]. Ek spandeer die meeste van my tyd met rekenaars. Ek kruip ook gereeld in die bos/berge weg.
| my werk = Ek fokus egter nie op enige spesifieke onderwerp wanneer ek aan Wikipedia werk nie, en gaan waar my nuuskierigheid my ook al lei. My fokus is op die verbetering van die [[Afrikaanse Wikipedia]] sowel as [[Wikidata]] en tot 'n mindere mate [[Wikimedia Commons]] en ander wikis.
| kontak = * '''E-pos:''' rooiratel{{@}}tinyglitch.net
}}
<hr />
{{clear}}
{{Babel|af|en|nl-2|de-1}}
{{Gebruiker Gebruikersboksies omraam|
─── Wikimedia-dinge ───
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Tuiswiki}}
{{Gebruiker administrateur}}
{{Gebruiker Koppelvlakadministrateur}}
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Wikidata-bydraer}}
{{Gebruikersbydraes|2700}}
{{Sjabloon:Gebruikersnederigheid|2700}}
{{Gebruiker Wikipediaan vir|jaar=2017|maand=08|dag=8}}
{{Ontbrekende artikels|250000}}
{{Ontbrekende artikels|1000000}}
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Gebruikerbydrae|60001|mal=ja}}
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/GeenBeeldeIsVervelig}}
{{Gebruiker Aanvaar Goedertrou}}
─── IRC ───
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/Libera Chat|rooiratel}}
─── Ligging ───
{{Gebruiker Johannesburg}}
─── Werk ───
{{Gebruiker Sagteware-ingenieur}}
─── Opvoeding ───
{{Gebruiker:Rooiratel/Gebruikersbokse/BS-graad|Rekenaarwetenskap}}
─── Sagteware ───
{{Firefox gebruiker}}<!--
─── Ideologie ───
{{User:Rooiratel/Userboxes/Žižek}}
{{User:GavriilaDmitriev/Userboxes/Stallman1}}
{{User Infofreedom}}
{{User web archive}}
{{User Anti-Deletionist}}
{{User:AndrewOne/Userboxes/OpenResearch}}
{{User:Wine Guy/NoImage BoringUBX}}
{{User:Stranger195/Userboxes/uBlockOrigin}}
{{User:VeeTHis/Userboxes/duckduckgo}}
{{User facebook free}}
─── Belangstellings ───
{{Wikipedia:WikiProject Anime and manga/Userbox/User anime}}
{{User:Eman235/Original UBX/User Historical Fiction}}
{{User:UBX/Linux gamer}}
{{User Total Annihilation}}
{{User LiChess}}
{{User hiking}}
{{User runner}}
{{User:Rlandmann/Userboxes/Parkrunner}} -->
}}
[[Lêer:Editor - platinum star I.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Master Editor|Meesterredakteur]]<br />(6 jaar, 66 000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2023</small>]]
== My aktiwiteit hier op afwiki ==
Ek is van die opinie dat dit baie makliker is vir nuwe gebruikers om 'n bestaande bladsy te wysig, as om 'n nuwe bladsy te skep. So ek probeer om die moeilike werk vir hulle te doen. (skepping van die bladsy, skakel met wikidata, sjablone, beelde ens.) Dus [[Wikipedia:Saadjieplanters|skep ek meestal saadjies]] van belangrike onderwerpe.
Ek doen ook 'n klomp vertalings, maar vertaalwerk is nie my sterk punt nie. Ek waardeer enige proeflees wat gedoen word op bladsye wat ek vertaal het.
Ek is darem trots op die een bladsy wat ek geskep het: [[Rosamund Everard-Steenkamp]]. Dit bestaan nie op enige ander wiki nie, en ek moes self al die navorsing doen, en bronne versamel.
Lys van bladsye wat ek geskep het op die Afrikaanse Wikipedia in orde van bladtrekke : [https://pageviews.toolforge.org/userviews/?project=af.wikipedia.org&platform=all-access&agent=all-agents&namespace=0&redirects=2&range=all-time&sort=views&direction=1&view=list&user=Rooiratel hier]
== Ons aktiwiteit hier op afwiki ==
<!-- ons het vir die laaste paar maande ons gemiddelde spoed verdubbel na 1000 artikels per maand -->
'''Teen ons huidige gemiddelde spoed van 500 nuwe artikels per maand, sal ons 250000 artikels bereik oor :<!-- 1000/maand = 16/dag --> {{formatnum:{{ #expr: ( 250000 - {{NUMBEROFARTICLES:R}} ) / 16 round 0 }}}} dae of {{formatnum:{{ #expr: ( 250000 - {{NUMBEROFARTICLES:R}} ) / 16 / 365 round 0 }}}} jare.''' Ons kort dringend nog gereelde bydraers, en kan ook doen met nog botartikels.
== Lukrake datapunte oor my lewe ==
{|class="wikitable"
|colspan="5" align="center"|'''Ek was nog nooit verder ...'''
|-
|rowspan="4"|[[File:As08-16-2593.jpg|80px]]
|noord as||[[File:Flag of Finland.svg|40px|Finland]] [[Rovaniemi]]|| {{coord|66|30|N|025|44|E}}
|-
|suid as||[[File:Flag of South Africa.svg|40px|Suid-Afrika]] [[Kaap Agulhas]]|| {{Koördinate|34|50|0.35|S|19|59|59.95|O}}
|-
|wes as||[[File:Flag of Wales.svg|40px|Wallis]] [[Cardiff]]|| {{coord|51|28|54|N|03|10|45|W}}
|-
|oos as||[[File:Flag of Japan.svg|40px|Japan]] [[Tokio]]|| {{coord|35|41|N|139|46|E}}
|-
|}
== Take ==
=== Probleme met Taksoboks dinge ===
As jy probleme het met die Outomatiese taksoboks, of Spesieboks ens. moet asseblief nie my besprekingsbladsy vol maak daarmee nie. Bespreek dit eerder op hierdie bladsy: [[Gebruiker:Rooiratel/TaksoboksDinge]]
=== Daaglikse takies om ons wiki te verbeter ===
Hier is 'n paar take wat ek van tyd tot tyd verrig. Spring gerus in om te help. Vele hande maak ligte werk. Sien [[Wikipedia:Agterstand]] vir die lys.
==== Loer ook hier: Ongekontroleerde anonieme wysigings ====
<!-- docs : https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Recent_changes -->
{| width="70%" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border: 1px solid #1188AA;"
! |Ongekontroleerde anonieme wysigings
|-
|<div style="height:200px; overflow:auto;"> {{Special:Recentchanges/100,hideliu,hidepatrolled}} </div>
|}
=== Uitgestelde take ===
As jy wil hê ek moet iets vir jou doen, voeg dit by op [[Gebruiker:Rooiratel/Nog Doen Lys|my nog doen lys]], en ek sal eendag daarby uitkom.
== Hulpbronne ==
=== Goeie bronne ===
* https://historyofphilosophy.net/
* https://johannesburg1912.com/
* https://amabhungane.org/stories/
* http://www.s2a3.org.za/bio/Main.php lys van mense wat in Suider-Afrika noemenswaardige bydrae gemaak het tot die wetenskap.
* http://www.ourcivilisation.com/smartboard/shop/indexhi.htm
* https://www.lekkeslaap.co.za/lekkeslaap-blog/suid-afrika-se-streke-in-n-neutedop
* https://bwm.org.au/mgs.php
* https://www.tactical-life.com/firearms/second-boer-war-rifles/
* https://m2u7e2f8.stackpathcdn.com/wp-content/uploads/2019/10/ROADMAP-FOR-ESKOM_0015_29102019_FINAL1.pdf
* https://www.litnet.co.za/the-heart-has-spaces/ (oor André Brink en Ingrid Jonker)
* http://southafrica.co.za/contemporary-south-african-musicians.html
* http://southafrica.co.za/
* https://guidingsa.com
* https://www.colonialvoyage.com/
* https://www.worldstatesmen.org/
* https://www.klausdierks.com/Biographies/
* https://www.mountainpassessouthafrica.co.za/
* http://www.kznhass-history.net/files/seminars/Sparks2009.pdf - Die oorsprong van SASOL.
* http://www.lausti.com/focus/2001/reime2.html - Finland en Stalinisme
* http://www.indexinvestor.co.za/index_files/navorsing.htm
* https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/
* https://plato.stanford.edu/contents.html
* https://storiewerf.co.za/grootmense/skrywers/
* https://gazettes.africa/ - Argiefkopieë van die staatskoerant (1919 tot hede).
* https://litterm.co.za/index.php
* https://www.litterm.co.za
* https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2330942 <- alles wat jy ooit van kredietkaarte wou weet
* https://www.britishbattles.com/first-boer-war/
* https://www.britishbattles.com/great-boer-war/
* https://wwhandbook.iwc.int/en/species/right-whale
* https://wwhandbook.iwc.int/en/species/humpback-whale
* https://prokureur.co.za/ <- regs dinge
*
=== Woordeboeke ===
* http://www.roekeloos.co.za/woordeboeke/
=== Gereedskap ===
* [[Spesiaal:BlockedExternalDomains]] | om spam skakels te blokkeer (maklik en eenvoudig)
* [[Spesiaal:AbuseFilter]] | Slim reëls om vandalisme te vermy. Sien en:wiki vir voorbeelde.
* [[MediaWiki:Spam-blacklist]] | om spam skakels te blokker (moeilik maar kan meer ingewikkelde reëls skep)
* https://spamcheck.toolforge.org/ | om te sien of 'n spesifieke URL op Wikipedia gespam word.
* https://wikidata-todo.toolforge.org/duplicity.php?wiki=afwiki&mode=list
* https://wikidata-todo.toolforge.org/?country=258
* https://meta.wikimedia.org/wiki/Small_wiki_toolkits
* https://not-in-the-other-language.toolforge.org/?
* https://mix-n-match.toolforge.org/#/
* https://prosesize.toolforge.org/ | Om die prosa lengte van 'n artikel te kry.
* [[Spesiaal:ExpandTemplates ]] | Gebruik om Sjablone te toets
* https://ftools.toolforge.org/general/ip-range-calc.html | om maklik uit te werk watter IPv6-reeks om te blokkeer
* https://outreachdashboard.wmflabs.org | Om kompetisies op Wikipedia te organiseer
* [[Spesiaal:CommunityConfiguration]] | "konfigureer?" WikiMedia-uitbreidings vir hierdie wiki
* https://entities.oclc.org/worldcat/entity | om worldcat ID te kry
== Koppelvlakveranderings ==
=== Vertaling van Engelse teks op koppelvlak-elemente ===
As jy enige Engelse teks sien op 'n koppelvlak-element op die Afrikaanse Wikipedia dan is daar 'n 99% kans dat jy dit self kan regmaak. Daar is 'n '''amptelike''' webwerf vir die vertaling van teks in Wikimedia en verskeie ander projekte ook.
Die webwerf is: translatewiki.net
Jy moet 'n aparte rekening skep op die bladsy. Op die oomblik kan mens nie jou Wikimedia intekening gebruik nie.
Hieronder is 'n skakel na al die stukkies teks op Wikimedia wat vertaal kan word. Gebruik die filter aan die regterkant om die teks te soek wat jy wil vertaal.
'''Jou veranderings sal nie dadelik verskyn nie.''' Sover ek weet, doen Wikipedia 'n opdatering van al die vertalings elke Donderdagoggend. So jy sal 'n paar dae moet wag voor jou veranderings op Wikipedia verskyn.
* https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=mediawiki&language=af&filter=%21translated&action=translate
=== Inhoud van kieslyste op verskeie bladsye ===
Nota: heelonder aan die regterkant van die bladsy waar mens die aksie uitvoer, is daar ook 'n skakel na die bladsy hieronder.
==== Skrap ====
* Redes om 'n bladsy te skrap: [[MediaWiki:Deletereason-dropdown]]
* Redes om 'n bladsy dadelik te skrap: [[MediaWiki:Deletereason-dropdown/spoedige verwyderings]]
* Redes om 'n bladsy te "ontskrap": [[MediaWiki:Undelete-comment-dropdown]]
==== Beskerm ====
* Redes om 'n bladsy te beskerm: [[MediaWiki:Protect-dropdown]]
==== Skuif ====
* Redes om 'n bladsy te skuif: [[MediaWiki:Movepage-reason-dropdown]]
=== Naspoorkategorieë wat outomaties deur MediaWiki gevul word ===
Gaan na [[Spesiaal:TrackingCategories]]. Soek vir enige kategorieë wat nog in Engels is. Kliek op die teks in die middel kolom (Boodskapnaam) en wysig die inhoud sodat die teks vertaal is.
'''N.B.''' as 'n bladsy in die ou Engelse tekskategorie "verskyn" (al bestaan die kategorie nie), en jy wil dit nou "skuif" na die nuwe Afrikaanstalige kategorie, moet jy eers die bladsy wysig. Dit is nie voldoende om net die bladsy se [[kasstelsel]] te verfris nie. Ek weet nie hoekom nie, maar dit is hoe dit werk.
=== Veranderings/Vertalings van Spesiale bladsye ===
Lees [[Hulp:Spesiale_bladsy#Hoe_om_Spesiale_bladsye_te_verander]] vir besonderhede.
== My Projekte ==
<!--
{{Versteek begin|2023}}
Inhoud vir 2023.
{{lorem ipsum|3}}
{{Versteek einde}}
-->
{{Versteek begin|2024}}
=== #1 Donker modus ===
* https://www.mediawiki.org/wiki/Recommendations_for_night_mode_compatibility_on_Wikimedia_wikis
==== Algemene lys van my veranderings: ====
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Suid-Afrikaanse_politiek&diff=prev&oldid=2684279
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Moorreesburg&diff=prev&oldid=2684275
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Versteek_begin&diff=next&oldid=2683522
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Welkom&diff=prev&oldid=2683427
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Geen_bronnelys&diff=prev&oldid=2683422
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Cquote&diff=prev&oldid=2683419
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Hiero&diff=prev&oldid=2683416
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Babel&diff=prev&oldid=2683406
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Gebruiker_info&diff=prev&oldid=2683408
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Gebruiker_Gebruikersboksies_omraam&diff=prev&oldid=2683405
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Millenniumboks&diff=prev&oldid=2685737
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Module%3ASykas&diff=2685751&oldid=1572016
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Module%3ADataboks&diff=2685823&oldid=1950718
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AKlade&diff=2687881&oldid=1172522
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Olimpiese_Somerspele_1896&diff=2687928&oldid=2425409
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Inligtingskas_Ampsbekle%C3%ABr&oldid=2692479
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Inligtingskas_Persoon&oldid=2692480
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3ATaksoboks%2Fspesie&diff=2697669&oldid=2662251 (Spesieboks status beelde)
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AUserpage&diff=2706331&oldid=2637935
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AInligtingskas_Voormalige_land-en&diff=2706667&oldid=2463999
==== #1.1 Wikipedia Color Contrast Errors ====
Het begin met [Baseline: 81] foute op : https://night-mode-checker.wmcloud.org/af-mobile/light.html
Het begin met [Baseline: 777] foute op : https://night-mode-checker.wmcloud.org/af-mobile/night.html
==== #1.2 lint-foute ====
Het begin met meer as 663450 foute op [[Spesiaal:LintErrors/night-mode-unaware-background-color]]
===== Lys van my veranderings: =====
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3ATaksoboks%2Fcore&diff=2688146&oldid=2462006
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3ATabel_distrikte_van_Suid-Afrika&diff=2688151&oldid=1824062
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Module%3AAutotaxobox&diff=2701332&oldid=2534762
# https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AInfobox_generiek&diff=2708402&oldid=2486632
<hr />
=== #2 OutoModerator ===
Die OutoModerator is 'n bot wat masjienleer gebruik om skadelike wysigings op 'n wiki op te spoor en dit dan outomaties terug te rol.
Take:
* https://phabricator.wikimedia.org/T376597 <-- UITGEVOER
{{Versteek einde}}
{{Versteek begin|2025}}
=== #1 lint-foute ===
==== #1.1 verouderde HTML etikette ====
Het begin met meer as 11540 foute op [[Spesiaal:LintErrors/obsolete-tag]]
=== #2 Extension:CampaignEvents ===
Ek wil die CampaignEvents aanskakel op ons wiki. Dit sal baie help om skryf kompetisies, WikiProjekte, ens. te reël en bestuur.
Take:
* https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:CampaignEvents/Deployment_status#How_to_Request_the_CampaignEvents_Extension_for_your_wiki
{{Versteek einde}}
== Navrae ==
* https://phabricator.wikimedia.org/T360757
* https://phabricator.wikimedia.org/T363309
* [[:nl:Overleg:Roaring_Forties]]
* Dele van [[:en:Special:ListUsers]] en [[Spesiaal:Gebruikerslys]] is nie in lyn nie. (Waar is dit opgestel?)
== My subbladsye ==
{{Special:PrefixIndex/Gebruiker:Rooiratel/}}
<!-- kan nie wikidata gebruik om Gebruikers bladsy te koppel nie -->
[[en:User:Rooiratel]]
q8q85n8pbe4fhgffu5pagn9iin5ay1v
Bergklim
0
129089
2818050
2572604
2025-07-03T07:56:01Z
AFM
21229
2818050
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Alpinisme 2.jpg|duimnael]]
'''Bergklim''' as 'n vorm van sport en ontspanning bestaan eintlik maar sowat tweehonderd jaar. Tot aan die begin van die 19e eeu het net wetenskaplikes, kristalsoekers en veroweraars, soos byvoorbeeld [[Alexander die Grote]] en Hannibal, dit tot hoog in die berge gewaag. Die eerste bergspits in Suid-Afrika is reeds 150 jaar voor die koms van [[Jan van Riebeeck]] uitgeklim toe die Portugees [[António de Saldanha]] in 1503 die kruin van [[Tafelberg]] via die Platteklipkloof bereik het. Maar ook dit was nie ter wille van plesier nie – hy wou die omliggende kuslyn bespied.
Bergklim soos dit vandag beoefen word, het in die 18e eeu ontstaan. Die [[Alpe]] in [[Europa]] het eerste aan die beurt gekom toe die Fransmanne Jacques Balmat (1762-1834) en Michel Gabriel Paccard (1757-1827) in 1786 die [[Mont Blanc]] (4 810 m), Europa se hoogste piek, oorwin het. Die saadjie was geplant. Die Britte het die voortou geneem en die wêreld se eerste bergklim-organisasie; die Alpine Club, in 1857 in Londen gestig. In die daaropvolgende jare is al die belangrikste pieke in die Alpe uitgeklim. Die eerste groot tragedie het ook nie uitgebly nie. In 1865, toe die [[Matterhorn]] (4 478 m) onder leiding van Edward Whymper die eerste keer bestyg is, het vier van sy ses span lede op die terugtog verongeluk. Desnieteenstaande is bergklimorganisasies in [[Duitsland]], [[Oostenryk]], [[Frankryk]] en [[Italië]] op die been gebring. Die [[Bergklub van Suid-Afrika]] is in 1891 in Kaapstad gestig. Aan die einde van die 19e eeu het bergklim as sport ook buite die Europese grense veld gewen: H. Meyer het in 1889 Afrika se [[Kilimandjaro]] oorwin, Matthias Zubriggen in 1897 die [[Aconcagua]] in [[Argentinië]], MacKinder in 1899 die berg Kenia, Schulze en Helbingen in 1903 die Uschba in die Kaukasus, graaf Luigi Amedeo van Savoje in 1906 die [[Rwenzoriberge|Rwenzori]] in [[Afrika]], en Longstaff en Brockerel in 1907 die Trisul in die [[Himalaja]].
In 1921 het die eerste poging misluk om die piek van die wêreld se hoogste berg, [[Everest]] (8 848 m), uit te klim. In 1924 het George Mallory en Andrew Irvine dit aangedurf en tot 'n paar honderd meter van die spits af gevorder. Daar het hulle verdwyn. In 1953 het die Nieu-Seelander sir [[Edmund Hillary]] en sy gids, [[Tenzing Norgay]], die droom van duisende bergklimmers verwesenlik en hul baken op die piek van Everest geplant. Die Kangchenjunga (8 590 m) in die Himalaja, wat algemeen beskou word as die berg wat die moeilikste is om te klim, is in 1955 deur 'n groep Engelse oorwin. Hulle het egter nie die heel hoogste punt betree nie aangesien dit vir die plaaslike bevolking 'n heilige plek is. Hoewel al die uitdagendste bergpieke van die wêreld reeds verower is, put natuurliefhebbers steeds genot daaruit om hoë berge aan te durf. In Suid-Afrika is die pieke van die [[Drakensberg]] van die gewildste uitdagings.
== Bronnelys ==
* Wêreldspektrum, Vol. 3, 35-38, ISBN 0 908409 44 3
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Mountaineering}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Alpinisme]]
k4j7dt3map65cpfpjeerqh6ngjbf8qr
Hibernasie
0
129132
2818034
2702755
2025-07-03T06:14:40Z
165.165.111.19
/* Die waaierstertmuis */
2818034
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Hibernating Turtles.JPG|duimnael|'n Skilpad wat hiberneer]]
Die oorgrote meerderheid van die [[Ongewerweldes|ongewerwelde]] diere, [[Eksotermies (biologie)|koudbloedige]] [[Gewerweldes|werweldiere]], asook baie soogdiere, raak onaktief of gaan in ʼn diep slaap gedurende ongunstige seisoene. Wanneer die prikkel om te slaap koue is, praat ons van '''hibernasie''' (winterslaap) en wanneer die prikkel droogte is, gaan die diere in [[estivasie]] (droogteslaap).
Omdat ons in [[Suid-Afrika]] nie sulke strawwe winters het soos in ander dele van die wêreld nie, het ons nie diere wat werklik hiberneer nie. Baie koudbloedige diere soos slange en akkedisse raak egter onaktief in die winter en dit is die rede waarom hulle dan nie gesien word nie. Ons kan egter heelwat diere aanheg by dié wat in 'n droogteslaap gaan, soos landslakke, sekere vissoorte, paddas en selfs soogdiere soos die goue mol en erdvark.
Skaarste aan voedsel is 'n groter gevaar vir warmbloedige diere as koue, en winterslaap is 'n manier waarop die natuur verseker dat diere wat nie in staat is om in die winter voedsel te kry nie, oorleef. Party soogdiere – die sogenaamde ware winterslapers – ondergaan egter groot veranderinge in hul liggaamstoestand tydens die periode van winterslaap. Die liggaamstemperatuur daal totdat dit byna dieselfde is as die van die omringende atmosfeer, die hart klop maar een keer elke twee of drie minute, die dier haal skaars asem en het baie min voedsel nodig.
Voorbeelde van [[soogdier]]e wat só slaap, is die [[vlermuis]], [[krimpvarkie]]s en die egte marmot. Visse, [[reptiel]]e en [[amfibieë]] verminder ook al hul liggaamsfunksies tot 'n vlak waar hulle net aan die lewe bly gedurende hul winterslaap. Diere in hierdie toestand is in 'n toestand wat ook 'n skyndood genoem kan word.
== Die krimpvarkie ==
Wanneer die winter aanbreek, is die krimpvarkie in die moeilikheid: sy penne, wat hom so goed teen die tande en kloue van sy vyande beskerm, kan nie die koue buite hou nie. 'n Krimpvarkie sal sy liggaamshitte baie gou in koue weer verloor, en hy sal baie moet vreet om vir hierdie verlies aan [[Warmteoordrag|hitte]] te vergoed. Die krimpvarkie is egter 'n insekvretende diertjie en insekte is skaars in die winter; wanneer die grond in Europa hard gevries is, is hulle selfs heeltemal onverkrygbaar.
Om hierdie probleem te oorkom, kruip die krimpvarkie weg, rol hom in 'n klein bolletjie op, en sodra die temperatuur benede 15 °C daal, begin hy met sy winterslaap. Die diertjie bly in hierdie toestand totdat voedsel weer in die lente beskikbaar word. Gedurende sy winterslaap bly die krimpvarkie se liggaamstemperatuur net sowat 2°C bokant die van die omringende [[atmosfeer]]. As die lugtemperatuur bv. 7 °C is, sal die krimpvarkie se liggaamstemperatuur sowat 8°C wees.
As die [[temperatuur]] egter benede 7 °C daal, kan die diertjie nie sy eie liggaamstemperatuur net 'n graad of twee hoër hou nie, aangesien hy dan maklik kan doodvries. Sodra die temperatuur dus kwaai daal, begin die dier se liggaam van die vet wat in die liggaam opgeberg is, absorbeer en die diertjie handhaaf dus 'n liggaamstemperatuur wat net hoog genoeg is om hom aan die lewe te hou. Hierdie prosesse geskied almal outomaties terwyl die krimpvarkie slaap en hy weet niks daarvan nie; ons kan byna sê dat die krimpvarkie met 'n perfekte termostaat toegerus is. ('n Termostaat is die apparaat in 'n yskas wat die masjien outomaties aanskakel sodra die temperatuur bo 'n sekere punt styg. In die yskas sorg die termostaat dus dat die inhoud van die kas teen te veel hitte beskerm word, terwyl die krimpvarkie se “termostaat" net andersom werk.)
== Die egte marmot ==
Die egte marmot word in die bergagtige streke van [[Europa]], veral in die [[Alpe]], aangetref, en het uiters interessante winterslaapgewoontes. In plaas daarvan om net 'n gerieflike gat of hoekie te vind, maak die marmotjie 'n soort ondergrondse slaapkamer, van 1,5 tot 3 m diep en soms breër as 9 m. Tot 15 marmotjies slaap in so 'n ondergrondse kamer. Gedurende die somer kou hulle gras af, droog dit in die son en gebruik dit dan om hul ondergrondse grot mee uit te voer.
Op hierdie sagte bed slaap hulle dan die hele winter, met hulle koppe tussen hulle agterpote ingesteek. Gedurende die winterslaap word die lewensfunksies tot 'n minimum beperk. Hulle haal maar een-vyfde so vinnig asem as in die somer, en hul liggaamstemperatuur, wat normaalweg sowat 36 °C is, daal tot sowat 10 °C en selfs tot net meer as 5 °C wanneer dit buite sneeu. Selfs by hierdie lae temperature gaan die absorbering van die liggaamsvet voort, met die gevolg dat die marmotjies maar bra maer is wanneer hulle weer in die lente wakker word.
== Die waaierstertmuis ==
[[WWaaierstertmuis|Waaierstertmuis]]e is die bekendste van alle winterslapers; wanneer 'n waaierstertmuis in 'n toestand van winterslaap verkeer, styf opgerol in 'n klein balletjie, kan dit oor die grond gerol word sonder dat die diertjie wakker word. Hierdie diere vergaar gedurende die somer baie akkers en neute in hol boomstamme. Hierdie yslike kosvoorraad is nie vir gebruik in die winter wanneer die dier slaap nie, maar vir die vroeë lente wanneer die diertjies weer vir die eerste keer wakker word en daar nog nie veel kos buite is nie.
== Die vlermuis ==
[[Vlermuis|Vlermuise]] val feitlik elke dag in 'n soort winterslaap. Hierdie diertjies vlieg snags rond en vang hulle kos, en bedags slaap hulle in grotte of in hol boomstamme. Selfs tydens hierdie daaglikse slaap koel die bloed af en neem die asemhaling en hartslag van die diertjies af. In die winter, wanneer die temperatuur benede 10 °C daal, slaap hulle vir lang periodes dag en nag en neem hul lewensfunksies nog verder af.
'n Vlermuis sal aan die slaap bly selfs al word sy bloed kouer as ys; dit is die enigste [[soogdier]] wat temperature benede vriespunt kan verduur sonder om dood te gaan. Ten spyte hiervan word die vlermuis maklik wakker, en in teenstelling met ander winterslapers, word die vlermuis maklik wakkergemaak deur warmte, lig, geraas of bewegings. Vlermuise slaap op 'n eienaardige manier; hulle hang met hulle koppe grondwaarts. Hulle kan hierdie posisie sonder enige inspanning handhaaf, aangesien die liggaamsmassa veroorsaak dat die kloue outomaties toetrek en dus 'n stewige greep uitoefen op die takkie waaraan die dier hang.
== Die eekhoring ==
Eekhorings in Europa slaap vir die grootste deel van die winter in hul [[nes]]te in bome, maar hulle is nie ware winterslapers nie. Sodra dit nie meer so koud is nie, kom hulle uit en hardloop buite rond en jaag mekaar net soos by ons in die takke · rond. In die herfs gaar hulle klein voorrade voedsel in hol boomstamme en ander plekke op en vreet dit daar wanneer hulle in die winter: wakker word, maar dikwels vergeet hulle skoon waar hulle die voedsel opgeberg het.
== Die adder ==
Sodra dit begin winter word, soek die Europese en Noord-Amerikaanse [[Adder|adders]] vir hulle 'n wegkruipplek en gaan slaap daarin. Partykeer is daar tot 30 slange op een bondel tussen die wortels van ʼn boom of onder 'n klip.
== Die akkedis ==
Akkedisse in [[Europa]] en Noord-Amerika slaap ook in die winter, gewoonlik in 'n gat in die grond.
== Die padda ==
[[Padda]]s in Europa en [[Noord-Amerika]] begrawe hulself in die modder op die bodem van 'n waterpoel en bly die hele winter daar. In die [[Wes-Kaap]] estiveer paddas in die somer, terwyl hulle op die Gautengse hoëveld in die winter [[Estivasie|estiveer]]. Die prikkel in albei gevalle is droogte.
== Bronnelys ==
* [[Kennis (ensiklopedie)|Kennis]], vol 2, bl. 284-285, ISBN 0 7981 0824 X
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Hibernation}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Slaap]]
[[Kategorie:Diere]]
po4q6g37eu8ppnzyim12xanniwxljyp
2818044
2818034
2025-07-03T06:28:19Z
Oesjaar
7467
/* Die waaierstertmuis */ Onnodig.
2818044
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Hibernating Turtles.JPG|duimnael|'n Skilpad wat hiberneer]]
Die oorgrote meerderheid van die [[Ongewerweldes|ongewerwelde]] diere, [[Eksotermies (biologie)|koudbloedige]] [[Gewerweldes|werweldiere]], asook baie soogdiere, raak onaktief of gaan in ʼn diep slaap gedurende ongunstige seisoene. Wanneer die prikkel om te slaap koue is, praat ons van '''hibernasie''' (winterslaap) en wanneer die prikkel droogte is, gaan die diere in [[estivasie]] (droogteslaap).
Omdat ons in [[Suid-Afrika]] nie sulke strawwe winters het soos in ander dele van die wêreld nie, het ons nie diere wat werklik hiberneer nie. Baie koudbloedige diere soos slange en akkedisse raak egter onaktief in die winter en dit is die rede waarom hulle dan nie gesien word nie. Ons kan egter heelwat diere aanheg by dié wat in 'n droogteslaap gaan, soos landslakke, sekere vissoorte, paddas en selfs soogdiere soos die goue mol en erdvark.
Skaarste aan voedsel is 'n groter gevaar vir warmbloedige diere as koue, en winterslaap is 'n manier waarop die natuur verseker dat diere wat nie in staat is om in die winter voedsel te kry nie, oorleef. Party soogdiere – die sogenaamde ware winterslapers – ondergaan egter groot veranderinge in hul liggaamstoestand tydens die periode van winterslaap. Die liggaamstemperatuur daal totdat dit byna dieselfde is as die van die omringende atmosfeer, die hart klop maar een keer elke twee of drie minute, die dier haal skaars asem en het baie min voedsel nodig.
Voorbeelde van [[soogdier]]e wat só slaap, is die [[vlermuis]], [[krimpvarkie]]s en die egte marmot. Visse, [[reptiel]]e en [[amfibieë]] verminder ook al hul liggaamsfunksies tot 'n vlak waar hulle net aan die lewe bly gedurende hul winterslaap. Diere in hierdie toestand is in 'n toestand wat ook 'n skyndood genoem kan word.
== Die krimpvarkie ==
Wanneer die winter aanbreek, is die krimpvarkie in die moeilikheid: sy penne, wat hom so goed teen die tande en kloue van sy vyande beskerm, kan nie die koue buite hou nie. 'n Krimpvarkie sal sy liggaamshitte baie gou in koue weer verloor, en hy sal baie moet vreet om vir hierdie verlies aan [[Warmteoordrag|hitte]] te vergoed. Die krimpvarkie is egter 'n insekvretende diertjie en insekte is skaars in die winter; wanneer die grond in Europa hard gevries is, is hulle selfs heeltemal onverkrygbaar.
Om hierdie probleem te oorkom, kruip die krimpvarkie weg, rol hom in 'n klein bolletjie op, en sodra die temperatuur benede 15 °C daal, begin hy met sy winterslaap. Die diertjie bly in hierdie toestand totdat voedsel weer in die lente beskikbaar word. Gedurende sy winterslaap bly die krimpvarkie se liggaamstemperatuur net sowat 2°C bokant die van die omringende [[atmosfeer]]. As die lugtemperatuur bv. 7 °C is, sal die krimpvarkie se liggaamstemperatuur sowat 8°C wees.
As die [[temperatuur]] egter benede 7 °C daal, kan die diertjie nie sy eie liggaamstemperatuur net 'n graad of twee hoër hou nie, aangesien hy dan maklik kan doodvries. Sodra die temperatuur dus kwaai daal, begin die dier se liggaam van die vet wat in die liggaam opgeberg is, absorbeer en die diertjie handhaaf dus 'n liggaamstemperatuur wat net hoog genoeg is om hom aan die lewe te hou. Hierdie prosesse geskied almal outomaties terwyl die krimpvarkie slaap en hy weet niks daarvan nie; ons kan byna sê dat die krimpvarkie met 'n perfekte termostaat toegerus is. ('n Termostaat is die apparaat in 'n yskas wat die masjien outomaties aanskakel sodra die temperatuur bo 'n sekere punt styg. In die yskas sorg die termostaat dus dat die inhoud van die kas teen te veel hitte beskerm word, terwyl die krimpvarkie se “termostaat" net andersom werk.)
== Die egte marmot ==
Die egte marmot word in die bergagtige streke van [[Europa]], veral in die [[Alpe]], aangetref, en het uiters interessante winterslaapgewoontes. In plaas daarvan om net 'n gerieflike gat of hoekie te vind, maak die marmotjie 'n soort ondergrondse slaapkamer, van 1,5 tot 3 m diep en soms breër as 9 m. Tot 15 marmotjies slaap in so 'n ondergrondse kamer. Gedurende die somer kou hulle gras af, droog dit in die son en gebruik dit dan om hul ondergrondse grot mee uit te voer.
Op hierdie sagte bed slaap hulle dan die hele winter, met hulle koppe tussen hulle agterpote ingesteek. Gedurende die winterslaap word die lewensfunksies tot 'n minimum beperk. Hulle haal maar een-vyfde so vinnig asem as in die somer, en hul liggaamstemperatuur, wat normaalweg sowat 36 °C is, daal tot sowat 10 °C en selfs tot net meer as 5 °C wanneer dit buite sneeu. Selfs by hierdie lae temperature gaan die absorbering van die liggaamsvet voort, met die gevolg dat die marmotjies maar bra maer is wanneer hulle weer in die lente wakker word.
== Die waaierstertmuis ==
[[Waaierstertmuis]]e is die bekendste van alle winterslapers; wanneer 'n waaierstertmuis in 'n toestand van winterslaap verkeer, styf opgerol in 'n klein balletjie, kan dit oor die grond gerol word sonder dat die diertjie wakker word. Hierdie diere vergaar gedurende die somer baie akkers en neute in hol boomstamme. Hierdie yslike kosvoorraad is nie vir gebruik in die winter wanneer die dier slaap nie, maar vir die vroeë lente wanneer die diertjies weer vir die eerste keer wakker word en daar nog nie veel kos buite is nie.
== Die vlermuis ==
[[Vlermuis|Vlermuise]] val feitlik elke dag in 'n soort winterslaap. Hierdie diertjies vlieg snags rond en vang hulle kos, en bedags slaap hulle in grotte of in hol boomstamme. Selfs tydens hierdie daaglikse slaap koel die bloed af en neem die asemhaling en hartslag van die diertjies af. In die winter, wanneer die temperatuur benede 10 °C daal, slaap hulle vir lang periodes dag en nag en neem hul lewensfunksies nog verder af.
'n Vlermuis sal aan die slaap bly selfs al word sy bloed kouer as ys; dit is die enigste [[soogdier]] wat temperature benede vriespunt kan verduur sonder om dood te gaan. Ten spyte hiervan word die vlermuis maklik wakker, en in teenstelling met ander winterslapers, word die vlermuis maklik wakkergemaak deur warmte, lig, geraas of bewegings. Vlermuise slaap op 'n eienaardige manier; hulle hang met hulle koppe grondwaarts. Hulle kan hierdie posisie sonder enige inspanning handhaaf, aangesien die liggaamsmassa veroorsaak dat die kloue outomaties toetrek en dus 'n stewige greep uitoefen op die takkie waaraan die dier hang.
== Die eekhoring ==
Eekhorings in Europa slaap vir die grootste deel van die winter in hul [[nes]]te in bome, maar hulle is nie ware winterslapers nie. Sodra dit nie meer so koud is nie, kom hulle uit en hardloop buite rond en jaag mekaar net soos by ons in die takke · rond. In die herfs gaar hulle klein voorrade voedsel in hol boomstamme en ander plekke op en vreet dit daar wanneer hulle in die winter: wakker word, maar dikwels vergeet hulle skoon waar hulle die voedsel opgeberg het.
== Die adder ==
Sodra dit begin winter word, soek die Europese en Noord-Amerikaanse [[Adder|adders]] vir hulle 'n wegkruipplek en gaan slaap daarin. Partykeer is daar tot 30 slange op een bondel tussen die wortels van ʼn boom of onder 'n klip.
== Die akkedis ==
Akkedisse in [[Europa]] en Noord-Amerika slaap ook in die winter, gewoonlik in 'n gat in die grond.
== Die padda ==
[[Padda]]s in Europa en [[Noord-Amerika]] begrawe hulself in die modder op die bodem van 'n waterpoel en bly die hele winter daar. In die [[Wes-Kaap]] estiveer paddas in die somer, terwyl hulle op die Gautengse hoëveld in die winter [[Estivasie|estiveer]]. Die prikkel in albei gevalle is droogte.
== Bronnelys ==
* [[Kennis (ensiklopedie)|Kennis]], vol 2, bl. 284-285, ISBN 0 7981 0824 X
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Hibernation}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Slaap]]
[[Kategorie:Diere]]
oz5off95n7aajzmt1ejn81e7iuw7t7f
2033
0
129614
2817996
2218942
2025-07-02T19:15:22Z
SpesBona
2720
/* Voorspelde en geskeduleerde gebeurtenisse */ + [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]]
2817996
wikitext
text/x-wiki
{{jare}}
Die '''jaar 2033''' sal [[gewone jaar]] wees wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Saterdag]] sal begin. Dit sal die 33ste jaar van die [[21ste eeu]] n.C. wees. Soos ander gewone jare sal die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae hê.
== Voorspelde en geskeduleerde gebeurtenisse ==
* Die beplande finale fase van die [[Verenigde Koninkryk]] se HS2-spoorverbinding sal na verwagting voltooi word. <ref name="ref1" />
* Die Oktober 2033 [[maan]]verduistering sal plaasvind op 8 Oktober. <ref name="ref2" />
* Die [[Vrouerugbywêreldbeker 2033|12de Vrouerugbywêreldbeker]] word in die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] aangebied.
== Verwysings ==
{{Verwysings|verwysings=
<ref name="ref1">{{cite web |author=Richard Westcott |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-16453869 |title=HS2: High-speed rail link 'being seriously considered' - BBC News |publisher=Bbc.co.uk |access-date=12 November 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200331114003/https://www.bbc.co.uk/news/uk-16453869 |archive-date=31 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
<ref name="ref2">{{cite web |url=http://www.timeanddate.com/eclipse/list-total-lunar.html?starty=2030 |title=Total Lunar Eclipses Worldwide – Period from 2030-2039 |publisher=Timeanddate.com |access-date=12 November 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009130810/https://www.timeanddate.com/eclipse/list-total-lunar.html?starty=2030 |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
}}
[[Kategorie:2033| ]]
[[Kategorie:21ste eeu]]
k4y45d4rt511j5gqdmfigdinlnv5qsn
Pedro Sánchez
0
137741
2818018
2769537
2025-07-02T22:15:31Z
88.27.56.232
2818018
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Que te vote txapote Sánchez
| beeld = Pedro Sánchez in 2023.jpg
| beeldonderskrif = Amptelike portret, 2023
| orde = Eerste minister van [[Spanje]]
| termynaanvang = 2 Junie 2018
| termyneinde =
| vise = [[Carmen Calvo]]
| voorganger = [[Mariano Rajoy]]
| opvolger =
| monarg = [[Felipe VI]]
| geboortenaam = Pedro Sánchez Pérez-Castejón
| geboortedatum = {{GDEO|1972|2|29}}
| geboortejaar = <!-- Jaartal, bv. 1950 -->
| geboortemaand = <!-- Maandtal, bv. 12 -->
| geboortedag = <!-- Dagtal, bv. 31 -->
| geboorteplek = [[Madrid]], [[Spanje]]
| sterfdatum =
| sterfplek =
| party = Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty
| orde2 = Sekretaris-generaal van die Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty
| termynaanvang2 = 17 Junie 2017
| president2 = Cristina Narbona
| termyneinde2 =
| vise2 = Adriana Lastra<br/>María Jesús Montero
| voorganger2 = ''Kollektiewe leierskap''
| opvolger2 =
| president3 = Micaela Navarro
| termynaanvang3 = 26 Julie 2014
| termyneinde3 = 1 Oktober 2016
| vise3 =
| voorganger3 = Alfredo Pérez Rubalcaba
| opvolger3 = ''Kollektiewe leierskap''
| eggenoot = María Begoña Gómez Fernández (t. 2006)
| kinders = 2
| blyplek = Paleis van Moncloa
| alma_mater = Complutense-universiteit<br />Université libre de Bruxelles<br />Universiteit van Navarra<br />Camilo José Cela-universiteit
| religie =
| handtekening = Firma Pedro Sánchez.png
}}
'''Pedro Sánchez Pérez-Castejón''' ([[Spaans|Spaanse]] uitspraak: [ˈpeðɾo ˈsaɲʧeθ ˈpeɾeθ kasteˈxon], gebore 29 Februarie 1972 in [[Madrid]]) is 'n [[Spanje|Spaanse]] politikus en die regeringspresident (eerste minister)<ref>Spanje is 'n koninkryk, maar die eerste minister word regeringspresident genoem.</ref> van Spanje sedert 1 Junie 2018.<ref>{{cite news |url=https://politica.elpais.com/politica/2018/06/01/actualidad/1527837969_067262.html |title=Pedro Sánchez, presidente del Gobierno tras ganar la moción de censura a Rajoy |last=Alberola |first=Miquel |date=1 Junie 2018 |newspaper=[[El País]] |access-date=1 Junie 2018 |location=Madrid |language=es |archive-url=https://web.archive.org/web/20180630014947/https://politica.elpais.com/politica/2018/06/01/actualidad/1527837969_067262.html |archive-date=30 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
==Biografie==
Sánchez is in 1972 in die Spaanse hoofstad van [[Madrid]] gebore. Sy vader was 'n staatsamptenaar voor dat hy 'n industriële verpakkingsmaatskappy begin het. Sy moeder was ook 'n regeringsamptenaar maar sy het later regte gaan studeer.<ref name=hernandez>{{Cite web|url=https://www.revistavanityfair.es/poder/articulos/pedro-sanchez-padre-madre-hermano-quien-es-mujer-begona-gomez-hijas/43121|website=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|title=Así es la familia más cercana de Pedro Sánchez|first=Nuria|last=Hernández|date=22 Maart 2020|access-date=6 Desember 2020|archive-date=22 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201122130747/https://www.revistavanityfair.es/poder/articulos/pedro-sanchez-padre-madre-hermano-quien-es-mujer-begona-gomez-hijas/43121|url-status=live}}</ref> Sánchez het in 1993 by die Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty (PSOE) aangesluit. In 1995 het hy die Spaanse ekwivalent van 'n baccalaureus graad en 'n meestersgraad aan die ''Real Centro Universitario Escorial-Maria Christina'' verwerf.<ref>{{Cite web|url=https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/curriculum-pedro-sanchez-una-tesis-tres-masteres-20180914_258513|website=[[Cadena COPE|COPE]]|title=El currículum de Pedro Sánchez: una tesis... ¿y tres másteres?|date=14 September 2018|access-date=6 Desember 2020|archive-date=31 Mei 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230531001419/https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/curriculum-pedro-sanchez-una-tesis-tres-masteres-20180914_258513|url-status=live}}</ref> Nadat hy sy graad ontvang het, het hy na [[New York]] in die [[Verenigde State]] getrek waar hy vir 'n globale konsultasiefirma gewerk het.<ref>{{Cite web|url=https://www.elmundo.es/cronica/2016/02/28/56d175d9268e3e7b348b4685.html|website=[[El Mundo (Spain)|El Mundo]]|title=Cuando Pedro Sánchez 'negoció' con un criminal de guerra|first=Leyre|last=Iglesias|date=28 February 2016|access-date=6 December 2020|archive-date=8 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201108081444/https://www.elmundo.es/cronica/2016/02/28/56d175d9268e3e7b348b4685.html|url-status=live}}</ref>
In 1998 het Sánchez 'n graad in politiek en ekonomie van die Université libre de Bruxelles ontvang. Hy sou later 'n graad in besigheid leierskap aan die IESE Besigheidskool van die Universiteit van Navarra verwerf voordat hy in 2012 sy doktorsgraad in ekonomie van die Camilo José Cela Universiteit ontvang het.<ref>{{Cite web |title=Pedro Sánchez Pérez-Castejón |url=https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/presidente/biografia/Paginas/index.aspx |access-date=2023-11-18 |website=www.lamoncloa.gob.es |language=en |archive-date=6 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006123603/https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/presidente/biografia/Paginas/index.aspx |url-status=live }}</ref>
==Politieke loopbaan==
Sánchez was 'n onsuksesvolle PSOE-kandidaat vir die Madrid-stadsraad in 2003. Hy het 'n jaar later 'n raadslid geword nadat twee PSOE-raadslede bedank het. Hy is later aan in 2009 as 'n lid van die Spaanse Kongres van Afgevaardigdes ingehuldig. In die 2011-verkiesing het Sánchez sy setel in die Kongres van Afgevaardigdes verloor, maar hy is weer in 2013 as 'n lid ingehuldig na Cristina Narbona se bedanking.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.theguardian.com/world/2018/jun/01/pedro-sanchez-from-economics-professor-political-trailblazer|datum=1 Junie 2018|van=Jones|naam=Sam|titel=Pedro Sánchez: from economics professor to Spain's prime minister|taal=Engels|uitgewer=The Guardian|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Op 13 Julie 2014 is Sánchez as sekretaris-generaal van die PSOE verkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://english.elpais.com/elpais/2014/07/14/inenglish/1405330094_514195.html|titel=Pedro Sánchez Castejón wins Socialist leadership race in first open vote|taal=Engels|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref> Hy is op 26 Julie as die PSOE sekretaris-generaal amptelik aangewys en het toe gevolglik leier van die opposisie geword.
In die nasleep van die 2016 Spaanse algemene verkiesing het Sánchez 'n partystem verloor en as sekretaris-generaal bedank. Hy is toe in die daaropvolgende leierskapverkiesing as sekretaris-generaal herverkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.theguardian.com/world/2017/may/21/spanish-socialists-re-elect-pedro-sanchez-to-lead-party|datum=22 Mei 2017|titel=Spanish Socialists re-elect Pedro Sánchez to lead party|taal=Engels|uitgewer=The Guardian|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Op 1 Junie 2018 het 'n mosie van wantroue in eerste minister [[Mariano Rajoy]] se regering geslaag en Sánchez het hom toe as eerste minister opgevolg.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.aljazeera.com/news/2018/6/2/pedro-sanchez-sworn-in-as-spains-new-prime-minister|titel=Pedro Sanchez sworn in as Spain’s new prime minister|taal=Engels|werk=Al Jazeera|toegangsdatum=17 Desember 2023|datum=2 Julie 2018}}</ref>
Na twee nasionale verkiesings in 2019 is hy as eerste minister op 7 Januarie 2020 herverkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-51019358|datum=7 Januarie 2020|titel=Spain's Sánchez narrowly wins vote to govern in coalition|taal=Engels|werk=BBC News|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Alhoewel sy party tweede in die 2023-verkiesing gekom het, is Sánchez op 16 November 2023 as eerste minister herverkies nadat hy 'n kontroversiële ooreenkoms met Katalaanse separatistiese partye aangegaan het.<ref>[https://www.theguardian.com/world/live/2023/nov/16/spain-acting-prime-minister-pedro-sanchez-expected-win-backing-for-new-term-europe-latest-updates Socialist leader Pedro Sánchez wins new term as Spanish PM following election gamble – as it happened]</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
==Eksterne skakels==
{{vertaalvanaf
| taalafk = en
| il = Pedro Sánchez
}}
{{Commons|Pedro Sánchez Pérez-Castejón}}
{{s-start}}
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[Alfredo Pérez Rubalcaba]]}}
{{s-ttl|title=Leier van die opposisie|years=2014–2016}}
{{s-non|reason=''Pos vakant''}}
{{s-break}}
{{s-non|reason=''Pos vakant''}}
{{s-ttl|title=Leier van die opposisie|years=2017–2018}}
{{s-aft|after=[[Mariano Rajoy]]}}
{{s-bef|before=[[Mariano Rajoy]]}}
{{s-ttl|title=Eerste minister van [[Spanje]]|years=2018–hede}}
{{s-inc}}
{{s-ppo}}
{{s-bef|before=[[Alfredo Pérez Rubalcaba]]}}
{{s-ttl|title=Sekretaris-generaal van die<br/>[[Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty]]|years=2014–2016}}
{{s-non|reason=''Toesighoudende komitee''}}
{{s-break}}
{{s-non|reason=''Toesighoudende komitee''}}
{{s-ttl|title=Sekretaris-generaal van die<br/>[[Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty]]|years=2017–hede}}
{{s-inc}}
{{s-end}}
{{Europese Raad}}
{{Leiers van NAVO-lidlande}}
{{Huidige regeringshoofde}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Sanchez, Pedro}}
[[Kategorie:Spaanse politici]]
[[Kategorie:Premiers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1972]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
q7oupyd751zv65o8ey2myrw0m512uv1
2818019
2818018
2025-07-02T22:24:34Z
88.27.56.232
2818019
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Sánchez dimisión
| beeld = Pedro Sánchez in 2023.jpg
| beeldonderskrif = Amptelike portret, 2023
| orde = Eerste minister van [[Spanje]]
| termynaanvang = 2 Junie 2018
| termyneinde =
| vise = [[Carmen Calvo]]
| voorganger = [[Mariano Rajoy]]
| opvolger =
| monarg = [[Felipe VI]]
| geboortenaam = Pedro Sánchez Pérez-Castejón
| geboortedatum = {{GDEO|1972|2|29}}
| geboortejaar = <!-- Jaartal, bv. 1950 -->
| geboortemaand = <!-- Maandtal, bv. 12 -->
| geboortedag = <!-- Dagtal, bv. 31 -->
| geboorteplek = [[Madrid]], [[Spanje]]
| sterfdatum =
| sterfplek =
| party = Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty
| orde2 = Sekretaris-generaal van die Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty
| termynaanvang2 = 17 Junie 2017
| president2 = Cristina Narbona
| termyneinde2 =
| vise2 = Adriana Lastra<br/>María Jesús Montero
| voorganger2 = ''Kollektiewe leierskap''
| opvolger2 =
| president3 = Micaela Navarro
| termynaanvang3 = 26 Julie 2014
| termyneinde3 = 1 Oktober 2016
| vise3 =
| voorganger3 = Alfredo Pérez Rubalcaba
| opvolger3 = ''Kollektiewe leierskap''
| eggenoot = María Begoña Gómez Fernández (t. 2006)
| kinders = 2
| blyplek = Paleis van Moncloa
| alma_mater = Complutense-universiteit<br />Université libre de Bruxelles<br />Universiteit van Navarra<br />Camilo José Cela-universiteit
| religie =
| handtekening = Firma Pedro Sánchez.png
}}
'''Pedro Sánchez Pérez-Castejón''' ([[Spaans|Spaanse]] uitspraak: [ˈpeðɾo ˈsaɲʧeθ ˈpeɾeθ kasteˈxon], gebore 29 Februarie 1972 in [[Madrid]]) is 'n [[Spanje|Spaanse]] politikus en die regeringspresident (eerste minister)<ref>Spanje is 'n koninkryk, maar die eerste minister word regeringspresident genoem.</ref> van Spanje sedert 1 Junie 2018.<ref>{{cite news |url=https://politica.elpais.com/politica/2018/06/01/actualidad/1527837969_067262.html |title=Pedro Sánchez, presidente del Gobierno tras ganar la moción de censura a Rajoy |last=Alberola |first=Miquel |date=1 Junie 2018 |newspaper=[[El País]] |access-date=1 Junie 2018 |location=Madrid |language=es |archive-url=https://web.archive.org/web/20180630014947/https://politica.elpais.com/politica/2018/06/01/actualidad/1527837969_067262.html |archive-date=30 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
==Biografie==
Sánchez is in 1972 in die Spaanse hoofstad van [[Madrid]] gebore. Sy vader was 'n staatsamptenaar voor dat hy 'n industriële verpakkingsmaatskappy begin het. Sy moeder was ook 'n regeringsamptenaar maar sy het later regte gaan studeer.<ref name=hernandez>{{Cite web|url=https://www.revistavanityfair.es/poder/articulos/pedro-sanchez-padre-madre-hermano-quien-es-mujer-begona-gomez-hijas/43121|website=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|title=Así es la familia más cercana de Pedro Sánchez|first=Nuria|last=Hernández|date=22 Maart 2020|access-date=6 Desember 2020|archive-date=22 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201122130747/https://www.revistavanityfair.es/poder/articulos/pedro-sanchez-padre-madre-hermano-quien-es-mujer-begona-gomez-hijas/43121|url-status=live}}</ref> Sánchez het in 1993 by die Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty (PSOE) aangesluit. In 1995 het hy die Spaanse ekwivalent van 'n baccalaureus graad en 'n meestersgraad aan die ''Real Centro Universitario Escorial-Maria Christina'' verwerf.<ref>{{Cite web|url=https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/curriculum-pedro-sanchez-una-tesis-tres-masteres-20180914_258513|website=[[Cadena COPE|COPE]]|title=El currículum de Pedro Sánchez: una tesis... ¿y tres másteres?|date=14 September 2018|access-date=6 Desember 2020|archive-date=31 Mei 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230531001419/https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/curriculum-pedro-sanchez-una-tesis-tres-masteres-20180914_258513|url-status=live}}</ref> Nadat hy sy graad ontvang het, het hy na [[New York]] in die [[Verenigde State]] getrek waar hy vir 'n globale konsultasiefirma gewerk het.<ref>{{Cite web|url=https://www.elmundo.es/cronica/2016/02/28/56d175d9268e3e7b348b4685.html|website=[[El Mundo (Spain)|El Mundo]]|title=Cuando Pedro Sánchez 'negoció' con un criminal de guerra|first=Leyre|last=Iglesias|date=28 February 2016|access-date=6 December 2020|archive-date=8 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201108081444/https://www.elmundo.es/cronica/2016/02/28/56d175d9268e3e7b348b4685.html|url-status=live}}</ref>
In 1998 het Sánchez 'n graad in politiek en ekonomie van die Université libre de Bruxelles ontvang. Hy sou later 'n graad in besigheid leierskap aan die IESE Besigheidskool van die Universiteit van Navarra verwerf voordat hy in 2012 sy doktorsgraad in ekonomie van die Camilo José Cela Universiteit ontvang het.<ref>{{Cite web |title=Pedro Sánchez Pérez-Castejón |url=https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/presidente/biografia/Paginas/index.aspx |access-date=2023-11-18 |website=www.lamoncloa.gob.es |language=en |archive-date=6 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006123603/https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/presidente/biografia/Paginas/index.aspx |url-status=live }}</ref>
==Politieke loopbaan==
Sánchez was 'n onsuksesvolle PSOE-kandidaat vir die Madrid-stadsraad in 2003. Hy het 'n jaar later 'n raadslid geword nadat twee PSOE-raadslede bedank het. Hy is later aan in 2009 as 'n lid van die Spaanse Kongres van Afgevaardigdes ingehuldig. In die 2011-verkiesing het Sánchez sy setel in die Kongres van Afgevaardigdes verloor, maar hy is weer in 2013 as 'n lid ingehuldig na Cristina Narbona se bedanking.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.theguardian.com/world/2018/jun/01/pedro-sanchez-from-economics-professor-political-trailblazer|datum=1 Junie 2018|van=Jones|naam=Sam|titel=Pedro Sánchez: from economics professor to Spain's prime minister|taal=Engels|uitgewer=The Guardian|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Op 13 Julie 2014 is Sánchez as sekretaris-generaal van die PSOE verkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://english.elpais.com/elpais/2014/07/14/inenglish/1405330094_514195.html|titel=Pedro Sánchez Castejón wins Socialist leadership race in first open vote|taal=Engels|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref> Hy is op 26 Julie as die PSOE sekretaris-generaal amptelik aangewys en het toe gevolglik leier van die opposisie geword.
In die nasleep van die 2016 Spaanse algemene verkiesing het Sánchez 'n partystem verloor en as sekretaris-generaal bedank. Hy is toe in die daaropvolgende leierskapverkiesing as sekretaris-generaal herverkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.theguardian.com/world/2017/may/21/spanish-socialists-re-elect-pedro-sanchez-to-lead-party|datum=22 Mei 2017|titel=Spanish Socialists re-elect Pedro Sánchez to lead party|taal=Engels|uitgewer=The Guardian|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Op 1 Junie 2018 het 'n mosie van wantroue in eerste minister [[Mariano Rajoy]] se regering geslaag en Sánchez het hom toe as eerste minister opgevolg.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.aljazeera.com/news/2018/6/2/pedro-sanchez-sworn-in-as-spains-new-prime-minister|titel=Pedro Sanchez sworn in as Spain’s new prime minister|taal=Engels|werk=Al Jazeera|toegangsdatum=17 Desember 2023|datum=2 Julie 2018}}</ref>
Na twee nasionale verkiesings in 2019 is hy as eerste minister op 7 Januarie 2020 herverkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-51019358|datum=7 Januarie 2020|titel=Spain's Sánchez narrowly wins vote to govern in coalition|taal=Engels|werk=BBC News|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Alhoewel sy party tweede in die 2023-verkiesing gekom het, is Sánchez op 16 November 2023 as eerste minister herverkies nadat hy 'n kontroversiële ooreenkoms met Katalaanse separatistiese partye aangegaan het.<ref>[https://www.theguardian.com/world/live/2023/nov/16/spain-acting-prime-minister-pedro-sanchez-expected-win-backing-for-new-term-europe-latest-updates Socialist leader Pedro Sánchez wins new term as Spanish PM following election gamble – as it happened]</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
==Eksterne skakels==
{{vertaalvanaf
| taalafk = en
| il = Pedro Sánchez
}}
{{Commons|Pedro Sánchez Pérez-Castejón}}
{{s-start}}
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[Alfredo Pérez Rubalcaba]]}}
{{s-ttl|title=Leier van die opposisie|years=2014–2016}}
{{s-non|reason=''Pos vakant''}}
{{s-break}}
{{s-non|reason=''Pos vakant''}}
{{s-ttl|title=Leier van die opposisie|years=2017–2018}}
{{s-aft|after=[[Mariano Rajoy]]}}
{{s-bef|before=[[Mariano Rajoy]]}}
{{s-ttl|title=Eerste minister van [[Spanje]]|years=2018–hede}}
{{s-inc}}
{{s-ppo}}
{{s-bef|before=[[Alfredo Pérez Rubalcaba]]}}
{{s-ttl|title=Sekretaris-generaal van die<br/>[[Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty]]|years=2014–2016}}
{{s-non|reason=''Toesighoudende komitee''}}
{{s-break}}
{{s-non|reason=''Toesighoudende komitee''}}
{{s-ttl|title=Sekretaris-generaal van die<br/>[[Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty]]|years=2017–hede}}
{{s-inc}}
{{s-end}}
{{Europese Raad}}
{{Leiers van NAVO-lidlande}}
{{Huidige regeringshoofde}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Sanchez, Pedro}}
[[Kategorie:Spaanse politici]]
[[Kategorie:Premiers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1972]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
2w645il8qrgurdhhzemtdsztn29upal
2818020
2818019
2025-07-02T22:32:30Z
Estevoaei
94016
rv vandalism
2818020
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Pedro Sánchez
| beeld = Pedro Sánchez in 2023.jpg
| beeldonderskrif = Amptelike portret, 2023
| orde = Eerste minister van [[Spanje]]
| termynaanvang = 2 Junie 2018
| termyneinde =
| vise = [[Carmen Calvo]]
| voorganger = [[Mariano Rajoy]]
| opvolger =
| monarg = [[Felipe VI]]
| geboortenaam = Pedro Sánchez Pérez-Castejón
| geboortedatum = {{GDEO|1972|2|29}}
| geboortejaar = <!-- Jaartal, bv. 1950 -->
| geboortemaand = <!-- Maandtal, bv. 12 -->
| geboortedag = <!-- Dagtal, bv. 31 -->
| geboorteplek = [[Madrid]], [[Spanje]]
| sterfdatum =
| sterfplek =
| party = Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty
| orde2 = Sekretaris-generaal van die Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty
| termynaanvang2 = 17 Junie 2017
| president2 = Cristina Narbona
| termyneinde2 =
| vise2 = Adriana Lastra<br/>María Jesús Montero
| voorganger2 = ''Kollektiewe leierskap''
| opvolger2 =
| president3 = Micaela Navarro
| termynaanvang3 = 26 Julie 2014
| termyneinde3 = 1 Oktober 2016
| vise3 =
| voorganger3 = Alfredo Pérez Rubalcaba
| opvolger3 = ''Kollektiewe leierskap''
| eggenoot = María Begoña Gómez Fernández (t. 2006)
| kinders = 2
| blyplek = Paleis van Moncloa
| alma_mater = Complutense-universiteit<br />Université libre de Bruxelles<br />Universiteit van Navarra<br />Camilo José Cela-universiteit
| religie =
| handtekening = Firma Pedro Sánchez.png
}}
'''Pedro Sánchez Pérez-Castejón''' ([[Spaans|Spaanse]] uitspraak: [ˈpeðɾo ˈsaɲʧeθ ˈpeɾeθ kasteˈxon], gebore 29 Februarie 1972 in [[Madrid]]) is 'n [[Spanje|Spaanse]] politikus en die regeringspresident (eerste minister)<ref>Spanje is 'n koninkryk, maar die eerste minister word regeringspresident genoem.</ref> van Spanje sedert 1 Junie 2018.<ref>{{cite news |url=https://politica.elpais.com/politica/2018/06/01/actualidad/1527837969_067262.html |title=Pedro Sánchez, presidente del Gobierno tras ganar la moción de censura a Rajoy |last=Alberola |first=Miquel |date=1 Junie 2018 |newspaper=[[El País]] |access-date=1 Junie 2018 |location=Madrid |language=es |archive-url=https://web.archive.org/web/20180630014947/https://politica.elpais.com/politica/2018/06/01/actualidad/1527837969_067262.html |archive-date=30 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
==Biografie==
Sánchez is in 1972 in die Spaanse hoofstad van [[Madrid]] gebore. Sy vader was 'n staatsamptenaar voor dat hy 'n industriële verpakkingsmaatskappy begin het. Sy moeder was ook 'n regeringsamptenaar maar sy het later regte gaan studeer.<ref name=hernandez>{{Cite web|url=https://www.revistavanityfair.es/poder/articulos/pedro-sanchez-padre-madre-hermano-quien-es-mujer-begona-gomez-hijas/43121|website=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|title=Así es la familia más cercana de Pedro Sánchez|first=Nuria|last=Hernández|date=22 Maart 2020|access-date=6 Desember 2020|archive-date=22 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201122130747/https://www.revistavanityfair.es/poder/articulos/pedro-sanchez-padre-madre-hermano-quien-es-mujer-begona-gomez-hijas/43121|url-status=live}}</ref> Sánchez het in 1993 by die Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty (PSOE) aangesluit. In 1995 het hy die Spaanse ekwivalent van 'n baccalaureus graad en 'n meestersgraad aan die ''Real Centro Universitario Escorial-Maria Christina'' verwerf.<ref>{{Cite web|url=https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/curriculum-pedro-sanchez-una-tesis-tres-masteres-20180914_258513|website=[[Cadena COPE|COPE]]|title=El currículum de Pedro Sánchez: una tesis... ¿y tres másteres?|date=14 September 2018|access-date=6 Desember 2020|archive-date=31 Mei 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230531001419/https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/curriculum-pedro-sanchez-una-tesis-tres-masteres-20180914_258513|url-status=live}}</ref> Nadat hy sy graad ontvang het, het hy na [[New York]] in die [[Verenigde State]] getrek waar hy vir 'n globale konsultasiefirma gewerk het.<ref>{{Cite web|url=https://www.elmundo.es/cronica/2016/02/28/56d175d9268e3e7b348b4685.html|website=[[El Mundo (Spain)|El Mundo]]|title=Cuando Pedro Sánchez 'negoció' con un criminal de guerra|first=Leyre|last=Iglesias|date=28 February 2016|access-date=6 December 2020|archive-date=8 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201108081444/https://www.elmundo.es/cronica/2016/02/28/56d175d9268e3e7b348b4685.html|url-status=live}}</ref>
In 1998 het Sánchez 'n graad in politiek en ekonomie van die Université libre de Bruxelles ontvang. Hy sou later 'n graad in besigheid leierskap aan die IESE Besigheidskool van die Universiteit van Navarra verwerf voordat hy in 2012 sy doktorsgraad in ekonomie van die Camilo José Cela Universiteit ontvang het.<ref>{{Cite web |title=Pedro Sánchez Pérez-Castejón |url=https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/presidente/biografia/Paginas/index.aspx |access-date=2023-11-18 |website=www.lamoncloa.gob.es |language=en |archive-date=6 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006123603/https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/presidente/biografia/Paginas/index.aspx |url-status=live }}</ref>
==Politieke loopbaan==
Sánchez was 'n onsuksesvolle PSOE-kandidaat vir die Madrid-stadsraad in 2003. Hy het 'n jaar later 'n raadslid geword nadat twee PSOE-raadslede bedank het. Hy is later aan in 2009 as 'n lid van die Spaanse Kongres van Afgevaardigdes ingehuldig. In die 2011-verkiesing het Sánchez sy setel in die Kongres van Afgevaardigdes verloor, maar hy is weer in 2013 as 'n lid ingehuldig na Cristina Narbona se bedanking.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.theguardian.com/world/2018/jun/01/pedro-sanchez-from-economics-professor-political-trailblazer|datum=1 Junie 2018|van=Jones|naam=Sam|titel=Pedro Sánchez: from economics professor to Spain's prime minister|taal=Engels|uitgewer=The Guardian|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Op 13 Julie 2014 is Sánchez as sekretaris-generaal van die PSOE verkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://english.elpais.com/elpais/2014/07/14/inenglish/1405330094_514195.html|titel=Pedro Sánchez Castejón wins Socialist leadership race in first open vote|taal=Engels|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref> Hy is op 26 Julie as die PSOE sekretaris-generaal amptelik aangewys en het toe gevolglik leier van die opposisie geword.
In die nasleep van die 2016 Spaanse algemene verkiesing het Sánchez 'n partystem verloor en as sekretaris-generaal bedank. Hy is toe in die daaropvolgende leierskapverkiesing as sekretaris-generaal herverkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.theguardian.com/world/2017/may/21/spanish-socialists-re-elect-pedro-sanchez-to-lead-party|datum=22 Mei 2017|titel=Spanish Socialists re-elect Pedro Sánchez to lead party|taal=Engels|uitgewer=The Guardian|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Op 1 Junie 2018 het 'n mosie van wantroue in eerste minister [[Mariano Rajoy]] se regering geslaag en Sánchez het hom toe as eerste minister opgevolg.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.aljazeera.com/news/2018/6/2/pedro-sanchez-sworn-in-as-spains-new-prime-minister|titel=Pedro Sanchez sworn in as Spain’s new prime minister|taal=Engels|werk=Al Jazeera|toegangsdatum=17 Desember 2023|datum=2 Julie 2018}}</ref>
Na twee nasionale verkiesings in 2019 is hy as eerste minister op 7 Januarie 2020 herverkies.<ref>{{Webaanhaling|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-51019358|datum=7 Januarie 2020|titel=Spain's Sánchez narrowly wins vote to govern in coalition|taal=Engels|werk=BBC News|toegangsdatum=17 Desember 2023}}</ref>
Alhoewel sy party tweede in die 2023-verkiesing gekom het, is Sánchez op 16 November 2023 as eerste minister herverkies nadat hy 'n kontroversiële ooreenkoms met Katalaanse separatistiese partye aangegaan het.<ref>[https://www.theguardian.com/world/live/2023/nov/16/spain-acting-prime-minister-pedro-sanchez-expected-win-backing-for-new-term-europe-latest-updates Socialist leader Pedro Sánchez wins new term as Spanish PM following election gamble – as it happened]</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
==Eksterne skakels==
{{vertaalvanaf
| taalafk = en
| il = Pedro Sánchez
}}
{{Commons|Pedro Sánchez Pérez-Castejón}}
{{s-start}}
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[Alfredo Pérez Rubalcaba]]}}
{{s-ttl|title=Leier van die opposisie|years=2014–2016}}
{{s-non|reason=''Pos vakant''}}
{{s-break}}
{{s-non|reason=''Pos vakant''}}
{{s-ttl|title=Leier van die opposisie|years=2017–2018}}
{{s-aft|after=[[Mariano Rajoy]]}}
{{s-bef|before=[[Mariano Rajoy]]}}
{{s-ttl|title=Eerste minister van [[Spanje]]|years=2018–hede}}
{{s-inc}}
{{s-ppo}}
{{s-bef|before=[[Alfredo Pérez Rubalcaba]]}}
{{s-ttl|title=Sekretaris-generaal van die<br/>[[Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty]]|years=2014–2016}}
{{s-non|reason=''Toesighoudende komitee''}}
{{s-break}}
{{s-non|reason=''Toesighoudende komitee''}}
{{s-ttl|title=Sekretaris-generaal van die<br/>[[Spaanse Sosialistiese Arbeidersparty]]|years=2017–hede}}
{{s-inc}}
{{s-end}}
{{Europese Raad}}
{{Leiers van NAVO-lidlande}}
{{Huidige regeringshoofde}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Sanchez, Pedro}}
[[Kategorie:Spaanse politici]]
[[Kategorie:Premiers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1972]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
mzl6iu0rn6gzhvllmreohjiww0lqiui
Nwandlamuhari-rivier
0
206626
2818103
1925720
2025-07-03T10:22:56Z
JMK
649
koord- en teksdetails
2818103
wikitext
text/x-wiki
{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Rivier
|rivier_naam = Nwandlamuhari-rivier
|byskrif =
|oorsprong =
|oorsprong_hoogte =
|monding = [[Sandrivier (Mpumalanga)|Sandrivier]]
|stroomgebied_lande = [[Mpumalanga]], [[Suid-Afrika]]
|lengte =
|hoogte = 481 m
|monding_hoogte =
|afloop =
|stroomgebied =
|duimdrukkerkaart = Mpumalanga
|duimdrukkeretiketposisie = onderkant
|duimdrukkerkaartgrootte =
|duimdrukkerkaartbyskrif =
|breedtegraad = 24
|breedtegraad_m = 43
|breedtegraad_s = 20
|breedtegraad_NS = S
|lengtegraad = 31
|lengtegraad_m = 13
|lengtegraad_s = 57
|lengtegraad_OW = O
}}
Die '''Nwandlamuhari-rivier''' is 'n [[rivier|linkerhandsytak]] van die [[Sandrivier (Mpumalanga)|Sandrivier]], op sy beurt 'n takrivier van die [[Sabierivier]] in [[Mpumalanga]], [[Suid-Afrika]]. Die samevloeiing met die Sand lê tussen Thulamahashe en Godide.
{{Mpumalanga saadjie}}
{{Wikivertaling|taal=ceb |titel=Nwandlamuhari |datum=20180920 }}
[[Kategorie:Riviere in Mpumalanga]]
[[Kategorie:Komati-sytakke]]
klt1616codlh1r6gp4r2oe5us7c6ep7
2818105
2818103
2025-07-03T10:24:11Z
JMK
649
skakels
2818105
wikitext
text/x-wiki
{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Rivier
|rivier_naam = Nwandlamuhari-rivier
|byskrif =
|oorsprong =
|oorsprong_hoogte =
|monding = [[Sandrivier (Mpumalanga)|Sandrivier]]
|stroomgebied_lande = [[Mpumalanga]], [[Suid-Afrika]]
|lengte =
|hoogte = 481 m
|monding_hoogte =
|afloop =
|stroomgebied =
|duimdrukkerkaart = Mpumalanga
|duimdrukkeretiketposisie = onderkant
|duimdrukkerkaartgrootte =
|duimdrukkerkaartbyskrif =
|breedtegraad = 24
|breedtegraad_m = 43
|breedtegraad_s = 20
|breedtegraad_NS = S
|lengtegraad = 31
|lengtegraad_m = 13
|lengtegraad_s = 57
|lengtegraad_OW = O
}}
Die '''Nwandlamuhari-rivier''' is 'n [[rivier|linkerhandsytak]] van die [[Sandrivier (Mpumalanga)|Sandrivier]], op sy beurt 'n takrivier van die [[Sabierivier]] in [[Mpumalanga]], [[Suid-Afrika]]. Die samevloeiing met die Sand lê tussen [[Thulamahashe]] en [[Godide]].
{{Mpumalanga saadjie}}
{{Wikivertaling|taal=ceb |titel=Nwandlamuhari |datum=20180920 }}
[[Kategorie:Riviere in Mpumalanga]]
[[Kategorie:Komati-sytakke]]
ki1lteag6q6eyq3mu21hg00cuiyqt67
Sean Combs
0
207921
2817930
2701154
2025-07-02T15:29:39Z
2A02:8440:7508:9812:346C:CCFF:FE97:904C
2817930
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Sean Combs
| Beeld = Sean Combs 2010.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = Sean John Combs
| Alias =
| Geboortedatum ={{Geboortedatum en ouderdom|1969|11|4}}}
| Geboorteplek =[[New York]]
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum =
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders = 6
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Kletskunstenaar, vervaardiger en akteur
| Aktiewe jare = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf ={{URL|http://diddy.com}}
| IMDb = 0004835
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Sean Combs'''<ref name=":0" /> (gebore 4 November 1969) ook bekend deur sy verhoogsname '''Diddy''', '''Puff Daddy''', en '''P. Diddy'''<ref name=":1" /><ref name="Allmusic Bio" /> is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[Kletsrym|kletsrymer]], vervaardiger en akteur. Hy het drie [[Grammy|Grammy-Toekennings]] gewen, hy word erken vir die ontdekking en ontwikkeling van musikale kunstenaars, insluitend [[the Notorious B.I.G.]], [[Mary J. Blige]], en [[Usher (musikant)|Usher]]. In September 2024, is hy gearresteer op aanklagte van rampokkery, sekshandel met geweld en vervoer vir doeleindes van prostitusie.<ref name="AutoBL-12"/> In Julie 2025 is Sean Combs skuldig bevind aan vervoer vir die doel van prostitusie.
Die jurie het egter 'n onskuldige uitspraak gelewer op die aanklagte van menshandel en afpersingssameswering[https://www.telemundopr.com/noticias/eeuu/jurado-llega-veredicto-juicio-sean-diddy-combs-en-nueva-york/2729597/].
As 'n akteur is hy bekend vir sy rolle in die rolprente ''Godzilla'' (1998), ''Monster's Ball'' (2001), ''Bad Boys II'' (2003), en ''Get Him to the Greek'' (2010).
== Diskografie ==
* ''No Way Out'' (1997)
* ''Forever'' (1999)
* ''The Saga Continues...'' (2001)
* ''Press Play'' (2006)
* ''Last Train to Paris'' (2010)
* ''The Love Album: Off the Grid'' (2023)
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1998: ''Godzilla''
* 1998: ''Puff Daddy TV''
* 2001: ''Monster's Ball''
* 2003: ''Bad Boys II''
* 2006: ''CityCollege9.com: 9 Dead, One Story''
* 2008: ''The Black List: Volume One''
* 2009: ''Rap Therapy''
* 2010: ''Get Him to the Greek''
* 2011: ''Orange Rockcorps''
* 2012: ''Me at the Zoo''
* 2012: ''Money, Power, Respect: Hip Hop Billion Dollar Industry''
* 2017: ''House of Z''
* 2017: ''Clive Davis: The Soundtrack of Our Lives''
* 2017: ''Can't Stop, Won't Stop: A Bad Boy Story''
* 2017: ''Mary J. Blige: The Making of Strength of a Woman - An Album Documentary''
* ''Do What You Gotta Do''
=== Televisiereekse ===
* 1986: ''Closeups''
* 2000: ''Journeys in Black''
* 2002: ''Making the Band 2''
* 2007: ''Extreme Hollywood''
* 2007: ''Making the Band 4''
* 2007: ''Deadline''
* 2008: ''I Want to Work for Diddy''
* 2008: ''Party Monsters: Cabo''
* 2009: ''StarMaker''
* 2009: ''Making His Band''
* 2012: ''Bizarre Foods America''
* 2013: ''Kris''
* 2014: ''Hang Men''
* 2015: ''VIP for a Day''
* 2018: ''The Four: Battle for Stardom''
=== Televisierolprente ===
* 1998: ''Where It's At: The Rolling Stone State of the Union''
* 1998: ''Savion Glover's Nu York''
* 1998: ''MTV NBA All-Star Bash''
* 1998: ''R&B '97: Year in Review''
* 1999: ''The Players Club: Puff Daddy''
* 2001: ''Essence Awards''
* 2002: ''Street Dreams''
* 2003: ''Hip Hop Babylon''
* 2003: ''Diddy Runs the City''
* 2003: ''Soul Man: Isaac Hayes''
* 2003: ''Hip Hop Babylon 2''
* 2003: ''Dancestar USA 2003''
* 2005: ''Wendy Williams Is on Fire 4''
* 2005: ''Borrow My Crew''
* 2006: ''Black and White: A Portrait of Sean Combs''
* 2006: ''Diddy Makes an Album''
* 2006: ''The Making of 'Press Play'''
* 2007: ''Black Men: The Truth''
* 2008: ''A Raisin in the Sun''
* 2008: ''If I Were King''
* 2008: ''66th Grand Prix of Monaco''
* 2009: ''Jadakiss: The Last Kiss''
* 2009: ''Michael Jackson: Stars Remember the Time''
* 2009: ''The Aubrey O'Day Show''
* 2010: ''SOS Saving OurSelves: Help for Haiti''
* 2010: ''Max on Set: Get Him to the Greek''
* 2015: ''The Official Top 50 Best-Selling Singles of the 90s and 00s''
* 2015: ''Rush Hour 4: Face/Off 2''
* 2015: ''Ultra 2015''
* 2016: ''Pitbull's New Year's Revolution''
=== Video's ===
* 1993: ''Mary J. Blige: Love No Limit''
* 1993: ''Jodeci: Cry for You''
* 1993: ''Jodeci: Lately''
* 1993: ''Jodeci: Let's Go Through the Motions''
* 1994: ''Craig Mack Feat. Busta Rhymes, LL Cool J, the Notorious B.I.G., & Rampage: Flava in Ya Ear: Remix''
* 1994: ''The Notorious B.I.G.: Juicy''
* 1994: ''Mary J. Blige: Be Happy''
* 1995: ''Da Brat: Give It 2 You''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: Big Poppa''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: Warning''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: One More Chance''
* 1995: ''Mary J. Blige: You Bring Me Joy''
* 1996: ''R. Kelly: I Can't Sleep Baby (If I), Remix''
* 1996: ''The Isley Brothers Feat. Ronald Isley & Angela Winbush: Floatin' on Your Love''
* 1996: ''Lil' Kim Feat. Puff Daddy: No Time''
* 1997: ''Puff Daddy: It's All About the Benjamins, Version 1''
* 1997: ''Puff Daddy: It's All About the Benjamins, Version 2''
* 1997: ''Missy Misdemeanor Elliott: The Rain (Supa Dupa Fly)''
* 1997: ''Mariah Carey: Honey, Bad Boy Remix''
* 1997: ''Puff Daddy Ft. Mase: Can't Nobody Hold Me Down''
* 1997: ''The Notorious B.I.G.: Hypnotize''
* 1997: ''Puff Daddy Featuring Mase: Been Around the World''
* 1997: ''Puff Daddy Feat. Faith Evans & 112: I'll Be Missing You''
* 1997: ''Mase: Feel So Good''
* 1997: ''The Notorious B.I.G. Feat. Puff Daddy & Mase: Mo Money Mo Problems''
* 1998: ''Puff Daddy Feat. Jimmy Page: Come with Me''
* 1998: ''Puff Daddy Feat. The Notorious B.I.G. & Busta Rhymes: Victory''
* 1999: ''Jennifer Lopez: Feelin' So Good''
* 1999: ''Nas Feat. Puff Daddy: Hate Me Now''
* 2001: ''Missy 'Misdemeanor' Elliott: Hits of Miss E... The Videos, Volume 1''
* 2001: ''Janet Jackson Feat. Missy Elliott: Son of a Gun - I Betcha Think This Song Is About You''
* 2001: ''P. Diddy Feat. Black Rob & Mark Curry: Bad Boy for Life''
* 2001: ''112: Peaches & Cream''
* 2001: ''Usher: U Don't Have to Call''
* 2002: ''Break Ya Neck with Busta Rhymes''
* 2002: ''Hype Williams: The Videos, Vol. 1''
* 2002: ''Mary J. Blige: No More Drama''
* 2002: ''Busta Rhymes Feat. P. Diddy & Pharrell: Pass the Courvoisier, Part II''
* 2002: ''B2K Feat. P. Diddy: Bump, Bump, Bump''
* 2003: ''A Director's Journey: The Making of 'Red Dragon'''
* 2003: ''The Best of the Source Awards Vol. 1: Hip-Hop History''
* 2003: ''Bigg Snoop Dogg: Raw 'N Uncut Vol. 1''
* 2003: ''Hip Hop Uncensored Vol. 1: Newrock Stars''
* 2003: ''OutKast: The Videos''
* 2003: ''Nelly Feat. P. Diddy & Murphy Lee: Shake Ya Tailfeather''
* 2004: ''Nas: Video Anthology Vol. 1''
* 2004: ''Bad Boy's 10th Anniversary... The Hits''
* 2004: ''The Notorious B.I.G.: Ready to Die - The Remaster''
* 2004: ''T.I.: Rubber Band Man''
* 2005: ''Carlito's Way: Rise to Power''
* 2005: ''Rhythm City Volume One: Caught Up''
* 2005: ''Carlito's Way: Rise to Power - Making of Documentary''
* 2006: ''The Come Up''
* 2006: ''Mighty D-Block''
* 2006: ''P. Diddy Feat. Christina Aguilera: Tell Me''
* 2007: ''Life After Death: The Movie''
* 2007: ''Jay-Z: Live from Hammerstein Ballroom''
* 2008: ''Dreams Worth While: The Journey of 'A Raisin in the Sun'''
* 2008: ''Onyx: 15 Years of Videos, History & Violence''
* 2008: ''New York Fashion Week: America's Greatest Festivals''
* 2008: ''Usher: Love in This Club''
* 2008: ''Danity Kane: Damaged''
* 2010: ''DJ Khaled Feat. Nicki Minaj & Puff Daddy, Rick Ross, Busta Rhymes, Fat Joe: All I Do Is Win - Remix''
* 2011: ''Diddy - Dirty Money Feat. Trey Songz: Your Love''
* 2013: ''Will.I.Am Feat. Britney Spears, Hit Boy, Waka Flocka Flame, Lil Wayne & Diddy: Scream & Shout, Remix''
* 2016: ''Justin Bieber: Company''
* 2017: ''Jeezy featuring Puff Daddy: Bottles Up''
== Verwysings ==
{{Verwysings|verwysings=
<ref name=":0">{{cite web |title=BOP: Federal Inmates By Name |url=https://www.bop.gov/mobile/find_inmate/byname.jsp#inmate_results}}</ref>
<ref name=":1">{{Cite magazine |last=Setaro |first=Shawn |date=November 6, 2017 |title=The Definitive History of Puff Daddy's Name Changes |url=https://www.complex.com/music/2017/11/definitive-history-puff-daddy-name-changes |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230108024254/https://www.complex.com/music/2017/11/definitive-history-puff-daddy-name-changes |archive-date=January 8, 2023 |access-date=January 8, 2023 |magazine=Complex}}</ref>
<ref name="Allmusic Bio">{{Cite web |last=Bush |first=John |title=Artist Biography [Diddy] |url=https://www.allmusic.com/artist/diddy-mn0000413000/biography |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603170122/http://www.allmusic.com/artist/diddy-mn0000413000/biography |archive-date=June 3, 2019 |access-date=August 31, 2024 |website=[[AllMusic.com]]}}</ref>
<ref name="AutoBL-12">{{Cite news |last=Melas |first=Chloe |date=September 20, 2024 |title=Sean Combs under suicide watch by jailers as he awaits sex trafficking trial |url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/sean-combs-suicide-watch-jailers-awaits-sex-trafficking-trial-rcna171967 |access-date=September 25, 2024 |publisher=NBC News}}</ref>
}}
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0004835|Sean Combs}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Combs, Sean}}
[[Kategorie:Geboortes in 1969]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Amerikaanse musici]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
dmftq4lcyonacb2f5l7ss697p7lqgiq
2817940
2817930
2025-07-02T17:02:34Z
Oesjaar
7467
Verbeter
2817940
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Sean Combs
| Beeld = Sean Combs 2010.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = Sean John Combs
| Alias =
| Geboortedatum ={{Geboortedatum en ouderdom|1969|11|4}}}
| Geboorteplek =[[New York]]
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum =
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders = 6
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Kletskunstenaar, vervaardiger en akteur
| Aktiewe jare = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf ={{URL|http://diddy.com}}
| IMDb = 0004835
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Sean Combs'''<ref name=":0" /> (gebore 4 November 1969) ook bekend deur sy verhoogsname '''Diddy''', '''Puff Daddy''', en '''P. Diddy'''<ref name=":1" /><ref name="Allmusic Bio" /> is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[Kletsrym|kletsrymer]], vervaardiger en akteur. Hy het drie [[Grammy|Grammy-Toekennings]] gewen, hy word erken vir die ontdekking en ontwikkeling van musikale kunstenaars, insluitend [[the Notorious B.I.G.]], [[Mary J. Blige]], en [[Usher (musikant)|Usher]]. In September 2024, is hy gearresteer op aanklagte van rampokkery, sekshandel met geweld en vervoer vir doeleindes van prostitusie.<ref name="AutoBL-12"/> In Julie 2025 is Sean Combs skuldig bevind aan vervoer vir die doel van prostitusie. Die jurie het egter 'n onskuldige uitspraak gelewer op die aanklagte van menshandel en afpersingssameswering[https://www.telemundopr.com/noticias/eeuu/jurado-llega-veredicto-juicio-sean-diddy-combs-en-nueva-york/2729597/].
As 'n akteur is hy bekend vir sy rolle in die rolprente ''Godzilla'' (1998), ''Monster's Ball'' (2001), ''Bad Boys II'' (2003), en ''Get Him to the Greek'' (2010).
== Diskografie ==
* ''No Way Out'' (1997)
* ''Forever'' (1999)
* ''The Saga Continues...'' (2001)
* ''Press Play'' (2006)
* ''Last Train to Paris'' (2010)
* ''The Love Album: Off the Grid'' (2023)
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1998: ''Godzilla''
* 1998: ''Puff Daddy TV''
* 2001: ''Monster's Ball''
* 2003: ''Bad Boys II''
* 2006: ''CityCollege9.com: 9 Dead, One Story''
* 2008: ''The Black List: Volume One''
* 2009: ''Rap Therapy''
* 2010: ''Get Him to the Greek''
* 2011: ''Orange Rockcorps''
* 2012: ''Me at the Zoo''
* 2012: ''Money, Power, Respect: Hip Hop Billion Dollar Industry''
* 2017: ''House of Z''
* 2017: ''Clive Davis: The Soundtrack of Our Lives''
* 2017: ''Can't Stop, Won't Stop: A Bad Boy Story''
* 2017: ''Mary J. Blige: The Making of Strength of a Woman - An Album Documentary''
* ''Do What You Gotta Do''
=== Televisiereekse ===
* 1986: ''Closeups''
* 2000: ''Journeys in Black''
* 2002: ''Making the Band 2''
* 2007: ''Extreme Hollywood''
* 2007: ''Making the Band 4''
* 2007: ''Deadline''
* 2008: ''I Want to Work for Diddy''
* 2008: ''Party Monsters: Cabo''
* 2009: ''StarMaker''
* 2009: ''Making His Band''
* 2012: ''Bizarre Foods America''
* 2013: ''Kris''
* 2014: ''Hang Men''
* 2015: ''VIP for a Day''
* 2018: ''The Four: Battle for Stardom''
=== Televisierolprente ===
* 1998: ''Where It's At: The Rolling Stone State of the Union''
* 1998: ''Savion Glover's Nu York''
* 1998: ''MTV NBA All-Star Bash''
* 1998: ''R&B '97: Year in Review''
* 1999: ''The Players Club: Puff Daddy''
* 2001: ''Essence Awards''
* 2002: ''Street Dreams''
* 2003: ''Hip Hop Babylon''
* 2003: ''Diddy Runs the City''
* 2003: ''Soul Man: Isaac Hayes''
* 2003: ''Hip Hop Babylon 2''
* 2003: ''Dancestar USA 2003''
* 2005: ''Wendy Williams Is on Fire 4''
* 2005: ''Borrow My Crew''
* 2006: ''Black and White: A Portrait of Sean Combs''
* 2006: ''Diddy Makes an Album''
* 2006: ''The Making of 'Press Play'''
* 2007: ''Black Men: The Truth''
* 2008: ''A Raisin in the Sun''
* 2008: ''If I Were King''
* 2008: ''66th Grand Prix of Monaco''
* 2009: ''Jadakiss: The Last Kiss''
* 2009: ''Michael Jackson: Stars Remember the Time''
* 2009: ''The Aubrey O'Day Show''
* 2010: ''SOS Saving OurSelves: Help for Haiti''
* 2010: ''Max on Set: Get Him to the Greek''
* 2015: ''The Official Top 50 Best-Selling Singles of the 90s and 00s''
* 2015: ''Rush Hour 4: Face/Off 2''
* 2015: ''Ultra 2015''
* 2016: ''Pitbull's New Year's Revolution''
=== Video's ===
* 1993: ''Mary J. Blige: Love No Limit''
* 1993: ''Jodeci: Cry for You''
* 1993: ''Jodeci: Lately''
* 1993: ''Jodeci: Let's Go Through the Motions''
* 1994: ''Craig Mack Feat. Busta Rhymes, LL Cool J, the Notorious B.I.G., & Rampage: Flava in Ya Ear: Remix''
* 1994: ''The Notorious B.I.G.: Juicy''
* 1994: ''Mary J. Blige: Be Happy''
* 1995: ''Da Brat: Give It 2 You''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: Big Poppa''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: Warning''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: One More Chance''
* 1995: ''Mary J. Blige: You Bring Me Joy''
* 1996: ''R. Kelly: I Can't Sleep Baby (If I), Remix''
* 1996: ''The Isley Brothers Feat. Ronald Isley & Angela Winbush: Floatin' on Your Love''
* 1996: ''Lil' Kim Feat. Puff Daddy: No Time''
* 1997: ''Puff Daddy: It's All About the Benjamins, Version 1''
* 1997: ''Puff Daddy: It's All About the Benjamins, Version 2''
* 1997: ''Missy Misdemeanor Elliott: The Rain (Supa Dupa Fly)''
* 1997: ''Mariah Carey: Honey, Bad Boy Remix''
* 1997: ''Puff Daddy Ft. Mase: Can't Nobody Hold Me Down''
* 1997: ''The Notorious B.I.G.: Hypnotize''
* 1997: ''Puff Daddy Featuring Mase: Been Around the World''
* 1997: ''Puff Daddy Feat. Faith Evans & 112: I'll Be Missing You''
* 1997: ''Mase: Feel So Good''
* 1997: ''The Notorious B.I.G. Feat. Puff Daddy & Mase: Mo Money Mo Problems''
* 1998: ''Puff Daddy Feat. Jimmy Page: Come with Me''
* 1998: ''Puff Daddy Feat. The Notorious B.I.G. & Busta Rhymes: Victory''
* 1999: ''Jennifer Lopez: Feelin' So Good''
* 1999: ''Nas Feat. Puff Daddy: Hate Me Now''
* 2001: ''Missy 'Misdemeanor' Elliott: Hits of Miss E... The Videos, Volume 1''
* 2001: ''Janet Jackson Feat. Missy Elliott: Son of a Gun - I Betcha Think This Song Is About You''
* 2001: ''P. Diddy Feat. Black Rob & Mark Curry: Bad Boy for Life''
* 2001: ''112: Peaches & Cream''
* 2001: ''Usher: U Don't Have to Call''
* 2002: ''Break Ya Neck with Busta Rhymes''
* 2002: ''Hype Williams: The Videos, Vol. 1''
* 2002: ''Mary J. Blige: No More Drama''
* 2002: ''Busta Rhymes Feat. P. Diddy & Pharrell: Pass the Courvoisier, Part II''
* 2002: ''B2K Feat. P. Diddy: Bump, Bump, Bump''
* 2003: ''A Director's Journey: The Making of 'Red Dragon'''
* 2003: ''The Best of the Source Awards Vol. 1: Hip-Hop History''
* 2003: ''Bigg Snoop Dogg: Raw 'N Uncut Vol. 1''
* 2003: ''Hip Hop Uncensored Vol. 1: Newrock Stars''
* 2003: ''OutKast: The Videos''
* 2003: ''Nelly Feat. P. Diddy & Murphy Lee: Shake Ya Tailfeather''
* 2004: ''Nas: Video Anthology Vol. 1''
* 2004: ''Bad Boy's 10th Anniversary... The Hits''
* 2004: ''The Notorious B.I.G.: Ready to Die - The Remaster''
* 2004: ''T.I.: Rubber Band Man''
* 2005: ''Carlito's Way: Rise to Power''
* 2005: ''Rhythm City Volume One: Caught Up''
* 2005: ''Carlito's Way: Rise to Power - Making of Documentary''
* 2006: ''The Come Up''
* 2006: ''Mighty D-Block''
* 2006: ''P. Diddy Feat. Christina Aguilera: Tell Me''
* 2007: ''Life After Death: The Movie''
* 2007: ''Jay-Z: Live from Hammerstein Ballroom''
* 2008: ''Dreams Worth While: The Journey of 'A Raisin in the Sun'''
* 2008: ''Onyx: 15 Years of Videos, History & Violence''
* 2008: ''New York Fashion Week: America's Greatest Festivals''
* 2008: ''Usher: Love in This Club''
* 2008: ''Danity Kane: Damaged''
* 2010: ''DJ Khaled Feat. Nicki Minaj & Puff Daddy, Rick Ross, Busta Rhymes, Fat Joe: All I Do Is Win - Remix''
* 2011: ''Diddy - Dirty Money Feat. Trey Songz: Your Love''
* 2013: ''Will.I.Am Feat. Britney Spears, Hit Boy, Waka Flocka Flame, Lil Wayne & Diddy: Scream & Shout, Remix''
* 2016: ''Justin Bieber: Company''
* 2017: ''Jeezy featuring Puff Daddy: Bottles Up''
== Verwysings ==
{{Verwysings|verwysings=
<ref name=":0">{{cite web |title=BOP: Federal Inmates By Name |url=https://www.bop.gov/mobile/find_inmate/byname.jsp#inmate_results}}</ref>
<ref name=":1">{{Cite magazine |last=Setaro |first=Shawn |date=November 6, 2017 |title=The Definitive History of Puff Daddy's Name Changes |url=https://www.complex.com/music/2017/11/definitive-history-puff-daddy-name-changes |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230108024254/https://www.complex.com/music/2017/11/definitive-history-puff-daddy-name-changes |archive-date=January 8, 2023 |access-date=January 8, 2023 |magazine=Complex}}</ref>
<ref name="Allmusic Bio">{{Cite web |last=Bush |first=John |title=Artist Biography [Diddy] |url=https://www.allmusic.com/artist/diddy-mn0000413000/biography |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603170122/http://www.allmusic.com/artist/diddy-mn0000413000/biography |archive-date=June 3, 2019 |access-date=August 31, 2024 |website=[[AllMusic.com]]}}</ref>
<ref name="AutoBL-12">{{Cite news |last=Melas |first=Chloe |date=September 20, 2024 |title=Sean Combs under suicide watch by jailers as he awaits sex trafficking trial |url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/sean-combs-suicide-watch-jailers-awaits-sex-trafficking-trial-rcna171967 |access-date=September 25, 2024 |publisher=NBC News}}</ref>
}}
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0004835|Sean Combs}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Combs, Sean}}
[[Kategorie:Geboortes in 1969]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Amerikaanse musici]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
jfzix4mryvb75ayab7dzfwhjvxb8z5h
2818088
2817940
2025-07-03T09:27:33Z
Rooiratel
90342
Verbeter
2818088
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Sean Combs
| Beeld = Sean Combs 2010.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = Sean John Combs
| Alias =
| Geboortedatum ={{Geboortedatum en ouderdom|1969|11|4}}}
| Geboorteplek =[[New York]]
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum =
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders = 6
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Kletskunstenaar, vervaardiger en akteur
| Aktiewe jare = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf ={{URL|http://diddy.com}}
| IMDb = 0004835
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Sean Combs'''<ref name=":0" /> (gebore 4 November 1969) ook bekend deur sy verhoogsname '''Diddy''', '''Puff Daddy''', en '''P. Diddy'''<ref name=":1" /><ref name="Allmusic Bio" /> is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[Kletsrym|kletsrymer]], vervaardiger en akteur. Hy het drie [[Grammy|Grammy-Toekennings]] gewen, hy word erken vir die ontdekking en ontwikkeling van musikale kunstenaars, insluitend [[the Notorious B.I.G.]], [[Mary J. Blige]], en [[Usher (musikant)|Usher]]. In September 2024, is hy gearresteer op aanklagte van rampokkery, sekshandel met geweld en vervoer vir doeleindes van prostitusie.<ref name="AutoBL-12"/> In Julie 2025 is Sean Combs skuldig bevind aan vervoer vir die doel van prostitusie. Die jurie het egter 'n onskuldige uitspraak gelewer op die aanklagte van menshandel en afpersingssameswering.<ref name="telemundopr">https://www.telemundopr.com/noticias/eeuu/jurado-llega-veredicto-juicio-sean-diddy-combs-en-nueva-york/2729597/</ref>
As 'n akteur is hy bekend vir sy rolle in die rolprente ''Godzilla'' (1998), ''Monster's Ball'' (2001), ''Bad Boys II'' (2003), en ''Get Him to the Greek'' (2010).
== Diskografie ==
* ''No Way Out'' (1997)
* ''Forever'' (1999)
* ''The Saga Continues...'' (2001)
* ''Press Play'' (2006)
* ''Last Train to Paris'' (2010)
* ''The Love Album: Off the Grid'' (2023)
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1998: ''Godzilla''
* 1998: ''Puff Daddy TV''
* 2001: ''Monster's Ball''
* 2003: ''Bad Boys II''
* 2006: ''CityCollege9.com: 9 Dead, One Story''
* 2008: ''The Black List: Volume One''
* 2009: ''Rap Therapy''
* 2010: ''Get Him to the Greek''
* 2011: ''Orange Rockcorps''
* 2012: ''Me at the Zoo''
* 2012: ''Money, Power, Respect: Hip Hop Billion Dollar Industry''
* 2017: ''House of Z''
* 2017: ''Clive Davis: The Soundtrack of Our Lives''
* 2017: ''Can't Stop, Won't Stop: A Bad Boy Story''
* 2017: ''Mary J. Blige: The Making of Strength of a Woman - An Album Documentary''
* ''Do What You Gotta Do''
=== Televisiereekse ===
* 1986: ''Closeups''
* 2000: ''Journeys in Black''
* 2002: ''Making the Band 2''
* 2007: ''Extreme Hollywood''
* 2007: ''Making the Band 4''
* 2007: ''Deadline''
* 2008: ''I Want to Work for Diddy''
* 2008: ''Party Monsters: Cabo''
* 2009: ''StarMaker''
* 2009: ''Making His Band''
* 2012: ''Bizarre Foods America''
* 2013: ''Kris''
* 2014: ''Hang Men''
* 2015: ''VIP for a Day''
* 2018: ''The Four: Battle for Stardom''
=== Televisierolprente ===
* 1998: ''Where It's At: The Rolling Stone State of the Union''
* 1998: ''Savion Glover's Nu York''
* 1998: ''MTV NBA All-Star Bash''
* 1998: ''R&B '97: Year in Review''
* 1999: ''The Players Club: Puff Daddy''
* 2001: ''Essence Awards''
* 2002: ''Street Dreams''
* 2003: ''Hip Hop Babylon''
* 2003: ''Diddy Runs the City''
* 2003: ''Soul Man: Isaac Hayes''
* 2003: ''Hip Hop Babylon 2''
* 2003: ''Dancestar USA 2003''
* 2005: ''Wendy Williams Is on Fire 4''
* 2005: ''Borrow My Crew''
* 2006: ''Black and White: A Portrait of Sean Combs''
* 2006: ''Diddy Makes an Album''
* 2006: ''The Making of 'Press Play'''
* 2007: ''Black Men: The Truth''
* 2008: ''A Raisin in the Sun''
* 2008: ''If I Were King''
* 2008: ''66th Grand Prix of Monaco''
* 2009: ''Jadakiss: The Last Kiss''
* 2009: ''Michael Jackson: Stars Remember the Time''
* 2009: ''The Aubrey O'Day Show''
* 2010: ''SOS Saving OurSelves: Help for Haiti''
* 2010: ''Max on Set: Get Him to the Greek''
* 2015: ''The Official Top 50 Best-Selling Singles of the 90s and 00s''
* 2015: ''Rush Hour 4: Face/Off 2''
* 2015: ''Ultra 2015''
* 2016: ''Pitbull's New Year's Revolution''
=== Video's ===
* 1993: ''Mary J. Blige: Love No Limit''
* 1993: ''Jodeci: Cry for You''
* 1993: ''Jodeci: Lately''
* 1993: ''Jodeci: Let's Go Through the Motions''
* 1994: ''Craig Mack Feat. Busta Rhymes, LL Cool J, the Notorious B.I.G., & Rampage: Flava in Ya Ear: Remix''
* 1994: ''The Notorious B.I.G.: Juicy''
* 1994: ''Mary J. Blige: Be Happy''
* 1995: ''Da Brat: Give It 2 You''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: Big Poppa''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: Warning''
* 1995: ''The Notorious B.I.G.: One More Chance''
* 1995: ''Mary J. Blige: You Bring Me Joy''
* 1996: ''R. Kelly: I Can't Sleep Baby (If I), Remix''
* 1996: ''The Isley Brothers Feat. Ronald Isley & Angela Winbush: Floatin' on Your Love''
* 1996: ''Lil' Kim Feat. Puff Daddy: No Time''
* 1997: ''Puff Daddy: It's All About the Benjamins, Version 1''
* 1997: ''Puff Daddy: It's All About the Benjamins, Version 2''
* 1997: ''Missy Misdemeanor Elliott: The Rain (Supa Dupa Fly)''
* 1997: ''Mariah Carey: Honey, Bad Boy Remix''
* 1997: ''Puff Daddy Ft. Mase: Can't Nobody Hold Me Down''
* 1997: ''The Notorious B.I.G.: Hypnotize''
* 1997: ''Puff Daddy Featuring Mase: Been Around the World''
* 1997: ''Puff Daddy Feat. Faith Evans & 112: I'll Be Missing You''
* 1997: ''Mase: Feel So Good''
* 1997: ''The Notorious B.I.G. Feat. Puff Daddy & Mase: Mo Money Mo Problems''
* 1998: ''Puff Daddy Feat. Jimmy Page: Come with Me''
* 1998: ''Puff Daddy Feat. The Notorious B.I.G. & Busta Rhymes: Victory''
* 1999: ''Jennifer Lopez: Feelin' So Good''
* 1999: ''Nas Feat. Puff Daddy: Hate Me Now''
* 2001: ''Missy 'Misdemeanor' Elliott: Hits of Miss E... The Videos, Volume 1''
* 2001: ''Janet Jackson Feat. Missy Elliott: Son of a Gun - I Betcha Think This Song Is About You''
* 2001: ''P. Diddy Feat. Black Rob & Mark Curry: Bad Boy for Life''
* 2001: ''112: Peaches & Cream''
* 2001: ''Usher: U Don't Have to Call''
* 2002: ''Break Ya Neck with Busta Rhymes''
* 2002: ''Hype Williams: The Videos, Vol. 1''
* 2002: ''Mary J. Blige: No More Drama''
* 2002: ''Busta Rhymes Feat. P. Diddy & Pharrell: Pass the Courvoisier, Part II''
* 2002: ''B2K Feat. P. Diddy: Bump, Bump, Bump''
* 2003: ''A Director's Journey: The Making of 'Red Dragon'''
* 2003: ''The Best of the Source Awards Vol. 1: Hip-Hop History''
* 2003: ''Bigg Snoop Dogg: Raw 'N Uncut Vol. 1''
* 2003: ''Hip Hop Uncensored Vol. 1: Newrock Stars''
* 2003: ''OutKast: The Videos''
* 2003: ''Nelly Feat. P. Diddy & Murphy Lee: Shake Ya Tailfeather''
* 2004: ''Nas: Video Anthology Vol. 1''
* 2004: ''Bad Boy's 10th Anniversary... The Hits''
* 2004: ''The Notorious B.I.G.: Ready to Die - The Remaster''
* 2004: ''T.I.: Rubber Band Man''
* 2005: ''Carlito's Way: Rise to Power''
* 2005: ''Rhythm City Volume One: Caught Up''
* 2005: ''Carlito's Way: Rise to Power - Making of Documentary''
* 2006: ''The Come Up''
* 2006: ''Mighty D-Block''
* 2006: ''P. Diddy Feat. Christina Aguilera: Tell Me''
* 2007: ''Life After Death: The Movie''
* 2007: ''Jay-Z: Live from Hammerstein Ballroom''
* 2008: ''Dreams Worth While: The Journey of 'A Raisin in the Sun'''
* 2008: ''Onyx: 15 Years of Videos, History & Violence''
* 2008: ''New York Fashion Week: America's Greatest Festivals''
* 2008: ''Usher: Love in This Club''
* 2008: ''Danity Kane: Damaged''
* 2010: ''DJ Khaled Feat. Nicki Minaj & Puff Daddy, Rick Ross, Busta Rhymes, Fat Joe: All I Do Is Win - Remix''
* 2011: ''Diddy - Dirty Money Feat. Trey Songz: Your Love''
* 2013: ''Will.I.Am Feat. Britney Spears, Hit Boy, Waka Flocka Flame, Lil Wayne & Diddy: Scream & Shout, Remix''
* 2016: ''Justin Bieber: Company''
* 2017: ''Jeezy featuring Puff Daddy: Bottles Up''
== Verwysings ==
{{Verwysings|verwysings=
<ref name=":0">{{cite web |title=BOP: Federal Inmates By Name |url=https://www.bop.gov/mobile/find_inmate/byname.jsp#inmate_results}}</ref>
<ref name=":1">{{Cite magazine |last=Setaro |first=Shawn |date=November 6, 2017 |title=The Definitive History of Puff Daddy's Name Changes |url=https://www.complex.com/music/2017/11/definitive-history-puff-daddy-name-changes |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230108024254/https://www.complex.com/music/2017/11/definitive-history-puff-daddy-name-changes |archive-date=January 8, 2023 |access-date=January 8, 2023 |magazine=Complex}}</ref>
<ref name="Allmusic Bio">{{Cite web |last=Bush |first=John |title=Artist Biography [Diddy] |url=https://www.allmusic.com/artist/diddy-mn0000413000/biography |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603170122/http://www.allmusic.com/artist/diddy-mn0000413000/biography |archive-date=June 3, 2019 |access-date=August 31, 2024 |website=[[AllMusic.com]]}}</ref>
<ref name="AutoBL-12">{{Cite news |last=Melas |first=Chloe |date=September 20, 2024 |title=Sean Combs under suicide watch by jailers as he awaits sex trafficking trial |url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/sean-combs-suicide-watch-jailers-awaits-sex-trafficking-trial-rcna171967 |access-date=September 25, 2024 |publisher=NBC News}}</ref>
}}
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0004835|Sean Combs}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Combs, Sean}}
[[Kategorie:Geboortes in 1969]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Amerikaanse musici]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
aqg5ri0066z7b1lmt3gfm342g4h7qip
Laurence Fishburne
0
208379
2817896
2103475
2025-07-02T12:05:06Z
Rooiratel
90342
2817896
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Laurence Fishburne
| Beeld = National Memorial Day Concert 2017 (34117818524) (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = Laurence John Fishburne III
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1961|7|30}}
| Geboorteplek = Augusta, Georgia, Verenigde State
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum =
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat = {{plainlist|
* {{marriage|Hajna O. Moss|1985|end=div}}
* {{marriage|[[Gina Torres]]|2002|2018|end=div}}
}}
| Kinders = 3, insluitend [[Langston Fishburne]]
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Akteur, vervaardiger, en regisseur
| Aktiewe jare = 1972–nou
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf = [http://www.laurence-fishburne.com/ laurence-fishburne.com]
| IMDb = 0000401
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Laurence Fishburne''' (gebore 30 Julie 1961) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en regisseur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''[[The Matrix]]'' (1999), ''Mystic River'' (2003), ''The Matrix Reloaded'' (2003), en ''Contagion'' (2011).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1988: ''School Daze''
* 1990: ''King of New York''
* 1991: ''Boyz n the Hood''
* 1992: ''Deep Cover''
* 1993: ''What's Love Got to Do with It''
* 1995: ''Bad Company''
* 1995: ''Just Cause''
* 1995: ''Othello''
* 1996: ''Fled''
* 1997: ''Event Horizon''
* 1997: ''Hoodlum''
* 1999: ''[[The Matrix]]''
* 2000: ''Once in the Life''
* 2001: ''Osmosis Jones''
* 2003: ''Mystic River''
* 2003: ''The Matrix Reloaded''
* 2003: ''The Matrix Revolutions''
* 2003: ''Biker Boyz''
* 2003: ''A History of Sex''
* 2004: ''The Matrix Reloaded Revisited''
* 2005: ''Assault on Precinct 13''
* 2005: ''Ashes and Snow''
* 2006: ''Five Fingers''
* 2006: ''Akeelah and the Bee''
* 2007: ''Bobby Z''
* 2008: ''Days of Wrath''
* 2009: ''Armored''
* 2010: ''Predators''
* 2011: ''Contagion''
* 2012: ''True Crime: The Movie''
* 2013: ''The Colony''
* 2014: ''The Signal''
* 2016: ''Passengers''
* 2016: ''Standoff''
* 2017: ''Last Flag Flying''
* 2019: ''Brother's Keeper''
* ''The Alchemist''
* ''Running with the Devil''
* ''Imprisoned''
* ''Ruby in Murdertown''
=== Televisiereekse ===
* 1980: ''The Six O'Clock Follies''
* 1986: ''Pee-wee's Playhouse''
* 2000: ''CSI: Crime Scene Investigation''
* 2002: ''Listen Up! Charles Barkley with Ernie Johnson''
* 2003: ''What's Going On?''
* 2008: ''Elvis Mitchell: Under the Influence''
* 2013: ''Hannibal''
* ''The Right Mistake''
=== Televisierolprente ===
* 1972: ''If You Give a Dance, You Gotta Pay the Band''
* 1988: ''Christmas at Pee Wee's Playhouse''
* 1992: ''Choices''
* 1995: ''The Tuskegee Airmen''
* 1996: ''Before Your Eyes''
* 1997: ''Miss Evers' Boys''
* 1998: ''Always Outnumbered''
* 1999: ''The Matrix: The Movie Special''
* 2003: ''Decoded: The Making of 'The Matrix Reloaded'''
* 2006: ''Catering Impossible: M:i:III''
* 2006: ''2006 White House Correspondents' Association Dinner''
* 2009: ''The Black List: Volume Two''
* 2009: ''National Memorial Day Concert''
* 2011: ''Thurgood''
* 2011: ''Have a Little Faith''
* 2012: ''Slavery by Another Name''
* 2015: ''Sean Connery: In His Own Words''
* 2016: ''The Snowy Day''
=== Video's ===
* 1983: ''Grandmaster Melle Mel: White Lines (Don't Do It)''
* 1987: ''Apocalypse Pooh''
* 2001: ''Behind 'The Matrix'''
* 2003: ''Friendly Fire: Making an Urban Legend''
* 2003: ''The Matrix Reloaded: Pre-Load''
* 2003: ''The Matrix Unfolds''
* 2003: ''Interviews from the Set of 'The Matrix Revolutions'''
* 2003: ''The Matrix Revolutions: Behind the Scenes''
* 2003: ''From the Matrix to Revolutions: Behind the Scenes''
* 2004: ''Mystic River: Beneath the Surface''
* 2004: ''The Dream Studio''
* 2004: ''The Matrix Reloaded: Car Chase''
* 2004: ''The Matrix Revolutions: New Blue World''
* 2005: ''On Location in Tulsa: The Making of 'Rumble Fish'''
* 2006: ''The Rise of Two Legends''
* 2007: ''King: Man of Peace in a Time of War''
* 2007: ''TMNT: Voice Talent First Look''
* 2007: ''Bobby: The Making of an American Epic''
* 2008: ''Tortured''
* 2009: ''Ben Harper: With My Own Two Hands''
* 2010: ''Predators Motion Comics: Moment of Extraction''
* 2011: ''The Enduring Significance of Boyz n the Hood''
* 2013: ''A Taste for Killing''
* 2014: ''Pee-wee's Playhouse: Building the Playhouse''
* 2017: ''Passengers: Creating the Avalon''
* 2017: ''Retro Wick: Exploring the Unexpected Success of 'John Wick'''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0000401|Laurence Fishburne}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Fishburne, Laurence}}
[[Kategorie:Geboortes in 1961]]
[[Kategorie:Amerikaanse dramaturge]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
j4i23eujtg82cx21z378exctw82lf3r
Hasara
0
213858
2818032
2661056
2025-07-03T06:02:04Z
CommonsDelinker
1161
"Hazaras_of_Afghanistan.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur [[c:User:Krd|Krd]] verwyder is omrede: No license since 25 June 2025
2818032
wikitext
text/x-wiki
{{Etniese groep
| beeld =
| onderskrif =
| groep = Hasara
| bevolking = ca. 7–8 miljoen<ref>{{en}} {{cite book |author1=James B. Minahan |title=Ethnic Groups of North, East, and Central Asia: An Encyclopedia |date=10 Februarie 2014 |publisher=ABC-CLIO |isbn=978-1-61069-018-8 |page=99}}</ref>
| plek = {{vlagland|Afghanistan}} 2 300 000–3 000 000 (7–9%)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://my.nps.edu/web/ccs/afghanistan1 |title=Afghanistan – Naval Postgraduate School |website=my.NPS.edu |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191013111228/https://my.nps.edu/web/ccs/afghanistan1 |archive-date=13 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />
{{vlagland|Pakistan}} 900 000<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.unhcr.org/431c7b1a2.pdf |title=Census of Afghans in Pakistan 2005 |work=UNHCR Statistical Summary Report |publisher=United Nations High Commissioner for Refugees |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419133353/https://www.unhcr.org/431c7b1a2.pdf |archive-date=19 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite news |last1=Yusuf |first1=Imran |title=Who are the Hazara? |url=https://tribune.com.pk/story/267225/who-are-the-hazara/ |publisher=Tribune |date=5 Oktober 2011 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200308095922/https://tribune.com.pk/story/267225/who-are-the-hazara/ |archive-date=8 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />
{{vlagland|Iran}} 500 000<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/irans-afghan-shiite-fighters-in-syria |title=Iran's Afghan Shiite Fighters in Syria |first=Phillip |last=Smyth |publisher=The Washington Institute for Near East Policy |date=3 Junie 2014 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200427055810/https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/irans-afghan-shiite-fighters-in-syria |archive-date=27 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />
{{vlagland|Europa}} 130 000<ref>{{en}} {{cite web |url=http://mobile.abc.net.au/news/2016-02-29/young-hazara-refugees-make-dangerous-journey-to-europe/7206420 |title=Austria holds refugee talks as young Hazaras flee persecution to make 'dangerous' journey to Europe |first=Husayn |last=Talib |publisher=ABC News |date=19 Augustus 2017 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419133410/https://mobile.abc.net.au/news/2016-02-29/young-hazara-refugees-make-dangerous-journey-to-europe/7206420 |archive-date=19 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />
{{vlagland|Australië}} 18 000<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theage.com.au/national/victoria/the-hazaras-of-dandenong-20140716-3c1gz.html |title=The Hazaras of Dandenong |first=Husayn |last=Talib |date=19 Augustus 2017 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419133416/https://www.theage.com.au/national/victoria/the-hazaras-of-dandenong-20140716-3c1gz.html |archive-date=19 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />
{{vlagland|Kanada}} 4 300<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www12.statcan.gc.ca/nhs-enm/2011/dp-pd/dt-td/Rp-eng.cfm?LANG=E&APATH=3&DETAIL=0&DIM=0&FL=A&FREE=0&GC=0&GID=0&GK=0&GRP=0&PID=105396&PRID=0&PTYPE=105277&S=0&SHOWALL=0&SUB=0&Temporal=2013&THEME=95&VID=0&VNAMEE=&VNAMEF= |title=Ethnic Origin (264), Single and Multiple Ethnic Origin Responses (3), Generation Status (4), Age Groups (10) and Sex (3) for the Population in Private Households of Canada, Provinces, Territories, Census Metropolitan Areas and Census Agglomerations, 2011 National Household Survey |publisher=Statistics Canada |year=2011 |accessdate=5 Oktober 2018}}</ref><br />
{{vlagland|Indonesië}} 3 800<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/03/afghan-hazaras-new-life-indonesia-201436121639956520.html |title=Afghan Hazaras' new life in Indonesia: Asylum-seeker community in West Java is large enough to easily man an eight-team Afghan football league |publisher=[[Al Jazeera]] |date=21 Maart 2014 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419133424/https://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/03/afghan-hazaras-new-life-indonesia-201436121639956520.html |archive-date=19 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
| taal = [[Dari]] (Hasaraki, oostelike variëteite van [[Persies]])
| geloof = [[Islam|Sjiïtiese Islam]] (Twaalfer-Sjiïsme en Ismaïlisme), met 'n Soennitiese minderheid<ref>{{en}} The Afghans, Their History and Culture, [http://www.cal.org/co/afghan/arelig.html Religion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101228003012/http://www.cal.org/co/afghan/arelig.html |date=28 Desember 2010 }}</ref>
| verwante = Ander [[Irannese volke]] soos [[Beloetsje]], [[Jesiede]], [[Koerde]], [[Ossetiërs]], [[Pasjtoene]], [[Perse]] en [[Tadjiks (volk)|Tadjiks]]
}}
Die '''Hasara''' ([[Persies]]: هزاره, Hasaraki: آزره) is 'n [[Irannese volke|Irannese]] [[etniese groep]] inheems aan die streek Hasarajat/Hasaristan (هزارجات, ''Hazāradschāt''; هزارستان, ''Hazāristān'') van Sentraal-[[Afghanistan]] met die Bamiyan-vallei, bekend vir die [[Boeddhas van Bamiyan]]. Hulle praat die Hasaraki-[[dialek]] van [[Dari]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://opensiuc.lib.siu.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1224&context=theses |title=Attitudes towards Hazaragi |accessdate=5 Oktober 2018 |pages=1–2}}</ref><ref>{{en}} {{cite book |author=Schurmann, Franz |year=1962 |url=http://www.worldcat.org/title/mongols-of-afghanistan-an-ethnography-of-the-moghols-and-related-peoples-of-afghanistan/oclc/401634 |title=The Mongols of Afghanistan: An Ethnography of the Moghôls and Related Peoples of Afghanistan |publisher=Mouton |location=[[Den Haag]] |page=17 |OCLC=401634 |accessdate=5 Oktober 2018}}</ref><ref>{{en}} {{cite encyclopedia |first=Charles M. |last=Kieffer |publisher=Encyclopædia Iranica |title=HAZĀRA |url=http://www.iranicaonline.org/articles/hazara-4 |accessdate=5 Oktober 2018}}</ref> 'n oostelike variëteit van Persies. Dari vorm saam met [[Pasjtoe]] die twee [[Amptelike taal|amptelike tale]] van Afghanistan.
[[Lêer:US Army ethnolinguistic map of Afghanistan -- circa 2001-09.jpg|duimnael|links|Kaart van etniese groepe in Afghanistan, inligting verskaf deur die [[Amerikaanse Gewapende Magte]] in September 2001]]
Hulle is in teenstelling met die Soennitiese bevolkingsmeerderheid van Afghanistan oorwegend Twaalfer-Sjiïtiese [[Moslem]]s en vorm die derde grootste etniese groep van Afghanistan (7–9% van die bevolking), net ná die [[Pasjtoene]] en die [[Tadjiks (volk)|Tadjiks]].<ref>{{en}} {{cite encyclopedia |first=L. |last=Dupree |title=AFGHANISTAN |publisher=Encyclopædia Iranica |edition=Online |year=2006 |url=http://www.iranicaonline.org/articles/afghanistan-iv-ethnography |accessdate=5 Oktober 2018}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html |title=Afghanistan: 31,822,848 (July 2014 est.) @ 9% (2014) |work=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200424100720/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html |archive-date=24 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.aljazeera.com/video/asia/2011/11/2011111284512336838.html |title=Hazara community finds safe haven in Peshawar |publisher=[[Al Jazeera]] |first=Kamal |last=Hyder |date=12 November 2011 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200229100502/https://www.aljazeera.com/video/asia/2011/11/2011111284512336838.html |archive-date=29 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.loc.gov/rr/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf |title=COUNTRY PROFILE: AFGHANISTAN |publisher=Library of Congress Country Studies |date=Augustus 2008 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190411202140/https://www.loc.gov/rr/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf |archive-date=11 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Daarbenewens vorm hulle 'n belangrike minderheid in die aangrensende [[Pakistan]], met 'n bevolking van sowat 650 000–900 000,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://thediplomat.com/2013/07/the-plight-of-the-hazaras-in-pakistan/ |title=The Plight of the Hazaras in Pakistan |author=Malik Ayub Sumbal |publisher=The Diplomat |date=4 Julie 2013 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200507071906/https://thediplomat.com/2013/07/the-plight-of-the-hazaras-in-pakistan/ |archive-date=7 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> hoofsaaklik in die gebied rondom [[Quetta]]. As gevolg van hul Sjiïtiese geloof is die Hasara dikwels teiken van beweerde diskriminasie deur die regerings van beide Afghanistan en Pakistan en bykomende terreuraanvalle deur die [[Islamitiese Staat]] en die [[Taliban]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.hrw.org/news/2001/02/19/afghanistan-taliban-massacres-detailed |title=Afghanistan: Taliban Massacres Detailed |publisher=Human Rights Watch |date=19 Februarie 2001 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200517024817/https://www.hrw.org/news/2001/02/19/afghanistan-taliban-massacres-detailed |archive-date=17 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.hrw.org/report/2014/06/29/we-are-walking-dead/killings-shia-hazara-balochistan-pakistan |title="We are the Walking Dead" |publisher=Human Rights Watch |date=29 Junie 2014 |accessdate=5 Oktober 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190727214158/https://www.hrw.org/report/2014/06/29/we-are-walking-dead/killings-shia-hazara-balochistan-pakistan |archive-date=27 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> As gevolg an hierdie vervolgings het honderdduisende Hasara wêreldwyd gevestig, veral in [[Weste|Westerse lande]] van [[Europa]], [[Australië]] en [[Kanada]], maar ook in [[Indonesië]].
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Hazara people}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Hazara|title=Ḥazāra|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=5 Oktober 2018}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Etniese groepe in Afghanistan]]
[[Kategorie:Etniese groepe in Europa]]
[[Kategorie:Etniese groepe in Iran]]
[[Kategorie:Etniese groepe in Noord-Amerika]]
[[Kategorie:Etniese groepe in Oseanië]]
[[Kategorie:Etniese groepe in Pakistan]]
[[Kategorie:Irannese volke]]
r9f1s1csiw2ys0elit2fl0v20vz6464
Gina Torres
0
228991
2817897
1964702
2025-07-02T12:06:14Z
Rooiratel
90342
2817897
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Gina Torres
| Beeld = Gina-torres-gesf-2018-5560.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam =
| Alias =
| Geboortedatum =
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum =
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat = {{Marriage|[[Laurence Fishburne]]|2002|2018|end=divorced}}
| Kinders = 1
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Aktrise
| Aktiewe jare =
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 0868659
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Gina Torres''' (gebore 25 April 1969) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''The Matrix Reloaded'' (2003), ''The Matrix Revolutions'' (2003), en ''Serenity'' (2005), en in die televisiereeks ''Suits'' (2011).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2003: ''The Matrix Reloaded''
* 2003: ''The Matrix Revolutions''
* 2004: ''Hair Show''
* 2005: ''Serenity''
* 2007: ''South of Pico''
* 2007: ''I Think I Love My Wife''
* 2013: ''Mr. Sophistication''
=== Televisiereekse ===
* 2000: ''Cleopatra 2525''
* 2002: ''Firefly''
* 2006: ''Standoff''
* 2010: ''Huge''
* 2011: ''Suits''
* 2013: ''PopSource TV''
* 2018: ''Final Space''
* 2019: ''Second City''
=== Televisierolprente ===
* 1994: ''M.A.N.T.I.S.''
* 1996: ''Dark Angel''
* 2009: ''Washington Field''
* 2016: ''The Death of Eva Sofia Valdez''
=== Video's ===
* 2004: ''Fatal Beauty and the Beast''
* 2005: ''Re-Lighting the Firefly''
* 2006: ''A Filmmaker's Journey''
* 2010: ''Justice League: Crisis on Two Earths''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0868659|Gina Torres}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Torres, Gina}}
[[Kategorie:Geboortes in 1969]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]
lb0f82mfz7ngxp3l6op8gpo7tg5froe
Arthur V. Johnson
0
237644
2817910
2817774
2025-07-02T13:15:09Z
Sobaka
328
/* Filmografie */ skakel
2817910
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Arthur V. Johnson
| Beeld = Arthur-V-Johnson.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam =
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum|1876|2|2}}
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1876|2|2|1916|1|17}}
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders =
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Akteur, regisseur, en skrywer
| Aktiewe jare = 1905–1915
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 0424530
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Arthur V. Johnson''' (2 Februarie 1876 – 17 Januarie 1916) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, regisseur, en skrywer. Hy was bekend vir sy rol in die rolprent ''The Beloved Adventurer'' (1914).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1909: ''[[The Criminal Hypnotist]]''
* 1909: ''[[Edgar Allen Poe (rolprent)|Edgar Allen Poe]]''
* 1909: ''[[The Day After]]''
* 1909: ''[[And a Little Child Shall Lead Them]]''
* 1909: ''[[A Drunkard's Reformation]]''
* 1909: ''[[The Gibson Girl]]''
* 1909: ''[[His Ward's Love]]''
* 1909: ''[[Love Finds a Way]]''
* 1909: ''[[Nursing a Viper]]''
* 1909: ''[[One Touch of Nature]]''
* 1909: ''[[Resurrection]]''
* 1909: ''[[The Prussian Spy]]''
* 1914: ''The Beloved Adventurer''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0424530|Arthur V. Johnson}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Johnson, Arthur V.}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentregisseurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1876]]
[[Kategorie:Sterftes in 1916]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
cw9ubk2nrb7c1mn6tpdghdnwnwx85x6
Owen Moore
0
239887
2817908
2817772
2025-07-02T13:14:00Z
Sobaka
328
/* Rolprente */ skakel
2817908
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Owen Moore
| Beeld = Owen Moore 1914.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam =
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum|1886|12|12}}
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1886|12|12|1939|6|9}}
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat = {{plainlist|
* {{marriage|[[Mary Pickford]]|1911|1920|end=div}}
* {{marriage|[[Katherine Perry]]|1921}}
}}
| Kinders =
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Akteur en skrywer
| Aktiewe jare =
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 0601698
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Owen Moore''' (12 Desember 1886 – 9 Junie 1939) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en skrywer. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Betty in Search of a Thrill'' (1915), ''Piccadilly Jim'' (1919), ''The Chicken in the Case'' (1921), en ''A Star Is Born'' (1937).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1909: ''[[The Cricket on the Hearth]]''
* 1909: ''[[The Criminal Hypnotist]]''
* 1909: ''[[A Fool's Revenge]]''
* 1909: ''[[The Golden Louis]]''
* 1909: ''[[The Hessian Renegades]]''
* 1909: ''[[His Lost Love]]''
* 1909: ''[[Leather Stocking]]''
* 1909: ''[[The Red Man's View]]''
* 1909: ''[[The Prussian Spy]]''
* 1913: ''Caprice''
* 1914: ''Aftermath''
* 1914: ''The Battle of the Sexes''
* 1914: ''Cinderella''
* 1915: ''Betty in Search of a Thrill''
* 1915: '''Twas Ever Thus''
* 1915: ''Help Wanted''
* 1915: ''Jordan Is a Hard Road''
* 1915: ''Mistress Nell''
* 1915: ''Nearly a Lady''
* 1915: ''Pretty Mrs. Smith''
* 1916: ''Betty of Greystone''
* 1916: ''The Kiss''
* 1916: ''Little Meena's Romance''
* 1916: ''Rolling Stones''
* 1916: ''Susan Rocks the Boat''
* 1916: ''Under Cover''
* 1916: ''A Coney Island Princess''
* 1917: ''A Girl Like That''
* 1917: ''The Little Boy Scout''
* 1919: ''Piccadilly Jim''
* 1919: ''The Crimson Gardenia''
* 1920: ''The Desperate Hero''
* 1920: ''The Poor Simp''
* 1920: ''Sooner or Later''
* 1921: ''The Chicken in the Case''
* 1921: ''A Divorce of Convenience''
* 1922: ''Love Is an Awful Thing''
* 1922: ''Oh, Mabel Behave''
* 1922: ''Reported Missing''
* 1923: ''Her Temporary Husband''
* 1923: ''Modern Matrimony''
* 1923: ''The Silent Partner''
* 1923: ''Thundergate''
* 1924: ''East of Broadway''
* 1924: ''Torment''
* 1925: ''Camille of the Barbary Coast''
* 1925: ''Code of the West''
* 1925: ''Go Straight''
* 1925: ''The Parasite''
* 1925: ''False Pride''
* 1926: ''The Blackbird''
* 1926: ''Married?''
* 1926: ''Money Talks''
* 1926: ''The Road to Mandalay''
* 1927: ''Becky''
* 1927: ''Beware of Widows''
* 1927: ''Husbands for Rent''
* 1927: ''The Red Mill''
* 1927: ''The Taxi Dancer''
* 1927: ''Tea for Three''
* 1927: ''Women Love Diamonds''
* 1928: ''The Actress''
* 1928: ''Stolen Love''
* 1929: ''High Voltage''
* 1929: ''Side Street''
* 1930: ''Extravagance''
* 1930: ''Outside the Law''
* 1930: ''What a Widow!''
* 1931: ''Hush Money''
* 1932: ''As You Desire Me''
* 1933: ''A Man of Sentiment''
* 1933: ''She Done Him Wrong''
* 1937: ''A Star Is Born''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0601698|Owen Moore}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Moore, Owen}}
[[Kategorie:Geboortes in 1886]]
[[Kategorie:Sterftes in 1939]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Ierse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
q2c3ev1l4gq8w2u5xwat6b2ojlb95kx
Billy Quirk
0
240295
2817913
2813598
2025-07-02T13:32:06Z
Sobaka
328
/* Rolprente */ skakel
2817913
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Billy Quirk
| Beeld = Billy_Quirk_1912.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = William A. Quirk
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum|1873|3|29}}
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1873|3|29|1926|4|20}}
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders =
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Akteur en regisseur
| Aktiewe jare = 1909–1924
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 0704334
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Billy Quirk''' (29 Maart 1873 – 20 April 1926) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en regisseur. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Man Worthwhile'' (1921) en ''Salomy Jane'' (1923).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1909: ''[[Getting Even]]''
* 1909: ''[[The Renunciation]]''
* 1915: ''What Happened to Father''
* 1917: ''The Web of Life''
* 1921: ''The Man Worthwhile''
* 1923: ''Salomy Jane''
* 1923: ''A Bride for a Knight''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0704334|Billy Quirk}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Quirk, Billy}}
[[Kategorie:Geboortes in 1873]]
[[Kategorie:Sterftes in 1926]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
ksgaog2oo9hje20iq3rmk1kukjgz7i8
Harry Solter
0
241038
2817907
2814066
2025-07-02T13:13:21Z
Sobaka
328
/* Rolprente */ skakel
2817907
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Harry Solter
| Beeld = Harry Solter 1908.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = Henry Lewis Solter
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum|1873|11|19}}
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1873|11|19|1920|3|2}}
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders =
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Regisseur, akteur, en skrywer
| Aktiewe jare =
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 0813603
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Harry Solter''' (19 November 1873 – 2 Maart 1920) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] regisseur, akteur, en skrywer. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Spotted Lily'' (1917) en ''The Lash of Power'' (1917).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1909: ''[[A Burglar's Mistake]]''
* 1909: ''[[The Curtain Pole]]''
* 1909: ''[[The Brahma Diamond]]''
* 1909: ''[[The Hindoo Dagger]]''
* 1909: ''[[The Prussian Spy]]''
* 1917: ''The Spotted Lily''
* 1917: ''The Lash of Power''
* 1918: ''The Wife He Bought''
* 1921: ''The Sage Hen''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0813603|Harry Solter}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Solter, Harry}}
[[Kategorie:Geboortes in 1873]]
[[Kategorie:Sterftes in 1920]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
pj8oagrw1d9bqpsame78rmkge3vlw1u
2817912
2817907
2025-07-02T13:31:25Z
Sobaka
328
/* Rolprente */ skakel
2817912
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Harry Solter
| Beeld = Harry Solter 1908.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = Henry Lewis Solter
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum|1873|11|19}}
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1873|11|19|1920|3|2}}
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders =
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Regisseur, akteur, en skrywer
| Aktiewe jare =
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 0813603
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Harry Solter''' (19 November 1873 – 2 Maart 1920) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] regisseur, akteur, en skrywer. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Spotted Lily'' (1917) en ''The Lash of Power'' (1917).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1909: ''[[A Burglar's Mistake]]''
* 1909: ''[[The Curtain Pole]]''
* 1909: ''[[The Brahma Diamond]]''
* 1909: ''[[The Hindoo Dagger]]''
* 1909: ''[[The Prussian Spy]]''
* 1909: ''[[The Renunciation]]''
* 1917: ''The Spotted Lily''
* 1917: ''The Lash of Power''
* 1918: ''The Wife He Bought''
* 1921: ''The Sage Hen''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0813603|Harry Solter}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Solter, Harry}}
[[Kategorie:Geboortes in 1873]]
[[Kategorie:Sterftes in 1920]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
5ym4v4wc6ra14ynp5pfhfb9e1hz9ve4
Florence Lawrence
0
243861
2817909
2816860
2025-07-02T13:14:37Z
Sobaka
328
/* Rolprente */ skakel
2817909
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Florence Lawrence
| Beeld = Florence_Lawrence_1908.jpg
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam = Florence Annie Bridgwood
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum|1886|1|2}}
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1886|1|2|1938|12|28}}
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders =
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Aktrise
| Aktiewe jare =
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 0492757
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Florence Lawrence''' (2 Januarie 1886 - 28 Desember 1938) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise.
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1908: ''The Reg Girl''
* 1909: ''[[The Curtain Pole]]''
* 1909: ''[[The Deception]]''
* 1909: ''[[The Girls and Daddy]]''
* 1909: ''[[Her First Biscuits]]''
* 1909: ''[[His Wife's Mother]]''
* 1909: ''[[The Honor of Thieves]]''
* 1909: ''[[Jones and His New Neighbors]]''
* 1909: ''[[Jones and the Lady Book Agent]]''
* 1909: ''[[The Joneses Have Amateur Theatricals]]''
* 1909: ''[[Lady Helen's Escapade]]''
* 1909: ''[[The Medicine Bottle]]''
* 1909: ''[[The Mended Lute]]''
* 1909: ''[[Mr. Jones Has a Card Party]]''
* 1909: ''[[Mrs. Jones Entertains]]''
* 1909: ''[[The Prussian Spy]]''
* 1914: ''A Singular Sinner''
* 1916: ''Elusive Isabel''
* 1922: ''The Unfoldment''
* 1923: ''The Satin Girl''
* 1924: ''Gambling Wives''
* 1930: ''Sweeping Against the Winds''
=== Video's ===
* 2009: ''The Many Faces of Cleopatra''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0492757|Florence Lawrence}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Lawrence, Florence}}
[[Kategorie:Sterftes in 1938]]
[[Kategorie:Amerikaanse uitvinders]]
[[Kategorie:Geboortes in 1886]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese aktrises van die 20ste eeu]]
k7f7ksi86wlsymyjm32ohmgf9k0hptt
Langston Fishburne
0
265279
2817898
2779805
2025-07-02T12:06:33Z
Rooiratel
90342
Nie meer wees nie
2817898
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Akteur
| Naam = Langston Fishburne
| Beeld =
| Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| Beeldonderskrif =
| Geboortenaam =
| Alias =
| Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1987|12|14}}
| Geboorteplek =
| Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum =
| Sterfplek =
| Ouers =
| Lewensmaat =
| Kinders =
| Skool =
| Universiteit =
| Beroep = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare =
| Noemenswaardige rolprente =
| Webwerf =
| IMDb = 2076356
| Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges -->
}}
'''Langston Fishburne''' (gebore 14 Desember 1987) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Assassin Behind the Glass'' (2017), ''Romeo and Juliet in Harlem'' (2017), en ''Ant-Man and the Wasp'' (2018), en in die televisiereeks ''Vanessa & Jan'' (2012).
== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2017: ''Assassin Behind the Glass''
* 2017: ''Romeo and Juliet in Harlem''
* 2018: ''Ant-Man and the Wasp''
* 2018: ''Lillith''
=== Televisiereekse ===
* 2012: ''Vanessa & Jan''
=== Televisierolprente ===
* 2018: ''Tantalum''
== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|2076356|Langston Fishburne}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Fishburne, Langston}}
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Geboortes in 1988]]
1sdtdx0hsrhzrwvyo9p6he5v6dvh5aq
Geelkopieva
0
367619
2817972
2546706
2025-07-02T17:59:39Z
Oesjaar
7467
Kom ons kyk...
2817972
wikitext
text/x-wiki
{{Taksoboks
|name = Geelkopieva
|image = Bulbine natalensis2.jpg
|image_caption =
|status = VU
|status_system = iucn3.1
|regnum = [[Plantae]]
|unranked_divisio = [[Angiosperms]]
|unranked_classis = [[Monocots]]
|ordo = [[Asparagales]]
|familia = [[Asphodelaceae]]
|genus = ''[[Bulbine]]''
|species ='''''B. latifolia'''''
|binomial = ''Bulbine latifolia''
|binomial_authority = (L.f.) Spreng., (1825)
|synonyms = * ''Anthericum latifolium'' <small>.L.f.</small>
* ''Phalangium latifolium'' <small>(L.f.) Kuntze</small>
}}
{{Spesieboks
| status = VU
| status_system = iucn3.1
| name = Geelkopieva
| image =
| taxon = Bulbine latifolia
| authority = (L.f.) Spreng., (1825)
| synonyms = * ''Anthericum latifolium'' <small>.L.f.</small>
* ''Phalangium latifolium'' <small>(L.f.) Kuntze</small>
}}
Die '''geelkopieva''' (''Bulbine latifolia'') is 'n [[sukkulent]] wat deel van die Asphodelaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] kom in al die provinsies van [[Suid-Afrika]] behalwe die [[Vrystaat]] voor. Dit is ook [[inheems]] in [[Zimbabwe]], [[Mosambiek]] en [[Malawi]]. Die plant word gebruik as 'n grondbedekker in tuine.
== Subspesies ==
Daar is twee subspesies: ''Bulbine latifolia var. curvata'' <small>[[Ernst van Jaarsveld|van Jaarsv.]]</small> en ''Bulbine latifolia var. latifolia''
== Galery ==
<gallery>
Bulbine latifolia (Bulbine natalensis) - Mildred E. Mathias Botanical Garden - University of California, Los Angeles - DSC02945.jpg
Bulbine latifolia (Bulbine natalensis) - Mildred E. Mathias Botanical Garden - University of California, Los Angeles - DSC02943.jpg
Bulbine latifolia 15-05-2009 14-47-08.JPG
Gardenology-IMG 5351 hunt10mar.jpg
</gallery>
== Bronnelys ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=2212-29 SANBI Redlist]
* [http://plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:532184-1 Plants of the World Online]
* [http://pza.sanbi.org/bulbine-frutescens PlantZAfrica]
* [https://www.theplantlibrary.co.za/plants/Bulbine-latifolia Plant library]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Bulbine|latifolia]]
[[Kategorie:Flora van Mosambiek]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Flora van Zimbabwe]]
8f8pd5x0jfqeyypgai7emkgov1yljdu
2817975
2817972
2025-07-02T18:00:06Z
Oesjaar
7467
Vervang taksoboks met spesieboks.
2817975
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = VU
| status_system = iucn3.1
| name = Geelkopieva
| image =
| taxon = Bulbine latifolia
| authority = (L.f.) Spreng., (1825)
| synonyms = * ''Anthericum latifolium'' <small>.L.f.</small>
* ''Phalangium latifolium'' <small>(L.f.) Kuntze</small>
}}
Die '''geelkopieva''' (''Bulbine latifolia'') is 'n [[sukkulent]] wat deel van die Asphodelaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] kom in al die provinsies van [[Suid-Afrika]] behalwe die [[Vrystaat]] voor. Dit is ook [[inheems]] in [[Zimbabwe]], [[Mosambiek]] en [[Malawi]]. Die plant word gebruik as 'n grondbedekker in tuine.
== Subspesies ==
Daar is twee subspesies: ''Bulbine latifolia var. curvata'' <small>[[Ernst van Jaarsveld|van Jaarsv.]]</small> en ''Bulbine latifolia var. latifolia''
== Galery ==
<gallery>
Bulbine latifolia (Bulbine natalensis) - Mildred E. Mathias Botanical Garden - University of California, Los Angeles - DSC02945.jpg
Bulbine latifolia (Bulbine natalensis) - Mildred E. Mathias Botanical Garden - University of California, Los Angeles - DSC02943.jpg
Bulbine natalensis2.jpg
Gardenology-IMG 5351 hunt10mar.jpg
</gallery>
== Bronnelys ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=2212-29 SANBI Redlist]
* [http://plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:532184-1 Plants of the World Online]
* [http://pza.sanbi.org/bulbine-frutescens PlantZAfrica]
* [https://www.theplantlibrary.co.za/plants/Bulbine-latifolia Plant library]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Bulbine|latifolia]]
[[Kategorie:Flora van Mosambiek]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Flora van Zimbabwe]]
2rbhtzorx0ui3l1e7gsh7rvtivn524r
Julia (Chris Rea-liedjie)
0
368605
2818025
2812239
2025-07-03T00:06:25Z
Johannescharlesventer
146706
2818025
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox song
| name = ''Julia''
| alt =
| type = [[enkelspeler]]
| artist = [[Chris Rea]]
| album = Espresso Logic
| released = 11 Oktober 1993
| recorded =
| studio =
| venue =
| genre = Sagte rock<ref>{{Cite web|url=http://getreadytorock.me.uk/blog/2017/11/gig-review-chris-rea-hammersmith-apollo-26-november-2017/|title=Gig review: CHRIS REA – Hammersmith Apollo, 26 November 2017|website=Get Ready to ROCK!}}</ref>
| length = 3:56
| label = East West Records
| writer = [[Chris Rea]]
| producer = Chris Rea
| prev_title = Too Much Pride
| prev_year = 1993
| next_title = Espresso Logic
| next_year = 1993
| misc = {{External music video|{{YouTube|MngGxpWX_-Q|"Julia (Official Music Video)"}}}}
}}
"'''Julia'''" is 'n liedjie deur die Britse sanger-liedjieskrywer [[Chris Rea]] wat in [[1993]] vrygestel is as die hoof-[[enkelspeler|enkelsnit]] van sy dertiende studio album ''Espresso Logic''.<ref name="allmusic1">{{cite web|author=AllMusic Review by Rob Caldwell |url=https://www.allmusic.com/album/espresso-logic-mw0000110779 |title=Espresso Logic - Chris Rea | Songs, Reviews, Credits |publisher=AllMusic |access-date=2019-05-31}}</ref> Die liedjie, wat deur Rea geskryf en vervaardig is, is opgedra aan Rea se dogter Julia Christina, wat ten tyde van die liedjie se vrystelling maar vier jaar oud was.<ref>{{cite web|url=http://www.45cat.com/record/yz772 |title=Chris Rea - Julia / I Thought I Was Going To Lose You - East West - UK - YZ 772 |publisher=45cat |date=1993-10-11 |access-date=2019-05-31}}</ref><ref name="allmusic1"/> Die liedjie het No. 18 bereik in die Verenigde Koninkryk en was vir vyf weke deel van die speellyste.<ref name="officialcharts1">{{cite web|url=http://www.officialcharts.com/artist/29468/chris-rea/ |title=CHRIS REA | full Official Chart History | Official Charts Company |publisher=Officialcharts.com |access-date=2018-07-16}}</ref>
== Lirieke ==
Eyes so bright, so big and wide
Make you feel so strange
Somewhere deep inside
It's the face of an angel
Soul of the devil may care
How I'd love to know
What goes on in there
She needs your love
She needs it every day
But speak of love
See her laugh and run away
Julia, which way will you go
Julia, I wanna know
Julia, only the moon and stars
Julia, know just where you are
Julia
Julia
Julia
Julia
See the dance that needs no alibi
Oh you don't need to dream
When you know you can fly
She needs your love
She needs it every day
But speak of love
See her laugh and run away
Julia, which way will you go
Julia, I wanna know
Julia, only the moon and stars
Julia, know just where you are
Julia<reF>https://genius.com/Chris-rea-julia-lyrics Opgespoor en besoek op 3 Julie 2025</ref>
== Kritiese ontvangs ==
''Music & Media'' was van mening dat die liedjie die "first sensation of the [Espresso Logic] album's fine aroma" was.<ref>{{cite journal|date=November 20, 1993 |title=Chris Rea's coffee brown vocals deliver premium blend "Espresso Logic"|journal=Music & Media magazine}}</ref> In 'n resensie van ''Espresso Logic'' het Allen Howie van ''The Courier-Journal'' soos volg opgemerk: "Rea's most potent songs are personal, rather than political. When he's content with his lot in life, as in the sunny "Julia", there's no keeping the smile from your face."<ref>{{cite journal|last=Howie|first=Allen|date=20 Augustus 1994 |title=Tune In: Reviews|journal=The Courier-Journal}}</ref> Rob Caldwell van AllMusic het die liedjie beskryf as 'n "bright rhythm driven song".<ref name="allmusic1"/>
== Snitlys ==
'''7" [[enkelspeler]]'''
# "Julia" – 3:56
# "I Thought I Was Going to Lose You" – 5:00
'''CD enkelspeler (Duitse vrystelling)'''
# "Julia" – 3:56
# "I Thought I Was Going to Lose You" – 5:01
# "Jordan 191" – 4:02
==Personeel==
* [[Chris Rea]] - stem, kitaar, regisseur
* Linda Taylor - ondersteunende stem
* Sylvin Marc - bas
* Martin Ditcham - [[trom]]me, perkussie
* Stuart Epps - klankingenieur
* Tommy Willis - kitaartegnikus
* Stylorouge - cd ontwerp
== Speellyste ==
{| class="wikitable sortable"
|-
!Speellys (1993)
!Hoogste<br>posisie
|-
| Duitse enkelspeler speellys<ref>{{cite web|author=Steffen Hung |url=https://germancharts.de/showitem.asp?interpret=Chris+Rea&titel=Julia&cat=s |title=Chris Rea - Julia |publisher=germancharts.de |access-date=2019-05-31}}</ref>
| style="text-align:center;"|40
|-
| Verenigde Koninkryk enkelspeler speellys<ref name="officialcharts1"/>
| style="text-align:center;"|18
|}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Liedjies]]
1zi03ed08eeig8ynbhlmoeujwk48t4k
2818040
2818025
2025-07-03T06:23:04Z
Pynappel
70858
Pynappel het bladsy [[Julia (Chris Rea liedjie)]] na [[Julia (Chris Rea-liedjie)]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Tikfout in titel
2818025
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox song
| name = ''Julia''
| alt =
| type = [[enkelspeler]]
| artist = [[Chris Rea]]
| album = Espresso Logic
| released = 11 Oktober 1993
| recorded =
| studio =
| venue =
| genre = Sagte rock<ref>{{Cite web|url=http://getreadytorock.me.uk/blog/2017/11/gig-review-chris-rea-hammersmith-apollo-26-november-2017/|title=Gig review: CHRIS REA – Hammersmith Apollo, 26 November 2017|website=Get Ready to ROCK!}}</ref>
| length = 3:56
| label = East West Records
| writer = [[Chris Rea]]
| producer = Chris Rea
| prev_title = Too Much Pride
| prev_year = 1993
| next_title = Espresso Logic
| next_year = 1993
| misc = {{External music video|{{YouTube|MngGxpWX_-Q|"Julia (Official Music Video)"}}}}
}}
"'''Julia'''" is 'n liedjie deur die Britse sanger-liedjieskrywer [[Chris Rea]] wat in [[1993]] vrygestel is as die hoof-[[enkelspeler|enkelsnit]] van sy dertiende studio album ''Espresso Logic''.<ref name="allmusic1">{{cite web|author=AllMusic Review by Rob Caldwell |url=https://www.allmusic.com/album/espresso-logic-mw0000110779 |title=Espresso Logic - Chris Rea | Songs, Reviews, Credits |publisher=AllMusic |access-date=2019-05-31}}</ref> Die liedjie, wat deur Rea geskryf en vervaardig is, is opgedra aan Rea se dogter Julia Christina, wat ten tyde van die liedjie se vrystelling maar vier jaar oud was.<ref>{{cite web|url=http://www.45cat.com/record/yz772 |title=Chris Rea - Julia / I Thought I Was Going To Lose You - East West - UK - YZ 772 |publisher=45cat |date=1993-10-11 |access-date=2019-05-31}}</ref><ref name="allmusic1"/> Die liedjie het No. 18 bereik in die Verenigde Koninkryk en was vir vyf weke deel van die speellyste.<ref name="officialcharts1">{{cite web|url=http://www.officialcharts.com/artist/29468/chris-rea/ |title=CHRIS REA | full Official Chart History | Official Charts Company |publisher=Officialcharts.com |access-date=2018-07-16}}</ref>
== Lirieke ==
Eyes so bright, so big and wide
Make you feel so strange
Somewhere deep inside
It's the face of an angel
Soul of the devil may care
How I'd love to know
What goes on in there
She needs your love
She needs it every day
But speak of love
See her laugh and run away
Julia, which way will you go
Julia, I wanna know
Julia, only the moon and stars
Julia, know just where you are
Julia
Julia
Julia
Julia
See the dance that needs no alibi
Oh you don't need to dream
When you know you can fly
She needs your love
She needs it every day
But speak of love
See her laugh and run away
Julia, which way will you go
Julia, I wanna know
Julia, only the moon and stars
Julia, know just where you are
Julia<reF>https://genius.com/Chris-rea-julia-lyrics Opgespoor en besoek op 3 Julie 2025</ref>
== Kritiese ontvangs ==
''Music & Media'' was van mening dat die liedjie die "first sensation of the [Espresso Logic] album's fine aroma" was.<ref>{{cite journal|date=November 20, 1993 |title=Chris Rea's coffee brown vocals deliver premium blend "Espresso Logic"|journal=Music & Media magazine}}</ref> In 'n resensie van ''Espresso Logic'' het Allen Howie van ''The Courier-Journal'' soos volg opgemerk: "Rea's most potent songs are personal, rather than political. When he's content with his lot in life, as in the sunny "Julia", there's no keeping the smile from your face."<ref>{{cite journal|last=Howie|first=Allen|date=20 Augustus 1994 |title=Tune In: Reviews|journal=The Courier-Journal}}</ref> Rob Caldwell van AllMusic het die liedjie beskryf as 'n "bright rhythm driven song".<ref name="allmusic1"/>
== Snitlys ==
'''7" [[enkelspeler]]'''
# "Julia" – 3:56
# "I Thought I Was Going to Lose You" – 5:00
'''CD enkelspeler (Duitse vrystelling)'''
# "Julia" – 3:56
# "I Thought I Was Going to Lose You" – 5:01
# "Jordan 191" – 4:02
==Personeel==
* [[Chris Rea]] - stem, kitaar, regisseur
* Linda Taylor - ondersteunende stem
* Sylvin Marc - bas
* Martin Ditcham - [[trom]]me, perkussie
* Stuart Epps - klankingenieur
* Tommy Willis - kitaartegnikus
* Stylorouge - cd ontwerp
== Speellyste ==
{| class="wikitable sortable"
|-
!Speellys (1993)
!Hoogste<br>posisie
|-
| Duitse enkelspeler speellys<ref>{{cite web|author=Steffen Hung |url=https://germancharts.de/showitem.asp?interpret=Chris+Rea&titel=Julia&cat=s |title=Chris Rea - Julia |publisher=germancharts.de |access-date=2019-05-31}}</ref>
| style="text-align:center;"|40
|-
| Verenigde Koninkryk enkelspeler speellys<ref name="officialcharts1"/>
| style="text-align:center;"|18
|}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Liedjies]]
1zi03ed08eeig8ynbhlmoeujwk48t4k
Chris Rea
0
370273
2818042
2381516
2025-07-03T06:23:32Z
Pynappel
70858
2818042
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Musikale kunstenaar
|naam = Chris Rea
|beeld = Chris Rea 01 AB.jpg
|beeldonderskrif = Chris Rea by die Warskouse Kongressaal, Februarie 2012
|agtergrondkleur = solo_singer
|geboortenaam = Christopher Anton Rea
|geboortedatum = {{geboortedatum en ouderdom|1951|3|4}}
|geboorteplek = Middlesbrough, North Riding of Yorkshire, Engeland, Verenigde Koninkryk
|instrument = {{flatlist|
*Stem
*kitaar
*klavier
}}
|genre = {{flatlist|
*Pop rock
*soft rock
*electric blues
*blues rock
}}
|beroep = {{flatlist|
*Sanger-liedjieskrywer
*kitaarspeler
}}
|jare_aktief = 1973–teenswoordig
|etiket = {{flatlist|
*Magnet Records
*East West Records
*Edel Music
*Warner Music Group
*Rhino Entertainment
*Jazzee Blue
}}
|webwerf = {{URL|https://www.chrisrea.com/}}
}}
'''Christopher Anton Rea''' ({{IPAc-en|ˈ|r|iː|ə}}; gebore op 4 Maart 1951)<ref name="The Great Rock Discography">{{cite book |first=Martin C. |last=Strong |year=2000 |title=The Great Rock Discography |edition=5th |publisher=Mojo Books |location=Edinburgh |pages=800–801 | isbn=1-84195-017-3}}</ref> is 'n [[Engelse]] [[rockmusiek|rock]]- en [[blues]] sanger-liedjieskrywer en kitaarspeler. Hy is gebore in Middlesbrough, Engeland, en van [[Italianers|Italiaanse]] en [[Iere|Ierse]] akoms. Hy is bekend om sy kenmerkende kitaarspel.<ref>{{cite web|author=David Sinclair|url=https://www.thetimes.co.uk/article/chris-rea-nlshvsnrttb|title=Chris Rea|date=27 April 2006|work=The Times|access-date=13 Desember 2017|quote=From being a multimillion-selling, soft-rock tunesmith, Rea, 55, has turned into a hardcore disciple of the electric blues.}}</ref><ref>{{cite web|author=Danny Scott|url=https://www.thetimes.co.uk/article/me-and-my-motor-singer-chris-rea-j7zpsq6wd|title=Me and My Motor: singer Chris Rea|date=3 Desember 2017|work=The Sunday Times|access-date=10 Desember 2017}}</ref><ref name="Guinness Rockopedia">{{cite book |first=David |last=Roberts |year=1998 |title=Guinness Rockopedia |edition=1st |publisher=Guinness Publishing Ltd. |location=London |pages=[https://archive.org/details/guinnessrockoped0000unse/page/354 354–355] |isbn=0-85112-072-5 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/guinnessrockoped0000unse/page/354 }}</ref> Hy het eers relatief laat in sy lewe die [[kitaar]] leer speel en in 1978 'n solo loopbaan van stapel gestuur.
Die tydskrif ''Louder'' bestempel Rea as "rock's ultimate survivor", gegewe sy herstel van verskeie ernstige siektes.<ref>https://www.loudersound.com/features/how-chris-rea-became-rocks-ultimate-survivor</ref> Hy het reeds vyf-en-twintig solo albums geproduseer, met verskeie wat uit sy latere blues-periode dateer - soos sy album ''Blue Guitars'' uit 2005. Volgens die boek ''British Hit Singles & Albums'' was Rea "een van die mees populêre sanger-liedjiekskrywers uit die VK van die laat-1980's" en "reeds 'n gerekende Europese ster toe hy uiteindelik die VK se Top 10-speellys behaal het met die vrystelling van die [1989] [[enkelspeler|enkelsnit]] ''The Road to Hell''... "<ref name="British Hit Singles & Albums">{{cite book |first=David |last=Roberts |year=2005 |title=British Hit Singles & Albums |url=https://books.google.com/books?id=eSI5AQAAIAAJ&q=Chris+Rea |publisher=Guinness World Records Limited |location=London |isbn=1-904994-00-8 |page=60}}</ref> Twee van sy mees suksesvolle studio-albums, ''The Road to Hell'' (1989) en ''Auberge'' (1991), was bo-aan die ''UK Albums Chart''.<ref name="British Hit Singles & Albums"/> Sy ander trefferliedjies sluit in ''I Can Hear Your Heartbeat'', ''Stainsby Girls'', ''Josephine'', ''On the Beach'', ''Let's Dance'', ''Driving Home for Christmas'', ''Working on It'', ''Tell Me There's a Heaven'', ''Auberge'', ''Looking for the Summer'', ''Winter Song'', ''Nothing to Fear'', ''[[Julia (Chris Rea-liedjie)|Julia]]'' en ''If You Were Me'', 'n duet saam met Elton John.<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=gZIjT8PgJMEC |title=The International Who's Who in Popular Music 2002 |year=2002 |editor1-last=Gregory |editor1-first=Andy |publisher=Psychology Press |pages=424 |isbn=978-1857431612 }}</ref> Rea is drie keer (in 1988, 1989 en 1990) benoem vir die Brit Award in die kategorie "Beste Britse Manlike Kunstenaar".<ref>{{cite web |url=http://www.awardsandwinners.com/category/brit-awards/1988/ |work=Awards & Winners |title=1988 Brit Awards |access-date=5 Augustus 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.awardsandwinners.com/category/brit-awards/1989/ |work=Awards & Winners |title=1989 Brit Awards |access-date=5 Augustus 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.awardsandwinners.com/category/brit-awards/1990/ |work=Awards & Winners |title=1990 Brit Awards |access-date=5 Augustus 2015}}</ref>
Rea het nog nooit deur die Verenigde State, waar hy die beste bekend is vir sy enkelsnit uit 1978 getiteld ''Fool (If You Think It's Over)'', getoer nie. Die liedjie het destyds die No. 12 posisie bereik op die ''Billboard Hot 100'' en was vir drie weke in die No. 1 posisie op die ''Adult Contemporary chart''. Met ingang 2009 het Rea reeds meer as 30 miljoen albums wêreldwyd verkoop.
==Diskografie==
===Ateljee albums===
{{div col|colwidth=30em}}
* ''Whatever Happened to Benny Santini?'' (Magnet, 1978)
* ''Deltics'' (Magnet, 1979)
* ''Tennis'' (Magnet, 1980)
* ''Chris Rea'' (Magnet, 1981)
* ''Water Sign'' (Magnet, 1983)
* ''Wired to the Moon'' (Magnet, 1984)
* ''Shamrock Diaries'' (Magnet, 1985)
* ''On the Beach'' (Magnet, 1986)
* ''Dancing with Strangers'' (Magnet, 1987)
* ''The Road to Hell'' (WEA, 1989)
* ''Auberge'' (EastWest, 1991)
* ''God's Great Banana Skin'' (EastWest, 1992)
* ''Espresso Logic'' (EastWest, 1993)
* ''La Passione'' (soundtrack, EastWest, 1996)
* ''The Blue Cafe'' (EastWest, 1998)
* ''The Road to Hell: Part 2'' (EastWest, 1999)
* ''King of the Beach'' (EastWest, 2000)
* ''Dancing Down the Stony Road'' (Jazzee Blue, 2002
* ''Blue Street (Five Guitars)'' (Jazzee Blue, 2003)
* ''Hofner Blue Notes'' (Jazzee Blue, 2003)
* ''The Blue Jukebox'' (Jazzee Blue, 2004)
* ''Blue Guitars'' (Jazzee Blue, 2005)
* ''The Return of the Fabulous Hofner Bluenotes'' (Jazzee Blue, 2008)
* ''Santo Spirito Blues'' (Jazzee Blue, 2011)
* ''Road Songs for Lovers'' (Jazzee Blue, 2017)
* ''One Fine Day'' (Rhino, limited release, 2019)
{{div col end}}
===Kompilasies===
{{div col |colwidth=30em}}
* ''New Light Through Old Windows'' (1988)
* ''The Best of Chris Rea'' (1994)
* ''The Very Best of Chris Rea'' (2001)
* ''Heartbeats – Chris Rea's Greatest Hits'' (2005)
* ''Chris Rea: The Ultimate Collection 1978–2000'' (2007)
* ''Still So Far to Go: The Best of Chris Rea'' (2009)
* ''The Journey 1978-2009'' (2011)
* ''ERA 1 (As Bs & Rarities 1978-1984)'' (2020)
{{div col end}}
==Verwysings==
{{Verwysings}}
==Eksterne skakels==
{{wikiquote}}
{{Commons category|Chris Rea}}
*[https://web.archive.org/web/20181202155127/https://www.chrisrea.com/ Amptelike blad]
* {{IMDb name|id=0713730|name=Chris Rea}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Rea, Chris}}
[[Kategorie:Geboortes in 1951]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Britse musici]]
[[Kategorie:Britse sangers]]
2y4hwdthawbjiqm6cilutjxkdenlzol
Rugbywêreldbeker 2027
0
373889
2817973
2773548
2025-07-02T18:00:02Z
SpesBona
2720
Bygewerk
2817973
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = Australia 2027 Bid Logo.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Australië}}
| datums = 1 Oktober – 13 November
| nasies = 24 (58 kwalifiseer)
| kampioen =
| naaswenner =
| derdeplek =
| wedstryde =
| bywoning =
| drieë =
| toppuntebehaler =
| meeste drieë =
| vorige = [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
| volgende = [[Rugbywêreldbeker 2031|2031]]
}}
Die '''Rugbywêreldbeker 2027''' ([[Engels]]: ''2027 Rugby World Cup'') word van 1 Oktober tot 13 November 2027 in [[Australië]] beslis. Dit is die elfde [[rugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse rugbywêreldkampioenskap wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied word en die vyfde in die [[Suidelike Halfrond]]. Australië het met [[Nieu-Seeland]] die eerste [[Rugbywêreldbeker 1987]] saam gehuisves, asook die [[Rugbywêreldbeker 2003]] op sy eie.
[[Lêer:Rugby World Cup Trophy.JPG|duimnael|links|upright|Die [[Webb Ellis-beker]] waarom meegeding word]]
Vir die eerste keer sal 24 nasionale rugbyspanne vanuit verskeie lande aan die Rugbywêreldbeker 2027 kan deelneem, nadat die aantal deelnemers ná die 2023-toernooi van 20 verhoog is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/885620/rugby-world-cup-2027-expanded-to-24-teams |title=Rugby World Cup 2027 expanded to 24 teams |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=24 Oktober 2023 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Die [[Suid-Afrika]]anse [[Springbokke]] is die verdedigende kampioen nadat hulle in 2023 hul vierde titel ingepalm het.
24 nasionale rugbyspanne sal aan die Rugbywêreldbeker 2027 deelneem: die twaalf regstreekse kwalifiseerders van die 2023-toernooi ([[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]], [[Wallabies|Australië]], [[Engelse nasionale rugbyspan|Engeland]], [[Fidjiaanse nasionale rugbyspan|Fidji]], [[Franse nasionale rugbyspan|Frankryk]], [[Ierse nasionale rugbyspan|Ierland]], [[Italiaanse nasionale rugbyspan|Italië]], [[Japannese nasionale rugbyspan|Japan]], [[All Blacks|Nieu-Seeland]], [[Skotse nasionale rugbyspan|Skotland]], [[Springbokke|Suid-Afrika]] en [[Walliese nasionale rugbyspan|Wallis]]), saam met die twaalf beste spanne van die kwalifisering.
== Toewysing ==
[[Wêreldrugby]] het die gasheerlande van beide die 2027- en [[Rugbywêreldbeker 2031|2031-manstoernooie]] en beide die [[Vrouerugbywêreldbeker 2025|2025-]] en [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029-vrouetoernooie]] op 12 Mei 2022 aangekondig. Die proses om met voornemende lande te onderhandel het in Februarie 2021 begin en die formele kandidaatproses drie maande later. Die oorblywende gasheerlande is in Februarie 2022 aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stuff.co.nz/sport/rugby/rugby-world-cup/300082326/usa-rugby-considering-bid-for-rugby-world-cup-2027 |title=USA Rugby considering bid for Rugby World Cup 2027 |publisher=Stuff |author=Joe Reedy |date=14 Augustus 2020 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref>
Wêreldrugby se destydse voorsitter Bill Beaumont het in laat 2018 voorgestel dat die gasheer van die Rugbywêreldbeker ná die [[Rugbywêreldbeker 2023|2023-toernooi]] in Frankryk ’n opkomende land behoort te wees.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.foxsports.com.au/rugby/rugby-world-cup-2015/australia-and-south-africa-could-miss-out-on-2027-rugby-world-cup-as-bill-beaumont-says-another-emerging-nation-could-host-tournament/news-story/2e4a8573c5d89a3c6b465dd23d064783 |title=Australia and South Africa could miss out on 2027 Rugby World Cup as Bill Beaumont says another emerging nation could host tournament |publisher=Fox Sports Australia |date=20 September 2018 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Wêreldrugby se [[hoof- uitvoerende beampte]] Brett Gosper het in 2019 ook voorgestel dat Wêreldrugby beide die 2027- en 2031-toernooie saam sal toewys (soos hulle met [[Rugbywêreldbeker 2015|Engeland 2015]] en [[Rugbywêreldbeker 2019|Japan 2019]] gedoen het), waardeur hulle “’n dapper besluit en ’n tradisionele besluit” sal kan maak.<ref name="auto">{{en}} {{cite web |url=https://www.insidethegames.biz/articles/1085185/united-states-rugby-world-cup-hosting |title=Rugby World Cup in sights of United States |publisher=www.insidethegames.biz |author=Alex Bell |date=26 September 2019 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Gosper het verder voorgestel dat “2031 tyd sal gun vir ’n Amerikaanse bod om baie geloofwaardig en sterk te wees.”<ref name="auto" /> Die gashere vir die 2027- en 2031-toernooie is in Mei 2022 bekend gemaak.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugby-addict.com/en-sco/article/home/rugby-world-cup-2027-and-2031-hosts-to-be-announced-in-may-2022/5f3566bd89e3a300087431b5 |title=Rugby World Cup 2027 and 2031 hosts to be announced in May 2022 |publisher=Rugby Addict |date=13 Augustus 2020 |accessdate=13 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200913101900/https://www.rugby-addict.com/en-sco/article/home/rugby-world-cup-2027-and-2031-hosts-to-be-announced-in-may-2022/5f3566bd89e3a300087431b5 |archive-date=13 September 2020 |url-status=dead}}</ref>
Die feit dat drie agtereenvolgende toernooie (Engeland 2015, Japan 2019 en Frankryk 2023) in die [[Noordelike Halfrond]] beslis is, het die lande in die [[Suidelike Halfrond]] se posisie versterk.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rte.ie/sport/rugby/2017/1115/920299-2023/ |title=Why France win was the worst possible result for Ireland |publisher=RTÉ |author=Neville Conor |date=15 November 2017 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref>
Tot in Junie 2019 het drie lande – [[Argentinië]], [[Australië]] en [[Rusland]] – aangekondig dat hulle die Rugbywêreldbeker 2027 wil aanbied.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/2017/dec/13/australia-to-bid-for-2027-rugby-world-cup-and-2021-womens-tournament |title=Australia to bid for 2027 Rugby World Cup and 2021 women's tournament |publisher=[[The Guardian]] |date=13 Desember 2017 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugby.com.au/news/2016/10/04/23/01/argentina-2027-bid |title=Argentina announces 2027 Rugby World Cup bid |publisher=[[Rugby Australia]] |date=5 Oktober 2016 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Vermoede het bestaan dat beide die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] en [[Suid-Afrika]] beplan het om die toernooi te huisves, maar die [[Suid-Afrikaanse Rugbyunie]] (SARU) het bekend gemaak dat hulle nie beplan om vir nóg die 2027- nóg die 2031-toernooi aansoek te doen nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.thesouthafrican.com/sport/south-africa-2027-2031-rugby-world-cup/ |title=South Africa will not bid for 2027 or 2031 Rugby World Cup – Reports |publisher=[[The South African]] |author=James Richardson |date=16 Augustus 2020 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Argentinië het sy bod in April 2020 teruggetrek om die Australiese bod te versterk, waarvolgens daar twee kandidaatlande oor was.<ref name="Independent">{{en}} {{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/rugby/rugby-union/international/2027-rugby-world-cup-australia-argentina-host-nation-a9467981.html |title=Argentina ready to abandon 2027 Rugby World Cup bid making Australia strong favourites to host tournament |publisher=[[The Independent]] |author=Nick Mulvanney |date=16 April 2020 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Op 10 Junie 2021 is [[VSA Rugby]] amptelik aanvaar as ’n kandidaat vir beide die 2027- en 2031-toernooie, asook die Vrouerugbywêreldbeker 2029.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |title=USA accepted as bid candidate for Rugby World Cup 2027, 2029 and 2031; committee to begin campaign following positive feasibility study |publisher=[[VSA Rugby]] |date=10 Junie 2021 |accessdate=10 Junie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210610182828/https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |archive-date=10 Junie 2021 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Tydens ’n spesiale vergadering van Wêreldrugby wat op 12 Mei 2022 in [[Dublin]] gehou is, het Wêreldrugby die toernooie van 2025 tot 2033 toegewys met die Vrouerugbywêreldbeker 2025 wat aan Engeland toegeken is, Australië as gasheer van beide die Rugbywêreldbeker 2027 en Vrouerugbywêreldbeker 2029 benoem is en beide die Rugbywêreldbeker 2031 en [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]] aan die Verenigde State toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Daarmee is dit ná die [[Rugbywêreldbeker 1995]] in Suid-Afrika, die [[Rugbywêreldbeker 2003]] in Australië, die [[Rugbywêreldbeker 2011]] in Nieu-Seeland, die [[Rugbywêreldbeker 2019]] in Japan en die [[Rugbywêreldbeker 2023]] in Frankryk die sesde rugbywêreldbekertoernooi wat geheel en al in een land aangebied word.
=== Belangstelling aangekondig ===
==== Australië ====
[[Rugby Australia]] het op 13 Desember 2017 aangekondig dat Australië vir die Rugbywêreldbeker 2027 sal aansoek doen.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.sbs.com.au/news/article/australia-bidding-for-2027-rugby-world-cup/52hbk1ss2 |title=Australia bidding for 2027 Rugby World Cup |publisher=Special Broadcasting Service |date=13 Desember 2017 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Australië het voorheen saam met [[Nieu-Seeland]] die [[Rugbywêreldbeker 1987]] en die [[Rugbywêreldbeker 2003]] op sy eie aangebied.
=== Aansoek teruggetrek ===
==== Argentinië ====
Argentinië het op 5 Oktober 2016 aangekondig dat dit vir die Rugbywêreldbeker 2027 sal aansoek doen, maar sy aansoek in April 2020 teruggetrek. Argentinië het dié toernooi nog nooit gehuisves nie en Wêreldrugby se voorsitter Bill Beaumont het aangekondig dat hy aansoeke van lande soos Argentinië sou ondersteun.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.telegraph.co.uk/rugby-world-cup/2017/11/17/will-not-resign-insists-beleaguered-bill-beaumont-eye-world/ |title=I will not resign, insists beleaguered Bill Beaumont in the eye of World Cup storm |publisher=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]] |author=Mick Cleary |date=17 November 2017 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Argentinië is die enigste land wat die halfeindstryd van ’n rugbywêreldbekertoernooi gehaal het, maar nog nooit wedstryde van dié toernooi aangebied het nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.americasrugbynews.com/2017/04/25/rwc-2027-argentina-will-cost-us200-million/ |title=RWC 2027 in Argentina will cost US$200 million |publisher=Americas Rugby News |author=Paul Tait |date=25 April 2017 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> In April 2020 het Argentinië sy aansoek teruggetrek om die Australiese aansoek ’n hupstoot te gee, waarvolgens Australië die gunstelinggasheer vir die Rugbywêreldbeker 2027 was.<ref name="Independent" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.insidethegames.biz/articles/1093218/argentina-withdraw-rugby-world-cup-bid |title=Argentina withdraw 2027 Rugby World Cup bid to strengthen Australian campaign |publisher=insidethegames.biz |author=Nancy Gillen |date=16 April 2020 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref>
==== Rusland ====
Stanislaf Droezhinin van die [[Russiese Rugbyunie]] het op 31 Mei 2019 aangekondig dat Rusland vir die Rugbywêreldbeker 2027 sal aansoek doen. Rusland wou van sy [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2018]]-stadions vir dié toernooi gebruik.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.americasrugbynews.com/2019/10/06/russia-to-bid-to-host-rwc-2027/ |title=Russia To Bid To Host RWC 2027 |publisher=Americas Rugby News |date=6 Oktober 2019 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref><ref>{{ru}} {{cite web |url=https://rsport.ria.ru/20190531/1555157222.html |title=Федерация регби России может подать заявку на проведение КМ-2027 |publisher=Ria |author=Elena Djachkowa |date=31 Mei 2019 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Die Russiese President [[Wladimir Poetin]] het Rusland se aansoek vir die Rugbywêreldbeker 2027 ondersteun.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.scotsman.com/news/uk-news/vladamir-putin-has-backed-russian-bid-to-host-the-2027-rugby-world-cup-2926793 |title=Vladimir Putin has backed Russian bid to host the 2027 Rugby World Cup |publisher=Scotsman |author=Rachel Mackie |date=29 Julie 2020 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Die Russiese Rugbyunie kon nie met sy aansoek voortgaan nie aangesien CAS op 17 Desember 2020 Rusland vir twee jaar verbied het om enige belangrike sporttoernooi aan te bied.<ref>{{ru}} {{cite web |url=https://tass.ru/sport/11026627 |title=Россия не сможет претендовать на проведение Кубка мира по регби из-за решения CAS |publisher=Tass |date=30 Maart 2021 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
=== Kwalifisering ===
[[Lêer:RWC 2027 Qualifier.svg|duimnael|Grafiek van die kwalifiseringsproses vir die Rugbywêreldbeker 2027]]
[[Wêreldrugby]] het op 13 Augustus 2024 die kwalifiseringsproses vir die toernooi gespesifiseer. Vervolgens word sedert 2024 twaalf van die 24 plekke van die toernooi tydens die kwalifisering uitgespeel. Die kwalifiseringstoernooi word in vyf streeksgroepe verdeel: [[Afrika]], [[Asië]], [[Europa]], [[Suid-Amerika]] en [[Oseanië]]. Vier plekke is vir die nasionale spanne van Europa gereserveer, drie vir Oseanië asook een elk vir Afrika, Asië en Suid-Amerika. Die twee oorblywende plekke word tydens ’n interkontinentale kwalifiseringsrondte (uitspeel tussen Oseanië en Suid-Amerika) en ’n uitspeelrondte (''Repechage'') tussen al die vastelande beslis.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/925934/qualification-process-confirmed-for-expanded-mens-rugby-world-cup-2027-in-australia |title=Qualification process confirmed for expanded Men's Rugby World Cup 2027 in Australia |publisher=rugbyworldcup.com |date=13 Augustus 2024 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Asië beskik vir die eerste keer ooit oor sy eie regstreekse plek en aangesien Japan reeds vir die toernooi gekwalifiseer het, sal een span van dié vasteland vir die eerste keer ooit vir ’n rugbywêreldbekertoernooi kwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.asiarugby.com/2024/08/15/mens-rugby-world-cup-2027/ |title=Asia Rugby Celebrates Historic Milestone with Direct Qualification Spot for Rugby World Cup 2027 |publisher=[[Asië Rugby]] |date=15 Augustus 2024 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> As die regstreekse klassifiseerders getel word, kom 58 spanne in aanmerking vir kwalifisering vir die finale toernooi in Australië.
Daar was lank beplan om die aantal deelnemers van 20 tot 24 te verhoog, waarop op 24 Oktober 2023 amptelik besluit is.<ref name="rte_teams">{{en}} {{cite web |url=https://www.rte.ie/sport/rugby-world-cup/2023/1024/1412691-world-cup-to-be-expanded-to-24-teams/ |title=Rugby World Cup to be expanded to 24 teams, Nations Cup confirmed |publisher=RTÉ |datum=24 Oktober 2023 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref><ref name="rwc_teams">{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2023/news/885620/rugby-world-cup-2027-expanded-to-24-teams |title=Rugby World Cup 2027 expanded to 24 teams |publisher=rugbyworldcup.com |date=24 Oktober 2023 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Naas die gasheer Australië, wat ook deur sy derde plek in die groepfase van die Rugbywêreldbeker 2023 gekwalifiseer het, het ook die agt deelnemers aan die kwarteindrondte en ander drie derdeplek-spanne van die 2023-groepfase vir die Rugbywêreldbeker 2027 gekwalifiseer. Die volgende twaalf spanne het regstreeks vir die Rugbywêreldbeker 2027 gekwalifiseer: Suid-Afrika as verdedigende kampioen, Nieu-Seeland as naaswenner, Engeland as derde plek, Argentinië as halfeindrondtespan, die spanne van die kwarteindrondte Fidji, Frankryk, Ierland en Wallis, asook die derde plekke van die groepfase Australië, Italië, Japan en Skotland.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.ruck.co.uk/england-among-12-teams-to-automatically-qualify-for-2027-rugby-world-cup/ |title=England among 12 teams to automatically qualify for 2027 Rugby World Cup |publisher=Ruck |date=14 Oktober 2023 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref> Die kwalifiseringsproses het tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap op 30 April 2024 afgeskop. Op 9 Februarie 2025 het [[Georgiese nasionale rugbyspan|Georgië]], [[Portugese nasionale rugbyspan|Portugal]], [[Roemeense nasionale rugbyspan|Roemenië]] en [[Spaanse nasionale rugbyspan|Spanje]] die vier Europese plekke bespreek.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbypass.com/news/european-quartet-qualify-for-rugby-world-cup-2027/ |title=No shocks as four REC sides qualify for Rugby World Cup 2027 |publisher=Rugby Pass |author=Francisco Isaac |date=9 Februarie 2025 |accessdate=18 Maart 2025}}</ref>
=== Kwalifiserende spanne ===
Die volgende 16 spanne het reeds vir die Rugbywêreldbeker 2027 gekwalifiseer. Aangesien ses Europese spanne regstreeks vir die 2027-toernooi kon kwalifiseer en Europa in die kwalifisering oor vier plekke beskik het, neem vir die eerste keer tien spanne van dié vasteland aan ’n rugbywêreldbekertoernooi deel.
[[Lêer:2027 Rugby World Cup (men) participating nations.svg|duimnael|400px|Uitslag van die kwalifisering:
{{sleutel|#f00|Gasheer}}
{{sleutel|#07f|Twaalf beste spanne van die 2019-toernooi}}
{{sleutel|#0d0|Wenner van die plaaslike kwalifisering}}
{{sleutel|#ff0|Versuim om te kwalifiseer}}
{{sleutel|#e0e0e0|Nie deelgeneem nie}}]]
{| class="wikitable sortable"
!Span
!Kwalifiseringmetode
!Verskynings by eindstryde
!Laaste verskyning
!Vorige beste prestasie
|-
|{{AUSru}}
|'''Gasheer'''
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|'''Kampioen''' <small>([[Rugbywêreldbeker 1991|1991]], [[Rugbywêreldbeker 1999|1999]])</small>
|-
|{{ARGru}}
|rowspan="11"|'''Regstreeks'''
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Derde plek <small>([[Rugbywêreldbeker 2007|2007]])</small>
|-
|{{ENGru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|'''Kampioen''' <small>([[Rugbywêreldbeker 2003|2003]])</small>
|-
|{{FIJru}}
|Tiende
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Kwarteindrondte <small>([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]], [[Rugbywêreldbeker 2007|2007]], [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]])</small>
|-
|{{FRAru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Naaswenner <small>([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]], [[Rugbywêreldbeker 1999|1999]], [[Rugbywêreldbeker 2011|2011]])</small>
|-
|{{IRLru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Kwarteindrondte <small>([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]], [[Rugbywêreldbeker 1991|1991]], [[Rugbywêreldbeker 1995|1995]], [[Rugbywêreldbeker 2003|2003]], [[Rugbywêreldbeker 2011|2011]], [[Rugbywêreldbeker 2015|2015]], [[Rugbywêreldbeker 2019|2019]], [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]])</small>
|-
|{{ITAru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Groepfase <small>([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]], [[Rugbywêreldbeker 1991|1991]], [[Rugbywêreldbeker 1995|1995]], [[Rugbywêreldbeker 1999|1999]], [[Rugbywêreldbeker 2003|2003]], [[Rugbywêreldbeker 2007|2007]], [[Rugbywêreldbeker 2011|2011]], [[Rugbywêreldbeker 2015|2015]], [[Rugbywêreldbeker 2019|2019]], [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]])</small>
|-
|{{JPNru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Kwarteindrondte <small>([[Rugbywêreldbeker 2019|2019]])</small>
|-
|{{NZLru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|'''Kampioen''' <small>([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]], [[Rugbywêreldbeker 2011|2011]], [[Rugbywêreldbeker 2015|2015]])</small>
|-
|{{SCOru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Vierde plek <small>([[Rugbywêreldbeker 1991|1991]])</small>
|-
|{{RSAru}}
|Negende
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|'''Kampioen''' <small>([[Rugbywêreldbeker 1995|1995]], [[Rugbywêreldbeker 2007|2007]], [[Rugbywêreldbeker 2019|2019]], [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]])</small>
|-
|{{WALru}}
|Elfde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Derde plek <small>([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]])</small>
|-
|{{GEOru}}
|Europa 1
|Sewende
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Groepfase <small>([[Rugbywêreldbeker 2003|2003]], [[Rugbywêreldbeker 2007|2007]], [[Rugbywêreldbeker 2011|2011]], [[Rugbywêreldbeker 2015|2015]], [[Rugbywêreldbeker 2019|2019]], [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]])</small>
|-
|{{ESPru}}
|Europa 2
|Tweede
|[[Rugbywêreldbeker 1999|1999]]
|Groepfase <small>([[Rugbywêreldbeker 1999|1999]])</small>
|-
|{{ROMru}}
|Europa 3
|Tiende
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Groepfase <small>([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]], [[Rugbywêreldbeker 1991|1991]], [[Rugbywêreldbeker 1995|1995]], [[Rugbywêreldbeker 1999|1999]], [[Rugbywêreldbeker 2003|2003]], [[Rugbywêreldbeker 2007|2007]], [[Rugbywêreldbeker 2011|2011]], [[Rugbywêreldbeker 2015|2015]], [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]])</small>
|-
|{{PORru}}
|Europa 4
|Derde
|[[Rugbywêreldbeker 2023|2023]]
|Groepfase <small>([[Rugbywêreldbeker 2007|2007]], [[Rugbywêreldbeker 2023|2023]])</small>
|}
== Stadions ==
[[Rugby Australia]] het nege plekke in sewe stede as moontlike wedstrydplekke vir die toernooi gelys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://worldrugby.app.box.com/s/b1nya21hyjy0qjev9e4psv9enbkhf73z/file/1529580421700 |title=Men's RWC 2027 Team Base EOI |publisher=[[Wêreldrugby]] |author=Simone Papirnik |date=14 Mei 2024 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref>
<center>
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan=2 | [[Sydney]], [[Nieu-Suid-Wallis]]
! colspan=2 | [[Melbourne]], [[Victoria (Australië)|Victoria]]
|-
| [[Stadium Australia]]
| [[Sydney Voetbalstadion]]
| [[Docklands-stadion]]
| [[Melbourne Reghoekige Stadion]]
|-
| <small>{{Koördinate|33|50|50|S|151|03|47|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Stadium Australia}}</small>
| <small>{{Koördinate|33|53|21|S|151|13|31|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Sydney Voetbalstadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|37|48|59|S|144|56|51|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Docklands-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|37|49|31|S|144|59|2|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Melbourne Reghoekige Stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''82 000'''
| Kapasiteit: '''42 500'''
| Kapasiteit: '''53 343'''
| Kapasiteit: '''30 050'''
|-
| [[Lêer:State of Origin Game II 2018 (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:SydneyFootballStadium Aug2022 Pre-open.jpg|200px]]
| [[Lêer:Docklands Stadium, Melbourne (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:2015 A-League Grand Final AAMI Park panorama (cropped).jpg|200px]]
|-
! [[Newcastle, Nieu-Suid-Wallis|Newcastle]], [[Nieu-Suid-Wallis]]
! colspan="3" rowspan="5" |{{Location map+|Australië|float=center|width=400|caption=|places=
{{Location map~|Australië|lat=-33.847222|long=151.063056|label=[[Stadium Australia|Homebush]]|position=left}}
{{Location map~|Australië|lat=-33.889167|long=151.225278|label=[[Sydney Voetbalstadion|Moorepark]]|position=bottom}}
{{Location map~|Australië|lat=-32.918889|long=151.726667|label=[[Newcastle Internasionale Sportsentrum|Newcastle]]|position=top}}
{{Location map~|Australië|lat=-37.816389|long=144.9475|label=[[Docklands-stadion|Docklands]]|position=bottom}}
{{Location map~|Australië|lat=-37.825278|long=144.983889|label=[[Melbourne Reghoekige Stadion|AAMI Park]]|position=top}}
{{Location map~|Australië|lat=-34.915556|long=138.596111|label=[[Adelaide-ovaal]]|position=top}}
{{Location map~|Australië|lat=-31.951111|long=115.889167|label=[[Perth-stadion|Perth]]|position=top}}
{{Location map~|Australië|lat=-27.464722|long=153.009444|label=[[Suncorpstadion|Langpark]]|position=left}}
{{Location map~|Australië|lat=-19.266389|long=146.815556|label=[[Noord-Queensland-stadion|Townsville]]|position=bottom}}}}
|-
| [[Newcastle Internasionale Sportsentrum]]
|-
| <small>{{Koördinate|32|55|08|S|151|43|36|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Newcastle Internasionale Sportsentrum}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''30 000'''
|-
| [[Lêer:Ausgrid Stadium (cropped).jpg|200px]]
|-
! [[Adelaide (Suid-Australië)|Adelaide]], [[Suid-Australië]]
! [[Perth]], [[Wes-Australië]]
! [[Brisbane]], [[Queensland]]
! [[Townsville]], Queensland
|-
| [[Adelaide-ovaal]]
| [[Perth-stadion]]
| [[Suncorpstadion|Langpark]]
| [[Noord-Queensland-stadion]]
|-
| <small>{{Koördinate|34|54|56|S|138|35|46|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Adelaide-ovaal}}</small>
| <small>{{Koördinate|31|57|4|S|115|53|21|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Perth-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|27|27|53|S|153|0|34|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Langpark}}</small>
| <small>{{Koördinate|19|15|58.0|S|146|48|59.5|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Noord-Queensland-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''53 500'''
| Kapasiteit: '''65 000'''
| Kapasiteit: '''52 500'''
| Kapasiteit: '''25 000'''
|-
| [[Lêer:Adelaide Oval - panoramio (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:E37 Perth Stadium Open Day 099 (cropped).JPG|200px]]
| [[Lêer:Suncorp Stadium 22 April 2012 (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:QCB Stadium.jpg|200px]]
|}</center>
== Formaat ==
Die Rugbywêreldbeker 2027 is die eerste toernooi wat deur 24 pleks van 20 spanne oor ses weke beslis sal word. Die spanne word in ses groepe van vier elk verdeel. Vir die eerste keer sal ’n agtste eindrondte gespeel word, waarna die wêreldkampioen in die uitklopfase bepaal word.<ref name="rte_teams" /><ref name="rwc_teams" />
Die loting vir die groepfase sal in Januarie 2026 plaasvind.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://apnews.com/article/2027-rugby-world-cup-australia-af0b17a914b6e41f699e4e94cd264bfe |title=2027 Rugby World Cup in Australia expanding to 24 teams with shorter schedule |publisher=Associated Press |date=24 Oktober 2023 |accessdate=19 Maart 2025}}</ref>
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
* [[Krieketwêreldbeker 2027]]
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|2027 Rugby World Cup|Rugbywêreldbeker 2027}}
* {{en}} [https://australia2027-29.rugby Webwerf van die Rugbywêreldbekertoernooie 2027 en 2029 in Australië]
{{Navigasie Rugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Rugbywereldbeker 2027}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Australië]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in Australië]]
[[Kategorie:Rugbywêreldbeker|2027]]
[[Kategorie:Sport in 2027]]
sbn0nynvoyajmyn9vhhfsiva1peqq8c
Rugbywêreldbeker 2031
0
374100
2817976
2773549
2025-07-02T18:00:08Z
SpesBona
2720
Bygewerk
2817976
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = 2031 Men's Rugby World Cup logo.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Verenigde State}}
| datums = September – Oktober
| nasies = 24
| kampioen =
| naaswenner =
| derdeplek =
| wedstryde =
| bywoning =
| drieë =
| toppuntebehaler =
| meeste drieë =
| vorige = [[Rugbywêreldbeker 2027|2027]]
| volgende = [[Rugbywêreldbeker 2035|2035]]
}}
Die '''Rugbywêreldbeker 2031''' ([[Engels]]: ''2031 Rugby World Cup'') word van September tot Oktober 2031 in die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] beslis. Dit is die twaalfde [[rugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse rugbywêreldkampioenskap wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied word en die sewende in die [[Noordelike Halfrond]]. Verder is dit die eerste rugbywêreldbekertoernooi wat in die [[Amerikas]] aangebied word.
[[Lêer:Rugby World Cup Trophy.JPG|duimnael|links|upright|Die [[Webb Ellis-beker]] waarom meegeding word]]
Soos tydens die 2027-toernooi sal 24 nasionale rugbyspanne vanuit verskeie lande aan die Rugbywêreldbeker 2031 kan deelneem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/885620/rugby-world-cup-2027-expanded-to-24-teams |title=Rugby World Cup 2027 expanded to 24 teams |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=24 Oktober 2023 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref>
Die Rugbywêreldbeker word gewoonlik tussen September en Oktober beslis. In die Verenigde State sal dit met die 2031-seisoene van die National Football League (NFL) en die Major League Soccer (MLS) oorvleuel. Aangesien baie van die voorgestelde plekke NFL- en MLS-stadions is, bestaan die moontlikheid dat die toernooi gedurende die [[somer]]maande (Junie–September) aangebied sal word om botsings met die twee ligaseisoene te voorkom.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.sportbusiness.com/news/2031-rwc-likely-to-be-staged-in-summer-to-avoid-nfl-clash/ |title=2031 RWC likely to be staged in summer to avoid NFL clash |publisher=Sportbusiness |author=Bob Williams |date=13 Mei 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> ’n Bepaling oor skedulering sal egter nog geneem moet word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/2022/may/12/united-states-to-host-rugby-world-cup-as-sport-breaks-new-boundaries |title=United States to host Rugby World Cup and pledges not to ‘do a Qatar’ |publisher=[[The Guardian]] |author=Gerard Meagher |date=12 Mei 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.thetimes.co.uk/article/nfl-clash-could-force-2031-rugby-world-cup-into-summer-slot-6kqkldk9n |title=NFL clash could force 2031 Rugby World Cup into summer slot |publisher=[[The Times]] |author=Will Kelleher |date=13 Mei 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref>
== Toewysing ==
[[Wêreldrugby]] het die gasheerlande van beide die [[Rugbywêreldbeker 2027|2027-]] en 2031-manstoernooie en beide die [[Vrouerugbywêreldbeker 2025|2025-]] en [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029-vrouetoernooie]] op 12 Mei 2022 aangekondig. Die proses om met voornemende lande te onderhandel het in Februarie 2021 begin en die formele kandidaatproses drie maande later. Die oorblywende gasheerlande is in Februarie 2022 aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stuff.co.nz/sport/rugby/rugby-world-cup/300082326/usa-rugby-considering-bid-for-rugby-world-cup-2027 |title=USA Rugby considering bid for Rugby World Cup 2027 |publisher=Stuff |author=Joe Reedy |date=14 Augustus 2020 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref>
Wêreldrugby se destydse voorsitter Bill Beaumont het in laat 2018 voorgestel dat die gasheer van die Rugbywêreldbeker ná die [[Rugbywêreldbeker 2023|2023-toernooi]] in Frankryk ’n opkomende land behoort te wees.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.foxsports.com.au/rugby/rugby-world-cup-2015/australia-and-south-africa-could-miss-out-on-2027-rugby-world-cup-as-bill-beaumont-says-another-emerging-nation-could-host-tournament/news-story/2e4a8573c5d89a3c6b465dd23d064783 |title=Australia and South Africa could miss out on 2027 Rugby World Cup as Bill Beaumont says another emerging nation could host tournament |publisher=Fox Sports Australia |date=20 September 2018 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Wêreldrugby se [[hoof- uitvoerende beampte]] Brett Gosper het in 2019 ook voorgestel dat Wêreldrugby beide die 2027- en 2031-toernooie saam sal toewys (soos hulle met [[Rugbywêreldbeker 2015|Engeland 2015]] en [[Rugbywêreldbeker 2019|Japan 2019]] gedoen het), waardeur hulle “’n dapper besluit en ’n tradisionele besluit” sal kan maak.<ref name="auto">{{en}} {{cite web |url=https://www.insidethegames.biz/articles/1085185/united-states-rugby-world-cup-hosting |title=Rugby World Cup in sights of United States |publisher=www.insidethegames.biz |author=Alex Bell |date=26 September 2019 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Gosper het verder voorgestel dat “2031 tyd sal gun vir ’n Amerikaanse bod om baie geloofwaardig en sterk te wees.”<ref name="auto" /> Die gashere vir die 2027- en 2031-toernooie is in Mei 2022 bekend gemaak.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugby-addict.com/en-sco/article/home/rugby-world-cup-2027-and-2031-hosts-to-be-announced-in-may-2022/5f3566bd89e3a300087431b5 |title=Rugby World Cup 2027 and 2031 hosts to be announced in May 2022 |publisher=Rugby Addict |date=13 Augustus 2020 |accessdate=13 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200913101900/https://www.rugby-addict.com/en-sco/article/home/rugby-world-cup-2027-and-2031-hosts-to-be-announced-in-may-2022/5f3566bd89e3a300087431b5 |archive-date=13 September 2020 |url-status=dead}}</ref>
Vermoede het bestaan dat beide die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] en [[Suid-Afrika]] beplan het om die toernooi te huisves, maar die [[Suid-Afrikaanse Rugbyunie]] (SARU) het bekend gemaak dat hulle nie beplan om vir nóg die 2027- nóg die 2031-toernooi aansoek te doen nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.thesouthafrican.com/sport/south-africa-2027-2031-rugby-world-cup/ |title=South Africa will not bid for 2027 or 2031 Rugby World Cup – Reports |publisher=[[The South African]] |author=James Richardson |date=16 Augustus 2020 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Op 10 Junie 2021 is [[VSA Rugby]] amptelik aanvaar as ’n kandidaat vir beide die 2027- en 2031-toernooie, asook die Vrouerugbywêreldbeker 2029.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |title=USA accepted as bid candidate for Rugby World Cup 2027, 2029 and 2031; committee to begin campaign following positive feasibility study |publisher=[[VSA Rugby]] |date=10 Junie 2021 |accessdate=10 Junie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210610182828/https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |archive-date=10 Junie 2021 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die Verenigde State het op 20 Oktober 2021 hul amptelike bod ingedien met sekere belangstellende stede met groot [[Amerikaanse voetbal]]-stadions.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/united-states-launches-campaign-to-host-men-s-and-women-s-rugby-world-cups |title=United States Launches Campaign To Host Men's and Women's Rugby World Cup's |publisher=[[VSA Rugby]] |date=19 Oktober 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://apnews.com/article/sports-australia-canada-south-america-rugby-a324d9191d8643ee7a2610fe94d37ac4 |title=USA Rugby launches bid to host Rugby World Cup |publisher=[[Associated Press]] |date=21 Oktober 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> In Februarie dieselfde jaar het [[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]], [[Ierse Rugbyvoetbalunie|Ierland]], [[Skotse Rugbyunie|Skotland]] en [[Walliese Rugbyunie|Wallis]] ’n gesamentlike bod vir die 2031-toernooi oorweeg, maar hul planne is nie verder gespesifiseer nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.sportspromedia.com/news/2031-rugby-world-cup-hosts-home-unions-bid-england-wales-ireland-scotland/?zephr_sso_ott=Mpy696 |title=2031 Rugby World Cup: Home nations consider joint bid to host tournament |publisher=SportsPro |author=Sam Carp |date=3 Februarie 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Destyds was die Verenigde State die enigste kandidaat vir die Rugbywêreldbeker 2031 en die volgende maand (November 2021) was hulle in ’n “eksklusiewe doelgerigte dialoog” met [[Wêreldrugby]] oor die aanbieding van die 2031-toernooi.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/world-rugby-approves-united-states-for-exclusive-targeted-dialogue-on-hosting-rugby-world-cup-2031 |title=World Rugby Approves United States For Exclusive Targeted Dialogue On Hosting Rugby World Cup 2031 |publisher=[[VSA Rugby]] |date=24 November 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> In April 2022 het die [[President van die Verenigde State van Amerika|President van die Verenigde State]], [[Joe Biden]], ’n brief aan Wêreldrugby geskryf om sy ondersteuning vir die Amerikaanse bod te wys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/2022/apr/20/joe-biden-us-rugby-world-cup-bid-letter-bill-beaumont |title=Joe Biden supports US Rugby World Cup bid in letter to Bill Beaumont |publisher=[[The Guardian]] |author=Martin Pengelly |date=20 April 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Tydens ’n spesiale vergadering van Wêreldrugby wat op 12 Mei 2022 in [[Dublin]] gehou is, het Wêreldrugby die toernooie van 2025 tot 2033 toegewys met die Vrouerugbywêreldbeker 2025 wat aan Engeland toegeken is, Australië as gasheer van beide die Rugbywêreldbeker 2027 en Vrouerugbywêreldbeker 2029 benoem is en beide die Rugbywêreldbeker 2031 en Vrouerugbywêreldbeker 2033 aan die Verenigde State toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.npr.org/2022/05/12/1098533209/rugby-world-cup-host-usa |title=The U.S. is named a Rugby World Cup host |publisher=[[NPR]] |author=Amy Morgan |date=12 Mei 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref>
Die Rugbywêreldbeker 2031 is een van vyf groot internasionale sporttoernooie wat die Verenigde State binne een dekade sal aanbied, saam met die [[T20I-wêreldbeker 2024]] (saam met [[Wes-Indië]]), die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]], die [[Olimpiese Somerspele 2028]] en die Vrouerugbywêreldbeker 2033.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wpp.com/en/wpp-iq/2022/09/helping-sports-to-cross-the-atlantic |title=Helping sports to cross the Atlantic |publisher=WPP |author=Dominic Grainger |date=30 September 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://lastwordonsports.com/rugby/2022/05/12/usa-rugby-2033-womens-rugby-2031-rugby-world-cup-hosts/ |title=USA Rugby: 2033 Women’s Rugby and 2031 Rugby World Cup Hosts |publisher=Last Word On Sports |author=Raheem Bashir |date=12 Mei 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cityam.com/us-and-mexico-launch-bid-for-2027-football-womens-world-cup/ |title=US and Mexico launch bid for 2027 football Women’s World Cup |publisher=City A.M. |author=Matt Hardy |date=20 April 2023 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Daarmee is dit ná die [[Rugbywêreldbeker 1995]] in Suid-Afrika, die [[Rugbywêreldbeker 2003]] in Australië, die [[Rugbywêreldbeker 2011]] in Nieu-Seeland, die [[Rugbywêreldbeker 2019]] in Japan, die [[Rugbywêreldbeker 2023]] in Frankryk en die [[Rugbywêreldbeker 2027]] in Australië die sewende rugbywêreldbekertoernooi wat geheel en al in een land aangebied word.
== Deelnemers ==
24 spanne mag aan die Rugbywêreldbeker 2031 deelneem. Die gasheer [[Verenigde State se nasionale rugbyspan|Verenigde State]] is regstreeks vir die toernooi gekwalifiseer.
== Stadions ==
Altesaam 24 Amerikaanse stede is op die kortlys vir die Rugbywêreldbeker 2031 geplaas. Van die stede op die kortlys sluit in [[Atlanta]], [[Austin, Texas|Austin]], [[Baltimore]], [[Birmingham, Alabama|Birmingham]], [[Boston]], [[Charlotte, Noord-Carolina|Charlotte]], [[Chicago]], [[Dallas]], [[Denver]], [[Houston]], [[Kansas City]], [[Los Angeles]], [[Miami]], [[Minneapolis]], [[Nashville]], [[New York]], [[Orlando, Florida|Orlando]], [[Philadelphia]], [[Pittsburgh]], [[Phoenix, Arizona|Phoenix]], [[San Diego]], [[San Francisco]], [[Seattle]] en [[Washington, D.C.]] Die meeste van die stede beskik oor NFL-stadions, terwyl ander oor MLS-stadions beskik.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.insidethegames.biz/articles/1122137/biden-us-rugby-world-cup-bids-support |title=US President Biden confirms support for Rugby World Cup bids in 2031 and 2033 |publisher=insidethegames.biz |author=Michael Pavitt |date=20 April 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/host-cities-from-coast-to-coast |title=Host Cities From Coast-To-Coast |publisher=[[VSA Rugby]] |date=8 November 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/united-states-named-host-nation-for-2031-and-2033-rugby-world-cup |title=United States named host nation for 2031 and 2033 Rugby World Cup |publisher=[[VSA Rugby]] |date=8 November 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Van die 24 stede wat vir die 2031-toernooi beoog word, is elf as gasheerstede vir die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]] aangewys.
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
* [[Krieketwêreldbeker 2031]]
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
* {{en}} [https://usabid.rugby Webwerf van die Amerikaanse bod]
{{Navigasie Rugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Geskiedenis van die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Rugbywêreldbeker|2031]]
[[Kategorie:Sport in 2031]]
pf35wu9h64jgstebnznozm1ep9hbxt2
Bespreking:Julia (Chris Rea-liedjie)
1
376164
2818041
2415672
2025-07-03T06:23:04Z
Pynappel
70858
Pynappel het bladsy [[Bespreking:Julia (Chris Rea liedjie)]] na [[Bespreking:Julia (Chris Rea-liedjie)]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Tikfout in titel
2415672
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Alfred von Tirpitz
0
383829
2818123
2817585
2025-07-03T10:51:37Z
Sobaka
328
/* Eerste Wêreldoorlog */ skakel
2818123
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Bundesarchiv Bild 134-B2595 Großadmiral Alfred von Tirpitz-e1458396551946.jpg|duimnael|Groot Admiraal Alfred von Tirpitz in 1911]]
'''Alfred Peter Friedrich Tirpitz''', vanaf 1900 '''von Tirpitz''', (Küstrin, [[19 Maart]] [[1849]] - Ebenhausen, [[6 Maart]] [[1930]]) was 'n Duitse admiraal.
== Vooroorlogse periode ==
In 1897 het die [[Duitse Keiserryk]] probeer om hulle op die [[Salomonseilande]] te vestig, maar [[Rusland]], [[Japan]] en [[Brittanje]] het dit teengestaan en sodoende die beplande Duitse ekonomiese uitbreiding bedreig. In reaksie hierop het Von Tirpitz die eerste vlootplan in 1897 ingedien. Groot-Brittanje was geskok oor hierdie uitbreiding van die Duitse oorlogsvloot en sien 'n belangrike [[strategie]]se mededinger in die Duitse Keiserryk. Die volgende jaar is hierdie vlootplan in die ''Reichstag'' goedgekeur.
Einde 1899 is twee Duitse handelskepe deur Britse [[oorlogskepe]] aan die Suid-Afrikaanse kus onderskep en na [[Durban]] vergesel. 'n Paar dae later is 'n derde handelskip op besleg gelê. Die Duitse regering het formeel protes aangeteken. In Januarie 1900 het die Britte die Duitse skepe laat gaan, maar die skade is reeds aangerig. Tirpitz het 'n memorandum geskryf waarin 'n sterk Duitse vloot voorgestel word om jaarliks met minstens drie frontlinie skepe uitgebrei te word, en hy het sy tweede vlootplan ingedien. Die rede was dat hierdie vloot groot genoeg moet wees om 'n aanval deur derde partye onaantreklik te maak. Dit bied 'n verhouding vir die bou van twee Duitse oorlogskepe vir elke drie Britse oorlogskepe, oor 'n tydperk van 20 jaar.
In 1900 word Tirpitz tot die adelstand verhef.
==Eerste Wêreldoorlog==
Alfred von Tirpitz word in 1911 aangestel as ''Großadmiral'', 'n rang wat hom die opperbevelhebber van die ''Kaiserliche Marine'' van 300 skepe gemaak het. As leier van die Duitse vloot, sou von Tirpitz tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] een van die belangrikste militêre en politieke persoonlikhede in Duitsland word.
von Tirpitz het verskeie vloot operasies teen Brittanje geloods. Sy grootste sukses, hoewel hy reeds in Maart van daardie jaar as groot-admiraal moes bedank weens 'n meningsverskil met die keiser oor die onbeperkte duikbootoorlogvoering wat hy bepleit het, was die [[Slag van Jutland]], waaraan meer as 60 skepe deelgeneem het. Dit was die grootste seestryd tot nog toe met moderne oorlogskepe. Die Duitse vloot het in Junie 1916 'n taktiese oorwinning oor die [[Britse Vloot|Britse koninklike vloot]] aan die kus van [[Denemarke]] behaal deurdat die Duitsers ongeveer twee keer soveel lewensverliese en baie meer skade aan skeepvaartuie aangerig het as wat hulle self gely het. Die strategiese doelwit om die Britse blokkade te verbreek, is egter nie bereik nie. Die Britse oppergesag van oppervlakskepe op see was tot die einde van die oorlog onaantasbaar en die blokkade het Duitsland tot die einde van die oorlog geteister.
Toe die onbeperkte duikbootoorlogvoering, wat von Tirpitz lank voor tevergeefs bepleit het, uiteindelik op 1 Februarie 1917 begin is, het dit daartoe bygedra dat die [[Verenigde State]] aktief tot die oorlog teen Duitsland toegetree het.
Tirpitz stig die Duitse Vaderlandsparty in 1917, wat 'n sterk pro-oorlog posisie inneem. Volgens die party sou die anneksasie van die [[België|Belgiese]] hawens van [[Oostende]] en [[Zeebrugge]] ekstra maritieme mag vir Duitsland bied naby die aartsvyand Engeland. 'n Afsonderlike vrede met Rusland behoort Duitsland direkte toegang tot die oseane te gee. Hy het gesinspeel op die vestiging van 'n militêre regime, onder leiding van die leërhoofde [[Paul von Hindenburg]] en [[Erich Ludendorff]] as 'gewilde keisers'. Teen die somer van 1918 het die party 'n aansienlike aanhang gehad. Toe die oorlog geëindig het, is die [[Verdrag van Versailles]] onderteken. Dit verklaar dat Duitsland, as straf vir sy wandade in die oorlog, nie meer 'n vloot sou hê nie. Hierdie verdrag het ook beteken dat Duitsland alle oorblywende oorlogskepe as vergoeding aan die Britse vloot moes oorgee. Die destydse Duitse vlootbevelvoerders, Franz von Hipper en Ludwig von Reuter, weier egter om hierdie bevele te gehoorsaam en beveel dat alle Duitse oorlogskepe gesink moet word voordat die Britse vloot dit ongeskonde kan ontvang. 'n Aantal skepe in die tuishawe van die Britse vloot [[Scapa Flow]] is ook gekelder, wat toegang tot die hawe belemmer het. Die Britse vloot sou eers 'n paar jaar later die hawe van Scapa Flow kon gebruik.
==Na die oorlog==
Nadat die Duitse vloot heeltemal gesloop is, het von Tirpitz 'n ander loopbaan gekies: hy betree die [[politiek]]. Von Tirpitz het lid geword van die Duitse Nasionale Volksparty en het aan verskeie verkiesings deelgeneem. Hy was lid van die ''Reichstag'' van 1924 tot 1928. Hy was ook 'n sterk mededinger teen die [[NSDAP]], die Nazi-party van [[Adolf Hitler]].
Von Tirpitz sterf egter in 1930 aan natuurlike oorsake. Tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] is die beroemde Duitse slagskip Tirpitz na hom vernoem. Tirpitz was die houer van die Grootkruis van die Huisorde en Orde van Verdienste van Hertog Peter Friedrich Ludwig.
== Militêre loopbaan ==
*Kadet: 24 April 1865
*Seekadet: 24 Junie 1866
*Onder-luitenant ter See: 22 September 1869
*Lieutenant ter See: 25 Mei 1872
*Kaptein-luitenant: 18 November 1875
*Kaptein ter See: 17 September 1881
*Kaptein ter See: 24 November 1888
*Onder-Admiraal: 1899
*Vise-Admiraal: 5 Desember 1899
*Admiraal: 14 November 1903
*Groot-Admiraal: 27 Januarie 1911<ref name="https://www.dhm.de/lemo/biografie/alfred-tirpitz">https://www.dhm.de/lemo/biografie/alfred-tirpitz</ref>
==Dekorasies en Toekennings==
*Grootkruis in die Orde van Philipp the Grootmoedige met Kroon op 18 September 1903
*Pour le Mérite op 10 Augustus 1915 <ref name="Pourlemerite.org">{{en}}[http://www.pourlemerite.org/ Pourlemerite.org, World War 2, Navy. Besoek op 14 April 2017.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151103092030/http://www.pourlemerite.org/ |date= 3 November 2015 }}</ref>
*[[Ridder]] in die Orde van die Swart Arend
*Grootkommandant van die Huisorde van Hohenzollern met swaarde
*Ere Grootkruis van die Huisorde en Verdienste Orde van Hertog Peter Friedrich Ludwig
*Grootkruis in die Orde van Sint Stephen op 30 Augustus 1911
*Grootkruis in die Orde van Frederick
*Adelstand in 1900 <ref name="https://www.dhm.de/lemo/biografie/alfred-tirpitz" />
*Ysterkruis 1914, 1ste klas en 2de klas
*Onderskeiding vir Lojale Diens
*Yster halfmaan
*Grootkruis in die Orde van Leopold
*Verwondkenteken (1918) in swart
*Grootkruis in die Orde van Francis Joseph
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bibliografie ==
* Marinearchiv, ''Der Krieg zur zee 1914–1918'' (18 vols, Berlin and Frankfurt: E.S.Mittler & Sohn, 1932–66).
* Marinearchiv, ''Der Krieg zur See 1914–1918. Der Handelskrieg mit U-Booten'' (5 vols., Berlin: E.S. Mittler & Sohn, 1923–66).
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
== Notas ==
{{nl-vertaal|Alfred von Tirpitz}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:von Tirpitz, Alfred}}
[[Kategorie:Duitse adel]]
[[Kategorie:Duitse militariste]]
[[Kategorie:Duitsers in die Eerste Wêreldoorlog]]
[[Kategorie:Geboortes in 1849]]
[[Kategorie:Sterftes in 1930]]
oojylh5ybcx99n61zf025l5cdyuwqm7
Bulbine inflata
0
386975
2817986
2546701
2025-07-02T18:10:41Z
Oesjaar
7467
Vervang taksoboks met spesieboks.
2817986
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| name =
| image =
| taxon = Bulbine inflata
| authority = [[Anna Amelia Obermeyer|Oberm.]], (1967)
| synonyms =
}}
'''''Bulbine inflata''''' is 'n [[plant]] wat deel van die ''Asphodelaceae'' [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[inheems]] aan [[Eswatini]], [[KwaZulu-Natal]] en [[Mpumalanga]].
== Bronnelys ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=2212-27 SANBI Redlist]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:532180-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Bulbine|inflata]]
[[Kategorie:Flora van Eswatini]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
natwng0wzrjwunkbka0fa3x3w731ql0
T20I-wêreldbeker 2024
0
386979
2817979
2772262
2025-07-02T18:00:16Z
SpesBona
2720
/* Toewysing */ + skakel
2817979
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Krieketwêreldbeker
| naam = T20I-wêreldbeker 2024
| beeld = T20I-wêreldbeker 2024.svg
| beeldgrote = 150px
| onderskrif = Kenteken van die T20I-wêreldbeker 2024
| vanafdatum = 1 Junie
| totdatum = 29 Junie
| bestuurder = [[Internasionale Krieketraad]] (IKR)
| krieketformaat = [[Twintig20]] (T20I)
| toernooiformaat = Eerste rondte, Super Agt en uitklopfase
| gashere = {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Wes-Indië}}
| kampioen = {{Cr-IN}}
| naaswenner = {{Cr-ZA}}
| getal = 2
| deelnemers = 20 (83 kwalifiseer)
| wedstryde gespeel = 55
| bywoning =
| speler van die reeks = {{vlagikoon|Indië}} [[Jasprit Bumrah]]
| meeste lopies = {{vlagikoon|Afghanistan}} [[Rahmanullah Gurbaz]] (281)<ref name="Most_Runs">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/tournament/batting-most-runs-career/icc-men-s-t20-world-cup-2024-15946 |title=Cricket Records in ICC Men's T20 World Cup, 2024 |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
| meeste paaltjies = {{vlagikoon|Afghanistan}} [[Fazalhaq Farooqi]]<br />{{vlagikoon|Indië}} [[Arshdeep Singh]] (17 elk)<ref name="Most_Wickets">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/tournament/bowling-most-wickets-career/icc-men-s-t20-world-cup-2024-15946 |title=Cricket Records in ICC Men's T20 World Cup, 2024 |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
| vorige jaar = 2022
| vorige toernooi = T20I-wêreldbeker 2022
| volgende jaar = 2026
| volgende toernooi = T20I-wêreldbeker 2026
}}
Die '''T20I-wêreldbeker 2024''' ([[Engels]]: ''2024 ICC Men's T20 World Cup'') is van 1 tot 29 Junie 2024 in die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] en [[Wes-Indië]] beslis.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2354682 |title=USA to stage T20 World Cup: 2024–2031 ICC Men's tournament hosts confirmed |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=16 November 2021 |accessdate=16 Desember 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231216203457/https://www.icc-cricket.com/news/2354682 |archive-date=16 Desember 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Dit was die negende [[T20I-wêreldbeker]]toernooi in [[Twintig20|T20I]]-[[krieket]] wat deur die [[Internasionale Krieketraad]] (IKR) aangebied is en die eerste kriekettoernooi ooit in die Verenigde State, terwyl Wes-Indië voorheen die [[T20I-wêreldbeker 2010|2010-toernooi]] aangebied het. Daarbenewens was die Verenigde State die eerste medegasheer in die [[Amerikas]] buite Wes-Indië.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/cricket/61083748 |title=2024 T20 World Cup: USA granted automatic qualification |publisher=[[BBC]] |date=12 April 2022 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Die vyf Karibiese [[Eilandstaat|eilandstate]] [[Antigua en Barbuda]], [[Barbados]], [[St. Lucia]], [[St. Vincent en die Grenadine]] en [[Trinidad en Tobago]], asook [[Guyana]] en die Verenigde State het gesamentlik opgetree as gashere van dié toernooi, meer as by enige ander T20I-wêreldbekertoernooi. Dit was ná die [[Krieketwêreldbeker 2007]] en die T20I-wêreldbeker 2010 die derde vername kriekettoernooi in Wes-Indië.
[[Lêer:ICC Men's T20 World Cup Trophy at COA - BugWarp (20) (cropped).jpg|duimnael|links|upright|Die T20I-wêreldbekertrofee waarom meegeding is]]
Die T20I-wêreldbeker 2024 was die eerste toernooi met 20 deelnemende nasionale krieketspanne, teenoor die 16 van die vorige vier T20I-wêreldbekertoernooie. Die 20 deelnemende nasionale krieketspanne was: Die twee gashere (die [[Verenigde State se nasionale krieketspan|Verenigde State]] en [[Wes-Indiese nasionale krieketspan|Wes-Indië]]), die agt beste spanne van die vorige toernooi ([[Australiese nasionale krieketspan|Australië]], [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]], [[Indiese nasionale krieketspan|Indië]], [[Nederlandse nasionale krieketspan|Nederland]], [[Nieu-Seelandse nasionale krieketspan|Nieu-Seeland]], [[Pakistanse nasionale krieketspan|Pakistan]], [[Sri Lankaanse nasionale krieketspan|Sri Lanka]] en [[Proteas|Suid-Afrika]]), saam met die twee naasbeste spanne op die T20I-ranglys soos op 14 November 2022 ([[Afghaanse nasionale krieketspan|Afghanistan]] en [[Bengaalse nasionale krieketspan|Bangladesj]]) en die wenners van die kontinentale kwalifiseringstoernooie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://crickettimes.com/2022/11/heres-how-12-teams-earned-direct-qualification-for-icc-mens-t20-world-cup-2024/ |title=Here’s how 12 teams earned direct qualification for ICC Men’s T20 World Cup 2024 |publisher=Cricket Times |author=Anirudh Singh |date=7 November 2022 |accessdate=6 April 2025}}</ref> In Julie 2023 het [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]] en [[Skotse nasionale krieketspan|Skotland]] die twee Europese plekke bepreek, terwyl [[Papoea-Nieu-Guinese nasionale krieketspan|Papoea-Nieu-Guinee]] die Oos-Asiatiese-Stille-Oseaan-plek bespreek het. In Oktober 2023 het [[Kanadese nasionale krieketspan|Kanada]] as Amerikaanse kwalifiseerder gevolg en een maand later [[Nepalese nasionale krieketspan|Nepal]] en [[Omaanse nasionale krieketspan|Oman]] as Asiatiese kwalifiseerders, asook [[Namibiese nasionale krieketspan|Namibië]] en [[Ugandese nasionale krieketspan|Uganda]] as Afrikakwalifiseerders. Engeland was die verdedigende wêreldkampioen nadat hulle die [[T20I-wêreldbeker 2022]] gewen het.
Tydens die T20I-wêreldbeker 2024 is 55 wedstryde gespeel, waaronder 40 tydens die eerste rondte, twaalf in die Super Agt, en drie in die uitklopfase, insluitende die eindstryd. Die spanne is in vier groepe van vyf elk verdeel, waarvan elke span een keer teen al die ander spanne in die groep gespeel het. Die twee beste spanne van elke groep het hierna gekwalifiseer vir die Super Agt, waarvandaan die vier beste spanne vir die halfeindrondte gekwalifiseer en die wenners mekaar in die eindstryd ontmoet het. Elke wedstryd het bestaan uit 20 boulbeurte per span. Die agt beste spanne van die T20I-wêreldbeker 2024 het saam met die twee gashere van die 2026-toernooi regstreeks gekwalifiseer vir die volgende T20I-wêreldbeker 2026 in Indië en Sri Lanka.
Afghanistan, Engeland, Indië en Suid-Afrika het vir die halfeindrondte gekwalifiseer. Suid-Afrika het Afghanistan geklop en Indië vir die verdedigende wêreldkampioen Engeland, waardeur Indië en Suid-Afrika mekaar in die eindstryd ontmoet het. Indië het Suid-Afrika in die eindstryd op die [[Kensington-ovaal]] in [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]], met sewe lopies verslaan en sodoende ná [[T20I-wêreldbeker 2007|2007]] sy tweede T20I-wêreldbekertitel ingepalm, waarmee hulle ná Wes-Indië in [[T20I-wêreldbeker 2016|2016]] en Engeland in 2022 die derde span geword het wat die T20I-wêreldbekertrofee vir ’n tweede keer kon wen. Die gashere die Verenigde State en die tweemalige wenner Wes-Indië is in die Super Agt uitgeskakel. Namibië is ná een oorwinning en drie nederlae reeds in die eerste rondte uitgeskakel.
Die T20I-wêreldbeker 2024 het om verskeie redes geskiedenis gemaak: Dit was die eerste T20I-wêreldbekertoernooi waaraan 20 nasionale krieketspanne kon deelneem en waartydens 55 wedstryde gespeel is. Drie spanne het vir die eerste keer aan ’n T20I-wêreldbekertoernooi deelgeneem: Kanada, Uganda en die Verenigde State; al drie die debutante kon ook minstens een oorwinning aanteken. Vir die eerste keer kon ook drie Afrikaspanne vir ’n T20I-wêreldbekertoernooi kwalifiseer (die meeste in ’n IKR-toernooi sedert die [[Krieketwêreldbeker 2003]]) en Uganda het die altesaam vyfde span van dié vasteland geword wat vir ’n IKR-toernooi kon kwalifiseer. Dit was ook die eerste T20I-wêreldbekertoernooi met drie spanne van die Amerikas en vier van Europa (albei die meeste in ’n IKR-toernooi sedert die [[Krieketwêreldbeker 2007]]). Altesaam sewe Asiatiese spanne kon vir dié toernooi kwalifiseer, meer as vir enige ander internasionale kriekettoernooi. Nieu-Seeland het vir die eerste keer sedert die [[T20I-wêreldbeker 2014|2014-toernooi]] versuim om die halfeindrondte te haal, terwyl Pakistan vir die eerste keer in die eerste rondte uitgeskakel is. Daarteenoor kon Afghanistan vir die eerste keer die halfeindstryd haal en die Verenigde State die tweede rondte van ’n IKR-toernooi. Die Suid-Afrikaanse Proteas het vir die eerste keer in die eindstryd van ’n krieketwêreldbeker- of T20I-wêreldbekertoernooi vir mans verskyn, waarmee elke vasteland deur minstens een nasionale span in ’n eindstryd verteenwoordig is. Vir die eerste keer het twee onoorwonne spanne die eindstryd gehaal en Indië het sodoende die eerste krieketspan geword wat ’n T20I-wêreldbekertoernooi sonder ’n nederlaag kon wen. Die Kensington-ovaal het die eerste krieketstadion geword wat die T20I-wêreldbekereindstryd vir meer as een keer – ná die 2010-toernooi – gehuisves het.
== Toewysing ==
Die T20I-wêreldbeker 2024 is deur die Internasionale Krieketraad in November 2021 aan die Verenigde State en Wes-Indië toegewys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usa-co-hosts-for-2024-t20-wc-pakistan-gets-2025-champions-trophy-india-and-bangladesh-2031-world-cup-1289589 |title=USA co-hosts for 2024 T20 WC, Pakistan gets 2025 Champions Trophy, India and Bangladesh 2031 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=16 November 2021 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Ná jare se voorbereidings is ’n gemeensame bod deur [[Krieket Wes-Indië]] en [[VSA Krieket]] as deel van ’n strategiese ooreenkoms tussen dié twee beheerliggame ingedien.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://usacricket.org/team-usa-men/cricket-west-indies-and-usa-cricket-hail-successful-joint-bid-to-host-icc-mens-t20-world-cup-in-2024/ |title=Cricket West Indies and USA Cricket hail successful joint bid to host ICC Men's T20 World Cup in 2024 |publisher=[[VSA Krieket]] |author=Dhruv Barot |date=16 November 2021 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Die IKR het beoog om met die toernooi die “Verenigde State op die internasionale krieketkaart te plaas”.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://boxscorenews.com/icc-inspects-usa-venues-for-crickets-t-world-cup-p167753-392.htm |title=ICC Inspects USA Venues For Cricket's T20 World Cup |publisher=Boxscore |author=Archie Little |date=19 Januarie 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Die toernooi is aan Noord-Amerika toegewys, omdat dié vasteland deur die wêreldbeheerliggam as een van die hoofgroeimarkte beskou word en hulle die doel gehad het, om die sport in die land te vertoon, waar die [[Olimpiese Somerspele 2028]] beslis word, waartydens vir die eerste keer T20I-krieket ’n Olimpiese sportsoort sal wees.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.skysports.com/cricket/news/15234/12985395/international-olympic-committee-approves-cricket-and-four-other-sports-for-2028-games-in-los-angeles |title=International Olympic Committee approves cricket and four other sports for 2028 Games in Los Angeles |publisher=Sky Sports |date=16 Oktober 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Die T20I-wêreldbeker 2024 was een van vyf groot internasionale sporttoernooie wat die Verenigde State binne een dekade sal aanbied, saam met die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]] (saam met [[Kanada]] en [[Meksiko]]), die [[Olimpiese Somerspele 2028]], die [[Rugbywêreldbeker 2031]] en die [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wpp.com/en/wpp-iq/2022/09/helping-sports-to-cross-the-atlantic |title=Helping sports to cross the Atlantic |publisher=WPP |author=Dominic Grainger |date=30 September 2022 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://lastwordonsports.com/rugby/2022/05/12/usa-rugby-2033-womens-rugby-2031-rugby-world-cup-hosts/ |title=USA Rugby: 2033 Women’s Rugby and 2031 Rugby World Cup Hosts |publisher=Last Word On Sports |author=Raheem Bashir |date=12 Mei 2022 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cityam.com/us-and-mexico-launch-bid-for-2027-football-womens-world-cup/ |title=US and Mexico launch bid for 2027 football Women’s World Cup |publisher=City A.M. |author=Matt Hardy |date=20 April 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
In Oktober 2022 is berig dat die IKR VSA Krieket van sy regte as medegasheer ontneem het, nadat dié beheerliggaam steeds nie aan die IKR se finansiële protokolle voldoen het nie en kommer uitgespreek is oor VSA Krieket se finansiële situasie, insluitende ’n tekort aan sowat $650 000. Soos verwag het dit egter nie die aanbieding van wedstryde in dié land geraak nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usa-cricket-running-afoul-of-icc-financial-protocols-1337756 |title=USA cricket running afoul of ICC financial protocols |publisher=ESPNcricinfo |author=Peter Della Penna |date=2 Oktober 2022 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
=== Kwalifisering ===
Aan die T20I-wêreldbeker 2024 het 20 spanne deelgeneem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/icc-expands-men-s-world-events-odi-world-cup-to-14-teams-t20-world-cup-to-20-teams-1264847 |title=ICC expands men's world events: ODI WC to 14 teams, T20 WC to 20 teams |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=1 Junie 2021 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Die volgende twaalf spanne het regstreeks vir die T20I-wêreldbeker 2024 gekwalifiseer: Die twee gashere (Verenigde State en Wes-Indië), die agt beste spanne van die vorige [[T20I-wêreldbeker 2022]] (Australië, Engeland, Indië, Nederland, Nieu-Seeland, Pakistan, Sri Lanka en Suid-Afrika) en die twee naasbeste spanne op die T20I-ranglys soos op 14 November 2022 (Afghanistan en Bangladesj).<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/top-eight-teams-as-well-as-hosts-wi-and-usa-to-get-automatic-entry-into-2024-t20-world-cup-1310292 |title=Twelve teams to get automatic entry into 2024 men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |date=10 April 2022 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Indien die Verenigde State en Wes-Indië die 2022-toernooi nie onder die beste agt spanne kon afsluit nie sou dit beteken dat die twee beste ongekwalifiseerde spanne op die IKR se T20I-ranglys vir die 2024-toernooi kwalifiseer; sou een van die twee gashere onder die beste agt spanne gewees het, sou hul plek aan die naasbeste ongekwalifiseerde span gegaan het, indien nodig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |title=Denmark, Italy one step from T20 World Cup 2024 as Europe qualification continues |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |author=Daniel Beswick |date=21 Julie 2022 |accessdate=7 Desember 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207040920/https://www.icc-cricket.com/news/2685209 |archive-date=7 Desember 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die oorblywende agt plekke is tydens plaaslike kwalifiseringstoernooie bespreek, met twee spanne elk uit [[Afrikakrieketvereniging|Afrika]], [[Asiatiese Krieketraad|Asië]] en [[Europese Krieketraad|Europa]], saam met een span elk uit die [[IKR Amerikas|Amerikas]] en die [[IKR Oos-Asië-Oseanië|Oos-Asië-Oseanië-streek]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |title=Qualification pathway for marquee ICC events confirmed |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=10 April 2022 |accessdate=11 Julie 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230711204313/https://www.icc-cricket.com/news/2571611 |archive-date=11 Julie 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> In Mei 2022 het die IKR die plaaslike kwalifiseringstoernooie vir Europa, Oos-Asië-Oseanië en Afrika bevestig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |title=Qualification pathway for ICC Men's T20 World Cup 2024 announced |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=31 Mei 2022 |accessdate=8 Desember 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231208092037/https://www.icc-cricket.com/news/2637428 |archive-date=8 Desember 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Aangesien reeds vyf Asiatiese spanne vir die T20I-wêreldbeker 2024 gekwalifiseer en tydens die Asiatiese kwalifisering [[Nepalese nasionale krieketspan|Nepal]] en [[Omaanse nasionale krieketspan|Oman]] twee bykomende plekke bespreek het, was dit die eerste internasionale kriekettoernooi ooit, waaraan sewe Asiatiese spanne deelgeneem het. Dit was ook die eerste T20I-wêreldbekertoernooi met drie spanne uit die Amerikas en Afrika elk, asook vier Europese spanne. Net soos die medegasheer die Verenigde State was [[Kanadese nasionale krieketspan|Kanada]] die tweede nuweling uit die Amerikas.
[[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]] en [[Skotse nasionale krieketspan|Skotland]] het die twee Europese kwalifiserende spanne geword, nadat hulle dié streek se kwalifisering in Julie 2023 onderskeidelik in die eerste en tweede plek afgesluit het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/europe-region-qualifier-ireland-scotland-qualify-for-2024-men-s-t20-world-cup-1389593 |title=Ireland and Scotland seal their place in 2024 Men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |date=27 Julie 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> In dieselfde maand het [[Papoea-Nieu-Guinese nasionale krieketspan|Papoea-Nieu-Guinee]] die Oos-Asiatiese-Stille-Oseaan-kwalifisering gewen.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/2024-mens-t20-world-cup-papua-new-guinea-qualify-from-east-asia-pacific-region-1389780 |title=Papua New Guinea qualify for 2024 Men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |date=28 Julie 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> In Oktober 2023 het Kanada die Amerikaanse kwalifisering gewen en vir die eerste keer vir ’n T20I-wêreldbekertoernooi gekwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-americas-region-final-2023-24-1399133/bermuda-vs-canada-12th-match-1399161/match-report |title=Dhaliwal, Sana star as Canada qualify for T20 World Cup for the first time in their history |publisher=ESPNcricinfo |date=8 Oktober 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Een maand later het Nepal en Oman die Asiatiese kwalifisering se eindstryd gehaal en sodoende vir die toernooi gekwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/nepal-and-oman-qualify-for-2024-mens-t20-world-cup-1406860 |title=Nepal and Oman qualify for 2024 men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |date=3 November 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> In dieselfde maand het [[Namibiese nasionale krieketspan|Namibië]] en [[Ugandese nasionale krieketspan|Uganda]] die twee Afrikaplekke bespreek. Namibië kon vir sy derde agtereenvolgende toernooi kwalifiseer, nadat hulle die Afrikakwalifisering onoorwonne afgesluit het,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/africa-region-qualifier-namibia-seal-their-spot-in-2024-t20-world-cup-1410937 |title=Namibia seal their spot in 2024 T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |date=28 November 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> terwyl Uganda vir sy eerste internasionale kriekettoernooi ooit kon kwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/africa/67554322 |title=Uganda: T20 World Cup qualification 'a dream come true', says captain Brian Masaba |publisher=[[BBC]] |date=30 November 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> In dié proses het albei spanne onder andere die volle lid [[Zimbabwiese nasionale krieketspan|Zimbabwe]] en [[Keniaanse nasionale krieketspan|Kenia]] geklop; vir Uganda was dit die eerste oorwinning oor ’n volle lid ooit, waarmee Zimbabwe die enigste lid met dié status was wat die T20I-wêreldbeker 2024 misgeloop het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/2024-mens-t20-world-cup-uganda-qualify-zimbabwe-knocked-out-1411119 |title=Zimbabwe fail to qualify for 2024 T20 World Cup; Uganda make it |publisher=ESPNcricinfo |date=30 November 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Daarbenewens het Uganda ná die volle lede Suid-Afrika en Zimbabwe, asook die assosiaatlede Namibië en Kenia die vyfde Afrikaland geword wat vir ’n internasionale kriekettoernooi kon kwalifiseer.
=== Kwalifiserende spanne ===
[[Lêer:2024 ICC Mens T20 World Cup Participating nations.svg|duimnael|400px|Uitslag van die T20I-wêreldbeker 2024-kwalifisering; altesaam 83 lande het deelgeneem.
{{sleutel|#003|Gashere}}
{{sleutel|#00f|Agt beste spanne van die 2022-toernooi}}
{{sleutel|#01a2ffff|Gekwalifiseer deur die IKR se T20I-ranglys}}
{{sleutel|#080|Wenner van die plaaslike kwalifisering}}
{{sleutel|#fc0|Nie gekwalifiseer nie}}
{{sleutel|#e0e0e0|Nie deelgeneem nie}}]]
{| class="wikitable sortable"
!Span
!Kwalifiseringmetode
!Verskynings by eindstryde
!Laaste verskyning
!Vorige beste prestasie
|-
|{{Cr-WI}}
|rowspan="2"|'''Gasheer'''
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|'''Kampioen''' <small>([[T20I-wêreldbeker 2012|2012]], [[T20I-wêreldbeker 2016|2016]])</small>
|-
|{{Cr-US}}
|Eerste
| –
|Debuut
|-
|{{Cr-AU}}
|rowspan="8"|'''Regstreeks'''
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|'''Kampioen''' <small>([[T20I-wêreldbeker 2021|2021]])</small>
|-
|{{Cr-EN}}
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|'''Kampioen''' <small>([[T20I-wêreldbeker 2010|2010]], [[T20I-wêreldbeker 2022|2022]])</small>
|-
|{{Cr-IN}}
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|'''Kampioen''' <small>([[T20I-wêreldbeker 2007|2007]])</small>
|-
|{{Cr-NL}}
|Sesde
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Tweede rondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2014|2014]], [[T20I-wêreldbeker 2022|2022]])</small>
|-
|{{Cr-NZ}}
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Naaswenner <small>([[T20I-wêreldbeker 2021|2021]])</small>
|-
|{{Cr-PK}}
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|'''Kampioen''' <small>([[T20I-wêreldbeker 2009|2009]])</small>
|-
|{{Cr-LK}}
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|'''Kampioen''' <small>([[T20I-wêreldbeker 2014|2014]])</small>
|-
|{{Cr-ZA}}
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Halfeindrondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2009|2009]], [[T20I-wêreldbeker 2014|2014]])</small>
|-
|{{Cr-AF}}
|rowspan="2"|T20I-ranglys op<br />14 November 2022
|Sewende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Tweede rondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2016|2016]], [[T20I-wêreldbeker 2021|2021]], [[T20I-wêreldbeker 2022|2022]])</small>
|-
|{{Cr-BD}}
|Negende
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Tweede rondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2007|2007]], [[T20I-wêreldbeker 2014|2014]], [[T20I-wêreldbeker 2016|2016]], [[T20I-wêreldbeker 2021|2021]], [[T20I-wêreldbeker 2022|2022]])</small>
|-
|{{Cr-IE}}
|rowspan="2"|Europese kwalifisering
|Agtste
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Tweede rondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2009|2009]], [[T20I-wêreldbeker 2022|2022]])</small>
|-
|{{Cr-XS}}
|Sesde
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Super Twaalf <small>([[T20I-wêreldbeker 2021|2021]])</small>
|-
|{{Cr-PG}}
|Oos-Asiatiese-Stille-Oseaan-kwalifisering
|Tweede
|[[T20I-wêreldbeker 2021|2021]]
|Eerste rondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2021|2021]])</small>
|-
|{{Cr-CA}}
|Amerikakwalifisering
|Eerste
| –
|Debuut
|-
|{{Cr-NP}}
|rowspan="2"|Asiatiese kwalifisering
|Tweede
|[[T20I-wêreldbeker 2014|2014]]
|Eerste rondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2014|2014]])</small>
|-
|{{Cr-OM}}
|Derde
|[[T20I-wêreldbeker 2021|2021]]
|Eerste rondte <small>([[T20I-wêreldbeker 2016|2016]], [[T20I-wêreldbeker 2021|2021]])</small>
|-
|{{Cr-NA}}
|rowspan="2"|Afrikakwalifisering
|Derde
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]]
|Super Twaalf <small>([[T20I-wêreldbeker 2021|2021]])</small>
|-
|{{Cr-UG}}
|Eerste
| –
|Debuut
|}
== Stadions ==
In April 2023 het [[Krieket Wes-Indië]] ’n deeglike bodproses begin vir lande in die [[Karibiese gebied]] en die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] wat wedstryde van die T20I-wêreldbeker 2024 wou aanbied.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.windiescricket.com/news/icc-mens-t20-world-cup-2024-caribbean-bid-process-takes-centre-stage/ |title=Caribbean countries invited to join Carnival of Cricket and deliver world class host venues as CWI prepares to stage major global event |publisher=[[Krieket Wes-Indië]] |date=3 Mei 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
In Julie 2023 het die [[Internasionale Krieketraad]] vier plekke in die Verenigde State op die kortlys geplaas: [[Fort Lauderdale]] ([[Sentrale Browardpark]]), [[Morrisville, Noord-Carolina|Morrisville]] ([[Church Street Park]]), [[Dallas]] ([[Grand Prairie-stadion]]) en [[New York]] ([[Van Cortlandtpark]]); waarvolgens die toernooi in tien stede dwarsdeur [[Wes-Indië]] en die Verenigde State beslis sou word.<ref name="Fixture1">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/next-men-s-t20-world-cup-set-to-be-played-from-june-4-to-30-2024-1389921 |title=Next Men's T20 World Cup set to be played from June 4 to 30, 2024 |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=28 Julie 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> [[Bronx]]-inwoners het protes aangeteken teen die beplande krieketstadion by [[Van Cortlandtpark]] en aangevoer dat dit publieke toegang tot die park vir ’n aansienlike tyd sou beperk, kommer oor die omgewingsimpak uitgespreek en sy ekonomiese lewensvatbaarheid bevraagteken, waarvolgens die IKR besluit het om pleks daarvan ’n krieketstadion by [[Eisenhowerpark]] op te rig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.thecity.nyc/2023/08/21/community-oppose-cricket-stadium-bronx/ |title=Dozens of Bronx Groups Object to 34,000-Seat Cricket Stadium in Van Cortlandt Park |publisher=The City |author=Jonathan Custodio |date=21 Augustus 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nytimes.com/2023/09/20/nyregion/cricket-stadium-bronx-long-island.html |title=New York City Loses Contentious Bid for Cricket Stadium to Long Island |publisher=[[The New York Times]] |author=Dana Rubinstein |date=20 September 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
Op 20 September 2023 het die Internasionale Krieketraad drie Amerikaanse stede vir die toernooi goedgekeur: Fort Lauderdale (Sentrale Browardpark), Dallas (Grand Prairie-stadion) en New York (Eisenhowerpark).<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/3691699 |title=Three USA venues locked in for ICC Men's T20 World Cup 2024 |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=20 September 2023 |accessdate=16 Desember 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231216143913/https://www.icc-cricket.com/news/3691699 |archive-date=16 Desember 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die IKR het besluit om ’n tydelike modulêre stadion, [[Eisenhowerparkkrieketstadion]] met ’n kapasiteit van 34 000, in [[Eisenhowerpark]] in Nassau County in [[New York (deelstaat)|New York]] op te rig en gelyktydig die kapasiteit vir die bestaande stadions in Fort Lauderdale en Dallas te verdubbel deur modulêre stadionoplossings soos sitplek-, media- en premium-gasvryheidsareas uit te brei.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/127834/icc-set-to-confirm-new-york-as-venue-for-mens-t20-world-cup-2024 |title=ICC confirms New York as venue for Men's T20 World Cup 2024 |publisher=Cricbuzz |date=20 September 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/media-releases/3691695 |title=Dallas, Florida and New York confirmed as hosts of ICC Men’s T20 World Cup 2024 |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=20 September 2023 |accessdate=4 Desember 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231204223152/https://www.icc-cricket.com/media-releases/3691695 |archive-date=4 Desember 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://resources.pulse.icc-cricket.com/ICC/document/2023/09/20/b605b1bb-ed64-4f6d-9482-9b274de1cb27/Modular-Stadium-Fact-Sheet.pdf |title=ICC Men’s T20 World Cup 2024 Modular Stadium Fact Sheet |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=20 September 2023 |accessdate=18 Januarie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240118110145/https://resources.pulse.icc-cricket.com/ICC/document/2023/09/20/b605b1bb-ed64-4f6d-9482-9b274de1cb27/Modular-Stadium-Fact-Sheet.pdf |archive-date=18 Januarie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
Op 22 September 2023 het die Internasionale Krieketraad die sewe gasheerlande in die Karibiese gebied aangekondig: [[Antigua en Barbuda]], [[Barbados]], [[Dominica]], [[Guyana]], [[St. Lucia]], [[St. Vincent en die Grenadine]] en [[Trinidad en Tobago]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/3694302 |title=Caribbean, USA venues confirmed as ICC Men's T20 World Cup 2024 heads to the west |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=22 September 2023 |accessdate=6 Desember 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231206234304/https://www.icc-cricket.com/news/3694302 |archive-date=6 Desember 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> [[Jamaika]] was die enigste lid van Krieket Wes-Indië wat geen bod vir die aanbieding van wedstryde tydens die T20I-wêreldbekertoernooi ingedien het nie; die Jamaikaanse minister van jeug, sport en kultuur, Olivia Grange, het ’n bod om kostegronde uitgesluit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-jamaica-sports-minister-explains-why-country-didnt-bid-to-host-games-1399934 |title=2024 T20 World Cup: 'Cost-benefit analysis' convinced Jamaica to not bid to host games |publisher=ESPNcricinfo |date=25 September 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
In November 2023 is aangekondig dat op [[Queen’s Park-ovaal]] in Trinidad en Tobago, dié land se grootste krieketstadion, geen wedstryde tydens die toernooi beslis word nie en die hier beplande wedstryde verskuif is na [[Brian Lara-krieketakademie]] in [[San Fernando, Trinidad en Tobago|San Fernando]]. Nigel Camacho, die Queen’s Park-krieketklub se president, het aangekondig dat die stadion pleks daarvan opwarmingswedstryde voor die toernooibegin sou hou. Daarbenewens het Dominica se regering aan sy bod onttrek en die stadion se vertraagde opknapping aangevoer, waarvolgens op [[Windsorpark]] geen wedstryde plaasgevind het nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/mens-t20-world-cup-2024-dominica-pulls-out-as-host-venue-1411178 |title=Dominica pulls out of hosting T20 World Cup matches |publisher=ESPNcricinfo |date=23 November 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://newsday.co.tt/2023/11/26/no-t20-world-cup-games-at-oval-brian-lara-venue-to-host-all-fixtures/ |title=No T20 World Cup games at Oval: Brian Lara venue to host all fixtures |publisher=Newsday |author=Roneil Walcott |date=26 November 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
Vroeg in Desember 2023 het verteenwoordigers van beide die IKR en CWI ’n tweede inspeksie in die Karibiese gasheerlande en die plekke in die Verenigde State gedoen, waarvolgens hulle die gasheerplekke afgekondig het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.windiescricket.com/news/icc-mens-t20-world-cup-west-indies-usa-2024/ |title=ICC Men's T20 World Cup West Indies & USA 2024: CWI and ICC on Two-Week inspection of match venues |publisher=[[Krieket Wes-Indië]] |date=5 Desember 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/2023/dec/14/new-york-to-host-india-v-pakistan-clash-in-2024-t20-world-cup |title=New York to host India v Pakistan clash in 2024 T20 World Cup |publisher=[[The Guardian]] |author=Simon Burnton |date=14 Desember 2023 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Op 17 Januarie 2024 het die IKR die beplande ontwerp onthul van die modulêre stadion in New York, genoem [[Nassau County Internasionale Krieketstadion]], wat op 15 Mei 2024 ingewy is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-new-york-34000-seater-eisenhower-park-ready-for-international-cricket-action-1433915 |title=New York venue ready to host India-Bangladesh warm-up on June 1 |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=15 Mei 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
<center>
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%"
! North Sound, {{vlagland|Antigua en Barbuda}}
! [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], {{vlagland|Barbados}}
! [[Georgetown, Guyana|Georgetown]], {{vlagland|Guyana}}
|-
| [[Sir Vivian Richards-stadion]]
| [[Kensington-ovaal]]
| [[Providencestadion]]
|-
| [[Lêer:SVRStadium.jpg|175px]]
| [[Lêer:Kensington Oval yes.jpg|175px]]
| [[Lêer:Providence Stadium outside.jpg|175px]]
|-
| <small>{{Koördinate|17|06|11.8|N|61|47|5.5|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Sir Vivian Richards-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|13|6|18.18|N|59|37|21.29|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Kensington-ovaal}}</small>
| <small>{{Koördinate|6|48|29.40|N|58|8|59.54|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Providencestadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''10 000'''
| Kapasiteit: '''28 000'''
| Kapasiteit: '''20 000'''
|-
! [[Gros Islet]], {{vlagland|St. Lucia}}
! [[San Fernando, Trinidad en Tobago|San Fernando]], {{vlagland|Trinidad en Tobago}}
! [[Kingstown]], {{vlagland|St. Vincent en die Grenadine}}
|-
| [[Daren Sammy-krieketveld|Beausejourstadion]]
| [[Brian Lara-krieketakademie]]
| [[Arnos Vale-stadion]]
|-
| [[Lêer:Beausejour Stadium Cricket St Lucia.jpg|175px]]
| [[Lêer:Brian Lara Stadium.jpg|175px]]
| [[Lêer:Arnos vale ground.jpg|175px]]
|-
| <small>{{Koördinate|14|04|14.00|N|60|55|53.95|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Beausejourstadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|10|17|47|N|61|25|52.4|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Brian Lara-krieketakademie}}</small>
| <small>{{Koördinate|13|8|30.7|N|61|12|42.5|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Arnos Vale-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''15 000'''
| Kapasiteit: '''15 000'''
| Kapasiteit: '''18 000'''
|-
! [[Dallas]], {{vlagland|Verenigde State van Amerika}}
! [[Fort Lauderdale]], {{vlagland|Verenigde State van Amerika}}
! [[New York]], {{vlagland|Verenigde State van Amerika}}
|-
| [[Grand Prairie-stadion]]
| [[Sentrale Browardpark]]
| [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]]
|-
| [[Lêer:Quiktrip airhogs1.jpg|175px]]
| [[Lêer:CBRegionalPark.jpg|175px]]
| [[Lêer:২০২৪ টি২০ বিশ্বকাপের সময় নাসাউ কাউন্টি আন্তর্জাতিক ক্রিকেট স্টেডিয়াম.jpg|175px]]
|-
| <small>{{Koördinate|32|46|5.59|N|96|59|10.86|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Grand Prairie-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|26|8|23.85|N|80|11|55.28|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Sentrale Browardpark}}</small>
| <small>{{Koördinate|40|43|48.19|N|73|34|31.01|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Nassau County Int’l Krieketstadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''15 000'''
| Kapasiteit: '''40 000'''
| Kapasiteit: '''34 000'''
|}
{| cellpadding="0" style="border:0 solid darkgrey;"
|- style="text-align:center;"
|style="border:0 solid blue;"|
{{Location map+|Klein-Antille|width=300|float=left|caption=Plekke in die Klein-Antille|places=
{{Location map~|Klein-Antille|lat=14.070556|long=-60.931653|position=left|label=[[Gros Islet]]}}
{{Location map~|Klein-Antille|lat=13.10505|long=-59.622581|position=left|label=[[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]]}}
{{Location map~|Klein-Antille|lat=17.106100234573614|long=-61.78446249917553|position=left|label=North Sound}}
{{Location map~|Klein-Antille|lat=15.301389|long=-61.388333|position=left|label=[[Roseau]]}}
{{Location map~|Klein-Antille|lat=10.283333|long=-61.466667|position=top|label=[[San Fernando, Trinidad en Tobago|San Fernando]]}}
{{Location map~|Klein-Antille|lat=13.0928|long=-61.1330|position=top|label=[[Kingstown]]}}
}}
|style="border:0 solid #777;"|
{{Location map+|Verenigde State|width=400|float=center|caption=Plekke in die Verenigde State|places=
{{Location map~|Verenigde State|lat=32.738773|long=-97.003098|position=right|label=[[Dallas]]}}
{{Location map~|Verenigde State|lat=26.956|long=-80.1357|position=left|label=[[Fort Lauderdale]]}}
{{Location map~|Verenigde State|lat=40.4249|long=-73.3321|position=left|label=[[New York]]}}
}}
|style="border:0 solid #2a5;"|
{{Location map+|Guyana|width=170|float=right|caption=Plekke in Guyana|places=
{{Location map~|Guyana|label=[[Georgetown, Guyana|Georgetown]]|position=top|lat=6.757767|long=-58.177992}}
}}
|}</center>
== Formaat ==
Die T20I-wêreldbeker 2024 is oor 29 dae tussen 20 verskillende spanne oor 55 wedstryde beslis. Dit het op 1 Junie 2022 op Grand Prairie-stadion, Dallas, Texas, met die openigswedstryd tussen die medegasheer die Verenigde State en Kanada begin. Die toernooi het geëindig op Kensington-ovaal, Bridgetown, Barbados, op 29 Junie met die eindstryd tussen Indië en Suid-Afrika, waartydens Indië die T20I-wêreldbekertrofee ingepalm het.
=== Kalender ===
Die volgende tabel dui die T20I-wêreldbeker 2024 se daaglikse program aan. ’n Rooi blokkie dui op beide die openings- en sluitingseremonie, ’n Pers blokkie op wedstryde tydens die eerste rondte, ’n siaan blokkie op die Super Agt, ’n groen blokkie op wedstryde tydens die uitklopfase en ’n geel blokkie op die eindstryd.
{|
|
{| class="wikitable left center" "style=margin:0.5em auto;font-size:95%;line-height:1.25em"
|+ Aantal daaglikse wedstryde tydens die toernooi
|-
! scope=col |Eerste rondte<br />Junie
! scope="col"|Sa<br />1
! scope="col"|So<br />2
! scope="col"|Ma<br />3
! scope="col"|Di<br />4
! scope="col"|Wo<br />5
! scope="col"|Do<br />6
! scope="col"|Vr<br />7
! scope="col"|Sa<br />8
! scope="col"|So<br />9
! scope="col"|Ma<br />10
! scope="col"|Di<br />11
! scope="col"|Wo<br />12
! scope="col"|Do<br />13
! scope="col"|Vr<br />14
! scope="col"|Sa<br />15
! scope="col"|So<br />16
! scope="col"|Ma<br />17
|- align=center
|align=left|Seremonies
<!-- 1 -->| bgcolor=#d6325b|'''{{Afkorting|OS|Openingseremonie}}'''
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
|-
| align=left|Goep A
<!-- 1 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 6 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 7 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 12 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 15 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 16 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 17 -->|
|-
|align=left|Groep B
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 5 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 6 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 9 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
|-
|align=left|Groep C
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 3 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 8 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 13 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 14 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->| bgcolor=#c364f3| 2
|-
|align=left|Groep D
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 4 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 8 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 11 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 14 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 17 -->|
|-
! scope="col"|Super Agt<br />Junie
! scope="col"|Di<br />18
! scope="col"|Wo<br />19
! scope="col"|Do<br />20
! scope="col"|Vr<br />21
! scope="col"|Sa<br />22
! scope="col"|So<br />23
! scope="col"|Ma<br />24
|-
| align=left|Groep 1
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->| bgcolor=#7DF9FF| 2
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#7DF9FF| 2
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| bgcolor=#7DF9FF| 2
|-
| align=left|Groep 2
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#7DF9FF| 2
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->| bgcolor=#7DF9FF| 2
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#7DF9FF| 2
<!-- 24 -->|
|-
! scope="col"|Uitklopfase<br />Junie
! scope="col"|Di<br />25
! scope="col"|Wo<br />26
! scope="col"|Do<br />27
! scope="col"|Vr<br />28
! scope="col"|Sa<br />29
|- align=center
|align=left|Seremonies
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->| bgcolor=#d6325b|'''{{Afkorting|SS|Sluitingseremonie}}'''
|- align=center
|align=left|Uitklopfase
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 27 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->| bgcolor=#ffcc00| '''1'''
|}
|
{| style="margin:0.5em auto;" wikitable right
| colspan=2 |'''Verklaring'''
|-
| {{sleutel|#d6325b|Seremonies}}
|-
| {{sleutel|#c364f3|Eerste rondte}}
|-
| {{sleutel|#7DF9FF|Super Agt}}
|-
| {{sleutel|#00cc33|Uitklopfase}}
|-
| {{sleutel|#ffcc00|Eindstryd}}
|}
|}
=== Eerste rondte en Super Agt ===
Die T20I-wêreldbeker 2024 is deur 20 nasionale krieketspanne beslis. Die spanne is in vier groepe van vyf spanne elk verdeel. Elke span het een wedstryd gespeel teen elk van die ander spanne in dieselfde groep, dus het elke span vier wedstryde in die eerste rondte gespeel. Twee punte is vir ’n oorwinning toegeken, een vir ’n onbesliste wedstryd en geen punte vir ’n nederlaag: spanne wat met dieselfde aantal punte geëindig het, is volgens lopietempo, dan boultempo en dan die uitslag van die direkte ontmoeting gerangskik. Die twee beste spanne van elke groep het na die Super Agt deurgedring.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/2913916 |title=New format, new location: How the 2024 T20 World Cup will look |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |author=Daniel Beswick |date=21 November 2022 |accessdate=8 Desember 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231208101559/https://www.icc-cricket.com/news/2913916 |archive-date=8 Desember 2023 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
In die geval van ’n gelykop (d.w.s. as albei spanne die gelyke aantal lopies aan die einde van hul onderskeidelike kolfbeurt aangeteken het), is die wedstryd deur ’n Superboulbeurt beslis. Dit was van toepassing in alle fases van die toernooi. ’n Superboulbeurt is gebruik vir die beslissing van twee wedstryde, naamlik die tussen Namibië en Oman in Groep B op 2 Junie, asook die tussen Pakistan en die Verenigde State in Groep A op 6 Junie.
Die Super Agt is deur agt spanne in twee groepe van vier spanne elk beslis, waartydens elke span een wedstryd teen elk van die ander spanne in dieselfde groep gespeel het, dus het elke span drie wedstryde in die Super Agt gespeel. Die kwalifisering was gegrond op dieselfde kriterias as in die eerste rondte.
=== Uitklopfase ===
Van die begin van dié fase af het die toernooi ’n uitklopformaat aangeneem wat uit drie wedstryde bestaan het: twee halfeindstryde en die eindstryd.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cricket.com.au/news/3311904 |title=ICC announces major changes to World Cup schedule |publisher=[[Krieket Australië]] |author=Martin Smith |date=2 Junie 2021 |accessdate=6 April 2025}}</ref> Die wenner en naaswenner van elk van die Super Agt-groepe het na die uitklopfase deurgedring. Die groepwenner van albei groepe het teen die naaswenner van die ander groep in die halfeindstryde gespeel. Elke wedstryd in die uitklopstadium moes met ’n oorwinning vir een van die spanne eindig. As daar ná albei kolfbeurte ’n gelykopuitslag was, is die wenner deur ’n Superboulbeurt bepaal.
=== 2024-effek op 2026-kwalifisering ===
Die sewe beste spanne van die 2024-toernooi (saam met die 2026-gashere Indië en Sri Lanka) het regstreeks vir die volgende T20I-wêreldbeker 2026 gekwalifiseer. Hulle was Afghanistan, Australië, Bangladesj, Engeland, Suid-Afrika, die Verenigde State en Wes-Indië.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.sportingnews.com/in/cricket/news/next-t20-world-cup-host-venue-location-2026-t20-tournament/1fb72291315c87b7f8027cd3 |title=Where is the next T20 World Cup? Host country, venue and location for men's 2026 ICC T20 tournament |publisher=The Sporting News |author=Rahul Chalke |date=27 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
== Betrokkenes ==
=== Skeidsregters en wedstrydbeamptes ===
’n Paneel van 20 skeidsregters en ses wedstrydbeamptes is vir die toernooi gebruik.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/match-officials-revealed-for-the-icc-men-s-t20-world-cup-2024 |title=Match officials revealed for the ICC Men’s T20 World Cup 2024 |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=3 Mei 2024 |accessdate=20 Mei 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240520231214/https://www.icc-cricket.com/news/match-officials-revealed-for-the-icc-men-s-t20-world-cup-2024 |archive-date=20 Mei 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
==== Skeidsregters ====
{|
|- style="vertical-align:top"
||
* {{vlagikoon|Australië}} Sam Nogajski <small>([[Krieket Australië|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Paul Reiffel <small>([[Krieket Australië|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Rod Tucker <small>([[Krieket Australië|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Bangladesj}} Sharfuddoula <small>([[Bengaalse Krieketraad|Bangladesj]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Michael Gough <small>([[Engelse en Walliese Krieketraad|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Richard Illingworth <small>([[Engelse en Walliese Krieketraad|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Richard Kettleborough <small>([[Engelse en Walliese Krieketraad|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Alex Wharf <small>([[Engelse en Walliese Krieketraad|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Indië}} Jayaraman Madanagopal <small>([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Indië]])</small>
* {{vlagikoon|Indië}} Nitin Menon <small>([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Indië]])</small>
||
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Chris Brown <small>([[Nieu-Seeland Krieket|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Chris Gaffaney <small>([[Nieu-Seeland Krieket|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Pakistan}} Ahsan Raza <small>([[Pakistanse Krieketraad|Pakistan]])</small>
* {{vlagikoon|Pakistan}} Rashid Riaz <small>([[Pakistanse Krieketraad|Pakistan]])</small>
* {{vlagikoon|Pakistan}} Asif Yaqoob <small>([[Pakistanse Krieketraad|Pakistan]])</small>
* {{vlagikoon|Sri Lanka}} Kumar Dharmasena <small>([[Sri Lanka Krieket|Sri Lanka]])</small>
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} Adrian Holdstock <small>([[Krieket Suid-Afrika|Suid-Afrika]])</small>
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} Allahudien Paleker <small>([[Krieket Suid-Afrika|Suid-Afrika]])</small>
* {{vlagikoon|Wes-Indië}} Joel Wilson <small>([[Krieket Wes-Indië|Wes-Indië]])</small>
* {{vlagikoon|Zimbabwe}} Langton Rusere <small>([[Zimbabwe Krieket|Zimbabwe]])</small>
|}
==== Wedstrydbeamptes ====
{|
|- style="vertical-align:top"
||
* {{vlagikoon|Australië}} David Boon <small>([[Krieket Australië|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Indië}} Javagal Srinath <small>([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Indië]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Jeff Crowe <small>([[Nieu-Seeland Krieket|Nieu-Seeland]])</small>
||
* {{vlagikoon|Sri Lanka}} Ranjan Madugalle <small>([[Sri Lanka Krieket|Sri Lanka]])</small>
* {{vlagikoon|Wes-Indië}} Richie Richardson <small>([[Krieket Wes-Indië|Wes-Indië]])</small>
* {{vlagikoon|Zimbabwe}} Andy Pycroft <small>([[Zimbabwe Krieket|Zimbabwe]])</small>
|}
=== Spanne ===
Elke land kon 15 spelers vir die toernooi kies. Die spanne moes teen 1 Mei 2024 aan die Internasionale Krieketraad voorgelê word. Enige latere verandering het die goedkeuring deur die IKR vereis. Teen 24 Mei is al die spanne bekendgemaak.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/news/all-squads-named-so-far-icc-men-s-t20-world-cup-2024 |title=All the squads named for the ICC Men's T20 World Cup 2024 |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=24 Mei 2024 |accessdate=4 Julie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240704135636/https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/news/all-squads-named-so-far-icc-men-s-t20-world-cup-2024 |archive-date=4 Julie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
== Wedstryde ==
{| class="infobox bordered"
| style="background:#cfc;"|Kwalifiseer vir die Super Agt én regstreeks vir die [[T20I-wêreldbeker 2026]].
|-
| style="background:;"|Uit die toernooi geskakel én loop regstreekse kwalifisering vir die T20I-wêreldbeker 2026 mis.
|}
[[Lêer:Nassau County Cricket Stadium - IND v IRE.jpg|duimnael|Wedstryd tussen Ierland en Indië in New York]]
Die wedstryde is in drie fases opgedeel, naamlik die eerste rondte, die Super Agt en die uitklopfase. Die groepe is op 5 Januarie 2024 bekend gemaak.<ref name="Fixture2">{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/groups-fixtures-confirmed-for-icc-men-s-t20-world-cup-2024 |title=Groups, fixtures confirmed for ICC Men’s T20 World Cup 2024 |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=5 Januarie 2024 |accessdate=10 Maart 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240310012104/https://www.icc-cricket.com/news/groups-fixtures-confirmed-for-icc-men-s-t20-world-cup-2024 |archive-date=10 Maart 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
=== Eerste rondte ===
20 spanne het aan die eerste rondte deelgeneem. Die eerste rondte het op 1 Junie op die Grand Prairie-stadion in Dallas, Texas, met die openingswedstryd tussen die medegasheer die Verenigde State en Kanada begin, die twee spanne wat mekaar ook in 1844 in die heel eerste internasionale krieketwedstryd ontmoet het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/fixtures-revealed-for-historic-icc-men-s-t20-world-cup-2024-in-west-indies-and-the-usa |title=Fixtures revealed for historic ICC Men's T20 World Cup 2024 in West Indies and the USA |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=5 Januarie 2024 |accessdate=1 Junie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240601062529/https://www.icc-cricket.com/news/fixtures-revealed-for-historic-icc-men-s-t20-world-cup-2024-in-west-indies-and-the-usa |archive-date=1 Junie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die twee beste spanne in elke groep het na die Super Agt deurgedring en saam met die medegashere Indië en Sri Lanka regstreeks vir die volgende T20I-wêreldbeker 2026 gekwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.skysports.com/cricket/news/11061/12748421/t20-world-cup-2024-who-will-host-and-how-will-the-new-format-work |title=T20 World Cup 2024: Who will host and how will the new format work? |publisher=Sky Sports |author=Amar Mehta |date=20 November 2022 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://a-sports.tv/icc-new-format-t20-world-cup-2024/ |title=ICC announces new format for T20 World Cup 2024 |publisher=A Sports |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref name="Fixture3">{{en}} {{cite web |url=https://www.telegraph.co.uk/cricket/2024/01/04/t20-world-cup-fixtures-draw-west-indies-groups-england/ |title=Exclusive: First look at draw for 2024 T20 World Cup |publisher=[[Daily Telegraph]] |author=Tim Wigmore |date=4 Januarie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
==== Groep A ====
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=175|Span
!width=20|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|O|Onbeslis}}
!width=20|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=20|{{Afkorting|LT|Lopietempo}}
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-IN}}
|4||3||0||1||'''7'''||+1.137
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-US}}
|4||2||1||1||'''5'''||+0.127
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-PK}}
|4||2||2||0||'''4'''||+0.294
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-CA}}
|4||1||2||1||'''3'''||–0.493
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-IE}}
|4||0||3||1||'''1'''||—1.293
|}
{{Krieketwedstryd
| datum = 1 Junie 2024
| tyd = 19:00
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-CA}}
| telling1 = 194/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-US}}
| telling2 = 197/3 (17.4 boulbeurte)
| lopies1 = [[Navneet Dhaliwal]] 61 (44)
| paaltjies1 = [[Harmeet Singh (krieketspeler)|Harmeet Singh]] 1/27 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Aaron Jones]] 94* (40)
| paaltjies2 = [[Dillon Heyliger]] 1/19 (3 boulbeurte)
| uitslag = Die Verenigde State wen met sewe paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-canada-1st-match-group-a-1415701/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Grand Prairie-stadion]], [[Dallas]], [[Texas]]
| skeidsregters = Richard Illingworth ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Sharfuddoula ([[Bengaalse Krieketraad|Ban]])
| speler van die wedstryd = [[Aaron Jones]] (VSA)
| rondte =
| loot = Die Verenigde State het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste T20I-wedstryd op die stadion.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://indianexpress.com/article/sports/cricket/usa-vs-can-live-score-icc-t20-world-cup-2024-match-01-united-states-vs-canada-scorecard-updates-9366150/ |title=USA vs CAN highlights, ICC T20 World Cup 2024: United States beat Canada by 7 wickets in Dallas |publisher=The Indian Express |date=2 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Beide Kanada en die Verenigde State het hul T20I-wêreldbekerdebuut gemaak.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-canada-1st-match-group-a-1415701/match-preview |title=USA vs Canada: oldest rivalry renewed at cricket's biggest T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Hemant Brar |date=1 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Aaron Jones]] en [[Andries Gous]] se vennootskap om die derde paaltjie van 131 lopies is met ’n lopietempo van 14.29 die vinnigste met meer as ’n 100 lopies in die T20I-wêreldbekergeskiedenis en oortref die vorige rekord deur [[Kevin O’Brien]] en [[Andrew Poynter]] vir [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]] teen [[Nederlandse nasionale krieketspan|Nederland]] tydens die [[T20I-wêreldbeker 2014|2014-toernooi]].''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-usa-vs-canada-aaron-jones-gets-the-american-cricket-party-started-1436204 |title=Aaron Jones gets the big American cricket party started, and how |publisher=ESPNcricinfo |author=Cameron Ponsonby |date=2 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref name="CANvUSA">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-usa-vs-can-stats-aaron-jones-second-only-to-chris-gayle-after-blitz-1436192 |title=Stats – Aaron Jones second only to Chris Gayle after blitzing Canada |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=2 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Aaron Jones teken ook die hoogste individuelle telling deur ’n kolwer van ’n assosiaatlid tydens ’n T20I-wêreldbekerwedstryd aan en oortref [[Michael Jones]] se vorige rekord van 86 lopies vir [[Skotse nasionale krieketspan|Skotland]] teen Ierland tydens die [[T20I-wêreldbeker 2022|2022-toernooi]].''<ref name="CANvUSA" />
* ''Die Verenigde State oortref Kanada se vorige rekord vir die hoogste telling deur ’n assosiaatlid tydens ’n T20I-wêreldbekerwedstryd – die vorige hoogste telling was 193 lopies deur Nederland teen Ierland tydens die 2014-toernooi.''<ref name="CANvUSA" />
* ''Die Verenigde State teken hul hoogste suksesvolle T20I-lopiejaag aan.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/cricket/articles/c8993lynz8lo |title=Co-hosts USA beat Canada in T20 World Cup opener |publisher=[[BBC]] |author=Timothy Abraham |date=2 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is die Verenigde State se eerste T20I-wêreldbekeroorwinning en eerste oorwinning in enige IKR-toernooi ooit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/all-the-records-from-usa-s-milestone-triumph-over-canada-at-t20-world-cup |title=All the records from USA’s milestone triumph over Canada at T20 World Cup |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=2 Junie 2024 |accessdate=4 Junie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240604033743/https://www.icc-cricket.com/news/all-the-records-from-usa-s-milestone-triumph-over-canada-at-t20-world-cup |archive-date=4 Junie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 5 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IE}}
| telling1 = 96 (16 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-IN}}
| telling2 = 97/2 (12.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Gareth Delany]] 26 (14)
| paaltjies1 = [[Hardik Pandya]] 3/27 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Rohit Sharma]] 52* (37)
| paaltjies2 = [[Ben White]] 1/6 (1 boulbeurt)
| uitslag = Indië wen met agt paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/india-vs-ireland-8th-match-group-a-1415708/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Alex Wharf ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Jasprit Bumrah]] (Ind)
| rondte =
| loot = Indië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Rohit Sharma]] (Ind) teken sy 4 000ste T20I-lopie<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.indiatoday.in/sports/t20-world-cup-2024/story/t20-world-cup-2024-ind-vs-ire-rohit-sharma-men-t20is-ireland-2549554-2024-06-05 |title=T20 World Cup: Rohit Sharma becomes 3rd batter to 4000 runs in Men’s T20Is |publisher=India Today |author=Sabyasachi Chowdhury |date=5 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> en sy 1 000ste T20I-wêreldbekerlopie aan,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cricket.com/news/rohit-sharma-becomes-third-player-to-score-1000-t20-world-cup-runs-652024-1717607434354 |title=Rohit Sharma becomes third player to score 1000 T20 World Cup runs |publisher=Cricket.com |author=Aakash Sivasubramaniam |date=5 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> waarmee hy ná [[Virat Kohli]] die tweede Indiese kolwer word wat daarin kon slaag. Hy moker ook sy 600ste ses in internasionale krieket, sy 100ste ses in IKR-toernooie en behaal sy 300ste oorwinning in internasionale krieket.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.indiatvnews.com/sports/cricket/rohit-sharma-becomes-first-player-in-history-to-achieve-miraculous-record-in-international-cricket-2024-06-05-935408 |title=Rohit Sharma achieves world record, becomes first player to get to huge milestone in international cricket |publisher=India TV |author=Anshul Gupta |date=5 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Rishabh Pant]] (Ind) teken sy 1 000ste T20I-lopie aan.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://olympics.com/en/news/t20-world-cup-2024-india-vs-ireland-cricket-match-group-a-result-score |title=IND vs IRE, T20 World Cup 2024: India beat Ireland by eight wickets to kick off campaign on a high |publisher=Olympics |author=Utathya Nag |date=5 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Rohit Sharma]] oortref [[MS Dhoni]] se vorige rekord van 42 T20I-oorwinnings en word die suksesvolste Indiese [[Kaptein (sport)|kaptein]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.indiatoday.in/sports/t20-world-cup-2024/story/rohit-sharma-ms-dhoni-india-most-successful-t20i-captain-2549586-2024-06-05 |title=Rohit Sharma breaks MS Dhoni’s record to become India's most successful T20I captain |publisher=India Today |date=5 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 6 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-PK}}
| telling1 = 159/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-US}}
| telling2 = 159/3 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Babar Azam]] 44 (43)
| paaltjies1 = [[Nosthush Kenjige]] 3/30 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Monank Patel]] 50 (38)
| paaltjies2 = [[Mohammad Amir]] 1/25 (4 boulbeurte)
| uitslag = Gelykop; die Verenigde State wen die Superboulbeurt
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-pakistan-11th-match-group-a-1415711/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Grand Prairie-stadion]], [[Dallas]], [[Texas]]
| skeidsregters = Michael Gough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Allahudien Paleker ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]])
| speler van die wedstryd = [[Monank Patel]] (VSA)
| rondte =
| loot = Die Verenigde State het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste krieketwedstryd tussen Pakistan en die Verenigde State in enige formaat.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/live-pakistan-open-t20-world-cup-campaign-against-hosts-usa-in-dallas |title=USA stun Pakistan in dramatic Super Over to complete all-time great upset |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=6 Junie 2024 |accessdate=8 Junie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240608051852/https://www.icc-cricket.com/news/live-pakistan-open-t20-world-cup-campaign-against-hosts-usa-in-dallas |archive-date=8 Junie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* ''[[Babar Azam]] (Pak) oortref [[Virat Kohli]] (Ind) se vorige rekord van 4 038 T20I-lopies en word die beste T20I-lopiemaker.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.thenews.com.pk/latest/1197611-babar-azam-takes-lead-over-virat-kohli-as-t20is-highest-run-scorer |title=Babar Azam takes lead over Virat Kohli as T20Is' highest run-scorer |publisher=The News |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is slegs die vyfde T20I-wêreldbekerwedstryd wat in ’n gelykop geëindig het.''<ref name="Tied">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/trophy/team-smallest-margins/icc-men-s-t20-world-cup-89 |title=Smallest victories For ICC Men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is ook slegs die vierde T20I-wêreldbekerwedstryd wat deur ’n Superboulbeurt beslis is.''
* ''Dit is die Verenigde State se eerste T20I-oorwinning oor Pakistan ooit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-pakistan-11th-match-group-a-1415711/match-report |title=USA outclass sloppy Pakistan in thrilling Super Over finish |publisher=ESPNcricinfo |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 7 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-CA}}
| telling1 = 137/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-IE}}
| telling2 = 125/7 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Nicholas Kirton]] 49 (35)
| paaltjies1 = [[Barry McCarthy]] 2/24 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Mark Adair]] 34 (24)
| paaltjies2 = [[Jeremy Gordon]] 2/16 (4 boulbeurte)
| uitslag = Kanada wen met twaalf lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/canada-vs-ireland-13th-match-group-a-1415713/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Richard Kettleborough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Sam Nogajski ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Nicholas Kirton]] (Can)
| rondte =
| loot = Ierland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit is Kanada se eerste T20I-wêreldbekeroorwinning ooit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/canada-vs-ireland-13th-match-group-a-1415713/match-report |title=Kirton, Gordon and Heyliger sparkle in landmark Canada win |publisher=ESPNcricinfo |author=Ashish Pant |date=7 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 9 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IN}}
| telling1 = 119 (19 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-PK}}
| telling2 = 113/7 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rishabh Pant]] 42 (31)
| paaltjies1 = [[Naseem Shah]] 3/21 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Mohammad Rizwan]] 31 (44)
| paaltjies2 = [[Jasprit Bumrah]] 3/14 (4 boulbeurte)
| uitslag = Indië wen met ses lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/india-vs-pakistan-19th-match-group-a-1415719/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Richard Illingworth ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Rod Tucker ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Jasprit Bumrah]] (Ind)
| rondte =
| loot = Pakistan het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Mohammad Rizwan]] (Pak) speel in sy 100ste T20I-wedstryd.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.latestly.com/socially/sports/cricket/mohammad-rizwan-completes-100-matches-for-pakistan-in-t20i-cricket-during-ind-vs-pak-icc-mens-t20-world-cup-2024-match-6026220.html |title=Mohammad Rizwan Completes 100 Matches for Pakistan in T20I Cricket During IND vs PAK ICC Men’s T20 World Cup 2024 Match |publisher=LatestLY |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Indië verdedig met 119 lopies die gesamentlik laagste T20I-wêreldbekertelling suksesvol, gelyk aan Sri Lanka se [[T20I-wêreldbeker 2014|2014-telling]] teen Nieu-Seeland<ref name="INDvPAK">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/ind-vs-pak-t20-world-cup-2024-stats-india-defend-a-record-low-as-head-to-head-reaches-7-1-1437856 |title=India defend a record low as head-to-head reaches 7–1 |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> – een dag later oortref deur Suid-Afrika teen Bangladesj tydens dieselfde toernooi.''<ref name="RSAvBAN" />
* ''Dit is ook die laagste T20I-telling wat Indië ooit suksesvol kon verdedig, minder as hul 2016-telling van 139 lopies teen [[Zimbabwiese nasionale krieketspan|Zimbabwe]] in [[Harare]].''<ref name="INDvPAK" />
* ''Dit is die eerste keer dat Indië ’n T20I-wedstryd kon wen ten spyte daarvan dat hulle uitgeboul is nadat hulle eerste gekolf het.''<ref name="INDvPAK" />
* ''Indië se 7–1-rekord teen Pakistan is die langste T20I-wêreldbekeroorheersing.''<ref name="INDvPAK" />
* ''Die gehoor van 34 028 is die grootste in die krieketgeskiedenis in die Verenigde State.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nytimes.com/2024/06/09/nyregion/india-pakistan-cricket-world-cup.html |title=India-Pakistan Cricket World Cup Match Brings 34,000 Fans to Long Island |publisher=[[The New York Times]] |author=David Waldstein |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 11 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-CA}}
| telling1 =106/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-PK}}
| telling2 = 107/3 (17.3 boulbeurte)
| lopies1 = [[Aaron Johnson]] 52 (44)
| paaltjies1 = [[Mohammad Amir]] 2/13 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Mohammad Rizwan]] 53* (53)
| paaltjies2 = [[Dillon Heyliger]] 2/18 (4 boulbeurte)
| uitslag = Pakistan wen met sewe paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/canada-vs-pakistan-22nd-match-group-a-1415722/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Adrian Holdstock ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]]) en Sam Nogajski ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Mohammad Amir]] (Pak)
| rondte =
| loot = Pakistan het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Haris Rauf]] (Pak) neem sy 100ste T20I-paaltjie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/t20-world-cup/pak-vs-can-haris-rauf-100-wickets-t20is-third-fastest-record-stats-pakistan-v-canada-t20-world-cup-2024/article68277234.ece |title=PAK vs CAN: Haris Rauf becomes third quickest to pick 100 wickets in T20Is during T20 World Cup 2024 match against Canada |publisher=The Hindu |date=11 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 12 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-US}}
| telling1 = 110/8 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-IN}}
| telling2 = 111/3 (18.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Nitish Kumar]] 27 (23)
| paaltjies1 = [[Arshdeep Singh]] 4/9 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Suryakumar Yadav]] 50* (49)
| paaltjies2 = [[Saurabh Netravalkar]] 2/18 (4 boulbeurte)
| uitslag = Indië wen met sewe paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-india-25th-match-group-a-1415725/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Sam Nogajski ([[Krieket Australië|Aus]]) en Paul Reiffel (Aus)
| speler van die wedstryd = [[Arshdeep Singh]] (Ind)
| rondte =
| loot = Indië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste krieketwedstryd tussen Indië en die Verenigde State in enige formaat.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-india-25th-match-group-a-1415725/match-preview |title=Unbeaten India, USA set to take over New York with an eye on Super Eight spot |publisher=ESPNcricinfo |author=Alagappan Muthu |date=11 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:green">''Indië vorder hiermee tot die Super Agt.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-india-25th-match-group-a-1415725/match-report |title=Suryakumar and Arshdeep the architects of hard-fought India win |publisher=ESPNcricinfo |author=Shashank Kishore |date=12 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 14 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-US}}
| telling1 =
| span2 = {{Cr-IE}}
| telling2 =
| lopies1 =
| paaltjies1 =
| lopies2 =
| paaltjies2 =
| uitslag = Wedstryd afgelas sonder dat ’n bal geboul is.
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-ireland-30th-match-group-a-1415730/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sentrale Browardpark]], [[Fort Lauderdale]], [[Florida]]
| skeidsregters = Sharfuddoula ([[Bengaalse Krieketraad|Ban]]) en Rod Tucker ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd =
| rondte =
| loot = Geen loot nie
| reën = Wedstryd afgelas weens reën.
| notas = Dit is slegs die sewende T20I-wêreldbekerwedstryd wat afgelas is sonder dat ’n bal geboul is.''
* <span style="color:green">''Die Verenigde State vorder hiermee tot die Super Agt.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2026-usa-book-their-spot-india-and-sri-lanka-are-the-co-hosts-1438702 |title=USA qualify automatically for T20 World Cup 2026 |publisher=ESPNcricinfo |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Die Verenigde State haal vir die eerste keer die tweede rondte van ’n IKR-toernooi.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://edition.cnn.com/2024/06/14/sport/usa-ireland-2024-t20-cricket-world-cup-spt-intl/index.html |title=USA makes history in advancing to next stage of men’s T20 Cricket World Cup after game against Ireland is abandoned |publisher=[[CNN]] |author=Ben Morse |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Ierland, Kanada en Pakistan is hiermee uit die toernooi geskakel.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/united-states-of-america-vs-ireland-30th-match-group-a-1415730/match-report |title=Washout in Florida takes USA through to Super Eight |publisher=ESPNcricinfo |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Pakistan versuim vir die eerste keer om die tweede rondte van ’n T20I-wêreldbekertoernooi te haal.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-pakistan-knocked-out-of-t20-world-cup-2024-in-first-round-1438718 |title=Pakistan knocked out of T20 World Cup 2024 in first round |publisher=ESPNcricinfo |author=Danyal Rasool |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 15 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-CA}}
| telling1 =
| span2 = {{Cr-IN}}
| telling2 =
| lopies1 =
| paaltjies1 =
| lopies2 =
| paaltjies2 =
| uitslag = Wedstryd afgelas sonder dat ’n bal geboul is.
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/canada-vs-india-33rd-match-group-a-1415733/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sentrale Browardpark]], [[Fort Lauderdale]], [[Florida]]
| skeidsregters = Richard Kettleborough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Sharfuddoula ([[Bengaalse Krieketraad|Ban]])
| speler van die wedstryd =
| rondte =
| loot = Geen loot nie
| reën = Wedstryd afgelas weens reën.
| notas = Dit was die eerste T20I-wedstryd tussen Indië en Kanada.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/canada-vs-india-33rd-match-group-a-1415733/match-preview |title=Last chance for Kohli to find runs before India's Super Eight campaign |publisher=ESPNcricinfo |author=Ashish Pant |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is slegs die agtste T20I-wêreldbekerwedstryd wat afgelas is sonder dat ’n bal geboul is.
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 16 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IE}}
| telling1 = 106/9 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-PK}}
| telling2 = 111/7 (18.5 boulbeurte)
| lopies1 = [[Gareth Delany]] 31 (19)
| paaltjies1 = [[Imad Wasim]] 3/8 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Babar Azam]] 32* (34)
| paaltjies2 = [[Barry McCarthy]] 3/15 (4 boulbeurte)
| uitslag = Pakistan wen met drie paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/ireland-vs-pakistan-36th-match-group-a-1415736/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sentrale Browardpark]], [[Fort Lauderdale]], [[Florida]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Rod Tucker ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Shaheen Afridi]] (Pak)
| rondte =
| loot = Pakistan het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas =
}}
==== Groep B ====
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=175|Span
!width=20|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|O|Onbeslis}}
!width=20|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=20|{{Afkorting|LT|Lopietempo}}
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-AU}}
|4||4||0||0||'''8'''||+2.791
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-EN}}
|4||2||1||1||'''5'''||+3.611
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-XS}}
|4||2||1||1||'''5'''||+1.255
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-NA}}
|4||1||3||0||'''2'''||–2.585
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-OM}}
|4||0||4||0||'''0'''||−3.062
|}
{{Krieketwedstryd
| datum = 2 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-OM}}
| telling1 = 109 (19.4 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NA}}
| telling2 = 109/6 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Khalid Kail]] 34 (39)
| paaltjies1 = [[Ruben Trumpelmann]] 4/21 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Jan Frylinck]] 45 (48)
| paaltjies2 = [[Mehran Khan]] 3/7 (3 boulbeurte)
| uitslag = Gelykop; Namibië wen die Superboulbeurt
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/namibia-vs-oman-3rd-match-group-b-1415703/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Jayaraman Madanagopal ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Joel Wilson ([[Krieket Wes-Indië|WI]])
| speler van die wedstryd = [[David Wiese]] (Nam)
| rondte =
| loot = Namibië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Ses Omaanse kolwers is been-voor-paaltjie betrap, die meeste in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd ooit; dit oortref die vorige rekord deur Nederland teen Sri Lanka tydens die 2021-toernooi.''
* ''Dit is slegs die vierde T20I-wêreldbekerwedstryd wat in ’n gelykop geëindig het.''<ref name="Tied" />
* ''Dit is ook slegs die derde T20I-wêreldbekerwedstryd wat deur ’n Superboulbeurt beslis is.''<ref name="OMAvNAM">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/namibia-vs-oman-3rd-match-group-b-1415703/match-report |title=Superhero Wiese aces Super Over for Namibia in thriller |publisher=ESPNcricinfo |author=Abhimanyu Bose |date=3 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Namibië teken met 21 lopies die hoogste telling in ’n T20I-wêreldbekersuperboulbeurt ooit aan.<ref name="OMAvNAM" />
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 4 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-XS}}
| telling1 = 90/0 (10 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-EN}}
| telling2 =
| lopies1 = [[Michael Jones]] 45* (30)
| paaltjies1 =
| lopies2 =
| paaltjies2 =
| uitslag = Onbeslis
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-scotland-6th-match-group-b-1415706/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Nitin Menon ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Asif Yaqoob ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd =
| rondte =
| loot = Skotland het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën = Reën verkort die wedstryd tot tien boulbeurte per span.''
* ''[[Duckworth-Lewis-Stern-metode]] hersien teiken om te wen: 109 lopies in tien boulbeurte vir Engeland.''
* ''Ná verdere reën is die wedstryd voor Engeland se kolfbeurt afgelas.
| notas =
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 5 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-AU}}
| telling1 = 164/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-OM}}
| telling2 = 125/9 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Marcus Stoinis]] 67* (36)
| paaltjies1 = [[Mehran Khan]] 2/38 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Ayaan Khan]] 36 (30)
| paaltjies2 = [[Marcus Stoinis]] 3/19 (3 boulbeurte)
| uitslag = Australië wen met 39 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-oman-10th-match-group-b-1415710/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Joel Wilson ([[Krieket Wes-Indië|WI]]) en Asif Yaqoob ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Marcus Stoinis]] (Aus)
| rondte =
| loot = Oman het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Aqib Ilyas]] (Oma) speel in sy 50ste T20I-wedstryd.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-oman-10th-match-group-b-1415710/match-preview |title=Australia begin quest to unite silverware across all formats |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew McGlashan |date=5 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[David Warner]] oortref [[Aaron Finch]] se vorige rekord van 3 120 T20I-lopies en word Australië se beste lopiemaker.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://timesofindia.indiatimes.com/sports/cricket/icc-mens-t20-world-cup/david-warner-becomes-highest-run-scorer-for-australia-in-t20is/articleshow/110755204.cms |title=David Warner Becomes Highest Run-Scorer For Australia In T20Is |publisher=[[The Times of India]] |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/t20-world-cup/david-warner-highest-run-scorer-australia-t20is-uganda-t20-world-cup-2024-aaron-finch-stats-records-news/article68257754.ece |title=AUS vs OMA, T20 World Cup 2024: David Warner becomes highest run-scorer for Australia in T20 cricket, eclipses Aaron Finch |publisher=The Hindu |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 6 Junie 2024
| tyd = 15:00
| dagnag =
| span1 = {{Cr-NA}}
| telling1 = 155/9 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-XS}}
| telling2 = 157/5 (18.3 boulbeurte)
| lopies1 = [[Gerhard Erasmus]] 52 (31)
| paaltjies1 = [[Brad Wheal]] 3/33 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Richie Berrington]] 47* (35)
| paaltjies2 = [[Gerhard Erasmus]] 2/29 (4 boulbeurte)
| uitslag = Skotland wen met vyf paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/namibia-vs-scotland-12th-match-group-b-1415712/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Nitin Menon ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Jayaraman Madanagopal (Ind)
| speler van die wedstryd = [[Michael Leask]] (Sco)
| rondte =
| loot = Namibië het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas = Dit is Skotland se eerste T20I-oorwinning oor Namibië ooit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/namibia-vs-scotland-12th-match-group-b-1415712/match-report |title=Berrington and Leask launch Scotland to landmark victory |publisher=ESPNcricinfo |author=Vithushan Ehantharajah |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 8 Junie 2024
| tyd = 13:00
| dagnag =
| span1 = {{Cr-AU}}
| telling1 = 201/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-EN}}
| telling2 = 165/6 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[David Warner]] 39 (16)
| paaltjies1 = [[Chris Jordan]] 2/44 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Jos Buttler]] 42 (28)
| paaltjies2 = [[Pat Cummins]] 2/23 (4 boulbeurte)
| uitslag = Australië wen met 36 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-england-17th-match-group-b-1415717/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Nitin Menon ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Joel Wilson ([[Krieket Wes-Indië|WI]])
| speler van die wedstryd = [[Adam Zampa]] (Aus)
| rondte =
| loot = Engeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Chris Jordan]] (Eng) neem sy 100ste T20I-paaltjie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://cricket.one/cricket-news/chris-jordan-becomes-only-the-second-english-bowler-to-achieve-this-feat/6665253cfdc09c66a532ab76 |title=Chris Jordan Becomes Only The Second English Bowler To Achieve 'This' Feat |publisher=OneCricket |author=Sakshi Sharma |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 9 Junie 2024
| tyd = 13:00
| dagnag =
| span1 = {{Cr-OM}}
| telling1 = 150/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-XS}}
| telling2 = 153/3 (13.1 boulbeurte)
| lopies1 = [[Pratik Athavale]] 54 (40)
| paaltjies1 = [[Safyaan Sharif]] 2/40 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Brandon McMullen]] 61* (31)
| paaltjies2 = [[Bilal Khan]] 1/12 (2.1 boulbeurte)
| uitslag = Skotland wen met sewe paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/oman-vs-scotland-20th-match-group-b-1415720/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Chris Brown ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Allahudien Paleker ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]])
| speler van die wedstryd = [[Brandon McMullen]] (Sco)
| rondte =
| loot = Oman het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas = <span style="color:red">Oman is hiermee uit die toernooi geskakel.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/oman-vs-scotland-20th-match-group-b-1415720/match-report |title=Scotland romp to statement victory over Oman to leave England feeling the Group B squeeze |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew Miller |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 11 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-NA}}
| telling1 = 72 (17 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AU}}
| telling2 = 74/1 (5.4 boulbeurte)
| lopies1 = [[Gerhard Erasmus]] 36 (43)
| paaltjies1 = [[Adam Zampa]] 4/12 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Travis Head]] 34* (17)
| paaltjies2 = [[David Wiese]] 1/15 (1 boulbeurt)
| uitslag = Australië wen met nege paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-namibia-24th-match-group-b-1415724/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Nitin Menon ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Rashid Riaz ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Adam Zampa]] (Aus)
| rondte =
| loot = Australië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste T20I-wedstryd tussen Australië en Namibië.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-namibia-24th-match-group-b-1415724/match-preview |title=Smooth-sailing Australia look to cement Super Eight berth |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew McGlashan |date=11 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Namibië teken sy laagste T20I-wêreldbekertelling ooit aan en oortref hul vorige rekord van 96 lopies teen Sri Lanka tydens die [[T20I-wêreldbeker 2021|2021-toernooi]].''<ref name="NAMvAUS">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-stats-adam-zampa-day-out-in-australia-s-record-win-1438242 |title=Stats: Adam Zampa's day out in Australia's record win |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=12 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref name="Lowest">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/trophy/team-lowest-innings-totals/icc-men-s-t20-world-cup-89 |title=Lowest totals For ICC Men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Namibië teken ook die laagste T20I-telling van enige span teen Australië ooit aan en oortref die vorige rekord van 73 lopies deur Bangladesj tydens die 2021-toernooi.''<ref name="NAMvAUS" /><ref name="Lowest" />
* ''[[Adam Zampa]] word die eerste Australiese bouler wat sy 100ste T20I-paaltjie neem.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.timesnownews.com/sports/cricket/adam-zampa-creates-history-becomes-first-aussie-to-take-100-wickets-in-t20is-article-110924210 |title=Adam Zampa Creates History, Becomes First Aussie To Take 100 Wickets in T20Is |publisher=Times Now |author=Megha Mallick |date=12 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:green">''Australië vorder hiermee tot die Super Agt.''</span><ref name="CNBC TV18">{{en}} {{cite web |url=https://www.cnbctv18.com/sports/australia-and-south-africa-become-first-teams-to-qualify-for-super-8-stage-of-t20-world-cup-19427304.htm |title=Australia and South Africa become first teams to qualify for Super 8 stage of T20 World Cup |publisher=CNBC TV18 |date=12 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Namibië is hiermee uit die toernooi geskakel.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://thefederal.com/cricket/t20-world-cup-australia-annihilate-namibia-to-secure-super-8-spot-127176 |title=T20 World Cup: Australia annihilate Namibia to secure Super 8 spot |publisher=thefederal.com |date=12 Junie 2024|accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 13 Junie 2024
| tyd = 15:00
| dagnag =
| span1 = {{Cr-OM}}
| telling1 = 47 (13.2 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-EN}}
| telling2 = 50/2 (3.1 boulbeurte)
| lopies1 = [[Shoaib Khan]] 11 (23)
| paaltjies1 = [[Adil Rashid]] 4/11 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Jos Buttler]] 24* (8)
| paaltjies2 = [[Kaleemullah]] 1/10 (1 boulbeurt)
| uitslag = Engeland wen met agt paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-oman-28th-match-group-b-1415728/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Langton Rusere ([[Zimbabwe Krieket|Zim]]) en Asif Yaqoob ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Adil Rashid]] (Eng)
| rondte =
| loot = Engeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste krieketwedstryd tussen Engeland en Oman in enige formaat.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-oman-28th-match-group-b-1415728/match-preview |title=England aim to revive rocky title defence against Oman |publisher=ESPNcricinfo |author=Vithushan Ehantharajah |date=12 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is Oman se laagste T20I-telling ooit en oortref hul vorige rekord van 78 lopies teen Nepal in 2022.''<ref name="OMAvENG">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-stats-england-s-record-rush-to-victory-in-99-balls-salt-s-sixes-landmark-1438589 |title=England's record rush to victory in 99 balls, Salt's sixes landmark |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=13 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is ook die laagste T20I-wêreldbekertelling van enige span teen Engeland ooit en oortref die vorige rekord van 55 lopies deur Wes-Indië tydens die 2021-toernooi.''<ref name="OMAvENG" /><ref name="Lowest" />
* ''Dit is die destyds grootste T20I-wêreldbekeroorwinning volgens aantal oorblywende aflewerings en oortref Sri Lanka se vorige rekord teen Nederland tydens die 2014-toernooi.<ref name="OMAvENG" /><ref name="Largest">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/trophy/team-largest-margins/icc-men-s-t20-world-cup-89 |title=Largest margins by Innings, runs & wickets for ICC Men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 15 Junie 2024
| tyd = 13:00
| dagnag =
| span1 = {{Cr-EN}}
| telling1 = 122/5 (10 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NA}}
| telling2 = 84/3 (10 boulbeurte)
| lopies1 = [[Harry Brook]] 47* (20)
| paaltjies1 = [[Ruben Trumpelmann]] 2/31 (2 boulbeurte)
| lopies2 = [[Michael van Lingen]] 33 (29)
| paaltjies2 = [[Jofra Archer]] 1/15 (2 boulbeurte)
| uitslag = Engeland wen met 41 lopies ([[Duckworth-Lewis-Stern-metode|DLS-metode]])
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-namibia-34th-match-group-b-1415734/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Adrian Holdstock ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]]) en Langton Rusere ([[Zimbabwe Krieket|Zim]])
| speler van die wedstryd = [[Harry Brook]] (Eng)
| rondte =
| loot = Namibië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën = Reën verkort die wedstryd tot elf boulbeurte per span en later tot tien.''
* ''[[Duckworth-Lewis-Stern-metode]] hersien teiken om te wen: 126 lopies in tien boulbeurte vir Namibië.
| notas = Dit was die eerste T20I-wedstryd tussen Engeland en Namibië.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-namibia-34th-match-group-b-1415734/match-preview |title=Reinvigorated England seek confirmation that their campaign is back on track |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew Miller |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Niko Davin]] (Nam) word die eerste kolwer wat sy paaltjie verloor nadat hy uitgetree het.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/t20-world-cup/eng-vs-nam-nikolaas-davin-retired-out-t20-world-cup-history-first-batter-record-england-namibia/article68294961.ece |title=ENG vs NAM: Namibia’s Nikolaas Davin becomes first batter to retire out in T20 World Cup history |publisher=The Hindu |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[David Wiese]] (Nam) speel in sy laaste T20I-wedstryd.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-david-wiese-retires-from-international-cricket-1438976 |title='Just seemed like the right time' – Wiese retires from international cricket |publisher=ESPNcricinfo |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 15 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-XS}}
| telling1 = 180/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AU}}
| telling2 = 186/5 (19.4 boulbeurte)
| lopies1 = [[Brandon McMullen]] 60 (34)
| paaltjies1 = [[Glenn Maxwell]] 2/44 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Travis Head]] 68 (49)
| paaltjies2 = [[Mark Watt]] 2/34 (4 boulbeurte)
| uitslag = Australië wen met vyf paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-scotland-35th-match-group-b-1415735/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Daren Sammy-krieketveld]], [[Gros Islet]], [[St. Lucia]]
| skeidsregters = Michael Gough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Asif Yaqoob ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Marcus Stoinis]] (Aus)
| rondte =
| loot = Australië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit is Skotland se hoogste T20I-wêreldbekertelling ooit<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/live/2024/jun/16/t20-world-cup-2024-australia-vs-scotland-live-updates-scores-results-teams-squads-start-time-gros-islet-saint-lucia-daren-sammy-national-cricket-stadium |title=T20 World Cup 2024: Australia defeat Scotland by five wickets |publisher=[[The Guardian]] |author=Daniel Gallan |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> en oortref hul vorige rekord van 176 lopies teen Ierland tydens die 2022-toernooi.''<ref name="Highest">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/trophy/team-highest-innings-totals/icc-men-s-t20-world-cup-89 |title=Highest totals For ICC Men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Skotland teken ook die hoogste T20I-telling deur ’n assosiaatlid teen Australië ooit aan.''<ref name="Highest" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/cricket/live/ce44g9v94yzt |title=T20 World Cup: England through to Super 8s after Australia beat Scotland – as it happened |publisher=[[BBC]] |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[George Munsey]] word ná [[Richie Berrington]] die tweede Skotse kolwer wat sy 2 000ste lopie aanteken.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.newsbytesapp.com/news/sports/t20-wc-george-munsey-races-past-2-000-t20i-runs/story |title=George Munsey becomes second Scotland batter to 2,000 T20I runs |publisher=Newsbytes |author=Gaurav Tripathi |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:green">''Engeland vorder hiermee tot die Super Agt.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.firstpost.com/firstcricket/sports-news/t20-world-cup-2024-england-qualify-for-super-8-as-australia-beat-scotland-13782972.html |title=T20 World Cup 2024: England qualify for Super 8 as Australia beat Scotland |publisher=Firstpost |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Skotland is hiermee uit die toernooi geskakel.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-scotland-35th-match-group-b-1415735/match-report |title=Stoinis breaks Scotland hearts, England through to Super Eight |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew McGlashan |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
==== Groep C ====
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=175|Span
!width=20|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|O|Onbeslis}}
!width=20|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=20|{{Afkorting|LT|Lopietempo}}
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-WI}}
|4||4||0||0||'''8'''||+3.257
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-AF}}
|4||3||1||0||'''6'''||+1.835
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-NZ}}
|4||2||2||0||'''4'''||+0.415
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-UG}}
|4||1||3||0||'''2'''||—4.510
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-PG}}
|4||0||4||0||'''0'''||−1.268
|}
{{Krieketwedstryd
| datum = 2 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-PG}}
| telling1 = 136/8 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-WI}}
| telling2 = 137/5 (19 boulbeurte)
| lopies1 = [[Sese Bau]] 50 (43)
| paaltjies1 = [[Andre Russell]] 2/19 (3 boulbeurte)
| lopies2 = [[Roston Chase]] 42* (27)
| paaltjies2 = [[Assad Vala]] 2/28 (4 boulbeurte)
| uitslag = Wes-Indië wen met vyf paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-papua-new-guinea-2nd-match-group-c-1415702/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Providencestadion]], [[Georgetown, Guyana|Georgetown]], [[Guyana]]
| skeidsregters = Adrian Holdstock ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]]) en Rashid Riaz ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Roston Chase]] (WI)
| rondte =
| loot = Wes-Indië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Charles Amini]] (PNG) teken sy 1 000ste T20I-lopie aan.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.newsbytesapp.com/news/sports/charles-amini-completes-1-000-t20i-runs-for-png/story |title=Charles Amini becomes third PNG batter with 1,000 T20I runs |publisher=Newsbytes |author=Parth Dhall |date=3 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Andre Russell]] (WI) neem sy 50ste T20I-paaltjie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/videos/andre-russell-gets-his-50th-t20i-wicket-wi-v-png-t20wc-2024 |title=Andre Russell gets his 50th T20I wicket |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=2 Junie 2024 |accessdate=10 Junie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240610204526/https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/videos/andre-russell-gets-his-50th-t20i-wicket-wi-v-png-t20wc-2024 |archive-date=10 Junie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 3 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-AF}}
| telling1 = 183/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-UG}}
| telling2 = 58 (16 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rahmanullah Gurbaz]] 76 (45)
| paaltjies1 = [[Brian Masaba]] 2/21 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Robinson Obuya]] 14 (25)
| paaltjies2 = [[Fazalhaq Farooqi]] 5/9 (4 boulbeurte)
| uitslag = Afghanistan wen met 125 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-uganda-5th-match-group-c-1415705/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Providencestadion]], [[Georgetown, Guyana|Georgetown]], [[Guyana]]
| skeidsregters = Kumar Dharmasena ([[Sri Lanka Krieket|SL]]) en Ahsan Raza ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Fazalhaq Farooqi]] (Afg)
| rondte =
| loot = Uganda het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was Uganda se eerste wêreldbekerwedstryd in enige IKR-toernooi.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-uganda-captain-brian-masaba-we-carry-whole-country-s-hopes-on-our-backs-1436379 |title='We carry a whole country's hopes on our backs,' says Uganda captain Brian Masaba |publisher=ESPNcricinfo |date=3 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Uganda teken sy destyds laagste T20I-telling aan en oortref hul vorige rekord van 87 lopies teen Namibië in 2024 – later oortref teen Afghanistan tydens dieselfde toernooi.''<ref name="WIvUGA" /><ref name="Lowest_Uganda">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/team/team-lowest-innings-totals/uganda-34/twenty20-internationals-3 |title=Lowest totals by Uganda in T20Is |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Fazalhaq Farooqi]] (Afg) neem sy eerste vyf-paaltjie-oes.<ref name="Bowling">{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/stats/index.html?class=3;filter=advanced;orderby=start;qualmin1=5;qualval1=wickets;size=100;template=results;type=bowling;view=innings |title=Statistics / Statsguru / Twenty20 Internationals / Bowling Records |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.aninews.in/news/sports/cricket/t20-world-cup-farooqis-maiden-five-wicket-haul-seals-125-run-win-for-afghanistan-over-uganda20240604093634/ |title=T20 World Cup: Farooqi's maiden five-wicket haul seals 125-run win for Afghanistan over Uganda |publisher=Asian News International |date=4 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 5 Junie 2024
| tyd = 19:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-PG}}
| telling1 = 77 (19.1 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-UG}}
| telling2 = 78/7 (18.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Hiri Hiri]] 15 (19)
| paaltjies1 = [[Frank Nsubuga]] 2/4 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Riazat Ali Shah]] 33 (56)
| paaltjies2 = [[Alei Nao]] 2/16 (4 boulbeurte)
| uitslag = Uganda wen met drie paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/papua-new-guinea-vs-uganda-9th-match-group-c-1415709/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Providencestadion]], [[Georgetown, Guyana|Georgetown]], [[Guyana]]
| skeidsregters = Adrian Holdstock ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]]) en Rashid Riaz ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Riazat Ali Shah]] (Uga)
| rondte =
| loot = Uganda het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Frank Nsubuga]] (Uga) boul die gesamentlik mees ekonomiese spel in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-uganda-s-nsubuga-s-bowling-not-his-age-takes-him-into-the-record-books-1437052 |title=Nsubuga's bowling, not his age, takes him into the record books |publisher=ESPNcricinfo |author=Mohammad Isam |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> – later geëwenaar deur [[Tim Southee]] (NZ) teen Uganda en oortref deur [[Lockie Ferguson]] (NZ) teen Papoea-Nieu-Guinee tydens dieselfde toernooi.''<ref name="UGAvNZ" />
* ''Papoea-Nieu-Guinee teken sy laagste T20I-telling aan<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/our-batters-let-us-down-png-captain-assad-vala-after-defeat-to-uganda-1437047 |title='Our batters let us down' – PNG captain Assad Vala after defeat to Uganda |publisher=ESPNcricinfo |author=Mohammad Isam |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> en oortref hul vorige rekord van 193 lopies teen Ierland in 2016.''<ref name="Lowest_PNG">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/team/team-lowest-innings-totals/papua-new-guinea-20/twenty20-internationals-3 |title=Lowest totals by Papua New Guinea in T20Is |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is Uganda se eerste T20I-wêreldbekeroorwinning en eerste oorwinning in enige IKR-toernooi ooit.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-uganda-s-nsubuga-s-bowling-not-his-age-takes-him-into-the-record-books-1437052 |title=Nsubuga's bowling, not his age, takes him into the record books |publisher=ESPNcricinfo |author=Mohammad Isam |date=6 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is ook Uganda se eerste T20I-oorwinning oor Papoea-Nieu-Guinee ooit.
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 7 Junie 2024
| tyd = 19:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-AF}}
| telling1 = 159/6 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NZ}}
| telling2 = 75 (15.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rahmanullah Gurbaz]] 80 (56)
| paaltjies1 = [[Trent Boult]] 2/22 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Glenn Phillips]] 18 (18)
| paaltjies2 = [[Fazalhaq Farooqi]] 4/17 (3.2 boulbeurte)
| uitslag = Afghanistan wen met 84 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-new-zealand-14th-match-group-c-1415714/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Providencestadion]], [[Georgetown, Guyana|Georgetown]], [[Guyana]]
| skeidsregters = Kumar Dharmasena ([[Sri Lanka Krieket|SL]]) en Ahsan Raza ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Rahmanullah Gurbaz]] (Afg)
| rondte =
| loot = Nieu-Seeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Rahmanullah Gurbaz]] (Afg) word die eerste kolwer wat die opponent twee agtereenvolgende keer kon uitoorlê.''<ref name="AFGvNZL">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/icc-men-s-t20-world-cup-2024-stats-afghanistan-s-first-ever-win-against-new-zealand-1437494 |title=Stats – Afghanistan's first-ever win against New Zealand |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=8 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Rahmanullah Gurbaz en [[Ibrahim Zadran]] word die eerste aanvangskolwers wat twee agtereenvolgende vennootskappe van meer as 100 lopies in T20I-wêreldbekerwedstryde kon aanteken.''<ref name="AFGvNZL" />
* ''Dit is Nieu-Seeland se swakste T20I-wêreldbekernederlaag volgens aantal lopies ooit en oortref hul nederlaag met 59 lopies teen Sri Lanka tydens die 2014-toernooi, toe hulle 120 lopies gejaag het.''<ref name="AFGvNZL" /><ref name="Largest" />
* ''Dit is Afghanistan se eerste oorwinning oor Nieu-Seeland in enige formaat ooit.''<ref name="AFGvNZL" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://indianexpress.com/article/sports/cricket/new-zealand-vs-afghanistan-live-score-t20-world-cup-2024-match-14-today-nz-vs-afg-latest-scorecard-updates-9378894/ |title=New Zealand vs Afghanistan Highlights, T20 World Cup 2024: Afghanistan beat New Zealand by 84 runs |publisher=The Indian Express |date=8 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Afghanistan word die eerste span wat drie T20I-wêreldbekerwedstryde met meer as 80 lopies kon wen.<ref name="AFGvNZL" />
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 8 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-WI}}
| telling1 = 173/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-UG}}
| telling2 = 39 (12 boulbeurte)
| lopies1 = [[Johnson Charles]] 44 (42)
| paaltjies1 = [[Brian Masaba]] 2/31 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Juma Miyagi]] 13* (20)
| paaltjies2 = [[Akeal Hosein]] 5/11 (4 boulbeurte)
| uitslag = Wes-Indië wen met 134 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-uganda-18th-match-group-c-1415718/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Providencestadion]], [[Georgetown, Guyana|Georgetown]], [[Guyana]]
| skeidsregters = Kumar Dharmasena ([[Sri Lanka Krieket|SL]]) en Rashid Riaz ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Akeal Hosein]] (WI)
| rondte =
| loot = Wes-Indië het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas = [[Akeal Hosein]] word die eerste Wes-Indiese bouler wat ’n vyf-paaltjie-oes neem.''<ref name="Bowling" /><ref name="WIvUGA">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/icc-men-s-t20-world-cup-2024-stats-a-record-low-for-uganda-and-a-record-win-for-west-indies-1437700 |title=Stats – A record-low for Uganda and a record-win for West Indies |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.newindianexpress.com/sport/cricket/2024/Jun/09/hoseins-fifer-fashions-west-indies-134-run-win-over-uganda |title=Hosein's fifer fashions West Indies' 134-run win over Uganda |publisher=The New Indian Express |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Uganda teken met 39 almal uit die gesamentlik laagste T20I-wêreldbekertelling aan, gelyk aan Nederland se 2014-telling teen Sri Lanka.''<ref name="Lowest" /><ref name="WIvUGA" />
* ''Uganda teken ook sy laagste T20I-telling ooit aan en oortref hul vorige rekord van 58 lopies teen Afghanistan tydens dieselfde toernooi.''<ref name="Lowest_Uganda" /><ref name="WIvUGA" />
* ''Dit is ook die laagste T20I-telling van enige span teen Wes-Indië en oortref die vorige rekord van 68 lopies deur Ierland tydens die [[T20I-wêreldbeker 2010|2010-toernooi]].''<ref name="Lowest" /><ref name="WIvUGA" />
* ''Dit is Wes-Indië se grootste T20I-oorwinning volgens aantal lopies ooit en oortref hul oorwinning met 84 lopies teen Pakistan tydens die 2014-toernooi, asook die eerste keer wat hulle met meer as 100 lopies kon wen.<ref name="Largest" /><ref name="WIvUGA" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.hindustantimes.com/cricket/uganda-39-all-out-vs-west-indies-lowest-team-total-in-t20-world-cup-check-five-weakest-totals-in-tournament-history-101717903597616.html |title=Uganda's 39 all out vs West Indies lowest team total in T20 World Cup: Check five smallest team totals in T20WC history |publisher=Hindustan Times |date=9 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 12 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-WI}}
| telling1 = 149/9 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NZ}}
| telling2 = 136/9 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Sherfane Rutherford]] 68* (39)
| paaltjies1 = [[Trent Boult]] 3/16 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Glenn Phillips]] 40 (33)
| paaltjies2 = [[Alzarri Joseph]] 4/19 (4 boulbeurte)
| uitslag = Wes-Indië wen met 13 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-new-zealand-26th-match-group-c-1415726/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Brian Lara-krieketakademie]], San Fernando, [[Trinidad en Tobago]]
| skeidsregters = Ahsan Raza ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]]) en Alex Wharf ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Sherfane Rutherford]] (WI)
| rondte =
| loot = Nieu-Seeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Nicholas Pooran]] oortref [[Chris Gayle]] se vorige rekord van 1 899 T20I-lopies en word Wes-Indië se beste lopiemaker.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-new-zealand-26th-match-group-c-1415726/match-report |title=Rutherford and bowlers take West Indies to Super Eight; New Zealand's campaign in trouble |publisher=ESPNcricinfo |author=Abhimanyu Bose |date=13 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:green">''Wes-Indië vorder hiermee tot die Super Agt.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://sports.ndtv.com/t20-world-cup-2024/west-indies-qualify-for-super-8s-after-13-run-win-over-new-zealand-5879320 |title=T20 World Cup 2024: West Indies Qualify For Super 8s After 13-Run Win Over New Zealand |publisher=NDTV |date=13 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 13 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-PG}}
| telling1 = 95 (19.5 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AF}}
| telling2 = 101/3 (15.1 boulbeurte)
| lopies1 = [[Kiplin Doriga]] 27 (32)
| paaltjies1 = [[Fazalhaq Farooqi]] 3/16 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Gulbadin Naib]] 49* (36)
| paaltjies2 = [[Semo Kamea]] 1/16 (3 boulbeurte)
| uitslag = Afghanistan wen met sewe paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-papua-new-guinea-29th-match-group-c-1415729/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Brian Lara-krieketakademie]], San Fernando, [[Trinidad en Tobago]]
| skeidsregters = Michael Gough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Alex Wharf (Eng)
| speler van die wedstryd = [[Fazalhaq Farooqi]] (Afg)
| rondte =
| loot = Afghanistan het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = <span style="color:green">Afghanistan vorder hiermee tot die Super Agt.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-papua-new-guinea-29th-match-group-c-1415729/match-report |title=Afghanistan storm into Super Eight; New Zealand knocked out |publisher=ESPNcricinfo |author=S Sudarshanan |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Nieu-Seeland, Papoea-Nieu-Guinee en Uganda is hiermee uit die toernooi geskakel.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://crictoday.com/cricket/daily-cricket-news/afghanistan-qualify-for-super-8-stage-of-icc-t20-world-cup-2024-new-zealand-eliminated/ |title=Afghanistan qualify for Super 8 stage of ICC T20 World Cup 2024, New Zealand eliminated |publisher=Cric Today |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Nieu-Seeland versuim vir die eerste keer sedert die 2014-toernooi om die halfeindrondte van ’n [[krieketwêreldbeker]]- of [[T20I-wêreldbeker]] te haal.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/new-zealand-vs-uganda-32nd-match-group-c-1415732/match-preview |title=Uganda eye bright finish against knocked-out New Zealand |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew Fidel Fernando |date=14 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 14 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-UG}}
| telling1 = 40 (18.4 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NZ}}
| telling2 = 41/1 (5.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Kenneth Waiswa]] 11 (18)
| paaltjies1 = [[Tim Southee]] 3/4 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Devon Conway]] 22* (15)
| paaltjies2 = [[Riazat Ali Shah]] 1/10 (1 boulbeurt)
| uitslag = Nieu-Seeland wen met nege paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/new-zealand-vs-uganda-32nd-match-group-c-1415732/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Brian Lara-krieketakademie]], San Fernando, [[Trinidad en Tobago]]
| skeidsregters = Richard Illingworth ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Paul Reiffel ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Tim Southee]] (NZ)
| rondte =
| loot = Nieu-Seeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Tim Southee]] (NZ) boul die gesamentlik mees ekonomiese spel in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd en ewenaar [[Frank Nsubuga]] (Uga) se vorige rekord teen Papoea-Nieu-Guinee tydens dieselfde toernooi<ref name="UGAvNZ">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/men-s-t20-world-cup-2024-stats-new-zealand-s-biggest-win-in-men-s-t20is-1438793 |title=Stats – New Zealand's biggest win in men's T20Is |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=15 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> – later oortref deur [[Lockie Ferguson]] (NZ) teen Papoea-Nieu-Guinee tydens dieselfde toernooi.''<ref name="PNGvNZ" />
* ''Hy staan ook die minste lopies deur enige Nieu-Seelandse bouler tydens ’n T20I-wedstryd af en oortref [[Daniel Vettori]] se vorige rekord van ses lopies teen Bangladesj in 2010.''<ref name="UGAvNZ" />
* ''Uganda teken die laagste T20I-telling van enige span teen Nieu-Seeland aan en oortref Bangladesj se 70 lopies tydens die 2016-toernooi.''<ref name="Lowest" /><ref name="UGAvNZ" />
* ''Dit is Nieu-Seeland se destyds grootste T20I-oorwinning volgens aantal oorblywende aflewerings en oortref hul vorige rekord teen [[Keniaanse nasionale krieketspan|Kenia]] tydens die [[T20I-wêreldbeker 2007|2007-toernooi]].<ref name="UGAvNZ" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/team/team-largest-margins/new-zealand-5/twenty20-internationals-3 |title=Largest margins by New Zealand in T20Is by Innings, runs & wickets |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 17 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-PG}}
| telling1 = 78 (19.4 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NZ}}
| telling2 = 79/3 (12.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Charles Amini]] 17 (25)
| paaltjies1 = [[Lockie Ferguson]] 3/0 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Devon Conway]] 35 (32)
| paaltjies2 = [[Kabua Morea]] 2/4 (2.2 boulbeurte)
| uitslag = Nieu-Seeland wen met sewe paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/new-zealand-vs-papua-new-guinea-39th-match-group-c-1415739/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Brian Lara-krieketakademie]], San Fernando, [[Trinidad en Tobago]]
| skeidsregters = Paul Reiffel ([[Krieket Australië|Aus]]) en Langton Rusere ([[Zimbabwe Krieket|Zim]])
| speler van die wedstryd = [[Lockie Ferguson]] (NZ)
| rondte =
| loot = Nieu-Seeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Devon Conway]] (NZ) speel in sy 50ste T20I-wedstryd.''
* ''[[Trent Boult]] (NZ) speel in sy laaste T20I-wedstryd.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-trent-boult-leaves-a-massive-void-to-fill-for-new-zealand-at-t20-world-cups-1439291 |title=The Boult legacy: how will NZ cope without Southee's other half? |publisher=ESPNcricinfo |author=Sruthi Ravindranath |date=18 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Lockie Ferguson]] (NZ) boul die mees ekonomiese spel in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd ooit en oortref [[Tim Southee]] (NZ) se vorige rekord teen Uganda tydens dieselfde toernooi.''<ref name="PNGvNZ">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/nz-vs-png-t20-world-cup-2024-stats-lockie-ferguson-the-silver-lining-in-world-cup-of-lows-for-new-zealand-1439277 |title=Stats – Ferguson the silver lining in World Cup of lows for New Zealand |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=17 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Lockie Ferguson boul met 24 nulletjies die meeste in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd en oortref [[Tanzim Hasan Sakib]] (Ban) se vorige rekord een dag vroeër teen Nepal tydens dieselfde toernooi.''<ref name="PNGvNZ" />
* ''Hy word ook die eerste bouler wat vier leë boulbeurte in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd boul.<ref name="PNGvNZ" />
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 17 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-WI}}
| telling1 = 218/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AF}}
| telling2 = 114 (16.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Nicholas Pooran]] 98 (53)
| paaltjies1 = [[Gulbadin Naib]] 2/14 (2 boulbeurte)
| lopies2 = [[Ibrahim Zadran]] 38 (28)
| paaltjies2 = [[Obed McCoy]] 3/14 (3 boulbeurte)
| uitslag = Wes-Indië wen met 104 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-afghanistan-40th-match-group-c-1415740/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Daren Sammy-krieketveld]], [[Gros Islet]], [[St. Lucia]]
| skeidsregters = Chris Brown ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Allahudien Paleker ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]])
| speler van die wedstryd = [[Nicholas Pooran]] (WI)
| rondte =
| loot = Afghanistan het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit is Wes-Indië se hoogste T20I-wêreldbekertelling ooit en oortref hul vorige rekords van 205 teen Suid-Afrika tydens die [[T20I-wêreldbeker 2007|2007-toernooi]] en 205 teen Australië tydens die [[T20I-wêreldbeker 2012|2012-toernooi]].''<ref name="Highest" /><ref name="WIvAFG">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-stats-nicholas-pooran-overtakes-chris-gayle-wi-s-highest-world-cup-total-1439325 |title=Pooran overtakes Gayle; West Indies score their highest T20 World Cup total |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=18 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Nicholas Pooran]] (WI) teken 36 lopies in een enkele boulbeurt bedien deur [[Azmatullah Omarzai]] (Afg) aan, dit is slegs die tweede keer wat dit in ’n T20I-wêreldbekerboulbeurt gebeur en die vyfde keer in ’n T20I-boulbeurt.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.indiatoday.in/sports/t20-world-cup-2024/story/36-runs-in-an-over-again-nicholas-pooran-equals-yuvraj-singh-and-rohit-sharmas-record-2554526-2024-06-18 |title=36 runs in an over again: Nicholas Pooran equals Yuvraj Singh and Rohit Sharma's record |publisher=[[India Today]] |date=18 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Hy word ook die eerste Wes-Indiese kolwer wat die mylpaal van 2 000 T20I-lopies behaal.''<ref name="WIvAFG" />
* ''Nicholas Pooran moker sy 128ste T20I-ses en oortref [[Chris Gayle]] se vorige rekord van 124 T20I-sesse vir Wes-Indië.<ref name="WIvAFG" />
}}
==== Groep D ====
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=175|Span
!width=20|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|O|Onbeslis}}
!width=20|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=20|{{Afkorting|LT|Lopietempo}}
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-ZA}}
|4||4||0||0||'''8'''||+0.470
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-BD}}
|4||3||1||0||'''6'''||+0.616
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-LK}}
|4||1||2||1||'''3'''||+0.863
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-NL}}
|4||1||3||0||'''2'''||—1.358
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-NP}}
|4||0||3||1||'''1'''||—0.542
|}
{{Krieketwedstryd
| datum = 3 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-LK}}
| telling1 = 77 (19.1 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-ZA}}
| telling2 = 80/4 (16.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Kusal Mendis]] 19 (30)
| paaltjies1 = [[Anrich Nortje]] 4/7 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Quinton de Kock]] 20 (27)
| paaltjies2 = [[Wanindu Hasaranga]] 2/22 (3.2 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met ses paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/sri-lanka-vs-south-africa-4th-match-group-d-1415704/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Chris Brown ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Richard Kettleborough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Anrich Nortje]] (RSA)
| rondte =
| loot = Sri Lanka het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas = Dit was die eerste T20I-wedstryd op die stadion.''<ref name="SRIvRSA">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/icc-men-s-t20-world-cup-2024-stats-anrich-nortje-and-ottneil-bartman-dominate-a-day-of-dot-balls-1436593 |title=Stats – Nortje and Baartman hack into the dot matrix |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=3 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.hindustantimes.com/cricket/this-is-unacceptable-icc-ripped-apart-for-terrible-drop-in-new-york-pitch-after-low-scoring-sl-vs-sa-t20-world-cup-match-101717463458932.html |title='This is unacceptable': ICC ripped apart for ‘terrible’ drop-in New York pitch after low-scoring SL vs SA T20WC match |publisher=[[Hindustan Times]] |date=4 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Anrich Nortje]] behaal met 4/7 die beste boulsyfer deur ’n Suid-Afrikaanse bouler tydens ’n T20I-wêreldbekerwedstryd en oortref sy eie rekord van 4/10 teen Bangladesj tydens die 2022-toernooi; dit is ook die beste boulsyfer van enige bouler teen Sri Lanka tydens ’n T20I-wêreldbekerwedstryd.''<ref name="SRIvRSA" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/trophy/bowling-best-figures-innings/icc-men-s-t20-world-cup-89 |title=Best bowling figures in an innings For ICC Men's T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Hy staan ook die minste lopies deur enige bouler tydens ’n T20I-wêreldbekerwedstryd af en die minste deur ’n Suid-Afrikaanse bouler tydens ’n T20I-wedstryd<ref name="SRIvRSA" /> – die eersgenoemde rekord is later oortref deur sowel [[Frank Nsubuga]] (Uga) teen [[Papoea-Nieu-Guinee]] asook [[Tim Southee]] teen Uganda tydens dieselfde toernooi.''<ref name="UGAvNZ" />
* ''Dit is Sri Lanka se laagste T20I-telling ooit en oortref hul 82 lopies teen Indië in Vishakhapatnam in 2016.''<ref name="SRIvRSA" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/team/team-lowest-innings-totals/sri-lanka-8/twenty20-internationals-3 |title=Lowest totals by Sri Lanka in T20Is |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is ook die destyds laagste T20I-wêreldbekertelling van enige span teen Suid-Afrika en oortref die 80 lopies deur Afghanistan tydens die 2010-toernooi<ref name="SRIvRSA" /> – later oortref deur Afghanistan tydens dieselfde toernooi.<ref name="AFGvRSA" /><ref name="Lowest" />
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 4 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-NP}}
| telling1 = 106 (19.2 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NL}}
| telling2 = 109/4 (18.4 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rohit Paudel]] 35 (37)
| paaltjies1 = [[Logan van Beek]] 3/18 (3.2 boulbeurte)
| lopies2 = [[Max O’Dowd]] 54* (48)
| paaltjies2 = [[Dipendra Singh Airee]] 1/6 (2 boulbeurte)
| uitslag = Nederland wen met ses paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/netherlands-vs-nepal-7th-match-group-d-1415707/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Grand Prairie-stadion]], [[Dallas]], [[Texas]]
| skeidsregters = Langton Rusere ([[Zimbabwe Krieket|Zim]]) en Rod Tucker ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Tim Pringle]] (Ned)
| rondte =
| loot = Nederland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas =
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 7 Junie 2024
| tyd = 19:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-LK}}
| telling1 = 124/9 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-BD}}
| telling2 = 125/8 (19 boulbeurte)
| lopies1 = [[Pathum Nissanka]] 47 (28)
| paaltjies1 = [[Mustafizur Rahman]] 3/17 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Towhid Hridoy]] 40 (20)
| paaltjies2 = [[Nuwan Thushara]] 4/18 (4 boulbeurte)
| uitslag = Bangladesj wen met twee paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/bangladesh-vs-sri-lanka-15th-match-group-d-1415715/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Grand Prairie-stadion]], [[Dallas]], [[Texas]]
| skeidsregters = Michael Gough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Paul Reiffel ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Rishad Hossain]] (Ban)
| rondte =
| loot = Bangladesj het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit is Bangladesj se eerste T20I-wêreldbekeroorwinning oor Sri Lanka ooit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.news18.com/cricket/sl-vs-ban-t20-world-cup-2024-bangladesh-nail-low-score-thriller-to-register-first-win-against-sri-lanka-in-t20-world-cups-8925388.html |title=Bangladesh Nail Low-score Thriller to Register First Win Against Sri Lanka in T20 World Cups |publisher=Network18 Group |author=Aakash Biswas |date=8 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 8 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-NL}}
| telling1 = 103/9 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-ZA}}
| telling2 = 106/6 (18.5 boulbeurte)
| lopies1 = [[Sybrand Engelbrecht]] 40 (45)
| paaltjies1 = [[Ottniel Baartman]] 4/11 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[David Miller]] 59* (51)
| paaltjies2 = [[Vivian Kingma]] 2/12 (4 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met vier paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/netherlands-vs-south-africa-16th-match-group-d-1415716/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Sharfuddoula ([[Bengaalse Krieketraad|Ban]])
| speler van die wedstryd = [[David Miller]] (RSA)
| rondte =
| loot = Suid-Afrika het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas =
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 10 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-ZA}}
| telling1 = 113/6 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-BD}}
| telling2 = 109/7 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Heinrich Klaasen]] 46 (44)
| paaltjies1 = [[Tanzim Hasan Sakib]] 3/18 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Towhid Hridoy]] 37 (34)
| paaltjies2 = [[Keshav Maharaj]] 3/27 (4 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met vier lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/bangladesh-vs-south-africa-21st-match-group-d-1415721/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Nassau County Internasionale Krieketstadion|Nassau County Int’l Krieketstadion]], [[East Meadow]], [[New York]]
| skeidsregters = Richard Illingworth ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Sam Nogajski ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Heinrich Klaasen]] (RSA)
| rondte =
| loot = Suid-Afrika het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas = [[Heinrich Klaasen]] en [[David Miller]] teken 79 lopies om die vyfde paaltjie aan, die hoogste om die vyfde paaltjie of laer vir Suid-Afrika in die T20I-wêreldbekergeskiedenis.''<ref name="RSAvBAN">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/ban-vs-sa-t20-world-cup-2024-stats-new-lows-for-bangladesh-in-chase-to-forget-1437997 |title=Stats – New lows for Bangladesh in chase to forget |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=10 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Suid-Afrika verdedig met 113 lopies die laagste T20I-wêreldbekertelling suksesvol en oortref Indië se vorige rekord teen Pakistan een dag vroeër tydens dieselfde toernooi en Sri Lanka se 2014-telling teen Nieu-Seeland<ref name="RSAvBAN" /> – later oortref deur Bangladesj teen Nepal tydens dieselfde toernooi.''<ref name="BANvNEP" />
* ''Dit is ook die laagste T20I-telling wat Suid-Afrika ooit suksesvol kon verdedig en oortref hul 116 lopies teen Sri Lanka in [[Colombo]] in 2013.''<ref name="RSAvBAN" />
* ''Dit is ook die laagste T20I-teiken ooit wat Bangladesj nie kon inhaal nie en oortref hul teiken van 129 lopies teen Nieu-Seeland in [[Dhaka]] in 2021.<ref name="RSAvBAN" />
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 11 Junie 2024
| tyd = 19:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-NP}}
| telling1 =
| span2 = {{Cr-LK}}
| telling2 =
| lopies1 =
| paaltjies1 =
| lopies2 =
| paaltjies2 =
| uitslag = Wedstryd afgelas sonder dat ’n bal geboul is.
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/nepal-vs-sri-lanka-23rd-match-group-d-1415723/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sentrale Browardpark]], [[Fort Lauderdale]], [[Florida]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Richard Kettleborough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd =
| rondte =
| loot = Geen loot nie
| reën = Wedstryd afgelas weens reën.
| notas = Dit is slegs die sesde T20I-wêreldbekerwedstryd wat afgelas is sonder dat ’n bal geboul is.''
* <span style="color:green">''Suid-Afrika vorder hiermee tot die Super Agt.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/nepal-vs-sri-lanka-23rd-match-group-d-1415723/match-report |title=Washout puts Sri Lanka on brink of exit; Nepal hurt by result too but SA confirm Super Eight spot |publisher=ESPNcricinfo |author=Sreshth Shah |date=12 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 13 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-BD}}
| telling1 = 159/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NL}}
| telling2 = 134/8 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Shakib Al Hasan]] 64* (46)
| paaltjies1 = [[Paul van Meekeren]] 2/15 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Sybrand Engelbrecht]] 33 (22)
| paaltjies2 = [[Rishad Hossain]] 3/33 (4 boulbeurte)
| uitslag = Bangladesj wen met 25 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/bangladesh-vs-netherlands-27th-match-group-d-1415727/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Arnos Vale-stadion]], [[Kingstown]], [[St. Vincent en die Grenadine]]
| skeidsregters = Chris Brown ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Jayaraman Madanagopal ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]])
| speler van die wedstryd = [[Shakib Al Hasan]] (Ban)
| rondte =
| loot = Nederland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = <span style="color:red">Sri Lanka is hiermee uit die toernooi geskakel.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/bangladesh-vs-netherlands-27th-match-group-d-1415727/match-report |title=Shakib, Rishad and Mustafizur take Bangladesh one step closer to Super Eight |publisher=ESPNcricinfo |author=Ashish Pant |date=13 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 14 Junie 2024
| tyd = 19:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-ZA}}
| telling1 = 115/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NP}}
| telling2 = 114/7 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Reeza Hendricks]] 43 (49)
| paaltjies1 = [[Kushal Bhurtel]] 4/19 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Aasif Sheikh]] 42 (49)
| paaltjies2 = [[Tabraiz Shamsi]] 4/19 (4 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met een lopie
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/nepal-vs-south-africa-31st-match-group-d-1415731/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Arnos Vale-stadion]], [[Kingstown]], [[St. Vincent en die Grenadine]]
| skeidsregters = Jayaraman Madanagopal ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Joel Wilson ([[Krieket Wes-Indië|WI]])
| speler van die wedstryd = [[Tabraiz Shamsi]] (RSA)
| rondte =
| loot = Nepal het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die sesde T20I-wêreldbekeroorwinning met een lopie.''<ref name="Tied" />
* <span style="color:red">''Nepal is hiermee uit die toernooi geskakel.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://indianexpress.com/article/sports/cricket/south-africa-vs-nepal-live-score-t20-world-cup-2024-match-31-today-sa-vs-nep-latest-scorecard-updates-9393435/ |title=South Africa vs Nepal Live Score, T20 World Cup 2024: Nepal falls metres (and one run) short of making history |publisher=The Indian Express |date=15 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 16 Junie 2024
| tyd = 19:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-BD}}
| telling1 = 106 (19.3 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NP}}
| telling2 = 85 (19.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Shakib Al Hasan]] 17 (22)
| paaltjies1 = [[Sompal Kami]] 2/10 (3 boulbeurte)
| lopies2 = [[Kushal Malla]] 27 (40)
| paaltjies2 = [[Tanzim Hasan Sakib]] 4/7 (4 boulbeurte)
| uitslag = Bangladesj wen met 21 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/bangladesh-vs-nepal-37th-match-group-d-1415737/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Arnos Vale-stadion]], [[Kingstown]], [[St. Vincent en die Grenadine]]
| skeidsregters = Sam Nogajski ([[Krieket Australië|Aus]]) en Ahsan Raza ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Tanzim Hasan Sakib]] (Ban)
| rondte =
| loot = Nepal het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Sandeep Lamichhane]] (Nep) neem sy 100ste T20I-paaltjie.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/t20-world-cup/sandeep-lamichhane-100-t20i-wickets-nepal-vs-bangladesh-t20-world-cup-2024-stats-records-cricket-news/article68299066.ece |title=BAN vs NEP, T20 World Cup 2024: Sandeep Lamichhane becomes second fastest bowler to pick 100 T20I wickets |publisher=The Hindu |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Tanzim Hasan Sakib]] (Ban) boul met 21 nulletjies die destyds meeste in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd<ref name="BANvNEP">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-stats-bangladeshs-defence-of-record-low-total-tanzim-hasan-sakibs-dot-ball-masterclass-1439156 |title=Stats – Tanzim's dot-ball masterclass and the lowest total successfully defended at T20 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=17 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref> – een dag later oortref deur [[Lockie Ferguson]] (NZ) teen Papoea-Nieu-Guinee tydens dieselfde toernooi.''<ref name="PNGvNZ" />
* ''Bangladesj verdedig met 106 lopies die laagste T20I-wêreldbekertelling suksesvol en oortref Suid-Afrika se vorige rekord teen Bangladesj een week vroeër tydens dieselfde toernooi.''<ref name="BANvNEP" />
* ''Dit is slegs die derde keer wat albei spanne tydens dieselfde T20I-wêreldbekerwedstryd uitgeboul word, ná Nieu-Seeland teen Sri Lanka tydens die 2014-toernooi en Australië teen Pakistan tydens die 2010-toernooi.''<ref name="BANvNEP" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/stats/index.html?class=3;event=1;filter=advanced;groupby=match;orderby=start;qualmin1=2;qualval1=team_innings;template=results;trophy=89;type=team |title=Statistics / Statsguru / Twenty20 Internationals / Team records |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:green">''Bangladesj vorder hiermee tot die Super Agt.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/bangladesh-vs-nepal-37th-match-group-d-1415737/match-report |title=Tanzim's four, Mustafizur's three take Bangladesh into Super Eight |publisher=ESPNcricinfo |author=Abhimanyu Bose |date=16 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Nederland is hiermee uit die toernooi geskakel.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/netherlands-vs-sri-lanka-38th-match-group-d-1415738/match-report |title=Netherlands knocked out after Bangladesh beat Nepal; SL sign off with win |publisher=ESPNcricinfo |author=Madushka Balasuriya |date=17 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 16 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-LK}}
| telling1 = 201/6 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-NL}}
| telling2 = 118 (16.4 boulbeurte)
| lopies1 = [[Charith Asalanka]] 46 (21)
| paaltjies1 = [[Logan van Beek]] 2/45 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Michael Levitt]] 31 (23)
| paaltjies2 = [[Nuwan Thushara]] 3/24 (3.4 boulbeurte)
| uitslag = Sri Lanka wen met 83 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/netherlands-vs-sri-lanka-38th-match-group-d-1415738/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Daren Sammy-krieketveld]], [[Gros Islet]], [[St. Lucia]]
| skeidsregters = Allahudien Paleker ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]]) en Alex Wharf ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Charith Asalanka]] (SL)
| rondte =
| loot = Nederland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas =
}}
=== Super Agt ===
{| class="infobox bordered"
| style="background:#cfc;"|Kwalifiseer vir die uitklopfase.
|-
| style="background:;"|Uit die toernooi geskakel.
|}
Agt spanne het aan die Super Agt deelgeneem. Die twee beste spanne in elke groep het na die uitklopfase deurgedring.<ref name="Fixture1" /><ref name="Fixture2" /><ref name="Fixture3" />
==== Groep 1 ====
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=175|Span
!width=20|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|O|Onbeslis}}
!width=20|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=20|{{Afkorting|LT|Lopietempo}}
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-IN}}
|3||3||0||0||'''6'''||+2.017
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-AF}}
|3||2||1||0||'''4'''||–0.305
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-AU}}
|3||1||2||0||'''2'''||—0.331
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-BD}}
|3||0||3||0||'''0'''||—1.709
|}
{{Krieketwedstryd
| datum = 20 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IN}}
| telling1 = 181/8 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AF}}
| telling2 = 134 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Suryakumar Yadav]] 53 (28)
| paaltjies1 = [[Rashid Khan]] 3/26 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Azmatullah Omarzai]] 26 (20)
| paaltjies2 = [[Jasprit Bumrah]] 3/7 (4 boulbeurte)
| uitslag = Indië wen met 47 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-india-43rd-match-super-eights-group-1-1415743/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Paul Reiffel en Rod Tucker ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Suryakumar Yadav]] (Ind)
| rondte =
| loot = Indië het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas =
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 20 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-BD}}
| telling1 = 140/8 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AU}}
| telling2 = 100/2 (11.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Najmul Hossain Shanto]] 41 (36)
| paaltjies1 = [[Pat Cummins]] 3/29 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[David Warner]] 53* (35)
| paaltjies2 = [[Rishad Hossain]] 2/23 (3 boulbeurte)
| uitslag = Australië wen met 28 lopies ([[Duckworth-Lewis-Stern-metode|DLS-metode]])
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-bangladesh-44th-match-super-eights-group-1-1415744/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Michael Gough en Richard Illingworth ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Pat Cummins]] (Aus)
| rondte =
| loot = Australië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën = Speel is weens reën by 11.2 boulbeurte gedurende Australië se kolfbeurt afgelas. Hul wentelling was 72 lopies volgens die [[Duckworth-Lewis-Stern-metode]].
| notas = [[Pat Cummins]] word die sewende bouler en tweede Australiër ná [[Brett Lee]] wat ’n driekuns in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd neem, toe hy [[Mahmudullah]], [[Mahedi Hasan]] en [[Towhid Hridoy]] (almal Ban) in drie agtereenvolgende aflewerings uitboul.<ref name="Hat-tricks">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/t20-world-cup-hat-tricks-1343247 |title=T20 World Cup – Hat-tricks in T20Is |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-australia-fast-bowler-pat-cummins-stars-with-hat-trick-against-bangladesh-1439994 |title=Cummins takes first hat-trick of T20 World Cup 2024 |publisher=ESPNcricinfo |date=21 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 22 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IN}}
| telling1 = 196/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-BD}}
| telling2 = 146/8 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Hardik Pandya]] 50* (27)
| paaltjies1 = [[Tanzim Hasan Sakib]] 2/32 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Najmul Hossain Shanto]] 40 (32)
| paaltjies2 = [[Kuldeep Yadav]] 3/19 (4 boulbeurte)
| uitslag = Indië wen met 50 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/bangladesh-vs-india-47th-match-super-eights-group-1-1415747/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Michael Gough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Adrian Holdstock ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]])
| speler van die wedstryd = [[Hardik Pandya]] (Ind)
| rondte =
| loot = Bangladesj het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Mahedi Hasan]] (Ban) speel in sy 50ste T20I-wedstryd.''
* ''[[Shakib Al Hasan]] (Ban) word die eerste bouler wat sy 50ste T20I-wêreldbekerpaaltjie neem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/t20-world-cup/ind-vs-ban-shakib-al-hasan-record-50-wickets-t20-world-cup-stats-india-v-bangladesh-rohit-sharma/article68320741.ece/ |title=Shakib Al Hasan becomes first bowler to pick 50 wickets in T20 World Cup history |publisher=The Hindu |date=22 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 22 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-AF}}
| telling1 = 148/6 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AU}}
| telling2 = 127 (19.2 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rahmanullah Gurbaz]] 60 (49)
| paaltjies1 = [[Pat Cummins]] 3/28 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Glenn Maxwell]] 59 (41)
| paaltjies2 = [[Gulbadin Naib]] 4/20 (4 boulbeurte)
| uitslag = Afghanistan wen met 21 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-australia-48th-match-super-eights-group-1-1415748/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Arnos Vale-stadion]], [[Kingstown]], [[St. Vincent en die Grenadine]]
| skeidsregters = Kumar Dharmasena ([[Sri Lanka Krieket|SL]]) en Ahsan Raza ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Gulbadin Naib]] (Afg)
| rondte =
| loot = Australië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Pat Cummins]] neem sy tweede agtereenvolgende T20I-driekuns en word sodoende die eerste bouler wat twee driekunste in T20I-wêreldbekertoernooie kon neem, toe hy [[Rashid Khan]], [[Karim Janat]] en [[Gulbadin Naib]] (almal Afg) in drie agtereenvolgende aflewerings uitboul.''<ref name="Hat-tricks" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/news/cummins-creates-history-with-second-consecutive-t20-world-cup-hat-trick |title=Cummins creates history with second consecutive T20 World Cup hat-trick |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=23 Junie 2024 |accessdate=23 Junie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240623025847/https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/news/cummins-creates-history-with-second-consecutive-t20-world-cup-hat-trick |archive-date=23 Junie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* ''Pat Cummins word ook die eerste bouler wat ’n driekuns in twee agtereenvolgende T20I-wedstryde kon neem.''<ref name="AFGvAUS">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-afghanistan-s-maiden-win-against-australia-1440417 |title=Stats – Afghanistan's maiden win against Australia in any format |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=23 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Rahmanullah Gurbaz]] en [[Ibrahim Zadran]] word die eerste aanvangskolwers wat drie vennootskappe van meer as 100 lopies in ’n T20I-reeks of -toernooi kon aanteken.''<ref name="AFGvAUS" />
* ''Dit is ook die langste vennootskap vir enige paaltjie teen Australië, nadat die eerste paaltjie ná 15.5 boulbeurte gekantel het.''<ref name="AFGvAUS" />
* ''Dié nederlaag beëindig ’n reeks van agt onoorwonne T20I-wedstryde vir Australië, hul langste wenreeks in hierdie formaat ooit.''<ref name="AFGvAUS" />
* ''Dit is Afghanistan se eerste oorwinning oor Australië in enige formaat ooit.<ref name="AFGvAUS" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.indiatoday.in/sports/cricket/story/t20-world-cup-australia-afghanistan-history-gurbaz-maxwell-2556817-2024-06-23 |title=AUS vs AFG: Afghanistan secure historic win vs Australia to stay alive in T20 World Cup |publisher=India Today |date=23 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 24 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IN}}
| telling1 = 205/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-AU}}
| telling2 = 181/7 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rohit Sharma]] 92 (41)
| paaltjies1 = [[Mitchell Starc]] 2/45 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Travis Head]] 76 (43)
| paaltjies2 = [[Arshdeep Singh]] 3/37 (4 boulbeurte)
| uitslag = Indië wen met 24 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-india-51st-match-super-eights-group-1-1415751/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Daren Sammy-krieketveld]], Gros Islet, [[St. Lucia]]
| skeidsregters = Richard Illingworth en Richard Kettleborough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Rohit Sharma]] (Ind)
| rondte =
| loot = Australië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = [[Rohit Sharma]] (Ind) word die eerste kolwer wat sy 200ste T20I-ses moker.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/t20-world-cup/rohit-sharma-most-sixes-t20i-record-stats-ind-vs-aus-t20-world-cup/article68328504.ece |title=IND vs AUS, T20 World Cup 2024: Rohit Sharma becomes first to hit 200 sixes in T20Is |publisher=The Hindu |date=24 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Hy oortref ook [[Babar Azam]] (Pak) se vorige rekord van 4 145 T20I-lopies en word die beste T20I-lopiemaker.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.indiatoday.in/sports/cricket/story/t20-world-cup-2024-india-vs-australia-rohit-sharma-stat-pack-2557533-2024-06-24 |title=Stat Pack: Rohit Sharma goes past Babar Azam in demolition job vs Australia |publisher=India Today |author=Kingshuk Kusari |date=24 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[David Warner]] (Aus) speel in sy laaste T20I-wedstryd.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-david-warner-s-international-retirement-confirmed-after-australia-exit-1440794 |title=David Warner's international retirement confirmed after Australia exit |publisher=ESPNcricinfo |date=25 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:green">''Indië vorder hiermee tot die halfeindrondte.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/australia-vs-india-51st-match-super-eights-group-1-1415751/match-report |title=Rohit powers India into semis; Australia's hopes take a hit |publisher=ESPNcricinfo |author=Alagappan Muthu |date=24 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 24 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-AF}}
| telling1 = 115/5 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-BD}}
| telling2 = 105 (17.5 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rahmanullah Gurbaz]] 43 (55)
| paaltjies1 = [[Rishad Hossain]] 3/26 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Liton Das]] 54* (49)
| paaltjies2 = [[Rashid Khan]] 4/23 (4 boulbeurte)
| uitslag = Afghanistan wen met tien lopies ([[Duckworth-Lewis-Stern-metode|DLS-metode]])
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-bangladesh-52nd-match-super-eights-group-1-1415752/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Arnos Vale-stadion]], [[Kingstown]], [[St. Vincent en die Grenadine]]
| skeidsregters = Nitin Menon ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Langton Rusere ([[Zimbabwe Krieket|Zim]])
| speler van die wedstryd = [[Naveen-ul-Haq]] (Afg)
| rondte =
| loot = Afghanistan het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën = [[Duckworth-Lewis-Stern-metode]] hersien teiken om te wen: 114 lopies in 19 boulbeurte vir Bangladesj.
| notas = [[Rahmanullah Gurbaz]] en [[Ibrahim Zadran]] teken altesaam 442 lopies tydens een enkele T20I-wêreldbekertoernooi tussen hulle aan en oortref [[Babar Azam]] en [[Mohammad Rizwan]] se vorige rekord van 411 lopies tydens die 2021-toernooi.''<ref name="AFGvBAN">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/records-for-gurbaz-zadran-and-rashid-khan-as-afghanistan-march-into-semi-finals-1440847 |title=Records for Gurbaz, Zadran and Rashid Khan as Afghanistan march into semi-finals |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=25 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Hulle word ook die eerste paartjie wat vier T20I-wêreldbekervennootskappe van 50 lopies kon vorm.''<ref name="AFGvBAN" />
* ''[[Liton Das]] (Ban) word ná [[Chris Gayle]] (WI) die tweede krieketspeler wat deurkolf in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/records/carrying-bat-through-a-completed-innings-284000 |title=Carrying bat through a completed innings in T20Is |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Rashid Khan]] (Afg) neem sy 150ste T20I-paaltjie.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.timesnownews.com/sports/cricket/rashid-khan-creates-history-becomes-first-spinner-in-the-world-to-article-111247496 |title=Rashid Khan Creates History, Becomes First Spinner In The World To... |publisher=Times Now |author=Anirban Sarkar |date=25 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Hy neem ook sy negende T20I-vier-paaltjie-oes en oortref [[Shakib Al Hasan]] se vorige rekord van agt T20I-vier-paaltjie-oeste.''<ref name="AFGvBAN" />
* ''Dit is Afghanistan se eerste krieket- of T20I-wêreldbekeroorwinning oor Bangladesj ooit.''<ref name="AFGvBAN" />
* <span style="color:green">''Afghanistan vorder hiermee tot die halfeindrondte.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.indiatoday.in/sports/cricket/story/t20-world-cup-afg-vs-ban-rashid-khan-afghanistan-bangladesh-2557625-2024-06-25 |title=AFG vs BAN: Afghanistan storm into historic semi-final after thriller vs Bangladesh |publisher=India Today |author=Sabyasachi Chowdhury |date=25 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Australië en Bangladesj is hiermee uit die toernooi geskakel.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-bangladesh-52nd-match-super-eights-group-1-1415752/match-report |title=Afghanistan storm into maiden World Cup semi-finals; Australia knocked out |publisher=ESPNcricinfo |author=S Sudarshanan |date=25 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Afghanistan haal vir die eerste keer die halfeindrondte van ’n krieketwêreldbeker- of T20I-wêreldbekertoernooi.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/cricket/articles/ckvvvg717wno |title=Afghanistan qualify for first World Cup semi-final |publisher=[[BBC]] |author=Mike Peter |date=25 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
==== Groep 2 ====
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=175|Span
!width=20|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=20|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=20|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=20|{{Afkorting|O|Onbeslis}}
!width=20|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=20|{{Afkorting|LT|Lopietempo}}
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-ZA}}
|3||3||0||0||'''6'''||+0.599
|- bgcolor="#cfc"
|style="text-align:left"|{{Cr-EN}}
|3||2||1||0||'''4'''||+1.992
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-WI}}
|3||1||2||0||'''2'''||+0.963
|-
|style="text-align:left"|{{Cr-US}}
|3||0||3||0||'''0'''||—3.906
|}
{{Krieketwedstryd
| datum = 19 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-ZA}}
| telling1 = 194/4 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-US}}
| telling2 = 176/6 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Quinton de Kock]] 74 (40)
| paaltjies1 = [[Saurabh Netravalkar]] 2/21 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Andries Gous]] 80* (47)
| paaltjies2 = [[Kagiso Rabada]] 3/18 (4 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met 18 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/south-africa-vs-united-states-of-america-41st-match-super-eights-group-2-1415741/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Richard Kettleborough ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Quinton de Kock]] (RSA)
| rondte =
| loot = Die Verenigde State het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste T20I-wedstryd tussen Suid-Afrika en die Verenigde State.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/south-africa-vs-united-states-of-america-41st-match-super-eights-group-2-1415741/match-preview |title=Unbeaten South Africa in front as USA hope for more magic |publisher=ESPNcricinfo |author=Ashish Pant |date=18 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 19 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-WI}}
| telling1 = 180/4 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-EN}}
| telling2 = 181/2 (17.3 boulbeurte)
| lopies1 = [[Johnson Charles]] 38 (34)
| paaltjies1 = [[Moeen Ali]] 1/15 (2 boulbeurte)
| lopies2 = [[Phil Salt]] 87* (47)
| paaltjies2 = [[Roston Chase]] 1/19 (3 boulbeurte)
| uitslag = Engeland wen met agt paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-england-42nd-match-super-eights-group-2-1415742/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Daren Sammy-krieketveld]], Gros Islet, [[St. Lucia]]
| skeidsregters = Nitin Menon ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]]) en Ahsan Raza ([[Pakistanse Krieketraad|Pak]])
| speler van die wedstryd = [[Phil Salt]] (Eng)
| rondte =
| loot = Engeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas =
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 21 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-ZA}}
| telling1 = 163/6 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-EN}}
| telling2 = 156/6 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Quinton de Kock]] 65 (38)
| paaltjies1 = [[Jofra Archer]] 3/40 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Harry Brook]] 53 (37)
| paaltjies2 = [[Keshav Maharaj]] 2/25 (4 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met sewe lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-south-africa-45th-match-super-eights-group-2-1415745/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Daren Sammy-krieketveld]], Gros Islet, [[St. Lucia]]
| skeidsregters = Chris Brown ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Sharfuddoula ([[Bengaalse Krieketraad|Ban]])
| speler van die wedstryd = [[Quinton de Kock]] (RSA)
| rondte =
| loot = Engeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas =
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 21 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-US}}
| telling1 = 128 (19.5 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-WI}}
| telling2 = 130/1 (10.5 boulbeurte)
| lopies1 = [[Andries Gous]] 29 (16)
| paaltjies1 = [[Roston Chase]] 3/19 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Shai Hope]] 82* (39)
| paaltjies2 = [[Harmeet Singh Baddhan|Harmeet Singh]] 1/18 (2 boulbeurte)
| uitslag = Wes-Indië wen met nege paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-united-states-of-america-46th-match-super-eights-group-2-1415746/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Allahudien Paleker ([[Krieket Suid-Afrika|RSA]]) en Paul Reiffel ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Roston Chase]] (WI)
| rondte =
| loot = Wes-Indië het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste T20I-wedstryd tussen die Verenigde State en Wes-Indië.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://indianexpress.com/article/sports/cricket/united-states-vs-west-indies-live-score-t20-world-cup-2024-match-46-today-usa-vs-wi-latest-scorecard-updates-9407418/ |title=United States vs West Indies Highlights, T20 World Cup 2024: Shai Hope powers West Indies to 9-wicket victory |publisher=The Indian Express |date=22 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 23 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-US}}
| telling1 = 115 (18.5 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-EN}}
| telling2 = 117/0 (9.4 boulbeurte)
| lopies1 = [[Nitish Kumar]] 30 (24)
| paaltjies1 = [[Chris Jordan]] 4/10 (2.5 boulbeurte)
| lopies2 = [[Jos Buttler]] 83* (38)
| paaltjies2 =
| uitslag = Engeland wen met tien paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-united-states-of-america-49th-match-super-eights-group-2-1415749/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Joel Wilson ([[Krieket Wes-Indië|WI]])
| speler van die wedstryd = [[Adil Rashid]] (Eng)
| rondte =
| loot = Engeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit was die eerste krieketwedstryd tussen Engeland en die Verenigde State in enige formaat.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-united-states-of-america-49th-match-super-eights-group-2-1415749/match-preview |title=USA look to thwart England's charge towards semi-finals |publisher=ESPNcricinfo |author=Alan Gardner |date=22 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Sam Curran]] (Eng) speel in sy 50ste T20I-wedstryd en hy neem sy 50ste T20I-paaltjie.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.newsbytesapp.com/news/sports/sam-curran-gets-to-this-massive-t20i-milestone-for-england/story |title=England pacer Sam Curran completes 50 T20I wickets: Key stats |publisher=Newsbytes |author=Rajdeep Saha |date=23 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Chris Jordan]] word die agtste bouler en eerste Engelsman wat ’n driekuns in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd neem, toe hy [[Ali Khan]], [[Nosthush Kenjige]] en [[Saurabh Netravalkar]] (almal USA) in drie agtereenvolgende aflewerings uitboul.''<ref name="Hat-tricks" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/t20-world-cup/chris-jordan-hattrick-record-t20-world-cup-2024-eng-vs-usa-stats/article68324922.ece |title=ENG vs USA: Chris Jordan becomes second bowler to take hat-trick in T20 World Cup 2024 |publisher=The Hindu |date=23 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:green">''Engeland vorder hiermee tot die halfeindrondte.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/cricket/articles/c9rrry2wx0vo |title=England thrash USA to secure semi-final place |publisher=[[BBC]] |author=Matthew Henry |date=23 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Die Verenigde State is hiermee uit die toernooi geskakel.</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://edition.cnn.com/2024/06/23/sport/usa-lose-england-t20-cricket-world-cup-spt-intl/index.html |title=USA crashes out of T20 Cricket World Cup with defeat against England, ending historic run |publisher=[[CNN]] |author=Issy Ronald |date=23 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 23 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-WI}}
| telling1 = 135/8 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-ZA}}
| telling2 = 124/7 (16.1 boulbeurte)
| lopies1 = [[Roston Chase]] 52 (42)
| paaltjies1 = [[Tabraiz Shamsi]] 3/27 (4 boulbeurte)
| lopies2 = [[Tristan Stubbs]] 29 (27)
| paaltjies2 = [[Roston Chase]] 3/12 (3 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met drie paaltjies ([[Duckworth-Lewis-Stern-metode|DLS-metode]])
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-south-africa-50th-match-super-eights-group-2-1415750/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Sir Vivian Richards-stadion]], North Sound, [[Antigua en Barbuda]]
| skeidsregters = Rod Tucker ([[Krieket Australië|Aus]]) en Alex Wharf ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Tabraiz Shamsi]] (RSA)
| rondte =
| loot = Suid-Afrika het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën = [[Duckworth-Lewis-Stern-metode]] hersien teiken om te wen: 123 lopies in 17 boulbeurte vir Suid-Afrika.
| notas = <span style="color:green">Suid-Afrika vorder hiermee tot die halfeindrondte.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/west-indies-vs-south-africa-50th-match-super-eights-group-2-1415750/match-report |title=South Africa knock West Indies out to enter semi-final with nervy win |publisher=ESPNcricinfo |author=Firdose Moonda |date=24 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* <span style="color:red">''Wes-Indië is hiermee uit die toernooi geskakel.''</span><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/rovman-powell-good-to-see-buzz-back-in-caribbean-for-cricket-we-know-how-long-it-had-died-down-1440652 |title=Powell: 'Good to see buzz back in Caribbean for cricket, we know how long it had died down' |publisher=ESPNcricinfo |date=24 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Suid-Afrika haal vir die eerste keer sedert die 2014-toernooi die halfeindrondte.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/cricket/articles/cnlll5wzn5ko |title=South Africa edge past West Indies to reach semis |publisher=[[BBC]] |author=Sam Drury |date=24 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
=== Uitklopfase ===
Die uitklopfase het bestaan uit twee halfeindstryde, waarvan die twee wenners mekaar in die eindstryd op die Kensington-ovaal in Bridgetown, Barbados, ontmoet het. Nadat Indië vir die halfeindstryd kon kwalifiseer, is dié wedstryd – soos deur die Internasionale Krieketraad bepaal – op die Providencestadion in Georgetown, Guyana, beslis. Beide die eerste halfeindstryd en die eindstryd het ’n reserwedag gehad, terwyl die tweede halfeindstryd weens die korter pouse tot die eindstryd nie ’n reserwedag gehad het nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-faqs-why-does-trinidad-have-a-reserve-day-but-guyana-does-not-1441057 |title=FAQs – Why does Trinidad have a reserve day, but Guyana does not? |publisher=ESPNcricinfo |author=Sidharth Monga |date=26 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
[[Lêer:Team India Victory Parade - Rohit Sharma - Virat Kohli - Mumbai - Wankhede Stadium.webm|duimnael|Indië nadat hulle in 2024 as die T20I-wêreldkampioen gekroon is]]
{{Tabel Beker 4
| RD1 = Halfeindrondte
| RD2 = Eindrondte
| RD1-hofie01 = 26 Junie – San Fernando, Trinidad en Tobago
| RD1-span01 = {{Cr-AF}}
| RD1-telling01 = 56
| RD1-span02 = '''{{Cr-ZA}}'''
| RD1-telling02 = '''60/1'''
| RD1-hofie02 = 27 Junie – Georgetown, Guyana
| RD1-span03 = '''{{Cr-IN}}'''
| RD1-telling03 = '''171/7'''
| RD1-span04 = {{Cr-EN}}
| RD1-telling04 = 103
| RD2-hofie01 = 29 Junie – Bridgetown, Barbados
| RD2-span01 = {{Cr-ZA}}
| RD2-telling01 = 169/8
| RD2-span02 = '''{{Cr-IN}}'''
| RD2-telling02 = '''176/7'''
}}
==== Halfeindrondte ====
{{Krieketwedstryd
| datum = 26 Junie 2024
| tyd = 20:30
| dagnag = ja
| span1 = {{Cr-AF}}
| telling1 = 56 (11.5 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-ZA}}
| telling2 = 60/1 (8.5 boulbeurte)
| lopies1 = [[Azmatullah Omarzai]] 10 (12)
| paaltjies1 = [[Tabraiz Shamsi]] 3/6 (1.5 boulbeurte)
| lopies2 = [[Reeza Hendricks]] 29* (25)
| paaltjies2 = [[Fazalhaq Farooqi]] 1/11 (2 boulbeurte)
| uitslag = Suid-Afrika wen met nege paaltjies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-south-africa-1st-semi-final-1415753/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Brian Lara-krieketakademie]], San Fernando, [[Trinidad en Tobago]]
| skeidsregters = Richard Illingworth ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]]) en Nitin Menon ([[Raad vir Beheer van Krieket in Indië|Ind]])
| speler van die wedstryd = [[Marco Jansen]] (RSA)
| rondte =
| loot = Afghanistan het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas = Afghanistan het vir die eerste keer in ’n halfeindstryd van ’n krieketwêreldbeker- of T20I-wêreldbekertoernooi verskyn.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/live/2024/jun/25/t20-world-cup-2024-live-score-afghanistan-vs-bangladesh-icc-cricket-afg-v-ban-scores-team-list-australia-qualify-latest-news-updates |title=Afghanistan beat Bangladesh to reach semi-finals: T20 World Cup 2024 – as it happened |publisher=[[The Guardian]] |author=Martin Pegan |date=25 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Beide Afghanistan en Suid-Afrika het die kans geniet om vir die eerste keer die eindstryd van ’n krieketwêreldbeker- of T20I-wêreldbekertoernooi te haal.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/semi-final-preview-history-beckons-for-south-africa-or-afghanistan-in-the-caribbean |title=Semi-Final Preview: History beckons for South Africa or Afghanistan in the Caribbean |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=25 Junie 2024 |accessdate=26 Junie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240626180012/https://www.icc-cricket.com/news/semi-final-preview-history-beckons-for-south-africa-or-afghanistan-in-the-caribbean |archive-date=26 Junie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* ''[[Anrich Nortje]] (RSA) neem sy 50ste T20I-paaltjie.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/cricket/live/cz44rnv7x00t |title=Recap: How South Africa beat Afghanistan in chaotic semi-final |publisher=[[BBC]] |author=Mike Peter en Sam Drury |date=27 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Azmatullah Omarzai]] (Afg) se tien lopies is die swakste hoogste individuelle telling in ’n T20I-wêreldbekerwedstryd ooit en oortref [[Colin Ackermann]] (Ned) se vorige rekord teen Sri Lanka tydens die 2021-toernooi.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/stats/index.html?class=3;filter=advanced;groupby=innings;orderby=high_score;orderbyad=reverse;qualmin1=11;qualval1=innings;template=results;trophy=89;type=batting |title=Statistics / Statsguru / Twenty20 Internationals / Batting Records |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is Afghanistan se laagste T20I-telling ooit en oortref hulle 72 lopies teen Bangladesj tydens die 2014-toernooi.''<ref name="Lowest" /><ref name="AFGvRSA">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-semi-final-stats-south-africa-men-maiden-world-cup-final-afghanistan-lowest-t20i-total-1441083 |title=Stats – South Africa men's maiden World Cup final, Afghanistan's lowest T20I total |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=27 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit is ook die laagste T20I-wêreldbekertelling van enige span teen Suid-Afrika ooit en oortref die 77 lopies deur Sri Lanka tydens dieselfde toernooi.''<ref name="AFGvRSA" /><ref name="Lowest" />
* ''Dit is ook die laagste telling in ’n T20I-wêreldbekeruitklopwedstryd en oortref die 101 lopies deur Wes-Indië teen Sri Lanka tydens die 2009-halfeindstryd en deur Sri Lanka teen Wes-Indië tydens die 2012-eindstryd.''<ref name="AFGvRSA" />
* ''[[Fazalhaq Farooqi]] (Afg) neem met 17 paaltjies die meeste deur ’n bouler tydens ’n T20I-wêreldbekertoernooi en oortref [[Wanindu Hasaranga]] (SL) se vorige rekord tydens die 2021-toernooi (16)<ref name="AFGvRSA" /> – later geëwenaar deur [[Arshdeep Singh]] (Ind) tydens dieselfde toernooi.''
* ''Dit is Suid-Afrika se destyds hoogste T20I-oorwinning volgens aantal oorblywende aflewerings en oortref hul vorige rekord teen Pakistan in 2007.''<ref name="AFGvRSA" />
* ''Dit is Suid-Afrika se agtste T20I-oorwinning, hul langste wenreeks in hierdie formaat ooit.''<ref name="AFGvRSA" />
* ''Dit is Suid-Afrika se eerste wêreldbekerhalfeindstrydoorwinning na sewe vorige probeerslae.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/news/final-preview-india-and-south-africa-battle-it-out-for-t20-world-cup-glory |title=Final preview: India and South Africa battle it out for T20 World Cup glory |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=28 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240702014942/https://www.icc-cricket.com/tournaments/t20cricketworldcup/news/final-preview-india-and-south-africa-battle-it-out-for-t20-world-cup-glory |archive-date=2 Julie 2024 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* ''Suid-Afrika haal vir die eerste keer die eindstryd van ’n krieketwêreldbeker- of T20I-wêreldbekertoernooi vir mans.<ref name="AFGvRSA" />
}}
{{Krieketwedstryd
| datum = 27 Junie 2024
| tyd = 10:30
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IN}}
| telling1 = 171/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-EN}}
| telling2 = 103 (16.4 boulbeurte)
| lopies1 = [[Rohit Sharma]] 57 (39)
| paaltjies1 = [[Chris Jordan]] 3/37 (3 boulbeurte)
| lopies2 = [[Harry Brook]] 25 (19)
| paaltjies2 = [[Kuldeep Yadav]] 3/19 (4 boulbeurte)
| uitslag = Indië wen met 68 lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/england-vs-india-2nd-semi-final-1415754/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Providencestadion]], [[Georgetown, Guyana|Georgetown]], [[Guyana]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Rod Tucker ([[Krieket Australië|Aus]])
| speler van die wedstryd = [[Axar Patel]] (Ind)
| rondte =
| loot = Engeland het die loot gewen en gekies om eerste veldwerk te doen.
| reën =
| notas = Dit is Engeland se vierde agtereenvolgende T20I-wêreldbekerhalfeindstryd.''
* ''Engeland en Indië ontmoet mekaar vir die tweede agtereenvolgende keer in ’n T20I-wêreldbekerhalfeindstryd.''
* ''[[Kuldeep Yadav]] neem sy 200ste T20I-paaltjie.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.newsbytesapp.com/news/sports/kuldeep-yadav-attains-this-massive-t20-milestone/story |title=Kuldeep Yadav rattles England, completes 200 T20 wickets: Key stats |publisher=Newsbytes |author=Rajdeep Saha |date=27 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Indië haal vir die derde keer ná [[T20I-wêreldbeker 2007|2007]] en [[T20I-wêreldbeker 2014|2014]] die T20I-wêreldbekereindstryd.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.hindustantimes.com/cricket/rohit-spinners-guide-india-to-third-t20-world-cup-final-101719519429920.html |title=Rohit, spinners guide India to third T20 World Cup final |publisher=[[Hindustan Times]] |date=28 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
==== Eindstryd ====
{{Krieketwedstryd
| datum = 29 Junie 2024
| tyd =
| dagnag =
| span1 = {{Cr-IN}}
| telling1 = 176/7 (20 boulbeurte)
| span2 = {{Cr-ZA}}
| telling2 = 169/8 (20 boulbeurte)
| lopies1 = [[Virat Kohli]] 76 (59)
| paaltjies1 = [[Keshav Maharaj]] 2/23 (3 boulbeurte)
| lopies2 = [[Heinrich Klaasen]] 52 (27)
| paaltjies2 = [[Hardik Pandya]] 3/20 (3 boulbeurte)
| uitslag = Indië wen met sewe lopies
| verslag = [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/india-vs-south-africa-final-1415755/full-scorecard Telkaart]
| plek = [[Kensington-ovaal]], [[Bridgetown, Barbados|Bridgetown]], [[Barbados]]
| skeidsregters = Chris Gaffaney ([[Nieu-Seeland Krieket|NZ]]) en Richard Illingworth ([[Engelse en Walliese Krieketraad|Eng]])
| speler van die wedstryd = [[Virat Kohli]] (Ind)
| rondte =
| loot = Indië het die loot gewen en gekies om eerste te kolf.
| reën =
| notas = Ná die [[T20I-wêreldbeker 2010|2010-eindstryd]] was dit die tweede T20I-wêreldbekereindstryd op die grond.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.windiescricket.com/news/Kensington-Oval-on-the-road-to-host-the-ICC-Mens-T20-World-Cup-West-Indies-and-USA-2024-Final/ |title=Kensington Oval on the road to host the ICC Men’s T20 World Cup West Indies & USA 2024 Final |publisher=[[Krieket Wes-Indië]] |date=5 Februarie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Suid-Afrika het vir die eerste keer in ’n eindstryd van ’n krieketwêreldbeker- of T20I-wêreldbekertoernooi vir mans verskyn.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/afghanistan-vs-south-africa-1st-semi-final-1415753/match-report |title=South Africa demolish Afghanistan to enter their maiden men's World Cup final |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew Fidel Fernando |date=27 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Hardik Pandya]] (Ind) speel in sy 100ste T20I-wedstryd.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.latestly.com/socially/sports/cricket/hardik-pandya-features-in-his-100th-t20-international-achieves-feat-during-ind-vs-sa-icc-t20-world-cup-2024-final-6073741.html |title=Hardik Pandya Features in His 100th T20 International, Achieves Feat During IND vs SA ICC T20 World Cup 2024 Final |publisher=LatestLY |date=29 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Dit was die eerste keer wat twee onoorwonne spanne mekaar in ’n T20I-wêreldbekereindstryd ontmoet het.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166/india-vs-south-africa-final-1415755/match-preview |title=Unbeaten India and South Africa come face to face in bid for glory |publisher=ESPNcricinfo |author=Alagappan Muthu |date=28 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Indië teken die hoogste telling in ’n T20I-wêreldbekereindstryd aan en oortref Australië se vorige rekord van 173 lopies teen Nieu-Seeland tydens die 2021-toernooi.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://timesofindia.indiatimes.com/sports/cricket/icc-mens-t20-world-cup/india-register-highest-team-total-in-t20-world-cup-final/articleshow/111368485.cms |title=India register highest team total in T20 World Cup final |publisher=[[The Times of India]] |date=29 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref name="INDvRSA">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/t20-world-cup-2024-stats-india-first-team-to-win-the-men-s-t20-world-cup-unbeaten-1441552 |title=Stats – India first team to win the men's T20 World Cup unbeaten |publisher=ESPNcricinfo |author=Sampath Bandarupalli |date=29 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Heinrich Klaasen]] (RSA) teken die vinnigste vyftigtal in ’n T20I-wêreldbekereindstryd ooit aan (in 23 aflewerings) en oortref [[Mitchell Marsh]] (Aus) se vorige rekord tydens die 2021-toernooi (in 31 aflewerings).''<ref name="INDvRSA" />
* ''[[Arshdeep Singh]] (Ind) ewenaar [[Fazalhaq Farooqi]] (Afg) se rekord vir die meeste paaltjies deur ’n bouler tydens ’n T20I-wêreldbekertoernooi (17).''
* ''Die 345 aangetekende lopies is die gesamentlik meeste in ’n T20I-wêreldbekereindstryd en ewenaar die rekord van die 2021-eindstrydtelling tussen Australië en Nieu-Seeland.''<ref name="INDvRSA" />
* ''Dié nederlaag beëindig ’n reeks van agt onoorwonne T20I-wedstryde vir Suid-Afrika, hul langste wenreeks in hierdie formaat ooit.''<ref name="INDvRSA" />
* ''Indië word ná Wes-Indië in 2016 en Engeland in 2022 die derde span wat sy tweede T20I-wêreldbekertitel kon wen.''<ref name="INDvRSA" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://indianexpress.com/article/sports/cricket/india-win-t20-world-cup-2024-stun-south-africa-by-7-runs-in-final-9423182/ |title=T20 World Cup: India end long title drought after final for the ages against South Africa |publisher=The Indian Express |author=Sandip G |date=29 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Indië wen sy tweede T20I-wêreldbekertitel ná ’n pouse van 17 jaar en oortref Engeland se vorige rekord vir die langste wag van twaalf jaar.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.thehindu.com/sport/cricket/icc-twenty20-world-cup-2024-final-india-vs-south-africa-in-bridgetown-on-june-29-2024/article68349405.ece |title=IND vs SA, T20 World Cup 2024 final: India lifts second T20 WC title after 17 years |publisher=The Hindu |author=Ashwin Achal |date=30 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''Indië word ook die eerste span wat die T20I-wêreldbekertoernooi onoorwonne kon wen.''<ref name="INDvRSA" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.livemint.com/sports/cricket-news/rohit-sharma-and-co-lift-t20-world-cup-2024-trophy-for-india-as-unbeaten-team-11719689448580.html |title=Rohit Sharma and co lift T20 World Cup 2024 trophy for India as unbeaten team |publisher=Mint |author=Saurav Mukherjee |date=30 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Rohit Sharma]] word die negende speler algeheel en eerste Indiese speler wat die T20I-wêreldbekertitel twee keer kon wen, die derde Indiese kaptein ná [[Kapil Dev]] en [[MS Dhoni]] wat ’n IKR-toernooi kon inpalm en die eerste kaptein wat 50 T20I-wedstryde kon wen.''<ref name="INDvRSA" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.timesnownews.com/sports/cricket/rohit-sharma-scripts-history-breaks-3-world-records-after-india-win-t20-world-cup-2024-title-article-111369319 |title=Rohit Sharma Creates History After Announcing Retirement, Breaks 3 World Records As India Win T20 World Cup |publisher=Times Now |author=Rahul Sadhu |date=30 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/sports/india-vs-sa-final-2024-rohit-sharma-becomes-the-third-captain-after-kapil-dev-and-ms-dhoni-to-lift-icc-world-cup/articleshow/111369492.cms?from=mdr |title=India vs SA Final 2024: Rohit Sharma becomes the third captain after Kapil Dev and MS Dhoni to lift ICC World Cup |publisher=The Economic Times |date=30 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://indianexpress.com/article/sports/cricket/t20-world-cup-2024-final-rohit-sharma-captain-50-t20-wins-9423328/ |title=T20 World Cup final: Rohit Sharma becomes first-ever captain to win 50 T20Is |publisher=The Indian Express |date=30 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
* ''[[Virat Kohli]], Rohit Sharma en [[Ravindra Jadeja]] (almal Ind) speel in hul laaste T20I-wedstryd.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/ravindra-jadeja-retires-from-t20-internationals-a-day-after-india-s-world-cup-triumph-1441669 |title=Ravindra Jadeja retires from T20 internationals a day after India's World Cup triumph |publisher=ESPNcricinfo |date=30 Junie 2024 |accessdate=6 April 2025}}</ref>
}}
<br />
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;"
!T20I-wêreldkampioen 2024
|-
|align=center|'''{{Cr-IN}}'''
|}
== Statistiek ==
=== Finale puntestand ===
Hierdie tabel toon die finale puntestand van al die 20 deelnemende nasionale krieketspanne in die T20I-wêreldbeker 2024.
[[Lêer:2024 ICC Mens T20 World Cup results.svg|duimnael|400px|Uitslag van die T20I-wêreldbeker 2024:
{{columns-list|2|
{{sleutel|#fd0|Kampioen}}
{{sleutel|#777|Naaswenner}}
{{sleutel|#c96|Halfeindrondte}}
{{sleutel|#7ae|Super Agt}}
{{sleutel|#c46|Eerste rondte}}
{{sleutel|#e0e0e0|Nie deelgeneem nie}}}}]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=25|Rang
!width=165|Span
!width=25|Groep
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|O|Onbeslis}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|LV|Lopies vir}}
!width=25|{{Afkorting|LT|Lopies teen}}
!width=25|+/–
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=25|{{Afkorting|LT|Lopietempo}}
|-
| colspan="12"| '''Finaliste'''
|- style="background:#fd0"
| 1 || style="text-align:left;"|{{Cr-IN}} || A/1 || 9 || 8 || 1 || 0 || 1256 || 1120 || +136 || 18 || —
|- style="background:#777;"
| 2 || style="text-align:left;"|{{Cr-ZA}} || B/2 || 9 || 8 || 0 || 1 || 1124 || 1102 || +22 || 16 || —
|-
| colspan="12"| '''In die halfeindrondte uitgeskakel'''
|- style="background:#c96;"
| 3 || style="text-align:left;"|{{Cr-AF}} || C/1 || 8 || 5 || 0 || 3 || 1010 || 919 || +91 || 10 || —
|- style="background:#c96;"
| 4 || style="text-align:left;"|{{Cr-EN}} || B/2 || 8 || 4 || 1 || 3 || 894 || 1051 || –157 || 9 || —
|-
| colspan="12"| '''In die Super Agt uitgeskakel'''
|- style="background:#7ae;"
| 5 || style="text-align:left;"|{{Cr-WI}} || C/2 || 7 || 5 || 0 || 2 || 1122 || 858 || +264 || 10 || —
|- style="background:#7ae;"
| 6 || style="text-align:left;"|{{Cr-AU}} || B/1 || 7 || 5 || 0 || 2 || 1033 || 1035 || –2 || 10 || —
|- style="background:#7ae;"
| 7 || style="text-align:left;"|{{Cr-BD}} || D/1 || 7 || 3 || 0 || 4 || 890 || 867 || +23 || 6 || —
|- style="background:#7ae;"
| 8 || style="text-align:left;"|{{Cr-US}} || A/2 || 7 || 2 || 1 || 4 || 885 || 904 || –19 || 5 || —
|-
| colspan="12"| '''In die eerste rondte uitgeskakel'''
|- style="background:#c46;"
| 9 || style="text-align:left;"|{{Cr-XS}} || B || 4 || 2 || 1 || 1 || 580 || 491 || +89 || 5 || +1.255
|- style="background:#c46;"
| 10 || style="text-align:left;"|{{Cr-NZ}} || C || 4 || 2 || 0 || 2 || 331 || 426 || –95 || 4 || +0.415
|- style="background:#c46;"
| 11 || style="text-align:left;"|{{Cr-PK}} || A || 4 || 2 || 0 || 2 || 490 || 490 || ±0 || 4 || +0.294
|- style="background:#c46;"
| 12 || style="text-align:left;"|{{Cr-LK}} || D || 4 || 1 || 1 || 2 || 402 || 323 || +79 || 3 || +0.863
|- style="background:#c46;"
| 13 || style="text-align:left;"|{{Cr-CA}} || A || 4 || 1 || 1 || 2 || 437 || 429 || +8 || 3 || –0.493
|- style="background:#c46;"
| 14 || style="text-align:left;"|{{Cr-NL}} || D || 4 || 1 || 0 || 3 || 464 || 572 || –108 || 2 || —1.358
|- style="background:#c46;"
| 15 || style="text-align:left;"|{{Cr-NA}} || B || 4 || 1 || 0 || 3 || 420 || 462 || –42 || 2 || –2.585
|- style="background:#c46;"
| 16 || style="text-align:left;"|{{Cr-UG}} || C || 4 || 1 || 0 || 3 || 215 || 474 || –259 || 2 || −4.510
|- style="background:#c46;"
| 17 || style="text-align:left;"|{{Cr-NP}} || D || 4 || 0 || 1 || 3 || 305 || 330 || –45 || 1 || —0.542
|- style="background:#c46;"
| 18 || style="text-align:left;"|{{Cr-IE}} || A || 4 || 0 || 1 || 3 || 326 || 345 || –9 || 1 || —1.293
|- style="background:#c46;"
| 19 || style="text-align:left;"|{{Cr-PG}} || C || 4 || 0 || 4 || 0 || 386 || 395 || –9 || 0 || −1.268
|- style="background:#c46;"
| 20 || style="text-align:left;"|{{Cr-OM}} || B || 4 || 0 || 4 || 0 || 431 || 476 || –45 || 0 || −3.062
|}
=== Meeste lopies en paaltjies ===
{| class="toptextcells"
| Meeste lopies:<ref name="Most_Runs" />
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
!
! Naam
! Lopies
|-
| 1
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Afghanistan}} [[Rahmanullah Gurbaz]]
| 281
|-
| 2
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Indië}} [[Rohit Sharma]]
| 257
|-
| 3
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Australië}} [[Travis Head]]
| 255
|-
| 4
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Quinton de Kock]]
| 243
|-
| 5
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Afghanistan}} [[Ibrahim Zadran]]
| 231
|}
| Meeste paaltjies:<ref name="Most_Wickets" />
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!
! Naam
! Paaltjies
|-
| rowspan="2"| 1
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Afghanistan}} [[Fazalhaq Farooqi]]
| rowspan="2"| 17
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Indië}} [[Arshdeep Singh]]
|-
| rowspan="2"| 3
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Indië}} [[Jasprit Bumrah]]
| rowspan="2"| 15
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Anrich Nortje]]
|-
|rowspan="2"| 5
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Afghanistan}} [[Rashid Khan]]
|rowspan="2"| 14
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Bangladesj}} [[Rishad Hossain]]
|}
|}
== Sien ook ==
{{Portaal|Krieket|Cricket ball.svg}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|2024 ICC Men's T20 World Cup|T20I-wêreldbeker 2024}}
* {{en}} [https://www.t20worldcup.com/ Amptelike webwerf]
* {{en}} [https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2024-1411166 T20I-wêreldbeker 2024 op ESPNcricinfo]
{{Proteas (2024 T20I-wêreldbeker)}}
{{Navigasie T20I-wêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
{{DEFAULTSORT:T20I-wereldbeker 2024}}
[[Kategorie:Antigua en Barbuda]]
[[Kategorie:Barbados]]
[[Kategorie:Guyana]]
[[Kategorie:St. Lucia]]
[[Kategorie:St. Vincent en die Grenadine]]
[[Kategorie:Trinidad en Tobago]]
[[Kategorie:Geskiedenis van die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Krieket in die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Krieketkompetisies in Wes-Indië]]
[[Kategorie:Sportkompetisies in die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:T20I-wêreldbeker|2024]]
[[Kategorie:Sport in 2024]]
m0q02ewwap0kxctcv3q7s847x2xjf16
Bulbine hallii
0
387109
2817982
2546697
2025-07-02T18:02:06Z
Oesjaar
7467
Vervang taksoboks met spesieboks.
2817982
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| name =
| image =
| taxon = Bulbine hallii
| authority = G.Will., (1995)
| synonyms =
}}
'''''Bulbine hallii''''' is 'n [[plant]] wat deel van die Asphodelaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan die [[Noord-Kaap]].
== Bronnelys ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=2212-25 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77198031-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Bulbine|hallii]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
re94qnr51w8az2aukwprhvyt7hjdycy
Bulbine haworthioides
0
387110
2817984
2546698
2025-07-02T18:03:57Z
Oesjaar
7467
Vervang taksoboks met spesieboks.
2817984
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = VU
| status_system = iucn3.1
| name =
| image =
| taxon = Bulbine haworthioides
| authority = B.Nord. (1964)
| synonyms =
}}
'''''Bulbine haworthioides''''' is 'n [[plant]] wat deel van die ''Asphodelaceae'' [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan die [[Noord-Kaap]] en kom op die [[Knersvlakte]] naby [[Lutzville]] voor. Daar is een populasie wat bedreig word deur die onwettige versameling, oorbeweiding en moontlike, toekomstige mynbou aktiwiteite.
== Bronnelys ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=2212-26 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:532174-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Bulbine|haworthioides]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
gmhhpopkaugcq0xdkmduwoiskr9gsxp
Bulbine inamarxiae
0
387111
2817985
2552560
2025-07-02T18:08:32Z
Oesjaar
7467
Verbeter
2817985
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| name =
| image =
| taxon = Bulbine inamarxiae
| authority = G.Will. & A.P.Dold, (2004)
| synonyms =
}}
'''''Bulbine inamarxiae''''' is 'n [[plant]] wat deel van die ''Asphodelaceae'' [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan die [[Oos-Kaap]].
== Bronnelys ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=2212-144 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:60436186-2 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Bulbine|inamarxiae]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
ia88enmhibu7fhhtwkz1z3ogc8qtni8
Msikabarivier
0
388540
2818005
2484144
2025-07-02T20:28:59Z
Oesjaar
7467
Skakel
2818005
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Rivier
|rivier_naam = Msikabarivier
|ander_naam =
|beeld =
|beeld_byskrif =
|kaart =
|kaart_byskrif =
<!-- *** Familie *** -->
|hoofrivier =
|sytak_links =
|sytak_regs =
|oorsprong =
|monding = [[Indiese Oseaan]]
|stroomgebied_lande = [[Oos-Kaap]]
|lengte =
|hoogte =
|monding_hoogte = 2 m
|afloop =
|stroomgebied =
|duimdrukkerkaart = Oos-Kaap
|duimdrukkeretiketposisie = bokant
|duimdrukkerkaartgrootte =
|duimdrukkerkaartbyskrif =
|breedtegraad = 31
|breedtegraad_m = 19
|breedtegraad_s = 10
|breedtegraad_NS = S
|lengtegraad = 29
|lengtegraad_m = 57
|lengtegraad_s = 54
|lengtegraad_OW = O
}}
Die '''Msikaba''' is 'n [[rivier]] wat in die historiese [[Pondoland]] in die ooste van die [[Oos-Kaap]] in Suid-Afrika vloei. Die rivier mond uit in die [[Indiese Oseaan]] by {{Koördinate|31|19|10|S|29|57|54|O}}.
== Sien ook ==
* Nuwe [[Msikaba-brug]] op die N2 Wildekus-tolroete
{{Oos-Kaap saadjie}}
[[Kategorie:Riviere in Oos-Kaap]]
tkz3030nb8lklm7gwbv6j6y7btix0ss
Portaal:Rugby/Hede
100
397304
2818000
2753523
2025-07-02T19:30:11Z
SpesBona
2720
+ Britse en Ierse Leeus & skakel
2818000
wikitext
text/x-wiki
Rugby in 2025:
* 31 Januarie–15 Maart – [[Franse nasionale rugbyspan|Frankryk]] wen tydens die [[Sesnasies-toernooi]] in 2025 sy 27ste titel, terwyl [[Georgiese nasionale rugbyspan|Georgië]] tydens die [[Europese Rugbykampioenskap]] hul 17de titel inpalm. Daarbenewens kwalifiseer Georgië, [[Portugese nasionale rugbyspan|Portugal]], [[Roemeense nasionale rugbyspan|Roemenië]] en [[Spaanse nasionale rugbyspan|Spanje]] vir die [[Rugbywêreldbeker 2027]] in [[Australië]].
* 28 Junie–2 Augustus – Die [[Britse en Ierse Leeus]] se Australiese toer vind plaas.
* 16 Augustus–4 Oktober – Die [[2025-Rugbykampioenskapreeks]] word deur [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]], [[Wallabies|Australië]], [[All Blacks|Nieu-Seeland]] en [[Springbokke|Suid-Afrika]] beslis.
* 22 Augustus–27 September – Die [[Vrouerugbywêreldbeker 2025|Vrouerugbywêreldbeker]] word in [[Engeland]] aangebied.
<noinclude>
[[Kategorie:Portaal:Rugby|Hede]]
</noinclude>
3jp3jur9ja1n3iz1qz8r8i4jpcdzx9r
Portaal:Rugby/Toernooie
100
397307
2818001
2557871
2025-07-02T19:30:26Z
SpesBona
2720
+ [[Sjabloon:Navigasie Vrouerugbywêreldbeker]]
2818001
wikitext
text/x-wiki
{{Die Rugbykampioenskap}}
{{Navigasie Rugbywêreldbeker}}
{{Navigasie Vrouerugbywêreldbeker}}
<noinclude>
[[Kategorie:Portaal:Rugby|Toernooie]]
</noinclude>
oegod1s0bz0bjrxonj7wkilq22mq5bw
Wilgenhof
0
417994
2817895
2799612
2025-07-02T12:02:18Z
41.193.248.106
Die eerste paragraaf het die indruk geskep dat die koshuis nie meer bestaan nie. Verlede tyd werkwoorde is na die teenwoordige tyd verander om aan te dui dat die koshuis steeds bestaan.
2817895
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}'''Wilgenhof''' is 'n manshuis geleë in [[Stellenbosch]], algemeen bekend onder sy inwoners as "Die Plek", en is die oudste manskoshuis in Stellenbosch. Die huis is in 1903 gestig. Dit is die oudste universiteitse manshuis in Afrika, wat in 1903 gestig is. Dit dien as 'n huis vir studente by [[Stellenbosch Universiteit]].
Noemenswaardige alumni sluit voormalige Grondwetlike Hofregter [[Edwin Cameron]], anti-apartheid aktivis [[Beyers Naudé]], besigheidsleiers soos [[Christo Wiese]], Michael Jordaan, Paul Harris, en [[Whitey Basson]], en rugby legendes soos Doc [[Danie Craven]], [[Morné du Plessis]], en [[Schalk Burger]] in.
Dr. Craven het in 1967 as Resident Head begin en het hierdie posisie tot 8 Oktober 1981 beklee. Die 'slaweklok' (die groot [[klok]]), wat elke dag [[honger]] Wilgenhoffers na die eetkamer roep, is ook in 1967 gebou. Met die bou van die sementplaat in die tantrap in 1969 het die ‘buste’ ontstaan en ‘Os in die Bos’ (n gewoonte om in die bos agter die huis te [[braai]]) het verdwyn. Die modernisering van die mensdom het 'n menigte veranderinge en nuwe idees (en [[Tradisie|tradisies]]) na Wilgenhof gebring, maar ''hoe meer dinge verander, hoe meer bly hulle dieselfde''.
== Geskiedenis ==
=== Historiese Oorsig van ''Die Plek'' ===
Die oorspronge van ''''Die Plek'''' het begin as 'n [[plaas]] in die Britse kolonie. Die [[konstruksie]] van die oorspronklike plaas huis is in 1799 voltooi, en hierdie struktuur vorm nou die grondvloer van wat bekend is as die Old Bachelors-gebou. In 1817 het Lord [[Charles Somerset]] die grond aan P.J. Cats en P.A. de Vos toegeken vir gebruik as 'n gehuurde plaas.
Destyds het die pad verby die ''Old Bachelors-gebou'' geloop, aangesien [[Stellenbosch|Ryneveldstraat]] eers in 1832 gevestig is. Gevolglik was die uitleg van Stellenbosch nie met betrekking tot Wilgenhof, met uitsondering van noemenswaardige uitsonderings soos die [[Joodse kalender|Joodse]] [[Sinagoge]] en die [[Ingenieurswese|Ingenieursfakulteit]], wat as uniek in hul eie reg beskou word.
In 1832 het die [[Stellenbosch|Stellenbosch Spirit Association]] die gebou omskep in 'n [[Distillasie|distilleer]]. Die eiendom is daarna in 1840 deur J.P. de Villiers aangekoop, wat dit Grossdale herdoop het. Die gebou het later bekend gestaan as ''Bosman se Stokery'<nowiki/>'' of eenvoudig'', ''Die Stokery'', 'n benaming wat steeds vandag gepas is. Na verskeie eienaarskap veranderinge en funksionele transformasies, het [[Roelof Louw]] 'n tweede vloer in 1875 bygevoeg en begin akkommodasie aan huurders in die dorp aanbied.
As gevolg van die oorvloed van wilgerbome op die eiendom, is die naam verander na Willow Grove of eenvoudig ''The Willows'', 'n naam wat deur Louw se vrou voorgestel is. In 1902 het Christiaan Marais die Willows verkry en, as direkteur van die [[Suid-Afrikaanse Erfenishulpbronagentskap|Raad van Bestuur]] van die ''Wilgenhof Boarding Establishment'', het hy Wilgenhof vanaf 1903 beduidend ontwikkel. Wilgenhof is gevestig as 'n huis vir studente van ander dele van Suid-Afrika wat hul studies voortsit. Die huis, wat aanvanklik 110 huurders (insluitend ''Bachelors'') akkommodeer het, het sy eerste Springbok-rugbyspeler, [[Bob Loubser|Bob Loubsher]], in 1904 gesien. Noemenswaardig is dat elke [[Springbokke|Springbok]]-toets wedstryd tussen 1904 en 1949 'n Wilgenhoffer ingesluit het.
Inisiatiewe vir nuwe inwoners het in [[1906]] begin. Ten spyte van talle veranderinge in die inisiatiewe en gepaardgaande aktiwiteite, het die praktyk van inisiatiewe 'n belangrike tradisie by Wilgenhof gebly. In 1906 is die besluit geneem om die vlei langs die gebou te dreineer vir gebruik as tennisbane. Onderhoud van hierdie bane was aanvanklik die verantwoordelikheid van nuwe inkomers en later deur die universiteit in 1925 oorgeneem. Die bane is in 2003 gerestoureer, met noemenswaardige bydraes van [[Amanda Coetzer]] tydens die heropening.
Wilgenhof se tradisie van ''Big Nights'' het in 1910 begin, vergesel van strukturele en regulerende veranderinge oor die daaropvolgende jare. Die huis is in 1916 deur Victoria College (die voorganger van Stellenbosch Universiteit) vir 6000 [[Pond sterling|pond]] aangekoop, en dit het in 1918 universiteitseiendom geword met die oprigting van Stellenbosch Universiteit. Teen 1920 is administratiewe beheer van die huis oorgeneem deur die huiskomitee. Belangrik is dat die Suid-Afrikaanse horde-kampioen Arrie van Heerden, wat destyds 'n inwoner was, aan die Olimpiese Spele in Antwerpen daardie jaar deelgeneem het.
'n Beduidende gebeurtenis in 1924 was die rugbywedstryd tussen die [[Stellenbosch Museum|Rest of Stellenbosch]] en '''''Hof der Wilgen'''''. Hierdie wedstryd het nie net gelei tot die skepping van die huis se vlag en embleem nie, maar ook sy huislied deur Victor Potgieter. Die oorwinning van 12-9 het die begin van 'n bekwame [[rugby]] tradisie by Wilgenhof gemerk, insluitend die wen van die [[Gholf|Sauer Trophy]] agt keer.
Die ''Troebadoers'', later herdoop na die ''Kraaie'', het in 1934 ontstaan as Wilgenhof se eerste serenadegroep. Hul optrede van "''O, dis weer die Kraaie van Wilgenhof''" het gelei tot die vestiging van die [[Kraaieloop]], 'n jaarlikse tradisie van serenade aan verskillende [[Vrou|vrouehuis]] op kampus.
In 1944 is ''Hamelhof'' gebou om 17 senior ''Wilgenhoffers'' te huisves, terwyl die matrone en personeel in [[Ramparty|Bachelors]] gebly het. Teen 1981, onder die nuwe resident head ''Hennie de Vos'', het die seniors na [[Ramparty|Bachelors]] verhuis, 'n situasie wat tot vandag toe voortduur.
Dr. Danie Craven, 'n prominente figuur in rugby, het in 1949 na Wilgenhof teruggekeer as toeris. Ten daardie tyd was die huis in 'n swak toestand, wat 'n fondsinsamelingveldtog tot gevolg gehad het om dit van demolisie te red. Die 'Spirit of Willows,' 'n term wat deur Oubaas Markotter gekweek is, het 'n suksesvolle veldtog gedryf, wat geëindig het in 'n 15,000-pond donasie, waarvan die helfte deur die universiteit bygedra is. Die nuwe gebou, wat 'n nuwe vloer en vleuel ingesluit het, is in 1964 geopen.
In 1962 het sewe-dertig Wilgenhoffers op die eerste [[Trans-Sahara-Grootpad|Trans-Africa]] Toer vertrek, wat so ver noord as [[Kilimandjaro|Kilimanjaro]] bereik het. Hierdie tradisie het voortgegaan met vyf meer toere, die mees onlangse in [[2014]]. Die [[2004]] toer het 'n liefdadigheidsaspek ingesluit, wat baat by landmynslachtofferorganisasies. Wilgenhof is ook betrokke by ander gemeenskapsprojekte, soos ‘coke and buns,’ waar studente hul middagete aan 'n nagskuiling weekliks skenk.
== Hede ==
In 2024 besluit hulle om dit toe te maak want in 2022 was die huiskomitee rêrig weldadig.<ref>https://www.wilgenhofresidence.co.za/house-committee</ref>[[Lêer:Wilgenhof 5.JPG|duimnael|Bekfluitjie]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne Skakels==
*[https://ilizwi.co.za/the-truth-about-wilgenhof/| The Truth of Wilgenhof]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Universiteit Stellenbosch]]
kwah5a27a7k5nxwvh86ulrm4nq003jd
2817902
2817895
2025-07-02T12:42:08Z
Pynappel
70858
Universiteit Stellenbosch
2817902
wikitext
text/x-wiki
{{Databox}}'''Wilgenhof''' is 'n manshuis geleë in [[Stellenbosch]], algemeen bekend onder sy inwoners as "Die Plek", en is die oudste manskoshuis in Stellenbosch. Die huis is in 1903 gestig. Dit is die oudste universiteitse manshuis in Afrika, wat in 1903 gestig is. Dit dien as 'n huis vir studente by die [[Stellenbosch Universiteit|Universiteit Stellenbosch]].
Noemenswaardige alumni sluit voormalige Grondwetlike Hofregter [[Edwin Cameron]], anti-apartheid aktivis [[Beyers Naudé]], besigheidsleiers soos [[Christo Wiese]], Michael Jordaan, Paul Harris, en [[Whitey Basson]], en rugby legendes soos Doc [[Danie Craven]], [[Morné du Plessis]], en [[Schalk Burger]] in.
Dr. Craven het in 1967 as Resident Head begin en het hierdie posisie tot 8 Oktober 1981 beklee. Die 'slaweklok' (die groot [[klok]]), wat elke dag [[honger]] Wilgenhoffers na die eetkamer roep, is ook in 1967 gebou. Met die bou van die sementplaat in die tantrap in 1969 het die ‘buste’ ontstaan en ‘Os in die Bos’ (n gewoonte om in die bos agter die huis te [[braai]]) het verdwyn. Die modernisering van die mensdom het 'n menigte veranderinge en nuwe idees (en [[Tradisie|tradisies]]) na Wilgenhof gebring, maar ''hoe meer dinge verander, hoe meer bly hulle dieselfde''.
== Geskiedenis ==
=== Historiese Oorsig van ''Die Plek'' ===
Die oorspronge van ''''Die Plek'''' het begin as 'n [[plaas]] in die Britse kolonie. Die [[konstruksie]] van die oorspronklike plaas huis is in 1799 voltooi, en hierdie struktuur vorm nou die grondvloer van wat bekend is as die Old Bachelors-gebou. In 1817 het Lord [[Charles Somerset]] die grond aan P.J. Cats en P.A. de Vos toegeken vir gebruik as 'n gehuurde plaas.
Destyds het die pad verby die ''Old Bachelors-gebou'' geloop, aangesien [[Stellenbosch|Ryneveldstraat]] eers in 1832 gevestig is. Gevolglik was die uitleg van Stellenbosch nie met betrekking tot Wilgenhof, met uitsondering van noemenswaardige uitsonderings soos die [[Joodse kalender|Joodse]] [[Sinagoge]] en die [[Ingenieurswese|Ingenieursfakulteit]], wat as uniek in hul eie reg beskou word.
In 1832 het die [[Stellenbosch|Stellenbosch Spirit Association]] die gebou omskep in 'n [[Distillasie|distilleer]]. Die eiendom is daarna in 1840 deur J.P. de Villiers aangekoop, wat dit Grossdale herdoop het. Die gebou het later bekend gestaan as ''Bosman se Stokery'<nowiki/>'' of eenvoudig'', ''Die Stokery'', 'n benaming wat steeds vandag gepas is. Na verskeie eienaarskap veranderinge en funksionele transformasies, het [[Roelof Louw]] 'n tweede vloer in 1875 bygevoeg en begin akkommodasie aan huurders in die dorp aanbied.
As gevolg van die oorvloed van wilgerbome op die eiendom, is die naam verander na Willow Grove of eenvoudig ''The Willows'', 'n naam wat deur Louw se vrou voorgestel is. In 1902 het Christiaan Marais die Willows verkry en, as direkteur van die [[Suid-Afrikaanse Erfenishulpbronagentskap|Raad van Bestuur]] van die ''Wilgenhof Boarding Establishment'', het hy Wilgenhof vanaf 1903 beduidend ontwikkel. Wilgenhof is gevestig as 'n huis vir studente van ander dele van Suid-Afrika wat hul studies voortsit. Die huis, wat aanvanklik 110 huurders (insluitend ''Bachelors'') akkommodeer het, het sy eerste Springbok-rugbyspeler, [[Bob Loubser|Bob Loubsher]], in 1904 gesien. Noemenswaardig is dat elke [[Springbokke|Springbok]]-toets wedstryd tussen 1904 en 1949 'n Wilgenhoffer ingesluit het.
Inisiatiewe vir nuwe inwoners het in [[1906]] begin. Ten spyte van talle veranderinge in die inisiatiewe en gepaardgaande aktiwiteite, het die praktyk van inisiatiewe 'n belangrike tradisie by Wilgenhof gebly. In 1906 is die besluit geneem om die vlei langs die gebou te dreineer vir gebruik as tennisbane. Onderhoud van hierdie bane was aanvanklik die verantwoordelikheid van nuwe inkomers en later deur die universiteit in 1925 oorgeneem. Die bane is in 2003 gerestoureer, met noemenswaardige bydraes van [[Amanda Coetzer]] tydens die heropening.
Wilgenhof se tradisie van ''Big Nights'' het in 1910 begin, vergesel van strukturele en regulerende veranderinge oor die daaropvolgende jare. Die huis is in 1916 deur Victoria College (die voorganger van die Universiteit Stellenbosch) vir 6000 [[Pond sterling|pond]] aangekoop, en dit het in 1918 universiteitseiendom geword met die oprigting van Universiteit Stellenbosch. Teen 1920 is administratiewe beheer van die huis oorgeneem deur die huiskomitee. Belangrik is dat die Suid-Afrikaanse horde-kampioen Arrie van Heerden, wat destyds 'n inwoner was, aan die Olimpiese Spele in Antwerpen daardie jaar deelgeneem het.
'n Beduidende gebeurtenis in 1924 was die rugbywedstryd tussen die [[Stellenbosch Museum|Rest of Stellenbosch]] en '''''Hof der Wilgen'''''. Hierdie wedstryd het nie net gelei tot die skepping van die huis se vlag en embleem nie, maar ook sy huislied deur Victor Potgieter. Die oorwinning van 12-9 het die begin van 'n bekwame [[rugby]] tradisie by Wilgenhof gemerk, insluitend die wen van die [[Gholf|Sauer Trophy]] agt keer.
Die ''Troebadoers'', later herdoop na die ''Kraaie'', het in 1934 ontstaan as Wilgenhof se eerste serenadegroep. Hul optrede van "''O, dis weer die Kraaie van Wilgenhof''" het gelei tot die vestiging van die [[Kraaieloop]], 'n jaarlikse tradisie van serenade aan verskillende [[Vrou|vrouehuis]] op kampus.
In 1944 is ''Hamelhof'' gebou om 17 senior ''Wilgenhoffers'' te huisves, terwyl die matrone en personeel in [[Ramparty|Bachelors]] gebly het. Teen 1981, onder die nuwe resident head ''Hennie de Vos'', het die seniors na [[Ramparty|Bachelors]] verhuis, 'n situasie wat tot vandag toe voortduur.
Dr. Danie Craven, 'n prominente figuur in rugby, het in 1949 na Wilgenhof teruggekeer as toeris. Ten daardie tyd was die huis in 'n swak toestand, wat 'n fondsinsamelingveldtog tot gevolg gehad het om dit van demolisie te red. Die 'Spirit of Willows,' 'n term wat deur Oubaas Markotter gekweek is, het 'n suksesvolle veldtog gedryf, wat geëindig het in 'n 15,000-pond donasie, waarvan die helfte deur die universiteit bygedra is. Die nuwe gebou, wat 'n nuwe vloer en vleuel ingesluit het, is in 1964 geopen.
In 1962 het sewe-dertig Wilgenhoffers op die eerste [[Trans-Sahara-Grootpad|Trans-Africa]] Toer vertrek, wat so ver noord as [[Kilimandjaro|Kilimanjaro]] bereik het. Hierdie tradisie het voortgegaan met vyf meer toere, die mees onlangse in [[2014]]. Die [[2004]] toer het 'n liefdadigheidsaspek ingesluit, wat baat by landmynslachtofferorganisasies. Wilgenhof is ook betrokke by ander gemeenskapsprojekte, soos ‘coke and buns,’ waar studente hul middagete aan 'n nagskuiling weekliks skenk.
== Hede ==
In 2024 besluit hulle om dit toe te maak want in 2022 was die huiskomitee rêrig weldadig.<ref>https://www.wilgenhofresidence.co.za/house-committee</ref>[[Lêer:Wilgenhof 5.JPG|duimnael|Bekfluitjie]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne Skakels==
*[https://ilizwi.co.za/the-truth-about-wilgenhof/| The Truth of Wilgenhof]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Universiteit Stellenbosch]]
5rf5uwa9glzluw2juf9llifqiwsdloy
Popplepiek
0
424758
2818049
2741837
2025-07-03T07:55:04Z
AFM
21229
2818049
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Berg
| Naam = Popplepiek
| Foto = Popple Peak.jpg
| Foto onderskrif = Popplepiek gesien bo vanaf Bannermanpas
| Hoogte = 3 331
| Ligging = [[KwaZulu-Natal]], [[Suid-Afrika]] / [[Lesotho]]
| Bergreeks = [[Drakensberg]]
| Prominensie = 300 meter
| Topografiese kaart =
| Tipe =
| Eerste bestyging datum = 1946
| Eerste bestyging persoon = John Poppleton en andere
| Maklikste klimroete =
| duimdrukkerkaart = Suid-Afrika
| duimdrukkeretiketposisie = regs
| diumdrukkerkaartgrootte = 300
| duimdrukkerkaartbyskrif =
| breedtegraad = 29
| breedtegraad_m = 14
| breedtegraad_s = 0
| breedtegraad_NS = S
| lengtegraad = 29
| lengtegraad_m = 24
| lengtegraad_s = 0
| lengtegraad_OW = O
}}
'''Popplepiek''' (Engels: Popple Peak) is 'n berg in die [[Drakensberge|Drakensbergreeks]] in [[Suid-Afrika]]. Dit is geleë op die grens tussen Suid-Afrika en [[Lesotho]], op die waterskeiding wat die grens tussen die twee lande vorm. Popplepiek is 3331 m<ref>{{Cite book |last=KZN |first=Wildlife |title=Ezemvelo KZN Wildlife Drakensberg Maps - Giants Castle |year=1999}}</ref> bo seespieël en het 'n hoogte van ongeveer 300 meter bokant die omliggende platorand. Dit is die 13de hoogste piek in Suid-Afrika<ref>Mountain Club of South Africa list of Drakensberg Peaks released in 1994</ref> en is sigbaar van so ver as [[Estcourt]] en [[Ladysmith]] in die [[KwaZulu-Natal|KwaZulu-Natalse]] Middellande.
Hierdie piek word as 'n ''Khulu'' beskou, 'n piek bo 3000 meter en nie binne 1 km van 'n ander ''Khulu'' nie, soos gedefinieer deur die [[Bergklub van Suid-Afrika]].<ref>{{Cite journal |last=Mulch |first=Cliff |year=1994 |title=Khulus |journal=MCSA}}</ref>
Die piek is in 1946 deur Barry Anderson genoem na John Poppleton<ref name="Barnes">{{Cite book |last=Barnes |first=Bill |title=Giants Castle – A Personal History |year=1991}}</ref> wat saam met Anderson en Des Watkins die piek uitgeklim het. By aankoms op die kruin het 'n donderstorm opgesteek, en Poppleton was bekommerd oor sy veiligheid,<ref name="Barnes" /> wat veroorsaak het dat hy spoedig die kruin verlaat het. Anderson het later die opname van die piek aan die landmeter-generaal gestuur met die hoogte en naam "Popple Peak".<ref name="Barnes" />
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
[[Kategorie:Berge van Suid-Afrika]]
lazzbshne7wq96kp0u7nnf319sl4hrm
Roger Milla
0
425638
2818093
2749327
2025-07-03T09:32:21Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818093
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sokkerspeler
| name = Roger Milla
| image = [[Beeld:Milla2008cropped.jpg|senter|raamloos]]
| caption = Milla in 2008
| fullname = Albert Roger Miller<ref name=Legion>{{cite journal |date=16 April 2006 |title=Décret du 14 avril 2006 portant promotion et nomination |trans-title=Decree of 14 April 2006 on promotion and appointment |url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000607329 |journal=Journal Officiel de la République Française |volume=2006 |issue=91 |page=5760 |id=PREX0609207D |access-date=25 August 2019 |language=fr |archive-date=6 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200806203343/https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000607329 |url-status=live }}</ref>
| birth_date = {{Birth date and age|1952|5|20|df=y}}
| birth_place = [[Yaoundé]], [[Kameroen]]
| height = 1.76 m
| position = Voorspeler
| youthyears1 = 1965–1967
| youthclubs1 = Eclair de Douala
| years1 = 1967–1970
| clubs1 = Eclair de Douala
| caps1 =
| goals1 =
| years2 = 1970–1974
| clubs2 = [[Léopard Douala]]
| caps2 = 116
| goals2 = 89
| years3 = 1974–1977
| clubs3 = [[Tonnerre Yaoundé|Tonnerre]]
| caps3 = 87
| goals3 = 69
| years4 = 1977–1979
| clubs4 = [[Valenciennes FC|Valenciennes]]
| caps4 = 28
| goals4 = 6
| years5 = 1979–1980
| clubs5 = [[AS Monaco FC|Monaco]]
| caps5 = 17
| goals5 = 2
| years6 = 1980–1984
| clubs6 = [[SC Bastia|Bastia]]
| caps6 = 113
| goals6 = 35
| years7 = 1984–1986
| clubs7 = [[AS Saint-Étienne|Saint-Étienne]]
| caps7 = 59
| goals7 = 31
| years8 = 1986–1989
| clubs8 = [[Montpellier HSC|Montpellier]]
| caps8 = 95
| goals8 = 37
| years9 = 1989–1990
| clubs9 = [[JS Saint-Pierroise|Saint-Pierroise]]
| caps9 = 23
| goals9 = 8
| years10 = 1990–1994
| clubs10 = [[Tonnerre Yaoundé|Tonnerre]]
| caps10 = 116
| goals10 = 89
| years11 = 1994–1995
| clubs11 = [[Pelita Jaya]]
| caps11 = 23
| goals11 = 23
| years12 = 1995–1996
| clubs12 = [[Putra Samarinda F.C.|Putra Samarinda]]
| caps12 = 12
| goals12 = 18
| totalcaps = 666+
| totalgoals = 405+
| nationalyears1 = 1973–1994
| nationalteam1 = [[Kameroense nasionale sokkerspan|Kameroen]]
| nationalcaps1 =102
| nationalgoals1 = 36
| manageryears1 = 2001–2007
| managerclubs1 = [[Montpellier HSC|Montpellier]] (afrigting personeel)
| manageryears2 = 2007–2011
| managerclubs2 = [[Tonnerre Yaoundé|Tonnerre]]
| manageryears3 = 2011–2012
| managerclubs3 = [[Tonnerre Yaoundé|Tonnerre]] (direkteur van sokker)
}}
'''Roger Milla''' (''Albert Roger Miller,'' gebore op [[20 Mei]] [[1952]] in [[Yaoundé]]) is 'n voormalige [[Kameroen|Kameroense]] [[Sokker|sokkerspeler]] wat beskou word as een van die grootste [[Afrika|Afrikaanse]] sokkerspelers van alle tye. Hy het internasionale roem verwerf tydens die [[Sokker-Wêreldbeker|FIFA Wêreldbeker]] in [[1990]] toe hy op 38-jarige ouderdom uit aftrede teruggekeer het om Kameroen tot die kwarteindronde te lei.
Milla het sy professionele sokkerloopbaan in Kameroen begin en later in [[Frankryk]] gespeel vir klubs soos Valenciennes, [[AS Monaco|Monaco]], Bastia, Saint-Étienne en Montpellier. Hy was bekend vir sy vinnigheid, dribbelvaardighede en vermoë om belangrike doele aan te teken.
== Internasionale Loopbaan ==
Milla het sy eerste verskyning vir die [[Kameroense nasionale sokkerspan|Kameroense nasionale span]] in 1973 teen [[Demokratiese Republiek die Kongo se nasionale sokkerspan|Zaïre]] in 'n Wêreldbeker-kwalifiseerder gemaak.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/oldest-youngest.html|title=Oldest and Youngest Players and Goal-scorers in International Football|website=rsssf.org|access-date=2025-03-14}}</ref> Hy het in verskeie internasionale toernooie gespeel en veral in die FIFA Wêreldbeker-toernooie van [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1982|1982]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1990|1990]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994|1994]] uitgestaan. In 1990 het hy wêreldwye aandag getrek toe hy vier doele aangeteken het en sy ikoniese Makossa-dansviering by die hoekvlag gedoen het.<ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en/news/roger-milla-cameroon-legend-danced-world-cup-history/bltb2088b9f42262526|title=Roger Milla: The record-breaking, Makossa-dancing Cameroon legend who made Italia 90 fun|website=goal.com|access-date=2025-03-14}}</ref> In die 1994 Wêreldbeker het hy, op 42-jarige ouderdom, die oudste doelmaker in die geskiedenis van die toernooi geword.<ref>{{Cite web|url=https://www.olympics.com/en/news/oldest-goal-scorer-fifa-world-cup-football|title=Oldest goal-scorers in FIFA World Cup: Roger Milla heads list that also has Cristiano Ronaldo - the top 10|website=olympics.com|access-date=2025-03-14}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Milla, Roger}}
[[Kategorie:Kameroense sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1952]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
ezldcs0aedvantot5pge5aealclpy9k
Didier Drogba
0
426488
2818085
2749547
2025-07-03T09:25:40Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818085
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sokkerspeler
| name = Didier Drogba
| image = [[Beeld:Didier Drogba (2019) (cropped2).jpg|senter|raamloos]]
| caption = Drogba in 2019
| fullname = Didier Yves Drogba Tébily<ref name="capsrsssf">{{cite web |title=Didier Yves Drogba Tébily – Century of International Appearances |url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/drogba-intlg.html |website=RSSSF |access-date=9 May 2019 |archive-date=6 February 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230206090303/http://www.rsssf.org/miscellaneous/drogba-intlg.html |url-status=live}}</ref>
| birth_date = {{birth date and age|1978|3|11|df=y}}<ref>{{Britannica|1376982}}</ref>
| birth_place = [[Abidjan]], [[Ivoorkus]]
| height = 1.88 m<ref name="Galatasaray profile">{{cite web |url=http://www.impactmontreal.com/en/players/didier-drogba |title=Montreal Impact profile |publisher=Montreal Impact |access-date=25 October 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160109022337/http://www.impactmontreal.com/en/players/didier-drogba |archive-date=9 January 2016}}</ref>
| position = Doelskieter
| currentclub =
| youthyears1 =
| youthclubs1 = [[USL Dunkerque|Dunkerque]]
| youthyears2 = 1988–1989
| youthclubs2 = [[US Tourcoing FC|Tourcoing]]<ref>[http://ustourcoingfootball.footeo.com/page/histoire-palmares.html "Histoire Palmares"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180829175704/http://ustourcoingfootball.footeo.com/page/histoire-palmares.html |date=29 August 2018 }}. Footeo.com.</ref>
| youthyears3 = 1989–1991
| youthclubs3 = [[SC Abbeville|Abbeville]]
| youthyears4 = 1991–1993
| youthclubs4 = [[Vannes OC|Vannes]]
| youthyears5 = 1993–1997
| youthclubs5 = [[Levallois SC|Levallois]]
| youthyears6 = 1997–1998
| youthclubs6 = [[Le Mans UC72|Le Mans]]
| years1 = 1998–2002
| clubs1 = [[Le Mans UC72|Le Mans]]
| caps1 = 64
| goals1 = 12
| years2 = 2002–2003
| clubs2 = [[En Avant Guingamp|Guingamp]]
| caps2 = 45
| goals2 = 20
| years3 = 2003–2004
| clubs3 = [[Olympique de Marseille|Marseille]]
| caps3 = 35
| goals3 = 19
| years4 = 2004–2012
| clubs4 = [[Chelsea FC|Chelsea]]
| caps4 = 226
| goals4 = 100
| years5 = 2012–2013
| clubs5 = [[Shanghai Shenhua F.C.|Shanghai Shenhua]]
| caps5 = 11
| goals5 = 8
| years6 = 2013–2014
| clubs6 = [[Galatasaray SK (sokker)|Galatasaray]]
| caps6 = 37
| goals6 = 15
| years7 = 2014–2015
| clubs7 = [[Chelsea FC|Chelsea]]
| caps7 = 28
| goals7 = 4
| years8 = 2015–2016
| clubs8 = [[CF Montréal|Montreal Impact]]
| caps8 = 33
| goals8 = 21
| years9 = 2017–2018
| clubs9 = [[Phoenix Rising FC|Phoenix Rising]]
| caps9 = 21
| goals9 = 13
| totalcaps = 500
| totalgoals = 212
| nationalyears1 = 2002–2014
| nationalteam1 = [[Ivoriaanse nasionale sokkerspan|Ivoorkus]]
| nationalcaps1 = 105
| nationalgoals1 = 65
}}
'''Didier Yves Drogba Tébily''' (gebore op 11 Maart 1978 in [[Abidjan]]) is 'n afgetrede [[Ivoorkus|Ivoriaanse]] [[Sokker|sokkerspeler]] wat as een van die voorste aanvoerders in die wêreld beskou word. Hy het sy kinderjare in beide Ivoorkus en [[Frankryk]] deurgebring, waar hy by sy oom, Michel Goba, 'n professionele sokkerspeler, gewoon het. Drogba het sy professionele loopbaan in Frankryk begin en het later vir klubs soos Le Mans, Guingamp en [[Olympique de Marseille]] gespeel. Sy uitmuntende vertonings by Marseille het gelei tot 'n oordrag na [[Chelsea FC]] in 2004 vir £24 miljoen, destyds 'n rekord vir 'n Ivoriaanse speler.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/52072592|title=Didier Drogba: How Ivory Coast striker helped to halt civil war in his home nation|date=2020-03-31|website=BBC Sport|access-date=2025-03-26}}</ref>
By Chelsea het hy 157 doelpunte in 341 wedstryde gedurende sy eerste agt jaar aangeteken en nog sewe doelpunte in 40 wedstryde tydens sy terugkeer vir een seisoen. Hy het die klub gehelp om vier [[Premier League]]-titels, vier FA Cups, twee League Cups en die [[UEFA Champions League]] in 2012 te wen. Drogba is bekend vir sy vermoë om in belangrike wedstryde te presteer en het in vier FA Cup-eindstryde en die Champions League-eindstryd van 2012 aangeteken.
Na sy tyd by Chelsea het hy vir Shanghai Shenhua, [[Galatasaray]], Montreal Impact en Phoenix Rising gespeel, waar hy ook mede-eienaar was.
Internasionaal is hy die voorste doelskieter vir die [[Ivoriaanse nasionale sokkerspan|Ivoriaanse nasionale span]] met 65 doelpunte in 105 wedstryde en het hy die span gelei in drie [[Sokker-Wêreldbeker|Wêreldbekertoernooie]]. Hy het ook in die [[Afrikanasiesbeker|Afrikanasiebeker]] kon speel, waar die Ivoorkus op sy beste tweede geëindig het (2006 en 2012).<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/africa/4701454.stm |title=Clockwatch: Egypt 0–0 Ivory Coast |website=BBC Sport |date=10 February 2006 |access-date=17 August 2020}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/17005245 |title=Africa Cup of Nations final as it happened |website=BBC Sport |date=12 February 2012 |access-date=17 August 2020}}</ref>
Buiten die veld is Drogba betrokke by humanitêre werk en dien as 'n ambassadeur vir die [[Spesiale Olimpiade]].<ref>{{Cite web|url=https://www.specialolympics.org/about/ambassadors/didier-drogba|title=Didier Drogba Global Ambassador|website=specialolympics.org|access-date=2025-03-26}}</ref>
==Verwysings==
{{verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Drogba, Didier}}
[[Kategorie:Ivoriaanse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1978]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
tnjau26ew88th217e6xs85sgmgw5bln
Yaya Touré
0
426529
2818086
2749716
2025-07-03T09:26:08Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818086
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sokkerspeler
| name = Yaya Touré
| image = [[Beeld:Yaya Touré (cropped).jpg|senter|raamloos]]
| caption = Touré in 2013
| full_name = Gnégnéri Yaya Touré<ref>{{cite web |url=https://www.fifadata.com/document/fcwc/2009/PDF/FCWC_2009_SquadLists_BAR.pdf |title=FIFA Club World Cup UAE 2009 presented by Toyota: List of players: FC Barcelona |publisher=FIFA |page=1 |date=1 December 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190629190325/https://www.fifadata.com/document/fcwc/2009/PDF/FCWC_2009_SquadLists_BAR.pdf |archive-date=29 June 2019}}</ref>
| birth_date = {{birth date and age|1983|5|13|df=y}}
| birth_place = [[Bouaké]], [[Ivoorkus]]
| height = 1.88 m<ref>{{cite web |url=https://www.worldfootball.net/player_summary/yaya-toure/ |title=Yaya Touré: Profile |website=worldfootball.net |date=4 November 2019 |publisher=HEIM:SPIEL |access-date=17 August 2020}}</ref>
| position = Middelveldspeler
| currentclub = [[Saoedi-Arabiese nasionale sokkerspan|Saoedi-Arabië]] (assistent)
| youthyears1 = 1996–2001
| youthclubs1 = [[ASEC Mimosas]]
| years1 = 2001–2003
| clubs1 = [[KSK Beveren|Beveren]]
| caps1 = 70
| goals1 = 3
| years2 = 2003–2005
| clubs2 = [[FC Metalurh Donetsk|Metalurh Donetsk]]
| caps2 = 33
| goals2 = 3
| years3 = 2005–2006
| clubs3 = [[Olympiacos Piraeus|Olympiacos]]
| caps3 = 20
| goals3 = 3
| years4 = 2006–2007
| clubs4 = [[AS Monaco|Monaco]]
| caps4 = 27
| goals4 = 5
| years5 = 2007–2010
| clubs5 = [[FC Barcelona|Barcelona]]
| caps5 = 74
| goals5 = 4
| years6 = 2010–2018
| clubs6 = [[Manchester City]]
| caps6 = 230
| goals6 = 59
| years7 = 2018
| clubs7 = [[Olympiacos Piraeus|Olympiacos]]
| caps7 = 2
| goals7 = 0
| years8 = 2019
| clubs8 = [[Qingdao Huanghai]]
| caps8 = 14
| goals8 = 2
| totalcaps = 470
| totalgoals = 79
| nationalyears1 = 2004–2015
| nationalteam1 = [[Ivoriaanse nasionale sokkerspan|Ivoorkus]]
| nationalcaps1 = 101
| nationalgoals1 = 19
| manageryears1 = 2021
| managerclubs1 = [[FC Olimpik Donetsk|Olimpik Donetsk]] (assistent)
| manageryears2 = 2021
| managerclubs2 = [[FC Achmat Grozni|Achmat Grozni]] (assistent)
| manageryears3 = 2022–2023
| managerclubs3 = [[Tottenham Hotspur]] (akademie-afrigter)
| manageryears4 = 2023
| managerclubs4 = [[Standard Luik]] (assistent)
| manageryears5 = 2023–
| managerclubs5 = [[Saoedi-Arabiese nasionale sokkerspan|Saoedi-Arabië]] (assistent)
}}
'''Gnégnéri Yaya Touré''' (gebore 13 Mei 1983) is 'n [[Ivoorkus|Ivoriaanse]] professionele [[sokker|sokkerafrigter]] en voormalige speler wat as middelveldspeler gespeel het. Hy is tans 'n hulpafrigter vir die [[Saoedi-Arabiese nasionale sokkerspan|nasionale span van Saoedi-Arabië]].
Touré het sy professionele loopbaan begin by ASEC Mimosas in Ivoorkus en later in Europa gespeel vir Metalurh Donetsk, [[Olympiacos Piraeus|Olympiakos]], [[AS Monaco|Monaco]], [[FC Barcelona|Barcelona]], [[Manchester City]], en Qingdao Huanghai in [[Volksrepubliek China|China]].
By Barcelona (2007–2010) het hy [[La Liga]], die [[UEFA Champions League]], en die [[FIFA-Klubwêreldbeker|FIFA Klubwêreldbeker]] gewen. Daarna het hy in 2010 na Manchester City oorgeskakel en 'n belangrike rol gespeel in die span se sukses, insluitend drie [[Premier League]]-titels (2011–12, 2013–14, 2017–18).<ref>{{Cite web|url=https://www.premierleague.com/players/4148/Yaya-Tour%C3%A9/overview|title=Yaya Touré|website=Premier League|access-date=2025-03-27}}</ref>
As 'n internasionale speler het Touré meer as 100 wedstryde vir [[Ivoriaanse nasionale sokkerspan|Ivoorkus]] gespeel en hulle gehelp om die [[Afrikanasiesbeker]] in 2015 te wen.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/31079315|title=Ivory Coast 0-0 Ghana (9-8 on penalties)|date=2015-02-08|website=BBC Sport|access-date=2025-03-27}}</ref>
==Verwysings==
{{verwysings}}
{{Portaalbalk|Sokker|Sport}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Touré, Yaya}}
[[Kategorie:Ivoriaanse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1983]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
okfwdgcn9kzqehraqlkj20mj3lab001
Gareth Bale
0
429229
2818077
2776392
2025-07-03T09:08:41Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818077
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
| name = Gareth Bale
| image = [[Beeld:2022 FIFA World Cup United States 1–1 Wales - (32) (cropped).jpg|senter|raamloos]]
| caption = Bale saam met [[Walliese nasionale sokkerspan|Wallis]] by die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022 Wêreldbeker]]
| full_name = Gareth Frank Bale<ref name="NameBirthHeight">{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |title=FIFA World Cup Qatar 2022™ – Squad List: Wales (WAL) |publisher=FIFA |page=32 |date=18 December 2022 |access-date=20 October 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221218195301/https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce44/pdf/SquadLists-English.pdf |archive-date=18 December 2022 |url-status=live }}</ref>
| birth_date = {{birth date and age|1989|7|16|df=y}}
| birth_place = [[Cardiff]], Wallis
| height = 1,86 m
| position = Regtervleuel, aanvaller
| currentclub =
| youthyears1 =
| youthclubs1 = Cardiff Civil Service F.C.
| youthyears2 = 1999–2006
| youthclubs2 = [[Southampton F.C.|Southampton]]
| years1 = 2006–2007
| clubs1 = [[Southampton F.C.|Southampton]]
| caps1 = 40
| goals1 = 5
| years2 = 2007–2013
| clubs2 = [[Tottenham Hotspur]]
| caps2 = 146
| goals2 = 42
| years3 = 2013–2022
| clubs3 = [[Real Madrid]]
| caps3 = 176
| goals3 = 81
| years4 = 2020–2021
| clubs4 = → [[Tottenham Hotspur]] (leen)
| caps4 = 20
| goals4 = 11
| years5 = 2022–2023
| clubs5 = [[Los Angeles FC]]
| caps5 = 12
| goals5 = 2
| totalcaps = 394
| totalgoals = 141
| nationalyears1 = 2005–2006
| nationalteam1 = [[Walliese nasionale sokkerspan|Wallis O/17]]
| nationalcaps1 = 7
| nationalgoals1 = 1
| nationalyears2 = 2006
| nationalteam2 = [[Walliese nasionale sokkerspan|Wallis O/19]]
| nationalcaps2 = 1
| nationalgoals2 = 1
| nationalyears3 = 2006–2008
| nationalteam3 = [[Walliese nasionale sokkerspan|Wallis O/21]]
| nationalcaps3 = 4
| nationalgoals3 = 2
| nationalyears4 = 2006–2022
| nationalteam4 = [[Walliese nasionale sokkerspan|Wallis]]
| nationalcaps4 = 111
| nationalgoals4 = 41
}}
'''Gareth Frank Bale''' (gebore [[16 Julie]] [[1989]]) is 'n [[Wallis|Walliese]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerspeler]] wat as 'n regtervleuel gespeel het, veral vir [[Tottenham Hotspur]], [[Real Madrid]], en die [[Walliese nasionale sokkerspan|Walliese nasionale span]]. Hy word wyd beskou as een van die grootste spelers van sy generasie en die grootste Walliese sokkerspeler van alle tye. Bale is in 2022 met die [[Orde van die Britse Ryk]] (MBE) vereer vir sy bydraes tot sokker en verskeie liefdadigheidsorganisasies.
Bale het sy professionele loopbaan by [[Southampton F.C.|Southampton]] begin, waar hy as linkervleuelverdediger gespeel het voordat hy in 2007 na Tottenham verhuis het. Vanaf die 2009–10-seisoen het hy onder afrigter Harry Redknapp in 'n vleuel verander. Hy het verskeie individuele toekennings in Engeland ontvang, insluitend twee PFA Speler van die Jaar-toekennings en drie insluitings in die PFA-span van die Jaar. Hy het beide die PFA Speler van die Jaar en PFA Jong Speler van die Jaar in die 2012–13-seisoen gewen en was slegs die tweede [[Premier League]]-speler wat hierdie prestasie behaal het na Cristiano Ronaldo in 2006–07. In September 2013 het Real Madrid vir Bale gekoop vir 'n wêreldrekord-oordragfooi van £85,1 miljoen (€100,8 miljoen). As deel van die trio wat bekend gestaan het as BBC, saam met [[Cristiano Ronaldo]] en [[Karim Benzema]], het Bale gehelp om Madrid te lei na oorwinnings in die Copa del Rey en die [[UEFA Champions League|Champions League]] in 2014, en hy het in albei eindstryde aangeteken. Bale was een van die top drie genomineerdes vir die 2015–16 UEFA Mans Speler van die Jaar-toekenning. Hy het verskeie Ballon d'Or-benoemings ontvang, met vyf top-20 plasings en selfs 'n sesde plek in 2016.
Hy het 'n doel aangeteken wat wyd beskou word as die beste doel in 'n Champions League-eindstryd — 'n fietsskop in Real Madrid se oorwinning in die 2018 Champions League-eindstryd.<ref>{{Cite web |date=30 May 2019 |title=Ranking the top 6 Champions League final goals |url=https://blog.betway.com/football/champions-league/ranking-the-top-6-champions-league-final-goals/ |access-date=7 October 2024 |website=Betway Insider |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Hayward |first=Ben |date=2024-11-21 |title=Best Champions League final goals |url=https://www.fourfourtwo.com/features/best-champions-league-final-goals |access-date=2025-03-12 |website=fourfourtwo.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Real Madrid 3-1 Liverpool: Gareth Bale scores stunning goal in Champions League final |url=https://www.skysports.com/football/news/11945/11386394/real-madrid-3-1-liverpool-gareth-bale-scores-stunning-goal-in-champions-league-final |access-date=2025-03-12 |website=Sky Sports |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2018-05-26 |title=Gareth Bale scores absurd bicycle kick in Champions League final (Video) |url=https://sports.yahoo.com/gareth-bales-scores-absurd-bicycle-kick-champions-league-final-video-201649066.html |access-date=2025-03-12 |website=Yahoo Sports |language=en}}</ref> Hy is in 2018 met die [[FIFA-Klubwêreldbeker]] Goue Bal bekroon. In 2020–21 het hy op 'n lening na Tottenham teruggekeer voordat hy sy laaste seisoen in Madrid gespeel het. In sy nege jaar daar het Bale 15 trofeë gewen, insluitend drie La Liga-titels en vyf Champions League-titels. Hy het in Julie 2022 by die [[Major League Soccer|MLS]]-klub Los Angeles FC aangesluit voordat hy in Januarie 2023, op die ouderdom van 33, afgetree het.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/64214855|title=Gareth Bale: Wales captain retires from football aged 33|date=2023-01-09|website=BBC Sport|access-date=2025-05-22}}</ref>
Bale het sy internasionale debuut vir Wallis in Mei 2006 gemaak. Hy het 111 wedstryde vir die nasie gespeel en 41 doele aangeteken, wat hom Wallis se mees gespeelde speler en topskuts van alle tye maak. Hy was die topskuts vir Wallis in die kwalifiserende rondes vir [[Europese Sokkerkampioenskap 2016|UEFA Euro 2016]], met sewe doele; hy het elke wedstryd vir Wallis in die toernooi gespeel en hulle na die halfeindronde gelei, en drie doele aangeteken. Hy het ook in Euro 2020 gespeel en gehelp dat Wallis kwalifiseer vir die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|2022 FIFA Wêreldbeker]], wat 'n 64-jaar lange afwesigheid van Wallis by die Wêreldbeker beëindig het. Hy is 'n rekord ses keer as Walliese Sokkerspeler van die Jaar aangewys.<ref>{{Cite web|url=https://www.foxsports.com/stories/soccer/gareth-bale-retires-from-soccer-at-33-after-setting-wales-scoring-record|title=Gareth Bale retires from soccer at 33 after setting Wales scoring record|date=2023-01-09|website=FOX Sports|access-date=2025-05-22}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Bale, Gareth}}
[[Kategorie:Walliese sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1989]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
1wj9zk57xveqhagg9tp7kb18y1ub6vi
St. Pete–Clearwater Internasionale Lughawe
0
429379
2817928
2815039
2025-07-02T15:17:29Z
Aliwal2012
39067
/* Topbestemmings */
2817928
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox airport
| name = St. Pete–Clearwater Int. Lughawe
| image = St_Pete_Clearwater_airport.jpg
| image-width = 190px
| image2 = PIE Runway27.jpg
| caption2 = Die lughawe se aanloopbane in 1988
| IATA = PIE
| ICAO = KPIE
| FAA = PIE
| type = Openbaar
| owner = Pinellas County
| operating_base = [[Allegiant Air]]
| city-served = Tampabaaigebied
| location = Pinellas County
| elevation-f = 11
| elevation-m = 3
| website = {{URL|fly2pie.com}}
| coordinates = {{coord|27|54|36|N|082|41|15|W|region:US-FL|display=inline,title}}
| mapframe = yes
| image_map = PIE airport map.PNG
| image_mapsize = 175
| image_map_caption = FAA lughawediagram
| r1-number = 18/36
| r1-length-f = 9 730
| r1-length-m = 2 966
| r1-surface = Teer
| r3-number = 04/22
| r3-length-f = 6 000
| r3-length-m = 1 829
| r3-surface = Teer
| stat-year = 2024
| stat1-header = Lugbewegings
| stat1-data = 175 093
| stat2-header = Tuishawe vir
| stat2-data = 279 vliegtuie
| stat3-header = Passasiers
| stat3-data = 2 458 674
| footnotes = Bron: [[FAA]] <ref name="FAA">{{Cite web |url=https://www.gcr1.com/5010ReportRouter/PIE.pdf |title=AIRPORT MASTER RECORD |access-date=28 Mei 2025 |archive-date=12 Maart 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250312143008/https://www.gcr1.com/5010ReportRouter/PIE.pdf |url-status=dead }}</ref> en die lughawewebblad<ref name="PIE">{{cite web|url=https://www.fly2pie.com/wp-content/uploads/2025/03/PIEPassengerHistory.pdf|title=St. Pete-Clearwater International Airport: Total Passengers 2004 Through 2024|website=fly2pie.com|access-date=April 21, 2025|archive-date=28 Mei 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250528185035/https://www.fly2pie.com/wp-content/uploads/2025/03/PIEPassengerHistory.pdf|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://aspm.faa.gov/opsnet/sys/Airport.asp|title= Airport Operations|website=U.S. Department of Transportation|accessdate=February 16, 2025}}</ref>
}}
'''St. Pete–Clearwater Internasionale Lughawe''' {{Airport codes|PIE<ref>{{cite web | url = http://www.iata.org/publications/Pages/code-search.aspx | title = IATA Airport code Search (PIE: St.Pete/Clearwater) | publisher = [[IATA|International Air Transport Association]] | access-date = December 31, 2012 | archive-date = December 25, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20181225161207/http://outage.iata.org/?aspxerrorpath=%2Fpublications%2FPages%2Fcode-search.aspx | url-status = live }}</ref>|KPIE|PIE}} is 'n openbare/militêre lughawe in Pinellas County, Florida, Verenigde State, wat die Tampabaai-gebied bedien. Dit is direk op die noordoostelike munisipale grens van Pinellas Park, 14 km noord van die middestad van [[St. Petersburg, Florida|St. Petersburg]], 11 km suidoos van Clearwater, en 27 km suidwes van [[Tampa, Florida|Tampa]].
Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) se Nasionale Plan vir Geïntegreerde Lughawestelsels vir 2023–2027 het dit gekategoriseer as 'n klein[[Spil (lughawe)|-spilpunt]] primêre kommersiële diensfasiliteit.<ref name="NPIAS Airports">{{Cite web|url=https://www.faa.gov/sites/faa.gov/files/2022-10/ARP-NPIAS-2023-Appendix-A.pdf|title=NPIAS Report 2023-2027 Appendix A|date=October 6, 2022|website=[[Federale Lugvaartadministrasie]]|page=32|access-date=March 15, 2024}}</ref> In 2014 het dit dubbelsyfergroei getoon en meer as een miljoen passasiers hanteer, en daarmee 'n rekord opgestel.<ref>{{Cite web|url=http://www.bizjournals.com/tampabay/news/2015/01/09/st-pete-clearwater-airport-set-passenger-record-in.html|title=St. Pete Clearwater airport set passenger record in 2014|date=January 1, 2015|website=www.bizjournals.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170131200920/http://www.bizjournals.com/tampabay/news/2015/01/09/st-pete-clearwater-airport-set-passenger-record-in.html|archive-date=January 31, 2017|access-date=January 17, 2015}}</ref>
Die meeste geskeduleerde lugverkeer in die Tampabaaigebied gebruik [[Tampa Internasionale Lughawe]] (TPA), 16 km oos hiervan, maar St. Pete–Clearwater bly 'n bestemming vir [[Laekostelugredery]]e. Dit is 'n fokusstad vir Allegiant Air, gebaseer in Las Vegas. Die lughawe is ook minder besig as Tampa en word gereeld gebruik deur vlieëniers van privaat vliegtuie,asook deur besigheidstralers.
== Geskiedenis ==
Die lughawe is aan die weskus van Tampabaai, 10 km noord van [[St. Petersburg, Florida]] (die "geboorteplek van kommersiële lugvervoer"). Skaars 'n dekade na die pioniervlug van die [[Wright-broers]] by [[Kitty Hawk, Noord-Carolina|Kitty Hawk]] in 1903, is die eerste kaartjies vir lugreise deur die St. Petersburg-Tampa Airboat Line van Tony Jannus aan betalende passasiers verkoop. Met behulp van 'n Benoist XIV amfibiese vliegtuig het die nooiensvlug plaasgevind vanaf 'n plek naby die middestad van St. Petersburg Pier.
== Fasiliteite ==
Die lughawe beslaan 769 [[Hektaar|ha]] op 'n hoogte van 3 meter. Dit het twee asfalt-aanloopbane: 18/36 is 2 966 x 46 m met 'n ILS -nadering, en 04/22 is 1 829 x 46 m.<ref>{{Cite web|url=https://skyvector.com/airport/PIE/St-Pete-Clearwater-International-Airport|title=PIE airport data at skyvector.com|website=skyvector.com}}</ref>
Die lughawe is ook die tuiste van die Kuswag-lugmagstasie Clearwater, die grootste en besigste [[Amerikaanse Kuswag|Amerikaanse Kuswag-]] lugmagstasie, wat HC-27J Spartan- en MH-60T Jayhawk- vliegtuie bedryf.
Die Amerikaanse Leërreserwe onderhou ook 'n Leërlugvaartondersteuningsfasiliteit (AASF) by PIE direk wes van die naderingspunt van aanloopbaan 17R vir Kompanjies A en F, 5de Bataljon, 159ste Lugvaartregiment en Mediese Afvoereenheid, wat UH-60 Blackhawk-helikopters bedryf.
Die hele lughawe-area is aangewys as 'n Buitelandse Handelsone (FTZ) en 'n groot lughawe-industriële park wat in die 1980's ontwikkel is, is 'n belangrike handelsentrum. Die lughawe en sy huurders het meer as 3 000 mense in diens en lewer 'n ekonomiese bydrae van meer as $400 miljoen jaarliks aan die Tampabaai-gebied.
== Terminale ==
[[Lêer:PIE_Baggage_Claim.jpg|duimnael| Bagasie-afhaalarea, met 'n replika van die Benoist XIV-vliegboot wat deur lugvaartpionier Tony Jannus in 1914 gevlieg is (foto in 2009).]]
[[Lêer:PIE_Baggage_Claim2.jpg|duimnael| PIE se bagasie-afhaalarea het vier bagasiekarrousels (foto in 2009).]]
St. Petersburg–Clearwater Internasionale Lughawe het een terminaal met twee hekgebiede, bekend as A-kant en B-kant. A-kant bevat hekke 1-6 en B-kant bevat hekke 7-12. Hekke 1 en 12 is slegs-aankomshekke, met hek 1 wat na die kaartjie-afdeling A lei en hek 12 wat na die bagasie-afhaalgebied lei. <ref>{{Cite web|url=https://fly2pie.com/passenger-information/terminal-map|title=Terminal Map | St. Pete-Clearwater International Airport|website=fly2pie.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512020256/https://fly2pie.com/passenger-information/terminal-map|archive-date=May 12, 2020|access-date=March 11, 2020}}</ref>
=== Topbestemmings ===
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
|+Top binnelandse bestemmings<br />(Februarie 2024 – Januarie 2025) <ref name="transtats.bts.gov">{{Cite web|url=https://www.transtats.bts.gov/airports.asp?pn=1&Airport=PIE&Airport_Name=St.%20Petersburg,%20FL:%20St%20Pete%20Clearwater%20International&carrier=FACTS|title=St. Petersburg, FL: St. Petersburg–Clearwater International (PIE)|date=December 2019|publisher=Bureau of Transportation Statistics (BTS), Research and Innovative Technology Administration (RITA), U.S. Department of Transportation|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226145344/https://www.transtats.bts.gov/airports.asp?pn=1&Airport=PIE&Airport_Name=St.+Petersburg%2C+FL%3A+St+Pete+Clearwater+International&carrier=FACTS|archive-date=February 26, 2022|access-date=March 20, 2020}}</ref>
! Rang
! Stad
! Passasiers
! Redery
|-
| 1
|[[McGhee Tyson-lughawe|Knoxville, Tennessee]]
| 68 480
| Allegiant
|-
| 2
|[[Asheville Streekslughawe|Asheville, Noord-Carolina]]
| 66 000
| Allegiant
|-
| 3
|[[Cincinnati/Noordelike Kentucky Internasionale Lughawe|Cincinnati, Ohio]]
| 54 300
| Allegiant
|-
| 4
|[[Gerald R. Ford Internasionale Lughawe|Grand Rapids, Michigan]]
| 53 710
| Allegiant
|-
| 5
|[[Lehigh Valley Internasionale Lughawe|Allentown, Pennsilvanië]]
| 42 410
| Allegiant
|-
| 6
|[[Bishop Internasionale Lughawe|Flint, Michigan]]
| 37 680
| Allegiant
|-
| 7
|[[Indianapolis Internasionale Lughawe|Indianapolis, Indiana]]
| 35 130
| Allegiant
|-
| 8
|[[Concord Streekslughawe|Charlotte-Concord, Noord-Carolina]]
| 30 100
| Allegiant
|-
| 9
|[[Blue Grass Lughawe|Lexington, Kentucky]]
| 26 680
| Allegiant
|-
| 10
|[[Des Moines Internasionale Lughawe|Des Moines, Iowa]]
| 26 470
| Allegiant
|}
{| class="wikitable" style="font-size: 95%"
|+'''Jaarlikse passasiersverkeer (op+af) by St Pete-Clearwater Lughawe, 2004 tot 2024''' <ref>{{Cite web|url=https://fly2pie.com/wp-content/uploads/2025/03/PIEPassengerHistory.pdf|title=St. Pete-Clearwater Int'l Airport Annual Passenger Data 2004-Present|website=fly2pie.com|access-date=April 21, 2025|archive-date=26 Mei 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250526121005/https://fly2pie.com/wp-content/uploads/2025/03/PIEPassengerHistory.pdf|url-status=dead}}</ref>
! Jaar
! Passasiers
! Jaar
! Passasiers
! Jaar
! Passasiers
|-
| 2004
| 1 333 069
| 2014
| 1 247 987
| 2024
| 2 458 674
|-
| 2005
| 596 510
| 2015
| 1 645 402
| 2025
|
|-
| 2006
| 389 997
| 2016
| 1 837 035
| 2026
|
|-
| 2007
| 747 369
| 2017
| 2 055 269
| 2027
|
|-
| 2008
| 742 380
| 2018
| 2 237 446
| 2028
|
|-
| 2009
| 776 535
| 2019
| 2 288 692
| 2029
|
|-
| 2010
| 776 087
| 2020
| 1 394 573
| 2030
|
|-
| 2011
| 833 068
| 2021
| 2 036 251
| 2031
|
|-
| 2012
| 865 942
| 2022
| 2 445 919
| 2032
|
|-
| 2013
| 1 017 049
| 2023
| '''2 494 952'''
| 2033
|
|-
|}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Koördinate op Wikidata]]
[[Kategorie:Lughawens in die Verenigde State van Amerika]]
fyc08e4melhhg8rs37fmqemulm8d264
Allegiant Air
0
429533
2817924
2776484
2025-07-02T15:13:35Z
Aliwal2012
39067
2817924
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox airline
| airline = Allegiant Air
| IATA = G4
| ICAO = AAY
| callsign = ALLEGIANT
| aoc = WX0A156I<ref name="FAA">{{Cite web|url=https://av-info.faa.gov/detail.asp?DSGN_CODE=WX0A&OPER_FAR=121&OPER_NAME=ALLEGIANT+AIR+LLC|title=Federal Aviation Administration - Airline Certificate Information - Detail View|website=av-info.faa.gov|access-date=May 14, 2019|archive-date=April 8, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230408083655/https://av-info.faa.gov/detail.asp?DSGN_CODE=WX0A&OPER_FAR=121&OPER_NAME=ALLEGIANT+AIR+LLC|url-status=dead}}</ref>
| bases = {{ubl|class=nowrap
| [[Lehigh Valley Internasionale Lughawe|Allentown]]
| [[Appleton Internasionale Lughawe|Appleton]]
| [[Asheville Streekslughawe|Asheville]]
| [[Bellingham Internasionale Lughawe|Bellingham]]
| [[Cincinnati/Noordelike Kentucky Internasionale Lughawe|Cincinnati]]
| [[Destin–Fort Walton Beach Lughawe|Destin/Fort Walton Beach]]
| [[Des Moines Internasionale Lughawe|Des Moines]]
| [[Bishop Internasionale Lughawe|Flint]]
| [[Fort Lauderdale–Hollywood Internasionale Lughawe|Fort Lauderdale]]
| [[Gerald R. Ford Internasionale Lughawe|Grand Rapids]]
| [[Indianapolis Internasionale Lughawe|Indianapolis]]
| [[McGhee Tyson-lughawe|Knoxville]]
| [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas]]
| [[Los Angeles Internasionale Lughawe|Los Angeles]] (eindig 2 September 2025)
| [[Nashville Internasionale Lughawe|Nashville]]
| [[Orlando Sanford Internasionale Lughawe|Orlando/Sanford]]
| [[Phoenix–Mesa Gateway Lughawe|Phoenix/Mesa]]
| [[Pittsburgh Internasionale Lughawe|Pittsburgh]]
| [[Provo Munisipale Lughawe|Provo]]
| [[Punta Gorda Lughawe (Florida)|Punta Gorda]]
| [[Sarasota–Bradenton Internasionale Lughawe|Sarasota]]
| [[Savannah/Hilton Head Internasionale Lughawe|Savannah]]
| [[St. Pete–Clearwater Internasionale Lughawe|St. Petersburg/Clearwater]]}}
| frequent_flyer = Allways Rewards
| alliance =
| fleet_size = 128
| destinations = 124<ref>{{Cite web | url=https://www.ch-aviation.com/portal/airline/G4 | title=Allegiant Air on ch-aviation.com | website=ch-aviation.com | access-date=21 November 2023 | archive-date=November 21, 2023 | archive-url=https://web.archive.org/web/20231121175406/https://www.ch-aviation.com/portal/airline/G4 | url-status=live }}</ref>
| parent = Allegiant Travel Company
| num_employees =
| logo = Allegiant Air logo.svg
| logo_size = 192
| founded = Januarie 1997<ref name="NAAH" />
| commenced = Junie 1998<ref name="NAAH" />
| headquarters = [[Las Vegas]], [[Nevada]], Verenigde State
| key_people = Maurice J. Gallagher jr. [[HUB]]<br />Gregory C. Anderson, Gregory C. Anderson
| website = www.allegiantair.com
}}
'''Allegiant Air''' is 'n Amerikaanse [[Laekosteredery|ultralaekostelugredery]] met sy hoofkwartier in [[Las Vegas]], [[Nevada]]. Die lugredery fokus op die bediening van ontspanningsverkeer vanaf klein en mediumgrootte stede wat hulle as onderbedien beskou, deur gebruik te maak van 'n ultralaekoste-besigheidsmodel met minimale insluitings in die kaartjieprys en 'n groter aantal opsies teen bykomende fooie.
Allegiant is in 1997 gestig en is in volle besit van Allegiant Travel Company, 'n openbare verhandelde maatskappy met 5 600 werknemers en 'n markkapitalisasie van meer as VS$2,6 miljard in 2016.<ref name="nasdaq">{{Cite web|url=http://www.nasdaq.com/symbol/algt|title=Allegiant Travel Company Stock Quote & Summary Data|publisher=NASDAQ|archive-url=https://web.archive.org/web/20110924094425/http://www.nasdaq.com/symbol/algt|archive-date=September 24, 2011|access-date=February 22, 2016}}</ref> Die lugredery is die veertiende grootste in Noord-Amerika.
== Geskiedenis ==
=== Stigting ===
Allegiant Air is in Januarie 1997 deur Mitch Allee (eienaar, [[HUB|uitvoerende hoof]]), Jim Patterson (president), en kapt. Dave Beadle (hoofvlieënier) gestig onder die naam '''WestJet Express'''.<ref name="NAAH">{{Cite book |last=Norwood |first=Tom |url=http://www.airwaysnews.com |title=North American Airlines Handbook |last2=Wegg, John |publisher=Airways International |year=2002 |isbn=0-9653993-8-9 |edition=3rd |location=Sandpoint, ID |page=8 |access-date=October 12, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161128070750/http://airwaysnews.com/ |archive-date=November 28, 2016 |url-status=dead}}</ref> Nadat die lugredery 'n handelsmerkgeskil met Westjet Air Center van Rapid City, [[Suid-Dakota]], verloor het en die naam se ooreenkoms met WestJet Airlines van [[Calgary]], [[Alberta]], erken het, het hulle die naam na Allegiant Air gewysig en op 19 Junie 1998 [[Federale Lugvaartadministrasie|FAA-]] en US DOT- sertifisering vir geskeduleerde en huurvlugte vir binnelandse bedrywighede ontvang. Die lugredery het ook magtiging vir huurdienste na Kanada en Meksiko.<ref>{{cite news|last1=Leposa|first1=Adam|title=Potential Strike on Tap for Allegiant Air|url=https://www.travelagentcentral.com/transportation/potential-strike-tap-for-allegiant-air|access-date=November 10, 2018|publisher=Travel Agent Central|date=July 10, 2018|archive-date=November 11, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181111043702/https://www.travelagentcentral.com/transportation/potential-strike-tap-for-allegiant-air|url-status=live}}</ref>
=== 1990's ===
Geskeduleerde diens het op 15 Oktober 1998 begin tussen Las Vegas en die lugredery se oorspronklike spilpunt in [[Fresno]], [[Kalifornië]] by die [[Fresno Yosemite Internasionale Lughawe]] met Douglas DC-9-21 en McDonnell Douglas DC-9-51 stralervliegtuie. Gedurende die tweede helfte van 1999 het die lugredery direkte vlugte tussen Fresno en Las Vegas, Burbank en [[Lake Tahoe]], en Las Vegas en Lake Tahoe bedryf, asook 'n direkte eenstopdiens tussen Fresno en Lake Tahoe via Las Vegas.<ref>http://www.timetableimaghes.com {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170419185034/http://timetableimaghes.com/|date=April 19, 2017}}, August 17, 1999, Allegiant Air flight schedule</ref>
[[Lêer:Allegiant_Air_logo_2003–2010.png|regs|duimnael|Die voormalige Allegiant Air-logo wat van 2003 tot 2010 gebruik is]]
[[Lêer:ALLEGIANT_AIR_(2188427001).jpg|regs|duimnael|'n Voormalige Allegiant Air McDonnell Douglas MD-83 met die ou kleurstelling in 2007]]
[[Lêer:N902NV_(6913265593).jpg|duimnael|'n Voormalige Allegiant Air Boeing 757-200 in 2012]]
== Aanvullende inkomste ==
Soos [[Ryanair]], die laekoste-lugredery wat deur Tony Ryan gestig is, wie se familie ook in Allegiant belê het, verdien die lugredery bykomende inkomste om kaartjie-inkomste aan te vul.<ref name="NYTimes2">{{Cite news|author=Jeff Bailey|title=Flying Where Big Airlines Aren't|url=https://www.nytimes.com/2006/09/21/business/21air.html?ex=1316491200&en=e1829521d9be57c9&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss|work=[[The New York Times]]|date=September 21, 2006|access-date=August 15, 2008|archive-date=October 31, 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071031065245/http://www.nytimes.com/2006/09/21/business/21air.html?ex=1316491200&en=e1829521d9be57c9&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss|url-status=live}}</ref> Hierdie bykomende fooie sluit in dié vir die inboek van bagasie, die dra van bagasie (behalwe 'n klein persoonlike item), die koop van kos en drankies aan boord, die verkryging van vooraf toewysings van sitplekke, en so meer.<ref name="BusinessWeek2">{{Cite news|author=Justin Bachman|title=Allegiant: The Other Profitable U.S. Airline|url=http://www.businessweek.com/print/bwdaily/dnflash/content/may2008/db20080514_791085.htm|work=Business Week, archived at webcite.org|date=May 14, 2008|access-date=August 15, 2008|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20240524092559/https://www.webcitation.org/5gqn2zgky?url=http://www.businessweek.com/print/bwdaily/dnflash/content/may2008/db20080514_791085.htm|archive-date=May 24, 2024}}</ref><ref name="Prudent2">{{Cite news|author=Peter Pae|date=May 13, 2009|title=Allegiant Air's prudent ways help it soar amid slump in travel|work=Los Angeles Times, archived at webcite.org|url=http://www.latimes.com/business/la-fi-allegiant13-2009may13,0,2150251,print.story|url-status=dead|access-date=May 17, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20161223024006/http://www.latimes.com/business/la-fi-allegiant13-2009may13,0,2150251,print.story|archive-date=December 23, 2016}}</ref><ref name="Baggage Policy2">{{cite web|url=http://www.allegiantair.com/baggage-info|title=Baggage|publisher=Allegiant Air|archive-url=https://web.archive.org/web/20150930160402/http://www.allegiantair.com/baggage-info|archive-date=September 30, 2015|access-date=December 19, 2014|url-status=live}}</ref> Allegiant se uitvoerende hoof, Maurice Gallagher, het in 2009 gesê: "Ons vorder $110 van jou aan die einde van jou reis. As ek probeer het om jou $110 vooraf te vra, sou jy dit nie betaal nie. Maar as ek jou 'n kaartjie van $75 verkoop en jy self die res kies, sal jy."<ref name="FastCompany2">{{Cite news|author=Greg Lindsay|title=Heard of Allegiant Air? Why It's the Nation's Most Profitable Airline|url=http://www.fastcompany.com/magazine/138/flying-for-fun-and-profit.html|work=Fast Company|date=September 1, 2009|access-date=March 11, 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100212072908/http://www.fastcompany.com/magazine/138/flying-for-fun-and-profit.html|archive-date=February 12, 2010}}</ref>
Allegiant verdien ook kommissie deur hotelkamers, motorhuur en toegang tot toeriste-aantreklikhede op sy webwerf aan te bied. Dit verkoop pakketvakansies onder die handelsnaam Allegiant Vacations. Die maatskappy het reëlings met 34 hotelle in Las Vegas en 21 in die [[Orlando, Florida|Orlando-]] en Daytona Beach-gebiede, Florida. In 2008 het die lugredery 400 000 hotelkamernagte verkoop.<ref name="FastCompany4">{{Cite news|author=Greg Lindsay|title=Heard of Allegiant Air? Why It's the Nation's Most Profitable Airline|url=http://www.fastcompany.com/magazine/138/flying-for-fun-and-profit.html|work=Fast Company|date=September 1, 2009|access-date=March 11, 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100212072908/http://www.fastcompany.com/magazine/138/flying-for-fun-and-profit.html|archive-date=February 12, 2010}}</ref> Kommissie op hotel- en huurmotorpakkette verdien tot een derde van die lugredery se inkomste.<ref name="Prudent3">{{Cite news|author=Peter Pae|date=May 13, 2009|title=Allegiant Air's prudent ways help it soar amid slump in travel|work=Los Angeles Times, archived at webcite.org|url=http://www.latimes.com/business/la-fi-allegiant13-2009may13,0,2150251,print.story|url-status=dead|access-date=May 17, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20161223024006/http://www.latimes.com/business/la-fi-allegiant13-2009may13,0,2150251,print.story|archive-date=December 23, 2016}}</ref><ref name="FastCompany3">{{Cite news|author=Greg Lindsay|title=Heard of Allegiant Air? Why It's the Nation's Most Profitable Airline|url=http://www.fastcompany.com/magazine/138/flying-for-fun-and-profit.html|work=Fast Company|date=September 1, 2009|access-date=March 11, 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100212072908/http://www.fastcompany.com/magazine/138/flying-for-fun-and-profit.html|archive-date=February 12, 2010}}</ref>
In 2009 was bykomende inkomste $33.35 per passasier.<ref name="Profitable2">{{Cite news|author=Steve Huettel|title=Allegiant Air most profitable airline in the country|url=http://www.tampabay.com/news/business/airlines/allegiant-air-most-profitable-airline-in-the-country/1045506|work=St. Petersburg Times|date=October 21, 2009|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20091024070930/http://www.tampabay.com/news/business/airlines/allegiant-air-most-profitable-airline-in-the-country/1045506|archive-date=October 24, 2009}}</ref> wat in 2024 gegroei het tot $75,34 per passasier.<ref>{{Cite web|url=https://s203.q4cdn.com/206970327/files/doc_financials/2024/q2/773f64ee-19ee-4632-ba8a-ffdbbec88cc4.pdf|title=QUARTERLY REPORT PURSUANT TO SECTION 13 OR 15(d) OF THE SECURITIES EXCHANGE ACT OF 1934 For the quarterly period ended June 30, 2024|website=s203.q4cdn.com}}</ref>
{| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%" width="align="
|+Top binnelandse markte (Februarie 2022–Januarie 2023) <ref name="Allegiant Air Stats">{{Cite web|url=http://www.transtats.bts.gov/carriers.asp?pn=1&Sel=C&Carrier=G4&Carrier_Name=Allegiant%20Air|title=Airline Traffic Query|archive-url=https://web.archive.org/web/20230410220900/https://www.transtats.bts.gov/carriers.asp?pn=1&Sel=C&Carrier=G4&Carrier_Name=Allegiant%20Air|archive-date=April 10, 2023|access-date=April 14, 2023}}</ref>
! Rang
! Lughawe
! Passasiers
! Deel
|-
| 1
| [[Orlando Sanford Internasionale Lughawe|Orlando/Sanford, Florida]]
| 1 340 760
| 100.00%
|-
| 2
| [[Harry Reid Internasionale Lughawe|Las Vegas, Nevada]]
| 1 222 030
| 4.98%
|-
| 3
| [[St. Pete–Clearwater Internasionale Lughawe|St. Pete–Clearwater, Florida]]
| 1 193 930
| 99.07%
|-
| 4
| Phoenix/Mesa, Arizona
| 955 300
| 97.69%
|-
| 5
| Punta Gorda/Fort Myers, Florida
| 921 440
| 98.96%
|}
== Vlootontwikkeling ==
[[Lêer:N274NV Allegiant Air Airbus A320-214.jpg|duimnael|Allegiant Air [[Airbus A320]]]]
[[Lêer:N323NV_Allegiant_Air_A319.jpg|duimnael|Allegiant Air [[Airbus A319]]]]
Allegiant Air is bekend in die lugvaartbedryf vir die aankoop van stralers, hetsy tweedehands of teen skerp afslagpryse.<ref name="NYTimes3">{{Cite news|author=Jeff Bailey|title=Flying Where Big Airlines Aren't|url=https://www.nytimes.com/2006/09/21/business/21air.html?ex=1316491200&en=e1829521d9be57c9&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss|work=[[The New York Times]]|date=September 21, 2006|access-date=August 15, 2008|archive-date=October 31, 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071031065245/http://www.nytimes.com/2006/09/21/business/21air.html?ex=1316491200&en=e1829521d9be57c9&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss|url-status=live}}</ref><ref name="Prudent4">{{Cite news|author=Peter Pae|date=13 Mei 2009|title=Allegiant Air's prudent ways help it soar amid slump in travel|work=Los Angeles Times, archived at webcite.org|url=http://www.latimes.com/business/la-fi-allegiant13-2009may13,0,2150251,print.story|url-status=dead|access-date=May 17, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20161223024006/http://www.latimes.com/business/la-fi-allegiant13-2009may13,0,2150251,print.story|archive-date=23 Desember 2016}}</ref> Gebruikte vliegtuie is geneig om aansienlik minder brandstofdoeltreffend te wees, maar brandstofkoste is 'n mindere probleem vir Allegiant, wat vliegtuie teen relatief lae dienssiklusse bedryf.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Lugrederye]]
[[Kategorie:Maatskappye wat op die NASDAQ genoteer is]]
t1e827oiys0vj62rznbdo4bip7vdni9
Lys van vanne in Suid-Afrika
0
449931
2818128
2812991
2025-07-03T10:53:56Z
Rooiratel
90342
/* D */
2818128
wikitext
text/x-wiki
Hierdie is 'n '''lys van vanne in Suid-Afrika'''. Hierdie lys moet ook vanne insluit wat nie in Suid-Afrika ontstaan het nie, aangesien daar mense met talle etniese agtergronde in die land woon, en daarom vanne.
{{indeks}}
{{Onvolledige lys|date=Junie 2025}}
== A ==
== B ==
* [[Boshoff]]
== C ==
* [[Cilliers]]
== D ==
* [[De Lange]]
* [[De Boer]]
== E ==
* [[Els (van)]]
== F ==
*[[Fouché]]
== G ==
*[[Greeff]]
== H ==
*[[Hanekom]]
== J ==
*[[Joubert]]
== K ==
*[[Kruger]]
== L ==
*[[Labuschagne]]
== M ==
*[[Mahumapelo]]
== N ==
*[[Naudé]]
== O ==
*[[Oosthuizen]]
== P ==
*[[Pienaar]]
== R ==
*[[Rousseau]]
*[[Roets]]
== S ==
* [[Snyman]]
== T ==
*[[Theron]]
== U ==
*[[Uys]]
== V ==
* [[Van Zyl]]
== W ==
* [[Wessels]]
== Z ==
* [[Zuma]]
== Sien ook ==
* [[Lys van Afrikaanse mansname]]
* [[Lys van Afrikaanse vrouename]]
== Bronne ==
* {{cite book|title=Geslacht-Register der oude Kaapsche familiën|author=Christoffel Coetzee de Villiers|location=Kaapstad|publisher= Van de Sandt De Villiers & Co., Beperkt, Drukkers|date=1894}}
[[Kategorie:Lyste van vanne]]
284gtf6osln8dew9neaa1icin9hwgf3
McGhee Tyson-lughawe
0
450105
2817923
2813087
2025-07-02T15:07:28Z
Aliwal2012
39067
2817923
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox airport
| name = McGhee Tyson-lughawe
| nativename = {{small|McGhee Tyson Air National Guard Base}}
| image = McGhee Tyson Airport gate 3-5.jpg
| image-width = 250
| caption = Die terminaalgebou
| IATA = TYS
| ICAO = KTYS
| FAA = TYS
| WMO = 72326
| type = Openbaar
| owner = Metropolitan Knoxville Airport Authority
| operator =
| city-served = [[Knoxville, Tennessee]]
| location = Alcoa, Tennessee, V.S.A.
| operating_base = [[Allegiant Air]]
| opened = 1937
| elevation-f = 986
| elevation-m = 301
| coordinates = {{coord|35|48|40|N|083|59|38|W|region:US-TN_scale:40000|display=inline,title}}
| website = {{URL|https://flyknoxville.com/}}
| image_map = KTYS FAA Airport Diagram.svg
| image_mapsize = 200
| image_map_caption = FAA lughawediagram
| mapframe = yes
| mapframe-zoom = 10
| mapframe-wikidata = yes
| r1-number = 05L/23R
| r1-length-f = 10 000
| r1-length-m = 3 048
| r1-surface = Teer
| r2-number = 05R/23L
| r2-length-f = 9 000
| r2-length-m = 2 743
| r2-surface = Teer
| stat-year = 2024
| stat1-header = Passasiers
| stat1-data = 3 339 757
| stat2-header = Lugbewegings
| stat2-data = 108 402
| stat3-header = Totale vrag (lb.)
| stat3-data = 69 762 953
| footnotes = Bronne: McGhee Tyson-lughawe<ref name="TYS Statistics">{{cite web|url=https://flyknoxville.com/wp-content/uploads/2025/03/Stats-2024-Dec.pdf|title=TYS Airport Statistics for 2024|website=flyknoxville.com|access-date=March 21, 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://flyknoxville.com/business-at-tys/#stats|title=TYS Airport Stats 2018–2024|website=flyknoxville.com|date=5 January 2020 |access-date=March 21, 2025}}</ref>
}}
'''McGhee Tyson-lughawe''' {{Airport codes|TYS<ref>{{cite web | url = http://www.iata.org/publications/Pages/code-search.aspx | title = IATA Airport Code Search (TYS: Knoxville / McGhee Tyson) | publisher = International Air Transport Association | access-date = December 27, 2012}}</ref>|KTYS|TYS}} is 'n openbare/militêre lughawe 19 km suid van [[Knoxville]],<ref name="FAA2">[https://www.gcr1.com/5010ReportRouter/TYS.pdf Airport Master Record] Besoek op 14 Junie 2025</ref> in Alcoa, [[Tennessee]]. Dit is vernoem na die [[Amerikaanse Vloot|Amerikaanse vlootvlieënier]] Charles McGhee Tyson, wat in die [[Eerste Wêreldoorlog]] gesneuwel het.<ref>{{Cite web|url=http://www.tys.org/fun/history-airport.asp|title=History of the Airport|publisher=McGhee Tyson Airport|archive-url=https://web.archive.org/web/20080513001557/http://tys.org/fun/history-airport.asp|archive-date=13 Mei 2008}}</ref>
Die lughawe word besit deur die Metropolitan Knoxville Airport Authority, en word bedien deur verskeie groot lugdienste, met ongeveer 2 700 mense in diens.<ref>{{cite web|url=http://www.tys.org/about-us|title=About McGhee Tyson Airport|publisher=Metropolitan Knoxville Airport Authority|archive-url=https://web.archive.org/web/20121215025001/http://www.tys.org/about-us|archive-date=2012-12-15|url-status=dead}}</ref> Dit neem 'n rit van 30 minute na die Great Smoky Mountains Nasionale Park. Die lughawe is die tuiste van McGhee Tyson Air National Guard Base, 'n lugbasis vir die 134ste Lughervullingsvleuel (134 ARW) van die Tennessee Air National Guard.
== Statistiek ==
=== Topbestemmings ===
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
|+Besigste binnelandse roetes vanaf TYS (September 2023 – Augustus 2024)<ref name="transtats.bts.gov">{{Cite web|url=https://www.transtats.bts.gov/airports.asp?20=E&Nv42146=glf&Nv42146_anzr=X01A8vyyr,%20ga:%20ZpTurr%20gB510&pn44vr4=SNPgf|title=Knoxville, TN: McGhee Tyson (TYS)|publisher=Bureau of Transportation Statistics (BTS), Research and Innovative Technology Administration (RITA), U.S. Department of Transportation|access-date=6 Februarie 2024}}</ref>
! Rang
! Lughawe
! Passasiers
! Lugdiens
|-
| 1
|[[Hartsfield-Jackson Atlanta Internasionale Lughawe|Atlanta, Georgia]]
| 259 490
| Delta
|-
| 2
|[[Dallas/Fort Worth Internasionale Lughawe|Dallas/Fort Worth, Texas]]
| 177 780
| American
|-
| 3
|[[Charlotte Douglas Internasionale Lughawe|Charlotte, Noord-Carolina]]
| 174 270
| American
|-
| 4
|[[O'Hare Internasionale Lughawe|Chicago–O'Hare, Illinois]]
| 113 920
| American, United
|-
| 5
|[[Denver Internasionale Lughawe|Denver, Colorado]]
| 94 020
| Allegiant, Frontier, United
|-
| 6
|[[Detroit Metropolitaanse Lughawe|Detroit, Michigan]]
| 84 180
| Delta
|-
| 7
|[[Ronald Reagan Washington Nasionale Lughawe|Washington–Nasionaal, DC]]
| 68 860
| American
|-
| 8
|[[LaGuardia-lughawe|New York–LaGuardia, New York]]
| 61 640
| American, Delta
|-
| 9
|[[St. Pete–Clearwater Internasionale Lughawe|St. Petersburg, Florida]]
| 58 100
| Allegiant
|-
| 10
|[[Fort Lauderdale–Hollywood Internasionale Lughawe|Fort Lauderdale, Florida]]
| 55 060
| Allegiant
|}
=== Lugdiensmarkaandeel ===
{| class="wikitable" style="font-size: 95%"
|+'''Grootste lugdienste by TYS<br /> (September 2023 – Augustus 2024)''' <ref name="RITA Stats">{{Cite web|url=https://www.transtats.bts.gov/airports.asp?pn=1&Airport=TYS&carrier=FACTS|title=RITA BTS Transtats – TYS|website=transtats.bts.gov|access-date=6 Februarie 2024}}</ref>
! Rang
! Lugdiens
! Passasiers
! Deel
|-
| 1
| [[Allegiant Air]]
| 768 000
| 25.20%
|-
| 2
| PSA-lugrederye
| 414 000
| 13.59%
|-
| 3
| [[American Airlines|Ameican Airlines]]
| 403 000
| 13.22%
|-
| 4
| [[Delta Air Lines]]
| 361 000
| 11.84%
|-
| 5
| Endeavor Air
| 329 000
| 10.79%
|-
|
| Ander
| 773 000
| 25.36%
|-
|}
=== Jaarlikse verkeer ===
{| class="wikitable"
|+TYS Lughawe jaarlikse data 2017–hede <ref>{{Cite web|url=https://flyknoxville.com/business-at-tys/#stats|title=TYS Airport Passengers and Operations 2018-Present|website=flyknoxville.com|access-date=June 12, 2024}}</ref>
! Jaar
! Passasiers
! Bedrywighede
! Totale Vrag (lbs.)
|-
| 2017
| 1 988 626
| 105 605
| 82 950 774(a)
|-
| 2018
| 2 221 137
| 115 786
| 81 377 317(a)
|-
| 2019
| 2 572 822
| 123 664
| 95 026 344
|-
| 2020
| 1 161 447
| 92 406
| 84 151 936
|-
| 2021
| 1 995 197
| 99 080
| 89 230 552
|-
| 2022
| 2 495 737
| 102 702
| 79 334 045
|-
| 2023
| 2 835 773
| 104 459
| 76 552 366
|-
| 2024
| '''3 339 757'''
| 108,402
| 69 762 953
|}
Let wel:(a) Sluit pos in die finale totale vragdata vir 2017 en 2018 in.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Lughawens in die Verenigde State van Amerika]]
r9e8t1e33wjwmj2dvv1u6129o66xsfu
2817925
2817923
2025-07-02T15:15:13Z
Aliwal2012
39067
Aliwal2012 het bladsy [[McGhee Tyson Lughawe]] na [[McGhee Tyson-lughawe]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat
2817923
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox airport
| name = McGhee Tyson-lughawe
| nativename = {{small|McGhee Tyson Air National Guard Base}}
| image = McGhee Tyson Airport gate 3-5.jpg
| image-width = 250
| caption = Die terminaalgebou
| IATA = TYS
| ICAO = KTYS
| FAA = TYS
| WMO = 72326
| type = Openbaar
| owner = Metropolitan Knoxville Airport Authority
| operator =
| city-served = [[Knoxville, Tennessee]]
| location = Alcoa, Tennessee, V.S.A.
| operating_base = [[Allegiant Air]]
| opened = 1937
| elevation-f = 986
| elevation-m = 301
| coordinates = {{coord|35|48|40|N|083|59|38|W|region:US-TN_scale:40000|display=inline,title}}
| website = {{URL|https://flyknoxville.com/}}
| image_map = KTYS FAA Airport Diagram.svg
| image_mapsize = 200
| image_map_caption = FAA lughawediagram
| mapframe = yes
| mapframe-zoom = 10
| mapframe-wikidata = yes
| r1-number = 05L/23R
| r1-length-f = 10 000
| r1-length-m = 3 048
| r1-surface = Teer
| r2-number = 05R/23L
| r2-length-f = 9 000
| r2-length-m = 2 743
| r2-surface = Teer
| stat-year = 2024
| stat1-header = Passasiers
| stat1-data = 3 339 757
| stat2-header = Lugbewegings
| stat2-data = 108 402
| stat3-header = Totale vrag (lb.)
| stat3-data = 69 762 953
| footnotes = Bronne: McGhee Tyson-lughawe<ref name="TYS Statistics">{{cite web|url=https://flyknoxville.com/wp-content/uploads/2025/03/Stats-2024-Dec.pdf|title=TYS Airport Statistics for 2024|website=flyknoxville.com|access-date=March 21, 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://flyknoxville.com/business-at-tys/#stats|title=TYS Airport Stats 2018–2024|website=flyknoxville.com|date=5 January 2020 |access-date=March 21, 2025}}</ref>
}}
'''McGhee Tyson-lughawe''' {{Airport codes|TYS<ref>{{cite web | url = http://www.iata.org/publications/Pages/code-search.aspx | title = IATA Airport Code Search (TYS: Knoxville / McGhee Tyson) | publisher = International Air Transport Association | access-date = December 27, 2012}}</ref>|KTYS|TYS}} is 'n openbare/militêre lughawe 19 km suid van [[Knoxville]],<ref name="FAA2">[https://www.gcr1.com/5010ReportRouter/TYS.pdf Airport Master Record] Besoek op 14 Junie 2025</ref> in Alcoa, [[Tennessee]]. Dit is vernoem na die [[Amerikaanse Vloot|Amerikaanse vlootvlieënier]] Charles McGhee Tyson, wat in die [[Eerste Wêreldoorlog]] gesneuwel het.<ref>{{Cite web|url=http://www.tys.org/fun/history-airport.asp|title=History of the Airport|publisher=McGhee Tyson Airport|archive-url=https://web.archive.org/web/20080513001557/http://tys.org/fun/history-airport.asp|archive-date=13 Mei 2008}}</ref>
Die lughawe word besit deur die Metropolitan Knoxville Airport Authority, en word bedien deur verskeie groot lugdienste, met ongeveer 2 700 mense in diens.<ref>{{cite web|url=http://www.tys.org/about-us|title=About McGhee Tyson Airport|publisher=Metropolitan Knoxville Airport Authority|archive-url=https://web.archive.org/web/20121215025001/http://www.tys.org/about-us|archive-date=2012-12-15|url-status=dead}}</ref> Dit neem 'n rit van 30 minute na die Great Smoky Mountains Nasionale Park. Die lughawe is die tuiste van McGhee Tyson Air National Guard Base, 'n lugbasis vir die 134ste Lughervullingsvleuel (134 ARW) van die Tennessee Air National Guard.
== Statistiek ==
=== Topbestemmings ===
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
|+Besigste binnelandse roetes vanaf TYS (September 2023 – Augustus 2024)<ref name="transtats.bts.gov">{{Cite web|url=https://www.transtats.bts.gov/airports.asp?20=E&Nv42146=glf&Nv42146_anzr=X01A8vyyr,%20ga:%20ZpTurr%20gB510&pn44vr4=SNPgf|title=Knoxville, TN: McGhee Tyson (TYS)|publisher=Bureau of Transportation Statistics (BTS), Research and Innovative Technology Administration (RITA), U.S. Department of Transportation|access-date=6 Februarie 2024}}</ref>
! Rang
! Lughawe
! Passasiers
! Lugdiens
|-
| 1
|[[Hartsfield-Jackson Atlanta Internasionale Lughawe|Atlanta, Georgia]]
| 259 490
| Delta
|-
| 2
|[[Dallas/Fort Worth Internasionale Lughawe|Dallas/Fort Worth, Texas]]
| 177 780
| American
|-
| 3
|[[Charlotte Douglas Internasionale Lughawe|Charlotte, Noord-Carolina]]
| 174 270
| American
|-
| 4
|[[O'Hare Internasionale Lughawe|Chicago–O'Hare, Illinois]]
| 113 920
| American, United
|-
| 5
|[[Denver Internasionale Lughawe|Denver, Colorado]]
| 94 020
| Allegiant, Frontier, United
|-
| 6
|[[Detroit Metropolitaanse Lughawe|Detroit, Michigan]]
| 84 180
| Delta
|-
| 7
|[[Ronald Reagan Washington Nasionale Lughawe|Washington–Nasionaal, DC]]
| 68 860
| American
|-
| 8
|[[LaGuardia-lughawe|New York–LaGuardia, New York]]
| 61 640
| American, Delta
|-
| 9
|[[St. Pete–Clearwater Internasionale Lughawe|St. Petersburg, Florida]]
| 58 100
| Allegiant
|-
| 10
|[[Fort Lauderdale–Hollywood Internasionale Lughawe|Fort Lauderdale, Florida]]
| 55 060
| Allegiant
|}
=== Lugdiensmarkaandeel ===
{| class="wikitable" style="font-size: 95%"
|+'''Grootste lugdienste by TYS<br /> (September 2023 – Augustus 2024)''' <ref name="RITA Stats">{{Cite web|url=https://www.transtats.bts.gov/airports.asp?pn=1&Airport=TYS&carrier=FACTS|title=RITA BTS Transtats – TYS|website=transtats.bts.gov|access-date=6 Februarie 2024}}</ref>
! Rang
! Lugdiens
! Passasiers
! Deel
|-
| 1
| [[Allegiant Air]]
| 768 000
| 25.20%
|-
| 2
| PSA-lugrederye
| 414 000
| 13.59%
|-
| 3
| [[American Airlines|Ameican Airlines]]
| 403 000
| 13.22%
|-
| 4
| [[Delta Air Lines]]
| 361 000
| 11.84%
|-
| 5
| Endeavor Air
| 329 000
| 10.79%
|-
|
| Ander
| 773 000
| 25.36%
|-
|}
=== Jaarlikse verkeer ===
{| class="wikitable"
|+TYS Lughawe jaarlikse data 2017–hede <ref>{{Cite web|url=https://flyknoxville.com/business-at-tys/#stats|title=TYS Airport Passengers and Operations 2018-Present|website=flyknoxville.com|access-date=June 12, 2024}}</ref>
! Jaar
! Passasiers
! Bedrywighede
! Totale Vrag (lbs.)
|-
| 2017
| 1 988 626
| 105 605
| 82 950 774(a)
|-
| 2018
| 2 221 137
| 115 786
| 81 377 317(a)
|-
| 2019
| 2 572 822
| 123 664
| 95 026 344
|-
| 2020
| 1 161 447
| 92 406
| 84 151 936
|-
| 2021
| 1 995 197
| 99 080
| 89 230 552
|-
| 2022
| 2 495 737
| 102 702
| 79 334 045
|-
| 2023
| 2 835 773
| 104 459
| 76 552 366
|-
| 2024
| '''3 339 757'''
| 108,402
| 69 762 953
|}
Let wel:(a) Sluit pos in die finale totale vragdata vir 2017 en 2018 in.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Lughawens in die Verenigde State van Amerika]]
r9e8t1e33wjwmj2dvv1u6129o66xsfu
Bespreking:McGhee Tyson-lughawe
1
450106
2817926
2812595
2025-07-02T15:15:13Z
Aliwal2012
39067
Aliwal2012 het bladsy [[Bespreking:McGhee Tyson Lughawe]] na [[Bespreking:McGhee Tyson-lughawe]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat
2812595
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Frank de Boer
0
450708
2818076
2816889
2025-07-03T09:07:14Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818076
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
| name = Frank de Boer
| image = [[Lêer:FrankBoer.JPG|220px]]
| image_size =
| caption = De Boer as afrigter van [[AFC Ajax|Ajax]] in 2011
| full_name = Franciscus de Boer<ref name=TFF>{{cite web |url=https://www.tff.org/Default.aspx?pageId=526&kisiId=29985 |title=Franciscus de Boer |publisher=Turkish Football Federation |access-date=22 January 2020}}</ref>
| birth_date = {{birth date and age|1970|5|15|df=y}}<ref name=BDFutbol>{{cite web |url=https://www.bdfutbol.com/en/l/l901.html |title=Frank de Boer: Franciscus de Boer: Manager |publisher=BDFutbol |access-date=5 May 2018}}</ref>
| birth_place = [[Hoorn]], Nederland
| height = 1,79 m<ref>{{Cite web|url=https://www.worldfootball.net/player_summary/frank-de-boer/|title=Frank de Boer|website=worldfootball.net|date=18 June 2021 |access-date=14 October 2023}}</ref>
| position = Senteragter, linkeragter
| currentclub =
| youthyears1 = 1984–1988
| youthclubs1 = [[:nl:Ajax Jeugdopleiding|Ajax]]
| years1 = 1988–1999
| clubs1 = [[AFC Ajax|Ajax]]
| caps1 = 328
| goals1 = 30
| years2 = 1999–2003
| clubs2 = [[FC Barcelona|Barcelona]]
| caps2 = 144
| goals2 = 5
| years3 = 2003–2004
| clubs3 = [[Galatasaray SK (sokker)|Galatasaray]]
| caps3 = 15
| goals3 = 1
| years4 = 2004
| clubs4 = [[Glasgow Rangers|Rangers]]
| caps4 = 15
| goals4 = 2
| years5 = 2004–2005
| clubs5 = [[Al-Rayyan SC|Al-Rayyan]]
| caps5 = 16
| goals5 = 5
| years6 = 2005–2006
| clubs6 = [[Al-Shamal Sports Club|Al-Shamal]]
| caps6 = 1
| goals6 = 0
| totalcaps = 519
| totalgoals = 43
| nationalyears1 = 1990–2004
| nationalteam1 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]
| nationalcaps1 = 112
| nationalgoals1 = 13
| manageryears1 = 2006–2010
| managerclubs1 = [[AFC Ajax|Ajax]] (jeug)
| manageryears2 = 2010–2016
| managerclubs2 = [[AFC Ajax|Ajax]]
| manageryears3 = 2016
| managerclubs3 = [[Inter Milaan]]
| manageryears4 = 2017
| managerclubs4 = [[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
| manageryears5 = 2018–2020
| managerclubs5 = [[Atlanta United FC|Atlanta United]]
| manageryears6 = 2020–2021
| managerclubs6 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]]
| manageryears7 = 2023
| managerclubs7 = [[Al Jazira Club|Al Jazira]]
}}
'''Franciscus de Boer''' (gebore [[15 Mei]] [[1970]]) is ’n [[Nederland|Nederlandse]] voormalige professionele [[sokkerspeler]] en tans afrigter. As ’n voormalige verdediger het De Boer die grootste deel van sy loopbaan by [[AFC Ajax|Ajax]] deurgebring, waar hy vyf [[Eredivisie]]-titels, twee [[KNVB-beker|KNVB-bekers]], drie Superbekers, een [[UEFA Superbeker]], een [[UEFA Europa League|UEFA-beker]], een [[UEFA Champions League]] en een [[Interkontinentale Beker]] gewen het. Hy het later vyf jaar by [[FC Barcelona|Barcelona]] deurgebring, waar hy die [[La Liga]]-titel in 1998–99 gewen het, gevolg deur kort periodes by [[Galatasaray SK (sokker)|Galatasaray]], [[Glasgow Rangers]], Al-Rayyan en Al-Shamal voordat hy afgetree het.
De Boer is die derde mees opgetrede buitespeler in die geskiedenis van die [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederlandse nasionale span]], met 112 verskynings.<ref name="rdb">{{cite news|url=https://www.bbc.com/sport/0/football/27205254|title=Frank de Boer: Tottenham make contact with Ajax over manager|date=29 April 2014|access-date=30 April 2014|work=BBC}}</ref> Hy was kaptein van "Oranje" tydens die halfeindstryd van beide die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1998|1998 FIFA Wêreldbeker]] en die [[UEFA Europa-beker|Europese Kampioenskap]] in 2000. Hy het sy internasionale loopbaan beëindig in 2004 nadat ’n besering hom gedwing het om in ’n kwartfinale-wedstryd teen Swede by die Europese Kampioenskap vervang te word. Die besering het hom uitgesluit van die halfeindstryd teen [[Portugese nasionale sokkerspan|Portugal]], wat Nederland met 2–1 verloor het.<ref>{{cite news|title=Dutch play on without captain; Frank de Boer's international career likely over because of injury to ankle|newspaper=The Kitchener|date=29 June 2004|page=C.9}}</ref><ref>{{cite news|title=SOCCER REPORT; Dutch Defender De Boer Injured|access-date=14 July 2010|url=https://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/656617661.html?dids=656617661:656617661&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Jun+29%2C+2004&author=&pub=Los+Angeles+Times&desc=SOCCER+REPORT%3B+Dutch+Defender+De+Boer+Injured&pqatl=google|archive-url=https://web.archive.org/web/20121102233411/http://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/656617661.html?dids=656617661:656617661&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Jun+29,+2004&author=&pub=Los+Angeles+Times&desc=SOCCER+REPORT%3B+Dutch+Defender+De+Boer+Injured&pqatl=google|url-status=dead|archive-date=2 November 2012|newspaper=[[Los Angeles Times]]|date=29 June 2004}}</ref>
Na sy aftrede as speler het De Boer sy afrigtersloopbaan begin met die Ajax-jeugspan en as assistent van [[Bert van Marwijk]] by die Nederlandse nasionale span. In Desember 2010 het hy oorgeneem as hoofafrigter van Ajax en het die Eredivisie-titel in sy eerste seisoen gewen. In 2013 het hy die [[Rinus Michels]]-toekenning ontvang as afrigter van die jaar in Nederland nadat hy Ajax na hul derde opeenvolgende Eredivisie-titel gelei het.<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=http://nos.nl/artikel/505335-rinus-michels-award-voor-de-boer.html|title=Rinus Michels Award voor De Boer – NOS Sport|date=10 May 2013|website=Nos.nl|language=nl}}</ref> Die volgende jaar het hy die eerste afrigter geword wat vier opeenvolgende Eredivisie-titels gewen het. Daarna het hy kort afrigtingstydperke gehad in [[Serie A]] met [[Inter Milaan]] in 2016, Crystal Palace in die [[Premier League]] in 2017, en Atlanta United in [[Major League Soccer|MLS]] van 2018 tot 2020. De Boer is in September 2020 aangestel as hoofafrigter van die Nederlandse nasionale span, maar het minder as ’n jaar later, in Junie 2021, bedank ná die span se teleurstellende Euro 2020-veldtog.
Hy is die tweelingbroer van [[Ronald de Boer]], met wie hy ’n spanmaat was by Ajax, Barcelona, Rangers, Al-Rayyan, Al-Shamal en die Nederlandse nasionale span.<ref>{{Cite web|url=https://nos.nl/video/2333996-frank-and-ronald-de-boer-nu-samen-100-jaar|title=Frank & Ronald de Boer, nu samen 100 jaar|date=2020-05-15|website=NOS|language=nl|access-date=2025-06-29}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: de Boer, Frank}}
[[Kategorie:Nederlandse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
blencorex1nvvvb434qejj395nitcka
Ronald de Boer
0
450745
2818074
2816895
2025-07-03T09:05:54Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818074
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
|name= Ronald de Boer
|image= [[Lêer:Ronald de Boer 2.jpg|220px]]
|caption= De Boer in 2012
|full_name= Ronaldus de Boer<ref name="BarcelonaProfile">{{cite web |url=https://players.fcbarcelona.com/en/player/234-de-boer-ronald-ronaldus-ronald-boer |title=De Boer, Ronald |publisher=FC Barcelona |access-date=28 October 2024}}</ref>
|birth_date= {{birth date and age|1970|5|15|df=y}}
|birth_place= [[Hoorn]], Nederland
|height= 1,80 m<ref>{{cite web|title=Ronald de Boer - Player Profile - Eurosport|url=https://www.eurosport.com/football/ronald-de-boer_prs285/person.shtml|work=eurosport.com|access-date=14 October 2023}}</ref>
|position= Aanvallende middelvelder, vleuel
| youthyears1 = | youthclubs1 = [[VV De Zouaven]]
| youthyears2 = 1983–1988 | youthclubs2 = [[AFC Ajax|Ajax]]
| years1 = 1988–1991 | clubs1 = [[AFC Ajax|Ajax]] | caps1 = 52 | goals1 = 14
| years2 = 1991–1993 | clubs2 = [[FC Twente|Twente]] | caps2 = 49 | goals2 = 22
| years3 = 1993–1999 | clubs3 = [[AFC Ajax|Ajax]] | caps3 = 172 | goals3 = 36
| years4 = 1999–2000 | clubs4 = [[FC Barcelona|Barcelona]] | caps4 = 33 | goals4 = 1
| years5 = 2000–2004 | clubs5 = [[Glasgow Rangers|Rangers]] | caps5 = 91 | goals5 = 32
| years6 = 2004–2005 | clubs6 = [[Al-Rayyan Sports Club|Al-Rayyan]] | caps6 = 22 | goals6 = 3
| years7 = 2005–2008 | clubs7 = [[Al-Shamal Sports Club|Al-Shamal]] | caps7 = 56 | goals7 = 8
| totalcaps = 475
| totalgoals = 116
| nationalyears1 = 1993–2003 | nationalteam1 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]] | nationalcaps1 = 67 | nationalgoals1 = 13
| manageryears1 = 2010–2011 | managerclubs1 = Katar o/23 (assistent)
}}
'''Ronaldus de Boer''' (gebore [[15 Mei]] [[1970]]) is ’n [[Nederland|Nederlandse]] voormalige professionele [[sokkerspeler]] wat as ’n regter- of aanvallende middelvelder, of regtervleuel gespeel het. Hy het vir die [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederlandse nasionale span]] sowel as ’n aantal professionele klubs in Europa gespeel. Hy is die tweelingbroer van [[Frank de Boer]].<ref>{{Cite web|url=https://nos.nl/video/2333996-frank-and-ronald-de-boer-nu-samen-100-jaar|title=Frank & Ronald de Boer, nu samen 100 jaar|date=2020-05-15|website=NOS|access-date=2025-06-29|language=nl}}</ref> Die meerderheid van sy sukses as sokkerspeler was by [[AFC Ajax|Ajax]].
== Spelersloopbaan ==
De Boer en sy tweelingbroer het in Grootebroek grootgeword. Hulle het begin sokker speel by die plaaslike klub VV De Zouaven. Daar is hy raakgesien deur [[Johan Cruijff]], wat hom op veertienjarige ouderdom na die sokkerakademie van Ajax geneem het.
=== Ajax ===
Ronald de Boer het op 22 November 1987 vir Ajax gedebuteer teen [[PEC Zwolle]] en in sy eerste wedstryd ’n doel aangeteken. Twee dae later het hy ook as plaasvervanger gespeel in die [[UEFA Superbeker]] teen [[FC Porto]]. In die daaropvolgende drie seisoene het hy gereeld aksie gesien. Sy statisties beste seisoen was 1989/1990, waarin hy twintig [[Eredivisie]]-wedstryde gespeel, sewe doele aangeteken en saam met Ajax die eerste landstitel in vyf jaar gewen het. In die somer van 1991 het Ajax hom aan [[FC Twente]] verkoop. Daar het hy in sy eerste jaar 33 wedstryde gespeel en elf doele aangeteken. De Boer het gereeld as regter-middelvelder opgetree. In sy tweede seisoen by die [[Enschede|Enschedese]] klub het hy begin met elf doele in sestien wedstryde, waarna Ajax hom teruggehaal het. Hy het die seisoen in [[Amsterdam]] voltooi met nog vyf doele. Met Ajax het hy die KNVB-beker en die Superbeker gewen.
In die 1993/1994-seisoen was De Boer ’n vaste waarde in die Ajax-span wat die landstitel gewen het. Hy het veral uitgeblink as voorsiener vir die klub se topskuts, [[Jari Litmanen]]. Daardie jaar is De Boer aangewys as Nederlandse Sokkerspeler van die Jaar. Hy het egter kritiek van afrigter [[Louis van Gaal|Louis Van Gaal]] ontvang omdat hy te min doele aangeteken het vir ’n diep spits (vyf doele). De Boer het self aangedui dat hy beter op middelveld voel, en is daarna meer op dié posisie gebruik. In die 1994/1995-seisoen het Ajax ongeslaan kampioen geword en ook die [[UEFA Champions League|Champions League]] gewen ná ’n finale teen [[AC Milan]]. Later het hy saam met Ajax ook die Nederlandse Superbeker, Europese Superbeker en die Wêreldbeker vir klubspanne gewen. Die daaropvolgende jaar het hulle nóg ’n landstitel gewen en weer die Champions League-eindstryd gehaal, dié keer verloor teen [[Juventus-sokkerklub|Juventus]]. De Boer was nou ’n vaste middelvelder, maar is soms as spits of vleuel ingespan. Hy is vir die tweede keer as beste Nederlandse sokkerspeler aangewys.
In 1996 het daar ’n ommeswaai by Ajax gekom, wat toe ’n swak seisoen gehad het. Teen somer 1997 het die meeste van die sterre van 1995 die klub verlaat. Die De Boer-broers was van die min wat gebly het. In die 1997/1998-seisoen het Ronald de Boer saam met ’n sterk hersiene Ajax, onder leiding van Morten Olsen, weer die landstitel gewen. Hy het sewe doele aangeteken (waaronder die wendoel teen [[Feyenoord]] en die openingsdoel teen [[PSV Eindhoven|PSV]]) en tien assists gelewer. Eind 1998 het Ronald en Frank de Boer ’n dispuut met die klubbestuur gehad. Hulle het ’n aanbod van [[FC Barcelona]] ontvang wat hul salaris vyfvoudig sou verhoog, maar Ajax het geweier om hulle te laat gaan.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1998/07/29/sports/29iht-soccer.t_14.html|title=World Soccer : The De Boers Tackle Contract Law|date=1998-07-29|website=The New York Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20130514142006/https://www.nytimes.com/1998/07/29/sports/29iht-soccer.t_14.html|archive-date=14 Mei 2013|access-date=2025-06-29}}</ref> Die arbitragekomitee het Ajax reg gegee. Desondanks het Ajax hulle later tog laat vertrek.
=== FC Barcelona ===
Die Spaanse klub FC Barcelona, onder leiding van Louis van Gaal, was die eerste buitelandse klub vir die De Boer-broers. Hoewel Ronald De Boer in die 1990’s by Ajax indrukwekkend was en vir Nederland tot en met die 1998 FIFA Wêreldbeker uitgeblink het, het sy hoëprofiel-oorskakeling na Barcelona in Januarie 1999 ’n onverwagte swak tydperk ingelui vir ’n doeltreffende doelaantekenende middelvelder, aangesien hy slegs één doel in 33 [[La Liga]]-wedstryde vir die klub kon aanteken. Hy het wel die ligatitel met die [[Katalonië|Katalaanse]] klub in 1999 gewen, maar het ’n jaar later besluit om na [[Skotland]] en Glasgow Rangers te verhuis, terwyl sy broer Frank by Barcelona agtergebly het.
=== Rangers ===
[[Dick Advocaat]] het De Boer na die Skotse klub Glasgow Rangers gebring.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/r/rangers/902752.stm|title=Rangers swoop for De Boer and Hartson|publisher=[[BBC]]|date=30 August 2000|access-date=13 April 2020}}</ref> Behalwe die Nederlandse afrigter het hy weer verskeie Nederlandse spanmaats daar gehad. Weens beserings het hy soms minder gespeel, maar hy was gewoonlik steeds ’n gereelde keuse. In sy tweede seisoen het hy saam met Rangers die Skotse beker en die Skotse Liga-beker gewen. In 2002/2003 het De Boer sy mees produktiewe seisoen geëwenaar met 33 wedstryde en 16 doele. Hy het die Skotse liga, sowel as albei bekers, gewen. Sy vierde en laaste seisoen by Glasgow Rangers het bestaan uit 16 liga-wedstryde. Gedurende die tweede helfte van daardie seisoen het sy broer Frank ook by die klub aangesluit.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/r/rangers/3705699.stm|title=De Boer to leave Rangers|publisher=[[BBC]]|date=11 May 2004|access-date=13 April 2020}}</ref>
=== Katar ===
Na hul jare in Skotland het Ronald en Frank de Boer na [[Katar]] vertrek om hul loopbane af te sluit. Hulle het een seisoen vir Al-Rayyan gespeel. Teen middel 2005 het hulle albei oorgeskuif na Al-Shamal, ook in Katar. Frank de Boer het in 2006 uit sokker getree, maar Ronald het voortgespeel. Eind 2007 het hy ’n nekhernia opgedoen wat hom maande lank van aksie weerhou het. In Maart 2008 was hy weer fiks, maar het besluit om sy kontrak te beëindig. Hy wou geen gesondheidsrisiko’s neem in die laaste twee wedstryde nie, en het die klub daardeur in staat gestel om ’n ander buitelandse speler aan te stel.
== Internasionale loopbaan ==
De Boer het 67 wedstryde vir die Nederlandse nasionale span gespeel en 13 doele aangeteken. Hy het Nederland verteenwoordig by die [[Sokker-Wêreldbeker|Wêreldbekertoernooie]] van [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994|1994]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1998|1998]], waar hy in ses wedstryde gespeel en twee doele aangeteken het. In die halfeindstryd van 1998 teen [[Brasiliaanse nasionale sokkerspan|Brasilië]] het hy ’n strafskop gemis tydens die strafskopreeks. De Boer het ook aan die [[UEFA Europa-beker|Europese Kampioenskappe]] in 1996 en 2000 deelgeneem.
In die Nederlandse nasionale span is De Boer op verskeie posisies gebruik, insluitend regter-middelveld, sentrele aanvaller en aanvallende middelvelder. In sy vroeë Ajax-jare het hy as sentrele aanvaller of aanvallende middelvelder gespeel, maar later het hy meer permanent na regter-middelveld verskuif.
De Boer was nooit amptelik kaptein van die Nederlandse span of Ajax nie, maar het meermale die kapteinsband gedra vir beide klub- en nasionale spanne wanneer die gewone kaptein nie beskikbaar was nie. In die meeste gevalle was dit sy tweelingbroer Frank, met wie hy die grootste deel van sy loopbaan sy aan sy gespeel het.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: de Boer, Ronald}}
[[Kategorie:Nederlandse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
1h6dv10r7gpdoc5g1anrjzivevmcpff
2818075
2818074
2025-07-03T09:06:31Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818075
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
|name= Ronald de Boer
|image= [[Lêer:Ronald de Boer 2.jpg|220px]]
|caption= De Boer in 2012
|full_name= Ronaldus de Boer<ref name="BarcelonaProfile">{{cite web |url=https://players.fcbarcelona.com/en/player/234-de-boer-ronald-ronaldus-ronald-boer |title=De Boer, Ronald |publisher=FC Barcelona |access-date=28 October 2024}}</ref>
|birth_date= {{birth date and age|1970|5|15|df=y}}
|birth_place= [[Hoorn]], Nederland
|height= 1,80 m<ref>{{cite web|title=Ronald de Boer - Player Profile - Eurosport|url=https://www.eurosport.com/football/ronald-de-boer_prs285/person.shtml|work=eurosport.com|access-date=14 October 2023}}</ref>
|position= Aanvallende middelvelder, vleuel
| youthyears1 = | youthclubs1 = [[VV De Zouaven]]
| youthyears2 = 1983–1988 | youthclubs2 = [[AFC Ajax|Ajax]]
| years1 = 1988–1991 | clubs1 = [[AFC Ajax|Ajax]] | caps1 = 52 | goals1 = 14
| years2 = 1991–1993 | clubs2 = [[FC Twente|Twente]] | caps2 = 49 | goals2 = 22
| years3 = 1993–1999 | clubs3 = [[AFC Ajax|Ajax]] | caps3 = 172 | goals3 = 36
| years4 = 1999–2000 | clubs4 = [[FC Barcelona|Barcelona]] | caps4 = 33 | goals4 = 1
| years5 = 2000–2004 | clubs5 = [[Glasgow Rangers|Rangers]] | caps5 = 91 | goals5 = 32
| years6 = 2004–2005 | clubs6 = [[Al-Rayyan Sports Club|Al-Rayyan]] | caps6 = 22 | goals6 = 3
| years7 = 2005–2008 | clubs7 = [[Al-Shamal Sports Club|Al-Shamal]] | caps7 = 56 | goals7 = 8
| totalcaps = 475
| totalgoals = 116
| nationalyears1 = 1993–2003 | nationalteam1 = [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederland]] | nationalcaps1 = 67 | nationalgoals1 = 13
| manageryears1 = 2010–2011 | managerclubs1 = Katar o/23 (assistent)
}}
'''Ronaldus de Boer''' (gebore [[15 Mei]] [[1970]]) is ’n [[Nederland|Nederlandse]] voormalige professionele [[sokkerspeler]] wat as ’n regter- of aanvallende middelvelder, of regtervleuel gespeel het. Hy het vir die [[Nederlandse nasionale sokkerspan|Nederlandse nasionale span]] sowel as ’n aantal professionele klubs in Europa gespeel. Hy is die tweelingbroer van [[Frank de Boer]].<ref>{{Cite web|url=https://nos.nl/video/2333996-frank-and-ronald-de-boer-nu-samen-100-jaar|title=Frank & Ronald de Boer, nu samen 100 jaar|date=2020-05-15|website=NOS|access-date=2025-06-29|language=nl}}</ref> Die meerderheid van sy sukses as sokkerspeler was by [[AFC Ajax|Ajax]].
== Spelersloopbaan ==
De Boer en sy tweelingbroer het in Grootebroek grootgeword. Hulle het begin sokker speel by die plaaslike klub VV De Zouaven. Daar is hy raakgesien deur [[Johan Cruijff]], wat hom op veertienjarige ouderdom na die sokkerakademie van Ajax geneem het.
=== Ajax ===
Ronald de Boer het op 22 November 1987 vir Ajax gedebuteer teen [[PEC Zwolle]] en in sy eerste wedstryd ’n doel aangeteken. Twee dae later het hy ook as plaasvervanger gespeel in die [[UEFA Superbeker]] teen [[FC Porto]]. In die daaropvolgende drie seisoene het hy gereeld aksie gesien. Sy statisties beste seisoen was 1989/1990, waarin hy twintig [[Eredivisie]]-wedstryde gespeel, sewe doele aangeteken en saam met Ajax die eerste landstitel in vyf jaar gewen het. In die somer van 1991 het Ajax hom aan [[FC Twente]] verkoop. Daar het hy in sy eerste jaar 33 wedstryde gespeel en elf doele aangeteken. De Boer het gereeld as regter-middelvelder opgetree. In sy tweede seisoen by die [[Enschede|Enschedese]] klub het hy begin met elf doele in sestien wedstryde, waarna Ajax hom teruggehaal het. Hy het die seisoen in [[Amsterdam]] voltooi met nog vyf doele. Met Ajax het hy die KNVB-beker en die Superbeker gewen.
In die 1993/1994-seisoen was De Boer ’n vaste waarde in die Ajax-span wat die landstitel gewen het. Hy het veral uitgeblink as voorsiener vir die klub se topskuts, [[Jari Litmanen]]. Daardie jaar is De Boer aangewys as Nederlandse Sokkerspeler van die Jaar. Hy het egter kritiek van afrigter [[Louis van Gaal|Louis Van Gaal]] ontvang omdat hy te min doele aangeteken het vir ’n diep spits (vyf doele). De Boer het self aangedui dat hy beter op middelveld voel, en is daarna meer op dié posisie gebruik. In die 1994/1995-seisoen het Ajax ongeslaan kampioen geword en ook die [[UEFA Champions League|Champions League]] gewen ná ’n finale teen [[AC Milan]]. Later het hy saam met Ajax ook die Nederlandse Superbeker, Europese Superbeker en die Wêreldbeker vir klubspanne gewen. Die daaropvolgende jaar het hulle nóg ’n landstitel gewen en weer die Champions League-eindstryd gehaal, dié keer verloor teen [[Juventus-sokkerklub|Juventus]]. De Boer was nou ’n vaste middelvelder, maar is soms as spits of vleuel ingespan. Hy is vir die tweede keer as beste Nederlandse sokkerspeler aangewys.
In 1996 het daar ’n ommeswaai by Ajax gekom, wat toe ’n swak seisoen gehad het. Teen somer 1997 het die meeste van die sterre van 1995 die klub verlaat. Die De Boer-broers was van die min wat gebly het. In die 1997/1998-seisoen het Ronald de Boer saam met ’n sterk hersiene Ajax, onder leiding van Morten Olsen, weer die landstitel gewen. Hy het sewe doele aangeteken (waaronder die wendoel teen [[Feyenoord]] en die openingsdoel teen [[PSV Eindhoven|PSV]]) en tien assists gelewer. Eind 1998 het Ronald en Frank de Boer ’n dispuut met die klubbestuur gehad. Hulle het ’n aanbod van [[FC Barcelona]] ontvang wat hul salaris vyfvoudig sou verhoog, maar Ajax het geweier om hulle te laat gaan.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1998/07/29/sports/29iht-soccer.t_14.html|title=World Soccer : The De Boers Tackle Contract Law|date=1998-07-29|website=The New York Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20130514142006/https://www.nytimes.com/1998/07/29/sports/29iht-soccer.t_14.html|archive-date=14 Mei 2013|access-date=2025-06-29}}</ref> Die arbitragekomitee het Ajax reg gegee. Desondanks het Ajax hulle later tog laat vertrek.
=== FC Barcelona ===
Die Spaanse klub FC Barcelona, onder leiding van Louis van Gaal, was die eerste buitelandse klub vir die De Boer-broers. Hoewel Ronald De Boer in die 1990’s by Ajax indrukwekkend was en vir Nederland tot en met die 1998 FIFA Wêreldbeker uitgeblink het, het sy hoëprofiel-oorskakeling na Barcelona in Januarie 1999 ’n onverwagte swak tydperk ingelui vir ’n doeltreffende doelaantekenende middelvelder, aangesien hy slegs één doel in 33 [[La Liga]]-wedstryde vir die klub kon aanteken. Hy het wel die ligatitel met die [[Katalonië|Katalaanse]] klub in 1999 gewen, maar het ’n jaar later besluit om na [[Skotland]] en [[Glasgow Rangers]] te verhuis, terwyl sy broer Frank by Barcelona agtergebly het.
=== Rangers ===
[[Dick Advocaat]] het De Boer na die Skotse klub Glasgow Rangers gebring.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/r/rangers/902752.stm|title=Rangers swoop for De Boer and Hartson|publisher=[[BBC]]|date=30 August 2000|access-date=13 April 2020}}</ref> Behalwe die Nederlandse afrigter het hy weer verskeie Nederlandse spanmaats daar gehad. Weens beserings het hy soms minder gespeel, maar hy was gewoonlik steeds ’n gereelde keuse. In sy tweede seisoen het hy saam met Rangers die Skotse beker en die Skotse Liga-beker gewen. In 2002/2003 het De Boer sy mees produktiewe seisoen geëwenaar met 33 wedstryde en 16 doele. Hy het die Skotse liga, sowel as albei bekers, gewen. Sy vierde en laaste seisoen by Glasgow Rangers het bestaan uit 16 liga-wedstryde. Gedurende die tweede helfte van daardie seisoen het sy broer Frank ook by die klub aangesluit.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/r/rangers/3705699.stm|title=De Boer to leave Rangers|publisher=[[BBC]]|date=11 May 2004|access-date=13 April 2020}}</ref>
=== Katar ===
Na hul jare in Skotland het Ronald en Frank de Boer na [[Katar]] vertrek om hul loopbane af te sluit. Hulle het een seisoen vir Al-Rayyan gespeel. Teen middel 2005 het hulle albei oorgeskuif na Al-Shamal, ook in Katar. Frank de Boer het in 2006 uit sokker getree, maar Ronald het voortgespeel. Eind 2007 het hy ’n nekhernia opgedoen wat hom maande lank van aksie weerhou het. In Maart 2008 was hy weer fiks, maar het besluit om sy kontrak te beëindig. Hy wou geen gesondheidsrisiko’s neem in die laaste twee wedstryde nie, en het die klub daardeur in staat gestel om ’n ander buitelandse speler aan te stel.
== Internasionale loopbaan ==
De Boer het 67 wedstryde vir die Nederlandse nasionale span gespeel en 13 doele aangeteken. Hy het Nederland verteenwoordig by die [[Sokker-Wêreldbeker|Wêreldbekertoernooie]] van [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994|1994]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1998|1998]], waar hy in ses wedstryde gespeel en twee doele aangeteken het. In die halfeindstryd van 1998 teen [[Brasiliaanse nasionale sokkerspan|Brasilië]] het hy ’n strafskop gemis tydens die strafskopreeks. De Boer het ook aan die [[UEFA Europa-beker|Europese Kampioenskappe]] in 1996 en 2000 deelgeneem.
In die Nederlandse nasionale span is De Boer op verskeie posisies gebruik, insluitend regter-middelveld, sentrele aanvaller en aanvallende middelvelder. In sy vroeë Ajax-jare het hy as sentrele aanvaller of aanvallende middelvelder gespeel, maar later het hy meer permanent na regter-middelveld verskuif.
De Boer was nooit amptelik kaptein van die Nederlandse span of Ajax nie, maar het meermale die kapteinsband gedra vir beide klub- en nasionale spanne wanneer die gewone kaptein nie beskikbaar was nie. In die meeste gevalle was dit sy tweelingbroer Frank, met wie hy die grootste deel van sy loopbaan sy aan sy gespeel het.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: de Boer, Ronald}}
[[Kategorie:Nederlandse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
du82fhcekvwp5t75p92gb9ngnmyynuv
Vrouerugbywêreldbeker 2021
0
450844
2817949
2817646
2025-07-02T17:30:32Z
SpesBona
2720
Jammer!
2817949
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = Vrouerugbywêreldbeker 2021.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Nieu-Seeland}}
| datums = 8 Oktober – 12 November 2022
| nasies = 12 (30 kwalifiseer)
| kampioen = {{NZLruv}}
| naaswenner = {{ENGruv}}
| derdeplek = {{FRAruv}}
| wedstryde = 26
| bywoning = 140000
| drieë = 185
| toppuntebehaler = {{vlagikoon|Engeland}} [[Emily Scarratt]] (44)
| meeste drieë = {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Portia Woodman]] (7)
| vorige = [[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
| volgende = [[Vrouerugbywêreldbeker 2025|2025]]
}}
Die '''Vrouerugbywêreldbeker 2021''' ([[Engels]]: ''2021 Women’s Rugby World Cup'') is van 8 Oktober tot 12 November 2022 in [[Nieu-Seeland]] beslis. Dit was die negende [[vrouerugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse vrouerugbywêreldkampioenskap en die sewende wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied is. Oorspronklik sou die toernooi in 2021 gehou word, maar dit moes vanweë die wêreldwye [[Covid-19-pandemie]] met een jaar uitgestel word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.insidethegames.biz/articles/1107687/rugby-world-cup-2021-new-dates-2022-nz |title=New 2022 dates for postponed Rugby World Cup 2021 in New Zealand offer five-day rests |publisher=Inside the Games |author=Mike Rowbottom |date=12 Mei 2021 |accessdate=17 Mei 2025}}</ref> Nogtans is dit as die Vrouerugbywêreldbeker vir 2021 geag.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/56257270 |title=Rugby World Cup 2021 set to be postponed until 2022, World Rugby announces |publisher=[[BBC]] |date=2 Maart 2021 |accessdate=17 Mei 2025}}</ref> Dit was die eerste toernooi wat in die [[Suidelike Halfrond]] aangebied is.
[[Lêer:WRWC trophy.jpg|duimnael|links|upright|Die trofee waarom meegeding is]]
Twaalf nasionale vroue[[rugby]]spanne het aan die Vrouerugbywêreldbeker 2021 deelgeneem: [[Wallaroos|Australië]], [[Engelse nasionale vrouerugbyspan|Engeland]], [[Fidjiaanse nasionale vrouerugbyspan|Fidji]], [[Franse nasionale vrouerugbyspan|Frankryk]], [[Italiaanse nasionale vrouerugbyspan|Italië]], [[Japannese nasionale vrouerugbyspan|Japan]], [[Kanadese nasionale vrouerugbyspan|Kanada]], [[Black Ferns|Nieu-Seeland]], [[Skotse nasionale vrouerugbyspan|Skotland]], [[Suid-Afrikaanse nasionale vrouerugbyspan|Suid-Afrika]], die [[Verenigde State se nasionale vrouerugbyspan|Verenigde State]] en [[Walliese nasionale vrouerugbyspan|Wallis]]. Tydens die Vrouerugbywêreldbeker 2021 is 26 wedstryde gespeel, waaronder 18 tydens die groepfase en agt tydens die uitklopfase, insluitende die eindstryd. Die spanne is in drie groepe van vier elk verdeel, waarvan elke span een keer teen al die ander spanne in die groep gespeel het. Die agt beste spanne van die groepfase het hierna gekwalifiseer vir die kwarteindrondte.
Nieu-Seeland het die eindstryd op [[Edenparkstadion|Edenpark]] in [[Auckland]] teen Engeland met 34–31 gewen en sodoende sy sesde vrouerugbywêreldbekertitel ingepalm.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stuff.co.nz/sport/rugby/rugby-world-cup/130457749/black-ferns-stun-england-to-win-rugby-world-cup-for-a-sixth-time-in-eden-park-thriller |title=Black Ferns stun England to win Rugby World Cup for a sixth time in Eden Park thriller |publisher=Stuff |author=Joseph Pearson |date=12 November 2022 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref> Frankryk het in die derde en Kanada in die vierde plek geëindig.
== Toewysing ==
Op 14 November 2018 het die wêreldbeheerliggaam [[Wêreldrugby]] die Vrouerugbywêreldbeker 2021 aan Nieu-Seeland toegewys. Die enigste ander kandidaatland was Australië. Daarmee het dit die eerste vrouerugbywêreldbekertoernooi geword wat in die [[Suidelike Halfrond]] aangebied is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/46211404 |title=Women's Rugby World Cup 2021: New Zealand beat Australia to host |publisher=[[BBC]] |date=14 November 2018 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
[[Lêer:2021 Women's Rugby World Cup Qualification.png|duimnael|Grafiek van die kwalifiseringsproses vir die Vrouerugbywêreldbeker 2021]]
Twaalf nasionale vrouerugbyspanne het aan die Vrouerugbywêreldbeker 2021 deelgeneem. Die sewe beste spanne van die Vrouerugbywêreldbeker 2017 – Australië, Engeland, Frankryk, Kanada, Nieu-Seeland, die Verenigde State en Wallis – het almal regstreeks gekwalifiseer. Die oorblywende vyf plekke is tydens plaaslike kwalifiserings in Afrika, Asië, Europa, Oseanië en ’n internasionale uitspeelrondte beslis.
Op 17 Augustus 2019 het Suid-Afrika die Afrikakampioenskap 2021 gewen en sodoende vir die hooftoernooi gekwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyafrique.com/springbok-women-qualify-for-2021-womens-rugby-world-cup/ |title=Springbok Women qualify for 2021 Women’s Rugby World Cup |publisher=[[Rugby Afrika]] |date=19 Augustus 2019 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref> Vanweë beide Australië en Nieu-Seeland se regstreekse kwalifisering het Oseanië vir die eerste keer oor sy eie kwalifiseringsplek beskik wat in November 2019 Fidji bespreek het, gelyk aan sy eerste deelname ooit.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2021/news/543018 |title=Fiji qualify for Rugby World Cup 2021 |publisher=rugbyworldcup.com |date=30 November 2019 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref> In September 2021 het Italië die Europese plek bespreek.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworld.com/tournaments/rugby-world-cup/italy-qualify-for-rugby-world-cup-2021-130838 |title=Italy qualify for Rugby World Cup 2021 |publisher=Rugby World |date=26 September 2021 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref> Die verdere kwalifiseringsproses is erg deur die die wêreldwye [[Covid-19-pandemie]] ontwrig. Gevolglik kon die Asiatiese Vrouerugbykampioenskap 2021 nie beslis word nie en Japan het weens sy plek op Wêreldrugby se ranglys vir die toernooi gekwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://en.rugby-japan.jp/2021/10/20/sakura-fifteen-qualify-for-rugby-world-cup-2021-in-new-zealand/ |title=Sakura Fifteen Qualify for Rugby World Cup 2021 in New Zealand |publisher=[[Japannese Rugbyvoetbalunie]] |date=20 Oktober 2021 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref> In Februarie 2022 het Skotland die laaste oorblywende plek bespreek.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/60528770 |title=Scotland reach World Cup with 59-3 win over Colombia |publisher=[[BBC]] |date=25 Februarie 2022 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref>
[[Lêer:2021 Rugby World Cup (women) participating nations.svg|duimnael|400px|Spanne wat aan die Vrouerugbywêreldbeker 2021 deelgeneem het:
{{sleutel|#f00|Gasvroue}}
{{sleutel|#07f|Sewe beste spanne van die 2017-toernooi}}
{{sleutel|#0d0|Wenner van die plaaslike kwalifisering}}
{{sleutel|#ff0|Versuim om te kwalifiseer}}
{{sleutel|#e0e0e0|Nie deelgeneem nie}}]]
{| class="wikitable sortable"
!Span
!Kwalifiseringmetode
!Verskynings by eindstryde
!Laaste verskyning
!Vorige beste prestasie
!Groep
|-
|{{NZLruv}}
|'''Gasvroue'''
|Agtste
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1998|1998]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2006|2006]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]])</small>
|A
|-
|{{AUSruv}}
|rowspan="6"|'''Regstreeks'''
|Sewende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Derde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]])</small>
|A
|-
|{{ENGruv}}
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|C
|-
|{{FRAruv}}
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Derde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]], [[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2006|2006]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]])</small>
|C
|-
|{{CANruv}}
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Naaswenner <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|B
|-
|{{USAruv}}
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]])</small>
|B
|-
|{{WALruv}}
|Agtste
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Vierde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|A
|-
|{{FIJruv}}
|rowspan="5"|Kwalifisering
|Eerste
|–
|Debuut
|C
|-
|{{ITAruv}}
|Vyfde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Agtste plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]])</small>
|B
|-
|{{JPNruv}}
|Vyfde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Agtste plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|B
|-
|{{SCOruv}}
|Sesde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]]
|Vyfde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|A
|-
|{{RSAruv}}
|Vierde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]]
|Tiende plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|C
|}
== Stadions ==
Al die wedstryde is op die Nieu-Seelandse [[Noordeiland]] gehou. In [[Auckland]] is [[Edenparkstadion|Edenpark]] en [[The Trusts Arena]] asook in [[Whangarei]] [[Okarapark]] gebruik.
<center>
{| class="wikitable centered" style="text-align:center"
! [[Auckland]]
! rowspan="13"|{{Location map+|Nieu-Seeland|width=400|places=
{{Location map~|Nieu-Seeland|label=Edenpark|position=right|lat=-36.875278|long=174.745|region=NZ-AUK}}
{{Location map~|Nieu-Seeland|label=The Trusts Arena|position=left|lat=-36.86|long=174.6362|region=NZ-AUK}}
{{Location map~|Nieu-Seeland|label=Okarapark|position=top|lat=-35.734057|long=174.329529|region=NZ-NTL}}
}}
! [[Auckland]]
|-
| [[Edenparkstadion|Edenpark]]
| [[The Trusts Arena]]
|-
| <small>{{Koördinate|36|52|31|S|174|44|42|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Edenpark}}</small>
| <small>{{Koördinate|36|51|36|S|174|38|10.32|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=The Trusts Arena}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''50 000'''
| Kapasiteit: '''4 901'''
|-
| [[Lêer:Eden Park cropped.jpg|200px]]
| [[Lêer:Trusts Stadium From Central Park Drive (cropped).jpg|200px]]
|-
! [[Whangarei]]
|-
| [[Okarapark]]
|-
| <small>{{Koördinate|35|44|2.6|S|174|19|46.3|O|type:landmark|aansig=inlyn|name=Okarapark}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''18 500'''
|-
|
|}</center>
== Formaat ==
Die Vrouerugbywêreldbeker 2021 is oor 36 dae tussen twaalf verskillende spanne oor 26 wedstryde beslis. Dit het op 8 Oktober 2022 op die Aucklandse Edenpark met die openingswedstryd tussen die gasvroue Nieu-Seeland en Australië afgeskop. Die toernooi het geëindig op 12 November by dieselfde stadion met die eindstryd tussen Engeland en Nieu-Seeland, waartydens die Black Ferns die trofee verdedig het.
=== Kalender ===
Die volgende tabel dui die Vrouerugbywêreldbeker 2021 se daaglikse program aan. ’n Pers blokkie dui op wedstryde tydens die groepfase, ’n groen blokkie op wedstryde tydens die uitklopfase, ’n blou blokkie op die bronseindstryd en ’n geel blokkie op die eindstryd.
{|
|
{| class="wikitable left center" "style=margin:0.5em auto;font-size:95%;line-height:1.25em"
|+ Aantal daaglikse wedstryde tydens die toernooi
|-
! scope=col |Groepfase<br />Oktober
! scope=col |Sa<br />8
! scope=col |So<br />9
! scope=col |Ma<br />10
! scope=col |Di<br />11
! scope=col |Wo<br />12
! scope=col |Do<br />13
! scope=col |Vr<br />14
! scope=col |Sa<br />15
! scope=col |So<br />16
! scope=col |Ma<br />17
! scope=col |Di<br />18
! scope=col |Wo<br />19
! scope=col |Do<br />20
! scope=col |Vr<br />21
! scope=col |Sa<br />22
! scope=col |So<br />23
! scope=col |Ma<br />24
! scope=col |Di<br />25
|- align=center
| align=left|Groep A
<!-- 8 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 9 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 16 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
|- align=center
|align=left|Groep B
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 16 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
|- align=center
|align=left|Groep C
<!-- 8 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->|
<!-- 14 -->|
<!-- 15 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 16 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->|
<!-- 20 -->|
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
|-
! scope=col |Uitklopfase<br />Oktober/November
! scope=col |Wo<br />26
! scope=col |Do<br />27
! scope=col |Vr<br />28
! scope=col |Sa<br />29
! scope=col |So<br />30
! scope=col |Ma<br />31
! scope=col |Di<br />1
! scope=col |Wo<br />2
! scope=col |Do<br />3
! scope=col |Vr<br />4
! scope=col |Sa<br />5
! scope=col |So<br />6
! scope=col |Ma<br />7
! scope=col |Di<br />8
! scope=col |Wo<br />9
! scope=col |Do<br />10
! scope=col |Vr<br />11
! colspan=2 scope=col |Sa<br />12
|- align=center
|align=left|Uitklopfase
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 30 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->| bgcolor=#3399ff| '''1'''
<!-- 12 -->| bgcolor=#ffcc00| '''1'''
|}
|
{| style="margin:0.5em auto;" wikitable right
| colspan=2 |'''Verklaring'''
|-
| {{sleutel|#c364f3|Groepwedstryde}}
|-
| {{sleutel|#00cc33|Uitklopwedstryde}}
|-
| {{sleutel|#3399ff|Bronseindstryd}}
|-
| {{sleutel|#ffcc00|Eindstryd}}
|}
|}
=== Groepe ===
Die eerste rondte, of die groepfase, het twaalf spanne bevat wat in drie groepe van vier spanne verdeel is. Die loting vir die groepfase, waar die twaalf deelnemers in vier groepe verdeel is na aanleiding van hul posisie op die Wêreldrugby-ranglys (soos op 1 Januarie 2020, voor die begin van die wêreldwye [[Covid-19-pandemie]]), het op 20 November 2020 in die Aucklandse SkyCity Theatre plaasgevind. Vir die eerste keer in die vrouerugbywêreldbekergeskiedenis was die loting nie gebaseer op die prestasie tydens die vorige toernooi nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2021/news/593549/date-set-for-rugby-world-cup-2021-draw |title=Date set for 2021 Rugby World Cup draw |publisher=rugbyworldcup.com |date=19 Oktober 2020 |accessdate=12 Mei 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230512155125/https://www.rugbyworldcup.com/2021/news/593549/date-set-for-rugby-world-cup-2021-draw |archive-date=12 Mei 2023}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2021/news/602393/rugby-world-cup-2021-draw-to-be-confirmed-in-auckland-next-week |title=Confirmation of 2021 Rugby World Cup draw |publisher=rugbyworldcup.com |date=12 November 2020 |accessdate=27 Maart 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230327004233/https://www.rugbyworldcup.com/2021/news/602393/rugby-world-cup-2021-draw-to-be-confirmed-in-auckland-next-week |archive-date=27 Maart 2023}}</ref>
* '''Groep 1:''' Die drie beste regstreekse kwalifiseerders (1–3)
* '''Groep 2:''' Die drie naasbeste regstreekse kwalifiseerders (4–6)
* '''Groep 3:''' Die sewende regstreekse kwalifiseerder, Europa 1 en Afrika 1
* '''Groep 4:''' Asië 1, Oseanië 1 en die uitspeelwedstrydwenner
Die groepe vir die loting op 20 November 2020 is soos volg (in hakies is die ranglysplasing vóór die loting):
{|
|- style="text-align:left"
!style="width:12em"|Groep 1
!style="width:12em"|Groep 2
!style="width:12em"|Groep 3
!style="width:16em"|Groep 4
|- style="vertical-align:top"
| valign=top |
* {{NZLruv}} <small>(1)</small>
* {{ENGruv}} <small>(2)</small>
* {{CANruv}} <small>(3)</small>
| valign=top |
* {{FRAruv}} <small>(4)</small>
* {{AUSruv}} <small>(5)</small>
* {{USAruv}} <small>(6)</small>
| valign=top |
* {{WALruv}} <small>(7)</small>
* {{ITAruv}} <small>(Europa 1)</small>
* {{RSAruv}} <small>(Afrika 1)</small>
| valign=top |
* {{JPNruv}} <small>(Asië 1)</small>
* {{FIJruv}} <small>(Oseanië 1)</small>
* {{SCOruv}} <small>(uitspeelwedstrydwenner)</small>
|}
Ná die loting op 20 November 2020 lyk die groepe soos volg:<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworld.com/women/rugby-world-cup-2021-pool-draw-116789 |title=Rugby World Cup 2021 Pool Draw |publisher=Rugby World |date=19 November 2020 |accessdate=1 Julie 2025}}</ref>
{| class="wikitable"
! style="width:25%"|[[#Groep A|Groep A]]
! style="width:25%"|[[#Groep B|Groep B]]
! style="width:25%"|[[#Groep C|Groep C]]
|-
|
{{AUSruv}}<br />
{{NZLruv}}<br />
{{SCOruv}}<br />
{{WALruv}}
|
{{JPNruv}}<br />
{{ITAruv}}<br />
{{CANruv}}<br />
{{USAruv}}
|
{{ENGruv}}<br />
{{FIJruv}}<br />
{{FRAruv}}<br />
{{RSAruv}}
|}
=== Groepfase ===
Die negende Vrouerugbywêreldbekertoernooi is deur twaalf nasionale vrouerugbyspanne beslis. Vir die groepfase is die twaalf deelnemende spanne in vier groepe van drie elk verdeel; elke span het een wedstryd teen elk van die ander spanne in dieselfde groep gespeel, dus het elke span drie wedstryde in die groepfase gespeel.
Klassifisering binne elke groep was gegrond op die volgende puntestelsel:
* Vier wedstrydpunte vir ’n oorwinning;
* Twee vir ’n gelykop;
* geen vir ’n nederlaag;
* Een bonuspunt vir die druk van vier of meer [[Drie (sport)|drieë]], of ’n nederlaag met sewe punte of minder.
Aan die einde van die groepfase is die spanne gerangskik van die eerste na die vierde posisie, gegrond op versamelde wedstrydpunte, met die agt beste spanne van die groepfase wat na die kwarteindrondte deurgedring het.
=== Uitklopfase ===
Van die begin van dié fase af het die toernooi ’n uitklopformaat aangeneem wat uit agt wedstryde bestaan het: vier kwarteindstryde, twee halfeindstryde, ’n derdeplekwedstryd en die eindstryd.
Die agt beste spanne van die groepfase het na die uitklopfase deurgedring. Die beste span van die groepfase het teen die voorlaaste span te staan gekom, die naasbeste teen die derde laaste span, ens.
Die uitklopfase het met die kwarteindrondte begin. Elke wedstryd in die uitklopfase moes met ’n oorwinning vir een van die spanne eindig. As daar ná tagtig minute van gewone spel ’n gelykopuitslag was, is daar verder gespeel om te bepaal wie die wenner is. Aanvanklik is daar twee periodes van [[ekstra tyd]] gespeel, tien minute in elke rigting: as daar dan steeds geen wenner was nie, is daar vir tien minute gespeel in ’n uitklopformaat, waar die eerste span wat daarin geslaag het om punte aan te teken, gewen het. As daar steeds nie ’n wenner was ná 110 minute nie is die wenner bepaal deur ’n stelskopkompetisie.
=== 2021-effek op 2025-kwalifisering ===
Die vier beste spanne van die toernooi het regstreeks vir die volgende Vrouerugbywêreldbeker 2025 in Engeland gekwalifiseer. Hulle was Engeland, Frankryk, Kanada en Nieu-Seeland.
== Betrokkenes ==
=== Wedstrydbeamptes ===
Op 26 Mei 2022 het die wêreldbeheerliggaam die wedstrydbeamptes aangekondig. ’n Paneel van nege skeidsregters, vyf lynregters en vier televisieskeidsregters is vir die toernooi ingespan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2021/news/718623/all-female-team-of-referees-to-take-charge-of-rugby-world-cup-2021?lang=en |title=All-female team of referees to take charge of Rugby World Cup 2021 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=26 Mei 2022 |accessdate=20 Junie 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240620154122/https://www.rugbyworldcup.com/2021/news/718623/all-female-team-of-referees-to-take-charge-of-rugby-world-cup-2021 |archive-date=20 Junie 2024}}</ref>
{{col-begin}}
{{col-2}}
; Skeidsregters
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} Aimee Barrett-Theron <small>([[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|Suid-Afrika]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Maggie Cogger-Orr <small>([[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Sara Cox <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Skotland}} Hollie Davidson <small>([[Skotse Rugbyunie|Skotland]])</small>
* {{vlagikoon|Frankryk}} Aurélie Groizeleau <small>([[Franse Rugbyfederasie|Frankryk]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Lauren Jenner <small>([[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Amber McLachlan <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Italië}} Clara Munarini <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Ierland|rugby}} Joy Neville <small>([[Ierse Rugbyvoetbalunie|Ierland]])</small>
{{col-2}}
; Lynregters
* {{vlagikoon|Italië}} Maria Beatrice Benvenuti <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Frankryk}} Doriane Domenjo <small>([[Franse Rugbyfederasie|Frankryk]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Tyler Miller <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Verenigde State}} Kat Roche <small>([[VSA Rugby|Verenigde State]])</small>
* {{vlagikoon|Kanada}} Julianne Zussman <small>([[Rugby Kanada|Kanada]])</small>
; Televisieskeidsregters
* {{vlagikoon|Kanada}} Chris Assmus <small>([[Rugby Kanada|Kanada]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Lee Jeffrey <small>([[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Ian Tempest <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Wallis}} Ben Whitehouse <small>([[Walliese Rugbyunie|Wallis]])</small>
{{col-end}}
== Wedstryde ==
{| class="infobox bordered"
| style="background:#cfc;"|Kwalifiseer vir die uitklopfase.
|}
Die wedstryde is in twee fases opgedeel, naamlik die groep- en die uitklopfase.
=== Groepfase ===
Twaalf spanne het aan die groepfase deelgeneem. Die agt beste spanne van die groepfase het na die uitklopfase deurgedring.
==== Groep A ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{NZLruv}}
|3||3||0||0||154||29||+125||3||'''15'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{AUSruv}}
|3||2||0||1||44||60||–16||0||'''8'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{WALruv}}
|3||1||0||2||37||84||–47||1||'''5'''
|-
|align=left|{{SCOruv}}
|3||0||0||3||27||89||–62||2||'''2'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 8 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{AUSruv-r}}
|telling = 17–41
|rapport =
|weg = {{NZLruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 9 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{WALruv-r}}
|telling = 18–15
|rapport =
|weg = {{SCOruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 15 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{SCOruv-r}}
|telling = 12–14
|rapport =
|weg = {{AUSruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 16 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{WALruv-r}}
|telling = 12–56
|rapport =
|weg = {{NZLruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 22 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{AUSruv-r}}
|telling = 13–7
|rapport =
|weg = {{WALruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 22 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling = 57–0
|rapport =
|weg = {{SCOruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep B ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{CANruv}}
|3||3||0||0||92||31||+61||3||'''15'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{ITAruv}}
|3||2||0||1||55||40||+15||1||'''9'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{USAruv}}
|3||1||0||2||54||68||–14||1||'''5'''
|-
|align=left|{{JPNruv}}
|3||0||0||3||30||92||–62||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 9 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{USAruv-r}}
|telling = 10–22
|rapport =
|weg = {{ITAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 9 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{JPNruv-r}}
|telling = 5–41
|rapport =
|weg = {{CANruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 15 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{USAruv-r}}
|telling = 30–17
|rapport =
|weg = {{JPNruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 16 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{ITAruv-r}}
|telling = 12–22
|rapport =
|weg = {{CANruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{JPNruv-r}}
|telling = 8–21
|rapport =
|weg = {{ITAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling = 29–14
|rapport =
|weg = {{USAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep C ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{ENGruv}}
|3||3||0||0||172||26||+146||2||'''14'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{FRAruv}}
|3||2||0||1||91||18||+73||3||'''11'''
|-
|align=left|{{FIJruv}}
|3||1||0||2||40||145||–105||0||'''4'''
|-
|align=left|{{RSAruv}}
|3||0||0||3||22||136||–114||1||'''1'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 8 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{RSAruv-r}}
|telling = 5–40
|rapport =
|weg = {{FRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 8 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{FIJruv-r}}
|telling = 19–84
|rapport =
|weg = {{ENGruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 15 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling = 7–13
|rapport =
|weg = {{ENGruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 16 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{FIJruv-r}}
|telling = 21–17
|rapport =
|weg = {{RSAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 22 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling = 44–0
|rapport =
|weg = {{FIJruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling = 75–0
|rapport =
|weg = {{RSAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
=== Uitklopfase ===
[[Lêer:Part of the Black Ferns RWC squad standing on parliament steps with trophy and medals.jpg|duimnael|Ontvangs van die [[Black Ferns]] by die Parlementsgebou nadat hulle in 2021 as die wêreldkampioen gekroon is]]
{{Wedstrydskema laatste 8
| RD1 = Kwarteindrondte
| RD2 = Halfeindrondte
| RD3 = Eindrondte
| RD1-header01 = 29 Oktober – Whangarei
| RD1-team01 = '''{{FRAruv}}'''
| RD1-score01 = '''39'''
| RD1-team02 = {{ITAruv}}
| RD1-score02 = 3
| RD1-header02 = 29 Oktober – Whangarei
| RD1-team03 = '''{{NZLruv}}'''
| RD1-score03 = '''55'''
| RD1-team04 = {{WALruv}}
| RD1-score04 = 3
| RD1-header03 = 30 Oktober – Auckland
| RD1-team05 = '''{{ENGruv}}'''
| RD1-score05 = '''41'''
| RD1-team06 = {{AUSruv}}
| RD1-score06 = 5
| RD1-header04 = 30 Oktober – Auckland
| RD1-team07 = '''{{CANruv}}'''
| RD1-score07 = '''32'''
| RD1-team08 = {{USAruv}}
| RD1-score08 = 11
| RD2-header01 = 5 November – Auckland
| RD2-team01 = {{FRAruv}}
| RD2-score01 = 24
| RD2-team02 = '''{{NZLruv}}'''
| RD2-score02 = '''25'''
| RD2-header02 = 5 November – Auckland
| RD2-team03 = '''{{ENGruv}}'''
| RD2-score03 = '''26'''
| RD2-team04 = {{CANruv}}
| RD2-score04 = 19
| RD3-header01 = 12 November – Auckland
| RD3-team01 = '''{{NZLruv}}'''
| RD3-score01 = '''34'''
| RD3-team02 = {{ENGruv}}
| RD3-score02 = 31
| RD3-header02 = 12 November – Auckland
| RD3-team03 = '''{{FRAruv}}'''
| RD3-score03 = '''36'''
| RD3-team04 = {{CANruv}}
| RD3-score04 = 0
}}
==== Kwarteindrondte ====
{{rugbywedstryd
|datum = 29 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling = 39–3
|rapport =
|weg = {{ITAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 29 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling = 55–3
|rapport =
|weg = {{WALruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Okarapark]], [[Whangarei]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling = 41–5
|rapport =
|weg = {{AUSruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Oktober 2022
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling = 32–11
|rapport =
|weg = {{USAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[The Trusts Arena]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Halfeindrondte ====
{{rugbywedstryd
|datum = 5 November 2022
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling = 19–26
|rapport =
|weg = {{ENGruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 5 November 2022
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling = 25–24
|rapport =
|weg = {{FRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Bronseindstryd ====
{{rugbywedstryd
|datum = 12 November 2022
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling = 0–36
|rapport =
|weg = {{FRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Eindstryd ====
{{rugbywedstryd
|datum = 12 November 2022
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling = 31–34
|rapport =
|weg = {{NZLruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
<br />
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;"
!Vrouerugbywêreldkampioen 2021
|-
|align=center|'''{{NZLruv}}'''
|}
== Statistiek ==
=== Finale puntestand ===
Hierdie tabel toon die finale puntestand van al twaalf deelnemende nasionale vrouerugbyspanne in die Vrouerugbywêreldbeker 2021.
[[Lêer:2021 Rugby World Cup (women) results.svg|duimnael|400px|Uitslag van die Vrouerugbywêreldbeker 2021:
{{columns-list|2|
{{sleutel|#fd0|Kampioen}}
{{sleutel|#880|Naaswenner}}
{{sleutel|#c96|Derde plek}}
{{sleutel|#07f|Vierde plek}}
{{sleutel|#0cf|Vyfde plek}}
{{sleutel|#aef|Sesde plek}}
{{sleutel|#0d0|Sewende en agtste plek}}
{{sleutel|#f55|Negende tot twaalfde plek}}
{{sleutel|#e0e0e0|Nie deelgeneem nie}}}}]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!width=25|Rang
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
!width=25|Drieë
!width=25|Doelskoppe
!width=25|Strafdoele
!width=25|Skepdoele
|- style="background:#fd0"
| 1 || style="text-align:left;"|{{NZLruv}} || 5 || 5 || 0 || 0 || 234 || 38 || 19 || 2 || 0
|- style="background:#880;"
| 2 || style="text-align:left;"|{{ENGruv}} || 5 || 4 || 0 || 1 || 239 || 38 || 17 || 5 || 0
|- style="background:#c96;"
| 3 || style="text-align:left;"|{{FRAruv}} || 5 || 3 || 0 || 2 || 154 || 21 || 15 || 4 || 0
|- style="background:#07f;"
| 4 || style="text-align:left;"|{{CANruv}} || 5 || 4 || 0 || 1 || 143 || 23 || 11 || 2 || 0
|-
| 5 || style="text-align:left;"|{{ITAruv}} || 4 || 2 || 0 || 2 || 58 || 8 || 3 || 3 || 0
|-
| 6 || style="text-align:left;"|{{AUSruv}} || 4 || 2 || 0 || 2 || 49 || 7 || 4 || 2 || 0
|-
| 7 || style="text-align:left;"|{{USAruv}} || 4 || 1 || 0 || 3 || 65 || 9 || 6 || 2 || 0
|-
| 8 || style="text-align:left;"|{{WALruv}} || 4 || 1 || 0 || 3 || 40 || 5 || 3 || 3 || 0
|-
| 9 || style="text-align:left;"|{{FIJruv}} || 3 || 1 || 0 || 2 || 40 || 6 || 5 || 0 || 0
|-
| 10 || style="text-align:left;"|{{SCOruv}} || 3 || 0 || 0 || 3 || 27 || 6 || 0 || 0 || 0
|-
| 11 || style="text-align:left;"|{{RSAruv}} || 3 || 0 || 0 || 3 || 22 || 3 || 2 || 1 || 0
|-
| 12 || style="text-align:left;"|{{JPNruv}} || 3 || 0 || 0 || 3 || 30 || 5 || 2 || 0 || 0
|}
=== Meeste punte en drieë ===
{| class="toptextcells"
| Meeste punte aangeteken:
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
!
! Naam
! Punte
|-
| 1
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Emily Scarratt]]
| 44
|-
| 2
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Frankryk}} [[Caroline Drouin]]
| 38
|-
|rowspan="2"| 3
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Portia Woodman]]
|rowspan="2"| 35
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Renee Holmes]]
|-
| 5
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Ruahei Demant]]
| 31
|-
|rowspan="3"| 6
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Amy Cokayne]]
|rowspan="3"| 30
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Marlie Packer]]
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Kanada}} [[Emily Tuttosi]]
|-
| 9
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Alev Kelter]]
| 27
|-
| 10
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Ruby Tui]]
|}
| Meeste drieë gedruk:
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!
! Naam
! Drieë
|-
| 1.
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Portia Woodman]]
| 7
|-
|rowspan="3"| 2
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Amy Cokayne]]
|rowspan="3"| 6
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Marlie Packer]]
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Kanada}} [[Emily Tuttosi]]
|-
| 5
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Ruby Tui]]
| 5
|-
|rowspan="5"| 6
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Abigail Dow]]
|rowspan="5"| 4
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Kanada}} [[Paige Farries]]
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Frankryk}} [[Joanna Grisez]]
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Claudia MacDonald]]
|-
|style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Engeland}} [[Connie Powell]]
|}
|}
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|2021 Rugby World Cup (Women)|Vrouerugbywêreldbeker 2021}}
* {{en}} [https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/past-tournaments/2021 Amptelike Vrouerugbywêreldbekerwebwerf]
{{Navigasie Vrouerugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vrouerugbywereldbeker 2021}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Nieu-Seeland]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in Nieu-Seeland]]
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker|2021]]
[[Kategorie:Sport in 2022]]
ami86sxdsxaxv0mhnpjuq30zkkybfm3
General Electric GE9X
0
450848
2817899
2817887
2025-07-02T12:12:24Z
Oesjaar
7467
/* Ontwikkeling */ Sjoe!
2817899
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Dit word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag word.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
<!--
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel se hittebestuur.
The first engine to test (FETT) completed its first run in April 2016.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> This engine completed 375 cycles in 335 hours run-time, which validated the engine design in terms of [[aerodynamic]] performance, [[mechanical system]] behavior and secondary air system heat management.<ref name=AW18may2017/>
--Cold weather test--
The GE9X conducted icing tests in Winter 2017.<ref name=YouTube15may2017/> The FETT was used for ground cold [[weather]] testing in natural [[icing conditions]] such as [[ground fog]]; minor design changes using [[additive manufacturing]] were made within one month. Icing certification and evaluation finished during the 2017–2018 winter at [[Winnipeg, Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
h17uzlf25l90h3qhcj3w8amwwwhi80f
2817920
2817899
2025-07-02T14:45:48Z
Oesjaar
7467
/* Ontwikkeling */ Verbeter
2817920
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Dit word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.
<!--
The first engine to test (FETT) completed its first run in April 2016.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> This engine completed 375 cycles in 335 hours run-time, which validated the engine design in terms of [[aerodynamic]] performance, [[mechanical system]] behavior and secondary air system heat management.<ref name=AW18may2017/>
--Cold weather test--
The GE9X conducted icing tests in Winter 2017.<ref name=YouTube15may2017/> The FETT was used for ground cold [[weather]] testing in natural [[icing conditions]] such as [[ground fog]]; minor design changes using [[additive manufacturing]] were made within one month. Icing certification and evaluation finished during the 2017–2018 winter at [[Winnipeg, Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
hn6b6jt8s8h5lhuan7d9n52hmm28678
2817931
2817920
2025-07-02T15:52:50Z
Oesjaar
7467
Verbeter
2817931
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.
<!--
The first engine to test (FETT) completed its first run in April 2016.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> This engine completed 375 cycles in 335 hours run-time, which validated the engine design in terms of [[aerodynamic]] performance, [[mechanical system]] behavior and secondary air system heat management.<ref name=AW18may2017/>
--Cold weather test--
The GE9X conducted icing tests in Winter 2017.<ref name=YouTube15may2017/> The FETT was used for ground cold [[weather]] testing in natural [[icing conditions]] such as [[ground fog]]; minor design changes using [[additive manufacturing]] were made within one month. Icing certification and evaluation finished during the 2017–2018 winter at [[Winnipeg, Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
s67m8fa9upsv15aeij2ho9iwg6h6mh8
2817933
2817931
2025-07-02T16:05:32Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Verbeter
2817933
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die FETT was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3d-drukkers is binne een maand aangebring.
<!--
The first engine to test (FETT) completed its first run in April 2016.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> This engine completed 375 cycles in 335 hours run-time, which validated the engine design in terms of [[aerodynamic]] performance, [[mechanical system]] behavior and secondary air system heat management.<ref name=AW18may2017/>
--Cold weather test--
The GE9X conducted icing tests in Winter 2017.<ref name=YouTube15may2017/> The FETT was used for ground cold [[weather]] testing in natural [[icing conditions]] such as [[ground fog]]; minor design changes using [[additive manufacturing]] were made within one month. Icing certification and evaluation finished during the 2017–2018 winter at [[Winnipeg, Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
3rkl5bjy8tirdvi25jhywjsz7v361lg
2817934
2817933
2025-07-02T16:07:34Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Verbeter
2817934
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3d-drukkers is binne een maand aangebring.
<!--
The first engine to test (FETT) completed its first run in April 2016.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> This engine completed 375 cycles in 335 hours run-time, which validated the engine design in terms of [[aerodynamic]] performance, [[mechanical system]] behavior and secondary air system heat management.<ref name=AW18may2017/>
--Cold weather test--
The GE9X conducted icing tests in Winter 2017.<ref name=YouTube15may2017/> The FETT was used for ground cold [[weather]] testing in natural [[icing conditions]] such as [[ground fog]]; minor design changes using [[additive manufacturing]] were made within one month. Icing certification and evaluation finished during the 2017–2018 winter at [[Winnipeg, Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
25cjzrfjauf8kycj6i0y97j4v345908
2817938
2817934
2025-07-02T16:36:26Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Ai!
2817938
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring.
<!--
The first engine to test (FETT) completed its first run in April 2016.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> This engine completed 375 cycles in 335 hours run-time, which validated the engine design in terms of [[aerodynamic]] performance, [[mechanical system]] behavior and secondary air system heat management.<ref name=AW18may2017/>
--Cold weather test--
The GE9X conducted icing tests in Winter 2017.<ref name=YouTube15may2017/> The FETT was used for ground cold [[weather]] testing in natural [[icing conditions]] such as [[ground fog]]; minor design changes using [[additive manufacturing]] were made within one month. Icing certification and evaluation finished during the 2017–2018 winter at [[Winnipeg, Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
m0k19xqj0h16vr08zwte7os4p8skvwl
2817942
2817938
2025-07-02T17:16:55Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Verbeter
2817942
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestand sertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
<!--
The first engine to test (FETT) completed its first run in April 2016.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> This engine completed 375 cycles in 335 hours run-time, which validated the engine design in terms of [[aerodynamic]] performance, [[mechanical system]] behavior and secondary air system heat management.<ref name=AW18may2017/>
--Cold weather test--
The GE9X conducted icing tests in Winter 2017.<ref name=YouTube15may2017/> The FETT was used for ground cold [[weather]] testing in natural [[icing conditions]] such as [[ground fog]]; minor design changes using [[additive manufacturing]] were made within one month. Icing certification and evaluation finished during the 2017–2018 winter at [[Winnipeg, Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
lo7lik5xqkpfep8vk845cl61afyp03d
2817945
2817942
2025-07-02T17:29:59Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Voorbereiding
2817945
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestand sertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
<!--
Core icing
Simulated high-altitude conditions were used to test the GE9X for [[ice crystal]] icing (core icing) which was an issue for the [[GEnx]]. This testing improved the understanding of core icing as well as the more familiar [[rime ice]].<!--<ref name=AW18may2017/>--> A design change required for the GEnx was the addition of bypass doors between the booster and high-pressure compressor which open into the airflow path to reduce the chance of ice crystals entering the core.<ref name=AW18may2017/>
Second engine to test
Design changes between FETT and second engine to test (SETT) addressed improvements required to meet efficiency goals: the minimum area in the duct between the HP turbine outlet and the LP turbine inlet was altered to set the operating line of the compressor, turbine and fan.<!--<ref name=AW18may2017/>--> The tip clearance at the front of the HP compressor was modified as a result of early running experience.<!--<ref name=AW18may2017/>--> SETT testing started on May 16, 2017, at [[Peebles, Ohio]], 13 months after FETT; it was the first engine built to the finalized production standard for certification.<ref name=AW18may2017/> During the FAA 150 hr block test, the variable stator vane (VSV) lever arm failed and its redesign led to a 3–month delay.<ref name=AvWeek9oct2018/> SETT was followed by four more test engines by May 2018.<ref name=Flight29may2018/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
5bu4g2c1xstv9srt88zys8cj8mzkxpu
2817951
2817945
2025-07-02T17:31:08Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Ai!
2817951
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en dit het die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys US$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/>As gevolg van die vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelsel hittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestand sertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
<!--
Core icing
Simulated high-altitude conditions were used to test the GE9X for [[ice crystal]] icing (core icing) which was an issue for the [[GEnx]]. This testing improved the understanding of core icing as well as the more familiar [[rime ice]]. A design change required for the GEnx was the addition of bypass doors between the booster and high-pressure compressor which open into the airflow path to reduce the chance of ice crystals entering the core.<ref name=AW18may2017/>
Second engine to test
Design changes between FETT and second engine to test (SETT) addressed improvements required to meet efficiency goals: the minimum area in the duct between the HP turbine outlet and the LP turbine inlet was altered to set the operating line of the compressor, turbine and fan.The tip clearance at the front of the HP compressor was modified as a result of early running experience.SETT testing started on May 16, 2017, at [[Peebles, Ohio]], 13 months after FETT; it was the first engine built to the finalized production standard for certification.<ref name=AW18may2017/> During the FAA 150 hr block test, the variable stator vane (VSV) lever arm failed and its redesign led to a 3–month delay.<ref name=AvWeek9oct2018/> SETT was followed by four more test engines by May 2018.<ref name=Flight29may2018/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
qgcm569nndw8yvaspravj3fxpfbtb3m
2817987
2817951
2025-07-02T18:28:00Z
Aliwal2012
39067
2817987
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer op 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys V$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/> As gevolg van vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelselhittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestandsertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
<!--
Core icing
Simulated high-altitude conditions were used to test the GE9X for [[ice crystal]] icing (core icing) which was an issue for the [[GEnx]]. This testing improved the understanding of core icing as well as the more familiar [[rime ice]]. A design change required for the GEnx was the addition of bypass doors between the booster and high-pressure compressor which open into the airflow path to reduce the chance of ice crystals entering the core.<ref name=AW18may2017/>
Second engine to test
Design changes between FETT and second engine to test (SETT) addressed improvements required to meet efficiency goals: the minimum area in the duct between the HP turbine outlet and the LP turbine inlet was altered to set the operating line of the compressor, turbine and fan.The tip clearance at the front of the HP compressor was modified as a result of early running experience.SETT testing started on May 16, 2017, at [[Peebles, Ohio]], 13 months after FETT; it was the first engine built to the finalized production standard for certification.<ref name=AW18may2017/> During the FAA 150 hr block test, the variable stator vane (VSV) lever arm failed and its redesign led to a 3–month delay.<ref name=AvWeek9oct2018/> SETT was followed by four more test engines by May 2018.<ref name=Flight29may2018/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
lcb1qswkcz76qk3puqmw2x2ubvxismi
2817997
2817987
2025-07-02T19:15:28Z
Oesjaar
7467
Verbeter?
2817997
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer na 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys V$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/> As gevolg van vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelselhittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestandsertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
<!--
Core icing
Simulated high-altitude conditions were used to test the GE9X for [[ice crystal]] icing (core icing) which was an issue for the [[GEnx]]. This testing improved the understanding of core icing as well as the more familiar [[rime ice]]. A design change required for the GEnx was the addition of bypass doors between the booster and high-pressure compressor which open into the airflow path to reduce the chance of ice crystals entering the core.<ref name=AW18may2017/>
Second engine to test
Design changes between FETT and second engine to test (SETT) addressed improvements required to meet efficiency goals: the minimum area in the duct between the HP turbine outlet and the LP turbine inlet was altered to set the operating line of the compressor, turbine and fan.The tip clearance at the front of the HP compressor was modified as a result of early running experience.SETT testing started on May 16, 2017, at [[Peebles, Ohio]], 13 months after FETT; it was the first engine built to the finalized production standard for certification.<ref name=AW18may2017/> During the FAA 150 hr block test, the variable stator vane (VSV) lever arm failed and its redesign led to a 3–month delay.<ref name=AvWeek9oct2018/> SETT was followed by four more test engines by May 2018.<ref name=Flight29may2018/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
axchb1cyoz05964togv8rop0i0drru3
2817999
2817997
2025-07-02T19:24:20Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Verbeter
2817999
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer na 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys V$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/> As gevolg van vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelselhittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestandsertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
Gesimuleerde hoë-hoogte toestande is gebruik om die GE9X vir yskristalvorming (kernysvorming) te toets, wat 'n probleem met die GEnx enjin was.
<!--
Core icing
Simulated high-altitude conditions were used to test the GE9X for [[ice crystal]] icing (core icing) which was an issue for the [[GEnx]]. This testing improved the understanding of core icing as well as the more familiar [[rime ice]]. A design change required for the GEnx was the addition of bypass doors between the booster and high-pressure compressor which open into the airflow path to reduce the chance of ice crystals entering the core.<ref name=AW18may2017/>
Second engine to test
Design changes between FETT and second engine to test (SETT) addressed improvements required to meet efficiency goals: the minimum area in the duct between the HP turbine outlet and the LP turbine inlet was altered to set the operating line of the compressor, turbine and fan.The tip clearance at the front of the HP compressor was modified as a result of early running experience.SETT testing started on May 16, 2017, at [[Peebles, Ohio]], 13 months after FETT; it was the first engine built to the finalized production standard for certification.<ref name=AW18may2017/> During the FAA 150 hr block test, the variable stator vane (VSV) lever arm failed and its redesign led to a 3–month delay.<ref name=AvWeek9oct2018/> SETT was followed by four more test engines by May 2018.<ref name=Flight29may2018/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
cmjajh5b6z1961lk3ergugy9ti0cdc0
2818003
2817999
2025-07-02T20:02:31Z
Oesjaar
7467
/* Toetsing op grondvlak */ Verbeter
2818003
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer na 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys V$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/> As gevolg van vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelselhittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestandsertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
Gesimuleerde hoë-hoogte toestande is gebruik om die GE9X vir yskristalvorming (kernysvorming) te toets, wat 'n probleem met die GEnx enjin was. Hierdie toetsing het die begrip van kernysvorming sowel as die meer bekende rypys verbeter.
<!--
Core icing
Simulated high-altitude conditions were used to test the GE9X for [[ice crystal]] icing (core icing) which was an issue for the [[GEnx]]. This testing improved the understanding of core icing as well as the more familiar [[rime ice]]. A design change required for the GEnx was the addition of bypass doors between the booster and high-pressure compressor which open into the airflow path to reduce the chance of ice crystals entering the core.<ref name=AW18may2017/>
Second engine to test
Design changes between FETT and second engine to test (SETT) addressed improvements required to meet efficiency goals: the minimum area in the duct between the HP turbine outlet and the LP turbine inlet was altered to set the operating line of the compressor, turbine and fan.The tip clearance at the front of the HP compressor was modified as a result of early running experience.SETT testing started on May 16, 2017, at [[Peebles, Ohio]], 13 months after FETT; it was the first engine built to the finalized production standard for certification.<ref name=AW18may2017/> During the FAA 150 hr block test, the variable stator vane (VSV) lever arm failed and its redesign led to a 3–month delay.<ref name=AvWeek9oct2018/> SETT was followed by four more test engines by May 2018.<ref name=Flight29may2018/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
2f873c5d02p9plcipdbb4edxfiem4f2
2818124
2818003
2025-07-03T10:52:08Z
Rooiratel
90342
+ Ontbrekende verwysings
2818124
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Vliegtuig
|naam= GE9X
|beeld=File:777X Roll-Out (46649681164) (blurred).jpg
|byskrif='n GE9X geinstalleer op 'n [[Boeing 777X]] tydens sy bekendstelling in Maart 2019
|tipe= Turbowaaier
|vervaardiger= GE Aerospace
|ontwerper= GE Aerospace
|eerste vlug= Maart 2018
|bekendstelling=
|vrygestel=
|onttrek=
|status=In gebruik
|hoofgebruiker= Boeing 777X
|meer gebruikers=
|vervaardig=
|aantal gebou=
|programkoste=
|eenheidskoste=
|ontwikkel van=
|variante met eie artikels=
}}
Die '''General Electric GE9X''' is 'n hoë-omleiding [[turbowaaiermotor]] wat uitsluitlik vir die Boeing 777X deur GE Aerospace ontwikkel is. Dit is vir die eerste keer in April 2016 op die grond aangeskakel en getoets. Die motor het op 13 Maart 2018 die eerste keer gevlieg en die 777-9 se nooiensvlug vroeg in 2020 aangedryf. Die [[Federale Lugvaartadministrasie]] (FAA) het die tipesertifikaat op 25 September 2020 vir die motor uitgereik. Afgelei van die General Electric GE90 met 'n groter waaier, gevorderde materiale soos keramiekmatrikskomposiete (CMC's), en hoër omleiding- en kompressieverhoudings, is dit ontwerp om brandstofdoeltreffendheid met 10% te verbeter in vergelyking met die GE90. Die motor word gegradeer na 490 kN stukrag, wat 20 kN minder is as die GE90 se hoogste stukragvariant, die GE90-115, gegradeer op 510 kN.
== Ontwikkeling ==
In Februarie 2012 het GE studies aangekondig oor 'n meer doeltreffende afgeleide motor van die GE90, genaamd die GE9X, om beide die -8 en -9 variante van die nuwe Boeing 777X aan te dryf. Dit sou dieselfde waaierdiameter van 325 cm as die GE90-115B hê, met 'n stukrag wat met 70 kN verminder is tot 'n nuwe gradering van 443 kN per motor.<ref name=Flight14Sep2011/> Die motor vir die 777-8X sou verminder word na 390 kN.<ref name=Flight7March2012/>
In 2013 is die waaier se deursnee met 9 cm vergroot tot 335 cm.<ref>{{cite news |last=Alcock |first=Charles |url= https://www.ainonline.com/aviation-news/air-transport/2013-06-16/ge-pushes-envelope-ge9x-new-boeing-777# |title= GE Pushes Envelope With GE9X for new Boeing 777 |date= June 16, 2013 |publisher= Aviation International News |access-date=November 24, 2018}}</ref> In 2014 is die waaier se deursnee met nog 4 cm vergroot tot 339 cm, wat die stukrag effens verhoog het van 450 kN tot 470 kN.<ref>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/777x-configuration-changes-revealed |title= 777X Configuration Changes Revealed |work= Aviation Week |date= June 9, 2014}}</ref>
In 2016 was die motor se lysprys V$41.4 miljoen.<ref name=GEreportsApr2016/>
Die eerste enjin sou na verwagting in 2016 op die grond getoets word, met vlugtoetse wat in 2017 sou begin en sertifisering wat in 2018 sou plaasvind.<ref name=777X18nov2013/> As gevolg van vertragings het die eerste vlugtoets in Maart 2018 plaasgevind,<ref name="first-flight">{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-enters-flight-test-phase-446784/ |title= GE9X enters flight test phase |date= 15 March 2018 |author= Stephen Trimble |work= Flightglobal}}</ref> met sertifisering wat teen laat 2019 verwag was.<ref name=Flight24July2019>{{Cite web |url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ge9x-engine-issue-pushes-777x-first-flight-to-2020-459877 |title=GE9X engine issue pushes 777X first flight to 2020 |last=Hemmerdinger |first=Jon |date= 24 July 2019 |work= Flightglobal}}</ref>
=== Toetsing op grondvlak ===
Die eerste enjin wat getoets is het in April 2016 al die grondtoetse ondergaan.<ref name=GE9XfirstRunPR>{{cite press release |url= http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |title= Start your engines…First full GE9X engine begins testing |date= April 11, 2016 |publisher= GE Aviation |access-date= June 2, 2017 |archive-date= October 20, 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161020173026/http://www.geaviation.com/press/ge90/ge90_20160411.html |url-status= dead }}</ref> Hierdie enjin het 375 siklusse in 335 uur se looptyd voltooi, wat die enjinontwerp bekragtig het in terme van aërodinamiese werkverrigting, meganiese stelselgedrag en sekondêre lugstelselhittebestuur.<ref name=AW18may2017/>
Die GE9X toetsenjin het ys en koue toetse in die winter van 2017 ondergaan.<ref name=YouTube15may2017/>Die toetsenjin was blootgestel aan grondkoueweertoetsing in natuurlike ysvormingstoestande soos grondmis; klein ontwerpveranderinge met behulp van 3D-drukkers is binne een maand aangebring. Ystoestandsertifisering en evaluasie is in die 2017-2018 winter voltooi by [[Winnipeg]], [[Manitoba]].<ref name=AW18may2017/>
Gesimuleerde hoë-hoogte toestande is gebruik om die GE9X vir yskristalvorming (kernysvorming) te toets, wat 'n probleem met die GEnx enjin was. Hierdie toetsing het die begrip van kernysvorming sowel as die meer bekende rypys verbeter.
<!--
Core icing
Simulated high-altitude conditions were used to test the GE9X for [[ice crystal]] icing (core icing) which was an issue for the [[GEnx]]. This testing improved the understanding of core icing as well as the more familiar [[rime ice]]. A design change required for the GEnx was the addition of bypass doors between the booster and high-pressure compressor which open into the airflow path to reduce the chance of ice crystals entering the core.<ref name=AW18may2017/>
Second engine to test
Design changes between FETT and second engine to test (SETT) addressed improvements required to meet efficiency goals: the minimum area in the duct between the HP turbine outlet and the LP turbine inlet was altered to set the operating line of the compressor, turbine and fan.The tip clearance at the front of the HP compressor was modified as a result of early running experience.SETT testing started on May 16, 2017, at [[Peebles, Ohio]], 13 months after FETT; it was the first engine built to the finalized production standard for certification.<ref name=AW18may2017/> During the FAA 150 hr block test, the variable stator vane (VSV) lever arm failed and its redesign led to a 3–month delay.<ref name=AvWeek9oct2018/> SETT was followed by four more test engines by May 2018.<ref name=Flight29may2018/>
-->
== Verwysings ==
{{verwysings|verwysings=
<ref name=Flight14Sep2011>{{cite web |author= Jon Ostrower |url= http://www.flightglobal.com/news/articles/next-generation-777-comes-into-focus-362065/ |title=Next generation 777 comes into focus |work= Flight Global |publisher= Reed Business Information |date= 14 September 2011}}</ref>
<ref name=Flight7March2012>{{cite news |url= https://www.flightglobal.com/news/articles/ge-plans-10-fuel-burn-improvement-for-ge9x-engine-369242/ |title= GE plans 10% fuel burn improvement for GE9X engine |work= Flightglobal |date= March 7, 2012}}</ref>
<ref name=GEreportsApr2016>{{cite web |url= http://www.gereports.com/the-art-of-engineering-the-worlds-largest-jet-engine-shows-off-composite-curves/ |title= The Art Of Engineering: The World's Largest Jet Engine Shows Off Composite Curves |date= April 28, 2016 |work= GE reports |publisher= General Electric Company |access-date= June 2, 2017 |archive-date= June 25, 2017 |archive-url= https://web.archive.org/web/20170625142141/http://www.gereports.com/the-art-of-engineering-the-worlds-largest-jet-engine-shows-off-composite-curves/ |url-status= dead }}</ref>
<ref name=777X18nov2013>{{cite web |url= http://787updates.newairplane.com/Boeing787Updates/media/Boeing787Updates/Aviation%20Experts/777X_Public_Pitch_DraftR11_dll-%281%29.pdf |title= 777X Overview |author1=Scott Fancher|author2=Randy Tinseth|author3=Bill Fitzgerald |publisher= Boeing Commercial Airplanes, GE Aviation |date= November 18, 2013}}</ref>
<ref name=AW18may2017>{{cite news |url= http://aviationweek.com/commercial-aviation/ge-testing-boeing-777x-engine-moves-high-gear |title= GE Testing For Boeing 777X Engine Moves Into High Gear |date= May 18, 2017 |first= Guy |last=Norris |work= Aviation Week & Space Technology}}</ref>
<ref name=YouTube15may2017>{{cite AV media |url= https://www.youtube.com/watch?v=YuW6hhKype4 |title= GE9X: The world's biggest fan of ice |publisher= GE Aviation |date= May 15, 2017 |website= YouTube}}</ref>
}}
[[Kategorie:Vliegtuigenjins]]
oi98pzo51livi5wb02zqs1bqoy4r4u2
De Boer
0
450856
2818126
2817754
2025-07-03T10:53:30Z
Rooiratel
90342
2818126
wikitext
text/x-wiki
{{Weesbladsy}}
'''De Boer''' is 'n Nederlandse van en kan na die volgende mense verwys:
* [[Frank de Boer]], Nederlandse sokkerspeler en afrigter
* [[Nicole de Boer]], Kanadese aktrise en vervaardiger
* [[Ronald de Boer]], Nederlandse sokkerspeler
{{Van}}
[[Kategorie:Vanne]]
[[Kategorie:Afrikaanse vanne]]
[[Kategorie:Nederlandse vanne]]
mdc6czmwmrt582es3qbdghw9tykvnta
2818129
2818126
2025-07-03T10:54:22Z
Rooiratel
90342
Nie meer wees nie
2818129
wikitext
text/x-wiki
'''De Boer''' is 'n [[Nederland|Nederlandse]] [[van]] en kan na die volgende mense verwys:
* [[Frank de Boer]], Nederlandse sokkerspeler en afrigter
* [[Nicole de Boer]], Kanadese aktrise en vervaardiger
* [[Ronald de Boer]], Nederlandse sokkerspeler
{{Van}}
[[Kategorie:Vanne]]
[[Kategorie:Afrikaanse vanne]]
[[Kategorie:Nederlandse vanne]]
n54k52iv85kuhmq3yui902oduf82wnl
The Renunciation
0
450858
2817914
2817770
2025-07-02T13:34:21Z
Sobaka
328
bywerk
2817914
wikitext
text/x-wiki
{{TITELAANSIG|''The Renunciation''}}
{{Databoks}}
'''''The Renunciation''''' is 'n [[VSA|Amerikaanse]] [[stilfilm]] uit [[1909]].<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/R/Renunciation1909.html The Renunciation]</ref><ref>[https://mubi.com/films/the-renunciation THE RENUNCIATION]</ref> Die film is gemaak deur die [[Biograph Company]]. Dit is gebaseer op [[Leo Tolstoi]] se 1899-roman ''Opstanding''. Dit is deur Frank E. Woods vir die silwerdoek verwerk, is deur [[D.W. Griffith]] geregisseer en vertolk verskeie baanbrekerlegendes van die Amerikaanse rolprentkuns soos Arthur V. Johnson, Florence Lawrence, Marion Leonard, Owen Moore, Mack Sennett en Linda Arvidson, wat Griffith se eerste vrou was, in die hoofrolle.<ref>[http://www.afi.com/members/catalog/DetailView.aspx?s=&Movie=37300 The AFI Catalog of Feature Films:''..Resurrection''] Besoek 20 November 2016</ref>
== Hoofrolspelers ==
* [[Mary Pickford]] - Kittie Ryan
* Anthony O'Sullivan - Steve Ryan
* James Kirkwood - Joe Fielding
* [[Harry Solter]] - Sam Walters
* [[Billy Quirk]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0001014}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
b3qia8jj0bkkqcxu4dthw5ty72nbboo
2817915
2817914
2025-07-02T14:05:54Z
Sobaka
328
bywerk
2817915
wikitext
text/x-wiki
{{TITELAANSIG|''The Renunciation''}}
{{Databoks}}
'''''The Renunciation''''' is 'n [[VSA|Amerikaanse]] [[stilfilm]] uit [[1909]].<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/R/Renunciation1909.html The Renunciation]</ref><ref>[https://mubi.com/films/the-renunciation THE RENUNCIATION]</ref> Die film is gemaak deur die [[Biograph Company]]. Dit is gebaseer op [[Leo Tolstoi]] se 1899-roman ''Opstanding''. Dit is deur Frank E. Woods vir die silwerdoek verwerk, is deur [[D.W. Griffith]] geregisseer en vertolk verskeie baanbrekerlegendes van die Amerikaanse rolprentkuns soos Arthur V. Johnson, Florence Lawrence, Marion Leonard, Owen Moore, Mack Sennett en Linda Arvidson, wat Griffith se eerste vrou was, in die hoofrolle.<ref>[http://www.afi.com/members/catalog/DetailView.aspx?s=&Movie=37300 The AFI Catalog of Feature Films:''..Resurrection''] Besoek 20 November 2016</ref>
==Storielyn==
Die storie begin met die terugkeer van Prins Dimitri na sy huis. Daar ontmoet hy die meisie Katusha, 'n klein boeremeisie, en word onmiddellik bekoor deur haar skoonheid. Jonk, arrogant en onskuldig, so mooi soos 'n roos, fassineer sy onwetend die prins. Sy edele houding beïndruk haar ook, en sy klein aandagte vlei haar, totdat sy uiteindelik nie meer sy toenaderings kan weerstaan nie. Die arme meisie word die gewone lot getref. 'n Verhouding is buite die kwessie. Die verskil in hul geledere verbied dit selfs, en binnekort moet die prins haar opsy skuif.
Vyf jaar later vind ons dat die meisie, wat nou 'n afskuwelike gesig is, die bitter les van die ewige waarheid geleer het: "Die loon van die sonde is die dood." Dit is in elk geval die dood van die siel. Sy het tot die diepste dieptes gedaal en word in 'n lae Russiese taverne gearresteer. Terwyl sy na die tribunaal gedra word, loop sy verby Prins Dimitri, wat nou die verskriklike gevolg van sy sondes sien. Hy kry berou en probeer haar saak voor die jurie bepleit, maar hulle is 'n gevoellose klomp en gee geen aandag aan die argumente vir of teen nie, en stem uit gewoonte om haar na [[Siberië]] te stuur. Sy word na die hok van aanhouding gesleep en saam met 'n klomp arme ongelukkiges aangehou, wat skaars enige ooreenkoms met mense het.
Die berouvolle prins besluit om sy lewe op te gee om die onreg wat hy gedoen het, reg te stel, en besoek haar hier met die doel om haar nou wrede aard te keer, en gee haar 'n eksemplaar van die [[Bybel]]. Sy herken hom aanvanklik nie, maar toe sy dit doen, raak sy woedend en slaan sy lyf en gesig met haar vuiste en die boek. Hy verlaat haar en sy sit humeurig op die bank met die boek op haar skoot. Kort daarna blaai sy om en haar oë val op die gedeelte (Johannes 11:25): "En Jesus sê vir haar: Ek is die opstanding en die lewe; wie in My glo, sal lewe al sterwe hy ook." In 'n oomblik verander haar hele wese. Daar is hoop vir haar redding, en sy lees verder. Die wagte arriveer en ons sien haar vervolgens saam met die arme ongelukkiges wat oor die sneeubedekte steppe na die doel ploeter vanwaar min terugkeer. Sy word die dienende engel en deel haar vertroosting met hulle. Die prins het intussen haar kwytskelding verseker en haas haar agterna. Hy gee haar die verwelkomingskennisgewing en smeek haar om saam met hom as sy vrou terug te keer. Sy verkies egter om haar redding uit te werk deur daardie arme siele te help vir wie 'n goedhartigheid 'n onbeskryflike seën is, en terwyl sy hom afskeid neem, verwerp sy die wêreld vir die pad van plig, so ons laat haar knielend op die sneeu aan die voet van die Heilige Kruis.<ref>[https://archive.org/details/moviwor04chal/page/642/mode/2up/search/Resurrection The Moving Picture World (Jan-Jun 1909) p. 642]{{PD-notice}}</ref>
== Hoofrolspelers ==
* [[Mary Pickford]] - Kittie Ryan
* Anthony O'Sullivan - Steve Ryan
* James Kirkwood - Joe Fielding
* [[Harry Solter]] - Sam Walters
* [[Billy Quirk]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0001014}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
sv9voxecrpuj8bfb9y2w7hfdany7fdp
2817916
2817915
2025-07-02T14:08:00Z
Sobaka
328
kategorie
2817916
wikitext
text/x-wiki
{{TITELAANSIG|''The Renunciation''}}
{{Databoks}}
'''''The Renunciation''''' is 'n [[VSA|Amerikaanse]] [[stilfilm]] uit [[1909]].<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/R/Renunciation1909.html The Renunciation]</ref><ref>[https://mubi.com/films/the-renunciation THE RENUNCIATION]</ref> Die film is gemaak deur die [[Biograph Company]]. Dit is gebaseer op [[Leo Tolstoi]] se 1899-roman ''Opstanding''. Dit is deur Frank E. Woods vir die silwerdoek verwerk, is deur [[D.W. Griffith]] geregisseer en vertolk verskeie baanbrekerlegendes van die Amerikaanse rolprentkuns soos Arthur V. Johnson, Florence Lawrence, Marion Leonard, Owen Moore, Mack Sennett en Linda Arvidson, wat Griffith se eerste vrou was, in die hoofrolle.<ref>[http://www.afi.com/members/catalog/DetailView.aspx?s=&Movie=37300 The AFI Catalog of Feature Films:''..Resurrection''] Besoek 20 November 2016</ref>
==Storielyn==
Die storie begin met die terugkeer van Prins Dimitri na sy huis. Daar ontmoet hy die meisie Katusha, 'n klein boeremeisie, en word onmiddellik bekoor deur haar skoonheid. Jonk, arrogant en onskuldig, so mooi soos 'n roos, fassineer sy onwetend die prins. Sy edele houding beïndruk haar ook, en sy klein aandagte vlei haar, totdat sy uiteindelik nie meer sy toenaderings kan weerstaan nie. Die arme meisie word die gewone lot getref. 'n Verhouding is buite die kwessie. Die verskil in hul geledere verbied dit selfs, en binnekort moet die prins haar opsy skuif.
Vyf jaar later vind ons dat die meisie, wat nou 'n afskuwelike gesig is, die bitter les van die ewige waarheid geleer het: "Die loon van die sonde is die dood." Dit is in elk geval die dood van die siel. Sy het tot die diepste dieptes gedaal en word in 'n lae Russiese taverne gearresteer. Terwyl sy na die tribunaal gedra word, loop sy verby Prins Dimitri, wat nou die verskriklike gevolg van sy sondes sien. Hy kry berou en probeer haar saak voor die jurie bepleit, maar hulle is 'n gevoellose klomp en gee geen aandag aan die argumente vir of teen nie, en stem uit gewoonte om haar na [[Siberië]] te stuur. Sy word na die hok van aanhouding gesleep en saam met 'n klomp arme ongelukkiges aangehou, wat skaars enige ooreenkoms met mense het.
Die berouvolle prins besluit om sy lewe op te gee om die onreg wat hy gedoen het, reg te stel, en besoek haar hier met die doel om haar nou wrede aard te keer, en gee haar 'n eksemplaar van die [[Bybel]]. Sy herken hom aanvanklik nie, maar toe sy dit doen, raak sy woedend en slaan sy lyf en gesig met haar vuiste en die boek. Hy verlaat haar en sy sit humeurig op die bank met die boek op haar skoot. Kort daarna blaai sy om en haar oë val op die gedeelte (Johannes 11:25): "En Jesus sê vir haar: Ek is die opstanding en die lewe; wie in My glo, sal lewe al sterwe hy ook." In 'n oomblik verander haar hele wese. Daar is hoop vir haar redding, en sy lees verder. Die wagte arriveer en ons sien haar vervolgens saam met die arme ongelukkiges wat oor die sneeubedekte steppe na die doel ploeter vanwaar min terugkeer. Sy word die dienende engel en deel haar vertroosting met hulle. Die prins het intussen haar kwytskelding verseker en haas haar agterna. Hy gee haar die verwelkomingskennisgewing en smeek haar om saam met hom as sy vrou terug te keer. Sy verkies egter om haar redding uit te werk deur daardie arme siele te help vir wie 'n goedhartigheid 'n onbeskryflike seën is, en terwyl sy hom afskeid neem, verwerp sy die wêreld vir die pad van plig, so ons laat haar knielend op die sneeu aan die voet van die Heilige Kruis.<ref>[https://archive.org/details/moviwor04chal/page/642/mode/2up/search/Resurrection The Moving Picture World (Jan-Jun 1909) p. 642]{{PD-notice}}</ref>
== Hoofrolspelers ==
* [[Mary Pickford]] - Kittie Ryan
* Anthony O'Sullivan - Steve Ryan
* James Kirkwood - Joe Fielding
* [[Harry Solter]] - Sam Walters
* [[Billy Quirk]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0001014}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Stilrolprente]]
obhlraeaulhwge64vdp0iz86gvcepfb
2817917
2817916
2025-07-02T14:10:26Z
Sobaka
328
Film
2817917
wikitext
text/x-wiki
{{TITELAANSIG|''The Renunciation''}}
{{Databoks}}
[[Lêer:The Renunciation (1909).webm|duimnael|Die film.]]
'''''The Renunciation''''' is 'n [[VSA|Amerikaanse]] [[stilfilm]] uit [[1909]].<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/R/Renunciation1909.html The Renunciation]</ref><ref>[https://mubi.com/films/the-renunciation THE RENUNCIATION]</ref> Die film is gemaak deur die [[Biograph Company]]. Dit is gebaseer op [[Leo Tolstoi]] se 1899-roman ''Opstanding''. Dit is deur Frank E. Woods vir die silwerdoek verwerk, is deur [[D.W. Griffith]] geregisseer en vertolk verskeie baanbrekerlegendes van die Amerikaanse rolprentkuns soos Arthur V. Johnson, Florence Lawrence, Marion Leonard, Owen Moore, Mack Sennett en Linda Arvidson, wat Griffith se eerste vrou was, in die hoofrolle.<ref>[http://www.afi.com/members/catalog/DetailView.aspx?s=&Movie=37300 The AFI Catalog of Feature Films:''..Resurrection''] Besoek 20 November 2016</ref>
==Storielyn==
Die storie begin met die terugkeer van Prins Dimitri na sy huis. Daar ontmoet hy die meisie Katusha, 'n klein boeremeisie, en word onmiddellik bekoor deur haar skoonheid. Jonk, arrogant en onskuldig, so mooi soos 'n roos, fassineer sy onwetend die prins. Sy edele houding beïndruk haar ook, en sy klein aandagte vlei haar, totdat sy uiteindelik nie meer sy toenaderings kan weerstaan nie. Die arme meisie word die gewone lot getref. 'n Verhouding is buite die kwessie. Die verskil in hul geledere verbied dit selfs, en binnekort moet die prins haar opsy skuif.
Vyf jaar later vind ons dat die meisie, wat nou 'n afskuwelike gesig is, die bitter les van die ewige waarheid geleer het: "Die loon van die sonde is die dood." Dit is in elk geval die dood van die siel. Sy het tot die diepste dieptes gedaal en word in 'n lae Russiese taverne gearresteer. Terwyl sy na die tribunaal gedra word, loop sy verby Prins Dimitri, wat nou die verskriklike gevolg van sy sondes sien. Hy kry berou en probeer haar saak voor die jurie bepleit, maar hulle is 'n gevoellose klomp en gee geen aandag aan die argumente vir of teen nie, en stem uit gewoonte om haar na [[Siberië]] te stuur. Sy word na die hok van aanhouding gesleep en saam met 'n klomp arme ongelukkiges aangehou, wat skaars enige ooreenkoms met mense het.
Die berouvolle prins besluit om sy lewe op te gee om die onreg wat hy gedoen het, reg te stel, en besoek haar hier met die doel om haar nou wrede aard te keer, en gee haar 'n eksemplaar van die [[Bybel]]. Sy herken hom aanvanklik nie, maar toe sy dit doen, raak sy woedend en slaan sy lyf en gesig met haar vuiste en die boek. Hy verlaat haar en sy sit humeurig op die bank met die boek op haar skoot. Kort daarna blaai sy om en haar oë val op die gedeelte (Johannes 11:25): "En Jesus sê vir haar: Ek is die opstanding en die lewe; wie in My glo, sal lewe al sterwe hy ook." In 'n oomblik verander haar hele wese. Daar is hoop vir haar redding, en sy lees verder. Die wagte arriveer en ons sien haar vervolgens saam met die arme ongelukkiges wat oor die sneeubedekte steppe na die doel ploeter vanwaar min terugkeer. Sy word die dienende engel en deel haar vertroosting met hulle. Die prins het intussen haar kwytskelding verseker en haas haar agterna. Hy gee haar die verwelkomingskennisgewing en smeek haar om saam met hom as sy vrou terug te keer. Sy verkies egter om haar redding uit te werk deur daardie arme siele te help vir wie 'n goedhartigheid 'n onbeskryflike seën is, en terwyl sy hom afskeid neem, verwerp sy die wêreld vir die pad van plig, so ons laat haar knielend op die sneeu aan die voet van die Heilige Kruis.<ref>[https://archive.org/details/moviwor04chal/page/642/mode/2up/search/Resurrection The Moving Picture World (Jan-Jun 1909) p. 642]{{PD-notice}}</ref>
== Hoofrolspelers ==
* [[Mary Pickford]] - Kittie Ryan
* Anthony O'Sullivan - Steve Ryan
* James Kirkwood - Joe Fielding
* [[Harry Solter]] - Sam Walters
* [[Billy Quirk]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0001014}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Stilrolprente]]
24si0zri0usd5mql90z0npqp4zqly3t
Bespreking:The Renunciation
1
450874
2817911
2025-07-02T13:30:12Z
Sobaka
328
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
2817911
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Vrouerugbywêreldbeker 2025
0
450876
2817947
2025-07-02T17:30:17Z
SpesBona
2720
Nuwe artikel
2817947
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = Vrouerugbywêreldbeker 2025.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Engeland}}
| datums = 22 Augustus – 27 September 2025
| nasies = 16 (23 kwalifiseer)
| kampioen =
| naaswenner =
| derdeplek =
| wedstryde = 32
| bywoning =
| drieë =
| toppuntebehaler =
| meeste drieë =
| vorige = [[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
| volgende = [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029]]
}}
Die '''Vrouerugbywêreldbeker 2025''' ([[Engels]]: ''2025 Women’s Rugby World Cup'') word van 22 Augustus tot 27 September 2025 in [[Engeland]] beslis. Dit is die tiende [[vrouerugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse vrouerugbywêreldkampioenskap en die agtste wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied word.
16 nasionale vroue[[rugby]]spanne neem aan die Vrouerugbywêreldbeker 2025 deel: [[Wallaroos|Australië]], [[Brasiliaanse nasionale vrouerugbyspan|Brasilië]], [[Engelse nasionale vrouerugbyspan|Engeland]], [[Fidjiaanse nasionale vrouerugbyspan|Fidji]], [[Franse nasionale vrouerugbyspan|Frankryk]], [[Ierse nasionale vrouerugbyspan|Ierland]], [[Italiaanse nasionale vrouerugbyspan|Italië]], [[Japannese nasionale vrouerugbyspan|Japan]], [[Kanadese nasionale vrouerugbyspan|Kanada]], [[Black Ferns|Nieu-Seeland]], [[Samoaanse nasionale vrouerugbyspan|Samoa]], [[Skotse nasionale vrouerugbyspan|Skotland]], [[Spaanse nasionale vrouerugbyspan|Spanje]], [[Suid-Afrikaanse nasionale vrouerugbyspan|Suid-Afrika]], die [[Verenigde State se nasionale vrouerugbyspan|Verenigde State]] en [[Walliese nasionale vrouerugbyspan|Wallis]]. Tydens die Vrouerugbywêreldbeker 2025 word 32 wedstryde gespeel, waaronder 24 tydens die groepfase en agt tydens die uitklopfase, insluitende die eindstryd. Die spanne is in vier groepe van vier elk verdeel, waarvan elke span een keer teen al die ander spanne in die groep sal speel. Die twee beste spanne van elke groep kwalifiseer hierna vir die kwarteindrondte.
== Toewysing ==
[[Wêreldrugby]] het die gasheerlande van beide die [[Rugbywêreldbeker 2027|2027-]] en [[Rugbywêreldbeker 2031|2031-manstoernooie]] en beide die 2025- en [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029-vrouetoernooie]] op 12 Mei 2022 aangekondig. Die proses om met voornemende lande te onderhandel het in Februarie 2021 begin en die formele kandidaatproses drie maande later. Die oorblywende gasheerlande is in Februarie 2022 aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stuff.co.nz/sport/rugby/rugby-world-cup/300082326/usa-rugby-considering-bid-for-rugby-world-cup-2027 |title=USA Rugby considering bid for Rugby World Cup 2027 |publisher=Stuff |author=Joe Reedy |date=14 Augustus 2020 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
Die [[Engelse Rugbyvoetbalunie]] het in Oktober 2021 sy belangstelling in die 2025-toernooi aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/59006446 |title=Rugby World Cup: England hope to submit bid for 2025 event in January |publisher=[[BBC]] |date=22 Oktober 2021 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Een maand later het Wêreldrugby na Engeland as die gunsteling verwys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/672650?lang=en |title=World Rugby adopts partnership approach to Rugby World Cup host selection and confirms exclusive Preferred Candidate and Targeted Dialogue unions |publisher=[[Wêreldrugby]] |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Tydens ’n spesiale vergadering van Wêreldrugby wat op 12 Mei 2022 in [[Dublin]] gehou is, het Wêreldrugby die toernooie van 2025 tot 2033 toegewys met die Vrouerugbywêreldbeker 2025 wat aan Engeland toegeken is, Australië as gasheer van beide die Rugbywêreldbeker 2027 en Vrouerugbywêreldbeker 2029 benoem is en beide die Rugbywêreldbeker 2031 en [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]] aan die Verenigde State toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
[[Lêer:2025 Women's Rugby World Cup Qualification.png|duimnael|Grafiek van die kwalifiseringsproses vir die Vrouerugbywêreldbeker 2025]]
16 nasionale vrouerugbyspanne neem aan die Vrouerugbywêreldbeker 2025 deel. Die gasvroue Engeland en die vier beste spanne van die Vrouerugbywêreldbeker 2021 – Engeland, Frankryk, Kanada en Nieu-Seeland – het almal regstreeks gekwalifiseer. Ses van die oorblywende twaalf plekke is tydens die Sesnasies-vrouetoernooi 2024, Stille Oseaan-vierreeks 2024 en plaaslike kwalifiserings in Afrika, Asië, Europa, Oseanië en Suid-Amerika beslis, terwyl die oorblywende ses plekke tydens die WXV 2024 op die speel was.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/682540/new-qualification-pathway-confirmed-for-rugby-world-cup-2025 |title=New qualification pathway confirmed for Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=27 Januarie 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/qualifying |title=Qualification pathway |publisher=rugbyworldcup.com |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
Op 27 April 2024 het Ierland vir sy agtste toernooideelname gekwalifiseer, nadat hulle Skotland tydens die Sesnasies-vrouetoernooi se laaste rondte geklop het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.balls.ie/rugby/ireland-secure-their-spot-for-2025-world-cup-after-memorable-belfast-victory-596049 |title=Ireland Secure Their Spot For 2025 World Cup After Memorable Belfast Victory |publisher=Balls |author=Aoife O’Callaghan |date=27 April 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Een maand later het Suid-Afrika sy vyfde toernooideelname bespreek ná ’n oorwinning oor Madagaskar tydens die laaste rondte van die Afrikakampioenskap 2024.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbypass.com/news/south-africa-secure-return-to-big-stage-of-womens-rugby-world-cup/ |title=South Africa secure return to ‘big stage’ of Women’s Rugby World Cup |publisher=RugbyPass |author=Martyn Thomas |date=25 Mei 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> In dieselfde maand het die Verenigde State hul tiende toernooideelname verseker, nadat Nieu-Seeland vir Australië in die laaste wedstryd van die Stille Oseaan-vierreeks geklop het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://eagles.rugby/news/usa-womens-eagles-secure-rugby-world-cup-2025-qualification-2024525 |title=USA Women’s Eagles secure Rugby World Cup 2025 qualification |publisher=[[VSA Rugby]] |author=Taylor Dean |date=25 Mei 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Kort daarna het Japan vir sy sewende toernooi gekwalifiseer ná ’n oorwinning oor [[Kasakse nasionale vrouerugbyspan|Kasakstan]] in die tweede wedstryd van die Asiatiese Rugbykampioenskap 2025.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/932565/asia-rugby-womens-championship-2024-japan-kazakhstan-recap |title=Japan beat Kazakhstan to secure place at England 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=27 Mei 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> In Junie 2024 het Fidji as Oseanië 1 gekwalifiseer nadat hulle die Oseanië Rugby Vrouerugbykampioenskap 2024 beklink het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://oceania.rugby/news/fijiana-xv-secures-direct-qualification-to-rugby-world-cup-2025-202462 |title=Fijiana XV Secures Direct Qualification to Rugby World Cup 2025 |publisher=[[Oseanië Rugby]] |date=2 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/934604?lang=en |title=History-making Fiji and Hong Kong China move up World Rugby Women's Rankings |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=3 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Aan die einde van die maand het Zum Monatsende qualifizierte sich Brasilië ná ’n oorwinning oor Colombia in die Suid-Amerikaanse kwalifisering sy plek bespreek, waarmee hulee die eerste Suid-Amerikaanse span geword het wat vir ’n vrouerugbywêreldbekertoernooi kon kwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.americasrugbynews.com/2024/06/29/history-making-brazil-qualify-for-first-rugby-world-cup/ |title=History Making Brazil Qualify for First Rugby World Cup |publisher=Americas Rugby News |date=29 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Daarmee sal vir die eerste keer in die toernooigeskiedenis elke vasteland deur minstens een nasionale span verteenwoordig word.
Tydens die WXV 2 2024 het Australië, Italië, Skotland en Wallis vir die toernooi gekwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/wxv/news/965077/wxv-2-2024-round-three-recap |title=WXV 2: Australia beat Scotland to claim title at first attempt |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Samoa en Spanje het as die twee beste spanne van die WXV 3 2024 gekwalifiseer.
Die Sesnasies-vrouespanne Engeland, Frankryk, Ierland, Italië, Skotland en Wallis neem vir die eerste keer sedert 2002 almal weer saam aan ’n vrouerugbywêreldbekertoernooi deel.
[[Lêer:2025 Rugby World Cup (women) participating nations.svg|duimnael|400px|Spanne wat aan die Vrouerugbywêreldbeker 2025 deelgeneem het:
{{sleutel|#f00|Gasvroue}}
{{sleutel|#07f|Vier beste spanne van die 2021-toernooi}}
{{sleutel|#0d0|Wenner van die plaaslike kwalifisering}}
{{sleutel|#ff0|Versuim om te kwalifiseer}}
{{sleutel|#e0e0e0|Nie deelgeneem nie}}]]
{| class="wikitable sortable"
!Span
!Kwalifiseringmetode
!Verskynings by eindstryde
!Laaste verskyning
!Vorige beste prestasie
!Groep
|-
|{{ENGruv}}
|'''Gasvroue'''
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|A
|-
|{{FRAruv}}
|rowspan="3"|'''Regstreeks'''
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Derde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]], [[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2006|2006]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|D
|-
|{{CANruv}}
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Naaswenner <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|B
|-
|{{NZLruv}}
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1998|1998]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2006|2006]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|C
|-
|{{AUSruv}}
|WXV 2 2024 (Wenner)
|Agtste
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Derde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]])</small>
|A
|-
|{{BRAruv}}
|Amerika 1
|Eerste
|–
|Debuut
|D
|-
|{{FIJruv}}
|Oseanië 1
|Tweede
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Negende plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|B
|-
|{{IRLruv}}
|Europa 1
|Agtste
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Vierde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|C
|-
|{{ITAruv}}
|WXV 2 2024 (Derde)
|Sesde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Vyfde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|D
|-
|{{JPNruv}}
|Asië 1
|Sesde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Agtste plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|C
|-
|{{SAMruv}}
|WXV 3 2024 (Naaswenner)
|Vierde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]]
|Negende plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]])</small>
|A
|-
|{{SCOruv}}
|WXV 2 2024 (Naaswenner)
|Sewende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Vyfde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|B
|-
|{{ESPruv}}
|WXV 2024 3 (Wenner)
|Sewende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Sesde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]])</small>
|C
|-
|{{RSAruv}}
|Afrika 1
|Vyfde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Tiende plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|D
|-
|{{USAruv}}
|Stille Oseaan-vierreeks
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]])</small>
|A
|-
|{{WALruv}}
|WXV 2 2024 (Vyfde)
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Vierde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|B
|}
== Stadions ==
In Augustus 2023 is agt stadions vir die toernooi bevestig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/66576330 |title=Rugby World Cup 2025: Eight host venues named for tournament in England |publisher=[[BBC]] |date=22 Augustus 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/834606/world-rugby-and-rfu-confirm-host-cities-and-venues-with-two-years-to-go-until-womens-rugby-world-cup-2025 |title=World Rugby and RFU confirm host cities and venues with two years to go until Rugby World Cup 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=21 Augustus 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
In Desember 2023 is aangekondig dat die gasvroue Engeland die openingswedstryd op die Stadium of Light in Sunderland sal speel en dat die eindstryd op die Londense Twickenham-stadion beslis sal word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://allianzstadiumtwickenham.com/news/stadium/womens-rugby-world-cup-england-2025-confirms-opening-and-closing-venues |title=Women’s Rugby World Cup England 2025 confirms opening and closing venues |publisher=[[Twickenham-stadion]] |date=11 Desember 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> In Junie 2024 het [[Wêreldrugby]] bevestig dat die kwarteindrondte op Sandy Park en Ashton Gate beslis word, terwyl albei halfeindstryde op Ashton Gate gehou sal word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/articles/cx992je0d29o |title=Ashton Gate to host Rugby World Cup semi-finals |publisher=[[BBC]] |date=25 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
<center>
{| class="wikitable centered" style="text-align:center;"
|-
! [[Londen]]
! [[Sunderland]]
! [[Exeter]]
|-
| [[Twickenham-stadion]]
| [[Stadium of Light]]
| [[Sandy Park]]
|-
| <small>{{Koördinate|51|27|22|N|0|20|30|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Twickenham-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|54|54|51.94|N|1|23|17.42|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Stadium of Light}}</small>
| <small>{{Koördinate|50|42|33.51|N|3|28|3.26|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Sandy Park}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''82 000'''
| Kapasiteit: '''49 000'''
| Kapasiteit: '''15 600'''
|-
| [[Lêer:Twickenham Stadium - May 2012 (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:Stadium of light Haway the lads.jpg|200px]]
| [[Lêer:Sandy Park 3 - geograph-376587 (cropped).jpg|200px]]
|-
! [[Northampton]]
! rowspan="5"| {{Location map+ |Engeland |width=400 |length=300 |float=center |places=
{{Location map~ |Engeland |lat=51.455999 |long=-0.341585 |region=GB-RIC |position=top |label=[[Twickenham-stadion|Twickenham]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=54.914444 |long=-1.388333 |region=GB-SND |position=left |label=[[Stadium of Light]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=51.44 |long=-2.620278 |region=GB-BST |position=left |label=[[Ashton Gate-stadion|Ashton Gate]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=50.861822 |long=-0.083278 |region=GB-ESX |position=left |label=[[Falmer-stadion]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=50.7008 |long=-3.7067 |region=GB-DEV |position=left |label=[[Sandy Park]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=52.239444 |long=-0.919722 |region=GB-WNH |position=left |label=[[Franklin’s Gardens]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=53.469444 |long=-2.375 |region=GB-SLF |position=left |label=[[Salford Community-stadion]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=53.984722 |long=-1.052778 |region=GB-YOR |position=right |label=[[York Community-stadion]]}}
}}
! [[Brighton and Hove]]
|-
| [[Franklin’s Gardens]]
| [[Falmer-stadion]]
|-
| <small>{{Koördinate|52|14|22|N|0|55|11|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Franklin’s Gardens}}</small>
| <small>{{Koördinate|50|51|42|N|0|4|59.80|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Falmer-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''15 249'''
| Kapasiteit: '''31 876'''
|-
| [[Lêer:Northampton v Worcester 2017 cropped.jpg|200px]]
| [[Lêer:Falmer Stadium - main stand.jpg|200px]]
|-
! [[Bristol]]
! [[Manchester]]
! [[York]]
|-
| [[Ashton Gate-stadion]]
| [[Salford Community-stadion]]
| [[York Community-stadion]]
|-
| <small>{{Koördinate|51|26|24|N|2|37|13|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Ashton Gate-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|53|28|10|N|2|22|30|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Salford Community-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|53|59|05|N|1|03|10|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=York Community-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''26 462'''
| Kapasiteit: '''12 000'''
| Kapasiteit: '''8 500'''
|-
| [[Lêer:Ashton Gate - Lansdown Stand (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:Salford City Stadium - geograph.org.uk - 3076639 (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:LNER Community Stadium (cropped).jpg|200px]]
|}</center>
== Formaat ==
Die Vrouerugbywêreldbeker 2025 word oor 37 dae tussen 16 verskillende spanne oor 32 wedstryde beslis. Dit skop op 22 Augustus af op die Stadium of Light in Sunderland met die openingswedstryd tussen die gasvroue Engeland en die Verenigde State. Die toernooi eindig op 27 September op die Londense Twickenham-stadion met die eindstryd, waartydens die wenner die trofee sal inpalm.
=== Kalender ===
Die volgende tabel dui die Vrouerugbywêreldbeker 2025 se daaglikse program aan. ’n Pers blokkie dui op wedstryde tydens die groepfase, ’n groen blokkie op wedstryde tydens die uitklopfase, ’n blou blokkie op die bronseindstryd en ’n geel blokkie op die eindstryd.
{|
|
{| class="wikitable left center" "style=margin:0.5em auto;font-size:95%;line-height:1.25em"
|+ Aantal daaglikse wedstryde tydens die toernooi
|-
! scope="col"|Gruppenphase<br />Augustus/September
! scope="col"|Vr<br />22
! scope="col"|Sa<br />23
! scope="col"|So<br />24
! scope="col"|Ma<br />25
! scope="col"|Di<br />26
! scope="col"|Wo<br />27
! scope="col"|Do<br />28
! scope="col"|Vr<br />29
! scope="col"|Sa<br />30
! scope="col"|So<br />31
! scope="col"|Ma<br />1
! scope="col"|Di<br />2
! scope="col"|Wo<br />3
! scope="col"|Do<br />4
! scope="col"|Vr<br />5
! scope="col"|Sa<br />6
! scope="col"|So<br />7
! scope="col"|Ma<br />8
! scope="col"|Di<br />9
|- align="center"
| align=left|Groep A
<!-- 22 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|- align="center"
|align=left|Groep B
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|- align="center"
|align=left|Groep C
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|- align="center"
|align=left|Groep D
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 24 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|-
! scope="col"|Uitklopfase<br />September
! scope="col"|Wo<br />10
! scope="col"|Do<br />11
! scope="col"|Vr<br />12
! scope="col"|Sa<br />13
! scope="col"|So<br />14
! scope="col"|Ma<br />15
! scope="col"|Di<br />16
! scope="col"|Wo<br />17
! scope="col"|Do<br />18
! scope="col"|Vr<br />19
! scope="col"|Sa<br />20
! scope="col"|So<br />21
! scope="col"|Ma<br />22
! scope="col"|Di<br />23
! scope="col"|Wo<br />24
! scope="col"|Do<br />25
! scope="col"|Vr<br />26
! colspan="2" scope="col"|Sa<br />27
|- align="center"
|align=left|Uitklopfase
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 14 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 20 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->| bgcolor=#3399ff| '''1'''
<!-- 27 -->| bgcolor=#ffcc00| '''1'''
|}
|
{| style="margin:0.5em auto;" wikitable right
| colspan=2 |'''Verklaring'''
|-
| {{sleutel|#c364f3|Groepwedstryde}}
|-
| {{sleutel|#00cc33|Uitklopwedstryde}}
|-
| {{sleutel|#3399ff|Bronseindstryd}}
|-
| {{sleutel|#ffcc00|Eindstryd}}
|}
|}
=== Groepe ===
Die eerste rondte, of die groepfase, bevat 16 spanne wat in vier groepe van vier spanne verdeel is. Die loting vir die groepfase, waar die 16 deelnemers in vier groepe verdeel is na aanleiding van hul posisie op die Wêreldrugby-ranglys (soos op 14 Oktober 2024), het op 17 Oktober 2024 in die London Broadcasting House plaasgevind.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/964030/world-rugby-confirms-draw-and-match-schedule-release-dates-for-womens-rugby-world-cup-england-2025 |title=World Rugby confirms draw and match schedule release dates for Women’s Rugby World Cup England 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=9 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
* '''Groep 1:''' Die vier beste geplaaste spanne
* '''Groep 2:''' Die vier naasbeste geplaaste spanne
* '''Groep 3:''' Die vier derde beste geplaaste spanne
* '''Groep 4:''' Die vier laaste geplaaste spanne
Die groepe vir die loting op 17 Oktober 2024 is soos volg (in hakies is die ranglysplasing vóór die loting):<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/965677/rankings-confirmed-for-womens-rugby-world-cup-2025-draw |title=Rankings confirmed for Women's Rugby World Cup 2025 Draw |publisher=rugbyworldcup.com |date=14 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
{|
|- style="text-align:left"
! style="width:12em"|Groep 1
! style="width:12em"|Groep 2
! style="width:12em"|Groep 3
! style="width:16em"|Groep 4
|- style="vertical-align:top"
| valign=top |
* {{ENGruv}} <small>(1)</small>
* {{CANruv}} <small>(2)</small>
* {{NZLruv}} <small>(3)</small>
* {{FRAruv}} <small>(4)</small>
| valign=top |
* {{AUSruv}} <small>(5)</small>
* {{IRLruv}} <small>(6)</small>
* {{SCOruv}} <small>(7)</small>
* {{ITAruv}} <small>(8)</small>
| valign=top |
* {{USAruv}} <small>(9)</small>
* {{WALruv}} <small>(10)</small>
* {{JPNruv}} <small>(11)</small>
* {{RSAruv}} <small>(12)</small>
| valign=top |
* {{ESPruv}} <small>(13)</small>
* {{SAMruv}} <small>(15)</small>
* {{FIJruv}} <small>(17)</small>
* {{BRAruv}} <small>(42)</small>
|}
Ná die loting op 17 Oktober 2024 lyk die groepe soos volg:<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/965812/pools-confirmed-for-womens-rugby-world-cup-england-2025 |title=Pools confirmed for Women’s Rugby World Cup England 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=17 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
{| class="wikitable"
! style="width:25%"|[[#Groep A|Groep A]]
! style="width:25%"|[[#Groep B|Groep B]]
! style="width:25%"|[[#Groep C|Groep C]]
! style="width:25%"|[[#Groep D|Groep D]]
|-
|
{{AUSruv}}<br />
{{ENGruv}}<br />
{{SAMruv}}<br />
{{USAruv}}
|
{{FIJruv}}<br />
{{CANruv}}<br />
{{SCOruv}}<br />
{{WALruv}}
|
{{IRLruv}}<br />
{{JPNruv}}<br />
{{NZLruv}}<br />
{{ESPruv}}
|
{{BRAruv}}<br />
{{FRAruv}}<br />
{{ITAruv}}<br />
{{RSAruv}}
|}
=== Groepfase ===
Die tiende Vrouerugbywêreldbekertoernooi word deur 16 nasionale vrouerugbyspanne beslis. Vir die groepfase is die 16 deelnemende spanne in vier groepe van vier elk verdeel; elke span speel een wedstryd teen elk van die ander spanne in dieselfde groep, dus speel elke span drie wedstryde in die groepfase.
Klassifisering binne elke groep is gegrond op die volgende puntestelsel:
* Vier wedstrydpunte vir ’n oorwinning;
* Twee vir ’n gelykop;
* geen vir ’n nederlaag;
* Een bonuspunt vir die druk van vier of meer [[Drie (sport)|drieë]], of ’n nederlaag met sewe punte of minder.
Aan die einde van die groepfase word die spanne gerangskik van die eerste na die vierde posisie, gegrond op versamelde wedstrydpunte, met die twee beste spanne van elke groep wat na die kwarteindrondte deurdring.
=== Uitklopfase ===
Van die begin van dié fase neem die toernooi ’n uitklopformaat aan wat uit agt wedstryde bestaan: vier kwarteindstryde, twee halfeindstryde, ’n derdeplekwedstryd en die eindstryd.
Die wenner en naaswenner van elk van die groepe dring na die uitklopfase deur. Groepwenners sal teen naaswenners in ander groepe in die kwarteindstryde speel, byvoorbeeld: die wenner van Groep A sal teen die naaswenner van Groep B en die wenner van Groep B teen die naaswenner van Groep A speel. Spanne van dieselfde groep sal dus eers in óf die klein finale óf die eindstryd kan herontmoet.
Die uitklopfase het met die kwarteindrondte begin. Elke wedstryd in die uitklopfase moet met ’n oorwinning vir een van die spanne eindig. As daar ná tagtig minute van gewone spel ’n gelykopuitslag is, word daar verder gespeel om te bepaal wie die wenner is. Aanvanklik word daar twee periodes van [[ekstra tyd]] gespeel, tien minute in elke rigting: as daar dan steeds geen wenner is nie, word daar vir tien minute gespeel in ’n uitklopformaat, waar die eerste span wat daarin slaag om punte aan te teken, wen. As daar steeds nie ’n wenner is ná 110 minute nie word die wenner bepaal deur ’n stelskopkompetisie.
=== 2025-effek op 2029-kwalifisering ===
Die agt beste spanne van die toernooi sal regstreeks vir die volgende Vrouerugbywêreldbeker 2029 in Australië kwalifiseer.
== Borgskappe ==
{| class="wikitable center"
|+ Vrouerugbywêreldbeker 2025-vennote en -verskaffers
! scope="row"| Amptelike vennote
| [[Arthur J. Gallagher & Co.]], [[Asahi Beer|Asahi Breweries]], [[Capgemini]], [[Land Rover|Defender]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/997516/defender-deepens-long-standing-rugby-commitment-with-womens-rugby-world-cup-2025-partnership |title=Defender deepens long-standing rugby commitment with Women’s Rugby World Cup 2025 partnership |publisher=rugbyworldcup.com |date=8 April 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> en [[Mastercard]]
|-
! scope="row"| Amptelike verskaffers
| [[ChildFund|ChildFund Rugby]], [[HSBC]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/999990/hsbc-named-official-retail-bank-of-womens-rugby-world-cup-england-2025 |title=HSBC named Official Retail Bank of Women’s Rugby World Cup England 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=13 Mei 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> [[Mitsubishi Electric]] en [[O2 (selfoonmerk)|O2]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/1000664/o2-announced-as-an-official-partner-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=O2 announced as an Official Partner for Women’s Rugby World Cup 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=16 Mei 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
|-
! scope="row"| Amptelike ondersteuners
| [[Aggreko]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/976816/aggreko-becomes-official-supplier-of-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Aggreko becomes Official Supplier of Women's Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=11 Desember 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> [[KKCG|Allwyn Entertainment]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/1000501/womens-rugby-world-cup-2025-and-allwyn-launch-volunteer-programme-with-two-thirds-female-participation |title=Women’s Rugby World Cup 2025 and Allwyn launch Volunteer Programme with two-thirds female participation |publisher=rugbyworldcup.com |date=4 Junie 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> [[William Gilbert (rugby)|Gilbert]], [[Kettle Foods]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/998685/womens-rugby-world-cup-2025-welcomes-kettle-chips-as-official-partner |title=Women’s Rugby World Cup 2025 welcomes KETTLE® Chips as official partner |publisher=rugbyworldcup.com |date=16 April 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> [[Macron (maatskappy)|Macron]], Ocean Outdoor, Perform Better,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/999720/perform-better-confirmed-as-official-supplier-of-strength-and-conditioning-equipment-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Perform Better confirmed as Official Supplier of Strength and Conditioning Equipment for Women’s Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=6 Mei 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> [[Ticketmaster]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/968579/ticketmaster-sport-confirmed-as-official-ticketing-service-provider-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Ticketmaster Sport confirmed as Official Ticketing Service Provider for Women's Rugby World Cup England 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=11 Januarie 2024 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> [[Unilever]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.unilever.com/news/press-and-media/press-releases/2025/unilever-teams-up-with-world-rugby-for-rugby-world-cup-sponsorship/ |title=Unilever teams up with World Rugby for Rugby World Cup sponsorship |publisher=Unilever |date=2 April 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> Volvic<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/997381/volvic-named-as-official-water-supplier-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Volvic named as Official Water Supplier for Women's Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=3 April 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> und [[Wilkinson Sword|Wilkinson Sword Intuition]]<ref>{{cite we |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/994958/wilkinson-sword-intuition-partners-with-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Wilkinson Sword Intuition partners with Women's Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=18 Maart 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref>
|}
== Betrokkenes ==
=== Wedstrydbeamptes ===
Op 15 Mei 2025 het die wêreldbeheerliggaam die wedstrydbeamptes aangekondig. ’n Paneel van tien skeidsregters, ses lynregters en ses televisieskeidsregters word vir die toernooi ingespan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/1000029/world-rugby-announces-emirates-match-official-panel-selected-for-womens-rugby-world-cup-2025-in-england |title=World Rugby announces Emirates Match Official panel selected for Women’s Rugby World Cup 2025 in England |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=25 Mei 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
{{col-begin}}
{{col-2}}
; Skeidsregters
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} Aimee Barrett-Theron <small>([[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|Suid-Afrika]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Maggie Cogger-Orr <small>([[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Sara Cox <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Skotland}} Hollie Davidson <small>([[Skotse Rugbyunie|Skotland]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Ella Goldsmith <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Natarsha Ganley <small>([[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Frankryk}} Aurélie Groizeleau <small>([[Franse Rugbyfederasie|Frankryk]])</small>
* {{vlagikoon|Italië}} Lauren Jenner <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Italië}} Clara Munarini <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Verenigde State}} Kat Roche <small>([[VSA Rugby|Verenigde State]])</small>
{{col-2}}
; Lynregters
* {{vlagikoon|Portugal}} Maria Heitor <small>([[Portugese Rugbyfederasie|Portugal]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Jess Ling <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Verenigde State}} Amelia Luciano <small>([[VSA Rugby|Verenigde State]])</small>
* {{vlagikoon|Zimbabwe}} Precious Pazani <small>([[Zimbabwiese Rugbyunie|Zimbabwe]])</small>
* {{vlagikoon|Wallis}} Amber Stamp-Dunstan <small>([[Walliese Rugbyunie|Wallis]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Holly Wood <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
; Televisieskeidsregters
* {{vlagikoon|Ierland|rugby}} Leo Colgan <small>([[Ierse Rugbyvoetbalunie|Ierland]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Rachel Horton <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} Quinton Immelman-Theron <small>([[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|Suid-Afrika]])</small>
* {{vlagikoon|Italië}} Matteo Liperini <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Skotland}} Andrew McMenemy <small>([[Skotse Rugbyunie|Skotland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Ian Tempest <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
{{col-end}}
== Wedstryde ==
{| class="infobox bordered"
| style="background:#cfc;"|Kwalifiseer vir die uitklopfase.
|}
Die wedstryde is in twee fases opgedeel, naamlik die groep- en die uitklopfase.
=== Groepfase ===
16 spanne neem aan die groepfase deel. Die twee beste spanne van elke groep dring na die uitklopfase deur.
==== Groep A ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{AUSruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{ENGruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{SAMruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{USAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 22 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{USAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Stadium of Light]], [[Sunderland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{AUSruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SAMruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SAMruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{USAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{AUSruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{USAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SAMruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{AUSruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Falmer-stadion]], [[Brighton and Hove]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep B ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{FIJruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{CANruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{SCOruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{WALruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{SCOruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{WALruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{FIJruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{WALruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{SCOruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{FIJruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SCOruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{WALruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{FIJruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep C ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{IRLruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{JPNruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{NZLruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{ESPruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 24 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{IRLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{JPNruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 24 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ESPruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{IRLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ESPruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{JPNruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{JPNruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ESPruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{IRLruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Falmer-stadion]], [[Brighton and Hove]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep D ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{BRAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{FRAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{ITAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{RSAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ITAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 24 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{RSAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{BRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{ITAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{RSAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{BRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{ITAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{BRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{RSAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
=== Uitklopfase ===
{{Wedstrydskema laatste 8
| RD1 = Kwarteindrondte
| RD2 = Halfeindrondte
| RD3 = Eindrondte
| RD1-header01 = 13 September – Exeter
| RD1-team01 = Wenner Groep C
| RD1-score01 =
| RD1-team02 = Naaswenner Groep D
| RD1-score02 =
| RD1-header02 = 13 September – Bristol
| RD1-team03 = Wenner Groep B
| RD1-score03 =
| RD1-team04 = Naaswenner Groep A
| RD1-score04 =
| RD1-header03 = 14 September – Exeter
| RD1-team05 = Wenner Groep D
| RD1-score05 =
| RD1-team06 = Naaswenner Groep C
| RD1-score06 =
| RD1-header04 = 14 September – Bristol
| RD1-team07 = Wenner Groep A
| RD1-score07 =
| RD1-team08 = Naaswenner Groep B
| RD1-score08 =
| RD2-header01 = 19 September – Bristol
| RD2-team01 = Wenner Kwarteindstryd 1
| RD2-score01 =
| RD2-team02 = Wenner Kwarteindstryd 2
| RD2-score02 =
| RD2-header02 = 20 September – Bristol
| RD2-team03 = Wenner Kwarteindstryd 3
| RD2-score03 =
| RD2-team04 = Wenner Kwarteindstryd 4
| RD2-score04 =
| RD3-header01 = 27 September – Londen
| RD3-team01 = Wenner Halfeindstryd 1
| RD3-score01 =
| RD3-team02 = Wenner Halfeindstryd 2
| RD3-score02 =
| RD3-header02 = 27 September – Londen
| RD3-team03 = Verloorder Halfeindstryd 1
| RD3-score03 =
| RD3-team04 = Verloorder Halfeindstryd 2
| RD3-score04 =
}}
==== Kwarteindrondte ====
{{rugbywedstryd
|datum = 13 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep C
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep D
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 13 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep B
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep A
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 14 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep D
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep C
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 14 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep A
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep B
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Halfeindrondte ====
{{rugbywedstryd
|datum = 19 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Kwarteindstryd 1
|telling =
|rapport =
|weg = Wenner Kwarteindstryd 2
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 20 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Kwarteindstryd 3
|telling =
|rapport =
|weg = Wenner Kwarteindstryd 4
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Bronseindstryd ====
{{rugbywedstryd
|datum = 27 September 2025
|tyd =
|tuis = Verloorder Halfeindstryd 1
|telling =
|rapport =
|weg = Verloorder Halfeindstryd 2
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Twickenham-stadion]], [[Londen]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Eindstryd ====
{{rugbywedstryd
|datum = 27 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Halfeindstryd 1
|telling =
|rapport =
|weg = Wenner Halfeindstryd 2
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Twickenham-stadion]], [[Londen]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
<br />
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;"
!Vrouerugbywêreldkampioen 2025
|-
|align=center|'''Eindstrydwenner'''
|}
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|2025 Rugby World Cup (Women)|Vrouerugbywêreldbeker 2025}}
* {{en}} [https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/past-tournaments/2025 Amptelike Vrouerugbywêreldbekerwebwerf]
{{Navigasie Vrouerugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vrouerugbywereldbeker 2025}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Engeland]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in Engeland]]
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker|2025]]
[[Kategorie:Sport in 2025]]
m3ug3p76ngic835mkb883lw9qtcbk0r
2817955
2817947
2025-07-02T17:37:13Z
2A01:599:102:295D:1779:8C3B:7:4F92
2817955
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = Vrouerugbywêreldbeker 2025.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Engeland}}
| datums = 22 Augustus – 27 September 2025
| nasies = 16 (23 kwalifiseer)
| kampioen =
| naaswenner =
| derdeplek =
| wedstryde = 32
| bywoning =
| drieë =
| toppuntebehaler =
| meeste drieë =
| vorige = [[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
| volgende = [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029]]
}}
Die '''Vrouerugbywêreldbeker 2025''' ([[Engels]]: ''2025 Women’s Rugby World Cup'') word van 22 Augustus tot 27 September 2025 in [[Engeland]] beslis. Dit is die tiende [[vrouerugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse vrouerugbywêreldkampioenskap en die agtste wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied word.
16 nasionale vroue[[rugby]]spanne neem aan die Vrouerugbywêreldbeker 2025 deel: [[Wallaroos|Australië]], [[Brasiliaanse nasionale vrouerugbyspan|Brasilië]], [[Engelse nasionale vrouerugbyspan|Engeland]], [[Fidjiaanse nasionale vrouerugbyspan|Fidji]], [[Franse nasionale vrouerugbyspan|Frankryk]], [[Ierse nasionale vrouerugbyspan|Ierland]], [[Italiaanse nasionale vrouerugbyspan|Italië]], [[Japannese nasionale vrouerugbyspan|Japan]], [[Kanadese nasionale vrouerugbyspan|Kanada]], [[Black Ferns|Nieu-Seeland]], [[Samoaanse nasionale vrouerugbyspan|Samoa]], [[Skotse nasionale vrouerugbyspan|Skotland]], [[Spaanse nasionale vrouerugbyspan|Spanje]], [[Suid-Afrikaanse nasionale vrouerugbyspan|Suid-Afrika]], die [[Verenigde State se nasionale vrouerugbyspan|Verenigde State]] en [[Walliese nasionale vrouerugbyspan|Wallis]]. Tydens die Vrouerugbywêreldbeker 2025 word 32 wedstryde gespeel, waaronder 24 tydens die groepfase en agt tydens die uitklopfase, insluitende die eindstryd. Die spanne is in vier groepe van vier elk verdeel, waarvan elke span een keer teen al die ander spanne in die groep sal speel. Die twee beste spanne van elke groep kwalifiseer hierna vir die kwarteindrondte.
== Toewysing ==
[[Wêreldrugby]] het die gasheerlande van beide die [[Rugbywêreldbeker 2027|2027-]] en [[Rugbywêreldbeker 2031|2031-manstoernooie]] en beide die 2025- en [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029-vrouetoernooie]] op 12 Mei 2022 aangekondig. Die proses om met voornemende lande te onderhandel het in Februarie 2021 begin en die formele kandidaatproses drie maande later. Die oorblywende gasheerlande is in Februarie 2022 aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stuff.co.nz/sport/rugby/rugby-world-cup/300082326/usa-rugby-considering-bid-for-rugby-world-cup-2027 |title=USA Rugby considering bid for Rugby World Cup 2027 |publisher=Stuff |author=Joe Reedy |date=14 Augustus 2020 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
Die [[Engelse Rugbyvoetbalunie]] het in Oktober 2021 sy belangstelling in die 2025-toernooi aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/59006446 |title=Rugby World Cup: England hope to submit bid for 2025 event in January |publisher=[[BBC]] |date=22 Oktober 2021 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Een maand later het Wêreldrugby na Engeland as die gunsteling verwys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/672650?lang=en |title=World Rugby adopts partnership approach to Rugby World Cup host selection and confirms exclusive Preferred Candidate and Targeted Dialogue unions |publisher=[[Wêreldrugby]] |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Tydens ’n spesiale vergadering van Wêreldrugby wat op 12 Mei 2022 in [[Dublin]] gehou is, het Wêreldrugby die toernooie van 2025 tot 2033 toegewys met die Vrouerugbywêreldbeker 2025 wat aan Engeland toegeken is, Australië as gasheer van beide die Rugbywêreldbeker 2027 en Vrouerugbywêreldbeker 2029 benoem is en beide die Rugbywêreldbeker 2031 en [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]] aan die Verenigde State toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
[[Lêer:2025 Women's Rugby World Cup Qualification.png|duimnael|Grafiek van die kwalifiseringsproses vir die Vrouerugbywêreldbeker 2025]]
16 nasionale vrouerugbyspanne neem aan die Vrouerugbywêreldbeker 2025 deel. Die gasvroue Engeland en die vier beste spanne van die Vrouerugbywêreldbeker 2021 – Engeland, Frankryk, Kanada en Nieu-Seeland – het almal regstreeks gekwalifiseer. Ses van die oorblywende twaalf plekke is tydens die Sesnasies-vrouetoernooi 2024, Stille Oseaan-vierreeks 2024 en plaaslike kwalifiserings in Afrika, Asië, Europa, Oseanië en Suid-Amerika beslis, terwyl die oorblywende ses plekke tydens die WXV 2024 op die speel was.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/682540/new-qualification-pathway-confirmed-for-rugby-world-cup-2025 |title=New qualification pathway confirmed for Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=27 Januarie 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/qualifying |title=Qualification pathway |publisher=rugbyworldcup.com |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
Op 27 April 2024 het Ierland vir sy agtste toernooideelname gekwalifiseer, nadat hulle Skotland tydens die Sesnasies-vrouetoernooi se laaste rondte geklop het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.balls.ie/rugby/ireland-secure-their-spot-for-2025-world-cup-after-memorable-belfast-victory-596049 |title=Ireland Secure Their Spot For 2025 World Cup After Memorable Belfast Victory |publisher=Balls |author=Aoife O’Callaghan |date=27 April 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Een maand later het Suid-Afrika sy vyfde toernooideelname bespreek ná ’n oorwinning oor Madagaskar tydens die laaste rondte van die Afrikakampioenskap 2024.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbypass.com/news/south-africa-secure-return-to-big-stage-of-womens-rugby-world-cup/ |title=South Africa secure return to ‘big stage’ of Women’s Rugby World Cup |publisher=RugbyPass |author=Martyn Thomas |date=25 Mei 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> In dieselfde maand het die Verenigde State hul tiende toernooideelname verseker, nadat Nieu-Seeland vir Australië in die laaste wedstryd van die Stille Oseaan-vierreeks geklop het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://eagles.rugby/news/usa-womens-eagles-secure-rugby-world-cup-2025-qualification-2024525 |title=USA Women’s Eagles secure Rugby World Cup 2025 qualification |publisher=[[VSA Rugby]] |author=Taylor Dean |date=25 Mei 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Kort daarna het Japan vir sy sewende toernooi gekwalifiseer ná ’n oorwinning oor [[Kasakse nasionale vrouerugbyspan|Kasakstan]] in die tweede wedstryd van die Asiatiese Rugbykampioenskap 2025.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/932565/asia-rugby-womens-championship-2024-japan-kazakhstan-recap |title=Japan beat Kazakhstan to secure place at England 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=27 Mei 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> In Junie 2024 het Fidji as Oseanië 1 gekwalifiseer nadat hulle die Oseanië Rugby Vrouerugbykampioenskap 2024 beklink het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://oceania.rugby/news/fijiana-xv-secures-direct-qualification-to-rugby-world-cup-2025-202462 |title=Fijiana XV Secures Direct Qualification to Rugby World Cup 2025 |publisher=[[Oseanië Rugby]] |date=2 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/934604?lang=en |title=History-making Fiji and Hong Kong China move up World Rugby Women's Rankings |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=3 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Aan die einde van die maand het Zum Monatsende qualifizierte sich Brasilië ná ’n oorwinning oor Colombia in die Suid-Amerikaanse kwalifisering sy plek bespreek, waarmee hulee die eerste Suid-Amerikaanse span geword het wat vir ’n vrouerugbywêreldbekertoernooi kon kwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.americasrugbynews.com/2024/06/29/history-making-brazil-qualify-for-first-rugby-world-cup/ |title=History Making Brazil Qualify for First Rugby World Cup |publisher=Americas Rugby News |date=29 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Daarmee sal vir die eerste keer in die toernooigeskiedenis elke vasteland deur minstens een nasionale span verteenwoordig word.
Tydens die WXV 2 2024 het Australië, Italië, Skotland en Wallis vir die toernooi gekwalifiseer.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/wxv/news/965077/wxv-2-2024-round-three-recap |title=WXV 2: Australia beat Scotland to claim title at first attempt |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Samoa en Spanje het as die twee beste spanne van die WXV 3 2024 gekwalifiseer.
Die Sesnasies-vrouespanne Engeland, Frankryk, Ierland, Italië, Skotland en Wallis neem vir die eerste keer sedert 2002 almal weer saam aan ’n vrouerugbywêreldbekertoernooi deel.
[[Lêer:2025 Rugby World Cup (women) participating nations.svg|duimnael|400px|Spanne wat aan die Vrouerugbywêreldbeker 2025 deelgeneem het:
{{sleutel|#f00|Gasvroue}}
{{sleutel|#07f|Vier beste spanne van die 2021-toernooi}}
{{sleutel|#0d0|Wenner van die plaaslike kwalifisering}}
{{sleutel|#ff0|Versuim om te kwalifiseer}}
{{sleutel|#e0e0e0|Nie deelgeneem nie}}]]
{| class="wikitable sortable"
!Span
!Kwalifiseringmetode
!Verskynings by eindstryde
!Laaste verskyning
!Vorige beste prestasie
!Groep
|-
|{{ENGruv}}
|'''Gasvroue'''
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|A
|-
|{{FRAruv}}
|rowspan="3"|'''Regstreeks'''
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Derde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]], [[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2006|2006]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|D
|-
|{{CANruv}}
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Naaswenner <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|B
|-
|{{NZLruv}}
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1998|1998]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2006|2006]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|C
|-
|{{AUSruv}}
|WXV 2 2024 (Wenner)
|Agtste
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Derde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]])</small>
|A
|-
|{{BRAruv}}
|Amerika 1
|Eerste
|–
|Debuut
|D
|-
|{{FIJruv}}
|Oseanië 1
|Tweede
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Negende plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|B
|-
|{{IRLruv}}
|Europa 1
|Agtste
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Vierde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|C
|-
|{{ITAruv}}
|WXV 2 2024 (Derde)
|Sesde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Vyfde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]])</small>
|D
|-
|{{JPNruv}}
|Asië 1
|Sesde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Agtste plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|C
|-
|{{SAMruv}}
|WXV 3 2024 (Naaswenner)
|Vierde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]]
|Negende plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2002|2002]])</small>
|A
|-
|{{SCOruv}}
|WXV 2 2024 (Naaswenner)
|Sewende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Vyfde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|B
|-
|{{ESPruv}}
|WXV 2024 3 (Wenner)
|Sewende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2017|2017]]
|Sesde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]])</small>
|C
|-
|{{RSAruv}}
|Afrika 1
|Vyfde
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Tiende plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 2010|2010]], [[Vrouerugbywêreldbeker 2014|2014]])</small>
|D
|-
|{{USAruv}}
|Stille Oseaan-vierreeks
|Tiende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|'''Kampioen''' <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1991|1991]])</small>
|A
|-
|{{WALruv}}
|WXV 2 2024 (Vyfde)
|Negende
|[[Vrouerugbywêreldbeker 2021|2021]]
|Vierde plek <small>([[Vrouerugbywêreldbeker 1994|1994]])</small>
|B
|}
== Stadions ==
In Augustus 2023 is agt stadions vir die toernooi bevestig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/66576330 |title=Rugby World Cup 2025: Eight host venues named for tournament in England |publisher=[[BBC]] |date=22 Augustus 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/834606/world-rugby-and-rfu-confirm-host-cities-and-venues-with-two-years-to-go-until-womens-rugby-world-cup-2025 |title=World Rugby and RFU confirm host cities and venues with two years to go until Rugby World Cup 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=21 Augustus 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
In Desember 2023 is aangekondig dat die gasvroue Engeland die openingswedstryd op die Stadium of Light in Sunderland sal speel en dat die eindstryd op die Londense Twickenham-stadion beslis sal word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://allianzstadiumtwickenham.com/news/stadium/womens-rugby-world-cup-england-2025-confirms-opening-and-closing-venues |title=Women’s Rugby World Cup England 2025 confirms opening and closing venues |publisher=[[Twickenham-stadion]] |date=11 Desember 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> In Junie 2024 het [[Wêreldrugby]] bevestig dat die kwarteindrondte op Sandy Park en Ashton Gate beslis word, terwyl albei halfeindstryde op Ashton Gate gehou sal word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/articles/cx992je0d29o |title=Ashton Gate to host Rugby World Cup semi-finals |publisher=[[BBC]] |date=25 Junie 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
<center>
{| class="wikitable centered" style="text-align:center;"
|-
! [[Londen]]
! [[Sunderland]]
! [[Exeter]]
|-
| [[Twickenham-stadion]]
| [[Stadium of Light]]
| [[Sandy Park]]
|-
| <small>{{Koördinate|51|27|22|N|0|20|30|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Twickenham-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|54|54|51.94|N|1|23|17.42|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Stadium of Light}}</small>
| <small>{{Koördinate|50|42|33.51|N|3|28|3.26|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Sandy Park}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''82 000'''
| Kapasiteit: '''49 000'''
| Kapasiteit: '''15 600'''
|-
| [[Lêer:Twickenham Stadium - May 2012 (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:Stadium of light Haway the lads.jpg|200px]]
| [[Lêer:Sandy Park 3 - geograph-376587 (cropped).jpg|200px]]
|-
! [[Northampton]]
! rowspan="5"| {{Location map+ |Engeland |width=400 |length=300 |float=center |places=
{{Location map~ |Engeland |lat=51.455999 |long=-0.341585 |region=GB-RIC |position=top |label=[[Twickenham-stadion|Twickenham]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=54.914444 |long=-1.388333 |region=GB-SND |position=left |label=[[Stadium of Light]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=51.44 |long=-2.620278 |region=GB-BST |position=left |label=[[Ashton Gate-stadion|Ashton Gate]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=50.861822 |long=-0.083278 |region=GB-ESX |position=left |label=[[Falmer-stadion]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=50.7008 |long=-3.7067 |region=GB-DEV |position=left |label=[[Sandy Park]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=52.239444 |long=-0.919722 |region=GB-WNH |position=left |label=[[Franklin’s Gardens]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=53.469444 |long=-2.375 |region=GB-SLF |position=left |label=[[Salford Community-stadion]]}}
{{Location map~ |Engeland |lat=53.984722 |long=-1.052778 |region=GB-YOR |position=right |label=[[York Community-stadion]]}}
}}
! [[Brighton and Hove]]
|-
| [[Franklin’s Gardens]]
| [[Falmer-stadion]]
|-
| <small>{{Koördinate|52|14|22|N|0|55|11|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Franklin’s Gardens}}</small>
| <small>{{Koördinate|50|51|42|N|0|4|59.80|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Falmer-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''15 249'''
| Kapasiteit: '''31 876'''
|-
| [[Lêer:Northampton v Worcester 2017 cropped.jpg|200px]]
| [[Lêer:Falmer Stadium - main stand.jpg|200px]]
|-
! [[Bristol]]
! [[Manchester]]
! [[York]]
|-
| [[Ashton Gate-stadion]]
| [[Salford Community-stadion]]
| [[York Community-stadion]]
|-
| <small>{{Koördinate|51|26|24|N|2|37|13|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Ashton Gate-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|53|28|10|N|2|22|30|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=Salford Community-stadion}}</small>
| <small>{{Koördinate|53|59|05|N|1|03|10|W|type:landmark|aansig=inlyn|name=York Community-stadion}}</small>
|-
| Kapasiteit: '''26 462'''
| Kapasiteit: '''12 000'''
| Kapasiteit: '''8 500'''
|-
| [[Lêer:Ashton Gate - Lansdown Stand (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:Salford City Stadium - geograph.org.uk - 3076639 (cropped).jpg|200px]]
| [[Lêer:LNER Community Stadium (cropped).jpg|200px]]
|}</center>
== Formaat ==
Die Vrouerugbywêreldbeker 2025 word oor 37 dae tussen 16 verskillende spanne oor 32 wedstryde beslis. Dit skop op 22 Augustus af op die Stadium of Light in Sunderland met die openingswedstryd tussen die gasvroue Engeland en die Verenigde State. Die toernooi eindig op 27 September op die Londense Twickenham-stadion met die eindstryd, waartydens die wenner die trofee sal inpalm.
=== Kalender ===
Die volgende tabel dui die Vrouerugbywêreldbeker 2025 se daaglikse program aan. ’n Pers blokkie dui op wedstryde tydens die groepfase, ’n groen blokkie op wedstryde tydens die uitklopfase, ’n blou blokkie op die bronseindstryd en ’n geel blokkie op die eindstryd.
{|
|
{| class="wikitable left center" "style=margin:0.5em auto;font-size:95%;line-height:1.25em"
|+ Aantal daaglikse wedstryde tydens die toernooi
|-
! scope="col"|Gruppenphase<br />Augustus/September
! scope="col"|Vr<br />22
! scope="col"|Sa<br />23
! scope="col"|So<br />24
! scope="col"|Ma<br />25
! scope="col"|Di<br />26
! scope="col"|Wo<br />27
! scope="col"|Do<br />28
! scope="col"|Vr<br />29
! scope="col"|Sa<br />30
! scope="col"|So<br />31
! scope="col"|Ma<br />1
! scope="col"|Di<br />2
! scope="col"|Wo<br />3
! scope="col"|Do<br />4
! scope="col"|Vr<br />5
! scope="col"|Sa<br />6
! scope="col"|So<br />7
! scope="col"|Ma<br />8
! scope="col"|Di<br />9
|- align="center"
| align=left|Groep A
<!-- 22 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|- align="center"
|align=left|Groep B
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 31 -->|
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 7 -->|
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|- align="center"
|align=left|Groep C
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|- align="center"
|align=left|Groep D
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 24 -->| bgcolor=#c364f3| 1
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->|
<!-- 28 -->|
<!-- 29 -->|
<!-- 30 -->|
<!-- 31 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 1 -->|
<!-- 2 -->|
<!-- 3 -->|
<!-- 4 -->|
<!-- 5 -->|
<!-- 6 -->|
<!-- 7 -->| bgcolor=#c364f3| 2
<!-- 8 -->|
<!-- 9 -->|
|-
! scope="col"|Uitklopfase<br />September
! scope="col"|Wo<br />10
! scope="col"|Do<br />11
! scope="col"|Vr<br />12
! scope="col"|Sa<br />13
! scope="col"|So<br />14
! scope="col"|Ma<br />15
! scope="col"|Di<br />16
! scope="col"|Wo<br />17
! scope="col"|Do<br />18
! scope="col"|Vr<br />19
! scope="col"|Sa<br />20
! scope="col"|So<br />21
! scope="col"|Ma<br />22
! scope="col"|Di<br />23
! scope="col"|Wo<br />24
! scope="col"|Do<br />25
! scope="col"|Vr<br />26
! colspan="2" scope="col"|Sa<br />27
|- align="center"
|align=left|Uitklopfase
<!-- 10 -->|
<!-- 11 -->|
<!-- 12 -->|
<!-- 13 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 14 -->| bgcolor=#00cc33| 2
<!-- 15 -->|
<!-- 16 -->|
<!-- 17 -->|
<!-- 18 -->|
<!-- 19 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 20 -->| bgcolor=#00cc33| 1
<!-- 21 -->|
<!-- 22 -->|
<!-- 23 -->|
<!-- 24 -->|
<!-- 25 -->|
<!-- 26 -->|
<!-- 27 -->| bgcolor=#3399ff| '''1'''
<!-- 27 -->| bgcolor=#ffcc00| '''1'''
|}
|
{| style="margin:0.5em auto;" wikitable right
| colspan=2 |'''Verklaring'''
|-
| {{sleutel|#c364f3|Groepwedstryde}}
|-
| {{sleutel|#00cc33|Uitklopwedstryde}}
|-
| {{sleutel|#3399ff|Bronseindstryd}}
|-
| {{sleutel|#ffcc00|Eindstryd}}
|}
|}
=== Groepe ===
Die eerste rondte, of die groepfase, bevat 16 spanne wat in vier groepe van vier spanne verdeel is. Die loting vir die groepfase, waar die 16 deelnemers in vier groepe verdeel is na aanleiding van hul posisie op die Wêreldrugby-ranglys (soos op 14 Oktober 2024), het op 17 Oktober 2024 in die London Broadcasting House plaasgevind.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/964030/world-rugby-confirms-draw-and-match-schedule-release-dates-for-womens-rugby-world-cup-england-2025 |title=World Rugby confirms draw and match schedule release dates for Women’s Rugby World Cup England 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=9 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
* '''Groep 1:''' Die vier beste geplaaste spanne
* '''Groep 2:''' Die vier naasbeste geplaaste spanne
* '''Groep 3:''' Die vier derde beste geplaaste spanne
* '''Groep 4:''' Die vier laaste geplaaste spanne
Die groepe vir die loting op 17 Oktober 2024 is soos volg (in hakies is die ranglysplasing vóór die loting):<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/965677/rankings-confirmed-for-womens-rugby-world-cup-2025-draw |title=Rankings confirmed for Women's Rugby World Cup 2025 Draw |publisher=rugbyworldcup.com |date=14 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
{|
|- style="text-align:left"
! style="width:12em"|Groep 1
! style="width:12em"|Groep 2
! style="width:12em"|Groep 3
! style="width:16em"|Groep 4
|- style="vertical-align:top"
| valign=top |
* {{ENGruv}} <small>(1)</small>
* {{CANruv}} <small>(2)</small>
* {{NZLruv}} <small>(3)</small>
* {{FRAruv}} <small>(4)</small>
| valign=top |
* {{AUSruv}} <small>(5)</small>
* {{IRLruv}} <small>(6)</small>
* {{SCOruv}} <small>(7)</small>
* {{ITAruv}} <small>(8)</small>
| valign=top |
* {{USAruv}} <small>(9)</small>
* {{WALruv}} <small>(10)</small>
* {{JPNruv}} <small>(11)</small>
* {{RSAruv}} <small>(12)</small>
| valign=top |
* {{ESPruv}} <small>(13)</small>
* {{SAMruv}} <small>(15)</small>
* {{FIJruv}} <small>(17)</small>
* {{BRAruv}} <small>(42)</small>
|}
Ná die loting op 17 Oktober 2024 lyk die groepe soos volg:<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/965812/pools-confirmed-for-womens-rugby-world-cup-england-2025 |title=Pools confirmed for Women’s Rugby World Cup England 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=17 Oktober 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
{| class="wikitable"
! style="width:25%"|[[#Groep A|Groep A]]
! style="width:25%"|[[#Groep B|Groep B]]
! style="width:25%"|[[#Groep C|Groep C]]
! style="width:25%"|[[#Groep D|Groep D]]
|-
|
{{AUSruv}}<br />
{{ENGruv}}<br />
{{SAMruv}}<br />
{{USAruv}}
|
{{FIJruv}}<br />
{{CANruv}}<br />
{{SCOruv}}<br />
{{WALruv}}
|
{{IRLruv}}<br />
{{JPNruv}}<br />
{{NZLruv}}<br />
{{ESPruv}}
|
{{BRAruv}}<br />
{{FRAruv}}<br />
{{ITAruv}}<br />
{{RSAruv}}
|}
=== Groepfase ===
Die tiende Vrouerugbywêreldbekertoernooi word deur 16 nasionale vrouerugbyspanne beslis. Vir die groepfase is die 16 deelnemende spanne in vier groepe van vier elk verdeel; elke span speel een wedstryd teen elk van die ander spanne in dieselfde groep, dus speel elke span drie wedstryde in die groepfase.
Klassifisering binne elke groep is gegrond op die volgende puntestelsel:
* Vier wedstrydpunte vir ’n oorwinning;
* Twee vir ’n gelykop;
* geen vir ’n nederlaag;
* Een bonuspunt vir die druk van vier of meer [[Drie (sport)|drieë]], of ’n nederlaag met sewe punte of minder.
Aan die einde van die groepfase word die spanne gerangskik van die eerste na die vierde posisie, gegrond op versamelde wedstrydpunte, met die twee beste spanne van elke groep wat na die kwarteindrondte deurdring.
=== Uitklopfase ===
Van die begin van dié fase neem die toernooi ’n uitklopformaat aan wat uit agt wedstryde bestaan: vier kwarteindstryde, twee halfeindstryde, ’n derdeplekwedstryd en die eindstryd.
Die wenner en naaswenner van elk van die groepe dring na die uitklopfase deur. Groepwenners sal teen naaswenners in ander groepe in die kwarteindstryde speel, byvoorbeeld: die wenner van Groep A sal teen die naaswenner van Groep B en die wenner van Groep B teen die naaswenner van Groep A speel. Spanne van dieselfde groep sal dus eers in óf die klein finale óf die eindstryd kan herontmoet.
Die uitklopfase het met die kwarteindrondte begin. Elke wedstryd in die uitklopfase moet met ’n oorwinning vir een van die spanne eindig. As daar ná tagtig minute van gewone spel ’n gelykopuitslag is, word daar verder gespeel om te bepaal wie die wenner is. Aanvanklik word daar twee periodes van [[ekstra tyd]] gespeel, tien minute in elke rigting: as daar dan steeds geen wenner is nie, word daar vir tien minute gespeel in ’n uitklopformaat, waar die eerste span wat daarin slaag om punte aan te teken, wen. As daar steeds nie ’n wenner is ná 110 minute nie word die wenner bepaal deur ’n stelskopkompetisie.
=== 2025-effek op 2029-kwalifisering ===
Die agt beste spanne van die toernooi sal regstreeks vir die volgende Vrouerugbywêreldbeker 2029 in Australië kwalifiseer.
== Borgskappe ==
{| class="wikitable center"
|+ Vrouerugbywêreldbeker 2025-vennote en -verskaffers
! scope="row"| Amptelike vennote
| [[Arthur J. Gallagher & Co.]], [[Asahi Beer|Asahi Breweries]], [[Capgemini]], [[Land Rover|Defender]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/997516/defender-deepens-long-standing-rugby-commitment-with-womens-rugby-world-cup-2025-partnership |title=Defender deepens long-standing rugby commitment with Women’s Rugby World Cup 2025 partnership |publisher=rugbyworldcup.com |date=8 April 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> en [[Mastercard]]
|-
! scope="row"| Amptelike verskaffers
| [[ChildFund|ChildFund Rugby]], [[HSBC]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/999990/hsbc-named-official-retail-bank-of-womens-rugby-world-cup-england-2025 |title=HSBC named Official Retail Bank of Women’s Rugby World Cup England 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=13 Mei 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> [[Mitsubishi Electric]] en [[O2 (selfoonmerk)|O2]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/1000664/o2-announced-as-an-official-partner-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=O2 announced as an Official Partner for Women’s Rugby World Cup 2025 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=16 Mei 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
|-
! scope="row"| Amptelike ondersteuners
| [[Aggreko]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/976816/aggreko-becomes-official-supplier-of-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Aggreko becomes Official Supplier of Women's Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=11 Desember 2024 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> [[KKCG|Allwyn Entertainment]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/1000501/womens-rugby-world-cup-2025-and-allwyn-launch-volunteer-programme-with-two-thirds-female-participation |title=Women’s Rugby World Cup 2025 and Allwyn launch Volunteer Programme with two-thirds female participation |publisher=rugbyworldcup.com |date=4 Junie 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> [[William Gilbert (rugby)|Gilbert]], [[Kettle Foods]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/998685/womens-rugby-world-cup-2025-welcomes-kettle-chips-as-official-partner |title=Women’s Rugby World Cup 2025 welcomes KETTLE® Chips as official partner |publisher=rugbyworldcup.com |date=16 April 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> [[Macron (maatskappy)|Macron]], Ocean Outdoor, Perform Better,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/999720/perform-better-confirmed-as-official-supplier-of-strength-and-conditioning-equipment-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Perform Better confirmed as Official Supplier of Strength and Conditioning Equipment for Women’s Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=6 Mei 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> [[Ticketmaster]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/968579/ticketmaster-sport-confirmed-as-official-ticketing-service-provider-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Ticketmaster Sport confirmed as Official Ticketing Service Provider for Women's Rugby World Cup England 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=11 Januarie 2024 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> [[Unilever]],<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.unilever.com/news/press-and-media/press-releases/2025/unilever-teams-up-with-world-rugby-for-rugby-world-cup-sponsorship/ |title=Unilever teams up with World Rugby for Rugby World Cup sponsorship |publisher=Unilever |date=2 April 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> Volvic<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/997381/volvic-named-as-official-water-supplier-for-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Volvic named as Official Water Supplier for Women's Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=3 April 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref> en [[Wilkinson Sword|Wilkinson Sword Intuition]]<ref>{{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/news/994958/wilkinson-sword-intuition-partners-with-womens-rugby-world-cup-2025 |title=Wilkinson Sword Intuition partners with Women's Rugby World Cup 2025 |publisher=rugbyworldcup.com |date=18 Maart 2025 |accessdate=2 Junie 2025}}</ref>
|}
== Betrokkenes ==
=== Wedstrydbeamptes ===
Op 15 Mei 2025 het die wêreldbeheerliggaam die wedstrydbeamptes aangekondig. ’n Paneel van tien skeidsregters, ses lynregters en ses televisieskeidsregters word vir die toernooi ingespan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/1000029/world-rugby-announces-emirates-match-official-panel-selected-for-womens-rugby-world-cup-2025-in-england |title=World Rugby announces Emirates Match Official panel selected for Women’s Rugby World Cup 2025 in England |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=25 Mei 2025 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
{{col-begin}}
{{col-2}}
; Skeidsregters
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} Aimee Barrett-Theron <small>([[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|Suid-Afrika]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Maggie Cogger-Orr <small>([[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Sara Cox <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
* {{vlagikoon|Skotland}} Hollie Davidson <small>([[Skotse Rugbyunie|Skotland]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Ella Goldsmith <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} Natarsha Ganley <small>([[Nieu-Seeland Rugby|Nieu-Seeland]])</small>
* {{vlagikoon|Frankryk}} Aurélie Groizeleau <small>([[Franse Rugbyfederasie|Frankryk]])</small>
* {{vlagikoon|Italië}} Lauren Jenner <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Italië}} Clara Munarini <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Verenigde State}} Kat Roche <small>([[VSA Rugby|Verenigde State]])</small>
{{col-2}}
; Lynregters
* {{vlagikoon|Portugal}} Maria Heitor <small>([[Portugese Rugbyfederasie|Portugal]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Jess Ling <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Verenigde State}} Amelia Luciano <small>([[VSA Rugby|Verenigde State]])</small>
* {{vlagikoon|Zimbabwe}} Precious Pazani <small>([[Zimbabwiese Rugbyunie|Zimbabwe]])</small>
* {{vlagikoon|Wallis}} Amber Stamp-Dunstan <small>([[Walliese Rugbyunie|Wallis]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Holly Wood <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
; Televisieskeidsregters
* {{vlagikoon|Ierland|rugby}} Leo Colgan <small>([[Ierse Rugbyvoetbalunie|Ierland]])</small>
* {{vlagikoon|Australië}} Rachel Horton <small>([[Rugby Australia|Australië]])</small>
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} Quinton Immelman-Theron <small>([[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|Suid-Afrika]])</small>
* {{vlagikoon|Italië}} Matteo Liperini <small>([[Italiaanse Rugbyfederasie|Italië]])</small>
* {{vlagikoon|Skotland}} Andrew McMenemy <small>([[Skotse Rugbyunie|Skotland]])</small>
* {{vlagikoon|Engeland}} Ian Tempest <small>([[Engelse Rugbyvoetbalunie|Engeland]])</small>
{{col-end}}
== Wedstryde ==
{| class="infobox bordered"
| style="background:#cfc;"|Kwalifiseer vir die uitklopfase.
|}
Die wedstryde is in twee fases opgedeel, naamlik die groep- en die uitklopfase.
=== Groepfase ===
16 spanne neem aan die groepfase deel. Die twee beste spanne van elke groep dring na die uitklopfase deur.
==== Groep A ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{AUSruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{ENGruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{SAMruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{USAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 22 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{USAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Stadium of Light]], [[Sunderland]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{AUSruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SAMruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SAMruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{USAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{AUSruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{USAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SAMruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{ENGruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{AUSruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Falmer-stadion]], [[Brighton and Hove]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep B ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{FIJruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{CANruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{SCOruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{WALruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{SCOruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{WALruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{FIJruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{WALruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 30 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{SCOruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{FIJruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Salford Community-stadion]], [[Manchester]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{CANruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{SCOruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 6 September 2025
|tyd =
|tuis = {{WALruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{FIJruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep C ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{IRLruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{JPNruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{NZLruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{ESPruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 24 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{IRLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{JPNruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 24 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ESPruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{IRLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ESPruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{JPNruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{JPNruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ESPruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{NZLruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{IRLruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Falmer-stadion]], [[Brighton and Hove]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Groep D ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!width=165|Span
!width=25|{{Afkorting|S|Wedstryde gespeel}}
!width=25|{{Afkorting|W|Wedstryde gewen}}
!width=25|{{Afkorting|G|Gelykop}}
!width=25|{{Afkorting|V|Wedstryde verloor}}
!width=25|{{Afkorting|P v|Punte vir}}
!width=25|{{Afkorting|P t|Punte teen}}
!width=25|{{Afkorting|+/−|Punteverskil}}
!width=25|{{Afkorting|BP|Bonuspunte}}
!width=25|{{Afkorting|P|Punte}}
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{BRAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|- bgcolor=#ccffcc
|align=left|{{FRAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{ITAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|-
|align=left|{{RSAruv}}
|0||0||0||0||0||0||±0||0||'''0'''
|}
{{rugbywedstryd
|datum = 23 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{ITAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 24 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{RSAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{BRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{ITAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{RSAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[York Community-stadion]], [[York]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 31 Augustus 2025
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{BRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{ITAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{BRAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 7 September 2025
|tyd =
|tuis = {{FRAruv-r}}
|telling =
|rapport =
|weg = {{RSAruv}}
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Franklin’s Gardens]], [[Northampton]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
=== Uitklopfase ===
{{Wedstrydskema laatste 8
| RD1 = Kwarteindrondte
| RD2 = Halfeindrondte
| RD3 = Eindrondte
| RD1-header01 = 13 September – Exeter
| RD1-team01 = Wenner Groep C
| RD1-score01 =
| RD1-team02 = Naaswenner Groep D
| RD1-score02 =
| RD1-header02 = 13 September – Bristol
| RD1-team03 = Wenner Groep B
| RD1-score03 =
| RD1-team04 = Naaswenner Groep A
| RD1-score04 =
| RD1-header03 = 14 September – Exeter
| RD1-team05 = Wenner Groep D
| RD1-score05 =
| RD1-team06 = Naaswenner Groep C
| RD1-score06 =
| RD1-header04 = 14 September – Bristol
| RD1-team07 = Wenner Groep A
| RD1-score07 =
| RD1-team08 = Naaswenner Groep B
| RD1-score08 =
| RD2-header01 = 19 September – Bristol
| RD2-team01 = Wenner Kwarteindstryd 1
| RD2-score01 =
| RD2-team02 = Wenner Kwarteindstryd 2
| RD2-score02 =
| RD2-header02 = 20 September – Bristol
| RD2-team03 = Wenner Kwarteindstryd 3
| RD2-score03 =
| RD2-team04 = Wenner Kwarteindstryd 4
| RD2-score04 =
| RD3-header01 = 27 September – Londen
| RD3-team01 = Wenner Halfeindstryd 1
| RD3-score01 =
| RD3-team02 = Wenner Halfeindstryd 2
| RD3-score02 =
| RD3-header02 = 27 September – Londen
| RD3-team03 = Verloorder Halfeindstryd 1
| RD3-score03 =
| RD3-team04 = Verloorder Halfeindstryd 2
| RD3-score04 =
}}
==== Kwarteindrondte ====
{{rugbywedstryd
|datum = 13 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep C
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep D
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 13 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep B
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep A
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 14 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep D
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep C
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Sandy Park]], [[Exeter]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 14 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Groep A
|telling =
|rapport =
|weg = Naaswenner Groep B
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Halfeindrondte ====
{{rugbywedstryd
|datum = 19 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Kwarteindstryd 1
|telling =
|rapport =
|weg = Wenner Kwarteindstryd 2
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
{{rugbywedstryd
|datum = 20 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Kwarteindstryd 3
|telling =
|rapport =
|weg = Wenner Kwarteindstryd 4
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Ashton Gate-stadion]], [[Bristol]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Bronseindstryd ====
{{rugbywedstryd
|datum = 27 September 2025
|tyd =
|tuis = Verloorder Halfeindstryd 1
|telling =
|rapport =
|weg = Verloorder Halfeindstryd 2
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Twickenham-stadion]], [[Londen]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
==== Eindstryd ====
{{rugbywedstryd
|datum = 27 September 2025
|tyd =
|tuis = Wenner Halfeindstryd 1
|telling =
|rapport =
|weg = Wenner Halfeindstryd 2
|tuispunte =
|wegpunte =
|stadion = [[Twickenham-stadion]], [[Londen]]
|bywoning =
|skeidsregter =
|speler van die wedstryd =
|notas =
}}
<br />
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;"
!Vrouerugbywêreldkampioen 2025
|-
|align=center|'''Eindstrydwenner'''
|}
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|2025 Rugby World Cup (Women)|Vrouerugbywêreldbeker 2025}}
* {{en}} [https://www.rugbyworldcup.com/2025/en/past-tournaments/2025 Amptelike Vrouerugbywêreldbekerwebwerf]
{{Navigasie Vrouerugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vrouerugbywereldbeker 2025}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Engeland]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in Engeland]]
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker|2025]]
[[Kategorie:Sport in 2025]]
ny3fyc7xuc9cwwkbi633bwfiic5zp90
Lêer:Vrouerugbywêreldbeker 2025.svg
6
450877
2817948
2025-07-02T17:30:23Z
SpesBona
2720
{{Beeldinligting
|beskrywing=Kenteken van die [[Vrouerugbywêreldbeker 2025]]
|bron=[[:en:File:2025 Women's RWC Logo.svg]]
|datum=Onbekend
|daarsteller=[[Wêreldrugby]]
|outeur=Onbekend
|ander_weergawes=Geen
}}
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker]]
[[Kategorie:Sport in 2025]]
2817948
wikitext
text/x-wiki
== Opsomming ==
{{Beeldinligting
|beskrywing=Kenteken van die [[Vrouerugbywêreldbeker 2025]]
|bron=[[:en:File:2025 Women's RWC Logo.svg]]
|datum=Onbekend
|daarsteller=[[Wêreldrugby]]
|outeur=Onbekend
|ander_weergawes=Geen
}}
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker]]
[[Kategorie:Sport in 2025]]
== Lisensiëring ==
{{Kenteken}}
2niyiwd45y0thsq0ubn4f1qdmlgffgr
Zohran Mamdani
0
450878
2817957
2025-07-02T17:46:52Z
Sobaka
328
Begin 'n nuwe artikel, nog besigǃ
2817957
wikitext
text/x-wiki
'''Zohran Kwame Mamdani''' (gebore [[18 Oktober]] [[1991]]) is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] [[politikus]] wat sedert 2021 as 'n lid van die New York State Assembly van die 36ste distrik, gebaseer in Queens, dien. As 'n lid van die [[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokratiese Party]] en die Demokratiese Sosialiste van Amerika, is hy die Demokratiese genomineerde vir [[burgemeester]] van [[New York]] Stad in die 2025-verkiesing.
Mamdani is in [[Kampala]], [[Uganda]], gebore as seun van die akademikus Mahmood Mamdani en die filmmaker Mira Nair. Hy het na New York Stad geëmigreer toe hy sewe jaar oud was en het aan die Bronx High School of Science gegradueer. Nadat hy 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies aan Bowdoin College verwerf het, het Mamdani as 'n behuisingsberader en [[Hip-hop-musiek|hip-hop]]-musikant gewerk. Hy het sy politieke loopbaan as 'n veldtogbestuurder vir Khader El-Yateem en Ross Barkan begin. Mamdani is in 2020 vir die eerste keer tot die New York State Assembly verkies en het die viertermyn-ampsbekleër Aravella Simotas in 'n Demokratiese voorverkiesing verslaan. Hy is in 2022 en 2024 sonder opposisie herkies.
In Oktober 2024 het Mamdani sy kandidatuur vir burgemeester van New York Stad in die 2025-burgemeestersverkiesing aangekondig. Sy veldtogplatform sluit in steun vir gratis stadsbusse, openbare kinderversorging, stadsbesit kruidenierswinkels, 'n huurbevriesing op huurgestabiliseerde eenhede, bykomende bekostigbare behuisingseenhede, omvattende openbare veiligheidshervorming en 'n minimumloon van $30 teen 2030. Mamdani ondersteun ook belastingverhogings op korporasies en diegene wat jaarliks meer as $1 miljoen verdien. Hy was skerp krities oor die staat [[Israel]] se behandeling van die [[Palestyne|Palestyn]]se volk en het belowe om die [[Internasionale Strafhof]] se lasbriewe vir Israeliese leiers na te kom deur premier [[Benjamin Netanyahu]] te arresteer as hy New York Stad sou besoek. Tydens die Demokratiese voorverkiesings het Mamdani endossemente ontvang van prominente progressiewe politici, insluitend [[Bernie Sanders]] en [[Alexandria Ocasio-Cortez]].
In die Demokratiese burgemeestersverkiesing op 24 Junie 2025 het Mamdani [[Andrew Cuomo]] en nege ander kandidate verslaan om die Demokratiese genomineerde vir burgemeester van New York Stad te word.
==Vroeë lewe en opvoeding===
Zohran Kwame Mamdani is op 18 Oktober 1991 in Kampala, Uganda, gebore.<ref name=":0">{{Cite web |last=Kitunzi |first=Yahudu |date=7 Junie 2025 |title=Mamdani's mayoral goal puts Uganda on the map |url=https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |website=Monitor |access-date=7 Junie 2025 |archive-date=9 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250609023734/https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |url-status=live }}</ref> Hy is die enigste kind van die filmmaker Mira Nair en die post-kolonialisme-akademikus Mahmood Mamdani.<ref>{{cite web |last=Marcelo |first=Philip |date=25 Junie 2025 |title=Who is Zohran Mamdani? State lawmaker seeks to become New York City’s first Muslim and Indian American mayor |url=https://www.pbs.org/newshour/politics/who-is-zohran-mamdani-state-lawmaker-seeks-to-become-new-york-citys-first-muslim-and-indian-american-mayor |access-date=27 Junie 2025 |website=PBS News |publisher=Associated Press}}</ref> Beide sy ouers is van Indiese afkoms; sy moeder is Punjabi en is Hindoe grootgemaak in Bhubaneswar,<ref>{{cite news |title=Mira Nair – part two |url=https://www.nbcnews.com/news/asian-america/mira-nair-how-suitable-boy-love-story-transcends-class-culture-n1249924 |newspaper=NBC News |last= Gajjar |first=Saloni |date= 7 Desember 2020|quote=Nair herself comes from a Hindu family, while her husband is Muslim. }}</ref> terwyl sy vader 'n [[Gujarati]]-[[Moslem]] is wat in [[Bombaai]] gebore en in Uganda grootgemaak is.<ref>{{cite web|url=https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|title=Can Zohran Mamdani, a 33-year-old democratic socialist, become the next mayor of New York City?|website=ABC News|last=Izaguirre|first=Anthony|date=5 Junie 2025|access-date=7 Junie 2025|archive-date=13 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250613171125/https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|title=Who Is Zohran Mamdani? Indian-American filmmaker Mira Nair's son contesting for New York City mayor elections; all you need to know|work=The Times of India|date=14 Junie 2025|access-date=21 Junie 2025|archive-date=15 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250615194523/https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|url-status=live}}</ref> Mamdani het sy middelnaam, Kwame, van sy vader gekry ter ere van [[Kwame Nkrumah]], die eerste president van [[Ghana]].<ref name="Jung-2025">{{Cite web |last=Jung |first=E. Alex |date=20 Mei 2025 |title=Zohran Mamdani Crashes the Party |url=https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250520095713/https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |archive-date=20 Mei 2025 |access-date=5 Junie 2025 |website=Intelligencer |language=en}}</ref><ref name="Little Africa interview">{{cite web|url=https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|title=Ugandan-Born Zohran Mamdani Announces Candidacy for Mayor of New York City|last=Davids|first=Monah|date=26 Oktober 2024|access-date=12 Maart 2025|website=Little Africa News|archive-date=11 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163042/https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|url-status=live}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Mamdani, Zohran}}
[[Kategorie:Amerikaanse politici]]
[[Kategorie:New York]]
[[Kategorie:Geboortes in 1991]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
kd363l8e88g37par4cj4xycrmno1shj
2817959
2817957
2025-07-02T17:49:40Z
Sobaka
328
/* Vroeë lewe en opvoeding= */
2817959
wikitext
text/x-wiki
'''Zohran Kwame Mamdani''' (gebore [[18 Oktober]] [[1991]]) is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] [[politikus]] wat sedert 2021 as 'n lid van die New York State Assembly van die 36ste distrik, gebaseer in Queens, dien. As 'n lid van die [[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokratiese Party]] en die Demokratiese Sosialiste van Amerika, is hy die Demokratiese genomineerde vir [[burgemeester]] van [[New York]] Stad in die 2025-verkiesing.
Mamdani is in [[Kampala]], [[Uganda]], gebore as seun van die akademikus Mahmood Mamdani en die filmmaker Mira Nair. Hy het na New York Stad geëmigreer toe hy sewe jaar oud was en het aan die Bronx High School of Science gegradueer. Nadat hy 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies aan Bowdoin College verwerf het, het Mamdani as 'n behuisingsberader en [[Hip-hop-musiek|hip-hop]]-musikant gewerk. Hy het sy politieke loopbaan as 'n veldtogbestuurder vir Khader El-Yateem en Ross Barkan begin. Mamdani is in 2020 vir die eerste keer tot die New York State Assembly verkies en het die viertermyn-ampsbekleër Aravella Simotas in 'n Demokratiese voorverkiesing verslaan. Hy is in 2022 en 2024 sonder opposisie herkies.
In Oktober 2024 het Mamdani sy kandidatuur vir burgemeester van New York Stad in die 2025-burgemeestersverkiesing aangekondig. Sy veldtogplatform sluit in steun vir gratis stadsbusse, openbare kinderversorging, stadsbesit kruidenierswinkels, 'n huurbevriesing op huurgestabiliseerde eenhede, bykomende bekostigbare behuisingseenhede, omvattende openbare veiligheidshervorming en 'n minimumloon van $30 teen 2030. Mamdani ondersteun ook belastingverhogings op korporasies en diegene wat jaarliks meer as $1 miljoen verdien. Hy was skerp krities oor die staat [[Israel]] se behandeling van die [[Palestyne|Palestyn]]se volk en het belowe om die [[Internasionale Strafhof]] se lasbriewe vir Israeliese leiers na te kom deur premier [[Benjamin Netanyahu]] te arresteer as hy New York Stad sou besoek. Tydens die Demokratiese voorverkiesings het Mamdani endossemente ontvang van prominente progressiewe politici, insluitend [[Bernie Sanders]] en [[Alexandria Ocasio-Cortez]].
In die Demokratiese burgemeestersverkiesing op 24 Junie 2025 het Mamdani [[Andrew Cuomo]] en nege ander kandidate verslaan om die Demokratiese genomineerde vir burgemeester van New York Stad te word.
==Vroeë lewe en opvoeding==
Zohran Kwame Mamdani is op 18 Oktober 1991 in Kampala, Uganda, gebore.<ref name=":0">{{Cite web |last=Kitunzi |first=Yahudu |date=7 Junie 2025 |title=Mamdani's mayoral goal puts Uganda on the map |url=https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |website=Monitor |access-date=7 Junie 2025 |archive-date=9 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250609023734/https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |url-status=live }}</ref> Hy is die enigste kind van die filmmaker Mira Nair en die post-kolonialisme-akademikus Mahmood Mamdani.<ref>{{cite web |last=Marcelo |first=Philip |date=25 Junie 2025 |title=Who is Zohran Mamdani? State lawmaker seeks to become New York City’s first Muslim and Indian American mayor |url=https://www.pbs.org/newshour/politics/who-is-zohran-mamdani-state-lawmaker-seeks-to-become-new-york-citys-first-muslim-and-indian-american-mayor |access-date=27 Junie 2025 |website=PBS News |publisher=Associated Press}}</ref> Beide sy ouers is van Indiese afkoms; sy moeder is Punjabi en is Hindoe grootgemaak in Bhubaneswar,<ref>{{cite news |title=Mira Nair – part two |url=https://www.nbcnews.com/news/asian-america/mira-nair-how-suitable-boy-love-story-transcends-class-culture-n1249924 |newspaper=NBC News |last= Gajjar |first=Saloni |date= 7 Desember 2020|quote=Nair herself comes from a Hindu family, while her husband is Muslim. }}</ref> terwyl sy vader 'n [[Gujarati]]-[[Moslem]] is wat in [[Bombaai]] gebore en in Uganda grootgemaak is.<ref>{{cite web|url=https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|title=Can Zohran Mamdani, a 33-year-old democratic socialist, become the next mayor of New York City?|website=ABC News|last=Izaguirre|first=Anthony|date=5 Junie 2025|access-date=7 Junie 2025|archive-date=13 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250613171125/https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|title=Who Is Zohran Mamdani? Indian-American filmmaker Mira Nair's son contesting for New York City mayor elections; all you need to know|work=The Times of India|date=14 Junie 2025|access-date=21 Junie 2025|archive-date=15 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250615194523/https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|url-status=live}}</ref> Mamdani het sy middelnaam, Kwame, van sy vader gekry ter ere van [[Kwame Nkrumah]], die eerste president van [[Ghana]].<ref name="Jung-2025">{{Cite web |last=Jung |first=E. Alex |date=20 Mei 2025 |title=Zohran Mamdani Crashes the Party |url=https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250520095713/https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |archive-date=20 Mei 2025 |access-date=5 Junie 2025 |website=Intelligencer |language=en}}</ref><ref name="Little Africa interview">{{cite web|url=https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|title=Ugandan-Born Zohran Mamdani Announces Candidacy for Mayor of New York City|last=Davids|first=Monah|date=26 Oktober 2024|access-date=12 Maart 2025|website=Little Africa News|archive-date=11 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163042/https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|url-status=live}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Mamdani, Zohran}}
[[Kategorie:Amerikaanse politici]]
[[Kategorie:New York]]
[[Kategorie:Geboortes in 1991]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
eeonl4my9zexeq29p9s23aldd5iddmp
2817960
2817959
2025-07-02T17:50:21Z
Sobaka
328
/* Vroeë lewe en opvoeding */ bywerk
2817960
wikitext
text/x-wiki
'''Zohran Kwame Mamdani''' (gebore [[18 Oktober]] [[1991]]) is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] [[politikus]] wat sedert 2021 as 'n lid van die New York State Assembly van die 36ste distrik, gebaseer in Queens, dien. As 'n lid van die [[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokratiese Party]] en die Demokratiese Sosialiste van Amerika, is hy die Demokratiese genomineerde vir [[burgemeester]] van [[New York]] Stad in die 2025-verkiesing.
Mamdani is in [[Kampala]], [[Uganda]], gebore as seun van die akademikus Mahmood Mamdani en die filmmaker Mira Nair. Hy het na New York Stad geëmigreer toe hy sewe jaar oud was en het aan die Bronx High School of Science gegradueer. Nadat hy 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies aan Bowdoin College verwerf het, het Mamdani as 'n behuisingsberader en [[Hip-hop-musiek|hip-hop]]-musikant gewerk. Hy het sy politieke loopbaan as 'n veldtogbestuurder vir Khader El-Yateem en Ross Barkan begin. Mamdani is in 2020 vir die eerste keer tot die New York State Assembly verkies en het die viertermyn-ampsbekleër Aravella Simotas in 'n Demokratiese voorverkiesing verslaan. Hy is in 2022 en 2024 sonder opposisie herkies.
In Oktober 2024 het Mamdani sy kandidatuur vir burgemeester van New York Stad in die 2025-burgemeestersverkiesing aangekondig. Sy veldtogplatform sluit in steun vir gratis stadsbusse, openbare kinderversorging, stadsbesit kruidenierswinkels, 'n huurbevriesing op huurgestabiliseerde eenhede, bykomende bekostigbare behuisingseenhede, omvattende openbare veiligheidshervorming en 'n minimumloon van $30 teen 2030. Mamdani ondersteun ook belastingverhogings op korporasies en diegene wat jaarliks meer as $1 miljoen verdien. Hy was skerp krities oor die staat [[Israel]] se behandeling van die [[Palestyne|Palestyn]]se volk en het belowe om die [[Internasionale Strafhof]] se lasbriewe vir Israeliese leiers na te kom deur premier [[Benjamin Netanyahu]] te arresteer as hy New York Stad sou besoek. Tydens die Demokratiese voorverkiesings het Mamdani endossemente ontvang van prominente progressiewe politici, insluitend [[Bernie Sanders]] en [[Alexandria Ocasio-Cortez]].
In die Demokratiese burgemeestersverkiesing op 24 Junie 2025 het Mamdani [[Andrew Cuomo]] en nege ander kandidate verslaan om die Demokratiese genomineerde vir burgemeester van New York Stad te word.
==Vroeë lewe en opvoeding==
Zohran Kwame Mamdani is op 18 Oktober 1991 in Kampala, Uganda, gebore.<ref name=":0">{{Cite web |last=Kitunzi |first=Yahudu |date=7 Junie 2025 |title=Mamdani's mayoral goal puts Uganda on the map |url=https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |website=Monitor |access-date=7 Junie 2025 |archive-date=9 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250609023734/https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |url-status=live }}</ref> Hy is die enigste kind van die filmmaker Mira Nair en die post-kolonialisme-akademikus Mahmood Mamdani.<ref>{{cite web |last=Marcelo |first=Philip |date=25 Junie 2025 |title=Who is Zohran Mamdani? State lawmaker seeks to become New York City’s first Muslim and Indian American mayor |url=https://www.pbs.org/newshour/politics/who-is-zohran-mamdani-state-lawmaker-seeks-to-become-new-york-citys-first-muslim-and-indian-american-mayor |access-date=27 Junie 2025 |website=PBS News |publisher=Associated Press}}</ref> Beide sy ouers is van Indiese afkoms; sy moeder is Punjabi en is Hindoe grootgemaak in Bhubaneswar,<ref>{{cite news |title=Mira Nair – part two |url=https://www.nbcnews.com/news/asian-america/mira-nair-how-suitable-boy-love-story-transcends-class-culture-n1249924 |newspaper=NBC News |last= Gajjar |first=Saloni |date= 7 Desember 2020|quote=Nair herself comes from a Hindu family, while her husband is Muslim. }}</ref> terwyl sy vader 'n [[Gujarati]]-[[Moslem]] is wat in [[Bombaai]] gebore en in Uganda grootgemaak is.<ref>{{cite web|url=https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|title=Can Zohran Mamdani, a 33-year-old democratic socialist, become the next mayor of New York City?|website=ABC News|last=Izaguirre|first=Anthony|date=5 Junie 2025|access-date=7 Junie 2025|archive-date=13 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250613171125/https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|title=Who Is Zohran Mamdani? Indian-American filmmaker Mira Nair's son contesting for New York City mayor elections; all you need to know|work=The Times of India|date=14 Junie 2025|access-date=21 Junie 2025|archive-date=15 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250615194523/https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|url-status=live}}</ref> Mamdani het sy middelnaam, Kwame, van sy vader gekry ter ere van [[Kwame Nkrumah]], die eerste president van [[Ghana]].<ref name="Jung-2025">{{Cite web |last=Jung |first=E. Alex |date=20 Mei 2025 |title=Zohran Mamdani Crashes the Party |url=https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250520095713/https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |archive-date=20 Mei 2025 |access-date=5 Junie 2025 |website=Intelligencer |language=en}}</ref><ref name="Little Africa interview">{{cite web|url=https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|title=Ugandan-Born Zohran Mamdani Announces Candidacy for Mayor of New York City|last=Davids|first=Monah|date=26 Oktober 2024|access-date=12 Maart 2025|website=Little Africa News|archive-date=11 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163042/https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|url-status=live}}</ref>
Toe hy vyf was, het Mamdani en sy gesin na [[Kaapstad]], [[Suid-Afrika]], verhuis.<ref name=":0" /> Hy het St. George's Grammar School bygewoon terwyl sy pa by die[[ Universiteit van Kaapstad]] gewerk het.<ref name="Little Africa interview"/> Die gesin het na New York Stad verhuis toe Mamdani sewe was en aan die Upper West Side van Manhattan gewoon het. Hy het gegradueer aan die Bank Street School for Children en die Bronx High School of Science, <ref name = Saltonstall>{{Cite web |last=Saltonstall |first=Gus |date=26 Maart 2025 |title=Before Zohran Mamdani Made Waves in NYC's Mayoral Race, He Was A Kid Growing Up On the UWS |url=https://www.westsiderag.com/2025/03/26/before-zohran-mamdani-made-waves-in-nycs-mayoral-race-he-was-a-kid-growing-up-on-the-uws |access-date=29 Maart 2025 |website=West Side Rag |language=en-US}}</ref> waar hy onsuksesvol vir vise-president gestaan het.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2025/06/27/zohran-mamdanis-political-career-started-in-high-school.html|title=Zohran Mamdani ran for VP of his high school and lost—now he's winning the Democratic primary for NYC mayor|first=Megan|last=Sauer|date=27 Junie 2025|website=CNBC}}</ref>Mamdani het Bowdoin College in Maine bygewoon, waar hy die skool se tak van Students for Justice in Palestine mede-gestig het. Hy het in 2014 gegradueer met 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies.<ref name=jac/><ref>{{Cite web |last=Sorkin |first=Emma |date=1 November 2019 |title=Taking a stand: alumni run for office, with Bowdoin in mind |url=https://bowdoinorient.com/2019/11/01/taking-a-stand-alumni-run-for-office-with-bowdoin-in-mind/ |access-date=17 Maart 2025 |website=The Bowdoin Orient |archive-date=11 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163043/https://bowdoinorient.com/2019/11/01/taking-a-stand-alumni-run-for-office-with-bowdoin-in-mind/ |url-status=live }}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Mamdani, Zohran}}
[[Kategorie:Amerikaanse politici]]
[[Kategorie:New York]]
[[Kategorie:Geboortes in 1991]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
8koikev7ysxceyn5es8c9whukbggn1b
2817962
2817960
2025-07-02T17:51:28Z
Sobaka
328
Beeld
2817962
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Zohran Mamdani 05.25.25 (cropped 3x4).jpg|duimnael|Zohran Mamdani in 2025 ]]
'''Zohran Kwame Mamdani''' (gebore [[18 Oktober]] [[1991]]) is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] [[politikus]] wat sedert 2021 as 'n lid van die New York State Assembly van die 36ste distrik, gebaseer in Queens, dien. As 'n lid van die [[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokratiese Party]] en die Demokratiese Sosialiste van Amerika, is hy die Demokratiese genomineerde vir [[burgemeester]] van [[New York]] Stad in die 2025-verkiesing.
Mamdani is in [[Kampala]], [[Uganda]], gebore as seun van die akademikus Mahmood Mamdani en die filmmaker Mira Nair. Hy het na New York Stad geëmigreer toe hy sewe jaar oud was en het aan die Bronx High School of Science gegradueer. Nadat hy 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies aan Bowdoin College verwerf het, het Mamdani as 'n behuisingsberader en [[Hip-hop-musiek|hip-hop]]-musikant gewerk. Hy het sy politieke loopbaan as 'n veldtogbestuurder vir Khader El-Yateem en Ross Barkan begin. Mamdani is in 2020 vir die eerste keer tot die New York State Assembly verkies en het die viertermyn-ampsbekleër Aravella Simotas in 'n Demokratiese voorverkiesing verslaan. Hy is in 2022 en 2024 sonder opposisie herkies.
In Oktober 2024 het Mamdani sy kandidatuur vir burgemeester van New York Stad in die 2025-burgemeestersverkiesing aangekondig. Sy veldtogplatform sluit in steun vir gratis stadsbusse, openbare kinderversorging, stadsbesit kruidenierswinkels, 'n huurbevriesing op huurgestabiliseerde eenhede, bykomende bekostigbare behuisingseenhede, omvattende openbare veiligheidshervorming en 'n minimumloon van $30 teen 2030. Mamdani ondersteun ook belastingverhogings op korporasies en diegene wat jaarliks meer as $1 miljoen verdien. Hy was skerp krities oor die staat [[Israel]] se behandeling van die [[Palestyne|Palestyn]]se volk en het belowe om die [[Internasionale Strafhof]] se lasbriewe vir Israeliese leiers na te kom deur premier [[Benjamin Netanyahu]] te arresteer as hy New York Stad sou besoek. Tydens die Demokratiese voorverkiesings het Mamdani endossemente ontvang van prominente progressiewe politici, insluitend [[Bernie Sanders]] en [[Alexandria Ocasio-Cortez]].
In die Demokratiese burgemeestersverkiesing op 24 Junie 2025 het Mamdani [[Andrew Cuomo]] en nege ander kandidate verslaan om die Demokratiese genomineerde vir burgemeester van New York Stad te word.
==Vroeë lewe en opvoeding==
Zohran Kwame Mamdani is op 18 Oktober 1991 in Kampala, Uganda, gebore.<ref name=":0">{{Cite web |last=Kitunzi |first=Yahudu |date=7 Junie 2025 |title=Mamdani's mayoral goal puts Uganda on the map |url=https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |website=Monitor |access-date=7 Junie 2025 |archive-date=9 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250609023734/https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |url-status=live }}</ref> Hy is die enigste kind van die filmmaker Mira Nair en die post-kolonialisme-akademikus Mahmood Mamdani.<ref>{{cite web |last=Marcelo |first=Philip |date=25 Junie 2025 |title=Who is Zohran Mamdani? State lawmaker seeks to become New York City’s first Muslim and Indian American mayor |url=https://www.pbs.org/newshour/politics/who-is-zohran-mamdani-state-lawmaker-seeks-to-become-new-york-citys-first-muslim-and-indian-american-mayor |access-date=27 Junie 2025 |website=PBS News |publisher=Associated Press}}</ref> Beide sy ouers is van Indiese afkoms; sy moeder is Punjabi en is Hindoe grootgemaak in Bhubaneswar,<ref>{{cite news |title=Mira Nair – part two |url=https://www.nbcnews.com/news/asian-america/mira-nair-how-suitable-boy-love-story-transcends-class-culture-n1249924 |newspaper=NBC News |last= Gajjar |first=Saloni |date= 7 Desember 2020|quote=Nair herself comes from a Hindu family, while her husband is Muslim. }}</ref> terwyl sy vader 'n [[Gujarati]]-[[Moslem]] is wat in [[Bombaai]] gebore en in Uganda grootgemaak is.<ref>{{cite web|url=https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|title=Can Zohran Mamdani, a 33-year-old democratic socialist, become the next mayor of New York City?|website=ABC News|last=Izaguirre|first=Anthony|date=5 Junie 2025|access-date=7 Junie 2025|archive-date=13 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250613171125/https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|title=Who Is Zohran Mamdani? Indian-American filmmaker Mira Nair's son contesting for New York City mayor elections; all you need to know|work=The Times of India|date=14 Junie 2025|access-date=21 Junie 2025|archive-date=15 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250615194523/https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|url-status=live}}</ref> Mamdani het sy middelnaam, Kwame, van sy vader gekry ter ere van [[Kwame Nkrumah]], die eerste president van [[Ghana]].<ref name="Jung-2025">{{Cite web |last=Jung |first=E. Alex |date=20 Mei 2025 |title=Zohran Mamdani Crashes the Party |url=https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250520095713/https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |archive-date=20 Mei 2025 |access-date=5 Junie 2025 |website=Intelligencer |language=en}}</ref><ref name="Little Africa interview">{{cite web|url=https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|title=Ugandan-Born Zohran Mamdani Announces Candidacy for Mayor of New York City|last=Davids|first=Monah|date=26 Oktober 2024|access-date=12 Maart 2025|website=Little Africa News|archive-date=11 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163042/https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|url-status=live}}</ref>
Toe hy vyf was, het Mamdani en sy gesin na [[Kaapstad]], [[Suid-Afrika]], verhuis.<ref name=":0" /> Hy het St. George's Grammar School bygewoon terwyl sy pa by die[[ Universiteit van Kaapstad]] gewerk het.<ref name="Little Africa interview"/> Die gesin het na New York Stad verhuis toe Mamdani sewe was en aan die Upper West Side van Manhattan gewoon het. Hy het gegradueer aan die Bank Street School for Children en die Bronx High School of Science, <ref name = Saltonstall>{{Cite web |last=Saltonstall |first=Gus |date=26 Maart 2025 |title=Before Zohran Mamdani Made Waves in NYC's Mayoral Race, He Was A Kid Growing Up On the UWS |url=https://www.westsiderag.com/2025/03/26/before-zohran-mamdani-made-waves-in-nycs-mayoral-race-he-was-a-kid-growing-up-on-the-uws |access-date=29 Maart 2025 |website=West Side Rag |language=en-US}}</ref> waar hy onsuksesvol vir vise-president gestaan het.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2025/06/27/zohran-mamdanis-political-career-started-in-high-school.html|title=Zohran Mamdani ran for VP of his high school and lost—now he's winning the Democratic primary for NYC mayor|first=Megan|last=Sauer|date=27 Junie 2025|website=CNBC}}</ref>Mamdani het Bowdoin College in Maine bygewoon, waar hy die skool se tak van Students for Justice in Palestine mede-gestig het. Hy het in 2014 gegradueer met 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies.<ref name=jac/><ref>{{Cite web |last=Sorkin |first=Emma |date=1 November 2019 |title=Taking a stand: alumni run for office, with Bowdoin in mind |url=https://bowdoinorient.com/2019/11/01/taking-a-stand-alumni-run-for-office-with-bowdoin-in-mind/ |access-date=17 Maart 2025 |website=The Bowdoin Orient |archive-date=11 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163043/https://bowdoinorient.com/2019/11/01/taking-a-stand-alumni-run-for-office-with-bowdoin-in-mind/ |url-status=live }}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Mamdani, Zohran}}
[[Kategorie:Amerikaanse politici]]
[[Kategorie:New York]]
[[Kategorie:Geboortes in 1991]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
4zqfwsov2zxqlfg3ud8l4vxejfxktd1
2817967
2817962
2025-07-02T17:55:32Z
Sobaka
328
/* Vroeë lewe en opvoeding */
2817967
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Zohran Mamdani 05.25.25 (cropped 3x4).jpg|duimnael|Zohran Mamdani in 2025 ]]
'''Zohran Kwame Mamdani''' (gebore [[18 Oktober]] [[1991]]) is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] [[politikus]] wat sedert 2021 as 'n lid van die New York State Assembly van die 36ste distrik, gebaseer in Queens, dien. As 'n lid van die [[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokratiese Party]] en die Demokratiese Sosialiste van Amerika, is hy die Demokratiese genomineerde vir [[burgemeester]] van [[New York]] Stad in die 2025-verkiesing.
Mamdani is in [[Kampala]], [[Uganda]], gebore as seun van die akademikus Mahmood Mamdani en die filmmaker Mira Nair. Hy het na New York Stad geëmigreer toe hy sewe jaar oud was en het aan die Bronx High School of Science gegradueer. Nadat hy 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies aan Bowdoin College verwerf het, het Mamdani as 'n behuisingsberader en [[Hip-hop-musiek|hip-hop]]-musikant gewerk. Hy het sy politieke loopbaan as 'n veldtogbestuurder vir Khader El-Yateem en Ross Barkan begin. Mamdani is in 2020 vir die eerste keer tot die New York State Assembly verkies en het die viertermyn-ampsbekleër Aravella Simotas in 'n Demokratiese voorverkiesing verslaan. Hy is in 2022 en 2024 sonder opposisie herkies.
In Oktober 2024 het Mamdani sy kandidatuur vir burgemeester van New York Stad in die 2025-burgemeestersverkiesing aangekondig. Sy veldtogplatform sluit in steun vir gratis stadsbusse, openbare kinderversorging, stadsbesit kruidenierswinkels, 'n huurbevriesing op huurgestabiliseerde eenhede, bykomende bekostigbare behuisingseenhede, omvattende openbare veiligheidshervorming en 'n minimumloon van $30 teen 2030. Mamdani ondersteun ook belastingverhogings op korporasies en diegene wat jaarliks meer as $1 miljoen verdien. Hy was skerp krities oor die staat [[Israel]] se behandeling van die [[Palestyne|Palestyn]]se volk en het belowe om die [[Internasionale Strafhof]] se lasbriewe vir Israeliese leiers na te kom deur premier [[Benjamin Netanyahu]] te arresteer as hy New York Stad sou besoek. Tydens die Demokratiese voorverkiesings het Mamdani endossemente ontvang van prominente progressiewe politici, insluitend [[Bernie Sanders]] en [[Alexandria Ocasio-Cortez]].
In die Demokratiese burgemeestersverkiesing op 24 Junie 2025 het Mamdani [[Andrew Cuomo]] en nege ander kandidate verslaan om die Demokratiese genomineerde vir burgemeester van New York Stad te word.
==Vroeë lewe en opvoeding==
Zohran Kwame Mamdani is op 18 Oktober 1991 in Kampala, Uganda, gebore.<ref name=":0">{{Cite web |last=Kitunzi |first=Yahudu |date=7 Junie 2025 |title=Mamdani's mayoral goal puts Uganda on the map |url=https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |website=Monitor |access-date=7 Junie 2025 |archive-date=9 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250609023734/https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/mamdani-s-mayoral-goal-puts-uganda-on-the-map-5072356 |url-status=live }}</ref> Hy is die enigste kind van die filmmaker Mira Nair en die post-kolonialisme-akademikus Mahmood Mamdani.<ref>{{cite web |last=Marcelo |first=Philip |date=25 Junie 2025 |title=Who is Zohran Mamdani? State lawmaker seeks to become New York City’s first Muslim and Indian American mayor |url=https://www.pbs.org/newshour/politics/who-is-zohran-mamdani-state-lawmaker-seeks-to-become-new-york-citys-first-muslim-and-indian-american-mayor |access-date=27 Junie 2025 |website=PBS News |publisher=Associated Press}}</ref> Beide sy ouers is van Indiese afkoms; sy moeder is Punjabi en is Hindoe grootgemaak in Bhubaneswar,<ref>{{cite news |title=Mira Nair – part two |url=https://www.nbcnews.com/news/asian-america/mira-nair-how-suitable-boy-love-story-transcends-class-culture-n1249924 |newspaper=NBC News |last= Gajjar |first=Saloni |date= 7 Desember 2020|quote=Nair herself comes from a Hindu family, while her husband is Muslim. }}</ref> terwyl sy vader 'n [[Gujarati]]-[[Moslem]] is wat in [[Bombaai]] gebore en in Uganda grootgemaak is.<ref>{{cite web|url=https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|title=Can Zohran Mamdani, a 33-year-old democratic socialist, become the next mayor of New York City?|website=ABC News|last=Izaguirre|first=Anthony|date=5 Junie 2025|access-date=7 Junie 2025|archive-date=13 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250613171125/https://abcnews.go.com/US/wireStory/zohran-mamdani-33-year-democratic-socialist-become-mayor-122548219|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|title=Who Is Zohran Mamdani? Indian-American filmmaker Mira Nair's son contesting for New York City mayor elections; all you need to know|work=The Times of India|date=14 Junie 2025|access-date=21 Junie 2025|archive-date=15 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250615194523/https://timesofindia.indiatimes.com/world/us/who-is-zohran-mamdani-indian-american-filmmaker-mira-nairs-son-contesting-for-new-york-city-mayor-elections-all-you-need-to-know/articleshow/121798777.cms|url-status=live}}</ref> Mamdani het sy middelnaam, Kwame, van sy vader gekry ter ere van [[Kwame Nkrumah]], die eerste president van [[Ghana]].<ref name="Jung-2025">{{Cite web |last=Jung |first=E. Alex |date=20 Mei 2025 |title=Zohran Mamdani Crashes the Party |url=https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250520095713/https://nymag.com/intelligencer/article/zohran-mamdani-nyc-mayor-polls-campaign-momentum.html |archive-date=20 Mei 2025 |access-date=5 Junie 2025 |website=Intelligencer |language=en}}</ref><ref name="Little Africa interview">{{cite web|url=https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|title=Ugandan-Born Zohran Mamdani Announces Candidacy for Mayor of New York City|last=Davids|first=Monah|date=26 Oktober 2024|access-date=12 Maart 2025|website=Little Africa News|archive-date=11 Junie 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163042/https://www.littleafricanews.com/zohran-mamdani-announces-candidacy-for-mayor-of-new-york-city/|url-status=live}}</ref>
Toe hy vyf was, het Mamdani en sy gesin na [[Kaapstad]], [[Suid-Afrika]], verhuis.<ref name=":0" /> Hy het St. George's Grammar School bygewoon terwyl sy pa by die[[ Universiteit van Kaapstad]] gewerk het.<ref name="Little Africa interview"/> Die gesin het na New York Stad verhuis toe Mamdani sewe was en aan die Upper West Side van Manhattan gewoon het. Hy het gegradueer aan die Bank Street School for Children en die Bronx High School of Science, <ref name = Saltonstall>{{Cite web |last=Saltonstall |first=Gus |date=26 Maart 2025 |title=Before Zohran Mamdani Made Waves in NYC's Mayoral Race, He Was A Kid Growing Up On the UWS |url=https://www.westsiderag.com/2025/03/26/before-zohran-mamdani-made-waves-in-nycs-mayoral-race-he-was-a-kid-growing-up-on-the-uws |access-date=29 Maart 2025 |website=West Side Rag |language=en-US}}</ref> waar hy onsuksesvol vir vise-president gestaan het.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2025/06/27/zohran-mamdanis-political-career-started-in-high-school.html|title=Zohran Mamdani ran for VP of his high school and lost—now he's winning the Democratic primary for NYC mayor|first=Megan|last=Sauer|date=27 Junie 2025|website=CNBC}}</ref>Mamdani het Bowdoin College in Maine bygewoon, waar hy die skool se tak van Students for Justice in Palestine mede-gestig het. Hy het in 2014 gegradueer met 'n baccalaureusgraad in Afrika-studies.<ref name="jac">{{cite web|url=https://jacobin.com/2020/02/zohran-mamdani-new-york-state-assembly-socialist-queens|title=Roti and Roses for All|last=Shoki|first=William|date=9 Februarie 2020|access-date=25 Maart 2025|website=Jacobin}}</ref><ref>{{Cite web |last=Sorkin |first=Emma |date=1 November 2019 |title=Taking a stand: alumni run for office, with Bowdoin in mind |url=https://bowdoinorient.com/2019/11/01/taking-a-stand-alumni-run-for-office-with-bowdoin-in-mind/ |access-date=17 Maart 2025 |website=The Bowdoin Orient |archive-date=11 Junie 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250611163043/https://bowdoinorient.com/2019/11/01/taking-a-stand-alumni-run-for-office-with-bowdoin-in-mind/ |url-status=live }}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Mamdani, Zohran}}
[[Kategorie:Amerikaanse politici]]
[[Kategorie:New York]]
[[Kategorie:Geboortes in 1991]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
21u71vgptqfv7itlmt1t8m8m8f1gxu8
Bespreking:Zohran Mamdani
1
450879
2817958
2025-07-02T17:48:35Z
Sobaka
328
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
2817958
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Vrouerugbywêreldbeker 2029
0
450880
2817974
2025-07-02T18:00:05Z
SpesBona
2720
Nuwe artikel
2817974
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = Australia 2027 Bid Logo.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Australië}}
| datums =
| nasies = 16
| kampioen =
| naaswenner =
| derdeplek =
| wedstryde = 32
| bywoning =
| drieë =
| toppuntebehaler =
| meeste drieë =
| vorige = [[Vrouerugbywêreldbeker 2025|2025]]
| volgende = [[Vrouerugbywêreldbeker 2033|2033]]
}}
Die '''Vrouerugbywêreldbeker 2029''' ([[Engels]]: ''2029 Women’s Rugby World Cup'') sal in 2029 in [[Australië]] beslis word. Dit is die elfde [[vrouerugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse vrouerugbywêreldkampioenskap en die negende wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied word. Ná die [[Vrouerugbywêreldbeker 2021]] in [[Nieu-Seeland]] sal dit die tweede toernooi wees wat in die [[Suidelike Halfrond]] aangebied word.
== Toewysing ==
[[Wêreldrugby]] het die gasheerlande van beide die [[Rugbywêreldbeker 2027|2027-]] en [[Rugbywêreldbeker 2031|2031-manstoernooie]] en beide die [[Vrouerugbywêreldbeker 2025|2025-]] en 2029-vrouetoernooie op 12 Mei 2022 aangekondig. Die proses om met voornemende lande te onderhandel het in Februarie 2021 begin en die formele kandidaatproses drie maande later. Die oorblywende gasheerlande is in Februarie 2022 aangekondig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stuff.co.nz/sport/rugby/rugby-world-cup/300082326/usa-rugby-considering-bid-for-rugby-world-cup-2027 |title=USA Rugby considering bid for Rugby World Cup 2027 |publisher=Stuff |author=Joe Reedy |date=14 Augustus 2020 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
Tydens ’n spesiale vergadering van Wêreldrugby wat op 12 Mei 2022 in [[Dublin]] gehou is, het Wêreldrugby die toernooie van 2025 tot 2033 toegewys met die Vrouerugbywêreldbeker 2025 wat aan Engeland toegeken is, Australië as gasheer van beide die Rugbywêreldbeker 2027 en Vrouerugbywêreldbeker 2029 benoem is en beide die Rugbywêreldbeker 2031 en [[Vrouerugbywêreldbeker 2033]] aan die Verenigde State toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
16 nasionale vrouerugbyspanne mag aan die Vrouerugbywêreldbeker 2029 deelneem. Die gasvroue Australië en die vier beste spanne van die Vrouerugbywêreldbeker 2025 sal almal regstreeks kwalifiseer.
* {{AUSruv}} (gasvroue)
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{en}} [https://australia2027-29.rugby Webwerf van die Rugbywêreldbekertoernooie 2027 en 2029 in Australië]
{{Navigasie Vrouerugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vrouerugbywereldbeker 2029}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Australië]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in Australië]]
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker|2029]]
[[Kategorie:Sport in 2029]]
3zzejqnlmojssn20cr4h63lu0fpekwr
Vrouerugbywêreldbeker 2033
0
450881
2817977
2025-07-02T18:00:11Z
SpesBona
2720
Nuwe artikel
2817977
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = 2031 Men's Rugby World Cup logo.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Verenigde State}}
| datums =
| nasies = 16
| kampioen =
| naaswenner =
| derdeplek =
| wedstryde = 32
| bywoning =
| drieë =
| toppuntebehaler =
| meeste drieë =
| vorige = [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029]]
| volgende = [[Vrouerugbywêreldbeker 2037|2037]]
}}
Die '''Vrouerugbywêreldbeker 2033''' ([[Engels]]: ''2033 Women’s Rugby World Cup'') sal in 2033 in die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] beslis word. Dit is die twaalfde [[vrouerugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse vrouerugbywêreldkampioenskap en die tiende wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied word. Ná die [[Vrouerugbywêreldbeker 2006]] in [[Kanada]] sal dit die tweede toernooi wees wat in [[Noord-Amerika]] aangebied word.
== Toewysing ==
Op 10 Junie 2021 is [[VSA Rugby]] amptelik aanvaar as ’n kandidaat vir beide die [[Rugbywêreldbeker 2027|2027-]] en [[Rugbywêreldbeker 2031|2031-toernooie]], asook die [[Vrouerugbywêreldbeker 2029]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |title=USA accepted as bid candidate for Rugby World Cup 2027, 2029 and 2031; committee to begin campaign following positive feasibility study |publisher=[[VSA Rugby]] |date=10 Junie 2021 |accessdate=10 Junie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210610182828/https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |archive-date=10 Junie 2021 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die Verenigde State het op 20 Oktober 2021 hul amptelike bod ingedien met sekere belangstellende stede met groot [[Amerikaanse voetbal]]-stadions.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/united-states-launches-campaign-to-host-men-s-and-women-s-rugby-world-cups |title=United States Launches Campaign To Host Men's and Women's Rugby World Cup's |publisher=[[VSA Rugby]] |date=19 Oktober 2021 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://apnews.com/article/sports-australia-canada-south-america-rugby-a324d9191d8643ee7a2610fe94d37ac4 |title=USA Rugby launches bid to host Rugby World Cup |publisher=[[Associated Press]] |date=21 Oktober 2021 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Destyds was die Verenigde State die enigste kandidaat vir die toernooi en in April 2022 het die [[President van die Verenigde State van Amerika|President van die Verenigde State]], [[Joe Biden]], ’n brief aan Wêreldrugby geskryf om sy ondersteuning vir die Amerikaanse bod te wys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/2022/apr/20/joe-biden-us-rugby-world-cup-bid-letter-bill-beaumont |title=Joe Biden supports US Rugby World Cup bid in letter to Bill Beaumont |publisher=[[The Guardian]] |author=Martin Pengelly |date=20 April 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Tydens ’n spesiale vergadering van Wêreldrugby wat op 12 Mei 2022 in [[Dublin]] gehou is, het Wêreldrugby die toernooie van 2025 tot 2033 toegewys met die Vrouerugbywêreldbeker 2025 wat aan Engeland toegeken is, Australië as gasheer van beide die Rugbywêreldbeker 2027 en Vrouerugbywêreldbeker 2029 benoem is en beide die Rugbywêreldbeker 2031 en Vrouerugbywêreldbeker 2033 aan die Verenigde State toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
Die Vrouerugbywêreldbeker 2033 is een van vyf groot internasionale sporttoernooie wat die Verenigde State binne een dekade sal aanbied, saam met die [[T20I-wêreldbeker 2024]] (saam met [[Wes-Indië]]), die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]], die [[Olimpiese Somerspele 2028]] en die [[Rugbywêreldbeker 2031]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wpp.com/en/wpp-iq/2022/09/helping-sports-to-cross-the-atlantic |title=Helping sports to cross the Atlantic |publisher=WPP |author=Dominic Grainger |date=30 September 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://lastwordonsports.com/rugby/2022/05/12/usa-rugby-2033-womens-rugby-2031-rugby-world-cup-hosts/ |title=USA Rugby: 2033 Women’s Rugby and 2031 Rugby World Cup Hosts |publisher=Last Word On Sports |author=Raheem Bashir |date=12 Mei 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cityam.com/us-and-mexico-launch-bid-for-2027-football-womens-world-cup/ |title=US and Mexico launch bid for 2027 football Women’s World Cup |publisher=City A.M. |author=Matt Hardy |date=20 April 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
16 nasionale vrouerugbyspanne mag aan die Vrouerugbywêreldbeker 2033 deelneem. Die gasvroue Verenigde State en die vier beste spanne van die Vrouerugbywêreldbeker 2029 sal almal regstreeks kwalifiseer.
* {{USAruv}} (gasvroue)
== Stadions ==
Altesaam 24 Amerikaanse stede is op die kortlys vir die Vrouerugbywêreldbeker 2033 geplaas. Van die stede op die kortlys sluit in [[Atlanta]], [[Austin, Texas|Austin]], [[Baltimore]], [[Birmingham, Alabama|Birmingham]], [[Boston]], [[Charlotte, Noord-Carolina|Charlotte]], [[Chicago]], [[Dallas]], [[Denver]], [[Houston]], [[Kansas City]], [[Los Angeles]], [[Miami]], [[Minneapolis]], [[Nashville]], [[New York]], [[Orlando, Florida|Orlando]], [[Philadelphia]], [[Pittsburgh]], [[Phoenix, Arizona|Phoenix]], [[San Diego]], [[San Francisco]], [[Seattle]] en [[Washington, D.C.]] Die meeste van die stede beskik oor NFL-stadions, terwyl ander oor MLS-stadions beskik.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.insidethegames.biz/articles/1122137/biden-us-rugby-world-cup-bids-support |title=US President Biden confirms support for Rugby World Cup bids in 2031 and 2033 |publisher=insidethegames.biz |author=Michael Pavitt |date=20 April 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/host-cities-from-coast-to-coast |title=Host Cities From Coast-To-Coast |publisher=[[VSA Rugby]] |date=8 November 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/united-states-named-host-nation-for-2031-and-2033-rugby-world-cup |title=United States named host nation for 2031 and 2033 Rugby World Cup |publisher=[[VSA Rugby]] |date=8 November 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Van die 24 stede wat vir die 2031-toernooi beoog word, is elf as gasheerstede vir die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]] aangewys.
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Eksterne skakels ==
* {{en}} [https://usabid.rugby Webwerf van die Amerikaanse bod]
{{Navigasie Vrouerugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vrouerugbywereldbeker 2033}}
[[Kategorie:Geskiedenis van die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker|2033]]
[[Kategorie:Sport in 2033]]
b6x3ccawjm075nmkhp5mx1dv8f0spby
2817993
2817977
2025-07-02T19:10:08Z
2A01:599:102:295D:1779:8C3B:7:4F92
2817993
wikitext
text/x-wiki
{{sporttoekoms}}
{{Inligtingskas Rugbywêreldbeker
| kenteken = 2031 Men's Rugby World Cup logo.svg
| kentekengrootte =
| gasheer = {{vlagland|Verenigde State}}
| datums =
| nasies = 16
| kampioen =
| naaswenner =
| derdeplek =
| wedstryde = 32
| bywoning =
| drieë =
| toppuntebehaler =
| meeste drieë =
| vorige = [[Vrouerugbywêreldbeker 2029|2029]]
| volgende = [[Vrouerugbywêreldbeker 2037|2037]]
}}
Die '''Vrouerugbywêreldbeker 2033''' ([[Engels]]: ''2033 Women’s Rugby World Cup'') sal in 2033 in die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] beslis word. Dit is die twaalfde [[vrouerugbywêreldbeker]]toernooi van die vierjaarlikse vrouerugbywêreldkampioenskap en die tiende wat deur [[Wêreldrugby]] aangebied word. Ná die [[Vrouerugbywêreldbeker 2006]] in [[Kanada]] sal dit die tweede toernooi wees wat in [[Noord-Amerika]] aangebied word.
== Toewysing ==
Op 10 Junie 2021 is [[VSA Rugby]] amptelik aanvaar as ’n kandidaat vir beide die [[Rugbywêreldbeker 2027|2027-]] en [[Rugbywêreldbeker 2031|2031-toernooie]], asook die [[Vrouerugbywêreldbeker 2029]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |title=USA accepted as bid candidate for Rugby World Cup 2027, 2029 and 2031; committee to begin campaign following positive feasibility study |publisher=[[VSA Rugby]] |date=10 Junie 2021 |accessdate=10 Junie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210610182828/https://www.usa.rugby/2021/06/usa-accepted-as-bid-candidate-for-rugby-world-cup-2027-2029-and-2031-committee-to-begin-campaign-following-positive-feasibility-study/ |archive-date=10 Junie 2021 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die Verenigde State het op 20 Oktober 2021 hul amptelike bod ingedien met sekere belangstellende stede met groot [[Amerikaanse voetbal]]-stadions.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/united-states-launches-campaign-to-host-men-s-and-women-s-rugby-world-cups |title=United States Launches Campaign To Host Men's and Women's Rugby World Cup's |publisher=[[VSA Rugby]] |date=19 Oktober 2021 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://apnews.com/article/sports-australia-canada-south-america-rugby-a324d9191d8643ee7a2610fe94d37ac4 |title=USA Rugby launches bid to host Rugby World Cup |publisher=[[Associated Press]] |date=21 Oktober 2021 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Destyds was die Verenigde State die enigste kandidaat vir die toernooi en in April 2022 het die [[President van die Verenigde State van Amerika|President van die Verenigde State]], [[Joe Biden]], ’n brief aan Wêreldrugby geskryf om sy ondersteuning vir die Amerikaanse bod te wys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/2022/apr/20/joe-biden-us-rugby-world-cup-bid-letter-bill-beaumont |title=Joe Biden supports US Rugby World Cup bid in letter to Bill Beaumont |publisher=[[The Guardian]] |author=Martin Pengelly |date=20 April 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref> Tydens ’n spesiale vergadering van Wêreldrugby wat op 12 Mei 2022 in [[Dublin]] gehou is, het Wêreldrugby die toernooie van 2025 tot 2033 toegewys met die Vrouerugbywêreldbeker 2025 wat aan Engeland toegeken is, Australië as gasheer van beide die Rugbywêreldbeker 2027 en Vrouerugbywêreldbeker 2029 benoem is en beide die Rugbywêreldbeker 2031 en Vrouerugbywêreldbeker 2033 aan die Verenigde State toegewys is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugbyworldcup.com/news/714742/rugby-world-cup-host-locations-confirmed-through-to-2033 |title=Rugby World Cup host locations confirmed through to 2033 |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=12 Mei 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
Die Vrouerugbywêreldbeker 2033 is een van vyf groot internasionale sporttoernooie wat die Verenigde State binne een dekade sal aanbied, saam met die [[T20I-wêreldbeker 2024]] (saam met [[Wes-Indië]]), die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]], die [[Olimpiese Somerspele 2028]] en die [[Rugbywêreldbeker 2031]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wpp.com/en/wpp-iq/2022/09/helping-sports-to-cross-the-atlantic |title=Helping sports to cross the Atlantic |publisher=WPP |author=Dominic Grainger |date=30 September 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://lastwordonsports.com/rugby/2022/05/12/usa-rugby-2033-womens-rugby-2031-rugby-world-cup-hosts/ |title=USA Rugby: 2033 Women’s Rugby and 2031 Rugby World Cup Hosts |publisher=Last Word On Sports |author=Raheem Bashir |date=12 Mei 2022 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.cityam.com/us-and-mexico-launch-bid-for-2027-football-womens-world-cup/ |title=US and Mexico launch bid for 2027 football Women’s World Cup |publisher=City A.M. |author=Matt Hardy |date=20 April 2023 |accessdate=2 Julie 2025}}</ref>
== Deelnemers ==
16 nasionale vrouerugbyspanne mag aan die Vrouerugbywêreldbeker 2033 deelneem. Die gasvroue Verenigde State en die vier beste spanne van die Vrouerugbywêreldbeker 2029 sal almal regstreeks kwalifiseer.
* {{USAruv}} (gasvroue)
== Stadions ==
Altesaam 24 Amerikaanse stede is op die kortlys vir die Vrouerugbywêreldbeker 2033 geplaas. Van die stede op die kortlys sluit in [[Atlanta]], [[Austin, Texas|Austin]], [[Baltimore]], [[Birmingham, Alabama|Birmingham]], [[Boston]], [[Charlotte, Noord-Carolina|Charlotte]], [[Chicago]], [[Dallas]], [[Denver]], [[Houston]], [[Kansas City]], [[Los Angeles]], [[Miami]], [[Minneapolis]], [[Nashville]], [[New York]], [[Orlando, Florida|Orlando]], [[Philadelphia]], [[Pittsburgh]], [[Phoenix, Arizona|Phoenix]], [[San Diego]], [[San Francisco]], [[Seattle]] en [[Washington, D.C.]] Die meeste van die stede beskik oor NFL-stadions, terwyl ander oor MLS-stadions beskik.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.insidethegames.biz/articles/1122137/biden-us-rugby-world-cup-bids-support |title=US President Biden confirms support for Rugby World Cup bids in 2031 and 2033 |publisher=insidethegames.biz |author=Michael Pavitt |date=20 April 2022 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/host-cities-from-coast-to-coast |title=Host Cities From Coast-To-Coast |publisher=[[VSA Rugby]] |date=8 November 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://usabid.rugby/news/united-states-named-host-nation-for-2031-and-2033-rugby-world-cup |title=United States named host nation for 2031 and 2033 Rugby World Cup |publisher=[[VSA Rugby]] |date=8 November 2021 |accessdate=5 Januarie 2025}}</ref> Van die 24 stede wat vir die 2033-toernooi beoog word, is elf as gasheerstede vir die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026]] aangewys.
== Sien ook ==
{{Portaal|Rugby|Ru ball.svg}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Eksterne skakels ==
* {{en}} [https://usabid.rugby Webwerf van die Amerikaanse bod]
{{Navigasie Vrouerugbywêreldbeker}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vrouerugbywereldbeker 2033}}
[[Kategorie:Geskiedenis van die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies in die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Vrouerugbywêreldbeker|2033]]
[[Kategorie:Sport in 2033]]
5crgexoeok1u3j5u44ykg8dspf8aac4
Kategorie:Rugbykompetisies in die Verenigde State van Amerika
14
450882
2817978
2025-07-02T18:00:14Z
SpesBona
2720
Nuwe kategorie
2817978
wikitext
text/x-wiki
{{Broodkrummels}}
{{CommonsKategorie|Rugby union competitions in the United States|Rugbykompetisies in die Verenigde State van Amerika}}
[[Kategorie:Rugby in die Verenigde State van Amerika|Kompetisies]]
[[Kategorie:Sportkompetisies in die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Rugbykompetisies volgens land|Verenigde State van Amerika]]
9fb8eokes0ucu6mozqsqjon6mx2r39z
Kategorie:Sport in 2033
14
450883
2817998
2025-07-02T19:20:03Z
SpesBona
2720
Nuwe kategorie
2817998
wikitext
text/x-wiki
{{Sportjaarkategorie|203|3}}
ce4dl15hqhodnpff6xk5fwt2vbrf55n
Tephrosia pondoensis
0
450884
2818007
2025-07-02T20:33:47Z
Oesjaar
7467
Nuwe spesie
2818007
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| name = Pondogifertjie
| image =
| taxon = Tephrosia pondoensis
| authority = (Codd) Schrire, (1985)
| synonyms =* ''Mundulea pondoensis'' <small>Codd</small>
}}
Die '''Pondogifertjie''' (''Tephrosia pondoensis'') is 'n [[boom]] wat deel van die Fabaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] en kom in [[KwaZulu-Natal]] en die [[Oos-Kaap]] voor, vanaf die [[Oribiravyn]] tot by die [[Msikabarivier]]. Die voorkoms van die boom is beperk, dit het 'n [[voorkomsgebied]] van 1250 km². Die totale bevolking word op minder 2000 bome geskat. Die spesie word bedreig deur te veel veldbrande, oorbeweiding en die hout is gewild vir gebruik as brandhout en bou materiaal.
== Bronnelys ==
* [https://redlist.sanbi.org/species.php?species=398-101 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:942230-1 Plants of the World]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Tephrosia|pondoensis]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
5iw5cbem11qxonlx1qcyrf9csln3qwz
2818015
2818007
2025-07-02T20:40:23Z
Oesjaar
7467
Verbeter
2818015
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| name = Pondogifertjie
| image =
| taxon = Tephrosia pondoensis
| authority = (Codd) Schrire, (1985)
| synonyms =* ''Mundulea pondoensis'' <small>Codd</small>
}}
Die '''Pondogifertjie''' (''Tephrosia pondoensis'') is 'n [[boom]] wat deel van die Fabaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] en kom in [[KwaZulu-Natal]] en die [[Oos-Kaap]], vanaf die [[Oribiravyn]] tot by die [[Msikabarivier]], voor. Die voorkoms van die boom is beperk, dit het 'n [[voorkomsgebied]] van 1250 km². Die totale bevolking word op minder 2000 bome geskat. Die spesie word bedreig deur te veel veldbrande, oorbeweiding en die hout is gewild vir gebruik as brandhout en bou materiaal.
== Bronnelys ==
* [https://redlist.sanbi.org/species.php?species=398-101 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:942230-1 Plants of the World]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Tephrosia|pondoensis]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
cjlj8pniowmc2923ynmj4fmf4pqz975
Alex Ferguson
0
450885
2818008
2025-07-02T20:33:59Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met ''''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best footba...'
2818008
wikitext
text/x-wiki
'''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best football managers of all time have been ranked in order |url=https://www.givemesport.com/football-best-managers-ever-ranked/ |access-date=2025-05-23 |website=GiveMeSport |language=en}}</ref> Ferguson word dikwels gekrediteer vir sy fokus op jeugontwikkeling tydens sy tyd by Manchester United wat daartoe bygedra het om die klub een van die suksesvolste in die wêreld te maak.<ref name=":1">{{Cite news |date=2005-09-14 |title=Why youth is the key for Sir Alex |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/get_involved/4200614.stm |access-date=2022-05-06}}</ref>
Ferguson het as aanvaller vir verskeie Skotse klubs gespeel, insluitend Dunfermline Athletic en Rangers. Terwyl hy vir Dunfermline gespeel het, was hy die topdoelmaker in die Skotse liga gedurende die 1965–66-seisoen. Teen die einde van sy spelersloopbaan het hy ook as afrigter begin werk, en sy afrigtersloopbaan het by East Stirlingshire en St Mirren begin. Ferguson het toe groot sukses behaal as afrigter van Aberdeen, waar hy drie Skotse ligatitels, vier Skotse Bekers, en beide die [[UEFA Bekerwenner-beker|UEFA Bekerwenner-beker]] en die [[UEFA Superbeker]] in 1983 gewen het. Hy het kortstondig [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] afgerig ná die dood van Jock Stein, en die span na die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986 Wêreldbeker]] gevoer.
Ferguson is in November 1986 as afrigter van Manchester United aangestel. Gedurende sy 26 jaar by die klub het hy 38 trofeë gewen, insluitend 13 [[Premier League]]-titels, vyf FA Bekers, en twee [[UEFA Champions League|Champions League]]-titels. Hy is in 1999 deur koningin [[Elizabeth II]] tot ridder geslaan as deel van die [[Orde van die Britse Ryk]] vir sy uitstaande bydrae tot sokker, nadat hy daardie jaar Manchester United tot 'n historiese driekuns gelei het – die Premier League, FA-beker en Champions League.<ref name=":2">{{cite news |title=Sir Alex's crowning glory |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/398955.stm |work=[[BBC News]] |date=20 July 1999 |access-date=6 November 2012}}</ref> Ferguson is die langsdienende afrigter in Manchester United se geskiedenis, en het Sir Matt Busby se rekord op 19 Desember 2010 oortref. Hy het aan die einde van die 2012–13-seisoen uitgetree, ná hy die Premier League in sy finale seisoen gewen het.
Ná sy aftrede as afrigter van Manchester United in 2013, het Ferguson voortgegaan om as ambassadeur en direkteur vir die klub te dien. In Oktober 2024 is aangekondig dat hy aan die einde van die seisoen sy amptelike rol as klubambassadeur sal verlaat.<ref name=":0">{{cite web |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2019/05/23/5ce5c24eca4741c7638b4567.html |title=Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time |publisher=Marca |last1=Rubio |first1=Alberto|last2=Clancy|first2=Conor|date=23 May 2019}}</ref>
Ferguson is ook ’n wynversamelaar.<ref>{{cite web |last=Mercer |first=Chris |url=https://www.decanter.com/interviews/decanter-interview-sir-alex-ferguson-12467/ |title=Decanter Interview: Sir Alex Ferguson on wine |date=5 June 2014 |access-date=17 December 2020 |work=[[Decanter (magazine)|Decanter]]}}</ref> In 2014 het hy ’n deel van sy indrukwekkende versameling by Christie's opgeveil. Volgens David Elswood, die hoof van wyn by Christie's, is Ferguson se wynvoorkeur "uitsonderlik".<ref>{{cite web |last=Rawlinson |first=Kevin |url=https://www.theguardian.com/football/2014/may/24/alex-ferguson-wine-collection-auction |title=Sir Alex Ferguson begins selling wine collection to make space for new finds |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Guardian}}</ref> Die versameling is op tot £3 miljoen gewaardeer.<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27048415 |title=Sir Alex Ferguson wine collection auction could make £3m |date=16 April 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref> Ná die eerste van drie veilings het hy 229 items vir £2,2 miljoen verkoop.<ref>{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425002545/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-date=2021-04-25 |url-access=limited |url-status=live |title=Sir Alex Ferguson sells part of his wine collection for £2.2m in the first of three Hong Kong auctions |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27558222 |title=Sir Alex Ferguson's wine collection sells for £2.2m |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Ferguson, Alex}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
8rbpdvrzoo0jr3numl67s8wsytcdfqc
2818009
2818008
2025-07-02T20:34:34Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818009
wikitext
text/x-wiki
'''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best football managers of all time have been ranked in order |url=https://www.givemesport.com/football-best-managers-ever-ranked/ |access-date=2025-05-23 |website=GiveMeSport |language=en}}</ref> Ferguson word dikwels gekrediteer vir sy fokus op jeugontwikkeling tydens sy tyd by Manchester United wat daartoe bygedra het om die klub een van die suksesvolste in die wêreld te maak.<ref name=":1">{{Cite news |date=2005-09-14 |title=Why youth is the key for Sir Alex |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/get_involved/4200614.stm |access-date=2022-05-06}}</ref>
Ferguson het as aanvaller vir verskeie Skotse klubs gespeel, insluitend Dunfermline Athletic en Rangers. Terwyl hy vir Dunfermline gespeel het, was hy die topdoelmaker in die Skotse liga gedurende die 1965–66-seisoen. Teen die einde van sy spelersloopbaan het hy ook as afrigter begin werk, en sy afrigtersloopbaan het by East Stirlingshire en St Mirren begin. Ferguson het toe groot sukses behaal as afrigter van Aberdeen, waar hy drie Skotse ligatitels, vier Skotse Bekers, en beide die [[UEFA Bekerwenner-beker|UEFA Bekerwenner-beker]] en die [[UEFA Superbeker]] in 1983 gewen het. Hy het kortstondig [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] afgerig ná die dood van Jock Stein, en die span na die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986 Wêreldbeker]] gevoer.
Ferguson is in November 1986 as afrigter van Manchester United aangestel. Gedurende sy 26 jaar by die klub het hy 38 trofeë gewen, insluitend 13 [[Premier League]]-titels, vyf FA Bekers, en twee [[UEFA Champions League|Champions League]]-titels. Hy is in 1999 deur koningin [[Elizabeth II]] tot ridder geslaan as deel van die [[Orde van die Britse Ryk]] vir sy uitstaande bydrae tot sokker, nadat hy daardie jaar Manchester United tot 'n historiese driekuns gelei het – die Premier League, FA-beker en Champions League.<ref name=":2">{{cite news |title=Sir Alex's crowning glory |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/398955.stm |work=[[BBC News]] |date=20 July 1999 |access-date=6 November 2012}}</ref> Ferguson is die langsdienende afrigter in Manchester United se geskiedenis, en het Sir Matt Busby se rekord op 19 Desember 2010 oortref. Hy het aan die einde van die 2012–13-seisoen uitgetree, ná hy die Premier League in sy finale seisoen gewen het.
Ná sy aftrede as afrigter van Manchester United in 2013, het Ferguson voortgegaan om as ambassadeur en direkteur vir die klub te dien. In Oktober 2024 is aangekondig dat hy aan die einde van die seisoen sy amptelike rol as klubambassadeur sal verlaat.<ref name=":0">{{cite web |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2019/05/23/5ce5c24eca4741c7638b4567.html |title=Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time |publisher=Marca |last1=Rubio |first1=Alberto|last2=Clancy|first2=Conor|date=23 May 2019}}</ref>
Ferguson is ook ’n wynversamelaar.<ref>{{cite web |last=Mercer |first=Chris |url=https://www.decanter.com/interviews/decanter-interview-sir-alex-ferguson-12467/ |title=Decanter Interview: Sir Alex Ferguson on wine |date=5 June 2014 |access-date=17 December 2020 |work=Decanter}}</ref> In 2014 het hy ’n deel van sy indrukwekkende versameling by Christie's opgeveil. Volgens David Elswood, die hoof van wyn by Christie's, is Ferguson se wynvoorkeur "uitsonderlik".<ref>{{cite web |last=Rawlinson |first=Kevin |url=https://www.theguardian.com/football/2014/may/24/alex-ferguson-wine-collection-auction |title=Sir Alex Ferguson begins selling wine collection to make space for new finds |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Guardian}}</ref> Die versameling is op tot £3 miljoen gewaardeer.<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27048415 |title=Sir Alex Ferguson wine collection auction could make £3m |date=16 April 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref> Ná die eerste van drie veilings het hy 229 items vir £2,2 miljoen verkoop.<ref>{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425002545/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-date=2021-04-25 |url-access=limited |url-status=live |title=Sir Alex Ferguson sells part of his wine collection for £2.2m in the first of three Hong Kong auctions |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27558222 |title=Sir Alex Ferguson's wine collection sells for £2.2m |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Ferguson, Alex}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
lgz0f9mlzoborxfplb516k589nod2cw
2818012
2818009
2025-07-02T20:38:11Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818012
wikitext
text/x-wiki
'''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best football managers of all time have been ranked in order |url=https://www.givemesport.com/football-best-managers-ever-ranked/ |access-date=2025-05-23 |website=GiveMeSport |language=en}}</ref> Ferguson word dikwels gekrediteer vir sy fokus op jeugontwikkeling tydens sy tyd by Manchester United wat daartoe bygedra het om die klub een van die suksesvolste in die wêreld te maak.<ref name=":1">{{Cite news |date=2005-09-14 |title=Why youth is the key for Sir Alex |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/get_involved/4200614.stm |access-date=2022-05-06}}</ref>
Ferguson het as aanvaller vir verskeie Skotse klubs gespeel, insluitend Dunfermline Athletic en Rangers. Terwyl hy vir Dunfermline gespeel het, was hy die topdoelmaker in die Skotse liga gedurende die 1965–66-seisoen. Teen die einde van sy spelersloopbaan het hy ook as afrigter begin werk, en sy afrigtersloopbaan het by East Stirlingshire en St Mirren begin. Ferguson het toe groot sukses behaal as afrigter van Aberdeen, waar hy drie Skotse ligatitels, vier Skotse Bekers, en beide die [[UEFA Bekerwenner-beker|UEFA Bekerwenner-beker]] en die [[UEFA Superbeker]] in 1983 gewen het. Hy het kortstondig [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] afgerig ná die dood van Jock Stein, en die span na die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986 Wêreldbeker]] gevoer.
Ferguson is in November 1986 as afrigter van Manchester United aangestel. Gedurende sy 26 jaar by die klub het hy 38 trofeë gewen, insluitend 13 [[Premier League]]-titels, vyf FA Bekers, en twee [[UEFA Champions League|Champions League]]-titels. Hy is in 1999 deur koningin [[Elizabeth II]] tot ridder geslaan as deel van die [[Orde van die Britse Ryk]] vir sy uitstaande bydrae tot sokker, nadat hy daardie jaar Manchester United tot 'n historiese driekuns gelei het – die Premier League, FA-beker en Champions League.<ref name=":2">{{cite news |title=Sir Alex's crowning glory |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/398955.stm |work=[[BBC News]] |date=20 July 1999 |access-date=6 November 2012}}</ref> Ferguson is die langsdienende afrigter in Manchester United se geskiedenis, en het Sir Matt Busby se rekord op 19 Desember 2010 oortref. Hy het aan die einde van die 2012–13-seisoen uitgetree, ná hy die Premier League in sy finale seisoen gewen het.
Ná sy aftrede as afrigter van Manchester United in 2013, het Ferguson voortgegaan om as ambassadeur en direkteur vir die klub te dien. In Oktober 2024 is aangekondig dat hy aan die einde van die seisoen sy amptelike rol as klubambassadeur sal verlaat.<ref name=":0">{{cite web |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2019/05/23/5ce5c24eca4741c7638b4567.html |title=Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time |publisher=Marca |last1=Rubio |first1=Alberto|last2=Clancy|first2=Conor|date=23 May 2019}}</ref>
Ferguson is ook ’n [[Wyn|wynversamelaar]].<ref>{{cite web |last=Mercer |first=Chris |url=https://www.decanter.com/interviews/decanter-interview-sir-alex-ferguson-12467/ |title=Decanter Interview: Sir Alex Ferguson on wine |date=5 June 2014 |access-date=17 December 2020 |work=Decanter}}</ref> In 2014 het hy ’n deel van sy indrukwekkende versameling by Christie's opgeveil. Volgens David Elswood, die hoof van wyn by Christie's, is Ferguson se wynvoorkeur "uitsonderlik".<ref>{{cite web |last=Rawlinson |first=Kevin |url=https://www.theguardian.com/football/2014/may/24/alex-ferguson-wine-collection-auction |title=Sir Alex Ferguson begins selling wine collection to make space for new finds |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Guardian}}</ref> Die versameling is op tot £3 miljoen gewaardeer.<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27048415 |title=Sir Alex Ferguson wine collection auction could make £3m |date=16 April 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref> Ná die eerste van drie veilings het hy 229 items vir £2,2 miljoen verkoop.<ref>{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425002545/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-date=2021-04-25 |url-access=limited |url-status=live |title=Sir Alex Ferguson sells part of his wine collection for £2.2m in the first of three Hong Kong auctions |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27558222 |title=Sir Alex Ferguson's wine collection sells for £2.2m |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Ferguson, Alex}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
ah1m7j2okwm99hynembxu4pg1kz3zhm
2818013
2818012
2025-07-02T20:38:51Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818013
wikitext
text/x-wiki
'''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best football managers of all time have been ranked in order |url=https://www.givemesport.com/football-best-managers-ever-ranked/ |access-date=2025-05-23 |website=GiveMeSport |language=en}}</ref> Ferguson word dikwels gekrediteer vir sy fokus op jeugontwikkeling tydens sy tyd by Manchester United wat daartoe bygedra het om die klub een van die suksesvolste in die wêreld te maak.<ref name=":1">{{Cite news |date=2005-09-14 |title=Why youth is the key for Sir Alex |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/get_involved/4200614.stm |access-date=2022-05-06}}</ref>
Ferguson het as aanvaller vir verskeie Skotse klubs gespeel, insluitend Dunfermline Athletic en Rangers. Terwyl hy vir Dunfermline gespeel het, was hy die topdoelmaker in die Skotse liga gedurende die 1965–66-seisoen. Teen die einde van sy spelersloopbaan het hy ook as afrigter begin werk, en sy afrigtersloopbaan het by East Stirlingshire en St Mirren begin. Ferguson het toe groot sukses behaal as afrigter van Aberdeen, waar hy drie Skotse ligatitels, vier Skotse Bekers, en beide die [[UEFA Bekerwenner-beker|UEFA Bekerwenner-beker]] en die [[UEFA Superbeker]] in 1983 gewen het. Hy het kortstondig [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] afgerig ná die dood van Jock Stein, en die span na die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986 Wêreldbeker]] gevoer.
Ferguson is in November 1986 as afrigter van Manchester United aangestel. Gedurende sy 26 jaar by die klub het hy 38 trofeë gewen, insluitend 13 [[Premier League]]-titels, vyf FA-bekers, en twee [[UEFA Champions League|Champions League]]-titels. Hy is in 1999 deur koningin [[Elizabeth II]] tot ridder geslaan as deel van die [[Orde van die Britse Ryk]] vir sy uitstaande bydrae tot sokker, nadat hy daardie jaar Manchester United tot 'n historiese driekuns gelei het – die Premier League, FA-beker en Champions League.<ref name=":2">{{cite news |title=Sir Alex's crowning glory |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/398955.stm |work=[[BBC News]] |date=20 July 1999 |access-date=6 November 2012}}</ref> Ferguson is die langsdienende afrigter in Manchester United se geskiedenis, en het Sir Matt Busby se rekord op 19 Desember 2010 oortref. Hy het aan die einde van die 2012–13-seisoen uitgetree, ná hy die Premier League in sy finale seisoen gewen het.
Ná sy aftrede as afrigter van Manchester United in 2013, het Ferguson voortgegaan om as ambassadeur en direkteur vir die klub te dien. In Oktober 2024 is aangekondig dat hy aan die einde van die seisoen sy amptelike rol as klubambassadeur sal verlaat.<ref name=":0">{{cite web |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2019/05/23/5ce5c24eca4741c7638b4567.html |title=Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time |publisher=Marca |last1=Rubio |first1=Alberto|last2=Clancy|first2=Conor|date=23 May 2019}}</ref>
Ferguson is ook ’n [[Wyn|wynversamelaar]].<ref>{{cite web |last=Mercer |first=Chris |url=https://www.decanter.com/interviews/decanter-interview-sir-alex-ferguson-12467/ |title=Decanter Interview: Sir Alex Ferguson on wine |date=5 June 2014 |access-date=17 December 2020 |work=Decanter}}</ref> In 2014 het hy ’n deel van sy indrukwekkende versameling by Christie's opgeveil. Volgens David Elswood, die hoof van wyn by Christie's, is Ferguson se wynvoorkeur "uitsonderlik".<ref>{{cite web |last=Rawlinson |first=Kevin |url=https://www.theguardian.com/football/2014/may/24/alex-ferguson-wine-collection-auction |title=Sir Alex Ferguson begins selling wine collection to make space for new finds |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Guardian}}</ref> Die versameling is op tot £3 miljoen gewaardeer.<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27048415 |title=Sir Alex Ferguson wine collection auction could make £3m |date=16 April 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref> Ná die eerste van drie veilings het hy 229 items vir £2,2 miljoen verkoop.<ref>{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425002545/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-date=2021-04-25 |url-access=limited |url-status=live |title=Sir Alex Ferguson sells part of his wine collection for £2.2m in the first of three Hong Kong auctions |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27558222 |title=Sir Alex Ferguson's wine collection sells for £2.2m |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Ferguson, Alex}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
9q6m6xyghzebek49e7w2zm6zwwhp4i1
2818033
2818013
2025-07-03T06:13:49Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818033
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
| name = Sir Alex Ferguson
| image = [[Lêer:Alex Ferguson.jpg|250px]]
| caption = Ferguson in 2006
| fullname = Alexander Chapman Ferguson
| birth_date = {{birth date and age|1941|12|31|df=y}}
| birth_place = [[Glasgow]], Skotland<!-- Only city and country name when it's a major city, no districts etc. -->
| position = Aanvaller
| youthyears1 = |youthclubs1 = Harmony Row Boys Club
| youthyears2 = |youthclubs2 = Drumchapel Amateurs
| years1 = 1957–1960 |clubs1 = [[Queen's Park F.C.|Queen's Park]] |caps1 = 31 |goals1 = 15
| years2 = 1960–1964 |clubs2 = [[St Johnstone F.C.|St Johnstone]] |caps2 = 37 |goals2 = 19
| years3 = 1964–1967 |clubs3 = [[Dunfermline Athletic F.C.|Dunfermline Athletic]] |caps3 = 89 |goals3 = 66
| years4 = 1967–1969 |clubs4 = [[Rangers F.C.|Rangers]] |caps4 = 41 |goals4 = 25
| years5 = 1969–1973 |clubs5 = [[Falkirk F.C.|Falkirk]] |caps5 = 95 |goals5 = 37
| years6 = 1973–1974 |clubs6 = [[Ayr United F.C.|Ayr United]] |caps6 = 24 |goals6 = 9
| totalcaps = 317 |totalgoals = 171
| nationalyears1 = 1960 |nationalteam1 = Skotland Amateurs<ref name=McColl>{{cite web |last1=McColl |first1=Brian |last2=Gorman |first2=Douglas |last3=Campbell |first3=George |title=FORGOTTEN GLORIES – British Amateur Internationals 1901–1974 |url=http://www.scottish-football-historical-archive.co.uk/Forgotten%20Glories.pdf |url-status=dead |pages=318 |access-date=16 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170702210501/http://www.scottish-football-historical-archive.co.uk/Forgotten%20Glories.pdf |archive-date=2 July 2017}}</ref> |nationalcaps1 = 1 |nationalgoals1 = 1
| nationalyears3 = 1967 |nationalteam3 = Scottish Football League XI<ref>{{cite web |title=Alex Ferguson |url=http://www.londonhearts.com/SFL/players/alexferguson.html |publisher=London Hearts Supporters' Club |access-date=5 December 2011}}</ref> |nationalcaps3 = 2 |nationalgoals3 = 1
| nationalyears2 = 1967 |nationalteam2 = [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]]<ref>{{cite web |first1=Stephen |last1=Bell |first2=Andre |last2=Zlotkowski |title=Scotland XI Tour of Asia and Oceania 1967 |url=https://www.rsssf.org/tabless/scotlandxi-asotour67.html |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] |date=6 June 2008 |access-date=5 March 2011}}</ref><ref name="1967 reclassified">{{cite web |title=Former Scotland players to be recognised with international caps including Sir Alex Ferguson |url=https://www.scottishfa.co.uk/news/former-scotland-players-to-be-recognised-with-international-caps-including-sir-alex-ferguson/?rid=14258 |website=scottishfa.co.uk |publisher=Scottish Football Association |date=9 October 2021 |access-date=10 October 2021}}</ref>
|nationalcaps2 = 4 |nationalgoals2 = 3
| manageryears1 = 1974 |managerclubs1 = [[East Stirlingshire F.C.|East Stirlingshire]]
| manageryears2 = 1974–1978 |managerclubs2 = [[St Mirren F.C.|St Mirren]]
| manageryears3 = 1978–1986 |managerclubs3 = [[Aberdeen F.C.|Aberdeen]]
| manageryears4 = 1985–1986 |managerclubs4 = [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]]
| manageryears5 = 1986–2013 |managerclubs5 = [[Manchester United]]
}}
'''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best football managers of all time have been ranked in order |url=https://www.givemesport.com/football-best-managers-ever-ranked/ |access-date=2025-05-23 |website=GiveMeSport |language=en}}</ref> Ferguson word dikwels gekrediteer vir sy fokus op jeugontwikkeling tydens sy tyd by Manchester United wat daartoe bygedra het om die klub een van die suksesvolste in die wêreld te maak.<ref name=":1">{{Cite news |date=2005-09-14 |title=Why youth is the key for Sir Alex |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/get_involved/4200614.stm |access-date=2022-05-06}}</ref>
Ferguson het as aanvaller vir verskeie Skotse klubs gespeel, insluitend Dunfermline Athletic en Rangers. Terwyl hy vir Dunfermline gespeel het, was hy die topdoelmaker in die Skotse liga gedurende die 1965–66-seisoen. Teen die einde van sy spelersloopbaan het hy ook as afrigter begin werk, en sy afrigtersloopbaan het by East Stirlingshire en St Mirren begin. Ferguson het toe groot sukses behaal as afrigter van Aberdeen, waar hy drie Skotse ligatitels, vier Skotse Bekers, en beide die [[UEFA Bekerwenner-beker|UEFA Bekerwenner-beker]] en die [[UEFA Superbeker]] in 1983 gewen het. Hy het kortstondig [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] afgerig ná die dood van Jock Stein, en die span na die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986 Wêreldbeker]] gevoer.
Ferguson is in November 1986 as afrigter van Manchester United aangestel. Gedurende sy 26 jaar by die klub het hy 38 trofeë gewen, insluitend 13 [[Premier League]]-titels, vyf FA-bekers, en twee [[UEFA Champions League|Champions League]]-titels. Hy is in 1999 deur koningin [[Elizabeth II]] tot ridder geslaan as deel van die [[Orde van die Britse Ryk]] vir sy uitstaande bydrae tot sokker, nadat hy daardie jaar Manchester United tot 'n historiese driekuns gelei het – die Premier League, FA-beker en Champions League.<ref name=":2">{{cite news |title=Sir Alex's crowning glory |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/398955.stm |work=[[BBC News]] |date=20 July 1999 |access-date=6 November 2012}}</ref> Ferguson is die langsdienende afrigter in Manchester United se geskiedenis, en het Sir Matt Busby se rekord op 19 Desember 2010 oortref. Hy het aan die einde van die 2012–13-seisoen uitgetree, ná hy die Premier League in sy finale seisoen gewen het.
Ná sy aftrede as afrigter van Manchester United in 2013, het Ferguson voortgegaan om as ambassadeur en direkteur vir die klub te dien. In Oktober 2024 is aangekondig dat hy aan die einde van die seisoen sy amptelike rol as klubambassadeur sal verlaat.<ref name=":0">{{cite web |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2019/05/23/5ce5c24eca4741c7638b4567.html |title=Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time |publisher=Marca |last1=Rubio |first1=Alberto|last2=Clancy|first2=Conor|date=23 May 2019}}</ref>
Ferguson is ook ’n [[Wyn|wynversamelaar]].<ref>{{cite web |last=Mercer |first=Chris |url=https://www.decanter.com/interviews/decanter-interview-sir-alex-ferguson-12467/ |title=Decanter Interview: Sir Alex Ferguson on wine |date=5 June 2014 |access-date=17 December 2020 |work=Decanter}}</ref> In 2014 het hy ’n deel van sy indrukwekkende versameling by Christie's opgeveil. Volgens David Elswood, die hoof van wyn by Christie's, is Ferguson se wynvoorkeur "uitsonderlik".<ref>{{cite web |last=Rawlinson |first=Kevin |url=https://www.theguardian.com/football/2014/may/24/alex-ferguson-wine-collection-auction |title=Sir Alex Ferguson begins selling wine collection to make space for new finds |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Guardian}}</ref> Die versameling is op tot £3 miljoen gewaardeer.<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27048415 |title=Sir Alex Ferguson wine collection auction could make £3m |date=16 April 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref> Ná die eerste van drie veilings het hy 229 items vir £2,2 miljoen verkoop.<ref>{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425002545/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-date=2021-04-25 |url-access=limited |url-status=live |title=Sir Alex Ferguson sells part of his wine collection for £2.2m in the first of three Hong Kong auctions |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27558222 |title=Sir Alex Ferguson's wine collection sells for £2.2m |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Ferguson, Alex}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
s12axkj48o8yi3qw4yar862d6nf13jx
2818035
2818033
2025-07-03T06:15:33Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818035
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
| name = Sir Alex Ferguson
| image = [[Lêer:Alex Ferguson.jpg|250px]]
| caption = Ferguson in 2006
| fullname = Alexander Chapman Ferguson
| birth_date = {{birth date and age|1941|12|31|df=y}}
| birth_place = [[Glasgow]], Skotland<!-- Only city and country name when it's a major city, no districts etc. -->
| position = Aanvaller
| youthyears1 = |youthclubs1 = Harmony Row Boys Club
| youthyears2 = |youthclubs2 = Drumchapel Amateurs
| years1 = 1957–1960 |clubs1 = [[Queen's Park F.C.|Queen's Park]] |caps1 = 31 |goals1 = 15
| years2 = 1960–1964 |clubs2 = [[St Johnstone F.C.|St Johnstone]] |caps2 = 37 |goals2 = 19
| years3 = 1964–1967 |clubs3 = [[Dunfermline Athletic F.C.|Dunfermline Athletic]] |caps3 = 89 |goals3 = 66
| years4 = 1967–1969 |clubs4 = [[Rangers F.C.|Rangers]] |caps4 = 41 |goals4 = 25
| years5 = 1969–1973 |clubs5 = [[Falkirk F.C.|Falkirk]] |caps5 = 95 |goals5 = 37
| years6 = 1973–1974 |clubs6 = [[Ayr United F.C.|Ayr United]] |caps6 = 24 |goals6 = 9
| totalcaps = 317 |totalgoals = 171
| nationalyears1 = 1960 |nationalteam1 = Skotland Amateurs<ref name=McColl>{{cite web |last1=McColl |first1=Brian |last2=Gorman |first2=Douglas |last3=Campbell |first3=George |title=FORGOTTEN GLORIES – British Amateur Internationals 1901–1974 |url=http://www.scottish-football-historical-archive.co.uk/Forgotten%20Glories.pdf |url-status=dead |pages=318 |access-date=16 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170702210501/http://www.scottish-football-historical-archive.co.uk/Forgotten%20Glories.pdf |archive-date=2 July 2017}}</ref> |nationalcaps1 = 1 |nationalgoals1 = 1
| nationalyears3 = 1967 |nationalteam3 = Scottish Football League XI<ref>{{cite web |title=Alex Ferguson |url=http://www.londonhearts.com/SFL/players/alexferguson.html |publisher=London Hearts Supporters' Club |access-date=5 December 2011}}</ref> |nationalcaps3 = 2 |nationalgoals3 = 1
| nationalyears2 = 1967 |nationalteam2 = [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]]<ref>{{cite web |first1=Stephen |last1=Bell |first2=Andre |last2=Zlotkowski |title=Scotland XI Tour of Asia and Oceania 1967 |url=https://www.rsssf.org/tabless/scotlandxi-asotour67.html |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] |date=6 June 2008 |access-date=5 March 2011}}</ref><ref name="1967 reclassified">{{cite web |title=Former Scotland players to be recognised with international caps including Sir Alex Ferguson |url=https://www.scottishfa.co.uk/news/former-scotland-players-to-be-recognised-with-international-caps-including-sir-alex-ferguson/?rid=14258 |website=scottishfa.co.uk |publisher=Scottish Football Association |date=9 October 2021 |access-date=10 October 2021}}</ref>
|nationalcaps2 = 4 |nationalgoals2 = 3
| manageryears1 = 1974 |managerclubs1 = [[East Stirlingshire F.C.|East Stirlingshire]]
| manageryears2 = 1974–1978 |managerclubs2 = [[St Mirren F.C.|St Mirren]]
| manageryears3 = 1978–1986 |managerclubs3 = [[Aberdeen FC|Aberdeen]]
| manageryears4 = 1985–1986 |managerclubs4 = [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]]
| manageryears5 = 1986–2013 |managerclubs5 = [[Manchester United]]
}}
'''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best football managers of all time have been ranked in order |url=https://www.givemesport.com/football-best-managers-ever-ranked/ |access-date=2025-05-23 |website=GiveMeSport |language=en}}</ref> Ferguson word dikwels gekrediteer vir sy fokus op jeugontwikkeling tydens sy tyd by Manchester United wat daartoe bygedra het om die klub een van die suksesvolste in die wêreld te maak.<ref name=":1">{{Cite news |date=2005-09-14 |title=Why youth is the key for Sir Alex |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/get_involved/4200614.stm |access-date=2022-05-06}}</ref>
Ferguson het as aanvaller vir verskeie Skotse klubs gespeel, insluitend Dunfermline Athletic en Rangers. Terwyl hy vir Dunfermline gespeel het, was hy die topdoelmaker in die Skotse liga gedurende die 1965–66-seisoen. Teen die einde van sy spelersloopbaan het hy ook as afrigter begin werk, en sy afrigtersloopbaan het by East Stirlingshire en St Mirren begin. Ferguson het toe groot sukses behaal as afrigter van Aberdeen, waar hy drie Skotse ligatitels, vier Skotse Bekers, en beide die [[UEFA Bekerwenner-beker|UEFA Bekerwenner-beker]] en die [[UEFA Superbeker]] in 1983 gewen het. Hy het kortstondig [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] afgerig ná die dood van Jock Stein, en die span na die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986 Wêreldbeker]] gevoer.
Ferguson is in November 1986 as afrigter van Manchester United aangestel. Gedurende sy 26 jaar by die klub het hy 38 trofeë gewen, insluitend 13 [[Premier League]]-titels, vyf FA-bekers, en twee [[UEFA Champions League|Champions League]]-titels. Hy is in 1999 deur koningin [[Elizabeth II]] tot ridder geslaan as deel van die [[Orde van die Britse Ryk]] vir sy uitstaande bydrae tot sokker, nadat hy daardie jaar Manchester United tot 'n historiese driekuns gelei het – die Premier League, FA-beker en Champions League.<ref name=":2">{{cite news |title=Sir Alex's crowning glory |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/398955.stm |work=[[BBC News]] |date=20 July 1999 |access-date=6 November 2012}}</ref> Ferguson is die langsdienende afrigter in Manchester United se geskiedenis, en het Sir Matt Busby se rekord op 19 Desember 2010 oortref. Hy het aan die einde van die 2012–13-seisoen uitgetree, ná hy die Premier League in sy finale seisoen gewen het.
Ná sy aftrede as afrigter van Manchester United in 2013, het Ferguson voortgegaan om as ambassadeur en direkteur vir die klub te dien. In Oktober 2024 is aangekondig dat hy aan die einde van die seisoen sy amptelike rol as klubambassadeur sal verlaat.<ref name=":0">{{cite web |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2019/05/23/5ce5c24eca4741c7638b4567.html |title=Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time |publisher=Marca |last1=Rubio |first1=Alberto|last2=Clancy|first2=Conor|date=23 May 2019}}</ref>
Ferguson is ook ’n [[Wyn|wynversamelaar]].<ref>{{cite web |last=Mercer |first=Chris |url=https://www.decanter.com/interviews/decanter-interview-sir-alex-ferguson-12467/ |title=Decanter Interview: Sir Alex Ferguson on wine |date=5 June 2014 |access-date=17 December 2020 |work=Decanter}}</ref> In 2014 het hy ’n deel van sy indrukwekkende versameling by Christie's opgeveil. Volgens David Elswood, die hoof van wyn by Christie's, is Ferguson se wynvoorkeur "uitsonderlik".<ref>{{cite web |last=Rawlinson |first=Kevin |url=https://www.theguardian.com/football/2014/may/24/alex-ferguson-wine-collection-auction |title=Sir Alex Ferguson begins selling wine collection to make space for new finds |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Guardian}}</ref> Die versameling is op tot £3 miljoen gewaardeer.<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27048415 |title=Sir Alex Ferguson wine collection auction could make £3m |date=16 April 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref> Ná die eerste van drie veilings het hy 229 items vir £2,2 miljoen verkoop.<ref>{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425002545/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-date=2021-04-25 |url-access=limited |url-status=live |title=Sir Alex Ferguson sells part of his wine collection for £2.2m in the first of three Hong Kong auctions |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27558222 |title=Sir Alex Ferguson's wine collection sells for £2.2m |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Ferguson, Alex}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
6899jqg4pqvr1hmcu9n0h9cgydd3o5x
2818068
2818035
2025-07-03T08:57:40Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818068
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
| name = Sir Alex Ferguson
| image = [[Lêer:Alex Ferguson.jpg|250px]]
| caption = Ferguson in 2006
| fullname = Alexander Chapman Ferguson
| birth_date = {{birth date and age|1941|12|31|df=y}}
| birth_place = [[Glasgow]], Skotland<!-- Only city and country name when it's a major city, no districts etc. -->
| position = Aanvaller
| youthyears1 = |youthclubs1 = Harmony Row Boys Club
| youthyears2 = |youthclubs2 = Drumchapel Amateurs
| years1 = 1957–1960 |clubs1 = [[Queen's Park F.C.|Queen's Park]] |caps1 = 31 |goals1 = 15
| years2 = 1960–1964 |clubs2 = [[St Johnstone F.C.|St Johnstone]] |caps2 = 37 |goals2 = 19
| years3 = 1964–1967 |clubs3 = [[Dunfermline Athletic F.C.|Dunfermline Athletic]] |caps3 = 89 |goals3 = 66
| years4 = 1967–1969 |clubs4 = [[Glasgow Rangers|Rangers]] |caps4 = 41 |goals4 = 25
| years5 = 1969–1973 |clubs5 = [[Falkirk F.C.|Falkirk]] |caps5 = 95 |goals5 = 37
| years6 = 1973–1974 |clubs6 = [[Ayr United F.C.|Ayr United]] |caps6 = 24 |goals6 = 9
| totalcaps = 317 |totalgoals = 171
| nationalyears1 = 1960 |nationalteam1 = Skotland Amateurs<ref name=McColl>{{cite web |last1=McColl |first1=Brian |last2=Gorman |first2=Douglas |last3=Campbell |first3=George |title=FORGOTTEN GLORIES – British Amateur Internationals 1901–1974 |url=http://www.scottish-football-historical-archive.co.uk/Forgotten%20Glories.pdf |url-status=dead |pages=318 |access-date=16 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170702210501/http://www.scottish-football-historical-archive.co.uk/Forgotten%20Glories.pdf |archive-date=2 July 2017}}</ref> |nationalcaps1 = 1 |nationalgoals1 = 1
| nationalyears3 = 1967 |nationalteam3 = Scottish Football League XI<ref>{{cite web |title=Alex Ferguson |url=http://www.londonhearts.com/SFL/players/alexferguson.html |publisher=London Hearts Supporters' Club |access-date=5 December 2011}}</ref> |nationalcaps3 = 2 |nationalgoals3 = 1
| nationalyears2 = 1967 |nationalteam2 = [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]]<ref>{{cite web |first1=Stephen |last1=Bell |first2=Andre |last2=Zlotkowski |title=Scotland XI Tour of Asia and Oceania 1967 |url=https://www.rsssf.org/tabless/scotlandxi-asotour67.html |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] |date=6 June 2008 |access-date=5 March 2011}}</ref><ref name="1967 reclassified">{{cite web |title=Former Scotland players to be recognised with international caps including Sir Alex Ferguson |url=https://www.scottishfa.co.uk/news/former-scotland-players-to-be-recognised-with-international-caps-including-sir-alex-ferguson/?rid=14258 |website=scottishfa.co.uk |publisher=Scottish Football Association |date=9 October 2021 |access-date=10 October 2021}}</ref>
|nationalcaps2 = 4 |nationalgoals2 = 3
| manageryears1 = 1974 |managerclubs1 = [[East Stirlingshire F.C.|East Stirlingshire]]
| manageryears2 = 1974–1978 |managerclubs2 = [[St Mirren F.C.|St Mirren]]
| manageryears3 = 1978–1986 |managerclubs3 = [[Aberdeen FC|Aberdeen]]
| manageryears4 = 1985–1986 |managerclubs4 = [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]]
| manageryears5 = 1986–2013 |managerclubs5 = [[Manchester United]]
}}
'''Sir Alexander Chapman Ferguson''' (gebore [[31 Desember]] [[1941]]) is ’n [[Skotland|Skotse]] voormalige professionele [[Sokker|sokkerafrigter]] en speler, veral bekend vir sy termyn as hoofafrigter van [[Manchester United]] van 1986 tot 2013. Hy word wyd beskou as die grootste afrigter van alle tye en het meer trofeë gewen as enige ander afrigter in die geskiedenis van sokker.<ref>{{Cite web |last=Corless |first=Liam |date=2024-06-02 |title=The 15 best football managers of all time have been ranked in order |url=https://www.givemesport.com/football-best-managers-ever-ranked/ |access-date=2025-05-23 |website=GiveMeSport |language=en}}</ref> Ferguson word dikwels gekrediteer vir sy fokus op jeugontwikkeling tydens sy tyd by Manchester United wat daartoe bygedra het om die klub een van die suksesvolste in die wêreld te maak.<ref name=":1">{{Cite news |date=2005-09-14 |title=Why youth is the key for Sir Alex |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/get_involved/4200614.stm |access-date=2022-05-06}}</ref>
Ferguson het as aanvaller vir verskeie Skotse klubs gespeel, insluitend Dunfermline Athletic en Rangers. Terwyl hy vir Dunfermline gespeel het, was hy die topdoelmaker in die Skotse liga gedurende die 1965–66-seisoen. Teen die einde van sy spelersloopbaan het hy ook as afrigter begin werk, en sy afrigtersloopbaan het by East Stirlingshire en St Mirren begin. Ferguson het toe groot sukses behaal as afrigter van Aberdeen, waar hy drie Skotse ligatitels, vier Skotse Bekers, en beide die [[UEFA Bekerwenner-beker|UEFA Bekerwenner-beker]] en die [[UEFA Superbeker]] in 1983 gewen het. Hy het kortstondig [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] afgerig ná die dood van Jock Stein, en die span na die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986|1986 Wêreldbeker]] gevoer.
Ferguson is in November 1986 as afrigter van Manchester United aangestel. Gedurende sy 26 jaar by die klub het hy 38 trofeë gewen, insluitend 13 [[Premier League]]-titels, vyf FA-bekers, en twee [[UEFA Champions League|Champions League]]-titels. Hy is in 1999 deur koningin [[Elizabeth II]] tot ridder geslaan as deel van die [[Orde van die Britse Ryk]] vir sy uitstaande bydrae tot sokker, nadat hy daardie jaar Manchester United tot 'n historiese driekuns gelei het – die Premier League, FA-beker en Champions League.<ref name=":2">{{cite news |title=Sir Alex's crowning glory |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/398955.stm |work=[[BBC News]] |date=20 July 1999 |access-date=6 November 2012}}</ref> Ferguson is die langsdienende afrigter in Manchester United se geskiedenis, en het Sir Matt Busby se rekord op 19 Desember 2010 oortref. Hy het aan die einde van die 2012–13-seisoen uitgetree, ná hy die Premier League in sy finale seisoen gewen het.
Ná sy aftrede as afrigter van Manchester United in 2013, het Ferguson voortgegaan om as ambassadeur en direkteur vir die klub te dien. In Oktober 2024 is aangekondig dat hy aan die einde van die seisoen sy amptelike rol as klubambassadeur sal verlaat.<ref name=":0">{{cite web |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2019/05/23/5ce5c24eca4741c7638b4567.html |title=Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time |publisher=Marca |last1=Rubio |first1=Alberto|last2=Clancy|first2=Conor|date=23 May 2019}}</ref>
Ferguson is ook ’n [[Wyn|wynversamelaar]].<ref>{{cite web |last=Mercer |first=Chris |url=https://www.decanter.com/interviews/decanter-interview-sir-alex-ferguson-12467/ |title=Decanter Interview: Sir Alex Ferguson on wine |date=5 June 2014 |access-date=17 December 2020 |work=Decanter}}</ref> In 2014 het hy ’n deel van sy indrukwekkende versameling by Christie's opgeveil. Volgens David Elswood, die hoof van wyn by Christie's, is Ferguson se wynvoorkeur "uitsonderlik".<ref>{{cite web |last=Rawlinson |first=Kevin |url=https://www.theguardian.com/football/2014/may/24/alex-ferguson-wine-collection-auction |title=Sir Alex Ferguson begins selling wine collection to make space for new finds |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Guardian}}</ref> Die versameling is op tot £3 miljoen gewaardeer.<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27048415 |title=Sir Alex Ferguson wine collection auction could make £3m |date=16 April 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref> Ná die eerste van drie veilings het hy 229 items vir £2,2 miljoen verkoop.<ref>{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210425002545/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/sir-alex-ferguson-sells-part-his-wine-collection-ps2-2m-first-three-hong-kong-auctions-9430853.html |archive-date=2021-04-25 |url-access=limited |url-status=live |title=Sir Alex Ferguson sells part of his wine collection for £2.2m in the first of three Hong Kong auctions |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-27558222 |title=Sir Alex Ferguson's wine collection sells for £2.2m |date=24 May 2014 |access-date=17 December 2020 |work=BBC News}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Ferguson, Alex}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerafrigters]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
os8faf5oreiss84tccww60d1lrr1xcm
Pondogifertjie
0
450886
2818011
2025-07-02T20:37:37Z
Oesjaar
7467
Aanstuur
2818011
wikitext
text/x-wiki
#AANSTUUR [[Tephrosia pondoensis]]
t5106hxh7x9q5otpmjk0jsftyn0bubn
Don McLean
0
450887
2818022
2025-07-02T23:15:58Z
Johannescharlesventer
146706
Nuwe bladsy geskep met '{{Inligtingskas Musikale kunstenaar | beeld = Don McLean with awards (cropped).tif | beeldonderskrif = McLean in Oktober 2019 | naam = Don McLean | geboortenaam = Donald McLean III | geboortedatum = {{geboortedatum en ouderdom|1945|10|2}} | geboorteplek = New Rochelle, New York, Verenigde State | instrument = {{flatlist| * Stem * ghitaar }} | genre = {{flatlist| * Folkmusiek * [[rockmusiek|rock]] * folk roc...'
2818022
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Musikale kunstenaar
| beeld = Don McLean with awards (cropped).tif
| beeldonderskrif = McLean in Oktober 2019
| naam = Don McLean
| geboortenaam = Donald McLean III
| geboortedatum = {{geboortedatum en ouderdom|1945|10|2}}
| geboorteplek = New Rochelle, New York, Verenigde State
| instrument = {{flatlist|
* Stem
* ghitaar
}}
| genre = {{flatlist|
* Folkmusiek
* [[rockmusiek|rock]]
* folk rock
* Countrymusiek
}}
| etiket = {{flatlist|
* United Artists
* [[EMI|EMI America Records]]
* Curb Records
* Capitol Records
}}
| beroep = Sanger-liedjieskrywer
| jare_aktief = 1964–teenswoordig
| webwerf = {{URL|don-mclean.com}}
| alias =
}}
'''Donald McLean III''' (* [[2 Oktober]] [[1945]])<ref name="LarkinGE">{{cite book|title=The Guinness Encyclopedia of Popular Music]]|editor=[Colin Larkin|publisher=Guinness Publishing|date=1992|edition=first|isbn=0-85112-939-0|pages=1578/9}}</ref> is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] sanger-liedjieskrywer en [[kitaar|kitaris]], allerweë bekend as die "Amerikaanse Troebadoer" of "King of the Trail"<ref>{{cite web |date=21 Oktober 2021 |title=Don McLean on his hit American Pie, touring and intending to die on stage |url=https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |website=NewsChain |language=en |access-date=7 April 2023 |archive-date=17 Mei 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240517232918/https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |url-status=dead }}</ref><ref name=":3">{{cite web | url=https://www.newsletter.co.uk/whats-on/arts-and-entertainment/don-mcleans-american-pie-defined-a-bygone-era-3464605 | title=DON MCLEAN: 'American Pie is about the soul of a country and it is eternal' | work=www.newsletter.co.uk | date=19 November 2021}}</ref>. Hy is veral bekend vir sy 1971-treffer, "American Pie", 'n folk-rock liedjie van agt-en-'n-half minute wat na verwys is as 'n "kulturele baken".<ref>{{cite book|title=Smash Hits: The 100 Songs That Defined America|last=Perone|first=James E.|publisher=ABC-CLIO|year=2016|isbn=9781440834691|pages=230}}</ref> Sy ander treffers sluit in "[[Vincent (Don McLean-liedjie)|Vincent]]", "Dreidel", "Castles in the Air" en "Wonderful Baby", sowel as vertolkings van [[Roy Orbison]] se "Crying" en die Skyliners se "Since I Don't Have You".
McLean se liedjie "And I Love You So" is opgeneem deur [[Elvis Presley]], Perry Como, Helen Reddy, Glen Campbell en andere. In 2000 het [[Madonna]] 'n treffer gehad met haar vertolking van "American Pie". In 2004 is McLean ingelyf in die ''Songwriters Hall of Fame''. In January 2018 het BMI gesertifiseer dat "American Pie" vyf miljoen keer op die lug verskyn het, en "Vincent" drie miljoen keer.<ref>{{cite web|url=https://musicmattersmagazine.com/2018/01/24/don-mclean-becomes-a-bmi-multi-million-air/|title=Don McLean becomes a BMI multi million-air!|last=musicmattersmagazine|date=24 Januarie 2018|access-date=17 Januarie 2019}}</ref> Alhoewel die meeste van McLean se musiek ingedeel kan word in die folk rock-genre, het hy ook geëksperimenteer met ''Easy listening'', Country en ander genres.<ref>{{Cite web |last=Green |first=Amy |date=2022-11-15 |title=Don McLean, Ready to Rock and Roll |url=https://countryreunionmusic.com/don-mclean-ready-to-rock-and-roll/ |access-date=2025-04-24 |website=Country Reunion Music |language=en}}</ref>
== Diskografie ==
{{div col}}
* ''Tapestry'' (1970)
* ''American Pie'' (1971)
* ''Don McLean'' (1972)
* ''Playin' Favorites'' (1973)
* ''Homeless Brother'' (1974)
* ''Prime Time'' (1977)
* ''Chain Lightning'' (1978)
* ''Believers'' (1981)
* ''Love Tracks'' (1988)
* ''For the Memories'' (1989)
* ''Headroom'' (1991)
* ''Christmas'' (1991)
* ''The River of Love'' (1995)
* ''Christmas Dreams'' (1997)
* ''Sings Marty Robbins'' (2001)
* ''You've Got to Share: Songs for Children'' (2003)
* ''The Western Album'' (2003)
* ''Rearview Mirror: An American Musical Journey'' (2005)
* ''Addicted to Black'' (2009)
* ''Botanical Gardens'' (2018)
* ''Still Playin' Favorites'' (2020)
* ''American Boys'' (2024)
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|30em}}
== Eksterne skakels ==
{{sister project links|d=Q57339|q=Don McLean|c=category:Don McLean|n=no|b=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|wikt=no|s=no|species=no}}
*[{{AllMusic|class=artist|id=p4876|pure_url=yes}} Allmusic inskrywingEntry]
*[http://www.misterguitar.us/news/donmclean2a.html Working with Chet Atkins: An Interview with Don McLean]
*[https://www.namm.org/library/oral-history/don-mclean Don McLean Interview] by die NAMM Oral History Collection (2016)
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:McLean, Don}}
[[Kategorie:Geboortes in 1945]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse musici]]
[[Kategorie:Amerikaanse sangers]]
[[Kategorie:Amerikaanse komponiste]]
frp1p6y38a7cy4bwm4qtaf090gxymyo
2818023
2818022
2025-07-02T23:28:09Z
Johannescharlesventer
146706
2818023
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Musikale kunstenaar
| beeld = Don McLean with awards (cropped).tif
| beeldonderskrif = McLean in Oktober 2019
| naam = Don McLean
| geboortenaam = Donald McLean III
| geboortedatum = {{geboortedatum en ouderdom|1945|10|2}}
| geboorteplek = New Rochelle, New York, Verenigde State
| instrument = {{flatlist|
* Stem
* ghitaar
}}
| genre = {{flatlist|
* Folkmusiek
* [[rockmusiek|rock]]
* [[folk rock]]
* Countrymusiek
}}
| etiket = {{flatlist|
* United Artists
* [[EMI|EMI America Records]]
* Curb Records
* Capitol Records
}}
| beroep = Sanger-liedjieskrywer
| jare_aktief = 1964–teenswoordig
| webwerf = {{URL|don-mclean.com}}
| alias =
}}
'''Donald McLean III''' (* [[2 Oktober]] [[1945]])<ref name="LarkinGE">{{cite book|title=The Guinness Encyclopedia of Popular Music]]|editor=[Colin Larkin|publisher=Guinness Publishing|date=1992|edition=first|isbn=0-85112-939-0|pages=1578/9}}</ref> is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] sanger-liedjieskrywer en [[kitaar|kitaris]], allerweë bekend as die "Amerikaanse Troebadoer" of "King of the Trail"<ref>{{cite web |date=21 Oktober 2021 |title=Don McLean on his hit American Pie, touring and intending to die on stage |url=https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |website=NewsChain |language=en |access-date=7 April 2023 |archive-date=17 Mei 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240517232918/https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |url-status=dead }}</ref><ref name=":3">{{cite web | url=https://www.newsletter.co.uk/whats-on/arts-and-entertainment/don-mcleans-american-pie-defined-a-bygone-era-3464605 | title=DON MCLEAN: 'American Pie is about the soul of a country and it is eternal' | work=www.newsletter.co.uk | date=19 November 2021}}</ref>. Hy is veral bekend vir sy 1971-treffer, "American Pie", 'n [[folk rock]] liedjie van agt-en-'n-half minute en wat 'n "kulturele baken" genoem is.<ref>{{cite book|title=Smash Hits: The 100 Songs That Defined America|last=Perone|first=James E.|publisher=ABC-CLIO|year=2016|isbn=9781440834691|pages=230}}</ref> Sy ander treffers sluit in "[[Vincent (Don McLean-liedjie)|Vincent]]", "Dreidel", "Castles in the Air" en "Wonderful Baby", sowel as vertolkings van [[Roy Orbison]] se "Crying" en die Skyliners se "Since I Don't Have You".
McLean se liedjie "And I Love You So" is opgeneem deur [[Elvis Presley]], Perry Como, Helen Reddy, Glen Campbell en andere. In 2000 het [[Madonna]] 'n treffer gehad met haar vertolking van "American Pie". In 2004 is McLean ingelyf in die ''Songwriters Hall of Fame''. In January 2018 het BMI gesertifiseer dat "American Pie" vyf miljoen keer op die lug verskyn het, en "Vincent" drie miljoen keer.<ref>{{cite web|url=https://musicmattersmagazine.com/2018/01/24/don-mclean-becomes-a-bmi-multi-million-air/|title=Don McLean becomes a BMI multi million-air!|last=musicmattersmagazine|date=24 Januarie 2018|access-date=17 Januarie 2019}}</ref> Alhoewel die meeste van McLean se musiek ingedeel kan word in die [[folk rock]]-genre, het hy ook geëksperimenteer met genres soos Easy listening, Country en andere.<ref>{{Cite web |last=Green |first=Amy |date=2022-11-15 |title=Don McLean, Ready to Rock and Roll |url=https://countryreunionmusic.com/don-mclean-ready-to-rock-and-roll/ |access-date=2025-04-24 |website=Country Reunion Music |language=en}}</ref>
== Diskografie ==
{{div col}}
* ''Tapestry'' (1970)
* ''American Pie'' (1971)
* ''Don McLean'' (1972)
* ''Playin' Favorites'' (1973)
* ''Homeless Brother'' (1974)
* ''Prime Time'' (1977)
* ''Chain Lightning'' (1978)
* ''Believers'' (1981)
* ''Love Tracks'' (1988)
* ''For the Memories'' (1989)
* ''Headroom'' (1991)
* ''Christmas'' (1991)
* ''The River of Love'' (1995)
* ''Christmas Dreams'' (1997)
* ''Sings Marty Robbins'' (2001)
* ''You've Got to Share: Songs for Children'' (2003)
* ''The Western Album'' (2003)
* ''Rearview Mirror: An American Musical Journey'' (2005)
* ''Addicted to Black'' (2009)
* ''Botanical Gardens'' (2018)
* ''Still Playin' Favorites'' (2020)
* ''American Boys'' (2024)
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|30em}}
== Eksterne skakels ==
{{sister project links|d=Q57339|q=Don McLean|c=category:Don McLean|n=no|b=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|wikt=no|s=no|species=no}}
*[{{AllMusic|class=artist|id=p4876|pure_url=yes}} Allmusic inskrywingEntry]
*[http://www.misterguitar.us/news/donmclean2a.html Working with Chet Atkins: An Interview with Don McLean]
*[https://www.namm.org/library/oral-history/don-mclean Don McLean Interview] by die NAMM Oral History Collection (2016)
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:McLean, Don}}
[[Kategorie:Geboortes in 1945]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse musici]]
[[Kategorie:Amerikaanse sangers]]
[[Kategorie:Amerikaanse komponiste]]
17cujmxjlud6rrkx7rkohtyn59ejy7d
2818026
2818023
2025-07-03T01:10:33Z
Johannescharlesventer
146706
2818026
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Musikale kunstenaar
| beeld = Don McLean with awards (cropped).tif
| beeldonderskrif = McLean in Oktober 2019
| naam = Don McLean
| geboortenaam = Donald McLean III
| geboortedatum = {{geboortedatum en ouderdom|1945|10|2}}
| geboorteplek = New Rochelle, New York, Verenigde State
| instrument = {{flatlist|
* Stem
* ghitaar
}}
| genre = {{flatlist|
* Folkmusiek
* [[rockmusiek|rock]]
* [[folk rock]]
* Countrymusiek
}}
| etiket = {{flatlist|
* United Artists
* [[EMI|EMI America Records]]
* Curb Records
* Capitol Records
}}
| beroep = Sanger-liedjieskrywer
| jare_aktief = 1964–teenswoordig
| webwerf = {{URL|don-mclean.com}}
| alias =
}}
'''Donald McLean III''' (* [[2 Oktober]] [[1945]])<ref name="LarkinGE">{{cite book|title=The Guinness Encyclopedia of Popular Music]]|editor=[Colin Larkin|publisher=Guinness Publishing|date=1992|edition=first|isbn=0-85112-939-0|pages=1578/9}}</ref> is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] sanger-liedjieskrywer en [[kitaar|kitaris]], allerweë bekend as die "Amerikaanse Troebadoer" of "King of the Trail"<ref>{{cite web |date=21 Oktober 2021 |title=Don McLean on his hit American Pie, touring and intending to die on stage |url=https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |website=NewsChain |language=en |access-date=7 April 2023 |archive-date=17 Mei 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240517232918/https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |url-status=dead }}</ref><ref name=":3">{{cite web | url=https://www.newsletter.co.uk/whats-on/arts-and-entertainment/don-mcleans-american-pie-defined-a-bygone-era-3464605 | title=DON MCLEAN: 'American Pie is about the soul of a country and it is eternal' | work=www.newsletter.co.uk | date=19 November 2021}}</ref>. Hy is veral bekend vir sy 1971-treffer, "American Pie", 'n [[folk rock]] liedjie van agt-en-'n-half minute en wat 'n "kulturele baken" genoem is.<ref>{{cite book|title=Smash Hits: The 100 Songs That Defined America|last=Perone|first=James E.|publisher=ABC-CLIO|year=2016|isbn=9781440834691|pages=230}}</ref> Sy ander treffers sluit in "[[Vincent (Don McLean liedjie)|Vincent]]", "Dreidel", "Castles in the Air" en "Wonderful Baby", sowel as vertolkings van [[Roy Orbison]] se "Crying" en die Skyliners se "Since I Don't Have You".
McLean se liedjie "And I Love You So" is opgeneem deur [[Elvis Presley]], Perry Como, Helen Reddy, Glen Campbell en andere. In 2000 het [[Madonna]] 'n treffer gehad met haar vertolking van "American Pie". In 2004 is McLean ingelyf in die ''Songwriters Hall of Fame''. In January 2018 het BMI gesertifiseer dat "American Pie" vyf miljoen keer op die lug verskyn het, en "Vincent" drie miljoen keer.<ref>{{cite web|url=https://musicmattersmagazine.com/2018/01/24/don-mclean-becomes-a-bmi-multi-million-air/|title=Don McLean becomes a BMI multi million-air!|last=musicmattersmagazine|date=24 Januarie 2018|access-date=17 Januarie 2019}}</ref> Alhoewel die meeste van McLean se musiek ingedeel kan word in die [[folk rock]]-genre, het hy ook geëksperimenteer met genres soos Easy listening, Country en andere.<ref>{{Cite web |last=Green |first=Amy |date=2022-11-15 |title=Don McLean, Ready to Rock and Roll |url=https://countryreunionmusic.com/don-mclean-ready-to-rock-and-roll/ |access-date=2025-04-24 |website=Country Reunion Music |language=en}}</ref>
== Diskografie ==
{{div col}}
* ''Tapestry'' (1970)
* ''American Pie'' (1971)
* ''Don McLean'' (1972)
* ''Playin' Favorites'' (1973)
* ''Homeless Brother'' (1974)
* ''Prime Time'' (1977)
* ''Chain Lightning'' (1978)
* ''Believers'' (1981)
* ''Love Tracks'' (1988)
* ''For the Memories'' (1989)
* ''Headroom'' (1991)
* ''Christmas'' (1991)
* ''The River of Love'' (1995)
* ''Christmas Dreams'' (1997)
* ''Sings Marty Robbins'' (2001)
* ''You've Got to Share: Songs for Children'' (2003)
* ''The Western Album'' (2003)
* ''Rearview Mirror: An American Musical Journey'' (2005)
* ''Addicted to Black'' (2009)
* ''Botanical Gardens'' (2018)
* ''Still Playin' Favorites'' (2020)
* ''American Boys'' (2024)
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|30em}}
== Eksterne skakels ==
{{sister project links|d=Q57339|q=Don McLean|c=category:Don McLean|n=no|b=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|wikt=no|s=no|species=no}}
*[{{AllMusic|class=artist|id=p4876|pure_url=yes}} Allmusic inskrywingEntry]
*[http://www.misterguitar.us/news/donmclean2a.html Working with Chet Atkins: An Interview with Don McLean]
*[https://www.namm.org/library/oral-history/don-mclean Don McLean Interview] by die NAMM Oral History Collection (2016)
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:McLean, Don}}
[[Kategorie:Geboortes in 1945]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse musici]]
[[Kategorie:Amerikaanse sangers]]
[[Kategorie:Amerikaanse komponiste]]
ryziqtsdthdr7lt77opcyqrn7q0sdcg
2818038
2818026
2025-07-03T06:22:08Z
Pynappel
70858
2818038
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Musikale kunstenaar
| beeld = Don McLean with awards (cropped).tif
| beeldonderskrif = McLean in Oktober 2019
| naam = Don McLean
| geboortenaam = Donald McLean III
| geboortedatum = {{geboortedatum en ouderdom|1945|10|2}}
| geboorteplek = New Rochelle, New York, Verenigde State
| instrument = {{flatlist|
* Stem
* ghitaar
}}
| genre = {{flatlist|
* Folkmusiek
* [[rockmusiek|rock]]
* [[folk rock]]
* Countrymusiek
}}
| etiket = {{flatlist|
* United Artists
* [[EMI|EMI America Records]]
* Curb Records
* Capitol Records
}}
| beroep = Sanger-liedjieskrywer
| jare_aktief = 1964–teenswoordig
| webwerf = {{URL|don-mclean.com}}
| alias =
}}
'''Donald McLean III''' (* [[2 Oktober]] [[1945]])<ref name="LarkinGE">{{cite book|title=The Guinness Encyclopedia of Popular Music]]|editor=[Colin Larkin|publisher=Guinness Publishing|date=1992|edition=first|isbn=0-85112-939-0|pages=1578/9}}</ref> is 'n [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] sanger-liedjieskrywer en [[kitaar|kitaris]], allerweë bekend as die "Amerikaanse Troebadoer" of "King of the Trail"<ref>{{cite web |date=21 Oktober 2021 |title=Don McLean on his hit American Pie, touring and intending to die on stage |url=https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |website=NewsChain |language=en |access-date=7 April 2023 |archive-date=17 Mei 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240517232918/https://www.newschainonline.com/lifestyle/life/don-mclean-on-his-hit-american-pie-touring-and-intending-to-die-on-stage-231307 |url-status=dead }}</ref><ref name=":3">{{cite web | url=https://www.newsletter.co.uk/whats-on/arts-and-entertainment/don-mcleans-american-pie-defined-a-bygone-era-3464605 | title=DON MCLEAN: 'American Pie is about the soul of a country and it is eternal' | work=www.newsletter.co.uk | date=19 November 2021}}</ref>. Hy is veral bekend vir sy 1971-treffer, "American Pie", 'n [[folk rock]] liedjie van agt-en-'n-half minute en wat 'n "kulturele baken" genoem is.<ref>{{cite book|title=Smash Hits: The 100 Songs That Defined America|last=Perone|first=James E.|publisher=ABC-CLIO|year=2016|isbn=9781440834691|pages=230}}</ref> Sy ander treffers sluit in "[[Vincent (Don McLean-liedjie)|Vincent]]", "Dreidel", "Castles in the Air" en "Wonderful Baby", sowel as vertolkings van [[Roy Orbison]] se "Crying" en die Skyliners se "Since I Don't Have You".
McLean se liedjie "And I Love You So" is opgeneem deur [[Elvis Presley]], Perry Como, Helen Reddy, Glen Campbell en andere. In 2000 het [[Madonna]] 'n treffer gehad met haar vertolking van "American Pie". In 2004 is McLean ingelyf in die ''Songwriters Hall of Fame''. In January 2018 het BMI gesertifiseer dat "American Pie" vyf miljoen keer op die lug verskyn het, en "Vincent" drie miljoen keer.<ref>{{cite web|url=https://musicmattersmagazine.com/2018/01/24/don-mclean-becomes-a-bmi-multi-million-air/|title=Don McLean becomes a BMI multi million-air!|last=musicmattersmagazine|date=24 Januarie 2018|access-date=17 Januarie 2019}}</ref> Alhoewel die meeste van McLean se musiek ingedeel kan word in die [[folk rock]]-genre, het hy ook geëksperimenteer met genres soos Easy listening, Country en andere.<ref>{{Cite web |last=Green |first=Amy |date=2022-11-15 |title=Don McLean, Ready to Rock and Roll |url=https://countryreunionmusic.com/don-mclean-ready-to-rock-and-roll/ |access-date=2025-04-24 |website=Country Reunion Music |language=en}}</ref>
== Diskografie ==
{{div col}}
* ''Tapestry'' (1970)
* ''American Pie'' (1971)
* ''Don McLean'' (1972)
* ''Playin' Favorites'' (1973)
* ''Homeless Brother'' (1974)
* ''Prime Time'' (1977)
* ''Chain Lightning'' (1978)
* ''Believers'' (1981)
* ''Love Tracks'' (1988)
* ''For the Memories'' (1989)
* ''Headroom'' (1991)
* ''Christmas'' (1991)
* ''The River of Love'' (1995)
* ''Christmas Dreams'' (1997)
* ''Sings Marty Robbins'' (2001)
* ''You've Got to Share: Songs for Children'' (2003)
* ''The Western Album'' (2003)
* ''Rearview Mirror: An American Musical Journey'' (2005)
* ''Addicted to Black'' (2009)
* ''Botanical Gardens'' (2018)
* ''Still Playin' Favorites'' (2020)
* ''American Boys'' (2024)
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|30em}}
== Eksterne skakels ==
{{sister project links|d=Q57339|q=Don McLean|c=category:Don McLean|n=no|b=no|v=no|voy=no|m=no|mw=no|wikt=no|s=no|species=no}}
*[{{AllMusic|class=artist|id=p4876|pure_url=yes}} Allmusic inskrywingEntry]
*[http://www.misterguitar.us/news/donmclean2a.html Working with Chet Atkins: An Interview with Don McLean]
*[https://www.namm.org/library/oral-history/don-mclean Don McLean Interview] by die NAMM Oral History Collection (2016)
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:McLean, Don}}
[[Kategorie:Geboortes in 1945]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse musici]]
[[Kategorie:Amerikaanse sangers]]
[[Kategorie:Amerikaanse komponiste]]
17cujmxjlud6rrkx7rkohtyn59ejy7d
Vincent (Don McLean-liedjie)
0
450888
2818027
2025-07-03T01:29:33Z
Johannescharlesventer
146706
Nuwe bladsy geskep met '{{Infobox song | name = Vincent | cover = | alt = | caption = | type = [[enkelspeler]] | artist = [[Don McLean]] | album = American Pie | released = Februarie 1972<ref>{{cite web|url=http://www.45cat.com/record/50887|title=Vincent / Castles In The Air - Don McLean|publisher=45cat|accessdate=2021-04-22}}</ref> | format = | recorded = | studio = | genre = [[Folk rock]]<ref>{{Cite web|url=https://donmclean.com/home...'
2818027
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox song
| name = Vincent
| cover =
| alt =
| caption =
| type = [[enkelspeler]]
| artist = [[Don McLean]]
| album = American Pie
| released = Februarie 1972<ref>{{cite web|url=http://www.45cat.com/record/50887|title=Vincent / Castles In The Air - Don McLean|publisher=45cat|accessdate=2021-04-22}}</ref>
| format =
| recorded =
| studio =
| genre = [[Folk rock]]<ref>{{Cite web|url=https://donmclean.com/home-free-team-with-all-american-icon-don-mclean-for-reimagined-vincent/|title=Home Free Team With All-American Icon Don McLean for Reimagined "Vincent" | Don McLean}}</ref>
| length = {{duration|m=3|s=55}}
| label = United Artists Records, BGO Records
| writer = [[Don McLean]]
| producer = Ed Freeman
| prev_title = American Pie
| prev_year = 1971
| next_title = Dreidel
| next_year = 1973
| misc = {{External music video|{{YouTube|oxHnRfhDmrk|''Vincent''}}, deur Don McLean. (3:58 minute, met lirieke)
| header = Musiekvideos}}
{{External music video|{{YouTube|4wrNFDxCRzU|''Vincent''}}, deur Don McLean. regstreekse opvoering (1972). (3:57 minute)
| header = no}}}}
[[Lêer:Van Gogh - Starry Night - Google Art Project.jpg|duimnael|237px|[[Vincent van Gogh]] se ''[[Die Sterrenag]]'' (1889) wat in die liedjie beskryf word]]
"'''Vincent'''" is 'n liedjie deur [[Don McLean]] wat geskryf is as 'n huldeblyk aan [[Vincent van Gogh]]. Die liedjie se bekende openingslirieke, "'''Starry, Starry Night'''", is 'n verwysing na van Gogh se 1889-[[skildery]], ''[[Die Sterrenag]]''.
McLean het die lirieke in 1970 geskryf terwyl hy 'n boek gelees het oor die lewe van Vincent van Gogh.<ref name="telegraph.co.uk"/> Dit is vrygestel op McLean se 1971 ''American Pie''-album; die volgende jaar was die liedjie vir twee weke bo-aan die Verenigde Koninkryk se enkelsnit speellys,<ref name="British Hit Singles & Albums">{{cite book
| first= David
| last= Roberts
| year= 2006
| title= British Hit Singles & Albums
| edition= 19th
| publisher= Guinness World Records Limited
| location= Londen
| isbn= 1-904994-10-5
| page= 274}}</ref> en dit het No.12 behaal in die Verenigde State,<ref>{{cite web|author=Jason Ankeny |url=http://www.allmusic.com/artist/don-mclean-mn0000179205/biography |title=Don McLean | Biography |publisher=AllMusic |date=1945-10-02 |access-date=2014-03-27}}</ref> waar dit ook No.2 was op die speellys vir Volwasse kontemporêre musiek.<ref>{{cite book |title= Top Adult Contemporary: 1961-2001|last=Whitburn |first=Joe |year=2002 |publisher=Record Research |page=166}}</ref> ''Billboard'' het dit gelys as op No. 94 vir 1972.
Die liedjie maak grotendeel gebruik van die [[kitaar]], maar sluit ook die [[trekklavier]], marimba en [[viool]] in.
'n Nuwe, langer opname van die liedjie is vrygestel as deel van McLean se 1992-album, ''Classics''.
In Julie 2020 was die oorspronklike handgestrewe lirieke te koop vir 'n bedrag van [[Amerikaanse dollar|$]]1.5 [[miljoen]].<ref>{{Cite news|title=Handwritten lyrics of Don McLean's song 'Vincent' up for sale, expected to fetch $1.5 mn|work=The Economic Times|url=https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/handwritten-lyrics-of-don-mcleans-song-vincent-up-for-sale-expected-to-fetch-1-5-mn/articleshow/77010872.cms|access-date=2020-07-31}}</ref>
== Agtergrond ==
McLean het die volgende gesê oor die oorsprong van die liedjie:
{{Blockquote|"In die herfs van 1970 het ek 'n werk gehad waartydens ek in skole gesing het en kitaar in klaskamers gespeel het. Ek het een oggend op die stoep gesit en 'n biografie van Van Gogh gelees, en skielik het ek geweet ek moes 'n liedjie skryf waarin ek argumenteer dat hy nie mal was nie. Hy het 'n siekte gehad en so ook sy broer Theo. Dit maak dit anders, volgens my, as die standaard variëteit van 'gekheid' – want hy is deur 'n vrou verwerp [soos algemeen gedink is]. Ek het toe gaan sit met 'n afdruk van 'Starry Night' en die lirieke op 'n papiersak neergeskryf."<ref name="telegraph.co.uk">{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandpopfeatures/7264618/Don-McLean-interview-Why-I-had-to-write-Vincent.html|author=Helen Brown|title=Don McLean interview: Why I had to write "Vincent" - Telegraph|date=24 Februarie 2010|work=Daily Telegraph}}</ref>}}
== Kritiese ontvangs ==
''The Telegraph'' het as volg daaroor berig: "Met sy bittersoete palet van [[majeurtoonleer|majeur-]] en mineur akkoorde, is "Vincent" se strelende en gerusstellende melodie een van hoë emosie wat in stlte en rustigheid herroep word".<ref name="telegraph.co.uk"/> ''Record World'' het die liedjie "kunstig" genoem, en gesê dat "[[Vincent van Gogh]] se verhaal vertel word met melodie en [[poësie]]."<ref>{{cite magazine|author=Record World staff|title=Hits of the Week|magazine=Record World|date=March 11, 1972|page=1|accessdate=2023-04-02|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Record-World/70s/72/Record-World-1972-03-11.pdf}}</ref> ''Cash Box'' het dit "een van daardie deuntjies vir mense wat daarvan hou om die lirieke en boodskappe wat daarin versonke is te ontleed" genoem.<ref>{{cite magazine|magazine=Cash Box|title=Cash Box Singles Picks|date=March 11, 1972|accessdate=2023-04-02|page=30|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Cash-Box/70s/1972/Cash-Box-1972-03-11.pdf}}</ref> AllMusic het op retrospectiewe wyse die liedjie beskryf as "McLean se [[Päan]] (of Paion) (Παιών) aan Van Gogh ... wat simpatiseer met van Gogh se [[selfmoord]] as 'n verstaanbare kommentaar op 'n kranksinnige wêreld."<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/american-pie-mw0000040803|title=American Pie|author=William Ruhlmann|work=AllMusic}}</ref> Die webblad het ook gesê dat McLean "'n besonder aangrypende weergawe van "Vincent" op die regstreekse 2001-album ''Starry, Starry Night'' gegee het.<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/starry-starry-night-mw0000003600|title=Starry Starry Night|author=Bruce Eder|work=AllMusic}}</ref>
Die liedjie was 'n besonderse gunsteling van die kletsrymer en akteur [[Tupac Shakur]], en is aan hom gespeel by die University Medical Center of Southern Nevada, die hospitaal waar hy opgeneem is net voordat hy gesterf het aan skietwondbeserings wat hy opgedoen het tydens 'n verbyry-skietery. .<ref name="telegraph.co.uk"/>
Die Engelse musikant [[Jake Bugg]] het die liedjie gehoor tydens 'n episode van ''[[The Simpsons]]'' en dit beskryf as sy vormende musikaole oomblik.<ref>{{cite news|last=della Cava|first=Marco|title=On the Verge: Jake Bugg is straight outta Nottingham|url=https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/09/08/on-the-verge-jake-bugg/2597581/|accessdate=25 Julie 2023|newspaper=USA Today|date=10 September 2013}}</ref>
== Speellyste ==
{{col-begin}}
{{col-2}}
=== Weeklikse speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
!align="left"|Hoogste<br />posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992">{{cite book|title=Australian Chart Book 1970–1992|type=doc|last=Kent|first=David|publisher=Australian Chart Book, St Ives, N.S.W |year=1993|isbn=0-646-11917-6}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Top enkelsnitte<ref>{{cite web|url=http://www.collectionscanada.gc.ca/obj/028020/f2/nlc008388.7705.pdf| title=RPM Top 100 Singles - 20 Mei 1972}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Volwasse kontemporêre musiek
| style="text-align:center;"|13
|-
| Duitsland (Amptelike Duitse speellyste)<ref>{{cite web|title=Swedishcharts.com – DON MCLEAN - VINCENT|url=http://www.swedishcharts.com/showitem.asp?interpret=Don+McLean&titel=Vincent&cat=s|publisher=Sverigetopplistan}}</ref>
| style="text-align:center;"| 21
|-
|Ierland (Irish Recorded Music Association)<ref>{{cite web |title=The Irish Charts - All there is to know |url=http://irishcharts.ie/search/placement?page=1&search_type=title&placement=Vincent |website=irishcharts.ie |access-date=4 Oktober 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|1
|-
|Nieu-Seeland (''New Zealand Listener'')<ref>{{cite web |url=http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |title=flavour of new zealand - search listener |website=Flavourofnz.co.nz |access-date=2016-10-07 |archive-date=2016-10-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161009115930/http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|7
|-
|Suid-Afrika (Springbok Radio)<ref>{{cite web|url= http://www.rock.co.za/files/springbok_top_20_(M).html |title= South African Rock Lists Website SA Charts 1969 – 1989 Acts (M) |publisher= Rock.co.za |access-date= 8 September 2018}}</ref>
|align="center"|6
|-
|VSA ''Cash Box'' Top 100<ref>{{cite web|url=http://tropicalglen.com/Archives/70s_files/19720520.html|title=Cash Box Top 100 5/20/72|website=Tropicalglen.com|access-date=20 Januarie 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|}
{{col-2}}
=== Jaareind speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
! style="text-align:center;"|Posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992"/>
| style="text-align:center;"|31
|-
|Kanada<ref>{{cite web|url=http://www.musicandyears.com/year/1972 |title=Best of 1972 songs and music, on MusicAndYears.com! |access-date=2015-01-03 |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20110916052852/http://www.musicandyears.com/year/1972 |archive-date=2011-09-16 }}</ref>
| style="text-align:center;"|67
|-
|Verenigde Koninkryk<ref>{{cite web|url=http://www.uk-charts.top-source.info/top-100-1972.shtml |title=Top 100 1972 - UK Music Charts |website=Uk-charts.top-source.info |access-date=2016-10-07}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|-
|VSA ''Billboard'' Hot 100<ref>{{cite web |url=http://www.musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |title=Top 100 Hits of 1972/Top 100 Songs of 1972 |website=Musicoutfitters.com |access-date=2016-10-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170427223218/http://musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |archive-date=2017-04-27 |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|94
|-
|VSA ''Cash Box''<ref>{{cite web |url=http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |title=Top 100 Year End Charts: 1972 |work=Cashbox |access-date=2015-01-03 |archive-date=2012-08-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120814104924/http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|93
|}
{{col-end}}
== Lirieke ==
[Strofe 1]
Starry, starry night
Paint your palette blue and grey
Look out on a summer's day
With eyes that know the darkness in my soul
Shadows on the hills
Sketch the trees and the daffodils
Catch the breeze and the winter chills
In colors on the snowy linen land
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Strofe 2]
Starry, starry night
Flaming flowers that brightly blaze
Swirling clouds in violet haze
Reflect in Vincent's eyes of China blue
Colors changing hue
Morning fields of amber grain
Weathered faces lined in pain
Are soothed beneath the artist's loving hand
See Don McLean Live
Get tickets as low as $58
You might also like
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Brug]
For they could not love you
But still your love was true
And when no hope was left in sight
On that starry, starry night
You took your life, as lovers often do
But I could have told you, Vincent
This world was never meant for one
As beautiful as you
[Strofe 3]
Starry, starry night
Portraits hung in empty halls
Frameless heads on nameless walls
With eyes that watch the world and can't forget
Like the strangers that you've met
The ragged men in ragged clothes
The silver thorn, a bloody rose
Lie crushed and broken on the virgin snow
[Afsluiting]
Now I think I know
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they're not listening still
Perhaps they never will<ref>https://genius.com/Don-mclean-vincent-starry-starry-night-lyrics Opgespoor en besoek op 3 Julie 2025</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{YouTube | id=AGIUnZLr5T4 | title=Don McLean - Vincent}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vincent (Starry, starry Night) (liedjie)}}
[[Kategorie:Musiek]]
[[Kategorie:Liedjies]]
j8kmemxtij0ngovjo81t17drkfz290d
2818028
2818027
2025-07-03T01:53:23Z
Johannescharlesventer
146706
/* Agtergrond */
2818028
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox song
| name = Vincent
| cover =
| alt =
| caption =
| type = [[enkelspeler]]
| artist = [[Don McLean]]
| album = American Pie
| released = Februarie 1972<ref>{{cite web|url=http://www.45cat.com/record/50887|title=Vincent / Castles In The Air - Don McLean|publisher=45cat|accessdate=2021-04-22}}</ref>
| format =
| recorded =
| studio =
| genre = [[Folk rock]]<ref>{{Cite web|url=https://donmclean.com/home-free-team-with-all-american-icon-don-mclean-for-reimagined-vincent/|title=Home Free Team With All-American Icon Don McLean for Reimagined "Vincent" | Don McLean}}</ref>
| length = {{duration|m=3|s=55}}
| label = United Artists Records, BGO Records
| writer = [[Don McLean]]
| producer = Ed Freeman
| prev_title = American Pie
| prev_year = 1971
| next_title = Dreidel
| next_year = 1973
| misc = {{External music video|{{YouTube|oxHnRfhDmrk|''Vincent''}}, deur Don McLean. (3:58 minute, met lirieke)
| header = Musiekvideos}}
{{External music video|{{YouTube|4wrNFDxCRzU|''Vincent''}}, deur Don McLean. regstreekse opvoering (1972). (3:57 minute)
| header = no}}}}
[[Lêer:Van Gogh - Starry Night - Google Art Project.jpg|duimnael|237px|[[Vincent van Gogh]] se ''[[Die Sterrenag]]'' (1889) wat in die liedjie beskryf word]]
"'''Vincent'''" is 'n liedjie deur [[Don McLean]] wat geskryf is as 'n huldeblyk aan [[Vincent van Gogh]]. Die liedjie se bekende openingslirieke, "'''Starry, Starry Night'''", is 'n verwysing na van Gogh se 1889-[[skildery]], ''[[Die Sterrenag]]''.
McLean het die lirieke in 1970 geskryf terwyl hy 'n boek gelees het oor die lewe van Vincent van Gogh.<ref name="telegraph.co.uk"/> Dit is vrygestel op McLean se 1971 ''American Pie''-album; die volgende jaar was die liedjie vir twee weke bo-aan die Verenigde Koninkryk se enkelsnit speellys,<ref name="British Hit Singles & Albums">{{cite book
| first= David
| last= Roberts
| year= 2006
| title= British Hit Singles & Albums
| edition= 19th
| publisher= Guinness World Records Limited
| location= Londen
| isbn= 1-904994-10-5
| page= 274}}</ref> en dit het No.12 behaal in die Verenigde State,<ref>{{cite web|author=Jason Ankeny |url=http://www.allmusic.com/artist/don-mclean-mn0000179205/biography |title=Don McLean | Biography |publisher=AllMusic |date=1945-10-02 |access-date=2014-03-27}}</ref> waar dit ook No.2 was op die speellys vir Volwasse kontemporêre musiek.<ref>{{cite book |title= Top Adult Contemporary: 1961-2001|last=Whitburn |first=Joe |year=2002 |publisher=Record Research |page=166}}</ref> ''Billboard'' het dit gelys as op No. 94 vir 1972.
Die liedjie maak grotendeel gebruik van die [[kitaar]], maar sluit ook die [[trekklavier]], marimba en [[viool]] in.
'n Nuwe, langer opname van die liedjie is vrygestel as deel van McLean se 1992-album, ''Classics''.
In Julie 2020 was die oorspronklike handgestrewe lirieke te koop vir 'n bedrag van [[Amerikaanse dollar|$]]1.5 [[miljoen]].<ref>{{Cite news|title=Handwritten lyrics of Don McLean's song 'Vincent' up for sale, expected to fetch $1.5 mn|work=The Economic Times|url=https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/handwritten-lyrics-of-don-mcleans-song-vincent-up-for-sale-expected-to-fetch-1-5-mn/articleshow/77010872.cms|access-date=2020-07-31}}</ref>
== Agtergrond ==
McLean het die volgende gesê oor die oorsprong van die liedjie:
{{Blockquote|"In die herfs van 1970 het ek 'n werk gehad waartydens ek in skole gesing het en kitaar in klaskamers gespeel het. Ek het een oggend op die stoep gesit en 'n biografie van Van Gogh gelees, en skielik het ek geweet ek moes 'n liedjie skryf waarin ek argumenteer dat hy nie mal was nie. Hy het 'n siekte gehad en so ook sy broer Theo. Dit maak dit anders, volgens my, as die standaardvariëteit van 'kranksinnigheid' – want hy is deur 'n vrou verwerp [soos algemeen gedink is]. Ek het toe gaan sit met 'n afdruk van 'Starry Night' en die lirieke op 'n papiersak neergeskryf."<ref name="telegraph.co.uk">{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandpopfeatures/7264618/Don-McLean-interview-Why-I-had-to-write-Vincent.html|author=Helen Brown|title=Don McLean interview: Why I had to write "Vincent" - Telegraph|date=24 Februarie 2010|work=Daily Telegraph}}</ref>}}
== Kritiese ontvangs ==
''The Telegraph'' het as volg daaroor berig: "Met sy bittersoete palet van [[majeurtoonleer|majeur-]] en mineur akkoorde, is "Vincent" se strelende en gerusstellende melodie een van hoë emosie wat in stlte en rustigheid herroep word".<ref name="telegraph.co.uk"/> ''Record World'' het die liedjie "kunstig" genoem, en gesê dat "[[Vincent van Gogh]] se verhaal vertel word met melodie en [[poësie]]."<ref>{{cite magazine|author=Record World staff|title=Hits of the Week|magazine=Record World|date=March 11, 1972|page=1|accessdate=2023-04-02|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Record-World/70s/72/Record-World-1972-03-11.pdf}}</ref> ''Cash Box'' het dit "een van daardie deuntjies vir mense wat daarvan hou om die lirieke en boodskappe wat daarin versonke is te ontleed" genoem.<ref>{{cite magazine|magazine=Cash Box|title=Cash Box Singles Picks|date=March 11, 1972|accessdate=2023-04-02|page=30|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Cash-Box/70s/1972/Cash-Box-1972-03-11.pdf}}</ref> AllMusic het op retrospectiewe wyse die liedjie beskryf as "McLean se [[Päan]] (of Paion) (Παιών) aan Van Gogh ... wat simpatiseer met van Gogh se [[selfmoord]] as 'n verstaanbare kommentaar op 'n kranksinnige wêreld."<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/american-pie-mw0000040803|title=American Pie|author=William Ruhlmann|work=AllMusic}}</ref> Die webblad het ook gesê dat McLean "'n besonder aangrypende weergawe van "Vincent" op die regstreekse 2001-album ''Starry, Starry Night'' gegee het.<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/starry-starry-night-mw0000003600|title=Starry Starry Night|author=Bruce Eder|work=AllMusic}}</ref>
Die liedjie was 'n besonderse gunsteling van die kletsrymer en akteur [[Tupac Shakur]], en is aan hom gespeel by die University Medical Center of Southern Nevada, die hospitaal waar hy opgeneem is net voordat hy gesterf het aan skietwondbeserings wat hy opgedoen het tydens 'n verbyry-skietery. .<ref name="telegraph.co.uk"/>
Die Engelse musikant [[Jake Bugg]] het die liedjie gehoor tydens 'n episode van ''[[The Simpsons]]'' en dit beskryf as sy vormende musikaole oomblik.<ref>{{cite news|last=della Cava|first=Marco|title=On the Verge: Jake Bugg is straight outta Nottingham|url=https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/09/08/on-the-verge-jake-bugg/2597581/|accessdate=25 Julie 2023|newspaper=USA Today|date=10 September 2013}}</ref>
== Speellyste ==
{{col-begin}}
{{col-2}}
=== Weeklikse speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
!align="left"|Hoogste<br />posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992">{{cite book|title=Australian Chart Book 1970–1992|type=doc|last=Kent|first=David|publisher=Australian Chart Book, St Ives, N.S.W |year=1993|isbn=0-646-11917-6}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Top enkelsnitte<ref>{{cite web|url=http://www.collectionscanada.gc.ca/obj/028020/f2/nlc008388.7705.pdf| title=RPM Top 100 Singles - 20 Mei 1972}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Volwasse kontemporêre musiek
| style="text-align:center;"|13
|-
| Duitsland (Amptelike Duitse speellyste)<ref>{{cite web|title=Swedishcharts.com – DON MCLEAN - VINCENT|url=http://www.swedishcharts.com/showitem.asp?interpret=Don+McLean&titel=Vincent&cat=s|publisher=Sverigetopplistan}}</ref>
| style="text-align:center;"| 21
|-
|Ierland (Irish Recorded Music Association)<ref>{{cite web |title=The Irish Charts - All there is to know |url=http://irishcharts.ie/search/placement?page=1&search_type=title&placement=Vincent |website=irishcharts.ie |access-date=4 Oktober 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|1
|-
|Nieu-Seeland (''New Zealand Listener'')<ref>{{cite web |url=http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |title=flavour of new zealand - search listener |website=Flavourofnz.co.nz |access-date=2016-10-07 |archive-date=2016-10-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161009115930/http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|7
|-
|Suid-Afrika (Springbok Radio)<ref>{{cite web|url= http://www.rock.co.za/files/springbok_top_20_(M).html |title= South African Rock Lists Website SA Charts 1969 – 1989 Acts (M) |publisher= Rock.co.za |access-date= 8 September 2018}}</ref>
|align="center"|6
|-
|VSA ''Cash Box'' Top 100<ref>{{cite web|url=http://tropicalglen.com/Archives/70s_files/19720520.html|title=Cash Box Top 100 5/20/72|website=Tropicalglen.com|access-date=20 Januarie 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|}
{{col-2}}
=== Jaareind speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
! style="text-align:center;"|Posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992"/>
| style="text-align:center;"|31
|-
|Kanada<ref>{{cite web|url=http://www.musicandyears.com/year/1972 |title=Best of 1972 songs and music, on MusicAndYears.com! |access-date=2015-01-03 |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20110916052852/http://www.musicandyears.com/year/1972 |archive-date=2011-09-16 }}</ref>
| style="text-align:center;"|67
|-
|Verenigde Koninkryk<ref>{{cite web|url=http://www.uk-charts.top-source.info/top-100-1972.shtml |title=Top 100 1972 - UK Music Charts |website=Uk-charts.top-source.info |access-date=2016-10-07}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|-
|VSA ''Billboard'' Hot 100<ref>{{cite web |url=http://www.musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |title=Top 100 Hits of 1972/Top 100 Songs of 1972 |website=Musicoutfitters.com |access-date=2016-10-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170427223218/http://musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |archive-date=2017-04-27 |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|94
|-
|VSA ''Cash Box''<ref>{{cite web |url=http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |title=Top 100 Year End Charts: 1972 |work=Cashbox |access-date=2015-01-03 |archive-date=2012-08-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120814104924/http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|93
|}
{{col-end}}
== Lirieke ==
[Strofe 1]
Starry, starry night
Paint your palette blue and grey
Look out on a summer's day
With eyes that know the darkness in my soul
Shadows on the hills
Sketch the trees and the daffodils
Catch the breeze and the winter chills
In colors on the snowy linen land
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Strofe 2]
Starry, starry night
Flaming flowers that brightly blaze
Swirling clouds in violet haze
Reflect in Vincent's eyes of China blue
Colors changing hue
Morning fields of amber grain
Weathered faces lined in pain
Are soothed beneath the artist's loving hand
See Don McLean Live
Get tickets as low as $58
You might also like
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Brug]
For they could not love you
But still your love was true
And when no hope was left in sight
On that starry, starry night
You took your life, as lovers often do
But I could have told you, Vincent
This world was never meant for one
As beautiful as you
[Strofe 3]
Starry, starry night
Portraits hung in empty halls
Frameless heads on nameless walls
With eyes that watch the world and can't forget
Like the strangers that you've met
The ragged men in ragged clothes
The silver thorn, a bloody rose
Lie crushed and broken on the virgin snow
[Afsluiting]
Now I think I know
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they're not listening still
Perhaps they never will<ref>https://genius.com/Don-mclean-vincent-starry-starry-night-lyrics Opgespoor en besoek op 3 Julie 2025</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{YouTube | id=AGIUnZLr5T4 | title=Don McLean - Vincent}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vincent (Starry, starry Night) (liedjie)}}
[[Kategorie:Musiek]]
[[Kategorie:Liedjies]]
j2ofma456062julqv8uvgfv7wb09lty
2818029
2818028
2025-07-03T01:54:42Z
Johannescharlesventer
146706
/* Lirieke */
2818029
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox song
| name = Vincent
| cover =
| alt =
| caption =
| type = [[enkelspeler]]
| artist = [[Don McLean]]
| album = American Pie
| released = Februarie 1972<ref>{{cite web|url=http://www.45cat.com/record/50887|title=Vincent / Castles In The Air - Don McLean|publisher=45cat|accessdate=2021-04-22}}</ref>
| format =
| recorded =
| studio =
| genre = [[Folk rock]]<ref>{{Cite web|url=https://donmclean.com/home-free-team-with-all-american-icon-don-mclean-for-reimagined-vincent/|title=Home Free Team With All-American Icon Don McLean for Reimagined "Vincent" | Don McLean}}</ref>
| length = {{duration|m=3|s=55}}
| label = United Artists Records, BGO Records
| writer = [[Don McLean]]
| producer = Ed Freeman
| prev_title = American Pie
| prev_year = 1971
| next_title = Dreidel
| next_year = 1973
| misc = {{External music video|{{YouTube|oxHnRfhDmrk|''Vincent''}}, deur Don McLean. (3:58 minute, met lirieke)
| header = Musiekvideos}}
{{External music video|{{YouTube|4wrNFDxCRzU|''Vincent''}}, deur Don McLean. regstreekse opvoering (1972). (3:57 minute)
| header = no}}}}
[[Lêer:Van Gogh - Starry Night - Google Art Project.jpg|duimnael|237px|[[Vincent van Gogh]] se ''[[Die Sterrenag]]'' (1889) wat in die liedjie beskryf word]]
"'''Vincent'''" is 'n liedjie deur [[Don McLean]] wat geskryf is as 'n huldeblyk aan [[Vincent van Gogh]]. Die liedjie se bekende openingslirieke, "'''Starry, Starry Night'''", is 'n verwysing na van Gogh se 1889-[[skildery]], ''[[Die Sterrenag]]''.
McLean het die lirieke in 1970 geskryf terwyl hy 'n boek gelees het oor die lewe van Vincent van Gogh.<ref name="telegraph.co.uk"/> Dit is vrygestel op McLean se 1971 ''American Pie''-album; die volgende jaar was die liedjie vir twee weke bo-aan die Verenigde Koninkryk se enkelsnit speellys,<ref name="British Hit Singles & Albums">{{cite book
| first= David
| last= Roberts
| year= 2006
| title= British Hit Singles & Albums
| edition= 19th
| publisher= Guinness World Records Limited
| location= Londen
| isbn= 1-904994-10-5
| page= 274}}</ref> en dit het No.12 behaal in die Verenigde State,<ref>{{cite web|author=Jason Ankeny |url=http://www.allmusic.com/artist/don-mclean-mn0000179205/biography |title=Don McLean | Biography |publisher=AllMusic |date=1945-10-02 |access-date=2014-03-27}}</ref> waar dit ook No.2 was op die speellys vir Volwasse kontemporêre musiek.<ref>{{cite book |title= Top Adult Contemporary: 1961-2001|last=Whitburn |first=Joe |year=2002 |publisher=Record Research |page=166}}</ref> ''Billboard'' het dit gelys as op No. 94 vir 1972.
Die liedjie maak grotendeel gebruik van die [[kitaar]], maar sluit ook die [[trekklavier]], marimba en [[viool]] in.
'n Nuwe, langer opname van die liedjie is vrygestel as deel van McLean se 1992-album, ''Classics''.
In Julie 2020 was die oorspronklike handgestrewe lirieke te koop vir 'n bedrag van [[Amerikaanse dollar|$]]1.5 [[miljoen]].<ref>{{Cite news|title=Handwritten lyrics of Don McLean's song 'Vincent' up for sale, expected to fetch $1.5 mn|work=The Economic Times|url=https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/handwritten-lyrics-of-don-mcleans-song-vincent-up-for-sale-expected-to-fetch-1-5-mn/articleshow/77010872.cms|access-date=2020-07-31}}</ref>
== Agtergrond ==
McLean het die volgende gesê oor die oorsprong van die liedjie:
{{Blockquote|"In die herfs van 1970 het ek 'n werk gehad waartydens ek in skole gesing het en kitaar in klaskamers gespeel het. Ek het een oggend op die stoep gesit en 'n biografie van Van Gogh gelees, en skielik het ek geweet ek moes 'n liedjie skryf waarin ek argumenteer dat hy nie mal was nie. Hy het 'n siekte gehad en so ook sy broer Theo. Dit maak dit anders, volgens my, as die standaardvariëteit van 'kranksinnigheid' – want hy is deur 'n vrou verwerp [soos algemeen gedink is]. Ek het toe gaan sit met 'n afdruk van 'Starry Night' en die lirieke op 'n papiersak neergeskryf."<ref name="telegraph.co.uk">{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandpopfeatures/7264618/Don-McLean-interview-Why-I-had-to-write-Vincent.html|author=Helen Brown|title=Don McLean interview: Why I had to write "Vincent" - Telegraph|date=24 Februarie 2010|work=Daily Telegraph}}</ref>}}
== Kritiese ontvangs ==
''The Telegraph'' het as volg daaroor berig: "Met sy bittersoete palet van [[majeurtoonleer|majeur-]] en mineur akkoorde, is "Vincent" se strelende en gerusstellende melodie een van hoë emosie wat in stlte en rustigheid herroep word".<ref name="telegraph.co.uk"/> ''Record World'' het die liedjie "kunstig" genoem, en gesê dat "[[Vincent van Gogh]] se verhaal vertel word met melodie en [[poësie]]."<ref>{{cite magazine|author=Record World staff|title=Hits of the Week|magazine=Record World|date=March 11, 1972|page=1|accessdate=2023-04-02|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Record-World/70s/72/Record-World-1972-03-11.pdf}}</ref> ''Cash Box'' het dit "een van daardie deuntjies vir mense wat daarvan hou om die lirieke en boodskappe wat daarin versonke is te ontleed" genoem.<ref>{{cite magazine|magazine=Cash Box|title=Cash Box Singles Picks|date=March 11, 1972|accessdate=2023-04-02|page=30|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Cash-Box/70s/1972/Cash-Box-1972-03-11.pdf}}</ref> AllMusic het op retrospectiewe wyse die liedjie beskryf as "McLean se [[Päan]] (of Paion) (Παιών) aan Van Gogh ... wat simpatiseer met van Gogh se [[selfmoord]] as 'n verstaanbare kommentaar op 'n kranksinnige wêreld."<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/american-pie-mw0000040803|title=American Pie|author=William Ruhlmann|work=AllMusic}}</ref> Die webblad het ook gesê dat McLean "'n besonder aangrypende weergawe van "Vincent" op die regstreekse 2001-album ''Starry, Starry Night'' gegee het.<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/starry-starry-night-mw0000003600|title=Starry Starry Night|author=Bruce Eder|work=AllMusic}}</ref>
Die liedjie was 'n besonderse gunsteling van die kletsrymer en akteur [[Tupac Shakur]], en is aan hom gespeel by die University Medical Center of Southern Nevada, die hospitaal waar hy opgeneem is net voordat hy gesterf het aan skietwondbeserings wat hy opgedoen het tydens 'n verbyry-skietery. .<ref name="telegraph.co.uk"/>
Die Engelse musikant [[Jake Bugg]] het die liedjie gehoor tydens 'n episode van ''[[The Simpsons]]'' en dit beskryf as sy vormende musikaole oomblik.<ref>{{cite news|last=della Cava|first=Marco|title=On the Verge: Jake Bugg is straight outta Nottingham|url=https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/09/08/on-the-verge-jake-bugg/2597581/|accessdate=25 Julie 2023|newspaper=USA Today|date=10 September 2013}}</ref>
== Speellyste ==
{{col-begin}}
{{col-2}}
=== Weeklikse speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
!align="left"|Hoogste<br />posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992">{{cite book|title=Australian Chart Book 1970–1992|type=doc|last=Kent|first=David|publisher=Australian Chart Book, St Ives, N.S.W |year=1993|isbn=0-646-11917-6}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Top enkelsnitte<ref>{{cite web|url=http://www.collectionscanada.gc.ca/obj/028020/f2/nlc008388.7705.pdf| title=RPM Top 100 Singles - 20 Mei 1972}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Volwasse kontemporêre musiek
| style="text-align:center;"|13
|-
| Duitsland (Amptelike Duitse speellyste)<ref>{{cite web|title=Swedishcharts.com – DON MCLEAN - VINCENT|url=http://www.swedishcharts.com/showitem.asp?interpret=Don+McLean&titel=Vincent&cat=s|publisher=Sverigetopplistan}}</ref>
| style="text-align:center;"| 21
|-
|Ierland (Irish Recorded Music Association)<ref>{{cite web |title=The Irish Charts - All there is to know |url=http://irishcharts.ie/search/placement?page=1&search_type=title&placement=Vincent |website=irishcharts.ie |access-date=4 Oktober 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|1
|-
|Nieu-Seeland (''New Zealand Listener'')<ref>{{cite web |url=http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |title=flavour of new zealand - search listener |website=Flavourofnz.co.nz |access-date=2016-10-07 |archive-date=2016-10-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161009115930/http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|7
|-
|Suid-Afrika (Springbok Radio)<ref>{{cite web|url= http://www.rock.co.za/files/springbok_top_20_(M).html |title= South African Rock Lists Website SA Charts 1969 – 1989 Acts (M) |publisher= Rock.co.za |access-date= 8 September 2018}}</ref>
|align="center"|6
|-
|VSA ''Cash Box'' Top 100<ref>{{cite web|url=http://tropicalglen.com/Archives/70s_files/19720520.html|title=Cash Box Top 100 5/20/72|website=Tropicalglen.com|access-date=20 Januarie 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|}
{{col-2}}
=== Jaareind speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
! style="text-align:center;"|Posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992"/>
| style="text-align:center;"|31
|-
|Kanada<ref>{{cite web|url=http://www.musicandyears.com/year/1972 |title=Best of 1972 songs and music, on MusicAndYears.com! |access-date=2015-01-03 |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20110916052852/http://www.musicandyears.com/year/1972 |archive-date=2011-09-16 }}</ref>
| style="text-align:center;"|67
|-
|Verenigde Koninkryk<ref>{{cite web|url=http://www.uk-charts.top-source.info/top-100-1972.shtml |title=Top 100 1972 - UK Music Charts |website=Uk-charts.top-source.info |access-date=2016-10-07}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|-
|VSA ''Billboard'' Hot 100<ref>{{cite web |url=http://www.musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |title=Top 100 Hits of 1972/Top 100 Songs of 1972 |website=Musicoutfitters.com |access-date=2016-10-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170427223218/http://musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |archive-date=2017-04-27 |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|94
|-
|VSA ''Cash Box''<ref>{{cite web |url=http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |title=Top 100 Year End Charts: 1972 |work=Cashbox |access-date=2015-01-03 |archive-date=2012-08-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120814104924/http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|93
|}
{{col-end}}
== Lirieke ==
[Strofe 1]
Starry, starry night
Paint your palette blue and grey
Look out on a summer's day
With eyes that know the darkness in my soul
Shadows on the hills
Sketch the trees and the daffodils
Catch the breeze and the winter chills
In colors on the snowy linen land
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Strofe 2]
Starry, starry night
Flaming flowers that brightly blaze
Swirling clouds in violet haze
Reflect in Vincent's eyes of China blue
Colors changing hue
Morning fields of amber grain
Weathered faces lined in pain
Are soothed beneath the artist's loving hand
See Don McLean Live
Get tickets as low as $58
You might also like
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Brug]
For they could not love you
But still your love was true
And when no hope was left in sight
On that starry, starry night
You took your life, as lovers often do
But I could have told you, Vincent
This world was never meant for one
As beautiful as you
[Strofe 3]
Starry, starry night
Portraits hung in empty halls
Frameless heads on nameless walls
With eyes that watch the world and can't forget
Like the strangers that you've met
The ragged men in ragged clothes
The silver thorn, a bloody rose
Lie crushed and broken on the virgin snow
[Afsluiting]
Now I think I know
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they're not listening still
Perhaps they never will<ref>https://genius.com/Don-mclean-vincent-starry-starry-night-lyrics Opgespoor en besoek op 3 Julie 2025</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{YouTube | id=AGIUnZLr5T4 | title=Don McLean - Vincent}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vincent (Starry, starry Night) (liedjie)}}
[[Kategorie:Musiek]]
[[Kategorie:Liedjies]]
cl2t7rx01dwd7dl51de7qkmtrupm7or
2818037
2818029
2025-07-03T06:21:44Z
Pynappel
70858
Pynappel het bladsy [[Vincent (Don McLean liedjie)]] na [[Vincent (Don McLean-liedjie)]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Tikfout in titel
2818029
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox song
| name = Vincent
| cover =
| alt =
| caption =
| type = [[enkelspeler]]
| artist = [[Don McLean]]
| album = American Pie
| released = Februarie 1972<ref>{{cite web|url=http://www.45cat.com/record/50887|title=Vincent / Castles In The Air - Don McLean|publisher=45cat|accessdate=2021-04-22}}</ref>
| format =
| recorded =
| studio =
| genre = [[Folk rock]]<ref>{{Cite web|url=https://donmclean.com/home-free-team-with-all-american-icon-don-mclean-for-reimagined-vincent/|title=Home Free Team With All-American Icon Don McLean for Reimagined "Vincent" | Don McLean}}</ref>
| length = {{duration|m=3|s=55}}
| label = United Artists Records, BGO Records
| writer = [[Don McLean]]
| producer = Ed Freeman
| prev_title = American Pie
| prev_year = 1971
| next_title = Dreidel
| next_year = 1973
| misc = {{External music video|{{YouTube|oxHnRfhDmrk|''Vincent''}}, deur Don McLean. (3:58 minute, met lirieke)
| header = Musiekvideos}}
{{External music video|{{YouTube|4wrNFDxCRzU|''Vincent''}}, deur Don McLean. regstreekse opvoering (1972). (3:57 minute)
| header = no}}}}
[[Lêer:Van Gogh - Starry Night - Google Art Project.jpg|duimnael|237px|[[Vincent van Gogh]] se ''[[Die Sterrenag]]'' (1889) wat in die liedjie beskryf word]]
"'''Vincent'''" is 'n liedjie deur [[Don McLean]] wat geskryf is as 'n huldeblyk aan [[Vincent van Gogh]]. Die liedjie se bekende openingslirieke, "'''Starry, Starry Night'''", is 'n verwysing na van Gogh se 1889-[[skildery]], ''[[Die Sterrenag]]''.
McLean het die lirieke in 1970 geskryf terwyl hy 'n boek gelees het oor die lewe van Vincent van Gogh.<ref name="telegraph.co.uk"/> Dit is vrygestel op McLean se 1971 ''American Pie''-album; die volgende jaar was die liedjie vir twee weke bo-aan die Verenigde Koninkryk se enkelsnit speellys,<ref name="British Hit Singles & Albums">{{cite book
| first= David
| last= Roberts
| year= 2006
| title= British Hit Singles & Albums
| edition= 19th
| publisher= Guinness World Records Limited
| location= Londen
| isbn= 1-904994-10-5
| page= 274}}</ref> en dit het No.12 behaal in die Verenigde State,<ref>{{cite web|author=Jason Ankeny |url=http://www.allmusic.com/artist/don-mclean-mn0000179205/biography |title=Don McLean | Biography |publisher=AllMusic |date=1945-10-02 |access-date=2014-03-27}}</ref> waar dit ook No.2 was op die speellys vir Volwasse kontemporêre musiek.<ref>{{cite book |title= Top Adult Contemporary: 1961-2001|last=Whitburn |first=Joe |year=2002 |publisher=Record Research |page=166}}</ref> ''Billboard'' het dit gelys as op No. 94 vir 1972.
Die liedjie maak grotendeel gebruik van die [[kitaar]], maar sluit ook die [[trekklavier]], marimba en [[viool]] in.
'n Nuwe, langer opname van die liedjie is vrygestel as deel van McLean se 1992-album, ''Classics''.
In Julie 2020 was die oorspronklike handgestrewe lirieke te koop vir 'n bedrag van [[Amerikaanse dollar|$]]1.5 [[miljoen]].<ref>{{Cite news|title=Handwritten lyrics of Don McLean's song 'Vincent' up for sale, expected to fetch $1.5 mn|work=The Economic Times|url=https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/handwritten-lyrics-of-don-mcleans-song-vincent-up-for-sale-expected-to-fetch-1-5-mn/articleshow/77010872.cms|access-date=2020-07-31}}</ref>
== Agtergrond ==
McLean het die volgende gesê oor die oorsprong van die liedjie:
{{Blockquote|"In die herfs van 1970 het ek 'n werk gehad waartydens ek in skole gesing het en kitaar in klaskamers gespeel het. Ek het een oggend op die stoep gesit en 'n biografie van Van Gogh gelees, en skielik het ek geweet ek moes 'n liedjie skryf waarin ek argumenteer dat hy nie mal was nie. Hy het 'n siekte gehad en so ook sy broer Theo. Dit maak dit anders, volgens my, as die standaardvariëteit van 'kranksinnigheid' – want hy is deur 'n vrou verwerp [soos algemeen gedink is]. Ek het toe gaan sit met 'n afdruk van 'Starry Night' en die lirieke op 'n papiersak neergeskryf."<ref name="telegraph.co.uk">{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandpopfeatures/7264618/Don-McLean-interview-Why-I-had-to-write-Vincent.html|author=Helen Brown|title=Don McLean interview: Why I had to write "Vincent" - Telegraph|date=24 Februarie 2010|work=Daily Telegraph}}</ref>}}
== Kritiese ontvangs ==
''The Telegraph'' het as volg daaroor berig: "Met sy bittersoete palet van [[majeurtoonleer|majeur-]] en mineur akkoorde, is "Vincent" se strelende en gerusstellende melodie een van hoë emosie wat in stlte en rustigheid herroep word".<ref name="telegraph.co.uk"/> ''Record World'' het die liedjie "kunstig" genoem, en gesê dat "[[Vincent van Gogh]] se verhaal vertel word met melodie en [[poësie]]."<ref>{{cite magazine|author=Record World staff|title=Hits of the Week|magazine=Record World|date=March 11, 1972|page=1|accessdate=2023-04-02|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Record-World/70s/72/Record-World-1972-03-11.pdf}}</ref> ''Cash Box'' het dit "een van daardie deuntjies vir mense wat daarvan hou om die lirieke en boodskappe wat daarin versonke is te ontleed" genoem.<ref>{{cite magazine|magazine=Cash Box|title=Cash Box Singles Picks|date=March 11, 1972|accessdate=2023-04-02|page=30|url=https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Cash-Box/70s/1972/Cash-Box-1972-03-11.pdf}}</ref> AllMusic het op retrospectiewe wyse die liedjie beskryf as "McLean se [[Päan]] (of Paion) (Παιών) aan Van Gogh ... wat simpatiseer met van Gogh se [[selfmoord]] as 'n verstaanbare kommentaar op 'n kranksinnige wêreld."<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/american-pie-mw0000040803|title=American Pie|author=William Ruhlmann|work=AllMusic}}</ref> Die webblad het ook gesê dat McLean "'n besonder aangrypende weergawe van "Vincent" op die regstreekse 2001-album ''Starry, Starry Night'' gegee het.<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/starry-starry-night-mw0000003600|title=Starry Starry Night|author=Bruce Eder|work=AllMusic}}</ref>
Die liedjie was 'n besonderse gunsteling van die kletsrymer en akteur [[Tupac Shakur]], en is aan hom gespeel by die University Medical Center of Southern Nevada, die hospitaal waar hy opgeneem is net voordat hy gesterf het aan skietwondbeserings wat hy opgedoen het tydens 'n verbyry-skietery. .<ref name="telegraph.co.uk"/>
Die Engelse musikant [[Jake Bugg]] het die liedjie gehoor tydens 'n episode van ''[[The Simpsons]]'' en dit beskryf as sy vormende musikaole oomblik.<ref>{{cite news|last=della Cava|first=Marco|title=On the Verge: Jake Bugg is straight outta Nottingham|url=https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/09/08/on-the-verge-jake-bugg/2597581/|accessdate=25 Julie 2023|newspaper=USA Today|date=10 September 2013}}</ref>
== Speellyste ==
{{col-begin}}
{{col-2}}
=== Weeklikse speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
!align="left"|Hoogste<br />posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992">{{cite book|title=Australian Chart Book 1970–1992|type=doc|last=Kent|first=David|publisher=Australian Chart Book, St Ives, N.S.W |year=1993|isbn=0-646-11917-6}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Top enkelsnitte<ref>{{cite web|url=http://www.collectionscanada.gc.ca/obj/028020/f2/nlc008388.7705.pdf| title=RPM Top 100 Singles - 20 Mei 1972}}</ref>
| style="text-align:center;"|3
|-
|Kanadese Volwasse kontemporêre musiek
| style="text-align:center;"|13
|-
| Duitsland (Amptelike Duitse speellyste)<ref>{{cite web|title=Swedishcharts.com – DON MCLEAN - VINCENT|url=http://www.swedishcharts.com/showitem.asp?interpret=Don+McLean&titel=Vincent&cat=s|publisher=Sverigetopplistan}}</ref>
| style="text-align:center;"| 21
|-
|Ierland (Irish Recorded Music Association)<ref>{{cite web |title=The Irish Charts - All there is to know |url=http://irishcharts.ie/search/placement?page=1&search_type=title&placement=Vincent |website=irishcharts.ie |access-date=4 Oktober 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|1
|-
|Nieu-Seeland (''New Zealand Listener'')<ref>{{cite web |url=http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |title=flavour of new zealand - search listener |website=Flavourofnz.co.nz |access-date=2016-10-07 |archive-date=2016-10-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161009115930/http://www.flavourofnz.co.nz/index.php?qpageID=search%20listener&qartistid=816#n_view_location |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|7
|-
|Suid-Afrika (Springbok Radio)<ref>{{cite web|url= http://www.rock.co.za/files/springbok_top_20_(M).html |title= South African Rock Lists Website SA Charts 1969 – 1989 Acts (M) |publisher= Rock.co.za |access-date= 8 September 2018}}</ref>
|align="center"|6
|-
|VSA ''Cash Box'' Top 100<ref>{{cite web|url=http://tropicalglen.com/Archives/70s_files/19720520.html|title=Cash Box Top 100 5/20/72|website=Tropicalglen.com|access-date=20 Januarie 2019}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|}
{{col-2}}
=== Jaareind speellyste ===
{| class="wikitable sortable"
|-
!align="left"|Speellys (1972)
! style="text-align:center;"|Posisie
|-
|Australië<ref name="Australian Chart Book 1970–1992"/>
| style="text-align:center;"|31
|-
|Kanada<ref>{{cite web|url=http://www.musicandyears.com/year/1972 |title=Best of 1972 songs and music, on MusicAndYears.com! |access-date=2015-01-03 |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20110916052852/http://www.musicandyears.com/year/1972 |archive-date=2011-09-16 }}</ref>
| style="text-align:center;"|67
|-
|Verenigde Koninkryk<ref>{{cite web|url=http://www.uk-charts.top-source.info/top-100-1972.shtml |title=Top 100 1972 - UK Music Charts |website=Uk-charts.top-source.info |access-date=2016-10-07}}</ref>
| style="text-align:center;"|11
|-
|VSA ''Billboard'' Hot 100<ref>{{cite web |url=http://www.musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |title=Top 100 Hits of 1972/Top 100 Songs of 1972 |website=Musicoutfitters.com |access-date=2016-10-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170427223218/http://musicoutfitters.com/topsongs/1972.htm |archive-date=2017-04-27 |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|94
|-
|VSA ''Cash Box''<ref>{{cite web |url=http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |title=Top 100 Year End Charts: 1972 |work=Cashbox |access-date=2015-01-03 |archive-date=2012-08-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120814104924/http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/1972YESP.html |url-status=dead }}</ref>
| style="text-align:center;"|93
|}
{{col-end}}
== Lirieke ==
[Strofe 1]
Starry, starry night
Paint your palette blue and grey
Look out on a summer's day
With eyes that know the darkness in my soul
Shadows on the hills
Sketch the trees and the daffodils
Catch the breeze and the winter chills
In colors on the snowy linen land
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Strofe 2]
Starry, starry night
Flaming flowers that brightly blaze
Swirling clouds in violet haze
Reflect in Vincent's eyes of China blue
Colors changing hue
Morning fields of amber grain
Weathered faces lined in pain
Are soothed beneath the artist's loving hand
See Don McLean Live
Get tickets as low as $58
You might also like
[Refrein]
Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now
[Brug]
For they could not love you
But still your love was true
And when no hope was left in sight
On that starry, starry night
You took your life, as lovers often do
But I could have told you, Vincent
This world was never meant for one
As beautiful as you
[Strofe 3]
Starry, starry night
Portraits hung in empty halls
Frameless heads on nameless walls
With eyes that watch the world and can't forget
Like the strangers that you've met
The ragged men in ragged clothes
The silver thorn, a bloody rose
Lie crushed and broken on the virgin snow
[Afsluiting]
Now I think I know
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they're not listening still
Perhaps they never will<ref>https://genius.com/Don-mclean-vincent-starry-starry-night-lyrics Opgespoor en besoek op 3 Julie 2025</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* {{YouTube | id=AGIUnZLr5T4 | title=Don McLean - Vincent}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vincent (Starry, starry Night) (liedjie)}}
[[Kategorie:Musiek]]
[[Kategorie:Liedjies]]
cl2t7rx01dwd7dl51de7qkmtrupm7or
Bergklub van Suid-Afrika
0
450889
2818052
2025-07-03T07:59:32Z
AFM
21229
Nuwe bladsy geskep met 'Die '''Bergklub van Suid-Afrika''' is die oudste en grootste vereniging wat bergklim as sport en ontspanning in Suid-Afrika beoefen en is boonop die oudste natuurbewaringsliggaam in die land. ==Doelstellings== Die organisasie het ‘n wye reeks aktiwiteite - *die lede organiseer en onderneem bergklim- en voetslaanekspedisies *verskaf opleiding aan bergklimmers *lei soek- en reddingsaksies by bergklimongevalle *verkry toestemming by grondeienaars vir toegang *verska...'
2818052
wikitext
text/x-wiki
Die '''Bergklub van Suid-Afrika''' is die oudste en grootste vereniging wat bergklim as sport en ontspanning in Suid-Afrika beoefen en is boonop die oudste natuurbewaringsliggaam in die land.
==Doelstellings==
Die organisasie het ‘n wye reeks aktiwiteite -
*die lede organiseer en onderneem bergklim- en voetslaanekspedisies
*verskaf opleiding aan bergklimmers
*lei soek- en reddingsaksies by bergklimongevalle
*verkry toestemming by grondeienaars vir toegang
*verskaf onderdak in enkele oornagskuilings in berge
*rapporteer oor flora, fauna, geologie, mineralogie, topografie, meteorologie,terreine van argeologiese en historiese belang, Boesmantekeninge
*beskerm natuurskoon, waterbronne, verhoed en beveg veldbrande en vandalisme
*help met die toepassing van en lewer bydraes tot die verbetering van wette in verband met natuurbewaring
*verskaf gidse vir toeriste
*soms betrokke by programme vir die tel van wild en voëls, verspreiding van nuutontdekte plantspesies, en die ring van aasvoëls
==Lede==
Die organisasie in in Oktober 1891 in Kaapstad gestig met die politikus en sakeman van die [[Kaapkolonie]] sir James Sivewright (*Fochabers, Elginshire, Skotland, 1848 - †9 September 1916) as die eerste voorsitter. Ander bekende lede was [[Jan Smuts]], die plantkundiges [[Frederick Charles Kolbe]] en [[Hermann Wilhelm Rudolph Marloth]] en die sakeman Arnold Wilhelm Spilhaus (*Lübeck, Duitsland, 1 Desember 1845 - †[[Constantia]], 11 Oktober 1946). In 1895 was daar ‘n 500 lede wat tot 4000 gestyg het vroeg in die 21ste eeu. Die organisasie het 14 takke, waarvan sewe in die [[Wes-Kaap]]. ‘n Vyftiende tak is in [[Namibië]].
==Bibliografie==
*mcsa.org.za
*mcsacapetown.co.za
da3uj06xnmihj5n5iqhzmw3e6zeh2c9
2818054
2818052
2025-07-03T08:02:38Z
AFM
21229
/* Lede */
2818054
wikitext
text/x-wiki
Die '''Bergklub van Suid-Afrika''' is die oudste en grootste vereniging wat bergklim as sport en ontspanning in Suid-Afrika beoefen en is boonop die oudste natuurbewaringsliggaam in die land.
==Doelstellings==
Die organisasie het ‘n wye reeks aktiwiteite -
*die lede organiseer en onderneem bergklim- en voetslaanekspedisies
*verskaf opleiding aan bergklimmers
*lei soek- en reddingsaksies by bergklimongevalle
*verkry toestemming by grondeienaars vir toegang
*verskaf onderdak in enkele oornagskuilings in berge
*rapporteer oor flora, fauna, geologie, mineralogie, topografie, meteorologie,terreine van argeologiese en historiese belang, Boesmantekeninge
*beskerm natuurskoon, waterbronne, verhoed en beveg veldbrande en vandalisme
*help met die toepassing van en lewer bydraes tot die verbetering van wette in verband met natuurbewaring
*verskaf gidse vir toeriste
*soms betrokke by programme vir die tel van wild en voëls, verspreiding van nuutontdekte plantspesies, en die ring van aasvoëls
==Lede==
Die organisasie in in Oktober 1891 in Kaapstad gestig met die politikus en sakeman van die [[Kaapkolonie]] sir James Sivewright (*Fochabers, Elginshire, Skotland, 1848 - †9 September 1916) as die eerste voorsitter. Ander bekende lede was [[Jan Smuts]], die plantkundiges [[Frederick Charles Kolbe]] en [[Hermann Wilhelm Rudolf Marloth]] en die sakeman Arnold Wilhelm Spilhaus (*Lübeck, Duitsland, 1 Desember 1845 - †[[Constantia]], 11 Oktober 1946). In 1895 was daar ‘n 500 lede wat tot 4000 gestyg het vroeg in die 21ste eeu. Die organisasie het 14 takke, waarvan sewe in die [[Wes-Kaap]]. ‘n Vyftiende tak is in [[Namibië]].
==Bibliografie==
*mcsa.org.za
*mcsacapetown.co.za
72kala0v7h8tsc1lw2q7g0kx2vkobbr
Glasgow Rangers
0
450890
2818057
2025-07-03T08:32:26Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met ''''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die...'
2818057
wikitext
text/x-wiki
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=[[JPost]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
3tdhwm5ye81f35jkypjtv582wsrggm7
2818058
2818057
2025-07-03T08:33:07Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818058
wikitext
text/x-wiki
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
fb1m1s1toaqwm9n0br16ttnwmb7ztir
2818061
2818058
2025-07-03T08:48:55Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818061
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
| beeld = [[Lêer:Ibrox_Inside.jpg|150px]]|
| klubnaam = Glasgow Rangers
| vollenaam = Rangers Football Club
| stigting = [[1872]]|
| stadion = Ibrox, <br/>[[Glasgow]] |
| kapasiteit = 51 700 |
| voorsitter = Andrew Cavenagh |
| afrigter = Russell Martin |
| liga = [[Scottish Premier League]] |
| patroon_la1 = _rangers2526h
| patroon_b1 = _rangers2526h
| patroon_ra1 = _rangers2526h
| patroon_sh1 = _rangers2526h
| patroon_so1 = _redtop
| linkerarm1 = 0000ff
| liggaam1 = 0000ff
| regterarm1= 0000ff
| broek1 = ffffff
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _rangers2526a
| patroon_b2 = _rangers2526a
| patroon_ra2 = _rangers2526a
| patroon_sh2 = _rangers2526h
| patroon_so2 = _rangers2526al
| linkerarm2 =
| liggaam2 =
| regterarm2=
| broek2 =
| kouse2 =
|}}
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
8tsr4nhhwzh8epibrgyjxongha46t0k
2818062
2818061
2025-07-03T08:49:50Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818062
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
| beeld = [[Lêer:Ibrox_Inside.jpg|150px]]|
| klubnaam = Glasgow Rangers
| vollenaam = Rangers Football Club
| stigting = [[1872]]|
| stadion = Ibrox, <br/>[[Glasgow]] |
| kapasiteit = 51 700 |
| voorsitter = Andrew Cavenagh |
| afrigter = Russell Martin |
| liga = [[Scottish Premier League]] |
| patroon_la1 = _rangers2526h
| patroon_b1 = _rangers2526h
| patroon_ra1 = _rangers2526h
| patroon_sh1 = _rangers2526h
| patroon_so1 = _redtop
| linkerarm1 = 0000ff
| liggaam1 = 0000ff
| regterarm1= 0000ff
| broek1 = ffffff
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _rangers2526a
| patroon_b2 = _rangers2526a
| patroon_ra2 = _rangers2526a
| patroon_sh2 = _rangers2526h
| patroon_so2 = _rangers2526al
| linkerarm2 =
| liggaam2 =
| regterarm2=
| broek2 = ffffff
| kouse2 = ffffff
|}}
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
l0irxwqovq26xfnbyuz4asvutk4mpkr
2818063
2818062
2025-07-03T08:50:56Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818063
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
| beeld = [[Lêer:Ibrox_Inside.jpg|150px]]|
| klubnaam = Glasgow Rangers
| vollenaam = Rangers Football Club
| stigting = [[1872]]|
| stadion = Ibrox, [[Glasgow]] |
| kapasiteit = 51 700 |
| voorsitter = Andrew Cavenagh |
| afrigter = Russell Martin |
| liga = [[Scottish Premier League]] |
| patroon_la1 = _rangers2526h
| patroon_b1 = _rangers2526h
| patroon_ra1 = _rangers2526h
| patroon_sh1 = _rangers2526h
| patroon_so1 = _redtop
| linkerarm1 = 0000ff
| liggaam1 = 0000ff
| regterarm1= 0000ff
| broek1 = ffffff
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _rangers2526a
| patroon_b2 = _rangers2526a
| patroon_ra2 = _rangers2526a
| patroon_sh2 = _rangers2526h
| patroon_so2 = _rangers2526al
| linkerarm2 =
| liggaam2 =
| regterarm2=
| broek2 = ffffff
| kouse2 = ffffff
|}}
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
ojjovfwax4z1cl7mk1ctb19en1jdvz1
2818064
2818063
2025-07-03T08:51:11Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818064
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
| beeld = [[Lêer:Ibrox_Inside.jpg|250px]]|
| klubnaam = Glasgow Rangers
| vollenaam = Rangers Football Club
| stigting = [[1872]]|
| stadion = Ibrox, [[Glasgow]] |
| kapasiteit = 51 700 |
| voorsitter = Andrew Cavenagh |
| afrigter = Russell Martin |
| liga = [[Scottish Premier League]] |
| patroon_la1 = _rangers2526h
| patroon_b1 = _rangers2526h
| patroon_ra1 = _rangers2526h
| patroon_sh1 = _rangers2526h
| patroon_so1 = _redtop
| linkerarm1 = 0000ff
| liggaam1 = 0000ff
| regterarm1= 0000ff
| broek1 = ffffff
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _rangers2526a
| patroon_b2 = _rangers2526a
| patroon_ra2 = _rangers2526a
| patroon_sh2 = _rangers2526h
| patroon_so2 = _rangers2526al
| linkerarm2 =
| liggaam2 =
| regterarm2=
| broek2 = ffffff
| kouse2 = ffffff
|}}
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
7yk4o9h5mcp20o67ulgnd72o3mo7ph5
2818065
2818064
2025-07-03T08:52:20Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818065
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
| beeld = [[Lêer:Ibrox_Inside.jpg|250px]]|
| klubnaam = Glasgow Rangers
| vollenaam = Rangers Football Club
| stigting = [[1872]]|
| stadion = Ibrox, [[Glasgow]] |
| kapasiteit = 51 700 |
| voorsitter = Andrew Cavenagh |
| afrigter = Russell Martin |
| liga = [[Scottish Premier League]] |
| patroon_la1 = _rangers2526h
| patroon_b1 = _rangers2526h
| patroon_ra1 = _rangers2526h
| patroon_sh1 = _rangers2526h
| patroon_so1 = _redtop
| linkerarm1 = 0000ff
| liggaam1 = 0000ff
| regterarm1= 0000ff
| broek1 = ffffff
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _rangers2526a
| patroon_b2 = _rangers2526a
| patroon_ra2 = _rangers2526a
| patroon_sh2 = _rangers2526h
| patroon_so2 = _rangers2526al
| linkerarm2 =
| liggaam2 =
| regterarm2=
| broek2 = ffffff
| kouse2 = ffffff
||bynaam=''The Gers''<br />''The Light Blues''<br />''The Teddy Bears''}}
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
adrb6qf324fedty1o0m9zaqkjjb8wos
2818066
2818065
2025-07-03T08:54:13Z
Vryheidsfront Minus
188698
/* Verwysings */
2818066
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
| beeld = [[Lêer:Ibrox_Inside.jpg|250px]]|
| klubnaam = Glasgow Rangers
| vollenaam = Rangers Football Club
| stigting = [[1872]]|
| stadion = Ibrox, [[Glasgow]] |
| kapasiteit = 51 700 |
| voorsitter = Andrew Cavenagh |
| afrigter = Russell Martin |
| liga = [[Scottish Premier League]] |
| patroon_la1 = _rangers2526h
| patroon_b1 = _rangers2526h
| patroon_ra1 = _rangers2526h
| patroon_sh1 = _rangers2526h
| patroon_so1 = _redtop
| linkerarm1 = 0000ff
| liggaam1 = 0000ff
| regterarm1= 0000ff
| broek1 = ffffff
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _rangers2526a
| patroon_b2 = _rangers2526a
| patroon_ra2 = _rangers2526a
| patroon_sh2 = _rangers2526h
| patroon_so2 = _rangers2526al
| linkerarm2 =
| liggaam2 =
| regterarm2=
| broek2 = ffffff
| kouse2 = ffffff
||bynaam=''The Gers''<br />''The Light Blues''<br />''The Teddy Bears''}}
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://rangers.co.uk Amptelike webwerf]
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
q9tknnb5b2llmlsxvfieynhgjywqfgw
2818067
2818066
2025-07-03T08:56:18Z
Vryheidsfront Minus
188698
/* Externe skakels */
2818067
wikitext
text/x-wiki
{{Sokkerklub infoboks |
| beeld = [[Lêer:Ibrox_Inside.jpg|250px]]|
| klubnaam = Glasgow Rangers
| vollenaam = Rangers Football Club
| stigting = [[1872]]|
| stadion = Ibrox, [[Glasgow]] |
| kapasiteit = 51 700 |
| voorsitter = Andrew Cavenagh |
| afrigter = Russell Martin |
| liga = [[Scottish Premier League]] |
| patroon_la1 = _rangers2526h
| patroon_b1 = _rangers2526h
| patroon_ra1 = _rangers2526h
| patroon_sh1 = _rangers2526h
| patroon_so1 = _redtop
| linkerarm1 = 0000ff
| liggaam1 = 0000ff
| regterarm1= 0000ff
| broek1 = ffffff
| kouse1 = 000000
| patroon_la2 = _rangers2526a
| patroon_b2 = _rangers2526a
| patroon_ra2 = _rangers2526a
| patroon_sh2 = _rangers2526h
| patroon_so2 = _rangers2526al
| linkerarm2 =
| liggaam2 =
| regterarm2=
| broek2 = ffffff
| kouse2 = ffffff
||bynaam=''The Gers''<br />''The Light Blues''<br />''The Teddy Bears''}}
'''Rangers Football Club''', algemeen bekend as '''Glasgow Rangers''', is ’n professionele [[Sokker|sokkerklub]] in [[Glasgow]], [[Skotland]].<ref>{{Cite web|url=https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|title=Rangers FC|website=FootballHistory.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20250421194627/https://www.footballhistory.org/club/rangers.html|archive-date=21 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref> Die span ding mee in die Skotse Premiership, die hoogste afdeling van Skotse sokker. Rangers, die vierde oudste sokkerklub in Skotland, is in Maart 1872 gestig deur vier tienerseuns terwyl hulle deur West End Park (nou Kelvingrove Park) geloop het. Daar het hulle die idee bespreek om ’n sokkerklub te stig, en hulle eerste wedstryd teen die nou-ontbinde Callander in die Fleshers' Haugh-gebied van Glasgow Green in Mei van dieselfde jaar gespeel. Rangers se tuisveld, Ibrox Stadion, ontwerp deur die stadionargitek Archibald Leitch en geopen in 1929, is ’n Kategorie B-geklassifiseerde gebou en die derde grootste sokkerstadion in Skotland. Die klub speel nog altyd in koningsblou truie.<ref>{{cite web|url=http://historicalkits.co.uk/Scottish_Football_League/Rangers/Rangers.htm|title=Rangers – Historical Kits|publisher=Historicalkits.co.uk|access-date=4 July 2019}}</ref>
Rangers het die Skotse Ligatitel ’n rekord 55 keer gewen, die Skotse Beker 34 keer, die Skotse Ligabeker ’n rekord 28 keer, en die volledige plaaslike driekuns sewe keer. In 1972 het Rangers die [[UEFA Bekerwenner-beker|Europese Bekerwennerbeker]] gewen nadat hulle twee keer die eindstryd verloor het, in 1961 (die eerste Britse klub om ’n [[UEFA]]-eindstryd te bereik) en 1967. Die klub het nog twee Europese eindstryde verloor: die [[UEFA Europa League|UEFA-beker]]-einstryd in 2008 en die UEFA Europa League-eindstryd in 2022. Op grond van die aantal trofeë gewen, is Rangers een van die suksesvolste klubs ter wêreld.
Rangers het ’n langstaande wedywering met [[Celtic FC|Celtic]], en die twee Glasgow-klubs staan gesamentlik bekend as die Old Firm, wat beskou word as een van die grootste [[Derby (sport)|sokkerderby’s]] ter wêreld.<ref>{{cite web|url=http://www.eveningtimes.co.uk/sport/other_football/15149515.Passion__pride__tradition_and_nastiness__Why_Old_Firm_match_is_greatest_derby_in_the_world/|title=Passion, pride, tradition and nastiness: Why Old Firm match is greatest derby in the world|work=Evening Times|date=11 March 2017|access-date=12 June 2017}}</ref><ref name="FIFA">{{cite web |archive-url=https://web.archive.org/web/20180326141358/https://www.fifa.com/news/y=2009/m=2/news=old-firm-enduring-appeal-1023776.html|archive-date=26 March 2018|url=https://www.fifa.com/classicfootball/clubs/rivalries/newsid=1023776/index.html |title=Classic Rivalries: Old Firm's enduring appeal |publisher=[[FIFA]] |date=16 April 2016|access-date=31 July 2018}}</ref> Met meer as 600 Rangers-ondersteunersklubs in 35 lande wêreldwyd, het Rangers een van die grootste aanhangbasisse in wêreldsokker.<ref>{{Cite web|url=https://rangers.co.uk/fans/supporters-clubs/|title=Supporters Clubs|website=Rangers Football Club, Official Website|language=en|access-date=2020-04-12}}</ref> Die klub hou die rekord vir die grootste reisende ondersteunersgroep in sokkergeskiedenis, toe ’n beraamde 200 000 Rangers-aanhangers in Manchester aangekom het vir die UEFA-beker-einstryd teen [[Zenit Sint Petersburg]] in 2008.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|title=Rangers invasion: your views|access-date=17 December 2019|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925071448/http://www.bbc.co.uk/manchester/content/articles/2008/05/15/150508_rangers_invasion_feature.shtml|archive-date=25 September 2015|publisher=British Broadcasting Corporation|date=15 May 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|title=175,000-strong Rangers support the biggest in world football|work=Daily Record|date=15 May 2008|first=Keith|last=McLeod|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217180033/https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/175000-strong-rangers-support-the-biggest-in-world-977339|archive-date=17 December 2019|access-date=17 December 2019}}</ref> Rangers het ook die grootste reisende ondersteuning na die buiteland geneem toe sowat 100 000 aanhangers [[Sevilla]] toe gereis het vir die Europa League-eindstryd teen [[Eintracht Frankfurt]] in 2022.<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-61471267|title=Rangers in Seville: Police say 100,000 fans expected|work=BBC|date=17 May 2022|access-date=5 July 2022}}</ref>
As een van die elf oorspronklike lede van die Skotse Sokkerliga, het Rangers voortdurend in die hoogste afdeling gespeel tot ’n finansiële krisis in die 2011–12-seisoen, toe die klub in administrasie geplaas is en die oorspronklike maatskappy gelikwideer is, met die bates wat na ’n nuwe maatskappystruktuur verskuif is.<ref>{{cite book|last1=Gammelsæter|first1=Hallgeir|last2=Senaux|first2=Benoit|title=The Organisation and Governance of Top Football Across Europe|date=2011|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-70533-5|pages=48|url=https://books.google.com/books?id=e2usAgAAQBAJ&pg=PA48|access-date=16 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17026172|title= Rangers Football Club enters administration| publisher=BBC |date= 12 February 2012 |access-date=28 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jan/18/how-the-mighty-glasgow-rangers-have-fallen|title=How the mighty Glasgow Rangers have fallen|work=The Guardian|date=18 January 2015|access-date=16 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18407309|title=Rangers to re-form after creditors' deal is rejected|publisher=BBC|date=12 June 2012|access-date=7 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://beta.companieshouse.gov.uk/company/SC425159|title=The Rangers Football Club Limited|publisher=Companies House|access-date=24 August 2019}}</ref> Die klub is aanvaar as ’n assosiaatlid van die Skotse Sokkerliga en in die vierde vlak van die Skotse ligastelsel geplaas vir die begin van die volgende seisoen. Rangers het toe drie promosies in vier jaar behaal en het teruggekeer na die Premiership vir die 2016–17-seisoen. Tydens hul opgang deur die Skotse laerafdelings, het Rangers die enigste klub in Skotland geword wat elke plaaslike trofee gewen het. In die 2020–21-seisoen het Rangers hul eerste Skotse kampioenskap in tien jaar gewen — hul 55ste ligatitel, wat destyds ’n wêreldrekord was.
== Sektariese en politieke neigings ==
Rangers se geskiedenis is lankal verweef met ’n sterk [[Protestantisme|Protestantse]], Unionistiese en monargistiese identiteit.<ref name="Protestant">{{cite book|title=Fear and loathing in world football|publisher=Berg Publishers|author1=Armstrong, Gary|author2=Giulianotti, Richard|year=2001|pages=25, 26|isbn=1-85973-463-4|url=https://books.google.com/books?id=CJxIbXQfE1IC|access-date=15 August 2012|quote=Primrose was associated with the most virulent anti-Catholic and anti-Irish sentiment, and was openly allied with the orange order.}}</ref> Onder voorsitters soos John Ure Primrose het die klub ’n beleid gevolg om nie Katolieke spelers te onderteken nie, wat eers in 1989 verander het toe Mo Johnston, ’n prominente Katoliek, aangesluit het.<ref name="First roman catholic">{{cite news|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2507&dat=19890711&id=Qw01AAAAIBAJ&pg=5286,2680408|title=Ibrox lands double coup with Johnston|work=The Herald|location=Glasgow|date=11 July 1989|access-date=18 August 2012|author=Laing, Allan|page=1|quote=Rangers yesterday paraded their latest, and most controversial signing, Maurice Johnston, in the process demolishing any remaining they were sectarian, and upstaging their arch-rivals Celtic.}}</ref><ref name="Influx of foreign unwritten rule abolished">{{cite web|url=http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|title=Decline and fall of the Old Firm|work=New Statesman|date=18 March 2012|access-date=18 August 2012|author=Kuper, Simon|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111063511/http://www.newstatesman.com/books/2012/03/celtic-firm-rangers-football|archive-date=11 November 2012|url-status=live}}</ref> Sedertdien het Rangers meer internasionale spelers gewerf, en Katolieke spelers het alledaags geword—met Lorenzo Amoruso wat in 1999 die klub se eerste Katolieke kaptein geword het.<ref name="First catholic captain">{{cite news|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|title=Former Old Firm Italians give their take on derby clash|date=7 October 2009|access-date=18 August 2012|work=Daily Record|archive-url=https://web.archive.org/web/20130731181321/http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football/former-old-firm-italians-give-1038540|archive-date=31 July 2013|url-status=live}}</ref>
Die klub het verskeie veldtogte van stapel gestuur teen sektarisme en rassisme, soos die ''Follow With Pride''-veldtog en die Old Firm Alliance saam met Celtic. UEFA het Rangers geloof vir hul pogings teen diskriminasie. Nietemin het sektariese gesange, [[Rassisme|rassistiese]] gedrag en omstrede simboliek by ondersteuners steeds vir negatiewe aandag gesorg. Rangers-aanhangers het onder meer [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Unie-vlae]] en slagspreuke soos "We are the people" gebruik, en talle ondersteun die [[Oranjeorde]] en woon daaraan verbonde optogte by.<ref name="Bradley 2004">{{cite journal |last1=Bradley |first1=Joseph M. |last2= |first2= |date=Summer 2004 |title=Orangeism in Scotland: Unionism, Politics, Identity, and Football |url=https://muse.jhu.edu/article/170162 |journal=Éire-Ireland |volume=39 |issue=1&2 |publisher= |pages= |doi= |access-date=18 June 2025}}</ref> Die klub se gebruik van oranje en blou truie het ook kontroversie veroorsaak vanweë hul assosiasie met die Oranjeorde.
Rangers word dikwels beskou as ’n simbool van Britse lojaliteit in Skotland en [[Noord-Ierland]], met aanhangers wat sterk steun toon vir die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]], [[Israel]] en die behoud van Noord-Ierland in die VK — ’n duidelike kontras met Celtic-aanhangers se steun vir [[Republiek Ierland|Ierse]] en [[Staat Palestina|Palestynse]] nasionalisme.<ref>{{cite news |last=McFadyen |first=Andrew |date=13 Jun 2012 |title=A Celtic message to Palestine |url=https://www.aljazeera.com/features/2012/6/13/a-celtic-message-to-palestine |work=[[Al Jazeera]] |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Judah |first=Jacob |date=22 August 2022 |title=Why Scotland’s fiercest soccer rivalry features Israeli vs. Palestinian flags |url=https://www.jpost.com/diaspora/article-715631 |work=JPost |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=McLoughlin |first=Paul |date=11 December 2022 |title=How Israel and Palestine bled into Scottish football |url=https://www.newarab.com/analysis/how-israel-and-palestine-bled-scottish-football |work= |location= |publisher= |access-date=18 June 2025}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Externe skakels ==
* [https://rangers.co.uk Amptelike webwerf]
{{Commons-kategorie inlyn|Rangers F.C.}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Rangers, Glasgow}}
[[Kategorie:Glasgow]]
[[Kategorie:Skotse sokkerklubs]]
mvjnkqtlxk4drp1lwdwdcrgdshck1sz
Bespreking:Vincent (Don McLean-liedjie)
1
450891
2818069
2025-07-03T08:57:51Z
Sobaka
328
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
2818069
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Acmadenia tenax
0
450892
2818079
2025-07-03T09:10:48Z
Oesjaar
7467
Nuwe spesie
2818079
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = LC
| status_system = IUCN2.3
| name =
| image =
| taxon = Acmadenia tenax
| authority = I.Williams, (1979)
| synonyms =
}}
'''''Acmadenia tenax''''' is 'n klein tot groot [[struik]] wat deel van die Rutaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Hexrivierberge]] voor. Die spesie is deel van die [[fynbos]] en word as uiters seldsaam beskou; tewens daar is net een bevolking bekend.
== Bronnelys ==
* [https://redlist.sanbi.org/species.php?species=3363-41 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:770640-1 Plants of the World]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Acmadenia|tenax]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
etzbehzc057j92boblacjk8ymgivn43
Kategorie:Noord-Ierse sokkerspelers
14
450893
2818080
2025-07-03T09:12:08Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met '{{broodkrummels}} {{commonskat|Association football players from Northern Ireland}} [[Kategorie:Noord-Ierse sportlui|Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokker in Noord-Ierland|Sokkerspelers]]'
2818080
wikitext
text/x-wiki
{{broodkrummels}}
{{commonskat|Association football players from Northern Ireland}}
[[Kategorie:Noord-Ierse sportlui|Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokker in Noord-Ierland|Sokkerspelers]]
1tacqhqq04wzpyrs0v5nojcldzeq9yi
Kategorie:Walliese sokkerspelers
14
450894
2818081
2025-07-03T09:14:45Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met '{{broodkrummels}} {{commonskat|Association football players from Wales}} [[Kategorie:Walliese sportlui|Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokker in Wallis|Sokkerspelers]]'
2818081
wikitext
text/x-wiki
{{broodkrummels}}
{{commonskat|Association football players from Wales}}
[[Kategorie:Walliese sportlui|Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokker in Wallis|Sokkerspelers]]
sqinch13pc0z9rytedtfn0ej3ijafod
Kategorie:Skotse sokkerspelers
14
450895
2818082
2025-07-03T09:17:29Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met '{{broodkrummels}} {{commonskat|Association football players from Scotland}} [[Kategorie:Skotse sportlui|Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokker in Skotland|Sokkerspelers]]'
2818082
wikitext
text/x-wiki
{{broodkrummels}}
{{commonskat|Association football players from Scotland}}
[[Kategorie:Skotse sportlui|Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokker in Skotland|Sokkerspelers]]
1jajzp6kgm6fu713ajaej0ufe8xy4zq
Kategorie:Ivoriaanse sokkerspelers
14
450896
2818087
2025-07-03T09:27:20Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met '{{broodkrummels}} {{commonskat|Association football players from Ivory Coast}} [[Kategorie:Ivoriaanse sportlui|Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokker in Ivoorkus|Sokkerspelers]]'
2818087
wikitext
text/x-wiki
{{broodkrummels}}
{{commonskat|Association football players from Ivory Coast}}
[[Kategorie:Ivoriaanse sportlui|Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokker in Ivoorkus|Sokkerspelers]]
9o7kk9lkvhinessaol4i5zkg1aldrzf
Kategorie:Kameroense sokkerspelers
14
450897
2818094
2025-07-03T09:32:53Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met '{{broodkrummels}} {{commonskat|Association football players from Cameroon}} [[Kategorie:Kameroense sportlui|Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokkerspelers]] [[Kategorie:Sokker in Kameroen|Sokkerspelers]]'
2818094
wikitext
text/x-wiki
{{broodkrummels}}
{{commonskat|Association football players from Cameroon}}
[[Kategorie:Kameroense sportlui|Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokkerspelers]]
[[Kategorie:Sokker in Kameroen|Sokkerspelers]]
f81pscqhh5xc5o23hqpv81hmf80z6vu
Acmadenia tetragona
0
450898
2818095
2025-07-03T09:55:07Z
Oesjaar
7467
Nuwe spesie
2818095
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = NT
| status_system = IUCN2.3
| name =
| image =
| taxon = Acmadenia tetragona
| authority = (L.f.) Bartl. & H.L.Wendl., (1824)
| synonyms =* ''Acmadenia strobilina'' <small>E.Mey. ex Sond.</small>
* ''Adenandra tetragona'' <small>Sweet</small>
* ''Bucco tetragona'' <small>(L.f.) Schult.</small>
* ''Diosma tetragona'' <small>L.f.</small>
}}
'''''Acmadenia tetragona''''' is 'n klein tot groot [[struik]] wat deel van die Rutaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Outeniekwaberge]], vanaf [[Cloetespas]] tot by die Swartberg Staatsbos, voor. Die spesie is deel van die [[fynbos]]. Dit het 'n [[voorkomsgebied]] van 408 km² en word bedreig deur te veel veldbrande, [[indringerplant]]e en verlies van [[habitat]] aan landbou aktiwiteite.
== Bronnelys ==
* [https://redlist.sanbi.org/species.php?species=3363-44 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:770645-1 Plants of the World]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Acmadenia|tetragona]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
gruimmxq39rkr1xxum67mcmwmzvoo1l
Denis Law
0
450899
2818096
2025-07-03T10:00:21Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met 'Denis Law ([[24 Februarie]] [[1940]] – [[17 Januarie]] [[2025]]) was ’n [[Skotland|Skotse]] [[Sokker|sokkerspeler]] wat as ’n aanvaller gespeel het. Sy loopbaan as sokkerspeler het in 1956 by Huddersfield Town in die Tweede Afdeling begin. Na vier jaar by Huddersfield is hy deur [[Manchester City]] gekoop vir ’n geskatte oordragfooi van £55,000, wat ’n nuwe Britse rekord was. Law het net ’n jaar daar gebly voordat die Italiaanse klub Torino hom vir £11...'
2818096
wikitext
text/x-wiki
Denis Law ([[24 Februarie]] [[1940]] – [[17 Januarie]] [[2025]]) was ’n [[Skotland|Skotse]] [[Sokker|sokkerspeler]] wat as ’n aanvaller gespeel het. Sy loopbaan as sokkerspeler het in 1956 by Huddersfield Town in die Tweede Afdeling begin. Na vier jaar by Huddersfield is hy deur [[Manchester City]] gekoop vir ’n geskatte oordragfooi van £55,000, wat ’n nuwe Britse rekord was. Law het net ’n jaar daar gebly voordat die Italiaanse klub Torino hom vir £110,000 gekoop het, wat weer ’n rekord oordragfooi vir ’n Britse speler gestel het. Al het hy goed in Italië gespeel, het hy dit moeilik gevind om daar te vestig en het hy in 1962 by [[Manchester United]] aangesluit, waar hy ’n ander Britse rekord oordragfooi van £115,000 opgestel het.
Law het 11 jaar by Manchester United deurgebring en 237 doelwitte in 404 wedstryde behaal. Sy doelpuntetelling maak hom derde in die klub se geskiedenis, agter [[Wayne Rooney]] en [[Bobby Charlton]]. Onder ondersteuners was hy bekend as "The King" en "The Lawman", terwyl teenstanders hom "Denis the Menace" genoem het. Law was ook deel van die "United Trinity" saam met Charlton en [[George Best]]. Hy is die enigste Skotse speler wat die Ballon d’Or gewen het, wat hy in 1964 gedoen het, en het sy klub gehelp om die Eerste Afdeling in 1965 en 1967 te wen, sowel as die FA-beker in 1963 en twee Charity Shields. Hy het hulle [[UEFA Champions League|Europese Beker]]-eindstryd in 1968 misgeloop weens ’n besering.
Law het Manchester United in 1973 verlaat om vir ’n seisoen by Manchester City terug te keer, en het [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] by die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1974|Wêreldbekertoernooi in 1974]] verteenwoordig. Hy het net twee kompetitiewedstryde in die 1974–75-seisoen gespeel en het ná die aanvang van die ligaprogram met aftrede aangekondig. Law het 55 keer vir Skotland gespeel en hou die rekord saam met ander vir die meeste internasionale doelwitte vir Skotland met 30. Hy hou ook ’n Manchester United-rekord vir die meeste kompetitiewe doelwitte in ’n enkele seisoen met 46.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2025/jan/19/denis-law-obituary|title=Denis Law obituary|date=2025-01-19|website=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20250406122948/https://www.theguardian.com/football/2025/jan/19/denis-law-obituary|archive-date=6 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Law, Denis}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1940]]
[[Kategorie:Sterftes in 2025]]
3353ybghqsipte9guqurin3cqr5wemw
2818097
2818096
2025-07-03T10:00:31Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818097
wikitext
text/x-wiki
'''Denis Law''' ([[24 Februarie]] [[1940]] – [[17 Januarie]] [[2025]]) was ’n [[Skotland|Skotse]] [[Sokker|sokkerspeler]] wat as ’n aanvaller gespeel het. Sy loopbaan as sokkerspeler het in 1956 by Huddersfield Town in die Tweede Afdeling begin. Na vier jaar by Huddersfield is hy deur [[Manchester City]] gekoop vir ’n geskatte oordragfooi van £55,000, wat ’n nuwe Britse rekord was. Law het net ’n jaar daar gebly voordat die Italiaanse klub Torino hom vir £110,000 gekoop het, wat weer ’n rekord oordragfooi vir ’n Britse speler gestel het. Al het hy goed in Italië gespeel, het hy dit moeilik gevind om daar te vestig en het hy in 1962 by [[Manchester United]] aangesluit, waar hy ’n ander Britse rekord oordragfooi van £115,000 opgestel het.
Law het 11 jaar by Manchester United deurgebring en 237 doelwitte in 404 wedstryde behaal. Sy doelpuntetelling maak hom derde in die klub se geskiedenis, agter [[Wayne Rooney]] en [[Bobby Charlton]]. Onder ondersteuners was hy bekend as "The King" en "The Lawman", terwyl teenstanders hom "Denis the Menace" genoem het. Law was ook deel van die "United Trinity" saam met Charlton en [[George Best]]. Hy is die enigste Skotse speler wat die Ballon d’Or gewen het, wat hy in 1964 gedoen het, en het sy klub gehelp om die Eerste Afdeling in 1965 en 1967 te wen, sowel as die FA-beker in 1963 en twee Charity Shields. Hy het hulle [[UEFA Champions League|Europese Beker]]-eindstryd in 1968 misgeloop weens ’n besering.
Law het Manchester United in 1973 verlaat om vir ’n seisoen by Manchester City terug te keer, en het [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] by die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1974|Wêreldbekertoernooi in 1974]] verteenwoordig. Hy het net twee kompetitiewedstryde in die 1974–75-seisoen gespeel en het ná die aanvang van die ligaprogram met aftrede aangekondig. Law het 55 keer vir Skotland gespeel en hou die rekord saam met ander vir die meeste internasionale doelwitte vir Skotland met 30. Hy hou ook ’n Manchester United-rekord vir die meeste kompetitiewe doelwitte in ’n enkele seisoen met 46.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2025/jan/19/denis-law-obituary|title=Denis Law obituary|date=2025-01-19|website=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20250406122948/https://www.theguardian.com/football/2025/jan/19/denis-law-obituary|archive-date=6 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Law, Denis}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1940]]
[[Kategorie:Sterftes in 2025]]
t0evwxkg9wtn2cqst3sr6vbj76az9c2
2818099
2818097
2025-07-03T10:06:10Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818099
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
| name = Denis Law
| image = [[Lêer:Denis Law (4x5 cropped).jpg|220px]]
| alt =
| caption = Law in 2011
| full_name = Denis Law
| birth_date = {{birth date|1940|2|24|df=y}}
| birth_place = [[Aberdeen]], Skotland
| death_date = {{death date and age|2025|1|17|1940|2|24|df=y}}
| death_place = [[Aberdeen]], Skotland
| height = {{convert|5|ft|9|in|m|2|abbr=on}}
| position = Sentrale aanvaller
| youthyears1 = 1955–1956
| youthclubs1 = [[Huddersfield Town A.F.C.|Huddersfield Town]]
| years1 = 1956–1960
| clubs1 = [[Huddersfield Town A.F.C.|Huddersfield Town]]
| caps1 = 81
| goals1 = 16
| years2 = 1960–1961
| clubs2 = [[Manchester City]]
| caps2 = 44
| goals2 = 21
| years3 = 1961–1962
| clubs3 = [[Torino Calcio|Torino]]
| caps3 = 27
| goals3 = 10
| years4 = 1962–1973
| clubs4 = [[Manchester United]]
| caps4 = 309
| goals4 = 171
| years5 = 1973–1974
| clubs5 = [[Manchester City]]
| caps5 = 24
| goals5 = 9
| totalcaps = 458
| totalgoals = 227
<!--Domestic league games and goals only. More detailed statistics are in the table below-->
| nationalyears2 = 1958–1974
| nationalteam2 = [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]]
| nationalcaps2 = 55
| nationalgoals2 = 30
| nationalyears1 = 1959–1961<ref>{{cite web |title=Law, Denis – Scotland U23 |url=http://www.fitbastats.com/scotlandu23/player.php?playerid=62 |website=FibaStats |access-date=30 August 2017 |archive-date=31 August 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170831045911/http://www.fitbastats.com/scotlandu23/player.php?playerid=62 |url-status=live }}</ref>
| nationalteam1 = Skotland o/23
| nationalcaps1 = 3
| nationalgoals1 = 1
| nationalyears3 = 1960<ref name=scot60s>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=lITgDAAAQBAJ&q=1964+%22scotland+XI%22+v+%22scottish+league&pg=PT215|title=Scotland in the 60s: The Definitive Account of the Scottish National Football Side During the 1960s|author=Ronnie McDevitt|year=2016|publisher=Pitch Publishing|isbn=9781785312458}}{{Dead link|date=February 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
}}
'''Denis Law''' ([[24 Februarie]] [[1940]] – [[17 Januarie]] [[2025]]) was ’n [[Skotland|Skotse]] [[Sokker|sokkerspeler]] wat as ’n aanvaller gespeel het. Sy loopbaan as sokkerspeler het in 1956 by Huddersfield Town in die Tweede Afdeling begin. Na vier jaar by Huddersfield is hy deur [[Manchester City]] gekoop vir ’n geskatte oordragfooi van £55,000, wat ’n nuwe Britse rekord was. Law het net ’n jaar daar gebly voordat die Italiaanse klub Torino hom vir £110,000 gekoop het, wat weer ’n rekord oordragfooi vir ’n Britse speler gestel het. Al het hy goed in Italië gespeel, het hy dit moeilik gevind om daar te vestig en het hy in 1962 by [[Manchester United]] aangesluit, waar hy ’n ander Britse rekord oordragfooi van £115,000 opgestel het.
Law het 11 jaar by Manchester United deurgebring en 237 doelwitte in 404 wedstryde behaal. Sy doelpuntetelling maak hom derde in die klub se geskiedenis, agter [[Wayne Rooney]] en [[Bobby Charlton]]. Onder ondersteuners was hy bekend as "The King" en "The Lawman", terwyl teenstanders hom "Denis the Menace" genoem het. Law was ook deel van die "United Trinity" saam met Charlton en [[George Best]]. Hy is die enigste Skotse speler wat die Ballon d’Or gewen het, wat hy in 1964 gedoen het, en het sy klub gehelp om die Eerste Afdeling in 1965 en 1967 te wen, sowel as die FA-beker in 1963 en twee Charity Shields. Hy het hulle [[UEFA Champions League|Europese Beker]]-eindstryd in 1968 misgeloop weens ’n besering.
Law het Manchester United in 1973 verlaat om vir ’n seisoen by Manchester City terug te keer, en het [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] by die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1974|Wêreldbekertoernooi in 1974]] verteenwoordig. Hy het net twee kompetitiewedstryde in die 1974–75-seisoen gespeel en het ná die aanvang van die ligaprogram met aftrede aangekondig. Law het 55 keer vir Skotland gespeel en hou die rekord saam met ander vir die meeste internasionale doelwitte vir Skotland met 30. Hy hou ook ’n Manchester United-rekord vir die meeste kompetitiewe doelwitte in ’n enkele seisoen met 46.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2025/jan/19/denis-law-obituary|title=Denis Law obituary|date=2025-01-19|website=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20250406122948/https://www.theguardian.com/football/2025/jan/19/denis-law-obituary|archive-date=6 April 2025|access-date=2025-07-03}}</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT: Law, Denis}}
[[Kategorie:Skotse sokkerspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1940]]
[[Kategorie:Sterftes in 2025]]
88i5ozpuizkvaxg0j0t1za2zzw774h9
Erich Ludendorff
0
450900
2818098
2025-07-03T10:03:13Z
1.20.181.131
Nuwe bladsy geskep met '[[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-2005-0828-525 Erich Ludendorff (cropped)(b).jpg|duimnael]] '''Erich Friedrich Wilhelm Ludendorff''' ([[9 April]] [[1865]] – [[20 Desember]] [[1937]]) was 'n Duitse generaal en politikus. Hy het tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] (1914–1918) roem verwerf vir sy sentrale rol in die Duitse oorwinnings by Luik en Tannenberg in 1914. Na sy aanstelling as Eerste Kwartiermeester-generaal van die Duitse Generale Staf in 1916, het Ludendorf...'
2818098
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-2005-0828-525 Erich Ludendorff (cropped)(b).jpg|duimnael]]
'''Erich Friedrich Wilhelm Ludendorff''' ([[9 April]] [[1865]] – [[20 Desember]] [[1937]]) was 'n Duitse generaal en politikus. Hy het tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] (1914–1918) roem verwerf vir sy sentrale rol in die Duitse oorwinnings by Luik en Tannenberg in 1914. Na sy aanstelling as Eerste Kwartiermeester-generaal van die Duitse Generale Staf in 1916, het Ludendorff Duitsland se hoofbeleidmaker in 'n de facto militêre diktatorskap geword tot die land se nederlaag in 1918. Later, gedurende die jare van die [[Republiek Weimar]], het hy deelgeneem aan die mislukte Kapp-putsch van 1920 en [[Adolf Hitler]] se Bierhal-putsch van 1923, en sodoende beduidend bygedra tot die Nazi's se magsaanval.
Erich Ludendorff het uit 'n nie-adellike familie in Kruszewnia gekom (vandaar die gebrek aan 'n "von" of "zu" in sy naam), in die Pruisiese Provinsie Posen. Nadat hy sy opleiding as kadet voltooi het, is hy in 1885 as junior offisier aangestel. In 1893 is hy toegelaat tot die gesogte Duitse Oorlogsakademie, en slegs 'n jaar later is hy deur die kommandant daarvan aanbeveel by die Generale Stafkorps. Teen 1904 het hy vinnig in rang gestyg om 'n lid van die Leër se Groot Generale Staf te word, waar hy toesig gehou het oor die ontwikkeling van die Schlieffenplan.
Ten spyte daarvan dat hy uit die Groot Generale Staf verwyder is vir inmenging in die politiek, het Ludendorff sy aansien in die leër herstel deur sy sukses as bevelvoerder in die Eerste Wêreldoorlog. In Augustus 1914 het hy die suksesvolle Duitse aanval op Luik gelei, wat hom die Pour le Mérite besorg het. Aan die Oosfront onder bevel van generaal [[Paul von Hindenburg]] was Ludendorff instrumenteel in die toediening van 'n reeks verpletterende nederlae teen die Russe, insluitend by Tannenberg en die Masuriese Mere.
Teen Augustus 1916 het Ludendorff suksesvol gelobby vir Hindenburg se aanstelling as Opperbevelhebber sowel as sy eie bevordering tot Eerste Kwartiermeester-generaal. Nadat hy en Hindenburg 'n de facto militêre diktatorskap gevestig het, het Ludendorff Duitsland se hele militêre strategie en oorlogspoging tot die einde van die konflik gerig. In hierdie hoedanigheid het hy Rusland se nederlaag in die ooste verseker en 'n nuwe golf van offensives aan die Westerfront van stapel gestuur, wat gelei het tot vooruitgang wat nie sedert die uitbreek van die oorlog gesien is nie. Teen laat 1918 was alle verbeterings in Duitsland se lot egter omgekeer na 'n reeks nederlae in die Geallieerdes se Honderd Dae-offensief. Gekonfronteer met die ineenstorting van die oorlogspoging en 'n groeiende volksrewolusie, het Kaiser [[Wilhelm II van Duitsland|Wilhelm II]] Ludendorff gedwing om te bedank.
Na die oorlog het Ludendorff 'n prominente nasionalistiese leier en 'n voorstander van die steek-in-die-rug-mite geword, wat beweer het dat Duitsland se nederlaag en die skikking wat by Versailles bereik is, die gevolg was van 'n verraderlike sameswering deur Marxiste, Vrymesselaars en Jode. Hy het ook deelgeneem aan die mislukte Kapp-putsch van 1920 en die Bierhal-putsch van 1923 voordat hy onsuksesvol in die presidentsverkiesing van 1925 teen Hindenburg, sy oorlogstydse meerdere, gestaan het. Daarna het hy uit die politiek getree en sy laaste jare aan die studie van militêre teorie gewy. Sy bekendste werk op hierdie gebied was Die Totale Oorlog, waar hy aangevoer het dat 'n nasie se hele fisiese en morele hulpbronne vir ewig gereed moet bly vir mobilisering omdat vrede bloot 'n pouse in 'n nimmereindigende ketting van oorloë was. Na sy dood aan lewerkanker in München in 1937, is Ludendorff – teen sy uitdruklike wense – 'n staatsbegrafnis gegee wat deur Hitler georganiseer en bygewoon is.
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Ludendorff, Erich}}
[[Kategorie:Duitse militariste]]
[[Kategorie:Duitsers in die Eerste Wêreldoorlog]]
[[Kategorie:Geboortes in 1865]]
[[Kategorie:Sterftes in 1937]]
bur8atn4wx50oazvvv5pnxaavd9yj12
2818118
2818098
2025-07-03T10:47:37Z
Sobaka
328
Bronne
2818118
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-2005-0828-525 Erich Ludendorff (cropped)(b).jpg|duimnael]]
'''Erich Friedrich Wilhelm Ludendorff''' ([[9 April]] [[1865]] – [[20 Desember]] [[1937]]) was 'n Duitse generaal en politikus. Hy het tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] (1914–1918) roem verwerf vir sy sentrale rol in die Duitse oorwinnings by Luik en Tannenberg in 1914. Na sy aanstelling as Eerste Kwartiermeester-generaal van die Duitse Generale Staf in 1916, het Ludendorff Duitsland se hoofbeleidmaker in 'n de facto militêre diktatorskap geword tot die land se nederlaag in 1918. Later, gedurende die jare van die [[Republiek Weimar]], het hy deelgeneem aan die mislukte Kapp-putsch van 1920 en [[Adolf Hitler]] se Bierhal-putsch van 1923, en sodoende beduidend bygedra tot die Nazi's se magsaanval.
Erich Ludendorff het uit 'n nie-adellike familie in Kruszewnia gekom (vandaar die gebrek aan 'n "von" of "zu" in sy naam), in die Pruisiese Provinsie Posen. Nadat hy sy opleiding as kadet voltooi het, is hy in 1885 as junior offisier aangestel. In 1893 is hy toegelaat tot die gesogte Duitse Oorlogsakademie, en slegs 'n jaar later is hy deur die kommandant daarvan aanbeveel by die Generale Stafkorps. Teen 1904 het hy vinnig in rang gestyg om 'n lid van die Leër se Groot Generale Staf te word, waar hy toesig gehou het oor die ontwikkeling van die Schlieffenplan.
Ten spyte daarvan dat hy uit die Groot Generale Staf verwyder is vir inmenging in die politiek, het Ludendorff sy aansien in die leër herstel deur sy sukses as bevelvoerder in die Eerste Wêreldoorlog. In Augustus 1914 het hy die suksesvolle Duitse aanval op Luik gelei, wat hom die Pour le Mérite besorg het. Aan die Oosfront onder bevel van generaal [[Paul von Hindenburg]] was Ludendorff instrumenteel in die toediening van 'n reeks verpletterende nederlae teen die Russe, insluitend by Tannenberg en die Masuriese Mere.
Teen Augustus 1916 het Ludendorff suksesvol gelobby vir Hindenburg se aanstelling as Opperbevelhebber sowel as sy eie bevordering tot Eerste Kwartiermeester-generaal. Nadat hy en Hindenburg 'n de facto militêre diktatorskap gevestig het, het Ludendorff Duitsland se hele militêre strategie en oorlogspoging tot die einde van die konflik gerig. In hierdie hoedanigheid het hy Rusland se nederlaag in die ooste verseker en 'n nuwe golf van offensives aan die Westerfront van stapel gestuur, wat gelei het tot vooruitgang wat nie sedert die uitbreek van die oorlog gesien is nie. Teen laat 1918 was alle verbeterings in Duitsland se lot egter omgekeer na 'n reeks nederlae in die Geallieerdes se Honderd Dae-offensief. Gekonfronteer met die ineenstorting van die oorlogspoging en 'n groeiende volksrewolusie, het Kaiser [[Wilhelm II van Duitsland|Wilhelm II]] Ludendorff gedwing om te bedank.
Na die oorlog het Ludendorff 'n prominente nasionalistiese leier en 'n voorstander van die steek-in-die-rug-mite geword, wat beweer het dat Duitsland se nederlaag en die skikking wat by Versailles bereik is, die gevolg was van 'n verraderlike sameswering deur Marxiste, Vrymesselaars en Jode. Hy het ook deelgeneem aan die mislukte Kapp-putsch van 1920 en die Bierhal-putsch van 1923 voordat hy onsuksesvol in die presidentsverkiesing van 1925 teen Hindenburg, sy oorlogstydse meerdere, gestaan het. Daarna het hy uit die politiek getree en sy laaste jare aan die studie van militêre teorie gewy. Sy bekendste werk op hierdie gebied was Die Totale Oorlog, waar hy aangevoer het dat 'n nasie se hele fisiese en morele hulpbronne vir ewig gereed moet bly vir mobilisering omdat vrede bloot 'n pouse in 'n nimmereindigende ketting van oorloë was. Na sy dood aan lewerkanker in München in 1937, is Ludendorff – teen sy uitdruklike wense – 'n staatsbegrafnis gegee wat deur Hitler georganiseer en bygewoon is.
==Bronnelys==
=== Primêre bronne ===
* {{Cite book | last =Ludendorff | first =Erich | title=Ludendorff's Own Story: August 1914 – November 1918; the Great War from the siege of Liège to the signing of the armistice as viewed from the grand headquarters of the German Army | orig-year =1920 | year =1971 | publisher=Books for Libraries Press | location =Freeport, NY | language =en| url=https://openlibrary.org/works/OL825738W/Ludendorff%27s_own_story_August_1914-November_1918|isbn =0-8369-5956-6 }}
* Ludendorff, Erich. ''The Coming War''. Faber and Faber, 1931. ({{lang|de|Weltkrieg droht auf deutschem Boden}})
* Ludendorff, Erich. ''The Nation at War''. Hutchinson, London, 1936. ({{lang|de|Der totale Krieg}})
=== Sekondêre bronne ===
* {{Cite book | last =Asprey | first =Robert B | title =The German High Command at War: Hindenburg and Ludendorff and the First World War | year =1991 | publisher =W. Morrow | location =New York | isbn =0-688-08226-2 | url =https://archive.org/details/germanhighcomman00aspr }}
* Astore, William J. "The Tragic Pursuit of Total Victory." ''MHQ: Quarterly Journal of Military History'' (Autumn 2007) 20#1) pp. 64–73.
* Brownell, William and Denise Drace-Brownell. ''The First Nazi: Erich Ludendorff, The Man Who Made Hitler Possible'' (Berkeley: Counterpoint, 2016). 356 pp [http://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=50802 highly negative online review]
* {{Cite book | last =Goodspeed | first =Donald J. | title =Ludendorff: Genius of World War I | year =1966 | publisher=Houghton Mifflin | location =Boston, MA }}
* Jones, LTC William A. ''Ludendorff: Strategist'' (Pickle Partners Publishing, 2015) [https://web.archive.org/web/20210317055831/http://www.dtic.mil/get-tr-doc/pdf?AD=ADA250915 online].
* {{Cite book | last =Lee | first =John | title =The Warlords: Hindenburg and Ludendorff | year=2005 | publisher=Orion Books | location =London | isbn =0-297-84675-2 }}
* {{cite book| last= Livesay| first = John Frederick Bligh | title = Canada's Hundred Days: With the Canadian Corps from Amiens to Mons, Aug. 8 – Nov. 11, 1918|year= 1919 | publisher = Thomas Allen | place= Toronto|url= https://archive.org/details/canada100days00liveuoft}}
* {{cite book|last1=Parkinson|first1=Roger|title=Tormented Warrior. Ludendorff and the supreme command|date=1978|publisher=Hodder and Stoughton|location=London|isbn=0-340-21482-1|url=https://archive.org/details/tormentedwarrior0000park}}
* Showalter, Dennis, and William J. Astore. ''Hindenburg: Icon of German Militarism '' (2005) [https://www.amazon.com/Hindenburg-German-Militarism-Military-Profiles/dp/1574886533/ excerpt]
* Amm, Bettina: ''Ludendorff-Bewegung''. In: Wolfgang Benz (Hrsg.): ''Handbuch des Antisemitismus''. Judenfeindlichkeit in Geschichte und Gegenwart, Band 5: ''Organisationen, Institutionen, Bewegungen''. De Gruyter, Berlin 2012. pp. 393 ff. {{ISBN|978-3-598-24078-2}}.
* Gruchmann, Lothar: ''Ludendorffs „prophetischer“ Brief an Hindenburg vom Januar/Februar 1933. Eine Legende''. In: ''Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte.'' Band 47, 1999. pp. 559–562.
* Nebelin, Manfred: ''Ludendorff. Diktator im Ersten Weltkrieg.'' Siedler, München 2011. {{ISBN|978-3-88680-965-3}}.
* Pöhlmann, Markus: ''Der moderne Alexander im Maschinenkrieg''. In: Stig Förster (Hrsg.): ''Kriegsherren der Weltgeschichte. 22 historische Porträts''. Beck, München 2006. {{ISBN|3-406-54983-7}} pp. 268–286.
* Puschner, Uwe; Vollnhals, Clemens (Hrgb.); Die völkisch-religiöse Bewegung im Nationalsozialismus; Göttingen 2012 {{ISBN|978-3-525-36996-8}}.
* Schwab, Andreas: ''Vom totalen Krieg zur deutschen Gotterkenntnis. Die Weltanschauung Erich Ludendorffs''. In: ''Schriftenreihe der Eidgenössischen Militärbibliothek und des Historischen Dienstes.'' Nr. 17, Bern 2005.
* {{NDB|15|285|290|Ludendorff, Erich|Thoss, Bruno|118574841|mode=cs1}}
* Wegehaupt, Phillip: "Ludendorff, Erich". In: Wolfgang Benz (Hrsg.): ''Handbuch des Antisemitismus. Bd. 2: Personen''. De Gruyter Saur, Berlin 2009, {{ISBN|978-3-598-44159-2}}, pp. 494 ff. (retrieved über Verlag Walter de Gruyter Online).
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Ludendorff, Erich}}
[[Kategorie:Duitse militariste]]
[[Kategorie:Duitsers in die Eerste Wêreldoorlog]]
[[Kategorie:Geboortes in 1865]]
[[Kategorie:Sterftes in 1937]]
20vzvby406nictvlu1ksble2eddpxfl
Bespreking:Denis Law
1
450901
2818100
2025-07-03T10:07:19Z
Oesjaar
7467
/* Bron */ nuwe afdeling
2818100
wikitext
text/x-wiki
== Bron ==
Die bron is nie toegangklik nie. Kyk asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:07, 3 Julie 2025 (UTC)
7hdphyz0beg0k8t9x69snifwjnh9aaj
2818101
2818100
2025-07-03T10:07:59Z
Oesjaar
7467
Verbeter
2818101
wikitext
text/x-wiki
== Bron ==
Die 2de bron is nie toegangklik nie. Kyk asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:07, 3 Julie 2025 (UTC)
4yyalu5hybvp7qqnt2p9s3jjof03ikh
Djamalpour
0
450902
2818116
2025-07-03T10:44:33Z
Слава Бангладэщ
191757
Geskep deur die bladsy "[[:en:Special:Redirect/revision/1297177330|Jamalpur, Bangladesh]]" te vertaal
2818116
wikitext
text/x-wiki
'''Djamalpour''' is 'n stad aan die oewer van die Ou [[Brahmaputra]]-rivier, in die Mymenseingh-afdeling. Dit is die administratiewe sentrum van die Djamalpour-distrik en die Djamalpour Sedar-subdistrik. Volgens die 2022-sensus van Bangladesj het Djamalpour 'n bevolking van 158 873. Dit maak dit die 31ste grootste stad in Bangladesj.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}{{Normdata}}
cnoqmqxi9j6ovvbn1my5z9hmn1e2jy7
Ship's Prow-pas
0
450903
2818117
2025-07-03T10:45:53Z
AFM
21229
Nuwe bladsy geskep met 'Die '''Ship’s Prow-pas''' is op ‘n gewilde bergklimroete in die [[Drakensberge]]. Hierdie pas is by 29° 05′ 58.6″ suid, 29° 19′ 31.6″ oos en net suidoos van [[Champagne Castle]]. Met sy hoogste punt op 3292 m bo seespieël is dit die hoogste pas in die Drakensberge. Dit is ‘n moeilike roete weens die steilte en die gevaar van vallende rotse. ==Bron== *vertical-endeavour.com/blog/38-drakensberg/passes/175-ships-prow-pass.html Kategorie: Bergpasse...'
2818117
wikitext
text/x-wiki
Die '''Ship’s Prow-pas''' is op ‘n gewilde bergklimroete in die [[Drakensberge]].
Hierdie pas is by 29° 05′ 58.6″ suid, 29° 19′ 31.6″ oos en net suidoos van [[Champagne Castle]]. Met sy hoogste punt op 3292 m bo seespieël is dit die hoogste pas in die Drakensberge. Dit is ‘n moeilike roete weens die steilte en die gevaar van vallende rotse.
==Bron==
*vertical-endeavour.com/blog/38-drakensberg/passes/175-ships-prow-pass.html
[[Kategorie: Bergpasse van Suid-Afrika]]
[[Kategorie: KwaZulu-Natal]]
74vqsxk01ocxo9amigt4zsijsn3oewu
Bespreking:Erich Ludendorff
1
450904
2818120
2025-07-03T10:48:55Z
Sobaka
328
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
2818120
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Rondebult-voëlreservaat
0
450905
2818132
2025-07-03T11:09:01Z
AFM
21229
Nuwe bladsy geskep met 'Die '''Rondebult-voëlreservaat''' in [[Gauteng]] is een van Suid-Afrika se vernaamste stedelike toevlugsoorde vir inheemse voëls. ==Ligging== Die skuilplek van amper 200 voëlspesies is by 26° 18′ suid, 28° 12′ 8″ oos en net suid van Klippoortjie in [[Germiston]]. ==Reservaat== Die gebied van 95 ha bestaan uit vleiland, drie groot panne en grasland en bied wandelpaaie, ‘n aantal voëlkykskuilings en piekniekplekke. ==Fauna== Dit is een van die beste p...'
2818132
wikitext
text/x-wiki
Die '''Rondebult-voëlreservaat''' in [[Gauteng]] is een van Suid-Afrika se vernaamste stedelike toevlugsoorde vir inheemse voëls.
==Ligging==
Die skuilplek van amper 200 voëlspesies is by 26° 18′ suid, 28° 12′ 8″ oos en net suid van Klippoortjie in [[Germiston]].
==Reservaat==
Die gebied van 95 ha bestaan uit vleiland, drie groot panne en grasland en bied wandelpaaie, ‘n aantal voëlkykskuilings en piekniekplekke.
==Fauna==
Dit is een van die beste plekke in die land om die [[bloubekeend]] (makou) te sien. Ander bekende voëls wat hier teengekom kan word, is die [[bontelsie]], [[grootrietsanger]], [[lelkiewiet]], [[vlei-uil]], [[Afrikaanse snip]], [[rooiassie]], [[gewone nagreier]] en die [[grootflamink]]. Ook loop hier riet- en springbokke rond.
==Lees ook==
*[[Austin Roberts-voëlreservaat]]
==Bibliografie==
*ebird.org/hotspot/L999238
*sa-venues.com/things-to-do/gauteing/rondelbult-bird-sanctuary
*www.tripadviser.co.za/Attraction_Reviews
[[Kategorie: Natuurreservate in Gauteng]]
c4jbrnrt8jlkzypuk5mmyy75hmpa8h9
FA Cup
0
450906
2818137
2025-07-03T11:29:49Z
Vryheidsfront Minus
188698
Nuwe bladsy geskep met 'Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.[1] Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA). Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse...'
2818137
wikitext
text/x-wiki
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.[1] Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie.[2] ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem. Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom.[2] In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is. Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die Premierliga-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige bestuurder, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels. '''Crystal Palace is die huidige kampioen''', ná ’n 1–0 oorwinning oor Manchester City in die 2025-eindstryd.
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sport in Engeland]]
[[Kategorie:Sokkerkompetisies]]
2wzr5i957wn5yez288okft5p3k22kus
2818139
2818137
2025-07-03T11:31:10Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818139
wikitext
text/x-wiki
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.[1] Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).<ref>{{cite web|url=https://talksport.com/football/community-shield-new-penalty-shoot-out-system-be-used-wembley-chelsea-v-arsenal-clash|title=New penalty shoot-out system to be used at Wembley for Chelsea v Arsenal clash|date=3 August 2017|publisher=Talksport|access-date=3 April 2018|archive-date=16 February 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180216072615/https://talksport.com/football/community-shield-new-penalty-shoot-out-system-be-used-wembley-chelsea-v-arsenal-clash|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.thefa.com/news/2016/aug/07/leicester-city-manchester-united-report-070816|title=Leicester City 1–2 Manchester United|publisher=The Football Association|access-date=27 August 2018|archive-date=5 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181105183352/http://www.thefa.com/news/2016/aug/07/leicester-city-manchester-united-report-070816|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.thefa.com/news/2019/jul/11/martin-atkinson-to-referee-community-shield-110719|title=Martin Atkinson to oversee FA Community Shield between Liverpool and Manchester City|publisher=The Football Association|access-date=14 August 2019|archive-date=13 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190713033350/http://www.thefa.com/news/2019/jul/11/martin-atkinson-to-referee-community-shield-110719|url-status=live}}</ref> and [[UEFA]].<ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0250-0c5112fc5737-caa625021869-1000--champions-league-teams-pre-season-friendlies/|title=Champions League teams' pre-season friendlies|date=17 August 2016|publisher=UEFA|access-date=20 July 2020|archive-date=14 June 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200614201229/https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0250-0c5112fc5737-caa625021869-1000--champions-league-teams-pre-season-friendlies/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0254-0d3ee047a232-06c7e8e7e350-1000--super-cup-preview-liverpool-v-chelsea/|title=Super Cup preview: Liverpool v Chelsea|date=13 August 2019|publisher=UEFA|access-date=20 July 2020|archive-date=6 June 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200606232744/https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0254-0d3ee047a232-06c7e8e7e350-1000--super-cup-preview-liverpool-v-chelsea/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0243-0e988f504a02-08f1f227be2e-1000--ibrahimovic-rejoins-ac-milan-how-zlatan-made-his-mark-in-europe/|title=Ibrahimović rejoins AC Milan: how Zlatan made his mark in Europe|date=27 December 2019|publisher=UEFA|access-date=20 July 2020|archive-date=1 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210901180748/https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0243-0e988f504a02-08f1f227be2e-1000--ibrahimovic-rejoins-ac-milan-how-zlatan-made-his-mark-in-europe/|url-status=live}}</ref>
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie.[2] ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem. Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom.[2] In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is. Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die Premierliga-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige bestuurder, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels. '''Crystal Palace is die huidige kampioen''', ná ’n 1–0 oorwinning oor Manchester City in die 2025-eindstryd.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sportkompetisies in Engeland]]
jzs08aj3na4pj89uiutmi5evhkb46d7
2818140
2818139
2025-07-03T11:31:42Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818140
wikitext
text/x-wiki
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.[1] Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).<ref>{{cite web|url=https://talksport.com/football/community-shield-new-penalty-shoot-out-system-be-used-wembley-chelsea-v-arsenal-clash|title=New penalty shoot-out system to be used at Wembley for Chelsea v Arsenal clash|date=3 August 2017|publisher=Talksport|access-date=3 April 2018|archive-date=16 February 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180216072615/https://talksport.com/football/community-shield-new-penalty-shoot-out-system-be-used-wembley-chelsea-v-arsenal-clash|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.thefa.com/news/2016/aug/07/leicester-city-manchester-united-report-070816|title=Leicester City 1–2 Manchester United|publisher=The Football Association|access-date=27 August 2018|archive-date=5 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181105183352/http://www.thefa.com/news/2016/aug/07/leicester-city-manchester-united-report-070816|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.thefa.com/news/2019/jul/11/martin-atkinson-to-referee-community-shield-110719|title=Martin Atkinson to oversee FA Community Shield between Liverpool and Manchester City|publisher=The Football Association|access-date=14 August 2019|archive-date=13 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190713033350/http://www.thefa.com/news/2019/jul/11/martin-atkinson-to-referee-community-shield-110719|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0250-0c5112fc5737-caa625021869-1000--champions-league-teams-pre-season-friendlies/|title=Champions League teams' pre-season friendlies|date=17 August 2016|publisher=UEFA|access-date=20 July 2020|archive-date=14 June 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200614201229/https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0250-0c5112fc5737-caa625021869-1000--champions-league-teams-pre-season-friendlies/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0254-0d3ee047a232-06c7e8e7e350-1000--super-cup-preview-liverpool-v-chelsea/|title=Super Cup preview: Liverpool v Chelsea|date=13 August 2019|publisher=UEFA|access-date=20 July 2020|archive-date=6 June 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200606232744/https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0254-0d3ee047a232-06c7e8e7e350-1000--super-cup-preview-liverpool-v-chelsea/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0243-0e988f504a02-08f1f227be2e-1000--ibrahimovic-rejoins-ac-milan-how-zlatan-made-his-mark-in-europe/|title=Ibrahimović rejoins AC Milan: how Zlatan made his mark in Europe|date=27 December 2019|publisher=UEFA|access-date=20 July 2020|archive-date=1 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210901180748/https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0243-0e988f504a02-08f1f227be2e-1000--ibrahimovic-rejoins-ac-milan-how-zlatan-made-his-mark-in-europe/|url-status=live}}</ref>
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie.[2] ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem. Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom.[2] In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is. Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die Premierliga-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige bestuurder, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels. '''Crystal Palace is die huidige kampioen''', ná ’n 1–0 oorwinning oor Manchester City in die 2025-eindstryd.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sportkompetisies in Engeland]]
1vutysaf080ec9scs77xz8t4s9kxhzm
2818143
2818140
2025-07-03T11:35:38Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818143
wikitext
text/x-wiki
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|title=Oldest football cup 'not for sale'|date=14 October 2014|publisher=BBC News|access-date=4 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171105114055/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|archive-date=5 November 2017|url-status=live}}</ref> Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie. ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem. Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom.[2] In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is. Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die [[Premier League]]-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige afrigter, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sportkompetisies in Engeland]]
4ogduwksfd6b5hodho53sblaqhublym
2818144
2818143
2025-07-03T11:42:00Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818144
wikitext
text/x-wiki
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|title=Oldest football cup 'not for sale'|date=14 October 2014|publisher=BBC News|access-date=4 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171105114055/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|archive-date=5 November 2017|url-status=live}}</ref> Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie. ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem. Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom.[2] In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Tussen 2001 en 2006 is die eindstryde van die FA Cup by die [[Millennium Stadion|Millennium-stadion]] in [[Cardiff]] gespeel, terwyl die Wembley-stadion gesloop en herbou is.
Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is.<ref name="recast">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|title=FA Cup reborn for 2014 final as new trophy is cast|publisher=BBC News|access-date=30 September 2014|archive-date=4 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161004084907/http://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|url-status=live}}</ref> Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die [[Premier League]]-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige afrigter, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sportkompetisies in Engeland]]
naay7gvrfa65fdfp12k2pbo3wwquo9v
2818145
2818144
2025-07-03T11:47:25Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818145
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sportliga
| naam = UEFA Bekerwenner-beker
| huidige_seisoen =
| beeld = The FA Cup Trophy.jpg
| beskrywing =
| beeldonderskrif = Die ''FA Cup Trophy''
| sportsoort = [[Sokker]]
| gestig = 1871
| gestaak =
| vervang = [[UEFA Europa League]],
| eienaar = [[UEFA]]
| inougureel = 1871–72
| lande = [[Europa]]
| divisies =
| spanne = 32 (groepfase)
| onlangse_kamp = {{vlagikoon|Italië}} [[Società Sportiva Lazio]] (1999)
| verwante_komps = [[UEFA Superbeker]]<br />[[FIFA-Klubwêreldbeker]]
| borg =
}}
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|title=Oldest football cup 'not for sale'|date=14 October 2014|publisher=BBC News|access-date=4 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171105114055/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|archive-date=5 November 2017|url-status=live}}</ref> Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie. ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem.<ref name=":12">{{Cite journal |last=Faulkner |first=Bryan |date=13 July 2022 |title=Rules of the FA Challenge Cup 2022–23 |url=https://www.thefa.com/-/media/thefacom-new/files/competitions/2022-23/emirates-fa-cup/rules-of-the-fa-challenge-cup-2022-23.ashx |journal=The Football Association |page= |access-date=18 August 2022 |archive-date=18 August 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220818051717/https://www.thefa.com/-/media/thefacom-new/files/competitions/2022-23/emirates-fa-cup/rules-of-the-fa-challenge-cup-2022-23.ashx |url-status=live }}</ref> Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom. In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Tussen 2001 en 2006 is die eindstryde van die FA Cup by die [[Millennium Stadion|Millennium-stadion]] in [[Cardiff]] gespeel, terwyl die Wembley-stadion gesloop en herbou is.
Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is.<ref name="recast">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|title=FA Cup reborn for 2014 final as new trophy is cast|publisher=BBC News|access-date=30 September 2014|archive-date=4 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161004084907/http://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|url-status=live}}</ref> Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die [[Premier League]]-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige afrigter, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sportkompetisies in Engeland]]
qz54spjy696scgoanllb3g1t0k3jk77
2818146
2818145
2025-07-03T11:48:52Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818146
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sportliga
| naam = UEFA Bekerwenner-beker
| huidige_seisoen =
| beeld = The FA Cup Trophy.jpg
| beskrywing =
| beeldonderskrif = Die ''FA Cup Trophy''
| sportsoort = [[Sokker]]
| gestig = 1871
| gestaak =
| vervang = [[UEFA Europa League]],
| eienaar = [[UEFA]]
| inougureel = 1871–72
| lande = [[Europa]]
| divisies =
| spanne = 32 (groepfase)
| onlangse_kamp = {{vlagikoon|Italië}} [[Società Sportiva Lazio]] (1999)
| verwante_komps = [[UEFA Superbeker]]<br />[[FIFA-Klubwêreldbeker]]
| borg =
}}
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|title=Oldest football cup 'not for sale'|date=14 October 2014|publisher=BBC News|access-date=4 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171105114055/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|archive-date=5 November 2017|url-status=live}}</ref> Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie. ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem.<ref name=":12">{{Cite journal |last=Faulkner |first=Bryan |date=13 July 2022 |title=Rules of the FA Challenge Cup 2022–23 |url=https://www.thefa.com/-/media/thefacom-new/files/competitions/2022-23/emirates-fa-cup/rules-of-the-fa-challenge-cup-2022-23.ashx |journal=The Football Association |page= |access-date=18 August 2022 |archive-date=18 August 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220818051717/https://www.thefa.com/-/media/thefacom-new/files/competitions/2022-23/emirates-fa-cup/rules-of-the-fa-challenge-cup-2022-23.ashx |url-status=live }}</ref> Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom.<ref name=":12" /> In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Tussen 2001 en 2006 is die eindstryde van die FA Cup by die [[Millennium Stadion|Millennium-stadion]] in [[Cardiff]] gespeel, terwyl die Wembley-stadion gesloop en herbou is.
Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is.<ref name="recast">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|title=FA Cup reborn for 2014 final as new trophy is cast|publisher=BBC News|access-date=30 September 2014|archive-date=4 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161004084907/http://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|url-status=live}}</ref> Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die [[Premier League]]-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige afrigter, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sportkompetisies in Engeland]]
5lvpgtejynkgvx8rdkvofc4rg0kkjsw
2818149
2818146
2025-07-03T11:58:34Z
Vryheidsfront Minus
188698
2818149
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Sportliga
| naam = FA Cup
| huidige_seisoen = 2025–26 FA Cup
| beeld = The FA Cup Trophy.jpg
| beskrywing =
| beeldonderskrif = Die ''FA Cup Trophy''
| sportsoort = [[Sokker]]
| gestig = 1871
| gestaak =
| vervang =
| eienaar = Football Association (die Engelse Sokkervereniging)
| inougureel = 1871–72
| lande = [[Engeland]], [[Wallis]]
| divisies =
| spanne = 745 (2024–25)
| onlangse_kamp = {{vlagikoon|Engeland}} [[Crystal Palace FC]]
| verwante_komps = [[FA Community Shield]],<br />[[UEFA Europa League]]
| borg =
}}
Die '''FA Cup''' is ’n jaarlikse uitklop-[[Sokker|sokkerkompetisie]] in plaaslike [[Engeland|Engelse]] sokker. Dit is die oudste nasionale sokkerkompetisie in die wêreld en is die eerste keer gespeel tydens die 1871–72-seisoen.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|title=Oldest football cup 'not for sale'|date=14 October 2014|publisher=BBC News|access-date=4 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171105114055/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-29598744|archive-date=5 November 2017|url-status=live}}</ref> Die kompetisie word georganiseer deur en is vernoem na die Die Engelse Sokkervereniging ([[Engels]]: ''Football Association'', afgekort as FA).
Die kompetisie staan oop vir alle in aanmerking komende klubs tot vlak 9 van die Engelse sokkerliga-stelsel, met vlak 10-klubs wat as plaasvervangers optree indien daar geen inskrywings van hoër vlakke is nie. ’n Rekord van 763 spanne het in 2011–12 deelgeneem.<ref name=":12">{{Cite journal |last=Faulkner |first=Bryan |date=13 July 2022 |title=Rules of the FA Challenge Cup 2022–23 |url=https://www.thefa.com/-/media/thefacom-new/files/competitions/2022-23/emirates-fa-cup/rules-of-the-fa-challenge-cup-2022-23.ashx |journal=The Football Association |page= |access-date=18 August 2022 |archive-date=18 August 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220818051717/https://www.thefa.com/-/media/thefacom-new/files/competitions/2022-23/emirates-fa-cup/rules-of-the-fa-challenge-cup-2022-23.ashx |url-status=live }}</ref> Die toernooi bestaan uit 12 lukraak getekende rondtes, gevolg deur die halfeindstryde en die eindstryd. Inskrywings word nie gesaai nie, alhoewel ’n stelsel van vrylatinge, gebaseer op liga-vlak, verseker dat hoër geklassifiseerde spanne later instap – die minimum aantal wedstryde wat gewen moet word, hang af van die ronde waarin ’n span begin, en wissel van ses tot veertien.
Die eerste ses rondtes vorm die Kwalifiserende Kompetisie en word gespeel deur klubs in die ''National League System'' (vlak 5 tot 10 van die Engelse sokkerstelsel – dikwels nie-Liga genoem). 32 van hierdie spanne dring deur tot die eerste ronde van die Hoofkompetisie, waar hulle 48 professionele spanne van League One en League Two ontmoet. Die laaste deelnemers is die 20 Premier League- en 24 Championship-klubs, wat in die derde ronde se loting inkom.<ref name=":12" /> In die moderne era het slegs een nie-Liga-span ooit die kwarteindstryd gehaal, en geen span onder vlak 2 het nog ooit die eindstryd bereik nie. Gevolglik word daar dikwels groot aandag aan kleiner klubs geskenk wat ver vorder – veral wanneer hulle verrassende “reus-doder” oorwinnings behaal.
Om die eindstryd te haal, wat elke jaar in [[Mei]] op [[Wembley-stadion|Wembley]] gespeel word, is ’n begeerde doelwit in Engelse sokker, veral vir minder welaf klubs. Die eindstryd word beskou as een van die belangrikste jaarlikse klubwedstryde in Europa, naas die eindstryd van die [[UEFA Champions League]]. Tussen 2001 en 2006 is die eindstryde van die FA Cup by die [[Millennium Stadion|Millennium-stadion]] in [[Cardiff]] gespeel, terwyl die Wembley-stadion gesloop en herbou is.
Die wenners ontvang die FA Cup-trofee, waarvan daar twee ontwerpe en vyf werklike bekers bestaan; die nuutste is ’n 2014-replika van die tweede ontwerp wat oorspronklik in 1911 ingevoer is.<ref name="recast">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|title=FA Cup reborn for 2014 final as new trophy is cast|publisher=BBC News|access-date=30 September 2014|archive-date=4 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161004084907/http://www.bbc.co.uk/news/business-27405196|url-status=live}}</ref> Die wenners kwalifiseer ook vir die [[UEFA Europa League]] en kry ’n plek in die komende [[FA Community Shield]], en wedstryd wat in Augustus op Wembley gespeel word, waar die FA Cup-wenners die kans kry om teen die [[Premier League]]-wenners te speel. Dit is onder die voorwaarde dat die FA Cup-wenners nie ’n sogenaamde dubbel gewen het nie – in daardie geval speel die FA Cup-wenners teen die naaswenner van die liga.
Arsenal is die mees suksesvolle klub met veertien titels (laas in 2020), terwyl hulle voormalige afrigter, [[Arsène Wenger]], die suksesvolste bestuurder in die geskiedenis van die kompetisie is met sewe titels.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sportkompetisies in Engeland]]
jrt9egrjln8mrbhkwfdvbyesfyfuddn
Acmadenia faucitincta
0
450907
2818148
2025-07-03T11:54:31Z
Oesjaar
7467
Nuwe spesie
2818148
wikitext
text/x-wiki
{{Spesieboks
| status = VU
| status_system = IUCN2.3
| name =
| image =
| taxon = Acmadenia faucitincta
| authority = I.Williams, (1982)
| synonyms =
}}
'''''Acmadenia faucitincta''''' is 'n [[struik]] wat deel van die Rutaceae [[Familie (biologie)|familie]] is. Die [[spesie]] is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] en kom in die [[Wes-Kaap]] in Blokkop bokant [[Villiersdorp]] voor. Die spesie is deel van die [[fynbos]] en daar is net een bevolking bekend wat bedreig word deur [[indringerplant]]e en te veel veldbrande.
== Bronnelys ==
* [https://redlist.sanbi.org/species.php?species=3363-12 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:899075-1 Plants of the World]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Acmadenia|faucitincta]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
fhbjzmwqpu7ht3oblis3j04teuunfq1