অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া aswiki https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A7%81%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4 MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter মাধ্যম বিশেষ বাৰ্তা সদস্য সদস্য বাৰ্তা ৱিকিপিডিয়া ৱিকিপিডিয়া বাৰ্তা চিত্ৰ চিত্ৰ বাৰ্তা মিডিয়াৱিকি মিডিয়াৱিকি আলোচনা সাঁচ সাঁচ বাৰ্তা সহায় সহায় বাৰ্তা শ্ৰেণী শ্ৰেণী বাৰ্তা ৱিকিচ'ৰা ৱিকিচ'ৰা আলোচনা MOS MOS talk TimedText TimedText talk Module Module talk 0 2231 515019 424192 2025-06-05T05:05:11Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515019 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name= মৰিগাঁও জিলা |settlement_type=[[অসমৰ জিলা|জিলা]] |image_map = Morigaon in Assam (India).svg |map_caption = অসমৰ মানচিত্ৰত মৰিগাঁও জিলাৰ অৱস্থান |subdivision_type = দেশ |subdivision_name = {{flag|ভাৰত}} |subdivision_type1=[[ভাৰতৰ ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলসমূহ|ৰাজ্য]] |subdivision_name1=[[অসম]] |subdivision_type2=সদৰ |subdivision_name2=[[মৰিগাঁও]] |area_magnitude = |area_total_km2 = ১,৫৫০ |population_as_of = ২০১১ |population_total = ৯,৫৭,৮৫৩ |timezone = [[ভাৰতীয় মান সময়|IST]] |utc_offset = +5:30 |website = [http://www.morigaon.nic.in www.morigaon.nic.in] }} '''মৰিগাঁও জিলা''' [[ভাৰত]]ৰ [[অসম]] ৰাজ্যৰ ৩৫খন [[অসমৰ জিলা|জিলা]]ৰ ভিতৰত এখন। ইয়াৰ সদৰ স্থানৰ নামও [[মৰিগাঁও]]। পূৰ্বতে মৰিগাঁও [[নগাঁও জিলা]]ৰ অন্তৰ্গত আছিল। ১৯৮৯ চনত ইয়াক এক সুকীয়া জিলাৰূপে স্বীকৃতি দিয়া হয়। সমগ্ৰ অসম তথা উত্তৰপূৰ্বাঞ্চল বিখ্যাত '''জোনবিল মেলা''' এই জিলাতে অনুষ্ঠিত হয়। পবিতৰা অভয়াৰণ্যৰ বাবেও মৰিগাঁও জিলা জনাজাত।<ref>https://morigaon.gov.in/portlets/district-at-a-glance</ref> ==নামৰ উৎপত্তি== আগতে মৰিগাঁওখনক পশ্চিম নগাঁও বুলি জনা গৈছিল;{{cn}} কিন্তু যেতিয়া ইয়াত কলেৰা মহামাৰীৰ প্ৰকোপ বেছি হ’ব ধৰিলে তাৰ ফলত বহুতো মানুহৰ মৃত্যু হ’বলৈ ধৰিলে আৰু তাৰ পিছত এই ঠাইখনৰ নাম মৰিগাঁও ৰখা হ’ল। ==ভূগোল== মৰিগাঁও জিলাৰ মুঠ মাটিকালি হৈছে ১৫৫১ বৰ্গ কিঃমিঃ। জিলাখনৰ উত্তৰ দিশে [[ব্ৰহ্মপুত্ৰ]] নদী, পূব দিশে [[নগাঁও জিলা]], দক্ষিণ দিশে [[কাৰ্বি আংলং জিলা]] আৰু পশ্চিম দিশে [[কামৰূপ মহানগৰ জিলা]]। কলং, কপিলি আৰু কিলিং নদী জিলাখনৰ দক্ষিণ দিশে বৈ গৈছে। কিলিং নদী মটিপৰ্বত নামৰ অঞ্চলটোত কপিলি নদীৰ লগত মিলিত হৈছে আৰু তাৰ পৰা কপিলি পশ্চিম দিশে বৈ গৈছে। কলং নদী জাগী দুই খুটি মুখত কপিলিৰ লগত মিলি তাৰ পৰা দুইখন নদী একেলগে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীত পৰিছেগৈ। ==অৰ্থনীতি== ২০০৬ বৰ্ষত ভাৰত চৰকাৰে মৰিগাঁও জিলাক দেশৰ ২৫০খন অত্যন্ত পিছপৰা জিলাৰ ভিতৰত এখন ৰূপে ঘোষণা কৰিছে (সৰ্বমুঠ ৬৪০ জিলাৰ ভিতৰত)। এই জিলা 'পিছপৰা অঞ্চল অনুদান আচনি'ৰ অধীনত পুঁজি গ্ৰহণ কৰি থকা অসমৰ ১১খন জিলাৰ ভিতৰত অন্যতম। ==জনসংখ্যা== ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি মৰিগাঁও জিলাৰ মুঠ জনসংখ্যা ৯,৫৭,৮৫৩। মৰিগাঁও জিলাৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ হৈছে ৬৮.০৩ শতাংশ (২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি)। == প্ৰশাসনিক গঠন == মৰিগাঁও জিলাত বৰ্তমান ৭টা উন্নয়ন খণ্ড (Development Block) আছে। ইয়াৰে ৫টা উন্নয়ন খণ্ড সম্পূৰ্ণভাৱে মৰিগাঁও জিলাত অৱস্থিত আৰু বাকী থকা ২টা উন্নয়ন খণ্ডৰ অংশবিশেষ মৰিগাঁও জিলাৰ অন্তৰ্গত। বৰ্তমান মৰিগাঁও জিলাৰ উন্নয়ন খণ্ডসমূহ হ’ল: * ভূৰবন্ধা উন্নয়ন খণ্ড * কপিলী উন্নয়ন খণ্ড * লাহৰিঘাট উন্নয়ন খণ্ড * মায়ং উন্নয়ন খণ্ড * মৈৰাবাৰী উন্নয়ন খণ্ড * বটদ্ৰৱা উন্নয়ন খণ্ড (অংশ) * দলংঘাট উন্নয়ন খণ্ড (অংশ) মৰিগাঁও জিলাত মুঠ ৫টা ৰাজহ চক্ৰ (Revenue Circle) আছে। ৰাজহ চক্ৰ কেইটা হ’ল: মায়ং ৰাজহ চক্ৰ, মৰিগাঁও ৰাজহ চক্ৰ, ভূৰাগাঁও ৰাজহ চক্ৰ, লাহৰিঘাট ৰাজহ চক্ৰ আৰু মিকিৰভেটা ৰাজহ চক্ৰ। মৰিগাঁও জিলাত সৰ্ব্বমুঠ ৮৫টা গাঁও পঞ্চায়ত আছে। ইয়াৰে ভূৰবন্ধা উন্নয়ন খণ্ডত ১৩ টা, কপিলী উন্নয়ন খণ্ডত ৫টা (মুঠ ৮টা গাঁও পঞ্চায়ত, তাৰে ৩টা [[নগাঁও জিলা]] ত অৱস্থিত), লাহৰিঘাট উন্নয়ন খণ্ডত ২৪ টা, মায়ং উন্নয়ন খণ্ডত ২৭ টা, মৈৰাবাৰী উন্নয়ন খণ্ডত ১১টা (মুঠ ১৭টা গাঁও পঞ্চায়ত, তাৰে ৬টা [[নগাঁও জিলা]]ত অৱস্থিত), বটদ্ৰৱা উন্নয়ন খণ্ডত ১টা আৰু দলংঘাট উন্নয়ন খণ্ডত ৪টা গাঁও পঞ্চায়ত আছে। ==ৰাজনীতি== এই জিলাত মুঠ বিধানসভা সমষ্টি আছিল ৩টা, ১) মৰিগাঁও ২) জাগীৰোড ৩) লাহৰীঘাট। কিন্তু শেহতীয়া সংযোজন অনুসৰি মায়ঙক বিধান সভা সমষ্টি ৰূপে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰা হয়। সেয়ে মৰিগাঁৱত বৰ্তমান মুঠ বিধান সভা সমষ্টিৰ সংখ্যা ৪ খন। এই জিলাত পঞ্চায়ত আছে ৮৫ টা। মুঠ গাওঁ ৬৩২খন। মুঠ চহৰ ৪খন। মৰিগাঁৱৰ উত্তৰ দিশে বৈ গৈছে ব্ৰক্ষ্মপুত্ৰ নদীখন।মধ্যভাগত জালুগুটি, বৰচকাবাহ, ভূৰবন্ধা, দলবাৰী, দন্দুৱা, বৰঙাবাৰী; উত্তৰে ভূৰাগাওঁ, লাহৰীঘাট, মৈৰাবাৰী; পূবে ধিং (একাংশ), জাজৰি (একাংশ), হাবি-বৰঙাবাৰী, চৰাইবাহী, বাৰপূজীয়া (একাংশ) মিকিৰভেটা; দক্ষিণে আহঁতগুৰি, তেলাহী, ধৰমতুল; পশ্চিমে জাগীৰোড, কাঁহিকুছি আদি উল্লেখযোগ্য অঞ্চল। ==উল্লেখযোগ্য স্থান== '''মায়ং''' - এইখন ঠাই গুৱাহাটীৰ পৰা ৩০কিলোমিটাৰ আৰু পবিতৰা অভয়াৰণ্যৰ সমীপবৰ্তী। এক যাদুৰ পৰিবেশেৰে পৰিপুষ্ট মায়ং হৈছে এক ৰহস্যময়ী স্থান, যʼত কেইবাগৰাকীও ওজা বা বেজ আছে। তেওঁলোকৰ ওচৰত প্ৰায় সকলো অসুবিধাৰেই সমাধান আছে আৰু ভূতে ধৰা মানুহকো এওঁলোকে চিকিৎসা কৰে। মায়াংৰ চাৰিওকাষে টিলা সমূহত থকা মন্দিৰ সমূহৰ অৱশিষ্টই অতীতৰ কলা যাদু সাধনাৰ সাক্ষ্য বহন কৰে। অঞ্চলটোত থকা চাৰিটা মূল মন্দিৰ হৈছে বুঢ়া মায়াংৰ কেচাইখাইতি মন্দিৰ, হিলৈখুন্দা নৰসিংহ আশ্ৰম, হাতীমূৰীয়াৰ গণেশ মন্দিৰ আৰু কেঁচাশিলাৰ শিৱ মন্দিৰ আৰু লগতে সম্প্ৰতি সংগ্ৰহালয়ে প্ৰাচীন যাদু সাধনাৰ কথাকে প্ৰদৰ্শন কৰে।<ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=https://directortourism.assam.gov.in/as/portlet-sub-innerpage/%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%80%E0%A6%A3-%E0%A6%95%E0%A6%AC%E0%A6%9C |access-date=2023-03-05 |archivedate=2023-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230930052234/https://directortourism.assam.gov.in/as/portlet-sub-innerpage/%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%80%E0%A6%A3-%E0%A6%95%E0%A6%AC%E0%A6%9C |deadurl=yes }}</ref> ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://www.morigaon.nic.in জিলা প্ৰশাসনৰ ৱেবচাইট] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140227192057/http://morigaon.nic.in/ |date=2014-02-27 }} * [http://www.morigaonzp.co.in মৰিগাঁও জিলা পৰিষদৰ ৱেবচাইট] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140906060819/http://www.morigaonzp.co.in/ |date=2014-09-06 }} ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:অসমৰ জিলা]] 1w5odqjwv8cjofeop1ibgqhpcq7qbic 0 3226 514946 514107 2025-06-04T18:03:58Z Pranamikaadhikary 27435 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 514946 wikitext text/x-wiki {{Infobox legislation | short_title = নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন, ১৯৫৫ | legislature = | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন আৰু নিৰ্ধাৰণৰ ব্যৱস্থাৰ এখন আইন। | citation = [https://indiacode.nic.in/handle/123456789/1522 Act No 57 of 1955] | territorial_extent = [[ভাৰত]] | enacted_by = [[ভাৰতৰ সংসদ]] | date_enacted = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | date_assented = | date_signed = | date_commenced = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | white_paper = | 3rd_reading = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = ফৰেইনাৰচ্ এক্ট, ১৯৪৬,<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী)আইন, ২০০৩<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | summary = | keywords = | status = সংশোধিত }} ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয়তা প্ৰয়োজনীয়তা নিশ্চিত কৰা দুটা প্ৰাথমিক আইন আছে, ভাৰতৰ সংবিধান আৰু নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫। ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ ভিতৰত ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা সকলো ব্যক্তিয়ে পিতৃ-মাতৃৰ ৰাষ্ট্ৰীয়তা নিৰ্বিশেষে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ২০০৪ চনৰ ৩ ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিহে অন্ততঃ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক হয়। তেতিয়াৰ পৰা দেশত জন্ম লোৱা ব্যক্তিসকলে জন্মৰ সময়ত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে যদিহে পিতৃ-মাতৃ দুয়োজন ভাৰতীয় নাগৰিক হয়, বা এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়। কমেও ১২ বছৰ দেশত বাস কৰি পূৰ্বৰ যিকোনো জাতীয়তা ত্যাগ কৰি বিদেশীয়ে প্ৰাকৃতিকৰণৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিক হ’ব পাৰে। ইয়াৰে চুবুৰীয়া দেশৰ কিছুমান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ বাবে বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা ছয় বছৰ হ্ৰাস কৰিও যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। পাকিস্তান বা বাংলাদেশত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা, বা স্বেচ্ছাই বিদেশী নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই পেলায়। প্ৰাক্তন ভাৰতীয় নাগৰিক (পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী বাদ দি) আৰু নাগৰিকৰ বংশধৰসকলে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰে, যিয়ে দেশত বাস আৰু কাম কৰাৰ প্ৰাপ্য প্ৰদান কৰে। ভাৰতত পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ শাসন আছিল আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি আছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল যদিও ভাৰতীয়সকলে এতিয়া ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰীয়তা লাভ কৰা নাই, তথাপিও ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি তেওঁলোক কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে। যুক্তৰাজ্যত বাস কৰাৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনৰ নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ লগতে তাত ৰাজহুৱা পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ বাবে যোগ্য। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলেও দ্বিপাক্ষিক চুক্তিৰ জৰিয়তে নেপালত মুক্ত চলাচলৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছে। ==পৰিভাষা== নাগৰিকত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তা শব্দ দুটাৰ অৰ্থ ইংৰাজী ভাষাত সদায় স্পষ্ট নহয় আৰু ইয়াৰ অৰ্থ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাই কোনো ব্যক্তিৰ জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ আইনী অন্তৰ্ভূক্তিক বুজায় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিত ৰাষ্ট্ৰৰ সদস্যক বুজাওঁতে ব্যৱহৃত সাধাৰণ শব্দ; নাগৰিকত্বই সেই জাতিটোত এজন ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ গোটক বুজায়।{{sfn|Kondo|2001|pp=2–3}} ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সাধাৰণতে এই শব্দ দুটা পৰিপূৰক বিনিময় হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় আইনত প্ৰযোজ্য অধিক নিখুঁত সংজ্ঞা প্ৰদান কৰে; নাগৰিকত্ব হৈছে কেৱল প্ৰাকৃতিক ব্যক্তিয়েহে লাভ কৰিব পৰা আইনী মৰ্যাদা আৰু ই এজন ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয়তা হৈছে এনে এক মৰ্যাদা যি প্ৰাকৃতিক আৰু ন্যায়িক ব্যক্তি উভয়ৰে বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব পাৰে, যিয়ে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ প্ৰেক্ষাপটত সত্ত্বাৰ অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=1}} ==ঔপনিৱেশিক যুগৰ ইতিহাস== ===কোম্পানী প্ৰশাসন=== ১৬০০ চনত ৰাজকীয় চনদৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে এছিয়াৰ সৈতে ইংৰাজৰ সকলো বাণিজ্যৰ একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নীল, নিমখ, ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্পৰ ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে এই কোম্পানীটোৱে ভাৰতীয় উপমহাদেশত এক শক্তিশালী বাণিজ্যিক উপস্থিতি লাভ কৰে। ১৮ শতিকাত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাৰ লগে লগে কাৰ্য্যকলাপ অধিক লাভজনক হৈ পৰে, যাৰ ফলত কোম্পানীটোৱে আঞ্চলিক ৰাজনীতিত হস্তক্ষেপ কৰি অধিক সুবিধা লাভ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। প্ৰতিষ্ঠানটোৰ বিশাল আৰ্থিক সম্পদ আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াক প্ৰতিদ্বন্দ্বী ইউৰোপীয় বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহক পৰাস্ত কৰি ভাৰতৰ প্ৰধান শক্তি হিচাপে পৰিগণিত কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তুলিছিল।{{sfn|Metcalf|Metcalf|2006|pp=44–55}} ১৭৫৭ চনৰ পৰা ১৮৫৮ চনলৈকে কোম্পানীটোৱে নিজেই প্ৰত্যক্ষ শাসকীয় সংস্থা হিচাপে শাসন কৰিছিল যদিও সাৰ্বভৌমত্ব প্ৰায়ে মুকুটৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছিল। যদিও ভাৰতত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ উল্লেখ কৰি আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল, কোন ব্যক্তি প্ৰজা সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ কোনো বিস্তৃত ৰাষ্ট্ৰীয়তা বিধি নাছিল, যাৰ ফলত এই সময়ছোৱাত থলুৱা ভাৰতীয়সকলৰ মৰ্যাদা অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=3–4}} ১৮৫২ চনত গৃহীত হোৱা আইন অনুসৰি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভূখণ্ডত বাস কৰা বিদেশীসকলে চৰকাৰৰ ওচৰত আবেদন কৰি ব্ৰিটিছ প্ৰজা হিচাপে প্ৰাকৃতিককৰণৰ অনুমতি দিছিল। ন্যূনতম বাসস্থানৰ কোনো প্ৰয়োজনীয়তা নাছিল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল সংশ্লিষ্ট বিষয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন আছিল। সফল আবেদনকাৰীসকলৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত গ্ৰহণৰ বাবে তেওঁলোকে কোম্পানীটোৰ প্ৰতি আনুগত্যশীল সেৱাৰ শপত খাব লাগিছিল, লগতে ব্ৰিটিছ ৰজাৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত খাব লাগিছিল।{{sfn|Indian Naturalisation Act 1852}} ===প্ৰত্যক্ষ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসন=== ১৮৫৮ চনত ভাৰতক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শাসনৰ অধীনলৈ অনা হয়। ভূখণ্ডসমূহ ব্যাপকভাৱে দুটা ৰাজনৈতিক গোটৰ মাজত বিভক্ত কৰা হয়: ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰদেশ আৰু ৰাজকীয় ৰাজ্যসমূহ, যিবোৰ স্থানীয় ৰজাৰ দ্বাৰা শাসন কৰা অঞ্চল আছিল, যিবোৰক ব্ৰিটিছৰ আধিপত্য গ্ৰহণৰ বিনিময়ত সীমিত স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাদেশিক বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=4}} আনহাতে ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ শাসকৰ প্ৰজাসকলক ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jones|1945|p=124}} যদিও ব্ৰিটেইনৰ দুয়োবিধ হোল্ডিঙৰ ব্যাপক অধিকাৰ আছিল, ঘৰুৱা আইনত ৰাজশাসিত ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিদেশী ভূখণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তিক যুক্তৰাজ্যত বিদেশী হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু সুৰক্ষিত ব্যক্তি উভয়কে ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় পাছপ’ৰ্ট প্ৰদান কৰিব পৰা গৈছিল। সংৰক্ষিত ব্যক্তিসকলে প্ৰথমে অনুমতি বিচৰাৰ অবিহনে ব্ৰিটেইনলৈ যাব নোৱাৰিছিল যদিও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰেই কনছুলাৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰত্যক্ষ শাসিত অংশ আৰু ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো এখনৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা ব্যক্তি এজন একেলগে ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি হ'ব পাৰিছিল।{{sfn|Jones|1945|pp=127–128}} এই সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন সংহিতাহীন আছিল আৰু ইয়াত কোনো সৰ্বজনগ্ৰাহ্য নিয়ম নাছিল,{{sfn|Gosewinkel|2008|p=13}} ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অতীতৰ উদাহৰণ আৰু সাধাৰণ আইনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=41}} ১৯ শতিকাৰ মাজভাগলৈকে যুক্তৰাজ্যত প্ৰাকৃতিককৰণৰ নিয়ম সাম্ৰাজ্যৰ অন্যান্য অঞ্চলত প্ৰযোজ্য হয় নে নহয় সেয়া স্পষ্ট নাছিল। প্ৰতিটো কলনীৰ নিজৰ নিজৰ পদ্ধতি আৰু বিদেশীক প্ৰজা হিচাপে ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক বিবেচনা চলিছিল।{{sfn|Karatani|2003|pp=55–56}} ১৮৪৪ চনলৈকে ব্ৰিটেইনত ব্যক্তিগতকৰণ সংসদৰ আইনসমূহৰ জৰিয়তে সম্ভৱ হৈছিল, তেতিয়া অধিক সুশৃংখলিত প্ৰশাসনিক প্ৰক্ৰিয়া প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bagnall|Sherratt|2021|p=286}} ১৮৪৭ চনত ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিকভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰজা আৰু অন্যান্য ভূখণ্ডত তেনে কৰা প্ৰজাৰ মাজত স্পষ্ট পাৰ্থক্য আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰণয়ন কৰে। ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা ব্যক্তিসকলে সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা এই মৰ্যাদা লাভ কৰা বুলি ধৰা হৈছিল, যিটো সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে বৈধ আছিল। উপনিৱেশত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰাসকলক স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ মাজেৰে পাৰ হোৱা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক কেৱল সংশ্লিষ্ট ভূখণ্ডৰ ভিতৰতহে বৈধ বিষয়ৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।{{sfn|Historical background information on nationality|p=8}} উদাহৰণস্বৰূপে, বংগত স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা এটা বিষয় তাত ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল, কিন্তু ইংলেণ্ড বা নিউ চাউথ ৱেলছত নহয়। সংৰক্ষিত ব্যক্তিৰ দৰেই স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৃত ব্ৰিটিছ প্ৰজাসকলেও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত সাম্ৰাজ্যিক সুৰক্ষাৰ অধিকাৰী আছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=55}} ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ''ব্ৰিটিছ নেচনেলিটি এণ্ড ষ্টেটাছ অৱ এলিয়েনছ এক্ট ১৯১৪'' গৃহীত হোৱাৰ লগে লগে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে নিয়মসমূহ সংহিতাকৃত বিধি আইনৰ আওতালৈ আনিছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাক সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে এক সাধাৰণ জাতীয়তা হিচাপে প্ৰামাণিকীকৰণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Baldwin|2001|pp=527–528}}{{sfn|Historical background information on nationality|p=10}}{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=5}} এই আইনখনে ডমিনিয়ন আৰু ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়াই সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা বিদেশীক বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যদিও স্থানীয় আইন অনুসৰি স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ অধিক অনুদানত বাধা দিয়া নাছিল।{{sfn|Parry|1954|p=102}} স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ প্ৰয়োগ অব্যাহত ৰখাৰ ফলত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষই প্ৰাকৃতিককৰণ প্ৰক্ৰিয়াত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা যোগ কৰাটো এৰাই চলিব পাৰিছিল।{{sfn|Parry|1954|pp=106–107}} ===অসমান মৰ্যাদা=== ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতৰ [[চিপাহী বিদ্ৰোহ]]ৰ পিছত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াই ১৮৫৮ চনত "ভাৰতৰ ৰাজকুমাৰ, প্ৰধান আৰু জনসাধাৰণ"ৰ প্ৰতি ৰাজকীয় ঘোষণা জাৰি কৰি ঘোষণা কৰে যে, “ৰাজমুকুট আমাৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে একে কৰ্তব্যৰ বাধ্যবাধকতাৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই আছে, যিয়ে আমাক আমাৰ আন সকলো প্ৰজাৰ সৈতে বান্ধি ৰাখিছে’’।{{sfn|Frost|2018|p=849}} চৰকাৰী অলংকাৰিকতাই ব্ৰিটিছ বিষয়ৰ মৰ্যাদাক সমতাৰ মঞ্চ হিচাপে গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল, যিয়ে এটা সাম্ৰাজ্যবাদী দৰ্শনক চিত্ৰিত কৰিছিল যে, জাতি বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে বৃটিছ শাসনৰ অন্তৰ্গত সকলো প্ৰজা আইনৰ আগত সমান।{{sfn|Huttenback|1973|pp=108–109, 118}} এই আদৰ্শৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতাপূৰ্ণ কাৰ্য আছিল অন্যান্য উপনিবেশ আৰু ডমিনিয়নত অনুপ্ৰৱেশৰ ধাৰাবাহিক নিষেধাজ্ঞাৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাকে ধৰি অ-শ্বেত প্ৰব্ৰজনকাৰীক তেওঁলোকৰ সীমান্তত প্ৰৱেশত বাধা দিবলৈ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Huttenback|1973|pp=117–118}} অষ্ট্ৰেলিয়া, কানাডা, নিউজিলেণ্ড আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশক যিকোনো ধৰণে কঠোৰভাৱে বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰে।{{sfn|Huttenback|1973|pp=111, 116, 120, 134–135}} ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনতে নিজৰ ব্ৰিটিছ প্ৰজা অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অধিক সফলতা লাভ কৰিছিল, যাৰ উদাহৰণ হাউছ অৱ কমনছলৈ দুজন ভাৰতীয় প্ৰাৰ্থী দাদাভাই নৌৰজী আৰু মানচেৰজী ভৌনাগ্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা।{{sfn|Frost|2018|p=850}} ইউৰোপীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰে একে মৰ্যাদা আৰু অধিকাৰৰ সমান সাম্ৰাজ্যবাদী নাগৰিকত্বৰ দাবী ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যখনত ভাৰতীয় নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ প্ৰধান প্ৰেৰণাদায়ক আছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=850, 856, 860}} প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পূৰ্বে সাম্ৰাজ্যবাদী চৰকাৰে এই দাবীসমূহক বৈধ বুলি স্বীকৃতি দিছিল যদিও এই আন্দোলনসমূহ বৈপ্লৱিক প্ৰকৃতিৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনাত অস্থিৰ হৈ পৰিছিল আৰু ভাৰতীয় উদ্বেগক ৰাজনৈতিকভাৱে স্বীকৃতি নিদি স্থানীয় অশান্তি হিচাপে বলপূৰ্বকভাৱে দমন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=859–860}} ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত সমতা সম্ভৱ নহ’ব বুলি ধাৰণা স্পষ্ট হোৱাৰ লগে লগে যুদ্ধোত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু দেশৰ স্বাধীনতাৰ দিশে ধাৱমান হ’ল।{{sfn|Frost|2018|pp=865–867}} ==স্বাধীনতাৰ পিছৰ নীতি== ===বিভাজন আৰু পৰিৱৰ্তন=== ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছ ভাৰতক দুটা স্বতন্ত্ৰ ডমিনিয়নত বিভক্ত কৰা হয়, ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া আৰু ফেডাৰেচন অৱ পাকিস্তান।{{sfn|Pachauri|2010|p=1135}} ১৯৪৯ চনৰ কমনৱেলথ প্ৰধানমন্ত্ৰী সন্মিলনত গণৰাজ্য হিচাপে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যপদ অব্যাহত ৰখালৈকে ভাৰতে সপৰিৱৰ্তনৰ সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ ৰাজক সাৰ্বভৌম ক্ষমতা হিচাপে গণ্য কৰিছিল।{{sfn|Steinberg|1949|p=39}} স্বাধীন ভাৰতে নিজাকৈ জাতীয়তা আইন প্ৰণয়ন নকৰালৈকে ভাৰতীয়সকল ব্ৰিটিছৰ প্ৰজা হৈয়েই থাকিল।{{sfn|Ansari|2013|p=287}} পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰজাসকল যেতিয়া তেওঁলোকৰ ৰাজ্যসমূহে ভাৰতত যোগদান কৰে তেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰজা ব্ৰিটিছ হৈ পৰে।{{sfn|Parry|1954|p=107}} ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৪৮ৰ অধীনত ব্ৰিটিছ বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা সংস্কাৰ কৰা হৈছিল। এই আইনখনে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যত ব্যৱহৃত সাধাৰণ জাতীয়তা পৰিত্যাগ কৰি ব্ৰিটিছ বিষয়ক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰি কমনৱেলথ দেশৰ যিকোনো নাগৰিকক বুজায়। এই আইনত কমনৱেলথৰ নাগৰিকক একে অৰ্থ বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজা/কমনৱেলথ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা প্ৰতিখন কমনৱেলথ দেশৰ নাগৰিকত্বৰ সৈতে সহ-অস্তিত্ব আছিল। যিহেতু ১৯৪৯ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৪৮ চনৰ আইনখন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়লৈকে ভাৰতে নাগৰিকত্বৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা নাছিল, সেয়েহে ভাৰতীয়সকলক (আৰু নাগৰিকত্ব আইন নথকা আন সকলো ডমিনিয়নৰ নাগৰিক) সাময়িকভাৱে “নাগৰিকত্ব অবিহনে ব্ৰিটিছ প্ৰজা’’ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল।{{sfn|Wade|1948|pp=69–70, 73}} ===গণৰাজ্য আৰু এটা ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকত্ব=== ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধানখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ দিনা দেশখন গণৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ আগতেই{{sfn|Winegard|2011|p=2}} ভাৰতীয় সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহ ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ পৰাই বলবৎ হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানক পৃথক কৰা নতুন সীমান্ত পাৰ হৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ জনসংখ্যাৰ গতিবিধিৰ সৃষ্টি হয়। এই প্ৰেক্ষাপটত সংবিধানসভাই এই প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ নাগৰিকত্ব নিৰ্ণয়ৰ তাৎক্ষণিক উদ্দেশ্যে সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহৰ পৰিসৰ সীমিত কৰি ৰাখিছিল। পিছলৈ ১৯৫৫ চনত সংসদে প্ৰণয়ন কৰা নাগৰিকত্ব আইনখনে সেই বিন্দুৰ পিছত নাগৰিকত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দি সম্পূৰ্ণ কাঠামো তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Jayal|2019|p=34}} ভাৰতত বাস কৰা যিকোনো ব্যক্তিয়ে ১৯৪৯ চনত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে, যদিহে তেওঁলোক: ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা, জন্মলাভ কৰা পিতৃ-মাতৃৰ অন্ততঃ এজন ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা বা সংবিধান আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে কমেও পাঁচ বছৰ ভাৰতত বাস কৰা।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} দেশৰ বাহিৰত বাস কৰা ভাৰতীয় বংশৰ ব্যক্তিসকলে নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিছিল যদিও স্বেচ্ছাই বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ব্যক্তিক ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=8}} এই প্ৰসংগত “বিদেশী ৰাষ্ট্ৰ’’ৰ সংজ্ঞাত কমনৱেলথৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।{{sfn|Ahmad|1997|p=114}} পাকিস্তানৰ অংশ হোৱা অঞ্চলৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিব পৰা যাব যদিহে তেওঁলোক (বা পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা) ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৯৩৫ৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত প্ৰাক্-বিভাজিত ভাৰতৰ যিকোনো অংশত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু হয় ১৯ জুলাই ১৯৪৮ৰ আগতে ভাৰতীয় ভূখণ্ডত বাস কৰিছিল, নহয় সেই তাৰিখৰ পিছত, কিন্তু আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই ডমিনিয়নৰ বিষয়াসকলে ভাৰতৰ নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিছিল সংবিধানৰ অধীনত। পাকিস্তানৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলে পঞ্জীয়নৰ বাবে আবেদন কৰাৰ পূৰ্বে কমেও ছমাহৰ বাবে ভাৰতত বাস কৰা হ’ব লাগিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি যিকোনো সময়তে তাত বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=6–7}} দুয়োখন দেশৰ মাজত স্পষ্ট সীমাৰেখা থকাৰ আগৰে পৰাই নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হৈ থকা নাছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰত চৰকাৰে সেই অঞ্চলত চাহ বাগিচা বৃদ্ধিৰ সুবিধাৰ বাবে উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ নেপালীসকলক উৎসাহিত কৰাৰ উপৰি সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় সাদৃশ্যৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত উচ্চ হাৰত প্ৰব্ৰজন ঘটি আছিল। ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চৰকাৰে নেপালৰ সৈতে মুক্ত চলাচলৰ চুক্তিৰ আলোচনা কৰে, যাৰ ফলত ১৯৫০ চনত “ভাৰত-নেপাল শান্তি আৰু বন্ধুত্ব চুক্তি’’ হয়; তাৰ পিছত সকলো ভাৰতীয় আৰু নেপালৰ নাগৰিকে যিকোনো এখন দেশতে বাস আৰু কাম কৰাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদিত ক্ষমতা লাভ কৰিছে।{{sfn|Thapliyal|1999|pp=778–780}} ===কমনৱেলথৰ নাগৰিকত্ব=== ১৯৪৯ চনৰ পিছলৈকে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰথম অৱস্থাত যুক্তৰাজ্য আৰু আয়াৰলেণ্ডত বসতি স্থাপন কৰাৰ স্বয়ংক্ৰিয় অধিকাৰ অব্যাহত ৰাখিছিল।{{sfn|McKay|2008}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ব্ৰিটেইনলৈ অ-শ্বেতসকলৰ প্ৰব্ৰজনক ব্যৱস্থাগতভাৱে নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছিল যদিও দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটেইনৰ শক্তিশালী অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে ঔপনিৱেশিক প্ৰব্ৰজনৰ এক অভূতপূৰ্ব ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিছিল।{{sfn|Hansen|1999|pp=90, 94–95}} ইয়াৰ উত্তৰত ব্ৰিটিছ সংসদে ব্ৰিটিছ দ্বীপপুঞ্জৰ বাহিৰৰ পৰা আহিব পৰা যিকোনো কমনৱেলথ নাগৰিকৰ ওপৰত কমনৱেলথ ইমিগ্ৰেণ্টছ এক্ট ১৯৬২ৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে।{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} ১৯২২ চনত কমন ট্ৰেভেল এৰিয়া ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে আয়াৰলেণ্ডে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছতো সকলো ব্ৰিটিছ প্ৰজাক মুক্তভাৱে চলাচলৰ অনুমতি দি থাকিল, কিন্তু ১৯৬২ চনত ব্ৰিটেইনৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰতিফলিত কৰি এই ক্ষমতা কেৱল গ্ৰেট ব্ৰিটেইন বা আয়াৰলেণ্ড দ্বীপত জন্মগ্ৰহণ কৰা লোকসকলৰ মাজত সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল।{{sfn|Lloyd|1998|pp=515–516}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ১৯৭১ চনত ব্ৰিটেইনে পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা যুক্তৰাজ্যত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰজাৰ বাবে এই ব্যৱস্থাসমূহ কিছু পৰিমাণে শিথিল কৰে,{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} যিয়ে বগা কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলক ফলপ্ৰসূ অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদান কৰে।{{sfn|Paul|1997|p=181}} ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰাকৃতিককৰণৰ পৰিৱৰ্তে পঞ্জীয়নৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল যদিও এই পদ্ধতিৰ অধিগ্ৰহণৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সুবিধা নাছিল।{{sfn|Toxley|1967|p=498}} ২০০৩ চনত ভাৰতীয় আইনৰ দ্বাৰা কমনৱেলথৰ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা আঁতৰোৱালৈকে এই পথ উপলভ্য আছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=9}} ব্ৰিটেইনে নিজেই নিজৰ জাতীয়তা আইনখনক ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৮১ৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ নিজৰ বাকী থকা ভূখণ্ড আৰু বহিঃৰাজ্যৰ সম্পত্তিৰ অধিক সামান্য সীমাবদ্ধতাক নবীকৰণ কৰিছিল,{{sfn|Paul|1997|pp=182–183}} যিয়ে "ব্ৰিটিছ বিষয়" শব্দটোক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছিল যাতে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলকো আৰু অন্তৰ্ভুক্ত কৰা নহয়। ভাৰতীয় নাগৰিকসকল ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে{{sfn|Bloom|2011|p=640}} আৰু এতিয়াও ব্ৰিটেইনত ভোটদান আৰু ৰাজহুৱা পদৰ বাবে থিয় দিয়াৰ যোগ্য।{{sfn|Bloom|2011|p=654}} ===বাকী থকা কলনীসমূহৰ একত্ৰীকৰণ=== ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতত থকা ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক অঞ্চলসমূহ পুনৰ একত্ৰিত কৰা হয়। ১৯৪৯ চনত ফ্ৰান্সৰ প্ৰশাসনিক চন্দ্ৰনাগুৰে গণভোট অনুষ্ঠিত কৰে, যাৰ ফলত চহৰখন পশ্চিম বংগৰ সৈতে একত্ৰিত হয়,{{sfn|Yechury|2015|p=1150}} আনহাতে ১৯৫৪ চনৰ ভিতৰত ফৰাচী অধিকৃত ভাৰতৰ বাকী অংশ ত্যাগ কৰা হয়।{{sfn|Yechury|2015|p=1164}} ১৯৫৪ আৰু ১৯৬১ চনত দুটা সামৰিক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে পৰ্তুগীজ অধিকৃত ভাৰতক বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হয়।{{sfn|Gonçalves|2003|p=56}} যদিও এই ভূখণ্ডসমূহৰ বেছিভাগ বাসিন্দাকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ আৰু পূৰ্বৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ মাজৰ পৰা দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলীৰ পৰা অহাসকলৰ বাদে এটা বাছনি কৰিবলৈ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} গোৱা, দমন আৰু দিউত এই তাৰিখৰ আগতে নিজৰ বৰ্তমানৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰি লিখিত ঘোষণা নকৰালৈকে ১৯৬১ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত বাসিন্দাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Ferrao|2010|pp=250–251}} পৰ্তুগালে ইয়াৰ পূৰ্বৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত স্বীকৃতি দিয়া নাছিল; {{sfn|Ferrao|2010|p=249}} ১৯৭৫ চনৰ ৩ জুন তাৰিখৰ আগতে প্ৰযোজ্য অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্যক্তিসকলক পৰ্তুগীজ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ferrao|2010|p=251}} ===ছিকিমৰ যোগদান=== ছিকিম ৰাজ্য ১৭ শতিকাৰ পৰা ১৯৭৫ চনলৈকে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এখন স্বায়ত্তশাসিত ৰাজতন্ত্ৰ আছিল।[58] ছিকিমৰ বৈদেশিক বিষয়ৰ ওপৰত ব্ৰিটেইন (আৰু পিছলৈ ভাৰত)ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল, ছিকিমক কেতিয়াও স্বাধীন ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰ বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল আৰু ঘৰুৱা বিষয়ত সদায় সম্পূৰ্ণ স্বায়ত্তশাসন আছিল।[59] যেতিয়া ছিকিম প্ৰজা আইন বলবৎ হোৱা ১৯৬১ চনলৈকে ছিকিমত সংহিতাকৃত জাতীয়তা আইন নাছিল,।[59] এই আইনখনে প্ৰথমতে ছিকিম প্ৰজাক দেশত নিজৰ স্থায়ী ঘৰ থকা থলুৱা বংশৰ যিকোনো ব্যক্তি বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছিল, বা ছিকিমত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তি যিয়ে নিজৰ পূৰ্বৰ দেশৰ সৈতে সকলো সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰিছিল বা ছিকিমত ৰিয়েল এষ্টেট অধিগ্ৰহণ কৰিছিল।[60] ১৯৩৭ চনৰ আগতে ছিকিমত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা আৰু অধিক সীমিত কৰা হয়, যাৰ ফলত ফলস্বৰূপে বৃহৎ সংখ্যক নেপালী বাসিন্দাই দেশখনত স্থায়ী মৰ্যাদা লাভ কৰাত বাধা আৰোপ কৰা হয়।[61] দ্বৈত নাগৰিকত্ব নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু অনা-ছিকিম পুৰুষৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ সময়ত মহিলাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে প্ৰজা হিচাপে নিজৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলাইছিল।[62] বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে জাতিগত অৰ্হতা বিশেষভাৱে জনসমৰ্থন লাভ কৰা নাছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি হৈছিল আৰু পিছৰ বছৰত এই নিয়ম বাতিল কৰা হৈছিল। কিন্তু ১৯৬২ চনৰ সংশোধনীয়ে থলুৱা বংশৰ অ-নাগৰিকৰ বাবেও এক সুবিধাজনক প্ৰাকৃতিককৰণ পথৰ সৃষ্টি কৰিছিল; ১৮৫০ চনৰ আগতে ছিকিমত বাস কৰা ব্যক্তিৰ বংশধৰ যিকোনো ব্যক্তিয়ে দেশত নাথাকিলেও বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিব পাৰিছিল।[60] ১৯৭৫ চনত ছিকিমৰ ৰাজতন্ত্ৰ ভংগ হৈ ভাৰতত যোগদান কৰাৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলৰ আগতে ছিকিমৰ প্ৰজা হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।[63] এই অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াই ছিকিমত বাস কৰা কিছুমান বিশেষ গোটক ৰাষ্ট্ৰহীন কৰি পেলায়, য'ত দীৰ্ঘদিনীয়া বাসিন্দাসকল, অচিকিমীক বিয়া কৰাইছিল আৰু অন্যথা বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰা কিন্তু ১৯৭৫ চনৰ আগতে পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰা ব্যক্তিকে ধৰি ৰাজ্যহীন হৈ পৰে।[64] {{India stub}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html Overseas Citizenship of India (OCI) - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110902173646/http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html |date=2011-09-02 }} * [http://www.mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm Extracts from the Citizenship Act 1955 - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207132404/http://mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm |date=2009-02-07 }} * [http://indiacode.nic.in/coiweb/coifiles/p02.htm Constitutional provisions - Indian Citizenship] * Pdf versions of the [http://mha.nic.in/acts_rules.htm Citizenship Act 1955 and Citizenship Rules 1956] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225034933/http://www.mha.nic.in/acts_rules.htm |date=2008-02-25 }} * [http://www.nrirealtynews.com/stories/dec06/demand-for-overseas-indian-citizenship-cards-rising.php OCI Card] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/09/letter-in-todays-scmp.html South China Morning Post of 25 September 2006, highlighting the plight of Indian ethnic minority BN(O)s in Limbo in Hong Kong] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/10/south-china-morning-post.html South China Morning Post of 23 October 2006, criticising failure to properly process British citizenship applications of Indian-origin ethnic minority British nationals in Hong Kong] * [http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html Dual Nationality - US Embassy, New Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160317051738/http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html |date=2016-03-17 }} *[http://www.worldvisaguide.com/info.php?v&st=India&country=India&select3=Tourist%20Visa&select4=n Indian Tourist Visa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160311233410/http://worldvisaguide.com/info.php?country=india&select3=tourist%20visa&select4=n&st=india&v |date=2016-03-11 }} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংবিধান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন]] 69y06lp3k62c1a0v7c9gn9g7s1y2xla 514949 514946 2025-06-04T18:11:22Z Pranamikaadhikary 27435 /* ছিকিমৰ যোগদান */ 514949 wikitext text/x-wiki {{Infobox legislation | short_title = নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন, ১৯৫৫ | legislature = | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন আৰু নিৰ্ধাৰণৰ ব্যৱস্থাৰ এখন আইন। | citation = [https://indiacode.nic.in/handle/123456789/1522 Act No 57 of 1955] | territorial_extent = [[ভাৰত]] | enacted_by = [[ভাৰতৰ সংসদ]] | date_enacted = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | date_assented = | date_signed = | date_commenced = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | white_paper = | 3rd_reading = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = ফৰেইনাৰচ্ এক্ট, ১৯৪৬,<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী)আইন, ২০০৩<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | summary = | keywords = | status = সংশোধিত }} ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয়তা প্ৰয়োজনীয়তা নিশ্চিত কৰা দুটা প্ৰাথমিক আইন আছে, ভাৰতৰ সংবিধান আৰু নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫। ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ ভিতৰত ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা সকলো ব্যক্তিয়ে পিতৃ-মাতৃৰ ৰাষ্ট্ৰীয়তা নিৰ্বিশেষে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ২০০৪ চনৰ ৩ ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিহে অন্ততঃ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক হয়। তেতিয়াৰ পৰা দেশত জন্ম লোৱা ব্যক্তিসকলে জন্মৰ সময়ত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে যদিহে পিতৃ-মাতৃ দুয়োজন ভাৰতীয় নাগৰিক হয়, বা এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়। কমেও ১২ বছৰ দেশত বাস কৰি পূৰ্বৰ যিকোনো জাতীয়তা ত্যাগ কৰি বিদেশীয়ে প্ৰাকৃতিকৰণৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিক হ’ব পাৰে। ইয়াৰে চুবুৰীয়া দেশৰ কিছুমান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ বাবে বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা ছয় বছৰ হ্ৰাস কৰিও যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। পাকিস্তান বা বাংলাদেশত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা, বা স্বেচ্ছাই বিদেশী নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই পেলায়। প্ৰাক্তন ভাৰতীয় নাগৰিক (পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী বাদ দি) আৰু নাগৰিকৰ বংশধৰসকলে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰে, যিয়ে দেশত বাস আৰু কাম কৰাৰ প্ৰাপ্য প্ৰদান কৰে। ভাৰতত পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ শাসন আছিল আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি আছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল যদিও ভাৰতীয়সকলে এতিয়া ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰীয়তা লাভ কৰা নাই, তথাপিও ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি তেওঁলোক কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে। যুক্তৰাজ্যত বাস কৰাৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনৰ নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ লগতে তাত ৰাজহুৱা পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ বাবে যোগ্য। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলেও দ্বিপাক্ষিক চুক্তিৰ জৰিয়তে নেপালত মুক্ত চলাচলৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছে। ==পৰিভাষা== নাগৰিকত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তা শব্দ দুটাৰ অৰ্থ ইংৰাজী ভাষাত সদায় স্পষ্ট নহয় আৰু ইয়াৰ অৰ্থ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাই কোনো ব্যক্তিৰ জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ আইনী অন্তৰ্ভূক্তিক বুজায় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিত ৰাষ্ট্ৰৰ সদস্যক বুজাওঁতে ব্যৱহৃত সাধাৰণ শব্দ; নাগৰিকত্বই সেই জাতিটোত এজন ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ গোটক বুজায়।{{sfn|Kondo|2001|pp=2–3}} ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সাধাৰণতে এই শব্দ দুটা পৰিপূৰক বিনিময় হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় আইনত প্ৰযোজ্য অধিক নিখুঁত সংজ্ঞা প্ৰদান কৰে; নাগৰিকত্ব হৈছে কেৱল প্ৰাকৃতিক ব্যক্তিয়েহে লাভ কৰিব পৰা আইনী মৰ্যাদা আৰু ই এজন ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয়তা হৈছে এনে এক মৰ্যাদা যি প্ৰাকৃতিক আৰু ন্যায়িক ব্যক্তি উভয়ৰে বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব পাৰে, যিয়ে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ প্ৰেক্ষাপটত সত্ত্বাৰ অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=1}} ==ঔপনিৱেশিক যুগৰ ইতিহাস== ===কোম্পানী প্ৰশাসন=== ১৬০০ চনত ৰাজকীয় চনদৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে এছিয়াৰ সৈতে ইংৰাজৰ সকলো বাণিজ্যৰ একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নীল, নিমখ, ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্পৰ ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে এই কোম্পানীটোৱে ভাৰতীয় উপমহাদেশত এক শক্তিশালী বাণিজ্যিক উপস্থিতি লাভ কৰে। ১৮ শতিকাত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাৰ লগে লগে কাৰ্য্যকলাপ অধিক লাভজনক হৈ পৰে, যাৰ ফলত কোম্পানীটোৱে আঞ্চলিক ৰাজনীতিত হস্তক্ষেপ কৰি অধিক সুবিধা লাভ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। প্ৰতিষ্ঠানটোৰ বিশাল আৰ্থিক সম্পদ আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াক প্ৰতিদ্বন্দ্বী ইউৰোপীয় বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহক পৰাস্ত কৰি ভাৰতৰ প্ৰধান শক্তি হিচাপে পৰিগণিত কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তুলিছিল।{{sfn|Metcalf|Metcalf|2006|pp=44–55}} ১৭৫৭ চনৰ পৰা ১৮৫৮ চনলৈকে কোম্পানীটোৱে নিজেই প্ৰত্যক্ষ শাসকীয় সংস্থা হিচাপে শাসন কৰিছিল যদিও সাৰ্বভৌমত্ব প্ৰায়ে মুকুটৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছিল। যদিও ভাৰতত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ উল্লেখ কৰি আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল, কোন ব্যক্তি প্ৰজা সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ কোনো বিস্তৃত ৰাষ্ট্ৰীয়তা বিধি নাছিল, যাৰ ফলত এই সময়ছোৱাত থলুৱা ভাৰতীয়সকলৰ মৰ্যাদা অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=3–4}} ১৮৫২ চনত গৃহীত হোৱা আইন অনুসৰি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভূখণ্ডত বাস কৰা বিদেশীসকলে চৰকাৰৰ ওচৰত আবেদন কৰি ব্ৰিটিছ প্ৰজা হিচাপে প্ৰাকৃতিককৰণৰ অনুমতি দিছিল। ন্যূনতম বাসস্থানৰ কোনো প্ৰয়োজনীয়তা নাছিল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল সংশ্লিষ্ট বিষয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন আছিল। সফল আবেদনকাৰীসকলৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত গ্ৰহণৰ বাবে তেওঁলোকে কোম্পানীটোৰ প্ৰতি আনুগত্যশীল সেৱাৰ শপত খাব লাগিছিল, লগতে ব্ৰিটিছ ৰজাৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত খাব লাগিছিল।{{sfn|Indian Naturalisation Act 1852}} ===প্ৰত্যক্ষ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসন=== ১৮৫৮ চনত ভাৰতক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শাসনৰ অধীনলৈ অনা হয়। ভূখণ্ডসমূহ ব্যাপকভাৱে দুটা ৰাজনৈতিক গোটৰ মাজত বিভক্ত কৰা হয়: ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰদেশ আৰু ৰাজকীয় ৰাজ্যসমূহ, যিবোৰ স্থানীয় ৰজাৰ দ্বাৰা শাসন কৰা অঞ্চল আছিল, যিবোৰক ব্ৰিটিছৰ আধিপত্য গ্ৰহণৰ বিনিময়ত সীমিত স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাদেশিক বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=4}} আনহাতে ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ শাসকৰ প্ৰজাসকলক ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jones|1945|p=124}} যদিও ব্ৰিটেইনৰ দুয়োবিধ হোল্ডিঙৰ ব্যাপক অধিকাৰ আছিল, ঘৰুৱা আইনত ৰাজশাসিত ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিদেশী ভূখণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তিক যুক্তৰাজ্যত বিদেশী হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু সুৰক্ষিত ব্যক্তি উভয়কে ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় পাছপ’ৰ্ট প্ৰদান কৰিব পৰা গৈছিল। সংৰক্ষিত ব্যক্তিসকলে প্ৰথমে অনুমতি বিচৰাৰ অবিহনে ব্ৰিটেইনলৈ যাব নোৱাৰিছিল যদিও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰেই কনছুলাৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰত্যক্ষ শাসিত অংশ আৰু ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো এখনৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা ব্যক্তি এজন একেলগে ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি হ'ব পাৰিছিল।{{sfn|Jones|1945|pp=127–128}} এই সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন সংহিতাহীন আছিল আৰু ইয়াত কোনো সৰ্বজনগ্ৰাহ্য নিয়ম নাছিল,{{sfn|Gosewinkel|2008|p=13}} ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অতীতৰ উদাহৰণ আৰু সাধাৰণ আইনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=41}} ১৯ শতিকাৰ মাজভাগলৈকে যুক্তৰাজ্যত প্ৰাকৃতিককৰণৰ নিয়ম সাম্ৰাজ্যৰ অন্যান্য অঞ্চলত প্ৰযোজ্য হয় নে নহয় সেয়া স্পষ্ট নাছিল। প্ৰতিটো কলনীৰ নিজৰ নিজৰ পদ্ধতি আৰু বিদেশীক প্ৰজা হিচাপে ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক বিবেচনা চলিছিল।{{sfn|Karatani|2003|pp=55–56}} ১৮৪৪ চনলৈকে ব্ৰিটেইনত ব্যক্তিগতকৰণ সংসদৰ আইনসমূহৰ জৰিয়তে সম্ভৱ হৈছিল, তেতিয়া অধিক সুশৃংখলিত প্ৰশাসনিক প্ৰক্ৰিয়া প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bagnall|Sherratt|2021|p=286}} ১৮৪৭ চনত ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিকভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰজা আৰু অন্যান্য ভূখণ্ডত তেনে কৰা প্ৰজাৰ মাজত স্পষ্ট পাৰ্থক্য আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰণয়ন কৰে। ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা ব্যক্তিসকলে সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা এই মৰ্যাদা লাভ কৰা বুলি ধৰা হৈছিল, যিটো সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে বৈধ আছিল। উপনিৱেশত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰাসকলক স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ মাজেৰে পাৰ হোৱা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক কেৱল সংশ্লিষ্ট ভূখণ্ডৰ ভিতৰতহে বৈধ বিষয়ৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।{{sfn|Historical background information on nationality|p=8}} উদাহৰণস্বৰূপে, বংগত স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা এটা বিষয় তাত ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল, কিন্তু ইংলেণ্ড বা নিউ চাউথ ৱেলছত নহয়। সংৰক্ষিত ব্যক্তিৰ দৰেই স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৃত ব্ৰিটিছ প্ৰজাসকলেও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত সাম্ৰাজ্যিক সুৰক্ষাৰ অধিকাৰী আছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=55}} ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ''ব্ৰিটিছ নেচনেলিটি এণ্ড ষ্টেটাছ অৱ এলিয়েনছ এক্ট ১৯১৪'' গৃহীত হোৱাৰ লগে লগে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে নিয়মসমূহ সংহিতাকৃত বিধি আইনৰ আওতালৈ আনিছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাক সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে এক সাধাৰণ জাতীয়তা হিচাপে প্ৰামাণিকীকৰণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Baldwin|2001|pp=527–528}}{{sfn|Historical background information on nationality|p=10}}{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=5}} এই আইনখনে ডমিনিয়ন আৰু ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়াই সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা বিদেশীক বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যদিও স্থানীয় আইন অনুসৰি স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ অধিক অনুদানত বাধা দিয়া নাছিল।{{sfn|Parry|1954|p=102}} স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ প্ৰয়োগ অব্যাহত ৰখাৰ ফলত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষই প্ৰাকৃতিককৰণ প্ৰক্ৰিয়াত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা যোগ কৰাটো এৰাই চলিব পাৰিছিল।{{sfn|Parry|1954|pp=106–107}} ===অসমান মৰ্যাদা=== ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতৰ [[চিপাহী বিদ্ৰোহ]]ৰ পিছত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াই ১৮৫৮ চনত "ভাৰতৰ ৰাজকুমাৰ, প্ৰধান আৰু জনসাধাৰণ"ৰ প্ৰতি ৰাজকীয় ঘোষণা জাৰি কৰি ঘোষণা কৰে যে, “ৰাজমুকুট আমাৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে একে কৰ্তব্যৰ বাধ্যবাধকতাৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই আছে, যিয়ে আমাক আমাৰ আন সকলো প্ৰজাৰ সৈতে বান্ধি ৰাখিছে’’।{{sfn|Frost|2018|p=849}} চৰকাৰী অলংকাৰিকতাই ব্ৰিটিছ বিষয়ৰ মৰ্যাদাক সমতাৰ মঞ্চ হিচাপে গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল, যিয়ে এটা সাম্ৰাজ্যবাদী দৰ্শনক চিত্ৰিত কৰিছিল যে, জাতি বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে বৃটিছ শাসনৰ অন্তৰ্গত সকলো প্ৰজা আইনৰ আগত সমান।{{sfn|Huttenback|1973|pp=108–109, 118}} এই আদৰ্শৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতাপূৰ্ণ কাৰ্য আছিল অন্যান্য উপনিবেশ আৰু ডমিনিয়নত অনুপ্ৰৱেশৰ ধাৰাবাহিক নিষেধাজ্ঞাৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাকে ধৰি অ-শ্বেত প্ৰব্ৰজনকাৰীক তেওঁলোকৰ সীমান্তত প্ৰৱেশত বাধা দিবলৈ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Huttenback|1973|pp=117–118}} অষ্ট্ৰেলিয়া, কানাডা, নিউজিলেণ্ড আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশক যিকোনো ধৰণে কঠোৰভাৱে বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰে।{{sfn|Huttenback|1973|pp=111, 116, 120, 134–135}} ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনতে নিজৰ ব্ৰিটিছ প্ৰজা অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অধিক সফলতা লাভ কৰিছিল, যাৰ উদাহৰণ হাউছ অৱ কমনছলৈ দুজন ভাৰতীয় প্ৰাৰ্থী দাদাভাই নৌৰজী আৰু মানচেৰজী ভৌনাগ্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা।{{sfn|Frost|2018|p=850}} ইউৰোপীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰে একে মৰ্যাদা আৰু অধিকাৰৰ সমান সাম্ৰাজ্যবাদী নাগৰিকত্বৰ দাবী ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যখনত ভাৰতীয় নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ প্ৰধান প্ৰেৰণাদায়ক আছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=850, 856, 860}} প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পূৰ্বে সাম্ৰাজ্যবাদী চৰকাৰে এই দাবীসমূহক বৈধ বুলি স্বীকৃতি দিছিল যদিও এই আন্দোলনসমূহ বৈপ্লৱিক প্ৰকৃতিৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনাত অস্থিৰ হৈ পৰিছিল আৰু ভাৰতীয় উদ্বেগক ৰাজনৈতিকভাৱে স্বীকৃতি নিদি স্থানীয় অশান্তি হিচাপে বলপূৰ্বকভাৱে দমন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=859–860}} ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত সমতা সম্ভৱ নহ’ব বুলি ধাৰণা স্পষ্ট হোৱাৰ লগে লগে যুদ্ধোত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু দেশৰ স্বাধীনতাৰ দিশে ধাৱমান হ’ল।{{sfn|Frost|2018|pp=865–867}} ==স্বাধীনতাৰ পিছৰ নীতি== ===বিভাজন আৰু পৰিৱৰ্তন=== ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছ ভাৰতক দুটা স্বতন্ত্ৰ ডমিনিয়নত বিভক্ত কৰা হয়, ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া আৰু ফেডাৰেচন অৱ পাকিস্তান।{{sfn|Pachauri|2010|p=1135}} ১৯৪৯ চনৰ কমনৱেলথ প্ৰধানমন্ত্ৰী সন্মিলনত গণৰাজ্য হিচাপে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যপদ অব্যাহত ৰখালৈকে ভাৰতে সপৰিৱৰ্তনৰ সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ ৰাজক সাৰ্বভৌম ক্ষমতা হিচাপে গণ্য কৰিছিল।{{sfn|Steinberg|1949|p=39}} স্বাধীন ভাৰতে নিজাকৈ জাতীয়তা আইন প্ৰণয়ন নকৰালৈকে ভাৰতীয়সকল ব্ৰিটিছৰ প্ৰজা হৈয়েই থাকিল।{{sfn|Ansari|2013|p=287}} পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰজাসকল যেতিয়া তেওঁলোকৰ ৰাজ্যসমূহে ভাৰতত যোগদান কৰে তেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰজা ব্ৰিটিছ হৈ পৰে।{{sfn|Parry|1954|p=107}} ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৪৮ৰ অধীনত ব্ৰিটিছ বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা সংস্কাৰ কৰা হৈছিল। এই আইনখনে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যত ব্যৱহৃত সাধাৰণ জাতীয়তা পৰিত্যাগ কৰি ব্ৰিটিছ বিষয়ক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰি কমনৱেলথ দেশৰ যিকোনো নাগৰিকক বুজায়। এই আইনত কমনৱেলথৰ নাগৰিকক একে অৰ্থ বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজা/কমনৱেলথ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা প্ৰতিখন কমনৱেলথ দেশৰ নাগৰিকত্বৰ সৈতে সহ-অস্তিত্ব আছিল। যিহেতু ১৯৪৯ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৪৮ চনৰ আইনখন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়লৈকে ভাৰতে নাগৰিকত্বৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা নাছিল, সেয়েহে ভাৰতীয়সকলক (আৰু নাগৰিকত্ব আইন নথকা আন সকলো ডমিনিয়নৰ নাগৰিক) সাময়িকভাৱে “নাগৰিকত্ব অবিহনে ব্ৰিটিছ প্ৰজা’’ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল।{{sfn|Wade|1948|pp=69–70, 73}} ===গণৰাজ্য আৰু এটা ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকত্ব=== ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধানখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ দিনা দেশখন গণৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ আগতেই{{sfn|Winegard|2011|p=2}} ভাৰতীয় সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহ ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ পৰাই বলবৎ হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানক পৃথক কৰা নতুন সীমান্ত পাৰ হৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ জনসংখ্যাৰ গতিবিধিৰ সৃষ্টি হয়। এই প্ৰেক্ষাপটত সংবিধানসভাই এই প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ নাগৰিকত্ব নিৰ্ণয়ৰ তাৎক্ষণিক উদ্দেশ্যে সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহৰ পৰিসৰ সীমিত কৰি ৰাখিছিল। পিছলৈ ১৯৫৫ চনত সংসদে প্ৰণয়ন কৰা নাগৰিকত্ব আইনখনে সেই বিন্দুৰ পিছত নাগৰিকত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দি সম্পূৰ্ণ কাঠামো তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Jayal|2019|p=34}} ভাৰতত বাস কৰা যিকোনো ব্যক্তিয়ে ১৯৪৯ চনত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে, যদিহে তেওঁলোক: ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা, জন্মলাভ কৰা পিতৃ-মাতৃৰ অন্ততঃ এজন ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা বা সংবিধান আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে কমেও পাঁচ বছৰ ভাৰতত বাস কৰা।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} দেশৰ বাহিৰত বাস কৰা ভাৰতীয় বংশৰ ব্যক্তিসকলে নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিছিল যদিও স্বেচ্ছাই বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ব্যক্তিক ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=8}} এই প্ৰসংগত “বিদেশী ৰাষ্ট্ৰ’’ৰ সংজ্ঞাত কমনৱেলথৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।{{sfn|Ahmad|1997|p=114}} পাকিস্তানৰ অংশ হোৱা অঞ্চলৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিব পৰা যাব যদিহে তেওঁলোক (বা পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা) ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৯৩৫ৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত প্ৰাক্-বিভাজিত ভাৰতৰ যিকোনো অংশত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু হয় ১৯ জুলাই ১৯৪৮ৰ আগতে ভাৰতীয় ভূখণ্ডত বাস কৰিছিল, নহয় সেই তাৰিখৰ পিছত, কিন্তু আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই ডমিনিয়নৰ বিষয়াসকলে ভাৰতৰ নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিছিল সংবিধানৰ অধীনত। পাকিস্তানৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলে পঞ্জীয়নৰ বাবে আবেদন কৰাৰ পূৰ্বে কমেও ছমাহৰ বাবে ভাৰতত বাস কৰা হ’ব লাগিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি যিকোনো সময়তে তাত বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=6–7}} দুয়োখন দেশৰ মাজত স্পষ্ট সীমাৰেখা থকাৰ আগৰে পৰাই নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হৈ থকা নাছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰত চৰকাৰে সেই অঞ্চলত চাহ বাগিচা বৃদ্ধিৰ সুবিধাৰ বাবে উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ নেপালীসকলক উৎসাহিত কৰাৰ উপৰি সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় সাদৃশ্যৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত উচ্চ হাৰত প্ৰব্ৰজন ঘটি আছিল। ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চৰকাৰে নেপালৰ সৈতে মুক্ত চলাচলৰ চুক্তিৰ আলোচনা কৰে, যাৰ ফলত ১৯৫০ চনত “ভাৰত-নেপাল শান্তি আৰু বন্ধুত্ব চুক্তি’’ হয়; তাৰ পিছত সকলো ভাৰতীয় আৰু নেপালৰ নাগৰিকে যিকোনো এখন দেশতে বাস আৰু কাম কৰাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদিত ক্ষমতা লাভ কৰিছে।{{sfn|Thapliyal|1999|pp=778–780}} ===কমনৱেলথৰ নাগৰিকত্ব=== ১৯৪৯ চনৰ পিছলৈকে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰথম অৱস্থাত যুক্তৰাজ্য আৰু আয়াৰলেণ্ডত বসতি স্থাপন কৰাৰ স্বয়ংক্ৰিয় অধিকাৰ অব্যাহত ৰাখিছিল।{{sfn|McKay|2008}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ব্ৰিটেইনলৈ অ-শ্বেতসকলৰ প্ৰব্ৰজনক ব্যৱস্থাগতভাৱে নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছিল যদিও দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটেইনৰ শক্তিশালী অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে ঔপনিৱেশিক প্ৰব্ৰজনৰ এক অভূতপূৰ্ব ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিছিল।{{sfn|Hansen|1999|pp=90, 94–95}} ইয়াৰ উত্তৰত ব্ৰিটিছ সংসদে ব্ৰিটিছ দ্বীপপুঞ্জৰ বাহিৰৰ পৰা আহিব পৰা যিকোনো কমনৱেলথ নাগৰিকৰ ওপৰত কমনৱেলথ ইমিগ্ৰেণ্টছ এক্ট ১৯৬২ৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে।{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} ১৯২২ চনত কমন ট্ৰেভেল এৰিয়া ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে আয়াৰলেণ্ডে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছতো সকলো ব্ৰিটিছ প্ৰজাক মুক্তভাৱে চলাচলৰ অনুমতি দি থাকিল, কিন্তু ১৯৬২ চনত ব্ৰিটেইনৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰতিফলিত কৰি এই ক্ষমতা কেৱল গ্ৰেট ব্ৰিটেইন বা আয়াৰলেণ্ড দ্বীপত জন্মগ্ৰহণ কৰা লোকসকলৰ মাজত সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল।{{sfn|Lloyd|1998|pp=515–516}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ১৯৭১ চনত ব্ৰিটেইনে পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা যুক্তৰাজ্যত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰজাৰ বাবে এই ব্যৱস্থাসমূহ কিছু পৰিমাণে শিথিল কৰে,{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} যিয়ে বগা কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলক ফলপ্ৰসূ অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদান কৰে।{{sfn|Paul|1997|p=181}} ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰাকৃতিককৰণৰ পৰিৱৰ্তে পঞ্জীয়নৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল যদিও এই পদ্ধতিৰ অধিগ্ৰহণৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সুবিধা নাছিল।{{sfn|Toxley|1967|p=498}} ২০০৩ চনত ভাৰতীয় আইনৰ দ্বাৰা কমনৱেলথৰ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা আঁতৰোৱালৈকে এই পথ উপলভ্য আছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=9}} ব্ৰিটেইনে নিজেই নিজৰ জাতীয়তা আইনখনক ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৮১ৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ নিজৰ বাকী থকা ভূখণ্ড আৰু বহিঃৰাজ্যৰ সম্পত্তিৰ অধিক সামান্য সীমাবদ্ধতাক নবীকৰণ কৰিছিল,{{sfn|Paul|1997|pp=182–183}} যিয়ে "ব্ৰিটিছ বিষয়" শব্দটোক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছিল যাতে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলকো আৰু অন্তৰ্ভুক্ত কৰা নহয়। ভাৰতীয় নাগৰিকসকল ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে{{sfn|Bloom|2011|p=640}} আৰু এতিয়াও ব্ৰিটেইনত ভোটদান আৰু ৰাজহুৱা পদৰ বাবে থিয় দিয়াৰ যোগ্য।{{sfn|Bloom|2011|p=654}} ===বাকী থকা কলনীসমূহৰ একত্ৰীকৰণ=== ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতত থকা ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক অঞ্চলসমূহ পুনৰ একত্ৰিত কৰা হয়। ১৯৪৯ চনত ফ্ৰান্সৰ প্ৰশাসনিক চন্দ্ৰনাগুৰে গণভোট অনুষ্ঠিত কৰে, যাৰ ফলত চহৰখন পশ্চিম বংগৰ সৈতে একত্ৰিত হয়,{{sfn|Yechury|2015|p=1150}} আনহাতে ১৯৫৪ চনৰ ভিতৰত ফৰাচী অধিকৃত ভাৰতৰ বাকী অংশ ত্যাগ কৰা হয়।{{sfn|Yechury|2015|p=1164}} ১৯৫৪ আৰু ১৯৬১ চনত দুটা সামৰিক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে পৰ্তুগীজ অধিকৃত ভাৰতক বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হয়।{{sfn|Gonçalves|2003|p=56}} যদিও এই ভূখণ্ডসমূহৰ বেছিভাগ বাসিন্দাকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ আৰু পূৰ্বৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ মাজৰ পৰা দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলীৰ পৰা অহাসকলৰ বাদে এটা বাছনি কৰিবলৈ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} গোৱা, দমন আৰু দিউত এই তাৰিখৰ আগতে নিজৰ বৰ্তমানৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰি লিখিত ঘোষণা নকৰালৈকে ১৯৬১ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত বাসিন্দাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Ferrao|2010|pp=250–251}} পৰ্তুগালে ইয়াৰ পূৰ্বৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত স্বীকৃতি দিয়া নাছিল; {{sfn|Ferrao|2010|p=249}} ১৯৭৫ চনৰ ৩ জুন তাৰিখৰ আগতে প্ৰযোজ্য অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্যক্তিসকলক পৰ্তুগীজ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ferrao|2010|p=251}} ===ছিকিমৰ যোগদান=== ছিকিম ৰাজ্য ১৭ শতিকাৰ পৰা ১৯৭৫ চনলৈকে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এখন স্বায়ত্তশাসিত ৰাজতন্ত্ৰ আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=213}} ছিকিমৰ বৈদেশিক বিষয়ৰ ওপৰত ব্ৰিটেইন (আৰু পিছলৈ ভাৰত)ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল, ছিকিমক কেতিয়াও স্বাধীন ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰ বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল আৰু ঘৰুৱা বিষয়ত সদায় সম্পূৰ্ণ স্বায়ত্তশাসন আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} ছিকিমত প্ৰজা আইন বলবৎ হোৱা দিনলৈ অৰ্থাৎ ১৯৬১ চনলৈকে ছিকিমত সংহিতাকৃত জাতীয়তা আইন নাছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} এই আইনখনে প্ৰথমতে ছিকিম প্ৰজাক দেশত নিজৰ স্থায়ী ঘৰ থকা থলুৱা বংশৰ যিকোনো ব্যক্তি বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছিল, বা ছিকিমত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তি যিয়ে নিজৰ পূৰ্বৰ দেশৰ সৈতে সকলো সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰিছিল বা ছিকিমত ৰিয়েল এষ্টেট অধিগ্ৰহণ কৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৩৭ চনৰ আগতে ছিকিমত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা আৰু অধিক সীমিত কৰা হয়, যাৰ ফলত ফলস্বৰূপে বৃহৎ সংখ্যক নেপালী বাসিন্দাই দেশখনত স্থায়ী মৰ্যাদা লাভ কৰাত বাধা আৰোপ কৰা হয়।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=262}} দ্বৈত নাগৰিকত্ব নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু অনা-ছিকিম পুৰুষৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ সময়ত মহিলাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে প্ৰজা হিচাপে নিজৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলাইছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|pp=221, 223}} বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে জাতিগত অৰ্হতা বিশেষভাৱে জনসমৰ্থন লাভ কৰা নাছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি হৈছিল আৰু পিছৰ বছৰত এই নিয়ম বাতিল কৰা হৈছিল। কিন্তু ১৯৬২ চনৰ সংশোধনীয়ে থলুৱা বংশৰ অ-নাগৰিকৰ বাবেও এক সুবিধাজনক প্ৰাকৃতিককৰণ পথৰ সৃষ্টি কৰিছিল; ১৮৫০ চনৰ আগতে ছিকিমত বাস কৰা ব্যক্তিৰ বংশধৰ যিকোনো ব্যক্তিয়ে দেশত নাথাকিলেও বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিব পাৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৭৫ চনত ছিকিমৰ ৰাজতন্ত্ৰ ভংগ হৈ ভাৰতত যোগদান কৰাৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলৰ আগতে ছিকিমৰ প্ৰজা হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=264}} এই অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াই ছিকিমত বাস কৰা কিছুমান বিশেষ গোটক ৰাষ্ট্ৰহীন কৰি পেলায়, যিবিলাকৰ ভিতৰত সম্পত্তিহীনভাৱে দীৰ্ঘদিনীয়া বাসিন্দাসকল, অনা-ছিকিমীক বিয়া কৰোৱা নাৰীসকল আৰু প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰা কিন্তু ১৯৭৫ চনৰ আগতে পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰা ব্যক্তিকসকল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=219}} {{India stub}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html Overseas Citizenship of India (OCI) - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110902173646/http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html |date=2011-09-02 }} * [http://www.mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm Extracts from the Citizenship Act 1955 - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207132404/http://mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm |date=2009-02-07 }} * [http://indiacode.nic.in/coiweb/coifiles/p02.htm Constitutional provisions - Indian Citizenship] * Pdf versions of the [http://mha.nic.in/acts_rules.htm Citizenship Act 1955 and Citizenship Rules 1956] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225034933/http://www.mha.nic.in/acts_rules.htm |date=2008-02-25 }} * [http://www.nrirealtynews.com/stories/dec06/demand-for-overseas-indian-citizenship-cards-rising.php OCI Card] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/09/letter-in-todays-scmp.html South China Morning Post of 25 September 2006, highlighting the plight of Indian ethnic minority BN(O)s in Limbo in Hong Kong] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/10/south-china-morning-post.html South China Morning Post of 23 October 2006, criticising failure to properly process British citizenship applications of Indian-origin ethnic minority British nationals in Hong Kong] * [http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html Dual Nationality - US Embassy, New Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160317051738/http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html |date=2016-03-17 }} *[http://www.worldvisaguide.com/info.php?v&st=India&country=India&select3=Tourist%20Visa&select4=n Indian Tourist Visa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160311233410/http://worldvisaguide.com/info.php?country=india&select3=tourist%20visa&select4=n&st=india&v |date=2016-03-11 }} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংবিধান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন]] co87vpbez698ox2eke03wixa7zxt6rq 514951 514949 2025-06-04T18:12:26Z Pranamikaadhikary 27435 /* ছিকিমৰ যোগদান */ 514951 wikitext text/x-wiki {{Infobox legislation | short_title = নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন, ১৯৫৫ | legislature = | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন আৰু নিৰ্ধাৰণৰ ব্যৱস্থাৰ এখন আইন। | citation = [https://indiacode.nic.in/handle/123456789/1522 Act No 57 of 1955] | territorial_extent = [[ভাৰত]] | enacted_by = [[ভাৰতৰ সংসদ]] | date_enacted = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | date_assented = | date_signed = | date_commenced = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | white_paper = | 3rd_reading = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = ফৰেইনাৰচ্ এক্ট, ১৯৪৬,<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী)আইন, ২০০৩<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | summary = | keywords = | status = সংশোধিত }} ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয়তা প্ৰয়োজনীয়তা নিশ্চিত কৰা দুটা প্ৰাথমিক আইন আছে, ভাৰতৰ সংবিধান আৰু নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫। ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ ভিতৰত ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা সকলো ব্যক্তিয়ে পিতৃ-মাতৃৰ ৰাষ্ট্ৰীয়তা নিৰ্বিশেষে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ২০০৪ চনৰ ৩ ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিহে অন্ততঃ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক হয়। তেতিয়াৰ পৰা দেশত জন্ম লোৱা ব্যক্তিসকলে জন্মৰ সময়ত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে যদিহে পিতৃ-মাতৃ দুয়োজন ভাৰতীয় নাগৰিক হয়, বা এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়। কমেও ১২ বছৰ দেশত বাস কৰি পূৰ্বৰ যিকোনো জাতীয়তা ত্যাগ কৰি বিদেশীয়ে প্ৰাকৃতিকৰণৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিক হ’ব পাৰে। ইয়াৰে চুবুৰীয়া দেশৰ কিছুমান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ বাবে বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা ছয় বছৰ হ্ৰাস কৰিও যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। পাকিস্তান বা বাংলাদেশত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা, বা স্বেচ্ছাই বিদেশী নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই পেলায়। প্ৰাক্তন ভাৰতীয় নাগৰিক (পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী বাদ দি) আৰু নাগৰিকৰ বংশধৰসকলে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰে, যিয়ে দেশত বাস আৰু কাম কৰাৰ প্ৰাপ্য প্ৰদান কৰে। ভাৰতত পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ শাসন আছিল আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি আছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল যদিও ভাৰতীয়সকলে এতিয়া ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰীয়তা লাভ কৰা নাই, তথাপিও ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি তেওঁলোক কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে। যুক্তৰাজ্যত বাস কৰাৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনৰ নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ লগতে তাত ৰাজহুৱা পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ বাবে যোগ্য। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলেও দ্বিপাক্ষিক চুক্তিৰ জৰিয়তে নেপালত মুক্ত চলাচলৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছে। ==পৰিভাষা== নাগৰিকত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তা শব্দ দুটাৰ অৰ্থ ইংৰাজী ভাষাত সদায় স্পষ্ট নহয় আৰু ইয়াৰ অৰ্থ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাই কোনো ব্যক্তিৰ জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ আইনী অন্তৰ্ভূক্তিক বুজায় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিত ৰাষ্ট্ৰৰ সদস্যক বুজাওঁতে ব্যৱহৃত সাধাৰণ শব্দ; নাগৰিকত্বই সেই জাতিটোত এজন ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ গোটক বুজায়।{{sfn|Kondo|2001|pp=2–3}} ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সাধাৰণতে এই শব্দ দুটা পৰিপূৰক বিনিময় হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় আইনত প্ৰযোজ্য অধিক নিখুঁত সংজ্ঞা প্ৰদান কৰে; নাগৰিকত্ব হৈছে কেৱল প্ৰাকৃতিক ব্যক্তিয়েহে লাভ কৰিব পৰা আইনী মৰ্যাদা আৰু ই এজন ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয়তা হৈছে এনে এক মৰ্যাদা যি প্ৰাকৃতিক আৰু ন্যায়িক ব্যক্তি উভয়ৰে বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব পাৰে, যিয়ে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ প্ৰেক্ষাপটত সত্ত্বাৰ অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=1}} ==ঔপনিৱেশিক যুগৰ ইতিহাস== ===কোম্পানী প্ৰশাসন=== ১৬০০ চনত ৰাজকীয় চনদৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে এছিয়াৰ সৈতে ইংৰাজৰ সকলো বাণিজ্যৰ একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নীল, নিমখ, ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্পৰ ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে এই কোম্পানীটোৱে ভাৰতীয় উপমহাদেশত এক শক্তিশালী বাণিজ্যিক উপস্থিতি লাভ কৰে। ১৮ শতিকাত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাৰ লগে লগে কাৰ্য্যকলাপ অধিক লাভজনক হৈ পৰে, যাৰ ফলত কোম্পানীটোৱে আঞ্চলিক ৰাজনীতিত হস্তক্ষেপ কৰি অধিক সুবিধা লাভ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। প্ৰতিষ্ঠানটোৰ বিশাল আৰ্থিক সম্পদ আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াক প্ৰতিদ্বন্দ্বী ইউৰোপীয় বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহক পৰাস্ত কৰি ভাৰতৰ প্ৰধান শক্তি হিচাপে পৰিগণিত কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তুলিছিল।{{sfn|Metcalf|Metcalf|2006|pp=44–55}} ১৭৫৭ চনৰ পৰা ১৮৫৮ চনলৈকে কোম্পানীটোৱে নিজেই প্ৰত্যক্ষ শাসকীয় সংস্থা হিচাপে শাসন কৰিছিল যদিও সাৰ্বভৌমত্ব প্ৰায়ে মুকুটৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছিল। যদিও ভাৰতত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ উল্লেখ কৰি আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল, কোন ব্যক্তি প্ৰজা সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ কোনো বিস্তৃত ৰাষ্ট্ৰীয়তা বিধি নাছিল, যাৰ ফলত এই সময়ছোৱাত থলুৱা ভাৰতীয়সকলৰ মৰ্যাদা অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=3–4}} ১৮৫২ চনত গৃহীত হোৱা আইন অনুসৰি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভূখণ্ডত বাস কৰা বিদেশীসকলে চৰকাৰৰ ওচৰত আবেদন কৰি ব্ৰিটিছ প্ৰজা হিচাপে প্ৰাকৃতিককৰণৰ অনুমতি দিছিল। ন্যূনতম বাসস্থানৰ কোনো প্ৰয়োজনীয়তা নাছিল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল সংশ্লিষ্ট বিষয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন আছিল। সফল আবেদনকাৰীসকলৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত গ্ৰহণৰ বাবে তেওঁলোকে কোম্পানীটোৰ প্ৰতি আনুগত্যশীল সেৱাৰ শপত খাব লাগিছিল, লগতে ব্ৰিটিছ ৰজাৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত খাব লাগিছিল।{{sfn|Indian Naturalisation Act 1852}} ===প্ৰত্যক্ষ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসন=== ১৮৫৮ চনত ভাৰতক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শাসনৰ অধীনলৈ অনা হয়। ভূখণ্ডসমূহ ব্যাপকভাৱে দুটা ৰাজনৈতিক গোটৰ মাজত বিভক্ত কৰা হয়: ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰদেশ আৰু ৰাজকীয় ৰাজ্যসমূহ, যিবোৰ স্থানীয় ৰজাৰ দ্বাৰা শাসন কৰা অঞ্চল আছিল, যিবোৰক ব্ৰিটিছৰ আধিপত্য গ্ৰহণৰ বিনিময়ত সীমিত স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাদেশিক বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=4}} আনহাতে ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ শাসকৰ প্ৰজাসকলক ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jones|1945|p=124}} যদিও ব্ৰিটেইনৰ দুয়োবিধ হোল্ডিঙৰ ব্যাপক অধিকাৰ আছিল, ঘৰুৱা আইনত ৰাজশাসিত ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিদেশী ভূখণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তিক যুক্তৰাজ্যত বিদেশী হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু সুৰক্ষিত ব্যক্তি উভয়কে ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় পাছপ’ৰ্ট প্ৰদান কৰিব পৰা গৈছিল। সংৰক্ষিত ব্যক্তিসকলে প্ৰথমে অনুমতি বিচৰাৰ অবিহনে ব্ৰিটেইনলৈ যাব নোৱাৰিছিল যদিও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰেই কনছুলাৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰত্যক্ষ শাসিত অংশ আৰু ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো এখনৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা ব্যক্তি এজন একেলগে ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি হ'ব পাৰিছিল।{{sfn|Jones|1945|pp=127–128}} এই সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন সংহিতাহীন আছিল আৰু ইয়াত কোনো সৰ্বজনগ্ৰাহ্য নিয়ম নাছিল,{{sfn|Gosewinkel|2008|p=13}} ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অতীতৰ উদাহৰণ আৰু সাধাৰণ আইনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=41}} ১৯ শতিকাৰ মাজভাগলৈকে যুক্তৰাজ্যত প্ৰাকৃতিককৰণৰ নিয়ম সাম্ৰাজ্যৰ অন্যান্য অঞ্চলত প্ৰযোজ্য হয় নে নহয় সেয়া স্পষ্ট নাছিল। প্ৰতিটো কলনীৰ নিজৰ নিজৰ পদ্ধতি আৰু বিদেশীক প্ৰজা হিচাপে ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক বিবেচনা চলিছিল।{{sfn|Karatani|2003|pp=55–56}} ১৮৪৪ চনলৈকে ব্ৰিটেইনত ব্যক্তিগতকৰণ সংসদৰ আইনসমূহৰ জৰিয়তে সম্ভৱ হৈছিল, তেতিয়া অধিক সুশৃংখলিত প্ৰশাসনিক প্ৰক্ৰিয়া প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bagnall|Sherratt|2021|p=286}} ১৮৪৭ চনত ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিকভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰজা আৰু অন্যান্য ভূখণ্ডত তেনে কৰা প্ৰজাৰ মাজত স্পষ্ট পাৰ্থক্য আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰণয়ন কৰে। ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা ব্যক্তিসকলে সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা এই মৰ্যাদা লাভ কৰা বুলি ধৰা হৈছিল, যিটো সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে বৈধ আছিল। উপনিৱেশত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰাসকলক স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ মাজেৰে পাৰ হোৱা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক কেৱল সংশ্লিষ্ট ভূখণ্ডৰ ভিতৰতহে বৈধ বিষয়ৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।{{sfn|Historical background information on nationality|p=8}} উদাহৰণস্বৰূপে, বংগত স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা এটা বিষয় তাত ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল, কিন্তু ইংলেণ্ড বা নিউ চাউথ ৱেলছত নহয়। সংৰক্ষিত ব্যক্তিৰ দৰেই স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৃত ব্ৰিটিছ প্ৰজাসকলেও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত সাম্ৰাজ্যিক সুৰক্ষাৰ অধিকাৰী আছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=55}} ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ''ব্ৰিটিছ নেচনেলিটি এণ্ড ষ্টেটাছ অৱ এলিয়েনছ এক্ট ১৯১৪'' গৃহীত হোৱাৰ লগে লগে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে নিয়মসমূহ সংহিতাকৃত বিধি আইনৰ আওতালৈ আনিছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাক সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে এক সাধাৰণ জাতীয়তা হিচাপে প্ৰামাণিকীকৰণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Baldwin|2001|pp=527–528}}{{sfn|Historical background information on nationality|p=10}}{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=5}} এই আইনখনে ডমিনিয়ন আৰু ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়াই সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা বিদেশীক বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যদিও স্থানীয় আইন অনুসৰি স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ অধিক অনুদানত বাধা দিয়া নাছিল।{{sfn|Parry|1954|p=102}} স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ প্ৰয়োগ অব্যাহত ৰখাৰ ফলত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষই প্ৰাকৃতিককৰণ প্ৰক্ৰিয়াত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা যোগ কৰাটো এৰাই চলিব পাৰিছিল।{{sfn|Parry|1954|pp=106–107}} ===অসমান মৰ্যাদা=== ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতৰ [[চিপাহী বিদ্ৰোহ]]ৰ পিছত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াই ১৮৫৮ চনত "ভাৰতৰ ৰাজকুমাৰ, প্ৰধান আৰু জনসাধাৰণ"ৰ প্ৰতি ৰাজকীয় ঘোষণা জাৰি কৰি ঘোষণা কৰে যে, “ৰাজমুকুট আমাৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে একে কৰ্তব্যৰ বাধ্যবাধকতাৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই আছে, যিয়ে আমাক আমাৰ আন সকলো প্ৰজাৰ সৈতে বান্ধি ৰাখিছে’’।{{sfn|Frost|2018|p=849}} চৰকাৰী অলংকাৰিকতাই ব্ৰিটিছ বিষয়ৰ মৰ্যাদাক সমতাৰ মঞ্চ হিচাপে গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল, যিয়ে এটা সাম্ৰাজ্যবাদী দৰ্শনক চিত্ৰিত কৰিছিল যে, জাতি বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে বৃটিছ শাসনৰ অন্তৰ্গত সকলো প্ৰজা আইনৰ আগত সমান।{{sfn|Huttenback|1973|pp=108–109, 118}} এই আদৰ্শৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতাপূৰ্ণ কাৰ্য আছিল অন্যান্য উপনিবেশ আৰু ডমিনিয়নত অনুপ্ৰৱেশৰ ধাৰাবাহিক নিষেধাজ্ঞাৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাকে ধৰি অ-শ্বেত প্ৰব্ৰজনকাৰীক তেওঁলোকৰ সীমান্তত প্ৰৱেশত বাধা দিবলৈ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Huttenback|1973|pp=117–118}} অষ্ট্ৰেলিয়া, কানাডা, নিউজিলেণ্ড আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশক যিকোনো ধৰণে কঠোৰভাৱে বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰে।{{sfn|Huttenback|1973|pp=111, 116, 120, 134–135}} ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনতে নিজৰ ব্ৰিটিছ প্ৰজা অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অধিক সফলতা লাভ কৰিছিল, যাৰ উদাহৰণ হাউছ অৱ কমনছলৈ দুজন ভাৰতীয় প্ৰাৰ্থী দাদাভাই নৌৰজী আৰু মানচেৰজী ভৌনাগ্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা।{{sfn|Frost|2018|p=850}} ইউৰোপীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰে একে মৰ্যাদা আৰু অধিকাৰৰ সমান সাম্ৰাজ্যবাদী নাগৰিকত্বৰ দাবী ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যখনত ভাৰতীয় নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ প্ৰধান প্ৰেৰণাদায়ক আছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=850, 856, 860}} প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পূৰ্বে সাম্ৰাজ্যবাদী চৰকাৰে এই দাবীসমূহক বৈধ বুলি স্বীকৃতি দিছিল যদিও এই আন্দোলনসমূহ বৈপ্লৱিক প্ৰকৃতিৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনাত অস্থিৰ হৈ পৰিছিল আৰু ভাৰতীয় উদ্বেগক ৰাজনৈতিকভাৱে স্বীকৃতি নিদি স্থানীয় অশান্তি হিচাপে বলপূৰ্বকভাৱে দমন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=859–860}} ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত সমতা সম্ভৱ নহ’ব বুলি ধাৰণা স্পষ্ট হোৱাৰ লগে লগে যুদ্ধোত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু দেশৰ স্বাধীনতাৰ দিশে ধাৱমান হ’ল।{{sfn|Frost|2018|pp=865–867}} ==স্বাধীনতাৰ পিছৰ নীতি== ===বিভাজন আৰু পৰিৱৰ্তন=== ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছ ভাৰতক দুটা স্বতন্ত্ৰ ডমিনিয়নত বিভক্ত কৰা হয়, ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া আৰু ফেডাৰেচন অৱ পাকিস্তান।{{sfn|Pachauri|2010|p=1135}} ১৯৪৯ চনৰ কমনৱেলথ প্ৰধানমন্ত্ৰী সন্মিলনত গণৰাজ্য হিচাপে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যপদ অব্যাহত ৰখালৈকে ভাৰতে সপৰিৱৰ্তনৰ সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ ৰাজক সাৰ্বভৌম ক্ষমতা হিচাপে গণ্য কৰিছিল।{{sfn|Steinberg|1949|p=39}} স্বাধীন ভাৰতে নিজাকৈ জাতীয়তা আইন প্ৰণয়ন নকৰালৈকে ভাৰতীয়সকল ব্ৰিটিছৰ প্ৰজা হৈয়েই থাকিল।{{sfn|Ansari|2013|p=287}} পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰজাসকল যেতিয়া তেওঁলোকৰ ৰাজ্যসমূহে ভাৰতত যোগদান কৰে তেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰজা ব্ৰিটিছ হৈ পৰে।{{sfn|Parry|1954|p=107}} ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৪৮ৰ অধীনত ব্ৰিটিছ বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা সংস্কাৰ কৰা হৈছিল। এই আইনখনে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যত ব্যৱহৃত সাধাৰণ জাতীয়তা পৰিত্যাগ কৰি ব্ৰিটিছ বিষয়ক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰি কমনৱেলথ দেশৰ যিকোনো নাগৰিকক বুজায়। এই আইনত কমনৱেলথৰ নাগৰিকক একে অৰ্থ বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজা/কমনৱেলথ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা প্ৰতিখন কমনৱেলথ দেশৰ নাগৰিকত্বৰ সৈতে সহ-অস্তিত্ব আছিল। যিহেতু ১৯৪৯ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৪৮ চনৰ আইনখন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়লৈকে ভাৰতে নাগৰিকত্বৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা নাছিল, সেয়েহে ভাৰতীয়সকলক (আৰু নাগৰিকত্ব আইন নথকা আন সকলো ডমিনিয়নৰ নাগৰিক) সাময়িকভাৱে “নাগৰিকত্ব অবিহনে ব্ৰিটিছ প্ৰজা’’ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল।{{sfn|Wade|1948|pp=69–70, 73}} ===গণৰাজ্য আৰু এটা ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকত্ব=== ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধানখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ দিনা দেশখন গণৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ আগতেই{{sfn|Winegard|2011|p=2}} ভাৰতীয় সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহ ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ পৰাই বলবৎ হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানক পৃথক কৰা নতুন সীমান্ত পাৰ হৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ জনসংখ্যাৰ গতিবিধিৰ সৃষ্টি হয়। এই প্ৰেক্ষাপটত সংবিধানসভাই এই প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ নাগৰিকত্ব নিৰ্ণয়ৰ তাৎক্ষণিক উদ্দেশ্যে সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহৰ পৰিসৰ সীমিত কৰি ৰাখিছিল। পিছলৈ ১৯৫৫ চনত সংসদে প্ৰণয়ন কৰা নাগৰিকত্ব আইনখনে সেই বিন্দুৰ পিছত নাগৰিকত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দি সম্পূৰ্ণ কাঠামো তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Jayal|2019|p=34}} ভাৰতত বাস কৰা যিকোনো ব্যক্তিয়ে ১৯৪৯ চনত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে, যদিহে তেওঁলোক: ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা, জন্মলাভ কৰা পিতৃ-মাতৃৰ অন্ততঃ এজন ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা বা সংবিধান আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে কমেও পাঁচ বছৰ ভাৰতত বাস কৰা।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} দেশৰ বাহিৰত বাস কৰা ভাৰতীয় বংশৰ ব্যক্তিসকলে নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিছিল যদিও স্বেচ্ছাই বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ব্যক্তিক ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=8}} এই প্ৰসংগত “বিদেশী ৰাষ্ট্ৰ’’ৰ সংজ্ঞাত কমনৱেলথৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।{{sfn|Ahmad|1997|p=114}} পাকিস্তানৰ অংশ হোৱা অঞ্চলৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিব পৰা যাব যদিহে তেওঁলোক (বা পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা) ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৯৩৫ৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত প্ৰাক্-বিভাজিত ভাৰতৰ যিকোনো অংশত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু হয় ১৯ জুলাই ১৯৪৮ৰ আগতে ভাৰতীয় ভূখণ্ডত বাস কৰিছিল, নহয় সেই তাৰিখৰ পিছত, কিন্তু আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই ডমিনিয়নৰ বিষয়াসকলে ভাৰতৰ নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিছিল সংবিধানৰ অধীনত। পাকিস্তানৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলে পঞ্জীয়নৰ বাবে আবেদন কৰাৰ পূৰ্বে কমেও ছমাহৰ বাবে ভাৰতত বাস কৰা হ’ব লাগিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি যিকোনো সময়তে তাত বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=6–7}} দুয়োখন দেশৰ মাজত স্পষ্ট সীমাৰেখা থকাৰ আগৰে পৰাই নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হৈ থকা নাছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰত চৰকাৰে সেই অঞ্চলত চাহ বাগিচা বৃদ্ধিৰ সুবিধাৰ বাবে উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ নেপালীসকলক উৎসাহিত কৰাৰ উপৰি সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় সাদৃশ্যৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত উচ্চ হাৰত প্ৰব্ৰজন ঘটি আছিল। ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চৰকাৰে নেপালৰ সৈতে মুক্ত চলাচলৰ চুক্তিৰ আলোচনা কৰে, যাৰ ফলত ১৯৫০ চনত “ভাৰত-নেপাল শান্তি আৰু বন্ধুত্ব চুক্তি’’ হয়; তাৰ পিছত সকলো ভাৰতীয় আৰু নেপালৰ নাগৰিকে যিকোনো এখন দেশতে বাস আৰু কাম কৰাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদিত ক্ষমতা লাভ কৰিছে।{{sfn|Thapliyal|1999|pp=778–780}} ===কমনৱেলথৰ নাগৰিকত্ব=== ১৯৪৯ চনৰ পিছলৈকে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰথম অৱস্থাত যুক্তৰাজ্য আৰু আয়াৰলেণ্ডত বসতি স্থাপন কৰাৰ স্বয়ংক্ৰিয় অধিকাৰ অব্যাহত ৰাখিছিল।{{sfn|McKay|2008}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ব্ৰিটেইনলৈ অ-শ্বেতসকলৰ প্ৰব্ৰজনক ব্যৱস্থাগতভাৱে নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছিল যদিও দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটেইনৰ শক্তিশালী অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে ঔপনিৱেশিক প্ৰব্ৰজনৰ এক অভূতপূৰ্ব ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিছিল।{{sfn|Hansen|1999|pp=90, 94–95}} ইয়াৰ উত্তৰত ব্ৰিটিছ সংসদে ব্ৰিটিছ দ্বীপপুঞ্জৰ বাহিৰৰ পৰা আহিব পৰা যিকোনো কমনৱেলথ নাগৰিকৰ ওপৰত কমনৱেলথ ইমিগ্ৰেণ্টছ এক্ট ১৯৬২ৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে।{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} ১৯২২ চনত কমন ট্ৰেভেল এৰিয়া ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে আয়াৰলেণ্ডে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছতো সকলো ব্ৰিটিছ প্ৰজাক মুক্তভাৱে চলাচলৰ অনুমতি দি থাকিল, কিন্তু ১৯৬২ চনত ব্ৰিটেইনৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰতিফলিত কৰি এই ক্ষমতা কেৱল গ্ৰেট ব্ৰিটেইন বা আয়াৰলেণ্ড দ্বীপত জন্মগ্ৰহণ কৰা লোকসকলৰ মাজত সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল।{{sfn|Lloyd|1998|pp=515–516}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ১৯৭১ চনত ব্ৰিটেইনে পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা যুক্তৰাজ্যত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰজাৰ বাবে এই ব্যৱস্থাসমূহ কিছু পৰিমাণে শিথিল কৰে,{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} যিয়ে বগা কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলক ফলপ্ৰসূ অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদান কৰে।{{sfn|Paul|1997|p=181}} ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰাকৃতিককৰণৰ পৰিৱৰ্তে পঞ্জীয়নৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল যদিও এই পদ্ধতিৰ অধিগ্ৰহণৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সুবিধা নাছিল।{{sfn|Toxley|1967|p=498}} ২০০৩ চনত ভাৰতীয় আইনৰ দ্বাৰা কমনৱেলথৰ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা আঁতৰোৱালৈকে এই পথ উপলভ্য আছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=9}} ব্ৰিটেইনে নিজেই নিজৰ জাতীয়তা আইনখনক ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৮১ৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ নিজৰ বাকী থকা ভূখণ্ড আৰু বহিঃৰাজ্যৰ সম্পত্তিৰ অধিক সামান্য সীমাবদ্ধতাক নবীকৰণ কৰিছিল,{{sfn|Paul|1997|pp=182–183}} যিয়ে "ব্ৰিটিছ বিষয়" শব্দটোক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছিল যাতে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলকো আৰু অন্তৰ্ভুক্ত কৰা নহয়। ভাৰতীয় নাগৰিকসকল ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে{{sfn|Bloom|2011|p=640}} আৰু এতিয়াও ব্ৰিটেইনত ভোটদান আৰু ৰাজহুৱা পদৰ বাবে থিয় দিয়াৰ যোগ্য।{{sfn|Bloom|2011|p=654}} ===বাকী থকা কলনীসমূহৰ একত্ৰীকৰণ=== ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতত থকা ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক অঞ্চলসমূহ পুনৰ একত্ৰিত কৰা হয়। ১৯৪৯ চনত ফ্ৰান্সৰ প্ৰশাসনিক চন্দ্ৰনাগুৰে গণভোট অনুষ্ঠিত কৰে, যাৰ ফলত চহৰখন পশ্চিম বংগৰ সৈতে একত্ৰিত হয়,{{sfn|Yechury|2015|p=1150}} আনহাতে ১৯৫৪ চনৰ ভিতৰত ফৰাচী অধিকৃত ভাৰতৰ বাকী অংশ ত্যাগ কৰা হয়।{{sfn|Yechury|2015|p=1164}} ১৯৫৪ আৰু ১৯৬১ চনত দুটা সামৰিক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে পৰ্তুগীজ অধিকৃত ভাৰতক বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হয়।{{sfn|Gonçalves|2003|p=56}} যদিও এই ভূখণ্ডসমূহৰ বেছিভাগ বাসিন্দাকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ আৰু পূৰ্বৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ মাজৰ পৰা দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলীৰ পৰা অহাসকলৰ বাদে এটা বাছনি কৰিবলৈ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} গোৱা, দমন আৰু দিউত এই তাৰিখৰ আগতে নিজৰ বৰ্তমানৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰি লিখিত ঘোষণা নকৰালৈকে ১৯৬১ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত বাসিন্দাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Ferrao|2010|pp=250–251}} পৰ্তুগালে ইয়াৰ পূৰ্বৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত স্বীকৃতি দিয়া নাছিল; {{sfn|Ferrao|2010|p=249}} ১৯৭৫ চনৰ ৩ জুন তাৰিখৰ আগতে প্ৰযোজ্য অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্যক্তিসকলক পৰ্তুগীজ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ferrao|2010|p=251}} ===ছিকিমৰ যোগদান=== ছিকিম ৰাজ্য ১৭ শতিকাৰ পৰা ১৯৭৫ চনলৈকে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এখন স্বায়ত্তশাসিত ৰাজতন্ত্ৰ আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=213}} ছিকিমৰ বৈদেশিক বিষয়ৰ ওপৰত ব্ৰিটেইন (আৰু পিছলৈ ভাৰত)ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল, ছিকিমক কেতিয়াও স্বাধীন ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰ বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল আৰু ঘৰুৱা বিষয়ত সদায় সম্পূৰ্ণ স্বায়ত্তশাসন আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} ছিকিমত প্ৰজা আইন বলবৎ হোৱা দিনলৈ অৰ্থাৎ ১৯৬১ চনলৈকে ছিকিমত সংহিতাকৃত জাতীয়তা আইন নাছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} এই আইনখনে প্ৰথমতে ছিকিম প্ৰজাক দেশত নিজৰ স্থায়ী ঘৰ থকা থলুৱা বংশৰ যিকোনো ব্যক্তি বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছিল, বা ছিকিমত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তি যিয়ে নিজৰ পূৰ্বৰ দেশৰ সৈতে সকলো সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰিছিল বা ছিকিমত ৰিয়েল এষ্টেট অধিগ্ৰহণ কৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৩৭ চনৰ আগতে ছিকিমত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা আৰু অধিক সীমিত কৰা হয়, যাৰ ফলত ফলস্বৰূপে বৃহৎ সংখ্যক নেপালী বাসিন্দাই দেশখনত স্থায়ী মৰ্যাদা লাভ কৰাত বাধা আৰোপ কৰা হয়।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=262}} দ্বৈত নাগৰিকত্ব নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু অনা-ছিকিম পুৰুষৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ সময়ত মহিলাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে প্ৰজা হিচাপে নিজৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলাইছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|pp=221, 223}} বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে জাতিগত অৰ্হতা বিশেষভাৱে জনসমৰ্থন লাভ কৰা নাছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি হৈছিল আৰু পিছৰ বছৰত এই নিয়ম বাতিল কৰা হৈছিল। কিন্তু ১৯৬২ চনৰ সংশোধনীয়ে থলুৱা বংশৰ অ-নাগৰিকৰ বাবেও এক সুবিধাজনক প্ৰাকৃতিককৰণ পথৰ সৃষ্টি কৰিছিল; ১৮৫০ চনৰ আগতে ছিকিমত বাস কৰা ব্যক্তিৰ বংশধৰ যিকোনো ব্যক্তিয়ে দেশত নাথাকিলেও বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিব পাৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৭৫ চনত ছিকিমৰ ৰাজতন্ত্ৰ ভংগ হৈ ভাৰতত যোগদান কৰাৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলৰ আগতে ছিকিমৰ প্ৰজা হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=264}} এই অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াই ছিকিমত বাস কৰা কিছুমান বিশেষ গোটক ৰাষ্ট্ৰহীন কৰি পেলায়, যিবিলাকৰ ভিতৰত সম্পত্তিহীনভাৱে দীৰ্ঘদিনীয়া বাসিন্দাসকল, অনা-ছিকিমীক বিয়া কৰোৱা নাৰীসকল আৰু প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰা কিন্তু ১৯৭৫ চনৰ আগতে পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰা ব্যক্তিকসকল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=219}} ===প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি=== {{India stub}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html Overseas Citizenship of India (OCI) - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110902173646/http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html |date=2011-09-02 }} * [http://www.mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm Extracts from the Citizenship Act 1955 - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207132404/http://mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm |date=2009-02-07 }} * [http://indiacode.nic.in/coiweb/coifiles/p02.htm Constitutional provisions - Indian Citizenship] * Pdf versions of the [http://mha.nic.in/acts_rules.htm Citizenship Act 1955 and Citizenship Rules 1956] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225034933/http://www.mha.nic.in/acts_rules.htm |date=2008-02-25 }} * [http://www.nrirealtynews.com/stories/dec06/demand-for-overseas-indian-citizenship-cards-rising.php OCI Card] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/09/letter-in-todays-scmp.html South China Morning Post of 25 September 2006, highlighting the plight of Indian ethnic minority BN(O)s in Limbo in Hong Kong] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/10/south-china-morning-post.html South China Morning Post of 23 October 2006, criticising failure to properly process British citizenship applications of Indian-origin ethnic minority British nationals in Hong Kong] * [http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html Dual Nationality - US Embassy, New Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160317051738/http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html |date=2016-03-17 }} *[http://www.worldvisaguide.com/info.php?v&st=India&country=India&select3=Tourist%20Visa&select4=n Indian Tourist Visa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160311233410/http://worldvisaguide.com/info.php?country=india&select3=tourist%20visa&select4=n&st=india&v |date=2016-03-11 }} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংবিধান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন]] bj3fgu0lf9cumi6yc1kzhgyo51co1uz 514952 514951 2025-06-04T18:22:56Z Pranamikaadhikary 27435 /* প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি */ 514952 wikitext text/x-wiki {{Infobox legislation | short_title = নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন, ১৯৫৫ | legislature = | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন আৰু নিৰ্ধাৰণৰ ব্যৱস্থাৰ এখন আইন। | citation = [https://indiacode.nic.in/handle/123456789/1522 Act No 57 of 1955] | territorial_extent = [[ভাৰত]] | enacted_by = [[ভাৰতৰ সংসদ]] | date_enacted = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | date_assented = | date_signed = | date_commenced = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | white_paper = | 3rd_reading = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = ফৰেইনাৰচ্ এক্ট, ১৯৪৬,<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী)আইন, ২০০৩<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | summary = | keywords = | status = সংশোধিত }} ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয়তা প্ৰয়োজনীয়তা নিশ্চিত কৰা দুটা প্ৰাথমিক আইন আছে, ভাৰতৰ সংবিধান আৰু নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫। ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ ভিতৰত ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা সকলো ব্যক্তিয়ে পিতৃ-মাতৃৰ ৰাষ্ট্ৰীয়তা নিৰ্বিশেষে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ২০০৪ চনৰ ৩ ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিহে অন্ততঃ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক হয়। তেতিয়াৰ পৰা দেশত জন্ম লোৱা ব্যক্তিসকলে জন্মৰ সময়ত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে যদিহে পিতৃ-মাতৃ দুয়োজন ভাৰতীয় নাগৰিক হয়, বা এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়। কমেও ১২ বছৰ দেশত বাস কৰি পূৰ্বৰ যিকোনো জাতীয়তা ত্যাগ কৰি বিদেশীয়ে প্ৰাকৃতিকৰণৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিক হ’ব পাৰে। ইয়াৰে চুবুৰীয়া দেশৰ কিছুমান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ বাবে বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা ছয় বছৰ হ্ৰাস কৰিও যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। পাকিস্তান বা বাংলাদেশত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা, বা স্বেচ্ছাই বিদেশী নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই পেলায়। প্ৰাক্তন ভাৰতীয় নাগৰিক (পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী বাদ দি) আৰু নাগৰিকৰ বংশধৰসকলে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰে, যিয়ে দেশত বাস আৰু কাম কৰাৰ প্ৰাপ্য প্ৰদান কৰে। ভাৰতত পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ শাসন আছিল আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি আছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল যদিও ভাৰতীয়সকলে এতিয়া ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰীয়তা লাভ কৰা নাই, তথাপিও ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি তেওঁলোক কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে। যুক্তৰাজ্যত বাস কৰাৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনৰ নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ লগতে তাত ৰাজহুৱা পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ বাবে যোগ্য। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলেও দ্বিপাক্ষিক চুক্তিৰ জৰিয়তে নেপালত মুক্ত চলাচলৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছে। ==পৰিভাষা== নাগৰিকত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তা শব্দ দুটাৰ অৰ্থ ইংৰাজী ভাষাত সদায় স্পষ্ট নহয় আৰু ইয়াৰ অৰ্থ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাই কোনো ব্যক্তিৰ জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ আইনী অন্তৰ্ভূক্তিক বুজায় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিত ৰাষ্ট্ৰৰ সদস্যক বুজাওঁতে ব্যৱহৃত সাধাৰণ শব্দ; নাগৰিকত্বই সেই জাতিটোত এজন ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ গোটক বুজায়।{{sfn|Kondo|2001|pp=2–3}} ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সাধাৰণতে এই শব্দ দুটা পৰিপূৰক বিনিময় হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় আইনত প্ৰযোজ্য অধিক নিখুঁত সংজ্ঞা প্ৰদান কৰে; নাগৰিকত্ব হৈছে কেৱল প্ৰাকৃতিক ব্যক্তিয়েহে লাভ কৰিব পৰা আইনী মৰ্যাদা আৰু ই এজন ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয়তা হৈছে এনে এক মৰ্যাদা যি প্ৰাকৃতিক আৰু ন্যায়িক ব্যক্তি উভয়ৰে বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব পাৰে, যিয়ে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ প্ৰেক্ষাপটত সত্ত্বাৰ অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=1}} ==ঔপনিৱেশিক যুগৰ ইতিহাস== ===কোম্পানী প্ৰশাসন=== ১৬০০ চনত ৰাজকীয় চনদৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে এছিয়াৰ সৈতে ইংৰাজৰ সকলো বাণিজ্যৰ একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নীল, নিমখ, ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্পৰ ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে এই কোম্পানীটোৱে ভাৰতীয় উপমহাদেশত এক শক্তিশালী বাণিজ্যিক উপস্থিতি লাভ কৰে। ১৮ শতিকাত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাৰ লগে লগে কাৰ্য্যকলাপ অধিক লাভজনক হৈ পৰে, যাৰ ফলত কোম্পানীটোৱে আঞ্চলিক ৰাজনীতিত হস্তক্ষেপ কৰি অধিক সুবিধা লাভ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। প্ৰতিষ্ঠানটোৰ বিশাল আৰ্থিক সম্পদ আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াক প্ৰতিদ্বন্দ্বী ইউৰোপীয় বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহক পৰাস্ত কৰি ভাৰতৰ প্ৰধান শক্তি হিচাপে পৰিগণিত কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তুলিছিল।{{sfn|Metcalf|Metcalf|2006|pp=44–55}} ১৭৫৭ চনৰ পৰা ১৮৫৮ চনলৈকে কোম্পানীটোৱে নিজেই প্ৰত্যক্ষ শাসকীয় সংস্থা হিচাপে শাসন কৰিছিল যদিও সাৰ্বভৌমত্ব প্ৰায়ে মুকুটৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছিল। যদিও ভাৰতত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ উল্লেখ কৰি আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল, কোন ব্যক্তি প্ৰজা সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ কোনো বিস্তৃত ৰাষ্ট্ৰীয়তা বিধি নাছিল, যাৰ ফলত এই সময়ছোৱাত থলুৱা ভাৰতীয়সকলৰ মৰ্যাদা অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=3–4}} ১৮৫২ চনত গৃহীত হোৱা আইন অনুসৰি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভূখণ্ডত বাস কৰা বিদেশীসকলে চৰকাৰৰ ওচৰত আবেদন কৰি ব্ৰিটিছ প্ৰজা হিচাপে প্ৰাকৃতিককৰণৰ অনুমতি দিছিল। ন্যূনতম বাসস্থানৰ কোনো প্ৰয়োজনীয়তা নাছিল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল সংশ্লিষ্ট বিষয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন আছিল। সফল আবেদনকাৰীসকলৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত গ্ৰহণৰ বাবে তেওঁলোকে কোম্পানীটোৰ প্ৰতি আনুগত্যশীল সেৱাৰ শপত খাব লাগিছিল, লগতে ব্ৰিটিছ ৰজাৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত খাব লাগিছিল।{{sfn|Indian Naturalisation Act 1852}} ===প্ৰত্যক্ষ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসন=== ১৮৫৮ চনত ভাৰতক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শাসনৰ অধীনলৈ অনা হয়। ভূখণ্ডসমূহ ব্যাপকভাৱে দুটা ৰাজনৈতিক গোটৰ মাজত বিভক্ত কৰা হয়: ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰদেশ আৰু ৰাজকীয় ৰাজ্যসমূহ, যিবোৰ স্থানীয় ৰজাৰ দ্বাৰা শাসন কৰা অঞ্চল আছিল, যিবোৰক ব্ৰিটিছৰ আধিপত্য গ্ৰহণৰ বিনিময়ত সীমিত স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাদেশিক বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=4}} আনহাতে ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ শাসকৰ প্ৰজাসকলক ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jones|1945|p=124}} যদিও ব্ৰিটেইনৰ দুয়োবিধ হোল্ডিঙৰ ব্যাপক অধিকাৰ আছিল, ঘৰুৱা আইনত ৰাজশাসিত ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিদেশী ভূখণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তিক যুক্তৰাজ্যত বিদেশী হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু সুৰক্ষিত ব্যক্তি উভয়কে ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় পাছপ’ৰ্ট প্ৰদান কৰিব পৰা গৈছিল। সংৰক্ষিত ব্যক্তিসকলে প্ৰথমে অনুমতি বিচৰাৰ অবিহনে ব্ৰিটেইনলৈ যাব নোৱাৰিছিল যদিও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰেই কনছুলাৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰত্যক্ষ শাসিত অংশ আৰু ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো এখনৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা ব্যক্তি এজন একেলগে ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি হ'ব পাৰিছিল।{{sfn|Jones|1945|pp=127–128}} এই সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন সংহিতাহীন আছিল আৰু ইয়াত কোনো সৰ্বজনগ্ৰাহ্য নিয়ম নাছিল,{{sfn|Gosewinkel|2008|p=13}} ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অতীতৰ উদাহৰণ আৰু সাধাৰণ আইনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=41}} ১৯ শতিকাৰ মাজভাগলৈকে যুক্তৰাজ্যত প্ৰাকৃতিককৰণৰ নিয়ম সাম্ৰাজ্যৰ অন্যান্য অঞ্চলত প্ৰযোজ্য হয় নে নহয় সেয়া স্পষ্ট নাছিল। প্ৰতিটো কলনীৰ নিজৰ নিজৰ পদ্ধতি আৰু বিদেশীক প্ৰজা হিচাপে ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক বিবেচনা চলিছিল।{{sfn|Karatani|2003|pp=55–56}} ১৮৪৪ চনলৈকে ব্ৰিটেইনত ব্যক্তিগতকৰণ সংসদৰ আইনসমূহৰ জৰিয়তে সম্ভৱ হৈছিল, তেতিয়া অধিক সুশৃংখলিত প্ৰশাসনিক প্ৰক্ৰিয়া প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bagnall|Sherratt|2021|p=286}} ১৮৪৭ চনত ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিকভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰজা আৰু অন্যান্য ভূখণ্ডত তেনে কৰা প্ৰজাৰ মাজত স্পষ্ট পাৰ্থক্য আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰণয়ন কৰে। ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা ব্যক্তিসকলে সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা এই মৰ্যাদা লাভ কৰা বুলি ধৰা হৈছিল, যিটো সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে বৈধ আছিল। উপনিৱেশত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰাসকলক স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ মাজেৰে পাৰ হোৱা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক কেৱল সংশ্লিষ্ট ভূখণ্ডৰ ভিতৰতহে বৈধ বিষয়ৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।{{sfn|Historical background information on nationality|p=8}} উদাহৰণস্বৰূপে, বংগত স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা এটা বিষয় তাত ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল, কিন্তু ইংলেণ্ড বা নিউ চাউথ ৱেলছত নহয়। সংৰক্ষিত ব্যক্তিৰ দৰেই স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৃত ব্ৰিটিছ প্ৰজাসকলেও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত সাম্ৰাজ্যিক সুৰক্ষাৰ অধিকাৰী আছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=55}} ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ''ব্ৰিটিছ নেচনেলিটি এণ্ড ষ্টেটাছ অৱ এলিয়েনছ এক্ট ১৯১৪'' গৃহীত হোৱাৰ লগে লগে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে নিয়মসমূহ সংহিতাকৃত বিধি আইনৰ আওতালৈ আনিছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাক সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে এক সাধাৰণ জাতীয়তা হিচাপে প্ৰামাণিকীকৰণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Baldwin|2001|pp=527–528}}{{sfn|Historical background information on nationality|p=10}}{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=5}} এই আইনখনে ডমিনিয়ন আৰু ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়াই সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা বিদেশীক বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যদিও স্থানীয় আইন অনুসৰি স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ অধিক অনুদানত বাধা দিয়া নাছিল।{{sfn|Parry|1954|p=102}} স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ প্ৰয়োগ অব্যাহত ৰখাৰ ফলত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষই প্ৰাকৃতিককৰণ প্ৰক্ৰিয়াত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা যোগ কৰাটো এৰাই চলিব পাৰিছিল।{{sfn|Parry|1954|pp=106–107}} ===অসমান মৰ্যাদা=== ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতৰ [[চিপাহী বিদ্ৰোহ]]ৰ পিছত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াই ১৮৫৮ চনত "ভাৰতৰ ৰাজকুমাৰ, প্ৰধান আৰু জনসাধাৰণ"ৰ প্ৰতি ৰাজকীয় ঘোষণা জাৰি কৰি ঘোষণা কৰে যে, “ৰাজমুকুট আমাৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে একে কৰ্তব্যৰ বাধ্যবাধকতাৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই আছে, যিয়ে আমাক আমাৰ আন সকলো প্ৰজাৰ সৈতে বান্ধি ৰাখিছে’’।{{sfn|Frost|2018|p=849}} চৰকাৰী অলংকাৰিকতাই ব্ৰিটিছ বিষয়ৰ মৰ্যাদাক সমতাৰ মঞ্চ হিচাপে গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল, যিয়ে এটা সাম্ৰাজ্যবাদী দৰ্শনক চিত্ৰিত কৰিছিল যে, জাতি বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে বৃটিছ শাসনৰ অন্তৰ্গত সকলো প্ৰজা আইনৰ আগত সমান।{{sfn|Huttenback|1973|pp=108–109, 118}} এই আদৰ্শৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতাপূৰ্ণ কাৰ্য আছিল অন্যান্য উপনিবেশ আৰু ডমিনিয়নত অনুপ্ৰৱেশৰ ধাৰাবাহিক নিষেধাজ্ঞাৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাকে ধৰি অ-শ্বেত প্ৰব্ৰজনকাৰীক তেওঁলোকৰ সীমান্তত প্ৰৱেশত বাধা দিবলৈ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Huttenback|1973|pp=117–118}} অষ্ট্ৰেলিয়া, কানাডা, নিউজিলেণ্ড আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশক যিকোনো ধৰণে কঠোৰভাৱে বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰে।{{sfn|Huttenback|1973|pp=111, 116, 120, 134–135}} ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনতে নিজৰ ব্ৰিটিছ প্ৰজা অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অধিক সফলতা লাভ কৰিছিল, যাৰ উদাহৰণ হাউছ অৱ কমনছলৈ দুজন ভাৰতীয় প্ৰাৰ্থী দাদাভাই নৌৰজী আৰু মানচেৰজী ভৌনাগ্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা।{{sfn|Frost|2018|p=850}} ইউৰোপীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰে একে মৰ্যাদা আৰু অধিকাৰৰ সমান সাম্ৰাজ্যবাদী নাগৰিকত্বৰ দাবী ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যখনত ভাৰতীয় নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ প্ৰধান প্ৰেৰণাদায়ক আছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=850, 856, 860}} প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পূৰ্বে সাম্ৰাজ্যবাদী চৰকাৰে এই দাবীসমূহক বৈধ বুলি স্বীকৃতি দিছিল যদিও এই আন্দোলনসমূহ বৈপ্লৱিক প্ৰকৃতিৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনাত অস্থিৰ হৈ পৰিছিল আৰু ভাৰতীয় উদ্বেগক ৰাজনৈতিকভাৱে স্বীকৃতি নিদি স্থানীয় অশান্তি হিচাপে বলপূৰ্বকভাৱে দমন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=859–860}} ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত সমতা সম্ভৱ নহ’ব বুলি ধাৰণা স্পষ্ট হোৱাৰ লগে লগে যুদ্ধোত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু দেশৰ স্বাধীনতাৰ দিশে ধাৱমান হ’ল।{{sfn|Frost|2018|pp=865–867}} ==স্বাধীনতাৰ পিছৰ নীতি== ===বিভাজন আৰু পৰিৱৰ্তন=== ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছ ভাৰতক দুটা স্বতন্ত্ৰ ডমিনিয়নত বিভক্ত কৰা হয়, ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া আৰু ফেডাৰেচন অৱ পাকিস্তান।{{sfn|Pachauri|2010|p=1135}} ১৯৪৯ চনৰ কমনৱেলথ প্ৰধানমন্ত্ৰী সন্মিলনত গণৰাজ্য হিচাপে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যপদ অব্যাহত ৰখালৈকে ভাৰতে সপৰিৱৰ্তনৰ সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ ৰাজক সাৰ্বভৌম ক্ষমতা হিচাপে গণ্য কৰিছিল।{{sfn|Steinberg|1949|p=39}} স্বাধীন ভাৰতে নিজাকৈ জাতীয়তা আইন প্ৰণয়ন নকৰালৈকে ভাৰতীয়সকল ব্ৰিটিছৰ প্ৰজা হৈয়েই থাকিল।{{sfn|Ansari|2013|p=287}} পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰজাসকল যেতিয়া তেওঁলোকৰ ৰাজ্যসমূহে ভাৰতত যোগদান কৰে তেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰজা ব্ৰিটিছ হৈ পৰে।{{sfn|Parry|1954|p=107}} ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৪৮ৰ অধীনত ব্ৰিটিছ বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা সংস্কাৰ কৰা হৈছিল। এই আইনখনে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যত ব্যৱহৃত সাধাৰণ জাতীয়তা পৰিত্যাগ কৰি ব্ৰিটিছ বিষয়ক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰি কমনৱেলথ দেশৰ যিকোনো নাগৰিকক বুজায়। এই আইনত কমনৱেলথৰ নাগৰিকক একে অৰ্থ বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজা/কমনৱেলথ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা প্ৰতিখন কমনৱেলথ দেশৰ নাগৰিকত্বৰ সৈতে সহ-অস্তিত্ব আছিল। যিহেতু ১৯৪৯ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৪৮ চনৰ আইনখন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়লৈকে ভাৰতে নাগৰিকত্বৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা নাছিল, সেয়েহে ভাৰতীয়সকলক (আৰু নাগৰিকত্ব আইন নথকা আন সকলো ডমিনিয়নৰ নাগৰিক) সাময়িকভাৱে “নাগৰিকত্ব অবিহনে ব্ৰিটিছ প্ৰজা’’ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল।{{sfn|Wade|1948|pp=69–70, 73}} ===গণৰাজ্য আৰু এটা ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকত্ব=== ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধানখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ দিনা দেশখন গণৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ আগতেই{{sfn|Winegard|2011|p=2}} ভাৰতীয় সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহ ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ পৰাই বলবৎ হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানক পৃথক কৰা নতুন সীমান্ত পাৰ হৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ জনসংখ্যাৰ গতিবিধিৰ সৃষ্টি হয়। এই প্ৰেক্ষাপটত সংবিধানসভাই এই প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ নাগৰিকত্ব নিৰ্ণয়ৰ তাৎক্ষণিক উদ্দেশ্যে সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহৰ পৰিসৰ সীমিত কৰি ৰাখিছিল। পিছলৈ ১৯৫৫ চনত সংসদে প্ৰণয়ন কৰা নাগৰিকত্ব আইনখনে সেই বিন্দুৰ পিছত নাগৰিকত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দি সম্পূৰ্ণ কাঠামো তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Jayal|2019|p=34}} ভাৰতত বাস কৰা যিকোনো ব্যক্তিয়ে ১৯৪৯ চনত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে, যদিহে তেওঁলোক: ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা, জন্মলাভ কৰা পিতৃ-মাতৃৰ অন্ততঃ এজন ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা বা সংবিধান আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে কমেও পাঁচ বছৰ ভাৰতত বাস কৰা।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} দেশৰ বাহিৰত বাস কৰা ভাৰতীয় বংশৰ ব্যক্তিসকলে নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিছিল যদিও স্বেচ্ছাই বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ব্যক্তিক ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=8}} এই প্ৰসংগত “বিদেশী ৰাষ্ট্ৰ’’ৰ সংজ্ঞাত কমনৱেলথৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।{{sfn|Ahmad|1997|p=114}} পাকিস্তানৰ অংশ হোৱা অঞ্চলৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিব পৰা যাব যদিহে তেওঁলোক (বা পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা) ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৯৩৫ৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত প্ৰাক্-বিভাজিত ভাৰতৰ যিকোনো অংশত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু হয় ১৯ জুলাই ১৯৪৮ৰ আগতে ভাৰতীয় ভূখণ্ডত বাস কৰিছিল, নহয় সেই তাৰিখৰ পিছত, কিন্তু আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই ডমিনিয়নৰ বিষয়াসকলে ভাৰতৰ নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিছিল সংবিধানৰ অধীনত। পাকিস্তানৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলে পঞ্জীয়নৰ বাবে আবেদন কৰাৰ পূৰ্বে কমেও ছমাহৰ বাবে ভাৰতত বাস কৰা হ’ব লাগিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি যিকোনো সময়তে তাত বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=6–7}} দুয়োখন দেশৰ মাজত স্পষ্ট সীমাৰেখা থকাৰ আগৰে পৰাই নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হৈ থকা নাছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰত চৰকাৰে সেই অঞ্চলত চাহ বাগিচা বৃদ্ধিৰ সুবিধাৰ বাবে উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ নেপালীসকলক উৎসাহিত কৰাৰ উপৰি সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় সাদৃশ্যৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত উচ্চ হাৰত প্ৰব্ৰজন ঘটি আছিল। ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চৰকাৰে নেপালৰ সৈতে মুক্ত চলাচলৰ চুক্তিৰ আলোচনা কৰে, যাৰ ফলত ১৯৫০ চনত “ভাৰত-নেপাল শান্তি আৰু বন্ধুত্ব চুক্তি’’ হয়; তাৰ পিছত সকলো ভাৰতীয় আৰু নেপালৰ নাগৰিকে যিকোনো এখন দেশতে বাস আৰু কাম কৰাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদিত ক্ষমতা লাভ কৰিছে।{{sfn|Thapliyal|1999|pp=778–780}} ===কমনৱেলথৰ নাগৰিকত্ব=== ১৯৪৯ চনৰ পিছলৈকে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰথম অৱস্থাত যুক্তৰাজ্য আৰু আয়াৰলেণ্ডত বসতি স্থাপন কৰাৰ স্বয়ংক্ৰিয় অধিকাৰ অব্যাহত ৰাখিছিল।{{sfn|McKay|2008}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ব্ৰিটেইনলৈ অ-শ্বেতসকলৰ প্ৰব্ৰজনক ব্যৱস্থাগতভাৱে নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছিল যদিও দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটেইনৰ শক্তিশালী অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে ঔপনিৱেশিক প্ৰব্ৰজনৰ এক অভূতপূৰ্ব ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিছিল।{{sfn|Hansen|1999|pp=90, 94–95}} ইয়াৰ উত্তৰত ব্ৰিটিছ সংসদে ব্ৰিটিছ দ্বীপপুঞ্জৰ বাহিৰৰ পৰা আহিব পৰা যিকোনো কমনৱেলথ নাগৰিকৰ ওপৰত কমনৱেলথ ইমিগ্ৰেণ্টছ এক্ট ১৯৬২ৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে।{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} ১৯২২ চনত কমন ট্ৰেভেল এৰিয়া ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে আয়াৰলেণ্ডে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছতো সকলো ব্ৰিটিছ প্ৰজাক মুক্তভাৱে চলাচলৰ অনুমতি দি থাকিল, কিন্তু ১৯৬২ চনত ব্ৰিটেইনৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰতিফলিত কৰি এই ক্ষমতা কেৱল গ্ৰেট ব্ৰিটেইন বা আয়াৰলেণ্ড দ্বীপত জন্মগ্ৰহণ কৰা লোকসকলৰ মাজত সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল।{{sfn|Lloyd|1998|pp=515–516}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ১৯৭১ চনত ব্ৰিটেইনে পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা যুক্তৰাজ্যত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰজাৰ বাবে এই ব্যৱস্থাসমূহ কিছু পৰিমাণে শিথিল কৰে,{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} যিয়ে বগা কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলক ফলপ্ৰসূ অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদান কৰে।{{sfn|Paul|1997|p=181}} ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰাকৃতিককৰণৰ পৰিৱৰ্তে পঞ্জীয়নৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল যদিও এই পদ্ধতিৰ অধিগ্ৰহণৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সুবিধা নাছিল।{{sfn|Toxley|1967|p=498}} ২০০৩ চনত ভাৰতীয় আইনৰ দ্বাৰা কমনৱেলথৰ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা আঁতৰোৱালৈকে এই পথ উপলভ্য আছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=9}} ব্ৰিটেইনে নিজেই নিজৰ জাতীয়তা আইনখনক ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৮১ৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ নিজৰ বাকী থকা ভূখণ্ড আৰু বহিঃৰাজ্যৰ সম্পত্তিৰ অধিক সামান্য সীমাবদ্ধতাক নবীকৰণ কৰিছিল,{{sfn|Paul|1997|pp=182–183}} যিয়ে "ব্ৰিটিছ বিষয়" শব্দটোক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছিল যাতে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলকো আৰু অন্তৰ্ভুক্ত কৰা নহয়। ভাৰতীয় নাগৰিকসকল ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে{{sfn|Bloom|2011|p=640}} আৰু এতিয়াও ব্ৰিটেইনত ভোটদান আৰু ৰাজহুৱা পদৰ বাবে থিয় দিয়াৰ যোগ্য।{{sfn|Bloom|2011|p=654}} ===বাকী থকা কলনীসমূহৰ একত্ৰীকৰণ=== ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতত থকা ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক অঞ্চলসমূহ পুনৰ একত্ৰিত কৰা হয়। ১৯৪৯ চনত ফ্ৰান্সৰ প্ৰশাসনিক চন্দ্ৰনাগুৰে গণভোট অনুষ্ঠিত কৰে, যাৰ ফলত চহৰখন পশ্চিম বংগৰ সৈতে একত্ৰিত হয়,{{sfn|Yechury|2015|p=1150}} আনহাতে ১৯৫৪ চনৰ ভিতৰত ফৰাচী অধিকৃত ভাৰতৰ বাকী অংশ ত্যাগ কৰা হয়।{{sfn|Yechury|2015|p=1164}} ১৯৫৪ আৰু ১৯৬১ চনত দুটা সামৰিক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে পৰ্তুগীজ অধিকৃত ভাৰতক বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হয়।{{sfn|Gonçalves|2003|p=56}} যদিও এই ভূখণ্ডসমূহৰ বেছিভাগ বাসিন্দাকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ আৰু পূৰ্বৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ মাজৰ পৰা দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলীৰ পৰা অহাসকলৰ বাদে এটা বাছনি কৰিবলৈ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} গোৱা, দমন আৰু দিউত এই তাৰিখৰ আগতে নিজৰ বৰ্তমানৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰি লিখিত ঘোষণা নকৰালৈকে ১৯৬১ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত বাসিন্দাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Ferrao|2010|pp=250–251}} পৰ্তুগালে ইয়াৰ পূৰ্বৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত স্বীকৃতি দিয়া নাছিল; {{sfn|Ferrao|2010|p=249}} ১৯৭৫ চনৰ ৩ জুন তাৰিখৰ আগতে প্ৰযোজ্য অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্যক্তিসকলক পৰ্তুগীজ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ferrao|2010|p=251}} ===ছিকিমৰ যোগদান=== ছিকিম ৰাজ্য ১৭ শতিকাৰ পৰা ১৯৭৫ চনলৈকে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এখন স্বায়ত্তশাসিত ৰাজতন্ত্ৰ আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=213}} ছিকিমৰ বৈদেশিক বিষয়ৰ ওপৰত ব্ৰিটেইন (আৰু পিছলৈ ভাৰত)ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল, ছিকিমক কেতিয়াও স্বাধীন ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰ বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল আৰু ঘৰুৱা বিষয়ত সদায় সম্পূৰ্ণ স্বায়ত্তশাসন আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} ছিকিমত প্ৰজা আইন বলবৎ হোৱা দিনলৈ অৰ্থাৎ ১৯৬১ চনলৈকে ছিকিমত সংহিতাকৃত জাতীয়তা আইন নাছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} এই আইনখনে প্ৰথমতে ছিকিম প্ৰজাক দেশত নিজৰ স্থায়ী ঘৰ থকা থলুৱা বংশৰ যিকোনো ব্যক্তি বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছিল, বা ছিকিমত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তি যিয়ে নিজৰ পূৰ্বৰ দেশৰ সৈতে সকলো সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰিছিল বা ছিকিমত ৰিয়েল এষ্টেট অধিগ্ৰহণ কৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৩৭ চনৰ আগতে ছিকিমত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা আৰু অধিক সীমিত কৰা হয়, যাৰ ফলত ফলস্বৰূপে বৃহৎ সংখ্যক নেপালী বাসিন্দাই দেশখনত স্থায়ী মৰ্যাদা লাভ কৰাত বাধা আৰোপ কৰা হয়।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=262}} দ্বৈত নাগৰিকত্ব নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু অনা-ছিকিম পুৰুষৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ সময়ত মহিলাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে প্ৰজা হিচাপে নিজৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলাইছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|pp=221, 223}} বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে জাতিগত অৰ্হতা বিশেষভাৱে জনসমৰ্থন লাভ কৰা নাছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি হৈছিল আৰু পিছৰ বছৰত এই নিয়ম বাতিল কৰা হৈছিল। কিন্তু ১৯৬২ চনৰ সংশোধনীয়ে থলুৱা বংশৰ অ-নাগৰিকৰ বাবেও এক সুবিধাজনক প্ৰাকৃতিককৰণ পথৰ সৃষ্টি কৰিছিল; ১৮৫০ চনৰ আগতে ছিকিমত বাস কৰা ব্যক্তিৰ বংশধৰ যিকোনো ব্যক্তিয়ে দেশত নাথাকিলেও বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিব পাৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৭৫ চনত ছিকিমৰ ৰাজতন্ত্ৰ ভংগ হৈ ভাৰতত যোগদান কৰাৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলৰ আগতে ছিকিমৰ প্ৰজা হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=264}} এই অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াই ছিকিমত বাস কৰা কিছুমান বিশেষ গোটক ৰাষ্ট্ৰহীন কৰি পেলায়, যিবিলাকৰ ভিতৰত সম্পত্তিহীনভাৱে দীৰ্ঘদিনীয়া বাসিন্দাসকল, অনা-ছিকিমীক বিয়া কৰোৱা নাৰীসকল আৰু প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰা কিন্তু ১৯৭৫ চনৰ আগতে পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰা ব্যক্তিকসকল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=219}} ===প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি=== ভাৰতীয় জাতীয়তাৰ নিয়মসমূহ প্ৰথম গণৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠাৰ সময়ত সৃষ্টি হোৱাৰ সময়তে ব্যাপকভাৱে অনুমোদন লাভ কৰিছিল। ১৯৮০ চনৰ পৰা ক্ৰমান্বয়ে চৰকাৰে চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা অনুপ্ৰৱেশৰ পৰিৱৰ্তিত আৰ্হিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভত কিছু কঠোৰতা ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি কৰিছে।[65] বংগৰ পৰা অসমলৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ প্ৰব্ৰজন আৰম্ভ হৈছিল ঔপনিৱেশিক শাসনৰ সময়ত। ব্ৰিটিছ কৰ্তৃপক্ষই অঞ্চলটোৰ বাহিৰৰ শ্ৰমিকসকলক ৰেলপথ নিৰ্মাণ, কৃষি উন্নয়ন আৰু সম্পদ খননৰ বাবে নিৰন্তৰ শ্ৰমিকৰ উৎস প্ৰদান কৰিবলৈ তাত পুনৰ সংস্থাপন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল।[66] প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ আগমনৰ প্ৰতি স্থানীয় অসন্তুষ্টিৰ ফলত ৰাজ্যখনৰ সকলো নাগৰিকৰ কেন্দ্ৰীয় নীৰিক্ষণ বজাই ৰাখিবলৈ ১৯৫১ চনত অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী গঠন কৰা হৈছিল।[67][68] ১৯০১ চনৰ পৰা ১৯৮১ চনৰ ভিতৰৰ সমগ্ৰ সময়ছোৱাত অসমৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ ভাৰতৰ বাকী অংশতকৈ যথেষ্ট বেছি আছিল।[69] ১৯৭১ চনৰ বাংলাদেশ মুক্তি যুদ্ধৰ পিছৰ দশকত প্ৰব্ৰজনৰ সৰ্বোচ্চ মাত্ৰা সংঘটিত হৈছিল;[70] ১৯৭০ চনত প্ৰায় ১৮ লাখ লোকে ৰাজ্যখনত বসতি স্থাপন কৰিছিল, ১৯৫০ চনত ২২১,০০০ আৰু ১৯৬০ চনত ৪২৪,০০০ লোকে বসতি স্থাপন কৰিছিল।[71] ১৯৭৯ চনত স্থানীয় নিৰ্বাচনৰ সময়ত ভোটাৰ তালিকাত নাম সন্নিৱিষ্ট কৰা ভোটাৰৰ এক বুজন অংশ অ-নাগৰিক বুলি আৱিষ্কাৰ কৰা হয়। তাৰ পিছৰ প্ৰতিক্ৰিয়াই বহুবছৰীয়া অসম আন্দোলনৰ সূচনা কৰে,[72] যিয়ে ৰাজ্যখনৰ বিদেশীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ দাবী জনায়।[73] প্ৰতিবাদৰ আয়োজক আৰু চৰকাৰী বিষয়াসকলে অৱশেষত ১৯৮৫ চনত অসম চুক্তিৰ ওপৰত একমত হয়, যাৰ ফলত সেই বছৰতে নাগৰিকত্ব আইনত 6-A ধাৰা সংযোজন কৰা হয়।[74] এই পৰিৱৰ্তনৰ অধীনত ১৯৬৬ চনৰ আগতে অসমত বসবাস কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক আছিল; ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৭১ চনৰ ভিতৰত তাত বসতি স্থাপন কৰাসকলক নিৰ্বাচনী তালিকাৰ পৰা আঁতৰাই নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰাৰ আগতে ১০ বছৰৰ অপেক্ষাৰ সময়সীমাৰ অধীনত ৰখা হৈছিল। ১৯৭১ চনৰ পিছত অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলক সকলোকে অবৈধভাৱে প্ৰব্ৰজন কৰা বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।[70] চুবুৰীয়া দেশ শ্ৰীলংকাত জাতিগত সংঘাতৰ ফলত ১৯৮৩ চনত গৃহযুদ্ধৰ সৃষ্টি হয়। শত্ৰুতা আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত প্ৰায় এক লাখ লোকে ভাৰতত আশ্ৰয় লয়। এই ঘটনাৰ লগতে অসমত চলি থকা অশান্তিৰ সংমিশ্ৰণত ১৯৮৬ চনত নাগৰিকত্ব আইনৰ আন এক সংশোধনীৰ ফলত অন্ততঃ এজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃৰ পৰা জন্ম হোৱা সন্তানৰ জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব সীমিত কৰা হয়। ২০০৩ চনত কৰা আন এটা সংশোধনে সেই প্ৰাপ্য কেৱল দুজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃ থকা শিশুৰ বাবেহে সীমিত কৰিছিল, বা যিসকলৰ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু যদি আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়।[75] সেই বছৰতে সমগ্ৰ দেশৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জীত বাধ্যতামূলক পঞ্জীয়ন (অসমৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট পঞ্জীৰ বিপৰীতে) প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়,[76] লগতে বিদেশত বাস কৰা ভাৰতীয় প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ বাবে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বও প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়।[54] ২০১৫ চনৰ আগতে ভাৰতত অবৈধভাৱে প্ৰৱেশ কৰা কিছুমান ধৰ্মীয় গোটৰ অন্তৰ্গত চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ বাবে ২০১৯ চনত নিৰ্বাচিতভাৱে নিষেধাজ্ঞা শিথিল কৰা হৈছিল; আফগানিস্তান, বাংলাদেশ আৰু পাকিস্তানৰ পৰা অহা ব্যক্তি যিসকল হিন্দু, শিখ, বৌদ্ধ, জৈন, পাৰ্চী বা খ্ৰীষ্টান, তেওঁলোকক জাতীয়তাৰ উদ্দেশ্যে অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী হিচাপে গণ্য কৰা নহয়[77] আৰু প্ৰাকৃতিককৰণৰ বাবে ছবছৰৰ বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে যোগ্য।[78] এই পৰিৱৰ্তনসমূহ প্ৰণয়নৰ ফলত পূৰ্বৰ নাগৰিকত্ব আইনসমূহৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ প্ৰকৃতিক প্ৰতিহত কৰাৰ বাবে ব্যাপক প্ৰতিবাদৰ সৃষ্টি হয়।[79] অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী ২০১৯ চনত ব্যাপকভাৱে উন্নীত কৰা হয়, ৰাজ্যখনৰ প্ৰতিজন নাগৰিকে নিজৰ নাগৰিকত্ব আৰু ১৯৭১ চনৰ পূৰ্বৰ বসতিৰ প্ৰমাণ দেখুৱাব লাগিব।[80] ১৯ লাখ লোকে পৰ্যাপ্ত নথিপত্ৰ প্ৰদান কৰিব নোৱাৰিলে আৰু পঞ্জীত তালিকাভুক্ত নহ'ল, যাৰ ফলত তেওঁলোক ৰাষ্ট্ৰহীন হৈ পৰিল আৰু বিতাড়নৰ বলি হ’ল।[81] {{India stub}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html Overseas Citizenship of India (OCI) - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110902173646/http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html |date=2011-09-02 }} * [http://www.mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm Extracts from the Citizenship Act 1955 - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207132404/http://mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm |date=2009-02-07 }} * [http://indiacode.nic.in/coiweb/coifiles/p02.htm Constitutional provisions - Indian Citizenship] * Pdf versions of the [http://mha.nic.in/acts_rules.htm Citizenship Act 1955 and Citizenship Rules 1956] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225034933/http://www.mha.nic.in/acts_rules.htm |date=2008-02-25 }} * [http://www.nrirealtynews.com/stories/dec06/demand-for-overseas-indian-citizenship-cards-rising.php OCI Card] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/09/letter-in-todays-scmp.html South China Morning Post of 25 September 2006, highlighting the plight of Indian ethnic minority BN(O)s in Limbo in Hong Kong] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/10/south-china-morning-post.html South China Morning Post of 23 October 2006, criticising failure to properly process British citizenship applications of Indian-origin ethnic minority British nationals in Hong Kong] * [http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html Dual Nationality - US Embassy, New Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160317051738/http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html |date=2016-03-17 }} *[http://www.worldvisaguide.com/info.php?v&st=India&country=India&select3=Tourist%20Visa&select4=n Indian Tourist Visa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160311233410/http://worldvisaguide.com/info.php?country=india&select3=tourist%20visa&select4=n&st=india&v |date=2016-03-11 }} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংবিধান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন]] dd0vlysgntgssan03ng2r4a5dgqcwqm 514956 514952 2025-06-04T18:28:02Z Pranamikaadhikary 27435 /* প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি */ 514956 wikitext text/x-wiki {{Infobox legislation | short_title = নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন, ১৯৫৫ | legislature = | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন আৰু নিৰ্ধাৰণৰ ব্যৱস্থাৰ এখন আইন। | citation = [https://indiacode.nic.in/handle/123456789/1522 Act No 57 of 1955] | territorial_extent = [[ভাৰত]] | enacted_by = [[ভাৰতৰ সংসদ]] | date_enacted = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | date_assented = | date_signed = | date_commenced = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | white_paper = | 3rd_reading = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = ফৰেইনাৰচ্ এক্ট, ১৯৪৬,<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী)আইন, ২০০৩<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | summary = | keywords = | status = সংশোধিত }} ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয়তা প্ৰয়োজনীয়তা নিশ্চিত কৰা দুটা প্ৰাথমিক আইন আছে, ভাৰতৰ সংবিধান আৰু নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫। ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ ভিতৰত ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা সকলো ব্যক্তিয়ে পিতৃ-মাতৃৰ ৰাষ্ট্ৰীয়তা নিৰ্বিশেষে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ২০০৪ চনৰ ৩ ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিহে অন্ততঃ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক হয়। তেতিয়াৰ পৰা দেশত জন্ম লোৱা ব্যক্তিসকলে জন্মৰ সময়ত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে যদিহে পিতৃ-মাতৃ দুয়োজন ভাৰতীয় নাগৰিক হয়, বা এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়। কমেও ১২ বছৰ দেশত বাস কৰি পূৰ্বৰ যিকোনো জাতীয়তা ত্যাগ কৰি বিদেশীয়ে প্ৰাকৃতিকৰণৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিক হ’ব পাৰে। ইয়াৰে চুবুৰীয়া দেশৰ কিছুমান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ বাবে বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা ছয় বছৰ হ্ৰাস কৰিও যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। পাকিস্তান বা বাংলাদেশত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা, বা স্বেচ্ছাই বিদেশী নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই পেলায়। প্ৰাক্তন ভাৰতীয় নাগৰিক (পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী বাদ দি) আৰু নাগৰিকৰ বংশধৰসকলে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰে, যিয়ে দেশত বাস আৰু কাম কৰাৰ প্ৰাপ্য প্ৰদান কৰে। ভাৰতত পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ শাসন আছিল আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি আছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল যদিও ভাৰতীয়সকলে এতিয়া ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰীয়তা লাভ কৰা নাই, তথাপিও ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি তেওঁলোক কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে। যুক্তৰাজ্যত বাস কৰাৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনৰ নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ লগতে তাত ৰাজহুৱা পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ বাবে যোগ্য। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলেও দ্বিপাক্ষিক চুক্তিৰ জৰিয়তে নেপালত মুক্ত চলাচলৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছে। ==পৰিভাষা== নাগৰিকত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তা শব্দ দুটাৰ অৰ্থ ইংৰাজী ভাষাত সদায় স্পষ্ট নহয় আৰু ইয়াৰ অৰ্থ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাই কোনো ব্যক্তিৰ জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ আইনী অন্তৰ্ভূক্তিক বুজায় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিত ৰাষ্ট্ৰৰ সদস্যক বুজাওঁতে ব্যৱহৃত সাধাৰণ শব্দ; নাগৰিকত্বই সেই জাতিটোত এজন ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ গোটক বুজায়।{{sfn|Kondo|2001|pp=2–3}} ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সাধাৰণতে এই শব্দ দুটা পৰিপূৰক বিনিময় হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় আইনত প্ৰযোজ্য অধিক নিখুঁত সংজ্ঞা প্ৰদান কৰে; নাগৰিকত্ব হৈছে কেৱল প্ৰাকৃতিক ব্যক্তিয়েহে লাভ কৰিব পৰা আইনী মৰ্যাদা আৰু ই এজন ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয়তা হৈছে এনে এক মৰ্যাদা যি প্ৰাকৃতিক আৰু ন্যায়িক ব্যক্তি উভয়ৰে বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব পাৰে, যিয়ে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ প্ৰেক্ষাপটত সত্ত্বাৰ অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=1}} ==ঔপনিৱেশিক যুগৰ ইতিহাস== ===কোম্পানী প্ৰশাসন=== ১৬০০ চনত ৰাজকীয় চনদৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে এছিয়াৰ সৈতে ইংৰাজৰ সকলো বাণিজ্যৰ একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নীল, নিমখ, ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্পৰ ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে এই কোম্পানীটোৱে ভাৰতীয় উপমহাদেশত এক শক্তিশালী বাণিজ্যিক উপস্থিতি লাভ কৰে। ১৮ শতিকাত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাৰ লগে লগে কাৰ্য্যকলাপ অধিক লাভজনক হৈ পৰে, যাৰ ফলত কোম্পানীটোৱে আঞ্চলিক ৰাজনীতিত হস্তক্ষেপ কৰি অধিক সুবিধা লাভ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। প্ৰতিষ্ঠানটোৰ বিশাল আৰ্থিক সম্পদ আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াক প্ৰতিদ্বন্দ্বী ইউৰোপীয় বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহক পৰাস্ত কৰি ভাৰতৰ প্ৰধান শক্তি হিচাপে পৰিগণিত কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তুলিছিল।{{sfn|Metcalf|Metcalf|2006|pp=44–55}} ১৭৫৭ চনৰ পৰা ১৮৫৮ চনলৈকে কোম্পানীটোৱে নিজেই প্ৰত্যক্ষ শাসকীয় সংস্থা হিচাপে শাসন কৰিছিল যদিও সাৰ্বভৌমত্ব প্ৰায়ে মুকুটৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছিল। যদিও ভাৰতত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ উল্লেখ কৰি আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল, কোন ব্যক্তি প্ৰজা সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ কোনো বিস্তৃত ৰাষ্ট্ৰীয়তা বিধি নাছিল, যাৰ ফলত এই সময়ছোৱাত থলুৱা ভাৰতীয়সকলৰ মৰ্যাদা অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=3–4}} ১৮৫২ চনত গৃহীত হোৱা আইন অনুসৰি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভূখণ্ডত বাস কৰা বিদেশীসকলে চৰকাৰৰ ওচৰত আবেদন কৰি ব্ৰিটিছ প্ৰজা হিচাপে প্ৰাকৃতিককৰণৰ অনুমতি দিছিল। ন্যূনতম বাসস্থানৰ কোনো প্ৰয়োজনীয়তা নাছিল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল সংশ্লিষ্ট বিষয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন আছিল। সফল আবেদনকাৰীসকলৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত গ্ৰহণৰ বাবে তেওঁলোকে কোম্পানীটোৰ প্ৰতি আনুগত্যশীল সেৱাৰ শপত খাব লাগিছিল, লগতে ব্ৰিটিছ ৰজাৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত খাব লাগিছিল।{{sfn|Indian Naturalisation Act 1852}} ===প্ৰত্যক্ষ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসন=== ১৮৫৮ চনত ভাৰতক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শাসনৰ অধীনলৈ অনা হয়। ভূখণ্ডসমূহ ব্যাপকভাৱে দুটা ৰাজনৈতিক গোটৰ মাজত বিভক্ত কৰা হয়: ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰদেশ আৰু ৰাজকীয় ৰাজ্যসমূহ, যিবোৰ স্থানীয় ৰজাৰ দ্বাৰা শাসন কৰা অঞ্চল আছিল, যিবোৰক ব্ৰিটিছৰ আধিপত্য গ্ৰহণৰ বিনিময়ত সীমিত স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাদেশিক বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=4}} আনহাতে ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ শাসকৰ প্ৰজাসকলক ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jones|1945|p=124}} যদিও ব্ৰিটেইনৰ দুয়োবিধ হোল্ডিঙৰ ব্যাপক অধিকাৰ আছিল, ঘৰুৱা আইনত ৰাজশাসিত ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিদেশী ভূখণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তিক যুক্তৰাজ্যত বিদেশী হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু সুৰক্ষিত ব্যক্তি উভয়কে ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় পাছপ’ৰ্ট প্ৰদান কৰিব পৰা গৈছিল। সংৰক্ষিত ব্যক্তিসকলে প্ৰথমে অনুমতি বিচৰাৰ অবিহনে ব্ৰিটেইনলৈ যাব নোৱাৰিছিল যদিও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰেই কনছুলাৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰত্যক্ষ শাসিত অংশ আৰু ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো এখনৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা ব্যক্তি এজন একেলগে ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি হ'ব পাৰিছিল।{{sfn|Jones|1945|pp=127–128}} এই সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন সংহিতাহীন আছিল আৰু ইয়াত কোনো সৰ্বজনগ্ৰাহ্য নিয়ম নাছিল,{{sfn|Gosewinkel|2008|p=13}} ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অতীতৰ উদাহৰণ আৰু সাধাৰণ আইনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=41}} ১৯ শতিকাৰ মাজভাগলৈকে যুক্তৰাজ্যত প্ৰাকৃতিককৰণৰ নিয়ম সাম্ৰাজ্যৰ অন্যান্য অঞ্চলত প্ৰযোজ্য হয় নে নহয় সেয়া স্পষ্ট নাছিল। প্ৰতিটো কলনীৰ নিজৰ নিজৰ পদ্ধতি আৰু বিদেশীক প্ৰজা হিচাপে ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক বিবেচনা চলিছিল।{{sfn|Karatani|2003|pp=55–56}} ১৮৪৪ চনলৈকে ব্ৰিটেইনত ব্যক্তিগতকৰণ সংসদৰ আইনসমূহৰ জৰিয়তে সম্ভৱ হৈছিল, তেতিয়া অধিক সুশৃংখলিত প্ৰশাসনিক প্ৰক্ৰিয়া প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bagnall|Sherratt|2021|p=286}} ১৮৪৭ চনত ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিকভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰজা আৰু অন্যান্য ভূখণ্ডত তেনে কৰা প্ৰজাৰ মাজত স্পষ্ট পাৰ্থক্য আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰণয়ন কৰে। ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা ব্যক্তিসকলে সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা এই মৰ্যাদা লাভ কৰা বুলি ধৰা হৈছিল, যিটো সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে বৈধ আছিল। উপনিৱেশত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰাসকলক স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ মাজেৰে পাৰ হোৱা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক কেৱল সংশ্লিষ্ট ভূখণ্ডৰ ভিতৰতহে বৈধ বিষয়ৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।{{sfn|Historical background information on nationality|p=8}} উদাহৰণস্বৰূপে, বংগত স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা এটা বিষয় তাত ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল, কিন্তু ইংলেণ্ড বা নিউ চাউথ ৱেলছত নহয়। সংৰক্ষিত ব্যক্তিৰ দৰেই স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৃত ব্ৰিটিছ প্ৰজাসকলেও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত সাম্ৰাজ্যিক সুৰক্ষাৰ অধিকাৰী আছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=55}} ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ''ব্ৰিটিছ নেচনেলিটি এণ্ড ষ্টেটাছ অৱ এলিয়েনছ এক্ট ১৯১৪'' গৃহীত হোৱাৰ লগে লগে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে নিয়মসমূহ সংহিতাকৃত বিধি আইনৰ আওতালৈ আনিছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাক সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে এক সাধাৰণ জাতীয়তা হিচাপে প্ৰামাণিকীকৰণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Baldwin|2001|pp=527–528}}{{sfn|Historical background information on nationality|p=10}}{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=5}} এই আইনখনে ডমিনিয়ন আৰু ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়াই সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা বিদেশীক বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যদিও স্থানীয় আইন অনুসৰি স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ অধিক অনুদানত বাধা দিয়া নাছিল।{{sfn|Parry|1954|p=102}} স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ প্ৰয়োগ অব্যাহত ৰখাৰ ফলত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষই প্ৰাকৃতিককৰণ প্ৰক্ৰিয়াত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা যোগ কৰাটো এৰাই চলিব পাৰিছিল।{{sfn|Parry|1954|pp=106–107}} ===অসমান মৰ্যাদা=== ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতৰ [[চিপাহী বিদ্ৰোহ]]ৰ পিছত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াই ১৮৫৮ চনত "ভাৰতৰ ৰাজকুমাৰ, প্ৰধান আৰু জনসাধাৰণ"ৰ প্ৰতি ৰাজকীয় ঘোষণা জাৰি কৰি ঘোষণা কৰে যে, “ৰাজমুকুট আমাৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে একে কৰ্তব্যৰ বাধ্যবাধকতাৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই আছে, যিয়ে আমাক আমাৰ আন সকলো প্ৰজাৰ সৈতে বান্ধি ৰাখিছে’’।{{sfn|Frost|2018|p=849}} চৰকাৰী অলংকাৰিকতাই ব্ৰিটিছ বিষয়ৰ মৰ্যাদাক সমতাৰ মঞ্চ হিচাপে গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল, যিয়ে এটা সাম্ৰাজ্যবাদী দৰ্শনক চিত্ৰিত কৰিছিল যে, জাতি বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে বৃটিছ শাসনৰ অন্তৰ্গত সকলো প্ৰজা আইনৰ আগত সমান।{{sfn|Huttenback|1973|pp=108–109, 118}} এই আদৰ্শৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতাপূৰ্ণ কাৰ্য আছিল অন্যান্য উপনিবেশ আৰু ডমিনিয়নত অনুপ্ৰৱেশৰ ধাৰাবাহিক নিষেধাজ্ঞাৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাকে ধৰি অ-শ্বেত প্ৰব্ৰজনকাৰীক তেওঁলোকৰ সীমান্তত প্ৰৱেশত বাধা দিবলৈ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Huttenback|1973|pp=117–118}} অষ্ট্ৰেলিয়া, কানাডা, নিউজিলেণ্ড আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশক যিকোনো ধৰণে কঠোৰভাৱে বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰে।{{sfn|Huttenback|1973|pp=111, 116, 120, 134–135}} ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনতে নিজৰ ব্ৰিটিছ প্ৰজা অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অধিক সফলতা লাভ কৰিছিল, যাৰ উদাহৰণ হাউছ অৱ কমনছলৈ দুজন ভাৰতীয় প্ৰাৰ্থী দাদাভাই নৌৰজী আৰু মানচেৰজী ভৌনাগ্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা।{{sfn|Frost|2018|p=850}} ইউৰোপীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰে একে মৰ্যাদা আৰু অধিকাৰৰ সমান সাম্ৰাজ্যবাদী নাগৰিকত্বৰ দাবী ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যখনত ভাৰতীয় নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ প্ৰধান প্ৰেৰণাদায়ক আছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=850, 856, 860}} প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পূৰ্বে সাম্ৰাজ্যবাদী চৰকাৰে এই দাবীসমূহক বৈধ বুলি স্বীকৃতি দিছিল যদিও এই আন্দোলনসমূহ বৈপ্লৱিক প্ৰকৃতিৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনাত অস্থিৰ হৈ পৰিছিল আৰু ভাৰতীয় উদ্বেগক ৰাজনৈতিকভাৱে স্বীকৃতি নিদি স্থানীয় অশান্তি হিচাপে বলপূৰ্বকভাৱে দমন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=859–860}} ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত সমতা সম্ভৱ নহ’ব বুলি ধাৰণা স্পষ্ট হোৱাৰ লগে লগে যুদ্ধোত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু দেশৰ স্বাধীনতাৰ দিশে ধাৱমান হ’ল।{{sfn|Frost|2018|pp=865–867}} ==স্বাধীনতাৰ পিছৰ নীতি== ===বিভাজন আৰু পৰিৱৰ্তন=== ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছ ভাৰতক দুটা স্বতন্ত্ৰ ডমিনিয়নত বিভক্ত কৰা হয়, ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া আৰু ফেডাৰেচন অৱ পাকিস্তান।{{sfn|Pachauri|2010|p=1135}} ১৯৪৯ চনৰ কমনৱেলথ প্ৰধানমন্ত্ৰী সন্মিলনত গণৰাজ্য হিচাপে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যপদ অব্যাহত ৰখালৈকে ভাৰতে সপৰিৱৰ্তনৰ সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ ৰাজক সাৰ্বভৌম ক্ষমতা হিচাপে গণ্য কৰিছিল।{{sfn|Steinberg|1949|p=39}} স্বাধীন ভাৰতে নিজাকৈ জাতীয়তা আইন প্ৰণয়ন নকৰালৈকে ভাৰতীয়সকল ব্ৰিটিছৰ প্ৰজা হৈয়েই থাকিল।{{sfn|Ansari|2013|p=287}} পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰজাসকল যেতিয়া তেওঁলোকৰ ৰাজ্যসমূহে ভাৰতত যোগদান কৰে তেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰজা ব্ৰিটিছ হৈ পৰে।{{sfn|Parry|1954|p=107}} ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৪৮ৰ অধীনত ব্ৰিটিছ বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা সংস্কাৰ কৰা হৈছিল। এই আইনখনে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যত ব্যৱহৃত সাধাৰণ জাতীয়তা পৰিত্যাগ কৰি ব্ৰিটিছ বিষয়ক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰি কমনৱেলথ দেশৰ যিকোনো নাগৰিকক বুজায়। এই আইনত কমনৱেলথৰ নাগৰিকক একে অৰ্থ বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজা/কমনৱেলথ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা প্ৰতিখন কমনৱেলথ দেশৰ নাগৰিকত্বৰ সৈতে সহ-অস্তিত্ব আছিল। যিহেতু ১৯৪৯ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৪৮ চনৰ আইনখন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়লৈকে ভাৰতে নাগৰিকত্বৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা নাছিল, সেয়েহে ভাৰতীয়সকলক (আৰু নাগৰিকত্ব আইন নথকা আন সকলো ডমিনিয়নৰ নাগৰিক) সাময়িকভাৱে “নাগৰিকত্ব অবিহনে ব্ৰিটিছ প্ৰজা’’ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল।{{sfn|Wade|1948|pp=69–70, 73}} ===গণৰাজ্য আৰু এটা ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকত্ব=== ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধানখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ দিনা দেশখন গণৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ আগতেই{{sfn|Winegard|2011|p=2}} ভাৰতীয় সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহ ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ পৰাই বলবৎ হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানক পৃথক কৰা নতুন সীমান্ত পাৰ হৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ জনসংখ্যাৰ গতিবিধিৰ সৃষ্টি হয়। এই প্ৰেক্ষাপটত সংবিধানসভাই এই প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ নাগৰিকত্ব নিৰ্ণয়ৰ তাৎক্ষণিক উদ্দেশ্যে সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহৰ পৰিসৰ সীমিত কৰি ৰাখিছিল। পিছলৈ ১৯৫৫ চনত সংসদে প্ৰণয়ন কৰা নাগৰিকত্ব আইনখনে সেই বিন্দুৰ পিছত নাগৰিকত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দি সম্পূৰ্ণ কাঠামো তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Jayal|2019|p=34}} ভাৰতত বাস কৰা যিকোনো ব্যক্তিয়ে ১৯৪৯ চনত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে, যদিহে তেওঁলোক: ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা, জন্মলাভ কৰা পিতৃ-মাতৃৰ অন্ততঃ এজন ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা বা সংবিধান আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে কমেও পাঁচ বছৰ ভাৰতত বাস কৰা।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} দেশৰ বাহিৰত বাস কৰা ভাৰতীয় বংশৰ ব্যক্তিসকলে নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিছিল যদিও স্বেচ্ছাই বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ব্যক্তিক ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=8}} এই প্ৰসংগত “বিদেশী ৰাষ্ট্ৰ’’ৰ সংজ্ঞাত কমনৱেলথৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।{{sfn|Ahmad|1997|p=114}} পাকিস্তানৰ অংশ হোৱা অঞ্চলৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিব পৰা যাব যদিহে তেওঁলোক (বা পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা) ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৯৩৫ৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত প্ৰাক্-বিভাজিত ভাৰতৰ যিকোনো অংশত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু হয় ১৯ জুলাই ১৯৪৮ৰ আগতে ভাৰতীয় ভূখণ্ডত বাস কৰিছিল, নহয় সেই তাৰিখৰ পিছত, কিন্তু আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই ডমিনিয়নৰ বিষয়াসকলে ভাৰতৰ নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিছিল সংবিধানৰ অধীনত। পাকিস্তানৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলে পঞ্জীয়নৰ বাবে আবেদন কৰাৰ পূৰ্বে কমেও ছমাহৰ বাবে ভাৰতত বাস কৰা হ’ব লাগিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি যিকোনো সময়তে তাত বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=6–7}} দুয়োখন দেশৰ মাজত স্পষ্ট সীমাৰেখা থকাৰ আগৰে পৰাই নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হৈ থকা নাছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰত চৰকাৰে সেই অঞ্চলত চাহ বাগিচা বৃদ্ধিৰ সুবিধাৰ বাবে উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ নেপালীসকলক উৎসাহিত কৰাৰ উপৰি সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় সাদৃশ্যৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত উচ্চ হাৰত প্ৰব্ৰজন ঘটি আছিল। ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চৰকাৰে নেপালৰ সৈতে মুক্ত চলাচলৰ চুক্তিৰ আলোচনা কৰে, যাৰ ফলত ১৯৫০ চনত “ভাৰত-নেপাল শান্তি আৰু বন্ধুত্ব চুক্তি’’ হয়; তাৰ পিছত সকলো ভাৰতীয় আৰু নেপালৰ নাগৰিকে যিকোনো এখন দেশতে বাস আৰু কাম কৰাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদিত ক্ষমতা লাভ কৰিছে।{{sfn|Thapliyal|1999|pp=778–780}} ===কমনৱেলথৰ নাগৰিকত্ব=== ১৯৪৯ চনৰ পিছলৈকে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰথম অৱস্থাত যুক্তৰাজ্য আৰু আয়াৰলেণ্ডত বসতি স্থাপন কৰাৰ স্বয়ংক্ৰিয় অধিকাৰ অব্যাহত ৰাখিছিল।{{sfn|McKay|2008}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ব্ৰিটেইনলৈ অ-শ্বেতসকলৰ প্ৰব্ৰজনক ব্যৱস্থাগতভাৱে নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছিল যদিও দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটেইনৰ শক্তিশালী অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে ঔপনিৱেশিক প্ৰব্ৰজনৰ এক অভূতপূৰ্ব ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিছিল।{{sfn|Hansen|1999|pp=90, 94–95}} ইয়াৰ উত্তৰত ব্ৰিটিছ সংসদে ব্ৰিটিছ দ্বীপপুঞ্জৰ বাহিৰৰ পৰা আহিব পৰা যিকোনো কমনৱেলথ নাগৰিকৰ ওপৰত কমনৱেলথ ইমিগ্ৰেণ্টছ এক্ট ১৯৬২ৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে।{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} ১৯২২ চনত কমন ট্ৰেভেল এৰিয়া ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে আয়াৰলেণ্ডে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছতো সকলো ব্ৰিটিছ প্ৰজাক মুক্তভাৱে চলাচলৰ অনুমতি দি থাকিল, কিন্তু ১৯৬২ চনত ব্ৰিটেইনৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰতিফলিত কৰি এই ক্ষমতা কেৱল গ্ৰেট ব্ৰিটেইন বা আয়াৰলেণ্ড দ্বীপত জন্মগ্ৰহণ কৰা লোকসকলৰ মাজত সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল।{{sfn|Lloyd|1998|pp=515–516}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ১৯৭১ চনত ব্ৰিটেইনে পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা যুক্তৰাজ্যত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰজাৰ বাবে এই ব্যৱস্থাসমূহ কিছু পৰিমাণে শিথিল কৰে,{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} যিয়ে বগা কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলক ফলপ্ৰসূ অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদান কৰে।{{sfn|Paul|1997|p=181}} ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰাকৃতিককৰণৰ পৰিৱৰ্তে পঞ্জীয়নৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল যদিও এই পদ্ধতিৰ অধিগ্ৰহণৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সুবিধা নাছিল।{{sfn|Toxley|1967|p=498}} ২০০৩ চনত ভাৰতীয় আইনৰ দ্বাৰা কমনৱেলথৰ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা আঁতৰোৱালৈকে এই পথ উপলভ্য আছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=9}} ব্ৰিটেইনে নিজেই নিজৰ জাতীয়তা আইনখনক ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৮১ৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ নিজৰ বাকী থকা ভূখণ্ড আৰু বহিঃৰাজ্যৰ সম্পত্তিৰ অধিক সামান্য সীমাবদ্ধতাক নবীকৰণ কৰিছিল,{{sfn|Paul|1997|pp=182–183}} যিয়ে "ব্ৰিটিছ বিষয়" শব্দটোক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছিল যাতে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলকো আৰু অন্তৰ্ভুক্ত কৰা নহয়। ভাৰতীয় নাগৰিকসকল ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে{{sfn|Bloom|2011|p=640}} আৰু এতিয়াও ব্ৰিটেইনত ভোটদান আৰু ৰাজহুৱা পদৰ বাবে থিয় দিয়াৰ যোগ্য।{{sfn|Bloom|2011|p=654}} ===বাকী থকা কলনীসমূহৰ একত্ৰীকৰণ=== ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতত থকা ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক অঞ্চলসমূহ পুনৰ একত্ৰিত কৰা হয়। ১৯৪৯ চনত ফ্ৰান্সৰ প্ৰশাসনিক চন্দ্ৰনাগুৰে গণভোট অনুষ্ঠিত কৰে, যাৰ ফলত চহৰখন পশ্চিম বংগৰ সৈতে একত্ৰিত হয়,{{sfn|Yechury|2015|p=1150}} আনহাতে ১৯৫৪ চনৰ ভিতৰত ফৰাচী অধিকৃত ভাৰতৰ বাকী অংশ ত্যাগ কৰা হয়।{{sfn|Yechury|2015|p=1164}} ১৯৫৪ আৰু ১৯৬১ চনত দুটা সামৰিক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে পৰ্তুগীজ অধিকৃত ভাৰতক বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হয়।{{sfn|Gonçalves|2003|p=56}} যদিও এই ভূখণ্ডসমূহৰ বেছিভাগ বাসিন্দাকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ আৰু পূৰ্বৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ মাজৰ পৰা দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলীৰ পৰা অহাসকলৰ বাদে এটা বাছনি কৰিবলৈ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} গোৱা, দমন আৰু দিউত এই তাৰিখৰ আগতে নিজৰ বৰ্তমানৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰি লিখিত ঘোষণা নকৰালৈকে ১৯৬১ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত বাসিন্দাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Ferrao|2010|pp=250–251}} পৰ্তুগালে ইয়াৰ পূৰ্বৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত স্বীকৃতি দিয়া নাছিল; {{sfn|Ferrao|2010|p=249}} ১৯৭৫ চনৰ ৩ জুন তাৰিখৰ আগতে প্ৰযোজ্য অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্যক্তিসকলক পৰ্তুগীজ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ferrao|2010|p=251}} ===ছিকিমৰ যোগদান=== ছিকিম ৰাজ্য ১৭ শতিকাৰ পৰা ১৯৭৫ চনলৈকে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এখন স্বায়ত্তশাসিত ৰাজতন্ত্ৰ আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=213}} ছিকিমৰ বৈদেশিক বিষয়ৰ ওপৰত ব্ৰিটেইন (আৰু পিছলৈ ভাৰত)ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল, ছিকিমক কেতিয়াও স্বাধীন ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰ বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল আৰু ঘৰুৱা বিষয়ত সদায় সম্পূৰ্ণ স্বায়ত্তশাসন আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} ছিকিমত প্ৰজা আইন বলবৎ হোৱা দিনলৈ অৰ্থাৎ ১৯৬১ চনলৈকে ছিকিমত সংহিতাকৃত জাতীয়তা আইন নাছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} এই আইনখনে প্ৰথমতে ছিকিম প্ৰজাক দেশত নিজৰ স্থায়ী ঘৰ থকা থলুৱা বংশৰ যিকোনো ব্যক্তি বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছিল, বা ছিকিমত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তি যিয়ে নিজৰ পূৰ্বৰ দেশৰ সৈতে সকলো সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰিছিল বা ছিকিমত ৰিয়েল এষ্টেট অধিগ্ৰহণ কৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৩৭ চনৰ আগতে ছিকিমত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা আৰু অধিক সীমিত কৰা হয়, যাৰ ফলত ফলস্বৰূপে বৃহৎ সংখ্যক নেপালী বাসিন্দাই দেশখনত স্থায়ী মৰ্যাদা লাভ কৰাত বাধা আৰোপ কৰা হয়।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=262}} দ্বৈত নাগৰিকত্ব নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু অনা-ছিকিম পুৰুষৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ সময়ত মহিলাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে প্ৰজা হিচাপে নিজৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলাইছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|pp=221, 223}} বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে জাতিগত অৰ্হতা বিশেষভাৱে জনসমৰ্থন লাভ কৰা নাছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি হৈছিল আৰু পিছৰ বছৰত এই নিয়ম বাতিল কৰা হৈছিল। কিন্তু ১৯৬২ চনৰ সংশোধনীয়ে থলুৱা বংশৰ অ-নাগৰিকৰ বাবেও এক সুবিধাজনক প্ৰাকৃতিককৰণ পথৰ সৃষ্টি কৰিছিল; ১৮৫০ চনৰ আগতে ছিকিমত বাস কৰা ব্যক্তিৰ বংশধৰ যিকোনো ব্যক্তিয়ে দেশত নাথাকিলেও বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিব পাৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৭৫ চনত ছিকিমৰ ৰাজতন্ত্ৰ ভংগ হৈ ভাৰতত যোগদান কৰাৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলৰ আগতে ছিকিমৰ প্ৰজা হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=264}} এই অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াই ছিকিমত বাস কৰা কিছুমান বিশেষ গোটক ৰাষ্ট্ৰহীন কৰি পেলায়, যিবিলাকৰ ভিতৰত সম্পত্তিহীনভাৱে দীৰ্ঘদিনীয়া বাসিন্দাসকল, অনা-ছিকিমীক বিয়া কৰোৱা নাৰীসকল আৰু প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰা কিন্তু ১৯৭৫ চনৰ আগতে পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰা ব্যক্তিকসকল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=219}} ===প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি=== ভাৰতীয় জাতীয়তাৰ নিয়মসমূহ প্ৰথম গণৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠাৰ সময়ত সৃষ্টি হোৱাৰ সময়তে ব্যাপকভাৱে অনুমোদন লাভ কৰিছিল। ১৯৮০ চনৰ পৰা ক্ৰমান্বয়ে চৰকাৰে চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা অনুপ্ৰৱেশৰ পৰিৱৰ্তিত আৰ্হিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভত কিছু কঠোৰতা ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি কৰিছে।{{sfn|Jayal|2019|pp=34–35}} বংগৰ পৰা অসমলৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ প্ৰব্ৰজন আৰম্ভ হৈছিল ঔপনিৱেশিক শাসনৰ সময়ত। ব্ৰিটিছ কৰ্তৃপক্ষই অঞ্চলটোৰ বাহিৰৰ শ্ৰমিকসকলক ৰেলপথ নিৰ্মাণ, কৃষি উন্নয়ন আৰু সম্পদ খননৰ বাবে নিৰন্তৰ শ্ৰমিকৰ উৎস প্ৰদান কৰিবলৈ তাত পুনৰ সংস্থাপন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল।{{sfn|Hilaly|2016|pp=59–61}} প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ আগমনৰ প্ৰতি স্থানীয় অসন্তুষ্টিৰ ফলত ৰাজ্যখনৰ সকলো নাগৰিকৰ কেন্দ্ৰীয় নীৰিক্ষণ বজাই ৰাখিবলৈ ১৯৫১ চনত অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী গঠন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bhatia|2021|pp=185}}{{sfn|Kumar|2019|p=205}} ১৯০১ চনৰ পৰা ১৯৮১ চনৰ ভিতৰৰ সমগ্ৰ সময়ছোৱাত অসমৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ ভাৰতৰ বাকী অংশতকৈ যথেষ্ট বেছি আছিল।{{sfn|Baruah|1986|p=1187}} ১৯৭১ চনৰ বাংলাদেশ মুক্তি যুদ্ধৰ পিছৰ দশকত প্ৰব্ৰজনৰ সৰ্বোচ্চ মাত্ৰা সংঘটিত হৈছিল;{{sfn|Jayal|2019|p=35}} ১৯৭০ চনত প্ৰায় ১৮ লাখ লোকে ৰাজ্যখনত বসতি স্থাপন কৰিছিল, ১৯৫০ চনত ২২১,০০০ আৰু ১৯৬০ চনত ৪২৪,০০০ লোকে বসতি স্থাপন কৰিছিল।{{sfn|Weiner|1983|pp=285–286}} ১৯৭৯ চনত স্থানীয় নিৰ্বাচনৰ সময়ত ভোটাৰ তালিকাত নাম সন্নিৱিষ্ট কৰা ভোটাৰৰ এক বুজন অংশ অ-নাগৰিক বুলি আৱিষ্কাৰ কৰা হয়। তাৰ পিছৰ প্ৰতিক্ৰিয়াই বহুবছৰীয়া অসম আন্দোলনৰ সূচনা কৰে,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=11}} যিয়ে ৰাজ্যখনৰ পৰা বিদেশীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ দাবী জনায়।{{sfn|Fernandes|2005|p=3237}} প্ৰতিবাদৰ আয়োজক আৰু চৰকাৰী বিষয়াসকলে অৱশেষত ১৯৮৫ চনত অসম চুক্তিৰ ওপৰত একমত হয়, যাৰ ফলত সেই বছৰতে নাগৰিকত্ব আইনত 6-A ধাৰা সংযোজন কৰা হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=13}} এই পৰিৱৰ্তনৰ অধীনত ১৯৬৬ চনৰ আগতে অসমত বসবাস কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক আছিল; ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৭১ চনৰ ভিতৰত তাত বসতি স্থাপন কৰাসকলক নিৰ্বাচনী তালিকাৰ পৰা আঁতৰাই নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰাৰ আগতে ১০ বছৰৰ অপেক্ষাৰ সময়সীমাৰ অধীনত ৰখা হৈছিল। ১৯৭১ চনৰ পিছত অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলক সকলোকে অবৈধভাৱে প্ৰব্ৰজন কৰা বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jayal|2019|p=35}} চুবুৰীয়া দেশ শ্ৰীলংকাত জাতিগত সংঘাতৰ ফলত ১৯৮৩ চনত গৃহযুদ্ধৰ সৃষ্টি হয়। শত্ৰুতা আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত প্ৰায় এক লাখ লোকে ভাৰতত আশ্ৰয় লয়। এই ঘটনাৰ লগতে অসমত চলি থকা অশান্তিৰ সংমিশ্ৰণত ১৯৮৬ চনত নাগৰিকত্ব আইনৰ আন এক সংশোধনীৰ ফলত অন্ততঃ এজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃৰ পৰা জন্ম হোৱা সন্তানৰ জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব সীমিত কৰা হয়। ২০০৩ চনত কৰা আন এটা সংশোধনে সেই প্ৰাপ্য কেৱল দুজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃ থকা শিশুৰ বাবেহে সীমিত কৰিছিল, বা যিসকলৰ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু যদি আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়।[75] সেই বছৰতে সমগ্ৰ দেশৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জীত বাধ্যতামূলক পঞ্জীয়ন (অসমৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট পঞ্জীৰ বিপৰীতে) প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়,[76] লগতে বিদেশত বাস কৰা ভাৰতীয় প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ বাবে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বও প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়।[54] ২০১৫ চনৰ আগতে ভাৰতত অবৈধভাৱে প্ৰৱেশ কৰা কিছুমান ধৰ্মীয় গোটৰ অন্তৰ্গত চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ বাবে ২০১৯ চনত নিৰ্বাচিতভাৱে নিষেধাজ্ঞা শিথিল কৰা হৈছিল; আফগানিস্তান, বাংলাদেশ আৰু পাকিস্তানৰ পৰা অহা ব্যক্তি যিসকল হিন্দু, শিখ, বৌদ্ধ, জৈন, পাৰ্চী বা খ্ৰীষ্টান, তেওঁলোকক জাতীয়তাৰ উদ্দেশ্যে অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী হিচাপে গণ্য কৰা নহয়[77] আৰু প্ৰাকৃতিককৰণৰ বাবে ছবছৰৰ বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে যোগ্য।[78] এই পৰিৱৰ্তনসমূহ প্ৰণয়নৰ ফলত পূৰ্বৰ নাগৰিকত্ব আইনসমূহৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ প্ৰকৃতিক প্ৰতিহত কৰাৰ বাবে ব্যাপক প্ৰতিবাদৰ সৃষ্টি হয়।[79] অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী ২০১৯ চনত ব্যাপকভাৱে উন্নীত কৰা হয়, ৰাজ্যখনৰ প্ৰতিজন নাগৰিকে নিজৰ নাগৰিকত্ব আৰু ১৯৭১ চনৰ পূৰ্বৰ বসতিৰ প্ৰমাণ দেখুৱাব লাগিব।[80] ১৯ লাখ লোকে পৰ্যাপ্ত নথিপত্ৰ প্ৰদান কৰিব নোৱাৰিলে আৰু পঞ্জীত তালিকাভুক্ত নহ'ল, যাৰ ফলত তেওঁলোক ৰাষ্ট্ৰহীন হৈ পৰিল আৰু বিতাড়নৰ বলি হ’ল।[81] {{India stub}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html Overseas Citizenship of India (OCI) - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110902173646/http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html |date=2011-09-02 }} * [http://www.mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm Extracts from the Citizenship Act 1955 - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207132404/http://mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm |date=2009-02-07 }} * [http://indiacode.nic.in/coiweb/coifiles/p02.htm Constitutional provisions - Indian Citizenship] * Pdf versions of the [http://mha.nic.in/acts_rules.htm Citizenship Act 1955 and Citizenship Rules 1956] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225034933/http://www.mha.nic.in/acts_rules.htm |date=2008-02-25 }} * [http://www.nrirealtynews.com/stories/dec06/demand-for-overseas-indian-citizenship-cards-rising.php OCI Card] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/09/letter-in-todays-scmp.html South China Morning Post of 25 September 2006, highlighting the plight of Indian ethnic minority BN(O)s in Limbo in Hong Kong] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/10/south-china-morning-post.html South China Morning Post of 23 October 2006, criticising failure to properly process British citizenship applications of Indian-origin ethnic minority British nationals in Hong Kong] * [http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html Dual Nationality - US Embassy, New Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160317051738/http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html |date=2016-03-17 }} *[http://www.worldvisaguide.com/info.php?v&st=India&country=India&select3=Tourist%20Visa&select4=n Indian Tourist Visa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160311233410/http://worldvisaguide.com/info.php?country=india&select3=tourist%20visa&select4=n&st=india&v |date=2016-03-11 }} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংবিধান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন]] 7e5ox3la7fg0upx81yh40p1iqzjavlh 514958 514956 2025-06-04T18:29:35Z Pranamikaadhikary 27435 /* প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি */ 514958 wikitext text/x-wiki {{Infobox legislation | short_title = নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন, ১৯৫৫ | legislature = | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন আৰু নিৰ্ধাৰণৰ ব্যৱস্থাৰ এখন আইন। | citation = [https://indiacode.nic.in/handle/123456789/1522 Act No 57 of 1955] | territorial_extent = [[ভাৰত]] | enacted_by = [[ভাৰতৰ সংসদ]] | date_enacted = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | date_assented = | date_signed = | date_commenced = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | white_paper = | 3rd_reading = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = ফৰেইনাৰচ্ এক্ট, ১৯৪৬,<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী)আইন, ২০০৩<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | summary = | keywords = | status = সংশোধিত }} ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয়তা প্ৰয়োজনীয়তা নিশ্চিত কৰা দুটা প্ৰাথমিক আইন আছে, ভাৰতৰ সংবিধান আৰু নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫। ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ ভিতৰত ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা সকলো ব্যক্তিয়ে পিতৃ-মাতৃৰ ৰাষ্ট্ৰীয়তা নিৰ্বিশেষে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ২০০৪ চনৰ ৩ ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিহে অন্ততঃ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক হয়। তেতিয়াৰ পৰা দেশত জন্ম লোৱা ব্যক্তিসকলে জন্মৰ সময়ত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে যদিহে পিতৃ-মাতৃ দুয়োজন ভাৰতীয় নাগৰিক হয়, বা এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়। কমেও ১২ বছৰ দেশত বাস কৰি পূৰ্বৰ যিকোনো জাতীয়তা ত্যাগ কৰি বিদেশীয়ে প্ৰাকৃতিকৰণৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিক হ’ব পাৰে। ইয়াৰে চুবুৰীয়া দেশৰ কিছুমান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ বাবে বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা ছয় বছৰ হ্ৰাস কৰিও যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। পাকিস্তান বা বাংলাদেশত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা, বা স্বেচ্ছাই বিদেশী নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই পেলায়। প্ৰাক্তন ভাৰতীয় নাগৰিক (পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী বাদ দি) আৰু নাগৰিকৰ বংশধৰসকলে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰে, যিয়ে দেশত বাস আৰু কাম কৰাৰ প্ৰাপ্য প্ৰদান কৰে। ভাৰতত পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ শাসন আছিল আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি আছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল যদিও ভাৰতীয়সকলে এতিয়া ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰীয়তা লাভ কৰা নাই, তথাপিও ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি তেওঁলোক কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে। যুক্তৰাজ্যত বাস কৰাৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনৰ নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ লগতে তাত ৰাজহুৱা পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ বাবে যোগ্য। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলেও দ্বিপাক্ষিক চুক্তিৰ জৰিয়তে নেপালত মুক্ত চলাচলৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছে। ==পৰিভাষা== নাগৰিকত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তা শব্দ দুটাৰ অৰ্থ ইংৰাজী ভাষাত সদায় স্পষ্ট নহয় আৰু ইয়াৰ অৰ্থ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাই কোনো ব্যক্তিৰ জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ আইনী অন্তৰ্ভূক্তিক বুজায় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিত ৰাষ্ট্ৰৰ সদস্যক বুজাওঁতে ব্যৱহৃত সাধাৰণ শব্দ; নাগৰিকত্বই সেই জাতিটোত এজন ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ গোটক বুজায়।{{sfn|Kondo|2001|pp=2–3}} ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সাধাৰণতে এই শব্দ দুটা পৰিপূৰক বিনিময় হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় আইনত প্ৰযোজ্য অধিক নিখুঁত সংজ্ঞা প্ৰদান কৰে; নাগৰিকত্ব হৈছে কেৱল প্ৰাকৃতিক ব্যক্তিয়েহে লাভ কৰিব পৰা আইনী মৰ্যাদা আৰু ই এজন ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয়তা হৈছে এনে এক মৰ্যাদা যি প্ৰাকৃতিক আৰু ন্যায়িক ব্যক্তি উভয়ৰে বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব পাৰে, যিয়ে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ প্ৰেক্ষাপটত সত্ত্বাৰ অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=1}} ==ঔপনিৱেশিক যুগৰ ইতিহাস== ===কোম্পানী প্ৰশাসন=== ১৬০০ চনত ৰাজকীয় চনদৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে এছিয়াৰ সৈতে ইংৰাজৰ সকলো বাণিজ্যৰ একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নীল, নিমখ, ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্পৰ ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে এই কোম্পানীটোৱে ভাৰতীয় উপমহাদেশত এক শক্তিশালী বাণিজ্যিক উপস্থিতি লাভ কৰে। ১৮ শতিকাত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাৰ লগে লগে কাৰ্য্যকলাপ অধিক লাভজনক হৈ পৰে, যাৰ ফলত কোম্পানীটোৱে আঞ্চলিক ৰাজনীতিত হস্তক্ষেপ কৰি অধিক সুবিধা লাভ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। প্ৰতিষ্ঠানটোৰ বিশাল আৰ্থিক সম্পদ আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াক প্ৰতিদ্বন্দ্বী ইউৰোপীয় বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহক পৰাস্ত কৰি ভাৰতৰ প্ৰধান শক্তি হিচাপে পৰিগণিত কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তুলিছিল।{{sfn|Metcalf|Metcalf|2006|pp=44–55}} ১৭৫৭ চনৰ পৰা ১৮৫৮ চনলৈকে কোম্পানীটোৱে নিজেই প্ৰত্যক্ষ শাসকীয় সংস্থা হিচাপে শাসন কৰিছিল যদিও সাৰ্বভৌমত্ব প্ৰায়ে মুকুটৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছিল। যদিও ভাৰতত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ উল্লেখ কৰি আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল, কোন ব্যক্তি প্ৰজা সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ কোনো বিস্তৃত ৰাষ্ট্ৰীয়তা বিধি নাছিল, যাৰ ফলত এই সময়ছোৱাত থলুৱা ভাৰতীয়সকলৰ মৰ্যাদা অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=3–4}} ১৮৫২ চনত গৃহীত হোৱা আইন অনুসৰি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভূখণ্ডত বাস কৰা বিদেশীসকলে চৰকাৰৰ ওচৰত আবেদন কৰি ব্ৰিটিছ প্ৰজা হিচাপে প্ৰাকৃতিককৰণৰ অনুমতি দিছিল। ন্যূনতম বাসস্থানৰ কোনো প্ৰয়োজনীয়তা নাছিল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল সংশ্লিষ্ট বিষয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন আছিল। সফল আবেদনকাৰীসকলৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত গ্ৰহণৰ বাবে তেওঁলোকে কোম্পানীটোৰ প্ৰতি আনুগত্যশীল সেৱাৰ শপত খাব লাগিছিল, লগতে ব্ৰিটিছ ৰজাৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত খাব লাগিছিল।{{sfn|Indian Naturalisation Act 1852}} ===প্ৰত্যক্ষ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসন=== ১৮৫৮ চনত ভাৰতক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শাসনৰ অধীনলৈ অনা হয়। ভূখণ্ডসমূহ ব্যাপকভাৱে দুটা ৰাজনৈতিক গোটৰ মাজত বিভক্ত কৰা হয়: ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰদেশ আৰু ৰাজকীয় ৰাজ্যসমূহ, যিবোৰ স্থানীয় ৰজাৰ দ্বাৰা শাসন কৰা অঞ্চল আছিল, যিবোৰক ব্ৰিটিছৰ আধিপত্য গ্ৰহণৰ বিনিময়ত সীমিত স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাদেশিক বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=4}} আনহাতে ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ শাসকৰ প্ৰজাসকলক ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jones|1945|p=124}} যদিও ব্ৰিটেইনৰ দুয়োবিধ হোল্ডিঙৰ ব্যাপক অধিকাৰ আছিল, ঘৰুৱা আইনত ৰাজশাসিত ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিদেশী ভূখণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তিক যুক্তৰাজ্যত বিদেশী হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু সুৰক্ষিত ব্যক্তি উভয়কে ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় পাছপ’ৰ্ট প্ৰদান কৰিব পৰা গৈছিল। সংৰক্ষিত ব্যক্তিসকলে প্ৰথমে অনুমতি বিচৰাৰ অবিহনে ব্ৰিটেইনলৈ যাব নোৱাৰিছিল যদিও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰেই কনছুলাৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰত্যক্ষ শাসিত অংশ আৰু ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো এখনৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা ব্যক্তি এজন একেলগে ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি হ'ব পাৰিছিল।{{sfn|Jones|1945|pp=127–128}} এই সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন সংহিতাহীন আছিল আৰু ইয়াত কোনো সৰ্বজনগ্ৰাহ্য নিয়ম নাছিল,{{sfn|Gosewinkel|2008|p=13}} ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অতীতৰ উদাহৰণ আৰু সাধাৰণ আইনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=41}} ১৯ শতিকাৰ মাজভাগলৈকে যুক্তৰাজ্যত প্ৰাকৃতিককৰণৰ নিয়ম সাম্ৰাজ্যৰ অন্যান্য অঞ্চলত প্ৰযোজ্য হয় নে নহয় সেয়া স্পষ্ট নাছিল। প্ৰতিটো কলনীৰ নিজৰ নিজৰ পদ্ধতি আৰু বিদেশীক প্ৰজা হিচাপে ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক বিবেচনা চলিছিল।{{sfn|Karatani|2003|pp=55–56}} ১৮৪৪ চনলৈকে ব্ৰিটেইনত ব্যক্তিগতকৰণ সংসদৰ আইনসমূহৰ জৰিয়তে সম্ভৱ হৈছিল, তেতিয়া অধিক সুশৃংখলিত প্ৰশাসনিক প্ৰক্ৰিয়া প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bagnall|Sherratt|2021|p=286}} ১৮৪৭ চনত ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিকভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰজা আৰু অন্যান্য ভূখণ্ডত তেনে কৰা প্ৰজাৰ মাজত স্পষ্ট পাৰ্থক্য আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰণয়ন কৰে। ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা ব্যক্তিসকলে সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা এই মৰ্যাদা লাভ কৰা বুলি ধৰা হৈছিল, যিটো সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে বৈধ আছিল। উপনিৱেশত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰাসকলক স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ মাজেৰে পাৰ হোৱা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক কেৱল সংশ্লিষ্ট ভূখণ্ডৰ ভিতৰতহে বৈধ বিষয়ৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।{{sfn|Historical background information on nationality|p=8}} উদাহৰণস্বৰূপে, বংগত স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা এটা বিষয় তাত ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল, কিন্তু ইংলেণ্ড বা নিউ চাউথ ৱেলছত নহয়। সংৰক্ষিত ব্যক্তিৰ দৰেই স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৃত ব্ৰিটিছ প্ৰজাসকলেও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত সাম্ৰাজ্যিক সুৰক্ষাৰ অধিকাৰী আছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=55}} ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ''ব্ৰিটিছ নেচনেলিটি এণ্ড ষ্টেটাছ অৱ এলিয়েনছ এক্ট ১৯১৪'' গৃহীত হোৱাৰ লগে লগে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে নিয়মসমূহ সংহিতাকৃত বিধি আইনৰ আওতালৈ আনিছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাক সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে এক সাধাৰণ জাতীয়তা হিচাপে প্ৰামাণিকীকৰণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Baldwin|2001|pp=527–528}}{{sfn|Historical background information on nationality|p=10}}{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=5}} এই আইনখনে ডমিনিয়ন আৰু ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়াই সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা বিদেশীক বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যদিও স্থানীয় আইন অনুসৰি স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ অধিক অনুদানত বাধা দিয়া নাছিল।{{sfn|Parry|1954|p=102}} স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ প্ৰয়োগ অব্যাহত ৰখাৰ ফলত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষই প্ৰাকৃতিককৰণ প্ৰক্ৰিয়াত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা যোগ কৰাটো এৰাই চলিব পাৰিছিল।{{sfn|Parry|1954|pp=106–107}} ===অসমান মৰ্যাদা=== ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতৰ [[চিপাহী বিদ্ৰোহ]]ৰ পিছত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াই ১৮৫৮ চনত "ভাৰতৰ ৰাজকুমাৰ, প্ৰধান আৰু জনসাধাৰণ"ৰ প্ৰতি ৰাজকীয় ঘোষণা জাৰি কৰি ঘোষণা কৰে যে, “ৰাজমুকুট আমাৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে একে কৰ্তব্যৰ বাধ্যবাধকতাৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই আছে, যিয়ে আমাক আমাৰ আন সকলো প্ৰজাৰ সৈতে বান্ধি ৰাখিছে’’।{{sfn|Frost|2018|p=849}} চৰকাৰী অলংকাৰিকতাই ব্ৰিটিছ বিষয়ৰ মৰ্যাদাক সমতাৰ মঞ্চ হিচাপে গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল, যিয়ে এটা সাম্ৰাজ্যবাদী দৰ্শনক চিত্ৰিত কৰিছিল যে, জাতি বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে বৃটিছ শাসনৰ অন্তৰ্গত সকলো প্ৰজা আইনৰ আগত সমান।{{sfn|Huttenback|1973|pp=108–109, 118}} এই আদৰ্শৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতাপূৰ্ণ কাৰ্য আছিল অন্যান্য উপনিবেশ আৰু ডমিনিয়নত অনুপ্ৰৱেশৰ ধাৰাবাহিক নিষেধাজ্ঞাৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাকে ধৰি অ-শ্বেত প্ৰব্ৰজনকাৰীক তেওঁলোকৰ সীমান্তত প্ৰৱেশত বাধা দিবলৈ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Huttenback|1973|pp=117–118}} অষ্ট্ৰেলিয়া, কানাডা, নিউজিলেণ্ড আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশক যিকোনো ধৰণে কঠোৰভাৱে বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰে।{{sfn|Huttenback|1973|pp=111, 116, 120, 134–135}} ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনতে নিজৰ ব্ৰিটিছ প্ৰজা অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অধিক সফলতা লাভ কৰিছিল, যাৰ উদাহৰণ হাউছ অৱ কমনছলৈ দুজন ভাৰতীয় প্ৰাৰ্থী দাদাভাই নৌৰজী আৰু মানচেৰজী ভৌনাগ্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা।{{sfn|Frost|2018|p=850}} ইউৰোপীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰে একে মৰ্যাদা আৰু অধিকাৰৰ সমান সাম্ৰাজ্যবাদী নাগৰিকত্বৰ দাবী ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যখনত ভাৰতীয় নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ প্ৰধান প্ৰেৰণাদায়ক আছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=850, 856, 860}} প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পূৰ্বে সাম্ৰাজ্যবাদী চৰকাৰে এই দাবীসমূহক বৈধ বুলি স্বীকৃতি দিছিল যদিও এই আন্দোলনসমূহ বৈপ্লৱিক প্ৰকৃতিৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনাত অস্থিৰ হৈ পৰিছিল আৰু ভাৰতীয় উদ্বেগক ৰাজনৈতিকভাৱে স্বীকৃতি নিদি স্থানীয় অশান্তি হিচাপে বলপূৰ্বকভাৱে দমন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=859–860}} ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত সমতা সম্ভৱ নহ’ব বুলি ধাৰণা স্পষ্ট হোৱাৰ লগে লগে যুদ্ধোত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু দেশৰ স্বাধীনতাৰ দিশে ধাৱমান হ’ল।{{sfn|Frost|2018|pp=865–867}} ==স্বাধীনতাৰ পিছৰ নীতি== ===বিভাজন আৰু পৰিৱৰ্তন=== ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছ ভাৰতক দুটা স্বতন্ত্ৰ ডমিনিয়নত বিভক্ত কৰা হয়, ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া আৰু ফেডাৰেচন অৱ পাকিস্তান।{{sfn|Pachauri|2010|p=1135}} ১৯৪৯ চনৰ কমনৱেলথ প্ৰধানমন্ত্ৰী সন্মিলনত গণৰাজ্য হিচাপে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যপদ অব্যাহত ৰখালৈকে ভাৰতে সপৰিৱৰ্তনৰ সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ ৰাজক সাৰ্বভৌম ক্ষমতা হিচাপে গণ্য কৰিছিল।{{sfn|Steinberg|1949|p=39}} স্বাধীন ভাৰতে নিজাকৈ জাতীয়তা আইন প্ৰণয়ন নকৰালৈকে ভাৰতীয়সকল ব্ৰিটিছৰ প্ৰজা হৈয়েই থাকিল।{{sfn|Ansari|2013|p=287}} পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰজাসকল যেতিয়া তেওঁলোকৰ ৰাজ্যসমূহে ভাৰতত যোগদান কৰে তেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰজা ব্ৰিটিছ হৈ পৰে।{{sfn|Parry|1954|p=107}} ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৪৮ৰ অধীনত ব্ৰিটিছ বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা সংস্কাৰ কৰা হৈছিল। এই আইনখনে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যত ব্যৱহৃত সাধাৰণ জাতীয়তা পৰিত্যাগ কৰি ব্ৰিটিছ বিষয়ক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰি কমনৱেলথ দেশৰ যিকোনো নাগৰিকক বুজায়। এই আইনত কমনৱেলথৰ নাগৰিকক একে অৰ্থ বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজা/কমনৱেলথ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা প্ৰতিখন কমনৱেলথ দেশৰ নাগৰিকত্বৰ সৈতে সহ-অস্তিত্ব আছিল। যিহেতু ১৯৪৯ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৪৮ চনৰ আইনখন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়লৈকে ভাৰতে নাগৰিকত্বৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা নাছিল, সেয়েহে ভাৰতীয়সকলক (আৰু নাগৰিকত্ব আইন নথকা আন সকলো ডমিনিয়নৰ নাগৰিক) সাময়িকভাৱে “নাগৰিকত্ব অবিহনে ব্ৰিটিছ প্ৰজা’’ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল।{{sfn|Wade|1948|pp=69–70, 73}} ===গণৰাজ্য আৰু এটা ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকত্ব=== ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধানখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ দিনা দেশখন গণৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ আগতেই{{sfn|Winegard|2011|p=2}} ভাৰতীয় সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহ ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ পৰাই বলবৎ হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানক পৃথক কৰা নতুন সীমান্ত পাৰ হৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ জনসংখ্যাৰ গতিবিধিৰ সৃষ্টি হয়। এই প্ৰেক্ষাপটত সংবিধানসভাই এই প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ নাগৰিকত্ব নিৰ্ণয়ৰ তাৎক্ষণিক উদ্দেশ্যে সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহৰ পৰিসৰ সীমিত কৰি ৰাখিছিল। পিছলৈ ১৯৫৫ চনত সংসদে প্ৰণয়ন কৰা নাগৰিকত্ব আইনখনে সেই বিন্দুৰ পিছত নাগৰিকত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দি সম্পূৰ্ণ কাঠামো তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Jayal|2019|p=34}} ভাৰতত বাস কৰা যিকোনো ব্যক্তিয়ে ১৯৪৯ চনত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে, যদিহে তেওঁলোক: ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা, জন্মলাভ কৰা পিতৃ-মাতৃৰ অন্ততঃ এজন ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা বা সংবিধান আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে কমেও পাঁচ বছৰ ভাৰতত বাস কৰা।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} দেশৰ বাহিৰত বাস কৰা ভাৰতীয় বংশৰ ব্যক্তিসকলে নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিছিল যদিও স্বেচ্ছাই বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ব্যক্তিক ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=8}} এই প্ৰসংগত “বিদেশী ৰাষ্ট্ৰ’’ৰ সংজ্ঞাত কমনৱেলথৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।{{sfn|Ahmad|1997|p=114}} পাকিস্তানৰ অংশ হোৱা অঞ্চলৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিব পৰা যাব যদিহে তেওঁলোক (বা পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা) ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৯৩৫ৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত প্ৰাক্-বিভাজিত ভাৰতৰ যিকোনো অংশত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু হয় ১৯ জুলাই ১৯৪৮ৰ আগতে ভাৰতীয় ভূখণ্ডত বাস কৰিছিল, নহয় সেই তাৰিখৰ পিছত, কিন্তু আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই ডমিনিয়নৰ বিষয়াসকলে ভাৰতৰ নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিছিল সংবিধানৰ অধীনত। পাকিস্তানৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলে পঞ্জীয়নৰ বাবে আবেদন কৰাৰ পূৰ্বে কমেও ছমাহৰ বাবে ভাৰতত বাস কৰা হ’ব লাগিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি যিকোনো সময়তে তাত বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=6–7}} দুয়োখন দেশৰ মাজত স্পষ্ট সীমাৰেখা থকাৰ আগৰে পৰাই নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হৈ থকা নাছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰত চৰকাৰে সেই অঞ্চলত চাহ বাগিচা বৃদ্ধিৰ সুবিধাৰ বাবে উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ নেপালীসকলক উৎসাহিত কৰাৰ উপৰি সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় সাদৃশ্যৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত উচ্চ হাৰত প্ৰব্ৰজন ঘটি আছিল। ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চৰকাৰে নেপালৰ সৈতে মুক্ত চলাচলৰ চুক্তিৰ আলোচনা কৰে, যাৰ ফলত ১৯৫০ চনত “ভাৰত-নেপাল শান্তি আৰু বন্ধুত্ব চুক্তি’’ হয়; তাৰ পিছত সকলো ভাৰতীয় আৰু নেপালৰ নাগৰিকে যিকোনো এখন দেশতে বাস আৰু কাম কৰাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদিত ক্ষমতা লাভ কৰিছে।{{sfn|Thapliyal|1999|pp=778–780}} ===কমনৱেলথৰ নাগৰিকত্ব=== ১৯৪৯ চনৰ পিছলৈকে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰথম অৱস্থাত যুক্তৰাজ্য আৰু আয়াৰলেণ্ডত বসতি স্থাপন কৰাৰ স্বয়ংক্ৰিয় অধিকাৰ অব্যাহত ৰাখিছিল।{{sfn|McKay|2008}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ব্ৰিটেইনলৈ অ-শ্বেতসকলৰ প্ৰব্ৰজনক ব্যৱস্থাগতভাৱে নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছিল যদিও দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটেইনৰ শক্তিশালী অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে ঔপনিৱেশিক প্ৰব্ৰজনৰ এক অভূতপূৰ্ব ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিছিল।{{sfn|Hansen|1999|pp=90, 94–95}} ইয়াৰ উত্তৰত ব্ৰিটিছ সংসদে ব্ৰিটিছ দ্বীপপুঞ্জৰ বাহিৰৰ পৰা আহিব পৰা যিকোনো কমনৱেলথ নাগৰিকৰ ওপৰত কমনৱেলথ ইমিগ্ৰেণ্টছ এক্ট ১৯৬২ৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে।{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} ১৯২২ চনত কমন ট্ৰেভেল এৰিয়া ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে আয়াৰলেণ্ডে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছতো সকলো ব্ৰিটিছ প্ৰজাক মুক্তভাৱে চলাচলৰ অনুমতি দি থাকিল, কিন্তু ১৯৬২ চনত ব্ৰিটেইনৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰতিফলিত কৰি এই ক্ষমতা কেৱল গ্ৰেট ব্ৰিটেইন বা আয়াৰলেণ্ড দ্বীপত জন্মগ্ৰহণ কৰা লোকসকলৰ মাজত সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল।{{sfn|Lloyd|1998|pp=515–516}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ১৯৭১ চনত ব্ৰিটেইনে পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা যুক্তৰাজ্যত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰজাৰ বাবে এই ব্যৱস্থাসমূহ কিছু পৰিমাণে শিথিল কৰে,{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} যিয়ে বগা কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলক ফলপ্ৰসূ অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদান কৰে।{{sfn|Paul|1997|p=181}} ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰাকৃতিককৰণৰ পৰিৱৰ্তে পঞ্জীয়নৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল যদিও এই পদ্ধতিৰ অধিগ্ৰহণৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সুবিধা নাছিল।{{sfn|Toxley|1967|p=498}} ২০০৩ চনত ভাৰতীয় আইনৰ দ্বাৰা কমনৱেলথৰ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা আঁতৰোৱালৈকে এই পথ উপলভ্য আছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=9}} ব্ৰিটেইনে নিজেই নিজৰ জাতীয়তা আইনখনক ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৮১ৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ নিজৰ বাকী থকা ভূখণ্ড আৰু বহিঃৰাজ্যৰ সম্পত্তিৰ অধিক সামান্য সীমাবদ্ধতাক নবীকৰণ কৰিছিল,{{sfn|Paul|1997|pp=182–183}} যিয়ে "ব্ৰিটিছ বিষয়" শব্দটোক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছিল যাতে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলকো আৰু অন্তৰ্ভুক্ত কৰা নহয়। ভাৰতীয় নাগৰিকসকল ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে{{sfn|Bloom|2011|p=640}} আৰু এতিয়াও ব্ৰিটেইনত ভোটদান আৰু ৰাজহুৱা পদৰ বাবে থিয় দিয়াৰ যোগ্য।{{sfn|Bloom|2011|p=654}} ===বাকী থকা কলনীসমূহৰ একত্ৰীকৰণ=== ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতত থকা ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক অঞ্চলসমূহ পুনৰ একত্ৰিত কৰা হয়। ১৯৪৯ চনত ফ্ৰান্সৰ প্ৰশাসনিক চন্দ্ৰনাগুৰে গণভোট অনুষ্ঠিত কৰে, যাৰ ফলত চহৰখন পশ্চিম বংগৰ সৈতে একত্ৰিত হয়,{{sfn|Yechury|2015|p=1150}} আনহাতে ১৯৫৪ চনৰ ভিতৰত ফৰাচী অধিকৃত ভাৰতৰ বাকী অংশ ত্যাগ কৰা হয়।{{sfn|Yechury|2015|p=1164}} ১৯৫৪ আৰু ১৯৬১ চনত দুটা সামৰিক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে পৰ্তুগীজ অধিকৃত ভাৰতক বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হয়।{{sfn|Gonçalves|2003|p=56}} যদিও এই ভূখণ্ডসমূহৰ বেছিভাগ বাসিন্দাকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ আৰু পূৰ্বৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ মাজৰ পৰা দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলীৰ পৰা অহাসকলৰ বাদে এটা বাছনি কৰিবলৈ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} গোৱা, দমন আৰু দিউত এই তাৰিখৰ আগতে নিজৰ বৰ্তমানৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰি লিখিত ঘোষণা নকৰালৈকে ১৯৬১ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত বাসিন্দাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Ferrao|2010|pp=250–251}} পৰ্তুগালে ইয়াৰ পূৰ্বৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত স্বীকৃতি দিয়া নাছিল; {{sfn|Ferrao|2010|p=249}} ১৯৭৫ চনৰ ৩ জুন তাৰিখৰ আগতে প্ৰযোজ্য অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্যক্তিসকলক পৰ্তুগীজ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ferrao|2010|p=251}} ===ছিকিমৰ যোগদান=== ছিকিম ৰাজ্য ১৭ শতিকাৰ পৰা ১৯৭৫ চনলৈকে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এখন স্বায়ত্তশাসিত ৰাজতন্ত্ৰ আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=213}} ছিকিমৰ বৈদেশিক বিষয়ৰ ওপৰত ব্ৰিটেইন (আৰু পিছলৈ ভাৰত)ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল, ছিকিমক কেতিয়াও স্বাধীন ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰ বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল আৰু ঘৰুৱা বিষয়ত সদায় সম্পূৰ্ণ স্বায়ত্তশাসন আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} ছিকিমত প্ৰজা আইন বলবৎ হোৱা দিনলৈ অৰ্থাৎ ১৯৬১ চনলৈকে ছিকিমত সংহিতাকৃত জাতীয়তা আইন নাছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} এই আইনখনে প্ৰথমতে ছিকিম প্ৰজাক দেশত নিজৰ স্থায়ী ঘৰ থকা থলুৱা বংশৰ যিকোনো ব্যক্তি বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছিল, বা ছিকিমত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তি যিয়ে নিজৰ পূৰ্বৰ দেশৰ সৈতে সকলো সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰিছিল বা ছিকিমত ৰিয়েল এষ্টেট অধিগ্ৰহণ কৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৩৭ চনৰ আগতে ছিকিমত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা আৰু অধিক সীমিত কৰা হয়, যাৰ ফলত ফলস্বৰূপে বৃহৎ সংখ্যক নেপালী বাসিন্দাই দেশখনত স্থায়ী মৰ্যাদা লাভ কৰাত বাধা আৰোপ কৰা হয়।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=262}} দ্বৈত নাগৰিকত্ব নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু অনা-ছিকিম পুৰুষৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ সময়ত মহিলাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে প্ৰজা হিচাপে নিজৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলাইছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|pp=221, 223}} বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে জাতিগত অৰ্হতা বিশেষভাৱে জনসমৰ্থন লাভ কৰা নাছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি হৈছিল আৰু পিছৰ বছৰত এই নিয়ম বাতিল কৰা হৈছিল। কিন্তু ১৯৬২ চনৰ সংশোধনীয়ে থলুৱা বংশৰ অ-নাগৰিকৰ বাবেও এক সুবিধাজনক প্ৰাকৃতিককৰণ পথৰ সৃষ্টি কৰিছিল; ১৮৫০ চনৰ আগতে ছিকিমত বাস কৰা ব্যক্তিৰ বংশধৰ যিকোনো ব্যক্তিয়ে দেশত নাথাকিলেও বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিব পাৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৭৫ চনত ছিকিমৰ ৰাজতন্ত্ৰ ভংগ হৈ ভাৰতত যোগদান কৰাৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলৰ আগতে ছিকিমৰ প্ৰজা হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=264}} এই অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াই ছিকিমত বাস কৰা কিছুমান বিশেষ গোটক ৰাষ্ট্ৰহীন কৰি পেলায়, যিবিলাকৰ ভিতৰত সম্পত্তিহীনভাৱে দীৰ্ঘদিনীয়া বাসিন্দাসকল, অনা-ছিকিমীক বিয়া কৰোৱা নাৰীসকল আৰু প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰা কিন্তু ১৯৭৫ চনৰ আগতে পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰা ব্যক্তিকসকল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=219}} ===প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি=== ভাৰতীয় জাতীয়তাৰ নিয়মসমূহ প্ৰথম গণৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠাৰ সময়ত সৃষ্টি হোৱাৰ সময়তে ব্যাপকভাৱে অনুমোদন লাভ কৰিছিল। ১৯৮০ চনৰ পৰা ক্ৰমান্বয়ে চৰকাৰে চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা অনুপ্ৰৱেশৰ পৰিৱৰ্তিত আৰ্হিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভত কিছু কঠোৰতা ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি কৰিছে।{{sfn|Jayal|2019|pp=34–35}} বংগৰ পৰা অসমলৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ প্ৰব্ৰজন আৰম্ভ হৈছিল ঔপনিৱেশিক শাসনৰ সময়ত। ব্ৰিটিছ কৰ্তৃপক্ষই অঞ্চলটোৰ বাহিৰৰ শ্ৰমিকসকলক ৰেলপথ নিৰ্মাণ, কৃষি উন্নয়ন আৰু সম্পদ খননৰ বাবে নিৰন্তৰ শ্ৰমিকৰ উৎস প্ৰদান কৰিবলৈ তাত পুনৰ সংস্থাপন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল।{{sfn|Hilaly|2016|pp=59–61}} প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ আগমনৰ প্ৰতি স্থানীয় অসন্তুষ্টিৰ ফলত ৰাজ্যখনৰ সকলো নাগৰিকৰ কেন্দ্ৰীয় নীৰিক্ষণ বজাই ৰাখিবলৈ ১৯৫১ চনত অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী গঠন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bhatia|2021|pp=185}}{{sfn|Kumar|2019|p=205}} ১৯০১ চনৰ পৰা ১৯৮১ চনৰ ভিতৰৰ সমগ্ৰ সময়ছোৱাত অসমৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ ভাৰতৰ বাকী অংশতকৈ যথেষ্ট বেছি আছিল।{{sfn|Baruah|1986|p=1187}} ১৯৭১ চনৰ বাংলাদেশ মুক্তি যুদ্ধৰ পিছৰ দশকত প্ৰব্ৰজনৰ সৰ্বোচ্চ মাত্ৰা সংঘটিত হৈছিল;{{sfn|Jayal|2019|p=35}} ১৯৭০ চনত প্ৰায় ১৮ লাখ লোকে ৰাজ্যখনত বসতি স্থাপন কৰিছিল, ১৯৫০ চনত ২২১,০০০ আৰু ১৯৬০ চনত ৪২৪,০০০ লোকে বসতি স্থাপন কৰিছিল।{{sfn|Weiner|1983|pp=285–286}} ১৯৭৯ চনত স্থানীয় নিৰ্বাচনৰ সময়ত ভোটাৰ তালিকাত নাম সন্নিৱিষ্ট কৰা ভোটাৰৰ এক বুজন অংশ অ-নাগৰিক বুলি আৱিষ্কাৰ কৰা হয়। তাৰ পিছৰ প্ৰতিক্ৰিয়াই বহুবছৰীয়া অসম আন্দোলনৰ সূচনা কৰে,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=11}} যিয়ে ৰাজ্যখনৰ পৰা বিদেশীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ দাবী জনায়।{{sfn|Fernandes|2005|p=3237}} প্ৰতিবাদৰ আয়োজক আৰু চৰকাৰী বিষয়াসকলে অৱশেষত ১৯৮৫ চনত অসম চুক্তিৰ ওপৰত একমত হয়, যাৰ ফলত সেই বছৰতে নাগৰিকত্ব আইনত 6-A ধাৰা সংযোজন কৰা হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=13}} এই পৰিৱৰ্তনৰ অধীনত ১৯৬৬ চনৰ আগতে অসমত বসবাস কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক আছিল; ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৭১ চনৰ ভিতৰত তাত বসতি স্থাপন কৰাসকলক নিৰ্বাচনী তালিকাৰ পৰা আঁতৰাই নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰাৰ আগতে ১০ বছৰৰ অপেক্ষাৰ সময়সীমাৰ অধীনত ৰখা হৈছিল। ১৯৭১ চনৰ পিছত অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলক সকলোকে অবৈধভাৱে প্ৰব্ৰজন কৰা বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jayal|2019|p=35}} চুবুৰীয়া দেশ শ্ৰীলংকাত জাতিগত সংঘাতৰ ফলত ১৯৮৩ চনত গৃহযুদ্ধৰ সৃষ্টি হয়। শত্ৰুতা আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত প্ৰায় এক লাখ লোকে ভাৰতত আশ্ৰয় লয়। এই ঘটনাৰ লগতে অসমত চলি থকা অশান্তিৰ সংমিশ্ৰণত ১৯৮৬ চনত নাগৰিকত্ব আইনৰ আন এক সংশোধনীৰ ফলত অন্ততঃ এজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃৰ পৰা জন্ম হোৱা সন্তানৰ জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব সীমিত কৰা হয়। ২০০৩ চনত কৰা আন এটা সংশোধনে সেই প্ৰাপ্য কেৱল দুজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃ থকা শিশুৰ বাবেহে সীমিত কৰিছিল, বা যিসকলৰ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু যদি আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=10–12}} সেই বছৰতে সমগ্ৰ দেশৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জীত বাধ্যতামূলক পঞ্জীয়ন (অসমৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট পঞ্জীৰ বিপৰীতে) প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়,<ref>{{cite news |last=Bose |first=Prasenjit |date=6 December 2019 |title=Restoring a secular notion of citizenship |work=[[The Hindu]] |url=https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/restoring-a-secular-notion-of-citizenship/article30194668.ece |access-date=22 October 2021 |archive-date=12 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112144151/https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/restoring-a-secular-notion-of-citizenship/article30194668.ece |url-status=live }}</ref> লগতে বিদেশত বাস কৰা ভাৰতীয় প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ বাবে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বও প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} ২০১৫ চনৰ আগতে ভাৰতত অবৈধভাৱে প্ৰৱেশ কৰা কিছুমান ধৰ্মীয় গোটৰ অন্তৰ্গত চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ বাবে ২০১৯ চনত নিৰ্বাচিতভাৱে নিষেধাজ্ঞা শিথিল কৰা হৈছিল; আফগানিস্তান, বাংলাদেশ আৰু পাকিস্তানৰ পৰা অহা ব্যক্তি যিসকল হিন্দু, শিখ, বৌদ্ধ, জৈন, পাৰ্চী বা খ্ৰীষ্টান, তেওঁলোকক জাতীয়তাৰ উদ্দেশ্যে অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী হিচাপে গণ্য কৰা নহয়[77] আৰু প্ৰাকৃতিককৰণৰ বাবে ছবছৰৰ বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে যোগ্য।[78] এই পৰিৱৰ্তনসমূহ প্ৰণয়নৰ ফলত পূৰ্বৰ নাগৰিকত্ব আইনসমূহৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ প্ৰকৃতিক প্ৰতিহত কৰাৰ বাবে ব্যাপক প্ৰতিবাদৰ সৃষ্টি হয়।[79] অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী ২০১৯ চনত ব্যাপকভাৱে উন্নীত কৰা হয়, ৰাজ্যখনৰ প্ৰতিজন নাগৰিকে নিজৰ নাগৰিকত্ব আৰু ১৯৭১ চনৰ পূৰ্বৰ বসতিৰ প্ৰমাণ দেখুৱাব লাগিব।[80] ১৯ লাখ লোকে পৰ্যাপ্ত নথিপত্ৰ প্ৰদান কৰিব নোৱাৰিলে আৰু পঞ্জীত তালিকাভুক্ত নহ'ল, যাৰ ফলত তেওঁলোক ৰাষ্ট্ৰহীন হৈ পৰিল আৰু বিতাড়নৰ বলি হ’ল।[81] {{India stub}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html Overseas Citizenship of India (OCI) - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110902173646/http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html |date=2011-09-02 }} * [http://www.mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm Extracts from the Citizenship Act 1955 - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207132404/http://mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm |date=2009-02-07 }} * [http://indiacode.nic.in/coiweb/coifiles/p02.htm Constitutional provisions - Indian Citizenship] * Pdf versions of the [http://mha.nic.in/acts_rules.htm Citizenship Act 1955 and Citizenship Rules 1956] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225034933/http://www.mha.nic.in/acts_rules.htm |date=2008-02-25 }} * [http://www.nrirealtynews.com/stories/dec06/demand-for-overseas-indian-citizenship-cards-rising.php OCI Card] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/09/letter-in-todays-scmp.html South China Morning Post of 25 September 2006, highlighting the plight of Indian ethnic minority BN(O)s in Limbo in Hong Kong] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/10/south-china-morning-post.html South China Morning Post of 23 October 2006, criticising failure to properly process British citizenship applications of Indian-origin ethnic minority British nationals in Hong Kong] * [http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html Dual Nationality - US Embassy, New Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160317051738/http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html |date=2016-03-17 }} *[http://www.worldvisaguide.com/info.php?v&st=India&country=India&select3=Tourist%20Visa&select4=n Indian Tourist Visa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160311233410/http://worldvisaguide.com/info.php?country=india&select3=tourist%20visa&select4=n&st=india&v |date=2016-03-11 }} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংবিধান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন]] 26cfxy65h54ro10fyc8bsdj4k9kcphu 514961 514958 2025-06-04T18:31:52Z Pranamikaadhikary 27435 /* প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি */ 514961 wikitext text/x-wiki {{Infobox legislation | short_title = নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন, ১৯৫৫ | legislature = | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব অৰ্জন আৰু নিৰ্ধাৰণৰ ব্যৱস্থাৰ এখন আইন। | citation = [https://indiacode.nic.in/handle/123456789/1522 Act No 57 of 1955] | territorial_extent = [[ভাৰত]] | enacted_by = [[ভাৰতৰ সংসদ]] | date_enacted = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | date_assented = | date_signed = | date_commenced = ৩০ ডিচেম্বৰ, ১৯৫৫ | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | white_paper = | 3rd_reading = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = ফৰেইনাৰচ্ এক্ট, ১৯৪৬,<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী)আইন, ২০০৩<br>নাগৰিকত্ব (সংশোধনী) আইন, ২০১৯ | summary = | keywords = | status = সংশোধিত }} ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয়তা প্ৰয়োজনীয়তা নিশ্চিত কৰা দুটা প্ৰাথমিক আইন আছে, ভাৰতৰ সংবিধান আৰু নাগৰিকত্ব আইন, ১৯৫৫। ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ ভিতৰত ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা সকলো ব্যক্তিয়ে পিতৃ-মাতৃৰ ৰাষ্ট্ৰীয়তা নিৰ্বিশেষে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ২০০৪ চনৰ ৩ ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিহে অন্ততঃ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক হয়। তেতিয়াৰ পৰা দেশত জন্ম লোৱা ব্যক্তিসকলে জন্মৰ সময়ত ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰে যদিহে পিতৃ-মাতৃ দুয়োজন ভাৰতীয় নাগৰিক হয়, বা এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়। কমেও ১২ বছৰ দেশত বাস কৰি পূৰ্বৰ যিকোনো জাতীয়তা ত্যাগ কৰি বিদেশীয়ে প্ৰাকৃতিকৰণৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিক হ’ব পাৰে। ইয়াৰে চুবুৰীয়া দেশৰ কিছুমান ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ বাবে বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা ছয় বছৰ হ্ৰাস কৰিও যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। পাকিস্তান বা বাংলাদেশত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা, বা স্বেচ্ছাই বিদেশী নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই পেলায়। প্ৰাক্তন ভাৰতীয় নাগৰিক (পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশলৈ প্ৰব্ৰজনকাৰী বাদ দি) আৰু নাগৰিকৰ বংশধৰসকলে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰে, যিয়ে দেশত বাস আৰু কাম কৰাৰ প্ৰাপ্য প্ৰদান কৰে। ভাৰতত পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ শাসন আছিল আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি আছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল যদিও ভাৰতীয়সকলে এতিয়া ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰীয়তা লাভ কৰা নাই, তথাপিও ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি তেওঁলোক কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে। যুক্তৰাজ্যত বাস কৰাৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনৰ নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ লগতে তাত ৰাজহুৱা পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ বাবে যোগ্য। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলেও দ্বিপাক্ষিক চুক্তিৰ জৰিয়তে নেপালত মুক্ত চলাচলৰ অধিকাৰ লাভ কৰিছে। ==পৰিভাষা== নাগৰিকত্ব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়তা শব্দ দুটাৰ অৰ্থ ইংৰাজী ভাষাত সদায় স্পষ্ট নহয় আৰু ইয়াৰ অৰ্থ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ। সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰীয়তাই কোনো ব্যক্তিৰ জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ আইনী অন্তৰ্ভূক্তিক বুজায় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিত ৰাষ্ট্ৰৰ সদস্যক বুজাওঁতে ব্যৱহৃত সাধাৰণ শব্দ; নাগৰিকত্বই সেই জাতিটোত এজন ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ গোটক বুজায়।{{sfn|Kondo|2001|pp=2–3}} ভাৰতীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সাধাৰণতে এই শব্দ দুটা পৰিপূৰক বিনিময় হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভাৰতীয় আইনত প্ৰযোজ্য অধিক নিখুঁত সংজ্ঞা প্ৰদান কৰে; নাগৰিকত্ব হৈছে কেৱল প্ৰাকৃতিক ব্যক্তিয়েহে লাভ কৰিব পৰা আইনী মৰ্যাদা আৰু ই এজন ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আনহাতে ৰাষ্ট্ৰীয়তা হৈছে এনে এক মৰ্যাদা যি প্ৰাকৃতিক আৰু ন্যায়িক ব্যক্তি উভয়ৰে বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব পাৰে, যিয়ে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ প্ৰেক্ষাপটত সত্ত্বাৰ অধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=1}} ==ঔপনিৱেশিক যুগৰ ইতিহাস== ===কোম্পানী প্ৰশাসন=== ১৬০০ চনত ৰাজকীয় চনদৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে এছিয়াৰ সৈতে ইংৰাজৰ সকলো বাণিজ্যৰ একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে। ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নীল, নিমখ, ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্পৰ ব্যৱসায়ৰ জৰিয়তে এই কোম্পানীটোৱে ভাৰতীয় উপমহাদেশত এক শক্তিশালী বাণিজ্যিক উপস্থিতি লাভ কৰে। ১৮ শতিকাত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অৱনতি ঘটাৰ লগে লগে কাৰ্য্যকলাপ অধিক লাভজনক হৈ পৰে, যাৰ ফলত কোম্পানীটোৱে আঞ্চলিক ৰাজনীতিত হস্তক্ষেপ কৰি অধিক সুবিধা লাভ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। প্ৰতিষ্ঠানটোৰ বিশাল আৰ্থিক সম্পদ আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াক প্ৰতিদ্বন্দ্বী ইউৰোপীয় বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহক পৰাস্ত কৰি ভাৰতৰ প্ৰধান শক্তি হিচাপে পৰিগণিত কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তুলিছিল।{{sfn|Metcalf|Metcalf|2006|pp=44–55}} ১৭৫৭ চনৰ পৰা ১৮৫৮ চনলৈকে কোম্পানীটোৱে নিজেই প্ৰত্যক্ষ শাসকীয় সংস্থা হিচাপে শাসন কৰিছিল যদিও সাৰ্বভৌমত্ব প্ৰায়ে মুকুটৰ সৈতে ভাগ কৰা হৈছিল। যদিও ভাৰতত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ উল্লেখ কৰি আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল, কোন ব্যক্তি প্ৰজা সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ কোনো বিস্তৃত ৰাষ্ট্ৰীয়তা বিধি নাছিল, যাৰ ফলত এই সময়ছোৱাত থলুৱা ভাৰতীয়সকলৰ মৰ্যাদা অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=3–4}} ১৮৫২ চনত গৃহীত হোৱা আইন অনুসৰি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভূখণ্ডত বাস কৰা বিদেশীসকলে চৰকাৰৰ ওচৰত আবেদন কৰি ব্ৰিটিছ প্ৰজা হিচাপে প্ৰাকৃতিককৰণৰ অনুমতি দিছিল। ন্যূনতম বাসস্থানৰ কোনো প্ৰয়োজনীয়তা নাছিল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল সংশ্লিষ্ট বিষয়াৰ অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন আছিল। সফল আবেদনকাৰীসকলৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত গ্ৰহণৰ বাবে তেওঁলোকে কোম্পানীটোৰ প্ৰতি আনুগত্যশীল সেৱাৰ শপত খাব লাগিছিল, লগতে ব্ৰিটিছ ৰজাৰ প্ৰতি আনুগত্যৰ শপত খাব লাগিছিল।{{sfn|Indian Naturalisation Act 1852}} ===প্ৰত্যক্ষ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসন=== ১৮৫৮ চনত ভাৰতক ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰত্যক্ষ শাসনৰ অধীনলৈ অনা হয়। ভূখণ্ডসমূহ ব্যাপকভাৱে দুটা ৰাজনৈতিক গোটৰ মাজত বিভক্ত কৰা হয়: ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰদেশ আৰু ৰাজকীয় ৰাজ্যসমূহ, যিবোৰ স্থানীয় ৰজাৰ দ্বাৰা শাসন কৰা অঞ্চল আছিল, যিবোৰক ব্ৰিটিছৰ আধিপত্য গ্ৰহণৰ বিনিময়ত সীমিত স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। প্ৰাদেশিক বাসিন্দাসকল ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=4}} আনহাতে ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ শাসকৰ প্ৰজাসকলক ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jones|1945|p=124}} যদিও ব্ৰিটেইনৰ দুয়োবিধ হোল্ডিঙৰ ব্যাপক অধিকাৰ আছিল, ঘৰুৱা আইনত ৰাজশাসিত ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিদেশী ভূখণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তিক যুক্তৰাজ্যত বিদেশী হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু সুৰক্ষিত ব্যক্তি উভয়কে ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় পাছপ’ৰ্ট প্ৰদান কৰিব পৰা গৈছিল। সংৰক্ষিত ব্যক্তিসকলে প্ৰথমে অনুমতি বিচৰাৰ অবিহনে ব্ৰিটেইনলৈ যাব নোৱাৰিছিল যদিও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰেই কনছুলাৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰত্যক্ষ শাসিত অংশ আৰু ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো এখনৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা ব্যক্তি এজন একেলগে ব্ৰিটিছ প্ৰজা আৰু ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি হ'ব পাৰিছিল।{{sfn|Jones|1945|pp=127–128}} এই সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন সংহিতাহীন আছিল আৰু ইয়াত কোনো সৰ্বজনগ্ৰাহ্য নিয়ম নাছিল,{{sfn|Gosewinkel|2008|p=13}} ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে অতীতৰ উদাহৰণ আৰু সাধাৰণ আইনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=41}} ১৯ শতিকাৰ মাজভাগলৈকে যুক্তৰাজ্যত প্ৰাকৃতিককৰণৰ নিয়ম সাম্ৰাজ্যৰ অন্যান্য অঞ্চলত প্ৰযোজ্য হয় নে নহয় সেয়া স্পষ্ট নাছিল। প্ৰতিটো কলনীৰ নিজৰ নিজৰ পদ্ধতি আৰু বিদেশীক প্ৰজা হিচাপে ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাপক বিবেচনা চলিছিল।{{sfn|Karatani|2003|pp=55–56}} ১৮৪৪ চনলৈকে ব্ৰিটেইনত ব্যক্তিগতকৰণ সংসদৰ আইনসমূহৰ জৰিয়তে সম্ভৱ হৈছিল, তেতিয়া অধিক সুশৃংখলিত প্ৰশাসনিক প্ৰক্ৰিয়া প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bagnall|Sherratt|2021|p=286}} ১৮৪৭ চনত ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিকভাৱে গ্ৰহণ কৰা প্ৰজা আৰু অন্যান্য ভূখণ্ডত তেনে কৰা প্ৰজাৰ মাজত স্পষ্ট পাৰ্থক্য আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰণয়ন কৰে। ব্ৰিটেইনত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা ব্যক্তিসকলে সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা এই মৰ্যাদা লাভ কৰা বুলি ধৰা হৈছিল, যিটো সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে বৈধ আছিল। উপনিৱেশত প্ৰাকৃতিককৰণ কৰাসকলক স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ মাজেৰে পাৰ হোৱা বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক কেৱল সংশ্লিষ্ট ভূখণ্ডৰ ভিতৰতহে বৈধ বিষয়ৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছিল।{{sfn|Historical background information on nationality|p=8}} উদাহৰণস্বৰূপে, বংগত স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৰণ কৰা এটা বিষয় তাত ব্ৰিটিছ প্ৰজা আছিল, কিন্তু ইংলেণ্ড বা নিউ চাউথ ৱেলছত নহয়। সংৰক্ষিত ব্যক্তিৰ দৰেই স্থানীয়ভাৱে প্ৰাকৃতিককৃত ব্ৰিটিছ প্ৰজাসকলেও সাম্ৰাজ্যৰ বাহিৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ সময়ত সাম্ৰাজ্যিক সুৰক্ষাৰ অধিকাৰী আছিল।{{sfn|Karatani|2003|p=55}} ইম্পেৰিয়েল পাৰ্লিয়ামেণ্টে ''ব্ৰিটিছ নেচনেলিটি এণ্ড ষ্টেটাছ অৱ এলিয়েনছ এক্ট ১৯১৪'' গৃহীত হোৱাৰ লগে লগে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে নিয়মসমূহ সংহিতাকৃত বিধি আইনৰ আওতালৈ আনিছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ মৰ্যাদাক সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যতে এক সাধাৰণ জাতীয়তা হিচাপে প্ৰামাণিকীকৰণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Baldwin|2001|pp=527–528}}{{sfn|Historical background information on nationality|p=10}}{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=5}} এই আইনখনে ডমিনিয়ন আৰু ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়াই সাম্ৰাজ্যবাদী প্ৰাকৃতিককৰণৰ দ্বাৰা বিদেশীক বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল যদিও স্থানীয় আইন অনুসৰি স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ অধিক অনুদানত বাধা দিয়া নাছিল।{{sfn|Parry|1954|p=102}} স্থানীয় প্ৰাকৃতিককৰণৰ প্ৰয়োগ অব্যাহত ৰখাৰ ফলত ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষই প্ৰাকৃতিককৰণ প্ৰক্ৰিয়াত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা যোগ কৰাটো এৰাই চলিব পাৰিছিল।{{sfn|Parry|1954|pp=106–107}} ===অসমান মৰ্যাদা=== ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতৰ [[চিপাহী বিদ্ৰোহ]]ৰ পিছত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াই ১৮৫৮ চনত "ভাৰতৰ ৰাজকুমাৰ, প্ৰধান আৰু জনসাধাৰণ"ৰ প্ৰতি ৰাজকীয় ঘোষণা জাৰি কৰি ঘোষণা কৰে যে, “ৰাজমুকুট আমাৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডৰ স্থানীয় লোকসকলৰ সৈতে একে কৰ্তব্যৰ বাধ্যবাধকতাৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই আছে, যিয়ে আমাক আমাৰ আন সকলো প্ৰজাৰ সৈতে বান্ধি ৰাখিছে’’।{{sfn|Frost|2018|p=849}} চৰকাৰী অলংকাৰিকতাই ব্ৰিটিছ বিষয়ৰ মৰ্যাদাক সমতাৰ মঞ্চ হিচাপে গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল, যিয়ে এটা সাম্ৰাজ্যবাদী দৰ্শনক চিত্ৰিত কৰিছিল যে, জাতি বা পটভূমি নিৰ্বিশেষে বৃটিছ শাসনৰ অন্তৰ্গত সকলো প্ৰজা আইনৰ আগত সমান।{{sfn|Huttenback|1973|pp=108–109, 118}} এই আদৰ্শৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতাপূৰ্ণ কাৰ্য আছিল অন্যান্য উপনিবেশ আৰু ডমিনিয়নত অনুপ্ৰৱেশৰ ধাৰাবাহিক নিষেধাজ্ঞাৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাকে ধৰি অ-শ্বেত প্ৰব্ৰজনকাৰীক তেওঁলোকৰ সীমান্তত প্ৰৱেশত বাধা দিবলৈ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Huttenback|1973|pp=117–118}} অষ্ট্ৰেলিয়া, কানাডা, নিউজিলেণ্ড আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতীয় অনুপ্ৰৱেশক যিকোনো ধৰণে কঠোৰভাৱে বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰে।{{sfn|Huttenback|1973|pp=111, 116, 120, 134–135}} ভাৰতীয়সকলে ব্ৰিটেইনতে নিজৰ ব্ৰিটিছ প্ৰজা অধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰি অধিক সফলতা লাভ কৰিছিল, যাৰ উদাহৰণ হাউছ অৱ কমনছলৈ দুজন ভাৰতীয় প্ৰাৰ্থী দাদাভাই নৌৰজী আৰু মানচেৰজী ভৌনাগ্ৰী নিৰ্বাচিত হোৱা।{{sfn|Frost|2018|p=850}} ইউৰোপীয় ব্ৰিটিছ প্ৰজাৰ দৰে একে মৰ্যাদা আৰু অধিকাৰৰ সমান সাম্ৰাজ্যবাদী নাগৰিকত্বৰ দাবী ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যখনত ভাৰতীয় নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ প্ৰধান প্ৰেৰণাদায়ক আছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=850, 856, 860}} প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পূৰ্বে সাম্ৰাজ্যবাদী চৰকাৰে এই দাবীসমূহক বৈধ বুলি স্বীকৃতি দিছিল যদিও এই আন্দোলনসমূহ বৈপ্লৱিক প্ৰকৃতিৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনাত অস্থিৰ হৈ পৰিছিল আৰু ভাৰতীয় উদ্বেগক ৰাজনৈতিকভাৱে স্বীকৃতি নিদি স্থানীয় অশান্তি হিচাপে বলপূৰ্বকভাৱে দমন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।{{sfn|Frost|2018|pp=859–860}} ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ ভিতৰত সমতা সম্ভৱ নহ’ব বুলি ধাৰণা স্পষ্ট হোৱাৰ লগে লগে যুদ্ধোত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক আন্দোলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দু দেশৰ স্বাধীনতাৰ দিশে ধাৱমান হ’ল।{{sfn|Frost|2018|pp=865–867}} ==স্বাধীনতাৰ পিছৰ নীতি== ===বিভাজন আৰু পৰিৱৰ্তন=== ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্ৰিটিছ ভাৰতক দুটা স্বতন্ত্ৰ ডমিনিয়নত বিভক্ত কৰা হয়, ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া আৰু ফেডাৰেচন অৱ পাকিস্তান।{{sfn|Pachauri|2010|p=1135}} ১৯৪৯ চনৰ কমনৱেলথ প্ৰধানমন্ত্ৰী সন্মিলনত গণৰাজ্য হিচাপে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্যপদ অব্যাহত ৰখালৈকে ভাৰতে সপৰিৱৰ্তনৰ সময়ছোৱাত ব্ৰিটিছ ৰাজক সাৰ্বভৌম ক্ষমতা হিচাপে গণ্য কৰিছিল।{{sfn|Steinberg|1949|p=39}} স্বাধীন ভাৰতে নিজাকৈ জাতীয়তা আইন প্ৰণয়ন নকৰালৈকে ভাৰতীয়সকল ব্ৰিটিছৰ প্ৰজা হৈয়েই থাকিল।{{sfn|Ansari|2013|p=287}} পূৰ্বতে ব্ৰিটিছ সংৰক্ষিত ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰা ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰজাসকল যেতিয়া তেওঁলোকৰ ৰাজ্যসমূহে ভাৰতত যোগদান কৰে তেতিয়া ভাৰতৰ প্ৰজা ব্ৰিটিছ হৈ পৰে।{{sfn|Parry|1954|p=107}} ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৪৮ৰ অধীনত ব্ৰিটিছ বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা সংস্কাৰ কৰা হৈছিল। এই আইনখনে সমগ্ৰ সাম্ৰাজ্যত ব্যৱহৃত সাধাৰণ জাতীয়তা পৰিত্যাগ কৰি ব্ৰিটিছ বিষয়ক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰি কমনৱেলথ দেশৰ যিকোনো নাগৰিকক বুজায়। এই আইনত কমনৱেলথৰ নাগৰিকক একে অৰ্থ বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰজা/কমনৱেলথ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা প্ৰতিখন কমনৱেলথ দেশৰ নাগৰিকত্বৰ সৈতে সহ-অস্তিত্ব আছিল। যিহেতু ১৯৪৯ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ১৯৪৮ চনৰ আইনখন কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়লৈকে ভাৰতে নাগৰিকত্বৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা নাছিল, সেয়েহে ভাৰতীয়সকলক (আৰু নাগৰিকত্ব আইন নথকা আন সকলো ডমিনিয়নৰ নাগৰিক) সাময়িকভাৱে “নাগৰিকত্ব অবিহনে ব্ৰিটিছ প্ৰজা’’ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল।{{sfn|Wade|1948|pp=69–70, 73}} ===গণৰাজ্য আৰু এটা ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকত্ব=== ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধানখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ দিনা দেশখন গণৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ আগতেই{{sfn|Winegard|2011|p=2}} ভাৰতীয় সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহ ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ পৰাই বলবৎ হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তানক পৃথক কৰা নতুন সীমান্ত পাৰ হৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ জনসংখ্যাৰ গতিবিধিৰ সৃষ্টি হয়। এই প্ৰেক্ষাপটত সংবিধানসভাই এই প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ নাগৰিকত্ব নিৰ্ণয়ৰ তাৎক্ষণিক উদ্দেশ্যে সংবিধানৰ নাগৰিকত্বৰ বিধানসমূহৰ পৰিসৰ সীমিত কৰি ৰাখিছিল। পিছলৈ ১৯৫৫ চনত সংসদে প্ৰণয়ন কৰা নাগৰিকত্ব আইনখনে সেই বিন্দুৰ পিছত নাগৰিকত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দি সম্পূৰ্ণ কাঠামো তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Jayal|2019|p=34}} ভাৰতত বাস কৰা যিকোনো ব্যক্তিয়ে ১৯৪৯ চনত স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে, যদিহে তেওঁলোক: ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা, জন্মলাভ কৰা পিতৃ-মাতৃৰ অন্ততঃ এজন ভাৰতত জন্মগ্ৰহণ কৰা বা সংবিধান আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে কমেও পাঁচ বছৰ ভাৰতত বাস কৰা।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=6}} দেশৰ বাহিৰত বাস কৰা ভাৰতীয় বংশৰ ব্যক্তিসকলে নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিছিল যদিও স্বেচ্ছাই বিদেশী ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰা ব্যক্তিক ভাৰতীয় নাগৰিকত্বৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=8}} এই প্ৰসংগত “বিদেশী ৰাষ্ট্ৰ’’ৰ সংজ্ঞাত কমনৱেলথৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।{{sfn|Ahmad|1997|p=114}} পাকিস্তানৰ অংশ হোৱা অঞ্চলৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিব পৰা যাব যদিহে তেওঁলোক (বা পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা) ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৯৩৫ৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত প্ৰাক্-বিভাজিত ভাৰতৰ যিকোনো অংশত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু হয় ১৯ জুলাই ১৯৪৮ৰ আগতে ভাৰতীয় ভূখণ্ডত বাস কৰিছিল, নহয় সেই তাৰিখৰ পিছত, কিন্তু আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই ডমিনিয়নৰ বিষয়াসকলে ভাৰতৰ নাগৰিক হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰিছিল সংবিধানৰ অধীনত। পাকিস্তানৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলে পঞ্জীয়নৰ বাবে আবেদন কৰাৰ পূৰ্বে কমেও ছমাহৰ বাবে ভাৰতত বাস কৰা হ’ব লাগিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি যিকোনো সময়তে তাত বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তিসকলক ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=6–7}} দুয়োখন দেশৰ মাজত স্পষ্ট সীমাৰেখা থকাৰ আগৰে পৰাই নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হৈ থকা নাছিল। ব্ৰিটিছ ভাৰত চৰকাৰে সেই অঞ্চলত চাহ বাগিচা বৃদ্ধিৰ সুবিধাৰ বাবে উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিবলৈ নেপালীসকলক উৎসাহিত কৰাৰ উপৰি সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় সাদৃশ্যৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত উচ্চ হাৰত প্ৰব্ৰজন ঘটি আছিল। ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চৰকাৰে নেপালৰ সৈতে মুক্ত চলাচলৰ চুক্তিৰ আলোচনা কৰে, যাৰ ফলত ১৯৫০ চনত “ভাৰত-নেপাল শান্তি আৰু বন্ধুত্ব চুক্তি’’ হয়; তাৰ পিছত সকলো ভাৰতীয় আৰু নেপালৰ নাগৰিকে যিকোনো এখন দেশতে বাস আৰু কাম কৰাৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদিত ক্ষমতা লাভ কৰিছে।{{sfn|Thapliyal|1999|pp=778–780}} ===কমনৱেলথৰ নাগৰিকত্ব=== ১৯৪৯ চনৰ পিছলৈকে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰথম অৱস্থাত যুক্তৰাজ্য আৰু আয়াৰলেণ্ডত বসতি স্থাপন কৰাৰ স্বয়ংক্ৰিয় অধিকাৰ অব্যাহত ৰাখিছিল।{{sfn|McKay|2008}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ব্ৰিটেইনলৈ অ-শ্বেতসকলৰ প্ৰব্ৰজনক ব্যৱস্থাগতভাৱে নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছিল যদিও দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটেইনৰ শক্তিশালী অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিয়ে ঔপনিৱেশিক প্ৰব্ৰজনৰ এক অভূতপূৰ্ব ঢৌৰ সৃষ্টি কৰিছিল।{{sfn|Hansen|1999|pp=90, 94–95}} ইয়াৰ উত্তৰত ব্ৰিটিছ সংসদে ব্ৰিটিছ দ্বীপপুঞ্জৰ বাহিৰৰ পৰা আহিব পৰা যিকোনো কমনৱেলথ নাগৰিকৰ ওপৰত কমনৱেলথ ইমিগ্ৰেণ্টছ এক্ট ১৯৬২ৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে।{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} ১৯২২ চনত কমন ট্ৰেভেল এৰিয়া ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে আয়াৰলেণ্ডে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পিছতো সকলো ব্ৰিটিছ প্ৰজাক মুক্তভাৱে চলাচলৰ অনুমতি দি থাকিল, কিন্তু ১৯৬২ চনত ব্ৰিটেইনৰ নিষেধাজ্ঞাক প্ৰতিফলিত কৰি এই ক্ষমতা কেৱল গ্ৰেট ব্ৰিটেইন বা আয়াৰলেণ্ড দ্বীপত জন্মগ্ৰহণ কৰা লোকসকলৰ মাজত সীমাবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল।{{sfn|Lloyd|1998|pp=515–516}}{{sfn|Ryan|2001|p=862}} ১৯৭১ চনত ব্ৰিটেইনে পিতৃ-মাতৃ বা ককা-আইতা যুক্তৰাজ্যত জন্মগ্ৰহণ কৰা প্ৰজাৰ বাবে এই ব্যৱস্থাসমূহ কিছু পৰিমাণে শিথিল কৰে,{{sfn|Evans|1972|pp=508–509}} যিয়ে বগা কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলক ফলপ্ৰসূ অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদান কৰে।{{sfn|Paul|1997|p=181}} ১৯৫৫ চনৰ নাগৰিকত্ব আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলে প্ৰাকৃতিককৰণৰ পৰিৱৰ্তে পঞ্জীয়নৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰিছিল যদিও এই পদ্ধতিৰ অধিগ্ৰহণৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সুবিধা নাছিল।{{sfn|Toxley|1967|p=498}} ২০০৩ চনত ভাৰতীয় আইনৰ দ্বাৰা কমনৱেলথৰ নাগৰিকৰ মৰ্যাদা আঁতৰোৱালৈকে এই পথ উপলভ্য আছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=9}} ব্ৰিটেইনে নিজেই নিজৰ জাতীয়তা আইনখনক ব্ৰিটিছ জাতীয়তা আইন ১৯৮১ৰ দ্বাৰা প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ নিজৰ বাকী থকা ভূখণ্ড আৰু বহিঃৰাজ্যৰ সম্পত্তিৰ অধিক সামান্য সীমাবদ্ধতাক নবীকৰণ কৰিছিল,{{sfn|Paul|1997|pp=182–183}} যিয়ে "ব্ৰিটিছ বিষয়" শব্দটোক পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰিছিল যাতে কমনৱেলথৰ নাগৰিকসকলকো আৰু অন্তৰ্ভুক্ত কৰা নহয়। ভাৰতীয় নাগৰিকসকল ব্ৰিটিছ আইন অনুসৰি কমনৱেলথৰ নাগৰিক হৈয়েই আছে{{sfn|Bloom|2011|p=640}} আৰু এতিয়াও ব্ৰিটেইনত ভোটদান আৰু ৰাজহুৱা পদৰ বাবে থিয় দিয়াৰ যোগ্য।{{sfn|Bloom|2011|p=654}} ===বাকী থকা কলনীসমূহৰ একত্ৰীকৰণ=== ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত ভাৰতত থকা ইউৰোপীয় ঔপনিৱেশিক অঞ্চলসমূহ পুনৰ একত্ৰিত কৰা হয়। ১৯৪৯ চনত ফ্ৰান্সৰ প্ৰশাসনিক চন্দ্ৰনাগুৰে গণভোট অনুষ্ঠিত কৰে, যাৰ ফলত চহৰখন পশ্চিম বংগৰ সৈতে একত্ৰিত হয়,{{sfn|Yechury|2015|p=1150}} আনহাতে ১৯৫৪ চনৰ ভিতৰত ফৰাচী অধিকৃত ভাৰতৰ বাকী অংশ ত্যাগ কৰা হয়।{{sfn|Yechury|2015|p=1164}} ১৯৫৪ আৰু ১৯৬১ চনত দুটা সামৰিক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে পৰ্তুগীজ অধিকৃত ভাৰতক বলপূৰ্বকভাৱে দখল কৰা হয়।{{sfn|Gonçalves|2003|p=56}} যদিও এই ভূখণ্ডসমূহৰ বেছিভাগ বাসিন্দাকে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ আৰু পূৰ্বৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ মাজৰ পৰা দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলীৰ পৰা অহাসকলৰ বাদে এটা বাছনি কৰিবলৈ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} গোৱা, দমন আৰু দিউত এই তাৰিখৰ আগতে নিজৰ বৰ্তমানৰ জাতীয়তা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰি লিখিত ঘোষণা নকৰালৈকে ১৯৬১ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত বাসিন্দাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Ferrao|2010|pp=250–251}} পৰ্তুগালে ইয়াৰ পূৰ্বৰ ভাৰতীয় ভূখণ্ডসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত স্বীকৃতি দিয়া নাছিল; {{sfn|Ferrao|2010|p=249}} ১৯৭৫ চনৰ ৩ জুন তাৰিখৰ আগতে প্ৰযোজ্য অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্যক্তিসকলক পৰ্তুগীজ নাগৰিক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।{{sfn|Ferrao|2010|p=251}} ===ছিকিমৰ যোগদান=== ছিকিম ৰাজ্য ১৭ শতিকাৰ পৰা ১৯৭৫ চনলৈকে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এখন স্বায়ত্তশাসিত ৰাজতন্ত্ৰ আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=213}} ছিকিমৰ বৈদেশিক বিষয়ৰ ওপৰত ব্ৰিটেইন (আৰু পিছলৈ ভাৰত)ৰ নিয়ন্ত্ৰণ আছিল, ছিকিমক কেতিয়াও স্বাধীন ৰাজকীয় ৰাষ্ট্ৰ বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল আৰু ঘৰুৱা বিষয়ত সদায় সম্পূৰ্ণ স্বায়ত্তশাসন আছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} ছিকিমত প্ৰজা আইন বলবৎ হোৱা দিনলৈ অৰ্থাৎ ১৯৬১ চনলৈকে ছিকিমত সংহিতাকৃত জাতীয়তা আইন নাছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=217}} এই আইনখনে প্ৰথমতে ছিকিম প্ৰজাক দেশত নিজৰ স্থায়ী ঘৰ থকা থলুৱা বংশৰ যিকোনো ব্যক্তি বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছিল, বা ছিকিমত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰা ব্যক্তি যিয়ে নিজৰ পূৰ্বৰ দেশৰ সৈতে সকলো সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰিছিল বা ছিকিমত ৰিয়েল এষ্টেট অধিগ্ৰহণ কৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৩৭ চনৰ আগতে ছিকিমত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা বিষয়বস্তুৰ মৰ্যাদা আৰু অধিক সীমিত কৰা হয়, যাৰ ফলত ফলস্বৰূপে বৃহৎ সংখ্যক নেপালী বাসিন্দাই দেশখনত স্থায়ী মৰ্যাদা লাভ কৰাত বাধা আৰোপ কৰা হয়।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=262}} দ্বৈত নাগৰিকত্ব নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু অনা-ছিকিম পুৰুষৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ সময়ত মহিলাসকলে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে প্ৰজা হিচাপে নিজৰ অধিকাৰ হেৰুৱাই পেলাইছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|pp=221, 223}} বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে জাতিগত অৰ্হতা বিশেষভাৱে জনসমৰ্থন লাভ কৰা নাছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি হৈছিল আৰু পিছৰ বছৰত এই নিয়ম বাতিল কৰা হৈছিল। কিন্তু ১৯৬২ চনৰ সংশোধনীয়ে থলুৱা বংশৰ অ-নাগৰিকৰ বাবেও এক সুবিধাজনক প্ৰাকৃতিককৰণ পথৰ সৃষ্টি কৰিছিল; ১৮৫০ চনৰ আগতে ছিকিমত বাস কৰা ব্যক্তিৰ বংশধৰ যিকোনো ব্যক্তিয়ে দেশত নাথাকিলেও বিষয়ৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিব পাৰিছিল।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|pp=260–261}} ১৯৭৫ চনত ছিকিমৰ ৰাজতন্ত্ৰ ভংগ হৈ ভাৰতত যোগদান কৰাৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলৰ আগতে ছিকিমৰ প্ৰজা হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক হৈ পৰে।{{sfn|Vandenhelsken|2021b|p=264}} এই অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াই ছিকিমত বাস কৰা কিছুমান বিশেষ গোটক ৰাষ্ট্ৰহীন কৰি পেলায়, যিবিলাকৰ ভিতৰত সম্পত্তিহীনভাৱে দীৰ্ঘদিনীয়া বাসিন্দাসকল, অনা-ছিকিমীক বিয়া কৰোৱা নাৰীসকল আৰু প্ৰজাৰ মৰ্যাদাৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰা কিন্তু ১৯৭৫ চনৰ আগতে পঞ্জীয়ন সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰা ব্যক্তিকসকল।{{sfn|Vandenhelsken|2021a|p=219}} ===প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰতি আইনগত সঁহাৰি=== ভাৰতীয় জাতীয়তাৰ নিয়মসমূহ প্ৰথম গণৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠাৰ সময়ত সৃষ্টি হোৱাৰ সময়তে ব্যাপকভাৱে অনুমোদন লাভ কৰিছিল। ১৯৮০ চনৰ পৰা ক্ৰমান্বয়ে চৰকাৰে চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা অনুপ্ৰৱেশৰ পৰিৱৰ্তিত আৰ্হিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভত কিছু কঠোৰতা ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি কৰিছে।{{sfn|Jayal|2019|pp=34–35}} বংগৰ পৰা অসমলৈ বৃহৎ পৰিসৰৰ প্ৰব্ৰজন আৰম্ভ হৈছিল ঔপনিৱেশিক শাসনৰ সময়ত। ব্ৰিটিছ কৰ্তৃপক্ষই অঞ্চলটোৰ বাহিৰৰ শ্ৰমিকসকলক ৰেলপথ নিৰ্মাণ, কৃষি উন্নয়ন আৰু সম্পদ খননৰ বাবে নিৰন্তৰ শ্ৰমিকৰ উৎস প্ৰদান কৰিবলৈ তাত পুনৰ সংস্থাপন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল।{{sfn|Hilaly|2016|pp=59–61}} প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ আগমনৰ প্ৰতি স্থানীয় অসন্তুষ্টিৰ ফলত ৰাজ্যখনৰ সকলো নাগৰিকৰ কেন্দ্ৰীয় নীৰিক্ষণ বজাই ৰাখিবলৈ ১৯৫১ চনত অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী গঠন কৰা হৈছিল।{{sfn|Bhatia|2021|pp=185}}{{sfn|Kumar|2019|p=205}} ১৯০১ চনৰ পৰা ১৯৮১ চনৰ ভিতৰৰ সমগ্ৰ সময়ছোৱাত অসমৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ ভাৰতৰ বাকী অংশতকৈ যথেষ্ট বেছি আছিল।{{sfn|Baruah|1986|p=1187}} ১৯৭১ চনৰ বাংলাদেশ মুক্তি যুদ্ধৰ পিছৰ দশকত প্ৰব্ৰজনৰ সৰ্বোচ্চ মাত্ৰা সংঘটিত হৈছিল;{{sfn|Jayal|2019|p=35}} ১৯৭০ চনত প্ৰায় ১৮ লাখ লোকে ৰাজ্যখনত বসতি স্থাপন কৰিছিল, ১৯৫০ চনত ২২১,০০০ আৰু ১৯৬০ চনত ৪২৪,০০০ লোকে বসতি স্থাপন কৰিছিল।{{sfn|Weiner|1983|pp=285–286}} ১৯৭৯ চনত স্থানীয় নিৰ্বাচনৰ সময়ত ভোটাৰ তালিকাত নাম সন্নিৱিষ্ট কৰা ভোটাৰৰ এক বুজন অংশ অ-নাগৰিক বুলি আৱিষ্কাৰ কৰা হয়। তাৰ পিছৰ প্ৰতিক্ৰিয়াই বহুবছৰীয়া অসম আন্দোলনৰ সূচনা কৰে,{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=11}} যিয়ে ৰাজ্যখনৰ পৰা বিদেশীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ দাবী জনায়।{{sfn|Fernandes|2005|p=3237}} প্ৰতিবাদৰ আয়োজক আৰু চৰকাৰী বিষয়াসকলে অৱশেষত ১৯৮৫ চনত অসম চুক্তিৰ ওপৰত একমত হয়, যাৰ ফলত সেই বছৰতে নাগৰিকত্ব আইনত 6-A ধাৰা সংযোজন কৰা হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=13}} এই পৰিৱৰ্তনৰ অধীনত ১৯৬৬ চনৰ আগতে অসমত বসবাস কৰা যিকোনো ব্যক্তি ভাৰতীয় নাগৰিক আছিল; ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৭১ চনৰ ভিতৰত তাত বসতি স্থাপন কৰাসকলক নিৰ্বাচনী তালিকাৰ পৰা আঁতৰাই নাগৰিকত্বৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰাৰ আগতে ১০ বছৰৰ অপেক্ষাৰ সময়সীমাৰ অধীনত ৰখা হৈছিল। ১৯৭১ চনৰ পিছত অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলক সকলোকে অবৈধভাৱে প্ৰব্ৰজন কৰা বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।{{sfn|Jayal|2019|p=35}} চুবুৰীয়া দেশ শ্ৰীলংকাত জাতিগত সংঘাতৰ ফলত ১৯৮৩ চনত গৃহযুদ্ধৰ সৃষ্টি হয়। শত্ৰুতা আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত প্ৰায় এক লাখ লোকে ভাৰতত আশ্ৰয় লয়। এই ঘটনাৰ লগতে অসমত চলি থকা অশান্তিৰ সংমিশ্ৰণত ১৯৮৬ চনত নাগৰিকত্ব আইনৰ আন এক সংশোধনীৰ ফলত অন্ততঃ এজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃৰ পৰা জন্ম হোৱা সন্তানৰ জন্মৰ ভিত্তিত নাগৰিকত্ব সীমিত কৰা হয়। ২০০৩ চনত কৰা আন এটা সংশোধনে সেই প্ৰাপ্য কেৱল দুজন ভাৰতীয় পিতৃ-মাতৃ থকা শিশুৰ বাবেহে সীমিত কৰিছিল, বা যিসকলৰ এজন পিতৃ-মাতৃ নাগৰিক আৰু যদি আনজনক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি গণ্য কৰা নহয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|pp=10–12}} সেই বছৰতে সমগ্ৰ দেশৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জীত বাধ্যতামূলক পঞ্জীয়ন (অসমৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট পঞ্জীৰ বিপৰীতে) প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়,<ref>{{cite news |last=Bose |first=Prasenjit |date=6 December 2019 |title=Restoring a secular notion of citizenship |work=[[The Hindu]] |url=https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/restoring-a-secular-notion-of-citizenship/article30194668.ece |access-date=22 October 2021 |archive-date=12 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112144151/https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/restoring-a-secular-notion-of-citizenship/article30194668.ece |url-status=live }}</ref> লগতে বিদেশত বাস কৰা ভাৰতীয় প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ বাবে বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্বও প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়।{{sfn|Ashesh|Thiruvengadam|2017|p=15}} ২০১৫ চনৰ আগতে ভাৰতত অবৈধভাৱে প্ৰৱেশ কৰা কিছুমান ধৰ্মীয় গোটৰ অন্তৰ্গত চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰীৰ বাবে ২০১৯ চনত নিৰ্বাচিতভাৱে নিষেধাজ্ঞা শিথিল কৰা হৈছিল; আফগানিস্তান, বাংলাদেশ আৰু পাকিস্তানৰ পৰা অহা ব্যক্তি যিসকল হিন্দু, শিখ, বৌদ্ধ, জৈন, পাৰ্চী বা খ্ৰীষ্টান, তেওঁলোকক জাতীয়তাৰ উদ্দেশ্যে অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী হিচাপে গণ্য কৰা নহয়{{sfn|Chandrachud|2020|p=34}} আৰু প্ৰাকৃতিককৰণৰ বাবে ছবছৰৰ বাসস্থানৰ প্ৰয়োজনীয়তা হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে যোগ্য।{{sfn|Chandrachud|2020|p=20}} এই পৰিৱৰ্তনসমূহ প্ৰণয়নৰ ফলত পূৰ্বৰ নাগৰিকত্ব আইনসমূহৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ প্ৰকৃতিক প্ৰতিহত কৰাৰ বাবে ব্যাপক প্ৰতিবাদৰ সৃষ্টি হয়।{{sfn|Chandrachud|2020|p=1}} অসমৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জী ২০১৯ চনত ব্যাপকভাৱে উন্নীত কৰা হয়, ৰাজ্যখনৰ প্ৰতিজন নাগৰিকে নিজৰ নাগৰিকত্ব আৰু ১৯৭১ চনৰ পূৰ্বৰ বসতিৰ প্ৰমাণ দেখুৱাব লাগিব।{{sfn|Bhatia|2021|p=188}} ১৯ লাখ লোকে পৰ্যাপ্ত নথিপত্ৰ প্ৰদান কৰিব নোৱাৰিলে আৰু পঞ্জীত তালিকাভুক্ত নহ'ল, যাৰ ফলত তেওঁলোক ৰাষ্ট্ৰহীন হৈ পৰিল আৰু বিতাড়নৰ বলি হ’ল।<ref>{{cite news |last1=Gettleman |first1=Jeffrey |last2=Raj |first2=Suhasini |title=A Mass Citizenship Check in India Leaves 2 Million People in Limbo |date=31 August 2019 |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/2019/08/31/world/asia/india-muslim-citizen-list.html |access-date=12 January 2021 |archive-date=15 December 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191215224044/https://www.nytimes.com/2019/08/31/world/asia/india-muslim-citizen-list.html |url-status=live }}</ref> {{India stub}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html Overseas Citizenship of India (OCI) - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110902173646/http://mha.nic.in/foreigDiv/OCI.html |date=2011-09-02 }} * [http://www.mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm Extracts from the Citizenship Act 1955 - Indian Ministry of Home Affairs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207132404/http://mha.nic.in/citizenship/citi_act1955.htm |date=2009-02-07 }} * [http://indiacode.nic.in/coiweb/coifiles/p02.htm Constitutional provisions - Indian Citizenship] * Pdf versions of the [http://mha.nic.in/acts_rules.htm Citizenship Act 1955 and Citizenship Rules 1956] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225034933/http://www.mha.nic.in/acts_rules.htm |date=2008-02-25 }} * [http://www.nrirealtynews.com/stories/dec06/demand-for-overseas-indian-citizenship-cards-rising.php OCI Card] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/09/letter-in-todays-scmp.html South China Morning Post of 25 September 2006, highlighting the plight of Indian ethnic minority BN(O)s in Limbo in Hong Kong] * [http://ericavebury.blogspot.com/2006/10/south-china-morning-post.html South China Morning Post of 23 October 2006, criticising failure to properly process British citizenship applications of Indian-origin ethnic minority British nationals in Hong Kong] * [http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html Dual Nationality - US Embassy, New Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160317051738/http://newdelhi.usembassy.gov/acsdualnation.html |date=2016-03-17 }} *[http://www.worldvisaguide.com/info.php?v&st=India&country=India&select3=Tourist%20Visa&select4=n Indian Tourist Visa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160311233410/http://worldvisaguide.com/info.php?country=india&select3=tourist%20visa&select4=n&st=india&v |date=2016-03-11 }} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংবিধান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব আইন]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন]] sfdarw15lkg2a5yd0pfpo2mnrw8zsk2 0 3488 514973 512761 2025-06-05T00:05:04Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514973 wikitext text/x-wiki {{Languages of | country = ভাৰত | image = South Asian Language Families.png | caption = বৃহত্তৰ ভাৰতৰ ভাষা পৰিয়াল <br>[[Nihali language|নিহালী]], [[Kusunda language|কুচুণ্ডা]], আৰু [[Thai languages|থাই ভাষা]] দেখুৱা হোৱা নাই | official = [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]]{{·}} [[বঙালী ভাষা|বাংলা]]{{·}} [[বড়ো ভাষা|বড়ো]]{{·}} [[ডোগ্ৰী ভাষা|ডোগ্ৰী]]{{·}} [[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]{{·}} [[গুজৰাটী ভাষা|গুজৰাটী]]{{·}} [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]]{{·}}[[কন্নড় ভাষা|কন্নড় ]]{{·}} [[কাশ্মিৰী ভাষা|কাশ্মিৰী]]{{·}} [[কোংকণী ভাষা|কোংকণী]]{{·}} [[মৈথিলী ভাষা|মৈথিলী]]{{·}} [[মালয়ালম ভাষা|মালয়ালম]]{{·}} [[মেইতেই ভাষা|মণিপুৰী]]{{·}} [[মাৰাঠী ভাষা|মাৰাঠী]]{{·}} [[নেপালী ভাষা|নেপালী]]{{·}} [[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]]{{·}} [[পঞ্জাবী ভাষা|পঞ্জাবী]]{{·}} [[সংস্কৃত ভাষা|সংস্কৃত]] {{·}} [[চাঁওতালি ভাষা|চাঁওতালি]]{{·}}[[সিন্ধী ভাষা|সিন্ধী]]{{·}} [[তামিল ভাষা|তামিল]]{{·}} [[তেলেগু ভাষা|তেলেগু]]{{·}} [[উৰ্দু ভাষা|উৰ্দু]] {{·}} | regional = অৱধী{{·}} [[অংগিকা ভাষা|অংগিকা]]{{·}} [[ভোজপুৰী ভাষা|ভোজপুৰী]]{{·}} [[ব্ৰজাৱলী ভাষা|ব্ৰজাৱলী]]{{·}} ছত্তীছগঢ়ী {{·}} [[দেউৰী ভাষা|দেউৰী]]{{·}} [[ডিমাছা ভাষা|ডিমাছা]]{{·}} ডটেলী{{·}} [[গঢ়ৱালী ভাষা|গঢ়ৱালী]] {{·}} [[গাৰো ভাষা|গাৰো]]{{·}} [[খাছী ভাষা|খাছী]]{{·}} জয়ন্তীয়া{{·}} [[কামতাপুৰী ভাষা|কামতাপুৰী]]{{·}} [[কাৰ্বি ভাষা|কাৰ্বি]]{{·}} [[ককবৰক ভাষা|ককবৰক]]{{·}} [[কুমাঊঁনী ভাষা|কুমাঊঁনী]]{{·}} [[মগহী ভাষা|মগধী]]{{·}} [[মিজো ভাষা|মিজো]]{{·}} [[মিচিং ভাষা|মিচিং]]{{·}} নেৱাৰী{{·}} [[ৰাভা ভাষা|ৰাভা]]{{·}} [[ৰাজস্থানী ভাষা|ৰাজস্থানী]]{{·}} [[সম্বলপুৰী ভাষা|সম্বলপুৰী]]{{·}} [[তুলু ভাষা|তুলু]]{{·}} | indigenous = | minority = | immigrant = <!--Please don't put too many languages here--> | foreign = }} '''ভাৰতৰ ভাষাসমূহ''' বহুতো ভাষা পৰিয়ালত বিভক্ত, যাৰ ভিতৰত মুখ্যদুটা হৈছে ইণ্ডো-আৰ্য ভাষা ([[ভাৰত-আৰ্য ভাষা পৰিয়াল|ভাৰত-আৰ্য ভাষা]] বুলিও কোৱা হয়)—যি ৭৮.০৫% [[ভাৰতীয়|ভাৰতীয়ই]] কোৱা ভাষাসমূহৰ অন্তৰ্গত; আৰু দ্ৰাবিড় ভাষা—যি ১৯.৬৪% ভাৰতীয়ই ব্যৱহাৰ কৰে।<ref name="EBCIndoAryanLanguages">{{cite web|title=Indo-Aryan languages |website=Encyclopædia Britannica |url=https://www.britannica.com/EBchecked/topic/286348/Indo-Aryan-languages |access-date=10 December 2014}}</ref><ref name="EBCDravidianLanguages">{{cite web|title= Hindi languages |website=Encyclopædia Britannica |url=https://www.britannica.com/EBchecked/topic/171083/Dravidian-languages |access-date=10 December 2014}}</ref> এই দুয়োটা পৰিয়ালক একেলগে কেতিয়াবা ''ইণ্ডিক ভাষা পৰিয়াল'' বুলিও কোৱা হয়।<ref name=":1">{{Cite journal|last=Kak|first=Subhash|title=Indic Language Families and Indo-European|url=https://www.academia.edu/45150016|journal=Yavanika|date=January 1996 }}</ref><ref>{{Citation|last1=Reynolds|first1=Mike|title=Indic languages|year=2007|url=https://www.cambridge.org/core/books/language-in-the-british-isles/indic-languages/8343FABC094E91986DBD68A492FFEA1B|work=Language in the British Isles|pages=293–307|editor-last=Britain|editor-first=David|place=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-79488-6|access-date=4 October 2021|last2=Verma|first2=Mahendra}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Kak|first=Subhash|title=On The Classification Of Indic Languages|url=https://www.ece.lsu.edu/kak/indic.pdf|journal=Louisiana State University}}</ref> বাকী ২.৩১% লোকৰ দ্বাৰা কোৱা ভাষাসমূহ অষ্ট্ৰʼএচিয়াটিক, চীন-তিব্বতীয়, টাই-কাদাই, আন্দামানীয়া আৰু কিছুমান সৰু ভাষা পৰিয়াল তথা বিচ্ছিন্ন ভাষাৰ অন্তৰ্গত।<ref name="Moseley2008">{{cite book|last=Moseley|first=Christopher|title=Encyclopedia of the World's Endangered Languages|url=https://books.google.com/books?id=p-7ON7Rvx_AC&pg=PT528|date=10 March 2008|publisher=Routledge|isbn=978-1-135-79640-2}}</ref>{{rp|283}} ভাৰতীয় লোকভাষা পৰীক্ষণৰ তথ্য অনুসৰি, ভাষাৰ সংখ্যাৰ দিশৰ পৰা পাপুৱা নিউগিনিৰ পিছত (৮৪০টা ভাষা), ভাৰত দ্বিতীয় স্থানত আছে (৭৮০টা ভাষা)।<ref>{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/seven-decades-after-independence-many-small-languages-in-india-facing-extinction-threat/articleshow/60038323.cms|title=Seven decades after Independence, many small languages in India face extinction threat|first=G.|last=Seetharaman|newspaper=The Economic Times |date=13 August 2017}}</ref> ''এথন'লগে'' এই সংখ্যা ৪৫৬ বুলি দাঙি ধৰিছে।<ref name="ethnologue_world">{{Cite web|url=https://www.ethnologue.com/guides/countries-most-languages|title=What countries have the most languages?|date=22 May 2019|website=Ethnologue}}</ref> [[ভাৰতীয় সংবিধান]]ৰ ৩৪৩ অনুচ্ছেদত উল্লেখ কৰা হৈছে যে সংঘ চৰকাৰৰ চৰকাৰী ভাষা হ'ল [[দেৱনাগৰী লিপি]]ত লিখা [[হিন্দী ভাষা]], যদিও ১৯৪৭ৰ পিছৰ ১৫ বছৰলৈ [[ইংৰাজী ভাষা]]ৰ ব্যৱহাৰ অব্যাহত ৰাখিবলৈ অনুমতি দিয়া হৈছিল। ১৯৬৩ চনৰ ভাষা ব্যৱহাৰ আইনে এই ব্যৱহাৰ অনিৰ্দিষ্টকাললৈকে আগবঢ়াই ৰাখিবলৈ অনুমতি দিয়ে।<ref name="governmentministry1">{{Cite web|url=http://meity.gov.in/content/official-language-act|title=Official Language Act {{!}} Government of India, Ministry of Electronics and Information Technology|website=meity.gov.in|access-date=24 January 2017}}</ref> চৰকাৰী কাৰ্যৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা সংখ্যাবোৰ হ'ল "আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ৰূপৰ [[ভাৰতীয় সংখ্যা]]",<ref>{{cite news |last1=Aadithiyan |first1=Kavin |title=Notes and Numbers: How the New Currency May Resurrect an Old Language Debate |url=https://thewire.in/politics/of-notes-and-numbers-how-the-new-currency-may-resurrect-the-language-debate |access-date=5 March 2020 |date=10 November 2016}}</ref><ref>{{cite web |title=Article 343 in The Constitution Of India 1949 |url=https://indiankanoon.org/doc/379861/ |access-date=5 March 2020}}</ref> যাক সাধাৰণতে ইংৰাজী ভাষাত আৰবী সংখ্যা বুলি কোৱা হয়।<ref name="constitution1">{{cite web|url=http://lawmin.nic.in/olwing/coi/coi-english/coi-indexenglish.htm|title=Constitution of India|access-date=21 March 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120402064301/http://lawmin.nic.in/olwing/coi/coi-english/coi-indexenglish.htm|archive-date=2 April 2012|url-status=dead}}</ref> বহুতে বিশ্বাস কৰে যদিও হিন্দী ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা নহয়; [[ভাৰতীয় সংবিধান]]ত কোনো ভাষাক ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষাৰ স্বীকৃতি দিয়া হোৱা নাই।<ref name="National">{{cite news|last=Khan|first=Saeed|title=There's no national language in India: Gujarat High Court|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/Theres-no-national-language-in-India-Gujarat-High-Court/articleshow/5496231.cms|access-date=5 May 2014|newspaper=The Times of India|date=25 January 2010}}</ref><ref name="PTI">{{cite web|url=http://www.thehindu.com/news/national/hindi-not-a-national-language-court/article94695.ece|title= Hindi, not a national language: Court|website=The Hindu|agency=Press Trust of India|access-date=23 December 2014|date=25 January 2010|location=Ahmedabad}}</ref> ভাৰতীয় সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত ২২টা ভাষাৰ নাম তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে,<ref>[http://rajbhasha.nic.in/UI/pagecontent.aspx?pc=MTUz Languages Included in the Eighth Schedule of the Indian {{sic|Constu|tion|nolink=y}}]. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160604094122/http://rajbhasha.nic.in/UI/pagecontent.aspx?pc=MTUz|date=4 June 2016}}</ref> যাক ''তালিকাভুক্ত ভাষা'' বুলিও কোৱা হয় আৰু ইয়াক চৰকাৰী স্বীকৃতি, মৰ্যাদা আৰু প্ৰোৎসাহন দিয়া হৈছে। তাৰ উপৰিও, ভাৰত চৰকাৰে শাস্ত্ৰীয় ভাষা ৰূপে [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]], [[বাংলা ভাষা|বাংলা]], [[কন্নড়]], [[মালয়ালম]], [[মাৰাঠী ভাষা|মাৰাঠী]], [[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]], [[পালি ভাষা|পালি]], [[প্ৰাকৃত ভাষা|প্ৰাকৃত]], [[সংস্কৃত]], [[তামিল ভাষা|তামিল]] আৰু [[তেলুগু ভাষা|তেলুগুক]] স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিছে। এই মৰ্যাদা সেই ভাষাসমূহক দিয়া হয় যাৰ সমৃদ্ধ ঐতিহ্য আৰু স্বাধীন বিকাশ আছে।<ref>{{cite web |title=Cabinet approves conferring status of Classical Language to Marathi, Pali, Prakrit, Assamese and Bengali languages |url=https://www.pmindia.gov.in/en/news_updates/cabinet-approves-conferring-status-of-classical-language-to-marathi-pali-prakrit-assamese-and-bengali-languages/ |publisher=www.pmindia.gov.in |access-date=2 April 2025}}</ref> ==ইতিহাস== দক্ষিণ ভাৰতীয় ভাষাসমূহ দ্ৰাবিড় পৰিয়ালৰ। দ্ৰাবিড় ভাষাসমূহ ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ থলুৱা।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=y88nzRtTNUAC|title=India: The Ancient Past: A History of the Indian Sub-Continent from C. 7000 BC to AD 1200|last=Avari|first=Burjor|date=11 June 2007|publisher=Routledge|isbn=9781134251629}}</ref> খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দত ভাৰতত আদিদ্ৰাবিড় ভাষা প্ৰচলিত হৈছিল আৰু খ্ৰীষ্টপূৰ্ব তৃতীয় সহস্ৰাব্দৰ আশে-পাশে বিভিন্ন শাখালৈ বিভাজিত হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Andronov |first=Mikhail Sergeevich |url=https://books.google.com/books?id=vhB60gYvnLgC |title=A Comparative Grammar of the Dravidian Languages |date=1 January 2003 |publisher=Otto Harrassowitz Verlag |isbn=9783447044554 |pages=299}}</ref> দ্ৰাবিড় ভাষাসমূহক চাৰিটা ভাগত বিভক্ত কৰা হৈছে: উত্তৰ, মধ্য (কোলামি–পাৰ্জী), দক্ষিণ-মধ্য (তেলেগু–কুই), আৰু দক্ষিণ দ্ৰাবিড় (তামিল-কন্নড়)।<ref>{{Cite book |last=Krishnamurti |first=Bhadriraju |title=The Dravidian Languages |publisher=Cambridge University Press |year=2003 |isbn=0521771110 |pages=19–20}}</ref> [[ভাৰত-ইউৰোপীয় ভাষা পৰিয়াল]]ৰ অন্তৰ্গত [[ভাৰত-আৰ্য ভাষা পৰিয়াল|ভাৰত-আৰ্য্য শাখাৰ]] পৰা উত্তৰ ভাৰতীয় ভাষাসমূহ মধ্যযুগৰ মধ্য ভাৰত-আৰ্য্য [[প্ৰাকৃত ভাষা]] আৰু অপভ্ৰংশৰ মাজেৰে পুৰণি ভাৰত-আৰ্য্য ভাষাৰ পৰা বিকশিত হৈছিল। ভাৰত-আৰ্য্য ভাষাৰ বিকাশ আৰু উদ্ভৱ তিনিখন পৰ্যায়ত বিভক্ত — পুৰণি ভাৰত-আৰ্য্য (খ্ৰী.পূ. ১৫০০–৬০০), মধ্য ভাৰত-আৰ্য্য (খ্ৰী.পূ. ৬০০–খ্ৰী. ১০০০), আৰু নতুন ভাৰত-আৰ্য্য (খ্ৰী. ১০০০–১৩০০)। আধুনিক উত্তৰ ভাৰতীয় ভাৰত-আৰ্য্য ভাষাসমূহ সকলো নতুন ভাৰত-আৰ্য্য যুগত সুকীয়া, চিনাকি ভাষাৰূপে বিকশিত হৈছিল।<ref name="Kachru2006">{{cite book|last=Kachru|first=Yamuna|title=Hindi|url=https://books.google.com/books?id=ooH5VfLTQEQC|series=London Oriental and African language library|date=1 January 2006|publisher=John Benjamins Publishing|isbn=90-272-3812-X|page=1}}</ref> উত্তৰ-পূব ভাৰতত চীন-তিব্বতীয় ভাষাসমূহৰ ভিতৰত মেইতেই ভাষা (আনুষ্ঠানিকভাৱে ''মণিপুৰী ভাষা'' নামেৰে জনাজাত) মণিপুৰ ৰাজ্যৰ ৰাজদৰবাৰৰ ভাষা আছিল (মেইতেই: মেইতেইলেইপাক)। মণিপুৰ ভাৰতীয় গণৰাজ্যৰ অন্তৰ্ভুক্ত হোৱাৰ আগতে দৰবাৰ সভাসমূহত এই ভাষাক সন্মান প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছিল। পদ্ম বিভূষণ পুৰস্কাৰ বিজয়ী সুনীতি কুমাৰ চেটাৰ্জীকে ধৰি বহু বিশিষ্ট ভাষাতত্ত্বজ্ঞৰ মতে এই ভাষাৰ অস্তিত্বৰ ইতিহাস প্ৰায় ১৫০০–২০০০ বছৰ পুৰণি।<ref>{{Cite book |last=Sanajaoba |first=Naorem |url=https://books.google.com/books?id=-CzSQKVmveUC&dq=manipuri+court+language&pg=PA290 |title=Manipur, Past and Present: The Heritage and Ordeals of a Civilization |date=1988 |publisher=Mittal Publications |isbn=978-81-7099-853-2 |pages=290}}</ref><ref>{{Cite book |last=Mohanty |first=P. K. |url=https://books.google.com/books?id=zkguECp3vKEC&dq=manipuri+court+language&pg=PA149 |title=Encyclopaedia of Scheduled Tribes in India: In Five Volume |date=2006 |publisher= Gyan Publishing House|isbn=978-81-8205-052-5 |pages=149}}</ref> মণিপুৰৰ "মণিপুৰ ৰাজ্য সংবিধান আইন, ১৯৪৭"-ত মণিপুৰী আৰু ইংৰাজীক ৰাজ্যিক আদালতৰ ভাষা হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল।<ref>{{Cite book |last=Sanajaoba |first=Naorem |url=https://books.google.com/books?id=vO-vtI8NuxIC&dq=manipuri+court+language&pg=PA369 |title=Manipur: Treatise & Documents |date=1993 |publisher=Mittal Publications |isbn=978-81-7099-399-5 |pages=369}}</ref><ref>{{Cite book |last=Sanajaoba |first=Naorem |url=https://books.google.com/books?id=vO-vtI8NuxIC&dq=manipuri+court+language&pg=PA255 |title=Manipur: Treatise & Documents |date=1993 |publisher=Mittal Publications |isbn=978-81-7099-399-5 |pages=255}}</ref> পাৰ্চী ভাষা (বা ফাৰ্চী) গাজনাভিদ আৰু অন্যান্য তুৰ্কো-আফগান বংশীয় শাসকসকলে দৰবাৰী ভাষা হিচাপে ভাৰতলৈ অনিছিল। সাংস্কৃতিকভাৱে পাৰ্চীকৃত এই শাসকসকল, পিছৰ তুৰ্কো-মংগোল উৎসৰ মোগল বংশৰ সৈতে মিলি, ৫০০ বছৰতকৈও অধিক সময় ধৰি ভাৰতৰ শিল্প, সাহিত্য আৰু ইতিহাসৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল, যাৰ ফলত বহু ভাৰতীয় ভাষাৰ পাৰ্চীকৰণ ঘটিছিল, বিশেষকৈ শব্দভাণ্ডাৰৰ ক্ষেত্ৰত। ১৮৩৭ চনত ব্ৰিটিছ চৰকাৰে প্ৰশাসনিক কাম-কাজত পাৰ্চী ভাষাৰ সলনি ইংৰাজী আৰু পাৰ্চো-আৰবী লিপিত লিখা হিন্দুস্তানীৰ ব্যৱহাৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯শ শতিকাৰ হিন্দী আন্দোলনে পাৰ্চীকৃত শব্দসমূহৰ সলনি সংস্কৃত-ভিত্তিক শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা আৰম্ভ কৰিছিল আৰু পাৰ্চো-আৰবী লিপিৰ সলনি দেৱনাগৰীক প্ৰচলন কৰিছিল।<ref name="KachruKachru2008"/><ref name="Brass2005">{{cite book|last=Brass|first=Paul R.|title=Language, Religion and Politics in North India|url=https://books.google.com/books?id=SylBHS8IJAUC&pg=PA129|year=2005|publisher=iUniverse|isbn=978-0-595-34394-2|page=129}}</ref> উত্তৰ ভাৰতৰ বিভিন্ন ভাষাই বিভিন্ন উৎসৰ পৰা প্ৰভাৱ গ্ৰহণ কৰিছে। উদাহৰণস্বৰূপে, হিন্দুস্তানী ভাষাত সংস্কৃত, আৰবী আৰু পাৰ্চী ভাষাৰ গভীৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল; এই ভাষাটোৰ দ্বৈত ৰূপ হিচাপে আধুনিক মানক হিন্দী আৰু আধুনিক মানক উৰ্দুৰ সৃষ্টি হৈছিল। আনহাতে, বাংলা ভাষাই ইয়াৰ সংস্কৃতভিত্তি অটুট ৰাখি পাৰ্চী, ইংৰাজী, ফৰাচী আৰু অন্যান্য বিদেশী ভাষাৰ পৰা শব্দ গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ শব্দভাণ্ডাৰ বিস্তৃত কৰিছে।<ref name="KulshreshthaMathur2012">{{cite book|last1=Kulshreshtha|first1=Manisha|last2=Mathur|first2=Ramkumar|title=Dialect Accent Features for Establishing Speaker Identity: A Case Study|url=https://books.google.com/books?id=xHmARyhRoNYC&pg=PA16|date=24 March 2012|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=978-1-4614-1137-6|page=16}}</ref><ref name="nunley1999">{{Citation | title=The Cultural Landscape an Introduction to Human Geography |author1=Robert E. Nunley |author2=Severin M. Roberts |author3=George W. Wubrick |author4=Daniel L. Roy | year=1999 | isbn=0-13-080180-1 | publisher=Prentice Hall |url=https://books.google.com/books?id=7wQAOGMJOqIC | quote=''... Hindustani is the basis for both languages ...''}}</ref> == ভাৰতীয় ভাষা সম্পৰ্কে সংগ্ৰহীত তথ্য== ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ ভাষাগত বৈচিত্ৰ্যৰ প্ৰথম চৰকাৰী সমীক্ষা ১৮৯৮ ৰ পৰা ১৯২৮ চনলৈকে ছাৰ জৰ্জ এব্ৰাহাম গ্ৰিয়াৰচনৰ দ্বাৰা কৰা হৈছিল। ''ভাষাতাত্ত্বিক সমীক্ষা (Linguistic Survey of India)'' শীৰ্ষক এই সমীক্ষাত মুঠ ১৭৯টা ভাষা আৰু ৫৪৪টা উপভাষাৰ কথা উল্লিখিত হৈছে।<ref name="Ahmad2009">{{cite book|author=Aijazuddin Ahmad|title=Geography of the South Asian Subcontinent: A Critical Approach|url=https://books.google.com/books?id=I2QmPHeIowoC&pg=PA123|access-date=17 December 2014|year=2009|publisher=Concept Publishing Company|isbn=978-81-8069-568-1|pages=123–124}}</ref> যদিও এই ফলাফলত "ভাষা" আৰু "উপভাষা"ৰ মাজৰ বিভেদ, অনভিজ্ঞ কৰ্মচাৰী ব্যৱহাৰ আৰু দক্ষিণ ভাৰতৰ তথ্য যথাযথভাৱে অন্তৰ্ভুক্ত নকৰাৰ বাবে অসংগতি দেখা গৈছিল। কিছুমান ৰাজ্যত এই সমীক্ষাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাছিল।<ref name="Saba2013">{{cite book |url=http://shodhganga.inflibnet.ac.in:8080/jspui/bitstream/10603/11248/9/09_chapter+2.pdf |title=Linguistic heterogeneity and multilinguality in India: a linguistic assessment of Indian language policies |author=Naheed Saba |publisher=Aligarh Muslim University |date=18 September 2013 |location=Aligarh |pages=61–68 |chapter=2. Multilingualism |access-date=17 December 2014 }}</ref> {{Pie chart | thumb = right |caption = ভাষাৰ পৰিয়াল অনুসৰি ভাৰতৰ ভাষাসমূহ (Ethnologue)ৰ তথ্য অনুসৰি<ref name="Ethnologue"/> |label1 = চীন-তিব্বতীয় |value1 = 34.90 |color1 = orangered |label2 = [[ভাৰত-ইউৰোপীয় ভাষা পৰিয়াল|ইণ্ডো-ইউৰোপীয়]] |value2 = 33.01 |color2 = gold |label3 = দ্ৰাভিড় ভাষাগোষ্ঠী |value3 = 19.81 |color3 = deepskyblue |label4 = অষ্ট্ৰ'এছিয়াটিক |value4 = 7.54 |color4 = hotpink |label5 = আন্দামানী |value5 = 3.30 |color5 = green |label6 = ক্ৰা-দাই |value6 = 1.17 |color6 = maroon |label7 = একক (Isolates) |value7 = 0.23 |color7 = grey |style=align="left" }} ''Ethnologue'', যি খ্ৰীষ্টান ধৰ্মপ্ৰচাৰক সংগঠন SIL International-ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত, তাত ভাৰতৰ বাবে ৪৩৫টা ভাষা তালিকাভুক্ত আছে, যাৰ ভিতৰত ৪২৪টা জীৱিত আৰু ১১টা বিলুপ্ত। এই ৪২৪টা জীৱিত ভাষাক ''Ethnologue''-এ তলত দিয়া শ্ৰেণীবিভাগ অনুসৰি ভাগ কৰিছে:<ref name="Ethnologue">{{cite web|editor=Lewis, M. Paul |editor2=Simons, Gary F. |editor3=Fennig, Charles D.|year=2014|title=Ethnologue: Languages of the World (Seventeenth edition) : India|publisher=SIL International|location= Dallas, Texas|url=http://www.ethnologue.com/country/IN|access-date=29 December 2023}}</ref><ref name="Ethnologue2">[http://archive.ethnologue.com/15/ethno_docs/distribution.asp?by=area Ethnologue : Languages of the World (Seventeenth edition) : Statistical Summaries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141217151950/http://archive.ethnologue.com/15/ethno_docs/distribution.asp?by=area |date=17 December 2014 }}।</ref> * প্ৰতিষ্ঠানিক – ৪৫ * স্থিৰ – ২৪৮ * সংকটাপন্ন – ১৩১ * লুপ্ত – ১১ ভাৰতৰ এখন ব্যক্তিগত গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠান ''People's Linguistic Survey of India'' (PLSI)-এ দেশজুৰি কৰা এখন বৃহৎ ভাষা সমীক্ষাত ৭৮০ৰো অধিক ভাষা আৰু ৬৬টা ভিন্ন লিপিৰ অস্তিত্ব ৰেকৰ্ড কৰিছে, যাক তেওঁলোকে ভাৰতৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ ভাষাতাত্ত্বিক সমীক্ষা বুলি দাবী কৰিছে।<ref name="PLSI">{{cite news|url=http://www.thehindu.com/news/national/language-survey-reveals-diversity/article4938865.ece|title=Language survey reveals diversity|newspaper=The Hindu|date=22 July 2013|author=Singh, Shiv Sahay|access-date=15 December 2014}}</ref> Anthropological Survey of India-ৰ ''People of India'' (POI) প্ৰকল্প অনুসৰি, ভাৰতৰ ৫,৬৩৩টা গোটে নিজৰ ভিতৰৰ যোগাযোগৰ বাবে মুঠ ৩২৫টা ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে।<ref name="BanerjeeChaudhuryDas2005">{{cite book|last1=Banerjee|first1=Paula|last2=Chaudhury|first2=Sabyasachi Basu Ray|last3=Das|first3=Samir Kumar|author4=Bishnu Adhikari|title=Internal Displacement in South Asia: The Relevance of the UN's Guiding Principles|url=https://books.google.com/books?id=VjGdDo75UssC&pg=PA145|access-date=17 December 2014|year=2005|publisher=SAGE Publications|isbn=978-0-7619-3329-8|page=145}}</ref> === ভাৰতৰ জনগণনাৰ তথ্য === ভাৰতৰ লোকপিয়লে ভাষা আৰু উপভাষা বিষয়ক তথ্য সংগ্ৰহ কৰে আৰু প্ৰকাশ কৰে, যদিও তেওঁলোকে "ভাষা" আৰু "মাতৃভাষা" শব্দ দুটাৰ ব্যৱহাৰত নিজৰ সংজ্ঞা প্ৰয়োগ কৰে। অনেক মাতৃভাষা, যাক তেওঁলোকে এখন ভাষাৰ অন্তৰ্গত উপভাষা হিচাপে দৰ্শায়, ভাষাতাত্ত্বিক দৃষ্টিকোণে সৰ্বাংশতঃ এখন পৃথক ভাষা হিচাপে গণ্য হ'ব পাৰে। বিশেষকৈ বহু দশমিলিয়ন বক্তাৰ মাতৃভাষা হিন্দী ভাষাৰ অন্তৰ্গত হিচাপে দৰ্শোৱা হৈছে। ; ১৯৫১ এই বছৰত হিন্দী, উৰ্দু আৰু পাঞ্জাবীৰ বাবে পৃথক তথ্য প্ৰকাশ কৰা হোৱা নাছিল, কাৰণ পূব পঞ্জাব, [[হিমাচল প্ৰদেশ]], [[দিল্লী]], PEPSU, আৰু বিলাসপুৰ আদিত জনাই দিয়া তথ্য ইচ্ছাকৃতভাৱে বিভ্ৰান্তিপূৰ্ণ আছিল।<ref name="langs1951">{{cite book |last1=Dasgupta |first1=Jyotirindra |title=Language Conflict and National Development: Group Politics and National Language Policy in India |year=1970 |publisher=University of California, Berkeley. Center for South and Southeast Asia Studies |location=Berkeley |isbn=9780520015906 |page=47}}</ref> ; ১৯৬১ এই বছৰত ৪৩,৮৯,৩৬,৯১৮ জনৰ দ্বাৰা ঘোষণা কৰা তথ্য অনুসৰি ১,৬৫২টা মাতৃভাষা চিনাক্ত কৰা হৈছিল।<ref name="Census1961">{{cite journal |author=Mallikarjun, B. | date=5 August 2002 |publisher=M. S. Thirumalai |journal=Languages in India |url=http://www.languageinindia.com/aug2002/indianmothertongues1961aug2002.html |title=Mother Tongues of India According to the 1961 Census | volume= 2 | issn=1930-2940 |access-date=11 December 2014}}</ref> যদিও ঘোষণাকাৰীয়ে প্ৰায়ে ভাষা, উপভাষা, বৰ্ণ, পেছা, ধৰ্ম, অঞ্চল বা ৰাষ্ট্ৰৰ নাম সংমিশ্ৰণ কৰিছিল।<ref name="Census1961"/> ফলত বহু অতি সৰু ভাষাৰ লগতে "আফ্ৰিকান", "কানাডিয়ান", "বেলজিয়ান" আদি অবিচ্ছিন্ন শব্দো এই তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল।<ref name="Census1961"/> ; ১৯৯১ এই বছৰত ১,৫৭৬টা চিনাক্ত মাতৃভাষা দৰ্শোৱা হৈছিল।<ref name="Vijayanunni">{{cite web|url=http://www.ancsdaap.org/cencon98/papers/india/india.pdf|title=Planning for the 2001 Census of India based on the 1991 Census |author=Vijayanunni, M. |date= 26–29 August 1998 |work=18th Population Census Conference |location= Honolulu, Hawaii, USA | publisher= Association of National Census and Statistics Directors of America, Asia, and the Pacific |archive-date=19 November 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081119080707/http://www.ancsdaap.org/cencon98/papers/india/india.pdf |access-date=17 December 2014}}</ref> ইয়াৰ ভিতৰত ২২টা ভাষাৰ দশ লাখৰো অধিক মাতৃভাষী আছিল, ৫০ টাৰ লাখৰ নিচেই কম আৰু ১১৪ টাৰ ১০ হাজাৰতকৈ অধিক। বাকী ভাষাসমূহৰ সংযুক্ত মাতৃভাষীসংখ্যা আছিল ৫,৬৬,০০০।<ref name="Census1991">{{cite web |author=Mallikarjun, B. |title=Languages of India according to 2001 Census |url=http://www.languageinindia.com/nov2001/1991Languages.html |website=Languages in India |date=7 November 2001 |access-date=17 December 2014}}</ref> ; ২০০১ এই বছৰত ১,৬৩৫টা যুক্তিসংগত মাতৃভাষা, ২৩৪টা পৰিচিত মাতৃভাষা আৰু ২২টা প্ৰধান ভাষাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে।<ref name="Census2001">{{cite web |url=http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/gen_note.html |title=Census Data 2001 : General Note |publisher=Census of India |access-date=11 December 2014 }}</ref> ইয়াৰ ভিতৰত ২৯টা ভাষাৰ দশ লাখতকৈ অধিক মাতৃভাষী, ৬০ টাৰ লাখৰ তলত আৰু ১২২ টাৰ ১০ হাজাৰতকৈ অধিক বক্তা আছিল।<ref name="Wischenbart2013">{{cite book|last=Wischenbart|first=Ruediger|title=The Global EBook Market: Current Conditions & Future Projections|url=https://books.google.com/books?id=XFmKE7rsKqwC&pg=PA62|access-date=18 December 2014|date=11 February 2013|publisher="O'Reilly Media, Inc."|isbn=978-1-4493-1999-1|page=62}}</ref> কোৰ্গ অঞ্চলৰ কোডাৱা যেনে কিছুমান ভাষাৰ নিজৰ লিপি নাথাকিলেও স্থানীয়ভাৱে কথিত। ; ২০১১ ২০১১ চনৰ লোকপিয়লৰ অনুসন্ধানত ১৯,৫৬৯টা ভাষাগত তথ্যসমূহ পৰীক্ষা আৰু যুক্তিকৰণৰ পিছত ১,৩৬৯টা যুক্তিসংগত মাতৃভাষা স্বীকৃত দিয়া হৈছে আৰু ১,৪৭৪ টাক ‘‘অশ্ৰেণীবদ্ধ’’ হিচাপে ‘‘অন্যান্য মাতৃভাষা’’ শ্ৰেণীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।<ref>{{cite web|title = Census of India 2011, Paper 1 of 2018, Language – India, States and Union Territories|website = Census of India Website|url=http://www.censusindia.gov.in/2011Census/C-16_25062018_NEW.pdf|access-date = 29 August 2019}}</ref> এই ১,৩৬৯ টাৰ ভিতৰত ১০ হাজাৰৰো অধিক বক্তা থকা মাতৃভাষাসমূহক সঠিকভাৱে গোট দিয়া হোৱাত মুঠ ১২১টা ভাষাৰ তালিকা তৈয়াৰ কৰা হৈছে, যাৰ ভিতৰত ২২টা ভাষা ভাৰতৰ সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত অন্তৰ্ভুক্ত আৰু বাকী ৯৯টা ভাষাক ‘‘অন্যান্য ভাষা’’ হিচাপে গণ্য কৰা হৈছে।<ref>[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/gen_note.html Census Data 2001 General Notes]|access-date = 29 August 2019</ref> ==অধিকাৰিক ভাষা== [[File:Language region maps of India.svg|thumb|320px|<ref>{{cite web |url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf |title=50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India (July 2012 to June 2013) |publisher=Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India |access-date=17 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141226150914/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf |archive-date=26 December 2014}}</ref>]] {{৯২তম সংবিধান সংশোধনী অনুসৰি ভাৰতৰ স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত অধিকাৰিক ভাষা‎}} == বহুভাষিকতা == [[চিত্ৰ:Danger sign in India.jpeg|thumb|ভাৰতৰ এখন বিপদ সংকেতৰ চিহ্ন য'ত আঠটা ভাষা ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে, আৰু প্ৰতিটো ভাষাই পৃথক লিপিত। ]] [[চিত্ৰ:Road_sign_Kochi.jpeg|thumb|কোচিত মলয়ালম, ইংৰাজী, হিন্দী, তামিল আৰু কন্নড ভাষাত লিখা এটা পঞ্চভাষিক ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ সংকেত চিহ্ন। ]] === ২০১১ চনৰ ভাৰতীয় জনগণনা === {{Pie chart |caption = ভাৰতৰ ভাষাসমূহ (২০১১) |label1 = [[হিন্দী]] |value1 = 43.63 |color1 = orange |label2 = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] |value2 = 8.30 |color2 = orchid |label3 = [[মাৰাঠী ভাষা|মাৰাঠী]] |value3 = 6.83 |color3 = red |label4 = [[তেলুগু ভাষা|তেলুগু]] |value4 = 6.70 |color4 = steelblue |label5 = [[তামিল ভাষা|তামিল]] |value5 = 5.70 |color5 = royalblue |label6 = [[গুজৰাটী ভাষা|গুজৰাটী]] |value6 = 4.58 |color6 = skyblue |label7 = [[উৰ্দু]] |value7 = 4.19 |color7 = green |label8 = [[কন্নড়]] |value8 = 3.61 |color8 = darkslateblue |label9 = [[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]] |value9 = 3.10 |color9 = saddlebrown |label10 = [[মলয়ালম]] |value10 = 2.88 |color10 = cornflowerblue |label11 = [[পঞ্জাবী ভাষা|পঞ্জাবী]] |value11 = 2.74 |color11 = pink |label12 = [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]] |value12 = 1.16 |color12 = purple |label13 = [[মৈথিলী ভাষা|মৈথিলী]] |value13 = 1.12 |color13 = mistyrose |label14 = [[মেইতেই ভাষা|মেইতেই]] |value14 = 0.15 |color14 = goldenrod |label15 = অন্যান্য |value15 = 5.31 |color15 = grey |thumb = right }} {| class="wikitable sortable" |+ভাৰতত প্ৰথম, দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় ভাষা হিচাপে কিমান লোকে কি ভাষাত কথা পাতে (২০১১ চনৰ জনগণনা) ! rowspan=2|ভাষা ! rowspan=2|ভাষা-পৰিয়াল ! colspan=2|প্ৰথম ভাষা ! দ্বিতীয়<br>ভাষা ! তৃতীয়<br>ভাষা ! colspan=2|মুঠ বক্তা |- ! সংখ্যা<ref name="1971-2001">{{Cite report|url=http://www.censusindia.gov.in/2011Census/C-16_25062018_NEW.pdf|title=Census of India: Comparative speaker's strength of Scheduled Languages-1951, 1961, 1971, 1981, 1991, 2001 and 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20180627064326/http://www.censusindia.gov.in/2011Census/C-16_25062018_NEW.pdf |archive-date=27 June 2018}}</ref> ! মুঠ জনসংখ্যাৰ<br> শতাংশ ! colspan=2|বক্তাৰ সংখ্যা (মিলিয়ন) ! (মিলিয়ন)<ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/static/iframes/language_probability_interactive/index.html|title=How many Indians can you talk to?|website=Hindustan Times}}</ref> ! মুঠ জনসংখ্যাৰ<br />শতাংশ<ref name="fulllangdatacensus 2011">{{cite web|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/how-languagesintersect-in-india/story-g3nzNwFppYV7XvCumRzlYL.html|title=How languages intersect in India|date=22 November 2018 |work=Hindustan Times}}</ref> |- |[[হিন্দী]] |ইণ্ডো-আৰ্য |৫২,৮৩৪৭,১৯৩ |৪৩.৬৩% |১৩৯ |২৪ |৬৯২ |৫৭.১% |- |[[বাংলা ভাষা|বাংলা]] |ইণ্ডো-আৰ্য |৯৭,২৩৭,৬৬৯ |৮.৩০% |৯ |১ |১০৭ |৮.৯% |- |[[মাৰাঠী ভাষা|মাৰাঠী]] |ইণ্ডো-আৰ্য |৮৩,০২৬,৬৮০ |৬.৮৬% |১৩ |৩ |৯৯ |৮.২% |- |[[তেলুগু ভাষা|তেলুগু]] |দ্ৰাবিড়ীয় |৮১,১২৭,৭৪০ |৬.৭০% |১২ |১ |৯৫ |৭.৮% |- |[[তামিল ভাষা|তামিল]] |দ্ৰাবিড়ীয় |৬৯,০২৬,৮৮১ |৫.৭০% |৭ |১ |৭৭ |৬.৩% |- |[[গুজৰাটী ভাষা|গুজৰাটী]] |ইণ্ডো-আৰ্য |৫৫,৪৯২,৫৫৪ |৪.৫৮% |৪ |১ |৬০ |৫.০% |- |[[উৰ্দু]] |ইণ্ডো-আৰ্য |৫০,৭৭২,৬৩১ |৪.১৯% |১১ |১ |৬৩ |৫.২% |- |[[কন্নড়]] |দ্ৰাবিড়ীয় |৪৩,৭০৬,৫১২ |৩.৬১% |১৪ |১ |৫৯ |৪.৯% |- |[[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]] |ইণ্ডো-আৰ্য |৩৭,৫২১,৩২৪ |৩.১০% |৫ |০.০৩ |৪৩ |৩.৫% |- |[[মালয়ালম]] |দ্ৰাবিড়ীয় |৩৪,৮৩৮,৮১৯ |২.৮৮% |০.০৫ |০.০২ |৩৬ |২.৯% |- |[[পঞ্জাবী ভাষা|পঞ্জাবী]] |ইণ্ডো-আৰ্য |৩৩,১২৪,৭২৬ |২.৭৪% |০.০৩ |০.০০৩ |৩৬ |৩.০% |- |[[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]] |ইণ্ডো-আৰ্য |১,৫৩১১,৩৫১ |১.২৬% |৭.৪৮ |০.৭৪ |২৪ |২.০% |- |[[মৈথিলী ভাষা|মৈথিলী]] |ইণ্ডো-আৰ্য |১,৩৫৮৩,৪৬৪ |১.১২% |০.০৩ |০.০০৩ |১৪ |১.২% |- |[[মেইতেই ভাষা|মেইতেই]] ([[মণিপুৰী ভাষা|মণিপুৰী]]) |ইণ্ডো-আৰ্য |১,৭৬১,০৭৯ |০.১৫% |০.৪ |০.০৪ |২.২৫ |০.২% |- |[[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]] |ইণ্ডো-ইউৰোপীয়<br>জাৰ্মানীয় |২৫৯,৬৭৮ |০.০২% |৮৩ |৪৬ |১২৯ |১০.৬% |- |[[সংস্কৃত]] |ইণ্ডো-আৰ্য |২৪,৮২১ |০.০০১৮৫% |০.০১ |০.০০৩ |০.০২৫ |০.০০২% |} ==ধ্ৰুপদী ভাষা== ২০০৪ চনত ভাৰত চৰকাৰে ঘোষণা কৰিছিল যে কিছুমান প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰা ভাষাক ভাৰতৰ "ধ্ৰুপদী ভাষা"ৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিব পাৰি।<ref name="bbcclassical">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3667032.stm |publisher=BBC |title=India sets up classical languages |access-date=1 May 2007 | date=17 September 2004}}</ref> এতিয়ালৈকে ধ্ৰুপদী বুলি ঘোষণা কৰা ভাষাসমূহ: * [[তামিল ভাষা|তামিল]] (২০০৪ চনত),<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/2004/09/18/stories/2004091806530100.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303153544/http://www.thehindu.com/2004/09/18/stories/2004091806530100.htm |url-status=dead |archive-date=3 March 2018 |title=Front Page : Tamil to be a classical language |date=18 September 2004 |access-date=1 August 2010 |work=[[The Hindu]] |location=Chennai, India}}</ref> * [[সংস্কৃত]] (২০০৫ চনত),<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/2005/10/28/stories/2005102809281200.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20160904105019/http://www.thehindu.com/2005/10/28/stories/2005102809281200.htm |url-status=dead |archive-date=4 September 2016 |title=National : Sanskrit to be declared classical language |date=28 October 2005 |access-date=1 August 2010 |work=[[The Hindu]] |location=Chennai, India}}</ref> * [[কন্নড়]] (২০০৮ চনত),<ref name="antiquity"/> * [[তেলুগু ভাষা|তেলুগু]] (২০০৮ চনত),<ref name="antiquity">{{cite web|url=http://pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=44340|title=Declaration of Telugu and Kannada as classical languages|work=Press Information Bureau|publisher=Ministry of Tourism and Culture, Government of India|access-date=31 October 2008}}</ref> * [[মালয়ালম]] (২০১৩ চনত),<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/classical-status-for-malayalam/article4744630.ece | title='Classical' status for Malayalam |work=[[The Hindu]] |date=24 May 2013 |access-date=25 May 2013 |location=Thiruvananthapuram, India}}</ref> * [[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]] (২০১৪ চনত).<ref name=Hindu-Oriya-Classical>{{cite news|title=Odia gets classical language status|url=http://www.thehindu.com/news/national/odia-gets-classical-language-status/article5709028.ece|access-date=20 February 2014|newspaper=The Hindu|date=20 February 2014}}</ref> * [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]] (২০২৪চনত) ধ্ৰুপদী ভাষাৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ বাবে দাবী উত্থাপন কৰা ভাষা কেইটা হ'ল: [[পালি ভাষা|পালি]], [[বাংলা ভাষা|বাংলা]],<ref>{{Cite web|url=https://www.newindianexpress.com/nation/2013/jun/23/didi-naveen-face-off-over-classical-language-status-489514.html|title=Didi, Naveen face-off over classical language status|website=The New Indian Express|access-date=2020-02-12}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/bobbbc/posts/1109896535705445 |archive-url=https://ghostarchive.org/iarchive/facebook/405846476110458/1109896535705445 |archive-date=2022-02-26 |url-access=limited|title=Bangla O Bangla Bhasha Banchao Committee|website=www.facebook.com|language=en|access-date=2020-02-12}}{{cbignore}}</ref> [[মাৰাঠী ভাষা|মাৰাঠী]],<ref>{{cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/clamour-grows-for-marathi-to-be-given-classical-language-status/articleshow/63776578.cms |title=Clamour grows for Marathi to be given classical language status |author=Clara Lewis |date=16 April 2018 |newspaper=The Times of India }}</ref> [[মৈথিলী ভাষা|মৈথিলী]]<ref>{{cite news |url=https://www.jagran.com/bihar/madhubani-not-a-single-language-of-bihar-has-become-a-classical-language-yet-maithili-may-be-included-21816443.html |title=बिहार की एक भी भाषा अब तक नहीं बनी शास्त्रीय भाषा, मैथिली हो सकता शामिल|date=9 July 2021 |author=Jagran Team |newspaper=Jagran}}</ref> আৰু [[মেইতেই ভাষা|মেইতেই]] ([[মণিপুৰী ভাষা|মণিপুৰী]] ভাষা নামেৰেও জনা যায়। ).<ref>{{Cite web |title=Manipur steps up to renew push for inclusion of Manipuri among India's classical languages (time duration of the movement) |url=https://www.ifp.co.in/manipur/manipur-steps-up-to-renew-push-for-inclusion-of-manipuri-among-indias-classical-languages |access-date= |website=[[Imphal Free Press]] |language=en-GB |quote=The movement for recognizing Manipuri as a classical language began in 2013, yet there has been a gap in the follow up actions. |archivedate=2024-09-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240921084217/https://www.ifp.co.in/manipur/manipur-steps-up-to-renew-push-for-inclusion-of-manipuri-among-indias-classical-languages |deadurl=yes }}</ref><ref>{{Cite web |title=MP for classical language status : 23rd sep20 ~ E-Pao! Headlines |url=http://e-pao.net/GP.asp?src=17..230920.sep20 |website=e-pao.net}}</ref><ref>{{Cite web |title=Process for recognising Manipuri as classical language of India underway: MP Sanajaoba |url=https://www.ifp.co.in/4203/process-for-recognising-manipuri-as-classical-language-of-india-underway-mp-sanajaoba |website=[[Imphal Free Press]] |language=en |access-date=2024-02-25 |archivedate=2024-09-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240921084552/https://www.ifp.co.in/4203/process-for-recognising-manipuri-as-classical-language-of-india-underway-mp-sanajaoba |deadurl=yes }}</ref> == অন্যান্য আঞ্চলিক ভাষা আৰু উপভাষাসমূহ == ২০০১ চনৰ জনগণনাত তলত উল্লেখ কৰা ভাষাসমূহক ১০ লাখতকৈ অধিক মাতৃভাষী থকা বুলি চিনাক্ত কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ভিতৰত বেছিভাগ ভাষা হিন্দী ভাষাৰ উপভাষা বা ভিন্ন ৰূপ হিচাপে বিবেচিত হৈছে।<ref name="CensusData2001S1"/> {| class="wikitable sortable" |- ! ভাষাসমূহ!! মাতৃভাষী লোকৰ সংখ্যা<ref name="CensusData2001S1"/> |- |[[ভোজপুৰী ভাষা|ভোজপুৰী]] || ৩,৩০,৯৯,৪৯৭ |- |[[ৰাজস্থানী ভাষা|ৰাজস্থানী]] || ১,৮৩,৫৫,৬১৩ |- |[[মগহী ভাষা|মগধী]]/মগহী || ১,৩৯,৭৮,৫৬৫ |- |ছত্তীছগঢ়ী || ১,৩২,৬০,১৮৬ |- |হাৰিয়াণৱী || ৭৯,৯৭,১৯২ |- |মাৰোৱাৰী || ৭৯,৩৬,১৮৩ |- |[[মালৱী ভাষা|মালৱী]] || ৫৫,৬৫,১৬৭ |- |মেৱাৰী ভাষা || ৫০,৯১,৬৯৭ |- |খোৰঠা/খোত্তা || ৪৭,২৫,৯২৭ |- |বুন্দেলী ভাষা || ৩০,৭২,১৪৭ |- |বাঘেলী || ২৮,৬৫,০১১ |- |পাহাৰী || ২৮,৩২,৮২৫ |- |লম্বাড়ী || ২৭,০৭,৫৬২ |- |অৱধী || ২৫,২৯,৩০৮ |- |[[হাড়ৌতী ভাষা|হাড়ৌতী]] || ২৪,৬২,৮৬৭ |- |[[গঢ়ৱালী ভাষা|গঢ়ৱালী]] || ২২,৬৭,৩১৪ |- |নিমাড়ী || ২১,৪৮,১৪৬ |- |চাদ্ৰী || ২০,৪৪,৭৭৬ |- |[[কুমাঊঁনী ভাষা|কুমাঊঁনী]] || ২০,০৩,৭৮৩ |- |[[ঢূণ্ঢাড়ী ভাষা|ঢূণ্ঢাড়ী]] || ১৮,৭১,১৩০ |- |[[তুলু ভাষা|তুলু]] || ১৭,২২,৭৬৮ |- |সুৰগুজীয়া || ১৪,৫৮,৫৩৩ |- |[[বাগড়ী ভাষা|বাগড়ী]] || ১৪,৩৪,১২৩ |- |বাঞ্জাৰী || ১২,৫৯,৮২১ |- |[[নাগপুৰী ভাষা|নাগপুৰী]] || ১২,৪২,৫৮৬ |- |[[সুৰজাপুৰী ভাষা|সুৰজাপুৰী]] || ১২,১৭,০১৯ |- |[[কাংগড়ী]] || ১১,২২,৮৪৩ |} ===অন্যান্য=== [[অংগিকা ভাষা|অংগিকা]], [[আহোম ভাষা|আহোম]], [[ককবৰক ভাষা|ককবৰক]], [[কমৰ ভাষা|কমৰ]], [[কামতাপুৰী ভাষা|কামতাপুৰী (কোচ-ৰাজবংশী)]], [[কাৰ্বি ভাষা|কাৰ্বি]], [[কুৰ্মালী ভাষা|কুৰ্মালী]], [[কুলূঈ]], [[কোচ ভাষা|কোচ]], [[খৰিয়া থাৰ ভাষা|খৰিয়া থাৰ]], [[খাছী ভাষা|খাছী]], [[খামটি ভাষা|খামটি]], [[গদী ভাষা|গদী]], [[গাৰো ভাষা|গাৰো]], [[গুজৰী ভাষা|গুজৰী]], [[চম্বয়ালী]], [[চিংফৌ ভাষা|চিংফৌ]], [[চিলেটী ভাষা|চিলেটী]], [[চুৰাহী]], জয়ন্তীয়া, [[জুমলী ভাষা|জুমলী]], [[জৌনসাৰী ভাষা|জৌনসাৰী]], ডটেলী, [[ডিমাছা ভাষা|ডিমাছা]], [[দেউৰী ভাষা|দেউৰী]], [[দেশিয়া ভাষা|দেশিয়া]], [[নহৰী ভাষা|নহৰী]], [[নাগামিজ]], [[নেফামিজ]], নেৱাৰী, [[পংগৱাড়ী]], [[পালি ভাষা|পালি]], [[পাহাড়ী কিনৌৰী ভাষা|পাহাড়ী কিনৌৰী]], [[পৈশাচী (ভাষা)|পৈশাচী]], [[বজ্জিকা ভাষা|বজ্জিকা]], [[ব্ৰজাৱলী ভাষা|ব্ৰজাৱলী]], [[বিলাসপুৰী]], [[বিষ্ণুপ্ৰিয়া মণিপুৰী ভাষা|বিষ্ণুপ্ৰিয়া মণিপুৰী]], [[বুক্সা ভাষা|বুক্সা]], [[ভটিয়ালী]], [[ভত্ৰী ভাষা|ভত্ৰী]], [[ভুঞ্জিয়া ভাষা (হলবিক)|ভুঞ্জিয়া (হলবিক)]], [[মণ্ডিয়ালী]], [[মৰাণ ভাষা|মৰাণ]], [[মহাসু পাহাড়ী]], [[মাল পহাড়িয়া ভাষা|মাল পহাড়িয়া]], [[মিচিং ভাষা|মিচিং]], [[মিজো ভাষা|মিজো]], [[ৰাজস্থানী ভাষা|ৰাজস্থানী]], [[ৰাভা ভাষা|ৰাভা]], [[ৰেলী ভাষা|ৰেলী]], [[সম্বলপুৰী ভাষা|সম্বলপুৰী]], [[সিৰমৌৰী]], [[হলবী ভাষা|হলবী]], [[হাজং ভাষা|হাজং]], [[হাফলং হিন্দী]] === ব্যৱহাৰিক সমস্যাসমূহ === [[File:Linguistic map of Northeast India English Native.png|thumb|300px|"তালিকাভুক্ত" আৰু "অ-তালিকাভুক্ত" চৰকাৰী ভাষাসমূহ [[উত্তৰ-পূব ভাৰত]]ৰ ৰাজ্যসমূহত; ইয়াৰ অধিকাংশ ভাষা ভাৰতীয় সংবিধানৰ ভাৰতীয় সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত স্বীকৃত নহয়। ]] ভাৰতত বহুতো ভাষা ব্যৱহৃত হয়; যিকোনো এটা ভাষাক একক চৰকাৰী ভাষা হিচাপে গ্ৰহণ কৰাটো সেইসকল লোকৰ বাবে সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ "মাতৃভাষা" ভিন্ন। যদিও, ভাৰতৰ সকলো শিক্ষা পৰিষদে এটা সাধাৰণ ভাষাত মানুহক প্ৰশিক্ষণ দিয়াৰ প্ৰয়োজন স্বীকৃতি দিছে।<ref>{{cite web|url=http://cgs.illinois.edu/content/language-and-globalization|title=Language and Globalization: Center for Global Studies at the University of Illinois|archive-url=https://web.archive.org/web/20130510062844/http://cgs.illinois.edu/content/language-and-globalization|archive-date=10 May 2013|access-date=26 May 2025|archivedate=10 May 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130510062844/http://cgs.illinois.edu/content/language-and-globalization|deadurl=yes}}</ref> উত্তৰ ভাৰতত হিন্দীভাষা নজনাসকলৰ ভাষাগত সমস্যাৰ বিষয়ে অভিযোগ আছে। একেদৰে, উত্তৰ ভাৰতীয়সকলে দক্ষিণ ভাৰত ভ্ৰমণ কৰাৰ সময়ত ভাষাৰ সমস্যাৰ সন্মুখীন হয় বুলি অভিযোগ থাকে। চৰকাৰী ভাষা বাছনি লৈ দৃঢ় বিশ্বাস ৰখা আৰু সেই ভাষাৰ অপ্ৰিয়তাৰ সমান্তৰাল দৃষ্টিভংগী ৰখা লোকৰ মাজত সংঘাতৰ ঘটনা সাধাৰণতে শুনা যায়।<ref>{{cite news|last=Prakash|first=A Surya|url=http://www.dailypioneer.com/columnist1.asp?main_variable=Columnist&file_name=surya%2Fsurya25.txt&writer=surya |title=Indians are no less racial|work=The Pioneer|date=27 September 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070927033944/http://www.dailypioneer.com/columnist1.asp?main_variable=Columnist&file_name=surya%2Fsurya25.txt&writer=surya|archive-date=27 September 2007}}</ref> স্থানীয় চৰকাৰী ভাষা কমিশন স্থাপন কৰা হৈছে আৰু বিভিন্ন ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে যাতে এনে ভাষাগত উত্তেজনা আৰু সংঘাত হ্ৰাস পায়।{{Citation needed|date=May 2011}} ==ইণ্টাৰনেট জগতত উপলভ্য== {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; width: auto; table-layout: fixed; " |+ Multi-pair translations |- ! ভাষা ! ভাষা ক'ড ! [[গুগল ট্ৰান্সলেট]]<ref>{{cite web |title=Language support {{!}} Cloud Translation |url=https://cloud.google.com/translate/docs/languages |website=Google Cloud |access-date=18 September 2021 |language=en}}</ref> ! Bhashini<ref>{{Cite web |title=Bhashini |url=https://bhashini.gov.in/ |access-date=2024-01-03 |website=bhashini.gov.in}}</ref> ! [[মাইক্ৰ'ছফ্ট অনুবাদক]]<ref>{{cite web |title=Language support - Translator - Azure AI services |url=https://learn.microsoft.com/en-us/azure/ai-services/translator/language-support |website=learn.microsoft.com |access-date=7 November 2023 |language=en-us |date=7 November 2023}}</ref> ! [[Yandex Translate]]<ref>{{cite web |title=Supported languages |url=https://yandex.com/support/translate/supported-langs.html |website=yandex.com |access-date=18 September 2021 |language=en |archivedate=22 March 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220322235033/https://yandex.com/support/translate/supported-langs.html |deadurl=yes }}</ref> ! [[Watson (computer)|IBM Watson]]<ref>{{cite web |title=IBM Cloud Docs |url=https://cloud.ibm.com/docs/language-translator?topic=language-translator-translation-models |website=cloud.ibm.com |access-date=18 September 2021}}</ref> |- | [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | bn || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[গুজৰাটী ভাষা|গুজৰাটী]] | gu || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[হিন্দী]] | hi || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[কন্নড়]] | kn || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[মালয়ালম]] | ml || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[মাৰাঠী ভাষা|মাৰাঠী]] | mr || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[মেইতেই ভাষা|মেইতেই]] (মণিপুৰী) | mni {{small|(in script specific case, mni-Mtei)}} || {{yes}} || {{beta}} || {{no}} || {{no}} || {{no}} |- | [[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]] | or || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{no}} || {{no}} |- | [[পঞ্জাবী ভাষা|পঞ্জাবী]] | pa || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[তামিল ভাষা|তামিল]] | ta || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |- | [[তেলুগু ভাষা|তেলুগু]] | te || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} || {{yes}} |} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://www.mapsofindia.com/culture/indian-languages.html Distribution of languages in India] * http://www.languageinindia.com/ * [http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=IN Languages of India] ([[Ethnologue|SIL Ethnologue]] list) * [http://www.cs.colostate.edu/~malaiya/scripts.html Languages and Scripts of India] * [http://www.ling.upenn.edu/~jason2/papers/natlang.htm Reconciling Linguistic Diversity: The History and the Future of Language Policy in India] by Jason Baldridge * [http://titus.uni-frankfurt.de/didact/karten/indi/indicm.htm Titus - Languages of India] * [http://www.kamat.com/indica/diversity/languages.htm Diversity of Languages in India] * [http://rajbhasha.nic.in/ Official webpage explains the chronological events related to ''Official Languages Act'' and amendments] * [http://www.ciil.org/ A comprehensive federal government site that offers complete info on Indian Languages] * [http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=IN Ethnologue Ethnologue report on the languages of India] * [http://tdil.mit.gov.in/news.htm Technology Development for Indian Languages, Government of India] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100130004052/http://tdil.mit.gov.in/NEWS.htm |date=2010-01-30 }} * [http://india.gov.in/knowindia/india_at_a_glance.php The Official Portal of the Indian Government] {{ভাৰতৰ ভাষাসমূহ}} {{ভাৰত সম্পৰ্কীয় বিভিন্ন বিষয়ৰ প্ৰবন্ধ তালিকা}} {{পৃথিৱীৰ প্ৰধান ভাষাসমূহ}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ভাষা|*]] [[শ্ৰেণী: পোখালি (ভাৰত)]] [[শ্ৰেণী:ভাৰত সম্পৰ্কীয় তালিকা]] ax89cih9afqpvfvw3h2zq8kh65xur99 0 4111 514989 514658 2025-06-05T02:58:25Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514989 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> |image = Mamoni Raisom Goswami (cropped).JPG |imagesize = | name = মামণি ৰয়ছম গোস্বামী | caption = জানুৱাৰী ২০০৭ত গোস্বামী | pseudonym = | birth_name = ইন্দিৰা গোস্বামী | birth_date = {{birth date|df=yes|1942|11|14}} | birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]] | death_date ={{death date and age|df=yes|2011|11|29|1942|11|14}}<ref name="toi">{{cite web | url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Jnanpith-award-winning-Assamese-litterateur-Indira-Goswami-dies/articleshow/10914222.cms | title=Jnanpith award winning Assamese litterateur Indira Goswami dies | publisher=Times of India | accessdate=November 29, 2011}}</ref> | death_place =[[গুৱাহাটী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়]], [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], [[ভাৰত]]<ref name="toa">{{cite web | url=http://www.timesofassam.com/headlines/mamoni-roisom-goswami-passes-away/ | title=Mamoni Raisom Goswami passes away | publisher=Times of Assam | accessdate=November 29, 2011}}</ref> | occupation = লেখক, সম্পাদক, কবি, অধ্যাপিকা আৰু সমাজকৰ্মী | nationality = [[ভাৰত|ভাৰতীয়]] | period = ১৯৪২-২০১১ | genre = [[অসমীয়া সাহিত্য]] | subject = <!--Plight of the dispossessed (needs link. this editor couldn't quite find one easily at december 21, 2009 in [[India]] and abroad--> | movement = |notableworks = -''[[দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা]]''<br/> -''[[চিন্নমস্তাৰ মানুহটো]]''<br/>-[[তেজ আৰু ধূলিৰে ধূসৰিত পৃষ্ঠা]]'' | influences = | influenced = [[মণিকুন্তলা ভট্টাচাৰ্য]], [[অৰূপ কুমাৰ নাথ]], [[জয়ন্ত শইকীয়া]], [[সঞ্জীৱ পল ডেকা]] আদি{{citation needed}} |spouse = মাধবেন ৰয়ছম আয়েংগাৰ (প্ৰয়াত) | signature = | website = }} '''মামণি ৰয়ছম গোস্বামী''' ({{lang-en|Mamoni Raisom Goswami}}, জন্ম:১৯৪২ – মৃত্যু:২০১১) হৈছে [[অসম]]ৰ এগৰাকী [[জ্ঞানপীঠ বঁটা]] বিজয়ী সাহিত্যিক। তেখেতৰ প্ৰকৃত নাম আছিল '''ইন্দিৰা গোস্বামী'''। সততে '''মামণি বাইদেউ''' হিচাবে তেখেতক জনা যায়।<ref>[http://indiragoswami.blogspot.com/2006/11/intimate-mornings-with-mamoni-baideo.html The Intimate Mornings with Mamoni Baideo;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120227195106/http://indiragoswami.blogspot.com/2006/11/intimate-mornings-with-mamoni-baideo.html |date=2012-02-27 }} Manjeet Barua, 6/11/2006; Retrieved 1/12/2011</ref> তেখেতে মাতৃভাষা [[অসমীয়া]]ৰ উপৰিও [[ইংৰাজী]] ভাষাতো সাহিত্যকৃতি সৃষ্টি কৰিছিল। ৰামায়ণী সাহিত্যৰ গৱেষক হিচাপে [[মাধৱ কন্দলী]]ৰ ৰামায়ণৰ গৱেষণাত ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰা ড॰ গোস্বামীয়ে [[দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ আধুনিক ভাৰতীয় ভাষা বিভাগৰ অধ্যাপিকা স্বৰূপে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিছিল। গল্পকাৰ হিচাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰা ড॰ গোস্বামীৰ ৰচনাৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য উপন্যাস হৈছে [[অহিৰণ]], [[চেনাবৰ স্ৰোত]], [[নীলকণ্ঠী ব্ৰজ]], [[মামৰে ধৰা তৰোৱাল]], [[তেজ আৰু ধূলিৰে ধূসৰিত পৃষ্ঠা]], [[দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা]], [[আধা লেখা দস্তাবেজ]], [[সংস্কাৰ]], [[উদয়ভানুৰ চৰিত্ৰ]] ইত্যাদি। তেখেতে ১৯৮২ চনত [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]]<ref name="google books">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=sHklK65TKQ0C&pg=PA373&lpg=PA373&dq=Indira+Goswami,+Sahitya+Akademi&source=bl&ots=sPDV1j1sTc&sig=DXyp8QEuEWlcqTsRAJoJAFQbSk0&hl=en&ei=kQztSrbeD4OWkAXV29mZDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CB0Q6AEwBg#v=onepage&q=Indira%20Goswami%2C%20Sahitya%20Akademi&f=false | title=A history of Indian literature: 1800-1910 Western impact: Indian responce | publisher=Google Books | accessdate=December 01, 2011 | author=Sisir Kumar Das, Sahitya Akademi}}</ref> আৰু ২০০০ চনত ভাৰতীয় [[জ্ঞানপীঠ বঁটা]]<ref>[http://www.hindu.com/thehindu/2002/02/25/stories/2002022501991300.htm Jnanpith award presented;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121107160219/http://www.hindu.com/thehindu/2002/02/25/stories/2002022501991300.htm |date=2012-11-07 }} The Hindu 25/02/2002; Retrieved 1/12/2011</ref> লাভ কৰিছিল। তেখেত ভাৰতৰ প্ৰথম Principal Prince Claus Laureate (২০০৮) আছিল।<ref>{{Cite web |title=Principal Prince Claus Award for Indira Goswami In a rare honour, |url=http://www.assamtimes.org/hot-news/2432.html |access-date=2011-11-29 |archivedate=2011-07-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727022448/http://www.assamtimes.org/hot-news/2432.html |deadurl=yes }}</ref> অসমত জনপ্ৰিয় লেখিকাগৰাকীয়ে অসমৰ বিদ্ৰোহী সংগঠন [[সংযুক্ত মুক্তি বাহিনী, অসম]]ক অস্ত্ৰ-সম্বৰণ আৰু জনজীৱনলৈ প্ৰত্যাবৰ্তনৰ বাবে আহ্বান জনাই চৰকাৰ আৰু সংগঠনটোৰ আলোচনাৰ জৰিয়তে শান্তি স্থাপনৰ প্ৰচেষ্টাতো জড়িত আছিল। == জীৱন == ===শৈশৱ=== ১৯৪২ চনত মামণি ৰয়ছম গোস্বামীৰ [[গুৱাহাটী]]ত জন্ম হৈছিল। জন্মতে তেখেতৰ নাম আছিল ইন্দিৰা গোস্বামী। পিতৃৰ নাম আছিল [[উমাকান্ত গোস্বামী]] আৰু মাতৃৰ নাম অম্বিকা দেৱী। উমাকান্ত গোস্বামী এসময়ত [[কটন কলেজ]]ৰ অধ্যক্ষ থকাৰ উপৰিও পিছলৈ অসমৰ প্ৰথম শিক্ষাধিকাৰ হৈছিল।<ref name="xoixob">''মামণি ৰয়ছম গোস্বামীৰ ৰচনা সমগ্ৰ''- সম্পাদনা [[হেমন্ত কুমাৰ ভৰালী]]। ISBN : 978-81-7339-457-7। ''শৈশৱৰ আত্মকথা'' - মামণি ৰয়ছম গোস্বামী। পৃ.৪৬, ৫৫</ref> মামণি ৰয়ছমৰ সৰুকালচোৱা আমৰঙা সত্ৰত অতিবাহিত হৈছিল। তেখেতৰ খুৰাক চন্দ্ৰকান্ত গোস্বামী সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰ আছিল। === শিক্ষা=== গুৱাহাটীৰ লতাশিল প্ৰাথমিক বিদ্যালয়, তৎকালীন অসমৰ ৰাজধানী [[শ্বিলং|শ্বিলঙৰ]] "পাইন মাউণ্ট স্কুল" আৰু পিছলৈ [[গুৱাহাটী]]ৰ তাৰিণীচৰণ বালিকা বিদ্যালয়ত মামণি ৰয়ছমে শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল। তেখেতে গুৱাহাটীৰ [[সন্দিকৈ বালিকা মহাবিদ্যালয়]]ৰ পৰা আই এ পাচ কৰে।<ref name="xoixob"/> ১৯৬০ চনত [[অসমীয়া ভাষা]] 'মেজৰ' হিচাবে [[কটন কলেজ]]ৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। তাৰ পিছত ১৯৬৩ চনত তেওঁ [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ পৰা স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰে। === বৈবাহিক আৰু বৃন্দাবনী জীৱন === ১৯৬২ চনত হিন্দুস্তান কন্‌ষ্ট্ৰাক্‌শ্যন কোম্পানীৰ অভিযন্তা হিচাপে [[ব্ৰহ্মপুত্ৰ]]ৰ [[শৰাইঘাট দলং]] নিৰ্মাণ কৰিবলৈ মাধৱেন ৰয়ছম আয়েংগাৰ অসমলৈ আহিছিল। ১৯৬৩ চনৰ চ’ত মাহত মাধৱেনে মামণি ৰয়ছম গোস্বামীক বিয়াৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল।<ref name="যুগ্মজীৱন">{{cite journal | title=মামণি ৰয়ছমৰ যুগ্মজীৱন | journal=দৈনিক জনমভূমি| year=২০১১ | month=৩০ নৱেম্বৰ | pages=১০ পৃষ্ঠা}}</ref> ১৯৬৫ চনৰ অক্টোবৰ মাহত জগলীয়াৰ পাৰৰ সত্ৰত মামণি ৰয়ছম গোস্বামী আৰু মাধৱেন আয়েংগাৰৰ হিন্দু ৰীতি-নীতি মতে বিবাহ সম্পন্ন হয়। তাৰ পিছত স্বামীৰ লগত তেওঁৰ কৰ্মক্ষেত্ৰ কাশ্মীৰলৈ গুচি যায়। পিচে বিবাহৰ ১৮ মাহৰ পাচতে ১৯৬৭ চনৰ ১৫ এপ্ৰিলৰ পুৱতি নিশা এক পথ দুৰ্ঘটনাত মাধৱেনৰ অকাল মৃত্যু হয়।<ref name="যুগ্মজীৱন" /><ref name=blog>[http://indiragoswami.blogspot.com/2008/10/indira-goswami-and-womens-empowerment.html Indira Goswami and Women’s Empowerment;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120227195048/http://indiragoswami.blogspot.com/2008/10/indira-goswami-and-womens-empowerment.html |date=2012-02-27 }} Malashri Lal, 3 Oct 2008; Retrieved 1/12/2011</ref> এই ঘটনাই মামণি ৰয়ছমৰ জীৱন আৰু সাহিত্যত সুদূৰপ্ৰসাৰী প্ৰভাব পেলায়। বিপৰ্য্যস্ত মামণি ৰয়ছম মানসিকভাবে বিষাদগ্ৰস্ত হৈ পৰিছিল। ১৯৮৮ চনত প্ৰকাশ পোৱা আত্মজীৱনী [[আধা লেখা দস্তাবেজ]]ত তেওঁ লিখিছে যে হতাশাত তেওঁ কেতিয়াবা আনকি আত্মহত্যাৰ কথাও ভাবিছিল।<ref name=blog></ref> তেওঁক সান্তনা দিবলৈ শৈশৱৰ স্মৃতি আৰু দেউতাকৰ চিঠিৰ বাহিৰে অন্য কোনো সমল নাছিল।<ref>[http://www.newslivetv.com/topnews/index.php?aID=24348&s=6304039a3ac605e6b09d46998e7950d4&cat=3 Mamoni Raisom Goswami passes away,] By Syed Zarir Hussain; Retrieved 1/12/2011</ref> ১৯৬৮ চনত মামণি ৰয়ছমে গোৱালপাৰাৰ সৈনিক স্কুলত শিক্ষকতা কৰিবলৈ লয়। কিছুদিন পাছত তেখেতৰ শিক্ষক [[উপেন্দ্ৰ চন্দ্ৰ লেখাৰু]]ৰ পৰামৰ্শক্ৰমে বৃন্দাবনত থাকিবলৈ গুচি গৈছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.primenewstv.com/news/news.php?aID=1184&cat=4 |title=Prime News Tv |publisher=Prime News Tv |date= |accessdate=2013-01-30 |archivedate=2012-01-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120119111806/http://www.primenewstv.com/news/news.php?aID=1184&cat=4 |deadurl=yes }}</ref><ref>[http://indiragoswami.blogspot.com/2008/10/indira-goswami-and-womens-empowerment.html Loss of a veteran writer;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120227195048/http://indiragoswami.blogspot.com/2008/10/indira-goswami-and-womens-empowerment.html |date=2012-02-27 }} Prime News; Retrieved 1/12/2011</ref> তাতে থকা সময়তে ১৯৬৯ চনত বৃন্দাবন ইন্‌ষ্টিটিউট অৱ অ'ৰিয়েণ্টেল ফিল'ছফীত উপেন্দ্ৰ চন্দ্ৰ লেখাৰুৰ অধীনত গৱেষণা আৰম্ভ কৰিছিল। বৃন্দাবনৰ বিচিত্ৰ অভিজ্ঞতাৰ ভিত্তিতে মামণি ৰয়ছমে পৰবৰ্তীকালত তেখেতৰ ‌এখন অন্যতম শক্তিশালী উপন্যাস "[[নীলকণ্ঠী ব্ৰজ]]" ৰচনা কৰে। তেখেতৰ অন্য এখন বিখ্যাত উপন্যাস [[গংগাৰ পৰা ব্ৰহ্মপুত্ৰ]] উপন্যাসৰ ভেটিটোও ইয়াতেই গঢ় লৈছিল।<ref>[http://old.princeclausfund.org/nl/what_we_do/awards/PrinceClasuAwardIndiraGoswami.shtml Principal Prince Claus Award 2008]{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Principal Prince Claus Award 2008, Indira Goswami, Retrieved 1/12/2011</ref> ১৯৭১ চনত তেখেতে [[দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ আধুনিক ভাৰতীয় ভাষা-সাহিত্য অধ্যয়ন বিভাগত অসমীয়া বিষয়ৰ অধ্যাপিকা হিচাপে যোগদান কৰে আৰু ইয়াৰেপৰাই তেওঁ সেই বিভাগৰ মুৰব্বীৰূপে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিছিল। তুলসীদাসৰ ৰামচৰিতমানস আৰু [[মাধৱ কন্দলী]]ৰ অসমীয়া [[ৰামায়ণ]]ৰ তুলনামূলক অধ্যয়নৰ বাবে তেখেতে ১৯৭২ চনত বৃন্দাবনৰ 'ইনষ্টিটিউট অৱ অৰিয়েন্টেল ফিল'ছফী'ৰপৰা ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল।<ref>[http://www.mombu.com/culture/pakistan/t-dr-indira-goswami-assams-fiery-pen-5450308.html Dr Indira Goswami-Assam's fiery pen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305064751/http://www.mombu.com/culture/pakistan/t-dr-indira-goswami-assams-fiery-pen-5450308.html |date=2016-03-05 }}, By Shehar Bano Khan, Retrieved 1/12/2011</ref> === অন্তিম সময় === মামণি ৰয়ছম গোস্বামী "হাওঁফাওঁৰ সংক্ৰমণ" আৰু বিভিন্ন ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ প্ৰায় আঠটা মাহ সংকটজনক অৱস্থাত আছিল।<ref name="assamjournal">{{cite web | url=http://www.assamjournal.com/2011/11/mamoni-raisom-goswami-profile-biography.html | title=Mamoni Raisom Goswami - Profile, Biography, Photos of Famous Assamese litterateur | 3=Assam Journal | publisher=Assam Journal | accessdate=January 22, 2013 | archivedate=May 2, 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20120502173116/http://www.assamjournal.com/2011/11/mamoni-raisom-goswami-profile-biography.html | deadurl=yes }}</ref> সেয়ে তেওঁক গুৰগাঁৱৰ এখন চিকিৎসালয়ত চিকিৎসা কৰি থকা হৈছিল। অৱশেষত তেওঁক [[গুৱাহাটী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়]]লৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়।<ref name="assamjournal" /> ২০১১ চনৰ ২৯ নবেম্বৰ তাৰিখে পুৱা ৭ বাজি ৪৬ মিনিটত [[অসম]]ৰ [[গুৱাহাটী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়]]ত মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।<ref>[http://www.indiatvnews.com/news/India/Asomiya_Writer_Indira_Goswami_Dead-12440.html Asomiya Writer Indira Goswami Dead,Three-Day State Mourning In Assam] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191231093232/https://www.indiatvnews.com/news/India/Asomiya_Writer_Indira_Goswami_Dead-12440.html |date=2019-12-31 }}; 29 Nov 2011; Retrieved 1/12/2011</ref><ref name="toa"/> == শান্তিদূত == [[File:The Union Home Minister, Shri Shivraj Patil in a meeting with the Peoples Consultative Group from Assam led by Dr. Indira Goswami, in New Delhi on June 22, 2006.jpg|thumb|২২ জুন ২০০৬ তাৰিখে ভাৰত চৰকাৰ আৰু PCG-ৰ সদস্যসকলৰ সৈতে এখন বৈঠকত মামণি ৰয়চম গোস্বামী]] ২০০৪ চনত মামনি ৰয়ছমে অসমৰ স্বাধীনতাকামী সংগঠন [[সংযুক্ত মুক্তি বাহিনী, অসম]]ক (ULFA) হিংসা পৰিত্যাগ কৰিবলৈ আহ্বান জনাই সংগঠনটোৰ নেতৃবৃন্দ আৰু চৰকাৰৰ মাজত আলোচনা অনুষ্ঠিত হোৱাত সহায় কৰাৰ প্ৰয়াস কৰিছিল।<ref name="hindu.com" /> সেই প্ৰয়াসলৈ সঁহাৰি জনাই সংগঠনটোৱে অসমৰ বিশিষ্ট নাগৰিক আৰু প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ প্ৰতিনিধিক লৈ People's Consultive Group (PCG) গঠন কৰে। PCG -ৰ মাধ্যমেৰে সংগঠনটোৰ চৰকাৰৰ লগত তিনিলানী আলোচনা অনুষ্ঠিত হৈছিল।<ref name="assamtribune">{{cite news | url=http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=nov3011/at09 | title=Mamoni tried to start ULFA peace talks | work=the assam tribune | date=November 30, 2011 | agency=the assam tribune | accessdate=January 22, 2013 | location=Guwahati, }}{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ইয়াৰে এবাৰত ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী [[মনমোহন সিং|ড॰ মনমোহন সিঙে]]ও ভাগ লৈছিল। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে ড॰ গোস্বামীৰ জৰিয়তে সংগঠনটোৰ সকলো মুখ্য দাবীৰ বিষয়ে আলোচনাৰ বাবে ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰি সংগঠনটোলৈ চিঠি লিখিছিল।<ref name="hindu.com">{{cite web | url=http://www.hindu.com/mp/2005/08/11/stories/2005081100630100.htm | title=Scripting a recipe for peace | publisher=The Hindu | work=hindu.com | date=Aug 11, 2005 | accessdate=January 22, 2013 | author=SANGEETA BAROOAH PISHAROTY | archivedate=March 5, 2013 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20130305210417/http://www.hindu.com/mp/2005/08/11/stories/2005081100630100.htm | deadurl=yes }}</ref> অৱশ্যে ইয়াত সংগঠনটোৰ মুখ্য দাবী "সাৰ্বভৌম অসম"ৰ বিষয়ে উল্লেখ নাছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.thesundayindian.com/en/story/mamoni-roisom-goswami-passes-away/14/26452/ |title=Jnanpith awardee Indira Goswami passes away - Hemanta Phukan |publisher=The Sunday Indian |date=2011-11-29 |accessdate=2013-01-30 }}{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == জীৱনৰ অভিজ্ঞতা আৰু সাহিত্য == মামণি ৰয়চম গোস্বামীৰ সাহিত্যত তেখেতৰ জীৱনৰ প্ৰভাব স্পষ্ট। এই কথা তেখেতে নিজৰ আত্মজীৱনী "আধালেখা দস্তাবেজ" আৰু অন্যান্য প্ৰসংগতো একাধিকবাৰ উল্লেখ কৰিছে। {{cquote|“I try to write from the direct experiences of my life. I only mould these experiences with my imagination.”| মামণি ৰয়ছম}} মুখ্যতঃ ঔপন্যাসিকা হিচাপেহে বেছিকৈ জনপ্ৰিয় এইগৰাকী প্ৰতিভাবান লেখিকাই মাতৃভাষা অসমীয়াৰ উপৰিও ইংৰাজী ভাষাতো অনেক নান্দনিক আৰু গৱেষণামূলক সৃষ্টিৰে সাহিত্যৰ লগতে শৈক্ষিক আৰু সামাজিক ক্ষেত্ৰতো অৰিহণা আগবঢ়াই গৈছে। তেখেতৰ সাহিত্যকৰ্মসমূহে সাধাৰণ মানুহৰ বাস্তৱ জীৱনৰ কঠোৰ সত্য প্ৰতীয়মান কৰিলেও তেখেতৰ প্ৰকাশভংগী অত্যন্ত সংবেদনশীল। ২০০৮ চনত প্ৰিন্সিপাল প্ৰিন্স ক্ল'ছ সন্মান গ্ৰহণ কৰিবলৈ যাওঁতে আমষ্টাৰডামৰ "দা পাৱাৰ অব আৰ্ট" পত্ৰিকাত দিয়া এক সাক্ষাৎকাৰত মামণি ৰয়ছমে কৈছিল, "যিহেতু বিষয়বস্তু ৰূক্ষ, কাব্যিক ভাষা প্ৰয়োগ কৰিবই লাগিব। মাকে সন্তানক দিয়াৰ দৰেই ইয়াক ৰক্ষণাবেক্ষণ দিব লাগিব। মোৰ গল্প হৈছে কঠোৰ বাস্তৱক লৈ লিখা, কিন্তু মই ইয়াক সাহিত্যলৈ ৰূপান্তৰিত কৰি পেলাওঁ, অন্যথা ই এখন প্ৰচাৰ পত্ৰিকাহে হ'বগৈ। তাৰবাবে নিজে শিল্পী হ'ব লাগিব, এজন মহান শিল্পী, অন্যথা জনতাই ইয়াক নপঢ়িব।"<ref name=claus>[http://www.krachtvancultuur.nl/en/current/2008/december/goswami Indira Goswami catches hard life in poetry;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111007162114/http://www.krachtvancultuur.nl/en/current/2008/december/goswami |date=2011-10-07 }} By Marjan Terpstra, December 2008, Retrieved 1/12/2011</ref> {{Quote box |quote = "সৰ্বসাধাৰণ মানুহৰ অভিজ্ঞতা জীৱন্তভাৱে সাহিত্যত ফুটাই উঠাব পৰা মামণি ৰয়ছম এগৰাকী অসাধাৰণ প্ৰতিভাসম্পন্ন লিখিকা। চিত্ৰকল্প বৰ্ণনাৰে তেখেতে মানুহৰ কাৰ্য্যকলাপত নস্বৰতাৰ প্ৰাধান্য, কেনেকৈ ৰাজনৈতিক, ধাৰ্মিক আৰু সাংস্কৃতিক প্ৰথাসমূহত নস্বৰতা প্ৰতিফলিত হয় আৰু কেনেকৈ জীৱনধাৰা, শাৰীৰিক অস্তিত্ব (gender), বয়ষ, দাৰিদ্ৰ্য, আৰু সংঘাতত ই প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে তাক স্পষ্টভাবে পৰিস্ফুট কৰে।" |source = [[প্ৰিন্সিপাল প্ৰিন্স ক্ল'ছ সন্মান]]ৰ সময়ত জুৰী, ২০০৮<ref>[http://www.princeclausfund.org/files/docs/30r364%20boek%20DEF.pdf Prince Claus Fund] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120504042346/http://www.princeclausfund.org/files/docs/30r364%20boek%20DEF.pdf |date=2012-05-04 }}, accessdate: 2013-01-30</ref><ref>{{cite web |url=http://www.northeasttoday.in/national-news/assam-famous-writer-dr-mamoni-raisom-goswami-dead/ |title=Assam Famous Writer Dr. Mamoni Raisom Goswami Dead &#124; Northeast Today |publisher=Webcache.googleusercontent.com |date=2011-11-29 |accessdate=2013-01-30 |archivedate=2012-12-01 |archiveurl=https://archive.ph/20121201100606/http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:QZZdEE0u5wkJ:www.northeasttoday.in/national-news/assam-famous-writer-dr-mamoni-raisom-goswami-dead/+mamoni+raisom+goswami+jury+Principal+Prince+Claus+Laureate&cd=9&hl=en&ct=clnk&gl=in |deadurl=unfit }}</ref> |width = 350px |align = right }} ২০০৮ চনত "প্ৰিন্সিপাল প্ৰিন্স ক্ল'ছ সন্মান"ৰ বাবে মামণি ৰয়ছমক নিৰ্বাচিত কৰা জুৰীসকলৰ মতে, "সৰ্বসাধাৰণ মানুহৰ অভিজ্ঞতা জীবন্ত ভাবে সাহিত্যত ফুটাই উঠাব পৰা মামণি ৰয়ছম এগৰাকী অসাধৰণ প্ৰতিভাসম্পন্ন লিখিকা। চিত্ৰকল্প বৰ্ণনাৰে তেখেতে মানুহৰ কাৰ্য্যকলাপত নস্বৰতাৰ প্ৰাধান্য, কেনেকৈ ৰাজনৈতীক, ধাৰ্মিক আৰু সাংস্কৃতিক প্ৰথাসমূহত নস্বৰতা প্ৰতিফলিত হয় আৰু কেনেকৈ জীৱনধাৰা, শাৰীৰিক অস্তিত্ব (gender), বয়স, দাৰিদ্ৰ্য, আৰু সংঘাতত ই প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে তাক স্পষ্টভাবে পৰিস্ফুট কৰে।" মামণি ৰয়ছমক সামাজিক সংস্কৃতিত শাৰীৰিক অস্তিত্বৰ প্ৰভাব অনুধাবন, প্ৰকাশ আৰু অনন্য সাহিত্যৰ জৰিয়তে তেখেতৰ প্ৰভাবশালী সামাজিক তথা সাংস্কৃতিক কৰ্মৰ বাবে উক্ত সন্মান প্ৰদান কৰা হৈছে।<ref name=claus></ref> ===উপন্যাস=== {{Main|মামণি ৰয়ছম গোস্বামীৰ উপন্যাস}} বিভিন্ন সামাজিক স্থিতি, বিভিন্ন পেছা, ধৰ্ম, সম্প্ৰদায়ৰ ব্যক্তিৰ সমদল সৃষ্টি হৈছে তেওঁৰ উপন্যাসসমূহত। উচ্চ শিক্ষিত সমাজৰ তাত্ত্বিক চিন্তাকো উপন্যাসৰ বিষয়বস্তু কৰি তোলা হৈছে। প্ৰতিখন উপন্যাসেই জীয়া ঘটনাৰ ওপৰত আধাৰিত।<ref name="উপন্যাস">{{cite journal | title=কদৰ্য জীৱনৰ মাজত মানৱতাৰ সন্ধান - মামণি ৰয়ছম গোস্বামীৰ উপন্যাস | author=অৰবিন্দ ৰাজখোৱা | journal=দৈনিক জনমভূমি | year=২০১১ | month=৩০ নৱেম্বৰ | pages=৭ পৃষ্ঠা}}</ref> মামণি ৰয়ছম গোস্বামী একমাত্ৰ অসমীয়া ঔপন্যাসিকা যাৰ উপন্যাসত ভাৰতবৰ্ষ তথা পৃথিৱীৰ বহু প্ৰান্তৰ প্ৰেক্ষাপট হিচাপে ব্যৱহৃত হৈছে। কাশ্মীৰ, দিল্লী, মধ্য প্ৰদেশ, উত্তৰ প্ৰদেশ, নেপাল, মৰিছাছ, মালয়েছিয়া, চিংগাপুৰ, কুঁৱালামপুৰ, হংকং, ফ্ৰান্স, পেৰিচ আদি ঠাইৰ পটভূমিত তেওঁ উপন্যাস ৰচনা কৰিছে। গল্পকাৰ হিচাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰা ড॰ গোস্বামীৰ ৰচনাৰ ভিতৰত অহিৰণ, চেনাবৰ স্ৰোত, নীলকণ্ঠী ব্ৰজ, মামৰে ধৰা তৰোৱাল, তেজ আৰু ধূলিৰে ধূসৰিত পৃষ্ঠা, দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা, আধা লেখা দস্তাবেজ, সংস্কাৰ, উদয়ভানুৰ চৰিত্ৰ আদি উল্লেখযোগ্য উপন্যাস। ভিন্ন ভিন্ন পটভূমি লৈ লিখা এই উপন্যাস সমূহত মামণি ৰয়ছমে মুখ্যতঃ নাৰীৰ ক্ষেত্ৰত সামাজিক সংস্কাৰৰ অসাৰতা আৰু বৈষম্য{{citation needed}} চিত্ৰায়িত কৰা দেখা যায়। [[নীলকণ্ঠী ব্ৰজ]], [[সংস্কাৰ]] আদি উপন্যাস তেখেতে নাৰীক মুখ্য কৰি লিখিছে। মামণি ৰয়ছমৰ সাহিত্য কৰ্মৰাজীৰ বিষয়ে লেখক মহৰ্ষি লালে এইদৰে কয়, "ইন্দিৰা গোস্বামীৰ বিচিত্ৰ আৰু পৰিপুষ্ট সকলো ৰচনাকে এডাল সূতাই বান্ধি ৰাখিছে - ই হ'ল নাৰীৰ প্ৰতি তেখেতৰ সংবেদনশীলতা... কাহিনীৰ জটিলতা তথা সূক্ষ্ম বৰ্ণনাৰ মাজতো প্ৰতিভাবান লেখিকাই ভাৰতীয় নাৰীৰ স্বাধীনতাৰ পথত প্ৰত্যাহ্বানসমূহ দ্যৰ্থতাৰ অৱকাশ নৰখাকৈ ফুটাই তুলিছে।" ;[[দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা]] দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা উপন্যাসখনৰ প্ৰেক্ষাপট হ’ল দক্ষিণ কামৰূপৰ আমৰঙা সত্ৰ আৰু সত্ৰক কেন্দ্ৰ কৰি গঢ় লৈ উঠা সমাজখন।<ref name="উপন্যাস" /> মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে কামৰূপীয়া ঠাচৰ অসমীয়া ভাষাৰে ৰচনা কৰিছে। সত্ৰৰ অধিকাৰ গোসাঁইৰ ঘৰখনক কেন্দ্ৰ কৰিয়েই উপন্যাসখনৰ কাহিনী নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াত [[দ্বিতীয় মহাযুদ্ধ]]ৰ শেষৰ ফালৰ সময়ৰ পৰিবেশত আধুনিকতাৰ প্ৰৱেশত ভাগি পৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা সামাজিক গোড়ামিৰ এখন চিত্ৰ চিত্ৰায়িত কৰা হৈছে। এই উপন্যাসখন তেখেতে নিজেই ইংৰাজীলৈও অনুবাদো কৰিছিল। কিতাপখনৰ পাতনিত তেখেতে লিখিছে -"....লিখকে নিজে অনুবাদ নকৰি অন্য ব্যক্তিয়ে কৰিবলৈ কঠিন হ'লহেতেন। অসমীয়া ভাষাৰ কামৰূপী ঠাচ বুজি পোৱা মানুহ খুব কমেইহে ওলাব। তদুপৰি ভাষাটোৰ কিছুমান শব্দৰ প্ৰচলনো আজি কালি নাইকিয়া হ'ল।"<ref>[http://www.hindu.com/lr/2004/11/07/stories/2004110700310500.htm A masterpiece re-launched; By A.J. Thomas;] 7 Nov 2004; Retrieved 1/12/2011</ref> উপন্যাসখনৰ বাবে লাভ কৰা [[জ্ঞানপীঠ বঁটা]] স্বীকাৰ কৰা সময়ত লেখিকাৰ ভাষণত উপন্যাসখনৰ মূল চৰিত্ৰ "দুৰ্গা" নামৰ বাল্য বিধবা গৰাকীয়ে ভোগ কৰা যাতনাৰ প্ৰসংগত তেখেতে সেই সময়ৰ উচ্চবংশীয় বিধবাৰ হতাশাৰ কথা বৰ্ণনা কৰি কৈছিল যে, লিখাৰ শক্তি নথকা হ'লে হয়তো তেওঁ আত্মহত্যাই কৰিলেহেঁতেন। ;[[নীলকণ্ঠী ব্ৰজ]] নীলকণ্ঠী ব্ৰজ উপন্যাসখন ড॰ মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে বৃন্দাবনক পটভূমি হিচাপে লৈ ৰচনা কৰিছে। উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ হৈছে সৌদামিনী, এগৰাকী কম বয়সীয়া উচ্চবংশীয় বিধবা। উচ্চ হিন্দু পৰিয়ালৰ বিধবাৰ গন্তব্যস্থল বৃন্দাবনত তেওঁলোকে সন্যাসিনীৰ জীৱন নিৰ্বাহ কৰে, শৰীৰ আৰু মনৰ পৰিশুদ্ধিৰ কাৰণে। ''এগৰাকী কমবয়সীয়া বিধবাৰ শৰীৰ আৰু মনৰ কেনেধৰণৰ পৰিবৰ্তন ঘটে আৰু ই কেনেকৈ তেওঁৰ পাছৰ জীৱন ইয়াৰ দ্বাৰা প্ৰভাবিত হয় মই তাকেই দেখুৱাব খুজিছোঁ।" - ১৯৮৬ চনত "নীলকণ্ঠী ব্ৰজ"ৰ ইংৰাজী সংস্কৰণ "Shadow of Dark God" (অনুবাদক প্ৰফুল্ল কাকতি) -অৰ উদ্‌ঘাটন সমাৰোহত মামণি ৰয়ছমে কৈছিল। বিধবা হোৱাৰ পাছত ঘৰত তেওঁক চোৱাচিতা কৰিবলৈ ভাই-ককাই, পিতাক আদি থকা সত্ত্বেও বৃন্দাবনত সন্যাসিনীৰ জীৱন যাপন কৰিবলৈ অহা উচ্চশিক্ষিতা সৌদামিনীয়ে বৈধব্যৰ অৰ্থ অনুধাবন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে, বিশ্লেষণ কৰিছে, আৰু শেষত ইয়াক প্ৰত্যাখ্যান কৰিছে।<ref>[https://web.archive.org/web/20101017201712/http://indiragoswami.blogspot.com/2006/10/mamoni-roisom-goswamis-novels.html Mamoni Roisom Goswami’s novels- Folkloric perspective;] by Ms. Dhanakshi Buragohain, Retrieved 1/12/2011</ref> কম বয়সতে স্বামীহাৰা হোৱা কুলীন বংশৰ উচ্চশিক্ষিতা মামণি ৰয়ছম নিজ ঘৰৰ গোড়া, বঞ্চনামূলক জীৱন যাপনৰ অৱসান ঘটাই অন্য সাধন থকা অন্যান্য সমসাময়িক উচ্চশিক্ষিতা ভাৰতীয় নাৰীৰ দৰে লণ্ডনলৈ গুচি যাব পাৰিলেহেঁতেন, কিন্তু তেখেতে "হিন্দু সংস্কৃতিৰ কেন্দ্ৰ" বৃন্দাবনহে গ্ৰহণ কৰিলে। বৃন্দাবনত গৈ তেখেতে বৈধব্যৰ "পাপ" মূৰ পাতি লোৱা বিধৱাসকলৰ গ্লানিপূৰ্ণ জীৱন প্ৰণালী ওচৰৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ কৰিছে। লাহে লাহে মামণি ৰয়ছমৰ মনৰ আঘাত শুকাবলৈ আৰম্ভ কৰিলে।<ref>[http://www.telegraphindia.com/1111130/jsp/frontpage/story_14818053.jsp Creativity that outshone scholarship], Amarjyoti Choudhury, The Telegraph, Wednesday, November 30 ,2011; Retrieved 1/12/2011 </ref> তেওঁৰ মন ৰামায়ণ গৱেষণাৰ প্ৰতি আকৃষ্ট হয় আৰু বৃন্দাবন এৰি ৰামায়ণৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰিবলৈ গুচি যায়। ;[[আধা লেখা দস্তাবেজ]] আধা লেখা দস্তাবেজ মামণি ৰয়ছম গোস্বামীৰ আত্মজীৱনী। ইয়াত তেখেতে কোনো ধৰণৰ লুক-ধাক নকৰাকৈ নিজৰ জীৱন পাঠকৰ আগত উপস্থাপন কৰিছে। সৰুতে সত্ৰৰ পৰিবেশত ডাঙৰ দীঘল হোৱা কুলীন গোড়া বংশৰ ছোৱালী মামণি ৰয়ছমে সৰুকালৰ জীৱনৰ চিত্ৰ বৰ্ণনাৰ লগতে সত্ৰৰ ধাৰ্মিক আচাৰপূৰ্ণ পৰিবেশো বৰ্ণনা কৰিছে। সেই পৰিবেশত এগৰাকী কম বয়সীয়া বিধবাৰূপে জীৱনৰ সন্মুখীন হৈ কিদৰে তেওঁ হতাশাত ভাগি পৰিছিল তাৰ বৰ্ণনা দিছে। মামণি ৰয়ছম গোস্বামীয়ে ৰচনা কৰা উপন্যাস সমূহৰ মূল ধাৰা আছিল কঠোৰ বাস্তৱৰ ধাৰাত [[দলিত]]-নিস্পেষিত মানুহৰ বিশেষকৈ নাৰীৰ জীৱনৰ বঞ্ছনা আৰু গ্লানি। এই উপন্যাসখনতো ইয়াৰ চিত্ৰ অংকন প্ৰতিফলিত হৈছে। == সাহিত্য পঞ্জী == {{multicol}} '''উপন্যাস''' * চেনাবৰ স্ৰোত (১৯৭২) * নীলকণ্ঠী ব্ৰজ (১৯৭৬) * অহিৰণ (১৯৮০) * মামৰে ধৰা তৰোৱাল আৰু দুখন উপন্যাস (১৯৮০) * দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা (১৯৮৮) * সংস্কাৰ, উদয়ভানুৰ চৰিত্ৰ ইত্যাদি (১৯৮৯) * ঈশ্বৰী জখমী যাত্ৰী ইত্যাদি (১৯৯১) * তেজ আৰু ধূলিৰে ধূসৰিত পৃষ্ঠা (১৯৯৪) * মামনি ৰয়ছম গোস্বামীৰ উপন্যাস সমগ্ৰ (১৯৯৮) * দাশৰথীৰ খোজ (১৯৯৯) * ছিন্নমস্তাৰ মানুহটো (২০০১) * থেংফাখ্ৰী তহচিলদাৰৰ তামৰ তৰোৱাল (২০০৬) {{Multicol-break}} '''চুটিগল্প''' * চিনাকি মৰম (১৯৬২) * কইনা (১৯৬৬) * হৃদয় এক নদীৰ নাম (১৯৯০) * মামনি ৰয়ছমৰ স্বনিৰ্বাচিত গল্প (১৯৯৮) * মামনি ৰয়ছম গোস্বামীৰ প্ৰিয় গল্প (১৯৯৮) '''আত্মজীৱনী''' * আধা লিখা দস্তাবেজ (১৯৮৮) * দস্তাবেজৰ নতুন পৃষ্ঠা (২০০৭) '''জীৱনী''' * মহিয়সী কমলা (১৯৯৫) * মা (২০০৮) {{Multicol-break}} '''অনুবাদ''' * প্ৰেমচন্দৰ চুটিগল্প (১৯৭৫) * আধা ঘণ্টা সময় (১৯৭৮) * জাতক কথা (১৯৯৬) * কলম (১৯৯৬) * আহ্নিক (২০০০) '''ইংৰাজী''' * Ramayana from Ganga to Brahmaputra (১৯৯৬) '''সম্পাদনা''' * এৰি অহা দিনবোৰ (ড॰ মলয়া খাউন্দৰ সৈতে, ১৯৯৩) * Indian folklore {{Multicol-end}} ==বঁটা আৰু সন্মান== {{multicol}} * ১৯৮২- [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] ("মামৰে ধৰা তৰোৱাল"ৰ বাবে)<ref>{{cite web | url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/showSearchAwardsResult.jsp?year=&author=&awards=AA&language=ASSAMESE| title=সাহিত্য অকাডেমি বঁটা বিজয়ী অসমীয়াসকলৰ তথ্য |publisher=সাহিত্য অকাডেমি | accessdate=নৱেম্বৰ ১৬, ২০১২}}</ref> * ১৯৮৮- [[অসম সাহিত্য সভা বঁটা]] * ১৯৮৯- [[ভাৰত নিৰ্মাণ বঁটা]] * ১৯৯২- উত্তৰ প্ৰদেশ হিন্দী সংস্থানৰ সৌহাদ্য বঁটা * ১৯৯৩- [[কথা]] ৰাষ্ট্ৰীয় সাহিত্যিক বঁটা * ১৯৯৬- [[কমল কুমাৰী ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা]] * ২০০০- [[জ্ঞানপীঠ বঁটা]] * ২০০২- [[পশ্চিম বঙ্গ]]ৰ ৰবীন্দ্ৰ ভাৰতী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ডি. লিট. সন্মান * ২০০২- মহিয়সী জয়মতী বঁটা * ২০০২- [[পদ্মশ্ৰী|পদ্মশ্ৰী বঁটা]] (ল'বলৈ অস্বীকাৰ কৰে) {{Multicol-break}} * ২০০৭- ৰাজীৱ গান্ধী বিশ্ববিদ্যালয়, অৰুণাচল প্ৰদেশৰ দ্বাৰা ডি. লিট সন্মান * ২০০৮- ইন্দিৰা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় মুক্ত বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দ্বাৰা ডি. লিট সন্মান * ২০০৮- এছিয়াটিক চ'চাইটিৰ ঈশ্বৰ চন্দ্ৰ বিদ্যাসাগৰ বঁটা * ২০০৮- প্ৰিন্স ক্ল'ছ বঁটা * ২০০৯- [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ বঁটা * ২০০৯- দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ Professor Emeritus সন্মান * Inter Religious and International Federation for World Peaceৰ শান্তি দূত বঁটা * ''Ramayana From Ganga To Brahmaputra'' গ্ৰন্থৰ বাবে Florida International Universityৰ "আন্তৰ্জাতিক তুলসী বঁটা" * ২০১৩- মৰণোত্তৰভাৱে '[[অসম ৰত্ন]]' বঁটা<ref name="AT">{{cite web | url=http://www.assamtimes.org/node/8315 | title=Prez confers Assam Ratna, Sankardev award | publisher=Assamtimes.org | accessdate=2013-05-14 | author=2013-05-13}}</ref> {{Multicol-end}} == অন্যান্য == * "দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা"ৰ ভিত্তিত ১৯৯৬ চনত দূৰদৰ্শনৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চেনেলৰ বাবে দুলাল ৰয়ে ৰুমা ঘোষৰ পৰিচালনাৰে "কামৰূপ কী কাহানীয়া" শীৰ্ষক হিন্দী ধাৰাবাহিক নিৰ্মাণ কৰে।<ref name="tele">{{cite web | url=http://www.telegraphindia.com/1040324/asp/northeast/story_3041589.asp | title=Role model in the act of life | publisher=The Telegraph | date=2004-03-24 | accessdate=2013-05-14 | author=Daulat Rahman}}</ref> * "দঁতাল হাতীৰ উঁয়ে খোৱা হাওদা"ৰ ভিত্তিত ১৯৯৬ চনত ড॰ [[সান্ত্বনা বৰদলৈ]]য়ে "[[অদাহ্য]]" নামৰ বোলছবি নিৰ্মাণ কৰে।<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0142066/ Adajya (1998) in The Internet Movie Database], Retrieved 1/12/2011</ref> * একে নামৰ উপন্যাসৰ আধাৰত ৰঞ্জিত দাসে "সংস্কাৰ" শীৰ্ষক বোলছবি নিৰ্মাণ কৰে। ছবিখন কলকাতা ছবি মহোৎসৱ আৰু দূৰদৰ্শনত প্ৰদৰ্শিত হয়। * "Words from the Mist" মামণি ৰয়ছম গোস্বামীৰ জীৱনৰ বিষয়ে [[জাহ্নু বৰুৱা]]ই নিৰ্মাণ কৰা এখন তথ্যচিত্ৰ।<ref>[http://www.pratilipi.in/indira-goswami/ Pratilip - Indira Goswami] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110917151613/http://pratilipi.in/indira-goswami/ |date=2011-09-17 }}; Retrieved 1/12/2011</ref> ==অনুষ্ঠান-প্ৰতিষ্ঠানৰ লগত জড়িত== মামণি ৰয়ছম গোস্বামী কেইবাটাও অনুষ্ঠান-প্ৰতিষ্ঠানৰ লগত জড়িত হৈ আছিল।<ref name="সদস্যা">{{cite journal | title=ড॰ গোস্বামী যিসমূহ অনুষ্ঠান-প্ৰতিষ্ঠানৰ সদস্যা হৈ আছিল | journal=দৈনিক জনমভূমি| year=২০১১ | month=৩০ নৱেম্বৰ | pages=১০ পৃষ্ঠা}}</ref> {| class="wikitable" |- ! কাৰ্যকাল!! অনুষ্ঠান |- | ১৯৮৮ - ১৯৯২ || সাহিত্য অকাডেমিৰ উপদেষ্টা কমিটিৰ সদস্য |- | ২০০৩-২০০৫ || সাহিত্য অকাডেমিৰ সাধাৰণ পৰিষদৰ সদস্য |- | || দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ একাডেমিক কাউঞ্চিলৰ সদস্য |- | ১৯৮২- ১৯৯২ || দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ৰিছাৰ্চ কমিটীৰ সদস্য |- | ১৯৪৯ – ১৯৯২ || দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আৰ্টছ ফেকাল্টি |- | || দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কমপেৰেটিভ ইণ্ডিয়ান এছ’চিয়েশ্যনৰ সদস্য |- | || দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গান্ধী ভৱনৰ মেনেজিং কমিটীৰ সদস্য |- | ২০০৪|| ভাৰত চৰকাৰৰ পৰিকল্পনা আয়োগৰ পৰামৰ্শদাতা |- | || অসমৰ শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ সদস্য |- | || ভাৰত চৰকাৰৰ ৰাজা ৰামমোহন লাইব্ৰেৰিৰ সদস্য |- | || বেনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ব’ৰ্ড অব্‌ ষ্টাডিজত সদস্যভূক্ত |- | || পঞ্জাব বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ব’ৰ্ড অব্‌ ষ্টাডিজৰ কনভেনৰ |- | ১৯৯০-১৯৯৫ || নতুন দিল্লীৰ ভাৰতীয় লেখক সন্থাৰ সদস্য |- | || নেশ্যনেল পীপ্‌ল লিবাৰেশ্যনৰ এছেম্বলিৰ সদস্য |- | ২০০৬ || বিশ্ব শান্তিৰ বাবে মংগোলীয়ান পীপ্‌লছ ফেডাৰেশ্যনৰ সদস্য |- | || নতুন দিল্লীৰ নেশ্যনেল বুক ট্ৰাষ্ট অব্‌ ইণ্ডিয়াৰ অসমীয়া উপদেষ্টা মণ্ডলীৰ সদস্যভুক্তি |- | ১৯৯০-১৯৯৫|| দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মিৰিণ্ডা হাউছৰ গভৰ্নিং বডীৰ সদস্য |- | || দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কলেজ অব্‌ আৰ্টছৰ গভৰ্নিং বডীৰ সদস্য |- | || নতুন দিল্লীৰ কে কে বিৰলা ফাউণ্ডেশ্যনৰ অসমীয়া ভাষা সমিতিৰ সদস্য |- | || দিল্লীৰ নেশ্যনেল লাইব্ৰেৰিৰ ইন্‌ষ্টিটিউশ্যনৰ সদস্য |- | || ৱাৰ্ধাৰ ইণ্টাৰনেশ্যনেল মহাত্মা গান্ধী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সদস্য |- | ১৯৯০-২০০০|| ৰে’লৱে হিন্দী ভাষা চালাহকাৰ সমিতিৰ সদস্য |- | ২০০২ পৰ্যন্ত || অসম সাহিত্য সভাৰ দিল্লী শাখাৰ সভাপতি |- | ২০০২|| আগ্ৰাৰ কেন্দ্ৰীয় হিন্দী শিক্ষণ মণ্ডলৰ সদস্য <br/> (কেন্দ্ৰীয় মানৱ সম্পদ মন্ত্ৰালয়ৰ অধীনস্থ) |} {{সদস্য:Psneog/mamoni}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist|2}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{wikiquote}} * [https://www.loc.gov/acq/ovop/delhi/salrp/indiragoswami.html Library of Congress The South Asian Literary Recording Project] * [http://amitavghosh.com/blog/?p=1923 Amitav Ghosh on Indira Goswami] * [http://www.thehindu.com/news/states/other-states/article2672271.ece Obituary in The Hindu : A beloved daughter of Assam, writer, peacemaker] * [http://www.princeclausfund.org/nl/what_we_do/awards/PrinceClasuAwardIndiraGoswami.shtml Principal Prince Claus Award 2008 Citation] * [http://www.hindu.com/2002/02/25/stories/2002022501991300.htm Indira Goswami receiving Jnanpith Award from V S Naipaul] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121105124332/http://www.hindu.com/2002/02/25/stories/2002022501991300.htm |date=2012-11-05 }} * [http://www.tribuneindia.com/2002/20020210/spectrum/book6.htm Chronicles of Courage] * [http://www.hinduonnet.com/holnus/002200801131040.htm Ramayana research institute to come up in Guwahati]{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://laffaireliterary.blogspot.com/2011/11/why-is-indira-goswami-great-aruni.html Why is Indira Goswami 'great'?]{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.reocities.com/bipuljyoti/authors/mamoni.html An Interview with Puravee Kalita] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110716082735/http://www.reocities.com/bipuljyoti/authors/mamoni.html |date=2011-07-16 }} * [http://www.assamjournal.com/2011/11/mamoni-raisom-goswami-profile-biography.html Mamoni Raisom Goswami - Profile & Biography] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120502173116/http://www.assamjournal.com/2011/11/mamoni-raisom-goswami-profile-biography.html |date=2012-05-02 }} * [https://www.loc.gov/acq/ovop/delhi/salrp/indiragoswami.html Library of Congress The South Asian Literary Recording Project] {{জ্ঞানপীঠ বঁটা}} {{অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰা সাহিত্যিকসকল}} {{Navbox assam biography}} {{Authority control}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ঔপন্যাসিক]] [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ সাহিত্য অকাডেমি বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:জ্ঞানপীঠ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:কমল কুমাৰী ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:অসম ৰত্ন বঁটা বিজয়ী]] m9ritj8zl916vwcnoz48kqgugedz734 0 4214 514939 390383 2025-06-04T17:19:10Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 514939 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মুনিন বৰুৱা | image = Munin_baruah.jpg‎ | image_size = 180px | alt = | caption = মুনিন বৰুৱাৰ প্ৰতিচ্ছবি | birth_name = | birth_date = ১৯৪৬ চন | birth_place = খুমটাই, [[গোলাঘাট জিলা]], [[অসম]] | death_date = ৭ এপ্ৰিল ২০১৮ | death_place = [[গুৱাহাটী]] | residence = [[গুৱাহাটী]] | nationality = | other_names = ভাইমন দা | ethnicity = <!-- Ethnicity should be supported with a citation from a reliable source --> | citizenship = | education = | alma_mater = | occupation = চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ | years_active = সত্তৰ দশকৰ মাজভাগ | known_for = | notable_works = [[হিয়া দিয়া নিয়া]], [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]] | style = | influences = | influenced = | home_town = খুমটাই, [[গোলাঘাট জিলা]] | television = | title = | term = | religion = [[হিন্দু ধৰ্ম]] | spouse = মঞ্জুলা বৰুৱা | partner = | children = মানস (ৰিজু) আৰু পূজা | parents = হেমেন্দ্ৰ নাথ বৰুৱা (পিতৃ) <br> লতিকা বৰুৱা (মাতৃ) | relatives = | awards = শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালক নায়কৰ বাবে (২০০১-০২) | signature = | website = <!-- {{URL|www.example.com}} --> | footnotes = }} '''মুনিন বৰুৱা''' ({{lang-en|Munin Barua}}) এগৰাকী জনপ্ৰিয় [[অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] পৰিচালক হিচাবে [[অসমীয়া]] সাংস্কৃতিক জগতত এক পৰিচিত নাম। [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]], [[হিয়া দিয়া নিয়া]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]] আদি চলচ্চিত্ৰৰে দৰ্শকৰ মন জয় কৰা পৰিচালক মুনিন বৰুৱাৰ জন্ম হৈছিল ১৯৪৬ চনত। পোনপ্ৰথমে এগৰাকী চিত্ৰনাট্যকাৰ হিচাবে কথাছবি জগতত ভৰি দিয়া মুনিন বৰুৱাই [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[ঘৰ সংসাৰ (চলচ্চিত্ৰ)|ঘৰ সংসাৰ]], [[সোণ মইনা (চলচ্চিত্ৰ)|সোণ মইনা]] আদি কথাছবি সমূহৰ [[চিত্ৰনাট্যকাৰ]] হিচাবে চলচ্চিত্ৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰে। ১৯৮৭ চনত অভিনেতা [[নিপন গোস্বামী]]ৰ সৈতে যুটীয়া ভাবে [[প্ৰতিমা]] কথাছবিখন পৰিচালনা কৰি পৰিচালক হিচাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] (১৯৮৮), [[পাহাৰী কন্যা]] (১৯৯০), [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]] (১৯৯২) আদি সুস্থ বিনোদনধৰ্মী ছবিৰে দৰ্শকৰ মন জয় কৰে।<ref name="indiatoday">{{cite web | url=https://www.indiatoday.in/pti-feed/story/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away-1206951-2018-04-07 | title=Noted Assamese film-maker Munin Barua passes away | publisher=indiatoday | date=April 7, 2018 15:50 IST | accessdate=5 September 2019}}</ref> অসমৰ মৃতপ্ৰায় কথাছবি জগতখনক পুনৰ ঠন ধৰি উঠাত মুনিন বৰুৱাৰ অৱদান অপৰিসীম। ২০০০ চনত তেখেতৰ [[হিয়া দিয়া নিয়া]] কথাছবি খনৰ যোগেদি অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতখন পুনৰায় ঠন ধৰি উঠিছিল।<ref name="indiatoday" /><ref name="telegraph">{{cite web | url=https://www.telegraphindia.com/states/north-east/munin-barua-passes-away/cid/1446221 | title=Munin Barua passes away | publisher=The Telegraph | date=8.04.18 | accessdate=5 September 2019 | author=MANASH PRATIM DUTTA}}</ref> এই চলচ্চিত্ৰখন অসমীয়া কথাছবি জগতৰ সৰ্বকালৰ এখন জনপ্ৰিয় কথাছবি হিচাবে পৰিচিত। তাৰ পাছতে [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[কন্যাদান (চলচ্চিত্ৰ)|কন্যাদান]], [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]], [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]], [[ৰং]], [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]], [[ৰামধেনু (চলচ্চিত্ৰ)|ৰামধেনু]] আদি কথাছবিৰে জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰে। ২০১৭ চনত তেখেতৰ পৰিচালিত অন্তিমখন ছবি [[প্ৰিয়াৰ প্ৰিয়]]ই মুক্তি লাভ কৰে। উল্লেখযোগ্য যে, [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] কথাছবিখন ২০০৫ চনৰ [[অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|আঞ্চলিক ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ কথাছবি]]ৰ সন্মান অৰ্জা [[বোলছবি]]।<ref name="nenow">{{cite web | url=https://nenow.in/north-east-news/eminent-assamese-filmmaker-munin-baruah-no.html | title=Eminent Assamese filmmaker Munin Barua no more | publisher=NE NOW NEWS | date=April 7, 2018 10:51 am | accessdate=5 September 2019}}</ref> তেওঁ সকলোৱে '''ভাইমন দা''' নামেৰেহে চিনি পাইছিল।<ref name="ibtimes">{{cite web | url=https://www.ibtimes.co.in/national-award-winning-assamese-director-munin-barua-passes-away-766098 | title=National award-winning Assamese director Munin Barua passes away | publisher=International Business Times | date=Apr 8, 2018 | accessdate=5 September 2019 | author=Suparno Sarkar}}</ref><ref name="বসুন্ধৰা" /> দুটা দশকত তেওঁ প্ৰায় ৯০খন জনপ্ৰিয় নাটক ৰচনা কৰিছে। তেওঁ অসমীয়া চি ডি ছবিৰ অটাইতকৈ নিৰ্ভৰযোগ্য চিত্ৰনাট্য লেখক। মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত পৰিচালক শশাংক সমীৰে পৰিচলনা কৰা [[ভাইমনদা]] নামৰ পূৰ্ণদৈঘ্যৰ চলচিত্ৰ এখন ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি লাভ কৰে। ২০১৮ চনৰ ৭ এপ্ৰিল তাৰিখে নিশা ১:৫৫ মিনিটত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মুনিন বৰুৱাই নিজ বাসভৱনত ইহ-সংসাৰ ত্যাগ কৰে।<ref name="Scroll">{{cite web | url=https://scroll.in/reel/874775/assamese-director-munin-barua-dies-was-72 | title=Assamese director Munin Barua dies, was 72 | publisher=Scroll.in | date=7 April 2018 | accessdate=10 July 2018}}</ref> ==জন্ম আৰু বংশ পৰিচয়== ১৯৪৬ চনত [[গোলাঘাট জিলা]]ৰ [[খুমটাই]]ত মুনিন বৰুৱাৰ জন্ম হয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title=অসমীয়া বাণিজ্যিক ছবিৰ অন্যতম সফল পৰিচালকজন | author=শান্তনু পূজাৰী | journal=দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী বসুন্ধৰা | year=২০০৯ | month=২৬ এপ্ৰিল | pages=পৃষ্ঠা: ৮, ৯, ১০, ১১, ১২}}</ref><ref name="sentinel">{{cite web | url=https://www.sentinelassam.com/news/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away/ | title=Noted Assamese film maker Munin Barua passes away | publisher=The Sentinel | date=April 7, 2018 12:00 am | accessdate=5 September 2019}}</ref> তেওঁৰ পিতৃৰ নাম আছিল প্ৰয়াত হেমেন্দ্ৰ নাথ বৰুৱা আৰু মাতৃৰ নাম আছিল লতিকা বৰুৱা। তেওঁৰ পিতৃ খুমটাই মৌজাৰ মৌজাদাৰ আছিল। পিতৃ-মাতৃৰ তিনিটা সন্তানৰ ভিতৰত তেওঁ কনিষ্ঠ আছিল।<ref name="বসুন্ধৰা" /> মূল ঘৰ খুমটাইত যদিও পৰিয়ালটো [[গোলাঘাট]]ৰ বেঙেনাখোৱাত নিগাজিকৈ থিতাপি লৈছিল। তেখেতৰ দুয়োগৰাকী জ্যেষ্ঠ ভগ্নীয়েই এসময়ত কলেজত অধ্যাপনা কৰিছিল। ডাঙৰগৰাকী উৎপলা বৰুৱাই এছৰাজ বজাইছিল আৰু সৰুগৰাকী মঞ্জুলা বুজৰবৰুৱাই ভায়’লিন বজাইছিল। তেখেতৰ ডাঙৰ ভিনিহিয়েক হ’ল লেখক গৌতম প্ৰসাদ বৰুৱা।<ref name="বসুন্ধৰা" /> সৰু ভিনিহিয়েক হ’ল জীৱেন্দ্ৰমল বুজৰবৰুৱা। তেখেত [[বঙাইগাঁও ৰিফাইনেৰি এণ্ড পেট্ৰ’কেমিকেলছ লিমিটেড]] (বি আৰ পি এল)ৰ অধ্যক্ষ পৰিচালন সঞ্চালক আছিল। ==ব্যক্তিগত জীৱন== ১৯৭৪ চনৰ ডিচেম্বৰত [[যোৰহাট]]ৰ তৰাজানৰ [[মঞ্জুলা বৰুৱা]]ৰ সৈতে মুনিন বৰুৱা বিবাহপাশত আৱদ্ধ হয়। মঞ্জুলা বৰুৱা অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ উল্লেখযোগ্য অভিনেত্ৰী আৰু কষ্টিউম ডিজাইনাৰ। কামৰ তাগিদাত তেখেতৰ পৰিয়ালটো [[গোলাঘাট]]ৰ ঘৰ এৰি ১৯৮৮ চনৰ পৰা গুৱাহাটীত থাকিবলৈ লয়। তেওঁলোকৰ সন্তান দুটা: মানস (ৰিজু) আৰু পূজা। পুত্ৰ মানস বৰুৱা এগৰাকী যুৱ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক। ==কৰ্মজীৱন== মুনিন বৰুৱাই সত্তৰ দশকৰ মাজভাগত চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু সহকাৰী পৰিচালক হিচাপে চলচ্চিত্ৰ জগতত প্ৰৱেশ কৰে।<ref name="rupaliparda">{{cite web | url=http://www.rupaliparda.com/english/who's-who/muninbarua.htm | title=মুনিন বৰুৱাৰ বিষয়ে ৰূপালী পৰ্দাত | accessdate=December 14, 2012}}</ref> মুনিন বৰুৱাই ২১খন মান চলচ্চিত্ৰৰ চিত্ৰনাট্য লিখিছে। ইয়াৰ ভিতৰত [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[ঘৰ সংসাৰ (চলচ্চিত্ৰ)|ঘৰ সংসাৰ]], [[সোণ মইনা (চলচ্চিত্ৰ)|সোণ মইনা]], মন-মন্দিৰ, শেৱালি, [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]], [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]], ৰং, মায়া, বিধাতা, [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য।<ref name="rupaliparda" /> [[শিৱপ্ৰসাদ ঠাকুৰ]]ৰ বোলছবি বোৱাৰী, ঘৰ-সংসাৰ আৰু সোণমইনাত তেওঁ সহকাৰী পৰিচালক ৰূপে কাম কৰিছিল। বৰুৱাদেৱে মুখ্য চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে ১৯৮৭ চনত [[প্ৰতিমা (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিমা]] চলচ্চিত্ৰখনৰ জৰিয়তে।<ref name="ibtimes" /> এই চলচ্চিত্ৰখন তেওঁ [[নিপন গোস্বামী]]ৰ সৈতে যৌথভাৱে পৰিচালনা কৰিছিল।<ref name="telegraph" /> ইয়াৰ পিছত স্বাধীনভাৱে [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] বোলছবিখন পৰিচালনা কৰে। চিত্ৰনাট্যকাৰ হিচাপে তেওঁ অসমৰ ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ বাবে ৯০ খনৰো অধিক নাটকৰ চিত্ৰনাট্য লিখিছে। ইয়াৰ ভিতৰত আঘাত, কাল শংখ, সদাগৰ, শ্ৰীমান শ্ৰী মতী, চিৰিয়াখানা, জয় পৰাজয়, সূৰ্য্য পুত্ৰ কৰ্ণ, ৰুদ্ৰ ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য।<ref name="rupaliparda" /> চলচ্চিত্ৰৰ বাহিৰেও তেওঁ ধাৰাবহিকো পৰিচালনা কৰিছে: [[পাপু নিকু সংবাদ]] আৰু ৰুদ্ৰ (টেলিফিল্ম)। ==মৃত্যু== ২০১৮ চনৰ ৭ এপ্ৰিল তাৰিখে মুনিন বৰুৱাৰ ৭২ বছৰ বয়সত [[গুৱাহাটী]]ৰ কাহিলিপাৰাত নিজা বাসভৱনত মৃত্যু হয়।<ref name="sentinel" /><ref name="Quint">{{cite web | url=https://www.thequint.com/entertainment/celebrities/national-award-winning-assamese-director-munin-barua-passes-away | title=Winning Assamese Director Munin Barua Passes Away | publisher=The Quint | work=PTI | accessdate=5 September 2019}}</ref> বহুদিন ধৰি তেওঁ [[কৰ্কট ৰোগ]]ত আক্ৰান্ত হৈ আছিল।<ref name="Noted BS ">{{cite web | url=https://www.business-standard.com/article/pti-stories/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away-118040700448_1.html | title=Noted Assamese film-maker Munin Barua passes away | publisher=Business Standard | work=Press Trust of India | date=April 7, 2018 15:50 IST | accessdate=5 September 2019}}</ref> মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ পত্নী [[মঞ্জুলা বৰুৱা]] আৰু তেওঁৰ দুটি সন্তানক এৰি থৈ যায়। ==চলচ্চিত্ৰপঞ্জী== ===পৰিচালক হিচাপে=== {| class="wikitable" |- ! নাম!! বৰ্ষ!! প্ৰযোজক |- | [[প্ৰতিমা (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিমা]] || ১৯৮৭ || পৰেশ দাস |- | [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] || ১৯৮৮ || অমৰ নাথ তিৱাৰী, বিজয় নাৰায়ণ তিৱাৰী |- | [[পাহাৰী কন্যা]] || ১৯৯০ || হিলছ চিনে এছচিয়েশ্যন, ডিফু |- | [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]] || ১৯৯২ || অমৰ নাথ তিৱাৰী, বিজয় নাৰায়ণ তিৱাৰী |- | [[হিয়া দিয়া নিয়া]] || ২০০০ || মেৰী লস্কৰ |- | [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]] || ২০০১|| নীলোৎপল চৌধুৰী |- | [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]] || ২০০১ || মেৰী লস্কৰ |- | [[কন্যাদান (চলচ্চিত্ৰ)|কন্যাদান]] || ২০০২ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]] || ২০০৩ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]] || ২০০৪ || মেৰী লস্কৰ |- | [[ৰং (চলচ্চিত্ৰ)|ৰং]] || ২০০৪ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] || ২০০৪ || কৃষ্ণ ৰয়, গোপাল জালান<ref name="বসুন্ধৰা" /> |- | [[ৰামধেনু (চলচ্চিত্ৰ)|ৰামধেনু]] || ২০১১ || প্ৰাইড ইষ্ট এণ্টাৰটেইনমেণ্ট প্ৰাইভেট লিমিটেড |- | [[প্ৰিয়াৰ প্ৰিয়]] || ২০১৭ || আব্দুল মান্নান ফাৰুক |- |} ==বঁটা== {| class="wikitable" border="1" |- ! চলচ্চিত্ৰ!! বৰ্ষ!! শিতান |- | [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]] || ২০০১-০২ || শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালক |- | [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]] || ২০০৩-০৪ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ<ref name="rupaliparda" /> |- | [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] || ২০০৫ || শ্ৰেষ্ঠ আঞ্চলিক চলচ্চিত্ৰ<ref name="nenow"/> |} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{IMDb name|nm0059398}} {{মুনিন বৰুৱা|state=expanded}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:চিত্ৰনাট্য লেখক]] 7m2rd19c26bi78fsloyk6s5xzg4ui1f 514940 514939 2025-06-04T17:19:52Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 514940 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মুনিন বৰুৱা | image = Munin_baruah.jpg‎ | image_size = 180px | alt = | caption = মুনিন বৰুৱাৰ প্ৰতিচ্ছবি | birth_name = | birth_date = ১৯৪৬ চন | birth_place = খুমটাই, [[গোলাঘাট জিলা]], [[অসম]] | death_date = ৭ এপ্ৰিল ২০১৮ | death_place = [[গুৱাহাটী]] | residence = [[গুৱাহাটী]] | nationality = | other_names = ভাইমন দা | ethnicity = <!-- Ethnicity should be supported with a citation from a reliable source --> | citizenship = | education = | alma_mater = | occupation = চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ | years_active = সত্তৰ দশকৰ মাজভাগ | known_for = | notable_works = [[হিয়া দিয়া নিয়া]], [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]] | style = | influences = | influenced = | home_town = খুমটাই, [[গোলাঘাট জিলা]] | television = | title = | term = | religion = [[হিন্দু ধৰ্ম]] | spouse = মঞ্জুলা বৰুৱা | partner = | children = মানস (ৰিজু) আৰু পূজা | parents = হেমেন্দ্ৰ নাথ বৰুৱা (পিতৃ) <br> লতিকা বৰুৱা (মাতৃ) | relatives = | awards = শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালক নায়কৰ বাবে (২০০১-০২) | signature = | website = <!-- {{URL|www.example.com}} --> | footnotes = }} '''মুনিন বৰুৱা''' ({{lang-en|Munin Barua}}) এগৰাকী জনপ্ৰিয় [[অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] পৰিচালক হিচাবে [[অসমীয়া]] সাংস্কৃতিক জগতত এক পৰিচিত নাম। [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]], [[হিয়া দিয়া নিয়া]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]] আদি চলচ্চিত্ৰৰে দৰ্শকৰ মন জয় কৰা পৰিচালক মুনিন বৰুৱাৰ জন্ম হৈছিল ১৯৪৬ চনত। পোনপ্ৰথমে এগৰাকী চিত্ৰনাট্যকাৰ হিচাবে কথাছবি জগতত ভৰি দিয়া মুনিন বৰুৱাই [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[ঘৰ সংসাৰ (চলচ্চিত্ৰ)|ঘৰ সংসাৰ]], [[সোণ মইনা (চলচ্চিত্ৰ)|সোণ মইনা]] আদি কথাছবি সমূহৰ [[চিত্ৰনাট্যকাৰ]] হিচাবে চলচ্চিত্ৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰে। ১৯৮৭ চনত অভিনেতা [[নিপন গোস্বামী]]ৰ সৈতে যুটীয়া ভাবে [[প্ৰতিমা]] কথাছবিখন পৰিচালনা কৰি পৰিচালক হিচাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] (১৯৮৮), [[পাহাৰী কন্যা]] (১৯৯০), [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]] (১৯৯২) আদি সুস্থ বিনোদনধৰ্মী ছবিৰে দৰ্শকৰ মন জয় কৰে।<ref name="indiatoday">{{cite web | url=https://www.indiatoday.in/pti-feed/story/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away-1206951-2018-04-07 | title=Noted Assamese film-maker Munin Barua passes away | publisher=indiatoday | date=April 7, 2018 15:50 IST | accessdate=5 September 2019}}</ref> অসমৰ মৃতপ্ৰায় কথাছবি জগতখনক পুনৰ ঠন ধৰি উঠাত মুনিন বৰুৱাৰ অৱদান অপৰিসীম। ২০০০ চনত তেখেতৰ [[হিয়া দিয়া নিয়া]] কথাছবি খনৰ যোগেদি অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতখন পুনৰায় ঠন ধৰি উঠিছিল।<ref name="indiatoday" /><ref name="telegraph">{{cite web | url=https://www.telegraphindia.com/states/north-east/munin-barua-passes-away/cid/1446221 | title=Munin Barua passes away | publisher=The Telegraph | date=8.04.18 | accessdate=5 September 2019 | author=MANASH PRATIM DUTTA}}</ref> এই চলচ্চিত্ৰখন অসমীয়া কথাছবি জগতৰ সৰ্বকালৰ এখন জনপ্ৰিয় কথাছবি হিচাবে পৰিচিত। তাৰ পাছতে [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[কন্যাদান (চলচ্চিত্ৰ)|কন্যাদান]], [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]], [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]], [[ৰং]], [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]], [[ৰামধেনু (চলচ্চিত্ৰ)|ৰামধেনু]] আদি কথাছবিৰে জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰে। ২০১৭ চনত তেখেতৰ পৰিচালিত অন্তিমখন ছবি [[প্ৰিয়াৰ প্ৰিয়]]ই মুক্তি লাভ কৰে। উল্লেখযোগ্য যে, [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] কথাছবিখন ২০০৫ চনৰ [[অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|আঞ্চলিক ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ কথাছবি]]ৰ সন্মান অৰ্জা [[বোলছবি]]।<ref name="nenow">{{cite web | url=https://nenow.in/north-east-news/eminent-assamese-filmmaker-munin-baruah-no.html | title=Eminent Assamese filmmaker Munin Barua no more | publisher=NE NOW NEWS | date=April 7, 2018 10:51 am | accessdate=5 September 2019}}</ref> তেওঁ সকলোৱে '''ভাইমন দা''' নামেৰেহে চিনি পাইছিল।<ref name="ibtimes">{{cite web | url=https://www.ibtimes.co.in/national-award-winning-assamese-director-munin-barua-passes-away-766098 | title=National award-winning Assamese director Munin Barua passes away | publisher=International Business Times | date=Apr 8, 2018 | accessdate=5 September 2019 | author=Suparno Sarkar}}</ref><ref name="বসুন্ধৰা" /> দুটা দশকত তেওঁ প্ৰায় ৯০খন জনপ্ৰিয় নাটক ৰচনা কৰিছে। তেওঁ অসমীয়া চি ডি ছবিৰ অটাইতকৈ নিৰ্ভৰযোগ্য চিত্ৰনাট্য লেখক। মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত পৰিচালক শশাংক সমীৰে পৰিচলনা কৰা [[ভাইমন দা]] নামৰ পূৰ্ণদৈঘ্যৰ চলচিত্ৰ এখন ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি লাভ কৰে। ২০১৮ চনৰ ৭ এপ্ৰিল তাৰিখে নিশা ১:৫৫ মিনিটত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মুনিন বৰুৱাই নিজ বাসভৱনত ইহ-সংসাৰ ত্যাগ কৰে।<ref name="Scroll">{{cite web | url=https://scroll.in/reel/874775/assamese-director-munin-barua-dies-was-72 | title=Assamese director Munin Barua dies, was 72 | publisher=Scroll.in | date=7 April 2018 | accessdate=10 July 2018}}</ref> ==জন্ম আৰু বংশ পৰিচয়== ১৯৪৬ চনত [[গোলাঘাট জিলা]]ৰ [[খুমটাই]]ত মুনিন বৰুৱাৰ জন্ম হয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title=অসমীয়া বাণিজ্যিক ছবিৰ অন্যতম সফল পৰিচালকজন | author=শান্তনু পূজাৰী | journal=দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী বসুন্ধৰা | year=২০০৯ | month=২৬ এপ্ৰিল | pages=পৃষ্ঠা: ৮, ৯, ১০, ১১, ১২}}</ref><ref name="sentinel">{{cite web | url=https://www.sentinelassam.com/news/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away/ | title=Noted Assamese film maker Munin Barua passes away | publisher=The Sentinel | date=April 7, 2018 12:00 am | accessdate=5 September 2019}}</ref> তেওঁৰ পিতৃৰ নাম আছিল প্ৰয়াত হেমেন্দ্ৰ নাথ বৰুৱা আৰু মাতৃৰ নাম আছিল লতিকা বৰুৱা। তেওঁৰ পিতৃ খুমটাই মৌজাৰ মৌজাদাৰ আছিল। পিতৃ-মাতৃৰ তিনিটা সন্তানৰ ভিতৰত তেওঁ কনিষ্ঠ আছিল।<ref name="বসুন্ধৰা" /> মূল ঘৰ খুমটাইত যদিও পৰিয়ালটো [[গোলাঘাট]]ৰ বেঙেনাখোৱাত নিগাজিকৈ থিতাপি লৈছিল। তেখেতৰ দুয়োগৰাকী জ্যেষ্ঠ ভগ্নীয়েই এসময়ত কলেজত অধ্যাপনা কৰিছিল। ডাঙৰগৰাকী উৎপলা বৰুৱাই এছৰাজ বজাইছিল আৰু সৰুগৰাকী মঞ্জুলা বুজৰবৰুৱাই ভায়’লিন বজাইছিল। তেখেতৰ ডাঙৰ ভিনিহিয়েক হ’ল লেখক গৌতম প্ৰসাদ বৰুৱা।<ref name="বসুন্ধৰা" /> সৰু ভিনিহিয়েক হ’ল জীৱেন্দ্ৰমল বুজৰবৰুৱা। তেখেত [[বঙাইগাঁও ৰিফাইনেৰি এণ্ড পেট্ৰ’কেমিকেলছ লিমিটেড]] (বি আৰ পি এল)ৰ অধ্যক্ষ পৰিচালন সঞ্চালক আছিল। ==ব্যক্তিগত জীৱন== ১৯৭৪ চনৰ ডিচেম্বৰত [[যোৰহাট]]ৰ তৰাজানৰ [[মঞ্জুলা বৰুৱা]]ৰ সৈতে মুনিন বৰুৱা বিবাহপাশত আৱদ্ধ হয়। মঞ্জুলা বৰুৱা অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ উল্লেখযোগ্য অভিনেত্ৰী আৰু কষ্টিউম ডিজাইনাৰ। কামৰ তাগিদাত তেখেতৰ পৰিয়ালটো [[গোলাঘাট]]ৰ ঘৰ এৰি ১৯৮৮ চনৰ পৰা গুৱাহাটীত থাকিবলৈ লয়। তেওঁলোকৰ সন্তান দুটা: মানস (ৰিজু) আৰু পূজা। পুত্ৰ মানস বৰুৱা এগৰাকী যুৱ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক। ==কৰ্মজীৱন== মুনিন বৰুৱাই সত্তৰ দশকৰ মাজভাগত চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু সহকাৰী পৰিচালক হিচাপে চলচ্চিত্ৰ জগতত প্ৰৱেশ কৰে।<ref name="rupaliparda">{{cite web | url=http://www.rupaliparda.com/english/who's-who/muninbarua.htm | title=মুনিন বৰুৱাৰ বিষয়ে ৰূপালী পৰ্দাত | accessdate=December 14, 2012}}</ref> মুনিন বৰুৱাই ২১খন মান চলচ্চিত্ৰৰ চিত্ৰনাট্য লিখিছে। ইয়াৰ ভিতৰত [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[ঘৰ সংসাৰ (চলচ্চিত্ৰ)|ঘৰ সংসাৰ]], [[সোণ মইনা (চলচ্চিত্ৰ)|সোণ মইনা]], মন-মন্দিৰ, শেৱালি, [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]], [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]], ৰং, মায়া, বিধাতা, [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য।<ref name="rupaliparda" /> [[শিৱপ্ৰসাদ ঠাকুৰ]]ৰ বোলছবি বোৱাৰী, ঘৰ-সংসাৰ আৰু সোণমইনাত তেওঁ সহকাৰী পৰিচালক ৰূপে কাম কৰিছিল। বৰুৱাদেৱে মুখ্য চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে ১৯৮৭ চনত [[প্ৰতিমা (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিমা]] চলচ্চিত্ৰখনৰ জৰিয়তে।<ref name="ibtimes" /> এই চলচ্চিত্ৰখন তেওঁ [[নিপন গোস্বামী]]ৰ সৈতে যৌথভাৱে পৰিচালনা কৰিছিল।<ref name="telegraph" /> ইয়াৰ পিছত স্বাধীনভাৱে [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] বোলছবিখন পৰিচালনা কৰে। চিত্ৰনাট্যকাৰ হিচাপে তেওঁ অসমৰ ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ বাবে ৯০ খনৰো অধিক নাটকৰ চিত্ৰনাট্য লিখিছে। ইয়াৰ ভিতৰত আঘাত, কাল শংখ, সদাগৰ, শ্ৰীমান শ্ৰী মতী, চিৰিয়াখানা, জয় পৰাজয়, সূৰ্য্য পুত্ৰ কৰ্ণ, ৰুদ্ৰ ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য।<ref name="rupaliparda" /> চলচ্চিত্ৰৰ বাহিৰেও তেওঁ ধাৰাবহিকো পৰিচালনা কৰিছে: [[পাপু নিকু সংবাদ]] আৰু ৰুদ্ৰ (টেলিফিল্ম)। ==মৃত্যু== ২০১৮ চনৰ ৭ এপ্ৰিল তাৰিখে মুনিন বৰুৱাৰ ৭২ বছৰ বয়সত [[গুৱাহাটী]]ৰ কাহিলিপাৰাত নিজা বাসভৱনত মৃত্যু হয়।<ref name="sentinel" /><ref name="Quint">{{cite web | url=https://www.thequint.com/entertainment/celebrities/national-award-winning-assamese-director-munin-barua-passes-away | title=Winning Assamese Director Munin Barua Passes Away | publisher=The Quint | work=PTI | accessdate=5 September 2019}}</ref> বহুদিন ধৰি তেওঁ [[কৰ্কট ৰোগ]]ত আক্ৰান্ত হৈ আছিল।<ref name="Noted BS ">{{cite web | url=https://www.business-standard.com/article/pti-stories/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away-118040700448_1.html | title=Noted Assamese film-maker Munin Barua passes away | publisher=Business Standard | work=Press Trust of India | date=April 7, 2018 15:50 IST | accessdate=5 September 2019}}</ref> মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ পত্নী [[মঞ্জুলা বৰুৱা]] আৰু তেওঁৰ দুটি সন্তানক এৰি থৈ যায়। ==চলচ্চিত্ৰপঞ্জী== ===পৰিচালক হিচাপে=== {| class="wikitable" |- ! নাম!! বৰ্ষ!! প্ৰযোজক |- | [[প্ৰতিমা (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিমা]] || ১৯৮৭ || পৰেশ দাস |- | [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] || ১৯৮৮ || অমৰ নাথ তিৱাৰী, বিজয় নাৰায়ণ তিৱাৰী |- | [[পাহাৰী কন্যা]] || ১৯৯০ || হিলছ চিনে এছচিয়েশ্যন, ডিফু |- | [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]] || ১৯৯২ || অমৰ নাথ তিৱাৰী, বিজয় নাৰায়ণ তিৱাৰী |- | [[হিয়া দিয়া নিয়া]] || ২০০০ || মেৰী লস্কৰ |- | [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]] || ২০০১|| নীলোৎপল চৌধুৰী |- | [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]] || ২০০১ || মেৰী লস্কৰ |- | [[কন্যাদান (চলচ্চিত্ৰ)|কন্যাদান]] || ২০০২ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]] || ২০০৩ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]] || ২০০৪ || মেৰী লস্কৰ |- | [[ৰং (চলচ্চিত্ৰ)|ৰং]] || ২০০৪ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] || ২০০৪ || কৃষ্ণ ৰয়, গোপাল জালান<ref name="বসুন্ধৰা" /> |- | [[ৰামধেনু (চলচ্চিত্ৰ)|ৰামধেনু]] || ২০১১ || প্ৰাইড ইষ্ট এণ্টাৰটেইনমেণ্ট প্ৰাইভেট লিমিটেড |- | [[প্ৰিয়াৰ প্ৰিয়]] || ২০১৭ || আব্দুল মান্নান ফাৰুক |- |} ==বঁটা== {| class="wikitable" border="1" |- ! চলচ্চিত্ৰ!! বৰ্ষ!! শিতান |- | [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]] || ২০০১-০২ || শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালক |- | [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]] || ২০০৩-০৪ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ<ref name="rupaliparda" /> |- | [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] || ২০০৫ || শ্ৰেষ্ঠ আঞ্চলিক চলচ্চিত্ৰ<ref name="nenow"/> |} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{IMDb name|nm0059398}} {{মুনিন বৰুৱা|state=expanded}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:চিত্ৰনাট্য লেখক]] fu0eos3x3my3yazeiakj930aaluunoa 514941 514940 2025-06-04T17:21:48Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 514941 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মুনিন বৰুৱা | image = Munin_baruah.jpg‎ | image_size = 180px | alt = | caption = মুনিন বৰুৱাৰ প্ৰতিচ্ছবি | birth_name = | birth_date = ১৯৪৬ চন | birth_place = খুমটাই, [[গোলাঘাট জিলা]], [[অসম]] | death_date = ৭ এপ্ৰিল ২০১৮ | death_place = [[গুৱাহাটী]] | residence = [[গুৱাহাটী]] | nationality = | other_names = ভাইমন দা | ethnicity = <!-- Ethnicity should be supported with a citation from a reliable source --> | citizenship = | education = | alma_mater = | occupation = চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ | years_active = সত্তৰ দশকৰ মাজভাগ | known_for = | notable_works = [[হিয়া দিয়া নিয়া]], [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]] | style = | influences = | influenced = | home_town = খুমটাই, [[গোলাঘাট জিলা]] | television = | title = | term = | religion = [[হিন্দু ধৰ্ম]] | spouse = মঞ্জুলা বৰুৱা | partner = | children = মানস (ৰিজু) আৰু পূজা | parents = হেমেন্দ্ৰ নাথ বৰুৱা (পিতৃ) <br> লতিকা বৰুৱা (মাতৃ) | relatives = | awards = শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালক নায়কৰ বাবে (২০০১-০২) | signature = | website = <!-- {{URL|www.example.com}} --> | footnotes = }} '''মুনিন বৰুৱা''' ({{lang-en|Munin Barua}}) এগৰাকী জনপ্ৰিয় [[অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] পৰিচালক হিচাবে [[অসমীয়া]] সাংস্কৃতিক জগতত এক পৰিচিত নাম। [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]], [[হিয়া দিয়া নিয়া]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]] আদি চলচ্চিত্ৰৰে দৰ্শকৰ মন জয় কৰা পৰিচালক মুনিন বৰুৱাৰ জন্ম হৈছিল ১৯৪৬ চনত। পোনপ্ৰথমে এগৰাকী চিত্ৰনাট্যকাৰ হিচাবে কথাছবি জগতত ভৰি দিয়া মুনিন বৰুৱাই [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[ঘৰ সংসাৰ (চলচ্চিত্ৰ)|ঘৰ সংসাৰ]], [[সোণ মইনা (চলচ্চিত্ৰ)|সোণ মইনা]] আদি কথাছবি সমূহৰ [[চিত্ৰনাট্যকাৰ]] হিচাবে চলচ্চিত্ৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰে। ১৯৮৭ চনত অভিনেতা [[নিপন গোস্বামী]]ৰ সৈতে যুটীয়া ভাবে [[প্ৰতিমা]] কথাছবিখন পৰিচালনা কৰি পৰিচালক হিচাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] (১৯৮৮), [[পাহাৰী কন্যা]] (১৯৯০), [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]] (১৯৯২) আদি সুস্থ বিনোদনধৰ্মী ছবিৰে দৰ্শকৰ মন জয় কৰে।<ref name="indiatoday">{{cite web | url=https://www.indiatoday.in/pti-feed/story/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away-1206951-2018-04-07 | title=Noted Assamese film-maker Munin Barua passes away | publisher=indiatoday | date=April 7, 2018 15:50 IST | accessdate=5 September 2019}}</ref> অসমৰ মৃতপ্ৰায় কথাছবি জগতখনক পুনৰ ঠন ধৰি উঠাত মুনিন বৰুৱাৰ অৱদান অপৰিসীম। ২০০০ চনত তেখেতৰ [[হিয়া দিয়া নিয়া]] কথাছবি খনৰ যোগেদি অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতখন পুনৰায় ঠন ধৰি উঠিছিল।<ref name="indiatoday" /><ref name="telegraph">{{cite web | url=https://www.telegraphindia.com/states/north-east/munin-barua-passes-away/cid/1446221 | title=Munin Barua passes away | publisher=The Telegraph | date=8.04.18 | accessdate=5 September 2019 | author=MANASH PRATIM DUTTA}}</ref> এই চলচ্চিত্ৰখন অসমীয়া কথাছবি জগতৰ সৰ্বকালৰ এখন জনপ্ৰিয় কথাছবি হিচাবে পৰিচিত। তাৰ পাছতে [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]], [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]], [[কন্যাদান (চলচ্চিত্ৰ)|কন্যাদান]], [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]], [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]], [[ৰং]], [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]], [[ৰামধেনু (চলচ্চিত্ৰ)|ৰামধেনু]] আদি কথাছবিৰে জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰে। ২০১৭ চনত তেখেতৰ পৰিচালিত অন্তিমখন ছবি [[প্ৰিয়াৰ প্ৰিয়]]ই মুক্তি লাভ কৰে। উল্লেখযোগ্য যে, [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] কথাছবিখন ২০০৫ চনৰ [[অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|আঞ্চলিক ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ কথাছবি]]ৰ সন্মান অৰ্জা [[বোলছবি]]।<ref name="nenow">{{cite web | url=https://nenow.in/north-east-news/eminent-assamese-filmmaker-munin-baruah-no.html | title=Eminent Assamese filmmaker Munin Barua no more | publisher=NE NOW NEWS | date=April 7, 2018 10:51 am | accessdate=5 September 2019}}</ref> তেওঁ সকলোৱে '''ভাইমন দা''' নামেৰেহে চিনি পাইছিল।<ref name="ibtimes">{{cite web | url=https://www.ibtimes.co.in/national-award-winning-assamese-director-munin-barua-passes-away-766098 | title=National award-winning Assamese director Munin Barua passes away | publisher=International Business Times | date=Apr 8, 2018 | accessdate=5 September 2019 | author=Suparno Sarkar}}</ref><ref name="বসুন্ধৰা" /> দুটা দশকত তেওঁ প্ৰায় ৯০খন জনপ্ৰিয় নাটক ৰচনা কৰিছে। তেওঁ অসমীয়া চি ডি ছবিৰ অটাইতকৈ নিৰ্ভৰযোগ্য চিত্ৰনাট্য লেখক। মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত পৰিচালক শশাংক সমীৰে পৰিচলনা কৰা [[ভাইমন দা (চলচ্চিত্ৰ)]] নামৰ পূৰ্ণদৈঘ্যৰ চলচিত্ৰ এখন ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি লাভ কৰে। ২০১৮ চনৰ ৭ এপ্ৰিল তাৰিখে নিশা ১:৫৫ মিনিটত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মুনিন বৰুৱাই নিজ বাসভৱনত ইহ-সংসাৰ ত্যাগ কৰে।<ref name="Scroll">{{cite web | url=https://scroll.in/reel/874775/assamese-director-munin-barua-dies-was-72 | title=Assamese director Munin Barua dies, was 72 | publisher=Scroll.in | date=7 April 2018 | accessdate=10 July 2018}}</ref> ==জন্ম আৰু বংশ পৰিচয়== ১৯৪৬ চনত [[গোলাঘাট জিলা]]ৰ [[খুমটাই]]ত মুনিন বৰুৱাৰ জন্ম হয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title=অসমীয়া বাণিজ্যিক ছবিৰ অন্যতম সফল পৰিচালকজন | author=শান্তনু পূজাৰী | journal=দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী বসুন্ধৰা | year=২০০৯ | month=২৬ এপ্ৰিল | pages=পৃষ্ঠা: ৮, ৯, ১০, ১১, ১২}}</ref><ref name="sentinel">{{cite web | url=https://www.sentinelassam.com/news/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away/ | title=Noted Assamese film maker Munin Barua passes away | publisher=The Sentinel | date=April 7, 2018 12:00 am | accessdate=5 September 2019}}</ref> তেওঁৰ পিতৃৰ নাম আছিল প্ৰয়াত হেমেন্দ্ৰ নাথ বৰুৱা আৰু মাতৃৰ নাম আছিল লতিকা বৰুৱা। তেওঁৰ পিতৃ খুমটাই মৌজাৰ মৌজাদাৰ আছিল। পিতৃ-মাতৃৰ তিনিটা সন্তানৰ ভিতৰত তেওঁ কনিষ্ঠ আছিল।<ref name="বসুন্ধৰা" /> মূল ঘৰ খুমটাইত যদিও পৰিয়ালটো [[গোলাঘাট]]ৰ বেঙেনাখোৱাত নিগাজিকৈ থিতাপি লৈছিল। তেখেতৰ দুয়োগৰাকী জ্যেষ্ঠ ভগ্নীয়েই এসময়ত কলেজত অধ্যাপনা কৰিছিল। ডাঙৰগৰাকী উৎপলা বৰুৱাই এছৰাজ বজাইছিল আৰু সৰুগৰাকী মঞ্জুলা বুজৰবৰুৱাই ভায়’লিন বজাইছিল। তেখেতৰ ডাঙৰ ভিনিহিয়েক হ’ল লেখক গৌতম প্ৰসাদ বৰুৱা।<ref name="বসুন্ধৰা" /> সৰু ভিনিহিয়েক হ’ল জীৱেন্দ্ৰমল বুজৰবৰুৱা। তেখেত [[বঙাইগাঁও ৰিফাইনেৰি এণ্ড পেট্ৰ’কেমিকেলছ লিমিটেড]] (বি আৰ পি এল)ৰ অধ্যক্ষ পৰিচালন সঞ্চালক আছিল। ==ব্যক্তিগত জীৱন== ১৯৭৪ চনৰ ডিচেম্বৰত [[যোৰহাট]]ৰ তৰাজানৰ [[মঞ্জুলা বৰুৱা]]ৰ সৈতে মুনিন বৰুৱা বিবাহপাশত আৱদ্ধ হয়। মঞ্জুলা বৰুৱা অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ উল্লেখযোগ্য অভিনেত্ৰী আৰু কষ্টিউম ডিজাইনাৰ। কামৰ তাগিদাত তেখেতৰ পৰিয়ালটো [[গোলাঘাট]]ৰ ঘৰ এৰি ১৯৮৮ চনৰ পৰা গুৱাহাটীত থাকিবলৈ লয়। তেওঁলোকৰ সন্তান দুটা: মানস (ৰিজু) আৰু পূজা। পুত্ৰ মানস বৰুৱা এগৰাকী যুৱ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক। ==কৰ্মজীৱন== মুনিন বৰুৱাই সত্তৰ দশকৰ মাজভাগত চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু সহকাৰী পৰিচালক হিচাপে চলচ্চিত্ৰ জগতত প্ৰৱেশ কৰে।<ref name="rupaliparda">{{cite web | url=http://www.rupaliparda.com/english/who's-who/muninbarua.htm | title=মুনিন বৰুৱাৰ বিষয়ে ৰূপালী পৰ্দাত | accessdate=December 14, 2012}}</ref> মুনিন বৰুৱাই ২১খন মান চলচ্চিত্ৰৰ চিত্ৰনাট্য লিখিছে। ইয়াৰ ভিতৰত [[বোৱাৰী (চলচ্চিত্ৰ)|বোৱাৰী]], [[ঘৰ সংসাৰ (চলচ্চিত্ৰ)|ঘৰ সংসাৰ]], [[সোণ মইনা (চলচ্চিত্ৰ)|সোণ মইনা]], মন-মন্দিৰ, শেৱালি, [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]], [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]], ৰং, মায়া, বিধাতা, [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য।<ref name="rupaliparda" /> [[শিৱপ্ৰসাদ ঠাকুৰ]]ৰ বোলছবি বোৱাৰী, ঘৰ-সংসাৰ আৰু সোণমইনাত তেওঁ সহকাৰী পৰিচালক ৰূপে কাম কৰিছিল। বৰুৱাদেৱে মুখ্য চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে ১৯৮৭ চনত [[প্ৰতিমা (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিমা]] চলচ্চিত্ৰখনৰ জৰিয়তে।<ref name="ibtimes" /> এই চলচ্চিত্ৰখন তেওঁ [[নিপন গোস্বামী]]ৰ সৈতে যৌথভাৱে পৰিচালনা কৰিছিল।<ref name="telegraph" /> ইয়াৰ পিছত স্বাধীনভাৱে [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] বোলছবিখন পৰিচালনা কৰে। চিত্ৰনাট্যকাৰ হিচাপে তেওঁ অসমৰ ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ বাবে ৯০ খনৰো অধিক নাটকৰ চিত্ৰনাট্য লিখিছে। ইয়াৰ ভিতৰত আঘাত, কাল শংখ, সদাগৰ, শ্ৰীমান শ্ৰী মতী, চিৰিয়াখানা, জয় পৰাজয়, সূৰ্য্য পুত্ৰ কৰ্ণ, ৰুদ্ৰ ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য।<ref name="rupaliparda" /> চলচ্চিত্ৰৰ বাহিৰেও তেওঁ ধাৰাবহিকো পৰিচালনা কৰিছে: [[পাপু নিকু সংবাদ]] আৰু ৰুদ্ৰ (টেলিফিল্ম)। ==মৃত্যু== ২০১৮ চনৰ ৭ এপ্ৰিল তাৰিখে মুনিন বৰুৱাৰ ৭২ বছৰ বয়সত [[গুৱাহাটী]]ৰ কাহিলিপাৰাত নিজা বাসভৱনত মৃত্যু হয়।<ref name="sentinel" /><ref name="Quint">{{cite web | url=https://www.thequint.com/entertainment/celebrities/national-award-winning-assamese-director-munin-barua-passes-away | title=Winning Assamese Director Munin Barua Passes Away | publisher=The Quint | work=PTI | accessdate=5 September 2019}}</ref> বহুদিন ধৰি তেওঁ [[কৰ্কট ৰোগ]]ত আক্ৰান্ত হৈ আছিল।<ref name="Noted BS ">{{cite web | url=https://www.business-standard.com/article/pti-stories/noted-assamese-film-maker-munin-barua-passes-away-118040700448_1.html | title=Noted Assamese film-maker Munin Barua passes away | publisher=Business Standard | work=Press Trust of India | date=April 7, 2018 15:50 IST | accessdate=5 September 2019}}</ref> মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ পত্নী [[মঞ্জুলা বৰুৱা]] আৰু তেওঁৰ দুটি সন্তানক এৰি থৈ যায়। ==চলচ্চিত্ৰপঞ্জী== ===পৰিচালক হিচাপে=== {| class="wikitable" |- ! নাম!! বৰ্ষ!! প্ৰযোজক |- | [[প্ৰতিমা (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিমা]] || ১৯৮৭ || পৰেশ দাস |- | [[পিতা-পুত্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পিতা-পুত্ৰ]] || ১৯৮৮ || অমৰ নাথ তিৱাৰী, বিজয় নাৰায়ণ তিৱাৰী |- | [[পাহাৰী কন্যা]] || ১৯৯০ || হিলছ চিনে এছচিয়েশ্যন, ডিফু |- | [[প্ৰভাতী পখীৰ গান]] || ১৯৯২ || অমৰ নাথ তিৱাৰী, বিজয় নাৰায়ণ তিৱাৰী |- | [[হিয়া দিয়া নিয়া]] || ২০০০ || মেৰী লস্কৰ |- | [[দাগ (অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ)|দাগ]] || ২০০১|| নীলোৎপল চৌধুৰী |- | [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]] || ২০০১ || মেৰী লস্কৰ |- | [[কন্যাদান (চলচ্চিত্ৰ)|কন্যাদান]] || ২০০২ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[বিধাতা (চলচ্চিত্ৰ)|বিধাতা]] || ২০০৩ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]] || ২০০৪ || মেৰী লস্কৰ |- | [[ৰং (চলচ্চিত্ৰ)|ৰং]] || ২০০৪ || চি এছ নাৰায়ণ, স্বৰাজ দাস |- | [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] || ২০০৪ || কৃষ্ণ ৰয়, গোপাল জালান<ref name="বসুন্ধৰা" /> |- | [[ৰামধেনু (চলচ্চিত্ৰ)|ৰামধেনু]] || ২০১১ || প্ৰাইড ইষ্ট এণ্টাৰটেইনমেণ্ট প্ৰাইভেট লিমিটেড |- | [[প্ৰিয়াৰ প্ৰিয়]] || ২০১৭ || আব্দুল মান্নান ফাৰুক |- |} ==বঁটা== {| class="wikitable" border="1" |- ! চলচ্চিত্ৰ!! বৰ্ষ!! শিতান |- | [[নায়ক (চলচ্চিত্ৰ)|নায়ক]] || ২০০১-০২ || শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালক |- | [[বাৰুদ (চলচ্চিত্ৰ)|বাৰুদ]] || ২০০৩-০৪ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ<ref name="rupaliparda" /> |- | [[দীনবন্ধু (চলচ্চিত্ৰ)|দীনবন্ধু]] || ২০০৫ || শ্ৰেষ্ঠ আঞ্চলিক চলচ্চিত্ৰ<ref name="nenow"/> |} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{IMDb name|nm0059398}} {{মুনিন বৰুৱা|state=expanded}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:চিত্ৰনাট্য লেখক]] sz1khcpp32x9u06yl1nd4vhd2kayokk 0 4317 515079 433798 2025-06-05T08:31:34Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515079 wikitext text/x-wiki [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰে]] ১৯৮৬ চনৰ পৰা [[সাহিত্য]], [[কলা]], [[সংস্কৃতি]], সাংবাদিকতা আদিৰ ক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় খ্যাতি অৰ্জন কৰা ব্যক্তিক ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ '''শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা''' আগবঢ়াই আহিছে। মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ আদৰ্শৰাজি বিশ্বৰ জনমানসৰ আগত দাঙি ধৰাৰ লগতে তেওঁৰ গুণৰাশিক সোঁৱৰণৰ জৰিয়তে ভাৰতবাসীক উদ্বুদ্ধ কৰাৰ উদ্দেশ্যে এই বঁটা প্ৰবৰ্তন কৰা হৈছিল।<ref name="kotha">কথা গুৱাহাটী, সপ্তম সংখ্যা, অক্টোবৰ-নবেম্বৰ, ২০০৪</ref> এই বঁটাত নগদ ধনৰ লগতে এখন প্ৰশংসা পত্ৰ, এটি সোণৰ পদক, এখন [[শৰাই]] আৰু অঙ্গবস্ত্ৰ আগবঢ়োৱা হয়।<ref name="award2020"/> ১৯৯৭ চনৰ পৰা এই বঁটাত আগবঢ়োৱা নগদ ধনৰ পৰিমণ পূৰ্বৰ এক লাখ টকাৰ পৰা তিনি লাখ টকালৈ বৃদ্ধি কৰা হয়,<ref name="kotha"/> ২০২০ চনত এই ধনৰ পৰিমান ৫ লাখ টকা।<ref name="award2020"/> বৰ্তমানে প্ৰতি তিনি বছৰৰ ব্যৱধানত এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।<ref name="sp">[https://directorculture.assam.gov.in/as/portlets/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9 অসমৰ খ্যাতিমান ব্যক্তিসকলৰ পবিত্ৰ স্মৃতিত দিয়া পুৰস্কাৰ সমূহ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220626061531/https://directorculture.assam.gov.in/as/portlets/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9 |date=2022-06-26 }}, সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমাৰ সঞ্চালকালয়, অসম চৰকাৰ, আহৰণ: ৫ জানুৱাৰী ২০২১</ref> ==শংকৰদেৱ বঁটা বিজয়ীসকল== {| class="wikitable sortable" |- ! {{tooltip|নং|ক্ৰমিক নং}} ! চন ! বিজয়ী<ref>কথা গুৱাহাটী, সপ্তম সংখ্যা, অক্টোবৰ-নবেম্বৰ, ২০০৪</ref> |- | ১ || ১৯৮৬ || [[কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা]] |- | ২ || ১৯৮৭ || [[ভূপেন হাজৰিকা]] |- | ৩ || ১৯৮৮ || [[সত্যজিত ৰায়]] |- | ৪ || ১৯৮৯ || [[মহেশ্বৰ নেওগ]] |- | ৫ || ১৯৯০ || [[কপিলা বাৎসায়ন]] |- | ৬ || ১৯৯১ || [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]] |- | ৭ || ১৯৯২ || [[ৰামচন্দ্ৰ নাৰায়ণ দণ্ডেকাৰ]] |- | ৮ || ১৯৯৩ || [[সত্যপ্ৰসাদ বৰুৱা]] আৰু [[গাংগুৱাই হাংগল]] |- | ৯ || ১৯৯৪ || [[মহেন্দ্ৰ বৰা]] |- | ১০ || ১৯৯৫ || [[চৈয়দ আব্দুল মালিক]] |- | ১১ || ১৯৯৬ || [[ভবেশ চন্দ্ৰ সান্যাল]] |- | ১২ || ১৯৯৭ || [[কেলুচৰণ মহাপাত্ৰ]] |- | ১৩ || ১৯৯৮ || [[ভবেন্দ্ৰ নাথ শইকীয়া]] |- | ১৪ || ১৯৯৯ || [[আমজাদ আলী খান]] |- | ১৫ || ২০০০ || [[সোণাৰাম চুতীয়া]] |- | ১৬ || ২০০১ || আচাৰ্য [[ইলাৰাম দাস]] |- | ১৭ || ২০০২ || [[ইন্দিৰা মিৰি]] |- | ১৮ || ২০০৩ || [[হবিব তনবীৰ]] |- | ১৯ || ২০০৪ || [[নাৰায়ণ চন্দ্ৰ গোস্বামী|নাৰায়ণ দেৱ গোস্বামী]] আৰু [[পাৰবীন চুলতানা]] |- | ২০ || ২০০৫ || [[বি. জি. ভাৰ্গিজ]] |- | ২১ || ২০০৬ || [[কেশৱানন্দ দেৱগোস্বামী]] |- | ২২ || ২০০৭ || [[হোমেন বৰগোহাঞি]] |- | ২৩ || ২০০৮ || [[শৰ্মিলা ঠাকুৰ]] |- | ২৪ || ২০১১ || [[কনকসেন ডেকা]] |- | ২৫ || ২০১৪ || [[এম. এল. ভৰতপাণ্ডে]] |- | ২৬ || ২০১৭<ref name="award2017">{{Cite news |title=Satriya exponent Basistha Dev Sarma gets Srimanta Sankardev Award |work=NorthEast Now |url=https://nenow.in/north-east-news/assam/satriya-exponent-basistha-dev-sarma-gets-srimanta-sankardev-award.html |access-date=2021-01-05}}</ref> || [[বশিষ্ঠ দেৱ শৰ্মা]] |- | ২৭ || ২০২০<ref name="award2020">{{Cite news |author=Sentinel Digital Desk |date=2021-01-04 |title=CM Sonowal presents Srimanta Sankardev Award to Prof. Bhavaprasad Chaliha |url=https://www.sentinelassam.com/guwahati-city/cm-sonowal-presents-srimanta-sankardev-award-to-prof-bhavaprasad-chaliha-519297 |work=[[দ্যা ছেণ্টিনেল]]|access-date=2021-01-05}}</ref> || [[ভৱপ্ৰসাদ চলিহা]] |- |২৮ |[https://nenews.in/assam/assam-govt-to-confer-srimanta-sankardeva-award-2023-to-sonal-mansingh/13334/ ২০২৩] |[[সোণাল মানসিং]] |} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ বঁটাসমূহ]] [[শ্ৰেণী:অসম সম্পৰ্কীয় তালিকা]] tigd31llapvqk73lngo2uimw3rwytir 0 6549 514965 514868 2025-06-04T18:51:21Z Kandarpajit Kallol 6257 514965 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{Infobox legislation | shorttitle = তথ্য জনাৰ অধিকাৰ আইন, ২০০৫ | image = Emblem of India.svg | imagesize = 150 | long_title = প্ৰতিটো ৰাজহুৱা কৰ্তৃপক্ষৰ কাম-কাজত স্বচ্ছতা আৰু দায়বদ্ধতা বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় তথ্য আয়োগ আৰু ৰাজ্যিক তথ্য আয়োগ গঠন আৰু ইয়াৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বা আনুষঙ্গিক বিষয়বোৰৰ বাবে নাগৰিকসকলৰ তথ্যৰ অধিকাৰৰ ব্যৱহাৰিক পদ্ধতি প্ৰবৰ্তন কৰাৰ বাবে এক আইন। | citation = [http://rti.gov.in/webactrti.htm Act No. 22 of 2005] | territorialextent = জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ বাদে সমগ্ৰ ভাৰত | enacted_by = ভাৰতৰ সংসদ | date_enacted = ১৫-৬-২০০৫ | date_assented = ২২-৬-২০০৫ | date_commenced = ১২-অক্টোবৰ-২০০৫<ref name="law"/> | bill = | billcitation = | billdate = | introducedby = | 1streading = | 2ndreading = | 3rdreading = | whitepaper = | committeereport = | amendments = | repeals = | related = | summary = | keywords = | status = in force }} '''তথ্য জনাৰ অধিকাৰ আইন, ২০০৫''' ({{Lang-en|Right to Information Act, 2005}}; {{Lang-hi|सूचना का अधिकार अधिनियम, २००५}}) ভাৰতৰ সংসদৰ দ্বাৰা গৃহীত এখন আইন, য'ত নাগৰিকসকলে লোক কৰ্তৃপক্ষৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ অধীনত থকা তথ্য যাতে সহজে লাভ কৰিব পাৰে তাৰবাবে ব্যৱহাৰিক পদ্ধতি এটা প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছে। এই আইনখন ভাৰতৰ সকলোবোৰ ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত প্ৰযোজ্য। তথ্য জনাৰ অধিকাৰ সংক্ৰান্তত জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ 'জম্মু আৰু কাশ্মীৰ তথ্য জনাৰ অধিকাৰ, ২০০৯' শীৰ্ষক এখন নিজা আইন আছে। এই আইনৰ অধীনত নাগৰিকে লোক কৰ্তৃপক্ষৰ (সহজ অৰ্থত, কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক চৰকাৰৰ বিভাগসমূহ, ৰাজহুৱা খণ্ডৰ বেঙ্ক, বীমা প্ৰতিষ্ঠান, চৰকাৰী পূজি লাভ কৰা বেচৰকাৰী সংস্থা আদিৰ) নিয়ন্ত্ৰণৰ অধীনত থকা তথ্য নিৰ্দিষ্ট মাচুলৰ বিনিময়ত বিচাৰিব পাৰে। এই আইনখন ২০০৫ চনৰ ১৫ জুনত সংসদত গৃহীত হৈছিল আৰু সেই বছৰৰে ১২ অক্টোবৰৰ পৰা পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী হৈছিল।<ref name="law">{{cite web|title=RIGHT TO INFORMATION ACT 2005 |url=https://www.lawctopus.com/academike/right-information-act-2005-2/#:~:text=The%20Right%20to%20Information%20Act%20is%20an%20act%20of%20the,upper%20limit%20on%20the%20charges |accessdate=8 sep 2020}}</ref> 'চৰকাৰী গোপনীয়তা আইন, ১৯২৩' (Official Secrets Act 1923) আৰু এনেকুৱা কেইখনমান আইনে নাগৰিকে তথ্য লাভ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত যি প্ৰতিবন্ধকতাৰ সৃষ্টি কৰিছিল, সেইয়া তথ্য জনাৰ অধিকাৰ আইন, ২০০৫ য়ে নাইকিয়া কৰিলে।<ref>{{cite web|title=Right to information act 2005 |url=https://www.humanrightsinitiative.org/content/national-level-rti |accessdate=8 sep 2020}}</ref> ==তথ্যৰ অধিকাৰ আন্দোলন== {{empty section}} ==আইনখনৰ বৈশিষ্ট্য== '''নাগৰিকৰ তথ্যৰ অধিকাৰ''' তথ্য জনাৰ অধিকাৰ আইন, ২০০৫ৰ অধীনত নাগৰিকে নিৰ্দিষ্ট মাচুলৰ বিনিময়ত (১) চৰকাৰী কাম-কাজ, নথি-পত্ৰ, দলিল আদি পৰীক্ষা কৰিব পাৰে; (২) দলিল বা নথি-পত্ৰৰ টোকা বা প্ৰমাণিত নকল বিচাৰিব পাৰে; (৩) সামগ্ৰীৰ প্ৰমাণিত নমুনা বিচাৰিব পাৰে; (৪) কম্পিউটাৰ বা তেনে কোনো আহিলাত সংৰক্ষিত হৈ থকা তথ্যৰ নকল ইলেক্ট্ৰনিক উপায়ে (ফ্লপি, ডিস্ক্, ভিডিঅ' কেচেট আদিত) বা প্ৰিণ্ট-আউট যোগে বিচাৰিব পাৰে। অৱশ্যে কিছুমান তথ্য লোক কৰ্তৃপক্ষই প্ৰদান কৰিবলৈ বাধ্য নহয়। ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা বিঘ্নিত কৰিব পৰা তথ্য; আদালতৰ বাধা থকা বা ফাদিল কৰিলে আদালতৰ গৰিহণাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া তথ্য; সংসদ বা বিধান মণ্ডলৰ বিশেষাধিকাৰ ভঙ্গ কৰিব পৰা তথ্য; বিদেশী চৰকাৰৰ পৰা গোপনভাৱে পোৱা তথ্য; অনুসন্ধানত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পৰা তথ্য; নিৰাপত্তাৰ সৈতে জড়িত তথ্য আদি এই আইনৰ অধীনত পাব নোৱাৰি। '''তথ্য কেনেকৈ বিচাৰিব পাৰে''' তথ্য জনাৰ অধিকাৰ আইন, ২০০৫ৰ অধীনত প্ৰত্যেকটো চৰকাৰী কাৰ্যালয়ত, ৰাজহুৱা খণ্ডৰ বেংক আৰু বীমা প্ৰতিষ্ঠানত একোজন লোক তথ্য বিষয়া নিযুক্তি দিয়া হৈছে। তথ্য প্ৰদানৰ কাম-কাজ এই বিষয়াজনে চোৱা-চিতা কৰে। নাগৰিকে যিকোনো তথ্য বিচাৰি লোক তথ্য বিষয়াৰ ওচৰত আবেদন কৰিব লাগে। আবেদন নিষ্পতিকৰণৰ সময়সীমা ৩০দিন। অৱশ্যে আবেদনৰ বিষয় যদি কোনো ব্যক্তিৰ জীৱন বা স্বত্ব সম্পৰ্কীয় হয়, তেন্তে তথ্য ৪৮ঘণ্টাৰ ভিতৰত যোগান ধৰিব লাগিব। যদি নিৰ্দিষ্ট সময়সীমাৰ ভিতৰত লোক তথ্য বিষয়াই আবেদনকাৰীৰ অনুৰোধ ৰক্ষা নকৰে বা লোক তথ্য বিষয়াই ভুল তথ্য দিয়ে বা তথ্য যোগানৰ বাবদ হ’বলগীয়া খৰচৰ হিচাপত ক্ষেত্ৰত আবেদনকাৰী সন্তুষ্ট নহয়, তেন্তে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে আপিল কৰিব পাৰি। ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{official|https://rti.gov.in/}} * http://www.sicassam.in/assamese/faqassamese.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080519073112/http://www.sicassam.in/assamese/faqassamese.html |date=2008-05-19 }} (বি:দ্ৰ: এই সংযোগ কেৱল ইণ্টাৰনেট এক্সপ্ল’ৰাৰতহে খোলা যাব) * http://www.sicassam.in/assamese/maincharacteristics.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080519073558/http://www.sicassam.in/assamese/maincharacteristics.html |date=2008-05-19 }} (বি:দ্ৰ: এই সংযোগ কেৱল ইণ্টাৰনেট এক্সপ্ল’ৰাৰতহে খোলা যাব) [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ আইন‎]] 54c2cobuc098cqaapb5zkdrzlrgxt30 0 7559 514974 513455 2025-06-05T01:15:57Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514974 wikitext text/x-wiki {{Expand article}} {{Infobox settlement | name = মণিপুৰ | native_name = ꯃꯅꯤꯄꯨꯔ <br> মনিপুৰ্ | type = [[ভাৰতৰ ৰাজ্য|ৰাজ্য]] | image_skyline = {{Multiple image | perrow = 2 | total_width = 300 | image1 = ꯅꯣꯡꯃꯥꯏꯆꯤꯡ ꯆꯤꯡꯒꯤ ꯂꯥꯏꯅꯤꯡꯊꯧ ꯁꯅꯥꯃꯍꯤ ꯂꯥꯏꯁꯪ (ꯁꯅꯥꯃꯍꯤ ꯀꯤꯌꯣꯡ)ꯒꯤ ꯑꯋꯥꯡ ꯅꯣꯡꯆꯨꯞ ꯊꯪꯕ ꯃꯥꯏꯀꯩꯗꯒꯤ ꯀꯥꯞꯄ ꯃꯃꯤ.jpg | image2 = Imphal, Manipur (62).jpeg | image3 = Marjing Polo Statue — World's tallest statue of a polo player — Classical monumental Meitei equestrian sculpture — G20 summit — Cultural heritage of Meitei civilization — Cradle of "modern polo".jpg | image4 = Uttra Sanglen.JPG | image5 = Rasa Lila in Manipuri dance style.jpg | image6 = Loktak Lake Boat people Moirang Manipur India.jpg | image7 = Temple of God Pakhangba of Sanamahi religion inside the Kangla Fort, Imphal West, Manipur.jpg }} | image_caption = ওপৰৰ পৰা ঘড়ীৰ কাঁটাৰ দিশত: [[নংমাইচিং চিং]] পৰ্বতত [[ছানামাহী কিয়ং]], [[ইমা কৈথেল]] ([[ইমা মাৰ্কেট]]), [[কাংলা শ্বা]] অজগৰৰ দ্বৈত মূৰ্তি, [[লোকটক হ্ৰদ]], [[কাংলা দুৰ্গ]] ভিতৰৰ [[পাখাংবা মন্দিৰ, কংলা|পাখাংবাৰ মন্দিৰ]], [[মণিপুৰী শাস্ত্ৰীয় নৃত্য]], [[মাৰ্জিং পোলো মূৰ্তি]]। | image_seal = | seal_alt = | image_map = India Manipur locator map.svg | map_alt = | map_caption = ভাৰতৰ মানচিত্ৰত মণিপুৰৰ অৱস্থান | image_map1 = Manipur locator map.svg | map_caption1 = মণিপুৰৰ মানচিত্ৰ | latd = 24.817 | longd = 93.95 | coor_pinpoint = ইম্ফাল | coordinates_type = region:IN-MN_type:adm1st | coordinates_display = inline,title | coordinates_footnotes = | coordinates_region = IN-MN | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = {{flag|India}} | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = ২১ জানুৱাৰী, ১৯৭২ | parts_type = জিলা | parts_style = para | p1 = ১৬ খন | seat_type = ৰাজধানী | seat = [[ইম্ফাল]] | seat1_type = বৃহত্তম চহৰ | seat1 = ইম্ফাল | government_footnotes = | leader_title = ৰাজ্যপাল | leader_name = [[নাজমা হেপতুল্লা]] | leader_title1 = মুখ্যমন্ত্ৰী | leader_name1 = নোংথোমবম বিৰেন সিং ([[ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ]]) | leader_title2 = বিধানসভা | leader_name2 = এক-কক্ষবিশিষ্ট (৬০ আসন) | leader_title3 = লোকসভা কেন্দ্ৰ | leader_name3 = ২ | leader_title4 = উচ্চ ন্যায়ালয় | leader_name4 = [[মণিপুৰ উচ্চ ন্যায়ালয়]] | unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> | area_footnotes = | area_total_km2 = 22347 | area_note = | area_rank = 23rd | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = | population_total = 2721756 | population_as_of = 2011 | population_rank = 22nd | population_density_km2 = auto | population_note = | timezone1 = [[ভাৰতীয় মান সময়]] | utc_offset1 = +05:30 | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-MN]] | blank_name_sec1 = | blank_info_sec1 = {{increase}} 0.707 (<span style="color:#fc0">medium</span>) | blank1_name_sec1 = HDI rank | blank1_info_sec1 = 5th (2005) | blank_name_sec2 = সাক্ষৰতাৰ হাৰ | blank_info_sec2 = ৭৯.২১% (২০১১ জনগণনা) | blank1_name_sec2 = চৰকাৰী ভাষা | blank1_info_sec2 = [[মৈতৈ ভাষা|মৈতৈ]] | website = [http://manipur.gov.in Manipur Official Website] | footnotes = }} '''মণিপুৰ''' [[উত্তৰ-পূব ভাৰত]]ৰ এখন [[ভাৰতৰ ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলসমূহ|ৰাজ্য]]। ইয়াৰ ৰাজধানী [[ইম্ফাল]]। মণিপুৰৰ উত্তৰে [[নাগালেণ্ড]], দক্ষিণে [[মিজোৰাম]], পশ্চিমে [[অসম]] ৰাজ্য আৰু পূৱ দিশত [[ম্যানমাৰ]] আছে। ==ইতিহাস== এখন ক্ষুদ্ৰ অতি উৰ্ব্বৰ সমতল ভূমিৰে ৰাজ্যখন গঠিত হৈছে। চুবুৰীয়া ৰাজ্যসমূহৰ পৰা এশাৰী পৰ্ব্বতমালাই এই ৰাজ্যখন কেউদিশে আবৰি আছে। এই পৰ্ব্বতীয়া অঞ্চলত বন্য আৰু যুঁজাৰুজাতি কেতবোৰে বসবাস কৰিছিল। মণিপুৰ বহুদিন ধৰি এখন স্বাধীন ৰাজ্য আছিল। [[টাই জাতি|টাই-ছান]]সকলে এই ৰাজ্যখনক কা-ছে আৰু মানসকলে কা-থে বুলিছিল। দুয়োটা শব্দই মূলতে একে আছিল যেন লাগে। [[টাই-আহোম]] সকলে এই ৰাজ্যখনক [[মেখেলি]] বুলি অভিহিত কৰিছিল। কছাৰীৰ মতে এই ৰাজ্যখনৰ নাম আছিল মেগলি আৰু পুৰণি অসমীয়াৰ মতে [[মগলৌ]]। পেমবটৰ্ণৰ মতে মণীপুৰীসকল দৰাচলতে এটা তাৰ্তাৰ উপনিবেশৰহে লোক। খৃষ্টীয় ১৩শ আৰু ১৪শ শতিকাত [[চীন]] আৰু [[তাৰ্তাৰ]] ৰাজবংশসমূহৰ মাজত সঘনে হৈ থকা স্ংঘৰ্ষৰ ফলত চীনৰ উত্তৰ পশ্চিম সীমাঞ্চলৰ পৰা কিছুমান তাৰ্তাৰলোক পলাই আহি এই ৰাজ্য সোমাইছিলহি। এই লোকসকলৰ চেহেৰা পাতি মঙ্গোলিয়ান আৰু তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ দক্ষিণ সীমাত থকা কুকি জনজাতিৰ সৈতে তেওঁলোকৰ ভাষাৰ মিল আছে। খৃষ্টীয় তেৰশ শতিকাৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা কেতবোৰ নথিপত্ৰও তেওঁলোকৰ ওচৰত পোৱা গৈছিল। ১৩ শ শতিকাৰ পৰা ১৭১৪ খৃ:লৈ মাত্ৰ ৪৭জন ৰজাৰ নামো জানিব পৰা গৈছে। সেইমতে গড় হিচাপে হিচাপ কৰিলে প্ৰতিজন ৰজাই প্ৰায় ৩৬ বছৰকৈ ৰাজত্ব কৰিছিল। তদুপৰি এই গোটেই সময়ছোৱাত মাত্ৰ এটাই গুৰুত্বপূৰ্ণ ঘটনাৰ উল্লেখ আছে আৰু সেইটো হ’ল খুমবাত বিজয়। ১৪৭৫ খৃ: ত প্ং আৰু মণিপুৰে একেলগে খুমবাত আক্ৰমণ কৰিছিল। ইয়াৰ ফলত কুবো সমতল ভূখণ্ড মণিপুৰ ৰাজ্যৰ অন্তৰ্গত হৈছিল। এই সময়ৰ সৰহভাগ তথ্যই আখ্যানৰ ওপৰত প্ৰতিস্থিত। ==ভূগোল== [[File:1 Loktak Lake.jpg|thumb|left|ৰাজ্যৰ সৰ্ববৃহৎ মিঠা পানীৰ হ্ৰদ লোকটক হ্ৰদ।]] ৰাজ্যখনৰ অক্ষাংশ ২৩°৮৩'উত্তৰ – ২৫°৬৮'উত্তৰ আৰু দ্ৰাঘিমাংশ ৯৩°০৩'পূব – ৯৪°৭৮'পূব। ৰাজ্যখনে সামৰি লোৱা মুঠ মাটিকালি ২২,৩২৭ কিলোমিটাৰ (৮,৬২১ বৰ্গমাইল)। ৰাজধানীখন সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ৭৯০ মিটাৰ (২,৫৯০ ফুট) উচ্চতাত প্ৰায় ৭০০ বৰ্গমাইল (২,০০০ কিলোমিটাৰ) নীলা পৰ্বতমালাৰে আগুৰি থকা অণ্ডাকাৰ উপত্যকাত অৱস্থিত।<ref name="www.e-pao.net">{{cite web |url=http://www.e-pao.net/epSubPageExtractor.asp?src=education.Scientific_Papers.fate_of_loktak_lake |title=fate of loktak lake |work=e-pao.net |access-date=1 September 2015 }}</ref> উপত্যকাটো উত্তৰৰ পৰা দক্ষিণলৈ ঢাল খাইছে। পৰ্বতমালাবোৰে মধ্যমীয়া জলবায়ুৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ ফলত উত্তৰ দিশৰ পৰা অহা ঠাণ্ডা বতাহ উপত্যকাত উপস্থিত হোৱাত বাধা দিয়ে আৰু ঘূৰ্ণীবতাহৰ ধুমুহা বন্ধ কৰে।<ref>{{Cite web |date=2002 |title=South Asia - A Climatological Study Volume II: Continental South Asia |url=https://apps.dtic.mil/sti/tr/pdf/ADA406961.pdf |access-date=January 6, 2024}}</ref> ৰাজ্যখনৰ উত্তৰে ভাৰতৰ নাগালেণ্ড, দক্ষিণে মিজোৰাম, পশ্চিমে অসম আৰু পূবে ম্যানমাৰৰ সৈতে আন্তৰ্জাতিক সীমান্ত আছে।<ref name="HG">{{Cite web |date=2024-01-06 |title=Manipur {{!}} History, Government, Map, Capital, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Manipur |access-date=2024-01-06 |website=www.britannica.com }}</ref> [[File:Landscape of Manipur1.jpg|thumb|right|A tree amid Manipur hills.]] ৰাজ্যখনৰ চাৰিটা প্ৰধান নদী অৱবাহিকা আছে: পশ্চিমে বৰাক নদী অৱবাহিকা (বৰাক উপত্যকা), মধ্য মণিপুৰৰ মণিপুৰ নদী অৱবাহিকা, পূবে ইউ নদী অৱবাহিকা আৰু উত্তৰে লানে নদী অৱবাহিকাৰ এটা অংশ।<ref>[http://www.manenvis.nic.in/stateprofile1.pdf Haokip, Shri Ngamthang (2007) "Basine Delineation Map of Manipur"] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20090326174634/http://www.manenvis.nic.in/stateprofile1.pdf |date=26 March 2009 }}, ''Profile on State of Environment Report of Manipur, 2006–07'', Ministry of Environment and Forests, Manipur, p. 4</ref> বৰাক আৰু মণিপুৰ নদী অৱবাহিকাৰ জলসম্পদ প্ৰায় ১.৮৪৮৭ মহম (লাখ হেক্টৰ মিটাৰ)। ৰাজ্যখনৰ সামগ্ৰিক পানীৰ বেলেঞ্চ বাৰ্ষিক পানী বাজেটত ০.৭২৩৬ মেহাম।<ref>{{cite news |title=Irrigation And Water Management |author=Government of Manipur |url=http://www.manipur.nic.in/planning/DraftMSDR/Draft_SDR_pdf/Chapter%207_irrigation.pdf |access-date=31 October 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110626213235/http://manipur.nic.in/planning/DraftMSDR/Draft_SDR_pdf/Chapter%207_Irrigation.pdf |archive-date=26 June 2011 |df=dmy-all |archivedate=26 June 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110626213235/http://manipur.nic.in/planning/DraftMSDR/Draft_SDR_pdf/Chapter%207_Irrigation.pdf |deadurl=yes }}</ref> (তুলনামূলকভাৱে ভাৰতত বছৰি ৪০০ মেহাম বৰষুণ হয়।<ref>{{cite news |title=The Arithmetic of Water in India |author=Centre for Science and Environment (India) |url=http://www.rainwaterharvesting.org/Solution/Water-Arithmetic.htm |access-date=31 October 2010}}</ref>) মণিপুৰৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ বৰাক নদীৰ উৎপত্তি মণিপুৰ পাহাৰৰ পৰা আৰু ইয়াৰ লগত ইৰাং, মাকু, টুইভাই আদি উপনৈয়ে সংযুক্ত হৈ আছে। টুইৱাইৰ সৈতে সংযোগ হোৱাৰ পিছত বৰাক নদী উত্তৰ দিশলৈ ঘূৰি অসম ৰাজ্যৰ সীমা গঠন কৰি, তাৰ পিছত লক্ষীপুৰৰ ঠিক ওপৰত কাছাৰ অসমত প্ৰৱেশ কৰে। মণিপুৰ নদী অৱবাহিকাত আঠখন প্ৰধান নদী আছে: মণিপুৰ, ইম্ফল, ইৰিল, নামবুল, চেকমাই, চাকপি, থৌবাল আৰু খুগা। এই সকলোবোৰ নদীৰ উৎপত্তি চাৰিওফালৰ পাহাৰৰ পৰা।<ref name="GW">{{Cite journal |last1=Kshetrimayum |first1=K. S. |last2=Laishram |first2=Premananda |date=2020-10-01 |title=Assessment of surface water and groundwater interaction using hydrogeology, hydrochemical and isotopic constituents in the Imphal river basin, Northeast India |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352801X19303030 |journal=Groundwater for Sustainable Development |volume=11 |pages=100391 |doi=10.1016/j.gsd.2020.100391 |bibcode=2020GSusD..1100391K |issn=2352-801X|url-access=subscription }}</ref> ==ফ্ল'ৰা== [[File:Hill Slope.JPG|thumb|পাহাৰৰ তলত কাৰ্পেট কৰা ফুল]] প্ৰাকৃতিক গছ-গছনিয়ে প্ৰায় ১৭,৪১৮ কিলোমিটাৰ বৰ্গফুল (৬,৭২৫ বৰ্গমাইল)[90] বা ৰাজ্যখনৰ মুঠ ভৌগোলিক আয়তনৰ ৭৭.২% অঞ্চল দখল কৰে আৰু ই চুটি আৰু ওখ ঘাঁহ, নল আৰু বাঁহ, আৰু গছ-গছনিৰে গঠিত। মণিপুৰৰ প্ৰায় এক তৃতীয়াংশ বনাঞ্চল সুৰক্ষিত: ৮.৪২% বনাঞ্চল সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ অধীনত, আৰু ২৩.৯৫% সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ অধীনত।<ref name="FD">{{Cite web |title=FOREST DEPARTMENT, GOVERNMENT OF MANIPUR |url=https://monitoring.manipurforest.gov.in/Main/AboutUs |access-date=January 6, 2024}}</ref> মণিপুৰত ছয়টা প্ৰধান বনাঞ্চল, আৰু ১০টা উপপ্ৰকাৰ। ৰাজ্যখনৰ বন বিভাগৰ মতে ছয়টা প্ৰধান বন প্ৰকাৰৰ ভিতৰত ক্ৰান্তীয় ভিজা চিৰসেউজ বনাঞ্চল, গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় আৰ্দ্ৰ পৰ্ণপাতী বনাঞ্চল, উপ-গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় পাইন বনাঞ্চল, গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় শুকান পৰ্ণপাতী বনাঞ্চল, মণ্টেন ভিজা নাতিশীতোষ্ণ বনাঞ্চল আৰু উপ-আলপাইন বনাঞ্চল অন্যতম।<ref name="FD" /> [[চেগুন]], [[পাইন]], ওক, উনিংথৌ, লেইহাও, [[বাঁহ]], বেতৰ অৰণ্য আছে। পাহাৰীয়া অঞ্চলত [[ৰবৰ]], [[চাহ]], [[কফি]], [[কমলা]], [[ইলাচি]] আদি খেতি কৰা হয়। মণিপুৰীসকলৰ বাবে [[চাউল]] এক প্ৰধান খাদ্য। ==জলবায়ু== মণিপুৰৰ জলবায়ু অঞ্চলটোৰ ভূ-প্ৰকৃতিৰ দ্বাৰা বহু পৰিমাণে প্ৰভাৱিত। সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ৭৯০ মিটাৰ উচ্চতাত অৱস্থিত মণিপুৰ চাৰিওফালৰ পৰা পাহাৰৰ মাজত সোমাই আছে। ভাৰতৰ এই উত্তৰ-পূব কোণত সাধাৰণতে মৰমলগা জলবায়ু উপভোগ কৰা হয় যদিও শীতকাল ঠাণ্ডা হ’ব পাৰে। গ্ৰীষ্মকালত সৰ্বোচ্চ উষ্ণতা ৩২ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ (৯০ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট)। আটাইতকৈ ঠাণ্ডা মাহটো জানুৱাৰী, আৰু আটাইতকৈ উষ্ণ জুলাই। ==সংস্কৃতি== মণিপুৰ মণিপুৰী শাস্ত্ৰীয় নৃত্যৰ বাবে বিখ্যাত। ই ভাৰতৰ প্ৰধান আঠটা শাস্ত্ৰীয় নৃত্যৰ অন্তৰ্গত। প্ৰাচীনকালত এই ৰাজ্যখন [[গান্ধৰ্ব]]ৰ দেশ বুলি খ্যাত আছিল। মণিপুৰ গীত মাতৰ বাবে অতি বিখ্যাত। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://manipur.gov.in Manipur Official Website মণিপুৰৰ চৰকাৰী ৱেবছাইট] * [http://www.umrodelhi.org United Manipur Researcher's Organisation,Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141218082058/http://umrodelhi.org/ |date=2014-12-18 }} * [http://www.e-pao.net E-Pao! Complete e-platform for Manipuris] * [http://www.e-pao.net/channel.asp?what=manipur E-Pao Manipur channel] * [http://www.kanglaonline.com/ Kangla Online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140407115424/http://kanglaonline.com/ |date=2014-04-07 }} * [http://www.mapzones.com/maps/india/manipur.php Manipur Map] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111114135649/http://www.mapzones.com/maps/india/manipur.php |date=2011-11-14 }} * [http://www.manipuronline.com/ Manipur Online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080515170839/http://www.manipuronline.com/ |date=2008-05-15 }} * [http://manipur.nic.in/ Official website of the Government of Manipur] * [http://manipuronline.tripod.com/ ManipurOnline] * [http://manipurfreedom.org/ Manipur Freedom: Iron sharmila Channu's Hungerfast against AFSPA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080215140707/http://manipurfreedom.org/ |date=2008-02-15 }} * [http://themanipurpage.tripod.com/history/puwarimeitei.html Manipur History] * [http://www.sinlung.com Voice of Northeast India] * [http://www.discoverne.com/manipur.html Manipur - Culture and Heritage] * [http://www.thesangaiexpress.com The Sangai Express - Manipur's main English Newspaper web site] * [http://www.e-pao.net/epPageExtractor.asp?src=MeiteiMayek.meetei_mayek_Poems.html../ Poetry in Manipuri - Meitei Mayek] * [http://www.economist.com/displayStory.cfm?story_id=8797972 "A safe house for dangerous men"] * [http://www.e-pao.net/epPageExtractor.asp?src=manipur.Ethnic_Races_Manipur.html.. Ethnic Races/People of Manipur] {{ভাৰতৰ ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলসমূহ}} {{উত্তৰ পূব ভাৰত}} [[শ্ৰেণী:পোখালি (ভাৰত)]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাজ্য]] [[শ্ৰেণী:সাতভনী ৰাজ্যসমূহ]] [[শ্ৰেণী:উত্তৰ পূব ভাৰত]] [[ শ্ৰেণী:মণিপুৰ]] 2nnchyivokkd5wpw5691mty3est0ye1 0 26509 515004 466287 2025-06-05T03:41:19Z JyotiPN 22102 পুনৰ্নিৰ্দেশৰে পৃষ্ঠা [[সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা]]ৰ পৰা [[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] JyotiPNলৈ স্থানান্তৰ কৰা হ’ল: শুদ্ধ বানান। নামৰ ক্ষেত্ৰত বানান শুধৰাব নোৱাৰি। 466287 wikitext text/x-wiki {{infobox writer | name = সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা | image = Surya Kumar Bhuyan.jpg | imagesize = | alt = | caption = | pseudonym = ভানুনন্দন | birth_name = | birth_date = ২৭ জানুৱাৰী,১৮৯২ | birth_place = [[ফৌজদাৰী পট্টি]], [[নগাওঁ]], [[অসম]] | death_date = ৫ জুলাই, ১৯৬৪ চন | death_place = | resting_place = | occupation = সাহিত্যিক, বুৰঞ্জীবিদ, প্ৰবন্ধকাৰ, কবি, শিক্ষক, উপাচাৰ্য | language = [[অসমীয়া]] | nationality = [[ভাৰত|ভাৰতীয়]] | ethnicity = | citizenship = {{flag|ভাৰত}} | education = স্নাতক (১৯১৩), স্নাতকোত্তৰ (১৯১৬) | alma_mater = | period = | genre = | subject = | movement = | notableworks = | spouse = | partner = | children = | relatives = | influences = | influenced = | awards = [[পদ্মশ্ৰী]] (১৯৫৬)<br> ৰায়বাহাদুৰ খিতাপ (১৯৩৩) | signature = | signature_alt = | website = }} ৰায় বাহাদুৰ '''সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা''' ({{lang-en|Surjya Kumar Bhuyan}}; ১৮৯২-১৯৬৪) [[অসম|অসমৰ]] এজন বুৰঞ্জীবিদ, শিক্ষাবিদ, সমাজ সংগঠক,গল্পকাৰ, প্ৰবন্ধকাৰ, কবি আৰু অধ্যাপক। তেখেতে [[অসমীয়া সাহিত্য]] জগতত প্ৰাচীন বুৰঞ্জী বিষয়ক বহুবোৰ গ্ৰন্থ উদ্ধাৰ কৰি সম্পাদনা কৰাৰ লগতে গল্প, প্ৰবন্ধ, জীৱনী আদি গ্ৰন্থ লিখি ভাষা-সাহিত্যক সমৃদ্ধিশালী কৰি থৈ গৈছে। তেখেত [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰৰ]] [[বুৰঞ্জী]] আৰু [[পুৰাতত্ত্ব]] বিভাগৰ অন্যতম প্ৰতিষ্ঠাপক আছিল, তেখেত ১৯৫৩ চনত [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ শ্বিলং অধিৱেশনৰ সভাপতি আছিল আৰু ১৯৫৬ চনত [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰৰ]] পৰা [[পদ্মশ্ৰী বঁটা]]ৰে সন্মানিত হৈছিল। তেখেত ১৯৫২-৫৩ চনত [[ৰাজ্যসভা|ৰাজ্যসভালৈ]] মনোনীত হয়। [[নগাঁও জিলা]] বিভাজনৰ আগতে এই জিলাৰ পৰা অসম সাহিত্য সভালৈ নিৰ্বাচিত হোৱা সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা আছিল সৰ্বপ্ৰথম ব্যক্তি।<ref name="সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা">{{cite book | title=পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱাৰ পৰা ৰংবং তেৰাঙলৈ | publisher=অনন্ত হাজৰিকা, বনলতা প্ৰকাশন| author=ত্ৰিদিপ গোস্বামী | pages=৬৯, ৭০}}</ref> তেখেতে [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়|গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ]] উপাচাৰ্য হিচাপেও কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল৷ তেখেতৰ দিনতে গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় গুৱাহাটীৰপৰা জালুকবাৰীলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়৷ অসম বুৰঞ্জীক অসমীয়া সাহিত্যত এক উচ্চ আসন প্ৰদান কৰাত সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাৰ অৱদানেই সৰ্বাধিক। ==বংশ পৰিচয়== সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাৰ পূৰ্বপুৰুষ কৌণৰ সিং আছিল বিহাৰৰ পূৰ্ণিয়া জিলাৰ৷ তেওঁ দুজন পুত্ৰ আৰু এগৰাকী কন্যা আছিল৷ তেওঁৰ সহদেৱ সিং নামৰ পুত্ৰজন আৰু কন্যাগৰাকীৰ অকালতে মৃত্যু হৈছিল৷ বাকী আছিল এজন পুত্ৰ, মংগল সিং৷ মংগল সিং ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ অধীনত সৈনিকৰ চাকৰি কৰিছিল আৰু অসমীয়া সৈন্যক প্ৰশিক্ষণ দিবলৈ ফৌজৰ লগত অসমলৈ আহিছিল৷ পিছত গৌৰিনাথ সিংহৰ দিনত তেওঁ আহোম ৰাজ্যতে স্থায়ীভাবে থাকিবলৈ লয় আৰু শিৱসাগৰৰ শনি ভূঞাৰ পৰিয়ালৰ এগৰাকী কন্যা বিবাহ কৰায়৷ তেৱেঁই আছিল সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাৰ আজোককাক৷<ref name="স"/> ===বংশাৱলী=== সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাৰ বংশাৱলী তলত দিয়া ধৰণৰ:-<ref name="স"/> {{Tree chart/start}} {{Tree chart| | | | | | | |A1|A1=কৌনৰ সিংহ|border=0}} {{Tree chart| | |,|-|-|-|-|-|+|-|-|-|-|-|-|.}} {{Tree chart| |a| | | |e| | | | |g|a=সহদেৱ|e=মংগল|g=এগৰাকী কন্যা|border=0}} {{Tree chart||||||,|-|-|-|-|-|-|.||||||}} {{Tree chart|||||A1|||||A2|A1=শিৱচৰণ|A2=দুৰলী|border=0}} {{Tree chart||||||!||||||||||}} {{Tree chart|||||A1|A1=ৰবিলাল</br>(জ. ১৮৭০ খ্ৰীঃ)|border=0}} {{Tree chart||||||!||A1|A1=পত্নী - ভূৱনেশ্বৰী|border=0}} {{Tree chart||||||!||A1|A1=মইনা|border=0}} {{Tree chart||||||!||A1|A1=মাইচানা|border=0}} {{Tree chart||||,|-|^|-|v|-|-|-|-|.}} {{Tree chart|||A1||A2|||A3|||||A1=সূৰ্য্যকুমাৰ|A2=দুৰ্গাপ্ৰসাদ|A3=তাৰাপ্ৰসাদ|border=0}} {{Tree chart||||!|}} {{Tree chart||||)|A1|A1=পাৰ্বতীকুমাৰ|border=0|boxstyle=text-align:left}} {{Tree chart||||)|A1|A1=ভৱানীকুমাৰ|border=0|boxstyle=text-align:left}} {{Tree chart||||)|A1|A1=শুৱলা|border=0|boxstyle=text-align:left}} {{Tree chart||||)|A1|A1=অম্বিকা (শিশু অৱস্থাতে মৃত্যু হয়)|border=0|boxstyle=text-align:left}} {{Tree chart||||)|A1|A1=শীতলা|border=0|boxstyle=text-align:left}} {{Tree chart||||)|A1|A1=কমলী|border=0|boxstyle=text-align:left}} {{Tree chart||||`|A1|A1=বিজয়কুমাৰ।|border=0|boxstyle=text-align:left}} {{Tree chart/end}} ==জন্ম== সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাই ১৮৯৪ চনৰ ১৩ জানুৱাৰীৰ দিনা [[নগাঁও|নগাঁও জিলাৰ]] [[ফৌজদাৰীপট্টি]]ত জন্ম গ্ৰহণ কৰে। সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাৰ পিতৃৰ নাম ৰবিলাল ভূঞা আৰু মাতৃৰ নাম ভুৱনেশ্বৰী ভূঞা আছিল।<ref name="স">{{cite book | title=সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা | publisher=Gogoi, Prabin In collaboration with Katha Readers Forum | author=গগৈ, প্ৰবীণ | year=২০১০ | pages=১৩}}</ref> তেওঁ সৰু হৈ থাকোঁতেই মাতৃৰ বিয়োগ হয়। ঊনবিংশ শতিকাৰ শেষৰফালে হোৱা ক’লাজ্বৰৰ সময়ছোৱাত তেখেতৰ পিতৃৰ দুই ভাতৃ কনকলাল ভূঞা আৰু মতিলালভূঞাৰ লগতে ভুৱনেশ্বৰী ভূঞাৰো মৃত্যু হয়।<ref name="suryyakumarbhuyan.com">{{cite web | url=http://www.suryyakumarbhuyan.com/ssc/life_sketch.php | title=Life Sketch of Dr. S. K. Bhuyan | publisher=suryyakumarbhuyan.com | accessdate=21 June 2022 | archivedate=7 August 2022 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20220807081523/http://www.suryyakumarbhuyan.com/ssc/life_sketch.php | deadurl=yes }}</ref> সৰুৰে পৰা সূৰ্যকুমাৰ ভুঞাক পাহিতা আৰু লবিতা নামৰ দুগৰাকী আইতাকে লালন-পালন কৰিছিল। <ref>নন্দ তালুকদাৰ, সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা, পৃষ্ঠা-২৬</ref> তেওঁৰ পিতৃয়ে নগাঁও জিলাৰ মুখ্য জিলা দণ্ডাধীশ হিচাপে এসময়ত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> ==শিক্ষা== সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাৰ বাল্যকালৰ শিক্ষা [[নগাঁও|নগাঁও চহৰতে]] আৰম্ভ হৈছিল। ১৯০১ চনত তেখেতে নগাঁও চৰকাৰী হাইস্কুলত অষ্টম শ্ৰেণীত নামভৰ্তি কৰিছিল যদিও পাছলৈ পিতৃৰ চাকৰিসূত্ৰে বদলি হোৱাত তেওঁলোকৰ পৰিয়াল ১৯০৪ চনত [[শ্বিলং|শ্বিলঙলৈ]] যায়। তাতে তেখেতে ১৯০৯ চনত শ্বিলং চৰকাৰী বিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয়। উল্লেখ্য যে ‘আহোমৰ দিন’ গ্ৰন্থখন ভূঞাই ১৯০৯ চনত কটন কলেজত পঢ়িবৰ বাবে এণ্ট্ৰেন্স পৰীক্ষা দি আজৰি পোৱা সময়ছোৱাত লিখিছিল। সেইবাৰেই তেখেতে [[কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়|কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ]] প্ৰৱেশ পৰীক্ষাত প্ৰথম বিভাগত উত্তীৰ্ণ হৈ "জুনিয়ৰ বৃত্তি" আৰু [["ভিক্টোৰিয়া মেম’ৰিয়েল]] সোণৰ পদক" লাভ কৰে।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> তেখেতে ১৯০৯ চনত [[কটন কলেজ|কটন কলেজৰ]] আই.এ শ্ৰেণীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ১৯১১ চনত কটন কলেজৰপৰা প্ৰথম বিভাগত উত্তীৰ্ণ হয়। এইদৰে উত্তীৰ্ণ হৈ তেখেতে‘দীপৰু মেধি ৰূপৰ স্মৃতি পদক’ আৰু ‘আনন্দৰাম বৰুৱা বঁটা’ লাভ কৰিছিল।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> ইয়াৰোপৰি তেওঁ পঁচিছটকীয়া এটা প্ৰতিযোগিতামূলক বৃত্তিও লাভ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাতে তেখেত নগাঁৱত কিছুদিন আছিল আৰু নগাঁৱৰ ছাত্ৰসকলৰ বাবে থকা হিতসাধিনী সভাত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। তেখেতৰ লগত সহযোগ কৰা ব্যক্তিসকল ক্ৰমে- [[দেৱানন্দ ভঁৰালী]], [[কালিৰাম মেধি]], [[শৰৎ চন্দ্ৰ গোস্বামী]], পণ্ডিত তৰানাথ চক্ৰৱৰ্তী কাব্যবিনোদ, [[হৰিনাৰায়ণ দত্তবৰুৱা]] আৰু [[কমলাকান্ত বৰুৱা]]। তেখেতে ১৯১৩ চনত [[কলিকতা|কলিকতাৰ]] ‘প্ৰেচিডেন্সি কলেজ’ৰ পৰা দ্বিতীয় শ্ৰেণীত স্নাতক আৰু ১৯১৬ চনত কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ইংৰাজী সাহিত্যত স্নাতকোত্তৰ সন্মান লাভ কৰে। ১৯২৪ চনত তেখেতে ‘বি এল’ সন্মান লাভ কৰে।<ref name="সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা"/> ১৯১৭ চনত ভূঞাক বালিগাঁৱৰ সংস্কৃত টোলৰ পৰা ‘বিদ্যা-ভূষণ’ উপাধি প্ৰদান কৰা হৈছিল। <ref>নন্দ তালুকদাৰ, সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা, পৃষ্ঠা-৩২</ref> তেখেত কটন কলেজৰ অধ্যাপক হৈ থাকোঁতেই দুবছৰৰ বাবে ছুটী লৈ বিলাতলৈ যাত্ৰা কৰে আৰু অধ্যাপক হেনৰু হাৱাৰ্ড ডডৱেলৰ তত্ত্বাবধানত গৱেষণা আৰম্ভ কৰে। তেখেতে ১৯৩৮ চনত ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। গৱেষণাৰ বিষয় আছিল-'A History of The relations of Assam With The East India Company From 1771 to 1826'. সুদীৰ্ঘ এঘাৰ বছৰৰ পাছত এই গৱেষণা গ্ৰন্থখন ‘Anglo Assamese Relations’ নামেৰে গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ হৈছিল। ইয়াৰ কেইবছৰ মানৰ পাছত ১৯৫১ চনত ভূঞাই বুৰঞ্জীমূলক অমূল্য গ্ৰন্থৰাজি সংগ্ৰহ, সম্পাদনা কৰাৰ বাবে লণ্ডন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ‘ডি-লিট’ উপাধি লাভ কৰিবলৈ সমৰ্থ হয়। ==সংসাৰ== সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাই শিক্ষা গ্ৰহণৰ মাজতে ১৯১৭ খ্ৰীষ্টাব্দত ১৪ ফেব্ৰুৱাৰীত বিয়া কৰায়। [[লখিমপুৰ জিলা]]ৰ গড়েহগা গাঁৱৰ বিনন্দ চন্দ্ৰ ভূঞাৰ তৃতীয় কন্যা লক্ষেশ্বৰী ভূঞাৰ লগত বিবাহ সম্পন্ন হৈছিল। বিয়াৰ পাছদিনা ভূঞাই তেওঁৰ পত্নীক এখন কবিতাৰ পুথি হাতত তুলি দি কৈছিল, “লোৱা এয়ে তোমাৰ সম্পত্তি।” তেতিয়া তেওঁৰ পৰিবাৰে কিতাপখন শিৰত তুলি লৈ ক’লে, “এয়ে মোৰ জীৱনৰ প্ৰথম নিৰ্মালি।”<ref>পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা,সম্পা. জীৱনী সংগ্ৰহ, পৃষ্ঠা-৩১০</ref> তেওঁৰ পৰিবাৰৰ উক্তিৰপৰাই কবিতাপুথিখনৰ নাম 'নিৰ্মালি' হয়। ভূঞাৰ পুত্ৰ-কন্যাৰ সংখ্যা হ’ল ৬জন। তেওঁলোক হ’ল— পাৰ্বতী কুমাৰ ভূঞা, ভৱানী কুমাৰ ভূঞা, বিজয় কুমাৰ ভূঞা আৰু কন্যা সন্তান ক্ৰমে- শুৱলা ভূঞা, শীতলা ভূঞা আৰু কমলী ভূঞা।<ref>বিজয় কুমাৰ ভূঞা, সম্পা. মোৰ জীৱন দৰ্শন, ড° সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা, পৃষ্ঠা-২৭</ref> ==কৰ্ম জীৱন== সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাই ১৯১৬ চনৰ শেষলৈকে বেজবৰুৱা হাইস্কুলত ইংৰাজী বিষয়ৰ শিক্ষক হিচাপে কেইমাহমান আৰু ১৯১৭ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ১৯১৮ চনৰ মাৰ্চ মাহলৈকে [[যোৰহাট]] বেপ্টিষ্ট মিছন হাইস্কুলত কাম কৰিছিল।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> পৰৱৰ্তী সময়ত ১৯১৮ চনৰ ৪ জুলাইত কটন কলেজৰ ইংৰাজী বিষয়ৰ অধ্যাপক হিচাপে তেখেতে যোগদান কৰে। সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা আছিল [[কটন কলেজ]]ৰ প্ৰথম অসমীয়া অধ্যাপক। প্ৰায় ৩০ বছৰ কাল তেখেতে কটন কলেজত অধ্যাপনা কৰিছিল। অসমত ১৯১২ চনত [[কামৰূপ অনুসন্ধান সমিতি]]ৰ জন্ম হৈছিল আৰু ভূঞা সেই বছৰতে সমিতিখনৰ সদস্য হৈছিল। ১৯২২ চনত প্ৰথম আৰু ১৯২৬ চনত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে তেখেত এই সমিতিৰ সম্পাদক ৰূপে নিয়োজিত হৈছিল।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> ১৯২৪ চনৰপৰা ১৯২৭ চনলৈকে তেখেত গুৱাহাটী পৌৰ সভাৰ চৰকাৰী মনোনীত সদস্য আছিল। ১৯২৮-২৯ চনত তেখেতে কটন কলেজৰ আলোচনীৰ সম্পাদনাৰ দায়িত্বও গ্ৰহণ কৰিছিল। সেইদৰে তেখেত কটন কলেজৰ ছাত্ৰাৱাস ‘কস্মোপলিটান’ৰ অধ্যক্ষ আছিল। তেখেতে নিষ্ঠা আৰু একাগ্ৰতাৰে অধ্যয়ন আৰু অধ্যাপনা কৰাৰ উপৰি বিবিধ ৰাজহুৱা কামত আত্মনিয়োগ কৰিছিল। ১৯২৬ খ্ৰীষ্টাব্দত ধুবুৰীত অনুষ্ঠিত [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ দ্বিতীয় অধিৱেশনৰ বুৰঞ্জী শাখাত সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাই সভাপতিত্ব কৰিছিল। ১৯২৮ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ২৫ জুনত গুৱাহাটীত বুৰঞ্জী আৰু পুৰাতত্ত্ব বিভাগ স্থাপন কৰা হয়। [[বুৰঞ্জী আৰু পুৰাতত্ত্ব বিভাগ]] সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাৰ সাহিত্য সাধনাৰ কীৰ্তিস্তম্ভ।<ref>নন্দ তালুকদাৰ, সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা, পৃষ্ঠা-২০৪</ref> সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা [[বুৰঞ্জী আৰু পুৰাতত্ত্ব বিভাগ]]ৰ উপ-সঞ্চালক পদতো আছিল। ১৯২৮ খ্ৰীষ্টাব্দৰ পৰা ১৯৫৭ খ্ৰীষ্টাব্দলৈকে তেওঁ এই বিভাগৰ লগত জড়িত আছিল। ভূঞাৰ যত্নতে বিভাগৰ প্ৰত্যেকটো মৌলিক দিশ সংগ্ৰহ, সংৰক্ষণ, গৱেষণা আৰু প্ৰকাশনৰ কাম আগবাঢ়িছিল। এই বিভাগৰ বহুতো মূল্যৱান, দুষ্প্ৰাপ্য পুথি-পাঁজি এই কালছোৱাৰ ভিতৰত সংগৃহীত হৈ বিভাগৰ মূল বুনিয়াদৰ সৃষ্টি হৈছিল, লগতে প্ৰকাশন আৰু [[গৱেষণা]] এই দুটা দিশতো বিভাগটোৱে গা কৰি উঠিছিল।<ref>কনক চন্দ্ৰ ডেকা আৰু ৰঞ্জিত কুমাৰ শৰ্মা, সম্পা, সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাৰ ব্যক্তিত্ত্বৰ জিলিকনি,পৃষ্ঠা-৬৪</ref> উল্লেখযোগ্য যে ভূঞাৰ প্ৰচেষ্টা আৰু ঐকান্তিকতাৰ ফলতেই [[গুৱাহাটী]]ত বুৰঞ্জী আৰু পুৰাতত্ত্ব বিভাগ স্থাপন হৈছিল। ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ দিনতে প্ৰতিষ্ঠা লাভ কৰা এই অনুষ্ঠানটোৰ সমুদায় কৃতিত্ব সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাৰ। <ref>ৰূপকোঁৱৰৰপৰা জ্যোতিপ্ৰসাদলৈ, লেখক- লক্ষ্মীনাথ ফুকন লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল,পঞ্চম প্ৰকাশ,২০১২, পৃষ্ঠা-১১৩</ref> ভাৰতীয় ৰেকৰ্ড কমিছনৰ সদস্য হৈ ১৯২৯ খ্ৰীষ্টাব্দত গোৱালিয়ৰত অনুষ্ঠিত ৰেকৰ্ড কমিছনৰ দ্বাদশ অধিবেশনত তেখেতে যোগদান কৰিছিল। ১৯৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দত জন্মলাভ কৰা ভাৰতীয় [[বুৰঞ্জী]] কংগ্ৰেছৰ লগতো ভূঞা জন্মলগ্নৰে পৰা জড়িত। ১৯৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দত পুনাত অনুষ্ঠিত ভাৰতীয় বুৰঞ্জী কংগ্ৰেছৰ প্ৰথম অধিবেশনত যোগদান কৰিছিল। ১৯৪১ খ্ৰীষ্টাব্দত অসম উপত্যকাৰ স্কুল পৰিদৰ্শক হিচাপে সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাই নিযুক্তি লাভ কৰিছিল। পৰিদৰ্শক হিচাপে ভূঞাৰ কাৰ্যকাল দুমাহ একৈশ দিন যদিও এই কালছোৱাত তেওঁ পৰিদৰ্শন কৰা স্কুলৰ সংখ্যা ৪০ খন। ১৯৪৮ চনৰপৰা ভূঞা অসমৰ শিক্ষাধিকাৰ হিচাপে নিযুক্ত হয়। সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা কটন কলেজৰ প্ৰথম অসমীয়া অধ্যক্ষ। অৱশ্যে অধ্যক্ষ স্বৰূপে তেওঁৰ নিযুক্তি অস্থায়ী আছিল। অধ্যক্ষ ‘আৰ. আৰ. থমাচ’ৰ অনুপস্থিতিত ভূঞাই ১৯৪৬ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ২২ জুলাইৰ পৰা ১৬ আগষ্টলৈ মাত্ৰ ২৬ দিনৰ বাবে অধ্যক্ষৰ কাৰ্য্যভাৰ গ্ৰহণ কৰিছিল। ১৯৪৭ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ডিচেম্বৰ মাহত দ্বিতীয়বাৰ ভূঞা স্থায়ীভাৱে অধ্যক্ষ নিযুক্ত হৈছিল। কিন্তু বুৰঞ্জী আৰু পুৰাতত্ত্ব বিভাগৰ স্থায়ী সঞ্চালক স্বৰূপে কাৰ্যনিবাহ কৰাৰ বাবে তেওঁ কটন কলেজৰ অধ্যক্ষৰ পদ গ্ৰহণ নকৰিলে। <ref>ৰূপকোঁৱৰৰপৰা জ্যোতিপ্ৰসাদলৈ, লেখক- লক্ষ্মীনাথ ফুকন লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল,পঞ্চম প্ৰকাশ,২০১২, পৃষ্ঠা-১১৩</ref> অধ্যক্ষ স্বৰূপে ভূঞাৰ কাৰ্যকাল অস্থায়ী আৰু চমু যদিও ভালেকেইটা উল্লেখযোগ্য কাম এই কালছোৱাত সম্পন্ন হয়। ভূঞাই শিক্ষক আৰু ছাত্ৰৰ মাজত ব্যক্তিগত সম্বন্ধ স্থাপনৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। সেই সময়ত [[কটন কলেজ]]ত আই.এছ.চি. আৰু বি.এছ.চি. ৰ আসন সীমিত আছিল। অধ্যক্ষ ভূঞাই আসন বঢ়াবৰ বাবে চৰকাৰক টানি অনুৰোধ জনাইছিল। অসমৰ সেইসময়ৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী (বৰ্তমান মুখ্যমন্ত্ৰী) [[গোপীনাথ বৰদলৈ]]য়ে সকলো দিশ আলোচনা কৰি আই.এছ.চি. ৰ আসন ১৪৪ৰ ঠাইত ২১৪ আৰু বি.এছ.চি.ৰ আসন ৩৬ৰ ঠাইত ৪১ লৈ বৃদ্ধি কৰিলে। ভূঞাই কলেজৰ আন আন অভাৱ-অভিযোগসমূহৰ প্ৰতি প্ৰধানমন্ত্ৰী বৰদলৈৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল। ভূঞাই কটন কলেজৰ পুথিভঁৰালৰ বাবে আঢ়ৈলাখ টকাৰ এখন নতুন আঁচনি প্ৰস্তুত কৰিছিল। ১৯৪৭ খ্ৰীষ্টাব্দৰ অক্টোবৰ মাহত অসম চৰকাৰে সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাক “বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বিশেষ বিষয়া” হিচাপে নিয়োগ কৰিছিল। শিক্ষা বিভাগৰ বিশেষ বিষয়া স্বৰূপে তেওঁৰ প্ৰধান কাম হ’ল আগন্তুক পৰীক্ষা সম্বন্ধে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সৈতে যোগাযোগ কৰা। সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাই [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ প্ৰথম গৰাকী বিশেষ বিষয়া হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰিছিল। <ref>আকচাদ আলী মীৰ, ড° সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠান নেপথ্যৰ নায়কজন, আমাৰ অসম, পৃষ্ঠা-৪-</ref> ভূঞাই বিভিন্ন স্থান আৰু সময়ত বিভিন্ন চাকৰি কৰি ১৯৪৯ চনত অসমৰ শিক্ষাধিকাৰৰূপে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে। ১৯৪৬ চন পৰ্য্যন্ত সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা [[কটন কলেজ]]ৰ অধ্যক্ষ হিচাপে কৰ্মৰত আছিল। [[কটন কলেজ]]ৰ অধ্যক্ষৰ পদত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰা তেৱেঁই আছিল প্ৰথম অসমীয়া।<ref>[http://www.cottoncollege.org.in/index_page.asp?slno=13 কটন কলেজৰ ৱেবছাইটত অধ্যক্ষসকলৰ তালিকা], আহৰণৰ তাৰিখ: ০৭-০৬-২০১৩</ref> আজীৱন বুৰঞ্জী চৰ্চা কৰা ভূঞাই ১৯৫২ চনত গোৱালিয়ৰত অনুষ্ঠিত ভাৰতীয় বুৰঞ্জী কংগ্ৰেছৰ আধুনিক বুৰঞ্জী শাখাৰ সভাপতিৰ আসনত উপবিষ্ট হৈছিল। ১৯৫২ চনত তেখেতক ৰাজ্যসভালৈ মনোনীত কৰা হয়। কাৰ্যকাল আছিল ১৯৫২ চনৰ ১৩ মে’ৰ পৰা ১৯৫৪ চনৰ ১ এপ্ৰিললৈকে। তেখেত ১৯৫৩ চনৰ ৮ নৱেম্বৰত অসম সাহিত্য সভাৰ শ্বিলং অধিবেশনত সভাপতি হয়। ১৯৫৩ চনত ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ বুৰঞ্জী প্ৰণয়ন আঞ্চলিক সমিতিৰ সদস্য হিচাপেও তেখেত নিযুক্ত হয়। সেইদৰে তেখেত ১৯৫৫ চনত ভাৰতীয় হিষ্টৰিকেল ৰেকৰ্ড কমিছনৰ আঞ্চলিক অনুসন্ধান সমিতিৰ সভাপতি নিৰ্বাচিত হৈছিল। ভাৰতীয় সংবিধানখন অসমীয়ালৈ অনুবাদ কৰা সমিতিখনৰো সভাপতি আছিল ভূঞা। তেখেত ১৯৫৭ চনৰপৰা ১৯৬০ চনৰ ২২ ফেব্ৰুৱাৰীলৈ [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ উপাচাৰ্যৰ পদত অধিষ্ঠিত আছিল। তেওঁৰ কাৰ্যকালতে গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় গুৱাহাটীৰপৰা জালুকবাৰীলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়।<ref>আকচাদ আলী মীৰ, ড° সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠান নেপথ্যৰ নায়কজন, আমাৰ অসম, পৃষ্ঠা-৪-</ref> ==সন্মান== #১৯৩৫ চনত ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰপৰা ’ছিলভাৰ জুবিলী পদক‘ লাভ <ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> #১৯৩৬ চনত ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰপৰা ৰায়বাহাদুৰ খিতাপ লাভ #১৯৪৬ চনত ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰপৰা Member of the British Empire (MBE) খিতাপ লাভ #১৯৫১ চনত লণ্ডন বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা ডি.লিট. ডিগ্ৰী লাভ #১৯৫২ চনৰ ১৩ মে’ৰপৰা - ১৯৫৪ চনৰ ১ এপ্ৰিললৈকে কংগ্ৰেছ চৰকাৰৰদ্বাৰা ৰাজ্যসভাৰ সাংসদ হিচাপে মনোনীত #১৯৫৬ চনত ভাৰত চৰকাৰৰপৰা ‘পদ্মশ্ৰী’ সন্মান লাভ ==মৃত্যু== ১৯৬৪ চনৰ ৫ জুলাই তাৰিখে ছাত্ৰীবাৰীস্থিত আমেৰিকান বেপ্টিষ্ট মিছন হস্পিতালত ৭০ বছৰ বয়সত ড° সূৰ্য কুমাৰ ভূঞাৰ দেহাৱসান ঘটে। তেওঁ ইহসংসাৰত পত্নী লক্ষেশ্বৰী ভূঞা, তেওঁৰ ৩জন পুত্ৰ আৰু তিনিগৰাকী কন্যাৰ লগতে কেইবাজনো নাতি-নাতিনীক ইহসংসাৰত এৰি থৈ যায়।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> ==সাহিত্য কৰ্ম== তেখেতে উচ্চমাধ্যমিক বিদ্যালয়ত পঢ়ি থকা কালৰে পৰা সাহিত্য চৰ্চা আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯১৪ চনত [[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]] আৰম্ভ হওঁতে ভূঞাই টেনিছনৰ ''লকছলি হিল''ৰ আধাৰত কিছুসংখ্যক পংক্তি ৰচনা কৰিছিল। "য়ি চন্স অফ ইংলেণ্ড" (Ye Sons of England) শীৰ্ষক এই পংক্তিসমূহ চেঞ্চুৰী ৰিভিউত প্ৰকাশ পাইছিল আৰু ই বহুলভাৱে প্ৰশংসিত হৈছিল। কলিকতাত ভূঞাই অধ্যাপক হোৱাৰ সপোনক লালন-পালন কৰাৰ সুযোগ আৰু [[আনন্দৰাম বৰুৱা]]ৰ জীৱনী সংকলনৰ সুবিধা লাভ কৰিছিল।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> পঢ়ি থকা কালতে তেওঁ ''আহোমৰ দিন'' গ্ৰন্থখন ৰচনা কৰিছিল আৰু [[পদ্মনাথ গোহাঞিবৰুৱা]]ৰ ''ঊষা''ত তেওঁৰ কিছুসংখ্যক কবিতা আৰু অন্যান্য লেখা প্ৰকাশ পাইছিল। তেওঁ ১৯১৮ চনত ''নিৰ্মালি'' নামৰ কাব্য সংকলন প্ৰকাশ কৰে। তাৰ পিছত ১৯২০ চনত বৈষ্ণৱ কাব্যৰ আৰ্হিত ঐতিহাসিক আখ্যান ''জয়মতী উপাখ্যান'' প্ৰকাশ কৰে।<ref name="suryyakumarbhuyan.com" /> তেওঁৰ সাহিত্যকৰ্ম কিছুমান তলত উল্লেখ কৰা হ’ল: {{multicol}} ; কবিতা সংকলন #সু আৰু কু #নিৰ্মালি, (১৯১৮) ; প্ৰবন্ধ সংকলন #আহোমৰ দিন, (১৯১৮) #বৰফুকনৰ গীত, (১৯২৪) #তুংখুঙ্গীয়া ফৈদৰ কনাংক #পুৰণি অসম বুৰঞ্জী #অহোম ৰজাৰ মৈদাম #অসমীয়া চনেট কবিতা #সাহিত্যৰ মূল কথা #অনিৰুদ্ধৰ প্ৰতি উষা #সপ্তম এডৱাৰ্ডৰ স্বৰ্গাৰোহণ ; গল্প সংকলন * পঞ্চমী (১৯২৭) ; ভ্ৰমণ কাহিনী * ইউৰোপ যাত্ৰা ; জীৱনী সংকলন #গোপাল কৃষ্ণ গোখেল, (১৯১৬) #আনন্দৰাম বৰুৱা, (১৯২০) #ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ, (১৯২০) #জোনাকী, (১৯২৮) #চানেকি, (১৯২৮) #অসম জীয়ৰী, (১৯৩৫) #হৰিহৰ আতা, (১৯৬০) #স্বৰ্গদেউ গদাধৰ সিংহ, #হাজী মহম্মদ মহসীন, #আনন্দৰাম ঢেকীয়াল ফুকন, #জগন্নাথ বৰুৱা, #মাণিকচন্দ্ৰ বৰুৱা, #হৰিনাথ দে, #দ্বিজেন্দ্ৰলাল ৰয়, #গুৰুদাস বন্দোপাধ্যায়, #হেমচন্দ্ৰ গোস্বামী, #মোমাই তামোলী বৰবৰুৱা, #চাৰ এডৱাৰ্ড গেইট, {{col-break}} ; গ্ৰন্থ সংকলন/সম্পাদনা #জয়মতী উপাখ্যান, (১৯২০, ১৯৫৪) #অসম বুৰঞ্জীৰ কথা,(১৯৩৯) #কোঁৱৰ বিদ্ৰোহ (১৯৪৮), #বুৰঞ্জীৰ বাণী (১৯৫১), #ৰমণী গাভৰু (১৯৫১), #বুৰঞ্জীমূলক প্ৰবন্ধাৱলীৰ তালিকা (১৯৫৫), #মীৰজুমলাৰ অসম আক্ৰমণ (১৯৫৬), #ত্ৰিপদী, (১৯৫৯, ২০১০) #ৰাজেশ্বৰ সিংহ, (১৯৭৪) #শৰাইঘাটৰ সুবচনী, (১৯৬৩) #কছাৰী বুৰঞ্জী, (১৯৩৬) #পাদশ্যাহ বুৰঞ্জী, (১৯৩৬) #জয়ন্তীয়া বুৰঞ্জী, (১৯৩৭) #[[সাতসৰী অসম বুৰঞ্জী]], (১৯৬০) #[[ত্ৰিপুৰা বুৰঞ্জী]],(১৯৩৮) #অসমৰ পদ্য বুৰঞ্জী,(১৯৩৩) #[[দেওধাই অসম বুৰঞ্জী]], (১৯৩২) #শ্ৰীনাথ দুৱৰা বৰবৰুৱাৰ তুংখুঙ্গীয়া বুৰঞ্জী, (১৯৩২) #কামৰূপৰ বুৰঞ্জী, (১৯৩০) #হৰকান্ত সদৰামিনৰ অসম বুৰঞ্জী, (১৯৩০) #সুকুমাৰ মহন্তৰ ঘৰত পোৱা ‘অসম বুৰঞ্জী’, (১৯৪৫) #ৰাজেশ্বৰ সিংহ, #বঞ্চিত, #অন্তিম, #জননী, #বঙলা চনেট, #বঙালী ভাষায় আসামেৰ ইতিহাস (বঙালী) #অবসানে আহোম ৰাজত্ব, #কাব্যৰসিক বৈজ্ঞানিকেৰে আত্মচৰিত। #য়ুৰোপত অসমৰ জ্যোতিষ সূত্ৰ {{col-break}} ; ইংৰাজী গ্ৰন্থ #An Assamese Nurjahan, (1926) #Early British Relation With Assam, (1928) #Tungkhungia Buranji, (1933) #Assamese Historical Literature, (1928) #Assamese Literature Ancient and Modern, (1936) #An Account of Assam, (1940) #Preliminary Report on the old Record at Assam Secretariat, (1931) #Lachit Barphukan and his Times, (1947) #Annal of Delhi Badsahai, (1947) #Anglo Assamese Relations-171-1826, (1937) #The Seven Hinderances (1953), #Atan Buragohain and his Times (1937), #Biblography of the Works of Dr. S.K. Bhuyan, (1951) #Some Literary Reminiscences, (1954) #Studies in the Literature of Assam, (1955) #Man Have Met, (1962) #Two Years in Parliament, #Quintessence And Experience, #London Memories, #Studies in the History of Assam, #An Assamese Miscellany<ref name="Books">{{cite web | url=http://www.suryyakumarbhuyan.com/ssc/book.php | title=Books | publisher=suryyakumarbhuyan.com | accessdate=21 June 2022 | archivedate=30 March 2023 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20230330232537/http://suryyakumarbhuyan.com/ssc/book.php | deadurl=yes }}</ref> {{col-end}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{পদ্ম বঁটা বিজয়ী অসমৰ ব্যক্তি}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া প্ৰবন্ধকাৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া গল্পকাৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া বুৰঞ্জীবিদ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া শিক্ষাবিদ]] [[শ্ৰেণী:অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতি]] [[শ্ৰেণী:ৰাজ্যসভাৰ সাংসদ]] [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] lgx9hy0vjlnsehxhve8mpqfvtngrd57 0 26763 515003 401760 2025-06-05T03:23:42Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515003 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = মিজোৰাম |native_name = <!-- {{lang|xx|yyy}} --> |type = [[ভাৰতৰ ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলসমূহ|ৰাজ্য]] | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = Vantawng Khawhthla.jpg | photo2a = Champhai, Mizoram, from south, with Zotlang in the foreground.jpg | photo2b =Kolodyne castle in Mizoram.jpg | photo3a =Mizoram Bango Nirtya performed at the 44th India International Film Festival of India (IFFI-2013), in Panaji, Goa on November 26, 2013.jpg | size = 280 | spacing = 1 | position = centre | border = 0 | color = black }} | image_caption = ওপৰৰ পৰা ঘড়ীৰ কাঁটাৰ দিশত: ভাণ্টাউং জলপ্ৰপাত, বেইনো/বয়নুৰ দুৰ্গ, চেৰাউ নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰা মিজো পুৰুষ-মহিলা, চাম্পাই চহৰ |image_seal = Seal of Mizoram.svg |image_map = India Mizoram locator map.svg |map_alt = |map_caption = [[ভাৰতবৰ্ষ]]ৰ মানচিত্ৰত মিজোৰামৰ অৱস্থিতি |image_map1 = <!--India Mizoram locator map.svg--> |map_caption1 = মিজোৰামৰ মানচিত্ৰ |latd = 23.36 |longd = 92.8 |coor_pinpoint = আইজল |coordinates_type = region:IN-MZ_type:adm1st |coordinates_display = inline,title |coordinates_footnotes = |coordinates_region = IN-MZ |subdivision_type = দেশ |subdivision_name = {{flag|ভাৰত}} |established_title = গঠন |established_date = ২০ ফেব্ৰুৱাৰী ১৯৮৭ |parts_type = জিলা |parts_style = para |p1 = ৪ খন |seat_type = ৰাজধানী |seat = [[আইজল]] |seat1_type = বৃহত্তম চহৰ |seat1 = আইজল |government_footnotes = |leader_title = ৰাজ্যপাল |leader_name = |leader_title1 = মুখ্যমন্ত্ৰী |leader_name1 = |leader_title2 = বিধান সভা আসন |leader_name2 = এককক্ষীয় (৪০খন আসন) |leader_title3 = লোকসভা সমষ্টি |leader_name3 = ১ |leader_title4 = উচ্চ ন্যায়ালয় |leader_name4 = [[গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয় ]] আইজল আসন |unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> |area_footnotes = |area_total_km2 = 21081 |area_note = |area_rank = 24th |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_footnotes = |population_total = 1091014 |population_as_of = 2011 |population_rank = 27th |population_density_km2 = auto |population_note = |timezone1 = [[ভাৰতীয় মান সময়|ভা.মা.স.]] |utc_offset1 = +05:30 |iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-MZ]] |blank_name_sec1 = [[মানব বিকাশ সূচাংক (HDI)]] |blank_info_sec1 = {{increase}} 0.790 (<span style="color:#090">high</span>) |blank1_name_sec1 = মানব বিকাশ সূচাংকস্থান |blank1_info_sec1 = দ্বিতীয় (২০০৫) |blank_name_sec2 = সাক্ষৰতা হাৰ |blank_info_sec2 = ৮৯.৯% (দ্বিতীয়) |blank1_name_sec2 = চৰকাৰী ভাষা |blank1_info_sec2 = [[মিজো ভাষা|মিজো]].<ref>{{citation |last=Commissioner, Linguistic Minorities |title=41st report: July 2002 - June 2003 |page=paras 28.4, 28.9 |url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/23.htm |accessdate=16 July 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070224124226/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/23.htm |archivedate=24 February 2007 }}</ref> |website = [http://mizoram.gov.in mizoram.gov.in] |footnotes = }} '''মিজোৰাম''' ({{lang-en|Mizoram}}) (ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে: ''মি'' 'মানুহ', ''জো'' 'পাহাৰ', ''ৰাম'' 'দেশ', পাহাৰীয়া লোকৰ দেশ/ [[মিজো লোক|মিজো লোকৰ]]") হৈছে [[উত্তৰ-পূব ভাৰত]]ৰ এখন [[ভাৰতৰ ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলসমূহ|ৰাজ্য]]। ইয়াক চাৰিওদিশৰপৰা [[ত্ৰিপুৰা]], [[অসম]], [[মণিপুৰ]] তথা প্ৰতিৱেশী ৰাষ্ট্ৰ [[বাংলাদেশ]] আৰু [[ম্যানমাৰ|ম্যানমাৰে]] আগুৰি আছে। ১৯৮৭ চনৰ ২০ ফেব্ৰুৱাৰীত মিজোৰামক ভাৰতবৰ্ষৰ ২৩তম ৰাজ্য হিচাপে ঘোষণা কৰা হয়। মিজোৰামৰ ৰাজধানী হৈছে [[আইজল]]। ==ভূগোল== মিজোৰাম ৰাজ্যখন পাহাৰ, নদী আৰু হ্ৰদৰে ভৰা। মিজোৰামত বিভিন্ন উচ্চতাৰ প্ৰায় ২১টা মান পাহাৰ আছে। ৰাজ্যখনৰ পশ্চিম দিশে থকা পাহাৰৰ গড় উচ্চতা হৈছে প্ৰায় ১০০০মিটাৰ (৩,৩০০ ফুট)। এইবিলাকৰ উচ্চতা পূব দিশলৈ ১৩০০মিটাৰ (৪,৩০০ ফুট) লৈকে বাঢ়ি গৈছে। অন্যহাতে, কিছুমান অঞ্চলৰ উচ্চতা ২০০০মিটাৰ (৬,৬০০ ফুট) তকৈও বেছি। ৰাজ্যখনৰ দক্ষিণ-পূব অঞ্চলত অৱস্থিত ২২১০মিটাৰ (৭,২৫০ ফুট) উচ্চতাৰ ফাঙপুই ট্লাঙ (নীলা পৰ্বত নামেৰেও জনা যায়) হৈছে মিজোৰামৰ উচ্চতম শৃংগ। মিজোৰামৰ আটাইতকৈ দীঘল নদীখন হৈছে '''ছিমটুইপুই''' (কালাদান নামেৰেও জনা যায়)। [[ম্যানমাৰ]]ৰ "ছিন ৰাজ্য"ত এই নদীৰ উৎপত্তি হৈ দক্ষিণ মিজোৰামৰ ''ছাইহা'' আৰু ''লঙট্লাই'' জিলাৰ মাজেদি বৈ গৈছে। ইয়াৰ পিছত পুনৰ ম্যানমাৰত প্ৰৱেশ কৰি [[বংগোপ সাগৰ]]ত পৰিছেগৈ। আন কেইখনমান উল্লেখযোগ্য নদী হৈছে ''ট্লাং'', ''টুট'', ''টুইৰেল'' আৰু ''টুইৱল''। এই নদীসমূহ উত্তৰ অঞ্চলেদি বৈ গৈ [[কাছাৰ জিলা]]ৰ [[বৰাক নদী]]ত লগ লাগিছেগৈ। দক্ষিণ মিজোৰামৰ উল্লেখযোগ্য নদী হৈছে ম্যানমাৰত উৎপত্তি হোৱা ছিমটুইপুই নদী। এই নদীৰ চাৰিখন উপনদী আছে। স্বাধীনতাৰ পূৰ্বে, উত্তৰ দিশত ছিমটুইপুই নদীয়েদি কাছাৰ হৈ আৰু দক্ষিণ দিশে [[বাংলাদেশ]]ৰ "চিট্টাগঙ" হৈ মিজোৰামলৈ যাব পৰা গৈছিল। ১৯৪৭ চনত ভাৰত-পাকিস্তান বিভক্ত হোৱাৰ পিছত চিট্টাগঙ জলপথটো বন্ধ কৰি দিয়া হ’ল। ===হ্ৰদ=== ছাইহা জিলাত অৱস্থিত "পালক হ্ৰদ" হৈছে মিজোৰামৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ হ্ৰদ। ই প্ৰায় ৩০ হেক্টৰ (৭৪ একৰ) জুৰি বিস্তৃত হৈ আছে। বিশ্বাস কৰা হয় যে, কোনো এক [[ভূমিকম্প]] অথবা বানপানীৰ ফলত এই হ্ৰদটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। অন্য এটা প্ৰাকৃতিক হ্ৰদ হৈছে টামডিল হ্ৰদ। ই আইজলৰ পৰা ৮৫ কিঃমিঃ (৫৩ মাইল) দূৰত অৱস্থিত। কিংবদন্তি মতে, এসময়ত সেই ঠাইত এজোপা ডাঙৰ সৰিয়হ গছ আছিল। যেতিয়া সেই গছজোপা কাটি পেলোৱা হৈছিল, তেতিয়া গছজোপাৰ পৰা ওলোৱা পানীয়ে এটা জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰিছিল। সেয়ে এই হ্ৰদটোৰ নাম "টামডিল হ্ৰদ" (অৰ্থাৎ সৰিয়হ গছৰ হ্ৰদ) ৰখা হ’ল। বৰ্তমান এই হ্ৰদটো পৰ্য্যটকৰ এক কেন্দ্ৰস্থল হৈ পৰিছে। মিজো বুৰঞ্জীৰ আন এটা উল্লেখযোগ্য হ্ৰদ হৈছে "ৰিহ ডিল।" ভাৰত-ম্যানমাৰ সীমান্তৰপৰা কেই কিঃমিঃ দূৰত এই হ্ৰদটো অৱস্থিত (বৰ্তমান এই হ্ৰদটো ম্যানমাৰৰ অন্তৰ্গত)। বিশ্বাস কৰা হয় যে, মৃত্যুৰ পাছত আত্মাবিলাক এই হ্ৰদ পাৰ হৈ "পিয়ালৰাল" বা স্বৰ্গলৈ যায়। ==জলবায়ু== মিজোৰামৰ গড় উষ্ণতা ৭ ডিগ্ৰী ছেলছিয়াছ (৬৮ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট )ৰপৰা ২১ডিগ্ৰী ছেলছিয়াছ (৮৪ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট )ৰ ভিতৰত। মৌচুমী বায়ুৰ প্ৰভাৱত ইয়াত মে’ মাহৰপৰা ছেপ্তেম্বৰ মাহলৈ ঘন বৃষ্টিপাত হয় আৰু ঠাণ্ডা কালত কম বৰষুণ হয়। মিজোৰামৰ বাৰ্ষিক গড় হৈছে বৃষ্টিপাত ২৫৪ছেঃমিঃ (১০০ ইঞ্চি)। ইয়াৰ ৰাজধানী আইজলৰ বাৰ্ষিক গড় বৃষ্টিপাত ২০৮ছেঃমিঃ (৮২ ইঞ্চি) আৰু [[লুংলে]]ৰবাৰ্ষিক গড় বৃষ্টিপাত ৩৫০ছেঃমিঃ (১৩৮ ইঞ্চি)। ==ইতিহাস== ===স্বাধীনতা আন্দোলন === মিজোৰামক সাৰ্বভৌমত্ব স্বাধীন কৰাৰ লক্ষ্যৰে ১৯৬১ চনৰ ২২ অক্টোবৰত '''লালডেঙগা'''ৰ নেতৃত্বত "মিজো নেচনেল ফ্ৰণ্ট" নামৰ এটা ৰাজনৈতিক দল গঠন হৈছিল। ১৯৬৬ চনৰ ২৮ ফেব্ৰুৱাৰীত ''আইজল'', ''লুংলে'', ''ছৱাংটে'', ''ছিমলুৱাঙ'' আৰু মিজোৰামৰ বিভিন্ন ঠাইত বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হৈছিল। এই আন্দোলন দমন কৰিবৰ বাবে ভাৰতবৰ্ষত প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিমান বাহিনী ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। আইজলৰ ৬২ বছৰীয়া ''ৰ’থাংপুইয়া''ৰ ভাষ্য মতে, "১৯৬৬ চনৰ ৪ মাৰ্চৰ পিছবেলা জেট বিমানৰদ্বাৰা আইজল আক্ৰমণ কৰিছিল। পিছদিনাখন কেইবাঘণ্টা ধৰি বোমাবৰ্ষণ কৰাৰ ফলত দ্বাৰপুই আৰু ছিংগা ভেং অঞ্চল বিধ্বস্ত হৈছিল।" <ref>http://www.newslink.in/2007/03/06/memories-of-inferno-still-remain-fresh</ref> ১৯৬৭ চনত মিজো নেচনেল ফ্ৰণ্টক বেআইনী ঘোষণা কৰা হয় আৰু ইয়াৰ ফলত তেওঁলোকৰ মিজোৰাম ৰাজ্যৰ দাবী বাঢ়ি যায়। মিজো জিলা পৰিষদৰ প্ৰতিনিধি দলে সেই সময়ৰ প্ৰধান মন্ত্ৰী [[ইন্দিৰা গান্ধী]]ক লগ কৰে আৰু মিজোৰামক এখন পূৰ্ণ ৰাজ্য হিচাপে দাবী কৰে। ১৯৭১ চনৰ জুলাই মাহত ভাৰত চৰকাৰে "মিজো হিলছ"ক কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চললৈ পৰিৱৰ্তন কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়ে। মিজো নেতাসকলে এই প্ৰস্তাৱ মানি লয়। ==উৎসৱসমূহ== মিজো যুৱক-যুৱতীসকলে পৰম্পৰাগত ৰীতি-নীতি পৰিত্যাগ কৰি পশ্চিমীয়া সংস্কৃতি গ্ৰহণ কৰিছে। এওঁলোকে [[বৰদিন]] আটাইতকৈ উলহ-মালহেৰে পালন কৰে। নিকটৱৰ্তী গীৰ্জাসমূহে বৰদিনৰ আয়োজন কৰে। ইয়াত স্থানীয় লোকসকলে মিলি সমজুৱাকৈ ভোজ খায়। পৰম্পৰাগত মিজো উৎসৱসমূহ কৃষি কাৰ্য্যৰ লগত সম্বন্ধ আছে। * '''মিম কুট''' (Mim Kut): গোমধান খেতি চপোৱাৰ পিছত সাধাৰণতে আগষ্ট আৰু ছেপ্তেম্বৰ মাহত "[[মিম কুট]]" উদযাপন কৰা হয়। গান গায়, নৃত্য কৰি, লাওপানী গ্ৰহণ কৰি আৰু ভোজৰ আয়োজন কৰি ''মিম কুট'' উৎসৱ উদযাপন কৰা হয়। * '''চাপচাৰ কুট''' (Chapchar Kut): [[ঝুম খেতি]] চপোৱাৰ পাছত মাৰ্চ মাহত "[[চাপচাৰ কুট]]" উৎসৱ উদযাপন কৰা হয়। * '''পাৱ্ল কুট''' (Pawl Kut): পাৱ্ল মানে হৈছে “খেৰ”। "পাৱ্ল কুট" মানে হৈছে "খেৰ চপোৱা উৎসৱ।" ''পাৱ্ল কুট'' হৈছে মিজোৰামৰ আন এক উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। সাধাৰণতে ডিচেম্বৰ মাহত এই উৎসৱ উদযাপন কৰা হয়। ==নৃত্য== * '''চেৰাউ''' (Cheraw): মিজোসকলৰ আটাইতকৈ ৰঙীন আৰু বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ নৃত্য হৈছে [[চেৰাউ নৃত্য|চেৰাউ]]। এই নৃত্যৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে যে ইয়াত দীঘল বাঁহৰ লাঠী ব্যৱহাৰ কৰা হয়। সেয়ে বহুতে ইয়াক বাঁহ নৃত্য (Bamboo Dance)বুলিও কয়। এই নৃত্য কৰিবলৈ দক্ষতা আৰু সতৰ্কতাৰ প্ৰয়োজন। ২০১০ চনৰ ১২ মাৰ্চ তাৰিখে, মিজোৰামৰ ৬৭১টা গোটৰ ১০,৭৩৬ গৰাকী লোকে একেলগে চেৰাউ নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰি গিনিছ ৱৰ্ল্ডত অভিলেখ গঢ়ে। * '''খুৱাল্লম''' (Khuallam): সন্মানীয় অতিথিসকল যেতিয়া কোনো এখন গাঁৱৰ ভোজমেলত প্ৰৱেশ কৰে, তেতিয়া ''খুৱাল্লম'' নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। কোনো বিশেষত্ব প্ৰাপ্তিৰ বাবে, মিজোসকলে অতিথিসকলৰ সন্মুখত বিভিন্ন অনুষ্ঠান আৰু নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰে। ''খুৱাল্লম'' হৈছে এক দলীয় নৃত্য। ৰঙ-বিৰঙৰ পোছাক পৰিধান কৰি ঢোলৰ সুৰে সুৰে নৃত্য কৰা হয়। * '''ছেইহ লাম''' (Chheih Lam): লাওপানী খোৱাৰ পিছত সন্ধীয়া সময়ত ''ছেইহ লাম '' নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। ==জনগাঁথনি== ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল মতে, মিজোৰামে হৈছে একমাত্ৰ ৰাজ্য, য’ত গৃহহীন লোক পোৱা নাযায়। মিজোৰামৰ সাক্ষৰতা হাৰ হৈছে ৯১.৫৮%, [[কেৰালা]]ৰ পাছতেই দেশৰ ভিতৰত দ্বিতীয় সৰ্বাধিক। {{IndiaCensusPop |title = জনসংখ্যা বৃদ্ধি |1951 = 196000 |1961 = 266000 |1971 = 332000 |1981 = 494000 |1991 = 690000 |2001 = 889000 |2011 = 1091000 |estimate = |estyear = |estref = |footnote = উৎস:ভাৰতীয় লোকপিয়ল<ref name="Census Population">{{cite web|url=http://indiabudget.nic.in/es2006-07/chapt2007/tab97.pdf|title=Census Population|work=Census of India|publisher=Ministry of Finance India|accessdate=18 December 2008|format=PDF|archivedate=19 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081219073658/http://indiabudget.nic.in/es2006-07/chapt2007/tab97.pdf|deadurl=yes}}</ref> }} ==ভাষা== [[মিজো ভাষা|মিজো]] হৈছে মিজোৰামৰ চৰকাৰী ভাষা আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ভাষা। কিন্তু শিক্ষা, প্ৰশাসন আৰু আনুষ্ঠানিক কাৰ্য্যত ইংৰাজী ভাষা বহুলভাৱে ব্যৱহৃত কৰা হয়। '''দুহলিয়ান উপভাষা''' (লুছাই ভাষাও বোলা হয়) মিজোৰামৰ প্ৰথম ভাষা আছিল আৰু পৰৱৰ্তী কালত ই "মিজো ভাষা" নামেৰে জনা যায়। এই ভাষাটো বিভিন্ন উপভাষা যেনে "হ্মাৰ ভাষা", "মাৰা ভাষা", "লাই ভাষা", "পাইতে ভাষা", "গাঙতে ভাষা" ইত্যাদিৰ লগত মিহলি হৈ যায়। খ্ৰীষ্টীয়ান মিছনাৰীসকলে মিজো পাণ্ডুলিপি প্ৰস্তুত কৰি উলিয়াইছিল। অষ্টম মান শ্ৰেণীলৈকে [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] পঢ়া বাধ্যতামূলক। তথাপি হিন্দী ভাষাৰ প্ৰচলন বহুত কম। ইয়াৰ নেপালী প্ৰব্ৰজন লোকসকলে [[নেপালী ভাষা]] ব্যৱহাৰ কৰে। ==ধৰ্ম== মিজো লোকসকলৰ ভিতৰত প্ৰায় ৮৭% হৈছে [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]] লোক।<ref name=Census>[http://censusindia.gov.in/Tables_Published/SCST/dh_st_mizoram.pdf THE SCHEDULED TRIBES Census of India 2001], p. 4</ref> ২০০১ চনৰ লোকপিয়ল মতে, মুঠ জনসংখ্যাৰ ৩.৬% লোক হিন্দু ধৰ্মৰ, ১১% লোক মুছলমান ধৰ্মৰ আৰু প্ৰায় ৮.৩% হৈছে বৌদ্ধ ধৰ্মৰ লোক।<ref name=Census/> ইয়াৰ উপৰিও প্ৰায় ৮,০০০ মান লোকে জুদাইক গোটৰ ব্নেই মেনাছে (Bnei Menashe)ক বিশ্বাস কৰে। {{bar box |title= মিজোৰামৰ ধৰ্ম |titlebar=#F6F6F6 |left1=ধৰ্ম |right1=শতকৰা হাৰ |float=right |bars= {{bar percent|[[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]]|blue|86.97}} {{bar percent|[[বৌদ্ধ ধৰ্ম]]|red|7.93}} {{bar percent|[[হিন্দু ধৰ্ম]]|orange|3.55}} {{bar percent|[[ইছলাম ধৰ্ম]]|green|1.13}} {{bar percent|[[মিজো ধৰ্ম]]|blue|0.15}} {{bar percent|Judaism|blue|0.10}} {{bar percent|অন্যান্য|grey|0.17}} }} ==শিক্ষা== ১৮৯৪ চনত খ্ৰীষ্টান মিছনেৰীসকলে প্ৰাথমিক শিক্ষা আৰম্ভ কৰা সময়লৈকে মিজোসকল অশিক্ষিত আছিল। তেওঁলোকৰ কোনো লিখিত লিপি নাছিল। ১৮৯৮ চনত প্ৰথমখন প্ৰাইমেৰী স্কুল স্থাপন কৰা হৈছিল। ১৯০১ চনত মিজোৰামৰ সাক্ষৰতা হাৰ আছিল ০.৯% আৰু ২০০৫ চনৰ লোকপিয়ল মতে মিজোৰামৰ সাক্ষৰতা হাৰ হৈছে ৯৫%। বৰ্তমান মিজোৰামৰ সাক্ষৰতা হাৰ দেশৰ ভিতৰত দ্বিতীয় সৰ্বাধিক। শিক্ষা মন্ত্ৰালয়ৰ অধীনত কেইবাখনো বিশ্ববিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয় আৰু অন্যান্য শৈক্ষিক প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। মিজোৰাম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধীনত ২৯খন স্নাতক ডিগ্ৰীৰ মহাবিদ্যালয় আৰু দুখন পেচাদাৰী প্ৰতিষ্ঠান আছে। "নেচনেল ইনষ্টিটিউট অফ টেকন’লজি, মিজোৰাম" আৰু "ইণ্ডিয়ান ইনষ্টিটিউট অফ মাচ কমিউনিকেশ্বন" নামৰ দুখন শৈক্ষিক প্ৰতিষ্ঠান কাৰ্য্যক্ষম হৈ উঠিছে। ব্যৱসায় সম্বন্ধীয় শিক্ষাৰ বাবে "আই চি এফ এ আই, মিজোৰাম" আৰু পশু চিকিৎসা সম্বন্ধীয় শিক্ষাৰ বাবে "কলেজ অফ ভেটেৰিনেৰী চায়েঞ্চেচ এণ্ড এনিমেল হাজবেন্দ্ৰী, আইজল, মিজোৰাম" নামৰ শৈক্ষিক প্ৰতিষ্ঠানখন আইজলত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web |title=シャークスチームポータブル みんなの口コミ<!-- Bot generated title --> |url=http://www.vetcolcau.org/ |access-date=2012-08-06 |archivedate=2014-12-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141218124439/http://vetcolcau.org/ |deadurl=yes }}</ref> ==ৰাজনীতি== ১৮৯০ দশকত ব্ৰিটিছসকলে মিজোৰাম দখল কৰাৰ পিছত অসমৰ '''লুছাই হিলছ জিলা''' হিচাপে শাসন কৰা হৈছিল। ১৯৫৪ চনত অসম ৰাজ্যৰ '''মিজো হিলছ''' নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল। সেই বছৰতেই "মিজো যুৱক সমিতি" (Young Mizo association) গঠন হৈছিল আৰু বৰ্তমানো এই সমিতিটো কাৰ্য্যক্ষম হৈ আছে। নিজ জাতিৰ পৰিচয় ৰক্ষা আৰু ৰাজনৈতিক মতৰ পাৰ্থক্যৰ ফলত ১৯৬৬ চনত সশস্ত্ৰ '''মিজো নেচনেল ফ্ৰণ্ট''' গঠন কৰা হয়। এনেদৰে মিজোৰামত বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হয়। এই বিদ্ৰোহৰ ফলতেই ১৯৭২ চনত মিজোৰামক কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল ঘোষণা কৰা হৈছিল। ইয়াৰ পিছত ১৯৮৭ চনৰ ২০ ফেব্ৰুৱাৰী তাৰিখে ভাৰতবৰ্ষৰ ২৩তম ৰাজ্য হিচাপে স্বীকৃতি লাভ কৰে। ==প্ৰশাসন== {{Main|মিজোৰামৰ জিলাসমূহৰ তালিকা}} [[File:Mizoramdistrictsmap.png|180px|right|thumb|মিজোৰামৰ জিলাসমূহ]] ১৯৮৬ চনত ভাৰত চৰকাৰ আৰু "মিজো নেচনেল ফ্ৰ’ণ্ট"ৰ মাজত এখন স্মাৰকপত্ৰ নিস্পত্তিকৰণ স্বাক্ষৰিত হৈছিল। ইয়াৰ পিছত '''প্ৰাদেশিক মৰ্য্যাদা আইন''' (Statehood Act of 1986) মতে, ১৯৮৭ চনৰ ২০ ফেব্ৰুৱাৰী তাৰিখে ভাৰতবৰ্ষৰ ২৩তম ৰাজ্য হিচাপে এখন পূৰ্ণ ৰাজ্যৰ স্বীকৃতি লাভ কৰে। ভাৰতবৰ্ষৰ অন্য ৰাজ্যৰ দৰেই, মিজোৰামৰ ৰাজ্য চৰকাৰৰ প্ৰধান হৈছে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ দ্বাৰা নিয়োজিত ৰাজ্যপাল। অন্যহাতে, ৰজ্যখনৰ প্ৰশাসনিক ক্ষমতা থাকে মুখ্যমন্ত্ৰীৰ হাতত। মুখ্যমন্ত্ৰীৰ উপদেশ মতে ৰাজ্যপালে কেবিনেট মন্ত্ৰীসকলক নিয়োগ কৰে। মিজোৰামৰ বিধান সভা আসনৰ প্ৰকাৰ হৈছে এককক্ষীয় (unicameral legislature)। ''লাইছ'', ''মাৰাছ'' আৰু ''ছাকমা''ৰ সুকীয়া স্বায়ত্ত্ব শাসিত জিলা পৰিষদ আছে। মিজোৰামৰ বিধান সভাৰ মুঠ আসনৰ সংখ্যা ৪০ খন। মিজোৰমৰ গাঁও পৰিষদসমূহ হৈছে [[গণতন্ত্ৰ]] আৰু নেতৃত্বৰ মূল ভেটি। মিজোৰামৰ জনজাতিসমূহৰ কাৰণে তিনিখন স্বায়ত্ত্ব শাসিত জিলা পৰিষদ আছে। * '''ছাকমা স্বায়ত্ত্ব শাসিত জিলা পৰিষদ''' (Chakma Autonomous District Council) : মিজোৰামৰ দক্ষিণ-পশ্চিম সীমান্তৰ ছাকমা জনজাতিৰ লোকসকলৰ বাবে। * '''লাই স্বায়ত্ত্ব শাসিত জিলা পৰিষদ''' (Lai Autonomous District Council) : মিজোৰামৰ দক্ষিণ অঞ্চলৰ লাই জনজাতিৰ লোকসকলৰ বাবে। * '''মাৰা স্বায়ত্ত্ব শাসিত জিলা পৰিষদ''' (Mara Autonomous District Council) : মিজোৰামৰ দক্ষিণ-পূব অঞ্চলৰ মাৰা জনজাতিৰ লোকসকলৰ বাবে। ==অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা== ===বাঁহ উদ্যোগ=== মিজোৰামত প্ৰায় ২০ বিধমান থলুৱা প্ৰজাতিৰ বাঁহ পোৱা যায়। ৰাজ্যখনৰ প্ৰায় ৩০% অঞ্চল বাঁহ গছৰ হাবিৰে আৱৰি আছে। মিজোৰামে বাৰ্ষিক ভাৰতৰ ৪০% বাঁহ (প্ৰায় ৮ কোটি টন) উৎপাদন কৰে। বাঁহ গছসমূহ ইন্ধন, সাৰ ইত্যাদি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ বিভিন্ন গৱেষণা চলি আছে। লগতে প্ৰচুৰ পৰিমাণে শেগুন গছৰ কাঠ পোৱা যায়। বৰ্তমান মিজোৰামৰ প্ৰায় ভাগ মানুহে শেগুন ব্যৱসায়ৰ লগত জড়িত। মিজোৰামৰ পৰা বহিঃৰাজ্যলৈ তেওঁলোকে শেগুন ৰপ্তানি কৰা দেখা যায়। ===কৃষি=== মিজোৰামৰ জলবায়ু বিষুৱীয় আৰু নাতিশীতোষ্ণ হোৱাৰ বাবে ইয়াত বিভিন্ন ধৰণৰ শস্যৰ খেতি কৰা যায়। মিজোৰামৰ বছৰত প্ৰায় আঠৰপৰা দহ মাহলৈকে বৰষুণ হয়। বাৰ্ষিক বৃষ্টিপাত ১৯০০ ছেঃমিঃ (৭৫ ইঞ্চি)ৰপৰা ৩০০০মিঃমিঃ (১২০ইঞ্চি)লৈকে হয়। সেয়ে ৭০% শতাংশৰো অধিক লোক কৃষিৰ লগত জড়িত। গাঁও অঞ্চলত প্ৰধানতঃ ঝুম খেতি কৰা হয়। সাম্প্ৰতিক কালত, "গডৰেজ এগ্ৰ’ৱেট লিমিটেড" নামৰ সংস্থানটোৱে মিজো লোকসকলক '''জীৱ-ইন্ধন''' (Biofuel) বাবে ''জেট্ৰ’ফা'' খেতিৰ প্ৰতি উৎসাহিত কৰা দেখা গৈছে।<ref>[http://godrejagrovet.com Godrej Agrovet Limited (GAVL) – Top Diversified Agribusiness Company<!-- Bot generated title -->]</ref> ===খাদ্য সংৰক্ষণ=== সাম্প্ৰতিক কালত মিজোৰামত খাদ্য সংৰক্ষণ কৰাত গুৰুত্ব দিছে। "MIFCO" নামৰ সংস্থানটোৱে স্থানীয় বাঁহৰ খৰিছা সংৰক্ষণ কৰি সফলতা অৰ্জন কৰিছে। ===হস্তশিল্প=== মিজো মহিলাই বস্ত্ৰ আৰু বয়ন শিল্পৰ বাবে [[তাঁতশাল]]ৰ ব্যৱহাৰ কৰে। স্থানীয় উৎপাদিত বস্তুসমূ্হ আন আন বস্তুৰ লগত মিহলি কৰি চৌখিন তথা উৎকৃষ্ট মানৰ সামগ্ৰী উৎপাদন কৰা হয়। মিজোসকলে পিন্ধিবলৈ ''পোৱান ছে'' (puan chei) আৰু ''কাৱৰ ছেই'' (Kawr chei) ব্যৱহাৰ কৰে। ভিন্নৰঙী পৰাম্পৰাগত মোনাক ''খিয়াঙ কাৱি'' (Khiang kawi) বোলা হয়। মিজোৰামৰ বৈশিষ্ট্যস্বৰূপ ব্লেংকেটক ''প’নপুই'' (Pawnpui)বোলা হয়। পাচি প্ৰস্তুত কৰাও মিজোসকলৰ মাজত দেখা যায়। পাচিবিলাকক ''এম'' (Em) আৰু ধান চাফা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা থালবোৰক ''থ্লাংগ্ৰা'' (Thlangra) বোলা হয়। এইবোৰ সঁজুলি বাঁহৰপৰা প্ৰস্তুত কৰা হয়। মিজোৰামৰ ঘৰসমূহৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে যে, ইয়াক বাঁহ, শুকান খেৰ, মাটি আৰু কাঠ ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্মাণ কৰা হয়। কিন্তু সাম্প্ৰতিক কালত ঘৰসমূহ ইটা, কংক্ৰিট আৰু টিনপাত ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্মাণ কৰা হয়। আইজলৰপৰা কেই কিঃমিঃমান নিলগৰ "ৰেইক"ত এখন মিজো আদৰ্শ গাঁও পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ===পৰ্য্যটন=== [[File:Vantawng Khawhthla.jpg|thumb|250px|ৱানট্ৱাং জলপ্ৰপাত]] মিজোৰামৰ মনোমোহা প্ৰাকৃতিক দৃশ্য আৰু জলবায়ু কাৰণে ৰাজ্যখনক পৰ্য্যটন কেন্দ্ৰলৈ পৰিৱৰ্তন কৰি ইয়াৰপৰা কৰ সংগ্ৰহ কৰি ৰাজ্যখনৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থা উন্নতি কৰাৰ বহুতো থল আছে। সেয়ে পৰ্য্যটন বিভাগত কেইবাটাও প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰা হৈছে। ৰাজ্যখনত বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ পক্ষী পোৱা যায় আৰু ইয়াক পৰ্য্যটকৰ গন্তব্যস্থললৈ উন্নীত কৰাৰো থল আছে।<ref>Choudhury, A.U. (2008) '' A pocket guide to the birds of Mizoram''. Gibbon Books & The Rhino Foundation for Nature in North East India, Guwahati, India. 122pp. [Supported by Oriental Bird Club, UK]</ref> মিজোৰামত বনৰীয়া ম’হ (Wild Water Buffalo)<ref>Choudhury, A.U. (2010). ''The vanishing herds: wild water buffalo''. Gibbon Books & The Rhino Foundation for Nature in NE India, Guwahati, India. 184pp. [Supported by CEPF & Taiwan Forestry Bureau]</ref> আৰু "লুছাই হিল"ত '''সুমাত্ৰান গঁড়''' পোৱা যায়।<ref>Choudhury, A.U. (1997) The status of the Sumatran rhinoceros in north-eastern India. ''Oryx'' 31(2):151–152</ref> ''গেঙপুই'' (Ngengpui) আৰু ''ডাম্পা'' অভয়াৰণ্যত কিছু সংখ্যক বনৰীয়া হাতীও পোৱা যায়।<ref>Choudhury, A.U. (2001) The wild elephant ''Elephas maximus'' in Mizoram. ''J. Bombay nat. Hist. Soc''. 98(3): 439–441</ref> যিসকল পৰ্য্যটকৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ প্ৰতি আগ্ৰহ বেছি, তেওঁলোকৰ বাবে মিজোৰামৰ পূব অঞ্চল বেছি আকৰ্ষণীয়। কেইটামান উল্লেখযোগ্য আকৰ্ষণীয় কেন্দ্ৰ হৈছে: '''মিজো কবিসকলৰ মুকলিক্ষেত্ৰ''', (মিজো ভাষাত মিজো হ্লকুংপুই মুৱাল () নামেৰে জনাজাত), প্ৰাগৈতিহাসিক যুগৰ বৃহৎ আকাৰৰ শিলাখণ্ড (স্থানীয় ভাষাত '''কাৱ্তছুআহ ৰ’পুই''' (Kawtchhuah Ropui) নামেৰে জনাজাত) লামছিয়াল গুহা আৰু ৱানট্ৱাং জলপ্ৰপাত। ==বনৌষধ== মিজোৰামৰ গাঁৱৰ লোকসকলে স্থানীয় বনৌষধি বনাঞ্চলৰপৰা সংগ্ৰহ কৰে। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰত বনৌষধিৰ চাহিদা বাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে বহুতো স্থানীয় প্ৰজাতি বিৰল হৈ পৰিছে। ==শক্তি খণ্ড== মিজোৰামত পৰ্য্যাপ্ত পৰিমাণৰ শক্তিৰ অভাৱ। তথাপি জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ দ্বাৰা শক্তি আহৰণ কৰি ইয়াৰ চাহিদা পূৰণ কৰিব পৰা যাব। কিছুমান অঞ্চলত বিজুলীবাতিৰ বাবে সৌৰশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মিজোৰামত ২২ টাকৈ ডিজেল চালিত পাৱাৰ ষ্টেছন (২৬.১৪ মেগাৱাট) আৰু ৯টা ক্ষুদ্ৰ জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্প (৮.২৫ মেগাৱাট) আছে। ৬৪ মেগাৱাট ক্ষমতা সম্পন্ন ''টুইৰিয়াল বান্ধ''ৰ নিৰ্মাণ কাৰ্য্য চলি আছে আৰু ২০১৩ চনলৈ ই কাৰ্য্যক্ষম হৈ উঠিব বুলি আশা কৰা হৈছে। ==পৰিবহণৰ আন্তঃগাঁথনি== ===পথ প্ৰসাৰণ=== মিজোৰামৰ পথৰ মুঠ দৈৰ্ঘ্য হৈছে প্ৰায় ৪০০০কিঃমিঃ (২৫০০ মাইল)। ৰাজ্যখন ভাৰতবৰ্ষৰ লগত ৫৪নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ দ্বাৰা সংযোগ আছে। আনটো ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ ১৫০নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথটোৱে মিজোৰামৰ ছেলিঙক [[মণিপুৰ]]ৰ [[ইম্ফাল]]ক আৰু ৪০এ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথটোৱে [[ত্ৰিপুৰা]]ৰ লগত সংযোগ কৰিছে। ===বিমানপথ=== মিজোৰামৰ একমাত্ৰ বিমানবন্দৰ হৈছে আইজলৰ ওচৰত অৱস্থিত '''লেংপুই বিমানবন্দৰ'''। কলকাতাৰ বিমানবন্দৰৰ পৰা ইয়ালৈ পৰা প্ৰায় ৪০ মিনিট সময় লাগে। মিজোৰামৰ নিকটৱৰ্তী অন্যটো বিমানবন্দৰ হৈছে [[অসম]]ত অৱস্থিত [[শিলচৰ বিমানবন্দৰ]]। [[আইজল]]ৰপৰা [[শিলচৰ]]লৈ প্ৰায় ২০০ কিঃমিঃ (১২০ মাইল) দূৰত্ব। ===ৰেলপথ=== মিজোৰামৰ একমাত্ৰ ৰেল ষ্টেচন হৈছে "বৈৰবী ৰেল ষ্টেচন।" এই ৰেল ষ্টেচন মুখ্যতঃ বয়-বস্তু পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আনটো নিকটৱৰ্তী ৰেল ষ্টেচন হৈছে অসমৰ "শিলচৰ ৰেল ষ্টেচন", আইজলৰ পৰা প্ৰায় ৬ ঘণ্টাৰ যাত্ৰা। ‌আইজলৰপৰা বৈৰবী ৰেল ষ্টেচনলৈ দূৰত্ব হৈছে ১১০ কিঃমিঃ (৬৮ মাইল) আৰু শিলচৰ ৰেল ষ্টেচনলৈ দূৰত্ব হৈছে ১৮০ কিঃমিঃ (১১০ মাইল)। বৰ্তমান চৰকাৰে ব্ৰড গজ লাইনৰ "বৈৰবী ছাইৰাঙ ৰেলৱে" নিৰ্মাণ কৰাৰ যো-জা চলাৰ আছে। ===জলপথ=== ==তথ্য সংযোগ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|Mizoram|মিজোৰাম}} *{{Official website|http://mizoram.gov.in/}} *[http://mizoram.nic.in/ Mizoram Government Portal] *[http://dipr.mizoram.gov.in/ Directorate of Information & Public Relations, Govt. of Mizoram] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191104072014/https://dipr.mizoram.gov.in/ |date=2019-11-04 }} *[http://mizotourism.nic.in/ Tourism of Mizoram] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100729163723/http://mizotourism.nic.in/ |date=2010-07-29 }} *[http://mizonews.net/ Latest Mizoram News in English] *[http://www.sinlung.com/ Mizoram Latest News] *{{wikivoyage|Mizoram}} {{Geographic location |Centre = মিজোৰাম |North = [[অসম]] |Northeast = [[মণিপুৰ]] |East = {{flag|ম্যানমাৰ}} |Southeast = |South = |Southwest = {{flag|বাংলাদেশ}} |West = [[ত্ৰিপুৰা]] |Northwest = }} {{ভাৰতৰ ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলসমূহ}} {{উত্তৰ পূব ভাৰত}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাজ্য]] [[শ্ৰেণী:উত্তৰ পূব ভাৰত]] [[শ্ৰেণী:মিজোৰাম]] [[শ্ৰেণী:সাতভনী ৰাজ্যসমূহ]] 8ikf0n36a8fet2wgi300u98m38c0cl0 0 26788 515012 504027 2025-06-05T04:22:39Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515012 wikitext text/x-wiki {{Cleanup-translation}} {{Infobox boxer | name = এম চি মেৰী কম | image = Mary Kom - British High Commission, Delhi, 27 July 2011.jpg <!-- M. C. Mary-Kom.jpg --> | image_size = 200px | caption = ২০১১ চনত ভাৰতস্থ ব্ৰিটিছ হাই কমিশ্যনত ভাষণ দিয়া অৱস্থাত মেৰী কম <!-- জাতীয় পতাকা লৈ মেৰী কম --> | fullname = HMangte Chungneijang Mary Kom | nicknames = মেৰী কম, মেগনিফিচেণ্ট কম | nationality = {{IND}} | residence = [[মণিপুৰ]], [[ভাৰত]] | weight class = [[ফ্লাইৱেইট]] | club = | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1982|11|24}} | birth_place = কান্গাথাই, [[মণিপুৰ]], [[ভাৰত]] | death_date = | death_place = | height = ১.৫৮ মিটাৰ | weight = ৫১ কিলোগ্ৰাম | spouse = কে. (কাৰাং) অন্কাৰ কম | medaltemplates={{MedalCountry | {{IND}} }} {{MedalSport | Women's [[boxing]]}} {{MedalCompetition|[[Boxing at the Summer Olympics|Summer Olympics]]}} {{MedalCompetition|Women's [[World Amateur Boxing Championships]]}} {{MedalGold| [[2010 AIBA Women World Boxing Championships|2010 Bridgetown]] | 48 kg}} {{MedalGold| [[2008 AIBA Women's World Boxing Championship|2008 Ningbo City]] | 46 kg}} {{MedalGold| [[2006 Women's World Boxing Championship|2006 New Delhi]] | 46 kg}} {{MedalGold| [[2005 Women's World Amateur Boxing Championships|2005 Podolsk]] | 46 kg}} {{MedalGold| [[2002 Women's World Amateur Boxing Championships|2002 Antalya]] | 45 kg}} {{MedalSilver| [[2001 Women's World Amateur Boxing Championships|2001 Scranton]] | 45 kg}} {{MedalCompetition|[[Asian Women's Boxing Championship]]}} {{MedalGold|[[2012 Asian Women's Boxing Championship|2012 Ulaanbaatar]]|Flyweight}} {{MedalGold|[[2010 Asian Women's Boxing Championship|2010 Astana]]|Flyweight}} {{MedalGold|[[2005 Asian Women's Boxing Championship|2005 Kaohsiung]]|Pinweight}} {{MedalGold|[[2003 Asian Women's Boxing Championship|2003 Hissar]]|Pinweight}} {{MedalSilver|[[2008 Asian Women's Boxing Championship|2008 Guwahati]]|Pinweight}} {{MedalCompetition|[[Asian Games]]}} {{MedalBronze|[[2010 Asian Games|2010 Guangzhou]]|[[Boxing at the 2010 Asian Games|Flyweight]]}} {{MedalCompetition|[[Indoor Asian Games]]}} {{MedalGold|[[2009 Asian Indoor Games|2009 Hanoi]]|[[Boxing at the 2009 Asian Indoor Games|Pinweight]]}} {{MedalCompetition|[[Asian Cup Women’s Boxing Tournament]]}} {{MedalGold|[[2011 Asian Cup Women’s Boxing Tournament|2011 Haikou]]|48 kg}} {{MedalCompetition|[[Witch Cup]]}} {{MedalGold|[[2002 Witch Cup|2002 Pécs]]|Pinweight}} }} '''মেৰী কম''' ({{lang-en|Mary Kom}}; সম্পূৰ্ণ নাম: মাংগ্‌তে চাংগ্‌নেইজেং মেৰী কম, {{Lang|en|Mangte Chungneijang Mary Kom}}; জন্ম: ২৪ নৱেম্বৰ, ১৯৮২) [[ভাৰত]]ৰ [[মণিপুৰ]] ৰাজ্যৰ এগৰাকী মুষ্টিযোদ্ধা।<ref name="Garg2010">{{cite book|author=Chitra Garg|title=Indian Champions: Profiles Of Famous Indian Sportspersons|url=http://books.google.com/books?id=Fq1wdzqhu6kC&pg=PA93|accessdate=29 June 2012|year=2010|publisher=Rajpal & Sons|isbn=978-81-7028-852-7|pages=93–}}</ref> তেওঁ পাঁচবাৰ [[বিশ্ব অপেচাদাৰী মুষ্টিযোদ্ধা প্ৰতিযোগিতা|ৱৰ্ল্ড এমেচাৰ বক্সিং চেম্পিয়নশ্বিপ]]ত (World Amateur Boxing Championship) শ্ৰেষ্ঠ খিতাপ বিজয়ী আৰু ছয়খন বিশ্ব মুষ্টিযোদ্ধা প্ৰতিযোগিতাৰ প্ৰত্যেকখনতে পদকজয়ী একমাত্ৰ মহিলা মুষ্টিযোদ্ধা।<ref name=I_see_India>{{cite web|last=I see India|title=Magnificent Mary|url=http://iseeindia.com/2011/08/13/magnificent-mary/|work=On Mary Kom|publisher=I see India|accessdate=7 June 2012|archivedate=22 May 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120522021741/http://iseeindia.com/2011/08/13/magnificent-mary/|deadurl=yes}}</ref> তেওঁ ২০১২ চনৰ চামাৰ অলিম্পিকৰ ৫১ কিলোগ্ৰাম পৰ্যায়ত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিবলৈ নিৰ্বাচিত হোৱা একমাত্ৰ ভাৰতীয় মহিলা মুষ্টিযোদ্ধা। AIBA-ৰ ৰেংকিঙত সদ্যহতে তেওঁৰ স্থান বিশ্বৰ চতুৰ্থ।<ref>{{cite web|title=AIBA World Women's Ranking|url=http://www.aiba.org/en-US/Rankings/Womens_51.aspx|publisher=AIBA|accessdate=5 June 2012|archivedate=29 May 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529035706/http://www.aiba.org/en-US/Rankings/Womens_51.aspx|deadurl=yes}}</ref> ২০১২ চনৰ লণ্ডন অলিম্পিকত তেওঁ মহিলা মুষ্টিযুদ্ধৰ ৫১ কিলোগ্ৰাম শ্ৰেণীত অংশগ্ৰহণ কৰি ব্ৰঞ্জৰ পদক অধিকাৰ কৰে।<ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://sports.ndtv.com/olympics-2012/news/item/194900-thank-you-mary-kom-a-for-effort-b-for-bronze |access-date=2012-08-09 |archivedate=2014-06-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140610175617/http://sports.ndtv.com/olympics-2012/news/item/194900-thank-you-mary-kom-a-for-effort-b-for-bronze |deadurl=yes }}</ref> ২০২০ চনত মেৰী কমক ভাৰতৰ দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সম্মান [[পদ্মবিভূষণ]] প্ৰদান কৰা হয়।<ref>{{cite web | url=https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/mary-kom-will-be-conferred-with-padma-vibhushan-pv-sindhu-to-get-padma-bhushan/articleshow/73627922.cms| title=Mary Kom will be conferred with Padma Vibhushan, PV Sindhu to get Padma Bhushan | publisher=The Economic Times | date=26 January 2020 | accessdate=26 January 2020}}</ref><ref name="auto1">{{cite web |title=MINISTRY OF HOME AFFAIRS |url=https://padmaawards.gov.in/PDFS/2020AwardeesList.pdf |website=padmaawards.gov.in |accessdate=25 January 2020}}</ref> ==জীৱনৰ প্ৰথমচোৱা আৰু পৰিয়াল== [[মণিপুৰ]]ৰ [[কাংগ্‌থাই]]ত মেৰীৰ জন্ম হয়। তেওঁৰ দেউতাক মাংগ্‌তে তন্‌পা কম আৰ মাক মাংগ্‌তে আখাম কমে [[ঝুম খেতি]] কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰিছিল।<ref>{{cite web|title=NE India:Indigenous Women dream to win World Boxing Champion 2012|url=http://www.indigenousportal.com/Sport/NE-India-Indigenous-Woman-dream-to-win-World-Boxing-Champion-2012.html|access-date=2012-08-08|archivedate=2013-01-26|archiveurl=https://archive.today/20130126082748/http://www.indigenousportal.com/Sport/NE-India-Indigenous-Woman-dream-to-win-World-Boxing-Champion-2012.html|deadurl=yes}}</ref> তেওঁ প্ৰাথমিক শিক্ষা আৰু ষষ্ঠ শ্ৰেণীলৈকে [[মৈৰাঙ]]ৰ লোকটাক খ্ৰীষ্টিয়ান মডেল হাইস্কুলত, অষ্টম শ্ৰেণীলৈকে মৈৰাঙৰে ছেইণ্ট জেভিয়াৰ স্কুলত, আৰু নৱম আৰু দশম শ্ৰেণী অদিমজাতি হাইস্কুলত (Adimjati High School) পঢ়িছিল, যদিও মেট্ৰিকুলেশ্যন পাচ নকৰিলে। তেওঁ আৰু পৰীক্ষা দিবলৈ ইচ্ছা নকৰিলে। স্কুল এৰি পাছত তেওঁ ইম্ফল NOIC-ৰ পৰীক্ষা দিয়ে আৰ তথাক্ৰমে "চুৰাচন্দপুৰ কলেজ"ৰ পৰা স্নাতকতা লাভ কৰে।<ref name="Garg2010"/> এথেলেটিকচত তেওঁৰ সৰুৰেপৰাই আগ্ৰহ আছিল যদিও [[ডিংক' সিঙ]]ৰ সফলতা দেখাৰ পাছতহে তেওঁ বক্সিঙৰ প্ৰতি অনুপ্ৰাণীত হয় আৰু ২০০২ চনত বক্সাৰ হিচাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।<ref name="WBAN">{{cite web|url=http://www.wban.org/biog/marykom.htm|title=Mary Kom|last=Williams|first=Dee|date=6 February 2008|publisher=(WBAN) Women Boxing Archive Network|accessdate=8 May 2010|archivedate=3 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303170442/http://www.wban.org/biog/marykom.htm|deadurl=yes}}</ref> তেওঁৰ পতি ''কে. অনকাৰ কম'', আৰু''ৰেচুংভাৰ'' আৰু ''খাম্‌পেনিভাৰ'' নামৰ দুজন যমজ পুত্ৰ আছে।<ref>{{cite news|last=Kumar|first=Priyanka|title=MC Mary Kom: Boxer, mother, icon|url=http://ibnlive.in.com/news/mc-mary-kom-boxer-mother-icon/237176-5-23.html|accessdate=2 June 2012|newspaper=IBN Live|date=8 March 2012|archivedate=10 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120310171529/http://ibnlive.in.com/news/mc-mary-kom-boxer-mother-icon/237176-5-23.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite news|title=For Mary Kom, life comes second to Olympic dream|url=http://www.firstpost.com/blogs/for-mary-kom-life-comes-second-to-olympic-dream-318356.html|accessdate=2 June 2012|newspaper=First Post|date=23 May 2012}}</ref> ২০১২ চনৰ লণ্ডন অলিম্পিকত তেওঁ তৃতীয় স্থান অধিকাৰ কৰি ব্ৰঞ্জৰ পদক অধিকাৰ কৰে। ==প্ৰাৰম্ভিক খেলজীৱন== প্ৰথম অৱস্থাত কমে বক্সিঙৰ প্ৰতি থকা তেওঁৰ আগ্ৰহ পৰিয়ালৰ পৰা লুকুৱাই ৰাখিছিল, কাৰণ ইয়াক মহিলাৰ বাবে উপযুক্ত খেল বুলি ভবা নহয়। কিন্তু ২০০০ চনত মণিপুৰ ৰাজ্যিক মহিলা বক্সিং চেম্পিয়নশ্বিপত খিতাপ লাভ কৰাৰ পাছত তেওঁ ৰাজহুৱাভাবে জনাজাত হৈ পৰে, দেউতাকেও খবৰ কাকতত তেওঁৰ ফটো দেখি এই কথা গম পালে। পশ্চিম বংগত আঞ্চলিক খিতাপ অৰ্জন কৰাৰ পাছৰেপৰাই ১৮ বছৰীয়া কমে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত খেলা আৰম্ভ কৰে। তেতিয়ালৈ তেওঁ খেলিবলৈ আৰম্ভ কৰা মাত্ৰ এবছৰহে হৈছিল। তেওঁৰ প্ৰথম আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিযোগিতা, [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ত অনুষ্ঠিত ২০০১ চনৰ মহিলাৰ বিশ্ব অপেচাদাৰী খিতাপ বা প্ৰথম AIBA মহিলাৰ বক্সিং খিতাপৰ প্ৰতিযোগিতাত ৪৫ কিলোগ্ৰাম শিতানত তেওঁ ৰূপৰ পদক লাভ কৰে। পাচৰবাৰ তুৰ্কীত অনুষ্ঠিত ২০০২ চনৰ মহিলাৰ বিশ্ব অপেচাদাৰী খিতাপ বা দ্বিতীয় AIBA মহিলাৰ বক্সিং খিতাপৰ প্ৰতিযোগিতাত একে শিতানত তেওঁ সোণৰ পদক অৰ্জন কৰে।<ref name="WBAN"/> ২০০৩ত ভাৰতত অনুষ্ঠিত এচিয়া মহিলা মুষ্টিযুদ্ব খিতাপত ৪৫ কি.গ্ৰা. শিতানত - পাছৰ তিনিবছৰো তেওঁ এই শিতানতে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিব - সোণৰ পদক অৰ্জন কৰে আৰু উৎকৃষ্ট ক্ৰিড়া প্ৰদৰ্শনৰ বাবে [[ভাৰত চৰকাৰ]]ৰ [[অৰ্জুন বঁটা]] লাভ কৰে। ২০০৪ত তেওঁ [[নৰৱে]]ত অনুষ্ঠিত মহিলাৰ বিশ্বকাপ মুষ্টিযুদ্ধত সোণ, ২০০৫-অত পুনৰ [[টাইৱান]]ত অন্ষ্ঠিত এচিয় মহিলা মুষ্টিযুদ্ব খিতাপত সোণ, আৰু পুনৰ ২০০৫ চনতে [[ৰাচিয়া]]ত অপেচাদাৰী মহিলা বিশ্বকাপ মুষ্টিযুদ্ধ বা AIBA মহিলা মুষ্টিযুদ্ধ খিতাপ প্ৰতিযোগিতাত সোণৰ পদক অৰ্জন কৰে। পাচৰ বছৰ [[ডেনমাৰ্ক]]ত ''ভেনাচ ৱ'মেন্‌ছ বক্স কাপ'' অত সোণৰ পদক আৰু পুনৰ ভাৰতত অনুষ্ঠিত ২০০৬ অপেচাদাৰী মহিলা বিশ্বকাপ মুষ্টিযুদ্ধ বা AIBA মহিলা মুষ্টিযুদ্ধ খিতাপ প্ৰতিযোগিতাত সোণৰ পদক অৰ্জন কৰে। দুৰ্ভাগ্যবশতঃ বিশ্ব খিতাপৰ প্ৰতিযোগিতাত তেওঁ পদকৰ পৰা বঞ্চিত হ'বলগা হ'ল, কাৰট অসুস্থতাৰ বাবে খেলখন ২য় ৰাউণ্ডতে সমাপত কৰিব লগীয়া হয়। তেতিয়ালৈকে কমে ১৯-৪ পইণ্টত আগবাঢ়ি আছিল।<ref name="WBAN"/> == মুষ্টিযুদ্ধলৈ প্ৰত্যাৱৰ্তন == দুই বছৰ অৱকাশৰ অন্তত মেৰী কম পুনৰ বক্সিং ৰিঙলৈ উভতি আহে। তেওঁ ভাৰতত ২০০৮ চনৰ এচিয় মহিলা মুষ্টিযুদ্ব খিতাপত সোণ<ref name=E-Pao /> আৰু [[চীন]]ত ২০০৮ চনৰ AIBA মহিলাৰ বক্সিং খিতাপৰ প্ৰতিযোগিতাত চতুৰ্থটো ক্ৰমিক স্বৰ্ণপদক জয় কৰে।<ref>[http://www.hindu.com/holnus/007200901261333.htm Mary makes women's boxing's Olympic case stronger: AIBA President]</ref> ২০০৯ চনত তেওঁ [[ভিয়েটনাম]]ত এচীয় ইনড'ৰ গেমচৰ মুষ্টিযুদ্ধ শিতানত সোণৰ পদক পায়।{{cn|date=August 2012}}<ref name=E-Pao /> ২০১০ চনত কমে [[কাজাখস্তান]]ৰ ২০১০ এচিয় মহিলা মুষ্টিযুদ্ব খিতাপৰ প্ৰতিযোগিতাত স্বৰ্ণপদক<ref name=E-Pao>{{cite web|last=E-Pao|title=Mangte Chungneijang Mary Kom :: Manipur Olympic Dreams 2012 London|url=http://e-pao.net/epSubPageExtractor.asp?src=leisure.Sports.Manipur_Olympic_Dreams_2012_London.Mangte_Chungneijang_Mary_Kom_Manipur_Olympic_Dreams_2012_London|work=About Mary Kom|publisher=E-Pao|accessdate=6 August 2012}}</ref>, আৰু তাৰ পাচত ২০১০ চনতে [[বাৰ্বাড'চ]]ৰ অপেচাদাৰী মহিলা বিশ্বকাপ মুষ্টিযুদ্ধ বা AIBA মহিলা মুষ্টিযুদ্ধ খিতাপ প্ৰতিযোগিতাত ৪৮ কিলোগ্ৰাম বিভাগত (কাৰণ AIBA -ই ইতিমধ্যে ৪৬ কিলোগ্ৰাম বিভাগটো আঁতৰাই দিছিল) একাধাৰে তেওঁৰ এই প্ৰতিযোগিতাৰ পঞ্চমটো স্বৰ্ণপদক জয় কৰে।<ref name=toi>{{cite web|title=Mary Kom wins fifth successive World Boxing Championship gold|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-09-19/boxing/28263496_1_ningbo-city-mc-mary-kom-world-boxing-championship-gold|publisher=The Times of India|author=Laxmi Negi|date=19-09-2010|access-date=2012-08-08|archivedate=2012-11-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121104065134/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-09-19/boxing/28263496_1_ningbo-city-mc-mary-kom-world-boxing-championship-gold|deadurl=yes}}</ref> ২০১০ এচিয়ান গেমচৰ ৫১ কিলোগ্ৰাম শিতানত (এচিয়ান গেমচৰ নিম্নতম ওজন বিভাগ) তেওঁ মুষ্টিযুদ্ধত ব্ৰঞ্জৰ পদক পায়। {{cn|date=August 2012}} ২০১১ -ত তেওঁ চীনত অনুষ্ঠিত এচীয়া মহিলা কাপত ৪৮ কিলোগ্ৰাম শিতানত সোণৰ পদক লাভ কৰে {{cn|date=August 2012}} আৰু ২০১২ চনৰ অপেচাদাৰী মহিলা বিশ্বকাপ মুষ্টিযুদ্ধ বা ২০১২ AIBA মহিলা মুষ্টিযুদ্ধ খিতাপ প্ৰতিযোগিতাত [[মংগোলীয়া]]ত ৫১ কিলোগ্ৰাম শ্ৰেণীত স্বৰ্ণ পদক অৰ্জন কৰে।<ref>{{cite web|url=http://www.aiba.org/en-US/news/ozqsp/newsId/4574/news.aspx|title=Mary Kom crowned Asian Champion in Ulanbaatar|date=26 March 2012|access-date=9 August 2012|archivedate=8 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120808135855/http://www.aiba.org/en-US/news/ozqsp/newsId/4574/news.aspx|deadurl=yes}}</ref> ২০১০ চনৰ ৩ অক্টোবৰ তাৰিখৰ দিনা [[দিল্লী]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা [[কমনৱেল্থ গেমচ]]ৰ উদ্বোদ্ধনী অনুষ্ঠানত [[কুইন্‌চ বেটন]] কঢ়িয়াবলৈ [[বিজেন্দৰ সিং|বিজেন্দৰ সিঙৰ]] লগতে কমকো মনোনীত কৰা হয়।<ref name=world_news>{{cite web|last=World News|title=Mc Mary Kom Aiba Women's World Boxing Championship|url=http://wn.com/mc_mary_kom_aiba_women%27s_world_boxing_championship?orderby=relevance&upload_time=today|work=About Mary Kom|publisher=World News|accessdate=7 June 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=Baton for Commonwealth Games to enter India today|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-06-25/delhi/28298565_1_queen-s-baton-aman-ki-asha-suresh-kalmadi|accessdate=21 May 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=25 June 2010|archivedate=6 January 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140106192406/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-06-25/delhi/28298565_1_queen-s-baton-aman-ki-asha-suresh-kalmadi|deadurl=yes}}</ref> কমে প্ৰত্যাখ্যান কৰে, কাৰণ কমনৱেল্‌থ গেমচত মুষ্টিযুদ্ধ প্ৰতিযোগিতা অন্তৰ্ভুক্ত নহয়। == অলিম্পিকত == পাঁচবাৰ বিশ্ব খিতাপ অৰ্জা মেৰীয়ে ৪৮ কিলোগ্ৰাম আৰু ৪৬ কিলোগ্ৰাম শ্ৰেণীত অনেক পদক অৰ্জন কৰে। কিন্তু বিশ্ব পৰ্যায়ত ৫১ কিলোগ্ৰামক বক্সিঙৰ নিম্নতম শ্ৰেণী বুলি ধৰিবলৈ থিৰাং কৰাৰ পাছত তেওঁ ২ কিলোগ্ৰাম ওজন বঢ়াবলৈ বাধ্য হয়। ২০১২ চনৰ AIBA বিশ্ব মুষ্টিযুদ্ধ খিতাপৰ প্ৰতিযোগিতা মেৰীৰ বাবে বিশেষ আছিল। ইয়াত তেওঁ কেৱল খিতাবৰ বাবেই নহয়, কিন্ত ২০১২ চনৰ [[লণ্ডন অলিম্পিক|লণ্ডন চামাৰ অলিম্পিক]]ৰ বাছনিৰ বাবেও প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল। এই অলিম্পিকত প্ৰথমবাৰৰ বাবে মহিলাৰ মুষ্টিযুদ্ধক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ৫১ কিলোগ্ৰাম শ্ৰেণীত তেওঁ কোৱাৰ্টাৰ ফাইনেলত [[ইংলণ্ড]]ৰ [[নিকোলা আডামচ]]ৰ হাতত পৰাস্ত (এই প্ৰতিযোগিতাৰ এইখনেই প্ৰথম য'ত মেৰীয়ে কোনো পদক নাপালে) হয় যদিও লণ্ডন অলিম্পিকত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিবৰ বাবে নিৰ্বাচিত হয়। মেৰীয়েই লণ্ডন অলিম্পিকৰ বক্সিঙৰ বাবে নিৰ্বাচিত হোৱা একমাত্ৰ ভাৰতীয় মহিলা।<ref name="TOI 18 May 2012">{{cite news|last=Times of India|title=Mary Kom qualifies for London Olympics|url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/tournaments/london-olympics/Mary-Kom-qualifies-for-London-Olympics/articleshow/13264657.cms|accessdate=7 June 2012|newspaper=Times of India|date=18 May 2012}}</ref> মেৰীৰ লগতে লণ্ডনলৈ তেওঁৰ মাক<ref>{{cite news| url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/london-olympics-2012/news/London-calling-for-Mary-Koms-mom-too/articleshow/15053977.cms | title= London calling for Mary Kom's mom too | date=20 July 2012}}</ref>, পতি {{citation needed}} আৰু আমেৰিকান শিক্ষক (coach) চাৰ্লচ আট্‌কিন্‌চন যায়। অৱশ্যে চাৰ্লচ আট্‌কিন্‌চন অলিম্পিক ভিলেজত থাকিবলৈ সক্ষম নহ'ল, কাৰণ তেওঁৰ এচচিয়েচনৰ বাধ্যতামূলক AIBA ৰ ৩ ষ্টাৰ চাৰ্টিফিকেট নাছিল।<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/london-olympics-2012/news/Mary-Koms-American-coach-not-to-be-with-her-at-Olympics/articleshow/15327494.cms|title=Mary Kom's American coach not to be with her at Olympics |accessdate=02-08-2012}}</ref> ৫ আগষ্ট ২০১২ -অত হোৱা প্ৰথম ৰাউণ্ডৰ বিশ্বৰ তৃতীয়খন মহিলাৰ অলিম্পিক মুষ্টিযুদ্ধ খেলত মেৰীয়ে [[পোলেণ্ড]]ৰ [[কেৰলিনা মিচেলচ্‌জাক]] (Karolina Michalczuk)-অক ১৯-১৪ -অত পৰাস্ত কৰে।<ref>{{cite web|url=http://www.aiba-london2012.com/index.php/news/535-women-make-history|title=Women make history|author=AIBA|date=5 August 2012|accessdate=5 August 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/london-olympics-2012/news/Mary-Kom-proud-to-win-on-historic-day/articleshow/15365965.cms | title=Mary Kom proud to win on historic day |date=5 August 2012|accessdate=5 August 2012|work=The Times of India}}</ref> পাছৰ দিনা কোৱাৰ্টাৰ ফাইনেলত মেৰীয়ে [[টিউনিচিয়া]]ৰ [[মাৰুৱা ৰাহেলী]]ক (Maroua Rahali) ১৫-৬ -ত পৰাস্ত কৰি চেমিফাইনেলত প্ৰৱেশ কৰে।<ref name="ht quarter">{{cite web|url=http://www.hindustantimes.com/Specials/Sports/Olympics2012/Chunk-HT-UI-Olympics-Discipline-Boxing/Mary-Kom-storms-into-semis-assures-India-of-a-medal/SP-Article10-909234.aspx|title=Mary Kom storms into semis, assures India of a medal|date=6 August 2012|accessdate=6 August 2012|work=The Hindustan Times|archivedate=6 August 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120806210654/http://www.hindustantimes.com/Specials/Sports/Olympics2012/Chunk-HT-UI-Olympics-Discipline-Boxing/Mary-Kom-storms-into-semis-assures-India-of-a-medal/SP-Article10-909234.aspx|deadurl=yes}}</ref> ৮ আগষ্ট ২০১২ চনত অনুষ্ঠিত হোৱা চেমি ফাইনেলৰ খেলখনত তেওঁ ইংলণ্ডৰ [[নিক'লা আডামচ]]ৰ হাতত ৬-১১ অত পৰাস্ত হয় যদিও তৃতীয় স্থানত থকাৰ বাবে তেওঁৰ বাবে ব্ৰঞ্জৰ পদক নিশ্চিত হয়।<ref>http://economictimes.indiatimes.com/news/news-by-industry/et-cetera/mary-kom-attempts-to-create-history-in-olympics-boxing-by-reaching-final/articleshow/15405429.cms</ref><ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://sports.ndtv.com/olympics-2012/news/item/194900-thank-you-mary-kom-a-for-effort-b-for-bronze |access-date=2012-08-09 |archivedate=2014-06-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140610175617/http://sports.ndtv.com/olympics-2012/news/item/194900-thank-you-mary-kom-a-for-effort-b-for-bronze |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/london-olympics-2012/news/Mary-Kom-didnt-play-her-natural-game-say-pugilists/articleshow/15409286.cms|title=Mary Kom didn't play her natural game, say pugilists |accessdate=08-08-2012}}</ref> == সফলতাসমূহ == ; আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত {| class="wikitable sortable" border="1" |+ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় খিতাপসমূহ<ref name="AIBA doc">{{cite web|title=AIBA Women’s World Boxing Championships Qinhuangdao 2012 Athletes Biographies|url=http://www.aiba.org/documents/site1/Olympics/2012London/AIBA%20Women%27s%20World%20Boxing%20Championships%20Qinhuangdao%202012%20-%20Athletes%20Biographies.pdf|publisher=[[International Boxing Association]]|accessdate=3 June 2012|archivedate=4 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121004070543/http://aiba.org/documents/site1/Olympics/2012London/AIBA%20Women%27s%20World%20Boxing%20Championships%20Qinhuangdao%202012%20-%20Athletes%20Biographies.pdf|deadurl=yes}}</ref> |- ! scope="col" | বৰ্ষ ! scope="col" | স্থান ! scope="col" | ওজন ! scope="col" | প্ৰতিযোগিতা ! scope="col" | প্ৰতিযোগিতাৰ স্থান |- | 2001 || দ্বিতীয় || 48 || [[2001 Women's World Amateur Boxing Championships|Women's World Amateur Boxing Championships]]||{{flagicon|USA}} Scranton, Pennsylvania, [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | 2002 || প্ৰথম || 45 || [[2002 Women's World Amateur Boxing Championships|Women's World Amateur Boxing Championships]]||{{flagicon|Turkey}} আন্তাল্যা, [[তুৰ্কী]] |- | 2002 || প্ৰথম || 45 || Witch Cup||{{flagicon|Hungary}} Pécs, [[হাংগেৰী]] |- | 2003 || প্ৰথম || 46 || Asian Women’s Championships ||{{flagicon|India}} হিছাৰ, [[ ভাৰত]] |- | 2004 || প্ৰথম || 46 || Women’s World Cup ||{{flagicon|Norway}} Tønsberg, [[নৰৱে]] |- | 2005 || প্ৰথম || 46 || Asian Women’s Championships ||{{flagicon|Taiwan}} Kaohsiung, [[টাইৱান]] |- | 2005 || প্ৰথম || 46 || [[2005 Women's World Amateur Boxing Championships|Women's World Amateur Boxing Championships]] ||{{flagicon|Russia}} প'ড'লস্ক, [[ৰাছিয়া]] |- | 2006 || প্ৰথম || 46 || [[2006 Women's World Boxing Championship|Women's World Amateur Boxing Championships]]||{{flagicon|India}} [[নতুন দিল্লী]], [[ভাৰত]] |- | 2006 || প্ৰথম || 46 || Venus Women’s Box Cup||{{flagicon|Denmark}} ভেজেল, [[ডেনমাৰ্ক]] |- | 2008 || প্ৰথম || 46 || [[2008 AIBA Women's World Boxing Championship|Women's World Amateur Boxing Championships]]||{{flagicon|China}} নিংব', [[চীন]] |- | 2008 || দ্বিতীয় || 46 || Asian Women’s Championships||{{flagicon|India}} [[গুৱাহাটী]], [[ভাৰত]] |- | 2009 || প্ৰথম || 46 ||Asian Indoor Games||{{flagicon|Vietnam}} হানয়, [[ভিয়েটনাম]] |- | 2010 || প্ৰথম || 48 || [[2010 AIBA Women's World Boxing Championship|Women's World Amateur Boxing Championships]]||{{flagicon|Barbados}} [[ব্ৰিজটাউন]], [[বাৰ্বাড'চ]] |- | 2010 || প্ৰথম || 46 || Asian Women’s Championships||{{flagicon|Kazakhstan}} আস্তানা, [[কাজাখাস্তান]] |- | 2010 || তৃতীয় || 51 || [[Boxing at the 2010 Asian Games#Flyweight 2|Asian Games]]||{{flagicon|China}} গোৱাংজো, [[চীন]] |- | 2011 || প্ৰথম || 48 || Asian Women’s Cup||{{flagicon|China}} হাইকো, [[চীন]] |- | 2012 || প্ৰথম || 51 || Asian Women's Championships||{{flagicon|Mongolia}} উলান বাট'ৰ, [[মংগোলীয়া]] |- | 2012 || তৃতীয় || 51 || [[2012 Summer Olympics|(চামাৰ) অলিম্পিক গেমচ]]||{{flagicon|GBR}} [[লণ্ডন]], [[ইংলণ্ড]] |} ; ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত *Gold – 1st Women Nat. Boxing Championship, Chennai 6–12.2.2001 *The East Open Boxing Champ, Bengal 11–14.12.2001 *2nd Sr World Women Boxing Championship, New Delhi 26–30.12.2001 *National Women Sort Meet, N. Delhi 26–30.12.2001 *32nd National Games, Hyderabad 2002 *3rd Sr World Women Boxing Champ, Aizawl 4–8.3.2003 *4th Sr WWBC, Kokrajar, Assam 24–28.2.2004 *5th Sr WWBC, Kerala 26–30.12.2004 *6th Sr WWBC, Jamshedpur 29 Nov-3.12.2005 *10th WNBC, Jamshedpur lost QF by 1–4 on 5.10.2009 === বঁটাসমূহ === *[[অৰ্জুন বঁটা]] (বক্সিঙ), ২০০৩ *[[পদ্মশ্ৰী]] (খেল), ২০০৬ *[[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]] প্ৰত্যাখি, ২০০৭ *পিপল অফ দা ইয়েৰ- [[লিমকা বুক অফ ৰেকৰ্ডছ]], ২০০৭ *[[চিএনএন-আইবিএন]] তথা [[ৰিলায়েঞ্চ ইণ্ডাষ্ট্ৰিছ]]ৰ [[ৰিয়েল হিৰ'জ এৱাৰ্ট]] ১৪.৪. ২০০৮ সোমবাৰ *[[পেপ্&zwnj; ছী]] [[এমটিভি]] য়ুথ আইকন ২০০৮ <!--23.12.2008 Tue--> *‘মেগ্&zwnj; নিফিচেণ্ট মেৰি’, এআইবিএ ২০০৮ *[[জ'মি]] ষ্টুডেণ্টছ্ ফেডাৰেছন (ZSF)ৰ দ্বাৰা নিউ লামকা ৱাইপিএ হলত সম্বৰ্ধনা জ্ঞাপন<!--on 17 of December IS THE DATE REQUIRED?--> ২০০৮ *[[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]], ২০০৯<ref>{{cite news|title=President Pratibha Patil presents Khel Ratna, Arjuna awards|url=http://www.hindustantimes.com/News-Feed/Sport/President-Pratibha-Patil-presents-Khel-Ratna-Arjuna-awards/Article1-448315.aspx|accessdate=2 June 2012|newspaper=[[Hindustan Times]]|date=29 August 2009|archivedate=9 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131009170056/http://www.hindustantimes.com/News-Feed/Sport/President-Pratibha-Patil-presents-Khel-Ratna-Arjuna-awards/Article1-448315.aspx|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/holnus/000200907291721.htm |title=Mary Kom, Vijender and Sushil get Khel Ratna |publisher=The Hindu |date=2009-07-29 |accessdate=2010-05-08 |location=Chennai, India}}</ref> *[[আন্তৰ্জাতিক বক্সিং সংস্থা]]ৰ মহিলা বক্সিং এম্বেচেদৰ ২০০৯<ref>Manipur Express, 31.6.2006 Sat, Ed. L. Chinkhanlian, Lamka; The Sangai Express, 19.4.2008, Imphal</ref><ref>{{cite web |url=http://zogam.com/index.php?option=com_content&task=view&id=6828&Itemid=224 |title=MARY KOM MC (Mangte Chungneijang) |publisher=Zogam.Com |date=2009-11-03 |first=Dr. G. |last=Zamzachin |accessdate=2010-05-08 |archivedate=2011-10-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111009113700/http://zogam.com/index.php?option=com_content&task=view&id=6828&Itemid=224 |deadurl=yes }}</ref> *স্পৰ্টছৱ'মেন অফ দা ইয়েৰ ২০১০, ছাহাৰা চ্পৰ্টছ এৱাৰ্ড<ref>{{cite news|url=http://liveindia.tv/sports/sahara-sports-awards-sushil-kumar-mary-kom-get-top-honours/|title=Sahara Sports Awards: Sushil Kumar, Mary Kom get top honours|date=October 31, 2010|access-date=August 8, 2012|archivedate=March 13, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120313093315/http://liveindia.tv/sports/sahara-sports-awards-sushil-kumar-mary-kom-get-top-honours/|deadurl=yes}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{reflist|2}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{কমন্স শ্ৰেণী|Mary Kom|মেৰী কম}} *[http://www.marykom.com/marykom/index.php মেৰী কম – আধিকাৰিক ৱেবছাইট] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120903131604/http://www.marykom.com/marykom/index.php |date=2012-09-03 }} *[http://www.wban.org/biog/marykom.htm মেৰী কম জীৱনী] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303170442/http://www.wban.org/biog/marykom.htm |date=2016-03-03 }} *[https://archive.is/20121209122451/www.london2012.com/athlete/hmangte-chungneijang-mery-kom-1074112/ ২০১২ লণ্ডন অলিম্পিক] {{অলিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়}} {{ৰাজীৱ গান্ধী খেল ৰত্ন বঁটা}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মণিপুৰৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বক্সাৰ]] [[শ্ৰেণী:অলিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়]] [[শ্ৰেণী:অৰ্জুন বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:মেজৰ ধ্যান চান্দ খেলৰত্ন বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মবিভূষণ বঁটা বিজয়ী]] 3mom03r4jzdtst5qbzroir96rpa6h6w 4 29980 514962 514757 2025-06-04T18:36:21Z Kandarpajit Kallol 6257 514962 wikitext text/x-wiki {{ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/Level/Nav bar}} {{Shortcut|WP:VA|WP:VITAL}} <span style="font-size: 115%; font-weight: bold"><span style="color: red">বিশেষ দ্ৰষ্টব্য:</span> এই তালিকাখন মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|গোলকীয় তালিকাৰ]] প্ৰতিলিপি। অনুগ্ৰহ কৰি এই তালিকাখন পোনপটিয়াকৈ সলনি নকৰে যেন। আপুনি যদি কোনো বিষয় ইয়াত সংযোগ কৰিব বিচাৰে, প্ৰথমে মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:Talk:List of articles every Wikipedia should have|আলোচনা পৃষ্ঠাত]] আলোচনা কৰক। কোনো বিষয় সংযোগ বা বিলোপ কৰিবৰ বাবে উপযুক্ত যুক্তি দৰ্শোৱা প্ৰয়োজন। </span> এই তালিকাখনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা প্ৰবন্ধসমূহ প্ৰতিখন ৱিকিপিডিয়াতে থকাতো অত্যাৱশ্যকীয় হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। এই প্ৰবন্ধসমূহ উচ্চ মানদণ্ডৰ তথা নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ হোৱাটো বাঞ্ছনীয়। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াতো এই প্ৰবন্ধসমূহ থকাটো প্ৰয়োজনীয়। আপুনিও এই প্ৰবন্ধসমূহ সৃষ্টি বা বিস্তাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। অধিক সহায়ৰ বাবে [[সহায়:সমল|ইয়াত]] ক্লিক কৰক। এই পৃষ্ঠাত '''ৱিকিপিডিয়াৰ ১,০০০ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ'''ক তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। এই তালিকা হৈছে ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকাৰ তৃতীয় স্তৰ। ১০,০০০ প্ৰবন্ধ সমৃদ্ধ বিস্তাৰিত তালিকা চতুৰ্থ স্তৰৰ এখনো [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/বিস্তাৰিত|ইয়াত]] উপলব্ধ আছে। আন দুখন চমু তালিকা ক্ৰমে দ্বিতীয় স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/২|১০০টা প্ৰবন্ধ]] আৰু প্ৰথম স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/১|শীৰ্ষ ১০টা প্ৰবন্ধও]] আছে। এই তালিকাখনৰ নবীনতম সংস্কৰণটোৰ বাবে [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|এই লিঙ্কটো]] চাব পাৰে। [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়া|পঞ্চম স্তৰৰ]] আন এখন তালিকা আছে, যিখনত ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়াবোৰত থাকিব লগা অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা দিয়া হৈছে। {{Progress bar|{{#expr:(100-((194/1000)*100))}} |text = প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰা হ'ল}} {{TOCright}} {| class="wikitable" width="40%" |+ বিষয়বস্তু অনুসৰি প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা |- ! বিষয়!! প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা!! প্ৰবন্ধ আছে!! প্ৰবন্ধ নাই |- | জীৱনী || ২০৪ || ১২৫ || ৭৯ |- | দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান || ১৮ || ১৮ || ০ |- | বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম || ২৫ || ২৫ || ০ |- | সমাজ বিজ্ঞান || ৭০ || ৫০ || ২০ |- | ভাষা আৰু সাহিত্য || ৪৬ || ৪৬ || ০ |- | প্ৰমিতি || ১২ || ১২ || ০ |- | বিজ্ঞান || ২৫৭ || ২৫৭ || ০ |- | খাদ্য আৰু কৃষি || ৩৪ || ৩৪ || ০ |- | প্ৰযুক্তি || ৬৭ || ৩৯ || ২৮ |- | কলা আৰু বিনোদন || ৭৫ || ৪৭ || ২৮ |- | ইতিহাস || ৪৬ || ২৬ || ২০ |- | ভূগোল || ১৪৬ || ১২৭ || ১৯ |- | '''মুঠ''' || '''১০০০''' || '''৮০৬''' || '''১৯৪''' |} <small>* এই তালিকাখন অন্তিমবাৰৰ বাবে ৪ জুন ২০২৫-ত সংশোধন কৰা হৈছে। </small> == জীৱনী == === শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ === {{div col|2}} # [[লী ক'ৰবাজিয়ে]] ([[:en:Le Corbusier]]) # [[চালভাড' ডালি]] ([[:en:Salvador Dalí]]) # [[এলব্ৰেখট ড্যুৰাৰ]] ([[:en:Albrecht Dürer]]) # '''[[ভিনচেণ্ট ভেন গঘ]] ([[:en:Vincent van Gogh]])''' # [[ফ্ৰান্সিছক' গয়া]] ([[:en:Francisco Goya]]) # [[কাটুশ্বিকা হ'কচাই]] ([[:en:Hokusai]]) # [[ফ্ৰিদা কাল']] ([[:en:Frida Kahlo]]) # '''[[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]] ([[:en:Leonardo da Vinci]])''' # [[হেনৰি মেটিশ্ব]] ([[:en:Henri Matisse]]) # '''[[মাইকেলেঞ্জেল']] ([[:en:Michelangelo]])''' # '''[[পাব্‌ল' পিকাছ']] ([[:en:Pablo Picasso]])''' # [[ৰাফায়েল]] ([[:en:Raphael]]) # '''[[ৰে'ম্ব্ৰেণ্ট]] ([[:en:Rembrandt]])''' # [[পিটাৰ পল ৰুবেন্স]] ([[:en:Peter Paul Rubens]]) # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) {{div col end}} === লেখক, নাট্যকাৰ আৰু কবি === {{div col|2}} # [[চাৰ্লছ ডিকেন্স]] ([[:en:Charles Dickens]]) # [[ফিওদোৰ দস্তয়েভস্কি]] ([[:en:Fyodor Dostoevsky]]) # [[নাগিব মাহফুজ]] ([[:en:Naguib Mahfouz]]) # [[গাব্ৰিয়েল গাৰ্ছিয়া মাৰ্কেছ]] ([[:en:Gabriel García Márquez]]) # [[হোমাৰ]] ([[:en:Homer]]) # [[ফ্ৰান্‌জ কাফ্‌কা]] ([[:en:Franz Kafka]]) # [[কালিদাস]] ([[:en:Kālidāsa]]) # [[মাৰ্চেল প্ৰুষ্ট]] ([[:en:Marcel Proust]]) # [[উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ]] ([[:en:William Shakespeare]]) # [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]] ([[:en:Rabindranath Tagore]]) # [[লীঅ' টলষ্টয়]] ([[:en:Leo Tolstoy]]) # [[মাৰ্ক টোৱেইন]] ([[:en:Mark Twain]]) # [[দান্তে আলিগিয়েৰি]] ([[:en:Dante Alighieri]]) # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[লৰ্ড বায়ৰন]] ([[:en:Lord Byron]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জেফ্ৰি চ'ছাৰ]] ([[:en:Geoffrey Chaucer]]) # [[এণ্টন চেকভ]] ([[:en:Anton Chekhov]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[লি বাই]] ([[:en:Li Bai]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) # [[ভাৰ্জিল]] ([[:en:Virgil]]) {{div col end}} === সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী === {{div col|2}} # [[দ্য বিটল্‌চ]] ([[:en:The Beatles]]) # '''[[লুটৱিস ফান বিটহ'ফন]] ([[:en:Ludwig van Beethoven]])''' # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # '''[[জোহান চেবাষ্টিয়ান বাক]] ([[:en:Johann Sebastian Bach]])''' # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # '''[[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])''' # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # '''[[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])''' # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) # '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])''' {{div col end}} === অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী === {{div col|2}} # [[নীল আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Neil Armstrong]]) # '''[[ক্ৰিষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] ([[:en:Christopher Columbus]])''' # [[জেমছ কুক]] ([[:en:James Cook]]) # '''[[য়ুৰি গেগেৰিন]] ([[:en:Yuri Gagarin]])''' # [[ভাস্কো দা গামা]] ([[:en:Vasco da Gama]]) # [[ইবন বটুতা]] ([[:en:Ibn Battuta]]) # '''[[ফাৰ্ডিনেণ্ড মেগালান]] ([[:en:Ferdinand Magellan]])''' # [[মাৰ্ক’ প’ল’]] ([[:en:Marco Polo]]) # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু অভিনয় শিল্পী === {{div col|2}} # [[ইংমাৰ বাৰ্গমেন]] ([[:en:Ingmar Bergman]]) # [[ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট]] ([[:en:Sarah Bernhardt]]) # [[চাৰ্লি চেপলিন]] ([[:en:Charlie Chaplin]]) # [[মাৰ্লিন ডিট্ৰিস]] ([[:en:Marlene Dietrich]]) # [[ৱাল্ট ডিজনী]] ([[:en:Walt Disney]]) # [[ছেৰ্গেই আইজেনষ্টাইন]] ([[:en:Sergei Eisenstein]]) # [[আলফ্ৰেড হিচকক]] ([[:en:Alfred Hitchcock]]) # [[ষ্টেনলি কুবৰিক]] ([[:en:Stanley Kubrick]]) # [[আকিৰা কুৰোছাৱা]] ([[:en:Akira Kurosawa]]) # [[মেৰিলিন মন্‌ৰ']] ([[:en:Marilyn Monroe]]) # [[সত্যজিৎ ৰায়]] ([[:en:Satyajit Ray]]) # [[ষ্টিভেন স্পিলবাৰ্গ]] ([[:en:Steven Spielberg]]) # [[ফেডেৰিক' ফেল্লিনি]] ([[:en:Federico Fellini]]) {{div col end}} === উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ === {{div col|3}} # '''[[আৰ্কিমিডিছ]] ([[:en:Archimedes]])''' # [[টিম বাৰ্নাৰ্ছ লী]] ([[:en:Tim Berners-Lee]]) # [[ব্ৰহ্মগুপ্ত]] ([[:en:Brahmagupta]]) # '''[[নিক'লাচ ক'পাৰ্নিকাচ]] ([[:en:Nicolaus Copernicus]])''' # '''[[মেৰী কুৰী]] ([[:en:Marie Curie]])''' # '''[[চাৰ্লছ ডাৰউইন]] ([[:en:Charles Darwin]])''' # '''[[টমাছ আলভা এডিচন]] ([[:en:Thomas Edison]])''' # '''[[এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন]] ([[:en:Albert Einstein]])''' # '''[[ইউক্লিড]] ([[:en:Euclid]])''' # [[লিঅ'নাৰ্ড অইলাৰ]] ([[:en:Leonhard Euler]]) # [[মাইকেল ফেৰাডে]] ([[:en:Michael Faraday]]) # '''[[হেনৰী ফৰ্ড]] ([[:en:Henry Ford]])''' # '''[[গেলিলিঅ’ গেলিলি]] ([[:en:Galileo Galilei]])''' # [[কাৰ্ল ফ্ৰিডৰিখ গাউছ]] ([[:en:Carl Friedrich Gauss]]) # '''[[জ'হানেছ গুটন্‌বাৰ্গ]] ([[:en:Johannes Gutenberg]])''' # [[জহান্স কেপলাৰ]] ([[:en:Johannes Kepler]]) # [[কাৰ্ল লিনিয়াছ]] ([[:en:Carl Linnaeus]]) # '''[[আইজাক নিউটন]] ([[:en:Isaac Newton]])''' # '''[[লুই পেষ্ট'ৰ]] ([[:en:Louis Pasteur]])''' # '''[[মেক্স প্লেংক]] ([[:en:Max Planck]])''' # [[আৰ্নেষ্ট ৰাডাৰফ'ৰ্ড]] ([[:en:Ernest Rutherford]]) # '''[[নিক'লা টেছলা]] ([[:en:Nikola Tesla]])''' # '''[[এলান ট্যুৰিং]] ([[:en:Alan Turing]])''' # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[এনৰিক' ফাৰ্মী]] ([[:en:Enrico Fermi]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # '''[[ডেভিদ হিলবাৰ্ট]] ([[:en:David Hilbert]])''' # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[আল খোৱাৰিজমি]] ([[:en:Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]]) # [[গট‌ফ্ৰিড লাইব‌নিৎস]] ([[:en:Gottfried Wilhelm Leibniz]]) # [[জেমছ ক্লাৰ্ক মেক্সৱেল]] ([[:en:James Clerk Maxwell]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # '''[[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])''' # '''[[জেমছ ৱাট]] ([[:en:James Watt]])''' {{div col end}} === দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী === {{div col|2}} # '''[[এৰিষ্ট'টল]] ([[:en:Aristotle]])''' # [[চাণক্য]] ([[:en:Chanakya]]) # '''[[কনফুচিয়াছ]] ([[:en:Confucius]])''' # '''[[চিগ্‌মণ্ড ফ্ৰয়েড]] ([[:en:Sigmund Freud]])''' # '''[[কাৰ্ল মাৰ্ক্স]] ([[:en:Karl Marx]])''' # [[এডাম স্মিথ]] ([[:en:Adam Smith]]) # '''[[ছক্ৰেটিছ]] ([[:en:Socrates]])''' # [[জঁ-জাক ৰুছ’]] ([[:en:Jean-Jacques Rousseau]]) # '''[[ৰেনে ডেকাৰ্ট]] ([[:en:René Descartes]])''' # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ন'ম চম্‌স্কি]] ([[:en:Noam Chomsky]]) # [[হেগেল]] ([[:en:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # '''[[ইমানুৱেল কাণ্ট]] ([[:en:Immanuel Kant]])''' # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # '''[[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])''' # '''[[জন লক]] ([[:en:John Locke]])''' # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]] ([[:en:Friedrich Nietzsche]])''' # '''[[প্লেটো]] ([[:en:Plato]])''' # [[জ্যা পল ছাট্টে]] ([[:en:Jean-Paul Sartre]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # '''[[ভলতেয়ৰ]] ([[:en:Voltaire]])''' # [[মেক্স ৱেবাৰ]] ([[:en:Max Weber]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) {{div col end}} === ৰাজনীতিবিদ === {{div col|3}} # [[সম্ৰাট অশোক]] ([[:en:Ashoka]]) <!-- Greatest Indian monarch of antiquity; spread Buddhism --> # '''[[নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্ট]] ([[:en:Napoleon]])''' # [[জুলিয়াছ চিজাৰ]] ([[:en:Julius Caesar]]) # [[মোহনদাস কৰমচান্দ গান্ধী]] ([[:en:Mohandas Karamchand Gandhi]]) # '''[[চেংগিজ খান]] ([[:en:Genghis Khan]])''' # [[চে গোৱেৰা]] ([[:en:Che Guevara]]) # '''[[এডল্ফ হিটলাৰ]] ([[:en:Adolf Hitler]])''' # [[জোন অফ আৰ্ক]] ([[:en:Joan of Arc]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ কিং, অনুজ]] ([[:en:Martin Luther King, Jr.]]) # '''[[ভ্লেডিমিৰ লেনিন]] ([[:en:Vladimir Lenin]])''' # [[নেলছন মেণ্ডেলা]] ([[:en:Nelson Mandela]]) # [[মাও জেদং]] ([[:en:Mao Zedong]]) # [[জৱাহৰলাল নেহৰু‎‎]] ([[:en:Jawaharlal Nehru]]) # '''[[ক্যিন ছি হোৱং]] ([[:en:Qin Shi Huang]])'''<!-- Created first Chinese state and dynasty --> # [[আকবৰ]] ([[:en:Akbar]]) # '''[[আলেকজেণ্ডাৰ]] ([[:en:Alexander the Great]])''' # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # [[সিমন বলিভাৰ]] ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # [[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]] ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # [[এলিজাবেথ প্ৰথম]] ([[:en:Elizabeth I of England]]) # [[আব্ৰাহাম লিংকন]] ([[:en:Abraham Lincoln]]) # [[লুই চতুৰ্থ]] ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # [[মহান পিটাৰ]] ([[:en:Peter the Great]]) # [[ফ্ৰেংকলিন ডি ৰুজভেল্ট]] ([[:en:Franklin D. Roosevelt]]) # [[ছালাহুদ্দিন আয়ুবী]] ([[:en:Saladin]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) <!-- Greatest Ottoman sultan --> # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) <!-- Conquered Persia, Syria, Palestine, and Egypt for Islam --> # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]] ([[:en:George Washington]])''' {{div col end}} === ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ === {{div col|2}} # [[ইব্ৰাহিম]] ([[:en:Abraham]]) # [[গৌতম বুদ্ধ]] ([[:en:Buddha]]) # [[মুহাম্মাদ]] ([[:en:Muhammad]]) # [[যীশু]] ([[:en:Jesus]]) # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ]] ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) # [[নাগাৰ্জুন]] ([[:en:Nagarjuna]]) {{div col end}} == দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান == === দৰ্শন === {{div col|2}} # [[সৌন্দৰ্য]] ([[:en:Beauty]]) # [[দ্বন্দ্ববাদ]] ([[:en:Dialectic]]) # [[নৈতিকতা]] ([[:en:Ethics]]) # [[জ্ঞানতত্ত্ব]] ([[:en:Epistemology]]) # [[নাৰীবাদ]] ([[:en:Feminism]]) # [[স্বইচ্ছা]] ([[:en:Free will]]) # '''[[জ্ঞান]] ([[:en:Knowledge]])''' # [[তৰ্কশাস্ত্ৰ]] ([[:en:Logic]]) # [[মন]] ([[:en:Mind]]) # '''[[দৰ্শন]] ([[:en:Philosophy]])''' # [[সম্ভাৱিতা]] ([[:en:Probability]]) # [[বাস্তৱতা]] ([[:en:Reality]]) # [[সত্য]] ([[:en:Truth]]) {{div col end}} === মনোবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[আচৰণ]] ([[:en:Behavior]])''' # '''[[আবেগ]] ([[:en:Emotion]])''' # [[প্ৰেম]] ([[:en:Love]]) # [[মনোবিজ্ঞান]] ([[:en:Psychology]]) # '''[[চিন্তা]] ([[:en:Thought]])''' {{div col end}} == বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম == # '''[[ভগৱান]] ([[:en:God]])''' # '''[[শ্ৰুতিকথা]] ([[:en:Mythology]])''' # বিশ্ববীক্ষা দৰ্শন ## [[নাস্তিকতা]] ([[:en:Atheism]]) ## [[মৌলবাদ]] ([[:en:Fundamentalism]]) ## [[বস্তুবাদ]] ([[:en:Materialism]]) ## [[একেশ্বৰবাদ]] ([[:en:Monotheism]]) ## [[বহু-ঈশ্বৰবাদ]] ([[:en:Polytheism]]) # '''[[আত্মা]] ([[:en:Soul]])''' # '''[[ধৰ্ম]] ([[:en:Religion]])''' # উল্লৰখযোগ্য ধৰ্ম ## '''[[বৌদ্ধ ধৰ্ম]] ([[:en:Buddhism]])''' ## '''[[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]] ([[:en:Christianity]])''' ### [[কেথলিক গিৰ্জা]] ([[:en:Catholic Church]]) ## [[কনফুচিয়াছ ধৰ্ম]] ([[:en:Confucianism]]) ## '''[[হিন্দু ধৰ্ম]] ([[:en:Hinduism]])''' ### [[ত্ৰিমূৰ্তি]] ([[:en:Trimurti]]) ## '''[[ইছলাম]] ([[:en:Islam]])''' ### [[ছিয়া ইছলাম]] ([[:en:Shia Islam]]) ## [[জৈন ধৰ্ম]] ([[:en:Jainism]]) ## '''[[ইহুদী ধৰ্ম]] ([[:en:Judaism]])''' ## [[শিখ ধৰ্ম]] ([[:en:Sikhism]]) ## [[তাওবাদ]] ([[:en:Taoism]]) ## [[জৰথুষ্ট্ৰবাদ]] ([[:en:Zoroastrianism]]) # আধ্যাত্মিক অভ্যসন ## [[চুফীবাদ]] ([[:en:Sufism]]) ## [[যোগাসন]] ([[:en:Yoga]]) ## [[জেন]] ([[:en:Zen]]) == সমাজ বিজ্ঞান == {{div col|2}} # '''[[সমাজ]] ([[:en:Society]])''' # [[সভ্যতা]] ([[:en:Civilization]]) # '''[[শিক্ষা]] ([[:en:Education]])''' {{div col end}} === পৰিয়াল আৰু সম্বন্ধ === {{div col|2}} # '''[[পৰিয়াল]] ([[:en:Family]])''' # '''[[শিশু]] ([[:en:Child]])''' # [[পুৰুষ]] ([[:en:Man]]) # '''[[বিবাহ]] ([[:en:Marriage]])''' # [[মহিলা]] ([[:en:Woman]]) {{div col end}} === ৰাজনীতি === {{div col|2}} # '''[[ৰাজনীতি]] ([[:en:Politics]])''' # [[নৈৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Anarchism]]) # [[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]] ([[:en:Colonialism]]) # [[সাম্যবাদ]] ([[:en:Communism]]) # [[ৰক্ষণশীলতাবাদ]] ([[:en:Conservatism]]) # [[গণতন্ত্ৰ]] ([[:en:Democracy]]) # [[একনায়কত্ববাদ]] ([[:en:Dictatorship]]) # [[কূটনীতি]] ([[:en:Diplomacy]]) # [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]]) # [[গোলকীকৰণ]] ([[:en:Globalization]]) # '''[[চৰকাৰ]] ([[:en:Government]])''' # [[মতাদৰ্শ]] ([[:en:Ideology]]) # [[সাম্ৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Imperialism]]) # [[উদাৰনৈতিকতাবাদ]] ([[:en:Liberalism]]) # [[মাৰ্ক্সবাদ]] ([[:en:Marxism]]) # [[ৰাজতন্ত্ৰ]] ([[:en:Monarchy]]) # [[জাতীয়তাবাদ]] ([[:en:Nationalism]]) # [[গণৰাজ্য]] ([[:en:Republic]]) # [[সমাজবাদ]] ([[:en:Socialism]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:State (polity)]])''' # [[ৰাজনৈতিক দল]] ([[:en:Political party]]) # [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]]) # [[সন্ত্ৰাসবাদ]] ([[:en:Terrorism]]) {{div col end}} === বাণিজ্য আৰু অৰ্থনীতি === {{div col|2}} # '''[[অৰ্থনীতি]] ([[:en:Economics]])''' # [[মূলধন (অৰ্থনীতি)]] ([[:en:Capital (economics)]]) # [[পুঁজিবাদ]] ([[:en:Capitalism]]) # [[প্ৰচলিত মুদ্ৰা (চলাৰ্থ)]] ([[:en:Currency]]) ## [[ইউৰো]] ([[:en:Euro]]) ## [[জাপানীজ য়েন]] ([[:en:Japanese yen]]) ## [[আমেৰিকান ডলাৰ]] ([[:en:United States dollar]]) # [[উদ্যোগ]] ([[:en:Industry]]) # '''[[মুদ্ৰা]] ([[:en:Money]])''' # [[কৰ]] ([[:en:Tax]]) {{div col end}} === আইন === {{div col|2}} # '''[[আইন]] ([[:en:Law]])''' # [[সংবিধান]] ([[:en:Constitution]]) {{div col end}} === আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা === {{div col|2}} # [[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]] ([[:en:African Union]]) # [[আৰব লীগ]] ([[:en:Arab League]]) # [[দক্ষিণ-পূব এচিয় ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ সংগঠন]] ([[:en:ASEAN]]) # [[জাতিসমূহৰ সংঘ]] ([[:en:Commonwealth of Nations]]) <!-- [[কমনৱেলথ ৰাষ্ট্ৰ]] --> # [[ইউৰোপিয়ান ইউনিয়ন]] ([[:en:European Union]]) # '''[[ৰেডক্ৰছ]] ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])''' # [[নাটো]] ([[:en:NATO]]) # [[ন'বেল বঁটা]] ([[:en:Nobel Prize]]) # [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰসংঘ]] ([[:en:United Nations]])''' ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়]] ([[:en:International Court of Justice]]) ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি]] ([[:en:International Monetary Fund]]) ## [[ৰাষ্ট্ৰসংঘ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সংস্কৃতি সংস্থা]] ([[:en:UNESCO]]) ## [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]]) ## [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]] ([[:en:World Health Organization]]) # [[বিশ্ব বেংক]] ([[:en:World Bank]]) # [[বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা]] ([[:en:World Trade Organization]]) {{div col end}} === যুদ্ধ আৰু সৈন্যবাহিনী === {{div col|2}} # '''[[সৈন্যবাহিনী]] ([[:en:Military]])''' # '''[[শান্তি]] ([[:en:Peace]])''' # '''[[যুদ্ধ]] ([[:en:War]])''' ## [[গৃহযুদ্ধ]] ([[:en:Civil war]]) {{div col end}} === সামাজিক সমস্যা === {{div col|2}} # [[গৰ্ভপাত]] ([[:en:Abortion]]) # '''[[মৃত্যুদণ্ড]] ([[:en:Capital punishment]])''' # '''[[মানৱ অধিকাৰ]] ([[:en:Human rights]])''' # [[দৰিদ্ৰতা]] ([[:en:Poverty]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য]] ([[:en:Racism]]) # '''[[দাসত্ব]] ([[:en:Slavery]])''' {{div col end}} == ভাষা আৰু সাহিত্য == # '''[[ভাষা]] ([[:en:Language]])''' # গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাষাসমূহ ## [[আৰবী ভাষা]] ([[:en:Arabic language]]) ## [[বঙালী ভাষা]] ([[:en:Bengali language]]) ## [[চীনা ভাষা]] ([[:en:Chinese language]]) <!--With the clarification that it is, linguistically speaking, not a single language.--> ## [[ইংৰাজী ভাষা]] ([[:en:English language]]) ## [[ফৰাচী ভাষা]] ([[:en:French language]]) ## [[জাৰ্মান ভাষা]] ([[:en:German language]]) ## [[গ্ৰীক ভাষা]] ([[:en:Greek language]]) ## [[হিব্ৰু ভাষা]] ([[:en:Hebrew language]]) ## [[হিন্দুস্তানী ভাষা]] ([[:en:Hindi-Urdu language]]) ## [[জাপানী ভাষা]] ([[:en:Japanese language]]) ## [[লেটিন ভাষা]] ([[:en:Latin language]]) ## [[ফাৰ্চী ভাষা]] ([[:en:Persian language]]) ## [[পৰ্তুগীজ ভাষা]] ([[:en:Portuguese language]]) ## [[ৰুছ ভাষা]] ([[:en:Russian language]]) ## [[সংস্কৃত]] ([[:en:Sanskrit]]) ## [[স্পেনীছ ভাষা]] ([[:en:Spanish language]]) ## [[স্বাহিলী ভাষা]] ([[:en:Swahili language]]) ## [[তুৰ্কী ভাষা]] ([[:en:Turkish language]]) # [[ভাষাবিজ্ঞান]] ([[:en:Linguistics]]) # [[ব্যাকৰণ‎]] ([[:en:Grammar]]) # '''[[শব্দ (ব্যাকৰণ‎)]] ([[:en:Word]])''' ## [[ধ্বনি]] ([[:en:Phoneme]]) ## [[আখৰ]] ([[:en:Syllable]]) # '''[[লিখন পদ্ধতি]] ([[:en:Writing system]])''' ## [[আৰবী বৰ্ণমালা]] ([[:en:Arabic alphabet]]) ## [[চীনা ভাৱচিত্ৰ]] ([[:en:Chinese characters]]) ## [[চিৰিলিক লিপি]] ([[:en:Cyrillic script]]) ## [[গ্ৰীক বৰ্ণমালা]] ([[:en:Greek alphabet]]) ## [[হানগুল লিপি]] ([[:en:Hangul]]) ## [[ৰোমান লিপি]] ([[:en:Latin alphabet]]) # [[সাক্ষৰতা]] ([[:en:Literacy]]) # '''[[অনুবাদ]] ([[:en:Translation]])''' # '''[[সাহিত্য]] ([[:en:Literature]])''' ## [[গদ্য]] ([[:en:Prose]]) ## [[দ্য আৰ্ট অফ ৱাৰ]] ([[:en:The Art of War]]) ## [[কল্প-সাহিত্য]] ([[:en:Fiction]]) ### [[আলিফ লেইলা]] ([[:en:One Thousand and One Nights]]) ## [[উপন্যাস]] ([[:en:Novel]]) ### [[ড্ৰিম অফ দা ৰেড চেম্বাৰ]] ([[:en:Dream of the Red Chamber]]) ### [[দ্য টেল অফ গেঞ্জি]] ([[:en:The Tale of Genji]]) ## '''[[কবিতা]] ([[:en:Poetry]])''' ### [[গিলগামেশৰ মহাকাব্য]] ([[:en:Epic of Gilgamesh]]) ### [[ইলিয়াদ]] ([[:en:Iliad]]) ### [[মহাভাৰত]] ([[:en:Mahābhārata]]) ### [[শাহনামা]] ([[:en:Shāhnāma]]) == প্ৰমিতি == # '''[[প্ৰমিতি]] ([[:en:Measurement]])''' # [[আন্তৰ্জাতিক একক পদ্ধতি]] ([[:en:International System of Units]]) === ভৰ, আয়তন আৰু দূৰত্ব === # [[কিলোগ্ৰাম]] ([[:en:Kilogram]]) # [[লিটাৰ]] ([[:en:Litre]]) # [[মিটাৰ]] ([[:en:Metre]]) === সময় === {{div col|2}} # '''[[দিনপঞ্জী]] ([[:en:Calendar]])''' ## [[গ্ৰেগৰিয়ান বৰ্ষপঞ্জী]] ([[:en:Gregorian calendar]]) # [[ঘড়ী]] ([[:en:Clock]]) # [[ছেকেণ্ড]] ([[:en:Second]]) # '''[[দিন]] ([[:en:Day]])''' # '''[[বছৰ]] ([[:en:Year]])''' # [[সময় অঞ্চল]] ([[:en:Time zone]]) {{div col end}} == বিজ্ঞান == # '''[[বিজ্ঞান]] ([[:en:Science]])''' # '''[[প্ৰকৃতি]] ([[:en:Nature]])''' === জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান]] ([[:en:Astronomy]])''' # [[গ্ৰহাণু]] ([[:en:Asteroid]]) # '''[[মহানাদ]] ([[:en:Big Bang]])''' # '''[[কৃষ্ণগহ্বৰ]] ([[:en:Black hole]])''' # [[ধূমকেতু]] ([[:en:Comet]]) # '''[[তাৰকাৰাজ্য]] ([[:en:Galaxy]])''' ## [[হাতীপটি]] ([[:en:Milky Way]]) # '''[[চন্দ্ৰ]] ([[:en:Moon]])''' # '''[[গ্ৰহ]] ([[:en:Planet]])''' ## '''[[পৃথিৱী]] ([[:en:Earth]])''' ## [[বৃহস্পতি গ্ৰহ]] ([[:en:Jupiter]]) ## [[মঙ্গল গ্ৰহ]] ([[:en:Mars]]) ## [[বুধ গ্ৰহ]] ([[:en:Mercury]]) ## [[নেপচুন]] ([[:en:Neptune]]) ## [[শনি গ্ৰহ]] ([[:en:Saturn]]) ## [[ইউৰেনাচ]] ([[:en:Uranus]]) ## [[শুক্ৰ গ্ৰহ]] ([[:en:Venus]]) # [[সৌৰজগত]] ([[:en:Solar System]]) # [[মহাকাশ যাত্ৰা]] ([[:en:Spaceflight]]) # '''[[নক্ষত্ৰ]] ([[:en:Star]])''' ## '''[[সূৰ্য]] ([[:en:Sun]])''' # [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]] ([[:en:Universe]]) {{div col end}} === জীৱবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জীৱবিজ্ঞান]] ([[:en:Biology]])''' # জৈৱ উপাদান ## '''[[ডি এন এ]] ([[:en:DNA]])''' ## [[উৎসেচক]] ([[:en:Enzyme]]) ## [[মাংসসাৰ]] ([[:en:Protein]]) # [[উদ্ভিদবিজ্ঞান]] ([[:en:Botany]]) # '''[[মৃত্যু]] ([[:en:Death]])''' ## [[আত্মহত্যা]] ([[:en:Suicide]]) # [[পৰিস্থিতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Ecology]]) ## [[বিপন্ন প্ৰজাতি]] ([[:en:Endangered species]]) # [[ঘৰুৱাকৰণ]] ([[:en:Domestication]]) # '''[[জীৱন]] ([[:en:Life]])''' # [[জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন]] ([[:en:Biological classification]]) ## [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)]] ([[:en:Species]]) {{div col end}} ==== জৈবিক প্ৰক্ৰিয়া ==== # '''[[বিপাক ক্ৰিয়া]] ([[:en:Metabolism]])''' ## [[পাচন]] ([[:en:Digestion]]) ## [[সালোক সংশ্লেষণ]] ([[:en:Photosynthesis]]) ## [[শ্বাসক্ৰিয়া]] ([[:en:Breathing]]) # '''[[ক্ৰমবিকাশ]] ([[:en:Evolution]])''' # '''[[প্ৰজনন]] ([[:en:Reproduction]])''' ## [[গৰ্ভধাৰণ]] ([[:en:Pregnancy]]) ## [[লিংগ]] ([[:en:Sex]]) ==== জীৱ ==== # '''[[জীৱ]] ([[:en:Organism]])''' # '''[[প্ৰাণী]] ([[:en:Animal]])''' ## [[ঘূৰণীয়া কৃমি]] ([[:en:Nematode]]) ## [[কোমলদেহী প্ৰাণী]] ([[:en:Mollusca]]) ## [[সন্ধিপদী প্ৰাণী]] ([[:en:Arthropod]]) ### '''[[পতংগ]] ([[:en:Insect]])''' #### [[পৰুৱা]] ([[:en:Ant]]) #### [[মৌ-মাখি]] ([[:en:Bee]]) #### [[মহ]] ([[:en:Mosquito]]) ### [[মকৰা]] ([[:en:Spider]]) ## ক'ৰডাটা ### '''[[উভচৰ প্ৰাণী]] ([[:en:Amphibian]])''' ### '''[[চৰাই]] ([[:en:Bird]])''' #### [[কুকুৰা]] ([[:en:Chicken]]) #### [[পাৰ চৰাই]] ([[:en:Pigeons and doves]]) ### '''[[মাছ]] ([[:en:Fish]])''' #### [[হাংগৰ]] ([[:en:Shark]]) ### '''[[স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Mammal]])''' #### [[উট]] ([[:en:Camel]]) #### [[মেকুৰী]] ([[:en:Cat]]) #### [[গৰু]] ([[:en:Cattle]]) #### [[কুকুৰ]] ([[:en:Dog]]) #### [[ঘোঁৰা]] ([[:en:Horse]]) #### [[ভেড়া]] ([[:en:Sheep]]) #### [[তীক্ষ্ণদন্তী প্ৰাণী]] ([[:en:Rodent]]) #### [[গাহৰি]] ([[:en:Domestic pig]]) #### [[প্ৰাইমেট]] ([[:en:Primate]]) ##### '''[[মানুহ]] ([[:en:Human]])''' #### [[সামুদ্ৰিক স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Marine mammal]]) ##### [[তিমি]] ([[:en:Cetacea]]) ### '''[[সৰীসৃপ]] ([[:en:Reptile]])''' #### [[ডাইন’চৰ]] ([[:en:Dinosaur]]) #### [[সাপ]] ([[:en:Snake]]) # [[আৰ্কিয়া]] ([[:en:Archaea]]) # '''[[বেক্টেৰিয়া]] ([[:en:Bacteria]])''' # '''[[ভেঁকুৰ]] ([[:en:Fungus]])''' # '''[[উদ্ভিদ]] ([[:en:Plant]])''' ## [[ফুল]] ([[:en:Flower]]) ## [[বৃক্ষ]] ([[:en:Tree]]) # [[প্ৰটিষ্টা]] ([[:en:Protist]]) ==== শৰীৰস্থান ==== # '''[[শৰীৰস্থান]] ([[:en:Anatomy]])''' # [[স্তন]] ([[:en:Breast]]) # '''[[কোষ (জীৱবিজ্ঞান)]] ([[:en:Cell (biology)]])''' # [[সংবহন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Circulatory system]]) ## [[তেজ]] ([[:en:Blood]]) ## [[হৃদযন্ত্ৰ]] ([[:en:Heart]]) # [[অন্তঃস্ৰাৱী তন্ত্ৰ]] ([[:en:Endocrine system]]) # [[পাচন নলী]] ([[:en:Human gastrointestinal tract]]) ## [[বৃহদান্ত্ৰ]] ([[:en:Large intestine]]) ## [[ক্ষুদ্ৰান্ত্ৰ]] ([[:en:Small intestine]]) ## [[যকৃৎ]] ([[:en:Liver]]) # [[পেশী]] ([[:en:Muscle]]) # [[স্নায়ু তন্ত্ৰ]] ([[:en:Nervous system]]) ## [[মস্তিষ্ক]] ([[:en:Brain]]) ## [[স্নায়ু]] ([[:en:Nerve]]) ## [[সংবেদন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Sensory system]]) ### [[কৰ্ণ (অংগ)]] ([[:en:Ear]]) ### [[নাক]] ([[:en:Nose]]) ### [[চকু]] ([[:en:Eye]]) # [[প্ৰজনন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Reproductive system]]) # [[শ্বাস তন্ত্ৰ]] ([[:en:Respiratory system]]) # [[কংকাল]] ([[:en:Skeleton]]) # [[চৰ্ম]] ([[:en:Skin]]) === স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] ([[:en:Medicine]])''' # [[আসক্তি]] ([[:en:Addiction]]) ## [[ইথান'ল]] ([[:en:Ethanol]]) ## [[ধঁপাত]] ([[:en:Tobacco]]) # [[আলজেমাৰ ৰোগ]] ([[:en:Alzheimer's disease]]) # '''[[কৰ্কট ৰোগ]] ([[:en:Cancer]])''' # [[ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ]] ([[:en:COPD]]) # [[পানীলগা জ্বৰ]] ([[:en:Common cold]]) # [[দন্ত চিকিৎসা]] ([[:en:Dentistry]]) # [[প্ৰতিবন্ধকতা]] ([[:en:Disability]]) ## [[অন্ধত্ব]] ([[:en:Blindness]]) ## [[বধিৰতা]] ([[:en:Deafness]]) # [[মানসিক বিসংগতি]] ([[:en:Mental disorder]]) # '''[[ৰোগ]] ([[:en:Disease]])''' # [[মৃগীৰোগ]] ([[:en:Epilepsy]]) # [[ঔষধ]] ([[:en:Pharmaceutical drug]]) ## [[প্ৰতিজৈৱিক]] ([[:en:Antibiotic]]) # '''[[স্বাস্থ্য]] ([[:en:Health]])''' # [[গেষ্ট্ৰ’এণ্টেৰাইটিছ]] ([[:en:Gastroenteritis]]) # [[মূৰৰ বিষ]] ([[:en:Headache]]) # [[মাইঅ'কাৰ্দিয়েল ইনফাৰ্কচন]] ([[:en:Heart attack]]) # [[প্ৰতিৰোধ তন্ত্ৰ]] ([[:en:Immune system]]) # '''[[মেলেৰিয়া]] ([[:en:Malaria]])''' # [[অপুষ্টি]] ([[:en:Malnutrition]]) # [[ঋতুস্ৰাৱ]] ([[:en:Menstruation]]) # [[মেদবহুলতা]] ([[:en:Obesity]]) # [[বৈশ্বিক মহামাৰী]] ([[:en:Pandemic]]) # [[নিউম'নিয়া]] ([[:en:Pneumonia]]) # [[প'লিঅ'মায়েলাইটিছ]] ([[:en:Poliomyelitis]]) # [[যৌন সংক্ৰামক ৰোগ]] ([[:en:Sexually transmitted disease]]) ## '''[[এইড্‌ছ]] ([[:en:AIDS]])''' # [[ষ্ট্ৰ'ক]] ([[:en:Stroke]]) # [[যক্ষ্মা]] ([[:en:Tuberculosis]]) # [[বহুমূত্ৰ ৰোগ]] ([[:en:Diabetes mellitus]]) # '''[[ছিটা]] ([[:en:Vaccine]])''' # [[ভাইৰাছ]] ([[:en:Virus]]) ## [[ইনফ্লুৱেঞ্জা]] ([[:en:Influenza]]) ## [[বৰআই]] ([[:en:Smallpox]]) {{div col end}} === ৰসায়ন বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[ৰসায়ন বিজ্ঞান]] ([[:en:Chemistry]])''' # [[অজৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Inorganic chemistry]]) # [[জৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Biochemistry]]) ## [[হৰম'ন]] ([[:en:Hormone]]) # [[ৰাসায়নিক যৌগ]] ([[:en:Chemical compound]]) ## [[অম্ল]] ([[:en:Acid]]) ## [[ক্ষাৰ]] ([[:en:Base (chemistry)]]) ## [[লৱণ]] ([[:en:Salt]]) # '''[[ৰাসায়নিক মৌল]] ([[:en:Chemical element]])''' ## '''[[পৰ্যাবৃত্ত তালিকা]] ([[:en:Periodic table]])''' ## [[এলুমিনিয়াম]] ([[:en:Aluminium]]) ## [[কাৰ্বন]] ([[:en:Carbon]]) ## [[তাম]] ([[:en:Copper]]) ## '''[[সোণ]] ([[:en:Gold]])''' ## '''[[উদজান]] ([[:en:Hydrogen]])''' ## '''[[লো]] ([[:en:Iron]])''' ## [[নাইট্ৰ'জেন]] ([[:en:Nitrogen]]) ## '''[[অম্লজান]] ([[:en:Oxygen]])''' ## [[ৰূপ]] ([[:en:Silver]]) ## [[টিন]] ([[:en:Tin]]) # [[জৈৱিক ৰসায়ন]] ([[:en:Organic chemistry]]) ## [[এলক'হল]] ([[:en:Alcohol]]) ## [[শৰ্কৰা]] ([[:en:Carbohydrate]]) ## [[লিপিড]] ([[:en:Lipid]]) # '''[[অণু]] ([[:en:Molecule]])''' # [[বিশ্লেষণাত্মক ৰসায়ন]] ([[:en:Analytical chemistry]]) # [[ভৌত ৰসায়ন]] ([[:en:Physical chemistry]]) {{div col end}} === পৃথিৱী বিজ্ঞান === # [[হিমস্খলন]] ([[:en:Avalanche]]) # '''[[জলবায়ু]] ([[:en:Climate]])''' ## [[এল নিনয়'–দক্ষিণ দোলন]] ([[:en:El Niño–Southern Oscillation]]) ## [[গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি]] ([[:en:Global warming]]) # [[ভূমিকম্প]] ([[:en:Earthquake]]) # '''[[ভূ-বিজ্ঞান]] ([[:en:Geology]])''' ## '''[[খনিজ পদাৰ্থ]] ([[:en:Mineral]])''' ### [[হীৰা]] ([[:en:Diamond]]) ## [[ফলক বিৱৰ্তন]] ([[:en:Plate tectonics]]) ## [[শিল]] ([[:en:Rock]]) # [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ]] ([[:en:Natural disaster]]) ## [[বানপানী]] ([[:en:Flood]]) ## [[ছুনামি]] ([[:en:Tsunami]]) # [[আগ্নেয়গিৰি]] ([[:en:Volcano]]) # '''[[বতৰ]] ([[:en:Weather]])''' ## [[ডাৱৰ]] ([[:en:Cloud]]) ## [[বৰষুণ]] ([[:en:Rain]]) ## [[তুষাৰ]] ([[:en:Snow]]) ## [[ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tornado]]) ## [[ক্ৰান্তীয় ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tropical cyclone]]) ## [[বতাহ]] ([[:en:Wind]]) === পদাৰ্থ বিজ্ঞান === # '''[[পদাৰ্থ বিজ্ঞান]] ([[:en:Physics]])''' # [[ত্বৰণ]] ([[:en:Acceleration]]) # '''[[পৰমাণু]] ([[:en:Atom]])''' # '''[[শক্তি]] ([[:en:Energy]])''' ## [[শক্তিৰ সংৰক্ষণশীলতা]] ([[:en:Conservation of energy]]) # '''[[বিদ্যুৎ চুম্বকীয় বিকিৰণ]] ([[:en:Electromagnetic radiation]])''' ## [[অৱলোহিত ৰশ্মি]] ([[:en:Infrared]]) ## [[অতিবেঙুনীয়া ৰশ্মি]] ([[:en:Ultraviolet]]) ## [[পোহৰ]] ([[:en:Light]]) ### '''[[ৰং]] ([[:en:Color]])''' # [[ধ্ৰুপদী বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Classical mechanics]]) # '''[[বল]] ([[:en:Force]])''' ## [[বিদ্যুত চুম্বকত্ব]] ([[:en:Electromagnetism]]) ### [[চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰ]] ([[:en:Magnetic field]]) ## [[মহাকৰ্ষণ]] ([[:en:Gravitation]]) ## [[প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Strong interaction]]) ## [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Weak interaction]]) # [[চুম্বক]] ([[:en:Magnet]]) # '''[[ভৰ]] ([[:en:Mass]])''' # '''[[ধাতু]] ([[:en:Metal]])''' ## [[তীখা]] ([[:en:Steel]]) # [[নিউক্লীয় বিভাজন]] ([[:en:Nuclear fission]]) # '''[[পদাৰ্থৰ অৱস্থা]] ([[:en:State of matter]])''' ## [[গেছ|গেছীয়]] ([[:en:Gas]]) ## [[জুলীয়া]] ([[:en:Liquid]]) ## [[প্লাজমা]] ([[:en:Plasma]]) ## [[কঠিন]] ([[:en:Solid]]) # [[কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Quantum mechanics]]) # [[তেজস্ক্ৰিয়তা]] ([[:en:Radioactive decay]]) # '''[[সাধাৰণ আপেক্ষিকতাবাদ]] ([[:en:General relativity]])''' # [[বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ তত্ত্ব]] ([[:en:Special relativity]]) # [[অৰ্ধপৰিবাহী]] ([[:en:Semiconductor]]) # '''[[শব্দ]] ([[:en:Sound]])''' # '''[[বেগ]] ([[:en:Velocity]])''' ## [[পোহৰৰ বেগ]] ([[:en:Speed of light]]) # [[উষ্ণতা]] ([[:en:Temperature]]) # '''[[সময়]] ([[:en:Time]])''' # [[তাপগতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Thermodynamics]]) # [[ভেকুৱাম]] ([[:en:Vacuum]]) === গণিত === {{div col|2}} # '''[[গণিত]] ([[:en:Mathematics]])''' # '''[[পাটীগণিত]] ([[:en:Arithmetic]])''' ## [[ঘাতাংক]] ([[:en:Logarithm]]) ## '''[[সংখ্যা]] ([[:en:Number]])''' ## [[সংখ্যাতত্ত্ব]] ([[:en:Number theory]]) # '''[[বীজগণিত]] ([[:en:Algebra]])''' ## [[জটিল সংখ্যা]] ([[:en:Complex number]]) ## [[সমীকৰণ]] ([[:en:Equation]]) ## [[ৰৈখিক বীজগণিত]] ([[:en:Linear algebra]]) # '''[[জ্যামিতি]] ([[:en:Geometry]])''' ## [[কোণ]] ([[:en:Angle]]) ## [[ক্ষেত্ৰফল]] ([[:en:Area]]) ## [[স্থানাংক প্ৰণালী]] ([[:en:Coordinate system]]) ## [[পাই]] ([[:en:Pi]]) ## [[পাইথেগাৰাছৰ উপপাদ্য]] ([[:en:Pythagorean theorem]]) ## [[সমমিতি]] ([[:en:Symmetry]]) ## [[ত্ৰিকোণমিতি]] ([[:en:Trigonometry]]) # [[গাণিতিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Mathematical analysis]]) ## [[অৱকলনীয় সমীকৰণ]] ([[:en:Differential equation]]) ## [[সাংখ্যিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Numerical analysis]]) # সম্ভাৱিতা আৰু পৰিসংখ্যা ## [[পৰিসংখ্যা]] ([[:en:Statistics]]) # যুক্তিতত্ত্ব আৰু আধাৰ ## [[ফলন]] ([[:en:Function (mathematics)]]) ## [[অসীম]] ([[:en:Infinity]]) ## [[গাণিতিক প্ৰমাণ]] ([[:en:Mathematical proof]]) ## [[সংহতি তত্ত্ব]] ([[:en:Set theory]]) {{div col end}} == খাদ্য আৰু কৃষি == === কৃষি === # '''[[কৃষি]] ([[:en:Agriculture]])''' ## [[জলসিঞ্চন]] ([[:en:Irrigation]]) ## [[নাঙল]] ([[:en:Plough]]) ===খাদ্য=== {{div col|2}} # '''[[খাদ্য]] ([[:en:Food]])''' # [[পাউৰুটী]] ([[:en:Bread]]) # [[খাদ্যশস্য]] ([[:en:Cereal]]) ## [[যৱ]] ([[:en:Barley]]) ## [[মাকৈ]] ([[:en:Maize]]) ## [[অ'ট]] ([[:en:Oat]]) ## [[চাউল]] ([[:en:Rice]]) ## [[ৰাই]] ([[:en:Rye]]) ## [[জোৱাৰ]] ([[:en:Sorghum]]) ## [[ঘেঁহু]] ([[:en:Wheat]]) # [[পনীৰ]] ([[:en:Cheese]]) # [[চকলেট]] ([[:en:Chocolate]]) # [[মৌ]] ([[:en:Honey]]) # [[ফল]] ([[:en:Fruit]]) ## [[আপেল]] ([[:en:Apple]]) ## [[কল]] ([[:en:Banana]]) ## [[আঙুৰ]] ([[:en:Grape]]) ## [[চয়াবিন]] ([[:en:Soybean]]) ## [[নেমু]] ([[:en:Lemon]]) ## [[বাদাম]] ([[:en:Nut (fruit)]]) # [[মাংস]] ([[:en:Meat]]) # [[চেনি]] ([[:en:Sugar]]) # [[শাক-পাচলি]] ([[:en:Vegetable]]) ## [[আলু (পাচলি)|আলু]] ([[:en:Potato]]) {{div col end}} === পানীয় === {{div col|2}} # [[বিয়েৰ]] ([[:en:Beer]]) # [[কফি]] ([[:en:Coffee]]) # [[ফলৰ ৰস]] ([[:en:Juice]]) # '''[[গাখীৰ]] ([[:en:Milk]])''' # [[চাহ]] ([[:en:Tea]]) # '''[[পানী]] ([[:en:Water]])''' # [[সুৰা]] ([[:en:Wine]]) {{div col end}} == প্ৰযুক্তি == {{div col|2}} # '''[[প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Technology]])''' # [[জৈৱ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Biotechnology]]) # [[কাপোৰ]] ([[:en:Clothing]]) ## [[কপাহ]] ([[:en:Cotton]]) # [[অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা]] ([[:en:Engineering]]) ## [[যন্ত্ৰ]] ([[:en:Machine]]) ## [[ৰবট]] ([[:en:Robot]]) ## [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]]) ## [[চকা]] ([[:en:Wheel]]) # [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]]) # [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]]) {{div col end}} === যোগাযোগ === {{div col|2}} # '''[[যোগাযোগ]] ([[:en:Communication]])''' # [[কিতাপ]] ([[:en:Book]]) # '''[[তথ্য]] ([[:en:Information]])''' ## [[বিশ্বকোষ]] ([[:en:Encyclopedia]]) # [[সাংবাদিকতা]] ([[:en:Journalism]]) ## [[বাতৰিকাকত]] ([[:en:Newspaper]]) ## [[গণমাধ্যম]] ([[:en:Mass media]]) # [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]]) # [[টেলিফোন]] ([[:en:Telephone]]) {{div col end}} === অণুবিদ্যুৎ বা ইলেক্ট্ৰনিক্স === {{div col|2}} # [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]]) ## [[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]] ([[:en:Electric current]]) ## [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]]) # উপাদান ## [[ধাৰক]] ([[:en:Capacitor]]) ## [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]]) ## [[ট্ৰানজিষ্টৰ]] ([[:en:Transistor]]) ## [[ডায়ড]] ([[:en:Diode]]) ## [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]]) ## [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]]) {{div col end}} ==== কম্পিউটাৰ আৰু ইণ্টাৰনেট ==== {{div col|2}} # '''[[কম্পিউটাৰ]] ([[:en:Computer]])''' ## [[হাৰ্ড ডিস্ক ড্ৰাইভ]] ([[:en:Hard disk drive]]) ## [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]]) # [[কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা]] ([[:en:Artificial intelligence]]) # [[তথ্য প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Information technology]]) ## [[এলগৰিথম আৰু ডেইটা ষ্ট্ৰাকচাৰ]] ([[:en:Algorithm]]) # [[ইণ্টাৰনেট]] ([[:en:Internet]]) ## [[ইমেইল]] ([[:en:Email]]) ## [[ৱৰ্ল্ড ৱাইড ৱেব]] ([[:en:World Wide Web]]) # [[অপাৰেটিং চিষ্টেম]] ([[:en:Operating system]]) # [[প্ৰগ্ৰামিং ভাষা]] ([[:en:Programming language]]) # [[ছফ্টৱেৰ]] ([[:en:Software]]) {{div col end}} === শক্তি আৰু ইন্ধন === {{div col|2}} # [[নবীকৰণীয় শক্তি]] ([[:en:Renewable energy]]) # [[বিদ্যুৎ]] ([[:en:Electricity]]) ## [[পাৰমাণবিক শক্তি]] ([[:en:Nuclear power]]) # [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] ([[:en:Fossil fuel]]) # [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]]) # [[ভাপ ইঞ্জিন]] ([[:en:Steam engine]]) # [[জুই]] ([[:en:Fire]]) {{div col end}} === সামগ্ৰী === {{div col|2}} # [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]]) # [[কাগজ]] ([[:en:Paper]]) # [[প্লাষ্টিক]] ([[:en:Plastic]]) # [[কাঠ]] ([[:en:Wood]]) {{div col end}} === যাতায়াত === {{div col|2}} # [[পৰিবহণ]] ([[:en:Transport]]) # [[বিমান]] ([[:en:Aircraft]]) # [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]]) # [[চাইকেল]] ([[:en:Bicycle]]) # [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]]) # [[জাহাজ]] ([[:en:Ship]]) # [[ৰেলগাড়ী]] ([[:en:Train]]) {{div col end}} === অস্ত্ৰশস্ত্ৰ === {{div col|2}} # [[অস্ত্ৰ]] ([[:en:Weapon]]) ## [[তৰোৱাল]] ([[:en:Sword]]) # [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]]) ## [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]]) # [[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]] ([[:en:Nuclear weapon]]) ## [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]]) # [[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]] ([[:en:Explosive material]]) ## [[বাৰুদ]] ([[:en:Gunpowder]]) {{div col end}} == কলা আৰু বিনোদন == {{div col|2}} # '''[[সংস্কৃতি]] ([[:en:Culture]])''' # '''[[কলা]] ([[:en:Art]])''' ## [[কমিক্‌ছ]] ([[:en:Comics]]) ## [[চিত্ৰকলা]] ([[:en:Painting]]) ## [[ফটোগ্ৰাফী]] ([[:en:Photography]]) ## [[ভাস্কৰ্য]] ([[:en:Sculpture]]) ## [[মৃৎশিল্প]] ([[:en:Pottery]]) # [[নৃত্য]] ([[:en:Dance]]) # [[ফেশ্বন]] ([[:en:Fashion]]) # [[থিয়েটাৰ]] ([[:en:Theatre]]) # [[কেলিগ্ৰাফী]] ([[:en:Calligraphy]]) {{div col end}} === স্থাপত্যবিদ্যা আৰু অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিকী === {{div col|2}} # '''[[স্থাপত্য]] ([[:en:Architecture]])''' # [[খিলান]] ([[:en:Arch]]) # [[দলং]] ([[:en:Bridge]]) # [[খাল]] ([[:en:Canal]]) # [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]]) # [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]]) # '''[[ঘৰ]] ([[:en:House]])''' # উল্লেখযোগ্য স্থাপত্য ## [[এংকৰ ৱাট]] ([[:en:Angkor Wat]]) ## [[ক'ল'ছিয়াম]] ([[:en:Colosseum]]) ## [[চীনৰ মহাপ্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Wall of China]]) ## [[আইফেল টাৱাৰ]] ([[:en:Eiffel Tower]]) ## [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) ## [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) ## [[পাৰ্থেনন মন্দিৰ]] ([[:en:Parthenon]]) ## [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) ## [[ছেইণ্ট পিটাৰ্ছ বেছিলিকা]] ([[:en:St. Peter's Basilica]]) ## [[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]] ([[:en:Statue of Liberty]]) ## [[তাজমহল]] ([[:en:Taj Mahal]]) ## [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) # [[পিৰামিড]] ([[:en:Pyramid]]) # [[টাৱাৰ]] ([[:en:Tower]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ, ৰেডিঅ' আৰু দূৰদৰ্শন === {{div col|2}} # '''[[চলচ্চিত্ৰ]] ([[:en:Film]])''' ## [[এনিমেছন]] ([[:en:Animation]]) # '''[[অনাতাঁৰ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Radio]])''' # '''[[দূৰদৰ্শন]] ([[:en:Television]])''' {{div col end}} ===সংগীত=== # '''[[সংগীত]] ([[:en:Music]])''' # [[গীত]] ([[:en:Song]]) # উল্লেখযোগ্য সংগীতৰ প্ৰকাৰ ## [[ব্লুজ]] ([[:en:Blues]]) ## [[শাস্ত্ৰীয় সংগীত]] ([[:en:Classical music]]) ### [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) ### [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) ## [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) ## [[ফ্লামেঙ্কো]] ([[:en:Flamenco]]) ## [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) ## [[জ্যাজ সংগীত]] ([[:en:Jazz]]) ## [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) ## [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) ## [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # উল্লেখযোগ্য বাদ্যযন্ত্ৰ ## [[ঢোল]] ([[:en:Drum]]) ## [[বাঁহী]] ([[:en:Flute]]) ## [[গীটাৰ]] ([[:en:Guitar]]) ## [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) ## [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) ## [[ভায়'লিন]] ([[:en:Violin]]) === বিনোদন === {{div col|2}} # '''[[খেল]] ([[:en:Game]])''' ## [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) ## [[দবা খেল]] ([[:en:Chess]]) ## [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) ## [[ভিডিঅ' গেম]] ([[:en:Video game]]) # [[জুৱা খেল]] ([[:en:Gambling]]) # [[সমৰ কলা]] ([[:en:Martial arts]]) ## [[কাৰাটে]] ([[:en:Karate]]) ## [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[অলিম্পিক]] ([[:en:Olympic Games]]) # '''[[ক্ৰীড়া]] ([[:en:Sport]])''' ## [[এথলেটিকছ]] ([[:en:Sport of athletics]]) ## [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) ## [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) ## [[ক্ৰিকেট]] ([[:en:Cricket]]) ## [[ফুটবল]] ([[:en:Association football]]) ## [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) ## [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ## [[টেনিছ]] ([[:en:Tennis]]) # '''[[খেলনা]] ([[:en:Toy]])''' {{div col end}} == ইতিহাস == # '''[[ইতিহাস]] ([[:en:History]])''' ==== প্ৰাক-ইতিহাস আৰু প্ৰাচীন বিশ্ব‎ ==== {{div col|2}} # [[প্ৰাক-ইতিহাস]] ([[:en:Prehistory]]) # [[প্ৰস্তৰ যুগ]] ([[:en:Stone Age]]) # [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] ([[:en:Bronze Age]]) # [[লৌহ যুগ]] ([[:en:Iron Age]]) # [[মেচ'পটেমিয়া]] ([[:en:Mesopotamia]]) # [[সুমেৰ]] ([[:en:Sumer]]) # [[প্ৰাচীন ইজিপ্ট]] ([[:en:Ancient Egypt]]) # [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]] ([[:en:Ancient Greece]]) # [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Roman Empire]]) # [[হান ৰাজবংশ]] ([[:en:Han Dynasty]]) # [[গুপ্ত সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Gupta Empire]]) {{div col end}} ==== মধ্যযুগ আৰু প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মায়া সভ্যতা]] ([[:en:Mayan Civilization]]) # [[মধ্যযুগ]] ([[:en:Middle Ages]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Ottoman Empire]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[ভাইকিংছ]] ([[:en:Vikings]]) {{div col end}} ==== আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য নীতি]] ([[:en:Apartheid]]) # '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:British Empire]])''' # '''[[শীতল যুদ্ধ]] ([[:en:Cold War]])''' # [[সাংস্কৃতিক বিপ্লৱ]] ([[:en:Cultural Revolution]]) # '''[[ফৰাচী বিপ্লৱ]] ([[:en:French Revolution]])''' # [[মহামন্দা]] ([[:en:Great Depression]]) # [[ইহুদী গণহত্যা]] ([[:en:The Holocaust]]) # '''[[শিল্প বিপ্লৱ]] ([[:en:Industrial Revolution]])''' # [[নাজী জাৰ্মানী]] ([[:en:Nazi Germany]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) <!-- most significant event in Japanese history --> # [[ৰুছ বিপ্লৱ]] ([[:en:Russian Revolution]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) # '''[[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War I]])''' # '''[[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War II]])''' {{div col end}} == ভূগোল == {{div col|2}} এই অংশত ভূগোলৰ কিছুমান সাধাৰণ ধাৰণা আৰু পৃথিৱীৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভৌগোলিক অঞ্চলসমূহ তালিকাভূক্ত কৰা হৈছে। # '''[[ভূগোল]] ([[:en:Geography]])''' # '''[[চহৰ]] ([[:en:City]])''' # '''[[মহাদেশ]] ([[:en:Continent]])''' # [[অৰণ্য]] ([[:en:Forest]]) # [[পৰ্বত]] ([[:en:Mountain]]) # [[মৰুভূমি]] ([[:en:Desert]]) # [[সুমেৰু]] ([[:en:North Pole]]) # '''[[মহাসাগৰ]] ([[:en:Ocean]])''' # [[নদী]] ([[:en:River]]) # '''[[সাগৰ]] ([[:en:Sea]])''' # [[কুমেৰু]] ([[:en:South Pole]]) === মহাদেশ আৰু প্ৰমুখ অঞ্চল === # '''[[আফ্ৰিকা]] ([[:en:Africa]])''' # '''[[এণ্টাৰ্কটিকা]] ([[:en:Antarctica]])''' # '''[[এছিয়া]] ([[:en:Asia]])''' # '''[[ইউৰোপ]] ([[:en:Europe]])''' # [[মধ্যপ্ৰাচ্য]] ([[:en:Middle East]]) # '''[[উত্তৰ আমেৰিকা]] ([[:en:North America]])''' # '''[[ওচেনিয়া]] ([[:en:Oceania]])''' # '''[[দক্ষিণ আমেৰিকা]] ([[:en:South America]])''' {{div col end}} === দেশ === {{div col|3}} [[সাৰ্বভৌম ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ তালিকা]]ত থকা আটাইবোৰ দেশৰে প্ৰবন্ধ ৱিকিপিডিয়াত থকাটো বাঞ্ছনীয়। পিছে সৰু ৱিকিপিডিয়াবোৰৰ বাবে ইয়াত কিছুমান দেশক অধিক প্ৰাধন্য দিয়া হৈছে। # [[আফগানিস্তান]] ([[:en:Afghanistan]]) # [[আলজেৰিয়া]] ([[:en:Algeria]]) # [[আৰ্জেণ্টিনা]] ([[:en:Argentina]]) # [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] ([[:en:Australia]]) # [[অষ্ট্ৰিয়া]] ([[:en:Austria]]) # [[বাংলাদেশ]] ([[:en:Bangladesh]]) # '''[[ব্ৰাজিল]] ([[:en:Brazil]])''' # [[কানাডা]] ([[:en:Canada]]) # '''[[চীন]] ([[:en:China]])''' # [[কংগো গণৰাজ্য]] ([[:en:Democratic Republic of the Congo]]) # [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]]) # [[ইজিপ্ত]] ([[:en:Egypt]]) # [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]]) # '''[[ফ্ৰান্স]] ([[:en:France]])''' # '''[[জাৰ্মানী]] ([[:en:Germany]])''' # '''[[ভাৰত]] ([[:en:India]])''' # [[ইণ্ডোনেছিয়া]] ([[:en:Indonesia]]) # '''[[ইৰান]] [[:en:Iran]])''' # [[ইৰাক]] ([[:en:Iraq]]) # [[ইজৰাইল]] ([[:en:Israel]]) # '''[[ইটালী]] ([[:en:Italy]])''' # '''[[জাপান]] ([[:en:Japan]])''' # [[মেক্সিকো]] ([[:en:Mexico]]) # [[নেদাৰলেণ্ড]] ([[:en:Netherlands]]) # [[নিউজিলেণ্ড]] ([[:en:New Zealand]]) # [[নাইজেৰিয়া]] ([[:en:Nigeria]]) # [[পাকিস্তান]] ([[:en:Pakistan]]) # [[পোলেণ্ড]] ([[:en:Poland]]) # [[পৰ্তুগাল]] ([[:en:Portugal]]) # '''[[ৰাছিয়া]] ([[:en:Russia]])''' # [[চৌদি আৰৱ]] ([[:en:Saudi Arabia]]) # [[ছিংগাপুৰ]] ([[:en:Singapore]]) # [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]] ([[:en:South Africa]]) # [[দক্ষিণ কোৰিয়া]] ([[:en:South Korea]]) # '''[[স্পেইন]] ([[:en:Spain]])''' # [[চুদান]] ([[:en:Sudan]]) # [[ছুইজাৰলেণ্ড]] ([[:en:Switzerland]]) # [[তাঞ্জানিয়া]] ([[:en:Tanzania]]) # [[থাইলেণ্ড]] ([[:en:Thailand]]) # [[তুৰস্ক]] ([[:en:Turkey]]) # [[ইউক্ৰেইন]] ([[:en:Ukraine]]) # '''[[যুক্তৰাজ্য]] ([[:en:United Kingdom]])''' # '''[[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:United States]])''' # [[ভেটিকান চিটি]] ([[:en:Vatican City]]) # [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]]) # [[ভিয়েটনাম]] ([[:en:Vietnam]]) {{div col end}} === নগৰ === {{div col|3}} # [[আমষ্টাৰডাম]] ([[:en:Amsterdam]]) # [[এথেন্স]] ([[:en:Athens]]) # [[বাগদাদ]] ([[:en:Baghdad]]) # [[বেংকক]] ([[:en:Bangkok]]) # '''[[বেইজিং]] ([[:en:Beijing]])''' # '''[[বাৰ্লিন]] ([[:en:Berlin]])''' # [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]]) # [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]]) # [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]]) # [[কাইৰো]] ([[:en:Cairo]]) # [[কেপ টাউন]] ([[:en:Cape Town]]) # [[ডামাস্কাছ]] ([[:en:Damascus]]) # [[দিল্লী]] ([[:en:Delhi]]) # [[ঢাকা]] ([[:en:Dhaka]]) # [[ডুবাই]] ([[:en:Dubai]]) # [[হংকং]] ([[:en:Hong Kong]]) # [[ইষ্টানবুল]] ([[:en:Istanbul]]) # [[জাকাৰ্টা]] ([[:en:Jakarta]]) # '''[[জেৰুজালেম]] ([[:en:Jerusalem]])''' # [[কৰাচী]] ([[:en:Karachi]]) # [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]]) # [[কলকাতা]] ([[:en:Kolkata]]) # [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]]) # '''[[লণ্ডন]] ([[:en:London]])''' # [[লচ এঞ্জেলচ]] ([[:en:Los Angeles]]) # [[মাদ্ৰিদ]] ([[:en:Madrid]]) # [[মক্কা]] ([[:en:Mecca]]) # [[মেক্সিকো চিটি]] ([[:en:Mexico City]]) # '''[[মস্কো]] ([[:en:Moscow]])''' # [[মুম্বাই]] ([[:en:Mumbai]]) # [[নাইৰোবি]] ([[:en:Nairobi]]) # '''[[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ]] ([[:en:New York City]])''' # '''[[পেৰিছ]] ([[:en:Paris]])''' # [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]]) # '''[[ৰোম]] ([[:en:Rome]])''' # '''[[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])''' # [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]]) # [[ছিউল]] ([[:en:Seoul]]) # [[ছাংহাই]] ([[:en:Shanghai]]) # [[ছিডনী]] ([[:en:Sydney]]) # [[তেহৰাণ]] ([[:en:Tehran]]) # '''[[টকিঅ']] ([[:en:Tokyo]])''' # [[ভিয়েনা]] ([[:en:Vienna]]) # [[ৱাশ্বিংটন ডি.চি.]] ([[:en:Washington, D.C.]]) {{div col end}} === জলাঞ্চল === {{div col|3}} # '''[[আমাজান নদী]] ([[:en:Amazon River]])''' # [[উত্তৰ মহাসাগৰ]] ([[:en:Arctic Ocean]]) # '''[[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]] ([[:en:Atlantic Ocean]])''' # [[বাল্টিক সাগৰ]] ([[:en:Baltic Sea]]) # [[কৃষ্ণ সাগৰ]] ([[:en:Black Sea]]) # [[কেৰিবিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caribbean Sea]]) # [[কাস্পিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caspian Sea]]) # [[কংগো নদী]] ([[:en:Congo River]]) # [[ডানয়ুব নদী]] ([[:en:Danube]]) # [[গঙ্গা নদী]] ([[:en:Ganges]]) # [[বৃহৎ প্ৰবাল প্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Barrier Reef]]) # [[বৃহৎ হ্ৰদসমূহ]] ([[:en:Great Lakes]]) # '''[[ভাৰত মহাসাগৰ]] ([[:en:Indian Ocean]])''' # [[সিন্ধু নদী]] ([[:en:Indus River]]) # [[বৈকাল হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Baikal]]) # [[টাংগান্যিকা হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Tanganyika]]) # [[ভিক্টোৰিয়া হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Victoria]]) # [[ভূমধ্য সাগৰ]] ([[:en:Mediterranean Sea]]) # [[মিছিছিপি নদী]] ([[:en:Mississippi River]]) # [[নাইজাৰ নদী]] ([[:en:Niger River]]) # '''[[নীল নদী]] ([[:en:Nile]])''' # [[উত্তৰ সাগৰ]] ([[:en:North Sea]]) # '''[[প্ৰশান্ত মহাসাগৰ]] ([[:en:Pacific Ocean]])''' # [[পানামা খাল]] ([[:en:Panama Canal]]) # [[ৰাইন]] ([[:en:Rhine]]) # [[ছুৱেজ খাল]] ([[:en:Suez Canal]]) # [[দক্ষিণ মহাসাগৰ]] ([[:en:Southern Ocean]]) # [[ভল্গা নদী]] ([[:en:Volga River]]) # [[য়াংজে নদী]] ([[:en:Yangtze River]]) # [[হোৱাংহো নদী]] ([[:en:Yellow River]]) {{div col end}} === পৰ্বত আৰু মৰুভূমি === # [[এল্পছ]] ([[:en:Alps]]) # [[এণ্ডিছ]] ([[:en:Andes]]) # '''[[হিমালয়]] ([[:en:Himalayas]])''' ## [[মাউণ্ট এভাৰেষ্ট]] ([[:en:Mount Everest]]) # [[মাউণ্ট কিলিমাঞ্জাৰ']] ([[:en:Mount Kilimanjaro]]) # [[ৰকি পৰ্বতমালা]] ([[:en:Rocky Mountains]]) # '''[[চাহাৰা মৰুভূমি]] ([[:en:Sahara]])''' {{Core topics}} [[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ|*]] 7dh1gsssqamhbjmhnemnt5icsbt8sra 0 31891 515041 514076 2025-06-05T05:51:03Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515041 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | image = 'Tutoke' - geograph.org.uk - 2532332.jpg | image_caption = British Wildlife Centre, ইংলেণ্ডত এটা লক্ষ্মী ফেঁচা [[File:Barn Owl (Tyto alba) (W TYTO ALBA R1 C16).ogg|thumb|<!--Barn Owl screams recorded in Cardiganshire, Wales-->]] | status = LC | status_system = IUCN3.1 | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordate|Chordata]] | classis = [[Bird|Aves]] | subclassis = [[Modern birds|Neornithes]] | infraclassis = [[Neognathae]] | superordo = [[Neognathae|Neoaves]] | ordo = [[Owl|Strigiformes]] | familia = [[Tytonidae]] | subfamilia = [[Tyto]]ninae | genus = ''[[Tyto]]'' | species = '''''T. alba''''' | binomial = ''Tyto alba'' | binomial_authority = ([[Giovanni Antonio Scopoli|Scopoli]], 1769) | range_map =Schleiereule-Tyto_alba-World.png | range_map_width = | range_map_caption = Global range in green | synonyms = ''Strix alba'' <small>Scopoli, 1769</small><br> ''Strix pratincola'' <small>[[Charles Lucien Bonaparte|Bonaparte]], 1838</small><br> ''Tyto delicatula'' <small>[[John Gould|Gould]], 1837</small> }} '''লক্ষ্মী ফেঁচা''' ({{Lang-en|Barn Owl}}, বৈজ্ঞানিক নাম: ''Tyto alba'') সমগ্ৰ চৰাইৰ প্ৰজাতিসমূহৰ ভিতৰতে বহুলভাৱে বিস্তৃত হৈ থকা চৰাইৰ প্ৰজাতিসমূহৰ ভিতৰত এটা। ইয়াক দুই মেৰু আৰু মৰুভূমি অঞ্চল তথা প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় দ্বীপসমূহৰ বাহিৰে পৃথিৱীৰ প্ৰায় সকলো ঠাইতে পোৱা যায়।<ref name = bruce1999>Bruce (1999)</ref> ইয়াৰ বাহ্যিক ৰূপ, মাত, বসতিস্থল তথা নীৰৱে উৰিব পৰা ক্ষমতাৰ ভিত্তিত বহুতো নামেৰে অভিহিত কৰা হয়, যেনে-White Owl, Silver Owl, Demon Owl, Ghost Owl, Death Owl, Night Owl, Rat Owl, Church Owl, Cave Owl, Stone Owl, Monkey-faced Owl, Hissing Owl, Hobgoblin or Hobby Owl, Dobby Owl, White-breasted Owl, Golden Owl, Scritch Owl, Screech Owl, Straw Owl, Barnyard Owl and Delicate Owl ইত্যাদি।<ref>{{cite book|author=Ali, S.|year=1993|title=The Book of Indian Birds|publisher=Bombay Natural History Society|location=Bombay|isbn=0-19-563731-3}}</ref><ref>Bruce (1999), OwlPages (2006), BTO (2009)</ref> ==বিৱৰণ== লক্ষ্মী ফেঁচা শেঁতা বৰণৰ দীঘল ডেউকা তথা ঠেং আৰু চুটি বৰ্গাকাৰ নেজ বিশিষ্ট এবিধ ফেঁচাৰ প্ৰজাতি। ইয়াৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৫-৫০ ছেঃমিঃ আৰু ডেউকাৰ দৈৰ্ঘ্য ৭৫-১১০ ছেঃমিঃ হয়<ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://www.seaworld.org/animal-info/animal-bytes/animalia/eumetazoa/coelomates/deuterostomes/chordata/craniata/aves/strigiformes/barn-owl.htm |access-date=2012-12-12 |archivedate=2012-11-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121101192739/http://www.seaworld.org/animal-info/animal-bytes/animalia/eumetazoa/coelomates/deuterostomes/chordata/craniata/aves/strigiformes/barn-owl.htm |deadurl=yes }}</ref><ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://www.arkive.org/barn-owl/tyto-alba/#text=Facts |access-date=2012-12-12 |archivedate=2015-03-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150318120546/http://www.arkive.org/barn-owl/tyto-alba/#text=Facts |deadurl=yes }}</ref> পূৰ্ণবয়স্ক লক্ষ্মী ফেঁচাৰ দেহৰ ওজন ১৮৭ গ্ৰামৰ পৰা ৮০০ গ্ৰাম পৰ্যন্ত হ’ব পাৰে।<ref>''CRC Handbook of Avian Body Masses'' by John B. Dunning Jr. (Editor). CRC Press (1992), ISBN 978-0-8493-4258-5.</ref><ref name = bso9906>Bruce (1999), Svensson ''et al.'' (1999): pp.212–213</ref> লক্ষ্মী ফেঁচাৰ মূৰ আৰু দেহৰ ওপৰ অংশৰ বৰণ পাতল মটিয়াৰ পৰা ডাঠ মুগা ধৰণৰ হ’ব পাৰে। হৃদ-আকৃতিৰ মুখখন সাধাৰণতে উজ্জ্বল বগা। দেহৰ তলৰ অংশ ৰঙা-বগা (reddish buff). চকুৰ মণিৰ বৰণ ক’লা-মটিয়া (blackish brown)।<ref>Bruce (1999), Mátics & Hoffmann (2002)</ref> ==টেক্স’নমি== লক্ষ্মী ফেঁচাৰ বহুল বিস্তৃতিৰ বাবে ঠাইভেদে ইয়াৰ বিভিন্ন উপ-প্ৰজাতি দেখিবলৈ পোৱা যায়।<ref name = bruce1999 /> * ''T. a. alba'' <small>(Scopoli, 1769)</small> – পশ্চিম [[ইউৰোপ]], [[টুৰ্কী]], [[চুদান]] [[হাংগেৰী]] আৰু [[ইজিপ্ত]]<ref name = mh2002>Mátics & Hoffmann (2002)</ref> * ''T. a. javanica'' <small>(J.F.Gmelin, 1788)</small> &ndash; [[মালয়]], [[ইণ্ডোনেছিয়া]], [[বৰ্ণিঅ’]] * ''T. a. furcata'' <small>(Temminck, 1827)</small> – [[কিউবা]], [[জামাইকা]]ref>Olson ''et al.'' (1981)</ref>)। * ''T. a. tuidara'' <small>(J.E.Grey, 1829)</small> &ndash; [[দক্ষিণ আমেৰিকা]], [[এণ্ডিছ]] আৰু [[আমাজান নদীৰ পশ্চিম অংশ]] * ''T. a. guttata'' <small>(C.L.Brehm, 1831)</small> &ndash; [[ইউৰোপ]],[[লিথুৱেনিয়া]], [[ৰোমানিয়া]], [[গ্ৰীচ]]<ref name = mh2002 />)। * ''T. a. delicatula'' <small>(Gould, 1837)</small> – [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] [[টাছমেনিয়া]], [[ব্ৰিটেইন]], [[আয়াৰলেণ্ড]] * ''T. a. pratincola'' <small>(Bonaparte, 1838)</small> – [[উত্তৰ আমেৰিকা]], [[দক্ষিণ কানাডা]], [[মেক্সিকো]] * ''Tyto alba punctatissima'' <small>(G.R.Grey, 1838)</small>- কেৱল [[গেলাপাগাছ দ্বীপপূঞ্জ]]ত পোৱা যায়। * ''Tyto alba poensis'' <small>(Fraser, 1842)</small> – কেৱল [[Bioko]] ত পোৱা যায়। * ''Tyto alba thomensis'' <small>(Hartlaub, 1852)</small> &ndash; কেৱল [[São Tomé Island]] ত পোৱা যায়। * ''Tyto alba affinis'' <small>(Blyth, 1862)</small> – [[আফ্ৰিকা]]<ref name = tp67>Traylor & Parelius (1967)</ref> * ''Tyto alba guatemalae'' <small>(Ridgway, 1874)</small> – [[গুৱাটেমালা (Guatemala)]], দক্ষিণ মেক্সিকো, [[কেন্দ্ৰীয় আমেৰিকা]], [[কলম্বিয়া]] * ''Tyto alba deroepstorffi'' <small>(Hume, 1875)</small> &ndash; কেৱল [[আন্দামান দ্বীপপূঞ্জ]]ত পোৱা যায় * ''Tyto alba bargei'' <small>(Hartert, 1892)</small> – কেৱল [[ৱেষ্ট ইণ্ডিজ]]ত পোৱা যায় * ''Tyto alba sumbaensis'' <small>(Hartert, 1897)</small> – কেৱল [[Sumba]]ত পোৱা যায় * ''Tyto alba contempta'' <small>(Hartert, 1898)</small> &ndash; পশ্চিম [[ভেনিজুৱেলা]], [[কলম্বিয়া]]<ref>Krabbe ''et al.'' (2006)</ref>) south to [[Peru]]. Includes ''stictica''. * ''Tyto alba meeki'' <small>(Rothschild & Hartert, 1907)</small> – [[নিউ গিনি]] * ''Tyto alba stertens'' <small>Hartert, 1929</small> &ndash; পশ্চিম [[পাকিস্তান]], [[ভাৰত]],[[ভিয়েটনাম]], [[শ্ৰীলংকা]], [[থাইলেণ্ড]] ==আচৰণ== অন্যান্য ফেঁচাৰ প্ৰজাতিবোৰৰ দৰেই লক্ষ্মী ফেঁচা নিশাচৰ, অৱশ্যে আন্ধাৰ হোৱাৰ কিছুসময় পূৰ্বৰে পৰাই সক্ৰিয় হৈ পৰে আৰু কেতিয়াবা দিনৰ ভাগতো ইয়াক দেখা পোৱা যায়। ইয়াল ঘাঁহনি বা খেতি পথাৰতো দেখা যায়। ইহঁতে অকণো শব্দ নকৰাকৈ নীৰৱে উৰিব পাৰে<ref>Ehrlich ''et al.'' (1994): pp.250-254, Mátics & Hoffmann (2002), Cisneros-Heredia (2006)</ref> ==খাদ্য== লক্ষ্মী ফেঁচাই সৰু মেৰুদণ্ডী প্ৰাণী যেনে নিগনি, [[ক’লা এন্দুৰ]] (''Rattus rattus'') আদি খাই জীয়াই থাকে। লক্ষ্মী ফেঁচাৰ শুনিব পৰা ক্ষমতা বিশেষভাৱে উন্নত আৰু এইবাবে চিকাৰৰ বাবে দৃষ্টিশক্তিৰ প্ৰয়োজন নপৰে। ==প্ৰজনন== সাধাৰণতে মাৰ্চ-এপ্ৰিলত লক্ষ্মী ফেঁচাই প্ৰজনন কৰে। এবাৰত চাৰিটাৰ পৰা সাতটা কণী পাৰে<ref name ="LPZBarnOwl">[http://www.lpzoo.org/animals/factsheet/barn-owl "Barn Owl Fact Sheet, Lincoln Park Zoo"]</ref> ==স্থিতি আৰু সংৰক্ষণ== লক্ষ্মী ফেঁচাৰ জনসংখ্যাৰ স্থিতি বৰ্তমান বিপদমুক্ত অৱস্থাত আছে। ==চিত্ৰ বিথিকা== <gallery> Tyto alba 1 Luc Viatour.jpg|Pyrenees, ([[ফ্ৰান্স]])ত উৰন্ত অৱস্থাত এটা পূৰ্ণবয়স্ক লক্ষ্মী ফেঁচা BarnOwlTalon.jpg|upright|Detail of talon Barn Owl rushck.ogg|Australian subspecies ''T. a. delicatula'' giving ''shree'' calls; SE [[Queensland]] Owlets.jpg|A brood soon before [[fledging]], [[moulting]] out of their nestling [[down feather|down]] Tyto alba close up.jpg|Light adult, representative of ''T. a. alba'' Flying owl.jpg|Adult of ''T. a. guttata'' in flight, [[Sandesneben]] (Germany) Australian barn owl.jpg|''T. a. delicatula'' in flight Barn Owl Tyto alba Carrizo 2.jpg|Adult ''T. a. pratincola'' in flight Barn Owl 1 Santa Cruz Island 2011.jpg|upright|Adult ''T. (a.) punctatissima'' on [[Santa Cruz Island (Galápagos)]] Barn Owl, Surat, India.jpg|''T. a. stertens'' in India Kerkuil licht en donker.jpg|A (male) ''Tyto alba alba''-type (left) and a (female) ''T. a. guttata''-type Barn Owl in the Netherlands LT-2002-5litai-Tyto-b.png|লিথুৱেনিয়াৰ ৰূপৰ মুদ্ৰাত লক্ষ্মী ফেঁচা) Tyto furcata, three chicks hissing and clicking, USA.ogv|left|thumb|Three Barn Owls threatening an intruder. Chouette crâne (2).jpg|লক্ষ্মী ফেঁচাৰ লাওখোলাৰ মূৰ অংশ Tyto alba guttata MHNT.ZOO.2010.11.154.8.jpg |''Tyto alba guttata'' Eastern Barn Owl (Tyto javanica), Guwahati, Assam, India.jpg|[[অসম]]ত এটা লক্ষ্মী ফেঁচা </gallery> ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} ==অন্যান্য উৎস== * Álamo Tavío, Manuel (1975): Aves de Fuerteventura en peligro de extinción ["Endangered Birds of Fuerteventura"]. ''In:'' Asociación Canaria para Defensa de la Naturaleza (ed.): ''Aves y plantas de Fuerteventura en peligro de extinción'': 10-32 [in Spanish]. Las Palmas de Gran Canaria. [http://bdigital.ulpgc.es/mdc/texto/pdf/057627_0000.pdf PDF full text] * {{IUCN2008|assessors=[[BirdLife International]] (BLI)|year=2008|id=143164|title=Tyto alba|downloaded=19 December 2008}} * [[British Trust for Ornithology]] (BTO) (2009): BirdFacts – [http://blx1.bto.org/birdfacts/results/bob7350.htm Barn Owl]. Version of 2009-JUN-25. Retrieved 2009-OCT-31. * Bruce, M.D. (1999): Family Tytonidae (Barn-owls). ''In:'' del Hoyo, J.; Elliott, A. & Sargatal, J. (eds): ''[[Handbook of Birds of the World]]'' (Vol.5: Barn-owls to Hummingbirds): 34-75, plates 1-3. Lynx Edicions, Barcelona. <small>ISBN 84-87334-25-3</small> * Cisneros-Heredia, Diego F. (2006): Notes on breeding, behaviour and distribution of some birds in Ecuador. ''[[Bulletin of the British Ornithologists' Club|Bull. B.O.C.]]'' '''126'''(2): 153-164. [http://www.cisneros-heredia.org/pdfs/2006_ReprodBirds.pdf PDF full text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130626090404/http://www.cisneros-heredia.org/pdfs/2006_reprodbirds.pdf |date=2013-06-26 }} * Day, Charles (2001): Researchers uncover the neural details of how Barn Owls locate sound sources. ''[[Physics Today|Phys. Today]]'' '''54'''(6): 20-22. [http://www.physicstoday.org/vol-54/iss-6/p20.html HTML fulltext] * [[Paul R. Ehrlich|Ehrlich, Paul R.]]; Dobkin, David S.; Wheye, Darryl & Pimm, Stuart L. (1994): ''The Birdwatcher's Handbook: A Guide to the Natural History of the Birds of Britain and Europe''. Oxford University Press. <small>ISBN 0-19-858407-5</small> * ''[[El Espectador]]'' (2011): [http://www.elespectador.com/deportes/futbolcolombiano/articulo-265712-luis-moreno-multado-26-millones-de-pesos-patear-una-lechu Luis Moreno, multado con 26 millones de pesos por patear una lechuza] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140407144651/http://www.elespectador.com/deportes/futbolcolombiano/articulo-265712-luis-moreno-multado-26-millones-de-pesos-patear-una-lechu |date=2014-04-07 }} [Spanish]. Version of 2011-APR-27. Retrieved 2011-APR-27. * Ingles, Chuck (1995): Summary of California studies analyzing the diet of barn owls. ''Sustainable Agriculture/Technical Reviews'' '''7'''(2): 14-16. [http://www.sarep.ucdavis.edu/newsltr/v7n2/sa-9.htm HTML full text] * [[Niels Krabbe|Krabbe, Niels]]; Flórez, Pablo; Suárez, Gustavo; Castaño, José; Arango, Juan David & Duque, Arley (2006) The birds of Páramo de Frontino, western Andes of Colombia. ''Ornitología Colombiana'' '''4''': 39–50 [English with Spanish abstract]. [http://www.ornitologiacolombiana.org/oc4/Frontino.pdf PDF fulltext] * Laudet, Frédéric; Denys, Christiane & Senegas, Frank (2002): Owls, multirejection and completeness of prey remains: implications for small mammal taphonomy. ''Acta Zoologica Cracoviensia'' '''45'''(Special Issue): 341-355. [http://www.isez.pan.krakow.pl/journals/azc_v/pdf/45/27.pdf PDF full text] * Marti, Carl D.; Poole, Alan F. & Bevier, L. R. (2005): Barn Owl (''Tyto alba'') ''The Birds of North America Online'' (A. Poole, Ed.). Ithaca: Cornell Lab of Ornithology; [http://bna.birds.cornell.edu/bna/species/001 HTML full text (subscription required)] * Mátics, Róbert & Hoffmann, Gyula (2002): Location of the transition zone of the Barn Owl subspecies ''Tyto alba alba'' and ''Tyto alba guttata'' (Strigiformes: Tytonidae). ''Acta Zoologica Cracoviensia'' '''45'''(2): 245-250. [http://www.isez.pan.krakow.pl/journals/azc_v/pdf/45(2)/02.pdf PDF full text] * Ministry of the Environment of Spain (MES) (2006): [''Tyto alba gracilirostris'' status report] [in Spanish]. [http://www.mma.es/secciones/biodiversidad/especies_amenazadas/vertebrados/libro_rojo_vert/pdf/LECHUZA.pdf PDF full text]{{Dead link|date=November 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * Motta-Junior, José Carlos (2006): Relações tróficas entre cinco Strigiformes simpátricas na região central do Estado de São Paulo, Brasil [Comparative trophic ecology of five sympatric Strigiformes in central State of São Paulo, south-east Brazil]. ''Revista Brasileira de Ornitologia'' '''14'''(4): 359-377 [Portuguese with English abstract]. [http://www.ararajuba.org.br/sbo/ararajuba/artigos/Volume144/ara144art4.pdf PDF full text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120216115048/http://www.ararajuba.org.br/sbo/ararajuba/artigos/Volume144/ara144art4.pdf |date=2012-02-16 }} * [[n-tv]] (2011): [http://www.n-tv.de/panorama/10-000-Euro-Strafe-fuer-Eulen-Tritt-article3199431.html Fußballprofi tötet Maskottchen &ndash; 10.000 Euro Strafe für Eulen-Tritt] [German]. Versuon of 2011-APR-28. Retrieved 2011-APR-28. * [[Storrs Olson|Olson, Storrs L.]]; James, Helen F. & Meister, Charles A. (1981): Winter field notes and specimen weights of Cayman Island Birds. ''[[Bulletin of the British Ornithologists' Club|Bull. B.O.C.]]'' '''101'''(3): 339-346. [http://si-pddr.si.edu/dspace/bitstream/10088/6535/1/VZ_119_Cayman_bird_weights.pdf PDF full text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120227001814/http://si-pddr.si.edu/dspace/bitstream/10088/6535/1/VZ_119_Cayman_bird_weights.pdf |date=2012-02-27 }} * [[OwlPages]] (2006): [http://www.owlpages.com/owls.php?genus=Tyto&species=alba Common Barn Owl]. Version of 2006-JUL-07. Retrieved 2009-OCT-31. * Palacios, César-Javier (2004): Current status and distribution of birds of prey in the Canary Islands. ''Bird Conservation International'' '''14'''(3): 203–213. <small>{{doi|10.1017/S0959270904000255}}</small> [http://rapacescanarias.galeon.com/Birds.pdf PDF full text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303230040/http://rapacescanarias.galeon.com/Birds.pdf |date=2016-03-03 }} * [[Pennsylvania Game Commission]] (PGC) (2008): [http://www.pgc.state.pa.us/pgc/cwp/view.asp?a=516&q=168073 Barn Owl Conservation Initiative] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071231092431/http://www.pgc.state.pa.us/pgc/cwp/view.asp?a=516&q=168073 |date=2007-12-31 }}. Version of 2008-AUG-25. Retrieved 2008-OCT-03. * Svensson, Lars; Zetterström, Dan; Mullarney, Killian & Grant, Peter J. (1999): ''Collins Bird Guide''. Harper & Collins, London. <small>ISBN 0-00-219728-6</small> * Traylor, Melvin A. & Parelius, Daniel (1967): A Collection of Birds from the Ivory Coast. ''[[Fieldiana Zoology|Fieldiana Zool.]]'' '''51'''(7): 91-117. [http://www.archive.org/details/collectionofbird517tray Full text] at the [[Internet Archive]] * [[University of Florida]] (UF) (1999): [http://news.ufl.edu/1999/10/28/owls1/ Spooky Owl Provides Natural Rodent Control For Farmers] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140307224545/http://news.ufl.edu/1999/10/28/owls1/ |date=2014-03-07 }}. Version of 1999-OCT-28. Retrieved 2008-OCT-03. *''Bachynski'', K. & ''Harris'', M. (2002): [[Animal Diversity Web]]: [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Tyto_alba.html ''Tyto alba'' (barn owl)]. Retrieved 2006-9-21. *''Taylor'', Iain (1994): ''Barn Owls: Predator-Prey Relationships and Conservation''. Cambridge University Press. ISBN 0-521-39290-X ==বহি:সংযোগ== {{commons|Tyto alba|লক্ষ্মী ফেঁচা}} <!-- {{Wikispecies|Tyto alba|Barn Owl}} [subspecies list is outdated] --> * [http://www.birdlife.org/datazone/species/index.html?action=SpcHTMDetails.asp&sid=2155&m=0 Birdlife species factsheet] * [[BrainMaps]]: [http://brainmaps.org/index.php?p=speciesdata&species=tyto-alba ''Tyto alba'' (barn owl) brain] * [http://ibc.lynxeds.com/species/common-barn-owl-tyto-alba Barn Owl videos, photos & sounds] on the Internet Bird Collection * [http://www.mbr-pwrc.usgs.gov/id/framlst/i3650id.html Barn Owl - ''Tyto alba''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071002024116/http://www.mbr-pwrc.usgs.gov/id/framlst/i3650id.html |date=2007-10-02 }} - USGS Patuxent Bird Identification InfoCenter * [http://www.birds.cornell.edu/AllAboutBirds/BirdGuide/Barn_Owl.html Barn Owl Species Account] - Cornell Lab of Ornithology * [http://www.barnowltrust.org.uk The Barn Owl Trust] registered charity dedicated to conserving the Barn Owl and its environment. Main source of Barn Owl information in the UK * [http://www.bto.org/survey/bomp/index.htm BTO - BOMP] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101212092944/http://www.bto.org/survey/bomp/index.htm |date=2010-12-12 }} - BTO Barn Owl Monitoring Project (BOMP) * [http://www.sogbop.org.uk Suffolk Community Barn Owl Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070517095527/http://www.sogbop.org.uk/ |date=2007-05-17 }} - Suffolk Community Barn Owl Project * [http://www.schleiereule.at/english/englframe.html Barn Owl Project in Austria] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609021343/http://www.schleiereule.at/english/englframe.html |date=2013-06-09 }} - Barn Owl Project in Austria * [http://www.bbc.co.uk/wales/nature/sites/wildlife/pages/barn_owls.shtml BBC - Wales - Barn Owls] - BBC Wales Barn Owl page * [http://www.owls.org/ World Owl Trust Website] * [http://www.ibercajalav.net/img/266_BarnOwlTalba.pdf Ageing and sexing (PDF) by Javier Blasco-Zumeta] * [http://www.owlchannel.com The Owl Channel] * Barn Owl - [http://sabap2.adu.org.za/docs/sabap1/392.pdf Species text in The Atlas of Southern African Birds]. [[শ্ৰেণী:ফেঁচা]] fk4hn855v0xw1npq09l85twoi9uaa6h 0 31951 515104 504097 2025-06-05T09:58:26Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515104 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|Monarch | name = সতী সাধনী | full name = সাধনী নাৰায়ণ পাল | image = Portrait of Queen Sadhani.jpg | caption = বীৰাঙ্গনা ৰাণী সাধনীৰ ছবি | succession = | reign = ১৫২২-১৫২৪ | coronation = ১৫২২ | successor = | issue = | house = [[চুতীয়া ৰাজ্য|চুতীয়া ৰাজবংশ]] | father = ধৰ্মধ্বজপাল(ধীৰনাৰায়ণ) | mother = | spouse = [[নীতিপাল]] | birth_date = | birth_place = [[শদিয়া]], [[অসম]] | death_date = ৭ বহাগ, ১৫২৪ | death_place = চন্দনগিৰি পৰ্বত, [[শদিয়া]], অসম | date of burial = | place of burial = | religion = }} '''সতী সাধনী''' বা '''সাধনী নাৰায়ণ''' [[চুতীয়া ৰাজ্য]]ৰ শেষ গৰাকী ৰাণী আছিল।<ref name="সতী">{{cite book | title=সতী সাধনী | publisher=খগেন্দ্ৰনাৰায়ণ দত্তবৰুৱা | author=ভূপেন্দ্ৰ নাথ চৌধুৰী | authorlink=চুতীয়া, কছাৰী আৰু জয়ন্তীয়া ৰাজ্য | year=১৯৯৫ | pages=৩০}}</ref> শেষৰজন চুতীয়া ৰজা ধৰ্মধ্বজপাল বা ধীৰনাৰায়ণৰ পুত্ৰ নাছিল। সাধনী এওঁৰ একমাত্ৰ জীয়েক আছিল। বহুত দিনৰ পিছত ৰজা ধীৰনাৰায়ণৰ ''সাধকনাৰায়ণ'' নামৰ এটি পুত্ৰ সন্তানৰ জন্ম হয়। ==সাধনীৰ জীৱনী== ===সতী সাধনীৰ জন্ম আৰু বিবাহ=== সতী সাধনী নাৰায়ণৰ জন্ম ১৫ শতিকাৰ শেষ ভাগত হৈছিল বুলি অনুমান কৰা হয় । সন্তান লাভৰ কাৰণে ঈশ্বৰৰ আগত সাধনা কৰাৰ বাবে পিতৃ ধীৰনাৰায়ণে তেওঁক "সাধনী" নাম দিছিল। তেওঁৰ আন এটা নাম আছিল "তেজা"। নিজ কন্যাৰ বাবে যোগ্য জামাতা নোপোৱাৰ বাবে ৰজাই বিবাহৰ কাৰণে স্বয়ম্বৰ আয়োজন কৰিবলৈ নিৰ্ণয় কৰিলে। ৰজাই আদেশ দিলে যে গছৰ ওপৰত থকা কেৰ্কেটুৱা এটা যি জন লোকে কাড়ে মাৰিব পাৰিব, সেই জনকে সাধনী কন্যাৰ হাত দিয়া হ'ব। পিছে কোনো বৰা-বুৰুক বা‌ ৰাজকোঁৱৰে কাড় লগাব নোৱাৰিলে। ৰজাই দুখ কৰি ওচৰতে থকা সামান্য খৰিভাৰী ল'ৰা এজনক কʼলে, "দেখনী কন্যাক তোকে দিম; তই কাণ্ড লগা"। ল'ৰা জনে আচৰিত হৈ উত্তৰ দিলে, "মই সামান্য লোক; চাকৰে কি ৰূপে ৰজাৰ জীক পালিম? ইটো অযোগ্য কথা।" ৰজাই পুণৰ কʼলে, "সামুকতো মাণিক, কদলীতো কৰ্পূৰ; তাত তই সংশয় নকৰিবি। সোৱৰ্ণপুৰী লঙ্কাতো ৰাক্ষসে ভোগ কৰে, ক'ত শুনিছ খুন্ত (চুতীয়া) ৰজাৰ বচন লৰে?" ৰজাৰ আদেশত ল'ৰা জনে কাড় মাৰিলে। কাড় পাত কেৰ্কেটুৱাটোৰ গাত লাগিলে আৰু নিজৰ কথা ৰাখি ৰজাই সাধনীৰ বিবাহ ল'ৰা জনৰ লগত কৰালে। ল'ৰা জনৰ নাম নিতাই আছিল। ১৫২০ চনৰ মোঙখ্ৰাঙ দুৰ্গৰ(দিহিঙমুখ) যুদ্ধত(বৰ্তমানৰ পশ্চিম মাজুলী অঞ্চল) ধীৰনাৰায়ণৰ সেনাই আহোম সেনাপতি খেনমোঙক পৰাস্ত কৰি বিজয়ী হয় আৰু ইয়াৰ পাছতে(১৫২২ চন) হাবুং অঞ্চলৰ (বৰ্তমান ঢকোৱাখনা) ব্ৰাহ্মণক ভূমি দান কৰি সাধনী আৰু নিতাইক ৰাজ্য ভাৰ দিয়ে। ৰজা হৈ নিতায়ে নীতিপাল নাম লয়। ===নীতিপালৰ দুৰ্বল শাসন=== ১৫২২ চনত ৰজা ধীৰনাৰায়ণে ৰাজ্য ভাৰ এৰি জামাতাক যুৱৰাজ পাতি, আপোন পুত্ৰ তিনি বছৰৰ শিশু সাধক নাৰায়ণক নীতিপালৰ হাতত সমৰ্পন কৰি দেশান্তৰিত হয়। সামান্য ‌চুতীয়া ল'ৰা ৰজা হোৱাত ৰাজবংশৰ ৰাজপাট দাবীদাৰ কোঁৱৰসকল স্বাভাৱিকতে ক্ষুণ্ণ ‌হৈ পৰে। এই লোক সকলে নিত্যপালক সিংহাসনচ্যুত কৰিবলৈ ষড়যন্ত্ৰত নামে। এই ষড়যন্ত্ৰৰ মূল নায়ক ধীৰনাৰায়ণ ৰজাৰ ভায়েক সুৰজিৎ ওৰফে সুৰধ্বজপাল আছিল। ষড়যন্ত্ৰ সফল নহ'ল। নীতিপালে তেওঁৰ বিশ্বাসী চোৰাংচোৱাৰ পৰা সকলো কথা জানিব পাৰি ষড়যন্ত্ৰত লিপ্ত বিষয়াক ভাঙি নতুন মন্ত্ৰী বিষয়া নিয়োগ কৰে। পূৰ্ব্বৰ পাত্ৰ মন্ত্ৰী গুচাই সামান্য পাত্ৰ-মন্ত্ৰী পাতি লʼলে। সূৰধ্বজপালক ধৰি আনিবৰ বাবে কাচিতৰা সেনাপতিক পঠায়। কিন্তু সুৰধ্বজ দেশ এৰি পলাই যোৱাত সেই কাম সম্ভৱ নহ'ল। নীতিপালৰ দিনত নাৰায়ণ নামৰ এজন বৰসেনাপতি আৰু ৰঘূবীৰ তথা কাচিতৰা সহসেনাপতি আছিল বুলি জনা যায়। কিন্তু সময়ত নীতিপালৰ শাসন দুৰ্বল হৈ পৰে। পূৰ্বৰ সাধাৰণ বংশৰ লগৰীয়া সকলক ৰাজ্যৰ বিষয়-বাব দিবলৈ ধৰাৰ ফলত সম্ভ্ৰান্ত বংশৰ লোকৰ বিশ্বাস আৰু আনুগত্য হেৰুৱাব লগা হয়। দোষ গুণৰ সুবিচাৰ নকৰি হকে-বিহকে প্ৰজাৰ ওপৰত উৎপীড়ন চলোৱাৰ বাবেই‌ নীতিপাল প্ৰজাৰ মাজত অনীতিপাল বুলি খ্যাত হৈ পৰে। চুতীয়া ৰাজ্যৰ দুৰৱস্থাৰ বাতৰি আহোম ৰজা চুহুংমুঙৰ কাণত পৰিল। ফলত সেই বছৰৰ শেষৰ পিনে(১৫২২ চন) তেওঁ চুতীয়া ৰাজ্য আক্ৰমণ কৰে। প্ৰথমতে মাজুলীৰ নঙকঙমোঙ বীলৰ ওচৰলৈ আহি তেওঁ দিহিঙমুখত(বৰ্তমানৰ পশ্চিম মাজুলী অঞ্চল) কোঠ দি থকা চুতীয়াক আক্ৰমণ কৰিবলৈ সেনা পঠায়। যুদ্ধৰ নেতৃত্বত থকা বৰগোহাঁয়ে চুতীয়া সেনাক দিহিং মুখৰ পৰা পুবলৈ ঠেলি নিয়ে আৰু লাচাই-টাই নামৰ এজনক চুতীয়াৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা বৰ-নাঁৱত উঠাই ৰজাৰ ওচৰলৈ পঠায়। সেই সময়ত ৰজা বীলৰ পৰা আগ বাঢ়ি আহি চেৰুৱাকতা নামৰ অঞ্চল এটাত আছিল। চুহুংমুঙে লাচাই-টাইক যুদ্ধৰ খবৰ লয়। লাচাই-টাই ৰজাক জনাই যে চুতীয়া সৈন্য লুইত(টিলাও) নৈ‌ ওচৰৰ অঞ্চলৰ লগতে ডিব্ৰুমুখৰ(চোপ-নাম-টিফাও) পানীত কোঠ পাতি আছে। ১৫২৩ চনৰ কাতি মাহত চুহুংমুঙৰ আদেশত ফ্ৰাচেনমুঙ বৰগোহাঁই আৰু কিঙলুন বুঢ়াগোহাঁই ৰাজমন্ত্ৰীয়ে নিজৰ সমস্ত সৈন্য বাহিনী লয় ডিব্ৰুমুখলৈ আগ বাঢ়ি আহি তাত এটা গড় নিৰ্মাণ কৰে। চুহুংমুঙে চৰাইদেউ লৈ আহি ভগৱানৰ ওচৰত বলি আগ বঢ়ায়। ১৪২৩ চনৰ আঘোণ মাহত চুহুংমুঙে সৈন্য বাহিনী লয় আগ বাঢ়ি চেচামুখত কোঠ দিয়ে। নীতিপালে গড় বন্ধাৰ খবৰ পাই শদিয়াৰ পৰা লাৰুপাৰা(বৰ্তমান চাবুৱাৰ ওচৰৰ) লৈ আগ বাঢ়ি আহে। তাৰ পৰা তেওঁ শত্ৰুক দেশৰ পৰা খেদিবলৈ বুঢ়া বৰুৱাৰ নেতৃত্বত ডিব্ৰুমুখ লৈ সৈন্য বাহিনী পঠিয়ায়। চুতীয়া সেনাপতি জনে ৰজাৰ আদেশ মতে ডিব্ৰুগড় আক্ৰমণ কৰে। আনপিনে চুহুংমুঙেও ডিব্ৰুমুখলৈ আহি যুদ্ধত ভাগ লয়। ফ্ৰাচেনমুঙ বৰগোহাঁই আৰু কিঙলুন বুঢ়াগোহাঁই ৰাজমন্ত্ৰীয়ে একলগ হৈ পথে দি আগ বাঢ়ি চুতীয়াৰ নৌ বাহিনীক আক্ৰমণ কৰে। চুতীয়াৰ নৌ সেনাৰ নেতৃত্বত আছিল কাচিতৰা, চুলুকী চেতিয়া আৰু বৰপাত্ৰ নামৰ তিনিজন সেনাপতি। যুদ্ধত চুতীয়া সেনা পৰাস্ত হয়। পিছ দিনা চুহুংমুঙ ৰজাই গড়ত থকা সকলো মন্ত্ৰী ডাঙৰীয়া আৰু সেনাক লগত লৈ আগ বাঢ়ি সোণাৰী অঞ্চলত (বৰ্তমান কাকপথাৰ অঞ্চল) সোমাই। ইয়াকে দেখি নীতিপালে আহোম ৰজা লৈ কটকীৰ সৈতে কিছুমান উপহাৰ পঠায়। উপহাৰ সমূহৰ মাজত আছিল সোণৰ খাট(খাম-কু), সোণৰ কাণফুলী(খাম-খাও), সোণোৱালী‌ মেখেলা(খাম-চিন), তামৰ বাচন(টঙ-ৰু-খাং), কপাহী কাপোৰ(ফ্ৰা-নোন), শৰাই (ফোন), আৰোৱান, ইত্যাদি। সকলো উপহাৰ গ্ৰহণ কৰিও চুহুংমুঙে চুতীয়া ৰাজ সম্পদ(সোণ-ৰুপৰ মেকুৰী, সোণ-ৰুপৰ ছত্ৰ, ৰাজকীয় খাট আৰু ৰাজ দণ্ড), ১০টা দতাল হাতী, এজনী মাখুন্দী হাতী আৰু এজনী ছোৱালী বিচাৰি পঠায়। নীতিপালে ছোৱালী আৰু হাতী দিবলৈ মান্তি হয় যদিও ৰাজকীয় সম্পদ পূৰ্বপুৰুষৰ সম্পত্তি বুলি দিবলৈ নিবিচাৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে এক মাহৰ পাছত সোণ-ৰুপৰ জাপি (খাম-ঙেন-কোপ), সোণৰ আঙঠি (খোপ-খাম), সোণৰ তোম (লিউ-খাম), সোণৰ ছত্ৰ (চাং-খাম), সোণৰ খাৰু (মাউ-খাম), শৰাই, হাতী, ঘোঁৰা, হাতীৰ দাতৰ পাটি, কটাৰী আৰু পানীকমলী কাপোৰ দি পঠায়। সমান্তৰাল ভাৱে নীতিপালে লুইতৰ পাৰত এটা দুৰ্গ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ লয় আৰু তাতে থাকে। দুৰ্গ নিৰ্মাণৰ কথা শুনি, ৰাজসম্পদ নাপায় আৰু লগতে উপহাৰৰ মাজত কটাৰী দেখি চুহুংমুঙ ৰজাই শদিয়াপুৰ আক্ৰমণ কৰিবলৈ নিৰ্ণয় কৰে। ১৫২৪ চনৰ বহাগত লুইত নৈ পাৰ হৈ শদিয়া(সধয়াপুৰ) আক্ৰমণ কৰে। ===শদিয়া আক্ৰমণ=== ১৫২৪ চনৰ বহাগ মাহৰ বিহুৰ দিনা শদিয়া আক্ৰমণ কৰা হৈছিল। বিহুৰ দিনা শদিয়াৰ চাৰি শালত বৰ-বলি আয়োজন কৰা হয়, যʼত দেউৰী পূজাৰীৰ বাহিৰে অন্য লোকে হাতত অস্ত্ৰ লোৱাতো বৰ্জিত আছিল। আজিও এই বৰবলিৰ নিয়ম শদিয়া অঞ্চলৰ থান সমূহত পালন কৰা হয়। সেই সময়ত সৌমাৰ খণ্ডত একমাত্ৰ চুতীয়া সকলৰ মাজত হে খাৰ-বাৰুদ বা হিলৈ-বৰটোপৰ প্ৰচলন আছিল। সেই বাবে হয়তো আক্ৰমণকাৰী সকলে বিহুৰ বতৰত আক্ৰমণ কৰিবলৈ নিৰ্ণয় কৰি লৈছিল। বুৰঞ্জী সমূহৰ মতে সেই সময়ত নীতিপালে পুখুৰী এটাও খন্দাই আছিল। শদিয়াৰ দুৰ্গত কৰা আক্ৰমণ সহিব নোৱাৰি নীতিপাল চন্দনগিৰি লৈ গুচি আহে আৰু কাচিতৰা দৈথাং পৰ্বতত উঠে। ===চন্দনগিৰ ৰণত সাধনীৰ বীৰত্ব=== চুহুংমুঙে শদিয়াৰ বৰনগৰত থাকি ফ্ৰাচেংমুঙ বৰগোহাঁই আৰু কিঙলুন ৰাজমন্ত্ৰীক(বুঢ়াগোহাঁই) চন্দনগিৰি লৈ আক্ৰমণ কৰিবলৈ পঠায়। আনহাতে কনচেং ধনুদাৰী গোহাঁইক (চাও-চঙ কুঙ-ৰিণ) কাচিতৰাৰ লগত যুঁজিবলৈ দৈথাং পৰ্বতলৈ পঠায়। চন্দনগিৰি পৰ্বতত উঠিবৰ কাৰণে আহোম সেনাই আপ্ৰাণ চেষ্টা চলাইও সফল নহয়। চুতীয়া সেনাই ওপৰৰ পৰা শিল বগৰাই আৰু দলিয়াই বহুতো আক্ৰমণকাৰীৰ বধ কৰে। সাতসৰী আৰু অসম বুৰঞ্জীৰ (SM)ৰ পৰা জনা যায় যে সেই সময়ত সাধনী ৰাণী গৰ্ভৱতী আছিল। লগতে আছিল তেওঁৰ ১২-১৩ বছৰীয়া পুত্ৰ। সাধনীৰ লগৰ ১২০ গৰাকী কুঁৱৰীয়ে শিলা কুচাই বিৰোধী পক্ষৰ সৈনিকক মাৰে। আহোম সৈন্য চন্দনগিৰি পৰ্বতত উঠিবলৈ সক্ষম নহৈ পিছুৱাই আহিব লগাত পৰে আৰু এজন চুতীয়া সৈনিকক লগত ধৰি আনে। ইয়াৰ পাছত আক্ৰমণকাৰী সকলে ৰননীতি কৰি পৰ্বতৰ তিনিফালে বেৰি ধৰিব লয়। ফ্ৰাচেংমুঙ বৰগোহাঁই কিছু লোকক ঘিলা গছত উঠি ঢোল বজাবলৈ আদেশ দিয়ে। হয়তো এই সকল আগতে ধৰি অনা‌ চুতীয়া বন্দী আছিল। আগৰ দিনত ঢোল বজোৱাটো যুদ্ধত জয়ৰ প্ৰতিক আছিল। ঢোল বজাই বিজয়ৰ কথা জনাই দিয়া হয়। সেই বাবে পাহাৰৰ ওপৰত উঠি থকা ৰজা ৰাণীয়ে বিহুৰ বতৰত ঢোলৰ মাত শুনি বাহিৰলৈ উলাই আহে আৰু তিনিও ফালৰ পৰা শত্ৰুৰ আক্ৰমণৰ বলি হয়। নীতিপালে শত্ৰুৰ গালৈ কাড় মাৰিবলৈ লয় যদিও বিৰোধী পক্ষৰ জানমোঙখাম হাতীবৰুৱাৰ(ফু-কে-চং) কাড় লাগি মৃত্যু বৰণ কৰে। সাধনীয়ে নিজৰ মহিলা সৈন্য বাহিনীক লগত লয় যুজ দিয়ে যদিও শেষত পৰাস্ত হৈ চন্দনগিৰিৰ পৰা জাপ মাৰে। প্ৰায় সংখ্যক বুৰঞ্জীত সাধনীয়ে আত্মবলিদান কৰিছিল বুলি আছে যদিও গোপাল চন্দ্ৰ বৰবৰুৱাৰ টাই ভাষাৰ বুৰঞ্জীত ৰাণীৰ(নাঙ-লুং) গাত যাঠি লাগিছিল বুলি উল্লেখ আছে। যিকি নহওক এই তথ্য পৰাও ৰানী সাধনীয়ে আত্মসমৰ্পন নকৰি শত্ৰুৰ বিৰুদ্ধে যুজ দিয়াৰ কথাহে পোহৰলৈ আনে, কাৰণ আত্মসমৰ্পন কৰা হ'লে তেওঁক যাঠি মাৰি আক্ৰমণ কৰা নহ'ল হয়। আনপিনে কাচিতৰাক কনচেঙে দৈথাং পৰ্বতত পৰাস্ত কৰে। ===পৰবৰ্তী স্থিতি=== চুতীয়া ৰজা নীতিপাল, তেওঁৰ পুত্ৰ আৰু কাচিতৰা তিনিওৰে মূৰ চন্দগিৰি আৰু দৈথাঙৰ পৰা কাটি আনি শদিয়াত থকা চুহুংমুঙৰ আগত প্ৰস্তুত কৰা হয়। ৰজা আৰু পুত্ৰৰ মূৰ নচোৱাই পৰ্বতত মুণ্ডামালা বান্ধি শেষত চৰাইদেউৰ শালৰ খটখটিত পোতি থোৱা হয়। অসম বুৰঞ্জী(SM)ৰ মতে আহোম সেনাই সাধনীৰ মৃত শৰীৰৰ পৰা ককালত পিন্ধা সোণৰ কঙ্কালি লয় আনি শদিয়াৰ থানলৈ আনিছিল, কিন্তু তাত কিছুমান চুতীয়াই আক্ৰমণ কৰি লাপিত ফাংত্যাং দেওধাই নামৰ এজনক বধ কৰিছিল। অন্য বুৰঞ্জী সমূহত এই অংশত ৰাণী সাধনীৰ(নাঙ-লুং) কথা একো উল্লেখ নাই। ==সতী সাধনীৰ স্মৃতিত== ===ৰাজ্যিক দিৱস=== {{main|সতী সাধনী দিৱস}} সতী সাধনী দিৱস [[চুতীয়া ৰাজ্য|চুতীয়া ৰাজ্যৰ]] শেষৰ গৰাকী ৰাণী [[সতী সাধনী|সাধনীৰ]] স্মৃতিত প্ৰতিবছৰে অসমত পালন কৰা এটা দিৱস।<ref>{{cite web|title=Sati Sadhani the Charismatic and Legendary Queen of the Chutia Dynasty|url=https://www.sentinelassam.com/more-news/life/sati-sadhani-the-charismatic-and-legendary-queen-of-the-chutia-dynasty-618116|website=The Sentinel Assam|publisher=The Sentinel|date=14 October 2022|access-date=21 April 2025 }}</ref> অসম চৰকাৰে ২০২০ চনৰ পৰা প্ৰতিবছৰে ৭ ব'হাগ দিনটো [[সতী সাধনী|সাধনী]]ৰ স্মৃতিত ৰাজ্যিক বন্ধ হিচাপে ঘোষণা কৰিছে।<ref>{{cite web |title=List of Holidays for the Year 2025 in the State of Assam |url=https://gad.assam.gov.in/sites/default/files/public_utility/Holiday%20List%202025%20-%20final.pdf |website=General Administration Department, Government of Assam |publisher=Government of Assam |access-date=2025-04-21 |archivedate=2025-04-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20250416162650/https://gad.assam.gov.in/sites/default/files/public_utility/Holiday%20List%202025%20-%20final.pdf |deadurl=yes }}</ref> ===বিশ্ববিদ্যালয় স্থাপন=== বীৰংগনা সতী সাধনী ৰাজ্যিক বিশ্ববিদ্যালয় আইন ২০২০ৰ অধীনত সাধনীৰ নামেৰে বীৰাংগনা সতী সাধনী ৰাজ্যিক বিশ্ববিদ্যালয় অসম চৰকাৰে গোলাঘাটত প্ৰতিষ্ঠা কৰে।<ref>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date=19 April 2024 |title=Sati Sadhani Divas 2024: Date, History, Significance And Celebratory Tribute To The Legendary Queen |url=https://www.sentinelassam.com/more-news/life/sati-sadhani-divas-2024-date-history-significance-and-celebratory-tribute-to-the-legendary-queen |website=The Sentinel Assam |location=Assam |publisher=The Sentinel |access-date=21 April 2025}}</ref> ==লগতে চাওক== * [[চুতীয়া ৰাজ্য]] * [[ৰত্নধ্বজপাল]] * [[নীতিপাল]] * [[চুতীয়া জনগোষ্ঠী]] * [[চুতীয়া ৰাজ্য]] * [[সতী সাধনী দিৱস]] * [[বীৰাংগনা সতী সাধনী ৰাজ্যিক বিশ্ববিদ্যালয়]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{চুতীয়া ৰাজবংশ}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ইতিহাস]] [[শ্ৰেণী:চুতীয়া ৰাজবংশ]] [[শ্ৰেণী:সংক্ষিপ্ত জীৱনী]] rfoeo6o444vffp6rfsk1saw47zzd9yo 0 32804 515078 383002 2025-06-05T08:30:10Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515078 wikitext text/x-wiki {{Assam stub}} {{coord|26.1306|N|91.8224|E|display=title}} {{Infobox Museum | name = শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ | image = Gatway of Kalakhetra, Guwahati, Assam.jpg | imagesize = 200px | map_type = | map_caption = | latitude = 26.1306 | longitude = 91.8224 | established = ২ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৮৮<ref name="guwahatitimes1"/> | dissolved = | location = [[পাঞ্জাবাৰী]], [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], [[ভাৰত]] | type = | visitors = | director = | curator = | publictransit = | website = }} '''শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ''' ([[ইংৰাজী]]: Srimanta Sankaradeva Kalakshetra) বা চমুলৈ '''কলাক্ষেত্ৰ''' [[গুৱাহাটী]]ৰ [[পাঞ্জাবাৰী]]ত অৱস্থিত এক সাংস্কৃতিক ভৱন। এইটো পৰ্যটকসকলৰ বাবে এক মূল আকৰ্ষণৰ কেন্দ্ৰবিন্দু। এই ভৱনৰ নাম অসমীয়া জাতিৰ পিতামহ স্বৰূপ, বৈষ্ণৱ গুৰু তথা পণ্ডিত মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ নামেৰে ৰখা হৈছে<ref name="touristlink1">{{cite web|url=http://www.touristlink.com/india/srimanta-sankardeva-kalakshetra/overview.html |title=Srimanta Sankardeva Kalakshetra India Tourist Information |publisher=Touristlink.com |date= |accessdate=2013-03-12}}</ref>। [[অসমীয়া সংস্কৃতি]]ৰ প্ৰতীকসমূহৰ ই এক অন্যতম কেন্দ্ৰস্থল। [[অসমৰ সংগীত]] জগতৰ অন্যতম প্ৰসিদ্ধ আৰু পুৰোধ্য ব্যক্তি [[ভূপেন হাজৰিকা]]দেৱৰ এক [[ভূপেন হাজৰিকা সংগ্ৰহালয়|সংগ্ৰহালয়ো]] ইয়াত স্থাপন কৰা হৈছে<ref>{{cite web |url=http://www.kalakshetra-assam.gov.in/ |title=Srimanta Sankaradeva Kalakshetra |publisher=Kalakshetra-assam.gov.in |date= |accessdate=2013-03-12 |archivedate=2013-05-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130504045606/http://kalakshetra-assam.gov.in/ |deadurl=yes }}</ref>। ==ইতিহাস== ১৯৮৬ চনৰ ৫ আগষ্ট তাৰিখে অনুষ্ঠিত হোৱা অসম চৰকাৰৰ এখন সভাত সাংস্কৃতিক পৰামৰ্শদাতা কমিটীখনে দিয়া পৰামৰ্শ মতে অসমৰ জনগণৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ উন্নয়ন আৰু সংৰক্ষণৰ অৰ্থে আৰু নৃত্য, নাটক, সংগীত, চাৰু কলা, সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰত এক কৰ্ম কেন্দ্ৰ হিচাপে এটা প্ৰকল্প প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ স্থিৰ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ বাবে সেই বছৰতেই পৰীক্ষামূলক ভাৱে আঁচনি প্ৰস্তুত কৰি সাংস্কৃতিক প্ৰকল্পটোৰ নাম শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ বুলি নামকৰণ কৰা হয়। ১৯৮৮ চনৰ ২ ফেব্ৰুৱাৰী তাৰিখে অসমৰ ৰাজ্যপাল মহামান্য শ্ৰীভীষ্ম নাৰায়ণ সিং দেৱে এই প্ৰকল্পটোৰ আধাৰশিলা স্থাপন কৰে। প্ৰায় ১৪ একৰ মাটিকালি জুৰি থকা এই সাংস্কৃতিক প্ৰকল্পৰ সজ্জা ৰূপায়ণৰ কাম "National Informatics Centre Services Incorporative" নামৰ এক প্ৰতিষ্ঠানে কৰিছিল। অসম চৰকাৰে ১৯৯০ চনত কলাক্ষেত্ৰ আঁচনিখন অসম চুক্তিৰ ক্লজ-৬ৰ(যিটোত উল্লেখ আছিল যে অসমীয়া মানুহৰ সাংবিধানিক, বিধান পৰিষদীয় আৰু প্ৰশাসনীয় সুৰক্ষা, যিটো সঠিক, তাক সাংস্কৃতিক, সামাজিক, ভাষিক স্বকীয়তা আৰু ঐতিহ্যৰ সুৰক্ষা দিয়া হব) অন্তৰ্গত কৰিবলৈ ভাৰত চৰকাৰৰ ওচৰ চাপে। ইয়াৰ পিছত ১৯৯৮ চনৰ ৯ নৱেম্বৰত প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি [[কে আৰ নাৰায়নন|কে আৰ নাৰায়ননে]] এই ভৱন সৰ্বসাধাৰণ ৰাইজৰ বাবে মুকলি কৰে।<ref name="guwahatitimes1">{{cite web |url=http://www.guwahatitimes.com/guwahati/kalakshetra.html |title=Srimanta Sankardev Kalakshetra |publisher=Guwahatitimes.com |date=2011-09-24 |accessdate=2013-03-12 |archivedate=2012-07-02 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120702113236/http://www.guwahatitimes.com/guwahati/kalakshetra.html |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web |title=ইতিহাস |url=https://kalakshetra.assam.gov.in/as/about-us/%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B8-5 |website=kalakshetraassam. |publisher=অসম চৰকাৰ সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা দপ্তৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ সমাজ |access-date=2020-04-15 |archivedate=2020-08-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200808124246/https://kalakshetra.assam.gov.in/as/about-us/%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B8-5 |deadurl=yes }}</ref> ==পৰিধি== * অসমৰ সাংস্কৃতিক সংগ্ৰহালয় / পূৰ্বজ্যোতি সংগ্ৰহালয় : যাদুঘৰটোত প্ৰায় ৪০০০টা শিল্প কলা আছে, যিবিলাক প্ৰদৰ্শনৰ বাবে ৰখা হৈছে। তাৰ ভিতৰত থকা শিল্প কলাসমূহ হ'ল সত্ৰীয়া মুখা, সংগীত বাদ্য, টেৰাকোট্টা আৰু বোকাৰে বনোৱা শিল্প (মৃণ্ময় শিল্প), বয়ন শিল্প আৰু পোছাক, অসম আৰু উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ কূটিৰ শিল্প, খৰাহি আৰু কাঠৰ পৰা উৎপন্ন বস্তু, কাঁহ আৰু পিতলৰ বস্তু, শংকৰী কৃষ্টিৰ বস্তু আদি।<ref>{{cite web |title=পূৰ্বজ্যোতি সংগ্ৰহালয় |url=https://kalakshetra.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%9F |website=kalakshetraassam |publisher=অসম চৰকাৰ সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা দপ্তৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ সমাজ |access-date=2020-04-15 |archivedate=2020-08-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200808111211/https://kalakshetra.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%9F |deadurl=yes }}</ref> * উন্মূক্ত প্ৰেক্ষাগৃহ (open-air theater)<!--The International Conventio, n Centre is for holding regular music, dance and drama programmes both at the State and national level. The Open Air Theatre with 2000 capacity and the Rang Ghar Bakori Manch provide a grand space for holding regular open air shows and programmes on folk festivals and traditional dance and drama.--> * ললিত কলা ভৱন:ললিত কলা ভৱনত বাতানুকূল কলা বীথিকা, এটা গ্ৰাফিক ষ্টুডিঅ, এখন কৰ্মশালা আৰু এটা প্ৰেক্ষাগৃহ আছে। শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰৰ ললিত কলা শাখাই ৰাজ্যিক আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় স্তৰত প্ৰদৰ্শনী আৰু চিত্ৰশিল্প, ড্ৰইং, গ্ৰাফিক, ভাস্কৰ্য্য, কাঠ শিল্প আৰু ফটোগ্ৰাফ আৰু আন বিষয়ৰ ওপৰত প্ৰদৰ্শনী অনুষ্ঠিত কৰে। লগতে হস্ততাঁত, বস্ত্ৰ শিল্প আৰু এই অঞ্চলৰ পৰম্পৰাগত শিল্প সামগ্ৰীসমূহৰ প্ৰদৰ্শনী পাতে।<ref>{{cite web |title=ললিত কলা (চাৰু কলা) |url=https://kalakshetra.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%B2%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%A4-%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A6%BE-%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%81-%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A6%BE |website=kalakshetraassam |publisher=অসম চৰকাৰ সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা দপ্তৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ সমাজ |access-date=2020-04-15 |archivedate=2020-08-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200808122202/https://kalakshetra.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%B2%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%A4-%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A6%BE-%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%81-%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A6%BE |deadurl=yes }}</ref> * [[ভূপেন হাজৰিকা সংগ্ৰহালয়]]<ref name="touristlink1"/><!--The Dr Bhupen Hazarika Cultural Museum is the pride of Kalakshetra campus. It is a tribute to the legend, Asom Ratna Dr Bhupen Hazarika. The museum is artistically designed, where you will be fascinated by the large photographs, huge collection of awards and felicitations, a model of Dr Bhupen Hazarika’s living room and bedroom along with some beautiful traditional dresses. Documentaries on him are also shown there.--> * শিশু উদ্যান বা শিশু বন, এই উদ্যানখন ড॰ [[ভবেন্দ্ৰ নাথ শইকীয়া]]ৰ নামত উত্‍সৰ্গ কৰা হৈছে, এই উদ্যান প্ৰায় ১২ বিঘা মাটিকালি জুৰি আছে য’ত এটা শিশু পুথিভঁৰাল, পেট্ৰকেমিকেল গেলেৰী, ছ’লাৰ হাট (solar hut), পুতলা সংগ্ৰাহলয় আদি আছে<ref name="guwahatitimes1"/>। <!--Made for the benefit of children of the region, the Shishu Ban Dr Bhabendra Nath Saikia Children’s Park covers an area of 12 bighas and consists of a library, petrochemical gallery, solar hut, doll museum, sky train, solar waterfalls, auditorium – specially meant for holding various programmes for the intellectual as well as the cultural growth of children – and many other interesting amusements. --> ==চিত্ৰভঁৰাল== <gallery> চিত্ৰ:A view of Srimanata Sankardev Kalakhetra.jpg|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰৰ এক দৃশ্য চিত্ৰ:A sculpture at Srimanata Sankardev Kalakhetra.jpg|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰত চেৰেণ্ডা বাদ্য বজাই থকা এক প্ৰতিমূৰ্ত্তি চিত্ৰ:Japi.JPG|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ সংগ্ৰাহলয়ৰ সন্মুখত থকা এটা বৃহত আকাৰৰ জাপি চিত্ৰ:A hut inside inside Srimanta Sankardev Kalakhetra.jpg|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰৰ ভিতৰভাগত থকা এক খেৰৰ ঘৰ চিত্ৰ:Bhupen Hazarika Museum at Kalakhetra by Bishnu Saikia.jpg|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ প্ৰাংগনত থকা [[ভূপেন হাজৰিকা সংগ্ৰহালয়]] চিত্ৰ:Manikut inside Kalakhetra.jpg|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ সংগ্ৰাহলয়ত থকা [[মনিকূট]] চিত্ৰ:Open air theatre.jpg|'''শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰৰ উন্মূক্ত ৰঙ্গমঞ্চ''' </gallery> {{-}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|Srimanta Sankaradeva Kalakshetra|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ পৰ্যটনস্থলী]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংগ্ৰহালয়]] [[শ্ৰেণী:গুৱাহাটী]] sczehbei0myglmzncbxq9u5gg9kyb3f 0 32808 515002 404286 2025-06-05T03:21:27Z Dipankar Das 36094 515002 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |bgcolour = silver |name = মৈত্ৰেয়ী দেৱী |image = MaitreyiDeviPic.jpg |caption = |birth_date = {{birth date|df=yes|1914|9|1}} |birth_place = [[কলকাতা|কলিকতা]] |death_date = {{death date and age|df=yes|1990|02|04|1914|9|1}}<ref>{{cite web | archivedate=৬ নৱেম্বৰ ২০১৬ | archiveurl=https://web.archive.org/web/20161106001327/http://eibela.com/article/%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%AF-%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BF%E0%A6%95-%E0%A6%AE%E0%A7%88%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A7%9F%E0%A7%80-%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%AC%E0%A7%80 | title=অনন্য সাহিত্যিক মৈত্ৰেয়ী দেবী | work=এইবেলা | date=১ ছেপ্তেম্বৰ ২০১৬ | accessdate=২ ফেব্ৰুৱাৰী ২০২৪ | author=দিনেশচন্দ্ৰ জয়ধৰ | archive url=https://web.archive.org/web/20161106001327/http://eibela.com/article/%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%AF-%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BF%E0%A6%95-%E0%A6%AE%E0%A7%88%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A7%9F%E0%A7%80-%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%AC%E0%A7%80}}</ref> |death_place = |occupation = কবি, ঔপন্যাসিক (বঙালী ভাষা) |years_active = |spouse = | children = | parents = | awards = | signature = |website = }} '''মৈত্ৰেয়ী দেৱী''' ({{lang-en|Maitreyi Devi}}, ১৯১৪ - ১৯৯০) হৈছে [[বঙালী ভাষা]]ৰ কবি তথা ঔপন্যাসিক। তেওঁ দাৰ্শনিক সুৰেন্দ্ৰনাথ দাসগুপ্তৰ জীয়াৰী আছিল। সাহিত্যত [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দ্বাৰা বিশেষভাৱে শিক্ষাপ্ৰাপ্ত আছিল। ==শিক্ষা== তেওঁ [[কলিকতা]]ৰ যোগমায়া দেৱী কলেজৰ পৰা দৰ্শনত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=History of the College |url=http://jogamayadevicollege.org/history.htm |access-date=2013-01-29 |archivedate=2011-07-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726210012/http://www.jogamayadevicollege.org/history.htm |deadurl=yes }}</ref> ==কৰ্ম তথা সাহিত্য জীৱন== মাত্ৰ ষোল্ল বছৰ বয়সত [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ ভূমিকা সন্বলিত তেখেতৰ প্ৰথম কাব্যগ্ৰন্থ প্ৰকাশিত হৈছিল। ৰবীন্দ্ৰনাথৰ জীৱনৰ শেষ পোন্ধৰ বছৰত তেওঁ আছিল ৰবীন্দ্ৰনাথৰ ঘনিষ্ঠ সহযোগী। "Rabindranath - the man behind his poetry"<ref name=Rabindranath>{{cite book|last=Devi|first=Maitreyi|title=Rabindranath--the man behind his poetry|year=1973|publisher=Sudhir Das at Nabajatak Printers|url=http://books.google.co.in/books/about/Rabindranath_the_man_behind_his_poetry.html?id=dp1jAAAAMAAJ&redir_esc=y}}</ref> নামৰ ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ জীৱনীমূলক গ্ৰন্থ লিখা মৈত্ৰেয়ী দেৱীয়ে ছোভিয়েট ইউনিয়ন, ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাত তেওঁ ৰবীন্দ্ৰনাথৰ ওপৰত আৰু শান্তিৰ সমস্যা বিষয়ক বহুতো ভাষণ দিছিল। মৈত্ৰেয়ী দেৱীৰ "[[ন হন্যতে]]" উপন্যাসখনৰ ভিত্তিতে [[বলিউড]]ৰ বিখ্যাত চলচ্চিত্ৰ "হম দিল দে চুকে সনম" নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। তেখেতে কলিকতাৰ পৰা ২৪ মাইল নিলগৰ বাদু নামৰ গাঁও এখনত ৯ বিঘা মাটিজোৰা কৃষি, মীন পালন, মৌ পালন, গো পালন, হাঁহ কুকুৰা পামৰে সৈতে "খেলাঘৰ" নামৰ শিশু নিবাস তথা অনাথ আশ্ৰম আৰু প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ গঢ়ি তুলিছিল। ==পুৰস্কাৰ== ১৯৬১ চনত ৰবীন্দ্ৰ শতবাৰ্ষিকীত আমন্ত্ৰিত হৈ তেওঁ বুলগেৰিয়া, হাংগেৰী আৰু ছোভিয়েট ইউনিয়নলৈ গৈছিল। ছোভিয়েট ইউনিয়নে তেওঁক ৰবীন্দ্ৰ শতবাৰ্ষিকী পদকেৰে ভূষিত কৰে। ১৯৭৫ চনত ভাৰতীয় লেখিকা সংঘই "[[ন হন্যতে]]" ঊপন্যাসৰ বাবে সন্মানসূচক পদক আগবঢ়ায়। ১৯৭৬ চনত "ন হন্যতে" পুথিখনৰ বাবেই তেওঁ [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] লাভ কৰে<ref>ন হন্যতে, মৈত্ৰেয়ী দেৱী</ref>। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:বঙালী ভাষাৰ সাহিত্য অকাডেমি বঁটা বিজয়ী]] c5th9wm9hngl7n3wwhg2sq269gwd46w 0 33170 515020 514439 2025-06-05T05:08:55Z BhuyanBhaskar 16362 /* কৰ্মজীৱন */ 515020 wikitext text/x-wiki {{For|একে নামৰ অন্য ব্যক্তি|দীনেশ গোস্বামী}} {{Infobox person |bgcolour = silver |name = দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী |image = Dr. Dinesh Chandra Goswami.jpg |thumb =বিজ্ঞানী |caption = |birth_date = {{birth date and age|1949|3|1}} |birth_place = উলুবাৰী সত্ৰ, [[নলবাৰী জিলা]], অসম |death_date = |death_place = |occupation = অধ্যাপক, ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, নাট্যকাৰ, বিজ্ঞান লেখক |years_active = |spouse = |children = |parents = অনন্তনাথ গোস্বামী, গিৰিবালা গোস্বামী |awards = {{unbulleted list|শিশু সাহিত্যৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|অসম সাহিত্য সভা বঁটা|বিজ্ঞান জনপ্ৰিয়কৰণৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ|অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ 'জীৱনজোৰা সাধনা বঁটা'}} |nationality = ভাৰতীয় |website = }} '''ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী''' ({{lang-en|Dinesh Chandra Goswami}}) [[অসম]]ৰ এগৰাকী বিজ্ঞানী, সাহিত্যিক, নাট্যকাৰ, ব্যংগ সাহিত্যক, আৰু ঘাইকৈ জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান আৰু কল্পবিজ্ঞান গল্প-উপন্যাস-অনাতাঁৰ নাটক আদিৰ লিখক। ড॰ গোস্বামীয়ে [[উত্তৰ-পূব বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান|যোৰহাটৰ আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ]]ৰ বিজ্ঞানী আৰু সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা হিচাবে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিছে।<ref>{{cite book | title=মহাকাশচাৰী | author=অনুবাদ-দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী | year=১৯৯৯}}</ref> গোস্বামী ‘শৰাইঘাট অভিধান’ৰ সম্পাদক। তেখেতৰ ছদ্মনাম হৈছে দিগন্ত গোস্বামী। <ref name="বিনয় মোহন শইকীয়া">{{cite book | title=দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী | publisher=বান্ধৱ | author=বিনয় মোহন শইকীয়া | year=২০১৮ | location=গুৱাহাটী | pages=৪}}</ref> ==শিক্ষা== *১৯৬৩: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত দুটা বিষয়ত লেটাৰসহ প্ৰথম বিভাগত উত্তীৰ্ণ।<ref>http://www.xahitya.org/2014/02/15/বিশিষ্ট-কল্পবিজ্ঞান-লেখক/{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *১৯৬৪: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰাক-বিশ্ববিদ্যালয় বিজ্ঞান পৰীক্ষাত সপ্তম স্থান লাভ। *১৯৬৭: কটন কলেজৰপৰা পদাৰ্থবিজ্ঞানত সন্মানসহ প্ৰথম শ্ৰেণীৰ দ্বিতীয় স্থান লাভ *১৯৬৯: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা পদাৰ্থবিজ্ঞানত প্ৰথম শ্ৰেণীৰ দ্বিতীয় স্থান লাভ *১৯৭০: কলিকতাৰ সাহা ইন্সটিটিউট অব নিউক্লিয়াৰ ফিজিক্সৰপৰা নিউক্লীয় পদাৰ্থবিজ্ঞানত কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতকোত্তৰ ডিপ্ল’মা লাভ *১৯৭২: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা ফৰাছী ভাষাত পাৰদৰ্শিতাৰ মানপত্ৰ লাভ *১৯৭৬: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা মহাজাগতিক ৰশ্মি বিষয়ত পি.এইচ.ডি. ডিগ্ৰি লাভ (তত্ত্বাৱধায়ক - ড॰ কিশোৰী মোহন পাঠক)<ref>http://www.xahitya.org/2014/02/15/বিশিষ্ট-কল্পবিজ্ঞান-লেখক/{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==কৰ্মজীৱন== *১৯৭০-৭২: গুৱাহাটীৰ বি. বৰুৱা কলেজত পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ প্ৰবক্তা<ref name="skc2"/> *১৯৭২-৭৬: কটন কলেজত পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ প্ৰবক্তা, স্নাতক আৰু স্নাতকোত্তৰ পৰ্য্যায়ৰ শিক্ষাদান *১৯৭৬: বিজ্ঞানী ‘বি’ (সহকাৰী সম্পাদক), পি.আই.ডি. (বৰ্তমান নিস্ক্পিআৰ), ছি.এছ.আই.আৰ., নতুন দিল্লী *১৯৭৯: বিজ্ঞানী ‘ছি’ (পৰিকল্পনা), ছি.এছ.আই.আৰ.ৰ মুখ্য কাৰ্য্যালয়, নতুন দিল্লী *১৯৮২: বিজ্ঞানী ই-১, পৰিকল্পনা বিভাগৰ মুৰব্বী, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট *১৯৮৮: বিজ্ঞানী ই-২, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট *১৯৯৩: বিজ্ঞানী এফ, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট (ব্যৱস্থাপনা এলেকাৰ সমন্বয়ক) *২০০০: বিজ্ঞানী জি. আৰু সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট (এছোৱা সময় ভাৰপ্ৰাপ্ত সঞ্চালক), ২০০৪ চনৰপৰা সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা। *২০০৯: বিজ্ঞানী জি. আৰু সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা হিচাবে অৱসৰ লাভ। <ref name="বিনয় মোহন শইকীয়া3">{{cite book | title=দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী | publisher=বান্ধৱ, গুৱাহাটী | author=বিনয় মোহন শইকীয়া | year=২০১৮ | location=গুৱাহাটী | pages=৪}}</ref> ==বিদেশ ভ্ৰমণ== থাইলেণ্ড, আমেৰিকা, জাৰ্মানি, ইউ.এ.ই. (ডুবাই) আৰু মালদ্বীপ, আৰু কানাডা ভ্ৰমণ ==ৰাজ্যিক আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ আৰু সন্মান== *১৯৬৮-৮০: শিশু সাহিত্য বিষয়ত তিনিবাৰ অসম সাহিত্য সভাৰ বঁটা লাভ৷<ref name="skc2"/> (গোপালচন্দ্ৰ গোস্বামী বঁটা) আৰু (প্ৰেমধৰ দত্ত সোঁৱৰণী বঁটা) *১৯৯২: ‘ট্ৰাইটনৰ অভিযান’ শিশু গ্ৰন্থৰ বাবে নেছনেল বুক ট্ৰাষ্টৰ বঁটা লাভ৷ *১৯৯৭: গণমাধ্যমৰ যোগেদি বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ জনপ্ৰিয়কৰণত উল্লেখনীয় অৱদানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ৷ *২০০৭: শিশু সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰত অৱদানৰ বাবে গণৰাজ্য দিৱসৰ দিনা ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি ড॰ এ.পি.জে. আব্দুল কালামৰদ্বাৰা সন্মানিত৷ *২০১২: অসম প্ৰকাশন পৰিষদ বঁটা লাভ৷ *২০১৩: বিছনলাল আগৰৱালা পৰিৱেশ বঁটা লাভ৷ *২০১৪: সাহিত্য একাডেমিৰ শিশু সাহিত্য বঁটা লাভ৷ *২০১৬: অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ ‘জীৱনজোৰা সাধনা বঁটা’৷ *২০২২: অসম চৰকাৰৰ ‘পৰিৱেশ মিত্ৰ’ সন্মান৷ *২০২৩: 'গোলাঘাট জাতীয় বিদ্যালয় বঁটা'৷ *২০২৪: 'অন্যযুগ' জীৱনজোৰা সাধনা বঁটা ইয়াৰোপৰি অসম সাহিত্য সভাৰ মৰিগাঁও (১৯৯৪), বোকাখাত (১৯৯৬) আৰু ডিব্ৰুগড় (২০০১) অধিৱেশনৰ বিজ্ঞান সন্মিলনৰ বক্তা, আৰু ধেমাজি (২০০৯) অধিৱেশনৰ বিজ্ঞান সন্মিলনৰ সঞ্চালক হিচাপে তেখেত কৰ্ম সম্পাদন কৰিছিল৷ ==কৰ্মশালা সঞ্চালনা== *ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে বিজ্ঞান অনুধাৱন কাৰ্য্যসূচী (১৯৮২-২০০৯)- ৫৬ টা *দুৰ্য্যোগ–বিপদ আশংকা লঘূকৰণ আৰু সজাগতা বৰ্ধন কৰ্মশালা - ১৪ খন *বিজ্ঞান শিক্ষণৰ কম-খৰচী যতন বিষয়ৰ কৰ্মশালা - ৫ খন *পুতলা নাচৰ কৰ্মশালা - ১ খন *বিজ্ঞান লেখকৰ কৰ্মশালা - ৬ খন *বিজ্ঞান অনুবাদকৰ কৰ্মশালা - ৩ খন *ভাৰত-আন্তৰ্জাতিক বিজ্ঞান মহোৎসৱ (লক্ষ্ণৌ, অক্টোবৰ ২০১৮; কলিকতা, অক্টোবৰ ২০১৯)–আলোচনা-চক্ৰৰ অধ্যক্ষ, গুৱাহাটী, নৱেম্বৰ ২০২৪- প্ৰধান বক্তৃতা) *সাহিত্য একাডেমি (দিল্লী, ২০১৬, ২০১৭)–আলোচনা-চক্ৰৰ অধ্যক্ষ ==বৃক্ষৰোপণ== *আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ চৌহদ আৰু অন্যান্য স্থানত–৩০,০০০ জোপাৰো অধিক ==সামাজিক কাম== নলবাৰী জিলাৰ দাহুদী গাঁৱৰ উলুবাৰী সত্ৰত ‘অনন্তগিৰি পুথিভঁৰাল আৰু বিকাশ কেন্দ্ৰ' স্থাপন (২০১০) আৰু ইয়াৰ যোগেদি অঞ্চলটোত অধ্যয়ন সংস্কৃতি আৰু কম্পিউটাৰ সাক্ষৰতা গঢ়ি তোলাত বাহিৰেও অস্বচ্চল ছাত্ৰছাত্ৰী আৰু ৰুগীয়া লোকক সাহায্য প্ৰদান৷<ref name="skc2">{{cite book | title=[[অসমীয়া বিজ্ঞান সাহিত্য]] | publisher=নৰ্থ লখিমপুৰ কলেজ প্ৰকাশন| editor= [[অৰবিন্দ ৰাজখোৱা]] | authorlink=237 |page=237| ISBN=978-81-925881-0-0}}</ref> ==সদস্য/পদবী== *সভাপতি, অসম বিজ্ঞান সমিতি (২০০৫-০৭) *প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি, অসম বিজ্ঞান লেখক সংস্থা (১৯৯৯-২০০২) *সদস্য, আন্তৰ্জাতিক বিজ্ঞান লেখক সংস্থা, আমেৰিকা *আজীৱন সদস্য, ভাৰতীয় বিজ্ঞান লেখক সংস্থা *হিতৈষী সভ্য, অসম সাহিত্য সভা *আজীৱন সভ্য, অসম বিজ্ঞান সমিতি *প্ৰাক্তন সদস্য, গৱেষণা-উন্নয়ন পৰিকল্পনা আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ ভাৰতীয় সমিতি *জুৰিৰ প্ৰাক্তন সদস্য, ৰাষ্ট্ৰীয় জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান বঁটা, এন.ছি.এছ.টি.ছি., ভাৰত চৰকাৰ *প্ৰাক্তন সদস্য, অসমীয়া উপদেষ্টা পৰিষদ, সাহিত্য একাডেমি *প্ৰাক্তন সদস্য, পৰিচালনা সমিতি, দেৰগাঁও কমল দুৱৰা কলেজ *প্ৰাক্তন সদস্য, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ক'ৰ্ট *প্ৰাক্তন সদস্য, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কাৰ্য্যৱাহী পৰিষদ *প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি, যোৰহাট বাল্যভৱন প্ৰকাশন উপ-সমিতি (২০০১-০৯) *সদস্য, ৰাজ্যিক উদ্ভাৱন পৰিষদ, অসম *সদস্য, অসমীয়া উপদেষ্টা পৰিষদ, ৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ মিছন *প্ৰাক্তন সদস্য, ভাৰতীয় কল্পবিজ্ঞান লেখক সংস্থা *প্ৰাক্তন অতিথি সম্পাদক, প্ৰপাগেছন (গৱেষণা আলোচনী), ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান সংগ্ৰহালয় সংস্থা *প্ৰাক্তন সদস্য, অসমীয়া উপদেষ্টা পৰিষদ, এন.বি.টি., নতুন দিল্লী *প্ৰাক্তন প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য, অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস ==সাহিত্যৰাজি== ===উপন্যাস=== *জোনাকীৰ জিলিকনি (চন্দ্ৰ প্ৰকাশ, ১৯৯২; ২০০৯) <ref name="skc">{{cite book | title=[[দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ স্বনিৰ্বাচিত গল্প]] | publisher=নেশ্যনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া | author=[[সৌৰভ কুমাৰ চলিহা]] | chapter=আগকথা | isbn=978-81-237-4382-0|page=viii-xiii}}</ref> *শব্দ, নিৰন্তৰ শব্দ (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ১৯৯২; ৪টা সংস্কৰণ) *উষ্ম প্ৰৱাহ (পূৰ্বাঞ্চল প্ৰকাশ, ১৯৯৩) *অতি-বিশিষ্ট সমাজ (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৪) *আত্মজীৱনীৰ প্ৰয়াস (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০০৭; ২০১৩) *দিব্য উপবন (কিৰণ প্ৰকাশন, ২০০৯) *আত্মজীৱনীৰ দ্বিতীয় প্ৰয়াস (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০১৪) *দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী : সাহিত্য সমগ্ৰ (খণ্ড-২ : উপন্যাস সমগ্ৰ) (ভৱানী বুক্ছ, ২০১৪) ===শিশু উপন্যাস=== *সোণালী সুৰুযৰ পুৱা (অসম বুক হাইভ, ২০২২) *মন্টুৰ পৰিৱেশ (অসম বিজ্ঞান লেখক সংস্থা, ২০২০) ===শিশু নাটিকা=== *ট্ৰাইটনৰ অভিযান (প্ৰকাশিকা, ১৯৯১; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) ===গল্প-সংকলন=== *ভদ্ৰতামাপক যন্ত্ৰ (চাৰু প্ৰকাশ, ডুমডুমা, ১৯৮৫) *পোৰ্টেবল স্মেল এব্জৰ্বাৰ (অনন্ত প্ৰকাশ, ১৯৮৬) *এক তৰংগৰ দৰে (চাৰু প্ৰকাশ, ১৯৯৫) *অভিন্ন হৃদয় (বাণী মন্দিৰ, ২০০৪) *কল্পজগত (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৪) *দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ স্বনিৰ্বাচিত গল্প (এন.বি.টি. ২০০৫; ২০১০) (এই পুথিৰ ইংৰাজী সংস্কৰণ : ‘The Hair Timer’, NBT, ২০১১) *অন্তৰ্ৱাহী (জ্যোতি প্ৰকাশন, ২০১১) *দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী : সাহিত্য সমগ্ৰ (খণ্ড-১ : গল্প সমগ্ৰ) (ভৱানী বুক্ছ, ২০১৪) *নতুন শতিকাৰ কল্পবাস্তৱ (অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৬) <ref name="skc"/> *শ্যামল অনুভৱ (অসম বুক হাইভ, ২০২১) *মায়াবী বান্ধোন (অসম বুক হাইভ, ২০২৪) ===নাটক সংকলন=== *ড° দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ কেইখনমান অনাতাঁৰ নাটক (অসম বুক হাইভ, ২০২২) ===জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান=== *অভিনৱ আৱিষ্কাৰ (বাণী প্ৰকাশ, ১৯৭৫) *ন শিকাৰুৰ বাবে লেখ (অৰিয়েণ্ট লংমেন, ১৯৭৫) *মানুহ আৰু মহাকাশ (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৬, ২০১৮) *বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ১৯৭৭) *সংযোগ (সাহিত্য প্ৰকাশ, ১৯৭৯) *বতৰ (এল.বি.এছ. প্ৰকাশন, ১৯৭৭; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *শব্দ (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৭) *আমাৰ বেলিটো (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৭) *দেৱতা পৃথিৱীলৈ আহিছিল নেকি? (চন্দ্ৰ প্ৰকাশ, ১৯৭৭) *Our Wonderful Universe (NBT, ১৯৯৩) *কম্পিউটাৰ (অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস, ১৯৯৫) *বিজ্ঞানীৰ লগত কাল্পনিক সাক্ষাৎকাৰ (স্বস্তিকা প্ৰকাশন, ১৯৯৫) *বিজ্ঞানীৰ লগত কাল্পনিক সাক্ষাৎকাৰ (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-১ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ১৯৯৫) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-২ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ১৯৯৬) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৩ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৪ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৫ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৬ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৭ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৮ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৯ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-১০ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *মহাকাশ অভিযান (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ১৯৯৬) *পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ মনোৰম জগতখন (জিজ্ঞাস প্ৰকাশন, ১৯৯৬; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *জোন-বেলি-তৰা (জিজ্ঞাস প্ৰকাশন, ১৯৯৭; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (১) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ১৯৯২; ১৯৯৯; ২০০১; ২০১১) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (২) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০০৪; ২০১১) *শতাধিক মহান বিজ্ঞানী, (ষ্টুডেণ্ট্ছ ষ্ট’ৰ্ছ, ১৯৯৯; ২০০৫) *কুৰি শতিকাৰ কুৰিজন মহান বিজ্ঞানী আৰু আৱিষ্কাৰক (ষ্টুডেণ্ট্ছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০১) *বিজুলীৰ সঁচা সাধু (কে.এম. পাবলিছিং কোম্পানি, ২০০২; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *মনোৰম বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড (অসম সাহিত্য সভা, ২০০৩) *দক্ষিণ মেৰু অভিযান (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৬) *বিজ্ঞানৰ বিতোপন জগত (১) (সাৰস্বত, ২০০৬; ২০১৩) *মানুহৰ জগত (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ২০০৭) *বিজ্ঞানেৰে জীৱনৰ বোধ (কিৰণ প্ৰকাশন, ২০১০) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (৩) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০১১) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (৪) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০১১) *বিজ্ঞানৰ বিনন্দীয়া জগত (বনলতা, ২০১১) *উৰন্ত চাকিত উঠি ‘তেওঁলোক’ আহে নেকি? (সাৰস্বত, ২০১১) *বিজ্ঞানৰ অনুপম জগত (বনলতা, ২০১২) *বিজ্ঞানীৰ জীৱনৰ অন্য দিশ অন্য কথা (সাৰস্বত, ২০১২) *বিজ্ঞানৰ বিতোপন জগত (২) (সাৰস্বত, ২০১৩) *প্ৰশ্নৰ সন্ধানত বিজ্ঞানৰ কেতবোৰ উত্তৰ (বিশাল প্ৰকাশন, ২০১৪) *পুতুল খুৰাৰ আজব কাণ্ড (বাণী প্ৰকাশ মন্দিৰ, ২০১৪) *গেলিলিঅ’ গেলিলি (ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়, ২০১৪) *পৰিৱেশৰ বাবে সামান্য কাম (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৭) *বিজ্ঞানৰ বৰ্ণময় জগত (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *গেলিলিঅ’ৰ জীয়েক (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *বিজ্ঞানৰ অভিনৱ জগত (অসম সাহিত্য সভা, ২০২১) *বিজ্ঞান জগতৰ অনন্য জীৱন (অসম বুক হাইভ, ২০২১) *বিজ্ঞান জগতৰ মোহনীয় কাহিনী (অসম বুক হাইভ, ২০২২) *বিজ্ঞানৰ ৰমণীয় জগত (বনলতা, ২০২৪) *বিজ্ঞানৰ নিৰুপম জগত (বনলতা, ২০২৪) ===প্ৰবন্ধ/আলোচনা=== *বৈজ্ঞানিক মন, বৈজ্ঞানিক চিন্তা (ষ্টুডেণ্ট্ছ ষ্ট’ৰ্ছ, ১৯৯৯) *কিতাপৰ বিচিত্ৰ জগত (অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৬) ===সাক্ষৰতা অভিযান=== *লিখা-পঢ়া শিকোঁ–৩ খণ্ড *‘লিখা-পঢ়া শিকোঁ’ৰ প্ৰশিক্ষকৰ হাতপুথি–৩ খণ্ড ===পাঠ্যপুথি=== *আধুনিক পদাৰ্থবিজ্ঞান (স্নাতক মহলাৰ) (গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় পাঠ্যপুথি প্ৰস্তুতি সমন্বয় সমিতি, ১৯৭৫)<ref name="skc2"/> *উচ্চ বিজ্ঞান (নৱম শ্ৰেণী) *উচ্চ বিজ্ঞান (দশম শ্ৰেণী) মাধ্যমিক শিক্ষা পৰিষদ, অসম, ১৯৭৫ ===অন্যান্য=== *অন্য এক দৃষ্টিকোণৰপৰা (যুটীয়াভাৱে, বীণা লাইব্ৰেৰী; ১৯৭৮, কিৰণ প্ৰকাশন, ২০১০)<ref name="skc"/> *মোৰ দিঠকৰ সপোন (ইলোৰা প্ৰকাশন, ২০১৩) *মোৰ সপোনৰ দিঠক (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৭) *সময়ৰ সাঁচিপাত (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৭) *আশা আৰু আকাংক্ষাৰ কুসুম বুটলি (অসম বুক হাইভ, ২০২০) *সোণালী সপোন মোৰ (অসম বুক হাইভ, ২০২১) *সৌৰভ কুমাৰ চলিহা--ব্যক্তি আৰু কৃতি (ড° ৰূপশ্ৰী গোস্বামীৰ লগত যুটীয়াভাৱে) (অসম বুক হাইভ, ২০২৩) *সপোন-দিঠকৰ ছবি (অসম বুক হাইভ, ২০২৩) ===অনুবাদ=== *পৰমাণুৰ কথা (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৭৪) *দানাপানী (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৭৯) *শিক্ষকৰ হাতপুথি ১ম খণ্ড (এন.ছি.ই.আৰ.টি. ১৯৭৪) *শিক্ষকৰ হাতপুথি ২য় খণ্ড (এন.ছি.ই.আৰ.টি. ১৯৭৪) *সাগৰৰ তলিয়েদি কুৰি হাজাৰ লিগ (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ১৯৮২; শৰাইঘাট প্ৰকাশন) *ছি.ভি. ৰামণ (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৪) *মহাজাগতিক উপহাৰ (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৫) *গৰুগাড়ীৰপৰা উপগ্ৰহলৈ (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৫) *পানী (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৮) *টেলিভিছন (অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস, ১৯৮৯) *টেলিফোন (অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস, ১৯৯২) *কাইলৈ এনে ঘটিছিল (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৯৬) *২০০১- এখন মহাকাশ অ’ডিছি (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ১৯৯৬) *মহাকাশচাৰী (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ১৯৯৯) *পৃথিৱীৰ কেন্দ্ৰলৈ অভিযান (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০০) *কেপ্টেইন গ্ৰেণ্টৰ সন্তান (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০৫) *শ্বাৰলক হ’ম্ছৰ ৰহস্য কাহিনী [৩] (যুটীয়াভাৱে, শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০৪) *নোমৰ দেশ (শৰাইঘাট, ২০১২) *দেৱদূত, চয়তান আৰু বিজ্ঞান (এন.বি.টি. ২০১২) *এজন বিপ্লৱী বিজ্ঞানী–আইনষ্টাইন আৰু তেওঁৰ ধাৰণাসমূহ (এন.বি.টি., যন্ত্ৰস্থ) *মঙলৰ ৰাজকুমাৰী (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০২১) *২৮৮৯ চনত (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০২১) *জুল ভাৰ্নৰ সাহিত্য সম্ভাৰ ১ (অসম বুক হাইভ, ২০২৪) ===সম্পাদনা=== *বিশ্বকোষ (বিজ্ঞানৰ তিনি খণ্ড, ২৪০০ পৃষ্ঠা, অসম সাহিত্য সভা, ২০০২–মুখ্য সম্পাদক) *বিজ্ঞান অভিধান ১ম খণ্ড (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৭–মুখ্য সম্পাদক) *অসমীয়া বৈজ্ঞানিক পৰিভাষা (গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় পাঠ্যপুথি প্ৰস্তুতি সমন্বয় সমিতি, ১৯৭৩– সংকলক) *অসমীয়া বিশ্বকোষ (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ১৯৮০–সহযোগী সম্পাদক, বিজ্ঞান) *‘দৃষ্টি’ (বিজ্ঞানৰ একো একোটা বিষয়ৰ একক দুমহীয়া আলোচনী, অসম চৰকাৰৰ অনুদানেৰে৷ –সম্পাদক, (১৯৮৪-৯৫, ৫৮ টা সংখ্যা প্ৰকাশিত) *হেমলিন নিউ জুনিয়ৰ এনছাইক্ল’পেডিয়া (পীতাম্বৰ, নতুন দিল্লী, ১৯৯৮–সম্পাদক) *Science and Human Values (Assam Science Society, ১৯৮২–Editor) *[[বিজ্ঞান লেখকৰ হাতপুথি]] (অসম বিজ্ঞান সমিতি] যোৰহাট শাখা আৰু নবীন পুস্তকালয়, যোৰহাট, ২০০৩; অসম বুক হাইভ, গুৱাহাটী, ২০০৯, ২০১৭–সম্পাদক) *আমাৰ সৰুকালিৰ দিনবোৰ (বাল্য ভৱন প্ৰকাশন, ২০০৩–সম্পাদক) *‘কালজয়ী সাহিত্য’ ছিৰিজত পৃথিৱীৰ বিখ্যাত পুথিসমূহৰ (১২৪ খন পুথি) অনুবাদ (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ১৯৯৯-২০১২; ২০২০-২০২১–সম্পাদক) *জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসমৰ কুৰিখনতকৈ অধিক পুথিৰ সম্পাদক *গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় পাঠ্যপুথি প্ৰস্তুতি সমন্বয় সমিতিৰ ডেৰকুৰি পাঠ্যপুথিৰ ভাষা-সম্পাদক *Physics at Home (NCSTC-Network, New Delhi, ২০০৭–Editor) *ৰঙা গোলাপৰ পাহি (মেৰি কৰেলি, অনু : দীপ্তি গোস্বামী, শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০৪–সম্পাদক) *গাঁৱৰ সমাজ (শৰৎ চন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়,অনু) প্ৰকাশন, ২০০৬–সম্পাদক) *এনেকুৱাও ঘটে (টিভি ছিৰিয়েল, ৩০টা খণ্ড, এন.ছি.এছ.টি.ছি. নেটৱাৰ্ক, ২০০৯–সম্পাদক) *কুশলে থাকক ইত্যাদি (টিভি ছিৰিয়েল, ৫২ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১০–সম্পাদক) *কিয়, কেনেকৈ (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১২–সম্পাদক) *বিজ্ঞানৰ এটা প্ৰশ্ন (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১৪–সম্পাদক) *গণিতৰ জগত (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১৫–সম্পাদক) *প্ৰবুদ্ধ মছলা (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১৬–সম্পাদক) *অসম বিজ্ঞান প্ৰযুক্তিবিদ্যা আৰু পৰিৱেশ পৰিষদ, আৰু অসম প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ পৰিষদৰ বাবে কেইবাখনো ভিদিঅ’ চলচ্ছিত্ৰৰ সম্পাদনা *অসম বিজ্ঞান সমিতিৰ এলানি জনপ্ৰিয় বিজ্ঞানৰ পুথিৰ সম্পাদনা *শৰাইঘাট অভিধান (১২৪২ পৃষ্ঠা, শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০১১–মুখ্য সম্পাদক) *অনন্ত নাথ গোস্বামী : নিজকে গঢ়া মানুহজন (প্ৰকাশক নিজে, ২০১৩–সম্পাদক) *বিজ্ঞানৰ সাধু (ৰোহিণী কান্ত বৰুৱা, অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ২০১৫–সম্পাদক) *অশোক বিজ্ঞান অভিধান (১০৭২ পৃষ্ঠা, অশোক বুক ষ্টল, ২০১৬–মুখ্য সম্পাদক) *আমি কেনেকৈ বিশ্বকোষ কৰিলোঁ (আকাশ প্ৰকাশন, ২০১৬–যুটীয়াভাৱে সম্পাদক) *বিজ্ঞানৰ প্ৰগতি (প্ৰায় ৮০০ পৃষ্ঠা, অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ২০১৭–মুখ্য সম্পাদক) *সজাগ কণমানিহঁত (অসম আৰক্ষী, ২০২১)–সম্পাদক ==অন্যান্য== ===ৰেডিঅ’যোগে প্ৰচাৰ=== *দুকুৰিখনমান কল্পবিজ্ঞান নাটক *আকাশবাণীৰ সকলো কেন্দ্ৰৰ পৰা নিজ নিজ ভাষাত ‘পৰিব্ৰাজক’ নামৰ কল্পবিজ্ঞান নাটক এখন (‘অতি-বিশিষ্ট সমাজ’) ১৩টা খণ্ডৰ ধাৰাৱাহিক কল্পবিজ্ঞান নাটক *এখন ১৫টা খণ্ডৰ ধাৰাৱাহিক কল্পবিজ্ঞান উপন্যাস (এজাক জোনাকীৰ জিলিকনি) *এখন ধাৰাৱাহিক শিশু-নাটিকা *পাঁচশৰো অধিক কথিকা *এশৰো অধিক ৰূপক *চাৰিকুৰিৰো অধিক আলোচনা,ফোন-ইন অনুষ্ঠান সাক্ষাৎকাৰ, মন্তব্য আদি *জীৱনৰ দীঘ-বাণি (আঠটা খণ্ডত জীৱন পৰিক্ৰমা, ২০১৫) *কেইবাখনো ‘মুকলি চ’ৰা’ত অংশগ্ৰহণ ===জনিপ্ৰয় বক্তৃতা=== *পাঁচশৰো অধিক জনিপ্ৰয় বিজ্ঞান, বিজ্ঞান শিক্ষা, অন্ধবিশ্বাস, বৈজ্ঞানিক মানসিকতা, অসমীয়া ভাষা-সাহিত্য আদি বিষয়ক বক্তৃতা৷ <ref name="বিনয় মোহন শইকীয়া3"/> ==দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী–জীৱন আৰু কৃতি বিষয়ক গ্ৰন্থ== *‘বিশিষ্ট বিজ্ঞান লেখক আৰু বিজ্ঞান প্ৰচাৰক ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী’, প্ৰতিভা দেৱী, (চন্দ্ৰ প্ৰকাশ, গুৱাহাটী, ২০০৭) *‘ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী–ভৱিষ্যতৰ মানুহ’, ড॰ প্ৰমোদ চন্দ্ৰ নেওগৰ (মুখ্য সম্পাদনা) আৰু ড॰ মণ্টু ভূঞা (সম্পাদক), বেদকণ্ঠ, যোৰহাট, ২০১৩) *‘ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী–বিজ্ঞান, জীৱন আৰু সাহিত্য’, বিনয় মোহন শইকীয়া (বান্ধৱ, গুৱাহাটী, ২০১৮) *‘ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী জ্ঞ জীৱন পৰিক্ৰমা’ নিকুমণি হুছেইন (পুথিতীৰ্থ, গুৱাহাটী, ২০২৩) ==মতামত== সৌৰভ কুমাৰ চলিহাৰ মতে দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ লিখনিয়ে জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰাৰ কাৰণ কেইবাটাও আছে। প্ৰথমতে, গল্পবোৰত যৌনতা বা ছেক্সৰ প্ৰাচূৰ্য্য, দ্বিতীয়তে, গল্পসমূহত হাস্যৰসৰ ফল্গুপ্ৰৱাহ, তৃতীয়তে, লিখনিত প্ৰয়োগ কৰা কিছুমান সুতীক্ষ্ণ মনস্তাত্ত্বিক আলোকপাত, চতুৰ্থতে, গল্পবোৰত বৈজ্ঞানিক শব্দাৱলীৰ পয়োভৰ, পঞ্চমতে, গল্পবোৰৰ বিস্ময়কৰ বিষয় বৈচিত্ৰ্য।<ref name="skc"/> [[সাদিন|সাদিনে]] লিখিছে, “বিজ্ঞানৰ প্ৰামাণ্য সত্য এটাক প্ৰাণৱন্ত কাহিনীৰে জগাই তোলাৰ বিৰল দক্ষতা গোস্বামীয়ে প্ৰদৰ্শন কৰি আহিছে। বিজ্ঞান সংবাদকো তেওঁ একে আধাৰতে জীৱন সংবাদ আৰু মানৱ সংবাদ কৰিছে। তেওঁৰ ৰচনা ব্যতিক্ৰম।” [[উৎপল দত্ত]]ই কৈছে, “তেওঁৰ আটাইবোৰ কাহিনীৰ কেন্দ্ৰবিন্দুত বিজ্ঞান থাকিলেও মানৱ মনৰ অনুভূতিৰ জগতখনৰ বিভিন্ন স্তৰৰ ছবিও সূক্ষভাৱেই অংকিত হৈছে। মানুহ আৰু বিজ্ঞান দুয়োটাৰে সাৰ্থক উপস্থিতিয়ে তেওঁৰ কাহিনীবোৰক মগজু আৰু হৃদয় দুয়োটাৰে ওচৰ কৰি তুলিছে।”<ref name="skc"/> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == * [http://www.xahitya.org/2014/02/15/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%9F-%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8-%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%96%E0%A6%95/ ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ সৈতে এটি সাক্ষাৎকাৰ]{{dead link}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া গল্পকাৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ঔপন্যাসিক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া নাট্যকাৰ]] [[শ্ৰেণী:সাহিত্য অকাডেমি শিশু সাহিত্য বঁটা বিজয়ী]] dawxaf6c1gs3nquhp6k47rqw8750ak2 515021 515020 2025-06-05T05:09:38Z BhuyanBhaskar 16362 /* উপন্যাস */ 515021 wikitext text/x-wiki {{For|একে নামৰ অন্য ব্যক্তি|দীনেশ গোস্বামী}} {{Infobox person |bgcolour = silver |name = দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী |image = Dr. Dinesh Chandra Goswami.jpg |thumb =বিজ্ঞানী |caption = |birth_date = {{birth date and age|1949|3|1}} |birth_place = উলুবাৰী সত্ৰ, [[নলবাৰী জিলা]], অসম |death_date = |death_place = |occupation = অধ্যাপক, ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, নাট্যকাৰ, বিজ্ঞান লেখক |years_active = |spouse = |children = |parents = অনন্তনাথ গোস্বামী, গিৰিবালা গোস্বামী |awards = {{unbulleted list|শিশু সাহিত্যৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|অসম সাহিত্য সভা বঁটা|বিজ্ঞান জনপ্ৰিয়কৰণৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ|অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ 'জীৱনজোৰা সাধনা বঁটা'}} |nationality = ভাৰতীয় |website = }} '''ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী''' ({{lang-en|Dinesh Chandra Goswami}}) [[অসম]]ৰ এগৰাকী বিজ্ঞানী, সাহিত্যিক, নাট্যকাৰ, ব্যংগ সাহিত্যক, আৰু ঘাইকৈ জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান আৰু কল্পবিজ্ঞান গল্প-উপন্যাস-অনাতাঁৰ নাটক আদিৰ লিখক। ড॰ গোস্বামীয়ে [[উত্তৰ-পূব বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান|যোৰহাটৰ আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ]]ৰ বিজ্ঞানী আৰু সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা হিচাবে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিছে।<ref>{{cite book | title=মহাকাশচাৰী | author=অনুবাদ-দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী | year=১৯৯৯}}</ref> গোস্বামী ‘শৰাইঘাট অভিধান’ৰ সম্পাদক। তেখেতৰ ছদ্মনাম হৈছে দিগন্ত গোস্বামী। <ref name="বিনয় মোহন শইকীয়া">{{cite book | title=দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী | publisher=বান্ধৱ | author=বিনয় মোহন শইকীয়া | year=২০১৮ | location=গুৱাহাটী | pages=৪}}</ref> ==শিক্ষা== *১৯৬৩: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত দুটা বিষয়ত লেটাৰসহ প্ৰথম বিভাগত উত্তীৰ্ণ।<ref>http://www.xahitya.org/2014/02/15/বিশিষ্ট-কল্পবিজ্ঞান-লেখক/{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *১৯৬৪: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰাক-বিশ্ববিদ্যালয় বিজ্ঞান পৰীক্ষাত সপ্তম স্থান লাভ। *১৯৬৭: কটন কলেজৰপৰা পদাৰ্থবিজ্ঞানত সন্মানসহ প্ৰথম শ্ৰেণীৰ দ্বিতীয় স্থান লাভ *১৯৬৯: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা পদাৰ্থবিজ্ঞানত প্ৰথম শ্ৰেণীৰ দ্বিতীয় স্থান লাভ *১৯৭০: কলিকতাৰ সাহা ইন্সটিটিউট অব নিউক্লিয়াৰ ফিজিক্সৰপৰা নিউক্লীয় পদাৰ্থবিজ্ঞানত কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতকোত্তৰ ডিপ্ল’মা লাভ *১৯৭২: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা ফৰাছী ভাষাত পাৰদৰ্শিতাৰ মানপত্ৰ লাভ *১৯৭৬: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা মহাজাগতিক ৰশ্মি বিষয়ত পি.এইচ.ডি. ডিগ্ৰি লাভ (তত্ত্বাৱধায়ক - ড॰ কিশোৰী মোহন পাঠক)<ref>http://www.xahitya.org/2014/02/15/বিশিষ্ট-কল্পবিজ্ঞান-লেখক/{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==কৰ্মজীৱন== *১৯৭০-৭২: গুৱাহাটীৰ বি. বৰুৱা কলেজত পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ প্ৰবক্তা<ref name="skc2"/> *১৯৭২-৭৬: কটন কলেজত পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ প্ৰবক্তা, স্নাতক আৰু স্নাতকোত্তৰ পৰ্য্যায়ৰ শিক্ষাদান *১৯৭৬: বিজ্ঞানী ‘বি’ (সহকাৰী সম্পাদক), পি.আই.ডি. (বৰ্তমান নিস্ক্পিআৰ), ছি.এছ.আই.আৰ., নতুন দিল্লী *১৯৭৯: বিজ্ঞানী ‘ছি’ (পৰিকল্পনা), ছি.এছ.আই.আৰ.ৰ মুখ্য কাৰ্য্যালয়, নতুন দিল্লী *১৯৮২: বিজ্ঞানী ই-১, পৰিকল্পনা বিভাগৰ মুৰব্বী, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট *১৯৮৮: বিজ্ঞানী ই-২, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট *১৯৯৩: বিজ্ঞানী এফ, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট (ব্যৱস্থাপনা এলেকাৰ সমন্বয়ক) *২০০০: বিজ্ঞানী জি. আৰু সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা, আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ, যোৰহাট (এছোৱা সময় ভাৰপ্ৰাপ্ত সঞ্চালক), ২০০৪ চনৰপৰা সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা। *২০০৯: বিজ্ঞানী জি. আৰু সঞ্চালকৰ উপদেষ্টা হিচাবে অৱসৰ লাভ। <ref name="বিনয় মোহন শইকীয়া3">{{cite book | title=দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী | publisher=বান্ধৱ, গুৱাহাটী | author=বিনয় মোহন শইকীয়া | year=২০১৮ | location=গুৱাহাটী | pages=৪}}</ref> ==বিদেশ ভ্ৰমণ== থাইলেণ্ড, আমেৰিকা, জাৰ্মানি, ইউ.এ.ই. (ডুবাই) আৰু মালদ্বীপ, আৰু কানাডা ভ্ৰমণ ==ৰাজ্যিক আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ আৰু সন্মান== *১৯৬৮-৮০: শিশু সাহিত্য বিষয়ত তিনিবাৰ অসম সাহিত্য সভাৰ বঁটা লাভ৷<ref name="skc2"/> (গোপালচন্দ্ৰ গোস্বামী বঁটা) আৰু (প্ৰেমধৰ দত্ত সোঁৱৰণী বঁটা) *১৯৯২: ‘ট্ৰাইটনৰ অভিযান’ শিশু গ্ৰন্থৰ বাবে নেছনেল বুক ট্ৰাষ্টৰ বঁটা লাভ৷ *১৯৯৭: গণমাধ্যমৰ যোগেদি বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ জনপ্ৰিয়কৰণত উল্লেখনীয় অৱদানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ৷ *২০০৭: শিশু সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰত অৱদানৰ বাবে গণৰাজ্য দিৱসৰ দিনা ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি ড॰ এ.পি.জে. আব্দুল কালামৰদ্বাৰা সন্মানিত৷ *২০১২: অসম প্ৰকাশন পৰিষদ বঁটা লাভ৷ *২০১৩: বিছনলাল আগৰৱালা পৰিৱেশ বঁটা লাভ৷ *২০১৪: সাহিত্য একাডেমিৰ শিশু সাহিত্য বঁটা লাভ৷ *২০১৬: অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ ‘জীৱনজোৰা সাধনা বঁটা’৷ *২০২২: অসম চৰকাৰৰ ‘পৰিৱেশ মিত্ৰ’ সন্মান৷ *২০২৩: 'গোলাঘাট জাতীয় বিদ্যালয় বঁটা'৷ *২০২৪: 'অন্যযুগ' জীৱনজোৰা সাধনা বঁটা ইয়াৰোপৰি অসম সাহিত্য সভাৰ মৰিগাঁও (১৯৯৪), বোকাখাত (১৯৯৬) আৰু ডিব্ৰুগড় (২০০১) অধিৱেশনৰ বিজ্ঞান সন্মিলনৰ বক্তা, আৰু ধেমাজি (২০০৯) অধিৱেশনৰ বিজ্ঞান সন্মিলনৰ সঞ্চালক হিচাপে তেখেত কৰ্ম সম্পাদন কৰিছিল৷ ==কৰ্মশালা সঞ্চালনা== *ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে বিজ্ঞান অনুধাৱন কাৰ্য্যসূচী (১৯৮২-২০০৯)- ৫৬ টা *দুৰ্য্যোগ–বিপদ আশংকা লঘূকৰণ আৰু সজাগতা বৰ্ধন কৰ্মশালা - ১৪ খন *বিজ্ঞান শিক্ষণৰ কম-খৰচী যতন বিষয়ৰ কৰ্মশালা - ৫ খন *পুতলা নাচৰ কৰ্মশালা - ১ খন *বিজ্ঞান লেখকৰ কৰ্মশালা - ৬ খন *বিজ্ঞান অনুবাদকৰ কৰ্মশালা - ৩ খন *ভাৰত-আন্তৰ্জাতিক বিজ্ঞান মহোৎসৱ (লক্ষ্ণৌ, অক্টোবৰ ২০১৮; কলিকতা, অক্টোবৰ ২০১৯)–আলোচনা-চক্ৰৰ অধ্যক্ষ, গুৱাহাটী, নৱেম্বৰ ২০২৪- প্ৰধান বক্তৃতা) *সাহিত্য একাডেমি (দিল্লী, ২০১৬, ২০১৭)–আলোচনা-চক্ৰৰ অধ্যক্ষ ==বৃক্ষৰোপণ== *আঞ্চলিক গৱেষণাগাৰ চৌহদ আৰু অন্যান্য স্থানত–৩০,০০০ জোপাৰো অধিক ==সামাজিক কাম== নলবাৰী জিলাৰ দাহুদী গাঁৱৰ উলুবাৰী সত্ৰত ‘অনন্তগিৰি পুথিভঁৰাল আৰু বিকাশ কেন্দ্ৰ' স্থাপন (২০১০) আৰু ইয়াৰ যোগেদি অঞ্চলটোত অধ্যয়ন সংস্কৃতি আৰু কম্পিউটাৰ সাক্ষৰতা গঢ়ি তোলাত বাহিৰেও অস্বচ্চল ছাত্ৰছাত্ৰী আৰু ৰুগীয়া লোকক সাহায্য প্ৰদান৷<ref name="skc2">{{cite book | title=[[অসমীয়া বিজ্ঞান সাহিত্য]] | publisher=নৰ্থ লখিমপুৰ কলেজ প্ৰকাশন| editor= [[অৰবিন্দ ৰাজখোৱা]] | authorlink=237 |page=237| ISBN=978-81-925881-0-0}}</ref> ==সদস্য/পদবী== *সভাপতি, অসম বিজ্ঞান সমিতি (২০০৫-০৭) *প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি, অসম বিজ্ঞান লেখক সংস্থা (১৯৯৯-২০০২) *সদস্য, আন্তৰ্জাতিক বিজ্ঞান লেখক সংস্থা, আমেৰিকা *আজীৱন সদস্য, ভাৰতীয় বিজ্ঞান লেখক সংস্থা *হিতৈষী সভ্য, অসম সাহিত্য সভা *আজীৱন সভ্য, অসম বিজ্ঞান সমিতি *প্ৰাক্তন সদস্য, গৱেষণা-উন্নয়ন পৰিকল্পনা আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ ভাৰতীয় সমিতি *জুৰিৰ প্ৰাক্তন সদস্য, ৰাষ্ট্ৰীয় জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান বঁটা, এন.ছি.এছ.টি.ছি., ভাৰত চৰকাৰ *প্ৰাক্তন সদস্য, অসমীয়া উপদেষ্টা পৰিষদ, সাহিত্য একাডেমি *প্ৰাক্তন সদস্য, পৰিচালনা সমিতি, দেৰগাঁও কমল দুৱৰা কলেজ *প্ৰাক্তন সদস্য, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ক'ৰ্ট *প্ৰাক্তন সদস্য, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কাৰ্য্যৱাহী পৰিষদ *প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি, যোৰহাট বাল্যভৱন প্ৰকাশন উপ-সমিতি (২০০১-০৯) *সদস্য, ৰাজ্যিক উদ্ভাৱন পৰিষদ, অসম *সদস্য, অসমীয়া উপদেষ্টা পৰিষদ, ৰাষ্ট্ৰীয় অনুবাদ মিছন *প্ৰাক্তন সদস্য, ভাৰতীয় কল্পবিজ্ঞান লেখক সংস্থা *প্ৰাক্তন অতিথি সম্পাদক, প্ৰপাগেছন (গৱেষণা আলোচনী), ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান সংগ্ৰহালয় সংস্থা *প্ৰাক্তন সদস্য, অসমীয়া উপদেষ্টা পৰিষদ, এন.বি.টি., নতুন দিল্লী *প্ৰাক্তন প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য, অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস ==সাহিত্যৰাজি== ===উপন্যাস=== *জোনাকীৰ জিলিকনি (চন্দ্ৰ প্ৰকাশ, ১৯৯২; ২০০৯) <ref name="skc">{{cite book | title=[[দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ স্বনিৰ্বাচিত গল্প]] | publisher=নেশ্যনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া | author=[[সৌৰভ কুমাৰ চলিহা]] | chapter=আগকথা | isbn=978-81-237-4382-0|page=viii-xiii}}</ref> *শব্দ, নিৰন্তৰ শব্দ (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ১৯৯২; ৪টা সংস্কৰণ, অসম বুক হাইভ, ২০২৪) *উষ্ম প্ৰৱাহ (পূৰ্বাঞ্চল প্ৰকাশ, ১৯৯৩) *অতি-বিশিষ্ট সমাজ (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৪) *আত্মজীৱনীৰ প্ৰয়াস (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০০৭; ২০১৩) *দিব্য উপবন (কিৰণ প্ৰকাশন, ২০০৯) *আত্মজীৱনীৰ দ্বিতীয় প্ৰয়াস (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০১৪) *দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী : সাহিত্য সমগ্ৰ (খণ্ড-২ : উপন্যাস সমগ্ৰ) (ভৱানী বুক্ছ, ২০১৪) ===শিশু উপন্যাস=== *সোণালী সুৰুযৰ পুৱা (অসম বুক হাইভ, ২০২২) *মন্টুৰ পৰিৱেশ (অসম বিজ্ঞান লেখক সংস্থা, ২০২০) ===শিশু নাটিকা=== *ট্ৰাইটনৰ অভিযান (প্ৰকাশিকা, ১৯৯১; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) ===গল্প-সংকলন=== *ভদ্ৰতামাপক যন্ত্ৰ (চাৰু প্ৰকাশ, ডুমডুমা, ১৯৮৫) *পোৰ্টেবল স্মেল এব্জৰ্বাৰ (অনন্ত প্ৰকাশ, ১৯৮৬) *এক তৰংগৰ দৰে (চাৰু প্ৰকাশ, ১৯৯৫) *অভিন্ন হৃদয় (বাণী মন্দিৰ, ২০০৪) *কল্পজগত (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৪) *দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ স্বনিৰ্বাচিত গল্প (এন.বি.টি. ২০০৫; ২০১০) (এই পুথিৰ ইংৰাজী সংস্কৰণ : ‘The Hair Timer’, NBT, ২০১১) *অন্তৰ্ৱাহী (জ্যোতি প্ৰকাশন, ২০১১) *দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী : সাহিত্য সমগ্ৰ (খণ্ড-১ : গল্প সমগ্ৰ) (ভৱানী বুক্ছ, ২০১৪) *নতুন শতিকাৰ কল্পবাস্তৱ (অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৬) <ref name="skc"/> *শ্যামল অনুভৱ (অসম বুক হাইভ, ২০২১) *মায়াবী বান্ধোন (অসম বুক হাইভ, ২০২৪) ===নাটক সংকলন=== *ড° দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ কেইখনমান অনাতাঁৰ নাটক (অসম বুক হাইভ, ২০২২) ===জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান=== *অভিনৱ আৱিষ্কাৰ (বাণী প্ৰকাশ, ১৯৭৫) *ন শিকাৰুৰ বাবে লেখ (অৰিয়েণ্ট লংমেন, ১৯৭৫) *মানুহ আৰু মহাকাশ (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৬, ২০১৮) *বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ১৯৭৭) *সংযোগ (সাহিত্য প্ৰকাশ, ১৯৭৯) *বতৰ (এল.বি.এছ. প্ৰকাশন, ১৯৭৭; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *শব্দ (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৭) *আমাৰ বেলিটো (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৭) *দেৱতা পৃথিৱীলৈ আহিছিল নেকি? (চন্দ্ৰ প্ৰকাশ, ১৯৭৭) *Our Wonderful Universe (NBT, ১৯৯৩) *কম্পিউটাৰ (অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস, ১৯৯৫) *বিজ্ঞানীৰ লগত কাল্পনিক সাক্ষাৎকাৰ (স্বস্তিকা প্ৰকাশন, ১৯৯৫) *বিজ্ঞানীৰ লগত কাল্পনিক সাক্ষাৎকাৰ (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-১ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ১৯৯৫) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-২ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ১৯৯৬) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৩ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৪ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৫ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৬ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৭ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৮ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-৯ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *বিজ্ঞানৰ সৰু সৰু কথা-১০ (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ২০০৪) *মহাকাশ অভিযান (জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসম, ১৯৯৬) *পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ মনোৰম জগতখন (জিজ্ঞাস প্ৰকাশন, ১৯৯৬; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *জোন-বেলি-তৰা (জিজ্ঞাস প্ৰকাশন, ১৯৯৭; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (১) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ১৯৯২; ১৯৯৯; ২০০১; ২০১১) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (২) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০০৪; ২০১১) *শতাধিক মহান বিজ্ঞানী, (ষ্টুডেণ্ট্ছ ষ্ট’ৰ্ছ, ১৯৯৯; ২০০৫) *কুৰি শতিকাৰ কুৰিজন মহান বিজ্ঞানী আৰু আৱিষ্কাৰক (ষ্টুডেণ্ট্ছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০১) *বিজুলীৰ সঁচা সাধু (কে.এম. পাবলিছিং কোম্পানি, ২০০২; অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *মনোৰম বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড (অসম সাহিত্য সভা, ২০০৩) *দক্ষিণ মেৰু অভিযান (ষ্টুডেণ্টছ ষ্ট’ৰ্ছ, ২০০৬) *বিজ্ঞানৰ বিতোপন জগত (১) (সাৰস্বত, ২০০৬; ২০১৩) *মানুহৰ জগত (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ২০০৭) *বিজ্ঞানেৰে জীৱনৰ বোধ (কিৰণ প্ৰকাশন, ২০১০) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (৩) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০১১) *বিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ জগত (৪) (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ২০১১) *বিজ্ঞানৰ বিনন্দীয়া জগত (বনলতা, ২০১১) *উৰন্ত চাকিত উঠি ‘তেওঁলোক’ আহে নেকি? (সাৰস্বত, ২০১১) *বিজ্ঞানৰ অনুপম জগত (বনলতা, ২০১২) *বিজ্ঞানীৰ জীৱনৰ অন্য দিশ অন্য কথা (সাৰস্বত, ২০১২) *বিজ্ঞানৰ বিতোপন জগত (২) (সাৰস্বত, ২০১৩) *প্ৰশ্নৰ সন্ধানত বিজ্ঞানৰ কেতবোৰ উত্তৰ (বিশাল প্ৰকাশন, ২০১৪) *পুতুল খুৰাৰ আজব কাণ্ড (বাণী প্ৰকাশ মন্দিৰ, ২০১৪) *গেলিলিঅ’ গেলিলি (ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়, ২০১৪) *পৰিৱেশৰ বাবে সামান্য কাম (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৭) *বিজ্ঞানৰ বৰ্ণময় জগত (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *গেলিলিঅ’ৰ জীয়েক (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৮) *বিজ্ঞানৰ অভিনৱ জগত (অসম সাহিত্য সভা, ২০২১) *বিজ্ঞান জগতৰ অনন্য জীৱন (অসম বুক হাইভ, ২০২১) *বিজ্ঞান জগতৰ মোহনীয় কাহিনী (অসম বুক হাইভ, ২০২২) *বিজ্ঞানৰ ৰমণীয় জগত (বনলতা, ২০২৪) *বিজ্ঞানৰ নিৰুপম জগত (বনলতা, ২০২৪) ===প্ৰবন্ধ/আলোচনা=== *বৈজ্ঞানিক মন, বৈজ্ঞানিক চিন্তা (ষ্টুডেণ্ট্ছ ষ্ট’ৰ্ছ, ১৯৯৯) *কিতাপৰ বিচিত্ৰ জগত (অসম বুক ট্ৰাষ্ট, ২০১৬) ===সাক্ষৰতা অভিযান=== *লিখা-পঢ়া শিকোঁ–৩ খণ্ড *‘লিখা-পঢ়া শিকোঁ’ৰ প্ৰশিক্ষকৰ হাতপুথি–৩ খণ্ড ===পাঠ্যপুথি=== *আধুনিক পদাৰ্থবিজ্ঞান (স্নাতক মহলাৰ) (গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় পাঠ্যপুথি প্ৰস্তুতি সমন্বয় সমিতি, ১৯৭৫)<ref name="skc2"/> *উচ্চ বিজ্ঞান (নৱম শ্ৰেণী) *উচ্চ বিজ্ঞান (দশম শ্ৰেণী) মাধ্যমিক শিক্ষা পৰিষদ, অসম, ১৯৭৫ ===অন্যান্য=== *অন্য এক দৃষ্টিকোণৰপৰা (যুটীয়াভাৱে, বীণা লাইব্ৰেৰী; ১৯৭৮, কিৰণ প্ৰকাশন, ২০১০)<ref name="skc"/> *মোৰ দিঠকৰ সপোন (ইলোৰা প্ৰকাশন, ২০১৩) *মোৰ সপোনৰ দিঠক (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৭) *সময়ৰ সাঁচিপাত (অসম বুক ষ্ট্ৰাষ্ট, ২০১৭) *আশা আৰু আকাংক্ষাৰ কুসুম বুটলি (অসম বুক হাইভ, ২০২০) *সোণালী সপোন মোৰ (অসম বুক হাইভ, ২০২১) *সৌৰভ কুমাৰ চলিহা--ব্যক্তি আৰু কৃতি (ড° ৰূপশ্ৰী গোস্বামীৰ লগত যুটীয়াভাৱে) (অসম বুক হাইভ, ২০২৩) *সপোন-দিঠকৰ ছবি (অসম বুক হাইভ, ২০২৩) ===অনুবাদ=== *পৰমাণুৰ কথা (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৭৪) *দানাপানী (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৭৯) *শিক্ষকৰ হাতপুথি ১ম খণ্ড (এন.ছি.ই.আৰ.টি. ১৯৭৪) *শিক্ষকৰ হাতপুথি ২য় খণ্ড (এন.ছি.ই.আৰ.টি. ১৯৭৪) *সাগৰৰ তলিয়েদি কুৰি হাজাৰ লিগ (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ১৯৮২; শৰাইঘাট প্ৰকাশন) *ছি.ভি. ৰামণ (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৪) *মহাজাগতিক উপহাৰ (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৫) *গৰুগাড়ীৰপৰা উপগ্ৰহলৈ (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৫) *পানী (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৮৮) *টেলিভিছন (অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস, ১৯৮৯) *টেলিফোন (অসম শিশু সাহিত্য ন্যাস, ১৯৯২) *কাইলৈ এনে ঘটিছিল (নেছনেল বুক ট্ৰাষ্ট, ইণ্ডিয়া, ১৯৯৬) *২০০১- এখন মহাকাশ অ’ডিছি (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, ১৯৯৬) *মহাকাশচাৰী (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ১৯৯৯) *পৃথিৱীৰ কেন্দ্ৰলৈ অভিযান (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০০) *কেপ্টেইন গ্ৰেণ্টৰ সন্তান (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০৫) *শ্বাৰলক হ’ম্ছৰ ৰহস্য কাহিনী [৩] (যুটীয়াভাৱে, শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০৪) *নোমৰ দেশ (শৰাইঘাট, ২০১২) *দেৱদূত, চয়তান আৰু বিজ্ঞান (এন.বি.টি. ২০১২) *এজন বিপ্লৱী বিজ্ঞানী–আইনষ্টাইন আৰু তেওঁৰ ধাৰণাসমূহ (এন.বি.টি., যন্ত্ৰস্থ) *মঙলৰ ৰাজকুমাৰী (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০২১) *২৮৮৯ চনত (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০২১) *জুল ভাৰ্নৰ সাহিত্য সম্ভাৰ ১ (অসম বুক হাইভ, ২০২৪) ===সম্পাদনা=== *বিশ্বকোষ (বিজ্ঞানৰ তিনি খণ্ড, ২৪০০ পৃষ্ঠা, অসম সাহিত্য সভা, ২০০২–মুখ্য সম্পাদক) *বিজ্ঞান অভিধান ১ম খণ্ড (অসম বিজ্ঞান সমিতি, ১৯৭৭–মুখ্য সম্পাদক) *অসমীয়া বৈজ্ঞানিক পৰিভাষা (গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় পাঠ্যপুথি প্ৰস্তুতি সমন্বয় সমিতি, ১৯৭৩– সংকলক) *অসমীয়া বিশ্বকোষ (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ১৯৮০–সহযোগী সম্পাদক, বিজ্ঞান) *‘দৃষ্টি’ (বিজ্ঞানৰ একো একোটা বিষয়ৰ একক দুমহীয়া আলোচনী, অসম চৰকাৰৰ অনুদানেৰে৷ –সম্পাদক, (১৯৮৪-৯৫, ৫৮ টা সংখ্যা প্ৰকাশিত) *হেমলিন নিউ জুনিয়ৰ এনছাইক্ল’পেডিয়া (পীতাম্বৰ, নতুন দিল্লী, ১৯৯৮–সম্পাদক) *Science and Human Values (Assam Science Society, ১৯৮২–Editor) *[[বিজ্ঞান লেখকৰ হাতপুথি]] (অসম বিজ্ঞান সমিতি] যোৰহাট শাখা আৰু নবীন পুস্তকালয়, যোৰহাট, ২০০৩; অসম বুক হাইভ, গুৱাহাটী, ২০০৯, ২০১৭–সম্পাদক) *আমাৰ সৰুকালিৰ দিনবোৰ (বাল্য ভৱন প্ৰকাশন, ২০০৩–সম্পাদক) *‘কালজয়ী সাহিত্য’ ছিৰিজত পৃথিৱীৰ বিখ্যাত পুথিসমূহৰ (১২৪ খন পুথি) অনুবাদ (শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ১৯৯৯-২০১২; ২০২০-২০২১–সম্পাদক) *জ্ঞান বিজ্ঞান সমিতি, অসমৰ কুৰিখনতকৈ অধিক পুথিৰ সম্পাদক *গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় পাঠ্যপুথি প্ৰস্তুতি সমন্বয় সমিতিৰ ডেৰকুৰি পাঠ্যপুথিৰ ভাষা-সম্পাদক *Physics at Home (NCSTC-Network, New Delhi, ২০০৭–Editor) *ৰঙা গোলাপৰ পাহি (মেৰি কৰেলি, অনু : দীপ্তি গোস্বামী, শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০০৪–সম্পাদক) *গাঁৱৰ সমাজ (শৰৎ চন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়,অনু) প্ৰকাশন, ২০০৬–সম্পাদক) *এনেকুৱাও ঘটে (টিভি ছিৰিয়েল, ৩০টা খণ্ড, এন.ছি.এছ.টি.ছি. নেটৱাৰ্ক, ২০০৯–সম্পাদক) *কুশলে থাকক ইত্যাদি (টিভি ছিৰিয়েল, ৫২ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১০–সম্পাদক) *কিয়, কেনেকৈ (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১২–সম্পাদক) *বিজ্ঞানৰ এটা প্ৰশ্ন (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১৪–সম্পাদক) *গণিতৰ জগত (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১৫–সম্পাদক) *প্ৰবুদ্ধ মছলা (টিভি ছিৰিয়েল, ২৬ টা খণ্ড, বিজ্ঞান প্ৰসাৰ, ২০১৬–সম্পাদক) *অসম বিজ্ঞান প্ৰযুক্তিবিদ্যা আৰু পৰিৱেশ পৰিষদ, আৰু অসম প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ পৰিষদৰ বাবে কেইবাখনো ভিদিঅ’ চলচ্ছিত্ৰৰ সম্পাদনা *অসম বিজ্ঞান সমিতিৰ এলানি জনপ্ৰিয় বিজ্ঞানৰ পুথিৰ সম্পাদনা *শৰাইঘাট অভিধান (১২৪২ পৃষ্ঠা, শৰাইঘাট প্ৰকাশন, ২০১১–মুখ্য সম্পাদক) *অনন্ত নাথ গোস্বামী : নিজকে গঢ়া মানুহজন (প্ৰকাশক নিজে, ২০১৩–সম্পাদক) *বিজ্ঞানৰ সাধু (ৰোহিণী কান্ত বৰুৱা, অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ২০১৫–সম্পাদক) *অশোক বিজ্ঞান অভিধান (১০৭২ পৃষ্ঠা, অশোক বুক ষ্টল, ২০১৬–মুখ্য সম্পাদক) *আমি কেনেকৈ বিশ্বকোষ কৰিলোঁ (আকাশ প্ৰকাশন, ২০১৬–যুটীয়াভাৱে সম্পাদক) *বিজ্ঞানৰ প্ৰগতি (প্ৰায় ৮০০ পৃষ্ঠা, অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, ২০১৭–মুখ্য সম্পাদক) *সজাগ কণমানিহঁত (অসম আৰক্ষী, ২০২১)–সম্পাদক ==অন্যান্য== ===ৰেডিঅ’যোগে প্ৰচাৰ=== *দুকুৰিখনমান কল্পবিজ্ঞান নাটক *আকাশবাণীৰ সকলো কেন্দ্ৰৰ পৰা নিজ নিজ ভাষাত ‘পৰিব্ৰাজক’ নামৰ কল্পবিজ্ঞান নাটক এখন (‘অতি-বিশিষ্ট সমাজ’) ১৩টা খণ্ডৰ ধাৰাৱাহিক কল্পবিজ্ঞান নাটক *এখন ১৫টা খণ্ডৰ ধাৰাৱাহিক কল্পবিজ্ঞান উপন্যাস (এজাক জোনাকীৰ জিলিকনি) *এখন ধাৰাৱাহিক শিশু-নাটিকা *পাঁচশৰো অধিক কথিকা *এশৰো অধিক ৰূপক *চাৰিকুৰিৰো অধিক আলোচনা,ফোন-ইন অনুষ্ঠান সাক্ষাৎকাৰ, মন্তব্য আদি *জীৱনৰ দীঘ-বাণি (আঠটা খণ্ডত জীৱন পৰিক্ৰমা, ২০১৫) *কেইবাখনো ‘মুকলি চ’ৰা’ত অংশগ্ৰহণ ===জনিপ্ৰয় বক্তৃতা=== *পাঁচশৰো অধিক জনিপ্ৰয় বিজ্ঞান, বিজ্ঞান শিক্ষা, অন্ধবিশ্বাস, বৈজ্ঞানিক মানসিকতা, অসমীয়া ভাষা-সাহিত্য আদি বিষয়ক বক্তৃতা৷ <ref name="বিনয় মোহন শইকীয়া3"/> ==দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী–জীৱন আৰু কৃতি বিষয়ক গ্ৰন্থ== *‘বিশিষ্ট বিজ্ঞান লেখক আৰু বিজ্ঞান প্ৰচাৰক ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী’, প্ৰতিভা দেৱী, (চন্দ্ৰ প্ৰকাশ, গুৱাহাটী, ২০০৭) *‘ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী–ভৱিষ্যতৰ মানুহ’, ড॰ প্ৰমোদ চন্দ্ৰ নেওগৰ (মুখ্য সম্পাদনা) আৰু ড॰ মণ্টু ভূঞা (সম্পাদক), বেদকণ্ঠ, যোৰহাট, ২০১৩) *‘ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী–বিজ্ঞান, জীৱন আৰু সাহিত্য’, বিনয় মোহন শইকীয়া (বান্ধৱ, গুৱাহাটী, ২০১৮) *‘ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী জ্ঞ জীৱন পৰিক্ৰমা’ নিকুমণি হুছেইন (পুথিতীৰ্থ, গুৱাহাটী, ২০২৩) ==মতামত== সৌৰভ কুমাৰ চলিহাৰ মতে দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ লিখনিয়ে জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰাৰ কাৰণ কেইবাটাও আছে। প্ৰথমতে, গল্পবোৰত যৌনতা বা ছেক্সৰ প্ৰাচূৰ্য্য, দ্বিতীয়তে, গল্পসমূহত হাস্যৰসৰ ফল্গুপ্ৰৱাহ, তৃতীয়তে, লিখনিত প্ৰয়োগ কৰা কিছুমান সুতীক্ষ্ণ মনস্তাত্ত্বিক আলোকপাত, চতুৰ্থতে, গল্পবোৰত বৈজ্ঞানিক শব্দাৱলীৰ পয়োভৰ, পঞ্চমতে, গল্পবোৰৰ বিস্ময়কৰ বিষয় বৈচিত্ৰ্য।<ref name="skc"/> [[সাদিন|সাদিনে]] লিখিছে, “বিজ্ঞানৰ প্ৰামাণ্য সত্য এটাক প্ৰাণৱন্ত কাহিনীৰে জগাই তোলাৰ বিৰল দক্ষতা গোস্বামীয়ে প্ৰদৰ্শন কৰি আহিছে। বিজ্ঞান সংবাদকো তেওঁ একে আধাৰতে জীৱন সংবাদ আৰু মানৱ সংবাদ কৰিছে। তেওঁৰ ৰচনা ব্যতিক্ৰম।” [[উৎপল দত্ত]]ই কৈছে, “তেওঁৰ আটাইবোৰ কাহিনীৰ কেন্দ্ৰবিন্দুত বিজ্ঞান থাকিলেও মানৱ মনৰ অনুভূতিৰ জগতখনৰ বিভিন্ন স্তৰৰ ছবিও সূক্ষভাৱেই অংকিত হৈছে। মানুহ আৰু বিজ্ঞান দুয়োটাৰে সাৰ্থক উপস্থিতিয়ে তেওঁৰ কাহিনীবোৰক মগজু আৰু হৃদয় দুয়োটাৰে ওচৰ কৰি তুলিছে।”<ref name="skc"/> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == * [http://www.xahitya.org/2014/02/15/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%9F-%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8-%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%96%E0%A6%95/ ড॰ দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামীৰ সৈতে এটি সাক্ষাৎকাৰ]{{dead link}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া গল্পকাৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ঔপন্যাসিক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া নাট্যকাৰ]] [[শ্ৰেণী:সাহিত্য অকাডেমি শিশু সাহিত্য বঁটা বিজয়ী]] ivodle2diexdn2q1cgotla1nsslievv 0 35016 514914 382602 2025-06-04T15:32:45Z কুমুদ ঘোষ 42738 514914 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ''' ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি৷<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়৷<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়৷ সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়৷ [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|A south Indian specimen]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে৷ ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়৷ ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে৷ ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে৷ ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়৷ ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে৷ ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে৷ <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} * Boulenger, George A. 1890 The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. Taylor & Francis, London, xviii, 541 pp. ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] k4lpnf6w2dsrpdwxjy4wlrxmuqilj0f 514915 514914 2025-06-04T15:33:31Z কুমুদ ঘোষ 42738 514915 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ''' ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি৷<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়৷<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়৷ সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়৷ [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|A south Indian specimen]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে৷ ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়৷ ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে৷ ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে৷ ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়৷ ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে৷ ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে৷ <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} * Boulenger, George A. 1890 The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. Taylor & Francis, London, xviii, 541 pp. ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] 49mwk7shdi77zv76mlnpq16bj2g0b5w 514916 514915 2025-06-04T15:36:19Z কুমুদ ঘোষ 42738 514916 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নির্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি৷<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়৷<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়৷ সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়৷ [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|A south Indian specimen]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে৷ ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়৷ ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে৷ ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে৷ ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়৷ ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে৷ ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে৷ <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} * Boulenger, George A. 1890 The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. Taylor & Francis, London, xviii, 541 pp. ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] myn7f7xrwydhmyk8k9twfr45wo9vvve 514917 514916 2025-06-04T15:36:35Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 514917 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|A south Indian specimen]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} * Boulenger, George A. 1890 The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. Taylor & Francis, London, xviii, 541 pp. ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] b2cxwqc4gc31bx9eusfsofknckwusq1 514918 514917 2025-06-04T15:41:59Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* আচৰণ */ 514918 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|A south Indian specimen]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ই ধৰিলে বৰকৈ খোঁট‍ে তীব্ৰ আৰু ভয় খুৱাবলৈ গাটো চেপেটা কৰি আকস্মিকভাৱে জপিয়াই দিয়ে৷ ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} * Boulenger, George A. 1890 The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. Taylor & Francis, London, xviii, 541 pp. ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] iiz8wmol50rqag8mc5c59u13o5fbwjz 514919 514918 2025-06-04T15:44:05Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* আচৰণ */ 514919 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|A south Indian specimen]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ই ধৰিলে বৰকৈ খোঁট‍ে তীব্ৰ আৰু ভয় খুৱাবলৈ গাটো চেপেটা কৰি আকস্মিকভাৱে জপিয়াই দিয়ে৷<ref name="ক"/> ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} * Boulenger, George A. 1890 The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. Taylor & Francis, London, xviii, 541 pp. ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] olr1fityte10fo62kknyvg0clfxk7rw 514920 514919 2025-06-04T15:44:24Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* তথ্যসূত্ৰ */ 514920 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|A south Indian specimen]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ই ধৰিলে বৰকৈ খোঁট‍ে তীব্ৰ আৰু ভয় খুৱাবলৈ গাটো চেপেটা কৰি আকস্মিকভাৱে জপিয়াই দিয়ে৷<ref name="ক"/> ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] jnn9clfn2uypznc9m5w72thm6x2ug0c 514921 514920 2025-06-04T15:46:01Z কুমুদ ঘোষ 42738 514921 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = Indian wolf snake from Central India | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|দক্ষিণ ভাৰতৰ এটি মাৰলি সাপৰ নমুনা]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ই ধৰিলে বৰকৈ খোঁট‍ে তীব্ৰ আৰু ভয় খুৱাবলৈ গাটো চেপেটা কৰি আকস্মিকভাৱে জপিয়াই দিয়ে৷<ref name="ক"/> ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] tfuev272m0ccw5ekqme2tin8jobda08 514922 514921 2025-06-04T15:46:53Z কুমুদ ঘোষ 42738 514922 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = মধ্য ভাৰতৰ এটি মাৰলি সাপ | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|দক্ষিণ ভাৰতৰ এটি মাৰলি সাপৰ নমুনা]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|Another south Indian specimen (melanistic) from Sholayar reserve forests, [[Kerala]].]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ই ধৰিলে বৰকৈ খোঁট‍ে তীব্ৰ আৰু ভয় খুৱাবলৈ গাটো চেপেটা কৰি আকস্মিকভাৱে জপিয়াই দিয়ে৷<ref name="ক"/> ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] jdaa8hyrb20g3jxa04bq946m8jrgqn6 514923 514922 2025-06-04T15:49:19Z কুমুদ ঘোষ 42738 514923 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = মধ্য ভাৰতৰ এটি মাৰলি সাপ | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|দক্ষিণ ভাৰতৰ এটি মাৰলি সাপৰ নমুনা]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|কেৰালাৰ শোলায়াৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল আন এটি মাৰলি সাপৰ দক্ষিণ ভাৰতীয় নমুনা (মেলানিষ্টিক)।]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ই ধৰিলে বৰকৈ খোঁট‍ে তীব্ৰ আৰু ভয় খুৱাবলৈ গাটো চেপেটা কৰি আকস্মিকভাৱে জপিয়াই দিয়ে৷<ref name="ক"/> ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] 8ghdx3aq1t4yvoq6y721ad72bo4din5 514924 514923 2025-06-04T15:50:04Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:অসমৰ সাপ]] using [[WP:HC|HotCat]] 514924 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = মালীবৰ সাপ বা মাৰলি সাপ (''Lycodon aulicus'') | image = Wolfsnake_rajukasambe.jpg | image_caption = মধ্য ভাৰতৰ এটি মাৰলি সাপ | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Reptilia]] | ordo = [[Squamata]] | subordo = [[Serpentes]] | familia = [[Colubridae]] | subfamilia = [[Colubrinae]] | genus = ''[[Lycodon]]'' | species = '''''L. aulicus''''' | binomial = ''Lycodon aulicus'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | synonyms = ''Coluber aulicus'' [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<br>''Lycodon aulicus'' - [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> }} '''মালীবৰ সাপ''' বা '''মাৰলি‍ সাপ'''<ref name="ক">{{cite book | title=উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ উভচৰ আৰু সৰীসৃপ সচিত্ৰ ক্ষেত্ৰ নিৰ্দেশিকা | publisher=আৰণ্যক | author=আহমেদ, মহম্মদ ফিৰোজ; দাস, অভিজিৎ; দত্ত, সুশীল কুমাৰ | year=২০০৮ | pages=৭০ | isbn=978-81-903669-3-9}}</ref> ({{Lang-en|Indian wolf snake}}, বৈজ্ঞানিক নাম-'''Lycodon aulicus''') দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত দেখা পোৱা এবিধ অবিষধৰ (nonvenomous) সাপৰ প্ৰজাতি।<ref name="lycodon">{{cite book|last=Abercromby|first=A F|title=The Snakes of Ceylon|isbn=1-110-73774-2|pages=52–53|quote=Another striking example of protective imitation is the way in which the little Lycodon Aulicus (sic) imitates the deadly Bungarus ...[T]o make the deception complete, the Lycodon has enlarged front teeth in imitation of the fangs of the Bungarus ...}}</ref> ==বিৱৰণ== মালীবৰ সাপৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৫১ ছে:মি: আৰু নেজ ১১ ছে:মি: পৰ্যন্ত দীঘল হয়।<ref>[[George Albert Boulenger|Boulenger, G.A.]] 1893. ''Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume I''. London.</ref> ঠাইবিশেষে এই সাপবিধৰ দেহৰ বৰণ বেলেগ বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে ই মিহি মটিয়া বা মুগা বৰণীয়া হয়। [[File:Lycodon aulicus2 sal.jpg|thumb|দক্ষিণ ভাৰতৰ এটি মাৰলি সাপৰ নমুনা]] [[File:Indian Wolf Snake.jpg|thumb|কেৰালাৰ শোলায়াৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল আন এটি মাৰলি সাপৰ দক্ষিণ ভাৰতীয় নমুনা (মেলানিষ্টিক)।]] ==বিতৰণ== মালীবৰ সাপ পাকিস্তান, শ্ৰীলংকা, ভাৰত, নেপাল, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ফিলিপাইনছ আদি দেশত বিস্তৃত হৈ আছে। ভাৰতবৰ্ষত ইয়াক সাধাৰণতে হিমালয়ৰ পাদদেশত আৰু অসম, মহাৰাষ্ট্ৰ আদি ৰাজ্যত দেখা পোৱা যায়। ==আচৰণ== মালীবৰ সাপ স্বভাৱত নিশাচৰ হয় আৰু দিনৰ ভাগত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে। ই ধৰিলে বৰকৈ খোঁট‍ে তীব্ৰ আৰু ভয় খুৱাবলৈ গাটো চেপেটা কৰি আকস্মিকভাৱে জপিয়াই দিয়ে৷<ref name="ক"/> ==খাদ্য== এই সাপবিধে ঘাইকৈ জেঠীজাতীয় প্ৰাণী আৰু ভেকুলী আদি খাই জীয়াই থাকে। ==প্ৰজনন== মাইকী মালীবৰ সাপ মতা সাপতকৈ সাধাৰণতে ডাঙৰ আকাৰৰ হয়। ইহঁতে বাৰিষাৰ আগে আগে প্ৰজনন কৰে আৰু এবাৰত ৪-১১ টাকৈ কণী পাৰে। ছেপ্টেম্বৰ-অক্টোবৰ মাহৰ ভিতৰত কণী ফুঁটি পোৱালি জগে। <ref>[[:fr:Indraneil Das|Das, I.]] 2002. ''A Photographic Guide to Snakes and Other Reptiles of India'' Ralph Curtis Books. Sanibel Islands, Florida., p. 36. ISBN 0-88359-056-5</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Lycodon aulicus|Lycodon aulicus}} * http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121101431/http://www.goateetoni.com/articles/wolf-snake |date=2008-11-21 }} * https://web.archive.org/web/20011122205331/http://members.fortunecity.com/ukp001/naja/colubridae/lycodon_aulicus.htm [[শ্ৰেণী:সাপ]] [[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞান]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ সাপ]] mfvm87lixyt7xx17f8o9668isw96jgm 0 37829 515141 513072 2025-06-05T10:53:28Z Kandarpajit Kallol 6257 515141 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{redirect|মণিপুৰী ভাষা|আন ভাষাটো|বিষ্ণুপ্ৰিয়া মণিপুৰী ভাষা}} {{infobox language |name=মেইতেই |nativename = ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ |image = Meitei language written in Meitei script.svg |region=উত্তৰ-পূৱ [[ভাৰত]], [[বাংলাদেশ]], [[ম্যানমাৰ]] |speakers=৩৩ লাখ |familycolor= চীনা-তিব্বতী |fam2=[[তিব্বতী-বৰ্মী ভাষাসমূহ|তিব্বতী-বৰ্মী]] |script=[[অসমীয়া–বঙালী লিপি]], [[মৈতৈ ময়েক]]<ref>[http://books.google.com/books?vid=0LyhX7XB1B-lhWXJTo1wRP&id=0L3M1OmJhesC&pg=PA1&lpg=PA1&dq=manipuri&as_brr=1#PPA15,M1 A Manipuri Grammar, Vocabulary, and Phrase Book] - 1888 Assam Secretariat Press</ref> |nation={{IND}} ([[মণিপুৰ]], [[অসম]])<ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam recognises Manipuri as associate official language in four districts|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/assam-recognises-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts-101708770769105.html|access-date=2024-02-24|website=Hindustan Times|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|last=PTI|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/assam-cabinet-gives-nod-to-recognise-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts/article67881260.ece|access-date=2024-02-24|issn=0971-751X}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|url=https://indianexpress.com/article/north-east-india/assam/assam-cabinet-recognise-manipuri-associate-official-language-four-districts-9178285/|access-date=2024-02-24|website=The Indian Express|language=en}}</ref> |iso2=mni |iso3=mni }} '''মেইতেই ভাষা''' বা '''মীতৈ ভাষা''' বা '''মণিপুৰী ভাষা''' [[উত্তৰ-পূব ভাৰত]]ৰ [[মণিপুৰ]] ৰাজ্যৰ প্ৰধানতম তথা চৰকাৰী ভাষা। এই ভাষাটো [[অসম]]ৰ চৰকাৰী ভাষাও।<ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam recognises Manipuri as associate official language in four districts|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/assam-recognises-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts-101708770769105.html|access-date=2024-02-24|website=Hindustan Times|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|last=PTI|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/assam-cabinet-gives-nod-to-recognise-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts/article67881260.ece|access-date=2024-02-24|issn=0971-751X}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|url=https://indianexpress.com/article/north-east-india/assam/assam-cabinet-recognise-manipuri-associate-official-language-four-districts-9178285/|access-date=2024-02-24|website=The Indian Express|language=en}}</ref> মণিপুৰৰ বাহিৰেও [[অসম]], [[ত্ৰিপুৰা]], [[বাংলাদেশ]] আৰু [[ম্যানমাৰ]]ত এই ভাষাটো প্ৰচলিত। মণিপুৰৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতক স্তৰলৈকে ভাষাটো শিক্ষাৰ মাধ্যম হিচাবে ব্যৱহৃত হয়। [[ভাৰতৰ সংবিধান]]ত ভাষাটোক "মণিপুৰী ভাষা" হিচাপে গণ্য কৰা হৈছে। এই ভাষাক মেইতেই লোন, মেইতেই লোল, পাংগাল-লোল নামেৰেও জনা যায়। ==লগতে পঢ়ক == * [[মেইতেই ৱিকিপিডিয়া]] * [[প্ৰাচীন মণিপুৰী ভাষা]] * [[মীতৈ লিপি]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{ভাৰতৰ ভাষাসমূহ}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ভাষা]] [[শ্ৰেণী:ভাষা]] [[শ্ৰেণী:পোখালি (ভাষা)]] 5y2zp3871b9eni9dp9suppobfhfdwtl 515142 515141 2025-06-05T10:54:02Z Kandarpajit Kallol 6257 515142 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{redirect|মণিপুৰী ভাষা|আন ভাষাটো|বিষ্ণুপ্ৰিয়া মণিপুৰী ভাষা}} {{infobox language |name=মেইতেই |nativename = ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ |image = Meitei language written in Meitei script.svg |region=উত্তৰ-পূৱ [[ভাৰত]], [[বাংলাদেশ]], [[ম্যানমাৰ]] |speakers=৩৩ লাখ |familycolor= চীনা-তিব্বতী |fam2=[[তিব্বতী-বৰ্মী ভাষাসমূহ|তিব্বতী-বৰ্মী]] |script=[[অসমীয়া–বঙালী লিপি]], [[মৈতৈ ময়েক]]<ref>[http://books.google.com/books?vid=0LyhX7XB1B-lhWXJTo1wRP&id=0L3M1OmJhesC&pg=PA1&lpg=PA1&dq=manipuri&as_brr=1#PPA15,M1 A Manipuri Grammar, Vocabulary, and Phrase Book] - 1888 Assam Secretariat Press</ref> |nation={{IND}} ([[মণিপুৰ]], [[অসম]])<ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam recognises Manipuri as associate official language in four districts|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/assam-recognises-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts-101708770769105.html|access-date=2024-02-24|website=Hindustan Times|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|last=PTI|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/assam-cabinet-gives-nod-to-recognise-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts/article67881260.ece|access-date=2024-02-24|issn=0971-751X}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|url=https://indianexpress.com/article/north-east-india/assam/assam-cabinet-recognise-manipuri-associate-official-language-four-districts-9178285/|access-date=2024-02-24|website=The Indian Express|language=en}}</ref> |iso2=mni |iso3=mni }} '''মেইতেই ভাষা''' বা '''মীতৈ ভাষা''' বা '''মণিপুৰী ভাষা''' [[উত্তৰ-পূব ভাৰত]]ৰ [[মণিপুৰ]] ৰাজ্যৰ প্ৰধানতম তথা চৰকাৰী ভাষা। এই ভাষাটো [[অসম]]ৰ চৰকাৰী ভাষাও।<ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam recognises Manipuri as associate official language in four districts|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/assam-recognises-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts-101708770769105.html|access-date=2024-02-24|website=Hindustan Times|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|last=PTI|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/assam-cabinet-gives-nod-to-recognise-manipuri-as-associate-official-language-in-four-districts/article67881260.ece|access-date=2024-02-24|issn=0971-751X}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-02-24|title=Assam Cabinet gives nod to recognise Manipuri as associate official language in four districts|url=https://indianexpress.com/article/north-east-india/assam/assam-cabinet-recognise-manipuri-associate-official-language-four-districts-9178285/|access-date=2024-02-24|website=The Indian Express|language=en}}</ref> মণিপুৰৰ বাহিৰেও [[অসম]], [[ত্ৰিপুৰা]], [[বাংলাদেশ]] আৰু [[ম্যানমাৰ]]ত এই ভাষাটো প্ৰচলিত। মণিপুৰৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতক স্তৰলৈকে ভাষাটো শিক্ষাৰ মাধ্যম হিচাবে ব্যৱহৃত হয়। [[ভাৰতৰ সংবিধান]]ত ভাষাটোক "মণিপুৰী ভাষা" হিচাপে গণ্য কৰা হৈছে। এই ভাষাক মেইতেই লোন, মেইতেই লোল, পাংগাল-লোল নামেৰেও জনা যায়। ==বাহ্যিক সংযোগ== {{InterWiki|code=mni}} ==লগতে পঢ়ক == * [[মেইতেই ৱিকিপিডিয়া]] * [[প্ৰাচীন মণিপুৰী ভাষা]] * [[মীতৈ লিপি]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{ভাৰতৰ ভাষাসমূহ}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ভাষা]] [[শ্ৰেণী:ভাষা]] [[শ্ৰেণী:পোখালি (ভাষা)]] evrgeu1fh3b4gv0enlww7nuyvmt0fuh 0 39817 515069 395394 2025-06-05T07:40:29Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515069 wikitext text/x-wiki '''শীতল যুদ্ধ''' ({{lang-en|Cold War}}; {{lang-ru|холо́дная война́, ''kholodnaya voĭna''}}) হৈছে [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পৰৱৰ্তী সময়ত [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু ইয়াৰ মিত্ৰসমূহ আৰু [[ছ'ভিয়েট সংঘ]] আৰু ইয়াৰ মিত্ৰসমূহৰ মাজত থকা ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক উত্তেজনাপূৰ্ণ অৱস্থা। ইতিহাসবিদসকল শীতল যুদ্ধৰ সঠিক কাল সম্পৰ্কে একমত নহয় কিন্তু ১৯৪৭-১৯৯১ চনলৈকে এই অৱস্থা বিৰাজ কৰা বুলি মানি লোৱা হয়। দুই পক্ষৰ মাজত মুকলিকৈ কোনো যুদ্ধ হোৱা নাছিল বাবে ইয়াক "শীতল" বোলা হৈছিল। কিন্তু প্ৰক্সী যুদ্ধ বোলা কেইবাখনো যুদ্ধ কোৰিয়া, ভিয়েটনাম আৰু আফগানিস্তানৰ সংঘটিত হৈছিল য'ত দুই পক্ষই বিপৰীত গোটলৈ সমৰ্থন আগবঢ়াইছিল। আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু ইয়াৰ মিত্ৰ দেশসমূহ আছিল [[গণতন্ত্ৰ]] আৰু পুঁজিবাদৰ সপক্ষে; আৰু ছ'ভিয়েট সংঘ আৰু তাৰ মিত্ৰ দেশসমূহ আছিল সাম্যবাদী বা সমাজতন্ত্ৰপন্থী। শীতল যুদ্ধৰ সময়ত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰধান প্ৰধান মিত্ৰ আছিল [[যুক্তৰাজ্য]], [[ফ্ৰান্স]], [[পশ্চিম জাৰ্মানী]], [[জাপান]] আৰু [[কানাডা]]। [[ছ'ভিয়েট সংঘ]]ৰ পক্ষত আছিল পূব ইউৰোপৰ কেইবাখনো ৰাষ্ট্ৰ, যেনে [[বুলগেৰিয়া]], [[চেকোস্লোভাকিয়া]], [[হাংগেৰী]], [[পোলেণ্ড]], [[পূব জাৰ্মানী]] আৰু [[ৰোমানিয়া]]। শীতল যুদ্ধৰ কিছুকাল [[কিউবা]] আৰু [[চীন]]-এ চোভিয়েটক সমৰ্থন দিছিল। যিবোৰ দেশে দুই পক্ষক চৰকাৰীভাৱে সমৰ্থন দিয়া নাছিল সেইবোৰক নিৰপেক্ষ দেশ বোলা হৈছিল। [[তৃতীয় বিশ্ব]]ৰ নিৰপেক্ষ দেশবোৰ [[জোট-নিৰপেক্ষ আন্দোলন]]ৰ অংশ আছিল। অবশেষত ছ'ভিয়েট সংঘৰ নাটকীয় পৰিৱৰ্তন আৰু পতনৰ পাছত এই যুদ্ধৰ সমাপ্তি হয়। ইংৰাজীত 'Cold War' শব্দৰাজী পোনপ্ৰথমে আমেৰিকান সাংবাদিক ৱাল্টাৰ লিপমেনে ১৯৪৭ চনত সাধাৰণভাৱে ব্যৱহাৰ কৰে।<ref>Orwell, "[http://orwell.ru/library/articles/ABomb/english/e_abomb You and the Atomic Bomb]", ''Tribune'' 19 October 1945</ref> এই ঐতিহাসিক ঘটনাৱলীক বিশেষভাৱে বুজাবলৈ শব্দৰাজী আমেৰিকাৰ ডেম'ক্ৰেটিক ৰাষ্ট্ৰপতিসকলৰ পৰামৰ্শদাতা বাৰ্নাড বাৰুকে ব্যৱহাৰ কৰে।<ref>{{cite news|first=William|last=Safire|authorlink=William Safire|url=http://www.nytimes.com/2006/10/01/opinion/01iht-edsafire.2988871.html|title=Islamofascism Anyone?|work=The New York Times|date=1 October 2006}}</ref> ==শীতল যুদ্ধৰ মূল ভেঁটি<ref>{{cite book|title=World since 1945 | author=Kakati, Swapna | publisher=Assam Book Depot | page=4 | isbn=978-93-82384-76-2 | accessdate=14 june 2020}}</ref>== # পুঁজিবাদী আৰু সমাজবাদী মতাদৰ্শৰ মাজত থকা পাৰ্থক্য, # পাৰস্পৰিক সন্দেহ-ঘৃণা-ঈৰ্ষা ইত্যাদি, # পাৰস্পৰিক বুজা-পৰাৰ অভাৱ অথবা ভুল বুজা-বুজি, # ৰাছিয়াৰ সামৰিক শক্তিৰ উত্থান৷ == তথ্যসূত্ৰ == {{reflist}} == বহিঃসংযোগ == {{Commons cat|Cold War|শীতল যুদ্ধ}} ;সংগ্ৰহশালা * [http://www.osaarchivum.org/guide/ Open Society Archives, Budapest (Hungary), one of the biggest history of communism and cold war archives in the world] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110511130424/http://www.osaarchivum.org/guide/ |date=2011-05-11 }} * [http://www.cybertrn.demon.co.uk/ An archive of UK civil defence material] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081222065026/http://www.cybertrn.demon.co.uk/ |date=2008-12-22 }} * [http://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552679 Post-Cold War World Economy] from the [http://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552494 Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives] * [http://www.conelrad.com/ CONELRAD Cold War Pop Culture Site] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200729202943/http://www.conelrad.com/ |date=2020-07-29 }} * [http://archives.cbc.ca/IDD-1-71-274/conflict_war/cold_war/ CBC Digital Archives{{ndash}} Cold War Culture: The Nuclear Fear of the 1950s and 1960s] * [http://www.wilsoncenter.org/program/cold-war-international-history-project The Cold War International History Project (CWIHP)] * [http://coldwarfiles.org/ The Cold War Files] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080918203432/http://coldwarfiles.org/ |date=2008-09-18 }} * [http://www.cnn.com/SPECIALS/cold.war/ CNN Cold War Knowledge Bank] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081217154418/http://www.cnn.com/SPECIALS/cold.war/ |date=2008-12-17 }} comparison of articles on Cold War topics in the Western and the Soviet press between 1945 and 1991 * [http://community.theblackvault.com/articles/entry/The-CAESAR-POLO-and-ESAU-Papers- The CAESAR, POLO, and ESAU Papers] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090710182023/http://community.theblackvault.com/articles/entry/The-CAESAR-POLO-and-ESAU-Papers- |date=2009-07-10 }}–This collection of declassified analytic monographs and reference aids, designated within the Central Intelligence Agency (CIA) Directorate of Intelligence (DI) as the CAESAR, ESAU, and POLO series, highlights the CIA's efforts from the 1950s through the mid-1970s to pursue in-depth research on Soviet and Chinese internal politics and Sino-Soviet relations. The documents reflect the views of seasoned analysts who had followed closely their special areas of research and whose views were shaped in often heated debate. ;গ্ৰন্থপঞ্জী * [http://alsos.wlu.edu/qsearch.aspx?browse=issues/Arms+Race Annotated bibliography for the arms race from the Alsos Digital Library] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060203121815/http://alsos.wlu.edu/qsearch.aspx?browse=issues%2FArms+Race |date=2006-02-03 }} ;সংবাদ * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/themes/world_politics/cold_war/default.stm Video and audio news reports from during the cold war] ;শিক্ষামূলক সংগ্ৰহশালা * [http://www.nps.gov/history/NR/twhp/wwwlps/lessons/128mimi/ ''Minuteman Missile National Historic Site: Protecting a Legacy of the Cold War ,'' a National Park Service Teaching with Historic Places (TwHP) lesson plan] {{দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ}} [[শ্ৰেণী:যুদ্ধ]] [[শ্ৰেণী:দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] [[শ্ৰেণী:আধুনিক ইতিহাস]] h1pztpkm75abtlwdw21hl3l01hdclbo 0 40134 515148 443660 2025-06-05T11:13:50Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515148 wikitext text/x-wiki {{Infobox archaeological culture |name = সিন্ধু সভ্যতা<br>Indus Valley Civilization |map = IVC-major-sites-2.jpg |mapalt = |altnames = |horizon = |region = [[এচিয়া]] |period = [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] |dates = ৩৩০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব –১৭০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব<ref name="indusmilleniumold"/><ref name="milleniumold"/> |typesite = |majorsites = |extra = |precededby = |followedby = [[বৈদিক যুগ]] }} [[File:Ceremonial Vessel LACMA AC1997.93.1.jpg|thumb|বিভিন্ন অনুষ্ঠানত ব্যৱহৃত পাত্ৰ, হৰপ্পা, ২৬০০–২৪৫০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ]] '''সিন্ধু সভ্যতা''' ({{Lang-en|Indus Valley Civilization}}) হৈছে [[ব্ৰঞ্জ যুগ|ব্ৰঞ্জ যুগত]] (৩৩০০–১৩০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব; পূৰ্ণতা প্ৰাপ্তি ২৬০০–১৯০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব, প্ৰাক-হৰপ্পা সংস্কৃতিৰ আৰম্ভণি ৭৫০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব<ref name="oldest"/><ref name="oldestbhirranna"/>) [[ভাৰত|ভাৰত উপমহাদেশৰ]] উত্তৰ-পশ্চিম প্ৰান্ত, বৰ্তমানৰ [[পাকিস্তান]]<ref>{{cite web|url=http://www.hindustantimes.com/india-news/what-did-harappans-eat-how-did-they-look-rakhigarhi-has-the-answers/article1-1348101.aspx|title=What did Harappans eat, how did they look? Haryana has the answers|access-date=2015-08-09|archivedate=2015-06-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150623172810/http://www.hindustantimes.com/india-news/what-did-harappans-eat-how-did-they-look-rakhigarhi-has-the-answers/article1-1348101.aspx|deadurl=yes}}</ref>) আৰু [[আফগানিস্তান]]ৰ উত্তৰ-পূবৰ কিছু অংশ সামৰি বিৰাজিত এক সভ্যতা।{{Sfn|Wright|2009|p=1}}<ref name="indusmilleniumold"/> [[প্ৰাচীন ইজিপ্ট]] আৰু [[মেচ'পটেমিয়া]]কে ধৰি সিন্ধু সভ্যতা বিশ্বৰ তিনিটা প্ৰাচীনতম সভ্যতাৰ অন্যতম আৰু ১২,৫০,০০০ কিঃমিঃ জুৰি প্ৰসাৰিত এই সভ্যতা আটাইকেইটাৰ ভিতৰতে অধিক বিস্তাৰিত।{{Sfn|Wright|2009|ps=:Quote: "The Indus civilization is one of three in the 'Ancient East' that, along with [[Mesopotamia]] and [[Ancient Egypt|Pharonic Egypt]], was a cradle of early civilization in the Old World (Childe 1950). Mesopotamia and Egypt were longer lived, but coexisted with Indus civilization during its florescence between 2600 and 1900 B.C. Of the three, the Indus was the most expansive, extending from today's northeast Afghanistan to Pakistan and India."}}<ref>{{cite web|last1=Blanc De La|first1=Paul|title=Indus Epigraphic Perspectives: Exploring Past Decipherment Attempts & Possible New Approaches 2013 Pg 11|url=http://www.ruor.uottawa.ca/bitstream/10393/26166/1/Leblanc_Paul_2013_thesis.pdf|website=University of Ottawa Research|publisher=University of Ottawa|accessdate=11 August 2014}}</ref> এই প্ৰাচীন সভ্যতা [[এচিয়া]]ৰ এক অন্যতম প্ৰধান নদ [[সিন্ধু নদী|সিন্ধু]] আৰু বৰ্তমান শুকাই যোৱা সৰস্বতী নদীৰ পাৰত গঢ় লৈ উঠিছিল।<ref>http://164.100.47.132/LssNew/psearch/QResult15.aspx?qref=138704 | "The work on delineation of entire course of river 'Saraswati' in North West India was carried out using Indian Remote Sensing Satellite data along with digital elevation model. Satellite images are multi-spectral, multi-temporal and have advantages of synoptic view, which are useful to detect palaeochannels. The palaeochannels are validated using historical maps, archaeological sites, hydro- geological and drilling data. It was observed that major Harappan sites of Kalibangan (Rajasthan), Banawali and Rakhigarhi (Haryana), Dholavira and Lothal (Gujarat) lie along the River Saraswati ."- '''Ministry of Space, Government of India'''.</ref><ref>http://www.iisc.ernet.in/currsci/oct25/articles20.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040919123504/http://www.iisc.ernet.in/currsci/oct25/articles20.htm |date=2004-09-19 }} | A.V.Shankaran.:"Saraswati – The ancient river lost in the desert."</ref> সৰস্বতী নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহ পূৰ্বতে পূব পাকিস্তান আৰু ভাৰতৰ উত্তৰ-পশ্চিম কোণেদি ঘাগৰ-হাকৰা নদীৰ সৈতে প্ৰৱাহিত হৈছিল।{{Sfn|Wright|2009|p=1}}<ref>http://164.100.47.132/LssNew/psearch/QResult15.aspx?qref=138704 | " Indian Space Research Organization (ISRO) has studied the palaeochannels in North West India and related them to the channels of River Saraswati."</ref><ref>http://www.iisc.ernet.in/currsci/oct25/articles20.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040919123504/http://www.iisc.ernet.in/currsci/oct25/articles20.htm |date=2004-09-19 }} | A.V.Shankaran.:"Saraswati was believed to have had three tributaries, Shatadru (Sutlej) arising from Mount Kailas, Drishadvati from Siwalik Hills and the old Yamuna. Together, they flowed along a channel, presently identified as that of the Ghaggar river, also called Hakra River in Rajasthan and Nara in Sindh."</ref><ref>[[Michel Danino]]: [[The Lost River - On the trail of the Sarasvati]] (Penguin Books, 2010). ISBN 978-0-14-306864-8</ref> সিন্ধু আৰু সৰস্বতী দুয়োখন নদীৰ পাৰতে সিন্ধু সভ্যতা বিস্তাৰিত হোৱাৰ বাবে ইয়াক '''সিন্ধু-সৰস্বতী সভ্যতা '''(ইং: Indus-Sarasvati Civilisation) বুলিও অভিহিত কৰা হয়।<ref name="lalpaper1996">[[B. B. Lal]], [http://www.webpages.uidaho.edu/ngier/lalpaper.htm Keynote Address] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131103095556/http://www.webpages.uidaho.edu/ngier/lalpaper.htm |date=2013-11-03 }}. Webpages.uidaho.edu. Retrieved on 12 July 2013.</ref> চৰম শিখৰ প্ৰাপ্তিৰ সময়ত সিন্ধু সভ্যতাৰ মুঠ জনসংখ্যা সম্ভৱতঃ ৫০ লাখতকৈয়ো বেছি আছিল।<ref>{{cite book|title=World History: Societies of the Past|publisher=Portage & Main Press|year=2005|author=Charles Kahn}}</ref> সিন্ধু সভ্যতাৰ নিবাসীসকলে হস্তশিল্প আৰু ধাতুবিদ্যাৰ (তাম, ব্ৰঞ্জ, সীহ আৰু টিন) নতুন পদ্ধতিৰ বিকাশ ঘটাইছিল। ইয়াৰোপৰি সিন্ধু নগৰসমূহ গ্ৰাম পৰিকল্পনা, পোৰা ইটাৰে সজা ঘৰ, বিস্তাৰিত নলা, পানী যোগান ব্যৱস্থা আৰু বৃহৎ অট্টালিকাসমূহৰ বাবে জনাজাত।{{Sfn|Wright|2009|pp=115–125}} ১৯২০ৰ দশকত চলোৱা খননকাৰ্যত প্ৰথমে [[হৰপ্পা]] উদ্ধাৰ হোৱাৰ পিছৰে পৰা এই সভ্যতাক হৰপ্পা সভ্যতা বুলিও অভিহিত কৰা হয়। ব্ৰিটিছ শাসনকালত হৰপ্পা পঞ্জাবত অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। বৰ্তমান ই [[পাকিস্তান]]ৰ অন্তৰ্ভুক্ত।<ref>{{cite book| last = Beck| first = Roger B.| author2 = Linda Black, Larry S. Krieger, Phillip C. Naylor, Dahia Ibo Shabaka,| title = World History: Patterns of Interaction| publisher = McDougal Littell| year = 1999| location = Evanston, IL| isbn = 0-395-87274-X}}</ref> ১৮৬১ চনতে আৰম্ভ হোৱা কাৰ্যসমূহে হৰপ্পা আৰু [[মহেঞ্জোদাৰো]]ৰ আৱিষ্কাৰৰ পিছত [[ভাৰতীয় পুৰাতত্ত্ব বিভাগ]]ৰ প্ৰতিষ্ঠাৰ লগতে পূৰ্ণতা লাভ কৰে।{{Sfn|Wright|2009|p=2}} হৰপ্পাৰ থলীসমূহৰ খননকাৰ্য ১৯২০ চনৰ পৰাই চলি আছে। ১৯৯৯ চনত হৰপ্পাত কিছু প্ৰাচীন লিখনি উদ্ধাৰ কৰা হয়।<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/334517.stm|title='Earliest writing' found|publisher=BBC News|date=4 May 1999 | accessdate=5 January 2010}}</ref> হৰপ্পা সভ্যতাৰ একেডোখৰ ঠাইতে সময়ৰ ভিত্তিত হৰপ্পা সংস্কৃতিৰ তিনিটা ভাগ চিহ্নিত কৰা হয় আৰু ইয়াক ক্ৰমে প্ৰাৰম্ভিক, শেষ আৰু প্ৰাক-হৰপ্পা সংস্কৃতি হিচাপে জনা যায়। হাৰিয়ানাৰ ভিৰানা সম্ভৱতঃ আটাইতকৈ পুৰণি প্ৰাক-হৰপ্পা থলী (৭৫৭০-৬২০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব)।<ref name="oldest" /><ref>{{cite web |author=Akhilesh Pillalamarri| title=Exploring the Indus Valley's Secrets | url=http://thediplomat.com/2015/04/exploring-the-indus-valleys-secrets/ | publisher=The diplomat |date=18 April 2015 | accessdate=18 April 2015}}</ref> ১৯৯৯ চনলৈকে সিন্ধু আৰু সৰস্বতী তথা ইহঁতৰ উপনৈসমূহৰ পাৰত ১,০৫৬খন নগৰ আৰু প্ৰতিষ্ঠাপন আৱিষ্কৃত হোৱাৰ লগতে ইয়াৰে ৯৬ খনৰ খনন কৰা হৈছে।<ref name=CUP>{{cite book|last=Morrison|first=Kathleen D. (Ed.)|title=Forager-traders in South and Southeast Asia : long term histories|year=2002|publisher=Cambridge Univ. Press|location=Cambridge [u.a.]|isbn=9780521016360|page=62|url=http://books.google.co.in/books?id=6IAUKE7xv_cC&dq=oriyo+timbo&q=oriyo+timbo#v=onepage&q=sutkagen-dor&f=false|edition=[Online-Ausg.]|author2=Junker, Laura L.}}</ref><ref>http://164.100.47.132/LssNew/psearch/QResult15.aspx?qref=138704 | "It was observed that major Harappan sites of Kalibangan (Rajasthan), Banawali and Rakhigarhi (Haryana), Dholavira and Lothal (Gujarat) lie along the River Saraswati."- '''Ministry of Space, Government of India'''.</ref> এইসমূহৰ ভিতৰত প্ৰধান নগৰ কেন্দ্ৰ হৰপ্পা, মহেঞ্জোদাৰো, ঢোলাভিৰা, ক’লিস্তানৰ গনেৰিৱালা আৰু হাৰিয়ানাৰ ৰাখীগাঢ়ি সৰ্ববৃহৎ সিন্ধু সভ্যতা থলী আৰু ইয়াৰ মাটিকালি ৩৫০ হেক্টৰ।{{Sfn|Wright|2009|p=107|ps=: Quote: "Five major Indus cities are discussed in this chapter. During the Urban period, the early town of Harappa expanded in size and population and became a major center in the Upper Indus. Other cities emerging during the Urban period include Mohenjo-daro in the Lower Indus, Dholavira to the south on the western edge of peninsular India in Kutch, Ganweriwala in Cholistan, and a fifth city, Rakhigarhi, on the Ghaggar-Hakra. Rakhigarhi will be discussed briefly in view of the limited published material."}}<ref name="oldest">{{cite web | title=Haryana's Bhirrana oldest Harappan site, Rakhigarhi Asia's largest: ASI | url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/chandigarh/Haryanas-Bhirrana-oldest-Harappan-site-Rakhigarhi-Asias-largest-ASI/articleshow/46926693.cms }}</ref><ref>{{cite web| author=Archana Khare Ghose| title=Can Rakhigarhi, the largest Indus Valley Civilisation site be saved?| url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2012-06-03/news/32006465_1_heritage-sites-mound-archaeological-survey| publisher=Economic Times| date=3 June 2012| accessdate=3 June 2012| archivedate=23 May 2013| archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523000002/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2012-06-03/news/32006465_1_heritage-sites-mound-archaeological-survey| deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web | author=Ishtiyaq Sibtian Joo | title=Can 'national heritage' Rakhigarhi survive for long | url=http://www.hindustantimes.com/haryana/can-national-heritage-rakhigarhi-survive-for-long/article1-1338542.aspx | publisher=Hindustan Times | date=18 April 2015 | accessdate=18 April 2015 | archivedate=20 April 2015 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420181419/http://www.hindustantimes.com/haryana/can-national-heritage-rakhigarhi-survive-for-long/article1-1338542.aspx | deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.hindustantimes.com/haryana/haryana-to-set-up-museum-at-rakhigarhi/article1-1347007.aspx|title=Haryana to set up museum at Rakhigarhi|access-date=2015-08-09|archivedate=2015-07-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150709002310/http://www.hindustantimes.com/haryana/haryana-to-set-up-museum-at-rakhigarhi/article1-1347007.aspx|deadurl=yes}}</ref> সিন্ধু লিপিসমূহৰ এতিয়ালৈকে পাঠোদ্ধাৰ হোৱা নাই বাবে হৰপ্পাৰ ভাষাৰ মূল সম্পৰ্কে কোনো নিশ্চিতি নাই। কোনো কোনো গৱেষকে দ্ৰাবিড় ভাষা বা ইলেম’-দ্ৰাবিড় ভাষাৰ পৰিয়ালৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক থকা বুলি মত পোষণ কৰাৰ বিপৰীতে<ref>{{cite book|author=Ratnagar, Shereen|authorlink=Shereen Ratnagar|year=2006|title=Trading Encounters: From the Euphrates to the Indus in the Bronze Age|publisher=Oxford University Press|location=India|isbn=9780195666038|edition=2nd|url=http://books.google.ca/books?id=Q5tpQgAACAAJ|page=}}</ref>{{page needed|date=July 2012}}<ref>{{cite book|author=Lockard, Craig|year=2010|title=Societies, Networks, and Transitions, Volume 1: To 1500|publisher=Cengage Learning|location=India|isbn=1439085358|edition=2nd|url=http://books.google.com/books/about/Societies_Networks_and_Transitions.html?id=u4VOYN0dmqMC|page=40}}</ref> কিছুসংখ্যকে মুণ্ডা ভাষাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত এক অ’ষ্ট্ৰ’এচিয়াতিক ভাষাৰ বিষয়ে কয়।<ref name="Witzel">{{Cite journal|journal=Electronic Journal of Vedic Studies|authorlink=Michael Witzel|last=Witzel|first=Michael|title=The Languages of Harappa|date=February 2000|url=http://www.people.fas.harvard.edu/~witzel/IndusLang.pdf|ref=harv}}</ref> ==আৱিষ্কাৰ আৰু খননৰ ইতিহাস== [[File:Mohenjodaro Sindh.jpeg|thumb|left|310px|সন্মুখত বৃহৎ স্নানাগাৰৰ সৈতে [[মহেঞ্জোদাৰো]]ৰ ভগ্নাৱশেষ]] [[File:Indus Valley Civilization, Early Phase (3300-2600 BCE).png|thumb|right|প্ৰাৰম্ভিক হৰপ্পা কাল, ৩৩০০-২৬০০ খ্ৰী:পূ:]] [[File:Indus Valley Civilization, Mature Phase (2600-1900 BCE).png|thumb|right|পূৰ্ণাংগ হৰপ্পা কাল, ২৬০০-১৯০০ খ্ৰী:পূ:]] [[File:Indus Valley Civilization, Late Phase (1900-1300 BCE).png|thumb|right|শেষ হৰপ্পা কাল, ১৯০০-১৩০০ খ্ৰী:পূ:]] চাৰ্লছ মেছন নামৰ এজন লোকে ১৮৪২ চনত ''নেৰেটিভচ অফ ভেৰিয়াচ জাৰ্ণীছ ইন বেলুচিস্তান, আফগানিস্তান, এণ্ড দ্য পঞ্জাব'' নামৰ গ্ৰন্থত পোনপ্ৰথমবাৰৰ কাৰণে হৰপ্পাৰ ভগ্নাৱশেষসমূহৰ কথা বৰ্ণনা কৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে থলুৱা লোকসকলে হৰপ্পা সন্দৰ্ভত ১৩ কচজোৰা (প্ৰায় ২৫ মাইল) এখন প্ৰাচীন নগৰৰ বিষয়ে আলচ কৰিছিল। কিন্তু এটা শতিকালৈকে কোনো পুৰাতত্ত্ববিদ এই বিষয়ত আগবাঢ়ি অহা নাছিল।{{refn|group=note|Masson: "A long march preceded our arrival at Haripah, through jangal of the closest description.... When I joined the camp I found it in front of the village and ruinous brick castle. Behind us was a large circular mound, or eminence, and to the west was an irregular rocky height, crowned with the remains of buildings, in fragments of walls, with niches, after the eastern manner.... Tradition affirms the existence here of a city, so considerable that it extended to Chicha Watni, thirteen cosses distant, and that it was destroyed by a particular visitation of Providence, brought down by the lust and crimes of the sovereign."}}{{sfn|Masson|1842}} মন কৰিবলগীয়া কথা এই যে বৈদিক যুগৰ পৰা মোগল যুগলৈকে দূৰত্বৰ জোখ-মাপৰ একক কচৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ১৮৫৬ চনত জেনেৰেল আলেকজেণ্ডাৰ কানিঙহামে (পিছলৈ উত্তৰ ভাৰতৰ পুৰাতত্ত্ব অনুসন্ধানৰ সাধাৰণ পৰিচালক) কৰাচীৰ পৰা লাহোৰলৈ [[ভাৰতীয় ৰেল|ইণ্ডিয়ান ৰে’লৱে কোম্পানীৰ]] লাইন বহাবৰ বাবে ইংৰাজ অভিযন্তাজন আৰু উইলিয়াম ব্ৰাণ্টনৰ সৈতে হৰপ্পা পৰিদৰ্শন কৰে। এই বিষয়ে জনে লিখিছে, “মই মনতে ভাবি আছিলো যে ৰে’ল লাইনৰ বাবে বেলাষ্টসমূহ আমি ক’ৰ পৰা পাম।” তেওঁলোকক কোৱা হৈছিল যে ৰে’ল লাইনৰ কাষতে ব্ৰাহ্মিণাবাদ নামৰ এখন ধ্বংসপ্ৰাপ্ত প্ৰাচীন নগৰ আছে। এই নগৰখন ভ্ৰমণ কৰাৰ পিছত জনে যথেষ্ট পৰিমাণৰ কঠিন পোৰা ইটাৰ সন্ধান পায় আৰু তেওঁ বিচৰা বেলাষ্টৰ খনি পোৱা বুলি পতিয়ন যায়।<ref name=davreau>{{cite book|chapter=Indus Valley|author=Davreau, Robert|title=World's Last Mysteries|editor=Reader's Digest|year=1976}}</ref> কিছু মাহৰ পিছত ইয়াৰ কিছুদূৰ উত্তৰে যোৱা জনৰ ভ্ৰাতৃ উইলিয়াম ব্ৰাটনে লিখে, “ৰে’ল লাইনৰ এটা ভাগ আন এক ধ্বংসপ্ৰাপ্ত নগৰৰ মাজেদি গৈছে, হৰপ্পাৰ কাষৰীয়া গাঁৱৰ লোকসকলে ইতিমধ্যে এই ইটাবোৰ ব্যৱহাৰ কৰি আছে। এই ইটাসমূহে এতিয়া কৰাছীৰ পৰা লাহোৰলৈ যোৱা ৯৩ মাইল পথত বেলাষ্টৰ যোগান ধৰিছে।”<ref name=davreau/> ১৮৭২-৭৫ চনত কানিঙহামে প্ৰথমটো হৰপ্পান মোহৰৰ (ছীল) কথা সদৰী কৰে (ব্ৰাহ্মী আখৰৰ ভুল চিনাক্তকৰণৰ সৈতে)।<ref>Cunningham, A., 1875. Archaeological Survey of India, Report for the Year 1872–73, 5: 105–8 and pl. 32-3. Calcutta: Archaeological Survey of India.</ref>১৯১২ চনত জে. ফ্লীটে অধিক মোহৰ আৱিষ্কাৰ কৰে আৰু ১৯২১-২২ চনত জন হিউবাৰ্ট মাৰ্শ্বেলৰ অধীনত এক খনন প্ৰচাৰ অভিযানত নামে। ফলস্বৰূপে জন মাৰ্শ্বেল, ৰায় বাহাদুৰ দয়াৰাম সাহনী আৰু মাধ স্বৰূপ ভাটৰ দ্বাৰা হৰপ্পাৰ সভ্যতা আৰু ৰাখাল দাস বেনাৰ্জী, ই. জে. এইচ. মেককে আৰুজন মাৰ্শ্বেলৰ দ্বাৰা মহেঞ্জোদাৰো আৱিষ্কৃত হয়। ১৯৩১ চনলৈ মহেঞ্জোদাৰোৰো প্ৰায়ভাগ খননকাৰ্য সম্পূৰ্ণ হৈ উঠে যদিও মৰ্টিমাৰ হুইলাৰৰ নেতৃত্বত এই খনন অব্যাহত থাকে। স্বাধীনতাৰ আগলৈকে চলোৱা খননকাৰ্যত আহমেদ হাচান দানী, বি বি লাল, ননী গোপাল মজুমদাৰ আৰু মাৰ্ক ষ্টেইন জড়িত আছিল৷ স্বাধীনতা-উত্তৰ কালত (১৯৪৯ চন) পাকিস্তান চৰকাৰৰ পুৰাতত্ত্ব উপদেষ্টা মৰ্টিমাৰ হূইলাৰৰ নেতৃত্বত পাকিস্তানৰ অন্তৰ্গত অঞ্চলত খনন অব্যাহত থাকে। পশ্চিমে বেলুচিস্তানৰ ছুটকাগন ড’ৰ, উত্তৰে আফগানিস্তানৰ আমু দৰিয়া (পুৰণি নাম অক্সাচ নদী), পূবে ঊত্তৰ প্ৰদেশৰ আলমগীৰপুৰ আৰু দক্ষিণে মালৱানলৈকে (বৰ্তমানৰ ছুৰাট) সিন্ধু সভ্যতাৰ সীমাৰ সন্ধান পোৱা হয়।<ref name="Upinder Singh p.137">{{cite book|last=Singh|first=Upinder|title=A History of Ancient and Early medieval India : from the Stone Age to the 12th century|year=2008|publisher=Pearson Education|location=New Delhi|isbn=9788131711200|page=137|url=http://books.google.co.in/books?id=H3lUIIYxWkEC&dq=Upinder+Singh&q=malvan#v=snippet&q=malvan&f=false}}</ref> ২০১০ চনত হাৰিয়ানাত হোৱা সুতেজ যমুনা সংযোগী সুঁতিৰ অতিৰিক্ত প্ৰবাহৰ ফলত উদ্ভৱ হোৱা প্ৰচণ্ড বানে ৫,০০০ বছৰ পুৰণি তামৰ কমাৰশাল সম্বলিত যজ্ঞক্ষেত্ৰৰ পুৰাতন থলীসমূহৰ ক্ষতি সাধন কৰে।<ref>{{cite news| url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Indus-Valley-site-ravaged-by-floods/articleshow/6153199.cms | work=The Times of India | first1=Vijay | last1=Sabharwal | title=Indus Valley site ravaged by floods | date=11 July 2010}}</ref> ==সময়পঞ্জী== [[File:Jar, Indus Valley Tradition, Harappan Phase, Quetta, Southern Baluchistan, Pakistan, c. 2500-1900 BC - Royal Ontario Museum - DSC09717.JPG|thumb|সিন্ধু উপত্যকাৰ মৃৎশিল্প, খ্ৰী:পূ: ২৫০০–১৯০০]] [[File:W8nafs aic000005ap.jpg|thumb|right|ষাড়গৰু, হাতী আৰু [[এশিঙীয়া গঁড়|গঁড়]]ৰ প্ৰতিকৃতিৰে সিন্ধু সভ্যতাৰ ছীল মোহৰ, খ্ৰী:পূ: ২৫০০–১৯০০]] হৰপ্পা সভ্যতাৰ পূৰ্ণাংগ ভাগটো ২৬০০-ৰ পৰা ১৯০০ খ্ৰী:পূ:লৈকে বৰ্ত্তি আছিল। প্ৰাক আৰু শেষ হৰপ্পা সংস্কৃতিৰে সৈতে একগোট কৰি সমগ্ৰ সিন্ধু সভ্যতাৰ কাল আছিল সম্ভৱতঃ ৩৩০০-ৰ পৰা ১৪০০ খ্ৰী:পূ:লৈকে। ২০১৪ চনৰ ডিচেম্বৰত ভাৰতীয় পুৰাতত্ত্ব অনুসন্ধান শাখাই সদৰী কৰা প্ৰতিবেদন মতে প্ৰাৰম্ভিক হৰপ্পাৰ পিছতেই মেহৰগড় (৭০০০-৩৩০০ খ্ৰী:পূ:) আৰু ভিৰানা (৭৫৭০-৬২০০ খ্ৰী:পূ:) সংস্কৃতিৰ আৰম্ভণি হৈছিল।<ref name="oldest"/><ref name="oldestbhirranna">{{cite web | title=History What their lives reveal| url=http://www.livemint.com/Leisure/ljfXtPZHUSi5eG8Di1n9YO/History--What-their-lives-reveal.html }}</ref> সিন্ধু সভ্যতাৰ কালপঞ্জীত ''স্তৰ'' (phase) আৰু ''যুগ'' (era), এই শব্দ দুটা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{cite journal|last=Kenoyer|first=Jonathan Mark|title=The Indus Valley tradition of Pakistan and Western India|journal=Journal of World Prehistory|year=1991|volume=5|pages=1–64|doi=10.1007/BF00978474|issue=4}}</ref><ref>{{Harvnb|Shaffer|1992|loc=I:441–464, II:425–446.}}</ref> প্ৰাৰম্ভিক হৰপ্পা, পূৰ্ণাংগ হৰপ্পা আৰু শেষ হৰপ্পাৰ স্তৰকেইটাক যথাক্ৰমে আঞ্চলিকীকৰণ, একত্ৰীকৰণ আৰু থলুৱাকৰণৰ যুগ বুলি অভিহিত কৰা হয়। ইয়াৰে আঞ্চলিকীকৰণ যুগটো [[প্ৰত্ন প্ৰস্তৰ যুগ]]ৰ মেহৰগড় ২ৰ সময়লৈকে ব্যাপ্ত আছিল। ইচলামাবাদৰ কাইদ-ই-আজম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক আহমেদ হাচান দানীৰ মতে ইয়াৰ আৱিষ্কাৰে “সিন্ধু সভ্যতাৰ সমগ্ৰ ধাৰণাটোকে সলাই পেলালে” আৰু “ইয়াৰ প্ৰতিষ্ঠিত গ্ৰাম্য জীৱনৰ পৰাই আমি সমগ্ৰ সূচীখন পাওঁ।”<ref>{{cite journal|last=Chandler|first=Graham|date=September–October 1999|url=http://www.saudiaramcoworld.com/issue/199905/traders.of.the.plain.htm|title=Traders of the Plain|journal=Saudi Aramco World|pages=34–42|access-date=2015-08-12|archivedate=2007-02-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070218235318/http://www.saudiaramcoworld.com/issue/199905/traders.of.the.plain.htm|deadurl=yes}}</ref> {|class="wikitable" style="background: #FCFFE7; color: blue" |- ! style="background: #F1F7B5; color: blue" colspan=1|বৰ্ষ (খ্ৰী:পূ:) ! style="background: #F1F7B5; color: blue" colspan=2| স্তৰ ! style="background: #F1F7B5; color: blue" colspan=3|যুগ |- | ৭৫৭০–৬২০০ | rowspan=3 | প্ৰাক হৰপ্পা | ভিৰানা (মৃৎ প্ৰত্ন প্ৰস্তৰ)<ref name="oldest"/> | rowspan=2 | প্ৰাৰম্ভিক খাদ্য-উৎপাদনৰ যুগ |- | ৭০০০–৫৫০০ | মেহৰগড় ১ (মৃৎ প্ৰত্ন প্ৰস্তৰ) |- | ৫৫০০–৩৩০০ | মেহৰগড় ২-৬ (মৃৎ প্ৰত্ন প্ৰস্তৰ) | rowspan=3 | আঞ্চলিকীকৰণৰ যুগ |- | ৩৩০০–২৮০০ | rowspan=2 | প্ৰাথমিক হৰপ্পা | হৰপ্পা ১ (ৰবি স্তৰ) |- | ২৮০০–২৬০০ | হৰপ্পা ২ (ক’ট দিজি স্তৰ, নৌশ্বাৰ’ ১, মেহৰগড় ৭) |- | ২৬০০–২৪৫০ | rowspan=3 | পূৰ্ণাংগ হৰপ্পা (সিন্ধু সভ্যতা) | হৰপ্পা ৩ক (নৌশ্বাৰ’ ২) | rowspan=3 | একত্ৰীকৰণ যুগ |- | ২৪৫০–২২০০ | হৰপ্পা ৩খ |- | ২২০০–১৯০০ | হৰপ্পা ৩গ |- | ১৯০০–১৭০০ | rowspan=2 | শেষ হৰপ্পা (সমাধি এইচ); [[হেঙুল আৰু হাইতাল|হেঙুল-হাইতাল]] মৃৎশিল্প | হৰপ্পা ৪ | rowspan=2 | থলুৱাকৰণৰ যুগ |- | ১৭০০–১৩০০ | হৰপ্পা ৫ |- | ১৩০০–৩০০ | হৰপ্পাৰ পৰৱৰ্ত্তী কাল | মটীয়া ৰঙৰ চিত্ৰিত মৃৎশিল্প, উত্তৰীয় ক’লা প্ৰলেপৰ মৃৎশিল্প (লৌহ যুগ), গংগা-ভাৰতীয় সংস্কৃতি | বৈদিক যুগ |} ==ভৌগোলিক বিৱৰণ== সিন্ধু সভ্যতা পশ্চিমে [[পাকিস্তান]]ৰ বেলুচিস্তানৰ পৰা আৰম্ভ কৰি পূবে [[উত্তৰ প্ৰদেশ]], উত্তৰে উত্তৰ-পূব [[আফগানিস্তান]] আৰু দক্ষিণে [[মহাৰাষ্ট্ৰ]]লৈকে বিস্তাৰিত আছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.harappa.com/har/indus-saraswati-geography.html | title=The Largest Bronze Age Urban Civilization | publisher=harappa.com | accessdate=29 April 2013}}</ref>সিন্ধু উপত্যকাৰ ভৌগোলিক অৱস্থানে পাহাৰ, মৰুভূমি আৰু সমুদ্ৰই আগুৰি ৰখা সাৰুৱা কৃষিভূমিৰ সৈতে ইজিপ্ট আৰু পেৰুৰ দৰে সভ্যতা গঢ়ি উঠিবৰ বাবে অনুকূল পৰিৱেশ প্ৰদান কৰিছিল। আফগানিস্তান, তুৰ্কমেনিস্তান আৰু [[গুজৰাট]]ত সিন্ধু সভ্যতাৰ অধিক থলী থকাৰ সম্ভাৱনা আছে। উপকূলীয় অঞ্চলসমূহ পশ্চিম বেলুচিস্তানৰ চুটকাগন ড’ৰৰ পৰা<ref>{{cite journal|last=Dales|first=George F.|year=1962|title=Harappan Outposts on the Makran Coast|journal=Antiquity|volume=36|issue=142|page=86}}</ref>গুজৰাটৰ ল’থাললৈকে বিস্তৃত আছিল।<ref>{{cite book|first=Shikaripura Ranganatha|last=Rao|authorlink=Shikaripura Ranganatha Rao|year=1973|title=Lothal and the Indus civilization|location=London|publisher=Asia Publishing House|isbn=0-210-22278-6}}</ref> উত্তৰ আফগানিস্তানৰ অক্সাচ নদী,<ref>{{Harvnb|Kenoyer|1998|p=96}}</ref>উত্তৰ-পশ্চিম পাকিস্তানৰ গোমাল নদী উপত্যকা,<ref>{{cite journal|authorlink=Ahmad Hasan Dani|last=Dani|first=Ahmad Hassan|year=1970–1971|title=Excavations in the Gomal Valley|journal=Ancient Pakistan|issue=5|pages=1–177}}</ref>জম্মুৰ ওচৰৰ বিজ নদীৰ মান্দা আৰু<ref>{{cite book|last=Joshi|first=J. P.|author2=Bala, M.|year=1982|chapter=Manda: A Harappan site in Jammu and Kashmir|editor=Possehl, Gregory L. (ed.)|title=Harappan Civilization: A recent perspective|location=New Delhi|publisher=Oxford University Press|pages=185–95}}</ref>[[দিল্লী]]ৰ পৰা মাত্ৰ ২৮ কি:মি: দূৰৰ আলমগীৰপুৰৰ হিন্দন নদীতো সিন্ধু সভ্যতাৰ থলী উদ্ধাৰ হৈছে।<ref>{{Cite book|title=Indian Archaeology, A Review (1958–1959)|chapter=Excavations at Alamgirpur|location=Delhi|publisher=Archaeol. Surv. India|pages=51–52|editor=A. Ghosh}}<!-- Needs clarification --></ref>সিন্ধু উপত্যকাৰ থলীসমূহ ঘাইকৈ নদীসমূহৰ লগতে প্ৰাচীন সাগৰীয় উপকূলসমূহ,<ref>{{cite book|last=Ray|first=Himanshu Prabha|year=2003|title=The Archaeology of Seafaring in Ancient South Asia|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-01109-4|page=95}}</ref> উদাহৰণস্বৰূপে বালাকোট,<ref>{{cite book|last=Dales|first=George F.|year=1979|chapter=The Balakot Project: summary of four years excavations in Pakistan|title=South Asian Archaeology 1977|editor=Maurizio Taddei (ed.)|pages=241–274|location=Naples|publisher=Seminario di Studi Asiatici Series Minor 6. Instituto Universitario Orientate}}</ref> আৰু দ্বীপসমূহত, উদাহৰণস্বৰূপে ঢোলাভিৰা, পোৱা গৈছে।<ref>{{cite book|last=Bisht|first=R. S.|year=1989|chapter=A new model of the Harappan town planning as revealed at Dholavira in Kutch: a surface study of its plan and architecture|title=History and Archaeology|editor=Chatterjee, Bhaskar (ed.)|location=New Delhi|publisher=Ramanand Vidya Bhawan|pages=379–408|isbn=81-85205-46-9}}</ref> পাকিস্তানৰ হাকৰা সুঁতি আৰু ভাৰতৰ ঘাগৰ নদীত শুকাই যোৱা নদীভূমিৰ প্ৰমাণ পোৱা গৈছে।<ref name="possehl">{{cite journal|last=Possehl|first=Gregory L.|year=1990|url=http://arjournals.annualreviews.org/toc/anthro/19/1|title=Revolution in the Urban Revolution: The Emergence of Indus Urbanization|journal=Annual Reviews of Anthropology|issue=19|pages=261–282 (Map on page 263)|doi=10.1146/annurev.an.19.100190.001401|volume=19}}</ref>ইয়াৰ ভিতৰত আছে ৰূপাৰ, ৰাখিগাঢ়ী, চোঠী, কলিবঙ্গন আৰু গণৱাৰীৱালা।<ref>{{cite book|last=Mughal|first=M. R. 1982|chapter=Recent archaeological research in the Cholistan desert|title=Harappan Civilization|editor=Possehl, Gregory L. (ed.)|pages=85–95|location=Delhi|publisher=Oxford & IBH & A.I.1.S.}}</ref> জে.জি. শ্বেফাৰ আৰু ডি. এ. লিকটেনষ্টাইনৰ মতে,<ref>{{cite book|last=Shaffer|first=Jim G.|authorlink=Jim G. Shaffer|author2=Lichtenstein, Diane A.|year=1989|chapter=Ethnicity and Change in the Indus Valley Cultural Tradition|title=Old Problems and New Perspectives in the Archaeology of South Asia|series=Wisconsin Archaeological Reports 2|pages=117–126}}</ref> হৰপ্পা সভ্যতা “বাগৰ, হাকৰা, আৰু কতি দিজ সংস্কৃতি বা ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ সীমান্তৰ ঘাগৰ-হাকৰা উপত্যকাৰ ‘পৰম্পৰাগত গোট’ৰ এক মিশ্ৰিত ৰূপ।”<ref name="possehl"/> কিছুসংখ্যক পুৰাতত্ত্ববিদৰ মতে ঘাগৰ-হাকৰা নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহৰ শুষ্ক নদীভূমিৰ পৰা ৫ শতাধিক হৰপ্পা থলী উদ্ধাৰ কৰাৰ<ref>{{Harvnb|Gupta|1995|p=183}}</ref> বিপৰীতে সিন্ধু নদ আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহৰ পৰা প্ৰায় ১০০টা মান থলীহে উদ্ধাৰ হৈছে।<ref>e.g. {{cite book|first=Virendra Nath|last=Misra|year=1992|title=Indus Civilization, a special Number of the Eastern Anthropologist|pages=1–19}}</ref> ==প্ৰাক-হৰপ্পা== কাষৰীয়া ৰবি নদীৰ নাম অনুসৰি ৰখা প্ৰাক হৰপ্পাৰ ৰবি স্তৰ ৩৩০০ ৰ পৰা ২৮০০ খ্ৰী:পূ:লৈকে বৰ্ত্তি আছিল। পশ্চিমৰ ঘাগৰ-হাকৰা উপত্যকাত চিনাক্ত হোৱা হাকৰা স্তৰৰ সম্পৰ্কিত আৰু ক'ট দিজি স্তৰতকৈ (২৮০০-২৬০০ খ্ৰী:পূ:)পুৰণি। আৰম্ভণিৰ সিন্ধু লিপিৰ নমুনা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব তৃতীয় সহস্ৰাব্দ পুৰণি।<ref>{{cite book|title=The World's Writing Systems|page=372|author=Peter T. Daniels|publisher=Oxford University}}</ref><ref name="parpola">{{cite book|last=Parpola|first=Asko|year=1994|title=Deciphering the Indus Script|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-43079-8}}</ref> ২০১২ চনৰ পিছৰেপৰা হাৰিয়ানাৰ ভিৰানাত পুৰাতত্ত্ববিদ কে.এন. দীক্ষিতৰ আৱিষ্কাৰসমূহে সূচায় যে এই ঠাইৰ হাকৰা মৃৎশিল্প ৭৫০০ খ্ৰী:পূ: পুৰণি।<ref name="indusmilleniumold">{{cite web|url=http://www.globalpost.com/dispatch/news/regions/asia-pacific/india/121116/indus-civilization-2000-years-old-archaeologists|title=Archeologists confirm Indian civilization is 2000 years older than previously believed, Jason Overdorf, Globalpost, 28 November 2012}}</ref><ref name="milleniumold">{{cite web|url=http://www.hindustantimes.com/newdelhi/indus-valley-2-000-years-older-than-thought/article1-954601.aspx|title=Indus Valley 2,000 years older than thought|access-date=2015-08-12|archivedate=2015-09-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150909090345/http://www.hindustantimes.com/newdelhi/indus-valley-2-000-years-older-than-thought/article1-954601.aspx|deadurl=yes}}</ref><ref name="oldestbhirranna"/> ইয়াৰ পৰা প্ৰমাণ হয় যে ভিৰানা এই আটাইবোৰৰ ভিতৰত সবাতোকৈ পুৰণি থলী।<ref name="oldest"/> ==পূৰ্ণাংগ হৰপ্পা== [[File:Moenjodaro(a) by Usman Ghani.jpg|thumb|[[মহেঞ্জোদাৰো]]]] [[File:Another view of Granary and Great Hall on Mound F.JPG|thumb|হৰপ্পাৰ গড়ৰ পৰা শস্য ভঁৰালৰ দৃশ্য]] ২৬০০ খ্ৰী:পূ:লৈ প্ৰাৰম্ভিক হৰপ্পা সমাজবোৰ একোখন বৃহৎ নগৰ কেন্দ্ৰলৈ পৰিণত হয়। এইসমূহৰ ভিতৰত আছে আধুনিক পাকিস্তানৰ হৰপ্পা, গনেৰিৱালা আৰু মহেঞ্জোদাৰো আৰু আধুনিক ভাৰতৰ ঢোলাভিৰা, কলিবঙ্গন, ৰাখীগাঢ়ী, ৰূপাৰ আৰু ল’থাল।<ref>{{cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/indus-river-re-enters-india/1/158976.html |title=Indus re-enters India after two centuries, feeds Little Rann, Nal Sarovar |publisher=India Today|date=7 November 2011 |accessdate=7 November 2011}}</ref> এতিয়ালৈকে ১,০৫২খন নগৰ আৰু প্ৰতিষ্ঠাপন উদ্ধাৰ কৰা হৈছে। ===নগৰসমূহ=== হৰপ্পা, মহেঞ্জোদাৰো আৰু ৰাখীগাঢ়ীৰ নগৰ পৰিকল্পনাত পৃথিৱীৰ আদিমতম নগৰ নিষ্কাষণ ব্যৱস্থা দেখা পোৱা যায়। নাগৰিকসকলে নগৰৰ নাদসমূহৰ পৰা পানী সংগ্ৰহ কৰিছিল। গা-ধোৱা ঘৰৰ বৰ্জিত পানী মূল পথৰ কাষেদি যোৱা ঢাকনিযুক্ত নলাৰে পৰিবাহিত কৰি নিয়াৰ ব্যৱস্থা আছিল। বাসগৃহসমূহ ভিতৰুৱা চোতাল আৰু উপপথসমূহৰ সৈতে সংযুক্ত আছিল। এতিয়াও কোনো কোনো গাঁৱত এনে পদ্ধতিৰ ঘৰ সজা দেখা যায়।<ref>It has been noted that the courtyard pattern and techniques of flooring of Harappan houses has similarities to the way house-building is still done in some villages of the region. {{Harvnb|Lal|2002|pp=93–95}}</ref> ইয়াৰে প্ৰত্যেকটো ঘৰতে পানী যোগান আৰু নলাৰ সুবিধা আছিল। ই সিন্ধু সভ্যতাৰ নিম্ন ধনকেন্দ্ৰিক আৰু সামাজিক সমতাৰ কথাকে সূচায়। হৰপ্পাৰ বন্দৰ, শস্যৰ ভঁৰাল, পণ্যাগাৰ, ইটাৰে সজা মঞ্চ আৰু দেৱালসমূহৰ পৰাই হৰপ্পাৰ লোকসকলৰ উন্নত কাৰিকৰী দিশটোৰ উমান পোৱা যায়। নগৰসমূহৰ বৃহদাকাৰ দেৱালসমূহে সম্ভৱতঃ বান আৰু শত্ৰুৰ আক্ৰমণৰ পৰা নগৰখন ৰক্ষা কৰিছিল।<ref name=MorrieAEJ>{{cite book|last1=Morris|first1=A.E.J.|title=History of Urban Form: Before the Industrial Revolutions |date=1994|publisher=Routledge|location=New York, NY|isbn=978-0-582-30154-2 |page=31|edition=Third|url=https://books.google.com/books?id=whBEAgAAQBAJ&pg=PA31#v=onepage&q&f=false|accessdate=20 May 2015}}</ref> [[File:Mohenjo-daro Priesterkönig.jpeg|thumb|right|তথাকথিত "পুৰোহিত ৰজা"ৰ প্ৰতিমূৰ্ত্তি, [[মহেঞ্জোদাৰো]], শেষভাগৰ পূৰ্ণাংগ হৰপ্পা কাল, জাতীয় সংগ্ৰহালয়, কৰাছী, পাকিস্তান]] দুৰ্গসমূহ নিৰ্মাণৰ উদ্দেশ্য সম্বন্ধে ঐকমতত উপনীত হোৱা নাই। সমসাময়িক মেচ’পটেমিয়া আৰু প্ৰাচীন ইজিপ্টৰ সভ্যতাৰ বিপৰীতে নগৰসমূহত কোনো বৃহৎ কীৰ্ত্তিচিহ্ন সজা হোৱা নাছিল। প্ৰাসাদ, মঠ-মন্দিৰ, ৰজআ, সৈন্যবাহিনী বা পুৰোহিতৰো কোনো পতিয়নযোগ্য প্ৰমাণ পোৱা হোৱা নাই। মহেঞ্জোদাৰোত এক বৃহৎ স্নানাগাৰ আৱিষ্কৃত হৈছে যাক প্ৰথমে শস্যভাণ্ডাৰ বুলি ধাৰণা কৰা হৈছিল। নগৰবাসীসকলৰ বেছিভাগেই বণিক অথবা কুটীৰ শিল্পী আছিল। দূৰৰ ঠাইসমূহৰ পৰা অনা কেঁচামালেৰে ছীল মোহৰ, মণি আৰু অন্যান্য সামগ্ৰী সজা হৈছিল। ভাস্কৰ্যসমূহৰ ভিতৰত মণি, জন্তু, মানুহ (হয়তো দেৱ-দেৱী) আদিৰ প্ৰতিকৃতি আৰু আখৰ (পাঠোদ্ধাৰ হোৱা নাই) খোদিত কৰা ছীল মোহৰ আদি উল্লেখনীয়। ===শাসন আৰু কাৰ্যপালিকা=== পুৰাতত্ত্ব বিভাগৰ তথ্যৰ পৰা হৰপ্পান সমাজৰ ক্ষমতাৰ কেন্দ্ৰ নাইবা ক্ষমতাত অধিষ্ঠিত লোকৰ বিষয়ে কোনো তাৎক্ষণিক উত্তৰ পোৱা নাযায়। সেয়ে হ’লেও কিছুমান জটিল সিদ্ধান্ত লোৱাৰ আৰু ইয়াক কাৰ্যক্ষেত্ৰত পৰিণত কৰাৰ উদাহৰণ পোৱা যায়, যেনে মৃৎশিল্প, ছীল মোহৰ, ওজন আৰু ইটাৰ সমতুল ব্যৱস্থা। এই বিষয়ে কৰা ধাৰণাৰ প্ৰধান সূত্ৰকেইটা হ’ল এনেধৰণৰ: * ই এখন একক ৰাজ্য আছিল। * প্ৰত্যেক ৰাজ্যৰে (হৰপ্পা, মহেঞ্জোদাৰো আদি) ভিন্ন শাসনকৰ্ত্তা আছিল। * কোনো শাসনকৰ্ত্তা নাছিল আৰু সকলোৱে সমান মৰ্যাদা উপভোগ কৰিছিল। ===প্ৰযুক্তিবিদ্যা=== [[File:Indus civilisation seal unicorn at Indian Museum, Kolkata.jpg|thumb|ইউনিকৰ্ন ছীল, ভাৰত সংগ্ৰহালয়]] [[File:Elephant seal of Indus Valley, Indian Museum, Kolkata.jpg|thumb|হাতী ছীল, ভাৰত সংগ্ৰহালয়]] [[File:IndusValleySeals.JPG|thumb|অন্যান্য ছীল, ব্ৰিটিছ সংগ্ৰহালয়]] সিন্ধু সভ্যতাৰ লোকসকলে ওজন, ভৰ আৰু সময় সঠিকভাৱে নিৰূপণ কৰাৰ লগতে জোখ-মাপৰ সমতুল পদ্ধতিৰ বিকাশ ঘটাইছিল। গুজৰাটৰ ল’থালত আৱিষ্কৃত হাতীদাঁতৰ এডাল মাপকাঠিত অংকিত প্ৰায় ১.৭ মিলিমিটাৰেই হৈছে এতিয়ালৈকে পোৱা ব্ৰঞ্জ যুগৰ আটাইতকৈ সৰু জোখ। হৰপ্পান অভিযন্তাসকলে প্ৰায়োগিক ক্ষেত্ৰত জোখ-মাপৰ দশমিক পদ্ধতিৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল।<ref>{{Cite book|title=In Search of the Cradle of Civilization:New Light on Ancient India|last=Feuerstein|first=Georg|last2=Kak|first2=Subhash|last3=Frawley|first3=David|publisher=Quest Books|year=2001|page=73|isbn=0-8356-0741-0}}</ref> [[কৌটিল্য]]ৰ [[অৰ্থশাস্ত্ৰ]]ত (খ্ৰী:পূ: ৪ৰ্থ শতিকা) বৰ্ণিত জোখ-মাপসমূহ ল’থালত ব্যৱহৃত জোখ-মাপৰ সৈতে একে।<ref>{{cite book|last=Sergent|first=Bernard|title=Genèse de l'Inde|year=1997|page=113|language=French|isbn=2-228-89116-9|publisher=Payot|location=Paris}}</ref> হৰপ্পানসকলে ধাতুবিদ্যাৰ নতুন পদ্ধতিৰ উদ্ভাৱন কৰাৰ লগতে তাম, ব্ৰঞ্জ, সীহ আৰু টিন উৎপাদন কৰিছিল। ২০০৬ চনৰ এপ্ৰিল মাহত নেচাৰ নামৰ বিজ্ঞান পত্ৰিকাত আদি প্ৰস্তৰ যুগৰ মেহৰগড়ত জীৱন্ত মানুহৰ দাঁতত বিন্ধা কৰাৰ প্ৰমাণ পোৱাৰ কথা প্ৰকাশ পায়।<ref>{{cite journal|last=Coppa|first=A.|author2=et al.|url=http://www.nature.com/nature/journal/v440/n7085/pdf/440755a.pdf|title=Early Neolithic tradition of dentistry: Flint tips were surprisingly effective for drilling tooth enamel in a prehistoric population|journal=Nature|volume=440|date=6 April 2006|doi=10.1038/440755a|pages=755–6|pmid=16598247|issue=7085}}</ref> বানাৱলীত সোণৰ বিশুদ্ধতা পৰীক্ষা কৰা এডাল দণ্ডৰো সন্ধান পোৱা গৈছে।<ref>{{cite book|last=Bisht|first=R. S.|year=1982|chapter=Excavations at Banawali: 1974–77|editor=Possehl, Gregory L. (ed.)|title=Harappan Civilization: A Contemporary Perspective|pages=113–124|location=New Delhi|publisher=Oxford and IBH Publishing Co.}}</ref> ===শিল্পকলা=== [[File:Dancing Girl of Mohenjo-daro.jpg|thumb|upright|"[[মহেঞ্জোদাৰোৰ নৃত্যৰতা যুৱতী]]"]] [[File:Red pottery, IVC.jpg|right|thumb|ৰঙা-ক’লা নক্সাৰে ডাঙৰ বাচনৰ টুকুৰা, ২৫০০ খ্ৰী:পূ:]] খননস্থলীত বিভিন্ন ভাস্কৰ্য, ছীল, মৃণ্ময় পাত্ৰ, সোণৰ অলংকাৰ আৰু [[টেৰাকোটা]], ব্ৰঞ্জ আৰু ষ্টেটাইটৰ মানৱ দেহৰ সূক্ষ্ম প্ৰদৰ্শনযুক্ত কিছুমান মূৰ্ত্তি পোৱা গৈছে। নৃত্যৰ ভংগিমাৰে সোণ, টেৰাকোটা আৰু শিলৰ নাৰীমূৰ্ত্তিসমূহে সেই সময়ত কিছুমান নৃত্যৰূপ থকাৰ কথাকে সূচায়। টেৰাকোটাৰ মূৰ্ত্তিসমূহৰ ভিতৰত গৰু, ভালুক, বান্দৰ আৰু কুকুৰৰ মূৰ্ত্তিও আছে। সৰহসংখ্যক ছীলত অংকিত জন্তুসমূহ চিনাক্ত কৰিব পৰা হোৱা নাই। প্ৰকাণ্ড শিঙযুক্ত আধা বলদ, আধা জেব্ৰাৰ আকৃতিৰ জন্তুসমূহ নিৰীক্ষণ কৰিবলগীয়া। এতিয়ালৈকে এই প্ৰতিকৃতিসমূহৰ কোনো ধাৰ্মিক বা কাল্টিক গুৰুত্ব থকাৰো প্ৰমাণ পোৱা হোৱা নাই।<ref name="Keay, John 2000">Keay, John, India, a History. New York: Grove Press, 2000.</ref> শংখ, চিৰামিক, ষ্টেটাইট আদি আটাইকেইটা হৰপ্পা স্তৰতে মণিহাৰ, খাৰু আৰু আন অলংকাৰসমূহ তৈয়াৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।<ref>{{cite journal|doi=10.1080/00438243.1997.9980377|last=Kenoyer|first=Jonathan Mark|authorlink=Jonathan Mark Kenoyer|year=1997|title=Trade and Technology of the Indus Valley: New Insights from Harappa, Pakistan|journal=World Archaeology|issue=2: "High–Definition Archaeology: Threads Through the Past"|volume=29|pages=262–280}}</ref> প্ৰসাধন আৰু প্ৰাতঃকৃত্যৰ কিছুমান যাৱতীয় সামগ্ৰী (যেনে ফণী)হৰপ্পাত পোৱা গৈছে।<ref name="Lal 2002 82">{{Harvnb|Lal|2002|p=82}}</ref><ref name="Lal 2002 82"/> কিছুমান ছীলত লেপেটা কাঢ়ি বহা মানুহৰ প্ৰতিকৃতি পোৱা গৈছে। বহু লোকে ইয়াক [[যোগাসন]]ত থকা পশুপতি আখ্যা দিছে। ইয়াৰ বিপৰীতে কিছুসংখ্যক লোকে হিন্দু দেৱতা শিৱৰ সৈতে ইয়াৰ সাদৃশ্য দৰ্শাইছে।<ref>Marshall, Sir John. Mohenjo-Daro and the Indus Civilisation, 3 vols, London: Arthur Probsthain, 1931</ref> ছীলসমূহত অংকিত হাৰ্প’ৰ দৰে বাদ্যযন্ত্ৰ আৰু আৱিষ্কৃত শংখসমূহে বাদ্যযন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰ সূচায়। মহেঞ্জোদাৰোত বৰ্গাকাৰ ডাইচৰো (পিঠিবোৰত একৰ পৰা ছয়লৈ বিন্ধাযুক্ত) সন্ধান পোৱা গৈছে।<ref>{{Harvnb|Lal|2002|p= 89}}</ref> ===ব্যৱসায় আৰু পৰিবহণ=== [[File:Lothal dock.jpg|thumb|325px|প্ৰাচীন ল’থালৰ বন্দৰসমূহৰ বৰ্তমানৰ ৰূপ]] সিন্ধু সভ্যতাৰ [[অৰ্থনীতি]] ঘাইকৈ বাণিজ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল যেন অনুমান হয়। উন্নত পৰিৱহণ ব্যৱস্থাই ব্যৱসায়-বাণিজ্যত সুবিধা প্ৰদান কৰিছিল। সম্ভৱতঃ সিন্ধু সভ্যতাই চকা ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰথমটো সভ্যতা।<ref>Hasenpflug, Rainer, The Inscriptions of the Indus civilization Norderstedt, Germany, 2006.</ref> এই ব্যৱস্থাসমূহৰ ভিতৰত গৰুগাড়ী আৰু নাও অন্যতম আছিল। তাম্ৰ যুগৰ ৪৩০০–৩২০০ খ্ৰী:পূ:ৰ ভিতৰত দক্ষিণ তুৰ্কমেনিস্তান আৰু উত্তৰ ইৰাণৰ সৈতে সিন্ধু সভ্যতাৰ কিছু মিল দেখা যায়। ইয়াৰ পৰা এই ঠাইসমূহৰ মাজত আহ-যাহ আৰু বাণিজ্যিক সম্পৰ্কৰ ধাৰণা কৰিব পাৰি। প্ৰাৰম্ভিক হৰপ্পা কালৰ (প্ৰায় ৩২০০-২৬০০ খ্ৰী:পূ:) সৈতে মধ্য এচিয়া আৰু ইৰাণী মালভূমিৰ মৃৎশিল্প, ছীল মোহৰ, মূৰ্ত্তি, আ-অলংকাৰ আদিৰ সাদৃশ্যই মৰুপথেদি বেপাৰ-বাণিজ্যৰ প্ৰচলনৰ কথা সূচায়।<ref>{{Harvnb|Parpola|2005|pp=2–3}}</ref> বাণিজ্য ক্ষেত্ৰসমূহে আফগানিস্তানৰ একাংশ, ইৰানৰ উপকূলীয় অঞ্চল, ভাৰতৰ উত্তৰ-পশ্চিম অংশ আৰু মেচ’পটেমিয়াকে ধৰি এক বৃহৎ অঞ্চল সংযোগ কৰিছিল। হৰপ্পাত সমাধিস্থ কৰা লোকৰ দাঁতৰ অৱশেষ পৰীক্ষা কৰি পোৱা গৈছে যে নগৰ নিবাসীসকলৰ কিছুসংখ্যক আন ঠাইৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰি আহি ইয়াত থিতাপি লৈছিলহি।<ref>"Surprising Discoveries From the Indus Civilization", National Geographic, Traci Watson, 29 April 2013, http://news.nationalgeographic.com/news/2013/13/130425-indus-civilization-discoveries-harappa-archaeology-science/</ref> ক্ৰীট আৰু ইজিপ্টলৈকে বাণিজ্য ক্ষেত্ৰসমূহ বিস্তাৰিত হোৱাৰ প্ৰমাণ পোৱা গৈছে।<ref name="GoogleBooks-4532313">{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=nNsXZkdHvXUC&pg=PA67 |title=The Hindus: an alternative history |isbn=978-0-1-9959334-7 |date=30 September 2010 |publisher=Oxford University Press |pages=67 |first=Wendy |last=Doniger}}</ref> মধ্য হৰপ্পা কালত হৰপ্পা আৰু মেচ’পটেমিয়াৰ মাজত বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক আছিল আৰু পাৰ্চীয়ান উপসাগৰৰ বাহৰেইন আৰু ফৈলাকাৰ একাংশ মধ্যভোগীয়ে এই সম্পৰ্কৰ পৰিচালনা কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=Neyland|first=R. S.|year=1992|chapter=The seagoing vessels on Dilmun seals|editor=Keith, D.H.; Carrell, T.L. (eds.)|title=Underwater archaeology proceedings of the Society for Historical Archaeology Conference at Kingston, Jamaica 1992|pages=68–74|location=Tucson, AZ|publisher=Society for Historical Archaeology}}</ref> ===কৃষি=== বিভিন্ন অধ্যয়নে সূচায় যে সিন্ধু সভ্যতা থলীত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ খাদ্যশস্যৰ খেতি কৰা হৈছিল। জনা যায় যে মেহৰগড় নিবাসী লোকসকলে ঘৰুৱাভাৱে উৎপাদন কৰা ঘেঁহু আৰু বাৰ্লি ব্যৱহাৰ কৰিছিল।<ref>{{cite journal|last=Jarrige|first=J.-F.|year=1986|title=Excavations at Mehrgarh-Nausharo|journal=Pakistan Archaeology|volume=10|issue=22|pages=63–131}}</ref> ===আহাৰ=== প্ৰত্নতাত্ত্বিক আৱিষ্কাৰ অনুসৰি সিন্ধু উপত্যকাৰ সভ্যতাত গৰু, ম'হ, ছাগলী, গাহৰি, কুকুৰা আদি প্ৰাণীৰ মাংসৰ প্ৰাধান্য আছিল। ===যথাসম্ভৱ লেখন পদ্ধতি=== সিন্ধু সভ্যতা থলীসমূহত উদ্ধাৰ হোৱা ছীল, পাত্ৰ, সম্ভৱতঃ ঢোলাভিৰাৰ দুৰ্গৰ দুৱাৰত অঁৰা এখন দুৱাৰ আৰু অন্যান্য সামগ্ৰীসমূহত ৪০০-ৰ পৰা ৬০০টা স্পষ্ট চিহ্ন উদ্ধাৰ হৈছে।<ref>Wells, B. An Introduction to Indus Writing. Early Sites Research Society (West) Monograph Series, 2, Independence MO 1999</ref> [[File:The 'Ten Indus Scripts' discovered near the northern gateway of the Dholavira citadel.jpg|left|thumb|200px|সিন্ধু চিহ্ন]] সিন্ধু সভ্যতাক এক শিক্ষিত সভ্যতা বুলি কোৱা হয় যদিও কিছুসংখ্যক ইতিহাসবিদৰ মতে তেওঁলোকৰ মাজত লিপিৰ পৰিৱৰ্ত্তে চিহ্ন ব্যৱস্থা এটাৰহে প্ৰচলন আছিল।<ref>{{cite journal|author=Farmer, Steve; Sproat, Richard; Witzel, Michael|url=http://www.safarmer.com/fsw2.pdf|title=The Collapse of the Indus-Script Thesis: The Myth of a Literate Harappan Civilization}}</ref> ২০০৯ চনত পি. এন. ৰাৱে চলোৱা এক অধ্যয়নত কোৱা হয় যে সিন্ধু লিপিসমূহ কথিত শব্দসমূহৰ ওচৰ-পাজৰৰ।<ref>{{cite journal |first1=Rajesh P. N. |last1=Rao |first2=Nisha |last2=Yadav |first3=Mayank N. |last3=Vahia |first4=Hrishikesh |last4=Joglekar |first5=R. |last5=Adhikari |first6=Iravatham |last6=Mahadevan|date=May 2009|title=Entropic Evidence for Linguistic Structure in the Indus Script|journal=Science|volume=324|issue=5931|page= 1165|doi=10.1126/science.1170391 |pmid=19389998}}</ref><ref>[http://newswise.com/articles/view/551380/ Indus Script Encodes Language, Reveals New Study of Ancient Symbols] Newswise, Retrieved on 5 June 2009.</ref> ===ধৰ্ম=== [[File:Shiva Pashupati.jpg|thumb|উত্থিত যৌনাংগসহিত জন্তুৰে আগুৰি থকা প্ৰতিকৃতিৰ সৈতে তথাকথিত ''পশুপতি ছীল'']] মূলতঃ সিন্ধু লিপিসমূহৰ পাঠোদ্ধাৰ নোহোৱাৰ বাবে সিন্ধু সভ্যতাৰ লোকসকলৰ ধৰ্মবিশ্বাসৰ বিষয়ে কোনো সঠিক সিদ্ধান্তত উপনীত হ’ব পৰা নাই।{{Sfn|keay|}}{{Sfn|Wright|2009|pp=281–282}} হৰপ্পাৰ পুৰাতাত্ত্বিক চিহ্নসমূহৰ [[হিন্দু ধৰ্ম|হিন্দু]] ব্যাখ্যাৰ ভিতৰত<ref name=ratnagarCA>{{Cite journal|title=Archaeology at the Heart of a Political Confrontation The Case of Ayodhya|last=Ratnagar|first=Shereen|journal=Current Anthropology|volume=45|issue=2|date=April 2004|publisher=University of Chicago Press|url=http://www.jstor.org/stable/10.1086/381044}}</ref> ১৯৩১ চনত পুৰাতত্ত্ববিদজন মাৰ্শ্বেলে দিয়া ব্যাখ্যা উল্লেখনীয়। তেওঁ সিন্ধু ধৰ্মবিশ্বাসৰ তলত উল্লিখিত বৈশিষ্ট্যসমূহ চিনাক্ত কৰিছিল: *এক পুৰুষ দেৱতা আৰু এক মাতৃদেৱীৰ উপস্থিতি *পশু আৰু বৃক্ষৰ প্ৰতি সন্মান *লিংগ আৰু যোনিৰ সাঙ্কেতিক উপস্থাপন আৰু *ধৰ্মীয় কাম-কাজত স্নান আৰু পানীৰ ব্যৱহাৰ{{sfn|Marshall|1931|pp=48–78}}{{sfn|Possehl|2002|pp=141–156}} এটা ছীলত পশুৰে আগুৰি থকা, তিনিশিৰীয়া, উথিত যৌনাংগসহিত মানৱ মূৰ্ত্তি এটা অংকিত পোৱা গৈছে। মাৰ্শ্বেলে ইয়াক সংযম, [[যোগ]] আৰু লিংগৰ সৈতে সম্পৰ্কিত, হিন্দু দেৱতা পশুপতি [[শিৱ]] বা ৰূদ্ৰৰ সৈতে তুলনা কৰিছে। এই ছীলটো পশুপতি ছীলৰূপে জনাজাত।{{Sfn|Marshall|1931|pp=48–78}}{{sfn|Possehl|2002|pp=141–144}} হাৰ্বাৰ্ট ছালিভান আৰু এলফ হিল্টবেইটে মাৰ্শ্বেলৰ যুক্তিৰ বিপৰীতে যথাক্ৰমে কয় যে এই মূৰ্ত্তিটো এক নাৰীৰহে, আৰু এয়া পশু আৰু চাৰিওদিশৰ দেৱতাৰ বাহনেৰে আগুৰি থকা এক মহিষ দেৱতাৰ মূৰ্ত্তি।{{Sfn|Sullivan|1964}}{{sfn|Hiltebeitel|2011|pp=399–432}} কোনো কোনো ইতিহাসবিদে জৈন তীৰ্থংকৰ ঋষভ আৰু সিন্ধু সভ্যতাৰ যোগসূত্ৰ থকা বুলি দাবী কৰে।<ref>{{Cite book|title = Philosophies of India|last = Zimmer|first = Heinrich|publisher = Princeton University Press|year = 1969|isbn = 0-691-01758-1|location = NY|pages = 60, 208–209|editor-first = Joseph|editor-last = Campbell}}</ref><ref>[[Thomas McEvilley]] (2002) ''The Shape of Ancient Thought: Comparative Studies in Greek and Indian Philosophies''. Allworth Communications, Inc. 816 pages; ISBN 1-58115-203-5</ref> ==পতন আৰু শেষ হৰপ্পা== [[File:Coach driver Indus 01.jpg|thumb|right|দৈমাবাদত শেষ হৰপ্পাৰ চিহ্নসমূহ]] ১৮০০ খ্ৰী:পূ:ৰ পৰাই সিন্ধু সভ্যতাৰ পতন আৰম্ভ হয় আৰু ১৭০০ খ্ৰী:পূ:লৈ ইয়াৰ প্ৰায়ভাগ নগৰেই বৰ্জিত হৈ পৰে। ১৯৫৩ চনত মৰ্টিমাৰ হুইলাৰে মধ্য এচিয়াৰ [[আৰ্য]]সকলৰ আগমনেই সিন্ধু সভ্যতাৰ পতনৰ কাৰক হোৱাৰ সম্ভাৱনীয়তাৰ কথা ব্যক্ত কৰে। ইয়াৰ প্ৰমাণস্বৰূপে তেওঁ মহেঞ্জোদাৰোৰ বিভিন্ন ঠাইত আৱিষ্কাৰ হোৱা ৩৭টা কংকাল আৰু [[বেদ]]সমূহত বৰ্ণিত যুদ্ধ আৰু দুৰ্গসমূহৰ কথা উল্লেখ কৰে। অৱশ্যে ইতিহাসবিদসকলে এই সম্ভাৱনীয়তা নুই কৰে, কিয়নো এই কংকালসমূহৰ কাল নগৰসমূহ বৰ্জিত হোৱাৰ সময়তকৈ পিছৰ আৰু এইসমূহ দুৰ্গৰ কাষতে পোৱা গৈছে। ১৯৯৪ চনৰ গৱেষণাই দেখুৱায় যে কংকালসমূহৰ লাওখোলাসমূহৰ ক্ষতি জহি যোৱাৰ ফলতহে হৈছে, কোনো আঘাতৰ ফলত নহয়।<ref name="Bryant">{{cite book|title=The Quest for the Origins of Vedic Culture|author=Edwin Bryant|year=2001|pages=159–60}}</ref> বহুতো গৱেষকে মত পোষণ কৰে যে খৰাং আৰু ইজিপ্ট তথা মেচ’পটেমিয়াৰ সৈতে বাণিজ্যিক সম্পৰ্কৰ অৱনতি ঘটাৰ ফলতহে সিন্ধু সভ্যতা ধ্বংস হয়।<ref name="Science">{{cite journal|journal=Science Magazine|date=6 June 2008|volume=320|title=Indus Collapse: The End or the Beginning of an Asian Culture?|pages=1282–3}}</ref> কোৱা হয় যে নতুন লোকৰ অনুপ্ৰৱেশ, নিৰ্বনানীকৰণ, বানপানী বা নদীৰ সুঁতি সলনি ইত্যাদি কাৰকে এই বিশাল সভ্যতাৰ পতনত অৰিহণা যোগাইছিল।<ref>Knipe, David. Hinduism. San Francisco: Harper, 1991</ref> সিন্ধু সভ্যতাৰ পতনৰ সৈতে জলবায়ু পৰিৱৰ্ত্তনৰো সম্পৰ্ক থকা বুলি কৰা হয়।<ref>phys.org/news/2014-02-decline-bronze-age-megacities-linked.html</ref> পৰিৱৰ্ত্তিত জলবায়ুৰ ফলত নিম্নগামী হোৱা বৰষুণে পৰ্যাপ্ত পানী যোগান ধৰিব নোৱাৰাৰ কাৰণে সম্ভৱতঃ সেই সময়ৰ বিশাল সৰস্বতী নদী শুকাই যায়।<ref>{{cite journal|first=Jayant K.|last=Tripathi|author2=Tripathi, K.; Bock, Barbara; Rajamani, V. & Eisenhauer, A.|title=Is River Ghaggar, Saraswati? Geochemical Constraints|journal=Current Science|volume=87|issue=8|date=25 October 2004|url=http://www.ias.ac.in/currsci/oct252004/1141.pdf}}</ref> ==পৰৱৰ্ত্তী কাল== সিন্ধু সভ্যতাৰ পতনৰ পিছত বিভিন্ন আঞ্চলিক সংস্কৃতিসমূহে গা-কৰি উঠে। এই সংস্কৃতিসমূহ ভিন্ন পৰিমাণে সিন্ধু সভ্যতাৰদ্বাৰা প্ৰভাৱিত হোৱাৰ উমান পোৱা যায়। হৰপ্পাৰ সমাধি এইচত মৃতদেহ দাহ কৰাৰ প্ৰমাণ পোৱা গৈছে যি প্ৰথা বৰ্তমান [[হিন্দু ধৰ্ম]]ত প্ৰচলিত। ৰাজস্থানৰ পৰা গংগা সমভূমিলৈকে হেঙুল-হাইতাল বৰণীয়া মৃৎশিল্পৰ চিন পোৱা গৈছে। ==টোকা== {{reflist|group=note}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{reflist|30em}} ==সহায়ক গ্ৰন্থ== {{Refbegin}} *{{cite book|last=[[Bridget Allchin|Allchin, Bridget]]|year=1997|title=Origins of a Civilization: The Prehistory and Early Archaeology of South Asia|location=New York|publisher=Viking|ref=harv}} *{{cite book|last=[[F. Raymond Allchin|Allchin, Raymond]] (ed.)|year=1995|title=The Archaeology of Early Historic South Asia: The Emergence of Cities and States|location=New York|publisher=Cambridge University Press|ref=harv}} *{{cite book|last=Aronovsky|first=Ilona|author2=Gopinath, Sujata|year=2005|title=The Indus Valley|location=Chicago|publisher=Heinemann|ref=harv}} *{{cite book|last=Basham|first=A. L.|title=The Wonder That Was India|publisher=Sidgwick & Jackson|location=London|year=1967|pages=11–14|ref=harv}} *{{cite book|first=D. K.|last=Chakrabarti|year=2004|title=Indus Civilization Sites in India: New Discoveries|publisher=Marg Publications|location=Mumbai|isbn=81-85026-63-7|ref=harv}} *{{cite book|authorlink=Ahmad Hasan Dani|last=Dani|first=Ahmad Hassan|title=Short History of Pakistan (Book 1)|year=1984|publisher=University of Karachi|ref=harv}} *{{cite book|authorlink=Ahmad Hasan Dani|last=Dani|first=Ahmad Hassan|author2=Mohen, J-P. (eds.)|year=1996|title=History of Humanity, Volume III, From the Third Millennium to the Seventh Century BC|location=New York/Paris|publisher=Routledge/UNESCO|isbn=0-415-09306-6|ref=harv}} *{{cite book|ref=harv|last=Hiltebeitel|first=Alf |authorlink=Alf Hiltebeitel |editor=Adluri, Vishwa; Bagchee, Joydeep|title=When the Goddess was a Woman: Mahabharata Ethnographies – Essays by Alf Hiltebeitel| url=http://books.google.com/books?id=ZupXwid01CoC|year=2011|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-19380-2 |chapter=The Indus Valley "Proto-Śiva", Re-examined through Reflections on the Goddess, the Buffalo, and the Symbolism of vāhanas}} *{{cite book|first=S. P.|last=Gupta|authorlink=S. P. Gupta|year=1996|title=The Indus-Saraswati Civilization: Origins, Problems and Issues|isbn=81-85268-46-0|publisher=Pratibha Prakashan|location=Delhi|ref=harv}} *{{cite book|first=S. P. (ed.)|last=Gupta|authorlink=S. P. Gupta|year=1995|title=The lost Sarasvati and the Indus Civilisation|publisher=Kusumanjali Prakashan|location=Jodhpur|ref=harv}} *{{cite journal|last=Kathiroli|author2=et al.|year=2004|title=Recent Marine Archaeological Finds in Khambhat, Gujarat|journal=Journal of Indian Ocean Archaeology|issue=1|pages=141–149|ref=harv}} *{{cite book|authorlink=Jonathan Mark Kenoyer|last=Kenoyer|first=Jonathan Mark|year=1998|title=Ancient cities of the Indus Valley Civilisation|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-577940-1|ref=harv}} *{{cite journal|authorlink=Jonathan Mark Kenoyer|last=Kenoyer|first=Jonathan Mark|title=The Indus Valley tradition of Pakistan and Western India|journal=Journal of World Prehistory|year=1991|volume=5|pages=1–64|doi=10.1007/BF00978474|ref=harv|issue=4}} *{{cite book|authorlink=Jonathan Mark Kenoyer|last=Kenoyer|first=Jonathan Mark|author2=Heuston, Kimberly|year=2005|title=The Ancient South Asian World|location=Oxford/New York|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-517422-4|ref=harv}} *{{cite book|last=Kirkpatrick|first=Naida|year=2002|title=The Indus Valley|location=Chicago|publisher=Heinemann|ref=harv}} *{{cite book|first=Nayanjot (ed.)|last=Lahiri|year=2000|title=The Decline and Fall of the Indus Civilisation|isbn=81-7530-034-5|publisher=Permanent Black|location=Delhi|ref=harv}} *{{cite book|first=B. B.|last=Lal|authorlink=B. B. Lal|year=1998|title=India 1947–1997: New Light on the Indus Civilization|isbn=81-7305-129-1|publisher=Aryan Books International|location=New Delhi|ref=harv}} *{{cite book|first=B. B.|last=Lal|authorlink=B. B. Lal|year=1997|title=The Earliest Civilisation of South Asia (Rise, Maturity and Decline)|ref=harv}} *{{cite book|first=B. B.|last=Lal|authorlink=B. B. Lal|year=2002|title=The Sarasvati flows on|ref=harv}} *{{cite book|last=Marshall|first=John|authorlink=John Marshall (archaeologist)|title=Mohenjo-Daro and the Indus Civilization: Being an Official Account of Archaeological Excavations at Mohenjo-Daro Carried Out by the Government of India Between the Years 1922 and 1927|url=http://books.google.com/books?id=Tpc7FjVk0BMC|year=1931|publisher=Asian Educational Services|isbn=978-81-206-1179-5|ref=harv}} * {{cite book|last=Masson|first=Charles|year=1842|title=Narrative of Various Journeys in Balochistan, Afghanistan and the Panjab; including a residence in those countries from 1826 to 1838|location=London|publisher=Richard Bentley|chapterurl=http://www.harappa.com/har/masson310.html|chapter=Chapter 2: Haripah|page=472}} *{{cite book|last=McIntosh|first=Jane|title=A Peaceful Realm: The Rise And Fall of the Indus Civilization|location=Boulder|publisher=Westview Press|year=2001|isbn=0-8133-3532-9|ref=harv}} *{{cite book|last=McIntosh|first=Jane |title=The Ancient Indus Valley: New Perspectives|url=http://books.google.com/books?id=1AJO2A-CbccC&pg=FA275|year=2008|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-907-2|chapter=Religion and ideology|ref=harv}} *{{cite book|authorlink=Mohammed Rafique Mughal|last=Mughal|first=Mohammad Rafique|year=1997|title=Ancient Cholistan, Archaeology and Architecture|publisher=Ferozesons|isbn=969-0-01350-5|ref=harv}} *<span class="citation web" id="Reference-Parpola-2005">{{cite web|authorlink=Asko Parpola|last=Parpola|first=Asko|url=http://www.harappa.com/script/indusscript.pdf|title=Study of the Indus Script|date=19 May 2005|ref=harv}} (50th ICES Tokyo Session)</span><!-- This element is used linked to from the inline references, please don't delete --> *{{cite book | author= Pittman, Holly | title=[http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/compoundobject/collection/p15324coll10/id/33948 ''Art of the Bronze Age: southeastern Iran, western Central Asia, and the Indus Valley''] | location=New York | publisher=The Metropolitan Museum of Art | year=1984 | isbn=9780870993657}} *{{cite book|last=Possehl|first=Gregory L. |authorlink=Gregory Possehl|title=The Indus Civilization: A Contemporary Perspective|url=http://books.google.com/books?id=XVgeAAAAQBAJ&pg=PA154|date=11 November 2002|publisher=Rowman Altamira|isbn=978-0-7591-1642-9|ref=harv}} *{{cite book|first=Shikaripura Ranganatha|last=Rao|authorlink=Shikaripura Ranganatha Rao|year=1991|title=Dawn and Devolution of the Indus Civilisation|isbn=81-85179-74-3|publisher=Aditya Prakashan|location=New Delhi|ref=harv}} *{{cite book|last=Shaffer|first=Jim G.|authorlink=Jim G. Shaffer|chapter=Cultural tradition and Palaeoethnicity in South Asian Archaeology|title=Indo-Aryans of Ancient South Asia|editor=George Erdosy (ed.)|year=1995|isbn=3-11-014447-6|publisher=de Gruyter|location=Berlin u.a.|ref=harv}} *{{cite book|last=Shaffer|first=Jim G.|authorlink=Jim G. Shaffer|chapter=Migration, Philology and South Asian Archaeology|title=Aryan and Non-Aryan in South Asia.|editor=Bronkhorst and Deshpande (eds.)|year=1999|isbn=1-888789-04-2|publisher=Harvard University, Dept. of Sanskrit and Indian Studies|location=Cambridge|ref=harv}} *{{cite book|last=Shaffer|first=Jim G.|authorlink=Jim G. Shaffer|year=1992|chapter=The Indus Valley, Baluchistan and Helmand Traditions: Neolithic Through Bronze Age|title=Chronologies in Old World Archaeology|edition=Second|editor=R. W. Ehrich (ed.)|location=Chicago|publisher=University of Chicago Press|ref=harv}} *{{cite journal|last=Srinivasan|first=Doris|title=The So-Called Proto-śiva Seal from Mohenjo-Daro: An Iconological Assessment|journal=Archives of Asian Art|year=1975 |volume=29|pages=47–58|authorlink=Doris Meth Srinivasan|url=http://www.jstor.org/stable/20062578|ref=harv}} *{{cite book|last=Srinivasan|first=Doris Meth|title=Many Heads, Arms and Eyes: Origin, Meaning and Form in Multiplicity in Indian Art|year=1997|publisher=Brill|isbn=978-9004107588|authorlink=Doris Meth Srinivasan|url=http://books.google.com/books?id=vZheP9dIX9wC&|ref=harv}} *{{cite journal|last=Sullivan|first=Herbert P.|title=A Re-Examination of the Religion of the Indus Civilization|journal=History of Religion|year=1964|volume=4|issue=1|pages=115–125|url=http://www.jstor.org/stable/1061875|doi=10.1086/462498}} *{{cite book|last=Thapar|first=Romila|authorlink=Romila Thapar|title=Early India: From the Origins to AD 1300|url=http://books.google.com/books?id=-5irrXX0apQC&pg=FA85|year=2004|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-24225-8|ref=harv}} *{{cite journal|journal=Electronic Journal of Vedic Studies|authorlink=Michael Witzel|last=Witzel|first=Michael|title=The Languages of Harappa|date=February 2000|url=http://www.people.fas.harvard.edu/~witzel/IndusLang.pdf|ref=harv}} *{{citation|last=Wright|first=Rita P.|authorlink=Rita P. Wright|title=The Ancient Indus: Urbanism, Economy, and Society|url=http://books.google.com/books?id=gAgFPQAACAAJ|accessdate=29 September 2013|year=2009|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-57219-4}} {{Refend}} [[শ্ৰেণী:প্ৰাচীন বিশ্ব]] [[শ্ৰেণী:সিন্ধু সভ্যতা|*]] bzcyik0vq9yhnh2jxo94pshtsakc017 0 40402 514907 496790 2025-06-04T13:14:39Z 2401:4900:72B4:A29A:3466:41FF:FED8:F9FC Ki dio 514907 wikitext text/x-wiki {{Refimprove}} {{Infobox holiday | holiday_name = বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস<br />World Environment Day (WED) | type = আন্তৰাষ্ট্ৰীয় | image = Ecologia.jpg | official_name = UN World Environment Day | nickname = Eco Day, পৰিৱেশ দিৱস, WED | observedby = বিশ্বব্যাপী | significance = বিশ্বই বা এখন নিৰ্দিষ্ট দেশে পৰিৱেশগত সমস্যাৰ সন্মুখীন হোৱা বিভিন্ন সমস্যাৰ সম্পৰ্কে বিশ্বক সজাগ বা সচেতনতা কৰাৰ কাৰণে এই দিৱসটি পালন কৰা হয়। | duration = ১ দিন | frequency = বাৰ্ষিক | scheduling = প্ৰতি বছৰ এক দিনে | date = [[জুন ৫|৫ জুন]] | firsttime = ৫ জুন, ১৯৭২ | relatedto = [[পৰিৱেশ]], [[প্ৰদূষণ]] | mission = পৰিৱেশ সংৰক্ষণ | website = [http://www.unep.org UNEP]}} '''বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস''' ({{lang-en|World Environment Day}}, সংক্ষেপে '''WED''') প্ৰতি বছৰ [[জুন ৫|৫ জুনৰ]] দিনা বিশ্বব্যাপী ৰাজনৈতিক কৰ্মোদ্যোগ আৰু জনসচেতনতাৰ মাধ্যমত পৰিৱেশ সচেতনতাক লক্ষ্য ৰাখি এই দিৱস পালন কৰা হয়। এই দিনটিতেই ''ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱিক পৰিৱেশ কনফাৰেন্স'' আৰম্ভ হৈছিল। এই কনফাৰেন্স ১৯৭২ খ্ৰিষ্টাব্দৰ ৫ ৰ পৰা ১৬ জুনলৈ হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰাই প্ৰতি [[বছৰ|বছৰেই]] এই [[দিৱস]] পালন কৰি অহা হৈছে। <ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://www.unep.org/wed/about/ |access-date=2015-08-26 |archivedate=2012-02-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120220185433/http://www.unep.org/wed/about/ |deadurl=yes }}</ref><ref name="UN_ARES2994XXVII_page1">{{UN document |docid=A-RES-2994(XXVII) |type=Resolution |body=General Assembly |session=-1 |resolution_number=2994 |highlight=rect_105,887_505,1020 |page=1 |accessdate=22 August 2008|date=15 December 1972|title=United Nations Conference on the Human Environment}}</ref>এই দিৱসটি প্ৰথম পালন কৰা হয় ১৯৭৩ খৃষ্টাব্দত। প্ৰতি বছৰে এই দিৱসটি বেলেগ বেলেগ চহৰত, বেলেগ বেলেগ [[প্ৰতিপাদ্য বিষয়]] লৈ পালন হয়। [[উত্তৰ গোলাৰ্ধ|উত্তৰ গোলাৰ্ধত]] দিৱসটি [[বসন্ত|বসন্তত]], আৰু [[দক্ষিণ গোলাৰ্ধ|দক্ষিণ গোলাৰ্ধত]] দিৱসটি [[শৰৎ|শৰতত]] পালিত হয়। Written by Anurag == বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্তু == প্ৰতি বছৰৰ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস কিছুমান বিষয়ৰ সৈতে উদযাপন কৰা হয়, আৰু এই বিষয়টো বিশেষকৈ পৰিৱেশৰ এটা উদ্বেগজনক বিষয়ৰ প্ৰতি মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰাৰ বাবে নিৰ্বাচন কৰা হয়। ২০১৯ ৰ বিষয়বস্তু আছিল ‘বায়ু প্ৰদূষণ’। কাৰখানাত ব্যৱহৃত যন্ত্ৰৰ ধোঁৱা, ৰেলৰ ধোঁৱা আদিৰ দৰে বিভিন্ন কাৰণত বায়ু দূষিত হোৱা প্ৰতিহত কৰিবলৈ সেই বছৰৰ বিষয়বস্তু বাছনি কৰা হৈছিল। {{cn}} এই বছৰৰ{{what}} বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্তু হৈছে “প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ দূৰ কৰা”। এই বছৰৰ বিষয়বস্তুত চৰকাৰ, উদ্যোগ, সম্প্ৰদায় আৰু ব্যক্তিসকলক একত্ৰিত হ’বলৈ আৰু প্লাষ্টিকৰ বিপদৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ ভাল বিকল্প অন্বেষণ কৰিবলৈ আহ্বান জনোৱা হৈছে। প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ স্বাস্থ্যৰ বিপদৰ পৰা মুক্ত নহয়, আৰু মুখ্যতঃ সাগৰক প্ৰদূষিত কৰে, যি পানীত বাস কৰা জীৱবোৰৰ বাবে ক্ষতিকাৰক। এই বছৰৰ বিষয়বস্তু অনাৰ মুখ্য উদ্দেশ্য হৈছে ইয়াৰ দ্বাৰা হোৱা প্ৰদূষণ হ্ৰাস কৰা। == বুৰঞ্জী == ১৯৭২ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘই মানৱ পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় ষ্টকহোম সন্মিলনত ( ৫–১৬ জুন ১৯৭২) বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস প্ৰথম বাৰৰ বাবে আৰম্ভ কৰিছিল, যিটো মানৱ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ আৰু পৰিৱেশৰ সংহতিৰ ওপৰত আলোচনাৰ ফলত হৈছিল। এবছৰৰ পিছত ১৯৭৩ চনত "কেৱল এখন পৃথিৱী" শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰে প্ৰথম বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস অনুষ্ঠিত হয়।<ref>{{Cite news |last=Hill |first=Gladwin |date=1973-06-04 |title=Environment Day to Mark First Year of World Effort |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1973/06/04/archives/environment-day-to-mark-first-year-of-world-effort-fund-is-adjunct.html |access-date=2022-06-07 |issn=0362-4331}}</ref> == বাহ্যিক সংযোগ == * [https://assamintro.com/world-environment-day-in-assamese/ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস]{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} == তথ্যসূত্ৰ == {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:দিৱসসমূহ]] 8d6i9f5dvvaj0j2owpds3in7q3p88ta 514908 514907 2025-06-04T13:25:27Z 2401:4900:72B4:A29A:3466:41FF:FED8:F9FC মোৰ সুবিধাৰ বাবে 514908 wikitext text/x-wiki {{Refimprove}} {{Infobox holiday | holiday_name = বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস<br />World Environment Day (WED) | type = আন্তৰাষ্ট্ৰীয় | image = Ecologia.jpg | official_name = UN World Environment Day | nickname = Eco Day, পৰিৱেশ দিৱস, WED | observedby = বিশ্বব্যাপী | significance = বিশ্বই বা এখন নিৰ্দিষ্ট দেশে পৰিৱেশগত সমস্যাৰ সন্মুখীন হোৱা বিভিন্ন সমস্যাৰ সম্পৰ্কে বিশ্বক সজাগ বা সচেতনতা কৰাৰ কাৰণে এই দিৱসটি পালন কৰা হয়। | duration = ১ দিন | frequency = বাৰ্ষিক | scheduling = প্ৰতি বছৰ এক দিনে | date = [[জুন ৫|৫ জুন]] | firsttime = ৫ জুন, ১৯৭২ | relatedto = [[পৰিৱেশ]], [[প্ৰদূষণ]] | mission = পৰিৱেশ সংৰক্ষণ | website = [http://www.unep.org UNEP]}} '''বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস''' ({{lang-en|World Environment Day}}, সংক্ষেপে '''WED''') প্ৰতি বছৰ [[জুন ৫|৫ জুনৰ]] দিনা বিশ্বব্যাপী ৰাজনৈতিক কৰ্মোদ্যোগ আৰু জনসচেতনতাৰ মাধ্যমত পৰিৱেশ সচেতনতাক লক্ষ্য ৰাখি এই দিৱস পালন কৰা হয়। এই দিনটিতেই ''ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱিক পৰিৱেশ কনফাৰেন্স'' আৰম্ভ হৈছিল। এই কনফাৰেন্স ১৯৭২ খ্ৰিষ্টাব্দৰ ৫ ৰ পৰা ১৬ জুনলৈ হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰাই প্ৰতি [[বছৰ|বছৰেই]] এই [[দিৱস]] পালন কৰি অহা হৈছে। <ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://www.unep.org/wed/about/ |access-date=2015-08-26 |archivedate=2012-02-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120220185433/http://www.unep.org/wed/about/ |deadurl=yes }}</ref><ref name="UN_ARES2994XXVII_page1">{{UN document |docid=A-RES-2994(XXVII) |type=Resolution |body=General Assembly |session=-1 |resolution_number=2994 |highlight=rect_105,887_505,1020 |page=1 |accessdate=22 August 2008|date=15 December 1972|title=United Nations Conference on the Human Environment}}</ref>এই দিৱসটি প্ৰথম পালন কৰা হয় ১৯৭৩ চনত। == বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্তু == প্ৰতি বছৰৰ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস কিছুমান বিষয়ৰ সৈতে উদযাপন কৰা হয়, আৰু এই বিষয়টো বিশেষকৈ পৰিৱেশৰ এটা উদ্বেগজনক বিষয়ৰ প্ৰতি মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰাৰ বাবে নিৰ্বাচন কৰা হয়। ২০১৯ ৰ বিষয়বস্তু আছিল ‘বায়ু প্ৰদূষণ’। কাৰখানাত ব্যৱহৃত যন্ত্ৰৰ ধোঁৱা, ৰেলৰ ধোঁৱা আদিৰ দৰে বিভিন্ন কাৰণত বায়ু দূষিত হোৱা প্ৰতিহত কৰিবলৈ সেই বছৰৰ বিষয়বস্তু বাছনি কৰা হৈছিল। {{cn}} এই বছৰৰ{{what}} বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্তু হৈছে “প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ দূৰ কৰা”। এই বছৰৰ বিষয়বস্তুত চৰকাৰ, উদ্যোগ, সম্প্ৰদায় আৰু ব্যক্তিসকলক একত্ৰিত হ’বলৈ আৰু প্লাষ্টিকৰ বিপদৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ ভাল বিকল্প অন্বেষণ কৰিবলৈ আহ্বান জনোৱা হৈছে। প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ স্বাস্থ্যৰ বিপদৰ পৰা মুক্ত নহয়, আৰু মুখ্যতঃ সাগৰক প্ৰদূষিত কৰে, যি পানীত বাস কৰা জীৱবোৰৰ বাবে ক্ষতিকাৰক। এই বছৰৰ বিষয়বস্তু অনাৰ মুখ্য উদ্দেশ্য হৈছে ইয়াৰ দ্বাৰা হোৱা প্ৰদূষণ হ্ৰাস কৰা। == বুৰঞ্জী == ১৯৭২ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘই মানৱ পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় ষ্টকহোম সন্মিলনত ( ৫–১৬ জুন ১৯৭২) বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস প্ৰথম বাৰৰ বাবে আৰম্ভ কৰিছিল, যিটো মানৱ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ আৰু পৰিৱেশৰ সংহতিৰ ওপৰত আলোচনাৰ ফলত হৈছিল। এবছৰৰ পিছত ১৯৭৩ চনত "কেৱল এখন পৃথিৱী" শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰে প্ৰথম বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস অনুষ্ঠিত হয়।<ref>{{Cite news |last=Hill |first=Gladwin |date=1973-06-04 |title=Environment Day to Mark First Year of World Effort |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1973/06/04/archives/environment-day-to-mark-first-year-of-world-effort-fund-is-adjunct.html |access-date=2022-06-07 |issn=0362-4331}}</ref> == বাহ্যিক সংযোগ == * [https://assamintro.com/world-environment-day-in-assamese/ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস]{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} == তথ্যসূত্ৰ == {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:দিৱসসমূহ]] hnmgt7pqc7lkqovns0ntexp8fruzbb4 514909 514908 2025-06-04T13:54:06Z দিব্য দত্ত 9244 [[Special:Contributions/2401:4900:72B4:A29A:3466:41FF:FED8:F9FC|2401:4900:72B4:A29A:3466:41FF:FED8:F9FC]] ([[User talk:2401:4900:72B4:A29A:3466:41FF:FED8:F9FC|কথা-বতৰা]])ৰ সম্পাদনাসমূহ [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]য়ে কৰা শেষ সংশোধনলৈ ঘূৰাই নিয়া হৈছে । 496790 wikitext text/x-wiki {{Refimprove}} {{Infobox holiday | holiday_name = বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস<br />World Environment Day (WED) | type = আন্তৰাষ্ট্ৰীয় | image = Ecologia.jpg | official_name = UN World Environment Day | nickname = Eco Day, পৰিৱেশ দিৱস, WED | observedby = বিশ্বব্যাপী | significance = বিশ্বই বা এখন নিৰ্দিষ্ট দেশে পৰিৱেশগত সমস্যাৰ সন্মুখীন হোৱা বিভিন্ন সমস্যাৰ সম্পৰ্কে বিশ্বক সজাগ বা সচেতনতা কৰাৰ কাৰণে এই দিৱসটি পালন কৰা হয়। | duration = ১ দিন | frequency = বাৰ্ষিক | scheduling = প্ৰতি বছৰ এক দিনে | date = [[জুন ৫|৫ জুন]] | firsttime = ৫ জুন, ১৯৭২ | relatedto = [[পৰিৱেশ]], [[প্ৰদূষণ]] | mission = পৰিৱেশ সংৰক্ষণ | website = [http://www.unep.org UNEP]}} '''বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস''' ({{lang-en|World Environment Day}}, সংক্ষেপে '''WED''') প্ৰতি বছৰ [[জুন ৫|৫ জুনৰ]] দিনা বিশ্বব্যাপী ৰাজনৈতিক কৰ্মোদ্যোগ আৰু জনসচেতনতাৰ মাধ্যমত পৰিৱেশ সচেতনতাক লক্ষ্য ৰাখি এই দিৱস পালন কৰা হয়। এই দিনটিতেই ''ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱিক পৰিৱেশ কনফাৰেন্স'' (United Nations Conference on the Human Environment) আৰম্ভ হৈছিল। এই কনফাৰেন্স ১৯৭২ খ্ৰিষ্টাব্দৰ ৫ ৰ পৰা ১৬ জুনলৈ হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰাই প্ৰতি [[বছৰ|বছৰেই]] এই [[দিৱস]] পালন কৰি অহা হৈছে। <ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://www.unep.org/wed/about/ |access-date=2015-08-26 |archivedate=2012-02-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120220185433/http://www.unep.org/wed/about/ |deadurl=yes }}</ref><ref name="UN_ARES2994XXVII_page1">{{UN document |docid=A-RES-2994(XXVII) |type=Resolution |body=General Assembly |session=-1 |resolution_number=2994 |highlight=rect_105,887_505,1020 |page=1 |accessdate=22 August 2008|date=15 December 1972|title=United Nations Conference on the Human Environment}}</ref> এই দিৱসটি প্ৰথম পালন কৰা হয় ১৯৭৩ খৃষ্টাব্দত। প্ৰতি বছৰে এই দিৱসটি বেলেগ বেলেগ চহৰত, বেলেগ বেলেগ [[প্ৰতিপাদ্য বিষয়]] লৈ পালন হয়। [[উত্তৰ গোলাৰ্ধ|উত্তৰ গোলাৰ্ধত]] দিৱসটি [[বসন্ত|বসন্তত]], আৰু [[দক্ষিণ গোলাৰ্ধ|দক্ষিণ গোলাৰ্ধত]] দিৱসটি [[শৰৎ|শৰতত]] পালিত হয়। == বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্তু == প্ৰতি বছৰৰ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস কিছুমান বিষয়ৰ সৈতে উদযাপন কৰা হয়, আৰু এই বিষয়টো বিশেষকৈ পৰিৱেশৰ এটা উদ্বেগজনক বিষয়ৰ প্ৰতি মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰাৰ বাবে নিৰ্বাচন কৰা হয়। ২০১৯ ৰ বিষয়বস্তু আছিল ‘বায়ু প্ৰদূষণ’। কাৰখানাত ব্যৱহৃত যন্ত্ৰৰ ধোঁৱা, ৰেলৰ ধোঁৱা আদিৰ দৰে বিভিন্ন কাৰণত বায়ু দূষিত হোৱা প্ৰতিহত কৰিবলৈ সেই বছৰৰ বিষয়বস্তু বাছনি কৰা হৈছিল। {{cn}} এই বছৰৰ{{what}} বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱসৰ বিষয়বস্তু হৈছে “প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ দূৰ কৰা”। এই বছৰৰ বিষয়বস্তুত চৰকাৰ, উদ্যোগ, সম্প্ৰদায় আৰু ব্যক্তিসকলক একত্ৰিত হ’বলৈ আৰু প্লাষ্টিকৰ বিপদৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ ভাল বিকল্প অন্বেষণ কৰিবলৈ আহ্বান জনোৱা হৈছে। প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ স্বাস্থ্যৰ বিপদৰ পৰা মুক্ত নহয়, আৰু মুখ্যতঃ সাগৰক প্ৰদূষিত কৰে, যি পানীত বাস কৰা জীৱবোৰৰ বাবে ক্ষতিকাৰক। এই বছৰৰ বিষয়বস্তু অনাৰ মুখ্য উদ্দেশ্য হৈছে ইয়াৰ দ্বাৰা হোৱা প্ৰদূষণ হ্ৰাস কৰা। == বুৰঞ্জী == ১৯৭২ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘই মানৱ পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় ষ্টকহোম সন্মিলনত ( ৫–১৬ জুন ১৯৭২) বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস প্ৰথম বাৰৰ বাবে আৰম্ভ কৰিছিল, যিটো মানৱ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ আৰু পৰিৱেশৰ সংহতিৰ ওপৰত আলোচনাৰ ফলত হৈছিল। এবছৰৰ পিছত ১৯৭৩ চনত "কেৱল এখন পৃথিৱী" শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰে প্ৰথম বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস অনুষ্ঠিত হয়।<ref>{{Cite news |last=Hill |first=Gladwin |date=1973-06-04 |title=Environment Day to Mark First Year of World Effort |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1973/06/04/archives/environment-day-to-mark-first-year-of-world-effort-fund-is-adjunct.html |access-date=2022-06-07 |issn=0362-4331}}</ref> == বাহ্যিক সংযোগ == * [https://assamintro.com/world-environment-day-in-assamese/ বিশ্ব পৰিৱেশ দিৱস]{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} == তথ্যসূত্ৰ == {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:দিৱসসমূহ]] aknnqafb4ew19evi0s5h4wlok5trxa4 0 42152 515114 453574 2025-06-05T10:21:46Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515114 wikitext text/x-wiki [[File:5-striped New Gay Male Pride Flag.svg|thumb|right| গে' গৌৰৱ পতাকা]] [[File:Winning Orange-Pink Lesbian Pride Flag.png|thumb|right| লেছবিয়ান গৌৰৱ পতাকা]] {{এলজিবিটি}} '''সমকামিতা''' ({{Lang-en|Homosexuality}}) মানে হ'ল এক প্ৰকাৰৰ চাৰিত্ৰিক বৈশিষ্ট্য যত কোনো এজন ব্যক্তি বা কোনো জীৱই নিজৰ সৈতে একে লিংগৰ কোনোবাৰ প্ৰতি শাৰীৰিক, [[প্ৰেম]] তথা আবেগিক ভাবে আকৰ্ষিত হয়। ই একপ্ৰকাৰৰ [[যৌন অভিমুখিতা]] আৰু [[প্ৰেম অভিমুখিতা]] ([[:en:Romantic orientation|Romantic orientation]]) লগতে এটা আকৰ্ষণ ভিক্তিক পৰিচয় হয়। <ref name="apahelp">{{cite web|title=Sexual orientation, homosexuality and bisexuality|publisher=[[American Psychological Association]]|accessdate=August 10, 2013|url=http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|archivedate=August 8, 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130808032050/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|deadurl=no}}</ref><ref name=amici2>{{cite web |url=http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf |page=30 |title=Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365 (...) – APA California Amicus Brief&nbsp; — As Filed |format=PDF |accessdate=21 December 2010 |archivedate=18 January 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118184353/http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf |deadurl=yes }}</ref>বৰ্তমান বৃহৎ সংখ্যক [[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] আৰু [[মনোবিজ্ঞান|মনোবিজ্ঞানৰ]] গৱেষণাই প্ৰমাণ কৰি দেখুৱাইছে যে [[গে']] বা [[লেছবিয়ান]] হোৱাটো মানসিকভাৱে আৰু সামাজিকভাৱে সাধাৰণ।<ref>'''Royal College of Psychiatrists - Submission to the Church of England’s Listening Exercise on Human Sexuality.''' http://www.thinkinganglicans.org.uk/uploads/rcp.html</ref>[[ভাৰত|ভাৰতত]] বৰ্তমান সমকামী সম্পৰ্ক বৈধ। আৰু সমকামিতা ভিত্তিত বৈষম্য দেশজুৰি নিষিদ্ধ কৰা হৈছে।<ref>[https://www.indiatoday.in/india/story/homosexuality-not-a-ground-to-sack-employee-allahabad-high-court-1767795-2021-02-10 Homosexuality not a ground to sack employee, rules Allahabad High Court]</ref><ref>[https://www.mondaq.com/india/human-rights/737300/supreme-court-recognizes-rights-of-the-lgbt-community India: Supreme Court Recognizes Rights Of The LGBT Community]</ref> [[একে লিংগৰ বিবাহ]] প্ৰায় বোৰ উন্নত দেশতে বৈধ। আধুনিক অধ্যয়ন অনুসৰি প্ৰায় ২% ৰ পৰা ১৩% সমকামী জনসংখ্যা আমাৰ মাজত আছে।<ref>Billy, JO; Tanfer, K.; Grady, WR; Klepinger, DH (1993). "The sexual behavior of men in the United States" 2 ed. ''Family Planning Perspectives''. '''25''' . ISSN  0014-7354 . </ref> মানুহৰ উপৰি ৫,০০০ ভিন্ন জীৱৰ মাজতো সমকামিতা দেখা গৈছে যি [[স্তন্যপায়ী]], [[চৰাই]] আৰু ফিটাপেলুৰ দৰে ভিন্ন জীৱৰ মাজত অন্তৰ্গত।<ref>{{cite web|url=http://www.sciencedaily.com/releases/2009/06/090616122106.htm|title=Same-sex Behavior Seen In Nearly All Animals, Review Finds|work=ScienceDaily}}</ref> মূল আন্তৰ্জাতিক স্বাস্থ্য সংগঠনসমূহ আৰু মনোবিজ্ঞান সংস্থাসমূহে সমকামিতাক সম্পূৰ্ণ সাধাৰণ আৰু প্ৰাকৃতিক বুলি ঘোষণা কৰিছে। লগতে কোনো ব্যক্তিক নিজৰ সমকামিতাক সলনি কৰিবলৈ প্ৰয়াস নকৰিবলৈ কৈছে কাৰণ ই সম্ভৱ নহয় লগতে ব্যক্তিজনৰ মানসিক অৱস্থাত ক্ষতি হ'ব পাৰে।<ref>[https://www.apa.org/pi/lgbt/resources/just-the-facts| মনোবিজ্ঞান সংস্থা| ] </ref><ref name=amici /> ==প্ৰকাৰ আৰু পৰিচয় == {{Main|কামিং আউট|গে' স্বীকাৰাত্মক মনোচিকিৎসা}} সমকামিতা মূলতঃ দুই প্ৰকাৰৰ। সমকামী পুৰুষ সকলক [[গে']] আৰু সমকামী মহিলা সকলক [[লেছবিয়ান]] বুলি কোৱা হয়। বহু লোক যি একে লিংগৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হয় তেওঁলোকে জীৱনত '''[[কামিং আউট]]''' বুলি কোৱা এটা অৱস্থাৰ সন্মুখীন হয়।<ref>{{Cite web |title={{!}}নিউমান, কেৰিন ই (২০০৪) |url=http://www.glbtq.com/social-sciences/outing.html |access-date=2007-06-09 |archivedate=2007-06-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609220520/http://www.glbtq.com/social-sciences/outing.html |deadurl=no }}</ref> য'ত কোনো এজন সমকামী ব্যক্তিয়ে নিজৰ প্ৰেম তথা যৌন অভিমুখিতাৰ বিষয়ে সমাজৰ আগত খোলাকৈ প্ৰকাশ কৰে। সাধাৰণতে প্ৰথমে কুমলীয়া বয়সত নিজৰ পৰিয়ালৰ নাইবা বন্ধুৰ আগত নিজক প্ৰকাশ কৰা দেখা যায় আৰু পাছলৈ সমাজৰ আগত নিজক প্ৰকাশ কৰি [[কামিং আউট]] হোৱা দেখা যায়।<ref>Maggio, Rosalie (1991). The dictionary of bias-free usage: a guide to nondiscriminatory language . Phoenix: Oryx Press. ISBN 9780897746533</ref> সাধাৰণতে, কামিং আউট তিনিটা অৱস্থাৰ মাজেৰে যায়। প্ৰথমটো হ'ল '''নিজক জনা অৱস্থা''' য'ত মানুহজনে [[একে লিংগৰ সম্পৰ্ক]]ত আহিবলৈ দৃঢ় হয় (ইয়াক ওলাই অহা বা আন্তৰিক সিদ্ধান্ত বুলিও কোৱা হয়); দ্বিতীয় অৱস্থাত মানুহজনে নিজৰ পৰিয়াল, বন্ধু বা সহকৰ্মী আদিৰ আগত নিজকে [[গে']] বা [[লেছবিয়ান]] বুলি প্ৰকাশ কৰে; তৃতীয় অৱস্থাত একে লিংগৰ ব্যক্তি এজনৰ সৈতে সামাজিক ভাবে সম্পৰ্কত আহি ব্যক্তিজনৰ সৈতে একেলগে বাস কৰে।<ref>{{Cite web |title={{!}}কমিঙ আউটৰ ধাৰাবাহিকতা, ৱেব আৰ্কিভ dev.hrc.org . Human Rights Campaign . May 4, 2007 |url=http://dev.hrc.org/issues/3333.htm |access-date=November 2, 2007 |archivedate=November 2, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071102101657/http://dev.hrc.org/issues/3333.htm |deadurl=yes }}</ref>[[ৰাষ্ট্ৰীয় কামিঙআউট দিৱস]] (National comingout day) আন্তৰ্জাতিকভাৱে ১১ অক্টোবৰ তাৰিখে উদযাপন কৰা হয়।[[গে' স্বীকাৰাত্মক মনোচিকিৎসা]]দ্বাৰা নিজৰ বিশ্বাসযোগ্যতা আৰু নিজক গ্ৰহণ কৰিবলৈ শিকোৱা হয় যাতে ব্যক্তিজনে নিজৰ যৌন আৰু প্ৰেম অভিমুখীতাক সলনি কৰিবলৈ নিবিচাৰে বা একে লিংগৰ প্ৰতি থকা প্ৰেম আৰু আকৰ্ষণক শেষ কৰিবলৈ বা দবাই ৰাখিবলৈ চেষ্টা নকৰে। == শব্দতত্ত্ব == অসমীয়া শব্দ সমকামিতা দুটা শব্দ ''সম'' (অৰ্থ:সমান) আৰু ''কাম'' (অৰ্থ:যৌন চাহিদা) লগ হৈ সৃষ্টি হৈছে।<ref>[http://www.xobdo.org/dic/%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE| অসমীয়া অভিধানত]</ref> ইংৰাজীত Homosexuality গ্ৰীক শব্দ ''Homo'' (অৰ্থ:সমধৰ্মী বা একে ধৰণ) আৰু লেটিন শব্দ ''Sexus''(অৰ্থ :যৌনতা) পৰা সৃষ্টি হৈছে।<ref>{{Cite web |title=ৱাটাৰলু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ব্যাখ্যা |url=http://www.drama.uwaterloo.ca/Gross%20Indecency/homosexuality_word.shtml%7C |access-date=2003-07-25 |archivedate=2003-07-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20030725170852/http://www.drama.uwaterloo.ca/Gross%20Indecency/homosexuality_word.shtml%7C |deadurl=no }}</ref> ==জনসংখ্যা== আধুনিক পাশ্চাত্য জগতত বিভিন্ন গৱেষণাৰ ফলত অনুমিত হয় যে সমকামী বা সমলৈঙ্গিক প্ৰণয় আৰু ৰতিক্ৰীয়াৰ অভিজ্ঞতাসম্পন্ন ব্যক্তি মুঠ জনসংখ্যাৰ ২% ৰ পৰা ১৩% পৰ্যন্ত।<ref name = ACSF1992>ACSF Investigators (1992). AIDS and sexual behaviour in France. ''Nature, 360,'' 407–409.</ref><ref name = Billy1993>Billy, J. O. G., Tanfer, K., Grady, W. R., & Klepinger, D. H. (1993). The sexual behavior of men in the United States. ''Family Planning Perspectives, 25,'' 52–60.</ref><ref name = Binson1995>Binson, D., Michaels, S., Stall, R., Coates, T. J., Gagnon, & Catania, J. A. (1995). Prevalence and social distribution of men who have sex with men: United States and its urban centers. ''Journal of Sex Research, 32,'' 245–254.</ref><ref name="Bogaert2004">Bogaert, A. F. (2004). The prevalence of male homosexuality: The effect of fraternal birth order and variation in family size. ''Journal of Theoretical Biology, 230,'' 33–37. [http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6WMD-4CP12C3-2&_user=1069287&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000051273&_version=1&_urlVersion=0&_userid=1069287&md5=bf01088ebb68ca801a0a08011876fb5d] Bogaert argues that: "The prevalence of male homosexuality is debated. One widely reported early estimate was 10% (e.g., Marmor, 1980; Voeller, 1990). Some recent data provided support for this estimate (Bagley and Tremblay, 1998), but most recent large national samples suggest that the prevalence of male homosexuality in modern western societies, including the United States, is lower than this early estimate (e.g., 1–2% in Billy et al., 1993; 2–3% in Laumann et al., 1994; 6% in Sell et al., 1995; 1–3% in Wellings et al., 1994). It is of note, however, that homosexuality is defined in different ways in these studies. For example, some use same-sex behavior and not same-sex attraction as the operational definition of homosexuality (e.g., Billy et al., 1993); many sex researchers (e.g., Bailey et al., 2000; Bogaert, 2003; Money, 1988; Zucker and Bradley, 1995) now emphasize attraction over overt behavior in conceptualizing sexual orientation." (p. 33) Also: "...the prevalence of male homosexuality (in particular, same-sex attraction) varies over time and across societies (and hence is a ''moving target'') in part because of two effects: (1) variations in fertility rate or family size; and (2) the fraternal birth order effect. Thus, even if accurately measured in one country at one time, the rate of male homosexuality is subject to change and is not generalizable over time or across societies." (p. 33)</ref><ref name = Fay1989>{{cite journal |author=Fay RE, Turner CF, Klassen AD, Gagnon JH |title=Prevalence and patterns of same-gender sexual contact among men |journal=Science |volume=243 |issue=4889 |pages=338–48 |year=1989 |month=January |pmid=2911744 |url=http://www.sciencemag.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=2911744}}</ref><ref name = Johnson1992>{{cite journal |author=Johnson AM, Wadsworth J, Wellings K, Bradshaw S, Field J |title=Sexual lifestyles and HIV risk |journal=Nature |volume=360 |issue=6403 |pages=410–2 |year=1992 |month=December |pmid=1448163 |doi=10.1038/360410a0 }}</ref><ref name = Laumann1994>Laumann, E. O., Gagnon, J. H., Michael, R. T., & Michaels, S. (1994). ''The social organization of sexuality: Sexual practices in the United States.'' Chicago: University of Chicago Press.</ref><ref name = Sell1995>{{cite journal |author=Sell RL, Wells JA, Wypij D |title=The prevalence of homosexual behavior and attraction in the United States, the United Kingdom and France: results of national population-based samples |journal=Arch Sex Behav |volume=24 |issue=3 |pages=235–48 |year=1995 |month=June |pmid=7611844 }}</ref><ref name = Wellings1994>Wellings, K., Field, J., Johnson, A., & Wadsworth, J. (1994). ''Sexual behavior in Britain: The national survey of sexual attitudes and lifestyles.'' London, UK: Penguin Books.</ref><ref name="aftenposten">[http://www.aftenposten.no/english/local/article633160.ece Norway world leader in casual sex, Aftenposten]</ref><ref name="guardianpoll1">[http://www.guardian.co.uk/lifeandstyle/2008/oct/26/relationships Sex uncovered poll: Homosexuality, Guardian]</ref> ২০০৬ চনৰ এক গৱেষণাত দেখা যায়, জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ২০% সমকামীয়ে নিজৰ নাম প্ৰকাশ নকৰি নিজৰ মাজতেই সমকামী অনুভূতিৰ কথা স্বীকাৰ কৰিছে; যদিও গৱেষণাকাৰী সকলৰ আগত অতি কম সংখ্যক লোকে নিজক সমকামীৰূপে চিহ্নিত কৰিছে।<ref name="McConaghy et al">McConaghy et al., 2006</ref>২০০৮ চনৰ সমীক্ষা অনুযায়ী, ব্ৰিটিছ জনগণৰ ১৩% লোকৰ জীৱনৰ কোনো কোনো সময়ত সমলিঙ্গীয় যৌন অভিজ্ঞতা আছে আৰু ইয়াৰে ভিতৰত ৬% নিজকে সমকামী বা উভকামী হিচাপে পৰিচয় দিছে।<ref name=guardianpoll>{{Cite news|url=http://www.guardian.co.uk/lifeandstyle/2008/oct/26/relationships |title=Sex uncovered poll: Homosexuality |publisher=Guardian |date= 26 October 2008|accessdate=24 August 2010 | location=London}}</ref> সেইদৰে ২০১০ চনৰ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ অফিছ ফৰ নেশ্বন্স ষ্টেটিষ্টিকে কৰা এক সমীক্ষাত ৯৫% ব্ৰিটিছ ব্যক্তিয়ে নিজক বিপৰীতকামী হিচাপে পৰিচয় দিয়ে, ১.৫% যে "মই নাজানো", "আন কিবা" বা প্ৰশ্নৰ উত্তৰ দিয়া নাই।<ref name="more-or-less-2010-10-01">{{cite web|last=Harford|first=Tim|title=More or Less examines Office for National Statistics figures on gay, lesbian and bisexual people|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b00tznbk|publisher=BBC|date=1 October 2010}}</ref><ref>{{cite web|title=Measuring Sexual Identity : Evaluation Report, 2010|url=http://www.ons.gov.uk/ons/rel/ethnicity/measuring-sexual-identity---evaluation-report/2010/index.html|publisher=[[Office for National Statistics]]|date=23 September 2010}}</ref> <!-- An October 2012 [[Gallup (company)|Gallup]] poll provided unprecedented demographic information about those who identify as LGBT, arriving at the conclusion that 3.4%, with a margin of error of ±1%, of all U.S. adults identify as LGBT.<ref name=gallup>{{cite web |url=http://www.gallup.com/poll/158066/special-report-adults-identify-lgbt.aspx |title=Special Report: 3.4% of U.S. Adults Identify as LGBT |last1=Gates |first1=Gary J. |last2=Newport |first2=Frank |date=2012-10-18 |website=[[Gallup (company)|Gallup]] |publisher= |accessdate=2015-01-13}}</ref> The study is the nation's largest in counting LGBT.<ref>{{cite web |url=http://www.cbsnews.com/news/gallup-survey-claims-34-percent-in-us-are-lgbt |title=Gallup survey claims 3.4 percent in U.S. are LGBT |date=2012-10-18 |website=[[CBS News]] |publisher=[[Associated Press]] |accessdate=2015-01-13}}<br>{{cite web |url=http://www.usatoday.com/story/news/nation/2012/10/18/adults-lesbian-gay-bisexual/1642203 |title=New survey: 3.4% of U.S. adults are LGBT |last1=Jayson |first1=Sharon |date=2012-10-19 |website=[[USA Today]] |publisher= |accessdate=2015-01-13}}</ref> Gallup found that those 18-29 are about twice as likely as those 30-49 to identify as LGBT in the United States (6.4% to 3.2%, ±1%) and about three times as likely as those ages 65 or older. (6.4% to 1.9% ±1%) Among 18- to 29-year-olds, women were found to be almost twice as likely to identify as LGBT than men, 8.3% to 4.6%, ±1%; overall, there was no significant difference between the sexes, with 3.6% of women and 3.3% of men identifying as LGBT, ±1%.<ref name=gallup/>--> {| class="wikitable sortable" align="center" ! width="80"|বয়স ! width="50"|হয় ! width="50"|নহয় ! width="80"|নাজানে<br>প্ৰত্যাখ্যান |- | '''১৮-২৯''' |align="center"|৬.৪% |align="center"|৯০.১% |align="center"|৩.৫% |- | '''৩০-৪৯''' |align="center"|৩.২% |align="center"|৯৩.৬% |align="center"|৩.২% |- | '''৫০-৬৪''' |align="center"|২.৬% |align="center"|৯৩.১% |align="center"|৪.৩% |- | '''৬৫+''' |align="center"|১.৯% |align="center"|৯১.৫% |align="center"|৬.৫% |- |colspan="4" align="center" height="20px"| |- | '''১৮-২৯, নাৰী''' |align="center"|৮.৩% |align="center"|৮৮.০% |align="center"|৩.৮% |- | '''১৮-২৯, পুৰুষ''' |align="center"|৪.৬% |align="center"|৯২.১% |align="center"|৩.৩% |} উল্লেখযোগ্য যে এই জৰীপ বা সমীক্ষাৰ দ্বাৰা বাস্তৱ চিত্ৰায়ন কৰা সম্ভৱ নহয়। যিহেতু মানুহে নিজৰ যৌন অভিমুখীতা সাধাৰণতে প্ৰকাশ কৰিব নিবিচাৰে। বিজ্ঞানী সকলে বাস্তৱ সংখ্যা ইয়াতকৈ বহুত বেছি বুলি অনুমান কৰিছে। ==ইতিহাস== [[চিত্ৰ:Samurai kiss.jpg|thumb|প্ৰাচীন জাপানী চ'মুৰাই সমকামী দম্পতী]] মানৱ ইতিহাসৰ বিভিন্ন স্তৰত বিভিন্ন ৰূপে সমকামিতাৰ অস্তিত্ব পোৱা যায়। কোনো কোনো ঠাইত সমকামী যৌনাচৰণৰ চৰ্চা গুপ্ত বিনোদন হিচাপে, আকৌ কোনো কোনো ঠাইত সংস্কৃতিৰ অংশ হিচাপে সমকামিতা উদযাপন কৰা হয়। প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ পাইদেৰাস্ত্ৰিয়া, বা এৰাস্তেছ আৰু এৰূমেনোচৰ সম্পৰ্ক সমূহ ইয়াৰে ভিতৰত উল্লেখযোগ্য। বহু প্ৰাচীন কালৰ সাহিত্যত সমকামিতাৰ উল্লেখ আছে। হোমাৰত বৰ্ণিত আকিলিছ আৰু পেট্ৰ'ক্লুছৰ সম্পৰ্ক, প্লেটোৰ দাৰ্শনিক গ্ৰন্থ চিম্পোজিয়ামত ফায়াডেৰাছ, পছানিয়াছ, এগাথন, এৰিষ্ট'ফেনেছ, এৰিস্কিমাচুচৰ নানা বক্তব্য আৰু ছক্ৰেটিছৰ লগত আলকিবিয়াডচৰ প্লেটোনিক সম্পৰ্কত বহু বিশেষজ্ঞই সমকামিতাৰ দৃষ্টান্ত হিচাপে প্ৰদৰ্শন কৰে। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ছয় শতিকাত গ্ৰীচৰ লেছব' দ্বীপৰ উল্লেখযোগ্য বাসিন্দা ছাঁপোয়ে নাৰীৰ সৌন্দৰ্যক লৈ কাব্য ৰচনা কৰিছিল<ref name="Homosexuality and Civilization">{{cite book |last=Crompton |first=Louis |authorlink=Louis Crompton |title=Homosexuality and Civilization |publisher=[[Belknap Press]] |year=2003 |location=Cambridge, Massachusetts |isbn=067401197X }}</ref>। এই লেছব' শব্দৰ পৰায়ে ''লেছবিয়ান'' (নাৰী সমকামিতা) শব্দটো আহিছে। বহু ৰোমান সম্ৰাট - যেনে [[জুলিয়াছ চিজাৰ]], হাদ্ৰিয়ন, কম'ডাছ, এলাগাবালাছ, ফিলিপ দা এৰাবিয়ান সহ অনেক সম্ৰাটৰ সমকামৰ প্ৰতি আসক্তি আছিল বুলি ইতিহাসত উল্লিখিত আছে।<ref>[Edward Gibbon. History of the Decline and Fall of the Roman Empire. Vol. 1, London. 1898, p. 313.]</ref> ৰেনেচাৰ সময়ত বহু খ্যাতনামা ইউৰোপীয় শিল্পী যেনে, দোনাতেল্লো, বত্তিচেল্লী, [[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]] আৰু [[মাইকেলেঞ্জেল']]ৰ সমকাম প্ৰৱণতাৰ উল্লেখ আছে। চৈনিক সভ্যতা আৰু ভাৰতীয় সংস্কৃতিত সমকামিতাৰ উল্লেখ পোৱা যায়। [[বিষ্ণু|বিষ্ণুৰ]] মোহিনী অৱতাৰ ৰূপে আহি [[শিৱ|শিৱক]] আকৰ্ষিত কৰাৰ কাহিনী ইয়াৰ এটি দৃষ্টান্ত। বিষ্ণু (হৰি) আৰু শিৱৰ (হৰ) মিলনৰ ফলত জন্ম হোৱা ভগৱান অয়াপ্পানক হৰিহৰপুত্ৰ নামে সম্বোধন কৰা হয়। তদুপৰি অষ্টবক্ৰ, শিখণ্ডী আৰু বৃহন্নলাৰ উদাহৰণ সমূহ সমকামিতা আৰু ৰূপান্তৰকামিতাৰ দৃষ্টান্ত হিচাপে প্ৰাচীন ভাৰতীয় সাহিত্যত পোৱা যায়। ইয়াৰ বাহিৰেও [[আব্ৰাহামীয় ধৰ্ম|আব্ৰাহামীয় ধৰ্মৰ]] প্ৰথাগত ইতিহাসত লূত নবীৰ সম্প্ৰদায় ছডোম আৰু গোমোৰাহ নামৰ জাতিৰ নেতিবাচক যৌনাচাৰ হিচাপে ইংগিত কৰি সমকামিতাৰ কথা বিচাৰি পোৱা যায়, যত সমকামিতা আৰু অজাচাৰ ত্যাগ নকৰাৰ অপৰাধত ঐশ্বৰিক বিপৰ্যয় কৰ্তৃক তেওঁলোকক ধ্বংস কৰাৰ ঘটনা বৰ্ণিত আছে। ==স্বীকৃৰ্তি,আইন আৰু সমাজ== {{Main|একে লিংগৰ বিবাহ|একে লিংগৰ সম্পৰ্ক}} [[Image:World_laws_pertaining_to_homosexual_relationships_and_expression.svg|thumb|upright=1.5|'''সমকামিতা বৈধ''' {{legend|#025|[[একে লিংগৰ বিবাহ]] বৈধ}} {{legend|#06f|[[আইনী দম্পতী]] বৈধ}} {{legend|#90c| আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিবাহ অনুজ্ঞা পত্ৰক স্বীকৃৰ্তি}} {{legend|#9cf|সীমিত বৈধতা}} ''' সমকামিতা অবৈধ ''' {{legend|#f9dc36|নিম্নতম শাস্তি }} {{legend|#ec8028| কঠোৰ শাস্তি}} {{legend|#e73e21|আজীৱন কাৰাবাস}} {{legend|#8c210f|মৃত্যু দণ্ড }}<div align="right"><small></small></div>]] ইতিহাসৰ প্ৰায় সকলোসময়ত সমকামী সম্পৰ্ক আৰু আচৰণ নিন্দিত হৈ আহিছে। কেতিয়াবা সামাজিক উদাৰতা আৰু আনুকূল বুলিও পৰিলক্ষিত হৈছে। এই প্ৰশংসা আৰু নিন্দা নিৰ্ভৰ কৰি স্থানভেদে সমকামিতাৰ বহিৰ্প্ৰকাশৰ ৰূপ, সমসাময়িক বিভিন্ন ধৰ্মবিশ্বাসৰ প্ৰভাৱ আৰু সাংস্কৃতিক মানসিকতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল।<ref>{{cite book |last=Murray |first=Stephen O. |title=Homosexualities |publisher=University of Chicago |year=2000}}</ref> অধিকাংশ [[সমাজ|সমাজ]] আৰু চৰকাৰ ব্যৱস্থাত সমকামী আচৰণক দণ্ডণীয় অপৰাধ হিচাপে গণ্য কৰা হয় <ref name="ILGA 2014">[http://old.ilga.org/Statehomophobia/ILGA_SSHR_2014_Eng.pdf State-sponsored Homophobia: A world survey of laws prohibiting same sex activity between consenting adults] The International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association, authored by Lucas Paoli Itaborahy, May 2014</ref> সহ দক্ষিণ এছিয়াৰ ৭তা দেশৰ সংবিধানত ৩৭৭ ধাৰা আৰু ১৯তা দেশত সমপৰ্যায়ৰ ধাৰা বা সম্পূৰক ধাৰা মতে সমকামিতা আৰু পশুকামিতা প্ৰকৃতিবিৰোধী যৌনাচাৰ হিচাপে শাস্তিযোগ্য আৰু দণ্ডনীয় ফৌজদাৰী অপৰাধ।<ref name="ILGA 2014"/> ২০১৫ চনৰ জুলাইৰ এটি পৰিসংখ্যান অনুযায়ী, পৃথিৱীৰ মুঠ ৭২খন দেশত {{efn|Countries with laws criminalizing homosexuality are: Afghanistan, Algeria, Angola, Antigua and Barbuada, Bangladesh, Barbados, Belize, Bhutan, Botswana, Brunei, Burundi, Cameroon, Comoros, Dominica, Egypt, Eritrea, Ethiopia, Gambia, Ghana, Grenada, Guinea, Guyana, India, Iran, Jamaica, Kenya, Kiribati, Kuwait, Liberia, Libya, Malawi, Malaysia, Maldives, Mauritania, Morocco, Myanmar, Namibia, Nauru, Nigeria, Oman, Pakistan, Papua New Guinea, Qatar, Saint Kitts and Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent and the Grenadines, Samoa, Saudi Arabia, Senegal, Seychelles, Sierra Leone, Singapore, Solomon Islands, Somalia, South Sudan, Sri Lanka, Sudan, Swaziland, Syria, Tanzania, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkmenistan, Tuvalu, Uganda, United Arab Emirates, Uzbekistan, Yemen, Zambia and Zimbabwe.}} আৰু পাঁচখন দেশৰ উপ-জাতীয় আইনী বিধিমালাত{{efn| These five sub-national jurisdictions are: the provinces of Aceh and South Sumatra (Indonesia), the Cook Islands (New Zealand), Gaza (Palestine) and Marawi City (the Philippines).}} সমকামিতা চৰকাৰী ভাবে অবৈধ, যাৰ অধিকাংশই [[এছিয়া]] আৰু [[আফ্ৰিকা]]ত অৱস্থিত। ইয়াৰে ভিতৰত কিছুমান দেশত সমকামী আচৰণৰ অপৰাধত মৃত্যুদণ্ড দিয়াৰো বিধান আছে। সমকামিতা আৱহমানকাল ধৰি অসামাজিক বিবেচিত হোৱাৰ প্ৰধান কাৰণ সমূহ হল; এই যৌনাচৰণ মাধ্যমত সন্তানৰ জন্মদান সম্ভৱ নহয়, ফলত মানুহৰ বংশৰক্ষা সম্ভৱ নহয়। তদুপৰি পৃথিৱীৰ প্ৰায় বোৰ প্ৰধান ধৰ্মই সমকামী যৌনাচৰণ নিষিদ্ধ কৰিছে।<ref name=reli/> বৰ্তমান সমাজতো অধিকাংশ ক্ষেত্ৰত সমকামী যৌনাচৰণ একপ্ৰকাৰ যৌনবিকৃতি হিচাপে পৰিগণিত। ১৯৭৩ চনত পাশ্চাত্য মনস্তাত্ত্বিক সকলে 'সমকাম প্ৰৱণতা'ক মানসিক ৰোগৰ তালিকাৰ পৰা বাদ দিয়ে। ১৯৭৫ চনত [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ|যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ]] আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মনস্তত্ত্ব ফেডাৰেচনে 'সমকাম প্ৰৱণতা'ক স্বাভাৱিক বুলি দাবী কৰে। পাশ্চাত্য আৰু উন্নত কিছু দেশৰ বাহিৰে পৃথিৱীৰ প্ৰায় সকলো দেশত সমকামী যৌনাচাৰণৰ প্ৰতি সাধাৰণ মানুহৰ বৈৰীভাৱ বিৰাজমান। অধিকাংশ সমাজে সমকামী যৌনাচাৰণক এক অস্বাভাৱিক আৰু নেতিবাচক প্ৰবৃত্তি হিচাপে লজ্জাৰ কাৰণ আৰু ধিক্কাৰযোগ্য বুলি বিবেচনা কৰে। [[ধৰ্ম]]<ref name=reli>{{cite journal|last1=McDermott|first1=Ryon C.|last2=Schwartz|first2=Jonathan P.|last3=Lindley|first3=Lori D.|last4=Proietti|first4=Josiah S.|title=Exploring men's homophobia: Associations with religious fundamentalism and gender role conflict domains|journal=Psychology of Men & Masculinity|volume=15|issue=2|pages=191–200|doi=10.1037/a0032788|year=2014}}</ref><ref name=AACC_coe>{{cite web|title=Code of Ethics, American Association of Christian Counselors|url=http://aacc.net/files/AACC%20Code%20of%20Ethics%20-%20Master%20Document.pdf#page=15|website=www.aacc.net|publisher=American Association of Christian Counselors|accessdate=May 2015}}</ref> আৰু [[আইন|আইনৰ]] বিধান আৰু সামাজিক অনুশাসনৰ কাৰণে কাৰ্যকলাপ তথা সমকামী যৌনসংগম বিশ্বৰ অধিকাংশ স্থানত অবৈধ আৰু গুপ্ত আচৰণ হিচাপে সংঘটিত হয়। বিংশ শতিকাৰ দ্বিতীয় দশকত ইউৰোপ আৰু পাশ্চাত্যেৰ কিছুমান দেশে সমকামী যৌনাচাৰণৰ অবৈধতা উঠাই দিয়ে। কিছুমান দেশত সমকামী ব্যক্তি সকলৰ বিবাহ আইনসিদ্ধ বুলিও ঘোষণা কৰা হয়। ২০১৫ চন অনুযায়ী এই দেশসমূহৰ সংখ্যা ১৮ (পূৰ্ণ বা আংশিক), ইয়াৰ অধিকাংশই আমেৰিকা, পশ্চিম ইউৰোপ, আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত অৱস্থিত{{efn|Countries with same-sex marriage recognized nationwide are: Argentina, Belgium, Brazil, Canada, Denmark,{{efn|Excluding the Faroe Islands}} France, Iceland, Luxembourg, the Netherlands,{{efn|Excluding Aruba, Curaçao and Sint Maarten}} New Zealand,{{efn|Excluding Niue, Tokelau and the Cook Islands}} Norway, Portugal, South Africa, Spain, Sweden, the United Kingdom,{{efn|Exlcuding Northern Ireland, the Crown dependencies and most British Overseas Territories. (Same-sex marriage is legal in the Pitcairn Islands).}} the United States {{efn|Excluding most [[Same-sex marriage under United States tribal jurisdictions|Native American tribes]]. (Same-sex marriage is legal in at least 24 of them). Application to American Samoa unclear.}} and Uruguay.}}। ষ্টনৱাল ঘটনাৰ পিছৰ পৰা<ref>Adam, p. 82.</ref> সমকামী ব্যক্তি সকলে এলজিবিটি সামাজিক আন্দোলনৰ সূচনা ঘটায়। এই আন্দোলনৰ উদ্দেশ্য আছিল সমকামী সকলৰ প্ৰতি সমাজৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ, স্বীকৃতি, আইনী অধিকাৰদান আৰু একে লগে সমলিঙ্গৰ [[বিবাহ]], দত্তকগ্ৰহণ, সন্তানপালন, বৈষম্যবিৰোধী আইন প্ৰয়োগ, সেৱা আৰু স্বাস্থ্য বৈষম্যেৰ বিৰোদ্ধে অধিকাৰ প্ৰদানৰ দাবী উত্থাপন। তদুপৰি একে সময়ে ধৰ্ম আৰু ৰাজনীতি প্ৰভাৱিত কিছু প্ৰাক্তন সমকামী বা এক্স-গে সংগঠনৰ সূচনা ঘটাই সমকামী অভিমুখীতা পৰিবৰ্তনৰ মাধ্যমত মনোভাৱ দূৰীকৰণ আৰু সমকামী প্ৰৱণতা প্ৰতিকাৰৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠানিকভাৱে উদ্যোগ গ্ৰহণ আৰম্ভ কৰে।<ref name="apa2009">American Psychological Association: [http://www.apa.org/about/governance/council/policy/sexual-orientation.aspx Resolution on Appropriate Affirmative Responses to Sexual Orientation Distress and Change Efforts]</ref>[[হিন্দু ধৰ্ম|হিন্দু ধৰ্মৰ]] প্ৰধান ধৰ্মগ্ৰন্থ সমূহত সমকামিতাৰ সুস্পষ্ট উল্লেখ নাই।<ref>{{cite web|url=http://www.religionfacts.com/homosexuality/hinduism.htm|title=Homosexuality and Hinduism}}</ref> ভাৰতৰ প্ৰধান ধৰ্মবিশ্বাসত সমকামিতাৰ অৱস্থান কত, তাক লৈ গৱেষক সকলৰ মাজত দ্বিমত আছে। কোনো কোনোৰ মতে প্ৰচীন হিন্দু সমাজত সমকামিতা কেৱল প্ৰাসংগিক আছিল তেনে নহয়, বৰং তা গ্ৰহণীয়ও আছিল।<ref>"Same Sex love in India" by [[Ruth Vanita]] and [[Saleem Kidwai]] (MacMillan, Delhi, 2000)</ref> খাজুৰাহো, অজন্তা-ইলৰাৰ ভাস্কৰ্য, প্ৰাচীন ভাৰতীয় গ্ৰন্থত কিছুমান সমলিংগৰ উল্লেখ আৰু সমকামৰ আভাস, বিভিন্ন সমকামিতাৰ লক্ষণ বহনকাৰী চৰিত্ৰ আদিয়ে ইয়াকে প্ৰমাণ কৰে। বাৎসায়নৰ কামসূত্ৰ গ্ৰন্থতো সমকামিতাৰ বৰ্ণনা আছে। [[হিন্দু ধৰ্ম|হিন্দু ধৰ্মৰ]] প্ৰধান ধৰ্মগ্ৰন্থ সমূহত সমকামিতাৰ সুস্পষ্ট উল্লেখ নাই।<ref>{{cite web|url=http://www.religionfacts.com/homosexuality/hinduism.htm|title=Homosexuality and Hinduism}}</ref> ভাৰতৰ প্ৰধান ধৰ্মবিশ্বাসত সমকামিতাৰ অৱস্থান কত, তাক লৈ গৱেষক সকলৰ মাজত দ্বিমত আছে। কোনো কোনোৰ মতে প্ৰচীন হিন্দু সমাজত সমকামিতা কেৱল প্ৰাসংগিক আছিল তেনে নহয়, বৰং তা গ্ৰহণীয়ও আছিল।<ref>"Same Sex love in India" by [[Ruth Vanita]] and [[Saleem Kidwai]] (MacMillan, Delhi, 2000)</ref> খাজুৰাহো, অজন্তা-ইলৰাৰ ভাস্কৰ্য, প্ৰাচীন ভাৰতীয় গ্ৰন্থত কিছুমান সমলিংগৰ উল্লেখ আৰু সমকামৰ আভাস, বিভিন্ন সমকামিতাৰ লক্ষণ বহনকাৰী চৰিত্ৰ আদিয়ে ইয়াকে প্ৰমাণ কৰে। বাৎসায়নৰ কামসূত্ৰ গ্ৰন্থতো সমকামিতাৰ বৰ্ণনা আছে। == বিজ্ঞান == ===মনোবিজ্ঞান=== {{Main|সমকামিতা আৰু মনোবিজ্ঞান}} পূৰ্বৰ কেইবাশতিকা জুৰি সমকামিতাক মনোবিজ্ঞানৰ এক স্বতন্ত্ৰ দশা হিচাপে গৱেষণা কৰা হৈ আহিছে। বিংশ শতিকালৈ চিকিৎসা মনোবিজ্ঞান, আচৰণ বিজ্ঞান আৰু সামাজিক বিজ্ঞানৰ বহু অভিজ্ঞ বিশেষজ্ঞ সমকামিতাক মানসিক অসুস্থতা হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ১৯৭০ চনৰ পিছৰ পৰা বিশ্বজুৰী বহু স্বাস্থ্য আৰু মানসিক স্বাস্থ্য বিশেষজ্ঞ আৰু আচৰণগত-সমাজবিজ্ঞান বিশেষজ্ঞ সকলে সমকামিতাক মানৱ অভিমুখীতাৰ এটি স্বাভাৱিক আৰু সুস্থ প্ৰকাৰ হিচাপে দেখুৱাই যদিও কিছু বিশেষজ্ঞই ইয়াক অসুস্থতা হিচাপে বহাল ৰাখে।<ref>American Psychological Association: [http://www.apa.org/pi/lgbt/resources/therapeutic-response.pdf Appropriate Therapeutic Responses to Sexual Orientation]</ref>বৈজ্ঞানিক গৱেষণাৰ ফলস্বৰূপে আমেৰিকা মনোৰোগ সংস্থাই ১৯৭৩ চনত "মানসিক ৰোগৰ নিৰ্ণায়ক আৰু পৰিসাংখ্যিক হাতপুথি"ৰ তৃতীয় সংস্কৰণৰ পৰা সমকামিতাক আঁতৰাই দিয়ে।<ref>[http://m.thisamericanlife.org/radio-archives/episode/204/transcript This American Life]</ref><ref name=amici>{{Cite web |title=Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365 (…) |url=http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf |access-date=2016-09-21 |archivedate=2012-01-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118184353/http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf |deadurl=yes }}</ref> ১৯৭৩ চনত, সমকামী অধিকাৰ সংগঠন সমূহৰ ব্যাপক হেঁচাৰ ফলশ্ৰুতিত<ref>[https://www.lifesitenews.com/news/former-president-of-apa-says-organization-controlled-by-gay-rights-movement Former president of APA says Organization controlled by gay rights movement lobbed for the removal of homosexuality as disorder.] [[LifeSiteNews.com]]</ref> আমেৰিকান মনোচিকিৎসক সমিতিৰ প্ৰতিনিধি কাউন্সিল ১৯৯৫ চনত<ref>{{Cite book|last=Bayer |first=Ronald |title=Homosexuality and American Psychiatry: The Politics of Diagnosis |year=1987 |publisher=Princeton University Press |location=Princeton |isbn=0-691-02837-0}}{{Page needed|date=September 2010}}</ref> আৰু ইয়াৰ পিছত অন্যান্য সংস্থা সমূহে এই নতুন সংজ্ঞা অনুসৰণ আৰম্ভ কৰে। [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]]ই ১৯৯০ চনত ৪৩তম বিশ্ব স্বাস্থ্য সমাৰোহৰ সমৰ্থনত সমকামিতাক সুস্থ বুলি ব্যক্ত কৰে। ===জীৱবিজ্ঞান=== বিজ্ঞানে সমকামিতাৰ কাৰণ বিচাৰিব চেষ্টা কৰি আছে। ইয়াৰ ফলস্ৰূপে জৈৱিক আৰু পৰিৱেশগত কাৰণসমূহ ইয়াৰ প্ৰধান কাৰণ ওলাই পৰিছে। জৈৱিক কাৰণ সম্বন্ধে গৱেষণা হৈছে সেইবোৰৰ হল জিনগত আৰু হৰমনগত, বিশেষকৈ [[ভ্ৰূণ| ভ্ৰূণৰ]] বিকাশৰ সময়ত যিবোৰ পৰিবৰ্তনৰ ফলত [[মস্তিষ্ক|মস্তিষ্কৰ]] গঠনগত আৰু কাৰ্যগত পৰিবৰ্তন ঘটে আৰু সোঁহতীয়া বা বাওঁহতীয়া হোৱাৰ প্ৰৱণতা ইত্যাদি অন্য কোনো কোনো স্বভাৱগত বৈশিষ্ট্যও নিৰ্ধাৰিত হয়।<ref name="Frankowski"/><ref name="rcp2007"/> পৰিৱেশৰ প্ৰত্যক্ষ আৰু পৰোক্ষ প্ৰভাৱ (সামাজিক, মানসিক) আৰু জৈৱিক বিষয় যৌন অভিমুখীতাক প্ৰভৱিত কৰে। যদিও অনেক গৱেষকৰ মতে মূলত প্ৰকৃতি আৰু প্ৰতিপালন — এই দুটাৰ জটিল সংমিশ্ৰণৰ ফলত এই অৱস্থা নিৰ্ধাৰিত হয়।<ref name="apahelp"/><ref name="Frankowski"/> সমলিঙ্গৰ প্ৰতি যৌন আচৰণৰ প্ৰভাৱক হিচাপে একে পৰিৱেশত থকাৰ ভূমিকা মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত নগণ্য আৰু পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত শূন্য।<ref name="Långström2010"/> বিজ্ঞানীসকলে সমকামিতাৰ প্ৰকৃত কাৰণ এতিয়ালৈকে ঠাৱৰ কৰিব পৰা নাই। কিন্তু তেওঁলোকে বিশ্বাস কৰে যে, জিনগত, হৰমনগত আৰু পৰিৱেশগত কাৰকসমূহৰ এক জটিল আন্তঃক্ৰিয়াৰ ফলত এই অৱস্থা সৃষ্টি হয়।<ref name="apahelp"/><ref name="Frankowski">{{cite journal|doi=10.1542/peds.113.6.1827|author=Frankowski BL|author2=American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence|title=Sexual orientation and adolescents|journal=[[Pediatrics (journal)|Pediatrics]]|volume=113|issue=6 |pages=1827–32 |date=June 2004|pmid=15173519|url=http://pediatrics.aappublications.org/content/113/6/1827.long}}</ref> ইয়াত মানুহৰ ইচ্ছা-অনিচ্ছাৰ লগত কোনো সম্পৰ্ক নাই।<ref name="apahelp"/> তেওঁলোকে জীৱবিজ্ঞান নিৰ্ভৰশীল তত্ত্ব সমূহক বেছি সমৰ্থন কৰে।<ref name="Frankowski"/> ইয়াৰে ভিতৰত উল্লেখযোগ্য কিছুমান হল জিন, মাতৃগৰ্ভৰ পৰিৱেশ আৰু এই দুই প্ৰভাৱৰ মেলবন্ধন অথবা এই গোটেই সমূহৰ লগত সামাজিক প্ৰভাৱৰ মেলবন্ধন।<ref name="rcp2007">{{cite web|url=http://www.rcpsych.ac.uk/workinpsychiatry/specialinterestgroups/gaylesbian/submissiontothecofe.aspx|title=Submission to the Church of England's Listening Exercise on Human Sexuality|publisher=The Royal College of Psychiatrists|accessdate=13 June 2013}}</ref><ref name="Långström2010">{{Cite doi|10.1007/s10508-008-9386-1}}</ref> যৌন অভিমুখীতা নিৰ্ধাৰণত সন্তানপালন বা শৈশৱৰ অভিজ্ঞতাৰ কোনো ভূমিকা আছে নে নাই এতিয়ালৈকে প্ৰমাণ হোৱা নাই।<ref name="rcp2007"/> কোনো কোনোৱে সমকামী যৌন আচৰণক অপ্ৰাকৃতিক বুলিলেও<ref name="religioustolerance">{{cite web|last = Robinson|first = B. A.|title = Divergent beliefs about the nature of homosexuality | publisher = Religious Tolerance.org | year = 2010| url =http://www.religioustolerance.org/hom_fixe.htm | accessdate = 12 September 2011}}</ref> বৈজ্ঞানিক গৱেষণাত দেখা গৈছে যে, সমকামিতা মানৱ যৌনতাৰ এটি সাধাৰণ আৰু প্ৰাকৃতিক প্ৰকৰণ আৰু অন্য কোনো প্ৰভাৱৰ অস্তিত্বক এৰি ই কোনো নেতিবাচক মনস্তাত্ত্বিক প্ৰতিক্ৰিয়া সৃষ্টি নকৰে।<ref name="apahelp"/><ref name=PAHO>{{cite web|title="Therapies" to change sexual orientation lack medical justification and threaten health|url=http://new.paho.org/hq/index.php?option=com_content&task=view&id=6803&Itemid=1926|publisher=Pan American Health Organization|accessdate=26 May 2012|archivedate=13 January 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110113141618/http://new.paho.org/hq/index.php?option=com_content|deadurl=unfit}}archived here .</ref> যৌন অভিমুখীতা পৰিৱৰ্তনৰ বিভিন্ন কৰ্মসূচীৰ কাৰ্যকাৰিতা সম্পৰ্কে যথেষ্ট প্ৰমাণ নাই।<ref name="apa2009"/> আমেৰিকান শিশুৰোগ বিশেষজ্ঞ একাডেমী ২০০৪ ত ''পেডিয়াট্ৰিস্ক'' পত্ৰিকাত কৈছে: {{cquote|যৌন অভিমুখীতা সম্ভৱত কোনো এটা কাৰণত নিৰ্ধাৰিত নহয়,বৰং ই জিনগত, হৰমনগত আৰু পৰিৱেশগত একাধিক কাৰণৰ সমষ্টিগত প্ৰভাৱৰ ফল। সাম্প্ৰতিক দশক সমূহত বিশেষজ্ঞে সকলে জীৱবিদ্যা ভিত্তিক তত্ত্ব সমূহক সমৰ্থন কৰে। [...] নানা প্ৰকাৰ মানৱ যৌনতাৰ উৎপত্তিৰ বিষয়ত প্ৰচুৰ বিতৰ্ক আৰু অনিশ্চয়তা থাকিলেও এতিয়াও এই ক্ষেত্ৰত বৈজ্ঞানিক প্ৰমাণ পোৱা যোৱা নাই যে অস্বাভাৱিক সন্তানপালন, যৌন অত্যাচাৰ বা অন্যান্য পীড়াদায়ক অভিজ্ঞতা যৌন অভিমুখীতাক প্ৰভাৱিত কৰে। বৰ্তমানে জ্ঞাত তথ্য বিশ্লেষণ কৰি বুজা যায় যে সাধাৰণত শৈশৱৰ সূচনাতেই যৌন অভিমুখীতা নিৰ্ধাৰিত হয়।<ref name="Frankowski"/><ref name="perrin2002">{{Cite book | last = Perrin | first = E. C. | title = Sexual Orientation in Child and Adolescent Health Care | publisher = Kluwer Academic/Plenum Publishers | year = 2002 | location = New York | isbn = 0-306-46761-5 }}</ref>}} আমেৰিকান মনোবিদ্যা সমিতি, আমেৰিকান মনোচিকিৎসক সমিতি আৰু জাতীয় সমাজ সেৱক সমিতি ২০০৬ য়ে এক যৌথ বিবৃতিত জানায যে়: {{cquote|আপাতত এজন মানুহৰ সমকামী, বিপৰীতকামী বা উভকামী হয় উঠাৰ পিছত নিৰ্দিষ্ট কি কি কাৰণ থাকিব পাৰে সেই বিষয়ত, তথা সম্ভাৱ্য জৈৱিক, মানসিক বা পিতৃ-মাতৃৰ যৌন অভিমুখীতাৰ ভূমিকাৰ বিষয়ে কোনো বৈজ্ঞানিক ঐকমত নাই। যদিও, উপস্থিত প্ৰমাণৰ পৰা ইমানখিনি বুজা যায় যে প্ৰাপ্তবয়স্ক সমকামী জনসাধাৰণৰ মাজত অধিকাংশই বিপৰীতকামী পিতৃ-মাতৃৰ সন্তান আৰু সমকামী পিতৃ-মাতৃৰ সন্তানৰ মাজত অধিকাংশই ডাঙৰ হৈ বিপৰীতকামী হয়।<ref name=amici />}} ২০১৪ চনত ৰয়াল কলেজ অফ চাইকিয়াত্ৰিষ্টযে জনাই যে : {{cquote| ৰয়াল কলেজ অফ চাইকিয়াত্ৰিষ্টৰ মতে যৌন অভিমুখীতা হল একাধিক জৈৱিক আৰু জন্ম-পৰৱৰ্তী পৰিৱেশগত কাৰণৰ মিলিত প্ৰভাৱৰ ফল। যৌন অভিমুখীতাৰ কাৰণ হিচাপে ব্যক্তিগত পছন্দ-অপছন্দক দায়ী কৰাৰ কোনো তথ্য-প্ৰমাণ এতিয়াও পোৱা নাই।<ref>{{cite web|url=http://www.rcpsych.ac.uk/pdf/PS02_2014.pdf|title=Royal College of Psychiatrists' statement on sexual orientation|publisher=Royal College of Psychiatrists' statement on sexual orientation|accessdate=31 March 2015|archivedate=9 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170809182830/http://www.rcpsych.ac.uk/pdf/PS02_2014.pdf|deadurl=yes}}</ref>}} আমেৰিকান মনোবিদ্যা সমিতিৰ মতে "ব্যক্তিবিশেষৰ যৌন অভিমুখীতাৰ অনেক সম্ভাৱ্য কাৰণ থাকিব পাৰে, যি ক্ষণ সমূহ ভিন্ন ভিন্ন ব্যক্তিৰ ক্ষেত্ৰত ভিন্ন ভিন্ন হব পাৰে। " তেওঁলোকে আৰু কয় যে অধিকাংশ ক্ষেত্ৰত মানুহৰ যৌন অভিমুখীতা কম বয়সতে নিৰ্ধাৰিত হয়।<ref name=apahelp /> পুৰুষৰ মাজত জিনগত বা জন্ম-পূৰ্বৱৰ্তী অন্যান্য প্ৰভাৱকৰ দ্বাৰা কেনেকৈ যৌন অভিমুখীতা নিৰ্ধাৰিত হয়, এই সংক্ৰান্ত গৱেষণা সমকামিতাৰ ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক বিতৰ্কত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে, আৰু চিকিৎসা-জিনতত্ত্ব সম্বন্ধেও নতুনকৈ ভাবিবলৈ বাধ্য কৰায়।<ref name=chicagotribune>{{citation |url=http://archives.chicagotribune.com/2007/aug/12/news/chi-gaygene_bd12aug12 |title=Study of gay brothers may find clues about sexuality |first=Robert |last=Mitchum |periodical=[[Chicago Tribune]] |date=12 August 2007 |accessdate=4 May 2007 |archivedate=23 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081023155659/http://archives.chicagotribune.com/2007/aug/12/news/chi-gaygene_bd12aug12 }}</ref> ===ক্ৰমবিকাশীয় বিজ্ঞান=== ২০০৮ চনত প্ৰকাশিত এখন গৱেষণাপত্ৰত বিবৃতি এইদৰে বিবৃত্তি দিয়া হয়: "মানুহৰ যৌন অভিমুখীতা নিৰ্ধাৰণত যে জিনৰ প্ৰভাৱ আছে সেই সম্পৰ্কে যথেষ্ট প্ৰমাণ পোৱা গৈছে। [[প্ৰজনন|প্ৰজননগত]] সাফল্যৰ হাৰ কমাই দিয়াৰ সত্ত্বেও সমকামিতা কিদৰে জনসংখ্যাৰ অপেক্ষাকৃত বেদি অংশত ইয়াক দেখা যায় তাৰ কাৰণ জ্ঞাত নহয়। " তেওঁলোকে অনুমান কৰে যে "সমকামিতাৰ জিন সমকামী সকলৰ প্ৰজননগত সাফল্যৰ হাৰ কমাই দিয়াৰ সত্ত্বেও সমস্ত বিপৰীতকামীয়ে সেই জিনসমূহ বহন কৰিবই তেওঁলোকক নিশ্চয়ই কিছু সুবিধা কৰি দিয়ে। " এই গৱেষণাৰ ফলাফলৰ পৰা ইঙ্গিত পোৱা যায় যে "সমকামিতাৰ বাবে দায়ী জিনসমূহ সম্ভৱত বিপৰীতকামী সকলৰ কোনো প্ৰজননগত সুবিধা দিয়ে, যাৰ ফলত জনসংখ্যাত সমকামী সকলৰ বিৱৰ্তন আৰু ধাৰাবাহিকতা সম্ভৱ হৈছে। "<ref>Zietsch et al. (2008)</ref> ২০০৯ চনৰ এক গৱেষণাত দেখা যায় যে মাতৃৰ পৰা সমকামী ব্যক্তিৰ লগত সম্পৰ্কিত মহিলাৰ যৌন ফলপ্ৰসূতা বেছি হয়।<ref>{{Cite journal|title=New Evidence of Genetic Factors Influencing Sexual Orientation in Men: Female Fecundity Increase in the Maternal Line |author=Iemmola, Francesca and Camperio Ciani, Andrea|journal=Archives of Sexual Behavior|publisher=Springer Netherlands|year=2009|volume=38}}</ref> প্ৰাণীজগতত সমকামী যৌনাচৰণ সম্পৰ্কিত বেইলি আৰু মাৰ্লিন জুকৰ এক পুনৰীক্ষণত সমকামিতাৰ প্ৰজনন-হ্ৰাসৰ তত্ত্বক প্ৰত্যবাহ্বান জনায়। সমকামী যৌনাচাৰ কেনেকৈ অভিযোজিত হব পাৰে তাৰ অনেক সম্ভাৱ্য কাৰণ ইয়াত উল্লেখ কৰা হয়। প্ৰজাতিভেদে এই কাৰণ সমূহ বেলেগ বেলেগ হব পাৰে। বেইলি আৰু জুক আৰু কয় যে ভৱিষ্যতে গৱেষক সকলে কেৱল সমকামিতাৰ উৎস অনুসন্ধান নকৰি তাৰ বিৱৰ্তনীয় পৰিণতি সম্বন্ধে আৰু গৱেষণা কৰা উচিত।<ref name="Bailey et al.">Bailey, N. W., & Zuk, M. (2009). Same-sex sexual behavior and evolution. Trends In Ecology & Evolution, 24 (8), 439–446. doi:10.1016/j.tree.2009.03.014 [http://www.faculty.ucr.edu/~mzuk/Bailey%20and%20Zuk%202009%20Same%20sex%20behaviour.pdf]</ref> ==ভাৰতত সমকামিতা== [[File:Bangalore Gay Pride Parade (15).jpg|right|thumb|ভাৰতৰ বেংগালুৰু চহৰত অনুষ্ঠিত সমকামী গৌৰৱ (Gay Pride) শোভাযাত্ৰা (২০১৩)]] বৰ্তমান ভাৰতত সমকামিতা বৈধ। আৰু সমকামী লোকৰ বিৰূদ্ধে বৈষম্য নিষিদ্ধ।<ref>http://www.reuters.com/article/2013/12/11/us-india-rights-gay-idUSBRE9BA05620131211</ref> ভাৰতত সমকামিতাক লৈ সাধাৰণ আলোচনাৰ সুযোগ কম। যদিও সাম্প্ৰতিক বছৰ সমূহত সমকামিতাৰ প্ৰতি ভাৰতীয় শোকৰ মনোভাৱ কিছু পৰিৱৰ্তন লক্ষ্য কৰা হৈছে। বিশেষত, ভাৰতৰ সংবাদমাধ্যম আৰু [[বলিউড|বলিউডত]] সমকামিতাৰ প্ৰদৰ্শন আৰু ইয়াৰ সংক্ৰান্ত আলোচনা বৃদ্ধি পাইছে। <ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/India/UN_body_slams_India_on_rights_of_gays/articleshow/2977196.cms UN body slams India on rights of gays [[The Times of India]], 24 April 2008]</ref><ref name="BBC Article">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4304081.stm|title=Fear and loathing in gay India |publisher=BBC News|accessdate=2008-04-17}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20031231150227/http://timesofindia.indiatimes.com/cms.dll/html/uncomp/articleshow?msid=187403 Why should homosexuality be a crime?] [[The Times of India]], 18 September 2003</ref> <ref>{{cite web|url=http://media.opencultures.net/queer/|title=Queering Bollywood}}</ref> ২০০৯ চনৰ ২ জুলাইত দিল্লী উচ্চ ন্যায়ালয়ে এটি ৰায়ত স্পষ্টকৈ জনাই যে : প্ৰাপ্তবয়স্ক সকলৰ মাজত সম্মতিক্ৰমে সমকামিতাৰ আচৰণ অপৰাধৰ আওতাত নপৰে। এই ৰায়ত আৰু কোৱা হৈছে যে ভাৰতীয় দণ্ডবিধি আইনৰ ৩৭৭ ধাৰা ভাৰতীয় সংবিধানৰ মৌলিক অধিকাৰ ৰক্ষা নীতিৰ পৰিপন্থী।<ref>[http://www.examiner.com/x-15043-Austin-International-Travel-Examiner~y2009m7d2-Its-OK-to-be-gay-in-India-New-Delhi-court-decriminalizes-consensual-homosexual-sex It's OK to be gay in India: Delhi High Court decriminalises homosexual sex ][[Examiner.com]]<span>, 2 July 2009</span></ref> ২০১৩ চনৰ ১১ ডিচেম্বৰত পুনৰাই সমকামিতাক ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে অবৈধ ঘোষণা কৰে আৰু ৩৭৭ ধাৰা অব্যাহত ৰাখে।<ref>http://edition.cnn.com/2013/12/11/world/asia/india-same-sex-relationship/</ref> এই ৩৭৭ ধাৰা মতে সমকামিতা আৰু পায়ুমৈথুন শাস্তিযোগ্য ফৌজদাৰী অপৰাধ। ইয়াৰ বাবে শাস্তি দহ বছৰৰ পৰা আজীবন কাৰাদণ্ড আৰু লগতে জৰিমনাও হব পাৰে।<ref name=law/> {{quote|'''৩৭৭. প্ৰকৃতিবিৰুদ্ধ অপৰাধ''': কোনো ব্যক্তি যদি স্বেচ্ছাই কোনো পুৰুষ, নাৰী বা পশুৰ লগত প্ৰকৃতিৰ নিয়মৰ বিৰুদ্ধে যৌন সংগম কৰে, তেন্তে তেওঁক আজীৱন কাৰাদণ্ড দিয়া হব, অথবা বৰ্ণনা অনুযায়ী নিৰ্দিষ্ট কালৰ কাৰাদণ্ড প্ৰদান কৰা হব যি দহ বছৰ পৰ্যন্ত কাৰাদণ্ড হব পাৰে, আৰু ইয়াৰ লগত নিৰ্দিষ্ট অংকৰ আৰ্থিক জৰিমনাও দিব লাগিব। '''ব্যাখ্যা''': ধাৰা অনুযায়ী অপৰাধ প্ৰমাণত যৌন সংগমৰ প্ৰয়োজনীয় প্ৰমাণ হিচাপে লিংগ প্ৰৱেশৰ প্ৰমাণ যথেষ্ট।<ref name=law>{{cite news | title =Sodomy Laws Around the World | date =24 April 2007 | url =http://www.sodomylaws.org/world/india/india.htm | accessdate =1 September 2007 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://districtcourtallahabad.up.nic.in/articles/IPC.pdf|title=Indian Penal Code|publisher=District Court Allahabad|accessdate=11 December 2013|archivedate=11 February 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140211040454/http://districtcourtallahabad.up.nic.in/articles/IPC.pdf|deadurl=yes}}</ref>}} ৩৭৭ ধাৰাৰ ব্যাখ্যাত পায়ুসংগমজনিত যি কোনো যৌথ যৌন কাৰ্যকলাপকক ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। পৰস্পৰ সম্মতিক্ৰমে বিপৰীতকামী মুখকাম আৰু পায়ুসংগম উক্ত আইন অনুযায়ী শাস্তিযোগ্য অপৰাধ হিচাপে গণ্য কৰিব পাৰি।<ref>{{cite web |url=http://www.unhcr.org/refworld/country,,IRBC,,BGD,,4dd1122f2,0.html |title=Bangladesh: Treatment of homosexuals including legislation, availability of state protection and support services |publisher=www.unhcr.org |accessdate=9 December 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.unodc.org/tldb/pdf/Bangladesh_Penal_Code_1860_Full_text.pdf |title=Bangladesh_Penal_Code_1860_Full_text.pdf (application/pdf Object) |publisher=www.unodc.org |accessdate=9 December 2012 |archivedate=12 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140312212811/https://www.unodc.org/tldb/pdf/Bangladesh_Penal_Code_1860_Full_text.pdf |deadurl=yes }}</ref> বিভিন্ন দল-সংগঠনে, অনুষ্ঠান আৰু ব্যক্তিয়ে উচ্চতম ন্যায়ালয়ত এই ধাৰাৰ অৱসান ঘটাবলৈ পুনৰ বিচাৰ কৰিব আবেদব জনাইছে। ইয়াৰ সপক্ষে আৰু বিপক্ষে সমানে যুক্তি আৰু সমৰ্থনকাৰী আছে। বৰ্তমান এই ধাৰা উচ্চতম ন্যায়ালয়ত পুনৰ বিচাৰৰ অধীনত। ২০১৮ চনৰ ৬ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখৰ [[ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়]]ৰ পাঁচজন সংবিধানিক বিচাৰপীঠে ভাৰতীয় দণ্ডবিধি আইনৰ দফা ৩৭৭ পাৰ্শ্বীয়ভাবে অসংবিধানীক হিচাপে ৰায়দান কৰে। উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মুখ্যন্যায়াধীশ [[দীপক মিশ্ৰ]]য়ে কয় যে {{quote|'''সংখ্যা গৰিষ্ঠ নৈতিকতাতকৈ সাংবিধানিক নৈতিকতা বহু উৰ্ধত'''}} সেইদৰে ন্যায়াধীশ [[ইন্দু মলহোত্ৰা]]য়ে কয় {{quote|'''ইতিহাসে এই সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ ওচৰত ক্ষমা খোজা উচিত। সমকামিতা মানৱ যৌন অভিমুখীতাৰ অন্যতম অংশ। ভাৰতৰ সকলো নাগৰিকৰ আত্মসন্মানেৰে জীয়াই থকাৰ অধিকাৰ আছে। পৰস্পৰৰ সহমতিৰ দ্বাৰা দুজন প্ৰাপ্তবয়স্ক ব্যক্তিৰ ঘটা যৌন কাৰ্য অপৰাধ নহয়'''}} এই ৰায়দানৰ দ্বাৰা দুজন প্ৰাপ্তবয়স্ক ব্যক্তিৰ ঘটা যৌন কাৰ্য অপৰাধ নহয় বুলি ঘোষণা কৰা হল। লগতে সমকামী আৰু আন আন লিংগীক সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ অধিকাৰক সাংবিধানিক ৰক্ষা কৱচ দিয়া হল। লগতে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে চৰকাৰক এই সম্প্ৰদায়ৰ উন্নতিৰ বাবে ভিন ভিন উপায় লবলৈ নিৰ্দেশ দিলে। ==প্ৰাণীজগতত সমকামিতা== বহু প্ৰজাতিৰ প্ৰাণীৰ সমকামী, [[উভকামিতা|উভকামী]] আৰু [[ৰূপান্তৰকামী]] আচৰণ দেখা যায়।<ref name="Evolution's Rainbow">{{cite book |last=Roughgarden |first=Joan |authorlink=Joan Roughgarden |title=Evolution's Rainbow: Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People |publisher=[[University of California Press]] |month=May | year=2004 |location=Berkeley, CA |isbn=0520240731 }}</ref><ref>{{Cite web |title=''1,500 animal species practice homosexuality''. ''The Medical News'', 23 October 2006 |url=http://www.news-medical.net/news/2006/10/23/20718.aspx |access-date=21 September 2016 |archivedate=10 February 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110210172226/http://www.news-medical.net/news/2006/10/23/20718.aspx |deadurl=yes }}</ref><ref>Sommer, Volker & Paul L. Vasey (2006), Homosexual Behaviour in Animals, An Evolutionary Perspective. [[Cambridge University Press]], Cambridge. ISBN 0-521-86446-1</ref><ref name=Bagemihl>{{harv|Bagemihl|1999}}</ref><ref name="Biological Exuberance: Animal">{{cite web |last=Harrold |first=Max |title=Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity |publisher=[[The Advocate]], reprinted in Highbeam Encyclopedia |date=16 February 1999 |url=http://www.thefreelibrary.com/Biological+Exuberance:+Animal+Homosexuality+and+Natural+Diversity.-a053877996 |accessdate=10 September 2007}}</ref>এইবোৰ আচৰণৰ অন্তৰ্গত হল :যৌন ক্ৰিয়া, প্ৰেম, স্নেহ, যুগলবন্ধন আৰু সন্তানপালন।<ref name=Bagemihl/> এই আচৰণ সমূহ প্ৰাণীসমূহৰ মাজত ব্যাপকভাবে বিস্তৃত। গৱেষক ব্ৰুছ বেগমিলেৰ ১৯৯৯-ৰ এক পৰ্যবেক্ষণত দেখা যায় যে, ফিতাকৃমিৰ পৰা আৰম্ভ কৰি প্ৰাইমেট পৰ্যন্ত প্ৰায় পাঁচশ প্ৰজাতিত সমকামিতাৰ অস্তিত্বৰ প্ৰমাণ পোৱা গৈছে।<ref name=Bagemihl/><ref name="Biological Exuberance: Animal"/> প্ৰাণীৰ যৌন আচৰণ বিভিন্ন ৰূপ পৰিলক্ষিত হয়, আনকি একে প্ৰজাতিৰ প্ৰাণীৰ মাজতো এই ব্যতিক্ৰম দেখা যায়। এই আচৰণ সমূহৰ কাৰণ আৰু ইয়াৰ পৰা উপনীত হোৱা সিদ্ধান্ত সমূহ এতিয়াও সম্পূৰ্ণৰূপে বুজি পোৱা যোৱা নাই। কাৰণ এতিয়াও অধিকাংশ প্ৰজাতিৰ ওপৰত পূৰ্ণ গৱেষণা কৰাৰ থল এতিয়াও বাকী হৈয়ে আছে।<ref name="'Catalogue of Life' reaches">{{cite web |last=Gordon |first=Dr Dennis | title='Catalogue of Life' reaches one million species |publisher=[[National Institute of Water and Atmospheric Research]] |date=10 April 2007 |url=http://www.niwascience.co.nz/pubs/mr/archive/2007-04-10-3 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070713004634/http://www.niwascience.co.nz/pubs/mr/archive/2007-04-10-3 |archivedate=13 July 2007 |accessdate=10 September 2007}}</ref> বেগমিলেৰ বক্তব্য অনুযায়ী, "পূৰ্বে অধিকাংশ বৈজ্ঞানিক সম্প্ৰদায় আৰু সমাজ যিমানখিনি স্বীকাৰ কৰিব বিচাৰিছিল, প্ৰাণীজগতত এই আচৰণ তাতকৈ ব্যাপক যৌন বিচিত্ৰৰ লগত জড়িত - যাৰ অন্তৰ্ভুক্ত হল সমকামী, উভকামী আৰু অ-প্ৰজননশীল যৌনতা। "<ref>{{cite web |url=http://www.publishersweekly.com/pw/print/19990201/26501-gay-lib-for-the-animals-a-new-look-at-homosexuality-in-nature-.html |title=Gay Lib for the Animals: A New Look At Homosexuality in Nature – 2/1/1999 – Publishers Weekly |publisher=Publishersweekly.com |accessdate=2 September 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120729131204/http://www.publishersweekly.com/pw/print/19990201/26501-gay-lib-for-the-animals-a-new-look-at-homosexuality-in-nature-.html |archivedate=29 July 2012 }}</ref> ==তথ্য উৎস== {{reflist|30em}} === টোকা === <references group="lower-alpha"/> === অনলাইন প্ৰবন্ধ === * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/55169.stm BBC News (Feb 1998)]: Fingerprints Study * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/325979.stm BBC News (Apr 1999)]: Doubt cast on 'gay gene' * [http://my.webmd.com/content/article/22/1728_56075?src=Inktomi&condition=Home%20&%20Top%20Stories WebMD (March 2000)]: Pointing the Finger at Androgen as a Cause of Homosexuality * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/3735668.stm BBC News (Oct 2004)]: Genetics of homosexuality * James Davidson, ''[[London Review of Books]]'', June 2, 2005, [http://www.lrb.co.uk/v27/n11/davi02_.html "Mr and Mr and Mrs and Mrs"] - detailed review of ''The Friend'', by Alan Bray, a history of same-sex marriage and other same-sex formal bonds * [http://semgai.free.fr/doc_et_pdf/africa_A4.pdf Murray, Stephen; ''Homosexuality in traditional Sub-Saharan Africa''] == বহিঃসংযোগ == * {{dmoz|Society/Gay,_Lesbian,_and_Bisexual/History/|Gay, Lesbian and Bisexual/History}} * [http://plato.stanford.edu/entries/homosexuality/ Stanford Encyclopedia of Philosophy&nbsp; – Homosexuality] * [http://bishorgo.shomoynirman.com/user/99/post/246 অনুভূতিহীনতা, সমকামিতা আৰু শিশুকামিতা] * [http://www.sachalayatan.com/avijit/10683 সমকামিতাঃ এক বৈজ্ঞানিক আৰু সমাজ-মনঃস্তাত্ত্বিক আলোচনা] - সচলায়তন * [http://drmushfique.wordpress.com/2011/06/11/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%83-%E0%A6%85%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A7%8E-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%B6%E0%A7%87/ প্ৰসঙ্গঃ সমকামিতা আৰু মিথ্যাচাৰ] * [http://www.mukto-mona.com/Articles/Pradip_deb/proshongo_samokamita.htm প্ৰসঙ্গ সমকামিতা] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161016065448/https://mukto-mona.com/Articles/Pradip_deb/proshongo_samokamita.htm |date=2016-10-16 }} - মুক্তমনা [[শ্ৰেণী:যৌন অভিমুখিতা]] [[শ্ৰেণী:এলজিবিটি]] [[শ্ৰেণী:সমকামিতা]] 4l2cnhoizm5lmwkpu0qm1kgblb64orn 0 42167 515067 402015 2025-06-05T07:25:54Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515067 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = শিঙি মাছ <br>''Heteropneustes fossilis'' | image = Heteropneustes fossilis.jpg | image2= Hinggi.jpg | status = LC | status_system = iucn3.1 | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Actinopterygii]] | ordo = [[Siluriformes]] | familia = [[Heteropneustidae]] | genus = ''[[Heteropneustes]]'' | species = '''''H. fossilis''''' | binomial = ''Heteropneustes fossilis'' | binomial_authority = ([[Marcus Elieser Bloch|Bloch]], 1794) }} '''শিঙি মাছ'''( '''''Heteropneustes fossilis''''') এবিধ কলা-ছানেকীয়া, গোঁফ থকা বাকলিবিহীন মাছ। এই মাছ [[ভাৰত]], [[বাংলাদেশ]], [[পাকিস্তান]], [[নেপাল]], [[শ্ৰীলংকা]], [[থাইলেণ্ড]] আৰু [[ম্যানমাৰ]]ত পোৱা যায়। ভাৰতৰ কেৰালা ৰাজ্যত ইয়াক "কাদু" বা "কাৰী" নামে জনাজাত। বাংলাদেশত ইয়াক "শিং মাছ" বোলে।<ref>[http://www.en.bdfish.org/2011/09/stinging-catfish-heteropneustes-fossilis-bloch-1794/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161002051525/http://en.bdfish.org/2011/09/stinging-catfish-heteropneustes-fossilis-bloch-1794/ |date=2016-10-02 }},</ref> শ্ৰীলংকাত ইয়াক সিংহলী ভাষাত "হুঙা" বোলে।<ref>{{Cite web |title=List of Freshwater Fish of Sri Lanka |url=http://fish.mongabay.com/data/Sri_Lanka.htm |access-date=2016-09-24 |archivedate=2019-12-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191218045207/https://fish.mongabay.com/data/Sri_Lanka.htm |deadurl=yes }}</ref> শিঙি মাছ অসমৰ অতি জনপ্ৰিয় মাছ। অসমৰ খাল-বিল, পুখুৰী আদিত এই মাছৰ বসতি দেখা যায়। ==বৰ্ণনা== [[File:Heteropneustes fossilis (Stinging catfish).jpg|thumb|left|250px|শিঙি মাছ]] শিঙি মাছ সাধাৰণতে খাল, বিল, ডোঙা, নলা-নৰ্দমা, পুখুৰী আদিত পোৱা যায়। কেতিয়াবা ইহঁত বোকাৰে পূৰ্ণ নদী সমূহতো পোৱা যায়। ঘোলা, অস্পষ্ট,অন্ধকাৰ, মেটেকাৰে পূৰ্ণ পানীতো ইহঁত থাকিব পাৰে। ই প্ৰায় ৩০ ছেঃমিঃ লৈ হোৱা দেখা যায়। শিঙি মাছ মাংসভোজী আৰু চিকাৰী প্ৰকৃতিৰ। পোক-পৰুৱা, কেঁচু, শামুক, ভেকুলী বা আন সৰু মাছ ইয়াৰ খাদ্য। শিঙি মাছে বাৰিষা কালত প্ৰজনন কৰে আৰু পানীৰে পৰিপূৰ্ণ খাল বা পুখুৰীত কণী পাৰে। ঔষধি গুণ থকা বাবে এই মাছৰ যথেষ্ট চাহিদা আছে।<ref name=Fishbase>{{FishBase species|genus=Heteropneustes|species=fossilis|year=2011|month=December}}</ref> শিঙি মাছে মানুহ বা আন প্ৰাণীক বিন্ধিব পাৰে। ইয়াৰ ফিনত থকা কাঁইট আৰু বিষগ্ৰন্থীৰ বাবে জনাজাত। ই বিন্ধিলে মানুহৰ জ্বৰ পৰ্যন্ত হোৱা দেখা যায়। ==ব্যৱহাৰ== শিঙি মাছ খাদ্য হিচাপে বহুল ভাৱে ব্যৱহাৰ হয়। অসমত শিঙি মাছৰ জোল, তৰকাৰী আৰু ভজা বেছ জনপ্ৰিয়। ইয়াৰ বহুতো ঔষধি গুণো আছে। ৰক্তহীনতা ৰোগীক শিঙি মাছ খাবলৈ দিয়া হয়। শক্তিকাৰক হিচাপে ৰুগীয়া ব্যক্তি, বৃদ্ধ আৰু উঠি অহা লৰা-ছোৱালীক শিঙি মাছ খাবলৈ দিয়া হয়। বজাৰত ইয়াৰ অত্যাধিক চাহিদা আৰু বৰ্ধিত মূল্যৰ বাবে বৰ্তমান বাণিজ্যিক ভাবে এই মাছৰ উৎপাদন কৰা হয়। বাগিচা পুখুৰীতো (aquarium) এই মাছ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=Fishbase/> অসমৰ লোকজীৱনত শিঙি মাছৰ প্ৰভাৱ আছে। প্ৰচলিত জতুৱা ঠাঁচ, ফকৰা বা লোকগীত-বিহুগীতত শিঙি মাছৰ উল্লেখ পোৱা যায়। শিঙি মাছক লৈ কিছুমান লোকবিশ্বাসও জড়িত হৈ আছে। যেনে: ফল লগা লাওজাতীয় গছত শিঙি মাছৰ কাঁইট বিন্ধিলে বেছি ফল লাগে। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:মাছ]] 7wfnryvrcds2e82a4dtpx2fb02cmuj9 0 42587 515113 497060 2025-06-05T10:20:30Z Kandarpajit Kallol 6257 515113 wikitext text/x-wiki [[File:India film clapperboard.svg|thumb|right]] '''ওলিউড''' নামেৰে জনাজাত '''ওড়িয়া চিনেমা''' ভাৰতৰ [[ওড়িশা]] ৰাজ্যৰ ভুৱনেশ্বৰ আৰু কটকত নিৰ্মাণ কৰা ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ জগতৰ [[ওড়িয়া ভাষা]]ৰ চিনেমা।<ref>{{cite magazine|url=http://magazines.odisha.gov.in/Orissareview/2013/apr/engpdf/55-59.pdf|title=The New Capital at Bhubaneswar|publisher=[[Government of Odisha]]|access-date=3 January 2021|archivedate=20 October 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211020022334/http://magazines.odisha.gov.in/Orissareview/2013/apr/engpdf/55-59.pdf|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.newindianexpress.com/states/odisha/2020/jun/25/first-archives-for-odia-films-soon-2160999.html|title=First archives for Odia films soon|publisher=[[The New Indian Express]]|date=25 June 2020|access-date=3 January 2021}}</ref> ওলিউড নামটো ওড়িয়া আৰু হলিউড শব্দৰ পৰ্টমেণ্ট।<ref>{{cite web |url=http://movies.fullodisha.com/ |title=History Of Oriya Film Industry |publisher=www.fullorissa.com |access-date=23 October 2008 |archive-url= https://web.archive.org/web/20140329005828/http://movies.fullodisha.com/ |archive-date=29 March 2014|url-status=dead}}</ref> ==শিল্প হিচাপে স্বীকৃতি== ১৯৭৪ চনত ওড়িশা চৰকাৰে চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ আৰু চলচ্চিত্ৰ প্ৰদৰ্শনী ভৱন নিৰ্মাণক এটা উদ্যোগ হিচাপে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিছিল।<ref>{{cite web |title=Position of Oriya Film Industry |url=http://dff.nic.in/Position-of-Oriya-Film-Industry.asp |date= |publisher=Directorate of Film Festivals }}</ref> ওড়িশা চৰকাৰে ওড়িশাত চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ শিল্পৰ উন্নতিৰ বাবে কটকত কাৰ্যালয় আৰু ''ওড়িশা চলচ্চিত্ৰ উন্নয়ন নিগম'' স্থাপন কৰিছে। == ইতিহাস == ওড়িয়া ভাষাত শব্দহীন কথাচিত্ৰ নিৰ্মাণ হোৱা নাছিল। মোহন সুন্দৰ দেৱ গোস্বামীৰ নিৰ্দ্দেশনাত [[ৰামায়ণ]]ৰ কাহিনীৰ আধাৰত ১৯৩৬ চনত নিৰ্মিত হয় প্ৰথম ওড়িয়া কথাছবি [[সীতা বিবাহ]]। এইখন ''কামপাল মিশ্ৰ'' ৰচিত এখন নাটকৰ ওপৰত আধাৰিত আছিল। মাত্ৰ ৩০,০০০ টকাৰে নিৰ্মিত এই কথাছবি খনত ১৪টা গীত আছিল।<ref Name=oc>{{cite web |url=http://orissacinema.com/history.html |title=Orissa Cinema :: History of Orissa Cinema, Chronology of Orissa Films |publisher=orissacinema.com |access-date=23 October 2008 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080705050243/http://www.orissacinema.com/history.html |archive-date=5 July 2008 |archivedate=5 July 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080705050243/http://www.orissacinema.com/history.html |deadurl=yes }}</ref> ১৯৪৯ চনত দ্বিতীয়খন ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ ''ললিতা'' মুক্তি লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ নিৰ্দ্দেশক আছিল কল্যাণ গুপ্তা। ইয়াৰ মুখ্য ভূমিকাত আছিল লোকনাথ আৰু উমা। ১৯৫০ চনত তৃতীয় ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ ''সপ্তশয্যা'' মুক্তি লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ নিৰ্দ্দেশক আছিল কল্যাণ গুপ্তা। ইয়াত ব্যোমকেশ ত্ৰিপাঠি, অনিমা আদিয়ে অভিনয় কৰিছিল। ১৯৫০ চনত চতুৰ্থ ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ ''শ্ৰী জগন্নাথ'' মুক্তি লাভ কৰিছিল। চিত্ত ৰঞ্জন মিত্ৰ ইয়াৰ নিৰ্দ্দেশক আছিল। ইয়াৰ মুখ্য ভূমিকাত আছিল গোপাল, গ্লোৰিয়া মহান্তি আদি । ১৯৫১ তনত পঞ্চম ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ ''ৰোলস্‌-২৮'' মুক্তি লাভ কৰিছিল। ইংৰাজী নাম ব্যৱহাৰ কৰা এইখন প্ৰথম ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ। ইয়াৰ নিৰ্দ্দেশক আছিল কল্যাণ গুপ্তা। ইয়াৰ মুখ্য ভূমিকাত আছিল ৰতিকান্ত, কমলা প্ৰমুখ অভিনেতা-অভিনেত্ৰী।<ref>http://www.dharitri.com/main/top5_details/290</ref> প্ৰফুল সেনগুপ্তাৰ দ্বাৰা নিৰ্দ্দেশিত ১১তম ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ ''শ্ৰীলোকনাথ'' ছবিঠনে জাতীয় ফিল্ম পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। ১৯৬০-৭০ চনৰ ভিতৰত প্ৰশান্ত নন্দ নিৰ্দ্দেশিত ''নূআ বোউ'', ''মাটিৰ মণিষ'', ''অদিন মেঘ'' চলচ্চিত্ৰই সকলো জাতীয় ফিল্ম পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। ১৯৭৬ চনত মুক্তিলাভ কৰিছিল প্ৰথম ৰঙীন ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ ''গপ হেলে বি সত''। এই চলচ্চিত্ৰখনত সঙ্গীতজ্ঞ অক্ষয় মহন্তিৰ সঙ্গীত নিৰ্দ্দেশনাই ওড়িয়া চিনেমা জগতত নতুনত্ব আনি দিছিল।<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=aa0fwrNQ-HU OTV Memory Lane with Akshaya Mohanty: ইউটিউব]</ref> ১৯৯০ চনলৈকে সময়ছোৱাক ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰৰ "''সুবৰ্ণ যুগ''" বুলি কোৱা হয়।<ref>https://archive.is/20130624210753/http://www.odishaglitz.com/events-news/ups-and-downs-in-odia-cinema-telaram-meher-phd-research-scholar.html</ref> অমিয় ৰঞ্জন পট্টনায়ক দ্বাৰা ১৯৮৫ চনত নিৰ্মিত ''হাকিম্ বাবু'' চলচ্চিত্ৰখনে জাতীয় ফিল্ম পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। ==উপন্যাসৰ আধাৰত নিৰ্মিত কথাচিত্ৰ== বহুতো ওড়িয়া কথাচিত্ৰ উপন্যাসৰ বিষয়বস্তুক আধাৰ কৰি নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, তাৰে ভিতৰত উল্লেখযোগ্য হ'ল:<ref name="GokulsingDissanayake2013">{{cite book|author1=K. Moti Gokulsing|author2=Wimal Dissanayake|title=Routledge Handbook of Indian Cinemas|url=http://books.google.com/books?id=djUFmlFbzFkC&pg=PA66|date=17 April 2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-77284-9|pages=69–}}</ref> <ref>{{cite web|title=Oriya Movies made from Novels|url=http://incredibleorissa.com/oriyafilms/oriya-movies-made-from-novels/|publisher=incredibleorissa.com|accessdate=17 August 2015}}</ref> {{Div col|3}} * অমড়া বাট, ১৯৬৪ - বসন্ত কুমাৰী পট্টনায়ক *অভিনেত্ৰী, ১৯৬৫ - কান্‌হু চৰণ মহান্তি *মলা জন্‌হ, ১৯৬৫ - উপেন্দ্ৰ কিশোৰ দাস<ref>{{cite web|url=http://odishanewsnitidin.com/index.php?ID=20&PubId=3&schedule=2016-06-05&PageId=7662&PageNum=12|title=ঝৰণা দাস ওড়িয়া ফিল্মৰ প্ৰথম ষ্টাৰ|publisher=নিতিদিন|accessdate=10 June 2016}}{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * কা, ১৯৬৬ - কান্‌হু চৰণ মহান্তি * মাটিৰ মণিষ, ১৯৬৬ - কালিন্দী চৰণ পাণিগ্ৰাহী * অদিন মেঘ, ১৯৭০ - কুন্তলা কুমাৰী আচাৰ্য্য * কনকলতা, ১৯৭৩– নন্দ কিশোৰ বল * ধৰিত্ৰী, ১৯৭৩ - অমূল্য কুমাৰী পট্টনায়ক * সিন্দুৰ বিন্দু, ১৯৭৬ - চিন্তামণি জেনা<ref>{{cite web|title=‘সিন্দূৰ বিন্দু’ৰ কাহাণীকাৰ নাট্যকাৰ চিন্তামণি আউ নাহান্তি|url=http://sambad.in/news/keonjhar/63087.html|website=sambad.in|accessdate=5 July 2017|archive-date=9 July 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170709074107/http://www.sambad.in/news/Keonjhar/63087.html|url-status=dead|archivedate=9 July 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170709074107/http://www.sambad.in/news/Keonjhar/63087.html|deadurl=yes}}</ref> * অপৰিচিতা, ১৯৮০ - [[প্ৰতিভা ৰায়]] * টিকে হস টিকে লুহ, ১৯৮১- বিজয়িনী দাস * কাবেৰী, ১৯৮৪- গায়ত্ৰী বসু মল্লিক<ref name=TNIE220816></ref> * মায়া মিৰিগ, ১৯৮৪- বিভূতি পট্টনায়ক * ছ মাণ আঠ গুণ্ঠ, ১৯৮৬- [[ফকিৰ মোহন সেনাপতি]] * বধূ নিৰুপমা, ১৯৮৭- বিভূতি পট্টনায়ক * শাস্তি, ১৯৮৭- কান্‌হু চৰণ মহান্তি * তুণ্ড বাইদ, ১৯৮৭- কান্‌হু চৰণ মহান্তি <ref name=TNIE220816></ref> * মোক্ষ, ২০০১ - [[প্ৰতিভা ৰায়]] * গাৰে সিন্দূৰ ধাৰে লুহ, ২০০২ - বিভূতি পট্টনায়ক<ref name=TNIE220816>{{cite news|title=Odia filmmaker, actor Govind Tej passes away|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Odia-filmmaker-actor-Govind-Tej-passes-away/2016/08/18/article3585743.ece|accessdate=22 August 2016|newspaper=The New Indian Express|archive-date=19 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160819161322/http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Odia-filmmaker-actor-Govind-Tej-passes-away/2016/08/18/article3585743.ece|url-status=dead}}</ref> * চন্দ্ৰভাগা,<ref>{{cite news|last=Sahu|first=Diana|title=No Hits, Few to Remember|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/No-Hits-Few-to-Remember/2014/12/26/article2588313.ece|accessdate=17 August 2015|newspaper=The New Indian Express|archive-date=16 November 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151116204042/http://www.newindianexpress.com/states/odisha/No-Hits-Few-to-Remember/2014/12/26/article2588313.ece|url-status=dead}}</ref> ২০১৬ - [[প্ৰতিভা ৰায়]] {{div col end}} ==ওলিউডৰ লগত জড়িত ব্যক্তি== ===অভিনেতা=== * [[অনুভৱ মহান্তি]] * অৰিন্দম ৰয় * [[বাবুশান]] * বিজয় মহান্তি * [[মিহিৰ দাস]] * পপু পম্ পম্ * সব্যসাচি মিশ্ৰ * সিদ্ধাৰ্থ মহাপাত্ৰ * উত্তম মহান্তি ===অভিনেত্ৰী=== * অপৰাজিতা মহান্তি * [[অৰ্চিতা সাহু]] * [[বৰ্ষা প্ৰিয়দৰ্শিনী]] * ৰচনা ব্যানাৰ্জী * তন্দ্ৰা ৰয় * ৰিয়া দে ===কণ্ঠশিল্পী=== * অক্ষয় মহান্তি * ইৰা মহান্তি * হিউমেন সাগৰ ==প্ৰসঙ্গ পুথি== * 'ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰৰ ইতিহাস', ওড়িশা বুক ষ্টোৰ, ১৯৮৪ (১৯৩৮-১৯৮৪ৰ ভিতৰত নিৰ্মিত কথাছবি), * 'ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰৰ অজ্ঞাত অধ্যায়', ২০০৮, সংকলন: ভীম সিং, * {{cite book|title=Oriya Chalachitrara Itihas |first=Kartick Kumar |last=Ghosh |publisher=Odisha Book Store |year=1984}} Contains information on films from 1934 to 1984. ==অধিক তথ্য== * [http://books.google.co.in/books?id=OoUDGQAACAAJ&dq=SOUBHAGYABATI&source=gbs_book_other_versions_r&cad=5/ Oriya Cinema Data] *[https://www.youtube.com/watch?v=bIJjynbTUuc&t=195 দূৰদৰ্শনৰ ''সুৰভি'' ধাৰাবাহিকৰ ১০০ নং খণ্ড] * [https://web.archive.org/web/20130307180248/http://www.orissadiary.com/ShowEntertainmentNews.asp?id=27464 Orissa: Seventy-Five Years of Oriya Cinema] * https://archive.today/20130624210753/http://www.odishaglitz.com/events-news/ups-and-downs-in-odia-cinema-telaram-meher-phd-research-scholar.html * https://archive.today/20130624210811/http://www.odishaglitz.com/events-news/ufo-theatre-list-in-odisha.html ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ‎]] [[শ্ৰেণী: উৰিষ্যা]] 1b8z9vz70mcv5hqou0egfnc6kklzelh 0 42668 515009 464788 2025-06-05T03:49:20Z Kandarpajit Kallol 6257 515009 wikitext text/x-wiki {{Infobox sport | name = জলিকট্টু | image = Madurai-alanganallur-jallikattu.jpg | alt = Federation of India Animal Protection Agencies | imagesize = 250px | caption = জলিকট্টুত এজন যুৱকে এটা ষাঁড় গৰুক নিয়ন্ত্ৰণাধীন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি থকা মুহূৰ্তত | union = | nickname = এৰু থাঝুবুথল, মঞ্জু বিৰাট্টু | first = 400-100 BC<ref name="jallikattu_ebook">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=o56i5ymOIBkC&pg=PA159&dq=jallikattu+history|title=A Western Journalist on India: The Ferengi's Columns|author=François Gautier}}</ref> | firstlabel = | region = [[তামিলনাডু]], [[ভাৰত]] | registered = | clubs = | contact = | team = | mgender = নহয় | type = পৰম্পৰাগত ক্ৰীড়া | equipment = | venue = মুক্ত পথাৰ | olympic = নহয় | world = | paralympic = নহয় | obsolete = }} '''জল্লিকট্টু''' বা '''চল্লিকট্টু''' ({{Lang-en|Jallikattu}}; {{Lang-ta|சல்லிகட்டு}}) তামিলসকলৰ প্ৰাচীন পৰম্পৰাগত ক্ৰীড়া, য’ত এটি ষাঁড় গৰুক তাৰ শিঙত ধৰি পৰাস্ত কৰিব লাগে। এই খেল [[তামিলনাডু]]ৰ এক প্ৰাচীন উৎসৱ [[পোঙ্গল]] উৎসৱ উপলক্ষে আয়োজন কৰা হয়। জল্লিকট্টু শব্দটো আহিছে '''চল্লি''' (মুদ্ৰা) আৰু '''কট্টু''' (উপহাৰ)ৰ পৰা। ই এবিধ প্ৰাচীন খেল যি আজি প্ৰচলিত। জল্লিকট্টু খেলত যিবিলাক ষাঁড়গৰু ব্যৱহাৰ কৰা হয় সেইবিলাক ষাঁড়গৰুক সৰুৰে পৰাই বিশেষভাবে লালন-পালন কৰা হয়। এই খেলক তামিলনাডুৰ গৌৰৱ তথা সংস্কৃতিৰ প্ৰতীক বুলি কোৱা হয়। এই খেল ২০০০ বছৰ পুৰণি খেল যিটো তামিল সংস্কৃতিৰ সৈতে জড়িত। [[অসম]]তো এনেধৰণৰেই এক ক্ৰীড়া [[ম'হ যুঁজ]] প্ৰচলিত। ==নিষেধাজ্ঞা আৰু বিবাদ== ২০১০ চনৰ পৰা ২০১৪ চনলৈকে এই খেলত ১,১০০জন আহত আৰু ১৭ জনৰ মৃত্যু হৈছিল। বিগত দশকত দুশৰো অধিক মানুহে এই খেলত অংশগ্ৰহণ কৰি মৃত্যুবৰণ কৰিছিলে। ২০০৪ চনৰ পৰা পশু সুৰক্ষা সংস্থা পেটাই জল্লিকট্টু খেলত জীৱজন্তুৰ ওপৰত অত্যাচাৰ দৰ্শাই বিৰোধ প্ৰদৰ্শন কৰি আছিলে। আৰু পিছলৈ পেটাই এই বিষয়টো ছুপ্ৰিম কোৰ্টলৈ লৈ যায়। আদালতে ২০১৪ চনত এই খেলৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰাৰ নিৰ্ণয় শুনায়। ২০১৪ চনত জল্লিকট্টুৰ বিৰোধিতা কৰি বহু পশু কাৰ্য্যকৰ্তাই ইয়াৰ ওপৰত প্ৰতিবন্ধকতা লগাবলৈ ছুপ্ৰিম কোৰ্টৰ দ্বাৰস্থ হৈছিল। পশু ক্ৰুৰতা নিবাৰণ আইন-১৯৬০ক এই খেলে বিৰুদ্ধাচৰণ কৰাৰ বাবে ছুপ্ৰিমকোৰ্টে এক মামলাত জল্লিকট্টুক নিষিদ্ধ কৰিবলৈ ৰায়দান কৰিছিল। ২০১৬ চনৰ ৭ জানুৱাৰী তাৰিখে কেন্দ্ৰ চৰকাৰে এই খেলত ষাঁড়গৰু ব্যৱহাৰক লৈ সেউজ সঙ্কেত দি অধিসূচনা জাৰি কৰিছিল। পৰম্পৰা অনুসৰি জল্লিকট্টু খেলত ষাঁড়গৰু ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিব বুলি চৰকাৰে মতামত দিছিল। ইয়াকেলৈ কোৰ্টে চৰকাৰৰ পৰা উত্তৰ বিচৰাৰ লগতে ২০১৪ চনত সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়ে জল্লিকট্টুৰ ওপৰত লগোৱা প্ৰতিবন্ধকতাক উলঙ্ঘন কৰা নাযাব বুলি কৈছিল। ২০১৭ চনৰ ১৪ জানুৱাৰী তাৰিখে<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/news/national/supreme-court-refuses-to-vacate-stay-on-jallikattu-order/article8102180.ece|title=Supreme Court refuses to vacate stay on Jallikattu order|publisher=''The Hindu''|date=13 January 2016}}</ref> জল্লিকট্টুৰ ওপৰত থকা নিষেধাজ্ঞা উঠাই এই খেল প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ চেন্নাইৰ মাৰিনা বিচত সপক্ষবাদী বিক্ষোভকাৰীসকলে একত্ৰিতহৈ মানৱ শৃঙ্খল গঠন কৰিছিল। ইয়াত বিভিন্ন দলৰ নেতাৰ লগতে তামিল ছবিৰ বহু অভিনেতাও যোগদান কৰিছিল। ইহঁতে কেন্দ্ৰ চৰকাৰ আৰু পিপুল ফৰ দি এথিকাল ট্ৰিটমেণ্ট অফ আনিমলস (পেটা) সংগঠনৰ বিৰোধিতা কৰি শ্ল'গান দিছিল।<ref>{{cite web|title=জল্লিকট্টু ঘটনাকলৈ মাদুৰাইত ২৪০জন আটক|url=http://sambad.in/news/india-and-beyond/police-deployed-in-tamil-nadu-240-detained-in-madurai/29825.html|publisher=ସମ୍ବାଦ|accessdate=18 January 2017}}{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web|title=জল্লিকাট্টুৰ সমৰ্থনত গণ বিক্ষোভ: মাৰিনা বিচ্'ত একত্ৰিত হ'ল তিনি হাজাৰ লোক|url=http://sambad.in/news/india-and-beyond/jalikatu-3000-people-at-marina-beach/30020.html|publisher=ସମ୍ବାଦ|accessdate=18 January 2017|archivedate=20 January 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170120220115/http://www.sambad.in/news/india-and-beyond/jalikatu-3000-people-at-marina-beach/30020.html|deadurl=yes}}</ref> ==চিত্ৰ বিথিকা== <gallery> File:PLAYERS AND BULL-.jpg|জল্লিকট্টু Image:A bull being tamed in Jallikattu held in palamedu.jpg|মাদুৰাইত জল্লিকট্টু খেল </gallery> ===লগতে চাওক=== *[[ম'হ যুঁজ]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{Commons category inline|Jallikattu|জল্লিকট্টু}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ উৎসৱসমূহ]] [[শ্ৰেণী:পৰম্পৰাগত ক্ৰীড়া]] b9x0lxtt21nhg09v7eccjq0wnyxpj8f 0 43980 515008 510668 2025-06-05T03:48:18Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515008 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{Infobox person | name = মুকেশ | image = Mukesh Indian Singer.jpg | image_size = | caption = মুকেশ, ১৯৭৫ চনত | birth_name = মুকেশ চন্দ মাথুৰ | birth_date = {{Birth date|df=yes|1923|7|22}} | birth_place = [[দিল্লী]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] | death_date = {{Death date and age|df=yes|1976|8|27|1923|7|22}} | death_place = ডেট্ৰয়েট, মিচিগান, [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] | nationality = [[ভাৰতীয়]] | occupation = গায়ক | years_active = ১৯৪০–১৯৭৬ | spouse = {{marriage|সাৰল ত্ৰিবেদী ৰাইচন্দ|1946}} | other_names = সহস্ৰাব্দৰ কণ্ঠ, বিষাদৰ ৰজা (Tragedy King) | children = ৫জন (নীতিন মুকেশ আৰু অন্য ৪ জন) | relatives = নেইল নীতিন মুকেশ (নাতি) | awards = {{plainlist| * এবাৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] * তিনিবাৰ "বেংগল ফিল্ম জাৰ্ণেলিষ্টছ্ এছ’চিয়েশ্যন বঁটা" * চাৰিবাৰ "ফিল্মফেয়াৰ শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ কণ্ঠশিল্পী বঁটা" }} | signature = Mukesh Signature.svg }} '''মুকেশ চন্দ মাথুৰ''' ({{lang-mr|मुकेश}}; [[২২ জুলাই]], ১৯২৩ - [[২৭ আগষ্ট]], ১৯৭৬) এজন ভাৰতীয় হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ সঙ্গীত শিল্পী যি সংক্ষেপে '''মুকেশ''' নামেৰে পৰিচিত। হিন্দী চলচ্চিত্ৰত অসাধাৰণ অৱদানৰ বাবে তেওঁ [[মহম্মদ ৰফি]], [[মান্না দে]] আৰু [[কিশোৰ কুমাৰ|কিশোৰ কুমাৰৰ]] দৰে একেশ্ৰেণীৰ গায়ক হিচাপে গণ্য হয়।<ref>{{cite book|title= Global Bollywood: Travels of Hindi Song and Dance |last= Gopal |first= Sangita |coauthor= Sujata Moorti |year= 2008 |publisher= University of Minnesota Press|isbn= 0-8166-4579-5 |page= 94}}</ref><ref>''Encyclopedia of Indian Cinema'' by Ashish Rajadhyaksha and Paul Willemen. Oxford University Press, 1994, page 169.</ref><ref>{{cite web|url=https://doodles.google/doodle/mukeshs-93rd-birthday/ |title=Mukesh's 93rd Birthday|website=www.google.com|language=en|access-date=27 January 2018}}</ref> তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ কণ্ঠশিল্পীৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]]ত অসংখ্যবাৰ মনোনয়ন পোৱাৰ লগতে ১৯৭৩ চনত মুক্তি পোৱা "ৰজনীগন্ধা" চলচ্চিত্ৰৰ "কোই বাৰ য়ুহি দেখা হ্যায়" গীতটোত কণ্ঠ দিয়াৰ বাবে পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। তেওঁ [[ৰাজ কাপুৰ]], [[মনোজ কুমাৰ]], ফিৰোজ খান, সুনীল দত্ত আৰু [[দিলীপ কুমাৰ]]ৰ কণ্ঠ দিয়াৰ বাবেও জনপ্ৰিয় হৈছিল।<ref>{{cite web|url=https://www.hindustantimes.com/bollywood/mukesh-remembering-the-singer-with-the-midas-touch/story-kTGymf56kD6so2K4tL0dDO.html|title=Mukesh: Remembering the singer with the midas touch |author=Rohit Vats|website=[[Hindustan Times]]|date=27 August 2014|access-date=9 May 2018}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== মুকেশৰ জন্ম ১৯২৩ চনৰ ২২ জুলাই তাৰিখে [[দিল্লী]]ৰ এটা মাথুৰ কায়স্থ পৰিয়ালত হৈছিল।<ref>{{cite book|author=Abdul Jamil Khan |title=Urdu/Hindi: An Artificial Divide: African Heritage, Mesopotamian Roots, Indian Culture & Britiah Colonialism |url=https://books.google.com/books?id=nH1HBxdA1UIC&pg=PA316 |year=2006 |publisher=Algora Publishing |isbn=978-0-87586-438-9 |pages=316–}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=sIsBeVv1qDE&t=884 |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211212/sIsBeVv1qDE| archive-date=12 December 2021 |url-status=live|title=Exclusive : Neil Nitin Mukesh & Nitin Mukesh In Conversation With Karan Thapar|website=[[YouTube]] |date=23 October 2016}}{{cbignore}}</ref><ref>{{cite news |last1=Karki |first1=Tripti |date=22 July 2017 |title=Mukesh birthday special: 5 soulful songs of the Man with the Golden Voice |url=https://www.indiatvnews.com/entertainment/bollywood-mukesh-birthday-special-soulful-songs-man-with-the-golden-voice-latest-breaking-news-today-392644 |work=India TV News |access-date=11 December 2023}}</ref> তেওঁৰ পিতৃ আছিল জোৰাৱৰ চন্দ মাথুৰ, এগৰাকী অভিযন্তা, আৰু মাতৃ আছিল চন্দ্ৰাণী মাথুৰ। মুকেশ দহজন ভাই-ভনীৰ মাজত ষষ্ঠজন আছিল। তেওঁৰ ভনী সুন্দৰ প্যাৰীক সংগীত শিকাবলৈ যোৱা সংগীত শিক্ষকে মুকেশক কাষৰ কোঠাৰ পৰা শুনি থকা অৱস্থাত দেখিবলৈ পাই তেওঁকো শিকাবলৈ আৰম্ভ কৰে। মুকেশে দশম শ্ৰেণীৰ পিছতে বিদ্যালয় এৰি দিয়ে আৰু অলপ সময়ৰ বাবে সাৰ্বজনিক কামকাজ বিভাগত কাম কৰে। দিল্লীত কাম কৰি থাকোঁতে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ৰেকৰ্ড কৰাৰ জৰিয়তে সংগীতৰ প্ৰতি আগ্ৰহ আৰু দক্ষতা বিকাশ ঘটায়, লগতে বাদ্যযন্ত্ৰ বজাতো অভ্যাস কৰে।<ref name="MM">{{cite news |last1=Chobey |first1=Ankita |title=8 Life Facts about Bollywood's Golden Voice Mukesh on his Bi |url=https://mumbaimirror.indiatimes.com/entertainment/music/8-life-facts-about-bollywoods-golden-voice-mukesh-on-his-birth-anniversary/articleshow/53338576.cms |access-date=10 March 2019 |work=[[Mumbai Mirror]] |date=22 July 2016 }}</ref> == সংগীত জীৱন == মুকেশৰ কণ্ঠ প্ৰথমবাৰৰ বাবে লক্ষ্য কৰিছিল তেওঁৰ দূৰ আত্মীয় মোতিলালে, যেতিয়া মুকেশে তেওঁৰ ভনীৰ বিয়াত গান গাইছিল। মোতিলালে মুকেশক [[বম্বে]] লৈ গৈ পণ্ডিত জগন্নাথ প্ৰসাদৰ ওচৰত সংগীত শিক্ষা দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত মুকেশক হিন্দী চলচ্চিত্ৰ ''নিৰ্দোষ'' (১৯৪১)ৰ বাবে অভিনেতা-গায়ক হিচাপে নিযুক্ত কৰা হয়। ''নিৰ্দোষ'' ছবিখনত অভিনেতা-গায়ক হিচাপে তেওঁৰ প্ৰথম গান আছিল "দিল হি বুঝা হুয়া হো তো", যি নীলকণ্ঠ তিৱাৰীয়ে লিখিছিল। ১৯৪৫ চনৰ ''পেহলি নজৰ'' চলচ্চিত্ৰৰ বাবে মোতিলালৰ ওপৰত গোৱা "দিল জলতা হে তো জলনে দে" গানটো আছিল তেওঁৰ প্লেবেক গায়ক হিচাপে প্ৰথম জনপ্ৰিয় গান, যাৰ সুৰ কৰিছিল অনিল বিশ্বাসে আৰু গানৰ কলি আছিল আঃ সিতাপুৰীৰ। মুকেশ কে. এল. ছেইগলৰ ডাঙৰ অনুৰাগী আছিল, আৰু নিজৰ আৰম্ভণিৰ দিনত তেওঁ ছেইগলক অনুকৰণ কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite news|url=http://www.hindustantimes.com/bollywood/mukesh-remembering-the-singer-with-the-midas-touch/story-kTGymf56kD6so2K4tL0dDO.html|title=Mukesh: Remembering the singer with the midas touch|last=Vats|first=Rohit|date=27 August 2014|work=Hindustan Times|access-date=17 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iloveindia.com/indian-heroes/mukesh.html|title=Famous Indians – Mukesh|website=iloveindia.com|access-date=17 March 2016|archivedate=1 July 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200701182416/http://www.iloveindia.com/indian-heroes/mukesh.html|deadurl=yes}}</ref> এনে বুলি কোৱা হয় যে, যেতিয়া ছেইগলে "দিল জলতা হে..." গানটো শুনিছিল, তেওঁ কৈছিল, "আশ্চৰ্য, এইটো মই গোৱা বুলি মনত পৰে নহয়।" <ref name=":0" /> পাছত সংগীতকাৰ নৌসাদ আলিৰ সহায়ত মুকেশে নিজস্ব গায়কী শৈলী গঢ়ি তোলে। নউসাদে তেওঁৰ ছেইগল ধৰণৰ কণ্ঠৰ পৰা আঁতৰাই তেওঁৰ নিজৰ শৈলী বিকাশ ঘটাবলৈ সহায় কৰিছিল। নউসাদে তেওঁক ''আন্দাজ'' ছবিত গান গোৱাৰ সুযোগ দিছিল। আৰম্ভণিত মুকেশ [[দিলীপ কুমাৰ]]ৰ প্লেবেক কণ্ঠ আছিল আৰু [[মহম্মদ ৰফি]] আছিল [[ৰাজ কাপুৰ]]ৰ বাবে। মুকেশে নৌসাদৰ সৈতে ''অনোখি আদা'' (১৯৪৮), ''মেলা'' (১৯৪৮), আৰু ''আন্দাজ'' (১৯৪৯)-ত বহু জনপ্ৰিয় গান গাইছিল। অন্যান্য সংগীতকাৰ যেনে অনিল বিশ্বাস, শংকৰ-জয়কিশন, আৰু [[সলিল চৌধুৰী]]ে তেওঁৰ কণ্ঠত দিলীপ কুমাৰৰ বাবে বহুজনপ্ৰিয় গান ৰেকৰ্ড কৰিছিল। পিছত দিলীপ কুমাৰে [[মহম্মদ ৰফি]]ক নিজৰ প্লেবেক কণ্ঠ হিচাপে বাছি লয় আৰু মুকেশ [[ৰাজ কাপুৰ]]ৰ প্লেবেক কণ্ঠ ৰূপে প্ৰতিষ্ঠিত হয়। মুকেশে শংকৰ-জয়কিশনৰ সংগীতত সৰ্বাধিক ১৩৩টা গান গাইছিল, যাৰ পিছতেই কল্যাণজী-আনন্দজীৰ সংগীতত ৯৯টা গান আছিল। তেওঁ লাভ কৰা ৪টা [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা|ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]ৰ ভিতৰত ৩টা শংকৰ-জয়কিশনৰ সংগীতৰ গানৰ বাবে আছিল। ১৯৭৪ চনত মুকেশে ''ৰজনীগন্ধা'' (১৯৭৪) ছবিৰ "কয়ি বাৰ য়ূহি দেখা হ্যায়" গানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। তেওঁ ''অনাৰী'' (১৯৫৯)-ৰ "সব কুছ শিখা হামনে", ''পহচান'' (১৯৭০)-ৰ "সবসে বডা নাদান ৱহি হে", ''বেইমান'' (১৯৭২)-ৰ "জয় বলো বেইমান কী" আৰু ''কভী কভী'' (১৯৭৬)-ৰ "কভী কভী মেৰে দিল মে" গানসমূহৰ বাবে [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]] লাভ কৰিছিল। মুকেশে প্ৰায় ১,৩০০টা গান গাইছিল। এই সংখ্যা তেওঁৰ সমসাময়িক কিছুমান গায়কৰ তুলনাত কম হ’লেও, মুকেশে পৰিমাণৰ ওপৰত গুণমানক প্ৰাধান্য দিছিল। ১৯৭০ চনৰ দশকত তেওঁৰ গোৱা গানৰ সংখ্যা কম হোৱাৰ কাৰণ আছিল তেওঁৰ শৰীৰিক অসুস্থতা, বিশেষকৈ হৃদৰোগ।{{fact|date=August 2022}} মুকেশে কল্যাণজী-আনন্দজীৰ সংগীতত বহু প্ৰসিদ্ধ গান গাইছিল। তেওঁ কল্যাণজী-আনন্দজীৰ সংগীতত "নেয়না হে যাদু ভৰে..." (''বেন্দাৰ্দ জামানা ক্যা জানে'', ১৯৫৮), "ম্যায় হুঁ মস্ত মাদাৰী..." (''মাদাৰী'', ১৯৫৯) পৰা "চাহে আজ মুঝে নাপছন্দ কৰো" (''দাৰিন্দা'', ১৯৭৭) পৰ্যন্ত বহু গান গাইছিল। ইয়াত "ছালিয়া মেৰা নাম...", "মেৰে টুটে হুয়ে দিল ছে...", "ডুম ডুম দিগা দিগা" (''ছালিয়া'', ১৯৫৯), "মুঝকো ইস ৰাত কি তানহাই মে..." (''দিল ভি তেৰা হম ভি তেৰে'', ১৯৬০), "হম ছোড় চলে হ্যায় মেহফিল কো..." (''জী চাহতা হে''), "চল মেৰে দিল লেহৰাকে চল..." (''ইশাৰা''), "ধীৰে সে চলো..." (''জোহাৰ মেহমুদ ইন গোয়া''), "ম্যায় তো এক খ্বাব হুঁ...", "চাঁদ ছি মেহবুবা হো..." (''হিমালয় কি গোদ মে'', ১৯৬৫), "ৱক্ত কৰতা জো ৱফা..." (''দিল নে পুকাৰা''), "দিৱানো সে য়ে মত পুচ্ছো..." (''উপকাৰ''), "খুশ ৰহো হৰ খুশি হে..." (''সুহাগ ৰাত''), "হমসফৰ অব য়ে সহৰ কট যায়েগা..." (''জুৱাৰী''), "চাঁদিৰ দিৱাৰ..." আৰু "লে চল লে চল মেৰে জিৱন সাথী..." (''বিশ্বাস'', ১৯৬৯), "কই জব তুম্‌হাৰা হৃদয় তোড় দে..." (''পূৰ্ব ঔৰ পশ্চিম''), "দৰ্পন কো দেখা়..." (''উপাসনা''), "জো তুমকো হো পছন্দ..." (''সফৰ''), "মুঝে নেহী পুছনি তুমসে বীতী বাতেঁ..." (''অঞ্জান ৰাহেঁ'', ১৯৭০) আদি উল্লেখযোগ্য। তেওঁৰ কণ্ঠত গোৱা সকলো গানৰ ভিতৰত "কহিঁ দূৰ জব দিন ঢল যায়" (''আনন্দ'', ১৯৭১),<ref>{{YouTube|wTqcchaliaXRANkw|Kahin Door Jab Din Dhal Jaaye – Mukesh – Anand 1970 HD}}</ref> "এক প্যাৰ কা নগ্মা হে" (''শোৰ'', ১৯৭২), "ম্যেয়নে তেৰে লিয়ে হি সাত ৰং কে" (''আনন্দ'', ১৯৭১), "সব কুছ শিখা হামনে" (''অনাৰী'', ১৯৫৯), "জীনা এহাঁ মাৰনা এহাঁ" আৰু "কেহতা হে জোকাৰ" (''মেৰা নাম জোকাৰ'', ১৯৭১) গানসমূহ বিশেষকৈ জনপ্ৰিয়।<ref name="Movie Madaari">{{cite web|url=http://www.moviemadaari.in/2016/07/mukesh-ki-kahaani-unsung-singing-legend-hindi-cinema/|title=Mukesh Ki Kahaani-Story of the most unsung singing legend of Hindi Cinema|last=Ganguly|first=Souvik|date=22 July 2016|website=Movie Madaari| archive-url=https://web.archive.org/web/20161002011919/http://www.moviemadaari.in/2016/07/mukesh-ki-kahaani-unsung-singing-legend-hindi-cinema/| archive-date=2 October 2016 |url-status=dead}}</ref> তেওঁ ১১০টা গান [[ৰাজ কাপুৰ]]ৰ বাবে, ৪৭টা গান [[মনোজ কুমাৰ]]ৰ বাবে আৰু ২০টা গান [[দিলীপ কুমাৰ]]ৰ বাবে গাইছিল।{{fact|date=August 2022}} == অভিনেতা আৰু প্ৰযোজক হিচাপে == মুকেশে তেওঁৰ অভিনয় জীৱন আৰম্ভ কৰে ১৯৪১ চনত, ‘‘নিৰ্দোষ’’ নামৰ ছবিখনত অভিনেতা-গায়ক হিচাপে। এই চলচ্চিত্ৰত তেওঁৰ বিপৰীতে নলিনী জয়ৱন্ত আছিল। তেওঁৰ দ্বিতীয় চলচ্চিত্ৰ আছিল ‘‘আদাব অৰ্জ’’ (১৯৪৩)। মুকেশে ৰাজ কাপুৰৰ ১৯৫৩ চনৰ ‘‘আহ’’ নামৰ ছবিখনত অতিথি চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। ১৯৫৩ চনত ‘‘মাশুকা’’ ছবিখনত ছুৰাইয়াৰ বিপৰীতে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। ‘‘অনুৰাগ’’ (১৯৫৬) নামৰ ছবিখনত উষা কিৰণ আৰু মৃদুলা ৰাণীৰ বিপৰীতে অভিনয় কৰাৰ লগতে তেওঁ এই ছবিখন সহ-প্ৰযোজক আৰু সুৰকাৰো আছিল। মুকেশে ‘‘মলহাৰ’’ (১৯৫১) নামৰ এখন চলচ্চিত্ৰো প্ৰযোজনা কৰিছিল, য’ত অৰ্জুন আৰু শাম্মি কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰত আছিল।<ref>[https://www.imdb.com/name/nm0006715/bio মুকেশ], IMDb</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20030119104929/http://www.singermukesh.com/reellife.htm মুকেশৰ চলচ্চিত্ৰসমূহ], singermukesh.com</ref><ref>[http://www.thehindu.com/features/cinema/blast-from-the-past-malhar-1951/article3257837.ece অতীতৰ পৰা – মলহাৰ (১৯৫১)], ''The Hindu'' (২৯ মাৰ্চ ২০১২)। ৬ নবেম্বৰ ২০১৮ তাৰিখে সংগৃহীত।</ref> == প্ৰশংসা == মুকেশ ভাৰতৰ প্ৰসিদ্ধ স্পিন বলাৰ ভগৱত চন্দ্ৰশেখৰৰ অতি প্ৰিয় গায়ক আছিল। কেতিয়াবা খেলৰ সময়ত যদি মুকেশৰ গানৰ ধ্বনি কাণত পৰিছিল, তেতিয়া চন্দ্ৰশেখৰে হাত জোকাৰি প্ৰতিক্ৰিয়া দিয়া মুহূৰ্তত সমগ্ৰ ৰঙালৈ উল্লাস বিয়পি পৰিছিল। [[সুনীল গাভাস্কাৰ]]ে লিখিছিল যে তেওঁ কেতিয়াবা চন্দ্ৰশেখৰক উৎসাহিত কৰিবলৈ নিজেও মুকেশৰ গান গুণগুণাইছিল। চন্দ্ৰশেখৰৰ এই সংগীত প্ৰেমে দলৰ অন্য সদস্য কিৰমাণী, গুণ্ডাপ্পা বিশ্বনাথ আৰু কিছুমান সাংবাদিককো প্ৰভাৱিত কৰিছিল।<ref name="Suresh Menon">{{cite web | url=http://www.thecricketmonthly.com/story/1125092/coffee-with-chandra | title=চান্দ্ৰাৰ সৈতে কফি | publisher=[[ESPN Cricinfo]] | work=The Cricket Monthly | date=৬ নৱেম্বৰ ২০১৭ | access-date=৭ নৱেম্বৰ ২০১৭ | author=সুৰেশ মেনন}}</ref> ২০১৬ চনত গুগলে মুকেশৰ ৯৩সংখ্যক জন্মদিন উপলক্ষে তেওঁক সন্মান জনাই ডুডল প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |last=আৰ. |first=মীনাক্ষী |date=২২ জুলাই ২০১৬ |title=গুগলে মুকেশৰ ৯৩তম জন্মদিন উদযাপন কৰিলে |url=https://www.thehindu.com/entertainment/google-celebrates-mukesh-mathur-93rd-birth-anniversary/article61794035.ece |work=The Hindu |access-date=৩০ জানুৱাৰী ২০২৫}}</ref><ref>{{Cite magazine |last=সেইন |first=মানীষ |date=২২ জুলাই ২০১৬ |title=গুগল ডুডলে মুকেশৰ জন্মদিন উদযাপন |url=https://www.indiatoday.in/technology/news/story/google-doodle-celebrates-mukeshs-93rd-birthday-330657-2016-07-22 |magazine=India Today |access-date=৩০ জানুৱাৰী ২০২৫}}</ref> ২০২৪ চনত ভাৰতীয় ডাক বিভাগে তেওঁৰ ১০০সংখ্যক জন্মবাৰ্ষিকীত মুকেশক উচ্ছিত কৰিবলৈ এখন স্মাৰক ডাকটিকট প্ৰকাশ কৰে।<ref>{{cite news |title=প্ৰখ্যাত গায়ক মুকেশৰ ১০০সংখ্যক জন্মদিনত চৰকাৰৰ স্মাৰক ডাকটিকট |url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/government-issues-commemorative-stamp-in-honour-of-legendary-singer-mukesh-on-his-100th-birth-anniversary/cid/2036125 |access-date=৬ আগষ্ট ২০২৪ |agency=The Telegraph |date=২৫ জুলাই ২০২৪}}</ref><ref>{{cite news |title=১০০সংখ্যক জন্মদিনত মুকেশক সন্মান জনাই চৰকাৰৰ স্মাৰক ডাকটিকট |url=https://www.theweek.in/wire-updates/entertainment/2024/07/24/del92-singer-mukesh-stamp--rpt.html |access-date=৬ আগষ্ট ২০২৪ |agency=The Week |date=২৪ জুলাই ২০২৪}}</ref> == ব্যক্তিগত জীৱন == মুকেশে ৰাজচন্দ্ৰ ত্ৰিবেদীৰ ধনী কন্যা সৰল ত্ৰিবেদীৰ সৈতে বিবাহ কৰে।<ref name="MM"/><ref>{{cite news |title=নিতিন মুকেশে তেওঁৰ পিতৃ মুকেশৰ জীয়াই থকা গীতিময় যাত্ৰাৰ কথা স্মৰণ কৰে! |url=https://www.filmfare.com/features/nitin-mukesh-looks-back-at-his-late-father-mukeshs-illustrious-journey-28972-1.html |access-date=২২ নৱেম্বৰ ২০২০ |work=Filmfare |date=২০ জুন ২০১৮ |language=en}}</ref><ref>{{cite news |title=মুকেশক স্মৰণ – সোণালী কণ্ঠৰ মানুহজন |url=https://www.mid-day.com/articles/remembering-mukesh-the-man-with-the-golden-voice/15558173 |access-date=২২ নৱেম্বৰ ২০২০ |work=Mid Day |date=২২ জুলাই ২০১৬ |language=en}}</ref> ঘৰত থাকিবলৈ কোনো উপযুক্ত ঠাই নথকা, অনিয়মিত উপাৰ্জন, আৰু তেতিয়াৰ ভাৰতত চলচ্চিত্ৰৰ গায়কক 'অনৈতিক' পেচা হিচাপে বিবেচনা কৰা হৈছিল, এই সকলো কাৰণতে সৰলৰ পিতাৰ সন্মতি লাভ কৰা নাছিল। ফলস্বৰূপে, মুকেশ আৰু সৰলে পলাই গৈ বিবাহ কৰাত বাধ্য হয়। তেওঁলোকে ১৯৪৬ চনৰ ২২ জুলাই, মুকেশৰ ২৩তম জন্মদিনত কান্দিভলীৰ এখন মন্দিৰত বিবাহ কৰে, য'ত অভিনেতা মোতিলালৰ সহায় আৰু আৰ. ডি. মাথুৰৰ বাসভৱনৰ পৰা এই বিবাহ সম্পন্ন হয়। সেই সময়ত বহুতেই অশুভ ভবিষ্যৎবাণী কৰিছিল, বিবাহ বিচ্ছেদৰ কথা ক'লে, কিন্তু দুখ-দুৰ্দিন পাৰ হৈ দুয়োয়ে ১৯৭৬ চনৰ ২২ জুলাই তাৰিখে তেওঁলোকৰ ৩০সংখ্যক বিবাহ বাৰ্ষিকী উদযাপন কৰে, যাৰ চাৰিদিন পাছতে মুকেশ আমেৰিকালৈ যাত্ৰা কৰিছিল। এই দম্পতীত পাঞ্চটা সন্তান আছিল – ৰীতা, গায়ক নিতিন, নলিনী (মৃত্যু: ১৯৭৮), মোহনিশ আৰু নম্ৰতা (আম্ৰিতা)। অভিনেতা নীল নিতিন মুকেশ মুকেশৰ নাতি (নিতিনৰ পুত্ৰ)।<ref name="MM"/> == মৃত্যু == মুকেশৰ মৃত্যু হয় ১৯৭৬ চনৰ ২৭ আগষ্ট তাৰিখে ডেট্ৰইট, মিচিগান, আমেৰিকাত হৃদৰোগত আক্ৰান্ত হৈ। তেওঁ তাত এটা সংগীত অনুষ্ঠানত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ গৈছিল।<ref>{{Cite magazine |title='আৱাৰা হুঁ' গীতৰ গায়ক মুকেশ চন্দ মথুৰক স্মৰণ, তেওঁৰ জীৱনৰ কিছুমান তথ্য |url=https://www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/mukesh-chand-mathur-337486-2016-08-27 |magazine=India Today |date=২৭ আগষ্ট ২০১৬ |access-date=৩০ জানুৱাৰী ২০২৫}}</ref> সেই পুৱাই তেওঁ শোৱাৰ পৰা উঠি গা ধুবলৈ গৈছিল, আৰু ওলাই আহি বুকুৰ বিষৰ কথা কৈছিল। তেওঁক তৎক্ষণাত চিকিৎসালয় লৈ যোৱা হৈছিল, কিন্তু তেওঁক মৃত ঘোষণা কৰা হয়। অনুষ্ঠানৰ বাকী অংশটো [[লতা মংগেশকাৰ]] আৰু তেওঁৰ পুত্ৰ নিতিন মুকেশে সম্পন্ন কৰে।<ref>{{Cite news |last=Iyer |first=Meena |date=১৬ জুলাই ২০২৩ |title=কিয় মুকেশ এতিয়াও জনপ্ৰিয়? |url=https://www.hindustantimes.com/cities/mumbai-news/mukeshs-legacy-lives-on-world-concerts-to-celebrate-birth-centenary-of-iconic-bollywood-singer-101689448188069.html |archive-url=http://web.archive.org/web/20241216112040/https://www.hindustantimes.com/cities/mumbai-news/mukeshs-legacy-lives-on-world-concerts-to-celebrate-birth-centenary-of-iconic-bollywood-singer-101689448188069.html |archive-date=১৬ ডিচেম্বৰ ২০২৪ |work=Hindustan Times |access-date=৩০ জানুৱাৰী ২০২৫}}</ref>{{citation needed|date=February 2012}} তেওঁৰ মৃতদেহ লতা মংগেশকাৰে ভাৰতলৈ অনাইছিল, য'ত চলচ্চিত্ৰ জগতৰ বহুজন অভিনেতা, কলাকাৰ আৰু অনুৰাগীৰ উপস্থিতিত এক বিশাল শৱদাহ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়।{{Citation needed|date=January 2025}} তেওঁৰ মৃত্যুৰ খবৰ পাই অভিনেতা [[ৰাজ কাপুৰ]]ে কন্দি উঠিছিল আৰু কৈছিল, "মোৰ মাত হেৰাল" – যিটো কথা মুকেশৰ কণ্ঠৰ সৈতে ৰাজ কাপুৰৰ চলচ্চিত্ৰৰ অতি জনপ্ৰিয় গানসমূহৰ গভীৰ সংযোগৰ সাক্ষ্য বহন কৰে।<ref>{{Cite news |last=Chhibber |first=Maneesh |date=২৭ আগষ্ট ২০১৮ |title=মুকেশ: এটা অনভ্যাসযুক্ত কণ্ঠ যি আপোনাৰ জীৱন বুজাবলৈ বাধ্য কৰিছিল |url=https://theprint.in/feature/mukesh-the-untrained-voice-that-made-you-wonder-if-your-life-was-well-lived/105786/ |work=ThePrint |access-date=৩০ জানুৱাৰী ২০২৫ }}</ref> মুকেশৰ মৃত্যুৰ পাছত, তেওঁৰ যিসকল গীত তেতিয়ালৈকে মুক্তি পোৱা নাছিল, সেইবোৰ ১৯৭৭ চনত ''ধৰ্ম বীৰ'', ''অমৰ আকবৰ এন্থনী'', ''খেল খেলাড়ি কা'', ''দাৰিন্দা'' আৰু ''চান্দী সোণা'' আদি চলচ্চিত্ৰত মুক্তি দিয়া হয়। ১৯৭৮ চনতো মুকেশৰ গীত থকা ''আহুতি'', ''পৰমাত্মা'', ''তুমহাৰী কসম'' আৰু ''সত্যম শিৱম সুন্দৰম'' আদি ছবিৰ মুক্তিৰে তেওঁৰ কণ্ঠ বজাই ৰখা হয়। ''সত্যম শিৱম সুন্দৰম'' ছবিত মুকেশে তেওঁৰ অন্তিম চলচ্চিত্ৰ সংগীত ‘‘চঞ্চল শীতল নিৰ্মল কোমল’’ [[শশী কাপুৰ]]ৰ বাবে গাইছিল। ১৯৮০ৰ পৰা আৰম্ভ কৰি, মুকেশৰ কণ্ঠত বহু চলচ্চিত্ৰ মুক্তি পায়, যেনে: ''শয়তান মুজাৰিম'', ''প্ৰেমিকা'', ''পাথৰ সে টকৰ'' (১৯৮০), ''সাঁঝ কি বেলা'', ''মৈলা আঁচল'' (১৯৮১), ''আৰোহী'' (১৯৮২), ''চোৰ মণ্ডলী'' (১৯৮৩), ''নিৰ্লজ্জ'' (১৯৮৫), ''লাভ এণ্ড গড'' (১৯৮৬), ''শুভ চিন্তক'' (১৯৮৯), আৰু তেওঁৰ শেষ জনা গীতযুক্ত চলচ্চিত্ৰ ''চান্দ গ্ৰহণ'' (১৯৯৭)।<ref>{{cite news |title=মুকেশক স্মৰণ |url=https://www.dawn.com/news/1203023 |access-date=৬ ছেপ্টেম্বৰ ২০১৯ |work=DAWN.COM |date=২৭ আগষ্ট ২০১৫ |language=en}}</ref> == পুৰস্কাৰ == [[File:Mukesh 2016 postcard of India.jpg|thumb|ভাৰতৰ প্ৰসিদ্ধ গায়কসকলক উত্সৰ্গা কৰা ২০১৬ চনৰ এখন ডাকটিকত মুকেশ]] === ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ পুৰস্কাৰ === * ১৯৭৪ – ''[[ৰাজনিগন্ধা]]'' চলচ্চিত্ৰৰ "কাই বাৰ ইউঁহি দেখা হে" গীতৰ বাবে [[শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ কণ্ঠশিল্পীৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ পুৰস্কাৰ]] === ফিল্মফেয়াৰ পুৰস্কাৰ === ==== বিজয়ী ==== {| class="wikitable sortable" |- ! বছৰ ! গীত ! চলচ্চিত্ৰ ! সংগীত পৰিচালক ! গীতিকাৰ |- | ১৯৫৯ | "সব কিছু শিখা হুমনে" | ''আনাৰী'' | শংকৰ জয়কিশন | শৈলেন্দ্ৰ |- | ১৯৭০ | "সবচে বড় নাদান" | ''পহচান'' | শংকৰ জয়কিশন | বাৰ্মা মালিক |- | ১৯৭২ | "জয় বলো বেইমান কি" | ''বেইমান'' | শংকৰ জয়কিশন | বাৰ্মা মালিক |- | ১৯৭৬ | "কভি কভি মেৰে দিল মে" | ''কভি কভি'' | খাইয়াম | সাহিৰ লুধিয়ানভী |} ==== মনোনীত ==== {| class="wikitable sortable" |- ! বছৰ ! গীত ! চলচ্চিত্ৰ ! সংগীত পৰিচালক ! গীতিকাৰ |- | ১৯৬২ | "হোঠোঁ পে সাচ্চাই ৰেহতি হে" | যিস দেশ মে গঙ্গা বহতি হে | শংকৰ জয়কিশন | শৈলেন্দ্ৰ |- | ১৯৬৫ | "দোস্ত দোস্ত না ৰহা" | সঙ্গম | শংকৰ জয়কিশন | শৈলেন্দ্ৰ |- | ১৯৬৮ | "সাৱন কা মাহিনা" | মিলন | লক্ষ্মীকান্ত-প্যাৰেলাল | [[আনন্দ বক্সী]] |- | ১৯৭১ | "বস ইয়েহি অপৰাধ" | পহচান | শংকৰ জয়কিশন | নীৰজ |- | ১৯৭২ | "জানে কহাঁ গয়ে ৱো দিন" | মেৰা নাম জোকাৰ | শংকৰ জয়কিশন | হাস্‌ৰত জয়পুৰী |- | ১৯৭২ | "কহিঁ দূৰ জব দিন ঢল যায়ে" | আনন্দ | [[সলিল চৌধুৰী]] | যোগেশ |- | ১৯৭৩ | "এক পেয়াৰ কা নগ্‌মা হে" | শোৰ | লক্ষ্মীকান্ত-প্যাৰেলাল | সন্তোষ আনন্দ |- | ১৯৭৫ | "ম্যাঁ না ভুলুঙা" | ৰোটি কাপড়া অউৰ মকান | লক্ষ্মীকান্ত-প্যাৰেলাল | সন্তোষ আনন্দ |- | ১৯৭৭ | "এক দিন বিক যায়েগা" | ধৰ্ম কৰ্ম | [[আৰ. ডি. বৰ্মন]] | মজৰুহ সুলতানপুৰী |- | ১৯৭৭ | "ম্যাঁ পল দো পল কা সহায়ৰ হুঁ" | কভি কভি | খাইয়াম | সাহিৰ লুধিয়ানভী |- | ১৯৭৮ | "সুহানি চান্দনি ৰাতেঁ" | মুক্তি | [[আৰ. ডি. বৰ্মন]] | [[আনন্দ বক্সী]] |- | ১৯৭৮ | "চঞ্চল শীতল নিৰ্মল কোমল" | সত্যম শিৱম সুন্দৰম | লক্ষ্মীকান্ত-পিয়াৰেলাল | [[আনন্দ বক্সী]] |} === বেংগল ফিল্ম জাৰ্নেলিষ্টছ’ এছ’চিয়েচন পুৰস্কাৰ === '''বিজয়ী''' * ১৯৬৭ – ''তিসৰি কসম'' চলচ্চিত্ৰৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ কণ্ঠশিল্পী<ref>[https://web.archive.org/web/20071228025258/http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/196730.htm ৩০তম বাৰ্ষিক BFJA পুৰস্কাৰ]. bfjaawards.com</ref> * ১৯৬৮ – ''মিলন'' চলচ্চিত্ৰৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ কণ্ঠশিল্পী<ref>[https://web.archive.org/web/20100108050315/http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/196831.htm ৩১তম বাৰ্ষিক BFJA পুৰস্কাৰ]. bfjaawards.com</ref> * ১৯৭০ – ''সৰস্বতীচন্দ্ৰ'' চলচ্চিত্ৰৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ কণ্ঠশিল্পী<ref>[https://web.archive.org/web/20071223011312/http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/197033.htm ৩৩তম বাৰ্ষিক BFJA পুৰস্কাৰ]. bfjaawards.com</ref> == চলচ্চিত্ৰত অংশগ্ৰহণ == '''অভিনেতা হিচাপে:''' {| class="wikitable sortable" |- ! চলচ্চিত্ৰ!! বছৰ |- | নিৰ্দোষ ||১৯৪১ |- | আদাব আৰ্জ ||১৯৪৩ |- | আহ || rowspan="2" |১৯৫৩ |- | মাশুকা |- | অনুৰাগ ||১৯৫৬ |} '''গায়ক হিচাপে:''' {| class="wikitable sortable" |- ! চলচ্চিত্ৰ!! বছৰ |- | নিৰ্দোষ ||১৯৪১ |- | পেহলি নজৰ ||১৯৪৫ |- | মেলা ||১৯৪৮ |- | আগ ||১৯৪৮ |- | সুহাগ ৰাত ||১৯৪৮ |- | বিদ্যা ||১৯৪৮ |- | অনোখি আদা ||১৯৪৮ |- | আন্দাজ ||১৯৪৯ |- | বৰসাত ||১৯৪৯ |- | আৱাৰা ||১৯৫১ |- | শীশম ||১৯৫২ |- | আহ ||১৯৫৩ |- | শ্ৰী ৪২০ ||১৯৫৫ |- | অনুৰাগ ||১৯৫৬ |- | পৰ্বাৰিশ ||১৯৫৮ |- | ফিৰ সুবাহ হোয়ী ||১৯৫৮ |- | ইহুদি ||১৯৫৮ |- | আনাৰি ||১৯৫৯ |- | যিস দেশ মে গঙ্গা বহতী হে ||১৯৬১ |- | ছালিয়া ||১৯৬০ |- | বোম্বাই কা বাবু ||১৯৬০ |- | হুম হিন্দুস্তানি ||১৯৬০ |- | বাঞ্জাৰিন ||১৯৬০ |- | মেৰা ঘৰ মেৰে বাচ্চে ||১৯৬০ |- | ফুল বনেঙে অংগাৰে ||১৯৬৩ |- | আশিক ||১৯৬২ |- | ৰাজনীগন্ধা ||১৯৭৪ |- | এক দিল ছাও আফসানে ||১৯৬৩ |- | দিল হি তো হে ||১৯৬৩ |- | আকেলি মত যায়ো ||১৯৬৩ |- | পৰাস্মণি ||১৯৬৩ |- | জী চাহতা হে ||১৯৬৪ |- | সঙ্গম ||১৯৬৪ |- | ইশাৰা ||১৯৬৪ |- | ছোটি ছোটি বাতেঁ ||১৯৬৫ |- | হিমালয় কি গদ মেঁ ||১৯৬৫ |- | লাল বংলা ||১৯৬৬ |- | তিসৰী কসম ||১৯৬৬ |- | বুন্দ জো বন গয়ী মোতি ||১৯৬৭ |- | গুনাহোঁ কা দেৱতা ||১৯৬৭ |- | ৰাত অউৰ দিন ||১৯৬৭ |- | সাৰস্বতীচন্দ্ৰ ||১৯৬৮ |- | সম্পৰ্ক ||১৯৬৯ |- | বিশ্বাস ||১৯৬৯ |- | হোলি আই ৰে ||১৯৭০ |- | মেৰী নাম জোকাৰ ||১৯৭০ |- | কাটী পটাং ||১৯৭১ |- | আনন্দ ||১৯৭১ |- | এক বাৰ মুছকুৰা দো ||১৯৭২ |- | শোৰ ||১৯৭২ |- | ৰুটি কাপৰা ঔৰ মাকান ||১৯৭৪ |- | ধৰম কৰম ||১৯৭৫ |- | সন্ন্যাসী ||১৯৭৫ |- | দো জাসুস ||১৯৭৫ |- | ধৰ্মাত্মা ||১৯৭৫ |- | দস নম্বাৰী ||১৯৭৬ |- | ছোটি সি বাত ||১৯৭৬ |- | কভি কভি ||১৯৭৬ |- | দৰিন্দা ||১৯৭৭ |- | ধৰম বীৰ ||১৯৭৭ |- | আমৰ, অকল বৰ এন্থনি ||১৯৭৭ |- | সত্যম শিৱম সুন্দৰম ||১৯৭৮ |- | মেৰে হুমসফৰ ||১৯৭০ |- | দিওয়ানা ||১৯৬৭ |- | অনোখি ৰাত ||১৯৬৮ |- | আৰাউণ্ড দ্য ৱৰ্ল্ড ||১৯৬৭ |- | বান্দিনী ||১৯৬৩ |- | দেৱৰ ||১৯৬৬ |- | দিল ভি তেৰা হুম ভি তেৰে ||১৯৬০ |- | দুনিয়া না মানে ||১৯৫৯ |- | এক ৰাত ||১৯৪২ |- | ফৰ্জ ||১৯৬৭ |- | মিলন ||১৯৬৭ |- | ৰাণী ৰূপমতী ||১৯৫৭ |- | সাথী ||১৯৬৮ |- | সাবাক ||১৯৫০ |- | সাৰংগা ||১৯৬১ |- | সাসুৰাল ||১৯৬১ |- | উপকাৰ ||১৯৬৭ |- | বিশ্বাস ||১৯৬৯ |- | ইহুদি ||১৯৫৮ |- | বে-ইমান ||১৯৭২ |- | পেহচান ||১৯৭০ |- | অন্নদাতা ||১৯৭২ |} == তথ্যসূত্ৰ == {{reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == * [http://www.SingerMukesh.com গায়কমুকেশ.কম - শিল্পী মুকেশক উছৰ্গা কৰা এটি ৱেব ছাইট] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061205023545/http://singermukesh.com/ |date=2006-12-05 }} * [http://www.SingerMukesh.com/Pankaj.htm পঙ্কজ দুভেদী - মুকেশ সম্পৰ্কে] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141227212344/http://www.singermukesh.com/pankaj.htm |date=2014-12-27 }} * {{IMDb name|id=0006715}} * [http://cinepick.com/India/Mukesh.html Legends - মুকেশ] * [http://www.nagarnews.com/freehindimusic/mukesh.htm অন-লাইনত মুকেশৰ গান] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140219162439/http://www.nagarnews.com/freehindimusic/mukesh.htm |date=2014-02-19 }} {{National Film Award Best Male Playback Singer}} {{FilmfareAwardBestMaleSinger}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় কণ্ঠশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ নেপথ্য কণ্ঠশিল্পীৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] blo0bsmtzwiremfc3jqi3wxa2vs1ff7 0 45356 514996 402706 2025-06-05T03:10:06Z 2409:408A:8E3F:E915:7661:3E4E:B6BB:7134 514996 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|||name= [[চাওফা]] চ্যু-লিক-ফা<br>𑜋𑜰𑜫 𑜇𑜡 𑜏𑜢𑜤𑜰𑜫 𑜎𑜢𑜀𑜫 𑜇𑜡|title=[[চাওফা]]|titletext=|more=|image=|imgw=|alt=|caption= |succession=[[Kingdom of Assam|অসমৰ ৰজা]]|moretext=|reign=|reign-type=|consort=|coronation=|cor-type=|predecessor=|pre-type=|successor=|suc-type=|regent=|reg-type=|succession1=|moretext1=|reign1=|reign-type1=|coronation1=|cor-type1=|predecessor1=|pre-type1=|successor1=|suc-type1=|regent1=|reg-type1=|succession2=|moretext2=|reign2=|reign-type2=|coronation2=|cor-type2=|predecessor2=|pre-type2=|successor2=|suc-type2=|regent2=|reg-type2=|succession3=|moretext3=|reign3=|reign-type3=|coronation3=|cor-type3=|predecessor3=|pre-type3=|successor3=|suc-type3=|regent3=|reg-type3=|spouse=|spouse-type=|type=|spouses=|spouses-type=|issue=|issue-link=|issue-pipe=|full name=[[চাওফা]] চ্যু-লিক-ফা|era dates=|era name=|posthumous name=|temple name= |house=ছ্যু ফৈদ , [[আহোম ৰাজবংশ]] |mother=|father=|date of birth=|place of birth=|date of death=|place of death=|date of burial=|place of burial=|occupation=|signature=|signature_alt=||religion=[[আহোম ধৰ্ম]] }} {{আহোম ৰাজবংশ}} '''[[চাওফা]] চ্যু-লিক-ফা''' ({{lang-aho|𑜋𑜰𑜫 𑜇𑜡 𑜏𑜢𑜤𑜰𑜫 𑜎𑜢𑜀𑜫 𑜇𑜡}},{{lang-en|Sulikphaa}}) বা '''ৰত্নধ্বজ সিংহ''' ১৬৭৯ চনৰ পৰা ১৬৮১ চনলৈ [[আহোম ৰাজ্য]]ৰ ৰজা আছিল। [[গুৱাহাটী]] আৰু [[নামনি অসম]]ৰ আহোম ৰাজপ্ৰতিনিধি [[লালুকসোলা বৰফুকন|লালুকসোলা বৰফুকনে]] আগৰ ৰজা [[চুদৈফা]]ক আঁতৰাই চুলিক্‌ফাক ৰজা পাতোঁতে তেওঁৰ বয়স আছিল মাত্ৰ ১৪ বছৰ। এই বয়সতে ৰজা হোৱা বাবে তেওঁ ''ল'ৰা ৰজা'' নাম পাইছিল। তেওঁৰ শাসনকালত লালুকসোলা বৰফুকনে নানা দুৰ্ষ্কাৰ্য কৰিছিল। তাৰ ভিতৰত এটা আছিল [[আহোম ৰাজবংশ]]ৰ কোঁৱৰসকলৰ অংগ ক্ষত কৰা। [[তুংখুঙীয়া ফৈদ]]ৰ কোঁৱৰ [[চুপাত্‌‌‌‌ফা|গদাপাণি]] পলাই সাৰিলেও তেওঁৰ পত্নী [[জয়মতী]]ক চুলিক্‌ফাৰ সৈন্যই অমানুসিক অত্যাচাৰ চলায় আৰু কুঁৱৰী মৃত্যুমুখত পৰে। ৰাজসভাৰ বিবাদত লালুকসোলা বৰফুকনৰ হত্যাৰ পাছত কলিয়াবৰৰ মন্ত্ৰীসকলে ল'ৰা ৰজাক আঁতৰাই যোগ্য কোঁৱৰ এজনক ৰজা পাতিবলৈ মনস্থ কৰে। সেই মৰ্মে [[কামৰূপ জিলা|কামৰূপ]]ৰ ৰাণী অঞ্চলত আত্মগোপন কৰি থকা গদাপাণিক আনি ৰজা পতা হয়। চুলিক্‌ফাক নামৰূপলৈ নিৰ্বাসন দিয়া হয় আৰু পাছত মৃত্যুদণ্ড বিহা হয়। <!-- ==পূৰ্বপুৰুষ আৰু সিংহাৰোহণ== চুলিক্‌ফা আছিল আহোম ৰাজ্যৰ চামগুৰীয়া ফৈদৰ কোঁৱৰ। তেওঁৰ পূৰ্বৰ নাম চাৰুগোহাঁই। পূৰ্বৰ আহোম ৰজা [[চুহুংফা]]ৰ ভায়েক নাৰায়ণ টিপাম ৰজাৰ তেওঁ নাতিয়েক আছিল। ১৬৭৯ চনত আতন বুঢ়াগোঁহাইৰ লগত মতবিৰোধ হোৱাৰ পাছত [[গুৱাহাটী]] আৰু [[নামনি অসম]]ৰ আহোম ৰাজপ্ৰতিনিধি লালুকসোলা বৰফুকনে [[গড়গাঁও|গড়গাঁৱ]]ৰ ৰাজসভাৰ চাবিকাঠী হাতলৈ আনিবলৈ ষড়যন্ত্ৰ কৰে। Sulikphaa hailed from the Samuguria branch of the Royal [[Ahom Dynasty]]. His early name was Sarugohain. He was the grandson of Narayan Tipam Raja, who was the younger brother of the former Ahom king [[Suhung]]. In 1679 CE, after having some differences with Atan [[Burhagohain]], the prime-minister of the [[Ahom kingdom]], [[Laluksola Borphukan]], the Ahom Viceroy of [[Guwahati]] and [[Lower Assam]], decided to seize power in the Royal Court at [[Garhgaon]]. He therefore held treasonable correspondence with the Mughal Subedar of [[Bengal Subah]], [[Muhammad Azam Shah]], son of the Mughal Emperor [[Aurangzeb]], who had already married his niece Ramani Gabharu, alias Rahmat Banu, the daughter of the Ahom king [[Sutamla|Jaydhwaj Singha]], in February 1679, in order to take possession of [[Guwahati]]. In return, [[Laluksola Borphukan]] sought assistance from the [[Mughal Dynasty|Mughal]] prince against Atan [[Burhagohain]], to which the prince readily agreed. In March 1679, [[Laluksola Borphukan]] surrendered [[Guwahati]] to the [[Mughal Empire|Mughals]], and himself marched to the capital, [[Garhgaon]]. Atan [[Burhagohain]] and his supporters were taken captive. [[Laluksola Borphukan]] initially came to terms with King [[Sudoiphaa]], but when the king later tried to arrest him for his treasonable act of negotiating with the Mughals, [[Laluksola Borphukan]] deposed the monarch. The original ambition of [[Laluksola Borphukan]] was to declare himself king, but he feared opposition from the orthodox section of the Ahom nobility and Ahom priests, since by the customs of the [[Ahom kingdom]] only the members of the Royal [[Ahom Dynasty]], the direct descendants of the first Ahom king, [[Sukaphaa]], were eligible for the throne. Therefore, in order to maintain control in the court and also to satisfy the other nobles, he decided to install a prince whom he could control at will. In October 1679, he fetched Sarugohain from Samaguri, aged only fourteen years, and made him king at Barnaosal. The Ahom priest named the new king Sulikphaa, while the Hindu priest named him Ratnadhwaj Singha. On account of his youth at the time of his accession, he was commonly known among the people as Lora Raja or the Boy-King.<ref>{{harv|Gait|1906|pp=164–165}}</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 13</ref> ==Reign== ===Laluk consolidates power in the Royal Court=== After the accession of Sulikphaa to the throne, Laluksola Borphukan became Rajmantri Phukan, or Prime Minister, vested with executive power over the whole administration. Laluk then appointed his supporters to positions of responsibility. Sandikoi Neog was appointed Dakhinkulia Phukan; Bandar Chetia Phukan made Deka Phukan; Bihparua made Neog Phukan; and Jatakari Hazarika named Bhitarual Phukan. Dihingia Kari Deka and Anka, both related to Laluk, were sent down to Kaliabar with the rank of Phukans. Laluk appointed his own younger brother Bhatdhara as [[Borphukan]] and sent him down to Kaliabar. Another brother of Laluk, Marangi, was appointed [[Borbarua]]. Laluk dismissed many old officers and appointed new ones in their place. To cement the friendship of the royal house of Samuguri to which Sulikphaa or Lora Raja belonged, with the Lukhurakhun clan of which [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] was a member, the latter’s daughter, who was bald-headed, was given in marriage to Lora Raja, as well as Bhatdhara’s daughter. Laluk’s daughter was only five years old, and Bhatdhara’s daughter, described as being on the verge of youth, was twelve. These matches between minors were intended to increase Laluk’s hold on the monarch, and also to serve as a medium through which Laluk would receive prompt intimation of what was going on at the palace. The new king, Lora Raja, frequently complained about illness, so astrologers were consulted in the matter. The royal astrologers suggested the monarch should change his residence to a healthier place. Accordingly Lora Raja set up his residence at a place called Meteka.<ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 217</ref> [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] fixed his abode in its immediate vicinity. He mounted guns on the wall of his compound and lived with great vigilance and caution. The Phukans and other officers had to attend the court of the Swargadeo and the Rajmantri Phukan and pay their obeisance to both.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 172-173</ref> ===Execution of Atan Burhagohain=== Immediately after consolidating his hold on the court, Laluk Rajmantri Phukan proceeded to execute his archrival Atan [[Burhagohain]], who was held captive in Kaliabar. During the reign of the former ruler, [[Sudoiphaa]], he had been unable to obtain the approval of the monarch for the execution of Atan [[Burhagohain]]. Besides, at that time Laluk had not fully consolidated his power, and the execution of a popular and respected leader like Atan [[Burhagohain]] would place Laluk in bad odour with the nobles and the masses. But after Lora Raja became king Laluk’s position was very much strengthened, and therefore he renewed his plan for the destruction of Atan [[Burhagohain]]. “A number of men, including the Burhagohain, are confined at Kaliabar”, said Laluk. “What is Your Majesty’s intention with regard to these prisoners?” Lora Raja, who understood the drift of Laluk’s question, had no alternative but to order their execution.<ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 13-14</ref> Two emissaries, Metekatalia Khona Chaudang Barua of the [[Borgohain]] family and Rangason Chaorak Saikia of the Banchengia [[Borpatrogohain]] family, were dispatched to Kaliabar to carry out the order of execution. Atan [[Burhagohain]] and his elder brother Naobaisa Phukan were put to death in the garden of Solal Gohain in Kaliabar. Langkham Deka, son of Atan [[Burhagohain]], was taken as a prisoner to his family residence at Bahgara near [[Garhgaon]], where he was subsequently put to death under the orders of the king.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 185</ref> Meanwhile, one Dighala, son of Sukulahudu [[Burhagohain]], was appointed as the new [[Burhagohain]] of the [[Ahom kingdom]].<ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 217</ref> ===Embassy from the Mughal Subedar of Bengal; Laluk dons the Regalia=== After successfully capturing Atan [[Burhagohain]] and his supporters, Laluk sent messages to the Mughal prince Muhammad Azam expressing his intention of becoming king of the [[Ahom kingdom]] and seeking military assistance from the Mughals. Laluk also sent many gifts and presents to Muhammad Azam and his wife Ramani Gabharu, alias Rahmat Banu, who happened to be his own niece. But before the messengers arrived in [[Dhaka|Dacca]], the Mughal headquarters of [[Bengal]], Prince Azam left for [[Rajputana]] under the orders of his father, Emperor [[Aurangzeb]]. The new Mughal [[Subedar]], Nawab [[Shaista Khan]], who happened to be the brother of the famous [[Mumtaz Mahal]] and the uncle of [[Aurangzeb]], received the envoys sent by Laluk. Owing to disturbances in [[Rajputana]] and [[Deccan Plateau|Deccan]], Shaista Khan was unwilling to send a fresh military expedition to [[Assam]]. He therefore sent his own envoy Govindram along with a letter addressed to Laluk, in which Laluk was addressed as the King of [[Assam]]. This was a great occasion for Laluk Rajmantri Phukan, since Mughal envoys from the Subedar of [[Bengal]] arrived in [[Assam]] with letters and gifts specifically addressed to him, but not to the monarch, a very rare action. Laluk Rajmantri Phukan dressed himself for the occasion in the robes and ornaments worn by Ahom monarchs and decided to receive the Mughal envoy at a place called Sakbari. He removed from the royal storehouse the canopy used by the kings for the ceremony of receiving foreign ambassadors. Laluk dressed himself in the royal attire, sat under the royal canopy and thus received the Mughal envoy Govindram at Sakbari. The envoy delivered the gifts and presents sent by Shaista Khan to Laluk Rajmantri Phukan and read out the contents of the letter, in which Laluk was addressed as the king of [[Assam]]. Laluk also turned over presents and letters to his envoy Bhusan Kandali Kataki to be delivered to Nawab Shaista Khan. The Assamese envoy left for [[Dhaka|Dacca]] in the company of the Mughal envoy Govindram.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 174-181</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 14</ref> ===Mutilation of the princes of the Royal Ahom Dynasty=== After the Sakbari ceremony receiving the Mughal envoy, Laluk Rajmantri Phukan decided to take measures to realize his ambition of becoming the king of [[Assam]]. He was aware that even though he had been recognized as Raja of Assam or king of [[Assam]] by the [[Mughal Empire|Mughal]] [[Subedar]] of [[Bengal]], it was difficult to declare himself king, as the orthodox section of the Ahom nobility and common people would always consider the descendants of King [[Sukaphaa]] the rightful heirs to the throne of [[Assam]]. He also knew that Lora Raja was a mere puppet whom he could remove at will, but the other princes of royal blood, all descended from King [[Sukaphaa]], would always be an obstacle to fulfilling his goal of ascending the throne. Therefore Laluk proposed before Lora Raja to mutilate the limbs of all the able-bodied princes belonging to the Royal [[Ahom dynasty]]. The Ahoms considered their king of divine origin and the person of the monarch sacred, and any noticeable sear or blemish, even a scratch received in play, a pit of smallpox, or a wound received in action, was a bar to succession. In support of his proposal Laluk argued that in the presence of this numerous body of princes, each of whom was a potential center for insurrection and a rallying point for miscreants and rebels, no Ahom king could sit on the throne safely. After obtaining consent from Lora Raja, Laluk instituted a vigorous search for the princes and dispatched emissaries to different quarters to scour the villages and princely establishments. Those whom Laluk’s agents could lay their hands on were captured and either killed, or released after mutilation, thereby disqualifying them for succession. In order to escape from the hands of Laluk’s agents, most of the princes left their homes, lived in disguise in the houses of their relatives and friends, wandered incognito in remote districts, or even crossed the borders of [[Assam]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 186-187</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 218</ref> ===Gadapani’s flight and Jaimati’s self sacrifice=== The principal target of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]]’s campaign of massacring princes was [[Supaatphaa|Gadapani]] of the Tungkhungia royal family, first, because he was the son of [[Gobar Roja]], who had sat on the throne, thereby making his son [[Supaatphaa|Gadapani]]’s claim just and unassailable; second, because Prince [[Supaatphaa|Gadapani]] was admired for his personal vigour and energy, thereby rendering his candidature readily acceptable to the nobles and officials.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 187-188</ref> Being fully aware of [[Laluksola Borphukan|Laluk]]’s designs against him, Prince [[Supaatphaa|Gadapani]] left his ancestral home at Tungkhung and roamed from place to place as a fugitive, assuming a disguise when necessary. His two sons Lai and Lechai, aged about fourteen and twelve, were kept in a retreat in the [[Nagaland|Naga Hills]] out of fear of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]], who would not spare the lives of even minor princes. The agents of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] reported to their master their inability to trace [[Supaatphaa|Gadapani]] or obtain any information about his whereabouts. Laluk could not feel secure until he knew precisely the movements and intentions of [[Supaatphaa|Gadapani]]. His emissaries, led by one Gidagathi Hazarika of Dakhinpat, instituted a more vigorous search for [[Supaatphaa|Gadapani]] and came upon his wife Jaimati, who they thought must be aware of her husband’s refuge. It is not certain whether Jaimati really knew [[Supaatphaa|Gadapani]]’s precise whereabouts, as [[Supaatphaa|Gadapani]] used to move from one place to another. Still, when questioned about [[Supaatphaa|Gadapani]] she pleaded her ignorance of his movements. Gidagathi Hazarika was not satisfied with the answer, and he inflicted tortures on Jaimati to elicit information from her about her husband. The princess stuck to her old plea of ignorance and replied to the increasing tortures with silence and patient forbearance. She was pregnant at the time, and she finally died in the midst of her tortures.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 188-189</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 219</ref> ===Assassination of Laluk=== The incompetence of Lora Raja and the autocratic behavior of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] created a lawless situation in the [[Ahom kingdom]]. The government was now on the verge of collapse, life and property were insecure, and the [[Mughal Empire|Mughals]], who were the masters of [[Guwahati]] and [[Lower Assam]], pushed the border eastwards into the [[Ahom kingdom]]. The people in general realized the necessity of restoring the country to peace and order. The Tai Ahom priests, the Deodhais, who considered themselves to be the guardians of the throne and of the peace and prosperity of the kingdom, now took action. They thought that the gods were indignant with [[Assam]] because they had not been duly propitiated for a long time. The Deodhais therefore advised Lora Raja to offer human sacrifices to the Kechaikhaiti, alias Tamreswari Mandir, or the copper temple at [[Sadiya]]. The Bar-deodhai or chief priest said to the king, “We should offer some human sacrifices to the temple at Sadiya, since the miseries of the country and of the people do not seem to come to an end.” The king asked [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] to search for suitable men to be offered as sacrifices at the copper temple in [[Sadiya]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 199</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 14</ref> A bear now entered the compound of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] and killed two of his men. One Bhotai Deka Saikia, a Kalita by caste, from [[Nagaon District|Nagaon]], one of Laluk's retainers, killed the bear with his sword. Having seen such courage on the part of Bhotai, Laluk thought of sacrificing him at the copper temple in [[Sadiya]]. Having heard of this, Bhotai consulted with two of his colleagues, Madhav Tamuli and Aghona Kachari, saying, “If strong and healthy men are annually sacrificed to the goddess, then how will it be possible for good Hindus to survive?”<ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 14</ref> They then conspired against their master Laluk Rajmantri Phukan and obtained support from one of the prominent ministers, Dighala [[Burhagohain]]. The three men took into their confidence several women serving in Laluk’s household. With their assistance they entered Laluk's sleeping apartment by night and stabbed him to death when he was fast asleep. The ladies of the house raised a hue and cry, but they were silenced by the threat of immediate decapitation. Angara, Thokola and Jagara, the three sons of Laluk Rajmantri Phukan, were summoned to their father’s residence, together with the Jatakaria Phukan, on the pretext of a faked invitation, and killed by Bhotai and his adherents. They also put to death Chungi Hazarika. Laluk’s brother Marangi [[Borbarua]] initially escaped, but was afterwards captured by Dighala [[Burhagohain]] and imprisoned in his brother’s Hatishall or elephant stall. These events took place on Tuesday, the tenth of Agrahayan, 1602 Saka, or November 24, 1680 CE.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 199-201</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 217</ref> ===Anarchy in the Capital=== Bhotai Deka and Madha Tamuli received universal applause for putting Laluksola Borphukan to death and thereby ridding the country of a common foe and a very sinister influence. They were hailed as patriots and saviours. Encouraged by their success, the two leaders began to dictate the affairs of the capital, and no one dared to oppose their plans and actions. They brought in the personal contingent of the deceased Laluk Rajmantri Phukan and fixed their headquarters in his residence, which had all the attributes of a fortified garrison. The immediate supporters of the monarch could not view with complacency the growing influence of Bhotai and Madha, and the royalists encamped inside the palace enclosure, ready to encounter the forces of Bhotai and Madha if necessary.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 202</ref> The two leaders then began to appoint officers of their own. Gidagathi Hazarika was appointed [[Borphukan]], and Holou, grandson of Pikchai Chetia, as Gargayan Deka Phukan. These high-handed actions on the part of Bhotai and Madha militated against the authority of the Swargadeo, but no harsh measures could be adopted, as the two leaders were the idols of the people. Lora Raja’s advisers therefore proposed to deal with Bhotai and Madha with consideration and tact. The Phukans attending on the monarch sent two envoys, Madhabcharan Kataki and Ananta Kataki, to ask Bhotai and Madha to come to the palace and offer their submission to His Majesty. Bhotai Deka at first refused the invitation, as he suspected some trap for him and his supporters. But after much persuasion by his comrades, who were threatened with slaughter if he refused the king’s invitation, he accepted it. The king sent Gargayan Sandikoi Phukan to escort Bhotai Deka and his adherents to the palace. The insurgents first released Marangi [[Borbarua]] and then went to the palace. They were arrested on approaching His Majesty, however. They were then allowed to kneel down before the Swargadeo and solemnly affirm their allegiance, whereupon they were set at liberty. Bhotai Deka Saikia and Madha Tamuli were dismissed from their respective offices, however, and sent home without further punishment. Marangi [[Borbarua]] fell prostrate at the feet of the Phukans and begged for mercy. He was let off after having his ears clipped. In obedience to the orders of the king, Bhotai Deka left the capital and proceeded to his home in [[Nagaon District|Nagaon]]. As he was sailing down to Kaliabar, his boat was sighted by Hulou Deka-Phukan, who signaled to the oarsmen to steer Bhotai’s boat toward his own barge. The Phukan transferred Bhotai to his boat and told the king it was inadvisable to allow Bhotai to be at liberty unmutilated. After obtaining the king's permission, Hulou Phukan cut off Bhotai's ears and nose, put out one of his eyes, and let him return to his home in [[Nagaon district|Nagaon]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 203-204</ref> [[Laluksola Borphukan|Laluk]]’s younger brother Bhatdhara was serving in the office of [[Borphukan]] at Kaliabar when his brother was assassinated and all the above events were taking place in the capital. Bhatdhara thereupon fled Kaliabar and sought refuge in [[Mughal Empire|Mughal]]-ruled [[Guwahati]]. He requested military aid from the Mughal Subedar of [[Bengal]] against the [[Ahom kingdom]], but his requests were turned down, as the Mughals lacked enough military force in the region to invade the [[Ahom kingdom]] and wage a new war with the Ahoms. Meanwhile Lora Raja, after receiving intelligence of Bhatdhara’s flight from Kaliabar, appointed Bandar Lanmakharu Chetia as the new [[Borphukan]] and instructed him to take charge of the office of [[Borphukan]] at Kaliabar. After the series of events mentioned above, Lora Raja, on the advice of his ministers, shifted his residence from Meteka to [[Garhgaon]], the capital of the [[Ahom kingdom]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 205</ref> ===Gadapani declared king at Kaliabar=== Meanwhile, Prince [[Supaatphaa|Gadapani]], after his flight from Tungkhung, wandered from place to place disguised as Naga, as a petty trader, and sometimes as an ordinary cultivator. He wandered through the [[Nagaland|Naga hills]], [[Darrang district|Darrang]], [[Nagaon District|Nagaon]] and [[Kamrup district|Kamrup]]. Finally he sought refuge in the house of a [[Garo people|Garo]] woman at a place called Rani in [[Kamrup district|Kamrup]], wearing the garb of a common peasant and working in the fields like an ordinary cultivator.<ref>{{harv|Gait|1906|p=166}}</ref> By 1681, internal conflicts among various factions of nobles had weakened the [[Ahom kingdom]]. Lora Raja was too young and immature to have any control over his ministers, who often influenced his decisions and actions. The weakness of the [[Ahom kingdom]] was visible to the neighbouring hill tribes, who often raided the border villages of the Assamese people. Even the [[Mughal Empire|Mughals]] stationed in [[Guwahati]] often encroached on Ahom territory, and tried to interfere in the affairs of the [[Darrang|Darrang kingdom]], which was a vassal state under the Ahoms.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 209</ref> Frustrated by the inability of Lora Raja to deal with these problems, some of the Ahom nobles began to search for a capable prince for the throne. Two Ahom officers, Chenkak Gargayan Sandikoi Neog Phukan and Khamrak Charingia Phukan, who were serving under Bandar [[Borphukan]] in Kaliabar, rose to the occasion. They simultaneously established contact with [[Supaatphaa|Gadapani]] and with other prominent nobles of the royal court. The following nobles and officials of [[Garhgaon]] accordingly left for Kaliabar: Dighala [[Burhagohain]], Laithepena [[Borgohain]], Champa Paniphukan, Dihingia Alun [[Borbarua]], Chenglai Phukan and Namdangia Phukan. They declared their object to be the expulsion of the [[Mughal Empire|Mughals]] from [[Guwahati]], and thus they obtained from the monarch everything necessary for the success of their expedition. But after reaching Kaliabar the nobles and the officials from [[Garhgaon]] held meetings with Gargayan Sandikoi Phukan and Khamrak Charingia Phukan with the object of appointing a strong prince to replace Lora Raja. Gargayan Sandikoi Phukan and Khamrak Charingia Phukan supported the claims of Prince [[Supaatphaa|Gadapani]] to become king in the place of Lora Raja. All the nobles accepted the proposal except Bandar [[Borphukan]]. Even though Bandar [[Borphukan]] had married Prince Gadapani’s sister, so that they were related, Bandar [[Borphukan]] initially opposed the elevation of [[Supaatphaa|Gadapani]] to the throne. Bandar [[Borphukan]]’s spiritual guru or mentor, Chota Banamali Bapu, the Satradhikar Gosain or religious head of Dakhinpat Satra or monastery, was also the spiritual mentor of Lora Raja. Therefore Chota Banamali Bapu tried his best to dissuade Bandar [[Borphukan]] and others from rising against Lora Raja. But when all the nobles declared their support for [[Supaatphaa|Gadapani]], Bandar [[Borphukan]], with no other alternative, accepted Gadapani’s claim to the throne. Therefore on Thursday, the 20th of Sravan, 1603 Saka, or 5 August 1681 CE, [[Supaatphaa|Gadapani]] was declared king by the nobles at Kaliabar.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 211-216</ref> ==Deposition and execution== The nobles of Kaliabar then sailed up the [[Brahmaputra]] in swift boats, taking with them the newly appointed sovereign [[Supaatphaa|Gadapani]]. Having heard of the march of Gadapani and the Kaliabar nobles towards [[Garhgaon]], Ramdev Deka Gosain, the deputy Satradhikar or religious head of Dakhinpat Satra or monastery, tried to persuade the Phukans to abandon the project, to no avail. On the arrival of the Kaliabar fleet at Dakhinpat, Chota Bananali Gosain met Bandar [[Borphukan]] and asked him to give up the idea of conferring kingship on Prince [[Supaatphaa|Gadapani]], pointing out that the [[Borphukan]] and Lora Raja were fellow disciples of the Dakhinpat Satra, and that one should protect the interest of the other. The [[Borphukan]] pleaded his inability to accede to the request on the ground that [[Supaatphaa|Gadapani]] was supported by the whole body of nobles, and he alone as an individual could not deviate from the unanimous decision of his colleagues. Angered by [[Borphukan]]’s refusal, Banamali Gosain cursed [[Borphukan]], saying his power would disappear and he would lose his rank. In return, the [[Borphukan]] also cursed the Gosain, saying that the power and influence of Gosain would also end.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 218</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 220</ref> Lora Raja prepared to resist, but he had no real supporters, and as the nobles of Kaliabar and Gadapani advanced towards the Capital his army melted away.<ref>{{harv|Gait|1906|p=166}}</ref> The nobles of Kaliabar, along with [[Supaatphaa|Gadapani]], reached [[Garhgaon]] on Thursday the 27th of Sravan, 1603 Saka, or 12 August 1681 CE. The same day they deposed Lora Raja and re-affirmed their allegiance to [[Supaatphaa|Gadapani]], who now assumed the name [[Supaatphaa|Gadadhar Singha]]. Sulikphaa or Lora Raja was taken to Namrup on the pretext of being made Namrupia Raja, but he was put to death shortly afterwards.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 216</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 17</ref> ==Legacy== Sulikphaa was only fourteen years old when he was made the king of the [[Ahom Kingdom]] by [[Laluksola Borphukan]]; thus the real power behind the throne was [[Laluksola Borphukan]]. Most of the atrocities committed during the reign of Lora Raja were done by the orders of Laluk [[Borphukan]]; it is unlikely that Sulikphaa or Lora Raja, who was very young and lacked experience, could have issued such notorious orders. But since the orders were issued in his name, the common people and some of the contemporary historians considered Sulikphaa or Lora Raja as the chief motivator of all the notorious acts committed during his reign, especially the order to mutilate the princes of the Royal [[Ahom Dynasty]] and the torture and death of Jaymati Konwari, wife of Prince [[Supaatphaa|Gadapani]]. As a result, any reign of terror or dictatorship is always compared with the reign of Lora Raja in later Assamese literature. The only recorded work constructed during the reign of Lora Raja was Dauki Ali.<ref>{{harv|Gait|1906|p=166}}</ref> Lora Raja ultimately succumbed to the politics of the time and suffered the fate of his predecessors. The end of Lora Raja’s reign and the beginning of the reign of [[Supaatphaa|Gadadhar Singha]] ushered in a new era of peace and prosperity in the [[Ahom Kingdom]]. The kingdom not only emerged stronger, but also recovered [[Guwahati]] and [[Lower Assam]] from the [[Mughal Empire|Mughal]] invaders and lasted for another 145 years. --> ==তথ্যসূত্ৰ== {{refbegin}} * {{cite book |ref=harv |last=বৰবৰুৱা |first=হিতেশ্বৰ |authorlink= |title=Ahomor Din |url= |accessdate= |year=১৯৮১ |publisher=Publication Board of Assam |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} * {{cite book |ref=harv |last=Bhuyan |first=S K |authorlink= |title=Atan Burhagohain and his times |url= |accessdate= |year=1957 |publisher=Lawyers Book Stall |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} * {{cite book |ref=harv |editor-last=Bhuyan |editor-first=S K |authorlink= |title=Tunkhungia Buranji |edition=2 |url= |accessdate= |year=1968 |publisher=Lawyers Book Stall |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} * {{Citation |ref=harv |last=Gait |first=Edward A |year=1926 |title=A History of Assam |edition=2 |place=Calcutta }} * {{cite book |ref=harv |last=Gogoi |first=Padmeswar |authorlink= |title=The Tai and the Tai Kingdoms |url= |accessdate= |year=1968 |publisher=Department of Publications, Gauhati University |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} {{refend}} ==টোকা কি== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:আহোম ৰাজবংশ]] 1d1p1v2acvyfxmv53xs9myczvn9c0nq 515011 514996 2025-06-05T04:21:11Z KhiLanTzi 23530 [[Special:Contributions/2409:408A:8E3F:E915:7661:3E4E:B6BB:7134|2409:408A:8E3F:E915:7661:3E4E:B6BB:7134]] ([[User talk:2409:408A:8E3F:E915:7661:3E4E:B6BB:7134|আলোচনা]])-ই কৰা [[Special:Diff/514996|514996]] নম্বৰ সম্পাদনাটো বাতিল কৰা হৈছে 515011 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|||name= [[চাওফা]] চ্যু-লিক-ফা<br>𑜋𑜰𑜫 𑜇𑜡 𑜏𑜢𑜤𑜰𑜫 𑜎𑜢𑜀𑜫 𑜇𑜡|title=[[চাওফা]]|titletext=|more=|image=|imgw=|alt=|caption= |succession=[[Kingdom of Assam|অসমৰ ৰজা]]|moretext=|reign=|reign-type=|consort=|coronation=|cor-type=|predecessor=|pre-type=|successor=|suc-type=|regent=|reg-type=|succession1=|moretext1=|reign1=|reign-type1=|coronation1=|cor-type1=|predecessor1=|pre-type1=|successor1=|suc-type1=|regent1=|reg-type1=|succession2=|moretext2=|reign2=|reign-type2=|coronation2=|cor-type2=|predecessor2=|pre-type2=|successor2=|suc-type2=|regent2=|reg-type2=|succession3=|moretext3=|reign3=|reign-type3=|coronation3=|cor-type3=|predecessor3=|pre-type3=|successor3=|suc-type3=|regent3=|reg-type3=|spouse=|spouse-type=|type=|spouses=|spouses-type=|issue=|issue-link=|issue-pipe=|full name=[[চাওফা]] চ্যু-লিক-ফা|era dates=|era name=|posthumous name=|temple name= |house=ছ্যু ফৈদ , [[আহোম ৰাজবংশ]] |mother=|father=|date of birth=|place of birth=|date of death=|place of death=|date of burial=|place of burial=|occupation=|signature=|signature_alt=||religion=[[আহোম ধৰ্ম]] }} {{আহোম ৰাজবংশ}} '''[[চাওফা]] চ্যু-লিক-ফা''' ({{lang-aho|𑜋𑜰𑜫 𑜇𑜡 𑜏𑜢𑜤𑜰𑜫 𑜎𑜢𑜀𑜫 𑜇𑜡}},{{lang-en|Sulikphaa}}) বা '''ৰত্নধ্বজ সিংহ''' ১৬৭৯ চনৰ পৰা ১৬৮১ চনলৈ [[আহোম ৰাজ্য]]ৰ ৰজা আছিল। [[গুৱাহাটী]] আৰু [[নামনি অসম]]ৰ আহোম ৰাজপ্ৰতিনিধি [[লালুকসোলা বৰফুকন|লালুকসোলা বৰফুকনে]] আগৰ ৰজা [[চুদৈফা]]ক আঁতৰাই চুলিক্‌ফাক ৰজা পাতোঁতে তেওঁৰ বয়স আছিল মাত্ৰ ১৪ বছৰ। এই বয়সতে ৰজা হোৱা বাবে তেওঁ ''ল'ৰা ৰজা'' নাম পাইছিল। তেওঁৰ শাসনকালত লালুকসোলা বৰফুকনে নানা দুৰ্ষ্কাৰ্য কৰিছিল। তাৰ ভিতৰত এটা আছিল [[আহোম ৰাজবংশ]]ৰ কোঁৱৰসকলৰ অংগ ক্ষত কৰা। [[তুংখুঙীয়া ফৈদ]]ৰ কোঁৱৰ [[চুপাত্‌‌‌‌ফা|গদাপাণি]] পলাই সাৰিলেও তেওঁৰ পত্নী [[জয়মতী]]ক চুলিক্‌ফাৰ সৈন্যই অমানুসিক অত্যাচাৰ চলায় আৰু কুঁৱৰী মৃত্যুমুখত পৰে। ৰাজসভাৰ বিবাদত লালুকসোলা বৰফুকনৰ হত্যাৰ পাছত কলিয়াবৰৰ মন্ত্ৰীসকলে ল'ৰা ৰজাক আঁতৰাই যোগ্য কোঁৱৰ এজনক ৰজা পাতিবলৈ মনস্থ কৰে। সেই মৰ্মে [[কামৰূপ জিলা|কামৰূপ]]ৰ ৰাণী অঞ্চলত আত্মগোপন কৰি থকা গদাপাণিক আনি ৰজা পতা হয়। চুলিক্‌ফাক নামৰূপলৈ নিৰ্বাসন দিয়া হয় আৰু পাছত মৃত্যুদণ্ড বিহা হয়। <!-- ==পূৰ্বপুৰুষ আৰু সিংহাৰোহণ== চুলিক্‌ফা আছিল আহোম ৰাজ্যৰ চামগুৰীয়া ফৈদৰ কোঁৱৰ। তেওঁৰ পূৰ্বৰ নাম চাৰুগোহাঁই। পূৰ্বৰ আহোম ৰজা [[চুহুংফা]]ৰ ভায়েক নাৰায়ণ টিপাম ৰজাৰ তেওঁ নাতিয়েক আছিল। ১৬৭৯ চনত আতন বুঢ়াগোঁহাইৰ লগত মতবিৰোধ হোৱাৰ পাছত [[গুৱাহাটী]] আৰু [[নামনি অসম]]ৰ আহোম ৰাজপ্ৰতিনিধি লালুকসোলা বৰফুকনে [[গড়গাঁও|গড়গাঁৱ]]ৰ ৰাজসভাৰ চাবিকাঠী হাতলৈ আনিবলৈ ষড়যন্ত্ৰ কৰে। Sulikphaa hailed from the Samuguria branch of the Royal [[Ahom Dynasty]]. His early name was Sarugohain. He was the grandson of Narayan Tipam Raja, who was the younger brother of the former Ahom king [[Suhung]]. In 1679 CE, after having some differences with Atan [[Burhagohain]], the prime-minister of the [[Ahom kingdom]], [[Laluksola Borphukan]], the Ahom Viceroy of [[Guwahati]] and [[Lower Assam]], decided to seize power in the Royal Court at [[Garhgaon]]. He therefore held treasonable correspondence with the Mughal Subedar of [[Bengal Subah]], [[Muhammad Azam Shah]], son of the Mughal Emperor [[Aurangzeb]], who had already married his niece Ramani Gabharu, alias Rahmat Banu, the daughter of the Ahom king [[Sutamla|Jaydhwaj Singha]], in February 1679, in order to take possession of [[Guwahati]]. In return, [[Laluksola Borphukan]] sought assistance from the [[Mughal Dynasty|Mughal]] prince against Atan [[Burhagohain]], to which the prince readily agreed. In March 1679, [[Laluksola Borphukan]] surrendered [[Guwahati]] to the [[Mughal Empire|Mughals]], and himself marched to the capital, [[Garhgaon]]. Atan [[Burhagohain]] and his supporters were taken captive. [[Laluksola Borphukan]] initially came to terms with King [[Sudoiphaa]], but when the king later tried to arrest him for his treasonable act of negotiating with the Mughals, [[Laluksola Borphukan]] deposed the monarch. The original ambition of [[Laluksola Borphukan]] was to declare himself king, but he feared opposition from the orthodox section of the Ahom nobility and Ahom priests, since by the customs of the [[Ahom kingdom]] only the members of the Royal [[Ahom Dynasty]], the direct descendants of the first Ahom king, [[Sukaphaa]], were eligible for the throne. Therefore, in order to maintain control in the court and also to satisfy the other nobles, he decided to install a prince whom he could control at will. In October 1679, he fetched Sarugohain from Samaguri, aged only fourteen years, and made him king at Barnaosal. The Ahom priest named the new king Sulikphaa, while the Hindu priest named him Ratnadhwaj Singha. On account of his youth at the time of his accession, he was commonly known among the people as Lora Raja or the Boy-King.<ref>{{harv|Gait|1906|pp=164–165}}</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 13</ref> ==Reign== ===Laluk consolidates power in the Royal Court=== After the accession of Sulikphaa to the throne, Laluksola Borphukan became Rajmantri Phukan, or Prime Minister, vested with executive power over the whole administration. Laluk then appointed his supporters to positions of responsibility. Sandikoi Neog was appointed Dakhinkulia Phukan; Bandar Chetia Phukan made Deka Phukan; Bihparua made Neog Phukan; and Jatakari Hazarika named Bhitarual Phukan. Dihingia Kari Deka and Anka, both related to Laluk, were sent down to Kaliabar with the rank of Phukans. Laluk appointed his own younger brother Bhatdhara as [[Borphukan]] and sent him down to Kaliabar. Another brother of Laluk, Marangi, was appointed [[Borbarua]]. Laluk dismissed many old officers and appointed new ones in their place. To cement the friendship of the royal house of Samuguri to which Sulikphaa or Lora Raja belonged, with the Lukhurakhun clan of which [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] was a member, the latter’s daughter, who was bald-headed, was given in marriage to Lora Raja, as well as Bhatdhara’s daughter. Laluk’s daughter was only five years old, and Bhatdhara’s daughter, described as being on the verge of youth, was twelve. These matches between minors were intended to increase Laluk’s hold on the monarch, and also to serve as a medium through which Laluk would receive prompt intimation of what was going on at the palace. The new king, Lora Raja, frequently complained about illness, so astrologers were consulted in the matter. The royal astrologers suggested the monarch should change his residence to a healthier place. Accordingly Lora Raja set up his residence at a place called Meteka.<ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 217</ref> [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] fixed his abode in its immediate vicinity. He mounted guns on the wall of his compound and lived with great vigilance and caution. The Phukans and other officers had to attend the court of the Swargadeo and the Rajmantri Phukan and pay their obeisance to both.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 172-173</ref> ===Execution of Atan Burhagohain=== Immediately after consolidating his hold on the court, Laluk Rajmantri Phukan proceeded to execute his archrival Atan [[Burhagohain]], who was held captive in Kaliabar. During the reign of the former ruler, [[Sudoiphaa]], he had been unable to obtain the approval of the monarch for the execution of Atan [[Burhagohain]]. Besides, at that time Laluk had not fully consolidated his power, and the execution of a popular and respected leader like Atan [[Burhagohain]] would place Laluk in bad odour with the nobles and the masses. But after Lora Raja became king Laluk’s position was very much strengthened, and therefore he renewed his plan for the destruction of Atan [[Burhagohain]]. “A number of men, including the Burhagohain, are confined at Kaliabar”, said Laluk. “What is Your Majesty’s intention with regard to these prisoners?” Lora Raja, who understood the drift of Laluk’s question, had no alternative but to order their execution.<ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 13-14</ref> Two emissaries, Metekatalia Khona Chaudang Barua of the [[Borgohain]] family and Rangason Chaorak Saikia of the Banchengia [[Borpatrogohain]] family, were dispatched to Kaliabar to carry out the order of execution. Atan [[Burhagohain]] and his elder brother Naobaisa Phukan were put to death in the garden of Solal Gohain in Kaliabar. Langkham Deka, son of Atan [[Burhagohain]], was taken as a prisoner to his family residence at Bahgara near [[Garhgaon]], where he was subsequently put to death under the orders of the king.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 185</ref> Meanwhile, one Dighala, son of Sukulahudu [[Burhagohain]], was appointed as the new [[Burhagohain]] of the [[Ahom kingdom]].<ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 217</ref> ===Embassy from the Mughal Subedar of Bengal; Laluk dons the Regalia=== After successfully capturing Atan [[Burhagohain]] and his supporters, Laluk sent messages to the Mughal prince Muhammad Azam expressing his intention of becoming king of the [[Ahom kingdom]] and seeking military assistance from the Mughals. Laluk also sent many gifts and presents to Muhammad Azam and his wife Ramani Gabharu, alias Rahmat Banu, who happened to be his own niece. But before the messengers arrived in [[Dhaka|Dacca]], the Mughal headquarters of [[Bengal]], Prince Azam left for [[Rajputana]] under the orders of his father, Emperor [[Aurangzeb]]. The new Mughal [[Subedar]], Nawab [[Shaista Khan]], who happened to be the brother of the famous [[Mumtaz Mahal]] and the uncle of [[Aurangzeb]], received the envoys sent by Laluk. Owing to disturbances in [[Rajputana]] and [[Deccan Plateau|Deccan]], Shaista Khan was unwilling to send a fresh military expedition to [[Assam]]. He therefore sent his own envoy Govindram along with a letter addressed to Laluk, in which Laluk was addressed as the King of [[Assam]]. This was a great occasion for Laluk Rajmantri Phukan, since Mughal envoys from the Subedar of [[Bengal]] arrived in [[Assam]] with letters and gifts specifically addressed to him, but not to the monarch, a very rare action. Laluk Rajmantri Phukan dressed himself for the occasion in the robes and ornaments worn by Ahom monarchs and decided to receive the Mughal envoy at a place called Sakbari. He removed from the royal storehouse the canopy used by the kings for the ceremony of receiving foreign ambassadors. Laluk dressed himself in the royal attire, sat under the royal canopy and thus received the Mughal envoy Govindram at Sakbari. The envoy delivered the gifts and presents sent by Shaista Khan to Laluk Rajmantri Phukan and read out the contents of the letter, in which Laluk was addressed as the king of [[Assam]]. Laluk also turned over presents and letters to his envoy Bhusan Kandali Kataki to be delivered to Nawab Shaista Khan. The Assamese envoy left for [[Dhaka|Dacca]] in the company of the Mughal envoy Govindram.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 174-181</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 14</ref> ===Mutilation of the princes of the Royal Ahom Dynasty=== After the Sakbari ceremony receiving the Mughal envoy, Laluk Rajmantri Phukan decided to take measures to realize his ambition of becoming the king of [[Assam]]. He was aware that even though he had been recognized as Raja of Assam or king of [[Assam]] by the [[Mughal Empire|Mughal]] [[Subedar]] of [[Bengal]], it was difficult to declare himself king, as the orthodox section of the Ahom nobility and common people would always consider the descendants of King [[Sukaphaa]] the rightful heirs to the throne of [[Assam]]. He also knew that Lora Raja was a mere puppet whom he could remove at will, but the other princes of royal blood, all descended from King [[Sukaphaa]], would always be an obstacle to fulfilling his goal of ascending the throne. Therefore Laluk proposed before Lora Raja to mutilate the limbs of all the able-bodied princes belonging to the Royal [[Ahom dynasty]]. The Ahoms considered their king of divine origin and the person of the monarch sacred, and any noticeable sear or blemish, even a scratch received in play, a pit of smallpox, or a wound received in action, was a bar to succession. In support of his proposal Laluk argued that in the presence of this numerous body of princes, each of whom was a potential center for insurrection and a rallying point for miscreants and rebels, no Ahom king could sit on the throne safely. After obtaining consent from Lora Raja, Laluk instituted a vigorous search for the princes and dispatched emissaries to different quarters to scour the villages and princely establishments. Those whom Laluk’s agents could lay their hands on were captured and either killed, or released after mutilation, thereby disqualifying them for succession. In order to escape from the hands of Laluk’s agents, most of the princes left their homes, lived in disguise in the houses of their relatives and friends, wandered incognito in remote districts, or even crossed the borders of [[Assam]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 186-187</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 218</ref> ===Gadapani’s flight and Jaimati’s self sacrifice=== The principal target of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]]’s campaign of massacring princes was [[Supaatphaa|Gadapani]] of the Tungkhungia royal family, first, because he was the son of [[Gobar Roja]], who had sat on the throne, thereby making his son [[Supaatphaa|Gadapani]]’s claim just and unassailable; second, because Prince [[Supaatphaa|Gadapani]] was admired for his personal vigour and energy, thereby rendering his candidature readily acceptable to the nobles and officials.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 187-188</ref> Being fully aware of [[Laluksola Borphukan|Laluk]]’s designs against him, Prince [[Supaatphaa|Gadapani]] left his ancestral home at Tungkhung and roamed from place to place as a fugitive, assuming a disguise when necessary. His two sons Lai and Lechai, aged about fourteen and twelve, were kept in a retreat in the [[Nagaland|Naga Hills]] out of fear of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]], who would not spare the lives of even minor princes. The agents of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] reported to their master their inability to trace [[Supaatphaa|Gadapani]] or obtain any information about his whereabouts. Laluk could not feel secure until he knew precisely the movements and intentions of [[Supaatphaa|Gadapani]]. His emissaries, led by one Gidagathi Hazarika of Dakhinpat, instituted a more vigorous search for [[Supaatphaa|Gadapani]] and came upon his wife Jaimati, who they thought must be aware of her husband’s refuge. It is not certain whether Jaimati really knew [[Supaatphaa|Gadapani]]’s precise whereabouts, as [[Supaatphaa|Gadapani]] used to move from one place to another. Still, when questioned about [[Supaatphaa|Gadapani]] she pleaded her ignorance of his movements. Gidagathi Hazarika was not satisfied with the answer, and he inflicted tortures on Jaimati to elicit information from her about her husband. The princess stuck to her old plea of ignorance and replied to the increasing tortures with silence and patient forbearance. She was pregnant at the time, and she finally died in the midst of her tortures.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 188-189</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 219</ref> ===Assassination of Laluk=== The incompetence of Lora Raja and the autocratic behavior of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] created a lawless situation in the [[Ahom kingdom]]. The government was now on the verge of collapse, life and property were insecure, and the [[Mughal Empire|Mughals]], who were the masters of [[Guwahati]] and [[Lower Assam]], pushed the border eastwards into the [[Ahom kingdom]]. The people in general realized the necessity of restoring the country to peace and order. The Tai Ahom priests, the Deodhais, who considered themselves to be the guardians of the throne and of the peace and prosperity of the kingdom, now took action. They thought that the gods were indignant with [[Assam]] because they had not been duly propitiated for a long time. The Deodhais therefore advised Lora Raja to offer human sacrifices to the Kechaikhaiti, alias Tamreswari Mandir, or the copper temple at [[Sadiya]]. The Bar-deodhai or chief priest said to the king, “We should offer some human sacrifices to the temple at Sadiya, since the miseries of the country and of the people do not seem to come to an end.” The king asked [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] to search for suitable men to be offered as sacrifices at the copper temple in [[Sadiya]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 199</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 14</ref> A bear now entered the compound of [[Laluksola Borphukan|Laluk Rajmantri Phukan]] and killed two of his men. One Bhotai Deka Saikia, a Kalita by caste, from [[Nagaon District|Nagaon]], one of Laluk's retainers, killed the bear with his sword. Having seen such courage on the part of Bhotai, Laluk thought of sacrificing him at the copper temple in [[Sadiya]]. Having heard of this, Bhotai consulted with two of his colleagues, Madhav Tamuli and Aghona Kachari, saying, “If strong and healthy men are annually sacrificed to the goddess, then how will it be possible for good Hindus to survive?”<ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 14</ref> They then conspired against their master Laluk Rajmantri Phukan and obtained support from one of the prominent ministers, Dighala [[Burhagohain]]. The three men took into their confidence several women serving in Laluk’s household. With their assistance they entered Laluk's sleeping apartment by night and stabbed him to death when he was fast asleep. The ladies of the house raised a hue and cry, but they were silenced by the threat of immediate decapitation. Angara, Thokola and Jagara, the three sons of Laluk Rajmantri Phukan, were summoned to their father’s residence, together with the Jatakaria Phukan, on the pretext of a faked invitation, and killed by Bhotai and his adherents. They also put to death Chungi Hazarika. Laluk’s brother Marangi [[Borbarua]] initially escaped, but was afterwards captured by Dighala [[Burhagohain]] and imprisoned in his brother’s Hatishall or elephant stall. These events took place on Tuesday, the tenth of Agrahayan, 1602 Saka, or November 24, 1680 CE.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 199-201</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 217</ref> ===Anarchy in the Capital=== Bhotai Deka and Madha Tamuli received universal applause for putting Laluksola Borphukan to death and thereby ridding the country of a common foe and a very sinister influence. They were hailed as patriots and saviours. Encouraged by their success, the two leaders began to dictate the affairs of the capital, and no one dared to oppose their plans and actions. They brought in the personal contingent of the deceased Laluk Rajmantri Phukan and fixed their headquarters in his residence, which had all the attributes of a fortified garrison. The immediate supporters of the monarch could not view with complacency the growing influence of Bhotai and Madha, and the royalists encamped inside the palace enclosure, ready to encounter the forces of Bhotai and Madha if necessary.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 202</ref> The two leaders then began to appoint officers of their own. Gidagathi Hazarika was appointed [[Borphukan]], and Holou, grandson of Pikchai Chetia, as Gargayan Deka Phukan. These high-handed actions on the part of Bhotai and Madha militated against the authority of the Swargadeo, but no harsh measures could be adopted, as the two leaders were the idols of the people. Lora Raja’s advisers therefore proposed to deal with Bhotai and Madha with consideration and tact. The Phukans attending on the monarch sent two envoys, Madhabcharan Kataki and Ananta Kataki, to ask Bhotai and Madha to come to the palace and offer their submission to His Majesty. Bhotai Deka at first refused the invitation, as he suspected some trap for him and his supporters. But after much persuasion by his comrades, who were threatened with slaughter if he refused the king’s invitation, he accepted it. The king sent Gargayan Sandikoi Phukan to escort Bhotai Deka and his adherents to the palace. The insurgents first released Marangi [[Borbarua]] and then went to the palace. They were arrested on approaching His Majesty, however. They were then allowed to kneel down before the Swargadeo and solemnly affirm their allegiance, whereupon they were set at liberty. Bhotai Deka Saikia and Madha Tamuli were dismissed from their respective offices, however, and sent home without further punishment. Marangi [[Borbarua]] fell prostrate at the feet of the Phukans and begged for mercy. He was let off after having his ears clipped. In obedience to the orders of the king, Bhotai Deka left the capital and proceeded to his home in [[Nagaon District|Nagaon]]. As he was sailing down to Kaliabar, his boat was sighted by Hulou Deka-Phukan, who signaled to the oarsmen to steer Bhotai’s boat toward his own barge. The Phukan transferred Bhotai to his boat and told the king it was inadvisable to allow Bhotai to be at liberty unmutilated. After obtaining the king's permission, Hulou Phukan cut off Bhotai's ears and nose, put out one of his eyes, and let him return to his home in [[Nagaon district|Nagaon]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 203-204</ref> [[Laluksola Borphukan|Laluk]]’s younger brother Bhatdhara was serving in the office of [[Borphukan]] at Kaliabar when his brother was assassinated and all the above events were taking place in the capital. Bhatdhara thereupon fled Kaliabar and sought refuge in [[Mughal Empire|Mughal]]-ruled [[Guwahati]]. He requested military aid from the Mughal Subedar of [[Bengal]] against the [[Ahom kingdom]], but his requests were turned down, as the Mughals lacked enough military force in the region to invade the [[Ahom kingdom]] and wage a new war with the Ahoms. Meanwhile Lora Raja, after receiving intelligence of Bhatdhara’s flight from Kaliabar, appointed Bandar Lanmakharu Chetia as the new [[Borphukan]] and instructed him to take charge of the office of [[Borphukan]] at Kaliabar. After the series of events mentioned above, Lora Raja, on the advice of his ministers, shifted his residence from Meteka to [[Garhgaon]], the capital of the [[Ahom kingdom]].<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 205</ref> ===Gadapani declared king at Kaliabar=== Meanwhile, Prince [[Supaatphaa|Gadapani]], after his flight from Tungkhung, wandered from place to place disguised as Naga, as a petty trader, and sometimes as an ordinary cultivator. He wandered through the [[Nagaland|Naga hills]], [[Darrang district|Darrang]], [[Nagaon District|Nagaon]] and [[Kamrup district|Kamrup]]. Finally he sought refuge in the house of a [[Garo people|Garo]] woman at a place called Rani in [[Kamrup district|Kamrup]], wearing the garb of a common peasant and working in the fields like an ordinary cultivator.<ref>{{harv|Gait|1906|p=166}}</ref> By 1681, internal conflicts among various factions of nobles had weakened the [[Ahom kingdom]]. Lora Raja was too young and immature to have any control over his ministers, who often influenced his decisions and actions. The weakness of the [[Ahom kingdom]] was visible to the neighbouring hill tribes, who often raided the border villages of the Assamese people. Even the [[Mughal Empire|Mughals]] stationed in [[Guwahati]] often encroached on Ahom territory, and tried to interfere in the affairs of the [[Darrang|Darrang kingdom]], which was a vassal state under the Ahoms.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 209</ref> Frustrated by the inability of Lora Raja to deal with these problems, some of the Ahom nobles began to search for a capable prince for the throne. Two Ahom officers, Chenkak Gargayan Sandikoi Neog Phukan and Khamrak Charingia Phukan, who were serving under Bandar [[Borphukan]] in Kaliabar, rose to the occasion. They simultaneously established contact with [[Supaatphaa|Gadapani]] and with other prominent nobles of the royal court. The following nobles and officials of [[Garhgaon]] accordingly left for Kaliabar: Dighala [[Burhagohain]], Laithepena [[Borgohain]], Champa Paniphukan, Dihingia Alun [[Borbarua]], Chenglai Phukan and Namdangia Phukan. They declared their object to be the expulsion of the [[Mughal Empire|Mughals]] from [[Guwahati]], and thus they obtained from the monarch everything necessary for the success of their expedition. But after reaching Kaliabar the nobles and the officials from [[Garhgaon]] held meetings with Gargayan Sandikoi Phukan and Khamrak Charingia Phukan with the object of appointing a strong prince to replace Lora Raja. Gargayan Sandikoi Phukan and Khamrak Charingia Phukan supported the claims of Prince [[Supaatphaa|Gadapani]] to become king in the place of Lora Raja. All the nobles accepted the proposal except Bandar [[Borphukan]]. Even though Bandar [[Borphukan]] had married Prince Gadapani’s sister, so that they were related, Bandar [[Borphukan]] initially opposed the elevation of [[Supaatphaa|Gadapani]] to the throne. Bandar [[Borphukan]]’s spiritual guru or mentor, Chota Banamali Bapu, the Satradhikar Gosain or religious head of Dakhinpat Satra or monastery, was also the spiritual mentor of Lora Raja. Therefore Chota Banamali Bapu tried his best to dissuade Bandar [[Borphukan]] and others from rising against Lora Raja. But when all the nobles declared their support for [[Supaatphaa|Gadapani]], Bandar [[Borphukan]], with no other alternative, accepted Gadapani’s claim to the throne. Therefore on Thursday, the 20th of Sravan, 1603 Saka, or 5 August 1681 CE, [[Supaatphaa|Gadapani]] was declared king by the nobles at Kaliabar.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 211-216</ref> ==Deposition and execution== The nobles of Kaliabar then sailed up the [[Brahmaputra]] in swift boats, taking with them the newly appointed sovereign [[Supaatphaa|Gadapani]]. Having heard of the march of Gadapani and the Kaliabar nobles towards [[Garhgaon]], Ramdev Deka Gosain, the deputy Satradhikar or religious head of Dakhinpat Satra or monastery, tried to persuade the Phukans to abandon the project, to no avail. On the arrival of the Kaliabar fleet at Dakhinpat, Chota Bananali Gosain met Bandar [[Borphukan]] and asked him to give up the idea of conferring kingship on Prince [[Supaatphaa|Gadapani]], pointing out that the [[Borphukan]] and Lora Raja were fellow disciples of the Dakhinpat Satra, and that one should protect the interest of the other. The [[Borphukan]] pleaded his inability to accede to the request on the ground that [[Supaatphaa|Gadapani]] was supported by the whole body of nobles, and he alone as an individual could not deviate from the unanimous decision of his colleagues. Angered by [[Borphukan]]’s refusal, Banamali Gosain cursed [[Borphukan]], saying his power would disappear and he would lose his rank. In return, the [[Borphukan]] also cursed the Gosain, saying that the power and influence of Gosain would also end.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 218</ref><ref>Hiteswar Barbaruah, ''Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms'', 1981, page 220</ref> Lora Raja prepared to resist, but he had no real supporters, and as the nobles of Kaliabar and Gadapani advanced towards the Capital his army melted away.<ref>{{harv|Gait|1906|p=166}}</ref> The nobles of Kaliabar, along with [[Supaatphaa|Gadapani]], reached [[Garhgaon]] on Thursday the 27th of Sravan, 1603 Saka, or 12 August 1681 CE. The same day they deposed Lora Raja and re-affirmed their allegiance to [[Supaatphaa|Gadapani]], who now assumed the name [[Supaatphaa|Gadadhar Singha]]. Sulikphaa or Lora Raja was taken to Namrup on the pretext of being made Namrupia Raja, but he was put to death shortly afterwards.<ref>S. K. Bhuyan, ''Atan Buragohain and His Times'', Lawyers book stall, 1957, page 216</ref><ref>Dr. S.K. Bhuyan, ''Tunkhungia Buranji or A History of Assam (1681-1826)'', second edition 1968, Department of Historical and Antiquarian Studies in Assam, Guwahati, page 17</ref> ==Legacy== Sulikphaa was only fourteen years old when he was made the king of the [[Ahom Kingdom]] by [[Laluksola Borphukan]]; thus the real power behind the throne was [[Laluksola Borphukan]]. Most of the atrocities committed during the reign of Lora Raja were done by the orders of Laluk [[Borphukan]]; it is unlikely that Sulikphaa or Lora Raja, who was very young and lacked experience, could have issued such notorious orders. But since the orders were issued in his name, the common people and some of the contemporary historians considered Sulikphaa or Lora Raja as the chief motivator of all the notorious acts committed during his reign, especially the order to mutilate the princes of the Royal [[Ahom Dynasty]] and the torture and death of Jaymati Konwari, wife of Prince [[Supaatphaa|Gadapani]]. As a result, any reign of terror or dictatorship is always compared with the reign of Lora Raja in later Assamese literature. The only recorded work constructed during the reign of Lora Raja was Dauki Ali.<ref>{{harv|Gait|1906|p=166}}</ref> Lora Raja ultimately succumbed to the politics of the time and suffered the fate of his predecessors. The end of Lora Raja’s reign and the beginning of the reign of [[Supaatphaa|Gadadhar Singha]] ushered in a new era of peace and prosperity in the [[Ahom Kingdom]]. The kingdom not only emerged stronger, but also recovered [[Guwahati]] and [[Lower Assam]] from the [[Mughal Empire|Mughal]] invaders and lasted for another 145 years. --> ==তথ্যসূত্ৰ== {{refbegin}} * {{cite book |ref=harv |last=বৰবৰুৱা |first=হিতেশ্বৰ |authorlink= |title=Ahomor Din |url= |accessdate= |year=১৯৮১ |publisher=Publication Board of Assam |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} * {{cite book |ref=harv |last=Bhuyan |first=S K |authorlink= |title=Atan Burhagohain and his times |url= |accessdate= |year=1957 |publisher=Lawyers Book Stall |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} * {{cite book |ref=harv |editor-last=Bhuyan |editor-first=S K |authorlink= |title=Tunkhungia Buranji |edition=2 |url= |accessdate= |year=1968 |publisher=Lawyers Book Stall |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} * {{Citation |ref=harv |last=Gait |first=Edward A |year=1926 |title=A History of Assam |edition=2 |place=Calcutta }} * {{cite book |ref=harv |last=Gogoi |first=Padmeswar |authorlink= |title=The Tai and the Tai Kingdoms |url= |accessdate= |year=1968 |publisher=Department of Publications, Gauhati University |location=Guwahati |isbn= |page= |pages=}} {{refend}} ==টোকা== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:আহোম ৰাজবংশ]] hj96rhffdu8cvcwbe0brxkwt9dak1nx 0 50885 515138 434139 2025-06-05T10:50:51Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515138 wikitext text/x-wiki {{Infobox sportsperson | name = সাইখোম মীৰাবাই চানু | image = Saikhom Mirabai Chanu.jpg | image_size = 250px | caption = ২০১৬ [[দক্ষিণ এছিয় ক্ৰীড়া]] সমাৰোহত মীৰাবাই চানু | nationality ={{IND}} | residence = [[মণিপুৰ]], ভাৰত | birth_date = {{birth date and age|1994|8|8|df=yes}} | birth_place = নংপক কাকছিং, [[পূব ইম্ফল জিলা]], [[মণিপুৰ]], ভাৰত | height = ১.৫০ মিটাৰ | weight = ৪৮ কেজি | country = ভাৰত | sport = ভাৰোত্তোলন | event = ৪৮ কেজি | coach = [[কুঞ্জৰাণী দেৱী]] | worlds = | olympics = | pb = | medaltemplates = {{MedalSport|মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন}} {{MedalCountry|{{IND}}}} {{MedalOlympic}} [[File:Olympic rings.svg|center|80px]] {{MedalSilver|২০২০ টকিঅ'|৪৯ কেজি}} {{MedalCompetition|বিশ্ব ভাৰোত্তোলন চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalGold|২০১৭ এনাহাইম|৪৮ কেজি}} {{MedalCompetition|এছিয়ান চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalBronze|২০২০ টাস্ককেণ্ট|৪৯ কেজি}} {{MedalCompetition|কমনৱেলথ গেমছ}} {{MedalGold|২০২২ বাৰ্মিংহাম|৪৯ কেজি}} {{MedalGold|২০১৮ গোল্ডকষ্ট|৪৮ কেজি}} {{MedalSilver|২০১৪ গ্লাছগ'|৪৮ কেজি}} {{MedalComp|কমনৱেলথ ভাৰোত্তোলন চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalGold|২০১২ পেনাং|৪৮ কেজি}} {{MedalGold|২০১৭ গোল্ডকষ্ট|৪৮ কেজি}} {{MedalGold|২০১৯ আপিয়া|৪৯ কেজি}} {{MedalSilver|২০১৫ পুনে|৪৮ কেজি}}}} '''সাইখোম মীৰাবাই চানু''' ({{lang-en|Saikhom Mirabai Chanu}}, জন্ম: ৮ আগষ্ট ১৯৯৪) এগৰাকী ভাৰতীয় ভাৰোত্তোলক। তেওঁ আন্তৰ্জাতিক ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। তেওঁ বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপ আৰু কমনৱেলথ গেমছত কেইবাবাৰো পদক লাভ কৰিছে। ২০১৮ চনত [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁক ক্ৰীড়া ক্ষেত্ৰৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান [[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]] প্ৰদান কৰিছিল। একে বছৰে তেওঁ ভাৰতৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মশ্ৰী]] লাভ কৰে। তেওঁ ২০১৪ চনত গ্লাছগ'ত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰিছিল। আকৌ ২০১৮ চনত [[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ গোল্ডকষ্টত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত অভিলেখ সৃষ্টি কৰি সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল। তেওঁৰ ২০১৭ চনত [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ এনাহাইমত অনুষ্ঠিত বিশ্ব ভাৰোত্তোলন চেম্পিয়নশ্বিপত সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল। তেওঁ ২০২১ চনত [[জাপান]]ৰ টকিঅ'ত অনুষ্ঠিত ২০২০ চনৰ [[অলিম্পিক]]ত মহিলাৰ ৪৯ কিলোগ্ৰাম ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰে।<ref name="Silver">{{cite news | url=https://thenewsglory.com/mirabai-wins-first-medal-for-india-at-tokyo-olympics/ | title=Mirabai wins first medal for India at Tokyo Olympics | date=24th July, 2021 | accessdate=24 July 2021 | archivedate=24 July 2021 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20210724163736/https://thenewsglory.com/mirabai-wins-first-medal-for-india-at-tokyo-olympics/ | deadurl=yes }}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ১৯৯৪ চনৰ ৮ আগষ্টত মণিপুৰৰ ৰাজধানী ইম্ফলত অৱস্থিত নংপক কাকচিঙৰ এটা [[মেইতেই ভাষা|মেইতেই]] পৰিয়ালত মীৰাবাইৰ জন্ম হৈছিল। জীৱনৰ আদিছোৱা বয়সতেই পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে মীৰাবাইৰ শক্তি-সামৰ্থ চিনাক্ত কৰিছিল। জ্যেষ্ঠ ভ্ৰাতৃৰ বাবে কষ্টসাধ্য এবোজা খৰি মীৰাবাইয়ে হেলাৰঙে দাঙি ঘৰলৈ লৈ আহিব পাৰিছিল।<ref>{{Cite web|date=2021-07-24|title=Explained: Mirabai's Olympic medal, and why Manipur is churning out world-class weightlifters|url=https://indianexpress.com/article/explained/mirabai-saikom-chanu-silver-medal-tokyo-olympics-explained-7420127/|access-date=2021-07-24|website=The Indian Express|language=en}}</ref> ==ক্ৰীড়া জীৱন== তেওঁ ২০১৪ চনৰ গ্লাছগ'ত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছত ৪৮ কেজি শাখাত ৰূপৰ পদক লাভ কৰিছিল।<ref>{{cite web|url=http://zeenews.india.com/sports/commonwealth-games-2014/lifter-sanjita-chanu-wins-india-s-first-gold-medal-at-2014-commonwealth-games_792347.html|title=Lifter Sanjita Khumukcham wins India`s first gold medal at 2014 Commonwealth Games|date=24 July 2014|publisher=}}</ref> মীৰাবাই চানুয়ে ২০১৬ ৰিঅ' অলিম্পিকত মহিলাৰ ৪৮ কেজিৰ শাখালৈ অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অৰ্হতা অৰ্জন কৰিছিল। কিন্তু তেওঁ ইয়াত বিশেষ ফল দেখুৱাব নোৱাৰিলে।<ref>{{cite news|title=Rio Olympics 2016: India’s Saikhom Mirabai Chanu fails to complete weightlifting event|url=http://www.firstpost.com/sports/rio-olympics-2016-indias-saikhom-mirabai-chanu-fails-to-complete-weightlifting-event-2940026.html|accessdate=8 August 2016|publisher=First Post|date=7 August 2016}}</ref> তেওঁ ২০১৭ চনত [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ কেলিফৰ্ণিয়াৰ এনাহাইমত অনুষ্ঠিত বিশ্ব ভাৰোত্তলন চেম্পিয়নশ্বিপত ৪৮ কেজি শাখাত সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল।<ref>{{cite web|url=https://m.timesofindia.com/sports/more-sports/others/mirabai-chanu-wins-gold-at-world-weightlifting-championships/articleshow/61859324.cms|title=Mirabai Chanu wins gold at world Weightlifting Championships|date=30 November 2017|publisher=}}</ref> এই প্ৰতিযোগিতাত তেওঁ ১৯৪ কেজি ভাৰোত্তোলন কৰি অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছিল। তেওঁ ২০১৪ চনত গ্লাছগ'ত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰিছিল। আকৌ ২০১৮ চনত অষ্ট্ৰেলিয়াৰ গোল্ডকষ্টত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত অভিলেখ সৃষ্টি কৰি সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news|url=http://indianexpress.com/article/sports/commonwealth-games/cwg-2018-live-score-mirabai-chanu-weightlifting-live-streaming-5124033/|title=Mirabai Won Gold|last=|first=|date=|work=|access-date=}}</ref><ref>https://www.firstpost.com/sports/commonwealth-games-2018-cwg-2018-gold-coast-live-updates-mirabai-chanu-wins-indias-first-gold-medal-4418861.html/amp</ref> তেওঁ ইয়াত ১৯৬ কেজি ভাৰোত্তলন কৰি কমনৱেলথ গেমছৰ অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছিল। এইটো তেওঁৰ ব্যক্তিগত শ্ৰেষ্ঠ প্ৰদৰ্শন। চানুয়ে ২০২০ টকিঅ' অলিম্পিকত মহিলাৰ ৪৯ কেজিৰ শাখাত অংশগ্ৰহণ কৰি ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হয়।<ref name="Silv">{{cite news | url=https://www.indianexpres.in/2021/07/24/mirabai-sanu-wins-silver-%E0%AE%87%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D-indias-first-medal-at-tokyo-olympics-mirabai-chanu-wins-silver-medal/ | title=Mirabai Sanu wins silver இந்தியாவின் India’s first medal at Tokyo Olympics! | 3=mirabai chanu wins silver medal in tokyo olympics | date=24th July 2021 | agency=Indian Express | accessdate=24 July 2021 | archivedate=24 July 2021 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20210724170742/https://www.indianexpres.in/2021/07/24/mirabai-sanu-wins-silver-%E0%AE%87%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D-indias-first-medal-at-tokyo-olympics-mirabai-chanu-wins-silver-medal/ | deadurl=yes }}</ref> উল্লেখ্য যে, অলিম্পিকত ভাৰোত্তোলনত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰা মীৰাবাইয়েই হৈছে প্ৰথমগৰাকী ভাৰতীয়। তেখেতে সৰ্বমুঠ ২০২ কেজি ওজনৰ ভাৰ উত্তোলন কৰে।<ref name="gold_for_china_disappointment_for_us_first_event_tokyo_2020">{{Cite news|last=Oliver|first=Brian|date=24 July 2021|title=Gold for China and disappointment for United States in first weightlifting event of Tokyo 2020|work=InsideTheGames.biz|url=https://www.insidethegames.biz/articles/1110694/gold-china-usa-weightlifting-tokyo-2020|access-date=24 July 2021}}</ref> মহিলাৰ ভাৰোত্তোলনত বিজয়ৰ মুকুট পিন্ধা মীৰাবাই চানু হৈছে দ্বিতীয়গৰাকী ভাৰতীয় ভাৰোত্তোলক। ইয়াৰ আগতে কৰ্ণম মালেশ্বৰীয়ে অলিম্পিকৰ ভাৰোত্তোলনৰ শাখাত পদক জয় কৰিছিল। ভাৰোত্তোলনৰ 'ক্লিন এণ্ড জাৰ্ক'ত ১১৫ কেজিৰ ভাৰ সফলভাৱে উত্তোলন কৰি মীৰাবাইয়ে নতুন অলিম্পিক অভিলেখ গঢ়ে।<ref>{{Cite web|title=Mirabai Chanu Silver Tokyo 2020|url=https://www.indiatoday.in/amp/sports/tokyo-olympics/story/tokyo-olympics-weightlifting-mirabai-chanu-women-s-49kg-1832018-2021-07-24|access-date=2021-07-24|website=IndiaToday}}</ref> ইংলেণ্ডৰ বাৰ্মিংহামত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছ-২০২২ত মীৰাবাইয়ে অংশগ্ৰহণ কৰি মহিলাৰ ৪৯ কিলোগ্ৰাম শাখাৰ ভাৰোত্তোলনত ভাৰতৰ হৈ প্ৰথমটো সোণৰ পদক লাভ কৰে ৷ মীৰাবাইয়ে 'স্নেচ'ত ৮৮ কিলোগ্ৰাম আৰু 'ক্লিন এণ্ড জাৰ্ক'ত ১১৩ কিলোগ্ৰাম সহ মুঠ ২০১ কিলোগ্ৰাম ওজন উত্তোলন কৰি নতুন কমনৱেলথ গেমছ অভিলেখ সৃষ্টি কৰাৰ লগতে নিজৰ ব্যক্তিগত শ্ৰেষ্ঠত্বও সৃষ্টি কৰে। <ref>{{Cite web |last=INDIA |first=THE TIMES OF |title=Record-shattering Mirabai Chanu bags India's first gold at Birmingham Commonwealth Games |url=https://www.timesofindia.com/sports/commonwealth-games-2022/indiabirmingham/record-shattering-mirabai-chanu-bags-indias-first-gold-at-birmingham-games/articleshow/93241642.cms#_ga=2.130980168.677488300.1659245536-amp-ZqLj1vLt-Xgy28IV-D7zu6DOd971A0mCWGZgzc1HB8ifqx_Km9UiCrG3dZh_oXqw |access-date=2022-07-31 |website=THE TIMES OF INDIA |language=ইংৰাজী}}</ref> ==বঁটা আৰু সন্মান== ২০১৮ চনত [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁক ক্ৰীড়া ক্ষেত্ৰৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান [[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]] প্ৰদান কৰিছিল। এই বঁটা তেওঁ [[বিৰাট কোহলি]]ৰ লগত এই বঁটা লাভ কৰিছিল। ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা লাভ কৰা তেওঁ তৃতীয় গৰাকী মণিপুৰী মহিলা। একে বছৰে তেওঁ ভাৰতৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মশ্ৰী]] লাভ কৰে।<ref>{{Cite news|url=http://zeenews.india.com/other-sports/world-weightlifting-champion-mirabai-gets-rs-20-lakh-2076548.html|title=World weightlifting champion Mirabai gets Rs 20 lakh|date=2018-01-27|work=Zee News|access-date=2018-01-29|language=en}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.indiatvnews.com/news/india-padma-awards-2018-announced-ms-dhoni-sharda-sinha-among-85-recipients-here-s-complete-list-424273|title= Padma awards 2018 announced, MS Dhoni, Sharda Sinha among 85 recipients: Here’s complete list|publisher=India TV|date=25 January 2018|accessdate=26 January 2018}}</ref> [[ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]] [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ|ৰাম নাথ কোৱিন্দে]] মীৰাবাই চানুক এই বঁটা প্ৰদান ৰিছিল। তেওঁক মণিপুৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী [[এন. বিৰেন সিং|এন. বিৰেন সিঙে]] ২০ লাখ টকাৰে সম্বৰ্ধনা জনাইছিল। [[File:The President, Shri Ram Nath Kovind presenting the Rajiv Gandhi Khel Ratna Award, 2018 to Ms. S. Mirabai Chanu for Weightlifting, in a glittering ceremony, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on September 25, 2018.JPG|thumb|মীৰাবাই চানুক ৰাষ্ট্ৰপতি [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ|ৰাম নাথ কোৱিন্দে]] ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত [[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]] প্ৰদান কৰাৰ মুহূৰ্ত। ]] ==তথ্য উৎস== {{reflist|30em}} {{অলিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়}} {{ৰাজীৱ গান্ধী খেল ৰত্ন বঁটা}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মণিপুৰৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ভাৰোত্তোলক]] [[শ্ৰেণী:অলিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়]] [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:মেজৰ ধ্যান চান্দ খেলৰত্ন বঁটা বিজয়ী]] cv0z5i4sgdl6qo7oa7sfhe1xjxam0jk 515139 515138 2025-06-05T10:50:54Z KiranBOT 45247 AMP-Tracking URLs ৰ পৰা আঁতৰোৱা হৈছে ([[:m:User:KiranBOT/AMP|বিশদ]]) ([[User talk:Usernamekiran|ভুল প'ৰিবেশ]]) v2.2.7s 515139 wikitext text/x-wiki {{Infobox sportsperson | name = সাইখোম মীৰাবাই চানু | image = Saikhom Mirabai Chanu.jpg | image_size = 250px | caption = ২০১৬ [[দক্ষিণ এছিয় ক্ৰীড়া]] সমাৰোহত মীৰাবাই চানু | nationality ={{IND}} | residence = [[মণিপুৰ]], ভাৰত | birth_date = {{birth date and age|1994|8|8|df=yes}} | birth_place = নংপক কাকছিং, [[পূব ইম্ফল জিলা]], [[মণিপুৰ]], ভাৰত | height = ১.৫০ মিটাৰ | weight = ৪৮ কেজি | country = ভাৰত | sport = ভাৰোত্তোলন | event = ৪৮ কেজি | coach = [[কুঞ্জৰাণী দেৱী]] | worlds = | olympics = | pb = | medaltemplates = {{MedalSport|মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন}} {{MedalCountry|{{IND}}}} {{MedalOlympic}} [[File:Olympic rings.svg|center|80px]] {{MedalSilver|২০২০ টকিঅ'|৪৯ কেজি}} {{MedalCompetition|বিশ্ব ভাৰোত্তোলন চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalGold|২০১৭ এনাহাইম|৪৮ কেজি}} {{MedalCompetition|এছিয়ান চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalBronze|২০২০ টাস্ককেণ্ট|৪৯ কেজি}} {{MedalCompetition|কমনৱেলথ গেমছ}} {{MedalGold|২০২২ বাৰ্মিংহাম|৪৯ কেজি}} {{MedalGold|২০১৮ গোল্ডকষ্ট|৪৮ কেজি}} {{MedalSilver|২০১৪ গ্লাছগ'|৪৮ কেজি}} {{MedalComp|কমনৱেলথ ভাৰোত্তোলন চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalGold|২০১২ পেনাং|৪৮ কেজি}} {{MedalGold|২০১৭ গোল্ডকষ্ট|৪৮ কেজি}} {{MedalGold|২০১৯ আপিয়া|৪৯ কেজি}} {{MedalSilver|২০১৫ পুনে|৪৮ কেজি}}}} '''সাইখোম মীৰাবাই চানু''' ({{lang-en|Saikhom Mirabai Chanu}}, জন্ম: ৮ আগষ্ট ১৯৯৪) এগৰাকী ভাৰতীয় ভাৰোত্তোলক। তেওঁ আন্তৰ্জাতিক ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। তেওঁ বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপ আৰু কমনৱেলথ গেমছত কেইবাবাৰো পদক লাভ কৰিছে। ২০১৮ চনত [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁক ক্ৰীড়া ক্ষেত্ৰৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান [[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]] প্ৰদান কৰিছিল। একে বছৰে তেওঁ ভাৰতৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মশ্ৰী]] লাভ কৰে। তেওঁ ২০১৪ চনত গ্লাছগ'ত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰিছিল। আকৌ ২০১৮ চনত [[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ গোল্ডকষ্টত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত অভিলেখ সৃষ্টি কৰি সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল। তেওঁৰ ২০১৭ চনত [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ এনাহাইমত অনুষ্ঠিত বিশ্ব ভাৰোত্তোলন চেম্পিয়নশ্বিপত সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল। তেওঁ ২০২১ চনত [[জাপান]]ৰ টকিঅ'ত অনুষ্ঠিত ২০২০ চনৰ [[অলিম্পিক]]ত মহিলাৰ ৪৯ কিলোগ্ৰাম ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰে।<ref name="Silver">{{cite news | url=https://thenewsglory.com/mirabai-wins-first-medal-for-india-at-tokyo-olympics/ | title=Mirabai wins first medal for India at Tokyo Olympics | date=24th July, 2021 | accessdate=24 July 2021 | archivedate=24 July 2021 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20210724163736/https://thenewsglory.com/mirabai-wins-first-medal-for-india-at-tokyo-olympics/ | deadurl=yes }}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ১৯৯৪ চনৰ ৮ আগষ্টত মণিপুৰৰ ৰাজধানী ইম্ফলত অৱস্থিত নংপক কাকচিঙৰ এটা [[মেইতেই ভাষা|মেইতেই]] পৰিয়ালত মীৰাবাইৰ জন্ম হৈছিল। জীৱনৰ আদিছোৱা বয়সতেই পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে মীৰাবাইৰ শক্তি-সামৰ্থ চিনাক্ত কৰিছিল। জ্যেষ্ঠ ভ্ৰাতৃৰ বাবে কষ্টসাধ্য এবোজা খৰি মীৰাবাইয়ে হেলাৰঙে দাঙি ঘৰলৈ লৈ আহিব পাৰিছিল।<ref>{{Cite web|date=2021-07-24|title=Explained: Mirabai's Olympic medal, and why Manipur is churning out world-class weightlifters|url=https://indianexpress.com/article/explained/mirabai-saikom-chanu-silver-medal-tokyo-olympics-explained-7420127/|access-date=2021-07-24|website=The Indian Express|language=en}}</ref> ==ক্ৰীড়া জীৱন== তেওঁ ২০১৪ চনৰ গ্লাছগ'ত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছত ৪৮ কেজি শাখাত ৰূপৰ পদক লাভ কৰিছিল।<ref>{{cite web|url=http://zeenews.india.com/sports/commonwealth-games-2014/lifter-sanjita-chanu-wins-india-s-first-gold-medal-at-2014-commonwealth-games_792347.html|title=Lifter Sanjita Khumukcham wins India`s first gold medal at 2014 Commonwealth Games|date=24 July 2014|publisher=}}</ref> মীৰাবাই চানুয়ে ২০১৬ ৰিঅ' অলিম্পিকত মহিলাৰ ৪৮ কেজিৰ শাখালৈ অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অৰ্হতা অৰ্জন কৰিছিল। কিন্তু তেওঁ ইয়াত বিশেষ ফল দেখুৱাব নোৱাৰিলে।<ref>{{cite news|title=Rio Olympics 2016: India’s Saikhom Mirabai Chanu fails to complete weightlifting event|url=http://www.firstpost.com/sports/rio-olympics-2016-indias-saikhom-mirabai-chanu-fails-to-complete-weightlifting-event-2940026.html|accessdate=8 August 2016|publisher=First Post|date=7 August 2016}}</ref> তেওঁ ২০১৭ চনত [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ কেলিফৰ্ণিয়াৰ এনাহাইমত অনুষ্ঠিত বিশ্ব ভাৰোত্তলন চেম্পিয়নশ্বিপত ৪৮ কেজি শাখাত সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল।<ref>{{cite web|url=https://m.timesofindia.com/sports/more-sports/others/mirabai-chanu-wins-gold-at-world-weightlifting-championships/articleshow/61859324.cms|title=Mirabai Chanu wins gold at world Weightlifting Championships|date=30 November 2017|publisher=}}</ref> এই প্ৰতিযোগিতাত তেওঁ ১৯৪ কেজি ভাৰোত্তোলন কৰি অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছিল। তেওঁ ২০১৪ চনত গ্লাছগ'ত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰিছিল। আকৌ ২০১৮ চনত অষ্ট্ৰেলিয়াৰ গোল্ডকষ্টত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছৰ মহিলাৰ ভাৰোত্তোলন প্ৰতিযোগিতাৰ ৪৮ কেজি শাখাত অভিলেখ সৃষ্টি কৰি সোণৰ পদক লাভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news|url=http://indianexpress.com/article/sports/commonwealth-games/cwg-2018-live-score-mirabai-chanu-weightlifting-live-streaming-5124033/|title=Mirabai Won Gold|last=|first=|date=|work=|access-date=}}</ref><ref>https://www.firstpost.com/sports/commonwealth-games-2018-cwg-2018-gold-coast-live-updates-mirabai-chanu-wins-indias-first-gold-medal-4418861.html/amp</ref> তেওঁ ইয়াত ১৯৬ কেজি ভাৰোত্তলন কৰি কমনৱেলথ গেমছৰ অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছিল। এইটো তেওঁৰ ব্যক্তিগত শ্ৰেষ্ঠ প্ৰদৰ্শন। চানুয়ে ২০২০ টকিঅ' অলিম্পিকত মহিলাৰ ৪৯ কেজিৰ শাখাত অংশগ্ৰহণ কৰি ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হয়।<ref name="Silv">{{cite news | url=https://www.indianexpres.in/2021/07/24/mirabai-sanu-wins-silver-%E0%AE%87%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D-indias-first-medal-at-tokyo-olympics-mirabai-chanu-wins-silver-medal/ | title=Mirabai Sanu wins silver இந்தியாவின் India’s first medal at Tokyo Olympics! | 3=mirabai chanu wins silver medal in tokyo olympics | date=24th July 2021 | agency=Indian Express | accessdate=24 July 2021 | archivedate=24 July 2021 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20210724170742/https://www.indianexpres.in/2021/07/24/mirabai-sanu-wins-silver-%E0%AE%87%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D-indias-first-medal-at-tokyo-olympics-mirabai-chanu-wins-silver-medal/ | deadurl=yes }}</ref> উল্লেখ্য যে, অলিম্পিকত ভাৰোত্তোলনত ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰা মীৰাবাইয়েই হৈছে প্ৰথমগৰাকী ভাৰতীয়। তেখেতে সৰ্বমুঠ ২০২ কেজি ওজনৰ ভাৰ উত্তোলন কৰে।<ref name="gold_for_china_disappointment_for_us_first_event_tokyo_2020">{{Cite news|last=Oliver|first=Brian|date=24 July 2021|title=Gold for China and disappointment for United States in first weightlifting event of Tokyo 2020|work=InsideTheGames.biz|url=https://www.insidethegames.biz/articles/1110694/gold-china-usa-weightlifting-tokyo-2020|access-date=24 July 2021}}</ref> মহিলাৰ ভাৰোত্তোলনত বিজয়ৰ মুকুট পিন্ধা মীৰাবাই চানু হৈছে দ্বিতীয়গৰাকী ভাৰতীয় ভাৰোত্তোলক। ইয়াৰ আগতে কৰ্ণম মালেশ্বৰীয়ে অলিম্পিকৰ ভাৰোত্তোলনৰ শাখাত পদক জয় কৰিছিল। ভাৰোত্তোলনৰ 'ক্লিন এণ্ড জাৰ্ক'ত ১১৫ কেজিৰ ভাৰ সফলভাৱে উত্তোলন কৰি মীৰাবাইয়ে নতুন অলিম্পিক অভিলেখ গঢ়ে।<ref>{{Cite web|title=Mirabai Chanu Silver Tokyo 2020|url=https://www.indiatoday.in/sports/tokyo-olympics/story/tokyo-olympics-weightlifting-mirabai-chanu-women-s-49kg-1832018-2021-07-24|access-date=2021-07-24|website=IndiaToday}}</ref> ইংলেণ্ডৰ বাৰ্মিংহামত অনুষ্ঠিত কমনৱেলথ গেমছ-২০২২ত মীৰাবাইয়ে অংশগ্ৰহণ কৰি মহিলাৰ ৪৯ কিলোগ্ৰাম শাখাৰ ভাৰোত্তোলনত ভাৰতৰ হৈ প্ৰথমটো সোণৰ পদক লাভ কৰে ৷ মীৰাবাইয়ে 'স্নেচ'ত ৮৮ কিলোগ্ৰাম আৰু 'ক্লিন এণ্ড জাৰ্ক'ত ১১৩ কিলোগ্ৰাম সহ মুঠ ২০১ কিলোগ্ৰাম ওজন উত্তোলন কৰি নতুন কমনৱেলথ গেমছ অভিলেখ সৃষ্টি কৰাৰ লগতে নিজৰ ব্যক্তিগত শ্ৰেষ্ঠত্বও সৃষ্টি কৰে। <ref>{{Cite web |last=INDIA |first=THE TIMES OF |title=Record-shattering Mirabai Chanu bags India's first gold at Birmingham Commonwealth Games |url=https://www.timesofindia.com/sports/commonwealth-games-2022/indiabirmingham/record-shattering-mirabai-chanu-bags-indias-first-gold-at-birmingham-games/articleshow/93241642.cms#_ga=2.130980168.677488300.1659245536-amp-ZqLj1vLt-Xgy28IV-D7zu6DOd971A0mCWGZgzc1HB8ifqx_Km9UiCrG3dZh_oXqw |access-date=2022-07-31 |website=THE TIMES OF INDIA |language=ইংৰাজী}}</ref> ==বঁটা আৰু সন্মান== ২০১৮ চনত [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁক ক্ৰীড়া ক্ষেত্ৰৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান [[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]] প্ৰদান কৰিছিল। এই বঁটা তেওঁ [[বিৰাট কোহলি]]ৰ লগত এই বঁটা লাভ কৰিছিল। ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা লাভ কৰা তেওঁ তৃতীয় গৰাকী মণিপুৰী মহিলা। একে বছৰে তেওঁ ভাৰতৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মশ্ৰী]] লাভ কৰে।<ref>{{Cite news|url=http://zeenews.india.com/other-sports/world-weightlifting-champion-mirabai-gets-rs-20-lakh-2076548.html|title=World weightlifting champion Mirabai gets Rs 20 lakh|date=2018-01-27|work=Zee News|access-date=2018-01-29|language=en}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.indiatvnews.com/news/india-padma-awards-2018-announced-ms-dhoni-sharda-sinha-among-85-recipients-here-s-complete-list-424273|title= Padma awards 2018 announced, MS Dhoni, Sharda Sinha among 85 recipients: Here’s complete list|publisher=India TV|date=25 January 2018|accessdate=26 January 2018}}</ref> [[ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]] [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ|ৰাম নাথ কোৱিন্দে]] মীৰাবাই চানুক এই বঁটা প্ৰদান ৰিছিল। তেওঁক মণিপুৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী [[এন. বিৰেন সিং|এন. বিৰেন সিঙে]] ২০ লাখ টকাৰে সম্বৰ্ধনা জনাইছিল। [[File:The President, Shri Ram Nath Kovind presenting the Rajiv Gandhi Khel Ratna Award, 2018 to Ms. S. Mirabai Chanu for Weightlifting, in a glittering ceremony, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on September 25, 2018.JPG|thumb|মীৰাবাই চানুক ৰাষ্ট্ৰপতি [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ|ৰাম নাথ কোৱিন্দে]] ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত [[ৰাজীৱ গান্ধী খেলৰত্ন বঁটা]] প্ৰদান কৰাৰ মুহূৰ্ত। ]] ==তথ্য উৎস== {{reflist|30em}} {{অলিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়}} {{ৰাজীৱ গান্ধী খেল ৰত্ন বঁটা}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মণিপুৰৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ভাৰোত্তোলক]] [[শ্ৰেণী:অলিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়]] [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:মেজৰ ধ্যান চান্দ খেলৰত্ন বঁটা বিজয়ী]] 0x8nho2zogkyhm1lrrm8myb5qfxsuqn 0 52733 514942 514623 2025-06-04T17:46:37Z Pranamikaadhikary 27435 514942 wikitext text/x-wiki {{stub}} {{Infobox book | | name = অঘৰী আত্মাৰ কাহিনী | title_orig = | translator = | image = [[চিত্ৰ:অঘৰী আত্মাৰ কাহিনী.jpg|thumb|200px]] | image_caption = গ্ৰন্থখনৰ বেটুপাত | author = [[চৈয়দ আব্দুল মালিক]] | illustrator = | cover_artist = | country = {{flag|IND}} | language = [[অসমীয়া]] | series = | genre = সামাজিক উপন্যাস | publisher = | release_date = ১৯৬৯ | media_type = মুদ্ৰণ | pages = | isbn = | congress= | oclc = | preceded_by = | followed_by = }} '''অঘৰী আত্মাৰ কাহিনী''' উপন্যাসখনৰ ঔপন্যাসিক [[চৈয়দ আব্দুল মালিক]]।<ref name="Janambhumi"/> অসমীয়া সাহিত্যত এখন সামাজিক উপন্যাস হিচাপে এই উপন্যাসখনৰ গুৰুত্ব আছে। উপন্যাসখন প্ৰথম প্ৰকাশ হৈছিল ১৯৬৯ চনত। চৈয়দ আব্দুল মালিকৰ ‘অঘৰী আত্মাৰ কাহিনী’ হৈছে ১৯৭২ চনত [[অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰা সাহিত্যিকসকল|সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] লাভ কৰা দ্বিতীয়খন অসমীয়া উপন্যাস।<ref name="Janambhumi">{{cite web | url=https://janambhumi.in/print/VGtSUk1VNTNQVDA9/%E0%A6%88%E0%A7%9F%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%81%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%97%E0%A6%AE.html | title=ঈয়াৰুইংগম | publisher=জনমভূমি.ইন | work=ৰত্নোত্তমা দাস বিক্ৰম | date=3 December 2016 | accessdate=15 August 2019 | archivedate=16 August 2019 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20190816054214/https://janambhumi.in/print/VGtSUk1VNTNQVDA9/%25E0%25A6%2588%25E0%25A7%259F%25E0%25A6%25BE%25E0%25A7%25B0%25E0%25A7%2581%25E0%25A6%2587%25E0%25A6%2582%25E0%25A6%2597%25E0%25A6%25AE.html | deadurl=yes }}</ref> == চৰিত্ৰসমূহ == * নিৰঞ্জন খাউণ্ড, * অপৰাজিতা, * শশাংক, * ছায়া, * মৃগাংক, * কণক, * অপৰা, * মন্মথ চৌধুৰী, * হেমিদুৰ আদি। == তথ্য সংগ্ৰহ == {{reflist}} {{অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰা সাহিত্যিকসকল|state=collapsed}} == বাহ্যিক সংযোগ == {{wikiquote}} [[শ্ৰেণী:অসমীয়া গ্ৰন্থ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:সাহিত্য অকাডেমি বঁটা প্ৰাপ্ত অসমীয়া গ্ৰন্থ]] gahsqt2qbxn6nr7co981bn9emzeboqd 0 54785 514966 511266 2025-06-04T20:42:04Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514966 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = বন্দিতা ফুকন | image = বন্দিতা ফুকন.jpg | image_size = 200px | alt = | caption = | pseudonym = | birth_name = | birth_date = ১৬ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৪৮ | birth_place = [[ঢেকীয়াজুলি]], [[শোণিতপুৰ]] | occupation = লেখিকা, অভিযন্তা | language = [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]] | nationality = [[ভাৰত|ভাৰতীয়]] | ethnicity = | citizenship = | education = যান্ত্ৰিক অভিযান্ত্ৰিকীত স্নাতক | alma_mater = | period = | genre = | subject = বিজ্ঞানধৰ্মী সাহিত্য, কল্প-বিজ্ঞান, শিশু-সাহিত্য, অনুবাদ | movement = | notableworks = সেউজীয়া ধৰণী<br/>জুমি, ৰীমা আৰু সিহঁত </br>মহান বিজ্ঞানীৰ শৈশৱ কাল | spouse = শ্যামন্ত ফুকন | children = | influences = | influenced = | awards = [[অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰা সাহিত্যিকসকল|শিশু সাহিত্যৰ বাবে সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (২০১১)<br/>অসম চৰকাৰৰ সাহিত্য বঁটা (২০১১)<br/>সম্প্ৰীতি শইকীয়া টুকটুকি বঁটা<br/> নিৰ্মালী দত্ত অনুবাদ বঁটা | signature = | signature_alt = | website = {{url|http://banditaphukan.com/}} | portaldisp = }} '''বন্দিতা ফুকন''' ({{lang-en|Bandita Phukan}}) [[অসম]]ৰ এগৰাকী ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, অনুবাদক, শিশু-সাহিত্যিক আৰু মূলতঃ বিজ্ঞান আৰু কল্পবিজ্ঞান লেখক। তেখেত অসম আৰু উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ পৰা [[যান্ত্ৰিক অভিযান্ত্ৰিকী]] শাখাত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা অভিযন্তা। অনুবাদক হিচাপে নিজৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ পাতনি মেলা বন্দিতা ফুকনে ২০১১ চনত শিশু-সাহিত্যৰ বাবে [[অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰা সাহিত্যিকসকল|সাহিত্য অকাডেমিৰ বঁটা]] লাভ কৰে। তেখেতৰ প্ৰকাশিত গ্ৰন্থৰ সংখ্যা হৈছে ১২৬ খন। তেখেতৰ এখন গ্ৰন্থ ''মহান বিজ্ঞানীৰ শৈশৱ কাল'' [[বড়ো ভাষা]]লৈ অনুবাদিত হৈছে। উল্লেখযোগ্য যে, বন্দিতা ফুকন উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা কল্প-বিজ্ঞান লেখিকা।<ref name="Bandita">{{Cite web |title=Bandita |url=http://banditaphukan.com/bio-data.html |access-date=2019-10-29 |archivedate=2021-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210516075350/http://banditaphukan.com/bio-data.html |deadurl=yes }}{{Cite web |title=Bandita |url=http://banditaphukan.com/bio-data.html |access-date=2019-10-29 |archivedate=2021-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210516075350/http://banditaphukan.com/bio-data.html |deadurl=yes }}</ref> জনপ্ৰিয় অসমীয়া মাহেকীয়া আলোচনী [[বিস্ময়]]ৰ পাতত "প্ৰিয়তমা" নামৰ কল্পবিজ্ঞান কাহিনীটোৰ জৰিয়তে তেখেতে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>http://www.xahitya.org/2014/01/15/অসমীয়া-কল্পবিজ্ঞান-সাহিত/{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==জন্ম আৰু শিক্ষা== বন্দিতা ফুকনৰ জন্ম হৈছিল ১৯৪৮ চনৰ ১৬ ফেব্ৰুৱাৰীত, [[শোণিতপুৰ জিলা]]ৰ [[ঢেকীয়াজুলি]] চহৰত। তেখেতে নিজৰ শৈশৱৰ কালছোৱা [[নেফা]] (নৰ্থ ইষ্টা ফ্ৰণ্টিয়াৰ এজেন্সী; এতিয়াৰ [[অৰুণাচল প্ৰদেশ]])-ত অতিবাহিত কৰিছিল। নেফাৰ বিদ্যালয়সমূহৰ মাধ্যমটো অসমীয়া ভাষাৰ পৰা হিন্দী ভাষালৈ সলনি কৰাত তেখেত মাকৰ সৈতে অসমলৈ আহে। তাৰপিছত নগাঁৱস্থিত [[নগাঁও ছোৱালী হাইস্কুল]]ত তেওঁৰ নামভৰ্তি কৰা হয়। উচ্চতৰ মাধ্যমিকলৈকে তেখেতে নগাঁৱতেই থাকি পঢ়া-শুনা কৰে। তাৰপিছত অসম অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰৱেশ পৰীক্ষাত অৱতীৰ্ণ হয়। পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈ তেখেতে জালুকবাৰীস্থিত অসম অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যালয়ত পঢ়িবলৈ যায়। সেইখন মহাবিদ্যালয়ৰ পৰাই তেখেতে ১৯৭১ চনত [[যান্ত্ৰিক অভিযান্ত্ৰিকী]]ৰ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। উল্লেখনীয় যে, অসম আৰু উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ পৰা এইটো বিভাগত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰা তেখেতে প্ৰথমগৰাকী মহিলা।<ref name="About" /> ==চাকৰি-জীৱন== অভিযান্ত্ৰিকৰ ডিগ্ৰী পোৱাৰ পাছত তেখেতে [[অসম গেছ কোম্পানী]], [[অইল ইণ্ডিয়া লিমিটেড]], [[আছাম কণডাক্টৰছ্ এণ্ড টিউবছ্ লিমিটেড]] আৰু [[অসম ঔদ্যোগিক বিকাশ নিগম]]ৰ বিভিন্ন সন্মানজনক পদবীত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। তাৰপিছত ২০০১ চনত তেখেতে অসম ঔদ্যোগিক বিকাশ নিগমৰ পৰা স্বেচ্ছামূলক অৱসৰ লৈ আমেৰিকাস্থিত এক ঔদ্যোগিক প্ৰতিষ্ঠানত যোগদান কৰিবলৈ [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]লৈ গমন কৰে আৰু প্ৰায় দুবছৰৰ পিছত অসমলৈ ঘূৰি আহে আৰু কেইটামান ব্যক্তিগত খণ্ডৰ প্ৰতিষ্ঠানত কৰ্মনিৰ্বাহ কৰে।<ref name="Bandita" /> তাৰ কেইবছৰমানৰ পিছত তেওঁ একাণপতীয়াকৈ সাহিত্যক্ষেত্ৰত মনোনিৱেশ কৰে।<ref name="About">{{Cite web |title=About Bandita Phukan |url=http://banditaphukan.com/about%20bandita.html |access-date=2019-10-29 |archivedate=2019-02-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190208121845/http://www.banditaphukan.com/about%20bandita.html |deadurl=yes }}{{Cite web |title=About Bandita Phukan |url=http://banditaphukan.com/about%20bandita.html |access-date=2019-10-29 |archivedate=2019-02-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190208121845/http://www.banditaphukan.com/about%20bandita.html |deadurl=yes }}</ref> ==সাহিত্যক্ষেত্ৰত== ===বন্দিতা ফুকনৰ দ্বাৰা লিখিত গ্ৰন্থ=== লেখিকা বন্দিতা ফুকনৰ সাহিত্য-কৰ্ম অসমৰ কাকত-আলোচনীত প্ৰকাশিত হৈছে। গল্প-উপন্যাসকে ধৰি শিশু আৰু কিশোৰৰ উপযোগী হোৱাকৈ যুগুত কৰা ভালেমান গ্ৰন্থ প্ৰকাশিত হৈছে। তেখেতৰ সৃষ্টিৰাজীৰ এখন সংক্ষিপ্ত তালিকা তলত দিয়া হ'ল। {{multicol}} '''চুটি গল্প সংকলন''' # আন্তৰিক # বজা # শিপা # আমেৰিকাৰ আপোন কাহিনী {{col-break}} '''কল্প-বিজ্ঞান কাহিনী সংকলন''' # তেওঁ কেনে আছে? # আপেক্ষিকতাবাদ, তেওঁৰ বাবেই # আঠ ৰহস্য # [[সময় হৈছেনে?]] {{col-break}} '''উপন্যাস''' # আপোনজন # মই, আমি ইত্যাদি # জীৱন এনেকৈয়ে # অপত্য {{col-end}} ===শিশু-কিশোৰৰ বাবে ৰচনা কৰা সাহিত্য=== {{multicol}} '''উপন্যাস''' # কিয় এনে হৈছে? # সোণটিহঁতৰ বিপদ # জুমি, ৰীমা আৰু সিহঁত (পুৰস্কাৰপ্ৰাপ্ত) # সিহঁতে খেলিছিল(পুৰস্কাৰপ্ৰাপ্ত) # বন্ধৰ দিনত সোণটিহঁত (পুৰস্কাৰপ্ৰাপ্ত) # বান আহিছিল # সুন্দৰপুৰত সোণটি # এখন চাৰ্কাছ আহিছিল # সোণটিৰ কেইদিনমান # সোণটিহঁতৰ পিকনিক # মিনুৰ অতিথি # সোণটি আৰু হেনৰিহঁত # [[সেউজীয়া ধৰণী]] (শিশু-সাহিত্যত সাহিত্য অকাডেমিৰে সন্মানীত) # ৰাজীৱৰ গান # সোণটিহঁতৰ চহৰখন # সোণটিৰ খেতি # সোণটিৰ বেমেজালি # ককাৰ জিমি # সোণটিহঁতৰ চুবুৰীত {{col-break}} '''শিশু-কিশোৰৰ বাবে কল্প-বিজ্ঞান উপন্যাস''' # কিয় এনে হৈছে? # সোণটিহঁতৰ বিপদ # সোণটিৰ ৰবট কুকুৰ # মিনুৰ ৰবট সখী # সন্ধান {{col-break}} '''শিশু-কিশোৰৰ বাবে লিখা অনূদিত উপন্যাস''' # সাতনেজীয়া নিগনি পোৱালি # যাদুৰ নগৰী # স্বাধীনতাৰ এটা পথ {{col-end}} {{multicol}} '''শিশুৰ বাবে লিখা অনূদিত জীৱনী-পুথি''' # এলবাৰ্ট # থমাছ আলভা এডিছন # আলেকজেণ্ডাৰ ফ্লেমিঙ # মেৰি কুৰী # গেলিলিঅ' গেলিলি # উইলিয়াম হাৰ্ভে # আলেকজেণ্ডাৰ গ্ৰাহামবেল # আৰ্কিমিডিছ # মাইকেল ফাৰাডে, আদি। {{col-break}} '''বুৰঞ্জীমূলক জীৱনীপুথি''' # জোৱান অৱ আৰ্ক {{col-break}} '''শিশুৰ বাবে বিজ্ঞানধৰ্মী গ্ৰন্থ''' # যন্ত্ৰ-পাতি চিনো আহা # মটৰ গাড়ী কেনেকৈ চলে? # পৰীক্ষা কৰোঁ আহা # মানুহৰ যন্ত্ৰ-পাতি {{col-break}} '''সচিত্ৰ ইংৰাজী কাহিনী''' # জয়মতী(পৰিৱেশক-অমৰ চিত্ৰ কথা, মুম্বাই) {{col-end}} {{multicol}} '''জীৱনী পুথি''' # হৰিশ চন্দ্ৰ গোস্বামী # জ্যোতি প্ৰকাশ মেধী # বিজ্ঞানী জগদীশ চন্দ্ৰ বসু আৰু তেওঁৰ নিৰ্বাচিত কিশোৰ ৰচনা {{col-end}} ==বঁটা আৰু সন্মান== শিশু-সাহিত্যকে ধৰি অসমীয়া সাহিত্যৰ অন্যান্য ক্ষেত্ৰসমূহলৈ আগবঢ়োৱা বৰঙনিৰ বাবে লেখিকা বন্দিতা ফুকন বহুবাৰ সন্মানীত আৰু পুৰস্কৃত হৈছে। তাৰে ভিতৰত- * ''জুমি, ৰীমা আৰু সিহঁত'' শীৰ্ষক শিশু উপন্যাসৰ বাবে অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ পৰা পুৰস্কাৰ। * "সদৌ অসম লেখিকা সমাৰোহ"ৰ পৰা শ্ৰেষ্ঠ চুটি গল্পৰ বাবে "দুলাল শৰ্মা" বঁটা। * শিশু-সাহিত্যলৈ আগবঢ়োৱা বৰঙনিৰ বাবে ২০০৬ চনত, সদৌ অসম লেখিকা সমাৰোহৰ তৰফৰ "সম্প্ৰীতি শইকীয়া টুকটুকি বঁটা"। * ২০১১ চনত ''সেউজীয়া ধৰণী''ৰ গ্ৰন্থৰ বাবে [[অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰা সাহিত্যিকসকল|সাহিত্য অকাডেমিৰ পৰা শিশু-সাহিত্য বঁটা]]। * ২০১১ চনত অসম চৰকাৰৰদ্বাৰা সাহিত্যিক বঁটা। * অনুবাদ-কৰ্মৰ বাবে সদৌ অসম লেখিকা সন্থাই প্ৰদান কৰা ২০১৪-১৫ বৰ্ষৰ নীলিমা দত্ত সোঁৱৰণী বঁটা। * ''মহান বিজ্ঞানীৰ শৈশৱ কাল'' বড়ো ভাষালৈ অনূদিত। অনুবাদক: পুণ্যাখ বসুমতাৰী (Punyakh Bosumatary) * ''মূল্যবোধ'' শীৰ্ষক চুটি গল্পটো ছেবাৰ দশম শ্ৰেণীৰ পাঠ্যক্ৰমত অন্তৰ্ভুক্ত। * ''সিহঁতে খেলিছিল'' শীৰ্ষক শিশু-উপন্যাসখন অন্তৰা জি. চৌধুৰীৰদ্বাৰা মঞ্চস্থ। * অসম চৰকাৰৰ দ্বাৰা সাহিত্যিক পেঞ্চনৰ বাবে অনুমোদন। * ''মূল্যবোধ'' শীৰ্ষক গল্পটো হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাৰ পাঠ্যক্ৰমত একেৰাহে ছবছৰৰ বাবে অন্তৰ্ভুক্ত।<ref name="Bandita" /> ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া শিশু সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ সাহিত্য অকাডেমি বঁটা বিজয়ী]] sbvlmd4o4is97c17qytt9nwjrp4qgsg 0 56054 515077 502246 2025-06-05T08:27:32Z Dipankar Das 36094 515077 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = পথেৰ পাঁচালী | image = Pather panchali poster in color 1.jpg | alt = Poster | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | director = [[সত্যজিৎ ৰায়]] | screenplay = সত্যজিৎ ৰায় | based on = {{based on|''পথেৰ পাঁচালী''|[[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]]}} | starring = সুবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কানু বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়<br />উমা দাশগুপ্ত<br />চুনীবালা দেবী<br />তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী | music = [[ৰবি শংকৰ]] | cinematography = সুব্ৰত মিত্ৰ | editing = দুলাল দত্ত | studio = পশ্চিমবঙ্গ চৰকাৰ | distributor = অৰোৰা ফিল্ম কৰ্পোৰেচন {{small|(১৯৫৫)}}<br />এডৱাৰ্ড হেৰিচন {{small|(১৯৫৮)}}<br />মাৰ্চেণ্ট আইভৰি প্ৰডাকচনচ্<br />চনি পিকচাৰ্চ ক্লাসিকচ্ {{small|(১৯৯৫)}}{{efn|name=distributors|Aurora Film Corporation was the distributor, according to credits shown in the film. MoMA and the distributor Edward Harrison were instrumental in the film's MoMA screening and later US release.<ref>{{cite web|url=http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710 | title=Apu-In-The-Word|last=Sengoopta | first=Chandak|work=[[Outlook (Indian magazine)|Outlook]] | date=16 November 2009|accessdate=22 April 2014|page=2/5| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140424010723/http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710| archivedate= 24 April 2014}}</ref>{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} A DVD review in ''dvdbeaver.com'' listed Artificial Eye Entertainment as the distributor of Region 2 and Columbia Tri-Star as the distributor of Region 1 format DVDs.<ref name="dvdbeaver">{{cite web|last=Tooze|first=Gary |url=http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |title=Pather Panchali |publisher=www.dvdbeaver.com |accessdate=12 October 2008 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20131211145015/http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |archivedate=11 December 2013}}</ref>{{efn|name=distributors|}} }} | released = {{Film date|df=yes|1955|8|26|ভাৰত}} | runtime = ১১২–১২৬ মিনিট{{efn|name=runtimevalues|Different sources identify different running times for the film. A Museum of Modern Art anthology states 112 minutes.{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} An ''[[LA Weekly]]'' notice states 115 minutes.<ref>{{cite web|url=http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/|title=Pather Panchali|work=[[LA Weekly]]|accessdate=2 December 2013 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203033918/http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/ |archivedate= 3 December 2013}}</ref> Stuart Jeffries of ''[[The Guardian]]'' states 125 minutes in a 2010 report.<ref>{{cite web|last=Jeffries|first=Stuart|url=https://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse | title= Pather Panchali: No 12 best arthouse film of all time | work=[[The Guardian]]|date=19 October 2010| accessdate=2 December 2013| archiveurl=https://web.archive.org/web/20131017070224/http://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse |archivedate= 17 October 2013}}</ref> Rovi Hal Erickson of ''The New York Times'' states 126 minutes in a review summary in NYT Critics' Pick.<ref name="erickson nyt">{{cite news|last=Hal Erickson | first=Rovi| url=https://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | title=Pather Panchali (1955) | work=[[The New York Times]]| accessdate=2 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131208171855/http://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | archivedate=8 December 2013}}</ref> In 2005 Doug Pratt states 125 minutes but mentions that most references list the running time at about 10 minutes less than that. {{harv|Pratt|2005|p=908}} The [[British Board of Film Classification]] lists separate running times for film (110 minutes 55 seconds) and video (119 minutes 31 seconds) versions.<ref>{{cite web|url=http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| title=Pather Panchali (1957)| publisher=[[British Board of Film Classification]]|accessdate=21 April 2014| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140427164430/http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| archivedate=27 April 2014}}</ref> }} | country = ভাৰত | language = [[বঙালী ভাষা]] | budget = ৭০,০০০-১,৫০,০০০ টকা{{efn|name=budgetamount|Satyajit Ray wrote in ''My Years with Apu: A Memoir'' (1994) that the budget was {{Indian Rupee}}70,000, {{harv|Ray|1996|p=36}} and the loan from the government of West Bengal was {{Indian Rupee}}70,000. {{harv|Ray|1996|p=60}} During an interview in 1970, in reply to the question "How much did the production of ''Pather Panchali'' cost in all, if you count in the value of the rupee today?", Ray said, "In those days it cost a little over {{Indian rupee}}150,000, whereas an average film now costs twice that much."{{harv|Isaksson|2007|p=40}} }} | gross = প্ৰায় ১০ কোটি টকা<ref name="gross">{{cite book |last=Ray |first=Bibekananda |title=Conscience of The Race |date=2017 |publisher=[[Publications Division (India)|Publications Division Ministry of Information & Broadcasting]] |isbn=9788123026619 |page=424 |url=https://books.google.com/books?id=EKo-DwAAQBAJ&pg=PT424}}</ref> }} '''পথেৰ পাঁচালী''' ১৯৫৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত [[পশ্চিমবঙ্গ]] চৰকাৰ প্ৰযোজিত আৰু [[সত্যজিৎ ৰায়]] পৰিচালিত এটি বঙালী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ। [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] লিখা পথেৰ পাঁচালী নামৰ উপন্যাসখনৰ অৱলম্বনেৰে নিৰ্মিত এই ছবিখন সত্যজিৎ ৰায় পৰিচালিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ। মুখ্য চৰিত্ৰ অপুৰ শৈশৱক কেন্দ্ৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনত বিংশ শতাব্দীৰ কুৰিৰ দশকত বঙ্গদেশৰ এটি গাঁৱৰ জীৱনধাৰা চিত্ৰায়িত কৰা হৈছে। এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় অৰ্থৰ সমস্যা থকাৰ বাবে নিৰ্মাণকাৰ্য বহুবাৰ ব্যাহত হয় আৰু দীঘলীয়া তিনি বছৰৰ পাছত সেয়া সম্পূৰ্ণ হয়। কম বাজেটত অদক্ষ অভিনেতা আৰু অনভিজ্ঞ শিল্পীসকলক লৈ এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। চেতাৰ বাদক [[ৰবি শংকৰ|ৰবি শংকৰে]] ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সঙ্গীতৰ ৰাগ ব্যৱহাৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনৰ সঙ্গীত নিৰ্মাণ কৰে। সুব্ৰত মিত্ৰ চিত্ৰগ্ৰহণ আৰু দুলাল দত্ত সম্পাদনাৰ দায়িত্ব আছিল। ১৯৫৫ চনৰ ৩ মে' তাৰিখত [[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ|নিউয়ৰ্ক চহৰৰ]] মিউজিয়াম অব মডাৰ্ন আৰ্টৰ এটি প্ৰদৰ্শনীত চলচ্চিত্ৰখন মুক্তি পায় আৰু তাৰ পাছত সেই একেই বছৰতে [[কলকাতা]]তো মুক্তি লাভ কৰে। ছবিৰ সমালোচকসকলে চলচ্চিত্ৰখনত প্ৰদৰ্শিত বাস্তৱতা, মানৱতা আৰু গুণমানক প্ৰশংসা কৰিলেও বহুতে ছবিখনৰ মন্থৰ গতিৰ বাবে চলচ্চিত্ৰখনক সমালোচনা কৰে। অপুৰ জীৱনৰ ভিত্তিত সত্যজিৎ ৰায়ৰ অপু ত্ৰিলজী চলচ্চিত্ৰ চিৰিজৰ পৰবৰ্তী দুখন ছবি 'অপৰাজিত' (১৯৫৬) আৰু 'অপুৰ সংসাৰ' (১৯৫৯) নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ জগতত সামাজিক বাস্তৱতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰা সামান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ ধাৰাৰ আৰম্ভ কৰে। স্বাধীন ভাৰতত নিৰ্মাণ কৰা পথেৰ পাঁচালী আছিল প্ৰথম ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ যিখন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিব সক্ষম হৈছিল। এইখন চলচ্চিত্ৰখন ১৯৫৫ চনত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]], ১৯৫৬ চনত কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল পুৰস্কাৰৰ লগতে আৰু বহুতো পুৰস্কাৰ অৰ্জন কৰে। সেইবাবে সত্যজিৎ ৰায়ক ভাৰতৰ বিখ্যাত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালকসকলৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি কোৱা হয়। == কাহিনী == বিংশ শতাব্দীৰ কুৰি দশকত নিশ্চিন্তপুৰ নামক বঙালী এক প্ৰত্যন্ত গাওঁ অঞ্চলত অপু (সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়) আৰু তাৰ পৰিয়ালৰ কথাই পথেৰ পাঁচালী ছবিৰ মূল কাহিনী। অপুৰ দেউতা পুৰোহিত হৰিহৰ ৰায় (কানু বন্দ্যোপাধ্যায়) নিশ্চিন্দিপুৰৰ পৈতৃক ভূমিত তেওঁৰ পৰিয়াল সৈতে বসবাস কৰে। তেওঁৰ পেশাত আছিল এজন পুৰোহিত। খুবেই দৰিদ্ৰ। পঢ়াশুনা জনা শিক্ষিত মানুহ। এবাৰ তীব্ৰ অৰ্থসংকটৰ সময়ত তেওঁ তেওঁৰ প্ৰাপ্য পাৰিশ্ৰমিক আদায় কৰাৰ বাবে নিয়োগকৰ্তাৰ পৰা পইচা বিচাৰিব নোৱাৰে। তেওঁ এজন লাজুকী প্ৰকৃতিৰ মানুহ আছিল। হৰিহৰৰ স্ত্ৰী সৰ্বজয়া (কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়) তেওঁৰ দুই সন্তান দুৰ্গা (উমা দাশগুপ্ত) আৰু অপু আৰু হৰিহৰৰ দূৰ সম্পৰ্কৰ বিধবা পেহীয়েক ইন্দিৰ ঠাকুৰণ (চুনীবালা দেবী)-ৰ চোৱাচিতা কৰে। হৰিহৰ দুখীয়া হোৱা বাবে সৰ্বজয়া ইন্দিৰ ঠাকুৰনক ছোৱাচিতা কৰাটো ভাল চকুৰে নাচায়। সৰ্বজয়াৰ বেয়া ব্যৱহাৰত অতিষ্ঠ হৈ ইন্দিৰ ঠাকুৰণ মাজে সময়ে বেলেগ আত্মীয়ৰ ঘৰত গৈ আশ্ৰয় লয়। দুৰ্গাই তেওঁলোকৰ ধনী চুবুৰীয়াৰ বাগিচাৰ পৰা ফল চুৰ কৰি আনে আৰু ইন্দিৰ ঠাকুৰণৰ লগত ভগাই খায়। এদিন সেই চুবুৰীয়াৰ গৃহিণী আহি দুৰ্গাক তেওঁলোকৰ এখন পুতিৰ মালা চুৰ কৰাৰ বাবে চোৰ বুলি অভিহিত কৰে আৰু সেই চুৰিৰ প্ৰৱণতাক উৎসাহ দিয়াৰ বাবে সৰ্বজয়াক দোষী সাব্যস্ত কৰে। অপু আৰু দুৰ্গা, দুই ভাই-ভনীয়েকৰ মাজত বহুত মিল। দুৰ্গা ডাঙৰ, তায়ো তাইৰ মাৰ নিচিনা সৰু ভায়েক অপুক বহুত মৰম কৰে। কিন্তু মাজে সময়ে দুৰ্গা আৰু অপুৰ মাজত কাজিয়াও হয়। তেওঁলোকে কেতিয়াবা গছৰ তলত বহি থাকে, কেতিয়াবা মিঠাই বিক্ৰেতাৰ পিছে পিছে দৌৰি ফুৰে, কেতিয়াবা একেলগে যাত্ৰা নাট চাবলৈ যায়। এদিন দুয়োটা মিলি সকলোৰ অগোচৰে ৰেলগাড়ী চাবলৈ যায়। কঁহুৱা বনত অপু আৰু দুৰ্গাৰ দৌৰি দৌৰি ৰেলগাড়ী চাবলৈ যোৱাৰ দৃশ্য সত্যজিৎ ৰায়ে এই ছবিখনত ধুনীয়াকৈ চিত্ৰায়িত কৰিছে। ঘৰত উভতি আহি সিহঁতে ইন্দিৰা ঠাকুৰণক মৃত অৱস্থাত দেখা পায়। গাঁৱত উপাৰ্জন ভাল নোহোৱাৰ বাবে হৰিহৰ অধিক উপাৰ্জনৰ বাবে চহৰলৈ যায়। হৰিহৰে সৰ্বজয়াক প্ৰতিশ্ৰুতিৰ দি যায় যে চহৰত ভাল উপাৰ্জন হ'লে উভতি আহি সি সিহঁতৰ ভঙা পুৰণি পৈতৃক ঘৰখন ঠিক কৰিবহি। হৰিহৰৰ অনুপস্থিতিত সৰ্বজয়া তীব্ৰ অৰ্থ সংকটত পৰে আৰু সৰ্বজয়া অকলশৰীয়া হোৱাৰ কাৰণে বহুত খঙাল হৈ পৰে। এবাৰ বৰষুণত তিতি দুৰ্গাৰ জ্বৰ হয়। উপযুক্ত চিকিৎসাৰ অভাৱত দুৰ্গাৰ জ্বৰ আৰু অধিক হৈ পৰে আৰু এদিন তীব্ৰ ধুমুহাৰ ৰাতিত দুৰ্গাৰ মৃত্যু হয়। ইয়াৰ পাছত এদিন হৰিহৰ চহৰৰ পৰা উভতি আহে। চহৰৰ পৰা অনা বস্তু অতি আগ্ৰহেৰে সৰ্বজয়াক দেখুৱাব আৰম্ভ কৰে; সৰ্বজয়া প্ৰথমে মনে মনে থাকে আৰু পাছত হৰিহৰৰ ভৰিত মুৰ থৈ কান্দিব আৰম্ভ কৰে। তেতিয়া হৰিহৰ বুজিব পাৰে যে সিহঁতৰ একমাত্ৰ কন্যা দুৰ্গা আৰু নাই। ইয়াৰ পাছত সিহঁতে পৈতৃক ঘৰ আৰু গাওঁ এৰি চহৰলৈ গুচি যায়। এই চলচ্চিত্ৰখনৰ শেষত অপু, হৰিহৰ আৰু সৰ্বজয়া গৰুৰ গাড়ীৰে চহৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ দৃশ্য দেখোৱা হৈছে। == অভিনয়ত == * কানু বন্দ্যোপাধ্যায় - হৰিহৰ ৰায়, দুৰ্গা আৰু অপুৰ দেউতাক * কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায় - সৰ্বজয়া ৰায়, অপু আৰু দুৰ্গাৰ মাক * সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায় - অপূৰ্ব ৰায়, অপু * ৰুঙ্কি বন্দ্যোপাধ্যায় - শিশু দুৰ্গা * উমা দাশগুপ্ত - কিশোৰী দুৰ্গা * [[চুনীবালা দেৱী]] - ইন্দিৰ ঠাকুৰণ * হৰেন বন্দ্যোপাধ্যায় - মিঠাই বিক্ৰেতা * তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী - প্ৰসন্ন, শিক্ষক == কাহিনীৰ উৎস == [[বিভূতিভূষণ বন্দোপাধ্যায়]] ৰচিত পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসখন বঙালী ভাষাৰ এক ধ্ৰূপদী জীৱনীমূলক উপন্যাস। ১৯২৮ চনত এখন আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাবে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পাইছিল আৰু ১৯২৯ চনত উপন্যাসখন কিতাপ আকাৰে ছপা হয়। বিভূতিভূষণে উপন্যাসখনত এটা দুখীয়া পৰিয়ালৰ পৈতৃক গৃহত বসবাস আৰু তীব্ৰ আৰ্থিক সংকটৰ মাজত সিহঁতৰ জীয়াই থকাৰ সংগ্ৰাম ধুনীয়াকৈ বৰ্ণনা কৰিছে। সত্যজিৎ ৰায়ে ১৯৪৪ চনত চিগনেট প্ৰেছত গ্ৰাফিক্স ডিজাইনাৰ ৰূপে কাম কৰাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসখনৰ নতুন অখণ্ড সংস্কৰণৰ অলংকৰণ কৰাৰ সুবিধা লাভ কৰে। তেতিয়া তেওঁ কিতাপখন পঢ়ে আৰু প্ৰেছৰ মালিক ডি কে গুপ্তক ব্যক্ত কৰে যে কিতাপখনৰ পৰা এখন ভাল চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিব পৰা যাব। ১৯৪৬ চনত যেতিয়া সত্যজিৎ ৰায়ে চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ কথা ভাবে তেতিয়া ডি কে গুপ্তই তেওঁক পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসৰ কাহিনীৰ ভিত্তিত ছবি নিৰ্মাণৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। == অৰ্জিত সন্মান == পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]]ৰ লগতে বহুতো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰো লাভ কৰে। {| class="wikitable" |- ! চন!! পুৰস্কাৰ!! চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ!! দেশ |- | ১৯৫৫ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (স্বৰ্ণকমল)<br/>বঙালী ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (ৰজতকমল) || তৃতীয় [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] || [[ভাৰত]] |- | ১৯৫৬ || পাল্ম ডৰ, শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল || ১৯৫৬ ৯ম কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[ফ্ৰান্স]] |- | ১৯৫৬ || ভেটিকান পুৰস্কাৰ, ৰোম || || [[ইটালী]] |- | ১৯৫৬ || গ'ল্ডেন কাৰবাও, মেনিলা || || [[ফিলিপাইন]] |- | ১৯৫৬ || মেধাৰ ডিপ্লোমা || এডিনবৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[স্কটলেণ্ড]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে চাজনিক গ'ল্ডন লৰেল || বাৰ্লিন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[জাৰ্মানী]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালকৰ বাবে গ'ল্ডন গেট আৰু শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ বাবে গ'ল্ডেন গেট|| চান ফ্ৰাঞ্চিচস্কো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ || ভেনকুভাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে ক্ৰিটিকচ্ এৱাৰ্ড || ষ্টেটফৰ্ড চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ, ৰাষ্ট্ৰীয় বৰ্ড পৰ্যালোচনা পুৰস্কাৰ || || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৯ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী চলচ্চিত্ৰ || নিউয়ৰ্ক চলচ্চিত্ৰ উতসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ|যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |} ==টোকা== {{Notelist}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা}} {{National Film Award Best Feature Film Bengali}} [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ বঙালী পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] ima3kidp8yhzikusnvppbk5celamy4w 515126 515077 2025-06-05T10:33:23Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* কাহিনীৰ উৎস */ 515126 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = পথেৰ পাঁচালী | image = Pather panchali poster in color 1.jpg | alt = Poster | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | director = [[সত্যজিৎ ৰায়]] | screenplay = সত্যজিৎ ৰায় | based on = {{based on|''পথেৰ পাঁচালী''|[[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]]}} | starring = সুবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কানু বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়<br />উমা দাশগুপ্ত<br />চুনীবালা দেবী<br />তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী | music = [[ৰবি শংকৰ]] | cinematography = সুব্ৰত মিত্ৰ | editing = দুলাল দত্ত | studio = পশ্চিমবঙ্গ চৰকাৰ | distributor = অৰোৰা ফিল্ম কৰ্পোৰেচন {{small|(১৯৫৫)}}<br />এডৱাৰ্ড হেৰিচন {{small|(১৯৫৮)}}<br />মাৰ্চেণ্ট আইভৰি প্ৰডাকচনচ্<br />চনি পিকচাৰ্চ ক্লাসিকচ্ {{small|(১৯৯৫)}}{{efn|name=distributors|Aurora Film Corporation was the distributor, according to credits shown in the film. MoMA and the distributor Edward Harrison were instrumental in the film's MoMA screening and later US release.<ref>{{cite web|url=http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710 | title=Apu-In-The-Word|last=Sengoopta | first=Chandak|work=[[Outlook (Indian magazine)|Outlook]] | date=16 November 2009|accessdate=22 April 2014|page=2/5| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140424010723/http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710| archivedate= 24 April 2014}}</ref>{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} A DVD review in ''dvdbeaver.com'' listed Artificial Eye Entertainment as the distributor of Region 2 and Columbia Tri-Star as the distributor of Region 1 format DVDs.<ref name="dvdbeaver">{{cite web|last=Tooze|first=Gary |url=http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |title=Pather Panchali |publisher=www.dvdbeaver.com |accessdate=12 October 2008 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20131211145015/http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |archivedate=11 December 2013}}</ref>{{efn|name=distributors|}} }} | released = {{Film date|df=yes|1955|8|26|ভাৰত}} | runtime = ১১২–১২৬ মিনিট{{efn|name=runtimevalues|Different sources identify different running times for the film. A Museum of Modern Art anthology states 112 minutes.{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} An ''[[LA Weekly]]'' notice states 115 minutes.<ref>{{cite web|url=http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/|title=Pather Panchali|work=[[LA Weekly]]|accessdate=2 December 2013 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203033918/http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/ |archivedate= 3 December 2013}}</ref> Stuart Jeffries of ''[[The Guardian]]'' states 125 minutes in a 2010 report.<ref>{{cite web|last=Jeffries|first=Stuart|url=https://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse | title= Pather Panchali: No 12 best arthouse film of all time | work=[[The Guardian]]|date=19 October 2010| accessdate=2 December 2013| archiveurl=https://web.archive.org/web/20131017070224/http://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse |archivedate= 17 October 2013}}</ref> Rovi Hal Erickson of ''The New York Times'' states 126 minutes in a review summary in NYT Critics' Pick.<ref name="erickson nyt">{{cite news|last=Hal Erickson | first=Rovi| url=https://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | title=Pather Panchali (1955) | work=[[The New York Times]]| accessdate=2 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131208171855/http://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | archivedate=8 December 2013}}</ref> In 2005 Doug Pratt states 125 minutes but mentions that most references list the running time at about 10 minutes less than that. {{harv|Pratt|2005|p=908}} The [[British Board of Film Classification]] lists separate running times for film (110 minutes 55 seconds) and video (119 minutes 31 seconds) versions.<ref>{{cite web|url=http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| title=Pather Panchali (1957)| publisher=[[British Board of Film Classification]]|accessdate=21 April 2014| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140427164430/http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| archivedate=27 April 2014}}</ref> }} | country = ভাৰত | language = [[বঙালী ভাষা]] | budget = ৭০,০০০-১,৫০,০০০ টকা{{efn|name=budgetamount|Satyajit Ray wrote in ''My Years with Apu: A Memoir'' (1994) that the budget was {{Indian Rupee}}70,000, {{harv|Ray|1996|p=36}} and the loan from the government of West Bengal was {{Indian Rupee}}70,000. {{harv|Ray|1996|p=60}} During an interview in 1970, in reply to the question "How much did the production of ''Pather Panchali'' cost in all, if you count in the value of the rupee today?", Ray said, "In those days it cost a little over {{Indian rupee}}150,000, whereas an average film now costs twice that much."{{harv|Isaksson|2007|p=40}} }} | gross = প্ৰায় ১০ কোটি টকা<ref name="gross">{{cite book |last=Ray |first=Bibekananda |title=Conscience of The Race |date=2017 |publisher=[[Publications Division (India)|Publications Division Ministry of Information & Broadcasting]] |isbn=9788123026619 |page=424 |url=https://books.google.com/books?id=EKo-DwAAQBAJ&pg=PT424}}</ref> }} '''পথেৰ পাঁচালী''' ১৯৫৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত [[পশ্চিমবঙ্গ]] চৰকাৰ প্ৰযোজিত আৰু [[সত্যজিৎ ৰায়]] পৰিচালিত এটি বঙালী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ। [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] লিখা পথেৰ পাঁচালী নামৰ উপন্যাসখনৰ অৱলম্বনেৰে নিৰ্মিত এই ছবিখন সত্যজিৎ ৰায় পৰিচালিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ। মুখ্য চৰিত্ৰ অপুৰ শৈশৱক কেন্দ্ৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনত বিংশ শতাব্দীৰ কুৰিৰ দশকত বঙ্গদেশৰ এটি গাঁৱৰ জীৱনধাৰা চিত্ৰায়িত কৰা হৈছে। এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় অৰ্থৰ সমস্যা থকাৰ বাবে নিৰ্মাণকাৰ্য বহুবাৰ ব্যাহত হয় আৰু দীঘলীয়া তিনি বছৰৰ পাছত সেয়া সম্পূৰ্ণ হয়। কম বাজেটত অদক্ষ অভিনেতা আৰু অনভিজ্ঞ শিল্পীসকলক লৈ এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। চেতাৰ বাদক [[ৰবি শংকৰ|ৰবি শংকৰে]] ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সঙ্গীতৰ ৰাগ ব্যৱহাৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনৰ সঙ্গীত নিৰ্মাণ কৰে। সুব্ৰত মিত্ৰ চিত্ৰগ্ৰহণ আৰু দুলাল দত্ত সম্পাদনাৰ দায়িত্ব আছিল। ১৯৫৫ চনৰ ৩ মে' তাৰিখত [[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ|নিউয়ৰ্ক চহৰৰ]] মিউজিয়াম অব মডাৰ্ন আৰ্টৰ এটি প্ৰদৰ্শনীত চলচ্চিত্ৰখন মুক্তি পায় আৰু তাৰ পাছত সেই একেই বছৰতে [[কলকাতা]]তো মুক্তি লাভ কৰে। ছবিৰ সমালোচকসকলে চলচ্চিত্ৰখনত প্ৰদৰ্শিত বাস্তৱতা, মানৱতা আৰু গুণমানক প্ৰশংসা কৰিলেও বহুতে ছবিখনৰ মন্থৰ গতিৰ বাবে চলচ্চিত্ৰখনক সমালোচনা কৰে। অপুৰ জীৱনৰ ভিত্তিত সত্যজিৎ ৰায়ৰ অপু ত্ৰিলজী চলচ্চিত্ৰ চিৰিজৰ পৰবৰ্তী দুখন ছবি 'অপৰাজিত' (১৯৫৬) আৰু 'অপুৰ সংসাৰ' (১৯৫৯) নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ জগতত সামাজিক বাস্তৱতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰা সামান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ ধাৰাৰ আৰম্ভ কৰে। স্বাধীন ভাৰতত নিৰ্মাণ কৰা পথেৰ পাঁচালী আছিল প্ৰথম ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ যিখন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিব সক্ষম হৈছিল। এইখন চলচ্চিত্ৰখন ১৯৫৫ চনত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]], ১৯৫৬ চনত কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল পুৰস্কাৰৰ লগতে আৰু বহুতো পুৰস্কাৰ অৰ্জন কৰে। সেইবাবে সত্যজিৎ ৰায়ক ভাৰতৰ বিখ্যাত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালকসকলৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি কোৱা হয়। == কাহিনী == বিংশ শতাব্দীৰ কুৰি দশকত নিশ্চিন্তপুৰ নামক বঙালী এক প্ৰত্যন্ত গাওঁ অঞ্চলত অপু (সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়) আৰু তাৰ পৰিয়ালৰ কথাই পথেৰ পাঁচালী ছবিৰ মূল কাহিনী। অপুৰ দেউতা পুৰোহিত হৰিহৰ ৰায় (কানু বন্দ্যোপাধ্যায়) নিশ্চিন্দিপুৰৰ পৈতৃক ভূমিত তেওঁৰ পৰিয়াল সৈতে বসবাস কৰে। তেওঁৰ পেশাত আছিল এজন পুৰোহিত। খুবেই দৰিদ্ৰ। পঢ়াশুনা জনা শিক্ষিত মানুহ। এবাৰ তীব্ৰ অৰ্থসংকটৰ সময়ত তেওঁ তেওঁৰ প্ৰাপ্য পাৰিশ্ৰমিক আদায় কৰাৰ বাবে নিয়োগকৰ্তাৰ পৰা পইচা বিচাৰিব নোৱাৰে। তেওঁ এজন লাজুকী প্ৰকৃতিৰ মানুহ আছিল। হৰিহৰৰ স্ত্ৰী সৰ্বজয়া (কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়) তেওঁৰ দুই সন্তান দুৰ্গা (উমা দাশগুপ্ত) আৰু অপু আৰু হৰিহৰৰ দূৰ সম্পৰ্কৰ বিধবা পেহীয়েক ইন্দিৰ ঠাকুৰণ (চুনীবালা দেবী)-ৰ চোৱাচিতা কৰে। হৰিহৰ দুখীয়া হোৱা বাবে সৰ্বজয়া ইন্দিৰ ঠাকুৰনক ছোৱাচিতা কৰাটো ভাল চকুৰে নাচায়। সৰ্বজয়াৰ বেয়া ব্যৱহাৰত অতিষ্ঠ হৈ ইন্দিৰ ঠাকুৰণ মাজে সময়ে বেলেগ আত্মীয়ৰ ঘৰত গৈ আশ্ৰয় লয়। দুৰ্গাই তেওঁলোকৰ ধনী চুবুৰীয়াৰ বাগিচাৰ পৰা ফল চুৰ কৰি আনে আৰু ইন্দিৰ ঠাকুৰণৰ লগত ভগাই খায়। এদিন সেই চুবুৰীয়াৰ গৃহিণী আহি দুৰ্গাক তেওঁলোকৰ এখন পুতিৰ মালা চুৰ কৰাৰ বাবে চোৰ বুলি অভিহিত কৰে আৰু সেই চুৰিৰ প্ৰৱণতাক উৎসাহ দিয়াৰ বাবে সৰ্বজয়াক দোষী সাব্যস্ত কৰে। অপু আৰু দুৰ্গা, দুই ভাই-ভনীয়েকৰ মাজত বহুত মিল। দুৰ্গা ডাঙৰ, তায়ো তাইৰ মাৰ নিচিনা সৰু ভায়েক অপুক বহুত মৰম কৰে। কিন্তু মাজে সময়ে দুৰ্গা আৰু অপুৰ মাজত কাজিয়াও হয়। তেওঁলোকে কেতিয়াবা গছৰ তলত বহি থাকে, কেতিয়াবা মিঠাই বিক্ৰেতাৰ পিছে পিছে দৌৰি ফুৰে, কেতিয়াবা একেলগে যাত্ৰা নাট চাবলৈ যায়। এদিন দুয়োটা মিলি সকলোৰ অগোচৰে ৰেলগাড়ী চাবলৈ যায়। কঁহুৱা বনত অপু আৰু দুৰ্গাৰ দৌৰি দৌৰি ৰেলগাড়ী চাবলৈ যোৱাৰ দৃশ্য সত্যজিৎ ৰায়ে এই ছবিখনত ধুনীয়াকৈ চিত্ৰায়িত কৰিছে। ঘৰত উভতি আহি সিহঁতে ইন্দিৰা ঠাকুৰণক মৃত অৱস্থাত দেখা পায়। গাঁৱত উপাৰ্জন ভাল নোহোৱাৰ বাবে হৰিহৰ অধিক উপাৰ্জনৰ বাবে চহৰলৈ যায়। হৰিহৰে সৰ্বজয়াক প্ৰতিশ্ৰুতিৰ দি যায় যে চহৰত ভাল উপাৰ্জন হ'লে উভতি আহি সি সিহঁতৰ ভঙা পুৰণি পৈতৃক ঘৰখন ঠিক কৰিবহি। হৰিহৰৰ অনুপস্থিতিত সৰ্বজয়া তীব্ৰ অৰ্থ সংকটত পৰে আৰু সৰ্বজয়া অকলশৰীয়া হোৱাৰ কাৰণে বহুত খঙাল হৈ পৰে। এবাৰ বৰষুণত তিতি দুৰ্গাৰ জ্বৰ হয়। উপযুক্ত চিকিৎসাৰ অভাৱত দুৰ্গাৰ জ্বৰ আৰু অধিক হৈ পৰে আৰু এদিন তীব্ৰ ধুমুহাৰ ৰাতিত দুৰ্গাৰ মৃত্যু হয়। ইয়াৰ পাছত এদিন হৰিহৰ চহৰৰ পৰা উভতি আহে। চহৰৰ পৰা অনা বস্তু অতি আগ্ৰহেৰে সৰ্বজয়াক দেখুৱাব আৰম্ভ কৰে; সৰ্বজয়া প্ৰথমে মনে মনে থাকে আৰু পাছত হৰিহৰৰ ভৰিত মুৰ থৈ কান্দিব আৰম্ভ কৰে। তেতিয়া হৰিহৰ বুজিব পাৰে যে সিহঁতৰ একমাত্ৰ কন্যা দুৰ্গা আৰু নাই। ইয়াৰ পাছত সিহঁতে পৈতৃক ঘৰ আৰু গাওঁ এৰি চহৰলৈ গুচি যায়। এই চলচ্চিত্ৰখনৰ শেষত অপু, হৰিহৰ আৰু সৰ্বজয়া গৰুৰ গাড়ীৰে চহৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ দৃশ্য দেখোৱা হৈছে। == অভিনয়ত == * কানু বন্দ্যোপাধ্যায় - হৰিহৰ ৰায়, দুৰ্গা আৰু অপুৰ দেউতাক * কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায় - সৰ্বজয়া ৰায়, অপু আৰু দুৰ্গাৰ মাক * সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায় - অপূৰ্ব ৰায়, অপু * ৰুঙ্কি বন্দ্যোপাধ্যায় - শিশু দুৰ্গা * উমা দাশগুপ্ত - কিশোৰী দুৰ্গা * [[চুনীবালা দেৱী]] - ইন্দিৰ ঠাকুৰণ * হৰেন বন্দ্যোপাধ্যায় - মিঠাই বিক্ৰেতা * তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী - প্ৰসন্ন, শিক্ষক == কাহিনীৰ উৎস == [[বিভূতিভূষণ বন্দোপাধ্যায়]] ৰচিত [[পথেৰ পাঁচালী (উপন্যাস)]]খন বঙালী ভাষাৰ এক ধ্ৰূপদী জীৱনীমূলক উপন্যাস। ১৯২৮ চনত এখন আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাবে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পাইছিল আৰু ১৯২৯ চনত উপন্যাসখন কিতাপ আকাৰে ছপা হয়। বিভূতিভূষণে উপন্যাসখনত এটা দুখীয়া পৰিয়ালৰ পৈতৃক গৃহত বসবাস আৰু তীব্ৰ আৰ্থিক সংকটৰ মাজত সিহঁতৰ জীয়াই থকাৰ সংগ্ৰাম ধুনীয়াকৈ বৰ্ণনা কৰিছে। সত্যজিৎ ৰায়ে ১৯৪৪ চনত চিগনেট প্ৰেছত গ্ৰাফিক্স ডিজাইনাৰ ৰূপে কাম কৰাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসখনৰ নতুন অখণ্ড সংস্কৰণৰ অলংকৰণ কৰাৰ সুবিধা লাভ কৰে। তেতিয়া তেওঁ কিতাপখন পঢ়ে আৰু প্ৰেছৰ মালিক ডি কে গুপ্তক ব্যক্ত কৰে যে কিতাপখনৰ পৰা এখন ভাল চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিব পৰা যাব। ১৯৪৬ চনত যেতিয়া সত্যজিৎ ৰায়ে চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ কথা ভাবে তেতিয়া ডি কে গুপ্তই তেওঁক পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসৰ কাহিনীৰ ভিত্তিত ছবি নিৰ্মাণৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। == অৰ্জিত সন্মান == পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]]ৰ লগতে বহুতো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰো লাভ কৰে। {| class="wikitable" |- ! চন!! পুৰস্কাৰ!! চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ!! দেশ |- | ১৯৫৫ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (স্বৰ্ণকমল)<br/>বঙালী ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (ৰজতকমল) || তৃতীয় [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] || [[ভাৰত]] |- | ১৯৫৬ || পাল্ম ডৰ, শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল || ১৯৫৬ ৯ম কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[ফ্ৰান্স]] |- | ১৯৫৬ || ভেটিকান পুৰস্কাৰ, ৰোম || || [[ইটালী]] |- | ১৯৫৬ || গ'ল্ডেন কাৰবাও, মেনিলা || || [[ফিলিপাইন]] |- | ১৯৫৬ || মেধাৰ ডিপ্লোমা || এডিনবৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[স্কটলেণ্ড]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে চাজনিক গ'ল্ডন লৰেল || বাৰ্লিন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[জাৰ্মানী]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালকৰ বাবে গ'ল্ডন গেট আৰু শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ বাবে গ'ল্ডেন গেট|| চান ফ্ৰাঞ্চিচস্কো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ || ভেনকুভাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে ক্ৰিটিকচ্ এৱাৰ্ড || ষ্টেটফৰ্ড চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ, ৰাষ্ট্ৰীয় বৰ্ড পৰ্যালোচনা পুৰস্কাৰ || || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৯ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী চলচ্চিত্ৰ || নিউয়ৰ্ক চলচ্চিত্ৰ উতসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ|যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |} ==টোকা== {{Notelist}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা}} {{National Film Award Best Feature Film Bengali}} [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ বঙালী পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] ngwua4kmqr7k64roa3jxjr003kjz0dj 515130 515126 2025-06-05T10:37:22Z কুমুদ ঘোষ 42738 515130 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = পথেৰ পাঁচালী | image = Pather panchali poster in color 1.jpg | alt = Poster | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | director = [[সত্যজিৎ ৰায়]] | screenplay = সত্যজিৎ ৰায় | based on = {{based on|''পথেৰ পাঁচালী''|[[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]]}} | starring = সুবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কানু বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়<br />উমা দাশগুপ্ত<br />চুনীবালা দেবী<br />তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী | music = [[ৰবি শংকৰ]] | cinematography = সুব্ৰত মিত্ৰ | editing = দুলাল দত্ত | studio = পশ্চিমবঙ্গ চৰকাৰ | distributor = অৰোৰা ফিল্ম কৰ্পোৰেচন {{small|(১৯৫৫)}}<br />এডৱাৰ্ড হেৰিচন {{small|(১৯৫৮)}}<br />মাৰ্চেণ্ট আইভৰি প্ৰডাকচনচ্<br />চনি পিকচাৰ্চ ক্লাসিকচ্ {{small|(১৯৯৫)}}{{efn|name=distributors|Aurora Film Corporation was the distributor, according to credits shown in the film. MoMA and the distributor Edward Harrison were instrumental in the film's MoMA screening and later US release.<ref>{{cite web|url=http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710 | title=Apu-In-The-Word|last=Sengoopta | first=Chandak|work=[[Outlook (Indian magazine)|Outlook]] | date=16 November 2009|accessdate=22 April 2014|page=2/5| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140424010723/http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710| archivedate= 24 April 2014}}</ref>{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} A DVD review in ''dvdbeaver.com'' listed Artificial Eye Entertainment as the distributor of Region 2 and Columbia Tri-Star as the distributor of Region 1 format DVDs.<ref name="dvdbeaver">{{cite web|last=Tooze|first=Gary |url=http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |title=Pather Panchali |publisher=www.dvdbeaver.com |accessdate=12 October 2008 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20131211145015/http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |archivedate=11 December 2013}}</ref>{{efn|name=distributors|}} }} | released = {{Film date|df=yes|1955|8|26|ভাৰত}} | runtime = ১১২–১২৬ মিনিট{{efn|name=runtimevalues|Different sources identify different running times for the film. A Museum of Modern Art anthology states 112 minutes.{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} An ''[[LA Weekly]]'' notice states 115 minutes.<ref>{{cite web|url=http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/|title=Pather Panchali|work=[[LA Weekly]]|accessdate=2 December 2013 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203033918/http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/ |archivedate= 3 December 2013}}</ref> Stuart Jeffries of ''[[The Guardian]]'' states 125 minutes in a 2010 report.<ref>{{cite web|last=Jeffries|first=Stuart|url=https://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse | title= Pather Panchali: No 12 best arthouse film of all time | work=[[The Guardian]]|date=19 October 2010| accessdate=2 December 2013| archiveurl=https://web.archive.org/web/20131017070224/http://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse |archivedate= 17 October 2013}}</ref> Rovi Hal Erickson of ''The New York Times'' states 126 minutes in a review summary in NYT Critics' Pick.<ref name="erickson nyt">{{cite news|last=Hal Erickson | first=Rovi| url=https://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | title=Pather Panchali (1955) | work=[[The New York Times]]| accessdate=2 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131208171855/http://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | archivedate=8 December 2013}}</ref> In 2005 Doug Pratt states 125 minutes but mentions that most references list the running time at about 10 minutes less than that. {{harv|Pratt|2005|p=908}} The [[British Board of Film Classification]] lists separate running times for film (110 minutes 55 seconds) and video (119 minutes 31 seconds) versions.<ref>{{cite web|url=http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| title=Pather Panchali (1957)| publisher=[[British Board of Film Classification]]|accessdate=21 April 2014| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140427164430/http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| archivedate=27 April 2014}}</ref> }} | country = ভাৰত | language = [[বঙালী ভাষা]] | budget = ৭০,০০০-১,৫০,০০০ টকা{{efn|name=budgetamount|Satyajit Ray wrote in ''My Years with Apu: A Memoir'' (1994) that the budget was {{Indian Rupee}}70,000, {{harv|Ray|1996|p=36}} and the loan from the government of West Bengal was {{Indian Rupee}}70,000. {{harv|Ray|1996|p=60}} During an interview in 1970, in reply to the question "How much did the production of ''Pather Panchali'' cost in all, if you count in the value of the rupee today?", Ray said, "In those days it cost a little over {{Indian rupee}}150,000, whereas an average film now costs twice that much."{{harv|Isaksson|2007|p=40}} }} | gross = প্ৰায় ১০ কোটি টকা<ref name="gross">{{cite book |last=Ray |first=Bibekananda |title=Conscience of The Race |date=2017 |publisher=[[Publications Division (India)|Publications Division Ministry of Information & Broadcasting]] |isbn=9788123026619 |page=424 |url=https://books.google.com/books?id=EKo-DwAAQBAJ&pg=PT424}}</ref> }} '''পথেৰ পাঁচালী''' ({{lang-en|Pather Panchali)}}) ১৯৫৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত [[পশ্চিমবঙ্গ]] চৰকাৰ প্ৰযোজিত আৰু [[সত্যজিৎ ৰায়]] পৰিচালিত এখন বাংলা ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ। [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]]ৰ দ্বাৰা ৰচিত পথেৰ পাঁচালী নামৰ উপন্যাসখনৰ অৱলম্বনত নিৰ্মিত এই বোলছবিখন সত্যজিৎ ৰায় পৰিচালিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ। মুখ্য চৰিত্ৰ অপুৰ শৈশৱক কেন্দ্ৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনত বিংশ শতাব্দীৰ কুৰিৰ দশকৰ বঙ্গদেশৰ এখন গাঁৱৰ জীৱনধাৰা চিত্ৰায়িত কৰা হৈছে। এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় অৰ্থৰ সমস্যা থকাৰ বাবে নিৰ্মাণকাৰ্য বহুবাৰ ব্যাহত হয় আৰু দীঘলীয়া তিনি বছৰৰ পাছত সেয়া সম্পূৰ্ণ হয়। কম বাজেটত অদক্ষ অভিনেতা আৰু অনভিজ্ঞ শিল্পীসকলক লৈ এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। চেতাৰ বাদক [[ৰবি শংকৰ|ৰবি শংকৰে]] ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সঙ্গীতৰ ৰাগ ব্যৱহাৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনৰ সঙ্গীত নিৰ্মাণ কৰে। সুব্ৰত মিত্ৰ চিত্ৰগ্ৰহণ আৰু দুলাল দত্ত সম্পাদনাৰ দায়িত্ব আছিল। ১৯৫৫ চনৰ ৩ মে' তাৰিখত [[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ|নিউয়ৰ্ক চহৰৰ]] মিউজিয়াম অব মডাৰ্ন আৰ্টৰ এটি প্ৰদৰ্শনীত চলচ্চিত্ৰখন মুক্তি পায় আৰু তাৰ পাছত সেই একেই বছৰতে [[কলকাতা]]তো মুক্তি লাভ কৰে। ছবিৰ সমালোচকসকলে চলচ্চিত্ৰখনত প্ৰদৰ্শিত বাস্তৱতা, মানৱতা আৰু গুণমানক প্ৰশংসা কৰিলেও বহুতে ছবিখনৰ মন্থৰ গতিৰ বাবে চলচ্চিত্ৰখনক সমালোচনা কৰে। অপুৰ জীৱনৰ ভিত্তিত সত্যজিৎ ৰায়ৰ অপু ত্ৰিলজী চলচ্চিত্ৰ চিৰিজৰ পৰবৰ্তী দুখন ছবি 'অপৰাজিত' (১৯৫৬) আৰু 'অপুৰ সংসাৰ' (১৯৫৯) নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ জগতত সামাজিক বাস্তৱতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰা সামান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ ধাৰাৰ আৰম্ভ কৰে। স্বাধীন ভাৰতত নিৰ্মাণ কৰা পথেৰ পাঁচালী আছিল প্ৰথম ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ যিখন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিব সক্ষম হৈছিল। এইখন চলচ্চিত্ৰখন ১৯৫৫ চনত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]], ১৯৫৬ চনত কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল পুৰস্কাৰৰ লগতে আৰু বহুতো পুৰস্কাৰ অৰ্জন কৰে। সেইবাবে সত্যজিৎ ৰায়ক ভাৰতৰ বিখ্যাত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালকসকলৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি কোৱা হয়। == কাহিনী == বিংশ শতাব্দীৰ কুৰি দশকত নিশ্চিন্তপুৰ নামক বঙালী এক প্ৰত্যন্ত গাওঁ অঞ্চলত অপু (সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়) আৰু তাৰ পৰিয়ালৰ কথাই পথেৰ পাঁচালী ছবিৰ মূল কাহিনী। অপুৰ দেউতা পুৰোহিত হৰিহৰ ৰায় (কানু বন্দ্যোপাধ্যায়) নিশ্চিন্দিপুৰৰ পৈতৃক ভূমিত তেওঁৰ পৰিয়াল সৈতে বসবাস কৰে। তেওঁৰ পেশাত আছিল এজন পুৰোহিত। খুবেই দৰিদ্ৰ। পঢ়াশুনা জনা শিক্ষিত মানুহ। এবাৰ তীব্ৰ অৰ্থসংকটৰ সময়ত তেওঁ তেওঁৰ প্ৰাপ্য পাৰিশ্ৰমিক আদায় কৰাৰ বাবে নিয়োগকৰ্তাৰ পৰা পইচা বিচাৰিব নোৱাৰে। তেওঁ এজন লাজুকী প্ৰকৃতিৰ মানুহ আছিল। হৰিহৰৰ স্ত্ৰী সৰ্বজয়া (কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়) তেওঁৰ দুই সন্তান দুৰ্গা (উমা দাশগুপ্ত) আৰু অপু আৰু হৰিহৰৰ দূৰ সম্পৰ্কৰ বিধবা পেহীয়েক ইন্দিৰ ঠাকুৰণ (চুনীবালা দেবী)-ৰ চোৱাচিতা কৰে। হৰিহৰ দুখীয়া হোৱা বাবে সৰ্বজয়া ইন্দিৰ ঠাকুৰনক ছোৱাচিতা কৰাটো ভাল চকুৰে নাচায়। সৰ্বজয়াৰ বেয়া ব্যৱহাৰত অতিষ্ঠ হৈ ইন্দিৰ ঠাকুৰণ মাজে সময়ে বেলেগ আত্মীয়ৰ ঘৰত গৈ আশ্ৰয় লয়। দুৰ্গাই তেওঁলোকৰ ধনী চুবুৰীয়াৰ বাগিচাৰ পৰা ফল চুৰ কৰি আনে আৰু ইন্দিৰ ঠাকুৰণৰ লগত ভগাই খায়। এদিন সেই চুবুৰীয়াৰ গৃহিণী আহি দুৰ্গাক তেওঁলোকৰ এখন পুতিৰ মালা চুৰ কৰাৰ বাবে চোৰ বুলি অভিহিত কৰে আৰু সেই চুৰিৰ প্ৰৱণতাক উৎসাহ দিয়াৰ বাবে সৰ্বজয়াক দোষী সাব্যস্ত কৰে। অপু আৰু দুৰ্গা, দুই ভাই-ভনীয়েকৰ মাজত বহুত মিল। দুৰ্গা ডাঙৰ, তায়ো তাইৰ মাৰ নিচিনা সৰু ভায়েক অপুক বহুত মৰম কৰে। কিন্তু মাজে সময়ে দুৰ্গা আৰু অপুৰ মাজত কাজিয়াও হয়। তেওঁলোকে কেতিয়াবা গছৰ তলত বহি থাকে, কেতিয়াবা মিঠাই বিক্ৰেতাৰ পিছে পিছে দৌৰি ফুৰে, কেতিয়াবা একেলগে যাত্ৰা নাট চাবলৈ যায়। এদিন দুয়োটা মিলি সকলোৰ অগোচৰে ৰেলগাড়ী চাবলৈ যায়। কঁহুৱা বনত অপু আৰু দুৰ্গাৰ দৌৰি দৌৰি ৰেলগাড়ী চাবলৈ যোৱাৰ দৃশ্য সত্যজিৎ ৰায়ে এই ছবিখনত ধুনীয়াকৈ চিত্ৰায়িত কৰিছে। ঘৰত উভতি আহি সিহঁতে ইন্দিৰা ঠাকুৰণক মৃত অৱস্থাত দেখা পায়। গাঁৱত উপাৰ্জন ভাল নোহোৱাৰ বাবে হৰিহৰ অধিক উপাৰ্জনৰ বাবে চহৰলৈ যায়। হৰিহৰে সৰ্বজয়াক প্ৰতিশ্ৰুতিৰ দি যায় যে চহৰত ভাল উপাৰ্জন হ'লে উভতি আহি সি সিহঁতৰ ভঙা পুৰণি পৈতৃক ঘৰখন ঠিক কৰিবহি। হৰিহৰৰ অনুপস্থিতিত সৰ্বজয়া তীব্ৰ অৰ্থ সংকটত পৰে আৰু সৰ্বজয়া অকলশৰীয়া হোৱাৰ কাৰণে বহুত খঙাল হৈ পৰে। এবাৰ বৰষুণত তিতি দুৰ্গাৰ জ্বৰ হয়। উপযুক্ত চিকিৎসাৰ অভাৱত দুৰ্গাৰ জ্বৰ আৰু অধিক হৈ পৰে আৰু এদিন তীব্ৰ ধুমুহাৰ ৰাতিত দুৰ্গাৰ মৃত্যু হয়। ইয়াৰ পাছত এদিন হৰিহৰ চহৰৰ পৰা উভতি আহে। চহৰৰ পৰা অনা বস্তু অতি আগ্ৰহেৰে সৰ্বজয়াক দেখুৱাব আৰম্ভ কৰে; সৰ্বজয়া প্ৰথমে মনে মনে থাকে আৰু পাছত হৰিহৰৰ ভৰিত মুৰ থৈ কান্দিব আৰম্ভ কৰে। তেতিয়া হৰিহৰ বুজিব পাৰে যে সিহঁতৰ একমাত্ৰ কন্যা দুৰ্গা আৰু নাই। ইয়াৰ পাছত সিহঁতে পৈতৃক ঘৰ আৰু গাওঁ এৰি চহৰলৈ গুচি যায়। এই চলচ্চিত্ৰখনৰ শেষত অপু, হৰিহৰ আৰু সৰ্বজয়া গৰুৰ গাড়ীৰে চহৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ দৃশ্য দেখোৱা হৈছে। == অভিনয়ত == * কানু বন্দ্যোপাধ্যায় - হৰিহৰ ৰায়, দুৰ্গা আৰু অপুৰ দেউতাক * কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায় - সৰ্বজয়া ৰায়, অপু আৰু দুৰ্গাৰ মাক * সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায় - অপূৰ্ব ৰায়, অপু * ৰুঙ্কি বন্দ্যোপাধ্যায় - শিশু দুৰ্গা * উমা দাশগুপ্ত - কিশোৰী দুৰ্গা * [[চুনীবালা দেৱী]] - ইন্দিৰ ঠাকুৰণ * হৰেন বন্দ্যোপাধ্যায় - মিঠাই বিক্ৰেতা * তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী - প্ৰসন্ন, শিক্ষক == কাহিনীৰ উৎস == [[বিভূতিভূষণ বন্দোপাধ্যায়]] ৰচিত [[পথেৰ পাঁচালী (উপন্যাস)]]খন বঙালী ভাষাৰ এক ধ্ৰূপদী জীৱনীমূলক উপন্যাস। ১৯২৮ চনত এখন আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাবে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পাইছিল আৰু ১৯২৯ চনত উপন্যাসখন কিতাপ আকাৰে ছপা হয়। বিভূতিভূষণে উপন্যাসখনত এটা দুখীয়া পৰিয়ালৰ পৈতৃক গৃহত বসবাস আৰু তীব্ৰ আৰ্থিক সংকটৰ মাজত সিহঁতৰ জীয়াই থকাৰ সংগ্ৰাম ধুনীয়াকৈ বৰ্ণনা কৰিছে। সত্যজিৎ ৰায়ে ১৯৪৪ চনত চিগনেট প্ৰেছত গ্ৰাফিক্স ডিজাইনাৰ ৰূপে কাম কৰাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসখনৰ নতুন অখণ্ড সংস্কৰণৰ অলংকৰণ কৰাৰ সুবিধা লাভ কৰে। তেতিয়া তেওঁ কিতাপখন পঢ়ে আৰু প্ৰেছৰ মালিক ডি কে গুপ্তক ব্যক্ত কৰে যে কিতাপখনৰ পৰা এখন ভাল চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিব পৰা যাব। ১৯৪৬ চনত যেতিয়া সত্যজিৎ ৰায়ে চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ কথা ভাবে তেতিয়া ডি কে গুপ্তই তেওঁক পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসৰ কাহিনীৰ ভিত্তিত ছবি নিৰ্মাণৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। == অৰ্জিত সন্মান == পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]]ৰ লগতে বহুতো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰো লাভ কৰে। {| class="wikitable" |- ! চন!! পুৰস্কাৰ!! চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ!! দেশ |- | ১৯৫৫ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (স্বৰ্ণকমল)<br/>বঙালী ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (ৰজতকমল) || তৃতীয় [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] || [[ভাৰত]] |- | ১৯৫৬ || পাল্ম ডৰ, শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল || ১৯৫৬ ৯ম কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[ফ্ৰান্স]] |- | ১৯৫৬ || ভেটিকান পুৰস্কাৰ, ৰোম || || [[ইটালী]] |- | ১৯৫৬ || গ'ল্ডেন কাৰবাও, মেনিলা || || [[ফিলিপাইন]] |- | ১৯৫৬ || মেধাৰ ডিপ্লোমা || এডিনবৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[স্কটলেণ্ড]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে চাজনিক গ'ল্ডন লৰেল || বাৰ্লিন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[জাৰ্মানী]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালকৰ বাবে গ'ল্ডন গেট আৰু শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ বাবে গ'ল্ডেন গেট|| চান ফ্ৰাঞ্চিচস্কো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ || ভেনকুভাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে ক্ৰিটিকচ্ এৱাৰ্ড || ষ্টেটফৰ্ড চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ, ৰাষ্ট্ৰীয় বৰ্ড পৰ্যালোচনা পুৰস্কাৰ || || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৯ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী চলচ্চিত্ৰ || নিউয়ৰ্ক চলচ্চিত্ৰ উতসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ|যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |} ==টোকা== {{Notelist}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা}} {{National Film Award Best Feature Film Bengali}} [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ বঙালী পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] aqlv7izk8ibrwqxgx5626n74le9uzcr 515133 515130 2025-06-05T10:39:55Z কুমুদ ঘোষ 42738 515133 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = পথেৰ পাঁচালী | image = Pather panchali poster in color 1.jpg | alt = Poster | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | director = [[সত্যজিৎ ৰায়]] | screenplay = সত্যজিৎ ৰায় | based on = {{based on|''পথেৰ পাঁচালী''|[[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]]}} | starring = সুবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কানু বন্দ্যোপাধ্যায়<br />কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়<br />উমা দাশগুপ্ত<br />চুনীবালা দেবী<br />তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী | music = [[ৰবি শংকৰ]] | cinematography = সুব্ৰত মিত্ৰ | editing = দুলাল দত্ত | studio = পশ্চিমবঙ্গ চৰকাৰ | distributor = অৰোৰা ফিল্ম কৰ্পোৰেচন {{small|(১৯৫৫)}}<br />এডৱাৰ্ড হেৰিচন {{small|(১৯৫৮)}}<br />মাৰ্চেণ্ট আইভৰি প্ৰডাকচনচ্<br />চনি পিকচাৰ্চ ক্লাসিকচ্ {{small|(১৯৯৫)}}{{efn|name=distributors|Aurora Film Corporation was the distributor, according to credits shown in the film. MoMA and the distributor Edward Harrison were instrumental in the film's MoMA screening and later US release.<ref>{{cite web|url=http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710 | title=Apu-In-The-Word|last=Sengoopta | first=Chandak|work=[[Outlook (Indian magazine)|Outlook]] | date=16 November 2009|accessdate=22 April 2014|page=2/5| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140424010723/http://www.outlookindia.com/printarticle.aspx?262710| archivedate= 24 April 2014}}</ref>{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} A DVD review in ''dvdbeaver.com'' listed Artificial Eye Entertainment as the distributor of Region 2 and Columbia Tri-Star as the distributor of Region 1 format DVDs.<ref name="dvdbeaver">{{cite web|last=Tooze|first=Gary |url=http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |title=Pather Panchali |publisher=www.dvdbeaver.com |accessdate=12 October 2008 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20131211145015/http://www.dvdbeaver.com/FILM/dvdcompare/patherpanchali.htm |archivedate=11 December 2013}}</ref>{{efn|name=distributors|}} }} | released = {{Film date|df=yes|1955|8|26|ভাৰত}} | runtime = ১১২–১২৬ মিনিট{{efn|name=runtimevalues|Different sources identify different running times for the film. A Museum of Modern Art anthology states 112 minutes.{{harv|Bee|Hellczer|McFadden|2013|p=204}} An ''[[LA Weekly]]'' notice states 115 minutes.<ref>{{cite web|url=http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/|title=Pather Panchali|work=[[LA Weekly]]|accessdate=2 December 2013 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203033918/http://www.laweekly.com/movies/pather-panchali-179696/ |archivedate= 3 December 2013}}</ref> Stuart Jeffries of ''[[The Guardian]]'' states 125 minutes in a 2010 report.<ref>{{cite web|last=Jeffries|first=Stuart|url=https://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse | title= Pather Panchali: No 12 best arthouse film of all time | work=[[The Guardian]]|date=19 October 2010| accessdate=2 December 2013| archiveurl=https://web.archive.org/web/20131017070224/http://www.theguardian.com/film/2010/oct/20/pather-panchali-ray-arthouse |archivedate= 17 October 2013}}</ref> Rovi Hal Erickson of ''The New York Times'' states 126 minutes in a review summary in NYT Critics' Pick.<ref name="erickson nyt">{{cite news|last=Hal Erickson | first=Rovi| url=https://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | title=Pather Panchali (1955) | work=[[The New York Times]]| accessdate=2 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131208171855/http://www.nytimes.com/movies/movie/37409/Pather-Panchali/overview | archivedate=8 December 2013}}</ref> In 2005 Doug Pratt states 125 minutes but mentions that most references list the running time at about 10 minutes less than that. {{harv|Pratt|2005|p=908}} The [[British Board of Film Classification]] lists separate running times for film (110 minutes 55 seconds) and video (119 minutes 31 seconds) versions.<ref>{{cite web|url=http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| title=Pather Panchali (1957)| publisher=[[British Board of Film Classification]]|accessdate=21 April 2014| archiveurl=https://web.archive.org/web/20140427164430/http://www.bbfc.co.uk/releases/pather-panchali-1991| archivedate=27 April 2014}}</ref> }} | country = ভাৰত | language = [[বঙালী ভাষা]] | budget = ৭০,০০০-১,৫০,০০০ টকা{{efn|name=budgetamount|Satyajit Ray wrote in ''My Years with Apu: A Memoir'' (1994) that the budget was {{Indian Rupee}}70,000, {{harv|Ray|1996|p=36}} and the loan from the government of West Bengal was {{Indian Rupee}}70,000. {{harv|Ray|1996|p=60}} During an interview in 1970, in reply to the question "How much did the production of ''Pather Panchali'' cost in all, if you count in the value of the rupee today?", Ray said, "In those days it cost a little over {{Indian rupee}}150,000, whereas an average film now costs twice that much."{{harv|Isaksson|2007|p=40}} }} | gross = প্ৰায় ১০ কোটি টকা<ref name="gross">{{cite book |last=Ray |first=Bibekananda |title=Conscience of The Race |date=2017 |publisher=[[Publications Division (India)|Publications Division Ministry of Information & Broadcasting]] |isbn=9788123026619 |page=424 |url=https://books.google.com/books?id=EKo-DwAAQBAJ&pg=PT424}}</ref> }} '''পথেৰ পাঁচালী''' ({{lang-en|Pather Panchali)}}) ১৯৫৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত [[পশ্চিমবঙ্গ]] চৰকাৰ প্ৰযোজিত আৰু [[সত্যজিৎ ৰায়]] পৰিচালিত এখন বাংলা ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ। [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]]ৰ দ্বাৰা ৰচিত পথেৰ পাঁচালী নামৰ উপন্যাসখনৰ অৱলম্বনত নিৰ্মিত এই বোলছবিখন সত্যজিৎ ৰায় পৰিচালিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ। মুখ্য চৰিত্ৰ অপুৰ শৈশৱক কেন্দ্ৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনত বিংশ শতাব্দীৰ কুৰিৰ দশকৰ বঙ্গদেশৰ এখন গাঁৱৰ জীৱনধাৰা চিত্ৰায়িত কৰা হৈছে। এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় অৰ্থৰ সমস্যা থকাৰ বাবে নিৰ্মাণকাৰ্য বহুবাৰ ব্যাহত হয় আৰু দীঘলীয়া তিনি বছৰৰ পাছত সেয়া সম্পূৰ্ণ হয়। কম বাজেটত অদক্ষ অভিনেতা আৰু অনভিজ্ঞ শিল্পীসকলক লৈ এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। চেতাৰ বাদক [[ৰবি শংকৰ|ৰবি শংকৰে]] ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সঙ্গীতৰ ৰাগ ব্যৱহাৰ কৰি চলচ্চিত্ৰখনৰ সঙ্গীত নিৰ্মাণ কৰে। সুব্ৰত মিত্ৰ চিত্ৰগ্ৰহণ আৰু দুলাল দত্ত সম্পাদনাৰ দায়িত্বত আছিল। ১৯৫৫ চনৰ ৩ মে' তাৰিখত [[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ|নিউয়ৰ্ক চহৰৰ]] মিউজিয়াম অফ মডাৰ্ণ আৰ্টৰ এটি প্ৰদৰ্শনীত চলচ্চিত্ৰখন মুক্তি পায় আৰু তাৰ পাছত সেই একেই বছৰতে [[কলকাতা]]তো মুক্তি লাভ কৰে। ছবিৰ সমালোচকসকলে চলচ্চিত্ৰখনত প্ৰদৰ্শিত বাস্তৱতা, মানৱতা আৰু গুণমানক প্ৰশংসা কৰিলেও বহুতে ছবিখনৰ মন্থৰ গতিৰ বাবে চলচ্চিত্ৰখনক সমালোচনা কৰে। অপুৰ জীৱনৰ ভিত্তিত সত্যজিৎ ৰায়ৰ অপু ত্ৰিলজী চলচ্চিত্ৰ চিৰিজৰ পৰবৰ্তী দুখন ছবি 'অপৰাজিত' (১৯৫৬) আৰু 'অপুৰ সংসাৰ' (১৯৫৯) নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ জগতত সামাজিক বাস্তৱতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰা সামান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ ধাৰাৰ আৰম্ভ কৰে। স্বাধীন ভাৰতত নিৰ্মাণ কৰা পথেৰ পাঁচালী আছিল প্ৰথম ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ যিখন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিব সক্ষম হৈছিল। এইখন চলচ্চিত্ৰখন ১৯৫৫ চনত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]], ১৯৫৬ চনত কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল পুৰস্কাৰৰ লগতে আৰু বহুতো পুৰস্কাৰ অৰ্জন কৰে। সেইবাবে সত্যজিৎ ৰায়ক ভাৰতৰ বিখ্যাত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালকসকলৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি কোৱা হয়। == কাহিনী == বিংশ শতাব্দীৰ কুৰি দশকত নিশ্চিন্তপুৰ নামক বঙালী এক প্ৰত্যন্ত গাওঁ অঞ্চলত অপু (সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায়) আৰু তাৰ পৰিয়ালৰ কথাই পথেৰ পাঁচালী ছবিৰ মূল কাহিনী। অপুৰ দেউতা পুৰোহিত হৰিহৰ ৰায় (কানু বন্দ্যোপাধ্যায়) নিশ্চিন্দিপুৰৰ পৈতৃক ভূমিত তেওঁৰ পৰিয়াল সৈতে বসবাস কৰে। তেওঁৰ পেশাত আছিল এজন পুৰোহিত। খুবেই দৰিদ্ৰ। পঢ়াশুনা জনা শিক্ষিত মানুহ। এবাৰ তীব্ৰ অৰ্থসংকটৰ সময়ত তেওঁ তেওঁৰ প্ৰাপ্য পাৰিশ্ৰমিক আদায় কৰাৰ বাবে নিয়োগকৰ্তাৰ পৰা পইচা বিচাৰিব নোৱাৰে। তেওঁ এজন লাজুকী প্ৰকৃতিৰ মানুহ আছিল। হৰিহৰৰ স্ত্ৰী সৰ্বজয়া (কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায়) তেওঁৰ দুই সন্তান দুৰ্গা (উমা দাশগুপ্ত) আৰু অপু আৰু হৰিহৰৰ দূৰ সম্পৰ্কৰ বিধবা পেহীয়েক ইন্দিৰ ঠাকুৰণ (চুনীবালা দেবী)-ৰ চোৱাচিতা কৰে। হৰিহৰ দুখীয়া হোৱা বাবে সৰ্বজয়া ইন্দিৰ ঠাকুৰনক ছোৱাচিতা কৰাটো ভাল চকুৰে নাচায়। সৰ্বজয়াৰ বেয়া ব্যৱহাৰত অতিষ্ঠ হৈ ইন্দিৰ ঠাকুৰণ মাজে সময়ে বেলেগ আত্মীয়ৰ ঘৰত গৈ আশ্ৰয় লয়। দুৰ্গাই তেওঁলোকৰ ধনী চুবুৰীয়াৰ বাগিচাৰ পৰা ফল চুৰ কৰি আনে আৰু ইন্দিৰ ঠাকুৰণৰ লগত ভগাই খায়। এদিন সেই চুবুৰীয়াৰ গৃহিণী আহি দুৰ্গাক তেওঁলোকৰ এখন পুতিৰ মালা চুৰ কৰাৰ বাবে চোৰ বুলি অভিহিত কৰে আৰু সেই চুৰিৰ প্ৰৱণতাক উৎসাহ দিয়াৰ বাবে সৰ্বজয়াক দোষী সাব্যস্ত কৰে। অপু আৰু দুৰ্গা, দুই ভাই-ভনীয়েকৰ মাজত বহুত মিল। দুৰ্গা ডাঙৰ, তায়ো তাইৰ মাৰ নিচিনা সৰু ভায়েক অপুক বহুত মৰম কৰে। কিন্তু মাজে সময়ে দুৰ্গা আৰু অপুৰ মাজত কাজিয়াও হয়। তেওঁলোকে কেতিয়াবা গছৰ তলত বহি থাকে, কেতিয়াবা মিঠাই বিক্ৰেতাৰ পিছে পিছে দৌৰি ফুৰে, কেতিয়াবা একেলগে যাত্ৰা নাট চাবলৈ যায়। এদিন দুয়োটা মিলি সকলোৰ অগোচৰে ৰেলগাড়ী চাবলৈ যায়। কঁহুৱা বনত অপু আৰু দুৰ্গাৰ দৌৰি দৌৰি ৰেলগাড়ী চাবলৈ যোৱাৰ দৃশ্য সত্যজিৎ ৰায়ে এই ছবিখনত ধুনীয়াকৈ চিত্ৰায়িত কৰিছে। ঘৰত উভতি আহি সিহঁতে ইন্দিৰা ঠাকুৰণক মৃত অৱস্থাত দেখা পায়। গাঁৱত উপাৰ্জন ভাল নোহোৱাৰ বাবে হৰিহৰ অধিক উপাৰ্জনৰ বাবে চহৰলৈ যায়। হৰিহৰে সৰ্বজয়াক প্ৰতিশ্ৰুতিৰ দি যায় যে চহৰত ভাল উপাৰ্জন হ'লে উভতি আহি সি সিহঁতৰ ভঙা পুৰণি পৈতৃক ঘৰখন ঠিক কৰিবহি। হৰিহৰৰ অনুপস্থিতিত সৰ্বজয়া তীব্ৰ অৰ্থ সংকটত পৰে আৰু সৰ্বজয়া অকলশৰীয়া হোৱাৰ কাৰণে বহুত খঙাল হৈ পৰে। এবাৰ বৰষুণত তিতি দুৰ্গাৰ জ্বৰ হয়। উপযুক্ত চিকিৎসাৰ অভাৱত দুৰ্গাৰ জ্বৰ আৰু অধিক হৈ পৰে আৰু এদিন তীব্ৰ ধুমুহাৰ ৰাতিত দুৰ্গাৰ মৃত্যু হয়। ইয়াৰ পাছত এদিন হৰিহৰ চহৰৰ পৰা উভতি আহে। চহৰৰ পৰা অনা বস্তু অতি আগ্ৰহেৰে সৰ্বজয়াক দেখুৱাব আৰম্ভ কৰে; সৰ্বজয়া প্ৰথমে মনে মনে থাকে আৰু পাছত হৰিহৰৰ ভৰিত মুৰ থৈ কান্দিব আৰম্ভ কৰে। তেতিয়া হৰিহৰ বুজিব পাৰে যে সিহঁতৰ একমাত্ৰ কন্যা দুৰ্গা আৰু নাই। ইয়াৰ পাছত সিহঁতে পৈতৃক ঘৰ আৰু গাওঁ এৰি চহৰলৈ গুচি যায়। এই চলচ্চিত্ৰখনৰ শেষত অপু, হৰিহৰ আৰু সৰ্বজয়া গৰুৰ গাড়ীৰে চহৰলৈ যাত্ৰা কৰাৰ দৃশ্য দেখোৱা হৈছে। == অভিনয়ত == * কানু বন্দ্যোপাধ্যায় - হৰিহৰ ৰায়, দুৰ্গা আৰু অপুৰ দেউতাক * কৰুণা বন্দ্যোপাধ্যায় - সৰ্বজয়া ৰায়, অপু আৰু দুৰ্গাৰ মাক * সূবীৰ বন্দ্যোপাধ্যায় - অপূৰ্ব ৰায়, অপু * ৰুঙ্কি বন্দ্যোপাধ্যায় - শিশু দুৰ্গা * উমা দাশগুপ্ত - কিশোৰী দুৰ্গা * [[চুনীবালা দেৱী]] - ইন্দিৰ ঠাকুৰণ * হৰেন বন্দ্যোপাধ্যায় - মিঠাই বিক্ৰেতা * তুলসী চক্ৰবৰ্ত্তী - প্ৰসন্ন, শিক্ষক == কাহিনীৰ উৎস == [[বিভূতিভূষণ বন্দোপাধ্যায়]] ৰচিত [[পথেৰ পাঁচালী (উপন্যাস)]]খন বঙালী ভাষাৰ এক ধ্ৰূপদী জীৱনীমূলক উপন্যাস। ১৯২৮ চনত এখন আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাবে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পাইছিল আৰু ১৯২৯ চনত উপন্যাসখন কিতাপ আকাৰে ছপা হয়। বিভূতিভূষণে উপন্যাসখনত এটা দুখীয়া পৰিয়ালৰ পৈতৃক গৃহত বসবাস আৰু তীব্ৰ আৰ্থিক সংকটৰ মাজত সিহঁতৰ জীয়াই থকাৰ সংগ্ৰাম ধুনীয়াকৈ বৰ্ণনা কৰিছে। সত্যজিৎ ৰায়ে ১৯৪৪ চনত চিগনেট প্ৰেছত গ্ৰাফিক্স ডিজাইনাৰ ৰূপে কাম কৰাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসখনৰ নতুন অখণ্ড সংস্কৰণৰ অলংকৰণ কৰাৰ সুবিধা লাভ কৰে। তেতিয়া তেওঁ কিতাপখন পঢ়ে আৰু প্ৰেছৰ মালিক ডি কে গুপ্তক ব্যক্ত কৰে যে কিতাপখনৰ পৰা এখন ভাল চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিব পৰা যাব। ১৯৪৬ চনত যেতিয়া সত্যজিৎ ৰায়ে চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ কথা ভাবে তেতিয়া ডি কে গুপ্তই তেওঁক পথেৰ পাঁচালী উপন্যাসৰ কাহিনীৰ ভিত্তিত ছবি নিৰ্মাণৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। == অৰ্জিত সন্মান == পথেৰ পাঁচালী চলচ্চিত্ৰখনে [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]]ৰ লগতে বহুতো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰো লাভ কৰে। {| class="wikitable" |- ! চন!! পুৰস্কাৰ!! চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ!! দেশ |- | ১৯৫৫ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (স্বৰ্ণকমল)<br/>বঙালী ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (ৰজতকমল) || তৃতীয় [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] || [[ভাৰত]] |- | ১৯৫৬ || পাল্ম ডৰ, শ্ৰেষ্ঠ মানৱিক দলিল || ১৯৫৬ ৯ম কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[ফ্ৰান্স]] |- | ১৯৫৬ || ভেটিকান পুৰস্কাৰ, ৰোম || || [[ইটালী]] |- | ১৯৫৬ || গ'ল্ডেন কাৰবাও, মেনিলা || || [[ফিলিপাইন]] |- | ১৯৫৬ || মেধাৰ ডিপ্লোমা || এডিনবৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[স্কটলেণ্ড]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে চাজনিক গ'ল্ডন লৰেল || বাৰ্লিন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[জাৰ্মানী]] |- | ১৯৫৭ || শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালকৰ বাবে গ'ল্ডন গেট আৰু শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ বাবে গ'ল্ডেন গেট|| চান ফ্ৰাঞ্চিচস্কো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ || ভেনকুভাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে ক্ৰিটিকচ্ এৱাৰ্ড || ষ্টেটফৰ্ড চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ || [[কানাডা]] |- | ১৯৫৮ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ, ৰাষ্ট্ৰীয় বৰ্ড পৰ্যালোচনা পুৰস্কাৰ || || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |- | ১৯৫৯ || শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী চলচ্চিত্ৰ || নিউয়ৰ্ক চলচ্চিত্ৰ উতসৱ || [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ|যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |} ==টোকা== {{Notelist}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা}} {{National Film Award Best Feature Film Bengali}} [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ বঙালী পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] jrhsteo32guptp2fzxwcpk4y81csdbu 0 59530 514910 514794 2025-06-04T13:57:04Z দিব্য দত্ত 9244 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 514910 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = ''দেৱদাৰু''<br>''Polyalthia longifolia'' |image =Polyalthia_longifolia.jpg |regnum = [[Plant]]ae |unranked_divisio = [[Angiosperm]]s |unranked_classis = [[Magnoliid]]s |ordo = [[Magnoliales]] |familia = [[Annonaceae]] |genus = ''[[Polyalthia]]'' |species = '''''P. longifolia''''' |binomial = ''Polyalthia longifolia'' |binomial_authority = [[Pierre Sonnerat|Sonn.]] |}} '''দেৱদাৰু''' (''Polyalthia longifolia'') একপ্ৰকাৰৰ চিৰসেউজ বৃক্ষ। দেৱদাৰু দীঘলীয়াকৈ শংকু আকাৰত বাঢ়ি যায় বাবে ঘৰৰ বাগিচা পদূলি আদিত সৌন্দৰ্য বৰ্ধনৰ বাবে ৰোৱা হয়। হিমালয় পৰ্বতৰ উপত্যকাত এই গছবিধ যথেষ্ট পৰিমাণে দেখা পোৱা যায়। == বিৱৰণ == দেৱদাৰু এবিধ আকৃতিত মেজি ঘৰটোৰ দৰে জোঙা হৈ ক্ৰমে ওপৰলৈ আগবঢ়া চিৰসেউজীয়া গছ। হিমালয়ৰ উত্তৰআঞ্চল, তিব্বত আৰু নেপালত ১৫০০ মি,-৩২০০ মি, উচ্ছতাত এই গছবিধ হোৱা দেখিবলৈ পোৱা যায়। ইয়াৰ পাতবোৰ বেজিৰ দৰে জোঙা। ==ব্যৱহাৰ== ==চিত্ৰ ভাণ্ডাৰ== <gallery> Image:AB130-Polyalthia longifolia seeds & fruit.JPG|দেৱদাৰু গছৰ বীজ Image:Polyalthia longifolia var pendula - leaves 1.jpg|দেৱদাৰু গাছৰ পাত File:Ashoka (Polyalthia longifolia) flowers W2 IMG_7047.jpg|দেৱদাৰু গছৰ ফুল File:Bark of Polyalthia longifolia.jpg|দেৱদাৰুৰ গা-গছ File:Polyalthia longifolia fruits - at Beechanahalli 2014 (1).jpg|দেৱদাৰুৰ ফল File:(Polyalthia longifolia) Tree at Shilparamam Jaatara.jpg|দেৱদাৰুৰ পুলি গছ </gallery> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:বৃক্ষ]] [[শ্ৰেণী:চিৰসেউজ উদ্ভিদ]] qjuef7554ef8dporjcex1c1w3uxmhw3 514911 514910 2025-06-04T13:58:40Z দিব্য দত্ত 9244 514911 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = ''দেৱদাৰু''<br>''Polyalthia longifolia'' |image =Polyalthia_longifolia.jpg |regnum = [[Plant]]ae |unranked_divisio = [[Angiosperm]]s |unranked_classis = [[Magnoliid]]s |ordo = [[Magnoliales]] |familia = [[Annonaceae]] |genus = ''[[Polyalthia]]'' |species = '''''P. longifolia''''' |binomial = ''Polyalthia longifolia'' |binomial_authority = [[Pierre Sonnerat|Sonn.]] |}} '''দেৱদাৰু''' (''Polyalthia longifolia'') একপ্ৰকাৰৰ চিৰসেউজ বৃক্ষ। দেৱদাৰু দীঘলীয়াকৈ শংকু আকাৰত বাঢ়ি যায় বাবে ঘৰৰ বাগিচা পদূলি আদিত সৌন্দৰ্য বৰ্ধনৰ বাবে ৰোৱা হয়। হিমালয় পৰ্বতৰ উপত্যকাত এই গছবিধ যথেষ্ট পৰিমাণে দেখা পোৱা যায়।<ref name = POWO>[https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77123022-1 Plants of the World Online (POWO): ''Monoon longifolium'' (Sonn.) B.Xue & R.M.K.Saunders (retrieved 30 August 2020)]</ref> == বিৱৰণ == দেৱদাৰু এবিধ আকৃতিত মেজি ঘৰটোৰ দৰে জোঙা হৈ ক্ৰমে ওপৰলৈ আগবঢ়া চিৰসেউজীয়া গছ। হিমালয়ৰ উত্তৰআঞ্চল, তিব্বত আৰু নেপালত ১৫০০ মি,-৩২০০ মি, উচ্ছতাত এই গছবিধ হোৱা দেখিবলৈ পোৱা যায়। ইয়াৰ পাতবোৰ বেজিৰ দৰে জোঙা। ==ব্যৱহাৰ== ==চিত্ৰ ভাণ্ডাৰ== <gallery> Image:AB130-Polyalthia longifolia seeds & fruit.JPG|দেৱদাৰু গছৰ বীজ Image:Polyalthia longifolia var pendula - leaves 1.jpg|দেৱদাৰু গাছৰ পাত File:Ashoka (Polyalthia longifolia) flowers W2 IMG_7047.jpg|দেৱদাৰু গছৰ ফুল File:Bark of Polyalthia longifolia.jpg|দেৱদাৰুৰ গা-গছ File:Polyalthia longifolia fruits - at Beechanahalli 2014 (1).jpg|দেৱদাৰুৰ ফল File:(Polyalthia longifolia) Tree at Shilparamam Jaatara.jpg|দেৱদাৰুৰ পুলি গছ </gallery> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:বৃক্ষ]] [[শ্ৰেণী:চিৰসেউজ উদ্ভিদ]] fsus7bxqlxf5jd6qfo8h47q8ne4iep1 0 67768 514969 406139 2025-06-04T22:09:17Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514969 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = বিন্দু | image = Binduji.jpg | imagesize = 150px | caption = বিন্দু | birth_name = বিন্দু নানুভাই দেশাই | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1951|01|17}} | birth_place = ৱালচাড়, বোম্বাই ৰাজ্য, [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]]<br>(বৰ্তমান [[গুজৰাট]], [[ভাৰত]]) | death_date = | death_place = | othername = | occupation = অভিনেত্ৰী, নৃত্যশিল্পী | years_active = ১৯৬২–২০০৮ | homepage = | notable role = | spouse = চম্পকলাল জাভেৰী | children = ১ (মৃত) }} '''বিন্দু নানুভাই দেশাই''' ({{lang-en|Bindu Nanubhai Desai}}) এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী; যাৰ জনপ্ৰিয় নাম হৈছে '''বিন্দু'''। আশীৰ দশকত জনপ্ৰিয়তাৰ এক সুকীয়া স্থানত আৰোহণ কৰা বিন্দুৱে চাৰিটা দশক ব্যাপি থকা নিজৰ সুদীৰ্ঘ কেৰিয়াৰত প্ৰায় ডেৰ শতাধিক ছবিত অভিনয় কৰিছে। তেখেতে এতিয়ালৈকে সাতটা [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]ৰ মনোনয়ন লাভ কৰিছে।<ref name="joint">{{cite web |title=Bindu |url=http://www.jointscene.com/artists/Bollywood/Bindu/4869 |publisher=jointscene.com |access-date=2 August 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100811082948/http://www.jointscene.com/artists/Bollywood/Bindu/4869 |archive-date=11 August 2010 |df=dmy-all |archivedate=11 August 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100811082948/http://www.jointscene.com/artists/Bollywood/Bindu/4869 |deadurl=yes }}</ref> ১৯৭০ চনত মুক্তিলাভ কৰা ছবি 'কটি পতংগ'ৰ বাবে বিন্দুক সততে স্মৰণ কৰা হয়। হিন্দী ছবি জগতৰ আন এগৰাকী জনপ্ৰিয় অভিনেতা প্ৰেম চোপ্ৰাৰ বিপৰীতে তেখেতে একাধিক চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে।<ref name=exp>{{cite news |title=Shabnam Still Gets Fan Mail|url=http://www.indianexpress.com/news/shabnam-still-gets-fan-mail/720458/0 |publisher=Indian Express |date=4 December 2010 |access-date=7 May 2013}}</ref> ১৯৬২ চনত বিন্দুৱে প্ৰথমখন ছবিত অভিনয় কৰে। 'অনপড়' নামৰ সেই ছবিখনত কিৰণ শীৰ্ষক চৰিত্ৰ এটাত তেখেতে অভিনয় কৰিছিল। ১৯৬৯ চনত তেখেতে 'ইট্টেফাক' নামৰ চলচ্চিত্ৰখনত ৰেণুৰ ভূমিকা ৰূপায়ণ কৰে। আৰু 'দো ৰাস্তে' নামৰ ছবিখনত নীলা নামৰ চৰিত্ৰটো ৰূপায়ণ কৰে। দুয়োখন ছবিয়েই বক্স অফিচত সফলতা লাভ কৰে আৰু দুয়োখন ছবিৰ বাবেই তেখেতে ফিল্মফেয়াৰৰ মনোনয়ন লাভ কৰে। ১৯৭২ চনত বিন্দুৱে দাস্তান নামৰ ছবিখনত মালাৰ ভূমিকাত অৱতীৰ্ণ হয় আৰু তৃতীয়টো ফিল্মফেয়াৰৰ মনোনয়ন লাভ কৰে। তাৰ পিছৰটো বছৰতেই বিন্দুৱে 'অভিমান' ছবিত চিত্ৰাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। এইখন ছবিকে ধৰি পৰৱৰ্তী সময়ত বিন্দুৱে 'হাৱাছ' আৰু 'ইমতিহান'ত অভিনয় কৰি ফিল্মফেয়াৰ বঁটাৰ মনোনয়ন লাভ কৰে। ১৯৭৬ চনত 'অৰ্জুন পণ্ডিত' নামৰ ছবিখনত তেখেতে সৰলা চৰিত্ৰটোত অভিনয় কৰে আৰু ফিল্মফেয়াৰৰ সপ্তমটো মনোনয়ন লাভ কৰে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== বিন্দুৰ পিতৃ আছিল নানুভাই দেশাই আৰু মাতৃ আছিল জ্যোৎস্না। পিতৃ এগৰাকী ছবি প্ৰযোজক আছিল। তেখেতৰ ভাই-ভনী আছিল সাতজন। {{cn|date=October 2019}} বিন্দুৰ তেৰ বছৰ বয়সত পিতৃৰ মৃত্যু হয়। জ্যেষ্ঠ সন্তান হোৱা হেতুকে পৰিয়ালৰ সমস্ত দায়িত্ব তেখেতৰ ওপৰতে পৰে।<ref name="bcurry">{{cite web |title=Bindu Desai Biography |url=http://www.bollycurry.com/celeb/bindu-desai/biography/ |publisher=bollycurry.com |access-date=2 August 2010}}</ref> অভিনেত্ৰী [[অৰুণা ইৰানী]], ইন্দ্ৰ কুমাৰ, আদি ইৰানী, আৰু ফিৰোজ খান হৈছে বিন্দুৰ ভাগিন-ভাগিনী। ==কৰ্মজীৱন== ১৯৬৯ চনত মুক্তিলাভ কৰা হিন্দী ছবি 'ইট্টেফাক' আৰু 'দো ৰাস্তে'ৰ জৰিয়তে বিন্দুৱে প্ৰাৰম্ভিক সফলতা লাভ কৰে। পৰৱৰ্তী সময়ত তেখেতে 'কটি পতংগ' (১৯৭০) ত অভিনয় কৰে। এইখন ছবিতে তেখেতে 'মেৰা নাম ছবনম' শীৰ্ষক গীতটোত নৃত্য কৰে। গীতটোৰ জনপ্ৰিয়তা আজিও ম্লান হোৱা নাই।<ref name="bw501">{{cite web |title=Bindu Portrait |url=http://bollywood501.com/classic_f/Bindu/index.html |publisher=bollywood501.com |access-date=2 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110708082200/http://bollywood501.com/classic_f/Bindu/index.html |archive-date=8 July 2011 |url-status=dead |archivedate=8 July 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110708082200/http://bollywood501.com/classic_f/Bindu/index.html |deadurl=yes }}</ref> বলিউদৰ যশস্বী অভিনেতা প্ৰেম চোপ্ৰাৰ বিপৰীতে বিন্দুৱে বহুকেইটা চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে। তাৰে কেইখনমান উল্লেখযোগ্য ছবি হৈছে-লগান, কটি পতংগ, দো ৰাস্তে, দাগ, চুপ্পা ৰুস্তম, প্ৰেম নগৰ, ত্যাগ, নফৰত, গেহৰী চাল আৰু দাস্তান আদি। ১৯৭৯ চনৰ [[তামিল]] ভাষাৰ ছবি 'নালান্ধু উড়ো কুদুবাম'ত তেখেতে শিৱাজী গণেশানৰ লগত নৃত্যও কৰে। ১৯৬৯ চনৰ পৰা ১৯৮৯ চনলৈকে বিন্দুৱে বলিউডৰ আন এজন খ্যাতিশীৰ্ষ অভিনেতা ৰাজেশ খান্নাৰ লগত তেৰখন ছবিত অভিনয় কৰিছে। == তথ্য উৎস == {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{Commons category inline|Bindu (actress)|বিন্দু}} * {{IMDb name|id=0082848|name=বিন্দু}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] 4wwcqm382er117tfg1j0wex82evwhdj 0 67908 515147 383117 2025-06-05T11:03:31Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515147 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = সিদ্ধেশ্বৰী দেৱী |image = |background = solo_singer |birth_name = |birth_date =১৯০৮ |birth_place =[[বাৰাণসী]], [[British Raj|ব্ৰিটিছ ভাৰত]] |death_date =১৮ মাৰ্চ ১৯৭৭ |death_place = [[নতুন দিল্লী]], [[ভাৰত]] |origin = |genre = হিন্দুস্তানী শাস্ত্ৰীয় সংগীত |occupation =সংগীতজ্ঞ |years_active = |label = |website = }} '''সিদ্ধেশ্বৰী দেৱী''' ({{lang-en|Siddheswari Devi}}; ১৯০৮ – ১৮ মাৰ্চ ১৯৭৭) [[বাৰাণসী]]ৰ এগৰাকী কিংৱদন্তী হিন্দুস্তানী সংগীতৰ কণ্ঠশিল্পী আছিল। তেওঁক 'মা' বুলিও জনা গৈছিল। তেওঁৰ জন্ম ১৯০৮ চনত হৈছিল আৰু অতি কম বয়সতে মাক-দেউতাকক হেৰুৱাইছিল। তেওঁক ডাঙৰ দীঘল কৰে মাহীয়েক ৰাজেশ্বৰী দেৱীয়ে, যি এগৰাকী প্ৰখ্যাত কণ্ঠশিল্পী আছিল। ১৯৬৬ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক [[পদ্মশ্ৰী]]ৰে সন্মানীত কৰে।<ref>[https://books.google.de/books?id=QcQJAQAAMAAJ&q=SIDDHESWARI+DEVI,+1977&dq=SIDDHESWARI+DEVI,+1977&hl=de&sa=X&redir_esc=y Journal of the Indian Musicological Society], 1977, p. 51</ref><ref name="itcsra" /> ==সাঙ্গীতিক দিক্ষা== যদিও এটা সংগীতৰ সৈতে জড়িত পৰিয়ালত বাস কৰিছিল, ঘটনা ক্ৰমেহে তেওঁ সংগীতৰ জগতখনত প্ৰবেশ কৰিছিল। ৰাজেশ্বৰীয়ে তেওঁৰ নিজৰ জীয়েক কমলেশ্বৰীৰ বাবে সংগীত শিক্ষাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। সিদ্ধেশ্বৰীয়ে ঘৰৰ ভিতৰতে কেতিয়াবা অলপ-চলপ গান গায়। এদিন সাৰেঙ্গীবাদক সিয়াজী মিশ্ৰই কমলেশ্বৰীক শিকাই আছিল। কমেলেশ্বৰীয়ে তাইক শিকোৱা এটা 'তপ্পা' গাব পাৰ নাছিল। ৰাজেশ্বৰীয়ে ধৈৰ্যহাৰা হৈ জীয়েকক কোবাবলৈ ল’লে। কমলেশ্বৰীয়ে চিঞৰি চিঞৰি কান্দি সহায়ৰ বাবে চিঞৰিলে। সিদ্ধেশ্বৰীয়ে পাকঘৰৰ পৰা দৌৰি ওলাই আহি, গাতে পৰি তাইক মাকৰ বেতৰ কোবৰ পৰা বচালে। উচুপি থকা ভনীয়েকক সিদ্ধেশ্বৰীয়ে বুজালে যে সিয়াজী মিশ্ৰই তাইক যি গাবলৈ দিছে, সেইটো তেনেই উজু। এই বুলি সিদ্ধেশ্বৰীয়ে সুৰৰ সামান্য হীন-দেৰী নোহোৱাকৈ গোটেইখিনি গাই শুনালে, যিয়ে সকলোকে বিস্ময়াভিভূত কৰি তুলিলে।<ref name=maa/> পিছদিনাখন সিয়াজী মিশ্ৰই আহি ৰাজেশ্বৰীক জনালে যে সিদ্ধেশ্বৰীক তেওঁ আৰু তেওঁৰ পত্নীয়ে তুলি লব বিচাৰে। তেওঁলোকৰ নিজৰ কোনো সন্তান নাছিল। সেই মতে সিদ্ধেশ্বৰী সিয়াজী মিশ্ৰৰ পৰিয়ালৰ সদস্য হ’লগৈ। সিদ্ধেশ্বৰীৰ মনত এই ঘটনা চিৰদিন সজীৱ হৈ আছিল আৰু তেওঁৰ জীৱনী গ্ৰন্থ 'মা'ত সবিশেষ লিখিছে। এই গ্ৰন্থখনৰ সহযোগী লেখক আছিল তেওঁৰ জীয়েক সবিতা দেৱী।<ref name=maa>'Maa...Siddheshwari' Vibha S. Chauhan and Savita Devi, Roli Books, New Delhi, 2000</ref> ==সংগীত যাত্ৰা== সিদ্ধেশ্বৰীৰ মূল গুৰু বড়ে ৰামদাস আছিল যদিও তেওঁ দেৱাসৰ ([[মধ্যপ্ৰদেশ]]ৰ চহৰ) ৰাজাব আলি খান, লাহোৰৰ ইনায়ত খানৰ ওচৰতো প্ৰশিক্ষণ লৈছিল। তেওঁ 'খয়াল', 'থুমৰি' আৰু শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ ক্ষুদ্ৰ ৰূপ 'দাদৰা', 'চৈতি', 'কজৰী' আদি গাইছিল। বিশেষ বিশেষ অনুষ্ঠানত তেওঁ গোটেই নিশা তেওঁ সংগীত পৰিবেশন কৰিছিল; উদাহৰণ স্বৰূপে ক’ব পাৰি, মহাৰজা দাৰভাঙ্গাৰ দ্বাৰা আয়োজিত সমগ্ৰ নিশা জুৰি চলা 'নৌকা অভিযান'।<ref name=maa/> ১৯৮৯ চনত প্ৰখ্যাত পৰিচালক মণি কৌলে ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ উন্নয়ন নিগমৰ (NFDC) প্ৰযোজনাত তেওঁৰ জীৱনৰ আধাৰত এখন বঁটা-বিজয়ী তথ্যচিত্ৰ 'সিদ্ধেশ্বৰী' নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>[http://www.nfdcindia.com/view_film.php?film_id=190&categories_id=8 NFDC Siddheshwari (film)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20250223175213/https://www.nfdcindia.com/view_film.php?film_id=190&categories_id=8 |date=2025-02-23 }}, 1989, by [[Mani Kaul]], produced by the [[National Film Development Corporation of India]]</ref> ১৯৭৭ চনৰ ১৮ মাৰ্চত নতুন দিল্লীত তেওঁৰ মৃত্যু হয়। তেওঁৰ জীয়ৰী সবিতা দেৱীও এগৰাকী সংগীত-শিল্পী আৰু নতুন দিল্লীত বাস কৰে।<ref name="itcsra">{{cite web | url=https://www.itcsra.org/TributeMaestro.aspx?Tributeid=5 | title=Tribute to a Maestro | accessdate=2 March 2021}}</ref> ==বঁটা-বাহন== * ১৯৬৬: [[সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা]] * ১৯৬৬: [[পদ্মশ্ৰী]] * ১৯৭৩: [[ৰবীন্দ্ৰ ভাৰতী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ দ্বাৰা সন্মানীয় ডি.লিট উপাধি * বিশ্বভাৰতী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দ্বাৰা দেশীকোত্তম উপাধি<ref name="itcsra" /> ==তথ্য উৎস== {{reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== *[http://www.underscorerecords.com/artists/details.php?art_id=56 Short biography at Underscore Records] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091224074831/http://underscorerecords.com/artists/details.php?art_id=56 |date=2009-12-24 }} * Fragments of her music can be heard from the collection at The Sangeet Kendra, Ahmedabad: [https://web.archive.org/web/20070927005807/http://sangeetkendra.org/Audio/03%20Siddheshwari%20Devi%20-%20Vocal%20-%20Dole%20Re%20Joban%20Madmati.mp3] * [http://www.kamat.com/indica/music/29403.htm Picture at Kamat's Potpourri] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় কণ্ঠশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা বিজয়ী]] nt700svma0b3p46uhzopgrwqkd68088 0 68814 514968 511271 2025-06-04T21:34:28Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514968 wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir |name = বাসুদেৱ দৌল |image = 'Basudev Dol'- Temple built by Ahom king Sulikpha (1679-1681 AD), in Dologuri, Gohpur, Assam.jpg |image_size = 250 |image_alt = |caption =বাসুদেৱ দৌল |pushpin_map = India Assam |latd = 26.86300 | longd = 93.75410 | |pushpin_map_caption = অসমৰ মানচিত্ৰ |map_size = 250 |other_names = বাসুদেৱ দ'ল |assamese = বাসুদেৱ দ'ল |sanskrit_translit = |country = [[ভাৰত]] |state/province = [[অসম]] |district = [[বিশ্বনাথ]] |locale = বৰাচুক, খাটৰ গাওঁ |primary_deity = [[বিষ্ণু]]ৰ বাসুদেৱ ৰূপ |important_festivals = [[ফাঁকুৱা]], [[ব'হাগ বিহু]] |architecture = [[আহোম]] |number_of_temples = |number_of_monuments = |inscriptions = শৈল |date_built = ১৬৮০ চন |creator = }} '''বাসুদেৱ দৌল''' ({{lang-en|Vasudev Doul}}; ''বাসুদেৱ দ'ল'' হিচাপেও উচ্চাৰিত) [[অসম]]ৰ [[বিশ্বনাথ জিলা]]ৰ [[গহপুৰ]] মহকুমাৰ অন্তৰ্গত কলাবাৰী অঞ্চলত অৱস্থিত এটি প্ৰাচীন ''দৌল'' (বা মন্দিৰ)। এই দৌলটো [[ভাৰতীয় পুৰাতত্ত্ব অনুসন্ধান বিভাগ]]ৰ অধীনত [[অসমৰ ৰাজ্যিক সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্নসমূহৰ তালিকা|অসমৰ ৰাজ্যিক সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্নসমূহ]] ({{lang|en|State Protected Monument in India}})-ৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="অসম চৰকাৰৰ পুৰাতত্ত্ব বিভাগ">{{cite web | url=https://archaeology.assam.gov.in/information-services/detail/list-of-protected-archaeological-sites-and-monuments | title=অসমৰ পুৰাতাত্ত্বিক সংৰক্ষিত স্থান আৰু কীৰ্তিচিহ্ন | publisher=Archaeology, Govt of Assam | accessdate=March 27, 2021 }}{{Dead link|date=May 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> বাসুদেৱ দৌলক ভাৰতীয় পুৰাতত্ত্ব অনুসন্ধান বিভাগে প্ৰদান কৰা নম্বৰ হ'ল {{lang|en|S-AS-94}}।<ref name="ASI MNI">[https://asi.nic.in/protected-monuments-in-assam/ অসমৰ ৰাজ্যিক সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্নসমূহৰ তালিকা, ভাৰতৰ পুৰাতত্ত্ব অনুসন্ধান বিভাগ]</ref> ==দৌলৰ বিৱৰণ== বাসুদেৱ দৌল গহপুৰ মহকুমাৰ দক্ষিণ-পূৱ কোণস্থিত দক্ষিণ-কলাবাৰীৰ খাটৰ ৰাজহ গাঁৱৰ অন্তৰ্গত বৰাচুকত অৱস্থিত। ই গহপুৰ নগৰৰ পৰা প্ৰায় ২০ কিলোমিটাৰ আৰু কলাবাৰীৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ পৰা ৬ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত। উল্লেখ্য যে, এই দৌল (বা দ'ল)ৰ নামানুসাৰে সমীপৱৰ্তী অঞ্চলটোক দ'লগুৰি হিচাপেও জনা যায়। মাটিৰ ইটাৰে নিৰ্মিত এই দৌলটো আহোম ৰাজত্বকালৰ স্থাপত্যৰ এক উল্লেখনীয় নিদৰ্শন। দৌলৰ ভিতৰত ধাতৱনিৰ্মিত ভগৱান [[বিষ্ণু]]ৰ '''বাসুদেৱ''' ৰূপৰ বিগ্ৰহক পূজা-অৰ্চনা আগবঢ়োৱা হয়। বাসুদেৱ দৌল পাচঁখন গোলাকাৰ কুণ্ডলেৰে নিৰ্মিত কলচীৰে এক পঞ্চৰথ মন্দিৰ। লোকশ্ৰুতি অনুসৰি বাসুদেৱ দৌলৰ শীৰ্ষভাগত এটা সোণৰ কলচী আছিল যিটো মানৰ অসম আক্ৰমণৰ সময়ত ইয়াক মানে লুট কৰি লৈ যায়। দৌলৰ উচ্চতা ৪১ হাত (প্ৰায় ২০ মিটাৰ) আৰু মূল ভেটিৰ মেৰ ১৭ হাত। পুৰণি দৌলৰ ভগ্ন মণ্ডপটি ২০০৫ চনত মেৰামতিৰে পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হয়। এই মন্দিৰতে সংলগ্ন হৈ এটা বৃহৎ পুখুৰী আছে। দৌলৰ কাষতে শ্ৰী শ্ৰী দক্ষিণপাট কলাবাৰী আদি সত্ৰৰ কীৰ্তনঘৰ আৰু এখন ডাঙৰ চোতাল আছে। ভাৰতৰ পুৰাতত্ত্ব অনুসন্ধান বিভাগৰ দ্বাৰা ৰাষ্ট্ৰীয় গুৰুত্বৰ স্মৃতিচিহ্ন হিচাপে ঘোষিত [[ধন্দি দৌল]] আৰু ভগ্নাৱশেষ, বাসুদেৱ দৌলৰ পৰা প্ৰায় ৭ কিলোমিটাৰ দুৰত্বত অৱস্থিত। ==ইতিহাস== [[File:'Basudev Dol'- Plate description of temple built by Ahom king Sulikpha (1679-1681 AD), in Dologuri, Gohpur, Assam.jpg|left|thumb|দ'লগুৰিৰ বাসুদেৱ দৌলত থকা তথ্যফলক]] খ্ৰীষ্টীয় ১৬৭৯ চনৰ পৰা ১৬৮১ চনলৈ ক্ষমতাসীন আহোম স্বৰ্গদেউ [[ৰত্নধ্বজ সিংহ]] (চ্যু-লিক-ফা বা চুলিক্‌ফা, ল'ৰা ৰজা নামেৰে প্ৰখ্যাত)-ই ১৬৮০ চনত ভগৱান বিষ্ণুৰ উপাসনাৰ হেতু বাসুদেৱ দৌল নিৰ্মাণ কৰিছিল। তেওঁৰ গুৰু দক্ষিণপাট সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰক দৌলটি ইয়াৰ ৰাজহবিহীন ভূমিৰ সৈতে দান কৰে। এই দৌলৰ প্ৰাঙ্গনতে সেয়ে শ্ৰী শ্ৰী দক্ষিণপাট কলাবাৰী আদি সত্ৰৰ এক কীৰ্তন ঘৰ আছে। ==বাসুদেৱ দৌলৰ অনুষ্ঠান== ===দৌল উৎসৱ=== ফাগুণ মাহৰ পূৰ্ণিমা তিথিত পালিত [[ফাঁকুৱা]] আৰু [[দৌল উৎসৱ]] বাসুদেৱ দৌলত উদযাপিত হয়। দৌল উৎসৱৰ দিনা প্ৰতিষ্ঠাপিত বাসুদেৱৰ বিগ্ৰহক পূজা-পাতল কৰা হয়। লগতে শ্ৰী শ্ৰী দক্ষিণপাট কলাবাৰী আদি সত্ৰৰ কীৰ্তনঘৰত নাম-কীৰ্তন কৰা হয়। ইয়াৰ শেষত গায়ন-বায়নৰ সহিতে মাংগলিক বাদ্যসমূহেৰে হৰ্ষোল্লাসৰ মাজেৰে শোভাযাত্ৰা কৰি বিগ্ৰহক দৌলৰ পৰা ''গোঁসাই ফুৰাবলৈ'' অনা হয়। শোভাযাত্ৰাত অংশগ্ৰহণকাৰী সকলোৱে ইজনে সিজনক ফাকু সানি আনন্দ কৰে। ===দ'লগুৰিৰ বিহু=== ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানসমূহৰ উপৰিও বাসুদেৱ দৌলত অসমীয়া নৱবৰ্ষ আৰু [[ব'হাগ বিহু]]ত অনুষ্ঠিত নৃত্যানুষ্ঠান অত্যন্ত আকৰ্ষণীয়। শংকৰদেৱৰ দ্বাৰা প্ৰৱৰ্তিত নৱ-বৈষ্ণৱবাদৰ অনুগামীসকলে দৌলৰ সুবৃহৎ প্ৰাঙ্গনত সমৱেত হৈ বিহু উদযাপন কৰে।<ref name="সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা বিভাগ">{{cite web | url=https://culturalaffairs.assam.gov.in/portlet-innerpage/protected-archaeological-sites-and-monuments | title=বাসুদেৱ দৌলৰ বিহু- অসমৰ সংৰক্ষিত পুৰাতাত্ত্বিক স্থান | publisher=সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা বিভাগ, অসম চৰকাৰ | accessdate=March 27, 2021 }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> চ'ত মাহৰ আৰম্ভণিৰে পৰা বাসুদেৱ দৌল আৰু দ'লগুৰি শ্ৰী শ্ৰী দক্ষিণপাট কলাবাৰী আদি সত্ৰৰ প্ৰাঙ্গনত বিহুৱা-বিহুৱতীসকল আখৰাৰ বাবে গোট খায়। ব'হাগ বিহুৰ আৰম্ভণিৰ দিনাৰে পৰা স্থানীয় বিহু শিল্পীসকলৰ উপৰিও আমন্ত্ৰিত শিল্পীবৃন্দৰ দ্বাৰা পৰিৱেশিত মুকলি বিহুৰে দৌলৰ প্ৰাঙ্গন মুখৰিত হয়। একেৰাহে ৯-১০দিন চলা এই অনুষ্ঠান ব'হাগ মাহৰ ৮ বা ৯ তাৰিখে সামৰণি পৰে। শেষৰ দিনা যুৱক-যুৱতীসকলে প্ৰাঙ্গনৰ এজোপা বৃহৎ গছৰ চৌপাশে মুকলি বিহু মাৰি সমাজৰ কল্যাণ কামণা কৰি প্ৰাৰ্থনা কৰে আৰু পিছলৈ নোচোৱাকৈ শোভাযাত্ৰা কৰে। এই অনুষ্ঠানক 'বিহু বন্ধা' বা 'বিহু উৰুৱা' হিচাপে জনা যায়। দ'লগুৰিৰ বিহুৰ আন এক আকৰ্ষণ হৈছে 'হেপু' (বা ফোঁপনি) বিহুৰ প্ৰদৰ্শন। বয়োজ্যেষ্ঠ ব্যক্তিসকলৰ মতে, ঘৰুৱা সমস্যা আৰু জঞ্জালৰ বাবে ব'হাগ বিহুৰ প্ৰথম কেইদিনত নৃত্যানুষ্ঠানত ভাগ ল'ব নোৱৰা লোকসকলে নিজৰ মনক মনাব নোৱাৰি শেষৰ ফালে ঘৰৰ পৰা হেপাই-ফোঁপাই বিহুলৈ আহে। এইদৰে ফোঁপাই ফোঁপাইয়ে মৰা বিহুক সেয়ে 'হেপু' বিহু হিচাপে জনা যায় আৰু ই দ'লগুৰিৰ বিহুৰ একক অনবদ্য বৈশিষ্ট্য।<ref name="কথা-বাৰ্তা">{{cite interview | title=দ'লগুৰিৰ বয়োজ্যেষ্ঠ স্থানীয় বাসিন্দাৰ পৰা প্ৰাপ্ত তথ্য | accessdate=March 27, 2021 | interviewer=প্ৰণৱ জ্যোতি ভূঞা | city=দ'লগুৰি, বৰাচুক}}</ref> সময়ৰ পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে বিহুৰ প্ৰদৰ্শনৰ ক্ষেত্ৰত হোৱা পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰভাৱ দ'লগুৰিৰ বিহুতো পৰে। ১৯৬৩ চনৰ পৰা দ'লগুৰিত মুকলি বিহুৰ লগতে মঞ্চ বিহুও উদযাপিত হৈ আহিছে। ==চিত্ৰ-বিথিকা== {{Gallery |title=শ্ৰী শ্ৰী দক্ষিণপাট কলাবাৰী আদিসত্ৰ আৰু বাসুদেৱ দৌল |width=140 | height=140 |align=center |footer= |File:Entrance gate to Sri Sri Dakshinpat Kalabari Adi Satra and Basudev Dol at Dologuri.jpg|শ্ৰী শ্ৰী দক্ষিণপাট কলাবাৰী আদিসত্ৰৰ প্ৰৱেশ তোৰণ |File:Sri Sri Dakshinpat Kalabari Adi Satra.jpg|শ্ৰী শ্ৰী দক্ষিণপাট কলাবাৰী আদিসত্ৰৰ কীৰ্তনঘৰ |File:Lane leading to Basudev Dol, a State Protected Monument in India (ASI).jpg|বাসুদেৱ দৌলৰ প্ৰৱেশদ্বাৰ |File:Side view of Baudev Dol, a State Protected Monument in India (ASI).jpg|দৌলৰ পাৰ্শ্বদেশ |File:Tank adjacent to Basudev Dol, a State Protected Monument in India (ASI).jpg|দৌলৰ সংলগ্ন পুখুৰী |File:Back view of Basudev Dol, a State Protected Monument in India (ASI).jpg|দৌলৰ পৃষ্ঠদেশ }} ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ পুৰাতাত্বিক স্থান]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্ন]] fbejo0lyg9hsdgrvrsw9gfz58s7skfx 0 71825 514997 477084 2025-06-05T03:16:34Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514997 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist |name = মাৰ্গেৰিটা হেক |honorific_suffix = নাইট গ্ৰেণ্ড ক্ৰছ অএমআৰআই |image = MHack-crop.jpg |image_size = 200px |caption = ২০০৬ চনত মাৰ্গেৰিটা হেক |birth_date = {{birth date|1922|6|12|df=y}} |birth_place = ফ্লোৰেন্স, তুস্কেনি, [[ইটালী]] |death_date = {{death date and age|2013|6|29|1922|6|12|df=y}} |death_place = ট্ৰাইষ্টে, ফ্ৰিউলি-ভেনেজিয়া গিউলিয়া, ইটালী |residence = ইটালী |citizenship = |nationality = ইটালিয়ান |ethnicity = |spouse = {{marriage|এলডো ডি ৰোজা|1944}} |fields = জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান<br>জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান |workplaces = ট্ৰাইষ্টে বিশ্ববিদ্যালয় |alma_mater = ফ্লোৰেন্স বিশ্ববিদ্যালয় |doctoral_advisor = |academic_advisors = |doctoral_students = |notable_students = |known_for = |author_abbrev_bot = |author_abbrev_zoo = |influences = |influenced = |awards = টাৰ্গা জুচেপ্পে পিয়াজ্জি (১৯৯৪) <br> প্ৰেমিও ইণ্টাৰনাজিওনেল কৰ্টিনা উলিছে (১৯৯৫) |signature = Hack_autograph.png |footnotes = }} '''মাৰ্গেৰিটা হেক''' ({{lang-en|Margherita Hack}}, {{IPA-it|marɡeˈriːta ˈ(h)ak|lang}}, ১২ জুন ১৯২২ – ২৯ জুন ২০১৩) এগৰাকী ইটালীৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী আৰু জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান লেখিকা আছিল। ১৯৯৫ চনত আৱিষ্কৃত গ্ৰহাণু ৮৫৫৮ হেকৰ নাম তেওঁৰ সন্মানত ৰখা হৈছিল। ==জীৱনী== ১৯২২ চনৰ ১২ জুন তাৰিখে ইটালীৰ তুস্কেনিৰ ফ্লোৰেন্সত মাৰ্গেৰিটা হেকৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ দেউতাক ৰবেৰ্টো হেক প্ৰটেষ্টান চুইছ মূলৰ ফ্লোৰেণ্টিন গাণনিক আছিল। তেওঁৰ মাক মাৰিয়া লুইচা পোগেচি তুস্কেনিৰ এগৰাকী কেথলিক আৰু আকাডেমিয়া দি বেলে আৰ্টি দি ফায়াৰঞ্জেৰ স্নাতক আৰু উফিজি গেলেৰীত এগৰাকী মিনিয়েচাৰ শিল্পী আছিল। তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃ দুয়োগৰাকী ইটালিয়ান থিওচফিকেল চছাইটিত যোগদান কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ ধৰ্ম ত্যাগ কৰিছিল। ইয়াৰ বাবে ৰবেৰ্টো হেক কাউণ্টেছ গাম্বাৰিনি-কাভালিনিৰ অধ্যক্ষতাত অলপ সময়ৰ বাবে সচিব আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.teosofica.org/it/galleria-storica/teosofia-in-italia/,29|title=Teosofia in Italia - Società Teosofica Italiana|last=Gruppo4|website=www.teosofica.org|language=it}}</ref><ref>[http://www.claudiana.it/pdf/88-7016-655-saggio.pdf Lo sguardo dell’astrofisica] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120112132542/http://www.claudiana.it/pdf/88-7016-655-saggio.pdf |date=2012-01-12 }}</ref> যৌৱনকালত এগৰাকী খেলুৱৈ হিচাপে হেকে বাস্কেটবল খেলিছিল আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰতিযোগিতাৰ সময়ত ট্ৰেক এণ্ড ফিল্ডত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল। ইয়াক মুছলিনিৰ ফেচিষ্ট শাসনৰ অধীনত লিট'ৰিয়েলি বুলি কোৱা হৈছিল আৰু তেওঁ লং জাম্প আৰু হাই জাম্প ইভেণ্ট জিকিছিল।<ref>{{Cite news|url=http://www.laprovinciadicomo.it/stories/Cultura%20e%20Spettacoli/295084/|title=L'astrofisica Hack, stella dei Littoriali del fascismo|last=Mambretti|first=Daniela|date=2010-08-10|work=La Provincia|language=it}}</ref><ref>[http://archiviostorico.corriere.it/2010/luglio/20/Giurai_regime_volevo_medaglia_vinta_co_9_100720036.shtml Corriere della Sera, ''«Giurai al regime, volevo la medaglia vinta in atletica» Margherita Hack'']</ref> ১৯৪৪ চনৰ ১৯ ফেব্ৰুৱাৰী তাৰিখে আৰ্চেট্ৰিৰ চান লিওনাৰ্ডোৰ গীৰ্জাত তেওঁ এলডো ডি ৰোজাক বিয়া কৰায়। ডি ৰোজায়ো তাইৰ শৈশৱৰ এজন সহ খেলুৱৈ আছিল।<ref>[http://www.repubblica.it/2006/b/sezioni/persone/hack/hack/hack.html ''Repubblica.it, Margherita Hack, la voglia di vivere diecimila anni'']</ref> তেওঁ ফ্লোৰেন্সৰ লিচিঅ ক্লাচিকো "গেলিলিঅ গেলিলি"ত অধ্যয়ন কৰিছিল। কিন্তু [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] আৰম্ভ হোৱাৰ ফলত তেওঁ পৰীক্ষাত বহিবলৈ অক্ষম হৈছিল। ১৯৪৫ চনত তেওঁ ফ্লোৰেন্স বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পদাৰ্থ বিজ্ঞানত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref>{{Citation|last=astrieparticelle|title=Zichichi-Hack|date=2009-10-23|url=https://www.youtube.com/watch?v=fcNjf8gJoIw}}</ref> জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানত তেওঁৰ গৱেষণা পত্ৰ 'চেফেইড চলক'ৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত আছিল। আৰ্চেট্ৰি অবজাৰ্ভেটৰীত তেওঁৰ অধ্যয়নৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি আৰু জৰ্জিঅ এবেট্টিৰ নিৰ্দেশনাত তেওঁ নিজৰ গৱেষণা সম্পন্ন কৰিছিল। হেকে এজন বিজ্ঞানী, শিক্ষক আৰু বৈজ্ঞানিক গৱেষণা কেন্দ্ৰৰ প্ৰশাসকৰ বাবে আবেট্টিক তেওঁৰ আদৰ্শ ব্যক্তি বুলি গণ্য কৰিছিল।<ref>{{cite book | first=Margherita | last=Hack | publisher=Zanichelli | date=2005 | title=Idee per diventare Astrofisico - Osservare le stelle per spiegare l'Universo | page=150}}</ref> ইটালীত মাৰ্গেৰিটা হেক তেওঁৰ ধৰ্মবিৰোধী দৃষ্টিভংগী আৰু কেথলিক গীৰ্জা আৰু ইয়াৰ পদানুক্ৰম আৰু প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ ওপৰত তেওঁৰ নিৰন্তৰ সমালোচনাৰ বাবে জনাজাত আছিল।<ref>{{Cite news|url=http://www.linkiesta.it/it/article/2012/03/02/la-chiesa-vieta-a-margherita-hack-di-presentare-il-libro-di-venerdi-sa/7581/|title=La Chiesa vieta a Margherita Hack di presentare il libro di venerdì santo|date=2012-03-02|work=Linkiesta|access-date=2018-03-08|language=it}}</ref> তেওঁ এগৰাকী নিৰামিষভোজী আছিল আৰু 'পাৰ্চে চোনো ভেজিতাৰিনা' (মই কিয় নিৰামিষভোজী) শীৰ্ষক এই বিষয়ে বৰ্ণনা কৰি এখন কিতাপ লিখিছিল। তেওঁ 'লা মিয়া ভিটা ইন বিচিক্লেটা' (চাইকেলত মোৰ জীৱন) শীৰ্ষক এখন কিতাপও লিখিছিল। ২০১৩ চনৰ ২৯ জুনৰ পুৱা ৪:৩০ বজাত ট্ৰিয়েষ্টেৰ কেটিনাৰা চিকিৎসালয়ত হেকৰ মৃত্যু হয়। হৃদযন্ত্ৰৰ সমস্যাৰ বাবে তেওঁক এসপ্তাহৰ বাবে চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰোৱা হৈছিল। ইয়াৰ পিছত তেওঁ প্ৰায় দুবছৰ ধৰি অসুস্থতাত ভুগি আছিল।<ref>{{cite web|url=http://www.rainews24.it/it/news.php?newsid=179340|title=Morta l'astrofisica Margherita Hack|publisher=[[Rai News 24]]|date=29 June 2013|access-date=29 June 2013}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10183322/Margherita-Hack.html|title=Margherita Hack|date=2013-07-16|work=Telegraph|language=en-GB|issn=0307-1235}}</ref> তেওঁ হৃদযন্ত্ৰৰ অস্ত্ৰোপচাৰ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=Margherita Hack: «Sono malata ma non mi opero. Come va, va» |url=http://www.ilmessaggero.it/societa/persone/a_dicembre_diceva_sono_malata_ma_non_mi_opero_come_va_va/notizie/298105.shtml |access-date=2021-06-13 |archivedate=2021-03-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210304133747/https://www.ilmessaggero.it/societa/persone/a_dicembre_diceva_sono_malata_ma_non_mi_opero_come_va_va/notizie/298105.shtml |deadurl=yes }}</ref> ২০১৪ চনৰ ২৬ ছেপ্টেম্বৰত আলঝেইমাৰ ৰোগৰ জটিলতাৰ বাবে হেকৰ স্বামী এলডো ডি ৰোজাৰ মৃত্যু হয়। তেওঁলোক দুয়ো ট্ৰিয়েষ্টেৰ ছাণ্ট'আন্নাৰ সমাধিক্ষেত্ৰত সমাধিস্থ কৰা হয়। হেকে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানৰ ওপৰত ২৪,০০০তকৈ অধিক গ্ৰন্থ থকা তেওঁৰ ব্যক্তিগত পুথিভঁৰালখন ট্ৰিয়েষ্টে চহৰলৈ দান কৰে। ২০২১ চনৰ ১২ জুন তাৰিখে গুগলে তেওঁৰ ৯৯তম জন্মদিনত গুগল ডুডলৰ প্ৰদৰ্শিত কৰি উদযাপন কৰিছিল।<ref>{{Cite web|date=2021-06-12|title=Margherita Hack: Google pays tribute to Italian astrophysicist with Doodle|url=https://indianexpress.com/article/trending/trending-globally/margherita-hack-google-doodle-today-7355297/|url-status=live|access-date=2021-06-12|website=The Indian Express|language=en}}</ref><ref>{{Citation|title=Margherita Hack's 99th Birthday|url=http://www.google.com/logos/doodles/2021/margherita-hacks-99th-birthday-6753651837108959-2xa.gif|language=en|access-date=2021-06-12}}</ref> ==বৈজ্ঞানিক কাৰ্যকলাপ== তেওঁ ১৯৬৪ চনৰ পৰা ১৯৯২ চনৰ ১ নৱেম্বৰলৈ ট্ৰিয়েষ্টে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানৰ অধ্যাপক আছিল।<ref name=amicastelle>{{cite book | first=Margherita | last=Hack | publisher=Rizzoli | date=2000 | title=L'amica delle stelle. Storia di una vita | page=293| isbn= 9788817258708}}</ref> ১৯৬৪ চনৰ পৰা ১৯৮৭ চনলৈ ট্ৰাইষ্টে এষ্ট্ৰ'নমিকেল অবজাৰ্ভেটৰীৰ মুৰব্বী পদত অধিষ্ঠিত হোৱা হেক প্ৰথম ইটালীৰ মহিলা হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>{{cite web|url=http://d.repubblica.it/argomenti/2011/12/06/news/donne_scienza-710510/|title=Grandi maestre/Grandi allieve - Margherita Hack e Chiara Daraio|publisher=d.repubblica.it|access-date=7 June 2014|archivedate=11 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120711081358/http://d.repubblica.it/argomenti/2011/12/06/news/donne_scienza-710510/|deadurl=yes}}</ref><ref name="treccani.it">{{cite web|url=http://www.treccani.it/enciclopedia/margherita-hack/|title=Hack, Margherita|publisher=www.treccani.it|access-date=7 June 2014}}</ref> পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান সংস্থাৰ সভ্য মাৰ্গেৰিটা হেক ১৯৮৫ চনৰ পৰা ১৯৯১ চনলৈ আৰু ১৯৯৪ চনৰ পৰা ১৯৯৭ চনলৈ ট্ৰাইষ্টে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান বিভাগৰ সঞ্চালক আছিল। তেওঁ আকাডেমিয়া নাজিওনেল দেই লিনচি (গাণিতিক পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু প্ৰাকৃতিক বিজ্ঞানৰ শ্ৰেণীৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সদস্য; দ্বিতীয় শ্ৰেণী: জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান, জিঅ'ডেচিক, ভূ-পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু প্ৰয়োগ; শাখা এ: জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান আৰু প্ৰয়োগ)ৰ সভ্য আছিল।<ref>[http://www.lincei.it/files/doc/ANL_Annuario_2014.pdf Yearbook 2014] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141212085238/http://www.lincei.it/files/doc/ANL_Annuario_2014.pdf |date=2014-12-12 }} on the Accademia Nazionale dei Lincei site</ref> তেওঁ বহুতো আমেৰিকান আৰু ইউৰোপীয় পৰ্যৱেক্ষণালয়ত কাম কৰিছিল আৰু দীৰ্ঘদিন ধৰি ইউৰোপীয় মহাকাশ সংস্থা আৰু নাছাৰ কৰ্মী গোটৰ সদস্য আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.castfvg.it/zzz/confere/hack981.htm|title=Conferenza di Margherita Hack a Caorle|last=Furlanetto|first=Lucio|date=1998-08-04|website=www.castfvg.it}}</ref> ইটালীত এক গভীৰ প্ৰচাৰকাৰ্য্যৰ দ্বাৰা তেওঁ কেইবাটাও উপগ্ৰহৰ প্ৰৱেশাধিকাৰৰ সৈতে জ্যোতিৰ্বৈজ্ঞানিক সম্প্ৰদায়ৰ কাৰ্যকলাপৰ বিকাশ লাভ কৰে। হেকে জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান আৰু বিশ্ববিদ্যালয় পৰ্যায়ৰ কেইবাখনো কিতাপত কেইবাখনো মূল কাকত আন্তৰ্জাতিক আলোচনাপত্ৰ প্ৰকাশ কৰিছে। ১৯৯৪ চনত তেওঁক বৈজ্ঞানিক গৱেষণাৰ বাবে টাৰ্গা জুচেপ্পে পিয়াজ্জি আৰু ১৯৯৫ চনত বৈজ্ঞানিক প্ৰচাৰৰ বাবে কৰ্টিনা উলিছ পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰা হয়। ১৯৭৮ চনত তেওঁ দ্বিমাহিক আলোচনী ল'এষ্ট্ৰ'নিয়া প্ৰতিষ্ঠা কৰে আৰু ইয়াৰ প্ৰথম সংখ্যা ১৯৭৯ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত প্ৰকাশ পাইছিল। পিছলৈ কোৰাডো লাম্বাৰ্টিৰ সৈতে মিলি তেওঁ জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান আৰু জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান সংস্কৃতি লে ষ্টেলে আলোচনীখন পৰিচালনা কৰে।<ref>{{Cite web |title=Editions archive of "Le Stelle" |url=http://www.astronomianews.it/index.php?p=archivio_le_stelle |access-date=2021-06-13 |archivedate=2015-01-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150113232805/http://www.astronomianews.it/index.php?p=archivio_le_stelle |deadurl=yes }}</ref> ==সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক কাৰ্যকলাপ== [[File:Margherita Hack 30 marzo 2007 Roma relatrice.png|thumbnail|left|২০০৭ চনত ইউএএআৰ সন্মিলনত মাৰ্গেৰিটা হেক]] হেক বিজ্ঞানৰ বাহিৰে বিশেষকৈ সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ কাৰ্যকলাপৰ বাবেও জনাজাত আছিল। তেওঁ নাস্তিক আছিল আৰু কোনো ধৰ্ম বা অতিপ্ৰাকৃতিকতাৰ ৰূপত বিশ্বাস কৰা নাছিল।<ref name=vati>[http://cfivarese.altervista.org/Ingerenza_del_Vaticano.html Ingerenza del Vaticano di Margherita Hack] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305094409/http://cfivarese.altervista.org/Ingerenza_del_Vaticano.html |date=2016-03-05 }}</ref> হেকে এইটোও বিশ্বাস কৰিছিল যে নৈতিকতা ধৰ্মৰ পৰা নহয় কিন্তু "বিবেকৰ নীতি"ৰ পৰা আহৰণ কৰিব পাৰি। ই যিকোনো লোকক জীৱনৰ প্ৰতি ধৰ্মনিৰপেক্ষ দৃষ্টিভংগী ৰাখিবলৈ, আনৰ স্বকীয়তা আৰু স্বাধীনতাৰ প্ৰতি সন্মান প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ শিকায়। ছদ্মবিজ্ঞানকে ধৰি যিকোনো ধৰণৰ অন্ধবিশ্বাসৰ প্ৰতি বিদ্বেষী মাৰ্গেৰিটা হেক ১৯৮৯ চনৰ পৰা চিআইচিএপিৰ বৈজ্ঞানিক গেৰাণ্টৰ আৰু যুক্তিবাদী নাস্তিক আৰু অজ্ঞেয়বাদী সংঘৰ (ইউএএআৰ) সন্মানীয় সভাপতি আছিল।<ref>{{Cite news|url=http://www.uaar.it/uaar/presidenti_onorari#Hack|title=I Presidenti onorari dell’UAAR {{!}} UAAR|date=2008-08-02|work=UAAR|language=it}}</ref> ২০০৫ চনত তেওঁ বৈজ্ঞানিক গৱেষণাৰ স্বাধীনতাৰ বাবে লুকা কচিয়নি এছ'চিয়েশ্যনত যোগদান কৰে। তেওঁ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ৰেডিকেল পাৰ্টিৰ সদস্য আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://old.radicalparty.org/member/hack.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20121128025327/http://old.radicalparty.org/member/hack.htm|url-status=dead|archive-date=2012-11-28|title=The "Who's Who" in the Transnational Radical Party|date=2012-11-28|website=radicalparty.org}}</ref> মিলান প্ৰদেশত ৫,৩৬৪টা ভোট লাভ কৰা ইটালীৰ কমিউনিষ্টৰ দলৰ তালিকাত ২০০৫ চনৰ লোম্বাৰ্ডিত ইটালীৰ আঞ্চলিক নিৰ্বাচনৰ বাবে তেওঁ প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা আগবঢ়াইছিল।<ref>{{Cite web|url=http://elezionistorico.interno.it/candidatodilista.php?tp=R&dt=03/04/2005&cta=I&tpEnte=P&tpSeg=C&numEnte=49&sut1=&sut2=&sut3=&descEnte=Provincia:%20MILANO&descArea=&numLista=9&descLista=COMUNISTI%20ITALIANI|archive-url=https://web.archive.org/web/20071226075235/http://elezionistorico.interno.it/candidatodilista.php?tp=R&dt=03%2F04%2F2005&cta=I&tpEnte=P&tpSeg=C&numEnte=49&sut1=&sut2=&sut3=&descEnte=Provincia%3A%20MILANO&descArea=&numLista=9&descLista=COMUNISTI%20ITALIANI|url-status=dead|archive-date=2007-12-26|title=::: Ministero dell'Interno ::: Archivio Storico delle Elezioni - Regionali del 3 Aprile 2005|date=2007-12-26|access-date=2017-06-02|archivedate=2007-12-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071226075235/http://elezionistorico.interno.it/candidatodilista.php?tp=R&dt=03%2F04%2F2005&cta=I&tpEnte=P&tpSeg=C&numEnte=49&sut1=&sut2=&sut3=&descEnte=Provincia%3A%20MILANO&descArea=&numLista=9&descLista=COMUNISTI%20ITALIANI|deadurl=yes}}</ref> নিৰ্বাচনৰ পিছত তেওঁ বেবো ষ্টৰ্টিক নিজৰ আসন দিছিল। ২০০৬ চনৰ ইটালীৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনত তেওঁ পুনৰ ইটালীৰ কমিউনিষ্ট দলৰ পক্ষ লৈছিল। তেওঁ চেম্বাৰ অফ ডেপুটিজৰ কেইবাখনো জিলাৰ বাবে মনোনীত হৈছিল কিন্তু তেওঁ নিজকে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানত নিয়োজিত কৰিবলৈ আসনখন এৰি দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল। ২০০৮ চনৰ ২২ অক্টোবৰ তাৰিখে ফ্লোৰেন্সৰ পিয়াজ্জা ডেলা চিগনোৰিয়াত আইন 133/08 ৰ বিৰুদ্ধে আলোচনাৰ পিছত (পূৰ্বতে আইন-ডিক্ৰী ১১২ হিচাপে জনাজাত আৰু "ট্ৰেমণ্টি ডিক্ৰী" বুলি কোৱা হৈছিল) এক ছাত্ৰ প্ৰদৰ্শনৰ সময়ত হেকে হিগছ বোচনৰ বিষয়ে চিইআৰএনত কৰা পৰীক্ষাবোৰৰ ওপৰত এটা বক্তৃতা দিছিল। ২০০৯ চনৰ ২১ জানুৱাৰীত তেওঁ জুনৰ ইউৰোপীয় নিৰ্বাচনৰ বাবে পুঁজিবাদ বিৰোধী তালিকাৰ প্ৰাৰ্থী হয়। তেওঁ এই নিৰ্বাচনত নিৰ্বাচিত হোৱা নাছিল। ২০০৯ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত মাইক্ৰ'মেগা আলোচনীত এখন মুকলি পত্ৰৰ জৰিয়তে তেওঁ পৰিষদৰ ইটালীৰ সভাপতি চিলভিঅ বাৰ্লুস্কোনিক আইনী পদক্ষেপৰ বিষয়ে সমালোচনা কৰিছিল।<ref>{{Cite news|url=http://temi.repubblica.it/micromega-online/margherita-hack-lettera-aperta-al-premier-berlusconi/|title=Margherita Hack: Lettera aperta al premier Berlusconi|work=micromega-online|access-date=2018-03-08}}</ref> ২০১০ চনৰ আঞ্চলিক নিৰ্বাচনৰ সময়ত তেওঁ ফেডেৰাজিয়ন ডেলা চিনিষ্ট্ৰাৰ সৈতে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল আৰু তেওঁ ৭০০০তকৈও অধিক ভোট লাভ কৰি ৰোম জিলালৈ নিৰ্বাচিত হৈছিল। প্ৰথম পৰিষদৰ বৈঠকৰ সময়ত তেওঁ আসনখন আন তালিকাৰ প্ৰাৰ্থীসকলৰ ওচৰত এৰি পদত্যাগ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.regione.lazio.it/rl_main/|title=Sito ufficiale della Regione Lazio - Home Page|website=www.regione.lazio.it|language=it|access-date=2018-03-08}}</ref> ২০১২ চনৰ অক্টোবৰত তেওঁ বাওঁপন্থী প্ৰাথমিক নিৰ্বাচনৰ সময়ত নিচি ভেন্দোলাৰ প্ৰতি তেওঁৰ সমৰ্থন ঘোষণা কৰে। আনহাতে নিম্নলিখিত ভোটদানৰ সময়ত তেওঁ পিয়েৰলুইগি বেৰ্ছানিৰ বিৰুদ্ধে মাত্তেও ৰেঞ্জিৰ পক্ষ লয়। ২০১৩ চনৰ এপ্ৰিল মাহত হেকে ইটালীৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে এমা বনিনোৰ প্ৰাৰ্থিত্বৰ প্ৰচাৰৰ বাবে ৰেঞ্জো আৰ্বোৰে, টনি গাৰানী, আন্না ফেণ্ডি, আলেচেন্দ্ৰো পেচ, ষ্টেফানো ডিচেগনিৰ দৰে অন্যান্য বিশিষ্ট ইটালীৰ ব্যক্তিসকলৰ সৈতে "এমা বনিনো সমিতি"ত যোগদান কৰে। ===পাৰমাণৱিক গৱেষণাৰ বাবে=== শক্তিৰ সমস্যা সন্দৰ্ভত হেকে ইটালীত পাৰমাণৱিক শক্তি কেন্দ্ৰ নিৰ্মাণৰ বিৰুদ্ধে মাত মাতিছিল। কিন্তু পাৰমাণৱিক গৱেষণাৰ সপক্ষে কৈছিল যে ইটালী সেই সময়ত পাৰমাণৱিক শক্তিকেন্দ্ৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাছিল আৰু ইটালী অতি কম নিৰ্ভৰযোগ্য দেশ হিচাপেও উল্লেখ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://video.repubblica.it/dossier/referendum-2011/margherita-hack--nucleare-voto-si/70306/68663?video|title=Margherita Hack: ''Nucleare? Voto sì''|date=2011-06-08|website=Repubblica Tv - la Repubblica.it|language=it|access-date=2018-03-08}}</ref> ==বঁটা আৰু সন্মান== {| |- |[[File:ITA OMRI 2001 GC BAR.svg|80px]] |নাইট গ্ৰেণ্ড ক্ৰছ অফ দা অৰ্ডাৰ অফ মেৰিট অফ দ্য ইটালিয়ান ৰিপাব্লিক – ২৮ মে' ২০১২ <ref>{{cite web|url=http://www.quirinale.it/elementi/DettaglioOnorificenze.aspx?decorato=323178|title=Presidential Awards|publisher=Quirinal Palace|access-date=29 June 2013}}</ref> |} {| |- |[[File:BenemeritiCultura1.png|80px]] |সংস্কৃতি আৰু কলাৰ বাবে ইটালিয়ান অৰ্ডাৰ অফ মেৰিটৰ সোণৰ পদক – ২৭ মে' ১৯৯৮<ref>{{cite web|url=http://www.quirinale.it/elementi/DettaglioOnorificenze.aspx?decorato=10459|title=Presidential Awards|publisher=Quirinal Palace|access-date=30 June 2013}}</ref> |} ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} ==বাহ্যিক সংযোগ== *{{Wikiquote-inline|Margherita Hack|মাৰ্গেৰিটা হেক}} *{{Commons-inline|Margherita Hack|মাৰ্গেৰিটা হেক}} {{Authority control}} [[শ্ৰেণী:ইটালীৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী]] [[শ্ৰেণী:পদাৰ্থ বিজ্ঞানী]] [[শ্ৰেণী:ৰাজনীতিবিদ]] 95bu801d0fo07s2lrp09pmehy36nwom 0 73910 515066 298573 2025-06-05T07:25:41Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515066 wikitext text/x-wiki {{Infobox character | info-hdr=Information | image = Kripa and shikhandi.jpg | alt = শিখণ্ডী | caption = কৃপা আৰু শিখণ্ডীৰ(সোঁফালে ওপৰলৈ) যুদ্ধ। | family = [[দ্ৰুপদ]] (পিতৃ)<br />পৃষতী (মাতৃ)<br />[[ধৃষ্টদ্যুম্ন ]] (ভাতৃ)<br />[[দ্ৰৌপদী]] (ভগ্নী) | spouse = দশৰণ | color = #FFC569 | children = ক্ষত্ৰদেৱ | name = শিখণ্ডী | gender = মহিলাৰ পৰা পুৰুষলৈ পৰিৱৰ্তিত<ref>{{Cite web |url=https://www.sacred-texts.com/hin/m08/m08006.htm |title=The Mahabharata, Book 8: Karna Parva: Section 6 |website=www.sacred-texts.com |access-date=2020-01-22}}</ref> }} '''শিখণ্ডী''' ({{lang-sa|शिखण्डी}}, ''Śikhaṇḍī'') হিন্দু মহাকাব্য [[মহাভাৰত]]ৰ এক উভয়লিঙ্গী চৰিত্ৰ। তেওঁ শিখন্দিনী নামৰ মহিলা হিচাপে পাঞ্চালৰ ৰজা [[দ্ৰুপদ]]ৰ ঘৰত জন্ম গ্ৰহণ কৰে, অৱশ্যে পিছলৈ তেওঁ পুৰুষলৈ ৰূপান্তৰিত হয়। তেওঁ [[দ্ৰৌপদী]]ৰ ভাতৃ। শিখণ্ডী হৈছে অম্বাৰ পুনৰ্জন্ম। শিখণ্ডীয়ে [[কুৰুক্ষেত্ৰ যুদ্ধ]]ত পাণ্ডৱসকলৰ বাবে যুঁজ দিছিল আৰু [[ভীষ্ম]]ৰ মৃত্যুত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। জাভানীজ ৱায়াং পৰম্পৰাত শিখণ্ডীক শ্ৰীকান্দি বুলি জনা যায় আৰু সেই অনুসৰি তেওঁ প্ৰথমে পুৰুষ হিচাপে জন্ম হয়, অৱশ্যে তেওঁ মহিলালৈ পৰিৱৰ্তন হয়। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dLDWAAAAMAAJ&q=srikandi|title=Studies in Indo-Asian Art and Culture|date=1980|publisher=International Academy of Indian Culture|pages=283|language=en}}</ref><ref>Hartana, S.S., 2017. Origins, journeys, encounters: a cultural analysis of wayang performances in North America (Doctoral dissertation).page=49[http://dspace.library.uvic.ca/bitstream/handle/1828/8047/Hartana_Sutrisno_PhD_2017.pdf?sequence=4&isAllowed=y]</ref> ==পূৰ্বজন্ম== পূৰ্বজন্মত শিখণ্ডী আছিল কাশীৰাজৰ ডাঙৰ জীয়ৰী [[অম্বা]]। হস্তিনাপুৰৰ ৰজা বিচিত্ৰবীৰ্যৰ সৈতে বিবাহৰ হেতু ভীষ্মই তেওঁক তেওঁৰ দুই ভগ্নী সহ স্বয়ংবৰ সভাৰ পৰা জয় লাভেৰে লৈ যায়। কিন্তু তেওঁ সুবলৰ ৰজা শাল্বৰে সৈতে প্ৰেমত আবদ্ধ থকা বাবে বিচিত্ৰবীৰ্যয় তেওঁক বিবাহৰ বাবে প্ৰত্যাখ্যান কৰে। শাল্বয়ো পৰাজয়ৰ গ্লানি লৈ তেওঁক পুনৰ গ্ৰহণ কৰাৰ পৰা বিৰত থাকে। অম্বাই তেওঁৰ এই দুৰ্দশাৰ বাবে ভীষ্মক দায়ী কৰে আৰু ভীষ্মৰ মৃত্যু কামনাৰে প্ৰতিজ্ঞাবদ্ধ হৈ সাধনা কৰি শিৱৰ বৰ লাভ কৰে আৰু পৰৱৰ্তী জন্ম শিখণ্ডী নামে দ্ৰুপদ ৰজাৰ কন্যা হিচাপে হয়।<ref>Mahabharata Summary By Rajaji, Mahabharata Stories, Stories and Characters from Mahabharata, Mahabharatam in Telugu, Tamil, Kannada, Hindi</ref> == লিংগ পৰিচয় == মহাভাৰতৰ প্ৰাৰম্ভিক সংস্কৰণত, এগৰাকী মহিলা ৰূপত শিখণ্ডী হৈছে অম্বাৰ পুনৰ্জন্ম। পাঞ্চাল ৰাজ্যত লিংগ বৈষম্যৰ অনুশীলন নহৈছিল, সেয়ে শিখণ্ডীক এগৰাকী যোদ্ধা হ'বলৈ আৰু কুৰুক্ষেত্ৰ যুদ্ধত যুঁজিবলৈ প্ৰশিক্ষণ দিয়া হয়। এই কাহিনীৰ বেছিভাগ সংস্কৰণতে উল্লেখ থকা অনুসৰি, শিখণ্ডী এগৰাকী পুৰুষ যদিও জন্মগত ভাৱে তেওঁ এগৰাকী মহিলা আছিল। পিছলৈ শিখন্দিনীয়ে তেওঁৰ লিংগ সলনি কৰি শিখণ্ডী হৈ পৰে, সেই ৰূপত তেওঁ এগৰাকী নপুংসক। <ref name ="SacredTexts">{{Cite web|url=http://www.sacred-texts.com/hin/m01/m01068.htm|title = The Mahabharata, Book 1: Adi Parva: Sambhava Parva: Section LXVII}}</ref> চি. ৰাজাগোপালাচাৰীৰ মহাভাৰতৰ মতে, শিখন্দিনীয়ে যুৱতী হিচাপে জীৱন ব্যতিত কৰি থকাৰ সময়ত তেওঁ প্ৰাসাদৰ দ্বাৰত সদায় ফুলি থকা নীলা পদুমৰ মালা আৱিষ্কাৰ কৰে আৰু তেওঁ সেই মালা ডিঙিত পৰিধান কৰে। ইয়াকে দেখি দ্ৰুপদ ৰজাই ভীষ্মৰ শত্ৰু হোৱাৰ ভয় অনুমান কৰি শিখন্দিনীক ৰাজ্যৰ পৰা নিৰ্বাসিত কৰে। নিৰ্বাসিতা শিখন্দিনীয়ে অৰণ্যত কৃচ্ছ্ৰসাধনা কৰে আৰু শিখণ্ডী নামৰ পুৰুষলৈ ৰূপান্তৰিত হয়। <ref>{{Cite web |title=Mahabharata Summary By Rajaji, Mahabharata Stories, Stories and Characters from Mahabharata, Mahabharatam in Telugu, Tamil, Kannada, Hindi<!-- Bot generated title --> |url=http://www.mahabharataonline.com/rajaji/mahabharata_summary_5.php |access-date=2021-09-01 |archivedate=2023-07-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230701094427/https://www.mahabharataonline.com/rajaji/mahabharata_summary_5.php |deadurl=yes }}</ref> কাহিনীটোৰ আন এক সংস্কৰণ অনুসৰি, দ্ৰুপদ ৰজাই তেওঁৰ এজন উত্তৰাধিকাৰী বিচাৰিছিল যদিও তেওঁলোকৰ তেনে কোনো সন্তান নথকাত নিজৰ অস্থিৰ মনটোক সান্তনা দিবলৈকে বুলি অৰণ্যত ঘূৰি ফুৰে আৰু অৰণ্যত শিশু শিখান্দিনীক দেখা পায়। শিশুটিক তেওঁ নিজ কন্যা হিচাপে তুলি লয়, এক স্বৰ্গীয় কণ্ঠই দ্ৰুপদক সেই শিশুটিক পুৰুষ ৰূপত ডাঙৰ-দীঘল কৰিবলৈ কয়। দ্ৰুপদে তেওঁৰ জীয়েকক পুত্ৰ হিচাপে ডাঙৰ-দীঘল কৰিছিল আৰু শিখান্দিনীলৈ দশৰ্ণাৰ এগৰাকী ৰাজকুমাৰীক বিয়া কৰাই, ৰাজকুমাৰীয়ে তেওঁৰ দেউতাক হিৰণ্যবৰ্ণৰ ওচৰত অভিযোগ কৰিছিল যে তেওঁৰ স্বামী প্ৰকৃততে এগৰাকী মহিলা। যেতিয়া ৰজাই লোকসকলক এই সত্যৰ পৰীক্ষা কৰিবলৈ পঠিয়াইছিল, শিখান্দিনীয়ে ভয় খাই অৰণ্যলৈ পলাই যায় আৰু অৰণ্যত এগৰাকী যক্ষক লগ পাই তেওঁৰ সৈতে লিংগ বিনিময় কৰি পুৰুষ ৰূপ লাভকৰে।<ref>[http://www.urday.in/satyavati.htm MAHABHARAT: The king of Kashi's three beautiful daughters, Amba, Ambika and Ambalika] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120812010534/http://www.urday.in/satyavati.htm|date=12 August 2012}}</ref> কাহিনীটোৰ বেছিভাগ সংস্কৰণত উল্লেখ থকা মতে লিংগ পৰিৱৰ্তনৰ ফলতেই শিখণ্ডী এজন নপুংসক হৈ পৰে; অৱশ্যে আন বহুতৰ মতে এই তথ্য সত্য নহয়। <ref>Gāḍīta, Jayanta. Shikhandi. Ahmedabad: Parshwa, 1990. Print.</ref> == কুৰুক্ষেত্ৰৰ যুদ্ধ== কুৰুক্ষেত্ৰৰ যুদ্ধত শিখণ্ডী পুৰুষ যোদ্ধা হিচাপে পাণ্ডৱ পক্ষৰ হৈ অংশগ্ৰহণ কৰে। ভীষ্মৰ সৈতে যুদ্ধৰ সময়ত ভীষ্মই তেওঁক চিনিপায় নিজ প্ৰতিজ্ঞাৰ হেতু অস্ত্ৰ পৰিত্যাগ কৰে। এই সুযোগতে অৰ্জ্জুনৰ দ্বাৰা তেওঁ শৰাক্ৰান্ত হৈ শৰশয্যাত শুই পৰে আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত মৃত্যুবৰণ কৰে। যুদ্ধৰ অষ্টাদশ দিনা অশ্বত্থামাৰ সৈতে যুদ্ধত পৰাজিত হৈ শিখণ্ডীয়ে মৃত‌্যুবৰণ কৰে। অৱশেষত যুদ্ধৰ ১৮ তম দিনা অশ্বত্থামাই শিখণ্ডীক হত্যা কৰে। যুদ্ধৰ অন্তিম দিনা অশ্বত্থামা, কৃপাচাৰ্য আৰু ক্ৰিতাবাৰ্মাই পাণ্ডৱ শিবিৰআক্ৰমণ কৰাৰ সময়ত অশ্বত্থামাৰ সৈতে তৰোৱালযুঁজত শিখণ্ডী নিহত হয়। <ref>{{cite web |url=http://www.urday.in/mafterbattle.htm |title=Archived copy |access-date=2012-06-17 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120617051445/http://www.urday.in/mafterbattle.htm |archive-date=17 June 2012 |df=dmy-all }}</ref> কোনো কোনো স্থানত কোৱা হৈছে যে, শিখণ্ডীক কুৰুক্ষেত্ৰ যুদ্ধৰ দশম দিনটোত দেখা যায়, য'ত তেওঁ প্ৰতিজ্ঞা পূৰণ তথা ভীষ্মদেৱক নীৰস্ত্ৰ কৰিবলৈ যুদ্ধত পদাৰ্পণ কৰে, তেওঁ যুদ্ধক্ষেত্ৰত যে প্ৰৱেশ কৰিব এই কথা আগতেই গম পোৱাত শকুনিয়ে শিখণ্ডীক বাধা দিবলৈ মায়াস্ত্ৰ সাজু কৰে। শেষত অশ্বত্থামাৰ হাতত নীৰস্ত্ৰ হৈ বেয়াকৈ আঘাতপ্ৰাপ্ত হয়। শিখণ্ডীৰ মৃত্যু হোৱা বুলি তেওঁ শকুনি আৰু অশ্বত্থামাই এৰিথৈ যায়। ভীষ্মৰ মৃত্যু নোহোৱালৈকে তেওঁৰ দেহত প্ৰাণ থাকে। বহুতৰ মতে ইয়াৰ পিছতেই তেওঁৰ মৃত্যু হয় কাৰণ পিছৰ পৰ্যায়ত মহাকাব্যত তেওঁৰ কোনো উল্লেখ পোৱা নাযায়। == তথ্যসূত্ৰ == {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:মহাভাৰতৰ চৰিত্ৰ]] avnpi4xpamga2ox5tubwut0o2dlhd7c 0 74684 514987 463742 2025-06-05T02:50:21Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514987 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = মানসী প্ৰধান |image = Manasi Pradhan.jpg |caption = |birth_date = {{Birth date and age|df=y|1962|10|4}} |birth_place = বানপুৰ, খোৰ্ধা জিলা, [[ওড়িশা]], ভাৰত | education = ওড়িয়া সাহিত্যৰ স্নাতকোত্তৰ, আইনৰ স্নাতক | alma_mater = উৎকল বিশ্ববিদ্যালয়<br> জি. এম. আইন মহাবিদ্যালয়, পুৰী |occupation = মহিলা অধিকাৰ কৰ্মী, লেখিকা আৰু কবি |organization =নিৰ্ভয়া বাহিনী, অ'ৱাইএছএছ মহিলা, [[নিৰ্ভয়া সমাৰোহ]] |movement = মহিলাৰ সন্মানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |nationality = ভাৰতীয় | notable_works = উৰ্মি-ও-উচ্ছৱাস, আকাশ দীপ, স্বগতিকা | awards = {{Awd|[[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]]|২০১৩}} }} '''মানসী প্ৰধান''' ({{lang-en|Manasi Pradhan}}, জন্ম: ৪ অক্টোবৰ ১৯৬২) এগৰাকী ভাৰতীয় মহিলা অধিকাৰ কৰ্মী আৰু লেখিকা। তেওঁ ভাৰতত মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসা ৰক্ষা কৰাৰ এক দেশব্যাপী আন্দোলন 'অনাৰ ফৰ ৱমেন নেচনেল কেম্পেইন' অৰ্থাৎ 'মহিলাৰ সন্মানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান'ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক। <ref>{{cite web | url=http://pib.nic.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=104539 | title=President Confers Stree Shakti Puruskar on International Women's Day | publisher=Press Information Bureau, Government of India | date= 8 March 2014| access-date=12 March 2014}}</ref><ref>{{cite web | url= http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/manasi-among-worlds-top-20-feminist-authors.html | title=Manasi among World's top feminists |publisher= The Pioneer | date=24 November 2016 | access-date=12 February 2018}}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.one.org/us/2017/02/09/these-womens-rights-activists-inspire-us-to-fight-for-equality/ | title=These women's rights activists inspire us to fight for equality | publisher=One.org, Washington, DC. | access-date=3 June 2017 | date=2017-02-09 | archivedate=2018-07-09 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20180709011354/https://www.one.org/us/2017/02/09/these-womens-rights-activists-inspire-us-to-fight-for-equality/ | deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web | url= http://www.orissapost.com/epaper/080314/p2.htm | title= Manasi Pradhan wins Rani Laxmibai Puraskar | access-date= 13 July 2017 | archive-url= https://web.archive.org/web/20160304031553/http://www.orissapost.com/epaper/080314/p2.htm | archive-date= 4 March 2016 | url-status= dead }}</ref><ref>{{cite web|url=http://mattersindia.com/delhi-gangrape-victim-continues-to-embolden-indian-women/|title=Delhi gangrape victim continues to embolden Indian women - Matters India<!-- Bot generated title -->|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140313153101/http://mattersindia.com/delhi-gangrape-victim-continues-to-embolden-indian-women/|archive-date=13 March 2014|df=dmy-all|access-date=14 September 2021|archivedate=13 March 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140313153101/http://mattersindia.com/delhi-gangrape-victim-continues-to-embolden-indian-women/|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/at-chilika-meet-rural-women-vow-to-fight-against-violence.html |newspaper=Daily Pioneer |title=At Chilika meet, rural women vow to fight against violence |publisher=Dailypioneer.com |date=2013-04-26 |access-date=2013-06-15}}</ref><ref>{{cite news|url=http://vietnamnews.vn/opinion/op-ed/394636/world-needs-empowered-women-more-than-ever.html |title=World needs empowered women more than ever |newspaper=Vietnem News |author=Vu Thu Ha |date=29 September 2017 |access-date=2018-03-14}}</ref> ২০১৪ চনত তেওঁক ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ|ৰাণী লক্ষ্মীবাঈ স্ত্ৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]] প্ৰদান কৰে। মিছনেৰীজ অফ চেৰিটিৰ গোলকীয় মুৰব্বী মেৰী প্ৰেমা পাইৰিকৰ সৈতে তেওঁ ২০১১ চনত 'আউটষ্টেণ্ডিং ৱমেন এৱাৰ্ড' লাভ কৰিছিল।<ref name="Statesman">{{cite web | url=http://www.thestatesman.com/odisha/courage-rewarded-43178.html | title=Rani Laxmibai Stree Shakti Puraskar for Manasi Pradhan |publisher= Statesman | date=7 March 2014 | access-date=12 March 2014}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://unwomen-asiapacific.org/mediaclippings/myFiles/Countries/India/2012/03-March/UN-Women-and-NCW-report2.pdf|title=NameBright - Coming Soon|access-date=2021-09-14|archivedate=2017-02-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170202004533/http://unwomen-asiapacific.org/mediaclippings/myFiles/Countries/India/2012/03-March/UN-Women-and-NCW-report2.pdf|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web | url=https://issuu.com/sulabhindia/docs/05-12_mar-2017_english | title=Women Reformers : Breaching Bastions | publisher=Sulabh International | date=5 March 2017 | access-date=3 June 2017 | archivedate=17 December 2019 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20191217043405/https://issuu.com/sulabhindia/docs/05-12_mar-2017_english | deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.pressreader.com/india/hindustan-times-gurgaon/20180308/282565903651023 |title=Giving Wings to Fly |newspaper=Hindustan Times |publisher=Hindustan Times Newspaper Ltd. |date=8 March 2018 |access-date=2018-03-15}}</ref> আন্তৰ্জাতিক প্ৰকাশন আৰু সংগঠনে প্ৰায়ে তেওঁৰ কামক প্ৰদৰ্শিত কৰা হয়। ২০১৬ চনত নিউয়ৰ্কস্থিত বছল আলোচনীয়ে তেওঁক ২০ গৰাকী আটাইতকৈ প্ৰেৰণাদায়ক নাৰীবাদী লেখক আৰু কৰ্মীসকলৰ ভিতৰত বুলি উল্লেখ কৰিছিল। <ref>{{cite web|url=https://www.bustle.com/articles/194950-20-feminist-authors-and-activists-who-will-inspire-you-to-get-out-there-and-fight|title=20 Feminist Authors And Activists Who Will Inspire You To Get Out There And Fight|first=E. Ce|last=Miller|publisher=Bustle magazine, BDG Media Inc., New York City | date=14 November 2016 | access-date = 30 December 2016}}</ref> ২০১৭ চনত লছ এঞ্জেলছস্থিত ৱেলকাৰ মিডিয়া ইঙ্কে তেওঁক ১২ গৰাকী শক্তিশালী নাৰীবাদী পৰিৱৰ্তন নিৰ্মাতাৰ ভিতৰত স্থান দিয়ে।<ref>{{cite web | url= http://welkermedia.com/daily/women-power-feminist-changemaker | title= Women's Power : 12 Feminists Any Changemaker Should Know | first= Ekaterina | last= Ivashchenko | publisher= Welker Media Inc., Los Angeles | date= 6 July 2017 | access-date= 12 July 2017 | archivedate= 19 July 2017 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20170719124027/http://welkermedia.com/daily/women-power-feminist-changemaker | deadurl= yes }}</ref> ২০১৮ চনত অক্সফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইউনিয়ন অৱ অক্সফৰ্ডই তেওঁক সংঘক সম্বোধন কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনায়।<ref>{{cite web | url= https://www.shethepeople.tv/top-stories/manasi-pradhan-guest-speaker-oxford-union | title= Manasi Pradhan to be a Guest Speaker at Oxford Union | publisher= SheThePeople.TV | date= 11 April 2018 | access-date= 2 October 2018 | archivedate= 11 February 2022 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20220211084629/https://www.shethepeople.tv/top-stories/manasi-pradhan-guest-speaker-oxford-union | deadurl= yes }}</ref><ref>{{cite web | url= https://www.telegraphindia.com/states/odisha/activist-at-oxford-union/cid/1412151 | title=Activist at Oxford Union |publisher= The Telegraph | date= 10 April 2018 | access-date=6 October 2018}}</ref><ref>{{cite web | url= https://www.oxford-union.org/node/1716 | title= Manasi Pradhan | publisher= The Oxford Union, Oxford, United Kingdom | date= 6 June 2018 | access-date= 2 October 2018 }}{{Dead link|date=November 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web | url= https://www.dailypioneer.com/2018/state-editions/manasi-invited-to-speak-at-oxford-union.html | title=Manasi Pradhan invited to speak at the Oxford Union |publisher= The Pioneer | date= 9 April 2018 | access-date=5 October 2018}}</ref> তেওঁ নিৰ্ভয়া বাহিনী, [[নিৰ্ভয়া সমাৰোহ]] আৰু অ'ৱাইএছএছ মহিলাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক।<ref>{{cite press release | url=http://presidentofindia.nic.in/pdfs/pr080314.pdf | title=Stree Shakti Puraskar | access-date=13 March 2014}}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/change-in-both--men-womens-mindsets-needed.html | title=Change in both men, women's mindsets needed' | work=Daily Pioneer | date=21 April 2014 | access-date=13 March 2014}}</ref> তেওঁ ভাৰতৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ প্ৰমাণপত্ৰ পৰিষদ (চেঞ্চৰ বোৰ্ড)<ref name=autogenerated1>{{cite web|url=http://www.bollywoodtrade.com/trade-news/i-b-ministry-appoints-manasi-pradhan-as-censor-board-advisory-member/index.htm |title=I & B Ministry appoints Manasi Pradhan as Censor Board advisory member - Trade News |publisher=BollywoodTrade.com |date=2010-08-20 |access-date=2013-06-15}}</ref> আৰু [[ৰাষ্ট্ৰীয় মহিলা আয়োগ]]ৰ তদন্ত সমিতিৰ পেনেলত সেৱা আগবঢ়াইছে।<ref>{{cite news|url=https://www.ndtv.com/india-news/womens-panel-to-probe-odisha-teachers-murder-540800 |title=Women's Panel to probe teacher's murder|publisher=NDTV |date=12 November 2013 |access-date=2018-03-14}}</ref><ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Chilika-circuit-not-safe-for-women-says-NCW/articleshow/29764446.cms |title=Chilika circuit not safe for women, says NCW|publisher=Times of India |date=2 February 2014 |access-date=2018-03-14}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thestatesman.com/world/serious-loopholes-in-women-security-28906.html/ |title=Serious loopholes in Women Security |date=8 December 2013 |access-date=2018-03-14}}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.outlookindia.com/items.aspx?artid=775785 |title=NCW for Judicial Probe into Woman Constable Assault |newspaper=Outlook India |publisher=news.outlookindia.com |date=20 September 2012 |access-date=2013-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121108172301/http://news.outlookindia.com/items.aspx?artid=775785 |archive-date=8 November 2012 |url-status=dead |archivedate=8 November 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121108172301/http://news.outlookindia.com/items.aspx?artid=775785 |deadurl=yes }}</ref> উৰিষ্যাৰ এখন দূৰৱৰ্তী গাঁৱৰ দৰিদ্ৰ পৰিয়ালত জন্ম গ্ৰহণ কৰি তেওঁ মহিলাসকলক শিক্ষিত কৰাৰ বিৰুদ্ধে বহুলভাৱে প্ৰচলিত সামাজিক নিষিদ্ধতাৰ বিৰুদ্ধে সফলতাৰে যুঁজ দিছিল, পাহাৰীয়া অঞ্চল আৰু জলাভূমিৰ মাজত দৈনিক ১৫ কিলোমিটাৰ খোজ কাঢ়ি সমগ্ৰ অঞ্চলৰ একমাত্ৰ উচ্চ বিদ্যালয়লৈ খোজ কাঢ়ি গৈছিল আৰু তেওঁৰ গাওঁখনৰ প্ৰথম মহিলা মেট্ৰিক উত্তীৰ্ণ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁৰ অঞ্চলৰ প্ৰথম মহিলা আইন স্নাতক হৈছিল। মানসী প্ৰধানৰ জীৱন কাহিনী [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[ইজৰাইল]]ত তথ্যচিত্ৰ হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হৈছে।<ref>{{cite web | url=http://www.rapidleaks.com/featured/manasi-pradhan-unsung-hero/ | title=Manasi Pradhan : Meet One of India's Finest Unsung Women Heroes | first=Dev | last=Tyagi | publisher=Rapidleaks | access-date=12 February 2018 | date=2017-11-20 | archivedate=2022-02-11 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20220211084637/https://www.rapidleaks.com/featured/manasi-pradhan-unsung-hero/ | deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.orissapost.com/epaper/130318/p14.htm |title=Standing up for Women |newspaper=Orissa Post |publisher=Dharitri Newspaper Group |date=13 March 2018 |access-date=2018-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180322204642/http://www.orissapost.com/epaper/130318/p14.htm |archive-date=22 March 2018 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |url=https://khouj.com/women/manasi-pradhan-get-women-wonder-award/ |title=Manasi Pradhan to get the Women of Wonder award |newspaper=Khouj.com |publisher=Khouj News |date=23 February 2018 |access-date=2018-02-27 }}{{Dead link|date=March 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite news|url=https://marketplacehandworkofindia.wordpress.com/2018/02/10/women-role-models/ |title=Women Role Models |publisher=Handwork of India |date=10 February 2018 |access-date=2018-03-13}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা== ১৯৬২ চনৰ ৪ অক্টোবৰ তাৰিখে ওড়িশাৰ খোৰ্ধা জিলাৰ বানপুৰ খণ্ডৰ আয়তপুৰ নামৰ এখন দূৰৱৰ্তী গাঁৱৰ এক দৰিদ্ৰ পৰিয়ালত মানসী প্ৰধানৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ হেমলতা প্ৰধান আৰু গোদাবৰীশ প্ৰধানৰ দুগৰাকী কন্যা আৰু পুত্ৰৰ ভিতৰত জ্যেষ্ঠ সন্তান আছিল। তেওঁৰ দেউতাক এজন খেতিয়ক আছিল।<ref>{{cite web | url= http://bharatduniya.com/2017/12/women-achiever-series-manasi-pradhan-worked-for-women-empowerment/ | title= महिला हिंसा के खिलाफ आवाज़ उठाती मानसी प्रधान | publisher= Lok Bharat Media Network | access-date= 3 Jan 2018 | archive-url= https://web.archive.org/web/20180104192440/http://bharatduniya.com/2017/12/women-achiever-series-manasi-pradhan-worked-for-women-empowerment/ | archive-date= 4 January 2018 | url-status= dead }}</ref> সেইসময়ত বানপুৰৰ বেছিভাগ গ্ৰাম্য অঞ্চলত স্ত্ৰী শিক্ষাক নিষিদ্ধ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল। ছোৱালীসকলক উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়ত পঢ়িবলৈ খুব কম অনুমতি দিয়া হৈছিল। তেওঁ গাঁওখনৰ পৰা পঢ়া-শুনা শীঘ্ৰে শেষ কৰাৰ বাবে তীব্ৰ চাপ অনুভৱ কৰিছিল। তদুপৰি ওচৰৰ অঞ্চলবোৰত কোনো উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয় নাছিল।<ref>{{cite web | url= http://fsfoundationindia.org/share-your-story-of-happiness/happiness-stories/happiness-story-manasi-pradhan/ | title= Story of Manasi Pradhan | publisher= First Stone Foundation | access-date= 3 June 2017 | archivedate= 18 August 2017 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20170818135457/http://fsfoundationindia.org/share-your-story-of-happiness/happiness-stories/happiness-story-manasi-pradhan/ | deadurl= yes }}</ref> তেওঁ দৈনিক ১৫ কিলোমিটাৰ খোজ কাঢ়ি পাহাৰীয়া অঞ্চল আৰু জলাভূমিৰ মাজেৰে সমগ্ৰ অঞ্চলৰ একমাত্ৰ উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়লৈ গৈছিল। তেওঁ তেওঁৰ গাঁৱত হাইস্কুল শিক্ষান্তত পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হোৱা প্ৰথম মহিলা হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref name="Statesman" /><ref>{{cite web | url= http://www.janmanchtv.com/2017/06/06/manasi-pradhan-a-social-reformer-whose-discussion-is-not-only-in-india-but-also-in-the-world/ | title= Manasi Pradhan – The Social Reformer | publisher= JanManch TV | access-date= 12 July 2017 | archive-url= https://web.archive.org/web/20170616195828/http://www.janmanchtv.com/2017/06/06/manasi-pradhan-a-social-reformer-whose-discussion-is-not-only-in-india-but-also-in-the-world/ | archive-date= 16 June 2017 | url-status= dead | archivedate= 16 June 2017 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20170616195828/http://www.janmanchtv.com/2017/06/06/manasi-pradhan-a-social-reformer-whose-discussion-is-not-only-in-india-but-also-in-the-world/ | deadurl= yes }}</ref> গাম্ভাৰীমুণ্ডাৰ পতিতপাবন উচ্চ বিদ্যালয়ৰ পৰা স্কুলীয়া শিক্ষা সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মানসীৰ উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে পুৰীলৈ স্থানান্তৰিত হয়। গাঁৱৰ খেতিপথাৰৰ পৰা পোৱা সামান্য উপাৰ্জনৰ সৈতে মানসীৰ শিক্ষা বজাই ৰখা কঠিন হৈ পৰিছিল। উচ্চতৰ মাধ্যমিক চূড়ান্ত পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ পিছতে তেওঁ নিজে পৰিয়াল আৰু পঢ়া-শুনাত সহায় কৰিবলৈ কাম কৰিব লগা হৈছিল। তেওঁ উৎকল বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অন্তৰ্গত চৰকাৰী মহিলা মহাবিদ্যালয়, পুৰীৰৰ পৰা অৰ্থনীতিত স্নাতক আৰু একে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ওড়িয়া সাহিত্যত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰিছিল কৰিছিল। তেওঁ পুৰীৰ জি. এম. আইন মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা আইনৰ স্নাতক ডিগ্ৰীও লাভ কৰিছিল।<ref name="orissapost.com">{{cite web|url=http://www.orissapost.com/epaper/080314/p2.htm|title=Manasi Pradhan wins Rani Laxmibai Puraskar|publisher=Orissa Post|access-date=13 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304031553/http://www.orissapost.com/epaper/080314/p2.htm|archive-date=4 March 2016|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web | url= http://www.theypfoundation.org/news/2017/4/20/an-interview-with-manasi-pradhan | title= An interview with Manasi Pradhan | publisher= The YP Foundation | access-date= 21 June 2017 }}{{Dead link|date=March 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web | url= https://www.notedlife.com/hi/Manasi-Pradhan-biography-in-hindi | title= Manasi Pradhan biography | publisher= www.notedlife.com | access-date= 13 July 2017 | archive-url= https://web.archive.org/web/20180104192616/https://www.notedlife.com/hi/Manasi-Pradhan-biography-in-hindi | archive-date= 4 January 2018 | url-status= dead | archivedate= 4 January 2018 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20180104192616/https://www.notedlife.com/hi/Manasi-Pradhan-biography-in-hindi | deadurl= yes }}</ref> ==কৰ্মজীৱন== তেওঁ ওড়িশা চৰকাৰৰ বিত্ত বিভাগ আৰু অন্ধ্ৰ বেংকৰ সৈতে অলপ সময়ৰ বাবে কাম কৰিছিল। পিছলৈ তেওঁ নিজৰ আবেগ অনুসৰণ কৰিবলৈ চাকৰি এৰি দিছিল। ১৯৮৩ চনৰ অক্টোবৰ মাহত ২১ বছৰ বয়সত তেওঁ নিজৰ মুদ্ৰণ ব্যৱসায় আৰু এখন সাহিত্য আলোচনী আৰম্ভ কৰে। কেইবছৰমানৰ ভিতৰতে তেওঁ ব্যৱসায় দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছিল। ইয়াৰ ফলত তেওঁ সেইসময়ৰ কেইগৰাকীমান সফল মহিলা উদ্যোগীৰ শাৰীত প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল।<ref name="orissapost.com"/><ref>{{cite web | url= http://www.womensdaycelebration.com/blog/5-most-inspiring-women-social-workers-around-the-world/ | title= 5 Most Inspiring Women Social Workers around the World | publisher= Women’s Day | access-date= 22 June 2017 | archivedate= 16 February 2018 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20180216144010/http://www.womensdaycelebration.com/blog/5-most-inspiring-women-social-workers-around-the-world/ | deadurl= yes }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dewaninstitutes.com/wp-content/uploads/2017/07/Women-Entrepreneur-contribution-to-Indian-Economy.pdf |title=Women Entrepreneur contribution to Indian Economy |publisher=DVS International Journal of Multi-Disciplinary Research, ISSN No.2454-7522, Issue: 08 Vol:02, No.4 April–June 2017 |access-date=15 March 2018}}</ref> [[File:Manasi Pradhan Stree Shakti Puraskar.JPG|thumb|[[ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]] [[প্ৰণৱ মুখাৰ্জী]]য়ে ২০১৪ চনৰ ৮ মাৰ্চ তাৰিখে নতুন দিল্লীৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনত মানসী প্ৰধানক ২০১৩ বৰ্ষৰ [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ|ৰাণী লক্ষ্মীবাই স্ত্ৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]] প্ৰদান কৰা মুহূৰ্ত]] ==সক্ৰিয়তা== ১৯৮৭ চনত তেওঁ অ'ৱাইএছএছ ৱমেন প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ইয়াৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্দেশ্য আছিল ছাত্ৰীসকলক উচ্চ শিক্ষা প্ৰাপ্ত কৰাত সহায় কৰা আৰু তেওঁলোকক সমাজত ভৱিষ্যতৰ নেত্ৰী হিচাপে বিকশিত কৰা। অ'ৱাইএছএছ ৱমনে নেতৃত্ব কৰ্মশালা, শিক্ষা আৰু বৃত্তিমূলক প্ৰশিক্ষণ শিবিৰ, আইনী সজাগতা আৰু আত্ম-প্ৰতিৰক্ষা শিবিৰআয়োজন কৰি আহিছে। ই হাজাৰ হাজাৰ যুৱতীক তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচিত ক্ষেত্ৰত সম্ভাৱ্য নেত্ৰী হিচাপে লালন-পালন কৰি আহিছে।<ref>{{cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/ncw-chief-inaugurates--womens-rights-stall-at-puri.html |title=Women's Rights Stall at Puri |newspaper=The Pioneer |date=4 July 2014 |access-date=7 March 2015}}</ref> ওপৰোক্তবোৰৰ উপৰিও, সংগঠনটোৱে অসংখ্য কাৰ্যকলাপ আৰু অনুষ্ঠান হাতত লয় আৰু মহিলাসকলক সৱলীকৰণত অগ্ৰণী অৱদানৰ বাবে ব্যাপকভাৱে কৃতিত্ব দিয়া হয়। সংগঠনটোৱে মহিলাৰ সন্মানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযানৰো নেতৃত্ব বহন কৰি আছে।<ref>{{cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/roadmap-drawn-for-rural-women-empowerment.html |title=Roadmap drawn for rural women empowerment |date=26 June 2013 |access-date=7 March 2015}}</ref> ==মহিলাৰ সন্মানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান== ২০০৯ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত তেওঁ ভাৰতত মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ ৰক্ষাৰ উদ্দেশ্যে দেশজুৰি এক আন্দোলন 'অনাৰ ফৰ ৱমেন নেচনেল কেম্পেইন' আৰম্ভ কৰে। এই আন্দোলনটোৱে মহিলাৰ অত্যাচাৰৰ বিৰুদ্ধে দেশবাসীক উৎসাহিত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে।<ref>{{cite web|url=http://www.dailypioneer.com/print.php?printFOR=storydetail&story_url_key=three-strategies-to-curb-violence-against-women&section_url_key=state-editions|title=Three strategies to cut violence against women|publisher=The Pioneer | date= 13 April 2015 | access-date= 28 June 2015}}</ref><ref>{{cite web | url= https://thehinduimages.com/details-page.php?id=151551141#tabs1-html | title=Manasi Pradhan |work= The Hindu | access-date=12 February 2018}}</ref> এই আন্দোলনত ভাৰতত মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসাৰ বিপদৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ এক বহুমুখী ৰণনীতি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। ই মহিলাৰ ওপৰত অত্যাচাৰৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ আইনী আৰু প্ৰতিষ্ঠানগত ব্যৱস্থাৰ ওপৰত সজাগতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ বহুতো নীতি ব্যৱহাৰ কৰে। মহিলাৰ অধিকাৰ দোকান, মহিলাৰ অধিকাৰ উৎসৱ, মহিলাৰ অধিকাৰ সভা, মহিলাৰ অধিকাৰ সাহিত্য, দৃশ্য-শ্ৰাব্য প্ৰদৰ্শন, পথনাটক ইত্যাদি মহিলাৰ সন্মানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযানৰ আনুষংগিক অংশ।<ref>{{cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/at-chilika-meet-rural-women-vow-to-fight-against-violence.html |title=Rural women vow to fight against violence|newspaper=The Pioneer |date=26 April 2013 |access-date=2015-03-14}}</ref> আনহাতে ই জনমত সংগ্ৰহ কৰি আৰু মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসা নিয়ন্ত্ৰণ ৰখাৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠানগত পৰিৱৰ্তন আৰু সংশোধনমূলক ব্যৱস্থাৰ বাবে নিৰন্তৰ প্ৰচাৰ চলাই চৰকাৰৰ ওপৰত চাপ সৃষ্টি কৰি আহিছে।<ref name="newindianexpress.com">{{cite web|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Three-pronged-Strategy-to-Curb-Crime-Against-Women/2015/04/12/article2760160.ece|title=Three-pronged Strategy to Curb Crime Against Women|publisher=The Indian Express|access-date=2021-09-14|archivedate=2016-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160816133942/http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Three-pronged-Strategy-to-Curb-Crime-Against-Women/2015/04/12/article2760160.ece|deadurl=yes}}</ref> ২০১৩ চনত সমগ্ৰ ভাৰতৰ অংশীদাৰসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰি কেইবাটাও ৰাষ্ট্ৰীয় আলোচনাচক্ৰ, কৰ্মশালা আৰু পৰামৰ্শৰ সৈতে জড়িত চাৰি বছৰৰ দীঘলীয়া মন্থনৰ পিছত, আন্দোলনটোৱে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসা সমাপ্ত কৰাৰ বাবে ইয়াৰ যুঁজৰ এক বিতং খচৰা প্ৰস্তুত কৰে। একেবছৰে ই [[নিৰ্ভয়া সমাৰোহ]] অনুষ্ঠিত কৰিছিল। ২০১৪ চনত আন্দোলনটোৱে ভাৰতৰ সকলো ৰাজ্য চৰকাৰৰ বাবে চাৰি দফা চাৰ্টাৰ অফ ডিমাণ্ড বা ন্যায্য দাবীৰ তালিকা মুকলি কৰে। একে বছৰতে ই নিৰ্ভয়া বাহিনী আৰম্ভ কৰে। এই বাহিনীত সমগ্ৰ ভাৰতৰ ১০,০০০ৰো অধিক স্বেচ্ছাসেৱক আছে। তেওঁলোকে জনমত সংগ্ৰহ কৰি ইয়াৰ চাৰি দফা দাবীৰ কাৰ্যকৰীকৰণৰ বাবে এক নিৰন্তৰ অভিযানত লিপ্ত হয়।<ref>{{cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhopal/nirbhaya-vahini-to-fight-violence-against-women-in-odisha.html |title=Nirbhaya Vahini to fight violence against women |newspaper= The Pioneer |date=21 December 2013 |access-date=2015-03-14}}</ref> ==চাৰি দফাযুক্ত ন্যায্যদাবীৰ তালিকা== ২০১৪ চনত মানসী প্ৰধানৰ নেতৃত্বত মহিলাৰ সন্মানৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযানে ভাৰতৰ সকলো ৰাজ্য চৰকাৰৰ বাবে চাৰি দফাৰ চাৰ্টাৰ মুকলি কৰে। এই দাবীৰ তালিকাখনে আন্দোলনৰ এক আধাৰশিলা গঠন কৰিছে আৰু কেইবাখনো ৰাজ্য চৰকাৰক উপযুক্ত সংশোধন কৰিবলৈ প্ৰেৰণা দিছে। সেই চাৰিটা দাবী হৈছে: # সুৰাৰ ব্যৱসায় সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ কৰা # শৈক্ষিক পাঠ্যক্ৰমৰ অংশ হিচাপে মহিলাসকলৰ বাবে আত্ম-প্ৰতিৰক্ষা প্ৰশিক্ষণ দিয়া # প্ৰতিখন জিলাত মহিলা সুৰক্ষাৰ বাবে বিশেষ সুৰক্ষা বাহিনী গঠন কৰা # ফাষ্ট-ট্ৰেক আদালত আৰু প্ৰতিখন জিলাত মহিলাৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধৰ বাবে বিশেষ অনুসন্ধান আৰু মোকৰ্দমা শাখা স্থাপন কৰা<ref name="newindianexpress.com"/><ref>{{cite news|url=http://www.theopenpage.co.in/Few%20Examples%20of%20the%20most%20courageous%20act%20done%20to%20bring%20the%20change%20in%20India.aspx |title=The Most Courageous Act done to bring Change in India |newspaper=The Open Page |date=5 March 2018 |access-date=2018-03-22}}</ref> ==সাহিত্যকৰ্ম== মানসী প্ৰধান এজন প্ৰশংসিত লেখক আৰু কবি। তেওঁৰ চতুৰ্থখন কিতাপ 'উৰ্মি-ও-উচ্চৱাছ' আঠটা প্ৰধান ভাষালৈ অনুবাদ কৰা হৈছে।<ref name=autogenerated1 /><ref>{{cite web|url=http://www.indiantelevision.com/aac/y2k10/aac512.php|title=Manasi Pradhan is advisory panel member of Censor Board|date=20 August 2010|publisher=IndianTelevision.com}}</ref><ref>{{cite web|url=http://idishoom.com/manasi-pradhan-odishas-daughter|title=Manasi Pradhan: Odisha's daughter|date=15 September 2016|access-date=22 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180329121634/http://idishoom.com/manasi-pradhan-odishas-daughter/|archive-date=29 March 2018|url-status=dead}}</ref> ==তথ্য উৎস== {{reflist|30em}} [[শ্ৰেণী:ওড়িয়া ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাৰীবাদী]] [[শ্ৰেণী:সমাজকৰ্মী]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ বিজয়ী]] npc2z5szp91bu2rwwg06twa2w4epbpc 0 77960 515038 442550 2025-06-05T05:44:17Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515038 wikitext text/x-wiki {{Infobox venue | stadium_name = যোৰহাট ষ্টেডিয়াম | nickname = | fullname = যোৰহাট ষ্টেডিয়াম | logo_image = | image = | location = [[যোৰহাট]], [[অসম]] | coordinates = {{coord|26|45|18|N|94|12|25|E}} | broke_ground = | opened = ১৯৫০ | renovated = ২০১৪ | closed = | demolished = | owner = [[অসম ক্ৰীড়া ব'ৰ্ড]] | operator = যোৰহাট জিলা ক্ৰীড়া সন্থা | surface = ঘাঁহ | construction_cost = {{INR}} ৬ কোটি | architect = | general_contractor = | tenants = যোৰহাট টাউন ক্লাব | seating_capacity = ২৫,০০০ }} '''যোৰহাট ষ্টেডিয়াম''' ({{lang-en|Jorhat Stadium}}) হৈছে [[অসম]]ৰ আটাইতকৈ পুৰণি বহুমুখী ষ্টেডিয়াম।<ref>[http://www.aninews.in/newsdetail2/story159446/first-modern-sports-stadium-under-construction-in-jorhat.html First modern sports stadium under construction in Jorhat] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923172259/http://www.aninews.in/newsdetail2/story159446/first-modern-sports-stadium-under-construction-in-jorhat.html |date=2015-09-23 }}</ref><ref>[http://www.jorhatonline.in/city-guide/sports-in-jorhat Johat online]</ref> ই অসমৰ [[যোৰহাট]] চহৰত অৱস্থিত। ষ্টেডিয়াম খনত মৃণ্ময় গেলেৰীৰ লগতে অত্যাধুনিক পকী গেলেৰীও আছে। এই ষ্টেডিয়ামখন ১৯৫০ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|url=https://www.jorhatonline.in/city-guide/sports-in-jorhat|title=Sports in Jorhat|accessdate=27 February 2022|work=jorhatonline.in}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://dsyw.assam.gov.in/information-services/board-of-sports-of-assam|title=Board of Sports of Assam|access-date=2 November 2024|archivedate=13 October 2024|archiveurl=https://web.archive.org/web/20241013043331/https://dsyw.assam.gov.in/information-services/board-of-sports-of-assam|deadurl=yes}}</ref> ইয়াৰ পুৰণি মৃণ্ময় গেলেৰী সমূহৰ ডিজাইন স্বৰ্গীয় অবনী মোহন চৌধুৰীয়ে কৰিছিল। বিভিন্ন ক্ৰিকেট আৰু ফুটবল প্ৰতিযোগিতা সমূহ এই ষ্টেডিয়ামত অনুষ্ঠিত হয়। এই ষ্টেডিয়ামতে ১৯৪৯/৫০ চনত অসমৰ প্ৰথম [[ৰঞ্জি ট্ৰফী]]ৰ খেল অনুষ্ঠিত হৈছিল।<ref>{{Cite web|url=https://thehillstimes.in/sports/local-sports/centenary-celebration-of-jorhat-stadium-from-april-2|title=Centenary Celebration Of Jorhat Stadium From April 2|accessdate=26 November 2022|work=thehillstimes.in}}</ref> সন্মানীয় এ.টি.পি.এ. শ্বিল্ড ফুটবল প্ৰতিযোগিতা যোৰহাটৰ ফুটবল তথা ক্ৰীড়া ক্ষেত্ৰৰ এক বিশেষ আকৰ্ষণ, য'ত ৰাজ্য তথা উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ লগতে দেশৰ শ্ৰেষ্ঠ দল সমূহে অংশগ্ৰহণ কৰে। <ref name="ATPA Shield football from November 8">{{Cite web|url=https://assamtribune.com/atpa-shield-football-from-november-8|title=ATPA Shield football from November 8|accessdate=22 August 2021|work=assamtribune.com}}</ref> অসমৰ অন্যতম পুৰণি এই ফুটবল প্ৰতিযোগিতাখন প্ৰথম ১৯৬০ চনত এই ষ্টেডিয়ামতে অনুষ্ঠিত হৈছিল। অসমৰ প্ৰধান পেছাদাৰী ফুটবল লীগ [[অসম ৰাজ্যিক প্ৰিমিয়াৰ লীগ]]ৰ যোৰহাটৰ দল যোৰহাট টাউন ক্লাবে এইখন ষ্টেডিয়ামক নিজৰ ঘৰুৱা খেলপথাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে। <ref>{{Cite web |title=Assam Premier League |url=http://www.asplsoccer.com/ |access-date=2021-12-27 |archivedate=2021-12-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211227083150/http://www.asplsoccer.com/ |deadurl=yes }}</ref> ==লগতে চাওক== * [[যোৰহাট জিমখানা ক্লাব]] ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == * [http://www.espncricinfo.com/india/content/ground/58194.html Cricinfo] * [https://cricketarchive.com/Archive/Grounds/14/1069.html Cricketarchive] * [http://www.telegraphindia.com/1100526/jsp/northeast/story_12486986.jsp Jorhat Stadium] [[শ্ৰেণী:ষ্টেডিয়াম]] [[শ্ৰেণী: যোৰহাট]] dd1oqctcqkz4moz3z0pg3yn6ykbmhfg 0 80586 514992 445430 2025-06-05T03:06:38Z Dibyayoti176255 42374 Added Info... 514992 wikitext text/x-wiki [[চিত্ৰ:Schopenhauer.jpg|alt=শ্বেপেন হোৱাৰ|thumb| '''আৰ্টোৰ শ্ব'পেনহাৱাৰ''' {| class="wikitable" !জন্ম |২২ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৭৮৮গ্ডানস্ক ([[ডানজিগ]]), [[পোলেণ্ড ৰাজ্যৰ মুকুট]], [[পোলেণ্ড–লিথুৱেনিয়া কমনৱেলথ]] |- !মৃত্যু |২১ চেপ্তেম্বৰ, ১৮৬০ (বয়স ৭২), [[ফ্ৰেংকফৰ্ট]], [[জাৰ্মান কনফেডাৰেচন]] |- !শিক্ষা | * বিখ্যাত জিমনেছিয়াম * গটিংগেন বিশ্ববিদ্যালয় জেনা বিশ্ববিদ্যালয় (পি এইচ ডি, ১৮১৩) |- | colspan="2" | |- !কাল |১৯শ শতিকাৰ দৰ্শন |- !পৰিসৰ |পাশ্চ্যাত্য দৰ্শন |- ! colspan="2" |স্বাক্ষৰ[[চিত্ৰ:Arthur Schopenhauer Signature.svg|thumb]] |- |} ]] '''আৰ্টোৰ শ্ব'পেনহাৱাৰ'''<ref>{{citation|last=Wells|first=John C.|year=2008|title=Longman Pronunciation Dictionary|edition=3rd|publisher=Longman|isbn=9781405881180}}</ref> ({{Lang-de|Arthur Schopenhauer}}, {{IPA-de|ˈaʁtuːɐ̯ ˈʃoːpn̩haʊɐ|জাৰ্মান উচ্চাৰণ|De-Arthur Schopenhauer2.ogg}}) ঊনবিংশ শতিকাৰ এগৰাকী [[জাৰ্মানী|জাৰ্মান]] [[দৰ্শন|দাৰ্শনিক]]। তেওঁৰ আতাইতকৈ ইখ্যাত কৰ্ম হ'ল ১৮১৮ চনত প্ৰকাশিত আৰু ১৮৪৪ চনত বিস্তাৰিত ''[[দ্য ৱৰ্লড এজ ৱিল এণ্ড ৰিপ্ৰেজেণ্টেশ্যন]]''। এই কৰ্মত তেওঁ দৃশ্য জগতক এক অন্ধ তাত্ত্বিক ইচ্ছাৰ ফল বুলি যুক্তি দাঙি ধৰিছে।<ref>{{cite book|title=Essays and Aphorisms|year=2004|publisher=Penguin Classics|isbn=978-0-14-044227-4|author=Arthur Schopenhauer|page=[https://archive.org/details/essaysaphorisms00scho/page/23 23]|url=https://archive.org/details/essaysaphorisms00scho/page/23}}</ref><ref>The Oxford Encyclopedic English Dictionary. 'Schopenhauer': Oxford University Press. 1991. p. 1298. {{ISBN|978-0-19-861248-3}}.</ref> [[ইমানুৱেল কাণ্ট]]ৰ (১৭২৪–১৮০৪) অতিক্ৰমণীয় আদৰ্শবাদৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰি শ্বোপেন-হোৱাৰে জাৰ্মান আদৰ্শবাদৰ সমসাময়িক ধাৰণাক নাকচ কৰা নাস্তিক আধ্যাত্মিক আৰু নৈতিক ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিছিল।<ref>Dale Jacquette, ed. (2007). ''Schopenhauer, Philosophy and the Arts''. Cambridge University Press. p. 162. ISBN <bdi>978-0-521-04406-6</bdi>. <q>For Kant, the mathematical sublime, as seen for example in the starry heavens, suggests to imagination the infinite, which in turn leads by subtle turns of contemplation to the concept of God. Schopenhauer's atheism will have none of this, and he rightly observes that despite adopting Kant's distinction between the dynamical and mathematical sublime, his theory of the sublime, making reference to the struggles and sufferings of struggles and sufferings of Will, is unlike Kant's.</q></ref> == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন == ১৭৮৮ চনৰ ২২ ফেব্ৰুৱাৰীত গ্ডানস্কত (তেতিয়াৰ পোলেণ্ড–লিথুৱেনিয়ান কমনৱেলথৰ অংশ; পিছলৈ প্ৰুছিয়া ডানজিগ ৰাজ্যত) হাইনৰিখ ফ্লৰিছ শ্বোপেনহাউৰৰ ঘৰত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল । তেওঁলোক এক ধনী জাৰ্মান পেট্ৰিচিয়ান পৰিয়ালৰ বংশধৰ।<ref>Cartwright, David E. (2010). ''Schopenhauer: A Biography''. Cambridge University Press. ISBN <bdi>978-0-521-82598-6</bdi>.</ref> == দৰ্শন == [[ইমানুৱেল কাণ্ট]]ৰ [[অতীন্দ্ৰিয় আদৰ্শবাদ]]ৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি শ্ব'পেনহাৱাৰে এক নাস্তিক [[অধিবিদ্যা]] আৰু [[নীতি শাস্ত্ৰ|নৈতিক]] ব্যৱস্থাৰ সৃষ্টি কৰিছিল যি সমকালীন [[জাৰ্মান আদৰ্শবাদ]]ৰ বিপৰীত আছিল।<ref name="WWR32">''[[The World as Will and Representation]]'', vol. 3, Ch. 50.</ref><ref name="Jacquette2">{{cite book|title=Schopenhauer, Philosophy and the Arts|year=2007|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-04406-6|editor=Dale Jacquette|page=162|quote=For Kant, the mathematical sublime, as seen for example in the starry heavens, suggests to imagination the infinite, which in turn leads by subtle turns of contemplation to the concept of God. Schopenhauer's atheism will have none of this, and he rightly observes that despite adopting Kant's distinction between the dynamical and mathematical sublime, his theory of the sublime, making reference to the struggles and sufferings of struggles and sufferings of Will, is unlike Kant's.}}</ref> তেওঁ এনে প্ৰথম [[পাশ্চাত্য দৰ্শন|পাশ্চাত্য দাৰ্শনিক]]ৰ অন্যতম যিয়ে [[ভাৰতীয় দৰ্শন]] আৰু [[বৈৰাগ্য]], [[আত্মন]]ৰ অস্তিত্বহীনতা আৰু জগত-যে-[[মায়া (আলোচনী)|মায়া]] সেই ধাৰণাক সঁহাৰি জনাইছিল।<ref>See the book-length study about oriental influences on the genesis of Schopenhauer's philosophy by [[Urs App]]: ''Schopenhauer's Compass. An Introduction to Schopenhauer's Philosophy and its Origins''. Wil: UniversityMedia, 2014 ({{ISBN|978-3-906000-03-9}})</ref><ref>{{cite book|title=An Introduction to the History of Psychology|edition=6th|year=2009|publisher=Cengage Learning|isbn=978-0-495-50621-8|last=Hergenhahn|first=B. R.|page=216|quote=Although Schopenhauer was an atheist, he realized that his philosophy of denial had been part of several great religions; for example, Christianity, Hinduism, and Buddhism.}}</ref> তেওঁৰ কৰ্মক [[দাৰ্শনিক নিৰাশাবাদ]]ৰ উদাহৰণ বুলি কোৱা হয়।<ref>{{cite book|title=Essays and Aphorisms|year=2004|publisher=Penguin Classics|isbn=978-0-14-044227-4|author=Arthur Schopenhauer|pages=[https://archive.org/details/essaysaphorisms00scho/page/22 22–36]|quote=…but there has been none who tried with so great a show of learning to demonstrate that the pessimistic outlook is ''justified'', that life itself is really bad. It is to this end that Schopenhauer's metaphysic of will and idea exists.|url=https://archive.org/details/essaysaphorisms00scho/page/22}}</ref><ref>''[http://librivox.org/studies-in-pessimism-by-arthur-schopenhauer/ Studies in Pessimism]'' – audiobook from [[LibriVox]].</ref><ref>''[http://librivox.org/studies-in-pessimism-by-arthur-schopenhauer/ Studies in Pessimism]'' – audiobook from [[LibriVox]].</ref> শ্বোপেন-হোৱাৰ আছিল পশ্চিমীয়া দৰ্শনৰ প্ৰথম চিন্তাবিদসকলৰ ভিতৰত এজন যিয়ে ভাৰতীয় দৰ্শনৰ উল্লেখযোগ্য নীতিসমূহ যেনে ''তপস্যা, আত্মা''ক অস্বীকাৰ আৰু পৃথিৱী-আভাস হিচাপে ধাৰণা আদিৰ অংশীদাৰ আৰু দৃঢ়তা প্ৰদান কৰিছিল।<ref>See the book-length study about oriental influences on the genesis of Schopenhauer's philosophy by Urs App: ''Schopenhauer's Compass. An Introduction to Schopenhauer's Philosophy and its Origins''. Wil: UniversityMedia, 2014 (<nowiki>ISBN 978-3-906000-03-9</nowiki>)</ref> তেওঁৰ এই কামক দাৰ্শনিক নিৰাশাবাদৰ আদৰ্শ প্ৰকাশ হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে।<ref>Arthur Schopenhauer (2004). ''Essays and Aphorisms''. Penguin Classics. pp. 22–36. ISBN <bdi>978-0-14-044227-4</bdi>. <q>...but there has been none who tried with so great a show of learning to demonstrate that the pessimistic outlook is ''justified'', that life itself is really bad. It is to this end that Schopenhauer's metaphysic of will and idea exists.</q> ''Studies in Pessimism'' – audiobook from LibriVox.</ref> যদিও তেওঁৰ কামে জীৱনকালত যথেষ্ট মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিব নোৱাৰিলে, তথাপিও দৰ্শন, সাহিত্য, বিজ্ঞানকে ধৰি বিভিন্ন শাখাত তেওঁৰ মৰণোত্তৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল। নান্দনিকতা, নৈতিকতা, মনোবিজ্ঞানৰ ওপৰত তেওঁৰ লেখাই বহু চিন্তাবিদ আৰু শিল্পীক প্ৰভাৱিত কৰিছে। == প্ৰভাৱ == তেওঁৰ জীৱিতাৱস্থাত তেওঁৰ চিন্তাই বিশেষ সঁহাৰি লাভ নকৰিলে। কিন্তু তেওঁৰ মৃত্যুৰ পাছত দৰ্শন, [[সাহিত্য]] আৰু [[বিজ্ঞান]]ত ভালেমান প্ৰভাৱ দেখা গ'ল। বৈৰাগ্য, [[নৈতিকতা]] আৰু [[মনোবিজ্ঞান]]ৰ ওপৰত তেওঁৰ লেখে অনেক চিন্তাবিদক প্ৰভাৱিত কৰিছে। [[এমিল কিয়'ৰিয়ান]], [[ফ্ৰিড্ৰিখ নিৎজে]],<ref name="SchopBR2">Addressed in: Cate, Curtis. Friedrich Nietzsche. Chapter 7.</ref> [[লুডৱিগ ৱিৎজেনষ্টাইন]]ৰ<ref name="Culture & Value, p.24, 1933–42">Culture & Value, p. 24, 1933–34</ref> দৰে দাৰ্শনিক, [[আৰৱিন শ্ৰ'ডিঙাৰ]], [[এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন]]ৰ<ref>Albert Einstein in [http://www.einstein-website.de/z_biography/credo.html Mein Glaubensbekenntnis] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220311035821/https://www.einstein-website.de/z_biography/credo.html|date=2022-03-11}} (August 1932): "I do not believe in free will. Schopenhauer's words: 'Man can do what he wants, but he cannot will what he wants,[Der Mensch kann wohl tun, was er will, aber er kann nicht wollen, was er will]' accompany me in all situations throughout my life and reconcile me with the actions of others, even if they are rather painful to me. This awareness of the lack of free will keeps me from taking myself and my fellow men too seriously as acting and deciding individuals, and from losing my temper." Schopenhauer's clearer, actual words were: "You can do what you will, but in any given moment of your life you can ''will'' only one definite thing and absolutely nothing other than that one thing." [Du kannst ''tun'' was du ''willst'': aber du kannst in jedem gegebenen Augenblick deines Lebens nur ''ein'' Bestimmtes ''wollen'' und schlechterdings nichts anderes als dieses eine.] ''[[On the Freedom of the Will]]'', Ch. II.</ref> দৰে বিজ্ঞানী, [[কাৰ্ল গুষ্টাভ য়ুং]], [[চিগ্‌মণ্ড ফ্ৰয়েড]]ৰ<ref>{{Cite book|title=The Philosophy of Schopenhauer|last=Magee|first=Bryan|isbn=9780198237228}}</ref> দৰে মনোবিজ্ঞানী, [[লীঅ' টলষ্টয়]],<ref>{{cite journal|last1=Maertz|first1=Gregory|date=1994|title=Elective Affinities: Tolstoy and Schopenhauer|url=http://www.jstor.org/stable/24748326|journal=Wiener Slavistisches Jahrbuch|publisher=Harrassowitz Verlag|volume=40|pages=53–62|jstor=24748326|issn=0084-0041}}</ref> [[হাৰ্মান মেল্ভিল]],<ref>{{cite web|last1=Melville|first1=Herman|title=Melville's Marginalia|url=http://melvillesmarginalia.org/Note.aspx?id=102|website=Melville's Marginalia Online|access-date=1 September 2020}}</ref> [[থমাচ মান]], [[হাৰ্মান হেচে]],<ref>Punsly, Kathryn (2012). ''The Influence of Nietzsche and Schopenhauer on Hermann Hesse''. CMC Senior Theses. Paper 347. [https://scholarship.claremont.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1353&context=cmc_theses ''https://scholarship.claremont.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1353&context=cmc_theses''] Retrieved on 19 March 2021.</ref> [[মাচাড' ডে আছিছ]],<ref>{{Cite book|title=Schopenhauer's The world as will and representation : a reader's guide|last=Wicks, Robert|date=2011|publisher=Continuum|isbn=978-0-8264-3181-3|location=London|oclc=721337622}}</ref> [[জৰ্জ লুই বৰ্জেছ]], [[মাৰ্চেল প্ৰাউষ্ট]],<ref name=":12">Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'' (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.</ref> [[চেমুৱেল বেকেট]]ৰ<ref>{{cite book|url=https://plato.stanford.edu/archives/sum2017/entries/schopenhauer/|title=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|first=Robert|last=Wicks|editor-first=Edward N.|editor-last=Zalta|year=2018|publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University|via=Stanford Encyclopedia of Philosophy}}</ref> দৰে লেখক আৰু [[ৰিচাৰ্ড ৱেগ্নাৰ]],<ref name=":13">Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'' (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.</ref> [[য়হানেছ ব্ৰামছ]],<ref name=":14">Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'' (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.</ref> [[আৰ্ণল্ড শ্বৱেনবাৰ্গ]]<ref name=":15">Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'' (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.</ref><ref>{{Cite web|title=Schönberg's Library – Alphabetical List|url=https://www.schoenberg.at/index.php/en/101-standard-english/1265-schoenbergs-bibliothek-a-sp-574647075|access-date=2021-03-19|website=www.schoenberg.at}}</ref> আৰু [[গুষ্টাভ মাহ্লেৰ]]ৰ<ref name=":16">Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'' (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.</ref> দৰে [[সুৰকাৰ]]ক তেওঁ প্ৰভাৱিত কৰিছে। == মৃত্যু == আৰ্থাৰ শ্বোপেন-হোৱাৰৰ ৭২ বছৰ বয়সত ১৮৬০ চনৰ ২১ চেপ্তেম্বৰত জাৰ্মান কনফেডাৰেচনৰ ফ্ৰেংকফৰ্টত মৃত্যু হয়। == তথ্য সংগ্ৰহ == [[শ্ৰেণী:সৌন্দৰ্যতত্ব]] [[শ্ৰেণী:Articles with hAudio microformats]] i4zoezcb7s731emnxwh7pv3z01lhvre 1 81573 515006 325158 2025-06-05T03:41:20Z JyotiPN 22102 পৃষ্ঠা [[বাৰ্তা:সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা]]ৰ পৰা [[বাৰ্তা:সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]]লৈ JyotiPNয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: শুদ্ধ বানান। নামৰ ক্ষেত্ৰত বানান শুধৰাব নোৱাৰি। 325158 wikitext text/x-wiki == নাম == তেওঁ লিখা ’কামৰূপৰ বুৰঞ্জী’ আদি কিতাপত নামটো “সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা’’ বুলি আছে৷ [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 07:50, 24 June 2022 (ইউ.টি.চি.) tgb9lwhjtckbyuvxjtily9nh1it3wwu 0 83515 515117 383066 2025-06-05T10:24:53Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515117 wikitext text/x-wiki {{Infobox book | italic title = <!--(see above)--> | name = সময় হৈছেনে? | image = [[চিত্ৰ:সময় হৈছেনে? (গ্ৰন্থ).jpg|thumb|180px|''সময় হৈছেনে?'' গ্ৰন্থৰ বেটুপাত]] | border = | alt = | author = [[বন্দিতা ফুকন]] | audio_read_by = | title_orig = | orig_lang_code = | title_working = | translator = | illustrator = | cover_artist = পংকজ পৰাণ | country = ভাৰত | language = [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]] | series = | release_number = | subject = কল্পবিজ্ঞান মূলক | genre = কাহিনী সংকলন | set_in = | publisher = বনলতা | publisher2 = | pub_date = জুলাই, ২০১৬ | english_pub_date = | published = | media_type = মুদ্ৰণ | pages = ১৩১ | awards = | isbn = | isbn_note = | oclc = | dewey = | congress = | preceded_by = | followed_by = | native_wikisource = | wikisource = | notes = | exclude_cover = | website = }} '''সময় হৈছেনে?''' ({{lang-en|Samay Haisene}}) হৈছে অসমৰ এগৰাকী ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, অনুবাদক তথা শিশু-সাহিত্যিক বন্দিতা ফুকনৰ এখন কল্পবিজ্ঞান মূলক গ্ৰন্থ। এইখন কেইবাটাও কল্পবিজ্ঞান কাহিনীৰ একত্ৰ সংকলন। ২০১৬ চনৰ জুলাই মাহত বনলতা প্ৰকাশনে প্ৰকাশ কৰা গ্ৰন্থখনৰ মুঠ পৃষ্ঠা ১৩১ আৰু মূল্য ১০০ টকা। লেখিকাই গ্ৰন্থখন "কল্পবিজ্ঞানৰ বিচিত্ৰ কাহিনী ভালপোৱাসকলৰ হাতত" অৰ্পণ কৰিছে। <ref name="সহৈকিতাপ">{{cite book | title=সময় হৈছেনে | publisher=বনলতা | author=বন্দিতা ফুকন | year=জুলাই, ২০১৬}}</ref> ==বিৱৰণ== কল্পবিজ্ঞানমূলক গ্ৰন্থখন লিখাৰ আঁৰত বিজ্ঞান বিষয়ক ভালপোৱাৰ বিষয়ে লেখিকাই গ্ৰন্থখনৰ পাতনিত এনেদৰে লিখিছে, "নিজে বিজ্ঞানৰ ছাত্ৰী হোৱাৰ বাবে বিজ্ঞান বিষয়টো মোৰ বৰ প্ৰিয়। সেইদৰে কল্পবিজ্ঞান কাহিনীবোৰো পঢ়ি বৰ ভাল পাওঁ।" ''সময় হৈছেনে?'' গ্ৰন্থখনৰ পূৰ্বে তেওঁৰ কাহিনী, উপন্যাস, সংকলন মিলি ১৮ খন কল্পবিজ্ঞানমূলক গ্ৰন্থ প্ৰকাশ হৈছে। উল্লেখযোগ্য যে ১৯৯০ চনৰ পৰা কল্পবিজ্ঞানমূলক কাহিনী ৰচনা কৰা বন্দিতা ফুকনৰ প্ৰথমখন কল্পবিজ্ঞান কাহিনীৰ সংকলন হৈছে ''দ্বিতীয় ব্যক্তি''। <ref name="সহৈকিতাপ" /> ''সময় হৈছেনে?'' সংকলনখনত মুঠ ১৫ টা কল্পবিজ্ঞানমূলক কাহিনী আছে। সেইকেইটা হৈছে - এটোপাল ঘাম, উদ্ধাৰ, নিখুঁত, ভৱিষ্যতৰ বীজ, সময় হৈছেনে?, সম্পৰ্ক, ঈৰ্ষা, আহ্বান, এটা ভূমিকম্পৰ অপেক্ষাত, হুল, অসহায়, সাক্ষাৎকাৰ, ভুল, প্ৰাপ্তি-অপ্ৰাপ্তি আৰু শেষ উপহাৰ ।<ref name="সহৈকিতাপ" /> ==লেখকৰ চমু পৰিচয়== {{main|বন্দিতা ফুকন}} বন্দিতা ফুকন অসমৰ এগৰাকী ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, অনুবাদক, শিশু-সাহিত্যিক আৰু মূলতঃ বিজ্ঞান আৰু কল্পবিজ্ঞান লেখক। তেখেত অসম আৰু উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ পৰা যান্ত্ৰিক অভিযান্ত্ৰিকী শাখাত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা অভিযন্তা। অনুবাদক হিচাপে নিজৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ পাতনি মেলা বন্দিতা ফুকনে ২০১১ চনত শিশু-সাহিত্যৰ বাবে সাহিত্য অকাডেমিৰ বঁটা লাভ কৰে।লেখিকা বন্দিতা ফুকনৰ সাহিত্য-কৰ্ম অসমৰ কাকত-আলোচনীত প্ৰকাশিত হৈছে। গল্প-উপন্যাসকে ধৰি শিশু আৰু কিশোৰৰ উপযোগী হোৱাকৈ যুগুত কৰা ভালেমান গ্ৰন্থ প্ৰকাশিত হৈছে। তেখেতৰ প্ৰকাশিত গ্ৰন্থৰ সংখ্যা হৈছে ১২৬ খন।উল্লেখযোগ্য যে, বন্দিতা ফুকন উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা কল্প-বিজ্ঞান লেখিকা।<ref name="Bandita">{{Cite web |title=Bandita |url=http://banditaphukan.com/bio-data.html |access-date=2022-09-24 |archivedate=2021-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210516075350/http://banditaphukan.com/bio-data.html |deadurl=yes }}{{Cite web |title=Bandita |url=http://banditaphukan.com/bio-data.html |access-date=2022-09-24 |archivedate=2021-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210516075350/http://banditaphukan.com/bio-data.html |deadurl=yes }}</ref> জনপ্ৰিয় অসমীয়া মাহেকীয়া আলোচনী [[বিস্ময়]]ৰ পাতত "প্ৰিয়তমা" নামৰ কল্পবিজ্ঞান কাহিনীটোৰ জৰিয়তে তেখেতে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>http://www.xahitya.org/2014/01/15/অসমীয়া-কল্পবিজ্ঞান-সাহিত/{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==তথ্যৰ উৎস== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমীয়া গ্ৰন্থ]] ayovgl9imhrfb0uexctk07z7op07fl3 0 87106 515036 364627 2025-06-05T05:28:47Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515036 wikitext text/x-wiki '''যোগীজান''' হৈছে অসমৰ [[হোজাই জিলা|হোজাই জিলাৰ]] অন্তৰ্গত এখন গাঁও। এই গাঁওখন [[কপিলী নদী]]ৰ পাৰত অৱস্থিত। শিলালিপি তাম্ৰলিপিসমূহত ভূমিদান প্ৰসংগত সিদ্ধযোগীসকলৰ প্ৰসংগৰ অৱতাৰণা কৰিছে। এসময়ত কপিল মুনিয়ে মধ্যঅসমত আশ্ৰম প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ প্ৰচলিত আছে। যোগী সন্ন্যাসীসকলে জনসাধাৰণৰ পানীৰ অভাৱ দূৰ কৰিবৰ কাৰণে এটা বিশেষ জান খান্দিছিল। পিছত ই নদীৰ ৰূপ লাভ কৰে। কালক্ৰমত সেই অঞ্চলটো যোগীজান নামেৰে জনাজাত হয়।<ref>https://mahabahu.com/%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%B0-%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%A4%E0%A6%AE-%E0%A6%96%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A7%9F%E0%A6%BE-%E0%A6%9C%E0%A6%A8/</ref> যোগীজানৰ বিভিন্ন অঞ্চলত আৱিষ্কৃত দশভূজা, অষ্টভূজা দুৰ্গা, কালী, [[মনসা]] আদিৰ প্ৰস্তৰ মূৰ্তিসমূহৰ পৰা অতি প্ৰাচীন কালৰে পৰাই অসমত শক্তি পূজা চলি অহাৰ ইংগিত পোৱা যায়। পুৰাতত্ত্ববিদসকলৰ মতে এই মূৰ্তিসমূহ ৭ম-৮ম শতিকাৰ।<ref>https://nilacharai.com/%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%A4-%E0%A6%B6%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AC/</ref> <ref>https://archaeology.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A7%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%A4-%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%A8-%E0%A6%86%E0%A7%B0%E0%A7%81-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8C%E0%A6%A7%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> প্ৰত্নতত্ত্ববিদ ৰাজমোহন নাথে এই সন্দৰ্ভত বিতংকৈ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত The background of Assamese Culture নামৰ কিতাপখনত উল্লেখ কৰিছে।<ref>https://www.assam.awazthevoice.in/india-news/unique-engineer-pandit-rajmohan-nath-4136.html</ref> ভাৰতীয় ৰে'লৱেইৰ গুৱাহাটী-লামডিং ৰে'ল লাইনটো যোগীজানৰ ওপৰেদি পাৰ হৈছে। ইয়াতে যোগীজান ৰে'ল ষ্টেচন বুলি এখন ষ্টেচন আছে।<ref>https://indiarailinfo.com/station/map/jugijan-jgjn/8299</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:অসমৰ গাঁও]] rgaassya80avvi8lfo5798pnol9vowl 0 95948 514957 380479 2025-06-04T18:28:29Z Kandarpajit Kallol 6257 514957 wikitext text/x-wiki [[File:Old-fashioned well in Finland.JPG|thumb|ফিনলেণ্ডৰ এটা পুৰণি কালৰ কুঁৱা। ]] '''কুঁৱা''' ({{lang-en|Well}}) হৈছে তৰল সম্পদ, সাধাৰণতে [[পানী]], আহৰণৰ বাবে খনন পদ্ধতিৰে মাটিত সৃষ্টি কৰা গভীৰ চুঙা সদৃশ এক গঠন। আটাইতকৈ পুৰণি আৰু সাধাৰণ ধৰণৰ কুঁৱা বুলিলে পানীৰ কুঁৱাকে বুজা যায়। ইয়াক মাটিৰ তলৰ জলধাৰাত ভূগৰ্ভস্থ পানী লাভ কৰিবলৈ খন্দা হৈছিল। কুঁৱাৰ পানী পাম্পৰ দ্বাৰা টানি অনা হয়, বা পাত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰি, যেনে বাল্টি বা ডাঙৰ পানীৰ মোনা যিবোৰ যান্ত্ৰিকভাৱে বা হাতেৰে ওপৰলৈ তুলিব লাগে। কুঁৱাৰ মাজেৰে পানী পুনৰ জলধাৰাত সুমুৱাই দিব পাৰি। প্ৰথমবাৰৰ বাবে কমেও আঠ হাজাৰ বছৰ আগতে কূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু ঐতিহাসিকভাৱে শুকান জলধাৰাৰ পলসত থকা সৰল স্কুপৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ইৰাণৰ কানাট, আৰু ভাৰতৰ ষ্টেপৱেল আৰু ছাকিলৈকে ইয়াৰ নিৰ্মাণৰ ভিন্নতা আছে। কূপৰ খাদত আৱৰণ স্থাপন কৰিলে স্থিৰতা সৃষ্টি কৰাত সহায় হয় আৰু এইসমূহৰ ভিতৰত কাঠ বা বেতৰ কাৰু-কাৰ্যৰ আৱৰণ থকা এনে কুঁ‌ৱাবোৰ লৌহ যুগৰ আগৰ বুলি ধৰণা কৰা হৈছে। পৰম্পৰাগতভাৱে কূপবোৰ হাতেৰে খন্দা হয়। এই কূপবোৰৰ নিৰ্মাণকাৰ্য সস্তা আৰু কম প্ৰযুক্তিৰ কাৰণ ইয়াত বেছিভাগেই হাতৰ শ্ৰম প্ৰয়োগ হয়, আৰু খনন কাম আগবাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে গঠনটো ইটা বা শিলেৰে আবৃত কৰিব পাৰি। কেচনিং নামৰ অধিক আধুনিক পদ্ধতিত পূৰ্বতে নিৰ্মাণ কৰি থোৱা কংক্ৰিটৰ কূপৰ আঙুঠি ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিবোৰ গাঁতটোৰ ভিতৰলৈ নমাই দিয়া হয় আৰু দুটা ৰিঙৰ মাজত প্ৰলেপ ব্যৱহাৰ কৰি ছিদ্ৰ নোহোৱা কৰা হয়। তাৰ পিছত পানী সংগ্ৰহ কৰিবলৈ পাম্প স্থাপন কৰা হয়। হাতেৰে ড্ৰিলিং পদ্ধতি বা মেচিন ড্ৰিলিঙৰ দ্বাৰা গভীৰ কূপ খনন কৰিব পাৰি। ড্ৰিল কৰা কূপবোৰত সাধাৰণতে ষ্টীল বা প্লাষ্টিকৰ দ্বাৰা গঠিত কাৰখানাত নিৰ্মিত পাইপ লগোৱা হয়। খন্দা কূপতকৈ বহু বেছি গভীৰতাত খনন কৰা কূপে অতি সহজে বছৰৰ যিকোনো সময়তে পানী যোগান ধৰিব পাৰে। মিঠা পানীৰ হ্ৰদ বা নৈৰ কাষত এটা সংগ্ৰাহক কূপ নিৰ্মাণ কৰিব পাৰি য’ত কোনো মাধ্যমৰ মাজেৰে পানী সোমাই যাব। কূপৰ স্থান জলভূতত্ত্ববিদ বা ভূগৰ্ভস্থ পানী জৰীপকাৰীয়ে নিৰ্বাচন কৰিব পাৰে। পানী পাম্প কৰি বা হাতেৰে টানিব পাৰি। পৃষ্ঠৰ পৰা অশুদ্ধি সহজেই অগভীৰ উৎসত উপনীত হ’ব পাৰে আৰু ৰোগকাৰক বা ৰাসায়নিক দূষক পদাৰ্থৰ দ্বাৰা যোগানৰ দূষণ এৰাই চলিব লাগে। কূপৰ পানীত সাধাৰণতে পৃষ্ঠীয় পানীতকৈ অধিক খনিজ পদাৰ্থ থাকে আৰু ইয়াক খোৱাৰ আগতে শোধনৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে। পানীৰ স্তৰ কমি যোৱাৰ লগে লগে আৰু চাৰিওফালৰ মাটি শুকাবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ লগে লগে মাটিৰ লৱণীয়কৰণ হ’ব পাৰে। লগতে আন এটা পৰিৱেশজনিত সমস্যা হ’ল মিথেন পানীত সোমাই যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। ==ইতিহাস== অতি প্ৰাচীন নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ কূপসমূহৰে পূব ভূমধ্যসাগৰৰ সম্পৰ্ক পোৱা গৈছে।<ref>{{Cite journal|last=Peltenburg|first=Edgar|year=2012|editor-last=|editor-first=|title=East Mediterranean water wells of the 9th–7th millennium BC|journal=|publisher=Leidorf|publication-place=Rahden/Westfalia|volume=In: Florian Klimscha (ed.), Wasserwirtschaftliche Innovationen im archäologischen Kontext. Von den prähistorischen Anfängen bis zu den Metropolen der Antike.|pages=69–82}}</ref> আটাইতকৈ পুৰণি নিৰ্ভৰযোগ্যভাৱে তাৰিখৰ তথ্য থকা কূপটো চাইপ্ৰাছৰ কিচোনেৰ্গা-মাইলৌথকিয়াৰ প্ৰাক-মৃৎশিল্পৰ নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ স্থানত উদ্ধাৰ হৈছে। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৮৪০০ চনত চূণশিলৰ মাজেৰে বৃত্তাকাৰ ব্যাসৰ এটা খাদ পিছত ৮ মিটাৰ (২৬ ফুট) গভীৰতাৰ জলধাৰা এটাত উপনীত হয়। কিছনেৰ্গা-মাইলাউথকিয়াৰ ২০৭০ চনৰ কূপ, ১৩ মিটাৰ (৪৩ ফুট) গভীৰতাৰ বুলি জনা যায়। এই স্থানৰ লগতে চুবুৰীয়া পাৰেকলিছা-শ্বিলৌৰোকাম্বোছত আন আন তুলনামূলকভাৱে কম পুৰণি কূপৰ সন্ধান পোৱা গৈছে। ইজৰাইলৰ আধুনিক হাইফাৰ ওচৰৰ উপকূলৰ ওচৰৰ ‘আটলিট-য়াম’ত প্ৰায় ৭০০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ ৫.৫ মিটাৰ (১৮ ফুট) গভীৰতাৰ প্ৰথমটো শিলৰ ৰেখাযুক্ত কূপ হিচাপে নথিভুক্ত কৰা হৈছে।<ref>{{Cite journal|last1=Galili|first1=Ehud|last2=Nir|first2=Yaacov|year=1993|title=The submerged Pre-Pottery Neolithic water well of Atlit-Yam, northern Israel, and its palaeoenvironmental implications|journal=The Holocene|volume=3|issue=3|pages=265–270|doi=10.1177/095968369300300309|bibcode=1993Holoc...3..265G|s2cid=130032420}}</ref> কাঠৰে আবৃত কূপসমূহ নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ আৰম্ভণিৰ ৰৈখিক মৃৎশিল্প সংস্কৃতিৰ, উদাহৰণস্বৰূপে চেক গণৰাজ্যৰ অষ্ট্ৰভত পোৱা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৫২৬৫ চনৰ কূপ,<ref>{{cite journal |url= https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0305440320300066 |title= World's oldest dendrochronologically dated archaeological wood construction |year= 2020 |journal= Journal of Archaeological Science |volume= 115 }}</ref> খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৫০৯০ চনৰ কুকহ'ভেন আৰু খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৫২০০ চনৰ শ্বলেটজৰ আইথ্ৰাৰ কূপ।<ref>{{cite journal |title=Early Neolithic Water Wells Reveal the World's Oldest Wood Architecture |vauthors=Tegel W, Elburg R, Hakelberg D, Stäuble H, Büntgen U |year=2012 |journal=PLOS ONE |volume=7 |issue=12 |page=e51374 |doi=10.1371/journal.pone.0051374 |pmid=23284685 |pmc=3526582|bibcode=2012PLoSO...751374T |doi-access=free }}</ref> নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ চীনাসকলে পানী খোৱাৰ বাবে গভীৰ খনন কৰা উৎসৰ ভূগৰ্ভস্থ পানী আৱিষ্কাৰ কৰিছিল আৰু ইয়াৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰ কৰিছিল। চীনা গ্ৰন্থ দ্য বুক অৱ চেঞ্জছ, মূলতঃ পশ্চিমীয়া ঝৌ বংশৰ (১০৪৬ -৭৭১ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব) ভৱিষ্যদ্বাণীমূলক গ্ৰন্থ, ইয়াত প্ৰাচীন কালত চীনাসকলে নিজৰ কূপসমূহৰ কেনেকৈ ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰিছিল আৰু পানীৰ উৎসসমূহ সুৰক্ষিত কৰিছিল তাৰ তথ্য পোৱা গৈছে।<ref name="auto">{{Cite journal |last=Kuhn |first=Oliver |date=2004-06-30 |title=Ancient Chinese Drilling |url=https://csegrecorder.com/articles/view/ancient-chinese-drilling |journal=Canadian Society of Exploration Geophysicists |volume=29 |issue=6}}</ref> হেমেডু খনন স্থানত খনন কৰা এটা কূপ নৱপ্ৰস্তৰ যুগত নিৰ্মাণ কৰা বুলি বিশ্বাস কৰা হৈছিল।<ref name="auto1">{{Cite book |title=Forest Hydrology: An Introduction to Water and Forests |last= Chang |first=Mingteh |publisher= CRC Press |year=2012 |isbn= 978-1439879948 |edition=3rd |publication-date=November 1, 2012 |page=31}}</ref> কুঁৱাটোৰ আৱৰণত চাৰিটা শাৰী লগা লগ আছিল আৰু কুঁৱাৰ ওপৰত বৰ্গক্ষেত্ৰৰ ফ্ৰেম এটা সংলগ্ন কৰা হৈছিল। বেইজিঙৰ দক্ষিণ-পশ্চিমে ৬০টা অতিৰিক্ত টাইলছৰ কূপো খোৱাপানী আৰু জলসিঞ্চনৰ বাবে খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৬০০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।<ref name="auto1"/><ref>{{Cite web |title=How the ancient Chinese looked after their drinking water |last= Koon |first=Wee Kek |date=July 25, 2015 |website=South China Morning Post|url=http://www.scmp.com/magazines/post-magazine/article/1843012/how-ancient-chinese-looked-after-their-drinking-water}}</ref> [[File:Model well, burial find, China, Han dynasty, 206 BC to 220 AD, earthenware - Östasiatiska museet, Stockholm - DSC09578.JPG|thumb|left|180px|পুলি ব্যৱস্থা থকা এটা কূপৰ চীনা চিৰামিক মডেল, হান বংশ (২০২ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব – ২২০ খ্ৰীষ্টাব্দ) যুগৰ এটা সমাধিৰ খনন পৰা উদ্ধাৰ হোৱা।]] ইজিপ্তত শ্বেডুফ আৰু ছাকিয়া ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/eb/topic-518730/sakia |title=Sakieh explication/difference vs Sakia |encyclopedia=Britannica.com |access-date=2011-12-19}}</ref><ref>{{cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/eb/article-9001226/sakia#271043.hook |title=Sakia explication |encyclopedia=Britannica.com |access-date=2011-12-19}}</ref> ছাকিয়াৰ কাৰ্যক্ষমতা বেছি, কিয়নো ই ১০ মিটাৰ গভীৰতাৰ পৰা পানী ওপৰলৈ আনিব পাৰে। ছাকিয়া হৈছে নোৰিয়াৰ মিচৰীয় সংস্কৰণ। চাইপ্ৰাছত অৱস্থিত বিশ্বৰ কিছুমান পুৰণি কূপ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৭০০০–৮,৫০০ চনৰ।<ref>{{cite news|title=Stone Age wells found in Cyprus|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8118318.stm|work=BBC News}}</ref> ইজৰাইলত নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ, প্ৰায় ৬৫০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ দুটা কূপ আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছে। এটা ইস্ৰায়েলৰ উত্তৰ উপকূলৰ আটলিটত আৰু আনটো যিজ্ৰিয়েল উপত্যকা।<ref>{{Cite web |url=https://www.haaretz.com/israel-news/ancient-well-reveals-secrets-of-first-jezreel-valley-farmers-1.476288 |title=Ancient Well Reveals Secrets of First Jezreel Valley Farmers |last=Ashkenazi |first=Eli |date=November 9, 2012 |website=Haaretz}}</ref> ঐতিহাসিকভাৱে কুঁ‌ৱা বহু পিছত আহিছিল। প্ৰায় ২,২৫০ বছৰ পূৰ্বে চীনৰ ছিচুয়ান প্ৰদেশত প্ৰথমটো নিমখৰ কুঁৱা খন্দা হৈছিল। এইটোৱেই আছিল প্ৰথমবাৰৰ বাবে প্ৰাচীন জলকুঁৱাৰ প্ৰযুক্তি নিমখৰ শোষণৰ বাবে সফলতাৰে প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ফলত ছিচুয়ানৰ নিমখ খনন উদ্যোগৰ আৰম্ভণি হৈছিল।<ref name="auto"/> আটাইতকৈ পূৰ্বৰ বুলি জনাজাত তেলৰ কূপসমূহো ৩৪৭ খ্ৰীষ্টাব্দত চীনত খনন কৰা হৈছিল। এই কূপবোৰৰ গভীৰতা প্ৰায় ২৪০ মিটাৰ (৭৯০ ফুট) পৰ্যন্ত আছিল আৰু বাঁহৰ খুঁটাত সংলগ্ন বিট ব্যৱহাৰ কৰি খনন কৰা হৈছিল।<ref name=ASTM>{{cite web|url=https://www.astm.org/COMMIT/D02/to1899_index.html|title=ASTM International – Standards Worldwide|website=www.astm.org|access-date=2023-05-11|archivedate=2020-08-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200801082953/https://www.astm.org/COMMIT/D02/to1899_index.html|deadurl=yes}}</ref> তেল জ্বলাই ব্ৰাইন বাষ্পীভৱন কৰি নিমখ উৎপন্ন কৰা হৈছিল। দশম শতিকাৰ ভিতৰত বিস্তৃত বাঁহৰ পাইপলাইনে তেলৰ কূপবোৰক নিমখৰ সৈতে সংযোগ কৰিছিল। চীন আৰু জাপানৰ প্ৰাচীন তথ্যত পোহৰ আৰু গৰম কৰাৰ বাবে প্ৰাকৃতিক গেছৰ ব্যৱহাৰৰ বহু ইংগিত পোৱা যায়। সপ্তম শতিকাত জাপানত পেট্ৰলিয়ামক জ্বলন্ত পানী বুলি জনা গৈছিল।<ref name=EB1911>{{cite encyclopedia|title=petroleum|encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]]|author=Joseph P. Riva Jr. and Gordon I. Atwater|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/454269/petroleum|access-date=2008-06-30}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:পানীৰ উৎস]] 5dx407afumwu7wo0lp8kqtckg27gxi1 0 96520 514963 370228 2025-06-04T18:37:42Z 2409:40E6:7:56D2:8000:0:0:0 514963 wikitext text/x-wiki {{Infobox book |author=পৰী হিলৈদাৰী |name=দাঁতিপাৰৰ মানুহ |pub_date=ডিচেম্বৰ, ২০১৫ |publisher=ৰশ্মি প্ৰকাশ |pages=২২৭ |location=গুৱাহাটী |country=ভাৰত |language=অসমীয়া |genre=অনুবাদ উপন্যাস |isbn=978-81-927066-1-0 }} '''দাঁতিপাৰৰ মানুহ''' উপন্যাসখন মামাং দাইৰ ইংৰাজী উপন্যাস The Legends of Pensamৰ অসমীয়া অনুবাদ। মূল ইংৰাজী ভাষাত উপন্যাসখনৰ লেখক হৈছে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ ঔপন্যাসিক [[মামাং দাই]]। এই উপন্যাসখন অসমীয়ালৈ অনুবাদ কৰিছে অসমীয়া সাহিত্যিক [[পৰী হিলৈদাৰী]]য়ে। এই অনূদিত উপন্যাসখন প্ৰথম প্ৰকাশ হৈছিল ডিচেম্বৰ ২০১৫ চনত। এই উপন্যাসখনৰ বাবে পৰী হিলৈদাৰীক ২০২১ চনৰ [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা|সাহিত্য অকাডেমিৰ অনুবাদ বঁটা]] প্ৰদান কৰা হয়। == কাহিনীৰ সাৰাংশ == {{empty section}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমীয়া উপন্যাস]] 70r4frnv9h5c1wkfr59nh3ndpovouui 0 100590 515039 511259 2025-06-05T05:45:14Z JonaliB 28397 /* ব্যক্তিগত জীৱন */ 515039 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{Infobox writer |name=ফকীৰ মোহন সেনাপতি |image=Fakir Mohan Senapati 1993 stamp of India.jpg |caption=১৯৯৩ চনৰ ডাকটিকটত ফকিৰ মোহন সেনাপতি |birth_date = {{birth date|1843|01|13|df=y}} |birth_place=মল্লিকাশপুৰ, বালেশ্বৰ, বেঙ্গল প্ৰেছিডেন্সি, ব্ৰিটিছ ভাৰত (বৰ্তমান[[ওড়িশা]], [[ভাৰত]]) |death_date = {{death date and age|1918|06|14|1843|01|13|df=y}} |death_place=[[বালেশ্বৰ]], বেঙ্গল প্ৰেছিডেন্সি, ব্ৰিটিছ ভাৰত (বৰ্তমান[[ওড়িশা]], [[ভাৰত]]) |nationality=ভাৰতীয় |occupation=ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, কবি, দাৰ্শনিক আৰু সমাজ সংস্কাৰক |notableworks=''ৰেবতী''<br/>''ছ' মাণ আঠ গুণ্ঠ''<br/>''উৎকল‌ ভ্ৰমণম''<br/>''আত্ম জীৱন চৰিত'' |signature=Autograph of Fakir Mohan Senapati.tif}} '''ফকীৰ মোহন সেনাপতি''' ([[উড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]] : ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି; ১৩ জানুৱাৰী ১৮৪৩ – ১৪ জুন ১৯১৮), আছিল উৎকল ব্যাস কবি ([[ওড়িশা|ওড়িশাৰ]] [[বেদব্যাস]]) নামেৰে উল্লেখযোগ্য এজন ভাৰতীয় [[লেখক|সাহিত্যিক]], [[কবি]], দাৰ্শনিক আৰু সমাজ সংস্কাৰক। মূলতঃ ভাৰতৰ [[ওড়িশা|ওড়িশা ৰাজ্যত]] কথিত ভাষা ওড়িয়া [[ভাষা|ভাষাৰ]] সুকীয়া পৰিচয় প্ৰতিষ্ঠা কৰাত তেওঁৰ সহায় আছিল। ফকিৰমোহন সেনাপতিক ওড়িয়া জাতীয়তাবাদ আৰু আধুনিক ওড়িয়া সাহিত্যৰ পিতৃ বা ৰজা হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মায়াধৰ মানসিংহই সেনাপতিক [[ওড়িশা]]ৰ [[থমাছ হাৰ্ডি]] বুলি অভিহিত কৰিছিল।<ref>{{cite book |first=Mayadhar |last=Mansinha |title=History of Odia Literature |publisher=Sahitya Akademi |year=1962 |page=181}}</ref> সেনাপতি ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ অধীনত কৰ্মৰত দেৱান আছিল। তেওঁ প্ৰথম আধুনিক ওডিয়া চুটিগল্প ''ৰেবতী''ৰ লেখক আছিল।<ref name="ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জীৱনী" /> ফকিৰ মোহন সেনাপতি, উৎকাল গৌৰৱ মধুসুদন দাস, উৎকলমণি পণ্ডিত গোপাবন্ধু দাস, কবিবৰ ৰাধনাথ সত্যজিৎ, স্বাভাৱ কবি গংগাধৰ মেহেৰৰ সৈতে তেওঁ ওডিয়া ভাষা আন্দোলনৰ পথ প্ৰদৰ্শক হিচাপে বিদেশীৰ কবলৰ পৰা ওড়িয়া ভাষাক বচাবলৈ যুঁজিছিল ৷ ==জীৱনী== ===বাল্যকাল=== ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জন্ম হৈছিল ১৮৪৩ চনৰ ১৩ জানুৱাৰীত মকৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা বালেশ্বৰ জিলাৰ মল্লিকাশপুৰ গাঁৱৰ লক্ষ্মণ চৰণ সেনপতি আৰু তুলসী দেৱী সেনপতিৰ মধ্যবিত্তীয় পৰিয়ালত।<ref>{{cite book|author1=Fakir Mohan Senapati|author2=Rabi Shankar Mishra|title=Six Acres and a Third: The Classic Nineteenth-Century Novel about Colonial India|url=https://books.google.com/books?id=8NhN-0g7unYC|date=5 December 2005|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-22883-2}}</ref> তেওঁৰ এবছৰ পাঁচ মাহ বয়সত দেউতাকৰ মৃত্যু হয়। চৈধ্য মাহৰ পাছত মাকৰো মৃত্যু হয়। পৈতৃক আইতাকে তেওঁক সৰুৰে পৰা চোৱা-চিতা কৰিছিল।<ref name="ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জীৱনী">{{cite web|last=Jain|first=Bhushan|title=Short biography of Fakir Mohan Senapati|url=http://www.preservearticles.com/201104225819/short-biography-of-fakir-mohan-senapati.html|accessdate=20 July 2016|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118160022/http://www.preservearticles.com/201104225819/short-biography-of-fakir-mohan-senapati.html|url-status=dead|archivedate=18 January 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170118160022/http://www.preservearticles.com/201104225819/short-biography-of-fakir-mohan-senapati.html|deadurl=yes}}</ref> ফকীৰ মোহনৰ প্ৰকৃত নাম আছিল ব্ৰজমোহন। শৈশৱত প্ৰায়ে অসুস্থ হৈ থকাৰ বাবে ককাদেউতাকে তেওঁক ফকীৰসকলক চাবলৈ লৈ গৈছিল। আইতাকে সেই ফকীৰসকলৰ সন্মানত তাৰ নাম সলনি কৰি ফকীৰ মোহন কৰিছিল। তেওঁৰ ককাদেউতাক পুৰুষোত্তম সেনাপতি বৰ ঈৰ্ষাপৰায়ী মানুহ আছিল। ফকীৰ মোহনক পঢ়াবলৈ দিয়া নাছিল। শৈশৱত তেওঁৰ সদায় অসুস্থ হৈ আছিল, সেয়েহে ৯ বছৰ বয়সৰ পৰাই তেওঁ বাঁহী বজাবলৈ শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। যিহেতু তেওঁৰ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত ধন দিব পৰা নাছিল, সেয়েহে শিক্ষকৰ ঘৰত কাম কৰি পঢ়া-শুনা কৰিছিল। তেওঁ কেতিয়াও জ্ঞান জমা কৰাৰ প্ৰতি আগ্ৰহী নাছিল। যিমানেই জ্ঞান পঢ়া-শুনা নকৰক কিয়, তেওঁ যেন আৰু অধিক জ্ঞান লাভ কৰিছিল। মাতৃভাষাত বিশ্বকোষ ভৰোৱাৰ উপৰিও তেওঁ পাৰ্চী ভাষাও শিকিছিল। সৰুতে তেওঁ বালাসোৰৰ বন্দৰত শ্ৰমিক হিচাপেও কাম কৰিছিল, য'ত তেওঁ [[বাংলা]] আৰু [[সংস্কৃত]] ভাষাও শিকিছিল।<ref name="ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জীৱনী" /> বালেশ্বৰৰ বাৰাবাটি স্কুলত তেওঁ ইতিহাস, ভূগোল, গণিত বিষয় অধ্যয়ন কৰিছিল। তেওঁ নিজৰ মেধাৰে শিক্ষকসকলৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল। কিন্তু আৰ্থিক অসুবিধাৰ বাবে ২৫ পইচা মাহিলী স্কুলৰ খৰছ দিব নোৱাৰি পঢ়া-শুনা ত্যাগ কৰিবলগীয়া হয়। মাহিলী ২.৫০ টকা দৰমহা দি একেখন বিদ্যালয়তে শিক্ষকতাৰ চাকৰি ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।<ref name="ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জীৱনী" /> তাতেই তেওঁ ইতিহাস, ভূগোল আৰু গণিত বিষয়ৰ পাঠদান আৰম্ভ কৰে। এইবোৰ বিষয়ত তেওঁ নিজেই জ্ঞান গভীৰ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। কিছুদিন বালেশ্বৰ কালেক্টৰেটত কেৰাণী হিচাপে কাম কৰিছিল। পিছলৈ ১৮৭১ চনলৈকে বালেশ্বৰ মিছন স্কুলত অধ্যাপনা কৰে। ফকীৰ মোহনে নিজৰ কষ্টৰ জৰিয়তে ইংৰাজী শিকিছিল। আৰবিয়ান নাইটছ, ৰবিনছন ক্ৰুছ’, ইংৰাজী বাইবেল আদি কিছুমান ইংৰাজী কিতাপ পঢ়ি থাকোতে তেওঁ ইংৰাজী অভিধান ব্যৱহাৰ কৰিছিল। যদিও তেওঁ ২৩ বছৰ বয়সৰ পৰাই ইংৰাজী শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, তথাপিও তেওঁৰ স্বাভাৱিক ক্ষমতাই বিদেশীৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল।<ref name="ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জীৱনী" /> ===উত্তৰ জীৱন=== অধ্যাপনা কৰি থাকোতে তেওঁ [[ওড়িয়া]], [[ইংৰাজী]], [[সংস্কৃত]], [[বাংলা]] আদি ভাষাত দক্ষতা অৰ্জন কৰি বিভিন্ন আলোচনাত অংশগ্ৰহণ কৰি বালেশ্বৰৰ বৌদ্ধিক সমাজত নিজস্ব বিশেষ স্থান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। বাৰাবাটি স্কুলত শিক্ষকতা আৰম্ভ কৰা ফকীৰ মোহনক পিছলৈ খ্ৰীষ্টান মিছন স্কুলৰ অধ্যক্ষ হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়। সেই সময়ত ওড়িশাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে সকলো বিষয় বাংলা ভাষাত অধ্যয়ন কৰি আছিল, সেয়েহে তেওঁ ওড়িয়া ভাষাত বিভিন্ন বিষয়ৰ পাঠ্যপুথি ৰচনা কৰিছিল। এজন গৌৰৱান্বিত ওড়িয়া হিচাপে তেওঁ সকলো পাঠ্যপুথি ওড়িয়ালৈ অনুবাদ কৰি ওড়িশা আৰু ওড়িয়া ভাষাৰ প্ৰতিপত্তি বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰিলে।<ref name="ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জীৱনী" /> ১৮৭১ চনলৈকে তেওঁ খ্ৰীষ্টান মিছন স্কুলত কাম কৰিছিল। এই উৎসৰ জৰিয়তে তেওঁৰ চিনাকি হৈছিল তেতিয়াৰ বালেশ্বৰৰ সংগ্ৰাহক জন বিমছৰ সৈতে। ‘সোণাৰীয়ে সোণ চিনে, যাদুকৰে যাদু জানে’ বুলি কোৱাৰ দৰে নিজেই পণ্ডিত বিমছ চাহেবে ফকিৰমোহনৰ অন্তৰ্নিহিত পণ্ডিততাক স্বীকাৰ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত বিমছা চাহেবে বিভিন্ন ভাৰতীয় ভাষাৰ তুলনামূলক ব্যাকৰণৰ ওপৰত এখন গ্ৰন্থ লিখি আছিল। ফকীৰ মোহনৰ পৰাই তেওঁ ওড়িয়া শিকিছিল। ফকীৰ মোহনৰ পাণ্ডিত্যত আপ্লুত হৈ বিমছা চাহেবে তেওঁক নীলগিৰিৰ দেৱান হিচাপে গ্ৰহণ কৰিবলৈ আগ্ৰহী হৈ পৰিছিল। ফকীৰ মোহনেও এই প্ৰস্তাৱ মানি লৈছিল। তেওঁৰ মাহিলী দৰমহা ৫০ টকা হৈ থাকিল। ১০০০ টকা। ইয়াৰ পিছত তেওঁ ওড়িশাৰ বিভিন্ন ঠাইত দেৱানৰ পদত অধিষ্ঠিত হয়। ১৮৭১ চনৰ পৰা ১৮৭৫ চনলৈ নীলাগিৰিত, ১৮৭৬-৭৭ চনৰ পৰা দম্পাদাত, ১৮৭৭-৮৩ চনৰ পৰা ধেংকনালত, ১৮৮৪-৮৬ চনৰ পৰা দাসপল্লাত, ১৮৮৬-৮৭ চনৰ পৰা পল্লাহাদত, ১৮৮৭-৯২ চনলৈ কেওনঝাৰত, ১৮৯৪-৯৬ চনলৈ পুনৰ দম্পাদাত এই পদত অধিষ্ঠিত হৈছিল।<ref>http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/2008/feb-march-2008/engpdf/56-61.pdf</ref> ১৮৯৬ চনৰ পৰা ১৯০৫ চনলৈ কটকত বাস কৰি বিভিন্ন সাহিত্য সংগঠনত অংশ লৈছিল। ইয়াৰ পিছত তেওঁ মৃত্যুৰ আগলৈকে বালেশ্বৰত বাস কৰিছিল। ===ব্যক্তিগত জীৱন=== {{Unreferenced section}} ১৮৫৬ চনত ১৪ বছৰ বয়সত ফকীৰ মোহনে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। তেওঁৰ প্ৰথম পত্নীৰ নাম লিলা দেৱী। প্ৰথম পত্নীৰ মৃত্যুৰ পিছত ১৮৭১ চনত কৃষ্ণ কুমাৰীৰ সৈতে পুনৰ বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। ১৮৭৭ চনত ছয় বছৰ বয়সত তেওঁৰ প্ৰথম পুত্ৰৰ অকাল মৃত্যু হয়। ১৮৮১ চনত দ্বিতীয় পত্নীৰ পৰা দ্বিতীয় পুত্ৰৰ জন্ম হয়। ১৮৯৪ চনত তেওঁৰ দ্বিতীয় পত্নীৰো কলেৰা ৰোগত মৃত্যু হয়। পিছলৈ তেওঁৰ নিজৰ পুত্ৰৰ সৈতেও মতানৈক্য হয়। এইদৰে তেওঁৰ পাৰিবাৰিক জীৱন সঁচাকৈয়ে কঠিন আৰু দুৰ্ভাগ্যৰে ভৰা আছিল। == ৰচনাৱলী == === উপন্যাস === অনুবাদ সাহিত্য (সংস্কৃতৰ পৰা), কবিতা আদি বিভিন্ন ধৰণৰ সাহিত্যৰ সৃষ্টি কৰিলেও তেওঁ মূলতঃ ওড়িয়া উপন্যাস সাহিত্যৰ সৃষ্টিকৰ্তা হিচাপে পৰিচিত। ১৮৯৭ চনৰ পৰা ১৯১৫ চনৰ ভিতৰত ৰচিত তেওঁৰ চাৰিখন উপন্যাস - ‘ছ’ মাণ আঠ গুণ্ঠ’, ‘মামুঁ’, ‘প্ৰয়শ্চিত’ আৰু ‘লাছমা’ অষ্টাদশ আৰু ঊনবিংশ শতিকাৰ ওড়িশাৰ সামাজিক পৰিস্থিতিৰ সমালোচনাত্মক প্ৰতিফলন। ছ’ মাণ আঠ গুণ্ঠ উপন্যাসখনত দুখীয়া কৃষকক মাটিৰ মালিকে কৰা শোষণৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁ ওডিয়া ভাষাত প্ৰথম আত্মজীৱনী লেখক আছিল। যাৰ নাম আছিল ‘আত্ম জীৱন চৰিত’। === চুটিগল্প === ফকীৰ মোহন সেনাপতি ওড়িয়া চুটিগল্প সাহিত্যৰ পিতৃ। জীৱনৰ শেষৰ ২১ বছৰত তেওঁ চুটিগল্প আৰু উপন্যাস ৰচনা কৰিছিল। ১৮৬০ চনত তেওঁৰ সম্পাদনা আৰু বালেশ্বৰৰ পৰা প্ৰকাশিত বোধদায়িনী আলোচনীত তেওঁৰ চুটিগল্প ‘লচমনিআ’ প্ৰকাশ পাইছিল। দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে তেওঁৰ আত্মজীৱনীত কাহিনীটোৰ চমু বৰ্ণনাৰ বাহিৰেও এই গল্পটোৰ উৎস সম্পৰ্কে আন কোনো সূত্ৰ পোৱা নাযায়, নহ’লে সমগ্ৰ ভাৰততে তেওঁক এই সাহিত্য ধাৰাটোৰ সৃষ্টিকৰ্তা বুলি গণ্য কৰা হ’লহেঁতেন। ১৮৯৮ চনত উৎকল সাহিত্য আলোচনীত প্ৰকাশিত তেওঁৰ উপন্যাস ‘ৰেবতী’ক প্ৰথম ওড়িয়া উপন্যাস হিচাপে গণ্য কৰা হয়। [http://www.ameodia.com/odia-kathaa/odia-story/odia-story-rebati-fakir-mohan-senapati/ ’ৰেবতী’] কাহিনীটোত এগৰাকী কণমানি ছোৱালীৰ শিক্ষাৰ প্ৰতি থকা আকৰ্ষণ আৰু তেওঁক আগুৰি থকা পৰম্পৰাগত, অন্ধবিশ্বাসী গ্ৰাম্য সমাজখনক চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পাছলৈ যেতিয়া গাঁৱত মহামাৰীৰ সৃষ্টি হ’ল, তেতিয়া তেওঁৰ পঢ়া-শুনাক দোষাৰোপ কৰা হ’ল। তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত চুটিগল্প: * ৰেবতী (১৮৯৮) * বালেশ্ৱৰ পঙ্গালুণ (১৯০৭) * বালেশ্ৱৰ ৰাহাজানী (১৯০৭) * মৌনামৌনী (১৯০৭) * পুনৰ্মূষিকভব (১৯০৯) * ডাকমুনিসী (১৯১২) * কাল়িকাপ্ৰসাদ গোৰাপ (১৯১৩) * কমল়াপ্ৰসাদ গোৰাপ (১৯১৩)<ref>{{cite web|title=About Fakir Mohan Senapati |url=http://www.fmuniversity.nic.in/pdf/5.%20About%20Fakir%20Mohan%20Senapati.pdf|accessdate=30 April 2018}}</ref> * ধূল়িআ বাবা (১৯১৩) * পেটেণ্ট মেডিসিন (১৯১৩) * সুনাবোহূ (১৯১৩) * বিৰেই বিশাল় (১৯১৩) * ৰাণ্ডিপুঅ অনন্তা (১৯১৩) * বগলাবগুলী (১৯১৪) * সভ্য জমিদাৰ (১৯১৪) * অজানাতি কথা (১৯১৫) * মাধমহান্তিঙ্ক কন্যাসুনা (১৯১৫) * অধৰ্ম বিত্ত (১৯১৫) * পাঠোঈ বোহূ (১৯১৫) * গাৰুডিমন্ত্ৰ (১৯১৬) === কবিতা === ১৮৯২ চনত প্ৰকাশিত হয় ফকীৰ মোহনৰ প্ৰথম কবিতা সংকলন ‘উৎকল যাত্ৰা’। তেওঁৰ আন আন কাব্য গ্ৰন্থসমূহৰ ভিতৰত ‘পুষ্পমালা’, ‘উপহাৰ’, ‘পূজা ফুল’, ‘প্ৰাৰ্থনা’, ‘অবসৰ বাসৰে’ আৰু ‘ধূলি’ আদি উল্লেখযোগ্য। নিজা ৰচনাৰ উপৰিও সংস্কৃত মহাকাব্য ‘মহাভাৰত’ আৰু ‘ৰামায়ণ’ আদিও তেওঁ ওড়িয়া ভাষালৈ অনুবাদ কৰিছিল। এই দুয়োটা আক্ষৰিক অনুবাদ নহয় বৰঞ্চ উপমাহে। প্ৰথম পত্নী অসুস্থ হৈ ওড়িয়াত ৰামায়ণ আৰু মহাভাৰত শুনিব বিচৰাৰ তেওঁ এই গ্ৰন্থ দুখন অনুবাদ কৰিছিল। কিন্তু তেওঁৰ এই দুই ৰচনাই যিহেতু ওড়িয়া সাহিত্যক সমৃদ্ধ কৰিছে, সেয়েহে এই মহান প্ৰচেষ্টাৰ বাবে তেওঁক ব্যাস কবি উপাধি দিয়া হৈছে। তদানীন্তন বামাণ্ডাৰ ৰজাৰ পৰা তেওঁ "সৰস্বতী" উপাধিও লাভ কৰিছিল। === আলোচনী আৰু সংগঠন === ১৮৬৮ চনত নিজা প্ৰচেষ্টাৰে বালেশ্বৰত ‘উৎকল প্ৰেছ’ নামেৰে এখন ছপাশাল স্থাপন কৰে, যিটো ওড়িশাৰ দ্বিতীয় ছপাশাল। ইয়াৰ পৰাই তেওঁ ওড়িয়া ভাষাত বিভিন্ন আলোচনী আৰু বাতৰি কাকত সম্পাদনা আৰু প্ৰকাশ কৰিছিল। ইয়াৰ ভিতৰত আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ হ'ল "বোধদায়িনী", "নৱসম্বাদ" আৰু "সম্বাদ বাহিকা"। প্ৰাথমিক জীৱনত তেওঁ আছিল এজন প্ৰকাশক, লেখক, সম্পাদক, ছপাশাল, বিতৰক আৰু মালিক। পিছলৈ তেওঁ ৰাধানাথ ৰায় আৰু মধুসুদন ৰাওক সহযোগী হিচাপে লৈছিল আৰু তেওঁলোকে বোধদায়িনীৰ বাবে গল্প লিখিছিল।<ref name="ফকীৰ মোহন সেনাপতিৰ জীৱনী" /> ১৮৬৭ চনত তেওঁ ওড়িয়া ভাষাৰ বিকাশ আৰু প্ৰসাৰৰ বাবে "উৎকল ভাষা উন্নতি বিধানি সভা" নামৰ এটা সংগঠন গঠন কৰে। ১৯১২ আৰু ১৯১৭ চনত উৎকল সাহিত্য সমাজৰ বাৰ্ষিক সভাসমূহৰ সভাপতি হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।<ref name=ଫକୀରମୋହନ>{{cite web|title=FAKIR MOHAN SENAPATI|url=http://baleswar.nic.in/fakirmohon.htm|publisher=Balesore Offical Website|accessdate=20 July 2016}}</ref> ১৯১৫ চনত ফকীৰ মোহনে সত্যবাদী বিদ্যালয় ভ্ৰমণ কৰি তাত উৎকলমণি গোপাবন্ধু দাসৰ কৰ্মৰাজি দেখি অত্যন্ত আনন্দিত হৈছিল। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী: ভাৰতীয় সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী: ভাৰতীয় কবি]] [[শ্ৰেণী: ওড়িয়া ব্যক্তি]] gk1laiglx30uyusfuuivjqyasllrx7r 0 100833 515037 494142 2025-06-05T05:36:24Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515037 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer|name=যোগেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূঞা|image=|imagesize=200px|birth_date=২৯ অক্টোবৰ, ১৯৩৯|birth_place=নগাঁও|language=অসমীয়া|nationality=ভাৰতীয়|notableworks=মহাফেজখানাৰ খিড়িকীয়েদি (১৯৮৬), গুণাভিৰাম বৰুৱা (২০০১)|parents=পিতৃ: গণেশ চন্দ্ৰ ভূঞা আৰু মাতৃ : বকুলি ভূঞা}} '''যোগেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূঞা''' এগৰাকী অধ্যাপক, লেখক, সম্পাদক, অনুবাদক। তেখেত আছিল ঊনবিংশ শতিকাৰ অসমীয়া সাহিত্যৰ এজন গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যক্তি। তেখেতে বিশ্বকোষৰ চতুৰ্থ খণ্ড সম্পাদনা কৰাৰ লগতে অসম সাহিত্য সভা পত্ৰিকাৰো কেইবাটাও সংখ্যা সম্পাদনা কৰিছে। পুৰণা দুষ্প্ৰাপ্ৰ্য পুথি উদ্ধাৰৰ ক্ষেত্ৰতো তেখেতৰ অৱদান উল্লেখযোগ্য। <ref name="যোগেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূঞাঃ নীৰৱতাৰ শব্দ">{{cite book | title=যোগেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূঞাঃ নীৰৱতাৰ শব্দ গ্ৰন্থ | publisher=মহেশ্বৰী প্ৰিয় প্ৰকাশন | author=আলপনা সৰকাৰ ডেকা আৰু অদিতি বৰুৱা | year=২০০৭ | location=গুৱাহাটী | pages=আগকথা}}</ref> ==জন্ম আৰু পৰিচয়== যোগেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূঞাৰ পিতৃৰ নাম গণেশ চন্দ্ৰ ভূঞা আৰু মাতৃৰ নাম বকুলি ভূঞা। তেখেতৰ জন্ম হয় ১৯৩৯ চনৰ ২৯ অক্টোবৰ তাৰিখে। জন্মস্থান হৈছে [[নগাঁও জিলা]]ৰ শিঙীয়া পোতনি মৌজাৰ তেলীয়াগাঁও। তেখেতৰ বিবাহ সম্পন্ন হয় ১৯৬৫ চনৰ ৭ মাৰ্চ, [[কলিয়াবৰ]]ৰ মাধন খাউন্দৰ সৈতে।<ref name="যোগেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূঞাঃ নীৰৱতাৰ শব্দ"/> ==শিক্ষা== *প্ৰাথমিক বৃত্তিঃ ১৯৬ নং সোণাৰিগাঁও প্ৰাইমাৰি স্কুল *প্ৰৱেশিকাঃ নগাঁও গভৰ্ণমেণ্ট হাইস্কুল, ১৯৫৭ চন *বি.এ. নগাঁও কলেজ, ১৯৬১ চন *এম.এ. (অসমীয়া) : [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]], ১৯৬৪ চন *পি.এইচ.ডিঃ [[ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়]], ১৯৯৬ চন ==বৃত্তিআৰু সামাজিক কৰ্ম== তেখেতে বঢ়মপুৰ শ্বহীদ স্মৃতি আদৰ্শ হাইস্কুলত (নগাঁও, ১৯৫৯-৬৫ চন) শিক্ষকতাৰে জীৱন আৰম্ভ কৰে আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত নগাঁও ছোৱালী কলেজ (অসমীয়া বিভাগ), ১৯৬৫-৯৬ চনলৈকে অধ্যাপক ৰূপে সোৱা আগবঢ়ায়। তেখেত কিছু বছৰৰ বাবে (১৯৯৬-৯৯ চন) অসম ৰাজ্যিক পাঠ্যপুথি প্ৰণয়ন আৰু প্ৰকাশন নিগমৰ পৰিচালন সঞ্চালক পদত অধিষ্ঠিত হৈছিল। তেওঁ আছিল [[নগাঁও জিলা]] সাহিত্য সভাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সম্পাদ। তেখেত [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ পত্ৰিকা সম্পাদকো আছিল। সেইদৰে ভূঞা সাহিত্য অকাডেমিৰ ভাষা উপদেষ্টা সমিতিৰ সদস্যও আছিল।<ref name="যোগেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূঞাঃ নীৰৱতাৰ শব্দ"/> ==সাহিত্যকৃতি== ===মৌলিক গ্ৰন্থ=== *মহাফেজখানাৰ খিড়িকীয়েদি (কমী-ৰূপক এণ্টাৰপ্ৰাইজ, নগাঁও,মাৰ্চ, ১৯৮৬) *কিশোৰৰ শংকৰদেৱ (ৰূমী-ৰূপক এণ্টাপ্ৰাইজ, নগাঁও, ১৯৮৬) *[[দুৰ্গাপ্ৰসাদ মজিন্দাৰ বৰুৱা]] (বিজয় মজিন্দাৰ বৰুৱা, শিৱসাগৰ, ১৯৮৮) *ঊনবিংশ শতিকাৰ অসম-সংবাদ (অসমীয়া বিভাগ, ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়, ১৯৯০) *উৱলি যোৱা নথিৰ পৰা (গ্ৰন্থকাৰ, ১৯৯১) *সদাগৰ [[ভোলানাথ বৰুৱা]] (ডিফু সাহিত্য সভা, ১৯৯৩) *ঊনবিংশ শতিকাঃ সৃষ্টি আৰু চেতনা (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, গুৱাহাটী, ১৯৯৮) *[[গুণাভিৰাম বৰুৱা]] (মন'গ্ৰাফ, সাহিত্য অকাডেমি, নতুন দিল্লী ২০০১) *[[গুণাভিৰাম বৰুৱা]] (আবিলেক, গুৱাহাটী, ২০০১) *কৃপাবৰ বৰুৱালৈ চিঠি (মহেশ্বৰী-প্ৰিয় প্ৰকাশন, হাটবৰ, নগাঁও ২০০২) *বেজবৰুৱা-কবিতাৰ বাস্তৱিকতা (কথা, গুৱাহাটী, ২০০৫) *সাহিত্য চৰ্চা (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, গুৱাহাটী, ২০০৬) *নৈৰ্ব্যক্তিক (মহেশ্বৰী প্ৰিয় প্ৰকাশন, হাটবৰ, নগাঁও ২০০৭) *নিবন্ধ ঊনবিংশ (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, গুৱাহাটী, ২০০৭) ===সম্পাদিত=== *[[ৰত্নকান্ত বৰকাকতী]]ৰ গদ্য-সম্ভাৰ (লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল, গুৱাহাটী, ১৯৭৭) *[[ৰত্নেশ্বৰ মহন্ত]] ৰচনাৱলী (অসম প্ৰকাশন পৰিষদ, গুৱাহাটী, ১৯৭৭)<ref name="অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ ৱেবচাইটৰপৰা সংগ্ৰহীত">{{cite web | url=https://publicationboardassam.com/product/ratnewar-mahanta-rachanavali/ | title=Ratneswar Mahanta Rachanavali ( ৰত্নেশ্বৰ মহন্ত ৰচনাৱলী ) | accessdate=25 December 2023}}</ref> *হীৰক-স্মৃতি (নগাঁও সাহিত্য সভা, ১৯৭৯) *বাগ্মীবৰ [[নীলমণি ফুকন]] (অসম সাহিত্য সভা, ১৯৮০) *[[জ্ঞানদাভিৰাম বৰুৱা]] ৰচনাৱলী (অসম সাহিত্য সভা, ১৯৮০) *[[যজ্ঞেশ্বৰ শৰ্মা]] জীৱন আৰু প্ৰতিভা (নগাঁও সাহিত্য সভা, ১৯৮৪) *সৃষ্টি ত্ৰিবিধা ([[মুনীন বৰকটকী]] বিষয়ক গ্ৰন্থ) (সম্পাঃ), ষ্টুডেণ্টছ্ ষ্ট'ৰ্ছ, ১৯৯৬<ref name="মুনীন বৰকটকীৰ গ্ৰন্থসম্ভাৰ : অসমীয়া গ্ৰন্থসমূহ :">{{cite web | url=http://www.muninbarkotoki.org/assamese/mbk/books.html | title=সৃষ্টি ত্ৰিবিধা, যোগেন্দ্ৰ নাৰায়ণ ভূঞা (সম্পাঃ) | accessdate=25 December 2023}}</ref> ==বঁটা== *শ্ৰমিকপ্ৰাণ সৰ্বেশ্বৰ বৰদলৈ অসম সাহিত্য সভা বঁটা, ২০০২ *আনন্দৰাম বৰুৱা বঁটা, ২০০৬ *কৃষ্ণ কান্ত সন্দিকৈ সোঁৱৰণী বঁটা (ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্য্যায়ৰ)<ref name="অসমৰ খ্যাতিমান ব্যক্তিসকলৰ পবিত্ৰ স্মৃতিত দিয়া পুৰস্কাৰ সমূহ">{{cite web | url=https://culturalaffairs.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%AC%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%86%E0%A7%B0%E0%A7%81-%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9 | title=অসম চৰকাৰৰ সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা দপ্তৰ বঁটা৷ | publisher=অসম চৰকাৰ | accessdate=25 December 2023 | archivedate=25 December 2023 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20231225141952/https://culturalaffairs.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%AC%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%86%E0%A7%B0%E0%A7%81-%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9 | deadurl=yes }}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ == <references /> ==প্ৰসঙ্গ পুথি== [[শ্ৰেণী:অসমীয়া সাহিত্যিক]] qjxk5itlfujceqtou03m3634trl85gc 0 101081 514970 511279 2025-06-04T22:53:06Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 2 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514970 wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir |name=বেজৰ দৌল |primary_deity = [[বিষ্ণু]] |district=[[ডিব্ৰুগড় জিলা]] |state=[[অসম]] |country=[[ভাৰত]] |pushpin_map = India Assam | latd = 27.1557 | longd = 94.7734 |map_caption = অসম মানচিত্ৰত বেজৰ দৌলৰ অৱস্থান |map_size = 250 |architecture= [[নীলাচল স্থাপত্যশৈলী]] |date_built= |creator= স্বৰ্গদেউ [[ৰুদ্ৰ সিংহ]] |temple_quantity= |image=Bejdoul.jpg |caption=বেজৰ দৌল}} '''বেজৰ দৌল''' বা '''বেজ দৌল''' ({{lang-en|Bezor Doul}}) [[ডিব্ৰুগড় জিলা]]ৰ জিলাৰ ধেমেচী অঞ্চলৰ বেজপথাৰত অৱস্থিত ঐতিহাসিক দৌল। ই [[শিৱসাগৰ জিলা]]ৰ [[ডিমৌ]]ৰ পৰা প্ৰায় ৫ কিলোমিটাৰ নিলগত অৱস্থিত। বেজৰ দৌল আচলতে এটা বিষ্ণু দৌল আৰু অষ্টভূজাকৃতি গৰ্ভগৃহ আৰু এটা ঠেক অন্তৰালৰ সৈতে নিৰ্মিত। ই উত্তৰ মধ্যযুগৰ ইটাৰে নিৰ্মিত আহোম ৰাজত্বকালৰ মন্দিৰ-স্থাপত্য নিদৰ্শন। আহোম যুগত পৰম্পৰাগতভাৱে ঔষধৰ চৰ্চা কৰা 'চাং খেল'ৰ এজন বেজে নিজৰ কৰ্মপটুতাৰ বাবে বেজবৰুৱা পদবী লাভ কৰিছিল। তেখেতক বৰ্তমানৰ বেজৰপথাৰ অঞ্চলত আহোম ৰজাই বিশাল ভূ-সম্পত্তি প্ৰদান কৰিছিল। সেইজনা বেজবৰুৱাই নিজৰ স্মৃতি ৰক্ষাৰ্থে আহোম স্বৰ্গদেউ [[ৰুদ্ৰ সিংহ]]ই এই দৌল নিৰ্মাণ কৰোৱাইছিল।<ref>{{Cite web|url=https://culturalaffairs.assam.gov.in/portlet-innerpage/protected-archaeological-sites-and-monuments|website=Department of Cultural Affairs, Government of Assam|title=Protected Archaeological Sites and Monuments|language=en|url-status=live|access-date=01 January 2024}}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> দেখাত সৰুফুটীয়া এই দৌলটোৰ বেৰবোৰ যথেষ্ট ডাঠ। দৌলৰ বেৰত পূৰ্বে নানান ফুল-জালী আছিল যদিও বৰ্তমানে সেইবোৰ নাই। এই দৌলত কোনো বিগ্ৰহ নাই যদিও বৰ্তমাননেও ইয়াত বিষ্ণুৰ পূজা-অৰ্চনা কৰা হয়। [[অসম চৰকাৰ]]ৰ পুৰাতত্ত্ব বিভাগে বেজৰ দৌলক [[অসমৰ ৰাজ্যিক সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্নসমূহৰ তালিকা|ৰাজ্যিক সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্ন]] হিচাপে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিছে।<ref>{{Cite web|url=https://asi.nic.in/protected-monuments-in-assam/ |website= Archeological Survey of India|title=Protected Monuments in Assam|language=en|url-status=live|access-date=01 January 2024}}</ref> ==অৱস্থান== ডিব্ৰুগড় জিলাৰ ধেমেচী অঞ্চলৰ বেজপথাৰত বেজ দৌল বা বেজৰ দৌল অবস্থিত। ই শিৱসাগৰ জিলাৰ ডিমৌৰ পৰা প্ৰায় ৫ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত থকা আহোম যুগৰ প্ৰাচীন কীৰ্তিচিহ্ন বিশেষ। ==ইতিহাস== আহোম যুগত পৰম্পৰাগতভাবে ঔষধ চৰ্চা কৰা চাং খেলৰ এজন বেজে নিজৰ কৰ্মপটুতাৰ বাবে বেজবৰুৱা পদবী লাভ কৰিছিল। তেখেতক বৰ্তমান বেজৰ পথাৰ অঞ্চলত বিশাল ভূ-সম্পত্তি আহোম স্বৰ্গদেউ সকলে প্ৰদান কৰিছিল। স্বৰ্গদেউ ৰুদ্ৰ সিংহই সেইজনা বেজবৰুৱাৰ স্মৃতি ৰক্ষাৰ্থে এই বেজৰ দৌল নিৰ্মাণ কৰোৱাইছিল। কিছুমানৰ মতে বেজবৰুৱা গৰাকীয়ে নিজেই এই দৌল নিৰ্মাণ কৰাইছিল। পৰৱৰ্তী কালত এই দৌল বেজ দৌল বা বেজৰ দৌল হিচাপে জনাজাত হয়।<ref>{{Cite web|url=https://dibrugarh.assam.gov.in/tourist-place-detail/272|website=Dibrugarh district|title=Bezor Doul|language=en|url-status=live|access-date=02 January 2024|archivedate=2 January 2024|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240102145032/https://dibrugarh.assam.gov.in/tourist-place-detail/272|deadurl=yes}}</ref> ==স্থাপত্য== বৰ্তমান বেজৰ দৌলটো আৰু তাৰ চৌপাশৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ এলেকা চাৰিওফালে পকী বেৰেৰে সংৰক্ষিত কৰি থোৱা হৈছে। দৌলটো দেখাত অত্যন্ত মনোমোহা আৰু ইয়াৰ বেৰবোৰ যথেষ্ট ডাঠ। এই দৌলটো এটা সৰু দৌল। ইয়াৰ শিখৰৰ ওপৰলৈ লক্ষ্য কৰি বিষ্ণু দৌল বুলি ঠাৱৰ কৰিব পৰা যায়। দৌলৰ ভিতৰত কোনো বিগ্ৰহ নাথাকিলেও বৰ্তমানেও ইয়াত বিষ্ণুৰ পূজা কৰা হয়। বেজৰ দৌলটো অষ্টভুজাকৃতিব গৰ্ভগৃহ আক এটা ঠেক অন্তৰালৰ সৈতে নিৰ্মিত।<ref>{{Cite web|url=https://archaeology.assam.gov.in/as/information-services/সংৰক্ষিত-পূৰাতাত্ত্বিক-স্থান-আৰু-স্মৃতিসৌধসমূহ|website=Archeological Survey of India|title=সংৰক্ষিত পূৰাতাত্ত্বিক স্থান আৰু স্মৃতিসৌধসমূহ|language=as|url-status=live|access-date=01 January 2024}}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> শেষ মধ্যযুগৰ ইটাৰে নিৰ্মিত আহোম ৰাজত্বকালৰ কৃৰ্তিচিহ্ন।<ref name="জনমভূমি">{{cite news |last=বুঢ়াগোহাঁই |first=নবীন |date=20 June 2018 |title=বেজপথাৰৰ বেজ দৌল |url= |work=জনমভূমি |location=যোৰহাট |access-date=14 January 2024}}</ref> বেজৰ দৌলৰ জগমোহনৰ প্ৰৱেশ-পথ পশ্চিম দিশে আছে। জগমোহনৰ চালি ধেনুভিৰীয়া, চালিৰ মধ্যস্থান টুপীয়া সীবলুযুক্ত, টুপ মাজুবন্ধনীৰ গঢ়ৰ আৰু সীবলু জংঘালৈকে দুই চালি সংযুক্ত।<ref name="জনমভূমি"/> অন্তৰাল জগমোহনৰ ভিতৰতে জগমোহনৰ পৰা পৃথকভাবে সংলগ্ন হৈ আছে। অন্তৰাল ইউ বৰ্ণৰ ওলোটা আকৃতিৰ প্ৰৱেশ-পথেবে নিৰ্মিত। দৌলৰ বেৰ যথেষ্ট ডাঠ আৰু বেৰত এখন গবাক্ষ আৰু গবাক্ষৰ ওপৰত ১টা কুন্দ্ৰাক্ষ আছে। গবাক্ষ আৰু কুন্দ্ৰাক্ষৰ বিৱবণ দ্বিতীয় বেবৰ সৈতে একেই। ভিতৰৰৰ গণ্ডীৱ শংকু আকৃতিৰ আৰু ইয়াৰ গাঁথনি উন্নত মানৰ। ইয়াত কোনো ভাস্কৰ্য নাই।<ref name="জনমভূমি"/> দৌলটোত পূৰ্বতে তলৰ পৰা ওপৰলৈ লতাফুল আৰু পাতেৰে অলংকৃত কৰা আছিল। কালব সোঁতত সেই খোদাই কৰা শিল্প-কৰ্মসমূহ দৌলৰ গাৰ পৰা মচ খাই গ'ল। জংঘাৰ মাজৰ অংশটো বাহিবৰ ফালৰ পৰা দেখাত ঢোল এটাৰ দবে সামান্য ফুলি থকা আকৃতিত নিৰ্মিত।<ref name="জনমভূমি"/> দৌলৰ গণ্ডী অংশটো কলডিলীয়া আৰ্হিৰ আৰু ইয়াৰ উত্তৰ দিশে সামান্য উঠঙা। শিখৰত অৱস্থিত কলচী পদুম ফুলব কলিৰ নিচিনা। কলচীৰ ওপৰত আয়ুধ হিচাপে শ্ৰীচক্ৰ স্থাপন কৰা হৈছে।<ref name="জনমভূমি"/> ==যাতায়াত== বেজৰ দৌল [[ডিমৌ]] চহৰৰ পৰা প্ৰায় ৫ কিঃমিঃ নিলগত ডিমৌ-খোৱাং পথৰ দাঁতিত অৱস্থিত। মৰাণহাট, ডিমৌ চহৰৰ পৰা ইয়ালৈ যাতায়াতৰ সু-ব্যৱস্থা আছে। ইয়াৰ পৰা মৰাণহাট ৰেল ষ্টেচন প্ৰায় ২১ কিঃমিঃ আৰু [[ডিব্ৰুগড় বিমানবন্দৰ]] প্ৰায় ৬০ কিঃমিঃ নিলগত অৱস্থিত। ==তথা উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ধৰ্মীয় স্থান]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্ন]] [[শ্ৰেণী:হিন্দুধৰ্মৰ মঠ-মন্দিৰ]] [[শ্ৰেণী:ডিব্ৰুগড় জিলাৰ পৰ্যটনস্থলী]] 8ca3478xiyap7p6j7uzzl52x0jtj441 0 101694 515013 418372 2025-06-05T04:35:55Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515013 wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir |name=মৈৰামৰা দৌল<br>মৈৰামৰা থান |primary_deity = |district=[[ডিব্ৰুগড় জিলা]] |state=[[অসম]] |country=[[ভাৰত]] |pushpin_map = India Assam | latd = 27.335132 | longd = 94.931587 |map_caption = |map_size = 250 |architecture= |date_built= |creator= |temple_quantity= |image= |caption=}} '''মৈৰামৰা দৌল''' বা '''মৈৰামৰা থান''' ({{lang-en|Moiramora Doul}}) [[ডিব্ৰুগড় জিলা]]ৰ মানকটা মৌজাৰ খামতি ঘাটত অৱস্থিত ঐতিহাসিক দৌল। বৰ্তমান সময়ত মৈৰামৰা দৌল বা থানৰ কেৱল ভগ্নাৱশেষ পোৱা গৈছে। মৈৰামৰা দৌলৰ ভগ্নাৱশেষৰ ঠাইত এতিয়া মৈৰামৰা সত্ৰ অৱস্থিত। [[অসম চৰকাৰ]]ৰ পুৰাতত্ত্ব বিভাগে মৈৰামৰা দৌলক [[অসমৰ ৰাজ্যিক সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্নসমূহৰ তালিকা|ৰাজ্যিক সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্ন]] হিচাপে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিছে।<ref>{{Cite web|url=https://asi.nic.in/protected-monuments-in-assam/ |website= Archeological Survey of India|title=Protected Monuments in Assam|language=en|url-status=live|access-date=01 January 2024}}</ref> ==ইতিহাস== [[শংকৰদেৱ|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] আৰু [[মাধৱদেৱ|শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱৰ]] প্ৰৱৰ্তিত নৱ-বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ কাল-সংহতি সত্ৰৰ প্ৰতিষ্ঠাপক [[গোপাল আতা]]ৰ এজন প্ৰধান শিষ্য বৰযদুমণিদেৱে বুঢ়ীদিহিং নদীৰ পাৰত কলৌলোৱা নামৰ ঠাইত মৈৰামৰা সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। আহোম স্বৰ্গদেউ [[চুজিন্‌ফা]] (১৬৭৫-৭৭খ্ৰী:) আৰু ৰাজমন্ত্ৰী [[আতন বুঢ়াগোহাঁ‌ই]] ডাঙৰীয়াই নামধৰ্মত শৰণ লৈ মৈৰামৰা সত্ৰৰ শিষ্যত্ব গ্ৰহণ কৰিছিল। আহোম পৃষ্ঠপোষকতাত সত্ৰৰ দৌল আৰু পুখুৰী খন্দাই উৰ্চগা কৰা হৈছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বুঢ়ীদিহিং নদীৰ বানপানী আৰু গৰাখহনীয়াৰ ফলত মৈৰামৰা সত্ৰৰ দৌলৰ ভেঁটিলৈকে খান্দি পেলোৱাত ভূমিকম্পৰ কৱলত পৰি দৌলটো বাগৰি পৰে। প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগে ক্ষতিসাধন কৰা সত্ৰখন পিছলৈ [[আহোম ৰাজ্য]] অভ্যন্তৰীণ বিদ্ৰোহ আৰু মানৰ তৃতীয় বাৰ আক্ৰমণৰ ফলত জনবসতি বিহীন হৈ এৰাপৰলীয়া হৈ হাবি-জঙঘলৰ মাজত "থান" ৰূপে অৱশিষ্ট ৰয়গৈ। পিছলৈ মৈৰামৰা সত্ৰখন [[শিৱসাগৰ জিলা]]ৰ হাঁহচৰা মৌজাৰ কুজিঁবালিত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। পিছলৈ বুঢ়ীদিহিং নদীয়ে নিজৰ সুতি সলাই সত্ৰৰ দৌল থকা অঞ্চলৰ পৰা আতঁৰি সত্ৰৰ উত্তৰ দিশেদি পোন বাট লোৱাত সত্ৰ- অঞ্চল লেঙেৰী মৌজাৰ পৰা ফাটি মানকটা মৌজাৰ ভিতৰলৈ আহে। পিছলৈ এই অঞ্চলত নতুনকৈ বসতি কৰিবলৈ অহা লোকে হাবিৰ মাজত মৈৰামৰা সত্ৰৰ ভগ্নাৱশেষ আবিষ্কাৰ কৰে আৰু "থান ঘৰ" সাজি পূজা সেৱা কৰিবলৈ ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে, পূৰ্বৰ মৈৰামৰা সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰৰ এটি পৰিয়ালৰ লোক পৰবৰ্তী সময়ত আহি পুনৰ সত্ৰ পাতি নামধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু প্ৰসাৰৰ দায়িত্ব অব্যাহত ৰাখিছে। ==বৰ্তমান স্থিতি== বৰ্তমান অসম চৰকাৰৰ পুৰাতত্ত্ব বিভাগৰ ২০১০ চনৰ এক আঁচনি অনুসৰি মৈৰামৰা সত্ৰ বা ম'ৰামৰা থানে সামৰা অঞ্চলটো সংৰক্ষণ আৰু সংবৰ্ধনৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছে। এই উপলক্ষে পুৰাতত্ত্ব বিভাগৰ লগতে ডিব্ৰুগড় জিলা প্ৰসাশন আৰু স্থানীয় যুৱ সংগঠনে চৌহদৰ প্ৰায় ৭ বিঘা মাটি আগুৰি বেৰা, এটি পকী সংগ্ৰহালয় আৰু বেদী নিৰ্মাণ কৰি পৰি থকা শিলৰ ভাস্কৰ্য্য সমূহৰ কেইপদমান সংগ্ৰহ কৰি সজাই ৰখা হৈছে। এই স্থানত ১৩টা শিলত কটা মূৰ্তি আৰু ভালেকেইটা মূৰ্তিৰ ভগ্নাংশ মৈৰামৰা থান পূৰাতাত্ত্বিক স্থানৰ উদ্যান আৰু স্থানীয় গেলেৰীত সংৰক্ষিত অৱস্থাত ৰখা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://archaeology.assam.gov.in/as/information-services/পূৰাতাত্ত্বিক-উদ্যান-আৰু-স্থানীয়-যাদুঘৰ|website=পূৰাতাত্ত্বিক সঞ্চালকালয়, অসম চৰকাৰ|title=পূৰাতাত্ত্বিক উদ্যান আৰু স্থানীয় যাদুঘৰ|language=as|url-status=live|access-date=03 February 2024}}{{Dead link|date=February 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ২০১৮ চনৰ খনন কাৰ্যত ইয়াত দুটা পৃথক সময়ৰ সাংস্কৃতিক সভ্যতাৰ উমান পোৱা গৈছে। খনত কাৰ্যত ইটাৰে নিৰ্মিত প্ৰাচীন মন্দিৰৰ বেদী, ব্ৰিটিছ যুগৰ তামৰ মুদ্ৰা, ৰূপৰ ফুল, শিলৰ ভাস্কৰ্য আৰু বিভিন্ন আকৃতিৰ পোৰামাটিৰ ইটা পোৱা গৈছে। ইয়াত উদ্ধাৰ হোৱা গ্ৰেনাইট শিলৰ ভাস্কৰ্যসমূহ খ্ৰীষ্টীয় অষ্টমৰ পৰা নৱম শতিকাৰ মাজৰ বুলি ঠাৱৰ কৰা হৈছে। আনহাতে বালি শিলৰ ভাস্কৰ্যসমূহ তুলনামূলকভাৱে নতুন।<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraphindia.com/north-east/moiramara-samples-sent-for-dating/cid/1443904 |website= The Telegraph|title=Moiramara samples sent for dating |language=en|url-status=live|access-date=03 February 2024}}</ref> ==অৱস্থান== ডিব্ৰুগড় জিলাৰ মানকটা মৌজাৰ খামতি ঘাটৰ পৰা দুই কিলোমিটাৰমান পশ্চিমলৈ [[বুঢ়ীদিহিং নদী]]ৰ পাৰত মৈৰামৰা দৌল অৱস্থিত।<ref>{{Cite web|url=https://archaeology.assam.gov.in/as/information-services/সংৰক্ষিত-পূৰাতাত্ত্বিক-স্থান-আৰু-স্মৃতিসৌধসমূহ|website=Archeological Survey of India|title=সংৰক্ষিত পূৰাতাত্ত্বিক স্থান আৰু স্মৃতিসৌধসমূহ|language=as|url-status=live|access-date=01 January 2024}}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> বৰ্তমান "জকাই নপাম থান গাঁও" নামেৰে অভিহিত পূৰ্বৰ লেঙেৰী মৌজাৰ কলৌলোৱা ঠাইত মৈৰামৰা সত্ৰখন অৱস্থিত। ডিব্ৰুগড় চহৰৰ পৰা ইয়ালৈ যাতায়াতৰ সু-ব্যৱস্থা আছে। ইয়াৰ পৰা [[ডিব্ৰুগড় ৰেল ষ্টেচন]] প্ৰায় ২০ কিঃমিঃ আৰু [[ডিব্ৰুগড় বিমানবন্দৰ]]লৈ দূৰত্ব প্ৰায় ২৭ কিঃমিঃ। ==তথ্য উৎস== {{reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ধৰ্মীয় স্থান]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংৰক্ষিত স্মৃতিচিহ্ন]] [[শ্ৰেণী:ডিব্ৰুগড় জিলাৰ পৰ্যটনস্থলী]] [[শ্ৰেণী:সত্ৰ]] mx0x154c74vr2pgizkotxgne2qthjvs 0 102704 514967 411603 2025-06-04T20:44:24Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514967 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ববিতা | birth_name = ববিতা হৰিশিৱদাসনী | image = Kapoor Women (cropped).jpg | caption = ২০০১ চনত | birth_date = {{birth date and age|1947|04|20|df=yes}}<ref name="vogue">[https://www.vogue.in/content/kareena-kapoor-khan-and-saif-ali-khan-at-babitas-70th-birthday/ "Kareena Kapoor Khan and Saif Ali Khan at Babita Kapoor's 70th birthday"]. [[Vogue India]]. 20 April 2017.</ref> | birth_place = কাৰাচী, সিন্ধ প্ৰদেশ, [[বৃটিছ ভাৰত]], বৰ্তমান পাকিস্তানত, [[পাকিস্তান]])<ref name="cinemaazi">{{cite web |title=Babita |url=https://www.cinemaazi.com/people/babita |website=Cinemaazi |language=en |quote=She was born Babita Hari Shivdasani on 20 April, 1947, to a British-born mother Barbara and an Indian actor father, Hari Shivdasani, who belonged to a prominent Bombay-based Sindhi family. |access-date=2024-03-04 |archivedate=2021-09-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210927105418/https://www.cinemaazi.com/people/babita |deadurl=yes }}</ref> | nationality = ভাৰতীয় | father = [[হৰি শিৱদাসনী]] | spouse = {{marriage| [[ৰণধীৰ কাপুৰ]] | 1971}} | children = ২ ([[কৰিশ্মা কাপুৰ]] আৰু [[কৰীনা কাপুৰ]] | relations = | occupation = অভিনত্ৰী | years_active = ১৯৬৬-১৯৭৩ }} '''ববিতা শিৱদাসনী কাপুৰ'''({{lang-en| Babita}}), জন্ম ২০ এপ্ৰিল ১৯৪৭, যাক ববিতা বুলিও জনা যায়,[1] এগৰাকী হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত অভিনেত্ৰী। তেওঁ অভিনেতা হৰি শিৱদাসনীৰ কন্যা আৰু সেই সময়ৰ অভিনেত্ৰী সাধনা শিৱদাসনীৰ ভতিজী। তেওঁৰ প্ৰথম ছবি আছিল সফল নাটক ''দছ লাখ'' (১৯৬৬), কিন্তু ৰাজেশ খান্নাৰ বিপৰীতে অভিনয় কৰা ৰোমান্টিক থ্ৰিলাৰ ''ৰাজ'' (১৯৬৭)হে তেওঁক স্বীকৃতি দিছিল। ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৭৩ চনলৈকে বক্স অফিচত সফলতা লাভ কৰা উনৈশখন ছবিৰ ''দছ লাখ''(১৯৬৬), ''ফৰ্জ''(১৯৬৭), ''হাছিনা মান জায়েগী,'' ''কিছমত'' (দুয়োখন ১৯৬৮ চনত), ''এক শ্ৰীমান এক শ্ৰীমতী'' (১৯৬৯), ''ডলি'' (১৯৬৯), ''কব? কিউঁ? ঔৰ কাহাঁ?'' (১৯৭০), ''কল আজ আৰু কাল'' (১৯৭১) আৰু ''বনফুল'' (১৯৭১) আদি৷ ১৯৭১ চনত অভিনেতা ৰণধীৰ কাপুৰৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ পিছত ''জীত'' (১৯৭২) আৰু ''এক হাছিনা দো দিৱানে'' (১৯৭২) ছবিত অভিনয় কৰে। তাৰ পিছত মুক্তি পোৱা ''সোনে কে হাথ'' (১৯৭৩)ৰ গড় সফলতা আছিল যদিও তেওঁ নিজৰ চলচ্চিত্ৰ জগত এৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয়।<ref>{{Citation |title=Sone Ke Haath (1973) - Trivia - IMDb |url=https://www.imdb.com/title/tt2611546/trivia/?item=tr7284809 |access-date=2024-02-25 |language=en-US}}</ref> দুয়োৰে একেলগে দুগৰাকী কন্যা অভিনেত্ৰী কৰিশ্মা আৰু কৰীনা। ==নেপথ্যৰ জীৱন== সিন্ধী হিন্দু পৰিয়ালৰ অভিনেতা হৰি শিৱদাসানী আছিল ববিতাৰ পিতৃ৷ ববিতাৰ কৰাচীত জন্ম হৈছিল৷ তেওঁৰ মাতৃ আছিল, বৃটিছ খৃষ্টান বাৰবাৰা শিৱদাসনী৷ হৰি শিৱদাসনীয়ে ভাৰত বিভাজনৰ পূৰ্বে আৰু পিছত বম্বেত বসতি স্থাপন কৰিছিল আৰু এগৰাকী ব্ৰিটিছ খ্ৰীষ্টান মাতৃ বাৰ্বাৰা৷<ref name="cinemaazi"/><ref name=B>{{cite news |title=Saif to join girlfriend Kareena and her family for midnight mass |url=http://archive.mid-day.com/entertainment/2008/dec/231208-Saif-Ali-Khan-Kareena-Kapoor-Mt-Mary-Babita-Karisma-Shivdasani-Christmas-Samaira.htm |access-date=1 July 2015 |publisher=Mid-Day |date=23 December 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150701223912/http://archive.mid-day.com/entertainment/2008/dec/231208-Saif-Ali-Khan-Kareena-Kapoor-Mt-Mary-Babita-Karisma-Shivdasani-Christmas-Samaira.htm |archive-date=1 July 2015 |url-status=dead |archivedate=1 July 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150701223912/http://archive.mid-day.com/entertainment/2008/dec/231208-Saif-Ali-Khan-Kareena-Kapoor-Mt-Mary-Babita-Karisma-Shivdasani-Christmas-Samaira.htm |deadurl=yes }}</ref> আইকনিক অভিনেত্ৰী সাধনা শিৱদাসনী তেওঁৰ খুৰাকৰ ছোৱালী আৰু তেওঁৰ সমবয়সীয়া আছিল৷<ref>{{Cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/I-dont-acknowledge-Babita-Sadhana/articleshow/26720515.cms |title=I don't acknowledge Babita: Sadhana - Times of India |website=The Times of India|date=2 December 2013 }}</ref> ==কৰ্মজীৱন== চিনেমা জীৱনত তেওঁ ঊনৈশখন ছবিত অভিনয় কৰিছিল। মুক্তি পোৱা প্ৰথমখন ছবি আছিল ১৯৬৬ চনৰ সফল ছবি ''দস লাখ'', য’ত সঞ্জয় খান, ওম প্ৰকাশ আৰু নীতু সিঙে অভিনয় কৰিছিল। কিন্তু তেওঁ চুক্তিবদ্ধ হোৱা প্ৰথমখন ছবি আছিল প্ৰকৃততে ৰাজেশ খান্নাৰ সহ অভিনীত ''ৰাজ'' (১৯৬৭) নামৰ ছবিখন, যিখন ১৯৬৭ চনতহে মুক্তি পাইছিল। বক্স অফিচত তেওঁৰ আটাইতকৈ বেছি সফল ছবি আছিল সঞ্জয় খানৰ সৈতে ''দছ লাখ''; শশী কাপুৰৰ সৈতে ''এক শ্ৰীমান এক শ্ৰীমতী'' আৰু ''হাছিনা মান জায়েগী'' (১৯৬৮), ''ফৰ্জ'', ''বনফুল'' আৰু ''এক হাছিনা দো দিৱানে'' ছবি জীতেন্দ্ৰৰ সৈতে; ৰাজেশ খান্নাৰ সৈতে ''ডলী''; ''তুমছে আছা কৌন হেই'' (১৯৬৯) শম্মি কাপুৰৰ সৈতে; কিছমত বিশ্বজীতৰ সৈতে; ''কব ? কিয়ন? ঔৰ কাহান''?(১৯৭০) ধৰ্মেন্দ্ৰৰ সৈতে; পেহচান মনোজ কুমাৰৰ সৈতে৷ ১৯৭১ চনত ''কাল আজ ঔৰ কল'' ছবিখনত ৰণধীৰ কাপুৰৰ বিপৰীতে ৰাজ কাপুৰ আৰু পৃথ্বীৰাজ কাপুৰৰ বিপৰীতে অভিনয় কৰে। ৰণধীৰৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাৰ পিছত দুয়োকে একেলগে অভিনয় কৰিছিল পৰিচালক কে শংকৰে জিত ছবিত, যিখন ছবি আছিল এম জি ৰামচন্দ্ৰন আৰু জয়াললিতা অভিনীত এন আন্নানৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ। স্বামীৰ পাৰিবাৰিক পৰম্পৰা অনুসৰণ কৰি ১৯৭৩ চনত তেওঁ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ এৰি থৈ যায়।<ref>{{Cite web |url=https://www.filmfare.com/interviews/an-ode-to-bollywoods-yesteryear-superstar-babita-kapoor-38882.html |title=An ode to Bollywood's yesteryear superstar Babita Kapoor |website=filmfare.com}}</ref> ​ ==ব্যক্তিগত জীৱন== [[File:Kapoor Women.jpg|thumb|right|২০০১ চনত দুই কন্যাৰ সৈতে ববিতা]] ববিতাই ''কল আজ ঔৰ কাল''(১৯৭১) ছবিখনত অভিনয় কৰাৰ সময়তে সহ অভিনেতা ৰন্ধিৰ কাপুৰৰ প্ৰেমত পৰিছিল৷ ১৯৭১ চনৰ ৬ নৱেম্বৰত এক আড়ম্বৰপূৰ্ণ অনুষ্ঠানত তেওঁলোকৰ বিবাহ হয়।<ref name="auto">{{cite web |author=Monika Rawal Kukreja |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-24/news-interviews/28134773_1_junior-nawab-kareena-kapoor-rujuta-diwekar |title=Why should I want to divorce Babita?' asks Randhir Kapoor about his estranged wife |work=Hindustan Times |date=25 April 2017 |access-date=22 April 2017 |archive-date=11 August 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130811185410/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-24/news-interviews/28134773_1_junior-nawab-kareena-kapoor-rujuta-diwekar |url-status=dead |archivedate=11 August 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130811185410/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-24/news-interviews/28134773_1_junior-nawab-kareena-kapoor-rujuta-diwekar |deadurl=yes }}</ref> তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান আছে, অভিনেত্ৰী কৰিশ্মা কাপুৰ আৰু কৰীনা কাপুৰ।<ref>{{cite web |author=Meena Iyer |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-24/news-interviews/28134773_1_junior-nawab-kareena-kapoor-rujuta-diwekar |title=Kareena: Yes, I eat! |work=The Times of India |date=24 February 2010 |access-date=16 October 2012 |archive-date=11 August 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130811185410/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-24/news-interviews/28134773_1_junior-nawab-kareena-kapoor-rujuta-diwekar |url-status=dead |archivedate=11 August 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130811185410/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-02-24/news-interviews/28134773_1_junior-nawab-kareena-kapoor-rujuta-diwekar |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-12-26/bollywood/30557019_1_saif-ali-khan-midnight-mass-kareena-kapoor |title=Kareena, Saif at St Andrew's Church in Mumbai |work=The Times of India |date=26 December 2011 |access-date=17 October 2012 |archive-date=17 December 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131217230524/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-12-26/bollywood/30557019_1_saif-ali-khan-midnight-mass-kareena-kapoor |url-status=dead |archivedate=17 December 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131217230524/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-12-26/bollywood/30557019_1_saif-ali-khan-midnight-mass-kareena-kapoor |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mid-day.com/entertainment/2008/dec/261208-Karisma-Kareena-Kapoor-St-Andrew-Mt-Mary-Babita-Saif-Ali-Khan-Amrita-Arora-Shakeel-Ladak-Dino.htm |title=Kareena, family and friends go to midnight mass at St Andrews |publisher=Mid-day.com |date=26 December 2008}}</ref> আশীৰ দশকত অভিনেতা হিচাপে ৰণধীৰৰ কেৰিয়াৰ অৱনমিত হ’বলৈ ধৰিলে আৰু তেওঁলোকৰ মাজত সম্পৰ্কও তিক্ত হৈ পৰিল। বৈধ বিবাহত আৱদ্ধ হোৱা দম্পতীহালৰ বিবাহ বিচ্ছেদ কৰাৰ কোনো উদ্দেশ্য নাছিল যদিও তেওঁলোক দুয়ো কেইবাবছৰ ধৰি সুকীয়া ঘৰত বাস কৰিছিল। কেইবাবছৰ ধৰি পৃথকে পৃথকে থকাৰ পিছত ২০০৭ চনত এই দম্পতীহালে পুনৰ মিলিত হয়।<ref name="auto"/> ==ববিতা অভিনীত কথাছবি== {| class="wikitable sortable" |- ! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! টোকাসমূহ |- | ১৯৬৬ চনত | ''দছ লাখ'' | ৰীতা |প্ৰথম ছবি |- | rowspan="২" | ১৯৬৭ চনত | ''ৰাজ (১৯৬৭ চনৰ ছবি)'' | সপনা | |- | ''ফৰ্জ (১৯৬৭ চনৰ ছবি)'' | সুনীতা | |- | rowspan="৩" | ১৯৬৮ চনত | ''কিছমত (১৯৬৮ চনৰ ছবি)'' | ৰোমা | |- |''হাছিনা মান জায়েগী'' | অৰ্চনা (আৰ্চি) | |- | ''আউলাদ (১৯৬৮ চনৰ ছবি)'' | ভাৰতী | |- | rowspan="৫" | ১৯৬৯ চনত | ''তুমছে আছা কৌন হায়'' | আশা | |- | ''এক শ্ৰীমান এক শ্ৰীমতী'' | দীপালী লখানপাল | |- | ''ডোলি (চলচ্চিত্ৰ)'' | আশা | |- | ''অনমোল মতি'' | মনীষা | |- | ''অঞ্জনা'' | ৰচনা মালহোত্ৰা | |- | rowspan="২" | ১৯৭০ চনত | ''কব? কিয়ন? ঔৰ কাহান?'' | আশা প্ৰসাদ | |- | ''পেহচান (১৯৭০ চনৰ ছবি)'' | বৰখা | |- | rowspan="৩" | ১৯৭১ চনত | ''কল আজ আৰু কাল'' | মনিকা (মোনা) |[[Randhir Kapoor]] ৰ সৈতে তেওঁৰ প্ৰথম ছবি<ref>{{cite web |url=https://www.hindustantimes.com/bollywood/kal-aaj-aur-kal-will-always-be-my ত উপস্থিত হৈছিল -favourite-randhir-kapoor/story-G3fHPnV8pc16ql4N5CewjK.html |title=কাল আজ ঔৰ কল সদায় মোৰ প্ৰিয় হ'ব: ৰণধীৰ কাপুৰ |website=[[হিন্দুস্তান টাইমছ]] |date=16 এপ্ৰিল 2016 |access-date=28 আগষ্ট 2018 }}{{Dead link|date=March 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |- | ''বিখৰে মোতি'' | ইন্দ্ৰাণী | |- | ''বনফুল'' | গুলাবি | |- | rowspan="২" | ১৯৭২ চনত | ''জীত (১৯৭২ চনৰ ছবি)'' | কয়লি / ৰাচিলি | |- | ''এক হাছিনা দো দিৱানে'' | নীতা | |- | ১৯৭৩ চনত | ''সোনে কে হাথ'' | প্ৰেমা | |- |} ==তথ্য সূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাৰী]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] 80z3sqg7xwozms444z36in4dmgntsn2 0 103140 515151 506656 2025-06-05T11:56:54Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515151 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = সুধা মালহোত্ৰা | image = | caption = | image_size = 200px | birth_name = | alias = | birth_date = {{birth date and age|df=y|1936|11|30}} | birth_place = [[নতুন দিল্লী]], [[ভাৰত]] | death_date = | genre = নেপথ্য গায়িকা | occupations = গায়িকা | years_active = ১৯৫৪-১৯৮২ | spouse = গিৰধৰ মতৱানি | module2=Awards: [[পদ্মশ্ৰী]] }} '''সুধা মালহোত্ৰা''' ({{lang-en| Sudha Malhotra}}) ৩০ নৱেম্বৰ ১৯৩৬ চনত নতুন দিল্লীত জন্ম গ্ৰহণ কৰা এগৰাকী ভাৰতীয় কথাছবিৰ নেপথ্য সংগীত গায়িকা। গায়কীৰ উপৰিও তেওঁ বলীউডৰ কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল৷ নেপথ্য গায়িকা হিচাপে ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ চনৰ বলীউডৰ জনপ্ৰিয় চিনেমা যেনে, ''আৰজু'', ''ধূল কা ফুল'', ''অব দিল্লী দুৰ নেহী'', ''গাৰ্ল ফ্ৰেণ্ড'', ''বৰসাত কি ৰাত'', ''দিদি'' আৰু ''দেখ কবিৰা ৰোয়া''ত কাম কৰিছিল। শেষবাৰৰ বাবে তেওঁ ৰাজ কাপুৰৰ ''প্ৰেম ৰোগ'' (১৯৮২) ছবিত "য়েহ প্যাৰ থা ইয়া কুচ ঔৰ থা" গীতত তেওঁৰ কণ্ঠ শুনা গৈছিল।<ref name=tr>[http://www.tribuneindia.com/2008/20081012/spectrum/main4.htm Notes from the past] ''The Tribune'', 12 October 2008.</ref> হিন্দী গীতৰ উপৰি অৰুণ দেটৰ সৈতে বহু জনপ্ৰিয় মাৰাঠী গীত(ভৱগীত) গাইছিল সুধা মালহোত্ৰাই। ২০১৩ চনত ৬৪ তম্ গণতন্ত্ৰ দিৱসৰ প্ৰাক্কালত<ref name="১">{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/playback-singer-sudha-malhotra-awarded-padma-shri/articleshow/18194274.cms | title=পদ্ম | accessdate=15 March 2024}}</ref> তেওঁ ভাৰত চৰকাৰে প্ৰদান কৰা পদ্মশ্ৰী বঁটা লাভ কৰে।<ref name=pib4>{{cite press release |title=Padma Awards Announced |url=http://www.pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=91838 |publisher=[[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]] |date=25 January 2013 |access-date=27 January 2013}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা== সুধাৰ জন্ম হৈছিল পাঞ্জাৱৰ কুৰুক্ষেত্ৰ নগৰত<ref name="পা">{{cite web | url=https://www.deccanherald.com/india/karnataka/bengaluru/50s-star-sudha-malhotra-fans-meet-in-bengaluru-733828.html | title=সুধা মালহোট্ৰা | accessdate=15 March 2024}}</ref> এক পাঞ্জাবী হিন্দু পৰিয়ালত নতুন দিল্লীত সুধাই জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু একাধিক ঠাইত ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল; [[লাহোৰ]], [[ভূপাল]] আৰু ফিৰোজপুৰত। তেওঁৰ চাৰিগৰাকী ভাই-ভনী আছিল আৰু তাৰ ভিতৰত তেওঁ আছিল ডাঙৰ৷ আন ভাই ভনীসকলৰ নাম- অৰুণ, বিজয় আৰু কিৰণ। সুধাই আগ্ৰা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা সংগীত বিষয়ত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। ==কেৰিয়াৰ== সুধা মালহোত্ৰাক এক শিশু শিল্পী হিচাপে প্ৰথম আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ সংগীতকাৰ মাষ্টাৰ গুলাম হাইদৰে, যি ১৯৪০ চনৰ এজন বিশিষ্ট সংগীত পৰিচালক আছিল।<ref name=cinemaazi>[https://www.cinemaazi.com/people/ghulam-haider Profile of Ghulam Haider on Indian Cinema Heritage Foundation website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231210084335/https://cinemaazi.com/people/ghulam-haider |date=2023-12-10 }} Retrieved 17 January 2022</ref> তেওঁ আৰজু নামৰ কথাছবিত সুধাৰ অভিষেক ঘটায়।<ref name=tr/> চিকাগো ৰেডিঅ’ মাইক কোম্পানীৰ মালিকৰ পৰিয়ালৰ ব্যৱসায়ী গিৰিধৰ মটৱনী সৈতে সুধা মালহোট্ৰা বিবাহপাশত আৱদ্ধ হয়৷ ইয়াৰ পিছত ১৯৬০ চনত তেওঁ চলচ্চিত্ৰ জগতৰ পৰা অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে। তাৰ পিছৰ বছৰবোৰত তেওঁ কেইটামান গীতৰ এলবাম উলিয়াইছিল, তাৰ ভিতৰত গজল গায়ক জগজিৎ সিঙৰ ''ইন এ মুড অৱ লাভ''ৰ বাবেও গীত ৰেকৰ্ডিং কৰে। ১৯৮২ চনত ৰাজ কাপুৰৰ ''প্ৰেম ৰোগ'' ছবিৰ বাবে তেওঁ গীত গাইছিল। তেওঁৰ কিছুমান জনপ্ৰিয় মাৰাঠী গীত হ'ল (ভৱগীত) - "শুক্ৰাতাৰা মাণ্ডোৱাৰা", "হাত তুজা হাতাত" আৰু "দিবাস তুঝে হে ফুলেচে" আৰু এই সকলোবোৰ গীত অৰুণ ডেটৰ সৈতে যুটীয়াভাবে গোৱা হৈছিল। সুধাই মুঠ ১৫৫ খন ছবিত ২৬৪ টা গীত গাইছে। তেওঁ নিজে ৰচনা কৰা “তুম মুঝে ভুল ভি যাও’’ গীতটো এটা জনপ্ৰিয় গীত৷<ref name="১"/> সুধাই [[লতা মংগেশকাৰ]], [[মান্না দে]], তালাত মাহমুদ, গীতা দত্ত আদি বিখ্যাত শিল্পীৰ সৈতে গীত পৰিৱেশন কৰিছিল৷<ref name="পা"/> ==ব্যক্তিগত জীৱন== সুধা মালহোত্ৰাই গিৰিধৰ মটৱানীক বিয়া কৰায়, যাৰ পৰিয়ালৰ সদস্য চিকাগো ৰেডিঅ'ৰ মালিক।<ref>{{Cite web|url=https://www.cinemaazi.com/feature/kashti-ka-khamosh-safar-hai-sudha-malhotra|title="Kashti Ka Khamosh Safar Hai" - Sudha Malhotra|access-date=2024-03-15|archivedate=2024-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20241214194731/https://www.cinemaazi.com/feature/kashti-ka-khamosh-safar-hai-sudha-malhotra|deadurl=yes}}</ref> বিয়াৰ পিছত গীতিকাৰ ছাহিৰ লুধিয়ানভিৰ সৈতে তেওঁৰ কিছু ফটো ''ব্লিটজ'' আলোচনীত প্ৰকাশ পাইছিল। তেওঁ বাৰে বাৰে তেওঁলোকৰ সম্পৰ্কৰ কথা অস্বীকাৰ কৰিছিল আৰু পিছত ব্লিটজ আলোচনীৰ ফালৰ পৰা ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা প্ৰকাশ কৰা হৈছিল। এইটো বিশ্বাস কৰা হয় যে, সুধা মালহোত্ৰাৰ বিবাহৰ কথা চূড়ান্ত হোৱাৰ সময়ত লুধিয়ানৱীয়ে ''চলো এক বৰ ফিৰ ছে আজনবী বন যায়ে হাম দোনো'' এই বিখ্যাত গীতটো ৰচনা কৰিছিল৷ ==কথাছবি== সুধাই কেইবাখনো কথাছবিত অভিনয় কৰিছিল৷ সেইবোৰ হ’ল, আৰজু, অব দিল্লী দুৰ নেহী, প্ৰেমিকা, দেখ কবিৰা ৰোয়া (১৯৫৭), ধূল কা ফুল(১৯৫৯), বৰসাত কি ৰাত (১৯৬০), গৌহৰ, দিল-ই-নাদান (১৯৫৩), বাবৰ, দিদি আৰু প্ৰেম ৰোগ (১৯৮২)৷ ==তথ্য সূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাৰী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় কণ্ঠশিল্পী]] rlntui1vf2rmyz7xyzc7jsms3ymip1k 0 103237 515000 421318 2025-06-05T03:20:09Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515000 wikitext text/x-wiki '''মিছ ইউনিভাৰ্ছ ২০২৩''' আছিল ৭২তম [[মিছ ইউনিভাৰ্ছ]] প্ৰতিযোগিতা। এই অনুষ্ঠান ১ নৱেম্বৰ ২০২৩ তাৰিখে এল চালভাডৰৰ চান চালভাডৰৰ জিমনাচিঅ নাচিওনেল হʼজে এডলফো পিনেডাত অনুষ্ঠিত হৈছিল।<ref>{{Cite web |last=Schneider |first=Michael |date=3 August 2023 |title=Miss Universe Seals New Multi-Year Deal to Continue on Roku and Telemundo, Starting with November Event (EXCLUSIVE) |url=https://variety.com/2023/tv/news/miss-universe-roku-telemundo-live-november-72nd-1235687231/ |access-date=4 August 2023 |website=[[Variety (magazine)|Variety]] |language=en-US |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107013520/https://variety.com/2023/tv/news/miss-universe-roku-telemundo-live-november-72nd-1235687231/ |url-status=live}}</ref> অনুষ্ঠানটোৰ শেষত, নিকাৰাগুয়াৰ শ্বেইনিছ পালাচিওচক আৰ'বনি গেব্ৰিয়েলে মিছ ইউনিভাৰ্ছ 2023 হিচাপে সন্মান লাভ কৰে। তেওঁক বিগত বছৰৰ মিছ ইউনিভাৰ্ছ আমেৰিকাৰ আৰ’বনি গেব্ৰিয়েলে বিজয় মুকুট পিন্ধায়।<ref>{{Cite web |last=Purnell |first=Kristofer |title=Sheynnis Palacios of Nicaragua wins Miss Universe 2023, first for her country |url=https://www.philstar.com/lifestyle/fashion-and-beauty/2023/11/19/2310676/sheynnis-palacios-nicaragua-wins-miss-universe-2023-first-her-country |access-date=19 November 2023 |website=Philstar.com |archive-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119084731/https://www.philstar.com/lifestyle/fashion-and-beauty/2023/11/19/2310676/sheynnis-palacios-nicaragua-wins-miss-universe-2023-first-her-country |url-status=live}}</ref> এই সংস্কৰণত চৌৰাশীখন দেশ আৰু টেৰিটৰীৰ প্ৰতিযোগীয়ে প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। এই প্ৰতিযোগিতাখন জিনি মাই আৰু মিছ ইউনিভাৰ্ছ ২০১২ অলিভিয়া কালপোৱে মাৰিয়া মেনৌনোছৰ লগত একেৰাহে দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপস্থাপন কৰে। <ref>{{Cite web |last=Abad |first=Ysa |date=8 November 2023 |title=Olivia Culpo, Jeannie Mai Jenkins, Maria Menounos to host Miss Universe 2023 coronation night |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/olivia-culpo-jeannie-mai-jenkins-maria-menounos-host-miss-universe-2023-coronation-night/ |access-date=9 November 2023 |website=[[Rappler]] |language=en-US |archive-date=9 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231109195505/https://www.rappler.com/entertainment/pageants/olivia-culpo-jeannie-mai-jenkins-maria-menounos-host-miss-universe-2023-coronation-night/ |url-status=live}}</ref> মিছ ইউনিভাৰ্ছ ২০১৮ কেট্ৰিয়ানা গ্ৰে আৰু জুৰি হলেও দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে মঞ্চৰ পিছফালে সংবাদদাতা হিচাপে কাম কৰে।<ref>{{Cite web |date=8 November 2023 |title=Catriona Gray returns as backstage host for Miss Universe 2023 |url=https://www.cnnphilippines.com/entertainment/2023/11/8/catriona-gray-miss-universe-2023.html |access-date=9 November 2023 |website=[[CNN Philippines]] |language=en |archive-date=9 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231109074510/https://www.cnnphilippines.com/entertainment/2023/11/8/catriona-gray-miss-universe-2023.html |url-status=dead |archivedate=9 November 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231109074510/https://www.cnnphilippines.com/entertainment/2023/11/8/catriona-gray-miss-universe-2023.html |deadurl=yes }}</ref><ref>{{Cite web |last= |first= |date=8 November 2023 |title=Catriona Gray announced as backstage correspondent for Miss Universe 2023 |url=https://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/hobbiesandactivities/887634/catriona-gray-announced-as-backstage-correspondent-for-miss-universe-2023/story/ |access-date=9 November 2023 |website=[[GMA News Online]] |language=en |archive-date=9 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231109183841/https://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/hobbiesandactivities/887634/catriona-gray-announced-as-backstage-correspondent-for-miss-universe-2023/story/ |url-status=live}}</ref> এই সংস্কৰণত জন লিজেণ্ডে অনুষ্ঠান পৰিৱেশন কৰে।<ref>{{Cite web |last=Requintina |first=Robert |date=25 October 2023 |title=John Legend to serenade Miss Universe 2023 candidates in El Salvador |url=https://mb.com.ph/2023/10/25/john-legend-to-serenade-miss-universe-2023-candidates-in-el-salvador |access-date=25 October 2023 |website=[[Manila Bulletin]] |language=en |archive-date=29 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231029134758/https://mb.com.ph/2023/10/25/john-legend-to-serenade-miss-universe-2023-candidates-in-el-salvador |url-status=live}}</ref> ==পৃষ্ঠভূমি== ===স্থান আৰু তাৰিখ=== ২০২৩ চনৰ ১৪ জানুৱাৰীত মিছ ইউনিভাৰ্ছ ২০২২ প্ৰতিযোগিতাৰ সময়ত ছালভাডৰৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নাইব বুকেলে ঘোষণা কৰে যে ১৯৭৫ চনত শেষবাৰৰ বাবে এই প্ৰতিযোগিতা অনুষ্ঠিত কৰাৰ পিছত ২০২৩ চনৰ শেষৰ ফালে এল ছালভাডৰত ৭২ সংখ্যক সংস্কৰণ অনুষ্ঠিত হ'ব।<ref>{{Cite web |last=Severo |first=Jan Milo |title=El Salvador to host 72nd Miss Universe at the end of 2023 |url=https://www.philstar.com/lifestyle/fashion-and-beauty/2023/01/15/2237805/el-salvador-host-72nd-miss-universe-end-2023 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230115092415/https://www.philstar.com/lifestyle/fashion-and-beauty/2023/01/15/2237805/el-salvador-host-72nd-miss-universe-end-2023 |archive-date=15 January 2023 |access-date=15 January 2023 |website=Philstar.com}}</ref><ref>{{Cite web |last=Gillett |first=Katy |date=15 January 2023 |title=Miss Universe 2023 to take place in El Salvador |url=https://www.thenationalnews.com/lifestyle/fashion/2023/01/15/miss-universe-2023-to-take-place-in-el-salvador/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230117083725/https://www.thenationalnews.com/lifestyle/fashion/2023/01/15/miss-universe-2023-to-take-place-in-el-salvador/ |archive-date=17 January 2023 |access-date=15 January 2023 |website=The National |language=en}}</ref> পিছলৈ ২০২৩ চনৰ ২৭ জুলাইত মিছ ইউনিভাৰ্ছ অৰ্গেনাইজেশ্যনে ঘোষণা কৰে যে এই প্ৰতিযোগিতা ২০২৩ চনৰ ১৮ নৱেম্বৰত অনুষ্ঠিত হ'ব।<ref name=":1">{{Cite web |last=Loreto |first=Maria |date=27 July 2023 |title=Miss Universe unveils teaser for upcoming competition |url=https://www.hola.com/us/celebrities/20230727348519/miss-universe-teaser-competition/ |access-date=28 July 2023 |website=[[¡Hola!]] |language=en-US |archive-date=18 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230818223007/https://www.hola.com/us/celebrities/20230727348519/miss-universe-teaser-competition/ |url-status=live}}</ref> দেশখনত চলি থকা জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ বাবে<ref>{{cite news |last1=Labrador |first1=Gabriel |last2=Martínez |first2=Óscar |date=23 March 2023 |title=One Year under a Police State in El Salvador |language=English |publisher=El Faro |url=https://elfaro.net/en/202303/el_salvador/26793/one-year-under-a-police-state-in-el-salvador |access-date=17 November 2023 |archive-date=17 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231117225515/https://elfaro.net/en/202303/el_salvador/26793/one-year-under-a-police-state-in-el-salvador |url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Taylor |first1=Luke |date=27 July 2023 |title=El Salvador clears way for mass trials as crackdown on gangs ramps up |language=English |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/world/2023/jul/27/el-salvador-nayib-bukele-gangs-mass-trials |access-date=17 November 2023 |archive-date=17 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231117225515/https://www.theguardian.com/world/2023/jul/27/el-salvador-nayib-bukele-gangs-mass-trials |url-status=live}}</ref> আয়োজক দেশ হিচাপে এল ছালভাডৰক বাছনি কৰাৰ সিদ্ধান্তটো লৈ সমালোচনাৰ সৃষ্টি হৈছিল।<ref>{{Cite web |date=15 November 2023 |title=Podcast: Miss Universo en dictadura |url=https://www.alharaca.sv/descompases/podcast-miss-universo-en-dictadura/ |access-date=18 November 2023 |website=Alharaca |language=es |archive-date=18 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231118171424/https://www.alharaca.sv/descompases/podcast-miss-universo-en-dictadura/ |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nóchez |first=María Luz |date=18 November 2023 |title=Miss Universo corona la dictadura anunciada de Bukele |url=https://elpais.com/america/2023-11-18/miss-universo-corona-la-dictadura-anunciada-de-bukele.html |access-date=18 November 2023 |website=El País América |language=es |archive-date=18 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231118171420/https://elpais.com/america/2023-11-18/miss-universo-corona-la-dictadura-anunciada-de-bukele.html |url-status=live}}</ref> অৰ্থনৈতিক সংকটৰ মাজতে প্ৰতিযোগিতাখন আয়োজনৰ বাবে ৰাজহুৱা ধন আবণ্টন দিয়াৰ পিছতে ৰাজধানী ছান ছালভাডৰত প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰা হয়।<ref>{{cite web |title=Under State of Exception and Constitutional Crisis, El Salvador Hosts Miss Universe Pageant |url=https://www.cispes.org/article/under-state-exception-and-constitutional-crisis-el-salvador-hosts-miss-universe-pageant |website=CISPES |access-date=17 November 2023 |date=9 November 2023 |archive-date=17 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231117225526/https://cispes.org/article/under-state-exception-and-constitutional-crisis-el-salvador-hosts-miss-universe-pageant |url-status=live |archivedate=17 November 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231117225526/https://cispes.org/article/under-state-exception-and-constitutional-crisis-el-salvador-hosts-miss-universe-pageant |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite news |last1=Vincent |first1=Elizabeth |title=Inside troubled Miss Universe pageant, which will feature two trans competitors |url=https://nypost.com/2023/11/17/lifestyle/inside-troubled-miss-universe-pageant-as-owner-goes-bankrupt/ |access-date=17 November 2023 |publisher=New York Post |date=17 November 2023 |language=en |archive-date=17 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231117225515/https://nypost.com/2023/11/17/lifestyle/inside-troubled-miss-universe-pageant-as-owner-goes-bankrupt/ |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Janetsky |first=Megan |date=8 November 2023 |title=El Salvador's Miss Universe pageant drawing attention at crucial moment for president |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/el-salvadors-miss-universe-pageant-drawing-attention-crucial-104998462 |access-date=18 November 2023 |website=ABC News |language=en |archive-date=18 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231118084822/https://abcnews.go.com/International/wireStory/el-salvadors-miss-universe-pageant-drawing-attention-crucial-104998462 |url-status=live}}</ref> প্ৰতিযোগিতাখনৰ প্ৰচাৰৰ বাবে সংস্থাটোৱে "হেল্ল' ইউনিভাৰ্ছ" ভ্ৰমণ পেকেজ আগবঢ়ায়।<ref>{{Cite web |last=Abad |first=Ysa |date=24 August 2023 |title=LOOK: Miss Universe offers tour packages in El Salvador |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/miss-universe-offers-tour-packages-el-salvador-november-2023/ |access-date=19 November 2023 |website=RAPPLER |language=en-US |archive-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119002548/https://www.rappler.com/entertainment/pageants/miss-universe-offers-tour-packages-el-salvador-november-2023/ |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Purnell |first=Kristofer |title=Miss Universe 'Hello Universe' Tour: What to expect |url=https://qa.philstar.com/lifestyle/travel-and-tourism/2023/11/14/2311409/miss-universe-hello-universe-tour-what-expect |access-date=19 November 2023 |website=Philstar.com |archive-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119084735/https://qa.philstar.com/lifestyle/travel-and-tourism/2023/11/14/2311409/miss-universe-hello-universe-tour-what-expect |url-status=live}}</ref> ===অংশগ্ৰহণকাৰীৰ নিৰ্বাচন=== প্ৰতিযোগিতাখনত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ চুৰাশিখন দেশ আৰু অঞ্চলৰ প্ৰতিযোগীসকলক বাছনি কৰা হৈছিল। ইয়াৰে পাঁচজন প্ৰতিনিধিক তেওঁলোকৰ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিযোগিতাত ৰানাৰ্ছ-আপ হোৱাৰ পিছত, বা কাষ্টিং প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে বাছনি কৰাৰ পিছত এই পদত নিযুক্তি দিয়া হৈছিল।<ref name="Miss USA turns out to be a Mrs">{{Cite news |date=19 July 1957 |title=Miss USA turns out to be a Mrs. |pages=1 |work=Park City Daily News |url=https://news.google.com/newspapers?id=7wgeAAAAIBAJ&sjid=30UEAAAAIBAJ&pg=5120%2C1553698 |access-date=19 July 2023 |via=[[Google News Archive]] |archive-date=19 July 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230719012556/https://news.google.com/newspapers?id=7wgeAAAAIBAJ&sjid=30UEAAAAIBAJ&pg=5120,1553698 |url-status=live}}</ref> ১৯৫৭ চনৰ পিছত প্ৰথমবাৰৰ বাবে মিছ ইউনিভাৰ্ছ অৰ্গেনাইজেশ্যনে বিবাহিত মহিলা আৰু সন্তানথকা মহিলাসকলক প্ৰতিযোগিতাখনত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল। <ref name="Miss USA turns out to be a Mrs"/><ref>{{Cite web |date=12 August 2022 |title=Miss Universe announces inclusive change to pageant after more than 70 years |url=https://www.independent.co.uk/life-style/miss-universe-2023-mothers-married-women-b2143616.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221114161127/https://www.independent.co.uk/life-style/miss-universe-2023-mothers-married-women-b2143616.html |archive-date=14 November 2022 |access-date=12 August 2022 |website=The Independent |language=en}}</ref> এই সংস্কৰণৰ প্ৰতিযোগীৰ তালিকাখন বিগত প্ৰতিযোগিতাসমূহৰ তুলনাত ইয়াৰ বৈচিত্ৰ্য আৰু অন্তৰ্ভুক্তিৰ বাবে সংবাদ মাধ্যমে লক্ষ্য কৰিছিল।<ref>{{Cite web |last=Botelho |first=Renan |date=17 November 2023 |title=Miss Universe 2023 Welcomes Two Transgender Women, a Plus-size Model and Mothers for the First Time |url=https://wwd.com/pop-culture/celebrity-news/miss-universe-2023-transwomen-plus-size-mothers-1235934116/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231118045523/https://wwd.com/pop-culture/celebrity-news/miss-universe-2023-transwomen-plus-size-mothers-1235934116/ |archive-date=18 November 2023 |access-date=18 November 2023 |website=WWD |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Abad |first=Ysa |date=15 November 2023 |title=Meet the mothers and transgender women candidates competing in Miss Universe 2023 |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/meet-mothers-transgender-women-candidates-miss-universe-2023/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231116104725/https://www.rappler.com/entertainment/pageants/meet-mothers-transgender-women-candidates-miss-universe-2023/ |archive-date=16 November 2023 |access-date=16 November 2023 |website=Rappler |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Tuazon |first=Nikko |date=8 November 2023 |title=Miss Universe 2023 candidates challenging outdated standards for beauty queens |url=https://www.pep.ph/lifestyle/lifestyle/176979/miss-universe-2023-candidates-defying-beauty-queen-standards-a721-20231108-lfrm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231116104725/https://www.pep.ph/lifestyle/lifestyle/176979/miss-universe-2023-candidates-defying-beauty-queen-standards-a721-20231108-lfrm |archive-date=16 November 2023 |access-date=16 November 2023 |website=PEP.ph |language=en}}</ref> এই সংস্কৰণৰ প্ৰতিযোগীসকলৰ ভিতৰত নেদাৰলেণ্ডৰ ৰিকি ক'লে আৰু পৰ্তুগালৰ মেৰিনা মেচেটে ২০১৮ চনত স্পেইনৰ এঞ্জেলা পন্সৰ পিছত এই প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰা যৌথ দ্বিতীয়গৰাকী হিজড়া মহিলা হিচাপে পৰিগণিত হয়।<ref>{{Cite news |last=Moses |first=Claire |date=11 July 2023 |title=A Trans Woman Is Crowned Miss Netherlands for the First Time |language=en-US |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/2023/07/11/world/europe/miss-netherlands-rikkie-valerie-kolle.html |url-status=live |access-date=19 July 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230930173235/https://www.nytimes.com/2023/07/11/world/europe/miss-netherlands-rikkie-valerie-kolle.html |archive-date=30 September 2023 |issn=0362-4331}}</ref><ref>{{Cite web |last=Yurcaba |first=Jo |date=9 October 2023 |title=At least two transgender women will compete in the Miss Universe pageant |url=https://www.nbcnews.com/nbc-out/out-news/least-two-transgender-women-will-compete-miss-universe-pageant-rcna119553 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231011142620/https://www.nbcnews.com/nbc-out/out-news/least-two-transgender-women-will-compete-miss-universe-pageant-rcna119553 |archive-date=11 October 2023 |access-date=12 October 2023 |website=[[NBC News]] |language=en}}</ref> তদুপৰি এই সংস্কৰণত ১৯৫৭ চনৰ পিছত এই প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰা প্ৰথম বিবাহিতা মহিলা আৰু মাতৃসকলেও অংশগ্ৰহণ কৰে, য'ত কলম্বিয়াৰ কেমিলা এভেলা, গুৱেটামালাৰ মিচেল কন আৰু চুইজাৰলেণ্ডৰ লৰেনা ছাণ্টেনে অংশগ্ৰহণ কৰে।<ref name="auto">{{Cite web |last1=Hernandez |first1=Carlos |last2=Reyes |first2=Ingrid |date=6 August 2023 |title=Miss Universo Guatemala 2023: Melanie Michelle Cohn Bech se corona como la nueva reina de belleza nacional y representará al país en próxima elección en El Salvador |trans-title=Miss Universe Guatemala 2023: Melanie Michelle Cohn Bech is crowned as the new national beauty queen and will represent the country in the next election in El Salvador |url=https://www.prensalibre.com/vida/escenario/miss-universo-guatemala-2023-melanie-michelle-cohn-bech-se-corona-como-la-nueva-reina-de-belleza-nacional-y-representara-al-pais-en-proxima-eleccion-en-el-salvador-breaking/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230807095453/https://www.prensalibre.com/vida/escenario/miss-universo-guatemala-2023-melanie-michelle-cohn-bech-se-corona-como-la-nueva-reina-de-belleza-nacional-y-representara-al-pais-en-proxima-eleccion-en-el-salvador-breaking/ |archive-date=7 August 2023 |access-date=7 August 2023 |language=es-GT}}</ref> নেপালৰ জেন দিপিকা গেৰেটক সংবাদ মাধ্যমে এই প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰা "প্ৰথম প্লাছ-আকাৰৰ" প্ৰতিনিধি হিচাপে স্বীকৃতি দিছিল।" প্ৰতিনিধি হিচাপে স্বীকৃতি দিছিল।<ref>{{Cite web |last=Yap |first=Jade Veronique V. |date=16 November 2023 |title=Miss Universe 2023: Meet the trans candidates, the plus-sized beauty queen, and the first-ever Miss Universe Pakistan |url=https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/888576/miss-universe-2023-meet-the-trans-candidates-the-plus-sized-beauty-queen-and-the-first-ever-miss-univ/story/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231116104725/https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/888576/miss-universe-2023-meet-the-trans-candidates-the-plus-sized-beauty-queen-and-the-first-ever-miss-univ/story/ |archive-date=16 November 2023 |access-date=16 November 2023 |website=GMA News Online |language=en}}</ref> পাকিস্তানে প্ৰতিযোগিতাখনলৈ পঠোৱা প্ৰথমগৰাকী প্ৰতিনিধি এৰিকা ৰবিনক "প্ৰতিযোগিতাখনক অধিক অন্তৰ্ভুক্ত কৰি তুলাৰ" বাবে বিশেষভাৱে উল্লেখিত হৈছিল <ref>{{Cite web |last=Edmonds |first=Lauren |title=Meet the 6 Miss Universe 2023 contestants who are making the pageant more inclusive |url=https://www.insider.com/meet-the-miss-universe-contestants-making-the-pageant-more-inclusive-2023-11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119084729/https://www.insider.com/meet-the-miss-universe-contestants-making-the-pageant-more-inclusive-2023-11 |archive-date=19 November 2023 |access-date=19 November 2023 |website=Insider |language=en-US}}</ref> though her participation was met with mixed reactions within her country.<ref>{{Cite news |last=Baloch |first=Saher |date=11 October 2023 |title=Pakistan's 'shameful' first Miss Universe contestant |language=en-GB |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-66991577 |url-status=live |access-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022030621/https://www.bbc.com/news/world-asia-66991577 |archive-date=22 October 2023}}</ref> যদিও তেওঁৰ অংশগ্ৰহণৰ বাবে তেওঁৰ নিজৰ দেশত মিশ্ৰিত প্ৰতিক্ৰিয়াৰ সন্মুখীন হৈছিল।<ref>{{Cite news |last=Baloch |first=Saher |date=11 October 2023 |title=Pakistan's 'shameful' first Miss Universe contestant |language=en-GB |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-66991577 |url-status=live |access-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022030621/https://www.bbc.com/news/world-asia-66991577 |archive-date=22 October 2023}}</ref> ===সাল সলনি=== মিছ ইউনিভাৰ্ছ মঙ্গোলিয়া ২০২৩-ৰ দ্বিতীয় ৰানাৰ-আপ নমুনজুল বাটমাগনাইক মূল বিজয়ী নমিঞ্জুল জাণ্ডাংগিনক অজ্ঞাত কাৰণত প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অক্ষম বুলি গণ্য কৰাৰ পিছত মঙ্গোলিয়াক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিবলৈ নিযুক্ত কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web |last=Herlina |first=Ratna |date=15 October 2023 |title=7 Potret Nominzul Zandangiin Miss Universe Mongolia 2023, Mengesankan! |trans-title=7 Portraits of Nominzul Zandangiin Miss Universe Mongolia 2023, Impressive! |url=https://www.idntimes.com/men/ladies/ratna-herlina/potret-nominzul-zandangiin-miss-universe-mongolia-2023-c1c2 |access-date=9 November 2023 |website=IDN Times |language=id |archive-date=9 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231109010035/https://www.idntimes.com/men/ladies/ratna-herlina/potret-nominzul-zandangiin-miss-universe-mongolia-2023-c1c2 |url-status=live}}</ref><ref name=":5">{{Cite web |last=Perez |first=Robert |date=6 November 2023 |title=Namuunzul Batmagnai será Mongolia en Miss Universe 2023 |trans-title=Namuunzul Batmagnai will be Mongolia in Miss Universe 2023 |url=https://extra.com.co/namuunzul-batmagnai-sera-mongolia-en-miss-universe-2023/ |access-date=9 November 2023 |website=El Diario de Todos |language=es |archive-date=9 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231109010036/https://extra.com.co/namuunzul-batmagnai-sera-mongolia-en-miss-universe-2023/ |url-status=live}}</ref> মিছ ইউনিভাৰ্ছ ভিয়েটনাম ২০২২ৰ প্ৰথম ৰানাৰ্ছ আপ লে থ' নী [vi]ক প্ৰথমে এই বছৰৰ সংস্কৰণত অংশগ্ৰহণ কৰাবলৈ সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছিল।<ref>{{Cite web |last=Nguyễn |first=Anh |date=26 June 2023 |title=Á hậu Thảo Nhi Lê kết thúc nhiệm kỳ Miss Universe Vietnam |trans-title=Runner-up Thao Nhi Le ends the term of Miss Universe Vietnam |url=https://bazaarvietnam.vn/a-hau-thao-nhi-le-ket-thuc-nhiem-ky-miss-universe-vietnam/ |access-date=16 November 2023 |website=Harper's Bazaar Việt Nam |language=vi-VN |archive-date=19 July 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230719010527/https://bazaarvietnam.vn/a-hau-thao-nhi-le-ket-thuc-nhiem-ky-miss-universe-vietnam/ |url-status=live}}</ref> কিন্তু ২০২৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত চাইগন ইউনিভাৰ্ছ জইণ্ট ষ্টক কোম্পানীয়ে মিছ ইউনিভাৰ্ছ ফ্ৰেঞ্চাইজি হেৰুৱাইছিল আৰু অনুজ্ঞাপত্ৰ মিছ ইউনিভাৰ্ছ ভিয়েটনাম ট্ৰেডিং জইণ্ট ষ্টক কোম্পানীলৈ হস্তান্তৰ কৰা হৈছিল। <ref>{{Cite web |last=Cao |first=Tan |date=29 March 2023 |title=Vietnamese beauty contestant not allowed to compete in 2023 Miss Universe |url=https://e.vnexpress.net/news/trend/vietnamese-beauty-contestant-not-allowed-to-compete-in-2023-miss-universe-4587371.html |access-date=16 November 2023 |website=VnExpress International |language=en |archive-date=18 July 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230718010054/https://e.vnexpress.net/news/trend/vietnamese-beauty-contestant-not-allowed-to-compete-in-2023-miss-universe-4587371.html |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Phuong |first=Hoi |date=29 March 2023 |title=Á hậu Lê Thảo Nhi mất suất thi Miss Universe 2023 |trans-title=Runner-up Le Thao Nhi lost her place to compete in Miss Universe 2023 |url=https://tuoitre.vn/news-20230329171603715.htm |access-date=16 November 2023 |website=[[Tuổi Trẻ]] |language=vi |archive-date=3 July 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230703034530/https://tuoitre.vn/news-20230329171603715.htm |url-status=live}}</ref> দুয়োটা কোম্পানীৰ মাজত মীমাংসা প্ৰক্ৰিয়া বিফল হোৱাৰ পিছত, পিছৰটোৱে মিছ ইউনিভাৰ্ছত ভিয়েটনামৰ নতুন প্ৰতিনিধি বাছনি কৰিবলৈ মিছ ইউনিভাৰ্ছ ভিয়েটনাম নামৰ এখন নতুন প্ৰতিযোগিতা আয়োজন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়। প্ৰতিযোগিতাখনৰ বিজয়ী আছিল[[:en:Quỳnh Hoa Bùi|কুইন হোয়া বুই]]<ref>{{Cite web |date=30 September 2023 |title=Hanoi beauty crowned Miss Universe Vietnam 2023 |url=https://tuoitrenews.vn/news/ttnewsstyle/20230930/hanoi-beauty-crowned-miss-universe-vietnam-2023/75887.html |access-date=16 November 2023 |website=Tuoi Tre News |language=en-US |archive-date=8 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231108024433/https://tuoitrenews.vn/news/ttnewsstyle/20230930/hanoi-beauty-crowned-miss-universe-vietnam-2023/75887.html |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nguyen |first=Duyen |date=30 September 2023 |title=Bùi Quỳnh Hoa đăng quang Miss Universe Vietnam 2023, fan sắc đẹp tiếc nuối cho Hương Ly |url=https://bazaarvietnam.vn/bui-quynh-hoa-dang-quang-miss-universe-vietnam-2023/ |access-date=21 November 2023 |website=Harper's Bazaar Việt Nam |language=vi-VN |archive-date=21 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231121015050/https://bazaarvietnam.vn/bui-quynh-hoa-dang-quang-miss-universe-vietnam-2023/ |url-status=live}}</ref> ===মিছ ইউনিভাৰ্ছ ইণ্ডোনেছিয়া বিতৰ্ক=== মিছ ইউনিভাৰ্ছ ইণ্ডোনেছিয়া ২০২৩ প্ৰতিযোগিতাৰ সাতগৰাকী প্ৰতিযোগীয়ে প্ৰতিযোগিতাখনৰ আয়োজকৰ পৰা যৌন নিৰ্যাতনৰ কাণ্ডৰ সন্দৰ্ভত আৰক্ষীৰ প্ৰতিবেদন দাখিল কৰে। অভিযোগবোৰত "শৰীৰ পৰীক্ষা"ৰ উদ্ধৃতি দিয়া হৈছিল, য'ত প্ৰতিযোগীসকলক তেওঁলোকৰ কাপোৰ আৰু অন্তৰ্বাস বোৰ আধা ডজন পুৰুষ-মহিলাৰ সন্মুখত সন্মুখত এটা সংকুচিত কোঠাৰ ভিতৰত আঁতৰাবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছিল, যদিও কোৱা হৈছিল যে এইটো তেওঁলোকৰ প্ৰতিযোগিতাৰ পোছাকৰ বাবে উপযুক্ত অধিৱেশন।<ref>{{Cite web |last=Jatmiko |first=Andi |date=15 August 2023 |title=Accounts of 'body checks' at Miss Universe Indonesia shock the nation as contestants speak out |url=https://apnews.com/article/indonesia-malaysia-miss-universe-sexual-harrasment-33fe86678d4675d15d70102cc78726e4 |access-date=25 October 2023 |website=[[AP News]] |language=en |archive-date=29 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231029014728/https://apnews.com/article/indonesia-malaysia-miss-universe-sexual-harrasment-33fe86678d4675d15d70102cc78726e4 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Bhojwani |first=Janhvi |date=4 September 2023 |title=Miss Universe Indonesia contestants speak out about sexual harassment claims |url=https://www.nbcnews.com/news/world/miss-universe-indonesia-sexual-harassment-rcna102923 |access-date=25 October 2023 |website=[[NBC News]] |language=en |archive-date=22 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022120655/https://www.nbcnews.com/news/world/miss-universe-indonesia-sexual-harassment-rcna102923 |url-status=live}}</ref> এগৰাকী প্ৰতিযোগীয়ে অভিযোগ কৰিছিল যে তেওঁক একাধিক ভংগীমা কৰিবলৈ বাধ্য কৰা হৈছিল আৰু থিয় হৈ থকাৰ সময়ত ভৰি দুখন মেলিবলৈ দিয়া হৈছিল,<ref name=":4">{{Cite web |date=8 August 2023 |title=Miss Universe Indonesia Mengaku Diarahkan Berpose Ngangkang Sampai Area Intim Diraba |trans-title=Miss Universe Indonesia admits that she was directed to pose in a straddle pose until her intimate area was touched |url=https://metro.suara.com/read/2023/08/08/113110/miss-universe-indonesia-mengaku-diarahkan-berpose-ngangkang-sampai-area-intim-diraba |access-date=25 October 2023 |website=Metro |language=id |archive-date=9 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230809052910/https://metro.suara.com/read/2023/08/08/113110/miss-universe-indonesia-mengaku-diarahkan-berpose-ngangkang-sampai-area-intim-diraba |url-status=live |archivedate=9 August 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230809052910/https://metro.suara.com/read/2023/08/08/113110/miss-universe-indonesia-mengaku-diarahkan-berpose-ngangkang-sampai-area-intim-diraba |deadurl=yes }}</ref> আৰু প্ৰতিযোগীসকলৰ পাঁচগৰাকীয়ে অভিযোগ কৰিছিল যে তেওঁলোকক উলংগ হৈ থকাৰ সময়ত তেওঁলোকৰ সন্মতি অবিহনে ফটো তোলা হৈছিল।<ref name=":4" /> ইণ্ডোনেছিয়া চৰকাৰ আৰু মিছ ইউনিভাৰ্ছ অৰ্গেনাইজেশ্যনে তদন্ত আৰম্ভ কৰে, যাৰ ফলত মিছ ইউনিভাৰ্ছ ইণ্ডোনেছিয়া প্ৰতিযোগিতা চলোৱা সৌন্দৰ্য্য কোম্পানী পিটি কেপেলা স্বস্তিকা কাৰিয়া আৰু সংস্থাটোৰ ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিচালক পপি কেপেলাৰ সৈতে সম্পৰ্ক বিচ্ছিন্ন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হয়।<ref>{{Cite web |date=13 August 2023 |title=Miss Universe cuts ties with Indonesia chapter after alleged strip searches |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/8/13/miss-universe-cuts-ties-with-indonesia-chapter-after-alleged-strip-searches |access-date=25 October 2023 |website=[[Al Jazeera Media Network|Al Jazeera]] |language=en |archive-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119015658/https://www.aljazeera.com/news/2023/8/13/miss-universe-cuts-ties-with-indonesia-chapter-after-alleged-strip-searches |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news |date=13 August 2023 |title=Miss Universe cuts ties with Indonesia organiser accused of sexual harassment |language=en |work=[[Reuters]] |url=https://www.reuters.com/business/miss-universe-cuts-ties-with-indonesia-organiser-accused-sexual-harassment-2023-08-13/ |access-date=25 October 2023 |archive-date=29 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231029014729/https://www.reuters.com/business/miss-universe-cuts-ties-with-indonesia-organiser-accused-sexual-harassment-2023-08-13/ |url-status=live}}</ref> ==ফলাফল== === প্লেচমেণ্ট === {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" !স্থান !প্ৰতিযোগী |- |মিছ ইউনিভাৰ্ছ ২০২৩ | * {{NIC}} – শ্বেইনিছ পালাচিঅ'ছ<ref name="top3">{{Cite web |last=Abad |first=Ysa |date=19 November 2023 |title=Nicaragua's Sheynnis Palacios is Miss Universe 2023 |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/nicaragua-sheynnis-palacios-winner-miss-universe-2023/ |access-date=19 November 2023 |website=[[Rappler]] |language=en-US |archive-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119044805/https://www.rappler.com/entertainment/pageants/nicaragua-sheynnis-palacios-winner-miss-universe-2023/ |url-status=live}}</ref> |- |১ম ৰানাৰ্ছ আপ | * {{THA}} – এণ্টনিয়া পৰ্চিল্ড<ref name="top3" /> |- |২য় ৰানাৰ্ছ আপ | * {{AUS}} – মোৰায় উইলছন<ref name="top3" /> |- |শীৰ্ষ ৫ | * {{COL}} – কেমিলা এভেলা<ref name="top5">{{Cite web |last=Uson |first=Melanie |date=19 November 2023 |title=TRANSCRIPT: Miss Universe 2023 Top 5 Q&A portion |url=https://philstarlife.com/news-and-views/490265-transcript-miss-universe-2023-top-5-q-a-portion |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119084732/https://philstarlife.com/news-and-views/490265-transcript-miss-universe-2023-top-5-q-a-portion |archive-date=19 November 2023 |access-date=19 November 2023 |website=Philstar Life}}</ref> * {{PRI}} – কাৰ্লা গুইলফু<ref name="top5" /> |- |শীৰ্ষ ১০ | * {{SLV}} – ইছাবেলা গাৰ্চিয়া-মানজো<ref name="top10">{{Cite web |last=Requintina |first=Robert |date=19 November 2023 |title=LIST: Miss Universe 2023 Top 10 candidates |url=https://mb.com.ph/2023/11/19/list-miss-universe-2023-top-10-candidates |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119084732/https://mb.com.ph/2023/11/19/list-miss-universe-2023-top-10-candidates |archive-date=19 November 2023 |access-date=19 November 2023 |website=Manila Bulletin}}</ref> * {{PER}} – কেমিলা এস্ক্ৰিভেন্স<ref name="top10" /> * {{PHL}} – মিচেল ডি<ref name="top10" /> * {{ESP}} – এথেনিয়া পেৰেজ<ref name="top10" /> * {{VEN}} – ডায়েনা ছিলভা<ref name="top10" /> |- |শীৰ্ষ ২০ | * {{CMR}} – ইছি প্ৰিন্সেছ<ref name="top20">{{Cite web |last=Correspondents |first=B. N. N. |date=19 November 2023 |title=Miss Universe 2023 Announces Top 20 Finalists |url=https://bnn.network/arts/miss-universe-2023-announces-top-20-finalists-a-new-era-of-inclusive-beauty/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119084732/https://bnn.network/arts/miss-universe-2023-announces-top-20-finalists-a-new-era-of-inclusive-beauty/ |archive-date=19 November 2023 |access-date=19 November 2023 |website=BNN Breaking |archivedate=19 November 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231119084732/https://bnn.network/arts/miss-universe-2023-announces-top-20-finalists-a-new-era-of-inclusive-beauty/ |deadurl=yes }}</ref> * {{CHI}} – চেলেষ্টে ভিয়েল<ref name="top20" /> * {{IND}} – [[শ্বেতা শাৰ্দা]]<ref name="top20" /> * {{JAM}} – জৰ্ডান লেভি<ref name="top20" /> * {{NAM}} – জমিলা উইৰাছ<ref name="top20" /> * {{NEP}} – [[জেন দিপিকা গেৰেট]]<ref name="top20" /> * {{PAK}} – [[এৰিকা ৰবিন]]<ref name="top20" /> * {{POR}} – মেৰিনা মেচেটে<ref name="top20" /> * {{SAF}} – ব্ৰয়নি গভেণ্ডাৰ<ref name="top20" /> * {{USA}} – নোৱেলিয়া ভইগট<ref name="top20" /> |} [[File:Final Results of Miss Universe 2023.png|thumb|271x271px|মিছ ইউনিভাৰ্ছ ২০২৩ৰ অফিচিয়েল ফলাফল]] <small>§ – দৰ্শকৰ দ্বাৰা শীৰ্ষ ২০ ৰ ভিতৰত ভোট দিয়া হৈছে</small> === বিশেষ বঁটা === {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" !Award !Contestant |- |শ্ৰেষ্ঠ ৰাষ্ট্ৰীয় সাজ-পোছাক | rowspan="3" | * {{Flag|Philippines}} – মিচেল ডি<ref name="phawards">{{Cite web |date=20 November 2023 |url=https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/888911/michelle-dee-proud-of-winning-3-special-awards-at-miss-universe-2023/story/ |title=Michelle Dee proud of winning 3 special awards at Miss Universe 2023 |access-date=20 November 2023 |website=[[GMA Integrated News]] |archive-date=22 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231122223346/https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/888911/michelle-dee-proud-of-winning-3-special-awards-at-miss-universe-2023/story/ |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |title=Michelle Dee is the National Costume Winner at Miss Universe 2023 {{!}} GMA Entertainment |url=https://www.gmanetwork.com/entertainment/showbiznews/fashion/19086/michelle-dee-is-the-national-costume-winner-at-miss-universe-2023/photo |access-date=24 November 2023 |website=www.gmanetwork.com |archive-date=24 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231124133521/https://www.gmanetwork.com/entertainment/showbiznews/fashion/19086/michelle-dee-is-the-national-costume-winner-at-miss-universe-2023/photo |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news |date=24 November 2023 |title=Michelle Dee, wagi ng Best National Costume sa Miss Universe |website=ABS-CBN News |url=https://news.abs-cbn.com/life/11/24/23/michelle-dee-wagi-ng-best-national-costume-sa-miss-universe |access-date=24 November 2023 |archive-date=25 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231125081604/https://news.abs-cbn.com/life/11/24/23/michelle-dee-wagi-ng-best-national-costume-sa-miss-universe |url-status=live}}</ref> |- |ফেন ভোট বিজয়ী |- |স্পিৰিট অৱ কাৰ্নিভাল বঁটা |- |মিছ কনজেনিয়েলিটি | *{{Flag|Spain}} – এথেনিয়া পেৰেজ<ref>{{Cite web |last=Rees |first=Alex |date=19 November 2023 |title=Miss Nicaragua wins 2023 Miss Universe pageant |url=https://www.cnn.com/style/miss-universe-2023-nicaragua-sheynnis-palacios/index.html |access-date=19 November 2023 |website=CNN |language=en |archive-date=19 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231119084733/https://www.cnn.com/style/miss-universe-2023-nicaragua-sheynnis-palacios/index.html |url-status=live}}</ref> |- |} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} bxr2cxv09488orv2g11oit71bdpzzfg 0 103540 515149 465860 2025-06-05T11:23:04Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515149 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = সুখ বৰুৱা | image = Sukha Baruah.webp | caption = | other_names = ৰত্নগৰ্ভা, মৰাণ কুঁৱৰী | birth_date = {{Birth date|df=yes|1946|12|31}}<ref name= "AP">{{cite web |url= https://www.asomiyapratidin.in/amp/story/assam/dr-hukho-baruah-death-news|title= মৰাণৰ বিশিষ্ট শিক্ষাবিদ, সাহিত্যিক ড° সুখ বৰুৱাৰ বিয়োগ|last=Pratidin |first=Asomiya |date=03-09-2024 |website= www.asomiyapratidin.in |publisher= অসমীয়া প্ৰতিদিন |access-date=30-03-2024 |quote=}}</ref> | birth_place =বৰকুৰী চেতিয়া গাওঁ, বেতবাৰী, [[শিৱসাগৰ জিলা]] | death_date = {{Death date and age|df=yes|2023|9|3|1946|12|31}} | death_place = ঊষাপুৰ, [[মৰাণহাট]], [[চৰাইদেউ জিলা]]<ref name= "ETV">{{cite web |url= https://www.etvbharat.com/assamese/assam/state/dibrugarh/former-secretary-of-asom-lekhika-samarooh-dr-sukh-baruah-is-no-more/assam20230904070039083083749 |title= Dr Sukh Baruah Passes Away: স্তব্ধ হৈ ৰ’ল তেওঁৰ কলম; চিৰদিনৰ বাবে বিদায় মাগিলে ড° সুখ বৰুৱাই|last=Bhart|first=ETV |date=04-09-2024 |website= www.etvbharat.com |publisher= ইটিভি ভাৰত|access-date=30-03-2024 |quote=}}</ref> | death_cause = | nationality = [[ভাৰত|ভাৰতীয়]] | known_for = মৰাণ মহিলা মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰতিষ্ঠাতা | education = [[শিৱসাগৰ মহাবিদ্যালয়]]<br>[[ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়]] (এমএ, পিএইচডি) | party = | religion = | spouse = বিনন্দ বৰুৱা | awards = চন্দ্ৰপ্ৰভা শইকীয়ানী বঁটা, ২০১৫<br>বীৰাংগনা মূলাগাভৰু বঁটা, ২০১৭<ref name= "AP"/> | children = ৩ | signature = | website = {{URL|www.sukhabaruah.com}} }} '''ড° সুখ বৰুৱা''' ({{lang-en|Sukha Baruah}}, ৩১ ডিচেম্বৰ ১৯৪৬ - ৩ ছেপ্টেম্বৰ ২০২৩) এগৰাকী ভাৰতীয় নাৰীবাদী, শিক্ষাবিদ, সাহিত্যিক তথা নাৰী শিক্ষাৰ বাটকটীয়া আছিল।<ref name= "AP"/> [[সদৌ অসম লেখিকা সমাৰোহ সমিতি]]ৰ প্ৰাক্তন সভানেত্ৰী ড° সুখ বৰুৱা বৃহত্তৰ [[মৰাণ]] অঞ্চলৰ স্ত্ৰী শিক্ষাৰ বাটকটীয়া ১৯৯২ চনত স্থাপিত মৰাণ মহিলা মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক অধ্যক্ষ আছিল।<ref name= "ETV"/> ২০১৩ বৰ্ষলৈকে শিক্ষানুষ্ঠানখনৰ দায়িত্বত থকা সুখ বৰুৱা মৰাণ অঞ্চলৰ কেইবাটাও ৰাজহুৱা অনুষ্ঠান আৰু শিক্ষানুষ্ঠানৰ প্ৰতিষ্ঠাৰ লগত জড়িত আছিল। লগতে তেওঁ অসম সাহিত্য সভা, সদৌ অসম মহিলা কবি মঞ্চ, পূৰ্বাঞ্চল টাই সাহিত্য সভা, মৰাণ আঞ্চলিক মহিলা মঞ্চ আদিৰ সৈতেও জড়িত আছিল। কেইবাখনো কবিতা, গল্প, প্ৰবন্ধ সংকলন, জীৱনীমূলক গ্ৰন্থ ৰচনা কৰা ড° বৰুৱাই ২০১৩ চনত অসম চৰকাৰৰ সাহিত্য বঁটা আৰু ২০১৪ চনত সাহিত্যিক পেন্সন লাভ কৰিছিল। ২০১৫ চনত তেওঁ অসম চৰকাৰৰ চন্দ্ৰপ্ৰভা শইকীয়ানী বঁটা লাভ কৰে।<ref name= "ETV"/> ২০১৭ চনত তেওঁ টাই আহোম যুৱ পৰিষদৰ বীৰাংগনা মূলাগাভৰু বঁটা লাভ কৰিছিল। ২০২৩ চনৰ ৩ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে তেওঁৰ দেহাৱসান হয়।<ref name= "AP"/>।<ref name= "ETV"/> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা== [[শিৱসাগৰ জিলা]]ৰ বেতবাৰীৰ বৰকুৰী চেতিয়া গাঁৱৰ এক নিম্ন মধ্যবিত্ত পৰিয়ালত ১৯৪৬ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰত সুখ বৰুৱাৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ পিতৃৰ নাম আছিল স্বৰ্গীয় ফুলবৰ চেতিয়া আৰু মাতৃৰ নাম আছিল গুণলতা চেতিয়া। স্থানীয় বেতবাৰী প্ৰাথমিক বিদ্যালয়তে শিক্ষা জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। তাৰপিছত তেওঁ বেতবাৰী উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়ৰ পৰা মাধ্যমিক শিক্ষা গ্ৰহণ কৰি [[শিৱসাগৰ মহাবিদ্যালয়]]ত নামভৰ্তি কৰে। তাৰপিছত তেওঁ [[ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ পৰা স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰি উক্ত বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰাই পৰৱৰ্তী সময়ত 'আহোম সকলৰ উৎসৱ-অনুষ্ঠান'ৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰি পি. এইচ. ডি. ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name= "RP">{{cite web |url= https://img1.wsimg.com/blobby/go/87b214d6-0d25-4d1e-863e-3bb22984df38/Ratnaprobha%20Dr%20Sukha%20Baruah_13%20Sept%202023.pdf|title= ৰত্নপ্ৰভা ড° সুখ বৰুৱা‍ঃ ব্যক্তিত্ব, সৃষ্টি আৰু সান্নিধ্য|last= |first= |date= |website= |publisher= |access-date=30-03-2024 |quote=}}</ref> ==কৰ্মজীৱন== শিক্ষা সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পাছত তেওঁ অনুভৱ কৰিছিল যে ছোৱালীবোৰ শিক্ষিত আৰু সৱল হ’লেহে সমাজখন আগুৱাই যাব পাৰে। তেওঁ এককভাৱে মহিলা শিক্ষা আৰু সৱলীকৰণৰ বাবে একান্তভাৱে বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয়, বৃত্তিমূলক কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰিছিল। ২২ বছৰ বয়সতে তেওঁ ১৯৬৮ চনত ‘বেতবাৰী আদৰ্শ উচ্চ মাধ্যমিক বালিকা বিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠা কৰি ১৯৭০ চনলৈকে প্ৰতিষ্ঠাপক প্ৰধান শিক্ষয়িত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। বিবাহৰ পিছত তেওঁ মৰাণলৈ গুচি আহে আৰু ১৯৭৩ চনত মৰাণ বালিকা বিদ্যালয়ৰ সহকাৰী শিক্ষয়িত্ৰী হিচাপে যোগদান কৰে আৰু ১৯৯২ চনলৈ তেওঁ এই বিদ্যালয়ৰ লগত জড়িত হৈ আছিল।<ref name= "RP"/> শিক্ষাৰ প্ৰতি থকা স্পৃহাৰ বাবে তিনিটা সন্তানৰ মাতৃ হোৱাৰ পিছতো তেওঁ পঢ়া-শুনা অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা এম এ আৰু পি এইচ ডি সফলতাৰে সম্পূৰ্ণ কৰিছিল।<ref name= "AP"/> স্ত্ৰী শিক্ষাৰ বাবে সমাজলৈ অৰিহণা যোগাব লাগিব বুলি অনুভৱ কৰি তেওঁ স্থায়ী চাকৰি এৰিবলৈ কঠিন কিন্তু সাহসী সিদ্ধান্ত লৈ এককভাৱে ১৯৯২ চনত মৰাণত মহিলা শিক্ষাৰ প্ৰতিষ্ঠান ‘মৰাণ মহিলা মহাবিদ্যালয়' প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ২১ বছৰে তেওঁ এই মহাবিদ্যালয়ৰ উত্তৰোত্তৰৰ বাবে অৰিহণা যোগাইছিল।<ref name= "AP"/> ২০০১ চনত সমাজৰ অভাৱগ্ৰস্ত আৰু আৰ্তজনৰ বাবে এখন বিদ্যালয় “সংঘমিত্ৰা জাতীয় বিদ্যালয়” প্ৰতিষ্ঠা কৰে আৰু ইয়াৰ তেওঁ প্ৰতিষ্ঠাপক সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে।<ref name= "RP"/> মহিলাসকলৰ সাক্ষৰতা দক্ষতাক নিখুঁত কৰি সবলীকৰণৰ বাবে তেওঁ সদৌ অসম লেখিকা সমাৰোহ সমিতিৰ মৰাণ শাখা প্ৰতিষ্ঠা কৰি ইয়াৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সভানেত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। [[চৰাইদেউ জিলা|চৰাইদেউ]], [[শিৱসাগৰ জিলা|শিৱসাগৰ]] আৰু [[ডিব্ৰুগড় জিলা]]ত সদৌ আসোম লেখিকা সমাৰোহ সমিতিৰ প্ৰায় ১৬টা শাখা স্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত তেখেতৰ ভূমিকা যথেষ্ট। তেওঁ সদৌ অসম লেখিকা সমাৰোহ সমিতিৰ কেন্দ্ৰীয় সমিতিলৈ নিৰ্বাচিত হয় আৰু ২০০৮ চনৰ পৰা ২০১৪ চনলৈকে কাৰ্য্যকৰী সভাপতি হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে।<ref name= "RP"/> ৰাজ্যৰ মহিলা কবিসকলৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ বাবে ২০১৬ চনত “সদৌ অসম মহিলা কবি মঞ্চ” নামৰ এক বিশেষ মঞ্চ স্থাপন কৰা হয় আৰু ২০২২ চনলৈকে তেওঁ প্ৰতিষ্ঠাপক সভানেত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে।<ref name= "AP"/> [[File:Late Dr Sukha Baruah in the village of Padmashree Chandraprova Saikiani in 2017.jpg|thumb|২০১৭ চনত [[চন্দ্ৰপ্ৰভা শইকীয়ানী]]ৰ গাঁৱত ড° সুখ বৰুৱা]] ==মহিলা সবলীকৰণ== তেওঁ মহিলা সবলীকৰণ আৰু স্বাৱনিৰ্ভৰশীল কৰি তোলাৰ বাবে ১৯৯২ চনত "সংঘমিত্ৰা" (মৰাণ আঞ্চলিক মহিলা মঞ্চ) প্ৰতিষ্ঠা কৰি প্ৰতিষ্ঠাপক সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। তেওঁ “সংঘমিত্ৰা হস্ততাঁত বয়নশিল্প প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰৰ”ৰ তত্ত্বাৱধানত বয়ন, চিলাই, কাটিং, ডিজাইনিং, টেইলাৰিং আৰু উৎপাদনৰ বাবে মহিলা বৃত্তিমূলক প্ৰশিক্ষণ আৰু উৎপাদন কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰি ১৯৯২ চনৰ পৰা প্ৰতিষ্ঠাপক সচিব হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।<ref name= "RP"/> ==সাহিত্যিক জীৱন== সুখ বৰুৱায়ে শৈশৱৰ পৰায়ে সৃষ্টিশীল কৰ্মত নিয়োজিত হৈ কবিতা, গল্প আৰু জীৱনীমূলক প্ৰবন্ধৰে সপ্তম শ্ৰেণীত থাকোঁতেই সাহিত্য সৃষ্টিত প্ৰৱেশ কৰিছিল। তেওঁৰ বিভিন্ন তত্ত্বগধুৰ প্ৰবন্ধ, গল্প আৰু কবিতা আদি অসমৰ বিভিন্ন বাতৰি কাকত, আলোচনী আদিত লিখি আহিছে। তেওঁৰ প্ৰকাশিত আৰু সম্পাদিত গ্ৰন্থ সমূহ হৈছে- ===প্ৰকাশিত গ্ৰন্থ=== *আহোমসকলৰ উৎসৱ-অনুষ্ঠান, গৱেষণা গ্ৰন্থৰ প্ৰকাশিত ৰূপ। প্ৰথম প্ৰকাশ মাৰ্চ ২০০৭, দ্বিতীয় প্ৰকাশ মাৰ্চ ২০১০, তৃতীয় প্ৰকাশ জুন ২০১২, চতুৰ্থ প্ৰকাশ জুলাই ২০১৩ আৰু পঞ্চম প্ৰকাশ (বনলতা প্ৰকাশন) ২০১৮। *বুৰঞ্জীয়ে পৰশা মধ্যযুগৰ সোণালী সুবাস, প্ৰবন্ধ সংকলন * টাই আহোমসকলৰ ঋতুকালীন উৎসৱ অনুষ্ঠান, প্ৰবন্ধ সংকলন। *টাই আহোমসকলৰ স্বকীয় ধৰ্মীয় পৰম্পৰা, প্ৰবন্ধ সংকলন। *প্ৰবন্ধ সমীক্ষণ, প্ৰবন্ধ সংকলন। *চিন্তা তৰংগ, প্ৰবন্ধ সংকলন। *নাৰী ৰত্ন, জীৱনী সংকলন। (প্ৰথম খণ্ড) *শতাব্দীৰ লেখিকা, প্ৰবন্ধ সংকলন *নাৰী ৰত্ন, জীৱনী সংকলন। (দ্বিতীয় খণ্ড) *ইতিহাস অনুধ্যান, প্ৰবন্ধ সংকলন। *প্ৰবন্ধ বিচিত্ৰা, প্ৰবন্ধ সংকলন। *নাৰী ৰত্ন, জীৱনী সংকলন। (তৃতীয় খণ্ড) *প্ৰসংগ: নাৰী, প্ৰবন্ধ সংকলন। *জীৱনৰ লগত জড়িত উৎসৱ-অনুষ্ঠান, প্ৰবন্ধ সংকলন। *শব্দৰ স'তে আলাপ, কবিতা সংকলন। *দূবৰিত নিয়ৰৰ মুকুতা সৰে, কবিতা সংকলন *শব্দ শিল্প, কবিতা সংকলন। *অপৰাজেয়, গল্প সংকলন। *অগ্নিস্নাতা চন্দ্ৰপ্ৰভা, প্ৰকাশৰ পথত। *প্ৰবন্ধ সৌৰভ, প্ৰকাশৰ পথত।<ref name= "RP"/> ==বঁটা আৰু সন্মান== তেওঁ মৰাণ মহাবিদ্যালয়, ডিমৌ মহাবিদ্যালয় আৰু মৰাণ মহিলা মহাবিদ্যালয়ৰ পৰিচালন সমিতিৰ সভানেত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। ইয়াৰ লগতে তেওঁ খোৱাং মহাবিদ্যালয়, পিথুবৰ বালিকা মহাবিদ্যালয়ৰ, নিতাই পুখুৰী মহাবিদ্যালয়ৰ আৰু মৰাণ মহাবিদ্যালয়ৰ পৰিচালনা সমিতিৰ সদস্য হিচাপেও কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁ বিভিন্ন বিভিন্ন অনুষ্ঠান আৰু প্ৰতিষ্ঠানৰ লগত ওতপ্ৰোত ভাৱে জড়িত আছিল। তেওঁক বিভিন্ন সংগঠনে 'ৰত্নগৰ্ভা', 'মৰাণ কুঁৱৰী', 'কৰ্মযোগী', 'প্ৰেৰণাময়ী', 'মহিয়সী', 'হাৰুনি ফামে (বোকাৰ পদুম) আৰু 'জাচিংফা' উপাধিৰে বিভূষিত কৰিছে। তেওঁ লাভ কৰা বঁটাসমূহ হ'ল: *পুৰ্ণিমা বৰুৱা বঁটা, সিংহ পুৰুষ ৰাধা গোবিন্দ বৰুৱাৰ স্মাৰক সমিতি, ডিব্ৰুগড়, তৰফৰ পৰা (২০০০) *অসম চৰকাৰৰ সাহিত্য বঁটা, (২০১৩) *[[অসম চৰকাৰ]]ৰ সাহিত্যিক পেঞ্চন, (২০১৪) *চন্দ্ৰপ্ৰভা শইকীয়ানী বঁটা, (২০১৫)<ref>{{cite web |url= https://culturalaffairs.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%AC%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%86%E0%A7%B0%E0%A7%81-%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9 |title= বৃত্তি আৰু পুৰস্কাৰ সমূহ |last= |first= |date= |website= culturalaffairs.assam.gov.in |publisher= সাংস্কৃতিক পৰিক্ৰমা দপ্তৰ, অসম চৰকাৰ |access-date= 30-03-2024 |quote= |archivedate= 2023-12-25 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20231225141952/https://culturalaffairs.assam.gov.in/as/information-services/%E0%A6%AC%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%86%E0%A7%B0%E0%A7%81-%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9 |deadurl= yes }}</ref> *বীৰাংগনা মূলাগাভৰু বঁটা, টাই আহোম যুৱ পৰিষদ অসম (২০১৭) *সমাজসেৱা আৰু সাহিত্যসেৱা বঁটা, সদৌ অসম লেখিকা সমাৰোহ সমিতি (২০১৮) *জীৱন সমৃদ্ধ বঁটা, মহাশয় ন্যাস (২০১৯)। *উইমেন এডুকেশ্যন এক্সেলেণ্ট এৱাৰ্ড, সৰ্বভাৰতীয় কবিয়ত্ৰী সন্মিলন, (All India Poetess Conference)<ref name= "RP"/> ==ব্যক্তিগত জীৱন== ড° সুখ বৰুৱাৰ স্বামী শ্ৰীযুত বিনন্দ বৰুৱা এগৰাকী অৱসৰপ্ৰাপ্ত বিদ্যালয়সমূহৰ পৰিদৰ্শক। তিনিটা সন্তান ক্ৰমে ড° শ্যামল, উজ্জ্বল আৰু একমাত্ৰ কন্যা লিপি। বোৱাৰী ক্ৰমে মৌচুমী, প্ৰিয়ংকা আৰু জোঁৱাই হিমেনজ্যোতি ডেকা। সকলোৱেই উচ্চ শিক্ষিত আৰু প্ৰতিষ্ঠিত। বিয়াৰ পিছত তেওঁ মৰাণলৈ গুচি আহে আৰু পৰিয়ালৰ সৈতে প্ৰতাপ গগৈ পথ, উষাপুৰ, মৰাণহাটত বাস কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। ২০২৩ চনৰ ৩ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে ৭৬ বছৰ বয়সত নিজা বাসগৃহত তেওঁ শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।<ref name= "RP"/> ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:শিক্ষাবিদ]] [[শ্ৰেণী:নাৰীবাদী লেখক]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া সাহিত্যিক]] rs36omags89b0opoxlh1rxpbdeaweuj 4 110403 515150 514620 2025-06-05T11:50:44Z Joli Rumi 31850 /* জুন, ২০২৫ */ 515150 wikitext text/x-wiki {{অনলাইন ৱিকিসভা|২০২৪|}} =জানুৱাৰী, ২০২৫= * তাৰিখ: ২৯-১২-২০২৪, দেওবাৰ<br> * সময়ঃ নিশা ০৭:৩০-৯:০০ (ভাৰতীয় সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৭:০০-৮:৩০ (কানাডাৰ মাউণ্টেইন সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৯:০০-১০:৩০ (কানাডাৰ পূব সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৮:০০-১০:০০ (আমেৰিকাৰ কেন্দ্ৰীয় সময়)<br> * লিংকঃ https://meet.google.com/diz-qasi-mvd ===অংশগ্ৰহণকাৰী=== #[[User:অনামিকা(চুমু) বড়া|<span style='color: #8732a8;background-color: #1e1e1e ;'><b>&nbsp;অনামিকা&nbsp;</b></span>]] [[User Talk:অনামিকা(চুমু) বড়া|^{<span style='color: #8732a8;background-color: #1e1e1e;'><b>''কথা-বতৰা''</b></span>}]] 16:34, 29 December 2024 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Joli Rumi|Joli Rumi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Joli Rumi|বাৰ্তা]]) 13:28, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Nayan j Nath|Nayan j Nath]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Nayan j Nath|বাৰ্তা]]) 13:30, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Himashree Borah|Himashree Borah]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Himashree Borah|বাৰ্তা]]) 13:31, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:কুমুদ ঘোষ|কুমুদ ঘোষ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:কুমুদ ঘোষ|বাৰ্তা]]) 13:33, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Sushmita Lekharu|Sushmita Lekharu]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Sushmita Lekharu|বাৰ্তা]])| # <span style="text-shadow:gray 3px 3px 3px;">[[User:দিব্য দত্ত|<font color="#663300">'''দিব্য দত্ত'''</font>]]&nbsp;([[User Talk:দিব্য দত্ত|বাৰ্তা]])</span> 13:57, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:পৱন বৰ্মন|পৱন বৰ্মন]] ([[সদস্য বাৰ্তা:পৱন বৰ্মন|বাৰ্তা]]) 14:13, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) #-[[User:অজয় দাস|<span style='color: #ceff00;background-color: #1e1e1e;'><b>&nbsp;অজয়&nbsp;</b></span>]] [[User Talk:অজয় দাস|^{<span style='color: #ceff00;background-color: #1e1e1e;'><b>''কথা-বতৰা''</b></span>}]] 14:21, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Pranamikaadhikary|Pranamikaadhikary]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Pranamikaadhikary|বাৰ্তা]]) 14:59, 30 December 2024 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Rumi Borah~aswiki|Rumi Borah~aswiki]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Rumi Borah~aswiki|বাৰ্তা]]) 03:50, 31 December 2024 (ইউ.টি.চি.) # [[:m:User:Santhosh Notagar99|সন্তোষ নটাগৰ]] (অতিথি বক্তা,বিষয়:ৱিকিপিডিয়া এছিয়ান মাহ, ২০২৪, কানাড়া ৱিকিমিডিয়ান) # [[সদস্য:JyotiPN|JyotiPN]] ([[সদস্য বাৰ্তা:JyotiPN|বাৰ্তা]]) 14:18, 27 January 2025 (ইউ.টি.চি.)JyotiPN #[[সদস্য:Jyoti Chiring|Jyoti Chiring]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Jyoti Chiring|বাৰ্তা]]) 01:18, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Ishanjyotibora|Ishanjyotibora]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Ishanjyotibora|বাৰ্তা]]) 06:24, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Mintu Rajbangsi|Mintu Rajbangshi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Mintu Rajbangsi|বাৰ্তা]]) 14:48, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 17:43, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:JonaliB|জোনালী বৰুৱা]] ([[সদস্য বাৰ্তা:JonaliB|বাৰ্তা]]) 18:31, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) ===কাৰ্যসূচী=== ০৭:৩০- আৰম্ভণি আৰু ৱিকি আড্ডা<br> ০৭:৪০ -ৱিকি কুইজ: জলি ৰুমী বৰা<br> ০৭:৫০- ডিচেম্বৰ মাহৰ কামৰ খতিয়ান: নয়ন জ্যোতি নাথ<br> ০৮:০০- ৱিকি এছিয়ান মাহ- ২০২৪ ৰ খতিয়ান: সন্তোষ নটাগৰ (কানাড়া ৱিকি), প্ৰাণজ্যোতি নাথ<br> ০৮:১০- বাংলা উইকি সন্মিলন-২০২৪ ত অংশগ্ৰহণৰ অভিজ্ঞতা: প্ৰণামিকা অধিকাৰী, বাবুল বৈশ্য<br> ০৮:২০- ৱিকি মেণ্টৰশ্বিপ প্ৰকল্পৰ সামগ্ৰিক খতিয়ান: দিব্য দত্ত<br> ০৮:২৫- ৱিকি মেণ্টৰশ্বিপ প্ৰকল্পৰ বিষয়ে মেণ্টৰ আৰু মেণ্টিৰ দুআষাৰ<br> ০৮:৪০- ৱিকিউৎসত স্থানীয় আপল'ড নীতি: গীতাৰ্থ বৰদলৈ<br> ০৮:৫০- ৱিকিসন্মিলন, ২০২৫ ৰ পৰিকল্পনা: নয়ন জ্যোতি নাথ, ঈশান জ্যোতি বৰা<br> ০৮:৫৫- পৰৱৰ্তী পৰিকল্পনা<br> ০৯:০০- সভা ভংগ ===প্ৰস্তাৱ=== ইথাৰপেডৰ লিংক:<br> সভাৰ ৰেকৰ্ডিং: [https://m.youtube.com/watch?v=6TSP36w7c0w ইয়াত] =ফেব্ৰুৱাৰী, ২০২৫= * তাৰিখ: ০২-০২-২০২৫, দেওবাৰ<br> * সময়ঃ নিশা ০৭:৩০-৯:০০ (ভাৰতীয় সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৭:০০-৮:৩০ (কানাডাৰ মাউণ্টেইন সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৯:০০-১০:৩০ (কানাডাৰ পূব সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৮:০০-১০:০০ (আমেৰিকাৰ কেন্দ্ৰীয় সময়)<br> * লিংকঃ https://meet.google.com/sdo-miyw-ivy ===কাৰ্যসূচী=== ০৭:৩০- আৰম্ভণি আৰু ৱিকি আড্ডা<br> ০৭:৪০ -ৱিকি কুইজ: জলি ৰুমী বৰা<br> ০৭:৫০- জানুৱাৰী মাহৰ কামৰ খতিয়ান আৰু ৱিকিপত্ৰিকা উন্মোচন: নয়ন জ্যোতি নাথ<br> ০৮:০০- নিমন্ত্ৰিত অতিথিৰ বক্তব্য: ৰাজশেখৰ, তেলুগু ৱিকিপিডিয়া <br> ০৮:১০- প্ৰথম অসমীয়া ৱিকিসংযোগ সন্মিলন, ২০২৫ ৰ খতিয়ান: ঈশান জ্যোতি বৰা<br> ০৮:২০- ইণ্ডিক ৰাইটিং চিষ্টেম কেম্পেইন, ২০২৫: নব্যা কেলী (আয়োজক) আৰু সতদীপ গিল (ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেচন) <br> ০৮:৩০- সৰাপাতৰ সৌৰভ প্ৰকল্পৰ শেহতীয়া খতিয়ান: নয়ন জ্যোতি নাথ, প্ৰণামিকা অধিকাৰী <br> ০৮:৪০- She Leads Bootcamp, বাংগালোৰৰ পৰা বাৰ্তা: ৰুমী বৰা, জ্যোতি চিৰিং <br> ০৮:৫০- ৱিকি মুকলি পাঠ, ফেব্ৰুৱাৰী, ২০২৫<br> ০৮:৫৫- পৰৱৰ্তী পৰিকল্পনা<br> ০৯:০০- সভা ভংগ ===অংশগ্ৰহণকাৰী=== # [[সদস্য:Joli Rumi|Joli Rumi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Joli Rumi|বাৰ্তা]]) 15:48, 2 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Nilotpal Hazarika123|Nilotpal Hazarika123]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Nilotpal Hazarika123|বাৰ্তা]]) 16:06, 2 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # <span style="text-shadow:gray 3px 3px 3px;">[[User:দিব্য দত্ত|<font color="#663300">'''দিব্য দত্ত'''</font>]]&nbsp;([[User Talk:দিব্য দত্ত|বাৰ্তা]])</span> 16:31, 2 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[:m:User:Kalli navya|নব্যা শ্ৰী কেল্লি]] (অতিথি বক্তা, আয়োজক, ইণ্ডিক ৰাইটিং চিষ্টেম কেম্পেইন, ২০২৫) # [[:m:User:Satdeep Gill|সতদীপ গিল]] (অতিথি বক্তা, ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেচন) # [[সদস্য:JyotiPN|JyotiPN]] ([[সদস্য বাৰ্তা:JyotiPN|বাৰ্তা]]) 16:58, 2 February 2025 (ইউ.টি.চি.)JyotiPN # [[সদস্য:Rumi Borah~aswiki|Rumi Borah~aswiki]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Rumi Borah~aswiki|বাৰ্তা]]) 01:22, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Jyoti Chiring|Jyoti Chiring]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Jyoti Chiring|বাৰ্তা]]) 01:43, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Ishanjyotibora|Ishanjyotibora]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Ishanjyotibora|বাৰ্তা]]) 06:24, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:দিম্পল দাস|দিম্পল দাস]] ([[সদস্য বাৰ্তা:দিম্পল দাস|বাৰ্তা]]) 14:46, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Nayan j Nath|Nayan j Nath]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Nayan j Nath|বাৰ্তা]]) 14:48, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Pranamikaadhikary|Pranamikaadhikary]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Pranamikaadhikary|বাৰ্তা]]) 15:21, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # -[[User:অনামিকা(চুমু) বড়া|<span style='color: #8732a8;background-color: #FFE4B5 ;'><b>&nbsp;অনামিকা&nbsp;</b></span>]] [[User Talk:অনামিকা(চুমু) বড়া|^{<span style='color: #8732a8;background-color: #00FFFF;'><b>''কথা-বতৰা''</b></span>}]] 15:49, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 17:43, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:কুমুদ ঘোষ|কুমুদ ঘোষ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:কুমুদ ঘোষ|বাৰ্তা]]) 17:44, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে|গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে]] ([[সদস্য বাৰ্তা:গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে|বাৰ্তা]]) 12:45, 4 February 2025 (ইউ.টি.চি.) ===প্ৰস্তাৱ=== সভাৰ ৰেকৰ্ডিং: https://www.youtube.com/watch?v=HVOFcKthpMo&ab_channel=AssameseWikimedia =মাৰ্চ, ২০২৫= * তাৰিখ: '''০২-০৩-২০২৫, দেওবাৰ'''<br> * সময়ঃ নিশা ০৭:৩০-৯:০০ (ভাৰতীয় সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৭:০০-৮:৩০ (কানাডাৰ মাউণ্টেইন সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৯:০০-১০:৩০ (কানাডাৰ পূব সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৮:০০-১০:০০ (আমেৰিকাৰ কেন্দ্ৰীয় সময়)<br> * লিংকঃ https://meet.google.com/zxi-vmaj-zfj ===কাৰ্যসূচী=== ০৭:৩০- আৰম্ভণি আৰু ৱিকি আড্ডা<br> ০৭:৪০ -ৱিকি কুইজ: জলি ৰুমী বৰা<br> ০৭:৫০- ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ কামৰ খতিয়ান আৰু ৱিকিপত্ৰিকা উন্মোচন: নয়ন জ্যোতি নাথ<br> ০৮:০০- নিমন্ত্ৰিত অতিথিৰ বক্তব্য: ৰাজশেখৰ, তেলুগু ৱিকিপিডিয়া <br> ০৮:১০- ইণ্ডোনেছিয়াৰ বালিত ৱিকিউৎস কনফাৰেন্স ২০২৫ ত অংশগ্ৰহণৰ অভিজ্ঞতা: প্ৰাণজ্যোতি নাথ <br> ০৮:২০- সৰাপাতৰ সৌৰভ প্ৰকল্পৰ সামগ্ৰিক খতিয়ান: অনিমেষ বৰা <br> ০৮:৩০- উমৈহতীয়া লক্ষ্যৰ দিশত একেলগে- ৱিকিত দলীয় সৃষ্টিশীলতা আৰু উদ্ভাৱন: জোনালী বৰুৱা<br> ০৮:৪০- ৱিকি মুকলি পাঠ: দিব্য দত্ত<br> ০৮:৫০- পৰৱৰ্তী পৰিকল্পনা<br> ০৯:০০- সভা ভংগ ===অংশগ্ৰহণকাৰী=== #[[সদস্য:Joli Rumi|Joli Rumi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Joli Rumi|বাৰ্তা]]) 15:38, 2 March 2025 (ইউ.টি.চি.) [[শ্ৰেণী:অনলাইন ৱিকিসভা]] #[[সদস্য:পৱন বৰ্মন|পৱন বৰ্মন]] ([[সদস্য বাৰ্তা:পৱন বৰ্মন|বাৰ্তা]]) 15:44, 2 March 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Mintu Rajbangsi|Mintu Rajbangshi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Mintu Rajbangsi|বাৰ্তা]]) 15:51, 2 March 2025 (ইউ.টি.চি.) #<span style="text-shadow:gray 3px 3px 3px;">[[User:দিব্য দত্ত|<font color="#663300">'''দিব্য দত্ত'''</font>]]&nbsp;([[User Talk:দিব্য দত্ত|বাৰ্তা]])</span> 16:26, 2 March 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:দিম্পল দাস|দিম্পল দাস]] ([[সদস্য বাৰ্তা:দিম্পল দাস|বাৰ্তা]]) 14:53, 3 March 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Rumi Borah~aswiki|Rumi Borah~aswiki]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Rumi Borah~aswiki|বাৰ্তা]]) 13:16, 4 March 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Nayan j Nath|Nayan j Nath]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Nayan j Nath|বাৰ্তা]]) 13:19, 4 March 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Jakhini|বিভূতি গগৈ]] #[[সদস্য:Jyoti Chiring|Jyoti Chiring]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Jyoti Chiring|বাৰ্তা]]) 14:24, 4 March 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Pranamikaadhikary|Pranamikaadhikary]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Pranamikaadhikary|বাৰ্তা]]) 18:35, 4 March 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:JonaliB|Jonali Baruah]] ([[সদস্য বাৰ্তা:JonaliB|বাৰ্তা]]) 13:42, 5 March 2025 (ইউ.টি.চি.) ===প্ৰস্তাৱ=== সভাৰ ৰেকৰ্ডিং: https://www.youtube.com/watch?v=AWo1hVed49A&ab_channel=AssameseWikimedia =এপ্ৰিল, ২০২৫= * তাৰিখ: '''১৩-০৪-২০২৫, দেওবাৰ'''<br> * সময়ঃ নিশা ০৭:৩০-৯:০০ (ভাৰতীয় সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৭:০০-৮:৩০ (কানাডাৰ মাউণ্টেইন সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৯:০০-১০:৩০ (কানাডাৰ পূব সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৮:০০-১০:০০ (আমেৰিকাৰ কেন্দ্ৰীয় সময়)<br> * লিংকঃ https://meet.google.com/ihk-cfip-zkt ===কাৰ্যসূচী=== ০৭:৩০- আৰম্ভণি আৰু ৱিকি আড্ডা<br> ০৭:৪০ -ৱিকি কুইজ: জলি ৰুমী বৰা<br> ০৭:৫০- মাৰ্চ মাহৰ কামৰ খতিয়ান আৰু ৱিকিপত্ৰিকা উন্মোচন: নয়ন জ্যোতি নাথ<br> ০৮:০০- উমৈহতীয়া লক্ষ্যৰ দিশত একেলগে- ৱিকিত দলীয় সৃষ্টিশীলতা আৰু উদ্ভাৱন: জোনালী বৰুৱা<br> ০৮:২০- ইণ্ডিক ৱিকি কালচাৰ প্ৰকল্পৰ বাংগালুৰু সন্মিলনত অংশগ্ৰহণৰ অভিজ্ঞতা: নয়ন জ্যোতি নাথ আৰু বিকাশ দিহিঙীয়া <br> ০৮:৩০- ৱিকি মুকলি পাঠ: দিব্য দত্ত<br> ০৮:৪৫- পৰৱৰ্তী পৰিকল্পনা<br> ০৯:০০- সভা ভংগ ===অংশগ্ৰহণকাৰী=== #[[সদস্য:Joli Rumi|Joli Rumi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Joli Rumi|বাৰ্তা]]) 13:16, 16 April 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:কুমুদ ঘোষ|কুমুদ ঘোষ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:কুমুদ ঘোষ|বাৰ্তা]]) 13:46, 16 April 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:দিম্পল দাস|দিম্পল দাস]] ([[সদস্য বাৰ্তা:দিম্পল দাস|বাৰ্তা]]) 14:09, 16 April 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Jyoti Chiring|Jyoti Chiring]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Jyoti Chiring|বাৰ্তা]]) 15:11, 16 April 2025 (ইউ.টি.চি.) # <span style="text-shadow:gray 3px 3px 3px;">[[User:দিব্য দত্ত|<font color="#663300">'''দিব্য দত্ত'''</font>]]&nbsp;([[User Talk:দিব্য দত্ত|বাৰ্তা]])</span> 13:07, 20 April 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:JonaliB|JONALI BARUAH]] ([[সদস্য বাৰ্তা:JonaliB|বাৰ্তা]]) 13:42, 20 April 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Nayan j Nath|Nayan j Nath]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Nayan j Nath|বাৰ্তা]]) 14:39, 26 May 2025 (ইউ.টি.চি.) ===প্ৰস্তাৱ=== সভাৰ ৰেকৰ্ডিং: https://www.youtube.com/watch?v=pgpbsHjplcU&ab_channel=AssameseWikimedia =মে', ২০২৫= * তাৰিখ: '''০৪-০৫-২০২৫, দেওবাৰ'''<br> * সময়ঃ নিশা ০৭:৩০-৯:০০ (ভাৰতীয় সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৮:০০-৯:৩০ (কানাডাৰ মাউণ্টেইন সময়)<br> {{gap}}পুৱা ১০:০০-১১:৩০ (কানাডাৰ পূব সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৯:০০-১০:৩০ (আমেৰিকাৰ কেন্দ্ৰীয় সময়)<br> * লিংকঃ https://meet.google.com/ehq-idzw-tuz ===কাৰ্যসূচী=== ০৭:৩০- আৰম্ভণি আৰু ৱিকি আড্ডা<br> ০৭:৪০ -চন্দন চিৰিং ফুকনৰ সোঁৱৰণ আৰু শ্ৰদ্ধাঞ্জলি <br> ০৮:০০- ৱিকি কুইজ: জলি ৰুমী বৰা<br> ০৮:১০- এপ্ৰিল মাহৰ কামৰ খতিয়ান আৰু ৱিকিপত্ৰিকা উন্মোচন: নয়ন জ্যোতি নাথ <br> ০৮:২০- সোঁৱৰণ আৰু সংকল্প ২০২৫ ৰ প্ৰথম অধিবেশনৰ প্ৰতিফলন: প্ৰণামিকা অধিকাৰী <br> ০৮:৩০- ফলাফল ঘোষণা: :::১) ইণ্ডিক ৰাইটিং চিষ্টেম কেম্পেইন, ২০২৫: দিব্য দত্ত :::২) ৱিকিউদ্ধৃতি সংযোগ মেলা, ২০২৫: প্ৰণামিকা অধিকাৰী :::৩) নাৰীবাদ আৰু লোকগাথা এডিটাথন ২০২৫: নয়ন জ্যোতি নাথ<br> ০৮:৪০- ৱিকি মুকলি পাঠ: দিব্য দত্ত<br> ০৮:৫০- পৰৱৰ্তী পৰিকল্পনা<br> ০৯:০০- সভা ভংগ ===অংশগ্ৰহণকাৰী=== # <span style="text-shadow:gray 3px 3px 3px;">[[User:Kandarpajit Kallol|<font color="#872455">'''কন্দৰ্পজিৎ কল্লোল'''</font>]]&nbsp;([[User Talk:Kandarpajit Kallol|বাৰ্তা]])</span> সন্ধিয়া ৮ বাজি ২৩ মিনিট, ২৮ এপ্ৰিল ২০২৫ (ভাৰতীয় সময়) # [[সদস্য:Joli Rumi|Joli Rumi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Joli Rumi|বাৰ্তা]]) 16:45, 4 May 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Pranamikaadhikary|Pranamikaadhikary]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Pranamikaadhikary|বাৰ্তা]]) 16:53, 4 May 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:পৱন বৰ্মন|পৱন বৰ্মন]] ([[সদস্য বাৰ্তা:পৱন বৰ্মন|বাৰ্তা]]) 16:56, 4 May 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:নৰুনা বৰুৱা|নৰুনা বৰুৱা]] ([[সদস্য বাৰ্তা:নৰুনা বৰুৱা|বাৰ্তা]]) 17:04, 4 May 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:কুমুদ ঘোষ|কুমুদ ঘোষ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:কুমুদ ঘোষ|বাৰ্তা]]) 01:18, 5 May 2025 (ইউ.টি.চি.) #<span style="text-shadow:gray 3px 3px 3px;">[[User:দিব্য দত্ত|<font color="#663300">'''দিব্য দত্ত'''</font>]]&nbsp;([[User Talk:দিব্য দত্ত|বাৰ্তা]])</span> 08:15, 5 May 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Sushmita Lekharu|Sushmita Lekharu]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Sushmita Lekharu|বাৰ্তা]]) 12:35, 5 May 2025 (ইউ.টি.চি.) #[[সদস্য:Nilotpal Hazarika123|Nilotpal Hazarika123]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Nilotpal Hazarika123|বাৰ্তা]]) 07:07, 6 May 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Rumi Borah~aswiki|Rumi Borah~aswiki]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Rumi Borah~aswiki|বাৰ্তা]]) 14:04, 6 May 2025 (ইউ.টি.চি.) # --[[সদস্য:JonaliB|জোনালী বৰুৱা]] ([[সদস্য বাৰ্তা:JonaliB|বাৰ্তা]]) 19:05, 6 May 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে|গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে]] ([[সদস্য বাৰ্তা:গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে|বাৰ্তা]]) 21:42, 14 May 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Nayan j Nath|Nayan j Nath]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Nayan j Nath|বাৰ্তা]]) 14:38, 26 May 2025 (ইউ.টি.চি.) ===প্ৰস্তাৱ=== সভাৰ ৰেকৰ্ডিং: https://www.youtube.com/watch?v=JtJCiQD8DD0&ab_channel=AssameseWikimedia =জুন, ২০২৫= * তাৰিখ: '''০১-০৬-২০২৫, দেওবাৰ'''<br> * সময়ঃ নিশা ০৭:০০-৮:৩০ (ভাৰতীয় সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৭:৩০-৯:০০ (কানাডাৰ মাউণ্টেইন সময়)<br> {{gap}}পুৱা ৮:৩০-১০:০০ (আমেৰিকাৰ কেন্দ্ৰীয় সময়)<br> * লিংকঃ https://meet.google.com/seg-qesr-ynr ===কাৰ্যসূচী=== ০৭:৩০- আৰম্ভণি আৰু ৱিকি আড্ডা <br /> ০৭:৪০ -জন্মদিন বিশেষ ৱিকি কুইজ: জলি ৰুমী বৰা <br /> ০৭:৪৫- অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ আদিকথা: প্ৰিয়াংকু শৰ্মা<br /> ০৭:৫৫- ৱিকিৰ কেক কটাৰ পৰ্ব<br /> ০৮:০০- অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ ২৩ বছৰ: গীতাৰ্থ বৰদলৈ<br /> ০৮:১০- নিমন্ত্ৰিত অতিথিৰ বক্তব্য: অঞ্জল বৰা<br /> ০৮:৩০- ৱিকিৰ প্ৰকল্পত আলোকপাত:<br /> ::::*ৱিকিপত্ৰিকা: দিব্য দত্ত <br /> ::::*গ্ৰন্থযাত্ৰা: প্ৰণামিকা অধিকাৰী<br /> ::::*সৰাপাতৰ সৌৰভ: নয়ন জ্যোতি নাথ<br /> ::::*ইণ্ডিক অৰেল কালচাৰ: বিকাশ দিহিঙীয়া<br /> ::::*ৱিকিসংযোগ: জলি ৰুমী বৰা<br /> ০৮:৪৫- ৱিকিমিডিয়ানৰ মনৰ কথা: কুমুদ ঘোষ, দিম্পল দাস, পাপৰি বৰা, হিমাশ্ৰী বড়া,পৱন বৰ্মন, কন্দৰ্পজিত কল্লোল<br /> ০৯:০০- সভা ভংগ ===সভাৰ ৰেকৰ্ডিং=== https://www.youtube.com/watch?feature=shared&v=pi7uVD3an4M ===অংশগ্ৰহণকাৰী=== # [[সদস্য:দিম্পল দাস|দিম্পল দাস]] ([[সদস্য বাৰ্তা:দিম্পল দাস|বাৰ্তা]]) 18:22, 2 June 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 09:08, 3 June 2025 (ইউ.টি.চি.) # [[সদস্য:Joli Rumi|Joli Rumi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Joli Rumi|বাৰ্তা]]) 11:50, 5 June 2025 (ইউ.টি.চি.) navts570soxtwo0lontj7s5w0scldvh 0 110785 515132 461663 2025-06-05T10:39:33Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515132 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = সমৰ | image = | director = [[শ্যাম বেনেগাল]] | writer = অশোক মিশ্ৰ | starring = [[ৰাজেশ্বৰী সচদেৱ]], ৰজিত কাপুৰ, কিশোৰ কদম, ৰবি ঝংকাল, [[সীমা বিশ্বাস]] | producer = [[National Film Development Corporation of India|ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ উন্নয়ন নিগম]],<ref name="What makes Shyam special...">{{cite news|last=Dharekar|first=Anil|url=http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/01/17/stories/2003011700990100.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20030627193719/http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/01/17/stories/2003011700990100.htm|url-status=dead|archive-date=27 June 2003|access-date=15 June 2011|date=17 January 2003|location=Chennai, India|newspaper=[[The Hindu]]|title=What makes Shyam special}}</ref> ৰাজ পিউছ (কাৰ্যবাহী প্ৰযোজক)<ref>{{cite web|title=Raj Pius|url=https://www.imdb.com/name/nm0686071/#Producer|publisher=IMDb|access-date=15 June 2011}}</ref> | distributor = | music = বনৰাজ ভাটিয় | cinematography = ৰাজন কোথাৰী | editing = অসীম সিনহা | released = {{Film date|1999}} | runtime = ১২৬ মিনিট | language = [[হিন্দী]]/[[উৰ্দু]] }} '''সমৰ''' ({{lang-en|Samar}}, [[উৰ্দু]]: سمر) ১৯৯৯ চনত [[শ্যাম বেনেগাল]]ৰ পৰিচালনাৰে নিৰ্মিত এখন ভাৰতীয় পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্যৰ চলচ্চিত্ৰ। এই ছবিখন হৰ্ছ মেণ্ডাৰৰ "আনহাৰ্ড ভয়েচছ: ষ্ট'ৰীজ অৱ ফৰগটেন লাইভছ" নামৰ কিতাপখনৰ আধাৰত নিৰ্মিত।<ref>{{cite web|url=http://ww.smashits.com/ek-alag-mausam-based-on-aids/bollywood-gossip-2794.html|access-date=17 November 2012|publisher=Smashits.com|title='Ek Alag Mausam' based on AIDS|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20130104205719/http://ww.smashits.com/ek-alag-mausam-based-on-aids/bollywood-gossip-2794.html|archive-date=4 January 2013}}</ref> ছবিখন প্ৰযোজনা কৰিছে ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ উন্নয়ন নিগম (NFDC) নামৰ চৰকাৰী সংস্থাটোৱে। ইয়াত অভিনয় কৰিছে ৰাজেশ্বৰী সচদেৱ, জোনহাৱিৱি ফৰছিৱাছ, কিশোৰ কদম আৰু [[সীমা বিশ্বাস]] আৰু অন্যসকলে। ছবিখনৰ ভাষা হিন্দুস্তানী। সংগীত বনৰাজ ভাটিয়াৰ। সমৰে ১৯৯৯ চনত শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবি আৰু শ্ৰেষ্ঠ চিত্ৰনাট্যৰ বাবে দুটাকৈ ৪৬তম [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰে।<ref name="46nfa">{{Cite web |title=46th National Film Awards |url=http://dff.nic.in/images/Documents/71_46thNfacatalogue.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200725173819/http://dff.nic.in/images/Documents/71_46thNfacatalogue.pdf |archive-date=25 July 2020 |access-date=2 September 2020 |publisher=Directorate of Film Festivals}}</ref> ==অৱলোকন== [[মধ্যপ্ৰদেশ]]ৰ এখন গাঁৱৰ বাস্তৱ জীৱনৰ কাহিনীৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মিত হৈছে। এজন কৃষকে ঈশ্বৰক ধন্যবাদ দিবৰ বাবে গাঁৱৰ মন্দিৰত প্ৰৱেশ কৰাৰ "অপৰাধ" সংঘটিত কৰিছিল আৰু ফল স্বৰূপে তেওঁক ৰাজহুৱাভাৱে গাঁৱৰ পুৰোহিতজনে অপমান কৰিছিল। এজন চলচ্চিত্ৰ অভিনেতাই অপমানৰ এই দৃশ্যটো অভিনয় কৰিবলৈ যাওঁতে বিদ্ৰোহী হৈ উঠে, যাৰ ফলত গাঁওখনত আন এক হিংসাৰ সূচনা হয়।<ref>[https://web.archive.org/web/20121018234243/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2007-11-12/kolkata/27953051_1_shyam-benegal-forgotten-hero-film Casteism through Benegal's eyes] ''[[Times of India]]'', 12 November 2007</ref> ইয়াৰ উপৰিও ই আধুনিক চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতাসকলৰ এক অপ্ৰিয় ছবিও উপস্থাপন কৰে, বিশেষকৈ যিসকলে "সংবেদনশীল" কাহিনীৰ সন্ধানত দূৰৈৰ গ্ৰাম্য অঞ্চল ভ্ৰমণ কৰে। আনহাতে নিজেই গ্ৰাম্য গতিশীলতাৰ প্ৰতি সংবেদনহীন হৈ থাকে আৰু পাছলৈ চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ প্ৰক্ৰিয়াত সমগ্ৰ কাহিনীটোৰ লগত নিজৰ পূৰ্বধাৰণা আৰু পক্ষপাতিত্ব যোগ কৰে।<ref>[http://www.deccanherald.com/Content/Nov252007/enter2007112337393.asp Deccan Herald, 25 November 2007]</ref> ==কাহিনীৰ সাৰাংশ== ছবিখনৰ মুখ্য বিষয়বস্তু ভাৰতৰ জাতি ব্যৱস্থা কেন্দ্ৰিক আৰু ইয়াক এখন ছবিৰ ভিতৰত আন এখন ছবি হিচাপে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মধ্যপ্ৰদেশৰ এখন সৰু গাঁৱত পানীৰ পাম্প স্থাপনক লৈ দুটা ভিন্ন সম্প্ৰদায়ৰ মাজত কাজিয়া হয়। কোনো এটা সম্প্ৰদায়ৰ সদস্য নাথুৱে অন্যায় বুলি অনুভৱ কৰা সিদ্ধান্তৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ কৰে। ইয়াতে স্থানীয় ভূস্বামী ক্ষুব্ধ হৈ পৰে আৰু সম্প্ৰদায়টোক ভোকত মৰাৰ পাং পাতি অৰ্থনৈতিক নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়। নাথুৰ ঘৰখন এক ৰহস্যজনক পৰিস্থিতিত জুইত জাহ যাহ যায়। তেতিয়া নাথুৱে এটা মন্দিৰত আশ্ৰয় বিচাৰে আৰু সমাধানৰ বাবে ঈশ্বৰৰ ওচৰত প্ৰাৰ্থনা কৰে। নাথুক তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকক মন্দিৰত প্ৰৱেশ কৰাত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নিয়ম ভংগ কৰাৰ বাবে তেওঁ ভূস্বামীৰ দ্বাৰা প্ৰহৃত হোৱা দেখা যায়। পিছত জনা যায় যে অঞ্চলটোৰ পৰিস্থিতিক বোম্বাইত নিৰ্মিত এখন ছবিৰ কাহিনী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। কিন্তু ছবিখনত দেখুওৱা চৰিত্ৰসমূহক ভুলকৈ উপস্থাপন কৰা হৈছে; যাৰ ফলত ছবিৰ চেটত উত্তেজনাৰ সৃষ্টি হয় আৰু শেষত হিংসাত্মক পৰিস্থিতিৰ উদ্ভৱ হয়। ==বঁটা== ;৪৬তম [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] (১৯৯৮) *শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য চলচ্চিত্ৰ বঁটা- স্বৰ্ণকমল *শ্ৰেষ্ঠ চিত্ৰনাট্য ৰচক- অশোক মিশ্ৰ<ref name="46nfa" /> ==তথ্যউৎস== {{reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{IMDb title|id=0259547|title=Samar}} * [http://www.nfdcindia.com/view_film.php?film_id=132&show=all&categories_id=8 Samar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211130235839/https://www.nfdcindia.com/view_film.php?film_id=132&show=all&categories_id=8 |date=2021-11-30 }} at the on [[National Film Development Corporation of India|NFDC]] website * [http://www.nfdcindia.com/view_film.php?film_id=132&show=all&categories_id=8 NFDC website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211130235839/https://www.nfdcindia.com/view_film.php?film_id=132&show=all&categories_id=8 |date=2021-11-30 }} {{শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা}} [[শ্ৰেণী:১৯৯৯ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] 6xfrdyg3dtggf6slohqcdwxvcgs6b1b 0 111808 515140 508443 2025-06-05T10:52:19Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515140 wikitext text/x-wiki {{infobox officeholder | name = সাগৰিকা ঘোষ<br /> Sagarika Ghose | image = Ghose, Sagarika.jpg | image_size = 180px | caption = ২০০৫ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ঘোষ | office = [[ৰাজ্যসভাৰ সাংসদ]]<br/> [[পশ্চিম বংগ]] | term_start = ৩ এপ্ৰিল ২০২৪ | predecessor = অবিৰ বিশ্বাস | birth_date = {{Birth date and age|1964|11|8|df=yes}} | birth_place = [[নতুন দিল্লী]], [[ভাৰত]] | education = ছেইণ্ট ষ্টিফেন্স কলেজ, দিল্লী (কলাৰ স্নাতক)<br/>মাগদালেন কলেজ, অক্সফৰ্ড(কলাৰ স্নাতক)<br/>ছেইণ্ট এন্থনীছ কলেজ, অক্সফৰ্ড(এমফিল) | occupation = {{hlist|সাংবাদিক|ৰাজনীতিবিদ}} | party = [[তৃণমূল কংগ্ৰেছ]] (২০২৪ চনৰ পৰা) | mother = চিত্ৰলেখা ঘোষ | father = [[ভাস্কৰ ঘোষ]] | relatives = দিলীপ সৰদেশাই (শহুৰেক)<br/>[[অৰুন্ধতী ঘোষ]] (পেহীয়েক)<br/>[[ৰুমা পাল]] (পেহীয়েক)<br/>[[সঞ্জয় ঘোষ]] (ভতিজা) | module = | years_active = ১৯৯১-বৰ্তমানলৈকে (সংবাদ জগতত) | spouse = {{marriage|[[ৰাজদীপ সৰদেশাই]]|1994}} | notable_works = ''ইন্দিৰা: ইণ্ডিয়াছ ম'ষ্ট পাৱাৰফুল প্ৰাইম মিনিষ্টাৰ'' }} '''সাগৰিকা ঘোষ''' ({{Lang-en|Sagarika Ghose}}; জন্ম: ৮ নৱেম্বৰ ১৯৬৪) হৈছে এগৰাকী ভাৰতীয় সাংসদ, সাংবাদিক, স্তম্ভলেখক আৰু লেখিকা।<ref>{{cite web|url=https://blogs.timesofindia.indiatimes.com/bloody-mary/strategy-to-breach-bjp-mukt-south-india-cant-rely-on-hindu-card-modi/|title=Strategy to breach BJP-mukt South India can't rely on Hindu card, Modi|date=6 May 2018|access-date=3 September 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://harpercollins.co.in/author-details/sagarika-ghose/|title=Sagarika Ghose|access-date=3 May 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-02-12|title=‘Inspired by Mamata's courage’: Journalist Sagarika Ghose as TMC names her Rajya Sabha candidate|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/inspired-by-mamatas-courage-journalist-sagarika-ghose-as-tmc-names-her-rajya-sabha-candidate-101707702531465.html|access-date=2024-02-20|website=Hindustan Times|language=en}}</ref> ১৯৯১ চনৰ পৰা তেওঁ সাংবাদিক হিচাপে কৰ্মৰত৷ তেওঁ ''দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়া'', ''আউটলুক'' আৰু ''দ্য ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছ''ত কাম কৰিছে। তেওঁ বিবিচিৱৰ্ল্ডৰ ''প্ৰশ্নকাল ইণ্ডিয়া'' আৰু সংবাদগোষ্ঠী ''চিএনএন-আইবিএন''ৰ লগত জড়িত হৈছিল৷ তেওঁ চিএনএন-আইবিএনৰ উপ-সম্পাদকো আছিল। সাংবাদিকতাত কেইবাটাও বঁটা লাভ কৰা ঘোষে দুখন উপন্যাসৰ লগতে [[ইন্দিৰা গান্ধী]]ৰ জীৱনী ‘''Indira: India's Most Powerful Prime Minister''’ লিখিছে। ২০১৪ চনৰ পৰা ২০২০ চনলৈকে তেওঁ ''দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়া''ৰ সম্পাদনা উপদেষ্টা হিচাপে কাম কৰিছিল।<ref>{{cite web|url=https://blogs.timesofindia.indiatimes.com/bloody-mary/chanakyas-not-21st-century-misuse-of-power-in-karnataka-cannot-be-justified-as-an-ancient-art-of-politics/|title=Chanakya's not 21st century: Misuse of power in Karnataka cannot be justified as an ancient art of politics|work=The Times of India|date=28 May 2018|access-date=3 September 2019}}</ref> ২০২২ চনত তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত ভাৰতৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী [[অটল বিহাৰী বাজপায়ী|অটল বিহাৰী বাজপেয়ী]]ৰ জীৱনী প্ৰকাশ পায়।<ref name="sundayguardianlive.com">{{Cite web|date=2022-01-01|title=A deep dive research into Vajpayee's life|url=https://www.sundayguardianlive.com/news/deep-dive-research-vajpayees-life|access-date=2022-01-08|website=The Sunday Guardian Live|language=en-US}}</ref> ==শিক্ষা== সাগৰিকা ঘোষে আৰকে পুৰমৰ দিল্লী পাব্লিক স্কুলত অধ্যয়ন কৰিছিল৷ তেওঁ দিল্লীৰ ছেইণ্ট ষ্টিফেনছ কলেজৰ পৰা ইতিহাস বিষয়ত কলাৰ স্নাতক ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰে৷ ১৯৮৭ চনত ৰোডছ বৃত্তি লাভ কৰা সাগৰিকা ঘোষে মেগডেলেন কলেজৰ পৰা আধুনিক ইতিহাস বিষয়ত কলাৰ স্নাতক আৰু অক্সফৰ্ডৰ ছেইণ্ট এণ্টনি কলেজৰ পৰা এমফিল ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে।<ref>{{cite web|author=Sagarika Ghose |url=http://www.harpercollins.com/authors/32718/Sagarika_Ghose/index.aspx |title=Sagarika Ghose from HarperCollins Publishers |publisher=Harpercollins.com |date=24 March 2010 |access-date=18 April 2013}}</ref> ==কৰ্মজীৱন== ১৯৯১ চনৰ পৰা সাগৰিকা ঘোষে ''দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়া, আউটলুক'' আৰু ''দ্য ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছ''ত সাংবাদিক হিচাপে কাম কৰিছে৷ তেওঁ সংবাদ নেটৱৰ্ক চিএনএন-আইবিএনৰ উপ-সম্পাদক আৰু চেনেলটোৰ প্ৰাইম টাইম এংকৰ হিচাপে জড়িত হৈছিল।<ref>{{cite news |last1=Arya |first1=Divya |title=Why are Indian women being attacked on social media? |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-22378366 |access-date=18 June 2021 |work=[[BBC News]] |date=May 8, 2013}}</ref><ref name="replay.waybackmachine">{{cite web|url=http://mutiny.in/2007/06/05/interview-with-sagarika-ghose |title=Interview with Sagarika Ghose |publisher=mutiny.in |date=5 June 2007 |access-date=9 April 2011 |url-status=unfit |archive-url=https://web.archive.org/web/20090131085318/http://mutiny.in/2007/06/05/interview-with-sagarika-ghose |archive-date=31 January 2009 }}</ref><ref name="Seema Chowdhry">{{cite web|author=Seema Chowdhry |url=http://www.livemint.com/Leisure/PUpBx8sSjFQRrjhqBMVmiO/Airing-both-sides.html |title=Airing both sides |publisher=Livemint |date=8 February 2013 |access-date=18 April 2013}}</ref> ২০১৪ চনৰ জুলাই মাহত ঘোষে চিএনএন-আইবিএনৰ উপ-সম্পাদক পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰে।<ref>{{cite news|url=https://www.deccanchronicle.com/140704/nation-current-affairs/article/rajdeep-sardesai-resigns-editor-chief-cnn-ibn|title=Rajdeep Sardesai Resigns as Editor in Chief of CNN-IBN|work=[[Deccan Chronicle]]|date=5 July 2014|access-date=3 September 2019}}</ref> ২০০৪ চনত তেওঁ 'কুৱেশ্যন টাইম ইণ্ডিয়া' আয়োজন কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা হিচাপে পৰিগণিত হয়।<ref name="dna2006"/>তেওঁৰ লেখা-মেলা আৰু সংবাদ-সম্প্ৰচাৰে তেওঁৰ জনপ্ৰিয়তা বঢ়াইছে৷ ইয়াৰ লগতে সোঁপন্থী দৰ্শকৰ মাজত সমালোচনাৰো সৃষ্টি কৰিছে।<ref>{{cite news |url=http://m.outlookindia.com/story.aspx?sid=4&aid=282107 |title=Netiquette, Not Censorship |publisher=M.outlookindia.com |access-date=18 April 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121020103341/http://m.outlookindia.com/story.aspx?sid=4&aid=282107 |archive-date=20 October 2012 |df=dmy-all |archivedate=20 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121020103341/http://m.outlookindia.com/story.aspx?sid=4&aid=282107 |deadurl=yes }}</ref><ref name="India: Meet the 'Internet Hindus'">{{cite news|url=http://www.globalpost.com/dispatch/news/regions/asia-pacific/india/120615/internet-hindus-hindu-nationalists-right-wing-politics |title=India: Meet the 'Internet Hindus' |publisher=GlobalPost |date=18 June 2012 |access-date=18 April 2013}}</ref> ২০১৩ চনত [[আম আদমি পাৰ্টী|আম আদমি পাৰ্টি]]ৰ [[অৰবিন্দ কেজৰিৱাল]]ৰ সৈতে ঘোষে [[টুইটাৰ]]ত কৰা সাক্ষাৎকাৰটো নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে এজন ভাৰতীয় ৰাজনীতিবিদে ছ’চিয়েল মিডিয়াত দিয়া প্ৰথমটো সাক্ষাৎকাৰ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref name="ibnl">{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/in-first-twitter-interview-kejriwal-says-no-free-power-if-aap-wins-in-delhi/431654-80-258.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103005925/http://ibnlive.in.com/news/in-first-twitter-interview-kejriwal-says-no-free-power-if-aap-wins-in-delhi/431654-80-258.html|url-status=dead|archive-date=3 November 2013|title=In first Twitter interview, Kejriwal says no free power if AAP wins in Delhi|work=IBNLive.com|date=1 November 2013|access-date=28 November 2013|archivedate=3 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131103005925/http://ibnlive.in.com/news/in-first-twitter-interview-kejriwal-says-no-free-power-if-aap-wins-in-delhi/431654-80-258.html|deadurl=yes}}</ref>[[মুকেশ আম্বানী]]ৰ নেতৃত্বত ৰিলায়েন্স ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেডে নেটৱৰ্কটো অধিগ্ৰহণ কৰাৰ পিছত ২০১৪ চনৰ ৫ জুলাইত ঘোষে চিএনএন-আইবিএনৰ পৰা পদত্যাগ কৰে। তেওঁ সেই সময়ত চেনেলটোৰ উপ-সম্পাদক আছিল।<ref>{{cite web|url=http://www.livemint.com/Consumer/57yRvDxbdsfoQMhZMwWcPO/CNNIBN-editors-Rajdeep-Sardesai-and-Sagarika-Ghose-quit.html|title=CNN-IBN editors Rajdeep Sardesai and Sagarika Ghose quit|work=livemint.com}}</ref><ref>{{cite web|url=http://daily.bhaskar.com/article/NAT-TOP-rajdeep-sardesai-sagarika-ghose-quit-cnn-ibn-herere-their-emotional-farewell-not-4669527-NOR.html|title=Rajdeep Sardesai and Sagarika Ghose Quit CNN-IBN|work=daily.bhaskar.com|access-date=2025-02-02|archivedate=2014-07-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140714193434/http://daily.bhaskar.com/article/NAT-TOP-rajdeep-sardesai-sagarika-ghose-quit-cnn-ibn-herere-their-emotional-farewell-not-4669527-NOR.html|deadurl=yes}}</ref> ==ৰাজনৈতিক জীৱন== ২০২৪ চনৰ ১১ ফেব্ৰুৱাৰীত সাগৰিকা ঘোষে [[সৰ্বভাৰতীয় তৃণমূল কংগ্ৰেছ]]ত যোগদান কৰে৷<ref name="Journalist Sagarika Ghose joins TMC, to contest Rajya Sabha election">{{cite news |last1=Deccan Herald |title=Journalist Sagarika Ghose joins TMC, to contest Rajya Sabha election |url=https://www.deccanherald.com/india/journalist-sagarika-ghose-joins-tmc-to-contest-rajya-sabha-election-2889947 |access-date=11 February 2024 |date=11 February 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240211171250/https://www.deccanherald.com/india/journalist-sagarika-ghose-joins-tmc-to-contest-rajya-sabha-election-2889947 |archive-date=11 February 2024 |language=en}}</ref> ২০২৪ চনতে তেওঁক দলটোৰ ফালৰ পৰা [[ৰাজ্যসভা]]লৈ মনোনীত কৰা হয়৷<ref name="Trinamool names Sagarika Ghose, Sushmita Dev, and two others for Rajya Sabha">{{cite news |last1=The Hindu |first1= |title=Trinamool names Sagarika Ghose, Sushmita Dev, and two others for Rajya Sabha |url=https://www.thehindu.com/news/cities/kolkata/tmc-announces-candidature-of-sagarika-ghose-sushmita-dev-2-others-for-rs-polls/article67834933.ece |access-date=11 February 2024 |date=11 February 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240211171055/https://www.thehindu.com/news/cities/kolkata/tmc-announces-candidature-of-sagarika-ghose-sushmita-dev-2-others-for-rs-polls/article67834933.ece |archive-date=11 February 2024 |language=en-IN}}</ref> ==ব্যক্তিগত জীৱন== সাগৰিকা ঘোষৰ পিতৃ হৈছে ভাস্কৰ ঘোষ৷ তেওঁ [[ভাৰতীয় প্ৰশাসনিক সেৱা]] ১৯৬০ বেটচৰ৷ ভাস্কৰ ঘোষ ভাৰতীয় ৰাজহুৱা টেলিভিছন নেটৱৰ্ক [[দূৰদৰ্শন (চেনেল)|দূৰদৰ্শন]]ৰ প্ৰাক্তন সঞ্চালক প্ৰধান।<ref name="dna2006">{{cite news|last=Som|first=Rituparna|url=http://www.dnaindia.com/entertainment/1062473/report-most-of-my-critics-are-talentless-elderly-ladies-sagarika-ghose|title=Most of my critics are talentless lderly ladies: Sagarika Ghose|work=DNA | date=6 November 2006 | access-date=10 July 2013}}</ref> তেওঁৰ দুগৰাকী পেহীয়েকৰ ভিতৰত আছে প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰদূত আৰু কূটনীতিবিদ [[অৰুন্ধতী ঘোষ]] আৰু ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ প্ৰাক্তন ন্যায়াধীশ [[ৰুমা পাল]]৷ সাগৰিকা ঘোষে ভাৰতীয় প্ৰাক্তন টেষ্ট ক্ৰিকেটাৰ দিলীপ চৰদেশাইৰ পুত্ৰ সাংবাদিক তথা বাতৰি পৰিৱেশক ৰাজদ্বীপ চৰদেশাইৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। ৰাজদ্বীপ আৰু সাগৰিকাৰ দুটা সন্তান আছে৷ পুত্ৰ ড° ঈশান চৰদেশাই আৰু অধিবক্তা কন্যা তাৰিণী চৰদেশাই৷<ref>{{cite news|title=The referee in town|url=http://www.hindu.com/mp/2004/06/10/stories/2004061001580100.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20041121220555/http://www.hindu.com/mp/2004/06/10/stories/2004061001580100.htm|url-status=dead|archive-date=21 November 2004|newspaper=[[The Hindu]]|date=10 June 2004|access-date=2 February 2025|archivedate=21 November 2004|archiveurl=https://web.archive.org/web/20041121220555/http://www.hindu.com/mp/2004/06/10/stories/2004061001580100.htm|deadurl=yes}}</ref> ==গ্ৰন্থপুঞ্জী== *''The Gin Drinkers'' (১৯৯৮) *''Blind Faith'' (২০০৪) *''Indira: India's Most Powerful Prime Minister'' (২০১৭) *''Why I Am A Liberal: A Manifesto For Indians Who Believe in Individual Freedom'' (২০১৮) *''Atal Bihari Vajpayee - India’s Most Loved Prime Minister'' (২০২২) == তথ্যসূত্ৰ == {{reflist|30em}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{Twitter}} [[শ্ৰেণী:সাংবাদিক]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাৰী]] [[শ্ৰেণী:সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:ৰাজনীতিবিদ]] [[শ্ৰেণী:ৰাজ্যসভাৰ সাংসদ]] [[শ্ৰেণী:দিল্লীৰ ব্যক্তি]] m28stjtona86jvgm57rcu692578cjaq 0 113805 514913 478563 2025-06-04T14:16:25Z Dipankar Das 36094 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 514913 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = খাদান | image = Khadaan poster.jpg | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | alt = | director = সুজিত ৰিনো দত্ত | screenplay = বিশ্বৰূপ বিশ্বাস<br />সুজিত ৰিনো দত্ত<br />'''অতিৰিক্ত চিত্ৰনাট্য:'''<br />ৰোহিত-সৌম্য {{Infobox | decat = yes | child = yes | label1= সংলাপ | data1 = সুজিত ৰিনো দত্ত<br />বিশ্বৰূপ বিশ্বাস }} | story = সুজিত ৰিনো দত্ত | producer = নিসপাল সিং<br />দেব | starring = [[দেব (অভিনেতা)|দেব]]<br />[[যীশু সেনগুপ্ত]]<br />[[বৰখা বিশত]]<br />[[ইধিকা পাল]]<br />[[অনিৰ্বাণ চক্ৰৱৰ্তী]] | narrator = সব্যসাচি চক্ৰৱৰ্তী | cinematography = শৈলেশ আভস্তি | editing = মহম্মদ কালাম | music = '''গীত:'''<br />ৰথীজিৎ ভট্টাচাৰ্য<br />নীলায়ন চেটাৰ্জী<br />চাভি<br />'''স্ক'ৰ:'''<br />ৰথীজিৎ ভট্টাচাৰ্য | studio = সুৰিন্দৰ ফিল্মছ<br />দেৱ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট ভেঞ্চাৰছ | distributor = সুৰিন্দৰ ফিল্মছ | released = {{Film date|df=y|2024|12|20}} | runtime = ১৩৮ মিনিট<ref>{{cite news |title=Dev says Khadaan not getting enough shows in Bengal to open advance bookings |url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/dev-attributes-delay-in-opening-khadaan-advance-bookings-to-unavailability-of-shows/cid/2071638 |access-date=18 December 2024 |work=[[The Telegraph (India)|The Telegraph]] |date=18 December 2024}}</ref> | country = ভাৰত | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref>{{cite news |title=ঐতিহাসিক! ৰিলিজেৰ আগেই নজিৰ গড়ল দেবেৰ 'খাদান'... |url=https://zeenews.india.com/bengali/photos/dev-khadaan-makes-history-as-first-bengali-film-get-2am-show-556178 |access-date=21 December 2024 |work=[[Zee News]] |date=19 December 2024|lang=bn}}</ref><ref>{{cite news |last1=Mukherjee|first1=Priyanka|title=৬ কোটিৰ বাজেট, প্ৰথম দিন ফাটিয়ে ব্যবসা, কত আয় কৰল খাদান? তবু কীসেৰ আফসোস দেবেৰ! |url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaan-day-1-box-office-collection-dev-jisshu-starrer-earns-almost-77-lakh-31734770556523.html |access-date=21 December 2024 |work=[[Hindustan Times]] |date=21 December 2024|lang=bn}}</ref> | gross = {{INR|২৪ কোটি}}<ref>{{cite news |last1=Mondal |first1=Biman |title=Khadaan: ২০ কোটি পেৰোতেই দুবাইয়ে প্ৰিমিয়াৰ খাদানেৰ |url=https://bangla.asianetnews.com/entertainment/bengali-cinema/khadaan-premier-in-dubai-see-what-dev-and-jisshu-are-saying-anbbm/videoshow-bweobn1 |access-date=1 February 2025 |work=[[Asianet News]] |date=26 January 2025 |lang=bn}}</ref> }} '''''খাদান''''' ({{lang-en|Khadaan}}) হৈছে ২০২৪ চনত মুক্তি পোৱা এখন ভাৰতীয় [[বঙালী ভাষা|বাংলা]] ভাষাৰ একচন থ্ৰিলাৰ ছবি, যিখনৰ লেখক আৰু পৰিচালক হৈছে সুজিত ৰিনো দত্ত।<ref>{{Cite news|title=Khadaan teaser: Dev and Jisshu Sengupta form an unexpected friendship|url=https://www.filmfare.com/news/bollywood/khadaan-teaser-dev-and-jisshu-sengupta-form-an-unexpected-friendship-68127.html|access-date=16 November 2024|work=[[Filmfare]]|date=29 August 2024}}</ref><ref>{{Cite news|title='কী ভেবেছিস, অ্যাকশনটা ভুলে গিয়েছি', 'খাদান'-এৰ ঝলকে কোন ইঙ্গিত দিলেন দেব?|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/bengali-actor-dev-launched-the-teaser-of-his-upcoming-film-khadaan-dgtl/cid/1541885|access-date=16 November 2024|work=[[Anandabazar Patrika]]|date=29 August 2024|language=bn}}</ref> ক্ৰমে সুৰিন্দৰ ফিল্মছ আৰু [[দেব (অভিনেতা)|দেৱ]] এণ্টাৰটেইনমেণ্ট ভেনচাৰৰ বেনাৰত নিসপাল সিং আৰু দেবৰ দ্বাৰা প্ৰযোজিত এই ছবিখনত দেৱে দ্বৈত চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে, লগতে মুখ্য চৰিত্ৰৰ সৈতে অনিৰ্বাণ চক্ৰৱৰ্তী, বৰখা বিশত, ইধিকা পাল,জন ভট্টাচাৰ্য, পাৰ্থ সাৰথি চক্ৰৱৰ্তীৰ সৈতে, স্নেহা বসু, সুজান নীল মুখাৰ্জী, সুমিত গাংগুলী আৰু ৰাজা দত্ত।<ref>{{Cite news|title=টলিউডে ১৮টি বসন্ত পাৰ, 'প্ৰাপ্তবয়স্ক' হলেন অভিনেতা, দৰ্শকেৰ জন্য বিশেষ উপহাৰ দেবেৰ|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/bengali-actor-dev-completed-18-years-in-tollywood-and-shares-his-gratitude-dgtl/cid/1492003|access-date=2024-01-28|work=Anandabazar Online}}</ref><ref>{{Cite news|title='খাদান'-এ দ্বৈত চৰিত্ৰে দেব! ছবিতে যোগ দিচ্ছেন যিশু ও বনি? টলিপাড়ায় নতুন জল্পনা|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/sources-revealed-that-dev-will-play-dual-role-in-khadaan-jisshu-sengupta-and-bony-sengupta-to-cast-dgtl/cid/1487789|access-date=2024-01-10|work=Anandabazar Online}}</ref><ref name="cast">{{Cite news|title=Khadaan: Dev, Jisshu U Sengupta and others shoot in Kolkata|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-dev-jisshu-u-sengupta-and-others-shoot-in-kolkata/0202745ec810|access-date=16 November 2024|work=[[HT Media|OTTplay]]|date=13 July 2024|quote=The film features Dev, Jisshu U Sengupta, Idhika Paul, Barkha Bisht, John Bhattacharya, Sneha Bose, and others.}}</ref><ref>{{Cite news|title=এ যেন 'কেজিএফ' 3! যশকে পিছনে ফেলতে পাৰে দেবেৰ 'খাদান' - Khadaan Teaser Out|url=https://www.etvbharat.com/bn/! entertainment/khadaan-teaser-out-dev-shares-his-upcoming-movie-teaser-which-release-on-christmas-west-bengal-news-wbs24082902223|access-date=16 November 2024|work=[[ETV Network|ETV Bharat]]|date=29 August 2024|language=bn}}</ref> ছবিখনত দামোদৰ উপত্যকা ওচৰৰ কয়লা খনিৰ এজন সাধাৰণ মেলা আয়োজকক তেওঁৰ মৃত পিতৃৰ সমমনস্ক বন্ধুৱে তেওঁৰ কয়লা সিণ্ডিকেটত অংশীদাৰ হ 'বলৈ নিযুক্তি দিয়ে আৰু তাত পূৰ্বৰজনে কিছুমান উদ্ভাসিত ঘটনাৰ সত্যতা আৱিষ্কাৰ কৰে।<ref>{{Cite news|title=কয়লাখনিতে বেড়ে ওঠা শ্যাম-মোহনেৰ গল্প বলবেন দেব-যিশু, ভ্যালেণ্টাইন্স ডেৰ পৰই শুৰু শুটিং, মুক্তি পাচ্ছে কবে?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-starrer-khadaan-shooting-starts-from-16-february-31708060511252.html|access-date=17 November 2024|work=[[Hindustan Times]]|date=16 February 2024|language=bn}}</ref> ছবিখনৰ বিষয়ে আনুষ্ঠানিকভাৱে ঘোষণা কৰা হৈছিল ২০২৪ চনৰ জানুৱাৰী মাহত এখন চৰিত্ৰ মোশ্যন পোষ্টাৰৰ সৈতে।<ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/actor-dev-adhikari-shares-motion-poster-of-his-new-movie-khadaan-1035933|dead-url=16 November 2024|date=1 January 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/first-look-of-khadaan-and-bhootpori-dev-in-action-mode-jaya-ahsan-as-a-restless-spirit/cid/1991018|dead-url=2024-01-02|website=The Telegraph Online}}</ref> ২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত [[কলিকতা|কলকাতা]] মুখ্য ফটোগ্ৰাফী আৰম্ভ হৈছিল, পৰৱৰ্তী সময়সূচীত আসানছোল, দুৰ্গাপুৰ আৰু ৰাণীগঞ্জ মুখ্য চিত্ৰগ্ৰহণৰ সৈতে।<ref>{{Cite web|title=Khadaan: Dev, Jisshu U Sengupta and others shoot in Kolkata|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-dev-jisshu-u-sengupta-and-others-shoot-in-kolkata/0202745ec810|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-02-16|title=কুড়ুল হাতে দেব, বন্ধু যিশুৰ সঙ্গে শুৰু কৰলেন খাদানেৰ শুট|url=https://bangla.hindustantimes.com/videos/dev-starts-shooting-of-khadaan-31708106078843.html|accessdate=2024-11-19|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.aajtak.in/cinema-and-tv-serial-news/tollywood-bengali-cinema/story/dev-shares-retro-look-from-new-movie-khadaan-set-asansol-coal-mine-dev-latest-news-tollywood-news-today-bangla-binodon-khobor-soc-920118-2024-03-05|dead-url=16 November 2024|date=5 March 2024}}</ref> ছবিখনৰ চাউণ্ডট্ৰেক ৰথিজিত ভট্টাচাৰ্জী, ছেভি আৰু নিলায়ন চেটাৰ্জীয়ে ৰচনা কৰিছে, আনহাতে ভট্টাচাৰ্জীয়ে নিজেই ইয়াৰ স্ক'ৰ প্ৰদান কৰিছে।<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movies/news/dev-drops-action-packed-teaser-of-his-upcoming-film/articleshow/112898894.cms|dead-url=16 November 2024|date=29 August 2024}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-and-jisshu-starrer-khadaan-official-trailer-is-out-now-31734497660069.html|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024|language=bn}}</ref> ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য আৰু সংলাপ ক্ৰমে বিশ্বৰূপ বিশ্বাস আৰু দত্তই লিখিছে।<ref>{{Cite news|url=https://zeenews.india.com/bengali/entertainment/dev-announces-his-two-movie-khadan-and-another-with-avijit-sen-after-success-of-pradhan_501826.html|dead-url=16 November 2024|date=1 January 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/dev-jisshu-sengupta-idhika-paul-and-sneha-basu-starrer-khadaan-triler-out-8449190|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024|language=bn}}</ref> শৈলেশ অৱস্থীয়ে ইয়াৰ চিনেমাটোগ্ৰাফী আৰু এম. ডি. পৰিচালনা কৰিছিল। কালাম সম্পাদনা কৰিছিল। <ref>{{Cite news|url=https://t2online.in/screen/bengali/dev-to-rule-the-screen-in-december-with-khadaan/1104522?ref=recommendation|dead-url=16 November 2024|date=29 August 2024}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/dev-upcoming-movie-khadaan-teaser-out/112888063.cms|dead-url=16 November 2024|date=29 August 2024|language=bn}}</ref> চলচ্চিত্ৰখনে সৃষ্টিশীল পৰিচালক হিচাপে দেৱৰ আত্মপ্ৰকাশ আৰু কেইবছৰমানৰ পিছত একশ্যন ধাৰালৈ ঘূৰি আহিছে।<ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/dev-new-movie-khadaan-teaser-out-creative-director-first-time-masala-action-avatar-entertainment-news-1092118|dead-url=16 November 2024|date=29 August 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|date=29 August 2024|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movies/news/dev-brings-back-his-action-hero-avatar-in-the-teaser-of-khadaan-reminds-audience-of-yash-from-kgf-pic-inside/articleshow/112893212.cms|dead-url=15 November 2024|quote=Khadaan will mark Dev's return to the action genre after a series of artistic films}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.asianetnews.com/entertainment/bengali-cinema/what-did-you-think-did-i-forget-the-action-the-thrilling-teaser-of-the-movie-khadaan-has-been-released-anbak/articleshow-mrc0fwk|dead-url=16 November 2024|date=29 August 2024|language=bn}}</ref> [[বৰদিন|খ্ৰীষ্টমাছ]] পূৰ্বে ২০ ডিচেম্বৰ ২০২৪-ত ছবিগৃহসমূহত মুক্তি লাভ কৰা ''খাদান'' সমালোচক আৰু দৰ্শকৰ পৰা একেধৰণে ইতিবাচক সমালোচনাৰ সৈতে ইয়াৰ অভিনেতা-অভিনেত্ৰীৰ অভিনয়, পৰিচালনা, চিত্ৰনাট্য, একশ্যন ক্ৰম আৰু সংগীতৰ স্ক'ৰৰ নিৰ্দিষ্ট মূল্যায়ন কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Goswami|first=Ranita|date=2024-08-29|title='যে একা সব সয়, ওহিই সৰ্দাৰ হয়',খাদান-এৰ টিজাৰে কুড়ুল হাতে মাৰ কাটাৰি অবতাৰে দেব|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-and-jisshu-sengupta-starrer-khadaan-teaser-is-out-now-31724910898703.html|accessdate=2024-11-19|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/khadaan-teaser-dev-goes-rogue-with-an-axe-in-actioner-set-in-coal-mines-watch-here/cid/2044326|website=The Telegraph Online|quote=The one-minute-18-second long teaser opens with a blast at a coal mine, followed by a heroic entry by Roaring Star Dev's character, who wreaks havoc with an axe in his hand, and a cigarette held between his lips.}}</ref> ছবিখনে দেৱ অভিনীত চন্দেৰ পাহাৰ (২০১৩) ৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত ছবিসমূহক অতিক্ৰম কৰি এখন বাংলা ছবিৰ বাবে কেইবাটাও বক্স-অফিচ অভিলেখ স্থাপন কৰিছিল। ২৪ কোটি টকাতকৈ অধিক আয় কৰি ই ২০২৪ চনৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জন কৰা বাংলা চলচ্চিত্ৰ আৰু দ্বিতীয় সৰ্বাধিক উপাৰ্জন কৰা বঙালী চলচ্চিত্ৰ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://www.pinkvilla.com/entertainment/box-office/khadaan-final-box-office-verdict-dev-delivers-a-big-blockbuster-1367880|dead-url=16 January 2025|date=16 January 2025}}</ref> == সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ == '''১৯৯৭''': [[বাংলাদেশ]] সকলো হেৰুৱাই শ্যাম সীমান্ত পাৰ হৈ অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰী হিচাপে [[ভাৰত]] আহে।<ref>{{Cite news|last1=Karia|first1=Vedant|title=Dev and Jisshu are two men on a mission in the 'Khadaan' teaser|url=https://www.telegraphindia.com/my-kolkata/try-this/watch/dev-adhikari-drops-teaser-of-action-film-khadaan-with-jisshu-sengupta/cid/2044451|access-date=16 November 2024|work=[[The Telegraph (India)|t2 Online]]|date=30 August 2024}}</ref> ইয়াত তেওঁ দামোদৰ উপত্যকা কয়লা খনিত শ্ৰমিক হিচাপে কাম কৰিবলৈ গৈছিল আৰু তাত তেওঁ এজন বৈষ্ণৱ মোহনক লগ পাইছিল।<ref>{{Cite news|last1=Roy|first1=Piya|title=Decoding the pre-trailer of Khadaan|url=https://t2online.in/goodlife/sports/decoding-the-pre-trailer-of-khadaan/1254695|access-date=14 December 2024|work=[[The Telegraph (India)|t2 Online]]|date=13 December 2024}}</ref> সময়ৰ লগে লগে, তেওঁলোকে বন্ধুত্বৰ এক শক্তিশালী বান্ধোন গঢ়ি তুলিছিল। শ্যামৰ শক্তি আৰু মোহনৰ মূল ষড়যন্ত্ৰকাৰীৰ সৈতে তেওঁলোকে সমগ্ৰ কলিয়াৰীৰ ওপৰত একচেটিয়া নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰিছিল। তেওঁলোকে কয়লা সিণ্ডিকেটৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ সম্পূৰ্ণ প্ৰভাৱ গঢ়ি তুলিছিল।<ref name="sp">{{Cite news|last1=Bhanja|first1=Sandipta|title=অ্যাকশনে ফিৰেই 'অ্যাংৰি ইয়ং ম্যান' দেব, যোগ্যসঙ্গত যিশুৰ, কেমন হল 'খাদান'?|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/film-review/dev-jisshu-sengupta-starrer-khadaan-film-review/|access-date=20 December 2024|work=[[Sangbad Pratidin]]|date=20 December 2024|language=bn}}</ref> ক্ষমতাৰ এই বৃদ্ধিৰ ফলত তেওঁলোকে স্থানীয় বিধায়ক শ্বেহজাদ ছিদ্দিকৰ বিৰুদ্ধে থিয় দিছিল। ইয়াৰ মাজতে শ্যাম দৰিদ্ৰ শ্ৰমিকসকলৰ বাবে এজন মসীহা হৈ পৰিছিল, যিসকলৰ অধিকাংশই স্থানীয় আদিবাসী সম্প্ৰদায়ৰ আছিল। তেওঁ তেওঁলোকৰ কৃষিভূমি দখল কৰাৰ ধাৰণাক সমৰ্থন নকৰিলে আৰু ওপৰত, তেওঁলোকক কয়লা ''খাদান'' ২০ শতাংশ অংশ দিছিল। ইয়াৰ ফলত তেওঁ আদিবাসী নেতা মণ্ডীৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিছিল। উত্তপ্ত সংঘাত আৰু তৰ্কৰ ফলত শ্যামই এজন আৰক্ষী বিষয়াৰ হত্যা কৰে। ইয়াৰ ফলত তেওঁ কাৰাগাৰৰ পিছফালে গুচি গৈছিল, সেই সময়ত তেওঁৰ এটা নৱজাত সন্তান আৰু পত্নী যমুনা আছিল। কিন্তু কাৰাগাৰৰ ভিতৰতে ৰহস্যজনকভাৱে তেওঁৰ মৃত্যু হয়।<ref>{{Cite news|last1=Kanji|first1=Subhasmita|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-shares-an-update-about-khadan-movie-31720430582304.html|access-date=16 November 2024|newspaper=[[Hindustan Times]]|date=8 July 2024|language=bn}}</ref> '''২০২৪''': এতিয়া, মোহন অবৈধ কয়লা সিণ্ডিকেটৰ জৰিয়তে সেই অঞ্চলৰ এজন ধনী উদ্যোগপতি হৈ পৰিছে আৰু খনিসমূহৰ ওপৰত একচেটিয়া অধিকাৰো লাভ কৰিছে। তেওঁ কোমলভাৱে শ্যামৰ পুত্ৰ মধুক তেওঁৰ মুখ্য দলত যোগদান কৰিবলৈ প্ৰস্তাৱ দিয়ে, যি এতিয়া কেৱল এজন কয়লা পৰিবহণকাৰী। পিতৃৰ ব্যৱসায়ৰ উত্তৰাধিকাৰী হোৱাৰ আশা কৰা মোহনৰ পুত্ৰ মাখনৰ ক্ষেত্ৰত এইটো ভাল নহয়। সময় অতিবাহিত হোৱাৰ লগে লগে মধু মোহনৰ আটাইতকৈ বিশ্বাসী লোকসকলৰ ভিতৰত এজন হৈ পৰে, তেওঁ পিতৃৰ মৃত্যুৰ কাৰণ জানিব পাৰে। মধুৱে এতিয়া তেওঁৰ পিতৃৰ বিৰুদ্ধে সংঘটিত অত্যাচাৰৰ প্ৰতিশোধ ল 'ব বিচাৰে।<ref>{{Cite news|title=Dev: শ্যাম-মোহনেৰ বন্ধুত্বেৰ গল্প নিয়ে আসছে 'খাদান', শুৰু ছবিৰ শ্যুটিং|url=https://zeenews.india.com/bengali/entertainment/khadan-movie-shooting-starts-from-today_508346.html|access-date=16 November 2024|work=[[Zee News]]|date=16 February 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|last1=Kanji|first1=Subhasmita|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-shares-an-update-about-khadan-movie-31720430582304.html|access-date=16 November 2024|work=[[Hindustan Times]]|date=8 July 2024|language=bn}}</ref> == উৎপাদন == === উন্নয়ন === ২০২৩ চনৰ আগষ্ট মাহত, উৰাবাতৰি আছিল যে ৰাজ চক্ৰৱৰ্তী [[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্|শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ]] প্ৰযোজনাৰ অধীনত কয়লা চোৰাং ব্যৱসায়ৰ ওপৰত আধাৰিত এখন একশ্যন ছবিৰ বাবে [[দেব (অভিনেতা)|দেৱ]] সৈতে সহযোগিতা কৰিছে। কিন্তু পিছত ছেপ্টেম্বৰৰ মাজভাগত প্ৰকাশ পাইছিল যে তাৰিখৰ সমস্যাৰ বাবে দেৱে চক্ৰৱৰ্তীৰ প্ৰকল্পৰ পৰা আঁতৰি আছিল আৰু [[মিথুন চক্ৰৱৰ্তী|মিঠুন চক্ৰৱৰ্তী]] ছবিখনত স্বাক্ষৰ কৰিছিল। ২০২৩ চনৰ ডিচেম্বৰত এইটো নিশ্চিত কৰা হৈছিল যে কয়লা চোৰাং ব্যৱসায়ৰ ওপৰত আধাৰিত ছবিখন মূলতঃ সুজিত ৰিনো দত্তই নিৰ্মাণ কৰিছিল, আনহাতে ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীৰ ছবিখন বেলেগ আছিল, যিটো দেৱে পূৰ্বে নাকচ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|title=Roaring Star Dev's new film based on coal-mining areas?|url=https://www.ottplay.com/news/devs-new-film-based-on-coal-mining-areas/939bf92b9850#:~:text=According%20to%20reports,%20the%20film's,Dev%20will%20play%20the%20protagonist.|accessdate=2024-11-20|work=OTTPlay|language=en|quote=According to reports, the film's name is ''Khadaan'' and it will deal with the socio-political aspects of coal-mining areas.}}</ref><ref>{{Cite web|last=Bangla|first=Jiyo|date=January 1970|title=Superstar Dev And Idhika Pal To Share Screen In Director Sanjoy Rino Dutta's 'Khadan'! - Jiyo Bangla|url=https://www.jiyobangla.com/news/superstar-dev-and-idhika-pal-to-share-screen-in-director-sanjoy-rino-duttas-khadan|accessdate=2024-11-21|work=JiyoBangla|language=English}}</ref><ref>{{Cite web|date=2023-12-28|title=পুলিশ অফিসাৰেৰ পৰ সোজা কয়লা মাফিয়া! 'খাদান'-এ দেব-ইধিকাৰ সঙ্গী হচ্ছেন সৌমিতৃষা?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/soumitrisha-kundu-will-act-along-with-idhika-paul-and-dev-in-new-bengali-movie-khadan-31703728440843.html|accessdate=2024-11-21|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref> সুৰিন্দৰ ফিল্মছ ছবিখনৰ সহ-প্ৰযোজনাৰ বাবে দেৱ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট ভেনচাৰ্ছ সৈতে জড়িত বোৰ্ডলৈ আহিছিল।<ref>{{Cite web|last=Kanji|first=Subhasmita|title=দেব এণ্টাৰটেইনমেণ্ট ভেঞ্চাৰ্স এবং সুৰিন্দৰ ফিল্মস খাদান ছবিটিৰ প্ৰযোজনাৰ দায়িত্ব সামলিয়েছে। |date=10 December 2024|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-reached-malda-by-vande-bharat-to-promote-khadaan-his-next-destination-will-be-siliguri-31733825661480.html|accessdate=14 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://aajkaal.in/story/30705/idhika-paul-talks-about-dev-and-her-upcoming-movie-khadaan-ent|dead-url=4 December 2024|date=4 December 2024|language=bn}}</ref> === প্ৰাক-প্ৰযোজনা আৰু ঘোষণা === ২০১৫-২০১৬ চনৰ সময়ৰ আৰম্ভণিতে, সুজিত ৰিনো দত্তই কয়লা খনি অঞ্চলত গৱেষণা আৰম্ভ কৰিছিল আৰু কয়লা চোৰাং ব্যৱসায় আৰু সেই পৰিৱেশৰ বাসিন্দাসকলৰ সৈতে সম্পৰ্কিত সামাজিক-ৰাজনৈতিক ঘটনাসমূহৰ বিষয়ে অনুসন্ধান কৰিছিল।<ref>{{Cite web|last=Goswami|first=Ranita|title=Exclusive Khadaan Director: দেবকে ছেড়ে 'খাদান' হিট হওয়াৰ ক্ৰেডিট 'জওয়ান-পাঠান'কে কেন দিলেন পৰিচালক সুজিত! ব্যাপাৰ কী?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/exclusive-interview-of-director-sujit-rino-dutta-about-khadaan-magic-and-superstar-dev-31735299713112.html|accessdate=27 December 2024|work=[[Hindustan Times]]|date=27 December 2024|language=bn}}</ref> গৱেষণা সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছত নাট্যকাৰ বিশ্বৰূপ বিশ্বাসে চিত্ৰনাট্য সম্পূৰ্ণৰূপে সম্পূৰ্ণ হৈছিল, আনহাতে দত্তই নিজেই সংলাপ লিখিছিল। যিহেতু ছবিখনৰ বেছিভাগেই গ্ৰাম্য পটভূমিত সংঘটিত হয়, সেয়েহে দেৱে ছবিখনৰ বাবে [[চাঁওতালি ভাষা|সন্তালী উচ্চাৰণ]] শিকিছিল বুলি জানিব পৰা গৈছিল।<ref>{{Cite web|title=After delivering a string of successful artistic films, Roaring Star Dev returns to the massy action genre with Khadaan|url=https://t2online.in/goodlife/fashion-beauty/after-delivering-a-string-of-successful-family-dramas-superstar-dev-returns-to-the-massy-action-genre-with-khadaan/708368|accessdate=2024-01-02|work=T2Online}}</ref> কাহিনীটো আসানছোল অঞ্চলত অৱস্থিত ৰাণীগঞ্জ পটভূমিত ৰচনা কৰা হৈছে। প্ৰথম অৱস্থাত নিলায়ন চেটাৰ্জীয়ে ছবিখনৰ সংগীত পৰিচালক বুলি জানিব পৰা গৈছিল, আনহাতে ৰথিজিত ভাটিয়াচাৰ্য্য আৰু চাভিয়েও তেওঁৰ সৈতে বোৰ্ডত আহিছিল। চিনেমাটোগ্ৰাফাৰ শৈলেশ অৱস্থী, যি আগতে দেৱৰ সৈতে চেলেঞ্জ ২ (২০১২) আৰু ৰংবাজ (২০১৩) ৰ বাবে কাম কৰিছিল, ছবিখনৰ বাবে এম. ডি.-ৰ সৈতে চুক্তিবদ্ধ হৈছিল। সম্পাদক হিচাপে কালাম। এজাজ গুলাব শ্বেইখ, সুনীল ৰড্ৰিগছ আৰু ৰাজেশ কান্ননক একশ্যন দৃশ্যসমূহৰ ডিজাইন কৰিবলৈ নিযুক্ত কৰা হৈছিল, আনহাতে বাবলু সিংহাই প্ৰডাকচন ডিজাইনৰ কাম পৰিচালনা কৰিছিল। [[ক'ৰিয়'গ্ৰাফী (নৃত্য)|নৃত্য পৰিচালনা]] বাবে ডি. শংকৰাইয়া ওৰফে শংকৰ মাষ্টাৰ আৰু দেৱৰাজ ঘোষালক বাছনি কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|title=Dev's New Film 2024: নতুন বছৰেই সুখবৰ দিলেন দেব! চমকে দেওয়া পদক্ষেপ, কী কৰলেন অভিনেতা|url=https://bengali.news18.com/news/entertainment/devs-new-film-2024-dev-gave-good-news-in-the-new-film-khadaan-to-come-in-this-year-2024-sal-1438690.html|accessdate=2024-11-20|work=bengali.news18.com|date=2 January 2024|language=bn}}</ref> ছবিখন নিৰ্মাতাসকলে ১ জানুৱাৰী ২০২৪-ত এখন মোচন পোষ্টাৰৰ সৈতে ঘোষণা কৰিছিল, য 'ত ছবিখনৰ শিৰোনাম ''খাদান'' বুলি প্ৰকাশ পাইছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/actor-dev-adhikari-shares-motion-poster-of-his-new-movie-khadaan-1035933|dead-url=16 November 2024|date=1 January 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/first-look-of-khadaan-and-bhootpori-dev-in-action-mode-jaya-ahsan-as-a-restless-spirit/cid/1991018|dead-url=15 November 2024|date=2 January 2024}}</ref><ref>{{Cite web|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|date=2024-06-24|title='প্ৰত্যেকেৰ সাহায্য ছাড়া এটা অসম্ভব', প্ৰযোজক হিসেবে ৭ বছৰেৰ সফল জাৰ্নিতে আবেগপ্ৰবণ দেব|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/dev-shares-upcoming-movie-khadaan-new-look-ahead-seven-years-journey-as-producer/111231462.cms|accessdate=2024-11-20|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref> ই ছবিখনত শ্যাম মাহাতো হিচাপে দেৱৰ চৰিত্ৰৰ প্ৰথম ৰূপও প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|date=2024-01-01|title=Dev: 'অ্যাকশনটা আমাৰই কাজ...' বছৰেৰ প্ৰথমদিনেই ব্যাক টু ব্যাক ছবিৰ ঘোষণা দেবেৰ…|url=https://zeenews.india.com/bengali/entertainment/dev-announces-his-two-movie-khadan-and-another-with-avijit-sen-after-success-of-pradhan_501826.html|accessdate=2024-11-20|work=Zee24Ghanta.com}}</ref><ref>{{Cite web|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|date=2024-01-02|title=পুলিশ অফিসাৰ দীপক প্ৰধান থেকে কয়লা মাফিয়া, প্ৰকাশ্যে খাদানেৰ ফাৰ্ষ্ট লুক|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/dev-starrer-next-bengali-movie-khadaan-first-look-reveal-on-new-year-2024/106469834.cms|accessdate=2024-11-20|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref> ২০২৪ চনৰ ১৬ জানুৱাৰীত দেৱে তেওঁৰ দলৰ সৈতে সুজিত দত্তকে ধৰি পাণ্ডৱেশ্বৰ ইচিএলৰ সোণপুৰ বাজাৰী কয়লা খনি ৰেচি কৰিবলৈ গৈছিল, ইচিএল বিষয়াসকলৰ সৈতে, ঠাইখনক শ্বুটিং স্পট হিচাপে বিবেচনা কৰিবলৈ।<ref>{{Cite web|last=SNS|date=2024-01-17|title=Actor-MP Dev visits West Burdwan to select shooting locations|url=https://www.thestatesman.com/bengal/actor-mp-dev-visits-west-burdwan-to-select-shooting-locations-1503260379.html|accessdate=2024-11-20|work=The Statesman|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Karia|first=Vedant|title=Film recce takes Dev to Pandaveswar|url=https://www.telegraphindia.com/my-kolkata/try-this/travel/dev-visits-coal-mines-in-pandaveswar-area-of-paschim-bardhaman-for-recce-of-khadaan/cid/1995126|accessdate=2024-01-24|work=The Telegraph Online|quote=Roaring Star Dev recently posted pictures from his scouting to one of Asia's largest coal mines on Instagram. He has been in Pandaveswar, Paschim Bardhaman, for the recce of his next film, ''Khadaan''.}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/dev-in-asansol-with-entire-team-before-starting-film-khadaan-shooting-1039634|dead-url=16 November 2024|date=16 January 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|title=Khadaan: Dev and his team visit Asansol for recce|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-dev-and-his-team-visit-asansol-for-recce/aadc7ff296243|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en|quote=Roaring Star Dev announced his new film, Khadaan, on January 1. Now he did the location recce for his film wearing a yellow jacket, cargo trousers, and sunglasses. Amidst his busy schedule, he went to Asansol with his team and roamed in the Khadaan areas and the rail areas.}}</ref> সেই উপলক্ষে দেৱে ভাস্কৰ্য সুশান্ত ৰয়ে আয়োজন কৰা আসানছোল ৱেক্স মিউজিয়ামতো তেওঁৰ মমৰ প্ৰতিমূৰ্তি উদ্বোধন কৰে।<ref>{{Cite web|last=Samadder|first=Tulika|date=2024-01-17|title=মমতাৰ পৰ দেব…! উন্মোচন হল অভিনেতা-সাংসদেৰ মোমেৰ মূৰ্তি, কোথায় গেলে দেখা যাবে?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-inaugurate-his-wax-statue-at-asansol-also-takes-selfie-with-it-31705459927132.html|accessdate=2024-11-21|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.anandabazar.com/west-bengal/bardhaman/actor-and-mp-dev-unveiled-of-his-wax-statue-in-asansol-dgtld/cid/1489289|dead-url=2024-01-16|website=Anandabazar Online}}</ref> === কাষ্টিং === চঞ্চল চৌধুৰী ছবিখনত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিবলৈ আলোচনাত প্ৰৱেশ কৰিছিল, যি বিৰোধী হ'ব বুলি ধাৰণা কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Saha|first=Shyamashree|title=EXCLUSIVE: 'খাদান'-এ বলিউড যোগ! শেষ পৰ্বেৰ শুটে আসছেন জনপ্ৰিয় অভিনেতা?|url=https://www.aajkaal.in/story/14325/will_bollywood_actor_and_actress_join_in_dev%E2%80%99s_next_movie_khadan_%22|accessdate=2024-11-21|work=aajkaal.in|language=en}}</ref> সময়ৰ সীমাবদ্ধতাৰ বাবে তেওঁ অস্বীকাৰ কৰিছিল। চৌধুৰীৰ প্ৰস্থানৰ পিছত, ছবিখনত সেই চৰিত্ৰটোৰ বাবে মোছাৰাফ কৰিম, জীতু কমল আৰু অনিৰ্বন ভট্টাচাৰ্য প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল বুলি জানিব পৰা গৈছিল, কিন্তু অৱশেষত জিশু সেনগুপ্ত ব'ৰ্ডলৈ আহিছিল আৰু জানুৱাৰী ২০২৪-ত ছবিখনত দেৱৰ বন্ধুৰ বৈষ্ণৱ চৰিত্ৰৰ চৰিত্ৰৱত অভিনয় কৰা বুলি ঘোষণা কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Dey|first=Shyanashree|title=Tollywood: জিতেৰ পৰে দেব! 'খাদান'-এ প্ৰযোজক-অভিনেতাৰ সঙ্গে পৰ্দাভাগ কৰছেন জীতু?|url=https://aajkaal.in/story/4963/_will_jeetu_kamal_act_with_dev_adhikari_in_new_film_khadan_|accessdate=2024-11-21|work=aajkaal.in|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|last=Bhattacharya|first=Torsha|title=Jisshu Sengupta: 'খাদান' -এ নতুন তাৰকা যোগ, দেবেৰ সঙ্গে হাত মেলাচ্ছেন যীশু|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/jisshu-sengupta-going-to-join-dev-film-khadaan-know-more-tollywood-news-1042622|access-date=16 November 2024|date=28 January 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|title=দুই নৌকায় পা যিশুৰ! 'খাদান'-এ ৰাজি হতে দেবকে বিশেষ শৰ্ত অভিনেতাৰ, নেপথ্যে কী কাৰণ?|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/bengali-actor-jisshu-sengupta-talks-about-his-new-film-khadaan-starring-dev-dgtl/cid/1495663|access-date=16 November 2024|date=13 February 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Kundu|first=Kasturi|date=2024-01-29|title='ৰাধে ৰাধে'! জল্পনাৰ অবসান ঘটিয়ে খাদানে দেবেৰ সঙ্গী কীৰ্তনিয়া যিশু, ফাৰ্ষ্ট লুকেই তুলকালাম|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/jisshu-sengupta-tollywood-actor-looks-reveal-from-dev-next-movie-khadaan/107225059.cms|accessdate=2024-11-20|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref> ২০১৬ চনত ''জুলফিকাৰ'' ৮ বছৰৰ পিছত এখন চলচ্চিত্ৰত দেৱ আৰু জিছুক একেলগে চিহ্নিত কৰিছিল।<ref>{{Cite web|last=Majumder|first=Suparna|title=ৰাধে ৰাধে! দেবেৰ 'খাদান'-এ ধৈৰ্য আৰ বীৰ্যেৰ জ্ঞান দিলেন যিশু, প্ৰথম ঝলকেই দুৰন্ত চমক|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/dev-shared-jisshu-senguptas-khadaan-look/|accessdate=2024-11-20|work=sangbadpratidin|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=দে|first=সুস্মিতা|date=2024-08-29|title=খাদানেৰ ঝলকে মাৰকাটাৰি দেব, ধুতি পাঞ্জাবিতে কে এই অভিনেতা?|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/dev-upcoming-movie-khadaan-teaser-out/112888063.cms|accessdate=2024-11-20|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Saha|first=Shyamashree|title=Jisshu Sengupta: কাঁচা-পাকা চুল,দাড়িতে এ কোন লুকে যীশু সেনগুপ্ত? প্ৰকাশ্যে 'খাদান'-এৰ প্ৰথম ঝলক|url=https://aajkaal.in/story/19347/the_special_look_of_actor_jisshu_u_sengupta_in_khadaan|accessdate=2024-11-21|work=aajkaal.in|language=en}}</ref> চেলিব্ৰিটি ক্ৰিকেট লীগ বেংগল টাইগাৰ্ছ দলৰ অধিনায়ক জিছুৱে খেলিবলৈ অনুমতি পালেহে শ্বুটিং কৰাৰ চৰ্ত দিছিল, য'ত নিৰ্মাতাসকলে সন্মত হৈছিল।<ref>{{Cite web|title=Jisshu U Sengupta divides time between Khadaan and Celebrity Cricket League|url=https://www.ottplay.com/news/jisshu-u-sengupta-divides-time-between-khadaan-and-celebrity-cricket-league/6151758055928|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Misra|first=Akash|title='খাদান' ছবিতে অভিনয়েৰ জন্য বিশেষ শৰ্ত যিশুৰ, দেব কি ৰাজি হলেন?|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/jisshu-sengupta-on-devs-khadan/|accessdate=2024-11-20|work=sangbadpratidin|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|last=Goswami|first=Ranita|title=Jisshu on Khadan: 'খাদান'-এ অভিনয়েৰ জন্য দেবকে শৰ্ত দিয়েছিলেন যিশু, কিন্তু সেটা কী?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/jisshu-sengupta-talks-about-bengali-film-khadan-and-dev-31707819732164.html|access-date=16 November 2024|date=13 February 2024|language=bn}}</ref> পিছত, ইধিকা পলক ছবিখনৰ মুখ্য অভিনেত্ৰী হিচাপে ঘোষণা কৰা হৈছিল, আৰু সৌমিতৃষা কুণ্ডু ছবিখনৰ আন এগৰাকী মুখ্য অভিনেত্ৰি বুলি কোৱা হৈছিল, কিন্তু বৰখা বিষ্টে সেই চৰিত্ৰটোৰ বাবে অভিনয়ত যোগদান কৰাৰ পিছত এইটো এটা উৰাবাতৰি বুলি প্ৰমাণিত হৈছিল।<ref>{{Cite web|title=Khadaan: Idhika Paul is Dev's new actress|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-idhika-paul-is-devs-new-actress/f17cf4f0b1577|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title='খাদান'-এ ইধিকা, বাংলাদেশেৰ ছবিতে অভিনয় কৰাৰ পৰ এ বাৰ এ পাৰ বাংলায় দেবেৰ ছবিতে ইধিকা পাল। |url=https://www.anandabazar.com/entertainment/bengali-actress-idhika-paul-shares-her-views-after-casting-in-devs-new-film-khadan-dgtl/cid/1485847|access-date=16 November 2024|date=2 January 2024|location=Kolkata|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dev: অ্যাকশন লুকে দেখা দিলেন দেব, 'খাদান'-এ দেবেৰ নায়িকা টেলিভিশনেৰ ৰঞ্জা|url=https://bangla.asianetnews.com/entertainment/bengali-cinema/teaser-of-new-movie-of-actor-dev-is-out-and-tv-actress-ranja-will-act-in-khadan-absc/articleshow-zq5h1z3|accessdate=2024-11-21|work=Asianet News Network Pvt Ltd|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|date=2023-12-29|title=এবাৰ দেবেৰ 'খাদান'-এও সুপাৰষ্টাৰেৰ সঙ্গী সৌমিতৃষা? মুখ খুললেন 'মিঠাই'|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/soumitrisha-kundu-opens-up-about-her-next-movie-with-dev-and-it-is-it-khadan-31703856197298.html|accessdate=2024-11-21|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|date=2023-12-28|title=পুলিশ অফিসাৰেৰ পৰ সোজা কয়লা মাফিয়া! 'খাদান'-এ দেব-ইধিকাৰ সঙ্গী হচ্ছেন সৌমিতৃষা?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/soumitrisha-kundu-will-act-along-with-idhika-paul-and-dev-in-new-bengali-movie-khadan-31703728440843.html|accessdate=2024-12-02|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|title=বিৰতিৰ পৰ বাংলা ছবিতে বৰখা, 'খাদান'-এ কোন চৰিত্ৰে থাকছেন অভিনেত্ৰী?|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/reports-suggest-that-bollywood-actress-barkha-bisht-would-join-the-cast-of-devs-film-khadaan-dgtl/cid/1491131|access-date=16 November 2024|date=24 January 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|title=Khadaan: Barkha Sengupta Bisht to play a special character in Dev's film|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-barkha-sengupta-bisht-to-play-a-special-character-in-devs-film/50482b6fc953|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref> ২০১০ চনত দুই পৃথিৱীৰ ১৪ বছৰৰ পিছত ই দেৱ আৰু বৰখাৰ মাজত যোৰা গঢ়ি তুলিছিল। <ref>{{Cite news|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|title=১৪ বছৰ পৰ দেব-বৰখাৰ যুগলবন্দী! দুই পৃথিবীৰ নষ্ট্যালজিয়া উসকে খাদানে ফিৰছেন বলি অভিনেত্ৰী|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/dev-next-movie-khadaan-barkha-bisht-bollywood-actress-might-be-join-in-this-movie-after-14-yeras/107116120.cms|access-date=16 November 2024|date=24 January 2024}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dev and Barkha Bisht talk about reuniting on screen after 14 years at the song launch of ''Khadaan''|url=https://t2online.in/goodlife/tech/dev-and-barkha-bisht-talk-about-reuniting-on-screen-after-14-years-at-the-song-launch-of-khadaan/1227790|accessdate=2024-11-23|work=www.t2online.in|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ghosh|first=Deblina|date=2024-11-22|title=১৪ বছৰ পৰ দেব-বৰখা একসঙ্গে, অভিনেত্ৰী বলেন, 'আমাদেৰ এনাৰ্জি ম্যাচ কৰে'|url=https://eisamay.com/entertainment/dev-and-barkha-bisht-chemistry-in-the-tollywood-film-khadan/200323060.cms|accessdate=2024-11-23|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref> অনিৰ্বন চক্ৰৱৰ্তী ছবিখনত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাটো নিশ্চিত কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Dey|first=Snigdha|title=Exclusive: 'জন্মদিন মানেই মনে পড়ে মায়েৰ হাতে পায়েস', শুটিংয়েৰ ব্যস্ততায় বাৰ্থডে স্পেশাল প্ল্যান নিয়ে কী বললেন 'একেন বাবু' অনিৰ্বাণ চক্ৰবৰ্তী?|url=https://aajkaal.in/story/22834/anirban_chakraborty_shared_his_birthday_special_plan_and_his_upcoming_work_ent|accessdate=2024-11-21|work=aajkaal.in|language=en}}</ref> ২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত সুমিত গাংগুলী, ৰাজা দত্ত আৰু পাৰ্থসাৰথি চক্ৰৱৰ্তী অভিনেতাসকলৰ লগত যোগদান কৰে, কেইবছৰমানৰ পিছত প্ৰত্যেকেই দেৱৰ সৈতে পুনৰ মিলিত হয়।<ref>{{Cite web|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|date=2024-02-14|title=ভ্যালেণ্টাইন উইকে বিৰাট চমক, কয়লা মাফিয়া দেবেৰ সঙ্গে খাদানে ভিলেন সুমিত গঙ্গোপাধ্যায়|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/dev-starrer-next-movie-khadaan-sumit-ganguly-gives-surprise-to-share-photo-with-actor/107685942.cms|accessdate=2024-11-21|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref> চলচ্চিত্ৰখনত এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ চৰিত্ৰৰ বাবে বনি সেনগুপ্ত যোগাযোগ কৰা হৈছিল, কিন্তু তেওঁ ইয়াক নাকচ কৰিছিল, কিয়নো তেওঁ কোনো অন্ধকাৰ বা নেতিবাচক চৰিত্ৰত কাম কৰিব নিবিচাৰিছিল, লগতে দৰ্শকৰ মাজত তেওঁৰ ৰোমাণ্টিক নায়কৰ ভাবমূৰ্তি বজাই ৰাখিবলৈ পছন্দ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|title=Khadaan: Jisshu U Sengupta and Bonny Sengupta to join Dev? {{!}} Exclusive|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-jisshu-u-sengupta-and-bonny-sengupta-to-join-dev-exclusive/1b499ff298824|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/bengali-actor-bony-sengupta-is-not-a-part-of-khadaan-anymore-starring-dev-dgtl/cid/1504263|dead-url=16 November 2024|date=20 March 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/bonny-sengupta-out-from-devs-khadan/|dead-url=16 November 2024|date=20 March 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|date=2024-01-16|title=Khadaan Movie: দেব-ইধিকাৰ খাদানে থাকছেন বনি সেনগুপ্ত? চৰ্চাৰ মাঝে মুখ খুললেন অভিনেতা|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/bonny-sengupta-reacts-on-his-presence-in-dev-and-idhika-paul-starrer-khadaan/106892018.cms|accessdate=2024-11-20|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|date=2024-01-19|title=ছোট্ট চৰিত্ৰ বড় ধামাকা! শাহৰুখ-সলমানেৰ পথেই দেব-অঙ্কুশ, মিৰ্জা আৰ খাদানে ক্যামিও দুই সুপাৰষ্টাৰেৰ?|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/dev-might-be-doing-cameo-in-mirza-and-ankush-hazra-in-khadaan-report-says/106978734.cms|accessdate=2024-11-20|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/john-bhattacharya-to-play-jisshu-senguptas-son-in-khadaan-after-bonny-sengupta-opted-out-31710963633855.html|dead-url=16 November 2024|date=21 March 2024|language=bn}}</ref> তাৰ পিছত বিক্ৰম চেটাৰ্জী এই চৰিত্ৰটোৰ বাবে বিবেচনা কৰা হৈছিল, যি আন প্ৰতিশ্ৰুতিৰ বাবে প্ৰত্যাখ্যান কৰিবলগীয়া হৈছিল। পিছত, অমৰ্ত্য ৰায়ক এই চৰিত্ৰটোৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল, কিন্তু তেওঁ ইয়াক প্ৰত্যাখ্যান কৰাৰ পিছত,জন ভট্টাচাৰ্য এই চৰিত্ৰটোৰ বাবে ২০২৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত কাষ্টত যোগদান কৰিছিল।<ref>{{Cite web|title=Khadaan: Amartya Ray plays a character in Dev's ambitious project?|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-amartya-ray-plays-a-character-in-devs-ambitious-project/3d1aea07e4854|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-john-bhattacharya-replaces-bonny-sengupta-makes-a-late-entry-to-the-team/15c47d4dca546|dead-url=16 November 2024|date=19 March 2024}}</ref> ''আজকাল'' সৈতে হোৱা এক সাক্ষাৎকাৰত ভট্টাচাৰ্যই কৈছিল, "দুজন অভিনয়ৰ দৈত্য দেৱ দা আৰু জিছু দাৰ সৈতে পৰ্দা ভাগ-বতৰা কৰাৰ সুযোগ এৰি যোৱাটো একেবাৰে কঠিন।" <ref>{{Cite web|last=Saha|first=Shyamashree|title=EXCLUSIVE: হোক ধূসৰ চৰিত্ৰ, যিশু-দেবদাৰ সঙ্গে অভিনয়েৰ সুযোগ ছাড়ি? 'খাদান' নিয়ে অনৰ্গল জন|url=https://aajkaal.in/story/10648/john_bhattacharya_replaces_bonny_sengupta_makes_a_late_entry_to_the_team|work=www.Aajkalin.com}}</ref> === চিত্ৰগ্ৰহণ === ২০২৪ চনৰ ১৪ ফেব্ৰুৱাৰীত [[সৰস্বতী পূজা]] পূৰ্বে, ছবিখনৰ মুহৰত সুৰিন্দৰ ফিল্মছৰ কাৰ্যালয়ত পৰিৱেশন কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bangla.aajtak.in/cinema-and-tv-serial-news/tollywood-bengali-cinema/photo/dev-new-khadaan-movie-subho-muhurat-on-saraswati-puja-panchami-tithi-dev-idhika-paul-jisshu-sengupta-movie-on-coal-mine-tollywood-movies-photos-soc-887069-2024-02-15|dead-url=16 November 2024|date=15 February 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/khadaan-alaap-oti-uttam-eta-amader-golpo-mahurats-new-song-first-look-posters-from-tollywood-on-valentines-day/cid/2000714|dead-url=15 November 2024|date=15 February 2024|quote=The mahurat for Dev's upcoming coal-mining actioner Khadaan was held in the presence of cast and crew on Wednesday.}}</ref><ref>{{Cite web|last=Majumder|first=Suparna|title=প্ৰযোজনায় ৭ বছৰ, 'খাদান' লুক ফাঁস কৰে আবেগঘন বাৰ্তা দেবেৰ, ৰুক্মিণী কী লিখলেন?|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/dev-entertainment-ventures-completes-7-years-take-a-bow-comment-by-rukmini-maitra/|accessdate=2024-11-20|work=sangbadpratidin|language=en-US}}</ref> নিৰ্মাতাসকলে ২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত [[কলিকতা|কলকাতা]] ছবিখনৰ প্ৰথম সূচীৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছিল, দেৱে টেক্কাৰ সৈতে তেওঁৰ প্ৰতিশ্ৰুতি সম্পূৰ্ণ কৰাৰৰ পিছত। ২০২৪ চনৰ ১৬ ফেব্ৰুৱাৰীত কলকাতাত এক চুটি সময়সূচীৰ সৈতে চিত্ৰগ্ৰহণ আৰম্ভ হৈছিল, আৰু লগতে দেৱ আৰু জিছুৰ প্ৰথম দৰ্শনৰ পোষ্টাৰসমূহৰ প্ৰকাশ।<ref>{{Cite news|url=https://kolkatatvonline.in/entertainment/dev-started-shooting-for-khadaan-kolkatatv-online-entertainment-news/|dead-url=16 November 2024|date=16 February 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.aajtak.in/cinema-and-tv-serial-news/tollywood-bengali-cinema/story/dev-shares-retro-look-from-new-movie-khadaan-set-asansol-coal-mine-dev-latest-news-tollywood-news-today-bangla-binodon-khobor-soc-920118-2024-03-05|dead-url=16 November 2024|date=5 March 2024}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/dev-shared-important-news-about-khadaan-movie/|dead-url=16 November 2024|date=16 February 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadans-first-look-poster-out-dev-says-the-film-likely-to-hit-theaters-in-2025-31708078558069.html|dead-url=16 November 2024|date=16 February 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Bharat|first=E. T. V.|date=2024-03-04|title=গালভৰা দাড়ি, উস্কো-খুশকো চুল; 'খাদান'-এ কয়লা মাফিয়া দেব?|url=https://www.etvbharat.com/bn/! entertainment/dev-and-jisshu-sengupta-starts-khadaan-movie-shooting-directed-by-soojit-dutta-wbs24030404450|accessdate=2024-11-20|work=ETV Bharat News|language=bn}}</ref> ''[[আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা]]'' সৈতে হোৱা এক সাক্ষাৎকাৰত পৰিচালকজনে কলকাতাত উপযুক্ত দৃশ্যগ্ৰহণৰ স্থান বিচাৰি পোৱাৰ অসুবিধাসমূহৰ বিষয়ে অৱগত কৰে।<ref>{{Cite news|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/dev-jisshu-sengupta-idhika-paul-starr-khadaan-movie-shooting-has-been-started-in-kolkata-dgtl/cid/1530483|dead-url=16 November 2024|date=12 July 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=MPost|date=2024-02-15|title=Dev kicks off 'Khadaan' shoot in Kolkata|url=https://www.millenniumpost.in/features/dev-kicks-off-khadaan-shoot-in-kolkata-552209|accessdate=2024-11-20|work=www.millenniumpost.in|language=en|quote=Superstar Dev is all set to dive into the shooting of his new film, 'Khadaan', starting February 16. The first schedule of the shooting will be in Kolkata and the next schedule will be shot in one of Asia's biggest coal mines, Asansol, where the actor had gone for recce.}}</ref> ২০২৪ চনৰ ২৫ ফেব্ৰুৱাৰীত ফাইট মাষ্টাৰ ৰাজেশ কান্ননৰ তত্ত্বাৱধানত নোনাপুকুৰ ট্ৰাম ডিপোত এক একশ্যন দৃশ্যৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল। ২৭ ফেব্ৰুৱাৰীত দলটোক শোভাবাজৰত দেখা গৈছিল, য'ত ছায়া চিনেমা হলত এটা বিশেষ দৃশ্যৰ চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল। ছবিখনৰ প্ৰথম সূচী ১ মাৰ্চ ২০২৪-ত সম্পূৰ্ণ হৈছিল। ২০২৪ চনৰ ৪ মাৰ্চৰ পৰা, দ্বিতীয় সূচীখন আসানছোলৰ কয়লা খনিত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত ছবিখনৰ প্ৰধান অংশৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য "ত জিছু সেনগুপ্তই অভিনেতা সদস্যসকলৰ সৈতে যোগদান কৰিছিল।<ref>{{Cite news|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|title=আসানসোলে শুৰু 'কয়লা মাফিয়া' দেবেৰ খাদানেৰ জাৰ্নি, কবে মুক্তি পাবে ছবিটি? জেনে নিন দিনক্ষণ|url=https://eisamay.com/entertainment/cinema/url-dev-bengali-actor-starrer-upcoming-movie-khadaan-shaooting-start-in-asansol/108208980.cms|access-date=16 November 2024|date=4 March 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Mitra|first=Pooja|title=Dev dives deep into 'Khadaan', shoots for his latest film in Asansol mines|url=https://www.telegraphindia.com/my-kolkata/try-this/social/tollywood-actor-dev-shoots-in-asansol-for-his-film-khadaan/cid/2005409|accessdate=2024-03-08|work=The Telegraph Online}}</ref> এই সূচীত, ২০ গৰাকী নৃত্যশিল্পীক অন্তৰ্ভুক্ত কৰি "''কিশোৰী''" গীতটো ৪ দিনৰ বাবে চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|last=Mukherjee|first=Priyanka|title=Dev-Rajar Raja: টলিপাড়ায় তিনিই 'ৰাজাৰ ৰাজা', চেনা অবতাৰে দেব! খাদানেৰ প্ৰথম গানে জমিয়ে দোলালেন কোমৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaans-first-song-rajar-raja-released-fans-go-gaga-as-dev-dances-his-heart-out-31731399857938.html|access-date=16 November 2024|date=12 November 2024|language=bn}}</ref> গীতটো দেৱ আৰু ইধিকা পলৰ ওপৰত চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল আৰু ডি. শংকৰাইয়াৰ দ্বাৰা নৃত্য পৰিচালনা কৰা হয়।<ref>{{Cite web|last=Majumder|first=Rahul|date=2024-12-02|title='সেৰা প্ৰযোজক নয়, দেবদা আমাৰ জন্য সেৰা পৰিচালক! ' কেন একথা বললেন 'খাদান'-এৰ অভিনেত্ৰী ইধিকা পাল|url=https://aajkaal.in/story/30705/idhika_paul_talks_about_dev_and_her_upcoming_movie_khadaan_ent|accessdate=2024-12-02|work=aajkaal.in|language=en}}</ref> ২০২৪ চনৰ ১০ আৰু ১২ মাৰ্চত দুৰ্গাপুৰ দেৱ আৰুজন ভট্টাচাৰ্যৰ সৈতে বোকাৰ ভিতৰত এক একশ্যন দৃশ্যৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল, যিটো ৰাজেশ কান্ননে ডিজাইন কৰিছিল। এই সময়সূচীৰ বাকী অংশবোৰ, আসানছোল আৰু ৰাণীগঞ্জ কয়লা ক্ষেত্ৰত চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল য'ত দেৱে পূৰ্বে ৰেচি কৰিবলৈ গৈছিল, লগতে ছবিখনৰ কিছু অংশ বাংকুৰা চিত্ৰগ্ৰৰ সৈতে।<ref>{{Cite news|last=Kanji|first=Subhasmita|title=Dev-Khadaan: খাদানে ৰেট্ৰো লুকে দেব! কোথায় চলছে শ্যুটিং?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-posts-about-khadaan-31709545565193.html|access-date=16 November 2024|date=4 March 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|title=Khadaan: Dev and his team visit Asansol for recce|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-dev-and-his-team-visit-asansol-for-recce/aadc7ff296243|access-date=16 November 2024|date=17 January 2024}}</ref><ref>{{Cite news|last=Mitra|first=Pooja|title=Swastika Mukherjee's ethnic fashion, Srijit Mukherji's new film, Dev in Asansol for ''Khadaan'' shoot: Tollywood update|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/swastikas-ethnic-fashion-srijits-new-film-dev-in-asansol-for-khadaan-shoot-tollywood-update/cid/2004885|access-date=2024-03-05|website=The Telegraph Online}}</ref> এটা দৃশ্য য 'ত দেৱে তেওঁৰ মুখৰ ভিতৰত এটা জ্বলন্ত চিগাৰ ৰাখে, অৱশেষত পুনৰাবৃত্তিৰ সময়ত জিভা আৰু দাড়ি জ্বলোৱাৰ লগতে চিগাৰৰ পৰা গৰম ফ্লেছৰ দ্বাৰা তেওঁৰ ওঁঠত ৫৫ বাৰ আঘাত কৰাৰ পিছত শ্বুটিং কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|title=খাদানে বিড়ি ধৰানোৰ দৃশ্যে ৫৫ বাৰ ঠোঁট পোড়ে দেবেৰ! জ্বলেছে জিভ, এমনকি দাড়িও|url=https://www.anandabazar.com/video/khadaan-is-compared-with-film-kgf-dev-and-jisshu-reacts-on-anandabazar-online-dgtl/cid/1566575|access-date=16 December 2024|date=10 December 2024|language=bn}}</ref> পানাগড় দামোদৰ নদ কাষত থকা ৰাণ্ডিহা বেৰাজত এটা নিৰ্দিষ্ট দৃশ্যৰ চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য 'ত দেৱ আৰু জিছুৱে শ্বুটিং চাবলৈ অহা অনুৰাগীসকলক লগ পাইছিল।<ref>{{Cite news|title=Khadaan: Dev's fans travel across the river to meet their star while shooting|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-devs-fans-travel-across-the-river-to-meet-their-star-while-shooting/c28a5d76cb894|access-date=15 November 2024|date=14 March 2024}}</ref><ref>{{Cite web|last=Goswami|first=Ranita|date=2024-03-14|title=পানাগড়েৰ ব্যাৰেজে দেব, নদী পাৰ কৰে দেখতে এলেন লোকজন|url=https://bangla.hindustantimes.com/videos/dev-shoot-for-khadaan-at-panagarh-west-bengal-31710419967681.html|accessdate=2024-11-20|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Ghosh|first=Nayan|title=Dev: দামোদৰেৰ চৰে দেবেৰ খাদানেৰ শ্যুটিং! নদী টপকে সুপাৰষ্টাৰেৰ দৰ্শন সাৰলেন ভক্তৰা|url=https://bengali.news18.com/news/entertainment/bengali-actor-dev-shooting-for-his-film-khadaan-at-panagarh-l18-sank-1552847.html|accessdate=2024-11-20|work=bengali.news18.com|date=12 March 2024|language=bn}}</ref> ২০২৪ চনৰ ১৩ মাৰ্চত নিৰ্মাতাসকলে ছবিখনৰ দ্বিতীয় প'ষ্টাৰ আপলোড কৰি জনায় যে ছবিখনৰ দ্বিতীয় সূচী সম্পূৰ্ণ হৈছে।<ref name="Hindustan Times">{{Cite news|last=Bose|first=Priyanka|title=Khadaan New Poster: শেষ হল দ্বিতীয় শ্যুটিং শিডিউল, 'খাদান'-এৰ নতুন পোষ্টাৰ প্ৰকাশ্যে এনে কী বললেন দেব|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/devs-film-khadaan-2nd-schedule-wrapped-actor-shares-news-poster-31710335260574.html|access-date=16 November 2024|date=13 March 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=কুণ্ডু|first=কস্তুৰী|title=ইডিৰ ডাকেৰ মাঝেই শুৰু দেবেৰ খাদানেৰ শ্যুটিং|url=https://eisamay.com/ampstories/web-stories/entertainment/dev-bengali-actor-gives-a-message-to-start-khadaan-shooting-from-today/107759763.cms|accessdate=2024-11-20|work=Eisamay Online|language=bn}}</ref>২০২৪ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ সৈতে দেৱৰ প্ৰতিশ্ৰুতি সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত, ২০২৪ চনৰ জুলাইত আসানছোলত পুনৰ চিত্ৰগ্ৰহণ আৰম্ভ হয়। দলটোৱে ৩ দিন ধৰি বিধাননগৰ নলবনত গ্ৰাম্য পৰিৱেশত শ্বুটিং কৰিছিল যদিও প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ বাবে চতুৰ্থ দিনা ইণ্ডোৰ শ্বুটিং কৰৰিবলগীয়া হৈছিল।<ref>{{Cite news|last=Chakraborty|first=Shamayita|title=Khadaan: Dev, Jisshu U Sengupta and others shoot in Kolkata|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-dev-jisshu-u-sengupta-and-others-shoot-in-kolkata/0202745ec810|access-date=16 November 2024|date=13 July 2024}}</ref> ১৯ জুলাইৰ পৰা ২২ জুলাইলৈকে [[জন্মাষ্টমী|জন্মাষ্টমী উৎসৱ]] চিত্ৰিত কৰা এটা নৃত্যৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল। এই সূচীত "''হায় ৰে বিয়ে''" গীতটোৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল। একে মাহত, এসপ্তাহৰ বাবে জামুৰিয়া কয়লা খনিত কমেও ৪০০ ফুট গভীৰতাত এক একশ্যন দৃশ্যৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|last=Bhattacharya|first=Torsha|title=অন্য ভাষাৰ ছবি দেখে আমৰা প্ৰভাবিত হয়ে সেই ধৰণেৰ ছবি তৈৰিৰ চেষ্টা কৰি, 'খাদান' বাঙালিৰ গল্প: যীশু|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/jisshu-sengupta-on-khadaan-dev-idhika-paul-entertainment-news-tollywood-1108909|access-date=4 December 2024|date=4 December 2024|language=bn}}</ref> ২০২৪ চনৰ আগষ্ট মাহত দামোদৰ নদীত পানীৰ তলৰ এক বৃহৎ দৃশ্যৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল। সময়সূচীৰ বাকী অংশসমূহ দুৰ্গাপুৰ, আসানছোল আৰু বাংকুৰাত চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল।<ref name="Hindustan Times2">{{Cite news|last=Bose|first=Priyanka|title=Khadaan New Poster: শেষ হল দ্বিতীয় শ্যুটিং শিডিউল, 'খাদান'-এৰ নতুন পোষ্টাৰ প্ৰকাশ্যে এনে কী বললেন দেব|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/devs-film-khadaan-2nd-schedule-wrapped-actor-shares-news-poster-31710335260574.html|access-date=16 November 2024|date=13 March 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|title=Khadaan: Dev and Jisshu U Sengupta's leak video from Raniganj reveals their camaraderie|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-dev-and-jisshu-u-senguptas-leak-video-from-raniganj-reveals-their-camaraderie/71fad97bb1158|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref> এই সূচীৰ সময়ছোৱাত, ২০২৪ চনৰ ২৮ ছেপ্টেম্বৰত, "''ৰাজাৰ ৰাজা''" গীতটোৰ দৃশ্যগ্ৰহণ বৰানগৰত কৰা হৈছিল, লগতে এক উচ্চ অক্টেন একশ্যন ক্ৰমৰ সৈতে। এই গীতটো উপৰ্যুক্ত স্থানত চিত্ৰগ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত এখন গাঁৱৰ মেলাৰ বিশেষ সংহতি নিৰ্মাণ কৰা হয়। শংকৰাইয়াৰ তত্ত্বাৱধানত ২০০ গৰাকী নৃত্যশিল্পীৰ সৈতে দেৱে ৪২ ডিগ্ৰী তীব্ৰ গৰমত বালিৰ ওপৰত এই গীতটোত নৃত্য কৰিছিল। ২০২৪ চনৰ ১ অক্টোবৰত, প্ৰযোজকসকলে এটা নতুন পোষ্টাৰৰ সৈতে অৱগত কৰে যে চিত্ৰগ্ৰহণ সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছে।<ref>{{Cite news|last=Dey|first=Snigdha|title=হাতে ধাৰালো অস্ত্ৰ, চোখেমুখে ফুটে উঠেছে ৰাগ! পিতৃপক্ষেৰ‌ অবসানেৰ আগেই কোন ইঙ্গিত দিলেন দেব?|url=https://aajkaal.in/story/25326/dev_announces_the_wrap_up_of_upcoming_movie_khadaan_ent|access-date=16 November 2024|date=1 October 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|last=Chakraborty|first=Shamayita|title=Khadaan: Dev drops the poster and his fans can't keep calm|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-dev-drops-the-poster-and-his-fans-cant-keep-calm/d5e1d61cb1374|access-date=16 November 2024|date=3 October 2024|quote=Dev posted the photo and wrote in the caption, "Finally it's wrap….See u in theatres".}}</ref> === পোষ্ট-প্ৰডাকচন === ছবিখনৰ পৰৱৰ্তী প্ৰযোজনা ২০২৪ চনৰ জুলাইত আৰম্ভ হৈছিল আৰু চাৰি মাহ ধৰি চলিছিল কিয়নো ছবিখনত ব্যাপক কম্পিউটাৰ গ্ৰাফিক্স আৰু ভিএফএক্স জড়িত হৈ আছে। ছবিখনৰ ভি. এফ. এক্স. ৰ কাম সুৰিন্দৰ ফিল্মছ ভি. এফএক্স-এ প্ৰদান কৰিছিল, য'ত তমাল ৰয়ে ভিজুৱেল ইফেক্ট চুপাৰভাইজাৰ হিচাপে কাম কৰিছিল। দিব্যো আৰু সৌম্য ৰয় আছিল ছাউণ্ড ডিজাইনাৰ। ছবিখনৰ প্ৰথম অৰ্ধাংশ অক্টোবৰ ২০২৪-ৰ ভিতৰত সম্পাদনা কৰা হৈছিল। == বিপণন == টিজাৰটো প্ৰথমতে ২০২৪ চনৰ ১৪ আগষ্টত মুকলি কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|title=Dev: ওয়ৰ্কোহলিক দেব! ঘুৰতে গিয়েও সিনেমাৰ আপডেট সুপাৰষ্টাৰেৰ...|url=https://zeenews.india.com/bengali/photos/dev-share-a-bog-update-of-khadaan-on-his-vacation-in-saudi-arabia-with-rukmini-maitra-534298|accessdate=2024-11-20|work=Zee24Ghanta.com}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/tmc-mp-actor-dev-s-khadan-teaser-release-postpone-on-rg-kar-doctor-s-death-protest-1088920|dead-url=16 November 2024|date=13 August 2024|language=bn}}</ref> কিন্তু [[২০২৪ কলকাতা ধৰ্ষণ আৰু হত্যাৰ ঘটনা|আৰ. জি. কাৰ ধৰ্ষণ আৰু হত্যাৰ ঘটনা]] বিৰুদ্ধে তেতিয়া চলি থকা প্ৰতিবাদৰ সৈতে সংহতিৰ চিন হিচাপে ইয়াক স্থগিত ৰখা হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/dev-seeks-justice-for-kolkata-rape-victim-postpones-khadaan-teaser-launch/cid/2040900|dead-url=16 November 2024|date=14 August 2024}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.indiatoday.in/movies/celebrities/story/actor-dev-adhikari-seeks-justice-for-kolkata-rape-victim-deeply-saddened-outraged-2581754-2024-08-13|dead-url=16 November 2024|date=13 August 2024}}</ref> অৱশেষত প্ৰাৰম্ভিক নিৰ্ধাৰিত তাৰিখৰ ২ সপ্তাহ পিছত, ২০২৪ চনৰ ২৯ আগষ্টত টিজাৰখন বাদ দিয়া হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://aajkaal.in/story/22681/khadaan_teaser_released_which_starring_jisshu_sengupta_and_dev_ent|dead-url=16 November 2024|date=29 August 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Misra|first=Akash|title='ফ্যামিলি নিয়ে আছি বলে অ্যাকশন ভুলেছি ভাবছিস?' 'খাদান' টিজাৰে হুঙ্কাৰ দেবেৰ|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/dev-new-movie-release-khadaan-teaser-out/|accessdate=2024-11-20|work=sangbadpratidin|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|date=2024-08-29|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movies/news/dev-drops-action-packed-teaser-of-his-upcoming-film/articleshow/112898894.cms|dead-url=2024-11-20|quote=Dev shared the teaser on X, writing, "The biggest Bengali film is arriving in cinemas this Christmas. An epic journey of friendship begins. Get ready to dive deep into the world of Khadaan, where power, greed, and vengeance collide."}}</ref> শ্ৰীজিত মুখাৰ্জী দৰে বিশিষ্ট ব্যক্তিয়ে ইয়াক প্ৰশংসা কৰিছিল। <ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/srijit-mukherji-shares-his-reaction-on-devs-khadaan-teaser-31724897576845.html|dead-url=16 November 2024|date=29 August 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/srijit-mukherjee-praised-dev-on-khadaan-teaser-entertainment-news-bollywood-1092065|dead-url=16 November 2024|date=28 August 2024|language=bn}}</ref> ২০২৪ চনৰ ৩০ অক্টোবৰত কল্যাণী এক [[কালী-পূজা|কালী পূজা]] উদ্বোধনী অনুষ্ঠানত দেৱক আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছিল, য'ত এক চমু প্ৰচাৰ কৰা হৈছিল। মেদিনীপুৰ এটা অনুষ্ঠানত তৃণমূল পৰ্যায়ৰ প্ৰচাৰৰ অংশ হিচাপে, যীশু সেনগুপ্তই দেৱক ফোন কৰিছিল আৰু ২০২৪ চনৰ নৱেম্বৰত ছবিখনৰ পৰা তেওঁৰ এটা মুখ্য সংলাপৰ কথা কৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Ananda|first=A. B. P.|date=2024-11-11|title=মেদিনীপুৰে শো কৰতে গিয়ে, ভৰা মঞ্চে যীশু হঠাৎ ফোন কৰে বসলেন দেবকে! তাৰপৰ?|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/jisshu-u-sengupta-called-dev-from-midnapore-show-know-the-real-reason-entertainment-news-tollywood-1104877|accessdate=2024-12-02|work=bengali.abplive.com|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/jisshu-sengupta-says-dialogs-from-his-upcoming-film-khadaan-and-makes-phone-call-to-dev-during-the-event-dgtl/cid/1560779|dead-url=17 November 2024|date=16 November 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-11-11|title=ব্যক্তিগত জীবনেৰ কাৰণে জোৰ চৰ্চায়, হঠাৎ মেদিনীপুৰ থেকে দেবকে কেন ফোন কৰলেন যিশু?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/jisshu-sengupta-calls-mp-actor-dev-from-medinipur-promotion-what-happened-31731340445565.html|accessdate=2024-11-19|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref> সেই মাহতে যেতিয়া "''ৰাজাৰ ৰাজা''" গীতটো উন্মোচন কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Dey|first=Snigdha|date=2024-11-10|title=১০ বছৰ পৰ 'খাদান'-এৰ জন্য এই কাজ কৰলেন দেব! ইঙ্গিত পেয়েই অবাক নেটপাড়া|url=https://aajkaal.in/story/28509/teaser_out_of_first_song_of_bengali_movie_khadaan_dev_will_dancing_there_after_10_years_ent|accessdate=2024-12-02|work=aajkaal.in|language=en}}</ref> নিৰ্মাতাসকলে ঘোষণা কৰিছিল যে মানুহে তেওঁলোকৰ নিজৰ নৃত্য পৰিৱেশন গীতটোত ৰেকৰ্ড কৰি আৰু এই ভিডিঅ'বোৰ ছ "চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্মত শ্বেয়াৰ কৰি স্বাক্ষৰ পদক্ষেপটো পুনৰ সৃষ্টি কৰিব।<ref>{{Cite web|last=Chatterjee|first=Arindam|date=2024-11-13|title=Rajar Raja: Celebrating bengali spirit in Khadaan's dance number|url=https://t2online.in/screen/bengali/rajar-raja-celebrating-bengali-spirit-in-khadaan-s-dance-number/1214670|accessdate=2024-12-02|work=www.t2online.in|language=en|quote=''Khadaan'', starring Dev and Jisshu Sengupta in lead roles, tells a powerful story of fearless souls who, with courage and intelligence, change their own destinies and alter the fate of a coalfield in Damodar Valley.}}</ref> ছবিখনত অনিৰ্বাণ চক্ৰৱৰ্তীৰ চৰিত্ৰটো তেওঁৰ প্ৰথম দৰ্শনৰ পোষ্টাৰৰ সৈতে ১৮ নৱেম্বৰ ২০২৪-ত প্ৰকাশ পাইছিল।<ref>{{Cite news|date=18 March 2024|url=https://sangbadpratidin.in/cinema/dev-shares-khadan-look-of-anirban-chakraborty|dead-url=18 November 2024}}</ref><ref>{{Cite web|title=Khadaan: Anirban Chakrabarti's tribal look stuns his fans on social media|url=https://www.ottplay.com/news/khadaan-anirban-chakrabartis-tribal-look-stuns-his-fans-on-social-media/aa0cdddd02660|accessdate=2024-11-19|work=OTTPlay|language=en}}</ref> ছবিখনৰ বৰখা বিশতৰ চৰিত্ৰটো ২০২৪ চনৰ ১৯ নৱেম্বৰত এখন চলচ্চিত্ৰ প্ৰকাশ কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|date=16 February 2024|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/barkha-bist-dev-khadan-kolkata-shooting-visit-to-raj-shubhasree-729371/|dead-url=16 November 2024|language=bn}}</ref> বিপণন অভিযানৰ অংশ হিচাপে নিৰ্মাতাসকলে ছবিখনৰ আনুষ্ঠানিক সামগ্ৰী মুকলি কৰিছিল। সেইবোৰত প্ৰধান সংলাপ, আকৰ্ষণীয় উদ্ধৃতি, গীতৰ নাম আৰু টি-চাৰ্টত ছপা ছবিখনৰ শিৰোনাম অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>{{Cite news|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/dev-anirban-chakraborty-barkha-bisht-sneha-bose-attend-khadan-movie-song-haye-re-biye-release-programme-dgtl/cid/1562256|dead-url=23 November 2024|date=22 November 2024|language=bn}}</ref> বহু বছৰৰ পিছত প্ৰথমবাৰৰ বাবে প্ৰচাৰৰ অংশ হিচাপে এখন বাংলা চলচ্চিত্ৰৰ বাবে আনুষ্ঠানিক সামগ্ৰী মুকলি কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bongmade.com/collections/khadaan-t-shirts?srsltid=AfmBOorado5mqMvofVr0BAZPN11ptf2I1I2OTW9bfQ42fTPgQjBAbk9A|dead-url=23 November 2024}}</ref> 2024 চনৰ 21 নৱেম্বৰত ছবিখনৰ স্নেহা বসুৰ চৰিত্ৰটো এটা চলচ্চিত্ৰ প্ৰচাৰৰ সৈতে প্ৰকাশ কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Kanji|first=Subhasmita|date=2024-11-21|title=হাতে কাটাৰি, চোখে-মুখে যন্ত্ৰণাৰ ছাপ, প্ৰকাশ্যে স্নেহাৰ খাদানেৰ লুক!|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-shares-first-look-of-sneha-bose-from-khadan-movie-31732181551869.html|accessdate=2024-12-02|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref> নিৰ্মাতাসকলে পাৰ্ক ষ্ট্ৰীট ফ্লেমবয়েণ্টত এটা গীত মুকলি অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰিছিল, য'ত "''হায় ৰে বিয়ে''" গীতটো মুকলি কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Brahma|first=Sanjali|date=2024-12-02|title=Latest in entertainment, lifestyle, fashion {{!}} t2ONLINE - Vibe With The tRIBE|url=https://t2online.in/screen/bengali/glimpses-from-the-launch-of-khadaan-s-song-haye-re-biye/1237025|accessdate=2024-12-02|work=www.t2online.in|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-11-23|title=মুক্তি পেল খাদানেৰ নতুন গান 'হায়ৰে বিয়া হল ক্যানে'। আবাৰও পুৰনো অবতাৰে ফিৰছেন দেব|url=https://aajkaal.in/story/29799/khadan_039_s_new_song__039_hayre_biya_hall_kaane_039_was_released_dev_is_once_again_returning_to_his_old_avatar|accessdate=2024-12-02|work=aajkaal.in|language=en}}</ref> এই অনুষ্ঠানত দেৱ, বৰখা বিষ্ট আৰু স্নেহা বসুৱে গীতটোৰ তালত নৃত্য কৰা দেখা গৈছিল। জিছু সেনগুপ্তাক দেৱে ডায়েল কৰিছিল আৰু তেওঁক [[শ্বাহৰুখ খান]] আগন্তুক ছবি কিং (২০২৫) ৰ অংশ হ'ব নেকি বুলি সোধা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Kanji|first=Subhasmita|date=2024-11-23|title='কিং'য়ে শাহৰুখেৰ সঙ্গে থাকছেন যিশুও? জল্পনা উসকে দেব বললেন, 'শুনলাম তুমি নাকি…'|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-reacts-on-barkha-bists-comment-at-haye-re-biye-song-launch-and-gave-hints-on-jisshu-senguptas-new-work-with-srk-31732326817525.html|accessdate=2024-11-23|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref> ২০২৪ চনৰ ২৭ নৱেম্বৰত নিৰ্মাতাসকলে ছবিখনৰ ইডিকা পলৰ চৰিত্ৰটোক সম্বোধন কৰি এখন চলচ্চিত্ৰ প্ৰকাশ কৰে। একেটা দিনতে নিৰ্মাতাসকলে জনসাধাৰণক "''হে ৰে বিয়''" ৰ হুক ষ্টেপটো গাওৱাৰ জৰিয়তে ৰীল সৃষ্টি কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল আৰু লগতে কেৱল খাদান টি-চাৰ্ট জয় কৰা বুলি প্ৰকাশ কৰিছিল। নিৰ্মাতাসকলে "''খাদান'' ট্যুৰ" ঘোষণা কৰিছিল, [[পশ্চিমবংগ|পশ্চিম বংগ]] কেইবাখনো চহৰত প্ৰচাৰৰ এক বৃহৎ কৌশল, যাৰ ভিতৰত আছে দুৰ্গাপুৰ (জংচন মল বৰ্ধমান (বৰ্দাৱান টাউন হলত) হাওৰা (বৰ্গাচিয়া বুক ফেয়াৰত) মধ্যমগ্ৰাম (ষ্টাৰ মালদা (মালদা কলেজত) ৰায়গঞ্জ (ৰায়গঞ্জ বিশ্ববিদ্যালয়ত) কল্যাণী (পি. আৰ. এম. চহৰ মাল্লিগুৰি (ভেগা চাৰ্কল মলহাৱা) হাওৰ (আমতা বক্সী গ্ৰাউণ্ড) বাৰাকপুৰ (স্বামী বিবেকানন্দ বিশ্ববিদ্যালয়) আৰু হুগলী (ৰিশ্ৰা লেনিনে সমগ্ৰ বাছখনতে এক বিশাল বসত অভিনয় কৰি)।<ref>{{Cite web|last=Bharat|first=E. T. V.|date=2024-11-30|title=বেঙ্গল ট্যুৰে দেব ও 'খাদান' টিম, তৈৰি থাকুন আপনাৰ এলাকায়|url=https://www.etvbharat.com/bn/! entertainment/dev-jisshu-sengupta-start-bengal-tour-with-team-khadaan-from-5-december-west-bengal-news-wbs24113002206|accessdate=2024-12-02|work=ETV Bharat News|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|last=Kundu|first=Kasturi|title=Dev Visits Tarapith: 'বেঙ্গল ট্যুৰ'-এ টিম 'খাদান', সিনেমাৰ সাফল্য কামনায় তাৰাপীঠে দেব|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/amid-khadaan-release-dev-visits-tarapith-temple-during-bengal-tour-7779730|access-date=7 December 2024|date=6 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|last=Kundu|first=Kasturi|title=শহৰেৰ বিভিন্নপ্ৰান্তে চলছে খাদানেৰ প্ৰচাৰ। মালদায় ছবিৰ প্ৰচাৰে দেব ভক্তদেৰ ভিড় ছিল একেবাৰে চোখে পড়াৰ মতো। |url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/dev-shares-a-video-of-upcoming-movie-khadaan-promotion-at-malda-8425691|access-date=13 December 2024|date=10 December 2024|language=bn}}</ref> ২০২৪ চনৰ ১ ডিচেম্বৰত আন এখন চলচ্চিত্ৰ প্ৰকাশ পাইছিল, য'ত ছবিখনৰ ৰাজা দত্তৰ চৰিত্ৰটো প্ৰকাশ কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Roy|first=Piya|date=2024-11-24|title=Khadaan character posters heighten curiosity among fans|url=https://t2online.in/screen/bengali/khadaan-character-posters-heighten-curiosity-among-fans/1231319|accessdate=2024-12-02|work=www.t2online.in|language=en}}</ref> "প্ৰি-ট্ৰেইলাৰ" শীৰ্ষক দ্বিতীয় টিজাৰটো ২০২৪ চনৰ ২ ডিচেম্বৰত ছল্ট লেকৰ মিৰাজ চিনেমাছ এক মুকলি অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত কৰি মুকলি কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|date=2024-12-02|title='তুই সত্যি বাপেৰ ব্যাটা…', ডবল ৰোলে দেব, যিশুৰ ধামাকা! ৰইল খাদানেৰ প্ৰি-ট্ৰেলাৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaan-pretrailer-dev-plays-both-father-and-son-film-also-stars-jisshu-sengupta-idhika-paul-and-barkha-bist-31733142397397.html|accessdate=2024-12-02|work=[[Hindustan Times]]|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Bharat|first=E. T. V.|date=2024-12-02|title='সত্যি বাপেৰ ব্যাটা'- 'খাদান' প্ৰি-ট্ৰেলাৰে ডবল ধামাকা দেব-যীশুৰ|url=https://www.etvbharat.com/bn/! entertainment/dev-jisshu-sengupta-starrer-khadaan-pre-trailer-release-on-social-media-west-bengal-news-wbs24120205604|accessdate=2024-12-02|work=ETV Bharat News|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Mukherjee|first=Priyanka|date=2024-12-02|title=দেবকে নিয়েই মত্ত অনুৰাগীৰা, পাত্তা পেলেন না যিশু! খাদানেৰ প্ৰচাৰে সঙ্গী ইধিকাও|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/jisshu-sengupta-gets-ignored-as-fans-mob-dev-at-khadaan-pre-trailer-launch-event-31733131943280.html|accessdate=2024-12-02|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-12-02|title=প্ৰি-ট্ৰেলাৰ লঞ্চে মুখোমুখি টিম 'খাদান'|url=https://aajkaal.in/story/30713/team--039-khadan-039-on-pre-trailer-launch|accessdate=2024-12-02|work=aajkaal.in|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|date=2024-12-02|title=Dev attends the pre-trailer launch of Khadaan at Miraj Cinemas on Monday|url=https://t2online.in/goodlife/food-beverage/dev-attends-the-pre-trailer-launch-of-khadaan-at-miraj-cinemas-on-monday/1237920|accessdate=2024-12-02|work=www.t2online.in|language=en}}</ref> দুৰ্গাপুৰ প্ৰচাৰৰ পিছত দেৱে ছবিখনৰ সফলতাৰ বাবে আশীৰ্বাদ বিচাৰিবলৈ বীৰভূম তাৰাপীঠ মন্দিৰ গৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/dev-worshiped-at-tarapith-tample-during-khadaan-release-entertainment-news-tollywood-1109250|dead-url=7 December 2024|date=6 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://eisamay.com/entertainment/dev-at-tarapith-temple-during-khadaan-promotion/200326674.cms|dead-url=7 December 2024|date=6 December 2024|language=bn}}</ref> বৰ্ধমান অনুষ্ঠানটোৱে যথেষ্ট বিশৃংখলতাৰ সৃষ্টি কৰিছিল কিয়নো উৎসাহী অনুৰাগীসকলৰ দলবোৰে বেৰিকেড ভাঙি অভিনেতাসকলক লগ পাবলৈ মঞ্চলৈ উঠি আহিছিল।<ref>{{Cite news|url=https://aajkaal.in/story/31162/dev-went-to-the-khadaan-premiere-at-bardhaman_gnr|dead-url=7 December 2024|date=6 December 2024|language=bn}}</ref> অনুষ্ঠানৰ আয়োজকসকলৰ বিফলতাৰ বাবে মধ্যমগ্ৰাম প্ৰচাৰৰ সময়ত একেধৰণৰ অভূতপূৰ্ব ঘটনা সংঘটিত হৈছিল কিয়নো এই অনুষ্ঠানত অপ্ৰত্যাশিত সংখ্যক লোক উপস্থিত হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://www.etvbharat.com/bn/! entertainment/devs-film-khadaan-promotion-at-madhyamgram-extreme-chaos-surrounds-event-west-bengal-news-wbs24120804811|dead-url=9 December 2024|date=8 December 2024|language=bn}}</ref> কোনো ধৰণৰ পদপিষ্টৰ সম্ভাৱনা পৰিহাৰ কৰিবলৈ আৰক্ষীয়ে উৎসাহী ভীৰক আঁতৰাবলৈ আৰু লগতে সম্পূৰ্ণৰূপে অৱৰোধ কৰা ১২ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথটো স্বাভাৱিক কৰি তুলিবলৈ "লাঠি-চাৰ্জ" কৰিবলগীয়া হৈছিল, যাৰ ফলত বাহন আৰু যাত্ৰীসকলৰ বাবে অসুবিধাৰ সৃষ্টি হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bengali.news18.com/news/entertainment/chaotic-situation-in-kolkata-mall-for-actor-dev-movie-khadaan-promotion-ank-1978416.html|dead-url=9 December 2024|date=8 December 2024|language=bn}}</ref> চলচ্চিত্ৰখনৰ সফলতাৰ বাবে দেৱে অভিনেতা-অভিনেত্ৰী আৰু কৰ্মচাৰীসকলৰ সৈতে নৈহাটি নৈহাটি বৰো মা কালী মন্দিৰ পৰিদৰ্শন কৰিছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/dev-went-to-naihati-boroma-for-seeking-blessing-before-khadaan-movie-release-8445262|dead-url=17 December 2024|date=16 December 2024|language=bn}}</ref> ২০২৪ চনৰ ১৭ ডিচেম্বৰত [[সৌৰভ গাংগুলী]] আৰু [[ঝুলন গোস্বামী]] আৰু অন্যান্য ক্ৰিকেটাৰসকলে প্ৰচাৰৰ অংশ হিচাপে ''খাদান'' অভিনেতা-অভিনেত্ৰী আৰু ক্ৰুৰ সৈতে এক বন্ধুত্বপূৰ্ণ ক্ৰিকেট খেল খেলিছিল।<ref>{{Cite news|url=https://www.etvbharat.com/bn/! entertainment/sourav-ganguly-jhulan-goswami-jisshu-sengupta-with-dev-in-khadaan-movie-promotion-west-bengal-news-wbs24121705142|dead-url=17 December 2024|date=17 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/my-kolkata/try-this/move/sourav-ganguly-dev-jhulan-goswami-jisshu-senguptaa-on-the-turf-and-khadaan-official-teaser-release/cid/2071750|dead-url=19 December 2024|date=19 December 2024}}</ref> প্ৰথমতে ২০২৪ চনৰ ১৫ ডিচেম্বৰত মুক্তি দিয়াৰ কথা আছিল, কাৰিকৰী সমস্যাৰ বাবে ট্ৰেইলাৰ মুক্তি বিলম্বিত হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/khadaan-trailer-release-postponed-for-this-reason-here-is-what-dev-wrote/|dead-url=17 December 2024|date=15 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/due-to-technical-glitch-khadaans-trailer-release-got-delayed-dev-shares-an-update-31734243754045.html|dead-url=17 December 2024|date=15 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadan-trailer-update-devs-film-trailer-to-release-on-wednesday-but-fans-are-worried-31734335198146.html|dead-url=16 December 2024|date=16 December 2024|language=bn}}</ref> ট্ৰেইলাৰখন ২০২৪ চনৰ ১৮ ডিচেম্বৰত মুকলি কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/cinema/khadaan-trailer-dev-and-jisshu-sengupta-starrer-movie-set-the-stage-ablaze/|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/dev-scorches-the-screen-in-dual-avatar-as-father-and-son/cid/2071569|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024}}</ref> মুক্তিৰ মাত্ৰ ২ দিন পূৰ্বে, ২০২৪ চনৰ ১৮ ডিচেম্বৰৰ পৰা আগতীয়া বুকিং আৰম্ভ কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bangla.aajtak.in/cinema-and-tv-serial-news/story/tollywood-movie-khadaan-did-not-get-any-show-and-advance-opening-is-still-not-open-claim-dev-on-his-post-khadaan-movie-trailer-launch-khadaan-movie-update-sum-1139729-2024-12-18|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/photo-gallery/entertainment/dev-reacts-as-khadaan-is-not-getting-cinema-hall-shows-entertainment-news-tollywood-1111068|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024|language=bn}}</ref> দেৱে অৱগত কৰিছিল যে তেওঁলোকে আগতীয়া বুকিং খুলিব নোৱাৰিলে কাৰণ বিতৰকে ''[[পুষ্পা ২: দ্য ৰুল|পুষ্প ২]]'' ক বৃহৎ সংখ্যক স্ক্ৰীণ দিয়াৰ বাবে পৰ্যাপ্ত শ্ব 'পাবলৈ সংগ্ৰাম কৰি আছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-opens-up-about-why-khadaan-has-not-started-advance-booking-due-to-pushpa-2-31734512661112.html|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://aajkaal.in/story/32251/dev-write-a-note-for-khadaan-pre-booking-which-not-open-due-to-others-language-film-distribution-in-bengal-ent#google_vignette|dead-url=18 December 2024|date=18 December 2024|language=bn}}</ref> দেৱে তেওঁৰ এক্স হেণ্ডেলত উল্লেখ কৰিছিল যে, যদি এনে কোনো ঠাই আছে য'ত থিয়েটাৰ নাই কিন্তু মানুহে ছবিখন চাব বিচাৰে, তেন্তে তেওঁলোকে নিৰ্মাতাসকলে অস্থায়ী স্ক্ৰীণিংৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ব্যৱস্থা কৰিব।<ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-asked-to-inform-his-fan-if-khadaan-is-not-released-in-any-hall-31734587346718.html|dead-url=20 December 2024|date=19 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bengali.abplive.com/entertainment/dev-posted-morning-for-not-getting-show-for-khadaan-situation-changed-at-evening-entertainment-news-tollywood-1111176|dead-url=20 December 2024|date=19 December 2024|language=bn}}</ref> মুক্তিৰ পৰা প্ৰথম সপ্তাহান্তৰ পিছত দেৱে [[কালী|মা কালী]] আশীৰ্বাদ ল 'বলৈ [[কলিকতা|কলকাতা]] কালীঘাট মন্দিৰ গৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://sangbadpratidin.in/cinema/khadaan-box-office-bags-3-5-crore-dev-at-kalighat-temple|dead-url=25 December 2024|date=23 December 2024|language=bn}}</ref> ২০২৫ চনৰ ৪ জানুৱাৰীত "কিশোৰী" গীতটোৰ ৫৩ নিযুত দৰ্শন সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত, দেৱ আৰু ইধিকাৰ চৰিত্ৰক তেওঁলোকৰ বিশেষ কাৰ্টুনি শৈলীত [[আমুল]] দ্বাৰা সন্মানিত কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Kanji|first=Subhasmita|date=2025-01-04|title=৪ সপ্তাহেই ৫.৩ কোটি ভিউজ! ৰেকৰ্ড গড়তেই খাদানেৰ কিশোৰী এখন 'আমূল' গাৰ্ল|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/amul-bangla-celebrates-khadaan-song-kishori-as-dev-starrer-movie-song-crossed-53-million-views-31735966388735.html|accessdate=2025-01-14|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref> পিছত ২০২৫ চনৰ ৯ জানুৱাৰীত নিৰ্মাতাসকলে বাগনান (চিত্ৰবাণী চিনেমা দক্ষিণ বৰসাত (মহামায়া টকিজ টলিগঞ্জ (নৱিনা চিনেমা বাৰাকপুৰ) (অতিন্দ্ৰ চিনেমা ডানলপ (সোণালী চিনেমা) আৰু পান্স্কুৰা (চাৰুলতা চিনেমা) সহ কেইবাখনো চহৰত "খাদান ট্যুৰ অৱ ছিংগল স্ক্ৰীন" ঘোষণা কৰে। ছবিখনৰ সফলতাৰ সত্ত্বেও মুক্তিৰ পিছৰ এই প্ৰচাৰৰ বিষয়ে দেৱে উল্লেখ কৰিছিল, "গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ একক পৰ্দাত এই ভ্ৰমণ অনুষ্ঠিত কৰা আৰু মানুহক অধিক হল-মুখী কৰি তোলাটো প্ৰয়োজনীয়। একে সময়তে, হলৰ মালিকসকলে হলসমূহৰ নৱীকৰণৰ বাবে নিশ্চিত হ 'ব লাগিব কিয়নো মানুহে এতিয়াও একক পৰ্দাৰে গণ চলচ্চিত্ৰৰ উত্তেজনা উদযাপন কৰে, মাল্টিপ্লেক্সসমূহত নহয়।" <ref>{{Cite web|date=2025-01-09|title=১৫ কোটি ছুঁইছুঁই খাদান! দেব আসছে ব্যাৰাকপুৰ-বেলঘৰিয়া-ডানলপ-বাৰাসতে, জানাল দিনক্ষণ|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-shares-date-of-his-singe-sreen-visit-for-khadaan-phase-2-promotion-from-dunlop-sonali-to-barrackpore-rathindra-31736409096379-4.html|accessdate=2025-01-14|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref> == মুক্তি == === নাটকীয় === চলচ্চিত্ৰখন বৰদিনৰ সপ্তাহান্তৰ প্ৰাক মুহূৰ্তত ২০ ডিচেম্বৰ ২০২৪-ত ২৮২টা শ্ব'ৰ সৈতে ছবিগৃহত মুক্তি দিয়া হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/raj-chakraborty-subhashree-gangulys-next-shontaan-to-clash-with-devs-khadaan-this-christmas-poster-out-on-kalipuja-31730351792853.html|dead-url=16 November 2024|date=31 October 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Roy|first=Piya|title=Roaring Star Dev to rule the screen in December with his action packed film ''Khadaan''|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/dev-to-rule-the-screen-in-december-with-khadaan/cid/2044753|accessdate=2024-08-31|work=The Telegraph Online|quote=Already trending on social media, the teaser is a mix of fast cuts of action sequences and dramatic moments, with the rough, rustic voice of its hero (Dev) offering clues about the story's intriguing plotline.}}</ref> ৰায়গঞ্জ এছ. ভি. এফ. চিনেমাছত পুৱা ২ বজাৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা ছবিখনৰ প্ৰথম শ্ব'ৰ সৈতে, খদান দৰ্শকৰ বাবে মাজনিশা শ্ব' ৰখা প্ৰথম বাংলা চলচ্চিত্ৰ হিচাপে পৰিগণিত হয় আৰু লগতে মাজনিশা হাউছফুল শ্ব' কৰা প্ৰথমজন বাংলা চলচ্চিত্ৰ হৈ পৰে।<ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/dev-starrer-witnesses-houseful-2am-show-a-first-in-bengali-film-industry/cid/2072089|dead-url=20 December 2024|date=20 December 2024}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bengali.timesnownews.com/entertainment/dev-movie-khadaan-will-release-on-mid-night-at-raiganj-announced-by-actor-dev-article-116257184|dead-url=13 December 2024|date=12 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.anandabazar.com/entertainment/dev-says-bengali-film-khadaans-midnight-show-is-houseful-dgtl/cid/1568608|dead-url=19 December 2024|date=19 December 2024|language=bn}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaan-1st-show-housefull-dev-shares-video-31734660388444.html|dead-url=20 December 2024|date=20 December 2024|language=bn}}</ref> দ্বিতীয় সপ্তাহৰ পৰা সমগ্ৰ বংগত ইয়াৰ কমেও ৩৯২টা শ্ব' হৈছিল, যিটো অৱশেষত বৃদ্ধি পাইছিল।<ref>{{Cite web|last=Roy|first=Piya|date=2025-01-14|title=Fans give a huge thumbs up to Khadaan on its opening day|url=https://t2online.in/screen/tv/fans-give-a-huge-thumbs-up-to-khadaan-on-its-opening-day/1260507|accessdate=2025-01-14|work=www.t2online.in|language=en|quote=Screenings of Khadaan in well-known theatres across Calcutta like Navina, Priya, INOX South City, Ajanta, Arti, Star Theatre, Star Mall, Asoka and Atindra (Barrackpore) and others have also run to houseful capacity today.}}</ref> ছবিখন দেশব্যাপী মুক্তি লাভ কৰিছিল ২০২৫ চনৰ ৩ জানুৱাৰীত, য 'ত [[দিল্লী]], [[মুম্বাই]], [[হাইদৰাবাদ|হায়দৰাবাদ]], [[পুনে]], জামছেদপুৰ, [[বেংগালুৰু]] আৰু [[আহমেদাবাদ]] ধৰি মুখ্য চহৰসমূহত 36খন শ্ব' হৈছিল, য'ৰ সমগ্ৰ [[অসম]] সৰ্বাধিক শ্ব' হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Samadder|first=Tulika|date=2025-01-03|title=বাংলায় ধামাল খাদানেৰ! এবাৰ দেবেৰ ছবি মুম্বই, পুণে-সহ ৯ শহৰে, ১৪ দিনে মোট আয় কত|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaan-will-now-release-in-9-city-other-than-bengal-with-nearly-45-show-know-total-box-office-collection-31735893353868.html|accessdate=2025-01-14|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref> পিছত, বেছিভাগ চহৰত হাউসফুল শ্ব 'পঞ্জীয়ন কৰাৰ পিছত ছবিখনৰ শ্ব' বৃদ্ধি কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaan-will-now-release-in-9-state-other-than-bengal-with-nearly-45-show-know-total-box-office-collection-31735893353868.html|dead-url=3 January 2025|date=3 January 2025|language=bn}}</ref> ২০২৫ চনৰ ২৫ জানুৱাৰীত [[ডুবাই]] আল ঘুৰেইৰ চেণ্টাৰৰ ষ্টাৰ চিনেমাছত ছবিখনৰ প্ৰথম গ্ৰেণ্ড ইণ্টাৰনেশ্যনেল প্ৰিমিয়াৰ হৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Kanji|first=Subhasmita|date=2025-01-14|title=১৫ কোটিৰ গণ্ডি পেৰোতেই আন্তৰ্জাতিক সফৰে খাদান! কোন দেশে মুক্তি পাচ্ছে দেবেৰ ছবি?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-jisshu-sengupta-starrer-khadaan-going-to-release-on-dubai-31736877755178-3.html|accessdate=2025-01-14|work=Hindustantimes Bangla|language=bn}}</ref><ref>{{Cite web|last=Chatterjee|first=Arindam|date=2024-12-25|title=Birthday boy Dev talks about the success of Khadaan|url=https://t2online.in/screen/bengali/birthday-boy-dev-talks-about-the-success-of-khadaan/1265274|accessdate=2025-01-14|work=www.t2online.in|language=en}}</ref> ২০২৫ চনৰ ৯ ফেব্ৰুৱাৰীত হ'য়্টছ মেলবৰ্ণ চেণ্ট্ৰেলত মেলবৰ্নলৈ যোৱাৰ পূৰ্বে ২০২৫ চনৰ ৫ ফেব্ৰুৱৰীত এমকুৱাৰ্টিয়াৰত [[বেংকক]] ইয়াৰ বিশেষ স্ক্ৰীণিং অনুষ্ঠিত হোৱাৰ কথা আছে। ২০১৭ চনত মুক্তি পোৱা দেৱৰ ছবি ''[[আমাজন অভিযান]]'' পূৰ্বতে গঢ়া অভিলেখ অতিক্ৰম কৰি ''খাদান'' বাংলা চলচ্চিত্ৰত সৰ্বাধিক বুকিংৰ অভিলেখ স্থাপন কৰিছিল। এই অভিলেখ একক-পৰ্দা থিয়েটাৰ আৰু মাল্টিপ্লেক্স চেইন দুয়োটাতে অৰ্জন কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite web|first=|date=2025-01-11|title=Khadaan (Bengali) Collection Day 22: Dev's Massy Blockbuster Sets New Milestone; Beats Bohurupi, Chander Pahar|url=https://www.filmibeat.com/bollywood/box-office/2025/khadaan-collection-day-22-dev-bengali-blockbuster-film-new-milestone-beats-bohurupi-chander-pahar-437691.html|accessdate=2025-01-14|work=www.filmibeat.com|language=en}}</ref> == সম্বৰ্ধন == === বক্স অফিচ === ছবিখনে মুক্তিৰ দিনটোত প্ৰায় ১ কোটি টকা সংগ্ৰহ কৰে।<ref>{{Cite news|last1=Roy|first1=Piya|title=Fans give a huge thumbs up to Khadaan on its opening day with the film registering a massive box office collection|url=https://t2online.in/tech/tech-news/fans-give-a-huge-thumbs-up-to-khadaan-on-its-opening-day-with-the-film-registering-a-massive-box-office-collection/1260507|access-date=21 December 2024|work=[[The Telegraph (India)|t2 Online]]|date=20 December 2024}}</ref> ই ''[[আমাজন অভিযান]]'' (২০১৭) পিছত ভাৰতীয় বাংলা চলচ্চিত্ৰৰ বাবে সৰ্বকালৰ দ্বিতীয় সৰ্বাধিক উদ্বোধনী দিনৰ উপাৰ্জন হিচাপে চিহ্নিত কৰিছিল।<ref>{{Cite news|title=Khadaan Day 1 Box Office: Dev starrer takes a huge start in West Bengal; Big surge expected over the weekend|url=https://www.pinkvilla.com/entertainment/box-office/khadaan-day-1-box-office-dev-starrer-takes-a-huge-start-in-west-bengal-big-surge-expected-over-the-weekend-1363762|access-date=21 December 2024|work=[[Pinkvilla]]|date=21 December 2024}}</ref> দৈনিক গড়ে ১ কোটি টকা উপাৰ্জন কৰি, ই মাত্ৰ ৫ দিনত ৫ কোটি টকাৰ সীমা অতিক্ৰম কৰা দ্ৰুততম ভাৰতীয় বাংলা চলচ্চিত্ৰ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>{{Cite news|title=বড়দিনে লং জাম্প 'খাদানে'ৰ! কত কোটিৰ ব্যবসা কৰল দেবেৰ ছবি?|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/devs-khadaan-box-office-collection-last-5-days-tollywood-news-8566590|access-date=27 December 2024|work=[[Indian Express]]|date=26 December 2024}}</ref> প্ৰথম সপ্তাহৰ শেষত ছবিখনে ৭ কোটি ২৬ লাখ টকাতকৈ অধিক উপাৰ্জন কৰে আৰু ভাৰতীয় বাংলা ছবিৰ বাবে প্ৰথম সপ্তাহত সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী হিচাপে পৰিগণিত হয়।<ref>{{Cite news|last1=Kanji|first1=Subhasmita|title=৭ দিনে ৩.৫ লাখ দৰ্শক দেখল খাদান! ৭.২৬ কোটিৰ ব্যবসা দেবেৰ ছবিৰ, কী হাল সন্তান-চালচিত্ৰ-৫ নং স্বপ্নময় লেনেৰ?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-starrer-khadaan-box-office-collection-day-7-26-crore-shontaan-chaalchitro-collected-what-amount-of-money-31735442523485.html|access-date=29 December 2024|work=[[Hindustan Times]]|date=29 December 2024|language=bn}}</ref> ১১ দিনৰ ভিতৰত ই বক্স অফিচত ১০ কোটি টকাতকৈ অধিক উপাৰ্জন কৰা দ্ৰুততম ভাৰতীয় বাংলা চলচ্চিত্ৰ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>{{Cite news|last1=Samadder|first1=Tulika|title=Box Office Khadaan: ১১ দিনে ১০ কোটি! খাদান জ্বৰে বাংলা, সোমবাৰে বক্স অফিসে কত আয় কৰল শুভশ্ৰীৰ সন্তান|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaan-collects-10-crore-in-just-11-days-dev-breaks-all-box-office-records-of-bengali-cinema-31735633936092.html|access-date=31 December 2024|work=[[Hindustan Times]]|date=31 December 2024|language=bn}}</ref> ২০২৫ চনৰ ১ জানুৱাৰীত ছবিখনে ১ কোটি ৬০ লাখ টকাতকৈ অধিক সংগ্ৰহ কৰে, যিটো ভাৰতীয় বাংলা ছবি এখনৰ বাবে এদিনত সৰ্বাধিক সংগ্ৰহ।<ref>{{Cite news|last1=Goswami|first1=Ranita|title=Khadaan Box Office: বক্স অফিসে দেবেৰ হুঙ্কাৰ, 'খাদান'কে ব্লকবাষ্টাৰ ঘোষণা প্ৰযোজনা সংস্থাৰ, ১৫ দিনে ঘৰে কত টাকা এল?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/superstar-dev-film-khadaan-see-the-15-days-box-office-report-31736007794978.html|access-date=7 January 2025|work=[[Hindustan Times]]|date=4 January 2025|language=bn}}</ref> ১৫ দিনৰ পিছত ই ১২.৩ কোটি টকাতকৈ অধিক উপাৰ্জন কৰিছিল।<ref>{{Cite news|title=Khadaan Box Office Collection: ১৫ দিনে বাংলা ছবিৰ ভাগ্য পাল্টে দিলেন দেব, বক্স অফিসে ৰেকৰ্ড ব্ৰেক 'খাদানে'ৰ!|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/dev-starer-khadaan-box-office-collection-after-15-days-tollywood-8596652|access-date=7 January 2025|work=[[Indian Express]]|date=6 January 2025|language=bn}}</ref> ৩ সপ্তাহৰ পিছত ই ১৫ কোটি টকাতকৈ অধিক উপাৰ্জন কৰিছিল।<ref>{{Cite news|last1=Goswami|first1=Ranita|title=Khadaan Box Office: ফেৰ গৰ্জন! 'যা বলে দে, তোৰ বাপ এসেছে…', ২২দিন পাৰ কৰে 'খাদান'-এ কত টাকা এল?|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/khadaan-box-office-collection-in-4th-week-devs-heartfelt-gratitude-to-audience-31736515123431.html|access-date=10 January 2025|work=[[Hindustan Times]]|date=10 January 2025|language=bn}}</ref> ২০২৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ শেষলৈকে ই ২০ কোটি টকাতকৈ অধিক আয় কৰিছিল।<ref>{{Cite news|last1=Mondal|first1=Biman|title=Khadaan: ২০ কোটি পেৰোতেই দুবাইয়ে প্ৰিমিয়াৰ খাদানেৰ|url=https://bangla.asianetnews.com/entertainment/bengali-cinema/khadaan-premier-in-dubai-see-what-dev-and-jisshu-are-saying-anbbm/videoshow-bweobn1|access-date=3 February 2025|work=[[Asianet News]]|date=26 January 2025}}</ref> === সমালোচনামূলক অভ্যৰ্থনা === ''হিন্দুস্তান টাইমছ'' সুভাস্মিতা কাঞ্জীয়ে ছবিখনক ৫-ৰ ভিতৰত ৪.৩ ষ্টাৰ ৰেটিং দিছিল আৰু মত প্ৰকাশ কৰিছিল যে "''খাদান'' হৈছে এক পয়সা-ভাসুল মচলাৰ মনোৰঞ্জনকাৰী। প্ৰতিটো ফ্ৰেইমে ছবিখনৰ বিশাল উৎপাদন মূল্যৰ কথা কয়, য 'ত দেৱৰ চৰিত্ৰই তেওঁৰ প্ৰাৰম্ভিক চলচ্চিত্ৰসমূহৰ স্মৃতি আৰু ন' ষ্টেলজিয়া পুনৰ জাগ্ৰত কৰিছিল।" তেওঁ ইধিকাৰ স্পন্দনশীল অভিনয়, অনিৰ্বনৰ চৰিত্ৰৰ প্ৰশংসা কৰিছিল, ৰথিজিত আৰু নিলায়নৰ সংগীত আৰু কাহিনীৰ কাহিনীৰ কিন্তু কিছুমান বিন্দুত স্ক্ৰিপ্টটো অনুমানযোগ্য হোৱাৰ বাবে সমালোচনা কৰিছিল।<ref>{{Cite news|url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/dev-jisshu-sengupta-starrer-khadaan-review-31734679387229.html|dead-url=20 December 2024|date=20 December 2024|language=bn}}{{Rating|4.3|5}}</ref> সংবাদ প্ৰতিদিনৰ সন্দিপ্তা ভঞ্জ ছবিখনক ইতিবাচক মন্তব্যৰে পৰ্যালোচনা কৰি লিখিছিল, "দেৱ হৈছে ছবিখনৰ হৃদয়ৰ কাৰণ। তেওঁৰ বহিষ্কৃত একচন নায়ক অৱতাৰ হৈছে এক দৃশ্যগত ব্যৱহাৰ যদিও তেওঁৰ ৰোমাণ্টিক অৱতাৰৰ ফলত তেওঁৰ প্ৰাৰম্ভিক দিনৰ স্মৃতিবোৰ ঘূৰাই আহে।" তেওঁ জিছু আৰু ইধিকাৰ অভিনয়, জনৰ প্ৰথম অভিনয়, অনিৰ্বনৰ জনজাতীয় উচ্চাৰণ আৰু এক দশকৰ পিছত বাণিজ্যিক ধাৰালৈ দেৱৰ প্ৰত্যাৱৰ্তনৰ প্ৰশংসা কৰিছিল কিন্তু এই পৰিৱৰ্তনবোৰ কিছু পৰিমাণে অনুমানযোগ্য হোৱাৰ বাবে সমালোচনা কৰিছিল।<ref name="sp2">{{Cite news|last1=Bhanja|first1=Sandipta|title=অ্যাকশনে ফিৰেই 'অ্যাংৰি ইয়ং ম্যান' দেব, যোগ্যসঙ্গত যিশুৰ, কেমন হল 'খাদান'?|url=https://www.sangbadpratidin.in/entertainment/film-review/dev-jisshu-sengupta-starrer-khadaan-film-review/|access-date=20 December 2024|work=[[Sangbad Pratidin]]|date=20 December 2024|language=bn}}</ref> দেৱক ছবিখনৰ "''ডাইনামো''" বুলি সম্বোধন কৰি আইডব্লিউএম বাজ সমালোচক শাতাক্ষী গাংগুলীয়ে মত প্ৰকাশ কৰে যে "''খাদান'' দৰে উচ্চাকাংক্ষী ছবিখনে পৰ্দালৈ অহাৰ সময়ত বতাহত এক নিৰ্দিষ্ট শক্তি থাকে। ইয়াৰ প্ৰথম বিস্ফোৰক ফ্ৰেমৰ পৰা, চলচ্চিত্ৰখনে নিজকে বিশাল উচ্চাকাংক্ষাৰ সৈতে এখন চলচ্চিত্ৰ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। শ্যাম মাহাতো হিচাপে, দেৱ একে সময়তে জ্বলন্ত আৰু আধাৰিত, সম্পূৰ্ণ খং আৰু হৃদয়স্পৰ্শী দুৰ্বলতাৰ মুহূৰ্তৰ মাজত দোলন কৰে. শান্ত, ৰচনা কৰা, আৰু গভীৰ সহানুভূতিশীল, মোহন হিচাপে জিছুৰ উপস্থিতিয়ে কাহিনীটোৰ নৈতিক কম্পাচ হিচাপে কাম কৰে।" ''ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছ'' অনুৰুপা চক্ৰৱৰ্তীয়ে চলচ্চিত্ৰখনৰ তাৰকাৰ মূল্যায়ন কৰে আৰু আলোকপাত কৰে, "''খাদান'' হৈছে উচ্চ অক্টেন একশ্যন ৰোমাঞ্চ, আৰ.... দেৱ আৰু জিছুৰ মাজৰ ৰসায়নই ছবিখন চালিত কৰে '. তেওঁ<ref>{{Cite web|last=Ganguly|first=Shatakshi|date=2024-12-20|title=Khadaan Review: Dev Powers This Larger-Than-Life Storytelling|url=https://www.iwmbuzz.com/movies/editorial-movies/khadaan-review-dev-powers-this-larger-than-life-storytelling/2024/12/20|accessdate=2024-12-26|work=IWM Buzz|quote=Bengali cinema has long been celebrated for its layered narratives, deeply human characters, and penchant for social commentary and ''Khadaan'' crafts a striking amalgamation of all.}}</ref><ref>{{Cite news|last1=Chakraborty|first1=Anurupa|title=Khadaan Review: 'তোমাৰে বধিবে যে, গোকুলে বাড়িছে সে..' কেমন হল দেবেৰ 'খাদান'? পড়ুন ৰিভিউ|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/review/superstar-dev-khadaan-bengali-movie-review-tollywood-entertainment-news-8544561|access-date=21 December 2024|work=[[Indian Express]]|date=21 December 2024|language=bn}}</ref> ''আজকাল বাংলা'' সংগীতা চৌধুৰীয়ে ছবিখনক ৫-ৰ ভিতৰত ৪.৫ ষ্টাৰ ৰেটিং দিছিল আৰু উল্লেখ কৰিছিল যে "সমগ্ৰ অভিনেতা-অভিনেত্ৰীৰ অভিনয়ৰ উপৰিও শৈলেশ অৱষ্ঠীৰ চিনেমাটোগ্ৰাফী হৈছে ছবিখনৰ মূল আকৰ্ষণ, যিয়ে দৰ্শকসকলক এক নতুন পৃথিৱীলৈ লৈ যায়।" ''দ্য টেলিগ্ৰাফ'' অগ্নিভো নিয়োগীয়ে ছবিখনৰ পৰ্যালোচনা কৰি উল্লেখ কৰে যে "শ্যাম আৰু মোহনৰ মাজৰ সমন্বয়ই ছবিখনৰ এংকৰ কৰে আৰু অন্যথা এই পোনপটীয়া কাহিনীটোৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি যোৱাত সহায় কৰে।" তেওঁ ইধিকা আৰু বৰখাৰ বাবে দুৰ্বলভাৱে লিখা চৰিত্ৰসমূহক সমালোচনা কৰিছিল কিন্তু কীৰ্তন ট্ৰেক "''ৰাধাৰণী''" ত চাউণ্ডট্ৰেক আৰু চিত্ৰগ্ৰহণৰ বিশেষভাৱে প্ৰশংসা কৰিছিল।<ref>{{Cite web|last=Chowdhury|first=Sangita|date=2024-12-22|title=Khadan Movie Review: দেব অভিনীত 'খাদান' (2024) – ৰিভিউ|url=https://aajkalbangla.com/dev-new-khadan-movie-review-2024-in-bengali/|accessdate=2024-12-26|language=en-US}}{{Rating|4.5|5}}</ref><ref>{{Cite news|last1=Niyogi|first1=Agnivo|title=Khadaan: Dev-Jisshu Sengupta's chemistry is the highlight of this South-style actioner|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/dev-and-jisshus-chemistry-is-the-highlight-of-this-south-style-actioner/cid/2072389|access-date=21 December 2024|work=[[The Telegraph (India)|The Telegraph]]|date=21 December 2024}}</ref> ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়া]]'' পূৰ্ণা বেনাৰ্জীয়ে ছবিখনক ৫-ৰ ভিতৰত ৩টা ষ্টাৰ ৰেটিং দিছিল আৰু উদ্ধৃত কৰিছিল যে "''খাদান'' দেৱৰ কমাণ্ডিং উপস্থিতি আৰু বহুতো একশ্যন দৃশ্যৰ ওপৰত সমৃদ্ধি লাভ কৰে যিবোৰ ভালদৰে শ্বুট কৰা হয়। একশ্যন ড্ৰামাৰ অনুৰাগী আৰু জীৱনতকৈ ডাঙৰ নায়কৰ বাবে, ই হয়তো মাত্ৰ লক্ষ্যত উপনীত হ'ব পাৰে।" তেওঁ চিনেমাটোগ্ৰাফী, সম্পাদনা, সংগীত আৰু হাই অকটেন একশ্যন দৃশ্যসমূহৰ প্ৰশংসা কৰিছিল কিন্তু ইধিকাৰ ভূমিকাটো প্ৰভাৱহীন বুলি উল্লেখ কৰিছিল।<ref>{{Cite news|title=Khadaan Movie Review: A tale of ambition, power, and betrayal|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/khadaan/movie-review/116539256.cms|dead-url=21 December 2024}}{{Rating|3|5}}</ref> ''[[ETV Network|ইটিভি ভাৰত]]'' এজন পৰ্য্যালোচনাকাৰীয়ে উল্লেখ কৰিছিল যে "খাদান হৈছে এক সম্পূৰ্ণ মচলা মনোৰঞ্জনকাৰী যিয়ে দেৱক তেওঁৰ পুৰণি অৱতাৰলৈ ঘূৰাই আনে, যাৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে গধুৰ একশ্যন দৃশ্য আৰু ৰোমাণ্টিক দৃশ্য।" যদিও জিছুৰ অভিজ্ঞ অভিনয়, অনিৰ্বানৰ চৰিত্ৰ, জনৰ আত্মপ্ৰকাশ, দেৱৰ সৈতে ইধিকাৰ অভিনয় আৰু কেমিষ্ট্ৰী প্ৰশংসা কৰা হৈছিল, কিন্তু কোৱা হৈছিল যে চিত্ৰনাট্যটো আৰু ভাল হ'ব পাৰে।<ref>{{Cite news|title=দেখবেন, কিন্তু কেন দেখবেন দেবেৰ 'খাদান'?|url=https://www.etvbharat.com/bn/! entertainment/dev-movie-khadaan-starts-remarkable-journey-at-box-office-west-bengal-news-wbs24122301372|dead-url=23 December 2024|date=23 December 2024}}</ref> == ভৱিষ্যত == ছবিখনৰ সমাপ্তিয়ে এটা ছিক্যুৱেলৰ ইংগিত দিয়ে।<ref>{{Cite news|title='সকাল থেকে মাথা খাৰাপ কৰছে এই লোকটা..', দেবেৰ সামনে টেবিল চাপড়ে কী দাবি জানালেন যীশু?|url=https://bengali.indianexpress.com/entertainment/after-khadaan-release-superstar-dev-and-jisshu-updates-about-second-half-tollywood-news-8546653|access-date=21 December 2024|date=21 December 2024|language=bn}}</ref> কিন্তু, এটা সাক্ষাৎকাৰত দেৱে উল্লেখ কৰিছিল যে ''খাদান ২'' নিৰ্মাণ কৰা হ'ব খাদানৰ অভ্যৰ্থনাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি আৰু কেৱল তেতিয়াহে যেতিয়া প্ৰথম অংশটো বাণিজ্যিকভাৱে সফল হয়।<ref>{{Cite news|last=Acharya|first=Anindita|title=There's a possibility of 'Khadaan 2': Dev|url=https://www.millenniumpost.in/entertainment/theres-a-possibility-of-khadaan-2-dev-591489|access-date=21 December 2024|date=20 December 2024}}</ref> == টোকা == {{Notelist}} == তথ্য উৎস == {{reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == *{{IMDb title|30701950}} [[শ্ৰেণী:২০২৪ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় থ্ৰিলাৰ চলচ্চিত্ৰ]] o83pn0b1nc4er6oxclpeggjgzofv5pd 0 113820 515143 502497 2025-06-05T10:58:44Z Dipankar Das 36094 পৃষ্ঠা [[টান (২০১৪ চনৰ বাংলা চলচ্চিত্ৰ)]]ৰ পৰা [[টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]]লৈ Dipankar Dasয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে 502497 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = টান | image = Taan 2014 film poster.jpg | alt = | caption = | director = মুকুল ৰয় চৌধুৰী | producer = সুৰজিৎ হৰি<br>সুব্ৰত দাস | writer = | screenplay = শিভাশীষ বন্দ্যোপাধ্যায় | story = আল মাহমুদ | based_on = | narrator = | starring = [[ঋতুপৰ্ণা সেনগুপ্ত]]<br>দেৱলীনা দত্ত<br>চন্দন সেন<br>কৌশিক সেন<br>ৰাজেশ শৰ্মা | music = ইন্দ্ৰদীপ দাসগুপ্ত<br>অনুপ মুখাৰ্জী | cinematography = মনোজ মিশ্ৰ | editing = আৰ্ঘ্যকমল মিত্ৰ | studio = | distributor = | released = {{film date|df=y|2014|2|21}} | runtime = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | budget = | gross = }} '''টান''' হৈছে ২০১৪ চনৰ ভাৰতীয় [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] চলচ্চিত্ৰ, ৰচনা আৰু পৰিচালনা কৰিছে মুকুল ৰয় চৌধুৰীয়ে।<ref>{{cite web|title=Taan (2014)|url=http://moviebuff.com/taan|publisher=Moviebuff.com|accessdate=11 May 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gomolo.com/taan-movie/43940|title=Taan (2014)|work=gomolo.com}}{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> এই চলচ্চিত্ৰখন বেশ্যাৰ জীৱন আৰু মানৱ সৰবৰাহৰ ওপৰত আধাৰিত।<ref>{{cite web|url=http://www.washingtonbanglaradio.com/content/104529412-taan-2012-bengali-movie-music-release-rituparna-sengupta-debolina-dutta-sumanta-ch|archive-url=https://archive.today/20140923145903/http://www.washingtonbanglaradio.com/content/104529412-taan-2012-bengali-movie-music-release-rituparna-sengupta-debolina-dutta-sumanta-ch|url-status=usurped|archive-date=23 September 2014|title=TAAN (2012) Bengali Movie Music Release: Rituparna Sengupta, Debolina Dutta, Sumanta Chattopadhyay, Pamela|work=WBRi Washington Bangla Radio USA|access-date=14 February 2025|archivedate=13 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180913112343/http://www.washingtonbanglaradio.com/content/104529412-taan-2012-bengali-movie-music-release-rituparna-sengupta-debolina-dutta-sumanta-ch|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://bongoadda.com/taan-2014/|title=Taan (2014)|work=Bengali Movies - Reviews - Celebs - Showtimes - Tollywood News - Box Office - Photos - Videos - BongoAdda.com|access-date=2025-02-14|archivedate=2014-10-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141015005316/http://bongoadda.com/taan-2014/|deadurl=yes}}</ref> [[বাংলাদেশ]]ৰ প্ৰখ্যাত কবি সাহিত্যিক আল মাহমুদৰ ''জলবেশ্যা'' নামৰ গল্প আধাৰত এইখন চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। এই চলচ্চিত্ৰৰখনৰ অন্তৰ্গত ''স্বপ্নেৰ ঠোঁটে'' শীৰ্ষক গীতটোত কণ্ঠদান কৰিছে অসমৰ জনপ্ৰিয় গায়ক [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]]। ==অভিনেত্ৰা-অভিনেত্ৰী== *[[ঋতুপৰ্ণ সেনগুপ্ত]], (সুন্দৰী) *দেৱলীনা দত্ত, (মেঘনা) *চন্দন সেন, (আবেদ মিঞা) *কৌশিক সেন *ৰাজেশ শৰ্মা, (জাহাংগীৰ চৰ্দাৰ) *সুমন্তো চট্টোপাধ্যায়, (সাজু) *দেবদুত ঘোষ *নন্দিনী চেটাৰ্জী *পামেলা সিং ভূটৰীয়া ==পটভূমি আৰু কাহিনী== সুন্দৰবন অঞ্চলৰ জলসীমাত ৰাজত্ব কৰে কিছুমান জলদস্যু৷ সিহঁতে অবৈধভাবে বাঘ চিকাৰ কৰে, চামৰা বিক্ৰী কৰে বিদেশত৷ ইয়াৰ উপৰিও সৰু ডাঙৰ লুটপাটতো আছেই৷ এই জলদস্যুসকলে নানা ঠাইত ডকাইতি কৰিবলৈ গৈ উঠাই আনে গাঁৱৰ ছোৱালী বিলাকক৷ নিজৰ যৌনক্ষুধা পৰিপূৰ্ণ কৰাৰ লগতে সিহঁতে এই ছোৱালী বিলাকক দি যৌন ব্যৱসায় চালায়৷ সুন্দৰবন এলাকাত নৌকাৰ বা নাওৰ ওপৰতে চলি থাকে সেই ভাসমান ''বেশ্যাপল্লী''। আৰু সেয়ে সেই ছোৱালী বিলাকক কোৱা হয় ''জলবেশ্যা''৷ বাংলাদেশৰ প্ৰখ্যাত কবি সাহিত্যিক আল মাহমুদে ''জলবেশ্যা'' নামৰ এটি গল্প লিখিছিল৷ সেই কাহিনীটোৰ মূলত আছে এনে এদল ছোৱালী যিসকল একলগে বেদেনী আৰু বেশ্যা৷ সিহঁত ভাঁহি ফুৰে সুন্দৰবনৰ গভীৰ অৰণ্যৰ কাষেৰে বৈ থকা খাঁড়িত (উপ নদীত)৷ সাপৰ বিষ বিক্ৰী কৰাৰ লগতে সিহঁতে ৰাতিৰ সময়ত বিক্ৰী কৰে সিহঁতৰ শৰীৰো৷ ইহঁতৰ মূৰৰ ওপৰত চৰ্দাৰ হিচাবে থাকে এজন জল-মাফিয়া, যাৰ নেতৃত্বত গোপনে সুন্দৰবনৰ বাঘৰ চামৰা, হৰিণাৰ চামৰা, কাঠ আদি ৰপ্তানি হয়, তেনেদৰেই সংলগ্ন দুইদেশৰ মাজত চোৰাং ভাবে চালান হয় আৰু অনেক বস্তু৷ জঙ্গলৰ ''কোৰ এৰিয়া'', য’ত সাধাৰণ ব্যক্তিৰ প্ৰবেশ নিষেধ, তাতেই ইহঁতৰ গোপন বাণিজ্যৰ ডেৰা (জুপুৰী)৷ দুইদেশৰ প্ৰশাসনক বুড়া আঙুলি দেখুৱাই দলবল লৈ দিনে নিশাই ইহঁতৰ ৰাজত্ব৷ ইহঁত কোনো কাল্পনিক চৰিত্ৰ নহয়৷ বৰঞ্চ অধিক মাত্ৰাতেই বাস্তৱিক৷ উক্ত ঘটনাৰ আলমত কলকাতাৰ পৰা '''''টান''''' নামৰ এখন ১৮+ বাংলা ছবি নিৰ্মাণ কৰিছিল৷ হৃদয়স্পৰ্শী কাহিনী৷ ১৮+ যদিও, অশ্লীল দৃশ্য বিশেষ নাই৷ অৱশ্যে মুখৰ ভাষাত অশ্লীলতা বিদ্যমান৷ উক্ত অঞ্চলত তেনে অশ্লীল শব্দ মুকলি ভাবেই ব্যৱহাৰ হয়৷ আৰু সেই অঞ্চলৰ কথিত ভাষাৰ ব্যৱহাৰে চিনেমাখনক বিশেষ ৰূপত আকৰ্ষণীয় কৰি তুলিছে৷ ঋতুপৰ্ণা সেনগুপ্তাৰ অভিনয়ৰ লগতে [[জুবিন গাৰ্গ]]ৰ কণ্ঠই কাহিনীটো আৰু অধিক হৃদয়স্পৰ্শী কৰি তুলিছে৷ ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{IMDb title|5486464}} ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:বাংলা চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:নাৰীবাদী]] 9ci323v5bo28hly2vf9tckvu7642p4b 1 113829 515145 477408 2025-06-05T10:58:45Z Dipankar Das 36094 পৃষ্ঠা [[বাৰ্তা:টান (২০১৪ চনৰ বাংলা চলচ্চিত্ৰ)]]ৰ পৰা [[বাৰ্তা:টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]]লৈ Dipankar Dasয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে 477408 wikitext text/x-wiki {{নাৰীবাদ আৰু লোকগাথা ২০২৫}} j2g1lk98h56dh7125gc9zwql3tjlhh4 0 115017 515112 481436 2025-06-05T10:10:28Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515112 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = সতী সাবিত্ৰী | image = | director = এইচ. এম. ৰেড্ডী | producer = | starring = ভি. ভি. চুব্বা ৰাও<br>কণ্ঠমণি কন্যা<br>কে. এল. কান্থাম<br/>হেম সিং | studio = ভাৰত মুভি টোন | released = {{Film date|df=y|1933|2|4}} | country = ভাৰত | language = তেলুগু }} '''সতী সাবিত্ৰী''' হৈছে ১৯৩৩ চনত এইচ. এম. ৰেড্ডীয়ে পৰিচালনা কৰা আৰু ভাৰত মুভি টোনৰ বেনাৰত নিৰ্মিত এখন ভাৰতীয় তেলেগু ভাষাৰ ছবি।<ref>{{Cite book |last1=Rajadhyaksha |first1=Ashish |url=https://books.google.com/books?id=SLkABAAAQBAJ&dq=savitri+H.+M.+Reddy&pg=PA642 |title=Encyclopedia of Indian Cinema |last2=Willemen |first2=Paul |date=2014 |publisher=Routledge |isbn=978-1-135-94318-9 |pages=642 |language=en}}</ref> ১৯৩৩ চনৰ ৪ ফেব্ৰুৱাৰীত মুক্তি পোৱা<ref name=":1">{{Citation |title=Sati Savitri promotional poster |work= |url=https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF.jpg |access-date=21 October 2024 |publisher=Telugu Wikipedia}}</ref> ছবিখনত অভিনয় কৰিছে ভি. ভি. চুব্বা ৰাও, কণ্ঠমণি কন্যা, কে এল কান্থাম আৰু এল ভি প্ৰসাদে।<ref name=":0">{{Cite news |last=Narasimham |first=M. L. |date=7 November 2010 |title=Sati Savithri (1933) |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/article871376.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101113225918/https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/article871376.ece |archive-date=13 November 2010 |access-date=8 July 2011 |work=[[The Hindu]] |location=}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sathi Savithri (H.M. Reddy) 1933 |url=https://indiancine.ma/BHL/info |access-date=21 October 2024 |website=Indiancine.ma}}</ref> বম্বেত নিৰ্মিত সতী সাবিত্ৰীয়ে চি পুল্লায়াৰ পৰিচালনা আৰু কলিকতাৰ ইষ্ট ইণ্ডিয়া ফিল্ম কোম্পানীয়ে নিৰ্মিত [[সতী সাবিত্ৰী (চি. পুল্ল্যায়াৰ চলচ্চিত্ৰ)|একে নামৰ]] আন এখন ছবিৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতাৰ সন্মুখীন হয়।<ref>{{Cite web |title=Sathi Savithri (C. Pullaiah) 1933 |url=https://indiancine.ma/BHJ/info |access-date=21 October 2024 |website=Indiancine.ma}}</ref> পুল্লাইয়াৰ সংস্কৰণটোৱে ডাঙৰ সফলতা লাভ কৰিলেও এইচ এম ৰেড্ডীৰ ছবিখনে বক্স অফিচত ভাল প্ৰদৰ্শন কৰা নাছিল।<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |date=2022-01-12 |title=65 ఏళ్ళ 'సతీ సావిత్రి' |url=https://ntvtelugu.com/movie-news/sathi-savitri-compleated-65-years-119583.html |access-date=2024-10-21 |website=NTV |language=te-IN}}</ref> ==অভিনয় শিল্পী== ছবিখনত যমৰ চৰিত্ৰত ভি ভি চুব্বা ৰাও আৰু সাবিত্ৰীৰ চৰিত্ৰত কণ্ঠমণি কন্যাই অভিনয় কৰিছে৷ লগতে কে এল কান্থাম, হেম সিং, এল ভি প্ৰসাদ আদিয়েও বিভিন্ন চৰিত্ৰ ৰূপায়ন কৰিছিল৷<ref>{{Cite web |title=Sati Savitri (1933) |url=https://cinemaazi.com/film/sati-savitri |access-date=21 October 2024 |website=Cinemaazi |archivedate=30 November 2024 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20241130173404/https://cinemaazi.com/film/sati-savitri |deadurl=yes }}</ref><ref name=":0" /> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} gz62u3m1gdtmjso94mvoggc0ud58exn 0 116548 515035 491805 2025-06-05T05:28:21Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515035 wikitext text/x-wiki {{infobox person | name = যোগিতা বালী | image = YogeetaBali.jpg | caption = ২০১১ চনত যোগিতা বালী | birth_date = {{birth date and age|1952|08|13|df=y}} | occupation = অভিনেত্ৰী | years_active =১৯৭১- ১৯৮৯ | spouse = {{Plainlist | * {{marriage|[[কিশোৰ কুমাৰ]]<br/>|1976|1978|end=divorced}} * {{marriage|[[মিথুন চক্ৰৱৰ্তী]]<br/>|1979}} }} | children = ৪ | relatives = }} ''' যোগিতা বালী ''' ({{lang-en| Yogeeta Bali}}; জন্ম: ১৩ আগষ্ট ১৯৫২)<ref>{{cite web |last1=Sharma |first1=Shishir Krishna |title="Ankhiyon Ke Jharokhon Se" - Hemlata |url=https://www.cinemaazi.com/feature/ankhiyon-ke-jharokhon-se-hemlata |access-date=13 August 2023 |work=Cinemaazi |date=23 Mar 2020 |archivedate=2 February 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230202235350/https://www.cinemaazi.com/feature/ankhiyon-ke-jharokhon-se-hemlata |deadurl=yes }}</ref> এগৰাকী প্ৰাক্তন ভাৰতীয় বলীউড অভিনেত্ৰী। ১৯৭০ দশকৰ আৰম্ভণিৰ পৰা ১৯৮০ দশকৰ শেষলৈকে তেওঁ সক্ৰিয় আছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.in.com/yogeeta-bali/profile-290341.html |title=Yogeeta Bali profile |work=in.com |access-date=5 April 2019 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180831104119/http://www.in.com/yogeeta-bali/profile-290341.html |archive-date=31 August 2018 |archivedate=31 August 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180831104119/http://www.in.com/yogeeta-bali/profile-290341.html |deadurl=yes }}</ref> ==জীৱনী== যোগিতা বালিৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫২ চনৰ ১৩ আগষ্টত।<ref>{{cite news |title=मजाक में किशोर कुमार की तीसरी पत्नी बन गईं थीं योगिता, 2 साल में तलाक देकर रचाई इस एक्टर से शादी |url=https://www.amarujala.com/photo-gallery/entertainment/bollywood/yogeeta-bali-birthday-special-and-her-life-facts-kishore-kumar |access-date=23 February 2020 |work=Amar Ujala |language=hi |date=13 August 2019}}</ref> তেওঁ অভিনেত্ৰী গীতা বালীৰ ভতিজী।<ref>{{cite news |title=Mithun Chakraborty's wife Yogeeta Bali, son Mahaakshay face rape, cheating charges; Delhi court orders FIR |url=https://www.firstpost.com/entertainment/mithun-chakrabortys-wife-yogeeta-bali-son-mahaakshay-face-rape-cheating-charges-delhi-court-orders-fir-4650011.html |access-date=6 April 2022 |work=Firstpost |date=2 July 2018}}</ref> ১৯৭৬ চনত বালীয়ে কিশোৰ কুমাৰৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ১৯৭৮ চনত বিবাহ বিচ্ছেদ কৰে। ১৯৭৯ চনত মিথুন চক্ৰৱৰ্তীক বিয়া কৰায়।<ref>{{cite news |title=Kishore Kumar: The singer with a magnetic aura |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Kishore-Kumar-The-singer-with-a-magnetic-aura/articleshow/39614201.cms |access-date=5 April 2019 |work=[[The Times of India]] |date=4 August 2014}}</ref> তেওঁলোকৰ তিনিজন পুত্ৰ-মহাঅক্ষয়, উষ্মেই, নমাশী আৰু এগৰাকী কন্যা দিশানী।<ref>{{cite news |title=Photos: Meet Mithun Chakraborty's beautiful daughter Dishani Chakraborty who wishes to become a movie star |url=https://www.dnaindia.com/bollywood/photo-gallery-photos-meet-mithun-chakraborty-beautiful-daughter-dishani-chakraborty-who-wishes-to-become-a-movie-star-2899252/dishani-chakraborty-wishes-to-pursue-a-career-in-acting-2899254 |access-date=26 February 2022 |work=DNA India |date=7 July 2021 |language=en}}</ref> মহাঅক্ষয়, অৰ্থাৎ "মিমোহ" এজন অভিনেতা, আনহাতে নমাশীৰ বেড বয় ছবিত অভিষেক ঘটে।<ref>{{cite news |title=FIR registered against Mithun Chakraborty's son Mahaakshay, wife Yogeeta Bali on charges of rape, cheating |url=https://www.firstpost.com/entertainment/fir-registered-against-mithun-chakrabortys-son-mahaakshay-wife-yogeeta-bali-on-charges-of-rape-cheating-8924511.html |access-date=28 December 2020 |work=Firstpost |date=17 October 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{IMDb name|0050197}} [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] inudd8nfvhny3al0v5blyeq5g0v370b 0 117654 515094 497354 2025-06-05T09:13:02Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515094 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = সংগীতা আয়াৰ | birth_date = Sangita Iyer | birth_place = [[Kerala]], India | nationality = Canadian | citizenship = Canadian | image = LowerRez.jpg | education = | alma_mater = | occupation = Author, Wildlife Filmmaker, Broadcast Journalist, and Biologist | known_for = | spouse = | relatives = | website = {{url|https://www.vfaes.org/more-about-sangita}} }}'''সংগীতা আয়াৰ''' {{lang-en|: Sangita Iyer}}; এগৰাকী ভাৰতত জন্ম গ্ৰহণ কৰা কানাডিয়ান লেখিকা, সম্প্ৰচাৰ সাংবাদিক, লেখিকা, জীৱবিজ্ঞানী আৰু তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাতা।<ref>{{Cite news|title=Interview {{!}} Canada-based Sangita Iyer was inspired to participate in Kerala Women's Wall campaign in support of women's rights|url=https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2018/dec/28/from-canadafor-the-wall-1917495.html|access-date=2022-11-15|newspaper=The New Indian Express|first=Dhinesh|last=Kallungal|date=28 December 2018}}</ref> বিশেষকৈ বন্যহস্তীৰ বাবে বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণৰ পোষকতা কৰাৰ বাবে আৰু ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানৰ দ্বাৰা এছিয়াৰ হাতীৰ ওপৰত কৰা অত্যাচাৰ উদঙাই দিয়াৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত। ভাৰতৰ বন্য আৰু বন্দী হাতীক সুৰক্ষা দিয়াৰ লক্ষ্যৰে ২০১৬ চনত সৃষ্টি হোৱা [[ভইচ ফৰ এছিয়ান এলিফেণ্টছ ছ’চাইটি]]ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক কাৰ্যবাহী সঞ্চালিকা আৰু সভানেত্ৰী। আয়াৰৰ প্ৰথম তথ্যচিত্ৰ ''গডছ ইন শ্বেকলছ'' কেৰালাৰ বন্দী হাতীৰ চিকিৎসাৰ ওপৰত আধাৰিত আছিল। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ পৰিষদৰ উৎসৱৰ নামত বন্দী হাতীৰ নিৰ্যাতনৰ কাহিনী চিত্ৰিত কৰাৰ বাবে মনোনীত হোৱা এই ছবিখনে [[ভাৰতীয় আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ]]ত প্ৰদৰ্শিত হৈছিল আৰু ই এক ডজনৰো অধিক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱৰ বঁটা লাভ কৰিছে।<ref>{{Cite web|last=Ramnath|first=Nandini|title=Documentary 'Gods in Shackles' on temple elephants is an eye-opener|url=https://scroll.in/reel/811893/documentary-gods-in-shackles-on-temple-elephants-is-an-eye-opener|access-date=2020-09-07|website=Scroll.in|date=16 July 2016 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|last=Gavin Haines|first=Travel writer|title=New documentary exposes brutal treatment of India's temple elephants|url=https://www.telegraph.co.uk/travel/destinations/asia/india/articles/new-documentary-exposes-abuse-of-indias-sacred-elephants/|access-date=2020-09-07|website=The Telegraph|date=5 July 2016 |language=en-GB}}</ref> তথ্যচিত্ৰখন আয়াৰে গোট খোৱা মুখামুখি আৰু সাক্ষীৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছিল।<ref>{{Cite news|last=Poorvaja|first=S.|date=2016-07-21|title=Highlighting the plight of Kerala's captive elephants|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/news/cities/chennai/Highlighting-the-plight-of-Kerala%E2%80%99s-captive-elephants/article14499662.ece|access-date=2020-09-07|issn=0971-751X}}</ref> শেহতীয়াকৈ মুক্তি পোৱা কিতাপ গডছ ইন শ্বেকলছ - [[''ৱাট এলিফেণ্টছ কেন টিচ আছ এবাউট এম্পাথী, ৰেজিলিয়েন্স এণ্ড ফ্ৰিডমে'']] ২০২২ চনৰ ৮ ফেব্ৰুৱাৰীত মুক্তি পোৱাৰ পিছত আমাজনত #১ বেষ্ট চেলাৰ তালিকাত স্থান লাভ কৰিছে।<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/sangita-iyer-docu-series-on-elephants-nat-geo-world-elephant-day/article35834030.ece?homepage=true|title=Sangita Iyer's 26-part docu-series 'Asian Elephants 101' will be telecast on World Elephant Day|newspaper=The Hindu|date=10 August 2021|last1=Nagarajan|first1=Saraswathy}}</ref> ==জীৱনী== সংগীতা আয়াৰৰ জন্ম হৈছিল ভাৰতৰ কেৰালাত। কেনিয়াত তেওঁ ১৯৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে নাইৰোবি হাইস্কুলৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক জীৱবিজ্ঞান আৰু [[পৰিৱেশ বিজ্ঞান]]ৰ অধ্যাপনা কৰিছিল আৰু বাৰ্মুডাত এবিচি/চিবিএছৰ সংযুক্ত প্ৰতিষ্ঠান বাৰ্মুডা ব্ৰডকাষ্টিং কোম্পানী প্ৰাইমটাইম নিউজ এংকৰ আৰু প্ৰকৃতি আৰু বন্যপ্ৰাণীৰ সাংবাদিক হিচাপে কাম কৰিছিল। বৰ্তমান তেওঁ কানাডাৰ টৰন্টোত থাকে, য'ত তেওঁ ৰজাৰ্ছ টিভি নেটৱৰ্কৰ ভিডিঅ'গ্ৰাফাৰ আৰু আয়োজক হিচাপে কাম কৰি আহিছে। ==কৰ্ম জীৱন== ১৯৯৯ চনত স্বাস্থ্য আৰু পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় সাংবাদিক হিচাপে সাংবাদিকতাত নিজৰ কেৰিয়াৰ অৰ্জন কৰে আয়াৰে।<ref>{{Cite web |date=2022-03-31 |title=Elephants, Women and Subjugation by Sangita Iyer - Creations Magazine |url=https://www.creationsmagazine.com/2022/03/31/elephants-women-and-subjugation-by-sangita-iyer/ |access-date=2024-05-24 |language=en-US |archivedate=2024-05-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240524070157/https://www.creationsmagazine.com/2022/03/31/elephants-women-and-subjugation-by-sangita-iyer/ |deadurl=yes }}</ref> ২০১২ চনত তেওঁ পৰিৱেশ শিক্ষা আৰু যোগাযোগত এম এ ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰে।<ref>{{cite web |title=Sangita Iyer |url=https://explorers.nationalgeographic.org/directory/sangita-iyer}}</ref> ডিস্কভাৰী চেনেলৰ বিজ্ঞান-বাতৰি অনুষ্ঠান ডেইলী প্লেনেটৰ বাবে তেওঁ প্ৰকৃতি আৰু বন্যপ্ৰাণীৰ সৈতে জড়িত প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰিছিল।<ref>{{Cite web |last=advocate |first=contributing animal |date=2022-12-13 |title=Sangita Iyer, B.Sc. M.A. EEC, PGD Journalism |url=https://www.animaldefensepartnership.org/sangita-iyer-b-sc-m-a-eec-pgd-journalism/ |access-date=2024-05-24 |website=Animal Defense Partnership |language=en-US }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web |title=Sangita Iyer Biography {{!}} Booking Info for Speaking Engagements |url=https://www.allamericanspeakers.com/celebritytalentbios/Sangita+Iyer/459761 |access-date=2024-05-24 |website=www.allamericanspeakers.com}}</ref> ২০০৯ চনত [[বাৰ্মুডা]] এনভাইৰনমেণ্টেল এলায়েন্সৰ সহ-প্ৰতিষ্ঠাপক আৰু ২০১৬ চনত ভইচ ফৰ এছিয়ান এলিফেণ্টছ ছ'চাইটি প্ৰতিষ্ঠা কৰে।<ref>{{Cite news|url=https://www.newindianexpress.com/magazine/2020/nov/08/is-filmmaker-sangita-iyer-the-answer-to-the-brutal-treatment-of-indias-temple-elephants-2219871.html|title = Is filmmaker Sangita Iyer the answer to the brutal treatment of India's temple elephants?|first=Ayesha|last=Singh|date=8 November 2020|accessdate=10 September 2020}}</ref> ২০১৩ চনত আয়াৰে কেৰেলাৰ ধৰ্মীয় প্ৰতিষ্ঠানৰ দ্বাৰা শোষিত হাতীবোৰৰ নথিভুক্ত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু সাংস্কৃতিক উৎসৱৰ সময়ত মন্দিৰৰ হাতীবোৰে সন্মুখীন হোৱা দুখ-কষ্টৰ চিত্ৰণ কৰা তথ্যচিত্ৰ গডছ ইন শ্বেকলছ (২০১৬) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{Cite news|date=2020-09-06|title=The woman trying to save India's tortured temple elephants|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-india-54026294|access-date=2020-09-07}}</ref><ref>{{Cite web|date=July 20, 2016|title=Gods in shackles: Plight of temple elephants|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/Gods-in-shackles-Plight-of-temple-elephants/articleshow/53298377.cms|access-date=2020-09-07|website=The Times of India|language=en}}</ref> ২০১৩ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ভাৰত ভ্ৰমণৰ সময়ত হাতীবোৰে সন্মুখীন হোৱা নিৰ্যাতনৰ সাক্ষী হৈ তেওঁ ছবিখন নিৰ্মাণ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়।<ref>{{Cite web|date=2014-01-07|title=Seeing the Mistreatment of Elephants in India Was Haunting|url=https://www.huffingtonpost.ca/sangita-iyer/animal-cruelty-elephants_b_4536577.html|access-date=2020-09-07|website=HuffPost Canada|language=en}}</ref> তথ্যচিত্ৰখনে সমালোচকৰ ইতিবাচক সমালোচনাৰ সন্মুখীন হয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ কৰে।<ref>{{Cite news|last=Naha|first=Abdul Latheef|date=2019-01-17|title=A moving work on gods in shackles|language=en-IN|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/news/national/kerala/a-moving-work-on-gods-in-shackles/article26016797.ece|access-date=2020-09-07|issn=0971-751X}}</ref> কেৰেলাৰ বন্দী হাতী সম্পৰ্কে তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথমগৰাকী মহিলা হৈছে আয়াৰ।[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন][প্ৰাসংগিক?] আয়েৰে ২০১৬ চনত তেতিয়াৰ ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি [[প্ৰণৱ মুখাৰ্জী]]ৰ পৰা [[নাৰী শক্তিৰ বঁটা লাভ]] কৰে।<ref>{{Cite web|date=2017-03-09|title=Nari Shakti Puruskar Awardees: Full List|url=https://www.bestcurrentaffairs.com/nari-shakti-puruskar-awardees-full-list/|access-date=2020-09-07|website=Best Current Affairs|language=en-US}}</ref><ref>{{cite web |title=More about Sangita |url=https://www.vfaes.org/more-about-sangita|work=Voice for Asian Elephants Society|access-date=2020-10-03}}</ref> ইয়াৰ উপৰিও আয়াৰে অসংখ্য শৈক্ষিক বঁটা আৰু বৃত্তি লাভ কৰিছে। ==বিতৰ্ক== ২০১৯ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত বিশ্বগাজা সেৱা সমিতিৰ সংস্থাই কেৰেলা উচ্চ ন্যায়ালয়ত আবেদন দাখিল কৰিছিল যাতে আয়াৰে তিৰুৱনন্তপুৰমৰ চৰকাৰী মালিকানাধীন হাতী পুনৰ্বাসন কেন্দ্ৰত "জেণ্টল জায়েন্টছ ছামিট" নামৰ মাহৌট (হাতী যত্ন) প্ৰশিক্ষণ শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত কৰিব নোৱাৰে।<ref>{{Cite web|date=November 12, 2019|title=Kerala HC seeks government views on plea against summit on elephants|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/kochi/hc-seeks-govt-views-on-plea-against-summit-on-elephants/articleshow/72013815.cms|access-date=2020-09-07|website=The Times of India|language=en}}</ref> এই আবেদনত দাবী কৰা হৈছিল যে তেওঁ ৰাষ্ট্ৰীয় নীতিৰ বিপৰীতে এগৰাকী বিদেশী নাগৰিক আৰু তিনিদিনীয়া কৰ্মশালাৰ বাবে ব্ৰ'চাৰসমূহত কেৰেলা ৰাজ্য চৰকাৰৰ চৰকাৰী প্ৰতীকটো অপব্যৱহাৰ কৰাৰ অভিযোগো উত্থাপন কৰা হৈছিল।[citation needed] অৱশ্যে আয়াৰে তেওঁৰ ভাৰতৰ বহিঃৰাজ্যৰ নাগৰিকত্ব (OCI) কাৰ্ড প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলত তেওঁক ভাৰতীয় নাগৰিক,<ref>{{Cite news|url=https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2024/Feb/13/row-erupts-over-thanneer-komban-investigation-team-after-allegations-over-nexus-involving-probe-team#:~:text=Since%20Sangita%20is%20a%20Canadian,%2C%20chairman%2C%20KIFA%20told%20TNIE.|title=Row erupts over Thanneer Komban investigation team after allegations over nexus involving probe team|website=The New Indian Express|access-date=13 February 2024}}</ref><ref>{{Cite web|title=A mammoth move|url=https://www.newindianexpress.com/cities/thiruvananthapuram/2020/jan/21/a-mammoth-move-2092152.html|access-date=2020-09-07|website=The New Indian Express|date=21 January 2020 }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.thenewsminute.com/article/why-kerala-must-protect-its-elephants-3-day-summit-state-involves-stakeholders-112444|access-date=2020-09-07|website=www.thenewsminute.com|title=Why Kerala must protect its elephants: 3-day summit in state involves stakeholders|date=16 November 2019}}</ref><ref>{{Cite web|title=Kerala mulls training programme for mahouts by world-renowned experts|url=https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2019/mar/30/kerala-mulls-training-programme-for-mahouts-by-world-renowned-experts-1957699.html|access-date=2020-09-07|website=The New Indian Express|date=29 March 2019 }}</ref> আৰু কেৰেলাৰ বিশেষাধিকাৰ প্ৰদান কৰা হৈছিল বন বিভাগে তাইক শীৰ্ষ সন্মিলনত তেওঁলোকৰ অংশীদাৰিত্বত ইয়াৰ প্ৰতীক ব্যৱহাৰৰ অনুমতি দিছিল। ==লগতে চাওক== *কেৰালাৰ পৰা অহা লোকৰ তালিকা ==তথ্যসূত্ৰ== {{ Reflist}} i9676ozolxhf5xsvjk05wssmyz9lk8g 0 117779 514971 491715 2025-06-04T22:59:22Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514971 wikitext text/x-wiki '''বেৰেনিচ অনিতা কেৰল''' ({{Lang-en|Berenice A. Carroll}}) ইউনিভাৰ্চিটি অৱ ইলিনয় আৰ্বানা-চেম্পেইনত মহিলা অধ্যয়ন কাৰ্যসূচী সৃষ্টিৰ নেতৃত্ব দিছিল আৰু পাৰ্ডু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মহিলা অধ্যয়ন কাৰ্যসূচীৰ পৰিচালক হিচাপে কাম কৰিছিল। ১৯৬৯ চনত তেওঁ ঐতিহাসিক পেছাত মহিলাৰ সমন্বয়ক সমিতি গঠনৰ সূচনা কৰে। == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা == ১৯৩২ চনৰ ১৪ ডিচেম্বৰত নিউয়ৰ্ক চহৰত মাৰ্গাৰেট আৰু মৰিছ জেকবছৰ ঘৰত কেৰলৰ জন্ম হয়।<ref name=":1">{{Cite web |title=Berenice Carroll Obituary (1932 - 2018) Journal & Courier |url=https://www.legacy.com/us/obituaries/jconline/name/berenice-carroll-obituary?id=11159861 |access-date=2022-04-18 |website=Legacy.com}}</ref> ১৯৫০ চনৰ আৰম্ভণিতে কেৰলে স্বেচ্ছাসেৱী হিচাপে কাম কৰিছিল।<ref name=":1" /> ১৯৪৯ চনৰ পৰা ১৯৫৩ চনলৈকে নিউয়ৰ্কৰ চিটি ইউনিভাৰ্চিটিৰ কুইন্স কলেজত পঢ়ি ১৯৫৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ইতিহাসত বি.এ. ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name=":2" /> তেওঁ ফাই বিটা কাপ্পালৈ নিৰ্বাচিত হয় আৰু নিউয়ৰ্ক ৰাজ্য বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বৃত্তি লাভ কৰে।<ref name=":2" /> কেৰলে পি এইচ ডি সম্পূৰ্ণ কৰে। ১৯৬০ চনত ব্ৰাউন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা তেওঁ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name=":1" /> ড'নাল্ড জি ৰোহৰ তেওঁৰ ডক্টৰেট উপদেষ্টা আছিল।<ref name=":2">{{Cite thesis |title=Design for Total War: The Contest for 'Wehrwirtschaft' under the Third Reich |date=1960 |language=English |first=Berenice |last=Carroll |degree=Ph.D. |publisher=Brown University |oclc=23863128}}</ref> == কৰ্মজীৱন == ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৬৯ চনলৈকে কেৰল ইউনিভাৰ্চিটি অৱ ইলিনয় আৰ্বানা-চেম্পেইন (UIUC) ৰ সাধাৰণ অধ্যয়ন বিভাগৰ অধ্যক্ষ আছিল।<ref name=":0">{{Cite web |title=WGGP is very sorry to learn of Berenice Carroll's passing |url=https://emails.illinois.edu/newsletter/174743.html |access-date=2022-04-18 |website=emails.illinois.edu |archivedate=2022-11-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20221105224647/https://emails.illinois.edu/newsletter/174743.html |deadurl=yes }}</ref> ১৯৬৯ চনত কেৰলে ডিচেম্বৰ মাহত ৱাশ্বিংটন ডি চিত অনুষ্ঠিত হ'বলগীয়া আমেৰিকান হিষ্ট'ৰিক্যাল এছ'চিয়েচনৰ বাৰ্ষিক সভাত অংশগ্ৰহণ কৰিবলগীয়া মহিলাসকলক একত্ৰিত হৈ নিজাকৈ সংযুক্ত সংস্থা গঠনৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিবলৈ আহ্বান জনাই এখন পত্ৰ প্ৰচাৰ কৰাৰ পিছত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।{{sfn|Murphy|Torres|2011|p=4}} ১৯৬৯ চনৰ পৰা ১৯৭০ চনলৈকে কেৰল আৰু গেৰ্ডা লাৰ্নাৰে সহ-অধ্যক্ষ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে।{{sfn|Murphy|Torres|2011|p=4}}{{sfn|Purdue University|2018}}{{sfn|Buhle|2013}} ১৯৭১ চনত কেৰল অধ্যক্ষ আছিল।{{sfn|Purdue University|2018}}{{sfn|Smith|Chaudhuri|Lerner|Carroll|1994|p=87}} কেৰলে ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৭ চনলৈকে লিংগ আৰু মহিলা অধ্যয়ন বিভাগৰ ইউআইইউচিৰ সঞ্চালক হিচাপে কাম কৰিছিল আৰু মহিলা অধ্যয়ন কাৰ্যসূচী সৃষ্টিৰ নেতৃত্ব দিছিল। মহিলা অধ্যয়ন নাবালকগৰাকীয়েও তেওঁৰ কাৰ্যকালত অনুমোদন লাভ কৰিছিল।<ref name=":0" /> ১৯৯০ চনত কেৰল পাৰ্ডু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মহিলা অধ্যয়ন কাৰ্যসূচীৰ পৰিচালক হয়।পাৰ্ডু বিশ্ববিদ্যালয়ত পঢ়ি থকাৰ সময়তে তেওঁক "মহিলাৰ উন্নতি আৰু তেওঁলোকৰ অধিকাৰৰ উন্নতি সাধন কৰা শৈক্ষিক কাৰ্যসূচী প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে" ভায়োলেট হাছ বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হয়।<ref name=":0" /> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নাৰী অধিকাৰ কৰ্মী]] a1qv22kj0rb7ll1x60cedhl1oyxbo3c 0 121163 515105 504142 2025-06-05T09:58:30Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515105 wikitext text/x-wiki সতী সাধনী দিৱস [[চুতীয়া ৰাজ্য|চুতীয়া ৰাজ্যৰ]] শেষৰ গৰাকী ৰাণী [[সতী সাধনী|সাধনীৰ]] স্মৃতিত প্ৰতিবছৰে অসমত পালন কৰা এটা দিৱস।<ref>{{cite web|title=Sati Sadhani the Charismatic and Legendary Queen of the Chutia Dynasty|url=https://www.sentinelassam.com/more-news/life/sati-sadhani-the-charismatic-and-legendary-queen-of-the-chutia-dynasty-618116|website=The Sentinel Assam|publisher=The Sentinel|date=14 October 2022|access-date=21 April 2025 }}</ref> অসম চৰকাৰে ২০২০ চনৰ পৰা প্ৰতিবছৰে ৭ ব'হাগ দিনটো [[সতী সাধনী|সাধনী]]ৰ স্মৃতিত ৰাজ্যিক বন্ধ হিচাপে ঘোষণা কৰিছে।<ref>{{cite web |title=List of Holidays for the Year 2025 in the State of Assam |url=https://gad.assam.gov.in/sites/default/files/public_utility/Holiday%20List%202025%20-%20final.pdf |website=General Administration Department, Government of Assam |publisher=Government of Assam |access-date=2025-04-21 |archivedate=2025-04-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20250416162650/https://gad.assam.gov.in/sites/default/files/public_utility/Holiday%20List%202025%20-%20final.pdf |deadurl=yes }}</ref>সতী সাধনী আছিল চুতীয়া ৰাজ্যৰ শেষৰগৰাকী ৰাণী। সতীত্ব ৰক্ষাৰ বাবে আত্মজাহ দি ইতিহাসত তেওঁ নিজৰ নাম সোণালী আখৰেৰে খোদিত কৰি গৈছে। {{Infobox holiday |holiday_name = সতী সাধনী দিৱস |type = [[সতী সাধনীৰ]] স্মৃতিত উদযাপিত দিৱস | image = Portrait of Queen Sadhani.jpg | caption = বীৰাঙ্গনা ৰাণী সাধনীৰ ছবি |official_name = সতী সাধনী দিৱস |nickname = |observedby = [[অসমৰ জনগোষ্ঠী|অসমৰ লোকসকলে]] |litcolor = |longtype = |significance = [[চুতীয়া ৰাজ্য|সতী সাধনীয়ে]] কুণ্ডিল মহাকুণ্ডত আত্মজাহ দিয়াৰ পৱিত্ৰ স্মৃতি সুঁৱৰি |begins = |ends = |date = ৭ ব'হাগ |week_ordinal = |weekday = |month = |date{{#time:Y|last year}} = |date{{#time:Y}} = |date{{#time:Y|next year}} = |celebrations = |observances = |relatedto = [[অসম]] }} ==সতী সাধনী== {{main|সতী সাধনী}} সতী সাধনী নাৰায়ণৰ জন্ম ১৫ শতিকাৰ শেষ ভাগত হৈছিল বুলি অনুমান কৰা হয় । সন্তান লাভৰ কাৰণে ঈশ্বৰৰ আগত সাধনা কৰাৰ বাবে পিতৃ ধীৰনাৰায়ণে তেওঁক "সাধনী" নাম দিছিল। তেওঁৰ আন এটা নাম আছিল "তেজা"। নিজ কন্যাৰ বাবে যোগ্য জামাতা নোপোৱাৰ বাবে ৰজাই বিবাহৰ কাৰণে স্বয়ম্বৰ আয়োজন কৰিবলৈ নিৰ্ণয় কৰিলে। ৰজাই আদেশ দিলে যে গছৰ ওপৰত থকা কেৰ্কেটুৱা এটা যি জন লোকে কাড়ে মাৰিব পাৰিব, সেই জনকে সাধনী কন্যাৰ হাত দিয়া হ'ব। পিছে কোনো বৰা-বুৰুক বা‌ ৰাজকোঁৱৰে কাড় লগাব নোৱাৰিলে। ৰজাই দুখ কৰি ওচৰতে থকা সামান্য খৰিভাৰী ল'ৰা এজনক কʼলে, "দেখনী কন্যাক তোকে দিম; তই কাণ্ড লগা"। ল'ৰা জনে আচৰিত হৈ উত্তৰ দিলে, "মই সামান্য লোক; চাকৰে কি ৰূপে ৰজাৰ জীক পালিম? ইটো অযোগ্য কথা।" ৰজাই পুণৰ কʼলে, "সামুকতো মাণিক, কদলীতো কৰ্পূৰ; তাত তই সংশয় নকৰিবি। সোৱৰ্ণপুৰী লঙ্কাতো ৰাক্ষসে ভোগ কৰে, ক'ত শুনিছ খুন্ত (চুতীয়া) ৰজাৰ বচন লৰে?" ৰজাৰ আদেশত ল'ৰা জনে কাড় মাৰিলে। কাড় পাত কেৰ্কেটুৱাটোৰ গাত লাগিলে আৰু নিজৰ কথা ৰাখি ৰজাই সাধনীৰ বিবাহ ল'ৰা জনৰ লগত কৰালে। ল'ৰা জনৰ নাম নিতাই আছিল। ১৫২০ চনৰ মোঙখ্ৰাঙ দুৰ্গৰ(দিহিঙমুখ) যুদ্ধত(বৰ্তমানৰ পশ্চিম মাজুলী অঞ্চল) ধীৰনাৰায়ণৰ সেনাই আহোম সেনাপতি খেনমোঙক পৰাস্ত কৰি বিজয়ী হয় আৰু ইয়াৰ পাছতে(১৫২২ চন) হাবুং অঞ্চলৰ (বৰ্তমান ঢকোৱাখনা) ব্ৰাহ্মণক ভূমি দান কৰি সাধনী আৰু নিতাইক ৰাজ্য ভাৰ দিয়ে। ৰজা হৈ নিতায়ে নীতিপাল নাম লয়। নীতিপালে কাৰ্য্যভাৰ গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত চুতীয়া ৰাজ্য লাহে লাহে দুৰ্বল হৈ আহিছিল। তেওঁ কেৱল নামতহে ৰজা হৈ আছিল। ইপিনে ক্ষমতাক লৈ নিজা ৰাজ্যতে কন্দলৰ সৃষ্টি হৈছিল। সাধনীয়ে ইয়াৰ কু প্ৰভাৱৰ কথা বুজি উঠিছিল। সেই সময়ত আহোম ৰাজ্য শক্তিশালী হৈ উঠিছিল। আহোম ৰাজ্যই ইয়াৰ সুযোগ গ্ৰহণ কৰি চুতীয়া ৰাজ্য আক্ৰমণ কৰে। প্ৰৱল পৰাক্ৰমেৰে চুতীয়াসকলে আহোমৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়ে। কিন্তু প্ৰতাপী আহোমৰ হাতত চুতীয়াসকলৰ শোচনীয় অৱস্থা হয়। ৰজা নীতিপালৰ যুদ্ধত মৃত্যু ঘটে। কিন্তু এই মৃত্যুয়ে সাধনীক হতাশ কৰিব নোৱাৰিলে। অৱশেষত যুঁজ দি আহোম সেনাপতি কনচেং-এ যুদ্ধত পৰাভূত কৰি সাধনীক আহোম ৰাজ্যলৈ লৈ যাবলৈ অগ্ৰসৰ হয়। নিজৰ সতীত্ব ৰক্ষাৰ্থে সাধনীয়ে বশ্যতা স্বীকাৰ নকৰি কুণ্ডত জাপ মাৰি আত্মহত্যা কৰে।<ref>{{cite web |author=Dr. Buddhindra Baruah |date=21 April 2025 |title=<!-- not stated --> |url= |website=Asomiya Pratidin |location= |publisher=Asomiya Pratidin |access-date=}}</ref> == তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:দিৱসসমূহ]] n5ioj6pn5tjzdu478pc3ef79arujsm4 2 121841 514964 514756 2025-06-04T18:38:06Z Kandarpajit Kallol 6257 514964 wikitext text/x-wiki ==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ== ''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।'' ===ইতিহাস=== # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]]''' ([[:en:British Empire]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) # '''[[ৰুছ বিপ্লৱ]]''' ([[:en:Russian Revolution]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) ===ভূগোল=== # [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]]) # [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]]) # [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]]) # '''[[এথেন্স]]''' ([[:en:Athens]]) # '''[[বাৰ্লিন]]''' ([[:en:Berlin]]) # [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]]) # [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]]) # [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]]) # '''[[কাইৰো]]''' ([[:en:Cairo]]) # '''[[কেপ টাউন]]''' ([[:en:Cape Town]]) # [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]]) # [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]]) # '''[[লচ এঞ্জেলচ]]''' ([[:en:Los Angeles]]) # '''[[মাদ্ৰিদ]]''' ([[:en:Madrid]]) # '''[[মেক্সিকো চিটি]]''' ([[:en:Mexico City]]) # [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]]) # '''[[ৰোম]]''' ([[:en:Rome]]) # [[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]]) # [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]]) ===সমাজ বিজ্ঞান=== # '''[[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]]''' ([[:en:Colonialism]]) # '''[[একনায়কত্ববাদ]]''' ([[:en:Dictatorship]]) # [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]]) # [[মতাদৰ্শ]] ([[:en:Ideology]]) # '''[[সাম্ৰাজ্যবাদ]]''' ([[:en:Imperialism]]) # '''[[ৰাজতন্ত্ৰ]]''' ([[:en:Monarchy]]) # '''[[গণৰাজ্য]]''' ([[:en:Republic]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰ]]''' ([[:en:State (polity)]]) # [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]]) # '''[[সংবিধান]]''' ([[:en:Constitution]]) # '''[[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]]''' ([[:en:African Union]]) # '''[[আৰব লীগ]]''' ([[:en:Arab League]]) # '''[[জাতিসমূহৰ সংঘ]]''' ([[:en:Commonwealth of Nations]]) # '''[[ৰেডক্ৰছ]]''' ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]]) # [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]]) # [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]]) # '''[[সৈন্যবাহিনী]]''' ([[:en:Military]]) # '''[[শান্তি]]''' ([[:en:Peace]]) # '''[[বৰ্ণবৈষম্য]]''' ([[:en:Racism]]) # '''[[দাসত্ব]]''' ([[:en:Slavery]]) ===প্ৰযুক্তি=== # [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]]) # [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]]) # [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]]) # [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]]) # [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]]) # '''[[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]]''' ([[:en:Electric current]]) # [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]]) # [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]]) # [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]]) # [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]]) # [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]]) # '''[[অপাৰেটিং চিষ্টেম]]''' ([[:en:Operating system]]) # '''[[নবীকৰণীয় শক্তি]]''' ([[:en:Renewable energy]]) # '''[[পাৰমাণবিক শক্তি]]''' ([[:en:Nuclear power]]) # '''[[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]''' ([[:en:Fossil fuel]]) # [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]]) # [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]]) # [[কাঠ]] ([[:en:Wood]]) # [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]]) # [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]]) # '''[[ৰেলগাড়ী]]''' ([[:en:Train]]) # '''[[অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Weapon]]) # '''[[তৰোৱাল]]''' ([[:en:Sword]]) # [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]]) # [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]]) # '''[[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Nuclear weapon]]) # [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]]) # '''[[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]]''' ([[:en:Explosive material]]) ===কলা আৰু বিনোদন=== # [[খিলান]] ([[:en:Arch]]) # [[দলং]] ([[:en:Bridge]]) # [[খাল]] ([[:en:Canal]]) # [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]]) # [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]]) # [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) # [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) # [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) # '''[[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]]''' ([[:en:Statue of Liberty]]) # [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) # '''[[পিৰামিড]]''' ([[:en:Pyramid]]) # [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) # [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) # [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) # [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) # [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) # [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) # [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) # [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) # [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) # [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) # [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # '''[[এথলেটিকছ]]''' ([[:en:Sport of athletics]]) # [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) # [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) # [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) # [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ===জীৱনী=== ;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) ;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) ;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]]) # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]]) # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) # '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])''' ;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) ;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]]) ;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # '''[[ন'ম চম্‌স্কি]]''' ([[:en:Noam Chomsky]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]]) # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]]''' ([[:en:Friedrich Nietzsche]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) ;ৰাজনীতিবিদ # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]]) # '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]]) ;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) 55aaee0z6581oce1epocvr3342zahk7 0 121862 515010 511311 2025-06-05T04:01:50Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515010 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = মুম্বাই কাটিং | image =Mumbai_Cutting_poster.jpg | image_size =200px | alt = | caption =পোষ্টাৰ | director = {{ubl|অনুৰাগ কাশ্যপ| সুধীৰ মিশ্ৰ| ৰাহুল ঢোলাকিয়া| কুন্দন শ্বাহ| [[ৰেৱতী]]| [[জাহ্নু বৰুৱা]]| [[ঋতুপৰ্ণ ঘোষ]]| শশাংক ঘোষ| ৰুচি নাৰায়ণ| আয়ুষ ৰাইনা| মনীষ ঝা}} | producer = {{ubl|সীমান্ত ৰায় |সম্ৰাট সেনগুপ্ত |নিয়তি শাহ |মেৰাজ শেখ|(ছাহাৰা ৱান|হোৱাইট ক্লাউড }} | writer = | narrator = | starring = | music = জিত গাংগুলী | cinematography = | editing = | studio = | distributor = | released = {{Film date|df=yes|2008|4|27|[[:en:Indian Film Festival of Los Angeles|IFFLA]]}} | runtime =১৩০ মিনিট | country = ভাৰত | language =হিন্দী | budget = | gross = }} '''মুম্বাই কাটিং''' ({{lang-en| Mumbai Cutting }}) ২০০৮ চনৰ ভাৰতীয় হিন্দী ভাষাৰ এঘাৰখন চুটিছবিৰ এখন এন্থ’ল’জী চলচ্চিত্ৰ। [[মুম্বাই]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত এঘাৰটা ভিন্ন গল্প কোৱা ছবিখনৰ প্ৰতিটো গল্প ভিন্ন ভিন্ন পৰিচালকে পৰিচালনা কৰিছে। পৰিচালকসকল হ’ল- অনুৰাগ কাশ্যপ, সুধীৰ মিশ্ৰ, ৰাহুল ঢোলাকিয়া, কুন্দন শ্বাহ, ৰেৱতী, [[জাহ্নু বৰুৱা]], [[ঋতুপৰ্ণ ঘোষ]], শশাংক ঘোষ, ৰুচি নাৰায়ণ, আয়ুষ ৰাইনা আৰু মনীষ ঝা।<ref>{{Cite web|url=https://www.cinestaan.com/movies/mumbai-cutting-11196|archive-url=https://web.archive.org/web/20190721133250/https://www.cinestaan.com/movies/mumbai-cutting-11196|url-status=live|archive-date=21 July 2019|title=Mumbai Cutting (Unreleased) - Review, Star Cast, News, Photos|website=Cinestaan|access-date=2019-07-21}}</ref><ref name="cn">{{cite news|url=http://ibnlive.in.com/news/mumbai-cutting-1-film-11-directors-11-stories/69895-8.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012130250/http://ibnlive.in.com/news/mumbai-cutting-1-film-11-directors-11-stories/69895-8.html|url-status=dead|archive-date=12 October 2012|title=Mumbai Cutting: 1 film, 11 directors, 11 stories|date=30 July 2008|publisher=CNN-IBN|access-date=14 May 2025|archivedate=12 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121012130250/http://ibnlive.in.com/news/mumbai-cutting-1-film-11-directors-11-stories/69895-8.html|deadurl=yes}}</ref> ইয়াৰে এটা গল্পৰ সংগীত ৰচনা কৰিছিল ইলায়াৰাজাই। ছবিখন প্ৰযোজনা কৰিছে চাহাৰা ৱান আৰু হোৱাইটক্লাউড প্ৰডাকচনে। ==ছবিসমূহ== {| class="wikitable" width=40% |- ! ক্ৰম ! ছবি ! পৰিচালক |- | ১ || অনজানে দোস্ত|| [[জাহ্নু বৰুৱা]] |- | ২ ||বোম্বাই মুম্বাই চেম ছিট || ৰাহুল ঢোলাকিয়া |- | ৩ || আৰ্জ || [[ঋতুপৰ্ণ ঘোষ]] |- | ৪ || ১০ মিনিট || শশাংক ঘোষ |- | ৫ ||এণ্ড ইট ৰেইনড্ || মনিষ ঝা |- | ৬ || প্ৰমোদ ভাই ২৩ || অনুৰাগ কাশ্যপ |- | ৭ || দ্য বল || সুধীৰ মিশ্ৰ |- | ৮ ||জো পল্টি নহী ৱ’ ৰিক্সা ক্যা || ৰুচি নাৰায়ণ |- | ৯ || বোম্বে হাই || আয়ুষ ৰেইনা |- | ১০ ||পাৰ্চেল || [[ৰেৱতী]] |- | ১১ ||হিৰো || কুন্দন শাহ |} ==মুক্তি== ২০০৮ চনৰ লছ এঞ্জেলছত আয়োজিত ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱৰ সামৰণি ছবি হিচাপে ২০০৮ চনৰ ২৭ এপ্ৰিলত আৰ্কলাইট হলিউডত মুম্বাই কাটিঙৰ ৱৰ্ল্ড প্ৰিমিয়াৰ হয়। তাৰ পিছত একে বছৰৰে জুলাই মাহত ই দশম অ’ছিয়ান চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱৰো<ref>{{cite web|url=http://cinefan.osians.com/filmdetails.aspx?id=94|title=Mumbai Cutting|publisher=[[Osian Film Festival]] website|access-date=6 July 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100731055659/http://cinefan.osians.com/filmdetails.aspx?id=94|archive-date=31 July 2010|url-status=dead|archivedate=31 July 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100731055659/http://cinefan.osians.com/filmdetails.aspx?id=94|deadurl=yes}}</ref> সামৰণি ছবি আছিল।<ref name="hi">{{cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200807210342.htm|title='Mumbai Cutting' brings curtains on Osian's film fete|date=21 July 2008|work=The Hindu|access-date=14 May 2025|archivedate=6 November 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121106062256/http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200807210342.htm|deadurl=yes}}</ref> অৱশ্যে এইখন ব্যৱসায়িকভাৱে মুক্তি পোৱা নাছিল।<ref>{{cite news|url=http://www.expressindia.com/latest-news/Films-much-delayed--Too-late/639051/|title=Films much delayed: Too late?|date=27 June 2010|publisher=Indian Express|access-date=14 May 2025|archivedate=6 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121006002217/http://www.expressindia.com/latest-news/Films-much-delayed--Too-late/639051/|deadurl=yes}}</ref> ==তথ্যউৎস== {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|1221142}} [[শ্ৰেণী:২০০৮ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় সংকলন চলচ্চিত্ৰ]] aaaygfahu9z770mxhld7tm60edi5g6b 0 122027 514988 511994 2025-06-05T02:55:16Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514988 wikitext text/x-wiki '''[[মানৱ যৌনতা]]'''ই মানুহৰ যৌনতা আৰু যৌন আচৰণৰ শাৰীৰিক, মানসিক, সামাজিক, সাংস্কৃতিক, ৰাজনৈতিক, দাৰ্শনিক, নৈতিক, নৈতিক, ধৰ্মতত্ত্ব, আইনী আৰু আধ্যাত্মিক বা ধৰ্মীয় দিশকে ধৰি বহুতো বিষয় সামৰি লয়। মানৱ যৌনতা সম্পৰ্কীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ ভিতৰত আছে: ==অ== ===অজাচাৰ=== '''''[[:en:Incest|অজাচাৰ]]''' বা '''''অনাচাৰ''' হৈছে ঘনিষ্ঠ আত্মীয়, যেনে ভাতৃ, ভগ্নী, পিতৃ, মাতৃ আদিৰ লগত কৰা যৌন সম্পৰ্ক।<ref>{{cite journal |last1=Harkins |first1=Gillian |title=Incest |journal=The International Encyclopedia of Human Sexuality |date=2015 |pages=583–625 |doi=10.1002/9781118896877.wbiehs231|isbn=978-1-4051-9006-0 }}</ref><ref>{{cite web|title=Incest|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2013|access-date=27 August 2013|url=http://oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/incest|archive-url=https://web.archive.org/web/20130626012345/http://oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/incest|url-status=dead|archive-date=26 June 2013|archivedate=7 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160307212115/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/incest|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|title=Incest|publisher=[[Rape, Abuse & Incest National Network]] (RAINN)|year=2009|access-date=27 August 2013|url=http://www.rainn.org/get-information/types-of-sexual-assault/incest}}</ref> ইয়াৰ ভিতৰত সাধাৰণতে সম্পৰ্কীয় লোকৰ মাজত যৌন কাৰ্য্যকলাপ (তেজৰ সম্পৰ্ক), আৰু কেতিয়াবা বংশ অনুসৰি সম্পৰ্কিত লোকসকলৰ মাজত যৌন কাৰ্য্যকলাপ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। বহু সমাজত ইয়াক নিন্দা আৰু অনৈতিক বুলি গণ্য কৰা হয়। ইয়াৰ ফলত অনাচাৰী যৌন সম্পৰ্কৰ পৰা গৰ্ভধাৰণ হ’লে শিশুৰ জিনীয় বিকাৰৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পাব পাৰে। ===অনাভেদী যৌনক্ৰিয়া=== '''[[অনাভেদী যৌনক্ৰিয়া]]''' হৈছে অন্তৰ্ভেদী [[যৌন সংগম]]ৰ বিপৰীত, অৰ্থাৎ এনেকুৱা যৌন সম্পৰ্কত কোনো শিশ্ন বা [[লিংগ]] প্ৰৱেশ কৰোৱা নহয়। এনে যৌন কাৰ্য্যৰ ভিতৰত আছে চুমা, মৰ্দন বা লেহন আদি। অনাভেদী যৌন সম্পৰ্ক শৃংগাৰৰ দৰে হ'লেও মূলতঃ সেয়া নহয়।<ref name="Ross">{{Cite book|title=Sexual Health Concerns: Interviewing and History Taking for Health Practitioners|publisher=[[University of Michigan]]|year=2000|page=[https://archive.org/details/sexualhealthconc0000ross/page/45 45]|isbn=0803606680|url=https://archive.org/details/sexualhealthconc0000ross}}</ref><ref name="Rosenthal">See [https://books.google.com/books?id=d58z5hgQ2gsC&pg=PT290 272] and [https://books.google.com/books?id=d58z5hgQ2gsC&pg=PT321 page 301] for two different definitions of outercourse (first of the pages for no-penetration definition; second of the pages for no-penile-penetration definition). {{Cite book|first=Martha|last=Rosenthal|title=Human Sexuality: From Cells to Society, 1st ed|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2012|pages=576 pages|access-date=September 17, 2012|isbn=0618755713|url=https://books.google.com/books?id=d58z5hgQ2gsC&printsec=frontcover}}</ref><ref name="LaRosa">{{Cite book|title=New Dimensions In Women's Health|publisher=[[Jones & Bartlett Learning]]|year=2009|page=91|access-date=August 31, 2013|isbn=0763765929|url=https://books.google.com/books?id=2X03PXd4JSoC&pg=PA91}}</ref> বহুতে হয়তো ইয়াক মৌলিক যৌন কাৰ্য্য হিচাপে বা কেৱল প্ৰেমৰ প্ৰকাশ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।<ref name="Harvey">{{Cite book|title=Odyssey of the Heart: Close Relationships in the 21st Century|publisher=[[Psychology Press]]|year=2001|access-date=August 30, 2013|page=70|isbn=1410604055|url=https://books.google.com/books?id=AY0BUUg-WkQC&pg=PA70}}</ref><ref name="O'Leary">{{Cite book|last=Ann O'Leary|title=Beyond Condoms: Alternative Approaches to HIV Prevention|isbn=0306467313|publisher=[[Springer Publishing|Springer]]|year=2002|page=155|access-date=August 21, 2013|url=https://books.google.com/books?id=J3NT39hW474C&pg=PA155&dq=&hl=en&sa=X&ei=tC8VUongB6fP2wWDmYHQDg&ved=0CEoQ6AEwBTgU#v=onepage&q=&f=false}}</ref><ref name="Crooks">{{Cite book|last=Robert Crooks|last2=Karla Baur|title=Our Sexuality|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2010|pages=286–289|access-date=August 30, 2012|isbn=0495812943|url=https://books.google.com/?id=MpRnPtmdRVwC&pg=PA286&lpg=PA286}}</ref> ===অৰ্গাজম=== '''''[[:en:Orgasm|অৰ্গাজম]]''''' বা '''ৰাগমোচন''' শব্দই যৌন প্ৰতিক্ৰিয়া চক্ৰত জমা হোৱা যৌন উত্তেজনাৰ হঠাৎ মুক্তিক বুজায়। ===অৰ্গি=== '''''[[:en:Orgy|অৰ্গি]]''''' হৈছে এনে এটা যৌন পাৰ্টি য'ত অতিথিসকলে মুক্তভাৱে মুকলি আৰু অসংযত যৌন কাৰ্য্যকলাপ বা [[দলগত যৌনকাৰ্য]]ত লিপ্ত হয়। ===আকস্মিক যৌনতা=== '''''[[:en:Casual sex|আকস্মিক যৌনতা]]''''' হৈছে ৰোমান্টিক সম্পৰ্কৰ বাহিৰত সংঘটিত যৌন কাৰ্য্যকলাপ আৰু ইয়াৰ অৰ্থ হ'ল যৌন সঙ্গীৰ মাজত প্ৰতিশ্ৰুতি, আৱেগিক মোহ বা পৰিচিতিৰ অনুপস্থিতি। উদাহৰণ স্বৰূপে, আকস্মিকভাৱে ডেটিং কৰাৰ সময়ত সংগঠিত হোৱা যৌন কাৰ্য্যকলাপ। ===অযৌনাংগিক দৰ্শনোদ্ভৱ উত্তেজনা=== '''[[অযৌনাংগিক দৰ্শনোদ্ভৱ উত্তেজনা]]''' হৈছে যৌনাংগৰ বাদে শৰীৰৰ কোনো বিশেষ অংগৰ প্ৰতি গঢ় লোৱা যৌন আগ্ৰহ।<ref name="DSM-5">{{cite book |author=American Psychiatric Association |date=2013 |title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders American Psychiatric Association |edition=5th |publisher=[[American Psychiatric Publishing]] |location=Arlington |isbn=978-0890425558 |pages=[https://archive.org/details/diagnosticstatis0005unse/page/700 700–701] |url=https://archive.org/details/diagnosticstatis0005unse/page/700 }}</ref><ref name="h">{{cite book |last1=Edlin |first1=Gordon |last2=Golanty |first2=Eric |date=2011 |title=Human Sexuality: The Basics |publisher=Jones & Bartlett Publishers |isbn=9780763736521 |url=https://books.google.com/books?id=cx2SxKD2XlQC&q=navel+partialism&pg=PA6 |access-date=2013-03-14}}</ref><ref>Milner, J. S., & Dopke, C. A. (1997). Paraphilia Not Otherwise Specified: Psychopathology and theory. In D. R. Laws and W. O'Donohue (Eds.), ''Sexual deviance: Theory, assessment, and treatment.'' New York: Guilford.</ref> ===অয়নি=== '''''[[:en:Ayoni|অয়নি]]''''' হৈছে [[হিন্দু]] সংস্কৃতিত অযোনি যৌন সম্পৰ্ক। আয়োনিৰ ধাৰণা বহল আৰু ইয়াৰ ভিতৰত মৌখিক, পায়ু আৰু হাতৰ যৌন সম্পৰ্ক, অন্য প্ৰাণীৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্ক আৰু হস্তমৈথুনৰ ধৰণ আদি অন্তৰ্ভুক্ত হ'ব পাৰে। ==আ== ===আঙুলি সঞ্চালন=== '''[[আঙুলি সঞ্চালন]]''' হৈছে যৌন সুখ লাভৰ বাবে নিজৰ বা আন কাৰোবাৰ আঙুলি [[যোনি]] বা মলদ্বাৰত সুমুৱাই দি যৌন আনন্দ লাভ কৰা প্ৰক্ৰিয়া। ===আদিৰসাত্মক সৃষ্টিকৰ্ম=== '''''[[:en:Erotica|আদিৰসাত্মক সৃষ্টিকৰ্ম]] (ইৰ'টিকা)''''' বুলিলে কামুক শিল্প বা সাহিত্য কৰ্মক বুজায়। চিত্ৰকলা, ভাস্কৰ্য্য, ফটোগ্ৰাফী, নাটক, চলচ্চিত্ৰ, সংগীত, বা সাহিত্যকে ধৰি সকলো ধৰণৰ শিল্পই যৌন ইংগিতদায়ক বিষয়বস্তু চিত্ৰিত কৰিবলৈ সক্ষম। ===আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় হস্তমৈথুন মাহ=== '''[[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় হস্তমৈথুন মাহ]]''' হৈছে "হস্তমৈথুন কৰাৰ অধিকাৰ"ক সুৰক্ষিত আৰু উদযাপনৰ বাবে অনুষ্ঠিত হোৱা এক বাৰ্ষিক অনুষ্ঠান।<ref name="X-Toy">{{Cite web |url=http://infoweb.newsbank.com/iw-search/we/InfoWeb?p_action=doc&p_topdoc=1&p_docnum=1&p_sort=YMD_date:D&p_product=AWNB&p_text_direct-0=document_id=(%200EB722E1F24C97F1%20)&p_docid=0EB722E1F24C97F1&p_theme=aggdocs&p_queryname=0EB722E1F24C97F1&f_openurl=yes&p |title=X-Toy Group Fights Bans S.F. Activists Join Battle against 14 States' Restrictions |date=1999-05-08 |access-date=2014-08-27 |publisher=[[Mercury News]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210901212941/http://infoweb.newsbank.com/iw-search/we/InfoWeb?p_action=doc&p_topdoc=1&p_docnum=1&p_sort=YMD_date:D&p_product=AWNB&p_text_direct-0=document_id=(%200EB722E1F24C97F1%20)&p_docid=0EB722E1F24C97F1&p_theme=aggdocs&p_queryname=0EB722E1F24C97F1&f_openurl=yes&p |archive-date=2021-09-01 }}</ref><ref name="Wireless Flash News">{{cite web|url=http://www.flashnews.com/news/wfn1050523J7930.html|title=National Masturbation Month Reaches Climax On May 28|publisher=Wireless Flash News|date=2005-05-23|access-date=2014-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20130802054952/http://www.flashnews.com/news/wfn1050523J7930.html|archive-date=2013-08-02|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://au.lifestyle.yahoo.com/health/blogs/sexologist/b/17352930/international-masturbation-day/ |title=International Masturbation Day |first=Nikki |last=Goldstein |date=2013-05-28 |access-date=2014-08-27 |publisher=[[Yahoo!|Yahoo! Lifestyle]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140904171902/https://au.lifestyle.yahoo.com/health/blogs/sexologist/b/17352930/international-masturbation-day/ |archive-date=September 4, 2014 |archivedate=2014-09-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140904171902/https://au.lifestyle.yahoo.com/health/blogs/sexologist/b/17352930/international-masturbation-day/ |deadurl=yes }}</ref> ==উ== ===উভকামিতা=== '''[[উভকামিতা]]''' মানে হ'ল একে বা বিপৰীত দুয়ো লিংগৰ ব্যক্তিৰ প্ৰতি প্ৰেম, আৱেগ, শাৰীৰিক আৰু যৌন আকৰ্ষণ।<ref name="AmPsycholAssn-whatis">{{cite web|title=Sexual orientation, homosexuality and bisexuality|publisher=[[American Psychological Association]]|accessdate=21 April 2014|url=http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|archivedate=8 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130808032050/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx}}</ref><ref name="healthyminds.org">{{cite web|title=Sexual Orientation|publisher=[[American Psychiatric Association]]|archivedate=26 July 2011|accessdate=3 December 2012|url=http://healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726144306/http://healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx}}</ref><ref name="glaad">{{cite web|title=GLAAD Media Reference Guide|accessdate=14 March 2012 |publisher=[[GLAAD]]|url=http://www.glaad.org/document.doc?id=99|archivedate=1 January 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110101043203/http://www.glaad.org/document.doc?id=99}}</ref> ==ঊ== ===ঊৰুমৈথুন=== '''[[ঊৰুমৈথুন]]''' হৈছে এক প্ৰকাৰৰ অভেদক যৌনতা বা [[অনাভেদী যৌনক্ৰিয়া]]। এই ক্ৰিয়াত এজন পুৰুষে নিজৰ লিংগটো নিজৰ সংগীৰ উৰুৰ মাজত সুমুৱাই দি অবিৰত ঘৰ্ষণৰ মাজেৰে বীৰ্যস্খলন কৰে।<ref>[http://www.sex-lexis.com/Sex-Dictionary/interfemoral%20intercourse "interfemoral intercourse"], Dictionary of Sexual Terms, Sex-Lexis.com.</ref> ==এ== ===এইচ.আই.ভি/এইড্‌ছ=== '''[[এইচ.আই.ভি/এইড্‌ছ]]''' হ'ল অসুৰক্ষিত যৌন সম্পৰ্কৰ ফলত হ'ব পৰা মাৰাত্মক বেমাৰ। ===এবাচিঅ'ফিলিয়া=== '''''[[:en:Abasiophilia|এবাচিঅ'ফিলিয়া]]''''' হৈছে এক মনোযৌন আকৰ্ষণ।<ref name="Butcher">{{cite book |last= Butcher |first= Nancy |title= The Strange Case of the Walking Corpse: A Chronicle of Medical Mysteries, Curious Remedies, and Bizarre but True Healing Folklore |isbn= 1-58333-160-3 |oclc= 52107453 |year= 2003 |publisher= Avery |location= New York |page= [https://archive.org/details/strangecaseofwal0000butc/page/132 132] |url= https://archive.org/details/strangecaseofwal0000butc/page/132 }}</ref> জনছ হপকিন্স বিশ্ববিদ্যালয়ৰ জন মানিয়ে ১৯৯০ চনত পেৰাফিলিয়া সম্পৰ্কীয় গৱেষণা পত্ৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এবেচিঅ'ফিলিয়া শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ===এলজিবিটি=== '''[[এলজিবিটি]]''' (LGBT) হ'ল এলজিবিটি সমাজৰ আৰু পৰা অহা এটা সংক্ষিপ্ত শব্দ (acronym) যি সংখ্যালঘু ৰোমাণ্টিক অভিমুখিতা,যৌন অভিমুখিতা (লেছবিয়ান, গে' ,বাইচেক্সুৱেল) আৰু পৃথক লিংগ পৰিচয় (ট্ৰান্সজেণ্ডাৰ)ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। *[https://as.m.wikipedia.org/wiki/শ্ৰেণী:এলজিবিটি এলজিবিটি সম্পৰ্কীয় পৃষ্ঠাসমূহ] ==ক== ===কণ্ডম=== '''[[কণ্ডম]]''' হৈছে নুফুলোৱা বেলুনৰ দৰে এক বিশেষ নমনীয় সামগ্ৰী। ইয়াৰ ব্যৱহাৰৰ দ্বাৰা গৰ্ভধাৰণ ৰোধ বা যৌনৰোগ আদিৰ সংক্ৰমণ ৰোধ কৰা হয়।<ref name="Hat2007">{{Cite book|last=Hatcher|first1=Robert Anthony|last2=M.D|first2=Anita L. Nelson|title=Contraceptive Technology|date=2007|publisher=Ardent Media|isbn=9781597080019|pages=297–311|url=https://books.google.com/books?id=txh0LpjjhkoC&pg=PA297|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170918185600/https://books.google.com/books?id=txh0LpjjhkoC&pg=PA297|archivedate=2017-09-18}}</ref> কণ্ডম সাধাৰণতে পুৰুষ মহিলা উভয়ৰ বাবে উপলব্ধ<ref name="WHO2008">{{Cite book|title=WHO Model Formulary 2008|year=2009|isbn=9789241547659|author-link=World Health Organization|publisher=World Health Organization|page=372}}</ref> ===কামসূত্ৰ=== '''[[কামসূত্ৰ]]''' হৈছে এক প্ৰকাৰৰ অভেদক যৌনতা বা [[অনাভেদী যৌনক্ৰিয়া]]। এই ক্ৰিয়াত এজন পুৰুষে নিজৰ লিংগটো নিজৰ সংগীৰ উৰুৰ মাজত সুমুৱাই দি অবিৰত ঘৰ্ষণৰ মাজেৰে বীৰ্যস্খলন কৰে।<ref>[http://www.sex-lexis.com/Sex-Dictionary/interfemoral%20intercourse "interfemoral intercourse"], Dictionary of Sexual Terms, Sex-Lexis.com.</ref> ইয়াত ভালদৰে জীৱন-যাপন কৰাৰ কলা, প্ৰেমৰ প্ৰকৃতি, জীৱন সংগীৰ সন্ধান, নিজৰ জীৱনৰ প্ৰেমৰ দিশটো বজাই ৰখা আৰু মানৱ জীৱনৰ আনন্দমুখিতা সম্পৰ্কীয় অন্যান্য দিশবোৰো সামৰি লোৱা হৈছে।{{sfn|Wendy Doniger|Sudhir Kakar|2002|p=xi}}<ref>{{Cite book | last = Carroll| first = Janell| title = Sexuality Now: Embracing Diversity| publisher = Cengage Learning| year = 2009| page = 7| url = https://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&pg=PA7| isbn = 978-0-495-60274-3}}</ref><ref>{{Cite book | last = Devi| first = Chandi| title = From Om to Orgasm: The Tantra Primer for Living in Bliss| publisher = AuthorHouse| year = 2008| page = 288| url = https://books.google.com/books?id=gIqhh84DGToC&pg=PA288| isbn = 978-1-4343-4960-6}}</ref> ===কামুক কথা=== '''''[[:en:Erotic talk|কামুক কথা]]''''' হৈছে যৌন কাৰ্য্যকলাপৰ আগতে আৰু সময়ত (বা তাৰ পৰিৱৰ্তে) যৌন উত্তেজনা বৃদ্ধি কৰিবলৈ স্পষ্ট শব্দৰ চিত্ৰকল্প ব্যৱহাৰ কৰাৰ প্ৰথা। ===কিনছে স্কেল=== '''[[কিনছে স্কেল]]'''ক বিপৰীতকামী-সমকামী নিৰ্ধাৰণৰ স্কেল বুলিও কোৱা হয়।<ref name="kinsey">{{cite web|url=http://www.kinseyinstitute.org/research/ak-hhscale.html|title=Kinsey's Heterosexual–Homosexual Rating Scale|publisher=The [[Kinsey Institute]]|access-date=8 September 2011}}</ref> এজন মানুহৰ অভিজ্ঞতা অথবা প্ৰতিক্ৰিয়াৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি যৌন অভিমুখিতা ব্যাখ্যা সংক্ৰান্ত গৱেষণাত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ হয়। ===কিশোৰ প্ৰীতি=== '''[[কিশোৰ প্ৰীতি]]''' বা '''বালক প্ৰীতি''' হৈছে এজন প্ৰাপ্তবয়স্ক পুৰুষ আৰু কিশোৰৰ বা বালকৰ মাজত যৌন সম্পৰ্ক। ===কিশোৰ-কিশোৰীৰ যৌনতা=== '''''[[:en:Adolescent sexuality|কিশোৰ-কিশোৰীৰ যৌনতা]]''''' হৈছে মানৱ বিকাশৰ এক পৰ্যায় য'ত কিশোৰ-কিশোৰীসকলে যৌন অনুভূতি অনুভৱ কৰে আৰু অন্বেষণ কৰে। যৌৱনকাল আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত যৌনতাৰ প্ৰতি আগ্ৰহ তীব্ৰতৰ হৈ পৰে, আৰু যৌনতা প্ৰায়ে কিশোৰ-কিশোৰীসকলৰ জীৱনৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ হৈ পৰে।<ref name="sex lives2">{{cite book |title=The Sex Lives of Teenagers |last=Ponton |first=Lynn |year=2000 |isbn=978-0-452-28260-5 |publisher=Dutton |location=New York |page=[https://archive.org/details/sexlivesofteenag00lynn/page/2 2] |url-access=registration |url=https://archive.org/details/sexlivesofteenag00lynn/page/2 }}</ref> যৌন আগ্ৰহ বহু ধৰণে প্ৰকাশ কৰিব পাৰি, যেনে ফ্লাৰ্ট কৰা, চুমা খোৱা, হস্তমৈথুন কৰা বা সংগীৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা। কিশোৰ-কিশোৰীসকলৰ মাজতো যৌন আগ্ৰহ বহু পৰিমাণে ভিন্ন হ'ব পাৰে, আৰু ই সাংস্কৃতিক নীতি-নিয়ম আৰু আচাৰ-ব্যৱহাৰ, যৌন শিক্ষা, যৌন অভিমুখীতা, আৰু সামাজিক নিয়ন্ত্ৰণ আদিৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়।<ref>{{Cite book |url=http://unesdoc.unesco.org/images/0026/002607/260770e.pdf|title=International technical guidance on sexuality education: An evidence-informed approach|publisher=UNESCO|year=2018|isbn=978-92-3-100259-5|location=Paris|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180111072955/http://unesdoc.unesco.org/images/0026/002607/260770e.pdf|archive-date=2018-01-11}}</ref> ===কুইকি=== '''[[:en:Quickie (sexual act)|কুইকি]]''' হৈছে এনে যৌন সম্পৰ্ক যিটো ব্যক্তিয়ে যেতিয়া উপলব্ধ সময় নূন্যতম হয় তেতিয়া কৰে। ই জড়িত পক্ষসমূহৰ স্বতঃস্ফূৰ্ত যৌন ইচ্ছাৰ পৰা উদ্ভৱ হ’ব পাৰে বা নিয়মীয়া বা পৰিকল্পিত ব্যৱস্থা হ’ব পাৰে। ===কুইয়াৰ=== '''[[কুইয়াৰ]]''' শব্দটি যৌন আৰু লিংগীয় সংখ্যালঘু ব্যক্তিসকলক বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণতে সামাজিকভাৱে স্বাভাৱিক বুলি গণ্য কৰা লিংগ আৰু যৌনতাৰ সংজ্ঞাৰ বাহিৰৰ ব্যক্তিক বুজাবলৈ এই শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ===কুমাৰীত্ব=== '''[[কুমাৰীত্ব]]''' হৈছে কেতিয়াও যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন নকৰা ব্যক্তিৰ দৈহিক আৰু মানসিক অৱস্থা।<ref name="Virginity">{{cite dictionary|title=Virginity|dictionary=[[Merriam-Webster]]|access-date=December 21, 2013|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/virginity|archive-date=November 11, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201111233319/https://www.merriam-webster.com/dictionary/virginity|url-status=live}}</ref><ref name="Virginity2">{{cite web|title=Virginity|publisher=[[TheFreeDictionary.com]]|access-date=December 21, 2013|url=http://www.thefreedictionary.com/Virgin|archive-date=February 13, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210213145246/https://www.thefreedictionary.com/virgin|url-status=live}}</ref> ===কে-ৱাই জেলী=== '''''[[:en:K-Y Jelly|কে ৱাই জেলী]]''''' হৈছে পানী ভিত্তিক, পানীত দ্ৰৱীভূত ব্যক্তিগত লুব্ৰিকেণ্ট, সাধাৰণতে যৌন সম্পৰ্ক আৰু হস্তমৈথুনৰ বাবে লুব্ৰিকেণ্ট হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ===কেম-গাৰ্ল=== '''''[[:en:Webcam model|কেম-গাৰ্ল]]''''' বা '''ৱেবকেম মডেল''' হ'ল পোনপটীয়া ভিডিঅ' সম্প্ৰসাৰণৰ মাধ্যমত নিজৰ শৰীৰৰ গুপ্ত অংগ প্ৰদৰ্শন কৰি গ্ৰাহকক অনলাইন যৌন আবেদন প্ৰদান কৰা নাৰী। ===কেলা=== '''[[কেলা]]''' হৈছে অসমীয়া সমাজত বহুল প্ৰচলিত এটা ইতৰ শব্দ। লিখিত ভাৱে এই শব্দৰ প্ৰচলন খুৱেই কম যদিও অসমীয়া সমাজ জীৱনৰ সৈতে এই শব্দটো ওতপ্ৰোত ভাৱে জড়িত। ===কৌমাৰ্য=== '''''[[:en:Celibacy|কৌমাৰ্য]]''''' হৈছে স্বেচ্ছামূলকভাৱে বিবাহ অনুপস্থিতি, যৌন বিৰতি বা দুয়োটা, সাধাৰণতে ধৰ্মীয় কাৰণত। ইয়াক প্ৰায়ে ধৰ্মীয় বিষয়া বা ভক্তৰ ভূমিকাৰ লগত জড়িত কৰা হয়। ==গ== ===গক্কুন=== '''''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Semen#Sexual গক্কুন]''''' হ'ল যৌন মিলনৰ সময়ত হোৱা বীৰ্যস্খলনৰ বীৰ্য সংৰক্ষণ কৰি পান কৰা কাৰ্য। কেতিয়াবা এজনৰ মুখৰ পৰা আন এজনৰ মুখলৈ সেই বীৰ্য ওকালি দিয়ে। ===গতানুগতিক যৌনতা=== '''''[[:en: Conventional sex|গতানুগতিক যৌনতা]]''''' হৈছে স্বাভাৱিকতাৰ পৰিসৰৰ ভিতৰত থকা যৌন আচৰণ। যিয়ে বি.ডি.এছ.এম., কিংক, ফেটিচিজম, বা বৈবাহিক সম্পৰ্কৰ ভিতৰত ঘটা উপাদানসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত নকৰে। ===গৰ্ভপাত=== '''[[গৰ্ভপাত]]''' বা ভ্ৰূণহত্যা (ইংৰাজী: Abortion) হৈছে কোনো ভ্ৰূণ গৰ্ভৰ বাহিৰত জীয়াই থাকিবলৈ সক্ষম হোৱাৰ আগতেই গৰ্ভৰ পৰা অপসাৰণ অথবা মাতৃগৰ্ভৰ পৰা জোৰপূৰ্বক বাহিৰ কৰি দি গৰ্ভধাৰণৰ অবসান ঘটোৱা কাৰ্য। ===গে'=== '''[[গে']]''' মানে হৈছে [[সমকামী]] পুৰুষ যি অন্য পুৰুষৰ প্ৰতি প্ৰেম, শাৰীৰিক আৰু আবেগিকভাৱে আকৰ্ষিত হয়। ===গেং বেং=== '''''[[:en:Gang bang|গেং বেং]]''''' হৈছে এনে এক যৌন কাৰ্য্যকলাপ য'ত এজন ব্যক্তিয়ে কেইবাজনো লোকৰ যৌন কাৰ্য্যকলাপৰ কেন্দ্ৰীয় কেন্দ্ৰবিন্দু হয়, সাধাৰণতে তিনিজনতকৈ অধিক, ক্ৰমাগতভাৱে বা একেলগে। এই শব্দটোৱে সাধাৰণতে নাৰীক কেন্দ্ৰবিন্দু বুলি বুজায়; একাধিক মহিলা থকা এজন পুৰুষক "ৰিভাৰ্ছ গেং বেং" বুলি ক'ব পাৰি। এই শব্দটো পৰ্ণ উদ্যোগৰ সৈতে জড়িত হৈ পৰিছে আৰু ই সাধাৰণতে এনে এটা মঞ্চস্থ পৰিঘটনাৰ বৰ্ণনা কৰে য'ত এগৰাকী মহিলাই কেইবাজনো পুৰুষৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষভাৱে একেৰাহে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰে। বুকাকে হৈছে জাপানৰ পৰা উৎপত্তি হোৱা এক প্ৰকাৰৰ গেং বেং, যিয়ে কেন্দ্ৰীয় ব্যক্তিজনক পুৰুষ অংশগ্ৰহণকাৰীয়ে বীৰ্যপাত কৰাক কেন্দ্ৰ কৰি লয়। ==চ== ===চাইবাৰচেক্স=== '''''[[:en:Cybersex|চাইবাৰচেক্স]]''''' হৈছে এক প্ৰকাৰৰ ভাৰ্চুৱেল যৌনতা য'ত কম্পিউটাৰ নেটৱৰ্কৰ জৰিয়তে দূৰৈৰ পৰা সংযোগ কৰা দুজন বা তাতকৈ অধিক লোকে নিজৰ যৌন অনুভূতি আৰু আৱেগ বৰ্ণনা কৰে বা ইজনে সিজনৰ সৈতে যৌন উদ্দীপক বাৰ্তা বিনিময় কৰে। ===চিফিলিছ=== '''[[চিফিলিছ]]''' হ’ল এটা যৌনসংগমৰ জৰিয়তে বিয়পা ৰোগ। ট্ৰিপ’নেমা পলিডাম নামৰ বিজাণুৰ পৰা এই ৰোগ হয়। ==জ== ===জেষ্ট্ৰা=== '''''[[:en:Zestra|জেষ্ট্ৰা]]''''' হৈছে মহিলাৰ বাবে এটা উত্তেজনা জেল যিয়ে যৌন আনন্দ বৃদ্ধি কৰা বুলি দাবী কৰে৷ ==ট== ===ট্ৰান্সজেণ্ডাৰ=== '''[[ট্ৰান্সজেণ্ডাৰ]]''' বা '''ৰূপান্তৰিত লিংগ''' বুলিলে যিসকল ব্যক্তিয়ে জন্মতে লাভ কৰা ‘জৈৱ লিংগ’ বা সমাজে আৰোপিত 'সাংস্কৃতিক লিংগ'ৰ সৈতে নিজৰ লৈংগীক পৰিচয়ৰ লগত প্ৰভেদ পোৱা বুজায়। ট্ৰান্সজেণ্ডাৰসকলে মানসিক ভাৱে আৰোপিত লিংগৰ সলনি নিজকে আন লিংগ হিচাপে গণ্য কৰে আৰু সেই লিংগৰ লৈংগীক অভিব্যক্তি গ্ৰহণ কৰে।<ref name="Altilio">{{cite book |first1=Terry |last1=Altilio |first2=Shirley |last2=Otis-Green |title=Oxford Textbook of Palliative Social Work |publisher=[[Oxford University Press]] |isbn=978-0199838271 |year=2011 |page=380 |accessdate=April 12, 2016 |url=https://books.google.com/books?id=XS3XJL_RGIgC&pg=PA380 |quote=''Transgender'' is an umbrella term for people whose gender identity and/or gender expression differs from the sex they were assigned at birth (Gay and Lesbian Alliance Against Defamation [GLAAD], 2007). |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161201182734/https://books.google.com/books?id=XS3XJL_RGIgC&pg=PA380 |archivedate=December 1, 2016 |df= }}</ref><ref name="Forsyth">{{cite book |first1=Craig J. |last1=Forsyth |first2=Heith |last2=Copes |title=Encyclopedia of Social Deviance |publisher=[[Sage Publications]]|isbn=978-1483364698 |year=2014 |page=740 |accessdate=April 12, 2016 |url=https://books.google.com/books?id=NAjmBQAAQBAJ&pg=PA740 |quote=Transgender is an umbrella term for people whose gender identities, gender expressions, and/or behaviors are different from those culturally associated with the sex to which they were assigned at birth. |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161201105833/https://books.google.com/books?id=NAjmBQAAQBAJ&pg=PA740 |archivedate=December 1, 2016 |df= }}</ref><ref name="Berg-Weger">{{cite book |first=Marla |last=Berg-Weger |title=Social Work and Social Welfare: An Invitation |publisher=[[Routledge]]|isbn=978-1317592020 |year=2016 |page=229 |accessdate=April 12, 2016 |url=https://books.google.com/books?id=Fx7NCwAAQBAJ&pg=PA229 |quote=Transgender: An umbrella term that describes people whose gender identity or gender expression differs from expectations associated with the sex assigned to them at birth. |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161201170448/https://books.google.com/books?id=Fx7NCwAAQBAJ&pg=PA229 |archivedate=December 1, 2016 |df= }}</ref> ===টিবেগিং=== '''''[[:en:Teabagging|টিবেগিং]]''''' হ'ল যৌন আনন্দৰ বাবে যৌন সঙ্গীৰ মুখত অণ্ডকোষ ৰখাৰ সৈতে জড়িত যৌন কাৰ্য্য। ==ড== ===ডগি ষ্টাইল=== '''''[[:en:Dogy style|ডগি ষ্টাইল]]''''' হৈছে যৌন প্ৰৱেশৰ এটা প্ৰকাৰ বা একধৰণৰ শৈলী। ===ডব্লিউ.এছ.ডব্লিউ.=== '''''[[:en:Women who have sex with women|মহিলাৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা মহিলা]]''''' (সংক্ষেপে: '''WSW''') বুলিলে মহিলাৰ সৈতে মহিলাই যৌন কাৰ্য্যকলাপত লিপ্ত হোৱাক বুজোৱা হয়। ইহঁত লেচবিয়ান, উভলিংগী বা বিষমযৌন হ'ব পাৰে। ===ডিপ-থ্ৰটিং=== '''''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Fellatio#Deep-throating ডিপ-থ্ৰ’টিং]''''' হৈছে এনে এক যৌন কাৰ্য্য য’ত এজন ব্যক্তিয়ে সংগীৰ সমগ্ৰ থিয় লিংগটো মুখ আৰু ডিঙিলৈ লৈ যায়। ১৯৭২ চনত প্ৰকাশিত পৰ্ণগ্ৰাফিক ছবি ডিপ থ্ৰ'টৰ দ্বাৰা এই কৌশল আৰু শব্দটো জনপ্ৰিয় হৈ উঠে। ===ডিলডো=== '''''[[:en:Dildo|ডিলডো]]''''' হৈছে লিংগৰ সৈতে মিল থকা এক প্ৰকাৰৰ যৌন সামগ্ৰী৷ যৌন প্ৰৱেশৰ উদ্দেশ্যে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ==ত== ===তান্ত্ৰিক যৌনতা=== '''''[[:en:Tantrik sex|তান্ত্ৰিক যৌনতা]]''''' বা '''যৌন যোগ''', যিয়ে হিন্দু আৰু বৌদ্ধ তন্ত্ৰৰ একাধিক অনুশীলনক বুজায় যিয়ে যৌন কাৰ্য্যকলাপক কোনো অনুষ্ঠান বা যোগৰ প্ৰেক্ষাপটত ব্যৱহাৰ কৰে। তান্ত্ৰিক যৌনতা এন্টিনমিয়ান উপাদান যেনে মদ্যপান , আৰু দেৱতাক মাংসৰ দৰে পদাৰ্থ আগবঢ়োৱাৰ সৈতে জড়িত । তদুপৰি যৌন তৰল পদাৰ্থক শক্তিৰ পদাৰ্থ হিচাপে চাব পাৰি আৰু বাহ্যিক বা আভ্যন্তৰীণভাৱে আচাৰ-ব্যৱহাৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। ===তৃতীয় লিংগ=== '''[[তৃতীয় লিংগ]]''' হৈছে এনে এক ধাৰণা য’ত ব্যক্তিক নিজৰ দ্বাৰা বা সমাজৰ দ্বাৰা পুৰুষ বা নাৰী বুলি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা নহয়। তিনিটা বা তাতকৈ অধিক লিংগক স্বীকৃতি দিয়া সমাজত ই এক সামাজিক শ্ৰেণী। ==দ== ===দলগত যৌনকাৰ্য=== '''[[দলগত যৌনকাৰ্য]]''' হ'ল তিনিজন বা ততোধিক ব্যক্তিয়ে একত্ৰে যৌনকাৰ্য সম্পন্ন কৰা। ==ধ== ===ধৰ্ষণ=== '''[[ধৰ্ষণ]]''' বা '''বলাত্‍কাৰ''' হ'ল এক ধৰণৰ যৌন আক্ৰমণ। সাধাৰণতে, এজন ব্যক্তিৰ অনুমতি ব্যতিত তাৰ লগত যৌনসঙ্গম বা অইন কোনো ধৰণৰ যৌন অনুপ্ৰৱেশ ঘটনাক ধৰ্ষণ বুলি কোৱা হয়। ধৰ্ষণৰ অভিযোগ, বিচাৰ আৰু শাস্তিপ্ৰদান বিভিন্ন শাসনব্যৱস্থাত বিভিন্ন ধৰণৰ। ==প== ===পতিতাবৃত্তি=== '''[[পতিতাবৃত্তি]]''' বা '''বেশ্যাবৃত্তি''' হৈছে ধনৰ বিনিময়ত যৌন কাৰ্যকলাপত লিপ্ত হোৱাৰ ব্যৱসায় বা কৰ্ম।<ref>{{cite web|title=Prostitution – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/prostitution|publisher=Merriam-Webster|accessdate=19 September 2013}}</ref><ref>{{cite web|title=Prostitution Law & Legal Definition|url=http://definitions.uslegal.com/p/prostitution|publisher=US Legal|accessdate=19 March 2013}}</ref> ===পৰ্ণগ্ৰাফি=== '''[[পৰ্ণগ্ৰাফি]]''' হ'ল যৌন আবেগ সৃষ্টিৰ উদ্দেশ্যে যৌনসংক্ৰান্ত বিষয়বস্তুৰ প্ৰতিকৃতি অঙ্কন বা পুঙ্খানুপুঙ্খ বৰ্ণনা।<ref name="Psych Today.2011">[https://www.psychologytoday.com/blog/evolution-the-self/201104/what-distinguishes-erotica-pornography What Distinguishes Erotica from Pornography?] – Leon F Seltzer, Psychology Today, 6 April 2011</ref> ===পৰ্ণগ্ৰাফিক চলচ্চিত্ৰৰ অভিনয় শিল্পী=== '''[[পৰ্ণগ্ৰাফিক চলচ্চিত্ৰৰ অভিনয় শিল্পী]]''' বুলি ক'লে সিহঁতক বুজায় যিয়ে পৰ্ণগ্ৰাফি চলচ্চিত্ৰত প্ৰদৰ্শিত যৌনতাক দৃশ্যৰ মাধ্যমত উপস্থাপন কৰে। ===পশুকামিতা=== '''[[পশুকামিতা]]''' বা '''পাশ্বাচাৰ''' হৈছে মানুহ আৰু প্ৰাণীৰ মাজত আন্তঃপ্ৰজাতি-যৌন কাৰ্য্যকলাপ। ===পায়ু সংগম=== '''[[পায়ু সংগম]]''' হৈছে সাধাৰণতে যৌন আনন্দৰ বাব কোনো ব্যক্তিৰ শিশ্ন বা [[লিংগ]] আন কোনো ব্যক্তিৰ পায়ু বা মলদ্বাৰত সুমুৱাই দিয়া আৰু সঞ্চালন কৰা।<ref name="Weiten">{{Cite book|last=Wayne Weiten|last2=Margaret A. Lloyd|title=Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st century|isbn=1305968476|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2016|page=349|access-date=March 11, 2017|url=https://books.google.com/books?id=09S5DQAAQBAJ&pg=PA349}}</ref><ref name="WebMD">{{Cite web|title=Anal Sex Safety and Health Concerns|publisher=[[WebMD]]|accessdate=August 19, 2013|url=http://www.webmd.com/sex/anal-sex-health-concerns|quote=Often referred to simply as anal sex, anal intercourse is sexual activity that involves inserting the penis into the anus.}}</ref> ===পায়ু হস্তমৈথুন=== '''''[[:en:Anal masturbation|পায়ু হস্তমৈথুন]]''''' হৈছে এক অটোইৰ'টিক প্ৰথা য'ত ব্যক্তিয়ে নিজৰ মলদ্বাৰ আৰু মলদ্বাৰক যৌন উদ্দীপিত কৰি হস্তমৈথুন কৰে । পায়ুপথৰ হস্তমৈথুনৰ সাধাৰণ পদ্ধতিসমূহৰ ভিতৰত পায়ুপথৰ খোলাটো হাতেৰে উদ্দীপিত কৰা আৰু কোনো বস্তু বা বস্তু সোমোৱাই দিয়া। ===পায়ুপথৰ গুটি=== '''''[[:en:Anal beads|পায়ুপথৰ গুটি]]''''' হৈছে ধাৰাবাহিকভাৱে সংলগ্ন একাধিক বলৰে গঠিত যৌন সামগ্ৰী। ব্যক্তিগত বলবোৰ মলদ্বাৰৰ মাজেৰে অবিৰতভাৱে মলদ্বাৰত সুমুৱাই দিয়া হয় আৰু তাৰ পিছত আকাংক্ষিত প্ৰভাৱৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি বিভিন্ন গতিৰে আঁতৰাই পেলোৱা হয়। পায়ুপথৰ গুটিৰ মূল ব্যৱহাৰ যৌন উদ্দীপনা। ===প্ৰাপ্তবয়স্ক চিনেমা হল=== [[File:Peep-show-montreal-st-laurent.jpg|thumb| মণ্ট্ৰিয়েলৰ ছেইণ্ট লৰেণ্ট ষ্ট্ৰীটত প্ৰাপ্তবয়স্ক চিনেমা হল আৰু পিপ শ্ব']] '''''[[:en:Adult movie theater|প্ৰাপ্তবয়স্ক চিনেমা হল]]''''' হৈছে পৰ্ণগ্ৰাফিক চলচ্চিত্ৰ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে বনোৱা চিনেমা হল। ===পুৰুষ আসক্তি আৰু স্ত্ৰী আসক্তি=== '''[[পুৰুষ আসক্তি আৰু স্ত্ৰী আসক্তি]]''' (এণ্ড্ৰফিলিয়া আৰু গাইনেফিলিয়া) হৈছে আচৰণ বিজ্ঞানত লিংগ বাইনেৰী সমকামিতা আৰু বিষমযৌন ধাৰণাকৰণৰ বিকল্প হিচাপে যৌন অভিমুখিতাক বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহৃত শব্দ। ===পুৰুষ সমকামী যৌন প্ৰথা=== '''[[পুৰুষ সমকামী যৌন প্ৰথা]]''' হৈছে পুৰুষৰ সৈতে পুৰুষৰ যৌন কাৰ্য্যকলাপ।<ref name="Syst.Rev. 2023">{{cite journal |last1=Eaton |first1=A.D. |last2=Scheadler |first2=T.R. |last3=Bradley |first3=C. |last4=McInroy |first4=L.B. |date=September 2023 |title=Identity development, attraction, and behaviour of heterosexually identified men who have sex with men: scoping review protocol |journal=[[Systematic Reviews (journal)|Systematic Reviews]] |publisher=[[Springer Nature]] |volume=12 |issue=184 |page=184 |doi=10.1186/s13643-023-02355-6 |doi-access=free |pmc=10542689 |pmid=37777815 |issn=2046-4053 |s2cid=263231942}}</ref> ===পেগিং=== '''''[[:en:Pegging (sexual practice)|পেগিং]]''''' হৈছে এটা পায়ুপথৰ যৌন কাৰ্য্য য'ত এগৰাকী মহিলাই ষ্ট্ৰেপ-অন ডিলডো পৰিধান কৰি সেই ডিডলো পুৰুষৰ মলদ্বাৰত প্ৰৱেশ কৰোৱায়। ===পেড'ফিলিয়া=== '''''[[:en:Pedophilia|পেড'ফিলিয়া]]''''' হৈছে এনে এক মানসিক বিকাৰ য'ত এজন প্ৰাপ্তবয়স্ক বা বয়সস্থ কিশোৰ-কিশোৰীয়ে প্ৰাক-যৌৱনকালীন শিশুৰ প্ৰতি প্ৰাথমিক বা একচেটিয়া যৌন আকৰ্ষণ অনুভৱ কৰে। ==ফ== ===ফ্ৰ'ট=== '''''[[:en:Frot|ফ্ৰ'ট]]''''' এটা যৌন প্ৰথা যিটো সাধাৰণতে লিংগৰ পৰা লিংগলৈ প্ৰত্যক্ষ সংস্পৰ্শ জড়িত। এই শব্দটো সমকামী পুৰুষ কৰ্মীসকলে জনপ্ৰিয় কৰিছিল যিসকলে পায়ুপথৰ যৌন সম্পৰ্কক অৱজ্ঞা কৰিছিল। ===ফেচিয়েল=== '''''[[:en:Facial (sexual act)|ফেচিয়েল]]''''' হৈছে এনে এক যৌন কাৰ্য্যকলাপ য'ত পুৰুষে এজন বা ততোধিক যৌন সঙ্গীৰ মুখত বীৰ্য্য স্খলন কৰে। ===ফাক্=== '''''[[:en:Fuck|ফাক্]]''''' হ'ল ইংৰাজী ভাষাৰ এটা অশ্লীল শব্দ যিয়ে প্ৰায়ে যৌন সম্পৰ্কৰ কাৰ্য্যক বুজায়, কিন্তু ইয়াক সাধাৰণতে তীব্ৰকৰণকাৰী বা অৱজ্ঞা প্ৰকাশ কৰিবলৈও ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ===ফাকিং ট্ৰেন্স ৱমেন=== '''[[ফাকিং ট্ৰেন্স ৱমেন]]''' হৈছে মীৰা বেলৱেদাৰৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত ৮০ পৃষ্ঠাৰ এখন ক্ষুদ্ৰ আলোচনী। ==ব== ===ব্যভিচাৰ=== '''''[[:en:Adultery|ব্যভিচাৰ]]''''' হৈছে বিবাহ বহিৰ্ভূত যৌন সম্পৰ্ক যিটোক সামাজিক, ধৰ্মীয়, নৈতিক বা আইনী ভিত্তিত আপত্তিজনক বুলি গণ্য কৰা হয়। যেতিয়া কোনো বিবাহিত ব্যক্তিয়ে তেওঁলোকৰ বিবাহিত সংগীৰ বাহিৰে আন কাৰোবাৰ সৈতে সন্মতিসূচকভাৱে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰে, তেতিয়া ইয়াক ব্যভিচাৰ বোলা হয়। ===বি.ডি.এছ.এম.=== '''''[[:en:BDSM|বন্ডেজ (বি.ডি.এছ.এম.)]]''''' হৈছে আনন্দ- বেদনা নীতি ব্যৱহাৰ কৰি কৰা এক প্ৰকাৰৰ যৌন সন্তুষ্টি। এক প্ৰকাৰৰ মক বণ্ডেজত এজন ব্যক্তিয়ে আন এজনক বান্ধি ৰাখে আৰু সংযত কৰে, যাৰ ফলত দুয়োৰে যৌন উত্তেজনা বৃদ্ধি পায়। ই প্ৰায়ে অপমান, ভাবুকি আৰু বিপদৰ কাম কৰে। ===বুক্কাকে=== '''''[[:en:Bukkake|বুক্কাকে]]''''' হৈছে এনে এক যৌন কাৰ্য্য য'ত এগৰাকী নাৰীৰ শৰীৰত দুজন বা তাতকৈ অধিক পুৰুষে বীৰ্যপাত কৰে। ইয়াক প্ৰায়ে পৰ্ণগ্ৰাফিক ছবিত চিত্ৰিত কৰা হয়। ===বিকিনি ৱাক্সিং=== '''''[[:en:Bikini waxing|বিকিনি ৱাক্সিং]]''''' হৈছে গৰম বা ঠাণ্ডা হ’ব পৰা বিশেষ মম ব্যৱহাৰ কৰি গুহ্যদ্বাৰৰ চুলি আঁতৰোৱা, যিটো চুলিত লাগি থাকে আৰু ছালৰ পৰা মম সোনকালে আঁতৰাই দিলে বাহিৰলৈ টানি আনে, সাধাৰণতে কাপোৰৰ ফিটাৰে। এই প্ৰথা মূলতঃ মহিলাৰ লগত জড়িত যদিও পুৰুষৰ গুহ্যদ্বাৰৰ চুলি আঁতৰাবলৈ পুৰুষৰ মোম প্ৰয়োগ কৰাটো অধিক সাধাৰণ প্ৰথাত পৰিণত হৈছে। ===বায়ু যৌনতা=== '''[[বায়ু যৌনতা]]''' হৈছে জাপানত উদ্ভাৱন কৰা এক পৰিবেশন কাৰ্য্যকলাপ; য'ত কাপোৰ পিন্ধা পুৰুষ আৰু মহিলাসকলে অদৃশ্য সংগীৰ সৈতে যৌন কাৰ্য্যকলাপৰ অনুকৰণ কৰে, প্ৰায়েই অতিৰঞ্জিতভাৱে, সংগীতৰ সৈতে আৰু দৰ্শকৰ আগত প্ৰতিযোগিতাত। ===বিপৰীতকামিতা=== '''[[বিপৰীতকামিতা]]''' বুলিলে বিপৰীতলিংগৰ ব্যক্তিৰ প্ৰতি "প্ৰেম, আৱেগিক আকৰ্ষণ, যৌন আকৰ্ষণ অথবা যৌন আচৰণ"ক বুজায়। ===বিবাহৰ পূৰ্বে যৌনতা=== '''''[[:en:Premarital sex|বিবাহৰ পূৰ্বে যৌন সম্পৰ্ক]]''''' বা '''প্ৰাক্ বৈবাহিক যৌনতা''' হৈছে বিয়াৰ আগতে মানুহে কৰা যৌন কাৰ্য্যকলাপ৷ বিবাহৰ পূৰ্বে যৌন সম্পৰ্কক বহু সংস্কৃতিত নিষিদ্ধ নৈতিক বিষয় বুলি গণ্য কৰা হয় আৰু বহু ধৰ্মই ইয়াক পাপ বুলিও গণ্য কৰে৷ ==ভ== ===ভালভা=== '''''[[:en:Vulva|ভলভা]]''''' বা '''যোনিদ্বাৰ''' বুলিলে মহিলাৰ সমগ্ৰ বাহ্যিক যৌনাংগক বুজায়। ===ভাতৃবৎ জন্মৰ ক্ৰম আৰু পুৰুষৰ যৌন অভিমুখিতা=== '''[[ভাতৃবৎ জন্মৰ ক্ৰম আৰু পুৰুষৰ যৌন অভিমুখিতা]]''' হৈছে জৈৱিকভাৱে জন্মৰ ক্ৰম আৰু যৌন অভিমুখিতাৰ এক সম্পৰ্ক। বিভিন্ন গৱেষণাৰ পৰা দেখা গৈছে যে একে মাতৃৰ সন্তানৰ ক্ষেত্ৰত যিমানেই পুৰুষ সন্তানৰ সংখ্যা অধিক হয় সিমানেই সৰুজন সহোদৰৰ যৌন অভিমুখিতা সমকামী হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি। ৰে ব্লেনচাৰ্ড আৰু এন্থনী বগাৰ্টে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৯০ চনত এই গুণকটো চিনাক্ত কৰিছিল আৰু ইয়াক ভাতৃবৎ জন্মৰ ক্ৰমৰ প্ৰভাৱ বুলি নাম দিছিল। বিজ্ঞানীসকলৰ মতে এই প্ৰভাৱৰ কাৰণ প্ৰসৱৰ পূৰ্বৰ জৈৱিক ব্যৱস্থা। ===ভাৰ্চুৱেল যৌনতা=== '''''[[:en:Virtual sex|ভাৰ্চুৱেল যৌনতা]]''''' হৈছে যৌন কাৰ্য্যকলাপ য'ত দুজন বা তাতকৈ অধিক লোকে (বা এজন ব্যক্তি আৰু এটা ভাৰ্চুৱেল চৰিত্ৰ) কোনো ধৰণৰ যোগাযোগ সঁজুলিৰ জৰিয়তে একেলগে গোট খাই ইজনে সিজনক উত্তেজিত কৰে, প্ৰায়ে যৌন সম্পৰ্কীয় বাৰ্তা প্ৰেৰণৰ দ্বাৰা। ===ভেনাছ ২০০০=== '''''[[:en:Venus 2000|ভেনাছ ২০০০]]''''' বা '''ভেনাছ ফ'ৰ মেন''' হৈছে পুৰুষৰ বাবে স্বয়ংচালিত হস্তমৈথুন সহায়ক। ==ম== ===মানৱ উপস্থ=== '''[[মানৱ উপস্থ]]''' বা '''গুপ্তাংগ''' বা '''লিংগ''' হ'ল পুৰুষৰ বাহ্যিক যৌনাংগ। ===মানৱ যৌনতা=== '''[[মানৱ যৌনতা]]''' হ’ল মানুহৰ কামউত্তেজনাৰ অভিজ্ঞতা আৰু প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰাৰ ক্ষমতা। ===মুক্ত সম্পৰ্ক=== '''[[মুক্ত সম্পৰ্ক]]''' হ’ল এক অন্তৰংগ সম্পৰ্ক যিনেকি যৌনভাৱে বহুগামী। অৱশ্যে এই শব্দটো বহুবিবাহৰ পৰা পৃথক, কাৰণ ই সাধাৰণতে এনে সম্পৰ্কক বুজায় য’ত দুজন সংগীৰ মাজত প্ৰাথমিক আৱেগিক আৰু ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্ক থাকে, ইয়াৰোপৰি আন মানুহৰ সৈতে যৌন বা আৱেগিক ঘনিষ্ঠতাৰ সম্ভাৱনাৰ প্ৰতিও দুয়োৰে মাজত পাৰস্পৰিক বুজাপৰা থাকে। ===মুখমৈথুন=== '''[[মুখমৈথুন]]''' বা '''মুখকাম''' বা '''মুখসংগম''' হৈছে এনে এক যৌন কাৰ্য্য য'ত এজন ব্যক্তিয়ে মুখগহ্বৰ (ওঁঠ, [[জিভা]], [[দাঁত]]) ব্যৱহাৰ কৰি আন এজনৰ যৌনাংগক উদ্দীপিত কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.verywellhealth.com/oral-sex-5079507|title=Sexual Health What Should I Know About Oral Sex?|work=verywellhealth.com|last=Elizabeth Boskey|date=17 June 2023}}</ref> যদি মহিলাৰ যোনি উদ্দীপিত হয়, তেন্তে ইয়াক যোনি-মুখমৈথুন আৰু যেতিয়া পুৰুষৰ লিংগ উদ্দীপিত হয় তেতিয়া ইয়াক '''''[[:en:Fellatio|শিশ্ন-মুখমৈথুন]]''''' বোলা হয়।<ref name="Carroll">{{cite book |author=Janell L. Carroll |url=https://archive.org/details/sexualitynowembr0000carr_x0m8 |title=Sexuality Now: Embracing Diversity |publisher=[[Cengage Learning]] |year=2009 |isbn=978-0-495-60274-3 |pages=265–267 |access-date=August 29, 2013 |url-access=registration }}</ref><ref name="Weiten"/> ==য== ===যোনি=== '''[[যোনি]]''' হ'ল নাৰী শৰীৰৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ যি একেলগে প্ৰজননতন্ত্ৰ আৰু ৰেচনতন্ত্ৰৰ অংশ। যোনি হৈছে নাৰীৰ প্ৰজনন তন্ত্ৰৰ বাহিৰৰ অংশ। ===যৌনকৰ্মী=== '''[[যৌনকৰ্মী]]''' হ'ল সেইগৰাকী ব্যক্তি, যি নিয়মীয়াকৈ বা অনিয়মীয়াকৈ যৌন কাৰ্যৰ সৈতে জড়িত।<ref>{{Cite web|url=https://www.opensocietyfoundations.org/explainers/understanding-sex-work-open-society|title=Clearing Up Some Myths About Sex Work|website=www.opensocietyfoundations.org}}</ref> যৌন উদ্যোগৰ সকলো সৈতে জড়িত লোকসকলক বুজাবলৈ এই শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name="oed1">Oxford English Dictionary, "sex worker"</ref><ref name="Burnes">{{Cite book |last=Burnes |first=Theodore R. |title=The SAGE Encyclopedia of Psychology and Gender |date=2017 |publisher=SAGE Publications, Inc. |isbn=9781483384283 |editor-last=Nadal |editor-first=Kevin L. |pages=1467–1470 |chapter=Sex Work |doi=10.4135/9781483384269.n494}}</ref> ===যৌন-ইতিবাচক নাৰীবাদ=== '''''[[:en:Sex-positive feminism|যৌন-ইতিবাচক নাৰীবাদ]]''''' হ'ল যৌন স্বাধীনতা নাৰীৰ স্বাধীনতাৰ এক অপৰিহাৰ্য উপাদান বুলি ধাৰণাটোক কেন্দ্ৰ কৰি এক নাৰীবাদী আন্দোলন। ===যৌন অৱস্থান=== '''''[[:en:Sex position|যৌন অৱস্থান]]''''' বা '''যৌন আসন''' হৈছে মানুহে যৌন সম্পৰ্ক বা অন্যান্য যৌন কাৰ্য্যকলাপত লিপ্ত হ'বলৈ ব্যৱহাৰ কৰা শৰীৰৰ অৱস্থান। ===যৌন অভিমুখিতা=== '''[[যৌন অভিমুখিতা]]''' হ'ল এগৰাকী ব্যক্তিয়ে অনুভৱ কৰা যৌন, প্ৰেমসম্বন্ধীয় আৰু মানসিক আকৰ্ষণ। ===যৌন উদ্যোগ=== '''''[[:en:Sex industry|যৌন উদ্যোগ]]''''' এনে ব্যৱসায়েৰে গঠিত যিয়ে প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষভাৱে যৌন সম্পৰ্কীয় সামগ্ৰী আৰু সেৱা বা প্ৰাপ্তবয়স্ক মনোৰঞ্জন প্ৰদান কৰে। ===যৌন ক্লাব=== '''''[[:en:Sec club|যৌন ক্লাব]]''''' বা '''ছুইংগাৰ ক্লাব''' বা '''লাইফষ্টাইল ক্লাব''' হৈছে আনুষ্ঠানিক বা অনানুষ্ঠানিক গোট যিয়ে যৌন সম্পৰ্কীয় কাৰ্য্যকলাপ আয়োজন কৰে, বা প্ৰতিষ্ঠান য'ত পৃষ্ঠপোষকসকলে অন্য পৃষ্ঠপোষকৰ সৈতে যৌন কাৰ্য্যত লিপ্ত হ'ব পাৰে। চেক্স ক্লাব বা ছুইংগাৰ ক্লাব বেশ্যালয়ৰ পৰা পৃথক কাৰণ চেক্স ক্লাবৰ পৃষ্ঠপোষকে প্ৰৱেশ মাচুল দিব পাৰে আৰু বাৰ্ষিক সদস্যপদ মাচুল দিব পাৰে, তেওঁলোকে যৌনকৰ্মীৰ সৈতে নহয়, আন পৃষ্ঠপোষকৰ সৈতেহে যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰাৰ সুযোগ পায়। ===যৌন প্ৰলোভন=== '''''[[:en:Seduction|যৌন প্ৰলোভন]]''''' মানে কাৰোবাক যৌন সম্পৰ্ক বা অন্যান্য যৌন কাৰ্য্যৰ প্ৰতি প্ৰলোভিত কৰা৷ প্ৰলোভনৰ কৌশলসমূহৰ ভিতৰত কথোপকথন, যোগাযোগ, হ্ৰস্বম্যাদী আচৰণৰ কৌশল আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ===যৌন প্ৰৱেশক্ৰিয়া=== '''[[যৌন প্ৰৱেশক্ৰিয়া]]''' বুলিলে মহিলাৰ যোনি অথবা পুৰুষ বা মহিলাৰ মলদ্বাৰত লিংগ সুমুৱাই দিয়াক বুজোৱা হয়। তাৰোপৰি ডিলডো বা কৃত্ৰিম লিংগ সুমুৱাই দিয়াকো যৌন প্ৰৱেশৰ এক প্ৰকাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। ===যৌন পুতলা=== '''''[[:en:Sex doll|যৌন পুতলা]]''''' হ'ল যৌন সংগীৰ আকাৰ আৰু আকৃতিৰ এটা নৃগোষ্ঠীয় যৌন সামগ্ৰী। ===যৌন শিক্ষা=== '''''[[:en:Sex education|যৌন শিক্ষা]]''''' হৈছে মানৱ যৌনতাৰ সৈতে জড়িত বিষয়সমূহৰ নিৰ্দেশনা, য'ত মানুহৰ যৌন শৰীৰবিজ্ঞান, যৌন কাৰ্য্যকলাপ, যৌন প্ৰজনন, নিৰাপদ যৌনতা, জন্ম নিয়ন্ত্ৰণ, যৌন স্বাস্থ্য, প্ৰজনন স্বাস্থ্য, আৱেগিক সম্পৰ্ক, আৱেগিক দায়িত্ব, সন্মতিৰ বয়স, প্ৰজনন অধিকাৰ আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ===যৌন সংগম=== '''[[যৌন সংগম]]''' ('''যৌন সম্পৰ্ক, যৌন মিলন, সঙ্গম, মৈথুন, ৰতিক্ৰিয়া, ৰতিমিলন, যৌন সংসৰ্গ, যৌন সহবাস, সহবাস, মৈথুন''' ইত্যাদি) হৈছে এক জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়া, যাৰ দ্বাৰা মূলতঃ যৌন আনন্দ বা প্ৰজননৰ বাবে বা উভয় ক্ৰিয়াৰ বাবে এজন পুৰুষৰ থিয় লিংগ এগৰাকী নাৰীৰ যোনী পথত প্ৰৱেশ কৰোৱা আৰু সঞ্চালক কৰাকে বুজায়।<ref name="Weiner2">{{Cite book|last=Irving B. Weiner|last2=George Stricker|title=Handbook of Psychology, Clinical Psychology|publisher=[[John Wiley & Sons]]|year=2012|access-date=October 22, 2013|pages=172–175|isbn=1118404432|url=https://books.google.com/books?id=A_NaK3cwQSsC&pg=PA172|archivedate=মাৰ্চ ২৬, ২০১৫|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150326113719/http://books.google.com/books?id=A_NaK3cwQSsC&pg=PA172}}</ref><ref name="Ferri">{{Cite book|last=Fred F. Ferri|title=Ferri's Clinical Advisor 2013,5 Books in 1, Expert Consult&nbsp; — Online and Print,1: Ferri's Clinical Advisor 2013|publisher=[[Elsevier Health Sciences]]|isbn=0323083730|year=2012|page=1134|access-date=November 29, 2014|url=https://books.google.com/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA1134|archivedate=মাৰ্চ ২৬, ২০১৫|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150326122056/http://books.google.com/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA1134}}</ref> ===যৌন যন্ত্ৰ=== '''''[[:en:Sex machine|যৌন যন্ত্ৰ]]''''' বা '''যৌন মেচিন''' হৈছে মানুহৰ যৌন সম্পৰ্ক বা অন্যান্য যৌন কাৰ্য্যকলাপৰ অনুকৰণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা এক যান্ত্ৰিক যন্ত্ৰ। ===যৌনাংগৰ চুলি=== '''''[[:en:Pubic hair|যৌনাংগৰ চুলি]]''''' বা '''গুহ্যদ্বাৰৰ চুলি''' হৈছে শৰীৰৰ একপ্ৰকাৰ চুলি যি কিশোৰ আৰু প্ৰাপ্তবয়স্ক মানুহৰ যৌনাংগত গজি উঠে। ==ৰ== ===ৰাজনৈতিক লেচবিয়ানবাদ=== '''[[ৰাজনৈতিক লেচবিয়ানবাদ]]''' হৈছে [[নাৰীবাদ]]ৰ ভিতৰৰ এটা পৰিঘটনা। ===ৰাজহুৱা যৌনতা=== '''''[[:en:Public sex|ৰাজহুৱা যৌনতা]]''''' হৈছে ৰাজহুৱা স্থানত কৰা যৌন সম্পৰ্ক। এনেধৰণৰ সম্পৰ্ক বহু দেশত নিষিদ্ধ। ===ৰাষ্টী ট্ৰম্বন=== '''''[[:en:Rusty trombone|ৰাষ্টী ট্ৰম্বন]]''''' হৈছে এনে এক যৌন কাৰ্য্য য'ত পুৰুষে আঁঠু আৰু পিঠি সামান্য টৰ্ক কৰি ভৰি দুখন অন্ততঃ কান্ধৰ প্ৰস্থৰ দূৰত্বত ৰাখি থিয় হৈ মলদ্বাৰ উন্মোচন কৰে। ===ৰূপান্তৰকামিতা=== '''[[ৰূপান্তৰকামিতা]]''' বুলিলে এক বিশেষ প্ৰৱণতাক বুজায় য’ত ‘জৈৱ লিংগ’ ব্যক্তিৰ লিংগ বা ‘সাংস্কৃতিক লিংগ’ৰ লগত প্ৰভেদ সৃষ্টি কৰে। ৰূপান্তৰকামী ব্যক্তিসকলে এনে ধৰণৰ এক যৌন পৰিচয়ৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰে যে ঐতিহ্যগতভাৱে তেওঁলোকৰ নিৰ্ধাৰিত যৌনতাৰ লগত স্থিতিশীল নহয় আৰু তেওঁলোকে নিজক স্থায়ীভাৱে সেই লিংগ পৰিৱৰ্তন কৰিবলৈ বিচাৰে। ===ৰোমাণ্টিক অভিমুখিতা=== '''[[ৰোমাণ্টিক অভিমুখিতা]]''' বা '''প্ৰেম অভিমুখিতা''' বা '''স্নেহময় অভিমুখিতা''' শব্দৰ দ্বাৰা যিকোনো লিংগ বা যৌনতাৰ ব্যক্তিৰ প্ৰতি প্ৰেমময় সম্পৰ্ক গঢ়ি উঠিকে বুজোৱা হয়। ==ল== ===লিংগ (জৈৱিক)=== বহু [[জীৱ]]ৰ [[প্ৰজাতি]]বোৰৰ মাজত পুং আৰু স্ত্ৰী নামৰ দুটা প্ৰকাৰ থাকে, ইয়াকেই '''[[লিংগ]]''' {{Enwiki|sex}} বোলে।<ref>[http://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/sex sex]. CollinsDictionary.com. Collins English Dictionary—Complete & Unabridged 11th Edition. Retrieved 3 December 2012.</ref> ===লেছবিয়ান=== '''[[লেছবিয়ান]]''' মানে হৈছে [[সমকামিতা|সমকামী]] মহিলা যি অন্য মহিলাৰ প্ৰতি প্ৰেম, শাৰীৰিক আৰু আবেগিকভাৱে আকৰ্ষিত হয়।<ref name="Lesbian">{{cite web|title=Lesbian |publisher=[[Oxford Reference]]|accessdate=December 10, 2018|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803100100998}}</ref><ref name="Zimmerman">Zimmerman, p. 453.</ref> চিকিৎসা বিজ্ঞান আৰু বৈজ্ঞানিক গৱেষণাই প্ৰকাশ কৰিছে যে একে লিংগৰ আকৰ্ষণ, অনুভৱ আৰু ব্যৱহাৰ সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিক আৰু ই মানৱ অভিমুখীতাৰ এটা সাধাৰণ প্ৰকাৰ।<ref>American Psychological Association: Appropriate Therapeutic Responses to Sexual Orientation<nowiki/>http://www.apa.org/pi/lgbt/resources/therapeutic-response.pdf</ref> ===লেছবিয়ান কামোদ্দীপক সৃষ্টি কৰ্ম=== '''[[লেছবিয়ান কামোদ্দীপক সৃষ্টি কৰ্ম]]'''সমূহ লেছবিয়ানবাদৰ দৃশ্যকলাৰ চিত্ৰণৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। এইসমূহ মহিলাৰ সৈতে মহিলাৰ যৌন অভিব্যক্তি। প্ৰাচীন ৰোমৰ সময়ৰ পৰা ইৰোটিক কলাত সমকামিতাক এক বিষয় স্থান দিয়া হৈছে আৰু বহুতে লেছবিয়ানবাদৰ চিত্ৰণক কামোদ্দীপক বুলি গণ্য কৰে। ===লেনদেনমূলক যৌনতা=== '''''[[:en:Transactional sex|লেনদেনমূলক যৌনতা]]'''''ই এনে যৌন সম্পৰ্কক বুজায় য'ত উপহাৰ, ধন বা অন্যান্য সেৱা দিয়া বা গ্ৰহণ কৰাটো এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰক। ==শ== ===শিশুৰ যৌন আচৰণ=== '''''[[:en:Child sexuality|শিশুৰ যৌন আচৰণ]]''''' সাধাৰণ, আৰু স্বাভাৱিক আৰু বিকাশৰ বাবে উপযুক্তৰ পৰা আৰম্ভ কৰি নিৰ্যাতনলৈকে হ'ব পাৰে। এই আচৰণসমূহৰ ভিতৰত আত্ম-উদ্দীপনা, যৌনতাৰ প্ৰতি আগ্ৰহ, নিজৰ বা অন্য লিংগৰ প্ৰতি কৌতুহল, প্ৰদৰ্শনীবাদ (অন্য শিশু বা প্ৰাপ্তবয়স্কৰ আগত নিজৰ শৰীৰ প্ৰদৰ্শন), ভয়'ৰিজম (অন্য শিশু বা প্ৰাপ্তবয়স্কৰ শৰীৰ চোৱাৰ প্ৰয়াস), লিংগ ভূমিকা আচৰণ, আৰু আন্তঃব্যক্তিগত যৌন কাৰ্য্যত নিয়োজিত হোৱা আদি হ'ব পাৰে। ===শৈশৱকালীন লৈঙ্গিক অনিশ্চয়তা=== '''[[শৈশৱকালীন লৈঙ্গিক অনিশ্চয়তা]]''' হৈছে এক পৰিঘটনা য'ত বয়সন্ধিকালৰ পূৰ্বৰ শিশুৱে প্ৰত্যাশিত লিংগ-সম্পৰ্কীয় সমাজতাত্ত্বিক বা মানসিক আৰ্হি অনুসৰণ নকৰে।<ref>{{cite book|author=Kathleen Y.|author2=Anthony I.|author3=Ritter, Terndrup |title=Handbook of Affirmative Psychotherapy with Lesbians and Gay Men|year=2002|publisher=Guilford Press|isbn=978-1-57230-714-8|pages=[https://archive.org/details/handbookofaffirm0000ritt/page/58 58]|url=https://archive.org/details/handbookofaffirm0000ritt|url-access=registration}}</ref> এই পৰিঘটনাৰ অন্তৰ্ভুক্ত শিশু সকলৰ মাজত সাধাৰণতে সামাজিক ভাৱে নিৰ্ধাৰিত লিংগৰ বিপৰীতে [[বেশান্তৰ|ক্ৰছ-ড্ৰেছ]] কৰাৰ প্ৰৱণতা, পৰম্পৰাগত ভাৱে লিংগৰ বাবে উপযুক্ত বুলি ভবা কাৰ্যকলাপত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰা আৰু বিপৰীত লিংগৰ সমনীয়াক খেলা-ধূলাৰ লগৰীয়া হিচাপে একচেটিয়াভাৱে পছন্দ কৰা দেখা যায়। ===শুক্ৰাণু=== '''[[শুক্ৰাণু]]''' হৈছে যৌন প্ৰজননৰ বিষমধৰ্মী ৰূপত থকা পুৰুষ প্ৰজনন কোষ বা গেমেট (যি ৰূপত এটা ডাঙৰ, স্ত্ৰী প্ৰজনন কোষ আৰু এটা সৰু, পুং প্ৰজনন কোষ থাকে)। ==স== ===স্তন=== '''[[স্তন]]''' হৈছে এক প্ৰকাৰৰ দুগ্ধ গ্ৰন্থী। ই মহিলাৰ বক্ষৰ ওপৰৰ অংশত থাকে। এই গ্ৰন্থীৰ পৰা ওলোৱা গাখীৰ সন্তানে খায়।<ref>{{cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/breast|title=Breast – Definition of breast by Merriam-Webster|work=merriam-webster.com}}</ref> আনহাতে '''[[:en:Nipple|নিপল]]''' হৈছে স্তনৰ পৃষ্ঠত থকা কলাৰ এটা উঠা অংশ। ===স্তন সংগম=== '''[[স্তন সংগম]]''' হৈছে এক নন-পেনেট্ৰেটিভ যৌন কাৰ্য্য য'ত মহিলাই পুৰুষৰ লিংগটো [[স্তন|স্তনৰ]] মাজত ঠেলি দি যৌন কাৰ্য্য সম্পূৰ্ণ কৰে।<ref name="Alex Comfort 1972 p. 67-9">Alex Comfort, ''The Joy of Sex'' (1972) p. 67-9</ref> ===সমকামিতা=== '''[[সমকামিতা]]''' মানে হ'ল এক প্ৰকাৰৰ চাৰিত্ৰিক বৈশিষ্ট্য যত কোনো এজন ব্যক্তি বা কোনো জীৱই নিজৰ সৈতে একে লিংগৰ কোনোবাৰ প্ৰতি শাৰীৰিক, প্ৰেম তথা আবেগিক ভাবে আকৰ্ষিত হয়। ই একপ্ৰকাৰৰ [[যৌন অভিমুখিতা]] আৰু [[প্ৰেম অভিমুখিতা]] লগতে এটা আকৰ্ষণ ভিক্তিক পৰিচয় হয়।<ref name="apahelp">{{cite web|title=Sexual orientation, homosexuality and bisexuality|publisher=[[American Psychological Association]]|accessdate=August 10, 2013|url=http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|archivedate=August 8, 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130808032050/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|deadurl=no}}</ref><ref name=amici2>{{cite web |url=http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf |page=30 |title=Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365 (...) – APA California Amicus Brief&nbsp; — As Filed |format=PDF |accessdate=21 December 2010 |archivedate=18 January 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118184353/http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf |deadurl=yes }}</ref>বৰ্তমান বৃহৎ সংখ্যক [[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] আৰু [[মনোবিজ্ঞান|মনোবিজ্ঞানৰ]] গৱেষণাই প্ৰমাণ কৰি দেখুৱাইছে যে [[গে']] বা [[লেছবিয়ান]] হোৱাটো মানসিকভাৱে আৰু সামাজিকভাৱে সাধাৰণ।<ref>'''Royal College of Psychiatrists - Submission to the Church of England’s Listening Exercise on Human Sexuality.''' http://www.thinkinganglicans.org.uk/uploads/rcp.html</ref>[[ভাৰত|ভাৰতত]] বৰ্তমান সমকামী সম্পৰ্ক বৈধ। আৰু সমকামিতা ভিত্তিত বৈষম্য দেশজুৰি নিষিদ্ধ কৰা হৈছে।<ref>[https://www.indiatoday.in/india/story/homosexuality-not-a-ground-to-sack-employee-allahabad-high-court-1767795-2021-02-10 Homosexuality not a ground to sack employee, rules Allahabad High Court]</ref><ref>[https://www.mondaq.com/india/human-rights/737300/supreme-court-recognizes-rights-of-the-lgbt-community India: Supreme Court Recognizes Rights Of The LGBT Community]</ref> ===সৰ্বকামিতা=== '''[[সৰ্বকামিতা]]''' হ'ল যিকোনো দৈহিক যৌনতা বা লিংগ পৰিচয়-বিশিষ্ট মানুহৰ প্ৰতি এক প্ৰকাৰৰ যৌন আকৰ্ষণ, ৰোমাণ্টিক প্ৰেম বা আৱেগিক আকৰ্ষণ।<ref name="mental health">{{cite book|title=Mental health issues in lesbian, gay, bisexual, and transgender communities |last1=Hill |first1=Marjorie J. |last2=Jones |first2=Billy E.|year=2002 |publisher=[[American Psychiatric Association]] |location=Washington, D.C.|isbn=978-1-58562-069-2 |page=95 |url=https://books.google.com/books?id=0NxXRsIfcpgC |access-date=28 February 2011}}</ref><ref name="Sex and society">{{cite book|title=Sex and Society|url=https://books.google.com/books?id=YtsxeWE7VD0C&pg=PA593|access-date=July 28, 2013|volume=2|year=2010|publisher=[[Marshall Cavendish]]|location=Singapore|isbn=978-0-7614-7907-9|page=593}}</ref> ==হ== ===হস্তমৈথুন=== '''[[হস্তমৈথুন]]''' হৈছে এক যৌন কাৰ্য, যি হয় ফ'ৰপ্লে বা প্ৰৱেশহীন যৌন সম্ভোগ হিচাপে কৰা হয়, য'ত যৌন আনন্দ, যৌন উত্তেজনাৰ বাবে উদ্দীপনা সৃষ্টি কৰিবলৈ এজন ব্যক্তিয়ে নিজে বা আন এজন ব্যক্তিৰ দ্বাৰা পুৰুষ লিঙ্গ বা অণ্ডকোষত হস্তচালিত ভাৱে উত্তেজনা সৃষ্টি কৰে। ইয়াৰ পৰিণতি ৰাগমোচন বা বীৰ্য্য স্খলন হ'ব পাৰে।<ref>{{cite dictionary|title=Handjob|publisher=[[Oxford Advanced Learner's Dictionary]]|accessdate=September 20, 2020|url=https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/handjob}}</ref> *'''''[[:en:Masturbation|হস্তমৈথুন]]''''' বা '''স্বমেহন''' (পুৰুষৰ) হৈছে এনে এক ধৰণৰ যৌন ক্ৰিয়া, য'ত এজন ব্যক্তিয়ে সংগীৰ অংশগ্ৰহণ অবিহনে যৌন সুখ লাভৰ চেষ্টা কৰে। ===হেনটাই=== '''[[হেনটাই]]''' হৈছে জাপানীজ পৰ্ণগ্ৰাফিক [[এনিমে]] আৰু মাংগাৰ এক শৈলী। ==G== ===Gigolo=== '''''[[:en:Gigolo|Gigolo]]''''' শব্দৰ দ্বাৰা পুৰুষ যৌন কৰ্মীক বুজোৱা হয়। য'ত গ্ৰাহক মহিলা বা পুৰুষো হ'ব পাৰে। ==M== ===MILF পৰ্ণগ্ৰাফী=== '''''[[:en:MILF pornography|MILF পৰ্ণগ্ৰাফী]]''''' হৈছে পৰ্ণগ্ৰাফীৰ এটা ধাৰা য'ত এগৰাকী বয়সস্থ মহিলাই শিকাৰু হিচাপে কাম কৰা দেখুওৱা হয়। ==$== ===$pread=== '''''[[:en:$pread|$pread]]''''' আছিল যৌনকৰ্মী আৰু তেওঁলোকৰ অধিকাৰ সমৰ্থন কৰাসকলৰদ্বাৰা আৰু তেওঁলোকৰ বাবে এখন ত্ৰিমাসিক আলোচনী। আলোচনীখনৰ মূল লক্ষ্য আছিল: "ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতা আৰু ৰাজনৈতিক অন্তৰ্দৃষ্টি" আৰু ইয়াত "যৌন উদ্যোগৰ সৈতে জড়িত বাতৰি, বৈশিষ্ট্য, স্বাস্থ্য স্তম্ভ, আৰু সম্পদৰ দৰে ব্যৱহাৰিক তথ্য সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে"।<ref name="About">{{cite web|title=About |url=http://www.spreadmagazine.org/ |publisher=$pread Magazine |accessdate=April 2, 2015|date=May 28, 2014 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140528104430/http://www.spreadmagazine.org/ |archivedate=May 28, 2014 }}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:মানৱ যৌনতা]] [[শ্ৰেণী:এলজিবিটি]] [[শ্ৰেণী:যৌন অভিমুখিতা]] [[শ্ৰেণী:লিংগ]] 0bpc73a4ri8u56o0cav728epqde9ebo 0 122030 515029 513849 2025-06-05T05:16:58Z দিম্পল দাস 5159 /* ইতিহাস */ 515029 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] iu8vnyekbh6n6ukrim0ximakxfln6er 515030 515029 2025-06-05T05:18:29Z দিম্পল দাস 5159 /* ঘুৰিদসকল */ 515030 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল। একাদশ শতিকাৰ শেষৰ পৰা দ্বাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ মাজত এই যাযাবৰী জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন পন্থাই একত্ৰিত হৈ নিজৰ যাযাবৰী সংস্কৃতি পৰিত্যাগ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকেও ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] ctek1qdvy501bn61zblb91m3fcnihz4 515032 515030 2025-06-05T05:20:02Z দিম্পল দাস 5159 /* ঘুৰিদসকল */ 515032 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== [[File:Qutub Minar 07.jpg|thumb|ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ]] কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> একাদশ শতিকাৰ শেষৰ পৰা দ্বাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ মাজত এই যাযাবৰী জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন পন্থাই একত্ৰিত হৈ নিজৰ যাযাবৰী সংস্কৃতি পৰিত্যাগ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকেও ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] egkaxnxqkl4s7r35mwvnq2ju8p44fel 515042 515032 2025-06-05T05:57:02Z দিম্পল দাস 5159 /* ঘুৰিদসকল */ 515042 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== [[File:Qutub Minar 07.jpg|thumb|ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ]] কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> একাদশ শতিকাৰ শেষৰ পৰা দ্বাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ মাজত এই যাযাবৰী জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন পন্থাই একত্ৰিত হৈ নিজৰ যাযাবৰী সংস্কৃতি পৰিত্যাগ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকেও ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁলোকে আধুনিক ভাৰতলৈ সম্প্ৰসাৰণ ঘটাই দেশৰ এক যথেষ্ট অংশ দ্ৰুতগতিত নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে।<ref name=":02"/> ১১৭৫–৭৬ চনত পশ্চিম পঞ্জাৱৰ মুলতান আৰু উচ, ১১৭৭ চনত পেছাৱৰৰ আশে-পাশে থকা উত্তৰ-পশ্চিম অঞ্চল আৰু ১১৮৫–৮৬ চনত সিন্ধ অঞ্চলৰ ওপৰত ঘুৰিদসকলে নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে। ১১৯৩ চনত কুতুব আল-দিন আইবাকে দিল্লী জয় কৰি প্ৰদেশখনত গুৰিদ শাসন জাপি দিয়ে আৰু ১১৯৩ চনত জামাতৰ মছজিদ কুতুব মিনাৰ কমপ্লেক্স প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।<ref name=":02"/> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] s8dto9d1o61871asmxsaquv50nedqxf 515045 515042 2025-06-05T05:58:52Z দিম্পল দাস 5159 /* ঘুৰিদসকল */ 515045 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== [[File:Qutub Minar 07.jpg|thumb|ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ]] কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> একাদশ শতিকাৰ শেষৰ পৰা দ্বাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ মাজত এই যাযাবৰী জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন পন্থাই একত্ৰিত হৈ নিজৰ যাযাবৰী সংস্কৃতি পৰিত্যাগ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকেও ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁলোকে আধুনিক ভাৰতলৈ সম্প্ৰসাৰণ ঘটাই দেশৰ এক যথেষ্ট অংশ দ্ৰুতগতিত নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে।<ref name=":02"/> ১১৭৫–৭৬ চনত পশ্চিম পঞ্জাৱৰ মুলতান আৰু উচ, ১১৭৭ চনত পেছাৱৰৰ আশে-পাশে থকা উত্তৰ-পশ্চিম অঞ্চল আৰু ১১৮৫–৮৬ চনত সিন্ধ অঞ্চলৰ ওপৰত ঘুৰিদসকলে নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে। ১১৯৩ চনত কুতুব আল-দিন আইবাকে দিল্লী জয় কৰি প্ৰদেশখনত ঘুৰিদ শাসন জাপি দিয়ে আৰু ১১৯৩ চনত জামাতৰ মছজিদ কুতুব মিনাৰ কমপ্লেক্স প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।<ref name=":02"/> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] kvszljj3abb471zg7kfh4l18k2tltnv 515047 515045 2025-06-05T06:01:59Z দিম্পল দাস 5159 /* ঘুৰিদসকল */ 515047 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== [[File:Qutub Minar 07.jpg|thumb|ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ]] কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> একাদশ শতিকাৰ শেষৰ পৰা দ্বাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ মাজত এই যাযাবৰী জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন পন্থাই একত্ৰিত হৈ নিজৰ যাযাবৰী সংস্কৃতি পৰিত্যাগ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকেও ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁলোকে আধুনিক ভাৰতলৈ সম্প্ৰসাৰণ ঘটাই দেশৰ এক যথেষ্ট অংশ দ্ৰুতগতিত নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে।<ref name=":02"/> ১১৭৫–৭৬ চনত পশ্চিম পঞ্জাৱৰ মুলতান আৰু উচ, ১১৭৭ চনত পেছাৱৰৰ আশে-পাশে থকা উত্তৰ-পশ্চিম অঞ্চল আৰু ১১৮৫–৮৬ চনত সিন্ধ অঞ্চলৰ ওপৰত ঘুৰিদসকলে নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে। ১১৯৩ চনত কুতুব আল-দিন আইবাকে দিল্লী জয় কৰি প্ৰদেশখনত ঘুৰিদ শাসন জাপি দিয়ে আৰু ১১৯৩ চনত জামাতৰ মছজিদ কুতুব মিনাৰ কমপ্লেক্স প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।<ref name=":02"/> পূৰ্বতে পণ্ডিতসকলে বিশ্বাস কৰিছিল যে এই কমপ্লেক্সটো ঘুৰিদসকলৰ নতুন বিষয়সমূহৰ মাজত ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণৰ প্ৰসাৰৰ লগতে ঘুৰিদসকলৰ আৰ্থ-ধৰ্মীয় ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ আনুগত্যৰ প্ৰতীক হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name=":02"/> নতুন তথ্যই এতিয়া প্ৰকাশ কৰে যে ইছলাম গ্ৰহণৰ প্ৰসাৰ নতুন প্ৰজাসকলৰ শীৰ্ষ অগ্ৰাধিকাৰ নাছিল আৰু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে গুৰিদ শাসকসকলে আলোচনাৰ জৰিয়তে স্থানীয় সংস্কৃতি আৰু ইছলামক সংশ্লেষণ কৰিবলৈ বিচাৰিছিল।<ref name=":02"/> ==প্যাট্ৰন আৰু স্থপতিবিদ== ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] 9kuy09656qaz1pkfrk8ecbw0cmz7kb2 515051 515047 2025-06-05T06:08:06Z দিম্পল দাস 5159 /* প্যাট্ৰন আৰু স্থপতিবিদ */ 515051 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== [[File:Qutub Minar 07.jpg|thumb|ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ]] কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> একাদশ শতিকাৰ শেষৰ পৰা দ্বাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ মাজত এই যাযাবৰী জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন পন্থাই একত্ৰিত হৈ নিজৰ যাযাবৰী সংস্কৃতি পৰিত্যাগ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকেও ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁলোকে আধুনিক ভাৰতলৈ সম্প্ৰসাৰণ ঘটাই দেশৰ এক যথেষ্ট অংশ দ্ৰুতগতিত নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে।<ref name=":02"/> ১১৭৫–৭৬ চনত পশ্চিম পঞ্জাৱৰ মুলতান আৰু উচ, ১১৭৭ চনত পেছাৱৰৰ আশে-পাশে থকা উত্তৰ-পশ্চিম অঞ্চল আৰু ১১৮৫–৮৬ চনত সিন্ধ অঞ্চলৰ ওপৰত ঘুৰিদসকলে নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে। ১১৯৩ চনত কুতুব আল-দিন আইবাকে দিল্লী জয় কৰি প্ৰদেশখনত ঘুৰিদ শাসন জাপি দিয়ে আৰু ১১৯৩ চনত জামাতৰ মছজিদ কুতুব মিনাৰ কমপ্লেক্স প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।<ref name=":02"/> পূৰ্বতে পণ্ডিতসকলে বিশ্বাস কৰিছিল যে এই কমপ্লেক্সটো ঘুৰিদসকলৰ নতুন বিষয়সমূহৰ মাজত ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণৰ প্ৰসাৰৰ লগতে ঘুৰিদসকলৰ আৰ্থ-ধৰ্মীয় ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ আনুগত্যৰ প্ৰতীক হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name=":02"/> নতুন তথ্যই এতিয়া প্ৰকাশ কৰে যে ইছলাম গ্ৰহণৰ প্ৰসাৰ নতুন প্ৰজাসকলৰ শীৰ্ষ অগ্ৰাধিকাৰ নাছিল আৰু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে গুৰিদ শাসকসকলে আলোচনাৰ জৰিয়তে স্থানীয় সংস্কৃতি আৰু ইছলামক সংশ্লেষণ কৰিবলৈ বিচাৰিছিল।<ref name=":02"/> ==প্যাট্ৰন আৰু স্থপতিবিদ== মহম্মদ ঘোৰৰ মৃত্যুৰ পিছত দিল্লী চুলতান ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰা মহম্মদ ঘোৰৰ ডেপুটি কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ চনত কুতুব মিনাৰৰ প্ৰথম মহল নিৰ্মাণ আৰম্ভ কৰে। ১৩৬৯ চনত যেতিয়া ওপৰৰ মহলাটোত বজ্ৰপাত পৰিছিল তেতিয়াৰ শাসক ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ক্ষতিগ্ৰস্ত মহলাটো সলনি কৰি আন এটা মহলা সংযোজন কৰিছিল। শ্বেৰ শ্বাহ ছুৰীয়েও তেওঁৰ শাসনকালত আৰু মোগল সম্ৰাট হুমায়ুনৰ নিৰ্বাসনৰ সময়ত এটা দুৱাৰমুখ নিৰ্মাণ কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] 7irwyakf6cuobyiqc192hf1fqyrtoqs 515052 515051 2025-06-05T06:09:20Z দিম্পল দাস 5159 /* প্যাট্ৰন আৰু স্থপতিবিদ */ 515052 wikitext text/x-wiki [[File:Qutb Minar 2022.jpg|right|thumb|ভাৰতৰ [[দিল্লী]]ৰ মিনাৰ]] '''কুতুব মিনাৰ''' ({{Lang-en|Qutb Minar}}) হৈছে টোমাৰা ৰাজপুতসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দিল্লীৰ আটাইতকৈ পুৰণি দুৰ্গম চহৰ লাল কোটৰ ঠাইত অৱস্থিত কুতুব কমপ্লেক্সক সামৰি লোৱা এটা মিনাৰ আৰু বিজয় টাৱাৰ।<ref>{{Cite web|title=Qutb Minar Complex and its Surroundings|url=https://www.wmf.org/publication/qutb-minar-complex-and-its-surroundings|website=[[World Monuments Fund]]}}</ref> [[ভাৰত]]ৰ দক্ষিণ [[দিল্লী]]ৰ মেহৰৌলি অঞ্চলত ই [[ইউনেস্কো]]ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="WHC,UNESCO">{{cite web| title=WHC list| url=https://whc.unesco.org/en/list/233| publisher=who.unesco.org| year=2009| access-date=27 October 2011| archive-url=https://web.archive.org/web/20181127002942/http://whc.unesco.org/en/list/233| archive-date=27 November 2018| url-status=live}}</ref><ref name="Pearson">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|title=Longman History & Civics ICSE 7|author=Singh|publisher=Pearson Education India|year=2010|isbn=978-81-317-2887-1|page=42|access-date=27 October 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528121152/http://books.google.com/books?id=JcqySqnQtzwC|archive-date=28 May 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াক বেছিভাগেই ১১৯৯ চনৰ পৰা ১২২০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, ইয়াৰ ৩৯৯ টা খোজ আছে আৰু ই চহৰখনৰ অন্যতম সঘনাই ভ্ৰমণ কৰা ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque">{{cite web|title=Quwwat-ul-Islam Mosque |url=http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150725164517/http://qutubminardelhi.com/quwwat-ul-islam-mosque/ |archive-date=25 July 2015 }}</ref><ref name="World Heritage Monuments">{{cite book |author1=Ali Javid |author2=ʻAlī Jāvīd |author3=Tabassum Javeed |title=World Heritage Monuments and Related Edifices in India |pages=14, 105, 107, 130 |url=https://books.google.com/books?id=54XBlIF9LFgC&q=minar |date=1 July 2008 |publisher=Algora |isbn=9780875864846 }}</ref><ref name="WHC,UNESCO" /> ঘুৰিদ বিজয়ৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শেষ হিন্দু শাসক [[পৃথ্বীৰাজ চৌহান]]ক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত <ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|title=The Kutub &#91;Qutb&#93; Minar & great arch, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2022-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220829143812/https://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/t/019pho0000002s3u00077000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi|access-date=2025-05-22|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> কুতাব-উদ্দিন আইবাকে বিজয় টাৱাৰ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰে যদিও প্ৰথম স্তৰটোহে শেষ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ লগে লগে অঞ্চলটোত ইছলামিক শাসনৰ আৰম্ভণি হয়। দিল্লী চুলতানীৰ পৰৱৰ্তী বংশসমূহে ইয়াৰ নিৰ্মাণ অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৩৬৮ চনত ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰি গম্বুজ সংযোজন কৰিছিল।<ref>{{Cite book |last=Sajnani |first=Manohar |url=https://books.google.com/books?id=vdMNBxOsvrUC&dq=qutb+ud+din+aibak+feroz+shah+Qutb+minar+construction&pg=PA70 |title=Encyclopaedia of Tourism Resources in India |date=2001 |publisher=Gyan Publishing House |isbn=978-81-7835-017-2 |language=en}}</ref> ইয়াক আফগানিস্তানৰ ৬২ মিটাৰ উচ্চতাৰ ইটাৰ [[মিনাৰ অৱ জাম]]ৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি, যিটো ১১৯০ চনৰ আশে-পাশে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, সম্ভৱতঃ দিল্লী মিনাৰ নিৰ্মাণৰ এদশক আগতে।<ref>Also two huge minarets at [[Ghazni]].</ref> দুয়োটাৰে পৃষ্ঠত শিলালিপি আৰু জ্যামিতিক আৰ্হিৰে বিশৃংখলভাৱে সজাই তোলা হৈছে। কুতুব মিনাৰৰ এটা খাদ থাকে যিটো প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত "বেলকনিৰ তলত অতিশয় ষ্টেলেক্টাইট ব্ৰেকেটিং"ৰ সৈতে উঠা হয়।{{sfn|Ettinghausen|Grabar|Jenkins|2003|p=164}}{{sfn|Harle|1994|p=424}}{{sfn|Blair|Bloom|1996|p=149}} সাধাৰণতে ভাৰতত মিনাৰসমূহ অধিক লাহে লাহে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াক প্ৰায়ে যিটো মূল মছজিদত অৱস্থিত তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা হয়।{{sfn|Harle|1994|p=429}} শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্কৰ সৈতে জড়িত বিশেষ অনুষ্ঠানৰ বাবে কুতুব মিনাৰ আলোকিত কৰা হৈছে। ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত [[মেক্সিকো]]ৰ ২১৩ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসৰ স্মৃতিত এই স্মৃতিসৌধটো মেক্সিকান পতাকাৰ ৰঙেৰে পোহৰাই তোলা হয়, যিটো অনুষ্ঠান ভাৰতত মেক্সিকোৰ দূতাবাসে স্বীকৃতি আৰু প্ৰশংসা কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-09-16 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Mexican flag, pics go viral |url=https://www.indiatvnews.com/trending/news/qutub-minar-illuminated-in-mexican-flag-embassy-in-india-ambassador-federico-salas-eam-s-jaishankar-delhi-unesco-world-heritage-site-updates-2023-09-16-893049 |access-date=2023-10-30 |publisher=IndiaTV News}}</ref> একেদৰে ৩০ অক্টোবৰত [[তুৰস্ক]] গণৰাজ্যৰ ১০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে কুতুব মিনাৰত তুৰ্কীৰ পতাকা আলোকিত কৰা হয়, যিটো অনুষ্ঠানে নতুন দিল্লীত তুৰ্কীৰ দূতাবাসৰ বিশেষ গুৰুত্ব লাভ কৰে।<ref>{{cite web |date=2023-10-30 |title=Delhi: Qutub Minar illuminated in Turkish flag |url=https://theprint.in/world/delhi-qutub-minar-illuminated-in-turkish-flag/1824152/ |access-date=2023-10-30 |publisher=ThePrint}}</ref> ==স্থাপত্য== টাৱাৰটোত পৰম্পৰাগত ইছলামিক স্থাপত্য আৰু দক্ষিণ-পশ্চিম এছিয়ান ডিজাইনৰ উপাদান সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। এলিজাবেথ লেমবৰ্ণৰ ইছলাম বিয়ণ্ড এম্পায়াৰছ: মছজিছ এণ্ড ইছলামিক লেণ্ডস্কেপছ ইন ইণ্ডিয়া এণ্ড ইণ্ডিয়ান অ’চেন নামৰ গ্ৰন্থখনত দক্ষিণ এছিয়াত ইছলামৰ আগমনৰ বিষয়ে আৰু এই অঞ্চলে ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্যক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিছিল সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।.<ref name=":42">{{cite book |doi=10.1002/9781119069218.ch30 |chapter=Islam beyond Empires |title=A Companion to Islamic Art and Architecture |year=2017 |last1=Lambourn |first1=Elizabeth A. |pages=755–776 |isbn=978-1-119-06921-8 }}</ref> ইছলামিক পশ্চিমৰ এই নতুন [[মুছলমান]]সকলে মংগোল সাম্ৰাজ্যৰ পৰা পলায়ন কৰি ভাৰতলৈ আহি ধৰ্মীয় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰে। কুতুব মিনাৰে এই নতুন মুছলমান সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চিহ্ন হিচাপে কাম কৰাৰ লগতে অঞ্চলটোত ইছলামৰ উপস্থিতিৰ সোঁৱৰণী হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":42"/> মধ্যপ্ৰাচ্যত নিৰ্মিত মছজিদসমূহৰ সাধাৰণ শৈলী আৰু ডিজাইনৰ পৰা মিনাৰটোৰ স্থাপত্য বহু পৰিমাণে পৃথক। এই গঠনসমূহৰ শৈলীৰ ওপৰত ভাৰতীয় মন্দিৰৰ দৰে স্থানীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ফলত কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী, কৌশল আৰু সজ্জাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিছিল।<ref name=":42"/> ঐতিহাসিকভাৱে ভাৰতত সাধাৰণ মধ্যপ্ৰাচ্যৰ শৈলী লাহে লাহে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ১৭ শতিকালৈকে দক্ষিণ এছিয়ান-ইছলামিক ডিজাইনত টাৱাৰ মিনাৰ অস্বাভাৱিক আছিল।<ref name=":42"/> ই মূল মছজিদৰ পৰাও বিচ্ছিন্ন, ইয়াত থলুৱা সংস্কৃতিয়ে মধ্যপ্ৰাচ্যৰ গঠনৰ ডিজাইনত কেনে প্ৰভাৱ পেলাইছিল তাক প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Harle|1994|p=429}} বেদ পাৰ্কাছে তেওঁৰ ৰচনা দ্য কুতুব মিনাৰ ফ্ৰম কন্টেম্পৰেৰী এণ্ড নিয়াৰ কন্টেম্পৰেৰী ছ'ৰ্চৰ মতে কুতুব মিনাৰক "[[হিন্দু]]-[[মুছলমান]] পৰম্পৰাৰ সংযোজন বা সংশ্লেষণৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন আৰু শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ" হিচাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=":42"/> এই সময়ছোৱাত [[দক্ষিণ এছিয়া]]ত নিৰ্মিত বহুতো মছজিদৰ দৰে এই মিনাৰটোও হিন্দু শ্ৰমিক আৰু শিল্পীসকলে নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও মুছলমান স্থপতিবিদসকলে তত্বাৱধানত চলাইছিল।<ref name=":42"/> ইয়াৰ ফলত হিন্দু আৰু ইছলামিক ধৰ্মীয় স্থাপত্য উভয়কে সংশ্লেষণ কৰা এটা নিৰ্মাণৰ সূচনা হয়। যিহেতু কিছুমান শিল্পী হিন্দু আছিল আৰু [[কোৰান]]ৰ সৈতে অচিনাকি আছিল, সেয়েহে এই শিলালিপিসমূহ কোৰানৰ বিশৃংখল গ্ৰন্থ আৰু অন্যান্য আৰবী অভিব্যক্তিৰ সংকলন।<ref name=":42"/> ==ইতিহাস== কুতুব মিনাৰ দিল্লীৰ দুৰ্গ লাল কোটৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name="World Heritage Monuments" /> কুতুব মিনাৰ আৰম্ভ হৈছিল কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদৰ পিছত। গুৰিদ গৃহভূমিৰ পৰা তথ্য আহৰণ কৰি কুতুব-উদ-দিন আইবাক আৰু শ্বামছু’দ-দিন ইলটুতমিছে ১১৯৯ চনৰ পৰা ১৫০৩ চনৰ ভিতৰত কুৱাতুল-ইছলামৰ দক্ষিণ-পূব কোণত এটা মিনাৰ (মিনাৰে) নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web | url=https://whc.unesco.org/en/list/233 | title=Qutb Minar and its Monuments, Delhi }}</ref> [[File:Kuttull Minor, Delhi. The Qutb Minar, an aquatint by Thomas Daniell, 1805.jpg|left|thumb|কুট্টুল মাইনাৰ্ছ, দিল্লী। কুতুব মিনাৰ, ১৮০৫ চন]] সাধাৰণতে বিশ্বাস কৰা হয় যে এই টাৱাৰটো নিৰ্মাণ কৰা [[কুতুবুদ্দিন আইবাক]]ৰ নামেৰে এই টাৱাৰৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ চুফী সন্ত খোৱাজা [[কুতুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকি]]ৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ হোৱাটোও সম্ভৱ, কিয়নো ছামছুদ্দিন ইলতুতমিছ তেওঁৰ ভক্ত আছিল।<ref name="Qutub Minar Height">{{cite web |title=Qutub Minar Height |url=http://www.qutubminardelhi.com/qutub-minar-height |publisher=qutubminardelhi.com |access-date=15 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |archive-date=29 June 2015 |archivedate=29 June 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629080441/http://qutubminardelhi.com/qutub-minar-height/ |deadurl=yes }}</ref> মিনাৰৰ চাৰিওফালে কুতুব কমপ্লেক্সৰ কেইবাটাও ঐতিহাসিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কীৰ্তিচিহ্ন। মিনাৰৰ উত্তৰ-পূব দিশত থকা [[কুৱাত-উল-ইছলাম মছজিদ]] কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ই [[দিল্লী]]ৰ চুলতানসকলে নিৰ্মাণ কৰা আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ। ইয়াৰ চাৰিওফালে ক্লষ্টাৰেৰে আগুৰি থকা আয়তাকাৰ চোতাল, কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ভাঙি পেলোৱা ২৭টা [[জৈন]] আৰু [[হিন্দু]] মন্দিৰৰ খোদিত খুঁটা আৰু স্থাপত্যৰ সদস্য, যিটো মূল পূব প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওপৰত তেওঁৰ শিলালিপিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।.<ref name="Rajagopalan2012">{{cite book|last1=Rajagopalan|first1=Mrinalini|title=Reuse Value: Spolia and Appropriation in Art and Architecture from Constantine to Sherrie Levine|date=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8684-8|editor1-last=Kinney|editor1-first=Dale|pages=199–221|chapter=A Medieval Monument and Its Modern Myths of Iconoclasm: The Enduring Contestations over the Qutb Complex in Delhi, India|doi=10.4324/9781315606187|editor2-last=Brilliant|editor2-first=Richard|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZflTOVe0wuoC&pg=PA199}}</ref> পিছলৈ এখন ওখ তোৰণযুক্ত পৰ্দা নিৰ্মাণ কৰা হয় আৰু ছামছ-উদ-দিন ইতুতমিছ (১২১০–৩৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) আৰু আলা-উদ-দিন খিলজীয়ে মছজিদটো সম্প্ৰসাৰণ কৰে। চোতালত থকা লোহাৰ স্তম্ভটোত খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ ব্ৰাহ্মী লিপিত সংস্কৃতত লিখা আছে, যাৰ মতে চন্দ্ৰ নামৰ এজন শক্তিশালী ৰজাৰ স্মৃতিত বিষ্ণুপদ নামৰ পাহাৰত বিষ্ণুধ্বজ (ভগৱান বিষ্ণুৰ মানদণ্ড) হিচাপে এই স্তম্ভটো স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref name="Rajagopalan2012"/> এই মছজিদ কমপ্লেক্সটো ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মছজিদ কমপ্লেক্সৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="Quwwat-ul-Islam Mosque"/><ref name="World Heritage Monuments"/> ওচৰৰ "স্মিথছ ফলি" নামেৰে জনাজাত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজটো হৈছে ১৯ শতিকাৰ টাৱাৰটোৰ সংস্কাৰৰ অৱশিষ্ট, য'ত আৰু কেইটামান মহল যোগ কৰাৰ দুৰ্ভাগ্যজনক প্ৰচেষ্টাও আছিল।<ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|title=Ruin of Hindu pillars, Kootub temples, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|archive-date=30 June 2019|url-status=live|archivedate=2019-06-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630081446/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho0000096s1u00006000.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|title=Rao Petarah's Temple, Delhi.|last=Wright|first=Colin|website=www.bl.uk|access-date=2019-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|archive-date=8 July 2019|url-status=live|archivedate=2019-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190708214913/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/r/019pho000000052u00015000.html|deadurl=yes}}</ref> ১৫০৫ চনত ভূমিকম্পই কুতুব মিনাৰৰ ক্ষতিসাধন কৰে; ইয়াক মেৰামতি কৰিছিল ছিকেণ্ডৰ লোডীয়ে। ১৮০৩ চনৰ ১ ছেপ্টেম্বৰত এক বৃহৎ ভূমিকম্পত ভয়াৱহ ক্ষতিসাধন হয়। ব্ৰিটিছ ভাৰতীয় সেনাৰ মেজৰ ৰবাৰ্ট স্মিথে ১৮২৮ চনত মিনাৰখন সংস্কাৰ কৰি পঞ্চম মহলাৰ ওপৰত স্তম্ভযুক্ত গম্বুজ স্থাপন কৰি ষষ্ঠ মহলাৰ সৃষ্টি কৰে। ১৮৪৮ চনত সেই সময়ৰ ভাৰতৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ভিছকাউন্ট হাৰ্ডিঙৰ নিৰ্দেশত এই গম্বুজটো আঁতৰাই পেলোৱা হয়। ইয়াক কুতুব মিনাৰৰ পূব দিশত ভূমিস্তৰত পুনৰ স্থাপন কৰা হয়, য’ত এতিয়াও আছে। ইয়াক "স্মিথৰ মূৰ্খামি" বুলি জনা যায়।<ref>[https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster "Qutub Minar and Smiths Folly - an architectural disaster."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007222620/https://rangandatta.wordpress.com/2012/08/15/qutub-minar-and-smiths-folly-an-architectural-disaster/ |date=7 October 2016 }}, [[WordPress]].</ref> ১৯৯৩ চনত [[ইউনেস্কো]]ৰ দ্বাৰা ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ==ঘুৰিদসকল== [[File:Qutub Minar 07.jpg|thumb|ওপৰৰ স্তৰত সজ্জাগত মটিফ]] কুতুব মিনাৰ নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা আৰু বিত্তীয় সাহায্য ঘুৰিদসকলে ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰি ইছলামক লগত লৈ আহিছিল। ঐতিহাসিকভাৱে শ্বানছাবানী নামেৰে জনাজাত ঘুৰিদসকল আছিল তাজিক মূলৰ এটা বংশ যি আধুনিক পশ্চিম আফগানিস্তানৰ পাহাৰীয়া অঞ্চল ঘুৰৰ পৰা আহিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> একাদশ শতিকাৰ শেষৰ পৰা দ্বাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ মাজত এই যাযাবৰী জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন পন্থাই একত্ৰিত হৈ নিজৰ যাযাবৰী সংস্কৃতি পৰিত্যাগ কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত তেওঁলোকেও ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name=":02">{{cite journal |last1=Patel |first1=A. |title=Toward Alternative Receptions of Ghurid Architecture in North India (Late Twelfth-Early Thirtheenth Century CE) |journal=Archives of Asian Art |date=2004 |volume=54 |pages=35–61 |jstor=20111315 |doi=10.1484/aaa.2004.0004 }}</ref> পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁলোকে আধুনিক ভাৰতলৈ সম্প্ৰসাৰণ ঘটাই দেশৰ এক যথেষ্ট অংশ দ্ৰুতগতিত নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে।<ref name=":02"/> ১১৭৫–৭৬ চনত পশ্চিম পঞ্জাৱৰ মুলতান আৰু উচ, ১১৭৭ চনত পেছাৱৰৰ আশে-পাশে থকা উত্তৰ-পশ্চিম অঞ্চল আৰু ১১৮৫–৮৬ চনত সিন্ধ অঞ্চলৰ ওপৰত ঘুৰিদসকলে নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে। ১১৯৩ চনত কুতুব আল-দিন আইবাকে দিল্লী জয় কৰি প্ৰদেশখনত ঘুৰিদ শাসন জাপি দিয়ে আৰু ১১৯৩ চনত জামাতৰ মছজিদ কুতুব মিনাৰ কমপ্লেক্স প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়।<ref name=":02"/> পূৰ্বতে পণ্ডিতসকলে বিশ্বাস কৰিছিল যে এই কমপ্লেক্সটো ঘুৰিদসকলৰ নতুন বিষয়সমূহৰ মাজত ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণৰ প্ৰসাৰৰ লগতে ঘুৰিদসকলৰ আৰ্থ-ধৰ্মীয় ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ আনুগত্যৰ প্ৰতীক হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name=":02"/> নতুন তথ্যই এতিয়া প্ৰকাশ কৰে যে ইছলাম গ্ৰহণৰ প্ৰসাৰ নতুন প্ৰজাসকলৰ শীৰ্ষ অগ্ৰাধিকাৰ নাছিল আৰু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে গুৰিদ শাসকসকলে আলোচনাৰ জৰিয়তে স্থানীয় সংস্কৃতি আৰু ইছলামক সংশ্লেষণ কৰিবলৈ বিচাৰিছিল।<ref name=":02"/> ==প্যাট্ৰন আৰু স্থপতিবিদ== মহম্মদ ঘোৰৰ মৃত্যুৰ পিছত দিল্লী চুলতান ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰা মহম্মদ ঘোৰৰ ডেপুটি কুতুব-উদ্দিন আইবাকে ১১৯৯ চনত কুতুব মিনাৰৰ প্ৰথম মহল নিৰ্মাণ আৰম্ভ কৰে। ১৩৬৯ চনত যেতিয়া ওপৰৰ মহলাটোত বজ্ৰপাত পৰিছিল তেতিয়াৰ শাসক ফিৰোজ শ্বাহ তুগলাকে ক্ষতিগ্ৰস্ত মহলাটো সলনি কৰি আন এটা মহলা সংযোজন কৰিছিল। শ্বেৰ শ্বাহ ছুৰীয়েও তেওঁৰ শাসনকালত আৰু মোগল সম্ৰাট হুমায়ুনৰ নিৰ্বাসনৰ সময়ত এটা দুৱাৰমুখ নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="qmd">{{cite web|title=Qutub Minar|url=http://www.qutubminardelhi.com|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150622134800/http://qutubminardelhi.com/|archive-date=22 June 2015|access-date=15 June 2015|publisher=qutubminardelhi.com}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] 2vwill1zou8xsyu0ga9han9k2i4lfls 0 122159 514972 512835 2025-06-04T23:07:23Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514972 wikitext text/x-wiki [[File:MaRainey.jpg|thumb|আমেৰিকান ব্লুজ গায়িকা মা ৰেইনি (১৮৮৬–১৯৩৯), "মাদাৰ অৱ দ্য ব্লুজ"।]] '''ব্লুজ''' হৈছে ১৮৬০ চনৰ আশে-পাশে [[আমেৰিকা]]ৰ গভীৰ দক্ষিণ অঞ্চলত আফ্ৰিকান আমেৰিকানসকলৰ মাজত উৎপত্তি হোৱা এটা [[সংগীত]] ধাৰা<ref>Kunzler's dictionary of jazz provides two separate entries: "blues", and the "blues form", a widespread musical form (p. 131). Kunzler, Martin (1988). ''Jazz-Lexicon''. Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag</ref> আৰু সংগীতৰ ৰূপ। ব্লুজ সংগীতৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে ইয়াৰ [[গীত]]ৰ কথা, বেছ লাইন, আৰু [[বাদ্যযন্ত্ৰ]]। প্ৰাথমিক পৰম্পৰাগত ব্লুজ পদ্যবোৰ চাৰিবাৰ পুনৰাবৃত্তি কৰা এটা শাৰীৰে গঠিত আছিল। বিংশ শতিকাৰ প্ৰথম দশকবোৰতহে বৰ্তমানৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ গঠনটো মানক হৈ পৰিল: AAB পেটাৰ্ণ, যিটো প্ৰথম চাৰিটা বাৰৰ ওপৰত গোৱা এটা শাৰী, পৰৱৰ্তী চাৰিটা বাৰৰ ওপৰত ইয়াৰ পুনৰাবৃত্তি আৰু তাৰ পিছত শেষৰ বাৰৰ ওপৰত এটা দীঘলীয়া সামৰণি শাৰীৰ দ্বাৰা গঠিত। আৰম্ভণিৰ ব্লুজে সঘনাই এটা লঘু আখ্যানৰ ৰূপ লয়, প্ৰায়ে আফ্ৰিকান আমেৰিকানসকলে অনুভৱ কৰা বৰ্ণ বৈষম্য আৰু অন্যান্য প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰে।<ref>{{Cite web |title=Honoring Jazz: An Early American Art Form |url=https://www.civilrightsmuseum.org/from-the-vault/posts/honoring-jazz |access-date=2022-11-07 |website=National Civil Rights Museum |language=en-us |archive-date=February 5, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205110639/https://www.civilrightsmuseum.org/from-the-vault/posts/honoring-jazz |url-status=dead |archivedate=2023-02-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230205110639/https://www.civilrightsmuseum.org/from-the-vault/posts/honoring-jazz |deadurl=yes }}</ref> ব্লুজৰ উৎপত্তিৰ সৈতেও [[আফ্ৰিকা]]ন-আমেৰিকান সম্প্ৰদায়ৰ ধৰ্মীয় সংগীত, আধ্যাত্মিক সংগীতৰ ওতঃপ্ৰোত সম্পৰ্ক আছে। ব্লুজৰ প্ৰথম আবিৰ্ভাৱ প্ৰায়ে দাসত্ত্বৰ অন্ত পৰাৰ পিছত বুলি কোৱা হয়, জুক জইণ্টৰ বিকাশ পিছলৈ ঘটে। পূৰ্বৰ দাসসকলৰ নতুনকৈ লাভ কৰা স্বাধীনতাৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক আছে। ক্ৰনিকলাৰসকলে বিংশ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ব্লুজ সংগীতৰ বিষয়ে ৰিপ'ৰ্ট দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। ব্লুজ শ্বীট মিউজিকৰ প্ৰথম প্ৰকাশ ১৯০৮ চনত হয়। তাৰ পিছৰ পৰা ব্লুজ অসংগত কণ্ঠ সংগীত আৰু দাসৰ মৌখিক পৰম্পৰাৰ পৰা বিভিন্ন ধৰণৰ শৈলী আৰু উপশৈলীলৈ বিকশিত হয়। ব্লুজৰ উপশৈলীসমূহৰ ভিতৰত আছে কাণ্ট্ৰী ব্লুজ, ডেল্টা ব্লুজ আৰু পিডমণ্ট ব্লুজ, লগতে নগৰীয়া ব্লুজ শৈলী যেনে চিকাগো ব্লুজ আৰু ৱেষ্ট ক'ষ্ট ব্লুজ। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধই একাউষ্টিক ব্লুজৰ পৰা ইলেক্ট্ৰিক ব্লুজলৈ পৰিৱৰ্তন আৰু বহল দৰ্শক বিশেষকৈ বগা শ্ৰোতাৰ বাবে ব্লুজ সংগীতৰ প্ৰগতিশীল মুকলিৰ সূচনা কৰে। ১৯৬০ আৰু ১৯৭০ চনত ব্লুজ ৰক নামৰ এটা হাইব্ৰিড ৰূপৰ বিকাশ ঘটে, যিয়ে ব্লুজ শৈলীৰ সৈতে ৰ'ক সংগীতৰ মিশ্ৰণ ঘটায়। {{পোখালি}} ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:সংগীত]] [[শ্ৰেণী:গীত]] 40prmj88up6oblgjx71lvhxhxwm9fq8 0 122175 514995 513253 2025-06-05T03:08:08Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 514995 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=মাহী গিল|birth_name=ৰিম্পি কৌৰ গিল|image_size=|image=Mahi_Gill_graces_the_trailer_launch_of_Alt_Balaji%E2%80%99s_Apaharan_(01)_(cropped).jpg|caption=২০১৮ চনত গিল|birth_date={{birth date and age|df=yes|1975|12|19}}|birth_place=[[চণ্ডীগড়]], [[ভাৰত]]|spouse=ৰবি কেশৰ|occupation=[[অভিনেতা|অভিনেত্ৰী]]|alma_mater=পাঞ্জাব বিশ্ববিদ্যালয়|yearsactive=২০০৩–বৰ্তমান|children=১}} '''ৰিম্পি কৌৰ "মাহী" গিল''' ({{Lang-pa|ਮਾਹੀ ਗਿੱਲ}}) (জন্ম: ১৯ ডিচেম্বৰ ১৯৭৫), হিন্দী আৰু পঞ্জাবী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগত কৰ্মৰত, এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী।<ref name="Marriage"/> অনুৰাগ কাশ্যপৰ দ্বাৰা পৰিচালিত,হিন্দী ছবি ''দেৱ. ডি'' ত ''পাৰোৰ'' চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ বাবে তেওঁ অধিক পৰিচিত। ছবিখন [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]ৰ দ্বাৰা ৰচিত, বঙালী উপন্যাস ''[[দেৱদাস]]''ৰ এক আধুনিক ৰূপ। ছবিখনৰ বাবে তেওঁ ২০১০ চনত, শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰীৰ ফিল্মফেয়াৰ সমালোচক বঁটাও লাভ কৰে। ''দেৱ. ডি''-ত অভিনয়েৰে বলীউড (হিন্দী চলচ্চিত্ৰ)ত অভিষেক ঘটোৱাৰ পূৰ্বে তেওঁ পঞ্জাবী ছবিত নিজৰ কৰ্মজীৱনৰ আৰম্ভণি কৰিছিল।<ref>{{Cite news|url=http://www.indianexpress.com/news/i-dont-have-time-to-date-anyone-mahi-gill/515861|date=11 September 2009|dead-url=11 May 2010|archivedate=30 September 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100930030257/http://www.indianexpress.com/news/i-dont-have-time-to-date-anyone-mahi-gill/515861}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://expressbuzz.com/entertainment/Hindi/mahi-gill-a-girl-on-the-verge/81006.html|date=3 July 2009}}{{Dead link|date=January 2020}}</ref> তেওঁ হিন্দী ভাষাৰ ছবি ''চাহেব, বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ'' আৰু ইয়াৰ ছিকুৱেল ''চাহেব বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ ৰিটাৰ্ণছ''ত যৌন হতাশগ্ৰস্ত পত্নী মাধৱী দেৱীৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰি খ্যাতি লাভ কৰে। == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা == ১৯৭৫ চনৰ ১৯ ডিচেম্বৰ তাৰিখে, [[চণ্ডীগড়]]ত এটি পঞ্জাবী জাট [[শিখ]] পৰিয়ালত মাহী গিলে জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name="Marriage">{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/My-first-marriage-failed-because-I-was-immature-Mahie/articleshow/17541925.cms|title=My first marriage failed because I was immature: Mahie|last=Wadhwa|first=Akash|date=10 December 2012|work=[[The Times of India]]|accessdate=17 September 2018|archivedate=18 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180918020957/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/My-first-marriage-failed-because-I-was-immature-Mahie/articleshow/17541925.cms}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWadhwa2012">Wadhwa, Akash (10 December 2012). [https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/My-first-marriage-failed-because-I-was-immature-Mahie/articleshow/17541925.cms "My first marriage failed because I was immature: Mahie"]. ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|The Times of India]]''. [https://web.archive.org/web/20180918020957/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/My-first-marriage-failed-because-I-was-immature-Mahie/articleshow/17541925.cms Archived] from the original on 18 September 2018<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 September</span> 2018</span>.</cite></ref> ১৯৯৮ চনত, তেওঁ চণ্ডীগড়স্থিত পাঞ্জাব বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা থিয়েটাৰ বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref>{{Cite web|title=Life History Of Celebrity And Actress Mahi Gill|url=http://www.insidestorymedia.com/life-history-of-bollywood-actress-mahi-gill/|accessdate=6 July 2013|archivedate=21 April 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140421082737/http://www.insidestorymedia.com/life-history-of-bollywood-actress-mahi-gill/}}</ref> == কৰ্মজীৱন == ''হাৱায়েঁ'' নামৰ পঞ্জাবী ভিত্তিক [[Bollywood|বলীউড]] ছবি এখনত অভিনয়েৰে তেওঁ অভিনয় জগতত খোজ দিছিল। তেওঁ থিয়েটাৰত অভিনয় লগতে দুখনমান পঞ্জাবী ছবিতো অভিনয় কৰিছে। চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক অনুৰাগ কাশ্যপে প্ৰথমে তেওঁক পাৰ্টি এখনত দেখিছিল আৰু নিমিষতে তেওঁক ''দেৱ. ডি'' ছবিত পাৰোৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিবলৈ চূড়ান্ত কৰিছিল।<ref>{{Cite web|last=Menon|first=Neelima|title=Mahi Gill: A girl on the verge|url=http://www.newindianexpress.com/entertainment/hindi/article90503.ece?service=print|work=[[The New Indian Express]]|accessdate=30 April 2016|date=3 July 2009|archivedate=31 May 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160531143745/http://www.newindianexpress.com/entertainment/hindi/article90503.ece?service=print}}</ref><ref>{{Cite web|title=It was difficult working in 'Not A Love Story': Mahi Gill|url=http://www.mid-day.com/articles/it-was-difficult-working-in-not-a-love-story-mahi-gill/128986|work=[[Mid-Day]]|accessdate=30 April 2016|date=21 July 2011|archivedate=6 May 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160506015332/http://www.mid-day.com/articles/it-was-difficult-working-in-not-a-love-story-mahi-gill/128986}}</ref> তেওঁ নিৰজ গ্ৰʼভাৰ হত্যাকাণ্ডৰ আধাৰত নিৰ্মিত পৰিচালক ৰাম গোপাল ভাৰ্মাৰ চলচ্চিত্ৰ ''নট এ লাভ ষ্ট'ৰী''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০১১ চনৰ ৩০ ছেপ্টেম্বৰত মুক্তিপ্ৰাপ্ত ''চাহেব, বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ'' নামৰ ছবিখনত, তেওঁ অভিনেতা জিমি শ্বেৰগিল আৰু ৰণদীপ হুডাৰ বিপৰীতে অভিনয় কৰিছিল। এই ছবিখনৰ বাবে তেওঁ ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডছত শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰীৰ শিতানত মনোনয়ন লাভ কৰিছিল।<ref>{{cite web |title=Filmfare Awards 2011 - Nominations List |url=http://www.indiatimes.com/bollywood/filmfare-awards-2011-nominations-list-10532.html |website=[[The Times of India]] |access-date=30 April 2016 |date=20 January 2012 |archive-date=2 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160602113829/http://www.indiatimes.com/bollywood/filmfare-awards-2011-nominations-list-10532.html |url-status=live}}</ref> গিলে ''পান সিং তোমৰ'' নামৰ ছবিখনত অভিনেতা [[ইৰফান খান]]ৰ বিপৰীতে অভিনয় কৰিছিল ৷ ছবিখন এগৰাকী ক্ৰীড়াবিদৰ জীৱনৰ সঁচা ঘটনাৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে; যিয়ে পিছলৈ এজন ডকাইত হৈ যায়৷ ইয়াত তেওঁ শিৰোনাম চৰিত্ৰৰ পত্নীৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। হিন্দী সংস্কৰণ ''জাঞ্জীৰৰ'' সৈতে একেলগে শ্বুটিং কৰা অপূৰ্ব লখিয়াৰ ছবি ''তুফান''ত অভিনয়েৰে গিলে অভিষেক ঘটায়। তিগমাংশু ঢুলিয়াৰ ''বুলেট ৰাজা'' নামৰ ছবিত তেওঁ প্ৰথমটো আইটেম নম্বৰ কৰিছিল৷<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/features/cinema/the-next-item/article4469156.ece|location=Chennai, India|date=2 March 2013|dead-url=6 September 2013|archivedate=1 June 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130601032848/http://www.thehindu.com/features/cinema/the-next-item/article4469156.ece}}</ref> মাহী গিলৰ আগন্তুক ৱেব ধাৰাবাহিক, '১৯৬২ দ্য ৱাৰ ইন দ্য হিলছ'। মহেশ মঞ্জৰেকাৰৰ পৰিচালনাত এই ধাৰাবাহিকখন নিৰ্মাণ হৈ আছে। এই ধাৰাবাহিকখনত অভিনেতা অভয় দেউল, সুমিত ব্যাস, আকাশ থোছাৰে অভিনয় কৰিছে৷<ref>{{Cite web|date=15 February 2021|first=Shweta|last=Keshri|title=1962 The War In The Hills trailer out. Abhay Deol's Indo-China war drama looks epic|url=https://www.indiatoday.in/binge-watch/story/1962-the-war-in-the-hills-trailer-out-abhay-deol-s-indo-china-war-drama-looks-epic-1769458-2021-02-15|accessdate=25 February 2021|work=India Today|language=en}}</ref> == ব্যক্তিগত জীৱন == তেওঁ বৰ্তমান তেওঁৰ প্ৰেমিকৰ সৈতে [[গোৱা]]ত থাকে আৰু তেওঁৰ এগৰাকী কন্যা সন্তান আছে; তাইৰ নাম ভেৰ’নিকা।<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/videos/entertainment/hindi/mahie-gill-i-am-unmarried-and-mother-of-a-three-year-old-girl/videoshow/70046137.cms|title=Mahie Gill: I am unmarried and mother of a three-year-old girl &#124; Hindi Movie News - Bollywood|work=[[The Times of India]]|accessdate=3 July 2019|archivedate=3 July 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190703035633/https://timesofindia.indiatimes.com/videos/entertainment/hindi/mahie-gill-i-am-unmarried-and-mother-of-a-three-year-old-girl/videoshow/70046137.cms}}</ref> ২০২৩ চনত, তেওঁ তেওঁৰ সংগী ৰবি কেশৰৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱাটো নিশ্চিত কৰিছিল।<ref name=Confirmation>{{cite news |url=https://www.bollywoodhungama.com/news/bollywood/mahie-gill-confirms-married-ravi-kesar/ |title=Mahie Gill confirms that she is married to Ravi Kesar |date=18 August 2023 |work=Bollywood Hungama |access-date=5 January 2024}}</ref> == চলচ্চিত্ৰপুঞ্জী == === চলচ্চিত্ৰ === {| class="wikitable" |+চাবি | style="background:#FFFFCC;" | † | এতিয়াও মুক্তি নোপোৱা ছবিক বুজায় |} {| class="wikitable sortable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! বৰ্ষ ! শিৰোনাম ! চৰিত্ৰ ! ভাষা ! টোকা ! তথ্যসূত্ৰ |- |২০০৩ |''হাৱায়েঁ'' |লালী |[[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] | |<ref>{{Cite web|title=Hawayein - Movie - - Box Office India|url=https://boxofficeindia.com/cast_crew.php?movieid=568|publisher=[[Box Office India]]|accessdate=27 December 2022}}</ref> |- |২০০৪ |''খুশী মিল গয়ী'' | | rowspan="2" |পঞ্জাবী | |<ref name="MGTOI">{{Cite news|title=Mahie Gill|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/punjabi/movies/photo-stories/womens-day-special-leading-ladies-of-punjabi-cinema/photostory/63215482.cms?picid=63215493|access-date=29 December 2022|date=8 March 2018|language=en}}</ref> |- |২০০৬ |''চিৰ্ফ পাঁচ দিন'' | | |<ref name="MGTOI"></ref> |- | rowspan="2" |২০০৭ |''খোয়া খোয়া চান্দ'' |প্ৰেম কুমাৰৰ ঘৰত ষ্টাৰলেট |[[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] | |<ref>{{Cite news|title=Mahi getting in shape to sport bikini|url=https://www.deccanherald.com/content/318537/mahi-getting-shape-sport-bikini.html|access-date=29 December 2022|date=13 March 2013|language=en}}</ref> |- |''মিট্টি ৱাজান মাৰ্দি'' |ৰাণী | rowspan="2" |পঞ্জাবী | |<ref>{{Cite web|title=Mitti Wajaan Maardi|url=https://www.rottentomatoes.com/m/mitti_wajaan_maardi|work=[[Rotten Tomatoes]]|accessdate=29 December 2022|language=en}}</ref> |- |২০০৮ |''চক দে ফট্টে'' |চিমৰণ | |<ref>{{Cite web|title=Chakk de Phatte|url=https://www.rottentomatoes.com/m/chak_de_phatte|work=[[Rotten Tomatoes]]|accessdate=29 December 2022|language=en}}</ref> |- | rowspan="4" |২০০৯ |''দেৱ.ডি'' |পৰমিন্দৰ 'পাৰো' | rowspan="11" |হিন্দী |শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰীৰ শিতানত ফিল্মফেয়াৰ সমালোচক বঁটা |<ref>{{Cite news|last=Bhushan|first=Nyay|title='3 Idiots,' 'DevD' top Filmfare Awards|url=https://www.hollywoodreporter.com/business/business-news/3-idiots-devd-top-filmfare-21157/|access-date=29 December 2022|date=28 February 2010}}</ref><ref>{{Cite news|title=Dev D Awards: List of Awards won by Hindi movie Dev D|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/movie-details/dev-d/movieawards/61295434.cms|access-date=29 December 2022|date=28 October 2009}}</ref> |- |''গুলাল'' |মাধুৰী | |<ref>{{Cite web|title=Gulaal Cast List {{!}} Gulaal Movie Star Cast {{!}} Release Date {{!}} Movie Trailer {{!}} Review- Bollywood Hungama|url=https://www.bollywoodhungama.com/movie/gulaal/cast/|work=[[Bollywood Hungama]]|date=13 March 2009|accessdate=29 December 2022|language=en}}</ref> |- |''পাল পাল দিল কে ছাত'' |ডলী |ৰিম্পি গিল হিচাপে কৃতিত্বপ্ৰাপ্ত |<ref>{{Cite web|title=Pal Pal Dil Ke Ssaat - Movie - - Box Office India|url=https://www.boxofficeindia.com/cast_crew.php?movieid=1011|publisher=[[Box Office India]]|accessdate=29 December 2022}}</ref> |- |''আগে ছে ৰাইট'' |ছোনিয়া ভাট | |<ref>{{Cite web|title=Aagey Se Right - Movie - - Box Office India|url=https://boxofficeindia.com/cast_crew.php?movieid=165|publisher=[[Box Office India]]|accessdate=29 December 2022}}</ref> |- | rowspan="2" |২০১০ |''দাবাং'' |নিৰ্মলা | |<ref>{{Cite news|last=Bamzai|first=Kaveree|title=Film review: Dabangg|url=https://www.indiatoday.in/movies/bollywood/story/film-review-dabangg-81793-2010-09-09|access-date=29 December 2022|date=9 October 2010|language=en}}{{Rating|4|5}}</ref> |- |''মিৰ্চ'' | |এটা আইটেম নম্বৰত বিশেষ উপস্থিতি |<ref>{{Cite news|title=Mahie Gill faints on sets of Mirch|url=https://www.news18.com/news/india/mahie-gill-faints-on-sets-of-mirch-325294.html|access-date=29 December 2022|date=21 September 2009|language=en}}</ref> |- | rowspan="4" |২০১১ |''উট পটাং'' |সঞ্জনা মহাদিক | |<ref>{{Cite news|last=Udasi|first=Harshikaa|title=Gill and the gloss|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/Gill-and-the-gloss/article15540865.ece|access-date=29 December 2022|date=31 January 2011|language=en-IN}}</ref> |- |''নট এ লাভ ষ্টʼৰী'' |অনুষা চাওলা | |<ref>{{Cite news|last=Malani|first=Gaurav|title=Not A Love Story: Movie Review|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/not-a-love-story-movie-review/articleshow/9637673.cms|access-date=29 December 2022|date=18 August 2011|language=en}}</ref> |- |''চাহেব, বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ'' |মাধৱী দেৱী |শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰীৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটাৰ বাবে মনোনীত |<ref>{{Cite web|title=Mahie Gill Awards & Nominations - Bollywood Hungama|url=https://www.bollywoodhungama.com/celebrity/mahie-gill/awards/nominated/|work=[[Bollywood Hungama]]|accessdate=29 December 2022|language=en}}</ref> |- |''মাইকেল'' |ঋত্বিকা | |<ref>{{Cite web|title=Michael|url=https://www.rottentomatoes.com/m/michael_2011_2|work=[[Rotten Tomatoes]]|accessdate=30 December 2022|language=en}}</ref> |- | rowspan="3" |২০১২ |''পান সিং তোমৰ'' |ইন্দিৰা | |<ref>{{Cite web|title=Paan Singh Tomar - Movie - - Box Office India|url=https://www.boxofficeindia.com/cast_crew.php?movieid=15|publisher=[[Box Office India]]|accessdate=30 December 2022}}</ref> |- |''কেৰী অন জাট্টা'' |মাহী কৌৰ |পঞ্জাবী | |<ref>{{Cite news|title=Gippy Grewal's 'Carry On Jatta 3' to go on floors in October, release date announced|url=https://theprint.in/features/gippy-grewals-carry-on-jatta-3-to-go-on-floors-in-october-release-date-announced/897550/|access-date=30 December 2022|date=1 April 2022}}</ref> |- |''দাবাং ২'' |নিৰ্মলা পাণ্ডে | rowspan="6" |হিন্দী | |<ref>{{Cite news|last=Adarsh|first=Taran|authorlink=Taran Adarsh|title=Dabangg 2 Movie Review: Dabangg 2 will centre around Chulbul Pandey as its central character. Only the backdrop this time round will be a posh metropolitan city and not a gaon. You see, Chulbul Pandey will be transferred to a city and will mingle with the elite, but will retain his simplistic flavour and values.|url=https://www.bollywoodhungama.com/movie/dabangg-2/critic-review/dabangg-2-movie-review/|access-date=30 December 2022|date=20 December 2012|language=en}}{{Rating|4|5}}</ref> |- | rowspan="4" |২০১৩ |''চাহেব, বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ ৰিটাৰ্ণছ'' |মাধৱী দেৱী | |<ref>{{Cite news|last=Chopra|first=Anupama|authorlink=Anupama Chopra|title=Anupama Chopra's review: Sahib Biwi Aur Gangster Returns|url=https://www.hindustantimes.com/movie-reviews/anupama-chopra-s-review-sahib-biwi-aur-gangster-returns/story-mwca4pdaLEuuhUnx3NwU6I.html|access-date=30 December 2022|date=8 March 2013|language=en}}{{Rating|3|5}}</ref> |- |''জঞ্জীৰ'' |মʼনা | |<ref>{{Cite news|last=Ghoshal|first=Arkadev|title=A ghost of the namesake|url=https://www.deccanherald.com/content/355775/a-ghost-namesake.html|access-date=30 December 2022|date=7 September 2013|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Zanjeer Cast List {{!}} Zanjeer Movie Star Cast {{!}} Release Date {{!}} Movie Trailer {{!}} Review- Bollywood Hungama|url=https://www.bollywoodhungama.com/movie/zanjeer-3/cast/|work=[[Bollywood Hungama]]|date=6 September 2013|accessdate=30 December 2022|language=en}}</ref> |- |''বুলেট ৰাজা'' |"ডʼণ্ট টাচ মাই বডী" গীতত বিশেষ উপস্থিতি | |<ref>{{Cite web|title=Bullett Raja (2013)|url=https://www2.bfi.org.uk/films-tv-people/51c38006cb305|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210921122300/https://www2.bfi.org.uk/films-tv-people/51c38006cb305|archivedate=21 September 2021|work=[[British Film Institute]]|accessdate=30 December 2022|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title=Mahie Gill shoots item number for Bullet Raja|url=https://www.ndtv.com/entertainment/mahie-gill-shoots-item-number-for-bullet-raja-610616|access-date=30 December 2022|date=6 February 2013}}</ref> |- |''গেং অৱ গোষ্টছ'' |মনোৰঞ্জনা কুমাৰী | |<ref>{{Cite news|last=Gupta|first=Shubhra|title=Movie Review: Gang Of Ghosts|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/movie-review/movie-review-gang-of-ghosts/|access-date=30 December 2022|date=21 March 2014|language=en}}</ref> |- | rowspan="2" |২০১৪ | rowspan="2" |''বুড্ঢা ইন এট্ৰেফিক জাম'' | rowspan="2" |চাৰু সিদ্ধু | |<ref>{{Cite news|last=Ramnath|first=Nandini|title=Film review: 'Buddha in a Traffic Jam' has the perfect business plan for revolution|url=https://scroll.in/article/808052/film-review-buddha-in-a-traffic-jam-has-the-perfect-business-plan-for-revolution|access-date=30 December 2022|date=13 May 2016}}</ref> |- |ইংৰাজী | | |- | rowspan="2" |২০১৫ |''শৰীক'' |জচ্ছি |পঞ্জাবী | | |- |''হেই ব্ৰʼ'' |"বুলবুল" গীতত বিশেষ উপস্থিতি |হিন্দী | | |- |২০১৬ |''আতিশবাজী ইছক'' |বীৰা'ন |পঞ্জাবী |লগতে প্ৰযোজক | |- |২০১৭ |''ৱেডিং এনিভাৰ্চাৰী'' |কাহানী | rowspan="7" |হিন্দী | | |- | rowspan="2" |২০১৮ |''ফেমাচ'' |টিচাৰ ৰʼজী | | |- |''চাহেব, বিৱি আৰু গেংষ্টাৰ ৩'' |মাধৱী দেৱী | | |- | rowspan="2" |২০১৯ |''ফেমিলী অফ ঠাকুৰগঞ্জ'' |শৰ্বতী | | |- |''পোছাম পা'' |প্ৰজাক্তা দেশপাণ্ডে | | |- | rowspan="2" |২০২০ |''দুৰ্গামতী'' |সাতাক্ষী গাংগুলী | | |- |''দূৰদৰ্শন'' |প্ৰিয়া ভাটেজা ওৰফে বিল্লʼ | | |- |২০২১ |''জোৰা: দ্য চেকেণ্ড চেপ্টাৰ'' |ৰাজবীৰ ৰান্ধাৱা |পঞ্জাবী | | |- |২০২৪ |''নাম'' |মাহী |হিন্দী | | |} === ৱেব ধাৰাবাহিক === {| class="wikitable sortable" ! বৰ্ষ ! শিৰোনাম ! চৰিত্ৰ ! ভাষা ! প্লেটফৰ্ম |- | ২০১৮ | ''অপহৰণ - সবকা কটেগা'' | মধু ত্যাগী/মালিনী | rowspan="3" | হিন্দী | অল্টবালাজী |- | ২০১৯ | ''ফিক্সাৰ'' | কেশৰ মালিক | অল্টবালাজী আৰু জি৫ |- | ২০২১ | ''১৯৬২ চন: দ্য ৱাৰ ইন দ্য হিলছ'' | শগুন সিং | ডিজনী+ হটষ্টাৰ |- | rowspan="2" | ২০২১ | rowspan="2" | ''ইয়ʼৰ অʼনাৰ'' | rowspan="2" | যশপ্ৰীৰ্ট | হিন্দী | rowspan="2" | চনীলিভ |- | পঞ্জাবী |} == বঁটা আৰু মনোনয়ন == ; [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]] * ২০১০: শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰী (সমালোচক) ; ''দেৱ.ডি''<ref>{{cite news |title=3 Idiots shines at Filmfare Awards |url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2010-02-28/news/27604264_1_popular-choice-awards-karan-johar-tweets-ujaala-dikhaane-jaisa-hai |access-date=6 July 2013 |newspaper=The Economic Times |date=28 February 2010 |archive-date=17 June 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130617001530/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2010-02-28/news/27604264_1_popular-choice-awards-karan-johar-tweets-ujaala-dikhaane-jaisa-hai |url-status=dead |archivedate=17 June 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130617001530/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2010-02-28/news/27604264_1_popular-choice-awards-karan-johar-tweets-ujaala-dikhaane-jaisa-hai |deadurl=yes }}</ref> * ২০১২: শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰী ; ''চাহেব, বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ'' (মনোনীত)<ref>{{Cite web|title=Filmfare Awards Nominations 2011 – 2012|url=http://www.indicine.com/movies/bollywood/filmfare-awards-nominations-2011-2012/|publisher=Indicine|accessdate=6 July 2013|archivedate=7 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131207171305/http://www.indicine.com/movies/bollywood/filmfare-awards-nominations-2011-2012/}}</ref> ; স্ক্ৰীণ বঁটা * ২০১০: মʼষ্ট প্ৰমিছিং নিউকামাৰ – ফিমেল ; ''দেৱ.ডি'' <ref>{{Cite web|title=Star Screen Awards Winners 2009 – 2010|url=http://www.indicine.com/movies/bollywood/star-screen-awards-winners-2009-2010/|publisher=Indicine|accessdate=6 July 2013|archivedate=9 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131109180947/http://www.indicine.com/movies/bollywood/star-screen-awards-winners-2009-2010/}}</ref> ; আইফা বঁটা * ২০১০: আইফা ষ্টাৰ নৱাগতৰ বঁটা ; ''দেৱ.ডি''<ref>{{Cite news|last=Raina|first=Shilpa|title='3 Idiots' Triumphs at IIFA Vidya, Kareena are Best Actresses|url=https://daijiworld.com/news/newsDisplay?newsID=78686|access-date=30 December 2022|date=6 June 2010|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title=The Tribune, Chandigarh, India - Main News|url=https://www.tribuneindia.com/2010/20100607/main6.htm|access-date=30 December 2022|date=6 June 2010}}</ref> * ২০১০: শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰী ; ''দেৱ ডি'' (মনোনীত)<ref>{{Cite web|title=Nominations for IIFA Awards 2010|url=http://www.bollywoodhungama.com/movies/features/type/view/id/980/|work=[[Bollywood Hungama]]|accessdate=22 February 2014|date=8 May 2010|archivedate=1 March 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140301145316/http://www.bollywoodhungama.com/movies/features/type/view/id/980/}}</ref> * ২০১২: শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰী; ''চাহেব বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ'' (মনোনীত)<ref>{{Cite web|title=Nominations for IIFA Awards 2012|url=http://www.bollywoodhungama.com/movies/features/type/view/id/3351/|work=[[Bollywood Hungama]]|accessdate=22 February 2014|date=5 May 2012|archivedate=1 March 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140301145402/http://www.bollywoodhungama.com/movies/features/type/view/id/3351/}}</ref> ; বিগ ষ্টাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট বঁটা * ২০১৩: ৰোমাঞ্চকৰ ছবিৰ সৰ্বাধিক মনোৰঞ্জনদায়ক অভিনয় শিল্পী – মহিলা; ''চাহেব, বিৱি ঔৰ গেংষ্টাৰ ৰিটাৰ্ণছ'' <ref>{{Cite web|title=Nominations for 4th Big Star Entertainment Awards|url=http://www.bollywoodhungama.com/movies/features/type/view/id/5890|work=[[Bollywood Hungama]]|accessdate=23 February 2014|date=12 December 2013|archivedate=16 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216182337/http://www.bollywoodhungama.com/movies/features/type/view/id/5890}}</ref> == তথ্য উৎস == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == {{Commons|Category:Mahie Gill}} * {{IMDb name}} * {{Bollywood Hungama person|mahie-gill}} * {{Facebook|MahieGillOnline}} {{Navboxes|list={{FilmfareCriticsAwardBestActress}} {{IIFAAwardBestFemaleDebut}} {{ScreenAwardBestFemaleDebut}}}} {{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}{{DEFAULTSORT:Gill, Mahi}} [[শ্ৰেণী:আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ একাডেমী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পাঞ্জাবী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় ৱেব ধাৰাবাহিকৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:পঞ্জাব, ভাৰতৰ ব্যক্তি]] okm3yvzvbmtpce7bg3s98x9flx8de5q 0 122192 514932 514743 2025-06-04T17:04:46Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 514932 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23|location|ref1=}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী * পাকিজা বেগম == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ জ্যোতিচিত্ৰবনৰ ৰুদ্ৰ বৰুৱা প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ মূলসংগীত ৰচনা কৰে আৰু পৰাণ বৰকটকীয়ে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = মুনিন বৰুৱা, শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = জুবিন গাৰ্গ আৰু [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =দিগন্ত ভাৰতী | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =ৰূপম ভূঞা | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬}} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] adlejwq16r082ylic3e7tlleweeuq4v 514933 514932 2025-06-04T17:05:41Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* অভিনয় শিল্পী */ 514933 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23|location|ref1=}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * [[গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী]] * পাকিজা বেগম == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ জ্যোতিচিত্ৰবনৰ ৰুদ্ৰ বৰুৱা প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ মূলসংগীত ৰচনা কৰে আৰু পৰাণ বৰকটকীয়ে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = মুনিন বৰুৱা, শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = জুবিন গাৰ্গ আৰু [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =দিগন্ত ভাৰতী | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =ৰূপম ভূঞা | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬}} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] bet4pdkm5hk5qlkapk9jsln5ev5tuu4 514934 514933 2025-06-04T17:06:31Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* অভিনয় শিল্পী */ 514934 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23|location|ref1=}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * [[গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী]] * [[পাকিজা বেগম]] == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ জ্যোতিচিত্ৰবনৰ ৰুদ্ৰ বৰুৱা প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ মূলসংগীত ৰচনা কৰে আৰু পৰাণ বৰকটকীয়ে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = মুনিন বৰুৱা, শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = জুবিন গাৰ্গ আৰু [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =দিগন্ত ভাৰতী | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =ৰূপম ভূঞা | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬}} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] 4owzv66dte6hvv6g8oi2css6hf5jkwi 514935 514934 2025-06-04T17:07:45Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* সংগীত */ 514935 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23|location|ref1=}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * [[গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী]] * [[পাকিজা বেগম]] == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ জ্যোতিচিত্ৰবনৰ ৰুদ্ৰ বৰুৱা প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ মূলসংগীত ৰচনা কৰে আৰু পৰাণ বৰকটকীয়ে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = মুনিন বৰুৱা, শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = [[জুবিন গাৰ্গ]] আৰু [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =[[দিগন্ত ভাৰতী]] | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =[[ৰূপম ভূঞা]] | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬}} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] fnhll7mumm2uiazradeentj7s3nmb1c 514936 514935 2025-06-04T17:08:54Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* সংগীত মুক্তি */ 514936 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23|location|ref1=}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * [[গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী]] * [[পাকিজা বেগম]] == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ [[জ্যোতিচিত্ৰবন]]-ৰ ৰুদ্ৰ বৰুৱা প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ মূলসংগীত ৰচনা কৰে আৰু পৰাণ বৰকটকীয়ে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = মুনিন বৰুৱা, শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = [[জুবিন গাৰ্গ]] আৰু [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =[[দিগন্ত ভাৰতী]] | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =[[ৰূপম ভূঞা]] | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬}} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] oasvnyse5rgyfzayjbp3k5x966nz2vy 514937 514936 2025-06-04T17:09:30Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* সংগীত মুক্তি */ 514937 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23|location|ref1=}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * [[গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী]] * [[পাকিজা বেগম]] == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ [[জ্যোতি চিত্ৰবন]]-ৰ [[ৰুদ্ৰ বৰুৱা]] প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ মূলসংগীত ৰচনা কৰে আৰু পৰাণ বৰকটকীয়ে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = মুনিন বৰুৱা, শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = [[জুবিন গাৰ্গ]] আৰু [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =[[দিগন্ত ভাৰতী]] | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =[[ৰূপম ভূঞা]] | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬}} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] b34bj5e3bgejdh44demj0sw6sgmhhrc 514938 514937 2025-06-04T17:10:36Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* সংগীত */ 514938 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23|location|ref1=}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * [[গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী]] * [[পাকিজা বেগম]] == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ [[জ্যোতি চিত্ৰবন]]-ৰ [[ৰুদ্ৰ বৰুৱা]] প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ মূলসংগীত ৰচনা কৰে আৰু [[পৰাণ বৰকটকী]]য়ে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = মুনিন বৰুৱা, শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = [[জুবিন গাৰ্গ]] আৰু [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =[[দিগন্ত ভাৰতী]] | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =[[ৰূপম ভূঞা]] | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬}} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] a1jbob9fmq4ktakusuv0edn830r7es5 0 122239 514977 514226 2025-06-05T01:55:40Z Dipankar Das 36094 514977 wikitext text/x-wiki {{Infobox book | <!-- See [[Wikipedia:WikiProject Novels]] or [[Wikipedia:WikiProject Books]] --> | name = লজ্জা | title_orig = | translator = | image = [[চিত্ৰ:Cover of Book named Lajja.jpg]] <!--prefer 1st edition--> | caption = | author = [[তছলিমা নাছৰিন]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[বাংলাদেশ]] | language = [[Bengali language|বাংলা]] | series = | genre = [[উপন্যাস]] | publisher = | release_date = ১৯৯৩ | english_release_date = অক্টোবৰ ১৯৯৭ | media_type = ছপা ([[Hardcover|পকাবন্ধা]] আৰু [[পেপাৰবেক]]) | pages = ৩০২ | isbn = 1-57392-165-3 | dewey= 891.4/437 21 | congress= PK1730.3.A65 L3513 1997 | oclc= 37322498 | preceded_by = | followed_by = }} '''লজ্জা''' ({{lang-en|Lajja}}) বাংলাদেশী ঔপন্যাসিক তথা নাৰীবাদী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন উপন্যাস। উপন্যাসখন একাধিক ভাষালৈ অনূদিত কৰা হৈছে। ১৯৯৩ চনত প্ৰথম প্ৰকাশিত এই গ্ৰন্থখন বাংলাদেশত নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল।<ref name=":0">{{cite news|url=http://www.banglatribune.com/literature/news/222695/%E0%A6%B2%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE-%E0%A6%93-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7-%E0%A6%B2%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87-%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%97|title=লজ্জা ও নিষিদ্ধ লজ্জাৰ দুই যুগ {{!}} banglatribune.com|work=Bangla Tribune|date=2018-05-25|language=bn|archive-date=২০১৮-০৫-১০|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180510055447/http://www.banglatribune.com/literature/news/222695/%E0%A6%B2%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE-%E0%A6%93-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7-%E0%A6%B2%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87-%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%97|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref>[https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9904E1D9143AF93BA35755C0A962958260 Bangladesh Seeks Writer, Charging She Insults Islam], ''[[দ্য নিউ ইয়ৰ্ক টাইমস|New York Times]]'', 8 June 1994.</ref><ref>[https://www.nytimes.com/books/97/05/11/reviews/30906.html Book Review], ''[[দ্য নিউ ইয়ৰ্ক টাইমস|New York Times]]'', 28 August 1994.</ref> এই উপন্যাসখনত ইছলামৰ বিভিন্ন পৱি‍ত্ৰ দিশক অসন্মান আৰু বদনাম কৰাৰ বাবে লেখক ব্যাপক সমালোচনা আৰু আন্দোলনৰ সন্মুখীন হৈছিল। পিছত তেওঁ দেশ এৰি যাবলৈ বাধ্য হয়।<ref>[https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9904E1D71F3CF935A35754C0A962958260 Censorship by Death] ''[[দ্য নিউ ইয়ৰ্ক টাইমস|New York Times]]'', 6 July 1994.</ref> প্ৰথম ছমাহতে "লজ্জা"ৰ প্ৰায় পঞ্চাশ হাজাৰ কপি বিক্ৰী হৈছিল।<ref>[https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E05E0DA143DF930A25750C0A962958260&sec=&spon=&pagewanted=4 ENCOUNTERS; Crossing Cultures: The Complex Life of a Man of All Things] ''[[দ্য নিউ ইয়ৰ্ক টাইমস|New York Times]]'', 13 March 1994.</ref> নাছৰীনে ভাৰতীয় উপমহাদেশত বসবাস কৰা জনসাধাৰণৰ নামত এই গ্ৰন্থখন উৎসৰ্গা কৰে। অসমীয়া ভাষালৈ এই উপন্যাসখন অনবাদ কৰিছে‍ ৰুণুমী শৰ্মাই।<ref name="ক">{{cite web | url=https://scientiabooks.in/product/lajja-by-taslima-nasrin/ | title=লজ্জাঃ তছলিমা নাছৰি‍ন | accessdate=2 June 2025}}</ref> ==সংক্ষিপ্তসাৰ== ১৯৯২ চনৰ ৬ ডিচেম্বৰত ভাৰতৰ বাবৰি মছজিদক কেন্দ্ৰ কৰি‍ যেতিয়া হিন্দু-মুছলমানৰ মাজত সংঘৰ্ষ সংঘটিত হৈছিল, তেতিয়া ইয়াৰ প্ৰভাৱ চুবুৰীয়া ৰাষ্ট্ৰ বাংলাদেশতো পৰে। লজ্জা উপন্যাসখন সেই সময়ৰ হিন্দুসকলৰ জীৱনযাত্ৰক লৈ ৰচনা কৰা হৈছিল। ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ ছাঁত ধৰ্মীয়ভাৱে সংখ্যালঘু হিন্দু সম্প্ৰদায়ে সন্মুখীন হোৱা বৈষম্যৰ বিষয়ে গ্ৰন্থখনত বিশেষভাৱে আলোচনা কৰা হৈছে। ==সংক্ষেপে উপন্যাসৰ কাহিনীভাগ== ১৯৯২ চনৰ ৬ ডিচেম্বৰত ভাৰতৰ উত্তৰ প্ৰদেশৰ অযোধ্যাত বাবৰি মছজিদ ভাঙি পেলোৱাৰ খবৰে চুবুৰীয়া ৰাষ্ট্ৰ বাংলাদেশত প্ৰভাৱ পেলাইছিল। সংৰ্ঘষৰ প্ৰভাৱৰ ফলত দত্ত পৰিয়াল স্থানীয় ৰাইজৰ মাজত ঘৃণাৰ পাত্ৰত পৰিণত হৈছিল। পৰিয়ালৰ প্ৰতিজন সদস্যই সেই সময়ক নিজৰ নিজৰ ধৰণেৰে, নিজৰ নিজৰ অনুভৱেৰে চায়।<ref name=":0"/> সুধোময় এজন দেশপ্ৰেমিক। তেওঁ দেশখনক নিজৰ মাতৃ হিচাপেহে দেখে। তেওঁৰ বিশ্বাস যে বাংলাদেশে তেওঁক মাতৃৰ দৰে সুৰক্ষা দিব। কিৰণমায়াই স্বামীৰ আদৰ্শ এগৰাকী বিশ্বস্ত পত্নীৰ দৰে অনুসৰণ কৰে। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ সুৰঞ্জনে সাম্প্ৰদায়িকতাতকৈ জাতীয়তাবাদ শক্তিশালী বুলি বিশ্বাস কৰে। অৱশ্যে তেওঁৰ হতাশ হ’বলৈ বেছি সময় নালাগে। তেওঁ আৱিষ্কাৰ কৰে যে তেওঁ জনা দেশপ্ৰেমৰ সৈতে সাম্প্ৰদায়িকতা সম্পূৰ্ণ বিৰোধ। নীলাঞ্জনাই ককায়েকৰ ভাৱলেশহীনতাক তুচ্ছজ্ঞান কৰি পৰিয়ালৰ সুৰক্ষাৰ বাবে ভায়েকক মুছলমান বন্ধুৰ ঘৰত থাকিবলৈ কথা পাতিবলৈ ধৰিলে। লজ্জা হৈছে ৰূপান্তৰৰ কাহিনী। এক বিপৰ্যয়জনক পৰিঘটনাৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা মোহভংগ আৰু ধ্বংসাত্মকতাৰ কাহিনী। ==অনুবাদ== লজ্জা একাধিক ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।<ref name="After 20 years, Taslima’s Lajja">{{cite news |title=After 20 years, Taslima’s Lajja translated afresh|url=http://www.thehindu.com/books/after-20-years-taslimas-lajja-translated-afresh/article6412668.ece |work= [[দ্য হিন্দু]] |date=১৪ সেপ্টেম্বৰ ২০১৪ |date=১৯ নভেম্বৰ ২০১৭}}</ref> ইংৰাজীৰ বাহিৰেও ডাচ, জাৰ্মান, স্পেনিছ, ইটালিয়ান, ছুইডিছ, নৰৱেজিয়ান, ফিনিছ, আইচলেণ্ডিক, পাৰ্চী, আৰৱী, অসমীয়া, কানাড়া, হিন্দী, গুজৰাটী, ওডিয়া, উৰ্দু, মাৰাঠী, তেলেগু, তামিল, পাঞ্জাৱী, নেপালী, মালয়ালম আৰু সিংহলী ভাষালৈ লজ্জা অনূদিত হৈছে। ==তথ্যসূত্ৰ== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] cmcmeb1jhqgmxxq91rnpezqri3mhl5f 0 122244 514978 514198 2025-06-05T02:01:09Z Dipankar Das 36094 514978 wikitext text/x-wiki {{Infobox book | | name = হাজাৰ চুৰাশিৰ মা | title_orig = | translator = | image = [[File:Hajar Churashir Maa.jpg]] | caption = ''Hajar Churashir Maa'' front cover | author = [[মহাশ্বে‍তা দেৱী]] | cover_artist = খালেদ চৌধুৰী | country = | language = [[বঙালী ভাষা|বাংলা]] | series = | genre = | publisher = ''কৰুণা প্ৰকাশনী'', [[কলকাতা]] <ref name="hcm5">[http://www.flipkart.com/hajaar-churasir-maa-8184370555/p/itmdyuthzgbembz7 হাজাৰ চুৰাশিৰ মা (হাৰ্ডকভাৰ)] [[ফ্লিপকাৰ্ট]].com। সংগৃহীত ১৮ জুলাই ২০১২</ref> | release_date = ১৯৭৪ | media_type = ছপা ([[পকাবন্ধা]]) | isbn = 978-81-8437-055-3 | oclc= | preceded_by = | followed_by = }} '''হাজাৰ চুৰাশিৰ মা''' ({{lang-en|Hajar Churashir Maa}}) হ'ল ৰমন মেগছেছে বঁটা বিজয়ী লেখিকা মহাশ্বে‍তা দেৱীৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বাংলা উপন্যাস। এই উপন্যাসখন ১৯৭৪ চনত প্ৰকাশ পাইছিল।<ref name="hcm3"/> এই উপন্যাসখন ১৯৭০ চনত ভাৰতৰ পশ্চিম বংগ ৰাজ্যৰ নক্সালবাদী আন্দোলনৰ প্ৰেক্ষাপটত ৰচনা কৰা হৈছিল।<ref>[http://www.telegraphindia.com/1060205/asp/look/story_5797945.asp Word power] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303184216/http://www.telegraphindia.com/1060205/asp/look/story_5797945.asp |date=৩ মাৰ্চ ২০১৬ }} (ইংৰাজী ভাষাত) [[দ্য টেলিগ্ৰাফ (কলকাতা)]]। Published Sunday, February 05, 2006. সংগৃহীত ১৭ জুলাই ২০১২</ref><ref name="hcm1"/><ref name="hcm2">[http://www.parabaas.com/bookstore/bookpage/Mahasweta_Devi_HajarChurashir.html ''হাজাৰ চুৰাশিৰ মা''] সংগৃহীত ১৭ জুলাই ২০১২</ref> এই উপন্যাসৰ আধাৰতে নিৰ্মাণ কৰা হৈছে হাজাৰ চুৰাশী কী মা নামৰ বোলছবিখন। ==উপন্যাসৰ কাহিনীভাগ== হাজাৰ চুৰাশিৰ মা হ'ল এনে‍ এগৰাকী মাতৃ (সুজাতা)ৰ কাহিনী, যাৰ পুত্ৰ (ব্ৰতী)ক তেওঁৰ মতাদৰ্শৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰই নিৰ্মমভাৱে হত্যা কৰে। মৰ্গত ব্ৰতীৰ মৃতদেহৰ নম্বৰ আছিল ১০৮৪।<ref name="hcm4"/> তাৰ পৰাই উপন্যাসখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে‍। ব্ৰতী বিদ্ৰোহীসকলে দলৰ ভিতৰৰ শ্ৰেণী শত্ৰু, ৰাষ্ট্ৰ সহযোগী, প্ৰতিবিপ্লৱীক নিৰন্তৰ আৰু নিৰ্দয়ভাৱে হত্যা কৰাৰ পক্ষত আছিল। কাহিনীটো আৰম্ভ হয় ব্ৰতীৰ মৃত্যুৰ বৰ্ষপূৰ্তিৰ পৰা। সুজাতাই ব্ৰতীৰ জন্মৰ পৰাই পুত্ৰৰ কথা মনত পেলাইছে। তেওঁৰ সৈতে‍ ব্ৰতীৰ এক ঘনিষ্ঠ সহকৰ্মীৰ দেখা হয় আৰু তেওঁ ব্ৰতীৰ বিপ্লৱী মানসিকতাৰ বিচাৰ কৰিবলৈ‍ চেষ্টা কৰে। গোটেই উপন্যাসখনত তেওঁক এগৰাকী কঠোৰ মনৰ নাৰী হিচাপে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। তেওঁ সকলো প্ৰতিকূলতাৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধ কৰি গৈছে। পুত্ৰৰ কথা পাহৰি যাবলৈ তেওঁক পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে। কাৰণ, তেওঁৰ পুত্ৰৰ দৰে মানুহ “গণতন্ত্ৰৰ শৰীৰত কেন্সাৰ ৰোগ।”<ref>মহাশ্বেতা দেবী। ''হাজাৰ চুৰাশিৰ মা''। কৰুণা প্ৰকাশনী (১৯৭৪) পৃষ্ঠা ৩১।</ref> বহু বছৰৰ পাছত এই কথা জানি সুজাতাই শান্তি পায় যে যি ৰাজনৈতিক অস্থিৰতাত পুত্ৰৰ মৃত্যু হৈছিল সি‍ কোনো পৰিয়ালকেই নেৰিলে।<ref name="hcm1">[http://www.hindu.com/lr/2010/03/07/stories/2010030750020100.htm THE SIXTY-YEAR JOURNEY: BHASHA LITERATURE ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100314161258/http://www.hindu.com/lr/2010/03/07/stories/2010030750020100.htm |date=১৪ মাৰ্চ ২০১০ }} (ইংৰাজী ভাষাত) [[দ্য হিন্দু]]। ৭ মাৰ্চ ২০১০। সংগৃহীত ১৭ জুলাই ২০১২</ref> উপন্যাস হাজাৰ চুৰাশিৰ মাত মানৱ কাহিনীৰ আন মুখবোৰ চিত্ৰিত কৰা হৈছে, যিবোৰৰ উৎস হৈছে বাঙালী যুৱক-যুৱতীৰ অশান্ত ৰাজনৈতিক দুঃসাহসিক অভিযান। কমিউনিষ্ট পাৰ্টিয়ে চৰকাৰ গঠন নকৰালৈকে চৰকাৰে এই যুৱ সমাজক নিৰ্মমভাৱে দমন কৰিছিল। তাৰ পিছত কমিউনিষ্ট চৰকাৰে নিজৰ বিৰোধী শক্তিক নিৰ্মমভাৱে দমন কৰিলে।<ref>[http://www.bengalibooksonline.com/author-profile.php?author_id=93 Bengali Books Online. Author Profile - Mahasweta Devi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923183515/http://www.bengalibooksonline.com/author-profile.php?author_id=93 |date=২৩ সেপ্টেম্বৰ ২০১৫ }} সংগৃহীত ১৭ জুলাই ২০১২</ref> ==চৰিত্ৰ== *সুজাতা: মূল চৰিত্ৰ আৰু এগৰাকী 'আধুনিক' কঠোৰ মনৰ মাতৃ। *ব্ৰতী: সুজাতাৰ বিপ্লৱী পুত্ৰ।<ref>[http://www.epw.in/book-reviews/women-and-violence.html Women and Violence by Sudeshna Chakravarti] (ইংৰাজী ভাষাত) ''Women Writing Violence: The Novel and Radical Feminist Imaginaries'' কিতাপৰ পৰ্যালোচনা। [[Economic and Political Weekly]]. Vol - XLIX No. 3, January 18, 2014</ref> *দিব্যনাথ: সুজাতাৰ স্বামী। ব্ৰতীয়ে যাৰ বিৰুদ্ধে‍ যুঁজ দিছিল তেওঁলোকৰ দৰেই এজন ব্যক্তি। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== ১৯৯৮ চনত গোবিন্দ নিহালানীয়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত হাজৰ চৌৰাসী কী মা নামেৰে এখন হিন্দী চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="hcm3">[http://www.rediff.com/news/jul/28maha.htm 'Through her writing, you get to hear the voice of a community that is otherwise voiceless'] (ইংৰাজী ভাষাত) Rediff news। সংগৃহীত ১৭ জুলাই ২০১২</ref><ref name="hcm2"/><ref name="hcm4">[http://www.rediff.com/entertai/1998/mar/23haz.htm Of death and resurrection] (ইংৰাজী ভাষাত) Rediff news। সংগৃহীত ১৭ জুলাই ২০১২</ref> এই ছবিখনে শ্ৰেষ্ঠ বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ চলচ্চিত্ৰ শাখাত ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। ==পুৰস্কাৰ== এই উপন্যাসখনৰ বাবে মহাশ্বে‍তা দেৱীয়ে ১৯৯৬ চনত জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="hcm4"/><ref>[http://jnanpith.net/page/jnanpith-laureates JNANPITH LAUREATES] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120218122436/http://www.jnanpith.net/page/jnanpith-laureates |date=১৮ ফেব্ৰুয়াৰি ২০১২ }} (ইংৰাজী ভাষাত) সংগৃহীত ১৮ জুলাই ২০১২</ref> দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী তথা ৰাষ্ট্ৰপতি নেলছন মেণ্ডেলাই তেওঁক এই বঁটা প্ৰদান কৰিছিল।<ref>[http://www.cscsarchive.org:8081/MediaArchive/clippings.nsf/%28docid%29/EA23421C149F1EAB6525694200313C9D. Mandela presents Jnanpith award to Mahasveta Devi]{{Dead link|date=ফেব্ৰুয়াৰি ২০১৯ |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} (ইংৰাজী ভাষাত) [[দ্য টাইমস অব ইণ্ডিয়া]]। ২৯ মাৰ্চ ১৯৯৭। ৰেকৰ্ড নং : A0080925। সংগৃহীত ১৮ জুলাই ২০১২</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:উপন্যাস]] g4kduwh8ru16clfvsx34nd9o15ageed 0 122245 514983 514219 2025-06-05T02:27:44Z Dipankar Das 36094 514983 wikitext text/x-wiki {{Infobox oil field | name = নৰকৰ দুৱাৰ |location_map =তুৰ্কমেনিস্তান | location_map_width = | location_map_text = মানচিত্ৰত স্থানটিৰ অৱস্থান | lat_d = 40 | lat_m = 15 | lat_s = 9.4 | lat_NS = N | long_d = 58 | long_m = 26 | long_s = 21.8 | long_EW = E | coordinates_type = type:landmark_region:TM | coordinates_display= inline,title | coordinates_ref = | region = দৰৱাজা, আহেল প্ৰদেশ | country = তুৰ্কমেনিস্তান | locblock = | offonshore = উপকূলৱৰ্তী | operators = | partners = | image = Darvasa gas crater panorama.jpg | caption = ২০১১ চনৰ দৃশ্য | discovery = ১৯৭১ | startofproduction = | peakofproduction = | expectedabandonment = | currentproductionoil = <!-- Not started --> | currentproductiongas = | estimatedstoiip = | estimatedgiip = | producingformations = }} [[চিত্ৰ:The Door to Hell.jpg|thumb|২০১০ চনৰ এটা নিশাৰ দৃশ্য]] '''নৰকৰ দুৱাৰ''' ({{lang-en|Darvaza gas crater}}) হ'ল তুৰ্কমেনিস্তানৰ দৰৱাজা চহৰৰ এটি‍ প্ৰাকৃতিক গেছৰ ক্ষেত্ৰ।<ref name=man>{{Cite web |title=নৰকেৰ দৰজা |url=http://manobkantha.com/2012/09/23/84979.html |date=৩০ এপ্ৰিল ২০১৩ |archive-url=https://web.archive.org/web/20160414181127/http://www.manobkantha.com/2012/09/23/84979.html |archive-date=১৪ এপ্ৰিল ২০১৬ |archive-url=yes }}</ref> দীৰ্ঘদিন ধৰি এই প্ৰাকৃতিক গেছৰ ক্ষেত্ৰত জুই অবিৰতভাৱে জ্বলি থকাৰ বাবে ইয়াক নৰকৰ দুৱাৰ বুলি কোৱা হয়। কাৰাকুম মৰুভূমিত অৱস্থিত এই গহ্বৰৰ ব্যাস ৬৯ মিটাৰ (২২৬ ফুট) আৰু গভীৰতা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট)। ভূতত্ত্ববিদসকলে মিথেন গেছ বিয়পি পৰাত বাধা দিবলৈ ইয়াত জুই লগাই দিয়ে আৰু ১৯৭১ চনৰ পৰা ই অবিৰতভাৱে জ্বলি আছে।<ref name="NatGeo">{{Cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/energy/2014/07/140716-door-to-hell-darvaza-crater-george-kourounis-expedition/|title=Q&A: The First-Ever Expedition to Turkmenistan's "Door to Hell"|first=|date=2014-07-14|website=|publisher=National Geographic|date=2017-01-28|author=Christina Nunez}}</ref> এই অগ্নিমুখ চাবলৈকে প্ৰতি বছৰে দৰৱাজা চহৰলৈ পৰ্যটক আহে। ২০০৯ চনৰ পৰা বৰ্তমানলৈকে ৫০ হাজাৰ পৰ্যটকে এই স্থান পৰিদৰ্শন কৰিছে।<ref name="CTV News">{{cite news|url=http://www.ctvnews.ca/sci-tech/turkmenistan-hopes-door-to-hell-will-boost-tourism-1.1880647|title=Turkmenistan hopes 'Door to Hell' will boost tourism|last=|first=|date=2014-06-22|work=|publisher=Relaxnews|date=2017-01-28|মাধ্যম=CTV News}}</ref> ৫,৩৫০ বৰ্গমিটাৰ অঞ্চল সামৰি লোৱা এই গেছ ক্ষেত্ৰখনৰ চাৰিওফালৰ অঞ্চলটো বন্য মৰুভূমিৰ কেম্পিঙৰ বাবেও বিখ্যাত। ==ইতিহাস== এইটো কোনো প্ৰাকৃতিক গাঁত নহয়। ১৯৭১ চনত তেতিয়াৰ ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ প্ৰাকৃতিক গেছ সমৃদ্ধ দাৰুইজি অঞ্চলত গেছ অন্বেষণৰ সময়ত এই ক্ষেত্ৰখন আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল। প্ৰথমতে তেওঁলোকে ইয়াক তৈলক্ষেত্ৰ বুলি ভাবি তাত ড্ৰিলিং মেচিনৰ সহায়ত তেল উলিয়াবলৈ শিবিৰ পাতে।<ref name="Institute2010">{{cite book|author=American Geological Institute|title=Earth|url=http://books.google.com/books?id=9ZhQAQAAIAAJ|date=January 2010|publisher=American Geological Institute|পাতা=22}}</ref> কিন্তু পিছত তেওঁলোকে দেখিলে যে ইয়াৰ পৰা বিষাক্ত গেছ ওলাইছে। গেছ বিচাৰি ফুৰাৰ সময়ত অন্বেষকসকলে ভুলবশতঃ গেছ সমৃদ্ধ গুহাত মাটি স্পৰ্শ কৰাৰ ফলত সমগ্ৰ ড্ৰিলিং ৰিগটো ভাঙি পৰে। অৱশ্যে এই দুৰ্ঘটনাত কোনো লোক আহত নহ'ল। প্ৰাৰম্ভিক গৱেষণাত বিষাক্ত মিথেন গেছৰ উপস্থিতি নিশ্চিত কৰা হৈছিল। ইয়াৰ পিছত ভূতত্ত্ববিদসকলে যাতে বিষাক্ত গেছ পৰিৱেশত যাতে প্ৰৱেশ কৰিব নোৱাৰে তাৰ বাবে গেছ উদ্গিৰণ হোৱা মুখখন জ্বলাই দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লয়। তেওঁলোকে ইয়াত সীমিত পৰিমাণৰ গেছ থাকিব পাৰে বুলি ভাবিছিল। কিন্তু তেওঁলোকৰ ধাৰণা ভুল প্ৰমাণ কৰি ১৯৭১ চনৰ পৰাই ই অবিৰতভাৱে জ্বলি আছে।<ref>{{Cite web|url=https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2179622/The-Door-Hell-Giant-hole-Karakum-Desert-40-YEARS.html|title=The Door to Hell: Take a look inside a giant hole in the desert which has been on fire for more than 40 YEARS|date=2012-07-27|website=Mail Online|date=2019-08-21}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.mbandf.com/en/parallel-world|title=Maximilian Büsser and Friends|website=Maximilian Büsser and Friends|language=en|date=2019-08-21|archive-date=২০১৬-০৩-০৩|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303165627/http://www.mbandf.com/parallel-world/the-door-to-hell-over-40-years-old-and-still-burning-brightly|url-status=dead}}</ref> ==ভৱিষ্যৎ গেছ নিষ্কাশনৰ ওপৰত প্ৰভাৱ== ২০১০ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তুৰ্কমেনিস্তানৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে গেছক্ষেত্ৰখন পৰিদৰ্শন কৰি ইয়াক বন্ধ কৰাৰ আহ্বান জনায়। অন্যথা অঞ্চলটোৰ অন্যান্য প্ৰাকৃতিক গেছ নিষ্কাশনত ইয়াৰ প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে বুলিও তেওঁ কয়। বৰ্তমান তুৰ্কমেনিস্তানে প্ৰাকৃতিক গেছ নিষ্কাশন বৃদ্ধি কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। বৰ্তমান ৭৫ মিলিয়ন ঘনমিটাৰ গেছ নিষ্কাশন কৰে আৰু অহা ২০ বছৰত ভাৰত, ৰাছিয়া, চীন, ইৰাণ আৰু পশ্চিম ইউৰোপলৈ গেছ ৰপ্তানি কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে।<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-turkmenistan-crater-odd-idUSTRE63J4H120100420|title=Turkmen president wants to close "Hell's Gate"|date=2010-04-20|work=Reuters|date=2019-08-21|language=en}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:তুৰ্কমেনিস্তান]] 7j31s7gfb4yomumutioohx24chnjy5u 0 122309 514982 514331 2025-06-05T02:19:47Z Dipankar Das 36094 514982 wikitext text/x-wiki {{Infobox book <!-- |italic title = (see above) --> | name = শেষেৰ কবিতা | image = [[চিত্ৰ:Shesher Kabita front cover.jpg]] | caption = ''শেষেৰ কবিতা'' গ্ৰন্থৰ বেটুপাত | author = ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ | title_orig = শেষেৰ কবিতা <ref>shesher kabita</ref> | illustrator = | cover_artist = | country = ভাৰত | language = [[Bengali language|বাংলা]] | series = | subject = | genre = উপন্যাস | publisher = | pub_date = ১৯২৯ | media_type = | pages = | isbn = | oclc = | dewey = | congress = | preceded_by = | followed_by = }} '''শেষেৰ কবিতা''' ({{lang-en|Shesher Kabita}}) ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ এখন উপন্যাস। এইখন ৰবীন্দ্ৰনাথৰ চিত্ৰ সৃষ্টি‍ পৰ্যায়ৰ দ্বিতীয়খন উপন্যাস (প্ৰথমখন যোগাযোগ)। ১৯২৭ চনৰ পৰা (১৩৩৪ বঙ্গাব্দৰ ভাদ্ৰ) ১৯২৮ চন(১৩৩৪ বঙ্গাব্দৰ চ'ত)লৈকে এই উপন্যাসখন প্ৰবাসীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশ হৈছিল। ==পটভূমি== শেষেৰ কবিতা কুৰি শতিকাৰ বংগৰ নৱ শিক্ষিত অভিজাত সমাজৰ জীৱন কাহিনী। ব্যক্তিগত মানৱীয় মূল্যবোধৰ উপাদানসমূহ যদি কেৱল হৃদয়ৰ পৰাই আহে - যাৰ উন্নতি আৰু উজ্জ্বলতা শি‍ক্ষাৰ মহান পৰিশোধনত আছে, তেন্তে ইয়াৰ এটা চৰিত্ৰও আছে। বাস্তৱ চিনাকি বাহ্যিক অভিজ্ঞতাৰ জগতখনৰ পৰা ই সম্পূৰ্ণ অন্তৰ্মুখী। এই নতুন চেতনাৰ অদ্ভুত আৱিষ্কাৰ এই উপন্যাসখন লিখাৰ সময়ৰ আশে-পাশে কৰা হৈছিল। ৰবীন্দ্ৰনাথ অঙ্কিত এই পৰ্বেৰ দুই এটা মুখাৱয়ৱত কল্পনাৰ প্ৰাধান্য লক্ষণীয়।<ref>চিত্ৰসৃষ্টি পৰ্বেৰ উপন্যাস 'শেষেৰ কবিতা'- অগ্নিমিত্ৰ ঘোষ, ৰবীন্দ্ৰ-সংখ্যা, পশ্চিমবঙ্গ,১৯৯৫।</ref> লিখা আৰু প্ৰকাশিত দিশৰ পৰা শেষেৰ কবিতা ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ দশম উপন্যাস। ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰে ১৯২৮ চনত বাংগালুৰুত নিজৰ স্বাস্থ্য পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে‍ থকাৰ সময়ছোৱাত এই উপন্যাসখন লিখিছিল। শেষেৰ কবিতা প্ৰথম প্ৰকাশ হৈছিল প্ৰবাসীত ধাৰাবাহিৰভাৱে‍ ভাদ মাহৰ পৰা চ'তমাহলৈকে। বহুতে ইয়াক কবিতাৰ কিতাপ বুলি ভুল কৰে। আচলতে এইখন ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ অন্যতম ৰোমাণ্টিক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=https://www.priyo.com/articles/%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BF-%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%95%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE-%E0%A6%8F%E0%A6%95%E0%A6%9F%E0%A6%BF-%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A4-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%97%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA|title=ৰবি ঠাকুৰেৰ শেষেৰ কবিতা- একটি অসমাপ্ত ভালোবাসাৰ গল্প|ওয়েবসাইট=প্ৰিয়.কম|language=en|date=2019-08-07|archive-date=২০২০-১১-০২|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20201102081025/https://www.priyo.com/articles/%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BF-%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%95%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE-%E0%A6%8F%E0%A6%95%E0%A6%9F%E0%A6%BF-%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A4-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%97%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==বিষয়বস্তু== প্ৰবাসী বেৰিষ্টাৰ অমিত ৰয় (‘অমিট্ ৰে’) এজন প্ৰখৰ মেধাৱী আৰু ৰোমাণ্টিক যুৱক। তৰ্কত প্ৰতিপক্ষক পৰাস্ত কৰাত সিদ্ধহস্ত। এই অমিত এবাৰ শ্বিলঙলৈ‍ ফুৰিবলৈ গৈছিল। আৰু তাতেই এক মটৰ দুৰ্ঘটনাত লাৱণ্যৰ সৈতে পৰিচয় ঘটিল। যাৰ ফলত প্ৰেমৰ সৃষ্টি হ’ল। কিন্তু অতি সোনকালেই বাস্তৱবাদী লাৱণ্যই উপলব্ধি কৰিলে যে অমিত এজন ৰোমাণ্টিক জগতৰ মানুহ যাৰ লগত দৈনন্দিন জীৱনৰ পাৰিবাৰিক হিচাপ-নিকাচবোৰ চলাব নোৱাৰি। ইফালে শ্বিলঙত আহি উপস্থিত হয় কেটি (কেতকী)। হাতত থকা আঙুঠিটো দেখুৱাই অমিতক তেওঁৰ বুলি দাবী কৰে। লাৱণ্য-অমিতৰ বিয়া ভাগি যায়। শেষত অমিতে স্বীকাৰ কৰে যে লাৱণ্যৰ প্ৰতি তেওঁৰ প্ৰেম পুখুৰীৰ পানীৰ দৰে, সেই পানী ঘৰলৈ আনিবলৈ নহয়, কিন্তু সেই পানীত তেওঁৰ মন সাঁতুৰিবলৈ‍। আৰু কেতকীৰ সৈতে‍ সম্পৰ্ক কলহত তোলা পানী- প্ৰতিদিনে তুলিব, প্ৰতিদিনে ব্যৱহাৰ কৰিব। ==চৰিত্ৰ== * "অমিত ৰায়:" শেষেৰ কবিতাৰ মূল চৰিত্ৰ অমিত ৰায়। অমিতৰ মাজত যিটো প্ৰবল সেয়া হ'ল বাকচতুৰতা। সেইটোৱেই তেওঁৰ ছদ্মৱেশ। তেওঁ কবিও নহয়, শিল্পীও নহয়, আত্মপ্ৰতিষ্ঠাৰ বাব‍েই এই মুখা পিন্ধিব লগা হৈছে। 'ৰবিবাৰ' গল্পৰ অভীক আৰু 'প্ৰগতি সংহাৰ' গল্পৰ নীহাৰৰ সৈতে অমিতৰ স্বভাৱৰ এটা মিল আছে। * ''কেটি:'' অমিতৰ সহচৰ কেটি অৰ্থাৎ কেতকী। আৰ্বানিটিৰ আড়ষ্ট কৃত্ৰিমতা লৈয়ো তাই একেবাৰে ভিন্ন ধৰণৰ। তাইৰ মুখত এক শ্ৰেণীজ্ঞাপক মুখাৰ লক্ষণ বিৰাজমান। * অবনীশ দত্ত, লাৱণ্য, শোভনলাল, যতিশঙ্কৰসহ যথাৰ্থ আভিজাত্যৰ পৰিচয়টো সম্পূৰ্ণ হৈছে‍ বিদ্যাপৰিমাৰ্জিত অন্তৰ্জিজ্ঞাসু প্ৰৱণতাত। * কেৱল যোগমায়া এই দুটা শ্ৰেণীৰ পৰা সম্পূৰ্ণ পৃথক, তেওঁ ঊনবিংশ শতিকাৰ জীৱন পৰম্পৰাৰ নিশ্চিত পথ-প্ৰদৰ্শক। ==কাব্য সৌন্দৰ্য== ৰবীন্দ্ৰনাথৰ শেষজীৱনৰ ছবি অঁকাৰ কালত কথাসাহিত্যত চিত্ৰধৰ্মী কিছুমান নতনত্ব দেখা গৈছিল। কলমৰ চুটি আঁচোৰেৰে বাক্যক চকু কপালত তুলিব পৰাটো নিশ্চিতভাৱে‍ এক বিশেষ প্ৰৱণতা আৰু দক্ষতা। *" অমিতে কয়, ফেশ্বন হ'ল মুখা, ষ্টাইল মুখশ্ৰী। তেওঁৰ মতে, যিসকল সাহিত্যৰ উমৰাও গোটৰ অন্তৰ্গত, যিসকলে‍ নিজকে‍ মনত ৰাখি চলে, ষ্টাইল তেওঁলোকৰে। আৰু যিসকল আমোলাতান্ত্ৰিক গোটৰ, দহজনক সন্তুষ্ট কৰা যাৰ ব্যৱসায়, ফেশ্বন তেওঁলোকৰে। হৈছে মন ৰখা। ... পৰ্দা ফেশ্বনৰ বাবে, বেনাৰসী ষ্টাইলৰ বাবে - বিশেষৰ মুখ বিশেষ ৰঙৰ বিশেষ ছাঁত দেখুওৱাবৰ বাবে।" *" কমল-হীৰাৰ পাথৰটোক কয় হয় বিদ্যা আৰু তাৰ পৰা যি পোহৰ বি‍চ্চুৰিত হয় তাক কোৱা হয় সংস্কৃতি। পাথৰৰ ওজন আছে আৰু পোহৰৰ আছে দীপ্তি।" ==তথ্যসূত্ৰ== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:উপন্যাস]] 2rnzihslc27mf9bc8uy0sguk0sbn03k 0 122345 514981 514553 2025-06-05T02:13:05Z Dipankar Das 36094 514981 wikitext text/x-wiki {{infobox book | name = পুতুলনাচেৰ ইতিকথা | image = [[চিত্ৰ:Putul Nacher Itikatha.jpg]] | caption = আফসাৰ ব্ৰাদাৰ্স সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ | author = [[মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়]] | language = [[বাংলা]] | country = [[ভাৰতবৰ্ষ ]] | genre = সমাজতাত্ত্বিক উপন্যাস | published = ১৯৩৫ -১৯৩৬ }} '''পুতুল নাচেৰ ইতিকথা''' ({{lang-en|Putul Nacher Itikatha}}) হৈছে বাঙালী সাহিত্যিক [[মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়]]ৰ দ্বাৰা ৰচিত তৃতীয় উপন্যাস আৰু চতুৰ্থ ছপা গ্ৰন্থ। উপন্যাসখন ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ পুহ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ আঘোন মাহলৈকে‍ ''ভাৰতবৰ্ষ'' আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশ হৈছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত ১৯৩৬ চনত ই কিতাপ আকাৰে‍ প্ৰকাশিত হয়।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://samakal.com/tp-kaler-kheya/article/191212422/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A5%E0%A6%BE|title=পুতুল নাচেৰ ইতিকথা|website=সমকাল|language=en|date=2020-09-15|archive-date=২০২০-০৯-২৩|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923190131/https://samakal.com/tp-kaler-kheya/article/191212422/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A5%E0%A6%BE|url-status=dead}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.odhikar.news/literature/64206|title=পুতুল নাচেৰ ইতিকথা : এক বৃহদায়তন উপন্যাসেৰ জৈবনিক বিস্তাৰ|website=Odhikar|date=2020-09-15}}{{Dead link|date=মে ২০২৫ |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> উপন্যাসখনত মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ সমাজতান্ত্ৰিক মানসিকতাৰ পৰিচয় পোৱা যায়।<ref name=":0" />''<ref name=":1" />'' ==সংক্ষেপে‍ কাহিনীভাগ== উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ হৈছে গাঁৱৰ ডাক্তৰ শশী। ঈশ্বৰৰ ওপৰত তেওঁৰ কোনো বিশ্বাস নাই। গাঁৱৰ পটভূমিত শশী, শশীৰ পিতৃ, কুসুম আৰু অন্যান্য চৰিত্ৰৰ মাজত বিদ্যমান জটিল সামাজিক সম্পৰ্কৰ আধাৰত উপন্যাসখনৰ কাহিনী আৰু প্ৰসংগ নিৰ্মাণ হৈছে। অৱক্ষয়ী সমাজৰ প্ৰেম, বিৰহ, ঘৃণা আৰু পাৰস্পৰিক সহানুভূতিক উপজীৱ্য হিচাপে লৈ‍ লিখা এই উপন্যাসখন বাংলা সাহিত্যৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ সম্পদ।<ref name=":0" />''<ref name=":1" />'' ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''শশী''' এই উপন্যাসখনৰ মূল চৰিত্ৰ। মাত্ৰ মেডিকেলৰ ডিগ্ৰী পাছ কৰি গাঁৱলৈ আহিছে‍ দেউতাকৰ পৰা বিদায় লৈ‍ বেলেগ সংস্কৃতি বা সহজ ভাষাত উন্নত জীৱনৰ সন্ধানত ওলাই যোৱাৰ উদ্দেশ্যৰে। কিন্তু অৱশেষত তেওঁ আৰু পৰম্পৰাগত জীৱনৰ বাহিৰলৈ যাব নোৱাৰিলে‍। পৰিৱেশৰ বৈচিত্ৰ্য আৰু গ্ৰাম্য জীৱনৰ বাস্তৱতাই তেওঁক এনেদৰে আগুৰি ধৰি ৰাখিছে যে সেয়া ছিঙি যোৱা শশীৰ সামৰ্থ্যৰ বাহিৰত। '''কুসুম''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। তাইৰ পৰিচয় এগৰাকী তেত্ৰিছ বছৰীয়া বাঁজী তিৰোতা, উপন্যাসখনৰ এটা চৰিত্ৰ পৰাণৰ পত্নী, এগৰাকী ৰহস্যময় আৰু বিচিত্ৰৰূপী নাৰীৰ সৈতে‍। তেওঁৰ খামখেয়ালি স্বভাৱটোৱে তেওঁক ৰহস্যময় কৰি তুলিছিল। শশীৰ প্ৰতি কুসুমৰ ‘পাগল প্ৰেম’ এই উপন্যাসখনৰ শৈক্ষিক সৌন্দৰ্য্য। কুসুমৰ উদীয়মান প্ৰেমে অৱশেষত আন এটা ৰূপ লয়, আন এক মাত্ৰা লাভ কৰে। চঞ্চল ৰহস্যময়ী নাৰী, জীবনীশক্তিত ভৰপুৰ, অদম্য অধ্যৱসায়ী কুসুম জীবনৰহস্যৰ দূত। ===আন আন চৰিত্ৰসমূহ=== '''যাদৱ পণ্ডিত''' অলৌকিক শক্তি থকা এজন ধৰ্মপৰায়ণ ব্যক্তি হিচাপে গাঁৱৰ মানুহৰ মাজত পৰিচিত। অন্ধ বিশ্বাসৰ জালত মানুহক আৱদ্ধ কৰি তেওঁ নিজৰ স্বাৰ্থ পূৰণ কৰিব জানে। তদুপৰি বিন্দু, নন্দ, কুমুদ, মতী, জয়া, বনবিহাৰী, নন্দলাল, জামিনী কবিৰাজ, সেনদিদি আদি বিভিন্ন বাস্তৱ চৰিত্ৰক লেখকে বিভিন্ন স্তৰৰ পৰা তুলি আনি উপস্থাপন কৰিছে‍। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== ২০২২ চনৰ ভিতৰত পশ্চিম বংগৰ পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা পৰিচালিত মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ 'পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'ক লৈ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল এখন বোলছবি‍।<ref name="ittefaq.com.bd">{{Cite web|url=https://www.ittefaq.com.bd/311213/%E0%A6%8F%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E2%80%98%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E2%80%99%E0%A7%9F-%E0%A6%9C%E0%A7%9F%E0%A6%BE|title=এবাৰ ‘পুতুল নাচেৰ ইতিকথা’য় জয়া|website=দৈনিক ইত্তেফাক|language=bn|date=2022-01-24|archive-date=২০২২-০১-২৪|archive-url=https://web.archive.org/web/20220124084616/https://www.ittefaq.com.bd/311213/%E0%A6%8F%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E2%80%98%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E2%80%99%E0%A7%9F-%E0%A6%9C%E0%A7%9F%E0%A6%BE|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> ইয়াত অভিনয় কৰিছে‍ জয়া আহসান, আবীৰ চট্টোপাধ্যায়, পৰমব্ৰত চট্টোপাধ্যায়, ধৃতিমান চট্টোপাধ্যায় আৰু অনন্যা চট্টোপাধ্যায় আদিয়ে‍।<ref name="ittefaq.com.bd"/><ref>{{Cite web|url=https://samakal.com/todays-print-edition/tp-entertainment/article/2201142153/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95-%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A7%9F%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%9C%E0%A7%9F%E0%A6%BE|title=মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়েৰ 'পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'য় জয়া|website=SAMAKAL|language=en|date=2022-01-24|archive-date=২০২২-০১-২৪|archive-url=https://web.archive.org/web/20220124084422/https://samakal.com/todays-print-edition/tp-entertainment/article/2201142153/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95-%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A7%9F%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%9C%E0%A7%9F%E0%A6%BE|url-status=dead}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] sszi3xf25o6q7dluebu5l5hyjqu3kbh 0 122347 514986 514577 2025-06-05T02:35:37Z Dipankar Das 36094 514986 wikitext text/x-wiki {{Infobox book | name = গোৰা | author = [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]] | language = [[বঙালী ভাষা|বাংলা]] | country = [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] | genre = [[উপন্যাস]] | publisher = | isbn = 978-8-171-67755-9 | image = [[চিত্ৰ:Gora (Novel) Rabindranath Tagore.jpg]] | caption = Cover page of Gora ([[Bengali language|Bengali]]) | title_orig = গোৰা (White or Fair) | translator = | illustrator = | cover_artist = | series = | subject = | pub_date = ১৯১০ | english_pub_date = | media_type = | pages = ৬২৪ | oclc = | dewey = | congress = | preceded_by = [[নৌকাডুবি]] | followed_by = [[চতুৰংগ]] | Pub date = | set_in = [[বংগ]] }} '''গোৰা''' ({{lang-en|Gora}}) ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ এখন উপন্যাস। এইখন ১৮৮০ দশকত ব্ৰিটিছ ৰাজত্বকালৰ সময়ত কলকাতাৰ পটভূমিত ৰচনা কৰা উপন্যাস। লিখাৰ ক্ৰম অনুযায়ী এইখন পঞ্চম আৰু তেৰখন উপন্যাসৰ ভিতৰত ই দীঘলীয়া উপন্যাস।<ref>{{Cite web |title=সংৰক্ষণাগাৰভুক্ত অনুলিপি |url=http://www.indianruminations.com/contents/review/tagore%E2%80%99s-idea-of-nation-and-nationalism-in-gora-nakul-kundra-amritsar/ |date=৮ জুলাই ২০১৭ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170713122932/http://www.indianruminations.com/contents/review/tagore%E2%80%99s-idea-of-nation-and-nationalism-in-gora-nakul-kundra-amritsar/ |archive-date=১৩ জুলাই ২০১৭ |Dead-url=yes }}</ref> এইখন ৰাজনীতি আৰু ধৰ্ম বিষয়ক দাৰ্শনিক বিতৰ্কৰে সমৃদ্ধ উপন্যাস। উপন্যাসখনত মুক্তি, সৰ্বজনীনতাবাদ, ভ্ৰাতৃত্ববোধ, লিংগ, নাৰীবাদ, বৰ্ণ, শ্ৰেণী, পৰম্পৰা বনাম আধুনিকতা, নগৰীয়া অভিজাত শ্ৰেণী বনাম গ্ৰাম্য কৃষক, ঔপনিৱেশিক শাসন, জাতীয়তাবাদ আৰু ব্ৰাহ্ম সমাজৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে। উপন্যাসখনৰ মূল চৰিত্ৰ হিচাপে চকুত পৰে‍ ''গোৰা''। ==বিষয়== গোৰা উপন্যাসখন গোৰা আৰু সুচৰিতা, বিনয় আৰু ললিতা নামৰ দুহাল প্ৰেমিকৰ দুটা সমান্তৰাল প্ৰেম কাহিনীৰে গঠিত। ইয়াত ১৯ শতিকাৰ শেষৰ ফালে ভাৰতত প্ৰচলিত সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক সমস্যাৰ পটভূমিত তেওঁলোকৰ আৱেগিক বিৱৰ্তন দেখুওৱা হৈছে। ==অন্যান্য বিনোদনত গ্ৰহণ== উপন্যাসখনৰ আধাৰত পৰিচালক নৰেশ মিত্ৰই ১৯৩৮ চনত একে নামৰ এখন বাংলা বোলছবি নিৰ্মাণ কৰে।<ref name="RajadhyakshaWillemen2014">{{cite book|last১=Rajadhyaksha|first১=Ashish |last২=Willemen|first২=Paul |title=Encyclopedia of Indian Cinema|url=https://books.google.com/books?id=SLkABAAAQBAJ&pg=PA99|year=2014|publisher=ৰুটলেজ|isbn=978-1-135-94318-9|page=১৪৯}}</ref> পৰিচালক শুক্ল মিত্ৰই ২০১৫ চনত একে নামৰ আন এখন ছবি নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১২ চনত হিন্দী চেনেল দূৰদৰ্শনে গাৰ্গী সেনৰ প্ৰযোজনা আৰু সোমনাথ সেনৰ পৰিচালনাৰে ২৬ খণ্ডৰ টেলিভিছন ধাৰাবাহিক প্ৰচাৰ কৰে।<ref name="timesAlive">টাইমস অফ ইণ্ডিয়া ([https://timesofindia.indiatimes.com/life-style/books/features/Tagores-Gora-to-come-alive-on-television/articleshow/16890545.cms Tagore’s Gora to come alive on television])</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] otmjpsterc7m36d5zcuc7voj36xouqg 0 122369 514975 514839 2025-06-05T01:51:22Z Dipankar Das 36094 514975 wikitext text/x-wiki {{Infobox single | Name = ৱাকা ৱাকা (দিচ টাইম ফৰ আফ্ৰিকা) | Cover = Shakirasinglewc.jpg | Artist = [[ছাকিৰা]]ৰ একক এলবাম | Album = [[Listen Up! The Official 2010 FIFA World Cup Album]]/[[Sale el Sol]] | Released = {{Start date|2010|05|07}} | Format = [[সঙ্গীত ডাউনলোড|ডিজিটাল ডাউনলোড]] | Border = yes | Genre = [[পপ সঙ্গীত|পপ]]<ref>http://www.bbc.co.uk/blogs/chartblog/2010/06/shakira_waka_waka_this_time_fo.shtml</ref>, [[ওয়াৰ্ল্ড মিউজিক|ৱল্ড]], [[আফ্ৰো-ফিউশন]] | Recorded = ২০১০ | Length = ৩:২২ <small>(ফিফা বিশ্ব কাপ সংস্কৰণ)</small><br /> ৩:০৭ <small>(কে-মিক্স)</small><ref name="Germany">[http://www.sonymusic.de/Shakira/Sale-El-Sol/P/2428016 Shakira - Sale el Sol] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101011023557/http://www.sonymusic.de/Shakira/Sale-El-Sol/P/2428016 |date=১১ অক্টোবৰ ২০১০ }} [[Sony Music Entertainment|Sony Music]] (Germany) Retrieved 2010-09-24.</ref> | Label = [[এপিক ৰেকৰ্ডস|এপিক]] | Writer = [[ছাকিৰা]], [[জন হিল (ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক)|জন হিল]], [[ফ্ৰেছলয়গ্ৰাউণ্ড]], [[গোল্ডেন চাউণ্ডছ]] | Producer = ছাকিৰা,জন হিল | Tracks = {{Sale el Sol track listing}} | Chronology = ছাকিৰা | Last single = "[[জিপসি (শাকিৰা গান)|জিপসি]]"<br />(২০১০) | This single = "'''ওয়াকা ওয়াকা (দিস টাইম ফৰ আফ্ৰিকা)'''"<br />(২০১০) | Next single = "[[লোকা (শাকিৰা গান)|লোকা]]"<br />(২০১০) | Misc ={{External music video|{{YouTube|pRpeEdMmmQ0|"ৱাকা ৱাকা (দিচ টাইম ফৰ আফ্ৰিকা)"}}}} }} '''ৱাকা ৱাকা (দিচ টাইম ফৰ আফ্ৰিকা)''' ({{lang-en|Waka Waka (This Time for Africa)}}) এটা বিশেষ ধৰণৰ গীত। কলম্বিয়া আৰু বিশ্বৰ অতি জনপ্ৰিয় গায়িকা আৰু গীতিকাৰ ছাকিৰাই দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ বেণ্ড গ্ৰুপ ফ্ৰেছলিগ্ৰাউণ্ডৰ সৈতে গীতটি পৰিৱেশন কৰে। এই গীতটিয়ে‍ দক্ষিণ আফ্ৰিকাত অনুষ্ঠিত হোৱা ফিফা বিশ্বকাপ ফুটবল খেলৰ আনুষ্ঠানিক গীত হিচাপে মৰ্যাদা লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ বাহিৰেও গীতটি স্পেনিছ ভাষাত পৃথকে ৰচনা কৰা হৈছে। তাত গীতটিৰ শিৰোনাম থোৱা হৈছিল ৱাকা ৱাকা (এস্তো এচ আফ্ৰিকা)।<ref>{{cite news|first=Sara D|last=Anderson|date=2010-04-27|title=Shakira Records Official Song for 2010 FIFA World Cup|url=http://www.aolradioblog.com/2010/04/27/shakira-records-official-song-2010-fifa-world-cup/|publisher=Aolradioblog|date=2010-04-30|archive-date=২০১৮-০৬-৩০|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180630081136/http://www.aolradioblog.com/2010/04/27/shakira-records-official-song-2010-fifa-world-cup/|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==প্ৰেক্ষাপট== ৱাকা ৱাকা গীতটি আফ্ৰিকান সৈন্যৰ পৰম্পৰাগত জামিনা মিনা (জাংগালিৱা) গীতটি‍ৰ আধাৰত ৰচনা কৰা হৈছিল। মাকোছাই ১৯৮৬ চনত কেমেৰুণৰ গোল্ডেন চাউণ্ড বেণ্ড গ্ৰুপৰ বাবে এই গীতটি গাইছিল।<ref name="CameroonEchos">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2010-05-14|title=Zangalewa : Shakira n’a pas plagié…Zangalewa Sets the Record Straight on Copyrights of "Waka Waka"|url=http://www.cameroonechoes.com/cameroonechoes/2010/05/zangalewa-shakira-na-pas-plagi%C3%A9zangalewa-sets-the-record-straight-on-copyrights-of-waka-waka.html|publisher=CameroonEchos|date=2010-06-13|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20100618122818/http://www.cameroonechoes.com/cameroonechoes/2010/05/zangalewa-shakira-na-pas-plagi%C3%A9zangalewa-sets-the-record-straight-on-copyrights-of-waka-waka.html|archive-date=২০১০-০৬-১৮|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref> শ্বাকিৰা-জন হিলৰ সুৰ আৰুজন হিলৰ সহ-পৰিচালনাত ৱাকা ৱাকা গীতটি ৰচিত হৈছিল।<ref name="Shakira"/> ট্ৰেকটোত সংযুক্ত সুৰ ১৯৮৬ চনৰ কেমেৰুণৰ বেণ্ড ডাল গোল্ডেন চাউণ্ডৰ জামিনা মিনা (জাংগালিৱা) গীতৰ পৰা লোৱা হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = http://www.world2010cup.com/news/194/zangalewa-the-original-song-from-which-waka-waka-borrows-chorus.html|date = May 2010|title = Zangalewa - the original song from which Waka Waka borrows chorus|date = May 2, 2010|publisher = World2010Cup.com| আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20100507095321/http://www.world2010cup.com/news/194/zangalewa-the-original-song-from-which-waka-waka-borrows-chorus.html|archive-date = ৭ মে ২০১০| অকাৰ্যকৰ-url = হ্যাঁ}}</ref> আফ্ৰিকান-কলম্বিয়ান বাদ্যযন্ত্ৰ, ছ’কা বিট আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকান গীটাৰৰ সহযোগত পৰিৱেশন কৰা এই গীতটিয়ে সকলোৰে মন মুহিছিল।<ref name=wakawaka>{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url =http://www.mtv.com/news/articles/1638066/20100429/shakira.jhtml| শেষাংশ =Montgomery| প্ৰথমাংশ =James|date =2010-04-29|title =Shakira Unveils 'Waka Waka (This Time For Africa)'|date =2011-01-07|publisher =MTV|archive-date =২০১০-০৬-২৪| আৰ্কাইভেৰ-url =https://web.archive.org/web/20100624075029/http://www.mtv.com/news/articles/1638066/20100429/shakira.jhtml| url-অবস্থা =অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url =http://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1205344//|date =2010-05-08|title =Shakira and Freshlyground sing Official FIFA World Cup song|date =2010-05-08|publisher =Fifa.com|archive-date =২০১২-১১-১১| আৰ্কাইভেৰ-url =https://web.archive.org/web/20121111114416/http://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/news/newsid=1205344//| url-অবস্থা =অকাৰ্যকৰ}}</ref> গীতটোৱে আফ্ৰিকান সুৰ-লয়ত তৰঙ্গায়িত ছন্দৰ জৰিয়তে আয়োজক মহাদেশখনৰ গতি আৰু শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰিছে।<ref name="fifa">{{cite news|date=2010-05-03|title=Shakira's soccer anthem doesn't impress some fans|url=http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20100503/shakira-anthem-soccer-100503/20100503|publisher=Thedailyinquirer|date=2010-05-05|archive-date=২০১০-০৫-০৭|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20100507092649/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20100503/shakira-anthem-soccer-100503/20100503|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> শ্বাকিৰাৰ নিম্নমুখী জি৩-ৰ পৰা উচ্চ মাত্ৰাৰ এ৫-ৰ স্তৰত কণ্ঠৰ স্বৰেৰ সৈতে‍ সামঞ্জস্য ৰাখি‍ ডি মেজৰ লয়ৰ সহযোগত সুৰাৰোপিত কৰা হয়। বৰ্তমান সময়ৰ স্বাক্ষৰ ব্যৱহাৰ কৰি গীতটি সন্নিৱে‍শ কৰা হৈছে। ইয়াত প্ৰতি মিনিটত ১২৮ বিট ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। শ্বাকিৰাৰ নিম্নমুখী জি৩-ৰ পৰা উচ্চ মাত্ৰাৰ এ৫ স্তৰত কণ্ঠৰ স্বৰৰ সৈতে‍ সামঞ্জস্য ৰাখি‍ ডি মেজৰ লয়ৰ সহযোগত সুৰাৰোপিত কৰা হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title=Digital Sheet Music – Shakira – Waka Waka (This Time for Africa)|date=2010-07-20|work=Music notes.com|publisher=[[Sony/ATV Music Publishing]]}}</ref> ==গ্ৰহণযোগ্যতা== ২০১০ চনৰ ১১ মে’ত এই গীতটিয়ে মুক্তি লাভ কৰিছিল। ডিজিটেল ডাউনলোডৰ পাছতেই এই গীতটোৱে ইতিবাচক সঁহাৰি লাভ কৰে। সংগীতপ্ৰেমী শ্ৰোতা আৰু দৰ্শকৰ পৰা গীতটিয়ে ভাল সমাদৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ ফলত এই গীতটিয়ে‍ বিশ্বজুৰি অপৰিসীম জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছিল।<ref name="Shakira">{{cite news|title=Shakira's Records Official Fifa World Cup 2010 Song|url=http://www.shakira.com/news/title/shakira-records-official-fifa-world-cup-2010-song|publisher=Shakira.com|date=2010-04-30|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20100430093345/http://www.shakira.com/news/title/shakira-records-official-fifa-world-cup-2010-song|archive-date=২০১০-০৪-৩০|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref> সেই সময়ত ৱাকা ৱাকা গীতটি বিপুলভাৱে‍ বিক্ৰী হৈছিল। বিশ্বজুৰি এই গীতটিৰ চল্লিশ নিযুততকৈও অধিক কপি বিক্ৰী হয়। ফলত ই ডিজিটেল যুগৰ সৰ্বাধিক বিক্ৰী হোৱা আৰু দ্ৰুত বিক্ৰী হোৱা বিশ্বকাপৰ থিম গীত হিচাপে পৰিগণিত হয়। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:সংগীত]] dx7s6q3rm8v3uda70f7esiow6a25pvt 0 122383 514912 514879 2025-06-04T14:01:21Z দিব্য দত্ত 9244 /* পুৰস্কাৰ */ 514912 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian singer and composer}} {{Use dmy dates|date=October 2019}} {{Infobox person | name = শিৱাজী চট্টোপাধ্যায় | image_size = | alt = | image = | caption = | native_name = শিৱাজী চট্টোপাধ্যায় | native_name_lang = bn | birth_date = | birth_place = [[কলকাতা]], [[পশ্চিম বংগ]], ভাৰত | occupation = সংগীত পৰিচালক, সুৰকাৰ, গায়ক <ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/artist/shibaji-chatterjee-mn0002906192/discography|title=Shibaji Chatterjee discography|publisher=AllMusic|accessdate=26 August 2015}}</ref> | years_active = | spouse = {{Married|[[অৰুন্ধতী হোম চৌধুৰী]]|1987}} }} '''শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়''' এগৰাকী ভাৰতীয় বিখ্যাত গায়ক আৰু সংগীত পৰিচালক।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.allmusic.com/artist/shibaji-chatterjee-mn0002906192/discography|title=Shibaji Chatterjee discography|work=allmusic.com|date=2016-03-16}}</ref> তেওঁৰ জন্ম হৈছিল কলিকতাত।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.in.com/shivaji-chatterjee/profile-1911333.html|title=Shibaji Chatterjee profile|work=in.com|date=2016-03-16|archive-date=২০১৩-০৭-০৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130705084940/http://www.in.com/shivaji-chatterjee/profile-1911333.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-biography/13511|title=Biography of Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151125023948/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-biography/13511|archive-date=২০১৫-১১-২৫|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-photos/13511|title=Shibaji Chatterjee pics|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20160304132819/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-photos/13511|archive-date=২০১৬-০৩-০৪|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref> ‘চলেই যাবে জানতেই যদি’ অথবা ‘পাখীৰা চায় আকাশেৰ নীল’ তেওঁৰ বিখ্যাত গীত। ==জন্ম== ৩ জানুৱাৰীত কলকাতাৰ মোহন বাগান লেনত জন্ম হৈছিল বিখ্যাত ভাৰতীয় বাঙালী গায়ক শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ৰ। তেওঁলোকৰ পৰিয়ালটো সংস্কৃতি মনোভাৱাপন্ন পৰিয়াল হিচাপে পৰিচিত আছিল আৰু স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল। শিৱাজীৰ দেউতাক আছিল এজন আইনজীৱী। তেওঁ মধ্যমগ্ৰাম মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা সন্মানসহ বি.এছ.চি. উৰ্ত্তীণ হয়। সুশীল মুখোপাধ্যায় আৰু প্ৰবোধ ভট্টাচাৰ্যৰ পৰা তেওঁ সংগীতৰ প্ৰশিক্ষণ গ্ৰহণ কৰিছিল। ==সঙ্গীতত পদাৰ্পণ== সংগীত জগতৰ আৰম্ভণিতে শিৱাজীয়ে মূলতঃ হেমন্ত মুখাৰ্জীৰ গীত অনুকৰণ কৰিছিল। তাৰ পাছতেই তেওঁ ৰেডিঅ’ আৰু দূৰদৰ্শনত গান গোৱাৰ সুযোগ লাভ কৰে‍। ১৯৮২ চনত গাঁথানী ৰেকৰ্ডছৰ বেনাৰত তেওঁৰ প্ৰথম ৰেকৰ্ড মুকলি হয়। সংগীত পৰিচালক অজয় দাসে শিৱাজীক ''বিচাৰ'' ছবিত গান গোৱাকে ধৰি বহু সুযোগ আগবঢ়াইছিল। শিৱাজীয়ে তেওঁৰ নিৰ্দেশনাত বহু গীত গাইছিল। পাছলৈ এইচ এম ভিৰ বেনাৰত তেওঁ বাংলা আধুনিক আৰু ৰবীন্দ্ৰ সংগীতৰ ৰেকৰ্ড মুকলি হয়। হেমন্ত মুখোপাধ্যায়, শ্যামল মিত্ৰ, সলিল চৌধুৰী, মৃণাল বন্দ্যোপাধ্যায়, নীতা সেন, অসীমা মুখোপাধ্যায়-সহ বাপ্পী লাহিড়ী’ৰ সঙ্গীত নিৰ্দেশনা আৰু সুৰত তেওঁ অনেক গীত গাইছিল৷ ==ভাৰতীয় বোলছবিত শিৱাজী== তিনিশৰো অধিক গীতত শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে কণ্ঠদান কৰিছিল। সঙ্গীত জগতৰ অন্যতম বিৰল প্ৰতিভাৱান পৰিচালক আৰ.ডি. বৰ্মণৰ সুৰত তেওঁ ‘নাইনটিন ফৰটি টু: এ লাভ ষ্টৰি’ (১৯৯৪) বোলছবিৰ ‘ইয়ে সফৰ হে‍’ গীতটি গায়। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ হিন্দী ছবি গুডগুদি‍ (১৯৯৭)ত গীত গাইছিল। বাংলা বোলছবি‍ ‘সমাপ্তি’, ‘মমতা’, ‘শাপমুক্তি’তো তেওঁ গীত গাইছিল। ১৯৮৫ চনত তেওঁ ‘ভালোবাসা ভালোবাসা’ বোলছবিৰ চমকপ্ৰদ গীত হিচাপে ‘খোপাৰ ঐ গোলাপ’ গীতটি গাইছিল। বোলছবিখন পৰিচালনা কৰিছিল তৰুণ মজুমদাৰে। তেওঁৰ আন আন মন মোহিত কৰা গীতৰ ছবিসমূহ হ'ল - ‘পথ ভোলা’, ‘আগমন’, ‘সজনী গো সজনী’, ‘শ্ৰীমতি হংস ৰাজ’ ইত্যাদি। 'অঞ্জলি' বোলছবিত হেমন্ত, মান্না দে, আশা ভোছলেৰ সৈতে দ্বৈত কণ্ঠত গীত গাইছিল। ‘আলো’, ‘ভালোবাসাৰ অনেক নাম’, ‘চাঁদেৰ বাড়ি’ (২০০৭) বোলছবিৰ গীততো শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে অংশ লৈছিল। ==সংসাৰ== সংগীত জগতৰ এগৰাকী সুপৰিচিত ব্যক্তি হিচাপে শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে ১৯৮৭ চনত ভাৰতীয় সংগীত জগতৰ আন এগৰাকী জনপ্ৰিয় কণ্ঠশিল্পী অৰুন্ধতী হোম চৌধুৰীৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হয়। ==সংগীত পৰিচালনাত শিৱাজী== সংগীত পৰিচালক হিচাপে শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে চাঁদেৰ বাড়ী (২০০৭) বোলছবিখনৰ সংগীত পৰিচালনা কৰিছিল। ==সলিল চৌধুৰীৰ সান্নিধ্য== যদিও শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে হেমন্ত কুমাৰৰ অনুকৰণ কৰি সংগীত জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল, তথাপি তেওঁ সুগভীৰ গম্ভীৰ কণ্ঠৰে নিজকে এজন সুন্দৰ গায়ক হিচাপে নিজৰ পৰিচয় বৰ্তাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছিল। ৰবীন্দ্ৰ সংগীতৰ শিল্পী হিচাপে সংগীত মহলত যথেষ্ট জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰাৰ লগতে বংগৰ একাংশ কিংবদন্তি জনপ্ৰিয় গীতিকাৰ সান্নিধ্যত গীত ৰেকৰ্ডিং কৰিছিল। বাংলা সংগীতৰ অন্যতম কিংবদন্তি আৰু প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিত্ব গীতিকাৰ সলিল চৌধুৰীয়ে তেওঁৰ হতুৱাই মহাভাৰতী বোলছবিত গীত গোৱাইছিল লগতে পত্নী অৰুন্ধতী হোম চৌধুৰীৰ সৈতে কিছু একক আৰু যুটীয়া গীততো অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ দিছিল। একক এলবাম হিচাপে‍ ‘যখন অসহ্য হয়’ (১৯৯০) আৰু দ্বৈত সঙ্গীতৰ অমৰ এলবাম ‘আৰ কী বলব, বলবাৰ কথা শেষ হয়ে গেল’ (১৯৯০) বাজাৰত ওলায়। ইয়াৰ উপৰিও, দূৰদৰ্শনত প্ৰচাৰিত তেওেঁলাকৰ গীতক কেন্দ্ৰ কৰি‍ হিন্দি সংস্কৰণত ‘ওৰে ও সুজন মাঝি’ (১৯৯০) এলবাম প্ৰকাশ হয়। যোগেশ আছিল এই সুন্দৰ গীতবোৰৰ গীতিকাৰ। ==সংগীত পৰিচালিত বোলছবিসমূহ== === গায়ক === * ''[[চাঁদেৰ বাড়ি]]'' (২০০৭)<ref name="Shibaji Chatterjee's Top Songs">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.mymster.com/shibajichatterjee|title=Shibaji Chatterjee's Top Songs|work=mymster.com|date=2016-03-16}}{{অকাৰ্যকৰ সংযোগ|date=এপ্ৰিল ২০১৯ |bot=InternetArchiveBot |ঠিক কৰাৰ প্ৰচেষ্টা=yes }}</ref> * ''[[আলো]]'' (২০০৩) * ''[[জীৱন সন্ধান]]'' (১৯৯৭) * ''[[পৃথিৱীৰ শেষ ষ্টেশন]]'' (১৯৯৩)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-movies-list-popular/13511|title=Top movies of Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20160304201853/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-movies-list-popular/13511|archive-date=২০১৬-০৩-০৪|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref> * ''[[পেন্নাম কলকাতা]]'' (১৯৯২) * ''[[সজনী গো সজনী]]'' (১৯৯১) * ''[[নীলিমায় নীল]]'' (১৯৯১) * ''[[মহাপীঠ তাৰাপীঠ]]'' (১৯৮৯) * ''[[আগমন]]'' (১৯৮৮) * ''[[অঞ্জলি]]'' (১৯৮৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.saavn.com/s/artist/shibaji-chatterjee-albums/fO5dJPabTU4_|title=Shibaji Chatterjee albums|work=saavn.com|date=2016-03-16}}</ref> * ''[[আবীৰ]]'' (১৯৮৭) * ''[[ভালোবাসা ভালোবাসা (১৯৮৫-এৰ চলচ্চিত্ৰ)|ভালোবাসা ভালোবাসা]]'' (১৯৮৫) * ''[[সামাপাতি]]'' (১৯৮৩) === গীতিকাৰ === * ''[[আলো]]'' (২০০৩) * ''[[ভালোবাসাৰ অনেক নাম]]'' (২০০৬)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-songs-list/13511|title=Songs of Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151226095206/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-songs-list/13511|archive-date=২০১৫-১২-২৬|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref> * ''[[চাঁদেৰ বাড়ি]]'' (২০০৭)<ref name="Shibaji Chatterjee's Top Songs"/> ==পুৰস্কাৰ== {|class="wikitable" cellspacing="2" cellpadding="2" border="0" width="30%" |- bgcolor="#FF00FF" ! বছৰ || পুৰস্কাৰ || চলচ্চিত্ৰ || বিভাগ |- | ১৯৮৬ || ''[[BFJA Awards|বিএফযেএ পুৰস্কাৰ]]'' || ''[[Bhalobasa Bhalobasa (1985 film)|ভালোবাসা ভালোবাসা]]''|| ''শ্ৰেষ্ঠ নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী (পুৰুষ)'' <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1986|title=1986 award winners|work=bfjaaward.com|date=2015-08-26|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20140606235343/http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1986|archive-date=২০১৪-০৬-০৬|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref> |- | ১৯৮৯ ||''[[BFJA Awards|বিএফযেএ পুৰস্কাৰ]]''|| ''[[Shudhu Tomari|শুধু তোমাৰি]]''||''শ্ৰেষ্ঠ নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী (পুৰুষ)'' <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/awards-won-by-shibaji-chatterjee/13511|title=Awards won by Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151226105744/http://www.gomolo.com/awards-won-by-shibaji-chatterjee/13511|archive-date=২০১৫-১২-২৬|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1989|title=1989 award winners|work=bfjaaward.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150923184248/http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1989|archive-date=২০১৫-০৯-২৩|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ}}</ref> |} ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:বঙালী কণ্ঠশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় কণ্ঠশিল্পী]] n0tc4vxskdmfi9hybgrcvy4erx14v8f 515068 514912 2025-06-05T07:39:57Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 8 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 515068 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian singer and composer}} {{Use dmy dates|date=October 2019}} {{Infobox person | name = শিৱাজী চট্টোপাধ্যায় | image_size = | alt = | image = | caption = | native_name = শিৱাজী চট্টোপাধ্যায় | native_name_lang = bn | birth_date = | birth_place = [[কলকাতা]], [[পশ্চিম বংগ]], ভাৰত | occupation = সংগীত পৰিচালক, সুৰকাৰ, গায়ক <ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/artist/shibaji-chatterjee-mn0002906192/discography|title=Shibaji Chatterjee discography|publisher=AllMusic|accessdate=26 August 2015}}</ref> | years_active = | spouse = {{Married|[[অৰুন্ধতী হোম চৌধুৰী]]|1987}} }} '''শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়''' এগৰাকী ভাৰতীয় বিখ্যাত গায়ক আৰু সংগীত পৰিচালক।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.allmusic.com/artist/shibaji-chatterjee-mn0002906192/discography|title=Shibaji Chatterjee discography|work=allmusic.com|date=2016-03-16}}</ref> তেওঁৰ জন্ম হৈছিল কলিকতাত।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.in.com/shivaji-chatterjee/profile-1911333.html|title=Shibaji Chatterjee profile|work=in.com|date=2016-03-16|archive-date=২০১৩-০৭-০৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130705084940/http://www.in.com/shivaji-chatterjee/profile-1911333.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ|access-date=4 June 2025|archivedate=5 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130705084940/http://www.in.com/shivaji-chatterjee/profile-1911333.html|deadurl=yes}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-biography/13511|title=Biography of Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151125023948/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-biography/13511|archive-date=২০১৫-১১-২৫|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ|access-date=4 June 2025|archivedate=25 November 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151125023948/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-biography/13511|deadurl=yes}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-photos/13511|title=Shibaji Chatterjee pics|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20160304132819/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-photos/13511|archive-date=২০১৬-০৩-০৪|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ|access-date=4 June 2025|archivedate=4 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304132819/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-photos/13511|deadurl=yes}}</ref> ‘চলেই যাবে জানতেই যদি’ অথবা ‘পাখীৰা চায় আকাশেৰ নীল’ তেওঁৰ বিখ্যাত গীত। ==জন্ম== ৩ জানুৱাৰীত কলকাতাৰ মোহন বাগান লেনত জন্ম হৈছিল বিখ্যাত ভাৰতীয় বাঙালী গায়ক শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ৰ। তেওঁলোকৰ পৰিয়ালটো সংস্কৃতি মনোভাৱাপন্ন পৰিয়াল হিচাপে পৰিচিত আছিল আৰু স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল। শিৱাজীৰ দেউতাক আছিল এজন আইনজীৱী। তেওঁ মধ্যমগ্ৰাম মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা সন্মানসহ বি.এছ.চি. উৰ্ত্তীণ হয়। সুশীল মুখোপাধ্যায় আৰু প্ৰবোধ ভট্টাচাৰ্যৰ পৰা তেওঁ সংগীতৰ প্ৰশিক্ষণ গ্ৰহণ কৰিছিল। ==সঙ্গীতত পদাৰ্পণ== সংগীত জগতৰ আৰম্ভণিতে শিৱাজীয়ে মূলতঃ হেমন্ত মুখাৰ্জীৰ গীত অনুকৰণ কৰিছিল। তাৰ পাছতেই তেওঁ ৰেডিঅ’ আৰু দূৰদৰ্শনত গান গোৱাৰ সুযোগ লাভ কৰে‍। ১৯৮২ চনত গাঁথানী ৰেকৰ্ডছৰ বেনাৰত তেওঁৰ প্ৰথম ৰেকৰ্ড মুকলি হয়। সংগীত পৰিচালক অজয় দাসে শিৱাজীক ''বিচাৰ'' ছবিত গান গোৱাকে ধৰি বহু সুযোগ আগবঢ়াইছিল। শিৱাজীয়ে তেওঁৰ নিৰ্দেশনাত বহু গীত গাইছিল। পাছলৈ এইচ এম ভিৰ বেনাৰত তেওঁ বাংলা আধুনিক আৰু ৰবীন্দ্ৰ সংগীতৰ ৰেকৰ্ড মুকলি হয়। হেমন্ত মুখোপাধ্যায়, শ্যামল মিত্ৰ, সলিল চৌধুৰী, মৃণাল বন্দ্যোপাধ্যায়, নীতা সেন, অসীমা মুখোপাধ্যায়-সহ বাপ্পী লাহিড়ী’ৰ সঙ্গীত নিৰ্দেশনা আৰু সুৰত তেওঁ অনেক গীত গাইছিল৷ ==ভাৰতীয় বোলছবিত শিৱাজী== তিনিশৰো অধিক গীতত শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে কণ্ঠদান কৰিছিল। সঙ্গীত জগতৰ অন্যতম বিৰল প্ৰতিভাৱান পৰিচালক আৰ.ডি. বৰ্মণৰ সুৰত তেওঁ ‘নাইনটিন ফৰটি টু: এ লাভ ষ্টৰি’ (১৯৯৪) বোলছবিৰ ‘ইয়ে সফৰ হে‍’ গীতটি গায়। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ হিন্দী ছবি গুডগুদি‍ (১৯৯৭)ত গীত গাইছিল। বাংলা বোলছবি‍ ‘সমাপ্তি’, ‘মমতা’, ‘শাপমুক্তি’তো তেওঁ গীত গাইছিল। ১৯৮৫ চনত তেওঁ ‘ভালোবাসা ভালোবাসা’ বোলছবিৰ চমকপ্ৰদ গীত হিচাপে ‘খোপাৰ ঐ গোলাপ’ গীতটি গাইছিল। বোলছবিখন পৰিচালনা কৰিছিল তৰুণ মজুমদাৰে। তেওঁৰ আন আন মন মোহিত কৰা গীতৰ ছবিসমূহ হ'ল - ‘পথ ভোলা’, ‘আগমন’, ‘সজনী গো সজনী’, ‘শ্ৰীমতি হংস ৰাজ’ ইত্যাদি। 'অঞ্জলি' বোলছবিত হেমন্ত, মান্না দে, আশা ভোছলেৰ সৈতে দ্বৈত কণ্ঠত গীত গাইছিল। ‘আলো’, ‘ভালোবাসাৰ অনেক নাম’, ‘চাঁদেৰ বাড়ি’ (২০০৭) বোলছবিৰ গীততো শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে অংশ লৈছিল। ==সংসাৰ== সংগীত জগতৰ এগৰাকী সুপৰিচিত ব্যক্তি হিচাপে শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে ১৯৮৭ চনত ভাৰতীয় সংগীত জগতৰ আন এগৰাকী জনপ্ৰিয় কণ্ঠশিল্পী অৰুন্ধতী হোম চৌধুৰীৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হয়। ==সংগীত পৰিচালনাত শিৱাজী== সংগীত পৰিচালক হিচাপে শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে চাঁদেৰ বাড়ী (২০০৭) বোলছবিখনৰ সংগীত পৰিচালনা কৰিছিল। ==সলিল চৌধুৰীৰ সান্নিধ্য== যদিও শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়ে হেমন্ত কুমাৰৰ অনুকৰণ কৰি সংগীত জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল, তথাপি তেওঁ সুগভীৰ গম্ভীৰ কণ্ঠৰে নিজকে এজন সুন্দৰ গায়ক হিচাপে নিজৰ পৰিচয় বৰ্তাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছিল। ৰবীন্দ্ৰ সংগীতৰ শিল্পী হিচাপে সংগীত মহলত যথেষ্ট জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰাৰ লগতে বংগৰ একাংশ কিংবদন্তি জনপ্ৰিয় গীতিকাৰ সান্নিধ্যত গীত ৰেকৰ্ডিং কৰিছিল। বাংলা সংগীতৰ অন্যতম কিংবদন্তি আৰু প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিত্ব গীতিকাৰ সলিল চৌধুৰীয়ে তেওঁৰ হতুৱাই মহাভাৰতী বোলছবিত গীত গোৱাইছিল লগতে পত্নী অৰুন্ধতী হোম চৌধুৰীৰ সৈতে কিছু একক আৰু যুটীয়া গীততো অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ দিছিল। একক এলবাম হিচাপে‍ ‘যখন অসহ্য হয়’ (১৯৯০) আৰু দ্বৈত সঙ্গীতৰ অমৰ এলবাম ‘আৰ কী বলব, বলবাৰ কথা শেষ হয়ে গেল’ (১৯৯০) বাজাৰত ওলায়। ইয়াৰ উপৰিও, দূৰদৰ্শনত প্ৰচাৰিত তেওেঁলাকৰ গীতক কেন্দ্ৰ কৰি‍ হিন্দি সংস্কৰণত ‘ওৰে ও সুজন মাঝি’ (১৯৯০) এলবাম প্ৰকাশ হয়। যোগেশ আছিল এই সুন্দৰ গীতবোৰৰ গীতিকাৰ। ==সংগীত পৰিচালিত বোলছবিসমূহ== === গায়ক === * ''[[চাঁদেৰ বাড়ি]]'' (২০০৭)<ref name="Shibaji Chatterjee's Top Songs">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.mymster.com/shibajichatterjee|title=Shibaji Chatterjee's Top Songs|work=mymster.com|date=2016-03-16}}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{অকাৰ্যকৰ সংযোগ|date=এপ্ৰিল ২০১৯ |bot=InternetArchiveBot |ঠিক কৰাৰ প্ৰচেষ্টা=yes }}</ref> * ''[[আলো]]'' (২০০৩) * ''[[জীৱন সন্ধান]]'' (১৯৯৭) * ''[[পৃথিৱীৰ শেষ ষ্টেশন]]'' (১৯৯৩)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-movies-list-popular/13511|title=Top movies of Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20160304201853/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-movies-list-popular/13511|archive-date=২০১৬-০৩-০৪|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ|access-date=4 June 2025|archivedate=4 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304201853/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-movies-list-popular/13511|deadurl=yes}}</ref> * ''[[পেন্নাম কলকাতা]]'' (১৯৯২) * ''[[সজনী গো সজনী]]'' (১৯৯১) * ''[[নীলিমায় নীল]]'' (১৯৯১) * ''[[মহাপীঠ তাৰাপীঠ]]'' (১৯৮৯) * ''[[আগমন]]'' (১৯৮৮) * ''[[অঞ্জলি]]'' (১৯৮৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.saavn.com/s/artist/shibaji-chatterjee-albums/fO5dJPabTU4_|title=Shibaji Chatterjee albums|work=saavn.com|date=2016-03-16}}</ref> * ''[[আবীৰ]]'' (১৯৮৭) * ''[[ভালোবাসা ভালোবাসা (১৯৮৫-এৰ চলচ্চিত্ৰ)|ভালোবাসা ভালোবাসা]]'' (১৯৮৫) * ''[[সামাপাতি]]'' (১৯৮৩) === গীতিকাৰ === * ''[[আলো]]'' (২০০৩) * ''[[ভালোবাসাৰ অনেক নাম]]'' (২০০৬)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-songs-list/13511|title=Songs of Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151226095206/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-songs-list/13511|archive-date=২০১৫-১২-২৬|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ|access-date=4 June 2025|archivedate=26 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151226095206/http://www.gomolo.com/shibaji-chatterjee-songs-list/13511|deadurl=yes}}</ref> * ''[[চাঁদেৰ বাড়ি]]'' (২০০৭)<ref name="Shibaji Chatterjee's Top Songs"/> ==পুৰস্কাৰ== {|class="wikitable" cellspacing="2" cellpadding="2" border="0" width="30%" |- bgcolor="#FF00FF" ! বছৰ || পুৰস্কাৰ || চলচ্চিত্ৰ || বিভাগ |- | ১৯৮৬ || ''[[BFJA Awards|বিএফযেএ পুৰস্কাৰ]]'' || ''[[Bhalobasa Bhalobasa (1985 film)|ভালোবাসা ভালোবাসা]]''|| ''শ্ৰেষ্ঠ নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী (পুৰুষ)'' <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1986|title=1986 award winners|work=bfjaaward.com|date=2015-08-26|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20140606235343/http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1986|archive-date=২০১৪-০৬-০৬|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ|access-date=4 June 2025|archivedate=6 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140606235343/http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1986|deadurl=yes}}</ref> |- | ১৯৮৯ ||''[[BFJA Awards|বিএফযেএ পুৰস্কাৰ]]''|| ''[[Shudhu Tomari|শুধু তোমাৰি]]''||''শ্ৰেষ্ঠ নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী (পুৰুষ)'' <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.gomolo.com/awards-won-by-shibaji-chatterjee/13511|title=Awards won by Shibaji Chatterjee|work=gomolo.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151226105744/http://www.gomolo.com/awards-won-by-shibaji-chatterjee/13511|archive-date=২০১৫-১২-২৬|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ|access-date=4 June 2025|archivedate=26 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151226105744/http://www.gomolo.com/awards-won-by-shibaji-chatterjee/13511|deadurl=yes}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1989|title=1989 award winners|work=bfjaaward.com|date=2016-03-16|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150923184248/http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1989|archive-date=২০১৫-০৯-২৩|অকাৰ্যকৰ-url=হ্যাঁ|access-date=4 June 2025|archivedate=23 September 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150923184248/http://www.bfjaaward.com/award-winners.php?year=1989|deadurl=yes}}</ref> |} ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:বঙালী কণ্ঠশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় কণ্ঠশিল্পী]] r5l5uik1skl42s7r0nm1d1mkt01k7x5 0 122384 514926 514891 2025-06-04T15:53:24Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 514926 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[5] ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== 9q142fi2e0g3x0oetnlse6n4y3dbwkc 514927 514926 2025-06-04T16:13:35Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 514927 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[5] গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।[2] ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== 1w7ow1nkoyklevbd6y4sfqcfnxiwyrn 514928 514927 2025-06-04T16:15:20Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 514928 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[5] গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।[2] ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।[8][9] ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== 80mt9nr5hhejpwm5h1qu91lvx8b7fy8 514929 514928 2025-06-04T16:16:05Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 514929 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[5] গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।[2] ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।[8][9] ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।[10] ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== 1jkkiksle1qqge3z9ap2p437u02wtul 514930 514929 2025-06-04T16:19:32Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 514930 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[5] গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।[2] ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।[8][9] ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।[10] পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।[11] ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== 9tynsnps7xe6ry8fhr3y53m7nfr54vp 514931 514930 2025-06-04T16:21:21Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 514931 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[5] গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।[2] ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।[8][9] ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।[10] পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।[11] যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== j3axi711pi0vmhb9ld3819dw77eucsi 515014 514931 2025-06-05T04:56:55Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 515014 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।[10] পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।[11] যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== nuks8r6c1ng37llfhnzcarswq4mvp3y 515015 515014 2025-06-05T04:57:55Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 515015 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== ==তথ্যসূত্ৰ== 6c7dzqxshqac7cxavsq3e63e4fxsxaq 515016 515015 2025-06-05T05:00:52Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* আশ্ৰয় */ 515016 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ==তথ্যসূত্ৰ== acob4scvccfe6e1gfq4eii9kup88tja 515017 515016 2025-06-05T05:04:38Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* আশ্ৰয় */ 515017 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীর্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনী প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== opc8gco7ag8bei2ossfe6n6po2gcnqk 515018 515017 2025-06-05T05:04:59Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515018 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = Niloofar Rahmani | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = Rahmani in 2013 | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|Logar]], [[Afghanistan]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = 2012–2018 | allegiance = {{flag|Islamic Republic of Afghanistan|name=Afghanistan}} | branch = [[Afghan Air Force|Air Force]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== m4dhzxd4frn8tqeiy7uiutrdre81ovv 515022 515018 2025-06-05T05:10:36Z কুমুদ ঘোষ 42738 515022 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== 0kk4vaj8grya4rc7r0kvk9gkxxhxpmc 515023 515022 2025-06-05T05:11:55Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] using [[WP:HC|HotCat]] 515023 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] gwedbs7e8om8y4zarnu5z20m2ukzk9u 515024 515023 2025-06-05T05:12:39Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:নাৰী]] using [[WP:HC|HotCat]] 515024 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] e25m7lveamndm1504yepgtu9d0zir64 515025 515024 2025-06-05T05:13:01Z কুমুদ ঘোষ 42738 515025 wikitext text/x-wiki {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی, ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত জন্ম গ্ৰহণ কৰা <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] clbara8dl0trev7gfyi12k6ezx66uk0 515026 515025 2025-06-05T05:13:56Z কুমুদ ঘোষ 42738 515026 wikitext text/x-wiki {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی) জন্ম ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] 4atmcgenuua7g1ppsb0tivpicsprwx0 515027 515026 2025-06-05T05:14:19Z কুমুদ ঘোষ 42738 515027 wikitext text/x-wiki {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی)ৰ জন্ম ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] drfgdjfskz7n5phzakgozosbvhy4df9 515028 515027 2025-06-05T05:14:48Z কুমুদ ঘোষ 42738 515028 wikitext text/x-wiki {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی)ৰ জন্ম ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত৷ <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] ruv060lhghlcmzoe8xyfjtsyjwu3osg 515031 515028 2025-06-05T05:19:23Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 515031 wikitext text/x-wiki {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی)ৰ জন্ম ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত৷ <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ পৰিয়ালটোৱে কেইবাবাৰো স্থানান্তৰিত হ'বলগীয়া হৈছে[5] কিন্তু ৰহমানীয়ে দৃঢ়প্ৰতিজ্ঞ আছিল আৰু ডাঙৰ চি-১৩০ বিমান উৰুৱাই আন মহিলাসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰিবলৈ বিমান প্ৰশিক্ষক হোৱাৰ লক্ষ্য লৈছিল।[9] ২০১৫ চনত তেওঁ আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সৈতে চি-১৩০ বিমানৰ প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ কৰে আৰু ২০১৬ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত এই কাৰ্যসূচী সম্পূৰ্ণ কৰে, তাৰ পাছত তেওঁ আমেৰিকাত আশ্ৰয়ৰ বাবে আৱেদন কৰে।[12] ৰহমানীয়ে অৱশেষত আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সামৰিক পাইলট হোৱাৰ আশা কৰিছিল।[13][14] ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] kloylpjrei27i5ae566g6j5i7hcmo0s 515033 515031 2025-06-05T05:22:29Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 515033 wikitext text/x-wiki {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی)ৰ জন্ম ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত৷ <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ পৰিয়ালটোৱে কেইবাবাৰো স্থানান্তৰিত হ'বলগীয়া হৈছে <ref name="Women of Courage (2015)" /> কিন্তু ৰহমানীয়ে দৃঢ়প্ৰতিজ্ঞ আছিল আৰু ডাঙৰ চি-১৩০ বিমান উৰুৱাই আন মহিলাসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰিবলৈ বিমান প্ৰশিক্ষক হোৱাৰ লক্ষ্য লৈছিল।<ref name="Kovach (2015)" /> ২০১৫ চনত তেওঁ আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সৈতে চি-১৩০ বিমানৰ প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ কৰে আৰু ২০১৬ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত এই কাৰ্যসূচী সম্পূৰ্ণ কৰে, তাৰ পাছত তেওঁ আমেৰিকাত আশ্ৰয়ৰ বাবে আৱেদন কৰে।<ref>{{cite news|url=https://www.wsj.com/articles/celebrated-afghan-woman-pilot-requests-asylum-in-u-s-1482555662|title=First Female Pilot in Afghanistan Requests Asylum in U.S.|newspaper=[[The Wall Street Journal]] |date=December 24, 2016|access-date=December 24, 2016 |quote=Now, more than three years after she earned her wings, the 25-year-old Afghan air force pilot hopes to start a new life in the U.S. where she has applied for asylum, saying her life would be in danger if she returns home. |first=Margherita |last=Stancati}}</ref> ৰহমানীয়ে অৱশেষত আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সামৰিক পাইলট হোৱাৰ আশা কৰিছিল।<ref name="usaf">{{cite news | url = https://www.nytimes.com/2016/12/23/opinion/a-female-afghan-pilot-soars-and-gives-up.html | title = A Female Afghan Pilot Soars and Gives Up | date= 23 December 2016 | access-date = 13 July 2017 | newspaper = New York Times | author = Ernesto Londoño }}</ref><ref>{{cite news | url = https://www.bostonglobe.com/opinion/2016/12/29/duty-desertion-afghanistan/McEKj4yQNmLcJ9GkpW6IcM/story.html | title = Duty or Desertion in Afghanistan | date= 29 December 2016 | access-date = 13 July 2017 | newspaper = Boston Globe | author = Andrew Watkins }}</ref> ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] oiaj3ixbzh7fx00x2q58x9n4v2a8vyr 515034 515033 2025-06-05T05:24:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* উৰণৰ কেৰিয়াৰ */ 515034 wikitext text/x-wiki {{Short description|First female Afghan Air Force pilot}} {{Infobox military person | name = নিলুফাৰ ৰহমানী | image = Niloofar Rahmani.jpg | alt = | caption = ২০১৩ চনত ৰহমানী | birth_date = {{birth year and age|1992}} | birth_place = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]] | death_date = | death_place = | other_names = | serviceyears = ২০১২–২০১৮ | allegiance = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান | branch = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]] | notable_works = }} '''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی)ৰ জন্ম ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত৷ <ref>[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021</ref><ref name=":0"/><ref>''Niloofar Rahmani''. In: Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman & Littlefield, 2021, ISBN 9781538149294, pp. 416-417</ref> আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।<ref>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}</ref> যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref name="Women of Courage (2015)" /> ==প্ৰাথমিক জীৱন== [[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]] ১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The "Badass" Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}</ref> সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷<ref name="Jawad (2013)">{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}</ref> তেওঁ তাজিক বংশৰ।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}</ref> ==উৰণৰ কেৰিয়াৰ== ২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="Women of Courage (2015)">{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}</ref> গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।<ref name=":0" /> ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।<ref name="newscentral">{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead}}</ref><ref name="Kovach (2015)">{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}</ref> ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref name="Lebron (2015)">{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}</ref> পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।<ref name="Naso (2015)">{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}</ref> যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ পৰিয়ালটো কেইবাবাৰো স্থানান্তৰিত হ'বলগীয়া হৈছিল <ref name="Women of Courage (2015)" /> কিন্তু ৰহমানী দৃঢ়প্ৰতিজ্ঞ আছিল আৰু ডাঙৰ চি-১৩০ বিমান উৰুৱাই আন মহিলাসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰিবলৈ বিমান প্ৰশিক্ষক হোৱাৰ লক্ষ্য লৈছিল।<ref name="Kovach (2015)" /> ২০১৫ চনত তেওঁ আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সৈতে চি-১৩০ বিমানৰ প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ কৰে আৰু ২০১৬ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত এই কাৰ্যসূচী সম্পূৰ্ণ কৰে, তাৰ পাছত তেওঁ আমেৰিকাত আশ্ৰয়ৰ বাবে আৱেদন কৰে।<ref>{{cite news|url=https://www.wsj.com/articles/celebrated-afghan-woman-pilot-requests-asylum-in-u-s-1482555662|title=First Female Pilot in Afghanistan Requests Asylum in U.S.|newspaper=[[The Wall Street Journal]] |date=December 24, 2016|access-date=December 24, 2016 |quote=Now, more than three years after she earned her wings, the 25-year-old Afghan air force pilot hopes to start a new life in the U.S. where she has applied for asylum, saying her life would be in danger if she returns home. |first=Margherita |last=Stancati}}</ref> ৰহমানীয়ে অৱশেষত আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সামৰিক পাইলট হোৱাৰ আশা কৰিছিল।<ref name="usaf">{{cite news | url = https://www.nytimes.com/2016/12/23/opinion/a-female-afghan-pilot-soars-and-gives-up.html | title = A Female Afghan Pilot Soars and Gives Up | date= 23 December 2016 | access-date = 13 July 2017 | newspaper = New York Times | author = Ernesto Londoño }}</ref><ref>{{cite news | url = https://www.bostonglobe.com/opinion/2016/12/29/duty-desertion-afghanistan/McEKj4yQNmLcJ9GkpW6IcM/story.html | title = Duty or Desertion in Afghanistan | date= 29 December 2016 | access-date = 13 July 2017 | newspaper = Boston Globe | author = Andrew Watkins }}</ref> ==আশ্ৰয়== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}</ref> তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।<ref>Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] mhckkmfe3s8gx3mz5xf6gld7scv27i8 0 122385 514943 514899 2025-06-04T17:49:55Z Kandarpajit Kallol 6257 514943 wikitext text/x-wiki [[চিত্ৰ:Dying gaul.jpg|thumb|''Dying Gaul'', বা ''The Capitoline Gaul'',<ref>[http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino en.museicapitolini.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170903030759/http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino |date=2017-09-03 }} (ইটালিয়ান ভাষাত)।</ref> এখন ৰোমান মাৰ্বেল প্ৰতিলিপি, যি হেলেনিষ্টিক যুগৰ (ই.পূ. ৩য় শতিকাৰ শেষ ভাগ) এটা মূল কৃতিৰ আধাৰত নিৰ্মিত, কেপিটলিন মিউজিয়া, ৰোম]] [[চিত্ৰ:Lammasu.jpg|thumb|upright=1|আশুৰীয় ''লামাচ্ছু'' গেটৰ ৰক্ষী, খোৰ্চাবাদৰ পৰা, {{Circa|৮০০}}–৭২১ ই.পূ.]] [[চিত্ৰ:Moses San Pietro in Vincoli.jpg|thumb|মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''মোচেছ'', ({{Circa|১৫১৩–১৫১৫}}), San Pietro in Vincoli, [[ৰোম]], পোপ জুলিয়াছ দ্বিতীয়ৰ সমাধিৰ বাবে]] [[চিত্ৰ:Miyasaka Hakuryu II - Tigress with Two Cubs - Walters 71909.jpg|thumb|নেটচুকে — এযোৰ বাঘিনী আৰু তৰলীয়া বাঘশাৱকৰ মূৰ্তি, উনবিংশ শতিকাৰ মধ্যভাগত জাপানত নিৰ্মিত, হাতীদাঁতৰ ওপৰত শিপা সজ্জা]] [[চিত্ৰ:Angel of the North 2016 006.jpg|thumb|''The Angel of the North'' — এণ্টনি গৰমলিৰ দ্বাৰা, ১৯৯৮]] '''ভাস্কৰ্য''' হৈছে [[দৃশ্য কলা]]ৰ এটা শাখা যি তিনিটা মাত্ৰাত কাৰ্য কৰি থাকে। ভাস্কৰ্য হৈছে ত্ৰিমাত্ৰিক শিল্পকৰ্ম যি উচ্চতা, প্ৰস্থ আৰু গভীৰতাৰ জড় বাস্তৱত প্ৰকাশিত হয়। ই প্লাষ্টিক কলাসমূহৰ অন্যতম। প্ৰচলিতভাৱে ভাস্কৰ্য তৈয়াৰ কৰাৰ বাবে স্থায়ী প্ৰক্ৰিয়াবোৰত কৰ্ভিং (সামগ্ৰী আঁতৰোৱা) আৰু মডেলিং (সামগ্ৰী যোগ কৰা, যেনে মাটি) ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এইবোৰ সাধাৰণতে পাথৰ, [[ধাতু]], মাটিৰ শিল্প, কাঠ আৰু অন্যান্য সামগ্ৰীৰে কৰা হৈছিল। যদিও আধুনিকতাৰ পিছত সামগ্ৰী আৰু প্ৰক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায় সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা আগবাঢ়িছে। সামগ্ৰীবোৰ কটকটিয়াই বা কৰ্ভ কৰি, জোৰ দি, আকৃতি দি, সাঁচত পেলাই বা ঢালি (কাষ্টিং) কাৰ্য কৰিব পৰা যায়। পাথৰৰ ভাস্কৰ্যবোৰ পৰিশীলনশীল সামগ্ৰীৰতকৈ ভালদৰে সংৰক্ষিত থাকে, আৰু প্ৰায়ে প্ৰাচীন সংস্কৃতিসমূহৰ অৱশিষ্ট শিল্পৰ (ভগ্নাংশ বাদ দিলে) বৃহৎ অংশ ৰূপে পৰিলক্ষিত হয়। আনহাতে, কাঠৰ ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা বহুলভাৱে লুপ্ত হৈ পৰিছে। অধিকন্তু, অধিকাংশ প্ৰাচীন ভাস্কৰ্য ৰঙিন আছিল, যি বৰ্তমান হেৰাই গৈছে।<ref name="artmuseums.harvard.edu">[http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html "Gods in Color: Painted Sculpture of Classical Antiquity", ছেপ্টেম্বৰ ২০০৭ – জানুৱাৰী ২০০৮, The Arthur M. Sackler Museum] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090104060402/http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html |date=January 4, 2009 }}</ref> বহু সংস্কৃতিত ভাস্কৰ্য ধৰ্মীয় ভক্তিৰ এক কেন্দ্ৰীয় মাধ্যম আছিল, আৰু অতি সাম্প্ৰতিক সময়ছোৱালৈকে বৃহৎ আকাৰৰ ভাস্কৰ্যসমূহ সাধাৰণ লোকৰ বাবে ব্যয়বহুল হোৱাৰ বাবে সাধাৰণতে ধৰ্ম অথবা ৰাজনীতিৰ এক অভিব্যক্তি হিচাপে সৃষ্টি কৰা হৈছিল। যিসকল সংস্কৃতিৰ বহুসংখ্যক ভাস্কৰ্য বৰ্তমানলৈকে টিকি আছে, তাৰ ভিতৰত প্ৰাচীন ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চল, [[ভাৰত]], [[চীন]], লগতে মধ্য আৰু দক্ষিণ আমেৰিকা আৰু আফ্ৰিকাৰ বহু সংস্কৃতি অন্তৰ্ভুক্ত। পাশ্চাত্য ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ পৰা আৰম্ভ হয়, আৰু গ্ৰীচক শাস্ত্ৰীয় গ্ৰীচ যুগত মহান ভাস্কৰ্যকলা সৃষ্টি কৰা বুলি গণ্য কৰা হয়। [[মধ্যযুগ]]ত, গথিক ভাস্কৰ্যই খ্ৰীষ্টান ধৰ্মীয় বেদনা আৰু উত্কণ্ঠাক প্ৰতিফলিত কৰিছিল। পুনৰজাগৰণত শাস্ত্ৰীয় আদৰ্শৰ পুনৰজীৱন ঘটিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপ মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''ডেভিদ''ৰ দৰে কৃতিসমূহ সৃষ্টি হৈছিল। [[আধুনিকতাবাদ|আধুনিকতাবাদী]] ভাস্কৰ্যই পৰম্পৰাগত প্ৰক্ৰিয়া আৰু মানৱ দেহৰ চিত্ৰণৰ ওপৰত থকা গুৰুত্বৰ পৰা আঁতৰি গৈ সংযোজিত ভাস্কৰ্য আৰু প্ৰাপ্ত বস্তুক কৃতিশিল্প হিচাপে উপস্থাপন কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। == প্ৰকাৰসমূহ == [[File:龙门-Buddha.jpg|thumb|চীনৰ লংমেন গ্ৰ'ট'ত মুক্ত আকাশৰ তলত বৌদ্ধ শিলৰ ৰিলিফ]] ভাস্কৰ্য মূলতে ঘূৰণীয়াত, অৰ্থাৎ মুক্তভাৱে থিয় হৈ থকা ভাস্কৰ্য যেনে মূৰ্তি, যি সাধাৰণতে গুৰিৰ বাহিৰে আন কোনো পৃষ্ঠৰ সৈতে সংযুক্ত নহয়, আৰু ৰিলিফ নামৰ আংশিকভাৱে পটভূমিৰ সৈতে সংলগ্ন ভাস্কৰ্যৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰা হয়। ৰিলিফ ভাস্কৰ্যসমূহক প্ৰায়ে পটভূমিৰ পৰা প্ৰক্ষেপণৰ মাত্রাৰ ভিত্তিত নিম্ন ৰিলিফ, উচ্চ ৰিলিফ আৰু মধ্য ৰিলিফ হিচাপে ভাগ কৰা হয়। ছাংক-ৰিলিফ হৈছে এক প্ৰাচীন মিচৰীয় কৌশল। ৰিলিফ ভাস্কৰ্য বৃহৎ আকাৰৰ গোট আৰু আখ্যানমূলক বিষয়বস্তু উপস্থাপন কৰিবলৈ বিশেষ উপযোগী, যিবোৰ ঘূৰণীয়া ৰূপত প্ৰতিফলন কৰাটো কঠিন, আৰু এই কৌশল স্থাপত্য ভাস্কৰ্যত ব্যাপকভাৱে ব্যৱহৃত হয়, যেনে অট্টালিকাৰ সৈতে সংলগ্ন অংশ, মৃৎশিল্প, ধাতুৰ কাম বা গহনাত সৰু ভাস্কৰ্য। আৰু এটা মুখ্য পাৰ্থক্য হ'ল বিয়োগমূলক খোদন, য’ত শিল বা কাঠৰ দৰে বস্তুৰ পৰা সামগ্ৰী আঁতৰাই আকৃতি গঢ়া হয়, আৰু সংযোজনমূলক মডেলিং, য’ত সামগ্ৰী যোগ কৰি কামটো গঢ়ি তোলা হয়। ঢালাই, ষ্টেম্পিং আৰু মল্ডিংত এটা মধ্যৱৰ্তী আকৃতি বা ছাঁচৰ সহায়ত ভাস্কৰ্য নিৰ্মাণ কৰা হয়; এই কৌশলসমূহে বহু প্রতিলিপি নিৰ্মাণৰ সুবিধা দিয়ে। "ভাস্কৰ্য" শব্দটো প্ৰায়ে বৃহৎ আকাৰৰ শিল্পকৰ্মক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ হয়, যাক কেতিয়াবা কীৰ্তিচিহ্ন ভাস্কৰ্য বুলিও কোৱা হয়, অৰ্থাৎ ভাস্কৰ্যৰ এটা বা দুয়োটা ডাঙৰ অংশ থাকে, বা এটা অট্টালিকাৰ লগত সংলগ্ন থাকে। কিন্তু এই শব্দটোৱে একে কৌশল ব্যৱহাৰ কৰি তিনিমাত্ৰিক বহু ধৰণৰ সৰু কামো সামৰি লৈছে, যেনে মুদ্ৰা, পদক, বা শিলত সৰু খোদিত বিশদ কাৰ্য। অতি বৃহৎ বা "বিশাল" মূৰ্তিৰ চিৰস্থায়ী আবেদন আছে। ২০১৮ চনৰ ভাৰতীয় ঐক্যৰ মূৰ্তি ১৮২ মিটাৰ (৫৯৭ ফুট) উচ্চতাৰ সৈতে বৰ্তমানৰ সৰ্ববৃহৎ ভাস্কৰ্য হিচাপে ৰেকৰ্ড ৰাখিছে। প্ৰতিকৃতি ভাস্কৰ্যৰ আন এটা পৰিচিত ৰূপ হৈছে ঘোঁৰাত উঠি থকা অশ্বাৰোহীৰ মূৰ্তি, যি আধুনিক সময়ত বিৰল হৈ পৰিছে। জীৱন্ত আকাৰৰ সৰু প্ৰতিকৃতিৰ ভিতৰত আছে "মূৰ", বা আৱক্ষ মূৰ্তি, যি বুকুৰ পৰা ওপৰলৈ এজন ব্যক্তিৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। সৰু ভাস্কৰ্যৰ ভিতৰত আছে সাধাৰণতে ১৮ ইঞ্চিতকৈ (৪৬ চেমি) ওখ নহয় সেইধৰণৰ মূৰ্তি, আৰু ৰিলিফ ভাস্কৰ্যৰ বাবে প্লেকেট, পদক বা মুদ্ৰা। আধুনিক আৰু সমসাময়িক শিল্পে শব্দ ভাস্কৰ্য, পোহৰ ভাস্কৰ্য, পৰিৱেশ শিল্প, পৰিৱেশ ভাস্কৰ্য, ৰাস্তাৰ শিল্পভিত্তিক ভাস্কৰ্য, গতিশীল ভাস্কৰ্য (য’ত ভৌতিক গতি জড়িত থাকে), ভূমি শিল্প আৰু স্থান-নিৰ্দিষ্ট শিল্পকে ধৰি বহু অগতানুগতিক ভাস্কৰ্যৰ ৰূপ সৃষ্টিৰ পথ দেখুৱাইছে। ভাস্কৰ্য হৈছে ৰাজহুৱা শিল্পৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰূপ। বাগিচাৰ পৰিৱেশত ভাস্কৰ্যৰ সংকলনক ভাস্কৰ্য বাগিচা বুলিও কোৱা হয়। কনষ্টেন্টিন ব্ৰাংকুছিৰ উদ্ধৃতি অনুসৰি, "স্থাপত্য হৈছে বসবাস কৰা ভাস্কৰ্য"।<ref>{{Cite web |last=O'Dea |first=Rory |date=November 14, 2017 |title=Brancusi and the Story of Modernist Sculpture at the Guggenheim |url=https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130132758/https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |archive-date=November 30, 2023 |access-date=March 10, 2025 |website=The Guggenheim Museums and Foundation}}</ref><ref>{{Cite web |last=Olmedo |first=Kiki |date=February 18, 2017 |title=7 Quotes by Constantin Brancusi on His 141st Birthday |url=https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241010064458/https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |archive-date=October 10, 2024 |access-date=March 10, 2025 |website=Artnet}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] dvm307txz4ck13wqzldd610yca18bz4 514944 514943 2025-06-04T17:53:17Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 514944 wikitext text/x-wiki [[চিত্ৰ:Dying gaul.jpg|thumb|''Dying Gaul'', বা ''The Capitoline Gaul'',<ref>[http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino en.museicapitolini.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170903030759/http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino |date=2017-09-03 }} (ইটালিয়ান ভাষাত)।</ref> এখন ৰোমান মাৰ্বেল প্ৰতিলিপি, যি হেলেনিষ্টিক যুগৰ (ই.পূ. ৩য় শতিকাৰ শেষ ভাগ) এটা মূল কৃতিৰ আধাৰত নিৰ্মিত, কেপিটলিন মিউজিয়া, ৰোম]] [[চিত্ৰ:Lammasu.jpg|thumb|upright=1|আশুৰীয় ''লামাচ্ছু'' গেটৰ ৰক্ষী, খোৰ্চাবাদৰ পৰা, {{Circa|৮০০}}–৭২১ ই.পূ.]] [[চিত্ৰ:Moses San Pietro in Vincoli.jpg|thumb|মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''মোচেছ'', ({{Circa|১৫১৩–১৫১৫}}), San Pietro in Vincoli, [[ৰোম]], পোপ জুলিয়াছ দ্বিতীয়ৰ সমাধিৰ বাবে]] [[চিত্ৰ:Miyasaka Hakuryu II - Tigress with Two Cubs - Walters 71909.jpg|thumb|নেটচুকে — এযোৰ বাঘিনী আৰু তৰলীয়া বাঘশাৱকৰ মূৰ্তি, উনবিংশ শতিকাৰ মধ্যভাগত জাপানত নিৰ্মিত, হাতীদাঁতৰ ওপৰত শিপা সজ্জা]] [[চিত্ৰ:Angel of the North 2016 006.jpg|thumb|''The Angel of the North'' — এণ্টনি গৰমলিৰ দ্বাৰা, ১৯৯৮]] '''ভাস্কৰ্য''' হৈছে [[দৃশ্য কলা]]ৰ এটা শাখা যি তিনিটা মাত্ৰাত কাৰ্য কৰি থাকে। ভাস্কৰ্য হৈছে ত্ৰিমাত্ৰিক শিল্পকৰ্ম যি উচ্চতা, প্ৰস্থ আৰু গভীৰতাৰ জড় বাস্তৱত প্ৰকাশিত হয়। ই প্লাষ্টিক কলাসমূহৰ অন্যতম। প্ৰচলিতভাৱে ভাস্কৰ্য তৈয়াৰ কৰাৰ বাবে স্থায়ী প্ৰক্ৰিয়াবোৰত কৰ্ভিং (সামগ্ৰী আঁতৰোৱা) আৰু মডেলিং (সামগ্ৰী যোগ কৰা, যেনে মাটি) ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এইবোৰ সাধাৰণতে পাথৰ, [[ধাতু]], মাটিৰ শিল্প, কাঠ আৰু অন্যান্য সামগ্ৰীৰে কৰা হৈছিল। যদিও আধুনিকতাৰ পিছত সামগ্ৰী আৰু প্ৰক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায় সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা আগবাঢ়িছে। সামগ্ৰীবোৰ কটকটিয়াই বা কৰ্ভ কৰি, জোৰ দি, আকৃতি দি, সাঁচত পেলাই বা ঢালি (কাষ্টিং) কাৰ্য কৰিব পৰা যায়। পাথৰৰ ভাস্কৰ্যবোৰ পৰিশীলনশীল সামগ্ৰীৰতকৈ ভালদৰে সংৰক্ষিত থাকে, আৰু প্ৰায়ে প্ৰাচীন সংস্কৃতিসমূহৰ অৱশিষ্ট শিল্পৰ (ভগ্নাংশ বাদ দিলে) বৃহৎ অংশ ৰূপে পৰিলক্ষিত হয়। আনহাতে, কাঠৰ ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা বহুলভাৱে লুপ্ত হৈ পৰিছে। অধিকন্তু, অধিকাংশ প্ৰাচীন ভাস্কৰ্য ৰঙিন আছিল, যি বৰ্তমান হেৰাই গৈছে।<ref name="artmuseums.harvard.edu">[http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html "Gods in Color: Painted Sculpture of Classical Antiquity", ছেপ্টেম্বৰ ২০০৭ – জানুৱাৰী ২০০৮, The Arthur M. Sackler Museum] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090104060402/http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html |date=January 4, 2009 }}</ref> বহু সংস্কৃতিত ভাস্কৰ্য ধৰ্মীয় ভক্তিৰ এক কেন্দ্ৰীয় মাধ্যম আছিল, আৰু অতি সাম্প্ৰতিক সময়ছোৱালৈকে বৃহৎ আকাৰৰ ভাস্কৰ্যসমূহ সাধাৰণ লোকৰ বাবে ব্যয়বহুল হোৱাৰ বাবে সাধাৰণতে ধৰ্ম অথবা ৰাজনীতিৰ এক অভিব্যক্তি হিচাপে সৃষ্টি কৰা হৈছিল। যিসকল সংস্কৃতিৰ বহুসংখ্যক ভাস্কৰ্য বৰ্তমানলৈকে টিকি আছে, তাৰ ভিতৰত প্ৰাচীন ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চল, [[ভাৰত]], [[চীন]], লগতে মধ্য আৰু দক্ষিণ আমেৰিকা আৰু আফ্ৰিকাৰ বহু সংস্কৃতি অন্তৰ্ভুক্ত। পাশ্চাত্য ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ পৰা আৰম্ভ হয়, আৰু গ্ৰীচক শাস্ত্ৰীয় গ্ৰীচ যুগত মহান ভাস্কৰ্যকলা সৃষ্টি কৰা বুলি গণ্য কৰা হয়। [[মধ্যযুগ]]ত, গথিক ভাস্কৰ্যই খ্ৰীষ্টান ধৰ্মীয় বেদনা আৰু উত্কণ্ঠাক প্ৰতিফলিত কৰিছিল। পুনৰজাগৰণত শাস্ত্ৰীয় আদৰ্শৰ পুনৰজীৱন ঘটিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপ মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''ডেভিদ''ৰ দৰে কৃতিসমূহ সৃষ্টি হৈছিল। [[আধুনিকতাবাদ|আধুনিকতাবাদী]] ভাস্কৰ্যই পৰম্পৰাগত প্ৰক্ৰিয়া আৰু মানৱ দেহৰ চিত্ৰণৰ ওপৰত থকা গুৰুত্বৰ পৰা আঁতৰি গৈ সংযোজিত ভাস্কৰ্য আৰু প্ৰাপ্ত বস্তুক কৃতিশিল্প হিচাপে উপস্থাপন কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। == প্ৰকাৰসমূহ == [[File:龙门-Buddha.jpg|thumb|চীনৰ লংমেন গ্ৰ'ট'ত মুক্ত আকাশৰ তলত বৌদ্ধ শিলৰ ৰিলিফ]] ভাস্কৰ্য মূলতে ঘূৰণীয়াত, অৰ্থাৎ মুক্তভাৱে থিয় হৈ থকা ভাস্কৰ্য যেনে মূৰ্তি, যি সাধাৰণতে গুৰিৰ বাহিৰে আন কোনো পৃষ্ঠৰ সৈতে সংযুক্ত নহয়, আৰু ৰিলিফ নামৰ আংশিকভাৱে পটভূমিৰ সৈতে সংলগ্ন ভাস্কৰ্যৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰা হয়। ৰিলিফ ভাস্কৰ্যসমূহক প্ৰায়ে পটভূমিৰ পৰা প্ৰক্ষেপণৰ মাত্ৰাৰ ভিত্তিত নিম্ন ৰিলিফ, উচ্চ ৰিলিফ আৰু মধ্য ৰিলিফ হিচাপে ভাগ কৰা হয়। ছাংক-ৰিলিফ হৈছে এক প্ৰাচীন মিচৰীয় কৌশল। ৰিলিফ ভাস্কৰ্য বৃহৎ আকাৰৰ গোট আৰু আখ্যানমূলক বিষয়বস্তু উপস্থাপন কৰিবলৈ বিশেষ উপযোগী, যিবোৰ ঘূৰণীয়া ৰূপত প্ৰতিফলন কৰাটো কঠিন, আৰু এই কৌশল স্থাপত্য ভাস্কৰ্যত ব্যাপকভাৱে ব্যৱহৃত হয়, যেনে অট্টালিকাৰ সৈতে সংলগ্ন অংশ, মৃৎশিল্প, ধাতুৰ কাম বা গহনাত সৰু ভাস্কৰ্য। আৰু এটা মুখ্য পাৰ্থক্য হ'ল বিয়োগমূলক খোদন, য’ত শিল বা কাঠৰ দৰে বস্তুৰ পৰা সামগ্ৰী আঁতৰাই আকৃতি গঢ়া হয়, আৰু সংযোজনমূলক মডেলিং, য’ত সামগ্ৰী যোগ কৰি কামটো গঢ়ি তোলা হয়। ঢালাই, ষ্টেম্পিং আৰু মল্ডিংত এটা মধ্যৱৰ্তী আকৃতি বা ছাঁচৰ সহায়ত ভাস্কৰ্য নিৰ্মাণ কৰা হয়; এই কৌশলসমূহে বহু প্ৰতিলিপি নিৰ্মাণৰ সুবিধা দিয়ে। "ভাস্কৰ্য" শব্দটো প্ৰায়ে বৃহৎ আকাৰৰ শিল্পকৰ্মক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ হয়, যাক কেতিয়াবা কীৰ্তিচিহ্ন ভাস্কৰ্য বুলিও কোৱা হয়, অৰ্থাৎ ভাস্কৰ্যৰ এটা বা দুয়োটা ডাঙৰ অংশ থাকে, বা এটা অট্টালিকাৰ লগত সংলগ্ন থাকে। কিন্তু এই শব্দটোৱে একে কৌশল ব্যৱহাৰ কৰি তিনিমাত্ৰিক বহু ধৰণৰ সৰু কামো সামৰি লৈছে, যেনে মুদ্ৰা, পদক, বা শিলত সৰু খোদিত বিশদ কাৰ্য। অতি বৃহৎ বা "বিশাল" মূৰ্তিৰ চিৰস্থায়ী আবেদন আছে। ২০১৮ চনৰ ভাৰতীয় ঐক্যৰ মূৰ্তি ১৮২ মিটাৰ (৫৯৭ ফুট) উচ্চতাৰ সৈতে বৰ্তমানৰ সৰ্ববৃহৎ ভাস্কৰ্য হিচাপে ৰেকৰ্ড ৰাখিছে। প্ৰতিকৃতি ভাস্কৰ্যৰ আন এটা পৰিচিত ৰূপ হৈছে ঘোঁৰাত উঠি থকা অশ্বাৰোহীৰ মূৰ্তি, যি আধুনিক সময়ত বিৰল হৈ পৰিছে। জীৱন্ত আকাৰৰ সৰু প্ৰতিকৃতিৰ ভিতৰত আছে "মূৰ", বা আৱক্ষ মূৰ্তি, যি বুকুৰ পৰা ওপৰলৈ এজন ব্যক্তিৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। সৰু ভাস্কৰ্যৰ ভিতৰত আছে সাধাৰণতে ১৮ ইঞ্চিতকৈ (৪৬ চেমি) ওখ নহয় সেইধৰণৰ মূৰ্তি, আৰু ৰিলিফ ভাস্কৰ্যৰ বাবে প্লেকেট, পদক বা মুদ্ৰা। আধুনিক আৰু সমসাময়িক শিল্পে শব্দ ভাস্কৰ্য, পোহৰ ভাস্কৰ্য, পৰিৱেশ শিল্প, পৰিৱেশ ভাস্কৰ্য, ৰাস্তাৰ শিল্পভিত্তিক ভাস্কৰ্য, গতিশীল ভাস্কৰ্য (য’ত ভৌতিক গতি জড়িত থাকে), ভূমি শিল্প আৰু স্থান-নিৰ্দিষ্ট শিল্পকে ধৰি বহু অগতানুগতিক ভাস্কৰ্যৰ ৰূপ সৃষ্টিৰ পথ দেখুৱাইছে। ভাস্কৰ্য হৈছে ৰাজহুৱা শিল্পৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰূপ। বাগিচাৰ পৰিৱেশত ভাস্কৰ্যৰ সংকলনক ভাস্কৰ্য বাগিচা বুলিও কোৱা হয়। কনষ্টেণ্টিন ব্ৰাংকুছিৰ উদ্ধৃতি অনুসৰি, "স্থাপত্য হৈছে বসবাস কৰা ভাস্কৰ্য।" <ref>{{Cite web |last=O'Dea |first=Rory |date=November 14, 2017 |title=Brancusi and the Story of Modernist Sculpture at the Guggenheim |url=https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130132758/https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |archive-date=November 30, 2023 |access-date=March 10, 2025 |website=The Guggenheim Museums and Foundation}}</ref><ref>{{Cite web |last=Olmedo |first=Kiki |date=February 18, 2017 |title=7 Quotes by Constantin Brancusi on His 141st Birthday |url=https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241010064458/https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |archive-date=October 10, 2024 |access-date=March 10, 2025 |website=Artnet}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 54jam2dmrk46rjowu1hc5mot2drf1cm 514947 514944 2025-06-04T18:09:17Z Kandarpajit Kallol 6257 514947 wikitext text/x-wiki [[চিত্ৰ:Dying gaul.jpg|thumb|''Dying Gaul'', বা ''The Capitoline Gaul'',<ref>[http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino en.museicapitolini.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170903030759/http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino |date=2017-09-03 }} (ইটালিয়ান ভাষাত)।</ref> এখন ৰোমান মাৰ্বেল প্ৰতিলিপি, যি হেলেনিষ্টিক যুগৰ (ই.পূ. ৩য় শতিকাৰ শেষ ভাগ) এটা মূল কৃতিৰ আধাৰত নিৰ্মিত, কেপিটলিন মিউজিয়া, ৰোম]] [[চিত্ৰ:Lammasu.jpg|thumb|upright=1|আশুৰীয় ''লামাচ্ছু'' গেটৰ ৰক্ষী, খোৰ্চাবাদৰ পৰা, {{Circa|৮০০}}–৭২১ ই.পূ.]] [[চিত্ৰ:Moses San Pietro in Vincoli.jpg|thumb|মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''মোচেছ'', ({{Circa|১৫১৩–১৫১৫}}), San Pietro in Vincoli, [[ৰোম]], পোপ জুলিয়াছ দ্বিতীয়ৰ সমাধিৰ বাবে]] [[চিত্ৰ:Miyasaka Hakuryu II - Tigress with Two Cubs - Walters 71909.jpg|thumb|নেটচুকে — এযোৰ বাঘিনী আৰু তৰলীয়া বাঘশাৱকৰ মূৰ্তি, উনবিংশ শতিকাৰ মধ্যভাগত জাপানত নিৰ্মিত, হাতীদাঁতৰ ওপৰত শিপা সজ্জা]] [[চিত্ৰ:Angel of the North 2016 006.jpg|thumb|''The Angel of the North'' — এণ্টনি গৰমলিৰ দ্বাৰা, ১৯৯৮]] '''ভাস্কৰ্য''' হৈছে [[দৃশ্য কলা]]ৰ এটা শাখা যি তিনিটা মাত্ৰাত কাৰ্য কৰি থাকে। ভাস্কৰ্য হৈছে ত্ৰিমাত্ৰিক শিল্পকৰ্ম যি উচ্চতা, প্ৰস্থ আৰু গভীৰতাৰ জড় বাস্তৱত প্ৰকাশিত হয়। ই প্লাষ্টিক কলাসমূহৰ অন্যতম। প্ৰচলিতভাৱে ভাস্কৰ্য তৈয়াৰ কৰাৰ বাবে স্থায়ী প্ৰক্ৰিয়াবোৰত কৰ্ভিং (সামগ্ৰী আঁতৰোৱা) আৰু মডেলিং (সামগ্ৰী যোগ কৰা, যেনে মাটি) ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এইবোৰ সাধাৰণতে পাথৰ, [[ধাতু]], মাটিৰ শিল্প, কাঠ আৰু অন্যান্য সামগ্ৰীৰে কৰা হৈছিল। যদিও আধুনিকতাৰ পিছত সামগ্ৰী আৰু প্ৰক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায় সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা আগবাঢ়িছে। সামগ্ৰীবোৰ কটকটিয়াই বা কৰ্ভ কৰি, জোৰ দি, আকৃতি দি, সাঁচত পেলাই বা ঢালাই (কাষ্টিং) কাৰ্য কৰিব পৰা যায়। পাথৰৰ ভাস্কৰ্যবোৰ পৰিশীলনশীল সামগ্ৰীৰতকৈ ভালদৰে সংৰক্ষিত থাকে, আৰু প্ৰায়ে প্ৰাচীন সংস্কৃতিসমূহৰ অৱশিষ্ট শিল্পৰ (ভগ্নাংশ বাদ দিলে) বৃহৎ অংশ ৰূপে পৰিলক্ষিত হয়। আনহাতে, কাঠৰ ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা বহুলভাৱে লুপ্ত হৈ পৰিছে। অধিকন্তু, অধিকাংশ প্ৰাচীন ভাস্কৰ্য ৰঙিন আছিল, যি বৰ্তমান হেৰাই গৈছে।<ref name="artmuseums.harvard.edu">[http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html "Gods in Color: Painted Sculpture of Classical Antiquity", ছেপ্টেম্বৰ ২০০৭ – জানুৱাৰী ২০০৮, The Arthur M. Sackler Museum] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090104060402/http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html |date=January 4, 2009 }}</ref> বহু সংস্কৃতিত ভাস্কৰ্য ধৰ্মীয় ভক্তিৰ এক কেন্দ্ৰীয় মাধ্যম আছিল, আৰু অতি সাম্প্ৰতিক সময়ছোৱালৈকে বৃহৎ আকাৰৰ ভাস্কৰ্যসমূহ সাধাৰণ লোকৰ বাবে ব্যয়বহুল হোৱাৰ বাবে সাধাৰণতে ধৰ্ম অথবা ৰাজনীতিৰ এক অভিব্যক্তি হিচাপে সৃষ্টি কৰা হৈছিল। যিসকল সংস্কৃতিৰ বহুসংখ্যক ভাস্কৰ্য বৰ্তমানলৈকে টিকি আছে, তাৰ ভিতৰত প্ৰাচীন ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চল, [[ভাৰত]], [[চীন]], লগতে মধ্য আৰু দক্ষিণ আমেৰিকা আৰু আফ্ৰিকাৰ বহু সংস্কৃতি অন্তৰ্ভুক্ত। পাশ্চাত্য ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ পৰা আৰম্ভ হয়, আৰু গ্ৰীচক শাস্ত্ৰীয় গ্ৰীচ যুগত মহান ভাস্কৰ্যকলা সৃষ্টি কৰা বুলি গণ্য কৰা হয়। [[মধ্যযুগ]]ত, গথিক ভাস্কৰ্যই খ্ৰীষ্টান ধৰ্মীয় বেদনা আৰু উত্কণ্ঠাক প্ৰতিফলিত কৰিছিল। পুনৰজাগৰণত শাস্ত্ৰীয় আদৰ্শৰ পুনৰজীৱন ঘটিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপ মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''ডেভিদ''ৰ দৰে কৃতিসমূহ সৃষ্টি হৈছিল। [[আধুনিকতাবাদ|আধুনিকতাবাদী]] ভাস্কৰ্যই পৰম্পৰাগত প্ৰক্ৰিয়া আৰু মানৱ দেহৰ চিত্ৰণৰ ওপৰত থকা গুৰুত্বৰ পৰা আঁতৰি গৈ সংযোজিত ভাস্কৰ্য আৰু প্ৰাপ্ত বস্তুক কৃতিশিল্প হিচাপে উপস্থাপন কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। == প্ৰকাৰসমূহ == [[File:龙门-Buddha.jpg|thumb|চীনৰ লংমেন গ্ৰ'ট'ত মুক্ত আকাশৰ তলত বৌদ্ধ শিলৰ ৰিলিফ]] ভাস্কৰ্য মূলতে ঘূৰণীয়াত, অৰ্থাৎ মুক্তভাৱে থিয় হৈ থকা ভাস্কৰ্য যেনে মূৰ্তি, যি সাধাৰণতে গুৰিৰ বাহিৰে আন কোনো পৃষ্ঠৰ সৈতে সংযুক্ত নহয়, আৰু ৰিলিফ নামৰ আংশিকভাৱে পটভূমিৰ সৈতে সংলগ্ন ভাস্কৰ্যৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰা হয়। ৰিলিফ ভাস্কৰ্যসমূহক প্ৰায়ে পটভূমিৰ পৰা প্ৰক্ষেপণৰ মাত্ৰাৰ ভিত্তিত নিম্ন ৰিলিফ, উচ্চ ৰিলিফ আৰু মধ্য ৰিলিফ হিচাপে ভাগ কৰা হয়। ছাংক-ৰিলিফ হৈছে এক প্ৰাচীন মিচৰীয় কৌশল। ৰিলিফ ভাস্কৰ্য বৃহৎ আকাৰৰ গোট আৰু আখ্যানমূলক বিষয়বস্তু উপস্থাপন কৰিবলৈ বিশেষ উপযোগী, যিবোৰ ঘূৰণীয়া ৰূপত প্ৰতিফলন কৰাটো কঠিন, আৰু এই কৌশল স্থাপত্য ভাস্কৰ্যত ব্যাপকভাৱে ব্যৱহৃত হয়, যেনে অট্টালিকাৰ সৈতে সংলগ্ন অংশ, মৃৎশিল্প, ধাতুৰ কাম বা গহনাত সৰু ভাস্কৰ্য। আৰু এটা মুখ্য পাৰ্থক্য হ'ল বিয়োগমূলক খোদন, য’ত শিল বা কাঠৰ দৰে বস্তুৰ পৰা সামগ্ৰী আঁতৰাই আকৃতি গঢ়া হয়, আৰু সংযোজনমূলক মডেলিং, য’ত সামগ্ৰী যোগ কৰি কামটো গঢ়ি তোলা হয়। ঢালাই, ষ্টেম্পিং আৰু মল্ডিংত এটা মধ্যৱৰ্তী আকৃতি বা ছাঁচৰ সহায়ত ভাস্কৰ্য নিৰ্মাণ কৰা হয়; এই কৌশলসমূহে বহু প্ৰতিলিপি নিৰ্মাণৰ সুবিধা দিয়ে। "ভাস্কৰ্য" শব্দটো প্ৰায়ে বৃহৎ আকাৰৰ শিল্পকৰ্মক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ হয়, যাক কেতিয়াবা কীৰ্তিচিহ্ন ভাস্কৰ্য বুলিও কোৱা হয়, অৰ্থাৎ ভাস্কৰ্যৰ এটা বা দুয়োটা ডাঙৰ অংশ থাকে, বা এটা অট্টালিকাৰ লগত সংলগ্ন থাকে। কিন্তু এই শব্দটোৱে একে কৌশল ব্যৱহাৰ কৰি তিনিমাত্ৰিক বহু ধৰণৰ সৰু কামো সামৰি লৈছে, যেনে মুদ্ৰা, পদক, বা শিলত সৰু খোদিত বিশদ কাৰ্য। অতি বৃহৎ বা "বিশাল" মূৰ্তিৰ চিৰস্থায়ী আবেদন আছে। ২০১৮ চনৰ ভাৰতীয় ঐক্যৰ মূৰ্তি ১৮২ মিটাৰ (৫৯৭ ফুট) উচ্চতাৰ সৈতে বৰ্তমানৰ সৰ্ববৃহৎ ভাস্কৰ্য হিচাপে ৰেকৰ্ড ৰাখিছে। প্ৰতিকৃতি ভাস্কৰ্যৰ আন এটা পৰিচিত ৰূপ হৈছে ঘোঁৰাত উঠি থকা অশ্বাৰোহীৰ মূৰ্তি, যি আধুনিক সময়ত বিৰল হৈ পৰিছে। জীৱন্ত আকাৰৰ সৰু প্ৰতিকৃতিৰ ভিতৰত আছে "মূৰ", বা আৱক্ষ মূৰ্তি, যি বুকুৰ পৰা ওপৰলৈ এজন ব্যক্তিৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। সৰু ভাস্কৰ্যৰ ভিতৰত আছে সাধাৰণতে ১৮ ইঞ্চিতকৈ (৪৬ চেমি) ওখ নহয় সেইধৰণৰ মূৰ্তি, আৰু ৰিলিফ ভাস্কৰ্যৰ বাবে প্লেকেট, পদক বা মুদ্ৰা। আধুনিক আৰু সমসাময়িক শিল্পে শব্দ ভাস্কৰ্য, পোহৰ ভাস্কৰ্য, পৰিৱেশ শিল্প, পৰিৱেশ ভাস্কৰ্য, ৰাস্তাৰ শিল্পভিত্তিক ভাস্কৰ্য, গতিশীল ভাস্কৰ্য (য’ত ভৌতিক গতি জড়িত থাকে), ভূমি শিল্প আৰু স্থান-নিৰ্দিষ্ট শিল্পকে ধৰি বহু অগতানুগতিক ভাস্কৰ্যৰ ৰূপ সৃষ্টিৰ পথ দেখুৱাইছে। ভাস্কৰ্য হৈছে ৰাজহুৱা শিল্পৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰূপ। বাগিচাৰ পৰিৱেশত ভাস্কৰ্যৰ সংকলনক ভাস্কৰ্য বাগিচা বুলিও কোৱা হয়। কনষ্টেণ্টিন ব্ৰাংকুছিৰ উদ্ধৃতি অনুসৰি, "স্থাপত্য হৈছে বসবাস কৰা ভাস্কৰ্য।" <ref>{{Cite web |last=O'Dea |first=Rory |date=November 14, 2017 |title=Brancusi and the Story of Modernist Sculpture at the Guggenheim |url=https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130132758/https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |archive-date=November 30, 2023 |access-date=March 10, 2025 |website=The Guggenheim Museums and Foundation}}</ref><ref>{{Cite web |last=Olmedo |first=Kiki |date=February 18, 2017 |title=7 Quotes by Constantin Brancusi on His 141st Birthday |url=https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241010064458/https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |archive-date=October 10, 2024 |access-date=March 10, 2025 |website=Artnet}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 1mgcuoq39fpcs9jrxi1gx42qqo0g46x 514948 514947 2025-06-04T18:10:31Z Kandarpajit Kallol 6257 514948 wikitext text/x-wiki [[চিত্ৰ:Dying gaul.jpg|thumb|''Dying Gaul'', বা ''The Capitoline Gaul'',<ref>[http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino en.museicapitolini.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170903030759/http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_del_gladiatore/statua_del_galata_capitolino |date=2017-09-03 }} (ইটালিয়ান ভাষাত)।</ref> এখন ৰোমান মাৰ্বেল প্ৰতিলিপি, যি হেলেনিষ্টিক যুগৰ (ই.পূ. ৩য় শতিকাৰ শেষ ভাগ) এটা মূল কৃতিৰ আধাৰত নিৰ্মিত, কেপিটলিন মিউজিয়া, ৰোম]] [[চিত্ৰ:Lammasu.jpg|thumb|upright=1|আশুৰীয় ''লামাচ্ছু'' গেটৰ ৰক্ষী, খোৰ্চাবাদৰ পৰা, {{Circa|৮০০}}–৭২১ ই.পূ.]] [[চিত্ৰ:Moses San Pietro in Vincoli.jpg|thumb|মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''মোচেছ'', ({{Circa|১৫১৩–১৫১৫}}), San Pietro in Vincoli, [[ৰোম]], পোপ জুলিয়াছ দ্বিতীয়ৰ সমাধিৰ বাবে]] [[চিত্ৰ:Miyasaka Hakuryu II - Tigress with Two Cubs - Walters 71909.jpg|thumb|নেটচুকে — এযোৰ বাঘিনী আৰু তৰলীয়া বাঘশাৱকৰ মূৰ্তি, উনবিংশ শতিকাৰ মধ্যভাগত জাপানত নিৰ্মিত, হাতীদাঁতৰ ওপৰত শিপা সজ্জা]] [[চিত্ৰ:Angel of the North 2016 006.jpg|thumb|''The Angel of the North'' — এণ্টনি গৰমলিৰ দ্বাৰা, ১৯৯৮]] '''ভাস্কৰ্য''' হৈছে [[দৃশ্য কলা]]ৰ এটা শাখা যি তিনিটা মাত্ৰাত কাৰ্য কৰি থাকে। ভাস্কৰ্য হৈছে ত্ৰিমাত্ৰিক শিল্পকৰ্ম যি উচ্চতা, প্ৰস্থ আৰু গভীৰতাৰ জড় বাস্তৱত প্ৰকাশিত হয়। ই প্লাষ্টিক কলাসমূহৰ অন্যতম। প্ৰচলিতভাৱে ভাস্কৰ্য তৈয়াৰ কৰাৰ বাবে স্থায়ী প্ৰক্ৰিয়াবোৰত কৰ্ভিং (সামগ্ৰী আঁতৰোৱা) আৰু মডেলিং (সামগ্ৰী যোগ কৰা, যেনে মাটি) ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এইবোৰ সাধাৰণতে পাথৰ, [[ধাতু]], মাটিৰ শিল্প, কাঠ আৰু অন্যান্য সামগ্ৰীৰে কৰা হৈছিল। যদিও আধুনিকতাৰ পিছত সামগ্ৰী আৰু প্ৰক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায় সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা আগবাঢ়িছে। সামগ্ৰীবোৰ কটকটিয়াই বা কৰ্ভ কৰি, জোৰ দি, আকৃতি দি, সাঁচত পেলাই বা ঢালাই (কাষ্টিং) কাৰ্য কৰিব পৰা যায়। পাথৰৰ ভাস্কৰ্যবোৰ পৰিশীলনশীল সামগ্ৰীৰতকৈ ভালদৰে সংৰক্ষিত থাকে, আৰু প্ৰায়ে প্ৰাচীন সংস্কৃতিসমূহৰ অৱশিষ্ট শিল্পৰ (ভগ্নাংশ বাদ দিলে) বৃহৎ অংশ ৰূপে পৰিলক্ষিত হয়। আনহাতে, কাঠৰ ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা বহুলভাৱে লুপ্ত হৈ পৰিছে। অধিকন্তু, অধিকাংশ প্ৰাচীন ভাস্কৰ্য ৰঙিন আছিল, যি বৰ্তমান হেৰাই গৈছে।<ref name="artmuseums.harvard.edu">[http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html "Gods in Color: Painted Sculpture of Classical Antiquity", ছেপ্টেম্বৰ ২০০৭ – জানুৱাৰী ২০০৮, The Arthur M. Sackler Museum] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090104060402/http://www.artmuseums.harvard.edu/exhibitions/sackler/godsInColor.html |date=January 4, 2009 }}</ref> বহু সংস্কৃতিত ভাস্কৰ্য ধৰ্মীয় ভক্তিৰ এক কেন্দ্ৰীয় মাধ্যম আছিল, আৰু অতি সাম্প্ৰতিক সময়ছোৱালৈকে বৃহৎ আকাৰৰ ভাস্কৰ্যসমূহ সাধাৰণ লোকৰ বাবে ব্যয়বহুল হোৱাৰ বাবে সাধাৰণতে ধৰ্ম অথবা ৰাজনীতিৰ এক অভিব্যক্তি হিচাপে সৃষ্টি কৰা হৈছিল। যিসকল সংস্কৃতিৰ বহুসংখ্যক ভাস্কৰ্য বৰ্তমানলৈকে টিকি আছে, তাৰ ভিতৰত প্ৰাচীন ভূমধ্যসাগৰীয় অঞ্চল, [[ভাৰত]], [[চীন]], লগতে মধ্য আৰু দক্ষিণ আমেৰিকা আৰু আফ্ৰিকাৰ বহু সংস্কৃতি অন্তৰ্ভুক্ত। পাশ্চাত্য ভাস্কৰ্যৰ পৰম্পৰা প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ পৰা আৰম্ভ হয়, আৰু গ্ৰীচক শাস্ত্ৰীয় গ্ৰীচ যুগত মহান ভাস্কৰ্যকলা সৃষ্টি কৰা বুলি গণ্য কৰা হয়। [[মধ্যযুগ]]ত, গথিক ভাস্কৰ্যই খ্ৰীষ্টান ধৰ্মীয় বেদনা আৰু উত্কণ্ঠাক প্ৰতিফলিত কৰিছিল। পুনৰজাগৰণত শাস্ত্ৰীয় আদৰ্শৰ পুনৰজীৱন ঘটিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপ মাইকেলেঞ্জেলোৰ ''ডেভিদ''ৰ দৰে কৃতিসমূহ সৃষ্টি হৈছিল। [[আধুনিকতাবাদ|আধুনিকতাবাদী]] ভাস্কৰ্যই পৰম্পৰাগত প্ৰক্ৰিয়া আৰু মানৱ দেহৰ চিত্ৰণৰ ওপৰত থকা গুৰুত্বৰ পৰা আঁতৰি গৈ সংযোজিত ভাস্কৰ্য আৰু প্ৰাপ্ত বস্তুক কৃতিশিল্প হিচাপে উপস্থাপন কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। == প্ৰকাৰসমূহ == [[File:龙门-Buddha.jpg|thumb|চীনৰ লংমেন গ্ৰ'ট'ত মুক্ত আকাশৰ তলত বৌদ্ধ শিলৰ ৰিলিফ]] ভাস্কৰ্য মূলতে ঘূৰণীয়াত, অৰ্থাৎ মুক্তভাৱে থিয় হৈ থকা ভাস্কৰ্য যেনে মূৰ্তি, যি সাধাৰণতে গুৰিৰ বাহিৰে আন কোনো পৃষ্ঠৰ সৈতে সংযুক্ত নহয়, আৰু ৰিলিফ নামৰ আংশিকভাৱে পটভূমিৰ সৈতে সংলগ্ন ভাস্কৰ্যৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰা হয়। ৰিলিফ ভাস্কৰ্যসমূহক প্ৰায়ে পটভূমিৰ পৰা প্ৰক্ষেপণৰ মাত্ৰাৰ ভিত্তিত নিম্ন ৰিলিফ, উচ্চ ৰিলিফ আৰু মধ্য ৰিলিফ হিচাপে ভাগ কৰা হয়। ছাংক-ৰিলিফ হৈছে এক প্ৰাচীন মিচৰীয় কৌশল। ৰিলিফ ভাস্কৰ্য বৃহৎ আকাৰৰ গোট আৰু আখ্যানমূলক বিষয়বস্তু উপস্থাপন কৰিবলৈ বিশেষ উপযোগী, যিবোৰ ঘূৰণীয়া ৰূপত প্ৰতিফলন কৰাটো কঠিন, আৰু এই কৌশল স্থাপত্য ভাস্কৰ্যত ব্যাপকভাৱে ব্যৱহৃত হয়, যেনে অট্টালিকাৰ সৈতে সংলগ্ন অংশ, মৃৎশিল্প, ধাতুৰ কাম বা গহনাত সৰু ভাস্কৰ্য। আৰু এটা মুখ্য পাৰ্থক্য হ'ল বিয়োগমূলক খোদন, য’ত শিল বা কাঠৰ দৰে বস্তুৰ পৰা সামগ্ৰী আঁতৰাই আকৃতি গঢ়া হয়, আৰু সংযোজনমূলক মডেলিং, য’ত সামগ্ৰী যোগ কৰি কামটো গঢ়ি তোলা হয়। ঢালাই, ষ্টেম্পিং আৰু মল্ডিংত এটা মধ্যৱৰ্তী আকৃতি বা ছাঁচৰ সহায়ত ভাস্কৰ্য নিৰ্মাণ কৰা হয়; এই কৌশলসমূহে বহু প্ৰতিলিপি নিৰ্মাণৰ সুবিধা দিয়ে। "ভাস্কৰ্য" শব্দটো প্ৰায়ে বৃহৎ আকাৰৰ শিল্পকৰ্মক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ হয়, যাক কেতিয়াবা কীৰ্তিচিহ্ন ভাস্কৰ্য বুলিও কোৱা হয়, অৰ্থাৎ ভাস্কৰ্যৰ এটা বা দুয়োটা ডাঙৰ অংশ থাকে, বা এটা অট্টালিকাৰ লগত সংলগ্ন থাকে। কিন্তু এই শব্দটোৱে একে কৌশল ব্যৱহাৰ কৰি তিনিমাত্ৰিক বহু ধৰণৰ সৰু কামো সামৰি লৈছে, যেনে মুদ্ৰা, পদক, বা শিলত সৰু খোদিত বিশদ কাৰ্য। অতি বৃহৎ বা "বিশাল" মূৰ্তিৰ চিৰস্থায়ী আবেদন আছে। ২০১৮ চনৰ ভাৰতীয় ঐক্যৰ মূৰ্তি ১৮২ মিটাৰ (৫৯৭ ফুট) উচ্চতাৰ সৈতে বৰ্তমানৰ সৰ্ববৃহৎ ভাস্কৰ্য হিচাপে ৰেকৰ্ড ৰাখিছে। প্ৰতিকৃতি ভাস্কৰ্যৰ আন এটা পৰিচিত ৰূপ হৈছে ঘোঁৰাত উঠি থকা অশ্বাৰোহীৰ মূৰ্তি, যি আধুনিক সময়ত বিৰল হৈ পৰিছে। জীৱন্ত আকাৰৰ সৰু প্ৰতিকৃতিৰ ভিতৰত আছে "মূৰ", বা আৱক্ষ মূৰ্তি, যি বুকুৰ পৰা ওপৰলৈ এজন ব্যক্তিৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। সৰু ভাস্কৰ্যৰ ভিতৰত আছে সাধাৰণতে ১৮ ইঞ্চিতকৈ (৪৬ চেমি) ওখ নহয় সেইধৰণৰ মূৰ্তি, আৰু ৰিলিফ ভাস্কৰ্যৰ বাবে প্লেকেট, পদক বা মুদ্ৰা। আধুনিক আৰু সমসাময়িক শিল্পে শব্দ ভাস্কৰ্য, পোহৰ ভাস্কৰ্য, পৰিৱেশ শিল্প, পৰিৱেশ ভাস্কৰ্য, ৰাস্তাৰ শিল্পভিত্তিক ভাস্কৰ্য, গতিশীল ভাস্কৰ্য (য’ত ভৌতিক গতি জড়িত থাকে), ভূমি শিল্প আৰু স্থান-নিৰ্দিষ্ট শিল্পকে ধৰি বহু অগতানুগতিক ভাস্কৰ্যৰ ৰূপ সৃষ্টিৰ পথ দেখুৱাইছে। ভাস্কৰ্য হৈছে ৰাজহুৱা শিল্পৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰূপ। বাগিচাৰ পৰিৱেশত ভাস্কৰ্যৰ সংকলনক ভাস্কৰ্য বাগিচা বুলিও কোৱা হয়। কনষ্টেণ্টিন ব্ৰাংকুছিৰ উদ্ধৃতি অনুসৰি, "স্থাপত্য হৈছে জীৱিত ভাস্কৰ্য।"<ref>{{Cite web |last=O'Dea |first=Rory |date=November 14, 2017 |title=Brancusi and the Story of Modernist Sculpture at the Guggenheim |url=https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130132758/https://www.guggenheim.org/articles/checklist/brancusi-and-the-story-of-modernist-sculpture-at-the-guggenheim |archive-date=November 30, 2023 |access-date=March 10, 2025 |website=The Guggenheim Museums and Foundation}}</ref><ref>{{Cite web |last=Olmedo |first=Kiki |date=February 18, 2017 |title=7 Quotes by Constantin Brancusi on His 141st Birthday |url=https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241010064458/https://news.artnet.com/art-world/7-quotes-by-constantin-brancusi-864005 |archive-date=October 10, 2024 |access-date=March 10, 2025 |website=Artnet}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] tvcsgyhmfeji97j8cp0xh0ofm6qnjw8 14 122387 514925 2025-06-04T15:50:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 Created blank page 514925 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 122388 514945 2025-06-04T18:03:06Z Human Anubhav 45073 নতুন পৃষ্ঠা: [[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য।|300x300px]] '''মাটিৰ সামগ্ৰী''' (''Pottery'') বুলিতে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কাঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্রাত পোন্ধাই শক্ত... 514945 wikitext text/x-wiki [[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য।|300x300px]] '''মাটিৰ সামগ্ৰী''' (''Pottery'') বুলিতে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কাঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্রাত পোন্ধাই শক্ত আৰু দীঘলীয়া স্থায়িত্বযুক্ত ৰূপ দিয়া বস্তুসমূহৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰু তাৰ ফলাফলক বুজায়। যি ঠাইত এই ধৰণৰ সামগ্ৰী এখন ''মাটিৰ সামগ্ৰী নিৰ্মাতা'' (''potter'')য়ে তৈয়াৰ কৰে, তাকো '''মাটিৰ সামগ্ৰী''' বা '''পটাৰী''' (বহুবচনত '''potteries''') বোলা হয়। [[ASTM International]]-এ ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা অনুসৰি ''মাটিৰ সামগ্ৰী'' বুলিলে সকলো ধৰণৰ পোন্ধোৱা [[চেৰামিক]] সামগ্ৰীক বুজোৱা হয় য'ত গঠনকালত মাটি থাকে, কিন্তু প্ৰযুক্তিগত, গাঠনিক, আৰু অগ্নিৰোধী সামগ্ৰী ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।<ref>'Standard Terminology Of Ceramic Whitewares And Related Products.' ASTM C 242–01 (2007.) ''ASTM International''.</ref> ইয়াৰ ব্যৱহাৰ ক্ষেত্ৰত [[টেবুলৰ সামগ্ৰী]], [[চেৰামিক শিল্প|সজ্জাসামগ্ৰী]], [[শৌচ সামগ্ৰী]], আৰু [[প্ৰযুক্তি]] তথা [[উদ্যম]] ক্ষেত্ৰত [[বৈদ্যুতিক ইনছুলেটৰ]] আৰু প্ৰয়োগশালাৰ সামগ্ৰী অন্তর্ভুক্ত। [[File:Table Service MET DT11573 (cropped).jpg|thumb|right|১৮শ শতিকাৰ [[চীনৰ ৰপ্তানিযোগ্য চীনামাটিৰ সামগ্ৰী]]ৰ এটা ছেট, আমেৰিকাৰ বজাৰৰ বাবে তৈয়াৰ।]] [[চিত্ৰশিল্প]] আৰু [[পুৰাতত্ব]]ৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ প্ৰাচীন আৰু [[প্ৰাগৈতিহাসিক যুগ]]ৰ ক্ষেত্ৰত, ''মাটিৰ সামগ্ৰী'' বুলিলে সাধাৰণতে কেৱল পাত্ৰ বা ভাঁৰ আদিক বুজোৱা হয়, আৰু একে সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰা [[ভাস্কৰ্য|ভাস্কৰ্য]] প্ৰতিচ্ছবিসকলক [[টেৰাকোটা]] বুলি কোৱা হয়।<ref>[https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=terracotta&logic=AND&note=&english=N&prev_page=1&subjectid=300047296 "terracottas (sculptural works)"], Getty Art & Architecture Thesaurus</ref> '''মাটিৰ সামগ্ৰী''' হৈছে [[মানৱ ইতিহাসৰ আৱিষ্কাৰৰ তালিকা|মানৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৱিষ্কাৰসমূহ]]ৰ অন্যতম, যাৰ উৎপত্তি [[নিওলিথিক যুগ|নিওলিথিক যুগ]]ৰ আগতেই হৈছিল। [[চেক ৰিপাব্লিক]]ত পোৱা [[Gravettian]] সংস্কৃতিৰ [[Venus of Dolní Věstonice]] নামৰ চেৰামিক ভাস্কৰ্য খন খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৯,০০০–২৫,০০০ চনলৈ প্ৰাচীন বুলি গণ্য কৰা হয়।<ref name=Venus/> যি নহওক, বৰ্তমানলৈকে পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি মাটিৰ পাত্ৰসমূহ [[চীন]]ৰ [[Jiangxi]] অঞ্চলত পোৱা গৈছে, যাৰ বয়স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৮,০০০ চনৰ ওচৰচোৱা বুলি ধৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও [[জ'মন সংস্কৃতি]]ৰ [[জাপান]] (খ্ৰীঃপূঃ ১০,৫০০ চন),<ref name=Jomon>{{cite news |first = Jared |last = Diamond |url = http://discovermagazine.com/1998/jun/japaneseroots1455/ |title = Japanese Roots |work = Discover |publisher = Discover Media LLC |date = June 1998 |access-date = 2010-07-10 |url-status=live |archive-url = https://web.archive.org/web/20100311073919/http://discovermagazine.com/1998/jun/japaneseroots1455 |archive-date = 2010-03-11 }}</ref> [[ৰাছিয়াৰ পূব অঞ্চল]] (খ্ৰীঃপূঃ ১৪,০০০ চন),<ref name=fareastrussia/> [[উপ-সহাৰান আফ্ৰিকা]] (খ্ৰীঃপূঃ ৯,৪০০ চন),<ref name=swissinfo>[http://www.swissinfo.ch/eng/Home/Archive/Swiss_archaeologist_digs_up_West_Africas_past.html?cid=5675736 Simon Bradley, ''A Swiss-led team of archaeologists has discovered pieces of the oldest African pottery in central Mali, dating back to at least 9,400BC''], SWI swissinfo.ch – the international service of the Swiss Broadcasting Corporation (SBC), 18 January 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306002155/http://www.swissinfo.ch/eng/Home/Archive/Swiss_archaeologist_digs_up_West_Africas_past.html?cid=5675736|date=2012-03-06}}</ref> [[দক্ষিণ আমেৰিকা]] (খ্ৰীঃপূঃ ৯,০০০–৭,০০০ চন),<ref name="Roosevelt 1996 264–349">{{cite book|last=Roosevelt|first=Anna C.|editor1=Frank Salomon|editor2=Stuart B. Schwartz|title=The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas|url=https://books.google.com/books?id=kNTmgsLoHpMC|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, England New York|chapter=The Maritime, Highland, Forest Dynamic and the Origins of Complex Culture|pages=264–349|year=1996|isbn=978-0-521-63075-7|access-date=2019-10-17|archive-date=2019-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20191207002133/https://books.google.com/books?id=kNTmgsLoHpMC|url-status=live}}</ref> আৰু [[মধ্য প্ৰাচ্য]] (খ্ৰীঃপূঃ ৭,০০০–৬,০০০ চন)ত পুৰণি মাটিৰ সামগ্ৰী পোৱা গৈছে। [[File:Niger, Boubon (1), pottery market.jpg|thumb|right|[[নাইজাৰ]]ৰ [[Boubon]]ৰ মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বজাৰ।]] মাটিৰ সামগ্ৰী সাধাৰণতে মাটিৰে ইচ্ছামাফিক আকৃতি দিয়াৰ পিছত ইয়াক [[জাউলিৰ ভাঁহ]]ত, গাত বা [[ভাঁহ]]ত ৬০০°চেলচিয়াছৰ পৰা ১৬০০°চেলচিয়াছ পৰ্যন্ত উচ্চ তাপমাত্রাত পোন্ধাই তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলস্বৰূপ বস্তুটো অধিক শক্তিশালী আৰু কঠোৰ ৰূপ লাভ কৰে। মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বহুত অংশ হ'ল দৈনন্দিন ব্যৱহাৰোপযোগী, যদিও কিছু সামগ্ৰী [[চেৰামিক শিল্প]] হিচাবেও বিবেচিত। কোনো বস্তু পোন্ধোৱাৰ আগত বা পাছত [[#Decorating and glazing|সজোৱা]] হৈ থাকিব পাৰে। পৰম্পৰাগতভাৱে মাটিৰ সামগ্ৰীক তিনিভাগত ভাগ কৰা হয়: [[মৃৎপাত্র]], [[পাথৰপাত্র]] আৰু [[চীনামাটি]]। এই তিনিটাই [[চেৰামিক গ্লেজ|গ্লেজযুক্ত]] বা অগ্লেজযুক্ত হ'ব পাৰে, আৰু বিভিন্ন শৈলীত সজোৱা হ'ব পাৰে। যদিও বহু সময়ত এটা সামগ্ৰীৰ ধৰণ চিনি পাব সহজ হয়, কিন্তু সকলো ক্ষেত্রতে তেনে নহয়; যেনে [[ফ্ৰিটৱেৰ]]ত মাটিৰ পৰিমাণ বেছি নাথাকে বা একেবাৰে নাথাকে, সেয়েহে এই বিভাজনৰ বাহিৰত পৰে। ইতিহাসত এই সকলো ধৰণৰ সামগ্ৰীক সাধাৰণতে "সুচীন সামগ্ৰী" (''fine ware'')—যি দৰিদ্ৰ আৰু সুন্দৰভাৱে তৈয়াৰ—বা "মটিয়াবোৰ", "লোকপ্ৰিয়", "গাঁৱলী" সামগ্ৰী হিচাপে ভাগ কৰা হয়, যিবোৰ সাধাৰণতে অলঙ্কৰণহীন বা সৰলভাৱে অলংকৃত, আৰু বহু সময়ত কম মানদণ্ডৰ। [[পকোৱা]]ৰ বাবে মাটিৰ ভাঁৰ ব্যৱহাৰ ধীৰে ধীৰে লোপ পালে [[ধাতুৰ ভাঁৰ]] সহজলভ্য হোৱাৰ পিছত,<ref name=":3">{{Cite web|last=Heck|first=Mary-Frances|title=The Food & Wine Guide to Clay Pot Cooking|url=https://www.foodandwine.com/cooking-techniques/guide-to-clay-pot-cooking-recipes|access-date=2022-01-26|website=[[Food & Wine]]|language=en}}</ref> তথাপি এতিয়াও কিছু খাদ্য প্রস্তুতিৰ বাবে মাটিৰ ভাঁৰ ব্যৱহাৰ হয়, বিশেষকৈ যিবোৰ খাদ্য [[ভাঁহ]]ত ধীৰে পকাব লাগে, যেনে [[বিৰিয়ানী]], [[কাছুলে]], [[ডব]], [[টাজিন]], [[জ'লফ ৰাইচ]], [[কেজেনু]], [[কাজুৱেলা]] আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ [[বেকড বিন্‌স]]।<ref name=":3"/> bmbase8sjavbexvi6r3vk8p5mz7vxrf 514950 514945 2025-06-04T18:12:01Z Kandarpajit Kallol 6257 514950 wikitext text/x-wiki {{Wikify}} [[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য।|300x300px]] '''মাটিৰ সামগ্ৰী''' (''Pottery'') বুলিতে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কাঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্রাত পোন্ধাই শক্ত আৰু দীঘলীয়া স্থায়িত্বযুক্ত ৰূপ দিয়া বস্তুসমূহৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰু তাৰ ফলাফলক বুজায়। যি ঠাইত এই ধৰণৰ সামগ্ৰী এখন ''মাটিৰ সামগ্ৰী নিৰ্মাতা'' (''potter'')য়ে তৈয়াৰ কৰে, তাকো '''মাটিৰ সামগ্ৰী''' বা '''পটাৰী''' (বহুবচনত '''potteries''') বোলা হয়। [[ASTM International]]-এ ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা অনুসৰি ''মাটিৰ সামগ্ৰী'' বুলিলে সকলো ধৰণৰ পোন্ধোৱা [[চেৰামিক]] সামগ্ৰীক বুজোৱা হয় য'ত গঠনকালত মাটি থাকে, কিন্তু প্ৰযুক্তিগত, গাঠনিক, আৰু অগ্নিৰোধী সামগ্ৰী ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।<ref>'Standard Terminology Of Ceramic Whitewares And Related Products.' ASTM C 242–01 (2007.) ''ASTM International''.</ref> ইয়াৰ ব্যৱহাৰ ক্ষেত্ৰত [[টেবুলৰ সামগ্ৰী]], [[চেৰামিক শিল্প|সজ্জাসামগ্ৰী]], [[শৌচ সামগ্ৰী]], আৰু [[প্ৰযুক্তি]] তথা [[উদ্যম]] ক্ষেত্ৰত [[বৈদ্যুতিক ইনছুলেটৰ]] আৰু প্ৰয়োগশালাৰ সামগ্ৰী অন্তর্ভুক্ত। [[File:Table Service MET DT11573 (cropped).jpg|thumb|right|১৮শ শতিকাৰ [[চীনৰ ৰপ্তানিযোগ্য চীনামাটিৰ সামগ্ৰী]]ৰ এটা ছেট, আমেৰিকাৰ বজাৰৰ বাবে তৈয়াৰ।]] [[চিত্ৰশিল্প]] আৰু [[পুৰাতত্ব]]ৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ প্ৰাচীন আৰু [[প্ৰাগৈতিহাসিক যুগ]]ৰ ক্ষেত্ৰত, ''মাটিৰ সামগ্ৰী'' বুলিলে সাধাৰণতে কেৱল পাত্ৰ বা ভাঁৰ আদিক বুজোৱা হয়, আৰু একে সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰা [[ভাস্কৰ্য|ভাস্কৰ্য]] প্ৰতিচ্ছবিসকলক [[টেৰাকোটা]] বুলি কোৱা হয়।<ref>[https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=terracotta&logic=AND&note=&english=N&prev_page=1&subjectid=300047296 "terracottas (sculptural works)"], Getty Art & Architecture Thesaurus</ref> '''মাটিৰ সামগ্ৰী''' হৈছে [[মানৱ ইতিহাসৰ আৱিষ্কাৰৰ তালিকা|মানৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৱিষ্কাৰসমূহ]]ৰ অন্যতম, যাৰ উৎপত্তি [[নিওলিথিক যুগ|নিওলিথিক যুগ]]ৰ আগতেই হৈছিল। [[চেক ৰিপাব্লিক]]ত পোৱা [[Gravettian]] সংস্কৃতিৰ [[Venus of Dolní Věstonice]] নামৰ চেৰামিক ভাস্কৰ্য খন খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৯,০০০–২৫,০০০ চনলৈ প্ৰাচীন বুলি গণ্য কৰা হয়।<ref name=Venus/> যি নহওক, বৰ্তমানলৈকে পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি মাটিৰ পাত্ৰসমূহ [[চীন]]ৰ [[Jiangxi]] অঞ্চলত পোৱা গৈছে, যাৰ বয়স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৮,০০০ চনৰ ওচৰচোৱা বুলি ধৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও [[জ'মন সংস্কৃতি]]ৰ [[জাপান]] (খ্ৰীঃপূঃ ১০,৫০০ চন),<ref name=Jomon>{{cite news |first = Jared |last = Diamond |url = http://discovermagazine.com/1998/jun/japaneseroots1455/ |title = Japanese Roots |work = Discover |publisher = Discover Media LLC |date = June 1998 |access-date = 2010-07-10 |url-status=live |archive-url = https://web.archive.org/web/20100311073919/http://discovermagazine.com/1998/jun/japaneseroots1455 |archive-date = 2010-03-11 }}</ref> [[ৰাছিয়াৰ পূব অঞ্চল]] (খ্ৰীঃপূঃ ১৪,০০০ চন),<ref name=fareastrussia/> [[উপ-সহাৰান আফ্ৰিকা]] (খ্ৰীঃপূঃ ৯,৪০০ চন),<ref name=swissinfo>[http://www.swissinfo.ch/eng/Home/Archive/Swiss_archaeologist_digs_up_West_Africas_past.html?cid=5675736 Simon Bradley, ''A Swiss-led team of archaeologists has discovered pieces of the oldest African pottery in central Mali, dating back to at least 9,400BC''], SWI swissinfo.ch – the international service of the Swiss Broadcasting Corporation (SBC), 18 January 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306002155/http://www.swissinfo.ch/eng/Home/Archive/Swiss_archaeologist_digs_up_West_Africas_past.html?cid=5675736|date=2012-03-06}}</ref> [[দক্ষিণ আমেৰিকা]] (খ্ৰীঃপূঃ ৯,০০০–৭,০০০ চন),<ref name="Roosevelt 1996 264–349">{{cite book|last=Roosevelt|first=Anna C.|editor1=Frank Salomon|editor2=Stuart B. Schwartz|title=The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas|url=https://books.google.com/books?id=kNTmgsLoHpMC|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, England New York|chapter=The Maritime, Highland, Forest Dynamic and the Origins of Complex Culture|pages=264–349|year=1996|isbn=978-0-521-63075-7|access-date=2019-10-17|archive-date=2019-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20191207002133/https://books.google.com/books?id=kNTmgsLoHpMC|url-status=live}}</ref> আৰু [[মধ্য প্ৰাচ্য]] (খ্ৰীঃপূঃ ৭,০০০–৬,০০০ চন)ত পুৰণি মাটিৰ সামগ্ৰী পোৱা গৈছে। [[File:Niger, Boubon (1), pottery market.jpg|thumb|right|[[নাইজাৰ]]ৰ [[Boubon]]ৰ মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বজাৰ।]] মাটিৰ সামগ্ৰী সাধাৰণতে মাটিৰে ইচ্ছামাফিক আকৃতি দিয়াৰ পিছত ইয়াক [[জাউলিৰ ভাঁহ]]ত, গাত বা [[ভাঁহ]]ত ৬০০°চেলচিয়াছৰ পৰা ১৬০০°চেলচিয়াছ পৰ্যন্ত উচ্চ তাপমাত্রাত পোন্ধাই তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলস্বৰূপ বস্তুটো অধিক শক্তিশালী আৰু কঠোৰ ৰূপ লাভ কৰে। মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বহুত অংশ হ'ল দৈনন্দিন ব্যৱহাৰোপযোগী, যদিও কিছু সামগ্ৰী [[চেৰামিক শিল্প]] হিচাবেও বিবেচিত। কোনো বস্তু পোন্ধোৱাৰ আগত বা পাছত [[#Decorating and glazing|সজোৱা]] হৈ থাকিব পাৰে। পৰম্পৰাগতভাৱে মাটিৰ সামগ্ৰীক তিনিভাগত ভাগ কৰা হয়: [[মৃৎপাত্র]], [[পাথৰপাত্র]] আৰু [[চীনামাটি]]। এই তিনিটাই [[চেৰামিক গ্লেজ|গ্লেজযুক্ত]] বা অগ্লেজযুক্ত হ'ব পাৰে, আৰু বিভিন্ন শৈলীত সজোৱা হ'ব পাৰে। যদিও বহু সময়ত এটা সামগ্ৰীৰ ধৰণ চিনি পাব সহজ হয়, কিন্তু সকলো ক্ষেত্রতে তেনে নহয়; যেনে [[ফ্ৰিটৱেৰ]]ত মাটিৰ পৰিমাণ বেছি নাথাকে বা একেবাৰে নাথাকে, সেয়েহে এই বিভাজনৰ বাহিৰত পৰে। ইতিহাসত এই সকলো ধৰণৰ সামগ্ৰীক সাধাৰণতে "সুচীন সামগ্ৰী" (''fine ware'')—যি দৰিদ্ৰ আৰু সুন্দৰভাৱে তৈয়াৰ—বা "মটিয়াবোৰ", "লোকপ্ৰিয়", "গাঁৱলী" সামগ্ৰী হিচাপে ভাগ কৰা হয়, যিবোৰ সাধাৰণতে অলঙ্কৰণহীন বা সৰলভাৱে অলংকৃত, আৰু বহু সময়ত কম মানদণ্ডৰ। [[পকোৱা]]ৰ বাবে মাটিৰ ভাঁৰ ব্যৱহাৰ ধীৰে ধীৰে লোপ পালে [[ধাতুৰ ভাঁৰ]] সহজলভ্য হোৱাৰ পিছত,<ref name=":3">{{Cite web|last=Heck|first=Mary-Frances|title=The Food & Wine Guide to Clay Pot Cooking|url=https://www.foodandwine.com/cooking-techniques/guide-to-clay-pot-cooking-recipes|access-date=2022-01-26|website=[[Food & Wine]]|language=en}}</ref> তথাপি এতিয়াও কিছু খাদ্য প্রস্তুতিৰ বাবে মাটিৰ ভাঁৰ ব্যৱহাৰ হয়, বিশেষকৈ যিবোৰ খাদ্য [[ভাঁহ]]ত ধীৰে পকাব লাগে, যেনে [[বিৰিয়ানী]], [[কাছুলে]], [[ডব]], [[টাজিন]], [[জ'লফ ৰাইচ]], [[কেজেনু]], [[কাজুৱেলা]] আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ [[বেকড বিন্‌স]]।<ref name=":3"/> 7t4mf4eftahu35ytlr4c0c84t2xhr4x 514953 514950 2025-06-04T18:25:36Z Kandarpajit Kallol 6257 514953 wikitext text/x-wiki {{Wikify}} [[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য।|300x300px]] '''মৃৎশিল্প''' বুলিলে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কেঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্রাত কঠিন আৰু দীঘলীয়া স্থায়িত্বযুক্ত ৰূপ দিয়া বস্তুসমূহৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰু তাৰ ফলাফলক বুজায়। অসমীয়া ভাষাত মাটিৰ সামগ্ৰীৰ নিৰ্মাতাক কুমাৰ বুলি কোৱা হয়। ASTM International-এ ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা অনুসৰি ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে তাপ দি পোৰা মাটিৰ সকলো ধৰণৰ সামগ্ৰীক বুজোৱা হয় যদিও প্ৰযুক্তিগত, অগ্নিৰোধী আদি সামগ্ৰী ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।<ref>'Standard Terminology Of Ceramic Whitewares And Related Products.' ASTM C 242–01 (2007.) ''ASTM International''.</ref> [[File:Table Service MET DT11573 (cropped).jpg|thumb|right|১৮শ শতিকাৰ চীনৰ ৰপ্তানিযোগ্য চীনামাটিৰ সামগ্ৰীৰ এটা ছেট, আমেৰিকাৰ বজাৰৰ বাবে তৈয়াৰ।]] [[চিত্ৰশিল্প]] আৰু [[পুৰাতত্ব]]ৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ প্ৰাচীন আৰু [[প্ৰাগৈতিহাসিক যুগ]]ৰ ক্ষেত্ৰত, ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে সাধাৰণতে কেৱল পাত্ৰক আদিক বুজোৱা হয়, আৰু একে সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰা [[ভাস্কৰ্য]] প্ৰতিচ্ছবিসকলক [[টেৰাকোটা]] বুলি কোৱা হয়।<ref>[https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=terracotta&logic=AND&note=&english=N&prev_page=1&subjectid=300047296 "terracottas (sculptural works)"], Getty Art & Architecture Thesaurus</ref> '''মৃৎশিল্প''' হৈছে মানৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৱিষ্কাৰসমূহৰ অন্যতম, যাৰ উৎপত্তি নিওলিথিক যুগৰ আগতেই হৈছিল। বৰ্তমানলৈকে পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি মাটিৰ পাত্ৰসমূহ [[চীন]]ৰ জিয়াংশি অঞ্চলত পোৱা গৈছে, যাৰ বয়স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৮,০০০ চনৰ আশে-পাশে বুলি ধৰা হয়। [[File:Niger, Boubon (1), pottery market.jpg|thumb|right|নাইজাৰৰ মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বজাৰ।]] মাটিৰ সামগ্ৰী সাধাৰণতে মাটিৰে ইচ্ছা অনুসৰি আকৃতি দিয়াৰ পিছত ইয়াক ৬০০°চেলচিয়াছৰ পৰা ১৬০০°চেলচিয়াছ পৰ্যন্ত উচ্চ তাপমাত্রাত তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলস্বৰূপে বস্তুটো অধিক শক্তিশালী আৰু কঠোৰ ৰূপ লাভ কৰে। মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বহুত অংশ হ'ল দৈনন্দিন ব্যৱহাৰোপযোগী, যদিও কিছু সামগ্ৰী [[শিল্প]] হিচাপেও বিবেচিত। পৰম্পৰাগতভাৱে মাটিৰ সামগ্ৰীক তিনিভাগত ভাগ কৰা হয়: মৃৎপাত্র, শিলাপাত্র আৰু চীনামাটিৰ পাত্ৰ। lt3jmutjs13azlufu9g8uv5obffsspf 514954 514953 2025-06-04T18:26:02Z Kandarpajit Kallol 6257 514954 wikitext text/x-wiki [[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য।|300x300px]] '''মৃৎশিল্প''' বুলিলে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কেঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্রাত কঠিন আৰু দীঘলীয়া স্থায়িত্বযুক্ত ৰূপ দিয়া বস্তুসমূহৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰু তাৰ ফলাফলক বুজায়। অসমীয়া ভাষাত মাটিৰ সামগ্ৰীৰ নিৰ্মাতাক কুমাৰ বুলি কোৱা হয়। ASTM International-এ ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা অনুসৰি ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে তাপ দি পোৰা মাটিৰ সকলো ধৰণৰ সামগ্ৰীক বুজোৱা হয় যদিও প্ৰযুক্তিগত, অগ্নিৰোধী আদি সামগ্ৰী ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।<ref>'Standard Terminology Of Ceramic Whitewares And Related Products.' ASTM C 242–01 (2007.) ''ASTM International''.</ref> [[File:Table Service MET DT11573 (cropped).jpg|thumb|right|১৮শ শতিকাৰ চীনৰ ৰপ্তানিযোগ্য চীনামাটিৰ সামগ্ৰীৰ এটা ছেট, আমেৰিকাৰ বজাৰৰ বাবে তৈয়াৰ।]] [[চিত্ৰশিল্প]] আৰু [[পুৰাতত্ব]]ৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ প্ৰাচীন আৰু [[প্ৰাগৈতিহাসিক যুগ]]ৰ ক্ষেত্ৰত, ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে সাধাৰণতে কেৱল পাত্ৰক আদিক বুজোৱা হয়, আৰু একে সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰা [[ভাস্কৰ্য]] প্ৰতিচ্ছবিসকলক [[টেৰাকোটা]] বুলি কোৱা হয়।<ref>[https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=terracotta&logic=AND&note=&english=N&prev_page=1&subjectid=300047296 "terracottas (sculptural works)"], Getty Art & Architecture Thesaurus</ref> '''মৃৎশিল্প''' হৈছে মানৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৱিষ্কাৰসমূহৰ অন্যতম, যাৰ উৎপত্তি নিওলিথিক যুগৰ আগতেই হৈছিল। বৰ্তমানলৈকে পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি মাটিৰ পাত্ৰসমূহ [[চীন]]ৰ জিয়াংশি অঞ্চলত পোৱা গৈছে, যাৰ বয়স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৮,০০০ চনৰ আশে-পাশে বুলি ধৰা হয়। [[File:Niger, Boubon (1), pottery market.jpg|thumb|right|নাইজাৰৰ মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বজাৰ।]] মাটিৰ সামগ্ৰী সাধাৰণতে মাটিৰে ইচ্ছা অনুসৰি আকৃতি দিয়াৰ পিছত ইয়াক ৬০০°চেলচিয়াছৰ পৰা ১৬০০°চেলচিয়াছ পৰ্যন্ত উচ্চ তাপমাত্রাত তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলস্বৰূপে বস্তুটো অধিক শক্তিশালী আৰু কঠোৰ ৰূপ লাভ কৰে। মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বহুত অংশ হ'ল দৈনন্দিন ব্যৱহাৰোপযোগী, যদিও কিছু সামগ্ৰী [[শিল্প]] হিচাপেও বিবেচিত। পৰম্পৰাগতভাৱে মাটিৰ সামগ্ৰীক তিনিভাগত ভাগ কৰা হয়: মৃৎপাত্র, শিলাপাত্র আৰু চীনামাটিৰ পাত্ৰ। ==তথ্যসূত্ৰ== ae745lwizu91wf6wcf5urhfp018i93e 514955 514954 2025-06-04T18:27:11Z Kandarpajit Kallol 6257 514955 wikitext text/x-wiki [[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য।|300x300px]] '''মৃৎশিল্প''' বুলিলে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কেঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্রাত কঠিন আৰু দীঘলীয়া স্থায়িত্বযুক্ত ৰূপ দিয়া বস্তুসমূহৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰু তাৰ ফলাফলক বুজায়। অসমীয়া ভাষাত মাটিৰ সামগ্ৰীৰ নিৰ্মাতাক কুমাৰ বুলি কোৱা হয়। ASTM International-এ ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা অনুসৰি ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে তাপ দি পোৰা মাটিৰ সকলো ধৰণৰ সামগ্ৰীক বুজোৱা হয় যদিও প্ৰযুক্তিগত, অগ্নিৰোধী আদি সামগ্ৰী ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।<ref>'Standard Terminology Of Ceramic Whitewares And Related Products.' ASTM C 242–01 (2007.) ''ASTM International''.</ref> [[File:Table Service MET DT11573 (cropped).jpg|thumb|right|১৮শ শতিকাৰ চীনৰ ৰপ্তানিযোগ্য চীনামাটিৰ সামগ্ৰীৰ এটা ছেট, আমেৰিকাৰ বজাৰৰ বাবে তৈয়াৰ।]] চিত্ৰশিল্প আৰু পুৰাতত্বৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ প্ৰাচীন আৰু প্ৰাগৈতিহাসিক যুগৰ ক্ষেত্ৰত, ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে সাধাৰণতে কেৱল পাত্ৰক আদিক বুজোৱা হয়, আৰু একে সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰা [[ভাস্কৰ্য]] প্ৰতিচ্ছবিসকলক '''টেৰাকোটা''' বুলি কোৱা হয়।<ref>[https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=terracotta&logic=AND&note=&english=N&prev_page=1&subjectid=300047296 "terracottas (sculptural works)"], Getty Art & Architecture Thesaurus</ref> '''মৃৎশিল্প''' হৈছে মানৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৱিষ্কাৰসমূহৰ অন্যতম, যাৰ উৎপত্তি নিওলিথিক যুগৰ আগতেই হৈছিল। বৰ্তমানলৈকে পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি মাটিৰ পাত্ৰসমূহ [[চীন]]ৰ জিয়াংশি অঞ্চলত পোৱা গৈছে, যাৰ বয়স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৮,০০০ চনৰ আশে-পাশে বুলি ধৰা হয়। [[File:Niger, Boubon (1), pottery market.jpg|thumb|right|নাইজাৰৰ মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বজাৰ।]] মাটিৰ সামগ্ৰী সাধাৰণতে মাটিৰে ইচ্ছা অনুসৰি আকৃতি দিয়াৰ পিছত ইয়াক ৬০০°চেলচিয়াছৰ পৰা ১৬০০°চেলচিয়াছ পৰ্যন্ত উচ্চ তাপমাত্রাত তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলস্বৰূপে বস্তুটো অধিক শক্তিশালী আৰু কঠোৰ ৰূপ লাভ কৰে। মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বহুত অংশ হ'ল দৈনন্দিন ব্যৱহাৰোপযোগী, যদিও কিছু সামগ্ৰী [[শিল্প]] হিচাপেও বিবেচিত। পৰম্পৰাগতভাৱে মাটিৰ সামগ্ৰীক তিনিভাগত ভাগ কৰা হয়: মৃৎপাত্র, শিলাপাত্র আৰু চীনামাটিৰ পাত্ৰ। ==তথ্যসূত্ৰ== 0zshxuzlh9p6s79wotd9ew7cd052uyh 514959 514955 2025-06-04T18:29:38Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 514959 wikitext text/x-wiki [[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য। |300x300px]] '''মৃৎশিল্প''' বুলিলে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কেঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্ৰাত কঠিন আৰু দীঘলীয়া স্থায়িত্বযুক্ত ৰূপ দিয়া বস্তুসমূহৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰু তাৰ ফলাফলক বুজায়। অসমীয়া ভাষাত মাটিৰ সামগ্ৰীৰ নিৰ্মাতাক কুমাৰ বুলি কোৱা হয়। ASTM International-এ ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা অনুসৰি ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে তাপ দি পোৰা মাটিৰ সকলো ধৰণৰ সামগ্ৰীক বুজোৱা হয় যদিও প্ৰযুক্তিগত, অগ্নিৰোধী আদি সামগ্ৰী ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।<ref>'Standard Terminology Of Ceramic Whitewares And Related Products.' ASTM C 242–01 (2007.) ''ASTM International''.</ref> [[File:Table Service MET DT11573 (cropped).jpg|thumb|right|১৮শ শতিকাৰ চীনৰ ৰপ্তানিযোগ্য চীনামাটিৰ সামগ্ৰীৰ এটা ছেট, আমেৰিকাৰ বজাৰৰ বাবে তৈয়াৰ। ]] চিত্ৰশিল্প আৰু পুৰাতত্ত্বৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ প্ৰাচীন আৰু প্ৰাগৈতিহাসিক যুগৰ ক্ষেত্ৰত, ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে সাধাৰণতে কেৱল পাত্ৰক আদিক বুজোৱা হয়, আৰু একে সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰা [[ভাস্কৰ্য]] প্ৰতিচ্ছবিসকলক '''টেৰাকোটা''' বুলি কোৱা হয়।<ref>[https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=terracotta&logic=AND&note=&english=N&prev_page=1&subjectid=300047296 "terracottas (sculptural works)"], Getty Art & Architecture Thesaurus</ref> '''মৃৎশিল্প''' হৈছে মানৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৱিষ্কাৰসমূহৰ অন্যতম, যাৰ উৎপত্তি নিওলিথিক যুগৰ আগতেই হৈছিল। বৰ্তমানলৈকে পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি মাটিৰ পাত্ৰসমূহ [[চীন]]ৰ জিয়াংশি অঞ্চলত পোৱা গৈছে, যাৰ বয়স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৮,০০০ চনৰ আশে-পাশে বুলি ধৰা হয়। [[File:Niger, Boubon (1), pottery market.jpg|thumb|right|নাইজাৰৰ মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বজাৰ। ]] মাটিৰ সামগ্ৰী সাধাৰণতে মাটিৰে ইচ্ছা অনুসৰি আকৃতি দিয়াৰ পিছত ইয়াক ৬০০°চেলচিয়াছৰ পৰা ১৬০০°চেলচিয়াছ পৰ্যন্ত উচ্চ তাপমাত্ৰাত তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলস্বৰূপে বস্তুটো অধিক শক্তিশালী আৰু কঠোৰ ৰূপ লাভ কৰে। মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বহুত অংশ হ'ল দৈনন্দিন ব্যৱহাৰোপযোগী, যদিও কিছু সামগ্ৰী [[শিল্প]] হিচাপেও বিবেচিত। পৰম্পৰাগতভাৱে মাটিৰ সামগ্ৰীক তিনিভাগত ভাগ কৰা হয়: মৃৎপাত্ৰ, শিলাপাত্ৰ আৰু চীনামাটিৰ পাত্ৰ। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:কলা]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:মৃৎ শিল্প]] 74rptrpo126s8yeytqsys3syntnlmrn 514960 514959 2025-06-04T18:30:34Z Kandarpajit Kallol 6257 514960 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}[[File:Traditional pottery in Nigeria (Ikpu ite) 11.jpg|thumb|হাতেৰে মাটিৰ জাৰ তৈয়াৰ কৰা দৃশ্য। |300x300px]] '''মৃৎশিল্প''' বুলিলে [[মাটি]] আৰু অন্যান্য কেঁচামালৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰা আৰু উচ্চ তাপমাত্ৰাত কঠিন আৰু দীঘলীয়া স্থায়িত্বযুক্ত ৰূপ দিয়া বস্তুসমূহৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰু তাৰ ফলাফলক বুজায়। অসমীয়া ভাষাত মাটিৰ সামগ্ৰীৰ নিৰ্মাতাক কুমাৰ বুলি কোৱা হয়। ASTM International-এ ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা অনুসৰি ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে তাপ দি পোৰা মাটিৰ সকলো ধৰণৰ সামগ্ৰীক বুজোৱা হয় যদিও প্ৰযুক্তিগত, অগ্নিৰোধী আদি সামগ্ৰী ইয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।<ref>'Standard Terminology Of Ceramic Whitewares And Related Products.' ASTM C 242–01 (2007.) ''ASTM International''.</ref> [[File:Table Service MET DT11573 (cropped).jpg|thumb|right|১৮শ শতিকাৰ চীনৰ ৰপ্তানিযোগ্য চীনামাটিৰ সামগ্ৰীৰ এটা ছেট, আমেৰিকাৰ বজাৰৰ বাবে তৈয়াৰ। ]] চিত্ৰশিল্প আৰু পুৰাতত্ত্বৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ প্ৰাচীন আৰু প্ৰাগৈতিহাসিক যুগৰ ক্ষেত্ৰত, ''মৃৎশিল্প'' বুলিলে সাধাৰণতে কেৱল পাত্ৰক আদিক বুজোৱা হয়, আৰু একে সামগ্ৰীৰে তৈয়াৰ কৰা [[ভাস্কৰ্য]] প্ৰতিচ্ছবিসকলক '''টেৰাকোটা''' বুলি কোৱা হয়।<ref>[https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=terracotta&logic=AND&note=&english=N&prev_page=1&subjectid=300047296 "terracottas (sculptural works)"], Getty Art & Architecture Thesaurus</ref> মৃৎশিল্প হৈছে মানৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৱিষ্কাৰসমূহৰ অন্যতম, যাৰ উৎপত্তি নিওলিথিক যুগৰ আগতেই হৈছিল। বৰ্তমানলৈকে পোৱা আটাইতকৈ পুৰণি মাটিৰ পাত্ৰসমূহ [[চীন]]ৰ জিয়াংশি অঞ্চলত পোৱা গৈছে, যাৰ বয়স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৮,০০০ চনৰ আশে-পাশে বুলি ধৰা হয়। [[File:Niger, Boubon (1), pottery market.jpg|thumb|right|নাইজাৰৰ মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বজাৰ। ]] মাটিৰ সামগ্ৰী সাধাৰণতে মাটিৰে ইচ্ছা অনুসৰি আকৃতি দিয়াৰ পিছত ইয়াক ৬০০°চেলচিয়াছৰ পৰা ১৬০০°চেলচিয়াছ পৰ্যন্ত উচ্চ তাপমাত্ৰাত তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলস্বৰূপে বস্তুটো অধিক শক্তিশালী আৰু কঠোৰ ৰূপ লাভ কৰে। মাটিৰ সামগ্ৰীৰ বহুত অংশ হ'ল দৈনন্দিন ব্যৱহাৰোপযোগী, যদিও কিছু সামগ্ৰী [[শিল্প]] হিচাপেও বিবেচিত। পৰম্পৰাগতভাৱে মাটিৰ সামগ্ৰীক তিনিভাগত ভাগ কৰা হয়: মৃৎপাত্ৰ, শিলাপাত্ৰ আৰু চীনামাটিৰ পাত্ৰ। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:কলা]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:মৃৎ শিল্প]] nn6w0ywiy0qw5d7c352q3m06h3mtn65 10 122389 514976 2025-06-05T01:52:43Z Dipankar Das 36094 + 514976 wikitext text/x-wiki {{Documentation subpage}} {{high-risk}} {{info|1=This template is intended for [[Wikipedia:External links|external links]]. It is not designed for use as a [[Wikipedia:Citation templates|citation template]].}} {{lua|Module:Webarchive|Module:Webarchive/data}} {{tl|{{BASEPAGENAME}}}} is for linking to web archiving services such as the [[Wayback Machine]] and [[List of Web archiving initiatives|all other web archiving services]]. This template is a replacement for {{tld|wayback}}, {{tld|webcite}}, {{tld|memento}} and {{tld|cite archives}}, as decided in [[Wikipedia:Templates for discussion/Log/2016 October 24#Template:Wayback|this discussion]]. Note: The most common method for linking a web archive are the CS1|2 templates such as {{tld|cite web}} with the {{para|archive-url}}, {{para|archive-date}}, and {{para|url-status}} parameters. Please be aware of [[WP:CITEVAR]] before converting this template to a CS1|2 template. == Usage == In most cases the template needs only two parameters, the archive {{para|url}} and archive {{para|date}}. It is also common to include a {{para|title}}. For some URLs, the template can automatically display the date. To prevent the template from adding a [[Help:wikilink|wikilink]] to the name of the [[web archiving]] site, use the {{para|nolink}} parameter with any value. ; Usage with {{para|url}} and {{para|date}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=2 August 2016}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=2 August 2016}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=12 February 2009}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=12 February 2009}} ; Usage with {{para|url}} and {{para|title}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Page title}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Page title}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |title=Page title}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |title=Page title}} ; Usage with {{para|url}}, {{para|date}} and {{para|title}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |title=Page title}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |title=Page title}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=February 12, 2009 |title=Page title}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=February 12, 2009 |title=Page title}} ; Usage with {{para|url}}, {{para|date}} and {{para|nolink}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |nolink=y}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |nolink=y}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=February 12, 2009 |nolink=1}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=February 12, 2009 |nolink=1}} == Multiple URLs == The template optionally supports multiple URLs (up to 10) for linking to multiple archiving services for the same source link. The first url argument is {{para|url}} then {{para|url2}} .. {{para|url10}}. Each URL can have its own date and title argument, thus {{para|date2}} .. {{para|date10}} and {{para|title2}} .. {{para|title10}}. == Parameters == ===Main parameters=== ;url..url10: The URL(s) to the archive service. There should always be a {{para|url}} which counts as the first url. Each {{para|url#}} can have its own numbered corresponding {{para|date#}} and {{para|title#}}. Matching of URL with date and title is done by numbers, not position. Numbers do not need to be in sequence, for example {{para|url2}} followed by {{para|url5}} works. ;date..date10: The date the page was archived. The date format displayed is the same as entered. If {{para|date}} is missing the template will make a best effort to find the date by decoding the archive URL (wayback and webcite for example provide this data in the URL), and will display the date in iso format by default. However including a date is recommended for date formatting reasons, and because other tools may not have the ability to decode the date from the URL. ;title..title10: The text displayed for the link. If no {{para|title}} is provided then {{para|date}} is displayed. Otherwise {{para|title}} takes precedence if both are set. ===Secondary parameters=== ;nolink: If set to any value, the archive service name will not be wikilinked. ;format: This is a special option to support the merger of {{tld|cite archives}}. It may be deprecated in the future. Because CS1|2 templates do not currently support more than one archive link, this template will tack on additional archive links to the end of a CS1|2 template output. It takes two values: {{para|format|addlarchives}} or {{para|format|addlpages}}. ''Addlarchives'' will display output appropriate for linking to multiple web archiving services. ''Addlpages'' will display output appropriate for linking to multiple pages at the same archive. ==Examples== The number of possible examples is extensive depending on the mix of options. Some common cases follow. For more extensive testing see the [[Template:Webarchive/testcases|testcases page]]. ; Single link at the [[Wayback Machine]] with date and title (<em>recommended method</em>) : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |title=Page title}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |title=Page title}} ; Single link at the Wayback Machine with date only : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 1, 2016}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016}} ; Single link at the Wayback Machine with title; date extracted from URL : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Example}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Example}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Example |date=mdy}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Example |date=mdy}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Example |date=dmy}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Example |date=dmy}} ; Single link at [[WebCite]] with title; date extracted from URL : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com |title=Example}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com |title=Example}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com |title=Example |date=mdy}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com |title=Example |date=mdy}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com |title=Example |date=dmy}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com |title=Example |date=dmy}} ; Single link at [[archive.today]] with title; date extracted from URL : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://archive.today/2016.08.08-112330/http://example.com |title=Example}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://archive.today/2016.08.08-112330/http://example.com |title=Example}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://archive.today/2016.08.08-112330/http://example.com |title=Example |date=mdy}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://archive.today/2016.08.08-112330/http://example.com |title=Example |date=mdy}} : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://archive.today/2016.08.08-112330/http://example.com |title=Example |date=dmy}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://archive.today/2016.08.08-112330/http://example.com |title=Example |date=dmy}} ; Multi-link at the Wayback Machine with dates and titles (<em>recommended method</em>) : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Page title |date=August 2, 2016 |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |title2=Page2 title |date2=September 2, 2016}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Page title |date=August 2, 2016 |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |title2=Page2 title |date2=September 2, 2016}} ; Multi-link at the Wayback Machine with dates only : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |date2=September 2, 2016}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |date=August 2, 2016 |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |date2=September 2, 2016}} ; Multi-link at the Wayback Machine with titles only : <code><nowiki>{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Page title |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |title2=Page2 title}}</nowiki></code> : {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/ |title=Page title |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |title2=Page2 title}} ; Additional archives format : <code><nowiki>{{webarchive |format=addlarchives |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=12 February 2009}}</nowiki></code> : {{webarchive |format=addlarchives |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |date=12 February 2009}} ; Additional pages format : <code><nowiki>{{webarchive |format=addlpages |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |date=12 February 2009}}</nowiki></code> : {{webarchive |format=addlpages |url=https://www.webcitation.org/5eWaHRbn4?url=http://www.example.com/ |url2=https://web.archive.org/web/20160902000046/http://example.com/ |date=12 February 2009}} == Tracking categories == The template has a number of hidden tracking categories which may be added (via [[Module:Webarchive]]): ===Tracking archive sites=== * {{clc|Webarchive template wayback links}}: links to the Wayback Machine * {{clc|Webarchive template archiveis links}}: links to Archive.today * {{clc|Webarchive template webcite links}}: links to WebCite * {{clc|Webarchive template other archives}}: links to known archive sites that don't have their own tracking category * {{clc|Webarchive template unknown archives}}: the template doesn't recognize the archive URL; this may indicate an error in the data; or the template itself needs updating to reflect a new archive site ===Tracking warnings and errors=== * {{clc|Webarchive template warnings}}: soft errors that do not prevent the template from working but leave a red message * {{clc|Webarchive template errors}}: errors typically requiring human intervention == Template maintenance == The following can be done to maintain the template. ===Monitor tracking categories=== * The tracking categories for "warnings" and "errors" can be monitored to alert for any problems in the data. * The tracking category for "unknown archives" may indicate a problem in the data; for example an editor used the source URL instead of the archive URL in the {{para|url}} field. ===Monitor template argument usage=== [https://bambots.brucemyers.com/TemplateParam.php?wiki=enwiki&template=Webarchive This tool] shows which instances of the template are using which arguments—it might show, for example, that {{para|access-date}} is being used by five instances in five articles. Since this is an error (the template does not support {{para|access-date}}) those five template instances should be fixed to remove the {{para|access-date}}. ===Configuration: verifydates=== The template can verify that dates in URLs for Wayback, WebCite, and Archive.is match the date in the {{para|date}} argument. If the dates do not match it will display the date from the URL, add a red warning message "date mismatch", and add the article to the warning tracking category. Because the verification function adds some overhead to the template, it can optionally be globally disabled by setting the variable "verifydates = no" (see the Module source in function p.webarchive()). Note that after setting to "yes", it can take a week or more for the tracking category to be fully populated. Set to "yes" if you are searching for problems in the data that need fixing (they'll show up in the tracking category). ===Configuration: maxurls=== The max number of URLs is 10 but this can be changed by setting the "maxurls" variable in the p.webarchive() function. This is a global variable that will affect all instances of the template, use with caution. Reducing the number will increase the template speed and reduce resource use. ==TemplateData== {{TemplateData header}} <templatedata> { "description": "A template for linking to offsite archives such as Wayback, WebCite, Archive.is, etc.. ", "params": { "url": { "label": "Archive URL", "description": "URL to the archive.", "type": "string", "example": "https://web.archive.org/web/20160802001301/http://example.com/", "required": true }, "date": { "label": "Archive date", "description": "Date of the archive.", "type": "string", "example": "August 2, 2016", "suggested": true }, "title": { "label": "Archive title", "description": "Title (or text) displayed on the Wiki page for the link.", "type": "string", "suggested": true, "example": "Example website", "default": "Date argument, or the word 'Archive'" }, "nolink": { "label": "Wikilink", "description": "Wikilink to the archive's page in the rendering. Any value including blank means no wikilink.", "type": "string" }, "format": { "label": "Format of template rendering.", "description": "For multi-URL instances, render display in one of two formats.", "type": "string" } } } </templatedata> == See also == * {{tl|Link with archives}} <includeonly>{{sandbox other|| <!-- Categories below this line, please; interwikis at Wikidata --> [[Category:Internet Archive templates]] [[Category:Templates that add a tracking category]] [[Category:Web archive external link templates]] }}</includeonly> lqzrym44039bu6oz3cked0z1hqwnrch 6 122390 514979 2025-06-05T02:02:47Z Dipankar Das 36094 514979 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 514980 514979 2025-06-05T02:08:07Z Dipankar Das 36094 514980 wikitext text/x-wiki == সাৰাংশ == {{Non-free use rationale | Description = আফসাৰ ব্ৰাদাৰ্স সংস্কৰণৰ বেটুপাত | Source = [https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSYtUQi8ECd5OQNgoXZa07br-AHndw3xsm7P8ZdXPWlJ9ilNMpUigDerZgDdnFfn7ltA08&usqp=CAU উৎস] | Article = পুতুল নাচেৰ ইতিকথা | Portion = | Low_resolution = | Purpose = তথ্যপেৰা | Replaceability = | other_information = }} == অনুজ্ঞাপত্ৰ == {{Non-free book cover}} 99zf8up6h26avt10978e9vvns4ybapp 6 122391 514984 2025-06-05T02:31:02Z Dipankar Das 36094 514984 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 514985 514984 2025-06-05T02:32:26Z Dipankar Das 36094 514985 wikitext text/x-wiki == সাৰাংশ == {{Non-free use rationale book cover | Format = Data | Article = গোৰা (উপন্যাস) <!-- OPTIONAL FIELDS --> | Title = Gora | Author = {{{Author|}}} | Publisher = {{{Publisher|}}} | Cover_artist = {{{Cover_artist|}}} | Website = {{{Website|}}} | Owner = {{{Owner|{{{3|}}}}}} | Commentary = {{{Commentary|}}} <!--OVERRIDE FIELDS --> | Description = | Source = Hard copy publication | Portion = {{{Portion|}}} | Low resolution = {{{Low resolution|}}} | Other information = {{{Other information|}}} }} == অ-মুক্ত মিডিয়াৰ তথ্য == {{Non-free use rationale book cover | Format = Rationale | Article = গোৰা (উপন্যাস) | Use = {{{Use|Infobox}}} <!--OVERRIDE FIELDS --> | Purpose = {{{Purpose|The image is used for identification in the context of critical commentary of the work for which it serves as cover art. It makes a significant contribution to the user's understanding of the article, which could not practically be conveyed by words alone. The image is placed in the infobox at the top of the article discussing the work, to show the primary visual image associated with the work, and to help the user quickly identify the work and know they have found what they are looking for. Use for this purpose does not compete with the purposes of the original work, namely the book cover creator's ability to provide book cover design services and in turn marketing books to the public.}}} | Replaceability = {{{Replaceability|As a book cover, the image is not replaceable by free content; any other image that shows the packaging of the book would also be copyrighted, and any version that is not true to the original would be inadequate for identification or commentary. Using a different image in the infobox would be misleading as to the identity of the work.}}} }} == অনুজ্ঞাপত্ৰ == {{Non-free book cover|image has rationale=yes}}<noinclude> tw7c4ee076xeo6hpg4kn09parle7fzk 14 122392 514990 2025-06-05T02:59:32Z Dipankar Das 36094 + 514990 wikitext text/x-wiki {{Commons|Category:Turkmenistan}} {{topic cat}} [[শ্ৰেণী:গণৰাজ্য]] [[শ্ৰেণী:এছিয়াৰ দেশ]] [[শ্ৰেণী:ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ]] duk2qyjv6c80x1nu4jqainibkj18m30 10 122393 514991 2025-06-05T03:05:44Z Dipankar Das 36094 + 514991 wikitext text/x-wiki {{Cmbox | type = notice | text = This is a '''[[WP:TOPICCAT|topic category]]'''{{#if:{{{1|}}}|&#32;for the topic [[{{{1}}}]]{{nodisplay|{{Category main article|{{{1}}}}}}}|}}. }}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 3rsihg2x0b3lgnm93ufi7e8yuiyozx1 10 122394 514993 2025-06-05T03:06:46Z Dipankar Das 36094 + 514993 wikitext text/x-wiki {{Documentation subpage}} == Description == This template was created for guide readers and editors new to the [[Wikipedia:Categorization|Wikipedia category tree]], as well as an indicator for bots trying to figure out which categories [[WP:DIFFUSE|diffuse]] and which ones don't. This template is especially useful to clarify categories which have ambiguous titles, such as [[:Category:Elcesaites]] which is a topic category for a movement, not a [[WP:SETCAT|set category]] of members of the [[Elcesaites]]. == Usage == {{demo|<nowiki>{{Topic category}}</nowiki>}} {{demo|<nowiki>{{Topic category|Mathematics}}</nowiki>}} == See also == {{Other category-header templates}} <includeonly>{{sandbox other|| [[Category:Category namespace templates]] }}</includeonly> meaa1em3j4mbetjqaubv8ztg6dbrs9f 10 122395 514994 2025-06-05T03:07:49Z Dipankar Das 36094 [[সাঁচ:Topic category]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল 514994 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[সাঁচ:Topic category]] 3yz3ydy07un3dh3vpqzq48uv3bd7412 6 122396 514998 2025-06-05T03:18:52Z Dipankar Das 36094 514998 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 514999 514998 2025-06-05T03:19:39Z Dipankar Das 36094 514999 wikitext text/x-wiki == সাৰাংশ == {{Non-free use rationale | Description = Photo of Maitreyi Devi | Source = https://readbengalibooks.com/index.php/authors/maitreyi-devi.html?limit=100 | Article = মৈত্ৰেয়ী দেৱী | Portion = Part of source image | Low_resolution = Yes | Purpose = To illustrate Maitreyi Devi | Replaceability = No other image is available | other_information = This author passed away on 4 February 1990 }} == অনুজ্ঞাপত্ৰ: == {{Non-free fair use in|Maitreyi Devi|image has rationale=yes}} mkbufravau3j48km81462g2ypr23okg 0 122397 515001 2025-06-05T03:20:45Z Dipankar Das 36094 [[মৈত্ৰেয়ী দেৱী]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল 515001 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[মৈত্ৰেয়ী দেৱী]] 5yt3w0hwfl7uee92h5k282pwlcrxalg 0 122398 515005 2025-06-05T03:41:20Z JyotiPN 22102 পুনৰ্নিৰ্দেশৰে পৃষ্ঠা [[সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা]]ৰ পৰা [[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] JyotiPNলৈ স্থানান্তৰ কৰা হ’ল: শুদ্ধ বানান। নামৰ ক্ষেত্ৰত বানান শুধৰাব নোৱাৰি। 515005 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41 1 122399 515007 2025-06-05T03:41:20Z JyotiPN 22102 পৃষ্ঠা [[বাৰ্তা:সূৰ্যকুমাৰ ভূঞা]]ৰ পৰা [[বাৰ্তা:সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]]লৈ JyotiPNয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: শুদ্ধ বানান। নামৰ ক্ষেত্ৰত বানান শুধৰাব নোৱাৰি। 515007 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[বাৰ্তা:সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] 2g57fi23j2sn9q5zsu20vzzma38iocf 0 122400 515040 2025-06-05T05:45:15Z কুমুদ ঘোষ 42738 নতুন পৃষ্ঠা: '''পথেৰ পাঁচালী''' প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। 515040 wikitext text/x-wiki '''পথেৰ পাঁচালী''' প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। t58igfi23ubzrsguhnl9d2v7vm21cgv 515043 515040 2025-06-05T05:57:28Z কুমুদ ঘোষ 42738 515043 wikitext text/x-wiki '''পথেৰ পাঁচালী''' প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী৷ r2velwv3zqhncec87ggkw8jaiupq8fn 515044 515043 2025-06-05T05:58:48Z কুমুদ ঘোষ 42738 515044 wikitext text/x-wiki '''পথেৰ পাঁচালী''' প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী৷ এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটির ভেঁপু''। rsav7y8n67cfc5oyvjlph73g4qn4c8d 515046 515044 2025-06-05T06:00:52Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515046 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} '''পথেৰ পাঁচালী''' প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল। owrw22bu0lagm8h61xllc2jhjv324bf 515048 515046 2025-06-05T06:03:03Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515048 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী''' প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল। i8pxab2effxttrmrpoq5s2f2nxousqh 515049 515048 2025-06-05T06:04:28Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515049 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref>{{বাংলাপিডিয়া উদ্ধৃতি | নিবন্ধ = পথেৰ_পাঁচালী |author = সৌমিত্ৰ শেখৰ}}</ref> 8t9uyhc788o7tet6escazuzzeg05unf 515050 515049 2025-06-05T06:05:55Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515050 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref>{{বাংলাপিডিয়া উদ্ধৃতি | নিবন্ধ = পথেৰ_পাঁচালী |author = সৌমিত্ৰ শেখৰ}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== muls6vn2pmqr6k0dyrvx62zw3lglido 515053 515050 2025-06-05T06:13:35Z কুমুদ ঘোষ 42738 515053 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref>{{বাংলাপিডিয়া উদ্ধৃতি | নিবন্ধ = পথেৰ_পাঁচালী |author = সৌমিত্ৰ শেখৰ}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে৷ ==তথ্য সংগ্ৰহ== o6lsaxifsele3wqlj0oswajvtn128mo 515054 515053 2025-06-05T06:18:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515054 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref>{{বাংলাপিডিয়া উদ্ধৃতি | নিবন্ধ = পথেৰ_পাঁচালী |author = সৌমিত্ৰ শেখৰ}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 96a3yu7z7z0pcbsf6ifjlviuhe497ed 515055 515054 2025-06-05T06:20:48Z কুমুদ ঘোষ 42738 515055 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথের পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==তথ্য সংগ্ৰহ== i51arr4vdlf66bjcjxb70f3oemwarhx 515056 515055 2025-06-05T06:21:07Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515056 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==তথ্য সংগ্ৰহ== hxu5q9i67l4jaeja2viiu5uc13vgsq7 515057 515056 2025-06-05T06:31:29Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515057 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== ==তথ্য সংগ্ৰহ== 3pce40j4yu220i9g1p4jtgkorv6v38n 515058 515057 2025-06-05T06:53:52Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515058 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল। ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 1tw3ncz0dzji42nbusiuub45zl3c3vz 515059 515058 2025-06-05T07:05:22Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* প্ৰকাশনৰ ইতিহাস */ 515059 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল। ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== gp2jy9muzno38krzmv6qh868rerdp6z 515060 515059 2025-06-05T07:09:42Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* প্ৰকাশনৰ ইতিহাস */ 515060 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল। ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে। এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস। ==তথ্য সংগ্ৰহ== apgoeyqif6i00srznz292mys9mc4ldq 515061 515060 2025-06-05T07:10:59Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515061 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে। এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 1zri0lmxrqdcbnx06imqrt3wshz0qr7 515062 515061 2025-06-05T07:13:01Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515062 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== sci1fyl91z7u8gh79f6yd6rg8w8u8n2 515063 515062 2025-06-05T07:15:19Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515063 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== ==অনুবাদ== ==তথ্য সংগ্ৰহ== k5dcfgx5fvilrredpsg4ozgd3cpbhk3 515064 515063 2025-06-05T07:21:34Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515064 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== হৰিহৰ ৰায়, বৰ ভাল ব্ৰাহ্মণ নহয়, নিশ্চিন্দিপুৰ গাঁৱত থাকে। হৰিহৰ ৰায়ৰ দূৰ সম্পৰ্কীয় আত্মীয় ইন্দিৰা ঠাকুৰে হৰিহৰৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল। তেওঁ এগৰাকী বৃদ্ধ বিধৱা, যাক চোৱা-চিতা কৰাৰ বাবে কোনো নাছিল। কিন্তু হৰিহৰৰ পত্নী সৰ্বজয়া আছিল এগৰাকী বদমেজাজী মহিলা, যিয়ে‍ ইন্দিৰাক সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল৷ ==অনুবাদ== ==তথ্য সংগ্ৰহ== ndgbyr4bbi27m8wqsytq8lifabwik7r 515065 515064 2025-06-05T07:23:50Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* কাহিনী */ 515065 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== হৰিহৰ ৰায়, বৰ ভাল ব্ৰাহ্মণ নহয়, নিশ্চিন্দিপুৰ গাঁৱত থাকে। হৰিহৰ ৰায়ৰ দূৰ সম্পৰ্কীয় আত্মীয় ইন্দিৰা ঠাকুৰে হৰিহৰৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল। তেওঁ এগৰাকী বৃদ্ধ বিধৱা, যাক চোৱা-চিতা কৰাৰ বাবে কোনো নাছিল। কিন্তু হৰিহৰৰ পত্নী সৰ্বজয়া আছিল এগৰাকী বদমেজাজী মহিলা, যিয়ে‍ ইন্দিৰাক সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল৷ গতিকে বুঢ়ীক থাকিবলৈ এটা জুপুৰি দিয়া হ'ল। কিন্তু সৰ্বজয়াৰ ছবছৰীয়া কন্যা দুৰ্গাই ইন্দিৰা ঠাকুৰক বৰ ভাল পাইছিল আৰু তেওঁৰ লগত ঘণ্টাৰ পাছত ঘণ্টা বহি সাধুকথা শুনিছিল। ==অনুবাদ== ==তথ্য সংগ্ৰহ== ko1edt36i6lsqrjknuoa9zyemmtg9m1 515070 515065 2025-06-05T08:12:22Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515070 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== হৰিহৰ ৰায়, বৰ ভাল ব্ৰাহ্মণ নহয়, নিশ্চিন্দিপুৰ গাঁৱত থাকে। হৰিহৰ ৰায়ৰ দূৰ সম্পৰ্কীয় আত্মীয় ইন্দিৰা ঠাকুৰে হৰিহৰৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল। তেওঁ এগৰাকী বৃদ্ধ বিধৱা, যাক চোৱা-চিতা কৰাৰ বাবে কোনো নাছিল। কিন্তু হৰিহৰৰ পত্নী সৰ্বজয়া আছিল এগৰাকী বদমেজাজী মহিলা, যিয়ে‍ ইন্দিৰাক সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল। গতিকে বুঢ়ীক থাকিবলৈ এটা জুপুৰি দিয়া হ'ল। কিন্তু সৰ্বজয়াৰ ছবছৰীয়া কন্যা দুৰ্গাই ইন্দিৰা ঠাকুৰক বৰ ভাল পাইছিল আৰু তেওঁৰ লগত ঘণ্টাৰ পাছত ঘণ্টা বহি সাধুকথা শুনিছিল। কিছুদিন পাছত সৰ্বজয়াৰ এটি‍ পুত্ৰ সন্তান জন্ম হয়। দুৰ্গাই সৰ্বজয়াতকৈ ইন্দিৰাক বেছি ভাল পায় বুলি অনুভৱ কৰি সৰ্বজয়াই ইন্দিৰা ঠাকুৰক ঈৰ্ষা কৰে। সেয়ে সৰু কথাতে ইন্দিৰা ঠাকুৰক নিৰ্মমভাৱে জুপুৰিৰ পৰা উলিয়াই দিয়া হ’ল। অসহায় বৃদ্ধাই মৃত্যুৰ মুহূৰ্তত আশ্ৰয় বিচাৰি কাতৰ অনুৰোধ কৰে, কিন্তু সৰ্বজয়াই হৃদয়হীনভাৱে নাকচ কৰে আৰু বুঢ়ীয়ে চাউলৰ গুদামত শেষ নিঃশ্বাস ত্যাগ কৰে। চাৰি-পাঁচ বছৰৰ পাছত সৰ্বজয়াৰ পুত্ৰ অপু প্ৰকৃতিৰ সৌন্দৰ্য্য আৰু ৰহস্যৰ প্ৰতি অতি কৌতুহলী আৰু সংবেদনশীল হৈ পৰিল। সি আৰু তাৰ ভনীয়েক দুৰ্গা সদায় নতুন দুঃসাহসিক অভিযানৰ বাবে ওলাই যায়, যেনে হাবিত বিচৰণ কৰা, জনজাতীয় খেলত অংশগ্ৰহণ কৰা আৰু গোপনে ফুল আৰু ফল গছৰ পৰা ছিঙে৷ অপু গাঁৱৰ স্কুলত ভৰ্তি হয় য’ত গাঁৱৰ বহু বয়োজ্যেষ্ঠ লোক গোট খাই বিভিন্ন বিষয়ত কথা পাতি সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷ এদিন অপুক দেউতাকে তেওঁৰ এজন মক্কেলৰ ঘৰলৈ লৈ গ’ল। অপুৱে‍ প্ৰথমবাৰৰ বাবে বাহিৰৰ জগতখনৰ আভাস পালে আৰু তেওঁৰ মনটো আনন্দ আৰু উত্তেজনাৰে ভৰি উঠিল৷ গাঁৱৰ উৎসৱ, মেলা, যাত্ৰা আদিয়ে গাঁৱৰ জীৱনৰ একঘেয়ামী প্ৰৱাহে জীৱনলৈ‍ বৈচিত্ৰ্য আৰু উত্তেজনা আনে। অস্থিৰ অথচ সম্পূৰ্ণ নিৰীহ ছোৱালী দুৰ্গাৰ হঠাৎ মৃত্যু হয়, যাৰ ফলত সমগ্ৰ পৰিয়ালটো শোকত ভাগি পৰে আৰু সৰু ভায়েক অকলশৰীয়া হৈ পৰে। হাহাকাৰ অৱস্থাৰ মাজতে বহুদিন ঘৰ এৰি হৰিহৰে জীৱিকা উপাৰ্জনৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰবলগীয়া হয়। ঘৰলৈ উভতি অহাৰ পিছত হৰিহৰে নিছিন্দিপুৰ এৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে। সকলো বস্তু-বাহানি‍ গোটাই তেওঁলােক ৰেলৱে ষ্টেচনলৈ গ’ল। ৰেলগাড়ীত উঠিয়েই তেওঁলোকে নিজৰ সকলো সুখ-দুখৰ স্মৃতি চিৰদিনৰ বাবে এৰি থৈ যায়। ==অনুবাদ== ==তথ্য সংগ্ৰহ== kwxt1a809iv2ac1gx1n8o09nmqmdz5n 515071 515070 2025-06-05T08:23:47Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515071 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== হৰিহৰ ৰায়, বৰ ভাল ব্ৰাহ্মণ নহয়, নিশ্চিন্দিপুৰ গাঁৱত থাকে। হৰিহৰ ৰায়ৰ দূৰ সম্পৰ্কীয় আত্মীয় ইন্দিৰা ঠাকুৰে হৰিহৰৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল। তেওঁ এগৰাকী বৃদ্ধ বিধৱা, যাক চোৱা-চিতা কৰাৰ বাবে কোনো নাছিল। কিন্তু হৰিহৰৰ পত্নী সৰ্বজয়া আছিল এগৰাকী বদমেজাজী মহিলা, যিয়ে‍ ইন্দিৰাক সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল। গতিকে বুঢ়ীক থাকিবলৈ এটা জুপুৰি দিয়া হ'ল। কিন্তু সৰ্বজয়াৰ ছবছৰীয়া কন্যা দুৰ্গাই ইন্দিৰা ঠাকুৰক বৰ ভাল পাইছিল আৰু তেওঁৰ লগত ঘণ্টাৰ পাছত ঘণ্টা বহি সাধুকথা শুনিছিল। কিছুদিন পাছত সৰ্বজয়াৰ এটি‍ পুত্ৰ সন্তান জন্ম হয়। দুৰ্গাই সৰ্বজয়াতকৈ ইন্দিৰাক বেছি ভাল পায় বুলি অনুভৱ কৰি সৰ্বজয়াই ইন্দিৰা ঠাকুৰক ঈৰ্ষা কৰে। সেয়ে সৰু কথাতে ইন্দিৰা ঠাকুৰক নিৰ্মমভাৱে জুপুৰিৰ পৰা উলিয়াই দিয়া হ’ল। অসহায় বৃদ্ধাই মৃত্যুৰ মুহূৰ্তত আশ্ৰয় বিচাৰি কাতৰ অনুৰোধ কৰে, কিন্তু সৰ্বজয়াই হৃদয়হীনভাৱে নাকচ কৰে আৰু বুঢ়ীয়ে চাউলৰ গুদামত শেষ নিঃশ্বাস ত্যাগ কৰে। চাৰি-পাঁচ বছৰৰ পাছত সৰ্বজয়াৰ পুত্ৰ অপু প্ৰকৃতিৰ সৌন্দৰ্য্য আৰু ৰহস্যৰ প্ৰতি অতি কৌতুহলী আৰু সংবেদনশীল হৈ পৰিল। সি আৰু তাৰ ভনীয়েক দুৰ্গা সদায় নতুন দুঃসাহসিক অভিযানৰ বাবে ওলাই যায়, যেনে হাবিত বিচৰণ কৰা, জনজাতীয় খেলত অংশগ্ৰহণ কৰা আৰু গোপনে ফুল আৰু ফল গছৰ পৰা ছিঙে৷ অপু গাঁৱৰ স্কুলত ভৰ্তি হয় য’ত গাঁৱৰ বহু বয়োজ্যেষ্ঠ লোক গোট খাই বিভিন্ন বিষয়ত কথা পাতি সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷ এদিন অপুক দেউতাকে তেওঁৰ এজন মক্কেলৰ ঘৰলৈ লৈ গ’ল। অপুৱে‍ প্ৰথমবাৰৰ বাবে বাহিৰৰ জগতখনৰ আভাস পালে আৰু তেওঁৰ মনটো আনন্দ আৰু উত্তেজনাৰে ভৰি উঠিল৷ গাঁৱৰ উৎসৱ, মেলা, যাত্ৰা আদিয়ে গাঁৱৰ জীৱনৰ একঘেয়ামী প্ৰৱাহে জীৱনলৈ‍ বৈচিত্ৰ্য আৰু উত্তেজনা আনে। অস্থিৰ অথচ সম্পূৰ্ণ নিৰীহ ছোৱালী দুৰ্গাৰ হঠাৎ মৃত্যু হয়, যাৰ ফলত সমগ্ৰ পৰিয়ালটো শোকত ভাগি পৰে আৰু সৰু ভায়েক অকলশৰীয়া হৈ পৰে। হাহাকাৰ অৱস্থাৰ মাজতে বহুদিন ঘৰ এৰি হৰিহৰে জীৱিকা উপাৰ্জনৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰবলগীয়া হয়। ঘৰলৈ উভতি অহাৰ পিছত হৰিহৰে নিছিন্দিপুৰ এৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে। সকলো বস্তু-বাহানি‍ গোটাই তেওঁলােক ৰেলৱে ষ্টেচনলৈ গ’ল। ৰেলগাড়ীত উঠিয়েই তেওঁলোকে নিজৰ সকলো সুখ-দুখৰ স্মৃতি চিৰদিনৰ বাবে এৰি থৈ যায়। ==অনুবাদ== পথেৰ পাঁচালী ১৯৬০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে একে নামেৰে তেলেগু ভাষাত অনূদিত আৰু প্ৰকাশিত হয়। ইয়াৰ অনুবাদ কৰিছিল মাডিপাতলা ছুৰীয়ে। পাছলৈ অৰ্থাৎ ১৯৮৬ চনত চিন্থা লক্ষ্মী সিংহৰাচিয়ে ইয়াক সিংহলীলৈ মাৱাতে গীতা বুলি অনুবাদ কৰি প্ৰকাশ কৰে। শ্ৰীলংকাত ই অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল আৰু একেজন অনুবাদকে অপু ত্ৰিলজীৰ আন দুখন গ্ৰন্থৰো অনুবাদ সম্পূৰ্ণ কৰিছিল। 'পথেৰ পাঁচালী' মালয়ালম ভাষাত 'পথেৰ পাঁচালী - পাথায়ুউদয় সঙ্গীতম' নামে অনূদিত হয় আৰু ২০০৯ চনৰ এপ্ৰিল মাহত গ্ৰীন বুকছ প্ৰাইভেট লিমিটেড, ত্ৰিচুৰৰ পৰা প্ৰকাশিত হয়। টি ডব্লিউ ক্লাৰ্ক আৰু তাৰাপাদা মুখোপাধ্যায়ে ইউনেস্কোৰ প্ৰতিনিধিত্বমূলক গ্ৰন্থৰ অংশ হিচাপে উপন্যাসখন ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰে আৰু ১৯৬৮ চনত ইণ্ডিয়ানা ইউনিভাৰ্চিটি প্ৰেছে প্ৰকাশ কৰে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.unesco.org/culture/lit/rep/pop.php?fnc=record&lng=en_GB&record=5563 |title=Pather Panchali. Song of the Road |publisher=অ্যালেন এবং আনউইন - ইউনেস্কো (এবং ইণ্ডিয়ানা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, ব্লুমিংটন এবং লণ্ডন) |date= |date=2015-09-13}}</ref> ১৯৭৬ চনত উপন্যাসখনৰ এক সংক্ষিপ্ত অনুবাদ কে ৰয় আৰু মাৰ্গাৰেট চট্টোপাধ্যায়ে প্ৰকাশ কৰিছিল। উপন্যাসখনৰ এক অভিযোজনা ২০১৩ চনৰ ২৭ ফেব্ৰুৱাৰী আৰু ৩ মাৰ্চত বিবিচি ৰেডিঅ' ৪-ত "ধ্ৰুপদী ধাৰাবাহিক" হিচাপে সম্প্ৰচাৰ কৰা হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b01qx0cg|title=Pather Panchali--Song of the Road|publisher=ব্ৰিটিশ ব্ৰডকাষ্টিং কৰ্পোৰেশন|date=3 March 2013}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== ipacpy65q13jisognolkfbs4v90x36l 515073 515071 2025-06-05T08:24:20Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী উপন্যাস]] using [[WP:HC|HotCat]] 515073 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== হৰিহৰ ৰায়, বৰ ভাল ব্ৰাহ্মণ নহয়, নিশ্চিন্দিপুৰ গাঁৱত থাকে। হৰিহৰ ৰায়ৰ দূৰ সম্পৰ্কীয় আত্মীয় ইন্দিৰা ঠাকুৰে হৰিহৰৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল। তেওঁ এগৰাকী বৃদ্ধ বিধৱা, যাক চোৱা-চিতা কৰাৰ বাবে কোনো নাছিল। কিন্তু হৰিহৰৰ পত্নী সৰ্বজয়া আছিল এগৰাকী বদমেজাজী মহিলা, যিয়ে‍ ইন্দিৰাক সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল। গতিকে বুঢ়ীক থাকিবলৈ এটা জুপুৰি দিয়া হ'ল। কিন্তু সৰ্বজয়াৰ ছবছৰীয়া কন্যা দুৰ্গাই ইন্দিৰা ঠাকুৰক বৰ ভাল পাইছিল আৰু তেওঁৰ লগত ঘণ্টাৰ পাছত ঘণ্টা বহি সাধুকথা শুনিছিল। কিছুদিন পাছত সৰ্বজয়াৰ এটি‍ পুত্ৰ সন্তান জন্ম হয়। দুৰ্গাই সৰ্বজয়াতকৈ ইন্দিৰাক বেছি ভাল পায় বুলি অনুভৱ কৰি সৰ্বজয়াই ইন্দিৰা ঠাকুৰক ঈৰ্ষা কৰে। সেয়ে সৰু কথাতে ইন্দিৰা ঠাকুৰক নিৰ্মমভাৱে জুপুৰিৰ পৰা উলিয়াই দিয়া হ’ল। অসহায় বৃদ্ধাই মৃত্যুৰ মুহূৰ্তত আশ্ৰয় বিচাৰি কাতৰ অনুৰোধ কৰে, কিন্তু সৰ্বজয়াই হৃদয়হীনভাৱে নাকচ কৰে আৰু বুঢ়ীয়ে চাউলৰ গুদামত শেষ নিঃশ্বাস ত্যাগ কৰে। চাৰি-পাঁচ বছৰৰ পাছত সৰ্বজয়াৰ পুত্ৰ অপু প্ৰকৃতিৰ সৌন্দৰ্য্য আৰু ৰহস্যৰ প্ৰতি অতি কৌতুহলী আৰু সংবেদনশীল হৈ পৰিল। সি আৰু তাৰ ভনীয়েক দুৰ্গা সদায় নতুন দুঃসাহসিক অভিযানৰ বাবে ওলাই যায়, যেনে হাবিত বিচৰণ কৰা, জনজাতীয় খেলত অংশগ্ৰহণ কৰা আৰু গোপনে ফুল আৰু ফল গছৰ পৰা ছিঙে৷ অপু গাঁৱৰ স্কুলত ভৰ্তি হয় য’ত গাঁৱৰ বহু বয়োজ্যেষ্ঠ লোক গোট খাই বিভিন্ন বিষয়ত কথা পাতি সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷ এদিন অপুক দেউতাকে তেওঁৰ এজন মক্কেলৰ ঘৰলৈ লৈ গ’ল। অপুৱে‍ প্ৰথমবাৰৰ বাবে বাহিৰৰ জগতখনৰ আভাস পালে আৰু তেওঁৰ মনটো আনন্দ আৰু উত্তেজনাৰে ভৰি উঠিল৷ গাঁৱৰ উৎসৱ, মেলা, যাত্ৰা আদিয়ে গাঁৱৰ জীৱনৰ একঘেয়ামী প্ৰৱাহে জীৱনলৈ‍ বৈচিত্ৰ্য আৰু উত্তেজনা আনে। অস্থিৰ অথচ সম্পূৰ্ণ নিৰীহ ছোৱালী দুৰ্গাৰ হঠাৎ মৃত্যু হয়, যাৰ ফলত সমগ্ৰ পৰিয়ালটো শোকত ভাগি পৰে আৰু সৰু ভায়েক অকলশৰীয়া হৈ পৰে। হাহাকাৰ অৱস্থাৰ মাজতে বহুদিন ঘৰ এৰি হৰিহৰে জীৱিকা উপাৰ্জনৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰবলগীয়া হয়। ঘৰলৈ উভতি অহাৰ পিছত হৰিহৰে নিছিন্দিপুৰ এৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে। সকলো বস্তু-বাহানি‍ গোটাই তেওঁলােক ৰেলৱে ষ্টেচনলৈ গ’ল। ৰেলগাড়ীত উঠিয়েই তেওঁলোকে নিজৰ সকলো সুখ-দুখৰ স্মৃতি চিৰদিনৰ বাবে এৰি থৈ যায়। ==অনুবাদ== পথেৰ পাঁচালী ১৯৬০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে একে নামেৰে তেলেগু ভাষাত অনূদিত আৰু প্ৰকাশিত হয়। ইয়াৰ অনুবাদ কৰিছিল মাডিপাতলা ছুৰীয়ে। পাছলৈ অৰ্থাৎ ১৯৮৬ চনত চিন্থা লক্ষ্মী সিংহৰাচিয়ে ইয়াক সিংহলীলৈ মাৱাতে গীতা বুলি অনুবাদ কৰি প্ৰকাশ কৰে। শ্ৰীলংকাত ই অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল আৰু একেজন অনুবাদকে অপু ত্ৰিলজীৰ আন দুখন গ্ৰন্থৰো অনুবাদ সম্পূৰ্ণ কৰিছিল। 'পথেৰ পাঁচালী' মালয়ালম ভাষাত 'পথেৰ পাঁচালী - পাথায়ুউদয় সঙ্গীতম' নামে অনূদিত হয় আৰু ২০০৯ চনৰ এপ্ৰিল মাহত গ্ৰীন বুকছ প্ৰাইভেট লিমিটেড, ত্ৰিচুৰৰ পৰা প্ৰকাশিত হয়। টি ডব্লিউ ক্লাৰ্ক আৰু তাৰাপাদা মুখোপাধ্যায়ে ইউনেস্কোৰ প্ৰতিনিধিত্বমূলক গ্ৰন্থৰ অংশ হিচাপে উপন্যাসখন ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰে আৰু ১৯৬৮ চনত ইণ্ডিয়ানা ইউনিভাৰ্চিটি প্ৰেছে প্ৰকাশ কৰে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.unesco.org/culture/lit/rep/pop.php?fnc=record&lng=en_GB&record=5563 |title=Pather Panchali. Song of the Road |publisher=অ্যালেন এবং আনউইন - ইউনেস্কো (এবং ইণ্ডিয়ানা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, ব্লুমিংটন এবং লণ্ডন) |date= |date=2015-09-13}}</ref> ১৯৭৬ চনত উপন্যাসখনৰ এক সংক্ষিপ্ত অনুবাদ কে ৰয় আৰু মাৰ্গাৰেট চট্টোপাধ্যায়ে প্ৰকাশ কৰিছিল। উপন্যাসখনৰ এক অভিযোজনা ২০১৩ চনৰ ২৭ ফেব্ৰুৱাৰী আৰু ৩ মাৰ্চত বিবিচি ৰেডিঅ' ৪-ত "ধ্ৰুপদী ধাৰাবাহিক" হিচাপে সম্প্ৰচাৰ কৰা হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b01qx0cg|title=Pather Panchali--Song of the Road|publisher=ব্ৰিটিশ ব্ৰডকাষ্টিং কৰ্পোৰেশন|date=3 March 2013}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] 6uz7os4i83cmcps4lvivh7uvhb6tsta 515074 515073 2025-06-05T08:25:27Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:ভাৰতীয় সাহিত্য]] using [[WP:HC|HotCat]] 515074 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{তথ্যছক বই | name = পথেৰ পাঁচালী | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[বিভূতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | country = [[ভাৰত]] | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = | genre = বিয়োগান্তক, পাৰিবাৰিক কাহিনি | publisher = ৰঞ্জন প্ৰকাশলয় | release_date =১৩৩৬ বঙ্গাব্দ (১৯২৯ খ্ৰি) | english_release_date = | media_type = | pages = ২৪০ | isbn = | preceded_by = | followed_by = [[অপৰাজিত (উপন্যাস)|অপৰাজিত]] }} [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী'''<ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== হৰিহৰ ৰায়, বৰ ভাল ব্ৰাহ্মণ নহয়, নিশ্চিন্দিপুৰ গাঁৱত থাকে। হৰিহৰ ৰায়ৰ দূৰ সম্পৰ্কীয় আত্মীয় ইন্দিৰা ঠাকুৰে হৰিহৰৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল। তেওঁ এগৰাকী বৃদ্ধ বিধৱা, যাক চোৱা-চিতা কৰাৰ বাবে কোনো নাছিল। কিন্তু হৰিহৰৰ পত্নী সৰ্বজয়া আছিল এগৰাকী বদমেজাজী মহিলা, যিয়ে‍ ইন্দিৰাক সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল। গতিকে বুঢ়ীক থাকিবলৈ এটা জুপুৰি দিয়া হ'ল। কিন্তু সৰ্বজয়াৰ ছবছৰীয়া কন্যা দুৰ্গাই ইন্দিৰা ঠাকুৰক বৰ ভাল পাইছিল আৰু তেওঁৰ লগত ঘণ্টাৰ পাছত ঘণ্টা বহি সাধুকথা শুনিছিল। কিছুদিন পাছত সৰ্বজয়াৰ এটি‍ পুত্ৰ সন্তান জন্ম হয়। দুৰ্গাই সৰ্বজয়াতকৈ ইন্দিৰাক বেছি ভাল পায় বুলি অনুভৱ কৰি সৰ্বজয়াই ইন্দিৰা ঠাকুৰক ঈৰ্ষা কৰে। সেয়ে সৰু কথাতে ইন্দিৰা ঠাকুৰক নিৰ্মমভাৱে জুপুৰিৰ পৰা উলিয়াই দিয়া হ’ল। অসহায় বৃদ্ধাই মৃত্যুৰ মুহূৰ্তত আশ্ৰয় বিচাৰি কাতৰ অনুৰোধ কৰে, কিন্তু সৰ্বজয়াই হৃদয়হীনভাৱে নাকচ কৰে আৰু বুঢ়ীয়ে চাউলৰ গুদামত শেষ নিঃশ্বাস ত্যাগ কৰে। চাৰি-পাঁচ বছৰৰ পাছত সৰ্বজয়াৰ পুত্ৰ অপু প্ৰকৃতিৰ সৌন্দৰ্য্য আৰু ৰহস্যৰ প্ৰতি অতি কৌতুহলী আৰু সংবেদনশীল হৈ পৰিল। সি আৰু তাৰ ভনীয়েক দুৰ্গা সদায় নতুন দুঃসাহসিক অভিযানৰ বাবে ওলাই যায়, যেনে হাবিত বিচৰণ কৰা, জনজাতীয় খেলত অংশগ্ৰহণ কৰা আৰু গোপনে ফুল আৰু ফল গছৰ পৰা ছিঙে৷ অপু গাঁৱৰ স্কুলত ভৰ্তি হয় য’ত গাঁৱৰ বহু বয়োজ্যেষ্ঠ লোক গোট খাই বিভিন্ন বিষয়ত কথা পাতি সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷ এদিন অপুক দেউতাকে তেওঁৰ এজন মক্কেলৰ ঘৰলৈ লৈ গ’ল। অপুৱে‍ প্ৰথমবাৰৰ বাবে বাহিৰৰ জগতখনৰ আভাস পালে আৰু তেওঁৰ মনটো আনন্দ আৰু উত্তেজনাৰে ভৰি উঠিল৷ গাঁৱৰ উৎসৱ, মেলা, যাত্ৰা আদিয়ে গাঁৱৰ জীৱনৰ একঘেয়ামী প্ৰৱাহে জীৱনলৈ‍ বৈচিত্ৰ্য আৰু উত্তেজনা আনে। অস্থিৰ অথচ সম্পূৰ্ণ নিৰীহ ছোৱালী দুৰ্গাৰ হঠাৎ মৃত্যু হয়, যাৰ ফলত সমগ্ৰ পৰিয়ালটো শোকত ভাগি পৰে আৰু সৰু ভায়েক অকলশৰীয়া হৈ পৰে। হাহাকাৰ অৱস্থাৰ মাজতে বহুদিন ঘৰ এৰি হৰিহৰে জীৱিকা উপাৰ্জনৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰবলগীয়া হয়। ঘৰলৈ উভতি অহাৰ পিছত হৰিহৰে নিছিন্দিপুৰ এৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে। সকলো বস্তু-বাহানি‍ গোটাই তেওঁলােক ৰেলৱে ষ্টেচনলৈ গ’ল। ৰেলগাড়ীত উঠিয়েই তেওঁলোকে নিজৰ সকলো সুখ-দুখৰ স্মৃতি চিৰদিনৰ বাবে এৰি থৈ যায়। ==অনুবাদ== পথেৰ পাঁচালী ১৯৬০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে একে নামেৰে তেলেগু ভাষাত অনূদিত আৰু প্ৰকাশিত হয়। ইয়াৰ অনুবাদ কৰিছিল মাডিপাতলা ছুৰীয়ে। পাছলৈ অৰ্থাৎ ১৯৮৬ চনত চিন্থা লক্ষ্মী সিংহৰাচিয়ে ইয়াক সিংহলীলৈ মাৱাতে গীতা বুলি অনুবাদ কৰি প্ৰকাশ কৰে। শ্ৰীলংকাত ই অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল আৰু একেজন অনুবাদকে অপু ত্ৰিলজীৰ আন দুখন গ্ৰন্থৰো অনুবাদ সম্পূৰ্ণ কৰিছিল। 'পথেৰ পাঁচালী' মালয়ালম ভাষাত 'পথেৰ পাঁচালী - পাথায়ুউদয় সঙ্গীতম' নামে অনূদিত হয় আৰু ২০০৯ চনৰ এপ্ৰিল মাহত গ্ৰীন বুকছ প্ৰাইভেট লিমিটেড, ত্ৰিচুৰৰ পৰা প্ৰকাশিত হয়। টি ডব্লিউ ক্লাৰ্ক আৰু তাৰাপাদা মুখোপাধ্যায়ে ইউনেস্কোৰ প্ৰতিনিধিত্বমূলক গ্ৰন্থৰ অংশ হিচাপে উপন্যাসখন ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰে আৰু ১৯৬৮ চনত ইণ্ডিয়ানা ইউনিভাৰ্চিটি প্ৰেছে প্ৰকাশ কৰে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.unesco.org/culture/lit/rep/pop.php?fnc=record&lng=en_GB&record=5563 |title=Pather Panchali. Song of the Road |publisher=অ্যালেন এবং আনউইন - ইউনেস্কো (এবং ইণ্ডিয়ানা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, ব্লুমিংটন এবং লণ্ডন) |date= |date=2015-09-13}}</ref> ১৯৭৬ চনত উপন্যাসখনৰ এক সংক্ষিপ্ত অনুবাদ কে ৰয় আৰু মাৰ্গাৰেট চট্টোপাধ্যায়ে প্ৰকাশ কৰিছিল। উপন্যাসখনৰ এক অভিযোজনা ২০১৩ চনৰ ২৭ ফেব্ৰুৱাৰী আৰু ৩ মাৰ্চত বিবিচি ৰেডিঅ' ৪-ত "ধ্ৰুপদী ধাৰাবাহিক" হিচাপে সম্প্ৰচাৰ কৰা হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b01qx0cg|title=Pather Panchali--Song of the Road|publisher=ব্ৰিটিশ ব্ৰডকাষ্টিং কৰ্পোৰেশন|date=3 March 2013}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় সাহিত্য]] c0iqo4z0340is663njc8j7gqrh1ghdv 515076 515074 2025-06-05T08:26:29Z কুমুদ ঘোষ 42738 515076 wikitext text/x-wiki [[File:Satyajit Ray with Ravi Sankar recording for Pather Panchali.jpg |thumb|right|পথেৰ পাঁচালিৰ ৰেকৰ্ডিঙত [[ৰবিশঙ্কৰ|ৰবিশঙ্কৰৰ]] সৈতে‍ [[সত্যজিৎ ৰায়]]]] '''পথেৰ পাঁচালী''' <ref>''পথেৰ পাঁচালী'', অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, {{ISBN|0-19-565709-8}}</ref> প্ৰখ্যাত বাঙালী সাহিত্যিক বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন বিখ্যাত উপন্যাস। এই উপন্যাসখন বংগৰ এখন গাঁৱত দুই ভাই-ভনী অপু আৰু দুৰ্গা ডাঙৰ-দীঘল হোৱাৰ বিখ্যাত কাহিনী। এই উপন্যাসখনৰ শিশু সংস্কৰণৰ নাম ''আম আঁটিৰ ভেঁপু''। পৰৱৰ্তী সময়ত বিখ্যাত বাঙালী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক সত্যজিৎ ৰায়ে এই উপন্যাসখনৰ আধাৰত পথেৰ পাঁচালী নামৰ চলচ্চিত্ৰখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিখন বিশ্ববিখ্যাত হৈ পৰিছিল।<ref name="ককক">{{cite web | url=http://bn.banglapedia.org/index.php/%E0%A6%AA%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80 | title=পথেৰ পাঁচালী | accessdate=5 June 2025}}</ref> সমগ্ৰ উপন্যাসখন তিনিটা ভাগত বিভক্ত আৰু মুঠ পঁয়ত্ৰিশটা অধ্যায় আছে। খণ্ড তিনিটা যথাক্ৰমে বল্লালী বালাই (পৰিচ্ছেদ ১-৬; ইন্দিৰ ঠাকৰূনৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে‍), আম-আঁটিৰ ভেঁপু (পৰিচ্ছেদ ৭-২৯; অপু-দুৰ্গাৰ একেলগে ডাঙৰ-দীঘল হোৱা, চঞ্চল শৈশৱ, দুৰ্গাৰ মৃত্যু, অপুৰ সপৰিবাৰে কাশীযাত্ৰা চিত্ৰিত কৰা হৈছে‍) আৰু অক্ৰূৰ সংবাদ (পৰিচ্ছেদ ৩০-৩৫; অপুহঁতৰ কাশীজীৱন, হৰিহৰৰ মৃত্যু, সৰ্বজয়াৰ কামৰ বাবে‍ কাশীত্যাগ আৰু পৰিশেষত নিশ্চিন্দিপুৰলৈ উভতি অহাৰ কাহিনী বৰ্ণিত কৰা হৈছে‍)। ==প্ৰকাশনৰ ইতিহাস== বিভুতিভূষণ বন্দ্যোপাধ্যায়ে বিহাৰৰ ভাগলপুৰত থকাৰ সময়তে পথেৰ পাঁচালী ৰচনা কৰিছিল। সেই সময়ত তেওঁ খেলাত ঘোষ এষ্টেটৰ মেনেজাৰ হিচাপে কাম কৰি আছিল। কামৰ সময়ত বন লিজত দিবলৈ ভাগলপুৰ জিলাৰ বনাঞ্চললৈ‍ যাবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৫ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁ ভাগলপুৰৰ ‘বড়বাসা’ত পথেৰ পাঁচালীৰ ৰচনা কাম আৰম্ভ কৰে। প্ৰথমতে তেওঁ এই উপন্যাসখনৰ দুৰ্গাৰ চৰিত্ৰটোৰ কথা ভবা নাছিল। ভাগলপুৰত এদিন বিয়লি‍ তেওঁ এগৰাকী গাঁৱলীয়া ছোৱালী দেখা পালে‍। ছোৱালীজনীৰ তেল নিদিয়া ৰুক্ষ চুলিখিনি বতাহত উৰি আছিল। এই ছোৱালীজনীক দেখিয়েই তেওঁ দুৰ্গা চৰিত্ৰটো কল্পনা কৰে। ‘বড়বাসা’ত থকাৰ সময়তে ১৯২৮ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত উপন্যাসখনৰ পাণ্ডুলিপি সম্পূৰ্ণ কৰি লগে লগে উপেন্দ্ৰনাথ গংগোপাধ্যায়ৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত মাহেকীয়া আলোচনী বিচিত্ৰাত প্ৰকাশৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে। উক্ত আলোচনীখনৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম সংখ্যাৰ পৰা (১৯২৮-২৯) উপন্যাসখন অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ পাইছিল। মন কৰিবলগীয়া যে ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ উপন্যাস যোগাযোগ (১৯২৭-২৮) এই সময়ত বিচিত্ৰাত অবিৰতভাৱে প্ৰকাশ হৈ আছিল। ১৯২৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত সজনীকান্ত দাসে ৰঞ্জন প্ৰকাশনালয়ৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল।<ref>{{cite book|last=ৰবিনসন|author-সংযোগ=ডব্লিউ. অ্যাণ্ড্ৰু ৰবিনসন|first=অ্যাণ্ড্ৰু|title=Satyajit Ray: The Inner Eye|url=https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0|url-সংগ্ৰহ=registration|year=1989|publisher=ক্যালিফোৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস|isbn=978-0-520-06946-6|পাতা=[https://archive.org/details/satyajitrayinner00robi_0/page/74 ৭৪]}}</ref> ১৯৩২ চনত সজনীকান্ত দাসে এমাহৰ ব্যৱধানত দুভাগত অপৰাজিত উপন্যাসখন প্ৰকাশ কৰে (মাঘ-ফালগুন, ১৩৩৮ বঙ্গাব্দ)। বিতৰক আছিল বিখ্যাত কিতাপ বিক্ৰেতা পি. চি. সৰকাৰ। দুটা খণ্ডত প্ৰকাশ পোৱাৰ পাছত একেলগে এটা খণ্ডত অপৰাজিত প্ৰকাশ পায়। আলোচনীত প্ৰকাশিত ৰচনাৰ সৈতে‍ গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত পথেৰ পাঁচালী আৰু অপৰাজিত উপন্যাসৰ পাঠত কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়। অপৰাজিত প্ৰকাশৰ প্ৰায় ত্ৰিশ বছৰৰ পাছত বিভুতিভূষণৰ পুত্ৰ তাৰাদাস বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা ৰচিত এই ধাৰাবাহিকখনৰ তৃতীয়খন উপন্যাস কাজল (আহাৰ, ১৩৭৭ বঙ্গাব্দ) প্ৰকাশ পায়। মনোজ বসু আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছৰ বিভাজনৰ পাছত মুঠ চাৰিটা প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠা কৰে। মনোজ বসুৱে বেংগল পাব্লিচাৰ্ছ আৰু গ্ৰন্থপ্ৰকাশ নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল আৰু শচীন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ে প্ৰকাশভৱন আৰু বাকসাহিত্য নামৰ দুটি‍ প্ৰকাশন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰিছিল। মনোজ বসুৰ পুত্ৰ ময়ূখ বসুৱে গ্ৰন্থপ্ৰকাশৰ পৰা পথেৰ পাঁচালী, অপৰাজিত আৰু কাজল এই তিনিখন উপন্যাস একেলগে ''অপু'' (নতুন ছপা, ফাগুন, ১৩৮৭ বঙ্গাব্দ) নামে‍ৰে প্ৰকাশ কৰে।<ref>''বাংলা উপন্যাসে ট্ৰিলজি'', অৰুণকুমাৰ মুখোপাধ্যায়, পুস্তক বিপণি, কলকাতা, ১৯৯৯, পৃ. ১১-১২, ১৪</ref> এইখনেই আছিল বিভুতিভূষণৰ প্ৰথম প্ৰকাশিত উপন্যাস।<ref>{{cite book|title=Encyclopaedia of Indian literature|খণ্ড=১|publisher=সাহিত্য আকাদেমি|year=1987|পাতা=৩৬৫|url=https://books.google.com/?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA364&dq=bibhutibhushan#PPA365,M1|isbn=81-260-1803-8|date=2008-11-27}}</ref> ==কাহিনী== হৰিহৰ ৰায়, বৰ ভাল ব্ৰাহ্মণ নহয়, নিশ্চিন্দিপুৰ গাঁৱত থাকে। হৰিহৰ ৰায়ৰ দূৰ সম্পৰ্কীয় আত্মীয় ইন্দিৰা ঠাকুৰে হৰিহৰৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল। তেওঁ এগৰাকী বৃদ্ধ বিধৱা, যাক চোৱা-চিতা কৰাৰ বাবে কোনো নাছিল। কিন্তু হৰিহৰৰ পত্নী সৰ্বজয়া আছিল এগৰাকী বদমেজাজী মহিলা, যিয়ে‍ ইন্দিৰাক সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল। গতিকে বুঢ়ীক থাকিবলৈ এটা জুপুৰি দিয়া হ'ল। কিন্তু সৰ্বজয়াৰ ছবছৰীয়া কন্যা দুৰ্গাই ইন্দিৰা ঠাকুৰক বৰ ভাল পাইছিল আৰু তেওঁৰ লগত ঘণ্টাৰ পাছত ঘণ্টা বহি সাধুকথা শুনিছিল। কিছুদিন পাছত সৰ্বজয়াৰ এটি‍ পুত্ৰ সন্তান জন্ম হয়। দুৰ্গাই সৰ্বজয়াতকৈ ইন্দিৰাক বেছি ভাল পায় বুলি অনুভৱ কৰি সৰ্বজয়াই ইন্দিৰা ঠাকুৰক ঈৰ্ষা কৰে। সেয়ে সৰু কথাতে ইন্দিৰা ঠাকুৰক নিৰ্মমভাৱে জুপুৰিৰ পৰা উলিয়াই দিয়া হ’ল। অসহায় বৃদ্ধাই মৃত্যুৰ মুহূৰ্তত আশ্ৰয় বিচাৰি কাতৰ অনুৰোধ কৰে, কিন্তু সৰ্বজয়াই হৃদয়হীনভাৱে নাকচ কৰে আৰু বুঢ়ীয়ে চাউলৰ গুদামত শেষ নিঃশ্বাস ত্যাগ কৰে। চাৰি-পাঁচ বছৰৰ পাছত সৰ্বজয়াৰ পুত্ৰ অপু প্ৰকৃতিৰ সৌন্দৰ্য্য আৰু ৰহস্যৰ প্ৰতি অতি কৌতুহলী আৰু সংবেদনশীল হৈ পৰিল। সি আৰু তাৰ ভনীয়েক দুৰ্গা সদায় নতুন দুঃসাহসিক অভিযানৰ বাবে ওলাই যায়, যেনে হাবিত বিচৰণ কৰা, জনজাতীয় খেলত অংশগ্ৰহণ কৰা আৰু গোপনে ফুল আৰু ফল গছৰ পৰা ছিঙে৷ অপু গাঁৱৰ স্কুলত ভৰ্তি হয় য’ত গাঁৱৰ বহু বয়োজ্যেষ্ঠ লোক গোট খাই বিভিন্ন বিষয়ত কথা পাতি সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷ এদিন অপুক দেউতাকে তেওঁৰ এজন মক্কেলৰ ঘৰলৈ লৈ গ’ল। অপুৱে‍ প্ৰথমবাৰৰ বাবে বাহিৰৰ জগতখনৰ আভাস পালে আৰু তেওঁৰ মনটো আনন্দ আৰু উত্তেজনাৰে ভৰি উঠিল৷ গাঁৱৰ উৎসৱ, মেলা, যাত্ৰা আদিয়ে গাঁৱৰ জীৱনৰ একঘেয়ামী প্ৰৱাহে জীৱনলৈ‍ বৈচিত্ৰ্য আৰু উত্তেজনা আনে। অস্থিৰ অথচ সম্পূৰ্ণ নিৰীহ ছোৱালী দুৰ্গাৰ হঠাৎ মৃত্যু হয়, যাৰ ফলত সমগ্ৰ পৰিয়ালটো শোকত ভাগি পৰে আৰু সৰু ভায়েক অকলশৰীয়া হৈ পৰে। হাহাকাৰ অৱস্থাৰ মাজতে বহুদিন ঘৰ এৰি হৰিহৰে জীৱিকা উপাৰ্জনৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰবলগীয়া হয়। ঘৰলৈ উভতি অহাৰ পিছত হৰিহৰে নিছিন্দিপুৰ এৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে। সকলো বস্তু-বাহানি‍ গোটাই তেওঁলােক ৰেলৱে ষ্টেচনলৈ গ’ল। ৰেলগাড়ীত উঠিয়েই তেওঁলোকে নিজৰ সকলো সুখ-দুখৰ স্মৃতি চিৰদিনৰ বাবে এৰি থৈ যায়। ==অনুবাদ== পথেৰ পাঁচালী ১৯৬০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে একে নামেৰে তেলেগু ভাষাত অনূদিত আৰু প্ৰকাশিত হয়। ইয়াৰ অনুবাদ কৰিছিল মাডিপাতলা ছুৰীয়ে। পাছলৈ অৰ্থাৎ ১৯৮৬ চনত চিন্থা লক্ষ্মী সিংহৰাচিয়ে ইয়াক সিংহলীলৈ মাৱাতে গীতা বুলি অনুবাদ কৰি প্ৰকাশ কৰে। শ্ৰীলংকাত ই অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল আৰু একেজন অনুবাদকে অপু ত্ৰিলজীৰ আন দুখন গ্ৰন্থৰো অনুবাদ সম্পূৰ্ণ কৰিছিল। 'পথেৰ পাঁচালী' মালয়ালম ভাষাত 'পথেৰ পাঁচালী - পাথায়ুউদয় সঙ্গীতম' নামে অনূদিত হয় আৰু ২০০৯ চনৰ এপ্ৰিল মাহত গ্ৰীন বুকছ প্ৰাইভেট লিমিটেড, ত্ৰিচুৰৰ পৰা প্ৰকাশিত হয়। টি ডব্লিউ ক্লাৰ্ক আৰু তাৰাপাদা মুখোপাধ্যায়ে ইউনেস্কোৰ প্ৰতিনিধিত্বমূলক গ্ৰন্থৰ অংশ হিচাপে উপন্যাসখন ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰে আৰু ১৯৬৮ চনত ইণ্ডিয়ানা ইউনিভাৰ্চিটি প্ৰেছে প্ৰকাশ কৰে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.unesco.org/culture/lit/rep/pop.php?fnc=record&lng=en_GB&record=5563 |title=Pather Panchali. Song of the Road |publisher=অ্যালেন এবং আনউইন - ইউনেস্কো (এবং ইণ্ডিয়ানা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰেস, ব্লুমিংটন এবং লণ্ডন) |date= |date=2015-09-13}}</ref> ১৯৭৬ চনত উপন্যাসখনৰ এক সংক্ষিপ্ত অনুবাদ কে ৰয় আৰু মাৰ্গাৰেট চট্টোপাধ্যায়ে প্ৰকাশ কৰিছিল। উপন্যাসখনৰ এক অভিযোজনা ২০১৩ চনৰ ২৭ ফেব্ৰুৱাৰী আৰু ৩ মাৰ্চত বিবিচি ৰেডিঅ' ৪-ত "ধ্ৰুপদী ধাৰাবাহিক" হিচাপে সম্প্ৰচাৰ কৰা হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b01qx0cg|title=Pather Panchali--Song of the Road|publisher=ব্ৰিটিশ ব্ৰডকাষ্টিং কৰ্পোৰেশন|date=3 March 2013}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় সাহিত্য]] kacb9h3glqu64u4r54h4khuveq9rkxp 6 122401 515072 2025-06-05T08:24:13Z Dipankar Das 36094 515072 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 515075 515072 2025-06-05T08:25:37Z Dipankar Das 36094 515075 wikitext text/x-wiki == সাৰাংশ == {{Non-free use rationale 2 |Description = A poster of the Bengali film ''Pather Panchali''. |Source = http://www.artsoftheearthindia.in/gallery/plog-content/images/arts-of-the-earth-gallery/historical-moments/02_pather-panchali_size-21x13_price-10_000.jpg |Date = 1955 |Author = Likely to be Aurora Film Corporation, the distributor of the film. |Article = পথেৰ পাঁচালী |Purpose = to serve as the primary means of visual identification at the top of the article dedicated to the work in question. |Replaceability = n.a. |Minimality = The copy is of sufficient resolution for commentary and identification but lower resolution than the original poster. Copies made from it will be of inferior quality, unsuitable as counterfeit artwork, pirate versions or for uses that would compete with the commercial purpose of the original artwork. |Commercial = n.a. |Other information = Use of the poster art in the article complies with Wikipedia [[Wikipedia:Non-free content|non-free content policy]] and fair use under [[Fair use|United States copyright law]] as described above. }} == অনুজ্ঞাপত্ৰ == {{Non-free film poster|image has rationale=yes|Indian film posters}} {{PD-India|restored}} l5jnwptvop05r1kcj6vknm7xq1wuqqa 0 122402 515080 2025-06-05T08:41:42Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515080 wikitext text/x-wiki পদ্মানদীৰ মাঝি ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত পুতুলনাচেৰ ইতিকথাকে তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ পদ্মানদীৰ মাঝি মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। 8vrn7wyzhixg7cvpsz57fdxat1khp5t 515081 515080 2025-06-05T08:48:12Z কুমুদ ঘোষ 42738 515081 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা''কে তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। 7asg6qoanvwp6zt38utlstuhd96zfvk 515082 515081 2025-06-05T08:50:55Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515082 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা''কে তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। 0zb0es7i9tbpsnxhyokvmvq12iacl96 515083 515082 2025-06-05T08:51:36Z কুমুদ ঘোষ 42738 515083 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত [[''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'']]কে তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। trh42sjxdzfho3crwjewnj351ojtoxm 515084 515083 2025-06-05T08:52:36Z কুমুদ ঘোষ 42738 515084 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত [[''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা (উপন্যাস)'']]খনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। tmj6y0fv86po7bpllfig586o7gbbfwq 515085 515084 2025-06-05T08:52:56Z কুমুদ ঘোষ 42738 515085 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত [[পুতুলনাচেৰ ইতিকথা (উপন্যাস)]]খনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। r2gfg7lzr3kaxhtm3kqg5tg6orvjqjp 515086 515085 2025-06-05T08:54:21Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515086 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ot3yy4wb4th2rk98viiag5ic9i9v1vj 515087 515086 2025-06-05T08:55:19Z কুমুদ ঘোষ 42738 515087 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস। উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==তথ্যসূত্ৰ== c8zzspdc2j49p1nwy97lkvenlx8h9yx 515088 515087 2025-06-05T08:57:47Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515088 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==তথ্য সংগ্ৰহ== l4lfar97cnlt04dt4j99c1md1j430ct 515089 515088 2025-06-05T08:58:17Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* তথ্য সংগ্ৰহ */ 515089 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==তথ্যসূত্ৰ== eisr6dcnyme6t1zdxzeo2opmgn3p2pl 515090 515089 2025-06-05T08:59:17Z কুমুদ ঘোষ 42738 515090 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== ==ইতিহাস== ==ইতিহাস== ==তথ্যসূত্ৰ== gcpj43kl19qc888t39cavmzm5yauwio 515091 515090 2025-06-05T09:06:18Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* ইতিহাস */ 515091 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে। এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূর্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল। ==ইতিহাস== ==ইতিহাস== ==তথ্যসূত্ৰ== iy263ydf2l4puh6pwc9m20s9tanra1x 515092 515091 2025-06-05T09:06:37Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515092 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে। এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল। ==ইতিহাস== ==ইতিহাস== ==তথ্যসূত্ৰ== bolmrdz3fh0ad54ycm8iyc1aaot5cge 515093 515092 2025-06-05T09:07:29Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515093 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==ইতিহাস== ==ইতিহাস== ==তথ্যসূত্ৰ== szu6722yhfpmh902hutyx1v3frqsa2l 515095 515093 2025-06-05T09:24:02Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515095 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==ইতিহাস== ==তথ্যসূত্ৰ== 7gxarwi23030gsf8flnudmu43oayfc5 515096 515095 2025-06-05T09:28:41Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515096 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== ==তথ্যসূত্ৰ== 492yeubm1hz00gwph5yb2tlu3nsu846 515097 515096 2025-06-05T09:45:00Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515097 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==তথ্যসূত্ৰ== svp8w31iufed7ns8pe9mh51qtsbbtq0 515098 515097 2025-06-05T09:45:47Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* তথ্যসূত্ৰ */ 515098 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== ==তথ্যসূত্ৰ== hmkop1jlok4m6j6ki9f647m3m3zlscz 515099 515098 2025-06-05T09:49:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515099 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== nmevz10jdz6tu20la2gx3mvu5jjzt48 515100 515099 2025-06-05T09:50:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* তথ্যসূত্ৰ */ 515100 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্রায়ন== ==তথ্যসূত্ৰ== phzei3utwx7uvhiote8jkmlr3p3waet 515101 515100 2025-06-05T09:50:40Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515101 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== ==তথ্যসূত্ৰ== 40ks4p2bhboofszzs68zrz3tw7t7695 515102 515101 2025-06-05T09:54:04Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515102 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিস, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।[৫] ==তথ্যসূত্ৰ== fvjgnykz6s1df6xzvks24san5ugi2x2 515103 515102 2025-06-05T09:54:49Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515103 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিস, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== 53c9yaoxnt81bgfpf21hydoswq7b1f3 515106 515103 2025-06-05T10:03:09Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515106 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিস, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}</ref> মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ উপন্যাস ‘পদ্মনদীৰ মাঝি’ৰ আধাৰত নিৰ্মিত দ্বিতীয়খন বোলছবি হৈছে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ যৌথ প্ৰযোজনা হিচাপে ১৯৯৩ চনত বাংলা ভাষাত মুক্তি পোৱা পদ্মানদীৰ মাঝি। উপন্যাসখনৰ আধাৰত গৌতম ঘোষে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{Citation|title=Padma Nadir Majhi (Boatman of the River Padma)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/padma_nadir_majhi_boatman_of_the_river_padma?|language=en|accessdate=11 November 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|title=Padma Nadir Majhi {{!}} Hollywood.com|date=2013-01-25|work=archive.is|date=2017-11-11|url-অবস্থা=bot: unknown|আৰ্কাইভেৰ-url=https://archive.today/20130125201836/http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|archive-date=25 January 2013|df=dmy-all}}</ref> ইয়াত অভিনয় কৰিছিল - ৰাইসুল ইসলাম আসাদ, চম্পা, ৰূপা গঙ্গোপাধ্যায়, উৎপল দত্ত আদিয়ে‍। ==তথ্যসূত্ৰ== qbhrqe3nxdxyiuam8q9yi8bp604m3mt 515107 515106 2025-06-05T10:03:57Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* চলচ্চিত্ৰায়ন */ 515107 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিস, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}</ref> মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ উপন্যাস ‘পদ্মনদীৰ মাঝি’ৰ আধাৰত নিৰ্মিত দ্বিতীয়খন বোলছবি হৈছে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ যৌথ প্ৰযোজনা হিচাপে ১৯৯৩ চনত বাংলা ভাষাত মুক্তি পোৱা পদ্মানদীৰ মাঝি। উপন্যাসখনৰ আধাৰত গৌতম ঘোষে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{Citation|title=Padma Nadir Majhi (Boatman of the River Padma)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/padma_nadir_majhi_boatman_of_the_river_padma?|language=en|accessdate=11 November 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|title=Padma Nadir Majhi {{!}} Hollywood.com|date=2013-01-25|work=archive.is|date=2017-11-11|url-অবস্থা=bot: unknown|আৰ্কাইভেৰ-url=https://archive.today/20130125201836/http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|archive-date=25 January 2013|df=dmy-all}}</ref> ইয়াত অভিনয় কৰিছিল - ৰাইচুল ইছলাম আচাদ, চম্পা, ৰূপা গঙ্গোপাধ্যায়, উৎপল দত্ত আদিয়ে‍। ==তথ্যসূত্ৰ== aor62azaa3yycw4f2fhi9ka9ibctem6 515108 515107 2025-06-05T10:04:20Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* চলচ্চিত্ৰায়ন */ 515108 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিছ, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}</ref> মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ উপন্যাস ‘পদ্মনদীৰ মাঝি’ৰ আধাৰত নিৰ্মিত দ্বিতীয়খন বোলছবি হৈছে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ যৌথ প্ৰযোজনা হিচাপে ১৯৯৩ চনত বাংলা ভাষাত মুক্তি পোৱা পদ্মানদীৰ মাঝি। উপন্যাসখনৰ আধাৰত গৌতম ঘোষে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{Citation|title=Padma Nadir Majhi (Boatman of the River Padma)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/padma_nadir_majhi_boatman_of_the_river_padma?|language=en|accessdate=11 November 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|title=Padma Nadir Majhi {{!}} Hollywood.com|date=2013-01-25|work=archive.is|date=2017-11-11|url-অবস্থা=bot: unknown|আৰ্কাইভেৰ-url=https://archive.today/20130125201836/http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|archive-date=25 January 2013|df=dmy-all}}</ref> ইয়াত অভিনয় কৰিছিল - ৰাইচুল ইছলাম আচাদ, চম্পা, ৰূপা গঙ্গোপাধ্যায়, উৎপল দত্ত আদিয়ে‍। ==তথ্যসূত্ৰ== 8z8ll6r6tlrrz7hed5m5g9qcmuy990d 515109 515108 2025-06-05T10:04:50Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী উপন্যাস]] using [[WP:HC|HotCat]] 515109 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিছ, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}</ref> মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ উপন্যাস ‘পদ্মনদীৰ মাঝি’ৰ আধাৰত নিৰ্মিত দ্বিতীয়খন বোলছবি হৈছে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ যৌথ প্ৰযোজনা হিচাপে ১৯৯৩ চনত বাংলা ভাষাত মুক্তি পোৱা পদ্মানদীৰ মাঝি। উপন্যাসখনৰ আধাৰত গৌতম ঘোষে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{Citation|title=Padma Nadir Majhi (Boatman of the River Padma)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/padma_nadir_majhi_boatman_of_the_river_padma?|language=en|accessdate=11 November 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|title=Padma Nadir Majhi {{!}} Hollywood.com|date=2013-01-25|work=archive.is|date=2017-11-11|url-অবস্থা=bot: unknown|আৰ্কাইভেৰ-url=https://archive.today/20130125201836/http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|archive-date=25 January 2013|df=dmy-all}}</ref> ইয়াত অভিনয় কৰিছিল - ৰাইচুল ইছলাম আচাদ, চম্পা, ৰূপা গঙ্গোপাধ্যায়, উৎপল দত্ত আদিয়ে‍। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] fimscs5m4813ewsvwf5hcnavbl4dcg7 515110 515109 2025-06-05T10:05:34Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:উপন্যাস]] using [[WP:HC|HotCat]] 515110 wikitext text/x-wiki '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিছ, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}</ref> মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ উপন্যাস ‘পদ্মনদীৰ মাঝি’ৰ আধাৰত নিৰ্মিত দ্বিতীয়খন বোলছবি হৈছে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ যৌথ প্ৰযোজনা হিচাপে ১৯৯৩ চনত বাংলা ভাষাত মুক্তি পোৱা পদ্মানদীৰ মাঝি। উপন্যাসখনৰ আধাৰত গৌতম ঘোষে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{Citation|title=Padma Nadir Majhi (Boatman of the River Padma)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/padma_nadir_majhi_boatman_of_the_river_padma?|language=en|accessdate=11 November 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|title=Padma Nadir Majhi {{!}} Hollywood.com|date=2013-01-25|work=archive.is|date=2017-11-11|url-অবস্থা=bot: unknown|আৰ্কাইভেৰ-url=https://archive.today/20130125201836/http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|archive-date=25 January 2013|df=dmy-all}}</ref> ইয়াত অভিনয় কৰিছিল - ৰাইচুল ইছলাম আচাদ, চম্পা, ৰূপা গঙ্গোপাধ্যায়, উৎপল দত্ত আদিয়ে‍। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:উপন্যাস]] 49272kzmwndiphi0nw0dcgemrlu3oex 515111 515110 2025-06-05T10:08:48Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515111 wikitext text/x-wiki {{Infobox book | name = পদ্মানদীৰ মাঝি | title_orig = | translator = | image =পদ্মানদীৰ_মাঝি_-_মানি‍ক_বন্দ্যোপাধ্যায়_(প্ৰথম_সংস্কৰণৰ_প্ৰচ্ছদ).png | image_caption =প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ | author = [[মানিক বন্দ্যোপাধ্যায়]] | illustrator = | cover_artist = | language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]] | series = | subject = [[উপন্যাস]] | genre = আঞ্চলিক উপন্যাস | publisher =গুৰুদাস চট্টোপাধ্যায় এণ্ড চন্স (কলকাতা) | release_date = জেঠ, ১৩৪৩ বঙ্গাব্দ | media_type = | pages =২১২ | isbn = <!-- ISBN-এৰ আগে তৈৰি কৰা --> | oclc = | preceded_by = | followed_by = }} '''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।<ref name=":2">{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}</ref> উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। ==ইতিহাস== উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।<ref name=":2" /> এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।<ref name=":1">{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> ==পটভূমি== পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। ==চৰিত্ৰসমূহ== সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। ===প্ৰধান চৰিত্ৰ=== '''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। '''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। '''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। ===অন্যান্য=== কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। ==অনুবাদ== উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। ==চলচ্চিত্ৰায়ন== পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিছ, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}</ref> মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ উপন্যাস ‘পদ্মনদীৰ মাঝি’ৰ আধাৰত নিৰ্মিত দ্বিতীয়খন বোলছবি হৈছে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ যৌথ প্ৰযোজনা হিচাপে ১৯৯৩ চনত বাংলা ভাষাত মুক্তি পোৱা পদ্মানদীৰ মাঝি। উপন্যাসখনৰ আধাৰত গৌতম ঘোষে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{Citation|title=Padma Nadir Majhi (Boatman of the River Padma)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/padma_nadir_majhi_boatman_of_the_river_padma?|language=en|accessdate=11 November 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|title=Padma Nadir Majhi {{!}} Hollywood.com|date=2013-01-25|work=archive.is|date=2017-11-11|url-অবস্থা=bot: unknown|আৰ্কাইভেৰ-url=https://archive.today/20130125201836/http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|archive-date=25 January 2013|df=dmy-all}}</ref> ইয়াত অভিনয় কৰিছিল - ৰাইচুল ইছলাম আচাদ, চম্পা, ৰূপা গঙ্গোপাধ্যায়, উৎপল দত্ত আদিয়ে‍। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]] [[শ্ৰেণী:উপন্যাস]] 0embxyej94b743g864k5l3jxz9dccfj 0 122403 515115 2025-06-05T10:23:55Z দিম্পল দাস 5159 নতুন পৃষ্ঠা: '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite... 515115 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} 801ohsb04cnbc8cgc6dxgu1paa156qn 515120 515115 2025-06-05T10:26:52Z দিম্পল দাস 5159 515120 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} hhgili5li9zrtn46fyqllxa6185vxjw 515122 515120 2025-06-05T10:28:18Z দিম্পল দাস 5159 515122 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} 2llx9snen49mpydfw7cuuhgbbr0iywc 515123 515122 2025-06-05T10:28:50Z দিম্পল দাস 5159 515123 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} qjqf5qv193no4z2k5cv52rs3nlhnb52 515124 515123 2025-06-05T10:29:20Z দিম্পল দাস 5159 /* ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান */ 515124 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|[[Antoine Destutt de Tracy]] coined the term ''ideology''.]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} bfkil7gyn4vym2e9mbj4taq3l35myv4 515125 515124 2025-06-05T10:30:33Z দিম্পল দাস 5159 /* ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান */ 515125 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে "মতাদৰ্শ" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} smnbe0hcn8pjvjnyl3klfpkqd1ljdhn 515127 515125 2025-06-05T10:33:41Z দিম্পল দাস 5159 /* ইতিহাস */ 515127 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে "মতাদৰ্শ" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== "মতাদৰ্শ" শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} 0q9tzrl29z52uo8ymi7cjawhdes9hzd 515128 515127 2025-06-05T10:34:28Z দিম্পল দাস 5159 /* ইতিহাস */ 515128 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে "মতাদৰ্শ" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== "মতাদৰ্শ" শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।<ref>{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley & Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|url-status= live}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} tuunsu6v4n0bqwsw0efv77vkyvli1oi 515129 515128 2025-06-05T10:36:16Z দিম্পল দাস 5159 /* তথ্য সংগ্ৰহ */ 515129 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে "মতাদৰ্শ" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== "মতাদৰ্শ" শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।<ref>{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley & Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|url-status= live}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]] 4ppkbl7tgn70npepaouo5fgcohgc2bw 515134 515129 2025-06-05T10:41:53Z দিম্পল দাস 5159 /* ইতিহাস */ 515134 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে "মতাদৰ্শ" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== "মতাদৰ্শ" শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।<ref>{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley & Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|url-status= live}}</ref> নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]] 38s8cidltmehi0bqzukw8dq56smtcvx 515136 515134 2025-06-05T10:47:45Z দিম্পল দাস 5159 /* ইতিহাস */ 515136 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে "মতাদৰ্শ" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== "মতাদৰ্শ" শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।<ref>{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley & Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|url-status= live}}</ref> নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব। তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]] oxve2qcizhfsp3b57afbsbsy49bapdx 515137 515136 2025-06-05T10:50:03Z দিম্পল দাস 5159 /* ইতিহাস */ 515137 wikitext text/x-wiki '''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}) হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,<ref>{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}</ref><ref>{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}</ref> য'ত "ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট"।<ref>[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. "[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}" (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.</ref> পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।<ref name=":1">{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}</ref> এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=":1"/> ==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান== [[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে "মতাদৰ্শ" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]] মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')। ==ইতিহাস== "মতাদৰ্শ" শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।<ref>{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley & Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&pg=PA1|url-status= live}}</ref> নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি "ধাৰণাৰ বিজ্ঞান" শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব। তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।<ref name="kennedy">{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= "Ideology" from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}</ref> ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। <ref name="kennedy"/> ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]] 0m0te0nxhqrnkovyh5qi8ruxna0mmjn 0 122404 515116 2025-06-05T10:24:13Z Dipankar Das 36094 "[[:en:Special:Redirect/revision/1286102532|Borbaad (2014 film)]]" পৃষ্ঠাৰ অনুবাদেৰে সৃষ্টি কৰা হৈছে 515116 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = বৰবাদ | image = Borbaad.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | director = ৰাজ চক্ৰৱৰ্তী | writer = অভিমন্যু মুখোপাধ্যায়<br/> ভেট্ৰিমাৰন (গল্প) | producer = মহেন্দ্ৰ সোণী<br />শ্ৰীকান্ত মোহতা | starring = [[বনি সেনগুপ্ত]]<br />[[ঋত্বিকা সেন]]<br />মৈনাক বন্দ্যোপাধ্যায় | cinematography = শুভঙ্কৰ ভাঁড়<br/>সুপ্ৰিয় দত্ত | editing = ৰবি ৰঞ্জন মৈত্ৰ | music = অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়<br>বিনিত ৰঞ্জন মৈত্ৰ | studio = [[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্]] | distributor = শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্ | released = {{Film date|df=y|2014|08|14}} | runtime = ১৪০ মিনিট | country = [[ভাৰত]] | language = [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] | budget = | gross = }}'''''বৰবাদ''''' ({{Lang-en|Borbaad}}; {{Translation|ধ্বংসপ্ৰাপ্ত}}) হৈছে ২০১৪ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীৰ<ref name="RAJ CHAKRABORTY ON EVERYTHING FROM MAMATA TO MIMI">{{Cite news|url=http://epaper.telegraphindia.com/details/87555-16287218.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729002843/http://epaper.telegraphindia.com/details/87555-16287218.html|archivedate=29 July 2014}}</ref> দ্বাৰা পৰিচালিত ভাৰতীয় [[বঙালী ভাষা]]ৰ একচন থ্ৰিলাৰধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ। ই পৰিচালক অনুপ সেনগুপ্ত আৰু অভিনেত্ৰী পিয়া সেনগুপ্তৰ পুত্ৰ তথা ইন্দ্ৰনীল সেনগুপ্তৰ ভতিজা [[বনি সেনগুপ্ত]] আৰু অভিনেত্ৰী [[ঋত্বিকা সেন|ঋত্বিকা সেনে]] মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা প্ৰথমখন ছবি।<ref name="RAJ CHAKRABORTY ON EVERYTHING FROM MAMATA TO MIMI" /><ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/Borbaad/movie-review/40370217.cms|title=Borbaad movie review: Wallpaper, Story, Trailer at Times of India|first=Madhusree|last=Ghosh|work=indiatimes.com|year=2014|accessdate=18 August 2014}}</ref><ref name="রাজ চক্রবর্তীর পরবর্তী ছবি 'বরবাদ'-এর ট্রেলার লঞ্চ">{{Cite news|url=http://ebela.in/details/19236-154537453.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140728114659/http://ebela.in/details/19236-154537453.html|archivedate=28 July 2014}}</ref><ref name="Borbaad Trailer">{{Cite web|title=Borbaad Trailer|url=https://www.youtube.com/watch?v=zsXqXcvZgOE|accessdate=6 June 2014}}</ref> ছবিখনে ২০১৪ চনৰ ১৪ আগষ্টত মুক্তি লাভ কৰিছিল। এই ছবিখন [[তামিল ভাষা|তামিল]] ছবি ''পোল্লাধৱন'' (২০০৭)ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ,<ref>{{Cite web|url=http://www.telegraphindia.com/1140619/jsp/t2/story_18526206.jsp#.U-3uwmPgeNc|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140819084748/http://www.telegraphindia.com/1140619/jsp/t2/story_18526206.jsp#.U-3uwmPgeNc|archivedate=19 August 2014|title=Raj on Mamata to Mimi|first=Kushali|last=Nag|work=telegraphindia.com|year=2014|accessdate=15 August 2014}}</ref> আনহাতে ছবিখনত দেখুওৱা বনি আৰু ঋত্বিকাৰ মাজৰ প্ৰেমৰ সম্পৰ্কটি ''চুল্লান'' (২০০৪) নামৰ আন এখন তামিল ছবিৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত। == কাহিনী == জয় এজন অযোগ্য ডেকা লʼৰা যাৰ জীৱনৰ উচ্চাকাংক্ষা হৈছে বাইক এখন কিনা যাতে তেওঁ নন্দিনীক মুগ্ধ কৰিব পাৰে। বাইকখন কিনাৰ পিছত তেওঁৰ জীৱনটো ভাল হয় আৰু তেওঁ চাকৰি এটাও পায়। কিছু সময়ৰ পিছত তেওঁৰ বাইকখন চুৰি হয় আৰু তেওঁৰ জীৱনত অশান্তিয়ে বাহৰ পাতে। স্থানীয় ডন আক্ৰামৰ ভায়েক ইমৰাণৰ লগত তেওঁৰ কাজিয়া হয়; ইমৰাণ তেওঁৰ ককায়েক আক্ৰামতকৈ অধিক গৰম মূৰৰ। অৱশ্যে ককায়েক আক্ৰামে কেতিয়াও বয়সস্থ লোকৰ ক্ষতি নকৰে বৰঞ্চ তেওঁৰ বয়সৰ মানুহকহে লক্ষ্য কৰি লয়। জয়ে কেনেকৈ ইমৰাণৰ সৈতে নিজৰ প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা অব্যাহত ৰাখিবলৈ সক্ষম হয় আৰু শেষলৈকে কোনো ক্ষতি নোহোৱাকৈ ওলাই আহি নিজৰ বাইকখন উদ্ধাৰ কৰে, সেইটোৱেই কাহিনীটোৰ মূল বিষয়বস্তু। == অভিনয় শিল্পী == * জয়জিৎ বসুৰ চৰিত্ৰত [[বনি সেনগুপ্ত]] * নন্দিনীৰ চৰিত্ৰত [[ঋত্বিকা সেন|ঋত্তিকা সেন]] * স্থানীয় গুণ্ডা ইমৰাণৰ চৰিত্ৰত মৈনাক বন্দ্যোপাধ্যায় * ইমৰাণৰ ডাঙৰ ভাতৃ আৰু এজন ভয়ংকৰ গেংষ্টাৰ আক্ৰামৰ চৰিত্ৰত সুদীপ মুখোপাধ্যায় * জয়ৰ মাতৃৰ চৰিত্ৰত তুলিকা বসু * আনন্দৰ পিতৃৰ চৰিত্ৰত প্ৰবীৰ দত্ত * ৰফিকৰ চৰিত্ৰত বশকৰ দেৱ * আলী ভাইৰ চৰিত্ৰত প্ৰদীপ ধৰ * অনিন্দিতা ৰায়চৌধুৰী == সংগীত == {{Infobox album | name = বৰবাদ | type = [[Soundtrack Album]] | artist = অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়, শুভম গুহ | cover = | alt = | released = ২০১৪(এ), ২০২০(পুনৰ-ইউ/এ) | recorded = বেবেজ | venue = | studio = | genre = ফিচাৰ ফিল্ম চাউণ্ডট্ৰেক | length = | language = [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] | label = [[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্|এছভিএফ]] | producer = শ্ৰীকান্ত মোহতা | prev_title = | prev_year = | next_title = | next_year = }} <div class="track-listing"> সকলো গীতৰ কথা লিখিছে প্ৰসেন (প্ৰসেনজিৎ মুখোপাধ্যায়); সকলো সংগীত ৰচনা কৰিছে অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়ে। {| class="tracklist" ! class="tracklist-number-header" scope="col" | <abbr title="Number">নহয়।</abbr> ! scope="col" style="width:40%" | অলপ ! scope="col" style="width:20%" | গীতৰ কথা ! scope="col" style="width:20%" | সংগীত ! scope="col" style="width:20%" | গায়ক(সকল) ! class="tracklist-length-header" scope="col" | দৈৰ্ঘ্য |- ! scope="row" | ১. | "পাৰ্বোনা" | প্ৰসেন | আৰিনডম | [[Arijit Singh|অৰিজিত সিং]], [[Prashmita Paul|প্ৰশ্মিতা পল]] | class="tracklist-length" | ৪:৪৮ |- ! scope="row" | ২. | "বৰবাদ হয়েচি আমি" | প্ৰসেন | আৰিনডম | অৰিণ্ডম চেটাৰ্জী | class="tracklist-length" | ৪:৫৪ |- ! scope="row" | ৩. | "অশোনা" | প্ৰসেন | আৰিনডম | অৰিজিত সিং, প্ৰশ্মিতা পল | class="tracklist-length" | ৩:৫২ |- ! scope="row" | ৪. | "ৰাজা ৰাণী" | প্ৰসেন | আৰিনডম | [[Suvam Moitra|সুৱম মইত্ৰ]] | class="tracklist-length" | ৪:১৮ |- ! scope="row" | ৫. | "বৰবাদ (টাইটেল ট্ৰেক)" | প্ৰসেন | বিনীত ৰঞ্জন মৈত্ৰ | [[Suraj Jagan|সুৰজ জগন]] | class="tracklist-length" | ৪:৩৭ |- ! scope="row" | ৬. | "পাৰ্বোনা (আনপ্লাগড)" | প্ৰসেন | আৰিনডম | অৰিণ্ডম চেটাৰ্জী | class="tracklist-length" | ৪:১১ |- ! scope="row" | ৭. | "পাৰ্বোনা (পুনঃদৰ্শন কৰা)" | প্ৰসেন | আৰিনডম | অৰিজিত সিং, প্ৰশ্মিতা পল | class="tracklist-length" | ৫:৩১ |- ! scope="row" | ৮. | "ৰাজা ৰাণী (পুনৰ দৰ্শন)" | প্ৰসেন | আৰিনডম | অৰিজিত সিং | class="tracklist-length" | ৪:১৪ |} </div> == সমালোচনামূলক সঁহাৰি == ''বৰবাদে'' বেছিভাগেই নেতিবাচক সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছিল। ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়াৰ]]'' মধুশ্ৰী ঘোষে ছবিখনক ৫টাৰ ভিতৰত ২.৫ষ্টাৰ ৰেটিং দিয়ে। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ৰাজৰ আগৰ ''প্ৰলয়'' আৰু ''কানামাছিৰ'' দৰে ছবিৰ দৰে ভাল কাহিনীভাগ নিৰ্মাণৰ মেজাজত নাছিল আৰু সেইবাবেই তেওঁ কেৱল নিস্তেজ প্ৰেম কাহিনী আৰু কিছু পৰিমাণে দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰমুখী হিংসা নিৰ্মাণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিলে। তেওঁ মুখ্য চৰিত্ৰসমূহৰ প্ৰদৰ্শনৰ প্ৰতিও যথেষ্ট সমালোচনা কৰিছিল। যʼত বনি আৰু ঋত্বিকা দুয়োৰে দ্বাৰা এক আৱেগহীন, নিস্তেজ, প্ৰতিভাৰ অভাৱ থকা অভিনয়ৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছিল কিন্তু তেওঁ মুছলমান মাফিয়া ডনৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা সুদীপ মুখোপাধ্যায়ৰ অভিনয়ৰ প্ৰশংসা কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/borbaad/movie-review/40370217.cms|title=Borbaad Movie Review {2.5/5}: Critic Review of Borbaad by Times of India}}</ref> ''দ্য ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছৰ'' সোমা এ চট্টোপাধ্যায়ে মন্তব্য কৰে যে "একচন দৃশ্যৰ সম্পাদনা আৰু চিনেমেট'গ্ৰাফী বিশ্বাসযোগ্য আৰু ভাল কিন্তু ছবিখনক যিটোৱে দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে বিফল কৰে সেয়া হʼল বনি আৰু ঋত্বিকাই অভিনয় কৰা মুখ্য চৰিত্ৰাভিনয়। চিনেমাখনৰ একমাত্ৰ ভাল কথাটো হʼল নিৰ্দয় মাফিয়া নেতাৰ চৰিত্ৰত সুদীপ মুখোপাধ্যায়ৰ অভিনয়। কিন্তু অন্ততঃ এই ছবিখন ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীৰ এখন ভাল ছবি নহয়"। কিন্তু তথাপিও ছবিখন বক্স অফিচত ব্লকবাষ্টাৰ আছিল।<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/screen/borbaad-bengali-good-action-weak-performances/|title=Borbaad (Bengali) Good action, weak performances|date=5 September 2014}}</ref> == তথ্য উৎস == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == {{IMDb title|3958596}}{{Raj Chakraborty}}{{Shree Venkatesh Films}} [[শ্ৰেণী:বাংলা ভাষাৰ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:২০১৪ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] dsuyhvrpa39g70dt8rtqt5m20kgily9 515131 515116 2025-06-05T10:38:34Z Dipankar Das 36094 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 515131 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = বৰবাদ | image = Borbaad.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | director = ৰাজ চক্ৰৱৰ্তী | writer = অভিমন্যু মুখোপাধ্যায়<br/> ভেট্ৰিমাৰন (গল্প) | producer = মহেন্দ্ৰ সোণী<br />শ্ৰীকান্ত মোহতা | starring = [[বনি সেনগুপ্ত]]<br />[[ঋত্বিকা সেন]]<br />মৈনাক বন্দ্যোপাধ্যায় | cinematography = শুভঙ্কৰ ভাঁড়<br/>সুপ্ৰিয় দত্ত | editing = ৰবি ৰঞ্জন মৈত্ৰ | music = অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়<br>বিনিত ৰঞ্জন মৈত্ৰ | studio = [[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্]] | distributor = শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্ | released = {{Film date|df=y|2014|08|14}} | runtime = ১৪০ মিনিট | country = [[ভাৰত]] | language = [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] | budget = | gross = }}'''''বৰবাদ''''' ({{Lang-en|Borbaad}}; {{Translation|ধ্বংসপ্ৰাপ্ত}}) হৈছে ২০১৪ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীৰ<ref name="RAJ CHAKRABORTY ON EVERYTHING FROM MAMATA TO MIMI">{{Cite news|url=http://epaper.telegraphindia.com/details/87555-16287218.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729002843/http://epaper.telegraphindia.com/details/87555-16287218.html|archivedate=29 July 2014}}</ref> দ্বাৰা পৰিচালিত ভাৰতীয় [[বঙালী ভাষা]]ৰ একচন থ্ৰিলাৰধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ। ই পৰিচালক অনুপ সেনগুপ্ত আৰু অভিনেত্ৰী পিয়া সেনগুপ্তৰ পুত্ৰ তথা ইন্দ্ৰনীল সেনগুপ্তৰ ভতিজা [[বনি সেনগুপ্ত]] আৰু অভিনেত্ৰী [[ঋত্বিকা সেন|ঋত্বিকা সেনে]] মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা প্ৰথমখন ছবি।<ref name="RAJ CHAKRABORTY ON EVERYTHING FROM MAMATA TO MIMI" /><ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/Borbaad/movie-review/40370217.cms|title=Borbaad movie review: Wallpaper, Story, Trailer at Times of India|first=Madhusree|last=Ghosh|work=indiatimes.com|year=2014|accessdate=18 August 2014}}</ref><ref name="ৰাজ চক্ৰবৰ্তীৰ পৰবৰ্তী ছবি 'বৰবাদ'-এৰ ট্ৰেলাৰ লঞ্চ">{{Cite news|url=http://ebela.in/details/19236-154537453.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140728114659/http://ebela.in/details/19236-154537453.html|archivedate=28 July 2014}}</ref><ref name="Borbaad Trailer">{{Cite web|title=Borbaad Trailer|url=https://www.youtube.com/watch?v=zsXqXcvZgOE|accessdate=6 June 2014}}</ref> ছবিখনে ২০১৪ চনৰ ১৪ আগষ্টত মুক্তি লাভ কৰিছিল। এই ছবিখন [[তামিল ভাষা|তামিল]] ছবি ''পোল্লাধৱন'' (২০০৭)ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ,<ref>{{Cite web|url=http://www.telegraphindia.com/1140619/jsp/t2/story_18526206.jsp#.U-3uwmPgeNc|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140819084748/http://www.telegraphindia.com/1140619/jsp/t2/story_18526206.jsp#.U-3uwmPgeNc|archivedate=19 August 2014|title=Raj on Mamata to Mimi|first=Kushali|last=Nag|work=telegraphindia.com|year=2014|accessdate=15 August 2014}}</ref> আনহাতে ছবিখনত দেখুওৱা বনি আৰু ঋত্বিকাৰ মাজৰ প্ৰেমৰ সম্পৰ্কটি ''চুল্লান'' (২০০৪) নামৰ আন এখন তামিল ছবিৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত। == কাহিনী == জয় এজন অযোগ্য ডেকা লʼৰা যাৰ জীৱনৰ উচ্চাকাংক্ষা হৈছে বাইক এখন কিনা যাতে তেওঁ নন্দিনীক মুগ্ধ কৰিব পাৰে। বাইকখন কিনাৰ পিছত তেওঁৰ জীৱনটো ভাল হয় আৰু তেওঁ চাকৰি এটাও পায়। কিছু সময়ৰ পিছত তেওঁৰ বাইকখন চুৰি হয় আৰু তেওঁৰ জীৱনত অশান্তিয়ে বাহৰ পাতে। স্থানীয় ডন আক্ৰামৰ ভায়েক ইমৰাণৰ লগত তেওঁৰ কাজিয়া হয়; ইমৰাণ তেওঁৰ ককায়েক আক্ৰামতকৈ অধিক গৰম মূৰৰ। অৱশ্যে ককায়েক আক্ৰামে কেতিয়াও বয়সস্থ লোকৰ ক্ষতি নকৰে বৰঞ্চ তেওঁৰ বয়সৰ মানুহকহে লক্ষ্য কৰি লয়। জয়ে কেনেকৈ ইমৰাণৰ সৈতে নিজৰ প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা অব্যাহত ৰাখিবলৈ সক্ষম হয় আৰু শেষলৈকে কোনো ক্ষতি নোহোৱাকৈ ওলাই আহি নিজৰ বাইকখন উদ্ধাৰ কৰে, সেইটোৱেই কাহিনীটোৰ মূল বিষয়বস্তু। == অভিনয় শিল্পী == * জয়জিৎ বসুৰ চৰিত্ৰত [[বনি সেনগুপ্ত]] * নন্দিনীৰ চৰিত্ৰত [[ঋত্বিকা সেন|ঋত্তিকা সেন]] * স্থানীয় গুণ্ডা ইমৰাণৰ চৰিত্ৰত মৈনাক বন্দ্যোপাধ্যায় * ইমৰাণৰ ডাঙৰ ভাতৃ আৰু এজন ভয়ংকৰ গেংষ্টাৰ আক্ৰামৰ চৰিত্ৰত সুদীপ মুখোপাধ্যায় * জয়ৰ মাতৃৰ চৰিত্ৰত তুলিকা বসু * আনন্দৰ পিতৃৰ চৰিত্ৰত প্ৰবীৰ দত্ত * ৰফিকৰ চৰিত্ৰত বশকৰ দেৱ * আলী ভাইৰ চৰিত্ৰত প্ৰদীপ ধৰ * অনিন্দিতা ৰায়চৌধুৰী == সংগীত == {{Infobox album | name = বৰবাদ | type = [[Soundtrack Album]] | artist = অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়, শুভম গুহ | cover = | alt = | released = ২০১৪(এ), ২০২০(পুনৰ-ইউ/এ) | recorded = বেবেজ | venue = | studio = | genre = ফিচাৰ ফিল্ম চাউণ্ডট্ৰেক | length = | language = [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] | label = [[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্|এছভিএফ]] | producer = শ্ৰীকান্ত মোহতা | prev_title = | prev_year = | next_title = | next_year = }} <div class="track-listing"> সকলো গীতৰ কথা লিখিছে প্ৰসেন (প্ৰসেনজিৎ মুখোপাধ্যায়); সকলো সংগীত ৰচনা কৰিছে অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়ে। {| class="tracklist" ! class="tracklist-number-header" scope="col" | <abbr title="Number">ক্ৰঃ নং</abbr> ! scope="col" style="width:40%" | গীতৰ শীৰ্ষক ! scope="col" style="width:20%" | গীতৰ কথা ! scope="col" style="width:20%" | সংগীত ! scope="col" style="width:20%" | কণ্ঠশিল্পী (সকল) ! class="tracklist-length-header" scope="col" | দৈৰ্ঘ্য |- ! scope="row" | ১. | "পাৰবোনা" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | [[অৰিজিৎ সিং]], প্ৰশ্মিতা পাল | class="tracklist-length" | ৪:৪৮ |- ! scope="row" | ২. | "বৰবাদ হয়েছি আমি" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায় | class="tracklist-length" | ৪:৫৪ |- ! scope="row" | ৩. | "আসোণা" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিজিৎ সিং, প্ৰশ্মিতা পাল | class="tracklist-length" | ৩:৫২ |- ! scope="row" | ৪. | "ৰাজা ৰাণী" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | শুভম মৈত্ৰ | class="tracklist-length" | ৪:১৮ |- ! scope="row" | ৫. | "বৰবাদ (টাইটেল ট্ৰেক)" | প্ৰসেন | বিনীত ৰঞ্জন মৈত্ৰ | সুৰজ জগন | class="tracklist-length" | ৪:৩৭ |- ! scope="row" | ৬. | "পাৰবোনা (আনপ্লাগড)" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায় | class="tracklist-length" | ৪:১১ |- ! scope="row" | ৭. | "পাৰবোনা (ৰিভিজিটেড)" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিজিৎ সিং, প্ৰশ্মিতা পাল | class="tracklist-length" | ৫:৩১ |- ! scope="row" | ৮. | "ৰাজা ৰাণী (ৰিভিজিটেড)" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিজিৎ সিং | class="tracklist-length" | ৪:১৪ |} </div> == সমালোচনামূলক সঁহাৰি == ''বৰবাদে'' বেছিভাগেই নেতিবাচক সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছিল। ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়াৰ]]'' মধুশ্ৰী ঘোষে ছবিখনক ৫টাৰ ভিতৰত ২.৫ষ্টাৰ ৰেটিং দিয়ে। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ৰাজৰ আগৰ ''প্ৰলয়'' আৰু ''কানামাছিৰ'' দৰে ছবিৰ দৰে ভাল কাহিনীভাগ নিৰ্মাণৰ মেজাজত নাছিল আৰু সেইবাবেই তেওঁ কেৱল নিস্তেজ প্ৰেম কাহিনী আৰু কিছু পৰিমাণে দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰমুখী হিংসা নিৰ্মাণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিলে। তেওঁ মুখ্য চৰিত্ৰসমূহৰ প্ৰদৰ্শনৰ প্ৰতিও যথেষ্ট সমালোচনা কৰিছিল। যʼত বনি আৰু ঋত্বিকা দুয়োৰে দ্বাৰা এক আৱেগহীন, নিস্তেজ, প্ৰতিভাৰ অভাৱ থকা অভিনয়ৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছিল কিন্তু তেওঁ মুছলমান মাফিয়া ডনৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা সুদীপ মুখোপাধ্যায়ৰ অভিনয়ৰ প্ৰশংসা কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/borbaad/movie-review/40370217.cms|title=Borbaad Movie Review {2.5/5}: Critic Review of Borbaad by Times of India}}</ref> ''দ্য ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছৰ'' সোমা এ চট্টোপাধ্যায়ে মন্তব্য কৰে যে "একচন দৃশ্যৰ সম্পাদনা আৰু চিনেমেট'গ্ৰাফী বিশ্বাসযোগ্য আৰু ভাল কিন্তু ছবিখনক যিটোৱে দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে বিফল কৰে সেয়া হʼল বনি আৰু ঋত্বিকাই অভিনয় কৰা মুখ্য চৰিত্ৰাভিনয়। চিনেমাখনৰ একমাত্ৰ ভাল কথাটো হʼল নিৰ্দয় মাফিয়া নেতাৰ চৰিত্ৰত সুদীপ মুখোপাধ্যায়ৰ অভিনয়। কিন্তু অন্ততঃ এই ছবিখন ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীৰ এখন ভাল ছবি নহয়।" কিন্তু তথাপিও ছবিখন বক্স অফিচত ব্লকবাষ্টাৰ আছিল।<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/screen/borbaad-bengali-good-action-weak-performances/|title=Borbaad (Bengali) Good action, weak performances|date=5 September 2014}}</ref> == তথ্য উৎস == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == {{IMDb title|3958596}} {{Raj Chakraborty}} {{Shree Venkatesh Films}} [[শ্ৰেণী:বাংলা ভাষাৰ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:২০১৪ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] hcygxcrusggfku3oftd8dfx9q4xkhos 515135 515131 2025-06-05T10:45:48Z Dipankar Das 36094 515135 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = বৰবাদ | image = Borbaad.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | director = ৰাজ চক্ৰৱৰ্তী | writer = অভিমন্যু মুখোপাধ্যায়<br/> ভেট্ৰিমাৰন (গল্প) | producer = মহেন্দ্ৰ সোণী<br />শ্ৰীকান্ত মোহতা | starring = [[বনি সেনগুপ্ত]]<br />[[ঋত্বিকা সেন]]<br />মৈনাক বন্দ্যোপাধ্যায় | cinematography = শুভঙ্কৰ ভাঁড়<br/>সুপ্ৰিয় দত্ত | editing = ৰবি ৰঞ্জন মৈত্ৰ | music = অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়<br>বিনিত ৰঞ্জন মৈত্ৰ | studio = [[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্]] | distributor = শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্ | released = {{Film date|df=y|2014|08|14}} | runtime = ১৪০ মিনিট | country = [[ভাৰত]] | language = [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] | budget = | gross = }}'''''বৰবাদ''''' ({{Lang-en|Borbaad}}; {{Translation|ধ্বংসপ্ৰাপ্ত}}) হৈছে ২০১৪ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত, ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীৰ<ref name="RAJ CHAKRABORTY ON EVERYTHING FROM MAMATA TO MIMI">{{cite news | title=RAJ CHAKRABORTY ON EVERYTHING FROM MAMATA TO MIMI | url=http://epaper.telegraphindia.com/details/87555-16287218.html | archive-url=https://web.archive.org/web/20140729002843/http://epaper.telegraphindia.com/details/87555-16287218.html | url-status=dead | archive-date=29 July 2014 | accessdate=20 June 2014 | newspaper=Telegraph}}</ref> দ্বাৰা পৰিচালিত ভাৰতীয় [[বঙালী ভাষা]]ৰ একচন থ্ৰিলাৰধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ। ই পৰিচালক অনুপ সেনগুপ্ত আৰু অভিনেত্ৰী পিয়া সেনগুপ্তৰ পুত্ৰ তথা ইন্দ্ৰনীল সেনগুপ্তৰ ভতিজা [[বনি সেনগুপ্ত]] আৰু অভিনেত্ৰী [[ঋত্বিকা সেন|ঋত্বিকা সেনে]] মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা প্ৰথমখন ছবি।<ref name="RAJ CHAKRABORTY ON EVERYTHING FROM MAMATA TO MIMI" /><ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/Borbaad/movie-review/40370217.cms|title=Borbaad movie review: Wallpaper, Story, Trailer at Times of India|first=Madhusree|last=Ghosh|work=indiatimes.com|year=2014|accessdate=18 August 2014}}</ref><ref name="ৰাজ চক্ৰবৰ্তীৰ পৰবৰ্তী ছবি 'বৰবাদ'-এৰ ট্ৰেলাৰ লঞ্চ">{{cite news | title=ৰাজ চক্ৰবৰ্তীৰ পৰবৰ্তী ছবি 'বৰবাদ'-এৰ ট্ৰেলাৰ লঞ্চ | url=http://ebela.in/details/19236-154537453.html | accessdate=6 June 2014 | newspaper=Ebela | archive-url=https://web.archive.org/web/20140728114659/http://ebela.in/details/19236-154537453.html | archive-date=28 July 2014 | url-status=dead }}</ref><ref name="Borbaad Trailer">{{Cite web|title=Borbaad Trailer|url=https://www.youtube.com/watch?v=zsXqXcvZgOE|accessdate=6 June 2014}}</ref> ছবিখনে ২০১৪ চনৰ ১৪ আগষ্টত মুক্তি লাভ কৰিছিল। এই ছবিখন [[তামিল ভাষা|তামিল]] ছবি ''পোল্লাধৱন'' (২০০৭)ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ,<ref>{{Cite web|url=http://www.telegraphindia.com/1140619/jsp/t2/story_18526206.jsp#.U-3uwmPgeNc|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140819084748/http://www.telegraphindia.com/1140619/jsp/t2/story_18526206.jsp#.U-3uwmPgeNc|archivedate=19 August 2014|title=Raj on Mamata to Mimi|first=Kushali|last=Nag|work=telegraphindia.com|year=2014|accessdate=15 August 2014}}</ref> আনহাতে ছবিখনত দেখুওৱা বনি আৰু ঋত্বিকাৰ মাজৰ প্ৰেমৰ সম্পৰ্কটি ''চুল্লান'' (২০০৪) নামৰ আন এখন তামিল ছবিৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত। == কাহিনী == জয় এজন অযোগ্য ডেকা লʼৰা যাৰ জীৱনৰ উচ্চাকাংক্ষা হৈছে বাইক এখন কিনা যাতে তেওঁ নন্দিনীক মুগ্ধ কৰিব পাৰে। বাইকখন কিনাৰ পিছত তেওঁৰ জীৱনটো ভাল হয় আৰু তেওঁ চাকৰি এটাও পায়। কিছু সময়ৰ পিছত তেওঁৰ বাইকখন চুৰি হয় আৰু তেওঁৰ জীৱনত অশান্তিয়ে বাহৰ পাতে। স্থানীয় ডন আক্ৰামৰ ভায়েক ইমৰাণৰ লগত তেওঁৰ কাজিয়া হয়; ইমৰাণ তেওঁৰ ককায়েক আক্ৰামতকৈ অধিক গৰম মূৰৰ। অৱশ্যে ককায়েক আক্ৰামে কেতিয়াও বয়সস্থ লোকৰ ক্ষতি নকৰে বৰঞ্চ তেওঁৰ বয়সৰ মানুহকহে লক্ষ্য কৰি লয়। জয়ে কেনেকৈ ইমৰাণৰ সৈতে নিজৰ প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা অব্যাহত ৰাখিবলৈ সক্ষম হয় আৰু শেষলৈকে কোনো ক্ষতি নোহোৱাকৈ ওলাই আহি নিজৰ বাইকখন উদ্ধাৰ কৰে, সেইটোৱেই কাহিনীটোৰ মূল বিষয়বস্তু। == অভিনয় শিল্পী == * জয়জিৎ বসুৰ চৰিত্ৰত [[বনি সেনগুপ্ত]] * নন্দিনীৰ চৰিত্ৰত [[ঋত্বিকা সেন|ঋত্তিকা সেন]] * স্থানীয় গুণ্ডা ইমৰাণৰ চৰিত্ৰত মৈনাক বন্দ্যোপাধ্যায় * ইমৰাণৰ ডাঙৰ ভাতৃ আৰু এজন ভয়ংকৰ গেংষ্টাৰ আক্ৰামৰ চৰিত্ৰত সুদীপ মুখোপাধ্যায় * জয়ৰ মাতৃৰ চৰিত্ৰত তুলিকা বসু * আনন্দৰ পিতৃৰ চৰিত্ৰত প্ৰবীৰ দত্ত * ৰফিকৰ চৰিত্ৰত বশকৰ দেৱ * আলী ভাইৰ চৰিত্ৰত প্ৰদীপ ধৰ * অনিন্দিতা ৰায়চৌধুৰী == সংগীত == {{Infobox album | name = বৰবাদ | type = [[Soundtrack Album]] | artist = অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়, শুভম গুহ | cover = | alt = | released = ২০১৪(এ), ২০২০(পুনৰ-ইউ/এ) | recorded = বেবেজ | venue = | studio = | genre = ফিচাৰ ফিল্ম চাউণ্ডট্ৰেক | length = | language = [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] | label = [[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্|এছভিএফ]] | producer = শ্ৰীকান্ত মোহতা | prev_title = | prev_year = | next_title = | next_year = }} <div class="track-listing"> সকলো গীতৰ কথা লিখিছে প্ৰসেন (প্ৰসেনজিৎ মুখোপাধ্যায়); সকলো সংগীত ৰচনা কৰিছে অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায়ে। {| class="tracklist" ! class="tracklist-number-header" scope="col" | <abbr title="Number">ক্ৰঃ নং</abbr> ! scope="col" style="width:40%" | গীতৰ শীৰ্ষক ! scope="col" style="width:20%" | গীতৰ কথা ! scope="col" style="width:20%" | সংগীত ! scope="col" style="width:20%" | কণ্ঠশিল্পী (সকল) ! class="tracklist-length-header" scope="col" | দৈৰ্ঘ্য |- ! scope="row" | ১. | "পাৰবোনা" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | [[অৰিজিৎ সিং]], প্ৰশ্মিতা পাল | class="tracklist-length" | ৪:৪৮ |- ! scope="row" | ২. | "বৰবাদ হয়েছি আমি" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায় | class="tracklist-length" | ৪:৫৪ |- ! scope="row" | ৩. | "আসোনা" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিজিৎ সিং, প্ৰশ্মিতা পাল | class="tracklist-length" | ৩:৫২ |- ! scope="row" | ৪. | "ৰাজা ৰাণী" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | শুভম মৈত্ৰ | class="tracklist-length" | ৪:১৮ |- ! scope="row" | ৫. | "বৰবাদ (টাইটেল ট্ৰেক)" | প্ৰসেন | বিনীত ৰঞ্জন মৈত্ৰ | সুৰজ জগন | class="tracklist-length" | ৪:৩৭ |- ! scope="row" | ৬. | "পাৰবোনা (আনপ্লাগড)" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিন্দম চট্টোপাধ্যায় | class="tracklist-length" | ৪:১১ |- ! scope="row" | ৭. | "পাৰবোনা (ৰিভিজিটেড)" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিজিৎ সিং, প্ৰশ্মিতা পাল | class="tracklist-length" | ৫:৩১ |- ! scope="row" | ৮. | "ৰাজা ৰাণী (ৰিভিজিটেড)" | প্ৰসেন | অৰিন্দম | অৰিজিৎ সিং | class="tracklist-length" | ৪:১৪ |} </div> == সমালোচনামূলক সঁহাৰি == ''বৰবাদে'' বেছিভাগেই নেতিবাচক সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছিল। ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়াৰ]]'' মধুশ্ৰী ঘোষে ছবিখনক ৫টাৰ ভিতৰত ২.৫ষ্টাৰ ৰেটিং দিয়ে। তেওঁ উল্লেখ কৰে যে ৰাজৰ আগৰ ''প্ৰলয়'' আৰু ''কানামাছিৰ'' দৰে ছবিৰ দৰে ভাল কাহিনীভাগ নিৰ্মাণৰ মেজাজত নাছিল আৰু সেইবাবেই তেওঁ কেৱল নিস্তেজ প্ৰেম কাহিনী আৰু কিছু পৰিমাণে দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰমুখী হিংসা নিৰ্মাণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিলে। তেওঁ মুখ্য চৰিত্ৰসমূহৰ প্ৰদৰ্শনৰ প্ৰতিও যথেষ্ট সমালোচনা কৰিছিল। যʼত বনি আৰু ঋত্বিকা দুয়োৰে দ্বাৰা এক আৱেগহীন, নিস্তেজ, প্ৰতিভাৰ অভাৱ থকা অভিনয়ৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছিল কিন্তু তেওঁ মুছলমান মাফিয়া ডনৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা সুদীপ মুখোপাধ্যায়ৰ অভিনয়ৰ প্ৰশংসা কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/borbaad/movie-review/40370217.cms|title=Borbaad Movie Review {2.5/5}: Critic Review of Borbaad by Times of India}}</ref> ''দ্য ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছৰ'' সোমা এ চট্টোপাধ্যায়ে মন্তব্য কৰে যে "একচন দৃশ্যৰ সম্পাদনা আৰু চিনেমেট'গ্ৰাফী বিশ্বাসযোগ্য আৰু ভাল কিন্তু ছবিখনক যিটোৱে দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে বিফল কৰে সেয়া হʼল বনি আৰু ঋত্বিকাই অভিনয় কৰা মুখ্য চৰিত্ৰাভিনয়। চিনেমাখনৰ একমাত্ৰ ভাল কথাটো হʼল নিৰ্দয় মাফিয়া নেতাৰ চৰিত্ৰত সুদীপ মুখোপাধ্যায়ৰ অভিনয়। কিন্তু অন্ততঃ এই ছবিখন ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীৰ এখন ভাল ছবি নহয়।" কিন্তু তথাপিও ছবিখন বক্স অফিচত ব্লকবাষ্টাৰ আছিল।<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/screen/borbaad-bengali-good-action-weak-performances/|title=Borbaad (Bengali) Good action, weak performances|date=5 September 2014}}</ref> == তথ্য উৎস == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == {{IMDb title|3958596}} {{Raj Chakraborty}} {{Shree Venkatesh Films}} [[শ্ৰেণী:বাংলা ভাষাৰ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:২০১৪ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰ]] 7eybsq99q9eqkvcu81xhyk4qpr08wl8 6 122405 515118 2025-06-05T10:25:22Z Dipankar Das 36094 515118 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 515119 515118 2025-06-05T10:26:15Z Dipankar Das 36094 515119 wikitext text/x-wiki == সাৰাংশ == {{Non-free use rationale 2 |Description = This is the cover art for [[Borbaad (Indian film)|Borbaad]]. The cover art copyright is believed to belong to the distributor of the film or the publisher of the film. |Source = https://www.facebook.com/borbaad |Date = 3.9.2010 |Author = Shree Venkatesh Films |Article = বৰবাদ (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ) |Purpose = to serve as the primary means of visual identification at the top of the article dedicated to the work in question. |Replaceability = n.a. |Minimality = The entire poster: because the image is poster art, a form of product packaging or service marketing, the entire image is needed to identify the product or service, properly convey the meaning and branding intended, and avoid tarnishing or misrepresenting the image. The copy is of sufficient resolution for commentary and identification but lower resolution than the original poster. Copies made from it will be of inferior quality, unsuitable as counterfeit artwork, pirate versions or for uses that would compete with the commercial purpose of the original artwork. Header. The image is used for identification in the context of critical commentary of the work, product or service for which it serves as poster art. It makes a significant contribution to the user's understanding of the article, which could not practically be conveyed by words alone.The image is placed at the beginning of the article or section discussing the work,product or service; to help the user quickly identify the work and know they have found what they are looking for.Use for this purpose does not compete with the purposes of the original artwork, namely the creator providing graphic design services, and in turn the marketing of the promoted item. As film poster art, the image is not replaceable by free content; any other image that shows the same artwork or poster would also be copyrighted, and any version that is not true to the original would be inadequate for identification or commentary. Using a different image as a header would be misleading as to the identity of the work,product or service |Commercial = n.a. |Other information = Use of the poster art in the article complies with Wikipedia non-free content policy and fair use under United States copyright law as described above. }} == অনুজ্ঞাপত্ৰ == {{Non-free film poster|image has rationale=yes|Indian film posters}} 3a001abeqtxhh2cae3y1ze396leku7h 0 122406 515121 2025-06-05T10:27:16Z Dipankar Das 36094 [[বৰবাদ (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল 515121 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[বৰবাদ (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]] p222cde4tsbxonjlza3ndyogb7zsb1y 0 122407 515144 2025-06-05T10:58:44Z Dipankar Das 36094 পৃষ্ঠা [[টান (২০১৪ চনৰ বাংলা চলচ্চিত্ৰ)]]ৰ পৰা [[টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]]লৈ Dipankar Dasয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে 515144 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]] rzx27b36totavfi7mxvu708hllyxqs7 1 122408 515146 2025-06-05T10:58:45Z Dipankar Das 36094 পৃষ্ঠা [[বাৰ্তা:টান (২০১৪ চনৰ বাংলা চলচ্চিত্ৰ)]]ৰ পৰা [[বাৰ্তা:টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]]লৈ Dipankar Dasয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে 515146 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[বাৰ্তা:টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]] gl0oy3u4sy49hxq8a4gw3rdmfqfloqi