অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="as">
  <siteinfo>
    <sitename>অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া</sitename>
    <dbname>aswiki</dbname>
    <base>https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A7%81%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.3</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">মাধ্যম</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">বিশেষ</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">বাৰ্তা</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">সদস্য</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">সদস্য বাৰ্তা</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ৱিকিপিডিয়া</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ৱিকিপিডিয়া বাৰ্তা</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">চিত্ৰ</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">চিত্ৰ বাৰ্তা</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">মিডিয়াৱিকি</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">মিডিয়াৱিকি আলোচনা</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">সাঁচ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">সাঁচ বাৰ্তা</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">সহায়</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">সহায় বাৰ্তা</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">শ্ৰেণী</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">শ্ৰেণী বাৰ্তা</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">ৱিকিচ'ৰা</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">ৱিকিচ'ৰা আলোচনা</namespace>
      <namespace key="126" case="first-letter">MOS</namespace>
      <namespace key="127" case="first-letter">MOS talk</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2254</id>
    <revision>
      <id>515619</id>
      <parentid>513775</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T13:19:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Babulbaishya</username>
        <id>2558</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>515619</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44576" sha1="fb8miui3sgls5q9ooio2ozootfn3wqo" xml:space="preserve">
{{Infobox state 
| name = অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ
| type = ৰাজ্য
| official_name = অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ ৰাজ্য
| former = মাদ্ৰাজ প্ৰেছিডেঞ্চী
| image_skyline = {{multiple image
| border = infobox
| total_width = 300
| perrow = 1/2/2/2/1
| image1 = Tirumala 090615.jpg
| caption1 = শ্ৰী ভেঙ্কটেশ্বৰা স্বামী মন্দিৰ
| image2 = Undavalli Caves, Vijayawada.JPG
| caption2 = উন্দাভল্লি গুহা
| image3 = Dhyaan buddha Amaravthi.jpg
| caption3 = ধ্যান বুদ্ধ মূৰ্তি
| image4 = LVM3 M4, Chandrayaan-3 - Launch vehicle at the Second Launch Pad (SLP) of SDSC-SHAR, Sriharikota 06.webp
| caption4 = সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰ
| image5 = Araku valley view.jpg
| caption5 = আৰকু উপত্যকা
| image6 = Nandi Lepakshi Temple Hindupur 5.jpg
| caption6 = লেপাক্ষীৰ নন্দী
| image7 = Vizag seaport.jpg
| caption7 = বিশাখাপট্টনম বন্দৰ
}}
| image_seal = Emblem of Andhra Pradesh.svg
| etymology = &quot;অন্ধ্ৰসকলৰ প্ৰদেশ&quot;
| motto = [[সত্যমেৱ জয়তে]] ([[সংস্কৃত]])&lt;br/&gt;&quot;কেৱল সত্যেই জয়ী হয়&quot;
| anthem = মা তেলুগু তল্লিকি ([[তেলুগু ভাষা|তেলুগু]])&lt;br/&gt; 
| image_map = IN-AP.svg
| coordinates = {{coord|16.51|80.52|region:IN-AP_type:adm1st_dim:500000|display=inline,title}}
| region = দক্ষিণ ভাৰত
| formation_date4 = [[১ অক্টোবৰ]] ১৯৫৩
| consolidation = [[১ নৱেম্বৰ]] ১৯৫৬]]
| before_was = অখণ্ড অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ (১৯৫৬–২০১৪)]]
| formation_date3 = [[২ জুন]] ২০১৪ ([[তেলেঙ্গানা]] গঠনযোগে বিভাজন)
| capital = অমৰাৱতী
| largestcity = বিশাখাপত্তনম
| metro = অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ ৰাজধানী অঞ্চল
| districts = ২৬
| Governor = ছাইয়েদ আব্দুল নাজীৰ
| Chief_Minister = [[এন. চন্দ্ৰবাবু নাইডু]]
| party = তেলুগু দেশম পাৰ্টি
| Deputy_CM = কে. পৱন কল্যাণ&lt;br /&gt;(জনসেনা পাৰ্টি)
| judiciary = অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ উচ্চ ন্যায়ালয়
| Chief_secretary = কে. বিজয়ানন্দ, আইএএছ
| legislature_type = দ্বিসদনীয়&lt;br/&gt;অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ বিধানসভা
| assembly = অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ বিধানসভা
| assembly_seats = ১৭৫টা আসন
| council = অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ বিধান পৰিষদ
| council_seats = ৫৮টা আসন
| rajya_sabha_seats = ১১টা আসন
| lok_sabha_seats = ২৫টা আসন
| area_total_km2 = ১,৬২,৯৭০
| area_rank = ৭ম
| elevation_m = ২৬৯
| elevation_max_m = ১৬৮০
| elevation_max_point = আৰ্মা কণ্ডা
| population_total = ৪,৯৫,৭৭,১০৩
| population_footnotes = {{IncreaseNeutral}}{{Sfn|DOP|2023|p=430}}{{Sfn|DOP|2023|p=3}}
| population_as_of = ২০১১
| population_rank = ১০ম
| population_urban = ২৯.৪৭% (১,৪৬,১০,৩৭২)
| population_rural = ৭০.৫৩% (৩,৪৯,৬৬,৭৩০)
| population_density = ৩০৪
| population_demonym = অন্ধ্ৰলু, তেলুগুৱাৰু
| official_Langs = [[তেলুগু ভাষা|তেলুগু]]
| additional_official = [[উৰ্দু]]&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.thehansindia.com/andhra-pradesh/ap-govt-issues-orders-recognising-urdu-as-the-official-language-749112|title=AP govt. issues orders recognising Urdu as the official language|last=Pavan|work=[[The Hans India]]|date=17 June 2022|access-date=27 July 2023|archive-date=27 July 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230727054829/https://www.thehansindia.com/andhra-pradesh/ap-govt-issues-orders-recognising-urdu-as-the-official-language-749112|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| official_script = [[তেলুগু লিপি]]
| GDP_footnotes = &lt;ref name=&quot;GSDP&quot;&gt;{{cite report|url=https://esankhyiki.mospi.gov.in/datacatalogue/NASdata/SDP/SDP-as%20on%2001.08.2024/State_wise_SDP-01082024_GSDP_Current.xlsx|title=Gross State Domestic Product (Current Prices)|publisher=[[ভাৰত চৰকাৰ]]|access-date=1 November 2024|archivedate=26 November 2024|archiveurl=https://web.archive.org/web/20241126172329/https://esankhyiki.mospi.gov.in/datacatalogue/NASdata/SDP/SDP-as%20on%2001.08.2024/State_wise_SDP-01082024_GSDP_Current.xlsx|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NSDP&quot;&gt;{{cite report|url=https://mospi.gov.in/sites/default/files/press_releases_statements/State_wise_SDP_as_on_15032024.xls|title=Per Capita Net State Domestic Product (Current Prices)|publisher=[[ভাৰত চৰকাৰ]]|access-date=1 November 2024}}&lt;/ref&gt;
| GDP_total = {{Increase}} {{INRConvert|16.40|t|lk=r}}
| GDP_year = ২০২৪–২৫
| GDP_rank = ৯ম
| GDP_per_capita = {{Increase}} {{INRConvert|298362|lk=r}}
| GDP_per_capita_rank = ১৬তম
| HDI_year = ২০২৪
| HDI = {{Increase}} ০.৬৪৮ {{color|#fc0|মধ্যম}} &lt;ref name=&quot;snhdi-gdl&quot;/&gt;
| literacy = {{Increase}} ৬৭.০২% &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Key Indicators of Household Social Consumption on Education in India |url=https://www.thehinducentre.com/resources/article30980071.ece/binary/KI_Education_75th_Final_compressed.pdf#page=68 |at=Table (2.1): Literacy rate (in per cent) among persons of age 7 years and above for different States |year=2018}}&lt;/ref&gt;
| literacy_year = ২০১৭
| literacy_rank = ৩৩তম
| sex_ratio = ৯৯৩ [[নাৰী|♀]] / ১০০০ [[পুৰুষ|♂]]
| sexratio_year = ২০১১
| sexratio_rank = ২০তম
| iso_code = IN-AP
| registration_plate = AP
| website = ap.gov.in
| foundation_day = অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ দিৱস
| mammal = কালহৰি&lt;ref name=&quot;dc-newsymbols&quot;&gt;{{Cite news |title=Andhra Pradesh gets new state bird, state flower |url=https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/310518/andhra-pradesh-gets-new-state-bird-state-flower.html |work=Deccan Chronicle |date=31 May 2018 |access-date=1 June 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180601000928/https://deccanchronicle.com/nation/current-affairs/310518/andhra-pradesh-gets-new-state-bird-state-flower.html |archive-date=1 June 2018 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| bird = গুলীয়াচকী ভাটৌ&lt;ref name=&quot;dc-newsymbols&quot; /&gt;
| flower = [[মল্লিকা ফুল]]
| tree = [[নীম গছ]]
| fruit = বংগিনপল্লি [[আম]]
| image_highway = SH IN-AP.png
| SH_numbers = AP SH1{{ndash}}AP SH240
}}
'''অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ''' দক্ষিণ [[ভাৰত]]ৰ পূব উপকূলৰ এখন ৰাজ্য। ই দেশৰ সপ্তম বৃহত্তম ৰাজ্য আৰু দশম সৰ্বাধিক জনবহুল ৰাজ্য। তেলেগু ৰাজ্যখনৰ সৰ্বাধিক প্ৰচলিত ভাষা, লগতে ইয়াৰ চৰকাৰী ভাষা। [[অমৰাৱতী]] ৰাজ্যৰ ৰাজধানী, আনহাতে আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰখন হৈছে [[বিশাখাপট্টনম]]। উত্তৰ-পূবে [[ওড়িশা]], উত্তৰে [[ছত্তীশগড়]], দক্ষিণ-পশ্চিমে [[কৰ্ণাটক]], দক্ষিণে [[তামিলনাডু]], উত্তৰ-পশ্চিমে [[তেলেংগানা]] আৰু পূবে [[বংগোপ সাগৰ]]ৰ সৈতে অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ সীমা ভাগ। প্ৰায় ৯৭৪ কিলোমিটাৰ (৬০৫ মাইল) ইয়াৰ ভাৰতৰ ভিতৰতে দ্বিতীয় দীঘলীয়া উপকূল। 

প্ৰত্নতাত্ত্বিক প্ৰমাণে ইংগিত দিয়ে যে অন্ধ্ৰপ্ৰদেশত আৰম্ভণিৰ প্ৰাচীন হ’মিনিনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ বসতিলৈকে ২ লাখ ৪৭ হাজাৰ বছৰতকৈও অধিক সময় ধৰি অবিৰতভাৱে বসতি হৈ আহিছে। অন্ধ্ৰসকলৰ বিষয়ে আটাইতকৈ প্ৰাচীন উল্লেখ ঋগবেদৰ আইতাৰেয় ব্ৰাহ্মণ ( খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায়  ৮০০ ) ত পোৱা যায়। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০ চনৰ আশে-পাশে গোদাবৰী আৰু কৃষ্ণ নদীৰ বদ্বীপত বাস কৰা অন্ধ্ৰসকল ভয়ংকৰ সামৰিক শক্তিৰ বাবে বিখ্যাত আছিল— উপমহাদেশখনৰ মৌৰ্য সাম্ৰাজ্যৰ পিছতে দ্বিতীয় স্থানত। প্ৰথম প্ৰধান অন্ধ্ৰ ৰাজনীতি আছিল সতবাহন বংশ (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব দ্বিতীয় শতিকা–খ্ৰীষ্টপূৰ্ব দ্বিতীয় শতিকা) যিয়ে সমগ্ৰ ডেকান মালভূমি আৰু আনকি পশ্চিম আৰু মধ্য ভাৰতৰ দূৰৱৰ্তী অঞ্চলতো শাসন কৰিছিল। তেওঁলোকে ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ সৈতে বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক স্থাপন কৰে, আৰু তেওঁলোকৰ ৰাজধানী ধনকটক, খ্ৰীষ্টীয় দ্বিতীয় শতিকাৰ সময়ছোৱাত ভাৰতৰ আটাইতকৈ সমৃদ্ধিশালী চহৰ আছিল। তাৰ পিছৰ প্ৰধান বংশসমূহৰ ভিতৰত বিষ্ণুকুণ্ডিন, পূব চালুক্য, কাকতীয়া, বিজয়নগৰ সাম্ৰাজ্য, কুতুব শ্বাহী, তাৰ পিছত ব্ৰিটিছ শাসন হয়। ১৯৫৬ চনত ই তেলেংগানাৰ সৈতে একত্ৰিত হৈ পূৰ্বৰ হায়দৰাবাদ ৰাজ্যৰ তেলেগু ভাষা কোৱা অঞ্চলসমূহক সামৰি অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ গঠন কৰে। ২০১৪ চনত ইয়াৰ পূৰ্বৰ ৰূপলৈ ঘূৰি আহে, যেতিয়া ইয়াৰ পৰা নতুন ৰাজ্য তেলেংগানাখন দুভাগত বিভক্ত হয়। 

পূব ঘাটে উপকূলীয় সমভূমিক পেনেপ্লেইনৰ পৰা পৃথক কৰে। প্ৰধান নদীসমূহৰ ভিতৰত কৃষ্ণ, গোদাবৰী, টুংগাভদ্ৰা আৰু পেন্না। ভাৰতৰ চূণশিলৰ প্ৰায় এক তৃতীয়াংশ মজুত আৰু বেৰাইট আৰু গ্ৰেনাইটৰ উল্লেখযোগ্য নিক্ষেপ অন্ধ্ৰ প্ৰদেশত আছে। কৃষি আৰু আনুষংগিক কাৰ্য্যকলাপত ৬২.১৭% জনসংখ্যাই কাম কৰে, ধান প্ৰধান শস্য। ভাৰতৰ মাছ উৎপাদনৰ ৩০% এই ৰাজ্যখনে অৰিহণা যোগায় আৰু দেশৰ সাগৰীয় খাদ্য ৰপ্তানিৰ ৩৫% ভাগ ৰাজ্যখনে অৰিহণা যোগায়। তিৰুপতি জিলাৰ শ্ৰীহৰিকোটা দ্বীপত অৱস্থিত শ্ৰীহৰিকোটা ৰেঞ্জে ভাৰতৰ প্ৰাথমিক উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰে। 

অন্ধ্ৰত দক্ষিণ ভাৰতীয়, [[শ্ৰীলংকা]], আৰু দক্ষিণ-পূব [[এছিয়া]]ৰ শিল্পক প্ৰভাৱিত কৰা প্ৰাচীন ভাৰতীয় শিল্প শৈলী অমৰাৱতী স্কুল অৱ আৰ্টৰ জন্মস্থান। ইয়াৰ উপৰিও ভাৰতৰ অন্যতম শাস্ত্ৰীয় নৃত্য কুচিপুডী, কেইবাজনো প্ৰখ্যাত কৰ্ণাটিক সংগীত সুৰকাৰৰ সৃষ্টি কৰিছে। ৰাজ্যখনত তিৰুমালাৰ ভেংকটেশ্বৰ মন্দিৰ আৰু আৰাকু উপত্যকাকে ধৰি বিশিষ্ট তীৰ্থ কেন্দ্ৰ আৰু প্ৰাকৃতিক আকৰ্ষণৰ বৈশিষ্ট্য আছে। ভৌগোলিক সূচক (জি আই) পঞ্জীয়ন থকা উল্লেখযোগ্য সামগ্ৰীসমূহৰ ভিতৰত আছে তিৰুপতি লাড্ডু, বংগনাপল্লে আম, কণ্ডাপল্লী খেলনা, ধৰ্মবৰাম শাৰী, আৰু পূথাৰেকুলু। 

== উৎপত্তি ==
[[ঋগ্বেদ|ঋগ্বেদৰ]] [[ঐতৰেয় ব্ৰাহ্মণ|ঐতৰেয় ব্ৰাহ্মণত]] ({{Circa|খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৮০০-৫০০}}) [[আন্ধ্ৰ]]সকলক ঋষি [[বিশ্বামিত্ৰ]]ৰ বংশধৰ হিচাপে উল্লেখ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Martin Haug |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.104262/page/n175/mode/2up?q=andhras |title=Aitareya Brahmana Of The Rigveda |date=1922 |pages=175}}&lt;/ref&gt; আন্ধ্ৰসকলক আৰ্য বসতিৰ সিমানত বসবাস কৰা অনাৰ্য জনগোষ্ঠী হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Shimada |first=Akira |title=Early Buddhist architecture in context: the great stūpa at Amarāvatī (ca. 300 BCE-300 CE) |date=2013 |publisher=Brill |isbn=978-90-04-23283-9 |series=Brill's Indological library |location=Lieden; Boston}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Bhandarkar |first=D. R. |url=https://archive.org/details/dli.csl.7014/page/n15/mode/2up?q=andhras |title=Lectures on the Ancient History of India on the period from 650 to 325 B.C. |date=1919 |publisher=University of Calcutta, Calcutta |pages=14}}&lt;/ref&gt; এই অঞ্চল শাসন কৰা প্ৰাচীনতম ৰাজবংশ [[শাতবাহন বংশ|শাতবাহন]]সকলক 'আন্ধ্ৰ', 'আন্ধ্ৰজাতীয়', আৰু '[[আন্ধ্ৰভৃত্য]]' বুলি [[পুৰাণ|পৌৰাণিক]] সাহিত্যত উল্লেখ কৰা হৈছে। 'আন্ধ্ৰ' শব্দটো উপজাতি আৰু অঞ্চল দুইটাৰেই নাম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।{{Sfn|Sen|1999|p=172-176}} আন্ধ্ৰসকল বসবাস কৰা অঞ্চলটো '[[আন্ধ্ৰদেশ]]' নামেৰে জনাজাত আছিল।&lt;ref&gt;{{Cite book |url=https://archive.org/details/dli.jZY9lup2kZl6TuXGlZQdjZM1k0My/page/3/mode/2up |title=A History of the Early Dynasties of AndhraDesa C. 200-625 A.D. : with a map of ancient Andhradesa and Daksinapatna |date=1942 |publisher=V. Ramaswami Sastrulu &amp; sons (Madras)}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা ==
২০১১ চনৰ ভাৰতৰ লোকপিয়ল অনুসৰি, অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ লোকসংখ্যা ৪,৯৫৭৭,১০৩ আছিল, জনঘনত্ব {{cvt|304|/km2}}। মুঠ জনসংখ্যাৰ ৭০.৫৩% গাঁও আৰু ২৯.৪৭% চহৰত বাস কৰে।{{Sfn|DOP|2023|p=3}} ৰাজ্যখনত ১৭.০৮% অনু সূচীত জাতি (SC) আৰু ৫.৫৩% সূচীত জনজাতি (ST) আছে।{{Sfn|DOP|2023|p=16}} ০-৬ বছৰ বয়সৰ শিশুৰ সংখ্যা ৫,২২২,৩৮৪, যি মুঠ জনসংখ্যাৰ ১০.৬%।&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Population in different age group – Census 2011 |publisher=MHRD |pages=3 |url=https://www.education.gov.in/sites/upload_files/mhrd/files/statistics-new/Population2011.pdf}}&lt;/ref&gt; অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ [[লিংগ অনুপাত]] প্ৰতি ১০০০ পুৰুষত ৯৯৭ গৰাকী মহিলা, যি ৰাষ্ট্ৰীয় গড় ৯২৬তকৈ বেছি। ৰাজ্যখনৰ [[সাক্ষৰতা|সাক্ষৰতা হাৰ]] ৬৭.৩৫%। পূৰ্বৰ পশ্চিম গোদাৱৰী জিলাৰ সাক্ষৰতা হাৰ সৰ্বাধিক ৭৪.৩২% আৰু পূৰ্বৰ বিজয়নগৰ জিলাৰ সৰ্বনিম্ন ৫৮.৮৯%।{{Sfn|DOP|2023|p=3}}

২০২২ চনৰ মানব উন্নয়ন সূচক (HDI) হৈছে ০.৬৪২।&lt;ref name=&quot;snhdi-gdl&quot;&gt;{{Cite web |title=Sub-national HDI – area database |url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/IND/?levels=1%2B4&amp;interpolation=1&amp;extrapolation=0&amp;nearest_real=0}}&lt;/ref&gt; {{As of|2023|1|1}}, ৰাজ্যখনত মুঠ ৩,৯৯,৮৪,৮৬৮ গৰাকী ভোটাৰ, য'ত ৩,৯২৪ গৰাকী তৃতীয় লিংগৰ অন্তৰ্ভুক্ত। কূৰ্ণূল জিলাত ভোটাৰ সংখ্যা সৰ্বাধিক ১,৯৪২,২৩৩ আৰু অল্লুৰি সীতাৰাম ৰাজু জিলাত সৰ্বনিম্ন ৭২৯,০৮৫।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/ap-has-39984868-voters-women-outnumber-men/article66342507.ece |title=অন্ধ্ৰপ্ৰদেশত ৩,৯৯,৮৪,৮৬৮ গৰাকী ভোটাৰ, মহিলাৰ সংখ্যা পুৰুষতকৈ বেছি |date=৫ জানুৱাৰী ২০২৩ |work=[[The Hindu]]}}&lt;/ref&gt;

ৰাজ্যখনৰ প্ৰথম চৰকাৰী ভাষা [[তেলুগু ভাষা|তেলুগু]] আৰু দ্বিতীয় চৰকাৰী ভাষা [[উৰ্দু]]।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite news |title=উৰ্দুক দ্বিতীয় চৰকাৰী ভাষা হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া বিল গৃহীত |url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/bill-recognising-urdu-as-second-official-languagepassed/article65252966.ece |date=২৩ মাৰ্চ ২০২২ |work=[[The Hindu]]}}&lt;/ref&gt; প্ৰায় ৯০% লোকৰ মাতৃভাষা তেলুগু।{{efn|name=lang1}}&lt;ref name=&quot;census2011-langreport&quot;&gt;{{Cite web |title=Table C-16 Population by mother tongue: Andhra Pradesh |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/10193/download/13305/DDW-C16-STMT-MDDS-2800.XLSX}}&lt;/ref&gt; সীমান্ত অঞ্চলত [[তামিল ভাষা|তামিল]], [[কন্নড ভাষা|কন্নড]], আৰু [[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]] ভাষা কোৱা হয়। [[লাম্বাডী]] আৰু বিভিন্ন উপজাতীয় ভাষা সূচীত জনজাতিসকলে ব্যৱহাৰ কৰে।&lt;ref name=&quot;nclmanurep2010&quot;&gt;{{Cite web|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM47thReport.pdf|title=Report of the commissioner for linguistic minorities: 47th report (July 2008 to June 2010)|publisher=Commissioner for Linguistic Minorities}}&lt;/ref&gt; ২০১৯ চনৰ চতুৰ্থৰ্ষিক ভাৰতীয় পাঠক জৰিপ অনুসৰি, ১২ বছৰৰ ওপৰৰ জনসংখ্যাৰ ১৯% ইংৰাজী পঢ়ি আৰু বুজিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Indian readership survey 2019 Q4 |publisher=IRS |year=2020 |url=https://mruc.net/uploads/posts/cd072cdc13d2fe48ac660374d0c22a5d.pdf |page=20}}&lt;/ref&gt;

=== ধৰ্ম ===
২০১১ চনৰ লোকসংখ্যা অনুসৰি, ৰাজ্যখনত হিন্দু (৯০.৮৯%), ইছলাম (৭.৩০%) আৰু খ্ৰীষ্টান (১.৩৮%) ধৰ্মবিশ্বাসী লোকৰ সংখ্যা অধিক।&lt;ref name=&quot;religion&quot;&gt;{{Cite web|year=2011|title=Population by religion – Andhra Pradesh|url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11363/download/14476/DDW28C-01%20MDDS.XLS}}&lt;/ref&gt; তিৰুপতিস্থ [[ভেঙ্কটেশ্বৰ মন্দিৰ, তিৰুমালা]], শ্ৰীশৈলমস্থিত [[মল্লিকাৰ্জুন মন্দিৰ]], বিজয়ৱাডাস্থ [[কণক দুৰ্গা মন্দিৰ]], আৰু সিমহাচলমস্থিত [[বৰাহ লক্ষ্মী নৰসিংহ মন্দিৰ]] ইত্যাদি জনপ্ৰিয় হিন্দু তীৰ্থস্থান।{{Sfn|APTDC|2018}} [[আমৰাবতী, পালনাডু জিলা|আমৰাবতী]] আৰু [[নাগাৰ্জুনকোণ্ডা]]স্থিত বৌদ্ধ স্থানসমূহো বিখ্যাত।{{Sfn|APTDC|2019|p=18–25}}

=== জাতিগত বিভাজন ===
অন্ধ্ৰপ্ৰদেশত [[সূচীত জাতি আৰু সূচীত জনজাতি|সূচীত জাতি (SC)]]ৰ ৫৯টা, [[সূচীত জনজাতি (ST)]]ৰ ৩৪টা, আৰু [[অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণী|OBC]]ৰ ১০৪টা উপশ্ৰেণী আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=SC list – Andhra Pradesh |url=https://socialjustice.gov.in/writereaddata/UploadFile/Scan-0001.jpg}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=ST list |url=https://tribal.nic.in/ST/LatestListofScheduledtribes.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=State/UT-wise Number of Entries in the Central List of OBCs (as on 12.04.2018 |url=https://socialjustice.gov.in/common/76674}}&lt;/ref&gt; [[কোমতি (জাতি)|কোমতি]], [[তেলুগু ব্ৰাহ্মণ]], [[কাম্মা (জাতি)|কাম্মা]], [[কাপু (জাতি)|কাপু]], [[ৰাজু]], [[ৰেড্ডি]], আৰু [[বেলামা]] আদি জাতিসমূহ [[আগশাৰীৰ জাতি|আগশাৰীৰ জাতি]] হিচাপে গণ্য।&lt;ref&gt;{{Cite news |title=অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰীয়ে ১২ এপ্ৰিলত YSR EBC Nestham আঁচনিত দ্বিতীয় কিস্তি মুক্ত কৰে |url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/andhra-pradesh-chief-minister-to-release-second-tranche-of-ysr-ebc-nestham-on-april-12/article66725268.ece}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |title=Kapu Nestham আঁচনিত ৫৩৬.৭৭ কোটি টকাৰ অনুদান ঘোষণা |url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/chief-minister-releases-53677-crore-aid-for-women-under-kapu-nestham-scheme-in-andhra-pradesh/article67314648.ece}}&lt;/ref&gt;

== শিক্ষা ==
[[File:Andhra University Visakhapatnam.jpg|thumb|অন্ধ্ৰ বিশ্ববিদ্যালয়, বিশাখাপত্তনম]]
প্ৰাথমিক আৰু মধ্যম শিক্ষা ৰাজ্য চৰকাৰৰ স্কুল শিক্ষা বিভাগৰ অধীনস্থ চৰকাৰী আৰু ব্যক্তিগত বিদ্যালয়সমূহৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=School education department |url=http://rmsaap.nic.in/Notification_TSG_2015.pdf |website=Rashtriya Madhyamik Shiksha Abhiyan |publisher=School Education Department, Government of Andhra Pradesh |access-date=6 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160319051231/http://rmsaap.nic.in/Notification_TSG_2015.pdf |archive-date=19 March 2016 |location=Hyderabad |date=26 March 2015 |archivedate=19 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160319051231/http://rmsaap.nic.in/Notification_TSG_2015.pdf |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ২০২১ চনত চৰকাৰে ১৮৭০ চনৰ পৰা চলি অহা সাহায্যপ্ৰাপ্ত বিদ্যালয়সমূহক চৰকাৰী অথবা সম্পূৰ্ণ ব্যক্তিগত বিদ্যালয়ত ৰূপান্তৰ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈ সাহায্য বন্ধ কৰি দিয়ে।&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Nandam |first=Naresh |date=28 September 2021 |title=Ongole : Future of poor students hangs in balance as govt absorbs aided staff |url=https://www.thehansindia.com/andhra-pradesh/ongole-future-of-poor-students-hangs-in-balance-as-govt-absorbs-aided-staff-708426 |work=The Hans India |access-date=22 March 2024 |archive-date=9 March 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240309091245/https://www.thehansindia.com/andhra-pradesh/ongole-future-of-poor-students-hangs-in-balance-as-govt-absorbs-aided-staff-708426 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Yallampalli |first1=Vaikuntham |title=Education and social change in South India: Andhra, 1880–1920 |date=1982 |publisher=New era publications |location=Madras |page=14 |url=https://books.google.com/books?id=P_U5AAAAMAAJ&amp;q=%22aided+schools%22 |access-date=26 August 2024}}&lt;/ref&gt;

UDISE+ ৰ ২০২১–২২ বৰ্ষৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ৰাজ্যখনত {{formatnum:8244647}}জন ছাত্ৰ-ছাত্ৰী {{formatnum:61948}}খন বিদ্যালয়ত নামভৰ্তি হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=UDISE plus dashboard |url=https://src.udiseplus.gov.in/School/DataDashboard |website=Department of School education and literacy |access-date=9 August 2024}}{{Cbignore}}&lt;/ref&gt; ২০১৮–২০২২ সময়চোৱাত গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ পাঠ আৰু গণিত দক্ষতাৰ ফলাফল হ্ৰাস পায়, যাৰ একাংশ কাৰণ আছিল COVID-19 মহামাৰী। উদাহৰণস্বৰূপে, অষ্টম শ্ৰেণীৰ পাঠ দক্ষতা ২০১৮ চনত ৭৮% ৰ পৰা ২০২২ চনত ৬৭%লৈ হ্ৰাস পায়। যদিও চৰকাৰী বিদ্যালয়ত নামভৰ্তিৰ হাৰ ৬৩.২% ৰ পৰা ৭১%লৈ বৃদ্ধি পায়।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Rao |first1=Umamaheswar |title=63% class V pupils can't read class II text in AP: ASER 2022 |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/visakhapatnam/63-class-v-pupils-cant-read-class-ii-text-in-ap-aser-2022/articleshow/102121592.cms |access-date=26 August 2024 |work=The Times of India |date=26 July 2023}}&lt;/ref&gt;

২০২৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত অনুষ্ঠিত মাধ্যমিক বিদ্যালয় চাৰ্টিফিকেট (SSC) পৰীক্ষাত {{Nowrap|616,615}} গৰাকী ছাত্ৰ-ছাত্ৰী অংশগ্ৰহণ কৰে। ইয়াত পৰা পাৰ্ভতীপুৰম-মান্যম জিলাই ৯৬.৩৭% সফলতাৰ হাৰৰে শীৰ্ষ স্থান অধিকাৰ কৰে। সামগ্ৰিক উত্তীৰ্ণতাৰ হাৰ আছিল ৮৬.৬৯%, যি ২০২৩ চনৰ তুলনাত ১৪.৪৩% বৃদ্ধি। ২,৮০৩খন বিদ্যালয়ে ১০০% উত্তীৰ্ণতাৰ হাৰ লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;ssc2024&quot;&gt;{{Cite news |title=86.69% students pass SSC examinations in Andhra Pradesh, 2,803 schools record 100% results |url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/8669-of-students-pass-ssc-examinations-in-andhra-pradesh-2803-schools-record-100-results/article68094695.ece |last=Rajulapudi |first=Sreenivas |date=22 April 2024 |access-date=3 May 2024 |work=The Hindu |url-access=subscription |archive-date=9 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240809114016/https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/8669-of-students-pass-ssc-examinations-in-andhra-pradesh-2803-schools-record-100-results/article68094695.ece |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ssc2023&quot;&gt;{{Cite news |title=Girls outperform boys by over 6% in SSC exams in Andhra Pradesh|url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/girls-outperform-boys-by-over-6-in-ssc-exams-in-andhra-pradesh/article66819882.ece |access-date=17 June 2023 |date=6 May 2023 |archive-date=19 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230519233319/https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/girls-outperform-boys-by-over-6-in-ssc-exams-in-andhra-pradesh/article66819882.ece |url-access=subscription|url-status=live }}&lt;/ref&gt;

২০২৪ চনৰ উচ্চতৰ মাধ্যমিক (Intermediate) পৰীক্ষাত ৩,৯৩,৭৫৭জন ছাত্ৰ-ছাত্ৰী অংশগ্ৰহণ কৰে, য'ত ৭৮% উত্তীৰ্ণতাৰ হাৰ লক্ষ্য কৰা যায়, যি ২০২৩ চনৰ তুলনাত ৭% বৃদ্ধি।&lt;ref name=&quot;inter2024&quot;&gt;{{Cite news |title=Girls outperform boys in Intermediate Public Examination in Andhra Pradesh |url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/girls-outperform-boys-in-intermediate-public-examination-in-andhra-pradesh/article68057354.ece |last=P. |first=Sujatha Verma |date=12 April 2024 |access-date=3 May 2024 |work=The Hindu |url-access=subscription |archive-date=3 May 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240503061122/https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/girls-outperform-boys-in-intermediate-public-examination-in-andhra-pradesh/article68057354.ece |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;inter2023&quot;&gt;{{Cite news |title=Girls dominate boys in AP Intermediate 1 &amp; 2 results |url=https://www.deccanchronicle.com/education/260423/girls-dominate-boys-in-ap-intermediate-1-2-results.html |date=27 April 2023 |access-date=17 June 2023 |work=Deccan Chronicle |archive-date=9 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230509233151/https://www.deccanchronicle.com/education/260423/girls-dominate-boys-in-ap-intermediate-1-2-results.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

২০২০ চনত ৰাজ্য চৰকাৰে শিক্ষাখণ্ডৰ নতুন সংস্কাৰ ঘোষণা কৰে, য'ত ৬ প্ৰকাৰৰ বিদ্যালয়ৰ গঠন কৰা হয়: স্যাটেলাইট ফাউণ্ডেশ্যন স্কুল (প্ৰাক-প্ৰাথমিক), ফাউণ্ডেশ্যন স্কুল (প্ৰাক-প্ৰাথমিক – শ্ৰেণী II), ফাউণ্ডেশ্যন প্লাছ (প্ৰাক-প্ৰাথমিক – শ্ৰেণী V), প্ৰি-হাই স্কুল (শ্ৰেণী III – VII/VIII), হাই স্কুল (শ্ৰেণী III – X), আৰু হাই স্কুল প্লাছ (শ্ৰেণী III – XII)।{{Sfn|DOP|2023|p=12}} সকলো চৰকাৰী বিদ্যালয়ত ইংৰাজী মাধ্যমত পাঠদান ২০২০–২১ শিক্ষাবৰ্ষৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু ২০২৪–২৫ শিক্ষাবৰ্ষৰ ভিতৰত সম্পূৰ্ণ ৰূপে প্ৰয়োগ কৰাৰ লক্ষ্য ৰখা হৈছে। ২০২২–২৩ শিক্ষাবৰ্ষত ১,০০০খন চৰকাৰী বিদ্যালয় CBSE-ৰ সৈতে সংযুক্ত কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite news |last1=P. |first1=Sujatha Varma |title=New pattern of exam awaits students of CBSE-affiliated government schools in A.P. |url=https://www.thehindu.com/news/national/andhra-pradesh/new-pattern-of-exam-awaits-students-of-cbse-affiliated-government-schools-in-ap/article67379529.ece |access-date=19 August 2024 |work=The Hindu |date=4 October 2023}}&lt;/ref&gt; মাতৃ-ভাষাত শিক্ষাদানৰ দাবিত আদালতীয় বিবাদ হোৱাৰ পাছতো, পিতৃ-মাতৃৰ মতামতৰ ভিত্তিত ইংৰাজী মাধ্যমৰ প্ৰৱৰ্তন চলি থাকে।&lt;ref name=&quot;english-medium-roots&quot;&gt;{{Cite news |url=https://thefederal.com/states/south/andhra-pradesh/english-medium-schools-andhra-pradesh/ |title=Andhra schools' transition from Telugu to English medium has roots in the far past |date=19 May 2022 |access-date=25 April 2023 |website=The federal |archive-date=25 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230425120649/https://thefederal.com/states/south/andhra-pradesh/english-medium-schools-andhra-pradesh/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; &quot;Supporting Andhra's Learning Transformation&quot; নামৰ বিশ্ব বেংকৰ সহায়পুষ্ট প্ৰকল্পৰ অধীনত ২০২১–২০২৬ সময়চোৱাত $২৫০ নিযুত ডলাৰ ব্যয় কৰি শ্ৰেণী II পৰ্যন্ত শিক্ষাৰ মান উন্নীত কৰাৰ লক্ষ্য লৈ কাম চলি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Program appriasal document -SALT |publisher=World Bank |url=https://documents1.worldbank.org/curated/en/149391624240914510/pdf/India-Supporting-Andhras-Learning-Transformation-Operation-Program-for-Results-Project.pdf |date=20 May 2021 |access-date=25 April 2023 |archive-date=25 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230425120651/https://documents1.worldbank.org/curated/en/149391624240914510/pdf/India-Supporting-Andhras-Learning-Transformation-Operation-Program-for-Results-Project.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== সংবাদ মাধ্যম ==
২০২০–২১ বৰ্ষৰ বাবে ৰাজ্যখনত পঞ্জীয়ন কৰা মুঠ বাতৰি কাকত আৰু সাময়িকীসংখ্যা ৫,৭৯৮ আছিল। ইয়াৰ ভিতৰত ১,৬৪৫খন দৈনিক, ৮১৭খন সাপ্তাহিক, ২,৪৩১খন মাহেকীয়া আৰু ৬২৩খন পষেকীয়া কাকত অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। তেলুগু দৈনিকৰ সংখ্যা ৭৮৭, যাৰ প্ৰচাৰ সংখ্যা ৯,৯১১,০০৫ আছিল, আৰু ইংৰাজী দৈনিকৰ সংখ্যা ১০৩, যাৰ প্ৰচাৰ সংখ্যা আছিল ১,৬৪৬,৪৫৩।&lt;ref&gt;{{Cite journal |title=Telugu newspapers and periodicals in Andhra Pradesh and Telangana states: A study |journal=International Journal of Library and Information Studies |url=https://www.ijlis.org/articles/telugu-newspapers-and-periodicals-in-andhra-pradesh-and-telangana-states-a-study.pdf |last1=Dudekula |first1=Dastagiri |last2=KVN |first2=Rajeswara Rao |last3=Kopparthi |first3=Adisesu |issue=4 |volume=8 |year=2018 |issn=2231-4911 |access-date=19 June 2023 |archive-date=19 June 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619041411/https://www.ijlis.org/articles/telugu-newspapers-and-periodicals-in-andhra-pradesh-and-telangana-states-a-study.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

''ঈনাডু'', ''সাক্ষী'' আৰু ''অন্ধ্ৰ জ্যোতি'' হৈছে ভাৰতত প্ৰচাৰৰ দিশত শীৰ্ষস্থানত থকা তিনিখন [[তেলুগু]] দৈনিক বাতৰি কাকত, আৰু এই কেইটাই তেলুগু অনলাইন সংবাদ জগততো শীৰ্ষ স্থানত আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Highest circulated dailies, weeklies &amp; magazines amongst member publications (across languages) |url=http://www.auditbureau.org/files/JJ%202022%20Highest%20Circulated%20%28across%20languages%29.pdf?_x_tr_sl=en&amp;_x_tr_tl=te&amp;_x_tr_hl=te&amp;_x_tr_pto=tc&amp;_x_tr_sch=http |access-date=8 March 2023 |website=Auditbureau |archive-date=8 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230408045534/http://www.auditbureau.org/files/JJ%202022%20Highest%20Circulated%20(across%20languages).pdf?_x_tr_sl=en&amp;_x_tr_tl=te&amp;_x_tr_hl=te&amp;_x_tr_pto=tc&amp;_x_tr_sch=http |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |title=Webometric analysis of Telugu news paper websites: An evaluative study using Alexa Internet |journal=International Journal of Digital Library Services |last1=KT |first1=Naheem |last2=M |first2=Saraswati Rao |issue=2 |volume=7 |year=2017 |issn=2250-1142}}&lt;/ref&gt; বিবিচি তেলুগু নিউজ ২০১৭ চনৰ ২ অক্টোবৰ তাৰিখে আৰম্ভ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite news |title=BBC to launch Telugu news website |url=https://www.thehindu.com/news/cities/Visakhapatnam/BBC-to-launch-Telugu-news-website/article16863732.ece |date=10 December 2016 |access-date=19 June 2023 |work=[[The Hindu]] |archive-date=19 June 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619043902/https://www.thehindu.com/news/cities/Visakhapatnam/BBC-to-launch-Telugu-news-website/article16863732.ece |url-access=subscription|url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.bbc.com/telugu/india-45719172 |title=BBC News తెలుగు: ఒక ఏడాది.. కొన్ని అనుభవాలు |date=2 October 2018 |access-date=19 June 2023 |publisher=BBC |language=te |archive-date=19 June 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619043902/https://www.bbc.com/telugu/india-45719172 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ৰাজ্যখনত কেইবাটাও ব্যক্তিগত মালিকানাধীন সংবাদ সংস্থা আছে যিবোৰ কিছুমান ৰাজনৈতিক দলৰ প্ৰতি পক্ষপাতিত্বপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/tussle-between-media-houses-turns-into-political-battle-in-andhra-pradesh-ahead-of-assembly-elections-jagan-govt-orders-probe-into-margadarsi-chit-fund-irregularities-targeting-eenadu-media-baron-ramoji-rao-101682535932951.html |title=Andhra Pradesh: Tussle between media houses takes political colour |date=27 April 2023 |access-date=27 May 2023 |work=Hindustan Times |archive-date=27 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230527113836/https://www.hindustantimes.com/india-news/tussle-between-media-houses-turns-into-political-battle-in-andhra-pradesh-ahead-of-assembly-elections-jagan-govt-orders-probe-into-margadarsi-chit-fund-irregularities-targeting-eenadu-media-baron-ramoji-rao-101682535932951.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.telegraphindia.com/india/warning-to-media-by-andhra-pradesh-government-is-it-a-caste-rivalry/cid/1713295 |title=Warning to media by Andhra Pradesh government: Is it a caste rivalry? |date=21 October 2019 |access-date=27 May 2023 |website=The Telegraph |archive-date=27 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230527113836/https://www.telegraphindia.com/india/warning-to-media-by-andhra-pradesh-government-is-it-a-caste-rivalry/cid/1713295 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু ৰাজহ বিভাগৰ অন্তৰ্গত মুঠ ৪৫টা চেনেল তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে— তাৰে ২৩টা সংবাদ চেনেল, ১০টা সাধাৰণ মনোৰঞ্জন চেনেল, ২টা স্বাস্থ্য বিষয়ক চেনেল, ৬টা ধৰ্মীয় চেনেল, ২টা অন্যান্য আৰু ২টা কেব্‌ল বিতৰণ চেনেল।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://ipr.ap.nic.in/tv-rates.html |title=I &amp; PR approved rates towards telecast of TV spots and Scrolls|access-date=27 May 2023 |website=IPR, AP Government |archive-date=26 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230326000645/https://ipr.ap.nic.in/tv-rates.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

{{As of|2019|post=,}} [[আকাশবাণী]] (পূৰ্বৰ নাম অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ') ৰাজ্যখনৰ ১৪টা স্থানৰ পৰা ৩টা এম ডব্লিউ আৰু ১৭টা এফ এম প্ৰেৰণকাৰীৰ জৰিয়তে অনুষ্ঠান প্ৰচাৰ কৰে। ইয়াৰ কভাৰেজ ৰাজ্যখনৰ ৯৯% এলেকা আৰু ৯৯.৫% জনসংখ্যালৈ পোহৰায়। কেৱল এফ এম কভাৰেজে ৩৬% এলেকা আৰু ৪৫% জনসংখ্যালৈ পোহৰ দিয়ে।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://akashvani.gov.in/air/custom-includes/stations.pdf |title=Existing AIR stations |date=1 April 2019 |access-date=4 May 2024 |website=[[All India Radio]] |archive-date=22 February 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240222105423/https://akashvani.gov.in/air/custom-includes/stations.pdf |url-status=live |archivedate=22 February 2024 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240222105423/https://akashvani.gov.in/air/custom-includes/stations.pdf |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ৫জন ব্যক্তিগত অপাৰেটৰে ১৩খন এফ এম ষ্টেচন চলায়, য'ত ৰেড এফ এম-এ ৫টা স্থানৰ পৰা অনুষ্ঠান প্ৰচাৰ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://mib.gov.in/sites/default/files/388%20operational%20channels.pdf |title=Details of operational private FM radio stations as on 15.08.2022 |date=15 August 2022 |access-date=4 May 2024 |website=Ministry of Information and Broadcasting, Government of India |archive-date=16 June 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240616065842/https://mib.gov.in/sites/default/files/388%20operational%20channels.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== তথ্যসূত্ৰ ==
{{reflist}}

[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাজ্য]]</text>
      <sha1>fb8miui3sgls5q9ooio2ozootfn3wqo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>তিল</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3199</id>
    <revision>
      <id>515642</id>
      <parentid>432281</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:28:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515642</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6639" sha1="s9m7zw9dh6udvpriktqsxoxjxvcet24" xml:space="preserve">{{taxobox
|name = তিল &lt;br /&gt; Sesame
|image = Sesamum indicum - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-129.jpg
|image2 = Sesamum indicum 2.jpg
|image2_caption = Sesame plants
|regnum = [[Plantae]]
|unranked_divisio = [[Angiosperms]]
|unranked_classis = [[Eudicots]]
|unranked_ordo = [[Asterids]]
|ordo = [[Lamiales]]
|familia = [[Pedaliaceae]]
|genus = ''[[Sesamum]]''
|species = '''''S. indicum'''''
|binomial = ''Sesamum indicum''
|binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
|}}


তিল ({{IPAc-en|icon|ˈ|s|ɛ|s|ə|m|iː}}; বৈজ্ঞানিক নাম Sesamum indicum) এবিধ Sesamum গোত্ৰৰ ফুলৰ গছ। ইয়াৰ ওচৰ সম্বন্ধীয় উদ্ভিদ আফ্ৰিকাত যথেষ্ট পোৱা যায়। [[ভাৰত]]তো ইয়াৰ কিছু জাতিত দেখা যায়। খোৱা বীজ হিচাপে ব্যৱহাৰ হোৱা তিল বিষুৱ অঞ্চলত যথেষ্ট পৰিমাণে খেতি হয়। সাধাৰণেত ইয়াৰ ফুল ৰং হালধীয়া হয় যদিও কিছু কিছু জাতৰ নীলা অথবা বেঙুনীয়াও দেখা যায়। 

ইয়াৰ গছৰ উচ্চতা ৫০ ছে.মি. ৰ পৰা ১০০ ছে.মি.ৰ ভিতৰত হয়। পাত বিলাক গছডালৰ পৰস্পৰৰ বিপৰীত দিশত থাকে আৰু প্ৰায় ৪ ৰ পৰা ১৪ ছে.মি. দীঘল হয়। গছ জোপা গুৰি অংশই প্ৰায় ৫ ছে.মি. অঞ্চল অধিকাৰ কিৰ থাকে। ওপৰ দিশত ই ক্ৰমান্বেয় পাতল হৈ গৈ থাকে আৰু ফুল ফুলা অঞ্চলটো প্ৰায় ১ ছে.মি. বহল হয়ৈগ। ফুলবোৰ বগাৰ পৰা বেঙুনীয়া বৰণৰ হয়। ই টিলিঙা আকাৰৰ, প্ৰায় ৩ ৰ পৰা ৫ ছে.মি. দীঘল আৰু মুখত চাৰিটা ধেনুভিৰীয়া অংশ থাকে। 

{{stub}}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{reflist}}
{{refbegin}}

==গ্ৰন্থ সংযোগ==
*{{Cite thesis |degree=Ph.D. |title=''Sesamum indicum L.'' Crop origin, diversity, chemistry and ethnobotany |author=Bedigian, D. |year=1984 |publisher=[[University of Illinois]] |location=Urbana-Champaign }}
*{{cite journal |author=Bedigian, D. |title=Is še-giš-i sesame or flax? |journal=Bulletin on Sumerian Agriculture |volume=2 |pages=159–178 |year=1985 }}
*{{cite book |author=Bedigian, D. |chapter=''Sesamum indicum L.'' (Pedaliaceae): Ethnobotany in Sudan, crop diversity, lignans, origin, and related taxa |editor=Goldblatt P., Lowry P.P. |title=Modern Systematic Studies in African Botany |series=AETFAT Monographs in Systematic Botany |volume=25 |publisher=Missouri Botanical Garden |location=St. Louis, MO |year=1988 |pages=315–321 }}
*{{cite book |author=Bedigian, D. |chapter=Early history of sesame cultivation in the Near East and beyond |editor=Damania A.B., Valkoun J., Willcox G., Qualset C.O. |title=The Origins of Agriculture and Crop Domestication |publisher=ICARDA |location=Aleppo |series=The Harlan Symposium |year=1998 |pages=93–101 |chapterurl=http://www.ipgri.cgiar.org/publications/HTMLPublications/47/ch07.htm |access-date=2012-03-23 |archivedate=2008-04-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080401040905/http://www.ipgri.cgiar.org/publications/HTMLPublications/47/ch07.htm }}
*{{cite book |author=Bedigian, D. |chapter=Sesame |editor=Kiple K.F., Ornelas-Kiple C.K. |title=The Cambridge World History of Food |publisher=[[Cambridge University Press]] |volume=I |year=2000 |pages=411–421 }}
*{{cite journal |doi=10.1023/A:1025029903549 |author=Bedigian, D. |title=Evolution of sesame revisited: domestication, diversity and prospects |journal=Genetic Resources and Crop Evolution |volume=50 |pages=779–787 |year=2003 |last2=Korošec-Koruza |first2=Zora |issue=7 |issn=0925-9864}}
*{{cite book |author=Bedigian, D. |chapter=Sesame in Africa: origin and dispersals |editor=Neumann K., Butler A., Kahlheber S. |title=Food, Fuel and Fields — Progress in African Archaeobotany |publisher=Heinrich-Barth-Institute |location=Cologne |year=2003 |pages=17–36 |series=Africa Praehistorica }}
*{{cite book |author=Bedigian, D. |chapter=Conspectus of ''Sesamum''. Annex III |title=IPGRI. Descriptors for Sesame (''Sesamum spp.'') |publisher=International Plant Genetic Resources Institute |location=Rome |year=2004 |pages=61–63 |url=http://www.ipgri.cgiar.org/publications/pdf/246.pdf |format=PDF |access-date=2012-03-23 |archivedate=2008-12-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081217145140/http://www.ipgri.cgiar.org/publications/pdf/246.pdf }}
*{{cite journal |author=Bedigian, D. |title=History and lore of sesame in Southwest Asia |journal=Economic Botany |volume=58 |issue=3 |pages=329–353 |year=2004 }}
*{{cite book |author=Bedigian, D. |chapter=Assessment of sesame and its wild relatives in Africa |editor=Ghazanfar S.A., Beentje H.J. |title=Taxonomy and Ecology of African Plants, their Conservation and Sustainable Use |publisher=[[Royal Botanic Gardens, Kew|Royal Botanic Gardens]] |location=[[Kew]] |year=2006 |pages=481–491 }}
{{refend}}
*{{cite book|last= Bedigian|first= Dorothea|title= Sesame: The Genus Sesamum|publisher= Missouri Botanical Garden|location= St. Louis|year= 2010|isbn= 978-0-8493-3538-9}}

==বাহ্যিক সংযোগ==
{{Commons category|Sesamum}}
{{wikispecies|Sesamum indicum}}
*[http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=5&amp;taxon_id=200021445 ''Sesamum indicum''] in ''Flora of Pakistan''
*[http://www.uni-graz.at/~katzer/engl/Sesa_ind.html Katzer's Spice Pages: Sesame] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070314023216/http://www.uni-graz.at/~katzer/engl/Sesa_ind.html |date=2007-03-14 }}
*[http://www.underutilized-species.org/MasksSearch/SearchProjectDetail.aspx?id=232 GFU for Underutilized Species] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121124111440/http://www.underutilized-species.org/MasksSearch/SearchProjectDetail.aspx?id=232 |date=2012-11-24 }}
*[http://www.archive.org/stream/pharmacographia03dymogoog#page/n42/mode/1up pharmacographica indica page 42]


[[শ্ৰেণী:গুল্ম]]
[[শ্ৰেণী:ঔষধি উদ্ভিদ]]</text>
      <sha1>s9m7zw9dh6udvpriktqsxoxjxvcet24</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi</title>
    <ns>3</ns>
    <id>4098</id>
    <revision>
      <id>515613</id>
      <parentid>468337</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T12:08:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দেৱভূষষণ</username>
        <id>45498</id>
      </contributor>
      <comment>/* Question from দেৱভূষষণ (12:08, 6 June 2025) */ new section</comment>
      <origin>515613</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15461" sha1="mmtayvjmvs3isiunw5ze445s55oz3y5" xml:space="preserve">{{archive box|
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 1|পুৰণি বাৰ্তা:২০১১]]&lt;br/&gt;
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 2|পুৰণি বাৰ্তা:২০১২ জানুৱাৰী-মাৰ্চ]]&lt;br/&gt;
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 3|পুৰণি বাৰ্তা: ২০১২ এপ্ৰিল-ডিচেম্বৰ]]&lt;br/&gt;
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 4|পুৰণি বাৰ্তা: ২০১৩]]&lt;br/&gt;
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 5|পুৰণি বাৰ্তা: ২০১৪]]&lt;br/&gt;
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 6|পুৰণি বাৰ্তা: ২০১৫-১৬]]&lt;br/&gt;
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 7|পুৰণি বাৰ্তা: ২০১৭-১৮]]&lt;br/&gt;
[[সদস্য:Gitartha.bordoloi/Archive 8|পুৰণি বাৰ্তা: ২০১৯-২২]]
}}
[[File:WikiDefender Barnstar Hires.png|100px|right]]
[[File:Goldenwiki 2.png|100px|right]]


==কৰ্মশালাৰ সোণালী পদক==
{| style=&quot;border: 1px solid lightgrey; background:white; border-radius: 2em 1em 4em / 0.5em 3em; box-shadow: 0 1px 3px rgba(0, 0, 0, 0.35), inset 1px -6px 1px rgba(0,0,0,0.35), inset 0px 0px 30px 1px orange; padding:1em; margin: 5px 2px 5px 5px; &quot;
|-
| [[File:WikiProject Barnstar Hires.png|left|70px|কৰ্মশালাৰ সোণালী পদক]] || হে ৱিকিসতীৰ্থ, ২০২৩ চনৰ জুন মাহত অসম সাহিত্য সভাৰ উদ্যোগত অনুষ্ঠিত অসমীয়া ৱিকিপ্ৰকল্পৰ অনলাইন কৰ্মশালাত সমল ব্যক্তি হিচাপে আপুনি যি সক্ৰিয় সহায়-সহযোগিতা আগবঢ়ালে তাৰ বাবে অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজ আপোনাৰ ওচৰত চিৰঋণী । ইয়াৰেই কৃতজ্ঞতা হিচাপে অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজৰ হৈ আপোনালৈ এই সামান্য পদকটি আগবঢ়ালোঁ। ধন্যবাদেৰে। -'''অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজ
|}

: ধন্যবাদ৷ [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 07:58, 28 June 2023 (ইউ.টি.চি.)


==ৱিকিউৎসৰ ভোটাতৰা==
{| style=&quot;border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7; &quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | {{#ifeq:{{{2}}}|alt|[[File:Allaroundamazingbarnstar.png|100px]]|[[File:Allaroundamazingbarnstar.png|100px]]}}
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em; &quot; | '''ৱিকিউৎসৰ ভোটাতৰা'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray; &quot; | শেহতীয়াকৈ অসমীয়া ৱিকিউৎসত অৰ্ধশতাধিক অসমীয়া গ্ৰন্থ আপল'ড কৰি তুমি যি অমূল্য অৱদান আগবঢ়ালা তাৰে সামান্য স্বীকৃতি হিচাপে অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজৰ হৈ তোমাক এই পদকটো প্ৰদান কৰিছোঁ। -[[সদস্য:Joli Rumi|Joli Rumi]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Joli Rumi|বাৰ্তা]]) 20:16, 28 July 2023 (ইউ.টি.চি.)
|}

== Invitation to Rejoin the [https://mdwiki.org/wiki/WikiProjectMed:Translation_task_force Healthcare Translation Task Force] ==

[[File:Wiki Project Med Foundation logo.svg|right|frameless|125px]]
You have been a [https://mdwiki.toolforge.org/prior/index.php medical translators within Wikipedia]. We have recently relaunched our efforts and invite you to [https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/index.php join the new process]. Let me know if you have questions. Best [[User:Doc James|&lt;span style=&quot;color:#0000f1&quot;&gt;'''Doc James'''&lt;/span&gt;]] ([[User talk:Doc James|talk]] · [[Special:Contributions/Doc James|contribs]] · [[Special:EmailUser/Doc James|email]]) 12:34, 13 August 2023 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Doc James@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Top_translators/40&amp;oldid=25451578 --&gt;

==ৱিকি সজাগতা পদক==
{| style=&quot;border: 1px solid lightgrey; background:white; border-radius: 2em 1em 4em / 0.5em 3em; box-shadow: 0 1px 3px rgba(0, 0, 0, 0.35), inset 1px -6px 1px rgba(0,0,0,0.35), inset 0px 0px 30px 1px orange; padding:1em; margin: 5px 2px 5px 5px; &quot;
|-
| [[File:Wikipedia Logo Puzzle Globe Spins Horizontally, Revealing The Contents Of All Of Its Puzzle Pieces Without Background.gif|left|70px|ৱিকি সজাগতা পদক]] || হে ৱিকিসতীৰ্থ, ২০২৩ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ অধিক প্ৰসাৰৰ বাবে গুৱাহাটীৰ বীৰকুছিত অনুষ্ঠিত ৱিকিপিডিয়াত প্ৰবন্ধ লেখন সম্পৰ্কীয় প্ৰশিক্ষণত সমল ব্যক্তি অংশগ্ৰহণ কৰাৰ বাবে অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজৰ হৈ আপোনালৈ এই সামান্য পদকটি আগবঢ়ালোঁ। ধন্যবাদেৰে। -'''অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজ
|}

== মহাত্মা গান্ধী এডিটাথন, ২০২৩ ==

{| style=&quot;border: 1px solid lightgrey; background:white; border-radius: 2em 1em 4em / 0.5em 3em; box-shadow: 0 1px 3px rgba(0, 0, 0, 0.35), inset 1px -6px 1px rgba(0,0,0,0.35), inset 0px 0px 30px 1px blue; padding:1em; margin: 5px 2px 5px 5px; &quot;
| [[File:Mahatma Gandhi 01.svg|left|70px|The Epic Barnstar]] || প্ৰিয় ৱিকিসতীৰ্থ, অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াত সদ্য সমাপ্ত [[:m:Assamese Wikimedia Community/Events/Mahatma Gandhi 2023 edit-a-thon|মহাত্মা গান্ধী এডিটাথন,২০২৩]] প্ৰতি আপোনাৰ উৎসাহ আৰু আপুনি আগবঢ়োৱা পৰামৰ্শ আৰু অৱদানৰ বাবে আপোনাৰ আন্তৰিক শলাগ ল'লোঁ। আপোনাৰ ৱিকি-যাত্ৰা ক্ৰমাৎ অধিক শক্তিশালী হওঁক। শুভকামনা।
|} [[সদস্য:JyotiPN|JyotiPN]] ([[সদস্য বাৰ্তা:JyotiPN|বাৰ্তা]]) 04:13, 12 October 2023 (ইউ.টি.চি.)JyotiPN

: ধন্যবাদ। [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 18:19, 18 October 2023 (ইউ.টি.চি.)
== কৃতজ্ঞতা আৰু অভিনন্দন ==

{| style=&quot;border: 2px solid brown; background-color: #D0F0C0; &quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align:middle; &quot; |[[File:Fnf as 2023 logo.jpg|100px|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em; &quot; | '''কৃতজ্ঞতা আৰু অভিনন্দন'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray; &quot; |

&lt;big&gt;''“এটোপ এটোপ কৰি ডাৱৰৰ পানী পৰি ভৰি গ'ল বহল সাগৰ, কণ কণ বালি চাহী ইটে সিটে লগ লাগি সাজি দিলে ধৰণী ডাঙৰ”''&lt;/big&gt;

প্ৰিয় ৱিকিসতীৰ্থ, চলিত বৰ্ষৰ ১ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ৩১ মাৰ্চলৈকে পৃথিৱীৰ বিভিন্ন ভাষাৰ লগতে [[অসমীয়া]] ভাষাইও স্থানীয়ভাৱে [[ৱিকিপিডিয়া:নাৰীবাদ আৰু লোকগাথা এডিটাথন ২০২৪|নাৰীবাদ আৰু লোকগাথা এডিটাথন ২০২৪]] আয়োজন কৰিছিল৷ আপোনাক জনাবলৈ পাই আমি সুখী হৈছোঁ যে, সম্পাদনা-মেলাখনত অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ ১৩ গৰাকী স্বেচ্ছাসেৱকে অংশগ্ৰহণ কৰি [https://fountain.toolforge.org/editathons/as-feminism-and-folklore ৫৪৬টা ভিন্ন বৈশিষ্ট্যৰ প্ৰবন্ধ] সংযোজন কৰে৷ এইসমূহ প্ৰবন্ধই ৱিকিপিডিয়াত নাৰীবাদ আৰু লোকগাথাৰ সমল বৃদ্ধি কৰাৰ লগতে ইণ্টাৰনেটত অসমীয়া ভাষাৰ স্থিতিও সন্দেহাতীতভাৱে শক্তিশালী কৰিব৷ ইয়াৰ আঁৰতেই আছে আপোনালোকৰ দৰে নিষ্ঠাৱান স্বেচ্ছাসেৱকৰ নিৰৱচ্ছিন্ন অংশগ্ৰহণ আৰু সক্ৰিয় বৰঙণি৷ 

প্ৰিয় সুহৃদ, সম্পাদনা-মেলাত অংশ লৈ প্ৰতিযোগিতাখনৰ সৌষ্ঠৱ বঢ়োৱাৰ বাবে অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজ আপোনাৰ প্ৰতি সদায়েই কৃতজ্ঞ হৈ ৰ'ব৷ পৰৱৰ্তী সময়তো আপোনাৰ সক্ৰিয়তা আমি আন্তৰিকতাৰে কামনা কৰিলোঁ৷ অভিনন্দন!! -'''অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজ
|}

== User page  ==

Hello can you delete my Assamese Wikipedia user page for the visibility of global user page. [[সদস্য:KhiLanTzi|KHI-LAN-TZI]] 06:39, 25 September 2024 (ইউ.টি.চি.)
:Please make a request [https://meta.wikimedia.org/wiki/Synchbot#How_do_I_make_a_request? here]. [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 07:17, 25 September 2024 (ইউ.টি.চি.)
::@[[সদস্য:Gitartha.bordoloi|Gitartha.bordoloi]] thanks for the guidance. [[সদস্য:KhiLanTzi|KHI-LAN-TZI]] 08:42, 25 September 2024 (ইউ.টি.চি.)

== বিচাৰক পদক ==

{| style=&quot;border: 2px solid brown; background-color: #D0F0C0; &quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align:middle; &quot; |[[File:WAM logo without text.svg|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em; &quot; | '''বিচাৰক পদক'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray; &quot; |হে ৱিকিসতীৰ্থ,
শেহতীয়াকৈ ৱিকিপিডিয়াত অনুষ্ঠিত [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া এছিয়ান মাহ ২০২৪|এছিয়ান মাহ ২০২৪]] সম্পাদনা মেলাখন নিয়াৰিকৈ চলাই নিয়াত বিচাৰক হিচাপে আপুনি যি নিৰপেক্ষ দায়িত্ব পালন কৰিলে, তাৰেই কৃতজ্ঞতাস্বৰূপে আপোনালৈ এই সামান্য সন্মান আগবঢ়ালোঁ। ধন্যবাদেৰে,
&lt;br /&gt;— '''অসমীয়া ৱিকিমিডিয়া সমাজ'''ৰ হৈ,&lt;br /&gt;[[সদস্য:Rumi Borah~aswiki|ৰুমি বৰা]]&lt;br /&gt;[[সদস্য:JyotiPN|প্ৰাণজ্যোতি নাথ]]&lt;br /&gt;[[সদস্য:-chanakyakdas|চাণক্য কুমাৰ দাস]]
|} [[সদস্য:-chanakyakdas|চাণক্য]] ([[সদস্য বাৰ্তা:-chanakyakdas|বাৰ্তা]]) 13:44, 15 December 2024 (ইউ.টি.চি.)

== Invitation to Participate in the Wikimedia SAARC Conference Community Engagement Survey ==

Dear Community Members,

I hope this message finds you well. Please excuse the use of English; we encourage translations into your local languages to ensure inclusivity.

We are conducting a Community Engagement Survey to assess the sentiments, needs, and interests of South Asian Wikimedia communities in organizing the inaugural Wikimedia SAARC Regional Conference, proposed to be held in Kathmandu, Nepal.

This initiative aims to bring together participants from eight nations to collaborate towards shared goals. Your insights will play a vital role in shaping the event's focus, identifying priorities, and guiding the strategic planning for this landmark conference.

Survey Link: https://forms.gle/en8qSuCvaSxQVD7K6

We kindly request you to dedicate a few moments to complete the survey. Your feedback will significantly contribute to ensuring this conference addresses the community's needs and aspirations.

Deadline to Submit the Survey: 20 January 2025

Your participation is crucial in shaping the future of the Wikimedia SAARC community and fostering regional collaboration. Thank you for your time and valuable input.

Warm regards,&lt;br&gt;
[[:m:User:Biplab Anand|Biplab Anand]]
&lt;!-- Message sent by User:Biplab Anand@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Biplab_Anand/lists&amp;oldid=28078122 --&gt;
== এই মাহৰ ৱিকিমিডিয়ান==
{{এই মাহৰ ৱিকিমিডিয়ান}}
-&lt;span style=&quot;text-shadow:gray 3px 3px 3px;&quot;&gt;[[User:দিব্য দত্ত|&lt;font color=&quot;#663300&quot;&gt;'''দিব্য দত্ত'''&lt;/font&gt;]]&amp;nbsp;([[User Talk:দিব্য দত্ত|বাৰ্তা]])&lt;/span&gt; 08:08, 1 February 2025 (ইউ.টি.চি.)
: ধন্যবাদ। [[সদস্য:Gitartha.bordoloi|— গীতাৰ্থ বৰদলৈ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:Gitartha.bordoloi|বাৰ্তা]]) 15:32, 2 February 2025 (ইউ.টি.চি.)

== Question from [[User:দেৱভূষষণ|দেৱভূষষণ]] (12:08, 6 June 2025) ==

ভলতে মোৰ নামটে দেৱভূষণৰ ঠাইত দেৱভূষষণ হৈ পৰিল একাউণ্ট খোলাৰ সময়ত৷ গতিকে নামটো শুদ্ধ কৰিবলৈ কি উপায় অৱলম্বন কৰিব পাৰি? সহায় কৰিবচোন৷ --[[সদস্য:দেৱভূষষণ|দেৱভূষষণ]] ([[সদস্য বাৰ্তা:দেৱভূষষণ|বাৰ্তা]]) 12:08, 6 June 2025 (ইউ.টি.চি.)</text>
      <sha1>mmtayvjmvs3isiunw5ze445s55oz3y5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4342</id>
    <revision>
      <id>515607</id>
      <parentid>491206</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:24:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515607</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8905" sha1="i0r83y3balqmnhmgud9sprnd3t6l9qr" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name = ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট
| image = Sarah Bernhardt by Paul Nadar (crop).jpg
| imagesize = 200px
| caption = ছাৰা বাৰ্নহাৰ্টৰ ১৮৭৮ চনৰ ছবি, (আলোক চিত্ৰশিল্পী: পল নেডাৰ) 
| birth_name = ৰ'জিন বাৰ্নহাৰ্ট
| birth_date = ২২ অক্টোবৰ, ১৮৪৪
| birth_place = [[পেৰিছ]], [[ফ্ৰান্স]]
| death_date = ২৬ মাৰ্চ, ১৯২৩
| death_place = [[পেৰিছ, ফ্ৰান্স]]
| years_active = ১৮৬২-১৯২২
| spouse = {{marriage|এমব্ৰ'ছ এৰিষ্টিড দামালা|1882|1889}}}}


'''ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট (Sarah Bernhardt)''' (২২ অক্টোবৰ ১৮৪৪ — ২৬ মাৰ্চ ১৯২৩) আছিল এগৰাকী [[ফৰাচী]] মঞ্চ আৰু আৰু প্ৰথম অৱস্থাৰ চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী। এখেতক 'জগতৰ আটাইতকৈ বিখ্যাত অভিনেত্ৰী' (the most famous actress the world has ever known).&lt;ref name=&quot;gottlieb&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.nybooks.com/articles/20151|title=The Drama of Sarah Bernhardt|author=Gottlieb, Robert|accessdate=2007-10-18}}&lt;/ref&gt; ১৮৭০ চনত বাৰ্নহাৰ্টে ফ্ৰান্সৰ মঞ্চত অভিনয় আৰম্ভ কৰে, পাছলৈ সমগ্ৰ [[ইউৰোপ]]ৰ মঞ্চত অভিনয় কৰাৰ উপৰিও [[আমেৰিকা]] মহাদেশতো অভিনয় কৰে। [[ট্ৰেজেদী]] চৰিত্ৰত তেখেতৰ অভিনয়ক 'ভগৱানৰ অৱদান' বুলি জ্ঞান কৰি সৰ্বসাধাৰণে তেখেতক 'স্বৰ্গীয় ছাৰা' (Divine Sarah) নাম দি লয়। তেওঁৰ অভিনয়ৰ ধাৰা অতি নাটকীয় হ'লেও জনপ্ৰিয়তাই তেখেতক জীৱিত কালতে এক কিংবদন্তীত পৰিণত কৰিছিল।&lt;ref&gt;'Sarah Bernhardt', A Lucky Luke Comics, Backpage info.&lt;/ref&gt;


== ৰেকৰ্ডিংসমূহ ==
[[চিত্ৰ:Sarah bernhardt 1844 1923i.jpg|300 px|thumb|right|[[Georges Jules Victor Clairin|Georges Clairin]] (1843–1919): Sarah Bernhardt. Oil on canvas]]
* ''Phèdre'' (১৯০২)
* ''Le Lac'' (''The Lake'') (১৯০২)
* ''La Fiancée du Timbalier'' (১৯০২)
* ''Lucie'' (১৯০২)
* ''Le Lac'' (১৯০৩)
* ''La Samaritaine'' (১৯০৩)
* ''Les Vieux'' (''The Old Ones'') (১৯০৩)
* ''Un Évangile'' (''A Gospel'') (১৯০৩)
* ''Phèdre'' (১৯০৩)
* ''La Mort d'Izéil'' (''The Death of Izéil'') (১৯০৩)
* ''La Rêverie de Théroigne de Méricourt'' (''The Dream of Théroigne de Méricourt'') (১৯০৩)
* ''Un Peu de Musique'' (''A Little Music'') (১৯০৩)
* ''L'Aiglon'' (''The Eaglet'') (১৯১০)
* ''Phèdre'' (১৯১০)
* ''Les Buffons'' (''The Buffoons'') (১৯০৮)
* ''La Samaritaine'' (১৯১০)
* ''L'Étoile dans la Nuit'' (''The Star in the Night'') (১৯১৮)
* ''Prière pour nos Ennemis'' (''A Prayer for our Enemies'') (১৯১৮)

==গ্ৰন্থপঞ্জী==
* ''Dans les nuages, Impressions d'une chaise'' (১৮৭৮)
* ''L'Aveu, drame en un acte en prose'' (১৮৮৮)
* ''Adrienne Lecouvreur, drame en six actes'' (১৯০৭)
* ''Ma Double Vie'' (১৯০৭), আৰু ''My Double Life: Memoirs of Sarah Bernhardt'', ৰূপে (১৯০৭) William Heinemann
* ''Un Coeur d'Homme, pièce en quatre actes'' (১৯১১)
* ''Petite Idole'' (১৯২০; ''The Idol of Paris'', ৰূপে ১৯২১ চনত)
* ''{{lang|fr|L'Art du Théâtre: la voix, le geste, la prononciation, আদি.}}'' (১৯২৩; ''The Art of the Theatre'', ৰূপে ১৯২৪ চনত)
* ''Rothwell-Smith, Paul. Silent Films! the Performers (২০১১) ISBN 978-1-907540-32-5

==আলোচনী==
* ''A Christmas Story'' (ডিচেম্বৰ ১৮৯৩)
* ''The Memoirs of Sarah Bernhardt'' (এপ্ৰিল ১৯০৪-মাৰ্চ ১৯০৫)
* ''The Bombardment of Paris'' (আগষ্ট ১৯১৩)
* ''Love Wins'' (জানুৱাৰী ১৯২১)
* ''The Untold Story'' (এপ্ৰিল ১৯২১)

== চিত্ৰভৰাল ==
&lt;gallery&gt;
File:Bernhardt.jpg|Sarah Bernhardt offstage.
File:Bernhardt_in_Theodora_Early_in_Career.jpg|Bernhardt early in her career in ''Theodora''.
File:Bernhardt_with_elaborate_headdress.jpg|Wearing an elaborate headdress.
File:Bernhardt_Performs_(Sorceress).jpg|Bernhardt as a Sorceress.
File:Bernhardt_as_Joan_of_Arc.jpg|In the role of Joan of Arc.
File:Bernhardt_as_Cleopatra.jpg|Bernhardt as Cleopatra.
File:Bernhardt_(Gismonda).jpg|Starring in ''Gismonda''.
File:Bernhardt_Near_Table.jpg|Bernhardt posing for an informal portrait.
File:Bernhardt later years 2.jpg|Bernhardt during her later years.
File:Bernhardts_Chateau_Near_Conde.jpg|Bernhardt's Chateau near [[Conde]], France.
&lt;/gallery&gt;


== তথ্যসূত্ৰ ==
{{Reflist|1}}

=== গ্ৰন্থ সংযোগ ===
* Brandon, Ruth. ''Being Divine: A Biography of Sarah Bernhardt.'' London: Mandarin, 1992.
* Gold, Arthur and Robert Fitzdale. ''The Divine Sarah: A Life of Sarah Bernhardt.'' New York: Alfred A. Knopf, 1991.
* Léturgie, Jean and Xavier Fauche: ''Sarah Bernhardt'', [[Lucky Luke]] (49). Dupuis, 1982.
* Lorcey, Jacques. ''Sarah Bernhardt, l'art et la vie'', Paris : Éditions Séguier, 2005. 160 pages. Avec une préface d'Alain Feydeau. ISBN 2-84049-417-5.
* Menefee, David W. ''Sarah Bernhardt in the Theater of Films and Sound Recordings''. North Carolina: McFarland, 2003.
* Menefee, David W. ''The First Female Stars: Women of the Silent Era''. Connecticut: Praeger, 2004.
* Ockmann, Carol and Kenneth E. Silver. ''Sarah Bernhardt: The Art of High Drama'' New York: [[Yale University Press]], 2005
* [[Cornelia Otis Skinner|Skinner, Cornelia Otis]]. ''Madame Sarah''. Paragon House, 1966.
* Snel, Harmen. &quot;The ancestry of Sarah Bernhardt; a myth unravelled&quot;, Amsterdam, Joods Historisch Museum, 2007, ISBN 978-90-802029-3-1
* Gottlieb, Robert &quot;Sarah: The Life of Sarah Bernhardt&quot; New Haven, Yale University Press, 2010
* Rothwell-Smith, Paul. Silent Films! the Performers (2011) ISBN 978-1-907540-32-5

=== বাহ্যিক সংযোগ ===
{{wikiquote}}
{{commons|Sarah Bernhardt}}
{{Wikisource1911Enc|Bernhardt, Sarah}}
* [http://www.sarah-bernhardt.com/ The Sarah Bernhardt Pages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140103030854/http://sarah-bernhardt.com/ |date=2014-01-03 }}

* {{gutenberg author|id=Sarah_Bernhardt|name=Sarah Bernhardt}}
* {{IBDB name|9688}}
* [http://fortnightlyreview.co.uk/2011/03/sarah-bernhardt-in-london-the-best-of-samaritans/ The &quot;La Samaritaine&quot; controversy and other performances in London]
* [http://www.bris.ac.uk/theatrecollection/search/people_sub_plays?forename=Sarah&amp;surname=BERNHARDT&amp;job=Actor&amp;pid=13624&amp;image_view=Yes&amp;x=19&amp;y=17 Performances in Theatre Archive University of Bristol]
* {{IMDb name|76800}}
* {{Allmovie name|5810}}
* [http://cylinders.library.ucsb.edu/search.php?queryType=%40attr+1%3D1016+&amp;query=sarah+bernhardt Sarah Bernhardt cylinder recordings], from the [[Cylinder Preservation and Digitization Project]] at the [[University of California, Santa Barbara]] Library.
* [http://research.hrc.utexas.edu:8080/hrcxtf/view?docId=ead/00184p1.xml&amp;query=bernhardt,%20sarah&amp;query-join=and Sarah Bernhardt Collection] at the [[Harry Ransom Center]] at the [[University of Texas at Austin]].
* [https://web.archive.org/web/20031208011755/http://members.cox.net/academia/cassatt4.html#bernhardt Bernhardt's sculpture]
* [http://film.virtual-history.com/person.php?personid=2013 Bibliography]
* [http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/dgkeysearchresult.cfm?parent_id=141953&amp;word= Sarah Bernhardt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121007101622/http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/dgkeysearchresult.cfm?parent_id=141953&amp;word= |date=2012-10-07 }} photo gallery series 1 New York Public Library (NYPL)
* [http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/dgkeysearchresult.cfm?parent_id=141954&amp;word= Sarah Bernhardt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121007101710/http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/dgkeysearchresult.cfm?parent_id=141954&amp;word= |date=2012-10-07 }} photo gallery series 2 NYPL

[[শ্ৰেণী:চলচ্চিত্ৰৰ সৈতে জড়িত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ফ্ৰান্সৰ ব্যক্তি]]</text>
      <sha1>i0r83y3balqmnhmgud9sprnd3t6l9qr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)</title>
    <ns>4</ns>
    <id>5490</id>
    <revision>
      <id>515669</id>
      <parentid>513581</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:42:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>8079</id>
      </contributor>
      <comment>/* 📣 Announcing the South Asia Newsletter – Get Involved! 🌏 */ নতুন অনুচ্ছেদ</comment>
      <origin>515669</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60808" sha1="1r24pj9xs1ndz71kuxyquv74j31s1s4" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Village pump pages|(বিবিধ)|alpha=yes|start=25|এই '''বিবিধ''' শিতান/বিভাগত ৰাইজৰ চ'ৰাৰ অন্য শিতানত খাপ নোখোৱা আলোচনাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। সাধাৰণ জ্ঞানৰ প্ৰশ্নৰ বাবে [[WP:RD|reference desk]] ব্যৱহাৰ কৰক। |WP:VPM}}

__TOC__
&lt;span id=&quot;below_toc&quot;&gt;&lt;/span&gt;
[[Category:ৱিকিপিডিয়াৰ জাননী ফলকসমূহ|{{PAGENAME}}]]
[[Category:আকস্মিক ভাষা সংযোগৰ বাবে স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে পৰীক্ষা কৰা পৃষ্ঠাসমূহ]]
&lt;/noinclude&gt;

{{archive box|
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/1|সংৰক্ষণ ১ (জানুৱাৰী ২০১২-ডিচেম্বৰ ২০১২)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/2|সংৰক্ষণ ২ (জানুৱাৰী ২০১৩-ডিচেম্বৰ ২০১৩)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/3|সংৰক্ষণ ৩ (জানুৱাৰী ২০১৪-ডিচেম্বৰ ২০১৪)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/4|সংৰক্ষণ ৪ (জানুৱাৰী ২০১৫-ডিচেম্বৰ ২০১৫)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/5|সংৰক্ষণ ৫ (জানুৱাৰী ২০১৬-ডিচেম্বৰ ২০১৬)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/6|সংৰক্ষণ ৬ (জানুৱাৰী ২০১৭-ডিচেম্বৰ ২০১৭)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/7|সংৰক্ষণ ৭ (জানুৱাৰী ২০১৮-ডিচেম্বৰ ২০১৮)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/8|সংৰক্ষণ ৮ (জানুৱাৰী ২০১৯-ডিচেম্বৰ ২০১৯)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/9|সংৰক্ষণ ৯ (জানুৱাৰী ২০২০-ডিচেম্বৰ ২০২০)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/10|সংৰক্ষণ ১০ (জানুৱাৰী ২০২১-ডিচেম্বৰ ২০২১)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/11|সংৰক্ষণ ১১ (জানুৱাৰী ২০২২-ডিচেম্বৰ ২০২২)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/12|সংৰক্ষণ ১২ (জানুৱাৰী ২০২৩-ডিচেম্বৰ ২০২৩)]]&lt;br/&gt;
[[ৱিকিপিডিয়া:ৰাইজৰ চ'ৰা (বিবিধ)/Archive/13|সংৰক্ষণ ১৩ (জানুৱাৰী ২০২৪-ডিচেম্বৰ ২০২৪)]]
}}

== Invitation to Participate in the Wikimedia SAARC Conference Community Engagement Survey ==

Dear Community Members,

I hope this message finds you well. Please excuse the use of English; we encourage translations into your local languages to ensure inclusivity.

We are conducting a Community Engagement Survey to assess the sentiments, needs, and interests of South Asian Wikimedia communities in organizing the inaugural Wikimedia SAARC Regional Conference, proposed to be held in Kathmandu, Nepal.

This initiative aims to bring together participants from eight nations to collaborate towards shared goals. Your insights will play a vital role in shaping the event's focus, identifying priorities, and guiding the strategic planning for this landmark conference.

Survey Link: https://forms.gle/en8qSuCvaSxQVD7K6

We kindly request you to dedicate a few moments to complete the survey. Your feedback will significantly contribute to ensuring this conference addresses the community's needs and aspirations.

Deadline to Submit the Survey: 20 January 2025

Your participation is crucial in shaping the future of the Wikimedia SAARC community and fostering regional collaboration. Thank you for your time and valuable input.

Warm regards,&lt;br&gt;
[[:m:User:Biplab Anand|Biplab Anand]]
&lt;!-- Message sent by User:Biplab Anand@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Biplab_Anand/lists&amp;oldid=28074658 --&gt;

== A2K মাহিলী ৰিপোৰ্ট – ডিচেম্বৰ ২০২৪ ==

[[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]]
প্ৰিয় ৱিকিমিডিয়ানসকল,

২০২৫ চনলৈ শুভেচ্ছা যাচিলোঁ! যোৱাটো মাহৰ পৰা আমি লৈ থকা পদক্ষেপ আৰু কৃতিত্বসমূহ প্ৰদৰ্শন কৰি CIS-A2K নিউজলেটাৰৰ ডিচেম্বৰ সংস্কৰণটো আপোনালোকৰ সম্মুখত দিবলৈ পাই আমি ৰোমাঞ্চিত হৈছোঁ। এই সংখ্যাত আমি মূল অনুষ্ঠানসমূহ, সহযোগিতামূলক প্ৰকল্পসমূহ আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সৈতে জড়িত প্ৰচেষ্টাসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ আগবঢ়াইছোঁ। তদুপৰি আমি আগন্তুক মাহৰ বাবে আমি ৰখা ৰোমাঞ্চকৰ পৰিকল্পনাসমূহৰ প্ৰাকদৰ্শন আগবঢ়াইছোঁ। ৱিকিক একেলগে উদযাপন কৰি আগবঢ়াই নিয়ক আৰু সময়ত আমাৰ সময়োপযোগী কাম-কাজ আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ থাকক! 

===মুখ্য বাতৰি===
*চাওঁতালি খাদ্য উৎসৱ
===A2K ৰ পৰা প্ৰেৰণ কৰা হৈছে===
*মাহিলী পৰ্যালোচনা
====লাৰ্ণিং আৱাৰ কল====
====ইণ্ডিক ৱিকিমিডিয়া হেকাথন ২০২৪====
====চাওঁতালি খাদ্য উৎসৱ====
===সোনকালে আহি আছে - আগন্তুক কাৰ্য্যকলাপ===
*ছি লীডচ্ বুটকেম্প
*ইয়াত বাতৰি কাকতখন চাব পাৰিব।[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/December 2024|here]].
এই বাতৰি কাকতখন চাবস্ক্ৰাইব বা আনচাবস্ক্ৰাইব কৰিবলৈ ইয়াত ক্লিক কৰক।&lt;small&gt;[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. &lt;/small&gt;


ধন্যবাদেৰে,
CIS-A2K দল
[[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) 17:11, 12 January 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&amp;oldid=23719485 --&gt;

== Open Community Call - [[:m:Expressions of Interest to host Wikimania 2027 in India: Initial conversation|Expressions of Interest to host Wikimania 2027 in India]] ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

''{{int:please-translate}}''

Dear Wikimedians, 

Happy 2025.. 😊

As you must have seen, members from Wikimedians of Kerala and Odia Wikimedia User Groups initiated preliminary discussions around submitting an Expression of Interest (EoI) to have Wikimania 2027 in India. You can find out more on the [[:m:Expressions of Interest to host Wikimania 2027 in India: Initial conversation|Meta Page]]. 
 
Our aim is to seek input and assess the overall community sentiment and thoughts from the Indian community before we proceed further with the steps involved in submitting the formal EOI. 
 
As part of the same, we are hosting an '''open community call regarding India's Expression of Interest (EOI) to host Wikimania 2027'''. This is an opportunity to gather your valuable feedback, opinions, and suggestions to shape a strong and inclusive proposal.

* 📅 Date: Wednesday, January 15th 2025  
* ⏰ Time: 7pm-8pm IST 
* 📍 Platform: https://meet.google.com/sns-qebp-hck
 
Your participation is key to ensuring the EOI reflects the collective aspirations and potential of the vibrant South Asian community. 
 
Let’s join together to make this a milestone event for the Wikimedia movement in South Asia. 
 
We look forward to your presence! 
&lt;br&gt;
Warm regards,
&lt;br&gt;
[[:m:Wikimedians of Kerala|Wikimedians of Kerala]] and [[:m:Odia Wikimedians User Group|Odia Wikimedians]] User Group's
&lt;br&gt;
This message was sent with [[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) by [[m:User:Gnoeee|Gnoeee]] ([[m:User_talk:Gnoeee|talk]]) at 05:55, 14 January 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Gnoeee@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Indic_VPs&amp;oldid=28100038 --&gt;

== Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! ==

Dear All,

We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. 

This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture.

* Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]]
* When: Jan 19, 2025 
* Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025).
* Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 
* Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]]

To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025.

Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language.

Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all.

Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate.

Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success!

For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 12:07, 16 January 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=27568454 --&gt;

== New Wikimedia Campaign Launching Tomorrow: Indic Writing Systems Campaign 2025 ==

Dear Wikimedians,

We are excited to announce the launch of the [[:d:Wikidata:WikiProject Writing Systems/Indic writing systems campaign 2025|Indic writing systems campaign 2025]], which will take place from 23 January 2025 (World Endangered Writing Day) to 21 February 2025 (International Mother Language Day). This initiative is part of the ongoing efforts of [[:d:Wikidata:WikiProject Writing Systems|WikiProject writing Systems]] to raise awareness about the documentation and revitalization of writing systems, many of which are currently underrepresented or endangered.

Representatives from important organizations that work with writing systems, such as Endangered Alphabets and the Script Encoding Initiative, support the campaign. The campaign will feature two primary activities focused on the [[:d:Wikidata:WikiProject Writing Systems/Indic writing systems campaign 2025/Lists|list of target scripts]]:

* '''Wikidata Labelathon''': A focused effort to improve and expand the information related to South Asian scripts on Wikidata.

* '''Wikipedia Translatathon''': A collaborative activity aimed at enhancing the coverage of South Asian writing systems and their cultural significance on Wikipedia.


We are looking for local organizers to engage their respective communities. If you are interested in organizing, kindly sign-up [[:d:Wikidata:WikiProject Writing Systems/Indic writing systems campaign 2025/Local Organizers|here]]. We also encourage all Indic Wikimedians to [[:d:Wikidata:WikiProject Writing Systems/Indic writing systems campaign 2025/Participate|join us]] in this important campaign to help document and celebrate the diverse writing systems of South Asia. 


Thank you for your support, and we look forward to your active participation. 


Regards [[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) 17:29, 22 January 2025 (ইউ.টি.চি.)
Navya sri Kalli
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&amp;oldid=22433435 --&gt;

== Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]].

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 January 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=27746256 --&gt;

== Feminism and Folklore 2025 starts soon ==

&lt;div style=&quot;border:8px maroon ridge;padding:6px;&gt;

[[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;center&gt;''{{int:please-translate}}''&lt;/center&gt;

Dear Wiki Community,

You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
 
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles.
 
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a campaign on '''CampWiz''' tool.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]].

This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools''']

Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
 
We look forward to your immense coordination.
 
Thank you and Best wishes,

'''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]'''

::::Stay connected [[File:B&amp;W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&amp;nbsp; [[File:B&amp;W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]

&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
--[[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) 02:35, 29 January 2025 (ইউ.টি.চি.)

== Wiki Loves Folklore is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Dear Wiki Community,
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest.

You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.

Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. 

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''
--[[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) 02:35, 29 January 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=26503019 --&gt;

== Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. 

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 February 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28198931 --&gt;

== A2K Monthly Newsletter – January 2025 ==

Dear Wikimedians,

We are delighted to share the January edition of the CIS-A2K Newsletter, highlighting our initiatives and accomplishments from the past month. This issue features a detailed recap of key events, collaborative projects, and community engagement efforts. Plus, get a sneak peek at the exciting plans we have for the upcoming month. Let’s continue strengthening our community and celebrating our collective progress!

;In the Limelight

* Wikipedia and Wikimedia Commons App Usage in India: Key Insights and Challenges

;Dispatches from A2K

;Monthly Highlights
* Learning Hours Call
* She Leads Bootcamp 2025
* Wikisource Reader App

; Coming Soon – Upcoming Activities
* Participation in Wikisource Conference
* Second Iteration of She Leads

Please read the full newsletter [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/January 2025|here]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;To subscribe or unsubscribe to this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. &lt;/small&gt;

Looking forward to another impactful year ahead!

Regards,
CIS-A2K Team [[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) 14:34, 12 February 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&amp;oldid=28096022 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;
Hello everyone!
[[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]]
We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''.

This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba.

'''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''.

Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language &amp; Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]].

We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there!
&lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt; 08:28, 22 February 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28217779 --&gt;

== Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]].

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 March 2025 (ইউ.টি.চি.)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28307738 --&gt;

== An improved dashboard for the Content Translation tool ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:hello}} Wikipedians,

Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}.

The [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&amp;filter-type=automatic&amp;filter-id=previous-edits&amp;active-list=suggestions&amp;from=en&amp;to=es Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device.

With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below.
[[file:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the &quot;For you&quot; and &quot;...More&quot; buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups (&quot;Create new pages&quot; and &quot;Expand with new sections&quot;)-one for each activity.]]
[[File:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]]
We will implement [[mw:Special:MyLanguage/Content translation#Improved translation experience|this improvement]] on your wiki '''on Monday, March 17th, 2025''' and remove the current dashboard '''by May 2025'''.
Please reach out with any questions concerning the dashboard in this thread. 

Thank you!

On behalf of the Language and Product Localization team.
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]]&lt;/bdi&gt; 02:55, 13 March 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_CX_Unified_dashboard_announcement_list_1&amp;oldid=28382282 --&gt;

== আপোনাৰ ৱিকি কেৱল পঢ়িব পৰাকৈ থাকিব৷ ==

&lt;section begin=&quot;server-switch&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|এই বাৰ্তটো আন ভাষাত পঢ়ক]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

[[foundation:|ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেচনে]] নিজৰ ডাটা চেণ্টাৰসমূহৰ মাজৰ ট্ৰেফিকক সলনি কৰিব। ইয়াৰ দ্বাৰা নিশ্চিত হ'ব যে ৱিকিপিডিয়া আৰু অন্যান্য ৱিকিমিডিয়া ৱিকি কোনো দুৰ্যোগৰ পিছতো অনলাইন থাকিব পাৰে।

সকলো ট্ৰেফিক'''{{#time:j xg|2025-03-19|as}}''' লৈ সলনি হ'ব। চুইচটো '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]''' ৰ পৰা আৰম্ভ হ'ব। (19:30 GMT+5:30)

দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে, [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|মিডিয়াৱিকি]]ত কিছু সীমাবদ্ধতাৰ বাবে, সালসনিৰ সময়ত সকলো সম্পাদনা বন্ধ হ'ব লাগিব। এই ব্যাঘাতৰ বাবে আমি ক্ষমা বিচাৰিছো আৰু ভৱিষ্যতে ইয়াক হ্ৰাস কৰাৰ বাবে আমি কাম কৰি আছো। 

এই কাৰ্য্য সম্পন্ন হোৱাৰ 30 মিনিটৰ আগতে সকলো ৱিকিত এখন বেনাৰ প্ৰদৰ্শন কৰা হ'ব। &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This banner will remain visible until the end of the operation.&lt;/span&gt; 

'''আপুনি ক্ষন্তেক সময়ৰ বাবে সকলো ৱিকি কেৱল পঢ়িবহে পাৰিব, সম্পাদনা কৰিব নোৱাৰিব।'''

*আপুনি {{#time:l j xg Y|2025-03-19|as}} ত এঘণ্টালৈকে সম্পাদনা কৰিব নোৱাৰিব।
*যদি আপুনি এই সময়ছোৱাত সম্পাদনা বা সংৰক্ষণ কৰাৰ চেষ্টা কৰে, আপুনি এটা ত্ৰুটি বাৰ্তা দেখিব। আমি কামনা কৰোঁ যে এই ক্ষণত কোনো সম্পাদনা নেহেৰাই যাতে, কিন্তু আমি ইয়াৰ নিশ্চয়তা দিব নোৱাৰো। যদি আপুনি ত্ৰুটি বাৰ্তাটো দেখে, তেন্তে অনুগ্ৰহ কৰি সকলো স্বাভাৱিক অৱস্থালৈ ঘূৰি অহা পৰ্যন্ত অপেক্ষা কৰক। তাৰ পাছতহে আপুনি আপোনাৰ সম্পাদনা সংৰক্ষণ কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব পাৰিব। কিন্তু, আমি পৰামৰ্শ দিওঁ যে আপুনি প্ৰথমে আপোনাৰ পৰিৱৰ্তনৰ এটা প্ৰতিলিপি বনাই লব পাৰে।

''অন্য প্ৰভাৱ'':

*পটভূমিৰ কামবোৰ লেহেমীয়া হ'ব আৰু কিছু কাম তল পৰি যাব। ৰঙা লিংকবোৰ সোনকালে স্বাভাৱিকৰ দৰে আপডেট ন 'বও পাৰে। যদি আপুনি ইতিমধ্যে আন কৰবাত লিংক কৰা এটা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰে, তেন্তে লিংকটো স্বাভাৱিকতকৈ বেছি সময় ৰঙা হৈ থাকিব। দীঘলীয়া সময় ধৰি চলি থকা কিছুমান স্ক্ৰিপ্ত বন্ধ কৰিব লাগিব।
* আমি আশা কৰোঁ যে কোডৰ নিয়োজন আন যিকোনো সপ্তাহৰ দৰে হ'ব। অৱশ্যে, কিছুমান কেছ-বাই-কেছ ক'ড সময়ানুক্ৰমে ফ্ৰিজ হ'ব পাৰে যদি অপাৰেচনৰ পিছত সেইবোৰৰ প্ৰয়োজন হয়।
* [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] প্ৰায় ৯০ মিনিটৰ বাবে উপলব্ধ নহ'ব।

প্ৰয়োজন হ'লে এই প্ৰকল্পটো পিছুৱাই দিয়া হ&quot;ব পাৰে। আপুনি [[wikitech:Switch_Datacenter|wikitech.wikimedia.org ত সূচী পঢ়িব পাৰে]]। যিকোনো পৰিৱৰ্তন সময়সূচীত ঘোষণা কৰা হ'ব। 

'''অনুগ্ৰহ কৰি এই তথ্য আপোনাৰ সমাজৰ সৈতে ভাগ-বতৰা কৰক।'''&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;server-switch&quot;/&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt; 23:15, 14 March 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=28307742 --&gt;

== Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon.

Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. 

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community so they can participate as well.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 April 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28469465 --&gt;

== Invitation for the next South Asia Open Community Call (SAOCC) with a focus on WMF's Annual Plans (27th April, 2025) ==

Dear All,

The [[:m:South Asia Open Community Call|South Asia Open Community Call (SAOCC)]] is a monthly call where South Asian communities come together to participate, share community activities, receive important updates and ask questions in the moderated discussions. 

The next SAOCC is scheduled for 27th April, 6:00 PM-7:00 PM (1230-1330 UTC) and will have a section with representatives from WMF who will be sharing more about their [[:m:Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Global Trends|Annual Plans]] for the next year, in addition to Open Community Updates. 

We request you all to please attend the call and you can find the joining details [https://meta.wikimedia.org/wiki/South_Asia_Open_Community_Call#27_April_2025 here]. 

Thank you! [[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) 08:25, 14 April 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Nitesh_Gill/lists/Indic_VPs&amp;oldid=28543211 --&gt;

== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]]
{{int:please-translate}}

Hello, dear Wikipedians!&lt;br/&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge &quot;'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''&quot;, which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! 

The most active contesters will receive prizes.

If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest.
&lt;br/&gt;

We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]])
&lt;/div&gt;

16:10, 16 April 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&amp;oldid=28552112 --&gt;

== Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines (&quot;UCoC EG&quot;) and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community so they can participate as well.

In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 April 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28469465 --&gt;

== Sub-referencing: User testing ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]]
&lt;small&gt;''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''&lt;/small&gt;

Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further:

#'''Try it out and share your feedback'''
#:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. 
#'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs'''
#:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''.

We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well.

Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! &lt;/div&gt; &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])&lt;/bdi&gt; 15:03, 28 April 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&amp;oldid=28628657 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well.

In cooperation with the U4C -- &lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:40, 29 April 2025 (ইউ.টি.চি.)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! ==

''(Apologies for posting in English)''

Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them.

As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]].

After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki.

The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org.

If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]].

Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 15:08, 6 May 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&amp;oldid=28663781 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]].

You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC.

If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, &lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|আলোচনা]])&lt;/bdi&gt; 22:06, 15 May 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)''

Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. 

We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation.

You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 15:26, 22 May 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&amp;oldid=28768453 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 Selection &amp; Call for Questions&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''

Dear all,

This year, the term of 2 (two) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats.

The Elections Committee will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Governance Committee, composed of trustees who are not candidates in the 2025 community-and-affiliate-selected trustee selection process (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina and Esra’a Al Shafei) [3], is tasked with providing Board oversight for the 2025 trustee selection process and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4].

Here are the key planned dates:

* May 22 – June 5: Announcement (this communication) and call for questions period [6]
* June 17 – July 1, 2025: Call for candidates
* July 2025: If needed, affiliates vote to shortlist candidates if more than 10 apply [5]
* August 2025: Campaign period
* August – September 2025: Two-week community voting period
* October – November 2025: Background check of selected candidates
* Board’s Meeting in December 2025: New trustees seated

Learn more about the 2025 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on this Meta-wiki page [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[link]]].

'''Call for Questions'''

In each selection process, the community has the opportunity to submit questions for the Board of Trustees candidates to answer. The Election Committee selects questions from the list developed by the community for the candidates to answer. Candidates must answer all the required questions in the application in order to be eligible; otherwise their application will be disqualified. This year, the Election Committee will select 5 questions for the candidates to answer. The selected questions may be a combination of what’s been submitted from the community, if they’re alike or related. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[link]]]

'''Election Volunteers'''

Another way to be involved with the 2025 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this Meta-wiki page [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[link].]]

Thank you!

[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results

[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter

[3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024

[4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles

[5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ

[6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates

Best regards,

Victoria Doronina

Board Liaison to the Elections Committee

Governance Committee&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) 03:07, 28 May 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== Update from A2K team: May 2025 ==

Hello everyone,

We’re happy to share that the ''Access to Knowledge'' (A2K) program has now formally become part of the '''Raj Reddy Centre for Technology and Society''' at '''IIIT-Hyderabad'''. Going forward, our work will continue under the name [[:m:IIITH-OKI|Open Knowledge Initiatives]].

The new team includes most members from the former A2K team, along with colleagues from IIIT-H already involved in Wikimedia and Open Knowledge work. Through this integration, our commitment to partnering with Indic Wikimedia communities, the GLAM sector, and broader open knowledge networks remains strong and ongoing. Learn more at our Team’s page on Meta-Wiki.

We’ll also be hosting an open session during the upcoming [[:m:South Asia Open Community Call|South Asia Open Community Call]] on 6 - 7 pm, and we look forward to connecting with you there.

Thanks for your continued support! Thank you 

Pavan Santhosh,

On behalf of the Open Knowledge Initiatives Team.
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Nitesh_Gill/lists/Indic_VPs&amp;oldid=28543211 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;
Hello everyone,  

''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)''

The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''.

This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable.

The three main features of this extension are:

* '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki.
*  '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''.
*  '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions.

'''Note''': The extension comes with a new user right called '''&quot;Event Organizer&quot;''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment.

The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]])

If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout.

Thank you! &lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|আলোচনা]]) 16:47, 29 May 2025 (ইউ.টি.চি.)&lt;/bdi&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&amp;oldid=28803829 --&gt;

== 📣 Announcing the South Asia Newsletter – Get Involved! 🌏 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

''{{int:please-translate}}''

Hello Wikimedians of South Asia! 👋

We’re excited to launch the planning phase for the '''South Asia Newsletter''' – a bi-monthly, community-driven publication that brings news, updates, and original stories from across our vibrant region, to one page!

We’re looking for passionate contributors to join us in shaping this initiative:

* Editors/Reviewers – Craft and curate impactful content
* Technical Contributors – Build and maintain templates, modules, and other magic on meta.
* Community Representatives – Represent your Wikimedia Affiliate or community

If you're excited to contribute and help build a strong regional voice, we’d love to have you on board!

👉 Express your interest though [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfhk4NIe3YwbX88SG5hJzcF3GjEeh5B1dMgKE3JGSFZ1vtrZw/viewform this link].

Please share this with your community members.. Let’s build this together! 💬

This message was sent with [[সদস্য:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[সদস্য বাৰ্তা:MediaWiki message delivery|বাৰ্তা]]) by [[m:User:Gnoeee|Gnoeee]] ([[m:User_talk:Gnoeee|talk]]) at 15:42, 6 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Gnoeee@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&amp;oldid=25720607 --&gt;</text>
      <sha1>1r24pj9xs1ndz71kuxyquv74j31s1s4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>তাজমহল</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7521</id>
    <revision>
      <id>515637</id>
      <parentid>503801</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:23:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515637</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12625" sha1="6q6m3hmenms6e1evl8ro47d00sixzr2" xml:space="preserve">{{Infobox historic site
|name = তাজমহল
|historical name = ৰৌজা-ই-মুন্নাৱাৰা
|image = Taj Mahal in India - Kristian Bertel.jpg
|caption = &lt;!--no caption needed per guidelines--&gt;
|location = [[আগ্ৰা]], [[উত্তৰ প্ৰদেশ]], [[ভাৰত]]
|height = {{convert|73|m|ft|abbr=on}}
|built = ১৬৩২–৫৩{{sfn |DuTemple |2003 |p=32|}}
|architect = [[ওস্তাদ আহমেদ লাহৌৰী]]
|architecture = [[মোগল স্থাপত্য]]
|coordinates = {{coord|27|10|30|N|78|02|31|E|type:landmark_region:IN-UP|display=inline,title}}
|locmapin =
|map_caption = 
|visitation_num = ৭–৮&amp;nbsp; মিলিয়ন{{sfn|Archaeological Survey of India Agra|2015}}
|visitation_year = ২০১৪
|embedded = {{Infobox UNESCO World Heritage Site
 |child = yes
 |ID = ২৫২
 |Year = ১৯৮৩
 |Criteria = সাংস্কৃতিক: i
 }}
|website = [http://www.tajmahal.gov.in/ www.tajmahal.gov.in]
|area = ১৭ হেক্টৰ{{sfn|Unesco Taj Mahal|2016}}
|built_for = [[মুমতাজ মহল]]
|visitors_num = ৭–৮&amp;nbsp; মিলিয়ন
|governing_body = ভাৰত চৰকাৰ
}}
'''তাজমহল''' ({{Lang-hi|ताज महल}}, {{Lang-ur|تاج محل}}) [[ভাৰত|ভাৰতৰ]] আগ্ৰাত অৱস্থিত এটা ৰাজকীয় সমাধিক্ষেত্ৰ। [[মোগল]] সম্ৰাট [[ছাহজাহান|ছাহজাহানে]] তেওঁৰ পত্নী [[আৰজুমান্দ বানু বেগম]], যিগৰাকী [[মুমতাজ মহল]] নামে পৰিচিত, তেওঁৰ স্মৃতি চিৰযুগমীয়া কৰি ৰখাৰ উদ্দেশ্যে এই অপূৰ্ব সৌধটি নিৰ্মাণ কৰিছিল। সৌধটি নিৰ্মাণ কাৰ্য আৰম্ভ হৈছিল ১৬৩২ খৃষ্টাব্দত আৰু সম্পূৰ্ণ হৈছিল প্ৰায় ১৬৪৮ খৃষ্টাব্দত। সৌধটিৰ নক্সা কোনে কৰিছিলে এই প্ৰশ্নৰ অনেক বিতৰ্ক থাকিলেও, এইটো পৰিষ্কাৰ যে শিল্প-নৈপুণ্যসম্পন্ন এদল নক্সাকাৰক আৰু কাৰিকৰে সৌধটি নিৰ্মাণ কৰিছিলে যিসকল [[ওস্তাদ আহমেদ লাহৌৰি|ওস্তাদ আহমেদ লাহৌৰিৰ]] লগত আছিল, যিজন তাজমহলৰ মূল নক্সাকাৰক হোৱাৰ বেছি দাবীদাৰ।&lt;ref name=&quot;unesco&quot;&gt;[http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/252.pdf UNESCO advisory body evaluation]&lt;/ref&gt;

তাজমহল (''তাজ'' নামেৰেও জনাজাত) মোগল স্থাপত্যশৈলীৰ এটি আকৰ্ষণীয় নিদৰ্শন হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ইয়াৰ নিৰ্মাণশৈলীত [[পাৰস্য]], [[তুৰস্ক]], ভাৰতীয় আৰু ইছলামী স্থাপত্য শিল্পৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাই নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। যদিও কেৱল মাৰ্বলৰ গম্বুজাকৃতিৰ ৰাজকীয় সমাধিটো বেছি সমাদৃত, তাজমহল প্ৰকৃততে সামগ্ৰিকভাৱে এক জটিল অখণ্ড স্থাপত্য। এইটো ১৯৮৩ চনত [[ইউনেস্কো]] [[বিশ্ব ঐতিহ্যবাহী স্থান]] হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছিল। তেতিয়া কোৱা হৈছিল &quot;universally admired masterpiece of the world's heritage। &quot;&lt;ref name=&quot;unesco&quot;/&gt;

== তাজমহল নিৰ্মাণৰ ইতিহাস ==
[[চিত্ৰ:Shahjahan.jpg|thumb|right|300px|ছাহজাহান, যিজনে তাজমহল নিৰ্মাণ কৰিছিল]]
১৬৩১ খৃষ্টাব্দত [[মোগল সাম্ৰাজ্য|মোগল সাম্ৰাজ্যৰ]] সমৃদ্ধশালী সম্ৰাট [[ছাহজাহান|ছাহজাহানে]] তেওঁৰ দ্বিতীয় পত্নী [[মুমতাজ মহল|মুমতাজ মহলৰ]] মৃত্যুত গভীৰভাৱে শোকাহত হৈ পৰে। মুমতাজ মহলে তেতিয়া তেওঁৰ চতুৰ্দশ কন্যা সন্তান [[গৌহৰ বেগম|গৌহৰ বেগমক]] জন্ম দিয়ে মৃত্যুবৰণ কৰিছিল।&lt;ref&gt;[http://www.pbs.org/treasuresoftheworld/a_nav/taj_nav/main_tajfrm.html www.pbs.org]&lt;/ref&gt;

তাজমহলৰ নিৰ্মাণৰ কাম মুমতাজৰ মৃত্যুৰ পিছতেই আৰম্ভ কৰা হয়। মূল সমাধিটো ১৬৪৮ খৃষ্টাব্দত সম্পূৰ্ণ হয় আৰু ইয়াৰ চৌপাশৰ মহল আৰু বাগান পাঁচ বছৰ পিছত তৈয়াৰ হয়। ১৬৬৩ খৃষ্টাব্দত [[আগ্ৰা]] ভ্ৰমণ কৰা [[ফ্ৰান্স|ফৰাচী]] পৰ্যটক [[ফ্ৰান্সিস বেৰনিয়াৰ|ফ্ৰান্সিস বেৰনিয়াৰে]] ([[:en:François Bernier|François Bernier]]) লিখিছিল: 
{{cquote|I shall finish this letter with a description of the two wonderful mausoleums which constitute the chief superiority of ''Agra'' over ''Delhi''. One was erected by ''Jehan-guyre'' [sic] in honor of his father ''Ekbar''; and ''Chah-Jehan'' raised the other to the memory of his wife ''Tage Mehale'', that extraordinary and celebrated beauty, of whom her husband was so enamoured it is said that he was constant to her during life, and at her death was so affected as nearly to follow her to the grave&lt;ref name=&quot;François&quot;&gt;François Bernier &quot;Letter to Monsieur de la Mothe le Vayer. Written at Dehli [sic] the first of July 1663&quot; ''Travels in the Moghul Empire A.D. 1657-1668'' (Westminster: Archibald Constable &amp; Co.) 1891 p293 &lt;/ref&gt;''.}} 
অসমীয়া অনুবাদ: 
{{cquote|দুটা বিস্ময়কৰ সমাধিৰ বিৱৰণ দি মই/ চিঠিখন শেষ কৰিম যিটোয়ে আগ্ৰাক [[দিল্লী|দিল্লীতকৈয়ো]] শ্ৰেষ্ঠ কৰিছে; এইটো নিৰ্মাণ কৰিছিলে সম্ৰাট [[জাহাঙ্গীৰ|জাহাঙ্গীৰে]] তেওঁৰ পিতা [[আকবৰ|আকবৰৰ]] সম্মানত আৰু অন্যটো সম্ৰাট ছাহজাহানে তেখেতৰ পত্নীৰ স্মৰণত তৈয়াৰ কৰিছিল &quot;তাজমহল&quot;, যিটো অসাধাৰণ সৌন্দৰ্য্যৰ অধিকাৰী, স্বামী তেওঁৰ পত্নীৰ শোকত ইমানেই ম্ৰিয়মাণ যে পত্নী জীৱনকালত যেনেদৰে তেওঁৰ লগত আছিল, মৰণৰ পাছতো তেওঁ পত্নীৰ কবৰৰ ওচৰতেই থাকিব। }}

== তথ্যসূত্ৰ ==
{{reflist}}

== অধিক পঢ়ক ==
&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
* Asher, Catherine B. ''Architecture of Mughal India'' New Cambridge History of India I.4 (Cambridge University Press) 1992 ISBN 0-521-26728-5
* Bernier, Françoi' ''Travels in the Moghul Empire A.D. 1657-1668'' (Westminster: Archibald Constable &amp; Co.) 1891 
* Carroll, David (1971). ''The Taj Mahal'', Newsweek Books ISBN 0-88225-024-8
* Chaghtai, Muhammad Abdullah ''Le Tadj Mahal d'Agra (Inde). Histoire et description'' (Brussells: Editions de la Connaissance) 1938
* Copplestone, Trewin. (ed). (1963). ''World architecture - An illustrated history.'' Hamlyn, London.
* Gascoigne, Bamber (1971). ''The Great Moguls'', Harper &amp; Row
* Havel, E.B. (1913). ''Indian Architecture: Its Psychology, Structure and History'', John Murray
* Kambo, Muhammad Salih ''Amal-i-Salih or Shah Jahan Namah'' Ed. Ghulam Yazdani (Calcutta: Baptist Mission Press) Vol.I 1923. Vol. II 1927
* {{cite book| last = Koch | first = Ebba | title = The Complete Taj Mahal: And the Riverfront Gardens of Agra | origdate = Aug 2006| format = Paperback| edition = First| publisher = Thames &amp; Hudson Ltd | location = | language = English| id = ISBN 0-500-34209-1| pages = 288 pages }}
* Lahawri, 'Abd al-Hamid ''Badshah Namah'' Ed. Maulawis Kabir al-Din Ahmad and 'Abd al-Rahim under the superintendence of Major W.N. Lees. (Calcutta: College Press) Vol. I 1867 Vol. II 1868
* Lall, John (1992). ''Taj Mahal'', Tiger International Press
* Rothfarb, Ed (1998). ''In the Land of the Taj Mahal'', Henry Holt ISBN 0-8050-5299-2
* Saksena, Banarsi Prasad ''History of Shahjahan of Dihli'' (Allahabad: The Indian Press Ltd.) 1932 
* Stall, B (1995). ''Agra and Fathepur Sikri'', Millennium
* Stierlin, Henri [editor] &amp; Volwahsen, Andreas (1990). ''Architecture of the World: Islamic India, Taschen''
* Tillitson, G.H.R. (1990). ''Architectural Guide to Mughal India'', Chronicle Books
&lt;/div&gt;


== বাহ্যিক সংযোগ ==
{{commons|Taj Mahal|তাজমহল}}
* [http://www.propertyinvestmentproject.co.uk/blog/2007/04/11/the-taj-mahal-facts-and-myths/ Taj Mahal Facts And Myths]{{Dead link|date=April 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.liveindia.com/tajmahal/index.html The Taj Mahal Exclusive Gallery]
* [http://www.taj-mahal.net Explore the Taj Mahal] Online virtual tour with 360° panoramas &amp; downloadbale school assets
* [http://www.tajmahal.org.uk/index.html Taj Mahal]
* [http://whc.unesco.org/en/list/252/ Taj Mahal in UNESCO List]
* [http://www.indiamonuments.org/ Photographs of Taj Mahal and other sites in Agra]
* [http://tdil.mit.gov.in/CoilNet/IGNCA/agra040.htm Chronology of events associated with the Taj Mahal based on 17th Century Sources] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070311104639/http://tdil.mit.gov.in/CoilNet/IGNCA/agra040.htm |date=2007-03-11 }}
* [http://www.bergerfoundation.ch/wat4/museum1?museum=Agra&amp;genre=Taj&amp;cd=7353-3123-1403:7353-3123-1402:7353-3123-1401&amp;country=Inde&amp;col=pays Berger Foundation (''Fondation Berger'')] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080117203718/http://www.bergerfoundation.ch/wat4/museum1?museum=Agra&amp;genre=Taj&amp;cd=7353-3123-1403:7353-3123-1402:7353-3123-1401&amp;country=Inde&amp;col=pays |date=2008-01-17 }} French site displaying dozens of detailed photos of Taj Mahal
* [http://www.asla.org/meetings/awards/awds02/moonlight_garden_project.html Moonlight Garden and the Black Taj Myth]
* [http://www.taj.org.in/ Taj-Taj Mahal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930001920/http://www.taj.org.in/ |date=2007-09-30 }} beauty beyond imagination
* [http://homepage.univie.ac.at/ebba.koch/articles/outlook_india.pdf 'The Man Of Marble' - Outlook India] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070628140942/http://homepage.univie.ac.at/ebba.koch/articles/outlook_india.pdf |date=2007-06-28 }}
* {{wikivoyage|Taj Mahal|তাজমহল}}
* [http://www.panoramio.com/user/116638/tags/taj Taj Mahal's 360° panorama photo &amp; more] 1 MB Download 11640 X 770 size Photo (Creative Commons).
* [http://www.universalstamps.com/india_taj_mahal Taj Mahal Stamp] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070714183313/http://www.universalstamps.com/india_taj_mahal |date=2007-07-14 }}

{{ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্যবাহী স্থানসমূহৰ তালিকা}}
{{Tourism in India}}

[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]]
[[শ্ৰেণী:কীৰ্তিস্তম্ভ আৰু স্মাৰক]]
[[শ্ৰেণী:মোগল সাম্ৰাজ্য]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]]</text>
      <sha1>6q6m3hmenms6e1evl8ro47d00sixzr2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৱিকিউদ্ধৃতি</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7645</id>
    <revision>
      <id>515672</id>
      <parentid>503370</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:09:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515672</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9775" sha1="ksr83f0w73tn1ekfhoqnzg2o3wo98es" xml:space="preserve">{{Infobox website
| name = ৱিকিউদ্ধৃতি
| favicon =
| logo = [[File:Wikiquote-logo-en.svg|100px|center|Wikiquote logo]]
| screenshot = [[File:Wikiquote screenshot 2008.png|250px|ৱিকিকোৱ'ট বহিভাষিক প'ৰ্টেলৰ মুখ্য পৃষ্ঠাৰ সবিশেষ। ]]
| caption = wikiquote.org মূল পৃষ্ঠাৰ স্ক্ৰীণশ্বট
| url = [http://www.wikiquote.org/ Wikiquote], [https://as.m.wikiquote.org/wiki/বেটুপাত অসমীয়া ৱিকিউদ্ধৃতি]
| commercial = নহয়
| type = উক্তি সংগ্ৰহ
| registration = ঐচ্ছিক
| owner = [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]]
| author = [[জিম্মী ৱেলছ]] আৰু ৱিকিমিডিয়া সম্প্ৰদায়
| launch date = ১০ জুলাই, ২০০৩
| language = বহুভাষিক
| current status = সক্ৰিয়
| alexa = {{increase}} 2,350 ({{as of|2011|11|2|alt=November 2011}})&lt;ref name=&quot;alexa&quot;&gt;{{cite web |url= http://www.alexa.com/siteinfo/wikiquote.org |title= Wikiquote.org Site Info |publisher= [[Alexa Internet]] |accessdate= 2011-11-02 |archivedate= 2018-12-26 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20181226130242/https://www.alexa.com/siteinfo/wikiquote.org |deadurl= yes }}&lt;/ref&gt;&lt;!--Updated monthly by OKBot.--&gt;
| revenue =
}}
'''ৱিকিউদ্ধৃতি''' ({{Lang-en|Wikiquote}} (ৱিকিকোৱ'ট)) বা ৱিকিউক্তি হৈছে [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]] পৰিচালিত আৰু [[মিডিয়াৱিকি]] ছফ্টৱেৰ ব্যৱহাৰ কৰা এক [[ৱিকি]]-ভিত্তিক প্ৰকল্প। ডেনিয়েল এলষ্টনৰ পৰিকল্পনা আৰু ব্ৰায়'ন ৱিবাৰৰ কাৰ্যকাৰিতাত জন্মলাভ কৰা এই প্ৰকল্পৰ উদ্দেশ্য হৈছে সমিলমিলেৰে উল্লেখযোগ্য ব্যক্তি, গ্ৰন্থ, চলচ্চিত্ৰ বা ফকৰা যোজনাৰ উক্তিসমূহ সংগ্ৰহ কৰা আৰু সঠিক এট্ৰিবিউচনেৰে সেইবোৰ বৰ্ণনা কৰা। উক্তিৰ আন আন বহুতো অনলাইন সংগ্ৰহ থাকিলেও ৱিকিউদ্ধৃতিত পঢ়ুৱৈয়ে নিজে অৰিহণা যোগাবলৈ সুবিধা পায়।&lt;ref&gt;{{cite news
 | author=DeVinney, Gemma | title = Wikiquote: Another source for quotes on the Web |url=http://www.buffalo.edu/ubreporter/archives/vol38/vol38n19/columns/eh.html | work=UB Reporter | publisher=University of Buffalo | date = 18 January 2007| accessdate =29 November 2010}}&lt;/ref&gt; ৱিকিউদ্ধৃতিৰ পৃষ্ঠাৰ পৰা উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিসমূহৰ বিষয়ে [[ৱিকিপিডিয়া]]লৈ সংযোগ দিয়া হয়।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://archives.dawn.com/weekly/science/archive/070127/science15.htm|title=It's all about Wikis|author=Ahsan, Hafsa |date= 27 January 2007|work=[[Dawn (newspaper)|DAWN]]}}&lt;/ref&gt;

প্ৰথমে ৱিকিউদ্ধৃতি কেৱল ইংৰাজী ভাষাত মুকলি কৰা হৈছিল; ২০০৪ চনৰ জুলাই মাহৰ পৰা আন আন ভাষাসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ কাম আৰম্ভ হয়।

== ইতিহাস ==

[[File:Wikiquote growth.png|thumb|right|260px|বৃহত্তম আঠখন ৱিকিকোৱ'টৰ বিকাশ। ]]

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! তাৰিখ
! পৰিঘটনা
|-
| &lt;center&gt;২৭ জুন ২০০৩
| অস্থায়ীভাৱে [[ৱ'ল'ফ ভাষা]]ৰ ৱিকিপিডিয়াত (wo.wikipedia.com) থোৱা হয়। 
|-
| &lt;center&gt;১০ জুলাই ২০০৩
| নিজা উপডমেইন সৃষ্টি কৰা হয় (quote.wikipedia.org)। 
|-
| &lt;center&gt;২৫ আগষ্ট ২০০৩
| নিজা ডমেইন সৃষ্টি (wikiquote.org)। 
|-
| &lt;center&gt;১৭ জুলাই ২০০৪
| নতুন ভাষা যোগ। 
|-
| &lt;center&gt;১৩ নৱেম্বৰ ২০০৪
| ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰকল্পত ২০০০ পৃষ্ঠা সম্পূৰ্ণ। 
|-
| &lt;center&gt;নৱেম্বৰ ২০০৪
| ২৪টা ভাষাত সক্ৰিয়। 
|-
| &lt;center&gt;মাৰ্চ ২০০৫
| মুঠ ১০,০০০ পৃষ্ঠা। ইংৰাজী প্ৰকল্পত প্ৰায় ৩০০০ পৃষ্ঠা। 
|-
| &lt;center&gt;জুন ২০০৫
| এটা দ্ৰুপদী (লেটিন) আৰু এটা কৃত্ৰিম (এছপেৰেণ্ট')কে ধৰি ৩৪টা ভাষাত মুকলি। 
|-
| &lt;center&gt;৪ নৱেম্বৰ ২০০৫
| ইংৰাজী ৱিকিউদ্ধৃতিত ৫০০০ পৃষ্ঠা। 
|-
| &lt;center&gt;এপ্ৰিল ২০০৬
| আইনী কাৰণত ফ্ৰেঞ্চ ৱিকিউদ্ধৃতি বন্ধ। 
|-
| &lt;center&gt;৪ ডিচেম্বৰ ২০০৬
| ফ্ৰেঞ্চ ৱিকিউদ্ধৃতি পুনৰায় আৰম্ভ। 
|-
| &lt;center&gt;৭ মে' ২০০৭
| ইংৰাজী ৱিকিউদ্ধৃতিত ১০,০০০ পৃষ্ঠা। 
|-
| &lt;center&gt;জুলাই ২০০৭
| ৪০টা ভাষাত মুকলি। 
|-
| &lt;center&gt;ফেব্ৰুৱাৰী ২০১০
| সকলো ভাষা মিলি ১,০০,০০০ প্ৰবন্ধ। 
|-
| &lt;center&gt;জুলাই ২০১২
| ৮৮টা ভাষাত মুকলি। 
|}

== বহুভাষিক সহযোগিতা ==

২০০৪ চনৰ জুলাইত প্ৰায় ৭০টা উপড'মেইন মুকলি কৰা হয়। ২০১২ চনৰ ১০ অক্টোবৰলৈকে পঁচিশটা সংস্কৰণৰ প্ৰবন্ধ সংখ্যা হৈছে ১০০০ৰো অধিক। প্ৰায় ২১,০০০ প্ৰবন্ধৰে [[ইংৰাজী ভাষা]]ৰ ৱিকিউদ্ধৃতিয়েই বৃহত্তম প্ৰকল্প; ৫০০০ৰ পৰা ১৯,০০০ প্ৰবন্ধৰে প'লিছ, ইটালিয়ান, জাৰ্মান, পৰ্তুগীজ আৰু ৰাছিয়ান প্ৰকল্পসমূহৰ স্থান তাৰ পিছত। স্ল'ভাক, স্পেনীছ, বুলগেৰিয়ান, চেক, বছনিয়ান, তুৰ্কীছ, স্ল'ভেনিয়ান আৰু ফ্ৰেঞ্চ ভাষাৰ প্ৰকল্পই পৰৱৰ্তী স্থানসমূহ অধিকাৰ কৰিছে। পছপন্নটা ভাষাৰ প্ৰকল্পত ১০০ বা ততোধিক প্ৰবন্ধ আছে। &lt;ref&gt;{{cite web |title=Wikiquote Statistics|url=http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikiquote#Statistics| work=[[Wikipedia:Meta]]|accessdate=29 November 2010}}&lt;/ref&gt;

==অসমীয়া ভাষাত ৱিকিউদ্ধৃতি==
[[অসমীয়া ভাষা]]ত &quot;ৱিকিউক্তি&quot; নামেৰে ২০০৮ চনত এই প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰা হৈছিল। কিন্তু দীৰ্ঘদিনৰ নিষ্ক্ৰিয়তাৰ বাবে ২০১০ চনত ইয়াক ইন্‌কিউবেটৰলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়। ইয়াৰ পিছত '''ৱিকিউদ্ধৃতি''' নামেৰে প্ৰকল্পটো সম্পাদনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হয়। ২০২১ চনৰ মধ্যভাগৰ পৰা ৱিকিউদ্ধৃতিৰ কাম পূৰ্ণ ৰূপত চলি আহিছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত প্ৰকল্পটোত যথেষ্টসংখ্যক সমল হোৱাত ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেছনৰ ভাষা সমিতিৰ ওচৰত অসমীয়া ভাষাৰ বাবে সুকীয়া ডমেইনৰ প্ৰস্তাৱ আনুষ্ঠানিকভাৱে দাখিল কৰা হয়। প্ৰকল্পটোৰ সমল আৰু সক্ৰিয়তাৰ ভিত্তিত সমিতিয়ে ২০২২ চনৰ শেষৰ ভাগত প্ৰস্তাৱটোক মান্যতা প্ৰদান কৰে আৰু সেইসূত্ৰে ৪ জানুৱাৰীত অসমীয়া ৱিকিউদ্ধৃতিয়ে নিজাকৈ ডমেইন লাভ কৰে।

== তথ্যসূত্ৰ ==
{{Reflist}}


{{ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন}}
[[শ্ৰেণী: ৱিকি]]
[[শ্ৰেণী:ৱেবছাইট]]
[[শ্ৰেণী:ৱিকিমিডিয়া প্ৰকল্পসমূহ]]</text>
      <sha1>ksr83f0w73tn1ekfhoqnzg2o3wo98es</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515673</id>
      <parentid>515672</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:10:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>/* বাহ্যিক সংযোগ */</comment>
      <origin>515673</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9830" sha1="s8kbimj7o6hvqq3278r7nm3u7eq93mh" xml:space="preserve">{{Infobox website
| name = ৱিকিউদ্ধৃতি
| favicon =
| logo = [[File:Wikiquote-logo-en.svg|100px|center|Wikiquote logo]]
| screenshot = [[File:Wikiquote screenshot 2008.png|250px|ৱিকিকোৱ'ট বহিভাষিক প'ৰ্টেলৰ মুখ্য পৃষ্ঠাৰ সবিশেষ। ]]
| caption = wikiquote.org মূল পৃষ্ঠাৰ স্ক্ৰীণশ্বট
| url = [http://www.wikiquote.org/ Wikiquote], [https://as.m.wikiquote.org/wiki/বেটুপাত অসমীয়া ৱিকিউদ্ধৃতি]
| commercial = নহয়
| type = উক্তি সংগ্ৰহ
| registration = ঐচ্ছিক
| owner = [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]]
| author = [[জিম্মী ৱেলছ]] আৰু ৱিকিমিডিয়া সম্প্ৰদায়
| launch date = ১০ জুলাই, ২০০৩
| language = বহুভাষিক
| current status = সক্ৰিয়
| alexa = {{increase}} 2,350 ({{as of|2011|11|2|alt=November 2011}})&lt;ref name=&quot;alexa&quot;&gt;{{cite web |url= http://www.alexa.com/siteinfo/wikiquote.org |title= Wikiquote.org Site Info |publisher= [[Alexa Internet]] |accessdate= 2011-11-02 |archivedate= 2018-12-26 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20181226130242/https://www.alexa.com/siteinfo/wikiquote.org |deadurl= yes }}&lt;/ref&gt;&lt;!--Updated monthly by OKBot.--&gt;
| revenue =
}}
'''ৱিকিউদ্ধৃতি''' ({{Lang-en|Wikiquote}} (ৱিকিকোৱ'ট)) বা ৱিকিউক্তি হৈছে [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]] পৰিচালিত আৰু [[মিডিয়াৱিকি]] ছফ্টৱেৰ ব্যৱহাৰ কৰা এক [[ৱিকি]]-ভিত্তিক প্ৰকল্প। ডেনিয়েল এলষ্টনৰ পৰিকল্পনা আৰু ব্ৰায়'ন ৱিবাৰৰ কাৰ্যকাৰিতাত জন্মলাভ কৰা এই প্ৰকল্পৰ উদ্দেশ্য হৈছে সমিলমিলেৰে উল্লেখযোগ্য ব্যক্তি, গ্ৰন্থ, চলচ্চিত্ৰ বা ফকৰা যোজনাৰ উক্তিসমূহ সংগ্ৰহ কৰা আৰু সঠিক এট্ৰিবিউচনেৰে সেইবোৰ বৰ্ণনা কৰা। উক্তিৰ আন আন বহুতো অনলাইন সংগ্ৰহ থাকিলেও ৱিকিউদ্ধৃতিত পঢ়ুৱৈয়ে নিজে অৰিহণা যোগাবলৈ সুবিধা পায়।&lt;ref&gt;{{cite news
 | author=DeVinney, Gemma | title = Wikiquote: Another source for quotes on the Web |url=http://www.buffalo.edu/ubreporter/archives/vol38/vol38n19/columns/eh.html | work=UB Reporter | publisher=University of Buffalo | date = 18 January 2007| accessdate =29 November 2010}}&lt;/ref&gt; ৱিকিউদ্ধৃতিৰ পৃষ্ঠাৰ পৰা উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিসমূহৰ বিষয়ে [[ৱিকিপিডিয়া]]লৈ সংযোগ দিয়া হয়।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://archives.dawn.com/weekly/science/archive/070127/science15.htm|title=It's all about Wikis|author=Ahsan, Hafsa |date= 27 January 2007|work=[[Dawn (newspaper)|DAWN]]}}&lt;/ref&gt;

প্ৰথমে ৱিকিউদ্ধৃতি কেৱল ইংৰাজী ভাষাত মুকলি কৰা হৈছিল; ২০০৪ চনৰ জুলাই মাহৰ পৰা আন আন ভাষাসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ কাম আৰম্ভ হয়।

== ইতিহাস ==

[[File:Wikiquote growth.png|thumb|right|260px|বৃহত্তম আঠখন ৱিকিকোৱ'টৰ বিকাশ। ]]

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! তাৰিখ
! পৰিঘটনা
|-
| &lt;center&gt;২৭ জুন ২০০৩
| অস্থায়ীভাৱে [[ৱ'ল'ফ ভাষা]]ৰ ৱিকিপিডিয়াত (wo.wikipedia.com) থোৱা হয়। 
|-
| &lt;center&gt;১০ জুলাই ২০০৩
| নিজা উপডমেইন সৃষ্টি কৰা হয় (quote.wikipedia.org)। 
|-
| &lt;center&gt;২৫ আগষ্ট ২০০৩
| নিজা ডমেইন সৃষ্টি (wikiquote.org)। 
|-
| &lt;center&gt;১৭ জুলাই ২০০৪
| নতুন ভাষা যোগ। 
|-
| &lt;center&gt;১৩ নৱেম্বৰ ২০০৪
| ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰকল্পত ২০০০ পৃষ্ঠা সম্পূৰ্ণ। 
|-
| &lt;center&gt;নৱেম্বৰ ২০০৪
| ২৪টা ভাষাত সক্ৰিয়। 
|-
| &lt;center&gt;মাৰ্চ ২০০৫
| মুঠ ১০,০০০ পৃষ্ঠা। ইংৰাজী প্ৰকল্পত প্ৰায় ৩০০০ পৃষ্ঠা। 
|-
| &lt;center&gt;জুন ২০০৫
| এটা দ্ৰুপদী (লেটিন) আৰু এটা কৃত্ৰিম (এছপেৰেণ্ট')কে ধৰি ৩৪টা ভাষাত মুকলি। 
|-
| &lt;center&gt;৪ নৱেম্বৰ ২০০৫
| ইংৰাজী ৱিকিউদ্ধৃতিত ৫০০০ পৃষ্ঠা। 
|-
| &lt;center&gt;এপ্ৰিল ২০০৬
| আইনী কাৰণত ফ্ৰেঞ্চ ৱিকিউদ্ধৃতি বন্ধ। 
|-
| &lt;center&gt;৪ ডিচেম্বৰ ২০০৬
| ফ্ৰেঞ্চ ৱিকিউদ্ধৃতি পুনৰায় আৰম্ভ। 
|-
| &lt;center&gt;৭ মে' ২০০৭
| ইংৰাজী ৱিকিউদ্ধৃতিত ১০,০০০ পৃষ্ঠা। 
|-
| &lt;center&gt;জুলাই ২০০৭
| ৪০টা ভাষাত মুকলি। 
|-
| &lt;center&gt;ফেব্ৰুৱাৰী ২০১০
| সকলো ভাষা মিলি ১,০০,০০০ প্ৰবন্ধ। 
|-
| &lt;center&gt;জুলাই ২০১২
| ৮৮টা ভাষাত মুকলি। 
|}

== বহুভাষিক সহযোগিতা ==

২০০৪ চনৰ জুলাইত প্ৰায় ৭০টা উপড'মেইন মুকলি কৰা হয়। ২০১২ চনৰ ১০ অক্টোবৰলৈকে পঁচিশটা সংস্কৰণৰ প্ৰবন্ধ সংখ্যা হৈছে ১০০০ৰো অধিক। প্ৰায় ২১,০০০ প্ৰবন্ধৰে [[ইংৰাজী ভাষা]]ৰ ৱিকিউদ্ধৃতিয়েই বৃহত্তম প্ৰকল্প; ৫০০০ৰ পৰা ১৯,০০০ প্ৰবন্ধৰে প'লিছ, ইটালিয়ান, জাৰ্মান, পৰ্তুগীজ আৰু ৰাছিয়ান প্ৰকল্পসমূহৰ স্থান তাৰ পিছত। স্ল'ভাক, স্পেনীছ, বুলগেৰিয়ান, চেক, বছনিয়ান, তুৰ্কীছ, স্ল'ভেনিয়ান আৰু ফ্ৰেঞ্চ ভাষাৰ প্ৰকল্পই পৰৱৰ্তী স্থানসমূহ অধিকাৰ কৰিছে। পছপন্নটা ভাষাৰ প্ৰকল্পত ১০০ বা ততোধিক প্ৰবন্ধ আছে। &lt;ref&gt;{{cite web |title=Wikiquote Statistics|url=http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikiquote#Statistics| work=[[Wikipedia:Meta]]|accessdate=29 November 2010}}&lt;/ref&gt;

==অসমীয়া ভাষাত ৱিকিউদ্ধৃতি==
[[অসমীয়া ভাষা]]ত &quot;ৱিকিউক্তি&quot; নামেৰে ২০০৮ চনত এই প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰা হৈছিল। কিন্তু দীৰ্ঘদিনৰ নিষ্ক্ৰিয়তাৰ বাবে ২০১০ চনত ইয়াক ইন্‌কিউবেটৰলৈ স্থানান্তৰ কৰা হয়। ইয়াৰ পিছত '''ৱিকিউদ্ধৃতি''' নামেৰে প্ৰকল্পটো সম্পাদনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হয়। ২০২১ চনৰ মধ্যভাগৰ পৰা ৱিকিউদ্ধৃতিৰ কাম পূৰ্ণ ৰূপত চলি আহিছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত প্ৰকল্পটোত যথেষ্টসংখ্যক সমল হোৱাত ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেছনৰ ভাষা সমিতিৰ ওচৰত অসমীয়া ভাষাৰ বাবে সুকীয়া ডমেইনৰ প্ৰস্তাৱ আনুষ্ঠানিকভাৱে দাখিল কৰা হয়। প্ৰকল্পটোৰ সমল আৰু সক্ৰিয়তাৰ ভিত্তিত সমিতিয়ে ২০২২ চনৰ শেষৰ ভাগত প্ৰস্তাৱটোক মান্যতা প্ৰদান কৰে আৰু সেইসূত্ৰে ৪ জানুৱাৰীত অসমীয়া ৱিকিউদ্ধৃতিয়ে নিজাকৈ ডমেইন লাভ কৰে।

==বাহ্যিক সংযোগ==
{{wikiquote}}

== তথ্যসূত্ৰ ==
{{Reflist}}
{{ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন}}
[[শ্ৰেণী: ৱিকি]]
[[শ্ৰেণী:ৱেবছাইট]]
[[শ্ৰেণী:ৱিকিমিডিয়া প্ৰকল্পসমূহ]]</text>
      <sha1>s8kbimj7o6hvqq3278r7nm3u7eq93mh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পাস্কেলৰ ত্ৰিভুজ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7668</id>
    <revision>
      <id>515717</id>
      <parentid>381735</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T18:03:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515717</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3986" sha1="784z2a5c23ayw6w5c9e1hftr7hwkenc" xml:space="preserve">&lt;!--
In mathematics, Pascal's triangle is a triangular array of the binomial coefficients in a triangle. It is named after the French mathematician, Blaise Pascal. It is known as Pascal's triangle in much of the Western world, although other mathematicians studied it centuries before him in India, Persia, China, Germany, and Italy.[1]
 
The rows of Pascal's triangle are conventionally enumerated starting with row n = 0 at the top. The entries in each row are numbered from the left beginning with k = 0 and are usually staggered relative to the numbers in the adjacent rows. A simple construction of the triangle proceeds in the following manner. On row 0, write only the number 1. Then, to construct the elements of following rows, add the number directly above and to the left with the number directly above and to the right to find the new value. If either the number to the right or left is not present, substitute a zero in its place. For example, the first number in the first row is 0 + 1 = 1, whereas the numbers 1 and 3 in the third row are added to produce the number 4 in the fourth row.
--&gt;


'''পাস্কেলৰ ত্ৰিভুজ''' হ’ল এটা [[গণিত|গাণিতিক]] [[ত্ৰিভুজ]]। এই ত্ৰিভুজটো এজন [[ফ্ৰান্স|ফ্ৰান্সদেশৰ]] [[গণিতজ্ঞ]] [[ব্লেইজ পাস্কেল|ব্লেইজ পাস্কেলৰ]] নামেৰে নামাকৰণ কৰা হৈছে। এই ত্ৰিভুজৰ সহায়ত কিছুমান গণিতীয় সমাধান কৰিব পাৰি। 
[[চিত্ৰ:Pascal's triangle 5.svg|right|thumb|250px|পাস্কেলৰ ত্ৰিভুজৰ প্ৰথম ছটা শাৰী]]


{{geometry stub}}
== তথ্যসূত্ৰ ==
{{reflist}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==
* [http://www.york.ac.uk/depts/maths/histstat/images/triangle.gif The Old Method Chart of the Seven Multiplying Squares] ''(from the Ssu Yuan Yü Chien of Chu Shi-Chieh, 1303, depicting the first nine rows of Pascal's triangle)''
* Implementation of [http://pinch-hitter.livejournal.com/13183.html Pascal Triangle in Java] – with conversion of higher digits to single digits.
* [http://www.lib.cam.ac.uk/RareBooks/PascalTraite Pascal's Treatise on the Arithmetic Triangle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040803130916/http://www.lib.cam.ac.uk/RareBooks/PascalTraite/ |date=2004-08-03 }} ''(page images of Pascal's treatise, 1655; [http://www.lib.cam.ac.uk/RareBooks/PascalTraite/pascalintro.pdf summary] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040803233048/http://www.lib.cam.ac.uk/RareBooks/PascalTraite/pascalintro.pdf |date=2004-08-03 }})''
* [http://jeff560.tripod.com/p.html Earliest Known Uses of Some of the Words of Mathematics (P)]
* [http://www.cut-the-knot.org/Curriculum/Combinatorics/LeibnitzTriangle.shtml Leibniz and Pascal triangles]
* [http://www.cut-the-knot.org/Curriculum/Algebra/DotPatterns.shtml Dot Patterns, Pascal's Triangle, and Lucas' Theorem]
* [http://www.stetson.edu/~efriedma/periodictable/html/O.html Omar Khayyam the mathematician] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110814145755/http://www2.stetson.edu/~efriedma/periodictable/html/O.html |date=2011-08-14 }}
* [http://ptri1.tripod.com Info on Pascal's Triangle]
* [http://mathforum.org/dr.math/faq/faq.pascal.triangle.html Explanation of Pascal's Triangle and common occurrences, including link to interactive version specifying # of rows to view] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110809100544/http://mathforum.org/dr.math/faq/faq.pascal.triangle.html |date=2011-08-09 }}
* Implementation of [http://www.pascaltriangle.info Pascal Triangle in SQL] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181002212716/http://www.pascaltriangle.info/ |date=2018-10-02 }}

[[শ্ৰেণী:জ্যামিতি]]</text>
      <sha1>784z2a5c23ayw6w5c9e1hftr7hwkenc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Surjya Kumar Bhuyan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26516</id>
    <redirect title="সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা" />
    <revision>
      <id>515879</id>
      <parentid>84515</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:26:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515879</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" sha1="qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41" xml:space="preserve">#REDIRECT [[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]]</text>
      <sha1>qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>দ্য টেলছ অফ বিডল দ্য বাৰ্ড</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28198</id>
    <revision>
      <id>515668</id>
      <parentid>381419</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:40:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515668</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23070" sha1="mbkfr9dwcjuqtx3bztcparpuie3l5eb" xml:space="preserve">{{Infobox|bodystyle=width:20em; 
|abovestyle=background:inherit; font-weight:bold; 
|labelstyle=background:inherit; white-space:nowrap; 
|above= &lt;small&gt;'''''[[হেৰী পটাৰ]]'' শৃংখলাৰ সহায়ক গ্ৰন্থাৱলী'''&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;''দ্য টেলছ অফ বিডল দ্য বাৰ্ড''
|image= [[File:Beedle St UK.jpg|200px]]
|caption= গ্ৰন্থখনৰ বেটুপাত
|label1= লেখিকা
|data1= [[জে. কে. ৰাউলিং]]
|label2= Illustrator
|data2= জে. কে. ৰাউলিং
|label3= শৈলী
|data3= [[Fantasy novel|Fantasy]]
|label4= নীলামৰ তাৰিখ
|data4= ১৩ ডিচেম্বৰ ২০০৭&lt;br /&gt;(হাতেলিখা সংস্কৰণ)
|label5=Winning bid
|data5=£1.95&amp;nbsp; / US$3.98&amp;nbsp; / €2.28&amp;nbsp; million&lt;br /&gt;([[Amazon.com]])
|label6= প্ৰকাশক
|data6= চিলড্ৰেনছ হাই লেভেল গ্ৰুপ
|label7= প্ৰকাশৰ তাৰিখ
|data7= ৪ ডিচেম্বৰ ২০০৮ (ৰাজহুৱা প্ৰকাশ)
|label8= পৃষ্ঠা
|data8= হাতেলিখা সংস্কৰণ:&amp;nbsp; ১৫৭&lt;ref name=&quot;Amazon&quot;&gt;{{cite news |title=J. K. Rowling's ''The Tales of Beedle the Bard'' |publisher=Amazon.com |url=http://www.amazon.co.uk/beedlebard}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt; ছপা সংস্কৰণ:&amp;nbsp; ১১০&lt;br /&gt; সংগ্ৰাহকৰ সংস্কৰণ:&amp;nbsp; ১৮০
}}

'''দ্য টেলছ অফ বিডল দ্য বাৰ্ড''' ({{Lang-en|The Tales of Beedle the Bard}}) শিশু তথা কিশোৰসকলৰ বাবে লিখা এখন সাধুকথাৰ কিতাপ। [[জে. কে. ৰাউলিং|জে. কে. ৰাউলিঙে]] লিখা এই কিতাপখনৰ প্ৰকাশক চিলড্ৰেনছ হাই লেভেল গ্ৰুপ (''Children's High Level Group'')।&lt;ref name=&quot;chlg&quot;&gt;{{cite web |title=Never-Before-Told Wizarding Stories by J. K. Rowling Sell at Sotheby's for £1,950,000 |url=http://www.chlg.org/News-ViewItem.asp?ID=21 |date=13 December 2007 |accessdate=21 May 2008 |publisher=chlg.co.uk |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071217054728/http://www.chlg.org/News-ViewItem.asp?ID=21 |archivedate=17 December 2007 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;booktrade&quot;&gt;{{cite web |title=New Harry Potter Out In December |url=http://www.booktrade.info/index.php/showarticle/15813 |date=31 July 2008 |accessdate=31 July 2008 |publisher=booktrade.info |archivedate=8 September 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080908055056/http://www.booktrade.info/index.php/showarticle/15813 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;scholastic press release&quot;&gt;{{cite web|title= J. K. Rowling’s Children’s Charity to Publish The Tales of Beedle the Bard on 4 December 2008 |url=http://www.scholastic.com/aboutscholastic/news/press_07302008_CP.htm |publisher=Scholastic Inc.}}&lt;/ref&gt; প্ৰথমতে ২০০৭ চনৰ ১৩ ডিচেম্বৰত গ্ৰন্থখনৰ হাতেলিখা সাতটা কপি নীলাম কৰা হৈছিল। ইয়াৰ পৰা হোৱা লাভ [[লণ্ডন]]ৰ দ্য চিল্ড্ৰেনছ ভইছ নামৰ শিশুৰ এক হিতাকাংক্ষী স্বেস্ছাসেৱী অনুষ্ঠানৰ উদ্দেশ্যে দান কৰা হয়।&lt;ref&gt;http://lumos.org.uk{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; পিছত ২০০৮ চনৰ ৩১ জুলাইত লণ্ডনৰ ব্লুমছবেৰী পাব্লিছিং হাউচৰ বেনাৰত ইয়াক ছপা আকাৰ দিয়া হয়। 

==সাধুসমূহ==
গ্ৰন্থখনত মুঠতে পাঁচটা সাধু আছে। এইকেইটা হৈছে-
*দ্য ৱিজাৰ্ড এণ্ড দ্য হ'পিং পট্ (''The wizard and The Hopping Pot'')
*দ্য ফাউণ্টেইন অফ ফেয়াৰ ফৰচুন (''The Fountain of Fair Fortune'')
*দ্য ৱাৰলকছ হেয়াৰী হাৰ্ট (''The Warlock's Hairy Heart'')
*বেবিটি ৰেবিটি এণ্ড হাৰ কেক্লিং ষ্টাম্প (''Babbity Rabbity and her Cackling Stamp'')
*দ্য টেল অফ দ্য থ্ৰি ব্ৰাদাৰ্ছ (''The Tale of The Three Brothers'')&lt;ref&gt;The Tales of Beedle The Bard-ebook-http://mobile9.com&lt;/ref&gt;

===দ্য ৱিজাৰ্ড এণ্ড দ্য হ'পিং পট্===
{{empty section}}

===দ্য ফাউণ্টেইন অফ ফেয়াৰ ফৰচুন===
এটা পাহাৰৰ টিঙত এখন যাদুকৰী বাগিচা আছিল। বাগিছাখনৰ চাৰিওফালে সুউচ্চ দেৱালেৰে ঘেৰা আছিল। তদুপৰি ইয়াক যাদুৰদ্বাৰা সুৰক্ষিত কৰি ৰখা হৈছিল। সেই বাগিছাখনৰ ভিতৰতেই এটা নিজৰা আছিল, সৌভাগ্যৰ নিজৰা। বছৰৰ আটাইতকৈ দীঘল দিনটোত এজন মাত্ৰ দুৰ্ভাগ্যৱান লোকে নিজৰাটোত স্নান কৰি নিজৰ দুৰ্ভাগ্য উটুৱাই দি চিৰকালৰ বাবে সৌভাগ্যৱান হোৱাৰ সুযোগ লাভ কৰিছিল। 
এবাৰ বছৰটোৰ সেই বিশেষ দিনটোত নিজৰাটোত স্নান কৰিবলৈ পোৱাৰ আশাত পোহৰ নৌহওঁতেই দেশ-বিদেশৰ অসংখ্য লোক আহি বাগিছাৰ দেৱালৰ কাষ পালে। ইয়াৰ মাজত ডেকা-বুঢ়া, মতা-তিৰোতা, সাধাৰণ মানুহ-যাদুকৰ সকলোধৰণৰ লোক আহিছিল। মানুহবোৰৰ মাজত তিনিগৰাকী যাদুকৰীও আছিল। তেওঁলোক লগ হৈ নিজৰ নিজৰ দুৰ্ভাগ্যৰ কথা আলচিবলৈ লাগিল। 

প্ৰথমগৰাকীৰ নাম আছিল আশা (Asha)। তেওঁ দুৰাৰোগ্য ৰোগত ভুগিছিল আৰু ইয়াৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাবলৈকে নিজৰাটোলৈ আহিছিল। দ্বিতীয়গৰাকীৰ নাম আছিল আল্থেডা (Altheda)। তেওঁৰ সকলোবোৰ ধন-সোণ আৰু যাদুকাঠী দুষ্ট যাদুকৰ এটাই চুৰ কৰি নিছিল। তেওঁ নিজৰ দৰিদ্ৰতা নিবাৰণ আৰু যাদুশক্তি পুনৰ ঘূৰাই পাবলৈ তালৈ আহিছিল। তৃতীয়গৰাকীৰ নাম আছিল অমাতা (Amata)। তেওঁক তেওঁৰ প্ৰেমিকে এৰি গৈছিল। এই দুখৰ পৰিত্ৰাণ বিচাৰি তেওঁ বাগিছালৈ আহিছিল। পৰস্পৰ সহানুভূতিৰ তিনিওগৰাকীয়ে থিৰাং কৰিলে যে তেওঁলোকে সৌভাগ্যৰ নিজৰাটো গৈ পাবলৈ পৰস্পৰক সহায় কৰিব। 
ৰ'দৰ প্ৰথমজাক ৰেঙনিৰ লগে লগে বাগিছাৰ দেৱালত এটা বাটৰ সৃষ্টি হ'ল। ভিৰৰ মাজৰপৰাই বাগিছাৰ লতাই আশাত মেৰিয়াই ধৰি ভিতৰলৈ টানি নিলে। লৰালৰিকৈ আশাই আল্থেডাৰ আৰু আল্থেডাই অমাতাৰ কাপোৰত টানকৈ ধৰিলে। অমাতাৰ গাৰ কাপোৰত বৰ্ম লাগি ধৰি এজন অশ্বাৰোহী সৈনিকো বাগিছাৰ ভিতৰ সোমাল। পিছমুহূৰ্ত্ততে বাটটো পুনৰ বন্ধ হৈ থাকিল। 
সৈনিকজনৰ প্ৰতি তিনিও ৰুষ্ট হ'ল যদিও চাৰিও একেলগে আগুৱাবলৈ ঠিক কৰিলে। 

পাহাৰৰ নামনিতে এক পোকসদৃশ চকুহীন শুকুলা দৈত্যৰ সৈতে তেওঁলোকৰ ভেঁটাভেটি হ'ল। দৈত্যটোৱে ক'লে,&quot;মোক তহঁতৰ যন্ত্ৰণাৰ প্ৰমাণ দে। &quot; (give me the proof of your pain) সেনিকজনে তৰোৱালেৰ দৈত্যক আক্ৰমণ কৰিলে যদিও তৰোৱালখনহে দুটুকুৰা হ'ল। ইফালেদি বেলি দুপৰ হ'ল। তিনিওগৰাকী যাদুকৰীয়ে সকলোধৰণে যাদু কৰিও দৈত্যটো অতিক্ৰম কৰিব নোৱাৰাত আশা ভাগি পৰিল আৰু উচুপিবলৈ ধৰিলে। পিছে তেওঁৰ চকুপানী ওলোৱাৰ দৈত্যই এইখিনি শুহি পেলালে আৰু বাট এৰি দিলে। উৎফুল্ল হৈ তেওঁলোক আগবাঢ়ি গ'ল আৰু পাহাৰৰ মাজভাগতে এটা শিল পালে। তাত লিখা আছিল, &quot;মোক তহঁতৰ কষ্টৰ ফল দে। &quot; (give me the fruit of your labour) সৈনিকজনে তেওঁৰ হাতত থকা একমাত্ৰ মুদ্ৰাটো শিলটোত থ'লে। পিছে ই বাগৰি পৰি হেৰাই থাকিল। তেওঁলোকে বহুদেৰী খোজ কাঢ়িও অলপো আগুৱাব নোৱাৰিলে। আল্থেডাই হাৰ নামানি বাকীকেইজনকো উৎসাহ যোগাই থাকিল। বেলি লহিয়াবলৈ ল'লে। তেনেতে আল্থেডাৰ কপালৰ ঘাম মাটিত পৰিল। লগে লগে তেওঁলোকৰ প্ৰতিবন্ধক আঁতৰ হ'ল। 

পুনৰবাৰ উৎফুল্ল হৈ তেওঁলোক আগুৱাই গ'ল আৰু অৱশেষত সৌভাগ্যৰ নিজৰাৰ নিচেই কাষ চাপিল। কিন্তু পাহাৰৰ টিঙটো ঘেৰি থকা পানীৰ এক সুঁতি তেওঁলোকৰ প্ৰতিবন্ধকৰূপে থিয় হ'ল। পানীৰ তলত শিল এটাত লিখা আছিল,&quot;মোক তহঁতৰ অতীতৰ সঞ্চয় দে। &quot; (give me the treasure of your past) সৈনিকজনে নিজৰ ঢালখনত উঠি সুঁতিটো পাৰ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিলে। কিন্তু ই পানীত ডুবি গ'ল। অমাতাই শিলটোত লিখা কথাষাৰৰ প্ৰকৃত অৰ্থ অনুধাৱন কৰিলে। তেওঁ যাদুকাঠীৰে তেওঁক এৰি যোৱা প্ৰেমিকৰ সৈতে কটোৱা সুখকৰ মুহূৰ্ত্তৰ আটাইবোৰ স্মৃতি পানীত উটুৱাই দিলে। লগে লগে তেওঁলোকৰ বাট মুকলি হ'ল। তেওঁলোক নিজৰাৰ কাষত থিয় হৈ তেওঁলোকৰ ভিতৰত কোনজনে তাত স্নান কৰিব তাক আলোচনা কৰোঁতে ৰুগীয়া আশা দিনটোৰ ভাগৰত মাটিত বাগৰি পৰি মৃতপ্ৰায় হ'ল। বাকী তিনিজনে তেওঁকে দাঙকোলাকৈ নি গা ধুৱাই দিবলৈ ওলাল। কিন্তু আশাই বাকীকেইজনক তেওঁক স্পৰ্শ নকৰিবলৈ কাতৰাই ক'লে। তাকে দেখি আল্থেডাই ওচৰে-পাজৰে থকা বনৌষধি খুন্দি তাৰ ৰস আশাৰ ওঁঠত বাকি দিলে। আচৰিত ধৰণে কিছুসময়ৰ পিছতে আশা সুস্থ হৈ উঠিল। তেওঁক ৰোগে এৰা দিলে। তেওঁ বাকীকেইজনক স্নান কৰিবলৈ অনুৰোধ কৰি ক'লে যে তেওঁক আৰু নিজৰাৰ প্ৰয়োজন নাই। পিছে আল্থেডা বনৌষধি গছবোৰ গোটোৱাত ব্যস্ত হৈ পৰিল। তেওঁ অমাতা আৰু সৈনিকৰ কোনো এজনক স্নান কৰিবলৈ কৈ ক'লে যে তেওঁ আশাৰ ৰোগ ভাল কৰিব পাৰিলে যেতিয়া আনৰো পাৰিব আৰু এনেদৰেই পুনৰ উপাৰ্জন কৰিব পাৰিব। আনহাতে অমাতাই ক'লে যে তেওঁৰ মনত এতিয়া কোনো দুখ নাই কাৰণ তেওঁ তেওঁৰ পুৰণি স্মৃতিবোৰ ইতিমধ্যে পানীত উটুৱাই দিছে। গতিকে সৈনিকজনে স্নান কৰক। সূৰ্যৰ শেষ কিৰণত নিজকে দুৰ্ভাগ্যৱান বুলি ভবা সৈনিকজনে সৌভাগ্যৰ নিজৰাত গা ধুলে আৰু উঠি আহি অমাতাক তেওঁৰ হৃদয় নিবেদন কৰিলে। অমাতায়ো তেওঁৰ প্ৰস্তাৱ আনন্দেৰে গ্ৰহণ কৰিলে। দিনান্তত চাৰিও ঘৰমুৱা হ'ল আৰু বাকীছোৱা কাল সুখেৰে কটালে। কিন্তু তেওঁলোকৰ কোনো এজনেই কেতিয়াও উপলব্ধি নকৰিলে যে তথাকথিত সৌভাগ্যৰ নিজৰাত কোনোধৰণৰ যাদুকৰী গুণ নাছিল। 

===দ্য ৱাৰলকছ হেয়াৰী হাৰ্ট ===
{{empty section|1}}

===বেবিটি ৰেবিটি এণ্ড হাৰ কেক্লিং ষ্টাম্প===
{{empty section|2}}

===দ্য টেল অফ দ্য থ্ৰি ব্ৰাদাৰ্ছ===
এবাৰ তিনিজন ভাই-ককাই জোনাক ৰাতি নিৰ্জন বাট এটাৰে গৈ আছিল। আদবাটতে তেওঁলোকে এখন বৰ দ আৰু ভয়ানক নদী পালে। তিনিওজন ভাই-ককাই দক্ষ যাদুকৰ আছিল। তেওঁলোকে যাদুৰে এখন দলং সাজি পাৰ হ'বলৈ ধৰিলে। দলঙৰ সোঁমাজতে তেওঁলোকে স্বয়ং মৃত্যুক লগ পালে। তেওঁলোকে জীৱন্তে নদী পাৰ হোৱা দেখি মৃত্যু ৰুষ্ট হৈছিল। কপট ভাৱ লুকুৱাই তেওঁ তিনিওঁজন ভাতৃকে অভিনন্দন জনালে আৰু তেওঁলোকৰ যাদুবিদ্যাত আপ্লুত হোৱা যেন দেখুৱাই প্ৰত্যেককে একোটাকৈ উপহাৰ দিব খুজিলে। জ্যেষ্ঠ ভাতৃয়ে আটাইতকৈ শক্তিশালী এক যাদুদণ্ড বিচাৰিলে যি সদায় দ্বন্দ্ব্বযুদ্ধত ইয়াৰ গৰাকীৰ বিজয় সাব্যস্ত কৰিবলৈ সক্ষম। তেতিয়া মৃত্যুয়ে তাৎক্ষণিকভাৱে তেনে এডাল যাদুদণ্ড (''Elder Wand'') সাজি জ্যেষ্ঠ ভাতৃজনক দিলে। দ্বিতীয়জন ভাতৃয়ে মৃত লোকক ঘূৰাই আনিব পৰা শক্তি বিচাৰিলে। মৃত্যুৱে তেওঁক এটা সঞ্জীৱনী বাখৰ (''Resurrection Stone'') উপহাৰ দিলে। কনিষ্ঠ ভাতৃজনে কিন্তু মৃত্যুক তিলমানো বিশ্বাসত লোৱা নাছিল। সেয়ে তেওঁ মৃত্যুৰপৰা এনে কোনো বস্তু বিচাৰিলে যি তেওঁক মৃত্যুয়ে অনুসৰণ কৰিব নোৱাৰাকৈ সেই ঠাইৰ পৰা যোৱাত সহায় কৰে। তেতিয়া মৃত্যুৱে অনিচ্ছাকৃতভাৱে তেওঁৰ নিজৰ অদৃশ্য সাজযোৰ (''Cloak of Invisibility'') কনিষ্ঠ ভাতৃজনক দিলে। 
নদী পাৰ হৈয়েই তিনিওজন ভাতৃ তিনিভাগ হৈ নিজ নিজ গন্তব্যস্থললৈ ৰাওনা হ'ল। জ্যেষ্ঠ ভাতৃজন গৈ এখন গাঁৱত উপস্থিত হ'ল। তাতেই কিবা কথাত মনোমালিন্য ঘটাত আন এজন যাদুকৰৰে তেওঁ যুঁজত অৱতীৰ্ণ হ'ল আৰু মৃত্যুৱে দিয়া যাদুদণ্ডৰ তেওঁৰ প্ৰতিদ্বন্দ্ব্বীক হত্যা কৰিলে। ইয়াৰ পিছত উৎফুল্ল মনেৰে তেওঁ এখন চৰাইখানাত সকলোৰে আগত মৃত্যুৰ এই উপহাৰৰ কথা গৌৰৱেৰে ঘোষণা কৰিলে। পিছে সেই ৰাতিয়েই আন এজন যাদুকৰে তেওঁক নিদ্ৰিত অৱস্থাতে হত্যা কৰি যাদুদণ্ডডাল চুৰ কৰি নিয়ে। এনেকৈয়ে মৃত্যুৱে প্ৰথম ভাতৃজনক নিজৰ কবললৈ আনে। দ্বিতীয়জন ভাতৃ পোনেই নিজ ঘৰলৈ যায় আৰু সঞ্জীৱনী বাখৰটোৰ সহায়ত তেওঁৰ মৃত প্ৰেমিকাক আহ্বান কৰে। সঁচাকৈয়ে শৰীৰহীন ৰূপত মৃত প্ৰেমিকাৰ আবিৰ্ভাৱ ঘটে। তেওঁক তেনে অৱস্থাত দেখি ভাতৃজন উন্মাদপ্ৰায় হয় আৰু প্ৰকৃতাৰ্থত প্ৰেমিকাৰ কাষ চাপিবলৈ তেওঁ আত্মহত্যা কৰে। এনেদৰে মৃত্যুয়ে তেওঁকো বশীভূত কৰে। কনিষ্ঠ ভাতৃজনক মৃত্যুয়ে বহুবছৰ চলাথ কৰিও বিচাৰি নাপায়। অৱশেষত বৃদ্ধ বয়স পোৱাত কনিষ্ঠ ভাতৃজনে অদৃশ্য সাজযোৰ সোলোকাই নিজ পুত্ৰক দিয়ে আৰু হাঁহিমুখে মৃত্যুক আঁকোৱালি লয়। 

==হেৰী পটাৰ গ্ৰন্থ শৃংখলাৰে সম্পৰ্ক==
ৰাউলিঙে [[হেৰী পটাৰ|হেৰী পটাৰ গ্ৰন্থ শৃংখলাৰ]] সৈতে দ্য টেলছ অফ বিডল দ্য বাৰ্ডৰ পোনপটীয়া সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিছে। শৃংখলাটোৰ সপ্তম তথা অন্তিমখন গ্ৰন্থ [[হেৰী পটাৰ এণ্ড দ্য ডেথ্লী হেল'জ]]ত ই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা লৈছে। তাত এই গ্ৰন্থখন এলবাছ ডাম্বলডোৰে উইলপত্ৰযোগে [[হাৰমাইনি গ্ৰেইঞ্জাৰ|হাৰমাইনি গ্ৰেইঞ্জাৰক]] দিয়ে।&lt;ref name=&quot;DumbledoreWill&quot;&gt;{{cite book |title=Harry Potter and the Deathly Hallows |last=Rowling |first=J. K. |year=2007 |chapter=The Will of Albus Dumbledore }}&lt;/ref&gt; ইয়াৰে 'দ্য টেল অফ দ্য থ্ৰি ব্ৰাদাৰ্ছ' নামৰ সাধুটোত মৃত্যুৰ তিনিটা উপহাৰৰ (Hallows) কথা উল্লেখ আছে। পিছত কুইব্লাৰ (Quibbler) আলোচনীৰ সম্পাদক জেন'ফিলিয়াছ লাভগুডৰপৰা (Xenophilius Lovegood) হেৰীহঁতে জানিব পাৰে যে এই তিনিটা যাদুকৰী উপহাৰ সঁচাকৈয়ে আছে।&lt;ref&gt;Harry Potter and The Deathly Hallows-chapter21&lt;/ref&gt; ইয়াতে কাহিনীয়ে ন-ৰূপ লৈছে। 

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

{{হেৰী পটাৰ}}

[[শ্ৰেণী:হেৰী পটাৰ]]
[[শ্ৰেণী:ইংৰাজী গ্ৰন্থ]]
[[শ্ৰেণী:সাধু]]</text>
      <sha1>mbkfr9dwcjuqtx3bztcparpuie3l5eb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা</title>
    <ns>4</ns>
    <id>29980</id>
    <revision>
      <id>515596</id>
      <parentid>515381</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:02:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515596</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="71379" sha1="rg2g6jrol4992z1vphdw337argahdhu" xml:space="preserve">{{ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/Level/Nav bar}}
{{Shortcut|WP:VA|WP:VITAL}}
&lt;span style=&quot;font-size: 115%; font-weight: bold&quot;&gt;&lt;span style=&quot;color: red&quot;&gt;বিশেষ দ্ৰষ্টব্য:&lt;/span&gt; এই তালিকাখন মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|গোলকীয় তালিকাৰ]] প্ৰতিলিপি। অনুগ্ৰহ কৰি এই তালিকাখন পোনপটিয়াকৈ সলনি নকৰে যেন। আপুনি যদি কোনো বিষয় ইয়াত সংযোগ কৰিব বিচাৰে, প্ৰথমে মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:Talk:List of articles every Wikipedia should have|আলোচনা পৃষ্ঠাত]] আলোচনা কৰক। কোনো বিষয় সংযোগ বা বিলোপ কৰিবৰ বাবে উপযুক্ত যুক্তি দৰ্শোৱা প্ৰয়োজন। &lt;/span&gt;

এই তালিকাখনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা প্ৰবন্ধসমূহ প্ৰতিখন ৱিকিপিডিয়াতে থকাতো অত্যাৱশ্যকীয় হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। এই প্ৰবন্ধসমূহ উচ্চ মানদণ্ডৰ তথা নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ হোৱাটো বাঞ্ছনীয়। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াতো এই প্ৰবন্ধসমূহ থকাটো প্ৰয়োজনীয়। আপুনিও এই প্ৰবন্ধসমূহ সৃষ্টি বা বিস্তাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। অধিক সহায়ৰ বাবে [[সহায়:সমল|ইয়াত]] ক্লিক কৰক।

এই পৃষ্ঠাত '''ৱিকিপিডিয়াৰ ১,০০০ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ'''ক তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। এই তালিকা হৈছে ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকাৰ তৃতীয় স্তৰ। ১০,০০০ প্ৰবন্ধ সমৃদ্ধ বিস্তাৰিত তালিকা চতুৰ্থ স্তৰৰ এখনো [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/বিস্তাৰিত|ইয়াত]] উপলব্ধ আছে। আন দুখন চমু তালিকা ক্ৰমে দ্বিতীয় স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/২|১০০টা প্ৰবন্ধ]] আৰু প্ৰথম স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/১|শীৰ্ষ ১০টা প্ৰবন্ধও]] আছে। এই তালিকাখনৰ নবীনতম সংস্কৰণটোৰ বাবে [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|এই লিঙ্কটো]] চাব পাৰে। [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়া|পঞ্চম স্তৰৰ]] আন এখন তালিকা আছে, যিখনত ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়াবোৰত থাকিব লগা অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা দিয়া হৈছে।
{{Progress bar|{{#expr:(100-((187/1000)*100))}}
|text = প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰা হ'ল}}
{{TOCright}}

{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;40%&quot;
|+ বিষয়বস্তু অনুসৰি প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা
|-
! বিষয়!! প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা!! প্ৰবন্ধ আছে!! প্ৰবন্ধ নাই
|-
| জীৱনী || ২০৪ || ১২৫ || ৭৯
|-
| দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান || ১৮ || ১৮ || ০
|-
| বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম || ২৫ || ২৫ || ০
|-
| সমাজ বিজ্ঞান || ৭০ || ৫৬ || ১৪ 
|-
| ভাষা আৰু সাহিত্য || ৪৬ || ৪৬ || ০
|-
| প্ৰমিতি || ১২ || ১২ || ০ 
|-
| বিজ্ঞান || ২৫৭ || ২৫৭ || ০
|-
| খাদ্য আৰু কৃষি || ৩৪ || ৩৪ || ০ 
|-
| প্ৰযুক্তি || ৬৭ || ৩৯ || ২৮ 
|-
| কলা আৰু বিনোদন || ৭৫ || ৪৭ || ২৮
|-
| ইতিহাস || ৪৬ || ২৬ || ২০
|-
| ভূগোল || ১৪৬ || ১২৮ || ১৮
|-
| '''মুঠ''' || '''১০০০''' || '''৮১৩''' || '''১৮৭''' 
|}
&lt;small&gt;* এই তালিকাখন অন্তিমবাৰৰ বাবে ৬ জুন ২০২৫-ত সংশোধন কৰা হৈছে। &lt;/small&gt;

== জীৱনী ==

=== শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ ===
{{div col|2}}
# [[লী ক'ৰবাজিয়ে]] ([[:en:Le Corbusier]])
# [[চালভাড' ডালি]] ([[:en:Salvador Dalí]])
# [[এলব্ৰেখট ড্যুৰাৰ]] ([[:en:Albrecht Dürer]])
# '''[[ভিনচেণ্ট ভেন গঘ]] ([[:en:Vincent van Gogh]])'''
# [[ফ্ৰান্সিছক' গয়া]] ([[:en:Francisco Goya]])
# [[কাটুশ্বিকা হ'কচাই]] ([[:en:Hokusai]])
# [[ফ্ৰিদা কাল']] ([[:en:Frida Kahlo]])
# '''[[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]] ([[:en:Leonardo da Vinci]])'''
# [[হেনৰি মেটিশ্ব]] ([[:en:Henri Matisse]])
# '''[[মাইকেলেঞ্জেল']] ([[:en:Michelangelo]])'''
# '''[[পাব্‌ল' পিকাছ']] ([[:en:Pablo Picasso]])'''
# [[ৰাফায়েল]] ([[:en:Raphael]])
# '''[[ৰে'ম্ব্ৰেণ্ট]] ([[:en:Rembrandt]])'''
# [[পিটাৰ পল ৰুবেন্স]] ([[:en:Peter Paul Rubens]])
# [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]])
# [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]])
# [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]])
# [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]])
{{div col end}}

=== লেখক, নাট্যকাৰ আৰু কবি ===
{{div col|2}}
# [[চাৰ্লছ ডিকেন্স]] ([[:en:Charles Dickens]])
# [[ফিওদোৰ দস্তয়েভস্কি]] ([[:en:Fyodor Dostoevsky]])
# [[নাগিব মাহফুজ]] ([[:en:Naguib Mahfouz]])
# [[গাব্ৰিয়েল গাৰ্ছিয়া মাৰ্কেছ]] ([[:en:Gabriel García Márquez]])
# [[হোমাৰ]] ([[:en:Homer]])
# [[ফ্ৰান্‌জ কাফ্‌কা]] ([[:en:Franz Kafka]])
# [[কালিদাস]] ([[:en:Kālidāsa]])
# [[মাৰ্চেল প্ৰুষ্ট]] ([[:en:Marcel Proust]])
#  [[উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ]] ([[:en:William Shakespeare]])
# [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]] ([[:en:Rabindranath Tagore]])
# [[লীঅ' টলষ্টয়]] ([[:en:Leo Tolstoy]])
# [[মাৰ্ক টোৱেইন]] ([[:en:Mark Twain]])
# [[দান্তে আলিগিয়েৰি]] ([[:en:Dante Alighieri]])
# [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]])
# [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]])
# [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]])
# [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]])
# [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]])
# [[লৰ্ড বায়ৰন]] ([[:en:Lord Byron]])
# [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]])
# [[জেফ্ৰি চ'ছাৰ]] ([[:en:Geoffrey Chaucer]])
# [[এণ্টন চেকভ]] ([[:en:Anton Chekhov]])
# [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]])
# [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]])
# [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]])
# [[লি বাই]] ([[:en:Li Bai]])
# [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]])
# [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]])
# [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]])
# [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]])
# [[ভাৰ্জিল]] ([[:en:Virgil]])
{{div col end}}


=== সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী ===
{{div col|2}}
# [[দ্য বিটল্‌চ]] ([[:en:The Beatles]])
# '''[[লুটৱিস ফান বিটহ'ফন]] ([[:en:Ludwig van Beethoven]])'''
# [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]])
# '''[[জোহান চেবাষ্টিয়ান বাক]] ([[:en:Johann Sebastian Bach]])'''
# [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]])
# [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]])
# [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]])
# [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]])
# [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]])
# [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]])
# '''[[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])'''
# [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]])
# [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]])
# [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]])
# [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]])
# [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]])
# '''[[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])'''
# [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]])
# [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]])
# [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]])
# '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])'''
{{div col end}}

=== অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী ===
{{div col|2}}
# [[নীল আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Neil Armstrong]])
# '''[[ক্ৰিষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] ([[:en:Christopher Columbus]])'''
# [[জেমছ কুক]] ([[:en:James Cook]])
# '''[[য়ুৰি গেগেৰিন]] ([[:en:Yuri Gagarin]])'''
# [[ভাস্কো দা গামা]] ([[:en:Vasco da Gama]])
# [[ইবন বটুতা]] ([[:en:Ibn Battuta]])
# '''[[ফাৰ্ডিনেণ্ড মেগালান]] ([[:en:Ferdinand Magellan]])'''
# [[মাৰ্ক’ প’ল’]] ([[:en:Marco Polo]])
# [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]])
# [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]])
# [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]])
# [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]])
{{div col end}}

=== চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু অভিনয় শিল্পী ===
{{div col|2}}
# [[ইংমাৰ বাৰ্গমেন]] ([[:en:Ingmar Bergman]])
# [[ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট]] ([[:en:Sarah Bernhardt]])
# [[চাৰ্লি চেপলিন]] ([[:en:Charlie Chaplin]])
# [[মাৰ্লিন ডিট্ৰিস]] ([[:en:Marlene Dietrich]])
# [[ৱাল্ট ডিজনী]] ([[:en:Walt Disney]])
# [[ছেৰ্গেই আইজেনষ্টাইন]] ([[:en:Sergei Eisenstein]])
# [[আলফ্ৰেড হিচকক]] ([[:en:Alfred Hitchcock]])
# [[ষ্টেনলি কুবৰিক]] ([[:en:Stanley Kubrick]])
# [[আকিৰা কুৰোছাৱা]] ([[:en:Akira Kurosawa]])
# [[মেৰিলিন মন্‌ৰ']] ([[:en:Marilyn Monroe]])
# [[সত্যজিৎ ৰায়]] ([[:en:Satyajit Ray]])
# [[ষ্টিভেন স্পিলবাৰ্গ]] ([[:en:Steven Spielberg]])
# [[ফেডেৰিক' ফেল্লিনি]] ([[:en:Federico Fellini]])
{{div col end}}

=== উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ ===
{{div col|3}}
# '''[[আৰ্কিমিডিছ]] ([[:en:Archimedes]])'''
# [[টিম বাৰ্নাৰ্ছ লী]] ([[:en:Tim Berners-Lee]])
# [[ব্ৰহ্মগুপ্ত]] ([[:en:Brahmagupta]])
# '''[[নিক'লাচ ক'পাৰ্নিকাচ]] ([[:en:Nicolaus Copernicus]])'''
# '''[[মেৰী কুৰী]] ([[:en:Marie Curie]])'''
# '''[[চাৰ্লছ ডাৰউইন]] ([[:en:Charles Darwin]])'''
# '''[[টমাছ আলভা এডিচন]] ([[:en:Thomas Edison]])'''
# '''[[এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন]] ([[:en:Albert Einstein]])'''
# '''[[ইউক্লিড]] ([[:en:Euclid]])'''
# [[লিঅ'নাৰ্ড অইলাৰ]] ([[:en:Leonhard Euler]])
# [[মাইকেল ফেৰাডে]] ([[:en:Michael Faraday]])
# '''[[হেনৰী ফৰ্ড]] ([[:en:Henry Ford]])'''
# '''[[গেলিলিঅ’ গেলিলি]] ([[:en:Galileo Galilei]])'''
# [[কাৰ্ল ফ্ৰিডৰিখ গাউছ]] ([[:en:Carl Friedrich Gauss]])
# '''[[জ'হানেছ গুটন্‌বাৰ্গ]] ([[:en:Johannes Gutenberg]])'''
# [[জহান্স কেপলাৰ]] ([[:en:Johannes Kepler]])
# [[কাৰ্ল লিনিয়াছ]] ([[:en:Carl Linnaeus]])
# '''[[আইজাক নিউটন]] ([[:en:Isaac Newton]])'''
# '''[[লুই পেষ্ট'ৰ]] ([[:en:Louis Pasteur]])'''
# '''[[মেক্স প্লেংক]] ([[:en:Max Planck]])'''
# [[আৰ্নেষ্ট ৰাডাৰফ'ৰ্ড]] ([[:en:Ernest Rutherford]])
# '''[[নিক'লা টেছলা]] ([[:en:Nikola Tesla]])'''
# '''[[এলান ট্যুৰিং]] ([[:en:Alan Turing]])'''
# [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]])
# [[এনৰিক' ফাৰ্মী]] ([[:en:Enrico Fermi]])
# [[গালেন]] ([[:en:Galen]])
# '''[[ডেভিদ হিলবাৰ্ট]] ([[:en:David Hilbert]])'''
# [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]])
# [[আল খোৱাৰিজমি]] ([[:en:Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]])
# [[গট‌ফ্ৰিড লাইব‌নিৎস]] ([[:en:Gottfried Wilhelm Leibniz]])
# [[জেমছ ক্লাৰ্ক মেক্সৱেল]] ([[:en:James Clerk Maxwell]])
# [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]])
# '''[[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])'''
# '''[[জেমছ ৱাট]] ([[:en:James Watt]])'''
{{div col end}}

=== দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী ===
{{div col|2}}
# '''[[এৰিষ্ট'টল]] ([[:en:Aristotle]])'''
# [[চাণক্য]] ([[:en:Chanakya]])
# '''[[কনফুচিয়াছ]] ([[:en:Confucius]])'''
# '''[[চিগ্‌মণ্ড ফ্ৰয়েড]] ([[:en:Sigmund Freud]])'''
# '''[[কাৰ্ল মাৰ্ক্স]] ([[:en:Karl Marx]])'''
# [[এডাম স্মিথ]] ([[:en:Adam Smith]])
# '''[[ছক্ৰেটিছ]] ([[:en:Socrates]])'''
# [[জঁ-জাক ৰুছ’]] ([[:en:Jean-Jacques Rousseau]])
# '''[[ৰেনে ডেকাৰ্ট]] ([[:en:René Descartes]])'''
# [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]])
# [[ন'ম চম্‌স্কি]] ([[:en:Noam Chomsky]])
# [[হেগেল]] ([[:en:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]])
# [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]])
# '''[[ইমানুৱেল কাণ্ট]] ([[:en:Immanuel Kant]])'''
# [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]])
# '''[[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])'''
# '''[[জন লক]] ([[:en:John Locke]])'''
# [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]])
# '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]] ([[:en:Friedrich Nietzsche]])'''
# '''[[প্লেটো]] ([[:en:Plato]])'''
# [[জ্যা পল ছাট্টে]] ([[:en:Jean-Paul Sartre]])
# [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]])
# '''[[ভলতেয়ৰ]] ([[:en:Voltaire]])'''
# [[মেক্স ৱেবাৰ]] ([[:en:Max Weber]])
# [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]])
# [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]])
{{div col end}}

=== ৰাজনীতিবিদ ===
{{div col|3}}
# [[সম্ৰাট অশোক]] ([[:en:Ashoka]]) &lt;!-- Greatest Indian monarch of antiquity; spread Buddhism --&gt;
# '''[[নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্ট]] ([[:en:Napoleon]])'''
# [[জুলিয়াছ চিজাৰ]] ([[:en:Julius Caesar]])
# [[মোহনদাস কৰমচান্দ গান্ধী]] ([[:en:Mohandas Karamchand Gandhi]])
# '''[[চেংগিজ খান]] ([[:en:Genghis Khan]])'''
# [[চে গোৱেৰা]] ([[:en:Che Guevara]])
# '''[[এডল্ফ হিটলাৰ]] ([[:en:Adolf Hitler]])'''
# [[জোন অফ আৰ্ক]] ([[:en:Joan of Arc]])
# [[মাৰ্টিন লুথাৰ কিং, অনুজ]] ([[:en:Martin Luther King, Jr.]])
# '''[[ভ্লেডিমিৰ লেনিন]] ([[:en:Vladimir Lenin]])'''
# [[নেলছন মেণ্ডেলা]] ([[:en:Nelson Mandela]])
# [[মাও জেদং]] ([[:en:Mao Zedong]])
# [[জৱাহৰলাল নেহৰু‎‎]] ([[:en:Jawaharlal Nehru]])
# '''[[ক্যিন ছি হোৱং]] ([[:en:Qin Shi Huang]])'''&lt;!-- Created first Chinese state and dynasty --&gt;
# [[আকবৰ]] ([[:en:Akbar]])
# '''[[আলেকজেণ্ডাৰ]] ([[:en:Alexander the Great]])'''
# [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]])
# '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])'''
# [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]])
# [[সিমন বলিভাৰ]] ([[:en:Simón Bolívar]])
# [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]])
# [[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]] ([[:en:Winston Churchill]])
# [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]])
# '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])'''
# [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]])
# [[এলিজাবেথ প্ৰথম]] ([[:en:Elizabeth I of England]])
# [[আব্ৰাহাম লিংকন]] ([[:en:Abraham Lincoln]])
# [[লুই চতুৰ্থ]] ([[:en:Louis XIV of France]])
# [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]])
# [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]])
# [[মহান পিটাৰ]] ([[:en:Peter the Great]])
# [[ফ্ৰেংকলিন ডি ৰুজভেল্ট]] ([[:en:Franklin D. Roosevelt]])
# [[ছালাহুদ্দিন আয়ুবী]] ([[:en:Saladin]])
# [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]])
# [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) &lt;!-- Greatest Ottoman sultan --&gt;
# [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]])
# [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]])
# [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) &lt;!-- Conquered Persia, Syria, Palestine, and Egypt for Islam --&gt;
# '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]] ([[:en:George Washington]])'''
{{div col end}}

=== ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ ===
{{div col|2}}
# [[ইব্ৰাহিম]] ([[:en:Abraham]])
# [[গৌতম বুদ্ধ]] ([[:en:Buddha]])
# [[মুহাম্মাদ]] ([[:en:Muhammad]])
# [[যীশু]] ([[:en:Jesus]])
# [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]])
# [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]])
# [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]])
# [[মাৰ্টিন লুথাৰ]] ([[:en:Martin Luther]])
# [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]])
# [[নাগাৰ্জুন]] ([[:en:Nagarjuna]])
{{div col end}}

== দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান ==

=== দৰ্শন ===
{{div col|2}}
# [[সৌন্দৰ্য]] ([[:en:Beauty]])
# [[দ্বন্দ্ববাদ]] ([[:en:Dialectic]])
# [[নৈতিকতা]] ([[:en:Ethics]])
# [[জ্ঞানতত্ত্ব]] ([[:en:Epistemology]])
# [[নাৰীবাদ]] ([[:en:Feminism]])
# [[স্বইচ্ছা]] ([[:en:Free will]])
# '''[[জ্ঞান]] ([[:en:Knowledge]])'''
# [[তৰ্কশাস্ত্ৰ]] ([[:en:Logic]])
# [[মন]] ([[:en:Mind]])
# '''[[দৰ্শন]] ([[:en:Philosophy]])'''
# [[সম্ভাৱিতা]] ([[:en:Probability]])
# [[বাস্তৱতা]] ([[:en:Reality]])
# [[সত্য]] ([[:en:Truth]])
{{div col end}}

=== মনোবিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[আচৰণ]] ([[:en:Behavior]])'''
# '''[[আবেগ]] ([[:en:Emotion]])'''
# [[প্ৰেম]] ([[:en:Love]])
# [[মনোবিজ্ঞান]] ([[:en:Psychology]])
# '''[[চিন্তা]] ([[:en:Thought]])'''
{{div col end}}

== বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম ==
# '''[[ভগৱান]] ([[:en:God]])'''
# '''[[শ্ৰুতিকথা]] ([[:en:Mythology]])'''
# বিশ্ববীক্ষা দৰ্শন
## [[নাস্তিকতা]] ([[:en:Atheism]])
## [[মৌলবাদ]] ([[:en:Fundamentalism]])
## [[বস্তুবাদ]] ([[:en:Materialism]])
## [[একেশ্বৰবাদ]] ([[:en:Monotheism]])
## [[বহু-ঈশ্বৰবাদ]] ([[:en:Polytheism]])
# '''[[আত্মা]] ([[:en:Soul]])'''
# '''[[ধৰ্ম]] ([[:en:Religion]])'''
# উল্লৰখযোগ্য ধৰ্ম
## '''[[বৌদ্ধ ধৰ্ম]] ([[:en:Buddhism]])'''
## '''[[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]] ([[:en:Christianity]])'''
### [[কেথলিক গিৰ্জা]] ([[:en:Catholic Church]])
## [[কনফুচিয়াছ ধৰ্ম]] ([[:en:Confucianism]])
## '''[[হিন্দু ধৰ্ম]] ([[:en:Hinduism]])'''
### [[ত্ৰিমূৰ্তি]] ([[:en:Trimurti]])
## '''[[ইছলাম]] ([[:en:Islam]])'''
### [[ছিয়া ইছলাম]] ([[:en:Shia Islam]])
## [[জৈন ধৰ্ম]] ([[:en:Jainism]])
## '''[[ইহুদী ধৰ্ম]] ([[:en:Judaism]])'''
## [[শিখ ধৰ্ম]] ([[:en:Sikhism]])
## [[তাওবাদ]] ([[:en:Taoism]])
## [[জৰথুষ্ট্ৰবাদ]] ([[:en:Zoroastrianism]])
# আধ্যাত্মিক অভ্যসন
## [[চুফীবাদ]] ([[:en:Sufism]])
## [[যোগাসন]] ([[:en:Yoga]])
## [[জেন]] ([[:en:Zen]])

== সমাজ বিজ্ঞান ==
{{div col|2}}
# '''[[সমাজ]] ([[:en:Society]])'''
# [[সভ্যতা]] ([[:en:Civilization]])
# '''[[শিক্ষা]] ([[:en:Education]])'''
{{div col end}}

=== পৰিয়াল আৰু সম্বন্ধ ===
{{div col|2}}
# '''[[পৰিয়াল]] ([[:en:Family]])'''
# '''[[শিশু]] ([[:en:Child]])'''
# [[পুৰুষ]] ([[:en:Man]])
# '''[[বিবাহ]] ([[:en:Marriage]])'''
# [[মহিলা]] ([[:en:Woman]])
{{div col end}}

=== ৰাজনীতি ===
{{div col|2}}
# '''[[ৰাজনীতি]] ([[:en:Politics]])'''
# [[নৈৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Anarchism]])
# [[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]] ([[:en:Colonialism]])
# [[সাম্যবাদ]] ([[:en:Communism]])
# [[ৰক্ষণশীলতাবাদ]] ([[:en:Conservatism]])
# [[গণতন্ত্ৰ]] ([[:en:Democracy]])
# [[একনায়কত্ববাদ]] ([[:en:Dictatorship]])
# [[কূটনীতি]] ([[:en:Diplomacy]])
# [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]])
# [[গোলকীকৰণ]] ([[:en:Globalization]])
# '''[[চৰকাৰ]] ([[:en:Government]])'''
# [[মতাদৰ্শ]] ([[:en:Ideology]])
# [[সাম্ৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Imperialism]])
# [[উদাৰনৈতিকতাবাদ]] ([[:en:Liberalism]])
# [[মাৰ্ক্সবাদ]] ([[:en:Marxism]])
# [[ৰাজতন্ত্ৰ]] ([[:en:Monarchy]])
# [[জাতীয়তাবাদ]] ([[:en:Nationalism]])
# [[গণৰাজ্য]] ([[:en:Republic]])
# [[সমাজবাদ]] ([[:en:Socialism]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:State (polity)]])'''
# [[ৰাজনৈতিক দল]] ([[:en:Political party]])
# [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]])
# [[সন্ত্ৰাসবাদ]] ([[:en:Terrorism]])
{{div col end}}

=== বাণিজ্য আৰু অৰ্থনীতি ===
{{div col|2}}
# '''[[অৰ্থনীতি]] ([[:en:Economics]])'''
# [[মূলধন (অৰ্থনীতি)]] ([[:en:Capital (economics)]])
# [[পুঁজিবাদ]] ([[:en:Capitalism]])
# [[প্ৰচলিত মুদ্ৰা (চলাৰ্থ)]] ([[:en:Currency]])
## [[ইউৰো]] ([[:en:Euro]])
## [[জাপানীজ য়েন]] ([[:en:Japanese yen]])
## [[আমেৰিকান ডলাৰ]] ([[:en:United States dollar]])
# [[উদ্যোগ]] ([[:en:Industry]])
# '''[[মুদ্ৰা]] ([[:en:Money]])'''
# [[কৰ]] ([[:en:Tax]])
{{div col end}}

=== আইন ===
{{div col|2}}
# '''[[আইন]] ([[:en:Law]])'''
# [[সংবিধান]] ([[:en:Constitution]])
{{div col end}}

=== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা ===
{{div col|2}}
# [[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]] ([[:en:African Union]])
# [[আৰব লীগ]] ([[:en:Arab League]])
# [[দক্ষিণ-পূব এচিয় ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ সংগঠন]] ([[:en:ASEAN]])
# [[জাতিসমূহৰ সংঘ]] ([[:en:Commonwealth of Nations]]) &lt;!-- [[কমনৱেলথ ৰাষ্ট্ৰ]] --&gt;
# [[ইউৰোপিয়ান ইউনিয়ন]] ([[:en:European Union]])
# '''[[ৰেডক্ৰছ]] ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])'''
# [[নাটো]] ([[:en:NATO]])
# [[ন'বেল বঁটা]] ([[:en:Nobel Prize]])
# [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰসংঘ]] ([[:en:United Nations]])'''
## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়]] ([[:en:International Court of Justice]])
## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি]] ([[:en:International Monetary Fund]])
## [[ৰাষ্ট্ৰসংঘ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সংস্কৃতি সংস্থা]] ([[:en:UNESCO]])
## [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]])
## [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]] ([[:en:World Health Organization]])
# [[বিশ্ব বেংক]] ([[:en:World Bank]])
# [[বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা]] ([[:en:World Trade Organization]])
{{div col end}}

=== যুদ্ধ আৰু সৈন্যবাহিনী ===
{{div col|2}}
# '''[[সৈন্যবাহিনী]] ([[:en:Military]])'''
# '''[[শান্তি]] ([[:en:Peace]])'''
# '''[[যুদ্ধ]] ([[:en:War]])'''
## [[গৃহযুদ্ধ]] ([[:en:Civil war]])
{{div col end}}

=== সামাজিক সমস্যা ===
{{div col|2}}
# [[গৰ্ভপাত]] ([[:en:Abortion]])
# '''[[মৃত্যুদণ্ড]] ([[:en:Capital punishment]])'''
# '''[[মানৱ অধিকাৰ]] ([[:en:Human rights]])'''
# [[দৰিদ্ৰতা]] ([[:en:Poverty]])
# [[বৰ্ণবৈষম্য]] ([[:en:Racism]])
# '''[[দাসত্ব]] ([[:en:Slavery]])'''
{{div col end}}

== ভাষা আৰু সাহিত্য ==
# '''[[ভাষা]] ([[:en:Language]])'''
# গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাষাসমূহ
## [[আৰবী ভাষা]] ([[:en:Arabic language]])
## [[বঙালী ভাষা]] ([[:en:Bengali language]])
## [[চীনা ভাষা]] ([[:en:Chinese language]]) &lt;!--With the clarification that it is, linguistically speaking, not a single language.--&gt;
## [[ইংৰাজী ভাষা]] ([[:en:English language]])
## [[ফৰাচী ভাষা]] ([[:en:French language]])
## [[জাৰ্মান ভাষা]] ([[:en:German language]])
## [[গ্ৰীক ভাষা]] ([[:en:Greek language]])
## [[হিব্ৰু ভাষা]] ([[:en:Hebrew language]])
## [[হিন্দুস্তানী ভাষা]] ([[:en:Hindi-Urdu language]])
## [[জাপানী ভাষা]] ([[:en:Japanese language]])
## [[লেটিন ভাষা]] ([[:en:Latin language]])
## [[ফাৰ্চী ভাষা]] ([[:en:Persian language]])
## [[পৰ্তুগীজ ভাষা]] ([[:en:Portuguese language]])
## [[ৰুছ ভাষা]] ([[:en:Russian language]])
## [[সংস্কৃত]] ([[:en:Sanskrit]])
## [[স্পেনীছ ভাষা]] ([[:en:Spanish language]])
## [[স্বাহিলী ভাষা]] ([[:en:Swahili language]])
## [[তুৰ্কী ভাষা]] ([[:en:Turkish language]])
# [[ভাষাবিজ্ঞান]] ([[:en:Linguistics]])
# [[ব্যাকৰণ‎]] ([[:en:Grammar]])
# '''[[শব্দ (ব্যাকৰণ‎)]] ([[:en:Word]])'''
## [[ধ্বনি]] ([[:en:Phoneme]])
## [[আখৰ]] ([[:en:Syllable]])
# '''[[লিখন পদ্ধতি]] ([[:en:Writing system]])'''
## [[আৰবী বৰ্ণমালা]] ([[:en:Arabic alphabet]])
## [[চীনা ভাৱচিত্ৰ]] ([[:en:Chinese characters]])
## [[চিৰিলিক লিপি]] ([[:en:Cyrillic script]])
## [[গ্ৰীক বৰ্ণমালা]] ([[:en:Greek alphabet]])
## [[হানগুল লিপি]] ([[:en:Hangul]])
## [[ৰোমান লিপি]] ([[:en:Latin alphabet]])
# [[সাক্ষৰতা]] ([[:en:Literacy]])
# '''[[অনুবাদ]] ([[:en:Translation]])'''
# '''[[সাহিত্য]] ([[:en:Literature]])'''
## [[গদ্য]] ([[:en:Prose]])
## [[দ্য আৰ্ট অফ ৱাৰ]] ([[:en:The Art of War]])
## [[কল্প-সাহিত্য]] ([[:en:Fiction]])
### [[আলিফ লেইলা]] ([[:en:One Thousand and One Nights]])
## [[উপন্যাস]] ([[:en:Novel]])
### [[ড্ৰিম অফ দা ৰেড চেম্বাৰ]] ([[:en:Dream of the Red Chamber]])
### [[দ্য টেল অফ গেঞ্জি]] ([[:en:The Tale of Genji]])
## '''[[কবিতা]] ([[:en:Poetry]])'''
### [[গিলগামেশৰ মহাকাব্য]] ([[:en:Epic of Gilgamesh]])
### [[ইলিয়াদ]] ([[:en:Iliad]])
### [[মহাভাৰত]] ([[:en:Mahābhārata]])
### [[শাহনামা]] ([[:en:Shāhnāma]])

== প্ৰমিতি ==
# '''[[প্ৰমিতি]] ([[:en:Measurement]])'''
# [[আন্তৰ্জাতিক একক পদ্ধতি]] ([[:en:International System of Units]])

=== ভৰ, আয়তন আৰু দূৰত্ব ===
# [[কিলোগ্ৰাম]] ([[:en:Kilogram]])
# [[লিটাৰ]] ([[:en:Litre]])
# [[মিটাৰ]] ([[:en:Metre]])

=== সময় ===
{{div col|2}}
# '''[[দিনপঞ্জী]] ([[:en:Calendar]])'''
## [[গ্ৰেগৰিয়ান বৰ্ষপঞ্জী]] ([[:en:Gregorian calendar]])
# [[ঘড়ী]] ([[:en:Clock]])
# [[ছেকেণ্ড]] ([[:en:Second]])
# '''[[দিন]] ([[:en:Day]])'''
# '''[[বছৰ]] ([[:en:Year]])'''
# [[সময় অঞ্চল]] ([[:en:Time zone]])
{{div col end}}

== বিজ্ঞান ==
# '''[[বিজ্ঞান]] ([[:en:Science]])'''
# '''[[প্ৰকৃতি]] ([[:en:Nature]])'''

=== জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান]] ([[:en:Astronomy]])'''
# [[গ্ৰহাণু]] ([[:en:Asteroid]])
# '''[[মহানাদ]] ([[:en:Big Bang]])'''
# '''[[কৃষ্ণগহ্বৰ]] ([[:en:Black hole]])'''
# [[ধূমকেতু]] ([[:en:Comet]])
# '''[[তাৰকাৰাজ্য]] ([[:en:Galaxy]])'''
## [[হাতীপটি]] ([[:en:Milky Way]])
# '''[[চন্দ্ৰ]] ([[:en:Moon]])'''
# '''[[গ্ৰহ]] ([[:en:Planet]])'''
## '''[[পৃথিৱী]] ([[:en:Earth]])'''
## [[বৃহস্পতি গ্ৰহ]] ([[:en:Jupiter]])
## [[মঙ্গল গ্ৰহ]] ([[:en:Mars]])
## [[বুধ গ্ৰহ]] ([[:en:Mercury]])
## [[নেপচুন]] ([[:en:Neptune]])
## [[শনি গ্ৰহ]] ([[:en:Saturn]])
## [[ইউৰেনাচ]] ([[:en:Uranus]])
## [[শুক্ৰ গ্ৰহ]] ([[:en:Venus]])
# [[সৌৰজগত]] ([[:en:Solar System]])
# [[মহাকাশ যাত্ৰা]] ([[:en:Spaceflight]])
# '''[[নক্ষত্ৰ]] ([[:en:Star]])'''
## '''[[সূৰ্য]] ([[:en:Sun]])'''
# [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]] ([[:en:Universe]])
{{div col end}}

=== জীৱবিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[জীৱবিজ্ঞান]] ([[:en:Biology]])'''
# জৈৱ উপাদান
## '''[[ডি এন এ]] ([[:en:DNA]])'''
## [[উৎসেচক]] ([[:en:Enzyme]])
## [[মাংসসাৰ]] ([[:en:Protein]])
# [[উদ্ভিদবিজ্ঞান]] ([[:en:Botany]])
# '''[[মৃত্যু]] ([[:en:Death]])'''
## [[আত্মহত্যা]] ([[:en:Suicide]])
# [[পৰিস্থিতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Ecology]])
## [[বিপন্ন প্ৰজাতি]] ([[:en:Endangered species]])
# [[ঘৰুৱাকৰণ]] ([[:en:Domestication]])
# '''[[জীৱন]] ([[:en:Life]])'''
# [[জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন]] ([[:en:Biological classification]])
## [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)]] ([[:en:Species]])
{{div col end}}
==== জৈবিক প্ৰক্ৰিয়া ====
# '''[[বিপাক ক্ৰিয়া]] ([[:en:Metabolism]])'''
## [[পাচন]] ([[:en:Digestion]])
## [[সালোক সংশ্লেষণ]] ([[:en:Photosynthesis]])
## [[শ্বাসক্ৰিয়া]] ([[:en:Breathing]])
# '''[[ক্ৰমবিকাশ]] ([[:en:Evolution]])'''
# '''[[প্ৰজনন]] ([[:en:Reproduction]])'''
## [[গৰ্ভধাৰণ]] ([[:en:Pregnancy]])
## [[লিংগ]] ([[:en:Sex]])

==== জীৱ ====
# '''[[জীৱ]] ([[:en:Organism]])'''
# '''[[প্ৰাণী]] ([[:en:Animal]])'''
## [[ঘূৰণীয়া কৃমি]] ([[:en:Nematode]])
## [[কোমলদেহী প্ৰাণী]] ([[:en:Mollusca]])
## [[সন্ধিপদী প্ৰাণী]] ([[:en:Arthropod]])
### '''[[পতংগ]] ([[:en:Insect]])'''
#### [[পৰুৱা]] ([[:en:Ant]])
#### [[মৌ-মাখি]] ([[:en:Bee]])
#### [[মহ]] ([[:en:Mosquito]])
### [[মকৰা]] ([[:en:Spider]])
## ক'ৰডাটা
### '''[[উভচৰ প্ৰাণী]] ([[:en:Amphibian]])'''
### '''[[চৰাই]] ([[:en:Bird]])'''
#### [[কুকুৰা]] ([[:en:Chicken]])
#### [[পাৰ চৰাই]] ([[:en:Pigeons and doves]])
### '''[[মাছ]] ([[:en:Fish]])'''
#### [[হাংগৰ]] ([[:en:Shark]])
### '''[[স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Mammal]])'''
#### [[উট]] ([[:en:Camel]])
#### [[মেকুৰী]] ([[:en:Cat]])
#### [[গৰু]] ([[:en:Cattle]])
#### [[কুকুৰ]] ([[:en:Dog]])
#### [[ঘোঁৰা]] ([[:en:Horse]])
#### [[ভেড়া]] ([[:en:Sheep]])
#### [[তীক্ষ্ণদন্তী প্ৰাণী]] ([[:en:Rodent]])
#### [[গাহৰি]] ([[:en:Domestic pig]])
#### [[প্ৰাইমেট]] ([[:en:Primate]])
##### '''[[মানুহ]] ([[:en:Human]])'''
#### [[সামুদ্ৰিক স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Marine mammal]])
##### [[তিমি]] ([[:en:Cetacea]])
### '''[[সৰীসৃপ]] ([[:en:Reptile]])'''
#### [[ডাইন’চৰ]] ([[:en:Dinosaur]])
#### [[সাপ]] ([[:en:Snake]])
# [[আৰ্কিয়া]] ([[:en:Archaea]])
# '''[[বেক্টেৰিয়া]] ([[:en:Bacteria]])'''
# '''[[ভেঁকুৰ]] ([[:en:Fungus]])'''
# '''[[উদ্ভিদ]] ([[:en:Plant]])'''
## [[ফুল]] ([[:en:Flower]])
## [[বৃক্ষ]] ([[:en:Tree]])
# [[প্ৰটিষ্টা]] ([[:en:Protist]])

==== শৰীৰস্থান ====
# '''[[শৰীৰস্থান]] ([[:en:Anatomy]])'''
# [[স্তন]] ([[:en:Breast]])
# '''[[কোষ (জীৱবিজ্ঞান)]] ([[:en:Cell (biology)]])'''
# [[সংবহন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Circulatory system]])
## [[তেজ]] ([[:en:Blood]])
## [[হৃদযন্ত্ৰ]] ([[:en:Heart]])
# [[অন্তঃস্ৰাৱী তন্ত্ৰ]] ([[:en:Endocrine system]])
# [[পাচন নলী]] ([[:en:Human gastrointestinal tract]])
## [[বৃহদান্ত্ৰ]] ([[:en:Large intestine]])
## [[ক্ষুদ্ৰান্ত্ৰ]] ([[:en:Small intestine]])
## [[যকৃৎ]] ([[:en:Liver]])
# [[পেশী]] ([[:en:Muscle]])
# [[স্নায়ু তন্ত্ৰ]] ([[:en:Nervous system]])
## [[মস্তিষ্ক]] ([[:en:Brain]])
## [[স্নায়ু]] ([[:en:Nerve]])
## [[সংবেদন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Sensory system]])
### [[কৰ্ণ (অংগ)]] ([[:en:Ear]])
### [[নাক]] ([[:en:Nose]])
### [[চকু]] ([[:en:Eye]])
# [[প্ৰজনন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Reproductive system]])
# [[শ্বাস তন্ত্ৰ]] ([[:en:Respiratory system]])
# [[কংকাল]] ([[:en:Skeleton]])
# [[চৰ্ম]] ([[:en:Skin]])

=== স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] ([[:en:Medicine]])'''
# [[আসক্তি]] ([[:en:Addiction]])
## [[ইথান'ল]] ([[:en:Ethanol]])
## [[ধঁপাত]] ([[:en:Tobacco]])
# [[আলজেমাৰ ৰোগ]] ([[:en:Alzheimer's disease]])
# '''[[কৰ্কট ৰোগ]] ([[:en:Cancer]])'''
# [[ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ]] ([[:en:COPD]])
# [[পানীলগা জ্বৰ]] ([[:en:Common cold]])
# [[দন্ত চিকিৎসা]] ([[:en:Dentistry]])
# [[প্ৰতিবন্ধকতা]] ([[:en:Disability]])
## [[অন্ধত্ব]] ([[:en:Blindness]])
## [[বধিৰতা]] ([[:en:Deafness]])
# [[মানসিক বিসংগতি]] ([[:en:Mental disorder]])
# '''[[ৰোগ]] ([[:en:Disease]])'''
# [[মৃগীৰোগ]] ([[:en:Epilepsy]])
# [[ঔষধ]] ([[:en:Pharmaceutical drug]])
## [[প্ৰতিজৈৱিক]] ([[:en:Antibiotic]])
# '''[[স্বাস্থ্য]] ([[:en:Health]])'''
# [[গেষ্ট্ৰ’এণ্টেৰাইটিছ]] ([[:en:Gastroenteritis]])
# [[মূৰৰ বিষ]] ([[:en:Headache]])
# [[মাইঅ'কাৰ্দিয়েল ইনফাৰ্কচন]] ([[:en:Heart attack]])
# [[প্ৰতিৰোধ তন্ত্ৰ]] ([[:en:Immune system]])
# '''[[মেলেৰিয়া]] ([[:en:Malaria]])'''
# [[অপুষ্টি]] ([[:en:Malnutrition]])
# [[ঋতুস্ৰাৱ]] ([[:en:Menstruation]])
# [[মেদবহুলতা]] ([[:en:Obesity]])
# [[বৈশ্বিক মহামাৰী]] ([[:en:Pandemic]])
# [[নিউম'নিয়া]] ([[:en:Pneumonia]])
# [[প'লিঅ'মায়েলাইটিছ]] ([[:en:Poliomyelitis]])
# [[যৌন সংক্ৰামক ৰোগ]] ([[:en:Sexually transmitted disease]])
## '''[[এইড্‌ছ]] ([[:en:AIDS]])'''
# [[ষ্ট্ৰ'ক]] ([[:en:Stroke]])
# [[যক্ষ্মা]] ([[:en:Tuberculosis]])
# [[বহুমূত্ৰ ৰোগ]] ([[:en:Diabetes mellitus]])
# '''[[ছিটা]] ([[:en:Vaccine]])'''
# [[ভাইৰাছ]] ([[:en:Virus]])
## [[ইনফ্লুৱেঞ্জা]] ([[:en:Influenza]])
## [[বৰআই]] ([[:en:Smallpox]])
{{div col end}}

=== ৰসায়ন বিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[ৰসায়ন বিজ্ঞান]] ([[:en:Chemistry]])'''
# [[অজৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Inorganic chemistry]])
# [[জৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Biochemistry]])
## [[হৰম'ন]] ([[:en:Hormone]])
# [[ৰাসায়নিক যৌগ]] ([[:en:Chemical compound]])
## [[অম্ল]] ([[:en:Acid]])
## [[ক্ষাৰ]] ([[:en:Base (chemistry)]])
## [[লৱণ]] ([[:en:Salt]])
# '''[[ৰাসায়নিক মৌল]] ([[:en:Chemical element]])'''
## '''[[পৰ্যাবৃত্ত তালিকা]] ([[:en:Periodic table]])'''
## [[এলুমিনিয়াম]] ([[:en:Aluminium]])
## [[কাৰ্বন]] ([[:en:Carbon]])
## [[তাম]] ([[:en:Copper]])
## '''[[সোণ]] ([[:en:Gold]])'''
## '''[[উদজান]] ([[:en:Hydrogen]])'''
## '''[[লো]] ([[:en:Iron]])'''
## [[নাইট্ৰ'জেন]] ([[:en:Nitrogen]])
## '''[[অম্লজান]] ([[:en:Oxygen]])'''
## [[ৰূপ]] ([[:en:Silver]])
## [[টিন]] ([[:en:Tin]])
# [[জৈৱিক ৰসায়ন]] ([[:en:Organic chemistry]])
## [[এলক'হল]] ([[:en:Alcohol]])
## [[শৰ্কৰা]] ([[:en:Carbohydrate]])
## [[লিপিড]] ([[:en:Lipid]])
# '''[[অণু]] ([[:en:Molecule]])'''
# [[বিশ্লেষণাত্মক ৰসায়ন]] ([[:en:Analytical chemistry]])
# [[ভৌত ৰসায়ন]] ([[:en:Physical chemistry]])
{{div col end}}

=== পৃথিৱী বিজ্ঞান ===
# [[হিমস্খলন]] ([[:en:Avalanche]])
# '''[[জলবায়ু]] ([[:en:Climate]])'''
## [[এল নিনয়'–দক্ষিণ দোলন]] ([[:en:El Niño–Southern Oscillation]])
## [[গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি]] ([[:en:Global warming]])
# [[ভূমিকম্প]] ([[:en:Earthquake]])
# '''[[ভূ-বিজ্ঞান]] ([[:en:Geology]])'''
## '''[[খনিজ পদাৰ্থ]] ([[:en:Mineral]])'''
### [[হীৰা]] ([[:en:Diamond]])
## [[ফলক বিৱৰ্তন]] ([[:en:Plate tectonics]])
## [[শিল]] ([[:en:Rock]])
# [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ]] ([[:en:Natural disaster]])
## [[বানপানী]] ([[:en:Flood]])
## [[ছুনামি]] ([[:en:Tsunami]])
# [[আগ্নেয়গিৰি]] ([[:en:Volcano]])
# '''[[বতৰ]] ([[:en:Weather]])'''
## [[ডাৱৰ]] ([[:en:Cloud]])
## [[বৰষুণ]] ([[:en:Rain]])
## [[তুষাৰ]] ([[:en:Snow]])
## [[ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tornado]])
## [[ক্ৰান্তীয় ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tropical cyclone]])
## [[বতাহ]] ([[:en:Wind]])

=== পদাৰ্থ বিজ্ঞান ===
# '''[[পদাৰ্থ বিজ্ঞান]] ([[:en:Physics]])'''
# [[ত্বৰণ]] ([[:en:Acceleration]])
# '''[[পৰমাণু]] ([[:en:Atom]])'''
# '''[[শক্তি]] ([[:en:Energy]])'''
## [[শক্তিৰ সংৰক্ষণশীলতা]] ([[:en:Conservation of energy]])
# '''[[বিদ্যুৎ চুম্বকীয় বিকিৰণ]] ([[:en:Electromagnetic radiation]])'''
## [[অৱলোহিত ৰশ্মি]] ([[:en:Infrared]])
## [[অতিবেঙুনীয়া ৰশ্মি]] ([[:en:Ultraviolet]])
## [[পোহৰ]] ([[:en:Light]])
### '''[[ৰং]] ([[:en:Color]])'''
# [[ধ্ৰুপদী বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Classical mechanics]])
# '''[[বল]] ([[:en:Force]])'''
## [[বিদ্যুত চুম্বকত্ব]] ([[:en:Electromagnetism]])
### [[চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰ]] ([[:en:Magnetic field]])
## [[মহাকৰ্ষণ]] ([[:en:Gravitation]])
## [[প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Strong interaction]])
## [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Weak interaction]])
# [[চুম্বক]] ([[:en:Magnet]])
# '''[[ভৰ]] ([[:en:Mass]])'''
# '''[[ধাতু]] ([[:en:Metal]])'''
## [[তীখা]] ([[:en:Steel]])
# [[নিউক্লীয় বিভাজন]] ([[:en:Nuclear fission]])
# '''[[পদাৰ্থৰ অৱস্থা]] ([[:en:State of matter]])'''
## [[গেছ|গেছীয়]] ([[:en:Gas]])
## [[জুলীয়া]] ([[:en:Liquid]])
## [[প্লাজমা]] ([[:en:Plasma]])
## [[কঠিন]] ([[:en:Solid]])
# [[কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Quantum mechanics]])
# [[তেজস্ক্ৰিয়তা]] ([[:en:Radioactive decay]])
# '''[[সাধাৰণ আপেক্ষিকতাবাদ]] ([[:en:General relativity]])'''
# [[বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ তত্ত্ব]] ([[:en:Special relativity]])
# [[অৰ্ধপৰিবাহী]] ([[:en:Semiconductor]])
# '''[[শব্দ]] ([[:en:Sound]])'''
# '''[[বেগ]] ([[:en:Velocity]])'''
## [[পোহৰৰ বেগ]] ([[:en:Speed of light]])
# [[উষ্ণতা]] ([[:en:Temperature]])
# '''[[সময়]] ([[:en:Time]])'''
# [[তাপগতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Thermodynamics]])
# [[ভেকুৱাম]] ([[:en:Vacuum]])

=== গণিত ===
{{div col|2}}
# '''[[গণিত]] ([[:en:Mathematics]])'''
# '''[[পাটীগণিত]] ([[:en:Arithmetic]])'''
## [[ঘাতাংক]] ([[:en:Logarithm]])
## '''[[সংখ্যা]] ([[:en:Number]])'''
## [[সংখ্যাতত্ত্ব]] ([[:en:Number theory]])
# '''[[বীজগণিত]] ([[:en:Algebra]])'''
## [[জটিল সংখ্যা]] ([[:en:Complex number]])
## [[সমীকৰণ]] ([[:en:Equation]])
## [[ৰৈখিক বীজগণিত]] ([[:en:Linear algebra]])
# '''[[জ্যামিতি]] ([[:en:Geometry]])'''
## [[কোণ]] ([[:en:Angle]])
## [[ক্ষেত্ৰফল]] ([[:en:Area]])
## [[স্থানাংক প্ৰণালী]] ([[:en:Coordinate system]])
## [[পাই]] ([[:en:Pi]])
## [[পাইথেগাৰাছৰ উপপাদ্য]] ([[:en:Pythagorean theorem]])
## [[সমমিতি]] ([[:en:Symmetry]])
## [[ত্ৰিকোণমিতি]] ([[:en:Trigonometry]])
# [[গাণিতিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Mathematical analysis]])
## [[অৱকলনীয় সমীকৰণ]] ([[:en:Differential equation]])
## [[সাংখ্যিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Numerical analysis]])
# সম্ভাৱিতা আৰু পৰিসংখ্যা
## [[পৰিসংখ্যা]] ([[:en:Statistics]])
# যুক্তিতত্ত্ব আৰু আধাৰ
## [[ফলন]] ([[:en:Function (mathematics)]])
## [[অসীম]] ([[:en:Infinity]])
## [[গাণিতিক প্ৰমাণ]] ([[:en:Mathematical proof]])
## [[সংহতি তত্ত্ব]] ([[:en:Set theory]])
{{div col end}}

== খাদ্য আৰু কৃষি ==

=== কৃষি ===
# '''[[কৃষি]] ([[:en:Agriculture]])'''
## [[জলসিঞ্চন]] ([[:en:Irrigation]])
## [[নাঙল]] ([[:en:Plough]])

===খাদ্য===
{{div col|2}}
# '''[[খাদ্য]] ([[:en:Food]])'''
# [[পাউৰুটী]] ([[:en:Bread]])
# [[খাদ্যশস্য]] ([[:en:Cereal]])
## [[যৱ]] ([[:en:Barley]])
## [[মাকৈ]] ([[:en:Maize]])
## [[অ'ট]] ([[:en:Oat]])
## [[চাউল]] ([[:en:Rice]])
## [[ৰাই]] ([[:en:Rye]])
## [[জোৱাৰ]] ([[:en:Sorghum]])
## [[ঘেঁহু]] ([[:en:Wheat]])
# [[পনীৰ]] ([[:en:Cheese]])
# [[চকলেট]] ([[:en:Chocolate]])
# [[মৌ]] ([[:en:Honey]])
# [[ফল]] ([[:en:Fruit]])
## [[আপেল]] ([[:en:Apple]])
## [[কল]] ([[:en:Banana]])
## [[আঙুৰ]] ([[:en:Grape]])
## [[চয়াবিন]] ([[:en:Soybean]])
## [[নেমু]] ([[:en:Lemon]])
## [[বাদাম]] ([[:en:Nut (fruit)]])
# [[মাংস]] ([[:en:Meat]])
# [[চেনি]] ([[:en:Sugar]])
# [[শাক-পাচলি]] ([[:en:Vegetable]])
## [[আলু (পাচলি)|আলু]] ([[:en:Potato]])
{{div col end}}

=== পানীয় ===
{{div col|2}}
# [[বিয়েৰ]] ([[:en:Beer]])
# [[কফি]] ([[:en:Coffee]])
# [[ফলৰ ৰস]] ([[:en:Juice]])
# '''[[গাখীৰ]] ([[:en:Milk]])'''
# [[চাহ]] ([[:en:Tea]])
# '''[[পানী]] ([[:en:Water]])'''
# [[সুৰা]] ([[:en:Wine]])
{{div col end}}

== প্ৰযুক্তি ==
{{div col|2}}
# '''[[প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Technology]])'''
# [[জৈৱ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Biotechnology]])
# [[কাপোৰ]] ([[:en:Clothing]])
## [[কপাহ]] ([[:en:Cotton]])
# [[অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা]] ([[:en:Engineering]])
## [[যন্ত্ৰ]] ([[:en:Machine]])
## [[ৰবট]] ([[:en:Robot]])
## [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]])
## [[চকা]] ([[:en:Wheel]])
# [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]])
# [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]])
{{div col end}}

=== যোগাযোগ ===
{{div col|2}}
# '''[[যোগাযোগ]] ([[:en:Communication]])'''
# [[কিতাপ]] ([[:en:Book]])
# '''[[তথ্য]] ([[:en:Information]])'''
## [[বিশ্বকোষ]] ([[:en:Encyclopedia]])
# [[সাংবাদিকতা]] ([[:en:Journalism]])
## [[বাতৰিকাকত]] ([[:en:Newspaper]])
## [[গণমাধ্যম]] ([[:en:Mass media]])
# [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]])
# [[টেলিফোন]] ([[:en:Telephone]])
{{div col end}}

=== অণুবিদ্যুৎ বা ইলেক্ট্ৰনিক্স ===
{{div col|2}}
# [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]])
## [[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]] ([[:en:Electric current]])
## [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]])
# উপাদান
## [[ধাৰক]] ([[:en:Capacitor]])
## [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]])
## [[ট্ৰানজিষ্টৰ]] ([[:en:Transistor]])
## [[ডায়ড]] ([[:en:Diode]])
## [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]])
## [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]])
{{div col end}}

==== কম্পিউটাৰ আৰু ইণ্টাৰনেট ====
{{div col|2}}
# '''[[কম্পিউটাৰ]] ([[:en:Computer]])'''
## [[হাৰ্ড ডিস্ক ড্ৰাইভ]] ([[:en:Hard disk drive]])
## [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]])
# [[কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা]] ([[:en:Artificial intelligence]])
# [[তথ্য প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Information technology]])
## [[এলগৰিথম আৰু ডেইটা ষ্ট্ৰাকচাৰ]] ([[:en:Algorithm]])
# [[ইণ্টাৰনেট]] ([[:en:Internet]])
## [[ইমেইল]] ([[:en:Email]])
## [[ৱৰ্ল্ড ৱাইড ৱেব]] ([[:en:World Wide Web]])
# [[অপাৰেটিং চিষ্টেম]] ([[:en:Operating system]])
# [[প্ৰগ্ৰামিং ভাষা]] ([[:en:Programming language]])
# [[ছফ্টৱেৰ]] ([[:en:Software]])
{{div col end}}

=== শক্তি আৰু ইন্ধন ===
{{div col|2}}
# [[নবীকৰণীয় শক্তি]] ([[:en:Renewable energy]])
# [[বিদ্যুৎ]] ([[:en:Electricity]])
## [[পাৰমাণবিক শক্তি]] ([[:en:Nuclear power]])
# [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] ([[:en:Fossil fuel]])
# [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]])
# [[ভাপ ইঞ্জিন]] ([[:en:Steam engine]])
# [[জুই]] ([[:en:Fire]])
{{div col end}}

=== সামগ্ৰী ===
{{div col|2}}
# [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]])
# [[কাগজ]] ([[:en:Paper]])
# [[প্লাষ্টিক]] ([[:en:Plastic]])
# [[কাঠ]] ([[:en:Wood]])
{{div col end}}

=== যাতায়াত ===
{{div col|2}}
# [[পৰিবহণ]] ([[:en:Transport]])
# [[বিমান]] ([[:en:Aircraft]])
# [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]])
# [[চাইকেল]] ([[:en:Bicycle]])
# [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]])
# [[জাহাজ]] ([[:en:Ship]])
# [[ৰেলগাড়ী]] ([[:en:Train]])
{{div col end}}

=== অস্ত্ৰশস্ত্ৰ ===
{{div col|2}}
# [[অস্ত্ৰ]] ([[:en:Weapon]])
## [[তৰোৱাল]] ([[:en:Sword]])
# [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]])
## [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]])
# [[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]] ([[:en:Nuclear weapon]])
## [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]])
# [[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]] ([[:en:Explosive material]])
## [[বাৰুদ]] ([[:en:Gunpowder]])
{{div col end}}

== কলা আৰু বিনোদন ==
{{div col|2}}
# '''[[সংস্কৃতি]] ([[:en:Culture]])'''
# '''[[কলা]] ([[:en:Art]])'''
## [[কমিক্‌ছ]] ([[:en:Comics]])
## [[চিত্ৰকলা]] ([[:en:Painting]])
## [[ফটোগ্ৰাফী]] ([[:en:Photography]])
## [[ভাস্কৰ্য]] ([[:en:Sculpture]])
## [[মৃৎশিল্প]] ([[:en:Pottery]])
# [[নৃত্য]] ([[:en:Dance]])
# [[ফেশ্বন]] ([[:en:Fashion]])
# [[থিয়েটাৰ]] ([[:en:Theatre]])
# [[কেলিগ্ৰাফী]] ([[:en:Calligraphy]])
{{div col end}}

=== স্থাপত্যবিদ্যা আৰু অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিকী ===
{{div col|2}}
# '''[[স্থাপত্য]] ([[:en:Architecture]])'''
# [[খিলান]] ([[:en:Arch]])
# [[দলং]] ([[:en:Bridge]])
# [[খাল]] ([[:en:Canal]])
# [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]])
# [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]])
# '''[[ঘৰ]] ([[:en:House]])'''
# উল্লেখযোগ্য স্থাপত্য
## [[এংকৰ ৱাট]] ([[:en:Angkor Wat]])
## [[ক'ল'ছিয়াম]] ([[:en:Colosseum]])
## [[চীনৰ মহাপ্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Wall of China]])
## [[আইফেল টাৱাৰ]] ([[:en:Eiffel Tower]])
## [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]])
## [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]])
## [[পাৰ্থেনন মন্দিৰ]] ([[:en:Parthenon]])
## [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]])
## [[ছেইণ্ট পিটাৰ্ছ বেছিলিকা]] ([[:en:St. Peter's Basilica]])
## [[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]] ([[:en:Statue of Liberty]])
## [[তাজমহল]] ([[:en:Taj Mahal]])
## [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]])
# [[পিৰামিড]] ([[:en:Pyramid]])
# [[টাৱাৰ]] ([[:en:Tower]])
{{div col end}}

=== চলচ্চিত্ৰ, ৰেডিঅ' আৰু দূৰদৰ্শন ===
{{div col|2}}
# '''[[চলচ্চিত্ৰ]] ([[:en:Film]])'''
## [[এনিমেছন]] ([[:en:Animation]])
# '''[[অনাতাঁৰ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Radio]])'''
# '''[[দূৰদৰ্শন]] ([[:en:Television]])'''
{{div col end}}

===সংগীত===
# '''[[সংগীত]] ([[:en:Music]])'''
# [[গীত]] ([[:en:Song]])
# উল্লেখযোগ্য সংগীতৰ প্ৰকাৰ
## [[ব্লুজ]] ([[:en:Blues]])
## [[শাস্ত্ৰীয় সংগীত]] ([[:en:Classical music]])
### [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]])
### [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]])
## [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]])
## [[ফ্লামেঙ্কো]] ([[:en:Flamenco]])
## [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]])
## [[জ্যাজ সংগীত]] ([[:en:Jazz]])
## [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]])
## [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]])
## [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]])
# উল্লেখযোগ্য বাদ্যযন্ত্ৰ
## [[ঢোল]] ([[:en:Drum]])
## [[বাঁহী]] ([[:en:Flute]])
## [[গীটাৰ]] ([[:en:Guitar]])
## [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]])
## [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]])
## [[ভায়'লিন]] ([[:en:Violin]])

=== বিনোদন ===
{{div col|2}}
# '''[[খেল]] ([[:en:Game]])'''
## [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]])
## [[দবা খেল]] ([[:en:Chess]])
## [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]])
## [[ভিডিঅ' গেম]] ([[:en:Video game]])
# [[জুৱা খেল]] ([[:en:Gambling]])
# [[সমৰ কলা]] ([[:en:Martial arts]])
## [[কাৰাটে]] ([[:en:Karate]])
## [[জুদো]] ([[:en:Judo]])
# [[অলিম্পিক]] ([[:en:Olympic Games]])
# '''[[ক্ৰীড়া]] ([[:en:Sport]])'''
## [[এথলেটিকছ]] ([[:en:Sport of athletics]])
## [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]])
## [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]])
## [[ক্ৰিকেট]] ([[:en:Cricket]])
## [[ফুটবল]] ([[:en:Association football]])
## [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]])
## [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]])
## [[টেনিছ]] ([[:en:Tennis]])
# '''[[খেলনা]] ([[:en:Toy]])'''
{{div col end}}

== ইতিহাস ==
# '''[[ইতিহাস]] ([[:en:History]])'''

==== প্ৰাক-ইতিহাস আৰু প্ৰাচীন বিশ্ব‎ ====
{{div col|2}}
# [[প্ৰাক-ইতিহাস]] ([[:en:Prehistory]])
# [[প্ৰস্তৰ যুগ]] ([[:en:Stone Age]])
# [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] ([[:en:Bronze Age]])
# [[লৌহ যুগ]] ([[:en:Iron Age]])
# [[মেচ'পটেমিয়া]] ([[:en:Mesopotamia]])
# [[সুমেৰ]] ([[:en:Sumer]])
# [[প্ৰাচীন ইজিপ্ট]] ([[:en:Ancient Egypt]])
# [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]] ([[:en:Ancient Greece]])
# [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Roman Empire]])
# [[হান ৰাজবংশ]] ([[:en:Han Dynasty]])
# [[গুপ্ত সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Gupta Empire]])
{{div col end}}

==== মধ্যযুগ আৰু প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক যুগ ====
{{div col|2}}
# [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]])
# [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]])
# [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]])
# [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]])
# [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]])
# [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]])
# [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]])
# [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]])
# [[মায়া সভ্যতা]] ([[:en:Mayan Civilization]])
# [[মধ্যযুগ]] ([[:en:Middle Ages]])
# [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]])
# [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]])
# [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Ottoman Empire]])
# [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]])
# [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]])
# [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]])
# [[ভাইকিংছ]] ([[:en:Vikings]])
{{div col end}}

==== আধুনিক যুগ ====
{{div col|2}}
# [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]])
# [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]])
# [[বৰ্ণবৈষম্য নীতি]] ([[:en:Apartheid]])
# '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:British Empire]])'''
# '''[[শীতল যুদ্ধ]] ([[:en:Cold War]])'''
# [[সাংস্কৃতিক বিপ্লৱ]] ([[:en:Cultural Revolution]])
# '''[[ফৰাচী বিপ্লৱ]] ([[:en:French Revolution]])'''
# [[মহামন্দা]] ([[:en:Great Depression]])
# [[ইহুদী গণহত্যা]] ([[:en:The Holocaust]])
# '''[[শিল্প বিপ্লৱ]] ([[:en:Industrial Revolution]])'''
# [[নাজী জাৰ্মানী]] ([[:en:Nazi Germany]])
# [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) &lt;!-- most significant event in Japanese history --&gt;
# [[ৰুছ বিপ্লৱ]] ([[:en:Russian Revolution]])
# [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]])
# [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]])
# '''[[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War I]])'''
# '''[[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War II]])'''
{{div col end}}

== ভূগোল ==
{{div col|2}}
এই অংশত ভূগোলৰ কিছুমান সাধাৰণ ধাৰণা আৰু পৃথিৱীৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভৌগোলিক অঞ্চলসমূহ তালিকাভূক্ত কৰা হৈছে।
# '''[[ভূগোল]] ([[:en:Geography]])'''
# '''[[চহৰ]] ([[:en:City]])'''
# '''[[মহাদেশ]] ([[:en:Continent]])'''
# [[অৰণ্য]] ([[:en:Forest]])
# [[পৰ্বত]] ([[:en:Mountain]])
# [[মৰুভূমি]] ([[:en:Desert]])
# [[সুমেৰু]] ([[:en:North Pole]])
# '''[[মহাসাগৰ]] ([[:en:Ocean]])'''
# [[নদী]] ([[:en:River]])
# '''[[সাগৰ]] ([[:en:Sea]])'''
# [[কুমেৰু]] ([[:en:South Pole]])

=== মহাদেশ আৰু প্ৰমুখ অঞ্চল ===
# '''[[আফ্ৰিকা]] ([[:en:Africa]])'''
# '''[[এণ্টাৰ্কটিকা]] ([[:en:Antarctica]])'''
# '''[[এছিয়া]] ([[:en:Asia]])'''
# '''[[ইউৰোপ]] ([[:en:Europe]])'''
# [[মধ্যপ্ৰাচ্য]] ([[:en:Middle East]])
# '''[[উত্তৰ আমেৰিকা]] ([[:en:North America]])'''
# '''[[ওচেনিয়া]] ([[:en:Oceania]])'''
# '''[[দক্ষিণ আমেৰিকা]] ([[:en:South America]])'''
{{div col end}}

=== দেশ ===
{{div col|3}}
[[সাৰ্বভৌম ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ তালিকা]]ত থকা আটাইবোৰ দেশৰে প্ৰবন্ধ ৱিকিপিডিয়াত থকাটো বাঞ্ছনীয়। পিছে সৰু ৱিকিপিডিয়াবোৰৰ বাবে ইয়াত কিছুমান দেশক অধিক প্ৰাধন্য দিয়া হৈছে।
# [[আফগানিস্তান]] ([[:en:Afghanistan]])
# [[আলজেৰিয়া]] ([[:en:Algeria]])
# [[আৰ্জেণ্টিনা]] ([[:en:Argentina]])
# [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] ([[:en:Australia]])
# [[অষ্ট্ৰিয়া]] ([[:en:Austria]])
# [[বাংলাদেশ]] ([[:en:Bangladesh]])
# '''[[ব্ৰাজিল]] ([[:en:Brazil]])'''
# [[কানাডা]] ([[:en:Canada]])
# '''[[চীন]] ([[:en:China]])'''
# [[কংগো গণৰাজ্য]] ([[:en:Democratic Republic of the Congo]])
# [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]])
# [[ইজিপ্ত]] ([[:en:Egypt]])
# [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]])
# '''[[ফ্ৰান্স]] ([[:en:France]])'''
# '''[[জাৰ্মানী]] ([[:en:Germany]])'''
# '''[[ভাৰত]] ([[:en:India]])'''
# [[ইণ্ডোনেছিয়া]] ([[:en:Indonesia]])
# '''[[ইৰান]] [[:en:Iran]])'''
# [[ইৰাক]] ([[:en:Iraq]])
# [[ইজৰাইল]] ([[:en:Israel]])
# '''[[ইটালী]] ([[:en:Italy]])'''
# '''[[জাপান]] ([[:en:Japan]])'''
# [[মেক্সিকো]] ([[:en:Mexico]])
# [[নেদাৰলেণ্ড]] ([[:en:Netherlands]])
# [[নিউজিলেণ্ড]] ([[:en:New Zealand]])
# [[নাইজেৰিয়া]] ([[:en:Nigeria]])
# [[পাকিস্তান]] ([[:en:Pakistan]])
# [[পোলেণ্ড]] ([[:en:Poland]])
# [[পৰ্তুগাল]] ([[:en:Portugal]])
# '''[[ৰাছিয়া]] ([[:en:Russia]])'''
# [[চৌদি আৰৱ]] ([[:en:Saudi Arabia]])
# [[ছিংগাপুৰ]] ([[:en:Singapore]])
# [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]] ([[:en:South Africa]])
# [[দক্ষিণ কোৰিয়া]] ([[:en:South Korea]])
# '''[[স্পেইন]] ([[:en:Spain]])'''
# [[চুদান]] ([[:en:Sudan]])
# [[ছুইজাৰলেণ্ড]] ([[:en:Switzerland]])
# [[তাঞ্জানিয়া]] ([[:en:Tanzania]])
# [[থাইলেণ্ড]] ([[:en:Thailand]])
# [[তুৰস্ক]] ([[:en:Turkey]])
# [[ইউক্ৰেইন]] ([[:en:Ukraine]])
# '''[[যুক্তৰাজ্য]] ([[:en:United Kingdom]])'''
# '''[[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:United States]])'''
# [[ভেটিকান চিটি]] ([[:en:Vatican City]])
# [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]])
# [[ভিয়েটনাম]] ([[:en:Vietnam]])
{{div col end}}

=== নগৰ ===
{{div col|3}}
# [[আমষ্টাৰডাম]] ([[:en:Amsterdam]])
# [[এথেন্স]] ([[:en:Athens]])
# [[বাগদাদ]] ([[:en:Baghdad]])
# [[বেংকক]] ([[:en:Bangkok]])
# '''[[বেইজিং]] ([[:en:Beijing]])'''
# '''[[বাৰ্লিন]] ([[:en:Berlin]])'''
# [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]])
# [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]])
# [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]])
# [[কাইৰো]] ([[:en:Cairo]])
# [[কেপ টাউন]] ([[:en:Cape Town]])
# [[ডামাস্কাছ]] ([[:en:Damascus]])
# [[দিল্লী]] ([[:en:Delhi]])
# [[ঢাকা]] ([[:en:Dhaka]])
# [[ডুবাই]] ([[:en:Dubai]])
# [[হংকং]] ([[:en:Hong Kong]])
# [[ইষ্টানবুল]] ([[:en:Istanbul]])
# [[জাকাৰ্টা]] ([[:en:Jakarta]])
# '''[[জেৰুজালেম]] ([[:en:Jerusalem]])'''
# [[কৰাচী]] ([[:en:Karachi]])
# [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]])
# [[কলকাতা]] ([[:en:Kolkata]])
# [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]])
# '''[[লণ্ডন]] ([[:en:London]])'''
# [[লচ এঞ্জেলচ]] ([[:en:Los Angeles]])
# [[মাদ্ৰিদ]] ([[:en:Madrid]])
# [[মক্কা]] ([[:en:Mecca]])
# [[মেক্সিকো চিটি]] ([[:en:Mexico City]])
# '''[[মস্কো]] ([[:en:Moscow]])'''
# [[মুম্বাই]] ([[:en:Mumbai]])
# [[নাইৰোবি]] ([[:en:Nairobi]])
# '''[[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ]] ([[:en:New York City]])'''
# '''[[পেৰিছ]] ([[:en:Paris]])'''
# [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]])
# '''[[ৰোম]] ([[:en:Rome]])'''
# '''[[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])'''
# [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]])
# [[ছিউল]] ([[:en:Seoul]])
# [[ছাংহাই]] ([[:en:Shanghai]])
# [[ছিডনী]] ([[:en:Sydney]])
# [[তেহৰাণ]] ([[:en:Tehran]])
# '''[[টকিঅ']] ([[:en:Tokyo]])'''
# [[ভিয়েনা]] ([[:en:Vienna]])
# [[ৱাশ্বিংটন ডি.চি.]] ([[:en:Washington, D.C.]])
{{div col end}}

=== জলাঞ্চল ===
{{div col|3}}
# '''[[আমাজান নদী]] ([[:en:Amazon River]])'''
# [[উত্তৰ মহাসাগৰ]] ([[:en:Arctic Ocean]])
# '''[[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]] ([[:en:Atlantic Ocean]])'''
# [[বাল্টিক সাগৰ]] ([[:en:Baltic Sea]])
# [[কৃষ্ণ সাগৰ]] ([[:en:Black Sea]])
# [[কেৰিবিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caribbean Sea]])
# [[কাস্পিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caspian Sea]])
# [[কংগো নদী]] ([[:en:Congo River]])
# [[ডানয়ুব নদী]] ([[:en:Danube]])
# [[গঙ্গা নদী]] ([[:en:Ganges]])
# [[বৃহৎ প্ৰবাল প্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Barrier Reef]])
# [[বৃহৎ হ্ৰদসমূহ]] ([[:en:Great Lakes]])
# '''[[ভাৰত মহাসাগৰ]] ([[:en:Indian Ocean]])'''
# [[সিন্ধু নদী]] ([[:en:Indus River]])
# [[বৈকাল হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Baikal]])
# [[টাংগান্যিকা হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Tanganyika]])
# [[ভিক্টোৰিয়া হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Victoria]])
# [[ভূমধ্য সাগৰ]] ([[:en:Mediterranean Sea]])
# [[মিছিছিপি নদী]] ([[:en:Mississippi River]])
# [[নাইজাৰ নদী]] ([[:en:Niger River]])
# '''[[নীল নদী]] ([[:en:Nile]])'''
# [[উত্তৰ সাগৰ]] ([[:en:North Sea]])
# '''[[প্ৰশান্ত মহাসাগৰ]] ([[:en:Pacific Ocean]])'''
# [[পানামা খাল]] ([[:en:Panama Canal]])
# [[ৰাইন]] ([[:en:Rhine]])
# [[ছুৱেজ খাল]] ([[:en:Suez Canal]])
# [[দক্ষিণ মহাসাগৰ]] ([[:en:Southern Ocean]])
# [[ভল্গা নদী]] ([[:en:Volga River]])
# [[য়াংজে নদী]] ([[:en:Yangtze River]])
# [[হোৱাংহো নদী]] ([[:en:Yellow River]])
{{div col end}}

=== পৰ্বত আৰু মৰুভূমি ===
# [[এল্পছ]] ([[:en:Alps]])
# [[এণ্ডিছ]] ([[:en:Andes]])
# '''[[হিমালয়]] ([[:en:Himalayas]])'''
## [[মাউণ্ট এভাৰেষ্ট]] ([[:en:Mount Everest]])
# [[মাউণ্ট কিলিমাঞ্জাৰ']] ([[:en:Mount Kilimanjaro]])
# [[ৰকি পৰ্বতমালা]] ([[:en:Rocky Mountains]])
# '''[[চাহাৰা মৰুভূমি]] ([[:en:Sahara]])'''

{{Core topics}}
[[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ|*]]</text>
      <sha1>rg2g6jrol4992z1vphdw337argahdhu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515848</id>
      <parentid>515596</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:27:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515848</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="71376" sha1="na1a3ttv8dpja93ajx71jqd3e16260l" xml:space="preserve">{{ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/Level/Nav bar}}
{{Shortcut|WP:VA|WP:VITAL}}
&lt;span style=&quot;font-size: 115%; font-weight: bold&quot;&gt;&lt;span style=&quot;color: red&quot;&gt;বিশেষ দ্ৰষ্টব্য:&lt;/span&gt; এই তালিকাখন মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|গোলকীয় তালিকাৰ]] প্ৰতিলিপি। অনুগ্ৰহ কৰি এই তালিকাখন পোনপটিয়াকৈ সলনি নকৰে যেন। আপুনি যদি কোনো বিষয় ইয়াত সংযোগ কৰিব বিচাৰে, প্ৰথমে মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:Talk:List of articles every Wikipedia should have|আলোচনা পৃষ্ঠাত]] আলোচনা কৰক। কোনো বিষয় সংযোগ বা বিলোপ কৰিবৰ বাবে উপযুক্ত যুক্তি দৰ্শোৱা প্ৰয়োজন। &lt;/span&gt;

এই তালিকাখনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা প্ৰবন্ধসমূহ প্ৰতিখন ৱিকিপিডিয়াতে থকাতো অত্যাৱশ্যকীয় হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। এই প্ৰবন্ধসমূহ উচ্চ মানদণ্ডৰ তথা নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ হোৱাটো বাঞ্ছনীয়। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াতো এই প্ৰবন্ধসমূহ থকাটো প্ৰয়োজনীয়। আপুনিও এই প্ৰবন্ধসমূহ সৃষ্টি বা বিস্তাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। অধিক সহায়ৰ বাবে [[সহায়:সমল|ইয়াত]] ক্লিক কৰক।

এই পৃষ্ঠাত '''ৱিকিপিডিয়াৰ ১,০০০ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ'''ক তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। এই তালিকা হৈছে ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকাৰ তৃতীয় স্তৰ। ১০,০০০ প্ৰবন্ধ সমৃদ্ধ বিস্তাৰিত তালিকা চতুৰ্থ স্তৰৰ এখনো [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/বিস্তাৰিত|ইয়াত]] উপলব্ধ আছে। আন দুখন চমু তালিকা ক্ৰমে দ্বিতীয় স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/২|১০০টা প্ৰবন্ধ]] আৰু প্ৰথম স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/১|শীৰ্ষ ১০টা প্ৰবন্ধও]] আছে। এই তালিকাখনৰ নবীনতম সংস্কৰণটোৰ বাবে [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|এই লিঙ্কটো]] চাব পাৰে। [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়া|পঞ্চম স্তৰৰ]] আন এখন তালিকা আছে, যিখনত ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়াবোৰত থাকিব লগা অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা দিয়া হৈছে।
{{Progress bar|{{#expr:(100-((169/1000)*100))}}
|text = প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰা হ'ল}}
{{TOCright}}

{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;40%&quot;
|+ বিষয়বস্তু অনুসৰি প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা
|-
! বিষয়!! প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা!! প্ৰবন্ধ আছে!! প্ৰবন্ধ নাই
|-
| জীৱনী || ২০৪ || ১২৫ || ৭৯
|-
| দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান || ১৮ || ১৮ || ০
|-
| বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম || ২৫ || ২৫ || ০
|-
| সমাজ বিজ্ঞান || ৭০ || ৫৬ || ১৪ 
|-
| ভাষা আৰু সাহিত্য || ৪৬ || ৪৬ || ০
|-
| প্ৰমিতি || ১২ || ১২ || ০ 
|-
| বিজ্ঞান || ২৫৭ || ২৫৭ || ০
|-
| খাদ্য আৰু কৃষি || ৩৪ || ৩৪ || ০ 
|-
| প্ৰযুক্তি || ৬৭ || ৩৯ || ২৮ 
|-
| কলা আৰু বিনোদন || ৭৫ || ৪৭ || ২৮
|-
| ইতিহাস || ৪৬ || ২৬ || ২০
|-
| ভূগোল || ১৪৬ || ১৪৬ || ০
|-
| '''মুঠ''' || '''১০০০''' || '''৮৩১''' || '''১৬৯''' 
|}
&lt;small&gt;* এই তালিকাখন অন্তিমবাৰৰ বাবে ৭ জুন ২০২৫-ত সংশোধন কৰা হৈছে। &lt;/small&gt;

== জীৱনী ==

=== শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ ===
{{div col|2}}
# [[লী ক'ৰবাজিয়ে]] ([[:en:Le Corbusier]])
# [[চালভাড' ডালি]] ([[:en:Salvador Dalí]])
# [[এলব্ৰেখট ড্যুৰাৰ]] ([[:en:Albrecht Dürer]])
# '''[[ভিনচেণ্ট ভেন গঘ]] ([[:en:Vincent van Gogh]])'''
# [[ফ্ৰান্সিছক' গয়া]] ([[:en:Francisco Goya]])
# [[কাটুশ্বিকা হ'কচাই]] ([[:en:Hokusai]])
# [[ফ্ৰিদা কাল']] ([[:en:Frida Kahlo]])
# '''[[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]] ([[:en:Leonardo da Vinci]])'''
# [[হেনৰি মেটিশ্ব]] ([[:en:Henri Matisse]])
# '''[[মাইকেলেঞ্জেল']] ([[:en:Michelangelo]])'''
# '''[[পাব্‌ল' পিকাছ']] ([[:en:Pablo Picasso]])'''
# [[ৰাফায়েল]] ([[:en:Raphael]])
# '''[[ৰে'ম্ব্ৰেণ্ট]] ([[:en:Rembrandt]])'''
# [[পিটাৰ পল ৰুবেন্স]] ([[:en:Peter Paul Rubens]])
# [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]])
# [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]])
# [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]])
# [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]])
{{div col end}}

=== লেখক, নাট্যকাৰ আৰু কবি ===
{{div col|2}}
# [[চাৰ্লছ ডিকেন্স]] ([[:en:Charles Dickens]])
# [[ফিওদোৰ দস্তয়েভস্কি]] ([[:en:Fyodor Dostoevsky]])
# [[নাগিব মাহফুজ]] ([[:en:Naguib Mahfouz]])
# [[গাব্ৰিয়েল গাৰ্ছিয়া মাৰ্কেছ]] ([[:en:Gabriel García Márquez]])
# [[হোমাৰ]] ([[:en:Homer]])
# [[ফ্ৰান্‌জ কাফ্‌কা]] ([[:en:Franz Kafka]])
# [[কালিদাস]] ([[:en:Kālidāsa]])
# [[মাৰ্চেল প্ৰুষ্ট]] ([[:en:Marcel Proust]])
#  [[উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ]] ([[:en:William Shakespeare]])
# [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]] ([[:en:Rabindranath Tagore]])
# [[লীঅ' টলষ্টয়]] ([[:en:Leo Tolstoy]])
# [[মাৰ্ক টোৱেইন]] ([[:en:Mark Twain]])
# [[দান্তে আলিগিয়েৰি]] ([[:en:Dante Alighieri]])
# [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]])
# [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]])
# [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]])
# [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]])
# [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]])
# [[লৰ্ড বায়ৰন]] ([[:en:Lord Byron]])
# [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]])
# [[জেফ্ৰি চ'ছাৰ]] ([[:en:Geoffrey Chaucer]])
# [[এণ্টন চেকভ]] ([[:en:Anton Chekhov]])
# [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]])
# [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]])
# [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]])
# [[লি বাই]] ([[:en:Li Bai]])
# [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]])
# [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]])
# [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]])
# [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]])
# [[ভাৰ্জিল]] ([[:en:Virgil]])
{{div col end}}


=== সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী ===
{{div col|2}}
# [[দ্য বিটল্‌চ]] ([[:en:The Beatles]])
# '''[[লুটৱিস ফান বিটহ'ফন]] ([[:en:Ludwig van Beethoven]])'''
# [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]])
# '''[[জোহান চেবাষ্টিয়ান বাক]] ([[:en:Johann Sebastian Bach]])'''
# [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]])
# [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]])
# [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]])
# [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]])
# [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]])
# [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]])
# '''[[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])'''
# [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]])
# [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]])
# [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]])
# [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]])
# [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]])
# '''[[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])'''
# [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]])
# [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]])
# [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]])
# '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])'''
{{div col end}}

=== অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী ===
{{div col|2}}
# [[নীল আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Neil Armstrong]])
# '''[[ক্ৰিষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] ([[:en:Christopher Columbus]])'''
# [[জেমছ কুক]] ([[:en:James Cook]])
# '''[[য়ুৰি গেগেৰিন]] ([[:en:Yuri Gagarin]])'''
# [[ভাস্কো দা গামা]] ([[:en:Vasco da Gama]])
# [[ইবন বটুতা]] ([[:en:Ibn Battuta]])
# '''[[ফাৰ্ডিনেণ্ড মেগালান]] ([[:en:Ferdinand Magellan]])'''
# [[মাৰ্ক’ প’ল’]] ([[:en:Marco Polo]])
# [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]])
# [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]])
# [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]])
# [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]])
{{div col end}}

=== চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু অভিনয় শিল্পী ===
{{div col|2}}
# [[ইংমাৰ বাৰ্গমেন]] ([[:en:Ingmar Bergman]])
# [[ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট]] ([[:en:Sarah Bernhardt]])
# [[চাৰ্লি চেপলিন]] ([[:en:Charlie Chaplin]])
# [[মাৰ্লিন ডিট্ৰিস]] ([[:en:Marlene Dietrich]])
# [[ৱাল্ট ডিজনী]] ([[:en:Walt Disney]])
# [[ছেৰ্গেই আইজেনষ্টাইন]] ([[:en:Sergei Eisenstein]])
# [[আলফ্ৰেড হিচকক]] ([[:en:Alfred Hitchcock]])
# [[ষ্টেনলি কুবৰিক]] ([[:en:Stanley Kubrick]])
# [[আকিৰা কুৰোছাৱা]] ([[:en:Akira Kurosawa]])
# [[মেৰিলিন মন্‌ৰ']] ([[:en:Marilyn Monroe]])
# [[সত্যজিৎ ৰায়]] ([[:en:Satyajit Ray]])
# [[ষ্টিভেন স্পিলবাৰ্গ]] ([[:en:Steven Spielberg]])
# [[ফেডেৰিক' ফেল্লিনি]] ([[:en:Federico Fellini]])
{{div col end}}

=== উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ ===
{{div col|3}}
# '''[[আৰ্কিমিডিছ]] ([[:en:Archimedes]])'''
# [[টিম বাৰ্নাৰ্ছ লী]] ([[:en:Tim Berners-Lee]])
# [[ব্ৰহ্মগুপ্ত]] ([[:en:Brahmagupta]])
# '''[[নিক'লাচ ক'পাৰ্নিকাচ]] ([[:en:Nicolaus Copernicus]])'''
# '''[[মেৰী কুৰী]] ([[:en:Marie Curie]])'''
# '''[[চাৰ্লছ ডাৰউইন]] ([[:en:Charles Darwin]])'''
# '''[[টমাছ আলভা এডিচন]] ([[:en:Thomas Edison]])'''
# '''[[এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন]] ([[:en:Albert Einstein]])'''
# '''[[ইউক্লিড]] ([[:en:Euclid]])'''
# [[লিঅ'নাৰ্ড অইলাৰ]] ([[:en:Leonhard Euler]])
# [[মাইকেল ফেৰাডে]] ([[:en:Michael Faraday]])
# '''[[হেনৰী ফৰ্ড]] ([[:en:Henry Ford]])'''
# '''[[গেলিলিঅ’ গেলিলি]] ([[:en:Galileo Galilei]])'''
# [[কাৰ্ল ফ্ৰিডৰিখ গাউছ]] ([[:en:Carl Friedrich Gauss]])
# '''[[জ'হানেছ গুটন্‌বাৰ্গ]] ([[:en:Johannes Gutenberg]])'''
# [[জহান্স কেপলাৰ]] ([[:en:Johannes Kepler]])
# [[কাৰ্ল লিনিয়াছ]] ([[:en:Carl Linnaeus]])
# '''[[আইজাক নিউটন]] ([[:en:Isaac Newton]])'''
# '''[[লুই পেষ্ট'ৰ]] ([[:en:Louis Pasteur]])'''
# '''[[মেক্স প্লেংক]] ([[:en:Max Planck]])'''
# [[আৰ্নেষ্ট ৰাডাৰফ'ৰ্ড]] ([[:en:Ernest Rutherford]])
# '''[[নিক'লা টেছলা]] ([[:en:Nikola Tesla]])'''
# '''[[এলান ট্যুৰিং]] ([[:en:Alan Turing]])'''
# [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]])
# [[এনৰিক' ফাৰ্মী]] ([[:en:Enrico Fermi]])
# [[গালেন]] ([[:en:Galen]])
# '''[[ডেভিদ হিলবাৰ্ট]] ([[:en:David Hilbert]])'''
# [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]])
# [[আল খোৱাৰিজমি]] ([[:en:Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]])
# [[গট‌ফ্ৰিড লাইব‌নিৎস]] ([[:en:Gottfried Wilhelm Leibniz]])
# [[জেমছ ক্লাৰ্ক মেক্সৱেল]] ([[:en:James Clerk Maxwell]])
# [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]])
# '''[[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])'''
# '''[[জেমছ ৱাট]] ([[:en:James Watt]])'''
{{div col end}}

=== দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী ===
{{div col|2}}
# '''[[এৰিষ্ট'টল]] ([[:en:Aristotle]])'''
# [[চাণক্য]] ([[:en:Chanakya]])
# '''[[কনফুচিয়াছ]] ([[:en:Confucius]])'''
# '''[[চিগ্‌মণ্ড ফ্ৰয়েড]] ([[:en:Sigmund Freud]])'''
# '''[[কাৰ্ল মাৰ্ক্স]] ([[:en:Karl Marx]])'''
# [[এডাম স্মিথ]] ([[:en:Adam Smith]])
# '''[[ছক্ৰেটিছ]] ([[:en:Socrates]])'''
# [[জঁ-জাক ৰুছ’]] ([[:en:Jean-Jacques Rousseau]])
# '''[[ৰেনে ডেকাৰ্ট]] ([[:en:René Descartes]])'''
# [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]])
# [[ন'ম চম্‌স্কি]] ([[:en:Noam Chomsky]])
# [[হেগেল]] ([[:en:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]])
# [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]])
# '''[[ইমানুৱেল কাণ্ট]] ([[:en:Immanuel Kant]])'''
# [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]])
# '''[[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])'''
# '''[[জন লক]] ([[:en:John Locke]])'''
# [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]])
# '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]] ([[:en:Friedrich Nietzsche]])'''
# '''[[প্লেটো]] ([[:en:Plato]])'''
# [[জ্যা পল ছাট্টে]] ([[:en:Jean-Paul Sartre]])
# [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]])
# '''[[ভলতেয়ৰ]] ([[:en:Voltaire]])'''
# [[মেক্স ৱেবাৰ]] ([[:en:Max Weber]])
# [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]])
# [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]])
{{div col end}}

=== ৰাজনীতিবিদ ===
{{div col|3}}
# [[সম্ৰাট অশোক]] ([[:en:Ashoka]]) &lt;!-- Greatest Indian monarch of antiquity; spread Buddhism --&gt;
# '''[[নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্ট]] ([[:en:Napoleon]])'''
# [[জুলিয়াছ চিজাৰ]] ([[:en:Julius Caesar]])
# [[মোহনদাস কৰমচান্দ গান্ধী]] ([[:en:Mohandas Karamchand Gandhi]])
# '''[[চেংগিজ খান]] ([[:en:Genghis Khan]])'''
# [[চে গোৱেৰা]] ([[:en:Che Guevara]])
# '''[[এডল্ফ হিটলাৰ]] ([[:en:Adolf Hitler]])'''
# [[জোন অফ আৰ্ক]] ([[:en:Joan of Arc]])
# [[মাৰ্টিন লুথাৰ কিং, অনুজ]] ([[:en:Martin Luther King, Jr.]])
# '''[[ভ্লেডিমিৰ লেনিন]] ([[:en:Vladimir Lenin]])'''
# [[নেলছন মেণ্ডেলা]] ([[:en:Nelson Mandela]])
# [[মাও জেদং]] ([[:en:Mao Zedong]])
# [[জৱাহৰলাল নেহৰু‎‎]] ([[:en:Jawaharlal Nehru]])
# '''[[ক্যিন ছি হোৱং]] ([[:en:Qin Shi Huang]])'''&lt;!-- Created first Chinese state and dynasty --&gt;
# [[আকবৰ]] ([[:en:Akbar]])
# '''[[আলেকজেণ্ডাৰ]] ([[:en:Alexander the Great]])'''
# [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]])
# '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])'''
# [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]])
# [[সিমন বলিভাৰ]] ([[:en:Simón Bolívar]])
# [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]])
# [[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]] ([[:en:Winston Churchill]])
# [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]])
# '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])'''
# [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]])
# [[এলিজাবেথ প্ৰথম]] ([[:en:Elizabeth I of England]])
# [[আব্ৰাহাম লিংকন]] ([[:en:Abraham Lincoln]])
# [[লুই চতুৰ্থ]] ([[:en:Louis XIV of France]])
# [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]])
# [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]])
# [[মহান পিটাৰ]] ([[:en:Peter the Great]])
# [[ফ্ৰেংকলিন ডি ৰুজভেল্ট]] ([[:en:Franklin D. Roosevelt]])
# [[ছালাহুদ্দিন আয়ুবী]] ([[:en:Saladin]])
# [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]])
# [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) &lt;!-- Greatest Ottoman sultan --&gt;
# [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]])
# [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]])
# [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) &lt;!-- Conquered Persia, Syria, Palestine, and Egypt for Islam --&gt;
# '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]] ([[:en:George Washington]])'''
{{div col end}}

=== ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ ===
{{div col|2}}
# [[ইব্ৰাহিম]] ([[:en:Abraham]])
# [[গৌতম বুদ্ধ]] ([[:en:Buddha]])
# [[মুহাম্মাদ]] ([[:en:Muhammad]])
# [[যীশু]] ([[:en:Jesus]])
# [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]])
# [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]])
# [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]])
# [[মাৰ্টিন লুথাৰ]] ([[:en:Martin Luther]])
# [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]])
# [[নাগাৰ্জুন]] ([[:en:Nagarjuna]])
{{div col end}}

== দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান ==

=== দৰ্শন ===
{{div col|2}}
# [[সৌন্দৰ্য]] ([[:en:Beauty]])
# [[দ্বন্দ্ববাদ]] ([[:en:Dialectic]])
# [[নৈতিকতা]] ([[:en:Ethics]])
# [[জ্ঞানতত্ত্ব]] ([[:en:Epistemology]])
# [[নাৰীবাদ]] ([[:en:Feminism]])
# [[স্বইচ্ছা]] ([[:en:Free will]])
# '''[[জ্ঞান]] ([[:en:Knowledge]])'''
# [[তৰ্কশাস্ত্ৰ]] ([[:en:Logic]])
# [[মন]] ([[:en:Mind]])
# '''[[দৰ্শন]] ([[:en:Philosophy]])'''
# [[সম্ভাৱিতা]] ([[:en:Probability]])
# [[বাস্তৱতা]] ([[:en:Reality]])
# [[সত্য]] ([[:en:Truth]])
{{div col end}}

=== মনোবিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[আচৰণ]] ([[:en:Behavior]])'''
# '''[[আবেগ]] ([[:en:Emotion]])'''
# [[প্ৰেম]] ([[:en:Love]])
# [[মনোবিজ্ঞান]] ([[:en:Psychology]])
# '''[[চিন্তা]] ([[:en:Thought]])'''
{{div col end}}

== বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম ==
# '''[[ভগৱান]] ([[:en:God]])'''
# '''[[শ্ৰুতিকথা]] ([[:en:Mythology]])'''
# বিশ্ববীক্ষা দৰ্শন
## [[নাস্তিকতা]] ([[:en:Atheism]])
## [[মৌলবাদ]] ([[:en:Fundamentalism]])
## [[বস্তুবাদ]] ([[:en:Materialism]])
## [[একেশ্বৰবাদ]] ([[:en:Monotheism]])
## [[বহু-ঈশ্বৰবাদ]] ([[:en:Polytheism]])
# '''[[আত্মা]] ([[:en:Soul]])'''
# '''[[ধৰ্ম]] ([[:en:Religion]])'''
# উল্লৰখযোগ্য ধৰ্ম
## '''[[বৌদ্ধ ধৰ্ম]] ([[:en:Buddhism]])'''
## '''[[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]] ([[:en:Christianity]])'''
### [[কেথলিক গিৰ্জা]] ([[:en:Catholic Church]])
## [[কনফুচিয়াছ ধৰ্ম]] ([[:en:Confucianism]])
## '''[[হিন্দু ধৰ্ম]] ([[:en:Hinduism]])'''
### [[ত্ৰিমূৰ্তি]] ([[:en:Trimurti]])
## '''[[ইছলাম]] ([[:en:Islam]])'''
### [[ছিয়া ইছলাম]] ([[:en:Shia Islam]])
## [[জৈন ধৰ্ম]] ([[:en:Jainism]])
## '''[[ইহুদী ধৰ্ম]] ([[:en:Judaism]])'''
## [[শিখ ধৰ্ম]] ([[:en:Sikhism]])
## [[তাওবাদ]] ([[:en:Taoism]])
## [[জৰথুষ্ট্ৰবাদ]] ([[:en:Zoroastrianism]])
# আধ্যাত্মিক অভ্যসন
## [[চুফীবাদ]] ([[:en:Sufism]])
## [[যোগাসন]] ([[:en:Yoga]])
## [[জেন]] ([[:en:Zen]])

== সমাজ বিজ্ঞান ==
{{div col|2}}
# '''[[সমাজ]] ([[:en:Society]])'''
# [[সভ্যতা]] ([[:en:Civilization]])
# '''[[শিক্ষা]] ([[:en:Education]])'''
{{div col end}}

=== পৰিয়াল আৰু সম্বন্ধ ===
{{div col|2}}
# '''[[পৰিয়াল]] ([[:en:Family]])'''
# '''[[শিশু]] ([[:en:Child]])'''
# [[পুৰুষ]] ([[:en:Man]])
# '''[[বিবাহ]] ([[:en:Marriage]])'''
# [[মহিলা]] ([[:en:Woman]])
{{div col end}}

=== ৰাজনীতি ===
{{div col|2}}
# '''[[ৰাজনীতি]] ([[:en:Politics]])'''
# [[নৈৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Anarchism]])
# [[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]] ([[:en:Colonialism]])
# [[সাম্যবাদ]] ([[:en:Communism]])
# [[ৰক্ষণশীলতাবাদ]] ([[:en:Conservatism]])
# [[গণতন্ত্ৰ]] ([[:en:Democracy]])
# [[একনায়কত্ববাদ]] ([[:en:Dictatorship]])
# [[কূটনীতি]] ([[:en:Diplomacy]])
# [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]])
# [[গোলকীকৰণ]] ([[:en:Globalization]])
# '''[[চৰকাৰ]] ([[:en:Government]])'''
# [[মতাদৰ্শ]] ([[:en:Ideology]])
# [[সাম্ৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Imperialism]])
# [[উদাৰনৈতিকতাবাদ]] ([[:en:Liberalism]])
# [[মাৰ্ক্সবাদ]] ([[:en:Marxism]])
# [[ৰাজতন্ত্ৰ]] ([[:en:Monarchy]])
# [[জাতীয়তাবাদ]] ([[:en:Nationalism]])
# [[গণৰাজ্য]] ([[:en:Republic]])
# [[সমাজবাদ]] ([[:en:Socialism]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:State (polity)]])'''
# [[ৰাজনৈতিক দল]] ([[:en:Political party]])
# [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]])
# [[সন্ত্ৰাসবাদ]] ([[:en:Terrorism]])
{{div col end}}

=== বাণিজ্য আৰু অৰ্থনীতি ===
{{div col|2}}
# '''[[অৰ্থনীতি]] ([[:en:Economics]])'''
# [[মূলধন (অৰ্থনীতি)]] ([[:en:Capital (economics)]])
# [[পুঁজিবাদ]] ([[:en:Capitalism]])
# [[প্ৰচলিত মুদ্ৰা (চলাৰ্থ)]] ([[:en:Currency]])
## [[ইউৰো]] ([[:en:Euro]])
## [[জাপানীজ য়েন]] ([[:en:Japanese yen]])
## [[আমেৰিকান ডলাৰ]] ([[:en:United States dollar]])
# [[উদ্যোগ]] ([[:en:Industry]])
# '''[[মুদ্ৰা]] ([[:en:Money]])'''
# [[কৰ]] ([[:en:Tax]])
{{div col end}}

=== আইন ===
{{div col|2}}
# '''[[আইন]] ([[:en:Law]])'''
# [[সংবিধান]] ([[:en:Constitution]])
{{div col end}}

=== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা ===
{{div col|2}}
# [[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]] ([[:en:African Union]])
# [[আৰব লীগ]] ([[:en:Arab League]])
# [[দক্ষিণ-পূব এচিয় ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ সংগঠন]] ([[:en:ASEAN]])
# [[জাতিসমূহৰ সংঘ]] ([[:en:Commonwealth of Nations]]) &lt;!-- [[কমনৱেলথ ৰাষ্ট্ৰ]] --&gt;
# [[ইউৰোপিয়ান ইউনিয়ন]] ([[:en:European Union]])
# '''[[ৰেডক্ৰছ]] ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])'''
# [[নাটো]] ([[:en:NATO]])
# [[ন'বেল বঁটা]] ([[:en:Nobel Prize]])
# [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰসংঘ]] ([[:en:United Nations]])'''
## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়]] ([[:en:International Court of Justice]])
## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি]] ([[:en:International Monetary Fund]])
## [[ৰাষ্ট্ৰসংঘ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সংস্কৃতি সংস্থা]] ([[:en:UNESCO]])
## [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]])
## [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]] ([[:en:World Health Organization]])
# [[বিশ্ব বেংক]] ([[:en:World Bank]])
# [[বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা]] ([[:en:World Trade Organization]])
{{div col end}}

=== যুদ্ধ আৰু সৈন্যবাহিনী ===
{{div col|2}}
# '''[[সৈন্যবাহিনী]] ([[:en:Military]])'''
# '''[[শান্তি]] ([[:en:Peace]])'''
# '''[[যুদ্ধ]] ([[:en:War]])'''
## [[গৃহযুদ্ধ]] ([[:en:Civil war]])
{{div col end}}

=== সামাজিক সমস্যা ===
{{div col|2}}
# [[গৰ্ভপাত]] ([[:en:Abortion]])
# '''[[মৃত্যুদণ্ড]] ([[:en:Capital punishment]])'''
# '''[[মানৱ অধিকাৰ]] ([[:en:Human rights]])'''
# [[দৰিদ্ৰতা]] ([[:en:Poverty]])
# [[বৰ্ণবৈষম্য]] ([[:en:Racism]])
# '''[[দাসত্ব]] ([[:en:Slavery]])'''
{{div col end}}

== ভাষা আৰু সাহিত্য ==
# '''[[ভাষা]] ([[:en:Language]])'''
# গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাষাসমূহ
## [[আৰবী ভাষা]] ([[:en:Arabic language]])
## [[বঙালী ভাষা]] ([[:en:Bengali language]])
## [[চীনা ভাষা]] ([[:en:Chinese language]]) &lt;!--With the clarification that it is, linguistically speaking, not a single language.--&gt;
## [[ইংৰাজী ভাষা]] ([[:en:English language]])
## [[ফৰাচী ভাষা]] ([[:en:French language]])
## [[জাৰ্মান ভাষা]] ([[:en:German language]])
## [[গ্ৰীক ভাষা]] ([[:en:Greek language]])
## [[হিব্ৰু ভাষা]] ([[:en:Hebrew language]])
## [[হিন্দুস্তানী ভাষা]] ([[:en:Hindi-Urdu language]])
## [[জাপানী ভাষা]] ([[:en:Japanese language]])
## [[লেটিন ভাষা]] ([[:en:Latin language]])
## [[ফাৰ্চী ভাষা]] ([[:en:Persian language]])
## [[পৰ্তুগীজ ভাষা]] ([[:en:Portuguese language]])
## [[ৰুছ ভাষা]] ([[:en:Russian language]])
## [[সংস্কৃত]] ([[:en:Sanskrit]])
## [[স্পেনীছ ভাষা]] ([[:en:Spanish language]])
## [[স্বাহিলী ভাষা]] ([[:en:Swahili language]])
## [[তুৰ্কী ভাষা]] ([[:en:Turkish language]])
# [[ভাষাবিজ্ঞান]] ([[:en:Linguistics]])
# [[ব্যাকৰণ‎]] ([[:en:Grammar]])
# '''[[শব্দ (ব্যাকৰণ‎)]] ([[:en:Word]])'''
## [[ধ্বনি]] ([[:en:Phoneme]])
## [[আখৰ]] ([[:en:Syllable]])
# '''[[লিখন পদ্ধতি]] ([[:en:Writing system]])'''
## [[আৰবী বৰ্ণমালা]] ([[:en:Arabic alphabet]])
## [[চীনা ভাৱচিত্ৰ]] ([[:en:Chinese characters]])
## [[চিৰিলিক লিপি]] ([[:en:Cyrillic script]])
## [[গ্ৰীক বৰ্ণমালা]] ([[:en:Greek alphabet]])
## [[হানগুল লিপি]] ([[:en:Hangul]])
## [[ৰোমান লিপি]] ([[:en:Latin alphabet]])
# [[সাক্ষৰতা]] ([[:en:Literacy]])
# '''[[অনুবাদ]] ([[:en:Translation]])'''
# '''[[সাহিত্য]] ([[:en:Literature]])'''
## [[গদ্য]] ([[:en:Prose]])
## [[দ্য আৰ্ট অফ ৱাৰ]] ([[:en:The Art of War]])
## [[কল্প-সাহিত্য]] ([[:en:Fiction]])
### [[আলিফ লেইলা]] ([[:en:One Thousand and One Nights]])
## [[উপন্যাস]] ([[:en:Novel]])
### [[ড্ৰিম অফ দা ৰেড চেম্বাৰ]] ([[:en:Dream of the Red Chamber]])
### [[দ্য টেল অফ গেঞ্জি]] ([[:en:The Tale of Genji]])
## '''[[কবিতা]] ([[:en:Poetry]])'''
### [[গিলগামেশৰ মহাকাব্য]] ([[:en:Epic of Gilgamesh]])
### [[ইলিয়াদ]] ([[:en:Iliad]])
### [[মহাভাৰত]] ([[:en:Mahābhārata]])
### [[শাহনামা]] ([[:en:Shāhnāma]])

== প্ৰমিতি ==
# '''[[প্ৰমিতি]] ([[:en:Measurement]])'''
# [[আন্তৰ্জাতিক একক পদ্ধতি]] ([[:en:International System of Units]])

=== ভৰ, আয়তন আৰু দূৰত্ব ===
# [[কিলোগ্ৰাম]] ([[:en:Kilogram]])
# [[লিটাৰ]] ([[:en:Litre]])
# [[মিটাৰ]] ([[:en:Metre]])

=== সময় ===
{{div col|2}}
# '''[[দিনপঞ্জী]] ([[:en:Calendar]])'''
## [[গ্ৰেগৰিয়ান বৰ্ষপঞ্জী]] ([[:en:Gregorian calendar]])
# [[ঘড়ী]] ([[:en:Clock]])
# [[ছেকেণ্ড]] ([[:en:Second]])
# '''[[দিন]] ([[:en:Day]])'''
# '''[[বছৰ]] ([[:en:Year]])'''
# [[সময় অঞ্চল]] ([[:en:Time zone]])
{{div col end}}

== বিজ্ঞান ==
# '''[[বিজ্ঞান]] ([[:en:Science]])'''
# '''[[প্ৰকৃতি]] ([[:en:Nature]])'''

=== জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান]] ([[:en:Astronomy]])'''
# [[গ্ৰহাণু]] ([[:en:Asteroid]])
# '''[[মহানাদ]] ([[:en:Big Bang]])'''
# '''[[কৃষ্ণগহ্বৰ]] ([[:en:Black hole]])'''
# [[ধূমকেতু]] ([[:en:Comet]])
# '''[[তাৰকাৰাজ্য]] ([[:en:Galaxy]])'''
## [[হাতীপটি]] ([[:en:Milky Way]])
# '''[[চন্দ্ৰ]] ([[:en:Moon]])'''
# '''[[গ্ৰহ]] ([[:en:Planet]])'''
## '''[[পৃথিৱী]] ([[:en:Earth]])'''
## [[বৃহস্পতি গ্ৰহ]] ([[:en:Jupiter]])
## [[মঙ্গল গ্ৰহ]] ([[:en:Mars]])
## [[বুধ গ্ৰহ]] ([[:en:Mercury]])
## [[নেপচুন]] ([[:en:Neptune]])
## [[শনি গ্ৰহ]] ([[:en:Saturn]])
## [[ইউৰেনাচ]] ([[:en:Uranus]])
## [[শুক্ৰ গ্ৰহ]] ([[:en:Venus]])
# [[সৌৰজগত]] ([[:en:Solar System]])
# [[মহাকাশ যাত্ৰা]] ([[:en:Spaceflight]])
# '''[[নক্ষত্ৰ]] ([[:en:Star]])'''
## '''[[সূৰ্য]] ([[:en:Sun]])'''
# [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]] ([[:en:Universe]])
{{div col end}}

=== জীৱবিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[জীৱবিজ্ঞান]] ([[:en:Biology]])'''
# জৈৱ উপাদান
## '''[[ডি এন এ]] ([[:en:DNA]])'''
## [[উৎসেচক]] ([[:en:Enzyme]])
## [[মাংসসাৰ]] ([[:en:Protein]])
# [[উদ্ভিদবিজ্ঞান]] ([[:en:Botany]])
# '''[[মৃত্যু]] ([[:en:Death]])'''
## [[আত্মহত্যা]] ([[:en:Suicide]])
# [[পৰিস্থিতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Ecology]])
## [[বিপন্ন প্ৰজাতি]] ([[:en:Endangered species]])
# [[ঘৰুৱাকৰণ]] ([[:en:Domestication]])
# '''[[জীৱন]] ([[:en:Life]])'''
# [[জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন]] ([[:en:Biological classification]])
## [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)]] ([[:en:Species]])
{{div col end}}
==== জৈবিক প্ৰক্ৰিয়া ====
# '''[[বিপাক ক্ৰিয়া]] ([[:en:Metabolism]])'''
## [[পাচন]] ([[:en:Digestion]])
## [[সালোক সংশ্লেষণ]] ([[:en:Photosynthesis]])
## [[শ্বাসক্ৰিয়া]] ([[:en:Breathing]])
# '''[[ক্ৰমবিকাশ]] ([[:en:Evolution]])'''
# '''[[প্ৰজনন]] ([[:en:Reproduction]])'''
## [[গৰ্ভধাৰণ]] ([[:en:Pregnancy]])
## [[লিংগ]] ([[:en:Sex]])

==== জীৱ ====
# '''[[জীৱ]] ([[:en:Organism]])'''
# '''[[প্ৰাণী]] ([[:en:Animal]])'''
## [[ঘূৰণীয়া কৃমি]] ([[:en:Nematode]])
## [[কোমলদেহী প্ৰাণী]] ([[:en:Mollusca]])
## [[সন্ধিপদী প্ৰাণী]] ([[:en:Arthropod]])
### '''[[পতংগ]] ([[:en:Insect]])'''
#### [[পৰুৱা]] ([[:en:Ant]])
#### [[মৌ-মাখি]] ([[:en:Bee]])
#### [[মহ]] ([[:en:Mosquito]])
### [[মকৰা]] ([[:en:Spider]])
## ক'ৰডাটা
### '''[[উভচৰ প্ৰাণী]] ([[:en:Amphibian]])'''
### '''[[চৰাই]] ([[:en:Bird]])'''
#### [[কুকুৰা]] ([[:en:Chicken]])
#### [[পাৰ চৰাই]] ([[:en:Pigeons and doves]])
### '''[[মাছ]] ([[:en:Fish]])'''
#### [[হাংগৰ]] ([[:en:Shark]])
### '''[[স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Mammal]])'''
#### [[উট]] ([[:en:Camel]])
#### [[মেকুৰী]] ([[:en:Cat]])
#### [[গৰু]] ([[:en:Cattle]])
#### [[কুকুৰ]] ([[:en:Dog]])
#### [[ঘোঁৰা]] ([[:en:Horse]])
#### [[ভেড়া]] ([[:en:Sheep]])
#### [[তীক্ষ্ণদন্তী প্ৰাণী]] ([[:en:Rodent]])
#### [[গাহৰি]] ([[:en:Domestic pig]])
#### [[প্ৰাইমেট]] ([[:en:Primate]])
##### '''[[মানুহ]] ([[:en:Human]])'''
#### [[সামুদ্ৰিক স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Marine mammal]])
##### [[তিমি]] ([[:en:Cetacea]])
### '''[[সৰীসৃপ]] ([[:en:Reptile]])'''
#### [[ডাইন’চৰ]] ([[:en:Dinosaur]])
#### [[সাপ]] ([[:en:Snake]])
# [[আৰ্কিয়া]] ([[:en:Archaea]])
# '''[[বেক্টেৰিয়া]] ([[:en:Bacteria]])'''
# '''[[ভেঁকুৰ]] ([[:en:Fungus]])'''
# '''[[উদ্ভিদ]] ([[:en:Plant]])'''
## [[ফুল]] ([[:en:Flower]])
## [[বৃক্ষ]] ([[:en:Tree]])
# [[প্ৰটিষ্টা]] ([[:en:Protist]])

==== শৰীৰস্থান ====
# '''[[শৰীৰস্থান]] ([[:en:Anatomy]])'''
# [[স্তন]] ([[:en:Breast]])
# '''[[কোষ (জীৱবিজ্ঞান)]] ([[:en:Cell (biology)]])'''
# [[সংবহন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Circulatory system]])
## [[তেজ]] ([[:en:Blood]])
## [[হৃদযন্ত্ৰ]] ([[:en:Heart]])
# [[অন্তঃস্ৰাৱী তন্ত্ৰ]] ([[:en:Endocrine system]])
# [[পাচন নলী]] ([[:en:Human gastrointestinal tract]])
## [[বৃহদান্ত্ৰ]] ([[:en:Large intestine]])
## [[ক্ষুদ্ৰান্ত্ৰ]] ([[:en:Small intestine]])
## [[যকৃৎ]] ([[:en:Liver]])
# [[পেশী]] ([[:en:Muscle]])
# [[স্নায়ু তন্ত্ৰ]] ([[:en:Nervous system]])
## [[মস্তিষ্ক]] ([[:en:Brain]])
## [[স্নায়ু]] ([[:en:Nerve]])
## [[সংবেদন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Sensory system]])
### [[কৰ্ণ (অংগ)]] ([[:en:Ear]])
### [[নাক]] ([[:en:Nose]])
### [[চকু]] ([[:en:Eye]])
# [[প্ৰজনন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Reproductive system]])
# [[শ্বাস তন্ত্ৰ]] ([[:en:Respiratory system]])
# [[কংকাল]] ([[:en:Skeleton]])
# [[চৰ্ম]] ([[:en:Skin]])

=== স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] ([[:en:Medicine]])'''
# [[আসক্তি]] ([[:en:Addiction]])
## [[ইথান'ল]] ([[:en:Ethanol]])
## [[ধঁপাত]] ([[:en:Tobacco]])
# [[আলজেমাৰ ৰোগ]] ([[:en:Alzheimer's disease]])
# '''[[কৰ্কট ৰোগ]] ([[:en:Cancer]])'''
# [[ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ]] ([[:en:COPD]])
# [[পানীলগা জ্বৰ]] ([[:en:Common cold]])
# [[দন্ত চিকিৎসা]] ([[:en:Dentistry]])
# [[প্ৰতিবন্ধকতা]] ([[:en:Disability]])
## [[অন্ধত্ব]] ([[:en:Blindness]])
## [[বধিৰতা]] ([[:en:Deafness]])
# [[মানসিক বিসংগতি]] ([[:en:Mental disorder]])
# '''[[ৰোগ]] ([[:en:Disease]])'''
# [[মৃগীৰোগ]] ([[:en:Epilepsy]])
# [[ঔষধ]] ([[:en:Pharmaceutical drug]])
## [[প্ৰতিজৈৱিক]] ([[:en:Antibiotic]])
# '''[[স্বাস্থ্য]] ([[:en:Health]])'''
# [[গেষ্ট্ৰ’এণ্টেৰাইটিছ]] ([[:en:Gastroenteritis]])
# [[মূৰৰ বিষ]] ([[:en:Headache]])
# [[মাইঅ'কাৰ্দিয়েল ইনফাৰ্কচন]] ([[:en:Heart attack]])
# [[প্ৰতিৰোধ তন্ত্ৰ]] ([[:en:Immune system]])
# '''[[মেলেৰিয়া]] ([[:en:Malaria]])'''
# [[অপুষ্টি]] ([[:en:Malnutrition]])
# [[ঋতুস্ৰাৱ]] ([[:en:Menstruation]])
# [[মেদবহুলতা]] ([[:en:Obesity]])
# [[বৈশ্বিক মহামাৰী]] ([[:en:Pandemic]])
# [[নিউম'নিয়া]] ([[:en:Pneumonia]])
# [[প'লিঅ'মায়েলাইটিছ]] ([[:en:Poliomyelitis]])
# [[যৌন সংক্ৰামক ৰোগ]] ([[:en:Sexually transmitted disease]])
## '''[[এইড্‌ছ]] ([[:en:AIDS]])'''
# [[ষ্ট্ৰ'ক]] ([[:en:Stroke]])
# [[যক্ষ্মা]] ([[:en:Tuberculosis]])
# [[বহুমূত্ৰ ৰোগ]] ([[:en:Diabetes mellitus]])
# '''[[ছিটা]] ([[:en:Vaccine]])'''
# [[ভাইৰাছ]] ([[:en:Virus]])
## [[ইনফ্লুৱেঞ্জা]] ([[:en:Influenza]])
## [[বৰআই]] ([[:en:Smallpox]])
{{div col end}}

=== ৰসায়ন বিজ্ঞান ===
{{div col|2}}
# '''[[ৰসায়ন বিজ্ঞান]] ([[:en:Chemistry]])'''
# [[অজৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Inorganic chemistry]])
# [[জৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Biochemistry]])
## [[হৰম'ন]] ([[:en:Hormone]])
# [[ৰাসায়নিক যৌগ]] ([[:en:Chemical compound]])
## [[অম্ল]] ([[:en:Acid]])
## [[ক্ষাৰ]] ([[:en:Base (chemistry)]])
## [[লৱণ]] ([[:en:Salt]])
# '''[[ৰাসায়নিক মৌল]] ([[:en:Chemical element]])'''
## '''[[পৰ্যাবৃত্ত তালিকা]] ([[:en:Periodic table]])'''
## [[এলুমিনিয়াম]] ([[:en:Aluminium]])
## [[কাৰ্বন]] ([[:en:Carbon]])
## [[তাম]] ([[:en:Copper]])
## '''[[সোণ]] ([[:en:Gold]])'''
## '''[[উদজান]] ([[:en:Hydrogen]])'''
## '''[[লো]] ([[:en:Iron]])'''
## [[নাইট্ৰ'জেন]] ([[:en:Nitrogen]])
## '''[[অম্লজান]] ([[:en:Oxygen]])'''
## [[ৰূপ]] ([[:en:Silver]])
## [[টিন]] ([[:en:Tin]])
# [[জৈৱিক ৰসায়ন]] ([[:en:Organic chemistry]])
## [[এলক'হল]] ([[:en:Alcohol]])
## [[শৰ্কৰা]] ([[:en:Carbohydrate]])
## [[লিপিড]] ([[:en:Lipid]])
# '''[[অণু]] ([[:en:Molecule]])'''
# [[বিশ্লেষণাত্মক ৰসায়ন]] ([[:en:Analytical chemistry]])
# [[ভৌত ৰসায়ন]] ([[:en:Physical chemistry]])
{{div col end}}

=== পৃথিৱী বিজ্ঞান ===
# [[হিমস্খলন]] ([[:en:Avalanche]])
# '''[[জলবায়ু]] ([[:en:Climate]])'''
## [[এল নিনয়'–দক্ষিণ দোলন]] ([[:en:El Niño–Southern Oscillation]])
## [[গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি]] ([[:en:Global warming]])
# [[ভূমিকম্প]] ([[:en:Earthquake]])
# '''[[ভূ-বিজ্ঞান]] ([[:en:Geology]])'''
## '''[[খনিজ পদাৰ্থ]] ([[:en:Mineral]])'''
### [[হীৰা]] ([[:en:Diamond]])
## [[ফলক বিৱৰ্তন]] ([[:en:Plate tectonics]])
## [[শিল]] ([[:en:Rock]])
# [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ]] ([[:en:Natural disaster]])
## [[বানপানী]] ([[:en:Flood]])
## [[ছুনামি]] ([[:en:Tsunami]])
# [[আগ্নেয়গিৰি]] ([[:en:Volcano]])
# '''[[বতৰ]] ([[:en:Weather]])'''
## [[ডাৱৰ]] ([[:en:Cloud]])
## [[বৰষুণ]] ([[:en:Rain]])
## [[তুষাৰ]] ([[:en:Snow]])
## [[ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tornado]])
## [[ক্ৰান্তীয় ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tropical cyclone]])
## [[বতাহ]] ([[:en:Wind]])

=== পদাৰ্থ বিজ্ঞান ===
# '''[[পদাৰ্থ বিজ্ঞান]] ([[:en:Physics]])'''
# [[ত্বৰণ]] ([[:en:Acceleration]])
# '''[[পৰমাণু]] ([[:en:Atom]])'''
# '''[[শক্তি]] ([[:en:Energy]])'''
## [[শক্তিৰ সংৰক্ষণশীলতা]] ([[:en:Conservation of energy]])
# '''[[বিদ্যুৎ চুম্বকীয় বিকিৰণ]] ([[:en:Electromagnetic radiation]])'''
## [[অৱলোহিত ৰশ্মি]] ([[:en:Infrared]])
## [[অতিবেঙুনীয়া ৰশ্মি]] ([[:en:Ultraviolet]])
## [[পোহৰ]] ([[:en:Light]])
### '''[[ৰং]] ([[:en:Color]])'''
# [[ধ্ৰুপদী বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Classical mechanics]])
# '''[[বল]] ([[:en:Force]])'''
## [[বিদ্যুত চুম্বকত্ব]] ([[:en:Electromagnetism]])
### [[চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰ]] ([[:en:Magnetic field]])
## [[মহাকৰ্ষণ]] ([[:en:Gravitation]])
## [[প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Strong interaction]])
## [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Weak interaction]])
# [[চুম্বক]] ([[:en:Magnet]])
# '''[[ভৰ]] ([[:en:Mass]])'''
# '''[[ধাতু]] ([[:en:Metal]])'''
## [[তীখা]] ([[:en:Steel]])
# [[নিউক্লীয় বিভাজন]] ([[:en:Nuclear fission]])
# '''[[পদাৰ্থৰ অৱস্থা]] ([[:en:State of matter]])'''
## [[গেছ|গেছীয়]] ([[:en:Gas]])
## [[জুলীয়া]] ([[:en:Liquid]])
## [[প্লাজমা]] ([[:en:Plasma]])
## [[কঠিন]] ([[:en:Solid]])
# [[কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Quantum mechanics]])
# [[তেজস্ক্ৰিয়তা]] ([[:en:Radioactive decay]])
# '''[[সাধাৰণ আপেক্ষিকতাবাদ]] ([[:en:General relativity]])'''
# [[বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ তত্ত্ব]] ([[:en:Special relativity]])
# [[অৰ্ধপৰিবাহী]] ([[:en:Semiconductor]])
# '''[[শব্দ]] ([[:en:Sound]])'''
# '''[[বেগ]] ([[:en:Velocity]])'''
## [[পোহৰৰ বেগ]] ([[:en:Speed of light]])
# [[উষ্ণতা]] ([[:en:Temperature]])
# '''[[সময়]] ([[:en:Time]])'''
# [[তাপগতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Thermodynamics]])
# [[ভেকুৱাম]] ([[:en:Vacuum]])

=== গণিত ===
{{div col|2}}
# '''[[গণিত]] ([[:en:Mathematics]])'''
# '''[[পাটীগণিত]] ([[:en:Arithmetic]])'''
## [[ঘাতাংক]] ([[:en:Logarithm]])
## '''[[সংখ্যা]] ([[:en:Number]])'''
## [[সংখ্যাতত্ত্ব]] ([[:en:Number theory]])
# '''[[বীজগণিত]] ([[:en:Algebra]])'''
## [[জটিল সংখ্যা]] ([[:en:Complex number]])
## [[সমীকৰণ]] ([[:en:Equation]])
## [[ৰৈখিক বীজগণিত]] ([[:en:Linear algebra]])
# '''[[জ্যামিতি]] ([[:en:Geometry]])'''
## [[কোণ]] ([[:en:Angle]])
## [[ক্ষেত্ৰফল]] ([[:en:Area]])
## [[স্থানাংক প্ৰণালী]] ([[:en:Coordinate system]])
## [[পাই]] ([[:en:Pi]])
## [[পাইথেগাৰাছৰ উপপাদ্য]] ([[:en:Pythagorean theorem]])
## [[সমমিতি]] ([[:en:Symmetry]])
## [[ত্ৰিকোণমিতি]] ([[:en:Trigonometry]])
# [[গাণিতিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Mathematical analysis]])
## [[অৱকলনীয় সমীকৰণ]] ([[:en:Differential equation]])
## [[সাংখ্যিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Numerical analysis]])
# সম্ভাৱিতা আৰু পৰিসংখ্যা
## [[পৰিসংখ্যা]] ([[:en:Statistics]])
# যুক্তিতত্ত্ব আৰু আধাৰ
## [[ফলন]] ([[:en:Function (mathematics)]])
## [[অসীম]] ([[:en:Infinity]])
## [[গাণিতিক প্ৰমাণ]] ([[:en:Mathematical proof]])
## [[সংহতি তত্ত্ব]] ([[:en:Set theory]])
{{div col end}}

== খাদ্য আৰু কৃষি ==

=== কৃষি ===
# '''[[কৃষি]] ([[:en:Agriculture]])'''
## [[জলসিঞ্চন]] ([[:en:Irrigation]])
## [[নাঙল]] ([[:en:Plough]])

===খাদ্য===
{{div col|2}}
# '''[[খাদ্য]] ([[:en:Food]])'''
# [[পাউৰুটী]] ([[:en:Bread]])
# [[খাদ্যশস্য]] ([[:en:Cereal]])
## [[যৱ]] ([[:en:Barley]])
## [[মাকৈ]] ([[:en:Maize]])
## [[অ'ট]] ([[:en:Oat]])
## [[চাউল]] ([[:en:Rice]])
## [[ৰাই]] ([[:en:Rye]])
## [[জোৱাৰ]] ([[:en:Sorghum]])
## [[ঘেঁহু]] ([[:en:Wheat]])
# [[পনীৰ]] ([[:en:Cheese]])
# [[চকলেট]] ([[:en:Chocolate]])
# [[মৌ]] ([[:en:Honey]])
# [[ফল]] ([[:en:Fruit]])
## [[আপেল]] ([[:en:Apple]])
## [[কল]] ([[:en:Banana]])
## [[আঙুৰ]] ([[:en:Grape]])
## [[চয়াবিন]] ([[:en:Soybean]])
## [[নেমু]] ([[:en:Lemon]])
## [[বাদাম]] ([[:en:Nut (fruit)]])
# [[মাংস]] ([[:en:Meat]])
# [[চেনি]] ([[:en:Sugar]])
# [[শাক-পাচলি]] ([[:en:Vegetable]])
## [[আলু (পাচলি)|আলু]] ([[:en:Potato]])
{{div col end}}

=== পানীয় ===
{{div col|2}}
# [[বিয়েৰ]] ([[:en:Beer]])
# [[কফি]] ([[:en:Coffee]])
# [[ফলৰ ৰস]] ([[:en:Juice]])
# '''[[গাখীৰ]] ([[:en:Milk]])'''
# [[চাহ]] ([[:en:Tea]])
# '''[[পানী]] ([[:en:Water]])'''
# [[সুৰা]] ([[:en:Wine]])
{{div col end}}

== প্ৰযুক্তি ==
{{div col|2}}
# '''[[প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Technology]])'''
# [[জৈৱ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Biotechnology]])
# [[কাপোৰ]] ([[:en:Clothing]])
## [[কপাহ]] ([[:en:Cotton]])
# [[অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা]] ([[:en:Engineering]])
## [[যন্ত্ৰ]] ([[:en:Machine]])
## [[ৰবট]] ([[:en:Robot]])
## [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]])
## [[চকা]] ([[:en:Wheel]])
# [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]])
# [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]])
{{div col end}}

=== যোগাযোগ ===
{{div col|2}}
# '''[[যোগাযোগ]] ([[:en:Communication]])'''
# [[কিতাপ]] ([[:en:Book]])
# '''[[তথ্য]] ([[:en:Information]])'''
## [[বিশ্বকোষ]] ([[:en:Encyclopedia]])
# [[সাংবাদিকতা]] ([[:en:Journalism]])
## [[বাতৰিকাকত]] ([[:en:Newspaper]])
## [[গণমাধ্যম]] ([[:en:Mass media]])
# [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]])
# [[টেলিফোন]] ([[:en:Telephone]])
{{div col end}}

=== অণুবিদ্যুৎ বা ইলেক্ট্ৰনিক্স ===
{{div col|2}}
# [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]])
## [[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]] ([[:en:Electric current]])
## [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]])
# উপাদান
## [[ধাৰক]] ([[:en:Capacitor]])
## [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]])
## [[ট্ৰানজিষ্টৰ]] ([[:en:Transistor]])
## [[ডায়ড]] ([[:en:Diode]])
## [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]])
## [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]])
{{div col end}}

==== কম্পিউটাৰ আৰু ইণ্টাৰনেট ====
{{div col|2}}
# '''[[কম্পিউটাৰ]] ([[:en:Computer]])'''
## [[হাৰ্ড ডিস্ক ড্ৰাইভ]] ([[:en:Hard disk drive]])
## [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]])
# [[কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা]] ([[:en:Artificial intelligence]])
# [[তথ্য প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Information technology]])
## [[এলগৰিথম আৰু ডেইটা ষ্ট্ৰাকচাৰ]] ([[:en:Algorithm]])
# [[ইণ্টাৰনেট]] ([[:en:Internet]])
## [[ইমেইল]] ([[:en:Email]])
## [[ৱৰ্ল্ড ৱাইড ৱেব]] ([[:en:World Wide Web]])
# [[অপাৰেটিং চিষ্টেম]] ([[:en:Operating system]])
# [[প্ৰগ্ৰামিং ভাষা]] ([[:en:Programming language]])
# [[ছফ্টৱেৰ]] ([[:en:Software]])
{{div col end}}

=== শক্তি আৰু ইন্ধন ===
{{div col|2}}
# [[নবীকৰণীয় শক্তি]] ([[:en:Renewable energy]])
# [[বিদ্যুৎ]] ([[:en:Electricity]])
## [[পাৰমাণবিক শক্তি]] ([[:en:Nuclear power]])
# [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] ([[:en:Fossil fuel]])
# [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]])
# [[ভাপ ইঞ্জিন]] ([[:en:Steam engine]])
# [[জুই]] ([[:en:Fire]])
{{div col end}}

=== সামগ্ৰী ===
{{div col|2}}
# [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]])
# [[কাগজ]] ([[:en:Paper]])
# [[প্লাষ্টিক]] ([[:en:Plastic]])
# [[কাঠ]] ([[:en:Wood]])
{{div col end}}

=== যাতায়াত ===
{{div col|2}}
# [[পৰিবহণ]] ([[:en:Transport]])
# [[বিমান]] ([[:en:Aircraft]])
# [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]])
# [[চাইকেল]] ([[:en:Bicycle]])
# [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]])
# [[জাহাজ]] ([[:en:Ship]])
# [[ৰেলগাড়ী]] ([[:en:Train]])
{{div col end}}

=== অস্ত্ৰশস্ত্ৰ ===
{{div col|2}}
# [[অস্ত্ৰ]] ([[:en:Weapon]])
## [[তৰোৱাল]] ([[:en:Sword]])
# [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]])
## [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]])
# [[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]] ([[:en:Nuclear weapon]])
## [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]])
# [[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]] ([[:en:Explosive material]])
## [[বাৰুদ]] ([[:en:Gunpowder]])
{{div col end}}

== কলা আৰু বিনোদন ==
{{div col|2}}
# '''[[সংস্কৃতি]] ([[:en:Culture]])'''
# '''[[কলা]] ([[:en:Art]])'''
## [[কমিক্‌ছ]] ([[:en:Comics]])
## [[চিত্ৰকলা]] ([[:en:Painting]])
## [[ফটোগ্ৰাফী]] ([[:en:Photography]])
## [[ভাস্কৰ্য]] ([[:en:Sculpture]])
## [[মৃৎশিল্প]] ([[:en:Pottery]])
# [[নৃত্য]] ([[:en:Dance]])
# [[ফেশ্বন]] ([[:en:Fashion]])
# [[থিয়েটাৰ]] ([[:en:Theatre]])
# [[কেলিগ্ৰাফী]] ([[:en:Calligraphy]])
{{div col end}}

=== স্থাপত্যবিদ্যা আৰু অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিকী ===
{{div col|2}}
# '''[[স্থাপত্য]] ([[:en:Architecture]])'''
# [[খিলান]] ([[:en:Arch]])
# [[দলং]] ([[:en:Bridge]])
# [[খাল]] ([[:en:Canal]])
# [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]])
# [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]])
# '''[[ঘৰ]] ([[:en:House]])'''
# উল্লেখযোগ্য স্থাপত্য
## [[এংকৰ ৱাট]] ([[:en:Angkor Wat]])
## [[ক'ল'ছিয়াম]] ([[:en:Colosseum]])
## [[চীনৰ মহাপ্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Wall of China]])
## [[আইফেল টাৱাৰ]] ([[:en:Eiffel Tower]])
## [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]])
## [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]])
## [[পাৰ্থেনন মন্দিৰ]] ([[:en:Parthenon]])
## [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]])
## [[ছেইণ্ট পিটাৰ্ছ বেছিলিকা]] ([[:en:St. Peter's Basilica]])
## [[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]] ([[:en:Statue of Liberty]])
## [[তাজমহল]] ([[:en:Taj Mahal]])
## [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]])
# [[পিৰামিড]] ([[:en:Pyramid]])
# [[টাৱাৰ]] ([[:en:Tower]])
{{div col end}}

=== চলচ্চিত্ৰ, ৰেডিঅ' আৰু দূৰদৰ্শন ===
{{div col|2}}
# '''[[চলচ্চিত্ৰ]] ([[:en:Film]])'''
## [[এনিমেছন]] ([[:en:Animation]])
# '''[[অনাতাঁৰ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Radio]])'''
# '''[[দূৰদৰ্শন]] ([[:en:Television]])'''
{{div col end}}

===সংগীত===
# '''[[সংগীত]] ([[:en:Music]])'''
# [[গীত]] ([[:en:Song]])
# উল্লেখযোগ্য সংগীতৰ প্ৰকাৰ
## [[ব্লুজ]] ([[:en:Blues]])
## [[শাস্ত্ৰীয় সংগীত]] ([[:en:Classical music]])
### [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]])
### [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]])
## [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]])
## [[ফ্লামেঙ্কো]] ([[:en:Flamenco]])
## [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]])
## [[জ্যাজ সংগীত]] ([[:en:Jazz]])
## [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]])
## [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]])
## [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]])
# উল্লেখযোগ্য বাদ্যযন্ত্ৰ
## [[ঢোল]] ([[:en:Drum]])
## [[বাঁহী]] ([[:en:Flute]])
## [[গীটাৰ]] ([[:en:Guitar]])
## [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]])
## [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]])
## [[ভায়'লিন]] ([[:en:Violin]])

=== বিনোদন ===
{{div col|2}}
# '''[[খেল]] ([[:en:Game]])'''
## [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]])
## [[দবা খেল]] ([[:en:Chess]])
## [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]])
## [[ভিডিঅ' গেম]] ([[:en:Video game]])
# [[জুৱা খেল]] ([[:en:Gambling]])
# [[সমৰ কলা]] ([[:en:Martial arts]])
## [[কাৰাটে]] ([[:en:Karate]])
## [[জুদো]] ([[:en:Judo]])
# [[অলিম্পিক]] ([[:en:Olympic Games]])
# '''[[ক্ৰীড়া]] ([[:en:Sport]])'''
## [[এথলেটিকছ]] ([[:en:Sport of athletics]])
## [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]])
## [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]])
## [[ক্ৰিকেট]] ([[:en:Cricket]])
## [[ফুটবল]] ([[:en:Association football]])
## [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]])
## [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]])
## [[টেনিছ]] ([[:en:Tennis]])
# '''[[খেলনা]] ([[:en:Toy]])'''
{{div col end}}

== ইতিহাস ==
# '''[[ইতিহাস]] ([[:en:History]])'''

==== প্ৰাক-ইতিহাস আৰু প্ৰাচীন বিশ্ব‎ ====
{{div col|2}}
# [[প্ৰাক-ইতিহাস]] ([[:en:Prehistory]])
# [[প্ৰস্তৰ যুগ]] ([[:en:Stone Age]])
# [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] ([[:en:Bronze Age]])
# [[লৌহ যুগ]] ([[:en:Iron Age]])
# [[মেচ'পটেমিয়া]] ([[:en:Mesopotamia]])
# [[সুমেৰ]] ([[:en:Sumer]])
# [[প্ৰাচীন ইজিপ্ট]] ([[:en:Ancient Egypt]])
# [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]] ([[:en:Ancient Greece]])
# [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Roman Empire]])
# [[হান ৰাজবংশ]] ([[:en:Han Dynasty]])
# [[গুপ্ত সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Gupta Empire]])
{{div col end}}

==== মধ্যযুগ আৰু প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক যুগ ====
{{div col|2}}
# [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]])
# [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]])
# [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]])
# [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]])
# [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]])
# [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]])
# [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]])
# [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]])
# [[মায়া সভ্যতা]] ([[:en:Mayan Civilization]])
# [[মধ্যযুগ]] ([[:en:Middle Ages]])
# [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]])
# [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]])
# [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Ottoman Empire]])
# [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]])
# [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]])
# [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]])
# [[ভাইকিংছ]] ([[:en:Vikings]])
{{div col end}}

==== আধুনিক যুগ ====
{{div col|2}}
# [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]])
# [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]])
# [[বৰ্ণবৈষম্য নীতি]] ([[:en:Apartheid]])
# '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:British Empire]])'''
# '''[[শীতল যুদ্ধ]] ([[:en:Cold War]])'''
# [[সাংস্কৃতিক বিপ্লৱ]] ([[:en:Cultural Revolution]])
# '''[[ফৰাচী বিপ্লৱ]] ([[:en:French Revolution]])'''
# [[মহামন্দা]] ([[:en:Great Depression]])
# [[ইহুদী গণহত্যা]] ([[:en:The Holocaust]])
# '''[[শিল্প বিপ্লৱ]] ([[:en:Industrial Revolution]])'''
# [[নাজী জাৰ্মানী]] ([[:en:Nazi Germany]])
# [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) &lt;!-- most significant event in Japanese history --&gt;
# [[ৰুছ বিপ্লৱ]] ([[:en:Russian Revolution]])
# [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]])
# [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]])
# '''[[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War I]])'''
# '''[[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War II]])'''
{{div col end}}

== ভূগোল ==
{{div col|2}}
এই অংশত ভূগোলৰ কিছুমান সাধাৰণ ধাৰণা আৰু পৃথিৱীৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভৌগোলিক অঞ্চলসমূহ তালিকাভূক্ত কৰা হৈছে।
# '''[[ভূগোল]] ([[:en:Geography]])'''
# '''[[চহৰ]] ([[:en:City]])'''
# '''[[মহাদেশ]] ([[:en:Continent]])'''
# [[অৰণ্য]] ([[:en:Forest]])
# [[পৰ্বত]] ([[:en:Mountain]])
# [[মৰুভূমি]] ([[:en:Desert]])
# [[সুমেৰু]] ([[:en:North Pole]])
# '''[[মহাসাগৰ]] ([[:en:Ocean]])'''
# [[নদী]] ([[:en:River]])
# '''[[সাগৰ]] ([[:en:Sea]])'''
# [[কুমেৰু]] ([[:en:South Pole]])

=== মহাদেশ আৰু প্ৰমুখ অঞ্চল ===
# '''[[আফ্ৰিকা]] ([[:en:Africa]])'''
# '''[[এণ্টাৰ্কটিকা]] ([[:en:Antarctica]])'''
# '''[[এছিয়া]] ([[:en:Asia]])'''
# '''[[ইউৰোপ]] ([[:en:Europe]])'''
# [[মধ্যপ্ৰাচ্য]] ([[:en:Middle East]])
# '''[[উত্তৰ আমেৰিকা]] ([[:en:North America]])'''
# '''[[ওচেনিয়া]] ([[:en:Oceania]])'''
# '''[[দক্ষিণ আমেৰিকা]] ([[:en:South America]])'''
{{div col end}}

=== দেশ ===
{{div col|3}}
[[সাৰ্বভৌম ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ তালিকা]]ত থকা আটাইবোৰ দেশৰে প্ৰবন্ধ ৱিকিপিডিয়াত থকাটো বাঞ্ছনীয়। পিছে সৰু ৱিকিপিডিয়াবোৰৰ বাবে ইয়াত কিছুমান দেশক অধিক প্ৰাধন্য দিয়া হৈছে।
# [[আফগানিস্তান]] ([[:en:Afghanistan]])
# [[আলজেৰিয়া]] ([[:en:Algeria]])
# [[আৰ্জেণ্টিনা]] ([[:en:Argentina]])
# [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] ([[:en:Australia]])
# [[অষ্ট্ৰিয়া]] ([[:en:Austria]])
# [[বাংলাদেশ]] ([[:en:Bangladesh]])
# '''[[ব্ৰাজিল]] ([[:en:Brazil]])'''
# [[কানাডা]] ([[:en:Canada]])
# '''[[চীন]] ([[:en:China]])'''
# [[কংগো গণৰাজ্য]] ([[:en:Democratic Republic of the Congo]])
# [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]])
# [[ইজিপ্ত]] ([[:en:Egypt]])
# [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]])
# '''[[ফ্ৰান্স]] ([[:en:France]])'''
# '''[[জাৰ্মানী]] ([[:en:Germany]])'''
# '''[[ভাৰত]] ([[:en:India]])'''
# [[ইণ্ডোনেছিয়া]] ([[:en:Indonesia]])
# '''[[ইৰান]] [[:en:Iran]])'''
# [[ইৰাক]] ([[:en:Iraq]])
# [[ইজৰাইল]] ([[:en:Israel]])
# '''[[ইটালী]] ([[:en:Italy]])'''
# '''[[জাপান]] ([[:en:Japan]])'''
# [[মেক্সিকো]] ([[:en:Mexico]])
# [[নেদাৰলেণ্ড]] ([[:en:Netherlands]])
# [[নিউজিলেণ্ড]] ([[:en:New Zealand]])
# [[নাইজেৰিয়া]] ([[:en:Nigeria]])
# [[পাকিস্তান]] ([[:en:Pakistan]])
# [[পোলেণ্ড]] ([[:en:Poland]])
# [[পৰ্তুগাল]] ([[:en:Portugal]])
# '''[[ৰাছিয়া]] ([[:en:Russia]])'''
# [[চৌদি আৰৱ]] ([[:en:Saudi Arabia]])
# [[ছিংগাপুৰ]] ([[:en:Singapore]])
# [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]] ([[:en:South Africa]])
# [[দক্ষিণ কোৰিয়া]] ([[:en:South Korea]])
# '''[[স্পেইন]] ([[:en:Spain]])'''
# [[চুদান]] ([[:en:Sudan]])
# [[ছুইজাৰলেণ্ড]] ([[:en:Switzerland]])
# [[তাঞ্জানিয়া]] ([[:en:Tanzania]])
# [[থাইলেণ্ড]] ([[:en:Thailand]])
# [[তুৰস্ক]] ([[:en:Turkey]])
# [[ইউক্ৰেইন]] ([[:en:Ukraine]])
# '''[[যুক্তৰাজ্য]] ([[:en:United Kingdom]])'''
# '''[[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:United States]])'''
# [[ভেটিকান চিটি]] ([[:en:Vatican City]])
# [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]])
# [[ভিয়েটনাম]] ([[:en:Vietnam]])
{{div col end}}

=== নগৰ ===
{{div col|3}}
# [[আমষ্টাৰডাম]] ([[:en:Amsterdam]])
# [[এথেন্স]] ([[:en:Athens]])
# [[বাগদাদ]] ([[:en:Baghdad]])
# [[বেংকক]] ([[:en:Bangkok]])
# '''[[বেইজিং]] ([[:en:Beijing]])'''
# '''[[বাৰ্লিন]] ([[:en:Berlin]])'''
# [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]])
# [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]])
# [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]])
# [[কাইৰো]] ([[:en:Cairo]])
# [[কেপ টাউন]] ([[:en:Cape Town]])
# [[ডামাস্কাছ]] ([[:en:Damascus]])
# [[দিল্লী]] ([[:en:Delhi]])
# [[ঢাকা]] ([[:en:Dhaka]])
# [[ডুবাই]] ([[:en:Dubai]])
# [[হংকং]] ([[:en:Hong Kong]])
# [[ইষ্টানবুল]] ([[:en:Istanbul]])
# [[জাকাৰ্টা]] ([[:en:Jakarta]])
# '''[[জেৰুজালেম]] ([[:en:Jerusalem]])'''
# [[কৰাচী]] ([[:en:Karachi]])
# [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]])
# [[কলকাতা]] ([[:en:Kolkata]])
# [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]])
# '''[[লণ্ডন]] ([[:en:London]])'''
# [[লচ এঞ্জেলচ]] ([[:en:Los Angeles]])
# [[মাদ্ৰিদ]] ([[:en:Madrid]])
# [[মক্কা]] ([[:en:Mecca]])
# [[মেক্সিকো চিটি]] ([[:en:Mexico City]])
# '''[[মস্কো]] ([[:en:Moscow]])'''
# [[মুম্বাই]] ([[:en:Mumbai]])
# [[নাইৰোবি]] ([[:en:Nairobi]])
# '''[[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ]] ([[:en:New York City]])'''
# '''[[পেৰিছ]] ([[:en:Paris]])'''
# [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]])
# '''[[ৰোম]] ([[:en:Rome]])'''
# '''[[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])'''
# [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]])
# [[ছিউল]] ([[:en:Seoul]])
# [[ছাংহাই]] ([[:en:Shanghai]])
# [[ছিডনী]] ([[:en:Sydney]])
# [[তেহৰাণ]] ([[:en:Tehran]])
# '''[[টকিঅ']] ([[:en:Tokyo]])'''
# [[ভিয়েনা]] ([[:en:Vienna]])
# [[ৱাশ্বিংটন ডি.চি.]] ([[:en:Washington, D.C.]])
{{div col end}}

=== জলাঞ্চল ===
{{div col|3}}
# '''[[আমাজান নদী]] ([[:en:Amazon River]])'''
# [[উত্তৰ মহাসাগৰ]] ([[:en:Arctic Ocean]])
# '''[[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]] ([[:en:Atlantic Ocean]])'''
# [[বাল্টিক সাগৰ]] ([[:en:Baltic Sea]])
# [[কৃষ্ণ সাগৰ]] ([[:en:Black Sea]])
# [[কেৰিবিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caribbean Sea]])
# [[কাস্পিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caspian Sea]])
# [[কংগো নদী]] ([[:en:Congo River]])
# [[ডানয়ুব নদী]] ([[:en:Danube]])
# [[গঙ্গা নদী]] ([[:en:Ganges]])
# [[বৃহৎ প্ৰবাল প্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Barrier Reef]])
# [[বৃহৎ হ্ৰদসমূহ]] ([[:en:Great Lakes]])
# '''[[ভাৰত মহাসাগৰ]] ([[:en:Indian Ocean]])'''
# [[সিন্ধু নদী]] ([[:en:Indus River]])
# [[বৈকাল হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Baikal]])
# [[টাংগান্যিকা হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Tanganyika]])
# [[ভিক্টোৰিয়া হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Victoria]])
# [[ভূমধ্য সাগৰ]] ([[:en:Mediterranean Sea]])
# [[মিছিছিপি নদী]] ([[:en:Mississippi River]])
# [[নাইজাৰ নদী]] ([[:en:Niger River]])
# '''[[নীল নদী]] ([[:en:Nile]])'''
# [[উত্তৰ সাগৰ]] ([[:en:North Sea]])
# '''[[প্ৰশান্ত মহাসাগৰ]] ([[:en:Pacific Ocean]])'''
# [[পানামা খাল]] ([[:en:Panama Canal]])
# [[ৰাইন]] ([[:en:Rhine]])
# [[ছুৱেজ খাল]] ([[:en:Suez Canal]])
# [[দক্ষিণ মহাসাগৰ]] ([[:en:Southern Ocean]])
# [[ভল্গা নদী]] ([[:en:Volga River]])
# [[য়াংজে নদী]] ([[:en:Yangtze River]])
# [[হোৱাংহো নদী]] ([[:en:Yellow River]])
{{div col end}}

=== পৰ্বত আৰু মৰুভূমি ===
# [[এল্পছ]] ([[:en:Alps]])
# [[এণ্ডিছ]] ([[:en:Andes]])
# '''[[হিমালয়]] ([[:en:Himalayas]])'''
## [[মাউণ্ট এভাৰেষ্ট]] ([[:en:Mount Everest]])
# [[মাউণ্ট কিলিমাঞ্জাৰ']] ([[:en:Mount Kilimanjaro]])
# [[ৰকি পৰ্বতমালা]] ([[:en:Rocky Mountains]])
# '''[[চাহাৰা মৰুভূমি]] ([[:en:Sahara]])'''

{{Core topics}}
[[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ|*]]</text>
      <sha1>na1a3ttv8dpja93ajx71jqd3e16260l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>অনিৰুদ্ধদেৱ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>31724</id>
    <revision>
      <id>515787</id>
      <parentid>305561</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:44:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2401:4900:3D3B:E89B:3421:4D08:8FEF:8E18</ip>
      </contributor>
      <origin>515787</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11457" sha1="tnlzu0npjjhg9wckz7ns94pc2t40tyy" xml:space="preserve">'''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱ''' (১৫৫৩-১৬২৩) এগৰাকী [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]], [[মাধৱদেৱ|শ্ৰীশ্ৰীমাধৱদেৱ]] আৰু [[গোপালদেৱ|শ্ৰীশ্ৰী গোপালদেৱ]]ৰ পৰৱৰ্তীকালৰ ধৰ্মপ্ৰচাৰক, কবি আৰু [[মায়ামৰা সম্প্ৰদায়|মায়ামৰা সত্ৰ সম্প্ৰদায়]]ৰ প্ৰৱৰ্তক।কৃষ্ণ

== জীৱনী ==
অনিৰুদ্ধদেৱৰ জন্ম হৈছিল [[উত্তৰ লক্ষীমপুৰ]]ৰ [[নাৰায়ণপুৰ]] ৰাজহ চক্ৰৰ অন্তৰ্গত [[দকুৱা]] গাঁৱৰ বিষ্ণু বালিকুচিত ১৫৫৩ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ব’হাগ মাহৰ শুক্লা দশমী তিথিত। অনিৰুদ্ধদেৱৰ চৰিত পুথি আৰু তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত চতুৰ্থ স্কন্ধ ভাগৱতৰ ২৬৬-২৭১ পদত উল্লিখিত আত্ম-পৰিচয় অনুসৰি তেওঁৰ উপৰিপুৰুষসকল যদুবংশ জাত শশবিন্দু নৃপৰ পুত্ৰ ভগদত্ত, ভগদত্তৰ পুত্ৰ ৰামবৰ আৰু হৰিবৰ। হৰিবৰ নেপাল দেশৰ শাসনকৰ্তা আছিল। &lt;ref name=&quot;সমন্বয়-1&quot;&gt;{{cite journal | title=সমন্বয় | author=মাণিক চন্দ্ৰ গগৈ| journal=সমন্বয়, মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ ৪৬৩ সংখ্যক জন্মোৎসৱ আৰু মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱ নাহৰআটী থান পৰিচালনা সমিতিৰ ত্ৰি-বাৰ্ষিক অধিৱেশনৰ স্মৃতিগ্ৰন্থ | year=২০১৫ | month=এপ্ৰিল | pages=১৮-২১}}&lt;/ref&gt;
তেওঁৰ পিতৃৰ নাম গোন্দাগিৰি ভূঞা আৰু মাতৃৰ নাম আজলী।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;’মায়ামৰা বুৰঞ্জী’- শ্ৰী শ্ৰীকুমাৰ দহোতীয়া, প্ৰথম প্ৰকাশ ২০০১, শৰাইঘাট প্ৰিন্টাৰ্ছ, গুৱাহাটী&lt;/ref&gt; আজলী [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ খুৰাকৰ জীয়েক আছিল। গোন্দাগিৰি লখিমপুৰ, বিহপুৰ (বৰ্তমানৰ বিহপুৰীয়া), নাৰায়ণপুৰ, ধলপুৰ আৰু কলংপুৰ- এই পঞ্চপুৰৰ শাসনাধিপতি আছিল। &lt;ref name=&quot;সমন্বয়-2&quot;&gt;{{cite journal | title=সমন্বয় | author=ড° বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ গোঁহাই| journal=সমন্বয়, মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ ৪৬৩ সংখ্যক জন্মোৎসৱ আৰু মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱ নাহৰআটী থান পৰিচালনা সমিতিৰ ত্ৰি-বাৰ্ষিক অধিৱেশনৰ স্মৃতিগ্ৰন্থ | year=২০১৫ | month=এপ্ৰিল | pages=৩-১০}}&lt;/ref&gt; শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত ভাগৱত শাস্ত্ৰ গ্ৰন্থৰ পুৰঞ্জন উপাখ্যান আৰু পঞ্চম স্কন্ধ ভাগৱতৰ ২৯২-২৯৭ পদত এই অঞ্চলৰ বিৱৰণ পোৱা যায়। &lt;ref name=&quot;কল্পতৰু&quot;&gt;{{cite book | title=কল্পতৰু | publisher=নামনি উত্তৰ লক্ষীমপুৰ মইনা পাৰিজাতৰ নৱম দ্বি-বাৰ্ষিক অধিৱেশনৰ স্মৃতিগ্ৰন্থ প্ৰকাশন সমিতি | author=পৰেশ দত্ত | authorlink=দকুৱা গাঁৱৰ ইতিবৃত্ত, অতীত আৰু বৰ্তমান | year=১৯৯৮ | location=দকুৱা, ধলপুৰ, লখিমপুৰ | pages=ক-ছ}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;অনিৰুদ্ধদেৱৰ বংশাৱলী&quot;&gt;{{cite book | title=শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ চৰিত্ৰ আৰু মায়ামৰা সত্ৰৰ বংশাৱলী | author=চিদানন্দ গোস্বামী | location=তিনিচুকীয়া}}&lt;/ref&gt;   পাঁচজন ককাই-ভাইৰ মাজত মধ্যম অনিৰুদ্ধদেৱৰ পিতৃদত্ত নাম আছিল হৰকণ্ঠ গিৰি। তেৰাৰ পঞ্চভাতৃসকলৰ জেষ্ঠ ডবানকা বা মোহন মুৰাৰীয়ে পুৰুষোত্তম ঠাকুুুৰৰ ওচৰত শৰণ লয় পৰৱৰ্তীসময়ত বেঙেনাআটী সত্ৰ পাতে। দ্বিতীয়জনা ভাতৃ নেপালদেশৰ শাসনকৰ্ত্তা হয়। তৃতীয় আৰু চতুুু্ৰ্থজনাই গৃৃহতে মনোনিৱেশ কৰে।

[[কালজাৰ সত্ৰ]]লৈ গৈ হৰকণ্ঠই [[গোপাল আতা|মহাপুুৰুষ গোপালদেৱ]]ৰ(ভৱানীপুৰীয়া)শিষ্যত্ব গ্ৰহন কৰে। গোপালদেৱ আতাই তেখেতক অনিৰুদ্ধ নাম দিয়ে।মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰীগোপালদেৱে পৰৱৰ্তীকালত তেৰাক উজনিত ধৰ্মপ্ৰচাৰৰ হেতু ধৰ্মাচাৰ্য পদত অধিষ্ঠিত কৰাই আজ্ঞা কৰিছিল&quot;মধুমতী মায়াৰ শিৰত চৰি তুমি।প্ৰচাৰিবা ধৰ্ম মায়ামৰা সত্ৰ পাতি।&quot; গুৰু আজ্ঞানুসাৰে ১৬০১চনত তেৰাই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ কামত ব্ৰতী হয়। প্ৰথমে তেওঁ নিজৰ গাঁৱলৈ উভতি গৈ শ্ৰী শ্ৰীবিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰে। পৰৱৰ্তীকালত ১৬০৬ চনত মৰনৈৰ দাঁতিত নাহৰআটী সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰে আৰু প্ৰয়াণৰ সময় পৰ্যন্ত তেৰাই উক্ত সত্ৰতে জীৱণকাল অতিবাহিত কৰে। মুঠ ২৫ বছৰ কাল ধৰ্মপ্ৰচাৰ কৰাৰ পিছত ১৫৪৮ শক (১৬২৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) অনিৰুদ্ধদেৱৰ মহা প্ৰয়াণ হয়।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; তেওঁৰ পাৰ্থিৱ দেহৰ সৎকাৰ এই সত্ৰতে কৰা হয় বাবে নাহৰআটী সত্ৰ কালসংহতিৰ সেৱকসমস্তৰ বাবে পূণ্যস্থান৷&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

=== চৰিত পুথি অনুসৰি অনিৰুদ্ধদেৱৰ পৰিচয় ===
গোপালদেৱ চৰিত পুথিত অনিৰুদ্ধদেৱৰ পৰিচয় এইদৰে দিয়া আছে: &lt;ref name=&quot;সমন্বয়-2&quot;/&gt;&lt;br/&gt;
&lt;poem&gt;
শুনা আবো বাপ অনিৰুদ্ধৰ চৰিত।
সিসৱ কথাক আৱে কৰিবো বিদিত॥
বৰদলৈ নামে ভূঞা নাৰায়ণপুৰৰ।
তান পঞ্চ সন্ততি ভৈলন্ত মনোহৰ॥
পঞ্চ যে গ্ৰামৰ অধিকাৰী হৈয়াছিল।
শেষ কালে পঞ্চকো বিভাগ কৰিছিল॥
বাপ অনিৰুদ্ধে বোলে মোক নলাগয়।
সাধু সংগে লৈবো মই বুলিলা নিশ্চয়॥
&lt;/poem&gt;

== উল্লেখযোগ্য অৱদান ==
অনিৰুদ্ধদেৱে মায়ামৰা সত্ৰ সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। [[ভাগৱত]]ৰ ৫ম স্কন্ধ আৰু ৪ৰ্থ স্কন্ধৰ পুৰঞ্জন উপাখ্যান অংশৰ পদ ভাঙনি কৰিছিল। লগতে ৬টি [[ভটিমা]] আৰু ১৮২টা গীত ৰচনা কৰিছিল। তেখেতৰ প্ৰণীত [[ন-ঘোষা]] বা [[ভক্তিমঙ্গল ঘোষা]]ত ৮০৫টি [[ঘোষা]] সংকলিত কৰা আছে। ইয়াৰোপৰি এখন তত্বমূলক গ্ৰন্থ প্ৰণয়ন কৰিছিল বুলি কথিত।&lt;ref name=&quot;shiv&quot;&gt;বৰ্মন, শিৱনাথ (২০০০). ''অসমীয়া জীৱনী অভিধান''. চ'ফিয়া প্ৰেছ এণ্ড পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰা: লি:, গুৱাহাটী&lt;/ref&gt;

== চিত্ৰ-বীথিকা ==
&lt;gallery&gt;
Birth_place_of_Aniruddhadev_welcome_gate_at_Dakuwa,_Dhalpur,_Lakhimpur.jpg|লখিমপুৰ জিলাৰ ধলপুৰ দকুৱা গাঁৱত অনিৰুদ্ধদেৱ্ৰ জন্মস্থান বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ আদৰণি তোৰণ
Birth_place_of_Aniruddhadev_old_than.jpg|বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ পুৰণি নামঘৰ
Birth_place_of_Aniruddhadev_entrance_gate.jpg|বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ পুৰণি নামঘৰৰ প্ৰৱেশদ্বাৰ
Birth_place_of_Aniruddhadev_new_building.jpg|বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ নিৰ্মানৰত নতুন নামঘৰ
&lt;/gallery&gt;

== তথ্য সমল ==
{{reflist}}

[[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]]
[[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]]
[[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]]</text>
      <sha1>tnlzu0npjjhg9wckz7ns94pc2t40tyy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515788</id>
      <parentid>515787</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:49:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2401:4900:3D3B:E89B:3421:4D08:8FEF:8E18</ip>
      </contributor>
      <origin>515788</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11456" sha1="bcqzobsoxq3h39kpjiwg5nudpdceon2" xml:space="preserve">'''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱ''' (১৫৫৩-১৬২৩) এগৰাকী [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]], [[মাধৱদেৱ|শ্ৰীশ্ৰীমাধৱদেৱ]] আৰু [[গোপালদেৱ|শ্ৰীশ্ৰী গোপালদেৱ]]ৰ পৰৱৰ্তীকালৰ ধৰ্মপ্ৰচাৰক, কবি আৰু [[মায়ামৰা সম্প্ৰদায়|মায়ামৰা সত্ৰ সম্প্ৰদায়]]ৰ প্ৰৱৰ্তক আছিল ৷

== জীৱনী ==
অনিৰুদ্ধদেৱৰ জন্ম হৈছিল [[উত্তৰ লক্ষীমপুৰ]]ৰ [[নাৰায়ণপুৰ]] ৰাজহ চক্ৰৰ অন্তৰ্গত [[দকুৱা]] গাঁৱৰ বিষ্ণু বালিকুচিত ১৫৫৩ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ব’হাগ মাহৰ শুক্লা দশমী তিথিত। অনিৰুদ্ধদেৱৰ চৰিত পুথি আৰু তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত চতুৰ্থ স্কন্ধ ভাগৱতৰ ২৬৬-২৭১ পদত উল্লিখিত আত্ম-পৰিচয় অনুসৰি তেওঁৰ উপৰিপুৰুষসকল যদুবংশ জাত শশবিন্দু নৃপৰ পুত্ৰ ভগদত্ত, ভগদত্তৰ পুত্ৰ ৰামবৰ আৰু হৰিবৰ। হৰিবৰ নেপাল দেশৰ শাসনকৰ্তা আছিল। &lt;ref name=&quot;সমন্বয়-1&quot;&gt;{{cite journal | title=সমন্বয় | author=মাণিক চন্দ্ৰ গগৈ| journal=সমন্বয়, মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ ৪৬৩ সংখ্যক জন্মোৎসৱ আৰু মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱ নাহৰআটী থান পৰিচালনা সমিতিৰ ত্ৰি-বাৰ্ষিক অধিৱেশনৰ স্মৃতিগ্ৰন্থ | year=২০১৫ | month=এপ্ৰিল | pages=১৮-২১}}&lt;/ref&gt;
তেওঁৰ পিতৃৰ নাম গোন্দাগিৰি ভূঞা আৰু মাতৃৰ নাম আজলী।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;’মায়ামৰা বুৰঞ্জী’- শ্ৰী শ্ৰীকুমাৰ দহোতীয়া, প্ৰথম প্ৰকাশ ২০০১, শৰাইঘাট প্ৰিন্টাৰ্ছ, গুৱাহাটী&lt;/ref&gt; আজলী [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ খুৰাকৰ জীয়েক আছিল। গোন্দাগিৰি লখিমপুৰ, বিহপুৰ (বৰ্তমানৰ বিহপুৰীয়া), নাৰায়ণপুৰ, ধলপুৰ আৰু কলংপুৰ- এই পঞ্চপুৰৰ শাসনাধিপতি আছিল। &lt;ref name=&quot;সমন্বয়-2&quot;&gt;{{cite journal | title=সমন্বয় | author=ড° বীৰেন্দ্ৰ কুমাৰ গোঁহাই| journal=সমন্বয়, মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ ৪৬৩ সংখ্যক জন্মোৎসৱ আৰু মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱ নাহৰআটী থান পৰিচালনা সমিতিৰ ত্ৰি-বাৰ্ষিক অধিৱেশনৰ স্মৃতিগ্ৰন্থ | year=২০১৫ | month=এপ্ৰিল | pages=৩-১০}}&lt;/ref&gt; শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত ভাগৱত শাস্ত্ৰ গ্ৰন্থৰ পুৰঞ্জন উপাখ্যান আৰু পঞ্চম স্কন্ধ ভাগৱতৰ ২৯২-২৯৭ পদত এই অঞ্চলৰ বিৱৰণ পোৱা যায়। &lt;ref name=&quot;কল্পতৰু&quot;&gt;{{cite book | title=কল্পতৰু | publisher=নামনি উত্তৰ লক্ষীমপুৰ মইনা পাৰিজাতৰ নৱম দ্বি-বাৰ্ষিক অধিৱেশনৰ স্মৃতিগ্ৰন্থ প্ৰকাশন সমিতি | author=পৰেশ দত্ত | authorlink=দকুৱা গাঁৱৰ ইতিবৃত্ত, অতীত আৰু বৰ্তমান | year=১৯৯৮ | location=দকুৱা, ধলপুৰ, লখিমপুৰ | pages=ক-ছ}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;অনিৰুদ্ধদেৱৰ বংশাৱলী&quot;&gt;{{cite book | title=শ্ৰী শ্ৰী অনিৰুদ্ধদেৱৰ চৰিত্ৰ আৰু মায়ামৰা সত্ৰৰ বংশাৱলী | author=চিদানন্দ গোস্বামী | location=তিনিচুকীয়া}}&lt;/ref&gt;   পাঁচজন ককাই-ভাইৰ মাজত মধ্যম অনিৰুদ্ধদেৱৰ পিতৃদত্ত নাম আছিল হৰকণ্ঠ গিৰি। তেৰাৰ পঞ্চভাতৃসকলৰ জেষ্ঠ ডবানকা বা মোহন মুৰাৰীয়ে পুৰুষোত্তম ঠাকুুুৰৰ ওচৰত শৰণ লয় পৰৱৰ্তীসময়ত বেঙেনাআটী সত্ৰ পাতে। দ্বিতীয়জনা ভাতৃ নেপালদেশৰ শাসনকৰ্ত্তা হয়। তৃতীয় আৰু চতুুু্ৰ্থজনাই গৃৃহতে মনোনিৱেশ কৰে।

[[কালজাৰ সত্ৰ]]লৈ গৈ হৰকণ্ঠই [[গোপাল আতা|মহাপুুৰুষ গোপালদেৱ]]ৰ(ভৱানীপুৰীয়া)শিষ্যত্ব গ্ৰহন কৰে। গোপালদেৱ আতাই তেখেতক অনিৰুদ্ধ নাম দিয়ে।মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰীগোপালদেৱে পৰৱৰ্তীকালত তেৰাক উজনিত ধৰ্মপ্ৰচাৰৰ হেতু ধৰ্মাচাৰ্য পদত অধিষ্ঠিত কৰাই আজ্ঞা কৰিছিল&quot;মধুমতী মায়াৰ শিৰত চৰি তুমি।প্ৰচাৰিবা ধৰ্ম মায়ামৰা সত্ৰ পাতি।&quot; গুৰু আজ্ঞানুসাৰে ১৬০১চনত তেৰাই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ কামত ব্ৰতী হয়। প্ৰথমে তেওঁ নিজৰ গাঁৱলৈ উভতি গৈ শ্ৰী শ্ৰীবিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰে। পৰৱৰ্তীকালত ১৬০৬ চনত মৰনৈৰ দাঁতিত নাহৰআটী সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰে আৰু প্ৰয়াণৰ সময় পৰ্যন্ত তেৰাই উক্ত সত্ৰতে জীৱণকাল অতিবাহিত কৰে। মুঠ ২৫ বছৰ কাল ধৰ্মপ্ৰচাৰ কৰাৰ পিছত ১৫৪৮ শক (১৬২৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) অনিৰুদ্ধদেৱৰ মহা প্ৰয়াণ হয়।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; তেওঁৰ পাৰ্থিৱ দেহৰ সৎকাৰ এই সত্ৰতে কৰা হয় বাবে নাহৰআটী সত্ৰ কালসংহতিৰ সেৱকসমস্তৰ বাবে পূণ্যস্থান৷&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

=== চৰিত পুথি অনুসৰি অনিৰুদ্ধদেৱৰ পৰিচয় ===
গোপালদেৱ চৰিত পুথিত অনিৰুদ্ধদেৱৰ পৰিচয় এইদৰে দিয়া আছে: &lt;ref name=&quot;সমন্বয়-2&quot;/&gt;&lt;br/&gt;
&lt;poem&gt;
শুনা আবো বাপ অনিৰুদ্ধৰ চৰিত।
সিসৱ কথাক আৱে কৰিবো বিদিত॥
বৰদলৈ নামে ভূঞা নাৰায়ণপুৰৰ।
তান পঞ্চ সন্ততি ভৈলন্ত মনোহৰ॥
পঞ্চ যে গ্ৰামৰ অধিকাৰী হৈয়াছিল।
শেষ কালে পঞ্চকো বিভাগ কৰিছিল॥
বাপ অনিৰুদ্ধে বোলে মোক নলাগয়।
সাধু সংগে লৈবো মই বুলিলা নিশ্চয়॥
&lt;/poem&gt;

== উল্লেখযোগ্য অৱদান ==
অনিৰুদ্ধদেৱে মায়ামৰা সত্ৰ সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। [[ভাগৱত]]ৰ ৫ম স্কন্ধ আৰু ৪ৰ্থ স্কন্ধৰ পুৰঞ্জন উপাখ্যান অংশৰ পদ ভাঙনি কৰিছিল। লগতে ৬টি [[ভটিমা]] আৰু ১৮২টা গীত ৰচনা কৰিছিল। তেখেতৰ প্ৰণীত [[ন-ঘোষা]] বা [[ভক্তিমঙ্গল ঘোষা]]ত ৮০৫টি [[ঘোষা]] সংকলিত কৰা আছে। ইয়াৰোপৰি এখন তত্বমূলক গ্ৰন্থ প্ৰণয়ন কৰিছিল বুলি কথিত।&lt;ref name=&quot;shiv&quot;&gt;বৰ্মন, শিৱনাথ (২০০০). ''অসমীয়া জীৱনী অভিধান''. চ'ফিয়া প্ৰেছ এণ্ড পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰা: লি:, গুৱাহাটী&lt;/ref&gt;

== চিত্ৰ-বীথিকা ==
&lt;gallery&gt;
Birth_place_of_Aniruddhadev_welcome_gate_at_Dakuwa,_Dhalpur,_Lakhimpur.jpg|লখিমপুৰ জিলাৰ ধলপুৰ দকুৱা গাঁৱত অনিৰুদ্ধদেৱ্ৰ জন্মস্থান বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ আদৰণি তোৰণ
Birth_place_of_Aniruddhadev_old_than.jpg|বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ পুৰণি নামঘৰ
Birth_place_of_Aniruddhadev_entrance_gate.jpg|বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ পুৰণি নামঘৰৰ প্ৰৱেশদ্বাৰ
Birth_place_of_Aniruddhadev_new_building.jpg|বিষ্ণু বালিকুঞ্চি সত্ৰৰ নিৰ্মানৰত নতুন নামঘৰ
&lt;/gallery&gt;

== তথ্য সমল ==
{{reflist}}

[[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]]
[[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]]
[[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]]</text>
      <sha1>bcqzobsoxq3h39kpjiwg5nudpdceon2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সূৰ্য্য কুমাৰ ভুঞা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34379</id>
    <redirect title="সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা" />
    <revision>
      <id>515883</id>
      <parentid>124352</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:27:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515883</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" sha1="qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41" xml:space="preserve">#REDIRECT [[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]]</text>
      <sha1>qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>তুলু ভাষা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44297</id>
    <revision>
      <id>515645</id>
      <parentid>513085</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:30:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515645</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4322" sha1="ebqlvp8ws1n76foflbegby6drykvjzz" xml:space="preserve">{{পোখালি}}
{{Infobox language
|name = তুলু ভাষা (টুলু)
|nativename = ತುಳು ಭಾಷೆ
|states = [[ভাৰত]]
|region = টুলুনাডু&lt;ref&gt;{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://www.ciil-ebooks.net/html/piil/acharya1b.html |access-date=2021-05-06 |archivedate=2008-01-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080117094833/http://www.ciil-ebooks.net/html/piil/acharya1b.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ciil.org/Main/Announcement/Abstracts/Abstacts/11.htm ]&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;[[মহাৰাষ্ট্ৰ]]&lt;br/&gt;উপসাগৰীয় দেশসমূহ
|ethnicity = টুলুভা
|familycolor = দ্ৰাবিড়ীয়
|fam2 = দক্ষিণ দ্ৰাবিড়ীয়
|fam3 = টুকু ভাষা
|script= [[কন্নড়]] লিপি&lt;br&gt;তুলু লিপি
|iso3=tcy
|glotto=tulu1258
|glottorefname=তুলু
|notice=Indic
|notice2=IPA
|image = 
|imagecaption = 
|imagesize = 150px
|map = Tuluspeakers.PNG
|mapcaption = ভাৰতত তুলু ভাষী লোকৰ অৱস্থানচিত্ৰ
}}

'''তুলু''' (কন্নড় লিপিত : ತುಳು (তুলু)) দ্ৰাবিড়ীয় ভাষা পৰিবাৰৰ এটি ভাষা। এই ভাষাত দুই মিলিয়ন মানুহে কথা পাতে। প্ৰধানকৈ [[ভাৰত]]ৰ [[কৰ্ণাটক]] ৰাজ্যৰ দক্ষিণ-পশ্চিম অংশ আৰু উত্তৰ [[কেৰালা]]ৰ '''তুলুনাডু''' নামে পৰিচিত অংশৰ মানুহে এই ভাষাত কথা পাতে। ২০১১ চনৰ ভাৰতীয় লোকপিয়লৰ প্ৰতিবেদনত ভাৰতত মুঠ ১,৮৪৬,৪২৭ জন স্থানীয় তুলু ভাষী বুলি কোৱা হৈছে। ২০০১ চনৰ লোকপিয়লত মুঠ ১,৭২২,৭৬৮ জন স্থানীয়ভাষী বুলি কোৱা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Census of India - Statement 1|url=http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.htm|access-date=13 November 2009|publisher=Registrar General &amp; Census Commissioner, India|archive-date=6 February 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120206233628/http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  ভাৰতীয় লোকপিয়লৰ প্ৰতিবেদনত প্ৰায়ে [[কন্নড় ভাষা|কন্নড় ভাষী]] হিচাপে গণ্য কৰা হয় বাবে নিজৰ জন্মস্থানৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰা তুলু ভাষীসকলক গণনা কৰাত কিছু অসুবিধা হয়।&lt;ref name=&quot;BhatSteveer&quot;&gt;{{cite book |last1=Steever |first1=Sanford B |title=The Dravidian Languages |date=2015 |publisher=Routledge |isbn=9781136911644 |pages=158–163 }}&lt;/ref&gt; ২০০৯ চনৰ তথ্যমতে পৃথিৱীত ৩০-ৰ পৰা ৫০ লাখ মানুহে তুলু ভাষাক মাতৃভাষা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে।

== তুলুনাডু ==
[[চিত্ৰ:Alvakheda map.jpg|কৰ্ণাটকৰ মানচিত্ৰত প্ৰাচীন অল্বাখেড়া ৰাজ্য|right|thumb|300px]]

==উপভাষা==
তুলু ভাষাৰ চাৰিটা উপভাষা আছে, যিবোৰে অতি ঘনিষ্ঠ উচ্চাৰণৰ ৰীতি প্ৰদৰ্শন কৰে। 
* সাধাৰণ তুলু
* ব্ৰাম্মণ তুলু
* জৈন কথ্যৰূপ
* গিৰিজান কথ্যৰূপ

==তথ্যসূত্ৰ==
{{পৃথিৱীৰ প্ৰধান ভাষাসমূহ}}

[[শ্ৰেণী:ভাষা]]
[[শ্ৰেণী: ভাৰতৰ ভাষা]]
[[শ্ৰেণী:পোখালি (ভাষা)]]</text>
      <sha1>ebqlvp8ws1n76foflbegby6drykvjzz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>48977</id>
    <revision>
      <id>515609</id>
      <parentid>474946</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:47:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ishanjyotibora</username>
        <id>14131</id>
      </contributor>
      <comment>/* নিৰ্বাচিত কৰ্ম */  (edited with [[User:ProveIt_GT|ProveIt]])</comment>
      <origin>515609</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36191" sha1="5q29n9e3jgudzfg4yvi8344tmg31u0u" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name = ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন&lt;br/&gt;Purnima Devi Barman
| image = Purnima Devi Barman and her Nari Shakti Puraskar (sq cropped).jpg
| nickname = হাড়গিলা বাইদেউ
| caption = ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ]]ৰ পৰা “নাৰী শক্তি” পুৰস্কাৰ গ্ৰহণ কৰা সময়ত ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন 
| birth_date =
| birth_place =
| death_date =
| death_place =
| alma_mater = [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]
| known_for = হাড়গিলা আৰ্মী
| awards = গ্ৰীণ অস্কাৰ, ২০১৭&lt;br/&gt; [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]], ২০১৭&lt;br/&gt;চেম্পিয়ন অৱ দ্য আৰ্থ-২০২২&lt;br/&gt;হুইটলী বঁটা (২০২৪)
| occupation = সংৰক্ষণবিদ, প্ৰকৃতিবিদ
| nationality = ভাৰতীয়
| period =
| organization  = [[অৰণ্যক]]
| influenced =
| signature =
}}{{নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ}}
'''পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন ('''{{Lang-en|Purnima Devi Barman}}''')''' অসম, [[ভাৰত]]ৰ প্ৰসিদ্ধ প্ৰকৃতিবিদ আৰু সংৰক্ষণবিদ।&lt;ref name=&quot;পূদেবসা&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.gyanamkamrup.in/2021/06/interview-with-dr-purnima-devi-barman.html | title=হাড়গিলা বাইদেউ খ্যাত ড° পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনৰ সাক্ষাৎকাৰ | publisher=জ্ঞানম | work=সাক্ষাৎকাৰ | date=জুন, ২০২১ | accessdate=27 মে' 2024}}&lt;/ref&gt; বিলুপ্তপ্ৰায় [[হাড়গিলা]]ৰ শৃংখলাবদ্ধ সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰলৈ আগবঢ়োৱা গুৰুত্বপূৰ্ণ অৰিহণাৰ বাবে তেওঁ বিশেষভাৱে জনাজাত। তেওঁ ''হাড়গিলা বাইদেউ'' হিচাপে পৰিচিত৷ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ বাবে গাঁৱৰ মহিলাসকলক একত্ৰিত কৰি '''হাড়গিলা আৰ্মী''' নামৰ এটি দল গঠন কৰিছে৷ হাড়গিলা আৰ্মী হৈছে কেৱল মহিলা স্বেচ্ছাসেৱকৰ দ্বাৰা সংগঠিত এক বাহিনী৷ হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ বাবে আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে তেওঁক ২০১৭ চনৰ ''গ্ৰীণ অস্কাৰ''&lt;ref&gt; https://m.economictimes.com/news/politics-and-nation/environmentalist-purnima-devi-barman-wins-green-oscar/articleshow/58766163.cms&lt;/ref&gt; বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁক ২০১৮ চনৰ [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]] প্ৰদান কৰে৷&lt;ref&gt;http://www.guwahatiplus.com/daily-news/assam-s-purnima-devi-barman-achieves-nari-shakti-puraskar-from-president&lt;/ref&gt; ২০২৪ চনত তেওঁ ''হুইটলী ফাণ্ড ফৰ নেচাৰ'' (WFN)ৰ পৰা ১,০০,০০০ পাউণ্ডৰ '''হুইটলী গোল্ড বঁটা''' লাভ কৰে৷

ড॰ বৰ্মন বন্যপ্ৰাণী সম্পৰ্কীয় বেচৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান, [[অৰণ্যক]]ৰ লগত জড়িত।

==কৰ্মজীৱন==
ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে অসমৰ [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়|গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যাল]]য়ত অধ্যয়ন কৰিছিল&lt;ref name=&quot;eight&quot;&gt;GU fraternity felicitates two conservationists. The Assam Tribune. 2017 Jul 1 [accessed 2019 Nov 6]. http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=jul0117/city058 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210112143123/http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=jul0117%2Fcity058|date=12 January 2021}}&lt;/ref&gt;, য'ত তেওঁ [[প্ৰাণীবিজ্ঞান]]ত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে৷ ইয়াৰ লগতে তেওঁ [[পৰিৱেশ অধ্যয়ন|পৰিৱেশ]] আৰু বন্যপ্ৰাণী [[জীৱবিজ্ঞান]]ত বিশেষজ্ঞতা লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;nine&quot;&gt;Barman PD, Das AK, Das BK, Biswas S. Conservation initiatives for Greater Adjutant Stork in Assam, India. Aaranyak; 2011. Report No.: Final Report CLP project ID: 331509.&lt;/ref&gt;২০০৭ চনত তেওঁ ডক্তৰেট ডিগ্ৰীৰ বাবে গৱেষণা আৰম্ভ কৰে যদিও গ্ৰামাঞ্চলত হাড়গিলাৰ সম্প্ৰদায় সংৰক্ষণ শিক্ষাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিবলৈ তেওঁ ডক্তৰেটৰ অধ্যয়ন মন্থৰ কৰে আৰু ২০১৯ চনতহে তেওঁ গৱেষণা সমাপ্ত কৰে।&lt;ref name=&quot;two&quot;&gt;{{Cite web|last=Wangchuk|first=Rinchen Norbu|date=2019-08-01|title=How One Woman With a Special Plan Saved Assam's 'Hargila' Storks From Extinction|url=https://www.thebetterindia.com/190470/assam-stork-hargila-visit-conservation-rescue-save-barman/|access-date=2024-02-13|website=The Better India|language=en-US}}&lt;/ref&gt; বৰ্মনে [[জৈৱ বৈচিত্ৰ্য|জৈৱ-বৈচিত্ৰ্য]] সংৰক্ষণৰ বাবে বেচৰকাৰী সংস্থা আৰণ্যকত ''আভিফাউনা গৱেষণা আৰু সংৰক্ষণ বিভাগ''ত জ্যেষ্ঠ বন্যপ্ৰাণী জীৱবিজ্ঞানী হিচাপে কাম কৰিছে, য'ত তেওঁ আৰণ্যকৰ হাড়গিলা সংৰক্ষণ প্ৰকল্পৰ সমন্বয় কৰিছিল। বৰ্মন WiNN (Women in Nature Network) ভাৰত,&lt;ref name=&quot;thirteen&quot;&gt;{{Cite web|title=Recent News|url=https://www.womeninnaturenetwork.org/recent-news.html|access-date=2024-02-13|website=Women In Nature Network|language=en}}{{Dead link|date=February 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; আৰু IUCN Stork, আইবিছ আৰু স্পুন বিল বিশেষজ্ঞ গোটৰ সদস্য।&lt;ref name=&quot;fourteen2&quot;&gt;{{Cite web|date=2016-06-29|title=Meet our members - Stork, Ibis and Spoonbill Specialist Group|url=https://storkibisspoonbill.org/members/|access-date=2024-02-13|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;

==হাড়গিলা==
[[File:Greater adjutant.jpg|thumb|[[হাড়গিলা]]]]
ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে [[হাড়গিলা|হাড়গিলা]]ৰ ক্ষেত্ৰখনত কাম কৰি '''হাড়গিলা বাইদেউ''' হিচাপে পৰিচিতি লাভ কৰিছে৷ হাড়গিলাক [[আই ইউ চি এন ৰঙা তালিকা|IUCN]]ৰ তালিকাত 'বিপন্ন' হিচাপে চিহ্নিত কৰা হৈছে৷&lt;ref name=&quot;fifteen&quot;&gt;BirdLife International. Leptoptilos dubius. IUCN Red List of Threatened Species 2016. 2016 [accessed 2019 Nov 3]. https://www.iucnredlist.org/species/22697721/93633471 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210112143148/https://www.iucnredlist.org/species/22697721/93633471|date=12 January 2021}}. doi:http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22697721A93633471.en&lt;/ref&gt; পূৰ্ণবয়স্ক হাড়গিলাৰ বিশ্বব্যাপী জনসংখ্যা হৈছে ৮০০–১২০০৷ ইয়াৰে অধিকাংশ ভাৰতৰ অসমত পোৱা যায়, যাৰ সংখ্যা হৈছে ৬৫০-৮০০ৰ ভিতৰত।&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;fifteen&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;sixteen&quot;&gt;Barman PD, Ali S, Deori P, Sharma DK. Rescue, Treatment and Release of an Endangered Greater Adjutant Leptoptilos dubius. Zoo’s print. 2015;30(9):6–9.&lt;/ref&gt; অসমত হাড়গিলাক প্ৰায়েই নগৰাঞ্চলৰ সংস্পৰ্শত দেখা যায়৷ ইহঁতে প্ৰায়েই গছত বাহ সাজে আৰু কেতিয়াবা জাবৰ পেলোৱা ঠাইত থাকে।&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;fifteen&quot; /&gt;প্ৰদূষণ, বাসস্থানৰ অভাৱ আৰু বাহ সজা গছ কাটি পেলোৱাৰ ফলত বৃহত্তৰ হাড়গিলাৰ পৰিয়ালৰ প্ৰতি ভাবুকি আহি পৰে।&lt;ref name=&quot;fifteen&quot; /&gt;

পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে অসমৰ কামৰূপ জিলাৰ একাধিক দুৰ্গম গাঁও যেনে: দদৰা, পচৰীয়া আৰু শিঙিমাৰীত পিএইডিৰ বাবে গৱেষণা কৰি থাকোঁতে হাড়গিলাৰ ক্ষেত্ৰখনত কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt; ২০০৭ চনত তেওঁ এজন গছৰ মালিকে এজোপা গছ কাটি পেলোৱা দেখিছিল য'ত এটা হাড়গিলাৰ পৰিয়ালে আশ্ৰয় লৈ আছিল৷&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt; পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে আৱিষ্কাৰ কৰে যে হাড়গিলা চৰাইবিধৰ অনাকৰ্ষণীয় চেহেৰা, [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰা প্ৰকৃতি আৰু দুৰ্গন্ধযুক্ত বাহৰ বাবে গাঁৱৰ সমাজত কুখ্যাতি আছে।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;three&quot;&gt;{{Citation|title=Purnima Barman, India - Whitley Awards 2017|url=https://www.youtube.com/watch?v=-eWLp_eCWBE|access-date=2024-02-13|language=en}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ পিছত বৰ্মনে স্থানীয় জনগোষ্ঠীসমূহক হাড়গিলাৰ পৰিৱেশগত গুৰুত্বৰ বিষয়ে সজাগ কৰাত মনোনিৱেশ কৰে৷ ইয়াৰ বাবে তেওঁ নিজৰ ডক্তৰেট ডিগ্ৰীৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় অধ্যয়নো পিছুৱাই দিয়ে৷&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;seventeen&quot;&gt;{{Cite news|last=Perinchery|first=Aathira|date=2017-12-30|title=Purnima Barman works with communities to protect a scruffy, endangered stork in Assam|url=https://www.thehindu.com/sci-tech/energy-and-environment/purnima-barman-works-with-communities-to-protect-a-scruffy-endangered-stork-in-assam/article22325079.ece|access-date=2024-02-13|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt;

পৰৱৰ্তী সময়ত পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে কেইবাটাও সংৰক্ষণ অভিযানৰ নেতৃত্ব দিয়ে৷ ইয়াৰ ফলস্বৰূপে স্থানীয় গাঁওবাসীৰ সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাক একত্ৰীকৰণ হয়। সজাগতা অভিযানসমূহৰ ভিতৰত আছিল ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান, ৰন্ধন প্ৰতিযোগিতা, ৰাজপথৰ নাটক আৰু সামূহিক নৃত্যৰ সময়ত সংৰক্ষণৰ বাৰ্তা উপস্থাপন কৰা৷ &lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot;&gt;Barman PD, Borthakur M, Das AK, Da J. Greater Adjutant Conservation Through Community Participation in Assam, India. Aaranyak; 2014. p. 76pp. Report No.: CLP Project ID F03110012. Final Project Report.&lt;/ref&gt; অন্যান্য শিক্ষা কৌশলসমূহৰ ভিতৰত আছিল সংৰক্ষণ সজাগতা বিয়পাবলৈ চলচ্চিত্ৰৰ তাৰকাসকলক জড়িত কৰা,&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt; আৰু হাড়গিলাৰ বাহ সজা গছৰ মালিকসকলক সতৰ্ক কৰি তোলা৷&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;twelve&quot;&gt;{{Cite web|title=Welcome to official Website of Aaranyak {{!}} Home|url=https://aaranyak.org/showsubsubpage.asp?ssubid=33&amp;subid=1&amp;id=2|access-date=8 January 2021|website=aaranyak.org|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143132/https://aaranyak.org/showsubsubpage.asp?ssubid=33&amp;subid=1&amp;id=2|url-status=live|archivedate=12 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210112143132/https://aaranyak.org/showsubsubpage.asp?ssubid=33&amp;subid=1&amp;id=2|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;শিশু আৰু যুৱ প্ৰাপ্তবয়স্কসকলকো শিক্ষা অভিযানে সামৰি লৈছিল৷ খেল আৰু কিছুমান কাৰ্যৰ জৰিয়তে তেওঁলোকক হাড়গিলাৰ পৰিৱেশগত গুৰুত্বৰ বিষয়ে জ্ঞান দিয়া হৈছিল।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;twelve&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt;বাহ সজা গছৰ মালিকৰ সন্তানৰ বাবে বৃত্তি প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt; চৰকাৰী বিষয়াসকলক হাড়গিলাৰ বাসস্থান নিৰীক্ষণৰ আমন্ত্ৰণ দি বৰ্মনে কামৰূপ জিলা চৰকাৰৰ পৰাও সমৰ্থন সংগ্ৰহ কৰিছিল&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;৷ ইয়াৰ লগতে তেওঁ স্থানীয় বন আৰু আৰক্ষী বিভাগসমূহক সংৰক্ষণ কাৰ্যত প্ৰত্যক্ষভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছিল আৰু সফলো হৈছিল।&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt;

== হাড়গিলা আৰ্মী ==
ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন হাড়গিলা আৰ্মীৰ প্ৰতিষ্ঠাপক৷ হাড়গিলা আৰ্মী হৈছে সৰ্বমহিলা তৃণমূল পৰ্যায়ৰ হাড়গিলা সংৰক্ষণ গোট।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;three&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;four&quot;&gt;{{Cite web |date=2017-05-18 |title=Assam Conservationist Purnima Barman Has Won The 'Green Oscars' |url=https://www.huffpost.com/archive/in/entry/assam-conservationist-purnima-barman-has-won-the-green-oscars_a_22096493 |access-date=2024-02-13 |website=HuffPost |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;five&quot;&gt;{{Cite web |title=Village forms ' hargila army' |url=https://www.telegraphindia.com/north-east/village-forms-hargila-army/cid/1531206 |access-date=2024-02-13 |website=www.telegraphindia.com |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;seventeen&quot; /&gt; এই নামটো সংস্কৃত ভাষাৰ &quot;হাড় গিলিব পৰা&quot; শব্দৰ পৰা আহিছে।&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Rhodes |first=Carla |date=2021-03-29 |title=A Biologist, an Outlandish Stork and the Army of Women Trying to Save It |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2021/03/29/travel/india-greater-adjutant-stork.html |access-date=2022-09-28 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;  গোটত ৪০০ গৰাকী স্থানীয় অসমীয়া স্বেচ্ছাসেৱককে ধৰি ১০,০০০ৰো অধিক সদস্য আছে।&lt;ref name=&quot;twenty five&quot;&gt;{{Cite web|date=22 June 2020|title=Meet the Indian Scientist Who Gave the Greater Adjutant Stork an Image Makeover|url=https://www.allaboutbirds.org/news/meet-the-indian-scientist-who-gave-the-greater-adjutant-stork-an-image-makeover/|access-date=8 January 2021|website=All About Birds|language=en-US|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143129/https://www.allaboutbirds.org/news/meet-the-indian-scientist-who-gave-the-greater-adjutant-stork-an-image-makeover/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ লক্ষ্য হৈছে হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত দৃশ্যমান হোৱা বাধাবোৰ আঁতৰোৱা৷&lt;ref name=&quot;five&quot; /&gt; এই আন্দোলনে প্ৰান্তীয় মহিলাসকলৰ সৱলীকৰণ আৰু স্থানীয় সংৰক্ষণৰ বিষয়সমূহত তেওঁলোকৰ কণ্ঠক কৃতিত্ব দিছে।&lt;ref name=&quot;four&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;thirteen&quot; /&gt;

বৰ্মন আৰু হাড়গিলা আৰ্মীয়ে হাড়গিলাৰ বাহত থকা আঘাতপ্ৰাপ্ত পোৱালিবোৰকো সক্ৰিয়ভাৱে উদ্ধাৰ কৰি তেওঁলোকৰ পুনৰ্বাসনৰ দিহা কৰে।&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt; গাঁৱৰ মানুহে বাহ সজা গছৰ চাৰিওফালে জাল লগাই বতাহ-বৰষুণৰ দিনত (বিশেষকৈ বাৰিষাৰ সময়ত) গছৰ পৰা সৰি গ'লে বাহ পোৱালিবোৰ ধৰে আৰু আঘাতপ্ৰাপ্ত পোৱালিবোৰক চিকিৎসা প্ৰদান কৰে৷ তেওঁলোকক স্থানীয় চিৰিয়াখানাত পুনৰ সংস্থাপন কৰা হয় আৰু তাৰ পিছত সিহঁতক মুকলি কৰি দিয়া হয়।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt; বৰ্মনে হাড়গিলাৰ বাবে এটা কৃত্ৰিম প্ৰজনন মঞ্চও সাজু কৰি তুলিছে৷ ২০১৯ চনত ইয়াত পোনপ্ৰথমবাৰৰ বাবে এটা পোৱালীৰ জন্ম দিয়া হৈছিল।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;

বৰ্মনৰ সংৰক্ষণ প্ৰচেষ্টা আৰম্ভ হোৱাৰ পিছৰে পৰা স্থানীয় পৰ্যায়ত হাড়গিলাৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে৷ ২০০৭ চনত যেতিয়া সংৰক্ষণৰ প্ৰচেষ্টা আৰম্ভ কৰা হৈছিল, তেতিয়া কামৰূপ জিলা উপনিৱেশত মাত্ৰ ২৮টাহে হাড়গিলাৰ বাহ পোৱা গৈছিল৷ কিন্তু ২০১৯ চন পৰ্যন্ত ২০০টাৰো বাহ পোৱা গৈছে, &lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt; যাৰ ফলত হাড়গিলাৰ এই কলনীটোক বিশ্বৰ ভিতৰতে সবাতোকৈ ডাঙৰ বুলি স্বীকৃতি দিয়া হৈছে৷&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;nineteen&quot;&gt;Barman PD, Sharma DK. Largest breeding colony of Greater Adjutant, Leptoptilos dubius Gmelin, in Dadara-Pasariya-Singimari Villages in Assam, India. Zoo’s print. 2015;30(11):5–6.&lt;/ref&gt;

পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনক গ্ৰাম্য অসমীয়া গাঁৱৰ সাংস্কৃতিক পৰিসৰৰ মাজত অধিক হাড়গিলা সংৰক্ষণ কৰাৰ বাবেও কৃতিত্ব দিয়া হয়।&lt;ref name=&quot;twenty five&quot; /&gt;বৰ্মনৰ সংৰক্ষণ প্ৰচেষ্টাৰ পিছত কামৰূপ জিলাৰ গাঁওবাসীয়ে অধিকসংখ্যক হাড়গিলা সংৰক্ষণৰ সৈতে সক্ৰিয়ভাৱে জড়িত হৈ পৰিছে  &lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt; আৰু ২০১০ চনলৈকে কোনো বাহ সজা গছ কাটিব পৰা নাই।&lt;ref name = &quot;twenty six&quot;&gt;{{Cite web |url=https://round.glass/sustain/people/greater-adjutant-purnima-barman/ |title=The Greater Adjutant's All-Woman Army &amp;#124; RoundGlass &amp;#124; Sustain |access-date=20 October 2020 |archive-date=12 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143208/https://round.glass/sustain/people/greater-adjutant-purnima-barman/ |url-status=live |archivedate=12 January 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210112143208/https://round.glass/sustain/people/greater-adjutant-purnima-barman/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;  চৰাইবোৰৰ সামাজিক প্ৰতিচ্ছবিক ইতিবাচক কৰিবলৈ কিছুমান প্ৰচেষ্টা হাতত লোৱা হৈছে৷ &lt;ref&gt;{{Cite news |last=Rhodes |first=Carla |date=2021-03-29 |title=A Biologist, an Outlandish Stork and the Army of Women Trying to Save It |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2021/03/29/travel/india-greater-adjutant-stork.html |access-date=2022-09-28 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; স্থানীয় লোকগীত, পৰম্পৰা আৰু সাংস্কৃতিক উৎসৱত হাড়গিলাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;seventeen&quot; /&gt; উদাহৰণস্বৰূপে, গাঁৱৰ মানুহে প্ৰত্যাশিত হাড়গিলাৰ বাবে [[পঞ্চামৃত]] অনুষ্ঠান পাতে৷ অসমীয়া মহিলা এগৰাকীৰ ক্ষেত্ৰত পালন কৰা একেবোৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰ ব্যৱহাৰ কৰি এই অনুষ্ঠান উদযাপন কৰা হয়৷&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt; প্ৰতি বছৰে ২ ফেব্ৰুৱাৰীত &lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt;হাড়গিলা দিৱস&lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt; পালন কৰি অহা হৈছে।&lt;ref name=&quot;twelve&quot; /&gt; হাড়গিলা আৰ্মীৰ মহিলাসকলে নিজৰ কাপোৰত হাড়গিলাৰ ছবি অংকন কৰি সংৰক্ষণৰ দিশত সজাগতা বিয়পাইছে আৰু ইয়াৰ লগতে তেওঁলোকে নিজৰ পৰিয়ালটোৰ বাবে আয়ৰ সৃষ্টি কৰিছে।&lt;ref name=&quot;five&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;twelve&quot; /&gt; আন এটা পদক্ষেপ হৈছে বিদ্যালয়সমূহত প্ৰাথমিক বয়সৰ শিশুসকলক আলোচনা আৰু খেলৰ জৰিয়তে হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ দিশত শিক্ষা দিয়া আৰু ক্ষেত্ৰভিত্তিক অধ্যয়নৰ সময়ত তেওঁলোকক জাবৰণিৰ মাজত থকা পক্ষীবোৰ দেখুৱাবলৈ লৈ যোৱা৷&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Rhodes |first=Carla |date=2021-03-29 |title=A Biologist, an Outlandish Stork and the Army of Women Trying to Save It |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2021/03/29/travel/india-greater-adjutant-stork.html |access-date=2022-09-28 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;

==বঁটা আৰু সন্মান==
* ২০২০ চনৰ মে' মাহত বিশ্বৰ প্ৰখ্যাত গ্ৰন্থ প্ৰকাশন সংস্থা ''হাৰ্পাৰ কলিন্স পাব্লিছাৰ্ছ''-ৰ শৈক্ষিক প্ৰকাশন শাখা 'কলিন্স'-এ ড॰ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনৰ কৰ্মৰাজিক পাঠ্যক্ৰমত স্থান দিছে। দেশ-বিদেশৰ বিভিন্ন ইংৰাজী ভাষাৰ শিক্ষানুষ্ঠানৰ সপ্তম শ্ৰেণীৰ ইংৰাজী পাঠ্যপুথি ''ইংলিজ এলাইভ-৭''ত তেখেতৰ এই কৰ্মৰাজি সন্নিৱিষ্ট হ'ব।&lt;ref&gt;https://epaper.niyomiyabarta.org/10052020/details.php?date=12052020&amp;page=1-12&amp;article=7.gif&amp;cid=7&lt;/ref&gt;
* ৰয়েল বেংক অফ [[ছুইডেন]]ৰ আৰ্থ হিৰ' বঁটা, ২০০৬&lt;ref&gt;http://www.northeasttoday.in/assam-woman-wins-earth-heroes-award/&lt;/ref&gt;
* ২০০৯ চনত ''ভৱিষ্যত সংৰক্ষণবাদী নেতা'' বঁটা&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৫ চনত ''সংৰক্ষণ নেতৃত্ব কাৰ্যসূচী'' (CLP:Conservation Leadership Programme)ৰ পৰা 'নেতৃত্ব'ৰ ক্ষেত্ৰত বঁটা লাভ কৰে৷&lt;ref name=&quot;twenty two&quot;&gt;Knight T. Endangered giant stork protected by all-female army. Fauna and Flora International. 2018 Apr 18 [accessed 2019 Nov 3]. https://www.fauna-flora.org/news/national-recognition-indian-conservationist-mobilised-female-army {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210112143131/https://www.fauna-flora.org/news/national-recognition-indian-conservationist-mobilised-female-army|date=12 January 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;twenty three&quot;&gt;{{Cite web|title=Conservation initiatives for greater adjutant stork in Assam, India|url=https://www.conservationleadershipprogramme.org/project/greater-adjutant-stork-assam-india/|access-date=2024-02-13|website=Conservation Leadership Programme|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;
* ২০১৬ চনত ''[[:en:United_Nations_Development_Programme|ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ উন্নয়ন কাৰ্যসূচী]]ৰ (United Nations Development Programme)ৰ'' পৰা ''জৈৱ বৈচিত্ৰ্য বঁটা'' লাভ৷&lt;ref name=&quot;ten&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.european-environment-foundation.eu/en-en/environetwork/profiles/devi-barman-purnima|title=European Environment Foundation|access-date=24 February 2020|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143134/https://www.european-environment-foundation.eu/en-en/environetwork/profiles/devi-barman-purnima|url-status=live|archivedate=12 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210112143134/https://www.european-environment-foundation.eu/en-en/environetwork/profiles/devi-barman-purnima|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;
* ২০১৬ চনত ৰয়েল বেংক অৱ স্কটলেণ্ডে প্ৰদান কৰা ''আৰ্থ হিৰো'' বঁটা লাভ&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt; 
* ২০১৬ চনত বালিপাৰা ফাউণ্ডেচনৰ ''গ্ৰীণ গুৰু'' বঁটা লাভ&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৭ চনত উত্তৰ-পূবৰ FIICI FLO (Federation of Indian Chamber of Commerce &amp; Industry,FICCI Ladies Organization)ৰ পৰা ''নাৰী সাধক (Women Achiever)'' বঁটা লাভ&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৭ চনত [[ভাৰত সঞ্চাৰ নিগম লিমিটেড]]-এ প্ৰদান কৰা ''ৰ'ল অৱ অনাৰ'' সন্মান লাভ৷&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৭ চনত যুক্তৰাজ্যৰ ৰাজকুমাৰী ৰয়েল ''এন্নেয়ে হুইটলী বঁটা'' প্ৰদান কৰে৷ এইটো বঁটাক ''গ্ৰীণ অস্কাৰ'' বুলিও কোৱা হয়৷&lt;ref name=&quot;twenty&quot;&gt;{{Cite web|title=Green Oscar for Assam conservationist|url=https://www.telegraphindia.com/india/green-oscar-for-assam-conservationist/cid/1500119|access-date=2024-02-13|website=www.telegraphindia.com|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ২০১৭ চনত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ|ৰামনাথ কোৱিন্দ]]ৰ পৰা [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]] লাভ৷ ''[[:en:Nari_Shakti_Puraskar|নাৰী শক্তি]]'' হৈছে ভাৰতীয় মহিলাৰ বিভিন্ন কৰ্মক স্বীকৃতি জনাই প্ৰদান কৰা সৰ্বোচ্চ অসামৰিক বঁটা৷&lt;ref name=&quot;seven&quot;&gt;{{Cite web|title=Assam's Purnima Devi Barman achieves Nari Shakti Puraskar from President|url=https://www.guwahatiplus.com/guwahati/assam-s-purnima-devi-barman-achieves-nari-shakti-puraskar-from-president|access-date=2024-02-13|website=www.guwahatiplus.com|language=en}}&lt;/ref&gt; 
* ২০১৮ চনত য়ামিন হাজৰিকা ''ৱ’মেন অব ছাবষ্টেন্স'' বঁটা লাভ&lt;ref&gt;https://nenow.in/north-east-news/assam/noted-wildlife-activist-purnima-devi-barman-selected-for-yamin-hazarika-award.html&lt;/ref&gt;
* ২০১৮ চনত শ্ৰী সত্য সাই ''এৱাৰ্ড ফৰ হিউমেন এক্সচেলেন্স'' লাভ&lt;ref&gt;https://www.timesofindia.com/india/sri-sathya-sai-award-for-human-excellence-2018-will-be-presented-on-nov-23/amp_articleshow/66758811.cms?espv=1{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;
* ২০২২ চনত [[:en:United_Nations_Environment_Programme|ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ পৰিৱেশ কাৰ্যসূচী]]ৰ (UNEP)ৰ পৰ'''&lt;nowiki/&gt;'''া উদ্যোগী দৃষ্টিভংগীৰ শাখাত&lt;nowiki/&gt; '''&lt;nowiki/&gt;'চেম্পিয়ন অৱ দ্য আৰ্থ-২০২২'''&lt;nowiki/&gt;' সন্মান লাভ।&lt;ref name=&quot;:)&quot;&gt;{{cite news | url=https://www.thehindu.com/news/national/indias-purnima-devi-barman-honoured-with-uns-highest-environmental-award/article66169873.ece | title=India’s Purnima Devi Barman honoured with U.N.’s highest environmental award | agency=The Hindu | accessdate=22 November 2022}}&lt;/ref&gt;
* ২০২৪ চনত তৃণমূল পৰ্যায়ত সংৰক্ষণৰ দিশৰ কাম কৰা নেতাসকললৈ সাহায্যপ্ৰদানকাৰী সংস্থা ''হুইটলী ফাণ্ড ফৰ নেচাৰ'' (WFN)-এ প্ৰদান কৰা ১,০০,০০০ পাউণ্ডৰ '''হুইটলী গোল্ড বঁটা''' লাভ&lt;ref name=&quot;Green Oscar' Whitley Gold Award&quot;&gt;{{cite news | url=https://www.ndtv.com/india-news/assams-purnima-devi-barman-receives-green-oscar-whitley-gold-award-2024-5573962 | title=Assam's Purnima Devi Barman Receives 'Green Oscar' Whitley Gold Award 2024 | work=NDTV | date=May 02, 2024 | agency=NDTV | accessdate=26 May 2024}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIR&quot;&gt;{{cite news | url=https://www.newsonair.gov.in/assams-wildlife-conservationist-dr-purnima-devi-barman-conferred-whitley-gold-award-for-2024/ | title=Assam’s Wildlife Conservationist, Dr. Purnima Devi Barman Conferred Whitley Gold Award For 2024 | work=AIR India | date=May 2, 2024 | agency=Aakashbani_Prasar Bharati | accessdate=26 May 2024}}&lt;/ref&gt;
== নিৰ্বাচিত কৰ্ম ==
* Barman, P.D., A.K Das, B.K Das, S. Biswas. 2011. Conservation Initiatives for Greater Adjutant in Assam, India. Final Report, CLP project ID 331509. Aaranyak.&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;
* Barman, P.D., M. Barthakur, A.K. Das, J. Das. 2014. Greater Adjutant conservation through community participation in Assam, India. Final Report, CLP Project ID F03110012. Aaranyak.&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt;
* Barman, P.D., and D.K Sharma. 2015. Largest breeding colony of Greater Adjutant, ''Leptoptilos dubius Gmelin'', in Dadara-Pasariya-Singimari Villages in Assam, India. Zoo’s Print. 30(11): 5–6.&lt;ref name=&quot;nineteen&quot; /&gt;
* Barman, P.D., S. Ali, P. Deori, D.K. Sharma. 2015. Rescue, Treatment and Release of an Endangered Greater Adjutant ''Leptoptilos dubius''. Zoo's Print. 30(9): 6–9.&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt;
* Barman, P.D., and D.K. Sharma. 2017. Behavioural ethogram of the endangered greater Adjutant Stork ''Leptoptilos dubius'' (Gmelin). International Journal of Zoology Studies. 2(6): 272–281&lt;ref name=&quot;twenty four&quot;&gt;Barman PD, Sharma DK. Behavioural ethogram of the endangered greater Adjutant Stork Leptoptilos dubius (Gmelin). International Journal of Zoology Studies. 2017;2(6):272–281.&lt;/ref&gt;
* Barman, P.D., and D.K. Sharma. 2020. Foraging analysis of Endangered Greater Adsjutant Stork ''Leptotilus dubios'' (Gemlin) in certain habitat of Assam, India. Cold Stream Harbor Laboratory.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Barman|first=Purnima Devi|last2=Sharma|first2=D. K.|date=2020-06-01|title=Foraging analysis of Endangered Greater Adsjutant Stork Leptotilus dubios Gemlin in certain habitat of Assam, India|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.05.31.125328v1|language=en|pages=2020.05.31.125328|doi=10.1101/2020.05.31.125328v1.full}}&lt;/ref&gt;
== জনপ্ৰিয় মাধ্যমত ==

২০২৫ চনত অসমৰ পাৰ্থসাৰথি মহন্তই [[হাড়গিলা|হাড়গিলা]] আৰু ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মণৰ কৰ্ম-আধাৰিত তথ্যচিত্ৰ ''হাড়গিলা'' নিৰ্মাণ কৰে৷ তথ্যচিত্ৰখনৰ প্ৰযোজনা কৰে মীনা মহন্ত আৰু ইন্দ্ৰাণী বৰুৱাই৷ এতিয়ালৈকে তথ্যচিত্ৰখন নখন চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত হৈছে৷ &lt;ref name=&quot;হাড়&quot;&gt;{{cite news | url=https://niyomiyabarta.com/epaper/06062025/page5.php | title=ইউ টিউবত মুকলি হাড়গিলা...' | date=৬-৬-২০২৫ | agency=নিয়মীয়া বাৰ্তা | accessdate=6 June 2025 | pages=৫,১০}}&lt;/ref&gt;

==লগতে চাওক==
* [[অৰণ্যক]]
* [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]]
== তথ্য উৎস ==
{{reflist|30em}}
{{নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ প্ৰাপক}}
[[শ্ৰেণী:অসমৰ অৰণ্যসেৱক]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ বিজ্ঞানী]]
[[শ্ৰেণী:নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ গৱেষক]]
[[শ্ৰেণী:পক্ষীবিদ]]
[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:পৰিৱেশ কৰ্মী]]
[[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞানী]]</text>
      <sha1>5q29n9e3jgudzfg4yvi8344tmg31u0u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515610</id>
      <parentid>515609</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:47:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ishanjyotibora</username>
        <id>14131</id>
      </contributor>
      <comment>/* তথ্য উৎস */</comment>
      <origin>515610</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36396" sha1="fl3txn4nf63817m4qp78p53t82ztjo9" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name = ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন&lt;br/&gt;Purnima Devi Barman
| image = Purnima Devi Barman and her Nari Shakti Puraskar (sq cropped).jpg
| nickname = হাড়গিলা বাইদেউ
| caption = ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ]]ৰ পৰা “নাৰী শক্তি” পুৰস্কাৰ গ্ৰহণ কৰা সময়ত ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন 
| birth_date =
| birth_place =
| death_date =
| death_place =
| alma_mater = [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]
| known_for = হাড়গিলা আৰ্মী
| awards = গ্ৰীণ অস্কাৰ, ২০১৭&lt;br/&gt; [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]], ২০১৭&lt;br/&gt;চেম্পিয়ন অৱ দ্য আৰ্থ-২০২২&lt;br/&gt;হুইটলী বঁটা (২০২৪)
| occupation = সংৰক্ষণবিদ, প্ৰকৃতিবিদ
| nationality = ভাৰতীয়
| period =
| organization  = [[অৰণ্যক]]
| influenced =
| signature =
}}{{নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ}}
'''পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন ('''{{Lang-en|Purnima Devi Barman}}''')''' অসম, [[ভাৰত]]ৰ প্ৰসিদ্ধ প্ৰকৃতিবিদ আৰু সংৰক্ষণবিদ।&lt;ref name=&quot;পূদেবসা&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.gyanamkamrup.in/2021/06/interview-with-dr-purnima-devi-barman.html | title=হাড়গিলা বাইদেউ খ্যাত ড° পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনৰ সাক্ষাৎকাৰ | publisher=জ্ঞানম | work=সাক্ষাৎকাৰ | date=জুন, ২০২১ | accessdate=27 মে' 2024}}&lt;/ref&gt; বিলুপ্তপ্ৰায় [[হাড়গিলা]]ৰ শৃংখলাবদ্ধ সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰলৈ আগবঢ়োৱা গুৰুত্বপূৰ্ণ অৰিহণাৰ বাবে তেওঁ বিশেষভাৱে জনাজাত। তেওঁ ''হাড়গিলা বাইদেউ'' হিচাপে পৰিচিত৷ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ বাবে গাঁৱৰ মহিলাসকলক একত্ৰিত কৰি '''হাড়গিলা আৰ্মী''' নামৰ এটি দল গঠন কৰিছে৷ হাড়গিলা আৰ্মী হৈছে কেৱল মহিলা স্বেচ্ছাসেৱকৰ দ্বাৰা সংগঠিত এক বাহিনী৷ হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ বাবে আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে তেওঁক ২০১৭ চনৰ ''গ্ৰীণ অস্কাৰ''&lt;ref&gt; https://m.economictimes.com/news/politics-and-nation/environmentalist-purnima-devi-barman-wins-green-oscar/articleshow/58766163.cms&lt;/ref&gt; বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁক ২০১৮ চনৰ [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]] প্ৰদান কৰে৷&lt;ref&gt;http://www.guwahatiplus.com/daily-news/assam-s-purnima-devi-barman-achieves-nari-shakti-puraskar-from-president&lt;/ref&gt; ২০২৪ চনত তেওঁ ''হুইটলী ফাণ্ড ফৰ নেচাৰ'' (WFN)ৰ পৰা ১,০০,০০০ পাউণ্ডৰ '''হুইটলী গোল্ড বঁটা''' লাভ কৰে৷

ড॰ বৰ্মন বন্যপ্ৰাণী সম্পৰ্কীয় বেচৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান, [[অৰণ্যক]]ৰ লগত জড়িত।

==কৰ্মজীৱন==
ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে অসমৰ [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়|গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যাল]]য়ত অধ্যয়ন কৰিছিল&lt;ref name=&quot;eight&quot;&gt;GU fraternity felicitates two conservationists. The Assam Tribune. 2017 Jul 1 [accessed 2019 Nov 6]. http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=jul0117/city058 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210112143123/http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=jul0117%2Fcity058|date=12 January 2021}}&lt;/ref&gt;, য'ত তেওঁ [[প্ৰাণীবিজ্ঞান]]ত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে৷ ইয়াৰ লগতে তেওঁ [[পৰিৱেশ অধ্যয়ন|পৰিৱেশ]] আৰু বন্যপ্ৰাণী [[জীৱবিজ্ঞান]]ত বিশেষজ্ঞতা লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;nine&quot;&gt;Barman PD, Das AK, Das BK, Biswas S. Conservation initiatives for Greater Adjutant Stork in Assam, India. Aaranyak; 2011. Report No.: Final Report CLP project ID: 331509.&lt;/ref&gt;২০০৭ চনত তেওঁ ডক্তৰেট ডিগ্ৰীৰ বাবে গৱেষণা আৰম্ভ কৰে যদিও গ্ৰামাঞ্চলত হাড়গিলাৰ সম্প্ৰদায় সংৰক্ষণ শিক্ষাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিবলৈ তেওঁ ডক্তৰেটৰ অধ্যয়ন মন্থৰ কৰে আৰু ২০১৯ চনতহে তেওঁ গৱেষণা সমাপ্ত কৰে।&lt;ref name=&quot;two&quot;&gt;{{Cite web|last=Wangchuk|first=Rinchen Norbu|date=2019-08-01|title=How One Woman With a Special Plan Saved Assam's 'Hargila' Storks From Extinction|url=https://www.thebetterindia.com/190470/assam-stork-hargila-visit-conservation-rescue-save-barman/|access-date=2024-02-13|website=The Better India|language=en-US}}&lt;/ref&gt; বৰ্মনে [[জৈৱ বৈচিত্ৰ্য|জৈৱ-বৈচিত্ৰ্য]] সংৰক্ষণৰ বাবে বেচৰকাৰী সংস্থা আৰণ্যকত ''আভিফাউনা গৱেষণা আৰু সংৰক্ষণ বিভাগ''ত জ্যেষ্ঠ বন্যপ্ৰাণী জীৱবিজ্ঞানী হিচাপে কাম কৰিছে, য'ত তেওঁ আৰণ্যকৰ হাড়গিলা সংৰক্ষণ প্ৰকল্পৰ সমন্বয় কৰিছিল। বৰ্মন WiNN (Women in Nature Network) ভাৰত,&lt;ref name=&quot;thirteen&quot;&gt;{{Cite web|title=Recent News|url=https://www.womeninnaturenetwork.org/recent-news.html|access-date=2024-02-13|website=Women In Nature Network|language=en}}{{Dead link|date=February 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; আৰু IUCN Stork, আইবিছ আৰু স্পুন বিল বিশেষজ্ঞ গোটৰ সদস্য।&lt;ref name=&quot;fourteen2&quot;&gt;{{Cite web|date=2016-06-29|title=Meet our members - Stork, Ibis and Spoonbill Specialist Group|url=https://storkibisspoonbill.org/members/|access-date=2024-02-13|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;

==হাড়গিলা==
[[File:Greater adjutant.jpg|thumb|[[হাড়গিলা]]]]
ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে [[হাড়গিলা|হাড়গিলা]]ৰ ক্ষেত্ৰখনত কাম কৰি '''হাড়গিলা বাইদেউ''' হিচাপে পৰিচিতি লাভ কৰিছে৷ হাড়গিলাক [[আই ইউ চি এন ৰঙা তালিকা|IUCN]]ৰ তালিকাত 'বিপন্ন' হিচাপে চিহ্নিত কৰা হৈছে৷&lt;ref name=&quot;fifteen&quot;&gt;BirdLife International. Leptoptilos dubius. IUCN Red List of Threatened Species 2016. 2016 [accessed 2019 Nov 3]. https://www.iucnredlist.org/species/22697721/93633471 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210112143148/https://www.iucnredlist.org/species/22697721/93633471|date=12 January 2021}}. doi:http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22697721A93633471.en&lt;/ref&gt; পূৰ্ণবয়স্ক হাড়গিলাৰ বিশ্বব্যাপী জনসংখ্যা হৈছে ৮০০–১২০০৷ ইয়াৰে অধিকাংশ ভাৰতৰ অসমত পোৱা যায়, যাৰ সংখ্যা হৈছে ৬৫০-৮০০ৰ ভিতৰত।&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;fifteen&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;sixteen&quot;&gt;Barman PD, Ali S, Deori P, Sharma DK. Rescue, Treatment and Release of an Endangered Greater Adjutant Leptoptilos dubius. Zoo’s print. 2015;30(9):6–9.&lt;/ref&gt; অসমত হাড়গিলাক প্ৰায়েই নগৰাঞ্চলৰ সংস্পৰ্শত দেখা যায়৷ ইহঁতে প্ৰায়েই গছত বাহ সাজে আৰু কেতিয়াবা জাবৰ পেলোৱা ঠাইত থাকে।&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;fifteen&quot; /&gt;প্ৰদূষণ, বাসস্থানৰ অভাৱ আৰু বাহ সজা গছ কাটি পেলোৱাৰ ফলত বৃহত্তৰ হাড়গিলাৰ পৰিয়ালৰ প্ৰতি ভাবুকি আহি পৰে।&lt;ref name=&quot;fifteen&quot; /&gt;

পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে অসমৰ কামৰূপ জিলাৰ একাধিক দুৰ্গম গাঁও যেনে: দদৰা, পচৰীয়া আৰু শিঙিমাৰীত পিএইডিৰ বাবে গৱেষণা কৰি থাকোঁতে হাড়গিলাৰ ক্ষেত্ৰখনত কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt; ২০০৭ চনত তেওঁ এজন গছৰ মালিকে এজোপা গছ কাটি পেলোৱা দেখিছিল য'ত এটা হাড়গিলাৰ পৰিয়ালে আশ্ৰয় লৈ আছিল৷&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt; পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে আৱিষ্কাৰ কৰে যে হাড়গিলা চৰাইবিধৰ অনাকৰ্ষণীয় চেহেৰা, [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰা প্ৰকৃতি আৰু দুৰ্গন্ধযুক্ত বাহৰ বাবে গাঁৱৰ সমাজত কুখ্যাতি আছে।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;three&quot;&gt;{{Citation|title=Purnima Barman, India - Whitley Awards 2017|url=https://www.youtube.com/watch?v=-eWLp_eCWBE|access-date=2024-02-13|language=en}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ পিছত বৰ্মনে স্থানীয় জনগোষ্ঠীসমূহক হাড়গিলাৰ পৰিৱেশগত গুৰুত্বৰ বিষয়ে সজাগ কৰাত মনোনিৱেশ কৰে৷ ইয়াৰ বাবে তেওঁ নিজৰ ডক্তৰেট ডিগ্ৰীৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় অধ্যয়নো পিছুৱাই দিয়ে৷&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;seventeen&quot;&gt;{{Cite news|last=Perinchery|first=Aathira|date=2017-12-30|title=Purnima Barman works with communities to protect a scruffy, endangered stork in Assam|url=https://www.thehindu.com/sci-tech/energy-and-environment/purnima-barman-works-with-communities-to-protect-a-scruffy-endangered-stork-in-assam/article22325079.ece|access-date=2024-02-13|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt;

পৰৱৰ্তী সময়ত পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনে কেইবাটাও সংৰক্ষণ অভিযানৰ নেতৃত্ব দিয়ে৷ ইয়াৰ ফলস্বৰূপে স্থানীয় গাঁওবাসীৰ সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাক একত্ৰীকৰণ হয়। সজাগতা অভিযানসমূহৰ ভিতৰত আছিল ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান, ৰন্ধন প্ৰতিযোগিতা, ৰাজপথৰ নাটক আৰু সামূহিক নৃত্যৰ সময়ত সংৰক্ষণৰ বাৰ্তা উপস্থাপন কৰা৷ &lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot;&gt;Barman PD, Borthakur M, Das AK, Da J. Greater Adjutant Conservation Through Community Participation in Assam, India. Aaranyak; 2014. p. 76pp. Report No.: CLP Project ID F03110012. Final Project Report.&lt;/ref&gt; অন্যান্য শিক্ষা কৌশলসমূহৰ ভিতৰত আছিল সংৰক্ষণ সজাগতা বিয়পাবলৈ চলচ্চিত্ৰৰ তাৰকাসকলক জড়িত কৰা,&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt; আৰু হাড়গিলাৰ বাহ সজা গছৰ মালিকসকলক সতৰ্ক কৰি তোলা৷&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;twelve&quot;&gt;{{Cite web|title=Welcome to official Website of Aaranyak {{!}} Home|url=https://aaranyak.org/showsubsubpage.asp?ssubid=33&amp;subid=1&amp;id=2|access-date=8 January 2021|website=aaranyak.org|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143132/https://aaranyak.org/showsubsubpage.asp?ssubid=33&amp;subid=1&amp;id=2|url-status=live|archivedate=12 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210112143132/https://aaranyak.org/showsubsubpage.asp?ssubid=33&amp;subid=1&amp;id=2|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;শিশু আৰু যুৱ প্ৰাপ্তবয়স্কসকলকো শিক্ষা অভিযানে সামৰি লৈছিল৷ খেল আৰু কিছুমান কাৰ্যৰ জৰিয়তে তেওঁলোকক হাড়গিলাৰ পৰিৱেশগত গুৰুত্বৰ বিষয়ে জ্ঞান দিয়া হৈছিল।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;twelve&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt;বাহ সজা গছৰ মালিকৰ সন্তানৰ বাবে বৃত্তি প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt; চৰকাৰী বিষয়াসকলক হাড়গিলাৰ বাসস্থান নিৰীক্ষণৰ আমন্ত্ৰণ দি বৰ্মনে কামৰূপ জিলা চৰকাৰৰ পৰাও সমৰ্থন সংগ্ৰহ কৰিছিল&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;৷ ইয়াৰ লগতে তেওঁ স্থানীয় বন আৰু আৰক্ষী বিভাগসমূহক সংৰক্ষণ কাৰ্যত প্ৰত্যক্ষভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছিল আৰু সফলো হৈছিল।&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt;

== হাড়গিলা আৰ্মী ==
ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মন হাড়গিলা আৰ্মীৰ প্ৰতিষ্ঠাপক৷ হাড়গিলা আৰ্মী হৈছে সৰ্বমহিলা তৃণমূল পৰ্যায়ৰ হাড়গিলা সংৰক্ষণ গোট।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;three&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;four&quot;&gt;{{Cite web |date=2017-05-18 |title=Assam Conservationist Purnima Barman Has Won The 'Green Oscars' |url=https://www.huffpost.com/archive/in/entry/assam-conservationist-purnima-barman-has-won-the-green-oscars_a_22096493 |access-date=2024-02-13 |website=HuffPost |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;five&quot;&gt;{{Cite web |title=Village forms ' hargila army' |url=https://www.telegraphindia.com/north-east/village-forms-hargila-army/cid/1531206 |access-date=2024-02-13 |website=www.telegraphindia.com |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;seventeen&quot; /&gt; এই নামটো সংস্কৃত ভাষাৰ &quot;হাড় গিলিব পৰা&quot; শব্দৰ পৰা আহিছে।&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Rhodes |first=Carla |date=2021-03-29 |title=A Biologist, an Outlandish Stork and the Army of Women Trying to Save It |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2021/03/29/travel/india-greater-adjutant-stork.html |access-date=2022-09-28 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;  গোটত ৪০০ গৰাকী স্থানীয় অসমীয়া স্বেচ্ছাসেৱককে ধৰি ১০,০০০ৰো অধিক সদস্য আছে।&lt;ref name=&quot;twenty five&quot;&gt;{{Cite web|date=22 June 2020|title=Meet the Indian Scientist Who Gave the Greater Adjutant Stork an Image Makeover|url=https://www.allaboutbirds.org/news/meet-the-indian-scientist-who-gave-the-greater-adjutant-stork-an-image-makeover/|access-date=8 January 2021|website=All About Birds|language=en-US|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143129/https://www.allaboutbirds.org/news/meet-the-indian-scientist-who-gave-the-greater-adjutant-stork-an-image-makeover/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ লক্ষ্য হৈছে হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত দৃশ্যমান হোৱা বাধাবোৰ আঁতৰোৱা৷&lt;ref name=&quot;five&quot; /&gt; এই আন্দোলনে প্ৰান্তীয় মহিলাসকলৰ সৱলীকৰণ আৰু স্থানীয় সংৰক্ষণৰ বিষয়সমূহত তেওঁলোকৰ কণ্ঠক কৃতিত্ব দিছে।&lt;ref name=&quot;four&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;thirteen&quot; /&gt;

বৰ্মন আৰু হাড়গিলা আৰ্মীয়ে হাড়গিলাৰ বাহত থকা আঘাতপ্ৰাপ্ত পোৱালিবোৰকো সক্ৰিয়ভাৱে উদ্ধাৰ কৰি তেওঁলোকৰ পুনৰ্বাসনৰ দিহা কৰে।&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt; গাঁৱৰ মানুহে বাহ সজা গছৰ চাৰিওফালে জাল লগাই বতাহ-বৰষুণৰ দিনত (বিশেষকৈ বাৰিষাৰ সময়ত) গছৰ পৰা সৰি গ'লে বাহ পোৱালিবোৰ ধৰে আৰু আঘাতপ্ৰাপ্ত পোৱালিবোৰক চিকিৎসা প্ৰদান কৰে৷ তেওঁলোকক স্থানীয় চিৰিয়াখানাত পুনৰ সংস্থাপন কৰা হয় আৰু তাৰ পিছত সিহঁতক মুকলি কৰি দিয়া হয়।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt; বৰ্মনে হাড়গিলাৰ বাবে এটা কৃত্ৰিম প্ৰজনন মঞ্চও সাজু কৰি তুলিছে৷ ২০১৯ চনত ইয়াত পোনপ্ৰথমবাৰৰ বাবে এটা পোৱালীৰ জন্ম দিয়া হৈছিল।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;

বৰ্মনৰ সংৰক্ষণ প্ৰচেষ্টা আৰম্ভ হোৱাৰ পিছৰে পৰা স্থানীয় পৰ্যায়ত হাড়গিলাৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে৷ ২০০৭ চনত যেতিয়া সংৰক্ষণৰ প্ৰচেষ্টা আৰম্ভ কৰা হৈছিল, তেতিয়া কামৰূপ জিলা উপনিৱেশত মাত্ৰ ২৮টাহে হাড়গিলাৰ বাহ পোৱা গৈছিল৷ কিন্তু ২০১৯ চন পৰ্যন্ত ২০০টাৰো বাহ পোৱা গৈছে, &lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt; যাৰ ফলত হাড়গিলাৰ এই কলনীটোক বিশ্বৰ ভিতৰতে সবাতোকৈ ডাঙৰ বুলি স্বীকৃতি দিয়া হৈছে৷&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;nineteen&quot;&gt;Barman PD, Sharma DK. Largest breeding colony of Greater Adjutant, Leptoptilos dubius Gmelin, in Dadara-Pasariya-Singimari Villages in Assam, India. Zoo’s print. 2015;30(11):5–6.&lt;/ref&gt;

পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনক গ্ৰাম্য অসমীয়া গাঁৱৰ সাংস্কৃতিক পৰিসৰৰ মাজত অধিক হাড়গিলা সংৰক্ষণ কৰাৰ বাবেও কৃতিত্ব দিয়া হয়।&lt;ref name=&quot;twenty five&quot; /&gt;বৰ্মনৰ সংৰক্ষণ প্ৰচেষ্টাৰ পিছত কামৰূপ জিলাৰ গাঁওবাসীয়ে অধিকসংখ্যক হাড়গিলা সংৰক্ষণৰ সৈতে সক্ৰিয়ভাৱে জড়িত হৈ পৰিছে  &lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt; আৰু ২০১০ চনলৈকে কোনো বাহ সজা গছ কাটিব পৰা নাই।&lt;ref name = &quot;twenty six&quot;&gt;{{Cite web |url=https://round.glass/sustain/people/greater-adjutant-purnima-barman/ |title=The Greater Adjutant's All-Woman Army &amp;#124; RoundGlass &amp;#124; Sustain |access-date=20 October 2020 |archive-date=12 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143208/https://round.glass/sustain/people/greater-adjutant-purnima-barman/ |url-status=live |archivedate=12 January 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210112143208/https://round.glass/sustain/people/greater-adjutant-purnima-barman/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;  চৰাইবোৰৰ সামাজিক প্ৰতিচ্ছবিক ইতিবাচক কৰিবলৈ কিছুমান প্ৰচেষ্টা হাতত লোৱা হৈছে৷ &lt;ref&gt;{{Cite news |last=Rhodes |first=Carla |date=2021-03-29 |title=A Biologist, an Outlandish Stork and the Army of Women Trying to Save It |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2021/03/29/travel/india-greater-adjutant-stork.html |access-date=2022-09-28 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; স্থানীয় লোকগীত, পৰম্পৰা আৰু সাংস্কৃতিক উৎসৱত হাড়গিলাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;two&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;seventeen&quot; /&gt; উদাহৰণস্বৰূপে, গাঁৱৰ মানুহে প্ৰত্যাশিত হাড়গিলাৰ বাবে [[পঞ্চামৃত]] অনুষ্ঠান পাতে৷ অসমীয়া মহিলা এগৰাকীৰ ক্ষেত্ৰত পালন কৰা একেবোৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰ ব্যৱহাৰ কৰি এই অনুষ্ঠান উদযাপন কৰা হয়৷&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt; প্ৰতি বছৰে ২ ফেব্ৰুৱাৰীত &lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt;হাড়গিলা দিৱস&lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt; পালন কৰি অহা হৈছে।&lt;ref name=&quot;twelve&quot; /&gt; হাড়গিলা আৰ্মীৰ মহিলাসকলে নিজৰ কাপোৰত হাড়গিলাৰ ছবি অংকন কৰি সংৰক্ষণৰ দিশত সজাগতা বিয়পাইছে আৰু ইয়াৰ লগতে তেওঁলোকে নিজৰ পৰিয়ালটোৰ বাবে আয়ৰ সৃষ্টি কৰিছে।&lt;ref name=&quot;five&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;twelve&quot; /&gt; আন এটা পদক্ষেপ হৈছে বিদ্যালয়সমূহত প্ৰাথমিক বয়সৰ শিশুসকলক আলোচনা আৰু খেলৰ জৰিয়তে হাড়গিলাৰ সংৰক্ষণৰ দিশত শিক্ষা দিয়া আৰু ক্ষেত্ৰভিত্তিক অধ্যয়নৰ সময়ত তেওঁলোকক জাবৰণিৰ মাজত থকা পক্ষীবোৰ দেখুৱাবলৈ লৈ যোৱা৷&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Rhodes |first=Carla |date=2021-03-29 |title=A Biologist, an Outlandish Stork and the Army of Women Trying to Save It |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2021/03/29/travel/india-greater-adjutant-stork.html |access-date=2022-09-28 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;

==বঁটা আৰু সন্মান==
* ২০২০ চনৰ মে' মাহত বিশ্বৰ প্ৰখ্যাত গ্ৰন্থ প্ৰকাশন সংস্থা ''হাৰ্পাৰ কলিন্স পাব্লিছাৰ্ছ''-ৰ শৈক্ষিক প্ৰকাশন শাখা 'কলিন্স'-এ ড॰ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মনৰ কৰ্মৰাজিক পাঠ্যক্ৰমত স্থান দিছে। দেশ-বিদেশৰ বিভিন্ন ইংৰাজী ভাষাৰ শিক্ষানুষ্ঠানৰ সপ্তম শ্ৰেণীৰ ইংৰাজী পাঠ্যপুথি ''ইংলিজ এলাইভ-৭''ত তেখেতৰ এই কৰ্মৰাজি সন্নিৱিষ্ট হ'ব।&lt;ref&gt;https://epaper.niyomiyabarta.org/10052020/details.php?date=12052020&amp;page=1-12&amp;article=7.gif&amp;cid=7&lt;/ref&gt;
* ৰয়েল বেংক অফ [[ছুইডেন]]ৰ আৰ্থ হিৰ' বঁটা, ২০০৬&lt;ref&gt;http://www.northeasttoday.in/assam-woman-wins-earth-heroes-award/&lt;/ref&gt;
* ২০০৯ চনত ''ভৱিষ্যত সংৰক্ষণবাদী নেতা'' বঁটা&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৫ চনত ''সংৰক্ষণ নেতৃত্ব কাৰ্যসূচী'' (CLP:Conservation Leadership Programme)ৰ পৰা 'নেতৃত্ব'ৰ ক্ষেত্ৰত বঁটা লাভ কৰে৷&lt;ref name=&quot;twenty two&quot;&gt;Knight T. Endangered giant stork protected by all-female army. Fauna and Flora International. 2018 Apr 18 [accessed 2019 Nov 3]. https://www.fauna-flora.org/news/national-recognition-indian-conservationist-mobilised-female-army {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210112143131/https://www.fauna-flora.org/news/national-recognition-indian-conservationist-mobilised-female-army|date=12 January 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;twenty three&quot;&gt;{{Cite web|title=Conservation initiatives for greater adjutant stork in Assam, India|url=https://www.conservationleadershipprogramme.org/project/greater-adjutant-stork-assam-india/|access-date=2024-02-13|website=Conservation Leadership Programme|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;
* ২০১৬ চনত ''[[:en:United_Nations_Development_Programme|ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ উন্নয়ন কাৰ্যসূচী]]ৰ (United Nations Development Programme)ৰ'' পৰা ''জৈৱ বৈচিত্ৰ্য বঁটা'' লাভ৷&lt;ref name=&quot;ten&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.european-environment-foundation.eu/en-en/environetwork/profiles/devi-barman-purnima|title=European Environment Foundation|access-date=24 February 2020|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112143134/https://www.european-environment-foundation.eu/en-en/environetwork/profiles/devi-barman-purnima|url-status=live|archivedate=12 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210112143134/https://www.european-environment-foundation.eu/en-en/environetwork/profiles/devi-barman-purnima|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;
* ২০১৬ চনত ৰয়েল বেংক অৱ স্কটলেণ্ডে প্ৰদান কৰা ''আৰ্থ হিৰো'' বঁটা লাভ&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt; 
* ২০১৬ চনত বালিপাৰা ফাউণ্ডেচনৰ ''গ্ৰীণ গুৰু'' বঁটা লাভ&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৭ চনত উত্তৰ-পূবৰ FIICI FLO (Federation of Indian Chamber of Commerce &amp; Industry,FICCI Ladies Organization)ৰ পৰা ''নাৰী সাধক (Women Achiever)'' বঁটা লাভ&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৭ চনত [[ভাৰত সঞ্চাৰ নিগম লিমিটেড]]-এ প্ৰদান কৰা ''ৰ'ল অৱ অনাৰ'' সন্মান লাভ৷&lt;ref name=&quot;ten&quot; /&gt;
* ২০১৭ চনত যুক্তৰাজ্যৰ ৰাজকুমাৰী ৰয়েল ''এন্নেয়ে হুইটলী বঁটা'' প্ৰদান কৰে৷ এইটো বঁটাক ''গ্ৰীণ অস্কাৰ'' বুলিও কোৱা হয়৷&lt;ref name=&quot;twenty&quot;&gt;{{Cite web|title=Green Oscar for Assam conservationist|url=https://www.telegraphindia.com/india/green-oscar-for-assam-conservationist/cid/1500119|access-date=2024-02-13|website=www.telegraphindia.com|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ২০১৭ চনত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি [[ৰাম নাথ কোৱিন্দ|ৰামনাথ কোৱিন্দ]]ৰ পৰা [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]] লাভ৷ ''[[:en:Nari_Shakti_Puraskar|নাৰী শক্তি]]'' হৈছে ভাৰতীয় মহিলাৰ বিভিন্ন কৰ্মক স্বীকৃতি জনাই প্ৰদান কৰা সৰ্বোচ্চ অসামৰিক বঁটা৷&lt;ref name=&quot;seven&quot;&gt;{{Cite web|title=Assam's Purnima Devi Barman achieves Nari Shakti Puraskar from President|url=https://www.guwahatiplus.com/guwahati/assam-s-purnima-devi-barman-achieves-nari-shakti-puraskar-from-president|access-date=2024-02-13|website=www.guwahatiplus.com|language=en}}&lt;/ref&gt; 
* ২০১৮ চনত য়ামিন হাজৰিকা ''ৱ’মেন অব ছাবষ্টেন্স'' বঁটা লাভ&lt;ref&gt;https://nenow.in/north-east-news/assam/noted-wildlife-activist-purnima-devi-barman-selected-for-yamin-hazarika-award.html&lt;/ref&gt;
* ২০১৮ চনত শ্ৰী সত্য সাই ''এৱাৰ্ড ফৰ হিউমেন এক্সচেলেন্স'' লাভ&lt;ref&gt;https://www.timesofindia.com/india/sri-sathya-sai-award-for-human-excellence-2018-will-be-presented-on-nov-23/amp_articleshow/66758811.cms?espv=1{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;
* ২০২২ চনত [[:en:United_Nations_Environment_Programme|ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ পৰিৱেশ কাৰ্যসূচী]]ৰ (UNEP)ৰ পৰ'''&lt;nowiki/&gt;'''া উদ্যোগী দৃষ্টিভংগীৰ শাখাত&lt;nowiki/&gt; '''&lt;nowiki/&gt;'চেম্পিয়ন অৱ দ্য আৰ্থ-২০২২'''&lt;nowiki/&gt;' সন্মান লাভ।&lt;ref name=&quot;:)&quot;&gt;{{cite news | url=https://www.thehindu.com/news/national/indias-purnima-devi-barman-honoured-with-uns-highest-environmental-award/article66169873.ece | title=India’s Purnima Devi Barman honoured with U.N.’s highest environmental award | agency=The Hindu | accessdate=22 November 2022}}&lt;/ref&gt;
* ২০২৪ চনত তৃণমূল পৰ্যায়ত সংৰক্ষণৰ দিশৰ কাম কৰা নেতাসকললৈ সাহায্যপ্ৰদানকাৰী সংস্থা ''হুইটলী ফাণ্ড ফৰ নেচাৰ'' (WFN)-এ প্ৰদান কৰা ১,০০,০০০ পাউণ্ডৰ '''হুইটলী গোল্ড বঁটা''' লাভ&lt;ref name=&quot;Green Oscar' Whitley Gold Award&quot;&gt;{{cite news | url=https://www.ndtv.com/india-news/assams-purnima-devi-barman-receives-green-oscar-whitley-gold-award-2024-5573962 | title=Assam's Purnima Devi Barman Receives 'Green Oscar' Whitley Gold Award 2024 | work=NDTV | date=May 02, 2024 | agency=NDTV | accessdate=26 May 2024}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIR&quot;&gt;{{cite news | url=https://www.newsonair.gov.in/assams-wildlife-conservationist-dr-purnima-devi-barman-conferred-whitley-gold-award-for-2024/ | title=Assam’s Wildlife Conservationist, Dr. Purnima Devi Barman Conferred Whitley Gold Award For 2024 | work=AIR India | date=May 2, 2024 | agency=Aakashbani_Prasar Bharati | accessdate=26 May 2024}}&lt;/ref&gt;
== নিৰ্বাচিত কৰ্ম ==
* Barman, P.D., A.K Das, B.K Das, S. Biswas. 2011. Conservation Initiatives for Greater Adjutant in Assam, India. Final Report, CLP project ID 331509. Aaranyak.&lt;ref name=&quot;nine&quot; /&gt;
* Barman, P.D., M. Barthakur, A.K. Das, J. Das. 2014. Greater Adjutant conservation through community participation in Assam, India. Final Report, CLP Project ID F03110012. Aaranyak.&lt;ref name=&quot;eighteen&quot; /&gt;
* Barman, P.D., and D.K Sharma. 2015. Largest breeding colony of Greater Adjutant, ''Leptoptilos dubius Gmelin'', in Dadara-Pasariya-Singimari Villages in Assam, India. Zoo’s Print. 30(11): 5–6.&lt;ref name=&quot;nineteen&quot; /&gt;
* Barman, P.D., S. Ali, P. Deori, D.K. Sharma. 2015. Rescue, Treatment and Release of an Endangered Greater Adjutant ''Leptoptilos dubius''. Zoo's Print. 30(9): 6–9.&lt;ref name=&quot;sixteen&quot; /&gt;
* Barman, P.D., and D.K. Sharma. 2017. Behavioural ethogram of the endangered greater Adjutant Stork ''Leptoptilos dubius'' (Gmelin). International Journal of Zoology Studies. 2(6): 272–281&lt;ref name=&quot;twenty four&quot;&gt;Barman PD, Sharma DK. Behavioural ethogram of the endangered greater Adjutant Stork Leptoptilos dubius (Gmelin). International Journal of Zoology Studies. 2017;2(6):272–281.&lt;/ref&gt;
* Barman, P.D., and D.K. Sharma. 2020. Foraging analysis of Endangered Greater Adsjutant Stork ''Leptotilus dubios'' (Gemlin) in certain habitat of Assam, India. Cold Stream Harbor Laboratory.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Barman|first=Purnima Devi|last2=Sharma|first2=D. K.|date=2020-06-01|title=Foraging analysis of Endangered Greater Adsjutant Stork Leptotilus dubios Gemlin in certain habitat of Assam, India|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.05.31.125328v1|language=en|pages=2020.05.31.125328|doi=10.1101/2020.05.31.125328v1.full}}&lt;/ref&gt;
== জনপ্ৰিয় মাধ্যমত ==

২০২৫ চনত অসমৰ পাৰ্থসাৰথি মহন্তই [[হাড়গিলা|হাড়গিলা]] আৰু ড০ পূৰ্ণিমা দেৱী বৰ্মণৰ কৰ্ম-আধাৰিত তথ্যচিত্ৰ ''হাড়গিলা'' নিৰ্মাণ কৰে৷ তথ্যচিত্ৰখনৰ প্ৰযোজনা কৰে মীনা মহন্ত আৰু ইন্দ্ৰাণী বৰুৱাই৷ এতিয়ালৈকে তথ্যচিত্ৰখন নখন চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত হৈছে৷ &lt;ref name=&quot;হাড়&quot;&gt;{{cite news | url=https://niyomiyabarta.com/epaper/06062025/page5.php | title=ইউ টিউবত মুকলি হাড়গিলা...' | date=৬-৬-২০২৫ | agency=নিয়মীয়া বাৰ্তা | accessdate=6 June 2025 | pages=৫,১০}}&lt;/ref&gt;

==লগতে চাওক==
* [[অৰণ্যক]]
* [[নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ]]
== তথ্য উৎস ==
{{reflist|30em}}
{{নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ প্ৰাপক}}
[[শ্ৰেণী:অসমৰ অৰণ্যসেৱক]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ বিজ্ঞানী]]
[[শ্ৰেণী:নাৰী শক্তি পুৰস্কাৰ বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ গৱেষক]]
[[শ্ৰেণী:পক্ষীবিদ]]
[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:পৰিৱেশ কৰ্মী]]
[[শ্ৰেণী:জীৱবিজ্ঞানী]]
==বাহ্যিক সংযোগ==
[https://www.youtube.com/watch?v=EMpJrkc7mK4 ইউ টিউবত উপলভ্য ''হাড়গিলা''শীৰ্ষক তথ্যচিত্ৰ]</text>
      <sha1>fl3txn4nf63817m4qp78p53t82ztjo9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>দেউৰী স্বায়ত্বশাসিত পৰিষদ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>49293</id>
    <revision>
      <id>515658</id>
      <parentid>386498</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:03:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515658</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8037" sha1="mladhlv1pyt0xh13eld50i00exi8atf" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name =দেউৰী স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ
| native_name = 
| native_name_lang = 
| settlement_type = স্বায়ত্ত্বশাসিত অঞ্চল
| image_skyline = 
| image_alt = 
| image_caption = 
| base_map = 
| map_caption = 
| pushpin_map = 
| pushpin_label_position = 
| pushpin_map_alt = 
| pushpin_map_caption = 
| latd = 
| latm = 
| lats = 
| latNS = 
| longd = 
| longm = 
| longs = 
| longEW = 
| coordinates_type = 
| coordinates_display = 
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{flag|ভাৰত}}
| subdivision_type1 = ৰাজ্য
| subdivision_name1 = [[অসম]]
| subdivision_type2 = 
| subdivision_name2 = 
| subdivision_type3 = 
| subdivision_name3 = 
| established_title = পৰিষদ গঠন
| established_date = ২০০৫
| founder = 
| seat_type = মুখ্য কাৰ্যালয়
| seat = ভীমবৰ দেউৰী নগৰ, [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা]]
| government_footnotes = 
| government_type = স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ
| governing_body = দেউৰী স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ
| leader_title = মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া
| leader_name =মাধৱ দেউৰী
| unit_pref = 
| area_footnotes = 
| area_rank = 
| area_total_km2 = 
| elevation_footnotes = 
| elevation_m = 
| population_total = 
| population_as_of = 
| population_rank = 
| population_density_km2 = 
| population_demonym = 
| population_footnotes = 
| demographics_type1 = ভাষা
| demographics1_title1 = চৰকাৰী
| demographics1_info1 = [[দেউৰী ভাষা]]
| timezone1 = [[ভাৰতীয় মান সময়]]
| utc_offset1 = +৫:৩০ 
| postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]]
| postal_code = 
| area_code_type = Telephone code
| area_code = 
| registration_plate = 
| website = {{URL|https://www.dacassam.org.in/}}
| iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-AS]]
| footnotes = 
}}

'''দেউৰী স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ''' অসমৰ এক স্বায়ত্ত্বশাসিত অঞ্চলৰ পৰিষদ। [[দেউৰী জনগোষ্ঠী]]ৰ উন্নয়ন আৰু স্বায়ত্ত্ব শাসনৰ বাবে অসম চৰকাৰে ২০০৫ চনত এই পৰিষদ গঠনৰ অধিসূচনা জাৰি কৰিছিল। ২০০৭ চনত [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰে]] এই পৰিষদ গঠন কৰে। দেউৰী জনজাতিৰ অৰ্থনৈতিক, শৈক্ষিক, সামাজিক, সাংস্কৃতিক আৰু নৃগোষ্ঠীয় উন্নয়নৰ বাবে এই পৰিষদে কাম কৰে। 

ইয়াৰ বৰ্তমান মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া ভৈৰব দেউৰী&lt;ref&gt;https://www.dacassam.org.in/members-of-dac/&lt;/ref&gt; আৰু পৰিষদৰ মুখ্য কাৰ্যালয় [[লখিমপুৰ জিলা]]ৰ [[নাৰায়ণপুৰ]]ৰ ভীমবৰ দেউৰী নগৰত অৱস্থিত। 

[[যোৰহাট জিলা|যোৰহাট]], [[মাজুলী জিলা|মাজুলী]], [[নগাঁও জিলা|নগাঁও]], শিৱসাগৰ, চৰাইদেউ, [[ডিব্ৰুগড় জিলা|ডিব্ৰুগড়]], [[তিনিচুকীয়া জিলা|তিনিচুকীয়া]], [[ধেমাজি জিলা|ধেমাজি]], [[শোণিতপুৰ জিলা|শোণিতপুৰ]] আৰু [[লখিমপুৰ জিলা]]ৰ কিছু কিছু অংশৰে দেউৰী স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ গঠিত। এই অঞ্চলত বাস কৰা দেউৰী জনগোষ্ঠীৰ লোকৰ দীৰ্ঘদিনীয়া অভাৱ অভিযোগৰ অন্তত এই পৰিষদ গঠন কৰা হৈছিল। 

এই পৰিষদৰ প্ৰথম পৰিষদীয় সাধাৰণ নিৰ্বাচন ২০১৩ চনত হৈছিল।&lt;ref&gt;[http://indianexpress.com/article/news-archive/web/assam-tribal-council-polls-today-amid-bandh-call/ Assam tribal council polls today amid bandh call], ''Indian Express''&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
২০০৫ চনত [[অসম চৰকাৰ]] আৰু [[দেউৰী জনগোষ্ঠী]]ৰ প্ৰতিনিধি সকলৰ মাজৰ চুক্তি অনুসৰি দেউৰী স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ গঠন কৰা হৈছিল। দেউৰী জনজাতী অধ্যুষিত অঞ্চলৰ স্বায়ত্ত্ব শাসনৰ বাবে এই পৰিষদ গঠন কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://dacassam.org/About.htm |access-date=2020-04-07 |archivedate=2019-10-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191019153431/http://dacassam.org/About.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ২০০৭ চনত পৰিষদৰ প্ৰথম নিৰ্বাচন হৈছিল। 
==গঠন==
===স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ===
দেউৰী স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদৰ মুঠ সদস্যৰ সংখ্যা ২০ গৰাকী। ইয়াৰে ১৮ গৰাকী সদস্যৰ বাবে নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হয়। বাকী দুগৰাকী [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰে]] মনোনীত কৰে। মুঠ সদস্যপদৰ ৯খন এখন অনুসূচীত জনজাতিৰ আৰু ৩খন মহিলাৰ বাবে সংৰক্ষিত। পৰিষদৰ বৰ্তমান মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া মাধৱ দেউৰী।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://dacassam.org/Accord.htm |access-date=2020-04-07 |archivedate=2019-09-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190923233959/http://www.dacassam.org/Accord.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
===গাঁও পৰিষদ===
পৰিষদৰ অন্তৰ্ভুক্ত গাঁও সমূহত একোখনকৈ গাঁও পৰিষদ আছে। প্ৰতিখন গাঁও পৰিষদৰ মুঠ সদস্যৰ সংখ্যা ১০ গৰাকী। ইয়াৰে ন্যূনতম পাঁচ গৰাকী সদস্য দেউৰী সমাজৰ লোক আৰু এগৰাকী মহিলা হোৱা বাঞ্ছনীয়। প্ৰতিখন গাঁও পৰিষদৰ এজন অধ্যক্ষ থাকে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://dacassam.org/Accord.htm |access-date=2020-04-07 |archivedate=2019-09-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190923233959/http://www.dacassam.org/Accord.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
==তথ্য উৎস==
{{reflist}}

==বাহ্যিক সংযোগ==
* [https://www.dacassam.org.in/দেউৰী স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ]
{{সাঁচ:ভাৰতৰ স্বায়ত্ত্বশাসিত প্ৰশাসনীয় বিভাগ}}
{{অসম}}
[[শ্ৰেণী:অসমৰ প্ৰশাসন]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদ]]</text>
      <sha1>mladhlv1pyt0xh13eld50i00exi8atf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ফ্লোৰেন্স নাইটিংগেল</title>
    <ns>0</ns>
    <id>60198</id>
    <revision>
      <id>515728</id>
      <parentid>509174</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T20:23:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515728</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64591" sha1="h4leu6z5umu7j2uhwld9qayport286g" xml:space="preserve">{{Infobox scientist
|name = ফ্লোৰেন্স নাইটিংগেল
|honorific_suffix = {{post-nominals|country=GBR|size=100%|OM|RRC|DStJg}}
|image = Florence Nightingale (H Hering NPG x82368).jpg
|caption = ফ্লোৰেন্স নাইটিংগেল, ১৮৬০
|birth_date = {{birth date|1820|5|12|df=y}}
|birth_place = ফ্লোৰেন্স, গ্ৰেণ্ড ডিচ্চী অফ তুস্কেনি
|death_date = {{death date and age|1910|8|13|1820|5|12|df=y}}
|death_place = মেফেয়াৰ, লণ্ডন, ইংলেণ্ড, [[যুক্তৰাজ্য]]
|nationality = ব্ৰিটিছ
|known_for = ধাত্ৰীবিদ্যা
|field = চিকিৎসালয়ৰ স্বচ্ছতা আৰু অনাময় ব্যৱস্থা, পৰিসংখ্যা বিজ্ঞান
|work_institutions = চেলিমিয়ে বেৰেকছ, স্কুটাৰী&lt;br /&gt; কিংছ কলেজ লণ্ডন&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.kcl.ac.uk/aboutkings/history/famouspeople/florencenightingale.aspx |title=Florence Nightingale |work=King's College London |accessdate=30 November 2015 }}&lt;/ref&gt;
|awards = ৰয়েল ৰেডক্ৰছ (১৮৮৩) &lt;br/&gt;লেডী অফ গ্ৰেছ অফ দা অৰ্ডাৰ অফ চেইণ্টজন (১৯০৪) &lt;br /&gt; অৰ্ডাৰ অফ মেৰিট (১৯০৭)
|signature = Florence Nightingale Signature.svg
|footnotes = {{Listen| embed=yes |filename = Florence Nightingale voice - 1576A 2nd Rendition Crop.ogg |title = ফ্লোৰেন্স নাইটিংগেলৰ মাত|type = speech |description = ১৮৯০ চনৰ ৩০ জুলাই তাৰিখে বাণীবন্ধন কৰা&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://archive.org/details/FlorenceNightingale2ndRendition1890GreetingsToTheDearOldComradesOf |title=Florence Nightingale 2nd rendition, 1890 – greetings to the dear old comrades of Balaclava |work=[[Internet Archive]] |accessdate=13 February 2014 }}&lt;/ref&gt;}}
}}
'''ফ্লোৰেন্স নাইটিংগেল''' ({{Lang-en|Florence Nightingale}}; ১২ মে', ১৮২০ – ১৩ আগষ্ট, ১৯১০) এগৰাকী ব্ৰিটিছ সমাজ সংস্কাৰক, পৰিসংখ্যাবিদ আৰু ধাত্ৰীবিদ্যাৰ বাট-কটকীয়া। তেওঁক আধুনিক ধাত্ৰীবিদ্যাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক হিচাপে জনা যায়। ১৮৫৩ চনৰ পৰা ১৮৫৬ চনলৈ চলা ক্ৰিমিয়াৰ যুদ্ধত সৈনিক সকলক কৰা সেৱা-শুশ্ৰূষাৰ বাবে তেওঁ জগত বিখ্যাত।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Strachey |first=Lytton |title=Eminent Victorians |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.225424 |publisher=Chatto and Windus |location=London |year=1918}}{{page needed|date=March 2015}}&lt;/ref&gt; তেওঁ ধাত্ৰীবিদ্যাক এক সন্মানজনক পেচা হিচাপে দাঙি ধৰিছিল। চাকিৰ সৈতে নিশা আঘাতপ্ৰাপ্ত সৈনিক সকলৰ সেৱা কৰাৰ বাবে তেওঁক '''লেডী ৱিথ দা লেম্প''' বা 'চাকিৰ সৈতে মহিলা' বুলি বিখ্যাত।&lt;ref&gt;{{cite book|first=Kristine|last=Swenson|title=Medical Women and Victorian Fiction|url=https://archive.org/details/medicalwomenvict00swen_0|url-access=registration|year=2005|publisher=University of Missouri Press|isbn=978-0-8262-6431-2|page=[https://archive.org/details/medicalwomenvict00swen_0/page/15 15]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Parragon&gt;{{cite book|author= Aaron Ralby|title=Atlas of Military History|chapter-url= https://archive.org/details/atlasofworldmili0000ralb|chapter-url-access= registration|year=2013|publisher=Parragon|isbn=978-1-4723-0963-1|pages=[https://archive.org/details/atlasofworldmili0000ralb/page/281 281]|chapter=The Crimean War 1853–1856}}&lt;/ref&gt; ১৮৬০ চনত লণ্ডনৰ চেইণ্ট থমাছ হস্পিটেলত তেওঁ নাৰ্ছিং স্কুল প্ৰতিষ্ঠা কৰি পেশাদাৰী ধাত্ৰীবিদ্যাৰ পাতনি মেলিছিল। ই পৃথিৱীৰ প্ৰথম নিৰপেক্ষ আধুনিক ধাত্ৰীবিদ্যাৰ প্ৰতিষ্ঠান আৰু বৰ্তমান লণ্ডনৰ কিংছ কলেজৰ অন্তৰ্গত।&lt;ref&gt;{{cite journal |pmid=5195090 |volume=17 |issue=8 |title=The first nursing school in the world—St. Thomas Hospital School in London |year=1969 |journal=Munca Sanit |pages=449–454 |last=Petroni |first=A}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ধাত্ৰীবিদ্যাৰ শিক্ষাৰ্থী সকলে নতুন নাৰ্ছ সকলে 'নাইটিংগেল শপত' গ্ৰহণ কৰে। ইয়াৰ লগতে আন্তৰ্জাতিক পৰ্যায়ত ধাত্ৰীবিদ্যাৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান 'ফ্লোৰেন্স নাইটিংগেল পদক' তেওঁৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছে। প্ৰতি বছৰে তেওঁৰ জন্মদিন ১২ মে' তাৰিখে গোটেই বিশ্বজুৰি [[আন্তৰ্জাতিক ধাত্ৰী দিৱস]] হিচাপে পালন কৰা হয়। 

তেওঁ ব্ৰিটিছ সমাজৰ সকলো বৰ্গৰ বাবে স্বাস্থ্যসেৱাৰ প্ৰতি গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। তেওঁ [[ভাৰত]]ৰ ক্ষুধাৰ্ত লোকসকলৰ বাবে সাহায্য, বেশ্যাবৃত্তিৰ অৱসান আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰত মহিলাৰ অংশগ্ৰহণৰ হকে সদায় মাত মাতিছিল। তেওঁ এগৰাকী সুলেখিকা আছিল। তেওঁৰ জীৱনকালত কেইবাখনো গ্ৰন্থ প্ৰকাশিত হৈছে। ইয়াৰ লগতে তেওঁ পৰিসাংখ্যিক বিজ্ঞানৰ লেখৰ সহায়ত দৃশ্যমান তথ্যৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰণী ভূমিকা পালন কৰিছিল। তেওঁৰ ধৰ্ম আৰু অন্যান্য বিষয়ত ৰচনা সমূহ মৃত্যুৰ পিছত প্ৰকাশিত হৈছিল। 
==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
[[File:Embley Park.jpg|thumb|[[এম্বলি পাৰ্ক]] হেম্পশ্বাৰ,বৰ্তমান স্কুল,পৰিয়লৰ ঘৰ [[উইলিয়াম নাইটিংগেলৰ]]]]
১৮২০ চনৰ ১২ মে'ত ইটালীৰ টাস্কানীৰ [[ফ্ল'ৰেন্স]]ৰ ''ভিলা কলম্বিয়া''ত &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.countryjoe.com/nightingale/house.htm |title=The true Florence: Exploring the Italian birthplace of Florence Nightingale |date=1 December 2007 |first=Joy |last=Shiller |access-date=16 March 2015 |archive-date=10 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150610031533/http://www.countryjoe.com/nightingale/house.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://jmvh.org/article/florence-nightingale/ &quot;Florence Nightingale&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200303135917/https://jmvh.org/article/florence-nightingale/ |date=3 March 2020 }}. JMVH.org. Retrieved 17 June 2020&lt;/ref&gt;ফ্ল'ৰেন্স এটা ধনী আৰু প্ৰতিপত্তিশীল ব্ৰিটিছ পৰিয়ালত ফ্ল'ৰেন্স নাইটিংগেলৰ জন্ম হৈছিল আৰু তেওঁৰ নাম জন্ম চহৰ খনৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছিল। ফ্ল’ৰেন্সৰ ডাঙৰ ভগ্নী [[ফ্ৰান্সিছ পাৰ্থেনোপ]]কো একেদৰেই তেওঁৰ জন্মস্থান পাৰ্থেন’পৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছিল, যিটো গ্ৰীক বসতি বৰ্তমান [[নেপলছ]] চহৰৰ অংশ। ফ্ল'ৰেন্সৰ পিতৃ উইলিয়াম এডৱাৰ্ড নাইটিংগেল, জন্ম উইলিয়াম এডৱাৰ্ড শ্ব'ৰ (১৭৯৪–১৮৭৪) আৰু মাতৃ ফ্ৰান্সিছ (&quot;ফেনী&quot;) নাইটিংগেল (জন্ম স্মিথ; ১৭৮৮–১৮৮০)। 

১৮২১ চনত পৰিয়ালটোৱে ইংলেণ্ডলৈ উভতি যায় আৰু নাইটিংগেলক [[হেম্পশ্বাৰৰ এম্বলি]] আৰু [[ডাৰ্বিশ্বাইৰৰ লিয়া হাৰ্ষ্ট]]ত থকা পৰিয়ালটোৰ ঘৰত ডাঙৰ-দীঘল হয়।&lt;ref name=&quot;NightingaleonMysticism&quot;&gt;{{cite book |author=Nightingale, Florence |editor=Vallee, Gerard |title=Florence Nightingale on Mysticism and Eastern Religions |chapter=Introduction, ''passim'' |series=Collected Works of Florence Nightingale |volume=4 |year=2003 |isbn=978-0-88920-413-3 |publisher=[[Wilfrid Laurier University Press]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NightingaleCrimeanColectedWorkds&quot;&gt;{{cite book |author=Nightingale, Florence |editor=McDonald, Lynn |title=Florence Nightingale: The Crimean War |chapter=An introduction to volume&amp;nbsp; 14 |series=Collected Works of Florence Nightingale |volume=14 |year=2010 |isbn=978-0-88920-469-0 |publisher=[[Wilfrid Laurier University Press]]}}&lt;/ref&gt;ফ্লৰেন্সে তেওঁ নিজ পৰিয়ালৰ আভিজাত্য আৰু ধন-সম্পত্তিৰ বিপৰীতে দুয়োপক্ষৰ পৰা প্ৰগতিশীল উদাৰ-মানৱীয় দৃষ্টিভংগী উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে লাভ কৰিছিল। পিতৃ উইলিয়ামে তেওঁৰ লি হাৰ্ষ্টৰ সম্পত্তি উত্তৰাধিকাৰ স্বৰূপে লাভ কৰি নাইটিংগেল উপাধি আৰু কোট-অৱ-আৰ্মছ গ্ৰহণ কৰিছিল। ফ্লৰেঞ্চৰ মাতৃ ফেনীৰ পিতা আছিল প্ৰসিদ্ধ [[দাসপ্ৰথা উচ্ছেদকাৰী]] আৰু [[ইউনিটেৰিয়ান ধৰ্মীয় বিশ্বাসী উইলিয়াম স্মিথ]]।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.rotherhamweb.co.uk/genealogy/shore.htm |title=Pedigree of Shore of Sheffield, Meersbrook, Norton and Tapton |publisher=Rotherham Web |access-date=17 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131029202758/http://www.rotherhamweb.co.uk/genealogy/shore.htm |archive-date=29 October 2013 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; নাইটিংগেলৰ পিতাই তেওঁক শিক্ষিত কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;NightingaleCrimeanColectedWorkds&quot;/&gt;

বিবিচিৰ এখন তথ্যচিত্ৰত প্ৰকাশ পোৱা মতে &quot;ফ্ল'ৰেন্স আৰু তেওঁৰ ডাঙৰ ভগ্নী পাৰ্থেন'পে তেওঁলোকৰ পিতৃৰ পৰা পোৱা নাৰী শিক্ষাৰ উন্নত ধাৰণাসমূহৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱান্বিত হৈছিল। তেওঁলোকে ইতিহাস, গণিত, ইটালীয়, ধ্ৰুপদী সাহিত্য, আৰু দৰ্শন আদি অধ্যয়ন কৰিছিল আৰু সৰুৰে পৰা দুয়োগৰাকী ছোৱালীয়ে তথ্য সংগ্ৰহ আৰু বিশ্লেষণৰ এক অসাধাৰণ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। ইয়াৰ উপৰিও এই শিক্ষাই ফ্লৰেঞ্চক এটা সংগঠিত চিন্তাধাৰা আৰু পৰিশীলিত দক্ষতাৰ বিকাশ ঘটাবলৈ সক্ষম কৰিছিল, আৰু পিছলৈ তেওঁক চিকিৎসাশাস্ত্ৰ আৰু জনস্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত ঐতিহাসিক সাফল্যৰ পথ দেখুৱাইছিল।&quot; &lt;ref name=&quot;BBC 2017&quot;/&gt;

১৮৩৮ চনত তেওঁলোকৰ পৰিয়ালটো ইউৰোপ ভ্ৰমণলৈ যাওঁতে ফ্ল'ৰেন্সে ইংলণ্ডত জন্মগ্ৰহণ কৰা পেৰিছৰ পৰিচাৰিকা [[মেৰী ক্লাৰ্ক]]ক লগ পায় আৰু দুয়োৰে মাজত বন্ধুত্ব গঢ়ি উঠে। ফ্ল'ৰেন্সৰ মতে &quot;ক্লাৰ্কি&quot; এগৰাকী অতি স্বাধীনচিতীয়া,মাৰ্জিত আৰু আত্মকেন্দ্ৰিক পৰিচাৰিকা আছিল যিয়ে নিজৰ চেহেৰাৰ প্ৰতি কোনো গুৰুত্ব নিদি, অতিথিসকলৰ সেৱাত ব্ৰতী আছিল আৰু কেতিয়াও কাকো বিৰক্ত নকৰিছিল। তেওঁ উচ্চবিত্ত ব্ৰিটিছ মহিলাসকলক গুৰুত্ব দিয়াতো অপ্ৰয়োজনীয় বুলি গণ্য কৰিছিল। ক্লাৰ্কে সাধাৰণতে মহিলা সংগ প্ৰত্যাখ্যান কৰি পুৰুষ বুদ্ধিজীৱীৰ লগত সময় কটায়ছিল। ক্লাৰ্কে অৱশ্যে নাইটিংগেলৰ পৰিয়াল আৰু বিশেষকৈ ফ্ল’ৰেন্সৰ ক্ষেত্ৰত ব্যতিক্ৰম আছিল। ২৭ বছৰৰ বয়সৰ ব্যৱধান থকাৰ পিছতো ক্লাৰ্ক আৰু ফ্ল’ৰেন্সে ৪০ বছৰ ধৰি ঘনিষ্ঠ বন্ধু হৈ আছিল। ক্লাৰ্কৰ মতে নাৰী পুৰুষ সমানে সমানে আগবাঢ়ি যাব লাগে, যিটো ধাৰণা ফ্ল'ৰেন্সে নিজৰ মাকৰাও পৰা শিকিব পৰা নাছিল।&lt;ref name=cromwell&gt;{{cite book |last1=Cromwell |first1=Judith Lissauer |title=Florence Nightingale, feminist |year=2013 |publisher=McFarland et Company |location=Jefferson, NC [u.a.] |isbn=978-0-7864-7092-1 |page=[https://archive.org/details/florencenighting0000crom/page/28 28] |url=https://archive.org/details/florencenighting0000crom/page/28 }}&lt;/ref&gt; ফ্ল’ৰেন্স নাইটিংগেল, ক্লাৰ্কৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছিল। 

১৮৩৭ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত নাইটিংগেলে এম্বলি পাৰ্কত থকাৰ সময়ত ঈশ্বৰৰ পৰা তেওঁলৈ কেইবাটাও বাৰ্ত্তা অহা বুলি অনুভৱ কৰিছিল, যাৰ ফলত তেওঁৰ জীৱনটো মানৱ সেৱাত উৎসৰ্গা কৰাৰ প্ৰবল ইচ্ছাই উদ্ধুদ্ধ কৰিছিল। নাইটিংগেলৰ এই ইচ্ছাক পৰিয়ালে তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। পৰিয়ালৰ বিৰোধিতাক সন্মান জনাই তেওঁ যৌৱন অৱস্থাত নাৰ্ছ হিচাপে কাম কৰাৰ পৰা বিৰত থাকি, মাত্ৰ ১৮৪৪ চনত এই ক্ষেত্ৰখনত প্ৰৱেশ কৰাৰ সিদ্ধান্তৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। মাক আৰু ভনীয়েকৰ খং আৰু দুখৰ মাজতো তেওঁ নিজক মৰ্যাদাপূৰ্ণ এগৰাকী মহিলাই আশা কৰাৰ দৰে পত্নী আৰু মাতৃ হোৱাৰ ভূমিকাক নাকচ কৰিছিল। পৰিয়ালৰ বিৰোধিতা আৰু ধনী ইংৰাজ যুৱতীসকলৰ বাবে নিষিদ্ধ সামাজিক সংহিতাৰ সন্মুখীন হৈও নাইটিংগেলে নাৰ্চিং কলা আৰু বিজ্ঞানৰ বিষয়ে নিজকে শিক্ষিত কৰিবলৈ কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Small's bio&quot;&gt;{{cite book |last1=Small |first1=Hugh |title=Florence Nightingale and Her Real Legacy |year=2017 |publisher=Robinson |location=London |pages=1–19}}&lt;/ref&gt;


যুৱতী হিচাপে নাইটিংগেল আকৰ্ষণীয়, চিকুন আৰু ৰূপৱতী আছিল বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছিল। তেওঁ আচৰণত চিধা আছিল যদিও অতি মনোমোহা আৰু উজ্জ্বল হাঁহিৰ অধিকাৰিণী বুলি কোৱা হৈছিল। তেওঁৰ প্ৰেমিক ৰাজনীতিবিদ আৰু কবি ৰিচাৰ্ড মংকটন মিলনেছৰ লগত ন বছৰীয়া প্ৰেমৰ সম্পৰ্ক আছিল যদিও বিবাহ নাকচ কৰিছিল, বিশ্বাস কৰিছিল যে বিবাহে তেওঁৰ নাৰ্চিংৰ আহ্বান অনুসৰণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব।&lt;ref name=&quot;Small's bio&quot;/&gt;

১৮৪৭ চনত ৰোমত তেওঁ চিডনী হাৰ্বাৰ্ট নামৰ আন এজন ৰাজনীতিবিদক লগ পায়, যিজন ক্ৰিমিয়া যুদ্ধৰ সচিবও আছিল। তেওঁৰ লগত নাইটিংগেলৰ আজীৱন ঘনিষ্ঠ বন্ধুত্ব আছিল (১৮৪৫–১৮৪৬) আৰু তেওঁ ক্ৰিমিয়াত নাইটিংগেলৰ ৰুগীসেৱা কামৰ সুবিধা প্ৰদান কৰাত সহায়ক হৈছিল। নাইটিংগেল চিডনী হাৰ্বাৰ্টৰ সমগ্ৰ ৰাজনৈতিক জীৱনত মূল উপদেষ্টা হৈ পৰিছিল। ইয়াৰ বহু পিছত শিক্ষাবিদ বেঞ্জামিন জ'ৱেটৰ সৈতেও নাইটিংগেলৰ শক্তিশালী সম্পৰ্ক আছিল, যিয়ে হয়তো তেওঁক বিয়া কৰাব বিচাৰিছিল।&lt;ref&gt;Bostridge, Mark (2008). Florence Nightingale. pg. 8. London&lt;/ref&gt;

নাইটিংগেলে গ্ৰীচ আৰু ইজিপ্তলৈকেও যাত্ৰা অব্যাহত ৰাখিছিল। গ্ৰীচৰ এথেন্সত থকাৰ সময়ত নাইটিংগেলে শিশুৰ দল এটাই অত্যাচাৰ কৰি থকা অৱস্থাৰ পৰা এটা [[ফেঁচাৰ পোৱালি]] উদ্ধাৰ কৰিছিল আৰু তাৰ নাম ৰাখিছিল এথেনা। তেওঁ সেই পোহনীয়া জীৱ টোক প্ৰায়ে পকেটত লৈ ফুৰিছিল, (নাইটিংগেলে ক্ৰিমিয়ালৈ যোৱাৰ কিছু সময়ৰ আগলৈকে)।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Life and death of Florence Nightingale's beloved pet |url=https://www.trin.cam.ac.uk/news/nightingales-owl-in-the-wren/ |website=Trinity College, Cambridge |date=28 December 2016 |access-date=3 October 2019 |archive-date=22 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522092829/https://www.trin.cam.ac.uk/news/nightingales-owl-in-the-wren/ |url-status=live |archivedate=22 May 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200522092829/https://www.trin.cam.ac.uk/news/nightingales-owl-in-the-wren/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
লোখিকা হিচাপে ফ্লৰেন্সৰ মিছৰ সম্পৰ্কীয় লিখনিসমূহ হ'ল তেওঁৰ জ্ঞান, সাহিত্যিক দক্ষতা আৰু জীৱন দৰ্শনৰ প্ৰমাণ। ১৮৫০ চনৰ জানুৱাৰীত নীল নদত অভিযান কৰি আবু চিম্বেল পৰ্যন্ত যাত্ৰা কৰোঁতে, তেওঁ [[আবু চিম্বেল মন্দিৰসমূহৰ]] বিষয়ে লিখিছিল।&lt;ref name=&quot;Chaney39-74&quot;&gt;{{cite book |first=Edward |last=Chaney |chapter=Egypt in England and America: The Cultural Memorials of Religion, Royalty and Revolution |title=Sites of Exchange European Crossroads and Faultlines |editor1=Ascari, M. |editor2=Corrado, A. |publisher=Rodopi |location=Amsterdam and New York |year=2006 |pages=39–74}}&lt;/ref&gt;

থীবছত, তেওঁ লিখিছিল যে তেওঁক &quot;ঈশ্বৰে মাতিছিল&quot;, আৰু নিজৰ দিনলিপিত লিখিছিল &quot;প্ৰভাততে ঈশ্বৰে মোক মাতিছিল আৰু সুধিছিল, মই তেওঁৰ বাবে কেৱল তেওঁৰ উদ্দেশ্যেৰ কোনো প্ৰতিদান নিবিচৰাকৈ ভাল কাম কৰিব পাৰিম নেকি।&quot; &lt;ref name=&quot;Chaney39-74&quot; /&gt; ১৮৫০ চনৰ পিছৰ সময় চোৱাত, তেওঁ জাৰ্মানীৰ কিছুমান ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান পৰিদৰ্শন কৰিছিল তাত তেওঁ কিছুমান ধৰ্মীয় গোটে ৰোগী আৰু দুৰ্বলসকলৰ বাবে অহৰহ কাম কৰা দেখিছিল। তেওঁ এই অভিজ্ঞতাক নিজৰ জীৱনৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ টানৰূপে বিবেচনা কৰিছিল আৰু &quot;দ্য ইনষ্টিটিউশ্যন অৱ কাইছাৰসভাৰ্থ অন দ্য ৰাইন, ফ’ৰ দ্য প্ৰেক্টিকেল ট্ৰেইনিং অৱ ডীকনেছেছ&quot; শীৰ্ষক এখন গ্ৰন্থ লিখি উলিয়াইছিল। তেওঁ এই প্ৰতিষ্ঠানত চাৰিমাহীয়া চিকিৎসাশিক্ষাও লাভ কৰিছিল, যি তেওঁৰ পাছৰ চিকিৎসাসেৱাৰ আধাৰৰূপে কাম কৰিছিল। 
১৮৫৩ চনৰ ২২ আগষ্টত নাইটিংগেলে লণ্ডনৰ আপাৰ হাৰ্লি ষ্ট্ৰীটৰ ইনষ্টিটিউট ফৰ দ্য কেয়াৰ অৱ ছিক জেণ্টলউমেনত অধীক্ষকৰ পদ গ্ৰহণ কৰে আৰু ১৮৫৪ চনৰ অক্টোবৰ মাহলৈকে এই পদত অধিষ্ঠিত হয়। &lt;ref name=hsguide&gt;{{cite web |url=http://www.harleystreetguide.co.uk/about/history/ |title=History of Harley Street |website=Harley Street Guide |access-date=9 November 2009 |archive-date=7 November 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171107032005/http://www.harleystreetguide.co.uk/about/history/ |url-status=live |archivedate=7 November 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171107032005/http://www.harleystreetguide.co.uk/about/history/ |deadurl=yes }} (commercial website)&lt;/ref&gt;তেওঁৰ দেউতাকে তেওঁক বাৰ্ষিক ৫০০ পাউণ্ড আয় (বৰ্তমানৰ হিচাপত প্ৰায় ৪০,০০০ পাউণ্ড/৬৫,০০০ মাৰ্কিন ডলাৰ) দিছিল, যাৰ ফলত তেওঁ আৰামত জীয়াই থাকিব পাৰিছিল আৰু কেৰিয়াৰ গঢ়িব পাৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shining a light on 'The Lady with the Lamp' |url=https://magazine.unison.org.uk/2020/04/01/shining-a-light-on-the-lady-with-the-lamp/ |access-date=17 June 2020 |magazine=Unison magazine |archive-date=17 June 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200617092544/https://magazine.unison.org.uk/2020/04/01/shining-a-light-on-the-lady-with-the-lamp/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
==ক্ৰিমিয়ান যুদ্ধ==
ফ্ল’ৰেন্স নাইটিংগেলৰ আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য অৱদান আছিল ক্ৰিমিয়ান যুদ্ধৰ সময়ত। এই যুদ্ধই তেওঁক বিখ্যাত কৰি তোলাৰ প্ৰধান কাৰণ আছিল ব্ৰিটেইনত থকা সামৰিক চিকিৎসালয়সমূহৰ ভয়ংকৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে অহা প্ৰতিবেদন সমূহ। এই চিকিৎসালয় সমূহ এছিয়াটিক পাৰ্শ্বৰ ব’ছফ’ৰাছ উপকূলত, কনষ্টাণ্টিন'পলৰ (আজিৰ ইষ্টানবুলৰ) বিপৰীত পাৰৰ স্কুটাৰী (আজিৰ উস্কুদাৰ) ত অৱস্থিত আছিল। ব্ৰিটেইন আৰু ফ্ৰান্স অট’মান সাম্ৰাজ্যৰ পক্ষে ৰাছিয়াৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধত অৱতীৰ্ণ হৈছিল। 

১৮৫৪ চনৰ ২১ অক্টোবৰত, ফ্লৰেঞ্চ নাইটিংগেল আৰু ৩৮ গৰাকী মহিলা স্বেচ্ছাসেৱী চিকিৎসকৰ দল, যাৰ ভিতৰত মুখ্য নাৰ্ছ [[ইলাইজা ৰবাৰ্টছ]] আৰু তেওঁৰ পেহী মাই স্মিথো আছিল,&lt;ref&gt;{{cite journal
| last1 = Gill
| first1 = Christopher J.
| title =Nightingale in Scutari: Her Legacy Reexamined
| journal =Clinical Infectious Diseases
| volume =40
| issue =12
| pages =1799–1805
| date=June 2005
| doi =10.1086/430380| pmid = 15909269
| last2 = Gill
| first2 = Gillian C.
| issn = 1058-4838
| doi-access =free
}}&lt;/ref&gt; লগতে হেনৰি এডৱাৰ্ড মেনিঙৰ উদ্যোগত সংগঠিত ১৫ গৰাকী কেথলিক ধৰ্মযাজিকা,&lt;ref&gt;{{cite book |author=Mary Jo Weaver |title=New Catholic Women: a Contemporary Challenge to Traditional Religious Authority |location=San Francisco |publisher=Harper and Row |year=1985 |page=31}} citing {{cite book |first=Olga|last=Hartley |title=Women and the Catholic Church |location=London |publisher=Buns, Oates &amp; Washbourne |year=1935 |pages=222–223}}&lt;/ref&gt; [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]]লৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল। এই অভিযানৰ অনুমোদন দিছিল [[চিডনি হাৰ্বাৰ্টে]]। যাত্ৰাৰ মাজতে, পেৰিছত নাইটিংগেলক তেওঁৰ বন্ধু মেৰী ক্লাৰ্কে সহায় কৰিছিল।&lt;ref&gt;Patrick Waddington (January 2007) [first published 2004]. [http://www.oxforddnb.com/view/article/18880 &quot;Mohl, Mary Elizabeth (1793–1883)&quot;]. ''Oxford Dictionary of National Biography'' (online ed.). Oxford University Press. Accessed 7 February 2015.&lt;/ref&gt; স্বেচ্ছাসেৱী চিকিৎসকৰ দলটো মূল ব্ৰিটিছ শিবিৰৰ পৰা প্ৰায় ২৯৫ [[নটিকেল]] মাইল (৫৪৬ কিমি; ৩৩৯ মাইল) দূৰত, ক্ৰিমিয়াৰ বালাক্লাভাত,[[ ব্লেক সাগৰ]]ৰ পাৰতে চিকিৎসা সেৱা আগবঢ়াইছিল। 

নাইটিংগেল ১৮৫৪ চনৰ নৱেম্বৰৰ আৰম্ভণিত স্কুটাৰীৰ [[চেলিমিয়ে বেৰেকত]] উপস্থিত হয়। তাত উপস্থিত হৈ তেওঁৰ দলটোৱে দেখাপাইছিল যে আহত সেনাসকলক অত্যধিক পৰিশ্ৰান্ত চিকিৎসা কৰ্মী বোৰে নিম্নমানৰ সেৱা প্ৰদান কৰিছে, আৰু বিষয়াসকলৰ উদাসীনতাই পৰিস্থিতি অধিক কঠিন কৰি তুলিছে। পৰ্য্যাপ্ত ঔষধৰ অভাৱ, স্বাস্থ‍্য-সুৰক্ষাৰ প্ৰতি উপেক্ষা কৰা হৈছে, যাৰ ফলত ব্যাপকভাৱে সংক্ৰমণ হোৱাতো সাধাৰণ ঘটনাত পৰিণত হৈছে, ইয়াৰে কিছুমান সংক্ৰমণ অতি মাৰাত্মক। ৰোগীসকলৰ খাদ্য প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিও উপলব্ধ নাছিল। 

নাইটিংগেলে এই অসুবিধাসমূহৰ তাৎক্ষণিক সমাধানাৰ্থে চৰকাৰৰ হস্তক্ষেপ বিচাৰি [[দ্য টাইমছ]]ৰ জৰিয়তে আবেদন জনাইছিল। তাৰ পিছত ব্ৰিটিছ চৰকাৰে ইছাম্বাৰ্ড কিংডম ব্ৰুনেলক নিযুক্তি দিয়ে, যিয়ে ইংলেণ্ডত গৈ দাৰ্দানেলচলৈ প্ৰেৰণ কৰিব পৰা এখন প্ৰিফেব্ৰিকেটেড চিকিৎসালয়ৰ নক্সা প্ৰস্তুত কৰিছিল। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে ৰেংকিঅই চিকিৎসালয় নিৰ্মাণ কৰা হয়,। সেইখন নিৰ্মাণকৃত নাগৰিক চিকিৎসালয় আছিল। এই চিকিৎসালয়টো এডমণ্ড আলেক্সেণ্ডাৰ পাৰ্কেছৰ পৰিচালনাৰ অধীনত আছিল আৰু ইয়াত মৃত্যুৰ হাৰ স্কুটাৰীৰ তুলনাত এক দশমাংশতকৈও কমলৈ নামিল।&lt;ref&gt;[http://www.nationalarchives.gov.uk/battles/crimea/popup/medical.htm &quot;Report on Medical Care&quot;]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120202150422/http://www.nationalarchives.gov.uk/battles/crimea/popup/medical.htm |date=2 February 2012 }}. United Kingdom: The National Archives (WO 33/1 ff.119, 124, 146–7). 23 February 1855.&lt;/ref&gt;
ষ্টিফেন পেজেটে ডিকচনেৰী অৱ নেচনেল বায়'গ্ৰাফীত দৃঢ়তাৰে কৈছিল যে নাইটিংগেলে নিজেই পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ উন্নতি সাধন কৰাৰ উপৰিও চেনিটেৰী কমিছনক আহ্বান জনাই মৃত্যুৰ হাৰ ৪২%ৰ পৰা ২%লৈ হ্ৰাস কৰে।&lt;ref&gt;{{cite DNB12 |wstitle= Nightingale, Florence |volume=3}}&lt;/ref&gt; উদাহৰণস্বৰূপে, নাইটিংগেলে তেওঁ কাম কৰা চিকিৎসালয়খনত হাত ধোৱাৰ কাম কাৰ্যকৰী আৰু নিয়মীয়া কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web |title = History |date=19 March 2015 |publisher=The Global Handwashing Partnership |url = http://globalhandwashing.org/about-handwashing/history-of-handwashing/ |access-date = 18 April 2015 |archive-date = 18 April 2015 |archive-url = https://web.archive.org/web/20150418020430/http://globalhandwashing.org/about-handwashing/history-of-handwashing/ |url-status = live }}&lt;/ref&gt;

স্কুটাৰীত প্ৰথম শীতকালত ৪০৭৭জন সৈনিকৰ মৃত্যু হয়। যুদ্ধৰ আঘাঁততকৈ দহগুণ বেছি সৈনিকৰ মৃত্যু হৈছিল টাইফাছ, টাইফয়েড, কলেৰা, ডিচেণ্ট্ৰি আদি ৰোগত। অতিমাত্ৰা ৰোগীৰ ভিৰ, নলা-নৰ্দমাৰ ত্ৰুটি আৰু বায়ু চলাচলৰ অভাৱৰ বাবে নাইটিংগেল অহাৰ প্ৰায় ছমাহৰ পিছত ১৮৫৫ চনৰ মাৰ্চ মাহত ব্ৰিটিছ চৰকাৰে চেনিটেৰী কমিছন স্কুটাৰীলৈ পঠিয়াবলগীয়া হৈছিল। আয়োগে নলাবোৰ ফ্লাছ কৰি পেলায় আৰু বায়ু চলাচলৰ ব্যৱস্থা উন্নত কৰিলে।&lt;ref&gt;{{cite book |title=Florence Nightingale: Measuring Hospital Care Outcomes |year=1999 |isbn=978-0-86688-559-1 |author=Nightingale, Florence |publisher=Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations }}&lt;/ref&gt; মৃত্যুৰ হাৰ তীব্ৰভাৱে হ্ৰাস পাইছিল যদিও মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰাৰ বাবে নাইটিংগেলে কেতিয়াও কৃতিত্ব দাবী কৰা নাছিল।&lt;ref name=Constable1998&gt;{{cite book |url=http://www.florence-nightingale-avenging-angel.co.uk/?p=861 |title=Florence Nightingale, Avenging Angel |first=Hugh |last=Small |publisher=Constable |year=1998 |page=861 |access-date=18 August 2014 |archive-date=27 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141027112458/http://www.florence-nightingale-avenging-angel.co.uk/?p=861 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Florence Nightingale to Her Nurses (1914)&quot;&gt;{{cite book |title=Florence Nightingale to Her Nurses: A Selection From Miss Nightingale's Addresses to Probationers and Nurses of the Nightingale School at St&amp;nbsp; Thomas's Hospital |last=Nightingale |first=Florence |place=London |publisher=Macmillan |year=1914}}&lt;/ref&gt; ১৮৫৫ চনৰ মে' মাহত নাইটিংগেলৰ জটিল ৰোগৰ বাবে হেড নাৰ্ছ এলিজা ৰবাৰ্টছে নাৰ্চিং সেৱা আগবঢ়ইছিল।&lt;ref&gt;McDonald, Lynn, ed. ''Florence Nightingale: The Crimean War in Collected Works''. vol. xiv, 2010, pp. 65, 384 &amp; 1038&lt;/ref&gt;

নাইটিংগেলে তেতিয়াও বিশ্বাস কৰিছিল যে মৃত্যুৰ হাৰ দুৰ্বল পুষ্টি, যোগানৰ অভাৱ, দূষিত বায়ু আৰু সৈন্যবিলাকৰ অতিৰিক্ত কামৰ হেঁচাৰ বাবেই হৈছে। ব্ৰিটেইনলৈ উভতি আহি ৰয়েল কমিছন অন দ্য হেল্থ অৱ দ্য আৰ্মীৰ আগত প্ৰমাণ সংগ্ৰহ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ পিছত তেওঁৰ দৃঢ়বিশ্বাস হ’ল যে চিকিৎসালয়খনৰ বেছিভাগ সৈনিকৰ মৃত্যু হৈছে দুৰ্বল জীৱন-যাপনৰ বাবেই। এই অভিজ্ঞতাই তেওঁৰ পিছৰ কেৰিয়াৰত প্ৰভাৱ পেলাইছিল যেতিয়া তেওঁ অনাময় ব্যৱস্থাৰ প্ৰয়েজনীয়তা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি উপস্থাপন কৰিছিল। ফলস্বৰূপে তেওঁ সেনাবাহিনীৰ চিকিৎসালয়ত মৃত্যু হোৱা লোকৰ সংখ্যা হ্ৰাস কৰিছিল আৰু চিকিৎসালয়ৰ অনাময় ব্যৱস্থা লগতে শ্ৰমিক সকলৰ ঘৰতো অনাময় ব্যৱস্থাৰ প্ৰৱৰ্তনৰ প্ৰতি মনোযোগ দিছিল (চাওক পৰিসংখ্যা আৰু অনাময় সংস্কাৰ)।&lt;ref name=&quot;Small 2017&quot;&gt;{{cite book |last1=Small |first1=Hugh |title=Florence Nightingale and Her Real Legacy |year=2017 |publisher=Robinson |location=London |pages=171–179}}&lt;/ref&gt;

==দ্য লেদী উইথ দ্য লেম্প==
[[File:Florence Nightingale. Coloured lithograph. Wellcome V0006579.jpg|thumb|''[[Miss Nightingale at Scutari (1854)|The Lady with the Lamp]]''. [[হেনৰিটা ৰে]]ৰ নাইটিংগেলৰ এখন ছবিৰ জনপ্ৰিয় লিথ'গ্ৰাফ প্ৰজনন, ১৮৯১। 
]]
ক্ৰিমিয়া যুদ্ধৰ সময়ত নাইটিংগেলে দ্য টাইমছত প্ৰকাশিত এক প্ৰতিবেদনত প্ৰকাশিত এটা বাক্যাংশৰ পৰা &quot;দ্য লেডী উইথ দ্য লেম্প&quot; উপাধি লাভ কৰিছিল:

“কোনো ধৰণৰ অতিৰঞ্জিত কৰি নকলেও হব যে এই চিকিৎসালয়বোৰত তেওঁ এগৰাকী &quot;সেৱাকাৰী দেৱদূত।&quot; প্ৰতিটো কৰিডৰৰ কাষেৰে তেওঁৰ মমতাময়ী চেহেৰাটো নীৰৱে পাৰ হৈ যোৱাৰ লগে লগে তেওঁক দেখি প্ৰতিজন দুৰ্ভগীয়াৰ মুখখন কৃতজ্ঞতাৰে ভৰি পৰে। যেতিয়া সকলো চিকিৎসা কৰ্মচাৰী ৰাতিটোৰ বাবে অৱসৰ ল’ব লৈ যায় আৰু সেই মাইলৰ পিছত মাইল বৃস্তিত ৰোগীৰ ওপৰত নিস্তব্ধতা আৰু আন্ধাৰে বিৰাজ কৰে, তেতিয়া তেওঁক অকলশৰে হাতত সৰু লেম্প এটি লৈ যান্ত্ৰনা কাতৰ সৈনিক সকলৰ মাজে মাজে অকলশৰে পৰ্যবেক্ষণ কৰি ফুৰা দেখা গৈছিল।” 
— উইলিয়াম ৰাছেল, কুক, ই.টি.(১৯১৩)ত উদ্ধৃত। ফ্লৰেন্স নাইটিংগেলৰ জীৱন। ভল. ১, পৃ. ২৩৭। 

১৮৫৭ চনত হেনৰী ৱাডছৱৰ্থ লংফেলোৰ &quot;চাণ্টা ফিলোমেনা&quot; কবিতাটোৱে এই বাক্যাংশটোক আৰু অধিক জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল:&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theatlantic.com/unbound/poetry/nov1857/filomena.htm |date=November 1857 |title=Santa Filomena |first=Henry Wadsworth |last=Longfellow |pages=22–23 |work=The Atlantic Monthly |access-date=13 March 2010 |archive-date=14 May 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080514235021/http://www.theatlantic.com/unbound/poetry/nov1857/filomena.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

&lt;poem&gt;“সঁচাকৈ! সেই দুখ-দুৰ্দশাৰ ঘৰখনত
এজনী মহিলাক চাকি হাততলৈ দেখোঁ,
ম্লান আন্ধাৰৰ মাজেৰে পাৰ হৈ যায়,
আৰু কোঠাৰ পৰা কোঠালৈ ঘূৰি ঘূৰি ফুৰে।”&lt;/poem&gt;

আহতসকলৰ চিকিৎসাৰ বাবে ঔষধ উপলব্ধ কৰিবলৈ হাতত হাতুৰী লৈ তলাবন্ধ ষ্ট'ৰেজত সোমাই যোৱাৰ বাবে নাইটিংগেলক সৈন্য সকলে &quot;হাতুৰী থকা ভদ্ৰমহিলা&quot; বুলি উপনাম দিছিল। কিন্তু ৰাছেলে এই আচৰণৰ বাবে দিয়া উপাধি অভদ্ৰমহিলাৰ দৰে হ’ব বুলি বিবেচনা কৰে আৰু ইয়াৰ বিকল্প বিছাৰি &quot;দ্য লেডী উইথ দ্য লেম্প&quot;ৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.virago.co.uk/virago-news/2020/04/23/rebel-women-florence-nightingale/ |title=Rebel Women, Florence Nightingale |last=Miles |first=Rosalind |date=23 April 2020 |website=[[Hachette UK]] |publisher=[[Little, Brown Book Group]] |access-date=19 March 2024 |via=[[Virago Press]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;
{{cite journal |last1=Martini |first1=Mariano |last2=Lippi |first2=Donatella |date=15 September 2021 |title=SARS-CoV-2 (COVID-19) and the Teaching of Ignaz Semmelweis and Florence Nightingale: a Lesson of Public Health from History, after the &quot;Introduction of Handwashing&quot; (1847) |url=https://www.jpmh.org/index.php/jpmh/article/view/2161/908 |journal=Journal of Preventive Medicine and Hygiene |volume=62 |issue=3 |pages=621–624 |doi=10.15167/2421-4248/jpmh2021.62.3.2161 |pmid=34909488 |pmc=8639136 |access-date=March 19, 2024}}&lt;/ref&gt;
==পৰৱৰ্তী কৰ্ম জীৱন==
[[File:St Margarets FN grave.jpg|thumb|upright|ছেইণ্ট&amp;nbsp; মাৰ্গাৰেট চাৰ্চৰ গীৰ্জাৰ চোতালত ফ্ল'ৰেন্স নাইটিংগেলৰ কবৰ, [[ৱেলো, হেম্পশ্বাৰ|ইষ্ট ৱেলো]], হেম্পশ্বাৰ
]]
[[File:Belgium, Florence Nightingale,1939 issue.jpg|thumb|upright=1|১৯৩৯ চনত বেলজিয়ামে বেলজিয়ামত থকাৰ সময়ত ৰেড ক্ৰছৰ সৈতে কৰা কামৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে নাইটিংগেলৰ সন্মানত [[অৰ্ধ-ডাক]] ডাকটিকট জাৰি কৰে]]১৮৫৫ চনৰ ২৯ নৱেম্বৰত [[ক্ৰিমিয়া়]]ত নাইটিংগেলক যুদ্ধত কৰা কামৰ বাবে স্বীকৃতি দিবলৈ এখন ৰাজহুৱা সভাত নাৰ্ছৰ প্ৰশিক্ষণৰ বাবে নাইটিংগেল ফাণ্ড স্থাপন কৰা হয়। তাত উদাৰ অনুদানৰ ঢৌ উঠিল। ছিডনী হাৰ্বাৰ্টে এই পুঁজিৰ সন্মানীয় সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল আৰু [[কেম্ব্ৰিজৰ ড্যুক]] অধ্যক্ষ আছিল। ১৮৫৬ চনৰ তেওঁৰ চিঠিসমূহত তেওঁ [[অট্টোমান সাম্ৰাজ্য]]ৰ স্পাৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰিছিল, তাত তেওঁ পৰিচালনা কৰা ৰোগীসকলৰ স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা, শাৰীৰিক বৰ্ণনা, খাদ্যৰ তথ্য আৰু অন্যান্য গুৰুত্বপূৰ্ণ বিৱৰণৰ বিষয়ে বিতংভাৱে উল্লেখ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite book |title=The Role of Anesthesiology in Global Health: A Comprehensive Guide |date=2014 |publisher=Springer |page=9}}&lt;/ref&gt;

১৮৬০ চনৰ ৯ জুলাইত ছেইণ্ট থমাছ হাস্পতালত প্ৰথমখন নাৰ্চিং স্কুল নাইটিংগেল ট্ৰেইনিং স্কুল স্থাপন কৰিবলৈ নাইটিংগেল ফাণ্ডৰ পৰা নাইটিংগেলৰ হাতত ৪৫,০০০ পাউণ্ড আছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Florence Nightingale: The Mother of Nursing |work=[[National Institutes of Health]]|year=2015 |pmc=4557413 |last1=Karimi |first1=H. |last2=Masoudi Alavi |first2=N. |volume=4 |issue=2 |pages=e29475 |pmid=26339672 }}&lt;/ref&gt; প্ৰথম প্ৰশিক্ষিত নাইটিংগেল নাৰ্ছসকলে ১৮৬৫ চনৰ ১৬ মে’ৰ পৰা লিভাৰপুল ৱৰ্কহাউছ ইনফৰ্মাৰীত কাম আৰম্ভ কৰে। বৰ্তমান [[ফ্ল’ৰেন্স নাইটিংগেল ফেকাল্টী অৱ নাৰ্চিং এণ্ড মিডৱাইফাৰী]] বুলি কোৱা এই বিদ্যালয়খন [[কিংছ কলেজ লণ্ডন]]ৰ অংশ। 
 
১৮৫৯ চনত নাইটিংগেলে [[ নোটছ অন নাৰ্চিং ]] লিখিছিল। ঘৰোৱা নাৰ্চিং সেৱা কৰাসকলৰ শিক্ষাৰ বাবে বিশেষভাৱে লিখা এই কিতাপখনে নাইটিংগেল স্কুল আৰু অন্যান্য নাৰ্চিং স্কুলৰ পাঠ্যক্ৰমৰ মূল শিলাস্তম্ভ হিচাপে কাম কৰিছিল। নাইটিংগেলে লিখিছে, &quot;দৈনন্দিন অনাময় জ্ঞান বা স্বাস্থ্য জ্ঞান, বা আন কোনো জ্ঞান প্ৰত্যেকৰে থকা উচিত যিয়ে আমাক এনে অৱস্থাত কেনেকৈ ৰাখিব পাৰিব যে কাৰোৱেই কোনো ৰোগ নাথাকে, বা ৰোগৰ পৰা আৰোগ্য লাভ কৰিব পাৰে, ই কেৱল পেছাদাৰি চিকিৎসা জ্ঞানৰ কথা নহয়।”&lt;ref&gt;{{cite news |title=Florence Nightingale: The Mother of Nursing |work=[[National Institutes of Health]]|year=2015 |pmc=4557413 |last1=Karimi |first1=H. |last2=Masoudi Alavi |first2=N. |volume=4 |issue=2 |pages=e29475 |pmid=26339672 }}&lt;/ref&gt;
নোটছ অন নাৰ্চিং সাধাৰণ পাঠক জনসাধাৰণৰ মাজতো ভাল বিক্ৰী হৈছিল আৰু ইয়াক নাৰ্চিংৰ সৰ্বোত্তম পৰিচয় বুলি গণ্য কৰা হয়। ১৯৭৪ চনৰ সংস্কৰণৰ প্ৰস্তাৱনাত নাইটিংগেল স্কুল অৱ নাৰ্চিঙৰ জোয়ান কুইক্সলীয়ে লিখিছে: &quot;এই কিতাপখনেই আছিল এই ধৰণৰ প্ৰথমখন স্বাস্থ্যৰক্ষাৰ জ্ঞান থকা কিতাপ। কিতাপখন এনে সময়ত প্ৰকাশ পাইছিল যে যেতিয়া মানুহে মাত্ৰ স্বাস্থ্য ৰক্ষাৰ সহজ নিয়মবোৰ জানিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, যেতিয়া ইয়াৰ বিষয়সমূহ কেৱল ৰোগীৰ মংগল আৰু আৰোগ্যৰ বাবেই নহয় বুলি বুজিছিল, যেতিয়া চিকিৎসালয়সমূহ সংক্ৰমণেৰে ভৰি পৰিছিল, মূলতঃ এই কিতাপখন নাৰ্ছসকলৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল যি ৰোগীসকলক অজ্ঞান, অশিক্ষিত ব্যক্তি হিচাপে গণ্য কৰিছিল, অনিবাৰ্যভাৱে এই কিতাপখনৰ স্থান আছে, কাৰণ ইয়াক আধুনিক নাৰ্চিংৰ প্ৰতিষ্ঠাপকে লিখিছিল।&quot; &lt;ref name=&quot;FlorenceNightingale&quot;&gt;{{cite book |title=Notes on Nursing: What it is and what it is not |last=Nightingale |first=Florence |chapter=Preface |year=1974 |orig-year=1859 |publisher=Blackie &amp; Son |location= Glasgow and London |isbn=978-0-216-89974-2}}&lt;/ref&gt;
&lt;ref name=&quot;QuixleyonNightingale&quot;&gt;{{cite book |title=Notes on Nursing: What it is and what it is not |last=Nightingale |first=Florence |chapter=Introduction by Joan Quixley |year=1974 |orig-year=1859 |publisher= Blackie &amp; Son |isbn=978-0-216-89974-2}}&lt;/ref&gt;
 
নাইটিংগেলে জীৱনৰ বাকী সময়খিনি নাৰ্চিং বৃত্তিটোৰ প্ৰচাৰ আৰু সংগঠিত কৰি কটায়। 

মাৰ্ক বষ্ট্ৰিজৰ লিখনি অনুসৰি নাইটিংগেলেৰ ১৮৬০ চনৰ পৰা ব্ৰিটেইনৰ [[ৱৰ্কহাউচ্]] ব্যৱস্থাত প্ৰশিক্ষিত নাৰ্ছৰ প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল।[49] ইয়াৰ কাৰণ আছিল, ৱৰ্কহাউচৰ ৰোগীয়া দৰিদ্ৰসকলক আন, সক্ষম দৰিদ্ৰসকলে যত্ন লোৱা নাছিল, বৰঞ্চ সঠিকভাৱে প্ৰশিক্ষিত নাৰ্চিং কৰ্মচাৰীয়েহে যত্ন লৈছিল। ১৯ শতিকাৰ প্ৰথমাৰ্ধত নাৰ্ছসকল সাধাৰণতে প্ৰাক্তন চাকৰ বা বিধৱা আছিল যিয়ে আন কোনো জীৱিকা বিচাৰি নাপাই এই কামৰ দ্বাৰা জীৱন নিৰ্বাহ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল। ফ্লৰেঞ্চে ক্ৰিমিয়া ৰণক্ষেত্ৰৰ পৰা ঘূৰি অহাৰ পিছত চিকিৎসাসেৱাৰ ক্ষেত্ৰত এক বিপ্লৱ আনিছিল। তেওঁ উচ্চপদস্থ ব্যক্তিৰ সৈতে যোগাযোগৰ সুবিধা লাভ কৰিছিল আৰু এই সুবিধাক ব্যৱহাৰ কৰি এনে বহু কাম সাধন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। ফ্লৰেঞ্চ আছিল জেদী স্বভাৱৰ, নিজৰ মতত স্থিৰ আৰু নিৰ্ভিক। সমালোছনাৰ মাজতো অসাধ্য সাধন কৰিবলৈ এই গুণবোৰৰ অতি প্ৰয়োজন আছিল।&lt;ref name=&quot;Express&quot;/&gt;
 
১৮৬০ চনৰ মাজভাগত [[লুইচ পাষ্টুৰ]] আৰু [[জুচেফ লিষ্টাৰ]]ৰ পৰীক্ষাৰ আগতে বীজাণু তত্ত্বক কোনোৱেই গুৰুত্বসহকাৰে লোৱা নাছিল; তাৰ পিছতো বহু চিকিৎসা বিজ্ঞানীয়ে পতিয়ন যোৱা নাছিল। অথচ ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে বষ্ট্ৰিজে আঙুলিয়াই দিয়ে যে নাইটিংগেলে বীজাণু নাশৰ বাবে কঠোৰ সাৱধানতাৰ পোষকতা কৰি এখন পাঠ্যপুথিৰ বাবে এটা প্ৰবন্ধ লিখিছিল। নাইটিংগেলৰ এই কামে [[আমেৰিকাৰ গৃহযুদ্ধত]] নাৰ্ছসকলক প্ৰেৰণা দিছিল। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ফিল্ড মেডিচিনৰ আয়োজনত পৰামৰ্শ বিচাৰি তাইৰ কাষ চাপিছিল। তেওঁৰ ধাৰণাসমূহে [[আমেৰিকাৰ অনাময় আয়োগৰ স্বেচ্ছাসেৱী সংস্থা]]টোক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল। 
নাইটিংগেলে স্বায়ত্তশাসিত নাৰ্চিং নেতৃত্বৰ পোষকতা কৰিছিল আৰু তেওঁৰ নতুন শৈলীৰ মেট্ৰনসকলৰ নাৰ্চিং কৰ্মচাৰীসকলৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু অনুশাসন আছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Sanitary Commission—The Red Cross |agency=JSTOR |publisher=Cambridge University Press |date=1910|jstor=2186240 }}&lt;/ref&gt;

১৮৮২ চনলৈকে কেইবাগৰাকীও নাইটিংগেল নাৰ্ছ কেইবাখনো আগশাৰীৰ চিকিৎসালয়ৰ মেট্ৰন হৈ পৰিছিল, য'ত আছিল, লণ্ডনত (চেণ্ট মেৰীছ হাস্পতাল, ৱেষ্টমিনিষ্টাৰ হাস্পতাল, ছেইণ্ট মেৰিলবন ৱৰ্কহাউছ ইনফৰ্মাৰী আৰু পুটনীৰ হস্পিতাল ফৰ ইনকিউৰেবলছ) আৰু সমগ্ৰ ব্ৰিটেইনত (ৰয়েল ভিক্টোৰিয়া হাস্পতাল, নেটলি; এডিনবাৰ্গ ৰয়েল ইনফৰ্মাৰী, কাম্বাৰলেণ্ড ইনফৰ্মাৰী আৰু লিভাৰপুল ৰয়েল ইনফৰ্মাৰী), লগতে নিউ চাউথ ৱেলছৰ ছিডনী হাস্পতালত, অষ্ট্ৰেলিয়া।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bicentenary of a hospital built from a rum deal |url=http://www.smh.com.au/nsw/bicentenary-of-a-hospital-built-from-a-rum-deal-20111028-1moaj.html |newspaper=Sydney Morning Herald |date=26 October 2017 |access-date=26 October 2017 |archive-date=27 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171027132700/http://www.smh.com.au/nsw/bicentenary-of-a-hospital-built-from-a-rum-deal-20111028-1moaj.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

১৮৮৩ চনত নাইটিংগেল [[ৰয়েল ৰেড ক্ৰছ]]ৰ খিতাপ লাভকৰা প্ৰথম ব্যক্তি হিচাপে পৰিগণিত হয়। ১৯০৪ চনত তেওঁক অৰ্ডাৰ অৱ চেণ্টজন (LGStJ)ৰ [[লেডী অৱ গ্ৰেচ]] নিযুক্তি দিয়া হয়।&lt;ref&gt;{{London Gazette |issue=27677 |date=17 May 1904 |page=3185}}&lt;/ref&gt;


১৯০৭ চনত তেওঁ প্ৰথমগৰাকী মহিলা হিচাপে [[অৰ্ডাৰ অৱ মেৰিট]] লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{London Gazette |issue=28084 |date=29 November 1907 |page=8331}}&lt;/ref&gt; পিছৰ বছৰত তেওঁক লণ্ডন চহৰৰ সন্মানীয় স্বাধীনতা প্ৰদান কৰা হয়। 

তেওঁৰ জন্মদিনটো ১২ মে' এতিয়া [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ধাত্ৰী দিৱস]] হিচাপে পালন কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.may12th.org/ |title=May 12th International Awareness Day |access-date=12 May 2015 |archive-date=18 July 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150718185451/http://www.may12th.org/ |url-status=live |archivedate=18 July 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150718185451/http://www.may12th.org/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

১৮৫৭ চনৰ পৰা নাইটিংগেল মাজে মাজে ৰুগ্ন আৰু হতাশাত ভুগিছিল। শেহতীয়াকৈ প্ৰকাশিত জীৱনীত নাইটিংগেল বিশেষভাৱে চৰম ৰূপৰ [[ব্ৰুচেল'ছিছ]] আৰু [[স্পণ্ডাইলাইটিছ]] ত আক্ৰান্ত হৈছিল বুলি উল্লেখ আছে।&lt;ref&gt;Bostridge (2008)&lt;/ref&gt;কিন্তু সেই অৱস্থাতো তেওঁ সমাজ সংস্কাৰৰ ক্ষেত্ৰত অসাধাৰণভাৱে লাগিয়েই থাকিল। বিছনাত পৰি থকা দীঘলীয়া সময় চোৱাতো তেওঁ চিকিৎসালয় পৰিকল্পনাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰণী ভূমিকা লৈছিল আৰু তেওঁৰ কৰ্মৰাজিৰ বিষয়ে সমগ্ৰ ব্ৰিটেইনৰ লগতে গোটেই বিশ্বতে দ্ৰুতগতিত প্ৰচাৰ আৰু প্ৰসাৰ হৈছিল। সেই সময়ছোৱাত দৃষ্টিশক্তি আৰু মানসিক ক্ষমতা হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে তেওঁ অতি কম লিখিছিল যদিও সাম্প্ৰতিক পৰিস্থিতিৰ প্ৰতি আগ্ৰহ বজাই ৰাখিছিল।&lt;ref name=&quot;NightingaleCrimeanColectedWorkds&quot;/&gt;
==মৃত্যু==
১৯১০ চনৰ ১৩ আগষ্টত লণ্ডনৰ মেফেয়াৰস্থিত ১০ চাউথ ষ্ট্ৰীটত থকা কোঠাত শান্তিৰে টোপনিগৈ থকা অৱস্থাতে ফ্লৰেন্স নাইটিংগেলৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Miss Nightingale Dies, Aged Ninety |url=https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0512.html |newspaper=The New York Times |date=15 August 1910 |access-date=21 July 2007 |archive-date=18 April 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060418002441/http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0512.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;তেওঁৰ আত্মীয় সকলে ৱেষ্টমিনিষ্টাৰ এবেত সমাধিস্থ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ নাকচ কৰে আৰু তেওঁক হেম্পশ্বাৰৰ ইষ্ট ৱেলোৰ ছেইণ্ট মাৰ্গাৰেট চাৰ্চৰ গীৰ্জাৰ চোতালত এম্বলি পাৰ্কৰ ওচৰত সমাধিস্থ কৰা হয়। তেওঁৰ স্মৃতিসৌধত কেৱল তেওঁৰ আদ্যক্ষৰ আৰু জন্ম-মৃত্যুৰ তাৰিখ উল্লেখ আছে।&lt;ref&gt;[http://www.countryjoe.com/nightingale/joe_grave.jpg Photograph of Nightingale's grave] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061023163640/http://www.countryjoe.com/nightingale/joe_grave.jpg |date=23 October 2006 }}. countryjoe.com&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.countryjoe.com/nightingale/wellow.htm |title=Florence Nightingale: The Grave at East Wellow |publisher=Countryjoe.com |access-date=13 March 2010 |archive-date=10 September 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100910100858/http://www.countryjoe.com/nightingale/wellow.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; তেওঁ বহুতো কাম এৰি থৈ গৈছিল, য'ত কেইবাশ অপ্ৰকাশিত টোকাও আছিল।&lt;ref name=Kelly&gt;Kelly, Heather (1998). ''[http://scholars.wlu.ca/etd/126/ Florence Nightingale's autobiographical notes: A critical edition of BL Add. 45844 (England)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120502151729/http://scholars.wlu.ca/etd/126/ |date=2 May 2012 }}'' (M.A. thesis) Wilfrid Laurier University&lt;/ref&gt; ১৯১৩ চনত ফ্ৰান্সিছ উইলিয়াম ছাৰ্জেণ্টে কাৰাৰা মাৰ্বলত নাইটিংগেলৰ এটা স্মৃতিসৌধ তৈয়াৰ কৰিছিল আৰু ইটালীৰ ফ্ল'ৰেন্সৰ বেচিলিকা অৱ চাণ্টা ক্ৰ'চৰ মঠত স্থাপন কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Vojnovic |first1=Paola |title='Florence Nightingale: The Lady of the Lamp' in ''Santa Croce in Pink: Untold Stories of Women and their Monuments'' |year=2013 |publisher=Adriano Antonioletti Boratto |page=27}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য উৎস==
{{ৰেফলিষ্ট}}

==বাহ্যিক সংযোগ ==
* {{Commons cat inline|Florence Nightingale|ফ্লোৰেন্স নাইটিংগেল}}
* {{Gutenberg author |id=Nightingale,+Florence | name=Florence Nightingale}}
* {{Internet Archive author |sname=Florence Nightingale}}
** [//archive.org/details/f_nightingale UCLA Elmer Belt Florence Nightingale Collection], hosted at [[Internet Archive]]
* {{Librivox author |id=847}}
* [http://sounds.bl.uk/Accents-and-dialects/Early-spoken-word-recordings/024M-1CD0239287XX-0214V0 1890 audio recording of Florence Nightingale speaking]
* [http://www.victorians.co.uk/florence-nightingale Victorians.co.uk: Florence Nightingale] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230401144836/https://www.victorians.co.uk/florence-nightingale |date=2023-04-01 }}
{{Authority control}}
[[শ্ৰেণী:যুক্তৰাজ্যৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:সমাজ সংস্কাৰক]]
[[শ্ৰেণী:ধাত্ৰী]]</text>
      <sha1>h4leu6z5umu7j2uhwld9qayport286g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নুৰুল হক</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61438</id>
    <revision>
      <id>515681</id>
      <parentid>385302</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:49:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515681</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13000" sha1="72of29vjjqijsda47efvim4giy43q15" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name = নুৰুল হক
| image = নুৰুল হক.jpeg
| image_size = 170px
| alt =
| caption = নুৰুল হক
| birth_name =
| birth_date = {{Birth date|1938|4|1}}
| birth_place = ম’হবন্ধা, [[যোৰহাট]], [[অসম]]&lt;ref name=&quot;Jigyas&quot; /&gt;
| death_date = {{Death date and age|2016|7|8|1938|4|1}}
| death_place = [[যোৰহাট]], [[অসম]]
| nationality = [[ভাৰত|ভাৰতীয়]]
| other_names =
| occupation = লেখক
| years_active =
| known_for = {{hlist|গীতিকাৰ|সুৰকাৰ|নাট্যকাৰ|পৰিচালক}}
| notable_works =
}}
'''নুৰুল হক''' ({{lang-en|Nurul Haque}}, ১৯৩৮-২০১৬) আছিল একাধাৰে প্ৰযোজক, গীতিকাৰ, সুৰকাৰ, নাট্যকাৰ আৰু পৰিচালক। ১৯৩৮ চনৰ ১ এপ্ৰিলত [[যোৰহাট]]ৰ মহবন্ধা গাঁৱত তেওঁ জন্মগ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Jigyas&quot;&gt;{{cite news | title=বহুতো যুগমীয়া গীতৰ স্ৰষ্টা নুৰুল হক | date=3 Jul 2013 | agency=জিজ্ঞাস | accessdate=18 June 2020 | author=তালুকদাৰ, নায়েলা ইমান | pages=3}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত কেইটামান জনপ্ৰিয় গীত- ''অসমীৰে চোতালতে ৰ’দালিয়ে চেনেহতে'', ''মোৰ দৃষ্টিত তুমি ধৰা পৰিলা'', ''মধুমিতা অ’ মধুমিতা'' ইত্যাদি।

==জন্ম পৰিচয়==
১৯৩৮ চনৰ ১ এপ্ৰিলত যোৰহাটৰ মহবন্ধা গাঁৱত নুৰুল হকৰ জন্ম হয়। তেওঁৰ দেউতাৰ নাম আছিল বদিয়ত জামাল আৰু মাতৃৰ নাম আছিল চিপিৰা খাতুন।&lt;ref name=&quot;Jigyas&quot; /&gt;
১৯৬৪ চনত তেওঁ নাজমা হকৰ লগত বিবাহ পাশত আৱদ্ধ হয়।&lt;ref name=&quot;Jigyas&quot; /&gt; নুৰুল হক আৰু নাজমা হকৰ সন্তান তিনিটা।&lt;ref name=&quot;সংবাদ&quot; /&gt;

==শিক্ষা আৰু কৰ্মৰাজী==
কলেজত পঢ়ি থকা সময়তে ১৯৫৭ চনত মুক্তি লাভ কৰা [[নিপ বৰুৱা]] পৰিচালিত [[মাক আৰু মৰম (চলচ্চিত্ৰ)|মাক আৰু মৰম]] ছবিখনৰ বাবে দুটি হিন্দী গীত ৰচনা কৰিছিল। তেতিয়া তেওঁৰ বয়স আছিল মাত্ৰ ১৯ বছৰ। যোৰহাট চৰকাৰী বালক বিদ্যালয়ৰ পৰা নুৰুল হকে মেট্ৰিক পাছ কৰে আৰু জে বি কলেজৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰি সমবায় বিভাগত কৰ্মৰত হয়।&lt;ref name=&quot;Jigyas&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;সংবাদ&quot; /&gt;

উল্লেখযোগ্য যে প্ৰায় ৫৪২টা অসমীয়া আৰু প্ৰায় ২০০টা জনপ্ৰিয় হিন্দী গীতৰ স্ৰষ্টা নুৰুল হকে চলচ্চিত্ৰৰ সংলাপ ৰচনা, গীত আদি সৃষ্টি কৰাৰ উপৰিও সহকাৰী পৰিচালক আৰু ৰূপসজ্জাকৰ হিচাপেও বহুকেইখন অসমীয়া ছবিত কাম কৰি খ্যাতি অৰ্জন কৰে। এই ছবি সমূহৰ ভিতৰত আছে- [[মাক আৰু মৰম (চলচ্চিত্ৰ)|মাক আৰু মৰম]], [[ৰঙা পুলিচ]], [[মানৱ আৰু দানৱ]], '[[আদালত (চলচ্চিত্ৰ)|আদালত]]', '[[উপগ্ৰহ (চলচ্চিত্ৰ)|উপগ্ৰহ]]', '[[মৰীচিকা (চলচ্চিত্ৰ)|মৰীচিকা]]', '[[ললিতা (চলচ্চিত্ৰ)|ললিতা]]', '[[অনুতাপ (চলচ্চিত্ৰ)|অনুতাপ]]', আদি। ইয়াৰ উপৰিও [[তেজীমলা (চলচ্চিত্ৰ)|তেজীমলা]] (ৰূপসজ্জাকাৰ), [[মানৱ আৰু দানৱ]] (গীতিকাৰ), [[আদালত (চলচ্চিত্ৰ)|আদালত]]’ (গীতিকাৰ), [[অভিযান (চলচ্চিত্ৰ)|অভিযান]] (গীতিকাৰ), ‘উপগ্ৰহ (গীতিকাৰ), '[[মৰিচিকা (চলচ্চিত্ৰ)|মৰিচিকা]]’ (গীতিকাৰ), [[ললিতা]] (ৰূপসজ্জাকাৰ), অনুতাপ (গীতিকাৰ আৰু ৰূপসজ্জাকৰ), [[গঙা চিলনীৰ পাখি (চলচ্চিত্ৰ)|গঙা চিলনীৰ পাখি]] (ৰূপসজ্জাকাৰ আৰু প্ৰযোজনা নিয়ন্ত্ৰক), 'ৰতনলাল’ (মুখ্য সহকাৰী পৰিচালক আৰু ৰূপসজ্জাকাৰ), 'বনজুই’ (ৰূপসজ্জাকাৰ), [[কল্লোল (চলচ্চিত্ৰ)|কল্লোল]] (ৰূপসজ্জাকাৰ), 'বিশেষ এৰাতি’ (ৰাপসজ্জাকৰ আৰু সহকাৰী পৰিচালক), 'ৰজনীগন্ধা’ (গীতিকাৰ আৰু ৰূপসজ্জাকাৰ), ‘ৰশ্মিৰেখা’ (ৰূপসজ্জাকাৰ আৰু সহকাৰী পৰিচালক), [[ঘৰ-সংসাৰ]] (সহকাৰী পৰিচালক), 'ময়ূৰী' (সংলাপ ৰচোঁতা), 'মেঘ’ (গীতিকাৰ, সংলাপ ৰচোঁতা আৰু ৰূপসজ্জাকাৰ), 'হৃদয় কঁপোৱা গান’ (গীতিকাৰ), '[[দেউতা দিয়া বিদায়]]' (যুটীয়া চিত্ৰনাট্যকাৰ, সংলাপ ৰচোঁতা, গীতিকাৰ), [[মমতাজ]] (গীতিকাৰ), ''মেৰে সাজন'' (হিন্দী ছবি/গীতিকাৰ/মুক্তি লভা নাই)। তেওঁ লিখা ''অসমীৰে চোতালতে'', ''মোৰ দৃষ্টিত তুমি ধৰা পৰিলা'' গীত দুটিৰ সুৰকাৰ আছিল জিতু-তপন। তেওঁ জিতু-তপনৰ সংগীতৰ বহু ছবিৰ বাবে গীত লিখিছিল। তদুপৰি দূৰদৰ্শনৰ বাবে তেওঁ নিৰ্মাণ কৰিছিল কেইবাখনো টেলিফিল্ম আৰু টেলিছিৰিয়েল। নুৰুল হকে নিৰ্মাণ কৰা এই টেলিফিল্ম আৰু টেলিছিৰিয়েলসমূহৰ অন্যতম হ’ল এই মাটিৰ বুকুতে’, নাগপাশৰ বন্দী’, পৰশমণি’, দিনকাল’ আদি। তদুপৰি চৰকাৰী পৃষ্ঠপোষকতাৰে তেওঁ বিভিন্ন বিষয়ৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰিছিল প্ৰায় কুৰিখন তথ্যচিত্ৰ। উক্ত তথ্যচিত্ৰসমূহৰ অন্যতম আছিল অসমৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যত নাৰী, প্ৰগতিৰ সহযাত্ৰীঃ অসমৰ মহিলা উদ্যোগ, উত্তৰ-পূবৰ পাৰ্বত্য অঞ্চলত মাশ্বৰম খেতিৰ সম্ভাৱনীয়তা, অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয়, আমাৰ কৃষক আমাৰ কৃষি, সেউজী ধৰাৰ বুকুতে, নতুন দিনৰ বাবে, অ’ এন জি চি আদি। তদুপৰি নুৰুল হকে দূৰদৰ্শনৰ চম্পাৱতী, বালিত বুকুৰ সোণৰ টেলিফিল্মৰ কাৰিকৰী পৰিচালক আছিল।&lt;ref name=&quot;Jigyas&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;সংবাদ&quot; /&gt;

গীতিকাৰ হকে ৰচনা কৰা গীতসমূহত কণ্ঠদান কৰিছিল মহম্মদ ৰফী, [[ভূপেন হাজৰিকা|ড॰ ভূপেন হাজৰিকা]], মহেন্দ্ৰ কাপুৰ, [[শ্যামল মিত্ৰ]], [[আৰতি মুখাৰ্জী]], সুৰেশ ৱাডেকাৰ, [[অনুৰাধা পৌডৱাল|অনুৰাধা পড়োৱাল]], [[উষা মংগেশকাৰ]], [[সাধনা সৰগম]], বিনোদ ৰাথোৰ, [[খগেন মহন্ত]], অনুপ জলোটা, [[জুবিন গাৰ্গ]] আদি ভিন্ন কালৰ শিল্পীসকলে।&lt;ref name=&quot;Jigyas&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;সংবাদ&quot; /&gt;

==সন্মান আৰু বঁটা==
প্ৰবীণ গীতিকাৰ নুৰুল হকে লাভ কৰা বিভিন্ন সন্মানসমূহ:&lt;ref name=&quot;সংবাদ&quot;/&gt;
* ২০০৯ চনত অসম চৰকাৰৰ শিল্পী পেন্সন,
* ২০১৪ চনত অসম চৰকাৰৰ সাংস্কৃতিক বিভাগৰ শিল্পী বঁটা,
* ২০১১ চনত দেৰগাঁও কেন্দ্ৰীয় বিহু উৎসৰে আগবঢ়াইছিল জিকিৰ সম্ৰাট ৰেকিবুদ্দিন আহমেদ বঁটা,
* ২০১৪ চনত ৰ’দালী গোষ্ঠীৰ জীৱনজোৰা সাধনা বঁটা,
* ২০১৪ চনত যোৰহাট জিলা সাহিত্য সভাৰ কাব্যশ্ৰী হাজৰিকা স্মাৰক বঁটা।

==মৃত্যু==
পাঁচ বছৰ ডিঙিৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ সুস্থ হৈ উঠাৰ পিছত, প্ৰায় এসপ্তাহ ধৰি নিউমনিয়া আৰু চেপ্টিচেমিয়া ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ ২০১৬ চনৰ জুলাই মাহৰ ৮ তাৰিখে যোৰহাটৰ মিছন হাস্পতালত নিশা ৯.৩২ বজাত চিকিৎসালয়খনৰ আই চি ইউত থকা অৱস্থাতে পৰলোকপ্ৰাপ্তি ঘটে। মৃত্যুৰ সময়ত নুৰুল হকৰ বয়স হৈছিল ৭৮ বছৰ।&lt;ref name=&quot;En24&quot;&gt;{{cite news | url=http://enews24ghanta.blogspot.com/2016/07/blog-post_67.html | title=বহু অমৰ গীতৰ স্ৰষ্টা নুৰুল হক আৰু নাই | date=9 Jul 2016 | agency=Enews24ghanta | accessdate=18 June 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;সংবাদ&quot;&gt;{{cite news | url=https://www.sangbadprahari.com/2016/07/blog-post_8.html | title=যুগজয়ী গীতৰ স্ৰষ্টা নুৰুল হকৰ বিয়োগ : ৰাজ্যজুৰি শোকৰ ছাঁ | date=9 Jul 2016 | agency=সংবাদ প্ৰহৰী | accessdate=18 June 2020 | archivedate=18 June 2020 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20200618134151/https://www.sangbadprahari.com/2016/07/blog-post_8.html | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{reflist}}

==বাহ্যিক সংযোগ==
* [http://www.assamtribune.com/scripts/spat.asp?id=2016/aug1916/BigPage19.jpg সহপাঠী নুৰুল হক; উমেশ চন্দ্ৰ ঠাকুৰ; দৈনিক অসম] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200621083308/http://www.assamtribune.com/scripts/spat.asp?id=2016/aug1916/BigPage19.jpg |date=2020-06-21 }}

[[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ গীতিকাৰ]]
[[শ্ৰেণী:অসমীয়া নাট্যকাৰ]]</text>
      <sha1>72of29vjjqijsda47efvim4giy43q15</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য:গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে</title>
    <ns>2</ns>
    <id>62751</id>
    <revision>
      <id>515761</id>
      <parentid>446422</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:14:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে</username>
        <id>27547</id>
      </contributor>
      <origin>515761</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2295" sha1="7haf5tz1e4x2t75qy8i54zui0p173kq" xml:space="preserve">'''মোৰ সদস্য পৃষ্ঠালৈ স্বাগতম!'''
{{Infobox user
|name = গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে
|image =Geetasree Gogoi Apte.jpg|thumb|Geetasree Gogoi Apte
|status = ৱিকিপিডিয়ান
|gender = নাৰী
|birthdate =
|birthplace = [[যোৰহাট]], [[অসম]], [[ভাৰত]] 
|location= কেলগেৰী, কানাডা
| current_time= &lt;br/&gt;{{CURRENTDATE}}
|occupation =
|university= 
|nationality = {{flagicon|IND}} [[ভাৰতীয়]] ,{{flagicon|Canada}} [[কানাডা]]
|website = &lt;!-- {{URL|pgischool.com}} --&gt;
| blog =
| email = pgischool9@gmail.com
}}

*[https://xtools.wmflabs.org/pages/as.wikipedia.org/গীতাশ্ৰী%20গগৈ%20আপ্তে অসমীয়া ৱিকিপেডিয়াত মই সৃষ্টি কৰা প্ৰবন্ধ]
* [https://wikiconference.org/wiki/2025/Main_Page/সদস্য_বাৰ্তা:গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে উত্তৰ আমেৰিকা ৱিকি সন্মিলন ২০২৫ৰ বৃত্তি লাভ কৰা ব্য়ক্তি]
*[https://as.wikipedia.org/wiki/সদস্য_বাৰ্তা:গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে ৱিকিপিডিয়াত মই লাভ কৰা বঁটা]
*[https://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে 	ৱিকিমিডিয়া কমন্সত মেটা ৱিকিৰ বঁটা আৰু বাৰ্ত্তা ]
*[https://guc.toolforge.org/?by=date&amp;user=গীতাশ্ৰী+গগৈ+আপ্তে গোলকীয় বৰঙণি ]
*[https://as.wikipedia.org/wiki/ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুন-২০২১ ৱিকিপত্ৰিকাত প্ৰকাশিত ৱিকিপিডিয়ানৰ মনৰ কথা]
*[https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Contributions/গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে ৱিকিমিডিয়া কমন্সত বৰঙণি ]

{{User mentor}}

{{User Wikipedian For|year=2021|month=02|day=19}}

{{User Assam}}

{{User Proud Assamese}}

{{Babel|as}}</text>
      <sha1>7haf5tz1e4x2t75qy8i54zui0p173kq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515765</id>
      <parentid>515761</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:24:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে</username>
        <id>27547</id>
      </contributor>
      <origin>515765</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2583" sha1="6r2l4r91x23ktaxjl9xm2flaysjsq9q" xml:space="preserve">'''মোৰ সদস্য পৃষ্ঠালৈ স্বাগতম!'''
{{Infobox user
|name = গীতাশ্ৰী গগৈ আপ্তে
|image =Geetasree Gogoi Apte.jpg|thumb|Geetasree Gogoi Apte
|status = ৱিকিপিডিয়ান
|gender = নাৰী
|birthdate =
|birthplace = [[যোৰহাট]], [[অসম]], [[ভাৰত]] 
|location= কেলগেৰী, কানাডা
| current_time= &lt;br/&gt;{{CURRENTDATE}}
|occupation =
|university= 
|nationality = {{flagicon|IND}} [[ভাৰতীয়]] ,{{flagicon|Canada}} [[কানাডা]]
|website = &lt;!-- {{URL|pgischool.com}} --&gt;
| blog =
| email = pgischool9@gmail.com
}}

*[https://xtools.wmflabs.org/pages/as.wikipedia.org/গীতাশ্ৰী%20গগৈ%20আপ্তে অসমীয়া ৱিকিপেডিয়াত মই সৃষ্টি কৰা প্ৰবন্ধ]
* [https://wikiconference.org/wiki/2025/Main_Page/সদস্য_বাৰ্তা:গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে উত্তৰ আমেৰিকা ৱিকি সন্মিলন ২০২৫ৰ বৃত্তি লাভ কৰা ব্য়ক্তি]
*[https://www.wikimedia.ca/2024/12/04/discover-the-wiki-loves-monuments-2024-winners-for-canada/সদস্য_বাৰ্তা:গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে 'ৱিকি লাভছ মনুমেণ্টছ ২০২৪'ৰ জুৰি ,কানাডা]
*[https://as.wikipedia.org/wiki/সদস্য_বাৰ্তা:গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে ৱিকিপিডিয়াত মই লাভ কৰা বঁটা]
*[https://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে 	ৱিকিমিডিয়া কমন্সত মেটা ৱিকিৰ বঁটা আৰু বাৰ্ত্তা ]
*[https://guc.toolforge.org/?by=date&amp;user=গীতাশ্ৰী+গগৈ+আপ্তে গোলকীয় বৰঙণি ]
*[https://as.wikipedia.org/wiki/ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুন-২০২১ ৱিকিপত্ৰিকাত প্ৰকাশিত ৱিকিপিডিয়ানৰ মনৰ কথা]
*[https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Contributions/গীতাশ্ৰী_গগৈ_আপ্তে ৱিকিমিডিয়া কমন্সত বৰঙণি ]

{{User mentor}}

{{User Wikipedian For|year=2021|month=02|day=19}}

{{User Assam}}

{{User Proud Assamese}}

{{Babel|as}}</text>
      <sha1>6r2l4r91x23ktaxjl9xm2flaysjsq9q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>জলসিঞ্চন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>62836</id>
    <revision>
      <id>515611</id>
      <parentid>421526</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:59:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515611</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24539" sha1="f29eist6ca2t2uuvtv35nz96ecsu7zy" xml:space="preserve">
[[File:Fields SW from Sevilla.jpg|thumb|স্পেইনৰ আন্দালুছিয়াত কৃষি পথাৰত জলসিঞ্চন। বাওঁফালে জলসিঞ্চনৰ খাল।]]
'''জলসিঞ্চন''' {{En|Irrigation}} হৈছে [[কৃষি]] উৎপাদনৰ বাবে কৃত্ৰিমভাবে মাটিত [[পানী]] দিয়াৰ ব্যবস্থা। স্বল্প বৃষ্টি আৰু অনাবৃষ্টিৰ সময়ত পানীৰ অভাৱত কৃষি উৎপাদন যাতে বাধাগ্ৰস্থ নহয় তাৰবাবে উদ্ভিদৰ বৃদ্ধি নিশ্চিত কৰিবলৈ কৃত্ৰিমভাবে মাটিত এই পানী সৰবৰাহ কৰা হয়। এই পানী নদী, প্ৰাকৃতিক জলাশয়, বান্ধ দি তৈয়াৰ কৰা কৃত্ৰিম জলাশয় বা গভীৰ নলীনাদৰ পৰা উত্তোলনৰ মাধ্যমত সংগ্ৰহ কৰি নাইবা কৃত্ৰিম খাল খনন কৰি পানী প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণৰ মাধ্যমত সৰবৰাহ কৰা হয়। শস্য উৎপাদনৰ উপৰিও, বন সংৰক্ষণ,&lt;ref&gt;{{cite book | last1 = Snyder | first1 = R. L. | last2 = Melo-Abreu | first2 = J. P. | title = Frost protection: fundamentals, practice, and economics | volume = Volume 1 | publisher = Food and Agriculture Organization of the United Nations | year = 2005 | url = http://www.fao.org/docrep/008/y7223e/y7223e00.htm | issn=1684-8241 |isbn=978-92-5-105328-7}}&lt;/ref&gt; কৃষিভূমিত অপতৃণ নিয়ন্ত্ৰণ&lt;ref&gt;{{cite web | last = Williams | first = J. F. | author2 = S. R. Roberts | author3 = J. E. Hill | author4 = S. C. Scardaci | author5 = G. Tibbits | title = Managing Water for 'Weed' Control in Rice | publisher = [[UC Davis, Department of Plant Sciences]] | url = http://www.plantsciences.ucdavis.edu/uccerice/WATER/water.htm | accessdate = 2007-03-14 | url-status = dead | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070403211941/http://www.plantsciences.ucdavis.edu/uccerice/WATER/water.htm | archivedate = 2007-04-03 }}&lt;/ref&gt; আৰু ভূমিস্খলন ৰোধ কৰিবলৈও&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://ngm.nationalgeographic.com/2008/09/soil/mann-text.html |title=Arid environments becoming consolidated |accessdate=2012-06-19 |archivedate=2008-10-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081009080408/http://ngm.nationalgeographic.com/2008/09/soil/mann-text.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; জলসিঞ্চন কৰা হয়। 
[[File:Center-pivot irrigation.jpg|upright|thumb|center-pivot জলসিঞ্চন ব্যৱস্থাৰ কেন্দ্ৰ]]
প্ৰাকৃতিক গছ আৰু বাগিছাত খেতি কৰাত সহায়ক হোৱাকৈ মাটিত নিয়ন্ত্ৰিত পৰিমাণৰ পানী প্ৰয়োগ কৰা এই প্ৰথা ৫,০০০ বছৰতকৈও অধিক সময় ধৰি কৃষিৰ এক মূল দিশ হিচাপে পৰিগণিত হৈ আহিছে আৰু ইয়াক বিশ্বৰ বহু সংস্কৃতিয়ে গঢ়ি তুলিছে। জলসিঞ্চনে শুকান অঞ্চলত আৰু গড়তকৈ কম বৰষুণৰ সময়ত কৃষি শস্য ৰক্ষা কৰা, ভূ-প্ৰকৃতি ৰক্ষা কৰাত আৰু বিঘ্নিত মাটিত পুনৰ গছ-গছনি ৰোপণ কৰাত সহায় কৰে। এই ব্যৱহাৰৰ উপৰিও শস্যক হিমৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ জলসিঞ্চন কৰা হয়৷&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Snyder |first1=R. L. |url=http://www.fao.org/docrep/008/y7223e/y7223e00.htm |title=Frost protection: fundamentals, practice, and economics |last2=Melo-Abreu |first2=J. P. |publisher=Food and Agriculture Organization of the United Nations |year=2005 |isbn=978-92-5-105328-7 |volume=1 |issn=1684-8241}}&lt;/ref&gt; 

== সিঞ্চনৰ প্ৰকাৰ ==
জলসিঞ্চনৰ কেইবাটাও পদ্ধতি আছে যিবোৰৰ মাজত গছ-গছনিলৈ পানী যোগানৰ পদ্ধতিৰ মাজত পাৰ্থক্য থাকে। পৃষ্ঠীয় জলসিঞ্চন, যাক মাধ্যাকৰ্ষণ জলসিঞ্চন বুলিও কোৱা হয়, জলসিঞ্চনৰ আটাইতকৈ পুৰণি পদ্ধতি আৰু ই হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি ব্যৱহৃত হৈ আহিছে। স্প্ৰিংকলাৰ জলসিঞ্চনত পথাৰৰ ভিতৰত এটা বা ততোধিক কেন্দ্ৰীয় স্থানলৈ পানী পাইপেৰে প্ৰেৰণ কৰা হয় আৰু ওপৰৰ পৰা উচ্চ চাপৰ পানীৰ যন্ত্ৰৰ দ্বাৰা বিতৰণ কৰা হয়। ক্ষুদ্ৰ জলসিঞ্চন হৈছে এনে এক ব্যৱস্থা যিয়ে কম চাপত পানী পাইপযুক্ত নেটৱৰ্কৰ জৰিয়তে বিতৰণ কৰে আৰু প্ৰতিটো উদ্ভিদত সৰু নিৰ্গমন হিচাপে প্ৰয়োগ কৰে। ক্ষুদ্ৰ জলসিঞ্চনত স্প্ৰিংকলাৰ জলসিঞ্চনৰ তুলনাত কম চাপ আৰু পানীৰ প্ৰবাহ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। টোপাল জলসিঞ্চনে গছৰ শিপাৰ অঞ্চললৈ পোনপটীয়াকৈ পানী প্ৰেৰণ কৰে। বহু বছৰ ধৰি পানীৰ স্তৰ বেছি থকা অঞ্চলত পথাৰত খেতি কৰা শস্যত উপ-জলসিঞ্চনৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। ইয়াৰ লগত কৃত্ৰিমভাৱে পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি কৰি উদ্ভিদৰ শিপাৰ অঞ্চলৰ তলৰ মাটি তিয়াই দিয়া হয়। 

জলসিঞ্চনৰ পানী ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ পৰা, পৃষ্ঠৰ পানীৰ পৰা (নদী, হ্ৰদ বা জলাশয়ৰ পৰা উলিয়াই অনা) বা অগতানুগতিক উৎস যেনে পৰিশোধিত বৰ্জ্য পানী, লৱণমুক্ত পানী, নিষ্কাশন পানী, বা হিমজল সংগ্ৰহৰ পৰা আহিব পাৰে। জলসিঞ্চন বৰষুণৰ পৰিপূৰক হ’ব পাৰে, যিটো বৰষুণৰ ফলত হোৱা কৃষি হিচাপে পৃথিৱীৰ বহু ঠাইত সাধাৰণ, বা ই সম্পূৰ্ণ জলসিঞ্চন হ’ব পাৰে, য’ত শস্যই বৰষুণৰ পানীৰ ওপৰত খুব কমেইহে নিৰ্ভৰ কৰে। কম সাধাৰণ আৰু অতি কম বৰষুণ হোৱা শুষ্ক ভূ-প্ৰকৃতিত বা বাৰিষাৰ বাহিৰত অৰ্ধশুষ্ক অঞ্চলত কৃষিশস্য সম্পূৰ্ণ জলসিঞ্চন কৰিলেহে হয়।
==বিস্তাৰ==
[[File:Share of agricultural land which is irrigated, OWID.svg|thumb|জলসিঞ্চিত কৃষিভূমিৰ অংশ (২০১৫)]]
[[File:Area Equipped For Irrigation By Region.svg|thumb|অঞ্চল অনুসৰি জলসিঞ্চনৰ বাবে সজ্জিত এলেকা]]
২০০০ চনত পৃথিৱীত মুঠ উৰ্বৰ ভূমি আছিল ২,৭৮৮,০০০ বৰ্গকিলোমিটাৰ (৬৮৯ মিলিয়ন একৰ) আৰু ইয়াক বিশ্বজুৰি জলসিঞ্চনৰ আন্তঃগাঁথনিৰে গঠন কৰা হৈছিল। এই ভূমিৰ প্ৰায় ৬৮% এছিয়াত, ১৭% আমেৰিকাত, ৯% ইউৰোপত, ৫% আফ্ৰিকাত আৰু ১% ওচেনিয়াত। উচ্চ জলসিঞ্চনৰ ঘনত্বৰ আটাইতকৈ বৃহৎ অঞ্চল উত্তৰ আৰু পূব ভাৰত আৰু পাকিস্তানত গংগা আৰু সিন্ধু নদীৰ কাষত; চীনৰ হাই হে, হুয়াং হে আৰু ইয়াংচে অৱবাহিকাত; ইজিপ্ত আৰু চুডানত নীল নদীৰ কাষেৰে; আৰু মিচিচিপি-মিছৌৰী নদীৰ অৱবাহিকা, দক্ষিণ গ্ৰেট প্লেইনছ আৰু আমেৰিকাৰ কেলিফৰ্ণিয়াৰ কিছু অংশত পোৱা যায়। সৰু জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা বিশ্বৰ প্ৰায় সকলো জনবসতিপূৰ্ণ অঞ্চলতে বিয়পি আছে।&lt;ref&gt;{{cite conference | last = Siebert | first = S. | author2 = J. Hoogeveen, P. Döll, J-M. Faurès, S. Feick, and K. Frenken | title = The Digital Global Map of Irrigation Areas&amp;nbsp; – Development and Validation of Map Version 4 | book-title = Tropentag 2006&amp;nbsp; – Conference on International Agricultural Research for Development | place = Bonn, Germany | date = 2006-11-10 | url = http://www.tropentag.de/2006/abstracts/full/211.pdf | access-date = 2007-03-14 }}&lt;/ref&gt;

২০১২ চনলৈকে জলসিঞ্চিত ভূমিৰ আয়তন বৃদ্ধি পাই আনুমানিক মুঠ ৩,২৪২,৯১৭ বৰ্গ কিলোমিটাৰ (৮০১ মিলিয়ন একৰ) হয়, যিটো প্ৰায় ভাৰতৰ আকাৰৰ।&lt;ref&gt;[https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/world/ The World]. ''[[The World Factbook]]''. [[Central Intelligence Agency]].&lt;/ref&gt; ২০% কৃষিভূমিত জলসিঞ্চনৰ ফলত খাদ্য উৎপাদনৰ ৪০% উৎপাদন হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=On Water|url=https://www.eib.org/en/essays/on-water|access-date=2020-12-07|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Water in Agriculture|url=https://www.worldbank.org/en/topic/water-in-agriculture|access-date=2020-12-07|website=World Bank|language=en|archivedate=2020-11-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201111163404/https://www.worldbank.org/en/topic/water-in-agriculture|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;
===গোলকীয় দৃশ্যপট===
২০ শতিকাৰ ভিতৰত জলসিঞ্চনৰ পৰিসৰ নাটকীয়ভাৱে বৃদ্ধি পালে। ১৮০০ চনত বিশ্বজুৰি ৮০ লাখ হেক্টৰ, ১৯৫০ চনত ৯৪ মিলিয়ন হেক্টৰ আৰু ১৯৯০ চনত ২৩.৫ কোটি হেক্টৰ মাটিত জলসিঞ্চন কৰা হৈছিল। ১৯৯০ চনলৈকে বিশ্বৰ খাদ্য উৎপাদনৰ ৩০% জলসিঞ্চিত ভূমিৰ পৰা আহিছিল।&lt;ref name=&quot;ReferenceD&quot;&gt;[[#refMcNeill2000|McNeill 2000]] pp.180–181.&lt;/ref&gt; সমগ্ৰ বিশ্বতে জলসিঞ্চনৰ কৌশলসমূহৰ ভিতৰত পৃষ্ঠীয় পানীক পুনৰ খালত জমা কৰা,&lt;ref name=&quot;ReferenceE&quot;&gt;[[#refMcNeill2000|McNeill 2000]] pp.174.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Peterson 2016&quot;&gt;[[#refPeterson2016|Peterson 2016]]&lt;/ref&gt; ভূগৰ্ভস্থ পানী পাম্প কৰা আৰু বান্ধৰ পৰা পানী অন্য দিশলৈ বোঁৱাই নিয়া আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ৰাষ্ট্ৰীয় চৰকাৰে নিজৰ সীমাৰ ভিতৰতে বেছিভাগ জলসিঞ্চন আঁচনিৰ নেতৃত্ব দিয়ে, কিন্তু ব্যক্তিগত বিনিয়োগকাৰী&lt;ref name=&quot;ReferenceF&quot;&gt;[[#refMcNeill2000|McNeill 2000]] pp.153.&lt;/ref&gt; আৰু অন্যান্য ৰাষ্ট্ৰ,&lt;ref name=&quot;Peterson 2016&quot; /&gt; বিশেষকৈ আমেৰিকা,&lt;ref name=&quot;ReferenceG&quot;&gt;[[#refEkbladh2002|Ekbladh 2002]] pp.337.&lt;/ref&gt; চীন,&lt;ref name=&quot;ReferenceH&quot;&gt;[[#refBosshard2009|Bosshard 2009]].&lt;/ref&gt; আৰু যুক্তৰাজ্যৰ দৰে ইউৰোপীয় দেশসমূহেও&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;[[#refMcNeill2000|McNeill 2000]] pp.169-170.&lt;/ref&gt; এইক্ষেত্ৰত আন্তঃদেশীয় আঁচনি প্ৰয়োগ কৰিবলৈ ধন আগবঢ়ায়। 

২০২১ চনৰ ভিতৰত জলসিঞ্চনৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা বিশ্বৰ ভূমিৰ পৰিমাণ ৩৫২ মিলিয়ন হেক্টৰ হয়, যিটো ২০০০ চনৰ ২৮৯ মিলিয়ন হেক্টৰতকৈ ২২% বেছি আৰু ১৯৬০ চনত জলসিঞ্চনৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা ভূমিৰ দুগুণতকৈও অধিক। ইয়াৰে বিপুল সংখ্যক এছিয়াত অৱস্থিত (৭০%), য’ত জলসিঞ্চন সেউজ বিপ্লৱৰ এটা মূল উপাদান আছিল; বিশ্বৰ মুঠ জলসিঞ্চিত মাটিৰ আমেৰিকাৰ ১৬% আৰু ইউৰোপৰ ৮%। ভাৰত (৭৬ মিলিয়ন হেক্টৰ) আৰু চীন(৭৫ মিলিয়ন হেক্টৰ) সৰ্বাধিক জলসিঞ্চনৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা অঞ্চল, আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ(২৭ মিলিয়ন হেক্টৰ)তকৈ বহু বেছি। ২০০০ চনৰ পৰা ২০২০ চনৰ ভিতৰত জলসিঞ্চনৰ বাবে সজ্জিত এলেকাৰ ক্ষেত্ৰতো চীন আৰু ভাৰতৰ সৰ্বাধিক মূল লাভ (চীনৰ বাবে +২১ মিলিয়ন হেক্টৰ আৰু ভাৰতৰ বাবে +১৫ মিলিয়ন হেক্টৰ)। সকলো অঞ্চলতে জলসিঞ্চনৰ বাবে সজ্জিত অঞ্চল বৃদ্ধি পাইছে, আফ্ৰিকাত আটাইতকৈ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে (+২৯%), তাৰ পিছতে আছে এছিয়া (+২৫%), ওচেনিয়া (+২৪%), আমেৰিকা (+১৯%) আৰু ইউৰোপ (+ ২%)।&lt;ref name=&quot;:14&quot;&gt;{{Cite book |title=World Food and Agriculture – Statistical Yearbook 2023 {{!}} FAO {{!}} Food and Agriculture Organization of the United Nations |url=https://www.fao.org/documents/card/en?details=cc8166en |access-date=2023-12-13 |website=FAODocuments | date=2023 |language=en |doi=10.4060/cc8166en| isbn=978-92-5-138262-2 }}&lt;/ref&gt;

জলসিঞ্চনে অধিক খাদ্য শস্য উৎপাদন কৰাত সহায় কৰে, বিশেষকৈ যিবোৰ অঞ্চলত পানীৰ অভাৱত ইয়াক লালন-পালন কৰিব নোৱাৰা অৱস্থা হয়, সেইবোৰ অঞ্চলত পণ্য শস্যৰ উৎপাদন জলসিঞ্চনৰ দ্বাৰা সম্ভৱ হয়। দেশসমূহে স্বাৱলম্বীতা বৃদ্ধিৰ সামগ্ৰিক লক্ষ্যৰে ঘেঁহু, ধান বা কপাহৰ উৎপাদন বৃদ্ধিৰ বাবে জলসিঞ্চনত প্ৰায়ে সঘনাই বিনিয়োগ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;

===শস্যৰ বাবে পানীৰ প্ৰয়োজন===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ঋতুভিত্তিক শস্যৰ পানীৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ আনুমানিক মান&lt;ref&gt;{{cite web |last=Natural Resource Management and Environmental Dept |title=Crops Need Water |url=http://www.fao.org/docrep/S2022E/s2022e02.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120116073927/http://www.fao.org/docrep/S2022E/s2022e02.htm |archive-date=16 January 2012 |access-date=17 March 2012 |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
! শস্য
! শস্যৰ পানীৰ প্ৰয়োজন মিমি / মুঠ বৃদ্ধিৰ সময়
|-
|কুঁহিয়াৰ
|১৫০০–২৫০০
|-
|কল
|১২০০–২২০০
|-
|নেমু
|৯০০–১২০০
|-
|আলু
|৫০০–৭০০
|-
|বিলাহী
|৪০০–৮০০
|-
|যৱ/অ’ট/ঘেঁহু
|৪৫০–৬৫০
|-
|কবি
|৩৫০–৫০০
|-
|পিঁয়াজ
|৩৫০–৫৫০
|-
|মটৰ
|৩৫০–৫০০
|}
==পানীৰ উৎস==
[[File:Bisse.jpg|thumb|Bisse d'Ayent, চুইজাৰলেণ্ডৰ পৰম্পৰাগত জলসিঞ্চনৰ নলা, উচ্চভূমি আল্পছৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা পানী]]
[[File:Pump-enabled Riverside Irrigation in Comilla, Bangladesh, 25 April 2014.jpg|thumb|right|পটভূমিত দেখা গোমটি নদী ([[ত্ৰিপুৰা]])ৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ পাম্প নিষ্কাশনৰ দ্বাৰা সক্ষম জলসিঞ্চন চলি আছে, কুমিলা জিলা, [[বাংলাদেশ]]।]]
===ভূগৰ্ভস্থ আৰু পৃষ্ঠীয় পানী===
[[File:Vale do São Francisco Pernanbuco.jpg|thumb|ব্ৰাজিলৰ পেট্ৰলিনাত আঙুৰ এই অৰ্ধশুষ্ক অঞ্চলত ড্ৰিপ জলসিঞ্চনৰ দ্বাৰাহে সম্ভৱ হৈছে]]
জলসিঞ্চনৰ পানী ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ পৰা (শৰত কালত আহৰণ কৰা বা কুঁৱা ব্যৱহাৰ কৰি), পৃষ্ঠৰ পানীৰ পৰা(নদী, হ্ৰদ বা জলাশয়ৰ পৰা উলিয়াই অনা), বা অগতানুগতিক উৎস যেনে পৰিশোধিত বৰ্জ্য পানী, লৱণমুক্ত পানী, নিষ্কাশিত পানী, বা কুঁৱলী সংগ্ৰহৰ পৰা গোটাব পৰা যায়। 

বানপানীৰ পানী সংগ্ৰহ কৰাটো গ্ৰহণযোগ্য জলসিঞ্চন পদ্ধতিৰ অন্তৰ্গত হ’লেও বৰষুণৰ পানী সংগ্ৰহ কৰাটো সাধাৰণতে জলসিঞ্চনৰ এক প্ৰকাৰ হিচাপে গণ্য কৰা নহয়। বৰষুণৰ পানী সংগ্ৰহ হ’ল ছাদ বা অব্যৱহৃত মাটিৰ পৰা বৈ যোৱা পানী সংগ্ৰহ আৰু ইয়াৰ ঘনত্ব। 
===পৰিশোধিত বা অপৰিশোধিত বৰ্জ্য পানী===
পুনঃব্যৱহৃত নগৰাঞ্চলৰ বৰ্জ্য পানীৰ জলসিঞ্চনে উদ্ভিদক সাৰ দিয়াৰ কামো কৰিব পাৰে যদিহে ইয়াত নাইট্ৰজেন, ফছফৰাছ আৰু পটাছিয়ামৰ দৰে পুষ্টিকৰ উপাদান থাকে। জলসিঞ্চনৰ বাবে পুনঃব্যৱহৃত পানী ব্যৱহাৰ কৰাৰ সুবিধা আছে, যিবোৰ আন কিছুমান উৎসৰ তুলনাত কম খৰচ আৰু ঋতু, জলবায়ুৰ অৱস্থা আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত পানীৰ অৱস্থা নিৰ্বিশেষে যোগানৰ সামঞ্জস্য আদিও আছে। যেতিয়া পুনঃব্যৱহাৰ কৰা পানী কৃষিত জলসিঞ্চনৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, তেতিয়া পৰিশোধিত বৰ্জ্য পানীৰ পুষ্টিকৰ উপাদান (নাইট্ৰজেন আৰু ফছফৰাছ)ৰ পৰিমাণে কৃষিত সাৰ হিচাপে কাম কৰাৰ সুবিধা পায়।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Tuser |first=Cristina |date=May 24, 2022 |title=What is potable reuse? |url=https://www.wwdmag.com/editorial-topical/what-is-articles/article/11004178/what-is-potable-reuse |access-date=2022-08-29 |website=Wastewater Digest}}&lt;/ref&gt; গতিকে, নলা-নৰ্দমাত থকা মল-মূত্ৰৰ পানী পুনৰ ব্যৱহাৰ আশাপ্ৰদ হ'ব পাৰে।&lt;ref name=&quot;Andersson&quot;&gt;Andersson, K., Rosemarin, A., Lamizana, B., Kvarnström, E., McConville, J., Seidu, R., Dickin, S. and Trimmer, C. (2016). [http://www.susana.org/en/resources/library/details/2636 Sanitation, Wastewater Management and Sustainability: from Waste Disposal to Resource Recovery]. Nairobi and Stockholm: United Nations Environment Programme and Stockholm Environment Institute. {{ISBN|978-92-807-3488-1}}&lt;/ref&gt;
==পদ্ধতি==
জলসিঞ্চনৰ কেইবাটাও পদ্ধতি আছে। গছ-গছনিবোৰলৈ পানী কেনেকৈ যোগান ধৰা হয় তাৰ পদ্ধতিৰ ভিন্নতা থাকে। লক্ষ্য হ’ল গছবোৰত যিমান পাৰি একেদৰে পানী প্ৰয়োগ কৰা, যাতে প্ৰতিজোপা গছত প্ৰয়োজনীয় পৰিমাণৰ পানী থাকে, বেছি নহয়, কমো নহয়। জলসিঞ্চন পৃথিৱীৰ বহু ঠাইত ঘটাৰ দৰে বৰষুণৰ পৰিপূৰক নেকি, বা ই ‘সম্পূৰ্ণ জলসিঞ্চন’ নেকি, য’ত শস্যবোৰ বৰষুণৰ ওপৰত খুব কমেইহে নিৰ্ভৰশীল নেকি, সেইটোও বুজিব পাৰি। সম্পূৰ্ণ জলসিঞ্চন পদ্ধতি বৰ কম আৰু ই কেৱল অতি কম বৰষুণ হোৱা শুষ্ক প্ৰাকৃতিক অঞ্চলত বা বাৰিষাৰ বাহিৰে যিকোনো অৰ্ধশুষ্ক অঞ্চলত শস্যৰ খেতিৰ বাবেহে হয়।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}
[[শ্ৰেণী:কৃষি]]</text>
      <sha1>f29eist6ca2t2uuvtv35nz96ecsu7zy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fennel</title>
    <ns>0</ns>
    <id>63749</id>
    <redirect title="গুৱামৰি" />
    <revision>
      <id>515878</id>
      <parentid>248886</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:26:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[গুৱামৰি]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515878</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35" sha1="iegqs6l3cxvj8b0aqv3gcjme1hrsa6s" xml:space="preserve">#REDIRECT [[গুৱামৰি]]</text>
      <sha1>iegqs6l3cxvj8b0aqv3gcjme1hrsa6s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>চফগুটি</title>
    <ns>0</ns>
    <id>63750</id>
    <redirect title="গুৱামৰি" />
    <revision>
      <id>515881</id>
      <parentid>248887</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:27:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[গুৱামৰি]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515881</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35" sha1="iegqs6l3cxvj8b0aqv3gcjme1hrsa6s" xml:space="preserve">#REDIRECT [[গুৱামৰি]]</text>
      <sha1>iegqs6l3cxvj8b0aqv3gcjme1hrsa6s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সূৰ্য কুমাৰ ভূঞা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>71555</id>
    <redirect title="সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা" />
    <revision>
      <id>515882</id>
      <parentid>280328</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:27:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515882</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" sha1="qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41" xml:space="preserve">#REDIRECT [[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]]</text>
      <sha1>qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>দৰিদ্ৰতা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>72106</id>
    <revision>
      <id>515671</id>
      <parentid>443770</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:44:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515671</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26683" sha1="dv59hn3mqz5nqkm9kt40q001gq8ci0z" xml:space="preserve">[[File:A poor man.jpg|thumb|ৰেলৱে ষ্টেচনত নিদ্ৰাৰত এজন গৃহহীন ব্যক্তি।]]
'''দৰিদ্ৰতা''' ({{Lang-en|Poverty}}) হৈছে এজন ব্যক্তিৰ মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ভৌতিক সম্পত্তি বা উপাৰ্জন নোহোৱাৰ স্থিতি।&lt;ref name=webster&gt;{{cite encyclopedia |url = http://www.merriam-webster.com/dictionary/poverty |title=Poverty |publisher=Merriam-Webster |access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; দৰিদ্ৰতাত সামাজিক, অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক উপাদান অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |website=United Nations |title = ending poverty |url = https://www.un.org/en/sections/issues-depth/poverty/ }}&lt;/ref&gt; ''পূৰ্ণ দৰিদ্ৰতা'' ({{Lang|en|absolute poverty}}) হৈছে খাদ্য, কাপোৰ আৰু আশ্ৰয়ৰ দৰে প্ৰাথমিক ব্যক্তিগত প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় উপায়ৰ সম্পূৰ্ণ অভাৱ।&lt;ref name=&quot;unesco.org&quot;&gt;{{cite web |title = Poverty {{!}} United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization|url = http://www.unesco.org/new/en/social-and-human-sciences/themes/international-migration/glossary/poverty/ |website = www.unesco.org |access-date = 4 November 2015 }}&lt;/ref&gt; পূৰ্ণ দৰিদ্ৰতাৰ সংজ্ঞা ব্যক্তিজনৰ স্থায়ী অৱস্থান বা যুগৰ ভিত্তিত সলনি নহয়। আনহাতে, ''আপেক্ষিক দৰিদ্ৰতা'' ({{Lang|en|relative poverty}}) হ'ল যেতিয়া এজন ব্যক্তিয়ে আনৰ তুলনাত একে সময় আৰু স্থানত নিম্নতম স্তৰৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড পূৰণ কৰিব নোৱাৰে। সেয়েহে, আপেক্ষিক দৰিদ্ৰতাৰ সংজ্ঞা এখন দেশৰ পৰা আন এখন দেশলৈ বা এখন সমাজৰ পৰা আন এখনলৈ পৃথক হয়।&lt;ref&gt;{{cite book |last = Sabates |first = Ricardo |title = The Impact of Lifelong Learning on Poverty Reduction |journal = IFLL Public Value Paper 1 |url = http://www.niace.org.uk/lifelonglearninginquiry/docs/public-value-paper-1.pdf |date = 2008 |pages = 5–6 |publisher = Latimer Trend, Plymouth |isbn = 978-1-86201-379-7 |url-status = dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20150528172200/http://www.niace.org.uk/lifelonglearninginquiry/docs/Public-value-paper-1.pdf |archive-date = 28 May 2015 |df = dmy-all |access-date = 24 June 2021 |archivedate = 28 May 2015 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20150528172200/http://www.niace.org.uk/lifelonglearninginquiry/docs/Public-value-paper-1.pdf }}&lt;/ref&gt;

২০১৯ চনলৈকে, [[পৃথিৱী]]ৰ বেছিভাগ লোকে দৰিদ্ৰতাত বাস কৰে: ([[ক্ৰয় ক্ষমতা সমতা]] ডলাৰৰ মাপত) ৮৫% লোক প্ৰতিদিনে ৩০ [[আমেৰিকান ডলাৰ|আমেৰিকান ডলাৰতকৈ]] (প্ৰায় ২,২০০ [[ভাৰতীয় টকা|টকা]]) কম পৰিমাণত জীৱন নিৰ্বাহ কৰে, দুই-তৃতীয়াংশ ই প্ৰতিদিনে ১০ ডলাৰতকৈ (প্ৰায় ৭৪০ টকা) কম পৰিমাণত জীৱন নিৰ্বাহ কৰে, আৰু ১০% প্ৰতিদিনে ১.৯০ ডলাৰতকৈ (প্ৰায় ১৪০ টকা) কম পৰিমাণত জীৱন নিৰ্বাহ কৰে (অত্যধিক দৰিদ্ৰতা)।&lt;ref name=OWiD_EP &gt; {{ cite web | url=https://ourworldindata.org/extreme-poverty | title=Global Extreme Poverty | last1=Roser | first1=Max |last2=Ortiz-Ospina | first2=Esteban| work=Our World in Data | date=1 January 2019 | access-date=30 March 2021 }} &lt;/ref&gt;

বহুতো চৰকাৰ আৰু বেচৰকাৰী সংগঠনে পৰ্যাপ্ত উপাৰ্জন কৰিবলৈ অক্ষম লোকসকলক মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰদান কৰি দৰিদ্ৰতা হ্ৰাস কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। দুৰ্নীতি, কৰ পৰিহাৰ, ঋণ আৰু ঋণৰ চৰ্ত, স্বাস্থ্য সেৱা আৰু শৈক্ষিক পেছাদাৰীসকলৰ মগজু নিষ্কাশন ({{Lang|en|brain drain}}) আদিৰ ফলত এনে সেৱা প্ৰদান কৰাৰ চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টা বাধাগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে। মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তা অধিক সুলভ কৰাৰ বাবে উপাৰ্জন বৃদ্ধি কৰাৰ ৰণনীতিত সাধাৰণতে সমাজ কল্যাণ, অৰ্থনৈতিক স্বাধীনতা আৰু বিত্তীয় সেৱা প্ৰদান অন্তৰ্ভুক্ত থাকে। আনহাতে, মধ্য-আয়ৰ দেশসমূহৰ আটাইতকৈ দৰিদ্ৰ নাগৰিকসকলে তেওঁলোকৰ দেশৰ বৰ্ধিত সম্পদৰ পৰ্যাপ্ত অংশ লাভ কৰাত যথেষ্ট পৰিমাণে ব্যৰ্থ হৈছে।&lt;ref&gt;B. Milanovic, Global Inequality: A New Approach for the Age of Globalization (Harvard Univ. Press, 2016).&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু ব্যুৎপত্তি==
[[File:Their Independence Day.png|thumb|জীৱিকাৰ তাড়নাত দুই কিশোৰ-কিশোৰী।]]
''দৰিদ্ৰতা'' শব্দটো পুৰণি (নৰ্মান) ফৰাচী শব্দ ''poverté'' (আধুনিক ফৰাচী: ''pauvreté),'' লেটিন ''paupertās'' ''pauper'' (দুখীয়া)ৰ পৰা আহিছে।&lt;ref&gt;{{cite book|title=An Etymological Dictionary of the English Language|first=Walter|last=Skeat|year=2005|isbn=978-0-486-44052-1|publisher=Dover Publications}}&lt;/ref&gt;

দৰিদ্ৰতা গঢ় লৈ উঠা পৰিস্থিতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি কেইবাটাও সংজ্ঞা দিয়া হয়। সাধাৰণতে দৰিদ্ৰতা এনে এটা অৱস্থা য'ত কোনো ব্যক্তি বা সম্প্ৰদায়ৰ এটা নিৰ্দিষ্ট জীৱন ধাৰণৰ বাবে আৰ্থিক সম্পদ আৰু প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰীৰ অভাৱ।

'''ৰাষ্ট্ৰসংঘ''': মৌলিকভাৱে দৰিদ্ৰতা হৈছে পছন্দ আৰু সুযোগৰ অভাৱ যাৰ বাবে মানৱ মৰ্যাদা উলংঘা হয়। ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল সমাজত ফলপ্ৰসূভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰাৰ মৌলিক ক্ষমতাৰ অভাৱ। এটা পৰিয়ালৰ খোৱা-বোৱা আৰু কাপোৰ পিন্ধাবলৈ পৰ্যাপ্ত নথকা, যাবলৈ স্কুল বা ক্লিনিক নথকা, খাদ্য খেতি কৰিব পৰা মাটি বা জীৱিকাৰ বাবে চাকৰি নথকা, ঋণৰ সুবিধা নথকা আদিয়ে দৰিদ্ৰতা সৃষ্টি কৰে। দৰিদ্ৰতাই ব্যক্তি, পৰিয়াল আৰু সম্প্ৰদায়ক নিৰাপত্তাহীনতা আৰু শক্তিহীনতাত ভোগায়। &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.un.org/esa/socdev/unyin/documents/ydiDavidGordon_poverty.pdf|title=Indicators of Poverty &amp; Hunger|publisher=United Nations|access-date=16 January 2022|archive-date=28 June 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110628230622/http://www.un.org/esa/socdev/unyin/documents/ydiDavidGordon_poverty.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

'''বিশ্ব বেংক''': দৰিদ্ৰতা মানুহৰ মংগলৰ ক্ষেত্ৰত এক বঞ্চনা, আৰু ই বহু মাত্ৰাক সামৰি লৈছে। ইয়াৰ ভিতৰত কম আয় আৰু মৰ্যাদাৰে জীয়াই থকাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মৌলিক সামগ্ৰী আৰু সেৱাসমূহ লাভ কৰিব নোৱাৰাটোও অন্তৰ্ভুক্ত। দৰিদ্ৰতাই স্বাস্থ্য আৰু শিক্ষাৰ নিম্ন মাত্ৰা, বিশুদ্ধ পানী আৰু অনাময় ব্যৱস্থাৰ দুৰ্বল সুবিধা, অপৰ্যাপ্ত শাৰীৰিক সুৰক্ষা, অধিকাৰৰ অভাৱ, আৰু নিজৰ জীৱন উন্নত কৰাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ক্ষমতা আৰু সুযোগৰ অভাৱ আদিকো সামৰি লয়।&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTPOVERTY/0,,contentMDK:22569747~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:336992,00.html |title = Poverty and Inequality Analysis |website = worldbank.org |access-date = 27 May 2011 |archive-date = 3 June 2011 |archive-url = https://web.archive.org/web/20110603165721/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTPOVERTY/0,,contentMDK:22569747~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:336992,00.html |url-status = live |archivedate = 3 June 2011 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20110603165721/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTPOVERTY/0,,contentMDK:22569747~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:336992,00.html |deadurl = yes }}&lt;/ref&gt;

'''ইউৰোপীয় সংঘ''': ইউৰোপীয় সংঘৰ দৰিদ্ৰতাৰ সংজ্ঞা বিশ্বৰ অন্যান্য অঞ্চলৰ সংজ্ঞাতকৈ যথেষ্ট পৃথক। ফলস্বৰূপে ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ দেশসমূহত দৰিদ্ৰতাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ প্ৰৱৰ্তন কৰা নীতিগত ব্যৱস্থাসমূহ আন ৰাষ্ট্ৰৰ ব্যৱস্থাৰ পৰাও পৃথক। আপেক্ষিক আয়ৰ দৰিদ্ৰতা ৰেখা ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰতিখন সদস্য দেশৰ আয়ৰ বিতৰণৰ সৈতে সম্পৰ্কিতভাৱে দৰিদ্ৰতা জুখিব পাৰি। ইউৰোপীয় সংঘৰ আয় আৰু জীৱন-যাপনৰ অৱস্থাৰ জৰীপ (Survey of Income and Living Conditions (EU-SILC)) ব্যৱহাৰ কৰি সদস্য দেশৰ পৰিসংখ্যাৰ সমন্বয়, সংগ্ৰহ আৰু প্ৰচাৰৰ দায়িত্বত থকা ইউৰোপীয় ইউনিয়নত আপেক্ষিক আয়ৰ দৰিদ্ৰতাৰ হাৰ সংকলন কৰে।&lt;ref name=&quot;researchgate.net&quot;&gt;{{Cite book|chapter-url=https://www.researchgate.net/publication/328718886|chapter= European Union Definition of Poverty|website=ResearchGate|date=November 2015|doi=10.4135/9781483345727.n270|isbn= 978-1-4833-4570-3|title= The SAGE Encyclopedia of World Poverty|last1= Dvorak|first1= Jaroslav}}&lt;/ref&gt;

==জোখ-মাপ==
[[File:The number of people below different poverty lines.svg|thumb|বিভিন্ন দৰিদ্ৰ সীমাৰেখাৰ তলৰ লোকৰ সংখ্যা]]
===পৰম দৰিদ্ৰতা===
প্ৰায়ে ‘পৰম দৰিদ্ৰতা’ বা ‘অতি দৰিদ্ৰতা’ৰ সমাৰ্থক নিৰপেক্ষ দৰিদ্ৰতাই এনে এটা নিৰ্দিষ্ট মানদণ্ডক বুজায় যিটো সময়ৰ লগে লগে আৰু দেশৰ মাজত সামঞ্জস্যপূৰ্ণ। এই নিৰ্ধাৰিত মানদণ্ডই সাধাৰণতে &quot;খাদ্য, বিশুদ্ধ খোৱাপানী, অনাময় ব্যৱস্থা, স্বাস্থ্য, আশ্ৰয়, শিক্ষা আৰু তথ্যকে ধৰি মৌলিক মানৱ প্ৰয়োজনীয়তা সমূহ পূৰণ কৰিব নোৱাৰা এটা অৱস্থা বুজায়। ই কেৱল আয়ৰ ওপৰত নহয়, সেৱাৰ সুবিধাৰ ওপৰতো নিৰ্ভৰ কৰে।&quot;&lt;ref name=UN1995&gt;UN declaration at World Summit on Social Development in Copenhagen in 1995&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.worldbank.org/poverty/mission/up2.htm |title=Poverty |publisher=World Bank |access-date=23 April 2010 |archive-date=30 August 2004 |archive-url=https://web.archive.org/web/20040830075349/http://www.worldbank.org/poverty/mission/up2.htm |url-status=live |archivedate=30 August 2004 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20040830075349/http://www.worldbank.org/poverty/mission/up2.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=SachsEndofPoverty2005&gt;{{cite book |last=Sachs |first=Jeffrey D. |title = The End of Poverty |publisher=Penguin Press |year= 2005 |page =[https://archive.org/details/endofpovertyecon00sach/page/416 416] |isbn=978-1-59420-045-8 |title-link=The End of Poverty }}&lt;/ref&gt;দৰিদ্ৰ সীমাৰেখাৰ তলৰ আয় থকা কোনো লোক যাৰ মৌলিক প্ৰয়োজন খিনি পূৰ কৰাৰো সক্ষমতা নাথাকে তাক প্ৰাথমিক দৰিদ্ৰতা বুলিও কোৱা হয়।

এনে জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড পূৰণৰ বাবে ১৯৯০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে &quot;এদিনত এক ডলাৰ (ডলাৰ এ ডে)&quot; দৰিদ্ৰ সীমাৰেখা প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল। যিবোৰ ৰাষ্ট্ৰই আমেৰিকান ডলাৰক মুদ্ৰা হিচাপে ব্যৱহাৰ নকৰে, সেইবোৰৰ বাবে &quot;দিনটোত ডলাৰ&quot;ৰ অৰ্থ হ'ল বিনিময় হাৰৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত স্থানীয় মুদ্ৰাৰ সমতুল্য পৰিমাণতকৈ এদিনৰ উপাৰ্জন কম।&lt;ref name=dollar&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/7122356.stm|title=When a dollar a day means 25 cents|publisher=bbcnews.com|access-date=28 May 2011|first=Mukul|last=Devichand|date=2 December 2007|archive-date=13 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110813032040/http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/7122356.stm|url-status=live}}&lt;/ref&gt; এই কাৰকটো ক্ৰয় ক্ষমতাৰ সমতা (purchasing power parity) হাৰৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। ক্ৰয় ক্ষমতাৰ সমতাৰ দ্বাৰা আমেৰিকাত ডলাৰে কিনিব পৰা একেবোৰ বস্তু কিনিবলৈ কিমান স্থানীয় মুদ্ৰাৰ প্ৰয়োজন সেয়া বিচাৰ কৰা হয়। সাধাৰণতে, ইয়াৰ অৰ্থ হ'ব বিনিময় হাৰ ব্যৱহাৰ কৰাতকৈ কম স্থানীয় মুদ্ৰা।

১৯৯৩ চনৰ পৰা ২০০৫ চনলৈকে বিশ্ব বেংকে ১৯৯৩ চনৰ আমেৰিকান ডলাৰৰ সৈতে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ সামঞ্জস্য স্থাপন কৰাৰ পিছত এনে ক্ৰয় ক্ষমতা সমতা ভিত্তিত প্ৰতিদিনে ১.০৮ ডলাৰ বুলি নিৰপেক্ষ দৰিদ্ৰতাক সংজ্ঞায়িত কৰিছিল। &lt;ref&gt;{{cite web |title=Dollar a Day Revisited |publisher=The World Bank |year=2008 |first1=Martin |last1=Ravallion |first2=Shaohua |last2=Chen |first3=Prem |last3=Sangraula |name-list-style=amp |url=http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/IW3P/IB/2008/09/02/000158349_20080902095754/Rendered/PDF/wps4620.pdf |access-date=8 August 2012 |archive-date=5 August 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120805165034/http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/IW3P/IB/2008/09/02/000158349_20080902095754/Rendered/PDF/wps4620.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

এটা নিৰ্দিষ্ট ডলাৰৰ পৰিমাণ ব্যৱহাৰ নকৰাকৈ চৰম দৰিদ্ৰতাৰ অন্যভাৱেও সংজ্ঞা নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে আয়ৰ ৮০% তকৈ অধিক খাদ্যৰ বাবে ব্যয় কৰাৰ বিপৰীতে নূন্যতম কেলৰি গ্ৰহণৰ ৮০% তকৈ কম লাভ কৰাকো বুলি চৰম দৰিদ্ৰতা মানদণ্ডত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। এই স্তৰক কেতিয়াবা অতি দৰিদ্ৰতা বুলিও কোৱা হয়।&lt;ref&gt;Lipton, Michael (1986), 'Seasonality and ultra-poverty', Sussex, IDS Bulletin 17.3&lt;/ref&gt;

===আপেক্ষিক দৰিদ্ৰতা===

আপেক্ষিক দৰিদ্ৰতা (Relative poverty)ৰ দ্বাৰা দৰিদ্ৰতাক সামাজিকভাৱে সংজ্ঞায়িত আৰু সামাজিক প্ৰেক্ষাপটৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল বুলি গণ্য কৰা হয়। ইয়াৰ মূল কাৰণ হ'ল মৌলিক বুলি বিবেচিত মানুহৰ প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ কোনো বস্তুনিষ্ঠ পৰিমাপ নহয়।&lt;ref name=&quot;Innocenti2012&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.unicef.ca/sites/default/files/imce_uploads/DISCOVER/OUR%20WORK/ADVOCACY/DOMESTIC/POLICY%20ADVOCACY/DOCS/unicefreportcard10-eng.pdf|title=Measuring child poverty: New league tables of child poverty in the world's rich countries – UNICEF Innocenti Research Centre Report Card – number 10|first=Peter|last=Adamson|publisher=UNICEF Innocenti Research Centre|year=2012|location=Florence|access-date=19 June 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130612021633/http://www.unicef.ca/sites/default/files/imce_uploads/DISCOVER/OUR%20WORK/ADVOCACY/DOMESTIC/POLICY%20ADVOCACY/DOCS/unicefreportcard10-eng.pdf|archive-date=12 June 2013|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;rep1964&quot;&gt;{{cite report|title=Minority [Republican] views, p. 46 in U.S. Congress, Report of the Joint Economic Committee on the January 1964 Economic Report of the President with Minority and Additional Views|publisher=US Government Printing Office|location=Washington, DC|date=January 1964}}&lt;/ref&gt; এই দৰিদ্ৰতা সমাজৰ ৰীতি-নীতিৰ লগত সলনি হ’ব পাৰে।&lt;ref name=&quot;AdamSmith1776&quot;&gt;{{cite book|first=Adam|last=Smith|title=An Enquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations|volume=5|year=1776|issue=22|author-link=Adam Smith }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Innocenti2012&quot; /&gt;উদাহৰণস্বৰূপে, মুকলি পথাৰত সৰু তম্বু এটা তৰি থকা আৰু তাতোকৈ ভালকৈ ঘৰ এটাত থকাৰ অৰ্থনৈতিক সামৰ্থ্য নথকা এজন ব্যক্তিক সেই অঞ্চলৰ প্ৰায় সকলোৱে আধুনিক ইটাৰ ঘৰত থাকিলে আপেক্ষিক দৰিদ্ৰতাত কটোৱা বুলি গণ্য কৰা হয়। কিন্তু সেই অঞ্চলৰ বাকী সকলোৱেও যদি মুকলি পথাৰৰ সৰু তম্বুত থাকে (উদাহৰণস্বৰূপে, যাযাবৰী জনগোষ্ঠীত) তেন্তে ব্যক্তিজন আপেক্ষিকভাৱে দৰিদ্ৰ নহয় বুলি ধৰা হয়।

===গৌণ দৰিদ্ৰতা===

গৌণ দৰিদ্ৰতা (Secondary poverty)ই সেইসকল লোকক সামৰি লয় যাৰ আয় অনুসৰি পোনেই দৰিদ্ৰ সীমাৰেখাৰ তলত স্থান নাপায়, কিন্তু তেওঁলোকে নিজৰ উপাৰ্জন অপ্ৰয়োজনীয় আনন্দ, যেনে মদ্যপানৰ বাবে ব্যয় কৰে, যাৰ ফলত কাৰ্যক্ষেত্ৰত তেওঁলোক দৰিদ্ৰ সীমাৰেখাৰ তললৈ নামি যায়।&lt;ref&gt;Townsend, Peter (1979). Poverty in the United Kingdom: A Survey of Household Resources and Standards of Living. University of California Press. p. 565. ISBN 978-0-520-03976-6.&lt;/ref&gt; গৌণ দৰিদ্ৰতাত অৰিহণা যোগোৱা কাৰকসমূহৰ ভিতৰত আছে: মদ, জুৱা, ধঁপাত আৰু ড্ৰাগছ। দ্ৰব্যৰ অপব্যৱহাৰ (Substance abuse)ৰ অৰ্থ হ'ল দৰিদ্ৰসকলে সাধাৰণতে তেওঁলোকৰ আয়ৰ প্ৰায় ২% নিজৰ সন্তানক শিক্ষা দিয়াৰ বাবে ব্যয় কৰে কিন্তু অধিক শতাংশ মদ আৰু ধঁপাত (উদাহৰণস্বৰূপে, ইণ্ডোনেছিয়াত ৬% আৰু মেক্সিকোত ৮%) খৰচ কৰে।&lt;ref&gt;&quot;The economic lives of the poor&quot;. MIT. October 2006. Archived from the original on 23 May 2013.&lt;/ref&gt;

==বিশ্বব্যাপী প্ৰাদুৰ্ভাৱ==
[[File:Worlds regions by total wealth(in trillions USD), 2018.jpg|thumb|250px|মুঠ সম্পত্তি অনুসৰি বিশ্বৰ অঞ্চলসমূহ (ট্ৰিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰত), ২০১৮]]

চেন আৰু ৰাভালিয়নৰ মতে উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ প্ৰায় ১.৭৬ বিলিয়ন লোকে প্ৰতিদিনে ১.২৫ ডলাৰৰ ওপৰত আৰু ১.৯ বিলিয়ন লোকে প্ৰতিদিনে ১.২৫ ডলাৰৰ তলত জীৱন কটায়। ২০০৫ চনত উন্নয়নশীল বিশ্বৰ প্ৰায় ৪.০৯ বিলিয়ন লোকে প্ৰতিদিনে ১.২৫ ডলাৰৰ ওপৰত আৰু ১.৪ বিলিয়ন লোকে প্ৰতিদিনে ১.২৫ ডলাৰৰ তলত আয় কৰি জীৱন নিৰ্বাহ কৰিছিল  (১৯৮১ আৰু ২০০৫ চনৰ দুয়োটা তথ্য মুদ্ৰাস্ফীতি সমন্বিত ভিত্তিত)।&lt;ref&gt;Chen, Shaohua &amp; Ravallioniz, Martin (August 2008). &quot;The Developing World Is Poorer Than We Thought, But No Less Successful in the Fight against Poverty&quot; (PDF). Archived (PDF)&lt;/ref&gt; নিৰপেক্ষ দৰিদ্ৰতাত জীৱন কটোৱা বিশ্বৰ জনসংখ্যাৰ অংশ ১৯৮১ চনত ৪৩%ৰ পৰা ২০১১ চনত ১৪%লৈ হ্ৰাস পায়।&lt;ref&gt;&quot;The World Bank, 2007, Understanding Poverty&quot;&lt;/ref&gt;১৯৮১ চনত বিশ্বৰ দৰিদ্ৰ লোকৰ মুঠ সংখ্যা ১.৯৫ বিলিয়নৰ পৰা ২০১১ চনত ১.০১ বিলিয়নলৈ হ্ৰাস পাইছে।&lt;ref&gt;Roser, Max (2015). &quot;World Poverty&quot;. Our World in Data&lt;/ref&gt; অৰ্থনীতিবিদ মেক্স ৰ’জাৰে সেয়ে অনুমান কৰিছে যে দৰিদ্ৰ লোকৰ মোটামুটি সংখ্যা ২০০ বছৰৰ আগৰ সৈতে প্ৰায় একে।&lt;ref&gt;Roser, Max (2015). &quot;World Poverty&quot;. Our World in Data.&lt;/ref&gt;

২০১২ চনৰ তথ্য অনুসৰি, দিনটোত ১.২৫ ডলাৰৰ দৰিদ্ৰ সীমাৰেখা ব্যৱহাৰ কৰিলে দেখা যায় যে বিশ্বৰ ১.২ বিলিয়ন লোকে দৰিদ্ৰতাত জীৱন কটায়।&lt;ref&gt;Ravallion, Martin. &quot;How long will it take to lift one billion people out of poverty?.&quot; The World Bank Research Observer 28.2 (2013): 139.&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{ৱিকিপ্ৰকল্প অৰ্থনীতিৰ বিষয় সূচী|state=expanded}}

[[শ্ৰেণী:অৰ্থনীতি]]</text>
      <sha1>dv59hn3mqz5nqkm9kt40q001gq8ci0z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>আব্ৰাহাম লিংকন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75393</id>
    <revision>
      <id>515608</id>
      <parentid>335793</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:37:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4060:2D44:FBB7:0:0:D98B:5112</ip>
      </contributor>
      <origin>515608</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5655" sha1="1kejf3kv4cijo4omj3fsxg0t7md9w59" xml:space="preserve">{{infobox writer 
| name =আব্ৰাহাম লিঙ্কন
| image = Abraham Lincoln O-77 matte collodion print.jpg
| imagesize = 200px
| alt = 
| caption = 
| pseudonym = 
| birth_name = 
| Parents_name = টমাছ লিঙ্কন, নেঞ্চি হেংকছ 
| birth_date = ১৮০৯ চনৰ ১২ ফেব্ৰুৱাৰী
| birth_place = [[কেনটাকী অঞ্চল,আমেৰিকা]]
| death_date = ১৮৬৫ চনৰ ১৫ এপ্ৰিল
| death_place = [[Peterson House, আমেৰিকা]]
| occupation = 
| nationality = [[আমেৰিকা|আমেৰিকান]]
| ethnicity = 
| citizenship = আমেৰিকান
| language = [[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]
| education = স্ব-শিক্ষিত
| alma_mater = 
| period = 
| genre = 
| subject = 
| movement = 
| notableworks =
| notableworks =
| partner = মেৰী টোড
| children = ৩ জন(ল'ৰা)
| relatives = 
| influences = 
| influenced = 
| awards =
| signature = 
| signature_alt = 
| website = 
}}
'''আব্ৰাহাম লিঙ্কন''' {{ইংৰাজী|Abraham Lincoln}} (১৮০৯ চনৰ ১২ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ১৮৬৫ চনৰ ১৫ এপ্ৰিললৈকে) হৈছে এগৰাকী আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি।

==জন্ম আৰু বংশ পৰিচয়== 
আব্ৰাহাম লিঙ্কনৰ জন্ম হৈছিল ১৮০৯ চনৰ ১২ ফেব্ৰুৱাৰীৰ দিনা আমেৰিকাৰ কেনটকী অঞ্চলৰ হুযেন্সভিল নামৰ ঠাইৰ সৰু কাঠৰ ঘৰ এটাত। আব্ৰাহাম লিঙ্কনৰ দেউতাকৰ নাম আছিল টমাছ লিঙ্কন আৰু মাকৰ নাম আছিল নেঞ্চি হেংকছ।&lt;ref name=a.lincoln&gt;আব্ৰাহাম লিঙ্কন, [[নিৰুপমা বৰগোহাঞি]], ডিচেম্বৰ ২০০৭, পৃষ্ঠা ৪&lt;/ref&gt;

==শিক্ষা==
লিংকন মুখ্যতঃ স্ব-শিক্ষিত আছিল। তেওঁৰ আনুষ্ঠানিক স্কুলীয়া শিক্ষা ইণ্টাৰেণ্ট শিক্ষকসকলৰ পৰা হৈছিল। ইয়াত কেণ্টুকীত দুটা চমু কাৰ্যকাল অন্তৰ্ভুক্ত আছিল, য'ত তেওঁ পঢ়িবলৈ শিকিছিল কিন্তু সম্ভৱতঃ লিখিব নোৱাৰিছিল, সাত বছৰ বয়সত, আৰু ইণ্ডিয়ানাত, য'ত তেওঁ খেতিৰ কামৰ বাবে বিক্ষিপ্তভাৱে বিদ্যালয়লৈ গৈছিল, 15 বছৰ বয়সলৈ মুঠ 12 মাহতকৈ কম সময়ৰ বাবে। তেওঁ এজন উৎসাহী পাঠক হিচাপে অটল আছিল আৰু শিকাৰ প্ৰতি আজীৱন আগ্ৰহ বজাই ৰাখিছিল। পৰিয়াল, চুবুৰীয়া আৰু স্কুলীয়া সহপাঠীসকলে মনত পেলাইছিল যে তেওঁৰ পঢ়াৰ ভিতৰত আছিল ৰজা জেমছ বাইবেল, এচপৰ ফেবলচ,জন বুনিয়ানৰ দ্য পিলগ্ৰিমছ প্ৰগ্ৰেছ, ডেনিয়েল ডেফ'ৰ ৰবিনছন ক্ৰুচো আৰু বেঞ্জামিন ফ্ৰেংকলিনৰ আত্মজীৱনী।&lt;ref name=a.lincoln/&gt;

==চাকৰি জীৱন==
তেওঁ ডাকঘৰৰ পোচমাষ্টৰৰ চাকৰি কৰিছিল। তাৰ পাছত তেওঁ সহকাৰী জৰীপ কৰ্মচাৰীৰ চাকৰি কৰিছিল নিও চালেমত। তেওঁ সফল আইনৈগ্য হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। তাৰ পাছতে তেওঁ ৰাজনৈতিক পেক্ষাপতত ভৰি দি সফল ৰাজনৈতিক নেতা হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। আৰু ১৮৬০ চনত ৫১ বছৰ বয়সত তেওঁ প্ৰথম বাৰৰ বাবে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপতি পদত নিযুক্তি লাভ কৰিছিল। আকৌ ১৮৬৫ চনৰ ৪ মাৰ্চত দ্বিতীয় বাৰৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতি পদত নিযুক্তি লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=a.lincoln/&gt;

==মৃত্যু==
১৮৬৫ চনৰ ১৫ এপ্ৰিলৰ দিনা ৰাতিপুৱা প্ৰায় ৭:৩০ বজাত লয় লিঙ্কন ৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref name=a.lincoln/&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতিবিদ]]
[[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]]
[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]]</text>
      <sha1>1kejf3kv4cijo4omj3fsxg0t7md9w59</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515621</id>
      <parentid>515608</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T13:33:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4060:EC8:D36C:0:0:D9CB:130A</ip>
      </contributor>
      <comment>/* চাকৰি জীৱন */</comment>
      <origin>515621</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5816" sha1="bi7y5h5ftiunrvtbxsv3lbrr4h1qmt4" xml:space="preserve">{{infobox writer 
| name =আব্ৰাহাম লিঙ্কন
| image = Abraham Lincoln O-77 matte collodion print.jpg
| imagesize = 200px
| alt = 
| caption = 
| pseudonym = 
| birth_name = 
| Parents_name = টমাছ লিঙ্কন, নেঞ্চি হেংকছ 
| birth_date = ১৮০৯ চনৰ ১২ ফেব্ৰুৱাৰী
| birth_place = [[কেনটাকী অঞ্চল,আমেৰিকা]]
| death_date = ১৮৬৫ চনৰ ১৫ এপ্ৰিল
| death_place = [[Peterson House, আমেৰিকা]]
| occupation = 
| nationality = [[আমেৰিকা|আমেৰিকান]]
| ethnicity = 
| citizenship = আমেৰিকান
| language = [[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]
| education = স্ব-শিক্ষিত
| alma_mater = 
| period = 
| genre = 
| subject = 
| movement = 
| notableworks =
| notableworks =
| partner = মেৰী টোড
| children = ৩ জন(ল'ৰা)
| relatives = 
| influences = 
| influenced = 
| awards =
| signature = 
| signature_alt = 
| website = 
}}
'''আব্ৰাহাম লিঙ্কন''' {{ইংৰাজী|Abraham Lincoln}} (১৮০৯ চনৰ ১২ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ১৮৬৫ চনৰ ১৫ এপ্ৰিললৈকে) হৈছে এগৰাকী আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি।

==জন্ম আৰু বংশ পৰিচয়== 
আব্ৰাহাম লিঙ্কনৰ জন্ম হৈছিল ১৮০৯ চনৰ ১২ ফেব্ৰুৱাৰীৰ দিনা আমেৰিকাৰ কেনটকী অঞ্চলৰ হুযেন্সভিল নামৰ ঠাইৰ সৰু কাঠৰ ঘৰ এটাত। আব্ৰাহাম লিঙ্কনৰ দেউতাকৰ নাম আছিল টমাছ লিঙ্কন আৰু মাকৰ নাম আছিল নেঞ্চি হেংকছ।&lt;ref name=a.lincoln&gt;আব্ৰাহাম লিঙ্কন, [[নিৰুপমা বৰগোহাঞি]], ডিচেম্বৰ ২০০৭, পৃষ্ঠা ৪&lt;/ref&gt;

==শিক্ষা==
লিংকন মুখ্যতঃ স্ব-শিক্ষিত আছিল। তেওঁৰ আনুষ্ঠানিক স্কুলীয়া শিক্ষা ইণ্টাৰেণ্ট শিক্ষকসকলৰ পৰা হৈছিল। ইয়াত কেণ্টুকীত দুটা চমু কাৰ্যকাল অন্তৰ্ভুক্ত আছিল, য'ত তেওঁ পঢ়িবলৈ শিকিছিল কিন্তু সম্ভৱতঃ লিখিব নোৱাৰিছিল, সাত বছৰ বয়সত, আৰু ইণ্ডিয়ানাত, য'ত তেওঁ খেতিৰ কামৰ বাবে বিক্ষিপ্তভাৱে বিদ্যালয়লৈ গৈছিল, 15 বছৰ বয়সলৈ মুঠ 12 মাহতকৈ কম সময়ৰ বাবে। তেওঁ এজন উৎসাহী পাঠক হিচাপে অটল আছিল আৰু শিকাৰ প্ৰতি আজীৱন আগ্ৰহ বজাই ৰাখিছিল। পৰিয়াল, চুবুৰীয়া আৰু স্কুলীয়া সহপাঠীসকলে মনত পেলাইছিল যে তেওঁৰ পঢ়াৰ ভিতৰত আছিল ৰজা জেমছ বাইবেল, এচপৰ ফেবলচ,জন বুনিয়ানৰ দ্য পিলগ্ৰিমছ প্ৰগ্ৰেছ, ডেনিয়েল ডেফ'ৰ ৰবিনছন ক্ৰুচো আৰু বেঞ্জামিন ফ্ৰেংকলিনৰ আত্মজীৱনী।&lt;ref name=a.lincoln/&gt;

==চাকৰি জীৱন==
তেওঁ ডাকঘৰৰ পোচমাষ্টৰৰ চাকৰি কৰিছিল। তাৰ পাছত তেওঁ সহকাৰী জৰীপ কৰ্মচাৰীৰ চাকৰি কৰিছিল নিও চালেমত। তেওঁ সফল আইনৈগ্য হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। তাৰ পাছতে তেওঁ ৰাজনৈতিক পেক্ষাপতত ভৰি দি সফল ৰাজনৈতিক নেতা হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। আৰু ১৮৬০ চনত ৫১ বছৰ বয়সত তেওঁ প্ৰথম বাৰৰ বাবে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপতি পদত নিযুক্তি লাভ কৰিছিল। আকৌ ১৮৬৫ চনৰ ৪ মাৰ্চত দ্বিতীয় বাৰৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতি পদত নিযুক্তি লাভ কৰিছিল। ১৮৬৫ চনৰ ১৪ এপ্ৰিলত জন উইলকেছ বুথে তেওঁক গুলীয়াই হত্যা কৰে।&lt;ref name=a.lincoln/&gt;

==মৃত্যু==
১৮৬৫ চনৰ ১৫ এপ্ৰিলৰ দিনা ৰাতিপুৱা প্ৰায় ৭:৩০ বজাত লয় লিঙ্কন ৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref name=a.lincoln/&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতিবিদ]]
[[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]]
[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]]</text>
      <sha1>bi7y5h5ftiunrvtbxsv3lbrr4h1qmt4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সূৰ্য্য কুমাৰ ভূঞা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>78510</id>
    <redirect title="সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা" />
    <revision>
      <id>515884</id>
      <parentid>311694</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:27:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515884</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" sha1="qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41" xml:space="preserve">#REDIRECT [[সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞা]]</text>
      <sha1>qmqala0xk8pea6niww71zuyuilsqz41</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>প্ৰস্তাৱনা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>81977</id>
    <revision>
      <id>515724</id>
      <parentid>327980</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T19:49:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515724</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6982" sha1="8zqevl8rvflprgovh5pzxy6d42bjwaj" xml:space="preserve">'''প্ৰস্তাৱনা''' ({{lang-en|prologue or prologe}}) (মূল:গ্ৰীক ভাষাত: πρόλογος prólogos, πρό pró, &quot;আগতে&quot; আৰু λόγος lógos, &quot;শব্দ&quot;) হৈছে এটা কাহিনীৰ পাতনি বা আৰম্ভণি যিয়ে প্ৰসংগ প্ৰতিষ্ঠা কৰে আৰু পটভূমিৰ বিৱৰণ দিয়ে৷&lt;ref&gt;{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=https://en.opentran.net/dictionary/prologue.html |access-date=2022-07-16 |archivedate=2022-07-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220716111840/https://en.opentran.net/dictionary/prologue.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; মূল কাহিনীৰ সৈতে বান্ধ খোৱা কিছুমান পূৰ্বৰ কাহিনী, আৰু অন্যান্য বিবিধ তথ্যক সাধাৰণতে প্ৰস্তাৱনাত ঠাই দিয়া হয়। প্ৰাচীন গ্ৰীক prólogos সকলে প্ৰস্তাৱনাৰ আধুনিক অৰ্থ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছিল৷ গ্ৰীক নাটকত প্ৰস্তাৱনাটোৰ গুৰুত্ব আছিল অতি বেছি৷ &lt;ref&gt;https://dbpedia.org/page/Prologue&lt;/ref&gt;আৰু ই কেতিয়াবা প্ৰায় এটা ৰোমাঞ্চৰ ঠাই লৈছিল; যাৰ বাবে নাটকখনে সফলতা লাভ কৰিছিল৷&lt;ref&gt;Prologue vs. Epilogue, https://maindifference.net/prologue-vs-epilogue/&lt;/ref&gt;

ৰেনেছাঁৰ নাটকৰ প্ৰস্তাৱনাসমূহে প্ৰায়ে দৰ্শকৰ বাবে পৰিৱৰ্তন আৰু স্পষ্টীকৰণৰ এক নিৰ্দিষ্ট কাৰ্য্য সম্পাদন কৰিছিল। এজন অভিনেতাই দিয়া প্ৰত্যক্ষ ভাষণ, প্ৰস্তাৱনাটোৱে দৰ্শকৰ মনোযোগ আৰু সহানুভূতিৰ আকৰ্ষণ হিচাপে কাম কৰিছিল, ঐতিহাসিক প্ৰসংগ প্ৰদান কৰিছিল, নাটকৰ বিষয়বস্তুৰ পথ প্ৰদৰ্শক আৰু মাজে মাজে, এক অস্বীকাৰ প্ৰদান কৰিছিল৷&lt;ref name=&quot;Bruster-2004&quot;&gt;{{cite book |last1=Bruster |first1=Douglas |last2=Weimann |first2=Robert |title=Prologues to Shakespeare's theatre |date=2004 |publisher=Routledge |isbn=9781134313709 |oclc=252704697}}&lt;/ref&gt;{{Rp|17}}এই নাটকীয়া মেজাজত যিকোনো লিপিবদ্ধ অভিনয়ৰ দৰেই এটা প্ৰস্তাৱনাও পাঠ্য হিচাপে থাকিব৷ লগতে সেই পাঠ্য কোৱা অভিনেতাজন আৰু ভাষাটো কোৱাৰ দৰে উপস্থাপন সন্নিৱিষ্ট হ'ব। {{R|Bruster-2004|p=1}} দৰ্শকক বাস্তৱৰ পৰা নাটকৰ জগতখনলৈ অনাৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰস্তাৱনাটোৱে দৰ্শক, অভিনেতা, চৰিত্ৰ, নাট্যকাৰৰ মাজৰ সীমাৰেখাডাল অতিক্ৰম কৰে৷ মূলতঃ ই নাটকৰ ভিতৰৰ কাল্পনিক স্থান আৰু বাহিৰৰ জগতখনৰ মাজত এক পাৰ্থক্যৰ সৃষ্টি কৰে।{{R|Bruster-2004|p=2}} বেন জনছনে প্ৰস্তাৱনা ব্যৱহাৰ কৰি দৰ্শকক নিজৰ আৰু অভিনয়ৰ সকলো দিশৰ মাজৰ জটিলতাসমূহৰ বিষয়ে সোঁৱৰাই দিবলৈ প্ৰায়ে প্ৰয়াস কৰিছিল।{{R|Bruster-2004|p=26–27}} 

এলিজাবেথৰ প্ৰস্তাৱনাখন ধ্ৰুপদী আৰু মধ্যযুগীয় উভয় পৰম্পৰাৰ দিশসমূহক সামৰি লোৱাৰ ক্ষেত্ৰত অনন্য আছিল। {{R|Bruster-2004|p=13}}ধ্ৰুপদী পৰম্পৰাত প্ৰস্তাৱনাৰ চাৰিটা উপধাৰা আছিল: ''ছুষ্টাটিকোছ'', যিয়ে নাটক বা কবিক পৰামৰ্শ দিয়ে; ''এপিটিমেটিকছ'', য'ত প্ৰতিদ্বন্দ্বীক অভিশাপ দিয়া হয়, বা দৰ্শকক ধন্যবাদ দিয়া হয়; ''ড্ৰামাটিকোছ'', য’ত নাটকৰ কাহিনীভাগ ব্যাখ্যা কৰা হৈছে; আৰু ''মিক্সটছ'', য'ত এই সকলোবোৰৰ মিশ্ৰণ আছে।{{R|Bruster-2004|p=13}} মধ্যযুগীয় পৰম্পৰাত, নৈতিকতা আৰু বিনয়ৰ প্ৰকাশ দেখা যায়,{{R|Bruster-2004|p=14}}
ইয়াৰ লগতে এটা মেটা-থিয়েটাৰৰ আত্মচেতনা, আৰু এটা নিৰ্লজ্জ সচেতনতা দেখা যায়৷ {{R|Bruster-2004|p=58}}

অ-নাটকীয় কল্পকাহিনীত বিশেষকৈ জিঅ’ফ্ৰে চ’চাৰৰ ''কেণ্টাৰবেৰী টেলছ''ৰ সময়ৰ পৰাই প্ৰস্তাৱনা বহুদিনৰ পৰাই ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে৷ &lt;ref&gt;https://study.com/academy/lesson/the-canterbury-tales-prologue-quotes-analysis.html&lt;/ref&gt;চ’চাৰৰ বহুতো কাহিনীৰে প্ৰস্তাৱনা লিখিছিল৷ 

আৰ্জেণ্টিনাৰ লেখক মেচেডনিঅ’ ফাৰ্নাণ্ডেজৰ ''মিউজিয়াম অৱ ইটাৰ্নাৰ'' উপন্যাসত লেখকৰ ৫০ টাতকৈও অধিক প্ৰস্তাৱনা আছে।&lt;ref name=&quot;B&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.goodreads.com/en/book/show/6554891 | title=The Museum of Eterna's Novel (The First Good Novel) | publisher=Goodreads | accessdate=16 July 2022}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ শৈলী আধ্যাত্মিক, হাস্যৰস, মানসিক, উপন্যাসৰ কলা সম্পৰ্কীয় আলোচনা ইত্যাদি৷
==তথ্যসূত্ৰ==
[[শ্ৰেণী:সাহিত্য]]</text>
      <sha1>8zqevl8rvflprgovh5pzxy6d42bjwaj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পুৰুষ সমকামী যৌন প্ৰথা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88006</id>
    <revision>
      <id>515722</id>
      <parentid>510215</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T19:14:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515722</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9245" sha1="ibg3p17srrwins4r6vd3qzq86ee4bjs" xml:space="preserve">{{পোখালি}}[[File:Wiki-fr0t2.png|thumb|266x266px|দুজন পুৰুষে নিজৰ মাজত লিংগ ঘঁহি থকা দেখুওৱা হৈছে।]]
[[File:Édouard-Henri_Avril_anal_sex_detail.jpg|thumb|১৯ শতিকাৰ হেড্ৰিয়ান আৰু এণ্টিনাছৰ কামোদ্দীপক ব্যাখ্যা (বিৱৰণ), পল এভ্ৰিলৰ দ্বাৰা।]]
'''পুৰুষ সমকামী যৌন প্ৰথা''' হৈছে পুৰুষৰ সৈতে পুৰুষৰ যৌন কাৰ্য্যকলাপ।&lt;ref name=&quot;Syst.Rev. 2023&quot;&gt;{{cite journal |last1=Eaton |first1=A.D. |last2=Scheadler |first2=T.R. |last3=Bradley |first3=C. |last4=McInroy |first4=L.B. |date=September 2023 |title=Identity development, attraction, and behaviour of heterosexually identified men who have sex with men: scoping review protocol |journal=[[Systematic Reviews (journal)|Systematic Reviews]] |publisher=[[Springer Nature]] |volume=12 |issue=184 |page=184 |doi=10.1186/s13643-023-02355-6 |doi-access=free |pmc=10542689 |pmid=37777815 |issn=2046-4053 |s2cid=263231942}}&lt;/ref&gt; এই পদ্ধতিসমূহৰ ভিতৰত পায়ুপথৰ যৌন সম্পৰ্ক, অ-প্ৰৱেশকাৰী যৌন সম্পৰ্ক, মৌখিক যৌন সম্পৰ্ক আদি হ’ব পাৰে। সমীক্ষা অনুসৰি পুৰুষৰ মাজত যৌন সম্পৰ্কৰ প্ৰতিবেদন যথেষ্ট কম।&lt;ref name=&quot;Adolescent sexual behavior, drug us&quot;&gt;{{cite journal |vauthors=Turner CF, Ku L, Rogers SM, Lindberg LD, Pleck JH, Sonenstein FL |title=Adolescent sexual behavior, drug use, and violence: increased reporting with computer survey technology |journal=Science  |volume=280 |issue=5365 |pages=867–73 |date=May 1998 |pmid=9572724 |doi=10.1126/science.280.5365.867|bibcode=1998Sci...280..867T |s2cid=20035266 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nber.org&quot;&gt;{{cite journal |title=The Size of the LGBT Population and the Magnitude of Anti-Gay Sentiment are Substantially Underestimated |journal=Management Science |volume=63 |issue=10 |pages=3168–3186 |year=2013 |first1=Katherine B. |last1=Coffman |first2=Lucas C. |last2=Coffman |first3=Keith M. Marzilli |last3=Ericson |doi=10.1287/mnsc.2016.2503 |s2cid=35207796 |url=http://nrs.harvard.edu/urn-3:HUL.InstRepos:34403526 }}&lt;/ref&gt;

== আচৰণ ==
পুৰুষৰ মাজত যৌন আচৰণ বিভিন্ন ধৰণৰ হ’ব পাৰে, যাৰ ভিতৰত প্ৰৱেশমূলক আৰু অপ্ৰৱেশমূলক কাৰ্য অন্তৰ্ভুক্ত।

=== অপ্ৰৱেশমূলক যৌন আচৰণ ===
* ''ফ্ৰট (Frot):'' এইটো লিঙ্গৰ লিঙ্গৰ লগত ঘঁহা এটাৰ যৌন আচৰণ, যাক ''frottage'' ৰ এক বিশেষ ৰূপ বুলি গণ্য কৰা হয়। এই কাৰ্যত দুয়ো পুৰুষে নিজৰ লিঙ্গ একেলগে ঘঁহি যৌন আনন্দ লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;Greenberg2021&quot;&gt;Greenberg, Jerrold S. *Comprehensive Stress Management*. McGraw-Hill Education, 2021.&lt;/ref&gt;

* ''ইন্টাৰক্ৰুৰাল'' যৌনতা (Intercrural sex): এইটো অপ্ৰৱেশমূলক যৌন কাৰ্য, য’ত এজন পুৰুষৰ লিঙ্গ আনজনৰ উৰুৰ মাজত স্থাপন কৰি ঘঁহা হয়।&lt;ref name=&quot;Bullough1994&quot;&gt;Bullough, Vern L., and Bonnie Bullough. *Human Sexuality: An Encyclopedia*. Routledge, 1994.&lt;/ref&gt;

* ''ডকিং (Docking):''' এইটো কাৰ্যত এজন পুৰুষৰ লিঙ্গ আন এজনৰ অগ্ৰচামৰাৰ ভিতৰত প্ৰৱেশ কৰে। এইটো এক বিশেষ ভাৱৰ দেহ-ঘনিষ্ঠতা।&lt;ref name=&quot;Bancroft2009&quot;&gt;Bancroft, John. *Human Sexuality and Its Problems*. Elsevier Health Sciences, 2009.&lt;/ref&gt;

* ''ম্যানুৱেল''যৌনতা (Manual sex): ইয়াত হাতৰ সহায়ত যৌন উত্তেজনা প্ৰদান কৰা হয়, যেনে হস্তমৈথুন বা এনাল ফিঙ্গাৰিং।&lt;ref name=&quot;Lehmiller2017&quot;&gt;Lehmiller, Justin J. *The Psychology of Human Sexuality*. Wiley, 2017.&lt;/ref&gt;

* যৌন খেলনা ব্যৱহাৰঃ এখন অনলাইন সমীক্ষাৰ ফলত দেখা গৈছে যে ২৫,০০০তকৈ অধিক সমকামী বা উভকামী পুৰুষৰ ভিতৰত প্ৰায় ৫০% লোকে ভাইব্ৰেটৰ ব্যৱহাৰ কৰিছে।&lt;ref name=&quot;Herbenick2012&quot;&gt;Herbenick, Debby, et al. &quot;Vibrator Use in Men and Women.&quot; *Journal of Sexual Medicine*, vol. 9, no. 3, 2012, pp. 757–765.&lt;/ref&gt;

=== মৌখিক যৌনতা ===
* ''ফেল্লেচিঅ’ (Fellatio):'' এইটোত মুখৰ সহায়ত লিঙ্গ বা অণ্ডকোষ উত্তেজিত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;Yarber2010&quot;&gt;Yarber, William L., and Barbara W. Sayad. *Human Sexuality: Diversity in Contemporary America*. McGraw-Hill, 2010.&lt;/ref&gt;

* ''এনিলিংগাছ (Anilingus):'' এইটোত জিভা আৰু ঠোঁটৰ সহায়ত মলদ্বাৰ উত্তেজিত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;Kinsey1948&quot;&gt;Kinsey, Alfred C. *Sexual Behavior in the Human Male*. W.B. Saunders, 1948.&lt;/ref&gt;

==স্বাস্থ্যজনিত বিপদ==
পুৰুষৰ মাজতকে ধৰি যৌন কাৰ্য্যকলাপৰ জৰিয়তে বিভিন্ন ধৰণৰ যৌন সংক্ৰমণ সংক্ৰমিত হ’ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Ten Things Gay Men Should Discuss With Their Health Care Providers |url=https://www.health.ny.gov/community/lgbt/gay_men_health_concerns.htm |access-date=2024-02-09 |website=www.health.ny.gov}}&lt;/ref&gt; অন্যান্য যৌন সম্পৰ্কৰ তুলনাত গ্ৰহণযোগ্য পায়ুপথৰ যৌন সম্পৰ্কৰ সময়ত সংক্ৰমণ অধিক সহজে সংক্ৰমিত হয়।&lt;ref name=MedicalNews&gt;{{cite web|url=http://www.medicalnewstoday.com/articles/82330.php |title=Sexual Behavior Does Not Explain Varying HIV Rates Among Gay And Straight Men – Medical News Today |date=13 September 2007 |publisher=medicalnewstoday.com|access-date=February 10, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |vauthors=Goodreau SM, Golden MR |title=Biological and demographic causes of high HIV and sexually transmitted disease prevalence in men who have sex with men |journal=Sex Transm Infect |volume=83 |issue=6 |pages=458–462 |date=October 2007 |pmid=17855487 |pmc=2598698 |doi=10.1136/sti.2007.025627}}&lt;/ref&gt;

== আইনগত দৃষ্টিভংগী ==
পুৰুষৰ মাজত যৌন আচৰণৰ বৈধতা পৃথিৱীৰ দেশবোৰত ব্যাপকভাৱে ভিন্ন।

* আইনগত নিষেধাজ্ঞা: ২০২৫ চনৰ ভিতৰত ৬০ৰো অধিক দেশত সমলিংগীয় যৌন আচৰণ অবৈধ। এই দেশবোৰৰ কিছুমানত এই আচৰণৰ বাবে মৃত্যুদণ্ডো দিয়া হয়।&lt;ref name=&quot;ILGA2024&quot;&gt;ILGA World. &quot;State-Sponsored Homophobia Report 2024.&quot; https://ilga.org/State-Sponsored-Homophobia-2024{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

* আইনগত স্বীকৃতি: বেছিভাগ পশ্চিমী দেশত এই আচৰণ বৈধ। উদাহৰণ স্বৰূপে, ইংলেণ্ড আৰু ৱেইলছত ১৯৬৭ চনত, নিউজিলেণ্ডত ১৯৮৬ চনত এই আচৰণ বৈধ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;Weeks2007&quot;&gt;Weeks, Jeffrey. *The World We Have Won: The Remaking of Erotic and Intimate Life*. Routledge, 2007.&lt;/ref&gt;

* ভাৰতৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতঃ ভাৰতীয় দণ্ডবিধি ধাৰা ৩৭৭ অনুসৰি সমলিংগীয় যৌন আচৰণ অবৈধ আছিল। ২০১৮ চনত ভাৰতৰ সুপ্ৰীম কোৰ্টে এই ধাৰাখন অসাংবিধানিক বুলি ঘোষণা কৰি বৈধতা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;Navtej2018&quot;&gt;Navtej Singh Johar v. Union of India, Supreme Court of India, 2018. Full judgment at: https://indiankanoon.org/doc/168106907/&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==
&lt;references /&gt;

[[শ্ৰেণী:যৌন অভিমুখিতা]]
[[শ্ৰেণী:মানৱ যৌনতা]]</text>
      <sha1>ibg3p17srrwins4r6vd3qzq86ee4bjs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU</title>
    <ns>3</ns>
    <id>100721</id>
    <revision>
      <id>515769</id>
      <parentid>429666</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T05:08:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ternarius</username>
        <id>14394</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>পৃষ্ঠা [[সদস্য বাৰ্তা:Queen Douglas DC-3]]ৰ পৰা [[সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU]]লৈ Ternariusয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Queen Douglas DC-3|Queen Douglas DC-3]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Jace Aotearoa AU|Jace Aotearoa AU]]&quot;</comment>
      <origin>397853</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3664" sha1="0ydq3yuyz2sp2626zis6ebdyp2x9838" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo-v2-as.svg|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে'চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল'ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:47, 16 December 2023 (ইউ.টি.চি.)</text>
      <sha1>0ydq3yuyz2sp2626zis6ebdyp2x9838</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>টুৱেলভ্থ ফেইল</title>
    <ns>0</ns>
    <id>101305</id>
    <revision>
      <id>515620</id>
      <parentid>508809</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T13:31:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515620</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49574" sha1="mhv8ot266rspumogh1af1bhzh5bs330" xml:space="preserve">{{rough translation}}
{{Infobox film
| name = টুৱেলভ্থ ফেইল
| image = 12th Fail poster.jpeg
| alt = 
| caption = ছবিগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ
| director = [[বিধু বিনোদ চোপ্ৰা]]
| producer = বিধু বিনোদ চোপ্ৰা&lt;br /&gt;যোগেশ ঈশ্বৰ
| writer = বিধু বিনোদ চোপ্ৰা
| based_on = {{Based on|''টুৱেলভ্থ ফেইল''|অনুৰাগ পাঠক}}
| starring = {{plainlist|
* [[বিক্ৰান্ত মেছী]]
* [[মেধা শংকৰ]]
* অনন্ত ভি যোশী
* অংশুমান পুষ্কৰ
}}
| narrator = অনন্ত ভি যোশী
| music = শান্তনু মৈত্ৰ
| cinematography = ৰঙ্গৰাজন ৰামবদ্ৰণ
| editing = যশকোঁৱৰ কোহলী&lt;br /&gt;বিধু বিনোদ চোপ্ৰা
| studio = {{ubl|বিনোদ চোপ্ৰা ফিল্মছ}}
| distributor = জি ষ্টুডিঅ'ছ
| released = {{Film date|df=y|2023|10|27}}
| runtime = ১৪৬ মিনিট&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.bbfc.co.uk/release/12th-fail-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmde3mdm3 |title=''12th Fail'' (12A) |website=[[British Board of Film Classification]] |date=22 October 2023 |access-date=22 October 2023 |archive-date=1 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231101115500/https://www.bbfc.co.uk/release/12th-fail-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmde3mdm3 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| country = [[ভাৰত]]
| language = [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]]
| budget = {{INR|২০ কোটি}}&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2023-11-01 |title=बॉलीवुड की इन कम बजट वाली फिल्मों में बॉक्स ऑफिस पर मचाया धमाल, मेकर्स हुए मालामाल |url=https://www.abplive.com/photo-gallery/entertainment/bollywood-12th-fail-to-the-kashamir-files-and-many-more-bollywood-low-budget-films-collected-so-much-on-box-office-2527604 |access-date=2023-11-04 |website=[[ABP News]] |language=hi |quote=विक्रांत मैसी की हालिया रिलीज फिल्म 12th फेल 28 अक्टूबर को रिलीज हुई है. ये फिल्म सिर्फ '''20 करोड़''' के बजट में बनी है लेकिन बॉक्स ऑफिस पर अच्छी कमाई हो रही है। फिल्म ने सिर्फ 5 दिन में करीब 11 करोड़ का कलेक्शन कर लिया है। |trans-quote=Vikrant Massey's recent release film 12th Fail has been released on 27th October. This film has been made with a budget of only '''Rs 200 crore''' but is earning well at the box office. The film has collected around Rs 300 crore in just 5 days. |archive-date=4 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231104033310/https://www.abplive.com/photo-gallery/entertainment/bollywood-12th-fail-to-the-kashamir-files-and-many-more-bollywood-low-budget-films-collected-so-much-on-box-office-2527604 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| gross = {{estimation}} {{INR|৬৬.৫৮ কোটি}}&lt;ref name=&quot;bo&quot;&gt;{{Cite web |title=12th Fail Box Office Collection |url=https://www.bollywoodhungama.com/movie/12th-fail/box-office/#bh-movie-box-office |website=Bollywood Hungama |date=27 October 2023 |access-date=31 December 2023 |archive-date=3 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231103024152/https://www.bollywoodhungama.com/movie/12th-fail/box-office/#bh-movie-box-office |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
}}

'''''টুৱেলভ্থ ফেইল''''' ({{lang-en|12th Fail}}) হৈছে ২০২৩ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত ভাৰতীয় [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী ভাষাৰ]] এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ। পৰিচালক বিধু বিনোদ চোপ্ৰাই ছবিখনৰ ৰচনা, প্ৰযোজনা আৰু পৰিচালনা কৰিছে। ছবিখন মনোজ কুমাৰ শৰ্মাৰ বাস্তৱ জীৱনৰ ওপৰত অনুৰাগ পাঠক ৰচিত ২০১৯ চনৰ উপন্যাসৰ আধাৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। চৰম দৰিদ্ৰতা অতিক্ৰম কৰি ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ বিষয়া হোৱা শৰ্মাৰ কাহিনী ছবিখনত চিত্ৰিত কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/vikrant-massey-on-working-with-vidhu-vinod-chopra-in-12th-fail-dream-come-true-8287904/lite/ |title=Vikrant Massey and Vidhu Vinod Chopra on 12th Fail: It is an homage to bureaucrats of the country |work=Indian Express |access-date=12 December 2022 |archive-date=4 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231004142802/https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/vikrant-massey-on-working-with-vidhu-vinod-chopra-in-12th-fail-dream-come-true-8287904/lite/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; বিক্ৰান্ত মেছীয়ে ছবিখনৰ মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে। অন্যান্য সহযোগী অভিনয় শিল্পীসকলৰ মেধা শংকৰ, অনন্ত ভি যোশী, অংশুমান পুষ্কৰ, আৰু প্ৰিয়াংশু চেটাৰ্জী। 

২০২৩ চনৰ ২৭ অক্টোবৰ তাৰিখে ছবিগৃহত মুক্তি পোৱা ''টুৱেলভ্থ ফেইলে'' সমালোচকসকলৰ পৰা ভূয়সী প্ৰশংসা লাভ কৰে আৰু বাণিজ্যিকভাৱেও সফল হয়। ₹২০ কোটি (২.৫ মিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ) বাজেটত নিৰ্মিত ছবিখনে বিশ্বজুৰি ₹৬৬ কোটি (৮.৩ মিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ)তকৈ অধিক উপাৰ্জন কৰে।&lt;ref name=&quot;bo&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.hindustantimes.com/entertainment/bollywood/12th-fail-box-office-collection-vikrant-masseys-film-crosses-rs-50-crore-during-5th-week-in-india-101701246864646.html |title=12th Fail box office collection: Vikrant Massey's film crosses ₹1300 crore during 5th week in India |work=Hindustan Times |access-date=29 November 2023 |archive-date=30 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130083912/https://www.hindustantimes.com/entertainment/bollywood/12th-fail-box-office-collection-vikrant-masseys-film-crosses-rs-50-crore-during-5th-week-in-india-101701246864646.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== কাহিনীভাগ ==
ডকাইত-আক্ৰান্ত ভাৰতৰ চম্বল অঞ্চলত জন্মগ্ৰহণ কৰা মনোজ কুমাৰ শৰ্মা এজন কেৰাণীৰ পুত্ৰ। তেওঁৰ পিতৃ এগৰাকী সৎ ব্যক্তি আছিল যদিও এজন দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত বিষয়াক আঘাত কৰাৰ বাবে সম্প্ৰতি নিলম্বিত হৈছে। মনোজ আৰু তেওঁৰ সহপাঠীসকলে দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ পৰীক্ষাৰ বাবে নকল প্ৰস্তুত কৰে। কিন্তু নতুনকৈ বদলি হোৱা আৰক্ষী বিষয়া ডি এছ পি দুষ্যন্ত সিং বিদ্যালয়ত উপস্থিত হৈ পৰীক্ষাত নকল কৰা বন্ধ কৰি দিয়ে। ফলত মনোজকে ধৰি বিদ্যালয়খনৰ সকলো ছাত্ৰ-ছাত্ৰী পৰীক্ষাত অনুত্তীৰ্ণ হয়। ইফালে পিতৃয়ে তেওঁৰ নিলম্বনৰ বিষয়টো উচ্চ ন্যায়ালয় পৰ্যায়লৈ লৈ যায়। ভাতৃদ্বয়ে ঘৰতে সহায় কৰিবলৈ ট্ৰেভেলিং ৰিক্সা চলাবলৈ সিদ্ধান্ত লয়। মনোজৰ ভাতৃয়ে বাছ চলোৱা সময়ত বিধায়ক এজনৰ স্থানীয় গুণ্ডাক খুন্দা মৰা বুলি মিছা অভিযোগত আৰক্ষী বিষয়াসকলে তেওঁক কাৰাবন্দী কৰি থয়। কিন্তু মনোজে ডি এছ পি দুষ্যন্তৰ সহায়ত ভাতৃক জামিনত উলিয়াই আনে। দুষ্যন্তে মনোজক তেওঁৰ দৰে বিষয়া হ'বলৈ হ'লে &quot;নকল কৰা বন্ধ&quot; কৰিব লাগিব বুলি পৰামৰ্শ দিয়ে। 

এবছৰৰ পাছত মনোজে নকল নকৰাকৈয়ে পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈ এগৰাকী ডি এছ পি বিষয়া হোৱাৰ লক্ষ্যৰে বি.এ. পঢ়িবলৈ লয়। গোৱালিয়ৰত পঢ়া-শুনা কৰিবলৈ ওলোৱাৰ সময়ত আইতাকে তাই সঞ্চয় কৰা সকলোখিনি ধন তাক দিয়ে যদিও বাটত তাৰ সি সকলো হেৰুৱায়। তাৰ পিছত সি গম পায় যে চৰকাৰে এমপিপিএছচিৰ গ্ৰুপ ১ৰ পৰীক্ষা অহা তিনি বছৰৰ বাবে বন্ধ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছে। ইয়াৰ ফলত তেওঁৰ ডি এছ পি হোৱাৰ সপোন ধ্বংস হয়। তেওঁ প্ৰায় অজ্ঞান হ’বলৈ ওলোৱালৈকে ৰাস্তাত ঘূৰি ফুৰে, কিন্তু স্থানীয় ৰে’ল ষ্টেচনৰ ওচৰৰ হোটেলৰ মালিকে তেওঁক খুৱাই দিয়ে। তাতে তেওঁ পি এছ চি পৰীক্ষাৰ বাবে পঢ়িবলৈ অহা প্ৰীতম পাণ্ডেক লগ পায়। পাণ্ডেৰ দেউতাকে তাক ফোন কৰি দিল্লীত [[সংঘ লোক সেৱা আয়োগ|ইউ পি এছ চি]] পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাবলৈ কয়। মনোজে ইউ পি এছ চিৰ বিষয়ে জানি আই পি এছ অফিচাৰ হোৱাৰ আশাৰে পঢ়া-শুনা কৰিবলৈ প্ৰীতমৰ সৈতে [[দিল্লী]]লৈ যায়। উত্তীৰ্ণৰ অন্তিম প্ৰয়াসত সহযোগী আকাংক্ষী গৌৰী ভাইয়াক লগ পায়, যিয়ে মনোজক কাম আৰু পঢ়া-শুনাৰ ঠাই যোগান ধৰে। গৌৰী ভাইয়াই নিজৰ অন্তিম প্ৰচেষ্টা সুনিশ্চিত কৰিব নোৱাৰি প্ৰশিক্ষক প্ৰতিষ্ঠান এটা খুলি দিয়ে। 

পিছৰ বছৰত মনোজ প্ৰাৰম্ভিক পৰীক্ষাত ফেইল কৰে যদিও গৌৰীৰ সহায়ত তেওঁ পুনৰ আবিৰ্ভাৱ হয় আৰু ক্লিয়াৰ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। এটা কোচিং চেণ্টাৰ ভ্ৰমণৰ সময়ত তেওঁ ইউকেপিএছচিৰ ছাত্ৰী শ্ৰদ্ধা যোশীক লগ পায় আৰু তাইৰ প্ৰেমত পৰে। তেওঁ তাইক কয় যে তেওঁ সাহিত্যৰ স্নাতক নহয়, এগৰাকী এৰ’নটিকেল ইঞ্জিনিয়াৰহে। কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ পিছতো মনোজে সেই বছৰ মূল পৰীক্ষাত ক্লিয়াৰ কৰিবলৈ ব্যৰ্থ হয়; শ্ৰদ্ধাৰ সৈতে তেওঁৰ সম্পৰ্কও ক্ষতিগ্ৰস্ত হয় যেতিয়া তাই তেওঁৰ মিছা কথা গম পায়। হতাশ হৈ মনোজে শ্ৰদ্ধাৰ ওচৰত ক্ষমা খুজিবলৈ আৰু নিজৰ প্ৰেম স্বীকাৰ কৰিবলৈ মুছুৰীলৈ যোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয়। তাই তাক দিল্লীলৈ উভতি আহি প্ৰস্তুতি চলাই যাবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে। বৰঞ্চ মনোজে নিজৰ ঘৰলৈ গৈ গম পায় যে আইতাকৰ মৃত্যু হৈছে। পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হ’বলৈ সংকল্পবদ্ধ হৈ তেওঁ পুনৰ দিল্লীলৈ উভতি আহে। 

হতাশ হৈ গৌৰীয়ে মনোজক নিজৰ ঘৰলৈ লৈ যায় আৰু তেওঁক কয় যে অদ্ভুত কাম কৰা বাদ দি সম্পূৰ্ণ পঢ়া-শুনাত মনোনিৱেশ কৰক। অৱশেষত তেওঁ মূল পৰীক্ষাত ক্লিয়াৰ কৰে, আনহাতে শ্ৰদ্ধাই ইউ কে পি এছ চি পৰীক্ষাতো ক্লিয়াৰ কৰি ডেপুটি কলেক্টৰ হয়। ইফালে পৰীক্ষাত ফেইল কৰা প্ৰীতমে উৰাবাতৰি বিয়পাইছে যে শ্ৰদ্ধাই মনোজৰ লগত শুই আহিছে। মনোজৰ প্ৰীতমৰ ওপৰত বৰ খং উঠে যদিও উপলব্ধি কৰে যে প্ৰীতমে সঁচাকৈয়ে ৰিপ’ৰ্টাৰ হ’ব বিচাৰে কিন্তু দেউতাকে তেওঁক ইউ পি এছ চিৰ পিছত লগাবলৈ হেঁচা প্ৰয়োগ কৰিছিল। মনোজে প্ৰীতমক দেউতাকৰ বিৰুদ্ধে থিয় দিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে। 

সাক্ষাৎকাৰৰ ৰাউণ্ডৰ সময়ত তেওঁ প্ৰতিটো প্ৰশ্নৰ উত্তৰ সততাৰে দিয়ে। শ্ৰদ্ধাৰ দ্বাৰা তাক বিয়া কৰাবলৈ কোৱা চিঠি এখনো তেওঁ লাভ কৰে। দুমাহৰ পিছত যেতিয়া মনোজে আই পি এছ বিষয়া হোৱাৰ ৰেংক যোগ্যতা অৰ্জন কৰি ফলাফল ঘোষণা কৰা হয়। এবছৰৰ পিছত এতিয়া আই পি এছ বিষয়া মনোজে মন্দসৌৰ আৰক্ষী থানাত ডি এছ পি দুষ্যন্ত সিঙক সাক্ষাৎ কৰি ডি এছ পিক উৎসাহিত কৰাৰ বাবে ধন্যবাদ জনায়। মনোজে শ্ৰদ্ধাক বিয়া কৰায়, আৰু প্ৰীতমে নিউজ ৰিপ’ৰ্টাৰ হিচাপে কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। 

== কলা-কুশলী ==
* বিক্ৰান্ত মেছী - মনোজ কুমাৰ শৰ্মা
* মেধা শংকৰ - শ্ৰদ্ধা যোশী
* অনন্ত ভি যোশী - প্ৰীতম পাণ্ডে
* অংশুমান পুষ্কৰ - গৌৰী ভাইয়া
* প্ৰিয়ংশু চেটাৰ্জী - ডিএছপি দুষ্যন্ত সিং
* গীতা আগৰৱাল শৰ্মা - পুষ্পা শৰ্মা, মনোজৰ মাতৃ
* হৰিশ খান্না - ৰামবীৰ শৰ্মা, মনোজৰ পিতৃ
* সৰিতা যোশী - মনোজৰ আইতাক
* সঞ্জয় বিষ্ণোই - নৌসেনা
* বিকাশ দিব্যাকৰ্তী - নিজে
* বিজয় কুমাৰ ডোগ্ৰা - সুন্দৰ
* পেৰী ছাব্ৰা - ৰজনী শৰ্মা, মনোজৰ সৰু ভগ্নী
* নীৰজ কলৰা - শ্ৰদ্ধাৰ পিতৃ
* ডাৰিয়াছ চিনয় - মিষ্টাৰ ছ'লাংকি
* ৰাধিকা যোশী - তনয়া
* ফাচি খান - কিষাণ, শ্ৰদ্ধাৰ ঘৰৰ চাকৰ
* ৰাহুল দেৱ শেট্টী - শ্ৰী মেহতা, মনোজৰ ইউ পি এছ চিৰ সাক্ষাৎকাৰ গ্ৰহণকাৰী

== উৎপাদন ==
=== উন্নয়ন ===
২০২২ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা বিধু বিনোদ চোপ্ৰাই অনুৰাগ পাঠকৰ ''টুৱেলভ্থ ফেইল'' উপন্যাসৰ আধাৰত নিৰ্মিত ছবিখনৰ কথা ঘোষণা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.aninews.in/news/entertainment/bollywood/vidhu-vinod-chopras-12th-fail-story-of-aspiring-ias-ips-students20221124220139/ |title=Vidhu Vinod Chopra's next titled '12th Fail': Story of aspiring IAS, IPS students |work=ANI News |access-date=27 November 2022 |archive-date=24 November 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221124180022/https://www.aninews.in/news/entertainment/bollywood/vidhu-vinod-chopras-12th-fail-story-of-aspiring-ias-ips-students20221124220139/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; আই পি এছ বিষয়া মনোজ কুমাৰ শৰ্মা আৰু আই আৰ এছ বিষয়া শ্ৰদ্ধা যোশীৰ বাস্তৱ জীৱন কাহিনীৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ নিৰ্মিত হৈছে এই ছবিখন।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.indiatoday.in/movies/bollywood/story/vidhu-vinod-chopra-announces-new-film-12th-fail-vikrant-massey-to-play-the-lead-2301139-2022-11-24 |title=Vidhu Vinod Chopra announces new film 12th Fail. Vikrant Massey to play the lead |work=India Today |access-date=29 November 2022 |archive-date=28 November 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221128081047/https://www.indiatoday.in/amp/movies/bollywood/story/vidhu-vinod-chopra-announces-new-film-12th-fail-vikrant-massey-to-play-the-lead-2301139-2022-11-24 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

=== কলা-কুশলী নিৰ্বাচন ===
২০২২ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত চোপ্ৰাই ঘোষণা কৰে যে অভিনেতা [[বিক্ৰান্ত মেছি]]য়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিব, যাৰ লগত তেওঁৰ প্ৰথম সহযোগিতা।&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://m.timesofindia.com/entertainment/hindi/bollywood/news/vikrant-massey-shares-how-he-prepared-for-his-role-in-12th-fail/amp_articleshow/103953127.cms |title=Vikrant Massey shares how he prepared for his role in '12th Fail' |work=Times of India |access-date=27 September 2023}}&lt;/ref&gt; [[সংঘ লোক সেৱা আয়োগ|ইউ পি এছ চিৰ]] প্ৰশিক্ষক বিকাশ দিব্যাকৰ্তীক পৰ্দাত অভিনয় কৰিবলৈ নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/12th-fail-real-upsc-professor-vikas-divyakirti-acting-vidhu-vinod-chopras-film-first-time-hindi-cinema-tried/ |title=12th Fail: Real UPSC professor Vikas Divyakirti on acting in Vidhu Vinod Chopra's film: &quot;For the first time, Hindi cinema has tried...&quot; |work=Bollywood Hungama |access-date=7 October 2023 |archive-date=10 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231010095141/https://www.bollywoodhungama.com/amp/news/features/12th-fail-real-upsc-professor-vikas-divyakirti-acting-vidhu-vinod-chopras-film-first-time-hindi-cinema-tried/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; বাস্তৱ জীৱনৰ বহু ইউ পি এছ চিৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক বিভিন্ন ভূমিকাত অভিনয় কৰোৱা হৈছিল। মেছিৰ মতে ই ছবিখনত &quot;প্ৰামাণ্যতা&quot; যোগ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/vikrant-massey-shooting-12th-fail-junior-artists-cum-upsc-aspirants-mukherjee-nagar-really-add-authenticity/ |title=Vikrant Massey on shooting 12th Fail with junior-artists-cum-UPSC-aspirants: This really did add further authenticity |work=Bollywood Hungama |access-date=28 September 2023 |archive-date=28 September 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230928135421/https://www.bollywoodhungama.com/news/features/vikrant-massey-shooting-12th-fail-junior-artists-cum-upsc-aspirants-mukherjee-nagar-really-add-authenticity/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ছবিখনত বাস্তৱৰ শৰ্মা আৰু যোশী দুয়োজনে কেমিঅ’ অভিনয় কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thequint.com/entertainment/celebrities/vikrant-massey-confirms-ips-manoj-sharma-irs-shraddha-joshis-cameo-in-12th-fail|title=Vikrant Massey Confirms IPS Manoj Sharma-IRS Shraddha Joshi's Cameo in 12th Fail|work=The Quint|date=January 3, 2024|accessdate=January 4, 2024}}&lt;/ref&gt;

=== চিত্ৰগ্ৰহণ ===
মূলতঃ [[আগ্ৰা]], চম্বল, [[দিল্লী]], মুছুৰী আৰু [[মুম্বাই]]ৰ বিভিন্ন স্থানত ছবিখনৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল। ছবিখনৰ এটা ডাঙৰ অংশ চৰকাৰী চাকৰিৰ আকাংক্ষী ৰাজেন্দ্ৰ নগৰ আৰু মুখাৰ্জী নগৰৰ শিক্ষা কেন্দ্ৰ দুটাত শ্বুটিং কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://m.timesofindia.com/entertainment/hindi/bollywood/news/vidhu-vinod-chopra-shot-major-chunk-of-vikrant-massey-starrer-12th-fail-in-delhis-old-rajendra-nagar/amp_articleshow/103870955.cms |title=Vidhu Vinod Chopra shot major chunk of Vikrant Massey starrer '12th Fail' in Delhi's old Rajendra Nagar |work=Times of India |access-date=22 September 2023 |archive-date=3 January 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240103180829/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/vidhu-vinod-chopra-shot-major-chunk-of-vikrant-massey-starrer-12th-fail-in-delhis-old-rajendra-nagar/articleshow/103870955.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://theprint.in/feature/vikrant-massey-shares-picture-with-vidhu-vinod-chopra-from-12th-fail-sets/1714072/?amp |title=Vikrant Massey shares picture with Vidhu Vinod Chopra from '12th Fail' sets |work=The Print |access-date=26 September 2023 |archive-date=4 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231004141300/https://theprint.in/feature/vikrant-massey-shares-picture-with-vidhu-vinod-chopra-from-12th-fail-sets/1714072/?amp |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ২০২২ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত চিত্ৰগ্ৰহণৰ কাম শেষ হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://m.cinemaexpress.com/hindi/news/2022/dec/12/vidhu-vinod-chopras-12th-fail-wraps-up-shoot-37649.amp |title=Vidhu Vinod Chopra and Vikrant Massey's 12th Fail wraps up shoot |work=Cinema Express |access-date=20 December 2022 |archive-date=4 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231004141258/https://m.cinemaexpress.com/hindi/news/2022/dec/12/vidhu-vinod-chopras-12th-fail-wraps-up-shoot-37649.amp |url-status=live |archivedate=4 October 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231004141258/https://m.cinemaexpress.com/hindi/news/2022/dec/12/vidhu-vinod-chopras-12th-fail-wraps-up-shoot-37649.amp |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

== মুক্তি ==
=== থিয়েটাৰ ===
২০২৩ চনৰ ১০ আগষ্টত মুক্তি লাভ কৰিছিল ছবিখনৰ টিজাৰে আৰু ২০২৩ চনৰ ৩ অক্টোবৰত মুক্তি পাইছিল ট্ৰেইলাৰখনে।&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://filmfare.com/news/bollywood/12th-fail-teaser-vikrant-massey-and-vidhu-vinod-chopra-chronicle-the-struggles-of-upsc-students-60433 |title=12th Fail teaser: Vikrant Massey and Vidhu Vinod Chopra chronicle the struggles of UPSC students |work=Filmfare |access-date=12 September 2023 |archive-date=24 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231224125046/https://www.filmfare.com/news/bollywood/12th-fail-teaser-vikrant-massey-and-vidhu-vinod-chopra-chronicle-the-struggles-of-upsc-students-60433 |url-status=live |archivedate=24 December 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231224125046/https://www.filmfare.com/news/bollywood/12th-fail-teaser-vikrant-massey-and-vidhu-vinod-chopra-chronicle-the-struggles-of-upsc-students-60433 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=12th Fail Trailer |url=https://www.news18.com/education-career/ips-officer-manoj-kumar-sharmas-real-life-story-played-by-vikrant-massey-in-vidhu-vinod-chopras-12th-fail-8608745.html |access-date=9 October 2023 |archive-date=27 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231027162208/https://www.news18.com/education-career/ips-officer-manoj-kumar-sharmas-real-life-story-played-by-vikrant-massey-in-vidhu-vinod-chopras-12th-fail-8608745.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[হিন্দী ভাষা]]ত সফলতা লাভ কৰাৰ পিছত নিৰ্মাতাসকলে ঘোষণা কৰে যে ছবিখন [[তামিল ভাষা|তামিল]], [[তেলেগু ভাষা|তেলেগু]] আৰু [[কন্নড় ভাষা]]ত ডাব কৰা হ’ব আৰু একেই বৰ্ষৰ ৩ নৱেম্বৰত ছবিখন ডাবকৃত ৰূপত মুক্তি লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/vikrant-massey-starrer-12th-fail-release-tamil-telugu-tomorrow/|title=Vikrant Massey starrer 12th Fail to release in Tamil and Telugu tomorrow|date=2 November 2023|work=Bollywood Hungama|access-date=3 November 2023|archive-date=14 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231114061511/https://www.bollywoodhungama.com/news/features/vikrant-massey-starrer-12th-fail-release-tamil-telugu-tomorrow/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.dnaindia.com/bollywood/report-after-surprise-success-at-box-office-vidhu-vinod-chopra-vikrant-massey-12th-fail-to-release-in-tamil-telugu-3066845/|title=After surprise success at box office, Vidhu Vinod Chopra's Vikrant Massey-starrer 12th Fail to release in Tamil, Telugu|date=2 November 2023|work=Daily News and Analysis|access-date=3 November 2023|archive-date=3 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231103022919/https://www.dnaindia.com/bollywood/report-after-surprise-success-at-box-office-vidhu-vinod-chopra-vikrant-massey-12th-fail-to-release-in-tamil-telugu-3066845|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== হোম মিডিয়া ===
২০২৩ চনৰ ২৯ ডিচেম্বৰৰ পৰা ডিজনী+ হটষ্টাৰত ছবিখনৰ প্ৰচাৰ আৰম্ভ হয়।&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/vikrant-massey-starrer-12th-fail-release-ott-platform/|title=Vikrant Massey starrer 12th Fail to release on THIS OTT platform|work=Bollywood Hungama|access-date=24 December 2023|archive-date=31 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231231012458/https://www.bollywoodhungama.com/news/features/vikrant-massey-starrer-12th-fail-release-ott-platform/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== সংগীত ==
{{Infobox album
| name = টুৱেলভ্থ ফেইল
| type = soundtrack
| artist = শান্তনু মৈত্ৰ
| released = ৫ ডিচেম্বৰ ২০২৩
| genre = ফিচাৰ ফিল্ম চাউণ্ডট্ৰেক
| length = ১৯:২৪
| language = হিন্দী
| label = সাৰেগামা
| prev_title = লষ্ট
| prev_year = ২০২৩
| year = ২০২৩
| next_title = কড়ক সিং
| next_year = ২০২৩
| misc = {{external music video| type=soundtrack|header = Official audio
| {{YouTube|GwcKjRynMYQ|টুৱেলভ্থ ফেইল}}
}}
}}

ছবিখনৰ সংগীতৰ ৰচনা কৰিছে শান্তনু মৈত্ৰই, আৰু গীতৰ কথা ৰচনা কৰিছে স্বানন্দ কিৰকিৰে আৰু [[ৰাফতাৰ|ৰাফতাৰে]]।&lt;ref&gt;{{cite web |title=12th Fail (Original Motion Picture Soundtrack) |url=https://music.apple.com/us/album/12th-fail-original-motion-picture-soundtrack-ep/1719756548 |publisher=Apple Music |access-date=24 December 2023 |archive-date=24 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231224125046/https://music.apple.com/us/album/12th-fail-original-motion-picture-soundtrack-ep/1719756548 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ১৯৫৫ চনৰ [[বঙালী চলচ্চিত্ৰ|বাংলা ছবি]] [[পথেৰ পাঁচালী]]ৰ [[ৰবি শংকৰ|পণ্ডিত ৰবি শংকৰৰ]] দ্বাৰা ৰচিত সংগীতৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ চেতাৰ আৰু [[বাঁহী|বাঁহীৰ]] ব্যৱহাৰেৰে মৈত্ৰই ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Vidhu Vinod Chopra's 12th Fail passes with flying colours | website=The Telegraph| url= https://www.telegraphindia.com/entertainment/vidhu-vinod-chopras-12th-fail-passes-with-flying-colours/cid/1975783|date= 27 October 2023|quote= As both the filmmaker and composer admitted, Pather Panchali was indeed an inspiration behind the score..}}&lt;/ref&gt;

{{Track listing
| headline = গীতৰ তালিকা
| total_length = ১৯:২৪
| extra_column = গায়ক-গায়িকাসকল
| title1 = বলো না
| extra1 = [[শান]], [[শ্ৰেয়া ঘোষাল]]
| length1 = ৪:৫৩
| title2 = ৰিষ্টাৰ্ট 
| extra2 = স্বানন্দ কিৰকিৰে, শান, [[বিধু বিনোদ চোপ্ৰা]], [[শান্তনু মৈত্ৰ]]
| length2 = ৪:০৩
| title3 = ৰিষ্টাৰ্ট
| note3 = ৰেপ
| extra3 = [[ৰাফতাৰ]]
| length3 = ২:৫৯
| title4 = ৰিষ্টাৰ্ট
| note4 = ৰেপ 'এন' ফ'ল্ক
| extra4 = স্বানন্দ কিৰকিৰে, শান, বিধু বিনোদ চোপ্ৰা, শান্তনু মৈত্ৰ, ৰাফতাৰ
| length4 = ৩:৪৭
| title5 = বলো না
| note5 = চলচ্চিত্ৰ সংস্কৰণ
| extra5 = [[মেধা শংকৰ]]
| length5 = ৩:৫২
}}

== অভ্যৰ্থনা ==
টুৱেলভ্থ ফেইল ছবিখনে সমালোচকসকলৰ পৰা ভূয়সী প্ৰশংসা লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title='12th Fail' box office collection Day 2: Vikrant Massey's film gets a thumbs up |url=https://www.indiatoday.in/movies/bollywood/story/12th-fail-box-office-collection-day-2-vikrant-massey-2455135-2023-10-29 |access-date=2023-10-30 |website=India Today |language=en |archive-date=31 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031165151/https://www.indiatoday.in/movies/bollywood/story/12th-fail-box-office-collection-day-2-vikrant-massey-2455135-2023-10-29 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ৰিভিউ এগ্ৰিগেটৰ ৱেবছাইট ৰটেন টমেটোছত ১০জন সমালোচকৰ পৰা গড় ৰেটিং ৬.৮/১০ পাই এক ইতিবাচক পৰ্যালোচনা লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite news |title=12th Fail |work=Rotten Tomatoes |url=https://www.rottentomatoes.com/m/12th_fail |access-date=January 9, 2024 }}&lt;/ref&gt;

এনডিটিভিৰ শৈবাল চেটাৰ্জীয়ে ৫টাৰ ভিতৰত ৩.৫ তাৰকা দি কয় যে ই ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ (আইপিএছ) বিষয়াৰ জীৱনৰ মৌলিক চিত্ৰণ, টুৱেলভ্থ ফেইল এখন চিন্তা-উদ্দীপক আৰু আমোদজনক ছবি। সঁচাকৈয়ে সহানুভূতিশীল কাহিনী এটা চিত্ৰনাট্যৰ দ্বাৰা প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। মানুহজনৰ যাত্ৰাৰ বাম্প এণ্ড টাম্বলৰ পৰা শেষৰ প্ৰতিটো নাটক উলিয়াই আনিবলৈ ই যিকোনো ধৰণৰ অতিৰিক্ততা এৰাই চলিছে।&lt;ref&gt;{{cite news |last=Chatterjee |first=Saibal |author-link=Saibal Chatterjee |title=12th Fail Review: A Gentle Little Film That Stays True To Its Purpose |url=https://www.ndtv.com/entertainment/12th-fail-review-a-gentle-little-film-that-stays-true-to-its-purpose-3-5-stars-4518068 |access-date=28 October 2023 |work=[[NDTV]] |date=27 October 2023 |archive-date=28 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231028015124/https://www.ndtv.com/entertainment/12th-fail-review-a-gentle-little-film-that-stays-true-to-its-purpose-3-5-stars-4518068 |url-status=live }}{{rating|3.5|5}}&lt;/ref&gt; মিড-ডেৰ ময়ংক শেখৰে ৫ৰ ভিতৰত ৪টা ষ্টাৰ দি &quot;এয়াই ভাৰতৰ কাহিনী!&quot; বুলি চিনেমাখনৰ পৰ্যালোচনা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite news |date=27 October 2023 |title=12th Fail Movie Review: This is the India story! |work=[[mid-day.com]] |url=https://www.mid-day.com/entertainment/bollywood-news/article/12th-fail-movie-review-vikrant-massey-anant-v-joshi-starrer-is-the-india-story-23316869 |access-date=28 October 2023 |archive-date=28 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231028031628/https://www.mid-day.com/entertainment/bollywood-news/article/12th-fail-movie-review-vikrant-massey-anant-v-joshi-starrer-is-the-india-story-23316869 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; হিন্দুস্তান টাইমছৰ মনিকা ৰাৱাল কুক্ৰেজাই তেওঁৰ পৰ্যালোচনাত উল্লেখ কৰিছে যে ইউ পি এছ চিৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে যি কষ্ট আৰু আৱেগ কষ্টৰ মাজেৰে পাৰ হৈ যায়, সেই কথা বুজিবলৈ দ্বাদশ অনুত্তীৰ্ণ হোৱাটোৱেই নহয়, ই আমাৰ শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ সামগ্ৰিক দিশটোৰ ওপৰতো পোহৰ পেলায়, যিদৰে [[থ্ৰী ইডিয়টচ্]]ৰ সৈতে চোপ্ৰাই হৃদয় জিনিছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|last=Kukreja|first=Monika Rawal|title=12th Fail Review: Vikrant Massey delivers a superlative act in this pure and honest tale of success and failure|url=https://www.hindustantimes.com/entertainment/bollywood/12th-fail-review-vikrant-massey-delivers-a-superlative-act-in-this-pure-and-honest-tale-of-success-and-failure-101698308950091.html|access-date=28 October 2023|work=[[Hindustan Times]]|date=27 October 2023|archive-date=27 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231027201024/https://www.hindustantimes.com/entertainment/bollywood/12th-fail-review-vikrant-massey-delivers-a-superlative-act-in-this-pure-and-honest-tale-of-success-and-failure-101698308950091.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

দ্য ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছৰ শুভ্ৰা গুপ্তাই ৫ টাৰ ভিতৰত ৩টা তাৰকা দি লিখিছে যে চাউণ্ডট্ৰেক আৰু মেজাজৰ বিচ্ছিন্ন উত্থানৰ পিছতো টুৱেলভ্থ ফেইল বেছিভাগেই এখন গ্ৰাউণ্ডেড ৰিয়েলিটি ছবি হৈয়েই আছে য'ত এনে চৰিত্ৰ আছে যিবোৰে যেন ৰাস্তাৰ পৰা আঁতৰি বিচৰণ কৰি গৈছে আৰু লগত আড্ডা মাৰি আছে আমাক, প্ৰেৰণাৰে ছটিওৱা জীৱনৰ পাঠ ভাগ-বতৰা কৰি। কেৱল বৃহৎ অভিনেতা-অভিনেত্ৰীয়েই নহয়, উত্তৰ দিল্লীৰ মুখাৰ্জী নগৰৰ দৰে প্ৰশিক্ষকৰ সুবিধাৰে জনপ্ৰিয় অঞ্চলত সমবেত হোৱা বৃহৎ সংখ্যক যুৱক-যুৱতীও আছে। ঘৰৰ পৰা দূৰৈৰ সৰু সৰু ঠাইত ভিৰ কৰি পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈ নিজকে কোন সেইটো সলনি কৰাৰ প্ৰয়াসত দিনে-নিশাই অধ্যয়ন কৰি থকা এই লোকসকলৰ ভাবমূৰ্তিটো এক মূল ভাৰতীয় কাহিনী।&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gupta |first=Shubhra |author-link=Shubhra Gupta |title=12th Fail movie review: Vidhu Vinod Chopra film is the elixir our cynical times need |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/movie-review/12th-fail-movie-review-vidhu-vinod-chopra-film-vikrant-massey-9001458/ |access-date=28 October 2023 |work=[[The Indian Express]] |date=27 October 2023 |archive-date=28 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231028025842/https://indianexpress.com/article/entertainment/movie-review/12th-fail-movie-review-vidhu-vinod-chopra-film-vikrant-massey-9001458/ |url-status=live }}{{rating|3|5}}&lt;/ref&gt; ৰেডিফ.কম ৰ দীপা গাহলটে বিক্ৰান্ত মেছিৰ অভিনয়ক প্ৰশংসা কৰি কয় যে ‘যদি বিক্ৰান্ত মেছেই এই ছবিখনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ নকৰে তেন্তে এনে অমিশ্ৰিত উজ্জ্বলতাৰ অভিনয় কৰা অভিনেতাৰ প্ৰতি অন্যায় হ’ব’।&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gahlot |first=Deepa |author-link=Deepa Gahlot |title=12th Fail Review: Terrific! |url=https://www.rediff.com/movies/review/12th-fail-review/20231027.htm |access-date=28 October 2023 |work=[[rediff.com]] |date=27 October 2023 |archive-date=27 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231027202259/https://www.rediff.com/movies/review/12th-fail-review/20231027.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়া|দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়াৰ]] ধৱল ৰয়ে ৫টাৰ ভিতৰত ৪টা তাৰকা দি তেওঁৰ পৰ্যালোচনাত উল্লেখ কৰিছে যে &quot;টুৱেলভ্থ ফেইল&quot; এখন উৎকৃষ্ট ছবি যিখনক অতিশয় পৰামৰ্শ দিয়া হয়, ইয়াৰ ১৪৭ মিনিটৰ প্ৰায় প্ৰতিটো দৃশ্যই আপোনাক অনুপ্ৰাণিত আৰু আচৰিত অনুভৱ কৰাইছে। ছবিখনৰ প্ৰতিটো চৰিত্ৰক নিজৰ সৰ্বোত্তম সুযোগ দিয়াটো নিশ্চিত কৰাৰ বাবে চোপ্ৰালৈ ব্ৰাভো।&lt;ref&gt;{{cite news |last=Roy |first=Dhaval |title=12th Fail Movie Review: A top-class tale of grit and determination |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/movie-reviews/12th-fail/movie-review/104698543.cms |access-date=28 October 2023 |work=[[The Times of India]] |date=28 October 2023 |archive-date=27 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231027204430/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/movie-reviews/12th-fail/movie-review/104698543.cms |url-status=live }}{{rating|4|5}}&lt;/ref&gt; ভাৰতৰ ভাৱনা আগৰৱালে ৫ টাৰ ভিতৰত ৪টা ষ্টাৰ দি লিখিছে &quot;পাৰফৰমেন্স পত্ৰিকাত সুখ্যাতিৰে লৈ উত্তীৰ্ণ হৈছে বিক্ৰান্ত মেছি।&quot; &lt;ref&gt;{{cite news|last=Agarwal|first=Bhavna|title=12th Fail Review: Vikrant Massey passes with flying colors on performance sheet|url=https://www.indiatoday.in/movies/reviews/story/12th-fail-review-vikrant-massey-passes-with-flying-colors-on-the-performance-sheet-2454280-2023-10-27|date=27 October 2023|work=indiatoday.in|access-date=27 October 2023|archive-date=27 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231027155641/https://www.indiatoday.in/movies/reviews/story/12th-fail-review-vikrant-massey-passes-with-flying-colors-on-the-performance-sheet-2454280-2023-10-27|url-status=live}}{{rating|4|5}}&lt;/ref&gt;

[[দ্য হিন্দু]]ৰ অনুজ কুমাৰে চিনেমাখনৰ পৰ্যালোচনা কৰি লিখিছে &quot;'টুৱেলভ্থ ফেইল' চিনেমাৰ পৰ্যালোচনা: বিধু বিনোদ চোপ্ৰাই আশাৰ আন এক আলিংগন দিলে যিটো যাদুকৰীতকৈ অধিক আন্তৰিক।&quot; &lt;ref&gt;{{cite news|last=Kumar|first=Anuj|title='12th Fail' movie review: Vidhu Vinod Chopra delivers yet another hug of hope that is more earnest than magical|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/12th-fail-movie-review-vidhu-vinod-chopra-delivers-yet-another-hug-of-hope-that-is-more-earnest-than-magical/article67460764.ece|date=26 October 2023|work=[[The Hindu]]|access-date=27 October 2023|archive-date=27 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231027161519/https://www.thehindu.com/entertainment/movies/12th-fail-movie-review-vidhu-vinod-chopra-delivers-yet-another-hug-of-hope-that-is-more-earnest-than-magical/article67460764.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;চিএনবিচি টিভি১৮ৰ স্নেহা বেংগানীয়ে চিনেমাখনৰ পৰ্যালোচনা কৰি লিখিছে &quot;বিক্ৰান্ত মেছিয়ে এই উল্লেখযোগ্য কাহিনীৰ জৰিয়তে অধ্যৱসায়ৰ শক্তি প্ৰদান কৰে।&quot; &lt;ref&gt;{{cite news|last=Bemgani|first=Sneha|title=12th Fail movie review: Vikrant Massey powers through this remarkable story of perseverance|url=https://www.cnbctv18.com/entertainment/12th-fail-movie-review-vikrant-massey-powers-through-this-remarkable-story-of-perseverance-18173091.htm|date=27 October 2023|work=[[CNBC TV18]]|access-date=27 October 2023|archive-date=27 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231027160509/https://www.cnbctv18.com/entertainment/12th-fail-movie-review-vikrant-massey-powers-through-this-remarkable-story-of-perseverance-18173091.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt; জি নিউজৰ গুঞ্জন ডি বিদানীয়ে ৫ৰ ভিতৰত ৪টা তাৰকা দি লিখিছে &quot;হাইপাৰবলিক হ'বলৈ নহয়, কিন্তু 'টুৱেলভ্থ ফেইল' হয়তো কেৱল নিখুঁত হ'ব পাৰে। 'টুৱেলভ্থ ফেইল'ক সঠিকভাৱে চাবলৈ ধৈৰ্য্যৰ প্ৰয়োজন। কোৱা বাহুল্য যে ছবিখন ইয়াৰ মূলতে আছে।&quot; বিধু বিনোদ চোপ্ৰা-পৰিচালকৰ চাপটো হৈছে অধ্যয়নৰ বোজা, কৌশলী সামাজিক গতিশীলতা, জীৱিকাৰ বাবে নিম্নমানৰ চাকৰি আৰু আৱেগৰ কেঁচা ছিটিকি পৰাৰ দৈনন্দিন ঢৌ।&quot; &lt;ref&gt;{{cite news|last=D. Bidani|first=Gunjan|title=12th Fail Movie Review: Vidhu Vinod Chopra Does It Again! Vikrant Massey Demands — And Deserves — Your Full Attention|url=https://zeenews.india.com/bollywood/12th-fail-movie-review-vidhu-vinod-chopra-does-it-again-vikrant-massey-demands-and-deserves-your-full-attention-2680284.html|date=27 October 2023|work=zee news|access-date=27 October 2023|archive-date=27 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231027180101/https://zeenews.india.com/bollywood/12th-fail-movie-review-vidhu-vinod-chopra-does-it-again-vikrant-massey-demands-and-deserves-your-full-attention-2680284.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; অনমানোৰামাৰ সজেশ মোহনে তেওঁৰ পৰ্যালোচনাত লিখিছে &quot;মানৱ শ্ৰোত্ৰীয়াই নিখুঁতভাৱে নিৰ্মাণ কৰা শব্দৰ দৃশ্যই মনোজৰ যাত্ৰাৰ যন্ত্ৰণা আৰু আনন্দক বৃদ্ধি কৰিছে। মানৱে ভিৰ কৰা দৃশ্যতো মনোজ আৰু তেওঁৰ আৱেগক পৃথক কৰিবলৈ ভিতৰলৈ আৰু বাহিৰলৈ ম্লান হৈ অহা পটভূমিৰ শব্দ ব্যৱহাৰ আৰু পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ ধৰণটোৱে ধ্যান-ধাৰণামূলক মনোযোগ যোগ কৰে।&quot; &lt;ref&gt;{{cite news|last=Mohan|first=Sajesh|title=Vidhu Vinod Chopra's '12th Fail' will inspire you to 'restart'|url=https://www.onmanorama.com/entertainment/movie-reviews/2023/10/28/vidhu-vinod-chopra-12th-fail-movie-review-vikrant-massey.html|date=28 October 2023|work=onmanorama|access-date=28 October 2023|archive-date=28 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231028053918/https://www.onmanorama.com/entertainment/movie-reviews/2023/10/28/vidhu-vinod-chopra-12th-fail-movie-review-vikrant-massey.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== তথ্য উৎস ==
{{ৰেফলিষ্ট}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==
* {{IMDb title|tt23849204}}
* [https://i-bomma.us/12th-fail-hindi-movie/ 12th Fail]{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at [https://i-bomma.us/ iBomma Hindi Movies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240110224220/https://i-bomma.us/ |date=2024-01-10 }}
* {{Bollywood Hungama movie|id=12th-fail}}

[[শ্ৰেণী:২০২৩ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]]
[[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰ]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]]</text>
      <sha1>mhv8ot266rspumogh1af1bhzh5bs330</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102905</id>
    <revision>
      <id>515618</id>
      <parentid>476584</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T12:46:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515618</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="178182" sha1="1gelaijs0eb1oqk9zazla0u9bt2kx1k" xml:space="preserve">[[File:North_Carolina_National_Guard_(48677621826).jpg|thumb|এটা ভ্ৰাম্যমাণ জৰুৰীকালীন অভিযান কেন্দ্ৰ, এই ক্ষেত্ৰত এয়াৰ নেচনেল গাৰ্ডৰ দ্বাৰা পৰিচালিত]]
'''জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা''' বা '''দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা''' হৈছে এনে এক বিজ্ঞান আৰু ব্যৱস্থা যাৰ ভিতৰত সম্প্ৰদায়সমূহে বিপদৰ প্ৰতি থকা দুৰ্বলতা হ্ৰাস কৰে আৰু দুৰ্যোগৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://training.fema.gov/hiedu/docs/emprinciples/0907_176%20em%20principles12x18v2f%20johnson%20(w-o%20draft).pdf|title=Emergency Management Definition, Vision, Missions, Principles|work=training.fema.gov|language=EN-US|accessdate=2022-12-08}}&lt;/ref&gt; জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা, ইয়াৰ নাম থকাৰ পিছতো, প্ৰকৃততে জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ ওপৰত গুৰুত্ব নিদিয়ে, যিবোৰক সীমিত প্ৰভাৱ থকা সৰু সৰু পৰিঘটনা বুলি বুজিব পাৰি আৰু এটা সম্প্ৰদায়ৰ দৈনন্দিন কাম-কাজৰ জৰিয়তে পৰিচালনা কৰা হয়। বৰঞ্চ জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাই দুৰ্যোগ পৰিচালনাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, যিবোৰ এনেকুৱা পৰিঘটনা যিয়ে এটা সম্প্ৰদায়ে নিজাববীয়াকৈ চম্ভালিব পৰাতকৈ অধিক প্ৰভাৱ পেলায়।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Quarantelli|first=Enrico|title=Emergencies, disasters and catastrophes are different phenomena|date=2000|url=https://udspace.udel.edu/server/api/core/bitstreams/7f8df691-a569-4374-bf43-a0c6b36c392c/content}}&lt;/ref&gt; দুৰ্যোগ পৰিচালনাৰ বাবে ব্যক্তি আৰু পৰিয়াল, সংস্থা, স্থানীয়, বা উচ্চ পৰ্যায়ৰ চৰকাৰৰ পৰা কিছু পৰিমাণে কাৰ্য্যকলাপৰ সংমিশ্ৰণৰ প্ৰয়োজন হোৱাৰ প্ৰৱণতা থাকে। যদিও বিশ্বজুৰি বহুতো ভিন্ন পৰিভাষা আছে, জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ কাৰ্য্যকলাপক সাধাৰণতে প্ৰস্তুতি, সঁহাৰি, প্ৰশমন আৰু পুনৰুদ্ধাৰ হিচাপে ভাগ কৰিব পাৰি, যদিও দুৰ্যোগৰ আশংকা হ্ৰাস আৰু প্ৰতিৰোধৰ দৰে অন্যান্য শব্দও সাধাৰণ। জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ ফলাফল হ’ল [[দুৰ্যোগ]] প্ৰতিৰোধ কৰা আৰু য’ত সেয়া সম্ভৱ নহয়, তাত ইয়াৰ ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰা।

== জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনাৰ আদৰ্শ ==
জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনাৰ লক্ষ্য হৈছে জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হোৱাত বাধা দিয়া, আৰু সেয়া ব্যৰ্থ হ’লে যিকোনো জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতিৰ ফলাফল আৰু প্ৰভাৱ কমোৱাৰ বাবে এক কাৰ্যক্ষম কাৰ্য্য পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰা হয়। জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰাটো এটা চক্ৰীয় প্ৰক্ৰিয়া, যিটো বহুতো বিপদ ব্যৱস্থাপনা শাখাৰ বাবে সাধাৰণ, যেনে ব্যৱসায়িক ধাৰাবাহিকতা আৰু সুৰক্ষা বিপদ ব্যৱস্থাপনা, য'ত বিপদৰ স্বীকৃতি বা চিনাক্তকৰণৰ&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Zhou |first1=Quan |last2=Huang |first2=Weilai |last3=Zhang |first3=Ying |title=Identifying critical success factors in emergency management using a fuzzy DEMATEL method |journal=Safety Science |date=February 2011 |volume=49 |issue=2 |pages=243–252 |doi=10.1016/j.ssci.2010.08.005 |publisher=Elsevier}}&lt;/ref&gt;  লগতে বিপদৰ ৰেংকিং বা মূল্যায়ন প্ৰস্তুত কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।&lt;ref&gt;{{cite journal | last1 = Hämäläinen | first1 = R. P. | last2 = Lindstedt | first2= M. R. | last3 = Sinkko | first3 = K. | year = 2000 | title = Multiattribute risk analysis in nuclear emergency management | journal = Risk Analysis | volume = 20 | issue = 4| pages = 455–468 | doi = 10.1111/0272-4332.204044 | pmid = 11051070 | bibcode = 2000RiskA..20..455H | s2cid = 1399096 }}&lt;/ref&gt;  জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা সম্পৰ্কে কেইবাটাও নিৰ্দেশনা আৰু প্ৰকাশন আছে, যিবোৰ পেছাদাৰী সংস্থা যেনে এএছআইএছ, নেচনেল ফায়াৰ প্ৰটেকচন এছ’চিয়েশ্যন (এনএফপিএ), আৰু ইণ্টাৰনেশ্যনেল এছ’চিয়েশ্যন অৱ ইমাৰ্জেন্সি মেনেজাৰছ (আইএইএম) আদিয়ে প্ৰকাশ কৰিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=IAEM &gt; About &gt; Principles of EM |url=https://www.iaem.org/About/Principles-of-EM |access-date=2023-10-22 |website=www.iaem.org}}&lt;/ref&gt;

[[File:Emergency Responders (8743399305).jpg|thumb|right|জৰুৰীকালীন সঁহাৰিদাতাৰ এটা দলে এন্থ্ৰেক্সৰ সৈতে জড়িত এটা প্ৰশিক্ষণৰ দৃশ্যপট সম্পন্ন কৰে।]]

জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা পৰিকল্পনা আৰু পদ্ধতিত জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ সময়ত সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ বাবে দায়বদ্ধ উপযুক্তভাৱে প্ৰশিক্ষিত কৰ্মচাৰীক চিনাক্ত কৰাটো অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগে। প্ৰশিক্ষণ পৰিকল্পনাত আভ্যন্তৰীণ লোক, ঠিকাদাৰ আৰু নাগৰিক সুৰক্ষা অংশীদাৰ অন্তৰ্ভুক্ত হ’ব লাগে, আৰু প্ৰশিক্ষণ আৰু পৰীক্ষাৰ প্ৰকৃতি আৰু কম্পাঙ্ক উল্লেখ কৰিব লাগে। পৰিকল্পনাৰ ফলপ্ৰসূতা পৰীক্ষা কৰাটো নিয়মিতভাৱে হ’ব লাগে; য'ত কেইবাটাও ব্যৱসায় বা সংস্থাই একে ঠাই দখল কৰে, তেনে ক্ষেত্ৰত সকলো পক্ষই আনুষ্ঠানিকভাৱে সন্মতি দিয়া যৌথ জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা স্থাপন কৰিব লাগে। পূৰ্বানুমানিক বিপদৰ প্ৰস্তুতিৰ বাবে ড্ৰিল আৰু অনুশীলন প্ৰায়ে অনুষ্ঠিত কৰা হয়, য’ত জৰুৰীকালীন অৱস্থা চম্ভালিব পৰা সেৱাসমূহৰ অংশগ্ৰহণ, আৰু যিসকল লোক আক্ৰান্ত হ’ব, তেওঁলোকৰ অংশগ্ৰহণ। জুই, টৰ্নেডো, সুৰক্ষাৰ বাবে লকডাউন, ভূমিকম্প আদিৰ বিপদৰ বাবে প্ৰস্তুতিৰ বাবে অনুশীলন অনুষ্ঠিত কৰা হয়। আমেৰিকাত চৰকাৰী জৰুৰীকালীন দূৰসংযোগ সেৱাই ৰাজহুৱা চুইচ কৰা টেলিফোন নেটৱৰ্কৰ জৰিয়তে স্থানীয় আৰু দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ কলৰ বাবে জৰুৰীকালীন প্ৰৱেশ আৰু অগ্ৰাধিকাৰ নিয়ন্ত্ৰণ প্ৰদান কৰি সংকট বা জৰুৰীকালীন অৱস্থাত ফেডাৰেল, ৰাজ্যিক, স্থানীয় আৰু জনজাতীয় চৰকাৰী কৰ্মী, উদ্যোগ আৰু বেচৰকাৰী সংস্থাসমূহক সহায় কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Government Emergency Telecommunications Service |url=https://www.fcc.gov/general/government-emergency-telecommunications-service |access-date=2023-10-22 |website=www.fcc.gov |language=en }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

{{Further|ইউনিভাৰ্চেল লজিষ্টিকছ ষ্টেণ্ডাৰ্ড}}

== শ্ৰমিকৰ স্বাস্থ্য আৰু নিৰাপত্তা ==
দুৰ্যোগৰ পৰা উদ্ধাৰৰ সময়ত পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ লগত বহুতো বৃত্তিগত বিপদ জড়িত হৈ থাকে। প্ৰায়ে [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ|প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ]] ফলত স্থানীয় পৰিৱেশৰ অৱস্থাৰ বাবে এই বিপদসমূহ আৰু অধিক ভয়াৱহ হৈ পৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.osha.gov/OshDoc/cleanupHazard.html|title=Fact Sheet on Natural Disaster Recovery: Cleanup Hazard|website=www.osha.gov|language=EN-US|access-date=2017-11-27|archive-date=December 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171201040000/https://www.osha.gov/OshDoc/cleanupHazard.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; নিয়োগকৰ্তাসকলে এই বিপদসমূহৰ সংস্পৰ্শ কম কৰা আৰু সম্ভৱ হ’লে শ্ৰমিকসকলক সুৰক্ষা দিয়াৰ বাবে দায়বদ্ধ, য’ত সম্ভাৱ্য বিপদসমূহৰ চিনাক্তকৰণ আৰু সম্যক মূল্যায়ন, উপযুক্ত ব্যক্তিগত সুৰক্ষা সঁজুলি (পিপিই) প্ৰয়োগ কৰা, আৰু কামৰ নিৰাপদ পৰিৱেশন সক্ষম কৰিবলৈ অন্যান্য প্ৰাসংগিক তথ্য বিতৰণ কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.osha.gov/Publications/OSHA3698.pdf|title=OSHA Fact Sheet_Keeping Workers Safe During Disaster Cleanup and Recovery|date=2017-11-27}}&lt;/ref&gt;

=== শাৰীৰিক সংস্পৰ্শ ===
বানপানীৰ দুৰ্যোগে প্ৰায়ে শ্ৰমিকসকলক ম্লান পানীৰ তলত লুকাই থকা চোকা আৰু মূক বস্তুৰ পৰা আঘাতৰ সন্মুখীন কৰে যিয়ে ছিদ্ৰ আৰু মুকলি আৰু বন্ধ ভাঙনৰ সৃষ্টি কৰে। সততে দূষিত পানীৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে এই আঘাত আৰু অধিক তীব্ৰতৰ হৈ পৰে, যাৰ ফলত সংক্ৰমণৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite journal|last1=Bandino|first1=Justin P.|last2=Hang|first2=Anna|last3=Norton|first3=Scott A.|title=The Infectious and Noninfectious Dermatological Consequences of Flooding: A Field Manual for the Responding Provider|journal=American Journal of Clinical Dermatology|volume=16|issue=5|pages=399–424|doi=10.1007/s40257-015-0138-4|pmid=26159354|year=2015|s2cid=35243897}}&lt;/ref&gt; ৭৫ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট (২৪ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ)তকৈ কম পানীৰ উষ্ণতাত দীৰ্ঘদিন ধৰি থাকিলে হাইপ’থাৰ্মিয়াৰ আশংকা যথেষ্ট বৃদ্ধি পায়।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cdc.gov/niosh/topics/emres/pe-workers.html#2|title=CDC – Hazard Based Guidelines: Protective Equipment for Workers in Hurricane Flood Response – NIOSH Workplace Safety and Health Topic|date=2017-09-13|website=www.cdc.gov|language=en-us|access-date=2017-11-26}}&lt;/ref&gt; ছালৰ অসংক্ৰামক অৱস্থাও হ’ব পাৰে, য’ত ঘামচি, ইমাৰ্চন ফুট চিনড্ৰম (ট্ৰেঞ্চ ফুটকে ধৰি), আৰু কন্টাক্ট ডাৰ্মাটাইটিছ আদিও অন্তৰ্ভুক্ত।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ভূমিকম্পৰ লগত জড়িত আঘাতসমূহ নিৰ্মাণৰ গাঁথনিগত উপাদানসমূহৰ সৈতে জড়িত, য'ত সম্ভাৱ্য ক্ৰুচ আঘাতৰ সৈতে পতিত ধ্বংসাৱশেষ, জ্বলা-পোৰা, বিদ্যুৎস্পৃষ্ট, আৰু ধ্বংসাৱশেষৰ তলত আবদ্ধ হোৱা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.osha.gov/dts/earthquakes/preparedness.html|title=Earthquake Preparedness and Response|website=Occupational Safety and Health Administration|access-date=2017-11-26|publisher=United States Department of Labor}}&lt;/ref&gt;

=== ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ সংস্পৰ্শ ===
ৰাসায়নিক পদাৰ্থ মানুহৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে মানুহৰ স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি বিপদৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ পিছত কিছুমান বিশেষ ৰাসায়নিক পদাৰ্থ পৰিৱেশত অধিক প্ৰধান হ’ব পাৰে। এই বিপজ্জনক সামগ্ৰীসমূহ প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষভাৱে মুক্ত হ’ব পাৰে। প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ পিছত প্ৰত্যক্ষভাৱে মুক্ত হোৱা ৰাসায়নিক বিপদসমূহ প্ৰায়ে সেই পৰিঘটনাৰ সৈতে একে সময়তে ঘটে, যাৰ ফলত প্ৰশমনৰ বাবে পৰিকল্পিত ব্যৱস্থা গ্ৰহণত বাধাৰ সৃষ্টি হয়। বিপজ্জনক ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ পৰোক্ষ মুক্তি ইচ্ছাকৃতভাৱে বা অনিচ্ছাকৃতভাৱে মুক্ত হ’ব পাৰে। ইচ্ছাকৃতভাৱে মুক্ত হোৱাৰ উদাহৰণ হ’ল বানপানীৰ পিছত ব্যৱহাৰ কৰা কীটনাশক বা বানপানীৰ পিছত পানীত ক্ল’ৰিন শোধন কৰা। এই ৰাসায়নিক পদাৰ্থবোৰ অভিযান্ত্ৰিকতাৰ জৰিয়তে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰি যাতে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ সময়ত ইয়াৰ মুক্তি কম হয়; উদাহৰণস্বৰূপে, প্লাৱিত ষ্ট'ৰহাউচ বা উৎপাদন কেন্দ্ৰৰ পৰা অহা কৃষি ৰাসায়নিক পদাৰ্থই বানপানীৰ পানীত বিষক্ৰিয়া কৰা বা হাৰিকেনৰ সময়ত অট্টালিকা ভাঙি পৰা এছবেষ্টছৰ আঁহ।&lt;ref name=&quot;Young 3–20&quot;&gt;{{Cite journal|last1=Young|first1=Stacy|last2=Balluz|first2=Lina|last3=Malilay|first3=Josephine|date=2004-04-25|title=Natural and technologic hazardous material releases during and after natural disasters: a review|url=http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1089&amp;context=publichealthresources|journal=Science of the Total Environment|volume=322|issue=1|pages=3–20|doi=10.1016/S0048-9697(03)00446-7|pmid=15081734|bibcode=2004ScTEn.322....3Y|s2cid=36453881 }}&lt;/ref&gt; সোঁফালে থকা ফ্ল’চাৰ্টটো ষ্টেচি ইয়ং আৰু অন্যান্যই কৰা গৱেষণাৰ পৰা গ্ৰহণ কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;Young 3–20&quot;/&gt;

=== জৈৱিক সংস্পৰ্শ ===
সাধাৰণতে বানপানী, হাৰিকেন, টৰ্নেডো বা চুনামীৰ দৰে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ পিছত ছাইৰ সংস্পৰ্শলৈ অহা দেখা যায়। আৱাসিক বা বাণিজ্যিক অট্টালিকাৰ বাহিৰৰ আৰু ভিতৰৰ দুয়োটা অংশতে ছাইৰ বৃদ্ধি হ’ব পাৰে। উষ্ণ আৰু আৰ্দ্ৰ পৰিস্থিতিয়ে ছাইৰ বৃদ্ধিত উৎসাহিত কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cdc.gov/disasters/mold/|title=Mold – Natural Disasters and Severe Weather|date=8 December 2017|website=www.cdc.gov}}&lt;/ref&gt; ছাইৰ প্ৰজাতিৰ সঠিক সংখ্যা জনা নাযায় যদিও ঘৰৰ ভিতৰত সাধাৰণতে পোৱা ছাইৰ কিছুমান উদাহৰণ হ’ল এছপাৰজিলাছ, ক্লাড’স্প’ৰিয়াম, অলটাৰনেৰিয়া আৰু পেনিচিলিয়াম। ছাইৰ প্ৰতিক্ৰিয়া ব্যক্তিৰ মাজত বেলেগ বেলেগ আৰু চকুৰ বিষ, কাহ আদি মৃদু লক্ষণৰ পৰা আৰম্ভ কৰি গুৰুতৰ জীৱন সংকটজনক হাঁপানী বা এলাৰ্জিৰ প্ৰতিক্ৰিয়ালৈকে হ’ব পাৰে। দীৰ্ঘদিনীয়া হাওঁফাওঁৰ ৰোগ, হাঁপানী, এলাৰ্জী, অন্যান্য শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত সমস্যা বা ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা হ্ৰাস পোৱা লোকসকল ছাইৰ প্ৰতি অধিক সংবেদনশীল হ’ব পাৰে আৰু ভেঁকুৰৰ নিউমোনিয়া হ’ব পাৰে। প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ পিছত ছাইৰ বৃদ্ধি ৰোধ কৰাৰ কিছুমান পদ্ধতি হ’ল সকলো দুৱাৰ আৰু খিৰিকী খোলা, অট্টালিকাটো শুকুৱাবলৈ ফেন ব্যৱহাৰ কৰা, খিৰিকীৰ পৰা বায়ু উৰুৱাবলৈ ফেন স্থাপন কৰা, প্ৰথম ২৪–৪৮ ঘণ্টাৰ ভিতৰত অট্টালিকাটো পৰিষ্কাৰ কৰা, আৰ্দ্ৰতা নিয়ন্ত্ৰণ কৰা।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.epa.gov/mold/ten-things-you-should-know-about-mold|title=Ten Things You Should Know about Mold – US EPA|publisher=US EPA,OAR,ORIA,IED|website=US EPA|date=2014-10-22}}&lt;/ref&gt; ছাঁচ আঁতৰোৱাৰ সময়ত এন-৯৫ মাস্ক বা অধিক সুৰক্ষা স্তৰৰ শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ যন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্বাস-প্ৰশ্বাসতন্ত্ৰত ছাই উশাহ-নিশাহ লোৱাত বাধা দিব লাগে।&lt;ref&gt;{{cite book |author1=United States Environmental Protection Agency |title=A Brief Guide to Mold, Moisture, and Your Home |date=September 2012 |location=Washington, DC |url=https://www.epa.gov/sites/default/files/2016-10/documents/moldguide12.pdf}}&lt;/ref&gt; কঠিন পৃষ্ঠৰ পৰা চাবোন আৰু পানী, পাতল ব্লিচ দ্ৰৱ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cdc.gov/disasters/psa/moldremoval.html|title=Mold Removal After a Disaster-PSAs for Disasters|website=www.cdc.gov|date=2019-02-28}}&lt;/ref&gt;  বা বাণিজ্যিক সামগ্ৰীৰ দ্বাৰা ছাঁচ আঁতৰাব পাৰি।

মানুহৰ অৱশিষ্টৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষ সংস্পৰ্শত থকা শ্ৰমিকসকলৰ বাবে তেজজনিত ভাইৰাছ আৰু বেক্টেৰিয়াৰ অপ্ৰয়োজনীয় সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ সাৰ্বজনীন সাৱধানতা অৱলম্বন কৰিব লাগে। প্ৰাসংগিক পিপিইৰ ভিতৰত চকুৰ সুৰক্ষা, মুখৰ মাস্ক বা ঢাল, আৰু গ্লভছ অন্তৰ্ভুক্ত। স্বাস্থ্যৰ প্ৰধান বিপদ হ’ল মল-মুখৰ দূষণৰ জৰিয়তে গেষ্ট্ৰাইটিছৰ সংক্ৰমণ, গতিকে প্ৰতিৰোধৰ বাবে হাতৰ পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা সৰ্বোচ্চ। আৰোগ্য লাভৰ সময়ত আৰু পিছত মানসিক চাপ সহ্য কৰা শ্ৰমিকসকলৰ বাবেও মানসিক স্বাস্থ্যৰ সহায় উপলব্ধ হ’ব লাগে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.apa.org/topics/disasters/index.aspx|title=American Psychological Association_Disasters|archive-url=https://web.archive.org/web/20091229124918/http://www.apa.org/topics/disasters/index.aspx|archive-date=2009-12-29|url-status=dead|access-date=2017-11-26}}&lt;/ref&gt;

বানপানীৰ পানী প্ৰায়ে বেক্টেৰিয়া আৰু আৱৰ্জনা আৰু ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰে দূষিত হয়। এই পানীৰ সৈতে দীৰ্ঘদিন ধৰি প্ৰত্যক্ষ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে বিশেষকৈ ছালৰ মুকলি ঘাঁ বা পূৰ্বৰ ছালৰ অৱস্থা যেনে এট’পিক ডাৰ্মাটাইটিছ বা চ’ৰিয়াচিছৰ ইতিহাস থাকিলে ছালৰ সংক্ৰমণৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়। ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা আপোচ কৰা বা বয়সীয়াল জনসংখ্যাৰ ফলত এই সংক্ৰমণবোৰ আৰু বেছি বেয়া হয়।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা হোৱা ছালৰ সংক্ৰমণ সাধাৰণতে ষ্টেফাইলোক’কাছ আৰু ষ্ট্ৰেপ্ট’ক’কাছৰ দ্বাৰা হয়। আটাইতকৈ অস্বাভাৱিক, কিন্তু সুপৰিচিত বেক্টেৰিয়াৰ সংক্ৰমণৰ ভিতৰত এটা হৈছে ভাইব্ৰিয়া ভলনিফিকাছৰ পৰা, যিয়ে নেক্ৰ’টাইজিং ফেচিয়াটিছ নামৰ বিৰল, কিন্তু প্ৰায়ে মাৰাত্মক সংক্ৰমণৰ সৃষ্টি কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Christensen |first=Jen |date=2022-10-22 |title=What to know about flesh-eating bacteria Vibrio vulnificus, and how to avoid it |url=https://www.cnn.com/2022/10/22/health/vibrio-vulnificus-flesh-eating-bacteria-xpn/index.html |access-date=2023-10-22 |website=CNN |language=en}}&lt;/ref&gt;
[[File:Necrotizing fasciitis left leg debridement.JPEG|thumb|বাওঁ ভৰিৰ নেক্ৰ’টাইজিং ফেচিয়াটিছৰ চাৰ্জিকেল ডিব্ৰাইডমেণ্ট]]

লোণৰ পানীৰ মাইকোবেক্টেৰিয়ামৰ আন সংক্ৰমণৰ ভিতৰত লাহে লাহে বৃদ্ধি পোৱা এম.মেৰিনাম আৰু দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা এম.ফৰ্টুইটাম, এম.চেলোনে আৰু এম. মিঠা পানীৰ বেক্টেৰিয়াৰ সংক্ৰমণৰ ভিতৰত এৰ’ম’নাছ হাইড্ৰ’ফিলা, মেলিঅ’ইড’ছিছৰ কাৰণ হোৱা বাৰ্কহল্ডেৰিয়া ছ্যুড’মেলেই, লেপ্ট’স্পাইৰ’ছিছৰ কাৰণ হোৱা লেপ্ট’স্পাইৰা ইন্টাৰ’গেন্স আৰু ক্ৰ’ম’বেক্টেৰিয়াম ভায়’লেচিয়াম আদি উল্লেখযোগ্য। ভেঁকুৰৰ সংক্ৰমণৰ ফলত ক্ৰ’ম’ব্লাষ্ট’মাইক’ছিছ, ব্লাষ্ট’মাইক’ছিছ, ম্যুক’ৰমাইক’ছিছ, আৰু ডাৰ্মাট’ফাইট’ছিছ হ’ব পাৰে। আন আন অসংখ্য [[সন্ধিপদী প্ৰাণী|আৰ্থ্ৰ’পড]], প্ৰ’ট’জ’য়াল আৰু পৰজীৱীৰ সংক্ৰমণৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; এজন শ্ৰমিকে মুকলি ঘা থাকিলে পানী এৰাই চলি বা নূন্যতমভাৱে মুকলি ঘাঁটো পানী নোসোমাব পৰা বেণ্ডেজেৰে ঢাকি ৰাখি বানপানীৰ লগত জড়িত ছালৰ সংক্ৰমণৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰিব পাৰে। বানপানীৰ পানীৰ সংস্পৰ্শ হ’লে মুকলি ঘাঁটো চাবোন আৰু পৰিষ্কাৰ পানীৰে ভালদৰে ধুব লাগে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cdc.gov/disasters/vibriovulnificus.html|title=''Vibrio vulnificus'' &amp; Wounds|date=2017-10-11|website=Centers for Disease Control and Prevention|publisher=United States Department of Health and Human Services|access-date=2017-11-26}}&lt;/ref&gt;

=== মনোসামাজিক সংস্পৰ্শ ===
চিডিচিৰ মতে, &quot;জৰুৰীকালীন সঁহাৰিদাতাসকলৰ বাবে মানসিক চাপৰ উৎস হ'ব পাৰে মানুহৰ দুখ-কষ্টৰ সাক্ষী হোৱা, ব্যক্তিগত ক্ষতিৰ আশংকা, তীব্ৰ কৰ্মবোজা, জীৱন-মৃত্যুৰ সিদ্ধান্ত লোৱা আৰু পৰিয়ালৰ পৰা পৃথক হোৱা।&quot;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://emergency.cdc.gov/coping/responders.asp|title=Emergency Responders: Tips for taking care of yourself|date=2017-11-07|website=emergency.cdc.gov|language=en-us|access-date=2017-11-26}}&lt;/ref&gt; দ্ৰব্যৰ অপব্যৱহাৰ আৰু মানসিক স্বাস্থ্য সেৱা প্ৰশাসনে (সমহ্সা) দুৰ্যোগ পুনৰুদ্ধাৰৰ সঁহাৰিদাতাসকলৰ বাবে মানসিক চাপ প্ৰতিৰোধ আৰু ব্যৱস্থাপনা সম্পদ প্ৰদান কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.samhsa.gov/disaster-preparedness|title=Disaster Preparedness, Response, and Recovery|last=ann.lynsen|date=2014-06-20|website=www.samhsa.gov|language=en|access-date=2017-11-26}}&lt;/ref&gt;

=== নিয়োগকৰ্তাৰ দায়িত্ব ===
যেতিয়া কোনো জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয়, তেতিয়া নিয়োগকৰ্তাসকলে শ্ৰমিকসকলক শাৰীৰিক, ৰাসায়নিক আৰু জৈৱিক সংস্পৰ্শকে ধৰি যিকোনো সম্ভাৱ্য বিপদৰ পৰা হোৱা সকলো ক্ষতিৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব বুলি আশা কৰিব পাৰি। এজন নিয়োগকৰ্তাই জৰুৰীকালীনতাৰ পূৰ্বে প্ৰশিক্ষণ দিব লাগে আৰু জৰুৰীকালীন কাৰ্য্য পৰিকল্পনা (ইএপি) গঢ়ি তুলিব লাগে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.osha.gov/SLTC/etools/hurricane/responsibilities.html|title=OSHA's Hazard Exposure and Risk Assessment Matrix for Hurricane Response and Recovery Work: Employer Responsibilities and Worker Rights|website=www.osha.gov|language=EN-US|access-date=2017-11-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_id=9726&amp;p_table=standards|title=Emergency action plans. – 1910.38 {{!}} Occupational Safety and Health Administration|website=www.osha.gov|language=en-us|access-date=2017-11-26}}&lt;/ref&gt;

নিয়োগকৰ্তাসকলে জৰুৰীকালীন কাৰ্য্য পৰিকল্পনা ৰূপায়ণৰ পূৰ্বে বছৰি তেওঁলোকৰ কৰ্মচাৰীসকলক প্ৰশিক্ষণ দিব লাগে যাতে জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতিৰ সময়ত কৰ্মচাৰীসকলক তেওঁলোকৰ দায়িত্ব আৰু কাৰ্য্য পৰিকল্পনাৰ বিষয়ে অৱগত কৰিব পাৰি।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Emergency action plans. - 1910.38 {{!}} Occupational Safety and Health Administration|url=https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&amp;p_id=9726&amp;p_text_version=FALSE#1910.38(f)(1)|archive-url=https://web.archive.org/web/20171201081027/https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=STANDARDS&amp;p_id=9726&amp;p_text_version=FALSE#1910.38(f)(1)|url-status=dead|archive-date=2017-12-01|date=2017-12-01|access-date=2020-05-17}}&lt;/ref&gt; প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত হ’ব পৰা জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ প্ৰকাৰ, উপযুক্ত সঁহাৰি, খালী কৰাৰ পদ্ধতি, সতৰ্কবাণী/ৰিপ’ৰ্ট দিয়া পদ্ধতি, আৰু বন্ধ কৰাৰ পদ্ধতি অন্তৰ্ভুক্ত হ’ব লাগে। কৰ্মক্ষেত্ৰ আৰু কৰ্মশক্তিৰ আকাৰ, ব্যৱহৃত প্ৰক্ৰিয়া, চম্ভালি লোৱা সামগ্ৰী, উপলব্ধ সম্পদ আৰু জৰুৰীকালীন অৱস্থাত কোনে দায়িত্ব ল’ব তাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি প্ৰশিক্ষণৰ প্ৰয়োজনীয়তা বেলেগ বেলেগ।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Safety and Health Management Systems |url=https://www.hsa.ie/eng/topics/managing_health_and_safety/safety_and_health_management_systems/ |access-date=2023-10-22 |website=Health and Safety Authority |language=en}}&lt;/ref&gt;

জৰুৰীকালীন কাৰ্য্য পৰিকল্পনা সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত নিয়োগকৰ্তা আৰু কৰ্মচাৰীয়ে পৰিকল্পনাটো ভালদৰে পৰ্যালোচনা কৰি সকলোৰে বাবে সুলভ ৰাজহুৱা স্থানত পোষ্ট কৰিব লাগে।&lt;ref&gt;{{Cite web |author=&lt;!--Staff writer(s); no by-line.--&gt; |title=Developing an Emergency Action Plan |url=https://www.thesilverlining.com/safety-tips/developing-an-emergency-action-plan |access-date=2023-10-22 |website=www.thesilverlining.com |language=en-us}}&lt;/ref&gt;

== পৰ্যায় আৰু ব্যক্তিগত কাৰ্য্যকলাপ ==
জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা পাঁচটা পৰ্যায়ত গঠিত: প্ৰতিৰোধ, প্ৰশমন, প্ৰস্তুতি, সঁহাৰি আৰু আৰোগ্য।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Mission Areas |url=https://www.fema.gov/mission-areas |website=Federal Emergency Management Agency |publisher=United States Department of Homeland Security |access-date=5 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200103230309/http://fema.gov/mission-areas |archive-date=3 January 2020}}&lt;/ref&gt;

=== প্ৰতিৰোধ ===
{{See also|মহামাৰী প্ৰতিৰোধ}}
ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হয় আৰু দুৰ্যোগৰ পৰা স্থায়ী সুৰক্ষা প্ৰদানৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়। ভাল নিষ্কাশন কৰাৰ পৰিকল্পনা, পৰিৱেশ পৰিকল্পনা, আৰু ডিজাইনৰ মানদণ্ডৰ দ্বাৰা জীৱন হেৰুৱা আৰু আঘাতৰ আশংকা কম কৰিব পাৰি।

১০০ বছৰৰ বানপানীৰ স্তৰৰ ওপৰত নূন্যতম দুফুটৰ পৰা পাঁচ ফুট ওপৰত নিৰ্মাণ কৰক, বা ৫০০ বছৰৰ বানপানীৰ উচ্চতালৈকে নিৰ্মাণ কৰক।&lt;ref&gt;{{cite report |author=Joint Economic Committee |author-link=Joint Economic Committee |date=2017 |title=The Need to Rebuild Smarter |url=https://www.jec.senate.gov/public/_cache/files/d4adec25-a2f1-4417-8f3f-30e3204c1b94/the-need-to-rebuild-smarter.pdf |page=5 |access-date=5 July 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.law.cornell.edu/regulations/texas/13-Tex-Admin-Code-SS-7-164|title=13 Tex. Admin. Code § 7.164 - Required Minimum Storage Conditions for Permanent Records|website=LII / Legal Information Institute}}&lt;/ref&gt;

২০০৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহত জাপানৰ হ্যোগোৰ কোবেত অনুষ্ঠিত হোৱা দুৰ্যোগ হ্ৰাসৰ বিশ্ব সন্মিলনত ১৬৮খন চৰকাৰে বিশ্বক প্ৰাকৃতিক বিপদৰ পৰা সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে ১০ বছৰীয়া পৰিকল্পনা গ্ৰহণ কৰে, যাৰ ফলাফলসমূহ হ্যোগো ফ্ৰেমৱৰ্ক ফৰ একচন নামৰ কাঠামোত খাপ খুৱাই লোৱা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web |title=What is the Hyogo Framework for Action? |url=https://www.eird.org/regional/hyogo-framework.html#:~:text=The%20Hyogo%20Framework%20is%20a%20global%20blueprint%20for,priorities%20for%20action%2C%20and%20practical%20means%20for%20 |website=UN office for disaster risk reduction |publisher=eird.org |access-date=17 May 2021}}&lt;/ref&gt;

=== প্ৰশমন কৌশল ===
{{See also|দুৰ্যোগৰ আশংকা হ্ৰাস}}
দুৰ্যোগ প্ৰশমনৰ ব্যৱস্থা হ’ল যিবোৰে জৰুৰীকালীন বা দুৰ্যোগৰ পূৰ্বে গ্ৰহণ কৰা সক্ৰিয় ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে বিপদৰ প্ৰভাৱ আৰু বিপদ দূৰ কৰে বা হ্ৰাস কৰে।

বিভিন্ন ধৰণৰ দুৰ্যোগৰ বাবে প্ৰতিৰোধমূলক বা প্ৰশমনৰ ব্যৱস্থা বেলেগ বেলেগ। ভূমিকম্পৰ প্ৰৱণ অঞ্চলত এই প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাসমূহৰ ভিতৰত গাঁথনিগত পৰিৱৰ্তন যেনে প্ৰাকৃতিক গেছৰ যোগান তৎক্ষণাত বন্ধ কৰিবলৈ ভূমিকম্পৰ ভালভ স্থাপন, সম্পত্তিৰ ভূমিকম্পীয় ৰেট্ৰ’ফিট, আৰু অট্টালিকাৰ ভিতৰত বস্তু সুৰক্ষিত কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত হ’ব পাৰে। পিছৰবোৰৰ ভিতৰত আচবাব, ফ্ৰীজ, ৱাটাৰ হিটাৰ আৰু ব্ৰেকেবল বেৰত মাউণ্ট কৰা, আৰু কেবিনেটৰ লেচ সংযোজন কৰা আদি থাকিব পাৰে। বান প্ৰৱণ অঞ্চলত ষ্টিল্টৰ ওপৰত ঘৰ নিৰ্মাণ কৰিব পাৰি। দীৰ্ঘদিন ধৰি বিদ্যুৎ বন্ধ হোৱাৰ প্ৰৱণতা থকা অঞ্চলত জেনেৰেটৰ স্থাপন কৰিলে বিদ্যুৎ সেৱা অব্যাহত ৰখাটো নিশ্চিত হয়। ধুমুহাৰ চেলাৰ আৰু ফ’লআউট আশ্ৰয় শিবিৰ নিৰ্মাণ ব্যক্তিগত প্ৰশমনমূলক কাৰ্য্যৰ আৰু উদাহৰণ।

টৰ্নেডো আৰু হাৰিকেনৰ দৰে চৰম বতাহৰ পৰিঘটনাত প্ৰায় নিৰপেক্ষ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰিবলৈ নিৰাপদ কোঠাটো এটা শক্তিশালী গঠন।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Safe Rooms |url=https://www.fema.gov/emergency-managers/risk-management/safe-rooms |website=Federal Emergency Management Agency |publisher=United States Department of Homeland Security |access-date=5 July 2022}}&lt;/ref&gt;

যদি এখন খিৰিকী বা দুৱাৰ ভাঙি যায়, তেন্তে ঘৰৰ ভিতৰলৈ অহা চাপৰ বতাহৰ বাবে চালখন উৰি যোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি।&lt;ref&gt;{{cite press release |date=23 February 2020 |title=Protecting Doors and Windows During a Typhoon is Crucial |url=https://www.fema.gov/press-release/20210318/protecting-doors-and-windows-during-typhoon-crucial |type=Press release |location=Saipan, MP |publisher=Federal Emergency Management Agency}}&lt;/ref&gt; সকলো ভিতৰৰ দুৱাৰ বন্ধ কৰিলে, ছাদৰ ওপৰত থকা বল হ্ৰাস পায়।&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Alcedo |first1=Madison |title=Here's Why You Should Always Close the Interior Doors In Your Home Before a Hurricane |url=https://www.countryliving.com/home-maintenance/a44682/door-trick-save-your-home-during-hurricane/ |website=Country Living |publisher=Hearst |access-date=5 July 2022 |date=7 September 2017}}&lt;/ref&gt; হাৰিকেন, আমফান আৰু টৰ্নেডোৰ সময়ত ঘণ্টাত ১৯৫ মাইল (ঘণ্টাত ৩১৪ কিলোমিটাৰ) বেগেৰে বতাহৰ ৰেটিং পোৱা দুৱাৰ, খিৰিকী আৰু চাল অধিক প্ৰবল হয়। হাৰিকেন ৰেটিং পোৱা গেৰেজৰ দুৱাৰ আৰু খিৰিকীত ৰোলিং আৰু একৰ্ডিয়ন শ্বাটাৰে ক্ষতি হ্ৰাস কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;https://www.garagedoorus.com/garage-doors/hurricane-protection Hurricane Protection&lt;/ref&gt;

=== প্ৰস্তুতি ===
{{See also|প্ৰস্তুতি}}
[[File:Panther 8x8 action 15x10.jpg|thumb|বিমানবন্দৰৰ জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ অনুশীলন]]
প্ৰস্তুতিয়ে [[দুৰ্যোগ|দুৰ্যোগৰ]] সময়ত ব্যৱহাৰৰ বাবে সঁজুলি আৰু পদ্ধতি প্ৰস্তুত কৰাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। সঁজুলি আৰু পদ্ধতিসমূহ দুৰ্যোগৰ প্ৰতি দুৰ্বলতা হ্ৰাস কৰিবলৈ, দুৰ্যোগৰ প্ৰভাৱ কম কৰিবলৈ বা জৰুৰীকালীন অৱস্থাত অধিক কাৰ্যক্ষমভাৱে সঁহাৰি জনাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। আমেৰিকাৰ ফেডাৰেল জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সংস্থাই (ফেমা) এটা বৃত্তাকাৰ পৰিকল্পনা প্ৰক্ৰিয়াত প্ৰশমনৰ পৰা প্ৰস্তুতিৰ পৰা আৰোগ্যৰ প্ৰতি সঁহাৰি আৰু প্ৰশমনৰ দিশলৈ ঘূৰি অহা প্ৰস্তুতিৰ এক মৌলিক চাৰি পৰ্যায়ৰ দৃষ্টিভংগী প্ৰস্তাৱ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Animals in Disasters |url=http://training.fema.gov/emiweb/downloads/is10_unit3.doc |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150714234229/http://www.training.fema.gov/emiweb/downloads/is10_unit3.doc |archive-date=2015-07-14 |access-date=2015-03-06 |publisher=Training.fema.gov}}&lt;/ref&gt; এই বৃত্তাকাৰ, ওপৰত ওপৰত ওপৰ সোমাই থকা আৰ্হিটো অন্যান্য সংস্থাসমূহে সংশোধন কৰিছে, জৰুৰীকালীন শ্ৰেণীত পঢ়োৱা হৈছে, আৰু শৈক্ষিক গৱেষণা পত্ৰত আলোচনা কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Baird, Malcolm E. |date=2010 |title=The &quot;Phases&quot; of Emergency Management |url=http://www.memphis.edu/ifti/pdfs/cait_phases_of_emergency_mngt.pdf |access-date=2015-03-08 |publisher=Vanderbilt Center for Transportation Research}}&lt;/ref&gt;

ফেমাই এটা বিল্ডিং বিজ্ঞান শাখাও চলায় যিয়ে বহু-বিপদ প্ৰশমনৰ নিৰ্দেশনা বিকশিত আৰু উৎপাদন কৰে যিয়ে জীৱন আৰু সম্পত্তিৰ ক্ষতি হ্ৰাস কৰিবলৈ দুৰ্যোগ-প্ৰতিৰোধী সম্প্ৰদায় সৃষ্টি কৰাত মনোনিৱেশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Building Science |url=https://www.fema.gov/building-science |access-date=8 March 2015 |website=fema.gov}}&lt;/ref&gt; খাদ্য বিতৰণ লাইনত বাধা আহিলে কিছুমান জৰুৰীকালীন প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰীৰে ঘৰ সাজু কৰিবলৈ ফেমাই পৰামৰ্শ দিয়ে। পৰৱৰ্তী সময়ত ফেমাই এই আকস্মিক পৰিস্থিতিৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাইছে, য’ত জৰুৰীকালীন আশ্ৰয় আৰু খালী কৰাটো কাৰ্যকৰী কৰা সম্প্ৰদায়সমূহক প্ৰদান কৰিবলৈ লাখ লাখ ফ্ৰীজত শুকুৱাই লোৱা খাদ্য জৰুৰীকালীন খাদ্য ৰেডি টু ইট (এম আৰ ই) ক্ৰয় কৰিছে। ঘৰুৱা প্ৰস্তুতিৰ বাবে কিছুমান নিৰ্দেশনা ক’লৰাডো ৰাজ্যই পানী, খাদ্য, সঁজুলি আদি বিষয়ৰ ওপৰত অনলাইনত প্ৰকাশ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Personal Plan |url=https://www.readycolorado.com/plan/personal-plan |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150325233906/https://www.readycolorado.com/plan/personal-plan |archive-date=March 25, 2015 |access-date=March 1, 2017 |website=READY Colorado |publisher=State of Colorado |df=mdy-all |archivedate=March 25, 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150325233906/https://www.readycolorado.com/plan/personal-plan |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতি জুখিব পৰাটো কঠিন হ’ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Rand Homeland Security |url=https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/occasional_papers/2008/RAND_OP234.pdf |access-date=2015-03-08 |publisher=Rand.org}}&lt;/ref&gt; চিডিচিয়ে বিভিন্ন জোখ-মাখ আৰু মূল্যায়ন কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে ইয়াৰ জনস্বাস্থ্য প্ৰচেষ্টাৰ ফলপ্ৰসূতা মূল্যায়ন কৰাত মনোনিৱেশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Public Health Emergency Preparedness Cooperative Agreement |url=https://www.cdc.gov/phpr/documents/phep_bp1_pm_specifications_and_implementation_guidance_v1_1.pdf |access-date=2015-03-08 |publisher=Cdc.gov}}&lt;/ref&gt;

==== প্ৰস্তুতিৰ বিৰোধ ====
{{main|প্ৰস্তুতিৰ বিৰোধ}}
প্ৰস্তুতিৰ বিৰোধ হ’ল এই ধাৰণা যে কোনো ব্যক্তি বা সমাজে যিমানেই [[দুৰ্যোগ]], [[বৈশ্বিক মহামাৰী|মহামাৰী]] বা বিপৰ্যয়ৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলায়; কিন্তু যদি সেই পৰিঘটনাটোত ক্ষতিৰ পৰিমাণ কম হয়। ক্ষতিৰ পৰিমাণ কম হ'লে, ৰাইজ নিশ্চিত নাথাকে যে প্ৰস্তুতিটো প্ৰয়োজনীয় নে অপ্ৰয়োজনীয়।&lt;ref&gt;{{Cite news |date=2022-03-31 |title='The Devil Never Sleeps' makes the case for disaster preparedness in a changing world |work=Morning Edition |publisher=NPR |url=https://www.npr.org/2022/03/31/1089885257/the-devil-never-sleeps-makes-the-case-for-disaster-preparedness-in-a-changing-wo}}&lt;/ref&gt;

দুৰ্যোগৰ প্ৰস্তুতিত কেইবাটাও [[বোধগত পক্ষপাতিতা]] আৰু কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ দুৰ্যোগৰ বৈশিষ্ট্যই বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে:&lt;ref name=&quot;ostrich&quot;&gt;{{Cite book |last1=Meyer |first1=Robert |title=The Ostrich Paradox: Why We Underprepare for Disasters |last2=Kunreuther |first2=Howard |publisher=Wharton School Press |year=2017 |isbn=978-1613630808 |author-link2=Howard Kunreuther}}&lt;/ref&gt;

==== প্ৰস্তুতিৰ ব্যৱস্থা ====
প্ৰস্তুতিৰ ব্যৱস্থাসমূহে ব্যক্তিগত ব্যক্তি, স্থান বা পৰিঘটনাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বহল, চৰকাৰী ভিত্তিক &quot;সকলো বিপদ&quot; পৰিকল্পনালৈকে বহুতো ৰূপ ল'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.fema.gov/pdf/plan/slg101.pdf |title=''Guide for All-Hazard Emergency Operations Planning September 1996''|website=fema.gov}}&lt;/ref&gt; &quot;সকলো বিপদ&quot; আৰু ব্যক্তিগত পৰিকল্পনাৰ মাজত কেইবাটাও প্ৰস্তুতিৰ পৰ্যায় আছে, সাধাৰণতে প্ৰশমন আৰু সঁহাৰি পৰিকল্পনা দুয়োটাৰে কিছু সংমিশ্ৰণ জড়িত হৈ থাকে। ব্যৱসায়িক ধাৰাবাহিকতা পৰিকল্পনাই ব্যৱসায়ীসকলক দুৰ্যোগ পুনৰুদ্ধাৰ পৰিকল্পনা কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে। সম্প্ৰদায় আৰু বিশ্বাস ভিত্তিক সংস্থাসমূহৰ প্ৰশমন প্ৰচেষ্টাই ক্ষেত্ৰ সঁহাৰি দল আৰু আন্তঃসংস্থা পৰিকল্পনাক প্ৰসাৰিত কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.fema.gov/media-library-data/20130726-1445-20490-8956/cbo_studentguide.pdf |title=Community-Based Pre-Disaster Mitigation |publisher=Fema.gov |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; [[File:Classroom Response Kit.JPG|thumb|সঁজুলি: শ্ৰেণীকোঠাৰ প্ৰতিক্ৰিয়া কিট]]স্কুলভিত্তিক সঁহাৰি দলে লাইভ শ্বুটাৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি গেছ লিক আৰু ওচৰৰ বেংক ডকাইতিলৈকে সকলো সামৰি লয়।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://archive.ahrq.gov/prep/schoolprep/schoolprep.pdf |title=School-Based Emergency preparedness : A National analysis and recommended Protocol |publisher=Agency for Healthcare Research and Quality |date = January 2009}}&lt;/ref&gt; শিক্ষানুষ্ঠানসমূহে চাইবাৰ আক্ৰমণ আৰু বতাহৰ ধুমুহাৰ পৰিকল্পনা কৰে।&lt;ref&gt;AHRQ Publication No. 09-0013 January 2009 ''UMass System Office Hazard Mitigation Plan Draft (December 2013)''&lt;/ref&gt; ঘোঁৰাৰ পাম,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.thehorse.com/articles/34929/horse-farm-disaster-preparedness |title=Horse Farm Disaster Preparedness |publisher=TheHorse.com |date=2014-11-26 |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; নাওৰ মালিক&lt;ref&gt;{{cite book |editor1-last=Lehtola |editor1-first=Carol J. |editor2-last=Jackson |editor2-first=Don |title=The Disaster Handbook |date=April 2004 |publisher=Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida |chapter-url=https://www.flseagrant.org/wp-content/uploads/DPR-0718-web.pdf |access-date=5 July 2022 |chapter=Hurricane Preparedness for Boat Owners |orig-date=June 1998 |id=DPR-0718 |archivedate=6 July 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706201824/https://www.flseagrant.org/wp-content/uploads/DPR-0718-web.pdf }}&lt;/ref&gt;  আৰু বহুতোৰ বাবে উদ্যোগ নিৰ্দিষ্ট নিৰ্দেশনা আছে। ২০১৩ চনৰ এক সমীক্ষাত দেখা গৈছে যে আমেৰিকাৰ মাত্ৰ ১৯% পৰিয়ালেহে দুৰ্যোগৰ বাবে &quot;অতি প্ৰস্তুত&quot; বুলি অনুভৱ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= http://www.cnn.com/2013/08/27/living/parents-emergency-preparedness-ad/ |title=Your family's emergency kit is probably a disaster |publisher=CNN |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt;

প্ৰস্তুতিৰ আঁৰৰ মূল বিষয়বস্তু হ’ল জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ বাবে সাজু হোৱা আৰু কেনেধৰণৰ ভাবুকি আছে তাৰ মূল্যায়নৰ ভিত্তিত সাজু হোৱাৰ কেইবাটাও ভিন্ন ভিন্নতা আছে। তথাপিও প্ৰস্তুতিৰ বাবে মৌলিক নিৰ্দেশনা আছে যিটো এটা অঞ্চলৰ নিৰ্দিষ্ট বিপদৰ মাজতো সাধাৰণ। ফেমাই পৰামৰ্শ দিয়ে যে সকলোৰে ঘৰৰ বাবে তিনিদিনীয়া ছাৰ্ভাইভেল কিট থাকিব লাগে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fema.gov/pdf/areyouready/basic_preparedness.pdf |title=Basic Preparedness |publisher=Fema.gov |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; এটা উপযুক্ত দুৰ্যোগ যোগান কিটৰ বাবে চিডিচিৰ নিজা তালিকা আছে।&lt;ref name=&quot;emergency.cdc.gov&quot;&gt;{{cite web |url=http://emergency.cdc.gov/preparedness/kit/disasters/ |title=CDC Emergency preparedness and You &amp;#124; Gather Emergency Supplies &amp;#124; Disaster Supplies Kit |publisher=Emergency.cdc.gov |access-date=2015-03-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150317033851/http://emergency.cdc.gov/preparedness/kit/disasters/ |archive-date=2015-03-17 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

শিশুৰ দৰেই বিশেষভাৱে সক্ষম আৰু অন্যান্য বিশেষভাৱে সক্ষম লোকসকলৰো জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ বিশেষ প্ৰয়োজনীয়তা আছে। অক্ষমতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি নিৰ্দিষ্ট জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে। বিশেষভাৱে সক্ষম লোকসকলৰ বাবে ফেমাৰ পৰামৰ্শসমূহৰ ভিতৰত আছে প্ৰেছক্ৰিপচনৰ কপি, মটৰচালিত হুইলচেয়াৰৰ দৰে চিকিৎসা সঁজুলিৰ বাবে চাৰ্জিং ডিভাইচ আৰু সহজে উপলব্ধ বা &quot;গ' ষ্টে কিট&quot;ত এসপ্তাহৰ বাবে ঔষধৰ যোগান।&lt;ref&gt;{{cite web |author1=United States Department of Homeland Security |title=Prepare for Emergencies Now: Information for People with Disabilities |url=https://www.ready.gov/sites/default/files/FEMA_Disabilities_R-6_web_june2012.pdf |access-date=5 July 2022 |date=2012}}&lt;/ref&gt; কিছুমান ক্ষেত্ৰত ইংৰাজী ভাষাত দক্ষতাৰ অভাৱৰ বাবে ব্যক্তি আৰু সঁহাৰিদাতা উভয়ৰে বাবে বিশেষ প্ৰস্তুতিৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু যোগাযোগৰ প্ৰচেষ্টাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.nyc.gov/html/oem/downloads/pdf/household_guide.pdf |title=Ready New York : Preparing for Emergencies in new York City |publisher=Nyc.com |access-date=2015-03-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714034558/http://www.nyc.gov/html/oem/downloads/pdf/household_guide.pdf |archive-date=2014-07-14 |url-status=dead |archivedate=2014-07-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140714034558/http://www.nyc.gov/html/oem/downloads/pdf/household_guide.pdf |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

আমেৰিকাৰ শক্তি বিভাগে কয় যে &quot;গৃহস্বত্বাধিকাৰী, ব্যৱসায়ৰ মালিক আৰু স্থানীয় নেতাসকলে শক্তিৰ বিঘিনিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত নিজাববীয়াকৈ সক্ৰিয় ভূমিকা ল'বলগীয়া হ'ব পাৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://energy.gov/oe/services/energy-assurance/emergency-preparedness/community-guidelines-energy-emergencies |title=Community Guidelines for Energy Emergencies &amp;#124; Department of Energy |publisher=Energy.gov |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; এই সক্ৰিয় ভূমিকাত জেনেৰেটৰ স্থাপন বা অন্যান্য ক্ৰয় কৰাটো অন্তৰ্ভুক্ত হ'ব পাৰে যিবোৰ হয় পৰ্টেবল বা স্থায়ীভাৱে মাউণ্ট কৰা হয় আৰু প্ৰপেন বা প্ৰাকৃতিক গেছ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.generac.com/for-homeowners/home-backup-power|title=Generac Home Backup Power – Home &amp; Portable Generator – Generac Power Systems|author=Generac Power Systems, Inc|work=generac.com|access-date=8 March 2015}}&lt;/ref&gt; বা গেছলিনৰ দৰে ইন্ধনত চলি থাকে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.homedepot.com/p/Duromax-RV-Grade-4-400-Watt-7-0-HP-Gasoline-Powered-Portable-Generator-with-Wheel-Kit-XP4400/203729601?cm_mmc=shopping-_-googleads-_-pla-_-203729601&amp;ci_sku=203729601&amp;ci_gpa=pla&amp;ci_src=17588969&amp;gclid=CjwKEAiA1-CjBRDOhIr_-vPDvQYSJAB48SmEB3KwgOovb3JMid9Ekc7UF9NTttvbW3QPl-sVK0UWmBoCaRLw_wcB|title=Duromax RV Grade 4,400-Watt 7.0 HP Gasoline Powered Portable Generator with Wheel Kit-XP4400 – The Home Depot|date=15 October 2014|work=The Home Depot|access-date=8 March 2015|archive-date=January 13, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150113125916/http://www.homedepot.com/p/Duromax-RV-Grade-4-400-Watt-7-0-HP-Gasoline-Powered-Portable-Generator-with-Wheel-Kit-XP4400/203729601?cm_mmc=shopping-_-googleads-_-pla-_-203729601&amp;ci_sku=203729601&amp;ci_gpa=pla&amp;ci_src=17588969&amp;gclid=CjwKEAiA1-CjBRDOhIr_-vPDvQYSJAB48SmEB3KwgOovb3JMid9Ekc7UF9NTttvbW3QPl-sVK0UWmBoCaRLw_wcB|url-status=dead|archivedate=13 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150113125916/http://www.homedepot.com/p/Duromax-RV-Grade-4-400-Watt-7-0-HP-Gasoline-Powered-Portable-Generator-with-Wheel-Kit-XP4400/203729601?cm_mmc=shopping-_-googleads-_-pla-_-203729601&amp;ci_sku=203729601&amp;ci_gpa=pla&amp;ci_src=17588969&amp;gclid=CjwKEAiA1-CjBRDOhIr_-vPDvQYSJAB48SmEB3KwgOovb3JMid9Ekc7UF9NTttvbW3QPl-sVK0UWmBoCaRLw_wcB|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আমেৰিকাৰ স্বাস্থ্য আৰু মানৱ সেৱা বিভাগে চিকিৎসালয়সমূহে সঁহাৰি দিবলগীয়া হ’ব পৰা নিৰ্দিষ্ট জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ সমস্যাসমূহৰ সমাধান কৰে, য’ত নিৰাপদ উষ্ণতা বজাই ৰখা, জীৱন সহায়ক ব্যৱস্থাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত বিদ্যুৎ প্ৰদান কৰা আৰু আনকি চৰম পৰিস্থিতিত খালী কৰা আদিও অন্তৰ্ভুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://archive.ahrq.gov/prep/hospevacguide/hospevac2.htm |title=Hospital Evacuation Decision Guide: Chapter 2. Pre-Disaster Self-Assessment |publisher=Archive.ahrq.gov |date=2011-06-30 |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; ফেমাই সকলো ব্যৱসায়িক জৰুৰীকালীন সঁহাৰি পৰিকল্পনা কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ready.gov/business/implementation/emergency |title=Emergency Response Plan |publisher=Ready.gov |date=2012-12-19 |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; আৰু ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায় প্ৰশাসনে বিশেষভাৱে ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ৰ মালিকসকলক জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ ওপৰতো গুৰুত্ব দিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ বিভিন্ন কাৰ্য্যপত্ৰিকা আৰু সম্পদ প্ৰদান কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web | title=Prepare for emergencies | publisher=[[Small Business Administration|U.S. Small Business Administration]] | url=https://www.sba.gov/business-guide/manage-your-business/prepare-emergencies | access-date=February 1, 2021}}&lt;/ref&gt;

বিভিন্ন পৰিস্থিতিৰ বাবে জৰুৰীকালীন যোগান আৰু প্ৰশিক্ষণৰ উপৰিও ফেমাই দুৰ্যোগ কেনেকৈ দূৰ কৰিব পাৰি তাৰ পৰামৰ্শ আগবঢ়ায়। সংস্থাটোৱে [[বানপানী|বানপানীৰ]] পৰা হোৱা বিপদ কম কৰিবলৈ ঘৰ এটা কেনেকৈ ৰেট্ৰ’ফিট কৰিব পাৰি তাৰ নিৰ্দেশনা দিয়ে, য’ত বেকফ্ল’ প্ৰতিৰোধক যন্ত্ৰ স্থাপন কৰা, ইন্ধনৰ টেংক লংঘন কৰা আৰু বৈদ্যুতিক পেনেল স্থানান্তৰ কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fema.gov/media-library-data/1404148604102-f210b5e43aba0fb393443fe7ae9cd953/FEMA_P-312.pdf |title=Homeowner's Guide to Retrofitting |publisher=Fema.gov |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; [[File:Marked gas shuttoff.JPG|thumb|চিহ্নিত গেছ বন্ধ]]
প্ৰাকৃতিক গেছ লিক হোৱাৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা বিস্ফোৰক বিপদৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ৰেডি ডটগভে নিৰ্দ্বিধায় কয় যে &quot;ঘৰৰ সকলো সদস্যই প্ৰাকৃতিক গেছ কেনেকৈ বন্ধ কৰিব লাগে সেই কথা জনাটো অতি প্ৰয়োজনীয়&quot; আৰু সম্পত্তিৰ মালিকসকলে নিশ্চিত কৰিব লাগিব যে তেওঁলোকৰ বিশেষ গেছ হুকআপৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় যিকোনো বিশেষ সঁজুলি আছে। ৰেডি.গভ এ এইটোও লক্ষ্য কৰিছে যে &quot;পৰিয়ালৰ সকলো দায়িত্বশীল সদস্যক বিদ্যুৎ ক'ত আৰু কেনেকৈ বন্ধ কৰিব লাগে সেই বিষয়ে শিকোৱাটো বুদ্ধিমানৰ কাম,&quot; মূল বৰ্তনীৰ আগতে ব্যক্তিগত চাৰ্কিট বন্ধ কৰিব লাগে বুলি সতৰ্ক কৰি দিছে। ৰেডি.গভ এ আৰু কয় যে &quot;ঘৰৰ সকলো সদস্যই মূল ঘৰৰ ভালভত পানী কেনেকৈ বন্ধ কৰিব লাগে শিকিব লাগে&quot; আৰু সতৰ্ক কৰি দিয়ে যে মৰিছা পৰা ভালভ সলনি কৰাৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ready.gov/utility-shut-safety |title=Utility Shut-off &amp; Safety |publisher=Ready.gov |access-date=2015-03-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150315032954/http://www.ready.gov/utility-shut-safety |archive-date=2015-03-15 |url-status=dead |archivedate=2015-03-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150315032954/http://www.ready.gov/utility-shut-safety |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

=== সঁহাৰি ===
{{Main|দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি}}
[[File:Hinduja Hospital's Medical Relief Camp at Bhuj after the 2001 Gujarat Earthquakes.jpg|thumb|২০০১ চনৰ গুজৰাট ভূমিকম্পৰ পিছত ভূজস্থিত সাহায্য শিবিৰ]]
জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ সঁহাৰিৰ পৰ্যায় অনুসন্ধান আৰু উদ্ধাৰৰ পৰা আৰম্ভ হ’ব পাৰে কিন্তু সকলো ক্ষেত্ৰতে ক্ষতিগ্ৰস্ত জনসাধাৰণৰ মৌলিক মানৱীয় প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ দিশত গুৰুত্ব দিয়া হ’ব। এই সাহায্য ৰাষ্ট্ৰীয় বা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা আৰু সংস্থাসমূহে আগবঢ়াব পাৰে। দুৰ্যোগ সাহায্যৰ ফলপ্ৰসূ সমন্বয় প্ৰায়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ, বিশেষকৈ যেতিয়া বহু সংস্থাই সঁহাৰি জনায় আৰু স্থানীয় জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সংস্থা (লেমা)ৰ ক্ষমতা চাহিদাৰ দ্বাৰা অতিক্ৰম কৰা হয় বা দুৰ্যোগৰ দ্বাৰা নিজেই হ্ৰাস কৰা হয়। নেচনেল ৰেচপন্স ফ্ৰেমৱৰ্ক হৈছে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ চৰকাৰী প্ৰকাশন যিয়ে স্থানীয়, ৰাজ্যিক, ফেডাৰেল আৰু জনজাতীয় পৰ্যায়ৰ চৰকাৰী বিষয়াসকলৰ দায়িত্ব আৰু আশাৰ বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে। ই জৰুৰীকালীন সহায়ক কাৰ্য্যসমূহৰ ওপৰত নিৰ্দেশনা প্ৰদান কৰে যিবোৰ সঁহাৰি আৰু পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰক্ৰিয়াত সহায় কৰিবলৈ সম্পূৰ্ণ বা অংশত সংহত হ'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2021-10-15 |title=National Response Framework {{!}} FEMA.gov |url=https://www.fema.gov/emergency-managers/national-preparedness/frameworks/response |access-date=2023-10-22 |website=www.fema.gov |language=en}}&lt;/ref&gt;

সঁহাৰিৰ পৰ্যায়টো হ’ল যেতিয়া প্ৰস্তুতিৰ কামক দেখা দিয়া পৰিস্থিতিৰ লগত খাপ খুৱাই লোৱা হয়। দুৰ্যোগ পৰিকল্পনা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ যদিও পৰিকল্পনাসমূহ পৰিস্থিতিৰ সৈতে সঠিকভাৱে মিল থকাটো খুব কমেইহে দেখা যায়, গতিকে পৰিকল্পনাসমূহ খাপ খুৱাই লোৱাৰ প্ৰয়োজন। উদাহৰণস্বৰূপে, যদিও বহু বিমান সংস্থাৰ দুৰ্যোগৰ পৰিকল্পনা আছে, সেই পৰিকল্পনাসমূহৰ বেছিভাগেই এইটোও ধৰি লৈছে যে তেওঁলোকে সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰা বিমানবন্দৰত দুৰ্যোগ হ’ব।&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Campbell |first=Hayley |url=https://www.worldcat.org/oclc/1263339774 |title=All the living and the dead : from embalmers to executioners, an exploration of the people who have made death their life's work |date=2022 |isbn=978-1-250-28184-5 |edition=First U.S. |location=New York |pages=70 |oclc=1263339774}}&lt;/ref&gt;  যদি তেওঁলোকে পাহাৰ বা সাগৰত বিমান দুৰ্ঘটনাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলগীয়া হয়, তেন্তে পৰিকল্পনাটো খাপ খুৱাই লোৱা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Plane Crash Reasons: What Factors Cause Airplane Crashes? |url=https://www.wkw.com/aviation-accidents/faqs/what-are-the-common-causes-of-aviation-accidents/ |access-date=2023-10-22 |website=WKW |language=en}}&lt;/ref&gt;

ব্যক্তিগত পৰ্যায়ত সঁহাৰিয়ে হয় আশ্ৰয়-স্থান বা খালী কৰাৰ আকৃতি ল’ব পাৰে।
[[File:Evacuation sign.jpg|thumb|নিষ্কাশন চিহ্ন]]ঠাইত আশ্ৰয় লোৱাৰ পৰিস্থিতিত এটা পৰিয়ালে বাহিৰৰ কোনো ধৰণৰ সহায় নোহোৱাকৈ বহু দিন নিজৰ ঘৰতে নিজৰ যত্ন ল’বলৈ সাজু হ’ব। নিষ্কাশন কৰাৰ সময়ত এটা পৰিয়ালে অটোম’বাইল বা অন্যান্য [[পৰিবহণ|পৰিবহণৰ]] মাধ্যমেৰে সেই অঞ্চল এৰি যায়, নিজৰ লগত লৈ যায় সৰ্বাধিক পৰিমাণৰ সামগ্ৰী, সম্ভৱতঃ আশ্ৰয়ৰ বাবে তম্বুও অন্তৰ্ভুক্ত। যদি যান্ত্ৰিক পৰিবহণ উপলব্ধ নহয়, তেন্তে খোজকাঢ়ি খালী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত আদৰ্শগতভাৱে কমেও তিনিদিনৰ বাবে সামগ্ৰী আৰু বৰষুণৰ পৰা নোসোমাব পৰা বিচনা, টাৰ্পলিন আৰু কম্বলৰ বেড্ৰল এটা কঢ়িয়াই নিয়াটো অন্তৰ্ভুক্ত হ’ব।

সংগঠিত সঁহাৰিৰ ভিতৰত খালী কৰাৰ ব্যৱস্থা, অনুসন্ধান আৰু উদ্ধাৰ অভিযান, অন্যান্য জৰুৰীকালীন সেৱাৰ ব্যৱস্থা, মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ ব্যৱস্থা, আৰু জটিল আন্তঃগাঁথনিৰ উদ্ধাৰ বা তদৰ্থ প্ৰতিস্থাপন আদি অন্তৰ্ভুক্ত। এই কামবোৰৰ বাবে একাধিক প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

এই সময়ছোৱাত বিশেষকৈ স্থানীয় ক্ষমতাক আগুৰি ধৰা বৃহৎ দুৰ্যোগৰ বাবে প্ৰায়ে অনুদান বিচৰা হয়। স্কেলৰ কাৰ্যক্ষমতাৰ বাবে প্ৰৱঞ্চনা এৰাই চলিলে প্ৰায়ে ধনেই আটাইতকৈ খৰচী অনুদান। [[মুদ্ৰা|টকাও]] আটাইতকৈ নমনীয়, আৰু যদি সামগ্ৰী স্থানীয়ভাৱে আহৰণ কৰা হয় তেন্তে পৰিবহণ কম হয় আৰু স্থানীয় অৰ্থনীতি বৃদ্ধি পায়। কিছুমান দাতাই বস্তুগতভাৱে উপহাৰ পঠিয়াবলৈ পছন্দ কৰে, অৱশ্যে এই বস্তুবোৰে সহায় কৰাতকৈ শেষত সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। অক্যুপাই ছেণ্ডীৰ স্বেচ্ছাসেৱকসকলৰ এটা উদ্ভাৱন হৈছে অনুদান পঞ্জীয়ন ব্যৱহাৰ কৰা, য’ত দুৰ্যোগৰ ফলত প্ৰভাৱিত পৰিয়াল আৰু ব্যৱসায়ীসকলে নিৰ্দিষ্ট অনুৰোধ কৰিব পাৰে, যিবোৰ দূৰৱৰ্তী দাতাসকলে ৱেব চাইটৰ জৰিয়তে পোনপটীয়াকৈ ক্ৰয় কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Disaster |first=Masters Of |date=2018-01-06 |title=Transforming Disaster Donations |url=https://medium.com/homeland-security/transforming-disaster-donations-1159b2e2418f |access-date=2023-10-22 |website=Homeland Security |language=en}}&lt;/ref&gt;

দুৰ্যোগৰ প্ৰকাৰ আৰু গৌণ প্ৰভাৱৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি চিকিৎসাৰ বিবেচনা বহু পৰিমাণে ভিন্ন হ’ব। জীৱিতসকলে বহুতো আঘাত পাব পাৰে, য'ত ছিদ্ৰ, জ্বলা-পোৰা, ডুব যোৱাৰ ওচৰত বা ক্ৰাছ চিনড্ৰম আদিও অন্তৰ্ভুক্ত।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Rajagopalan |first=S |date=October 2010 |title=Crush Injuries and the Crush Syndrome |journal=Medical Journal, Armed Forces India |volume=66 |issue=4 |pages=317–320 |doi=10.1016/S0377-1237(10)80007-3 |issn=0377-1237 |pmc=4919827 |pmid=27365733}}&lt;/ref&gt;

আমাণ্ডা ৰিপলীয়ে আঙুলিয়াই দিয়ে যে জুই আৰু বৃহৎ পৰিসৰৰ দুৰ্যোগত সাধাৰণ জনতাৰ মাজত আতংকৰ অভাৱ আৰু কেতিয়াবা বিপজ্জনকভাৱে অস্বীকাৰ কৰা, প্ৰতিক্ৰিয়াৰ অভাৱ বা যুক্তিসংগতকৰণৰ অভাৱ দেখা যায় যিবোৰ স্পষ্ট হ’ব লাগে। তাই কয় যে ইয়াৰ কাৰণ প্ৰায়ে স্থানীয় বা জাতীয় চৰিত্ৰ বুলি কোৱা হয়, কিন্তু ইয়াক সাৰ্বজনীন যেন লাগে, আৰু সাধাৰণতে ইয়াৰ পিছত ওচৰৰ মানুহৰ সৈতে পৰামৰ্শ লোৱা হয় যেতিয়া অৱশেষত সংকেতবোৰে যথেষ্ট মনোযোগ পায়। দুৰ্যোগৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা লোকসকলে সকলোকে সতৰ্কবাণী চিন চিনাক্ত কৰিবলৈ আৰু সঁহাৰি জনোৱাৰ অভ্যাস কৰিবলৈ প্ৰশিক্ষণ দিয়াৰ পোষকতা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fema.gov/blog/preptalks-amanda-ripley-unthinkable-lessons-survivors |title=PrepTalks: Amanda Ripley &quot;The Unthinkable: Lessons from Survivors&quot; |date=29 January 2018 |author=Amanda Ripley}}&lt;/ref&gt;

=== পুনৰুদ্ধাৰ ===
মানৱ জীৱনৰ প্ৰতি তাৎক্ষণিক ভাবুকি কমি যোৱাৰ পিছত আৰোগ্যৰ পৰ্যায় আৰম্ভ হয়। আৰোগ্য পৰ্যায়ৰ তাৎক্ষণিক লক্ষ্য হ’ল আক্ৰান্ত অংশটোক যিমান পাৰি সোনকালে স্বাভাৱিক অৱস্থালৈ ঘূৰাই অনা। পুনৰ্গঠনৰ সময়ত সম্পত্তিৰ স্থান বা নিৰ্মাণ সামগ্ৰী বিবেচনা কৰাটো বাঞ্ছনীয়।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last1=Akcay |first1=Cemil |last2=Şolt |first2=Ayşen |last3=Korkmaz |first3=Nail Mahir |last4=Sayin |first4=Baris |date=2020-11-01 |title=A proposal for the reconstruction of a historical masonry building constructed in Ottoman Era (Istanbul) |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352710220303478 |journal=Journal of Building Engineering |volume=32 |pages=101493 |doi=10.1016/j.jobe.2020.101493 |s2cid=219501770 |issn=2352-7102}}&lt;/ref&gt;

ঘৰতে আৱদ্ধ হৈ থকাৰ আটাইতকৈ চৰম পৰিস্থিতিসমূহৰ ভিতৰত যুদ্ধ, দুৰ্ভিক্ষ, আৰু ভয়াৱহ মহামাৰী আদি অন্তৰ্ভুক্ত আৰু ই এবছৰ বা তাতোকৈ অধিক সময়ৰ বাবে থাকিব পাৰে। তাৰ পিছত ঘৰৰ ভিতৰতে আৰোগ্য লাভ কৰিব। এই অনুষ্ঠানসমূহৰ পৰিকল্পনাকাৰীসকলে সাধাৰণতে বৃহৎ পৰিমাণৰ খাদ্য আৰু উপযুক্ত সংৰক্ষণ আৰু প্ৰস্তুতিৰ সঁজুলি কিনে, আৰু স্বাভাৱিক জীৱনৰ অংশ হিচাপে খাদ্যখিনি খায়। [[ভিটামিন|ভিটামিনৰ]] বড়ি, গোটা শস্যৰ ঘেঁহু, বীন, [[কৃত্ৰিম গাখীৰ|শুকান গাখীৰ]], কুঁহিয়াৰ, ৰন্ধন তেলৰ পৰা এটা সৰল সুষম খাদ্য গঢ়ি তুলিব পাৰি।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fema.gov/ |title=Federal Emergency Management Agency |publisher=FEMA.gov |access-date=2013-08-11}}&lt;/ref&gt; শাক-পাচলি, ফল-মূল, মছলা আৰু মাংস, প্ৰিপেইড আৰু সতেজ-বাগিচাৰ দুয়োটা সম্ভৱ হ’লে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last1=Galhena |first1=Dilrukshi Hashini |last2=Freed |first2=Russell |last3=Maredia |first3=Karim M. |date=2013-05-31 |title=Home gardens: a promising approach to enhance household food security and wellbeing |journal=Agriculture &amp; Food Security |volume=2 |issue=1 |pages=8 |doi=10.1186/2048-7010-2-8 |issn=2048-7010 |doi-access=free |bibcode=2013AgFS....2....8G }}&lt;/ref&gt;

==== মনোবিজ্ঞানসন্মত প্ৰাথমিক চিকিৎসা ====
দুৰ্যোগৰ লগে লগে দুৰ্যোগৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত জনসাধাৰণক মোকাবিলা আৰু আৰোগ্য লাভ কৰাত সহায় কৰিবলৈ প্ৰশিক্ষিত সাধাৰণ লোকে মানসিক প্ৰাথমিক চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite journal|last=Hennebert|first=Marc-Antonin|date=2009|title=Cross-Border Social Dialogue and Agreements: An Emerging Global Industrial Relations Framework?, Sous la direction de Konstantinos Papadakis, Genève : Institut international d'études sociales, Organisation internationale du travail, 2008, 288 p., ISBN 978-92-9014-862-3 (print) et ISBN 978-92-9014-863-0 (web pdf).|journal=Relations Industrielles|volume=64|issue=3|pages=530|doi=10.7202/038555ar|issn=0034-379X|doi-access=}}&lt;/ref&gt; প্ৰশিক্ষিত শ্ৰমিকসকলে ব্যৱহাৰিক সহায়, খাদ্য আৰু পানীৰ দৰে মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ সুৰক্ষিত কৰাত সহায়, আৰু প্ৰয়োজনীয় তথ্য আৰু সেৱাসমূহলৈ প্ৰেৰণ কৰে। মানসিক প্ৰাথমিক চিকিৎসা চিকিৎসা প্ৰাথমিক চিকিৎসাৰ সৈতে একে কাৰণ প্ৰদানকাৰীসকল অনুজ্ঞাপত্ৰপ্ৰাপ্ত চিকিৎসক হোৱাৰ প্ৰয়োজন নাই। ই মনোচিকিৎসা, পৰামৰ্শ বা ডিব্ৰিফিং নহয়। মানসিক প্ৰাথমিক চিকিৎসাৰ লক্ষ্য হৈছে সামাজিক, শাৰীৰিক আৰু আৱেগিক সহায় আগবঢ়াই, আশাবাদী, শান্ত আৰু নিৰাপদ পৰিৱেশত অৰিহণা যোগাই, আৰু নিজকে আৰু নিজৰ সম্প্ৰদায়ক সহায় কৰিবলৈ সক্ষম কৰি মানুহক দীৰ্ঘম্যাদী আৰোগ্যৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰা।&lt;ref name=&quot;auto&quot;/&gt;

গৱেষণাৰ মতে প্ৰথম সঁহাৰিদাতাই মানসিক স্বাস্থ্যক প্ৰায়ে অৱহেলা কৰে। দুৰ্যোগে ক্ষতিগ্ৰস্তসকলৰ ওপৰত স্থায়ী মানসিক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। যেতিয়া ব্যক্তিসকলক দুৰ্যোগৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ আৱেগিক অভিজ্ঞতাসমূহ প্ৰক্ৰিয়াকৰণ কৰাত সহায় কৰা হয় তেতিয়া ইয়াৰ ফলত স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি পায়, সংকটৰ মাজেৰে আনক সহায় কৰাৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি পায়, আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সংযোগ বৃদ্ধি পায়। যেতিয়া আৱেগিক অভিজ্ঞতাৰ প্ৰক্ৰিয়াকৰণ সামূহিকভাৱে কৰা হয়, তেতিয়া ইয়াৰ ফলত দুৰ্যোগৰ পিছত অধিক সংহতিৰ সৃষ্টি হয়। সেইবাবেই আৱেগিক অভিজ্ঞতাৰ ভিতৰত এক অন্তৰ্নিহিত অভিযোজন ক্ষমতা থাকে, অৱশ্যে এই বৃদ্ধিৰ বাবে এইবোৰৰ ওপৰত চিন্তা আৰু প্ৰক্ৰিয়াকৰণৰ সুযোগ প্ৰয়োজনীয়।&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Kieft|first1=J.|last2=Bendell|first2=J|year=2021|title=The responsibility of communicating difficult truths about climate influenced societal disruption and collapse: an introduction to psychological research
|url=https://insight.cumbria.ac.uk/id/eprint/5950
|journal=Institute for Leadership and Sustainability (IFLAS) Occasional Papers
|volume=7|pages=1–39}}&lt;/ref&gt;

মানসিক প্ৰস্তুতি হৈছে এক প্ৰকাৰৰ জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতি আৰু ৰেড ক্ৰছৰ দৰে সংস্থাই মানসিক স্বাস্থ্যৰ পেছাদাৰীসকলৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট মানসিক স্বাস্থ্য প্ৰস্তুতিৰ সম্পদ আগবঢ়ায়।&lt;ref name=&quot;akamai1&quot;&gt;{{cite web |url=http://a1881.g.akamai.net/f/1881/26640/1440m/redcross.download.akamai.com/26640/training/dmhovrvw/dmhovrvw/index01.htm |title=Disaster Mental Health : Introduction |publisher=a1881.g.akamai.net |access-date=2015-03-08 |url-status=dead |archive-url=http://archive.wikiwix.com/cache/20150310182724/http://a1881.g.akamai.net/f/1881/26640/1440m/redcross.download.akamai.com/26640/training/dmhovrvw/dmhovrvw/index01.htm |archive-date=2015-03-10 |archivedate=2015-03-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150306192852/http://a1881.g.akamai.net/f/1881/26640/1440m/redcross.download.akamai.com/26640/training/dmhovrvw/dmhovrvw/index01.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; এই মানসিক স্বাস্থ্য প্ৰস্তুতিৰ সম্পদসমূহ কোনো দুৰ্যোগৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত সম্প্ৰদায়ৰ সদস্য আৰু তেওঁলোকক সেৱা আগবঢ়োৱা দুৰ্যোগ কৰ্মী দুয়োকে সহায় কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছে। দুৰ্যোগ বা আঘাতজনক পৰিঘটনাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ বাবে চিডিচিৰ এটা ৱেবছাইট আছে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://media.samhsa.gov/MentalHealth/TraumaticEvent.aspx?from=carousel&amp;position=1&amp;date=3112011 |title=Coping with Traumatic Events, SAMHSA.gov |publisher=Media.samhsa.gov |date=2011-08-25 |access-date=2015-03-08 |archive-date=January 10, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160110060922/http://media.samhsa.gov/MentalHealth/TraumaticEvent.aspx?from=carousel&amp;position=1&amp;date=3112011 |url-status=dead |archivedate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160110060922/http://media.samhsa.gov/MentalHealth/TraumaticEvent.aspx?from=carousel&amp;position=1&amp;date=3112011 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; এনে এটা পৰিঘটনাৰ পিছত চিডিচিয়ে দ্ৰব্য অপব্যৱহাৰ আৰু মানসিক স্বাস্থ্য সেৱা প্ৰশাসন (SAMHSA)ৰ জৰিয়তে পৰামৰ্শ দিয়ে যে যেতিয়া মানুহে অত্যধিক চিন্তা, সঘনাই কান্দোন, খিংখিঙীয়াতা বৃদ্ধি, খং, আৰু সঘনাই তৰ্ক কৰা আদি লক্ষণ দেখা দিয়ে তেতিয়া মানসিক সহায় ল’ব লাগে, বেছিভাগ সময়তে অকলে থাকিব বিচৰা, উদ্বিগ্ন বা ভয় অনুভৱ কৰা, দুখৰ দ্বাৰা আপ্লুত হোৱা, বিভ্ৰান্তি হোৱা, স্পষ্টভাৱে চিন্তা আৰু মনোনিৱেশ কৰাত অসুবিধা হোৱা, আৰু সিদ্ধান্ত লোৱাত অসুবিধা হোৱা, মদ্যপান আৰু/বা দ্ৰব্যৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি, শাৰীৰিক (বিষ) অভিযোগ বৃদ্ধি যেনে মূৰৰ বিষ আৰু &quot;স্নায়ু&quot;ৰ সমস্যা।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2023-04-28 |title=Coping with Stress |url=https://www.cdc.gov/mentalhealth/cope-with-stress/index.html |access-date=2023-10-22 |website=www.cdc.gov |language=en-us}}&lt;/ref&gt;

== পেছা হিচাপে ==
পেছাদাৰী জৰুৰীকালীন পৰিচালকে চৰকাৰী আৰু সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰস্তুতি, বা ব্যক্তিগত ব্যৱসায়ৰ প্ৰস্তুতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিব পাৰে। স্থানীয়, ৰাজ্যিক, ফেডাৰেল আৰু ব্যক্তিগত সংস্থাসমূহে প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰে আৰু ৰাজহুৱা তথ্য আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ সম্পৰ্কৰ পৰা আৰম্ভ কৰি উচ্চ পৰ্যায়ৰ ইঞ্চিডেণ্ট কমাণ্ড আৰু কৌশলগত দক্ষতালৈকে।

বিগত সময়ত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰখনত বেছিভাগেই সামৰিক বা প্ৰথম সঁহাৰিদাতাৰ পটভূমিৰ লোকে বসবাস কৰি আহিছে। এই ক্ষেত্ৰখনৰ বৈচিত্ৰ্যতা বৃদ্ধি পাইছে, বহু পৰিচালক বিভিন্ন পটভূমিৰ পৰা আহিছে। জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা বা আনুষংগিক ক্ষেত্ৰত স্নাতক আৰু স্নাতক ডিগ্ৰী বিচৰাসকলৰ বাবে শৈক্ষিক সুযোগ বৃদ্ধি পাইছে। আমেৰিকাত ১৮০খনতকৈও অধিক বিদ্যালয়ত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সম্পৰ্কীয় কাৰ্যসূচী আছে যদিও বিশেষভাৱে জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাত মাত্ৰ এটা ডক্টৰেট ডিগ্ৰীৰ কাৰ্যসূচীহে আছে।&lt;ref&gt;{{cite web
 |last=Jaffin
 |first=Bob
 |date=September 17, 2008
 |url=http://www.emergencymgmt.com/training/Emergency-Management-Training-How.html
 |title=Emergency Management Training: How to Find the Right Program
 |publisher=Emergency Management Magazine
 |access-date=2008-11-15
 |archivedate=2009-08-08
 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090808223825/http://www.emergencymgmt.com/training/Emergency-Management-Training-How.html
 |deadurl=yes
 }}&lt;/ref&gt;

বিশেষকৈ আমেৰিকাত সমগ্ৰ ক্ষেত্ৰখনতে পেছাদাৰী মানদণ্ড উত্থাপন হোৱাৰ লগে লগে চাৰ্টিফাইড ইমাৰ্জেন্সি মেনেজাৰ (চিইএম)&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/certification/generalinfo/intro.htm |title=Certification-General CEM certification Info |publisher=Iaem.com |access-date=2012-03-07 |archivedate=2011-03-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110307182932/http://www.iaem.com/certification/generalinfo/intro.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;  আৰু চাৰ্টিফাইড বিজনেছ কন্টিনিউটি প্ৰফেচনেল (চিবিচিপি)ৰ&lt;ref name=&quot;drii.org&quot;&gt;Disaster Recovery Institute International. https://drii.org/&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Best Business Continuity and Disaster Recovery Certifications |publisher=Tom's IT Pro |url=http://www.tomsitpro.com/articles/business-continuity-disaster-recovery-certifications,2-766-4.html}}&lt;/ref&gt;  দৰে পেছাদাৰী প্ৰমাণপত্ৰ অধিক সাধাৰণ হৈ পৰিছে। জৰুৰীকালীন পৰিচালকৰ বাবে পেছাদাৰী সংস্থাও আছে, যেনে নেচনেল ইমাৰ্জেন্সি মেনেজমেণ্ট এছ’চিয়েচন আৰু ইণ্টাৰনেশ্যনেল এছ’চিয়েশ্যন অৱ ইমাৰ্জেন্সি মেনেজাৰ।

== স্মৃতি প্ৰতিষ্ঠান আৰু সাংস্কৃতিক সম্পত্তি ==
{{Further|দুৰ্যোগৰ প্ৰস্তুতি (সাংস্কৃতিক সম্পত্তি)}}
[[File:Rockefeller University Disaster Plan.jpg|thumb|জৈৱ ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ গৱেষণাগাৰত ৰকফেলাৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এখন দুৰ্যোগ পৰিকল্পনাৰ কিতাপ]]
স্মৃতি প্ৰতিষ্ঠান (যেনে, সংগ্ৰহালয়, ঐতিহাসিক সমাজ আদি)ৰ পেছাদাৰীসকলে সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য—বস্তু আৰু অভিলেখ সংৰক্ষণৰ বাবে উৎসৰ্গিত।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://campus.hesge.ch/labodoc/iflapac/00_Byrne_speaking%20version.pdf|title=Memory institutions shaping the past, present and future|last=Byrne|first=Alex|access-date=May 28, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20200715143311/http://campus.hesge.ch/labodoc/iflapac/00_Byrne_speaking%20version.pdf|archive-date=July 15, 2020}}&lt;/ref&gt; ২০০১ চনৰ ১১ ছেপ্টেম্বৰৰ আক্ৰমণ, ২০০৫ চনত হাৰিকেন আৰু কলন আৰ্কাইভৰ পতনৰ পিছত সজাগতা বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা ক্ষেত্ৰখনৰ ভিতৰত এইটো এটা ক্ৰমান্বয়ে ডাঙৰ উপাদান হৈ পৰিছে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.kek-spk.de/sites/default/files/2016/11/Zusammenfassung-BW-HE-2015-ENGLISCH.pdf |title=National Recommendations for Action for the Preservation of the Written Cultural Heritage 2015 – a summary |last1=Hollmann|first1=Michael |last2=Bürger |first2=Thomas |date=October 7, 2015 |publisher=The Coordination Office for the Preservation of Written Cultural Heritage (KEK) |access-date=May 28, 2022}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাসমূহ ==
[[ৰাষ্ট্ৰসংঘ|ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ]] ব্যৱস্থাটো আক্ৰান্ত দেশখনৰ ভিতৰতে আৱাসী সমন্বয়কৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। কিন্তু কাৰ্যক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সঁহাৰি ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱীয় পৰিক্ৰমা সমন্বয়ৰ কাৰ্যালয়ে (ইউএন-অ’চিএইচএ) সমন্বয় কৰিব, ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ দুৰ্যোগ মূল্যায়ন আৰু সমন্বয় (ইউএনডিএচি) দল নিয়োগ কৰি, ক্ষতিগ্ৰস্ত দেশ চৰকাৰৰ অনুৰোধৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই। শেষত ইউএন-স্পাইডাৰ এ উপগ্ৰহ প্ৰযুক্তিৰ প্ৰয়োগৰ দ্বাৰা দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা সমৰ্থন কৰিবলৈ নেটৱৰ্কিং হাব হিচাপে ডিজাইন কৰা হয়।&lt;ref&gt;UN-SPIDER – United Nations – Space-based information for Disaster Management and Emergency Response – established 2007 – Knowledge Portal – http://www.un-spider.org/&lt;/ref&gt;

=== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পুনৰুদ্ধাৰ মঞ্চ ===
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পুনৰুদ্ধাৰ মঞ্চ (আই আৰ পি) হৈছে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা, ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু স্থানীয় চৰকাৰ, আৰু দুৰ্যোগ পুনৰুদ্ধাৰৰ কামত জড়িত বেচৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ যৌথ পদক্ষেপ, আৰু দুৰ্যোগক বহনক্ষম উন্নয়নৰ সুযোগলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিব বিচৰা।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.preventionweb.net/organizations/2780 |website=PreventionWeb |title=International Recovery Platform (IRP) |access-date=December 10, 2019 |archive-date=August 27, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190827152011/https://www.preventionweb.net/organizations/2780 |url-status=dead |archivedate=August 27, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190827152011/https://www.preventionweb.net/organizations/2780 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

২০০৫ চনত জাপানৰ কোবেত অনুষ্ঠিত হোৱা দ্বিতীয় ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ দুৰ্যোগ হ্ৰাস সন্মিলনৰ পিছত আই আৰ পি স্থাপন কৰা হৈছিল যাতে দুৰ্যোগৰ পিছৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ প্ৰেক্ষাপটত অনুভৱ কৰা ব্যৱধান আৰু বাধাসমূহ দূৰ কৰি হ্যোগো ফ্ৰেমৱৰ্ক ফৰ একচন (এইচ এফ এ) ৰূপায়ণত সহায় কৰে . ভাল পুনৰুদ্ধাৰ পদ্ধতিৰ ওপৰত জ্ঞানৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় উৎস হিচাপে কাম কৰাৰ এটা দশকৰ পিছত, আই আৰ পি এতিয়া অধিক বিশেষ ভূমিকাত মনোনিৱেশ কৰিছে, যিটোক দুৰ্যোগৰ আশংকা হ্ৰাসৰ বাবে চেণ্ডাই কাঠামো ২০১৫–২০৩০ত “বিল্ড বেক বেটাৰৰ সৈতে জড়িত অভিজ্ঞতা আৰু পাঠসমূহ ভাগ-বতৰা কৰাৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ব্যৱস্থা” হিচাপে উল্লেখ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015 – 2030 |url=https://www.unisdr.org/files/43291_sendaiframeworkfordrren.pdf |website=UNDRR |access-date=10 December 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=About IRP |url=https://www.recoveryplatform.org/about_irp/ |website=International Recovery Platform |access-date=10 December 2019}}&lt;/ref&gt;

=== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ৰেড ক্ৰছ আৰু ৰেড ক্ৰীচেণ্ট আন্দোলন ===
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ৰেড ক্ৰছ আৰু ৰেড ক্ৰীচেণ্ট ছ’চাইটিৰ ফেডাৰেচনে (আই এফ আৰ চি) জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱাৰ ক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰীয় ৰেড ক্ৰছ আৰু ৰেড ক্ৰীচেণ্ট ছ’চাইটিৰ সৈতে ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰে, বহু সময়ত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ইয়াৰ উপৰিও আই এফ আৰ চিয়ে মূল্যায়ন দল নিয়োগ কৰিব পাৰে, যেনে- ক্ষেত্ৰ মূল্যায়ন আৰু সমন্বয় দল (ফেক্ট),&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ifrc.org/en/what-we-do/disaster-management/responding/disaster-response-system/dr-tools-and-systems/responding-to-disasters-field-assessment-coordination-teams-fact/ |title=Field Assessment Coordination Teams (FACT) |publisher=IFRC |date=2011-10-15 |access-date=2012-03-07}}&lt;/ref&gt; ৰাষ্ট্ৰীয় সমাজে অনুৰোধ কৰিলে আক্ৰান্ত দেশলৈ। প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ মূল্যায়ন কৰাৰ পিছত আক্ৰান্ত দেশ বা অঞ্চলত জৰুৰীকালীন সঁহাৰি ইউনিট (ই আৰ ইউ)&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifrc.org/what/disasters/responding/drs/tools/eru.asp |title=Emergency Response Units (ERUs) |publisher=IFRC |date=2011-10-15 |access-date=2012-03-07 |archive-date=November 15, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101115130247/http://www.ifrc.org/what/disasters/responding/drs/tools/eru.asp |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; নিয়োগ কৰিব পাৰি। জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা কাঠামোৰ সঁহাৰি উপাদানত তেওঁলোক বিশেষজ্ঞ।&lt;ref name=&quot;Radović 2020 391–404&quot;&gt;{{Citation |last=Radović |first=Vesela |title=Emergency Management/Response |date=2020 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-319-95885-9_66 |work=Climate Action |pages=391–404 |editor-last=Leal Filho |editor-first=Walter |access-date=2023-10-22 |series=Encyclopedia of the UN Sustainable Development Goals |place=Cham |publisher=Springer International Publishing |language=en |doi=10.1007/978-3-319-95885-9_66 |isbn=978-3-319-95885-9 |editor2-last=Azul |editor2-first=Anabela Marisa |editor3-last=Brandli |editor3-first=Luciana |editor4-last=Özuyar |editor4-first=Pinar Gökcin}}&lt;/ref&gt;

=== বিশ্ব বেংক ===
১৯৮০ চনৰ পৰা [[বিশ্ব বেংক|বিশ্ব বেংকে]] দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাৰ সৈতে জড়িত ৫০০ৰো অধিক প্ৰকল্পত অনুমোদন জনাইছে, যিয়ে দুৰ্যোগ প্ৰশমনৰ লগতে পুনৰ্গঠন প্ৰকল্প দুয়োটাৰে সৈতে জড়িত, যাৰ মূল্য ৪০ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰতকৈ অধিক। এই প্ৰকল্পসমূহ সমগ্ৰ বিশ্বতে, আৰ্জেণ্টিনা, বাংলাদেশ, কলম্বিয়া, হাইটি, ভাৰত, মেক্সিকো, তুৰস্ক, ভিয়েটনাম আৰু ছিৰিয়া আদি দেশত সংঘটিত হৈছে।&lt;ref name=&quot;worldbank1&quot;&gt;{{cite web |url=http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTURBANDEVELOPMENT/EXTDISMGMT/0,,contentMDK:20196209~menuPK:341042~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:341015,00.html |title=Disaster Risk Management – Projects |publisher=Web.worldbank.org |date=2004-04-28 |access-date=2015-03-08 |archive-date=April 15, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160415035039/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTURBANDEVELOPMENT/EXTDISMGMT/0,,contentMDK:20196209~menuPK:341042~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:341015,00.html |url-status=dead |archivedate=2016-04-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160415035039/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTURBANDEVELOPMENT/EXTDISMGMT/0,,contentMDK:20196209~menuPK:341042~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:341015,00.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.worldbank.org/en/country/syria|title=Syria|website=World Bank}}&lt;/ref&gt;

প্ৰতিৰোধ আৰু প্ৰশমন প্ৰকল্পসমূহৰ ভিতৰত বনজুই প্ৰতিৰোধৰ ব্যৱস্থা, যেনে আগতীয়া সতৰ্কবাণী আৰু শিক্ষা অভিযান; হাৰিকেনৰ বাবে আগতীয়া সতৰ্কবাণী ব্যৱস্থা; বান প্ৰতিৰোধৰ ব্যৱস্থা (যেনে তীৰ সুৰক্ষা, টেৰেচিং আদি); আৰু ভূমিকম্প প্ৰৱণ নিৰ্মাণ।&lt;ref name=&quot;worldbank1&quot;/&gt; প্ৰ’ভেনচন কনচৰ্টিয়াম প্ৰকল্পৰ ছাঁত কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সৈতে যৌথ উদ্যোগত বিশ্ব বেংকে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ হটস্পটৰ গ্ল’বেল ৰিস্ক এনালাইছিছ স্থাপন কৰিছে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ldeo.columbia.edu/chrr/research/hotspots/coredata.html |title=Core Data Sets |publisher=Ldeo.columbia.edu |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt;

২০০৬ চনৰ জুন মাহত এইচ এফ এৰ প্ৰতিক্ৰিয়া স্বৰূপে বিশ্ব বেংকে দুৰ্যোগৰ ফলত হোৱা লোকচান হ্ৰাস কৰাৰ বাবে অন্যান্য সাহায্য দাতাৰ সৈতে অংশীদাৰিত্ব গ্ল’বেল ফেচিলিটি ফৰ ডিজাষ্টাৰ ৰিডাকচন এণ্ড ৰিকাভাৰী (জি এফ ডি আৰ আৰ) স্থাপন কৰে। জিএফডিআৰআৰে উন্নয়নশীল দেশসমূহক উন্নয়নমূলক প্ৰকল্প আৰু কাৰ্যসূচীসমূহৰ বাবে পুঁজিৰ সহায় কৰে যিয়ে দুৰ্যোগ প্ৰতিৰোধ আৰু জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ বাবে স্থানীয় সামৰ্থ্য বৃদ্ধি কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://gfdrr.org/index.cfm?Page=home&amp;ItemID=200 |date=June 2006 |title=GFDRR |work=gfdrr.org |access-date=March 25, 2008 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080423231412/http://gfdrr.org/index.cfm?Page=home&amp;ItemID=200 |archive-date=April 23, 2008 |archivedate=April 14, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200414092424/https://www.gfdrr.org/index.cfm?Page=home&amp;ItemID=200 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

=== ইউৰোপীয় সংঘ ===
{{main article|ইউৰোপীয় নাগৰিক সুৰক্ষা আৰু মানৱীয় সাহায্য অভিযানৰ সঞ্চালকালয় প্ৰধান}}
মানৱীয় সাহায্যৰ বাবে পুঁজি প্ৰদান কৰাৰ উপৰিও ইউৰোপীয় আয়োগৰ ইউৰোপীয় নাগৰিক সুৰক্ষা আৰু মানৱীয় সাহায্য অভিযানৰ সঞ্চালকালয় (ডিজি-ইচিএইচঅ’) ইউৰোপ আৰু ইয়াৰ বাহিৰৰ দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱাৰ সমন্বয়ৰ বাবে ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ নাগৰিক সুৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ &lt;ref&gt;{{Cite web|title=EU Civil Protection Mechanism|url=https://ec.europa.eu/echo/what/civil-protection/mechanism_en|url-status=live|access-date=2021-07-28|publisher=[[European Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150310211751/http://ec.europa.eu/echo/what/civil-protection/mechanism_en |archive-date=2015-03-10 }}&lt;/ref&gt; দায়িত্বত আছে আৰু ইয়াত অৰিহণা যোগায় নিয়োগৰ পৰিবহণ আৰু/বা কাৰ্য্যকৰী খৰচৰ অন্ততঃ ৭৫%। ২০০১ চনত স্থাপিত এই ব্যৱস্থাই সমগ্ৰ ইউৰোপৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক সুৰক্ষা কৰ্তৃপক্ষৰ মাজত সহযোগিতাক লাভান্বিত কৰে। বৰ্তমান ৩৪খন দেশ এই ব্যৱস্থাৰ সদস্য; আইচলেণ্ড, নৰৱে, ছাৰ্বিয়া, উত্তৰ মেচিডোনিয়া, মণ্টেনেগ্ৰো, [[তুৰস্ক]] আৰু বছনিয়া আৰু হাৰ্জেগোভিনাৰ উপৰিও ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ ২৭খন সদস্য ৰাষ্ট্ৰ। ইউৰোপ আৰু অন্যান্য ঠাইত প্ৰাকৃতিক আৰু মানৱসৃষ্ট দুৰ্যোগৰ বলি হোৱা লোকসকলক অংশগ্ৰহণকাৰী ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ পৰা সমন্বিত সহায় আগবঢ়াব পৰাকৈ এই ব্যৱস্থাটো স্থাপন কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Decision No 1313/2013/EU of the European Parliament and of the Council on a Union Civil Protection Mechanism — European Environment Agency |url=https://www.eea.europa.eu/policy-documents/decision-no-1313-2013-eu |access-date=2023-10-22 |website=www.eea.europa.eu |language=en}}&lt;/ref&gt;

=== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় জৰুৰীকালীন পৰিচালক সংস্থা ===
আন্তৰ্জাতিক জৰুৰীকালীন পৰিচালক সংস্থা (আই এ ই এম) হৈছে জৰুৰীকালীন অৱস্থাত জীৱন ৰক্ষা আৰু সম্পত্তি সুৰক্ষাৰ লক্ষ্যক প্ৰসাৰিত কৰাৰ লক্ষ্যৰে অলাভজনক শিক্ষা সংস্থা। আই এ ই এমৰ লক্ষ্য হৈছে তথ্য, নেটৱৰ্কিং আৰু পেছাদাৰী সুযোগ প্ৰদান কৰি ইয়াৰ সদস্যসকলক সেৱা আগবঢ়োৱা, আৰু জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা বৃত্তিটোক আগুৱাই নিয়া।&lt;ref name=&quot;Radović 2020 391–404&quot;/&gt; ইয়াৰ বিশ্বজুৰি সাতখন পৰিষদ আছে: এছিয়া,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/about/membership/Regions/IAEMAsia/IAEMAsia.htm |title=IAEMAsia |publisher=Iaem.com |access-date=2012-03-07 |archivedate=2010-12-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101227201045/http://iaem.com/about/membership/Regions/IAEMAsia/IAEMAsia.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; কানাডা,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/about/membership/regions/Region13.htm |title=Region 13 |publisher=Iaem.com |access-date=2012-03-07 |archivedate=2011-04-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110404180706/http://www.iaem.com/about/membership/regions/Region13.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ইউৰোপা,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/regions/iaemeuropa/ |title=IAEM Europa |publisher=Iaem.com |access-date=2012-03-07 |archivedate=2011-03-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110307183101/http://www.iaem.com/regions/iaemeuropa/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ইণ্টাৰনেশ্যনেল,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/about/membership/regions/internationalregion/intregion.htm |title=Welcome to IAEM.COM- International Association of Emergency Managers |access-date=2005-10-18 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20051018125748/http://www.iaem.com/about/membership/Regions/InternationalRegion/intregion.htm |archive-date=2005-10-18 |archivedate=2005-10-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20051018125748/http://www.iaem.com/about/membership/Regions/InternationalRegion/intregion.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; অ’চেনিয়া,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/about/membership/regions/IAEMOceania/IAEMOceania.htm |title=IAEM Oceania |publisher=Iaem.com |access-date=2012-03-07 |archivedate=2011-04-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110404181002/http://www.iaem.com/about/membership/regions/IAEMOceania/IAEMOceania.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ষ্টুডেণ্ট&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/about/membership/regions/studentregion/studentregion.htm |title=Welcome to IAEM.COM- International Association of Emergency Managers |publisher=Iaem.com |access-date=2012-03-07 |archivedate=2011-04-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110404180630/http://www.iaem.com/about/membership/regions/studentregion/studentregion.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; আৰু আমেৰিকা।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iaem.com/Councils/IAEM-USA.htm |title=Iaem-Usa |publisher=Iaem.com |access-date=2012-03-07 |archivedate=2011-04-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110404180615/http://www.iaem.com/Councils/IAEM-USA.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

== ৰাষ্ট্ৰীয় সংগঠন ==
=== অষ্ট্ৰেলিয়া ===
{{Main|অষ্ট্ৰেলিয়াত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা}}
অষ্ট্ৰেলিয়াত প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ জীৱনৰ অংশ। ২০ শতিকাৰ আন যিকোনো ধৰণৰ প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগতকৈ তাপপ্ৰবাহে অষ্ট্ৰেলিয়াৰ লোকৰ মৃত্যুৰ সংখ্যা অধিক।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Heatwaves |url=https://www.climatechange.environment.nsw.gov.au/heatwaves |access-date=2023-10-22 |website=AdaptNSW |language=en}}&lt;/ref&gt; অষ্ট্ৰেলিয়াৰ জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা প্ৰক্ৰিয়াসমূহে প্ৰস্তুত সম্প্ৰদায়ৰ ধাৰণাটোক আকোৱালি লৈছে। ইয়াক লাভ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰধান চৰকাৰী সংস্থা হৈছে জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা অষ্ট্ৰেলিয়া।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=About Us {{!}} National Emergency Management Agency |url=https://nema.gov.au/about-us |access-date=2023-10-22 |website=nema.gov.au |language=en}}&lt;/ref&gt;

=== আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ ===
{{main|ফেডাৰেল ইমাৰ্জেন্সি মেনেজমেণ্ট এজেন্সী}} {{see also|জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা প্ৰতিষ্ঠান}}
আমেৰিকাত সকলো দুৰ্যোগ প্ৰথম অৱস্থাত স্থানীয় হয়, স্থানীয় কৰ্তৃপক্ষই, সাধাৰণতে আৰক্ষী, অগ্নিনিৰ্বাপক বা ইএমএছ সংস্থাই দায়িত্ব লয়। বহুতো স্থানীয় পৌৰসভাৰ জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা (অ'ইএম)ৰ এটা সুকীয়া নিবেদিত কাৰ্যালয়ো থাকিব পাৰে, লগতে কৰ্মী আৰু সঁজুলিও থাকিব পাৰে। যদিহে এই অনুষ্ঠানটো স্থানীয় চৰকাৰৰ বাবে আপ্লুত হৈ পৰে, তেন্তে ৰাজ্যিক জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা (আমেৰিকাৰ প্ৰাথমিক চৰকাৰী গাঁথনি) সমন্বয়ক জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সংস্থা হৈ পৰে। চৰকাৰৰ নিম্নস্তৰসকলে সাধাৰণতে দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱা আৰু দুৰ্যোগৰ পৰা উদ্ধাৰৰ ক্ষেত্ৰত নেতৃত্বৰ ভূমিকা বজাই ৰাখে। গৃহ নিৰাপত্তা বিভাগৰ (ডি এইচ এছ) অংশ ফেডাৰেল ইমাৰ্জেন্সি মেনেজমেণ্ট এজেন্সী (ফেমা) হৈছে জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে আগশাৰীৰ ফেডাৰেল এজেন্সী। ফেমাৰ জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ উদ্দেশ্যে আমেৰিকা আৰু ইয়াৰ ভূখণ্ড দহটা অঞ্চলত বিভক্ত কৰা হৈছে। ফেমাই সমৰ্থন কৰে, কিন্তু ৰাজ্যিক কৰ্তৃত্বক অগ্ৰাহ্য নকৰে।

চিটিজেন কৰ্পছ হৈছে স্বেচ্ছাসেৱী সেৱা কাৰ্যসূচীৰ এটা সংস্থা, স্থানীয়ভাৱে পৰিচালিত আৰু ডি এইচ এছৰ দ্বাৰা ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সমন্বয় কৰা, যিয়ে দুৰ্যোগ প্ৰশমন কৰিব বিচাৰে আৰু জনশিক্ষা, প্ৰশিক্ষণ আৰু প্ৰচাৰৰ জৰিয়তে জনসাধাৰণক জৰুৰীকালীন সঁহাৰিৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰে। দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰিৰ বেছিভাগেই স্বেচ্ছাসেৱী সংস্থাই কৰে। আমেৰিকাত দুৰ্যোগ সঁহাৰি সেৱাৰ সমন্বয়ৰ বাবে কংগ্ৰেছে ৰেড ক্ৰছৰ চাৰ্টাৰ কৰে। সাধাৰণতে ইয়েই হৈছে খালী কৰা লোকসকলক আশ্ৰয় আৰু খাদ্য প্ৰদান কৰা নেতৃত্ব দিয়া সংস্থা। স্বেচ্ছাসেৱক দ্ৰুতভাৱে প্ৰদান কৰাৰ ক্ষমতা থকা ধৰ্মীয় সংগঠনসমূহ সাধাৰণতে সঁহাৰি প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত অবিচ্ছেদ্য অংগ। আটাইতকৈ ডাঙৰটো হ’ল চেলভেচন আৰ্মি,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://disaster.salvationarmyusa.org/ |title=The Salvation Army Emergency Disaster Services |publisher=Disaster.salvationarmyusa.org |access-date=2015-03-08 |archivedate=2015-03-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150311001529/http://disaster.salvationarmyusa.org/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; যিয়ে প্ৰধানকৈ চেপলেন্সি আৰু পুনৰ নিৰ্মাণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, আৰু দক্ষিণ বেপ্টিষ্ট যিয়ে খাদ্য প্ৰস্তুত আৰু বিতৰণৰ&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.namb.net/activity-report/ |title=2012 Activity Report |publisher=Namb.net |access-date=2015-03-08 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150113135407/http://www.namb.net/activity-report/ |archive-date=2015-01-13 |archivedate=2015-01-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150113135407/http://www.namb.net/activity-report/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; লগতে বানপানী আৰু জুইৰ পিছত চাফাই কৰা, চেপলেন্সি, মোবাইল শ্বাৱাৰ ইউনিট, চেইনচ’ ক্ৰু আৰু বহুতো কামত গুৰুত্ব দিয়ে। ৬৫,০০০ৰো অধিক প্ৰশিক্ষিত স্বেচ্ছাসেৱকৰ সৈতে চাউদাৰ্ণ বেপ্টিষ্ট ডিজাষ্টাৰ ৰিলিফ আমেৰিকাৰ অন্যতম বৃহৎ দুৰ্যোগ সাহায্য সংস্থা।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.baptistrelief.org/Our_Work/ |title=Our Work - In the aftermath of a disaster, when sorrow and devastation are everywhere, we're there. |access-date=2015-08-12 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130611221453/http://www.baptistrelief.org/Our_Work/ |archive-date=2013-06-11 |archivedate=2013-06-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130611221453/http://www.baptistrelief.org/Our_Work/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; মেথডিষ্ট ৰিলিফ চাৰ্ভিচেছ, লুথাৰিয়ান আৰু চেমাৰিটান পাৰ্ছেও একেধৰণৰ সেৱা আগবঢ়ায়। অসংলগ্ন স্বেচ্ছাসেৱকসকলে বেছিভাগ বৃহৎ দুৰ্যোগতে দেখা দিয়ে। অপৰাধীৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতন ৰোধ কৰিবলৈ, আৰু স্বেচ্ছাসেৱকসকলৰ সুৰক্ষাৰ বাবে, এই ‘এছ ইউ ভি’সমূহ (স্বতঃস্ফূৰ্ত অসংলগ্ন স্বেচ্ছাসেৱক) পৰিচালনা আৰু ফলপ্ৰসূভাৱে ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে বেছিভাগ সঁহাৰি সংস্থাৰ ভিতৰত পদ্ধতি ৰূপায়ণ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.citizencorps.gov/downloads/pdf/ManagingSpontaneousVolunteers.pdf |title=Citizen Corps &amp;#124; Ready.gov |publisher=Citizencorps.gov |date=2013-07-23 |access-date=2013-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130223174827/https://www.citizencorps.gov/downloads/pdf/ManagingSpontaneousVolunteers.pdf |archive-date=2013-02-23 |url-status=dead |archivedate=2013-02-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130223174827/https://www.citizencorps.gov/downloads/pdf/ManagingSpontaneousVolunteers.pdf |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

এছিয়া-পেচিফিক অঞ্চলত দুৰ্যোগৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলোৱাৰ বাবে আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছে চেণ্টাৰ ফৰ এক্সেলেন্স ইন ডিজাষ্টাৰ মেনেজমেণ্ট এণ্ড হিউমেনিটেৰিয়ান এচিষ্টেন্স (চিঅ’ই)ক প্ৰধান সংস্থা হিচাপে স্থাপন কৰে।

ৰাষ্ট্ৰীয় জনজাতি জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা পৰিষদ (এন ই এম চি) হৈছে জনজাতীয় সংস্থাসমূহৰ বাবে তথ্য আৰু উত্তম পদ্ধতিসমূহ ভাগ-বতৰা কৰাৰ লগতে জনস্বাস্থ্য আৰু সুৰক্ষা, জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা, আৰু গৃহ নিৰাপত্তাৰ সম্পৰ্কীয় বিষয়সমূহ আলোচনা কৰিবলৈ বিকশিত কৰা এক অলাভজনক শিক্ষামূলক সংস্থা, যিয়ে ফাৰ্ষ্টৰ অধীনত থকাসকলক প্ৰভাৱিত কৰে জাতিসমূহৰ সাৰ্বভৌমত্ব। এন টি এম চিক অঞ্চলত সংগঠিত কৰা হৈছে, ফেমা ১০-অঞ্চল ব্যৱস্থাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি। এন টি এম চি প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল ৱাশ্বিংটন, আইডাহ’, অৰেগন আৰু আলাস্কাৰ ২৯টা জনজাতীয় ৰাষ্ট্ৰ আৰু গাঁৱৰ কনচৰ্টিয়াম নৰ্থৱেষ্ট ট্ৰাইবেল ইমাৰ্জেন্সি মেনেজমেণ্ট কাউন্সিল (এন ডব্লিউ টি ই এম চি)।

ৰাষ্ট্ৰীয় জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সংস্থা (নেমা) হৈছে এটা দলবিহীন, অলাভজনক ৫০১(গ)(৩) পেছাদাৰী সংস্থা যিয়ে প্ৰস্তুতি, প্ৰশমন, সঁহাৰি আৰু পুনৰুদ্ধাৰৰ স্থানত প্ৰশিক্ষণ, সন্মিলন, সঁজুলি, আৰু প্ৰকাশন আগবঢ়ায়।

যদি কোনো দুৰ্যোগ বা জৰুৰীকালীন অৱস্থা সন্ত্ৰাস সম্পৰ্কীয় বা &quot;ৰাষ্ট্ৰীয় তাৎপৰ্য্যপূৰ্ণ কাণ্ড&quot; বুলি ঘোষণা কৰা হয়, তেন্তে গৃহ নিৰাপত্তা সচিবে ৰাষ্ট্ৰীয় সঁহাৰি কাঠামো (এন আৰ এফ) আৰম্ভ কৰিব। এন আৰ এফে স্থানীয়, কাউন্টি, ৰাজ্যিক বা জনজাতীয় সত্তাৰ সৈতে ফেডাৰেল সম্পদসমূহক একত্ৰিত কৰাৰ অনুমতি দিয়ে, সেই সম্পদসমূহৰ পৰিচালনাক ৰাষ্ট্ৰীয় কাণ্ড ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা (এন আই এম এছ) ব্যৱহাৰ কৰি সম্ভৱপৰ নিম্নতম পৰ্যায়ত চম্ভালিব পৰা যায়।

ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু প্ৰতিৰোধ কেন্দ্ৰই নিৰ্দিষ্ট ধৰণৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ বাবে তথ্য আগবঢ়ায়, যেনে ৰোগৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ, প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ, আৰু ভয়াৱহ বতৰ, ৰাসায়নিক আৰু বিকিৰণৰ দুৰ্ঘটনা আদি ৰেচপণ্ডাৰ আৰু ৰিকুৱেৰি অপাৰেচনৰ সময়ত ৰেচপণ্ডাৰৰ সুৰক্ষা আৰু স্বাস্থ্যৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ সম্পদ।

=== কানাডা ===
জনসাধাৰণৰ সুৰক্ষা কানাডা হৈছে কানাডাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সংস্থা। জনসাধাৰণৰ সুৰক্ষা কানাডাই ফেডাৰেল সংস্থাসমূহৰ প্ৰচেষ্টাক সমন্বয় কৰে আৰু সমৰ্থন কৰে আৰু ফেডাৰেল অধিকাৰক্ষেত্ৰৰ অধীনত থকা কেইটামান ভৌগোলিক অঞ্চলত (যেনে ফেডাৰেল ভূমি) জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা তদাৰক কৰে। কিছুমান চৰ্তত, যেনে প্ৰাদেশিক বা ভূখণ্ডীয় চৰকাৰৰ অনুৰোধত, পিএছচিয়ে দুৰ্যোগৰ সমন্বয় আৰু ব্যৱস্থাপনাত সহায় কৰিব পাৰে। কানাডাৰ প্ৰায় সকলো জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা স্থানীয়, প্ৰাদেশিক আৰু ভূখণ্ডীয় পৰ্যায়ত চম্ভালি লোৱা হয়। এইটো কানাডাৰ সংবিধানৰ ফল যিয়ে প্ৰদেশসমূহক বেছিভাগ কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে পৌৰসভাৰ ওপৰত একচেটিয়া অধিকাৰ প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় চৰকাৰৰ প্ৰাথমিক দায়িত্ব হৈ পৰে। জনসাধাৰণৰ সুৰক্ষা আৰু জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতি আইন (এছ চি ২০০৫, চি.১০) য়ে পিএছচিৰ ক্ষমতা, কৰ্তব্য আৰু কাৰ্য্যসমূহৰ সংজ্ঞা দিয়ে।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Branch |first=Legislative Services |date=2013-02-28 |title=Consolidated federal laws of canada, Department of Public Safety and Emergency Preparedness Act |url=https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/P-31.55/ |access-date=2023-10-22 |website=laws-lois.justice.gc.ca}}&lt;/ref&gt;

=== চীন ===
চীন গণৰাজ্যৰ ৰাজ্যিক পৰিষদ দ্বিতীয় স্তৰৰ প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ বাহিৰে প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় স্তৰৰ ৰাজহুৱা জৰুৰীকালীন কাণ্ডৰ বাবে দায়বদ্ধ যিবোৰ জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা মন্ত্ৰালয়ে গ্ৰহণ কৰে। তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ স্তৰৰ অপ্ৰাকৃতিক-দুৰ্যোগ ৰাজহুৱা জৰুৰীকালীন কাণ্ড প্ৰাদেশিক আৰু প্ৰাদেশিক চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰে। প্ৰথম আৰু চতুৰ্থ স্তৰৰ প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগসমূহ ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ হ্ৰাস সমিতিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হ’ব আনহাতে দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় স্তৰৰ প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ বাবে ই জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা মন্ত্ৰালয়।

=== ছোমালিয়া ===
ছোমালিয়াত ফেডাৰেল চৰকাৰে ২০১৩ চনৰ মে’ মাহত ঘোষণা কৰিছিল যে কেবিনেটে নতুন ছোমালি দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা সংস্থা (এছডিএমএ)ৰ ওপৰত আইন খচৰাত অনুমোদন জনাইছে, যিটো প্ৰথমে স্বৰাজ মন্ত্ৰালয়ে প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ সংবাদ মাধ্যমৰ কাৰ্যালয়ৰ মতে, এছডিএমএই বিভিন্ন প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ প্ৰতি চৰকাৰৰ সঁহাৰিৰ নেতৃত্ব আৰু সমন্বয় কৰে, আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষ্ঠানসমূহ পুনৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ বাবে ফেডাৰেল কৰ্তৃপক্ষৰ বহল প্ৰচেষ্টাৰ অংশ। এতিয়া ফেডাৰেল সংসদে যিকোনো সংশোধনীৰ পিছত সমৰ্থনৰ বাবে প্ৰস্তাৱিত বিধেয়কখনৰ ওপৰত আলোচনা কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে।&lt;ref name=&quot;Rsp Mcfp Tel&quot;&gt;{{cite news |last=Prime Minister's Media Office |title=SOMALIA: Prime Minister calls for parliament to enact legislation as Cabinet moves to establish disaster management agency |url=http://www.raxanreeb.com/2013/05/somalia-prime-minister-calls-for-parliament-to-enact-legislation-as-cabinet-moves-to-establish-disaster-management-agency/ |access-date=5 June 2013 |newspaper=Raxanreeb |date=30 May 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130608200154/http://www.raxanreeb.com/2013/05/somalia-prime-minister-calls-for-parliament-to-enact-legislation-as-cabinet-moves-to-establish-disaster-management-agency/ |archive-date=8 June 2013 |archivedate=8 June 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130608200154/http://www.raxanreeb.com/2013/05/somalia-prime-minister-calls-for-parliament-to-enact-legislation-as-cabinet-moves-to-establish-disaster-management-agency/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

=== জাপান ===
জাপানত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা কেন্দ্ৰীয় দুৰ্যোগ প্ৰতিৰোধ পৰিষদৰ নেতৃত্বত আছে।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Central Disaster Prevention Council |url=https://japan.kantei.go.jp/policy/index/bousai/index_e.html |website=japan.kantei.gov}}&lt;/ref&gt; অতি কেন্দ্ৰীভূত ব্যৱস্থা হোৱাৰ বাবে জাপানৰ কেন্দ্ৰীয় দুৰ্যোগ প্ৰতিৰোধ পৰিষদৰ নিম্ন পৰ্যায়ৰ চৰকাৰৰ জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা কাৰ্য্যকলাপ পৰিচালনা কৰাত যথেষ্ট ভূমিকা আছে। ইয়াৰ উপৰিও অগ্নি আৰু দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা সংস্থা (এফ ডি এম এ) হৈছে জাপানৰ আভ্যন্তৰীণ পৰিক্ৰমা আৰু যোগাযোগ মন্ত্ৰালয়ৰ সৈতে জড়িত ৰাষ্ট্ৰীয় জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সংস্থা।

=== জাৰ্মানী ===
[[জাৰ্মানী|জাৰ্মানীত]] ফেডাৰেল চৰকাৰে জাৰ্মান ''কাটাষ্ট্ৰফেনশ্বুট্জ'' (দুৰ্যোগ সাহায্য), টেকনিচেছ হিলফছৱাৰ্ক (ফেডাৰেল এজেন্সী ফৰ টেকনিকেল ৰিলিফ, টি এইচ ডব্লিউ), আৰু ফেডাৰেল অফিচ অৱ চিভিল প্ৰটেকচন এণ্ড ডিজাষ্টাৰ এচিষ্টেন্সৰ দ্বাৰা সমন্বিত জিভিলশ্বুটজ (চিভিল প্ৰটেকচন) কাৰ্যসূচী নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। দুৰ্যোগ সাহায্য অভিযানৰ সময়ত স্থানীয় অগ্নিনিৰ্বাপক বাহিনীৰ ইউনিট, জাৰ্মান সশস্ত্ৰ বাহিনী (বুণ্ডেছৱেৰ), জাৰ্মান ফেডাৰেল আৰক্ষী আৰু ১৬টা ৰাজ্যিক আৰক্ষী বাহিনী (লেণ্ডাৰপলিজেই)কো নিয়োজিত কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=International Disaster Assistance |url=https://www.bundeswehr.de/en/about-bundeswehr/mission-and-tasks-bundeswehr/international-disaster-assistance-bundeswehr |access-date=2023-10-22 |website=www.bundeswehr.de |language=en}}&lt;/ref&gt;

জাৰ্মানীত কেইবাটাও ব্যক্তিগত সংস্থা আছে যিয়ে জৰুৰীকালীন সাহায্যৰ সৈতেও মোকাবিলা কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত জাৰ্মান ৰেড ক্ৰছ, জোহানিটাৰ-আনফল-হিলফ (চেণ্ট জন এম্বুলেন্সৰ জাৰ্মান সমতুল্য), মাল্টেজাৰ-হিলফছডিয়েনষ্ট আৰু আৰ্বাইটাৰ-ছামাৰিটৰ-বাণ্ড আদি অন্যতম। ২০০৬ চনৰ পৰা বন বিশ্ববিদ্যালয়ত অধ্যয়নৰ কাৰ্যসূচী আছে যাৰ ফলত &quot;দুৰ্যোগ প্ৰতিৰোধ আৰু বিপদ শাসনত স্নাতকোত্তৰ&quot; ডিগ্ৰী লাভ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{cite web|author=Marc Jansen |url=http://www.kavoma.de |title=Startseite des Studiengangs Katastrophenvorsorge und -management |publisher=Kavoma.de |date=2010-06-29 |access-date=2010-07-29}}&lt;/ref&gt; সহায়ক কাৰ্য্য হিচাপে ৰেডিঅ' অপেশাদাৰসকলে সঘনাই প্ৰশিক্ষণৰ সৈতে অতিৰিক্ত জৰুৰীকালীন যোগাযোগ নেটৱৰ্ক প্ৰদান কৰে।

=== তুৰস্ক ===
[[File:Disaster_and_Emergency_Management_Presidency.jpg|thumb|দেশৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থা পৰিচালনাৰ উদ্দেশ্যে দুৰ্যোগ আৰু জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা প্ৰেচিডেন্সি স্থাপন কৰা হৈছিল।]]
সকলো ধৰণৰ দুৰ্যোগ আৰু জৰুৰীকালীন গোচৰৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ ২০০৯ চনত দুৰ্যোগ আৰু জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা প্ৰেচিডেন্সি প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। সংগঠনসমূহৰ মুখ্য কাৰ্যালয় আংকাৰাত অৱস্থিত। তুৰস্কত দেশজুৰি ফলপ্ৰসূ জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা আৰু নাগৰিক সুৰক্ষাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ উদ্দেশ্যে এই সংস্থাটো প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। ৰাষ্ট্ৰপতিৰ কাৰ্যালয়ে কাণ্ডৰ পূৰ্বৰ কাম, যেনে প্ৰস্তুতি, প্ৰশমন আৰু বিপদ ব্যৱস্থাপনা, কাণ্ডৰ সময়ত কাম যেনে সঁহাৰি, আৰু কাণ্ডৰ পিছৰ কাম যেনে পুনৰুদ্ধাৰ আৰু পুনৰ্গঠন আদি কাম কৰে। তুৰ্কীৰ স্বৰাজ মন্ত্ৰালয়ক প্ৰতিবেদন প্ৰদান কৰে আএফএডিয়ে। দুৰ্যোগ আৰু জৰুৰীকালীন অৱস্থাত আফেড একমাত্ৰ দায়বদ্ধ সংস্থা।

=== নিউজিলেণ্ড ===
[[নিউজিলেণ্ড|নিউজিলেণ্ডত]] জৰুৰীকালীন/দুৰ্যোগৰ পৰিসৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি স্থানীয় বা ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত দায়িত্ব চম্ভালিব পাৰি। প্ৰতিটো অঞ্চলৰ ভিতৰত স্থানীয় চৰকাৰসমূহক ১৬টা নাগৰিক প্ৰতিৰক্ষা জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা গোট (চিএমজি)ত সংগঠিত কৰা হয়। যদি স্থানীয় ব্যৱস্থাসমূহ আৱৰি ধৰে, তেন্তে পূৰ্বতে থকা পাৰস্পৰিক-সহায় ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰা হয়। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা আৰু জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা মন্ত্ৰালয়ে (এমচিডিইএম) পৰিচালিত ৰাষ্ট্ৰীয় সংকট ব্যৱস্থাপনা কেন্দ্ৰ (এনচিএমচি)ৰ জৰিয়তে সঁহাৰিৰ সমন্বয়ৰ কৰ্তৃত্ব আছে। এই গাঁথনিসমূহ নিয়ন্ত্ৰণৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছে,&lt;ref&gt;[http://www.legislation.govt.nz/regulation/public/2005/0295/latest/DLM356569.html National Civil Defence Emergency Plan Order 2005]. Legislation.govt.nz (2008-10-01). Retrieved on 2011-07-28.&lt;/ref&gt; আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক প্ৰতিৰক্ষা জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা পৰিকল্পনা ২০০৬ৰ গাইডত ব্যাখ্যা কৰা হৈছে, যিটো আমেৰিকাৰ ফেডাৰেল জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা সংস্থাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সঁহাৰি কাঠামোৰ প্ৰায় সমতুল্য।

নিউজিলেণ্ডে জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে অনন্য পৰিভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা খুব কমেইহে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, বহু চৰকাৰী প্ৰকাশনে নাগৰিক প্ৰতিৰক্ষা শব্দটোৰ ব্যৱহাৰ ধৰি ৰাখিছে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.beehive.govt.nz/portfolio/civil+defence?page=1 |title=Civil Defence |publisher=beehive.govt.nz |access-date=2015-03-08 |archive-date=June 19, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090619223734/http://www.beehive.govt.nz/portfolio/civil+defence?page=1 |url-status=dead |archivedate=2009-06-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090619223734/http://www.beehive.govt.nz/portfolio/civil+defence?page=1 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.reservebank.govt.nz/crisismgmt/ |title=Crisis Management |website=Reserve Bank of New Zealand |archive-url=https://web.archive.org/web/20080810101655/http://www.reservebank.govt.nz/crisismgmt/ |archive-date=August 10, 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://search.msd.govt.nz/search?q=civil+defence&amp;output=xml_no_dtd&amp;proxystylesheet=prod_msd&amp;client=prod_msd&amp;site=prod_msd|archive-url=https://archive.today/20120714111216/http://search.msd.govt.nz/search?q=civil+defence&amp;output=xml_no_dtd&amp;proxystylesheet=prod_msd&amp;client=prod_msd&amp;site=prod_msd|url-status=dead|title=Search Results: civil defence|date=14 July 2012|archive-date=14 July 2012|website=archive.is|access-date=11 March 2024|archivedate=14 July 2012|archiveurl=https://archive.is/20120714111216/http://search.msd.govt.nz/search?q=civil+defence&amp;output=xml_no_dtd&amp;proxystylesheet=prod_msd&amp;client=prod_msd&amp;site=prod_msd|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; উদাহৰণস্বৰূপে, এমচিডিইএমৰ দায়িত্ব অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰীৰ। অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা নিজস্বভাৱে এটা শব্দ, বিধিৰ দ্বাৰা সংজ্ঞায়িত।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.legislation.govt.nz/act/public/2002/0033/latest/DLM149796.html |title=Civil Defence Emergency Management Act 2002 No 33 (as at 01 January 2014), Public Act 4 Interpretation – New Zealand Legislation |publisher=Legislation.govt.nz |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; চৰকাৰী প্ৰকাশনত &quot;দুৰ্যোগ&quot; শব্দটো খুব কমেইহে দেখা যায়; &quot;জৰুৰীকালীন&quot; আৰু &quot;ঘটনা&quot; হৈছে পছন্দৰ শব্দ,&lt;ref&gt;For example, disaster is not used in the [http://www.legislation.govt.nz/act/public/2002/0033/latest/DLM149789.html Civil Defence Emergency Management Act 2002], the enabling legislation for New Zealand's emergency management&lt;/ref&gt; ইয়াৰ সৈতে পৰিঘটনা শব্দটোও ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, প্ৰকাশনসমূহে কেণ্টাৰবেৰী স্নো ইভেণ্ট ২০০২ৰ কথা উল্লেখ কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Canterbury Snow Event |url=http://www.civildefence.govt.nz/memwebsite.nsf/Files/dfpresCantSnow/$file/dfpresCantSnow.pdf |website=National Emergency Management Agency |publisher=New Zealand Government |access-date=5 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327005929/http://www.civildefence.govt.nz/memwebsite.nsf/Files/dfpresCantSnow/$file/dfpresCantSnow.pdf |archive-date=27 March 2009}}&lt;/ref&gt;

&quot;ফৌৰ আৰ নীতি&quot; হৈছে নিউজিলেণ্ডত ব্যৱহৃত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা চক্ৰ, ইয়াৰ চাৰিটা পৰ্যায়ক হ্ৰাস, প্ৰস্তুতি, সঁহাৰি, আৰোগ্য বুলি জনা যায়।&lt;ref&gt;[http://www.civildefence.govt.nz/memwebsite.NSF/Files/National_CDEM_Strategy/$file/National-CDEM-strategy-2008.pdf ''National Civil Defence Emergency Management Strategy 2007''] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080910014021/http://www.civildefence.govt.nz/memwebsite.NSF/Files/National_CDEM_Strategy/$file/National-CDEM-strategy-2008.pdf |date=2008-09-10 }}, page 5. Department of Internal Affairs, Wellington, New Zealand 2008. Digital edition. Retrieved 3 August 2008. {{ISBN|0-478-29453-0}}.&lt;/ref&gt;

=== নেদাৰলেণ্ড ===
[[নেদাৰলেণ্ড|নেদাৰলেণ্ডত]] ন্যায় আৰু নিৰাপত্তা মন্ত্ৰালয়ে ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতি আৰু জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ দায়িত্ব লয় আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সংকট কেন্দ্ৰ (এনচিচি) পৰিচালনা কৰে। দেশখনক ২৫টা সুৰক্ষা অঞ্চলত ভাগ কৰা হৈছে ({{Lang-nl|veiligheidsregio's}})। নিৰাপত্তা অঞ্চলত চাৰিটা উপাদান থাকে: আঞ্চলিক অগ্নিনিৰ্বাপক বিভাগ, চিকিৎসা সেৱাৰ বাবে আঞ্চলিক বিভাগ (এম্বুলেন্স আৰু মনো-সমাজগত যত্ন আদি), আঞ্চলিক প্ৰেৰণ আৰু বিপদ- আৰু সংকট ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে এটা অংশ। আঞ্চলিক ডিচপেচখনে আৰক্ষী, অগ্নিনিৰ্বাপক বাহিনী আৰু আঞ্চলিক চিকিৎসা সেৱাৰ বাবে কাম কৰে। কোনো কাণ্ড বা জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ প্ৰতি সৰ্বোত্তম বহু-সমন্বিত সঁহাৰিৰ বাবে ডিচপেচত এই তিনিওটা সেৱা একত্ৰিত কৰি এটা ডিচপেচত ৰখা হয়। আৰু লগতে তথ্য ব্যৱস্থাপনা, জৰুৰীকালীন যোগাযোগ আৰু নাগৰিকৰ যত্নৰ ক্ষেত্ৰতো সুবিধা প্ৰদান কৰে। এই সেৱাসমূহেই হৈছে জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱাৰ মূল গাঁথনি। এনেকুৱা হ’ব পাৰে যে, কোনো নিৰ্দিষ্ট জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ বাবে, আন এটা সেৱাৰ সৈতে সহযোগিতাৰ প্ৰয়োজন হয়, যেনে প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়, জল ব’ৰ্ড(সমূহ) বা ৰাইক্সৱাটাৰষ্টেট। সুৰক্ষা অঞ্চলে এই অন্যান্য সেৱাসমূহক কাৰ্য্যকৰী বা প্ৰশাসনিক পৰ্যায়ত নিৰ্দিষ্ট সন্মিলনত যোগ কৰি তেওঁলোকৰ গাঁথনিত একত্ৰিত কৰিব পাৰে।

সকলো অঞ্চলেই সমন্বিত আঞ্চলিক পৰিঘটনা ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা অনুসৰি কাম কৰে।

=== নেপাল ===
নেপাল ৰিস্ক ৰিডাকচন কনচৰ্টিয়াম (এন আৰ আৰ চি) হ্যোগোৰ কাঠামো আৰু নেপালৰ দুৰ্যোগৰ বিপদ ব্যৱস্থাপনাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় কৌশলৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ় লৈ উঠিছে। এই ব্যৱস্থাই নেপাল চৰকাৰৰ সৈতে মানৱীয় আৰু উন্নয়নমূলক অংশীদাৰসকলক একত্ৰিত কৰে আৰু বহনক্ষম দুৰ্যোগৰ বিপদ ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে পাঁচটা ফ্লেগশ্বিপ অগ্ৰাধিকাৰ চিনাক্ত কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://drrportal.gov.np/|title=Nepal Disaster Risk Reduction Portal, Kathmandu, Nepal|website=Government of Nepal|access-date=21 March 2017}}&lt;/ref&gt;

=== পাকিস্তান ===
[[পাকিস্তান|পাকিস্তানত]] দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা বান দুৰ্যোগৰ আশে-পাশে ঘূৰি থাকে আৰু উদ্ধাৰ আৰু সাহায্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।

১৯৭৭ চনত জল আৰু শক্তি মন্ত্ৰালয়ৰ অধীনত দেশজুৰি বান ব্যৱস্থাপনাৰ বিষয়সমূহ পৰিচালনা কৰিবলৈ ফেডাৰেল বান আয়োগ গঠন কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ffc.gov.pk/histry.aspx|title=Office of Chief Engineering Adviser/Chairman Federal Flood Commission, Islamabad|website=www.ffc.gov.pk|access-date=2017-05-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170927040852/http://www.ffc.gov.pk/histry.aspx|archive-date=2017-09-27|url-status=dead|archivedate=2017-09-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170927040852/http://www.ffc.gov.pk/histry.aspx|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

২০০৫ চনৰ কাশ্মীৰৰ ভূমিকম্প আৰু ২০১০ চনৰ পাকিস্তানৰ বানপানীৰ পিছত ক্ৰমে ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা অধ্যাদেশ, ২০০৬ আৰু ২০১০ চনৰ ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা আইন প্ৰণয়ন কৰা হয়। দেশত দুৰ্যোগ আৰু ইয়াৰ পৰিচালনাৰ সমগ্ৰ বৰ্ণালীৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া প্ৰাথমিক কেন্দ্ৰীয় কৰ্তৃপক্ষ হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা কৰ্তৃপক্ষ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ndma.gov.pk/aboutUs.php|title=NDMA National Disaster Management Authority Pakistan: About Us|website=www.ndma.gov.pk|access-date=May 20, 2017|archive-date=May 23, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170523093813/http://www.ndma.gov.pk/aboutUs.php|url-status=dead|archivedate=May 23, 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170523093813/http://www.ndma.gov.pk/aboutUs.php|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

ইয়াৰ উপৰিও ফাটা, গিলগিট বাল্টিস্তান আৰু পাকিস্তানী প্ৰশাসিত কাশ্মীৰৰ লগতে প্ৰতিখন প্ৰদেশৰ নিজা প্ৰাদেশিক দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা কৰ্তৃপক্ষ আছে যিয়ে প্ৰদেশখনত দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাৰ নীতি আৰু পৰিকল্পনা ৰূপায়ণৰ বাবে দায়বদ্ধ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ndma.gov.pk/pdma.php|title=NDMA National Disaster Management Authority Pakistan: Provincial Disaster Management Authority|website=www.ndma.gov.pk|access-date=May 20, 2017|archive-date=June 4, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170604225638/http://www.ndma.gov.pk/pdma.php|url-status=dead|archivedate=June 4, 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170604225638/http://www.ndma.gov.pk/pdma.php|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাৰ পৰিকল্পনা, সমন্বয় আৰু কাৰ্যকৰীকৰণৰ বাবে প্ৰতিখন জিলাৰ নিজস্ব জিলা দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা কৰ্তৃপক্ষ থাকে আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় কৰ্তৃপক্ষ আৰু প্ৰাদেশিক কৰ্তৃপক্ষই নিৰ্ধাৰণ কৰা নিৰ্দেশনা অনুসৰি জিলাসমূহত দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাৰ উদ্দেশ্যে সকলো ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ndma.gov.pk/ddma.php|title=NDMA National Disaster Management Authority Pakistan: District Disaster Management Authority|website=www.ndma.gov.pk|access-date=May 20, 2017|archive-date=June 3, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170603224437/http://www.ndma.gov.pk/ddma.php|url-status=dead|archivedate=June 3, 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170603224437/http://www.ndma.gov.pk/ddma.php|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

=== ফিলিপাইনছ ===
[[ফিলিপাইন|ফিলিপাইনছত]] দুৰ্যোগ বা জৰুৰীকালীন অৱস্থাত মানুহৰ সুৰক্ষা আৰু কল্যাণৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগৰ আশংকা হ্ৰাস আৰু ব্যৱস্থাপনা পৰিষদৰ দায়িত্ব থাকে। ফিলিপাইনছ ৰিপাব্লিক চৰকাৰৰ বিভিন্ন চৰকাৰী, বেচৰকাৰী, অসামৰিক খণ্ড আৰু ব্যক্তিগত খণ্ডৰ সংস্থাৰে গঠিত এটা কৰ্মগোট। ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিৰক্ষা সচিবৰ নেতৃত্বত (অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষাৰ কাৰ্যালয়, এনডিআৰআৰএমচিসমূহ কাৰ্যকৰী সংস্থাৰ অধীনত) ই চৰকাৰৰ সকলো কাৰ্যবাহী শাখা, সমগ্ৰ দেশৰ স্থানীয় চৰকাৰী ইউনিটৰ লীগৰ সভাপতি, ফিলিপাইনছৰ সশস্ত্ৰ বাহিনীসমূহৰ সমন্বয় সাধন কৰে ৰাষ্ট্ৰীয় আৰক্ষী, অগ্নিনিৰ্বাপক ব্যুৰো (যিটো অভ্যন্তৰীণ আৰু স্থানীয় চৰকাৰ বিভাগৰ অধীনত থকা এটা সংস্থা), আৰু প্ৰাকৃতিক আৰু মানৱসৃষ্ট দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱাৰ লগতে ৰাজহুৱা আৰু ব্যক্তিগত চিকিৎসা সেৱাসমূহৰ লগতে এই দায়বদ্ধসকলৰ পৰিকল্পনা, সমন্বয় আৰু প্ৰশিক্ষণ ইউনিট। ফিলিপাইনছ ৰেড ক্ৰছৰ দৰে বেচৰকাৰী সংস্থাসমূহেও এনডিআৰআৰএমচিৰ বাবে জনশক্তি আৰু বস্তুগত সহায় আগবঢ়ায়।

=== ভাৰত ===
[[File:Wall in kalpakkam.JPG|thumb|200 px|২০০৪ চনৰ ভাৰত মহাসাগৰীয় ভূমিকম্পৰ পিছত, উপকূলীয় চহৰ কল্পকম চহৰৰ পাৰত নিৰ্মাণ কৰা এখন সুৰক্ষামূলক দেৱাল]]
ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা কৰ্তৃপক্ষ হৈছে দুৰ্যোগ সাহায্যৰ বাবে পৰিকল্পনা আৰু সামৰ্থ্য বিকাশৰ বাবে দায়বদ্ধ প্ৰাথমিক চৰকাৰী সংস্থা। ইয়াৰ গুৰুত্ব মূলতঃ কৌশলগত বিপদ ব্যৱস্থাপনা আৰু প্ৰশমনৰ লগতে নীতি আৰু পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰাত।&lt;ref name=&quot;ndma-functions&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ndma.gov.in/en/about-ndma/roles-responsibilities.html|title=Functions and Responsibilities|publisher=National Disaster Management Authority|access-date=2014-10-28|archive-date=May 8, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190508100041/https://ndma.gov.in/en/about-ndma/roles-responsibilities.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;  ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা প্ৰতিষ্ঠান হৈছে দুৰ্যোগ প্ৰশমন আৰু সংকটৰ প্ৰতিক্ৰিয়া পৰিচালনাৰ বাবে নিৰ্দেশনা আৰু প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে নীতিগত চিন্তা-চৰ্চা আৰু প্ৰশিক্ষণ প্ৰতিষ্ঠান।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2018-04-16 |title=NIDM Annual Report 2015-16 - India {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/india/nidm-annual-report-2015-16 |access-date=2023-10-22 |website=reliefweb.int |language=en}}&lt;/ref&gt;

ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ সঁহাৰি বাহিনী হৈছে [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ|প্ৰাকৃতিক]] আৰু [[দুৰ্যোগ#প্ৰাকৃতিক বিপদৰ সৈতে সম্পৰ্কহীন|মানৱসৃষ্ট দুৰ্যোগৰ]] সময়ত জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে মূলতঃ দায়বদ্ধ চৰকাৰী সংস্থা, যাৰ সন্ধান, উদ্ধাৰ আৰু পুনৰ্বাসনৰ বিশেষ দক্ষতা আছে।&lt;ref name=&quot;about&quot;&gt;{{cite web|title=About Us|url=http://ndrfandcd.gov.in/CMS/AboutUs.aspx|publisher=National Disaster Response Force|access-date=2015-01-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20141029102440/http://ndrfandcd.gov.in/CMS/AboutUs.aspx|archive-date=2014-10-29|url-status=dead|archivedate=2014-10-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141029102440/http://ndrfandcd.gov.in/CMS/AboutUs.aspx|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি মন্ত্ৰালয়ত এটা সংস্থাও আছে যিয়ে পৃথিৱী বিজ্ঞানী আৰু বতৰ বিজ্ঞানীসকলৰ বিশেষজ্ঞতাক জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনালৈ আনে। দুৰ্যোগৰ পিছত উদ্ধাৰ অভিযানতো ভাৰতীয় সশস্ত্ৰ বাহিনীয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Upadhyay |first=Shreya |date=2018 |title=India's Response to Disasters and Humanitarian Assistance in South Asia |url=https://www.jstor.org/stable/48636680 |journal=Indian Foreign Affairs Journal |volume=13 |issue=4 |pages=316–334 |jstor=48636680 |issn=0973-3248}}&lt;/ref&gt;

অনিৰুদ্ধৰ একাডেমী অৱ ডিজাষ্টাৰ মেনেজমেণ্ট (এ এ ডি এম) হৈছে ভাৰতৰ মুম্বাইৰ এটা অলাভজনক সংস্থা, যাৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে &quot;দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা&quot;।

=== মালয়েছিয়া ===
[[মালয়েছিয়া|মালয়েছিয়াত]] দুৰ্যোগ পৰিচালনাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা সংস্থা (নাডমা মালয়েছিয়া)। ২০১৪ চনৰ বানপানীৰ পিছত ২০১৫ চনৰ ২ অক্টোবৰত প্ৰধানমন্ত্ৰী বিভাগৰ অধীনত প্ৰতিষ্ঠা কৰি ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা পৰিষদৰ পৰা দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে। গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়, স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয় আৰু গৃহ নিৰ্মাণ, নগৰ কল্যাণ আৰু স্থানীয় চৰকাৰ মন্ত্ৰালয়েও জৰুৰীকালীন অৱস্থা পৰিচালনাৰ দায়িত্ব লয়। জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনাৰ সৈতে জড়িত কেইবাটাও সংস্থা হ’ল ৰয়েল মালয়েছিয়ান পুলিচ, মালয়েছিয়ান অগ্নিনিৰ্বাপক আৰু উদ্ধাৰ বিভাগ, মালয়েছিয়ান অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা বাহিনী, স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয় মালয়েছিয়া আৰু মালয়েছিয়ান সামুদ্ৰিক বলবৎকাৰী সংস্থা। ইয়াৰ উপৰিও জৰুৰীকালীন/দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাৰ লগত জড়িত কিছুমান স্বেচ্ছাসেৱী সংগঠন যেনে মালয়েছিয়াৰ ছেইণ্ট জন এম্বুলেন্স আৰু মালয়েছিয়ান ৰেড ক্ৰেচেণ্ট ছ’চাইটি।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Directives National Security Council |url=https://www.adrc.asia/management/MYS/Directives_National_Security_Council.html |access-date=2023-10-22 |website=www.adrc.asia |archivedate=2024-03-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240311011134/https://www.adrc.asia/management/MYS/Directives_National_Security_Council.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

=== যুক্তৰাজ্য ===
২০০০ চনত ইন্ধনৰ প্ৰতিবাদ আৰু সেই একে বছৰতে ভয়াৱহ বানপানীৰ লগতে ২০০১ চনত ভৰিৰ মুখৰ সংকটৰ পিছত [[যুক্তৰাজ্য|যুক্তৰাজ্যই]] নাগৰিক আকস্মিক আইন ২০০৪ (চিচিএ) গৃহীত কৰে। চিচিএই কিছুমান সংস্থাক ১ আৰু ২ শ্ৰেণীৰ সঁহাৰিদাতা হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰিছিল আৰু জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতি আৰু সঁহাৰিৰ সন্দৰ্ভত দায়িত্ব নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল। ইয়াক আঞ্চলিক স্থিতিস্থাপকতা মঞ্চ আৰু স্থানীয় কৰ্তৃপক্ষৰ জৰিয়তে অসামৰিক আকস্মিক সচিবালয়ে পৰিচালনা কৰে।

দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা প্ৰশিক্ষণ সাধাৰণতে স্থানীয় পৰ্যায়ত কৰা হয়, আৰু জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা মহাবিদ্যালয়ত ল’ব পৰা পেছাদাৰী পাঠ্যক্ৰমৰ জৰিয়তে একত্ৰিত কৰা হয়। সমগ্ৰ দেশৰ বিশ্ববিদ্যালয়সমূহত ডিপ্লমা, স্নাতক আৰু স্নাতকোত্তৰ অৰ্হতা লাভ কৰিব পাৰি। ১৯৯৬ চনত স্থাপিত ইনষ্টিটিউট অৱ ইমাৰ্জেন্সি মেনেজমেণ্ট হৈছে চৰকাৰী, সংবাদ মাধ্যম, আৰু বাণিজ্যিক খণ্ডৰ বাবে পৰামৰ্শদাতা সেৱা প্ৰদান কৰা এটা দাতব্য সংস্থা। জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা সমিতি&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.the-eps.org/ |title=Welcome – The Emergency Planning Society |publisher=The-eps.org |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt; আৰু নাগৰিক সুৰক্ষা আৰু জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা প্ৰতিষ্ঠান (আইচিপিইএম)কে ধৰি জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনাকাৰীৰ বাবে কেইবাখনো পেছাদাৰী সমিতি গঠন কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theicpem.org/ |title=welcome - The Institute of Civil Protection and Emergency Management |publisher=ICPEM |access-date=2023-12-06}}&lt;/ref&gt;

ব্ৰিটেইনৰ অন্যতম বৃহৎ জৰুৰীকালীন অনুশীলন ২০০৭ চনৰ ২০ মে’ত উত্তৰ আয়াৰলেণ্ডৰ বেলফাষ্টৰ ওচৰত কৰা হৈছিল: বেলফাষ্ট আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰত চিমুলেটেড বিমান দুৰ্ঘটনা-অৱতৰণ। পাঁচখন চিকিৎসালয় আৰু তিনিটা বিমানবন্দৰৰ কৰ্মচাৰীয়ে এই অনুশীলনত অংশগ্ৰহণ কৰে আৰু প্ৰায় ১৫০ জন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যবেক্ষকে ইয়াৰ ফলপ্ৰসূতা মূল্যায়ন কৰে।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/6673793.stm |title=UK &amp;#124; Northern Ireland &amp;#124; Mock plane crash tests NI crews |work=BBC News |date=2007-05-20 |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt;

=== ৰাছিয়া ===
[[ৰাছিয়া|ৰাছিয়াত]] জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতি মন্ত্ৰালয়ে (ইমাৰকম) অগ্নিনিৰ্বাপক, নাগৰিক প্ৰতিৰক্ষা, প্ৰাকৃতিক আৰু মানৱসৃষ্ট উভয় দুৰ্যোগৰ পিছত অনুসন্ধান আৰু উদ্ধাৰৰ কামত নিয়োজিত হৈ আছে।

== লগতে চাওক ==
{{Div col}}
* [[নাগৰিক প্ৰতিৰক্ষা]]
* [[কম্পিউটাৰ জৰুৰীকালীন সঁহাৰি দল]]
* [[সংকট ব্যৱস্থাপনা]]
* [[ব্যৱসায়ৰ ধাৰাবাহিকতা পৰিকল্পনা]]
* [[দুৰ্যোগৰ চিকিৎসা]]
* [[দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি]]
* [[দুৰ্যোগৰ আশংকা হ্ৰাস]]
* [[জৰুৰীকালীন যোগাযোগ ব্যৱস্থা]]
* [[জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা তথ্য ব্যৱস্থা]]
* [[জৰুৰীকালীন অনাময়]]
* [[অগ্নিযুদ্ধ]]
* [[মানৱ মূলধনৰ পলায়ন]]
* [[স্থানীয় জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা সমিতি]]
* [[গণ মৃত্যুৰ কাণ্ড]]
* [[সুৰক্ষামূলক কাৰ্য্যৰ মাপকাঠী]]
* [[জনস্বাস্থ্য জৰুৰীকালীন অৱস্থা (আমেৰিকা)]]
* [[ৰ'ন জৰুৰীকালীন স্কেল]]
* [[অন্বেষণ আৰু উদ্ধাৰ]]
* [[অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা ৰাজ্যিক পৰিষদ]]
{{div col end}}
'''বেচৰকাৰী সংস্থা:'''
{{div col|colwidth=30em}}
* [[কেথলিক সাহায্য সেৱা]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.crs.org/emergency/ |title=Emergency Response &amp;#124; Catholic Relief Services |publisher=Crs.org |access-date=2015-03-08}}&lt;/ref&gt;
* [[ব্ৰিটিছ মানৱীয় সংস্থাসমূহৰ কনচৰ্টিয়াম]]
* [[দুৰ্যোগৰ জবাবদিহিতা প্ৰকল্প]] (ডি এ পি)
* [[গ্ল'বেলমেডিক]]
* [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ জৰুৰীকালীন সেৱা]] (আইডিইএছ)
* [[সীমাহীন চিকিৎসক]]
* [[নেটহোপ]]
{{div col end}}

== তথ্য উৎস ==
{{Reflist|colwidth=30em}}

== লগতে পঢ়ক ==
{{Scholia}}
* Disaster Nursing and Emergency Preparedness, {{ISBN|978-0-8261-4417-1}}.  Springer Publishing.  Fourth Edition 2019
* International Journal of Emergency Management, {{ISSN|1741-5071}} (electronic) {{ISSN|1471-4825}} (paper), Inderscience Publishers
* [https://web.archive.org/web/20070825072719/http://www.bepress.com/jhsem/ Journal of Homeland Security and Emergency Management] {{ISSN|1547-7355}}, Bepress
* [https://web.archive.org/web/20080915042046/http://www.ema.gov.au/ajem Australian Journal of Emergency Management] (electronic) {{ISSN|1324-1540}} (paper), Emergency Management Australia
* Karanasios, S. (2011). [http://www.niccd.org/wp-content/uploads/2017/11/KaranasiosClimateChangeEmergentICTs.pdf New and Emergent ICTs and Climate Change in Developing Countries]. In R. Heeks &amp; A. Ospina (Eds.). Manchester: Centre for Development Informatics, University of Manchester
* [https://web.archive.org/web/20090309132402/http://www.aladdinproject.org/ The ALADDIN Project], a consortium of universities developing automated disaster management tools
* Emergency Management Australia (2003) ''Community Developments in Recovering from Disaster'', Commonwealth of Australia, Canberra

== বাহ্যিক সংযোগ ==
{{wikiversity|Fire and emergency management}}
{{commons|Category:Emergency management}}
* [https://www.acf.hhs.gov/ohsepr Emergency Preparedness and Response Office] – The National Institute for Occupational Safety and Health
* [http://www.fao.org/emergencies/en/ FAO in emergencies]
* [https://www.fao.org/policy-support/tools-and-publications/resources-details/en/c/423839/ Resilient Livelihoods: Disaster Risk Reduction for Food and Nutrition Security – 2013 edition] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230602200015/https://www.fao.org/policy-support/tools-and-publications/resources-details/en/c/423839/ |date=2023-06-02 }} (published by [[FAO]])
* [https://www.emergency.cdc.gov/hazards-specific.asp Centers for Disease Control and Prevention's Information on Specific Types of Emergencies]
* [https://www.cdc.gov/niosh/emres/ Emergency Preparedness and Response Resources] by the [[National Institute for Occupational Safety and Health]]
* [https://www.fema.gov/media-library/resources-documents/collections/485 &quot;FEMA&quot; Community Emergency Response Team (CERT) Training Materials (Program Manager, Trainer, Participant,...)]

{{Disasters}}
{{Management}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা}}
[[শ্ৰেণী:জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাপনা]]
[[শ্ৰেণী:মানৱীয় সাহায্য]]
[[শ্ৰেণী:বৃত্তিগত সুৰক্ষা আৰু সুস্বাস্থ্য]]</text>
      <sha1>1gelaijs0eb1oqk9zazla0u9bt2kx1k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>চাইৰাছ মিষ্ট্ৰী</title>
    <ns>0</ns>
    <id>106297</id>
    <revision>
      <id>515574</id>
      <parentid>427107</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:34:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515574</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8723" sha1="i6pgg2pzz6g9sgdni8f8kc01s5jgrh6" xml:space="preserve">{{Infobox writer &lt;!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --&gt;
| image        = Cyrus Mistry, the writer.jpeg
| caption      = চাইৰাছ মিষ্ট্ৰীৰ ফাইল ফটো
| name         = চাইৰাছ মিষ্ট্ৰী
| birth_date   = ১১ মাৰ্চ, ১৯৫৬
| birth_place  = [[মুম্বাই]], [[ভাৰত]]
| occupation   = লেখক
| alma_mater   = 
| genre        = ফিকচন আৰু নন ফিকচন
| notableworks = [[ক্ৰনিকেল অৱ আ কৰ্পচ্‌ বিয়েৰাৰ]]
| awards       =   [[ডি এছ চি পুৰস্কাৰ]] (২০১৪) 
| website      = 
}}

'''চাইৰাছ মিষ্ট্ৰী''' ({{lang-en|Cyrus Mistry}} ; জন্ম: ১১ মাৰ্চ ১৯৫৬&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=eoNmAAAAMAAJ&amp;q=%22MISTRY,+CYRUS+BEHRAM;+b.+II+March+1956%22 |title=Who's who in India |publisher=Guide Publications |year=1996 |page=276 |access-date=12 August 2018}}&lt;/ref&gt;) এগৰাকী ভাৰতীয় লেখক আৰু নাট্যকাৰ। তেওঁ ২০১৪ চনত ''ক্ৰনিকেল অৱ আ কৰ্পচ্‌ বিয়েৰাৰ'' গ্ৰন্থৰ বাবে দক্ষিণ এছীয় সাহিত্যৰ বাবে প্ৰদান কৰা [[ডি এছ চি পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=malhotra&gt;{{cite web |url=https://blogs.wsj.com/indiarealtime/2014/01/18/indian-wins-south-asian-prize-for-literature/ |title=Indian Wins South Asian Prize for Literature |work=The Wall Street Journal |author=Aditi Malhotra |date=18 January 2014 |access-date=18 January 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.thehindu.com/books/books-authors/cyrus-mistry-wins-dsc-prize-for-2014/article5590635.ece |title=Cyrus Mistry wins DSC Prize for 2014 |work=[[দ্য হিন্দু]] |author=PTI |date=18 January 2014 |access-date=18 January 2014}}&lt;/ref&gt; ২০১৫ চনত কিতাপখনে ইংৰাজী সাহিত্যত [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] লাভ কৰে। তেওঁ লেখক ৰোহিণ্টন মিষ্ট্ৰীৰ ভাতৃ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/interview-parsis-walk-from-outside-to-take-my-story-forward-cyrus-mistry-1952368 |title=Parsis walk from outside to take my story forward: Cyrus Mistry |work=DNA India |author=Amrita Madhukalya |date=17 January 2014 |access-date=19 January 2014}}&lt;/ref&gt;

মিষ্ট্ৰী মুম্বাই নিবাসী।&lt;ref name=malhotra/&gt; কম বয়সতে তেওঁ নাট্যকাৰ হিচাপে লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল,&lt;ref name=pti/&gt; আৰু সাংবাদিক তথা চুটিগল্প লেখক হিচাপে নাম কৰিছিল। ১৯৭৯ চনত তেওঁৰ প্ৰথমটো চুটি গল্প প্ৰকাশ পাইছিল।&lt;ref name=malhotra/&gt; মিষ্ট্ৰীৰ চুটিগল্পৰ আধাৰত নিৰ্মিত ''পাৰ্চি'' নামৰ এখন ছবিয়ে ১৯৯১ চনৰ শ্ৰেষ্ঠ গুজৰাটী ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা&lt;ref name=&quot;37thaward&quot;&gt;{{cite web|url=http://dff.nic.in/2011/37nfa.pdf|publisher=Directorate of Film Festivals|title=37th National Film Awards|archive-url=https://web.archive.org/web/20160309150349/http://dff.nic.in/2011/37nfa.pdf|archive-date=2016-03-09|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;ৰ লগতে মানহাইম চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত সমালোচকৰ বঁটাও লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=baliga&gt;{{cite news |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-literaryreview/a-legacy-of-silence/article3729469.ece |title=A legacy of silence |work=The Hindu |author=Shashi Baliga |date=5 August 2012 |access-date=18 January 2014}}&lt;/ref&gt; এই চলচ্চিত্ৰখনৰ চিত্ৰনাট্য আৰু সংলাপও তেওঁ লিখিছিল।&lt;ref name=baliga/&gt;

তেওঁৰ নাটক ডুংগাজী হাউছক “ইংৰাজীত সমসাময়িক ভাৰতীয় নাটকৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰচনা হিচাপে গণ্য কৰা হয়।”&lt;ref name=malhotra/&gt; তেওঁৰ প্ৰথম উপন্যাসখন আছিল ''দ্য ৰেডিয়েন্স অৱ এছেছ''। কিতাপখন ২০০৫ চনত ক্ৰছৱৰ্ড বঁটাৰ বাবে মনোনীত হৈছিল। তেওঁৰ দ্বিতীয়খন উপন্যাস ২০১৩ চনত প্ৰকাশিত ক্ৰনিকেল অৱ আ কৰ্পচ্‌ বিয়েৰাৰ। এই উপন্যাসখনত পাৰ্চি সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰৰ খান্দিয়াসকলৰ কাহিনী কোৱা হৈছে, যি মৃতকৰ মৃতদেহ ''টাৱাৰ অৱ চাইলেন্স''লৈ লৈ যায় আৰু তাত এইবোৰ শগুণে ভক্ষণ কৰে।&lt;ref name=malhotra/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.timeoutmumbai.net/books/reviews/chronicle-corpse-bearer |title=Chronicle of a Corpse Bearer (review) |work=Time Out Mumbai |author=Tara Sahgal |date=17 August 2012 |access-date=18 January 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140202184026/http://www.timeoutmumbai.net/books/reviews/chronicle-corpse-bearer |archive-date=2 February 2014 |df=dmy-all |archivedate=2 February 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140202184026/http://www.timeoutmumbai.net/books/reviews/chronicle-corpse-bearer |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

==বঁটা আৰু স্বীকৃতি==
*চুলতান পদমচি এৱাৰ্ড, ডুংগাজী হাউছৰ বাবে&lt;ref name=pti&gt;{{cite news |url=http://www.business-standard.com/article/pti-stories/active-marketing-important-in-publishing-author-cyrus-mistry-113111200402_1.html |title=Active marketing important in publishing: Author Cyrus Mistry |work=Press Trust of India |date=12 November 2013 |archive-url=https://archive.today/20140119204002/http://www.business-standard.com/article/pti-stories/active-marketing-important-in-publishing-author-cyrus-mistry-113111200402_1.html |archive-date=19 January 2014 |access-date=19 January 2014 |url-status=live |agency=Press Trust of India }}&lt;/ref&gt;
*১৯৮৯: শ্ৰেষ্ঠ গুজৰাটী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ শিতানত ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা, ''পাৰ্চি'', কাহিনী, চিত্ৰনাট্য আৰু সংলাপ
*২০০৫: [[ক্ৰছৱৰ্ড বুক এৱাৰ্ড]], মনোনয়ন, ''দ্য ৰেডিয়েন্স অৱ এছেছ''
*২০১৪: [[ডি এছ চি পুৰস্কাৰ|দক্ষিণ এছীয় সাহিত্যৰ বাবে প্ৰদান কৰা ডি এছ চি পুৰস্কাৰ]], ''[[ক্ৰনিকেল অৱ আ কৰ্পচ্‌ বিয়েৰাৰ]]''
*২০১৫: [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]]&lt;ref&gt;{{cite web|title=Sahithya Academy Award 2015|url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/pdf/sahityaakademiawards2015-e.pdf|website=sahitya-akademi.gov.in|publisher=Sahitya-Akademi|access-date=19 December 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151222130920/http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/pdf/sahityaakademiawards2015-e.pdf|archive-date=22 December 2015|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

==সৃষ্টিশীল কাম==
*''দ্য ৰেডিয়েন্স অৱ এছেছ''
*''[[ক্ৰনিকেল অৱ আ কৰ্পচ্‌ বিয়েৰাৰ]]''
*''Passion Flower: Seven Stories of Derangement''
*''দ্য প্ৰচপেক্ট অৱ মিৰাকলচ্‌''

==তথ্যসূত্ৰ==
{{ৰেফলিষ্ট}}
[[শ্ৰেণী:সাহিত্যিক]]
[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ঔপন্যাসিক]]
[[শ্ৰেণী:ডি এছ চি পুৰস্কাৰ বিজয়ী]]</text>
      <sha1>i6pgg2pzz6g9sgdni8f8kc01s5jgrh6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:The Education Auditor</title>
    <ns>3</ns>
    <id>107051</id>
    <redirect title="সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU" />
    <revision>
      <id>515885</id>
      <parentid>429667</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:27:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515885</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="65" sha1="i18tvuuq20l3q3ohoft2d61pm5pnz74" xml:space="preserve">#REDIRECT [[সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU]]</text>
      <sha1>i18tvuuq20l3q3ohoft2d61pm5pnz74</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>দেৱজিৎ শইকীয়া</title>
    <ns>0</ns>
    <id>108390</id>
    <revision>
      <id>515660</id>
      <parentid>511066</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:05:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515660</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49206" sha1="5jthcyk589sn55sfvhnyns4tfwcprtd" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=দেৱজিৎ শইকীয়া|image=Devajit Saikia1.jpg|education=অৰ্থনীতি বিভাগৰ স্নাতকোত্তৰ আৰু এলএলবি|alma_mater=কটন বিশ্ববিদ্যালয়, গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়|known_for=ক্ৰিকেট, আইন আৰু ক্ৰীড়া প্ৰশাসন}}

'''দেৱজিত শইকীয়া''' ({{lang-en|Devajit Saikia}}) এগৰাকী ভাৰতীয় অধিবক্তা, প্ৰাক্তন প্ৰথম শ্ৰেণীৰ ক্ৰিকেটাৰ আৰু ক্ৰিকেট প্ৰশাসক। দেৱজিৎ শইকীয়া বিচিচিআইৰ সম্পাদক। জয় শ্বাহৰ ঠাইত তেওঁ বিচিচিআইৰ নতুন সম্পাদক হিচাপে নিৰ্বাচিত হয়, আৰু জয় শ্বাহ আইচিচিৰ অধ্যক্ষ হিচাপে নিৰ্বাচিত হয়। বৰ্তমান তেওঁ ভাৰতৰ ক্ৰিকেট নিয়ন্ত্ৰণ ব’ৰ্ডৰ যুটীয়া সম্পাদক হিচাপেও কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আছে। ইয়াৰ উপৰিও শইকীয়া বিচিচিআইক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি আইচিচিৰ ব’ৰ্ড ডাইৰেক্টৰ৷ &lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |date=2022-10-18 |title=Devajit Saikia elected as new BCCI joint secretary |url=https://www.sentinelassam.com/topheadlines/devajit-saikia-elected-as-new-bcci-joint-secretary-618897 |access-date=2024-08-29 |website=Sentinel Assam |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=BCCI appoints Devajit Saikia as board's acting secretary |url=https://www.espncricinfo.com/story/roger-binny-appoints-devajit-saikia-as-bcci-s-acting-secretary-1464281 |access-date=2024-12-13 |website=ESPNcricinfo |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=icc |title=ICC Board of Directors, Chief Executives &amp; IDI Board of Directors |url=https://www.icc-cricket.com/about/the-icc/structure/board |access-date=2024-12-19 |website=icc |language=en}}&lt;/ref&gt;

== কেৰিয়াৰ ==
[[গুৱাহাটী|গুৱাহাটীত]] জন্মগ্ৰহণ কৰি ডাঙৰ-দীঘল হোৱা শইকীয়াই [[কটন বিশ্ববিদ্যালয়|কটন কলেজত]] অধ্যয়ন কৰি [[অসম ক্ৰিকেট দল|অসম ক্ৰিকেট দলৰ]] হৈ [[ৰঞ্জি ট্ৰফী|ৰঞ্জী ট্ৰফীত]] খেলিছিল। তেওঁ আছিল উইকেট কীপাৰ আৰু মিডল অৰ্ডাৰৰ বেটছমেন। &lt;ref name=&quot;:)&quot;&gt;{{Cite web|title=Devjit Saikia Profile - Cricket Player India {{!}} Stats, Records, Video|url=https://www.espncricinfo.com/cricketers/devjit-saikia-34727|accessdate=2024-08-29|work=ESPNcricinfo|language=en}}&lt;/ref&gt;

তেওঁ [[অসম ক্ৰিকেট সন্থা|অসম ক্ৰিকেট সন্থাৰ]] সম্পাদক হিচাপেও কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। পূব ভাৰতৰ অন্যতম পুৰণি ক্ৰীড়া সংস্থা গুৱাহাটী ক্ৰীড়া সন্থাৰ সাধাৰণ সম্পাদক &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|date=2023-05-02|title=Guwahati Sports Association election: Paresh, Devajit set to be elected unopposed|url=https://www.sentinelassam.com/sports-news/local-sports/guwahati-sports-association-election-paresh-devajit-set-to-be-elected-unopposed-647943|accessdate=2024-08-29|work=Sentinel Assam|language=en}}&lt;/ref&gt; হোৱাৰোপৰি শইকীয়া [[অসম|অসমৰ]] বৰ্তমানৰ এগৰাকী মহাধিবক্তা। &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|date=2021-05-20|title=Devajit Saikia appointed as the 18th Advocate General of Assam, ACA extend wishes - NKTV|url=https://www.nktv.in/devajit-saikia-appointed-as-the-18th-advocate-general-of-assam-aca-extend-wishes/|accessdate=2024-08-29|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

== প্ৰাথমিক জীৱন ==
১৯৬৯ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত গুৱাহাটীৰ উজান বজাৰৰ হেপি ভিলাত টুংগা ভদ্ৰ শইকীয়া আৰু দীপিকা শইকীয়াৰ ঘৰত তেওঁ জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁ তেওঁৰ ঘৰুৱা নাম ‘লন’ বুলি বেছিকৈ পৰিচিত আছিল। তেখেতে গুৱাহাটীৰ ডন বস্কো স্কুলত স্কুলীয়া শিক্ষা সমাপ্ত কৰি ১৯৮৪ চনত মেট্ৰিক পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয়। তাৰ পিছত তেওঁৰ শৈক্ষিক সাধনাই তেওঁক [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়|গৌহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ]] অন্তৰ্গত [[কটন বিশ্ববিদ্যালয়|কটন কলেজলৈ]] লৈ যায়, য'ৰ পৰা তেওঁ ১৯৯০ চনত অৰ্থনীতিত স্নাতক, আৰু ১৯৯৪ চনত অৰ্থনীতিত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে। পিছলৈ তেওঁ আইন অধ্যয়ন কৰি ১৯৯৬ চনত অল্ড আৰ্ল ল কলেজ (বৰ্তমান [[BRM Govt. Law College|বি আৰ এম গভৰ্ণৰ ল কলেজ]] )ৰ পৰা এল এল বি ডিগ্ৰী লাভ কৰেয। 

== আইনী কেৰিয়াৰ ==
শইকীয়াই বাৰ কাউন্সিল অৱ অসমৰ অধীনত অধিবক্তা হিচাপে নামভৰ্তি কৰি ১৯৯৭ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত [[গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়|গৌহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ত]] আইনী প্ৰেকটিছ আৰম্ভ কৰি এক বিশিষ্ট আইনী কেৰিয়াৰৰ আৰম্ভণি কৰে। এই যাত্ৰাত নামি পৰাৰ পূৰ্বে ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯১ চনলৈ [[উত্তৰ-পূব সীমান্ত ৰে’লৱে|এন এফ ৰেলৱেত]] আৰু তাৰ পিছত ১৯৯১ চনৰ পৰা ১৯৯৬ চনলৈ [[ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক|ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকত]] (গুৱাহাটী) কাম কৰিছিল। ক্ৰীড়া কোটা নিয়োগৰ জৰিয়তে দুয়োটা পদ নিশ্চিত কৰা হৈছিল, যিয়ে তেওঁৰ ক্ৰিকেটত উল্লেখযোগ্য কৃতিত্বৰ প্ৰতিফলন ঘটাইছিল। &lt;ref name=&quot;%)&quot;&gt;{{Cite web|date=2021-05-20|title=Devajit Saikia appointed as the 18th Advocate General of Assam, ACA extend wishes - NKTV|url=https://www.nktv.in/devajit-saikia-appointed-as-the-18th-advocate-general-of-assam-aca-extend-wishes/|accessdate=2024-08-29|language=en-US}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.nktv.in/devajit-saikia-appointed-as-the-18th-advocate-general-of-assam-aca-extend-wishes/ &quot;Devajit Saikia appointed as the 18th Advocate General of Assam, ACA extend wishes - NKTV&quot;]. 2021-05-20&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;2024-08-29&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

প্ৰাৰম্ভিক বছৰবোৰত শইকীয়াই ১৯৯৭ চনৰ পৰা ২০০৪ চনলৈকে ব্যক্তিগত বিষয়ত বহুলভাৱে আইনৰ অনুশীলন কৰিছিল আৰু ৰিট জুৰিচিডিকচন, ফৌজদাৰী আইন আৰু বীমা আইনত বিভিন্ন গোচৰ মিমাংশাৰে জড়িত আছিল। 


২০০৫ চনৰ পৰা তেওঁ বিত্ত, কৰ, স্বাস্থ্য আৰু শিক্ষাৰ দৰে বিভাগৰ সৈতে জড়িত গোচৰত [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰক]] প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল। ২০০৯ চনত তেওঁ [[মেঘালয়|মেঘালয়ৰ]] অতিৰিক্ত মহাধিবক্তা হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰে, এই পদত তেওঁ ২০১১ চনলৈকে (ছেপ্টেম্বৰ) কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। ২০১১ চনৰ পৰা ২০১৪ চনলৈ তদানীন্তন মুখ্যমন্ত্ৰী [[তৰুণ গগৈ|তৰুণ গগৈৰ]] সৈতে মতানৈক্যৰ বাবে শইকীয়াই অনাড়ম্বৰভাৱে প্ৰস্থান কৰাৰ পূৰ্বে অসমৰ অতিৰিক্ত মহাধিবক্তা হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। 

২০১৪–২০১৬ চনৰ ভিতৰত তেওঁ ব্যক্তিগত প্ৰেকটিছ পুনৰ আৰম্ভ কৰে আৰু কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ জনস্বাৰ্থৰ মামলা চম্ভালিছিল, প্ৰায়ে ব্যক্তিগত বিবাদীসকলৰ বাবে অন্যান্য সাংবিধানিক, অপৰাধমূলক আৰু সেৱামূলক বিষয়ৰ লগতে শাসকীয় ৰাজ্য চৰকাৰৰ বাবে অস্বস্তিৰ কাৰক হৈ পৰিছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Patowary|first=Digambar|date=January 19, 2016|title=Assam CM Gogoi appears before court in Rs 100 crore defamation case|url=https://www.hindustantimes.com/india/assam-cm-gogoi-appears-before-court-in-rs-100-crore-defamation-case/story-qUc5RId5os8TsrXDRwZLxL.html|work=Hindustan Times}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Rahman|first=Daulat|date=30 March 2016|title=Gogoi accuses BJP of topple plan|url=https://www.telegraphindia.com/india/gogoi-accuses-bjp-of-topple-plan/cid/1488735|work=telegraphindia.com}}&lt;/ref&gt;

দেৱজিৎ শইকীয়াই ২০১৬ চনৰ জুলাই মাহত অসমৰ জ্যেষ্ঠ অতিৰিক্ত মহাধিবক্তা হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰাৰ সময়ত পুনৰবাৰ ৰাজ্য চৰকাৰৰ ব্ৰিফ গ্ৰহণ কৰে। ২০১৭ চনত তেওঁ অসমৰ মহাধিবক্তা (ভাৰতীয়) হিচাপে দুমাহৰ চমু কাৰ্যকালত আছিল। পিছলৈ ২০১৮ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহলৈকে তেওঁ জ্যেষ্ঠ অতিৰিক্ত মহাধিবক্তা, অসমৰ পদত অধিষ্ঠিত হৈ থাকিল, তাতেই তেওঁ অসম ক্ৰিকেট সন্থাৰ সম্পাদক পদৰ বাবে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিবলৈ নিজকে যোগ্য কৰি তুলিবলৈ উক্ত পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰে, কিয়নো ৰাজহুৱা পদবীত থকা যিকোনো ব্যক্তিৰ বাবে ক্ৰিকেট সংস্থাৰ কোনো বিষয়ববীয়াৰ পদৰ বাবে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰাৰ বাধা আছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Nabab Ali dreams of his trainees donning blue jersey|url=https://www.awazthevoice.in/sports-news/cricket-coach-nabab-ali-nawab-dreams-of-his-trainees-donning-blue-jersey-9052.html|accessdate=2024-09-25|work=awazthevoice.in|language=en}}&lt;/ref&gt;

২০২১ চনৰ ২১ মে’ত তেওঁ অসমৰ মহাধিবক্তা হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰি ৫২ বছৰ আৰু এমাহ বয়সত এই পদত অধিষ্ঠিত হোৱা আটাইতকৈ কম বয়সীয়া ব্যক্তি হিচাপে পৰিগণিত হয়। আৰু আজিলৈকে তেওঁ এ জি, অসমৰ পদত অধিষ্ঠিত হৈ আছে। &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Advocate Generals of Assam|url=https://ghconline.gov.in/index.php/former-advocate-general/|accessdate=2024-09-25|work=ghconline.gov.in}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Govt of Assam|first=Judicial Dept|date=May 28, 2019|title=Govt of Assam Notification|url=https://judicial.assam.gov.in/sites/default/files/swf_utility_folder/departments/judicial_uneecopscloud_com_oid_3/menu/document/notification_regarding_to_appoint_shri_devajit_saikia_sr._advocate_as_sr._standing_counsel_govt._of_assam_in_the_ghc_and_sc_of_india_to_represent_govt._of_assam.pdf|work=judicial.assam.gov.in}}{{Dead link|date=May 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

== ক্ৰিকেট কেৰিয়াৰ ==
শইকীয়াৰ ক্ৰিকেটৰ প্ৰতি থকা আকৰ্ষণ সু-নথিভুক্ত আৰু ই তেওঁৰ পৰিচয়ৰ এক উল্লেখযোগ্য অংশ। ১৯৮৪ চনত লক্ষ্ণৌত স্কুলীয়া ক্ৰিকেটৰ বাবে [[চি কে নাইডু ট্ৰফী|চি কে নাইডু ট্ৰফীত]] অসমক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি তেওঁৰ ক্ৰিকেট কেৰিয়াৰ আন্তৰিকতাৰে আৰম্ভ হৈছিল। ইয়াৰ এবছৰৰ পাছত [[কীনান ষ্টেডিয়াম]] [[জামছেদনাইডুপুৰ|জামছেদপুৰত]] অসম ১৫ বছৰ অনুৰ্ধ দলৰ হৈ বিজয় মাৰ্চেণ্ট ট্ৰফীত খেলিছিল য’ত তেওঁ অভিষেকৰ সময়ত অপৰাজিত ৫৫ ৰান সংগ্ৰহ কৰিছিল। ১৯৮৬ চনৰ পৰা ১৯৮৯ চনলৈ অসম (অনূৰ্ধ্ব-১৯)ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি সন্মানীয় কোচ বিহাৰ ট্ৰফীত অংশগ্ৰহণ কৰে। ১৯৮৭ চনত [[বিজয় হাজাৰে ট্ৰফী]] (১৭ বছৰ অনুৰ্ধ)ৰ সময়ত শইকীয়াই এটা স্মৰণীয় মুহূৰ্ত লাভ কৰিছিল, য’ত তেওঁ কলকাতাত [[ওড়িশা|উৰিষ্যাৰ]] বিৰুদ্ধে অসমৰ হৈ শতক অৰ্জন কৰিছিল, যাৰ ফলত তেওঁ ৰাষ্ট্ৰীয় 'বিজয় হাজাৰে ট্ৰফী'ত অংশগ্ৰহণৰ বাবে ইষ্ট জ’ন দলত স্থান লাভ কৰিছিল। উক্ত প্ৰতিযোগিতাখনত তেওঁ জ’নৰ হৈ তিনিওখন মেচ খেলি ১৯৮৭-৮৮ চনত [[কানপুৰ|কানপুৰত]] দলটোক চেম্পিয়নশ্বিপ লাভ কৰাত সহায় কৰিছিল। [[সৌৰভ গাংগুলী]] আৰু [[ৰঞ্জিব বিশ্বল]] তেওঁৰ সতীৰ্থ আছিল জ’নেল দলত। 

১৯৮৮ চনত তেওঁ মণিন্দৰ সিঙৰ অধিনায়কত্বত উইলছ একাদশৰ হৈও এতিয়া বন্ধ হৈ যোৱা উইলছ ট্ৰফীত খেলিছিল। 

১৯৮৯ চনলৈকে শইকীয়াক অসমৰ ৰঞ্জি ট্ৰফী দলৰ বাবে মাতি অনা হৈছিল আৰু ১৯৮৯-৯০ ছিজনৰ বাবে চাৰিখন মেচৰ বাবে তেওঁ ইয়াৰ অংশ আছিল। ইয়াৰ পিছৰ ছিজন অৰ্থাৎ ১৯৯১ চনত তেওঁ ৰঞ্জিত অভিষেক ঘটায় আৰু উইকেটকীপাৰ আৰু মিডল অৰ্ডাৰ বেটছমেন হিচাপে চাৰিখন মেচ খেলে। &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|title=Devjit Saikia Profile - Cricket Player India {{!}} Stats, Records, Video|url=https://www.espncricinfo.com/cricketers/devjit-saikia-34727|accessdate=2024-08-29|work=ESPNcricinfo|language=en}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.espncricinfo.com/cricketers/devjit-saikia-34727 &quot;Devjit Saikia Profile - Cricket Player India | Stats, Records, Video&quot;]. ''ESPNcricinfo''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;2024-08-29&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

২১ বছৰ বয়সত তেওঁ শৈক্ষিক দিশত নিজৰ কেৰিয়াৰ গঢ়িবলৈ পেছাদাৰী ক্ৰিকেট ত্যাগ কৰে। 

ক্ৰিকেট কেৰিয়াৰত তেওঁ ৰোহিণ্টন বৰিয়া ট্ৰফীত নিয়মীয়া খেলুৱৈ আছিল, য'ত তেওঁ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ক কেইবাটাও ছিজনলৈ প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল। 

তেওঁৰ কেৰিয়াৰ ক্ৰিকেটৰ পৰম্পৰাগত ফৰ্মেটৰ বাহিৰলৈও বিস্তৃত হৈছিল। ২০০৩ চনত শইকীয়াই সমগ্ৰ এছিয়া আৰু ব্ৰিটেইনৰ ছয় এ চাইড ক্ৰিকেট প্ৰতিযোগিতাত বিভিন্ন দলক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল। ২০০৪ চনত তেওঁ [[কলম্বো]] আৰু শ্ৰীলংকাৰ [[গালে|গালেত]] ভাৰতীয় উকীল দলৰ হৈ খেলিছিল আৰু ২০০৫ চনত লণ্ডনত অনুষ্ঠিত উকীল ক্ৰিকেট প্ৰতিযোগিতাতো খেলিছিল। তেওঁৰ ক্ৰিকেট ভ্ৰমণে ২০০৬ চনত ৱেষ্ট ইণ্ডিজ (বাৰ্বাডোছ আৰু ট্ৰিনিদাদ এণ্ড ট’বাগো)লৈ লৈ যায় আৰু তাৰ পিছত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটেইন ভ্ৰমণ কৰে। ২০০৯ চনত কেম্ব্ৰিজ আৰু লণ্ডনত অনুষ্ঠিত হোৱা উকীল বিশ্বকাপত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল, য'ত ভাৰতীয় দলটোৱে [[অষ্ট্ৰেলিয়া|অষ্ট্ৰেলিয়াৰ]] বিৰুদ্ধে ৰানাৰ্ছ আপ হিচাপে অন্ত পেলাইছিল। ২০১৫-১৬ চনত অষ্ট্ৰেলিয়াৰ [[ব্ৰিজবেন|ব্ৰিজবেনত]] অনুষ্ঠিত হোৱা উকীল বিশ্বকাপত দুটা ভাৰতীয় উকীল দলৰ ভিতৰত এটা দলৰ অধিনায়কত্ব কৰিছিল আৰু ২০১৭-১৮ চনত শ্ৰীলংকাত অনুষ্ঠিত উকীল বিশ্বকাপত উকীল দলটোক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি গৈছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-05-20|title=Devajit Saikia appointed as the 18th Advocate General of Assam, ACA extend wishes - NKTV|url=https://www.nktv.in/devajit-saikia-appointed-as-the-18th-advocate-general-of-assam-aca-extend-wishes/|accessdate=2024-09-25|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

== ক্ৰীড়া প্ৰশাসক ==
২০০৩ চনত দেৱজিৎ শইকীয়াৰ ক্ৰীড়া প্ৰশাসনৰ আগ্ৰাসনৰ আৰম্ভণি হৈছিল যেতিয়া তেওঁ পূৱ ভাৰতৰ শতিকাজোৰা প্ৰতিষ্ঠিত ক্ৰীড়া ক্লাব গৌহাটী টাউন ক্লাব (জিটিচি)ৰ উপ-সভাপতি হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছিল, যিটো ক্লাবক সুনামৰ সামাজিক প্ৰতিষ্ঠান হিচাপেও গণ্য কৰা হয়। ২০০৮ চনত তেওঁ জিটিচিৰ সাধাৰণ সম্পাদক হিচাপে নিৰ্বাচিত হয় আৰু সভাপতি হিচাপে থাকে [[হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মা|ড° হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মা]]। তেওঁলোকে একেলগে ক্লাবটোক জৰাজীৰ্ণ অৱস্থাৰ পৰা এক সজীৱ, আধুনিক ক্ৰীড়া প্ৰতিষ্ঠানলৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ নেতৃত্ব দিছিল। তেওঁলোকৰ নেতৃত্বত দবা, বক্সিং, ফুটবল, ক্ৰিকেটকে ধৰি কেইবাখনো একাডেমী স্থাপন কৰা হয়, যাৰ ফলত জিটিচি এথলেটিক বিকাশৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ উঠে আৰু ক্ৰীড়া সমাজত ইয়াৰ উচ্চতা পুনৰুজ্জীৱিত কৰা হয়। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2010-09-15|title=Use Judge's Field only for sports: HC|url=https://assamtribune.com/use-judges-field-only-for-sports-hc|accessdate=2024-09-25|work=assamtribune.com|language=en}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite web|date=7 April 2008|title=Sport comeback on Judges Field|url=https://www.telegraphindia.com/north-east/sport-comeback-on-judges-field/cid/597293|work=telegraphindia.com}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|date=3 April 2012|title=HC glare on Judges Field|url=https://www.telegraphindia.com/north-east/hc-glare-on-judges-field/cid/434062|work=telegraphindia.com}}&lt;/ref&gt;
[[চিত্ৰ:Devajit_Saikia_Lovlina.jpg|thumb|410x410px| গৌহাটী টাউন ক্লাবৰ বক্সিং একাডেমীৰ উদ্বোধনী অনুষ্ঠানত অলিম্পিকৰ পদক বিজয়ী বক্সাৰ লভলিনা বৰগোহাঁইৰ সৈতে দেখা গৈছে দেৱজিৎ শইকীয়াক। ]]
এই সময়ছোৱাত শইকীয়াই আন চাৰিজন ব্যক্তিৰ সৈতে গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ত ৰাজহুৱা স্বাৰ্থৰ গোচৰ ৰুজু কৰি গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ত জজছ ফিল্ড পুনৰুদ্ধাৰ কৰিবলৈ এক গোচৰ দাখিল কৰে, যিখন খেলপথাৰ খেলৰ বাহিৰে ব্যৱসায়িক আৰু মিত্ৰজগতৰ কাম-কাজৰ আধিপত্যত পৰিণত হৈছিল। তেওঁলোকৰ আইনী যুদ্ধৰ লক্ষ্য আছিল খেলপথাৰখনক ক্ৰীড়া স্থান হিচাপে মূল উদ্দেশ্যলৈ ঘূৰাই অনা। কঠোৰ আইনী যুদ্ধৰ অন্তত তেওঁলোকে বিচাৰক ক্ষেত্ৰখনক ইয়াৰ অতীতৰ অৱস্থালৈ ঘূৰাই অনাত সফল হয়, য’ত উপযুক্ত পোহৰ ব্যৱস্থা, মাটিৰ গেলেৰীকে ধৰি সঠিক ক্ৰীড়া আন্তঃগাঁথনিৰে সজ্জিত আৰু কেৱল ক্ৰীড়া সম্পৰ্কীয় কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট কৰা হয়। &lt;ref name=&quot;:52&quot;&gt;{{Cite web|date=3 April 2012|title=HC glare on Judges Field|url=https://www.telegraphindia.com/north-east/hc-glare-on-judges-field/cid/434062|work=telegraphindia.com}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;:42&quot;&gt;{{Cite web|date=7 April 2008|title=Sport comeback on Judges Field|url=https://www.telegraphindia.com/north-east/sport-comeback-on-judges-field/cid/597293|work=telegraphindia.com}}&lt;/ref&gt;

জিটিচিত তেওঁৰ কাৰ্যকালত অসংখ্য মাইলৰ খুঁটিৰ সৃষ্টি হৈছে। ২০১০ চনত ক্লাবটোৱে নিজৰ নতুন ভৱনটো উদ্বোধন কৰি ৰেচিডেন্সিয়েল ফুটবল একাডেমী আৰু ক্ৰিকেট চেণ্টাৰ অৱ এক্সেলেন্সকে ধৰি কেইবাটাও ক্ৰীড়া পদক্ষেপ আৰম্ভ কৰে। সেই বছৰতে ছুইমিং চেণ্টাৰ আৰু জিটিচি চেছ একাডেমীও স্থাপন কৰা হয়। ২০১৪ চনত বেডমিণ্টন কোচিং চেণ্টাৰ আৰু ২০২১ চনত বক্সিং একাডেমী, অলিম্পিক পদক বিজয়ী [[লাভলীনা বৰগোহাঁই|লাভলীনা বৰগোহাঁয়ে]] উদ্বোধন কৰে। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-06-18|title=Olympic medal winner Lovlina inaugurates Gauhati Town Club Boxing Academy|url=https://www.sentinelassam.com/sports-news/local-sports/olympic-medal-winner-lovlina-inaugurates-gauhati-town-club-boxing-academy-597816|accessdate=2024-09-25|work=Sentinel Assam|language=en}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Lovlina Borgohain Inaugurates Boxing Centre At Gauhati Town Club|url=https://guwahatiplus.com/guwahati/lovlina-borgohain-inaugurates-boxing-centre-at-gauhati-town-club|accessdate=2024-09-25|work=guwahatiplus.com|language=en}}&lt;/ref&gt;

ক্ৰিকেট প্ৰশাসনত শইকীয়াৰ অৱদান ঠিক তেনেদৰেই তাৎপৰ্যপূৰ্ণ আছিল। ২০১৪ চনত তেওঁ অসম ক্ৰিকেট সন্থাৰ ভিতৰত আৰ্থিক দুৰ্নীতি আৰু দল নিৰ্বাচনৰ অনিয়মৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ জনস্বাৰ্থ লিটিগেচন সফলতাৰে চলাইছিল। তেওঁৰ এই প্ৰচেষ্টাৰ ফলত ব্যাপক সংস্কাৰ ঘটিছিল আৰু ২০১৬ চনৰ মে’ মাহলৈকে আদালতে বৰ্তমানৰ এজন বিষয়ববীয়াক নিৰ্বাচনত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰাত বাধা আৰোপ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite news|date=2015-07-25|title=HC orders seizure of cricket association’s papers|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/hc-orders-seizure-of-cricket-associations-papers/articleshow/48207968.cms|access-date=2024-09-25}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|date=25 July 2015|title=High court setback for ACA|url=https://www.telegraphindia.com/north-east/high-court-setback-for-aca/cid/1391985|work=telegraphindia.com}}&lt;/ref&gt;

২০১৬ চনৰ জুন মাহত এখন নতুন এচিএ কমিটী গঠন কৰা হয়, য’ত ড° হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাক সভাপতি আৰু ছয়জন উপ-সভাপতিৰ ভিতৰত অন্যতম হিচাপে শইকীয়া নিৰ্বাচিত হয়। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2010-09-15|title=Himanta Biswa Sarma becomes ACA chief|url=https://assamtribune.com/himanta-biswa-sarma-becomes-aca-chief|accessdate=2024-09-25|work=assamtribune.com|language=en}}&lt;/ref&gt;

সংঘৰ তদানীন্তন বৰ্তমানৰ সাধাৰণ সম্পাদকৰ প্ৰতি থকা উদাসীনতাৰ বাবে ২০১৮ চনত এচিএৰ উপ-সভাপতি পদৰ পৰা কিছু সময়ৰ বাবে পদত্যাগ কৰিছিল যদিও পিছত শাসকীয় সংস্থাৰ অনুৰোধত পদত্যাগ প্ৰত্যাহাৰ কৰে। 

২০১৬ চনৰ পৰা ২০১৮ চনৰ ভিতৰত অসম ক্ৰিকেট সন্থালৈ শইকীয়াৰ অন্যতম প্ৰধান অৱদান আছিল বৰষাপাৰাত এচিএ ষ্টেডিয়াম নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ কৰাৰ বাবে পুঁজি নিশ্চিত কৰাৰ লগতে সংঘৰ ক্ৰিকেট কাৰ্যকলাপ অব্যাহত ৰখাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ ভূমিকাত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত চলি থকা মামলাৰ মাজতে বিচিচিআইৰ পৰা পুঁজি বন্ধ কৰি দিয়া হৈছিল। সেইটোৰ বাহিৰেও তেওঁ নতুন সংবিধানৰ খচৰা প্ৰস্তুত আৰু বলবৎ কৰাৰ বাবে সংস্থাটোৰ আইনী দলৰ অংশও আছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2017-08-01|title=Barsapara stadium in Guwahati to host India vs Australia T20 on Oct 10|url=https://thenewsmill.com/2017/08/barsapara-stadium-guwahati-host-india-vs-australia-t20-oct-10/|accessdate=2024-09-25|work=thenewsmill.com|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

তেওঁ‌ ২০১৭ চনৰ অক্টোবৰ মাহত বৰষাপাৰাৰ নতুন এচিএ ষ্টেডিয়ামত ভাৰত আৰু অষ্ট্ৰেলিয়াৰ মাজত অনুষ্ঠিত হোৱা প্ৰথমখন টি-২০ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মেচ সফলতাৰে আয়োজন কৰাৰ দায়িত্বত থকা এচিএৰ মূল দলৰ অংশও আছিল, তাৰ পিছত ভাৰত আৰু ৱেষ্ট ইণ্ডিজৰ মাজত এদিনীয়া অনুষ্ঠিত হৈছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|last=archive|first=From our online|date=2017-09-05|title=Assam's new stadium readies to host maiden international cricket match|url=https://www.newindianexpress.com/sport/2017/Sep/05/assams-new-stadium-readies-to-host-maiden-international-cricket-match-1652910.html|accessdate=2024-09-25|work=The New Indian Express|language=en}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Assam's new stadium geared for ODI debut after several troubles|url=https://www.espncricinfo.com/story/assam-s-new-stadium-geared-for-odi-debut-after-several-troubles-1162821|accessdate=2024-09-25|work=ESPNcricinfo|language=en}}&lt;/ref&gt;

২০১৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহত শইকীয়া নতুন সংবিধানৰ অধীনত এচিএৰ প্ৰথমখন এপেক্স কাউন্সিলৰ সদস্যৰ লগতে সম্পাদক পদত বিনা প্ৰতিদ্বন্দ্বিতাত নিৰ্বাচিত হয়। সেই পদত উপস্থিত হোৱাৰ পিছত তেওঁ প্ৰথম এপেক্স কাউন্সিলৰ আন সদস্যসকলৰ সৈতে অসম ক্ৰিকেটত কেইবাটাও পথ ভংগকাৰী সংস্কাৰৰ সূচনা কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰণী ভূমিকা পালন কৰিছিল, য’ত পেছাদাৰী আৰু বিত্তীয় বিশেষজ্ঞৰ সহযোগত সুসজ্জিত কাৰ্যালয় স্থাপনৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-03-31|title=BCCI secretary Jay Shah visits ACA office at Barsapara cricket stadium|url=https://thenewsmill.com/2021/03/bcci-secretary-jay-shah-aca-barsapara-stadium/|accessdate=2024-09-25|work=thenewsmill.com|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

তেওঁ এপেক্স কাউন্সিলৰ আন সদস্যসকলৰ সৈতে অসমত ক্ৰিকেট প্ৰতিযোগিতাসমূহ পৰিচালনা আৰু ইয়াৰ প্ৰশিক্ষক কাৰ্যসূচীৰ ক্ষেত্ৰতো বিভিন্ন গাঁথনিগত পৰিৱৰ্তনৰ সূচনা কৰে। ৬৫০০ৰো অধিক পঞ্জীয়নভুক্ত খেলুৱৈ আৰু ৩০০ৰো অধিক ক্লাবেৰে অসম প্ৰিমিয়াৰ ক্লাব চেম্পিয়নশ্বিপৰ প্ৰৱৰ্তন, আন্তঃবিশ্ববিদ্যালয় প্ৰতিযোগিতা, আন্তঃ – প্ৰতিষ্ঠান প্ৰতিযোগিতা তেওঁৰ কাৰ্যকালত সংঘৰ বাবে কিছু উল্লেখযোগ্য পদক্ষেপ আছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2024-04-20|title=Assam Premier Club Championship (APCC) begins in Guwahati city today; Trophy, Jersey unveiled|url=https://www.sentinelassam.com/sports-news/local-sports/assam-premier-club-championship-apcc-begins-in-guwahati-city-today-trophy-jersey-unveiled|accessdate=2024-09-25|work=Sentinel Assam|language=en}}&lt;/ref&gt;

সম্পাদক হিচাপে শইকীয়াৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য অৱদান আছিল অসমৰ মহিলা ক্ৰিকেটক পুনৰ সজীৱ কৰি তোলা। তেওঁৰ লক্ষ্য আছিল মহিলা ক্ৰিকেটাৰসকলক গাঁথনিগত ফৰ্মেটত প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ যথেষ্ট সুযোগ প্ৰদান কৰা, যাতে তেওঁলোকে উৎকৃষ্টতা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে আৰু উচ্চ পৰ্যায়লৈ আগবাঢ়িব পাৰে। তেওঁৰ কাৰ্যকালত মহিলা ক্ৰিকেটাৰৰ বাবে চেলেঞ্জাৰছ ট্ৰফী আৰু [[কনকলতা বৰুৱা|কানালাটা বৰুৱা]] ট্ৰফীৰ বাবে আন্তঃজিলা ক্ৰিকেট প্ৰতিযোগিতা আৰম্ভ কৰা হয়, যাৰ ফলত অধিক অংশগ্ৰহণ আৰু উন্নয়নৰ পথৰ সৃষ্টি হয়। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-02-04|title=Cricket: Kanaklata Barua Trophy from February 7|url=https://thenewsmill.com/2022/02/cricket-kanaklata-barua-trophy-from-february-7/|accessdate=2024-09-25|work=thenewsmill.com|language=en-US}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|title=You are being redirected...|url=https://nagalandpost.com/index.php/2022/03/30/women-cricketers-footballersof-assam-gear-up-for-big-league/|accessdate=2024-09-25|work=nagalandpost.com|archivedate=2024-09-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240925192701/https://nagalandpost.com/index.php/2022/03/30/women-cricketers-footballersof-assam-gear-up-for-big-league/|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-02-09|title=State inter zonal women’s cricket tourney under way|url=https://assamtribune.com/state-inter-zonal-womens-cricket-tourney-under-way|accessdate=2024-09-25|work=assamtribune.com|language=en}}&lt;/ref&gt;

২০২০ চনত তেওঁ এচিএ ক্ৰিকেট একাডেমী প্ৰতিষ্ঠা কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল, যিটো তেতিয়াৰ পৰাই অত্যাধুনিক সা-সুবিধা আৰু বিশ্বমানৰ প্ৰশিক্ষক কৰ্মচাৰীৰ সুবিধা প্ৰদান কৰি উৎকৃষ্টতাৰ কেন্দ্ৰত পৰিণত হৈছে। ২০২১ চনৰ পৰা একাডেমীয়ে আৱাসিক প্ৰশিক্ষক কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে যুৱ, উচ্চাকাংক্ষী ক্ৰিকেটাৰসকলক প্ৰশিক্ষণ দি আহিছে। একাডেমীৰ বৃদ্ধি আৰু সফলতাত অৰিহণা যোগাই শইকীয়াই একাডেমীৰ সদস্য সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আছে। &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Gani|first=Abdul|date=2024-05-26|title=Aaron Hardie’s date with Guwahati spinners|url=https://assamtribune.com/sports/aaron-hardies-date-with-guwahati-spinners-1537375|accessdate=2024-09-25|work=assamtribune.com|language=en}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|title=ACA Cricket Academy Starts Coaches’ Course With Acclaimed Australian Trainers|url=https://guwahatiplus.com/guwahati/aca-cricket-academy-starts-coaches-course-with-acclaimed-australian-trainers|accessdate=2024-09-25|work=guwahatiplus.com|language=en}}&lt;/ref&gt;

ক’ভিড-১৯ মহামাৰীয়ে চিহ্নিত কৰা দুবছৰকে ধৰি তিনি বছৰৰ অলপ বেছি কাৰ্যকালত শইকীয়াৰ নেতৃত্বৰ ফলত সমগ্ৰ অসমতে অন্যান্য ক্ৰিকেট আন্তঃগাঁথনিৰ সৈতে ২৩খন ক্ৰিকেট খেলপথাৰৰ উন্নয়ন ঘটিছিল। ইয়াৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য হ’ল আমিনগাঁও ক্ৰিকেট খেলপথাৰ (প্ৰথম শ্ৰেণীৰ স্থান), উত্তৰ গুৱাহাটী, [[গোলাঘাট|গোলাঘাটৰ]] ফুৰকাটিং ক্ৰিকেট খেলপথাৰ, তেজপুৰ বিশ্ববিদ্যালয় খেলপথাৰ, অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয় খেলপথাৰ, উমৰাংছ’ ক্ৰিকেট খেলপথাৰ, বৰপেটা ক্ৰিকেট খেলপথাৰ, বঢ়মপুৰ ক্ৰিকেট খেলপথাৰ, নগাঁৱ। অন্যান্য উল্লেখযোগ্য প্ৰকল্পসমূহৰ ভিতৰত আছিল নেহৰু ষ্টেডিয়াম, গুৱাহাটী, চৰাইদেউ, [[নাজিৰা]], মুলুকগাঁও, [[ধুবুৰী]], [[বিশ্বনাথ জিলা|বিশ্বনাথ]] আদি কেইটামান ঠাইত আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন।

== বি চি চি আইৰ যুটীয়া সম্পাদক ==
[[চিত্ৰ:Devajit_Saikia_BCCI.jpg|thumb|414x414px| বেংগালুৰুত ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰিকেট একাডেমীৰ উৎকৃষ্টতা কেন্দ্ৰ উদ্বোধনৰ সময়ত বি চি চি আইৰ সম্পাদক জে শ্বাহ, বি চি চি আইৰ সভাপতি ৰজাৰ বিনি আদিৰ সৈতে বি চি চি আইৰ যুটীয়া সম্পাদক দেৱজিৎ শইকীয়া]]
২০২২ চনৰ ১৮ অক্টোবৰত তেওঁ ভাৰতীয় ক্ৰিকেট নিয়ন্ত্ৰণ ব’ৰ্ডৰ যুটীয়া সম্পাদক আৰু বিশ্বৰ প্ৰিমিয়াৰ স্প’ৰ্টছ অৰ্গেনাইজেশ্যনৰ এপেক্স কাউন্সিলৰ সদস্য হিচাপে নিৰ্বাচিত হয়। বি চি চি আইৰ সম্পাদক হিচাপে থকা সময়ছোৱাত তেওঁ জয় শ্বাহৰ নেতৃত্বত ব’ৰ্ডৰ বিভিন্ন পথ ভংগকাৰী পদক্ষেপৰ অংশ আছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-10-18|title=Assam's Devajit Saikia Becomes BCCI Joint Secretary|url=https://www.sentinelassam.com/sports-news/assams-devajit-saikia-becomes-bcci-joint-secretary-618812|accessdate=2024-09-25|work=Sentinel Assam|language=en}}&lt;/ref&gt;

== গুৱাহাটী ক্ৰীড়া সন্থাত ভূমিকা ==
২০২৩ চনৰ ৬ মে’ত গুৱাহাটী ক্ৰীড়া সন্থাৰ সাধাৰণ সম্পাদক হিচাপে নিৰ্বাচিত হয় শইকীয়া। এই ভূমিকাত তেওঁ নতুন সংবিধান প্ৰৱৰ্তনৰ নেতৃত্ব দিছিল কাৰণ পূৰ্বৰ সংবিধানখনে আধুনিক ক্ৰীড়াৰ বিকশিত টেপেষ্ট্ৰীৰ সৈতে খাপ খুৱাবলৈ কেইবাটাও প্ৰয়োজনীয় সংস্কাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ প্ৰাসংগিকতা হেৰুৱাই পেলাইছিল। দুমাহৰ ভিতৰতে সংশোধিত সংবিধানৰ খচৰা প্ৰস্তুত কৰি কাৰ্যকৰী কৰা হয়, যাৰ ফলত নতুন সংবিধানৰ অধীনত নতুন সংবিধানৰ পুনৰ নিৰ্বাচনত বৰ্তমানৰ সংস্থাটোৱে পদত্যাগ কৰে, শইকীয়াই চাৰি বছৰৰ বাবে সাধাৰণ সম্পাদকৰ পদ অক্ষুণ্ণ ৰাখিলে। 

জি এছ এত কাৰ্যকালৰ প্ৰাৰম্ভিক মাহকেইটাত গুৱাহাটীত ফুটবল বিকাশৰ পোষকতা কৰিবলৈ বয়সৰ গোটৰ প্ৰতিযোগিতা আৰম্ভ কৰাত শইকীয়াই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। জিএছএই ৭, ৯, ১১, ১৩, ১৫, আৰু ১৭ বছৰৰ তলৰ খেলুৱৈৰ বাবে ইউথ এণ্ড কিডছ লীগ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইয়াৰ উপৰিও সংস্থাটোৱে জিএছএ লীগৰ কাৰ্যালয়ৰ দলৰ পৰা ক্লাব দলসমূহক পৃথক কৰি পূৰ্বৰ ছুপাৰ লীগ ব্যৱস্থাৰ পৰা আঁতৰি আহি লীগৰ ফৰ্মেটক এ, বি আৰু চি বিভাগত পুনৰ্গঠন কৰে। 

জি এছ এৰ বেনাৰত এখন প্ৰিমিয়াৰ ফুটবল প্ৰতিযোগিতা – গুৱাহাটী প্ৰিমিয়াৰ লীগ প্ৰৱৰ্তনতো শইকীয়াই মুখ্য ভূমিকা পালন কৰিছিল। এই প্ৰতিযোগিতাখনে উদ্বোধনী বছৰত উল্লেখযোগ্য সফলতা লাভ কৰিছিল, আঞ্চলিক ফুটবল ক্লাব আৰু প্ৰতিষ্ঠানিক দলসমূহৰ মাজত প্ৰতিযোগিতাক লাভান্বিত কৰি সফলতাৰে ভিৰক আইকনিক জজ ফিল্ডলৈ ঘূৰাই আনিছিল। &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Desk|first=Sentinel Digital|date=2023-05-07|title=Guwahati Sports Association constitutes a new committee in AGM|url=https://www.sentinelassam.com/sports-news/guwahati-sports-association-constitutes-a-new-committee-in-agm-648605|accessdate=2024-09-27|work=Sentinel Assam|language=en}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|last=NewsDesk|first=T. N. M.|date=2023-10-17|title=Guwahati Sports Association joins hand with NEUFC for youth leagues|url=https://thenewsmill.com/2023/10/guwahati-sports-association-joins-hand-with-neufc-for-youth-leagues/|accessdate=2024-09-27|work=thenewsmill.com|language=en-US}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Desk|first=Sentinel Digital|date=2023-11-09|title=Youth and Kids League to kick off on Saturday at Gauhati Town Club auditorium|url=https://www.sentinelassam.com/sports-news/local-sports/youth-and-kids-league-to-kick-off-on-saturday-at-gauhati-town-club-auditorium-674836|accessdate=2024-09-27|work=Sentinel Assam|language=en}}&lt;/ref&gt;

আন এক বৃহৎ পৰিঘটনাত শইকীয়াই ২৭ ছেপ্টেম্বৰত ঘোষণা কৰে যে আইকনিক [[বৰদলৈ ট্ৰফী]] ফুটবল প্ৰতিযোগিতাখন নতুন ৰূপত নিৰ্মাণ কৰা হ’ব আৰু ২০২৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ পৰা নতুন ফৰ্মেটত আয়োজন কৰা হ’ব, য'ত অসমৰ প্ৰতিটো প্ৰান্তৰ পৰা ২৮৪টা ক্লাবৰ ৫৬০০ৰো অধিক খেলুৱৈয়ে অংশগ্ৰহণ কৰিব। &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Karmakar|first=Rahul|date=2024-09-27|title=Indian football: Bordoloi trophy 2025 to begin on January 20 under new format across Assam|url=https://sportstar.thehindu.com/football/indian-football/bordoloi-trophy-2025-to-begin-on-january-9-new-format-explained-assam-indian-football-updates/article68691889.ece|accessdate=2024-09-27|work=Sportstar|language=en}}&lt;/ref&gt;

== অন্যান্য কাম-কাজ ==
২০১৭ চনত শইকীয়াই উত্তৰ মেৰুলৈ যাত্ৰা কৰিছিল, যিটো অভিযানত অপৰিসীম দৃঢ়তা, প্ৰস্তুতি আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ প্ৰয়োজন। &lt;ref&gt;{{Cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=DgXN4Z8rqpc|title=Exclusive Interview with BCCI Joint Secretary Devajit Saikia at AT Dialogue 2024|date=2024-09-23|last=The Assam Tribune|access-date=2024-09-27}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Tribune|first=The Assam|date=2024-08-07|title=Motorcycle diaries|url=https://assamtribune.com/culture/motorcycle-diaries-1547069|accessdate=2024-09-27|work=assamtribune.com|language=en}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:অধিবক্তা]]
[[শ্ৰেণী:অসমৰ ক্ৰিকেটাৰ]]</text>
      <sha1>5jthcyk589sn55sfvhnyns4tfwcprtd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>প্ৰাণ (অভিনেতা)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>108447</id>
    <revision>
      <id>515725</id>
      <parentid>464379</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T19:54:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515725</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15317" sha1="9a8u9othda1dwnst7b7woj6j3rtgyvw" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name               = প্ৰাণ কৃষণ ছিকন্দ আহলুৱালিয়া
| image              = Pran Actor.JPG
| image_size         =160px
| caption            = &lt;small&gt;প্ৰচাৰৰ উদ্দেশ্যে ব্যৱহাৰ কৰা এখনত ফটোত প্ৰাণ, ১৯৫৪ চন&lt;/small&gt;
| birthname          = প্ৰাণ কৃষণ ছিকন্দ আহলুৱালিয়া
| birth_date         = {{birth date|df=yes|1920|02|12}}
| birth_place        = [[লাহোৰ]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]]&lt;br /&gt;{{small|(বৰ্তনামৰ [[পাকিস্তান]]ত)}}
| death_date         = {{death date and age|2013|07|12|1920|02|12|df=yes}}
| death_place        = [[মুম্বাই]], [[মহাৰাষ্ট্ৰ]], ভাৰত
| spouse             = {{marriage|শুক্লা ছিকন্দ আহলুৱালিয়া |1945}}
| children           = সুনীল ছিকন্দকে ধৰি ৩জন
| nationality        = ভাৰতীয়
| occupation         =অভিনেতা
| yearsactive        = ১৯৪০-২০০৭
| works              = [[:en:Pran filmography|চলচ্চিত্ৰপঞ্জী]]
| honours            = [[পদ্ম ভূষণ]] (২০০১)&lt;br /&gt;[[দাদা চাহেব ফাল্কে বঁটা]] (২০১৩)
| website            = {{URL|https://www.pransikand.com|আধিকাৰক ৱেবচাইট}}
| othername          = ''ভিলেইন অফ মিলেনিয়াম'', ''প্ৰাণ চাহাব ''
| awards             = ৩ শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]
}}
'''প্ৰাণ কৃষণ ছিকন্দ আহলুৱালিয়া''' ( {{lang-en|Pran Krisshan Sicannd Ahluwalia}}; ১২ ফেব্ৰুৱাৰী ১৯২০-১২ জুলাই ২০১৩) এজন ভাৰতীয় অভিনেতা, ভাৰতীয় চিনেমাৰ ইতিহাসত এতিয়ালৈকে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ খলনায়ক হিচাপে পৰিচিত আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ চৰিত্ৰাভিনেতা হিচাপে পৰিচিত আছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=8y8vN9A14nkC&amp;q=Pran |title=Encyclopaedia of Hindi Cinema |author=[[Gulzar]], [[Govind Nihalani]], Saibal Chatterjee |publisher=Encyclopædia Britannica (India) Pvt. Ltd.|year=2003 |isbn= 8179910660 |pages=605 |access-date=15 April 2013}}&lt;/ref&gt; তেওঁ আছিল ১৯৪০ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনলৈকে সক্ৰিয় হৈ থকা ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ ইতিহাসৰ অন্যতম অতি সফল আৰু সন্মানীয় প্ৰবীণ অভিনেতা। তেওঁ নিজৰ সময়ৰ সৰ্বাধিক পাৰিশ্ৰমিক পোৱা অভিনেতাসকলৰ ভিতৰত অন্যতম আছিল।

১৯৪০ৰ  পৰা ১৯৪৭ চনলৈকে তেওঁ নায়কৰ চৰিত্ৰত, ১৯৪২ চনৰ পৰা ১৯৯১ চনলৈকে নেতিবাচক চৰিত্ৰত আৰু ১৯৬৭ চনৰ পৰা ২০০৭ চনলৈকে সহযোগী আৰু চৰিত্ৰাভিনেতা হিচাপে অভিনয় কৰিছিল। ১৯৪০ৰ দশকৰ শেষৰ ফালে, ১৯৫০, ১৯৬০ আৰু ১৯৭০ দশকৰ আৰম্ভণিত খলনায়ক চৰিত্ৰাভিনেতা হিচাপে তেওঁৰ শীৰ্ষতম সময় আছিল; তেওঁ আছিল ভাৰতীয় পৰ্দাত &quot;দুষ্ট&quot;ৰ প্ৰথম অৱতাৰ। পৰ্দাত তেওঁৰ নেতিবাচক বা খলনায়ক চৰিত্ৰৰ চিত্ৰণৰ তীব্ৰতাই ইমানেই ফলপ্ৰসূ আছিল যে ১৯৫০ আৰু ৬০ৰ দশকত আৰু তাৰ পিছত যেতিয়া প্ৰাণ খলনায়কৰ শিখৰত আছিল, ভাৰতীয় জনসাধাৰণে নিজৰ সন্তানৰ নাম &quot;প্ৰাণ&quot; ৰখাৰ পৰা বিৰত আছিল। দীৰ্ঘ আৰু উজ্জ্বল কৰ্মজীৱনত প্ৰাণে ৩৬২ খনতকৈও অধিক ছবিত অভিনয় কৰিছিল।  ''খানদান'' (১৯৪২),  ''পিলপিলী চাহেব'' (১৯৫৪) আৰু  ''হালাকু'' (১৯৫৬) আদি ছবিত তেওঁ মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল।  ''মধুমতী'' (১৯৫৮),  ''জিছ দেশ মেইন গংগা বেহতি হ্যায়'' (১৯৬০),  ''শ্বহীদ'' (১৯৬৫),  ''উপকাৰ'' (১৯৬৭),  ''ৰাম ঔৰ শ্যাম'' (১৯৬৭),  ''আঁছু বন গয়ে ফুল'' (১৯৬৯),  ''পূৰব ঔৰ পশ্চিম'' (১৯৭০),  ''জনী মেৰা নাম'' (১৯৭০),  ''ভিক্টোৰিয়া নং ২০৩'' (১৯৭২),  ''বে-ইমান'' (১৯৭২),  ''জঞ্জিৰ'' (১৯৭৩),  ''মজবুৰ'' (১৯৭৪),  ''অমৰ আকবৰ এন্থনী'' (১৯৭৭),  ''ডন'' (১৯৭৮), ''শৰাবী'' (১৯৮৪),  ''দুনিয়া'' (১৯৮৪) আদি ছবিৰ তেওঁ পৰিচিত আছিল।

প্ৰাণে নিজৰ কৰ্মজীৱনত বহু বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে। ১৯৬৭, ১৯৬৯ আৰু ১৯৭২ চনত তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]] আৰু ১৯৯৭ চনত ফিল্মফেয়াৰ লাইফটাইম এচিভমেণ্ট বঁটা লাভ কৰিছিল। ২০০০ চনত ষ্টাৰডাষ্টে তেওঁক '''ভিলেইন অফ দ্য মিলেনিয়াম''' বঁটা প্ৰদান কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://movies.ndtv.com/photos/pran-bollywood-s-black-gold-is-93-14210/slide/13 |title=Pran, Bollywood's black gold |publisher=[[NDTV]] |access-date=15 April 2013 |archive-date=17 February 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130217024526/http://movies.ndtv.com/photos/pran-bollywood-s-black-gold-is-93-14210/slide/13 |url-status=dead |archivedate=17 February 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130217024526/http://movies.ndtv.com/photos/pran-bollywood-s-black-gold-is-93-14210/slide/13 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; কলাৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে ২০০১&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | year=2015 | access-date=21 July 2015 | archivedate=15 October 2015 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; চনত তেওঁক [[পদ্ম ভূষণ]] উপাধিৰে সম্বৰ্ধনা জনায়। ২০১৩ চনত চলচ্চিত্ৰ শিল্পীলৈ আগবঢ়োৱা সৰ্বোচ্চ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা [[দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা]]ৰে সন্মানিত কৰে। ২০১০ চনত তেওঁ চি.এন.এন.ৰ সৰ্বকালৰ শীৰ্ষ ২৫ জন এছিয় অভিনেতাৰ তালিকাত স্থান পায়।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hindustantimes.com/Big-B-in-CNN-s-top-25-Asian-actors-list/H1-Article1-515456.aspx |title=Big B in CNN's top 25 Asian actors list |date=5 March 2010 |location=New York |work=[[Hindustan Times]] |access-date=15 April 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111101080219/http://www.hindustantimes.com/Big-B-in-CNN-s-top-25-Asian-actors-list/H1-Article1-515456.aspx |archive-date=1 November 2011 |archivedate=1 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111101080219/http://www.hindustantimes.com/Big-B-in-CNN-s-top-25-Asian-actors-list/H1-Article1-515456.aspx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.indianexpress.com/pictureStory.php?galId=768&amp;pg=2&amp;view=2 |archive-url=https://archive.today/20130126024745/http://www.indianexpress.com/pictureStory.php?galId=768&amp;pg=2&amp;view=2 |url-status=dead |archive-date=26 January 2013 |title=Asia's Best Actors |work=[[The Indian Express]] |access-date=15 April 2013 }}&lt;/ref&gt;

[[মুম্বাই]]ৰ লীলাৱতী হাস্পাতালত দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ ২০১৩ চনৰ ১২ জুলাইত ৯৩ বছৰ বয়সত প্ৰাণৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref&gt;{{cite web | url=http://www.ndtv.com/article/india/legendary-actor-pran-dies-at-93-391494 | title=Legendary actor Pran dies at 93 | publisher=NDTV | access-date=12 July 2013}}&lt;/ref&gt;
== বঁটা আৰু সন্মান ==
[[File:Manish Tewari presenting the Dadasaheb Phalke Award for Lifetime Achievement to Veteran Actor Pran Kishan Sikand (Pran), in Mumbai. The Secretary, Ministry of Information &amp; Broadcasting, Shri Uday Kumar Verma is also seen (cropped).jpg|thumb| ২০১১ চনৰ ৫ আগষ্টত প্ৰাণক তেওঁৰ বাসগৃহত দাদা চাহেব ফালকে বঁটাৰে সম্বৰ্ধনা জনোৱা হৈছে।]]
=== অসামৰিক বঁটা ===
* ২০০১ – [[পদ্ম ভূষণ]], ভাৰত চৰকাৰৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান&lt;ref name=&quot;PranWebsite_awards&quot; /&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rediff.com/news/2001/jan/25josy.htm Lata, Bismillah Khan get Bharat Ratnas] Rediff, 25 January 2001. &quot;The Padma Bhushan...veteran actor Pran,&quot;.&lt;/ref&gt;
=== ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা ===
* ২০১৩ – [[দাদা চাহেব ফাল্কে বঁটা]]&lt;ref&gt;{{cite news| url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/Actor-Pran-to-receive-this-years-Dadasaheb-Phalke-Award/articleshow/19512494.cms|title=Actor Pran to receive this year's Dadasaheb Phalke Award|newspaper=The Times of India| access-date=12 April 2013}}&lt;/ref&gt;
=== ফিল্মফেয়াৰ বঁটা ===
* ১৯৬৭ – ''উপকাৰ'' ছবিৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]&lt;ref name=&quot;PranWebsite_awards&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.pransikand.com/awards.html|title=PRAN – Awards|access-date=12 April 2013|archivedate=24 June 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130624022231/http://www.pransikand.com/awards.html|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;
* ১৯৬৯ –''আচু বন গয়ে ফুল'' ছবিৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]&lt;ref name=&quot;PranWebsite_awards&quot; /&gt;
* ১৯৭২ –''বে-ইমান'' ছবিৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]&lt;ref name=&quot;PranWebsite_awards&quot; /&gt;
* ১৯৯৭ – ফিল্মফেয়াৰ বিশেষ বঁটা&lt;ref name=&quot;PranWebsite_awards&quot; /&gt;
=== বেংগল ফিল্ম জাৰ্ণেলিষ্ট এচোছিয়েচন বঁটা ===
* ১৯৬১ – ''জিচ দেশ মে গংগা বেহতি হ্যায়'' ছবিৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ বঁটা &lt;ref&gt;[http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/196225.htm 1962:25th Annual BFJA Awards – Awards For The Year 1961] [[BFJA Awards]] website. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100107012222/http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/196225.htm |date=7 January 2010 }}&lt;/ref&gt;
* ১৯৬৬ – ''শ্বহীদ'' ছবিৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ বঁটা &lt;ref&gt;[http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/196730.htm 1967:30th Annual BFJA Awards – Awards For The Year 1966] [[BFJA Awards]] website. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20071228025258/http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/196730.htm |date=28 December 2007 }}&lt;/ref&gt;
* ১৯৭৩ – ''জঞ্জিৰ'' ছবিৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেতাৰ বঁটা &lt;ref&gt;[http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/197437.htm 1974: 37th Annual BFJA Awards – Awards For The Year 1973] [[BFJA Awards]] website. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20080422070342/http://www.bfjaawards.com/legacy/pastwin/197437.htm |date=22 April 2008 }}&lt;/ref&gt;

== তথ্যউৎস==
{{Reflist}}
== অধিক জানিবলৈ পঢ়ক ==
* ''...and PRAN, a Biography'', by Bunny Ruben. [[HarperCollins]], India, 2004. {{ISBN|81-7223-466-X}}.
* ''The Life of A Villain-Pran'' by Chobay Gill (2005), [[HarperCollins]] New Delhi, 446 pages. {{ISBN|81-7223-466-X}}
== বাহ্যিক সংযোগ ==
{{Commons category|Pran}}
* [https://www.pransikand.com/ PRAN – The legend of Hindi Cinema – Official Website]
* {{IMDb name|id=0695199|name=Pran}}
* [http://www.rediff.com/entertai/2000/apr/05pran.htm Interview with Pran Kishen Sikand] at [[Rediff.com]]
* [http://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-facts-you-did-not-know-about-pran/20120416.htm 92 Facts You Didn't Know About Pran]

{{Dadasaheb Phalke Award}}
{{শ্ৰেষ্ঠ সহ-অভিনেতাৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা}}
{{FilmfareLifetimeAchievementAward}}

[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] 
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:মুম্বাইৰ অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:পদ্মভূষণ বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেতা]]</text>
      <sha1>9a8u9othda1dwnst7b7woj6j3rtgyvw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নিদা দাৰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>109196</id>
    <revision>
      <id>515675</id>
      <parentid>445817</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:38:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515675</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17589" sha1="iwnb37zx7gy6dlrgoa00j7dykhlssjq" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = নিদা দাৰ
|              female = true
|               image = 
|             country = পাকিস্তান 
|            fullname = নিদা দাৰ
|          birth_date = {{Birth date and age|1987|1|2|df=yes}}
|         birth_place = গুজৰনৱালা, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]
|            nickname = লেডী বুম বুম
|             batting = সোঁহতীয়া
|             bowling = Right-arm off break
|                role = অল ৰাউণ্ডাৰ 

|       international = true
|   internationalspan = 2010–present

|        odidebutdate = ৬ অক্টোবৰ 
|        odidebutyear = ২০১০
|     odidebutagainst = আয়াৰলেণ্ড 
|              odicap = ৫৭
|         lastodidate = ১০ নৱেম্বৰ 
|         lastodiyear = ২০২৩
|      lastodiagainst = বাংলাদেশ 

|       T20Idebutdate = ৬ মে' 
|       T20Idebutyear = ২০১০
|    T20Idebutagainst = শ্ৰীলংকা
|             T20Icap = ১৪
|        lastT20Idate = ৬ অক্টোবৰ 
|        lastT20Iyear = ২০২৪
|     lastT20Iagainst = ভাৰত 
|           T20Ishirt = 8

|               club1 = Pakistan Universities
|               year1 = {{nowrap|2007/08–2009/10}}
|               club2 = Zarai Taraqiati Bank Limited
|               year2 = {{nowrap|2010/11–2018/19}}
|               club3 = Sialkot
|               year3 = ২০১৪
|               club4 = Sydney Thunder
|               year4 = ২০১৯/২০

|             columns = 4

|             column1 = WODI
|            matches1 = ৮৪
|               runs1 = ১,২৯০
|            bat avg1 = ১৮.১৬
|           100s/50s1 = ০/৮
|          top score1 = ৮৭
|         deliveries1 = ৩,৪৪৮
|            wickets1 = ৭৪
|           bowl avg1 = ৩১.০১
|            fivefor1 = 0
|             tenfor1 = 0
|       best bowling1 = ৪/১৫
|  catches/stumpings1 = ২২/–

|             column2 = WT20I
|            matches2 = ১০৮
|               runs2 = ১,২০৭
|            bat avg2 = ১৫.০৮
|           100s/50s2 = ০/৪
|          top score2 = ৭৫
|         deliveries2 = ২,০৮৪
|            wickets2 = ১০৩
|           bowl avg2 = ১৮.১৬
|            fivefor2 = ১
|             tenfor2 = ০
|       best bowling2 = ৫/২১
|  catches/stumpings2 = ৩৪/–

|             column3 = [[List A cricket|WLA]]
|            matches3 = ১৫৬
|               runs3 = ৩,৫০৬
|            bat avg3 = ৩১.৮৭
|           100s/50s3 = ৩/২৫
|          top score3 = ২০৪
|         deliveries3 = ৬,১২৮
|            wickets3 = ১৭৮
|           bowl avg3 = ১৯.৯৩
|            fivefor3 = ১
|             tenfor3 = ০
|       best bowling3 = ৫/২০
|  catches/stumpings3 = ৪৩/–

|             column4 = WT20
|            matches4 = ১৭৩
|               runs4 = ২,০৬৪
|            bat avg4 = ১৭.৬৪
|           100s/50s4 = ০/৭
|          top score4 = ৭৫
|         deliveries4 = ৩,২৯০
|            wickets4 = ১৭৩
|           bowl avg4 = ১৭.৫০
|            fivefor4 = ২
|             tenfor4 = 0
|       best bowling4 = ৫/৮
|  catches/stumpings4 = ৪৭/–

|                date = ২১ ফেব্ৰুৱাৰী ২০২৩
|              source = [https://cricketarchive.com/Archive/Players/161/161704/161704.html CricketArchive]
| module = {{Infobox medal templates | titlestyle = background-color: lightsteelblue; | expand=yes 
| medals = {{MedalCountry| {{PAK}}}}
{{MedalSport|Women's [[Cricket]]}}
{{MedalCompetition|[[Asian Games]]}}
{{MedalGold|[[2010 Asian Games|2010 Guangzhou]]|[[Cricket at the 2010 Asian Games|Team]]}}
{{MedalGold|[[2014 Asian Games|2014 Incheon]]|[[Cricket at the 2014 Asian Games|Team]]}}
}}
}}
'''নিদা দাৰ ({{lang_en|Nida Dar}})''' এগৰাকী [[পাকিস্তান]]ৰ মহিলা ক্ৰিকেটাৰ। নিদা দাৰ এগৰাকী সোঁহাতীয়া বেটাৰ আৰু সোঁ-হাতৰ অফ ব্ৰেক বলাৰ। ২০২৩ চনৰ এপ্ৰিলৰ পৰা বৰ্তমানলৈকে তেওঁ পাকিস্তান মহিলা ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰিকেট দলৰ অধিনায়ক হিচাপে আছে। এগৰাকী অলৰাউণ্ডাৰ হিচাপে ডাৰ হৈছে মহিলাৰ আটাইতকৈ সফল টি-২০ বলাৰ। তেওঁ টি-টুৱেন্টিত ১০০টা উইকেট লোৱা প্ৰথম পাকিস্তানী ক্ৰিকেটাৰ। পাকিস্তান বিশ্ববিদ্যালয়, জাৰাই তাৰাকিয়াতি বেংক লিমিটেড, শিয়ালকোট আৰু চিডনী থাণ্ডাৰৰ হৈ তেওঁ ঘৰুৱা ক্ৰিকেট খেলিছে।&lt;ref name=&quot;Cricinfo&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/nida-dar-333355 |title=Player Profile: Nida Dar |work=ESPNcricinfo |access-date=7 January 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;CricketArchive&quot;&gt;{{cite web|url=https://cricketarchive.com/Archive/Players/161/161704/161704.html |title=Player Profile: Nida Dar |work=CricketArchive |access-date=7 January 2022}}&lt;/ref&gt;

==খেলুৱৈ জীৱন==
দাৰে ২০১০ চনৰ ৬ অক্টোবৰত [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]]ৰ পটচেফষ্টুুুমত [[আয়াৰলেণ্ড]]ৰ বিৰুদ্ধে এদিনীয়া আন্তৰ্জাতিক খেলত আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Cricinfo&quot;/&gt; তেওঁ ছেইণ্ট কিটছৰ বাছেটেৰেত [[শ্ৰীলংকা]]ৰ বিৰুদ্ধে ৬ মে ২০১০ তাৰিখে মহিলাৰ টুৱেণ্টি-২০ আন্তৰ্জাতিক (ডব্লিউটি20আই) আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল। তেওঁ চীনত ২০১০ চনৰ এছিয়ান গেমছত খেলিবলৈ নিৰ্বাচিত হৈছিল।&lt;ref name=&quot;one&quot;&gt;[http://www.onepakistan.com/cricket/news/cricket-news/7464-khalid-sana-to-lead-pakistan-in-asian-games-cricket-event.html Khalid, Sana to lead Pakistan in Asian Games cricket event] onepakistan. 29 September 2010. Retrieved 10 October 2010.&lt;/ref&gt; ৬ জুন ২০১৮ তাৰিখে, শ্ৰীলংকাৰ বিৰুদ্ধে ২০১৮ মহিলা টুৱেণ্টি-টুৱেণ্টি এছিয়া কাপৰ খেলৰ সময়ত নিদা দাৰে প্ৰথম পাঁচটা উইকেট আৰু ডব্লিউটি20আইত [[পাকিস্তান]]ৰ এগৰাকী সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বলিং ফিগাৰ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Dar1&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.icc-cricket.com/news/703950 |title=Bismah Maroof, Nida Dar star in crucial Pakistan win |work=International Cricket Council |access-date=6 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dar2&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/series/8659/report/1148054/pakistan-women-vs-sri-lanka-women-7th-match-womens-t20-asia-cup |title=Maroof 60*, Dar record five-for strangle Sri Lanka |work=ESPN Cricinfo |access-date=6 June 2018}}&lt;/ref&gt;তেওঁ পাকিস্তানৰ হৈ সৰ্বাধিক উইকেট সংগ্ৰহকাৰী হিচাপে প্ৰতিযোগিতাখন সমাপ্ত কৰে, পাঁচখন মেচত এঘাৰটা আউট হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?class=16; id=12428; team=3022; type=tournament |title=Women's Twenty20 Asia Cup, 2018, Pakistan Women: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |access-date=9 June 2018}}&lt;/ref&gt; ২০১৮ চনৰ অক্টোবৰত তেওঁ [[ৱেষ্ট ইণ্ডিজ]]ত অনুষ্ঠিত ২০১৮ আইচিচি মহিলা বিশ্ব টুৱেণ্টি- টুৱেণ্টী টুৰ্ণামেণ্টৰ বাবে পাকিস্তানৰ দলত স্থান লাভ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/24948923/pakistan-women-name-world-t20-squad-captain |title=Pakistan women name World T20 squad without captain |work=ESPN Cricinfo |access-date=10 October 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.icc-cricket.com/media-releases/877096| title=Squads confirmed for ICC Women's World T20 2018 |work=International Cricket Council |access-date=10 October 2018}}&lt;/ref&gt; প্ৰতিযোগিতাখনৰ সমাপ্তিৰ পিছত আন্তৰ্জাতিক ক্ৰিকেট পৰিষদে (আইচিচি) নিদা দাৰক দলৰ ষ্টেণ্ডআউট খেলুৱৈ হিচাপে মনোনীত কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.icc-cricket.com/news/915333 |title=#WT20 report card: Pakistan |work=International Cricket Council |access-date=19 November 2018}}&lt;/ref&gt; ২০২০ চনৰ জানুৱাৰীত [[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা ২০২০ আইচিচি মহিলা টি-টুৱেণ্টি বিশ্বকাপৰ বাবে তাইক পাকিস্তান দলত স্থান দিয়া হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.pcb.com.pk/press-release-detail/pakistan-squad-for-icc-women-s-t20-world-cup-announced.html |title=Pakistan squad for ICC Women's T20 World Cup announced |work=Pakistan Cricket Board |date=10 January 2014 |access-date=20 January 2020}}&lt;/ref&gt; ইংলেণ্ডৰ বিৰুদ্ধে পাকিস্তানৰ মেচখনত তাই নিজৰ ১০০ তম ডব্লিউটি-টুৱেণ্টি খেল খেলিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.pcb.com.pk/press-release-detail/nida-dar-set-to-play-her-100th-t20i.html |title=Nida Dar set to play her 100th T20I |work=Pakistan Cricket Board |date=10 January 2014 |access-date=28 February 2020}}&lt;/ref&gt; ২০২১ চনৰ জুন মাহত তাই ৱেষ্ট ইণ্ডিজৰ বিৰুদ্ধে কেইবাখনো শৃংখলাত পাকিস্তানৰ দলৰ হৈ খেলিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=WI Women's Senior &amp; 'A' Team squads named to face Pakistan in CG Insurance T20Is|url=https://www.windiescricket.com/news/west-indies-womens-senior-and-a-team-squads-named-to-face-pakistan-women-in-cg-insurance-t20is/|access-date=2021-07-11|website=Cricket West Indies}}&lt;/ref&gt; টি-টুৱেণ্টি শৃংখলাৰ উদ্বোধনী খেলখনত তেওঁ প্ৰথম ইনিংছৰ দশম অভাৰত ডেন্দ্ৰা ডটিনক আউট কৰি ১০০ তম উইকেট দখল কৰে আৰু [[পাকিস্তান]]ৰ হৈ টি-টুৱেণ্টি ক্ৰিকেটত ১০০টা উইকেট দখল কৰা প্ৰথম মহিলা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Nida Dar becomes the first Pakistan player to 100 T20I wickets|url=https://www.espncricinfo.com/story/wi-vs-pak-women-2021-1st-t20i-nida-dar-becomes-first-pakistan-player-to-100-t20i-wickets-1268364|access-date=2021-07-11|website=ESPNcricinfo|language=en}}&lt;/ref&gt; খেলখনৰ পিছত পাকিস্তান ক্ৰিকেট বোৰ্ডে (পিচিবি) তেওঁক এই কৃতিত্ব অৰ্জন কৰাৰ বাবে অভিনন্দন জনায়। 
&lt;ref&gt;{{cite web|title=PCB congratulates Nida Dar on completing century of T20I wickets|url=https://www.pcb.com.pk/press-release-detail/pcb-congratulates-nida-dar-on-completing-century-of-t20i-wickets.html|access-date=1 July 2021|work=Pakistan Cricket Board|date=10 January 2014 }}&lt;/ref&gt; ২০২১ চনৰ অক্টোবৰ মাহত [[জিম্বাবোৱে]]ত অনুষ্ঠিত হ'বলগীয়া ২০২১ চনৰ মহিলা ক্ৰিকেট বিশ্বকাপ কোৱালিফায়াৰ টুৰ্ণামেণ্টৰ বাবে তাইক পাকিস্তানৰ দলত স্থান দিয়া হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.womenscriczone.com/pakistan-to-host-west-indies-for-three-match-odi-series-from-november-8 |title=West Indies to tour Pakistan for three ODIs from November 8; Javeria Khan to lead the hosts |work=Women's CricZone |access-date=21 October 2021}}&lt;/ref&gt; ২০২২ চনৰ জানুৱাৰী মাহত তেওঁক ২০২২ চনত [[নিউজিলেণ্ড]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা মহিলা ক্ৰিকেট বিশ্বকাপৰ বাবে পাকিস্তানৰ দলৰ উপ-অধিনায়ক হিচাপে মনোনীত কৰা হয়। 
&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.womenscriczone.com/maroof-returns-to-lead-pakistan-in-world-cup-2022 |title=Bismah Maroof returns to lead Pakistan in World Cup 2022 |work=Women's CricZone |access-date=24 January 2022 |archivedate=24 January 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220124083544/https://www.womenscriczone.com/maroof-returns-to-lead-pakistan-in-world-cup-2022 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ২০২২ চনৰ মে মাহত [[ইংলেণ্ড]]ৰ বাৰ্মিংহামত অনুষ্ঠিত ২০২২ চনৰ কমনৱেলথ গেমছত ক্ৰিকেট টুৰ্ণামেণ্টত তাই পাকিস্তানৰ দলৰ হৈ খেল খেলে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.pcb.com.pk/press-release-detail/women-squad-for-commonwealth-games-announced.html |title=Women squad for Commonwealth Games announced |work=Pakistan Cricket Board |date=10 January 2014 |access-date=31 May 2022}}&lt;/ref&gt; ২০২৩ চনৰ এপ্ৰিল মাহত পাকিস্তান ক্ৰিকেট বোৰ্ডে দাৰক মহিলা ৰাষ্ট্ৰীয় দলৰ অধিনায়ক হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে।&lt;ref&gt;{{cite news |title=PCB names Nida Dar as women's captain, Mark Coles as head coach |url=https://www.dawn.com/news/1746223/pcb-names-nida-dar-as-womens-captain-mark-coles-as-head-coach |work=DAWN |date=6 April 2023 |language=en}}&lt;/ref&gt; ২০২৩ চনৰ ডিচেম্বৰত দাৰৰ অধিনায়কত্বত পাকিস্তান মহিলা ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰিকেট দলক নিউজিলেণ্ড মহিলা ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰিকেট দলৰ বিৰুদ্ধে এক ঐতিহাসিক জয়ৰ দিশে লৈ যায়, এছিয়া আৰু আয়াৰলেণ্ডতো সিহঁতে প্ৰথম টি-টুৱেণ্টি শৃংখলা জয় কৰে আৰু [[নিউজিলেণ্ড]]ত নিউজিলেণ্ডক পৰাস্ত কৰা প্ৰথম এছিয়ান দল হয়।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.pcb.com.pk/news-detail/pakistan-women-create-history-in-new-zealand.html | title=Pakistan women create history in New Zealand | date=10 January 2014 }}&lt;/ref&gt;  ২০২৪ চনৰ আইচিচি মহিলা টি-টুৱেণ্টি বিশ্বকাপৰ বাবে পাকিস্তান দলত তেওঁক স্থান দিয়া হৈছিল। 
&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.pcb.com.pk/press-release-detail/fatima-sana-to-lead-pakistan-in-icc-women-s-t20-world-cup.html |title=Fatima Sana to lead Pakistan in ICC Women's T20 World Cup |work=Pakistan Cricket Board |access-date=3 October 2024}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
দাৰৰ উপনাম 'লেডী বুম বুম', তেওঁৰ বেটিং কৌশলৰ লগত এই নাম জড়িত। তেওঁৰ দেউতাক ৰছিদ দাৰ এজন প্ৰথম শ্ৰেণীৰ ক্ৰিকেটাৰ আছিল।

==বঁটাসমূহ==
*পিচিবিৰ বছৰটোৰ মহিলা ক্ৰিকেটাৰ: ২০২১&lt;ref name=&quot;Geo TV&quot; &gt;{{cite web| url= https://www.geo.tv/latest/391947-rizwan-babar-shaheen-bag-pcb-award-2021| title= Rizwan, Babar, and Shaheen bag PCB Awards 2021| website= www.geo.tv| access-date=7 January 2022}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
[[শ্ৰেণী: পাকিস্তানৰ খেলুৱৈ]] 
[[শ্ৰেণী:ক্ৰীড়াবিদ]]
[[শ্ৰেণী: জীৱিত ব্যক্তি]]</text>
      <sha1>iwnb37zx7gy6dlrgoa00j7dykhlssjq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>110658</id>
    <revision>
      <id>515605</id>
      <parentid>513857</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:11:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515605</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28295" sha1="omojta2mdomtuptso72kca88s9zndct" xml:space="preserve">{{India stub}}
{{Infobox Historic building
| name= ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছ &lt;br&gt; ভিক্টৰিয়া টাৰ্মিনাছ
| native_name = 
| native_name_lang=mr
| image=[[File:Chhatrapati Shivaji Terminus (Victoria Terminus).jpg|275px]]
| caption=ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছ
| map_type= Mumbai
| latitude=18.9400
| longitude=72.8353
| iso_region = IN-MH
| coordinates_display = inline,title
| location_town=[[মুম্বাই]], [[মহাৰাষ্ট্ৰ]]
| location_country=[[ভাৰত]]
| embedded = {{designation list | embed=yes
 | designation1=WHS
 | designation1_offname=Chatrapati Shivaji Maharaj Terminus &lt;br/&gt; [[File:India Mumbai Victor Grigas 2011-15.jpg|200px]]
 | designation1_date = ২০০৪ &lt;small&gt;(২৮তম session)&lt;/small&gt;
 | designation1_type = সাংস্কৃতিক
 | designation1_criteria = ii, iv
 | designation1_number = [http://whc.unesco.org/en/list/945 945]
 | designation1_free1name = State Party
 | designation1_free1value = {{IND}}
 | designation1_free2name = Region
 | designation1_free2value = এছিয়া-পেছিফিক
}}
|architect=Frederick William Stevens, Axel Haig
|client=বম্বে প্ৰেছিডেন্সী
|engineer=Wilson Bell
|construction_start_date= May 1878
|completion_date= May 1888
|date_demolished=
|cost={{INRConvert|16.14|l}}(at that time) Now, {{INRConvert|201.34|c}}
|structural_system=
|style=Indo-Saracenic
}}

'''ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছ''' ({{lang-en|Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus}} বা Victoria Terminus) [[মুম্বাই]]ৰ এটি ঐতিহাসিক ৰেল ষ্টেশ্যন। প্ৰধান কাৰ্যালয়। [[ভাৰত]]ৰ ব্যস্ততম ষ্টেশ্যনসমূহৰ অন্যতম এই টাৰ্মিনাছ মধ্য ৰেল আৰু মুম্বাই আন্তঃনগৰীয় ৰেলৰ এটি প্ৰান্তিক ষ্টেশ্যন। ফ্ৰেডৰিক উইলিয়াম ষ্টিভেনচ নামৰ এজন উপদেষ্টা স্থপতিৰ নক্সা অনুযায়ী ১৮৮৭-৮৮ চনত ই স্থাপন হয়। ষ্টেশ্যনটো নিৰ্মাণ কৰিবলৈ ১০ বছৰ সময় লাগিছিল। ভাৰতৰ সেই সময়ৰ শাসন সম্ৰাজ্ঞী যুক্তৰাজ্যৰ ভিক্টোৰিয়াৰ শাসনৰ সোণালীজয়ন্তী বৰ্ষত (১৮৮৭) ই নিৰ্মাণ হয় বাবে ষ্টেশ্যনৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল &quot;ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছ&quot;। এই অনবদ্য স্থাপত্যশৈলীৰ শিল্পনিদৰ্শনটো অতীতত গ্ৰেট ইণ্ডিয়ান পেনিনছুলাৰ ৰেলৱেৰ সদৰ কাৰ্যালয় আছিল। ২০০৪ চনৰ ২ জুলাইত, ষ্টেশ্যনটোৱে [[ইউনেস্কো]]ৰ [[বিশ্ব ঐতিহ্যবাহী স্থান]]ৰ মৰ্যাদা লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list/945|title=Chhatrapati Shivaji Terminus|accessdate=2010-11-06|publisher=World Heritage: Unesco.org}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/945rev.pdf|format=pdf|title= Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus|accessdate=2010-11-06|publisher=Unesco}}&lt;/ref&gt;

১৯৯৬ চনৰ মাৰ্চ মাহত ১৭ শতিকাৰ যোদ্ধা ৰজা আৰু ডেকান মালভূমিৰ পশ্চিম মাৰাঠী ভাষী অঞ্চলত ৰাজনীতি প্ৰতিষ্ঠা কৰা মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰথম ছাত্ৰপতি শিৱাজীৰ নামেৰে এই ষ্টেচনৰ নাম আনুষ্ঠানিকভাৱে ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছৰ পৰা ছাত্ৰপতি শিৱাজী টাৰ্মিনাছলৈ সলনি কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;Eaton2019&quot;&gt;{{cite book|last=Eaton|first=Richard M.|title=India in the Persianate Age: 1000-1765|url=https://books.google.com/books?id=aIF6DwAAQBAJ&amp;pg=PP198|date=25 July 2019|publisher=Penguin Books Limited|isbn=978-0-14-196655-7|pages=198–}} Quote: &quot;Quote: &quot;Amidst this fragmented political environment a new polity emerged in the Marathi-speaking western plateau. Its founder, the charismatic and politically gifted Maratha chieftain Shivaji Bhonsle (1630-80), repeatedly used courage and savvy to outmanoeuvre his adversaries.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Kedourie2013&quot;&gt;{{cite book|last=Kedourie|first=Elie|title=Nationalism in Asia and Africa|url=https://books.google.com/books?id=h6wsBgAAQBAJ&amp;pg=PA71|year=2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-27613-2|pages=71–}} Quote: &quot;Tilak also inaugurated another cult by resuscitating the memory of Shivaji, the chieftain who had originally established Mahratta fortunes in contest with the Mughals.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Subramaniam2016&quot;&gt;{{cite book|last=Subramaniam|first=Arjun|title=India's Wars: A Military History, 1947-1971|url=https://books.google.com/books?id=oSlMDQAAQBAJ&amp;pg=PT30|year=2016|publisher=HarperCollins Publishers India|isbn=978-93-5177-750-2|pages=30–}} Quote: &quot;Quote: First was the purely home-bred guerrilla force under Shivaji. The courageous and wily Maratha chieftain along with his successors and, subsequently, the Peshwas, defied the Mughals and other Muslim invaders for almost a century from the latter half of the seventeenth century and expanded the Maratha Empire till it covered much of the Indian heartland.&lt;/ref&gt; 
২০১৭ চনত ষ্টেচনটোৰ পুনৰ নাম সলনি কৰি ছাত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছ (ক'ড চি এছ এম টিৰ সৈতে) ৰখা হয়, য'ত মহাৰাজ উপাধিৰ অৰ্থ হৈছে &quot;মহান ৰজা&quot; বা সম্ৰাট।&lt;ref name=&quot;McGregor1993-maharaj&quot;&gt;{{cite book|last=McGregor|first=Ronald Stuart|title=The Oxford Hindi-English Dictionary|chapter-url=https://books.google.com/books?id=hzMwAAAACAAJ&amp;pg=PA800|year=1993|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-563846-2|page=800|chapter=महाराज maharaj (n)}}&lt;/ref&gt; 
ষ্টেচনটোৰ বাবে সাধাৰণতে ভিটি আৰু চিএছটি আদি আখৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite news |title=From VT to CST: Interesting facts about Mumbai's busiest railway station |url=https://www.mid-day.com/articles/victoria-terminus-cst-interesting-facts-mumbai-news-busiest-railway-station/17353184 |agency=Mid-day |date=20 June 2017 |access-date=1 June 2019}}&lt;/ref&gt;

[[File:Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus 2022 Dec.webm|thumb|ছাত্ৰপতি শিৱাজী টাৰ্মিনাছৰ ভিতৰত, ২০২২]]
এই টাৰ্মিনাছ ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় ৰেলৱেৰ মুখ্য কাৰ্যালয়। ই ভাৰতৰ অন্যতম ব্যস্ত ৰেলৱে ষ্টেচন,&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.rediff.com/business/slide-show/slide-show-1-indias-impressive-railway-stations/20111013.htm |title=India's impressive railway stations |work=Rediff.com |date=13 October 2011 |access-date=4 January 2013}}&lt;/ref&gt; ই দীৰ্ঘ দূৰত্ব আৰু উপনগৰীয়া ৰে'ল দুয়োটাৰে বাবে টাৰ্মিনেল হিচাপে কাম কৰে আৰু মুঠ ১৮টা প্লেটফৰ্ম আছে।

==ইতিহাস==
===ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছ===
চহৰখনৰ প্ৰতীক হৈ পৰা এই বিখ্যাত ল্যাণ্ডমাৰ্কটো গ্ৰেট ইণ্ডিয়ান পেনিনচুলাৰ ৰেলৱেৰ মুখ্য কাৰ্যালয় হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।

আমদানি আৰু ৰপ্তানিৰ বাবে পৰিচিত বিশিষ্ট বন্দৰ আৰু গুদাম অঞ্চল বোম্বাইৰ বৰি বুণ্ডাৰ অঞ্চলত বৰি বুণ্ডাৰ ৰেলৱে ষ্টেচনৰ ঠাইত এই ৰেলৱে ষ্টেচন নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।যিহেতু সেই সময়ত বম্বে এখন প্ৰধান বন্দৰ চহৰ হৈ পৰিছিল, সেয়েহে ইয়াৰ দাবী পূৰণৰ বাবে এটা ডাঙৰ ষ্টেচন নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, আৰু ভাৰতৰ তেতিয়াৰ ৰাজত্বকালীন সম্ৰাজ্ঞী ৰাণী ভিক্টোৰিয়াৰ নামেৰে ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছ নামেৰে নামাকৰণ কৰা হৈছিল। এই ষ্টেচনটোৰ ডিজাইন কৰিছিল ভাৰতীয় ঔপনিৱেশিক ৰাজহুৱা কাম বিভাগৰ বম্বে কাৰ্যালয়ৰ লগত সংলগ্ন ব্ৰিটিছ অভিযন্তা স্থপতিবিদ ফ্ৰেডেৰিক উইলিয়াম ষ্টিভেন্সে। ১৮৭৮ চনত কাম আৰম্ভ হয়। তেওঁৰ সেৱাৰ বাবে ₹ ১,৬১৪,০০০ (১৯,০০০ মাৰ্কিন ডলাৰ) লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;WHS&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.worldheritagesite.org/sites/chhatrapatishivaji.html |title=Chhatrapati Shivaji Station |work=World Heritage Site |publisher=worldheritagesite.org |access-date=3 December 2008 |archive-date=13 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160313211012/http://www.worldheritagesite.org/sites/chhatrapatishivaji.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 
ড্ৰাফ্টমেন এক্সেল হাইগৰ মাষ্টাৰপিছ জলৰঙী স্কেচৰ পিছত ষ্টিভেন্সে ষ্টেচনটো নিৰ্মাণৰ দায়িত্ব দিয়া হৈছিল।&lt;ref name=&quot;WHS&quot; /&gt;
ডিজাইনটোক লণ্ডনৰ জৰ্জ গিলবাৰ্ট স্কটৰ ১৮৭৩ চনৰ ছেইণ্ট পেনক্ৰাছ ৰেলৱে ষ্টেচনৰ সৈতে তুলনা কৰা হৈছে,&lt;ref name=&quot;WHS&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;UNESCOABE&quot; /&gt;  যিটোও স্থানীয় ভাষাৰ ইটালীয় গথিক শৈলীৰ, কিন্তু ১৮৭৫ চনত লণ্ডনত প্ৰদৰ্শিত বাৰ্লিন সংসদ ভৱনৰ বাবে স্কটৰ দ্বিতীয় পুৰস্কাৰ বিজয়ী প্ৰৱেশৰ বহু ওচৰত, য'ত একাধিক টাৱাৰ আৰু টাৰেট আৰু এটা বৃহৎ কেন্দ্ৰীয় ৰিবযুক্ত গম্বুজ আছে।&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Bombay Gothic by Christopher W London 2002 India Book House PVT Ltd {{ISBN|81-7508-329-8}}&lt;/ref&gt;ষ্টেচনৰ শৈলীও ১৮৭০ চনৰ মুম্বাইৰ আন আন ৰাজহুৱা ভৱন যেনে এলফিনষ্টোন কলেজৰ সৈতে মিল আছে যদিও বিশেষকৈ মুম্বাই বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অট্টালিকাবোৰো জি স্কটে ডিজাইন কৰিছিল।

এই ষ্টেচনটো সম্পূৰ্ণ হ'বলৈ দহ বছৰ সময় লাগিছিল,&lt;ref name=&quot;UNESCOABE&quot;&gt;{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/945/|title=Chhatrapati Shivaji Terminus (formerly Victoria Terminus)|first=UNESCO World Heritage|last=Centre|website=UNESCO World Heritage Centre|access-date=26 December 2019}}&lt;/ref&gt;  মুম্বাইৰ সেই যুগৰ যিকোনো অট্টালিকাৰ বাবে আটাইতকৈ দীঘলীয়া।

===মূৰ্তি নোহোৱা হৈছে===
[[File:VictoriaTerminus1910.jpg|200px|center|thumbs|১৯১০ চনৰ ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছৰ এখন ফটো।ঘড়ীৰ তলৰ চালিত বহি থকা মূৰ্তিটো মন কৰক]]
ইয়াৰ নিৰ্মাণৰ সময়ত অট্টালিকাৰ মূল অংশত ঘড়ীৰ তলৰ চালিত ৰাণী ভিক্টোৰিয়াৰ মাৰ্বলৰ মূৰ্তি স্থাপন কৰা হৈছিল। ১৯৫০ চনত [[ভাৰত চৰকাৰ]]ৰ নিৰ্দেশৰ ভিত্তিত কৰ্তৃপক্ষই চৰকাৰী ভৱন আৰু ৰাজহুৱা স্থানৰ পৰা ব্ৰিটিছ ব্যক্তিৰ মূৰ্তি আঁতৰাবলৈ আৰম্ভ কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web |title=CST's Victoria missing without a trace |url=https://indianexpress.com/article/cities/mumbai/csts-victoria-missing-without-a-trace/ |work=The Indian Express |date=21 December 2015 }}&lt;/ref&gt; [[ৰাণী ভিক্টোৰিয়া]]ৰ মূৰ্তিকে ধৰি বেছিভাগ প্ৰতিমূৰ্তি ভিক্টোৰিয়া গাৰ্ডেন (পিছলৈ ৰাণী বাউগ নামেৰে নামাকৰণ কৰা হৈছিল)লৈ পঠিওৱা হৈছিল আৰু অন্ততঃ ১৯৮০ চনলৈকে মুকলি ঠাইত ঘাঁহনিৰ ওপৰত পৰি আছিল। তথ্যৰ অধিকাৰৰ প্ৰতিবেদন দাখিল কৰা হৈছিল, কিন্তু হেৰাই যোৱা মূৰ্তিটো ভাৰতৰ বাহিৰলৈ ৰপ্তানি কৰাৰ কোনো ৰেকৰ্ড নাছিল। ইতিহাসবিদসকলে এতিয়া বিশ্বাস কৰে যে এই মূৰ্তিটো চোৰাংভাৱে উলিয়াই অনা হৈছিল, ৰাজনীতিবিদসকলে বিক্ৰী কৰিছিল বা ধ্বংস কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;BombayGothic&quot;&gt;{{cite book |title=Bombay Gothic |first=Christopher |last=W |location=London |year=2002 |publisher=India Book House PVT Ltd. |isbn=81-7508-329-8}}&lt;/ref&gt; গম্বুজৰ ওপৰত প্ৰদৰ্শিত আন এটা মূৰ্তি প্ৰগ্ৰেছৰ প্ৰতীকক প্ৰায়ে ৰাণী ভিক্টোৰিয়াৰ বুলি ভুল কৰা হয়।

===নাম সলনি===
[[ File:VictoriaTerminusNameBoard.png|center|thumb| ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছ, ১৯৯৫ চনত ছাত্ৰপতি শিৱাজী টাৰ্মিনাছলৈ নাম সলনি কৰাৰ পূৰ্বে]]
কেইবাবাৰো ষ্টেচনটোৰ নাম সলনি কৰা হৈছে। ১৮৫৩ চনৰ পৰা ১৮৮৮ চনলৈ গ্ৰেট ইণ্ডিয়ান পেনিনচুলা ৰেলৱেৰ টাৰ্মিনাছ বৰি বাণ্ডাৰৰ ঠাইত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু ৰাণী ভিক্টোৰিয়াৰ সোণালী জয়ন্তী উপলক্ষে ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছ নামেৰে নামাকৰণ কৰা হৈছিল। ১৯৯৬ চনত মাৰাঠা সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আৰু প্ৰথম ছাত্ৰপতি শিৱাজীৰ সন্মানত এই ষ্টেচনৰ নাম সলনি কৰি ''ছাত্ৰপতি শিৱাজী টাৰ্মিনাছ''&lt;ref name=&quot;SureshKalmadiWorkProfile&quot;&gt;{{cite web |title=Suresh Kalmadi – Work Profile |url=http://www.sureshkalmadi.org/work-profile/minister-rail/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090228215443/http://www.sureshkalmadi.org/work-profile/minister-rail/ |archive-date=28 February 2009 |access-date=21 March 2011 |archivedate=28 February 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090228215443/http://www.sureshkalmadi.org/work-profile/minister-rail/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Suresh Kalmadi – In Conversation |url=http://www.sureshkalmadi.org/in-conversation/ |access-date=21 March 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090802145339/http://www.sureshkalmadi.org/in-conversation/ |archive-date=2 August 2009 |archivedate=2 August 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090802145339/http://www.sureshkalmadi.org/in-conversation/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;ৰখা হয়।
২০১৬ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ফডনৱী মন্ত্ৰালয়ে মহাৰাষ্ট্ৰ বিধানসভাত নাম সলনি কৰি ছাত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছলৈ প্ৰস্তাৱ গৃহীত কৰে আৰু ২০১৭ চনৰ মে’ মাহত গৃহ মন্ত্ৰালয়ে আনুষ্ঠানিকভাৱে ৰাজ্য চৰকাৰলৈ নাম সলনিৰ কথা বুজাই এখন পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰে, তাৰ পিছত ষ্টেচনটোৰ পুনৰ নাম সলনি কৰি ছাত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছ নামেৰে নামাকৰণ কৰা হয়। কিন্তু পূৰ্বৰ &quot;VT&quot; আৰু &quot;CST&quot; দুয়োটা নাম আৰু বৰ্তমানৰ &quot;CSMT&quot; নামটো জনপ্ৰিয়ভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Korde |first1=Kallah |title=Mumbai travellers, CST is now Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus |url=https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/mumbai-travellers-cst-is-now-chhatrapati-shivaji-maharaj-terminus/story-ZZbzAnvvu1leBPZCRQwmtM.html |access-date=7 August 2023 |work=Hindustan Times |date=3 July 2017 |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/mumbai-railway-station-renamed-to-chhatrapati-shivaji-maharaj-terminus/articleshow/59390999.cms |title=Mumbai Railway station renamed to Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus |date=30 June 2017 |work=The Times of India |access-date=1 February 2018}}&lt;/ref&gt;

===২০০৮ চনত মুম্বাই আক্ৰমণ===
২০০৮ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰত দুজন পাকিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদীয়ে চি এছ টিৰ যাত্ৰী হলত প্ৰৱেশ কৰি গুলীচালনা কৰে আৰু মানুহৰ ওপৰত গ্ৰেনেড নিক্ষেপ কৰে। সন্ত্ৰাসবাদী কেইটাৰ লগত আছিল এ কে ৪৭ ৰাইফল। ইয়াৰে এজন সন্ত্ৰাসবাদী আজমল কাছাবক পিছত আৰক্ষীয়ে জীৱিত অৱস্থাত ধৰি প্ৰত্যক্ষদৰ্শীয়ে চিনাক্ত কৰে। বাকীবোৰ বাচি নাথাকিল। আক্ৰমণ আৰম্ভ হয় প্ৰায় ২১:৩০ বজাত যেতিয়া দুয়োজনে যাত্ৰী হলত প্ৰৱেশ কৰি গুলীচালনা কৰে।&lt;ref name=&quot;CCTV&quot;&gt;{{Cite news |url=http://economictimes.indiatimes.com/News/PoliticsNation/3-witnesses-identify-Kasab-court-takes-on-record-CCTV-footage/articleshow/4665196.cms |work=The Economic Times |location=India |title=3 witnesses identify Kasab, court takes on record CCTV footage |date=17 June 2009 |access-date=17 June 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090618223439/http://economictimes.indiatimes.com/News/PoliticsNation/3-witnesses-identify-Kabab-court-takes-on-record-CCTV-footage/articleshow/4665196.cms |archive-date=18 June 2009 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recalls&quot; /&gt; 
আক্ৰমণকাৰীয়ে ৫৮ জন লোকক হত্যা কৰে আৰু ১০৪ জন আহত কৰে,&lt;ref name=&quot;recalls&quot;&gt;{{Cite news |url=http://www.thenews.com.pk/top_story_detail.asp?Id=22785 |title=Photographer recalls Mumbai attacks |work=[[The News International]] |date=16 June 2009 |access-date=17 June 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090617081640/http://www.thenews.com.pk/top_story_detail.asp?Id=22785 |archive-date=17 June 2009 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
তেওঁলোকৰ আক্ৰমণৰ অন্ত পৰে প্ৰায় ২২:৪৫ বজাত উত্তৰ এফ অ'বিৰ মাজেৰে ষ্টেচনৰ পৰা পশ্চিম দিশলৈ কামা হাস্পতালৰ পিছফালৰ প্ৰৱেশদ্বাৰলৈ ওলাই অহাৰ পিছত। চিচিটিভিৰ প্ৰমাণৰ সহায়ত কাছাবক চিনাক্ত আৰু অভিযোগনামা দাখিল কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;CCTV&quot; /&gt;
২০১০ চনত কাছাবক এই আক্ৰমণত ভূমিকা লোৱাৰ বাবে মৃত্যুদণ্ড দিয়া হয় আৰু ২০১২ চনত তেওঁক ফাঁচী দিয়া হয়।&lt;ref&gt;{{Cite news |title=Ajmal Kasab hanged at Yerwada Jail in Pune at 7:30&amp;nbsp;am |work=The Times of India |access-date=21 November 2012 |url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Ajmal-Kasab-hanged-at-Yerwada-Jail-in-Pune-at-730am/articleshow/17303820.cms? |date=21 November 2012}}&lt;/ref&gt;

==গাঁথনি==

[[File:Victoriaterminus1903 (cropped).JPG|thumb|১৯০৩ চনৰ বম্বেৰ ভিক্টোৰিয়া টাৰ্মিনাছৰ এখন ফটো যিখন ১৮৮৮ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল।]]
ষ্টেচন ভৱনটোৰ ডিজাইন হাই ভিক্টোৰিয়ান গথিক শৈলীৰ স্থাপত্যত কৰা হৈছে। এই ভৱনটোত ভিক্টোৰিয়ান ইটালিয়ানেট গথিক ৰিভাইভেল স্থাপত্য আৰু ধ্ৰুপদী ভাৰতীয় স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱৰ সংমিশ্ৰণ প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে। আকাশৰ ৰেখা, টাৰেট, জোঙা তোৰণ, আৰু এক্সেন্ট্ৰিক গ্ৰাউণ্ড প্লেন ধ্ৰুপদী ভাৰতীয় প্ৰাসাদৰ স্থাপত্যৰ ওচৰত। বাহ্যিকভাৱে কাঠৰ খোদিত, টাইলছ, অলংকাৰিক লোহা আৰু পিতলৰ ৰেলিং, টিকট অফিচৰ বাবে গ্ৰীল, গ্ৰেণ্ড চিৰিৰ বাবে বেলুষ্ট্ৰেড আৰু অন্যান্য অলংকাৰবোৰ আছিল ছাৰ জামচেটজী জীজভয় স্কুল অৱ আৰ্টৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ কাম। এই ষ্টেচনটোৱে ইয়াৰ উন্নত গাঁথনিগত আৰু কাৰিকৰী সমাধানৰ বাবে ১৯ শতিকাৰ ৰেলৱেৰ স্থাপত্যৰ আশ্চৰ্য্যৰ উদাহৰণ হিচাপে থিয় দিছে। ৰেলৱে আৰু চিভিল ইঞ্জিনিয়াৰিং দুয়োটা দিশতে উচ্চ পৰ্যায়ৰ অভিযান্ত্ৰিকীকৰণ ব্যৱহাৰ কৰি চি এছ এম টি নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ভাৰতৰ গথিক ৰিভাইভেল শৈলীৰ সৈতে একত্ৰিত হোৱা ই ঔদ্যোগিক প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰৰ প্ৰথম আৰু উন্নতমানৰ অন্যতম। কেন্দ্ৰীয়ভাৱে গম্বুজযুক্ত কাৰ্যালয়ৰ গঠনটোত ১২০০ ফুট দীঘল ৰেল চেডৰ সৈতে সংযুক্ত ৩৩০ ফুট দীঘল মঞ্চ আছে আৰু ইয়াৰ ৰূপৰেখাই অট্টালিকাটোৰ কংকালৰ পৰিকল্পনা প্ৰদান কৰে। কেন্দ্ৰবিন্দু নোহোৱাকৈ নিৰ্মাণ কৰা চি এছ এম টিৰ ড’ভেটেইলযুক্ত পাঁজৰৰ গম্বুজটোক সেই যুগৰ এক নতুন কৃতিত্ব হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://english.manoramaonline.com/news/nation/2019/03/14/kasab-bridge-mumbai-collapses.html |title=6 dead, 31 injured as 'Kasab bridge' in Mumbai collapses |website=OnManorama |access-date=15 March 2019}}&lt;/ref&gt;

== আলোকচিত্ৰ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery&gt;
Image:CST Inside View.jpg|Inside view of CSMT
Image:Mumbai CST Entrance.JPG|The main entrance for CSMT as of today, which is in the right side of the main building
Image:Victoriaterminus1903.JPG|Victoria Terminus (1903)
Image:Mumbai CST clock.jpg|A platform in CSMT suburban station
Image:Mumbai CST interior.jpg|CSMT viewed from inside
Image:Ceiling at CST (Subarban ticket counter).jpg|ceiling at CSMT (Suburban Ticket Counter)
Image:CST Ticket counter (With stained glass just above counter).jpg|CSMT Ticket counter (With stained glass just above counter)
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

==বাহ্যিক সংযোগ==
{{commons|Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus|ছত্ৰপতি শিবাজী মহাৰাজ টাৰ্মিনাছ}}
* [http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&amp;id_site=945 Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus] on the UNESCO website
* [http://www.mumbai.org.uk/victoria-terminal.html Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus]
* [http://indiarailinfo.com/station/map/1620 Google Satellite Map of Mumbai CSMT]

{{ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰসমূহৰ তালিকা}}

[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]]
[[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰেল ষ্টেচন]]</text>
      <sha1>omojta2mdomtuptso72kca88s9zndct</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Taan (2014 film)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>113823</id>
    <redirect title="টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)" />
    <revision>
      <id>515880</id>
      <parentid>477398</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:27:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>1983</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]] পাতায় করা দ্বিপুনর্নির্দেশনা ঠিক করেছে</comment>
      <origin>515880</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="66" sha1="rzx27b36totavfi7mxvu708hllyxqs7" xml:space="preserve">#REDIRECT [[টান (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]]</text>
      <sha1>rzx27b36totavfi7mxvu708hllyxqs7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>দ্য ৱৰ্ল্ড বিফোৰ হাৰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>114340</id>
    <revision>
      <id>515670</id>
      <parentid>491441</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:42:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515670</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5809" sha1="oanl66k6d1vl8xkkvt9dyy2beryt3y7" xml:space="preserve">{{Infobox film
| name = দ্য ৱৰ্ল্ড বিফোৰ হাৰ 
| image = &quot;The_World_Before_Her&quot;_official_movie_poster.jpg
| caption =
| director = [[নিশা পহুজা]]। 
| producer = [[এড বেৰেভেল্ড]]&lt;br /&gt;নিশা পাহুজা&lt;br /&gt;কৰ্নেলিয়া প্ৰিন্সিপ&lt;br /&gt;এণ্ডি কোহেন
| writer = নিশা পহুজা
| narrator =
| music = [[কেন মাইহৰ]]
| cinematography = মৃণাল দেশাই&lt;br /&gt; ডেৰেক ৰজাৰ্ছ
| editing = [[ডেভ কাজালা]]
| studio = ষ্ট'ৰীলাইন এণ্টাৰটেইনমেণ্ট
| distributor = কিনোস্মিথ (কানাডা)&lt;br /&gt;ৰ'*কো ফিল্মছ
| released = {{Film date|2012|11|2|}}
| runtime = ৯০ মিনিট
| country = কানাডা
| language = ইংৰাজী
}}
'''দ্য ৱৰ্ল্ড বিফোৰ হাৰ''' ({{Lang-en|The World Before Her}}) হ'ল নিশা পাহুজাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত আৰু ষ্ট’ৰীলাইন এণ্টাৰটেইনমেণ্টৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত ২০১২ চনৰ টৰণ্টোৰ এমি বঁটা বিজয়ী কানাডাৰ এখন তথ্যচিত্ৰ। ছবিখনে দুটা অতি ভিন্ন ধৰণৰ প্ৰশিক্ষণ শিবিৰত অংশগ্ৰহণ কৰা দুগৰাকী যুৱতীৰ প্ৰফাইল কৰি ভাৰতৰ যুৱতীৰ বাবে জটিল আৰু সংঘাতপূৰ্ণ পৰিৱেশৰ সন্ধান কৰিছে - মিছ ইণ্ডিয়া হোৱাৰ আকাংক্ষা থকা ৰুহি সিং আৰু দুৰ্গা বাহিনীৰ সৈতে হিন্দু জাতীয়তাবাদী প্ৰচি ত্ৰিবেদী। 

চলচ্চিত্ৰখন ২০১৪ চনত কৰেণ্ট নিউজ ষ্ট'ৰীৰ উৎকৃষ্ট কভাৰেজৰ বাবে এমিৰ বাবে মনোনীত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.indiewire.com/article/tribeca-film-institute-alums-pbs-pov-docs-land-emmy-nominations-20140715|title=Tribeca Film Institute Alums, PBS 'POV' Docs Land Emmy Nominations|date=15 July 2014}}&lt;/ref&gt; ই ২০১২ চনৰ হট ডক্স কানাডিয়ান আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় তথ্যচিত্ৰ মহোৎসৱত শ্ৰেষ্ঠ কানাডিয়ান ফিচাৰ ডকুমেণ্টৰী আৰু ২০১২ চনৰ ট্ৰিবেকা চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত শ্ৰেষ্ঠ তথ্যচিত্ৰ বৈশিষ্ট্যৰ বঁটা লাভ কৰিছিল, আৰু প্ৰথম কানাডিয়ান স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডছত শ্ৰেষ্ঠ ফিচাৰ লেংথ ডকুমেণ্ট্ৰীৰ বাবে মনোনীত হৈছিল। ছবিখনে ২০১৩ বৰ্ষৰ বাইৰন বে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত শ্ৰেষ্ঠ আন্তঃৰাষ্ট্ৰৰ তথ্যচিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। ২০১২ চনত ছান ডিয়েগো এছিয়ান ফিল্ম ফেষ্টিভেলে ছবিখনক এক বিশেষ জুৰী উল্লেখ প্ৰদান কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://pacarts.org/sdaff-award-winners/|title=SDAFF Award Winners {{!}} Pacific Arts Movement|work=pacarts.org|language=en-US|accessdate=2018-04-27|archivedate=2018-04-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180419122146/http://pacarts.org/sdaff-award-winners/|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

২০১৪ চনৰ ৬ জুনত যিখন দেশক ই চিত্ৰিত কৰে সেই বিষয়ত চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা অনুৰাগ কাশ্যপৰ সহায়ত ছবিখনে ভাৰতত ব্যাপক সমালোচনামূলক প্ৰশংসা লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.timeoutmumbai.net/film/features/interview-nisha-pahuja|title=Nisha Pahuja's meditative and incendiary documentary may well be the most important Indian film of the year|publisher=Time Out Mumbai|last1=Chatterjee|first1=Suprateek|accessdate=12 June 2014|archivedate=4 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140604044702/http://www.timeoutmumbai.net/film/features/interview-nisha-pahuja|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; ফাৰ্ষ্টপোষ্টৰ এজন সমালোচকে ইয়াক &quot;দীৰ্ঘদিনৰ পাছত অহা আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ, দক্ষতাৰে নিৰ্মিত আৰু শক্তিশালীভাৱে উত্তেজক চলচ্চিত্ৰসমূহৰ ভিতৰত এখন&quot; বুলি অভিহিত কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Fadnavis|first1=Mihir|title=The World Before Her: An important, provocative film|url=http://www.firstpost.com/bollywood/the-world-before-her-review-a-skillfully-made-provocative-film-1559161.html|publisher=FirstPost}}&lt;/ref&gt;

== তথ্যসূত্ৰ ==

[[শ্ৰেণী:২০১২ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]]
[[শ্ৰেণী:তথ্যচিত্ৰ]]</text>
      <sha1>oanl66k6d1vl8xkkvt9dyy2beryt3y7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পুপুল ভূঞা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>114616</id>
    <revision>
      <id>515721</id>
      <parentid>497008</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T18:26:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515721</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10753" sha1="nkuhhhp1ykx1nmficeomhwgfe7uakrf" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name          = পুপুল ভূঞা 
| native_name   = 
| image         = Pupul Bhuyan after winning Opera Mrs India Global (cropped).jpg
| imagesize     = 
| caption       = 
| birth_date    = 
| birth_place   = ছাইঁকুল, কেন্দুঝাৰ জিলা, [[ওড়িশা]]
| birth_name    = 
| other_names   = পায়েল ভূঞা&lt;ref&gt;{{cite news |title=ଛୋଟ ପରଦାରେ ଉପସ୍ଥାପିକା, ହେଲେ ବଡ଼ ପରଦାରେ ନାୟିକା |url=https://sambad.in/entertainment/anchor-heroinepupul-96471/ |access-date=15 November 2022 |work=Sambad |date=7 March 2018 |language=Odia}}&lt;/ref&gt;
| occupation    = ওড়িয়া অভিনেত্ৰী, টেলিভিছনৰ উপস্থাপক
| years_active  = ২০১২ চনৰ পৰা বৰ্তমানলৈকে 
| spouse        = দীপ থাদানি
| children      = 
| parents       = বটকৃষ্ণ ভূঞা (পিতৃ)&lt;br/&gt;বৈজয়ন্তীমালা ভূঞা (মাতৃ)
| relatives     = 
| alma_mater    = বুক্সী জগবন্ধু বিদ্যাধৰ মহাবিদ্যালয় 
| awards        = শ্ৰেষ্ঠ মহিলা অভিষেকৰ বাবে ৰূপনগৰ মহানগৰা বঁটা&lt;br/&gt;অপেৰা মিচেছ ইণ্ডিয়া গ্ল’বেল ২০১৮&lt;ref&gt;{{cite web |title=Opera Miss/Mrs. India Global 2018 |url=http://operamrsindiaglobal.com/winners/ |website=Opera Miss/Mrs. India Global |access-date=15 November 2022}}&lt;/ref&gt;
|website        = 
}}

'''পুপুল ভূঞা''' এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী, টেলিভিছন উপস্থাপক আৰু মডেল, যিয়ে ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ, টেলিফিল্ম, বিজ্ঞাপন, আৰু ৰিয়েলিটি শ্ব'ত অভিনয় কৰিছে। ২০১৩ চনত কাব্য কীৰণৰ সৈতে প্ৰথম ওড়িয়া থ্ৰীডি ছবি ''কাউঁৰী কন্যা''ৰ জৰিয়তে ওলিউডত চলচ্চিত্ৰ জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল৷&lt;ref&gt;{{cite web |title=Kaunri Kanya 3D Oriya Horror Film |date=27 February 2013 |url=http://incredibleorissa.com/oriyafilms/kaunri-kanya-oriya-movie-songs-videos-wallpapers |publisher=Incredible Orissa }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; ২০১৮ চনত অপেৰা মিচেছ ইণ্ডিয়া গ্ল'বেল প্ৰতিযোগিতাত তেওঁক বিজয়ী হিচাপে মুকুট পিন্ধোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;My City Links&quot;&gt;{{cite news |last1=Jha |first1=Neha |title=Marriage No Barrier In Pursuing Dreams, Says Opera Mrs India Global 2018 |url=https://mycitylinks.in/marriage-no-barrier-in-pursuing-dreams-says-opera-mrs-india-global-2018/ |access-date=15 November 2022 |work=My City Links |date=29 August 2020 |language=English}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক  জীৱন==
তেওঁ ওড়িশাৰ কেওনঝাৰ জিলাৰ ছাইঁকুল গাঁৱত বটকৃষ্ণ ভূঞা আৰু বৈজয়ন্তীমালা ভূঞাৰ ঘৰত ১৯৯২ চনৰ ২৩ ফেব্ৰুৱাৰী তাৰিখে জন্মগ্ৰহণ কৰে আৰু বুক্সি জগাবন্ধু বিদ্যাধৰ মহাবিদ্যালয়, ভুৱনেশ্বৰৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=23 September 2018 |title=Odisha's Pupul Bhuyan Wins Opera Mrs India Global 2018 |url=https://odishabytes.com/odishas-pupul-bhuyan-wins-opera-mrs-india-global-2018/ |access-date=15 November 2022 |website=odishabytes |language=en-US}}&lt;/ref&gt; ২০১৬ চনত তেওঁ দীপ থাদানীৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়।&lt;ref name=&quot;My City Links&quot; /&gt;

==কেৰিয়াৰ==
ভূঞাই নিজৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল মঞ্চ উপস্থাপক হিচাপে। তাৰ পিছত তেওঁ ''ই-নিউজ, আপনঙ্ক পছন্দ'' আদি কিছুমান একক টেলিভিছন শ্ব’ আয়োজন কৰিছিল। পিছলৈ তেওঁ ''সাৰে গা মা পা লিটল চেম্পছ, স্বৰ ওড়িশাৰ, মুঁ বি হিৰোইন হেবি'' আদি জনপ্ৰিয় মনোৰঞ্জন অনুষ্ঠান আয়োজন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।

২০১৩ চনত ''সৌম্য ৰঞ্জন সাহু''ৰ পৰিচালিত প্ৰথমখন ওডিয়া থ্ৰীডি ছবি ''কাউঁৰী কন্যা''ত মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰি ওডিয়া চলচ্চিত্ৰ জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে। পিছলৈ ''ব্লেকমেইল, বিদ্যাৰাণ,''&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Bureau |first=KalingaTV |date=16 June 2020 |title=First look of Babusan's Odia upcoming film 'Bidyarana' released: Watch |url=https://kalingatv.com/entertainment/first-look-of-babusans-odia-upcoming-film-bidyarana-released-watch/ |access-date=15 November 2022 |publisher=KalingaTV |language=en-US}}&lt;/ref&gt; আদি ওডিয়া ছবিৰ কিছু বিশেষ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। ২০২৩ চনত তেওঁ এষ্ট্ৰী মুভিজৰ প্ৰযোজনা ''নিয়তি প্ৰজেক্ট''ত অভিনয় কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2023-07-22 |title=Odia movie Niyati released across the state |url=https://odiacelebrity.com/odia-movie-niyati-released-across-the-state/ |access-date=2023-07-23 |website=Odia Celebrity |language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |date=29 January 2023 |title=ସୋନୁଙ୍କ ନିୟତି |language=or |page=8 |work=[[Sambad]] (Sunday) |url=https://sambadepaper.com/epaperimages/29012023/29012023-md-rv-8/0284829.jpg |url-status=live |access-date=11 February 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230211155627/https://sambadepaper.com/epaperimages/29012023/29012023-md-rv-8/0284829.jpg |archive-date=11 February 2023 |archivedate=11 February 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230211155627/https://sambadepaper.com/epaperimages/29012023/29012023-md-rv-8/0284829.jpg |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

উপস্থাপন আৰু অভিনয়ৰ উপৰিও মডেলিঙৰ কামো কৰিছে। ২০১৮ চনত ''অপেৰা মিচেছ ইণ্ডিয়া গ্ল’বেল'' প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰি জয়ী হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Pioneer |first=The |title=Cuttack girl wins Charming Face Odisha title |url=https://www.dailypioneer.com/2019/state-editions/cuttack-girl-wins-charming-face-odisha-title.html |access-date=15 November 2022 |website=The Pioneer |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=8 May 2020 |title=These beauty pageant winners capture hearts during lockdown |url=https://www.orissapost.com/more-to-life-than-winning-crowns-beauty-pageant-winners/ |access-date=15 November 2022 |website=Odisha News, Odisha Latest news, Odisha Daily - OrissaPOST |language=en-US}}&lt;/ref&gt; প্ৰতিযোগিতাখনৰ ছেমি ফাইনেলত শ্ৰেষ্ঠ ৰেম্প ৱাকৰ বঁটা লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{cite news |date=25 September 2018 |title=Pupul is Opera Mrs India Global |work=Orissa Post |url=http://odishapostepaper.com/edition/148/orissapost/page/2 |url-status=live |accessdate=29 September 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20221115140852/http://odishapostepaper.com/edition/148/orissapost/page/2 |archivedate=15 November 2022}}&lt;/ref&gt; ২০২২ চনত ''শুভ পল্লৱ'' নামৰ ওডিয়া আলোচনীৰ প্ৰচ্ছদত তেওঁৰ ছবি প্ৰকাশ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=15 June 2022 |title=Shubhapallaba Released its 39th Edition on Raja Sankranti |url=https://orissadiary.com/shubhapallaba-released-its-39th-edition-on-raja-sankranti/ |access-date=15 November 2022 |website=Odisha Diary |language=en-US}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ আগতে ২০১৬ চনত তেওঁৰ ফটো ''কদাম্বিনী'' আলোচনীত প্ৰকাশ পাইছিল।

==ফিল্মগ্ৰাফী==
 {|  class=&quot;wikitable
 !বছৰ
 !চলচ্চিত্ৰ
 !ভাষা
 !ভূমিকা
 !টোকা
 |-
 |২০১৩
 |''কাউঁৰী কন্যা''
 |[[ওড়িয়া ভাষা|ওড়িয়া]]
 |অনুষায়
 |ওলিউডত আত্মপ্ৰকাশ।
 |-
 |২০১৫ চনত
 |''ভল পাএ তোলে সহজে ৰু সহ''
 |ওড়িয়া 
 |
 |
 |-
 |২০১৮ চনত
 |''ব্লেকমেইল''
 |ওড়িয়া 
 |
 |
 |-
 |২০২২
 |''বিদ্যৰণ''
 |ওড়িয়া 
 |
 |&lt;ref&gt;{{Cite news |title=Actress Pupul Bhuyan waits for shooting for her film to resume post lockdown - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/events/bhubaneswar/actress-pupul-bhuyan-waits-for-shooting-for-her-film-to-resume-post-lockdown/articleshow/77851873.cms |access-date=15 November 2022 |website=The Times of India |date=31 August 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;
 |-
 |  rowspan=&quot;2&quot; |২০২৩
 |''ডেলিভাৰী বয়''
 |
 |
 |
 |-
 |নিয়তি
 |
 |সাধনা
 |
 |-
 |  rowspan=&quot;3&quot; |ফিল্মিং কৰা হৈছে
 |অনুভৱ- এ ৰাভাৰ বয় 
 |
 |বৰ্ষা
 |
 |-
 |তু মো কমজোৰী
 |
 |
 |
 |-
 |অজাতি
 |
 |
 |
 |}

==বাহ্যিক সংযোগ==

[[শ্ৰেণী:অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:ওড়িয়া ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]]</text>
      <sha1>nkuhhhp1ykx1nmficeomhwgfe7uakrf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>জাহিদা পাৰবীন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115319</id>
    <revision>
      <id>515612</id>
      <parentid>482629</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T12:04:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515612</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7838" sha1="k9qos9sjfa0piul919m7m3volzpz5x5" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name               = জাহিদা পাৰবীন
| image              =
| alt                = 
| caption            = 
| native_name        = 
| native_name_lang   = 
| birth_name         = জাহিদা পাৰবীন বেগম
| birth_date         = ১৯২৫
| birth_place        = অমৃতসৰ, পঞ্জাব, [[British Raj|বিট্ৰিছ ভাৰত]]
| death_date         = {{death date and age|1975|5|15|1925|df=yes}}
| death_place        = লাহোৰ, [[পাকিস্তান]]
| alias              = ''দ্য নাইটিংগেল''&lt;ref name=DailyTimes/&gt; &lt;br&gt; ''দ্য কুইন অৱ কাফি''&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://dailypakistan.com.pk/07-May-2015/221760|title=گلوکارہ زاہدہ پروین کی یاد میں خصوصی فیچر آ ج نشر کیاجائے گا|newspaper=Daily Pakistan newspaper|date=June 7, 2020}}&lt;/ref&gt;
| education          = 
| occupation         = {{Hlist | গায়িকা | নেপথ্য গায়িকা}}
| children           = [[শ্বাহিদা পাৰবীন]] (কন্যা)
| years_active       = ১৯৪০ – ১৯৭৫
| relatives          = পীৰণ দিত্তি (ভগ্নী)
| awards             = ১৯৬৪ চনৰ সদৌ পাকিস্তান সংগীত সন্মিলনত সোণৰ পদক
}}

'''জাহিদা পাৰবীন''' ([[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]: Zahida Parveen; ১৯২৫ – ১৫ মে' ১৯৭৫) এগৰাকী পাকিস্তানী শাস্ত্ৰীয় গায়িকা আৰু এগৰাকী চলচ্চিত্ৰৰ নেপথ্য গায়িকা।&lt;ref name=&quot;Sheikh, M.A.&quot;&gt;{{cite book|title=Who's Who: Music in Pakistan (see page 262 for Zahida Parveen)|date=2012|author=Sheikh, M. A.|page=262|publisher=Xlibris |url=https://play.google.com/books/reader?id=Ol9C3lhd01QC&amp;pg=GBS.PA262 |isbn=978-1-4691-9157-7}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|title=Contemporary Arts in Pakistan - Volume 3, Issue 3|publisher=Pakistan Publications|page=29}}&lt;/ref&gt;

তেখেতক “দ্য নাইটিংগেল” আৰু “দ্য কুইন অৱ কাফি” নামেৰে জনা গৈছিল৷&lt;ref name=&quot;Sheikh, M.A.&quot;/&gt;&lt;ref name=DailyTimes&gt;{{cite news|url=https://dailytimes.com.pk/5316/zahida-parveen-the-nightingale/|title=Zahida Parveen - The Nightingale|newspaper=Daily Times newspaper|date=22 June 2017|archive-date=15 April 2023|author=Amjad Parvez|archive-url=https://web.archive.org/web/20230415015553/https://dailytimes.com.pk/5316/zahida-parveen-the-nightingale/#google_vignette|url-status=dead|access-date=21 May 2024|archivedate=15 April 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230415015553/https://dailytimes.com.pk/5316/zahida-parveen-the-nightingale/|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
১৯২৫ চনত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ অন্তৰ্গত পঞ্জাবৰ অমৃতসৰত জাহিদা পাৰবীনৰ জন্ম হৈছিল।&lt;ref name=RadioPakistan/&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|title=Lahore: A Musical Companion|publisher=M. Saeed Malik|page=64}}&lt;/ref&gt; তেওঁ সৰু হৈ থাকোঁতেই তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃৰ মৃত্যু হয় আৰু ভগ্নী পীৰণ দিট্টীয়ে তেওঁক ডাঙৰ-দীঘল কৰে।&lt;ref name=DailyTimes/&gt;

কাপুৰথালাৰ সাৰংগীবাদক বাবা তাজৰ পৰা গান শিকিবলৈ পাটিয়ালা ঘৰানা স্কুল অৱ ক্লাছিকেল মিউজিকত যোগদান কৰে। তাৰ পিছত তেওঁ অমৃতসৰৰ এজন সাৰংগীবাদক হুছেইন বক্স খানৰ ওচৰত অধ্যয়ন কৰে।&lt;ref name=DailyTimes/&gt;

==কৰ্মজীৱন==
বিভাজনৰ পাছত তেওঁ পাকিস্তানলৈ গুচি যায় আৰু লাহোৰৰ পাটিয়ালা ঘৰানাৰ আছিক হুছেইনৰ পৰা সংগীত শিকে। তাৰ পিছত লাহোৰৰ ৰেডিঅ’ পাকিস্তানত গীত গাবলৈ আৰম্ভ কৰে। ১৯৪৯ চনত চলচ্চিত্ৰৰ নেপথ্য গায়িকা হিচাপে কাম কৰি ইকবাল বানো আৰু মুনাৱাৰ চুলতানাৰ সৈতে মুণ্ড্ৰী ছবিত কাৱালী বাণীবদ্ধ কৰে।&lt;ref name=DailyTimes/&gt;

ৰেডিঅ' পাকিস্তানত তেওঁ &quot;ক্যা হাল সুনাৱান দিল দা&quot; আৰু &quot;মইন্দি আজ্জ কল আখ ফুৰকান্দি আই&quot; গীত পৰিবেশন কৰে, গীতটো খোৱাজা গুলাম ফৰিদে ৰচনা কৰা কাফি শৈলীৰে গীতসমূহ হিজ মাষ্টাৰছ ভয়েচ (এইচএমভি)ৰ বাবে গ্ৰাম'ফোনত বাণীবদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু যথেষ্ট জনপ্ৰিয় হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://urdu.arynews.tv/zahida-perveen-folk-music/|title=زاہدہ پروین جنھیں اسٹوڈیو میں‌ بیڑی پینے کی اجازت تھی|website=ARY News|date=January 14, 2021}}&lt;/ref&gt; তাৰ পিছত তেওঁ এইচ এম ভি, ৰেডিঅ' আৰু মঞ্চৰ বাবে উৰ্দু, চৰাইকী, হিন্দী, পঞ্জাবী আৰু সিন্ধী ভাষাত আৰু বহুতো কাফী বাণীবদ্ধ কৰে।&lt;ref name=DailyTimes/&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
জাহিদাৰ কন্যাৰ নাম [[শ্বাহিদা পাৰবীন]]।&lt;ref name=&quot;Sheikh, M.A.&quot;/&gt; তেওঁ নিজৰ কন্যাক উস্তাদ আখতাৰ হুছেইন ওচৰত সংগীতৰ প্ৰশিক্ষণ।&lt;ref name=DailyTimes/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.dawn.com/news/87835/noted-singer-shahida-parveen-passes-away|title=Noted singer Shahida Parveen passes away|website=Dawn News|date=February 12, 2023}}&lt;/ref&gt;

==মৃত্যু==
১৯৭৫ চনৰ ১৫ মে'ত পাকিস্তানৰ লাহোৰত ৫০ বছৰ বয়সত জাহিদা পাৰবীনৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref name=DailyTimes/&gt;&lt;ref name=RadioPakistan&gt;{{cite web|url=https://www.radio.gov.pk/07-05-2022/47th-death-anniversary-of-zahida-parveen-observed|title=Tribute to Zahida Parveen on her death anniversary|website=Radio Pakistan website|date=7 May 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220507150925/https://www.radio.gov.pk/07-05-2022/47th-death-anniversary-of-zahida-parveen-observed|archive-date=7 May 2022|url-status=dead|access-date=21 May 2024}}&lt;/ref&gt; মিয়ানি চাহাব কবৰস্থানত তেওঁক শেষকৃত্য সম্পন্ন কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://urdu.arynews.tv/death-anniversary-zahida-perveen/|title=یومِ‌ وفات: پاکستان کی مشہور مغنیہ زاہدہ پروین کا تذکرہ|website=ARY News|date=7 May 2021}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:পাকিস্তানৰ কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>k9qos9sjfa0piul919m7m3volzpz5x5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>বীণা টেণ্ডন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115772</id>
    <revision>
      <id>515730</id>
      <parentid>503928</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T21:10:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515730</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17635" sha1="mclshnktmvr64wi392qbn4ynghl9cvm" xml:space="preserve">{{short description|Indian parasitologist}}
{{Use Indian English|date=February 2017}}
{{Use dmy dates|date=February 2017}}
{{Infobox person
| name = বীণা টেণ্ডন
| image = 
| imagesize = 
| caption = 
| birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1949|09|07}}
| birth_place = [[কাশীপুৰ, উত্তৰাখণ্ড|কাশীপুৰ]], [[উত্তৰাখণ্ড]], ভাৰত
| death_date = 
| death_place = 
| restingplace = 
| restingplacecoordinates = 
| othername = 
| occupation = [[পৰজীৱবিজ্ঞানী]]&lt;br/&gt;শি‍ক্ষাবিদ
| yearsactive = ১৯৭৮ৰ পৰা
| known for = [[পৰজীৱবিজ্ঞান]]
| spouse = [[প্ৰমোদ টেণ্ডন]]
| domesticpartner = 
| children = এজন পুত্ৰ
| parents = 
| website = 
| signature = 
| awards = [[পদ্মশ্ৰী]]&lt;br/&gt;ই. কে জানকী আম্মাল বঁটা&lt;br/&gt;[[ইণ্ডিয়ান ছ’চাইটি ফৰ পেৰাচাইট’লজি|আই এছ পি]] জীৱনজোৰা কৃতিত্ব বঁটা
}}
'''বীণা টেণ্ডন''' ({{lang-en|Veena Tandon}}) এগৰাকী ভাৰতীয় পৰজীৱী বিশেষজ্ঞ, শিক্ষাবিদ আৰু লক্ষ্ণৌৰ নাছিৰ বায়’টেক পাৰ্কৰ জ্যেষ্ঠ বিজ্ঞানী।&lt;ref name=&quot;Distinguished Scientists&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.biotechpark.org.in/people_dscientist.php|title=Distinguished Scientists|publisher=Biotech Park|date=2016|accessdate=13 August 2016|archivedate=18 August 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160818095419/http://biotechpark.org.in/people_dscientist.php}}&lt;/ref&gt; তেওঁ নৰ্থ ইষ্টাৰ্ণ হিল ইউনিভাৰ্চিটিৰ প্ৰাক্তন প্ৰাণীবিজ্ঞানৰ অধ্যাপক আৰু উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ হেলমিন্থ পেৰাচাইট তথ্য ডাটাবেছৰ মুখ্য প্ৰৰোচক হিচাপে কাম কৰে।&lt;ref name=&quot;DIT - North-East Parasite Information Analysis Centre&quot;&gt;{{Cite web|url=http://nepiac.nehu.ac.in/helminth/page/contributors.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160818033642/http://nepiac.nehu.ac.in/helminth/page/contributors.html|archivedate=2016-08-18|title=DIT - North-East Parasite Information Analysis Centre|publisher=North-East India Helminth Parasite Information Database|date=2016|accessdate=13 August 2016}}&lt;/ref&gt; খাদ্য মূল্যৰ জীৱ-জন্তুক আক্ৰান্ত কৰা কৃমিৰ সংক্ৰমণৰ ওপৰত কৰা গৱেষণাৰ বাবে পৰিচিত আৰু পৰজীৱী বিজ্ঞানৰ ওপৰত দুখন কিতাপ আৰু কেইবাটাও প্ৰবন্ধৰ লেখিকা।&lt;ref name=&quot;Ex-NEHU teacher gets Padma Shri&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.theshillongtimes.com/2016/01/26/ex-nehu-teacher-gets-padma-shri/|title=Ex-NEHU teacher gets Padma Shri|publisher=Shillong Times|date=26 January 2016|accessdate=13 August 2016|archivedate=26 December 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181226132014/http://www.theshillongtimes.com/2016/01/26/ex-nehu-teacher-gets-padma-shri/|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰলৈ‍ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে ২০১৬ চনত তেওঁক দেশৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মশ্ৰী]] প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/PadmaAwards_25012016.pdf|title=Padma Awards|date=2016|accessdate=9 August 2016|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170803085913/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/PadmaAwards_25012016.pdf|archivedate=3 August 2017}}&lt;/ref&gt;

== জীৱনী ==
১৯৪৯ চনৰ ৭ ছেপ্টেম্বৰত ভাৰতৰ উত্তৰাখণ্ড ৰাজ্যৰ কাশীপুৰত বীণা টেণ্ডনৰ জন্ম হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Distinguished Scientists&quot; /&gt; ১৯৬৭ চনত চণ্ডীগড়ৰ পাঞ্জাৱ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰাণীবিজ্ঞান (বি এছ চি-অন)ত স্নাতক হোৱাৰ পাছত ১৯৬৮ চনত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী (এম এছ চি) সম্পূৰ্ণ কৰে আৰু ১৯৭৩ চনত একেখন প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰা ডক্টৰেট ডিগ্ৰী (পি এইচ ডি) লাভ কৰে। ১৯৭৮–৭৯ চনৰ ভিতৰত ইৰভাইনৰ কেলিফৰ্ণিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আণৱিক জীৱবিজ্ঞান আৰু জৈৱ ৰসায়ন বিভাগতো ডক্টৰেট ডিগ্ৰীৰ পিছৰ গৱেষণা কৰিছিল; তেওঁৰ গৱেষণাৰ বিষয় আছিল মগজু আৰু যকৃতৰ কলাত মদ্যপানৰ বিৰূপ প্ৰভাৱ। হিমাচল প্ৰদেশ বিশ্ববিদ্যালয়ত সহকাৰী অধ্যাপিকা হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰিছিল যদিও শ্বিলঙৰ নৰ্থ ইষ্টাৰ্ণ হিল ইউনিভাৰ্চিটিৰ প্ৰাণীবিজ্ঞান বিভাগলৈ সহকাৰী অধ্যাপিকা হিচাপে গুচি যায় আৰু তাতেই অধ্যাপিকা হিচাপে চুপাৰ এনুৱেশ্যনলৈকে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে।&lt;ref name=&quot;I did not want to follow the convention&quot;&gt;{{cite web | url=http://www.biospectrumindia.com/biospecindia/interviews/223552/i-follow-convention-prof-veena-tandon | title=I did not want to follow the convention | publisher=Biospectrum India | date=15 April 2016 | access-date=13 August 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160520200756/http://www.biospectrumindia.com/biospecindia/interviews/223552/i-follow-convention-prof-veena-tandon | archive-date=20 May 2016 | url-status=dead | df=dmy-all | archivedate=26 December 2018 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20181226132019/https://www.biospectrumindia.com/biospecindia/interviews/223552/i-follow-convention-prof-veena-tandon | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; অৱসৰৰ পাছত তেওঁ লক্ষ্ণৌৰ বায়’টেক পাৰ্কত যোগদান কৰি ভাৰতৰ নেশ্যনেল একাডেমী অৱ চাইন্সেছৰ প্লেটিনাম জয়ন্তী ফেল’শ্বিপত হেলমিন’লজিকেল গৱেষণা অব্যাহত ৰাখে আৰু প্ৰতিষ্ঠানটোৰ নাছিৰ জ্যেষ্ঠ বিজ্ঞানী।&lt;ref name=&quot;I did not want to follow the convention&quot; /&gt;

টেণ্ডনে পশুধনক প্ৰভাৱিত কৰা পৰজীৱীৰ ওপৰত অগ্ৰণী গৱেষণা কৰা বুলি জনা যায় আৰু তেওঁৰ গৱেষণাই ভাৰতৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলৰ পৰজীৱীৰ জীৱ বৈচিত্ৰ্যৰ বিষয়ে ভালদৰে বুজিবলৈ সহায় কৰা বুলি জানিব পৰা গৈছে।&lt;ref name=&quot;Prof. Veena Tandon on NEHU&quot;&gt;{{cite web | url=http://zoology-nehu.com/Profile.php?facultyid=2%20&amp;%20name=Prof.%20V.%20%20Tandon | title=Prof. Veena Tandon on NEHU | publisher=Department of Zoology, North-Eastern Hill University | date=2016 | access-date=13 August 2016}}&lt;/ref&gt; তেওঁ ডি আই টি - উত্তৰ-পূব পৰজীৱী তথ্য বিশ্লেষণ কেন্দ্ৰৰ প্ৰধান অনুসন্ধানকাৰী যিয়ে উত্তৰ-পূব ভাৰত হেলমিন্থ পৰজীৱীৰ তথ্যকোষ (NEIHPID) প্ৰস্তুত কৰাৰ কামত জড়িত।&lt;ref name=&quot;DIT - North-East Parasite Information Analysis Centre&quot; /&gt; তেওঁৰ গৱেষণাসমূহ ৩৪০টাতকৈও অধিক গৱেষণা-পত্ৰৰ জৰিয়তে নথিভুক্ত কৰা হৈছে, ইয়াৰে বহুতো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পিয়েৰ ৰিভিউ জাৰ্নেলত প্ৰকাশ পাইছে।&lt;ref name=&quot;Summary&quot;&gt;{{cite web | url=https://peerj.com/VeenaTandon/ | title=Summary | publisher=PeerJ | date=2016 | access-date=13 August 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Veena Tandon on ResearchGate&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.researchgate.net/profile/Veena_Tandon | title=Veena Tandon on ResearchGate | date=2016 | access-date=13 August 2016}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ দুখন গ্ৰন্থ লিখিছে, পিকটৰিয়েল গাইড টু ট্ৰেমেট'ডছ অৱ লাইভষ্টক এণ্ড প'ল্ট্ৰি ইন ইণ্ডিয়া&lt;ref name=&quot;Pictorial Guide to Trematodes of Livestock and Poultry in India&quot;&gt;{{cite book | title=Pictorial Guide to Trematodes of Livestock and Poultry in India | publisher=Regency Publications | author=Veena Tandon | year=2011 | pages=72 | isbn=978-8187498599}}&lt;/ref&gt; আৰু বাঁহ ফুল আৰু ৰোডেণ্ট কণ্ট্ৰ'ল।&lt;ref name=&quot;Bamboo Flowering and Rodent Control&quot;&gt;{{cite book | url=http://www.booktopia.com.au/bamboo-flowering-and-rodent-control-veena-tandon/prod9789351306214.html | title=Bamboo Flowering and Rodent Control | publisher=Astral | author=Veena Tandon, Saroj Kanta Barik | year=2015 | pages=182 | isbn=9789351306214}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ উত্তৰ-পূব ভাৰত হেলমিন্থ পৰজীৱী তথ্য তথ্যকোষ (NEIHPID): হেলমিন্থ পৰজীৱীৰ বাবে জ্ঞান ভিত্তি, অঞ্চলটোৰ পৰজীৱী জীৱ বৈচিত্ৰ্যৰ তথ্যকোষৰ সহ-লেখিকা,&lt;ref name=&quot;Northeast India Helminth Parasite Information Database (NEIHPID): Knowledge Base for Helminth Parasites&quot;&gt;{{cite journal | doi=10.1371/journal.pone.0157459 | volume=11 | issue=6 | pages=e0157459| pmid=27285615 | pmc=4902196 | bibcode=2016PLoSO..1157459B | title=Northeast India Helminth Parasite Information Database (NEIHPID): Knowledge Base for Helminth Parasites | year=2016 | last1=Biswal | first1=Devendra Kumar | last2=Debnath | first2=Manish | last3=Kharumnuid | first3=Graciously | last4=Thongnibah | first4=Welfrank | last5=Tandon | first5=Veena | journal=PLOS ONE | doi-access=free }}&lt;/ref&gt; আৰু ভাৰত চৰকাৰৰ বৈজ্ঞানিক পৰামৰ্শদাতা সমিতিৰ লগতে বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি বিভাগৰ জৈৱ প্ৰযুক্তিৰ টাস্ক ফ'ৰ্চৰ সদস্য হিচাপেও কাম কৰি আহিছে।&lt;ref name=&quot;I did not want to follow the convention&quot; /&gt;

বীণা টেণ্ডনৰ শিক্ষাবিদ তথা নৰ্থ ইষ্টাৰ্ণ হিল ইউনিভাৰ্চিটিৰ প্ৰাক্তন উপাচাৰ্য প্ৰমোদ টেণ্ডনৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছে। দম্পতীহালৰ একমাত্ৰ পুত্ৰ প্ৰতীক টেণ্ডন এজন কম্পিউটাৰ অভিযন্তা আৰু লেখক।&lt;ref name=&quot;Prateek Tandon on IEEE Computer Society&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.computer.org/web/search?cs_search_action=advancedsearch&amp;searchOperation=exact&amp;search-options=dl&amp;searchText=Prateek+Tandon | title=Prateek Tandon on IEEE Computer Society | publisher=IEEE Computer Society | date=2016 | access-date=13 August 2016}}&lt;/ref&gt;

== বঁটা আৰু সন্মান ==
ভাৰতৰ নেচনেল একাডেমী অৱ চাইন্সেছে ১৯৯৮ চনত টেণ্ডনক ফেলো হিচাপে নিৰ্বাচিত কৰে&lt;ref name=&quot;NASI Fellows&quot;&gt;{{cite web | url=http://www.nasi.org.in/fellows.asp?RsFilter=T | title=NASI Fellows | publisher=National Academy of Sciences, India | date=2016 | access-date=13 August 2016 | archive-date=26 December 2018 | archive-url=https://web.archive.org/web/20181226132012/http://www.nasi.org.in/fellows.asp?RsFilter=T%20 | url-status=dead | archivedate=26 December 2018 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20181226132012/http://www.nasi.org.in/fellows.asp?RsFilter=T%20 | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; আৰু ২০০৫ চনত তেওঁ ইণ্ডিয়ান ছ'চাইটি ফৰ পেৰাচাইট'লজীৰ নিৰ্বাচিত ফেলো হয়।&lt;ref name=&quot;ISP Fellows&quot;&gt;{{cite web | url=http://www.parasitologyindia.org/fellows.htm | title=ISP Fellows | publisher=Indian Society of Parasitology | date=2016 | access-date=13 August 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20141213195132/http://www.parasitologyindia.org/fellows.htm | archive-date=13 December 2014 | url-status=dead | df=dmy-all | archivedate=13 December 2014 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20141213195132/http://www.parasitologyindia.org/fellows.htm | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ভাৰতীয় জুলজিকেল ছ’চাইটি আৰু ভাৰতীয় হেলমিন্থ’লজিকেল ছ’চাইটিৰ ফেলো হিচাপেও তেওঁ ২০০৩–০৬ চনৰ ভিতৰত পৰিৱেশ, বন আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তন মন্ত্ৰালয়ৰ শ্ৰেণীবিভাজন - পশু বিজ্ঞানৰ অধ্যক্ষ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Prof. Veena Tandon on NEHU&quot; /&gt;

গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক আৰ পি চৌধুৰী এনডাউমেণ্ট বক্তৃতা, কলকাতাৰ প্ৰাণীবিজ্ঞান সমিতিৰ অধ্যাপক এম এম চক্ৰৱৰ্তী স্মৃতি বক্তৃতা আৰু ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান একাডেমীৰ অধ্যাপিকা অৰ্চনা শৰ্মা সোঁৱৰণী বক্তৃতা আদি বহু বিজ্ঞান সন্মিলনত বীজ ভাষণ প্ৰদান কৰিছে।&lt;ref name=&quot;Invited Lectures&quot;&gt;{{cite web | url=http://www.nipgr.res.in/northeast/home.php | title=Invited Lectures | publisher=National Institute of Plant Genome Research | date=2016 | access-date=13 August 2016 | archive-date=28 August 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160828190929/http://www.nipgr.res.in/northeast/home.php | url-status=dead | archivedate=28 August 2016 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160828190929/http://www.nipgr.res.in/northeast/home.php | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Distinguished Scientists&quot; /&gt; তেওঁ পৰিৱেশ আৰু বন মন্ত্ৰালয়ৰ প্ৰাণী শ্ৰেণীবিভাজনৰ ই.কে‍. জানকী আম্মল বঁটা লাভ কৰিছে আৰু 2011 চনত ভাৰতীয় পৰজীৱী বিজ্ঞান সমিতিৰ জীৱনকালৰ সাফল্য বঁটা লাভ কৰিছে।&lt;ref name=&quot;Distinguished Scientists&quot; /&gt; ভাৰত চৰকাৰে ২০১৬ চনত তেওঁক পদ্মশ্ৰীৰ অসামৰিক সন্মান প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;Six from Northeast to receive Padma Shri, one Padma Bhushan&quot;&gt;{{cite web | url=http://thenortheasttoday.com/tag/prof-veena-tandon/ | title=Six from Northeast to receive Padma Shri, one Padma Bhushan | publisher=The Northeast Today | date=26 January 2016 | access-date=14 August 2016 | archive-date=28 August 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160828114243/http://thenortheasttoday.com/tag/prof-veena-tandon/ | url-status=dead | archivedate=28 August 2016 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160828114243/http://thenortheasttoday.com/tag/prof-veena-tandon/ | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

== তথ্যসূত্ৰ ==

[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাৰী]]
[[শ্ৰেণী:বিংশ শতিকাৰ ভাৰতীয় মহিলা বিজ্ঞানী]]</text>
      <sha1>mclshnktmvr64wi392qbn4ynghl9cvm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>হলি ফেই</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115807</id>
    <revision>
      <id>515735</id>
      <parentid>491873</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T00:03:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515735</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7391" sha1="lbti16duqbzhs1t9jscmoe29lxwy38f" xml:space="preserve">{{Infobox artist
|name        = হলি ফেই
|nationality = কানাডিয়ান
|education   = ৰেজিনা বিশ্ববিদ্যালয়, আলষ্টাৰ বিশ্ববিদ্যালয় [[University of Regina]], [[University of Ulster]]
|known_for   = তৈল চিত্ৰ, ৰেখা চিত্ৰ 
|awards      = নেচনেল ভিচুৱেল আৰ্ট এডভিকেচি এৱাৰ্ড 
|website     = {{URL|http://www.hollyfay.com/}}
}}
'''হলি ফেই''' ছাস্কাচেৱানৰ ৰেজিনাত থকা কানাডাৰ এগৰাকী চিত্ৰ শিল্পী। তেওঁ তৈল চিত্ৰ আৰু স্কেচ্ছ অংকনৰ বাবে পৰিচিত, যিবোৰে প্ৰকৃতি, দৃষ্টিভংগী, প্ৰাকৃতিক দৃশ্য, প্ৰতিনিধিত্ব আৰু ইতিহাসৰ বিষয়বস্তু অন্বেষণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Saskatchewan NAC&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.sknac.ca/index.php?page=ArtistDetail&amp;id=462|title=Holly Fay|publisher=Saskatchewan Network for Art Collecting|access-date=17 March 2016}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ কৰ্মৰাজি সমগ্ৰ কানাডা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত প্ৰদৰ্শিত হৈছে। বৰ্তমান তেওঁ ৰেজিনা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দৃশ্য কলা বিভাগ আৰু নীল বালকউইল নাগৰিক কলা কেন্দ্ৰৰ প্ৰশিক্ষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.artsask.ca/en/artists/hollyfay|title=Holly Fay|website=ArtSask|access-date=14 March 2016}}&lt;/ref&gt;

==শিক্ষা==
ফেইয়ে ৰেজিনা বিশ্ববিদ্যালয়ত অধ্যয়ন কৰি ১৯৮৫ চনত শিক্ষাত স্নাতক আৰু ১৯৮৯ চনত চিত্ৰকলা আৰু চিত্ৰকলাত সূক্ষ্ম কলাত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। ১৯৯৪ চনত উত্তৰ আয়াৰলেণ্ডৰ বেলফাষ্টৰ আলষ্টাৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা সূক্ষ্ম কলাত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Saskatchewan NAC&quot; /&gt;

==কেৰিয়াৰ==
ফেইৰ ৰচনাসমূহৰ ভিতৰত আছে অংকন, চিত্ৰকলা, মিশ্ৰিত মাধ্যম আৰু ইনষ্টলেচন প্ৰকল্প, যিবোৰে ভূ-প্ৰকৃতি, ইতিহাস, দৃষ্টিভংগী আৰু প্ৰকৃতিৰ বিষয়বস্তুৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰাৰ লগতে জ্ঞানৰ ব্যৱস্থা, স্থানৰ ধাৰণা আৰু পৰিঘটনাবিজ্ঞানৰ অন্বেষণ কৰে।&lt;ref name=&quot;matagallery&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.matagallery.ca/Artist-Detail.cfm?ArtistsID=707|title=Holly Fay|publisher=Mata Gallery|access-date=14 March 2016|archivedate=15 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160315002257/http://www.matagallery.ca/Artist-Detail.cfm?ArtistsID=707|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; তেওঁ ছাস্কাচেৱান কলা সম্প্ৰদায়ৰ অংশ হিচাপে কাম কৰি আহিছে, য'ত আছে, কিউৰেটৰ, লেখক, গুৰু, আৰু শিল্পী। 

২০০৪ চনত লেণ্ডস্কেপ এজ মিউজ তথ্যচিত্ৰ ধাৰাবাহিকখনে জো ফাফাৰ্ড, এগানেথা ডাইক, পিটাৰ ভন টিজেনহাউজেন আৰু এডৱাৰ্ড বাৰ্টিনস্কিৰ দৰে আন শিল্পীৰ কৰ্মৰ সৈতে ফেইৰ কাৰ্মক সামৰি লয়।&lt;ref name=&quot;Saskatchewan NAC&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.291filmcompany.ca/programs.php?program_id=1|title=Landscape as Muse|last=|first=|date=|website=291 Film Company|publisher=|access-date=17 March 2016|archivedate=6 May 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160506032446/http://www.291filmcompany.ca/programs.php?program_id=1|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; তথ্যচিত্ৰখনে কানাডাৰ শিল্পীসকলৰ কাম আৰু শিল্প আৰু ভূ-প্ৰকৃতিৰ মাজৰ সম্পৰ্ক পৰীক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sknac.ca/index.php?page=StoreDetail&amp;id=99|title=Landscape As Muse Season 4|publisher=Saskatchewan Network for Art Collecting|access-date=18 March 2016}}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

ফেই ৰেজিনাৰ আৰ্ট গেলেৰীৰ ব'ৰ্ডৰ অধ্যক্ষ আৰু কাৰ্ফেক (কানাডিয়ান আৰ্টিষ্টছ ৰিপ্ৰেজেণ্টেচন লে ফ্ৰণ্ট ডেছ আৰ্টিষ্ট কানাডিয়ান) ছাস্কাচেৱানৰ সদস্য।&lt;ref name=&quot;CARFAC&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.carfac.ca/news/2015/05/26/holly-fay/|title=Regina artist, Holly Fay, wins National Visual Arts Advocacy Award|publisher=CARFAC|date=26 May 2016|access-date=14 March 2016}}&lt;/ref&gt;
==প্ৰদৰ্শনী==
ফেই সমগ্ৰ কানাডাত মাটা গেলেৰী,&lt;ref name=&quot;matagallery&quot; /&gt; আৰ্ট গেলেৰী অৱ ৰেজিনা,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.artgalleryofregina.ca/Exhibition%20Catalogues%20Archive/2012/HollyFayEx_BroWeb.pdf|title=Holly Fay: Systems|publisher=Art Gallery of Regina|accessdate=15 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315223544/http://www.artgalleryofregina.ca/Exhibition%20Catalogues%20Archive/2012/HollyFayEx_BroWeb.pdf|archive-date=15 March 2016|url-status=dead|archivedate=15 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160315223544/http://www.artgalleryofregina.ca/Exhibition%20Catalogues%20Archive/2012/HollyFayEx_BroWeb.pdf|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; আৰু মেককেঞ্জী আৰ্ট গেলেৰীকে ধৰি বহুতো একক আৰু দলীয় প্ৰদৰ্শনীত অংশগ্ৰহণ কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite book|url=http://www.torontopubliclibrary.ca/detail.jsp?Entt=RDM200751&amp;R=200751|title=Holly Fay|publisher=Toronto Public Library|accessdate=15 March 2016}}&lt;/ref&gt;। তেওঁৰ ৰচনাসমূহ ছাস্কাচেৱান আৰ্টছ ব'ৰ্ড, মেকেঞ্জী গেলেৰী আৰু চিটি অৱ ৰেজিনাত স্থায়ী সংগ্ৰহত ৰখা হৈছে।&lt;ref name=&quot;matagallery&quot; /&gt;

==তথ্য সূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:চিত্ৰশিল্পী]]
[[শ্ৰেণী:কানাডাৰ ব্যক্তি]]</text>
      <sha1>lbti16duqbzhs1t9jscmoe29lxwy38f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ছাট'কো ইছিমিন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>116058</id>
    <revision>
      <id>515606</id>
      <parentid>499177</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:16:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515606</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5998" sha1="86z4wj94hf3fb5bwu07t83d1usoeta2" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name            = ছাট'কো ইছিমিন &lt;br&gt; {{nihongo2|石嶺 聡子}}
| image           = Satoko_Ishimine_at_Hatsuishi_Sunshine_Summer_Fun_Festa_2012.png
| caption         = ২০১২ চনত ছাট'কো ইছিমিন
| birth_name      =
| birth_date      = {{birth date and age|1975|10|3}}
| birth_place     = নাহা, অকিনাৱা, জাপান
| instrument      = কণ্ঠ, গীটাৰ
| years_active    = ১৯৯৪–বৰ্তমান
| genre           = পপ, [[লোক-সংগীত]], চউল
| occupation      = গায়িকা-গীতিকাৰ
| associated_acts =
| label           = 
| website         = [http://satokoishimine.com/ satokoishimine.com]
}}

'''ছাট'কো ইছিমিন''' ([[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]: Satoko Ishimine; জন্ম: ৩ অক্টোবৰ ১৯৭৫) এগৰাকী জাপানী গায়িকা আৰু গীতিকাৰ৷ তেওঁ ১৯৯২ চনত কেৱল ১৬ বছৰ বয়সতে ১৬ সংখ্যক বাৰ্ষিক নাগাছাকি সংগীত মহোৎসৱৰ (16th annual Nagasaki Singing Festival) গ্ৰেণ্ড প্ৰিক্স লাভ কৰি খ্যাতি লাভ কৰে৷ ইয়াৰ ফলত তেওঁ টোছিবা ইএমআইৰ (Toshiba EMI) সৈতে গীত বাণীবদ্ধ কৰাৰ চুক্তি লাভ কৰে।

হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ পিছত ইছিমিনে গীতৰ প্ৰশিক্ষণ আৰু নৃত্যৰ পাঠ ল’বলৈ কেলিফৰ্ণিয়াৰ লছ এঞ্জেলছলৈ যায়। ১৯৯৪ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত তেওঁ প্ৰথমটো একক গীত ডয়'বি টু পেন টু উডেড'কেই (Doyōbi to Pen to Udedokei, শনিবাৰ, পেন আৰু হাতঘড়ী) মুকলি কৰে।

১৯৯৫ চনৰ মাৰ্চ মাহত “৫ম এন.এইছ.কে নৱাগত গায়ন প্ৰতিযোগিতা”ত (5th NHK's Newcomer Singing Contest) ইছিমিনে প্ৰথম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। মে’ মাহত তেওঁ ছবি হিমেয়ুৰি নো টো (হিমেয়ুৰিৰ টাৱাৰ)ৰ বাবে প্ৰথমে শ্বৌকিচি কিনাই বাণীবদ্ধ কৰা বিখ্যাত গীত হানাৰ কভাৰ সংস্কৰণ মুকলি কৰে। এয়া তেওঁৰ তৃতীয়টো একক গীত আছিল আৰু গীতটোৰ প্ৰায় ৫ লাখতকৈ অধিক প্ৰতিলিপি বিক্ৰী হয়। বছৰৰ শেষৰ ফালে এই গীতটোৰ বাবে তেওঁ “৪৬ সংখ্যক বাৰ্ষিক এন এইচ কে কোহাকু উটা গাচেন”ত (46th annual NHK Kōhaku Uta Gassen) অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ নিৰ্বাচিত হয়।

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
জাপানৰ অকিনাৱা প্ৰিফেকচাৰৰ নাহা চহৰত তিনিগৰাকী ভগ্নীৰ আটাইতকৈ সৰু ভগ্নী হিচাপে ছাট'কো ইছিমিনৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ পৰিয়ালে দ্য কাৰ্পেণ্টাৰছ আৰু দ্য বিটলছৰ দৰে কিংবদন্তি বিদেশী সংগীতজ্ঞৰ গীত শুনি ভাল পাইছিল। দহ বছৰ বয়সৰ পৰাই তেওঁ এগৰাকী পেছাদাৰী গায়িকা হোৱাৰ সপোন দেখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।&lt;ref&gt;「[http://blog.satokoishimine.com/?eid=369118 その頃のわたしは、歌手になりたいということを恥ずかしくて言えずにいたのですが] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130928014937/http://blog.satokoishimine.com/?eid=369118 |date=2013-09-28 }}」. Official blog. May 2, 2007.&lt;/ref&gt; সৰুৰে পৰা ইছিমিনে গীত গাইছিল আৰু তেওঁৰ গীত সকলোৱে প্ৰশংসা কৰিছিল৷&lt;ref&gt;「[http://www.zakzak.co.jp/geino/n-2004_01/g2004012314.html 石嶺聡子、開花…葛藤乗り越え自分色咲いた] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130928214212/http://www.zakzak.co.jp/geino/n-2004_01/g2004012314.html |date=2013-09-28 }}」. ZAKZAK. January 23, 2004.&lt;/ref&gt; সংগীত পৰিচালক আয়ামি মাটছুওৰ সহযোগত&lt;ref&gt;「[http://blog.satokoishimine.com/?eid=1423297 ディレクターの松尾さんも誘って。] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150325205314/http://blog.satokoishimine.com/?eid=1423297 |date=2015-03-25 }}」. Official blog. February 3, 2015.&lt;/ref&gt; তেওঁ আই টিউনছত তিনিটা গীত মুকলি কৰে।&lt;ref&gt;「[http://blog.satokoishimine.com/?eid=1423056 10年ぶりとなる新譜3曲がiTunes Storeにて配信スタートしました。] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130928014925/http://blog.satokoishimine.com/?eid=1423056 |date=2013-09-28 }}」. Official blog. June 29, 2013.&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:জাপানৰ কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>86z4wj94hf3fb5bwu07t83d1usoeta2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পি কন্নাম্ব</title>
    <ns>0</ns>
    <id>116434</id>
    <revision>
      <id>515720</id>
      <parentid>491497</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T18:16:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515720</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5886" sha1="ihx0dvw9iis6dn32uhm78erwanhps6w" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name               = পি কন্নাম্ব
| birth_name         = পছুপুলেটি কন্নাম্বা
| image              = PKannamba.jpg
| caption            = ১৯৪৯ চনত কন্নাম্বা
| birth_date         = ৫ অক্টোবৰ ১৯১১
| birth_place        = [[মাদ্ৰাচ প্ৰেচিডেঞ্চি]], ব্ৰিটিছ ভাৰত (বৰ্তমান [[অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ]]ত)
| death_date         = {{Death date and age|1964|5|7|1911|10|5|df=y}}
| death_place        = [[মাদ্ৰাচ]], মাদ্ৰাচ ৰাজ্য, ভাৰত
| occupation         = অভিনেত্ৰী, কণ্ঠশিল্পী, চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজক
| spouse             = কদাৰু নাগভূষণম
}}

'''পছুপুলেটি কন্নাম্ব ''' ({{lang-en| Pasupulēţi Kannāṃba }}; ৫ অক্টোবৰ ১৯১১ – ৭ মে’ ১৯৬৮) ভাৰতৰ অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ এগৰাকী অভিনেত্ৰী, নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী আৰু তেলেগু ছবিৰ প্ৰযোজক। ১৯৩০ দশকৰ পৰা ১৯৬০ দশকলৈ তেওঁ ১৭০ খনতকৈও অধিক ছবিত অভিনয় কৰিছিল আৰু তেলেগু আৰু তামিল ভাষাত প্ৰায় ২৫ খন ছবি নিৰ্মাণ কৰিছিল। &lt;ref name=hindu&gt;{{Cite news | url=http://www.thehindu.com/features/metroplus/she-walked-tall-in-tinsel-town/article2500388.ece|title=She walked tall in tinsel town|last=V. Raman|first=Mohan|authorlink=Mohan Raman|work=[[The Hindu]]|date=30 September 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111003064625/http://www.thehindu.com/life-and-style/metroplus/article2500388.ece|archivedate=3 October 2011}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.totaltollywood.com/profiles/profiles.php?category=2&amp;id=kannamba|title=Kannamba Pasupuleti|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140108165810/http://www.totaltollywood.com/profiles/profiles.php?category=2&amp;id=kannamba|archivedate=8 January 2014|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
==কৰ্মজীৱন==
১৯১১ চনৰ ৫ অক্টোবৰত কান্নাম্বৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ জন্মস্থান নন্দিয়াল জিলাৰ ওৱকু। তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃ আছিল লোকম্বা আৰু চৰকাৰী ঠিকাদাৰ এম ভেংকনাৰসাইয়া। কন্নাম্ব তেওঁলোকৰ একমাত্ৰ সন্তান আছিল আৰু এলুৰুত মাতৃৰ ফালৰ পৰা ককাক-আইতাকৰ সৈতে ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |last1=Nalini Shivkumar |last2=Rema Mahalingam |date=17 October 2020 |title=Pasupuleti Kannamba |url=https://www.cinemaazi.com/feature/pasupuleti-kannamba |access-date=13 May 2023 |website=Cinemaazi }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; তেওঁ ১৩ বছৰ বয়সৰ পৰাই নাটকত অভিনয় কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু সতী সাবিত্ৰী, অনসুয়া, চন্দ্ৰমতী আদি বহু চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে।

ষ্টাৰ কম্বাইনছৰ হৰিশ্চন্দ্ৰৰ (১৯৩৫) চন্দ্ৰমতী চৰিত্ৰটোৰে তেওঁৰ চলচ্চিত্ৰ জীৱনৰ আৰম্ভণি হৈছিল । প্ৰায় ১৫০ খন ছবিত অভিনয় কৰে আৰু দ্ৰৌপদী বস্ত্ৰপহৰনম, কনকটাৰা, শৰণগধাৰা, গ্ৰুহলক্ষ্মী আৰু চণ্ডিকা ছবিত অভিনয় কৰি প্ৰশংসা পায়। তামিল ছবি কন্নগীত শিৰোনাম চৰিত্ৰত আৰু পালনাটি যুদ্ধমত গোবিন্দৰাজুলা চুব্বা ৰাওৰ বিপৰীতে নয়কুৰালু নাগম্মা চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। তেওঁ অশোক কুমাৰ (১৯৪১) ছবিত আন এজন মহান অভিনেতা ভি নাগইয়াৰ বিপৰীতে কুইনৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://www.hindu.com/cp/2008/01/25/stories/2008012550401600.htm | archive-url=https://web.archive.org/web/20080129031945/http://www.hindu.com/cp/2008/01/25/stories/2008012550401600.htm | url-status=dead | archive-date=29 January 2008 | location=Chennai, India | work=[[The Hindu]] | title=Ashok Kumar 1941 | date=25 January 2008 | access-date=4 March 2025 | archivedate=29 January 2008 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20080129031945/http://www.hindu.com/cp/2008/01/25/stories/2008012550401600.htm | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}
==বাহ্যিক সংযোগ==
* {{IMDb name|0437786}} 
[[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:তামিল চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:তেলেগু চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় মঞ্চ অভিনেত্ৰী]]</text>
      <sha1>ihx0dvw9iis6dn32uhm78erwanhps6w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>জেহৰা খান</title>
    <ns>0</ns>
    <id>117320</id>
    <revision>
      <id>515617</id>
      <parentid>494745</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T12:25:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515617</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13012" sha1="eqvsappjofx6rmhtqim386k0gm81631" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder
| name               = জেহৰা খান
| nationality        = পাকিস্তানী
| education          = লিংগ অধ্যয়নত স্নাতকোত্তৰ আৰু কাপোৰ আৰু বস্ত্ৰশিল্পত বি এছ চি 
| office             = গৃহভিত্তিক মহিলা শ্ৰমিক ফেডাৰেচনৰ সাধাৰণ সম্পাদিকা
| term_start         = ২০০৯
}}
'''জেহৰা খান''' ({{Lang-en|Zehra Khan}}) এগৰাকী পাকিস্তানী ট্ৰেড ইউনিয়নবাদী আৰু কৰ্মী।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=School of Resistance - Episode Three: Distributing Dignity|url=https://howlround.com/happenings/school-resistance-episode-three-distributing-dignity|access-date=2020-12-03|website=HowlRound Theatre Commons|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Women, civil society groups announce separate rally on March 8|url=https://www.pakistannews.net/news/264229474/women-civil-society-groups-announce-separate-rally-on-march-8|access-date=2020-12-03|website=Pakistan News|language=en}}&lt;/ref&gt; তেওঁ গৃহভিত্তিক মহিলা শ্ৰমিক ফেডাৰেচন (HBWWF)ৰ সাধাৰণ সম্পাদিকা।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=HBWWF calls for implementing Sindh Home-Based Workers Act|url=https://www.thenews.com.pk/print/589124-hbwwf-calls-for-implementing-sindh-home-based-workers-act|access-date=2020-12-03|website=www.thenews.com.pk|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2015-03-07|title=Perspectives: Home-based policy still distant dream for millions of workers in Pakistan|url=https://lawatthemargins.com/perspectives-home-based-policy-still-distant-dream-for-millions-of-workers-in-pakistan/|access-date=2020-12-03|website=Law at the Margins|language=en-US}}&lt;/ref&gt;সিন্ধ নূন্যতম মজুৰি ব’ৰ্ড, সিন্ধ ত্ৰিপাক্ষিক শ্ৰমিক স্থায়ী সমিতি, সিন্ধ বৃত্তিগত আৰু স্বাস্থ্য পৰিষদ, সিন্ধ এইচ বি ডব্লিউ শাসকীয় সংস্থাকে ধৰি বহু ত্ৰিপাক্ষিক সমিতিৰ সদস্য।

== কৰ্মজীৱন ==
খান যেতিয়া মহিলা অধ্যয়ন বিভাগৰ ছাত্ৰী আছিল, তেতিয়া তেওঁ ঘৰুৱা শ্ৰমিকৰ অৱদানৰ বিষয়ে জানিছিল আৰু তেওঁ স্নাতকোত্তৰ গৱেষণা-পত্ৰৰ বাবে এই বিষয়টো গ্ৰহণ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Equity|first=Roots for|title=NEW SINDH POLICY ON HOME-BASED WORKERS LAUDED {{!}} Roots for Equity|date=17 January 2017 |url=https://rootsforequity.noblogs.org/new-sindh-policy-on-home-based-workers-lauded/|access-date=2020-12-03|language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=HBWWF demands practical implementation of SHBWA|url=https://labournews.net/eng/story/7309/hbwwf-demands-practical-implementation-of-shbwa/|access-date=2020-12-03|website=Labour News International|language=en-GB|archivedate=2020-11-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201101101453/https://labournews.net/eng/story/7309/hbwwf-demands-practical-implementation-of-shbwa/|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ অধ্যয়নত তেওঁ এই শ্ৰমিকসকলক সুৰক্ষা দিব পৰা আইনী অধিকাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা উপলব্ধি কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2018-10-21|title=Minimum wages demanded for home-based workers|url=https://www.natcour.com/news/2018/10/minimum-wages-demanded-for-home-based-workers/|access-date=2020-12-03|website=National Courier|language=en-US}}{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=emydemkess|title=HBWWF|url=https://behindmycloset.com/tag/hbwwf/|access-date=2020-12-03|website=behindmycloset|date=5 June 2017 |language=nl}}&lt;/ref&gt; খানৰ মনত বিভিন্ন উদ্যোগৰ পৰা শ্ৰমিক আনি ফেডাৰেচন গঠন কৰাৰ ধাৰণা আছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Hasan|first=Shazia|date=2020-11-12|title=Sindh labour department signs MoU for home-based workers' registration|url=https://www.dawn.com/news/1589856|access-date=2020-12-03|website=DAWN.COM|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Glover|first=Simon|title=Pakistani workers protest over jobs and pay|url=https://www.ecotextile.com/2020051326076/social-compliance-csr-news/pakistani-workers-protest-over-jobs-and-pay.html|access-date=2020-12-03|website=Ecotextile News|date=13 May 2020 |language=en-GB}}&lt;/ref&gt; মহিলাসকলক এইচবিডব্লিউডব্লিউএফৰ সভাত উপস্থিত থাকিবলৈ উৎসাহিত কৰাৰ বাবে তেওঁ ঘৰে ঘৰে অভিযান আৰম্ভ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Nieuws - Pagina 221 van 1653|url=https://www.oneworld.nl/nieuws/page/221/|access-date=2020-12-03|website=OneWorld|language=nl}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=HumanityHouse|title=Feminist Zehra Khan's battle against the clothing industry|url=https://humanityhouse.org/en/event/feminist-zehra-khans-battle-against-the-clothing-industry/|access-date=2020-12-03|website=Humanity House|language=en-US|archivedate=2023-04-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230404112545/https://humanityhouse.org/en/event/feminist-zehra-khans-battle-against-the-clothing-industry/|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; সভাসমূহত নিয়মীয়া আলোচনা চক্ৰ জড়িত আছিল যিয়ে অৱশেষত মহিলাসকলক সংগঠনটোৰ সমাৱেশত যোগদান কৰিবলৈ পতিয়ন নিয়াইছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=We Have To Include Women To See A Change In Society - Zehra Khan Interview {{!}} Homenet South Asia|url=https://hnsa.org.in/blog/we-have-include-women-see-change-society-zehra-khan-interview|access-date=2020-12-03|website=hnsa.org.in|archivedate=2020-11-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201127234554/https://hnsa.org.in/blog/we-have-include-women-see-change-society-zehra-khan-interview|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Shop|first=The Little Fair Trade|title=Interviews - Home Based Women's Workers Federation (HBWWF), Karachi, Pakistan, (2011 &amp; 2015) FAIR TRADE PAKISTAN SERIES|url=https://www.thelittlefairtradeshop.com/blogs/news/143325831-visit-to-the-home-based-womens-workers-federation-karachi-pakistan-fair-trade-pakistan|access-date=2020-12-03|website=The Little Fair Trade Shop|language=en}}&lt;/ref&gt;

বেংগল উদ্যোগৰ পৰাই ইউনিয়ন গঠন আৰম্ভ হৈছিল আৰু লাহে লাহে কাপোৰ উদ্যোগৰ দিশে আগবাঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=:: Labour Education Foundation ::|url=https://www.lef.org.pk/HBWU.htm|access-date=2020-12-03|website=www.lef.org.pk|archivedate=2021-06-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210624235639/https://www.lef.org.pk/HBWU.htm|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=HBWWF, Sindh Labour, Human Resource Depts Sign MoU To Start Registration|url=https://www.urdupoint.com/en/pakistan/hbwwf-sindh-labour-human-resource-depts-sig-1083239.html|access-date=2020-12-03|website=UrduPoint|language=en}}&lt;/ref&gt; তাৰ পিছত খানে ঘৰতে কৰ্মৰত শ্ৰমিকসকলৰ বাবে বিশেষভাৱে আইন প্ৰণয়নৰ দিশত কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু সেয়েহে তেওঁ তেওঁলোকৰ মাজত সংগঠিত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=HBWWF Demands Announcement Of Policy For Home Based Workers|url=https://pakistanpoint.com/s/47341|access-date=2020-12-03|website=Pakistan Point}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2016-10-21|title=12m home-based workers go without legal identity in Pakistan|url=https://dailytimes.com.pk/50911/12m-home-based-workers-go-without-legal-identity-in-pakistan/|access-date=2020-12-03|website=Daily Times|language=en-US}}&lt;/ref&gt; খানৰ কামৰ ফলত অৱশেষত সিন্ধ আৰু বেলুচিস্তানত সংঘ গঠন হয়, যিটো দক্ষিণ এছিয়াত এই ধৰণৰ প্ৰথম সংঘ গঠন হয়।.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2020-04-18|title=Labourers stage protest over pending wages in Karachi|url=https://bexpress.com.pk/2020/04/labourers-stage-protest-over-pending-wages-in-karachi/|access-date=2020-12-03|website=Daily Balochistan Express|language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Pakistan: Massenentlassungen während der Covid-19-Pandemie|url=https://www.solifonds.ch/hintergrundtexte/2020/9/10/pakistan-massenentlassungen-wegen-covid-19|access-date=2020-12-03|website=SOLIFONDS|date=10 September 2020 |language=de-CH}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰে ভেটিত ২০১৯ চনৰ ৩০ ডিচেম্বৰত গৃহভিত্তিক মহিলা শ্ৰমিক ফেডাৰেচন প্ৰতিষ্ঠা হয়।

খান নাগৰিক সমাজৰ গোট আৰু সংঘৰ অংশও।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2019-11-10|title=Activists demand arrest of Pak Hindu student's killers|url=https://www.dtnext.in/News/World/2019/11/10123404/1196713/Activists-demand-arrest-of-Pak-Hindu-students-killers.vpf|access-date=2020-12-03|website=dtNext.in|language=en}}{{dead link|date=November 2022|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Supran|first=A.|date=2019-11-11|title=Activists demand arrest of Pak Hindu student's killers|url=https://www.samajweekly.com/activists-demand-arrest-of-pak-hindu-students-killers/|access-date=2020-12-03|website=Samaj Weekly|language=en-GB}}{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; মহিলাৰ অধিকাৰ, মানৱ অধিকাৰ, শ্ৰমিকৰ অধিকাৰ আৰু সংখ্যালঘুৰ সুৰক্ষাৰ সৈতে জড়িত সমাৱেশ আৰু প্ৰতিবাদত অংশগ্ৰহণ কৰা এগৰাকী কৰ্মী।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=pakobserver|date=9 November 2019|title=workplace harassment|url=https://pakobserver.net/end-to-sexual-harassment-at-schools-workplaces-demanded/|access-date=|website=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Activists demand arrest of Pak Hindu student's killers – British Asia News|url=https://britishasianews.com/activists-demand-arrest-of-pak-hindu-students-killers/|access-date=2020-12-03|language=en}}{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=admin|date=2020-03-06|title=Civil society activists slam 'hatred-based propaganda' against women – 6 March 2020|url=https://www.aghslaw.net/2020/03/06/civil-society-activists-slam-hatred-based-propaganda-against-women/|access-date=2020-12-03|website=AGHS|language=en-US}}{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; কৰ্মক্ষেত্ৰ, [[যৌন নিৰ্যাতন]] আৰু শ্ৰমিকৰ অধিকাৰৰ বিষয়ে সজাগতা অনাৰ বাবে তেওঁ কাম কৰিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2019-11-10|title=Activists demand arrest of Pak student's killers|url=https://www.siasat.com/activists-demand-arrest-pak-students-killers-1733134/|access-date=2020-12-03|website=The Siasat Daily|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2019-11-10|title=Activists Demand Arrest Of Pak Hindu Student's Killers {{!}}|url=https://ommcomnews.com/world-news/activists-demand-arrest-of-pak-hindu-students-killers|access-date=2020-12-03|website=Ommcom News|language=en-US|archivedate=2023-08-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230818203429/https://ommcomnews.com/world-news/activists-demand-arrest-of-pak-hindu-students-killers|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2019-11-10|title=Activists demand arrest of Pak Hindu student's killers|url=https://news24online.com/news/world/activists-demand-arrest-pak-hindu-students-killers-7fe5d1e9/|access-date=2020-12-03|website=News24 English}}{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

== References ==
{{reflist|30em}}
[[শ্ৰেণী:পাকিস্তানৰ মহিলা অধিকাৰ কৰ্মী]]</text>
      <sha1>eqvsappjofx6rmhtqim386k0gm81631</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ডলৰেছ বাৰ্গ’স্কি</title>
    <ns>0</ns>
    <id>118146</id>
    <revision>
      <id>515622</id>
      <parentid>492859</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T13:58:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515622</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6706" sha1="7bgx430s40zl6n2kp70mnm9e87utqik" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name = ডলৰেছ বাৰ্গ’স্কি
| image = &lt;!-- filename only, no &quot;File:&quot; or &quot;Image:&quot; prefix, and no enclosing [[brackets]] --&gt;
| landscape = &lt;!-- yes, if wide image, otherwise leave blank --&gt;
| alt = &lt;!-- descriptive text for use by speech synthesis (text-to-speech) software --&gt;
| caption = 
| birth_date = ১৯৪৩
| birth_place = ডেট্ৰয়ট
| death_date = ২০০৮
| alma_mater = মনটেইথ কলেজ
| occupation = নাৰীবাদী, লেছবিয়ান কৰ্মী
| years_active = ১৯৬৭-১৯৭০ৰ দশকলৈকে
| era = [[দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদ]]
}}
'''ডলৰেছ বাৰ্গ'স্কি''' ({{Lang-en|Dolores Bargowski}}(১৯৪৩–২০০৮) [[দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদ]]ৰ প্ৰথম বছৰবোৰত সক্ৰিয় হৈ থকা এগৰাকী আমেৰিকান [[নাৰীবাদ|নাৰীবাদী]] আৰু [[লেছবিয়ান]] কৰ্মী আছিল। 

== জীৱন ==

=== প্ৰাৰম্ভিক জীৱন ===
ডলৰেছে ৱেইন ষ্টেট ইউনিভাৰ্চিটিৰ মণ্টেইথ কলেজত ছাত্ৰী হিচাপে ৰাজনৈতিক যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল, য'ত তেওঁ ১৯৬৭ চনত কলেজখনৰ শিক্ষাৰ্থী চৰকাৰৰ সভানেত্ৰী আছিল। নাগৰিক অধিকাৰ আন্দোলনৰ যুগৰ যৌনতাবাদৰ নেতৃত্ব দিয়া গোট যেনে-ষ্টুডেণ্টছ ফৰ এ ডেম'ক্ৰেটিক ছ'চাইটিৰ ওপৰত অসন্তুষ্ট হৈ তেওঁ দেশৰ মহিলা বিষয়সমূহৰ ওপৰত ছাত্ৰ-ছাত্ৰী নেতৃত্বাধীন প্ৰথম আলোচনা চক্ৰৰ ভিতৰত এখন ছ'চাইটি ইন ৱমেনৰ নেতৃত্ব দিছিল। এই আলোচনা চক্ৰই নেচনেল অৰ্গেনাইজেচন ফৰ ৱমেনৰ প্ৰথম কলেজ অধ্যায়ৰ ভেটিৰ সূচনা কৰিব।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://hollis.harvard.edu/primo-explore/fulldisplay?context=L&amp;vid=HVD2&amp;search_scope=everything&amp;tab=everything&amp;lang=en_US&amp;docid=01HVD_ALMA212201599680003941|title=Papers of Dolores Bargowski, 1943-2019|website=Harvard Library}}&lt;/ref&gt;

=== সক্ৰিয়তা ===
১৯৬৯ চনত তেওঁ [[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ|নিউয়ৰ্ক]] চহৰলৈ গুচি যায় আৰু এৰিয়েল ডাউহাৰ্টি আৰু শ্বিলা পেজৰ সৈতে ৱমেন মেক মুভিজৰ সহ-প্ৰতিষ্ঠাপক হয়। তাত থকাৰ সময়তে তেওঁ ''দ্য ফেমিনিষ্ট'' আৰু ৰেডিকেল লেছবিয়ানছৰ সৈতে জড়িত হৈ পৰে আৰু দুয়োটা সংস্থাৰ বাবে তেওঁ সঘনাই লিখা-মেলা কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/907774555|title=Feminists who changed America, 1963-1975|others=Love, Barbara J., 1937-|date=22 September 2006|isbn=9780252097478|location=Urbana|oclc=907774555}}&lt;/ref&gt; ১৯৭০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে নিউয়ৰ্ক চহৰৰ [[এলজিবিটি]] [[প্ৰাইড মাহ|প্ৰাইড]] মাৰ্চত (তেতিয়া ক্ৰিষ্টোফাৰ ষ্ট্ৰীট গে লিবাৰেচন মাৰ্চ বুলি জনাজাত)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://digitalcollections.nypl.org/items/510d47e3-57fe-a3d9-e040-e00a18064a99|title=Ellen Broidy (also known as Ellen Bedoz), with &quot;Lavender Menace&quot; t-shirt, Dolores Bargowski (in the middle, with t-shirt) and Rita Mae Brown (in uniform), march in the Christopher Street Liberation Day march, 1970|website=NYPL Digital Collections|language=en|access-date=2019-03-28}}&lt;/ref&gt; আৰু নিউ জাৰ্চিৰ আটলাণ্টিক চিটিত অনুষ্ঠিত মিছ আমেৰিকাৰ প্ৰতিবাদত অংশগ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

১৯৭১ চনত তেওঁ ৱাশ্বিংটন ডি.চি.লৈ গুচি যায় আৰু সেই অঞ্চলৰ লেচবিয়ান-ফেমিনিষ্ট গোটত যোগদান কৰে। তেওঁ ''দ্য ফিউৰিজ কালেকটিভ''ৰ কাকতৰ বাবে লিখিছিল আৰু [[নাৰীবাদী সাহিত্য|নাৰীবাদী সাহিত্যিক]] আলোচনী ''কুৱেষ্ট''ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আছিল।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://archive.org/details/questfeministqua22wash|title=Quest: a feminist quarterly|date=1975|publisher=[Washington] : Quest: a feminist quarterly, inc|others=From the private collection of Lori Bowen Ayre}}&lt;/ref&gt; তাত তেওঁ ''নোটছ টুৱাৰ্ড এ ৱমেনছ এনালাইচিছ অৱ ক্লাছ'' নামৰ পেমফ্লেটখনো লিখি বিতৰণ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://issuu.com/julierenszer/docs/womensanalysisofclass|title=Notes Toward a Women's Analysis of Class|last=Bargowski|first=Dolores|website=Issuu|language=en|access-date=2019-03-28}}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

২০০৮ চনত হাৰ্ভাৰ্ড লাইব্ৰেৰীয়ে তেওঁৰ পৰা তেওঁৰ গৱেষণা পত্ৰসমূহ লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== তথ্যসূত্ৰ ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:এলজিবিটি সম্প্ৰদায়ৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নাৰী অধিকাৰ কৰ্মী]]
[[শ্ৰেণী:লেখিকা]]
[[শ্ৰেণী:আমেৰিকান লেখক]]</text>
      <sha1>7bgx430s40zl6n2kp70mnm9e87utqik</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ফাৰ্ণ মেৰী ব্ৰেডী</title>
    <ns>0</ns>
    <id>118279</id>
    <revision>
      <id>515727</id>
      <parentid>493358</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T20:08:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515727</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16135" sha1="khrjlu0zih8zqve3yf84096ylg2b77t" xml:space="preserve">
{{Infobox person
| image        = 
| name         = ফাৰ্ণ ব্ৰেডী
| birth_name   = ফাৰ্ণ মেৰী ব্ৰেডী
| birth_date   = {{birth date and age|1986|5|26|df=yes}}
| birth_place  = বাথগেট, ওৱেষ্ট লোথিয়ান, স্কটলেণ্ড 
| alma_mater   = এডিনবাৰ্গ বিশ্ববিদ্যালয় (কলাৰ স্নাতক) 
| occupation   = {{hlist|কমেডিয়ান|পডকাষ্টাৰ|লেখক}}
| years_active = ২০১০ৰ পৰা
| website      = {{URL|https://fernbradycomedian.com/}}
}}
'''ফাৰ্ণ মেৰী ব্ৰেডী''' ({{lang-en| Fern Marie Brady; জন্ম: ২৬ মে' ১৯৮৬}}) এগৰাকী স্কটিছ কমেডিয়ান, প'ডকাষ্টাৰ আৰু লেখিকা। এডিনবাৰ্গ ফ্ৰিঞ্জ ফেষ্টিভেলৰ দৰে প্ৰতিযোগিতাত ষ্টেণ্ড আপ কমেডিয়ান হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁক ''এইট আউট অৱ টেন কেটছ''ৰ দৰে পেনেল শ্ব’লৈ আমন্ত্ৰণ জনোৱা হয়। ২০২০ চনত তেওঁ প’ডকাষ্ট হুইল অৱ মিছফৰ্চুন সহ-সৃষ্টি কৰে। 

২০২১ চনত ব্ৰেডীক অটিজিম স্পেকট্ৰমত থকা বুলি ধৰা পৰিছিল। ৰোগ নিৰ্ণয়ৰ কথা গম পোৱাৰ পৰাই অটিজিম শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰখনৰ ভিতৰতে সক্ৰিয় হৈ আছে। ২০২৩ চনত লিখা স্মৃতিগ্ৰন্থ ষ্ট্ৰং ফিমাল কেৰেক্টাৰ(Strong Female Character)ত এগৰাকী অটিষ্টিক ব্যক্তি হিচাপে জীৱনৰ বিষয়ে লিখিছে।
==প্ৰাথমিক জীৱন==
ব্ৰেডীৰ জন্ম হৈছিল পশ্চিম লোথিয়ানৰ বাথগেটত আৰু তাতেই তেওঁ ডাঙৰ হৈছিল। পশ্চিম লথিয়ানৰ ব্লেকবাৰ্নৰ ছেইণ্ট কেণ্টিগাৰ্ন একাডেমীত স্কুললৈ গৈছিল। আইৰিছ বংশৰ, কাউণ্টি ডনেগালত পাৰিবাৰিক শিপা আৰু স্কটলেণ্ডৰ কেথলিক গীৰ্জাৰ ভিতৰত ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |date=12 February 2016 |title=Scottish comic Fern Brady on her Donegal roots, Shaun Ryder and the Edinburgh Fringe |url=https://www.irishnews.com/arts/2016/02/12/news/scottish-comic-fern-brady-on-her-donegal-roots-shaun-ryder-and-the-edinburgh-fringe-415688/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160213092126/http://www.irishnews.com/arts/2016/02/12/news/scottish-comic-fern-brady-on-her-donegal-roots-shaun-ryder-and-the-edinburgh-fringe-415688/ |archive-date=13 February 2016 |access-date=11 May 2019 |newspaper=[[The Irish News]]}}&lt;/ref&gt; পিতৃ পল ব্ৰেডীয়ে ট্ৰাক কোম্পানী স্কেনিয়াত মেনেজমেণ্টৰ কাম কৰিছিল আৰু মাকে টেস্কোত কাম কৰিছিল। তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হৈছে।&lt;ref name=&quot;times&quot;&gt;{{cite news |date=25 July 2018 |title=Fern Brady and life as a stripper |url=https://www.eveningtimes.co.uk/entertainment/16375624.fern-brady-and-life-as-a-stripper/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814190829/https://www.glasgowtimes.co.uk/entertainment/16375624.fern-brady-life-stripper/ |archive-date=14 August 2023 |access-date=11 May 2019 |newspaper=Evening Times}}&lt;/ref&gt;
==কেৰিয়াৰ==
এডিনবাৰ্গ বিশ্ববিদ্যালয়ত থকাৰ সময়ত ব্ৰেডী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে প্ৰস্তুত কৰা সাপ্তাহিক কাকত দ্য ষ্টুডেণ্টৰ সম্পাদক আছিল। বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধ্যয়নৰ বাবে তেওঁ ষ্ট্ৰিপাৰ হিচাপে কাম কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;times&quot; /&gt; ইংৰাজী সাহিত্যত কলা শাখাত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=FernBrady |date=2024-04-23 |title=Can someone change m… |url=http://www.reddit.com/r/taskmaster/comments/1ca877w/hi_im_fern_brady_ask_me_anything/l0v8ezq/ |access-date=2024-04-23 |website=r/taskmaster}}&lt;/ref&gt; বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পিছত ব্ৰেডীয়ে প্ৰথমে সাংবাদিক হোৱাৰ প্ৰশিক্ষণ লয় যদিও ২০০৬ চনৰ পৰাই তেওঁ ষ্টেণ্ড-আপ কমেডিয়ান হোৱাৰ কথা ভাবিছিল।&lt;ref name=&quot;cb&quot;&gt;{{cite web |date=1 February 2013 |title=Interview with Fern Brady |url=http://comedyblogedy.com/interview-with-fern-brady/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190511145900/http://comedyblogedy.com/interview-with-fern-brady/ |archive-date=11 May 2019 |access-date=11 May 2019 |publisher=Comedy Blogedy |archivedate=11 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190511145900/http://comedyblogedy.com/interview-with-fern-brady/ |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; ২০০৯ চনত এডিনবাৰ্গ উৎসৱৰ বাতৰি পৰিৱেশন কৰা বিনামূলীয়া আলোচনী ফেষ্ট মেগাজিনত ইন্টাৰ্ণ আছিল। তাত তেওঁৰ এটা কাম আছিল ষ্টেণ্ড আপৰ চেষ্টা কৰা এজন কমেডী সমালোচকৰ বিষয়ে এটা প্ৰবন্ধ লিখা।&lt;ref&gt;{{cite web |date=19 August 2009 |title=Faking it |url=https://www.fest-mag.com/edinburgh/archive/96863-faking-it |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814192818/https://www.festmag.com/edinburgh/archive/faking-it |archive-date=14 August 2023 |access-date=11 May 2019 |website=Fest-mag.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=16 April 2018 |title=Scottish Comedian Fern Brady's 'Take No Prisoners' Beauty Routine |url=https://www.viva.co.nz/article/beauty-wellbeing/fern-bradys-beauty-routine/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221115200229/https://www.nzherald.co.nz/viva/beauty/scottish-comedian-fern-bradys-take-no-prisoners-beauty-routine/PXUSOJI3D4TBMTM53XTOI3WRUE/ |archive-date=15 November 2022 |access-date=11 May 2019 |website=Viva.co.nz}}&lt;/ref&gt; ব্ৰেডিয়ে অভিজ্ঞতাটোক &quot;মই উপলব্ধি কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় ঠেলাটো মই যি কৰিব বিচাৰিছিলো&quot; বুলি বৰ্ণনা কৰিছে।&lt;ref name=cb /&gt; তেওঁৰ প্ৰথম পেছাদাৰী গিগ আছিল ২০১০ চনৰ মে' মাহত।&lt;ref name=cb /&gt;

২০১১ চনৰ এডিনবাৰ্গ ফেষ্টিভেল ফ্ৰিঞ্জত &quot;ছ' ইউ থিংক ইউ আৰ ফানি&quot;ৰ ফাইনেলত প্ৰৱেশ কৰিছিল, য'ত তেওঁ যৌথভাৱে তৃতীয় স্থান লাভ কৰিছিল; তেখেতে ২০১২ চনত পিকাডিলি কমেডী ক্লাবৰ নতুন অভিনয় প্ৰতিযোগিতাৰ ফাইনেল আৰু ২০১৩ চনত হেকনি এম্পায়াৰৰ বছৰৰ নতুন এক্ট লাভ কৰে এপ'ল'ত আৰু ফ্ৰেংকি বয়েলৰ নিউ ৱৰ্ল্ড অৰ্ডাৰৰ ৩ নং ছিৰিজত। তেওঁ দ্য গাৰ্ডিয়ানৰ বাবে লিখিছে।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Fern Brady |url=https://www.theguardian.com/profile/fern-brady |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231127041604/https://www.theguardian.com/profile/fern-brady |archive-date=27 November 2023 |newspaper=[[The Guardian]]}}&lt;/ref&gt;

২০২০ চনত ব্ৰেডী আৰু সহযোগী কমেডিয়ান এলিছন স্পিটলে বিবিচিৰ বাবে হুইল অৱ মিছফৰ্চুন নামৰ এটা প’ডকাষ্ট আৰম্ভ কৰে।

২০২১ চনৰ শেষৰ ফালে ব্ৰেডিয়ে সহযোগী কমেডিয়ান ইভ' গ্ৰেহাম আৰু ডেৰেন হেৰিয়েটৰ সৈতে ডেভ ভ্ৰমণ কাহিনী ব্ৰিটিছ ফ'ক হিচাপে সহযোগীভাৱে উপস্থাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;british&quot;&gt;{{cite news|last1=Golby |first1=Joel |title=British As Folk: three comedians in a campervan have fun with history |url=https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2021/sep/11/dave-british-as-folk |newspaper=[[The Guardian]]|access-date=14 September 2021}}&lt;/ref&gt; ২০২২ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ব্ৰেডীয়ে তেওঁৰ নতুন অনুষ্ঠান অটিষ্টিক বিকিনি কুইনৰ ২৫ তাৰিখৰ ভ্ৰমণ আৰম্ভ কৰে।[9] ২০২২ চনৰ জুন মাহত ব্ৰেডীক ২০২২ চনৰ ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা প্ৰচাৰ আৰম্ভ হোৱা টাস্কমাষ্টাৰৰ ১৪ সংখ্যক ছিৰিজৰ প্ৰতিযোগী হিচাপে নিশ্চিত কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Bennett |first=Steve |date=30 April 2021 |title=Fern Brady announces 2022 tour : Other news 2021 : Chortle : The UK Comedy Guide |url=http://www.chortle.co.uk/other-news/2021/04/30/48324/fern_brady_announces_2022_tour |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210430114201/https://www.chortle.co.uk/other-news/2021/04/30/48324/fern_brady_announces_2022_tour |archive-date=30 April 2021 |access-date=2021-10-29 |website=www.chortle.co.uk}}&lt;/ref&gt; ব্ৰেডিয়ে এই বছৰক টাস্কমাষ্টাৰৰ চিত্ৰগ্ৰহণৰ সময়ত &quot;[তেওঁৰ] জীৱনৰ আটাইতকৈ ধুনীয়া ...&quot; আৰু শ্ব'টোক &quot;আকস্মিকভাৱে ... অটিষ্টিক লোকৰ বাবে সঁচাকৈয়ে ভাল ফৰ্মেট&quot; বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল কাৰণ পেনেল শ্ব'ৰ দৰে নহয়, টাস্কমাষ্টাৰক &quot;অতি স্পষ্টভাৱে ৰখা হৈছে। প্ৰতিদিনে, আপুনি নটা কাম কৰিবলৈ গৈ আছে আৰু আপুনি মাত্ৰ আন এজন ব্যক্তিৰ সৈতে মত বিনিময় কৰি আছে&quot;।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Dara Ó Briain, Sarah Millican &amp; more confirmed for Taskmaster season 14 |url=https://www.radiotimes.com/tv/entertainment/taskmaster-series-14-lineup-cast-newsupdate/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220623210517/https://www.radiotimes.com/tv/entertainment/taskmaster-series-14-lineup-cast-newsupdate/ |archive-date=23 June 2022 |access-date=2022-09-06 |website=Radio Times}}&lt;/ref&gt; কমেডিয়ানগৰাকীয়ে টাস্কমাষ্টাৰত তেওঁৰ সময়খিনি অটিজিমৰ ওপৰত এখন তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰাতকৈ অধিক মূল্যৱান বুলি ভাবে কাৰণ ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁ বিশ্বাস কৰিছিল যে তেওঁ অধিক অটিষ্টিক লোকৰ ওচৰলৈ যাব পাৰিব আৰু &quot;মানুহে স্নায়ুবৈচিত্ৰ্যৰ সুখী ইতিবাচক চিত্ৰণ [দেখিব]&quot;।&lt;ref name=&quot;TMA&quot;&gt;{{cite news |date=21 February 2023 |title=Taskmaster's Fern Brady: How a late diagnosis of autism explained my meltdowns |url=https://www.independent.co.uk/celebrity-news/ocd-taskmaster-berlin-west-lothian-prozac-b2286250.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230222065235/https://www.independent.co.uk/celebrity-news/ocd-taskmaster-berlin-west-lothian-prozac-b2286250.html |archive-date=22 February 2023 |access-date=25 February 2024 |work=The Independent}}&lt;/ref&gt; এই অনুষ্ঠানটোৱে তাইক নিজকে অটিষ্টিক ব্যক্তি হিচাপে অধিক গ্ৰহণযোগ্য হোৱাতো সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;DSA&quot;&gt;{{cite news |title=Taskmaster's Fern Brady reflects on importance of &quot;happy, positive&quot; representation of autism on the show |url=https://www.digitalspy.com/tv/a42139920/taskmaster-fern-brady-importance-positive-representation-autism/ |access-date=25 February 2024 |work=Digital Spy |date=3 December 2022}}&lt;/ref&gt;

২০২৩ চনত তেওঁৰ স্মৃতিগ্ৰন্থ ''ষ্ট্ৰং ফিমেল কেৰেক্টাৰ'' ব্ৰেজেনে প্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Renton |first=Catherine |date=2020-02-15 |title=Fern Brady - Strong Female Character |url=https://theweereview.com/review/fern-brady-strong-female-character |access-date=2023-02-20 |website=The Wee Wee Review}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;glam&quot;&gt;{{Cite web |last=Brady |first=Fern |date=2023-02-14 |title=Why autistic women are often 'ahead of the curve' in social justice and feminist activism |url=https://www.glamourmagazine.co.uk/article/strong-female-character-fern-brady-extract |access-date=2023-02-20 |website=Glamour UK}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title='Everything ends up about death and shagging': Fern Brady on comedy, autism and intrusive thoughts |url=https://www.theguardian.com/stage/2022/jan/24/everything-ends-up-about-death-and-shagging-fern-brady-on-comedy-autism-and-intrusive-thoughts |website=[[The Guardian]] |access-date=23 February 2023 |date=24 January 2022}}&lt;/ref&gt; ব্ৰেডিয়ে ২০২৩ চনৰ বুকছ আৰ মাই বেগ ৰিডাৰ্ছ বঁটাৰ অকল্পনীয় শিতান,&lt;ref name=&quot;nbt2023&quot;&gt;{{cite web |title=Books Are My Bag Readers Awards 2023 |url=https://www.nationalbooktokens.com/vote |website=National Book Tokens |access-date=8 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231108085411/https://www.nationalbooktokens.com/vote |archive-date=8 November 2023}}&lt;/ref&gt; আৰু উদ্বোধনী নীৰো বুক এৱাৰ্ডৰ বাবে অকল্পনীয়ভাৱে জয়ী হয়।&lt;ref&gt;{{Cite journal |title=Paul Murray and Fern Brady win inaugural Nero book awards |journal=[[The Guardian]] |url=https://www.theguardian.com/books/2024/jan/30/nero-book-awards-winners-paul-murray-fern-brady-michael-magee-beth-lincoln |last=Creamer |first=Ella |date=2024-01-30}}&lt;/ref&gt;
==তথ্য সূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:লেখিকা]]</text>
      <sha1>khrjlu0zih8zqve3yf84096ylg2b77t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নবান্ন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>118696</id>
    <revision>
      <id>515674</id>
      <parentid>495870</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:24:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515674</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3845" sha1="hochhvzrdvongz552qui3n4sgno5qb4" xml:space="preserve">'''নবান্ন''' হৈছে [[বাংলাদেশ]] আৰু [[ভাৰত]]ৰ [[পশ্চিম বংগ]], [[ত্ৰিপুৰা]] আৰু [[অসম]]ৰ বৰাক উপত্যকাত পালন কৰা কৃষিভিত্তিক উৎসৱ। এই উৎসৱ সাধাৰণতে খাদ্য আৰু নৃত্য-সংগীতেৰে উদ্‌যাপন কৰা হয়। এই উৎসৱত [[পিঠা]]ৰ দৰে বিভিন্ন খাদ্য প্ৰস্তুত কৰা হয়। এই উৎসৱ [[অসম]]ৰ [[ন-খোৱা]] আৰু [[ওড়িশা]]ৰ [[নুৱাখাই]]ৰ সমপৰ্যায়ৰ।

[[File:New crop.jpg|thumb]]

==উদ্‌যাপন==
এই উৎসৱত মেলা অনুষ্ঠিত হয়, যাক নবান্ন মেলা বুলি কোৱা হয়। হিন্দু আৰু মুছলমান দুয়োটা প্ৰধান ধৰ্মীয় গোটৰ গাঁওবাসী আৰু স্থানীয় লোকে সমানে অংশগ্ৰহণেৰে এই উৎসৱত যোগদান কৰে। এই উৎসৱৰ লগত জড়িত সমাবেশত কবি, সংগীতজ্ঞ, বাউল আৰু চিত্ৰকৰক আমন্ত্ৰণ জনোৱা হয়।

== সমাজ আৰু সংস্কৃতিৰ প্ৰভাৱ ==
উৎসৱটোৰ সৈতে জড়িত ৰীতিনীতিবোৰৰ পৰা বহুকেইটা নৃত্য আৰু সংগীতৰ ধৰণ গঢ় লৈ উঠিছে। উদাহৰণস্বৰূপে [[চৌ নৃত্য|চৌ]], [[বিহু]] আদি। লগতে, &quot;নবান্ন&quot; নামটো বিভিন্ন গাঁৱলীয়া কল্যাণ প্ৰকল্প আৰু ভঁড়ালৰ লগত জড়িত।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.apit.gov.in/DOST/egovernance/ictpr/ictpr.nic.in/baduria/partners.html |title=Home – Information Technology &amp; Communications Department – Government of AP |publisher=Apit.gov.in |access-date=22 August 2012 |archivedate=27 September 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070927143852/http://www.apit.gov.in/DOST/egovernance/ictpr/ictpr.nic.in/baduria/partners.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.apdip.net/projects/ictrnd/2004/S04-in/proposal |title=ICT R&amp;D Grants Programme for Asia Pacific — Asia-Pacific Development Information Programme }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;  
ইয়াক আই.পি.টি.এ. আন্দোলন আৰু বাংলা নাট্যশিল্পৰ লগতো সংযোগ কৰা হয়।

১৯৪০ চনৰ দশকত IPTA-ৰ পথ-প্ৰদৰ্শক নাটক ''নবান্ন''ই মঞ্চত বাওঁপন্থী ৰাজনৈতিক দৃষ্টিভঙ্গীক প্ৰেৰণা যোগাইছিল,&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.hinduonnet.com/fline/fl1812/18120800.htm |title=The theatre and class contradictions |access-date=2025-03-20 |archivedate=2007-10-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071021104436/http://www.hinduonnet.com/fline/fl1812/18120800.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; য'ত [[উৎপল দত্ত]]ৰ দৰে নাট্যজগতৰ ব্যক্তিত্বসকল জিলিকি উঠিছিল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:লোক-সংস্কৃতি]]
[[শ্ৰেণী:সংস্কৃতি]]
[[শ্ৰেণী:কৃষি]]</text>
      <sha1>hochhvzrdvongz552qui3n4sgno5qb4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>চুদান</title>
    <ns>0</ns>
    <id>119538</id>
    <revision>
      <id>515603</id>
      <parentid>499103</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:35:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515603</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8577" sha1="fquny1ajm77lb9quonlj9kpxd8xrlds" xml:space="preserve">{{Infobox country 
| conventional_long_name = চুদান গণৰাজ্য 
| common_name = চুদান 
| native_name = {{native name|ar|جمهورية السودان|italics=off}}&lt;br /&gt;''{{transliteration|ar|Jumhūriyyat as-Sūdān}}'' 
| image_flag = Flag of Sudan.svg 
| flag_type = পতাকা 
| religion_year = ২০২২ 
| image_coat = Emblem of Sudan.svg 
| symbol_type = প্ৰতীক 
| national_motto = {{lang|ar|النصر لنا}}&lt;br /&gt;{{transliteration|ar|an-Naṣr lanā}}&lt;br /&gt;&quot;জয় আমাৰ&quot; 
| national_anthem = {{lang|ar|نحن جند اللّٰه، جند الوطن}}&lt;br /&gt;{{transliteration|ar|[[Nahnu Jund Allah Jund Al-watan|Naḥnu jund Allah, jund al-waṭan]]}}&lt;br /&gt;&quot;আমি ঈশ্বৰৰ সেনা, মাতৃভূমিৰ সেনা&quot;{{parabr}}{{center|[[File:Sudanese national anthem, performed by the U.S. Navy Band (instrumental).oga]]}} 
| image_map = File:Sudan (orthographic projection) highlighted.svg 
| map_caption = {{Legend|#336830|চুদান গণৰাজ্যৰ অৱস্থান}}{{Legend|#61E760|দখল নোহোৱা দাবী কৰা অঞ্চল}} 
| capital = খাৰ্তুম 
| admin_center = প'ৰ্ট চুদান{{efn|চুদান চৰকাৰে চলিত খাৰ্তুমৰ যুদ্ধৰ বাবে প'ৰ্ট চুদানলৈ স্থানান্তৰিত হৈছে।&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.reuters.com/world/africa/paramilitary-rsf-say-they-have-seized-sudans-second-city-2023-10-26/|title=Paramilitary RSF say they have seized Sudan's second city |website=[[Reuters]] }}&lt;/ref&gt;}} 
| admin_center_type = চৰকাৰী আসন 
| largest_city = [[খাৰটুম]] 
| official_languages = {{hlist|[[আৰবী ভাষা|আৰবী]]|[[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]}} 
| ethnic_groups = {{vunblist 
 |৭০% [[চুদানী আৰৱ]] 
 |৫.৯% [[বেজা]] 
 |২.৫% [[নুবা]] 
 |২% [[ফুৰ]] 
 |২% [[মিছৰীয়]] 
 |১.৩% [[নুবীয়]] 
 |১৬.৩% অন্যান্য 
}} 
| government_type = সংঘীয় চৰকাৰৰ অধীনস্থ গণৰাজ্য (সেনা জুণ্টা) 
| leader_title1 = সংক্ৰমণকালীন সাৰ্বভৌম পৰিষদৰ অধ্যক্ষ 
| leader_name1 = আব্দেল ফাত্তাহ আল-বুৰহান 
| leader_title2 = উপ-সভাপতি
| leader_name2 = মালিক আগাৰ
| leader_title3 = প্ৰধানমন্ত্ৰী 
| leader_name3 = {{indented plainlist|*ওছমান হুছেইন (কাৰ্যবাহী)}} 
| legislature = সংক্ৰমণকালীন বিধানসভা 
| religion = {{ublist||৯৭% চুন্নী ইসলাম&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.sd.undp.org/sudan%20overview.htm |title=Sudan Overview |website=www.sd.undp.org |access-date=২০২৫-০১-২০ |archivedate=2012-06-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120605132439/http://www.sd.undp.org/sudan%20overview.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; 
|৩% খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.meconcern.org/countries/sudan/|title=Religion in Sudan|access-date=২০২৫-০১-২০}}&lt;/ref&gt; 
}} 
| sovereignty_type = গঠনৰ ইতিহাস
| established_event1 = কৰ্মা ৰাজ্য
| established_date1 = খ্ৰীঃ পূঃ ২৫০০ 
| established_event2 = কুশ ৰাজ্য
| established_date2 = খ্ৰীঃ পূঃ ১০৭০ 
| established_event3 = মাকুৰিয়া, নোবাটিয়া, আৰু এলোদিয়া 
| established_date3 = আনুমানিক ৩৫০ খ্ৰীঃ 
| established_event4 = তুঞ্জুৰ ৰাজ্য, ফুঞ্জ চুলতানত 
| established_date4 = আনুমানিক ১৫০০ খ্ৰীঃ 
| established_event5 = তুৰ্কো-মিচৰীয় চুদান
| established_date5 = ১৮২০ 
| established_event6 = মাহদী ৰাজ্য
| established_date6 = ১৮৮৫ 
| established_event7 = এংল'-মিচৰীয় চুদান 
| established_date7 = ১৮৯৯ 
| established_event8 = চুদানৰ স্বাধীনতা
| established_date8 = ১ জানুৱাৰী ১৯৫৬ 
| established_event9 = চুদান গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্য 
| established_date9 = ২৫ মে' ১৯৬৯ 
| established_event10 = চুদান (১৯৮৫-২০১৯) 
| established_date10 = ৬ এপ্ৰিল ১৯৮৫ 
| established_event11 = দক্ষিণ চুদানৰ স্বাধীনতা]] 
| established_date11 = ৯ জুলাই ২০১১ 
| established_event12 = চুদানী বিপ্লৱ
| established_date12 = ১৯ ডিচেম্বৰ ২০১৮ 
| established_event13 = ২০১৯ সংবিধান খচৰা ঘোষণা কাৰ্যকৰী 
| established_date13 = ২০ আগষ্ট ২০১৯ 
| area_km2 = ১৮৮৬০৬৮ 
| area_rank = ১৫তম 
| population_estimate = ৫০,৪৬৭,২৭৮ 
| population_estimate_year = ২০২৪ 
| population_estimate_rank = ৩০তম 
| population_density_km2 = ২১.৩ 
| GDP_PPP = $১৭২.৬৫১ বিলিয়ন 
| GDP_nominal = $২৫.৫৬৯ বিলিয়ন 
| currency = চুদানী পাউণ্ড 
| currency_code = SDG 
| time_zone = মধ্য আফ্ৰিকা সময় (CAT) 
| utc_offset = +২ 
| drives_on = সোঁফালে 
| calling_code = [[+২৪৯]] 
| iso3166code = SD 
| cctld = {{ublist|[[.sd]]|{{lang|ar|[[Internationalized country code top-level domain|.السودان]]}}}} 
| demonym = চুদানী লোক
}}

'''চুদান''' ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: السودان, Sūdān), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''চুদান গণৰাজ্য''', উত্তৰ-পূৱ আফ্ৰিকাৰ এখন দেশ। ইয়াৰ উত্তৰত [[মিচৰ]], পশ্চিমত [[চাদ]], উত্তৰ-পশ্চিমত [[লিবিয়া]], পূৱত [[লোহিত সাগৰ]], দক্ষিণ-পূৱত [[ইৰিত্ৰিয়া]] আৰু [[ইথিঅ'পিয়া]], আৰু দক্ষিণত [[দক্ষিণ চুদান]] অৱস্থিত। ২০২৪ চনৰ হিচাপত চুদানৰ জনসংখ্যা ৫ কোটি&lt;ref&gt;{{cite web |title=Sudan Population 2024 (Live) |url=https://worldpopulationreview.com/countries/sudan-population/ |access-date=1 June 2024 |website=}}&lt;/ref&gt; আৰু ইয়াৰ আয়তন ১,৮৮৬,০৬৮ বৰ্গ কিলোমিটাৰ (৭২৮,২১৫ বৰ্গমাইল), যাৰ ফলত ই আফ্ৰিকাৰ তৃতীয় বৃহত্তম দেশ আৰু আৰব লীগৰ তৃতীয় বৃহত্তম দেশ। ২০১১ চনত দক্ষিণ চুদান বিচ্ছিন্ন হোৱাৰ আগলৈকে আফ্ৰিকা আৰু আৰব লীগৰ ক্ষেত্ৰফল অনুসৰি ই আছিল সৰ্ববৃহৎ দেশ; &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html#su |title=Area |work=The World Factbook |publisher=U.S. Central Intelligence Agency |access-date=13 May 2018 |archive-date=26 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226211750/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html#su |url-status=dead |archivedate=26 December 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181226211750/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html#su |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; তেতিয়াৰ পৰাই দুয়োটা খিতাপ আলজেৰিয়াৰ হাতত আছে। চুদানৰ ৰাজধানী আৰু জনবহুল চহৰখন হৈছে খাৰ্তুম। 

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:দেশ]]
[[শ্ৰেণী:গণৰাজ্য]]
[[শ্ৰেণী:চুদান]]</text>
      <sha1>fquny1ajm77lb9quonlj9kpxd8xrlds</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নূৰ জাহান (চলচ্চিত্ৰ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>120272</id>
    <revision>
      <id>515682</id>
      <parentid>500454</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:51:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515682</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3842" sha1="ir0iq4g9v7ujpfe3k7r56vwnxquh289" xml:space="preserve">{{Infobox film
| name           = নূৰ জাহান
| image          = Noor Jehan poster.jpg
| caption        = পোষ্টাৰ
| director       = এম ছাদিক
| producer       = শ্বেখ মুখতাৰ
| starring       = [[মীনা কুমাৰ]]&lt;br /&gt;প্ৰদীপ কুমাৰ
| music          = ৰোছন
| cinematography = ভি অবধুত
| editing        = ৱামান ৰাও
| distributor    = 
| studio         = 
| released       = {{Film date|1967}}
| runtime        = ১০ মিনিট
| language       = হিন্দুস্তানী
}}

'''নূৰ জাহান''' ১৯৬৭ চনৰ শ্বেখ মুখতাৰৰ প্ৰযোজনা আৰু মহম্মদ ছাদিকৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন বলীউড ছবি।

ইয়াত মীনা কুমাৰী, প্ৰদীপ কুমাৰ, হেলেন আৰু ললিতা পাৱাৰে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনত মোগল সম্ৰাট জাহাংগীৰৰ বিংশতম আৰু শেষ পত্নী নূৰজাহানৰ জীৱনৰ কাল্পনিক চিত্ৰণ।

ৰোশন আছিল সংগীত পৰিচালক। আটাইকেইটা গীতৰ কথা লিখিছে শকীল বদায়ুনীয়ে।&lt;ref name=upperstall&gt;{{cite web|url=http://www.upperstall.com/films/1967/noor-jehan |archive-date=15 June 2013|url-status=dead|title=Noor Jehan (1967 film) |website=Upperstall.com website |archive-url=https://web.archive.org/web/20130615101926/http://www.upperstall.com/films/1967/noor-jehan|access-date=6 May 2024}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Noor Jehan soundtrack&quot;&gt;{{cite web | title=Noor Jehan (1968) - film songs | website=Hindigeetamala website | url=http://www.hindigeetmala.net/movie/noor_jehan.htm | access-date=2024-05-06}}&lt;/ref&gt; ছবিখনৰ হিট গীতসমূহৰ ভিতৰত মহম্মদ ৰফি আৰু আশা ভোছলেৰ গোৱা &quot;আপ জবছে কৰিব আয়ে হ্যায়&quot; আৰু [[সুমন কল্যাণপুৰ|সুমন কল্যাণপুৰে]] গোৱা &quot;শৰাবী শৰাবী&quot; অন্যতম।&lt;ref name=cinemaazi&gt;{{cite web|url=https://www.cinemaazi.com/film/noor-jehan|url-status=dead|archive-date=11 December 2023|access-date=6 May 2024|title=Noor Jehan (film) - cast and crew|website=Indian Cinema Heritage Foundation (Cinemaazi.com) website|archive-url=https://web.archive.org/web/20231211040921/https://www.cinemaazi.com/film/noor-jehan|archivedate=11 December 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20231211040921/https://www.cinemaazi.com/film/noor-jehan|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;
==বঁটা==
* ১৯৬৮ – শ্ৰেষ্ঠ কলা নিৰ্দেশনাৰ ১৫তম ফিল্মফেয়াৰ বঁটা - '''এ এ মজিদ '''&lt;ref&gt;{{cite web| 
url=http://deep750.googlepages.com/FilmfareAwards.pdf |access-date=6 May 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20090612065210/http://deep750.googlepages.com/FilmfareAwards.pdf|archive-date=12 June 2009|title=Filmfare Awards Winners List - scroll down to year 1968 (page 28 of 125)|website=Googlepages.com website}}&lt;/ref&gt;
==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}
==বাহ্যিক সংযোগ==
* {{IMDb title|tt0139502}}

[[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ নাৰী সম্পৰ্কীয় চলচ্চিত্ৰ]]
[[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰ]]
 [[শ্ৰেণী:১৯৬৭ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]]</text>
      <sha1>ir0iq4g9v7ujpfe3k7r56vwnxquh289</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>জীৱন বৃক্ষ (পৌৰাণিক লোককথা)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>120599</id>
    <revision>
      <id>515616</id>
      <parentid>507560</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T12:13:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515616</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13205" sha1="dutsl70vd6vdsv1q9pswbj8v93kc05l" xml:space="preserve">{{Infobox deity 
| type = Symbol 
| name = জীৱন বৃক্ষ 
| script_name = Tree of Life 
}} 

[[File:Yggdrasil.jpg|right|thumb|১৮৪৭ চনৰ নৰৱেজীয় Yggdrasilৰ এখন চিত্ৰ, যাক আইচলেণ্ডৰ Prose Eddaত বৰ্ণনা কৰা হৈছিল]] 
[[File:Shaki khan palace interier.jpg|upright|thumb|আজেৰবাইজানৰ শ্বাকী খান মহলত ১৭শ শতিকাৰ জীৱন বৃক্ষৰ চিত্ৰ]] 
[[File:Relief plaque with confronted ibexes, Iran, Sasanian period, 5th or 6th century AD, stucco originally with polychrome painting - Cincinnati Art Museum - DSC03952.JPG|thumb|upright|প্ৰাচীন নিকট-পূৰ্ব আৰু ভূমধ্যসাগৰীয় কলাত বহুল প্ৰচলিত এটা গছৰ দুয়োপাশে থকা জন্তু, ইয়াত ibex]] 
[[File:Maler der Grabkammer des Menna 008.jpg|thumb|এক এজনী মিশৰীয় মাতৃ &quot;sycamore&quot; গছৰ তলত স্তন্যপান কৰাই আছে]] 

'''জীৱন বৃক্ষ''' বিশ্বৰ বিভিন্ন মিথোলজিক ধাৰণা, ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু দাৰ্শনিক চিন্তাধাৰাত এটা মৌলিক আৰ্হি। ই পবিত্ৰ বৃক্ষৰ সোঁতৰ লগত ওতপ্ৰোতভাৱে জড়িত।&lt;ref name=&quot;GIOVINO-29&quot;&gt;Giovino, Mariana (2007). ''The Assyrian Sacred Tree: A History of Interpretations'', Saint-Paul. p 129. {{ISBN|9783727816024}}.&lt;/ref&gt; বাইবেলৰ উৎপত্তি গ্ৰন্থত এডেন উদ্যানৰ অংশ হিচাপে উল্লিখিত সু-অসু জ্ঞান বৃক্ষ আৰু জীৱন বৃক্ষ, আৰু স্বৰ্গৰ সৈতে সংযোগ থকা Yggdrasilৰ দৰে বিশ্ব বৃক্ষ বা কছমিক গছ ধাৰণাসমূহ বিভিন্ন ধৰ্ম আৰু দাৰ্শনিক মতবাদত একেই বৃক্ষ হিচাপে চিত্ৰিত হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=World tree {{!}} Origins, Symbolism &amp; Meaning {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/world-tree |access-date=2023-11-11 |website=www.britannica.com |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |author=Mettinger |first=Tryggve N. D. |url=https://books.google.com/books?id=EW2Qdu0awZgC&amp;q=%22tree+of+life%22+same&amp;pg=PA5 |title=The Eden Narrative: A Literary and Religio-historical Study of Genesis 2–3 |publisher=Eisenbrauns |year=2007 |isbn=978-1575061412 |page=5 |access-date=10 July 2014}}&lt;/ref&gt;

== ধৰ্ম আৰু পৌৰাণিক কাহিনী == 
জীৱন বৃক্ষ বিভিন্ন ধৰ্মীয় আৰু পৌৰাণিক বিশ্বাসত এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰতীক। 

* '''খ্ৰীষ্টান আৰু ইহুদী ধৰ্ম:''' বাইবেলৰ উৎপত্তি গ্ৰন্থত উল্লিখিত জীৱন বৃক্ষ এডেন উদ্যানত অৱস্থিত আছিল।&lt;ref&gt;{{Cite book |author=Mettinger |title=The Eden Narrative |year=2007 |page=5}}&lt;/ref&gt; 

* '''ইছলাম:''' কোৰানত জীৱন বৃক্ষক জান্নাতৰ এটি গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Islamic view of Tree of Life |url=https://www.britannica.com/topic/tree-of-life-religion |access-date=2023-11-11}}&lt;/ref&gt; 

* '''হিন্দুধৰ্ম:''' হিন্দু ধৰ্মত, অশ্বত্থ বৃক্ষক (পিপল গছ) পবিত্ৰ বিবেচনা কৰা হয় আৰু ই ব্ৰহ্মা, বিষ্ণু, আৰু মহেশ্বৰৰ লগত সম্পৰ্কিত।&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Sacred Trees in Hinduism |year=2010 |page=112}}&lt;/ref&gt; 

* '''নৰ্দিক পৌৰাণিক কাহিনী:''' নৰ্দিক মিথোলজিত Yggdrasil নামেৰে জনাজাত বিশ্ব বৃক্ষ সকলো পৃথিৱী আৰু স্বৰ্গলোকক সংযোগ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Yggdrasil - Norse World Tree |url=https://www.norsemyth.org |access-date=2023-11-11}}&lt;/ref&gt; 

* '''বৌদ্ধ ধৰ্ম:''' বোধিবৃক্ষ, য'ত গৌতম বুদ্ধ জ্ঞান লাভ কৰিছিল, তাক জীৱন বৃক্ষৰ এক ৰূপ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Bodhi Tree and Buddhism |year=2015 |page=89}}&lt;/ref&gt;

== শিল্প আৰু চলচ্চিত্ৰত ==
অষ্ট্ৰিয়ান প্ৰতীকবাদী শিল্পী গুষ্টাভ ক্লিম্টে তেওঁৰ ''দ্য ট্ৰী অৱ লাইফ, ষ্টোক্লেট ফ্ৰীজ'' শীৰ্ষক চিত্ৰত জীৱনৰ গছৰ নিজস্ব সংস্কৰণ প্ৰতিচিত্ৰিত কৰিছিল। এই আইকনিক চিত্ৰখনৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ, মেছাচুচেট্‌ছ কলেজ অৱ আৰ্ট এণ্ড ডিজাইনৰ &quot;নিউ ৰেছিডেন্স হল&quot; (যাক &quot;ট্ৰী হাউছ&quot; বুলিও কোৱা হয়) নামেৰে ২১-মহলা বৰ্ণিল ছাত্ৰ আবাসিক হলৰ বাহিৰা অংশ অলংকৃত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=Masco&gt;{{cite web|title=MassArt Residence Story: This is the house that collaboration built|url=http://www.masco.org/news/sp-house-collaboration-built|work=MASCO: Medical Academic and Scientific Community Organization|publisher=MASCO, Inc.|access-date=2013-12-24}}&lt;/ref&gt;

২০০৯ চনৰ আলেক্স প্ৰয়াছৰ ''ন'ইং'' চলচ্চিত্ৰটোৰ অন্তত দুই কিশোৰ নায়ক-নায়িকাক জীৱনৰ গছৰ ফালে পৰিচালিত কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://movies.tvguide.com/knowing/review/296881 | title=''Knowing'': Review | first=Cammila | last=Albertson | newspaper=[[TV Guide]] | publisher=[[CBS Interactive]] | year=2009 | access-date=30 September 2013 | archive-date=6 December 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20131206122021/http://movies.tvguide.com/knowing/review/296881 | url-status=dead | archivedate=6 December 2013 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20131206122021/http://movies.tvguide.com/knowing/review/296881 | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

২০০৬ চনৰ ডাৰেন আৰনফস্কীৰ ''দ্য ফাউণ্টেইন'' চলচ্চিত্ৰটোৱে ইয়াহুদী-খ্ৰীষ্টান ধৰ্মীয় জীৱনৰ গছক এক প্ৰধান উপাদান হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে। এই চলচ্চিত্ৰৰ অগঢ় কাহিনীত, কেন্দ্ৰীয় আমেৰিকাত স্পেনী বিজয়সাধক এজনৰ দ্বাৰা এই গছ বিচাৰি পোৱা হয়, যিয়ে বিশ্বাস কৰে যে ইয়াৰ শাশ্বত জীৱনৰ উপহাৰে স্পেইন আৰু তাৰ ৰাণীক ধৰ্মীয় তদন্তৰ অত্যাচাৰৰ পৰা মুক্ত কৰিব। বৰ্তমান যুগত, একেই গছৰ নমুনা এজন চিকিৎসা গৱেষকৰ দ্বাৰা ইয়াৰ মৃতপ্ৰায় পত্নীৰ চিকিৎসাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যিয়ে জীৱসত্তাৰ পুৰণি হোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়া উল্টোলৈ আনিবলৈ চেষ্টা কৰে। দূৰভৱিষ্যত, এক মহাকাশ যাত্ৰীয়ে (যাক বৰ্তমানৰ ব্যক্তিজনেই বুলি ভাবা হয়) সেই গছৰ বাকলিৰে নিজৰ জীৱন বজাই ৰাখে আৰু Xibalba নামেৰে কল্পিত মৃতপ্ৰায় নেবুলাৰ ফালে আগবাঢ়ে, য'ত তেওঁ বিশ্বাস কৰে যে বিস্ফোৰণৰ ফলত গছটো পুনৰ যৌৱন লাভ কৰিব আৰু তেওঁৰ অমৰত্ব নিশ্চিত হ'ব।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Review: The Fountain |url=https://www.cinemablend.com/reviews/The-Fountain-1919.html |website=CinemaBlend |access-date=30 September 2020 |archive-date=19 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210119042218/https://www.cinemablend.com/reviews/The-Fountain-1919.html |url-status=dead |archivedate=19 January 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210119042218/https://www.cinemablend.com/reviews/The-Fountain-1919.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

টেৰেন্স মেলিকৰ ২০১২ চনৰ মুক্ত চলচ্চিত্ৰ ''দ্য ট্ৰী অৱ লাইফ''ত এই গছটোৰ স্পষ্ট আৰু থীমেটিক উল্লেখ আছে, শীৰ্ষকটোকে ধৰি। 

২০২১ চনৰ দুঃসাহসিক চলচ্চিত্ৰ ''জংগল ক্ৰুজ''ত এখন নাওৰ কেপ্তেইন (ডোৱেইন জনছন) এজন বিজ্ঞানীক (এমিলি ব্লাণ্ট) জীৱনৰ গছ বিচাৰি এক অভিযানত লৈ যায়।&lt;ref&gt;{{cite magazine |url= https://variety.com/2021/film/box-office/jungle-cruise-box-office-disney-plus-1235032143/ |title= 'Jungle Cruise' Docks With $34 Million in Theaters, $30 Million on Disney Plus |date= August 1, 2021 |first= Rebecca |last= Rubin |magazine= Variety |access-date= August 1, 2021 |archive-date= August 1, 2021 |archive-url= https://web.archive.org/web/20210801154533/https://variety.com/2021/film/box-office/jungle-cruise-box-office-disney-plus-1235032143/ |url-status= live }}&lt;/ref&gt;

== শাৰীৰিক &quot;জীৱনৰ গছ&quot; ==
* পশ্চিম আফ্ৰিকাত, দক্ষিণ এছিয়াৰ ''Moringa oleifera'' গছক &quot;জীৱনৰ গছ&quot; বা &quot;অলৌকিক গছ&quot; হিচাপে গণ্য কৰা হয়, কিয়নো এই গছক উদ্ভিদজাত খাদ্যৰ আটাইতকৈ পুষ্টিকৰ উৎস হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.leafforlife.org/PAGES/MORINGA.HTM |title=Moringa |publisher=Leafforlife.org |date=2002-06-03 |access-date=2011-12-25 |archive-date=2012-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120321052919/http://www.leafforlife.org/PAGES/MORINGA.HTM |url-status=dead |archivedate=2012-03-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120321052919/http://www.leafforlife.org/PAGES/MORINGA.HTM |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; আধুনিক বিজ্ঞানী আৰু কিছুমান মিছনাৰী গোটে ইয়াক চূড়ান্ত অপুষ্টিৰ চিকিত্‍সাৰ সম্ভাব্য সমাধান হিচাপে গণ্য কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|author=Weekend Edition Saturday |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=1080623 |title=Moringa Oleifera : Malnutrition Fighter |publisher=NPR |date=2000-08-12 |access-date=2011-12-25}}&lt;/ref&gt; আৰু HIV/AIDS ৰোগীৰ সহায়ৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা সম্ভাবনাৰ বিষয়ে আলোচনাও কৰিছে।&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Burger |first1=D. J. |last2=Fuglie |first2=L. |last3=Herzig |first3=J. W. |date=12 July 2002 |title=The possible role of Moringa oleifera in HIV/AIDS supportive treatment |url=http://gateway.nlm.nih.gov/MeetingAbstracts/ma?f=102252161.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110901043945/http://gateway.nlm.nih.gov/MeetingAbstracts/ma?f=102252161.html |archive-date=1 September 2011 |access-date=9 July 2014 |archivedate=1 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110901043945/http://gateway.nlm.nih.gov/MeetingAbstracts/ma?f=102252161.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

== তথ্যসূত্ৰ == 
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:পৌৰাণিক কথা]]</text>
      <sha1>dutsl70vd6vdsv1q9pswbj8v93kc05l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য:Kandarpajit Kallol/পৰীক্ষাগাৰ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>121841</id>
    <revision>
      <id>515578</id>
      <parentid>515380</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:40:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515578</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13582" sha1="1kuxfpwi7xzd9qzbwi9637u9b6ltxop" xml:space="preserve">==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ==
''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।''
===ইতিহাস===
# [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]])
# [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]])
# [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]])
# [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]])
# [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]])
# [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]])
# [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]])
# [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]])
# [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]])
# [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]])
# [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]])
# [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]])
# [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]])
# [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]])
# [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]])
# '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]]''' ([[:en:British Empire]])
# [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) 
# '''[[ৰুছ বিপ্লৱ]]''' ([[:en:Russian Revolution]])
# [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]])
# [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]])

===ভূগোল===
# [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]])
# [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]])
# [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]])
# '''[[এথেন্স]]''' ([[:en:Athens]])
# '''[[বাৰ্লিন]]''' ([[:en:Berlin]])
# [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]])
# [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]])
# [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]])
# '''[[কাইৰো]]''' ([[:en:Cairo]])
# '''[[কেপ টাউন]]''' ([[:en:Cape Town]])
# [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]])
# [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]])
# '''[[লচ এঞ্জেলচ]]''' ([[:en:Los Angeles]])
# '''[[মাদ্ৰিদ]]''' ([[:en:Madrid]])
# '''[[মেক্সিকো চিটি]]''' ([[:en:Mexico City]])
# [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]])
# '''[[ৰোম]]''' ([[:en:Rome]])
# [[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])
# [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]])

===সমাজ বিজ্ঞান===
# [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]])
# '''[[গণৰাজ্য]]''' ([[:en:Republic]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰ]]''' ([[:en:State (polity)]])
# [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]])
# '''[[সংবিধান]]''' ([[:en:Constitution]])
# '''[[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]]''' ([[:en:African Union]])
# '''[[আৰব লীগ]]''' ([[:en:Arab League]])
# '''[[জাতিসমূহৰ সংঘ]]''' ([[:en:Commonwealth of Nations]]) 
# '''[[ৰেডক্ৰছ]]''' ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])
# [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]])
# [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]])
# '''[[সৈন্যবাহিনী]]''' ([[:en:Military]])
# '''[[শান্তি]]''' ([[:en:Peace]])
# '''[[বৰ্ণবৈষম্য]]''' ([[:en:Racism]])
# '''[[দাসত্ব]]''' ([[:en:Slavery]])

===প্ৰযুক্তি===
# [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]])
# [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]])
# [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]])
# [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]])
# [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]])
# '''[[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]]''' ([[:en:Electric current]])
# [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]])
# [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]])
# [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]])
# [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]])
# [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]])
# '''[[অপাৰেটিং চিষ্টেম]]''' ([[:en:Operating system]])
# '''[[নবীকৰণীয় শক্তি]]''' ([[:en:Renewable energy]])
# '''[[পাৰমাণবিক শক্তি]]''' ([[:en:Nuclear power]])
# '''[[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]''' ([[:en:Fossil fuel]])
# [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]])
# [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]])
# [[কাঠ]] ([[:en:Wood]])
# [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]])
# [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]])
# '''[[ৰেলগাড়ী]]''' ([[:en:Train]])
# '''[[অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Weapon]])
# '''[[তৰোৱাল]]''' ([[:en:Sword]])
# [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]])
# [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]])
# '''[[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Nuclear weapon]])
# [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]])
# '''[[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]]''' ([[:en:Explosive material]])

===কলা আৰু বিনোদন===	
# [[খিলান]] ([[:en:Arch]])
# [[দলং]] ([[:en:Bridge]])
# [[খাল]] ([[:en:Canal]])
# [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]])
# [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]])
# [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]])
# [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]])
# [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]])
# '''[[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]]''' ([[:en:Statue of Liberty]])
# [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]])
# '''[[পিৰামিড]]''' ([[:en:Pyramid]])
# [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]])
# [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]])
# [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]])
# [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]])
# [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]])
# [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]])
# [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]])
# [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]])
# [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]])
# [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]])
# [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]])
# [[জুদো]] ([[:en:Judo]])
# '''[[এথলেটিকছ]]''' ([[:en:Sport of athletics]])
# [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]])
# [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]])
# [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]])
# [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]])

===জীৱনী===
;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ
# [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]])
# [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]])
# [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]])
# [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]])

;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি
# [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]])
# [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]])
# [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]])
# [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]])
# [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]])
# [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]])
# [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]])
# [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]])
# [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]])
# [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]])
# [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]])
# [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]])
# [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]])

;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী 
# [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]])
# [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]])
# [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]])
# [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]])
# [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]])
# [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]])
# [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]])
# [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])
# [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]])
# [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]])
# [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]])
# [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]])
# [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]])
# [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])
# [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]])
# [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]])
# [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]])
# '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])'''

;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী
# [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]])
# [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]])
# [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]])
# [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]])

;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ
# [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]])
# [[গালেন]] ([[:en:Galen]])
# [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]])
# [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]])
# [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])

;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী
# [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]])
# '''[[ন'ম চম্‌স্কি]]''' ([[:en:Noam Chomsky]])
# [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]])
# [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]])
# [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])
# [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]])
# '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]]''' ([[:en:Friedrich Nietzsche]])
# [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]])
# [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]])
# [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]])

;ৰাজনীতিবিদ
# [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]])
# '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])'''
# [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]])
# '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]])
# [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]])
# '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]])
# [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]])
# '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])'''
# [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]])
# '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]])
# '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]])
# [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]])
# [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]])
# '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]])
# [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]])
# [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) 
# [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]])
# [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]])
# [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) 
# '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]])

;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ 
# [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]])
# [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]])
# [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]])
# '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]])
# [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]])</text>
      <sha1>1kuxfpwi7xzd9qzbwi9637u9b6ltxop</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515589</id>
      <parentid>515578</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:58:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>/* ভূগোল */</comment>
      <origin>515589</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13532" sha1="tqvf94tudq7g97kaxji7698oteo99cp" xml:space="preserve">==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ==
''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।''
===ইতিহাস===
# [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]])
# [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]])
# [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]])
# [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]])
# [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]])
# [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]])
# [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]])
# [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]])
# [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]])
# [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]])
# [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]])
# [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]])
# [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]])
# [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]])
# [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]])
# '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]]''' ([[:en:British Empire]])
# [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) 
# '''[[ৰুছ বিপ্লৱ]]''' ([[:en:Russian Revolution]])
# [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]])
# [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]])

===ভূগোল===
# [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]])
# [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]])
# [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]])
# '''[[এথেন্স]]''' ([[:en:Athens]])
# '''[[বাৰ্লিন]]''' ([[:en:Berlin]])
# [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]])
# [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]])
# [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]])
# '''[[কাইৰো]]''' ([[:en:Cairo]])
# '''[[কেপ টাউন]]''' ([[:en:Cape Town]])
# [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]])
# '''[[লচ এঞ্জেলচ]]''' ([[:en:Los Angeles]])
# '''[[মাদ্ৰিদ]]''' ([[:en:Madrid]])
# '''[[মেক্সিকো চিটি]]''' ([[:en:Mexico City]])
# [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]])
# '''[[ৰোম]]''' ([[:en:Rome]])
# [[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])
# [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]])

===সমাজ বিজ্ঞান===
# [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]])
# '''[[গণৰাজ্য]]''' ([[:en:Republic]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰ]]''' ([[:en:State (polity)]])
# [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]])
# '''[[সংবিধান]]''' ([[:en:Constitution]])
# '''[[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]]''' ([[:en:African Union]])
# '''[[আৰব লীগ]]''' ([[:en:Arab League]])
# '''[[জাতিসমূহৰ সংঘ]]''' ([[:en:Commonwealth of Nations]]) 
# '''[[ৰেডক্ৰছ]]''' ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])
# [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]])
# [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]])
# '''[[সৈন্যবাহিনী]]''' ([[:en:Military]])
# '''[[শান্তি]]''' ([[:en:Peace]])
# '''[[বৰ্ণবৈষম্য]]''' ([[:en:Racism]])
# '''[[দাসত্ব]]''' ([[:en:Slavery]])

===প্ৰযুক্তি===
# [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]])
# [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]])
# [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]])
# [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]])
# [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]])
# '''[[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]]''' ([[:en:Electric current]])
# [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]])
# [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]])
# [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]])
# [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]])
# [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]])
# '''[[অপাৰেটিং চিষ্টেম]]''' ([[:en:Operating system]])
# '''[[নবীকৰণীয় শক্তি]]''' ([[:en:Renewable energy]])
# '''[[পাৰমাণবিক শক্তি]]''' ([[:en:Nuclear power]])
# '''[[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]''' ([[:en:Fossil fuel]])
# [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]])
# [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]])
# [[কাঠ]] ([[:en:Wood]])
# [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]])
# [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]])
# '''[[ৰেলগাড়ী]]''' ([[:en:Train]])
# '''[[অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Weapon]])
# '''[[তৰোৱাল]]''' ([[:en:Sword]])
# [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]])
# [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]])
# '''[[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Nuclear weapon]])
# [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]])
# '''[[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]]''' ([[:en:Explosive material]])

===কলা আৰু বিনোদন===	
# [[খিলান]] ([[:en:Arch]])
# [[দলং]] ([[:en:Bridge]])
# [[খাল]] ([[:en:Canal]])
# [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]])
# [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]])
# [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]])
# [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]])
# [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]])
# '''[[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]]''' ([[:en:Statue of Liberty]])
# [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]])
# '''[[পিৰামিড]]''' ([[:en:Pyramid]])
# [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]])
# [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]])
# [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]])
# [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]])
# [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]])
# [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]])
# [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]])
# [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]])
# [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]])
# [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]])
# [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]])
# [[জুদো]] ([[:en:Judo]])
# '''[[এথলেটিকছ]]''' ([[:en:Sport of athletics]])
# [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]])
# [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]])
# [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]])
# [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]])

===জীৱনী===
;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ
# [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]])
# [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]])
# [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]])
# [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]])

;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি
# [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]])
# [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]])
# [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]])
# [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]])
# [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]])
# [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]])
# [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]])
# [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]])
# [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]])
# [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]])
# [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]])
# [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]])
# [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]])

;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী 
# [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]])
# [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]])
# [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]])
# [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]])
# [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]])
# [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]])
# [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]])
# [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])
# [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]])
# [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]])
# [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]])
# [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]])
# [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]])
# [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])
# [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]])
# [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]])
# [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]])
# '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])'''

;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী
# [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]])
# [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]])
# [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]])
# [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]])

;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ
# [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]])
# [[গালেন]] ([[:en:Galen]])
# [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]])
# [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]])
# [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])

;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী
# [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]])
# '''[[ন'ম চম্‌স্কি]]''' ([[:en:Noam Chomsky]])
# [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]])
# [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]])
# [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])
# [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]])
# '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]]''' ([[:en:Friedrich Nietzsche]])
# [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]])
# [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]])
# [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]])

;ৰাজনীতিবিদ
# [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]])
# '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])'''
# [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]])
# '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]])
# [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]])
# '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]])
# [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]])
# '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])'''
# [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]])
# '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]])
# '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]])
# [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]])
# [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]])
# '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]])
# [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]])
# [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) 
# [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]])
# [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]])
# [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) 
# '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]])

;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ 
# [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]])
# [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]])
# [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]])
# '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]])
# [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]])</text>
      <sha1>tqvf94tudq7g97kaxji7698oteo99cp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515590</id>
      <parentid>515589</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:58:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>/* সমাজ বিজ্ঞান */</comment>
      <origin>515590</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13479" sha1="f8jot2dgoh31rgibekaxc40wk21ojsx" xml:space="preserve">==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ==
''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।''
===ইতিহাস===
# [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]])
# [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]])
# [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]])
# [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]])
# [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]])
# [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]])
# [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]])
# [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]])
# [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]])
# [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]])
# [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]])
# [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]])
# [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]])
# [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]])
# [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]])
# '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]]''' ([[:en:British Empire]])
# [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) 
# '''[[ৰুছ বিপ্লৱ]]''' ([[:en:Russian Revolution]])
# [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]])
# [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]])

===ভূগোল===
# [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]])
# [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]])
# [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]])
# '''[[এথেন্স]]''' ([[:en:Athens]])
# '''[[বাৰ্লিন]]''' ([[:en:Berlin]])
# [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]])
# [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]])
# [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]])
# '''[[কাইৰো]]''' ([[:en:Cairo]])
# '''[[কেপ টাউন]]''' ([[:en:Cape Town]])
# [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]])
# '''[[লচ এঞ্জেলচ]]''' ([[:en:Los Angeles]])
# '''[[মাদ্ৰিদ]]''' ([[:en:Madrid]])
# '''[[মেক্সিকো চিটি]]''' ([[:en:Mexico City]])
# [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]])
# '''[[ৰোম]]''' ([[:en:Rome]])
# [[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])
# [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]])

===সমাজ বিজ্ঞান===
# [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰ]]''' ([[:en:State (polity)]])
# [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]])
# '''[[সংবিধান]]''' ([[:en:Constitution]])
# '''[[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]]''' ([[:en:African Union]])
# '''[[আৰব লীগ]]''' ([[:en:Arab League]])
# '''[[জাতিসমূহৰ সংঘ]]''' ([[:en:Commonwealth of Nations]]) 
# '''[[ৰেডক্ৰছ]]''' ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])
# [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]])
# [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]])
# '''[[সৈন্যবাহিনী]]''' ([[:en:Military]])
# '''[[শান্তি]]''' ([[:en:Peace]])
# '''[[বৰ্ণবৈষম্য]]''' ([[:en:Racism]])
# '''[[দাসত্ব]]''' ([[:en:Slavery]])

===প্ৰযুক্তি===
# [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]])
# [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]])
# [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]])
# [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]])
# [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]])
# '''[[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]]''' ([[:en:Electric current]])
# [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]])
# [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]])
# [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]])
# [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]])
# [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]])
# '''[[অপাৰেটিং চিষ্টেম]]''' ([[:en:Operating system]])
# '''[[নবীকৰণীয় শক্তি]]''' ([[:en:Renewable energy]])
# '''[[পাৰমাণবিক শক্তি]]''' ([[:en:Nuclear power]])
# '''[[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]''' ([[:en:Fossil fuel]])
# [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]])
# [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]])
# [[কাঠ]] ([[:en:Wood]])
# [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]])
# [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]])
# '''[[ৰেলগাড়ী]]''' ([[:en:Train]])
# '''[[অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Weapon]])
# '''[[তৰোৱাল]]''' ([[:en:Sword]])
# [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]])
# [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]])
# '''[[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Nuclear weapon]])
# [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]])
# '''[[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]]''' ([[:en:Explosive material]])

===কলা আৰু বিনোদন===	
# [[খিলান]] ([[:en:Arch]])
# [[দলং]] ([[:en:Bridge]])
# [[খাল]] ([[:en:Canal]])
# [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]])
# [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]])
# [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]])
# [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]])
# [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]])
# '''[[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]]''' ([[:en:Statue of Liberty]])
# [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]])
# '''[[পিৰামিড]]''' ([[:en:Pyramid]])
# [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]])
# [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]])
# [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]])
# [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]])
# [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]])
# [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]])
# [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]])
# [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]])
# [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]])
# [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]])
# [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]])
# [[জুদো]] ([[:en:Judo]])
# '''[[এথলেটিকছ]]''' ([[:en:Sport of athletics]])
# [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]])
# [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]])
# [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]])
# [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]])

===জীৱনী===
;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ
# [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]])
# [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]])
# [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]])
# [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]])

;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি
# [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]])
# [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]])
# [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]])
# [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]])
# [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]])
# [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]])
# [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]])
# [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]])
# [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]])
# [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]])
# [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]])
# [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]])
# [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]])

;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী 
# [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]])
# [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]])
# [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]])
# [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]])
# [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]])
# [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]])
# [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]])
# [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])
# [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]])
# [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]])
# [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]])
# [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]])
# [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]])
# [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])
# [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]])
# [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]])
# [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]])
# '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])'''

;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী
# [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]])
# [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]])
# [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]])
# [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]])

;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ
# [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]])
# [[গালেন]] ([[:en:Galen]])
# [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]])
# [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]])
# [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])

;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী
# [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]])
# '''[[ন'ম চম্‌স্কি]]''' ([[:en:Noam Chomsky]])
# [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]])
# [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]])
# [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])
# [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]])
# '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]]''' ([[:en:Friedrich Nietzsche]])
# [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]])
# [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]])
# [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]])

;ৰাজনীতিবিদ
# [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]])
# '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])'''
# [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]])
# '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]])
# [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]])
# '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]])
# [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]])
# '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])'''
# [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]])
# '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]])
# '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]])
# [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]])
# [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]])
# '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]])
# [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]])
# [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) 
# [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]])
# [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]])
# [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) 
# '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]])

;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ 
# [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]])
# [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]])
# [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]])
# '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]])
# [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]])</text>
      <sha1>f8jot2dgoh31rgibekaxc40wk21ojsx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515845</id>
      <parentid>515590</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:24:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515845</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12494" sha1="kb6o1e3mazcl9phdleo2s4ln1ophsp4" xml:space="preserve">==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ==
''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।''
===ইতিহাস===
# [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]])
# [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]])
# [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]])
# [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]])
# [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]])
# [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]])
# [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]])
# [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]])
# [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]])
# [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]])
# [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]])
# [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]])
# [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]])
# [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]])
# [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]])
# '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]]''' ([[:en:British Empire]])
# [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) 
# '''[[ৰুছ বিপ্লৱ]]''' ([[:en:Russian Revolution]])
# [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]])
# [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]])

===সমাজ বিজ্ঞান===
# [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]])
# '''[[ৰাষ্ট্ৰ]]''' ([[:en:State (polity)]])
# [[প্ৰপাগাণ্ডা]] ([[:en:Propaganda]])
# '''[[সংবিধান]]''' ([[:en:Constitution]])
# '''[[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]]''' ([[:en:African Union]])
# '''[[আৰব লীগ]]''' ([[:en:Arab League]])
# '''[[জাতিসমূহৰ সংঘ]]''' ([[:en:Commonwealth of Nations]]) 
# '''[[ৰেডক্ৰছ]]''' ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])
# [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]])
# [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বভৌম ঘোষণাপত্ৰ]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]])
# '''[[সৈন্যবাহিনী]]''' ([[:en:Military]])
# '''[[শান্তি]]''' ([[:en:Peace]])
# '''[[বৰ্ণবৈষম্য]]''' ([[:en:Racism]])
# '''[[দাসত্ব]]''' ([[:en:Slavery]])

===প্ৰযুক্তি===
# [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]])
# [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]])
# [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]])
# [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]])
# [[অণুবিদ্যুৎ]] ([[:en:Electronics]])
# '''[[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]]''' ([[:en:Electric current]])
# [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]])
# [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]])
# [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]])
# [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]])
# [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]])
# '''[[অপাৰেটিং চিষ্টেম]]''' ([[:en:Operating system]])
# '''[[নবীকৰণীয় শক্তি]]''' ([[:en:Renewable energy]])
# '''[[পাৰমাণবিক শক্তি]]''' ([[:en:Nuclear power]])
# '''[[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]''' ([[:en:Fossil fuel]])
# [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]])
# [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]])
# [[কাঠ]] ([[:en:Wood]])
# [[গাড়ী]] ([[:en:Automobile]])
# [[ডুব-জাহাজ]] ([[:en:Submarine]])
# '''[[ৰেলগাড়ী]]''' ([[:en:Train]])
# '''[[অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Weapon]])
# '''[[তৰোৱাল]]''' ([[:en:Sword]])
# [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]])
# [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]])
# '''[[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]]''' ([[:en:Nuclear weapon]])
# [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]])
# '''[[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]]''' ([[:en:Explosive material]])

===কলা আৰু বিনোদন===	
# [[খিলান]] ([[:en:Arch]])
# [[দলং]] ([[:en:Bridge]])
# [[খাল]] ([[:en:Canal]])
# [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]])
# [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]])
# [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]])
# [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]])
# [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]])
# '''[[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]]''' ([[:en:Statue of Liberty]])
# [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]])
# '''[[পিৰামিড]]''' ([[:en:Pyramid]])
# [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]])
# [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]])
# [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]])
# [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]])
# [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]])
# [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]])
# [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]])
# [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]])
# [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]])
# [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]])
# [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]])
# [[জুদো]] ([[:en:Judo]])
# '''[[এথলেটিকছ]]''' ([[:en:Sport of athletics]])
# [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]])
# [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]])
# [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]])
# [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]])

===জীৱনী===
;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ
# [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]])
# [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]])
# [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]])
# [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]])

;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি
# [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]])
# [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]])
# [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]])
# [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]])
# [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]])
# [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]])
# [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]])
# [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]])
# [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]])
# [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]])
# [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]])
# [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]])
# [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]])

;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী 
# [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]])
# [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]])
# [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]])
# [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]])
# [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]])
# [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]])
# [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]])
# [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])
# [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]])
# [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]])
# [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]])
# [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]])
# [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]])
# [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])
# [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]])
# [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]])
# [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]])
# '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])'''

;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী
# [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]])
# [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]])
# [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]])
# [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]])

;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ
# [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]])
# [[গালেন]] ([[:en:Galen]])
# [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]])
# [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]])
# [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])

;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী
# [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]])
# '''[[ন'ম চম্‌স্কি]]''' ([[:en:Noam Chomsky]])
# [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]])
# [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]])
# [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])
# [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]])
# '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]]''' ([[:en:Friedrich Nietzsche]])
# [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]])
# [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]])
# [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]])

;ৰাজনীতিবিদ
# [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]])
# '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])'''
# [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]])
# '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]])
# [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]])
# '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]])
# [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]])
# '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])'''
# [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]])
# '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]])
# '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]])
# [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]])
# [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]])
# '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]])
# [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]])
# [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) 
# [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]])
# [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]])
# [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) 
# '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]])

;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ 
# [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]])
# [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]])
# [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]])
# '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]])
# [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]])</text>
      <sha1>kb6o1e3mazcl9phdleo2s4ln1ophsp4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>মাকৈ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122130</id>
    <revision>
      <id>515773</id>
      <parentid>512562</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T05:28:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:40E6:2E:DBE0:B8F3:30FF:FE88:5B1B</ip>
      </contributor>
      <comment>নাম শুদ্ধ কৰণ</comment>
      <origin>515773</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4892" sha1="ib4jet5uf5g44c9ipdkysr6y9zm1vbj" xml:space="preserve">'''মাকৈ''' ({{lang-en|Maize}}, হিন্দী: মক্কা, বাংলা: ভুট্টা) হৈছে একপ্ৰকাৰ গ্ৰীষ্মকালীন [[খাদ্যশস্য]], যাক বৈজ্ঞানিকভাৱে ''Zea mays'' নামেৰে জনা যায়। ই ঘাঁহ পৰিয়ালৰ অন্তৰ্গত আৰু মানুহৰ খাদ্য, পশুখাদ্য, আৰু উদ্যোগিক কেঁচামাল হিচাপে বিশ্বজুৰি বহুলভাৱে ব্যৱহৃত। মাকৈৰ গৰাকী বুলি [[মায়া সভ্যতা|মায়া]]ক কোৱা হয়। প্ৰাচীন কালত [[আমেৰিকা]]ত এই শস্যৰ খেতি কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;britannica-maize&quot;&gt;{{Cite web |title=Maize |url=https://www.britannica.com/plant/maize-plant |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=25 May 2025}}&lt;/ref&gt;

== বৰ্গীকৰণ ==
* ৰাজ্য: Plantae 
* পৰ্ব: Tracheophyta 
* শ্ৰেণী: Liliopsida 
* পৰিয়াল: Poaceae 
* গণ: Zea 
* প্ৰজাতি: ''Zea mays''

== উৎপত্তি আৰু ইতিহাস ==
মাকৈৰ উৎপত্তি প্ৰায় ৯,০০০ বছৰৰ পূৰ্বে মেক্সিকোৰ দক্ষিণাংশত হৈছিল। ইয়াৰ প্ৰাকৃতিক পূৰ্বসূৰি আছিল teosinte নামৰ এক বন্য ঘাঁহ। ১৫শ শতিকাত স্পেনীয় অভিযাত্ৰীৰ দ্বাৰা ইউৰোপলৈ আৰু তাৰপাছত পৃথিৱীৰ আন অংশলৈ বিস্তাৰ পায়।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Doebley |first=John |title=The genetics of maize evolution |journal=Annual Review of Genetics |volume=38 |year=2004 |pages=37–59 |doi=10.1146/annurev.genet.38.072902.092425}}&lt;/ref&gt;

== উৎপাদন ==
২০২১ চনত বিশ্বত মাকৈৰ উৎপাদন প্ৰায় ১,২০০ মিলিয়ন টন আছিল, য'ত [[আমেৰিকা]] আছিল সৰ্ববৃহৎ উৎপাদক। তাৰ পিছতে আছিল [[চীন]] আৰু [[ব্ৰাজিল]]।&lt;ref name=&quot;faostat&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.fao.org/faostat/en/#data/QC|title=FAOSTAT – Crops and livestock products|publisher=UN Food and Agriculture Organization|access-date=25 May 2025}}&lt;/ref&gt;

== খাদ্য আৰু ব্যৱহাৰ ==
মাকৈ মানুহ আৰু পশুৰ খাদ্য হিচাপে বহুল ব্যৱহৃত। ইয়াৰ পৰা পিঠা, তেল, প'পক'ৰ্ণ, ক'ৰ্ণ চিৰাপ, ইথানল ইত্যাদি প্ৰস্তুত কৰা হয়। উন্নয়নশীল দেশসমূহত মাকৈৰ শস্য মানৱ খাদ্য হিচাপে ব্যাপকভাৱে খোৱা হয়।

== পুষ্টিমান ==
মাকৈত [[কাৰ্ব'হাইড্ৰেট]], আঁহ, ভিটামিন বি, আৰু সামান্য পৰিমাণে [[প্ৰটিন]] থাকে। ই শক্তিৰ উৎস হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, যদিও প্ৰটিনৰ গুণমান [[চাউল]] বা [[গম]]তকৈ কম।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ranum |first=Peter |title=Global maize production, utilization, and consumption |journal=Annals of the New York Academy of Sciences |volume=1312 |year=2014 |pages=105–112 |doi=10.1111/nyas.12396}}&lt;/ref&gt;

== ভাৰতত উৎপাদন ==
ভাৰতত মাকৈ খৰিফ আৰু ৰবি দুয়ো ধৰণৰ শস্য হিচাপে খেতি কৰা হয়। ভাৰতৰ [[কৰ্ণাটক]], [[মধ্য প্ৰদেশ]], [[বিহাৰ]], আৰু [[অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ]] মাকৈ উৎপাদনত আগশাৰীৰ ৰাজ্য।

== অসমত মাকৈ ==
অসমত মূলতঃ [[ওদালগুৰি]], [[বঙাইগাঁও]], [[কাৰ্বি আংলং]], আৰু [[ধেমাজি]] জিলাত মাকৈ খেতি কৰা হয়। সাম্প্ৰতিক বছৰসমূহত অসমত খাদ্য আৰু পশুখাদ্য উৎপাদনৰ বাবে মাকৈৰ চাহিদা বাঢ়িছে।

== তথ্যসূত্ৰ ==
&lt;references/&gt;

[[শ্ৰেণী:খাদ্য]]
[[শ্ৰেণী:শস্য]]</text>
      <sha1>ib4jet5uf5g44c9ipdkysr6y9zm1vbj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122222</id>
    <revision>
      <id>515723</id>
      <parentid>514018</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T19:38:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515723</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16487" sha1="n9brl9ti23mtlr3cx83xfcukwwjrjbh" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:Gluon_tube-color_confinement_animation.gif|thumb|upright=1.5|এটা এনিমেচন য'ত বৰ্ণ আঁতৰ ৰোধ (color confinement) বুজোৱা হৈছে, যি এটা বলিষ্ঠ আন্তঃক্ৰিয়া (strong interaction)। কোৱাৰ্কসমূহক শক্তি যোগান ধৰিলে, কোৱাৰ্কৰ মাজত থকা গ্লু'ন টিউবটো দীঘল হৈ যায়, আৰু এটা অৱস্থালৈ গৈ ছিঙি যায়, ফলস্বৰূপে যোৱা শক্তিয়ে এখন নতুন কোৱাৰ্ক–প্ৰতিকোৱাৰ্ক (antiquark) যোৰা সৃষ্টি কৰে। এইদৰে, কেতিয়াও এটা একক কোৱাৰ্কক পৃথকে দেখা নাযায়। ]]
[[চিত্ৰ:Nuclear_Force_anim_smaller.gif|thumb|এটা এনিমেচন য’ত এখন প্ৰ'টন আৰু এখন নিউট্ৰনৰ মাজত বলিষ্ঠ আন্তঃক্ৰিয়া দেখুওৱা হৈছে, যি পায়নৰ যোগেদি মাধ্যম হিচাপে কাম কৰে। ভিতৰৰ ৰঙীন সৰু ডাবল চক্ৰবোৰ হৈছে গ্লু'ন। ]]

'''প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া''' বা '''বলিষ্ঠ নিউক্লিয়াৰ বল''' হ'ল '[[নিউক্লীয় পদাৰ্থবিজ্ঞান]]' আৰু 'কণিকা পদাৰ্থ বিজ্ঞান'ত থকা চাৰিটা পৰিচিত মূল আন্তঃক্ৰিয়াৰ এটা। এইটোৱে কোৱাৰ্কক [[প্ৰ'টন]], [[নিউট্ৰন]] আৰু আন হেড্ৰন কণিকাত সংগঠিত কৰে আৰু নিউট্ৰন আৰু প্ৰ'টনক সংযোজিত কৰি পৰমাণু কেন্দ্ৰসমূহ গঠন কৰে, য'ত ইয়াক 'নিউক্লিয়াৰ বল' বুলিও কোৱা হয়। 

এটা [[প্ৰ'টন]] বা [[নিউট্ৰন]]ৰ অধিকাংশ ভৰ বলিষ্ঠ আন্তঃক্ৰিয়াৰ শক্তিৰ ফল। পৃথকে কোৱাৰ্কসমূহ প্ৰ'টনৰ ভৰৰ কেৱল প্ৰায় ১%হে যোগান দিয়ে। ১০&lt;sup&gt;−১৫&lt;/sup&gt; মি (১ ফেম্টোমিটাৰ, যি এটানিউক্লিয়নৰ ব্যাসতকৈ অলপ বেছি) দূৰত্বৰ পৰিসৰত, বলিষ্ঠ বলটো বিদ্যুৎচুম্বক বলতকৈ প্ৰায় ১০০ গুণ শক্তিশালী, [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]]তকৈ ১০&lt;sup&gt;৬&lt;/sup&gt; গুণ আৰু মাধ্যাকৰ্ষণতকৈ ১০&lt;sup&gt;৩৮&lt;/sup&gt; গুণ শক্তিশালী।&lt;ref&gt;আন্তঃক্ৰিয়াৰ আপেক্ষিক শক্তি দূৰত্বৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। চাওক Matt Strassler-ৰ প্ৰবন্ধ [http://profmattstrassler.com/articles-and-posts/particle-physics-basics/the-known-forces-of-nature/the-strength-of-the-known-forces/ &quot;The strength of the known forces&quot;]।&lt;/ref&gt;

পৰমাণু কেন্দ্ৰৰ ক্ষেত্ৰত, এই বলটো প্ৰ'টন আৰু নিউট্ৰনক একত্ৰিত কৰি কেন্দ্ৰ গঠন কৰে, আৰু তাক নিউক্লিয়াৰ বল (বা ''অৱশিষ্ট বলিষ্ঠ বল'') বুলিও কোৱা হয়। এই পৰিসৰত বলটো দীঘলীয়া আৰু ক্ষণজীৱী মেছনৰ মাধ্যমেৰে প্ৰচাৰ হয়, যাৰ ফলত কোৱাৰ্কসমূহক হেড্ৰনত বান্ধোতে যি ধৰণৰ আচৰণ দেখা যায়, তাৰ পৰা ইয়াৰ দূৰত্ব-নিৰ্ভৰশীল আচৰণ সম্পূৰ্ণ পৃথক। এই বলৰ বান্ধন শক্তি নিউক্লিয়াৰ ফিউজন আৰু নিউক্লিয়াৰ ফিশনৰ ক্ষেত্ৰত বিভিন্ন। [[সূৰ্য]] আৰু অন্য [[তৰা|তৰাবোৰ]]ত অধিকাংশ শক্তি উৎপাদনৰ বাবে নিউক্লিয়াৰ ফিউজন দায়ী। নিউক্লিয়াৰ ফিশনে ৰেডিঅ’এক্টিভ উপাদান আৰু আইছ’ট’পৰ ক্ষয় ঘটায়, যদিও সাধাৰণতে সেইটো [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]]ৰ দ্বাৰা মাধ্যমিত হয়। কৃত্ৰিমভাৱে, এই নিউক্লিয়াৰ বলৰ উৰ্জাৰ এক অংশ নিউক্লিয়াৰ শক্তি আৰু নিউক্লিয়াৰ অস্ত্ৰত—ইউৰেনিয়াম বা প্লুট’নিয়াম ভিত্তিক ফিশন অস্ত্ৰ আৰু হাইড্ৰ’জেন বোমাৰ দৰে ফিউজন অস্ত্ৰত—মুক্ত কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite web | archive-url=https://web.archive.org/web/20121218195010/https://netfiles.uiuc.edu/mragheb/www/NPRE%20402%20ME%20405%20Nuclear%20Power%20Engineering/Nuclear%20Processes%20The%20Strong%20Force.pdf | access-date=2023-10-03 | archive-date=2012-12-18 | title=Chapter 4 Nuclear Processes, The Strong Force | last=Ragheb | first=Magdi | publisher=University of Illinois | url= https://netfiles.uiuc.edu/mragheb/www/NPRE%20402%20ME%20405%20Nuclear%20Power%20Engineering/Nuclear%20Processes%20The%20Strong%20Force.pdf | url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web | archive-url=https://web.archive.org/web/20230528145648/http://www.furryelephant.com/content/radioactivity/binding-energy-mass-defect/ | access-date=2023-10-03 | archive-date=2023-05-28 | title=Lesson 13: Binding energy and mass defect | author=&lt;!--Not stated--&gt; | website=Furry Elephant physics educational site | url=http://www.furryelephant.com/content/radioactivity/binding-energy-mass-defect/ | url-status=dead | archivedate=2017-06-18 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20170618092355/http://www.furryelephant.com/content/radioactivity/binding-energy-mass-defect/ | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

==ইতিহাস==
১৯৭১ চনৰ আগতে পদাৰ্থবিজ্ঞানীসকলে অনিশ্চিত আছিল যে পাৰমাণৱিক নিউক্লিয়াছ কেনেকৈ একেলগে বান্ধ খাই আছে। নিউক্লিয়াছটো প্ৰ'টন আৰু নিউট্ৰনেৰে গঠিত আৰু প্ৰ'টনত ধনাত্মক বৈদ্যুতিক আধান থাকে বুলি জনা গৈছিল, আনহাতে নিউট্ৰন বৈদ্যুতিকভাৱে নিৰপেক্ষ। সেই সময়ত পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ বুজাবুজিৰ দ্বাৰা ধনাত্মক আধানে ইটোৱে সিটোক বিকৃত কৰিব আৰু ধনাত্মক আধানযুক্ত প্ৰ’টনবোৰে নিউক্লিয়াছটো আঁতৰাই উৰি যাব লাগে। অৱশ্যে এই কথা কেতিয়াও পৰ্যবেক্ষণ কৰা নহ’ল। এই পৰিঘটনাটোৰ ব্যাখ্যাৰ বাবে নতুন পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ প্ৰয়োজন হৈছিল। 

প্ৰ'টনৰ পাৰস্পৰিক বিদ্যুৎচুম্বকীয় বিকৰ্ষণৰ পিছতো পাৰমাণৱিক নিউক্লিয়াছ কেনেকৈ বান্ধ খাই আছে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰিবলৈ অধিক শক্তিশালী আকৰ্ষণ বলৰ ধাৰণা কৰা হৈছিল। এই অনুমাণিক বলটোক শক্তিশালী বল বুলি কোৱা হৈছিল, যিটোক নিউক্লিয়াছ গঠন কৰা প্ৰ’টন আৰু নিউট্ৰনৰ ওপৰত ক্ৰিয়া কৰা এটা মৌলিক বল বুলি বিশ্বাস কৰা হৈছিল। 

১৯৬৪ চনত মাৰে গেল-মেন আৰু পৃথকে পৃথকে জৰ্জ ঝ্ৱেইগে প্ৰস্তাৱ দিছিল যে বেৰিয়ান, য'ত প্ৰ'টন আৰু নিউট্ৰন অন্তৰ্ভুক্ত, আৰু মিছন মৌলিক কণিকাৰ দ্বাৰা গঠিত। ঝ্ৱেইগে মৌলিক কণাবোৰক &quot;এচ&quot; বুলি কোৱাৰ বিপৰীতে গেল-মানে ইয়াক &quot;কুৱাৰ্ক&quot; বুলি কয়; এই তত্ত্বটোক কোৱাৰ্ক মডেল বুলি কোৱা হ'ল।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Wilczek |first=Frank |date=1982 |title=Quantum chromodynamics: The modern theory of the strong interaction |journal=Annual Review of Nuclear and Particle Science |volume=32 |issue=1 |pages=177–209 |doi=10.1146/annurev.ns.32.120182.001141|bibcode=1982ARNPS..32..177W }}&lt;/ref&gt; নিউক্লিয়নৰ মাজত প্ৰবল আকৰ্ষণ আছিল অধিক মৌলিক বলৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া যিয়ে কোৱাৰ্কবোৰক একেলগে প্ৰ'টন আৰু নিউট্ৰনলৈ বান্ধি ৰাখিছিল। কোৱাণ্টাম ক্ৰম’ডাইনেমিক্সৰ তত্ত্বই ব্যাখ্যা কৰে যে কোৱাৰ্কে ৰঙৰ আধান বুলি কোৱা বস্তুটো কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, যদিও ইয়াৰ দৃশ্যমান ৰঙৰ সৈতে কোনো সম্পৰ্ক নাই। [ 6 ] ৰঙৰ আধানৰ বিপৰীতমুখী কোৱাৰ্কবোৰে শক্তিশালী পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ ফলত ইটোৱে সিটোক আকৰ্ষণ কৰে আৰু ইয়াৰ মধ্যস্থতাকাৰী কণাটোক গ্লুন বোলা হয়।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last=Feynman |first=R.P. |author-link=Richard Feynman
 |year=1985
 |title=QED: The Strange Theory of Light and Matter
 |publisher=Princeton University Press
 |isbn=978-0-691-08388-9
 |page=136
 |quote=The idiot physicists, unable to come up with any wonderful Greek words anymore, call this type of polarization by the unfortunate name of 'color', which has nothing to do with color in the normal sense.
 |title-link=QED: The Strange Theory of Light and Matter
}}&lt;/ref&gt;

==শক্তিশালী পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ আচৰণ==
শক্তিশালী পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া দুটা পৰিসৰত পৰ্যবেক্ষণযোগ্য, আৰু প্ৰতিটোতে বিভিন্ন বলবাহকৰ মধ্যস্থতাত হয়। প্ৰায় ০.৮ এফ এম (মোটামুটি নিউক্লিয়নৰ ব্যাসাৰ্ধ) তকৈ কম স্কেলত এই বলটো গ্লুয়নে কঢ়িয়াই লৈ যায় আৰু কোৱাৰ্কক একেলগে ধৰি ৰাখি প্ৰ’টন, নিউট্ৰন আৰু অন্যান্য হেড্ৰন গঠন কৰে। বৃহৎ পৰিসৰত, প্ৰায় ৩ এফ এম পৰ্যন্ত, এই বলটো মিচনে কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে আৰু নিউক্লিয়ন (প্ৰ'টন আৰু নিউট্ৰন)ক একেলগে বান্ধি পৰমাণুৰ নিউক্লিয়াছ গঠন কৰে।&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{cite web| url = http://webhome.phy.duke.edu/~kolena/modern/forces.html#005| title = The four forces: the strong interaction Duke University Astrophysics Dept website}}&lt;/ref&gt;  পূৰ্বৰ প্ৰসংগত ইয়াক প্ৰায়ে ৰং বল বুলি জনা যায় আৰু ই ইমানেই শক্তিশালী যে যদি হেড্ৰনক উচ্চ শক্তিৰ কণিকাৰ দ্বাৰা আঘাত কৰা হয়, তেন্তে ইহঁতে ইয়াৰ উপাদান (কুৱাৰ্ক আৰু গ্লুঅন)ক মুক্তভাৱে গতি কৰা কণা হিচাপে নিৰ্গত কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বৃহৎ কণিকাৰ জেট উৎপন্ন কৰে। প্ৰবল বলৰ এই ধৰ্মক ৰঙৰ আৱদ্ধতা বোলা হয়।

==একত্ৰীকৰণ==
তথাকথিত গ্ৰেণ্ড ইউনিফাইড থিয়ৰীজ (GUT)ৰ লক্ষ্য হৈছে শক্তিশালী পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া আৰু বিদ্যুৎ দুৰ্বল পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াক একক বলৰ দিশ হিচাপে বৰ্ণনা কৰা, একেদৰে বিদ্যুৎচুম্বকীয় আৰু দুৰ্বল পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াক গ্লাশ্ব'-ৱেইনবাৰ্গ-ছালাম মডেলে কেনেকৈ বিদ্যুৎ দুৰ্বল পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়ালৈ একত্ৰিত কৰিছিল। শক্তিশালী পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ এটা বৈশিষ্ট্য থাকে যাক এছিম্পটটিক ফ্ৰিডম বোলা হয়, য'ত অধিক শক্তি (বা উষ্ণতা)ত শক্তিশালী বলৰ শক্তি হ্ৰাস পায়। য'ত ইয়াৰ শক্তি বিদ্যুৎ দুৰ্বল পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ সমান হয়, সেই শক্তিটোৱেই হৈছে গ্ৰেণ্ড ইউনিফিকেশন শক্তি। কিন্তু এই প্ৰক্ৰিয়াৰ বৰ্ণনাৰ বাবে কোনো গ্ৰেণ্ড ইউনিফাইড থিয়ৰী এতিয়াও সফলতাৰে প্ৰণয়ন কৰা হোৱা নাই আৰু গ্ৰেণ্ড ইউনিফিকেশন পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ এটা অসমাধান সমস্যা হৈয়েই আছে। 

যদি GUT শুদ্ধ হয়, তেন্তে বিগ বেংৰ পিছত আৰু বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বিদ্যুৎ দুৰ্বল যুগত বিদ্যুৎ দুৰ্বল বলটো শক্তিশালী বলৰ পৰা পৃথক হৈ গ’ল। সেই অনুসৰি ইয়াৰ পূৰ্বে এটা বৃহৎ একত্ৰীকৰণ যুগ আছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে। 

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:বিজ্ঞান]]</text>
      <sha1>n9brl9ti23mtlr3cx83xfcukwwjrjbh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>বনি সেনগুপ্ত</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122223</id>
    <revision>
      <id>515729</id>
      <parentid>513944</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T20:32:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515729</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11549" sha1="ivgo61op3mt3ujdq4f23ycnqstzawrc" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name = বনি সেনগুপ্ত
| image = Bonny Sengupta in a shooting set at the Princep Ghat (cropped).jpg
| caption = শ্বুটিঙৰ সময়ত বনি সেনগুপ্ত
| birth_name = অনুপ্ৰিয় সেনগুপ্ত
| birth_date = {{birth date and age|df=y|1990|8|10}}
| birth_place = কলকাতা, ভাৰত
| nationality = ভাৰতীয়
| party = [[ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টি]]
| occupation = অভিনেতা
| years_active = ২০১৪–বৰ্তমান
| parents = অনুপ সেনগুপ্ত&lt;br /&gt;পিয়া সেনগুপ্ত
| relatives = ইন্দ্ৰনীল সেনগুপ্ত (খুড়া)
}}
'''বনি সেনগুপ্ত''' ({{lang-en|Bonny Sengupta}}; জন্ম: ১০ আগষ্ট ১৯৯০; '''অনুপ্ৰিয় সেনগুপ্ত''') এগৰাকী ভাৰতীয় বঙালী চলচ্চিত্ৰ অভিনেতা আৰু ৰাজনীতিবিদ। তেওঁৰ প্ৰথম দুখন চলচ্চিত্ৰ, ''[[বৰবাদ (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)|বৰবাদ]]'' আৰু ''[[পাৰব না আমি ছাড়তে তোকে]]'', পৰিচালক ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীয়ে পৰিচালনা কৰিছিল। 

== ব্যক্তিগত জীৱন ==
বনি সেনগুপ্তৰ পিতৃৰ নাম অনুপ সেনগুপ্ত আৰু মাতৃৰ নাম পিয়া সেনগুপ্ত। তেওঁ মঞ্চ অভিনেতা তথা পৰিচালক সুখেন দাসৰ নাতি। এটা পুৰণি সাক্ষাৎকাৰত তেওঁ নিজকে বঙালী চলচ্চিত্ৰ জগতৰ &quot;লিডিং মʼষ্ট হিৰো&quot; বুলি অভিহিত কৰিছিল,&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2023-03-15 |title=Bonny Sengupta: ‘আমি ইণ্ডাষ্ট্ৰিৰ লিডিং হিৰো’, বনিৰ মন্তব্য ঘিৰে নেটপাড়ায় কটাক্ষেৰ ঝড়... |url=https://zeenews.india.com/bengali/entertainment/bonny-sengupta-is-brutally-trolled-after-he-claimed-that-he-is-one-of-the-leading-hero-in-tollywood_462387.html |access-date=2023-09-07 |website=Zee24Ghanta.com}}&lt;/ref&gt; যাৰ বাবে তেওঁ সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/prosenjit-reveals-a-special-bond-with-borbaad-hero-bonny-in-a-t2-chat/cid/317743|title=Prosenjit reveals a special bond with Borbaad hero Bonny in a t2 chat|access-date=2016-09-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://in.bookmyshow.com/person/bonny-sengupta/1047487 |title=Bonny Sengupta On BookMyShow |work=BookMyShow}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movies/news/Healthy-flirting-is-good-for-the-mind-and-soul-Bonny/articleshow/48809664.cms |title=Healthy flirting is good for the mind and soul: Bonny |work=[[The Times of India]]}}&lt;/ref&gt;

অভিনেতা হিচাপে কৰ্মজীৱনৰ আৰম্ভণি কৰাৰ পূৰ্বে বনিয়ে ''যোদ্ধা: দ্য ৱাৰিয়ৰ'' নামৰ ছবিত পৰিচালক ৰাজ চক্ৰৱৰ্তীক সহায় কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.washingtonbanglaradio.com/content/84930214-bonny-and-ritwika-keeping-their-fingers-crossed-release-borbaad|title=Bonny and Ritwika keeping their fingers crossed before the release of Borbaad|access-date=2016-09-23|archive-date=11 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190411201337/http://www.washingtonbanglaradio.com/content/84930214-bonny-and-ritwika-keeping-their-fingers-crossed-release-borbaad|url-status=usurped|archivedate=2019-04-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190411201337/http://www.washingtonbanglaradio.com/content/84930214-bonny-and-ritwika-keeping-their-fingers-crossed-release-borbaad|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

== চলচ্চিত্ৰপুঞ্জী ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
| style=&quot;background:#ffc; &quot;|{{dagger}}
| Denotes films that have not yet been released|এই চিনে এতিয়াও মুক্তি নোপোৱা ছবিসমূহক বুজাইছে
|}

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+
|- style=&quot;background:#cfc; text-align:center; &quot;
| '''বৰ্ষ'''
| '''চলচ্চিত্ৰ'''
| '''চৰিত্ৰ'''
| '''পৰিচালক'''
| '''টোকা'''
|-
| ২০১৪
| ''[[বৰবাদ (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)|বৰবাদ]]''
| জয়
| [[ৰাজ চক্ৰবৰ্তী]]
| প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ &lt;br /&gt; ''পোল্লাধৱন''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ
|-
| ২০১৫
| ''[[পাৰব না আমি ছাড়তে তোকে]]''
| শিবু
| ৰাজ চক্ৰৱৰ্তী
| ''উয়্যালা জাম্পালা''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ
|-
| rowspan=&quot;2&quot;| ২০১৭
| ''[[তোমাকে চাই (চলচ্চিত্ৰ)|তোমাকে চাই]]''
| জয়
| ৰাজীৱ কুমাৰ বিশ্বাস
| ''সঞ্জু ৱেডছ গীতা''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ
|-
| ''[[জিও পাগলা]]''
| সুজয় ওৰফে সুমনা
| ৰবি কিনাগী 
| ''জয় মা কালি বৰ্ডিং'' নাটকৰ আধাৰত নিৰ্মিত মূল কাহিনী, &lt;br /&gt; ''বিৱি ঔৰ মকান''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ। 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | ২০১৮
|''ৰাজা ৰাণী ৰাজি''
| ৰাজা
| ৰাজীৱ কুমাৰ বিশ্বাস
| ''বছ এংগিৰা ভাস্কৰণ''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ&lt;ref&gt;{{cite news |author=&lt;!--Staff writer(s); no by-line.--&gt; |title=Here is a new song from 'Raja Rani Raji' after 'Boroloker Bitilo' |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/here-is-a-new-song-from-raja-rani-raji-after-boroloker-bitilo/articleshow/63156104.cms |work=[[The Times of India]] |date=4 March 2018 |access-date= 8 March 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
| ''গাৰ্লফেণ্ড''
| উত্তম
| ৰাজ চন্দ
| ''চিনেমা চূপীস্থা মাভা''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ
|-
| ''মনে ৰেখো''
| লাকী আলী
| ৱাজেদ আলী সুমন
| বাংলাদেশী চলচ্চিত্ৰ
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | ২০১৯
| ''কে তুমি নন্দিনী''
| আবিৰ 
| পথিকৃত বসু
| ''ওম শান্তি ওশানা''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ
|-
| ''ভূতচক্ৰ প্ৰাইভেট লিমিটেড''
| বনি ৰয়
| হৰনাথ চক্ৰৱৰ্তী
| ''আনান্দো ব্ৰহ্মা''ৰ পৰা শিথিলভাৱে অনুপ্ৰাণিত
|-
| ''জানবাজ''
| বিক্ৰম 
| অনুপ সেনগুপ্ত
| ''মাদুৰাই সম্বৱম''ৰ পৰা শিথিলভাৱে অনুপ্ৰাণিত
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | ২০২০
| ''লাভ ষ্টʼৰী''
|অনিক 
| ৰাজীৱ কুমাৰ বিশ্বাস
| ''অমৰ কাভিয়াম''ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ 
|-
| ''বিয়ে.কম''
| অয়ন দাস
| সুদেষ্ণা ৰায় আৰু অভিজিৎ গুহ
| শুভাশিষ দাসৰ চুটিগল্প 'ডু ছামথিং কিউপিড'ৰ আধাৰত নিৰ্মিত এখন ছবি।&lt;ref&gt;{{cite web|title=It's a wrap for Sudeshna-Abhijit's rom-com|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movies/news/its-a-wrap-for-sudeshna-abhijits-rom-com/articleshow/74373177.cms|website=Times Of India}}&lt;/ref&gt; জি৫ মুক্তি
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | ২০২১
| ''তুমি আসবে বলে''
| নন্দ
| সুজিত মণ্ডল
| 
|-
| ''আজব প্ৰেমেৰ গল্প''
| দীপ্ত
| ৰাজা চন্দ
|জি৫ মুক্তি
|-
|''এফ আই আৰ নং ৩৩৯/০৭/০৬''
|এছ আই নৰেন বসাক
|জয়দীপ মুখাৰ্জী
|
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | ২০২২
| ''অন্তৰ্জাল''
|
| প্ৰাৰ্জুন মজুমদাৰ
|
|-
| ''হীৰকগড়েৰ হিৰে''
|
|সায়ন্তন ঘোষাল
| জি৫ মুক্তি
|-
| ''জতুগৃহ''
|
|সপ্তস্ব বসু
|
|-
| ''আম্ৰপালি''
|
|ৰাজা চন্দ
| জি৫ মুক্তি
|-
| ''শুভ বিজয়া''
|আদিত্য
| ৰোহন সেন
|
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | ২০২৩
| ''ডক্টৰ বক্সী''
|আদিত্য 
|সপ্তস্ব বসু
|
|-
| ''ডাল বাটি চুৰমা চচ্চড়ি''
|আনন্দ সিং চৌহান
| হৰনাথ চক্ৰৱৰ্তী
| লগতে প্ৰযোজক 
|-
| ''আৰ্চিৰ গেলেৰী''
|আৰ্চি
| প্ৰমিতা ভট্টাচাৰ্য 
|
|-
|''পাকদণ্ডী''
|
|ৰোহন সেন
|
|-
| ''সব কৰো প্ৰেম কৰো না''
|ৰনি
| দেৱৰাজ সিনহা
|
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |২০২৪
| ''অহল্যা''
|{{TBA}}
| অভিমন্যু মুখাৰ্জী 
|
|-
| ''আয়ুৰেখা''
|{{TBA}}
| ৰাজদ্বীপ ঘোষ 
|
|-
|''ৰবিন্স কিচেন''
|ৰবিন
|বাপ্পা
|
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |২০২৫
|আজিৰা ৰেবতী&lt;ref&gt;https://m.imdb.com/title/tt33384091/&lt;/ref&gt;
|{{TBA}}
| সুবোধ
| ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ
|-
| {{Pending film|লুংগী মেন}}
|{{TBA}}
| অসীম আক্তাৰ
|
|-
| {{Pending film|হাংগামা.কম}}
|{{TBA}}
| ড° কৃষ্ণেন্দু চেটাৰ্জী
|
|-
| {{Pending film|ডিয়াৰ ডায়েৰী}}
|{{TBA}}
| ইন্দ্ৰদীপ দাশগুপ্ত
|
|-
| {{Pending film|বাঁসাৰা}}
|{{TBA}}
|আতিউল ইছলাম
|
|-
| {{Pending film|ঝৰ}}
|{{TBA}}
|এণ্টনি জেন
|
|}

== তথ্য উৎস ==
{{ৰেফলিষ্ট}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==
{{Commons|Category:Bonny Sengupta}}
* {{IMDb name|id=6705982}}
{{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}

{{DEFAULTSORT:বনি সেনগুপ্ত}}
[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:পশ্চিমবঙ্গৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় ৰাজনীতিবিদ]]</text>
      <sha1>ivgo61op3mt3ujdq4f23ycnqstzawrc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ভেকুৱাম</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122230</id>
    <revision>
      <id>515731</id>
      <parentid>514029</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T21:31:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515731</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14084" sha1="p42lp7avesmvsdsj8nxu6ozxy40pp2q" xml:space="preserve">[[File:Kolbenluftpumpe hg.jpg|thumb|300x300px|বৈজ্ঞানিক শিক্ষাৰ বাবে ২০শ শতিকাৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত হোৱা ভেকুৱাম পাম্প আৰু বেল জাৰ, [[জাৰ্মানী]]ৰ ব্ৰেমাৰহাভেন-স্থিত Schulhistorische Sammlung ('বিদ্যালয় ইতিহাস সঁজুলি') সংগ্ৰহালয়ত প্ৰদৰ্শন। ]]

'''ভেকুৱাম''' বুলিলে অন্তৰিক্ষকভাবে দ্ৰব্যশূন্য অৰ্থ বুজোৱা হয়। এই শব্দটো লেটিন ভাষাৰ {{lang|la|vacuus}} (নপুংসকলিঙ্গ {{lang|la|vacuum}}) শব্দৰ পৰা আহৰণ কৰা, যাৰ অৰ্থ &quot;খালী&quot; বা &quot;শূন্য&quot; বা &quot;ৰিক্ত।&quot; এনেধৰণৰ ভেকুৱামৰ এটা প্ৰায় প্ৰাপ্তিসাধ্য ৰূপ হৈছে এনে অঞ্চল য'ত গেছৰ চাপ বায়ুমণ্ডলীয় চাপতকৈ অনেক কম।&lt;ref name=&quot;chambers&quot;&gt;{{cite book |first=Austin |last=Chambers |date=2004 |title=Modern Vacuum Physics |publisher=CRC Press |location=Boca Raton |isbn=978-0-8493-2438-3 |oclc=55000526}}{{page needed|date=May 2013}}&lt;/ref&gt; পদাৰ্থবিজ্ঞানীসকলে সচৰাচৰ ''নিখুঁত'' ভেকুৱামৰ কথোপকথনত ফলাফল বুজায়, যাক একে হিচাপে &quot;ভেকুৱাম&quot; বা '''মুক্ত স্থান''' বুলি কোৱা হয়; আৰু প্ৰকৃত অথচ অসম্পূৰ্ণ ভেকুৱাম বুজাবলৈ '''আংশিক ভেকুৱাম''' শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যি প্ৰায়ে কোনো প্ৰয়োগশালা বা বাহ্যিক মহাকাশত পোৱা যায়। ইঞ্জিনিয়াৰিং আৰু প্ৰয়োগিক [[পদাৰ্থবিজ্ঞান]]ত, ভেকুৱাম বুলিলে এনে যিকোনো স্থান বুজোৱা হয় য'ত চাপ বায়ুমণ্ডলীয় চাপতকৈ যথেষ্ট কম।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Harris |first=Nigel S. |date=1989 |title=Modern Vacuum Practice |publisher=McGraw-Hill |page=3 |isbn=978-0-07-707099-1 }}&lt;/ref&gt; [[লেটিন]] শব্দ '''''in vacuo''''' ব্যৱহৃত হয় যেতিয়া কোনো বস্তু ভেকুৱামেৰে আৱৃত। 

আংশিক ভেকুৱামৰ ''গুণগত মান'' বুলিলে তাক কিমানটা নিখুঁত ভেকুৱামৰ নিকটত লৈ যোৱা হৈছে, তাক বুজোৱা হয়। আন সকলো প্ৰযুক্তি একে ধৰা হ’লে, তলত থকা গেছৰ চাপ মানেই উচ্চ গুণগত ভেকুৱাম। উদাহৰণস্বৰূপে, এখন ভেকুৱাম ক্লিনাৰে প্ৰায় ২০% বায়ু চাপ হ্ৰাস কৰিবলৈ যথেষ্ট চুচনি শক্তি সৃষ্টি কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Campbell |first=Jeff |date=2005 |isbn=978-1-59486-274-8 |page=97 |title=Speed cleaning |publisher=Rodale |url=https://books.google.com/books?id=hqegeIz9dyQC&amp;pg=PA97}} লক্ষ্য কৰক যে পানীৰ ১ ইঞ্চি ≈ ০.০০২৫ এটিএম।&lt;/ref&gt; কিন্তু ইয়াতকৈ উচ্চ গুণগত ভেকুৱামো সম্ভৱ। অতি-উচ্চ গুণগত ভেকুৱাম চেম্বাৰ, যিবোৰ ৰসায়ন, পদাৰ্থবিজ্ঞান আৰু ইঞ্জিনিয়াৰিঙত ব্যৱহৃত হয়, সিহঁতে বায়ুমণ্ডলীয় চাপৰ এটা ট্ৰিলিয়নত (10&lt;sup&gt;−12&lt;/sup&gt;) কম চাপত (১০০&amp;nbsp; nPa) কাৰ্য কৰে, আৰু ইয়াত প্ৰতি ঘন চেণ্টিমিটাৰত প্ৰায় ১০০ গেছ কণিকা থাকে। বাহ্যিক মহাকাশৰ ভেকুৱাম ইয়াতকৈও উচ্চ গুণগত, য’ত আন্তৰ্জাতিক গ্যালাক্টিক স্থানত প্ৰতি ঘন মিটাৰত মাথোঁ কেইটামান হাইড্ৰজেন [[পৰমাণু]] থাকে।&lt;ref name=tadokoro&gt;{{cite journal
 | last=Tadokoro | first=M. | title=A Study of the Local Group by Use of the Virial Theorem
 | journal=Publications of the Astronomical Society of Japan
 | volume=20 | page=230 | date=1968
 | bibcode=1968PASJ...20..230T }}&lt;/ref&gt;

ভেকুৱামৰ বিষয়ে দৰ্শনীয় আলোচনা প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ সময়ৰ পৰাই চলি আহিছে, কিন্তু ১৭শ শতিকালৈকে ইয়াক প্ৰয়োগিকভাৱে অধ্যয়ন কৰা হোৱা নাছিল। ক্লেমেন্স টিম্পলাৰে (১৬০৫) সৰু নলীত ভেকুৱাম সৃষ্টি কৰাৰ প্ৰয়োগিক সম্ভাৱনাৰ বিষয়ে দাৰ্শনিক বিশ্লেষণ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Jörg Hüttner &amp; Martin Walter (Ed.) |title=Clemens Timpler: Physicae seu philosophiae naturalis systema methodicum. Pars prima; complectens physicam generalem. |publisher=Hildesheim / Zürich / New York: Georg Olms Verlag |year=2022 |isbn=978-3-487-16076-4 |pages=28–37}}&lt;/ref&gt; ইভানজেলিষ্ট টৰিচেলিয়ে ১৬৪৩ চনত প্ৰথমটো প্ৰয়োগিক ভেকুৱাম উৎপন্ন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ বায়ুচাপৰ তত্ত্বৰ আধাৰত বহুতো নতুন প্ৰয়োগিক পদ্ধতি বিকাশ লাভ কৰে।&lt;ref&gt;[https://books.google.com/books?id=7igDAAAAMBAJ&amp;pg=PT3 ''How to Make an Experimental Geissler Tube''], Popular Science monthly, February 1919, Unnumbered page. Bonnier Corporation&lt;/ref&gt;

বিংশ শতিকাত ইনকাণ্ডেছেণ্ট বাল্ব আৰু ভেকুৱাম টিউব উদ্ভাৱনৰ লগে লগে ভেকুৱাম এটা মূল্যবান উদ্যোগিক সঁজুলিৰূপে বিবেচিত হয়। তাৰ পিছত বহুল সংখ্যক ভেকুৱাম প্ৰযুক্তি উপলব্ধ হৈছে। মানৱ মহাকাশ ভ্ৰমণৰ বিকাশৰ লগে লগে ভেকুৱামৰ মানৱ স্বাস্থ্য আৰু অন্যান্য জীৱৰ ওপৰত প্ৰভাৱৰ ক্ষেত্ৰত গভীৰ আগ্ৰহ বৃদ্ধি পাইছে। 

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
ভেকুৱাম শব্দটো [[লেটিন ভাষা]]ৰ পৰা আহিছে ' এটা খালী স্থান, শূন্য ', শূন্যৰ নিৰপেক্ষৰ বিশেষ্য ব্যৱহাৰ, যাৰ অৰ্থ &quot;খালী&quot;, vacare ৰ সৈতে জড়িত, অৰ্থাৎ &quot;খালী হোৱা।&quot; 

ইংৰাজী ভাষাৰ কেইটামান শব্দৰ ভিতৰত এটা হৈছে ভেকুৱাম য'ত u স্বৰবৰ্ণৰ দুটা একেৰাহে দৃষ্টান্ত থাকে।&lt;ref name=double_u&gt;{{cite web | title=What words in the English language contain two u's in a row? | website=Oxford Dictionaries Online | url=https://en.oxforddictionaries.com/explore/what-words-in-the-english-language-contain-two-u-s-in-a-row/ | archive-url=https://web.archive.org/web/20180808104345/https://en.oxforddictionaries.com/explore/what-words-in-the-english-language-contain-two-u-s-in-a-row/ | url-status=dead | archive-date=August 8, 2018 | access-date=2011-10-23 | archivedate=2018-08-08 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808104345/https://en.oxforddictionaries.com/explore/what-words-in-the-english-language-contain-two-u-s-in-a-row/ | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

==ব্যৱহাৰ==
[[File:Gluehlampe 01 KMJ.jpg|thumb|লাইট বাল্বত আংশিক শূন্যতা থাকে, সাধাৰণতে আৰ্গনেৰে বেকফিল কৰা হয়, যিয়ে টাংষ্টেন ফিলামেণ্টক সুৰক্ষা দিয়ে। ]]
বিভিন্ন প্ৰক্ৰিয়া আৰু যন্ত্ৰত ভেকুৱাম উপযোগী। ইয়াৰ প্ৰথম ব্যাপক ব্যৱহাৰ হৈছিল ফিলামেণ্টক ৰাসায়নিক অৱক্ষয়ৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ ইনকাণ্ডেচেণ্ট লাইট বাল্বত। ভেকুৱামৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা ৰাসায়নিক জড়তা ইলেক্ট্ৰন বিম ৱেল্ডিং, ঠাণ্ডা ৱেল্ডিং, ভেকুৱাম পেকিং আৰু ভেকুৱাম ফ্ৰাইৰ বাবেও উপযোগী। পাৰমাণৱিকভাৱে পৰিষ্কাৰ ছাবষ্ট্ৰেটৰ অধ্যয়নত আল্ট্ৰা-হাই ভেকুৱাম ব্যৱহাৰ কৰা হয়, কিয়নো অতি ভাল ভেকুৱামেহে পাৰমাণৱিক স্কেলৰ পৰিষ্কাৰ পৃষ্ঠভাগ যথেষ্ট দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে (মিনিটৰ পৰা দিনৰ ক্ৰমত) সংৰক্ষণ কৰে। উচ্চৰ পৰা অতি উচ্চ শূন্যতাই বায়ুৰ বাধা আঁতৰাই পেলায়, যাৰ ফলত কণিকাৰ ৰশ্মিয়ে দূষণ নোহোৱাকৈ সামগ্ৰী জমা বা আঁতৰাব পাৰে। এইটোৱেই হৈছে ৰাসায়নিক বাষ্প নিক্ষেপ, ভৌতিক বাষ্প নিক্ষেপ আৰু শুকান এচিঙৰ আঁৰৰ নীতি যিবোৰ অৰ্ধপৰিবাহী আৰু আলোকীয় আৱৰণ নিৰ্মাণৰ বাবে আৰু পৃষ্ঠ বিজ্ঞানৰ বাবে অপৰিহাৰ্য। সংবহন হ্ৰাসে থাৰ্মছ বটলৰ তাপ নিৰোধক প্ৰদান কৰে। ডিপ ভেকুৱামে তৰল পদাৰ্থৰ উতলাংক হ্ৰাস কৰে আৰু কম উষ্ণতাৰ আউটগেছিংক প্ৰসাৰিত কৰে যিটো ফ্ৰীজ ড্ৰাইং, আঠা প্ৰস্তুত কৰা, ডিষ্টিলেচন, ধাতুবিদ্যা আৰু প্ৰক্ৰিয়া পাৰ্জিঙত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ভেকুৱামৰ বৈদ্যুতিক ধৰ্মই কেথ'ড-ৰে টিউবকে ধৰি ইলেক্ট্ৰন মাইক্ৰস্কোপ আৰু ভেকুৱাম টিউব সম্ভৱ কৰি তোলে। বৈদ্যুতিক চুইচগিয়াৰত ভেকুৱাম ইণ্টাৰপ্ৰটাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিছুমান বিশেষ গ্ৰেডৰ তীখা বা উচ্চ বিশুদ্ধতাসম্পন্ন সামগ্ৰী উৎপাদনৰ বাবে ভেকুৱাম আৰ্ক প্ৰক্ৰিয়া ঔদ্যোগিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ। বায়ু ঘৰ্ষণ দূৰ কৰাটো ফ্লাইহুইল শক্তি সংৰক্ষণ আৰু আল্ট্ৰাচেণ্ট্ৰিফিউজৰ বাবে উপযোগী। 

[[File:L-Pumpe2.png|thumb|
এই অগভীৰ পানীৰ কুঁৱাৰ পাম্পটোৱে পাম্প চেম্বাৰৰ ভিতৰত বায়ুমণ্ডলীয় বায়ুৰ চাপ হ্ৰাস কৰে। বায়ুমণ্ডলীয় চাপ কুঁৱাটোৰ ভিতৰলৈ তললৈ বিস্তৃত হয়, আৰু হ্ৰাস পোৱা চাপৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰিবলৈ পাইপৰ ওপৰলৈ পানী পাম্পৰ ভিতৰলৈ বাধ্য কৰে। পানীৰ স্তম্ভৰ ওজনে বায়ুমণ্ডলীয় চাপৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰাৰ বাবে মাটিৰ ওপৰৰ পাম্প কক্ষবোৰ প্ৰায় ৯ মিটাৰ গভীৰতালৈকেহে ফলপ্ৰসূ হয়। ]]

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:বিজ্ঞান]]</text>
      <sha1>p42lp7avesmvsdsj8nxu6ozxy40pp2q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>তেজস্ক্ৰিয়তা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122231</id>
    <revision>
      <id>515648</id>
      <parentid>514013</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:32:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515648</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7528" sha1="31om6r5gseyxbm1gmddp4are014zhbz" xml:space="preserve">[[File:Alpha Decay.svg|thumb|আলফা ক্ষয়ত এটা নিউক্লিয়াছেৰে দুটা নিউট্ৰন আৰু দুইটা প্ৰ'টনযুক্ত আলফা কণা (বা [[হিলিয়াম|হিলিয়াম-৪]] নিউক্লিয়াছ) উত্‍সৰ্গ হয়। |300x300px]]
'''তেজস্ক্ৰিয়তা''' হৈছে এক অনিয়মিত পৰমাণু নিউক্লিয়াছৰ পৰা বিকিৰণৰ জৰিয়তে শক্তি হ্ৰাস হোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়া। যিকোনো বস্তু য'ত অস্থিৰ নিউক্লিয়াছ থাকে তাক ''তেজস্ক্ৰীয়'' বুলি কোৱা হয়। ক্ষয়ৰ সৰ্বাধিক সচৰাচৰ ধৰণ তিনিটা হৈছে আলফা ক্ষয়, বিটা ক্ষয়, আৰু গামা ক্ষয়। বেটা ক্ষয়ৰ কাৰক হৈছে দুৰ্বল বল, আৰু আন দুভয়ে বিদ্যুৎচুম্বকীয় বল আৰু নিউক্লিয়াৰ বলৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়।&lt;ref name=&quot;edp&quot;&gt;{{cite web |title=Radioactivity: Weak Forces |url=https://www.radioactivity.eu.com/site/pages/Weak_Forces.htm |website=Radioactivity |publisher=EDP Sciences |access-date=4 March 2020 |archive-date=12 August 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210812235150/https://www.radioactivity.eu.com/site/pages/Weak_Forces.htm |url-status=dead |archivedate=12 August 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210812235150/https://www.radioactivity.eu.com/site/pages/Weak_Forces.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

তেজস্ক্ৰীয় ক্ষয় হৈছে এক পৰিসংখ্যাগত অনিয়মিত প্ৰক্ৰিয়া, বিশেষকৈ পৃথকে পৃথকে পৰমাণুৰ ক্ষেত্ৰত। কুৱাণ্টাম মেকানিক্স অনুসৰি, এটা নিৰ্দিষ্ট পৰমাণু কেতিয়া ক্ষয় হ'ব সেয়া আগতীয়াকৈ কোৱা সম্ভৱ নহয়।&lt;ref name=&quot;IntroductionToHealthPhysics&quot;&gt;{{cite book |title=Radiation Protection and Dosimetry: An Introduction to Health Physics |last1=Stabin |first1=Michael G. |editor1-first=Michael G |editor1-last=Stabin |isbn=978-0-387-49982-6 |year=2007 |publisher=Springer |chapter=3 |doi=10.1007/978-0-387-49983-3|chapter-url=https://cds.cern.ch/record/1105894 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;RadiationOncologyPrimer&quot;&gt;{{cite book |title=Radiation Oncology Primer and Review |isbn=978-1-62070-004-4 |last1=Best |first1=Lara |last2=Rodrigues |first2=George |last3=Velker |first3=Vikram |publisher=Demos Medical Publishing |year=2013 |chapter=1.3}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=Modern Nuclear Chemistry |isbn=978-0-471-11532-8 |last1=Loveland |first1=W. |last2=Morrissey |first2=D. |author3-link=Glenn T. Seaborg |last3=Seaborg |first3=G.T. |publisher=Wiley-Interscience |year=2006 |page=57|bibcode=2005mnc..book.....L }}&lt;/ref&gt; যদিও পৃথকে পৰমাণুৰ ক্ষয় আগতীয়াকৈ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিব নোৱাৰি, একেধৰণৰ বিপুল পৰিমাণৰ পৰমাণুৰ ক্ষেত্ৰত গড় ক্ষয়ৰ হাৰ এক ক্ষয় ধ্ৰুৱাংক বা অৰ্ধ-আয়ু হিচাপে প্ৰকাশ কৰিব পাৰি। তেজস্ক্ৰীয় পৰমাণুবোৰৰ অৰ্ধ-আয়ু এক বিস্তৃত পৰিসৰত হয়: প্ৰায় তত্‍ক্ষণাতৰ পৰা [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]]ৰ বয়সতকৈ বহু দীঘলীয়ালৈকে। 

ক্ষয় হোৱা নিউক্লিয়াছটোকে কোৱা হয় পাৰেণ্ট ৰেডিঅ'নিউক্লাইড (বা পাৰেণ্ট আইছ’টপ) আৰু ক্ষয়ৰ ফলত উৎপন্ন হয় এটাতকৈ কম শক্তিসম্পন্ন ডটাৰ নিউক্লাইড। গামা ক্ষয় বা অভ্যন্তৰীণ পৰিৱৰ্তন বাদে, এই ক্ষয়সমূহ নিউক্লিয়াৰ ৰূপান্তৰ হয়, য’ত প্ৰ'টন বা নিউট্ৰনৰ (বা উভয়ৰ) সংখ্যা সলনি হয়। যেতিয়া প্ৰ'টনৰ সংখ্যা সলনি হয়, তেতিয়া এটি নতুন ৰাসায়নিক মৌলৰ সৃষ্টি হয়। 

পৃথিৱীত ২৮টা প্ৰাকৃতিকভাৱে পোৱা [[ৰাসায়নিক মৌল]] তেজস্ক্ৰীয়, যাৰ ভিতৰত ৩৫টা ৰেডিঅ'নিউক্লাইড আছে (সাতটা মৌলত দুটা ৰেডিঅ'নিউক্লাইড থাকে), যিবোৰ [[সৌৰজগত]] গঠনৰ আগৰ পৰা অৱস্থিত। এই ৩৫টাক প্ৰাক-আদি ৰেডিঅ'নিউক্লাইড (primordial radionuclides) বুলি কোৱা হয়। ইউৰেনিয়াম, থৰিয়াম আদি সুপৰিচিত উদাহৰণ, আৰু ইয়াৰ উপৰিও পটাচিয়াম-৪০ যেনেকুৱা দীৰ্ঘ-আয়ুযুক্ত ৰেডিঅ'আইছ’টপসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত। এইবোৰৰ ভিতৰত যিবোৰ ডাঙৰ প্ৰাক-আদি ৰেডিঅ'নিউক্লাইড আছে সেয়া চাৰিটা ক্ষয় শৃংখলাৰ অন্যতম অংশ।

==বিপদৰ সতৰ্কবাণী চিন==
&lt;gallery&gt;
file:Radioactive.svg|তেজস্ক্ৰিয় পদাৰ্থ বা আয়নীকৰণ বিকিৰণৰ উপস্থিতিৰ সতৰ্কবাণী দিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা ট্ৰেফ’ইল চিহ্ন। 
File:Logo iso radiation.svg|২০০৭ চনৰ ISO তেজস্ক্ৰিয়তা বিপদৰ চিহ্ন IAEA শ্ৰেণী ১, ২ আৰু ৩ উৎসৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা হৈছে যাক মৃত্যু বা গুৰুতৰ আঘাত কৰিব পৰা বিপজ্জনক উৎস হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছে। &lt;ref&gt;[http://www.iaea.org/newscenter/news/2007/radiationsymbol.html IAEA news release Feb 2007]&lt;/ref&gt;
File:Dangclass7.svg|তেজস্ক্ৰিয় পদাৰ্থৰ বাবে কেইবাটাও বিপজ্জনক সামগ্ৰী পৰিবহণ শ্ৰেণীবিভাজনৰ চিনসমূহৰ ভিতৰত এটা। 
&lt;/gallery&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:বিজ্ঞান]]</text>
      <sha1>31om6r5gseyxbm1gmddp4are014zhbz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নৰকৰ দুৱাৰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122245</id>
    <revision>
      <id>515705</id>
      <parentid>514983</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:34:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515705</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8385" sha1="d85af8ikbu592orv4vdnhkztqpazoye" xml:space="preserve">{{Infobox oil field
| name = নৰকৰ দুৱাৰ
|location_map =তুৰ্কমেনিস্তান
| location_map_width = 
| location_map_text = মানচিত্ৰত স্থানটিৰ অৱস্থান
| lat_d = 40
| lat_m = 15
| lat_s = 9.4
| lat_NS = N
| long_d = 58
| long_m = 26
| long_s = 21.8
| long_EW = E
| coordinates_type = type:landmark_region:TM
| coordinates_display= inline,title
| coordinates_ref = 
| region = দৰৱাজা, আহেল প্ৰদেশ
| country = তুৰ্কমেনিস্তান
| locblock = 
| offonshore = উপকূলৱৰ্তী
| operators = 
| partners = 
| image = Darvasa gas crater panorama.jpg
| caption = ২০১১ চনৰ দৃশ্য
| discovery = ১৯৭১
| startofproduction =
| peakofproduction =
| expectedabandonment =
| currentproductionoil = &lt;!-- Not started --&gt;
| currentproductiongas =
| estimatedstoiip =
| estimatedgiip =
| producingformations = 
}}
[[চিত্ৰ:The Door to Hell.jpg|thumb|২০১০ চনৰ এটা নিশাৰ দৃশ্য]]
'''নৰকৰ দুৱাৰ''' ({{lang-en|Darvaza gas crater}}) হ'ল তুৰ্কমেনিস্তানৰ দৰৱাজা চহৰৰ এটি‍ প্ৰাকৃতিক গেছৰ ক্ষেত্ৰ।&lt;ref name=man&gt;{{Cite web |title=নৰকেৰ দৰজা |url=http://manobkantha.com/2012/09/23/84979.html |date=৩০ এপ্ৰিল ২০১৩ |archive-url=yes |archive-date=১৪ এপ্ৰিল ২০১৬ |access-date=2025-06-02 |archivedate=2016-04-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414181127/http://www.manobkantha.com/2012/09/23/84979.html |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; দীৰ্ঘদিন ধৰি এই প্ৰাকৃতিক গেছৰ ক্ষেত্ৰত জুই অবিৰতভাৱে জ্বলি থকাৰ বাবে ইয়াক নৰকৰ দুৱাৰ বুলি কোৱা হয়। কাৰাকুম মৰুভূমিত অৱস্থিত এই গহ্বৰৰ ব্যাস ৬৯ মিটাৰ (২২৬ ফুট) আৰু গভীৰতা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট)। ভূতত্ত্ববিদসকলে মিথেন গেছ বিয়পি পৰাত বাধা দিবলৈ ইয়াত জুই লগাই দিয়ে আৰু ১৯৭১ চনৰ পৰা ই অবিৰতভাৱে জ্বলি আছে।&lt;ref name=&quot;NatGeo&quot;&gt;{{Cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/energy/2014/07/140716-door-to-hell-darvaza-crater-george-kourounis-expedition/|title=Q&amp;A: The First-Ever Expedition to Turkmenistan's &quot;Door to Hell&quot;|first=|date=2014-07-14|website=|publisher=National Geographic|date=2017-01-28|author=Christina Nunez}}&lt;/ref&gt; 

এই অগ্নিমুখ চাবলৈকে প্ৰতি বছৰে দৰৱাজা চহৰলৈ পৰ্যটক আহে। ২০০৯ চনৰ পৰা বৰ্তমানলৈকে ৫০ হাজাৰ পৰ্যটকে এই স্থান পৰিদৰ্শন কৰিছে।&lt;ref name=&quot;CTV News&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.ctvnews.ca/sci-tech/turkmenistan-hopes-door-to-hell-will-boost-tourism-1.1880647|title=Turkmenistan hopes 'Door to Hell' will boost tourism|last=|first=|date=2014-06-22|work=|publisher=Relaxnews|date=2017-01-28|মাধ্যম=CTV News}}&lt;/ref&gt; ৫,৩৫০ বৰ্গমিটাৰ অঞ্চল সামৰি লোৱা এই গেছ ক্ষেত্ৰখনৰ চাৰিওফালৰ অঞ্চলটো বন্য মৰুভূমিৰ কেম্পিঙৰ বাবেও বিখ্যাত। 
==ইতিহাস==
এইটো কোনো প্ৰাকৃতিক গাঁত নহয়। ১৯৭১ চনত তেতিয়াৰ ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ প্ৰাকৃতিক গেছ সমৃদ্ধ দাৰুইজি অঞ্চলত গেছ অন্বেষণৰ সময়ত এই ক্ষেত্ৰখন আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল। প্ৰথমতে তেওঁলোকে ইয়াক তৈলক্ষেত্ৰ বুলি ভাবি তাত ড্ৰিলিং মেচিনৰ সহায়ত তেল উলিয়াবলৈ শিবিৰ পাতে।&lt;ref name=&quot;Institute2010&quot;&gt;{{cite book|author=American Geological Institute|title=Earth|url=http://books.google.com/books?id=9ZhQAQAAIAAJ|date=January 2010|publisher=American Geological Institute|পাতা=22}}&lt;/ref&gt; কিন্তু পিছত তেওঁলোকে দেখিলে যে ইয়াৰ পৰা বিষাক্ত গেছ ওলাইছে। 

গেছ বিচাৰি ফুৰাৰ সময়ত অন্বেষকসকলে ভুলবশতঃ গেছ সমৃদ্ধ গুহাত মাটি স্পৰ্শ কৰাৰ ফলত সমগ্ৰ ড্ৰিলিং ৰিগটো ভাঙি পৰে। অৱশ্যে এই দুৰ্ঘটনাত কোনো লোক আহত নহ'ল। প্ৰাৰম্ভিক গৱেষণাত বিষাক্ত মিথেন গেছৰ উপস্থিতি নিশ্চিত কৰা হৈছিল। ইয়াৰ পিছত ভূতত্ত্ববিদসকলে যাতে বিষাক্ত গেছ পৰিৱেশত যাতে প্ৰৱেশ কৰিব নোৱাৰে তাৰ বাবে গেছ উদ্গিৰণ হোৱা মুখখন জ্বলাই দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লয়। তেওঁলোকে ইয়াত সীমিত পৰিমাণৰ গেছ থাকিব পাৰে বুলি ভাবিছিল। কিন্তু তেওঁলোকৰ ধাৰণা ভুল প্ৰমাণ কৰি ১৯৭১ চনৰ পৰাই ই অবিৰতভাৱে জ্বলি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2179622/The-Door-Hell-Giant-hole-Karakum-Desert-40-YEARS.html|title=The Door to Hell: Take a look inside a giant hole in the desert which has been on fire for more than 40 YEARS|date=2012-07-27|website=Mail Online|date=2019-08-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mbandf.com/en/parallel-world|title=Maximilian Büsser and Friends|website=Maximilian Büsser and Friends|language=en|date=2019-08-21|archive-date=২০১৬-০৩-০৩|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303165627/http://www.mbandf.com/parallel-world/the-door-to-hell-over-40-years-old-and-still-burning-brightly|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
==ভৱিষ্যৎ গেছ নিষ্কাশনৰ ওপৰত প্ৰভাৱ==
২০১০ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তুৰ্কমেনিস্তানৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে গেছক্ষেত্ৰখন পৰিদৰ্শন কৰি ইয়াক বন্ধ কৰাৰ আহ্বান জনায়। অন্যথা অঞ্চলটোৰ অন্যান্য প্ৰাকৃতিক গেছ নিষ্কাশনত ইয়াৰ প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে বুলিও তেওঁ কয়। বৰ্তমান তুৰ্কমেনিস্তানে প্ৰাকৃতিক গেছ নিষ্কাশন বৃদ্ধি কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। বৰ্তমান ৭৫ মিলিয়ন ঘনমিটাৰ গেছ নিষ্কাশন কৰে আৰু অহা ২০ বছৰত ভাৰত, ৰাছিয়া, চীন, ইৰাণ আৰু পশ্চিম ইউৰোপলৈ গেছ ৰপ্তানি কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে।&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-turkmenistan-crater-odd-idUSTRE63J4H120100420|title=Turkmen president wants to close &quot;Hell's Gate&quot;|date=2010-04-20|work=Reuters|date=2019-08-21|language=en}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{ৰেফলিষ্ট}}
[[শ্ৰেণী:তুৰ্কমেনিস্তান]]</text>
      <sha1>d85af8ikbu592orv4vdnhkztqpazoye</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পৰ্তুগাল</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122317</id>
    <revision>
      <id>515726</id>
      <parentid>514401</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T20:01:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515726</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37510" sha1="67nyugrcxucdmr3q64z1e2pbeyirmht" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = পৰ্তুগীজ গণৰাজ্য
| native_name = República Portuguesa
| common_name = পৰ্তুগাল
| image_flag = Flag of Portugal (official).svg
| image_coat = Coat of arms of Portugal.svg
| coa_size = 110
| national_anthem = &lt;br/&gt;{{lang|pt|A Portuguesa}}&lt;br /&gt;&quot;The Portuguese&quot;&lt;br /&gt;&lt;div style=&quot;display:inline-block; margin-top:0.4em; &quot;&gt;[[File:Hino Nacional da Republica Portuguesa.ogg]]&lt;/div&gt;
| image_map = {{Switcher|[[File:EU-Portugal (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|Show globe|[[File:EU-Portugal with islands circled.svg|upright=1.15|frameless]]|Show map of the European Union|default=1}}
| map_caption = {{map caption|location_color=dark green|region=ইউৰোপ|region_color=dark grey|subregion=ইউৰোপীয় সংঘ|subregion_color=green}}
| capital = লিছবন
| coordinates = {{Coord|38|46|N|9|9|W|type:city}}
| largest_city = লিছবন
| official_languages = পৰ্তুগীজ ভাষা
| recognised_languages = মিৰান্দীজ ভাষা{{efn|name=&quot;pt lang&quot;|মিৰান্দীজ ভাষা, টেৰ্ৰা ডি মিৰান্দা অঞ্চলত কোৱা হয়, ১৯৯৯ চনত চৰকাৰে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰে (''Lei n.° 7/99 de 29 de Janeiro''),&lt;ref name=&quot;Mirandese&quot;&gt;{{cite web |url=https://mirandes.no.sapo.pt/LMPSlei.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20020318130143/http://mirandes.no.sapo.pt/LMPSlei.html |url-status=dead |archive-date=18 March 2002 |title=Reconhecimento oficial de direitos linguísticos da comunidade mirandesa (মিৰান্দীজ ভাষা-ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ ভাষাগত অধিকাৰৰ স্বীকৃতি) |publisher=লিছবন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ভাষাবিজ্ঞান কেন্দ্ৰ |access-date=2 December 2015 }}&lt;/ref&gt; যিয়ে ইয়াক চৰকাৰীভাৱে ব্যৱহাৰৰ অধিকাৰ প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;Euromosaic study Mirandese&quot;&gt;[http://bookshop.europa.eu/en/euromosaic-pbC29295845/downloads/C2-92-95-845-EN-C/C29295845ENC_001.pdf?FileName=C29295845ENC_001.pdf&amp;SKU=C29295845ENC_PDF&amp;CatalogueNumber=C2-92-95-845-EN-C ইউৰোম'জাইক অধ্যয়ন, পৰ্তুগালত মিৰান্দীজ ভাষা] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160205202451/http://bookshop.europa.eu/en/euromosaic-pbC29295845/downloads/C2-92-95-845-EN-C/C29295845ENC_001.pdf?FileName=C29295845ENC_001.pdf&amp;SKU=C29295845ENC_PDF&amp;CatalogueNumber=C2-92-95-845-EN-C |date=5 February 2016 }}, ইউৰোপীয় কমিচনৰ ৱেবচাইট। }}&lt;/ref&gt;}}&lt;br /&gt;পৰ্তুগাল সাংকেতিক ভাষা
{{Infobox
| child = yes
| label1 = ৰাষ্ট্ৰীয়তা (২০২৩)&lt;ref name=&quot;aima&quot;/&gt;
| data1 = {{Unbulleted list |৮৭.৮% পৰ্তুগাল লোক | ১২.২% বিদেশী }}
}}
| religion = {{unbulleted list
|{{Tree list}}
* ৮৪.৮% খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম
** ৮০.২% ৰোমান কেথলিক 
** ৪.৬% অন্যান্য খ্ৰীষ্টান
{{Tree list/end}}
 | ১৪.১% ধৰ্মহীনতা
 | ১.১% অন্যান্য
 }}
| religion_ref = &lt;ref name=&quot;Censos2021&quot;/&gt;
| demonym = পৰ্তুগাল
| government_type = এককেন্দ্ৰিক অৰ্ধ-ৰাষ্ট্ৰপতি প্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.constituteproject.org/constitution/Portugal_2005.pdf|title=পৰ্তুগালৰ সংবিধান, প্ৰস্তাৱনা|access-date=17 March 2018|archive-date=17 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180317103114/https://www.constituteproject.org/constitution/Portugal_2005.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| leader_title1 = ৰাষ্ট্ৰপতি
| leader_name1 = মাৰ্সেলো ৰেবেলো ডে ছৌজা
| leader_title2 = প্ৰধানমন্ত্ৰী
| leader_name2 = লুইছ মন্তেনেগ্ৰু
| leader_title3 = ৰাষ্ট্ৰীয় সংসদৰ অধ্যক্ষ
| leader_name3 = জঁছে পেদ্ৰো আগুইয়াৰ-ব্ৰাংকু
| legislature = ৰিপাব্লিক সংসদ
| sovereignty_type = স্থাপনা
| established_event1 = পৰ্তুগাল কাউণ্টি
| established_date1 = ৮৬৮
| established_event2 = ছাও মামেদৰ যুদ্ধ
| established_date2 = ২৪ জুন ১১২৮
| established_event3 = ঔৰিকৰ যুদ্ধ
| established_date3 = ২৫ জুলাই ১১৩৯
| established_event4 = জামোৰাৰ চুক্তি
| established_date4 = ৫ অক্টোবৰ ১১৪৩
| established_event5 = ''Manifestis Probatum''
| established_date5 = ২৩ মে’ ১১৭৯
| established_event6 = পুনঃস্থাপনা যুদ্ধ
| established_date6 = ১ ডিচেম্বৰ ১৬৪০
| established_event7 = সংবিধান (১৮২২)
| established_date7 = ২৩ ছেপ্টেম্বৰ ১৮২২
| established_event8 = ৫ অক্টোবৰ বিপ্লৱ
| established_date8 = ৫ অক্টোবৰ ১৯১০
| established_event9 = কাৰণেচন বিপ্লৱ
| established_date9 = ২৫ এপ্ৰিল ১৯৭৪
| established_event10 = সংবিধান
| established_date10 = ২৫ এপ্ৰিল ১৯৭৬
| area_km2 = ৯২,২৩০
| area_footnote = &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&amp;xpgid=ine_indicadores&amp;contecto=pi&amp;indOcorrCod=0008350&amp;selTab=tab0|title=পৰ্তুগালৰ পৰিসংখ্যা|publisher=INE|access-date=5 July 2023}}&lt;/ref&gt;
| area_rank = ১০৯তম
| area_sq_mi = ৫৭,২৯৮
| percent_water = ১.২ (২০১৫)&lt;ref&gt;{{cite web|title=পৃষ্ঠ জলসম্পদ আৰু পৰিৱৰ্তন|access-date=11 October 2020|publisher=OECD|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate_rank = ৮৮তম
| population_estimate = ১,০৬৩৯,৭২৬ জন&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&amp;xpgid=ine_destaques&amp;DESTAQUESdest_boui=645507713&amp;DESTAQUESmodo=2|title=২০২৩: জনসংখ্যা ১০.৬ মিলিয়ন অতিক্ৰম|publisher=INE|access-date=18 June 2024}}&lt;/ref&gt;
| population_census = ১,০৩৪৩,০৬৬ জন&lt;ref name=&quot;Stat Portugal&quot;/&gt;
| population_estimate_year = ২০২৩
| population_census_year = ২০২১
| population_density_km2 = ১১৫.৪
| GDP_PPP = $৫৩৬.০৯৬ বিলিয়ন
| GDP_PPP_year = ২০২৫
| GDP_PPP_rank = ৫১তম
| GDP_PPP_per_capita = $৫০,০৩৭
| GDP_PPP_per_capita_rank = ৪১তম
| GDP_nominal = $৩২১.৪৪০ বিলিয়ন
| GDP_nominal_year = ২০২৫
| GDP_nominal_rank = ৪৫তম
| GDP_nominal_per_capita = $৩০,০০২
| GDP_nominal_per_capita_rank = ৪০তম
| Gini = ৩১.৯
| Gini_year = ২০২৪
| Gini_change = হ্ৰাস
| HDI = ০.৮৭০&lt;ref name=&quot;HDI2023&quot;&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/composite/HDI |title=Human Development Report 2023/24 |publisher=United Nations Development Programme |access-date=17 March 2024}}&lt;/ref&gt;
| HDI_year = ২০২৩
| HDI_change = বৃদ্ধি
| HDI_rank = ৩৭তম
| currency = ইউৰো (EUR, €)
| currency_code = EUR
| time_zone = পূৰ্ব ইউৰোপীয় সময় (UTC)
| utc_offset = +০১:০০
| time_zone_DST = মধ্য ইউৰোপীয় গ্ৰীষ্মকালীন সময় (UTC+০২:০০)
| utc_offset_DST = +০২:০০
| date_format = dd-mm-yyyy (AD)
| drives_on = সোঁফালে
| calling_code = +৩৫১
| cctld = .pt
}}
'''পৰ্তুগাল''', আনুষ্ঠানিকভাৱে '''পৰ্তুগীজ গণৰাজ্য''' ({{lang-pt|República Portuguesa}}), দক্ষিণ-পশ্চিম [[ইউৰোপ]]ৰ আইবেৰিয়ান উপদ্বীপৰ এখন দেশ। ইউৰোপ মহাদেশীয় আটাইতকৈ পশ্চিমীয়া বিন্দুটোৰ সৈতে পৰ্তুগালে ইয়াৰ উত্তৰ আৰু পূব দিশত স্পেইনৰ সীমাৰেখাৰে আবৃত, যাৰ সৈতে ই ইউৰোপীয় সংঘৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া নীৰৱচ্ছিন্ন সীমান্তৰ অংশীদাৰ; দক্ষিণ আৰু পশ্চিমে উত্তৰ [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]]; আৰু পশ্চিম আৰু দক্ষিণ-পশ্চিমে আজোৰছ আৰু মাদেইৰাৰ মেকাৰোনেছিয়ান দ্বীপপুঞ্জ আছে, যিবোৰ পৰ্তুগালৰ দুটা স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চল। লিছবন ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ, তাৰ পিছতে পৰ্টো, যি একমাত্ৰ আন মহানগৰ। 

পশ্চিম আইবেৰিয়ান উপদ্বীপত প্ৰাগঐতিহাসিক যুগৰ পৰাই অবিৰতভাৱে বসতি হৈ আহিছে, বসতিৰ আদিম চিন খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৫৫০০ চনৰ পৰা।&lt;ref name=&quot;prehistory&quot;&gt;{{cite book |last1=Traganos |first1=Dimosthenis |title=European Landscapes from Mountain to Sea |chapter=Chapter 3: Portugal |publisher=Springer |year=2016 |pages=26–27 |isbn=9783319253765}}&lt;/ref&gt; খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰথম সহস্ৰাব্দত কেলটিক আৰু আইবেৰিয়ান জনগোষ্ঠীসমূহৰ আগমন ঘটে। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব দ্বিতীয় শতিকাত এই অঞ্চল ৰোমান নিয়ন্ত্ৰণলৈ আহে। খ্ৰীষ্টীয় পঞ্চম শতিকাৰ পৰা অষ্টম শতিকালৈকে জাৰ্মাণিক জনগোষ্ঠী আৰু এলানসকলে একেৰাহে শাসন কৰিছিল। অষ্টম শতিকাত মুছলমানসকলে মূল ভূখণ্ড পৰ্তুগাল আক্ৰমণ কৰে, কিন্তু ক্ৰমান্বয়ে খ্ৰীষ্টান ৰিকনকুইষ্টাই তেওঁলোকক বহিষ্কাৰ কৰে আৰু ১২৩৮ চনৰ পৰা ১২৪৯ চনৰ ভিতৰত আলগাৰ্ভ দখল কৰি শিখৰত উপনীত হয়। ১১৭৯ চনত ''মেনিফেষ্টিছ প্ৰ'বেটাম''।&lt;ref name=&quot;history1&quot;&gt;{{cite book |last=Disney |first=A. R. |title=A History of Portugal and the Portuguese Empire |volume=1 |publisher=Cambridge University Press |year=2009 |pages=50–75 |isbn=9780521738224}}&lt;/ref&gt;

আৱিষ্কাৰ যুগৰ অন্যতম প্ৰাথমিক অংশগ্ৰহণকাৰী হিচাপে পৰ্তুগালে নৌ বিজ্ঞানত কেইবাটাও উন্নতি সাধন কৰিছিল, য'ত ভল্টা ডু মাৰ নেভিগেচনেল কৌশল উদ্ভাৱন কৰা হৈছিল, যিয়ে মুকলি সাগৰত নিৰাপদ যাত্ৰা-ভ্ৰমণ সম্ভৱ কৰি তুলিছিল — বিশ্ব ইতিহাসৰ এটা ডাঙৰ টাৰ্নিং পইণ্ট।&lt;ref name=&quot;discovery&quot;&gt;{{cite book |last=Boxer |first=Charles R. |title=The Portuguese Seaborne Empire 1415–1825 |publisher=Hutchinson |year=1969 |pages=22–45}}&lt;/ref&gt; পৰ্তুগালে মাদেইৰা আৰু আজোৰছত বসতি স্থাপন কৰি এটা প্ৰভাৱশালী সামুদ্ৰিক সাম্ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰে যি বেছিভাগেই দক্ষিণ আটলাণ্টিক আৰু ভাৰত মহাসাগৰৰ উপকূলৰ কাষেৰে বিস্তৃত আছিল।&lt;ref name=&quot;empire1&quot;&gt;{{cite book |last=Russell-Wood |first=A. J. R. |title=The Portuguese Empire, 1415–1808: A World on the Move |publisher=Johns Hopkins University Press |year=1998 |pages=10–38 |isbn=9780801859557}}&lt;/ref&gt; পৰ্তুগীজসকল প্ৰথম ইউৰোপীয়সকলৰ ভিতৰত আছিল যিয়ে নতুন ভূখণ্ড আৰু সাগৰীয় পথসমূহ অন্বেষণ আৰু আৱিষ্কাৰ কৰিছিল, বসতি, উপনিবেশ আৰু বাণিজ্যিক চকীসমূহৰ এক বিশ্বব্যাপী বাণিজ্যিক নেটৱৰ্ক স্থাপন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;empire2&quot;&gt;{{cite book |last=Newitt |first=Malyn |title=A History of Portuguese Overseas Expansion 1400–1668 |publisher=Routledge |year=2005 |pages=60–100 |isbn=9780415229891}}&lt;/ref&gt;

১৫৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে বংশগত সংকটৰ ফলত আইবেৰিয়ান সংঘ (১৫৮০–১৬৪০)ৰ সৃষ্টি হয়, যিয়ে পৰ্তুগালক স্পেনিছ শাসনৰ অধীনত একত্ৰিত কৰে,&lt;ref name=&quot;iberianunion&quot;&gt;{{cite book |last=Livermore |first=H. V. |title=A New History of Portugal |publisher=Cambridge University Press |year=1969 |pages=160–175}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ ক্ৰমান্বয়ে বিশ্ব শক্তি হিচাপে অৱনতি ঘটে।&lt;ref name=&quot;decline&quot;&gt;{{cite book |last=Bethencourt |first=Francisco |title=The Inquisition: A Global History, 1478–1834 |publisher=CUP |year=2009 |pages=200–220 |isbn=9780521732512}}&lt;/ref&gt; ১৬৪০ চনত পৰ্তুগীজৰ সাৰ্বভৌমত্ব পুনৰ লাভ কৰা হয় আৰু ইয়াৰ পিছত ১৬৮৮ চনলৈকে চলি থকা ব্যয়বহুল আৰু দীঘলীয়া যুদ্ধ হয়, আনহাতে ১৭৫৫ চনৰ লিছবন ভূমিকম্পই চহৰখন ধ্বংস কৰে আৰু সাম্ৰাজ্যৰ অৰ্থনীতিৰ অধিক ক্ষতি কৰে।&lt;ref name=&quot;lisbonearthquake&quot;&gt;{{cite web |title=Lisbon Earthquake of 1755 |url=https://www.britannica.com/event/Lisbon-earthquake-of-1755 |website=Encyclopædia Britannica |access-date=4 May 2021}}&lt;/ref&gt;

১৮০৭ চনত নেপোলিয়ন যুদ্ধই ৰাজধানী [[ব্ৰাজিল]]লৈ স্থানান্তৰিত কৰে, যাৰ ফলত ইয়াক উপনিবেশৰ পৰা ৰাজ্যলৈ উন্নীত কৰা হয় আৰু ১৮২২ চনত ইয়াৰ স্বাধীনতাৰ শিখৰত উপনীত হয় আৰু সাংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰৰ সমৰ্থক আৰু নিৰপেক্ষ ৰাজতন্ত্ৰবাদীসকলৰ মাজত গৃহযুদ্ধ (১৮২৮–১৮৩৪) ৰ সূচনা হয়।&lt;ref name=&quot;napoleon&quot;&gt;{{cite book |last=Maxwell |first=Kenneth |title=Conflicts and Conspiracies: Brazil and Portugal, 1750–1808 |publisher=Cambridge University Press |year=1973 |pages=143–175 |isbn=9780521203197}}&lt;/ref&gt; ১৯১০ চনৰ ৫ অক্টোবৰৰ বিপ্লৱলৈকে ৰাজতন্ত্ৰ স্থায়ী হৈ থাকে আৰু ইয়াৰ ঠাইত প্ৰথম গণৰাজ্য গঠন হয়। তাৰ পিছত ইয়াৰ ঠাইত স্বৈৰাচাৰী ''ডিটাডুৰা নেচনেল'' আৰু তাৰ পিছত ''ইষ্টাডো নভো''লৈ পৰিণত হয়।&lt;ref name=&quot;estado-novo&quot;&gt;{{cite book |last=Wiarda |first=Howard J. |title=Corporatism and Development: The Portuguese Experience |publisher=University of Massachusetts Press |year=1977 |pages=80–110 |isbn=9780870231941}}&lt;/ref&gt; ১৯৭৪ চনত কাৰ্নেচন বিপ্লৱৰ পিছত গণতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰ হয়, যিয়ে পৰ্তুগীজ ঔপনিৱেশিক যুদ্ধৰ অন্ত পেলায় আৰু পৰ্তুগালৰ শেষৰটো আফ্ৰিকান ভূখণ্ডক স্বাধীনতা লাভ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে।&lt;ref name=&quot;carnation&quot;&gt;{{cite book |last=Maxwell |first=Kenneth |title=The Making of Portuguese Democracy |publisher=Cambridge University Press |year=1995 |pages=1–20 |isbn=9780521483407}}&lt;/ref&gt;

পৰ্তুগালৰ সাম্ৰাজ্যবাদী ইতিহাসে এক বিশাল সাংস্কৃতিক উত্তৰাধিকাৰ এৰি থৈ গৈছে, বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৩০ কোটি [[পৰ্তুগীজ ভাষা|পৰ্তুগীজ ভাষী]] আছে। আজি ই এখন উন্নত দেশ, যাৰ উন্নত অৰ্থনীতি মূলতঃ সেৱা, উদ্যোগ আৰু পৰ্যটনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। ৰাষ্ট্ৰসংঘ, ইউৰোপীয় সংঘ, শ্বেংগেন অঞ্চল আৰু ইউৰোপ পৰিষদৰ সদস্য পৰ্তুগাল নাটো, ইউৰো মণ্ডল, অ'ইচিডি আৰু পৰ্তুগীজ ভাষা দেশৰ সম্প্ৰদায়ৰ অন্যতম প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য আছিল।&lt;ref name=&quot;modernportugal&quot;&gt;{{cite web |title=Portugal |url=https://www.britannica.com/place/Portugal |website=Encyclopædia Britannica |access-date=4 May 2021}}&lt;/ref&gt;

== ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান ==
'''পৰ্তুগাল''' শব্দটো ৰোমান-চেলটিক স্থাননাম '''Portus Cale'''ৰ পৰা আহে,&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.etymonline.com/word/portugal|title=Portugal – Origin and meaning of the name Portugal by Online Etymology Dictionary|website=Etymonline.com|access-date=25 January 2018|archive-date=20 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230220050255/https://www.etymonline.com/word/portugal|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://agal-gz.org/faq/lib/exe/fetch.php?media=contributos-pgl:sobre_a_origem_e_significado_da_palavra_portugal.pdf|title=Origem e significado das palavras Portugal e Galiza|website=agal-gz.org|access-date=25 February 2023|archive-date=3 December 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221203194424/http://agal-gz.org/faq/lib/exe/fetch.php?media=contributos-pgl:sobre_a_origem_e_significado_da_palavra_portugal.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt; যি বৰ্তমানৰ পৰ্টো আৰু ভিলা নোভা দে গাইয়া অঞ্চলৰ সংমিশ্ৰণ। &quot;Portus&quot; শব্দটোৰ উৎস [[লেটিন ভাষা]]ৰ ''portus'', যাৰ অৰ্থ &quot;বন্দৰ।&quot; &quot;Cale&quot; শব্দটোৰ অৰ্থ আৰু উৎপত্তি স্পষ্ট নহয়; প্ৰচলিত মত অনুসৰি, এইটো উত্তৰ-পশ্চিম আইবেৰিয়ান উপদ্বীপৰ গালাচি (বা গাল্লাচি) নামৰ এক চেলটিক জনগোষ্ঠীৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/31989410|title=Documentos dança portuguesa|first=Marcos|last=Winicius|via=academia.edu|access-date=12 April 2020|archive-date=17 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210817085223/https://www.academia.edu/31989410|url-status=live}}&lt;/ref&gt; আন এটা তত্ত্ব মতে &quot;Cale&quot; শব্দটো চেলটিক ভাষাৰ &quot;বন্দৰ&quot;ৰ এক ৰূপ, আৰু আন কিছুমান মতে ই চেলটিক দেৱী &quot;Cala&quot;ৰ নামৰ পৰা আহে। আন এজন ফ্ৰেন্স পণ্ডিতৰ মতে এইটো ''Portus Gallus'' (গলসকলৰ বন্দৰ) ৰ পৰা আহিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=MD8zAQAAMAAJ&amp;q=portus+Gallus+etymologie+du+portugal&amp;pg=PA441|title=Manuel géographique et statistique de l'Espagne et du Portugal ...|date=11 April 2018|publisher=Buisson|via=Google Books|access-date=17 November 2020|archive-date=2 February 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240202203433/https://books.google.com/books?id=MD8zAQAAMAAJ&amp;q=portus+Gallus+etymologie+du+portugal&amp;pg=PA441#v=snippet&amp;q=portus%20Gallus%20etymologie%20du%20portugal&amp;f=false|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০০ চনত দ্বিতীয় পুনিক যুদ্ধৰ সময়ত ৰোমানসকলে কাৰ্থাজীয়সকলৰ পৰা আইবেৰিয়াৰ অধিকাৰ লয় আৰু কেল নামৰ অঞ্চলটো দখল কৰি &quot;Portus Cale&quot; (Caleৰ বন্দৰ) নামেৰে অভিহিত কৰে আৰু ইয়াক গালেচিয়া প্ৰদেশত অন্তৰ্ভুক্ত কৰে। মধ্যযুগত ছুইবি আৰু ভিচিগোথসকলে এই অঞ্চলটো &quot;Portucale&quot; নামেৰে চিনাকি কৰিছিল। সপ্তম আৰু অষ্টম শতিকাৰ ভিতৰত &quot;Portucale&quot; নামটো পৰিবৰ্তিত হৈ &quot;Portugale&quot; হয়, আৰু নৱম শতিকাৰ ভিতৰত এই নামটো ডৌৰো নদী আৰু মিনহো নদীৰ মাজৰ অঞ্চলটো বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হৈছিল। একাদশ আৰু দ্বাদশ শতিকাৰ ভিতৰত এই নামবোৰ &quot;Portugale&quot;, &quot;Portugallia&quot;, &quot;Portvgallo&quot; বা &quot;Portvgalliae&quot; ৰূপত দেখা পোৱা যায়, যি শেষত &quot;Portugal&quot; ৰূপত পৰিগণিত হয়। 

==ইতিহাস==
'''পৰ্তুগালৰ ইতিহাস''' প্ৰায় ৪ লাখ বছৰৰ আগৰ পৰাই অনুসন্ধান কৰিব পাৰি, যেতিয়া বৰ্তমানৰ পৰ্তুগালৰ অঞ্চলত হোমো হাইডেলবাৰ্গেন্সিছৰ বসতি আছিল। 

প্ৰায় দুটা শতিকা ধৰি আইবেৰিয়ান উপদ্বীপ ৰোমান বিজয়ৰ ফলত বৰ্তমানৰ পৰ্তুগালৰ দক্ষিণে লুচিটেনিয়া আৰু উত্তৰত গালেচিয়া প্ৰদেশ প্ৰতিষ্ঠা হয়। ৰোমৰ পতনৰ পিছত ৫ম আৰু অষ্টম শতিকাৰ ভিতৰত জাৰ্মাণিক জনগোষ্ঠীসমূহে এই ভূখণ্ড নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল, য'ত ব্ৰাগাক কেন্দ্ৰ কৰি ছুইবি ৰাজ্য আৰু দক্ষিণত ভিচিগোথিক ৰাজ্যও আছিল। 

৭১১–৭১৬ চনত ইছলামিক উমাইয়াদ খিলাফতৰ আক্ৰমণে ভিচিগোথ ৰাজ্য জয় কৰি ইছলামিক ষ্টেট অৱ আল-আন্দালুছ প্ৰতিষ্ঠা কৰে, লাহে লাহে আইবেৰিয়াৰ মাজেৰে আগবাঢ়ি যায়। ১০৯৫ চনত পৰ্তুগালে গালিচিয়া ৰাজ্যৰ পৰা বিচ্ছিন্ন হয়। বুৰ্গাণ্ডীৰ কাউণ্ট হেনৰীৰ পুত্ৰ আফনছ' হেনৰিকছে ১১৩৯ চনত নিজকে পৰ্তুগালৰ ৰজা ঘোষণা কৰে। ১২৪৯ চনত আলগাৰ্ভ (পৰ্তুগালৰ দক্ষিণতম প্ৰদেশ) মূৰৰ পৰা জয় কৰা হয় আৰু ১২৫৫ চনত লিছবন ৰাজধানী হয়। তেতিয়াৰ পৰা পৰ্তুগালৰ স্থল সীমা প্ৰায় অপৰিৱৰ্তিত হৈ আছে। প্ৰথমজন ৰজাৰ ৰাজত্বকালত পৰ্তুগীজসকলে সিংহাসনৰ ওপৰত হোৱা যুদ্ধত কেষ্টিলিয়ানসকলক পৰাস্ত কৰে (১৩৮৫) আৰু ইংলেণ্ডৰ সৈতে ৰাজনৈতিক মিত্ৰতা স্থাপন কৰে (১৩৮৬ চনত উইণ্ডচৰ সন্ধিৰ দ্বাৰা)। 

মধ্যযুগৰ শেষৰ ফালৰ পৰা ১৫ আৰু ১৬ শতিকাত ইউৰোপৰ &quot; আৱিষ্কাৰ যুগ &quot;ৰ সময়ত পৰ্তুগালে বিশ্ব শক্তিৰ মৰ্যাদা লাভ কৰে কাৰণ ই এক বিশাল সাম্ৰাজ্য গঢ়ি তুলিছিল। ১৫৭৮ চনত মৰক্কোত হোৱা আলকাচাৰ কুইবিৰ যুদ্ধৰ পৰা সামৰিক অৱনতিৰ লক্ষণ আৰম্ভ হয়; এই পৰাজয়ৰ ফলত ৰজা চেবাষ্টিয়ানৰ মৃত্যু হয় আৰু উচ্চ সম্ভ্ৰান্ত লোকৰ বহু লোকক কাৰাগাৰত ভৰোৱা হয়, যাক বহুত খৰচ কৰি মুক্তিপণ দিবলগীয়া হয়। ইয়াৰ ফলত ১৫৮০ চনৰ পৰা ১৬৪০ চনত চতুৰ্থ জনৰ নেতৃত্বত পৰ্তুগীজ পুনৰুদ্ধাৰ যুদ্ধৰ আৰম্ভণিৰ ভিতৰত স্পেইনৰ সৈতে ৬০ বছৰীয়া বংশগত সংঘৰ জৰিয়তে পৰ্তুগালৰ ৮০০ বছৰীয়া স্বাধীনতাত সামান্য বাধাৰ সৃষ্টি হয় ইয়াৰ উপৰিও এটা কাৰক, কিয়নো পৰ্তুগালে আক্ৰমণৰ বাবে জাহাজৰ অৰিহণা যোগাবলগীয়া হৈছিল। ১৭৫৫ চনত ভূমিকম্পত ইয়াৰ ৰাজধানী চহৰৰ বহু অংশ ধ্বংস হোৱা, নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ সময়ত দখল কৰা আৰু ১৮২২ চনত ইয়াৰ সৰ্ববৃহৎ উপনিবেশ ব্ৰাজিল হেৰুৱাই পেলোৱা আদিও আছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.migrationpolicy.org/article/portugal-seeks-balance-emigration-immigration |title=Portugal Seeks Balance of Emigration, Immigration |publisher=Migrationinformation.org |date=2002-08-09 |access-date=2024-12-19}}&lt;/ref&gt;

১৯১০ চনত বিপ্লৱে ৰাজতন্ত্ৰক পদচ্যুত কৰে। ১৯২৬ চনত হোৱা সামৰিক অভ্যুত্থানে একনায়কত্ববাদ স্থাপন কৰে আৰু ১৯৭৪ চনত আন এক অভ্যুত্থানলৈকে চলি থাকে। নতুন চৰকাৰে ব্যাপক গণতান্ত্ৰিক সংস্কাৰ আৰম্ভ কৰে আৰু ১৯৭৫ চনত পৰ্তুগালৰ সকলো আফ্ৰিকান উপনিবেশকে স্বাধীনতা প্ৰদান কৰে পৰ্তুগীজ ভাষাৰ দেশসমূহ . ১৯৮৬ চনত ই ইউৰোপীয় অৰ্থনৈতিক সম্প্ৰদায় (বৰ্তমান ইউৰোপীয় সংঘ)ত প্ৰৱেশ কৰে। 

==ভূগোল==
পৰ্তুগাল পশ্চিম [[ইউৰোপ]]ৰ এখন উপকূলীয় ৰাষ্ট্ৰ, আইবেৰিয়ান উপদ্বীপৰ পশ্চিম মূৰত অৱস্থিত, [[স্পেইন]]ৰ সীমাৰেখাত (ইয়াৰ উত্তৰ আৰু পূব সীমান্তত: মুঠ ১২১৫ কিলোমিটাৰ (৭৫৫ মাইল))। পৰ্তুগীজ ভূখণ্ডত [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]]ৰ শৃংখলাবদ্ধ দ্বীপপুঞ্জ (আজোৰছ আৰু মাদেইৰা)ও অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে, যিবোৰ উত্তৰ আটলাণ্টিকৰ কাষৰীয়া কৌশলগত দ্বীপ। জিব্ৰাল্টাৰ জলদ্বীপৰ পৰা অতি দক্ষিণ অংশ বেছি দূৰত নহয়, যাৰ ফলত ভূমধ্য সাগৰলৈ যায়। মুঠতে দেশখনৰ মাটিকালি ৯২,০৯০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ (৩৫,৫৬০ বৰ্গমাইল) যাৰ ভিতৰত ৯১,৪৭০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ (৩৫,৩২০ বৰ্গমাইল) মাটি আৰু ৬২০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ (২৪০ বৰ্গমাইল) পানী।&lt;ref&gt;{{cite web | url= https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/portugal/ | title= Portugal | publisher= CIA - The World Factbook | access-date= 2009-11-28}}&lt;/ref&gt;

এই সংজ্ঞাসমূহৰ পিছতো পৰ্তুগাল-স্পেইন সীমান্ত দুয়োখন দেশৰ মাজত এক অমীমাংসিত ভূখণ্ডীয় বিবাদ হৈয়ে আছে। ১৮০১ চনত স্পেইনে অলিভেঞ্জা দখল কৰাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই পৰ্তুগালে কায়া আৰু ৰিবেইৰা দে কুংকছ নদীৰ বদ্বীপৰ মাজৰ সীমান্তক স্বীকৃতি নিদিয়ে। এই ভূখণ্ড যদিও বাস্তৱিকতে স্পেনিছ দখলৰ অধীনত আছে, তথাপিও পৰ্তুগালৰ এটা ডি জুৰ অংশ হৈয়েই আছে, ফলস্বৰূপে এই অঞ্চলত এতিয়াৰ পৰা কোনো সীমান্ত স্বীকৃতি দিয়া হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web |title=A questão de Olivença |url=http://www.olivenca.org/litigio.htm |publisher=olivenca.org |access-date=29 January 2021 |archive-date=3 February 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210203173035/http://www.olivenca.org/litigio.htm |url-status=dead |archivedate=3 February 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210203173035/http://www.olivenca.org/litigio.htm |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনীতি ==
{{multiple image
| caption_align = center
| image1 = Marcelo Rebelo de Sousa em 2018.jpg
| width1 = 161
| caption1 = মাৰ্চেলো ৰেবেলো ডি ছৌজা,&lt;br /&gt;&lt;small&gt;পৰ্তুগালৰ ৰাষ্ট্ৰপতি, ২০১৬ চনৰ পৰা।&lt;/small&gt;
| image2 = EPP Summit, 21 March, Brussels (53600549642) (cropped).jpg
| width2 = 166
| caption2 = লুই মণ্টেনেগ্ৰো,&lt;br /&gt;&lt;small&gt;পৰ্তুগালৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী, ২০২৪ চনৰ পৰা।&lt;/small&gt;
}}
'''পৰ্তুগালৰ ৰাজনীতি''' একক, বহুদলীয়, অৰ্ধ-ৰাষ্ট্ৰপতি, প্ৰতিনিধিত্বমূলক গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্য হিচাপে চলি আহিছে, য'ত পৰ্তুগালৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে চৰকাৰৰ মুৰব্বীৰ ভূমিকা পালন কৰে আৰু ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে অকাৰ্যকৰী ৰাষ্ট্ৰৰ মুৰব্বী, যদিও তেওঁ আনুষ্ঠানিক ৰূপত অৱস্থান লৈছে, তথাপিও তেওঁ গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান ৰাজনৈতিক ক্ষমতা প্ৰয়োগ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-17760433|title=Portugal profile - Leaders|publisher=BBC|access-date=8 July 2023|date=7 March 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Presidency&quot;&gt;[https://www.presidencia.pt/en/president-of-the-republic/duties-of-the-president/ Duties of the President&amp;nbsp; – Head of State]. Official Page of the Presidency of the Portuguese Republic. Retrieved 7 September 2021.&lt;/ref&gt;

কাৰ্যবাহী ক্ষমতা চৰকাৰে প্ৰয়োগ কৰে, যাৰ নেতা হৈছে প্ৰধানমন্ত্ৰী। আইন প্ৰণয়নৰ ক্ষমতা প্ৰধানকৈ গণৰাজ্যৰ বিধানসভাৰ ওপৰত নিহিত, যদিও চৰকাৰে কিছুমান ক্ষেত্ৰত নিজেও আইন প্ৰণয়ন কৰিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;AR&quot;&gt;[https://www.parlamento.pt/sites/en/paginas/default.aspx The Assembleia da República as a body that exercises sovereign power]. Assembleia da República. Retrieved 7 September 2021.&lt;/ref&gt; পৰ্তুগালৰ ন্যায়পালিকা কাৰ্যবাহী আৰু বিধানসভাৰ পৰা স্বাধীনভাৱে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে এক ধৰণৰ &quot;সমন্বয়কাৰী ক্ষমতা&quot; প্ৰয়োগ কৰে, যিটো পৰম্পৰাগত চৰকাৰী তিনিটা শাখাৰ (বিধায়িকা, কাৰ্যবাহিকা, ন্যায়পালিকা) কোনো এটাত স্পষ্টভাৱে অন্তৰ্ভুক্ত নহয়।&lt;ref name=&quot;Presidency&quot; /&gt;

১৯৭৫ চনৰ পৰা পৰ্তুগালৰ দলীয় ব্যৱস্থাত সমাজবাদী পাৰ্টি আৰু ছ’চিয়েল ডেম’ক্ৰেটিক পাৰ্টিৰ আধিপত্য থাকিলেও, ২০২৫ পৰ্তুগীজ বিধানসভা নিৰ্বাচনত ৰাষ্ট্ৰবাদী উগ্ৰ সোঁপন্থী চেগা দলৰ উল্লেখযোগ্য উত্থান ঘটে। উক্ত নিৰ্বাচনত দলটোৱে ২৩% জনভোট লাভ কৰি গণৰাজ্যৰ বিধানসভাত ৬০খন আসন জয় কৰি বিৰোধী দলৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। 

ভি-ডেম গণতন্ত্ৰ সূচক অনুসৰি, ২০২৩ চনত পৰ্তুগাল বিশ্বৰ ২০তম স্থানত থকা নিৰ্বাচনী গণতান্ত্ৰিক দেশ আছিল।&lt;ref name=&quot;vdem_dataset&quot;&gt;{{cite web |last=V-Dem Institute |date=2023 |title=The V-Dem Dataset |url=https://www.v-dem.net/data/the-v-dem-dataset/ |access-date=14 October 2023}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:দেশ]]
[[শ্ৰেণী:ইউৰোপ]]</text>
      <sha1>67nyugrcxucdmr3q64z1e2pbeyirmht</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>দীনেশ গোস্বামী</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122334</id>
    <revision>
      <id>515656</id>
      <parentid>514507</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:57:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515656</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5596" sha1="5yl4b58mca2oeazqu72u1k9tcmng8ex" xml:space="preserve">{{For|একে নামৰ অন্য ব্যক্তি|দীনেশ চন্দ্ৰ গোস্বামী}}
{{Infobox officeholder
| name        =দীনেশ গোস্বামী
| image       =
| alt         =
| caption     =
| birth_date  = {{birth date|1935|5|27|df=y}}
| birth_place = পকাসত্ৰ , [[অবিভক্ত কামৰূপ জিলা]], [[অসম]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]]&lt;ref name=&quot;Sabha1971&quot;&gt;{{cite book|author=India. Parliament. Lok Sabha|title=Who's who|url=https://books.google.com/books?id=ncSNAAAAMAAJ|accessdate=29 January 2019|year=1971|publisher=Lok Sabha Secretariat|page=215}}&lt;/ref&gt;
| death_date  = {{death date and age |1991|6|3|1935|5|27|df=y}}
| death_place = গুৱাহাটী
| nationality = ভাৰতীয়
|office        =আইন আৰু ন্যায় মন্ত্ৰী, ভাৰত চৰকাৰ
|primeminister = [[ভি পি সিং]]
|term_start    = ১৯৮৯
|term_end      = ১৯৯০
|predecessor   = বি শংকৰানন্দ
|successor     = সুব্ৰমনিয়াম স্বামী
| office1 = ৰাজ্যসভাৰ সদস্য
| constituency1 = [[অসম]]
| term1 = ১৯৭৮-১৯৮৪, ১৯৯০-১৯৯১
| office2 = লোকসভাৰ সদস্য
| constituency3 = গুৱাহাটী লোকসভা সমষ্টি
| term2 = ১৯৭১-১৯৭৭
| predecessor2 = [[ধীৰেশ্বৰ কলিতা]]
| successor2 =[[ৰেণুকা দেৱী বৰকটকী]]
| term3 =১৯৮৫-১৯৮৯
| predecessor3 =
| successor3 = [[কিৰিপ চলিহা]]
| party = [[অসম গণ পৰিষদ]]
| religion = 
| otherparty = 
| spouse =  বিভা গোস্বামী
| children = পুত্ৰ ১, জীয়ৰী ১
| website = 
| footnotes = 
| date =  |
| year =  |
| source =
}}
'''দীনেশ গোস্বামী''' ({{lang-en|Dinesh Goswami}}) এজন ভাৰতীয় ৰাজনীতিক আছিল। ১৯৮৯ চনত তেওঁ [[ভি পি সিং]] চৰকাৰত আইন আৰু ন্যায় মন্ত্ৰী আছিল।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=may0213/at094 |title=Vice President releases book on Dinesh Goswami |publisher=[[Assam Tribune]] |date=2 May 2013 |access-date=25 October 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304053139/http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=may0213%2Fat094 |archive-date=4 March 2016 |df=dmy |archivedate=4 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304053139/http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=may0213%2Fat094 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.nytimes.com/1991/06/03/obituaries/dinesh-goswami-indian-politician-56.html | title=Dinesh Goswami, Indian Politician, 56 | work=[[The New York Times]] | date=3 June 1991 | accessdate=25 October 2015 | archive-date=6 November 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221106192659/https://www.nytimes.com/1991/06/03/obituaries/dinesh-goswami-indian-politician-56.html | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ১৯৮৫ চনত গুৱাহাটী সমষ্টিৰ পৰা ভাৰতীয় সংসদৰ নিম্ন সদন [[লোকসভা]]লৈ নিৰ্বাচিত হয়। তেওঁ অসমৰ পৰা এজন ৰাজ্যসভাৰ সদস্যও আছিল।&lt;ref&gt;{{cite web | url=http://rajyasabha.nic.in/rsnew/pre_member/1952_2003/g.pdf | title=Brief Profiles of Members | publisher=[[Rajya Sabha]] | accessdate=25 October 2015 | archive-date=4 March 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160304001810/http://rajyasabha.nic.in/rsnew/pre_member/1952_2003/g.pdf | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web | url=http://indiatoday.intoday.in/story/impeachment-is-very-serious-matter-dinesh-goswami/1/315370.html | title=We won't interfere' | publisher=[[India Today]] | work=Raj Chengappa | date=15 July 1990 | accessdate=25 October 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.assamtribune.com/scripts/mdetails.asp?id=apr0914/city06 |title=Guwahati LS constituency |publisher=[[Assam Tribune]] |work=Pranjal Bhuyan |date=9 April 2014 |access-date=25 October 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304071306/http://www.assamtribune.com/scripts/mdetails.asp?id=apr0914%2Fcity06 |archive-date=4 March 2016 |df=dmy |archivedate=4 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304071306/http://www.assamtribune.com/scripts/mdetails.asp?id=apr0914%2Fcity06 |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

১৯৯১ চনৰ ২ জুনত গৃহ ৰাজ্য অসমত এক গাড়ী দুৰ্ঘটনাত তেওঁৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1991/06/03/obituaries/dinesh-goswami-indian-politician-56.html|title=Dinesh Goswami, Indian Politician, 56|date=1991-06-03|work=The New York Times|access-date=2017-05-02|issn=0362-4331|archive-date=6 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221106192659/https://www.nytimes.com/1991/06/03/obituaries/dinesh-goswami-indian-politician-56.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যউৎস==
{{Reflist}}
 [[শ্ৰেণী:লোকসভাৰ সাংসদ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজ্যসভাৰ সাংসদ]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় ৰাজনীতিবিদ]]</text>
      <sha1>5yl4b58mca2oeazqu72u1k9tcmng8ex</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পান সিং তোমৰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122348</id>
    <revision>
      <id>515716</id>
      <parentid>514582</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:56:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515716</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17945" sha1="5uqz5z1xpfkd1d6svatezhcqhsqa44x" xml:space="preserve">{{Infobox athlete
| honorific_prefix = চুবেদাৰ
| honorific_suffix = 
| name = পান সিং তোমৰ
| image = Paan Singh Tomar.png
| image_size = 200px
| caption =১৯৫৬ চনত তোমৰ
| sport = ট্ৰেক এণ্ড ফিল্ড
| event =৩০০০ মিটাৰ ষ্টীপলচেজ
| birth_date = {{birth date|df=yes|1932|01|01}}
| birth_place =ভিড়োছা,  [[:en:Morena district| টনৱাগড় জিলা]], [[গোৱালিয়ৰ ৰাজ্য]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]]&lt;ref&gt; [https://books.google.com/books?id=FHZDAAAAYAAJ&amp;dq=Tonwarghar+district&amp;pg=PA434 Mention of Tonwarghar District - Imperial Gazetteer Article] &lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;{{small|(বৰ্তমানৰ [[মধ্যপ্ৰদেশ]] }}
| death_date = {{death date and age|df=yes|1981|10|01|1932|01|01}}
| death_place = ৰাথিয়াপুৰা, ভিন্দ জিলা, [[মধ্যপ্ৰদেশ]]
| height = {{convert|6|ft|1|in|m|abbr=on}}&lt;ref name=Profile&gt;{{cite web|title=Paan Singh Tomar|url=http://www.timescrest.com/sports/who-was-this-man-7394|work=Who was this man?|access-date=3 March 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20151222142049/http://www.timescrest.com/sports/who-was-this-man-7394|archive-date=22 December 2015|url-status=dead|archivedate=22 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151222142049/http://www.timescrest.com/sports/who-was-this-man-7394|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;
| medaltemplates = {{MedalCountry|{{IND}}}}
| module = {{Infobox military person|embed=yes
| allegiance        = {{Flag|India}}
| branch            = {{Army|India}}
| serviceyears      = 
| rank              = [[File:Subedar - Risaldar of the Indian Army.svg|30px]] [[:enSubedar|চুবেদাৰ]]
| unit              = বেংগল ইঞ্জিনিয়াৰ গ্ৰুপ
| module            = {{Infobox person|embed=yes
| death_cause       = পুলিচ এনকাউণ্টাৰ
| nationality       = {{small|[[British Raj|ব্ৰিটিছ ভাৰতীয়]] (১৯৩২-১৯৪৭)}}&lt;br&gt;{{small|ভাৰতীয় (১৯৪৭- ১৯৮১)}}
| occupation        = {{hlist|সেনা বিষয়া|এথলীট|বিদ্ৰোহী}}
}}}}
}}

'''চুবেদাৰ পান সিং তোমৰ''' ({{lang-en| Subedar Paan Singh Tomar }}; ১ জানুৱাৰী ১৯৩২ – ১ অক্টোবৰ ১৯৮১) এজন ভাৰতীয় সৈনিক, খেলুৱৈ আৰু বিদ্ৰোহী (বাগী) আছিল।&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Bhāduṛī |first=Taruṇakumāra |url=https://books.google.com/books?id=LleJt2W8jK0C&amp;q=dacoits+of+chambal |title=Chambal, the Valley of Terror |date=1972 |publisher=Vikas Publishing House |isbn=978-0-7069-0227-3 |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Paan Singh Tomar by Tigmanshu Dhulia {{!}} Irrfan (1967 - 2020) : A Retrospective - G5A |url=https://g5afoundation.org/calendar/paan-singh-tomar-by-tigmanshu-dhulia-irrfan-1967-2020-a-retrospective/ |access-date=2024-11-30 |website=g5afoundation.org |language=en-US}}&lt;/ref&gt;

তেওঁ ভাৰতীয় সেনাবাহিনীত সেৱা আগবঢ়াইছিল। সেনাবাহিনীত থাকোঁতেই তেওঁৰ তীব্ৰ গতিত দৌৰিব পৰা প্ৰতিভাৰ আৱিষ্কাৰ হৈছিল। ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ দশকত তেওঁ সাতবাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ষ্টীপলচেজ চেম্পিয়ন হৈছিল আৰু ১৯৫৮ চনৰ এছিয়ান গেমছত ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল। সেনাবাহিনীৰ পৰা আগতীয়া অৱসৰ লোৱাৰ পিছত তোমৰ নিজৰ জন্ম গাঁওলৈ উভতি যায়।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |date=2015-08-01 |title=Betrayal, caste haunt village where Paan Singh Tomar was killed |url=https://www.hindustantimes.com/bhopal/betrayal-caste-haunt-village-where-paan-singh-tomar-was-killed/story-oBevIl7CrH72f2fr5hWkBO.html |access-date=2024-03-09 |website=Hindustan Times |language=en}}&lt;/ref&gt; মাটিবাৰীক লৈ হোৱা কাজিয়াত হিংসাৰ আশ্ৰয় লোৱাৰ সূত্ৰ ধৰি পিছলৈ তেওঁ চম্বল উপত্যকাৰ ডাকু হিচাপে কুখ্যাতি লাভ কৰে। ১৯৮১ চনৰ শেষৰ ফালে, মধ্যপ্ৰদেশৰ ভিন্দ জিলাৰ এখন গাঁৱত আৰক্ষীৰ এনকাউণ্টাৰত তোমৰৰ মৃত্যু হয়।

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
ভাৰতত ব্ৰিটিছ ৰাজৰ শাসনৰ অধীনস্থ দেশীয় ৰাজ্য গোৱালিয়ৰৰ পূৰ্বৰ টোনৱাৰঘৰ জিলাৰ চম্বল নদীৰ পাৰৰ পোৰছাৰ ওচৰৰ ভিড়োছা নামৰ সৰু গাঁওত, এটা হিন্দু ৰাজপুত পৰিয়ালত পান সিং তোমৰৰ জন্ম হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|url = https://thebridge.in/athletics/irrfan-khan-man-who-reminded-us-paan-singh-tomar-glory/?infinitescroll=1|title = Irrfan Khan, the man who reminded us of Paan Singh Tomar's glory|date = 29 April 2020|access-date = 21 May 2021|archive-date = 21 May 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210521135126/https://thebridge.in/athletics/irrfan-khan-man-who-reminded-us-paan-singh-tomar-glory/?infinitescroll=1|url-status = live}}&lt;/ref&gt; তোমৰৰ পিতৃ আছিল ইশ্বৰী সিং তোমৰ, যাৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ দয়াৰাম সিং তোমৰ ভিড়োছা অঞ্চল আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা বেছিভাগ উৰ্বৰ কৃষিভূমিৰ মালিক আছিল। পিছলৈ পান সিং তোমৰে ১৯৭৭ চনত সন্দেহজনক ভূমি বিবাদৰ পিছত তেওঁৰ ভতিজাক আৰু দয়াৰাম সিং তোমৰৰ নাতিয়েক বাবু সিং তোমৰক হত্যা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Paan Singh. Tomar|url=https://www.indiatimes.com/others/who-was-this-man-15427.html|work=Who was this man?|date=9 March 2012|access-date=10 January 2019|archive-date=11 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190111121520/https://www.indiatimes.com/others/who-was-this-man-15427.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==সামৰিক জীৱন==
পান সিং তোমৰে ৰুৰকী ভিত্তিক ৫১ ইঞ্জিনিয়াৰ ৰেজিমেণ্ট, বেংগল ইঞ্জিনিয়াৰ গ্ৰুপত চুবেদাৰ হিচাপে কাম কৰিছিল। ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ দশকত তেওঁ এজন চেম্পিয়ন ক্ৰীড়াবিদ, ৰাষ্ট্ৰীয় ৰেংকিঙৰ খেলুৱৈ আছিল। প্ৰবাদ আছিল যে তোমৰৰ দৌৰবিদ হিচাপে আৰম্ভণি এটা বিবাদৰ পৰাই হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2023-03-16 |title=Unseen Photo Of Paan Singh Tomar Goes Viral, A Look At His Irrfan Khan Starrer Biopic |url=https://www.news18.com/movies/unseen-photo-of-paan-singh-tomar-goes-viral-a-look-at-his-irrfan-khan-starrer-biopic-7310683.html |access-date=2024-03-09 |website=News18 |language=en}}&lt;/ref&gt; তোমৰে নিজৰ ৰেজিমেণ্টত যোগদান কৰিছিলহে মাত্ৰ, তেতিয়া এজন প্ৰশিক্ষকৰ লগত তেওঁৰ কাজিয়া হয়। শাস্তি হিচাপে তোমৰক পেৰেড গ্ৰাউণ্ডৰ চৌপাশে বহুবাৰ দৌৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হয়। দৌৰি থাকোঁতে তেওঁ আন বিষয়াসকলৰ চকুত পৰিল আৰু তেওঁ দৌৰৰ বেগে বিষয়াসকলক আপ্লুত কৰে। অতি সোনকালেই তোমৰক নিয়মীয়া কৰ্তব্যৰ পৰা ৰেহাই দিয়া হ'ল। সেনাবাহিনীৰ খেলুৱৈসকলৰ বাবে থকা বিশেষ খাদ্যৰ তালিকাত তেওঁক অন্তৰ্ভূক্তি কৰা হ'ল আৰু লগতে অন্যান্য সুবিধা আৰু সুবিধাসমূহো তেওঁলৈ আগবঢ়োৱা হ’ল।&lt;ref&gt;{{cite web |title= Who was this man? |url= http://www.timescrest.com/sports/who-was-this-man-7394 |publisher= Bennett, Coleman &amp; Co. Ltd |website= timesccrest.com |access-date= 1 March 2015 |archive-url= https://web.archive.org/web/20151222142049/http://www.timescrest.com/sports/who-was-this-man-7394 |archive-date= 22 December 2015 |url-status= dead |archivedate= 22 December 2015 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20151222142049/http://www.timescrest.com/sports/who-was-this-man-7394 |deadurl= yes }}&lt;/ref&gt;
==খেলুৱৈ জীৱন==
১৯৫৮ চনত [[জাপান]]ৰ টকিঅ'ত অনুষ্ঠিত [[এছিয়ান গেমছ]]ত তেওঁ ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/From-the-king-of-the-track-to-the-ruler-of-the-ravines/articleshow/12118994.cms|title=From the king of the track to the ruler of the ravines – Times of India|website=The Times of India|date=3 March 2012 |access-date=2016-03-20|archive-date=20 May 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170520124958/http://timesofindia.indiatimes.com/india/From-the-king-of-the-track-to-the-ruler-of-the-ravines/articleshow/12118994.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; তোমৰে যদিও প্ৰথমতে ষ্টীপলচেজ দৌৰৰ প্ৰতি আগ্ৰহী নাছিল; তেওঁ ৭ বছৰ ধৰি ষ্টীপলচেজিঙৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চেম্পিয়ন হিচাপে পৰিগণিত হয়। ৩০০০ মিটাৰ ষ্টীপলচেজ ইভেণ্টত ৯ মিনিট ২ ছেকেণ্ডৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিলেখ ১০ বছৰ ধৰি অটুট থাকিল। ১৯৬২ চনৰ [[চীন-ভাৰত যুদ্ধ]] আৰু ১৯৬৫ চনৰ ভাৰত-পাকিস্তান যুদ্ধত তেওঁৰ ক্ৰীড়াৰ কেৰিয়াৰৰ বাবে সেনাই তেওঁক যুঁজিবলৈ অনুমতি দিয়া নাছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2012-03-09 |title=Who was this man? |url=https://www.indiatimes.com/others/who-was-this-man-15427.html |access-date=2024-03-09 |website=IndiaTimes |language=en-IN}}&lt;/ref&gt;
==পৰৱৰ্তী জীৱন==
১৯৭৭ চনত অৱসৰৰ পিছত তেওঁ পৈতৃক গাঁৱলৈ উভতি যায়। তাত তেওঁ ভতিজাকহঁতৰ সৈতে মাটিবাৰী সংক্ৰান্তীয় বিবাদত লিপ্ত হৈ পৰে আৰু ৯৫ বছৰীয়া মাকক কৰা অপমানৰ প্ৰতিশোধ লবলৈ তেওঁ ভতিজাক বাবু সিং তোমৰক হত্যা কৰে। তেনেকৈয়ে তেওঁ এজন বাগী (বিদ্ৰোহী) হৈ পৰে। তেওঁৰ মূৰৰ দাম তেতিয়া দহ হাজাৰ টকালৈকে উঠিছিল।&lt;ref name=End&gt;{{cite web|last=Mukherjee|first=Arindam|title=The Last Moments of Paana|url=http://www.openthemagazine.com/article/nation/the-last-moments-of-paana|work=[[Open (Indian magazine)|Open Magazine]]|date=25 March 2012 |access-date=31 March 2012|archive-date=29 March 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120329022029/http://www.openthemagazine.com/article/nation/the-last-moments-of-paana|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

১৯৮১ চনৰ ১ অক্টোবৰত চক্ৰ পৰিদৰ্শক মহেন্দ্ৰ প্ৰতাপ সিং চৌহান আৰু তেওঁৰ ৫০০ আৰক্ষীৰ বিশেষ টাস্ক ফ’ৰ্চে তোমৰক ঘেৰি লৈ গুলী চলায় আৰু তেওঁক মৰিবলৈ বুলি এৰি থৈ যায়। তেওঁৰ দলৰ আন ১৪ জন সদস্যকো হত্যা কৰা হয়। ১২ ঘণ্টাৰো অধিক সময় ধৰি গুলীয়াগুলি চলিছিল। চৌহানক তোমৰৰ আগমনৰ বিষয়ে খবৰ দিছিল গাঁৱৰে দলিতসকলৰ এজন মতিৰাম জাটৱে, যি তোমাৰৰ বৈষম্যমূলক মনোভাৱত ক্ষুব্ধ হৈ পৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2012-03-25 |title=The Last Moments of Paana |url=https://openthemagazine.com/features/india/the-last-moments-of-paana/ |access-date=2022-04-21 |website=Open The Magazine |language=en-GB |archive-date=22 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220522131355/https://openthemagazine.com/features/india/the-last-moments-of-paana/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বাতৰি কাকতৰ খবৰ অনুসৰি তোমৰে গুলীবিদ্ধ অৱস্থাত পানী বিচাৰিছিল: &quot;ইয়াত থকা কোনো ৰাজপুতে মোক পানী অলপ দিব পাৰিবনে?&quot;; হাবিলদাৰ ত্ৰিভুৱন সিঙে পানী অলপ লৈ তোমৰৰ ফালে আগবাঢ়ি আহিল যদিও চক্ৰ পৰিদৰ্শক চৌহানে তেওঁক চিঞৰি কয়, &quot;ত্ৰিভূৱন, ডকাইতৰ কোনো জাতি নাই।&quot; আৰু তেওঁক মৰিবলৈ এৰি দিয়া হ'ল।&lt;ref&gt;{{cite web | url=http://www.hindustantimes.com/india-news/the-police-create-dacoits-in-chambal-paan-singh-tomar-s-son/article1-829811.aspx | archive-url=https://web.archive.org/web/20131118201235/http://www.hindustantimes.com/india-news/the-police-create-dacoits-in-chambal-paan-singh-tomar-s-son/article1-829811.aspx | url-status=dead | archive-date=November 18, 2013 | title=The police create dacoits in Chambal: Paan Singh Tomar's son | publisher=[[Hindustan Times]] | date=23 March 2012 | access-date=6 May 2014 | author=Tomar Shruti | archivedate=6 May 2014 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506100902/http://www.hindustantimes.com/india-news/the-police-create-dacoits-in-chambal-paan-singh-tomar-s-son/article1-829811.aspx | deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

পান সিঙৰ পুত্ৰ সৌৰাম সিং তোমৰ (জন্ম ১৯৫৯) ভাৰতীয় সেনাৰ এজন অৱসৰপ্ৰাপ্ত চুবেদাৰ। উত্তৰ প্ৰদেশৰ ঝান্সী জিলাৰ বাবিনাত তেওঁ বাস কৰিছিল। ভিড়োছাৰ হিংসাত্মক পৰিস্থিতিৰ পৰা আঁতৰিবলৈ তেওঁ তালৈ গুচি গৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=List of Awards Announced in various categories for the 60th National Film Awards|url=http://pib.nic.in/archieve/others/2013/mar/d2013031801.pdf|access-date=20 March 2013|archive-date=17 April 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130417215938/http://pib.nic.in/archieve/others/2013/mar/d2013031801.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==
সঞ্জয় চৌহান ৰচিত আৰু তিগমাংশু ঢুলীয়া পৰিচালিত ২০১২ চনত মুক্তি পোৱা জীৱনীমূলক ছবি [[পান সিং তোমৰ (চলচ্চিত্ৰ)|পান সিং তোমৰে]] সমালোচকৰ যথেষ্ট প্ৰশংসা লাভ কৰে। ইয়াত [[ইৰফান খান|ইৰফান খানে]] পান সিং তোমাৰৰ চৰিত্ৰত আৰু [[মাহী গিল|মাহী গিলে]] তেওঁৰ পত্নীৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=List of Awards Announced in various categories for the 60th National Film Awards|url=http://pib.nic.in/archieve/others/2013/mar/d2013031801.pdf|access-date=20 March 2013|archive-date=17 April 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130417215938/http://pib.nic.in/archieve/others/2013/mar/d2013031801.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যউৎস==
{{Reflist}}
 [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ এথলীট]]
 [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ক্ৰীড়াবিদ]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় ডকাইত]]</text>
      <sha1>5uqz5z1xpfkd1d6svatezhcqhsqa44x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>লৰ্ড বায়ৰন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122368</id>
    <revision>
      <id>515733</id>
      <parentid>514883</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T23:19:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515733</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47423" sha1="4x0k4i3enkgeii3kbz2kkgy3uqk2mqx" xml:space="preserve">{{Infobox writer
| honorific_prefix = দি ৰাইট অনাৰেবল
| name = লৰ্ড বায়ৰন
| honorific_suffix = FRS
| image = Byron 1813 by Phillips.jpg
| image_upright = 
| alt = বায়ৰনৰ এখন প্ৰতিচ্ছবি
| caption = থমাছ ফিলিপছৰ দ্বাৰা অংকিত ''Portrait of Lord Byron''
| module = {{infobox officeholder
|embed=yes
| office = {{ubl|লৰ্ডছ সভাৰ সদস্য|লৰ্ড টেম্পৰেল}}
| term_start = ১৩ মাৰ্চ ১৮০৯
| term_end = ১৯ এপ্ৰিল ১৮২৪ &lt;br&gt; [[ঐৰসীয় উপাধি]]
| predecessor = উইলিয়াম বায়ৰন, ৫ম বাৰণ বায়ৰন
| successor = জৰ্জ বায়ৰন, ৭ম বাৰণ বায়ৰন
}}
| birth_name = জৰ্জ গৰ্ডন বায়ৰন
| birth_date = {{birth date|1788|1|22|df=y}}
| birth_place = [[লণ্ডন]], [[ইংলেণ্ড]]
| death_date = {{death date and age|1824|4|19|1788|1|22|df=y}}
| death_place = মিছ'লঙঘি, এইটোলিয়া, [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]] (বৰ্তমান এইটোলিয়া-আকাৰ্নানিয়া, গ্ৰীচ)
| resting_place = চাৰ্চ অফ ছেইণ্ট মেৰী মেগডালেন, হাকনাল, নটিংহামশায়াৰ
| occupation = {{hlist|কবি|ৰাজনীতিজ্ঞ}}
| alma_mater = ট্ৰিনিটি কলেজ, কেমব্ৰিজ
| spouse = {{marriage|এন ইছাবেলা মিলবেংক|1815|1816|reason=পৃথক}}
| partner = ক্লেয়াৰ ক্লেয়াৰমণ্ট
| children = {{plainlist|
* এডা কিং, লভলেছ কণ্টেছ
* এলেগ্ৰা বায়ৰন
* এলিজাবেথ মেদোৰা লী (আনুমানিক)
}}
| parents = {{plainlist|
*জন বায়ৰন (পিতৃ)
* কেথৰিন গৰ্ডন (মাতৃ)
}}
| signature = Autograph-LordByron.png
}}

'''জৰ্জ গৰ্ডন বায়ৰন, ৬ষ্ঠ বাৰণ বায়ৰন''' (২২ জানুৱাৰী ১৭৮৮ – ১৯ এপ্ৰিল ১৮২৪) এজন ইংৰাজ কবি আছিল।&lt;ref name=&quot;The British Library&quot;&gt;{{cite web |title=Lord Byron |url=https://www.bl.uk/people/lord-byron |access-date=17 October 2020 |publisher=The British Library |archive-date=15 July 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140715031742/https://www.bl.uk/people/lord-byron |url-status=dead |archivedate=15 July 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140715031742/https://www.bl.uk/people/lord-byron |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt; তেওঁ ৰোমাণ্টিক আন্দোলনৰ অন্যতম মুখ্য ব্যক্তিত্ব আছিল&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last=Marchand |first=Leslie A. |title=Lord Byron &amp;#124; Biography, Poems, Don Juan, Daughter, &amp; Facts |chapter-url=https://www.britannica.com/biography/Lord-Byron-poet |chapter=Lord Byron |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |publisher=Encyclopædia Britannica, Inc. |location=London |date=15 April 2019}}&lt;/ref&gt; আৰু [[যুক্তৰাজ্য]]ৰ আটাইতকৈ জ্যেষ্ঠ কবিসকলৰ ভিতৰত এজন হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Nation's Favourite Poet Result – TS Eliot is your winner! |url=http://www.bbc.co.uk/poetryseason/vote_results.shtml |publisher=BBC |access-date=25 May 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ জনপ্ৰিয় ৰচনাসমূহৰ ভিতৰত ''ডন জুৱান'' আৰু ''চাইল্ড হেৰ'ল্ডচ্ পিলগ্ৰিমেজ'' নামৰ দীঘল কবিতা আৰু ''হিব্ৰু মেলোডিজ''ৰ বিভিন্ন ক্ষুদ্ৰ পদ্য অন্তৰ্ভুক্ত। 

বায়ৰনে ট্ৰিনিটি কলেজ, কেমব্ৰিজত শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু তাৰ পিছত ইউৰোপৰ বহু ঠাইত ভ্ৰমণ কৰিছিল। তেওঁ [[ইটালী]]ৰ ভেনিচ], ৰাভেনা, পিছা আৰু জেনোৱাত প্ৰায় সাত বছৰৰ বাবে বাস কৰিছিল, যেতিয়া তেওঁ [[ইংলেণ্ড]]ৰ পৰা লিঞ্চিঙৰ ভাবুকিৰ বাবে পলাই গৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web |last=Poets |first=Academy of American |title=About George Gordon Byron {{!}} Academy of American Poets |url=https://poets.org/poet/george-gordon-byron |access-date=5 November 2022 |website=poets.org}}&lt;/ref&gt; ইটালীত থাকোঁতে তেওঁ প্ৰায়েই নিজৰ বন্ধু তথা কবি [[পি. বি. শ্বেলী]]ৰ লগত সাক্ষাৎ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite news |last=Perrottet |first=Tony |title=Lake Geneva as Shelley and Byron Knew It |url=https://www.nytimes.com/2011/05/29/travel/lake-geneva-as-byron-and-shelley-knew-it.html |newspaper=The New York Times |date=29 May 2011}}&lt;/ref&gt; পাছলৈ তেওঁ গ্ৰীক স্বাধীনতা যুদ্ধত অংশগ্ৰহণ কৰি [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]]ৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ বাবে গ্ৰীচবাসীয়ে তেওঁক এজন লোক-নায়ক হিচাপে সন্মান দিয়ে। তেওঁ ১৮২৪ চনত প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় অবৰোধৰ পিছত হোৱা জ্বৰজনিত ৰোগৰ ফলত ৩৬ বছৰ বয়সত মৃত্যু বৰণ কৰে। 

তেওঁৰ একমাত্ৰ বৈধ সন্তান এডা লাভলেছ [[কম্পিউটাৰ]] প্ৰগ্ৰামিং ক্ষেত্ৰৰ অগ্ৰণী ব্যক্তিত্ব আছিল।

== প্ৰাৰম্ভিক জীৱন ==
জৰ্জ গৰ্ডন বায়ৰন, ৬ষ্ঠ বাৰণ বায়ৰন ১৭৮৮ চনৰ ২২ জানুৱাৰীত লণ্ডনৰ হ’লেছ ৰোডত জন্ম গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁৰ পিতৃ আছিল কেপ্টেইনজন বায়ৰন, যাক সাধাৰণতে &quot;মেড জেক&quot; বুলি জনা গৈছিল। তেওঁ এজন খৰচাল আৰু বিত্তহীন নৌসেনা বিষয়া আছিল। তেওঁৰ মাতৃ আছিল কেথাৰিন গৰ্ডন, [[স্কটলেণ্ড]]ৰ ধনাঢ্য গৰ্ডন পৰিয়ালৰ উত্তৰাধিকাৰী। কেপ্টেইন বায়ৰনে বিবাহৰ পাছত কেথাৰিনৰ ধন-সম্পত্তি বেয়াকৈ ব্যয় কৰি পেলায়। বায়ৰন মাত্ৰ তিনিবছৰ বয়সত পিতৃক হেৰুৱায়।&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;/&gt;

বায়ৰনে তেওঁৰ শৈশৱকাল স্কটলেণ্ডৰ অ্যাবাৰডিন নামৰ এখন গাঁৱত মাতৃৰ সৈতে দৰিদ্ৰতাৰ মাজত অতিবাহিত কৰিছিল। এই সময়ত তেওঁৰ বাওঁ ভৰি ‘‘ক্লাবফুট’’ ৰোগত আক্ৰান্ত আছিল, যাৰ ফলত তেওঁ শৈশৱতে শাৰীৰিক অক্ষমতা আৰু মানসিক যন্ত্ৰণাৰ সন্মুখীন হয়। যদিও কেথাৰিনে তেওঁৰ যত্ন লৈছিল, তথাপিও তেওঁক খিটখিটীয়া আৰু অস্থিৰ স্বভাৱৰ এজনী মা হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হয়। 

১৭৯৮ চনত, তেওঁৰ আত্মীয়জনে মৃত্যু লাভ কৰাৰ পাছত বায়ৰনে &quot;বাৰণ বায়ৰন&quot; উপাধি আৰু নিউষ্টিড এবে নামৰ এটা সম্পত্তিৰ অধিকাৰ লাভ কৰে। এই ঘটনাই তেওঁৰ জীৱনত এটা ডাঙৰ পৰিবৰ্তন আনে, যদিও নিউষ্টিড সম্পত্তি অতি জীৰ্ণ অৱস্থাত আছিল আৰু তাত বসবাস কৰিবলৈ উপযোগী নাছিল। 

বায়ৰনে অতি কম বয়সতে সাহিত্য, ইতিহাস আৰু ধৰ্মীয় পাঠৰ প্ৰতি আগ্ৰহ দেখুৱাব ধৰিলে। তেওঁৰ শৈশৱৰ অভিজ্ঞতাবোৰে তেওঁৰ ব্যক্তিত্বত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলালে আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁৰ কবিতাবোৰৰ আঁৰত থকা দুখ, একাকিত্ব আৰু বিদ্ৰোহী মনোভাৱৰ আধাৰ ৰূপে কাম কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

== শিক্ষা ==
বায়ৰনে প্ৰথমে এবাৰডিনৰ এক স্থানীয় বিদ্যালয়ত প্ৰাথমিক শিক্ষা লাভ কৰিছিল। ১৭৯৯ চনত, তেওঁ ইংলেণ্ডৰ হাৰো ক্লাছিকেল স্কুলত পাঠ গ্ৰহণ কৰিবলৈ যায়। এই সময়ছোৱাত তেওঁৰ শৈক্ষিক জীৱনত ধাৰাবাহিকতা নাছিল, কাৰণ তেওঁৰ পৰিয়ালৰ অৱস্থা স্থিৰ নাছিল। ১৮০১ চনত তেওঁ হাৰো স্কুলত ভৰ্তি হয়, যি ইংলেণ্ডৰ আটাইতকৈ প্ৰসিদ্ধ আৰু ঐতিহাসিক বিদ্যালয়সমূহৰ ভিতৰত এটাৰূপে পৰিগণিত। 

হাৰোত থকা সময়ছোৱাত বায়ৰনে লেটিন, গ্ৰীক, ইতিহাস আৰু সাহিত্যত গভীৰ আগ্ৰহ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। তেওঁৰ সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ভাষা-দক্ষতাই শিক্ষকসকলক আকৰ্ষিত কৰিছিল, যদিও তেওঁৰ আচৰণ অনেক সময়ত বিদ্ৰোহী আৰু আনুশাসনবিহীন আছিল। তেওঁৰ কৈশোৰীয়া সময়ছোৱাত কিছুজন বন্ধুৰ প্ৰতি তেওঁৰ গভীৰ মানসিক আকৰ্ষণ জন্মিছিল, যাক পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁৰ কবিতাবোৰত প্ৰকাশ পোৱা যায়।&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;/&gt;

১৮০৫ চনত বায়ৰনে কেমব্ৰিজ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ট্ৰিনিটি কলেজত ভৰ্তি হয়। কেমব্ৰিজত তেওঁ সাহিত্য আৰু দৰ্শন অধ্যয়ন কৰিছিল, যদিও তেওঁ একাডেমিক পাঠত একেবাৰে মনোযোগী নাছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে, তেওঁ কেমব্ৰিজৰ জীৱনশৈলীত জড়িত হৈ পৰে—পঢ়াশুনাৰ সলনি ঘোঁৰা-পালন, প্ৰেম, আৰু দামী বস্তুৰ প্ৰতি আগ্ৰহ দেখুৱাইছিল।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

এই সময়ছোৱাত বায়ৰনে তেওঁৰ প্ৰথম কাব্যসংকলন ‘‘Fugitive Pieces’’ প্ৰকাশ কৰে, যদিও ইয়াক কিছু বিতৰ্কৰ মুখামুখি হ'ব লগা হয়। ইয়াৰ পাছত ‘‘Hours of Idleness’’ নামৰ এখন কাব্যসংকলন প্ৰকাশ কৰে, যাক সমালোচকসকলে কঠোৰ ভাষাত সমালোচনা কৰে। এই সমালোচনাই বায়ৰনক চেঁচা উত্তৰ দিবলৈ উদ্বুদ্ধ কৰে আৰু ‘‘English Bards and Scotch Reviewers’’ নামৰ ব্যংগাত্মক কবিতা ৰচে, যাৰ জৰিয়তে তেওঁ সাহিত্যিক ক্ষেত্ৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰিবলৈ সক্ষম হয়।&lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

== পেছাদাৰী জীৱন ==
বায়ৰনে ১৮০৭ চনত ‘‘Hours of Idleness’’ নামৰ কাব্যসংগ্ৰহ প্ৰকাশ কৰাৰ পাছত তেওঁ সাহিত্যিক ৰূপত অলপ পৰিচিতি লাভ কৰে। যদিও সমালোচকসকলে এই গ্ৰন্থৰ কঠোৰ সমালোচনা কৰিছিল, সেই সমালোচনাৰ প্ৰতিক্ৰিয়া হিচাপে বায়ৰনে ‘‘English Bards and Scotch Reviewers’’ (১৮০৯) ৰচনা কৰে। এই ব্যংগাত্মক কবিতাটোৱে তেখেতক ইংলেণ্ডৰ সাহিত্য জগতত বিশেষভাবে চিনাক্ত কৰে।&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;&gt;https://www.oxforddnb.com/view/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-4279&lt;/ref&gt;

১৮০৯ চনত বায়ৰনে হাউছ অৱ লৰ্ডছত সদস্য হিচাপে প্ৰৱেশ কৰে। সেই বছৰৰ পিছতে তেওঁ ইউৰোপৰ এক দীঘল ভ্ৰমণত ওলাই যায়, যাক ‘‘Grand Tour’’ বোলা হয়। এই ভ্ৰমণৰ সময়ত তেওঁ [[পৰ্তুগাল]], [[স্পেইন]], [[আলবেনিয়া]], [[গ্ৰীছ]] আৰু [[তুৰ্কী]] আদি দেশত ঘূৰি ফুৰে। তেওঁৰ ভ্ৰমণৰ অভিজ্ঞতা আৰু তাত জৰুৰী ঘটনাবোৰে ‘‘Childe Harold's Pilgrimage’’ নামৰ কাব্যগ্ৰন্থখনত স্থান পায়। ১৮১২ চনত এই গ্ৰন্থ প্ৰকাশ হোৱাৰ লগে লগে বায়ৰনে ব্যাপক জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

এই কাব্যগ্ৰন্থৰ সফলতাৰ ফলস্বৰূপে বায়ৰন তৎকালীন লণ্ডনৰ সাহিত্য আৰু সমাজ জগতৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ পৰে। তেওঁৰ ব্যক্তিত্ব, দেহৰ সৌন্দৰ্য আৰু বিদ্ৰোহী মনোভাৱই জনসাধাৰণক মোহিত কৰে। ইয়াৰ পিছত তেওঁ ‘‘The Giaour’’, ‘‘The Bride of Abydos’’, ‘‘The Corsair’’ আৰু ‘‘Lara’’ আদি প্ৰেমমূলক আৰু ৰাজনৈতিক বৰ্ণনামূলক কবিতা প্ৰকাশ কৰে, যিবোৰে তেখেতৰ খ্যাতি আৰু জনপ্ৰিয়তা বঢ়াই তোলে।&lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ ব্যক্তিগত জীৱনত বহু বিতৰ্কৰ সৃষ্টি হয়—বিশেষকৈ তেওঁৰ প্ৰেমিকাসকল আৰু পত্নীৰ সৈতে হোৱা সংঘাত, লগতে তেওঁৰ নিজেৰ সহোদৰা অগুস্তা লীৰ সৈতে সন্দেহজনক সম্পৰ্কই সমাজত তীব্ৰ সমালোচনাৰ সৃষ্টি কৰে। এই ঘটনাবোৰৰ ফলত তেওঁ ১৮১৬ চনত ইংলেণ্ড ত্যাগ কৰিবলৈ বাধ্য হয়। তেতিয়াৰে পৰা তেওঁৰ জীৱন ‘‘Life abroad’’ নামৰ পৰৱৰ্তী পৰ্যায়লৈ আগবাঢ়ে। 

== বিদেশত জীৱন (১৮১৬–১৮২৪) ==
১৮১৬ চনত লণ্ডনৰ সমাজজীৱনত ব্যাপক বিতৰ্ক আৰু সমালোচনাৰ সম্মুখীন হোৱাৰ পাছত বায়ৰনে ইংলেণ্ড এৰি দিয়ে আৰু ইউৰোপলৈ যাত্ৰা কৰে। প্ৰথমে তেওঁ বেলজিয়াম আৰু [[ফ্ৰান্স]] পাৰ হৈ জেনেভা ([[চুইজাৰলেণ্ড]])ত উপস্থিত হয়। তাতে তেওঁৰ সাক্ষাৎ হয় [[পি. বি. শ্বেলী]] আৰু মেৰী শ্বেলীৰ সৈতে। তেওঁলোকৰ সৈতে কাটোৱা সময়ত সাহিত্যিক চৰ্চা আৰু বৈপ্লৱিক চিন্তাধাৰাৰ আদান-প্ৰদান হয়। এই সময়চোৱাত বায়ৰনে ‘‘The Prisoner of Chillon’’ আৰু ‘‘Manfred’’ ৰচনা কৰে।&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;/&gt;

পিছত বায়ৰনে [[ইটালী]]লৈ যাত্ৰা কৰে আৰু ১৮১৭ৰ পৰা ১৮২৩ পৰ্যন্ত ভেনিচ, ৰাভেন্না, পিছা আৰু জেনোৱাত থাকে। ইটালীত থকা সময়চোৱাত বায়ৰনে লেখনিৰ ক্ষেত্ৰত অতুলনীয় উৎপাদনক্ষমতা দেখুৱায়। তেতিয়াই তেওঁ ‘‘Don Juan’’ নামৰ তেওঁৰ অন্যতম বিখ্যাত ব্যংগাত্মক কাব্য আৰম্ভ কৰে। এই কবিতাটো সামাজিক, ৰাজনৈতিক আৰু ধৰ্মীয় প্ৰতিষ্ঠানৰ ওপৰত ব্যংগ কৰে আৰু তেওঁৰ দৃষ্টিভংগী পৰিস্ফুট কৰে।&lt;ref name=&quot;poetsorg&quot;&gt;https://poets.org/poet/george-gordon-byron&lt;/ref&gt;

ইটালীত থাকোঁতে বায়ৰনে একাধিক প্ৰেমিকাৰ সৈতে সম্পৰ্ক স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ [Claire Clairmont-ৰ সৈতে, যিজন শ্বেলীৰ স্ত্ৰীৰ সম্পৰ্কীয়া আছিল। এই সম্পৰ্কৰ ফলস্বৰূপে Allegra নামৰ এগৰাকী কন্যা জন্মগ্ৰহণ কৰে। Allegra-ৰ মৃত্যুৰ ঘটনাই বায়ৰনক গভীৰভাবে আঘাত কৰে।&lt;ref name=&quot;nyt&quot;&gt;https://www.nytimes.com/2011/05/29/travel/lake-geneva-as-byron-and-shelley-knew-it.html&lt;/ref&gt;

১৮২৩ চনত বায়ৰনে গ্ৰীচৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামত অংশ লোৱাৰ উদ্দেশ্যে মিছলংগিলৈ যাত্ৰা কৰে। তেওঁ গ্ৰীচৰ স্বাধীনতা লাভৰ বাবে [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]]ৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰামত অংশ লয়। গ্ৰীকসকলে বায়ৰনক এগৰাকী বিদেশী সাহসী মুক্তিযোদ্ধা হিচাপে আদৰ দিয়ে। তেওঁ নিজৰ ধন-সম্পত্তিৰে সংগ্ৰামীসকলক সহায় কৰে আৰু সৈন্যদল গঠন কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

এই সংগ্ৰামৰ সময়তে তেওঁ মিছলংগিত অসুস্থ হৈ পৰে। ডাঙৰভাৱে চিকিৎসা কৰাৰ ব্যৱস্থা নথকাৰ ফলত ১৮২৪ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত ৩৬ বছৰ বয়সতে তেওঁৰ মৃত্য হয়। মৃত্যুৰ পাছত বায়ৰনক গ্ৰীচত মহানুভাৱত্মক লোক হিচাপে সন্মান জনোৱা হয় আৰু আজিও গ্ৰীচৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ এজন বিদেশী নায়ক হিচাপে স্মৰণ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;&gt;https://www.poetryfoundation.org/poets/lord-byron&lt;/ref&gt;

== মৃত্যু ==
১৮২৪ চনৰ আৰম্ভণিতে লৰ্ড বায়ৰন গ্ৰীচৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামত সক্ৰিয়ভাৱে জড়িত আছিল। তেওঁ মিছলংগি চহৰত থাকি গ্ৰীক বিদ্ৰোহীসকলৰ বাবে সৈন্য সংগ্ৰহ, সামগ্ৰী যোগান আৰু লজিষ্টিক সহায়ত নিজ ধন খৰচ কৰি থাকে। তেওঁক গ্ৰীচৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামত বিদেশী সহায়ৰ এক প্ৰধান মুখ ৰূপে গণ্য কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;&gt;https://www.britannica.com/biography/Lord-Byron-poet&lt;/ref&gt;

যদিও বায়ৰনে যুদ্ধত প্ৰত্যক্ষভাৱে অংশ লোৱাৰ সুযোগ লাভ কৰিছিল, কিন্তু যুদ্ধক্ষেত্ৰলৈ যাবৰ আগতে, তেওঁ মিছলংগিত কঠিন অসুখত ভোগে। ১৮২৪ চনৰ এপ্ৰিল মাহত বৰষুণ আৰু ঠাণ্ডা জ্বৰৰ বাবে তেওঁৰ অৱস্থা অৱনতি ঘটে। সময়ত চিকিৎসা আৰু সঠিক চিকিৎসা-পদ্ধতি নথকাৰ বাবে বায়ৰনে মেনিনজাইটিছত আক্ৰান্ত হয়।&lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

১৮২৪ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত, ৩৬ বছৰ বয়সত লৰ্ড বায়ৰনে মিছলংগিত মৃত্যু বৰণ কৰে। তেওঁৰ মৃত্যুত গ্ৰীচৰ জনগণে গভীৰ শোক প্ৰকাশ কৰে আৰু তেওঁক এজন বিদেশী নায়ক ৰূপে স্মৰণ কৰে। আথমেন্স, পাত্ৰাচ, আৰু মিছলংগিত তেওঁৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়।&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;/&gt;

তেওঁৰ মৃতদেহ ইংলেণ্ডলৈ পঠিওৱা হৈছিল যদিও ইংলেণ্ডৰ ওয়েষ্টমিনষ্টাৰ এবেইত তেওঁক সৎকাৰ কৰাৰ অনুমতি প্ৰথমে দিয়া হোৱা নাছিল। অৱশেষত তেওঁক Nottinghamshire-ৰ Newstead Abbey-ৰ ওচৰত পৰিয়ালৰ কবৰত কবৰস্থ কৰা হয়। ১৯৬৯ চনত তেওঁৰ নামত ৱেষ্টমিনষ্টাৰ এবেইত স্মাৰক ফলক স্থাপন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;bbcbyron&quot;&gt;https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/byron_lord.shtml&lt;/ref&gt;

== ব্যক্তিগত জীৱন ==
লৰ্ড বায়ৰনৰ ব্যক্তিগত জীৱন চৰ্চিত আৰু বিতৰ্কিত আছিল। তেওঁৰ প্ৰেমজীৱন, বিবাহ, আৰু বহু অসম্প্ৰদায়িক সম্পৰ্কে সমসাময়িক সমাজত বিস্তৰ গুঞ্জন সৃষ্টি কৰিছিল। ১৮১৫ চনত তেওঁ Anne Isabella Milbanke-ৰ সৈতে বিবাহ বন্ধনত আবদ্ধ হয়, যাৰ পৰা এগৰাকী কন্যা সন্তান জন্ম গ্ৰহণ কৰে – Ada Lovelace, যাক আধুনিক কম্পিউটাৰৰ প্ৰথম প্ৰগ্ৰামাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;poetsorg&quot;/&gt;

যদিও বিবাহটি সামাজিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল, তথাপি এই বৈৱাহিক সম্পৰ্কৰ পৰিসমাপ্তি মাথোঁ এজন সন্তান জন্ম হোৱাৰ পিছতে হয়। Anne Isabella-এ বায়ৰনৰ প্ৰৱণতা, আচৰণ আৰু মানসিক স্থিতিৰ বাবে তেওঁক ত্যাগ কৰে।&lt;ref name=&quot;odnb&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ একাধিক প্ৰেমিক-প্ৰেমিকা আছিল, যাৰ ভিতৰত Claire Clairmont উল্লেখযোগ্য। তেওঁ [[পি. বি. শ্বেলী]]-ৰ খুলশালী আৰু তেওঁলোকৰ সম্পৰ্কৰ ফলস্বৰূপ Allegra Byron নামৰ এগৰাকী কন্যা জন্ম গ্ৰহণ কৰে। তদুপৰি, Elizabeth Medora Leigh নামৰ আন এগৰাকী সন্তানকো তেওঁৰ সন্তান হিচাপে ধৰা হয় যদিও ইয়াৰ পিতৃত্ব সন্দেহৰ অৱস্থাত আছিল।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ জীৱনত একাধিক সমকামী সম্পৰ্কৰো তথ্য পোৱা যায়, বিশেষকৈ তেওঁৰ কৈশোৰৰ সময়ত। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে তেওঁক সমসাময়িক ইংৰাজ সমাজত বিস্তৰ সমালোচনাৰ সন্মুখীন হ'ব লগা হৈছিল। তেওঁৰ ব্যক্তিগত জীৱনে তেওঁৰ সাহিত্যত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল আৰু তেওঁৰ কবিতাবোৰত এনে বহু গোপন-গম্ভীৰ অভিজ্ঞতাৰ প্ৰতিফলন পোৱা যায়।&lt;ref name=&quot;robertmorrison&quot;&gt;http://robertjhmorrison.com/post/byron-and-scotland/&lt;/ref&gt;

== স্বাস্থ্য আৰু ৰূপৰেখা ==
লৰ্ড বায়ৰন শৈশৱৰ পৰাই শাৰীৰিক অসুবিধাৰ সৈতে জীয়াই আছিল। তেওঁৰ ডান ভৰি জন্মগতভাৱে বিকলাঙ্গ আছিল — বহুতো ঐতিহাসিকৰ মতে ই “ক্লাব ফুট” (clubfoot) আছিল। এই অক্ষমতা সত্ত্বেও তেওঁ ক্ৰীড়াবিদ হিচাপে নিজকে গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, বিশেষকৈ অৱসৰ কটোৱাৰ বাবে তেওঁ সাঁতোৰাৰ দীক্ষা লৈছিল। &lt;ref name=&quot;odnb&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ ৰূপৰেখা তেওঁৰ সমসাময়িকসকলৰ মাজত অতি আকৰ্ষণীয় বুলি বিবেচিত হৈছিল। তেওঁ দীঘল দেহৰ, গম্ভীৰ চকু আৰু কাকৰাপাখিৰ দৰে ক'লা কেশৰ অধিকাৰী আছিল। তেওঁৰ আকৰ্ষণীয় ব্যক্তিত্ব আৰু নাটকীয় ভঙ্গিমাই তেওঁক এক প্ৰভাৱশালী সাহিত্যিক ৰূপত গঢ়ি তুলিছিল। &lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

তেওঁৰ স্বাস্থ্য জীৱনৰ শেষ দিশলৈ গৈ অধিক অবনত হ’ব ধৰিলে। তেওঁ ঘন ঘন ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল, বিশেষকৈ জ্বৰ আৰু পাচনতন্ত্ৰ সংক্ৰান্ত সমস্যাত। মিছ'লংঘিত তেওঁৰ মৃত্যুৰ প্ৰধান কাৰণো জ্বৰ আছিল, যাক চিকিৎসকসকলে সঠিকভাৱে প্ৰশমিত কৰিব পৰা নাছিল। &lt;ref name=&quot;poetsorg&quot;/&gt;

ইয়াৰ উপৰিও, বায়ৰন বহু সময় নিজৰ শৰীৰৰ ওপৰত অতিপ্ৰাকৃতিক নিয়ন্ত্ৰণ ৰাখিবলৈ ডায়েটিং আৰু উপবাসৰ অভ্যাস গঢ়ি তুলিছিল। তেওঁ নিজকে বেছি ভাৰ হোৱা বুলি ভাবি সাধাৰণতে বিস্কুট, সোডা আৰু পানীত নিৰ্ভৰ কৰি থাকিছিল। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে তেওঁৰ শৰীৰৰ ভৰ খুব বেছি কমিছিল আৰু স্বাস্থ্য অধিক দুৰ্বল হৈ পৰিছিল। &lt;ref name=&quot;robertmorrison&quot;/&gt;

== ৰাজনৈতিক জীৱন ==
লৰ্ড বায়ৰনে ১৮০৯ চনত তেওঁৰ পিতামহৰ পৰা “বাৰণ বায়ৰন” উপাধি লাভ কৰি হাউচ অৱ লৰ্ডছত অধিষ্ঠিত হয়। যদিও তেওঁ প্ৰাৰম্ভিকভাৱে ৰাজনৈতিকভাৱে অক্ৰিয় আছিল, কিছুবছৰৰ পাছত তেওঁ ৰাজনৈতিক বক্তৃতাৰ জৰিয়তে চাঞ্চল্য সৃষ্টি কৰে। তেওঁ বিশেষকৈ কৰ্মচাৰীসকলৰ অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ নীতিৰ প্ৰতি কঠোৰ সমালোচনা কৰিছিল। &lt;ref name=&quot;odnb&quot;&gt;https://www.oxforddnb.com/view/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-4279&lt;/ref&gt;

বায়ৰনে ১৮১২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম ৰাজনৈতিক ভাষণ প্ৰদান কৰিছিল, য’ত তেওঁ “লুডাইট” (Luddite) নামেৰে পৰিচিত শিল্পবিপ্লৱ-বিৰোধী আন্দোলনকাৰীসকলৰ পক্ষে কথা কয়। তেওঁ তৎকালীন চৰকাৰৰ কঠোৰ নীতিবোৰৰ নিন্দা কৰে, যিয়ে তাঁতৰ মেচিন ধ্বংস কৰাৰ বাবে লোকসকলক মৃত্যুদণ্ড দিছিল। &lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ ৰাজনৈতিক দৃষ্টিভংগী উচ্চ-আদৰ্শবাদী আৰু বিদ্ৰোহাত্মক আছিল। তেওঁ সদায় শোষিতসকলৰ পক্ষে থিয় দিছিল আৰু ইংলেণ্ডৰ শাসক গোটৰ ৰক্ষণশীল নীতিবোৰৰ বিপক্ষে অবস্থান লৈছিল। ইয়াৰ বাবে তেওঁক আন অনেক লৰ্ডৰ পৰা বেলেগ হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। &lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

তদুপৰি, বায়ৰনে ইউৰোপৰ বিভিন্ন স্বাধীনতা আন্দোলনৰ প্ৰতি সহানুভূতি প্ৰকাশ কৰিছিল, বিশেষকৈ গ্ৰীচৰ [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]]ৰ পৰা স্বাধীনতা লাভৰ যুদ্ধত। এই সহানুভূতিৰ ফলস্বৰূপেই তেওঁ ১৮২৩ চনত গ্ৰীচলৈ গৈ স্বাধীনতা সংগ্ৰামত অংশগ্ৰহণ কৰে। &lt;ref name=&quot;nytimes&quot;&gt;https://www.nytimes.com/2011/05/29/travel/lake-geneva-as-byron-and-shelley-knew-it.html&lt;/ref&gt;

তেওঁৰ ৰাজনৈতিক জীৱনে তেওঁৰ সাহিত্যকৰ্ম আৰু ব্যতিক্ৰমী জীৱনদৃষ্টিভংগীক এক বিশেষ বৈশিষ্ট্য প্ৰদান কৰিছিল, যি তেতিয়াৰ ইউৰোপীয় অভিজাত সমাজত এটা বিশেষ আলোড়ন সৃষ্টি কৰিছিল।

== কবিতা-কৰ্ম ==
লৰ্ড বায়ৰন ইংৰাজী সাহিত্যৰ অন্যতম প্ৰভাৱশালী আৰু জনপ্ৰিয় কবি আছিল। তেওঁ ৰোমাণ্টিক আন্দোলনৰ অন্যতম মুখ্য ব্যক্তি হিচাপে পৰিগণিত হয়। তেওঁৰ কবিতাসমূহে আত্ম-অভিব্যক্তি, প্ৰকৃতিৰ বৰ্ণনা, সমাজ-সমালোচনা আৰু ব্যক্তিগত যন্ত্ৰণাৰ গভীৰ অনুভূতিৰে পূৰ্ণ। &lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

তেওঁৰ প্ৰথম বৃহৎ কাব্য ''Childe Harold's Pilgrimage'' (১৮১২–১৮১৮) আছিল, যিটো ইউৰোপ ভ্ৰমণ কৰা এক ক্লান্ত আৰু আত্ম-অনুসন্ধানী নায়কৰ কাহিনী। এই কাব্যই বায়ৰনক তৎকালীন সাহিত্য সমাজত একক গম্ভীৰ স্থান দিছিল। তেওঁৰ এই খ্যাতিৰ পাছতে তেওঁৰ বিষণ্ণ, বিদ্ৰোহী নায়কৰ ধৰ্মীয়-নৈৰাজ্যবাদী ভাবনাই “Byronic hero” নামৰ এটি সাহিত্যিক ধাৰণাৰ জন্ম দিয়ে। &lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ অন্যতম বিখ্যাত আৰু বৃহৎ কাব্য ''Don Juan'' (১৮১৯–১৮২৪) আছিল, যিটো এটি ব্যঙ্গাত্মক মহাকাব্য। এই কাব্যত তেওঁ সমাজৰ ভণ্ডামি, ধৰ্মীয় কপটতা আৰু ৰাজনৈতিক দুৰ্নীতিৰ প্ৰতি তীব্ৰ আঘাত দিয়ে। ''Don Juan'' ১৭টা কেণ্টোৰ (cantos) অন্তৰ্ভুক্ত এক অসমাপ্ত কাব্য, যিটো বায়ৰনৰ মৃত্যুৰ পাছতো আলোচনাৰ বিষয় হৈ ৰয়। &lt;ref name=&quot;odnb&quot;/&gt;

তেওঁৰ সৰু কবিতাবোৰৰ ভিতৰত ''Hebrew Melodies'' (১৮১৫) উল্লেখযোগ্য, য’ত ধৰ্মীয় আৰু লৌকিক ভাবৰ সংমিশ্ৰণ পোৱা যায়। ইয়াৰ অন্তৰ্গত &quot;She Walks in Beauty&quot;, &quot;The Destruction of Sennacherib&quot; আদি কবিতাবোৰ বৰ্তমানেও জনপ্ৰিয়। &lt;ref name=&quot;bl&quot;&gt;{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=https://www.bl.uk/people/lord-byron |access-date=2025-06-03 |archivedate=2014-07-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140715031742/https://www.bl.uk/people/lord-byron |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;

বায়ৰনে নাট্যকাব্যও ৰচনা কৰিছিল, যেনে ''Manfred'' (১৮১৭), ''Cain'' (১৮২۱) আদি, য’ত গভীৰ দাৰ্শনিক আৰু অস্তিত্ববাদী প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰা হৈছিল। এই নাট্যকাব্যসমূহত তেওঁৰ ব্যক্তিগত সংকট আৰু ধাৰ্মিক মতবিৰোধ প্ৰগাঢ় ৰূপত প্ৰকাশ পাইছে। 

বায়ৰনৰ কবিতা-কৰ্মে ইংৰাজী সাহিত্যলৈ এক নতুন দিশ আনিছিল আৰু বিশ্বসাহিত্যত তেওঁৰ অৱদান বৰ্তমানতো গৌৰৱৰ সৈতে স্মৰণ কৰা হয়।

== পাৰ্থেনন সজ্জা ==
লৰ্ড বায়ৰন এজন প্ৰবল সাংস্কৃতিক ৰক্ষণশীল আছিল, আৰু তেওঁ [[এলজিন সজ্জা]] (Elgin Marbles) বুলিৰে পৰিচিত [[পাৰ্থেনন|পাৰ্থেননৰ]] ভাস্কৰ্যবোৰ ইংলেণ্ডলৈ নিয়া প্ৰতি তীব্ৰভাবে প্ৰতিবাদ জনাইছিল। এই ভাস্কৰ্যবোৰ ১৯শ শতিকাত [[থমাছ ব্ৰুস, ৭ম এলজিন্ লৰ্ড|এলজিনৰ লৰ্ড]]-এ [[আথমেন সাম্ৰাজ্য]]ৰ পৰা লৈ অহা বুলি জনা যায়। বায়ৰনে ইয়াক এক সাংস্কৃতিক অপহৰণ বুলি গণ্য কৰিছিল। 

তেওঁ এই ব্যাপাৰত তেওঁৰ কাব্য ''Childe Harold's Pilgrimage''-ৰ ২য় খণ্ডত তীব্ৰ সমালোচনা কৰে:

:''Dull is the eye that will not weep to see 
:''Thy walls defaced, thy mouldering shrines removed 
:''By British hands...''

এই শ্লোকৰ জৰিয়তে তেওঁ ব্ৰিটিছৰ দ্বিচাৰিতা আৰু গ্ৰীচৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ অপমানৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। বায়ৰনৰ মতে, গ্ৰীচৰ দৰ্শনীয় স্থাপনাবোৰ ব্ৰিটিছ উপনিবেশবাদেৰ শিকাৰ হৈ আছিল।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;

তেওঁৰ এই মনোভাৱৰ ফলত গ্ৰীচবাসীয়েও তেওঁক সাংস্কৃতিক সমৰ্থক হিচাপে আগবঢ়াইছিল। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে, বায়ৰনে পিছলৈ গ্ৰীচৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামত অংশ লৈছিল। 

এই দৃষ্টিভংগীয়ে বায়ৰনক কেৱল এটি সাহিত্যিক নহয়, এজন সক্ৰিয় সাংস্কৃতিক আৰু ৰাজনৈতিক চিন্তাবিদ হিচাপেও প্ৰতিষ্ঠা দিয়ে। তেওঁৰ এই দৃষ্টিভংগী আধুনিক ''cultural heritage protection'' আন্দোলনৰ প্ৰেৰণা হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

== উত্তৰাধিকাৰ আৰু প্ৰভাৱ ==
লৰ্ড বায়ৰন ১৯শ শতিকাৰ ৰোমাণ্টিক সাহিত্য আন্দোলনৰ অন্যতম মুখ্য কবি হিচাপে পৰিগণিত। তেওঁৰ কবিতা, জীৱনশৈলী আৰু বিদ্ৰোহী মনোভাৱে আধুনিক কবিতাৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল। ''Byronic hero'' বুলিৰে জনা যোৱা এক বিশেষ ধৰণৰ কাব্যিক চৰিত্ৰ — যি গম্ভীৰ, আত্মবিৰোধী, বিদ্ৰোহী আৰু আত্ম-অন্তৰ্মুখী — বায়ৰনৰ জীৱন আৰু সাহিত্যৰে অনুপ্ৰাণিত হৈ গঢ় লোৱা হয়। এই ধৰণৰ চৰিত্ৰ পিছলৈ বিশ্বসাহিত্য, নাটক আৰু চিনেমাত বহুল ব্যৱহৃত হৈছে।&lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ সাহিত্যিক কৃতিত ভদ্ৰতা আৰু প্ৰতিষ্ঠানবিৰোধিতাৰ সংমিশ্ৰণ দেখা যায়, যিয়ে তেওঁৰ কাব্যক বিদ্ৰোহী যুগৰ প্ৰতীক ৰূপে পৰিগণিত কৰে। তেওঁৰ মৃত্যু গ্ৰীচৰ স্বাধীনতা যুদ্ধত অংশগ্ৰহণৰ সময়ত হোৱাত তেওঁক গ্ৰীচত এখন ৰাষ্ট্ৰীয় নায়কৰ স্থান দিয়া হৈছে। গ্ৰীচত বহু ৰাস্তা, মূৰ্তি আৰু প্ৰতিষ্ঠানত তেওঁৰ নাম সংলগ্ন আছে।&lt;ref name=&quot;bl&quot;/&gt;

বায়ৰনৰ একমাত্ৰ বৈধ সন্তান, এডা লাভলেছ, গণনাতত্ত্বৰ প্ৰথম যুগৰ মহিলা বিজ্ঞানী হিচাপে পৰিগণিত হয়। তেওঁক প্ৰথম ‘কম্পিউটাৰ প্ৰগ্ৰামাৰ’ বুলি গণ্য কৰা হয়। এই দিশত বায়ৰনৰ বংশধৰো বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ইতিহাসত নিজৰ স্থান দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;odnb&quot;/&gt;

আধুনিক কবি, সাহিত্যিক, নাট্যকাৰ আৰু শিল্পী সকলে বায়ৰনৰ জীৱনৰ পৰা প্ৰেৰণা লৈ আহিছে। তেওঁ একেলগে এটা সাহিত্যিক, ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক শক্তি হিচাপে চিনাক্ত। বায়ৰনৰ কাজ আৰু ব্যক্তিত্বৰ কাহিনী আজিও পঢ়ুৱৈ আৰু সমালোচকৰ মাজত গুৰুত্বৰ সৈতে অধ্যয়ন কৰা হয়।

== গ্ৰন্থপঞ্জী ==
লৰ্ড বায়ৰনে তেওঁৰ জীৱনকালত বহুতো খ্যাতনামা সাহিত্যকৰ্ম ৰচনা কৰিছিল। তলত তেওঁৰ কিছুমান উল্লেখযোগ্য কাব্যগ্ৰন্থ আৰু প্ৰকাশিত সাহিত্যৰ তালিকা দিয়া হৈছে:
* ''Hours of Idleness'' (1807) – তেওঁৰ প্ৰথম কবিতা সংগ্ৰহ, যিটো সমালোচকসমূহৰ দ্বাৰা কঠোৰ সমালোচিত হৈছিল। 
* ''English Bards and Scotch Reviewers'' (1809) – সমালোচকৰ সমালোচনাত উত্তৰ হিচাপে ৰচিত এক ব্যংগধৰ্মী কবিতা। 
* ''Childe Harold's Pilgrimage'' (1812–1818) – তেওঁৰ আটাইতকৈ বিখ্যাত কাব্যসৃষ্টি, যি তেওঁক ব্ৰিটিছ কাব্যজগতত উচ্চ আসনত বসোৱালে। 
* ''The Giaour'' (1813), ''The Bride of Abydos'' (1813), ''The Corsair'' (1814), ''Lara'' (1814) – এইবোৰ তেওঁৰ তথাকথিত ‘Eastern Tales’ শৃংখলাৰ অংশ, যি সময়ত ব্যাপক জনপ্ৰিয় হৈছিল। 
* ''Hebrew Melodies'' (1815) – ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত কেইবাটাও গান আৰু কবিতা তৎকালীন সমাজত বহুল চৰ্চিত হৈছিল। 
* ''Manfred'' (1817) – এটা নাট্যধৰ্মী কবিতা, যি তেওঁৰ দৰ্শনীয়, অস্তিত্ববাদী চিন্তাধাৰা প্ৰকাশ কৰে। 
* ''Don Juan'' (1819–1824) – তেওঁৰ অপৰিপূৰ্ণ মহাকাব্য, যিটো ইংৰাজী ব্যংগ কাব্যৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ উদাহৰণ হিচাপে বিবেচিত হয়। 

এই গ্ৰন্থসমূহ বায়ৰনৰ সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ বৈচিত্ৰ্য, সমাজ-ৰাজনীতি প্ৰতি দৃষ্টিভংগী আৰু ব্যক্তিগত জীৱনৰ বেদনাক ফুটাই তোলে।&lt;ref name=&quot;britannica&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;poetryfoundation&quot;/&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:কবি]]</text>
      <sha1>4x0k4i3enkgeii3kbz2kkgy3uqk2mqx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নিলুফাৰ ৰহমানী</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122384</id>
    <revision>
      <id>515676</id>
      <parentid>515034</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:39:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515676</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13952" sha1="mapet40i69kjesmh8qtpbkit61oe5de" xml:space="preserve">{{Short description|First female Afghan Air Force pilot}}
{{Infobox military person
| name          = নিলুফাৰ ৰহমানী
| image         = Niloofar Rahmani.jpg
| alt           = 
| caption       = ২০১৩ চনত ৰহমানী
| birth_date    = {{birth year and age|1992}}
| birth_place   = [[Logar Province|লগাৰ]], [[আফগানিস্তান]]
| death_date    = 
| death_place   = 
| other_names   = 
| serviceyears  = ২০১২–২০১৮ 
| allegiance    = ইছলামিক ৰিপাব্লিক অৱ আফগানিস্তান
| branch        = [[Afghan Air Force|বায়ুসেনা]]
| notable_works =
}}
'''নিলুফাৰ ৰহমানী''' (পাৰ্চী ভাষাত: نیلوفر رحمانی)ৰ জন্ম ১৯৯০ চনৰ আৰম্ভণিত৷ &lt;ref&gt;[https://www.publishersweekly.com/978-1-641-60334-8 ''Open Skies: My Life as Afghanistan’s First Female Pilot'']. Publishers Weekly Newsletter, Juli 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;/&gt;&lt;ref&gt;''Niloofar Rahmani''. In:  Thomas H. Johnson, Ludwig W. Adamec: ''Historical Dictionary of Afghanistan''. Rowman &amp; Littlefield, 2021, ISBN  9781538149294, pp. 416-417&lt;/ref&gt; আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা ফিক্সড উইং বায়ুসেনাৰ বিমানচালক আৰু ২০০১ চনত তালিবানৰ পতনৰ পাছত আফগান বায়ুসেনাৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা পাইলট।&lt;ref&gt;{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/programmes/p02wyft8 | title = The Conversation: Pilots Niloofar Rahmani and Esther Mbabazi | date= 25 July 2015 | access-date = 13 July 2017 | work = BBC News }}&lt;/ref&gt; যদিও তেওঁৰ পৰিয়ালে মৃত্যুৰ ভাবুকি পাইছিল, তথাপিও তেওঁ নিজৰ প্ৰশিক্ষণ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অধ্যৱসায় কৰিছিল আৰু ২০১৫ চনত আমেৰিকাৰ বিদেশ মন্ত্ৰালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাহসী মহিলা বঁটা লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Women of Courage (2015)&quot; /&gt;
==প্ৰাথমিক জীৱন==
[[File:130514-F-ZE564-001 (8770933734).jpg|thumb|২য় লেফটেনেণ্ট নিলুফাৰ ৰহমানী ২০১৩ চনৰ ১৪ মে'ত আফগানিস্তানৰ [[শ্বিন্দাণ্ড বিমান ঘাটি]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা এক অনুষ্ঠানত পাইলট উইং লাভ কৰাৰ ঠিক আগতে স্নাতক পাইলট প্ৰশিক্ষণৰ আন চাৰিজন স্নাতকৰ কাষত থিয় হৈ আছে।]]
১৯৯২ চনত আফগানিস্তানত পাৰ্চী ভাষী এক পৰিয়ালত ৰহমানীৰ জন্ম হৈছিল৷ ২০০১ চনত কাবুললৈ উভতি অহাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানত পৰিয়ালৰ সৈতে বাস কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/meghara/the-badass-afghan-pilot-who-went-massively-viral-is-now|title=The &quot;Badass&quot; Afghan Pilot Who Went Massively Viral Is Now Living In Exile. She Just Wants To Be Able To Fly Again.|last=Rajagopalan|first=Megha|date=December 14, 2019|website=BuzzFeed News|language=en|access-date=2019-12-15}}&lt;/ref&gt; সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ পাইলট হোৱাৰ সপোন আছিল আৰু বিমান বিদ্যালয়ত পঢ়িব পৰাকৈ ইংৰাজী শিকিবলৈ তেওঁ প্ৰায় এবছৰ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷&lt;ref name=&quot;Jawad (2013)&quot;&gt;{{cite news|last1=Jawad|first1=Sayed|title=First Female Afghan Air Force pilot graduated in 30 years|url=http://www.khaama.com/first-female-afghan-air-force-pilot-graduated-in-30-years-1453|access-date=15 March 2015|publisher=Khaama Press|date=16 May 2013}}&lt;/ref&gt; তেওঁ তাজিক বংশৰ।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oQT3DwAAQBAJ&amp;dq=niloofar+rahmani+%22tajik%22&amp;pg=PT117|first=Niloofar|last=Rahmani|authorlink=|title=Open Skies: My Life as Afghanistan's First Female Pilot|pages= |publisher=[[Chicago Review Press]]|date=July 26, 2021|isbn=9781641603379 }}&lt;/ref&gt;

==উৰণৰ কেৰিয়াৰ==
২০১০ চনত তেওঁ আফগান বায়ুসেনাৰ বিষয়া প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত নামভৰ্তি কৰে আৰু ২০১২ চনৰ জুলাই মাহত দ্বিতীয় লেফটেনেণ্ট হিচাপে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।&lt;ref name=&quot;Women of Courage (2015)&quot;&gt;{{cite news|title=Biographies of 2015 Award Winners|url=https://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307040454/http://www.state.gov/s/gwi/programs/iwoc/2015/bio/index.htm|url-status=dead|archive-date=2015-03-07|access-date=10 March 2015|publisher=U.S. State Department|date=March 2015}}&lt;/ref&gt; গোটেই কাৰ্যসূচীটোত আফগান বায়ুসেনাৰ চিকিৎসকে তেওঁক শাৰীৰিকভাৱে উৰণৰ বাবে অযোগ্য বুলি গণ্য কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল; এই কাৰ্যসূচীত তেওঁ একমাত্ৰ মহিলা প্ৰাৰ্থী আছিল।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ছোভিয়েট যুগৰ দুগৰাকী মহিলা হেলিকপ্টাৰ পাইলট নাবিজাদা ভগ্নীসকলে তেওঁৰ পিতৃৰ সৈতে ৰহমানীৰ এই কৃতিত্বত প্ৰেৰণা হিচাপে ইন্ধন যোগাইছিল।&lt;ref name=&quot;newscentral&quot;&gt;{{cite news|title=MilitaryFirst Afghan female pilot aims to soar|url=http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|access-date=15 March 2015|publisher=newscentral|date=10 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|archive-date=2 April 2015|url-status=dead|archivedate=2 April 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402105906/http://newscentral.exsees.com/item/73212e35c38ee0cee04cb2fa4d63e78b-22cb9aafefa0a4b2143638d99f89fd1b|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Kovach (2015)&quot;&gt;{{cite news|last1=Kovach|first1=Gretel C.|title=Pilot Breaks Gender Barrier|url=http://www.utsandiego.com/news/2015/mar/10/tp-pilot-breaks-gender-barrier/|access-date=15 March 2015|publisher=U-T SanDiego|date=March 10, 2015}}&lt;/ref&gt;

ডাঙৰ বিমান উৰুৱাব বিচৰাৰ বাবে তেওঁ উন্নত বিমান বিদ্যালয়লৈ যায় আৰু অতি সোনকালেই চি-২০৮ সামৰিক মালবাহী বিমান উৰুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে।&lt;ref name=&quot;Lebron (2015)&quot;&gt;{{cite news|last1=Lebron|first1=Jennifer|title=First Afghan Woman Pilot Flies with Blue Angels|url=http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|access-date=15 March 2015|publisher=US Navy|date=13 March 2015|ref=Story Number: NNS150313-12|archive-date=16 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150316080116/http://www.navy.mil/submit/display.asp?story_id=86024|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; পৰম্পৰাগতভাৱে মহিলাসকল পাইলটসকলক মৃত বা আহত সৈনিক কঢ়িয়াই নিয়াত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছিল; কিন্তু ৰহমানীয়ে এবাৰ এটা মিছনত অৱতৰণ কৰাৰ সময়ত আহত সৈনিকক দেখি সেই আদেশ অমান্য কৰিছিল। তেওঁলোকক চিকিৎসালয়লৈ উৰাজাহাজেৰে লৈ গৈ তেওঁ নিজৰ কাৰ্য্যৰ বিষয়ে তেওঁৰ উৰ্ধতন বিষয়াসকলক জনাইছিল আৰু তেওঁলোকে‍ কোনো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা নাছিল।&lt;ref name=&quot;Naso (2015)&quot;&gt;{{cite news|last1=Naso|first1=Bridget|title=Groundbreaking Female Afghan Pilot Inspires in San Diego|url=http://www.nbcsandiego.com/news/local/Groundbreaking-Female-Afghan-Pilot-Inspires-in-San-Diego-295700951.html|access-date=15 March 2015|publisher=NBC San Diego|date=Mar 9, 2015}}&lt;/ref&gt;

যেতিয়া তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ কথা প্ৰচাৰ হৈছিল, তেতিয়া কেপ্তেইন ৰহমানীৰ পৰিয়ালে পৰিয়ালৰ সদস্য আৰু তালিবান উভয়ৰে পৰা ভাবুকি পাইছিল যিয়ে তেওঁৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু কেৰিয়াৰৰ পছন্দক স্বীকাৰ কৰিব বিচৰা নাছিল৷ পৰিয়ালটো কেইবাবাৰো স্থানান্তৰিত হ'বলগীয়া হৈছিল &lt;ref name=&quot;Women of Courage (2015)&quot; /&gt; কিন্তু ৰহমানী দৃঢ়প্ৰতিজ্ঞ আছিল আৰু ডাঙৰ চি-১৩০ বিমান উৰুৱাই আন মহিলাসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰিবলৈ বিমান প্ৰশিক্ষক হোৱাৰ লক্ষ্য লৈছিল।&lt;ref name=&quot;Kovach (2015)&quot; /&gt; ২০১৫ চনত তেওঁ আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সৈতে চি-১৩০ বিমানৰ প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ কৰে আৰু ২০১৬ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত এই কাৰ্যসূচী সম্পূৰ্ণ কৰে, তাৰ পাছত তেওঁ আমেৰিকাত আশ্ৰয়ৰ বাবে আৱেদন কৰে।&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.wsj.com/articles/celebrated-afghan-woman-pilot-requests-asylum-in-u-s-1482555662|title=First Female Pilot in Afghanistan Requests Asylum in U.S.|newspaper=[[The Wall Street Journal]] |date=December 24, 2016|access-date=December 24, 2016 |quote=Now, more than three years after she earned her wings, the 25-year-old Afghan air force pilot hopes to start a new life in the U.S. where she has applied for asylum, saying her life would be in danger if she returns home. |first=Margherita |last=Stancati}}&lt;/ref&gt; ৰহমানীয়ে অৱশেষত আমেৰিকাৰ বায়ুসেনাৰ সামৰিক পাইলট হোৱাৰ আশা কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;usaf&quot;&gt;{{cite news | url = https://www.nytimes.com/2016/12/23/opinion/a-female-afghan-pilot-soars-and-gives-up.html | title = A Female Afghan Pilot Soars and Gives Up | date= 23 December 2016 | access-date = 13 July 2017 | newspaper = New York Times | author = Ernesto Londoño }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news | url = https://www.bostonglobe.com/opinion/2016/12/29/duty-desertion-afghanistan/McEKj4yQNmLcJ9GkpW6IcM/story.html | title = Duty or Desertion in Afghanistan | date= 29 December 2016 | access-date = 13 July 2017 | newspaper = Boston Globe | author = Andrew Watkins }}&lt;/ref&gt;

==আশ্ৰয়==
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অধিবক্তা কিম্বাৰ্লি মটলীয়ে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা ৰহমানীক ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত আমেৰিকাত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=March|first1=Stephanie|title=Former Afghan Air Force pilot Niloofar Rahmani granted asylum in the United States|url=http://www.abc.net.au/news/2018-05-01/afghan-air-force-pilot-niloofar-rahmani-granted-asylum-in-us/9713680|access-date=1 May 2018|work=ABC News|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=1 May 2018}}&lt;/ref&gt; তেওঁ ফ্ল’ৰিডাত এগৰাকী ভগ্নীৰ সৈতে থাকে, যি নিজেও আশ্ৰয় লাভৰ বাবে‍ চেষ্টা কৰি আছে। তেওঁ পাৰ্চী, দাৰী আৰু ইংৰাজী ভাষাত অনুবাদক হিচাপে কাম কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

২০২১ চনত তেওঁ ''অ’পেন স্কাইজঃ মাই লাইফ এজ আফগানিস্তানচ ফাষ্ট ফিমেল পাইলট'' শীৰ্ষক তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;Barbara Spindel: [https://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2021/0819/Afghanistan-s-first-female-pilot-paid-a-steep-price-for-the-freedom-to-fly ''Afghanistan’s first female pilot paid a steep price for the freedom to fly'']. Christian Science Monitor, 19 August 2021&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:আফগানিস্তানৰ ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:নাৰী]]</text>
      <sha1>mapet40i69kjesmh8qtpbkit61oe5de</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>পদ্মানদীৰ মাঝি (উপন্যাস)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122402</id>
    <revision>
      <id>515710</id>
      <parentid>515310</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:46:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515710</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14287" sha1="k8urbeot8wmwsjs8a69njfzk2mc3g8f" xml:space="preserve">{{Infobox book
| name = পদ্মানদীৰ মাঝি
| title_orig =
| translator = 
| image =[[চিত্ৰ:পদ্মানদীৰ_মাঝি_-_মানি‍ক_বন্দ্যোপাধ্যায়_(প্ৰথম_সংস্কৰণৰ_প্ৰচ্ছদ).png]]
| image_caption =প্ৰথম সংস্কৰণৰ প্ৰচ্ছদ 
| author = [[মানিক বন্দ্যোপাধ্যায়]]
| illustrator = 
| cover_artist = 
| language = [[বাংলা ভাষা|বাংলা]]
| series = 
| subject = [[উপন্যাস]]
| genre = আঞ্চলিক উপন্যাস 
| publisher =গুৰুদাস চট্টোপাধ্যায় এণ্ড চন্স (কলকাতা) 
| release_date = জেঠ, ১৩৪৩ বঙ্গাব্দ
| media_type = 
| pages =২১২ 
| isbn = &lt;!-- ISBN-এৰ আগে তৈৰি কৰা --&gt;
| oclc = 
| preceded_by = 
| followed_by =
}}
'''পদ্মানদীৰ মাঝি''' ঔপন্যাসিক মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায় ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰকাশকালৰ আনুমানিক হিচাপত ''পুতুলনাচেৰ ইতিকথা'' উপন্যাসখনক তৃতীয় উপন্যাস হিচাপে ধৰিলে‍ ''পদ্মানদীৰ মাঝি'' মানি‍ক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ চতুৰ্থ উপন্যাস।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book|title=মাণিক-ৰচনাবলি: দ্বিতীয় খণ্ড|last=|first=|year=২০০৫|publisher=ঐতিহ্য|location=৬৮-৬৯ প্যাৰীদাস ৰোড, বাংলাবাজাৰ, ঢাকা ১১০০, বাংলাদেশ|পাতাসমূহ=৫১৭|isbn=984-776-377-1|url-অবস্থা=কাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt; উপন্যাসখন ১৯৩৪ চনৰ পৰা পূৰ্বাশা আলোচনীত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হ'বলৈ ধৰে আৰু ১৯৩৬ চনত গ্ৰন্থাকাৰে প্ৰকাশিত হয়। 
==ইতিহাস==
উপন্যাসখন কলিকতাৰ পৰা সঞ্জয় ভট্টাচাৰ্য সম্পাদিত পূৰ্বাশা মাহেকীয়া আলোচনীত ১৩৪১ বঙ্গাব্দৰ জেঠ মাহৰ পৰা ১৩৪২ বঙ্গাব্দৰ শাওন মাহলৈকে‍ একেৰাহে নটা সংখ্যাত প্ৰকাশৰ পাছত প্ৰকাশ বন্ধ হৈ পৰে।&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; এবছৰৰ পাছত ১৯৩৬ চনৰ মে’ মাহত গ্ৰন্থকাৰে উপন্যাসখন প্ৰকাশ পায়। পূৰ্বাশা আলোচনী প্ৰকাশ পোৱাৰ সময়ত দেৱীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি এই দুখন ঠাইৰ নাম ক্ৰমে গোয়ালন্দ আৰু ৰাজবাৰী আছিল।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite news|url=http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|title=পদ্মা নদীৰ মাঝিৰ কপিলা|date=2017-01-30|archive-date=২০১৭-০১-২৪|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ|access-date=2025-06-05|archivedate=2017-01-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170124081243/http://archive.prothom-alo.com/detail/news/203661|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

==পটভূমি==
পদ্মানদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ পটভূমি বাংলাদেশৰ বিক্ৰমপুৰ-ফৰিদপুৰ অঞ্চল। এই উপন্যাসৰ দেবীগঞ্জ আৰু আমিনবাড়ি পদ্মাৰ পাৰৰ গাঁও। উপন্যাসখনত পদ্মা নদীৰ পাৰৰ কেতুপুৰ আৰু কাষৰীয়া গাঁৱৰ পদ্মাৰ নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ বিশ্বস্ত জীৱনালেখ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পদ্মা বাংলাদেশৰ অন্যতম প্ৰধান নদী। ইয়াৰ খহনীয়া আৰু প্ৰলয়ংকাৰী স্বভাৱৰ বাবে ইয়াক ‘কীৰ্তিনাশা’ বা ৰাক্ষসী পদ্মা বুলি কোৱা হয়। এ নদীৰ পাৰৰ নিৰ্দিষ্ট কোনো সীমাৰেখা নাই। চহৰৰ পৰা বহু দূৰৈৰ এই নদী অঞ্চলৰ কেইখনমান গাঁৱৰ দুখীয়া মাছমৰীয়া আৰু নাৱৰীয়াৰ জীৱন এই উপন্যাসত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। মাছমৰীয়া নাৱৰীয়া আৰু মাছমৰীয়াসকলৰ জীৱনৰ আনন্দ-দুখ-দুখ, হাঁহি-কান্দোন-অভাৱ-অভিযোগ - যিবোৰ স্বভাৱতে সেই জীৱনশৈলীৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ, সেইবোৰ ইয়াত অতি‍ নিষ্ঠাৰে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। দীনহীন অসহায় আৰু দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতিটো দিন অতিবাহিত হয়। তেওঁলোকৰ জীৱনৰ বাবে‍ আটাইতকৈ আদৰণীয় বস্তুটো হ’ল দুবেলা দুমুঠি খাই জীয়াই থকাটো। ইমানখিনি পালেই তেওঁলোক সুখী হয়। 

==চৰিত্ৰসমূহ==
সকলো চৰিত্ৰই এই উপন্যাসখনৰ পটভূমি আৰু সমাজৰ বাসিন্দাসকলৰ প্ৰকৃত ছবি। লেখকে অতি যত্নৰে চৰিত্ৰবোৰক আচৰিত আৰু অদ্ভুত কলাত্মকধৰণেৰে‍ বিকশিত কৰিছে। চৰিত্ৰবোৰ সমাজৰ বিশুদ্ধ আৰু প্ৰকৃত চৰিত্ৰ। এই সমাজৰ বাবে তেওঁলোক একেবাৰে উপযুক্ত। 
===প্ৰধান চৰিত্ৰ===
'''কুবেৰ''' উপন্যাসখনৰ কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ। কুবেৰ এই উপন্যাসৰ নায়কও। সংসাৰৰ অভাৱ-দাৰিদ্ৰ‍্য আৰু দুঃখ-বেদনাদগ্ধ কুবেৰ নিজৰ পৰিয়ালৰ ৰক্ষক, চিৰপংগু মালাৰ স্বামী, আনফালে তেওঁ সন্তানৰ মৰমিয়াল পিতৃ। চহৰৰ পৰা দূৰৈৰ পদ্মানদীৰ পাৰত অৱস্থিত অজগ্ৰাম কেতুপুৰৰ তেওঁ বাসিন্দা। পদ্মা নদীৰ তেওঁ এজন অভিজ্ঞ নাৱৰীয়া। বিশেষকৈ আন সঙ্গীসকলৰ সৈতে নদীত ইলিশ মাছ ধৰি তেওঁ জীৱিকা উপাৰ্জন কৰে। 

'''কপিলা''' এই উপন্যাসৰ নায়িকা। ব্যক্তিগত পৰিচয়ত তেওঁ মালাৰ ভনীয়েক, বৈবাহিক পৰিচয়ত তেওঁ এজনৰ পত্নী। মালাৰ দৰে তেওঁ পঙ্গু নহয়। পুৰুষৰ হৃদয়ত আদিম আৱেদন সৃষ্টিকাৰী কপিলাই কুবেৰৰ সৈতে যেন উদাসীনভাৱে প্ৰেমেৰ অভিনয় কৰি‍ যায়। স্বামীৰ লগত মত নিমিলাত তেওঁ দেউতাকৰ ঘৰলৈ গুচি যায়। বানপানীৰ সময়ত তেওঁ কেতুপুৰৰ কুবেৰৰ ঘৰত কিছুদিন থাকে। 

'''হোছেইন মিঞা''' 'পদ্মনাদীৰ মাঝি' উপন্যাসৰ ৰহস্যময় অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল চৰিত্ৰ। নোয়াখালিৰ এই মানুহজন বহুমুখী আৰু অভিজ্ঞ ব্যক্তি। কেতুপুৰ অঞ্চলত তেওঁক প্ৰথমে এজন দুখীয়া আৰু কৰ্মহীন মানুহ হিচাপে দেখা গৈছিল। 

===অন্যান্য===
কুবেৰ, কপিলা আৰু হোছেইন মিঞাৰ বাহিৰেও এই উপন্যাসখনত আৰু কেইবাটাও চৰিত্ৰ আছে। যেনে, ৰাসু, ধনঞ্জয়, পীতম মাঝি, মালা, গণেষ, আমিনুদ্দি, ৰসুল, ফাতেমা প্ৰভৃতি চৰিত্ৰ। এই সকলোবোৰ চৰিত্ৰক একত্ৰিত কৰি ঔপন্যাসিক মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ে এই উপন্যাসখনত এক অৰ্থপূৰ্ণ সামাজিক ছবি অংকন কৰাত সফল হৈছে। 

==অনুবাদ==
উপন্যাসখন প্ৰথমে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল 'ব'টমেন অফ দি পদ্মা' নামেৰে। হীৰেন্দ্ৰনাথ মুখোপাধ্যায়ৰ দ্বাৰা উপন্যাসখনৰ এই প্ৰথম অনুবাদ ১৯৪৮ চনত প্ৰকাশ পায়। উপন্যাসখনৰ নতুন অনুবাদ ক্ৰমে ১৯৫৩ আৰু ১৯৫৪ চনত ছুইডিছ আৰু চেক ভাষাত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ উপৰি হাংগেৰিয়ান, ৰাছিয়ান, লিথুৱেনিয়ান, নৰৱেজিয়ান, ছুইডিছ, জাৰ্মান আৰু ডাচকে ধৰি ভাৰতৰ কেইবাটাও প্ৰাদেশিক ভাষাত বিভিন্ন লেখক আৰু প্ৰকাশকে উপন্যাসখনৰ অনুবাদ প্ৰকাশ কৰে। 

==চলচ্চিত্ৰায়ন==
পদ্মা নদীৰ মাঝি উপন্যাসৰ অৱলম্বনে নিৰ্মিত প্ৰথম চলচ্চিত্ৰ জাগো হুয়া চবেৰা। এইখন ১৯৫৯ চনত পাকিস্তানী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আখতাৰ জং কৰ্দাৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এখন পাকিস্তানী ছবি। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য ৰচনা কৰিছিল ফয়েজ আহমেদ ফয়েজে। ইয়াৰ প্ৰধান চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল আনিছ, তৃপ্তি মিত্ৰ, কাজী খালেক, জুৰাইন লক্ষ্মী আৰু মীনা লতিফ আদিয়ে‍।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|title=1959 :: 34th Moscow International Film Festival|date=2013-01-16|ওয়েবসাইট=web.archive.org|date=2022-01-24|archive-date=২০১৩-০১-১৬|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20130116210640/http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1959|url-অবস্থা=bot: unknown}}&lt;/ref&gt;

মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায়ৰ উপন্যাস ‘পদ্মনদীৰ মাঝি’ৰ আধাৰত নিৰ্মিত দ্বিতীয়খন বোলছবি হৈছে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ যৌথ প্ৰযোজনা হিচাপে ১৯৯৩ চনত বাংলা ভাষাত মুক্তি পোৱা পদ্মানদীৰ মাঝি। উপন্যাসখনৰ আধাৰত গৌতম ঘোষে ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Citation|title=Padma Nadir Majhi (Boatman of the River Padma)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/padma_nadir_majhi_boatman_of_the_river_padma?|language=en|accessdate=11 November 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|title=Padma Nadir Majhi {{!}} Hollywood.com|date=2013-01-25|work=archive.is|date=2017-11-11|url-অবস্থা=bot: unknown|আৰ্কাইভেৰ-url=https://archive.today/20130125201836/http://www.hollywood.com/movie/Padma_Nadir_Majhi/273400|archive-date=25 January 2013|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; ইয়াত অভিনয় কৰিছিল - ৰাইচুল ইছলাম আচাদ, চম্পা, ৰূপা গঙ্গোপাধ্যায়, উৎপল দত্ত আদিয়ে‍। 

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:বঙালী উপন্যাস]]
[[শ্ৰেণী:উপন্যাস]]</text>
      <sha1>k8urbeot8wmwsjs8a69njfzk2mc3g8f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>মতাদৰ্শ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122403</id>
    <revision>
      <id>515588</id>
      <parentid>515531</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:57:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515588</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51194" sha1="h7jqoocrrdpn1r5mxidzau2ysc8itir" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>h7jqoocrrdpn1r5mxidzau2ysc8itir</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515591</id>
      <parentid>515588</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:59:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515591</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51451" sha1="7oyaqxu0cx73839exfv4o1pn74g2a64" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>7oyaqxu0cx73839exfv4o1pn74g2a64</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515592</id>
      <parentid>515591</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:59:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515592</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51853" sha1="em21uyg4a3sbzb8da6z9sbbv7hyq46k" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>em21uyg4a3sbzb8da6z9sbbv7hyq46k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515593</id>
      <parentid>515592</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:00:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515593</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51978" sha1="1zmwaquz1dqb1skrh7qdrob9kedhg35" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>1zmwaquz1dqb1skrh7qdrob9kedhg35</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515595</id>
      <parentid>515593</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:01:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515595</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52405" sha1="0jbbd1emwuypkxw6ihm7ehb45xxbff1" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>0jbbd1emwuypkxw6ihm7ehb45xxbff1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515623</id>
      <parentid>515595</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T13:58:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515623</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53389" sha1="ojufnxg92jz9qcn6bdx3k32tflcd53i" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>ojufnxg92jz9qcn6bdx3k32tflcd53i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515624</id>
      <parentid>515623</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:02:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515624</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54595" sha1="qko7jj4k2hx398st39e2mxxzpb4qpqu" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>qko7jj4k2hx398st39e2mxxzpb4qpqu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515625</id>
      <parentid>515624</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:09:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515625</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55177" sha1="6bf65iowr2h6kxwtwh1u0lnha5lwkjw" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>6bf65iowr2h6kxwtwh1u0lnha5lwkjw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515626</id>
      <parentid>515625</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:10:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515626</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55854" sha1="dojaqou7wj3tpj7qi4g3q8meldq1c6h" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>dojaqou7wj3tpj7qi4g3q8meldq1c6h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515627</id>
      <parentid>515626</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:11:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515627</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56347" sha1="old77gdzoo5bxwwlkl6c6tn8jt90rus" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।
ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্ব অনুসৰি, মতাদৰ্শসমূহে প্ৰতিফলিত কৰে (অচেতন) প্ৰেৰণাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া, ইয়াৰ বিপৰীতে ৰাজনৈতিক বিশ্বাসে সদায় স্বাধীন আৰু নিৰপেক্ষ চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>old77gdzoo5bxwwlkl6c6tn8jt90rus</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515629</id>
      <parentid>515627</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:15:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515629</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56496" sha1="euxtdpkkq4o434d3w5idnup69mcs14g" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=270–271}}

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=271}}

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=272}} ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্ব অনুসৰি,&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;  মতাদৰ্শসমূহে প্ৰতিফলিত কৰে (অচেতন) প্ৰেৰণাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া, ইয়াৰ বিপৰীতে ৰাজনৈতিক বিশ্বাসে সদায় স্বাধীন আৰু নিৰপেক্ষ চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>euxtdpkkq4o434d3w5idnup69mcs14g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515631</id>
      <parentid>515629</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:16:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515631</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56520" sha1="3wvb1tng9z9f3b9o7i6l5xx5fkv7ira" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭০–২৭১}}

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭১}}

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭২}} ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্ব অনুসৰি,&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;  মতাদৰ্শসমূহে প্ৰতিফলিত কৰে (অচেতন) প্ৰেৰণাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া, ইয়াৰ বিপৰীতে ৰাজনৈতিক বিশ্বাসে সদায় স্বাধীন আৰু নিৰপেক্ষ চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>3wvb1tng9z9f3b9o7i6l5xx5fkv7ira</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515638</id>
      <parentid>515631</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:25:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা */</comment>
      <origin>515638</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57260" sha1="0u3ssbv75s00y7jacfq4dkx7npqu7kt" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭০–২৭১}}

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭১}}

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭২}} ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্ব অনুসৰি,&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;  মতাদৰ্শসমূহে প্ৰতিফলিত কৰে (অচেতন) প্ৰেৰণাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া, ইয়াৰ বিপৰীতে ৰাজনৈতিক বিশ্বাসে সদায় স্বাধীন আৰু নিৰপেক্ষ চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;

==উদ্ধৃতি==
# &quot;আমি কোনো মতাদৰ্শত বিশ্বাস কৰাৰ প্ৰয়োজন নাই। প্ৰয়োজনীয় কথাটো হ'ল আমাৰ প্ৰত্যেকৰে নিজৰ নিজৰ ভাল মানৱীয় গুণ গঢ়ি তোলা। সাৰ্বজনীন দায়িত্ববোধৰ প্ৰয়োজনীয়তাই আধুনিক জীৱনৰ প্ৰতিটো দিশতে প্ৰভাৱ পেলায়।&quot; - দালাই লামা &lt;ref&gt;[[Matthew Bunson|Bunson, Matthew]], ed. 1997. ''The Dalai Lama's Book of Wisdom''. [[Ebury Publishing|Ebury Press]]. p. 180.&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>0u3ssbv75s00y7jacfq4dkx7npqu7kt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515639</id>
      <parentid>515638</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:26:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* উদ্ধৃতি */</comment>
      <origin>515639</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57799" sha1="j4ysstz64js3akmguemvkfxtuynaj4x" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭০–২৭১}}

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭১}}

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭২}} ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্ব অনুসৰি,&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;  মতাদৰ্শসমূহে প্ৰতিফলিত কৰে (অচেতন) প্ৰেৰণাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া, ইয়াৰ বিপৰীতে ৰাজনৈতিক বিশ্বাসে সদায় স্বাধীন আৰু নিৰপেক্ষ চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;

==উদ্ধৃতিসমূহ==
# &quot;আমি কোনো মতাদৰ্শত বিশ্বাস কৰাৰ প্ৰয়োজন নাই। প্ৰয়োজনীয় কথাটো হ'ল আমাৰ প্ৰত্যেকৰে নিজৰ নিজৰ ভাল মানৱীয় গুণ গঢ়ি তোলা। সাৰ্বজনীন দায়িত্ববোধৰ প্ৰয়োজনীয়তাই আধুনিক জীৱনৰ প্ৰতিটো দিশতে প্ৰভাৱ পেলায়।&quot; - দালাই লামা &lt;ref&gt;[[Matthew Bunson|Bunson, Matthew]], ed. 1997. ''The Dalai Lama's Book of Wisdom''. [[Ebury Publishing|Ebury Press]]. p. 180.&lt;/ref&gt;
# &quot;মতাদৰ্শৰ কাম হ'ল মুখা বা ভ্ৰমৰ দ্বাৰা আধিপত্যক সুস্থিৰ আৰু স্থায়ী কৰি ৰখা।&quot; - চেলি হাছলেংগাৰ &lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Haslanger|first1=Sally|author1-link=Sally Haslanger|year=2017|title=I – Culture and Critique|journal=Aristotelian Society Supplementary Volume|volume=91|pages=149–73|doi=10.1093/arisup/akx001|doi-access=free|hdl=1721.1/116882|hdl-access=free}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>j4ysstz64js3akmguemvkfxtuynaj4x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515641</id>
      <parentid>515639</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:26:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* উদ্ধৃতিসমূহ */</comment>
      <origin>515641</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58616" sha1="ppl4k6tvs2avhhxehwq41vfuc8xmhii" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭০–২৭১}}

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭১}}

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭২}} ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্ব অনুসৰি,&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;  মতাদৰ্শসমূহে প্ৰতিফলিত কৰে (অচেতন) প্ৰেৰণাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া, ইয়াৰ বিপৰীতে ৰাজনৈতিক বিশ্বাসে সদায় স্বাধীন আৰু নিৰপেক্ষ চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;

==উদ্ধৃতিসমূহ==
# &quot;আমি কোনো মতাদৰ্শত বিশ্বাস কৰাৰ প্ৰয়োজন নাই। প্ৰয়োজনীয় কথাটো হ'ল আমাৰ প্ৰত্যেকৰে নিজৰ নিজৰ ভাল মানৱীয় গুণ গঢ়ি তোলা। সাৰ্বজনীন দায়িত্ববোধৰ প্ৰয়োজনীয়তাই আধুনিক জীৱনৰ প্ৰতিটো দিশতে প্ৰভাৱ পেলায়।&quot; - দালাই লামা &lt;ref&gt;[[Matthew Bunson|Bunson, Matthew]], ed. 1997. ''The Dalai Lama's Book of Wisdom''. [[Ebury Publishing|Ebury Press]]. p. 180.&lt;/ref&gt;
# &quot;মতাদৰ্শৰ কাম হ'ল মুখা বা ভ্ৰমৰ দ্বাৰা আধিপত্যক সুস্থিৰ আৰু স্থায়ী কৰি ৰখা।&quot; - চেলি হাছলেংগাৰ &lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Haslanger|first1=Sally|author1-link=Sally Haslanger|year=2017|title=I – Culture and Critique|journal=Aristotelian Society Supplementary Volume|volume=91|pages=149–73|doi=10.1093/arisup/akx001|doi-access=free|hdl=1721.1/116882|hdl-access=free}}&lt;/ref&gt;
# &quot;এটা মতাদৰ্শ সৰল মতামতৰ পৰা পৃথক কাৰণ ই হয় ইতিহাসৰ চাবিকাঠি, নহয় বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সকলো সাঁথৰৰ সমাধানৰ অধিকাৰী বুলি দাবী কৰে, নহয় প্ৰকৃতি আৰু মানুহক নিয়ন্ত্ৰণ কৰা বুলি কোৱা লুকাই থকা বিশ্বজনীন নিয়মৰ গভীৰ জ্ঞানৰ অধিকাৰী বুলি দাবী কৰে।&quot; — হান্না এৰেণ্ড্ট &lt;ref&gt;[[Hannah Arendt|Arendt, Hannah]]. 1968. ''[[The Origins of Totalitarianism]].'' [[Harcourt (publisher)|Harcourt]]. p. 159.&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>ppl4k6tvs2avhhxehwq41vfuc8xmhii</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515732</id>
      <parentid>515641</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T21:35:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515732</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58941" sha1="7htbh00x1z5m4qdbx312twdw3fgro53" xml:space="preserve">'''মতাদৰ্শ''' ({{Lang-en| Ideology}}), '''মতবাদ''' বা '''মতবিজ্ঞান''' হৈছে কোনো ব্যক্তি বা ব্যক্তিৰ গোটৰ ওপৰত আৰোপ কৰা বিশ্বাস বা মূল্যবোধৰ গোট, বিশেষকৈ যিবোৰ কাৰণত ৰখা হয় যিবোৰ কেৱল কিছুমান জ্ঞানত বিশ্বাসৰ বিষয়ে নহয়,&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Honderich|first=Ted|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont00hond|title=The Oxford Companion to Philosophy|publisher=Oxford University Press|year=1995|isbn=978-0-19-866132-0|pages=392}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ideology|url=https://www.lexico.com/definition/ideology|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|archive-date=2020-02-11|website=Lexico|access-date=2025-06-05|archivedate=2020-02-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200211122517/https://www.lexico.com/definition/ideology|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt; 
য'ত &quot;ব্যৱহাৰিক উপাদানসমূহ তাত্ত্বিক উপাদানৰ দৰেই বিশিষ্ট&quot;।&lt;ref&gt;[[Maurice Cranston|Cranston, Maurice]]. [1999] 2014. &quot;[https://www.britannica.com/topic/ideology-society Ideology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200609170434/https://www.britannica.com/topic/ideology-society |date=2020-06-09 }}&quot; (revised). ''[[Encyclopædia Britannica]]''.&lt;/ref&gt; 
পূৰ্বতে মূলতঃ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক বা ধৰ্মীয় তত্ত্ব আৰু নীতিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য আছিল, কাৰ্ল মাৰ্ক্স আৰু ফ্ৰেড্ৰিখ এংগেলছৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা পৰম্পৰা অনুসৰি, শেহতীয়াকৈ ব্যৱহাৰে এই শব্দটোক মূলতঃ অপমানজনক বুলি গণ্য কৰে।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|title=Politics, Ideology, and Discourse|last=van Dijk|first=T. A.|date=2006|website=Discourse in Society|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|archive-date=2011-07-08|access-date=2019-01-28|archivedate=2011-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110708194631/http://www.discourses.org/OldArticles/Politics,%20Ideology%20and%20Discourse.pdf|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

এই শব্দটো ফৰাচী আলোকজ্জ্বল যুগৰ এজন অভিজাত আৰু দাৰ্শনিক এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে উদ্ভাৱন কৰিছিল আৰু ১৭৯৬ চনত ইয়াক &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; হিচাপে কল্পনা কৰিছিল যাতে ভিৰৰ অযুক্তিকৰ অনুভূতিৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ ধাৰণাসমূহৰ এক যুক্তিসংগত ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব পাৰে। ৰাজনীতি বিজ্ঞানত এই শব্দটো বৰ্ণনাত্মক অৰ্থত ৰাজনৈতিক বিশ্বাস ব্যৱস্থাক বুজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

==ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান==
[[File:Antoine-Louis-Claude Destutt de Tracy.png|thumb|এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচিয়ে &quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।]]
মতাদৰ্শ শব্দটোৰ উৎপত্তি ফৰাচী আইডিঅ'লজিৰ পৰা হৈছে, নিজেই গ্ৰীক ভাষাৰ সংমিশ্ৰণৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে: idéā (ἰδέα, 'ধাৰণা, আৰ্হি'; ​​ল'কিয়ান ধাৰণাবোধৰ ওচৰত) আৰু -logía (-λογῐ́ᾱ, 'the study of')।

==ইতিহাস==
&quot;মতাদৰ্শ&quot; শব্দটো আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ধাৰণা ব্যৱস্থাটো ১৭৯৬ চনত এণ্টোৱান ডেষ্টুট ডি ট্ৰেচীয়ে (১৭৫৪–১৮৩৬) বিকশিত কৰিছিল, যিয়ে কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে (১৭৯৩ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ অক্টোবৰলৈকে) তেওঁৰ ধাৰণাসমূহক স্ফটিকত পৰিণত কৰিছিল, য'ত তেওঁক প্ৰায় ১৭৯৩ চনৰ জুলাইৰ পৰা ১৭৯৪ চনৰ জুলাইলৈকে সন্ত্ৰাসবাদৰ ৰাজত্বকালত বিচাৰৰ বাকী থকা অৱস্থাত ৰখা হৈছিল তেওঁ লক আৰু এটিয়েন বনট ডি কণ্ডিলাকৰ ৰচনা পঢ়িছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|last1= Vincent|first1= Andrew|url= https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|title= Modern Political Ideologies|date= 2009|publisher= John Wiley &amp; Sons|isbn= 978-1-4443-1105-1|page= 1|language= en|access-date= 7 May 2020|archive-date= 3 August 2020|archive-url= https://web.archive.org/web/20200803163747/https://books.google.com/books?id=igrwb3rsOOUC&amp;pg=PA1|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

নৈতিক আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ বাবে এক নিৰাপদ ভেটি গঢ়ি তোলাৰ আশাত ট্ৰেচীয়ে দুটা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি &quot;ধাৰণাৰ বিজ্ঞান&quot; শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল: (১) বস্তুগত জগতখনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ সময়ত মানুহে অনুভৱ কৰা অনুভূতি; আৰু (২) সেই অনুভূতিৰ বাবে তেওঁলোকৰ মনত গঢ় লৈ উঠা ধাৰণাবোৰ। ট্ৰেচীয়ে মতাদৰ্শক এক উদাৰ দৰ্শন হিচাপে ধাৰণা কৰিছিল যিয়ে ব্যক্তিগত স্বাধীনতা, সম্পত্তি, মুক্ত বজাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষমতাৰ সাংবিধানিক সীমা ৰক্ষা কৰিব।
তেওঁৰ মতে, এই দিশসমূহৰ ভিতৰত মতাদৰ্শই আটাইতকৈ সাধাৰণ শব্দ কাৰণ 'ধাৰণাৰ বিজ্ঞান'ত ইয়াৰ প্ৰকাশ আৰু সিদ্ধান্তৰ অধ্যয়নো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।&lt;ref name=&quot;kennedy&quot;&gt;{{cite journal |last= Kennedy |first= Emmet |date= Jul–Sep 1979 |title= &quot;Ideology&quot; from Destutt De Tracy to Marx |journal= Journal of the History of Ideas |volume= 40 |issue= 3 |pages= 353–368 |jstor= 2709242 |doi= 10.2307/2709242 }}&lt;/ref&gt; ১৭৯৪ চনৰ জুলাই মাহত মেক্সিমিলিয়ান ৰবস্পিয়েৰক উৎখাত কৰা অভ্যুত্থানে ট্ৰেচিক নিজৰ কাম আগুৱাই নিবলৈ অনুমতি দিয়ে। &lt;ref name=&quot;kennedy&quot;/&gt; ট্ৰেচীয়ে বিপ্লৱৰ সন্ত্ৰাসবাদী পৰ্যায়ৰ প্ৰতি (নেপোলিয়ন যুদ্ধৰ অংশ হিচাপে ১৭৯৯ চনৰ পৰা ১৮১৫ চনলৈকে নেপোলিয়নৰ শাসনৰ সময়ত) প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি তেওঁক প্ৰায় ধ্বংস কৰা অযুক্তিকৰ গোট-আৱেগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ এক যুক্তিসংগত ধাৰণা ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

মতাদৰ্শৰ প্ৰায়  মৌলিক অৰ্থৰ পিছৰ প্ৰাৰম্ভিক উৎস হ'ল হিপ'লাইট টেইনৰ এন্সিয়েন ৰেজিমৰ ওপৰত লিখা গ্ৰন্থ, দ্য অৰিজিনছ অৱ কন্টেম্পৰেৰী ফ্ৰান্স (ফৰাচী: লেছ অৰিজিনছ ডি লা ফ্ৰান্স কন্টেম্পৰেইন) প্ৰথম খণ্ড (১৮৭৫)। তেওঁ মতাদৰ্শক চক্ৰেটিক পদ্ধতিৰে দৰ্শন শিকোৱাৰ সৈতে মিল থকা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে, যদিও সাধাৰণ পাঠকৰ ইতিমধ্যে থকা শব্দভাণ্ডাৰৰ বাহিৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত নকৰাকৈ, আৰু ব্যৱহাৰিক বিজ্ঞানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰ্যবেক্ষণৰ উদাহৰণ নোহোৱাকৈ। টেইনে ইয়াক কেৱল ট্ৰেচিৰ সৈতে নহয়, তেওঁৰ পৰিৱেশৰ সৈতেও চিনাক্ত কৰে আৰু কণ্ডিলেকক ইয়াৰ অন্যতম পূৰ্বসূৰী হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰে।

ট্ৰেচিৰ সৃষ্টিৰ পিছৰ শতিকাটোত মতাদৰ্শ শব্দটোৱে ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক অৰ্থৰ মাজত আগলৈ পিছলৈ গতি কৰি থাকিল। যেতিয়া উত্তৰ-নেপোলিয়ন চৰকাৰসমূহে প্ৰতিক্ৰিয়াশীল স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল, তেতিয়া এই ধাৰণাটোৱে ইটালী, স্পেনিছ আৰু ৰাছিয়ান চিন্তাবিদসকলক প্ৰভাৱিত কৰিছিল যিসকলে নিজকে উদাৰবাদী বুলি বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু যিসকলে ১৮২০ চনৰ পৰাই ফ্ৰান্স আৰু ইটালীৰ কাৰ্বোনাৰী সমাজ আৰু ৰাছিয়াৰ ডিচেম্বৰিষ্টসকলকে ধৰি বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপ পুনৰ আৰম্ভ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। কাৰ্ল মাৰ্ক্সে (১৮১৮–১৮৮৩) নেপোলিয়নৰ শব্দটোৰ নেতিবাচক অৰ্থ গ্ৰহণ কৰিছিল, নিজৰ লেখাত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিছিল, য'ত তেওঁ এবাৰ ট্ৰেচিক ফিচব্লুটিজ বুৰ্জোৱা ডক্ট্ৰিনাৰ (এজন &quot;মাছৰ তেজৰ বুৰ্জোৱা তত্ত্ববিদ&quot;) বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।&lt;ref&gt;[[Antoine Destutt de Tracy|de Tracy, Antoine Destutt]]. [1801] 1817. ''Les Éléments d'idéologie'', (3rd ed.). p. 4, as cited in [[Karl Mannheim|Mannheim, Karl]]. 1929. &quot;The problem of 'false consciousness.'&quot; In ''Ideologie und Utopie''. 2nd footnote.&lt;/ref&gt;
তাৰ পিছৰ পৰা এই শব্দটোৱে ইয়াৰ কিছু অপমানজনক অৰ্থ (ইউফেমিজম ট্ৰেডমিল) হেৰুৱাই পেলাইছে আৰু সামাজিক গোটসমূহৰ বিভিন্ন ৰাজনৈতিক মতামত আৰু ধাৰণা বিশ্লেষণত ই এক নিৰপেক্ষ শব্দত পৰিণত হৈছে।&lt;ref&gt;[[Terry Eagleton|Eagleton, Terry]] (1991) ''Ideology. An introduction'', Verso, p. 2&lt;/ref&gt; মাৰ্ক্সে এই শব্দটোক শ্ৰেণী সংগ্ৰাম আৰু আধিপত্যৰ ভিতৰত ৰাখিলেও &lt;ref&gt;Tucker, Robert C (1978). ''The Marx-Engels Reader'', W. W. Norton &amp; Company, p. 3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Marx, ''MER'', p. 154&lt;/ref&gt; আন কিছুমানে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠানিক কাৰ্য্যকলাপ আৰু সামাজিক সংহতিৰ এক প্ৰয়োজনীয় অংশ বুলি বিশ্বাস কৰিছিল।&lt;ref&gt;Susan Silbey, [http://www.credoreference.com/entry/cupsoc/ideology &quot;Ideology&quot;]. {{Webarchive|url= https://web.archive.org/web/20210601042925/https://search.credoreference.com/content/entry/cupsoc/ideology/0 |date= 2021-06-01 }}. ''Cambridge Dictionary of Sociology''.&lt;/ref&gt;

উদাহৰণস্বৰূপে ধৰ্মতত্ত্বৰ একেশ্বৰবাদী মতাদৰ্শৰ বিষয়ে উত্তৰ-ছোভিয়েট ৰাছিয়ান চিন্তাধাৰাৰ সমান্তৰালভাৱে ৱালটাৰ ব্ৰুগেমেনে (১৯৩৩- ) ঐতিহাসিক ধৰ্মীয়/ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটত &quot;মতাদৰ্শগত বিশদ বিৱৰণ&quot; পৰীক্ষা কৰিছে।&lt;ref&gt;
{{cite book
 |last1                = Brueggemann
 |first1               = Walter
 |author-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last1         = Brueggemann
 |editor-first1        = Walter
 |editor-link1         = Walter Brueggemann
 |editor-last2         = Stroup
 |editor-first2        = George W.
 |editor-link2         = George Stroup
 |date                 = 1 January 1998
 |chapter              = 'Exodus' in the Plural (Amos 9:7)
 |title                = Many Voices, One God: Being Faithful in a Pluralistic World : in Honor of Shirley Guthrie
 |url                  = https://books.google.com/books?id=9I0HRC46744C
 |location             = Louisville, Kentucky
 |publisher            = Westminster John Knox Press
 |pages                = 16, 28
 |isbn                 = 9780664257576
 |access-date          = 6 January 2025
 |quote                = [...] ideological extension of the 'onlyness' of Yahweh to include the 'onlyness' of Israel, which I shall term ''mono-ideology''. [...] As Deuteronomy is a main force for mono-ideology in ancient Judaism, so it is possible to conclude that Calvinism has been a primary force for mono-ideology in modern Christian history because of its insistence upon God's sovereignty, which is very often allied with socioeconomic-political hegemony.
}} 
&lt;/ref&gt;

==সংজ্ঞা আৰু বিশ্লেষণ==
মতাদৰ্শসমূহ ৰাজনৈতিক, সামাজিক, জ্ঞানতাত্ত্বিক, নৈতিকতা আদি বহু ৰূপত আহে। শেহতীয়া বিশ্লেষণে কয় যে মতাদৰ্শ হৈছে ‘ধাৰণাৰ এক সুসংহত ব্যৱস্থা’ যিয়ে বাস্তৱৰ বিষয়ে কিছুমান মৌলিক অনুমানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে যিবোৰৰ কোনো বাস্তৱিক ভিত্তি থাকিব পাৰে বা নাথাকিবও পাৰে। এই ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে মানুহে কৰা বিষয়ভিত্তিক চলি থকা বাছনিৰ জৰিয়তে ধাৰণাবোৰ সুসংহত, পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰ্হিত পৰিণত হয়।
এই ধাৰণাবোৰে বীজ হিচাপে কাম কৰে যাৰ চাৰিওফালে অধিক চিন্তা বাঢ়ি যায়। কোনো মতাদৰ্শৰ ওপৰত বিশ্বাস নিষ্ক্ৰিয় গ্ৰহণযোগ্যতাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আবেগিক পোষকতালৈকে হ’ব পাৰে। মানফ্ৰেড ষ্টেগাৰ আৰু পল জেমছৰ দৰে সংজ্ঞাই আৰ্হি আৰু সত্যৰ আকস্মিক দাবী দুয়োটা বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে লিখিছে: &quot;মতাদৰ্শ হৈছে নীতিগতভাৱে প্ৰভাৱিত ধাৰণা আৰু ধাৰণাসমূহৰ আৰ্হিযুক্ত গোট, য'ত ক্ষমতাৰ সম্পৰ্কৰ বিশেষ উপস্থাপন থাকে। এই ধাৰণাগত মানচিত্ৰসমূহে মানুহক তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জটিলতাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ আৰু সামাজিক সত্যৰ দাবীক আগুৱাই নিবলৈ সহায় কৰে।&quot;&lt;ref&gt;[[Paul James (academic)|James, Paul]], and [[Manfred Steger]]. 2010. [https://www.academia.edu/4510893 ''Globalization and Culture, Vol. 4: Ideologies of Globalism''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200429234210/https://www.academia.edu/4510893/Globalization_and_Culture_Vol._4_Ideologies_of_Globalism_2010_ |date=2020-04-29 }}. London: [[SAGE Publishing|Sage]].&lt;/ref&gt;

মতাদৰ্শ আৰু সামাজিক ব্যৱস্থাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা জৰ্জ ৱালফৰ্ড আৰু হেৰল্ড ৱালছবিৰ কামত মতাদৰ্শৰ ধাৰণাটো (নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ পৰিৱৰ্তে) পদ্ধতিগত মতাদৰ্শ নামেৰে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। ডেভিদ ডব্লিউ মিনাৰে মতাদৰ্শ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা ছটা ভিন্ন ধৰণৰ বৰ্ণনা কৰিছে:&lt;ref&gt;Minar, David W. 1961. &quot;Ideology and Political Behavior.&quot; ''[[Midwest Journal of Political Science]]'' 5(4):317–31. {{doi|10.2307/2108991}}. {{JSTOR|2108991}}.&lt;/ref&gt;
# কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ ''সামগ্ৰী'' থকা কিছুমান ধাৰণা সংকলন হিচাপে, সাধাৰণতে নীতিগত। 
# এটা গোটৰ ভিতৰত ধাৰণাবোৰৰ ''ৰূপ বা আভ্যন্তৰীণ যুক্তিসংগত গঠন'' হিচাপে। 
# ''মানৱ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া|মানৱ-সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া''ত ধাৰণাবোৰে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা। 
# ''এটা সংগঠনৰ সাংগঠনিক গাঁথনি|গাঁথনি''ত ধাৰণাসমূহে লোৱা ভূমিকাৰ দ্বাৰা । 
# অৰ্থ হিচাপে, যাৰ উদ্দেশ্য ''বুনিব পৰা'' আৰু
# সামাজিক যোগাযোগৰ ''স্থান'' হিচাপে।

উইলাৰ্ড এ মুলিন্সৰ মতে মতাদৰ্শক ইউটোপিয়া আৰু ঐতিহাসিক মিথৰ আনুষংগিক (কিন্তু সুকীয়া) বিষয়সমূহৰ সৈতে তুলনা কৰা উচিত। মতাদৰ্শ চাৰিটা মূল বৈশিষ্ট্যৰে গঠিত:&lt;ref&gt;Mullins, Willard A. 1972. &quot;On the Concept of Ideology in Political Science.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 66(2):498–510. {{doi|10.2307/1957794}}.&lt;/ref&gt;
# ইয়াৰ জ্ঞানৰ ওপৰত ক্ষমতা থাকিব লাগিব;
# ই মানুহৰ মূল্যায়নক পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব;
# ই কাৰ্য্যৰ দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব; আৰু
# ই যুক্তিগতভাৱে সুসংহত হ’ব লাগিব।

===মাৰ্ক্সবাদী ব্যাখ্যা===

[[File:Karl Marx 001 (3x4 cropped).jpg|thumb|upright=0.7|কাৰ্ল মাৰ্ক্সৰ মতে এখন সমাজৰ প্ৰধান মতাদৰ্শ ইয়াৰ অধিগাঁথনিৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।]]
মাৰ্ক্সৰ বিশ্লেষণত মতাদৰ্শক অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা ভুৱা চেতনাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে দেখা যায়, যিয়ে প্ৰভাৱশালী শ্ৰেণীৰ স্বাৰ্থ প্ৰতিফলিত আৰু ৰক্ষা কৰে।&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Marx |first1=Karl |last2=Engels |first2=Friedrich |date=1974 |title=The German Ideology. [Students Edition] |chapter=I. Feuerbach: Opposition of the Materialist and Idealist Outlooks |pages=64{{hyphen}}68 |publisher=Lawrence &amp; Wishart |isbn=9780853152170}}&lt;/ref&gt;

সমাজৰ মাৰ্ক্সবাদী ভিত্তি আৰু অতিগাঁথনি আৰ্হিত ভিত্তিই উৎপাদন আৰু উৎপাদন পদ্ধতিৰ সম্পৰ্কক বুজায় আৰু অধিগাঁথনিয়ে প্ৰধান মতাদৰ্শক (অৰ্থাৎ ধৰ্মীয়, আইনী, ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা) বুজায়। উৎপাদনৰ অৰ্থনৈতিক ভিত্তিই এখন সমাজৰ ৰাজনৈতিক অধিগাঁথনি নিৰ্ধাৰণ কৰে। শাসক শ্ৰেণী-স্বাৰ্থই ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী মতাদৰ্শৰ অধিগাঁথনি আৰু প্ৰকৃতি নিৰ্ধাৰণ কৰে— কাৰ্য্যসমূহ সম্ভৱপৰ কাৰণ শাসক শ্ৰেণীয়ে উৎপাদনৰ মাধ্যমসমূহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, সামন্তীয় উৎপাদন পদ্ধতিত ধৰ্মীয় মতাদৰ্শই অধিগাঁথনিৰ আটাইতকৈ বিশিষ্ট দিশ, আনহাতে পুঁজিবাদী গঠনত উদাৰতাবাদ আৰু সামাজিক গণতন্ত্ৰৰ দৰে মতাদৰ্শই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। সেয়েহে মতাদৰ্শৰ বৃহৎ গুৰুত্বই এখন সমাজক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে আৰু মিছা চেতনাৰ জৰিয়তে সমাজৰ বিচ্ছিন্ন গোটবোৰক ৰাজনৈতিকভাৱে বিভ্ৰান্ত কৰে।
কিছু ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে। এণ্টনিঅ’ গ্ৰামচ্চিয়ে সাংস্কৃতিক আধিপত্যৰ ব্যৱহাৰ কৰি শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিষয়ে কিয় ভুল মতাদৰ্শগত ধাৰণা আছে সেই কথা বুজাইছে। মাৰ্ক্সে যুক্তি দিছিল: &quot;যি শ্ৰেণীৰ হাতত বস্তুগত উৎপাদনৰ মাধ্যম আছে, সেই শ্ৰেণীটোৱে মানসিক উৎপাদনৰ মাধ্যমকো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।&quot;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Marx|first=Karl|title=&quot;The German Ideology: Part I&quot;, The Marx-Engels Reader 2nd ed.|year=1978a|publisher=W.W. Norton &amp; Company|location=New York}}&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু পণ্য (ডেবৰ্ড)===
চিচুৱেচনিষ্ট ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ফৰাচী মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্ববিদ গাই ডেবৰ্ডে যুক্তি দিছিল যে যেতিয়া পণ্যটো সমাজৰ &quot;প্ৰয়োজনীয় শ্ৰেণী&quot; হৈ পৰে, অৰ্থাৎ যেতিয়া পণ্যীকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ পৰিসৰত পৰিপূৰ্ণ হয়, তেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিচ্ছবিখন পণ্যটোৱে প্ৰচাৰিত হয় (যিহেতু ই জীৱনৰ সকলোকে নিজৰ মূল্যক কেৱল হিচাপে উৎপন্ন কৰা ধাৰণা আৰু বস্তুৰ দ্বাৰা গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰে বিনিময় মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱসায়যোগ্য সামগ্ৰী), জীৱনৰ সকলোকে উপনিবেশিকৰণ কৰে আৰু সমাজখনক কেৱল প্ৰতিনিধিত্বলৈ হ্ৰাস কৰে, দ্য ছ'চাইটি অৱ দ্য স্পেকটেকেল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Society of the Spectacle|publisher=Zone Books|author=Guy Debord|year=1995}}&lt;/ref&gt;

===ইউনিফাইং এজেন্ট (হফাৰ)===
আমেৰিকান দাৰ্শনিক এৰিক হফাৰে কেইবাটাও উপাদান চিনাক্ত কৰিছিল যিয়ে এটা বিশেষ মতাদৰ্শৰ অনুগামীসকলক একত্ৰিত কৰে: &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. [[Harper Perennial]]. p. 91, ''[[et seq]].''&lt;/ref&gt;
# ঘৃণা: &quot;দেৱতা অবিহনে গণ আন্দোলন উদ্ভৱ আৰু বিয়পিব পাৰে, কিন্তু চয়তানৰ ওপৰত বিশ্বাস অবিহনে কেতিয়াও নহয়।&quot;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &quot;আদৰ্শ চয়তান&quot; এজন বিদেশী। &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|৯৩}}
# অনুকৰণ: “আমি নিজৰ ওপৰত যিমানেই কম সন্তুষ্ট হওঁ, আনৰ দৰে হোৱাৰ ইচ্ছা সিমানেই বেছি হয়... আমি নিজৰ বিচাৰ আৰু সৌভাগ্যক যিমানেই অনাস্থা কৰো, সিমানেই আমি আনৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিবলৈ সাজু হওঁ।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১–২}}
# বুজাই দিয়া: প্ৰচাৰকসকলৰ ধৰ্মান্তৰকৰণৰ উদ্যম “এতিয়াও পোৱা নোপোৱা কিবা এটাৰ আবেগিক অনুসন্ধানতকৈ আমাৰ ইতিমধ্যে থকা বস্তু এটা এৰি দিয়াৰ ইচ্ছাৰ পৰাই বেছিকৈ উদ্ভৱ হয়।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০১}}
# জোৰ-জবৰদস্তি: হফাৰে দাবী কৰে যে হিংসা আৰু ধৰ্মান্ধতা পৰস্পৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বলপূৰ্বকভাৱে ইছলামিক বা কমিউনিষ্ট বিশ্বাসলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱা লোকসকলো জোৰ-জবৰদস্তি কৰাসকলৰ দৰেই ধৰ্মান্ধ হৈ পৰে। তেওঁ কয়: “আমাৰ কাপুৰুষতাক যুক্তিসংগত কৰিবলৈ কাল্পনিক বিশ্বাসৰ প্ৰয়োজন।”[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১০৭–৮}}
# নেতৃত্বঃ নেতা অবিহনে কোনো আন্দোলন নাথাকে। প্ৰায়ে সময় পূৰ নোহোৱালৈকে নেতাজনে  বহু সময় অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হয়। তেওঁ প্ৰলোভনমূলক ভৱিষ্যতৰ দৃষ্টিভংগীক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ বৰ্তমানত ত্যাগৰ আহ্বান জনায়।  প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাসমূহৰ ভিতৰত আছে: সাহস, নিৰ্লজ্জতা, দৃঢ় ইচ্ছাশক্তি, ধৰ্মান্ধ বিশ্বাস; আবেগিক ঘৃণা, ধূৰ্ততা, প্ৰতীকত আনন্দ; জনসাধাৰণৰ প্ৰতি অন্ধ বিশ্বাস জগাই তোলাৰ ক্ষমতা; আৰু এজন সক্ষম লেফটেনেণ্টৰ এটা দল।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১২–৪}} চাৰ্লাটানিজম অপৰিহাৰ্য, আৰু নেতাই প্ৰায়ে বন্ধু আৰু শত্ৰু উভয়কে অনুকৰণ কৰে, “এজন মডেলৰ পিছত একক মনোভাৱেৰে।”  তেওঁ অনুগামীসকলক &quot;প্ৰতিজ্ঞাত দেশ&quot;ৰ দিশে লৈ নাযায়, কিন্তু কেৱল “তেওঁলোকৰ অবাঞ্চিত আত্মাৰ পৰা আঁতৰি যাব।”&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১১৬–৯}}
# কাৰ্য্য: যদিহে জনসাধাৰণক মহান প্ৰকল্প, পদযাত্ৰা, অন্বেষণ আৰু উদ্যোগৰ জৰিয়তে ব্যস্ত কৰি ৰখা হয়, তেন্তে মৌলিক চিন্তাধাৰাক দমন কৰা হয় আৰু একাগ্ৰতাক উৎসাহিত কৰা হয়।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২০–১}}
# সন্দেহ: &quot;চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু চোৰাংচোৱাগিৰিৰ লগত চোৱাচিতা আৰু নিৰীক্ষণ হোৱাৰ মানসিক চাপৰ সজাগতাও থাকে।&quot; এই ৰোগজনিত অনাস্থা প্ৰত্যাহ্বানহীন হৈ থাকে আৰু ই মতানৈক্যক নহয়, অনুকূলতাক উৎসাহিত কৰে।[&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;{{Rp|১২৪}}

==ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ==
ৰাজনীতি বিজ্ঞানত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ হ’ল কোনো সামাজিক আন্দোলন, প্ৰতিষ্ঠান, শ্ৰেণী বা বৃহৎ গোটৰ আদৰ্শ, নীতি, মতবাদ, মিথ বা প্ৰতীকৰ এক নিৰ্দিষ্ট নৈতিক গোট যিয়ে সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে, এক নিৰ্দিষ্ট সামাজিক ব্যৱস্থাৰ বাবে কিছু ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ব্লুপ্ৰিণ্ট আগবঢ়ায়। ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শসমূহ সমাজ এখনৰ বহুতো ভিন্ন দিশৰ সৈতে জড়িত, ইয়াৰ ভিতৰত আছে যদিও ইয়াৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়: [[অৰ্থনীতি]], [[চৰকাৰ]], পৰিৱেশ, [[শিক্ষা]], স্বাস্থ্যসেৱা, শ্ৰম আইন, অপৰাধ আইন, ন্যায় ব্যৱস্থা, সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ, ৰাজহুৱা নীতি আৰু প্ৰশাসন, বৈদেশিক নীতি, অধিকাৰ, স্বাধীনতা আৰু কৰ্তব্য, নাগৰিকত্ব, অনুপ্ৰৱেশ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় পৰিচয়, সামৰিক প্ৰশাসন, আৰু ধৰ্ম।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ দুটা মাত্ৰা আছে:
# লক্ষ্য: সমাজে কেনেকৈ কাম কৰিব লাগে; আৰু
# পদ্ধতি: আদৰ্শ ব্যৱস্থা লাভ কৰাৰ আটাইতকৈ উপযুক্ত উপায়।

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা বহুলাংশে ক্ষমতা কেনেকৈ আবণ্টন কৰিব লাগে আৰু ক্ষমতাক কি উদ্দেশ্যত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে সেই বিষয়েহে চিন্তা কৰে। কিছুমান দলে এটা নিৰ্দিষ্ট মতাদৰ্শৰ প্ৰতি অতি নিবিড়ভাৱে অনুসৰণ কৰে, আনহাতে কিছুমানে বিশেষ কোনো এটা মতাদৰ্শ গ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে আনুষংগিক মতাদৰ্শৰ এটা গোটৰ পৰা বহল প্ৰেৰণা ল’ব পাৰে। প্ৰতিটো ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ চৰকাৰৰ সৰ্বোত্তম ৰূপ (যেনে গণতন্ত্ৰ, একনায়কত্ববাদ, ঈশ্বৰতন্ত্ৰ, খিলাফত আদি), চৰকাৰৰ পৰিসৰ (যেনে স্বৈৰাচাৰীতাবাদ, মুক্তিবাদ, ফেডাৰেলিজম ইত্যাদি), আৰু শ্ৰেষ্ঠ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা (যেনে পুঁজিবাদ, সমাজবাদ ইত্যাদি) সম্পৰ্কে কিছুমান ধাৰণা থাকে। কেতিয়াবা এটা মতাদৰ্শ আৰু ইয়াৰ এটা মূল ধাৰণা দুয়োটাকে চিনাক্ত কৰিবলৈ একেটা শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে সমাজবাদে কোনো অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক বুজাব পাৰে, বা সেই অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাক সমৰ্থন কৰা মতাদৰ্শক বুজাব পাৰে। ১৯৯১ চনৰ পিছত বহু মন্তব্যকাৰীয়ে দাবী কৰে যে আমি উত্তৰ-মতাদৰ্শগত যুগত বাস কৰিছো,&lt;ref&gt;[[Daniel Bell|Bell, D.]] 2000. ''[[The End of Ideology|The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties]]'' (2nd ed.)''.'' Cambridge, MA: [[Harvard University Press]]. p. 393.&lt;/ref&gt; য'ত মুক্তিদায়ক, সৰ্বাংগীন মতাদৰ্শসমূহ বিফল হৈছে। এই মতামত প্ৰায়ে ইতিহাসৰ শেষৰ ফালে ফ্ৰান্সিছ ফুকুৱামাৰ লেখাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে। &lt;ref&gt;[[Francis Fukuyama|Fukuyama, Francis]]. 1992. ''[[The End of History and the Last Man]]''. New York: [[Free Press (publisher)|Free Press]]. p. xi.&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে নিয়েনহুছাৰে (২০১১) গৱেষণাক (মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত) অহৰহ &quot;মতাদৰ্শ উৎপাদন কৰা&quot; বুলি ভাবে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Nienhueser |first1=Werner |date=October 2011 |title=Empirical Research on Human Resource Management as a Production of Ideology |journal=Management Revue |publisher=[[Nomos Publishing House|Nomos Verlagsgesellschaft mbH &amp; Co. KG]] |volume=22 |issue=4 |pages=367–393 |doi=10.5771/0935-9915-2011-4-367 |issn=0935-9915 |quote=[...] current empirical research in HRM is generating ideology. |doi-access=free |jstor=41783697 |s2cid=17746690}}&lt;/ref&gt;

ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাবে বহুতো প্ৰস্তাৱিত পদ্ধতি আছে। মতাদৰ্শসমূহে ৰাজনৈতিক বৰ্ণালীত (যেনে বাওঁ, কেন্দ্ৰ বা সোঁ) নিজৰ অৱস্থানৰ দ্বাৰা নিজকে চিনাক্ত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ইহঁতক একক বিষয়ৰ দ্বাৰা পৃথক কৰিব পাৰি, যাৰ চাৰিওফালে ইহঁত গঢ় লৈ উঠিব পাৰে (যেনে নাগৰিক মুক্তিবাদ, ইউৰোপীয় সংহতিৰ সমৰ্থন বা বিৰোধিতা, গাঞ্জাৰ বৈধকৰণ)। ৰাজনৈতিক কৌশল (যেনে জনপ্ৰিয়তাবাদ, ব্যক্তিবাদ)ৰ দ্বাৰাও তেওঁলোকক পৃথক কৰিব পাৰি। সংজ্ঞাসমূহত সাংস্কৃতিক আপেক্ষিকতাবাদৰ বাবে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শৰ শ্ৰেণীবিভাজন অৱশ্যে কঠিন। উদাহৰণস্বৰূপে, &quot;আমেৰিকানসকলে এতিয়া যিটোক ৰক্ষণশীলতা বুলি কয়, বিশ্বৰ বহু অংশই উদাৰতাবাদ বা নব্য উদাৰতাবাদ বুলি কয়&quot;; ফিনলেণ্ডৰ এটা ৰক্ষণশীলতাক আমেৰিকাত সমাজবাদ বুলি অভিহিত কৰা হ'ব।&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Ribuffo |first=Leo P. |author-link=Leo P. Ribuffo |date=January 2011 |title=Twenty Suggestions for Studying the Right Now that Studying the Right Is Trendy |url=https://muse.jhu.edu/article/409734 |journal=[[Historically Speaking (journal)|Historically Speaking]] |language=en |volume=12 |issue=1 |pages=2–6 |doi=10.1353/hsp.2011.0013 |issn=1944-6438 |s2cid=144367661|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;

দাৰ্শনিক মাইকেল অকেশ্বটে একক বিষয়ৰ মতাদৰ্শক &quot;পৰম্পৰাত শিপাই থকা যুক্তিবাদী সত্যৰ কল্পিত তলৰ স্তৰৰ আনুষ্ঠানিক সংক্ষিপ্তকৰণ&quot; বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও চাৰ্লছ ব্লেটবাৰ্গে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শক ৰাজনৈতিক দৰ্শনৰ পৰা পৃথক কৰা এটা বিৱৰণ আগবঢ়াইছে।&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Blattberg |first=Charles |date=2009 |title=Political Philosophies and Political Ideologies |url=https://philpapers.org/archive/BLAPPA-2.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210601042926/https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1755117 |archive-date=2021-06-01 |journal=[[Public Affairs Quarterly]] |volume=15 |issue=3 |pages=193–217 |ssrn=1755117 |s2cid=142824378 |doi=10.1515/9780773576636-002|isbn=978-0-7735-7663-6 }}&lt;/ref&gt;

অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ কিছু পৰিমাণে জিনগতভাৱে উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে পোৱা যায়।&lt;ref&gt;[[Thomas J. Bouchard Jr.|Bouchard, Thomas J.]], and [[Matt McGue]]. 2003. &quot;[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 Genetic and environmental influences on human psychological differences (ePDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200723113707/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/neu.10160 |date=2020-07-23 }}.&quot; ''[[Journal of Neurobiology]]'' 54(1):44–45. {{doi|10.1002/neu.10160}}. {{PMID|12486697}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cloninger, et al. (1993).&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Eaves, L. J., and [[Hans Eysenck|H. J. Eysenck]]. 1974. &quot;[http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html Genetics and the development of social attitudes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170327080316/http://www.nature.com/nature/journal/v249/n5454/abs/249288a0.html |date=2017-03-27 }}.&quot; ''[[Nature (journal)|Nature]]'' 249:288–89. {{doi|10.1038/249288a0}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[John Alford (professor)|Alford, John]], Carolyn Funk, and [[John Hibbing|John R. Hibbing]]. 2005. &quot;[http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf Are Political Orientations Genetically Transmitted?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170809045236/http://www.uky.edu/AS/PoliSci/Peffley/pdf/Alford,%20et%20al%202005%20APSR%20Genetics.pdf |date=2017-08-09 }}.&quot; ''[[American Political Science Review]]'' 99(2):153–167.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], [[Sarah Medland|Sarah E. Medland]], Katherine I. Morley, [[Andrew C. Heath]], and Nicholas G. Martin. 2007. &quot;[https://genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf The genetics of voting: An Australian twin study] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080720165619/http://www.genepi.qimr.edu.au/contents/p/staff/Hatemi501Published.pdf |date=2008-07-20 }}.&quot; ''[[Behavior Genetics (journal)|Behavior Genetics]]'' 37(3):435–448. {{doi|10.1007/s10519-006-9138-8}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Pete Hatemi|Hatemi, Peter K.]], J. Hibbing, J. Alford, N. Martin, and L. Eaves. 2009. &quot;[https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes Is there a 'party' in your genes?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210601042914/https://www.researchgate.net/publication/258180337_Is_There_a_Party_in_Your_Genes |date=2021-06-01 }}&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62 (3):584–600. {{doi|10.1177/1065912908327606}}. {{SSRN|1276482}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Settle, Jaime E., [[Christopher Dawes (author)|Christopher T. Dawes]], and [[James H. Fowler]]. 2009. &quot;[http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf The heritability of partisan attachment] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100616133630/http://jhfowler.ucsd.edu/heritability_of_partisan_attachment.pdf |date=2010-06-16 }}.&quot; ''[[Political Research Quarterly]]'' 62(3):601–13. {{doi|10.1177/1065912908327607}}.&lt;/ref&gt;

===মতাদৰ্শ আৰু ৰাষ্ট্ৰ===
যেতিয়া কোনো চৰকাৰৰ ভিতৰত ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ এটা প্ৰধান আৰু ব্যাপক উপাদান হৈ পৰে, তেতিয়া কোনোবাই মতাদৰ্শৰ কথা ক'ব পাৰে।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|title=Jaroslaw Piekalkiewicz, Alfred Wayne Penn. Politics of Ideocracy|isbn=978-0-7914-2297-7|last1=Piekalkiewicz|first1=Jaroslaw|last2=Penn|first2=Alfred Wayne|year=1995|publisher=State University of New York Press |access-date=2020-08-27|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413211428/https://books.google.com/books?id=xC6FAAAAMAAJ|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
বিভিন্ন ধৰণৰ চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণে মতাদৰ্শৰ ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ সদায় ৰাজনীতি আৰু সমাজত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকে। কিছুমান ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ আনৰ ওপৰত অনুকূল বা প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়, সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে বিদ্যমান সামাজিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সামঞ্জস্য বা ব্যৱহাৰৰ ওপৰত।

ক্ৰেন ব্ৰীণ্টনে দ্য এনাটমী অৱ এ ৰিভল্যুচনত যুক্তি দিছিল যে পুৰণি শাসন ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অসন্তুষ্টি হ'লে নতুন মতাদৰ্শ বিয়পি পৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 2.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt; 
বিপ্লৱৰ সময়তো এই কথা পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰি; এইদৰে ভ্লাদিমিৰ লেনিন আৰু ৰবস্পিয়েৰৰ দৰে উগ্ৰপন্থীয়ে অধিক মধ্যপন্থী বিপ্লৱীসকলৰ ওপৰত জয়লাভ কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 6.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
এই পৰ্যায়ৰ লগে লগে থাৰ্মিডৰে নেপোলিয়ন আৰু জোচেফ ষ্টেলিনৰ দৰে প্ৰাগমেটিষ্টৰ অধীনত বিপ্লৱী উত্তেজনাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যিয়ে &quot;স্বাভাৱিকতা আৰু ভাৰসাম্য&quot; আনে।&lt;ref&gt;[[Crane Brinton|Brinton, Crane]]. 1938. &quot;Chapter 8.&quot; ''[[The Anatomy of Revolution]]''.&lt;/ref&gt;
ব্ৰীণ্টনৰ ক্ৰমটো (&quot;মেন অৱ আইডিয়াছ &gt; ৰেডিকেলছ &gt; প্ৰেকটিকেল মেন অৱ একচন&quot;) জে উইলিয়াম ফুলব্ৰাইটে পুনৰাবৃত্তি কৰিছে,&lt;ref&gt;[[J. William Fulbright|Fulbright, J. William]]. 1967. ''The Arrogance of Power''. ch. 3–7.&lt;/ref&gt;
আনহাতে এৰিক হফাৰৰ দ্য ট্ৰু বিলিভাৰত একেধৰণৰ ৰূপ দেখা গৈছে।&lt;ref&gt;[[Eric Hoffer|Hoffer, Eric]]. 1951. ''[[The True Believer]]''. ch. 15–17.&lt;/ref&gt;

==মতাদৰ্শৰ মানসিক ব্যাখ্যা==
মনোবিজ্ঞানৰ বৃহৎ পৰিমাণৰ গৱেষণা মতাদৰ্শৰ কাৰণ, পৰিণতি আৰু বিষয়বস্তুৰ সৈতে জড়িত,&lt;ref name=&quot;Jost2009&quot;&gt;{{cite journal |last1=Jost |first1=John T. |author1-link=John Jost |last2=Federico |first2=Christopher M. |last3=Napier |first3=Jaime L. |date=January 2009 |title=Political Ideology: Its Structure, Functions, and Elective Affinities |journal=Annual Review of Psychology |volume=60 |issue=1 |pages=307–337 |doi=10.1146/annurev.psych.60.110707.163600 |pmid=19035826}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Schlenker2012&quot;&gt;{{cite journal |last1=Schlenker |first1=Barry R. |last2=Chambers |first2=John R. |last3=Le |first3=Bonnie M. |date=April 2012 |title=Conservatives are happier than liberals, but why? Political ideology, personality, and life satisfaction |journal=[[Journal of Research in Personality]] |volume=46 |issue=2 |pages=127–146 |doi=10.1016/j.jrp.2011.12.009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Saucier2000&quot;&gt;{{cite journal |last1=Saucier |first1=Gerard |author-link=Gerard Saucier |date=2000 |title=Isms and the structure of social attitudes. |journal=Journal of Personality and Social Psychology |volume=78 |issue=2 |pages=366–385 |doi=10.1037/0022-3514.78.2.366 |pmid=10707341}}&lt;/ref&gt;
যাৰ ফলত  আলথাছাৰে মানুহক &quot;মতাদৰ্শগত প্ৰাণী&quot; বুলি অভিহিত কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot;/&gt;{{Rp|page=২৬৯}}
কেইবাটাও তত্ত্বই মানৱ সমাজত মতাদৰ্শৰ অস্তিত্বৰ ব্যাখ্যা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last1=Greenberg |first1=Jeff |title=Handbook of experimental existential psychology |last2=Koole |first2=Sander Leon |last3=Pyszczynski |first3=Thomas A. |date=2004 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-59385-040-1 |location=New York}}&lt;/ref&gt;{{Rp|page=২৬৯}}

জোষ্ট, লেজাৰউড আৰু হাৰ্ডিনে (২০০৮) প্ৰস্তাৱ কৰিছে যে মতাদৰ্শসমূহে ব্যাখ্যাৰ প্ৰিপেকেজড একক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে যিবোৰ পৃথিৱীখনক বুজিবলৈ, অস্তিত্বৰ ভাবুকি এৰাই চলিবলৈ আৰু মূল্যৱান আন্তঃব্যক্তিগত সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ মৌলিক মানৱীয় উদ্দেশ্যৰ বাবে বিয়পি পৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot;&gt;[[John Jost|Jost, John T.]], Alison Ledgerwood, and Curtis D. Hardin. 2008. &quot;Shared reality, system justification, and the relational basis of ideological beliefs.&quot; pp. 171–186 in ''Social and Personality Psychology Compass'' 2.&lt;/ref&gt;
লেখকসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে যে এনে উদ্দেশ্যই ব্যৱস্থা-ন্যায্যতা প্ৰদানকাৰী বিশ্বদৃষ্টিভংগী গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাপূৰ্ণভাৱে নেতৃত্ব দিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite book |author=Lee S. Dimin |title=Corporatocracy: A Revolution in Progress |year=2011 |pages=140}}&lt;/ref&gt; মনোবিজ্ঞানীসকলে সাধাৰণতে এই কথাত একমত যে ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, ব্যক্তিগত পাৰ্থক্যৰ চলক, প্ৰয়োজন আৰু মতাদৰ্শগত বিশ্বাসৰ মাজত কিবা এটা মিল থকা যেন লাগে।&lt;ref name=&quot;:5&quot;/&gt;

ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ মতে মানুহে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাপত্তাৰ অনুভূতিৰ বাবে এখন ন্যায্য পৃথিৱীত বিশ্বাস কৰিব বিচাৰে আৰু এই বিশ্বাস বজাই ৰাখিবলৈ মতাদৰ্শৰ সৃষ্টি কৰিব বিচাৰে, উদাহৰণস্বৰূপে বৈষম্য বা দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিঘটনাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰি। মতাদৰ্শৰ একমাত্ৰ ব্যাখ্যা হিচাপে ন্যায়সংগত বিশ্ব তত্ত্বৰ সমালোচনা হ’ল ইয়াত মতাদৰ্শৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ ব্যাখ্যা কৰা নহয়।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭০–২৭১}}

সন্ত্ৰাস ব্যৱস্থাপনা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মতাদৰ্শক তেওঁলোকৰ বিশ্বদৃষ্টিভংগীৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে পাছলৈ ব্যক্তিসকলক আত্মসন্মানবোধক সুৰক্ষা দিয়ে আৰু মৃত্যুৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ সচেতনতা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে দেখুৱাইছে যে মৃত্যুৰ প্ৰতি সচেতন ব্যক্তিক প্ৰৰোচিত কৰিলে ব্যক্তিজনে কোনো বিশেষ মতাদৰ্শৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ধৰণে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰে, বৰঞ্চ বৰ্তমান তেওঁলোকে সচেতন মতাদৰ্শৰ পৰাই সঁহাৰি দিয়ে।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭১}}

ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্বই ধাৰণা কৰে যে মানুহে বিদ্যমান সমাজখনক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, আনকি কেতিয়াবা নিজৰ স্বাৰ্থৰ বিৰুদ্ধেও, যাৰ ফলত মানুহে যথাৰ্থ অৱস্থাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিবলৈ মতাদৰ্শগত ব্যাখ্যা সৃষ্টি কৰে। জোষ্ট, ফিটজিমনছ আৰু কেয়ে যুক্তি আগবঢ়ায় যে পূৰ্বতে থকা ব্যৱস্থা এটাক সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰেৰণা জ্ঞানমূলক সামঞ্জস্যৰ প্ৰতি আকাংক্ষাৰ বাবে (সময়ৰ লগে লগে একে ধৰণে চিন্তা কৰিব পৰা), অনিশ্চয়তা হ্ৰাস কৰা আৰু প্ৰচেষ্টা, নিয়ন্ত্ৰণৰ ভ্ৰম আৰু সমতাৰ ভয় হ্ৰাস কৰা।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;{{Rp|page=২৭২}} ব্যৱস্থাৰ ন্যায্যতা তত্ত্ব অনুসৰি,&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;  মতাদৰ্শসমূহে প্ৰতিফলিত কৰে (অচেতন) প্ৰেৰণাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া, ইয়াৰ বিপৰীতে ৰাজনৈতিক বিশ্বাসে সদায় স্বাধীন আৰু নিৰপেক্ষ চিন্তাধাৰাক প্ৰতিফলিত কৰে।&lt;ref name=&quot;jost2008&quot; /&gt;

==উদ্ধৃতিসমূহ==
# &quot;আমি কোনো মতাদৰ্শত বিশ্বাস কৰাৰ প্ৰয়োজন নাই। প্ৰয়োজনীয় কথাটো হ'ল আমাৰ প্ৰত্যেকৰে নিজৰ নিজৰ ভাল মানৱীয় গুণ গঢ়ি তোলা। সাৰ্বজনীন দায়িত্ববোধৰ প্ৰয়োজনীয়তাই আধুনিক জীৱনৰ প্ৰতিটো দিশতে প্ৰভাৱ পেলায়।&quot; - দালাই লামা &lt;ref&gt;[[Matthew Bunson|Bunson, Matthew]], ed. 1997. ''The Dalai Lama's Book of Wisdom''. [[Ebury Publishing|Ebury Press]]. p. 180.&lt;/ref&gt;
# &quot;মতাদৰ্শৰ কাম হ'ল মুখা বা ভ্ৰমৰ দ্বাৰা আধিপত্যক সুস্থিৰ আৰু স্থায়ী কৰি ৰখা।&quot; - চেলি হাছলেংগাৰ &lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Haslanger|first1=Sally|author1-link=Sally Haslanger|year=2017|title=I – Culture and Critique|journal=Aristotelian Society Supplementary Volume|volume=91|pages=149–73|doi=10.1093/arisup/akx001|doi-access=free|hdl=1721.1/116882|hdl-access=free}}&lt;/ref&gt;
# &quot;এটা মতাদৰ্শ সৰল মতামতৰ পৰা পৃথক কাৰণ ই হয় ইতিহাসৰ চাবিকাঠি, নহয় বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সকলো সাঁথৰৰ সমাধানৰ অধিকাৰী বুলি দাবী কৰে, নহয় প্ৰকৃতি আৰু মানুহক নিয়ন্ত্ৰণ কৰা বুলি কোৱা লুকাই থকা বিশ্বজনীন নিয়মৰ গভীৰ জ্ঞানৰ অধিকাৰী বুলি দাবী কৰে।&quot; — হান্না এৰেণ্ড্ট &lt;ref&gt;[[Hannah Arendt|Arendt, Hannah]]. 1968. ''[[The Origins of Totalitarianism]].'' [[Harcourt (publisher)|Harcourt]]. p. 159.&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সমাজ]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>7htbh00x1z5m4qdbx312twdw3fgro53</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>কিনাশাচা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122411</id>
    <revision>
      <id>515587</id>
      <parentid>515472</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:57:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:ভূগোল]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515587</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17913" sha1="a9pdssvapndamjugdd6sdasdvqv8kbi" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়।

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>a9pdssvapndamjugdd6sdasdvqv8kbi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515707</id>
      <parentid>515587</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:42:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515707</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18279" sha1="ba1wr6qgbv4jmrxli732mhtm5954kjs" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়।

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে।

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>ba1wr6qgbv4jmrxli732mhtm5954kjs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515708</id>
      <parentid>515707</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:43:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515708</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18524" sha1="mmk898lq4da1ycfrcldxko4qnschz72" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়।

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল।

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>mmk898lq4da1ycfrcldxko4qnschz72</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515709</id>
      <parentid>515708</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:44:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515709</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18958" sha1="n2wa61fmchpzfx1vn4knn2lxc24bkvw" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়।

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল।

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>n2wa61fmchpzfx1vn4knn2lxc24bkvw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515711</id>
      <parentid>515709</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:48:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515711</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19784" sha1="0ky4vc51ik7iqdrr915dr0m1t8xzioo" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়। 

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল। লুমুম্বাৰ নিৰ্বাচনৰ এবছৰ নৌহওঁতেই বেলজিয়াম আৰু আমেৰিকাই তেওঁৰ কঙ্গোলিজ প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ সমৰ্থন ক্ৰয় কৰি লয় আৰু সেই ঘটনাবোৰক গতিশীল কৰি লুমুম্বাৰ হত্যাত পৰিণত কৰে।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|last=Georges Nzongola-Ntalaja|date=17 January 2011|title=Patrice Lumumba: the most important assassination of the 20th century|url=https://www.theguardian.com/global-development/poverty-matters/2011/jan/17/patrice-lumumba-50th-anniversary-assassination|date=9 February 2020|ওয়েবসাইট=The Guardian}}&lt;/ref&gt;

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>0ky4vc51ik7iqdrr915dr0m1t8xzioo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515712</id>
      <parentid>515711</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:50:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515712</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20711" sha1="6av5ohrfzo1jij6jgln7uhvht8nbtyy" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়। 

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল। লুমুম্বাৰ নিৰ্বাচনৰ এবছৰ নৌহওঁতেই বেলজিয়াম আৰু আমেৰিকাই তেওঁৰ কঙ্গোলিজ প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ সমৰ্থন ক্ৰয় কৰি লয় আৰু সেই ঘটনাবোৰক গতিশীল কৰি লুমুম্বাৰ হত্যাত পৰিণত কৰে।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|last=Georges Nzongola-Ntalaja|date=17 January 2011|title=Patrice Lumumba: the most important assassination of the 20th century|url=https://www.theguardian.com/global-development/poverty-matters/2011/jan/17/patrice-lumumba-50th-anniversary-assassination|date=9 February 2020|ওয়েবসাইট=The Guardian}}&lt;/ref&gt; ১৯৬৪ চনত মাইজে ছ’ম্বেই কংগো ৰিপাব্লিক, বুৰুণ্ডি আৰু মালিৰ সকলো নাগৰিকৰ লগতে ৰুৱাণ্ডাৰ পৰা অহা সকলো ৰাজনৈতিক শৰণাৰ্থীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।&lt;ref&gt;Jules Gerard-Libois and Benoit Verhaegen, ''Congo 1964: Political Documents of a Developing Nation'', Princeton University Press, 2015, p. 450&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1964/08/22/archives/congo-starts-expulsions.html|title=Congo Starts Expulsions|work=[[The New York Times]]|date=19 May 2021|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Daouda Gary-Tounkara, ''1964 : le Mali réinsère ses ressortissants expulsés'', In: '' Plein droit 2016/1 (n° 108)'', GISTI, 2016, p. 35-38&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;United States.&lt;/ref&gt;

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>6av5ohrfzo1jij6jgln7uhvht8nbtyy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515713</id>
      <parentid>515712</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:51:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515713</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21264" sha1="nwzxe0ayhjntug4u1t6kujqt58oe1c5" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়। 

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল। লুমুম্বাৰ নিৰ্বাচনৰ এবছৰ নৌহওঁতেই বেলজিয়াম আৰু আমেৰিকাই তেওঁৰ কঙ্গোলিজ প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ সমৰ্থন ক্ৰয় কৰি লয় আৰু সেই ঘটনাবোৰক গতিশীল কৰি লুমুম্বাৰ হত্যাত পৰিণত কৰে।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|last=Georges Nzongola-Ntalaja|date=17 January 2011|title=Patrice Lumumba: the most important assassination of the 20th century|url=https://www.theguardian.com/global-development/poverty-matters/2011/jan/17/patrice-lumumba-50th-anniversary-assassination|date=9 February 2020|ওয়েবসাইট=The Guardian}}&lt;/ref&gt; ১৯৬৪ চনত মাইজে ছ’ম্বেই কংগো ৰিপাব্লিক, বুৰুণ্ডি আৰু মালিৰ সকলো নাগৰিকৰ লগতে ৰুৱাণ্ডাৰ পৰা অহা সকলো ৰাজনৈতিক শৰণাৰ্থীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।&lt;ref&gt;Jules Gerard-Libois and Benoit Verhaegen, ''Congo 1964: Political Documents of a Developing Nation'', Princeton University Press, 2015, p. 450&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1964/08/22/archives/congo-starts-expulsions.html|title=Congo Starts Expulsions|work=[[The New York Times]]|date=19 May 2021|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Daouda Gary-Tounkara, ''1964 : le Mali réinsère ses ressortissants expulsés'', In: '' Plein droit 2016/1 (n° 108)'', GISTI, 2016, p. 35-38&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;United States.&lt;/ref&gt; ১৯৬৫ চনত আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামৰ সহায়ত কংগোত জোচেফ-ডিজিয়েৰ মবুটুৱে ক্ষমতা দখল কৰে। তেওঁ &quot;প্ৰামাণ্যতা&quot;ৰ নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে দেশৰ মানুহ আৰু ঠাইৰ নাম পুনৰ সজীৱ কৰি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>nwzxe0ayhjntug4u1t6kujqt58oe1c5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515714</id>
      <parentid>515713</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:52:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515714</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21459" sha1="s9hvhnxqbcqnbns773hdosptyyjta8s" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়। 

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল। লুমুম্বাৰ নিৰ্বাচনৰ এবছৰ নৌহওঁতেই বেলজিয়াম আৰু আমেৰিকাই তেওঁৰ কঙ্গোলিজ প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ সমৰ্থন ক্ৰয় কৰি লয় আৰু সেই ঘটনাবোৰক গতিশীল কৰি লুমুম্বাৰ হত্যাত পৰিণত কৰে।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|last=Georges Nzongola-Ntalaja|date=17 January 2011|title=Patrice Lumumba: the most important assassination of the 20th century|url=https://www.theguardian.com/global-development/poverty-matters/2011/jan/17/patrice-lumumba-50th-anniversary-assassination|date=9 February 2020|ওয়েবসাইট=The Guardian}}&lt;/ref&gt; ১৯৬৪ চনত মাইজে ছ’ম্বেই কংগো ৰিপাব্লিক, বুৰুণ্ডি আৰু মালিৰ সকলো নাগৰিকৰ লগতে ৰুৱাণ্ডাৰ পৰা অহা সকলো ৰাজনৈতিক শৰণাৰ্থীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।&lt;ref&gt;Jules Gerard-Libois and Benoit Verhaegen, ''Congo 1964: Political Documents of a Developing Nation'', Princeton University Press, 2015, p. 450&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1964/08/22/archives/congo-starts-expulsions.html|title=Congo Starts Expulsions|work=[[The New York Times]]|date=19 May 2021|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Daouda Gary-Tounkara, ''1964 : le Mali réinsère ses ressortissants expulsés'', In: '' Plein droit 2016/1 (n° 108)'', GISTI, 2016, p. 35-38&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;United States.&lt;/ref&gt; ১৯৬৫ চনত আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামৰ সহায়ত কংগোত জোচেফ-ডিজিয়েৰ মবুটুৱে ক্ষমতা দখল কৰে। তেওঁ &quot;প্ৰামাণ্যতা&quot;ৰ নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে দেশৰ মানুহ আৰু ঠাইৰ নাম পুনৰ সজীৱ কৰি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। ১৯৬৬ চনত কিনশাচা নামৰ এখন গাঁৱৰ নামেৰে লিওপ’ল্ডভিলৰ নাম কিনশাচা ৰখা হয়।

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>s9hvhnxqbcqnbns773hdosptyyjta8s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515715</id>
      <parentid>515714</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:56:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515715</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22431" sha1="c5pfh952g797gl6ou9l35w6jv3r8pr3" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়। 

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল। লুমুম্বাৰ নিৰ্বাচনৰ এবছৰ নৌহওঁতেই বেলজিয়াম আৰু আমেৰিকাই তেওঁৰ কঙ্গোলিজ প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ সমৰ্থন ক্ৰয় কৰি লয় আৰু সেই ঘটনাবোৰক গতিশীল কৰি লুমুম্বাৰ হত্যাত পৰিণত কৰে।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|last=Georges Nzongola-Ntalaja|date=17 January 2011|title=Patrice Lumumba: the most important assassination of the 20th century|url=https://www.theguardian.com/global-development/poverty-matters/2011/jan/17/patrice-lumumba-50th-anniversary-assassination|date=9 February 2020|ওয়েবসাইট=The Guardian}}&lt;/ref&gt; ১৯৬৪ চনত মাইজে ছ’ম্বেই কংগো ৰিপাব্লিক, বুৰুণ্ডি আৰু মালিৰ সকলো নাগৰিকৰ লগতে ৰুৱাণ্ডাৰ পৰা অহা সকলো ৰাজনৈতিক শৰণাৰ্থীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।&lt;ref&gt;Jules Gerard-Libois and Benoit Verhaegen, ''Congo 1964: Political Documents of a Developing Nation'', Princeton University Press, 2015, p. 450&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1964/08/22/archives/congo-starts-expulsions.html|title=Congo Starts Expulsions|work=[[The New York Times]]|date=19 May 2021|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Daouda Gary-Tounkara, ''1964 : le Mali réinsère ses ressortissants expulsés'', In: '' Plein droit 2016/1 (n° 108)'', GISTI, 2016, p. 35-38&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;United States.&lt;/ref&gt; ১৯৬৫ চনত আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামৰ সহায়ত কংগোত জোচেফ-ডিজিয়েৰ মবুটুৱে ক্ষমতা দখল কৰে। তেওঁ &quot;প্ৰামাণ্যতা&quot;ৰ নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে দেশৰ মানুহ আৰু ঠাইৰ নাম পুনৰ সজীৱ কৰি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। ১৯৬৬ চনত কিনশাচা নামৰ এখন গাঁৱৰ নামেৰে লিওপ’ল্ডভিলৰ নাম কিনশাচা ৰখা হয়। এসময়ত ই এই স্থানৰ ওচৰতে আছিল, যিটো বৰ্তমান কিনশাচা কমিউন নামেৰে জনা যায়৷ মবুটুৰ অধীনত চহৰখন দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পালে। দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা বহু লোক নিজৰ সৌভাগ্যৰ সন্ধানত ইয়ালৈ আহিছিল। বা আন ঠাইৰ জাতিগত বিবাদৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ আহিছিল। এইদৰে তেওঁলোকে কিনশাচাৰ জনসংখ্যাৰ মাজত ইতিমধ্যে উপস্থিত থকা বহুতো জাতি আৰু ভাষাৰ লগত নতুন ভাষা আৰু জাতি-জনগোষ্ঠী সংযোজন কৰিলে।

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>c5pfh952g797gl6ou9l35w6jv3r8pr3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515718</id>
      <parentid>515715</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T18:07:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515718</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25449" sha1="2rspihz8wizi0os44hty98vzx9af0qe" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়। 

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল। লুমুম্বাৰ নিৰ্বাচনৰ এবছৰ নৌহওঁতেই বেলজিয়াম আৰু আমেৰিকাই তেওঁৰ কঙ্গোলিজ প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ সমৰ্থন ক্ৰয় কৰি লয় আৰু সেই ঘটনাবোৰক গতিশীল কৰি লুমুম্বাৰ হত্যাত পৰিণত কৰে।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|last=Georges Nzongola-Ntalaja|date=17 January 2011|title=Patrice Lumumba: the most important assassination of the 20th century|url=https://www.theguardian.com/global-development/poverty-matters/2011/jan/17/patrice-lumumba-50th-anniversary-assassination|date=9 February 2020|ওয়েবসাইট=The Guardian}}&lt;/ref&gt; ১৯৬৪ চনত মাইজে ছ’ম্বেই কংগো ৰিপাব্লিক, বুৰুণ্ডি আৰু মালিৰ সকলো নাগৰিকৰ লগতে ৰুৱাণ্ডাৰ পৰা অহা সকলো ৰাজনৈতিক শৰণাৰ্থীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।&lt;ref&gt;Jules Gerard-Libois and Benoit Verhaegen, ''Congo 1964: Political Documents of a Developing Nation'', Princeton University Press, 2015, p. 450&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1964/08/22/archives/congo-starts-expulsions.html|title=Congo Starts Expulsions|work=[[The New York Times]]|date=19 May 2021|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Daouda Gary-Tounkara, ''1964 : le Mali réinsère ses ressortissants expulsés'', In: '' Plein droit 2016/1 (n° 108)'', GISTI, 2016, p. 35-38&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;United States.&lt;/ref&gt; ১৯৬৫ চনত আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামৰ সহায়ত কংগোত জোচেফ-ডিজিয়েৰ মবুটুৱে ক্ষমতা দখল কৰে। তেওঁ &quot;প্ৰামাণ্যতা&quot;ৰ নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে দেশৰ মানুহ আৰু ঠাইৰ নাম পুনৰ সজীৱ কৰি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। ১৯৬৬ চনত কিনশাচা নামৰ এখন গাঁৱৰ নামেৰে লিওপ’ল্ডভিলৰ নাম কিনশাচা ৰখা হয়। এসময়ত ই এই স্থানৰ ওচৰতে আছিল, যিটো বৰ্তমান কিনশাচা কমিউন নামেৰে জনা যায়৷ মবুটুৰ অধীনত চহৰখন দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পালে। দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা বহু লোক নিজৰ সৌভাগ্যৰ সন্ধানত ইয়ালৈ আহিছিল। বা আন ঠাইৰ জাতিগত বিবাদৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ আহিছিল। এইদৰে তেওঁলোকে কিনশাচাৰ জনসংখ্যাৰ মাজত ইতিমধ্যে উপস্থিত থকা বহুতো জাতি আৰু ভাষাৰ লগত নতুন ভাষা আৰু জাতি-জনগোষ্ঠী সংযোজন কৰিলে।

১৯৯১ চনত চহৰখনে বিদ্ৰোহী সৈনিকক প্ৰতিহত কৰিবলগীয়া হৈছিল। চৰকাৰে দৰমহা দিব নোৱাৰাৰ বিৰুদ্ধে তেওঁলোকে‍ প্ৰতিবাদ কৰিছিল৷ ইয়াৰ পাছত বিদ্ৰোহীৰ বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হয়, যাৰ ফলত ১৯৯৭ চনৰ ভিতৰত মবুটুৰ শাসন ব্যৱস্থাৰ পতন ঘটে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;/&gt; মবুটুৰ অতিমাত্ৰা উৎপাত, গণ দুৰ্নীতি, নেপটিজিম আৰু গৃহযুদ্ধৰ ফলত কিনশাচাৰ বহু ক্ষতি হৈছিল। ই তেওঁক পতনৰফালে লৈ গৈছিল৷ ইয়াৰ পাছতো ই এতিয়াও মধ্য আফ্ৰিকাৰ বাবে এক প্ৰধান সাংস্কৃতিক আৰু বৌদ্ধিক কেন্দ্ৰ, য'ত সংগীতজ্ঞ আৰু শিল্পীৰ এক সমৃদ্ধিশালী সম্প্ৰদায় আছে। ইয়াৰ উপৰিও ই দেশৰ প্ৰধান ঔদ্যোগিক কেন্দ্ৰ, ইয়াত অভ্যন্তৰীণ অঞ্চলৰ পৰা অনা বহু প্ৰাকৃতিক সামগ্ৰী প্ৰক্ৰিয়াকৰণ কৰা হয়।

২০০১ চনৰ পৰা ২০১৯ চনলৈকে কংগো গণতান্ত্ৰিক ৰিপাব্লিকৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জোচেফ কাবিলাৰ কিনশাচাত বিশেষ জনপ্ৰিয়তা নাছিল। ২০০৬ চনত কাবিলাই প্ৰতিদ্বন্দ্বিতামূলক নিৰ্বাচনত জয় ঘোষণা কৰাৰ পিছত হিংসাত্মক পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয়; ইউৰোপীয় সংঘই ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বাহিনীত যোগদান কৰিবলৈ চহৰখনত সৈন্য নিয়োগ কৰে৷ ২০১৬ চনত নতুন নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হ’ব বুলি ঘোষণা কৰাত দুবছৰ পলম হৈছিল। ছেপ্টেম্বৰ আৰু ডিচেম্বৰ মাহত বৃহৎ প্ৰতিবাদৰ সূচনা হয়। ইয়াৰ ফলত ৰাজপথত বেৰিকেড লগোৱাৰ লগতে কেইবা ডজন লোকৰ মৃত্যু হয়। বিদ্যালয় আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান বন্ধ আছিল৷

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>2rspihz8wizi0os44hty98vzx9af0qe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515719</id>
      <parentid>515718</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T18:08:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515719</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26288" sha1="jx1vy13w651dq3ot86s7st1c2qk9st3" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{Infobox settlement
| name = কিনাশাচা 
| official_name = ''ভিলে ডি কিনাশাচা ''
| settlement_type = [[ৰাজধানী চহৰ]] আৰু [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰৰ প্ৰদেশ|প্ৰদেশ]]
| image_skyline = {{multiple image
 | perrow = 1/2/2/2
 | border = infobox
 | total_width = 290
 | caption_align = center
| image1 = La ville de Kinshasa.jpg
| caption1 = [[গোম্বে, কিনশাসা|ডাউনটাউন কিনাশাচা]]
| image2 = Africell - Black Santa - DRC (49268350383).jpg
| caption2 = [[গোম্বে, কিনাশাচা]]
| image3 = Kinshasa by night (23769991270).jpg
| caption3 = [[লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image4 = Palais du peuple de la RDC.jpg
| caption4 = [[প্যালাইস ডু পিপল (কিনশাসা)|পিপলচ পেলেচ]]
| image5 = Parc de la Vallée de la Nsele.jpg
| caption5 = [[এনসেলে ভ্যালি পাৰ্ক|লা এনচেলে ভেলি পাৰ্ক]]
| image6 = Le 17 janvier 1961, Patrice Lumumba mourrait, victime de son « rêve » pour un Congo libre, démocratique et développé. (16112526649).jpg
| caption6 = [[পাত্ৰিছ লুমুম্বা]]ৰ মূৰ্তি সহিত [[লাইমেট টাৱাৰ]] (পটভূমিত)। 
| image7 = Bâtiment de la SCPT (anciennement ONATRA) à Gombe, Kinshasa.jpg
| caption7 = [[চ'ছাইটি বাণিজ্যিক দে পৰিবহণ এবং দেস পোৰ্টস|চ'ছাইটিি বাণিজ্যিক দেচ পৰিবহণ আৰু দেচ বন্দৰ]]
}}
| image_flag = Flag of Kinshasa, DRC.svg
| image_seal = Coat of arms of Kinshasa.svg
| seal_size = 50px
| nickname = কিন লা বেলে&lt;br/&gt;({{literally||কিন দ্য বিউটিফুল}})
| motto = 
| image_map = Democratic Republic of the Congo (26 provinces) - Kinshasa.svg
| map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ প্ৰদেশৰ মানচিত্ৰত কিনাশাচা
| pushpin_map = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ#আফ্ৰিকা#পৃথিৱী
| pushpin_relief = 1
| pushpin_map_caption = গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ মানচিত্ৰে কিনশাসা
| coordinates = {{স্থানাঙ্ক|4|19|30|S|15|19|20|E|type:adm1st_region:CD-KN|display=inline}}
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = {{পতাকা|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ|গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ}}
| subdivision_type1 = [[Provinces of the Democratic Republic of the Congo|Province]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠিত
| established_date = ১৮৮১
| seat_type = চি‍টি হল
| seat = [[লা গোম্বে (কিনশাসা)|লা গোম্বে]]
| parts_type = [[কিনশাসায় কমিউন|কমিউন]]
| parts_style = coll
| p1 = [[বন্দলুংওয়া]]
| p2 = [[বাৰুম্বু]]
| p3 = [[বুম্বু]]
| p4 = [[গোম্বে, কিনশাসা|গোম্বে]] (অতীতে কালিনা)
| p5 = [[কালামু]]
| p6 = [[কাসা-ভুবু, কিনশাসা|কাসা-ভুবু]]
| p7 = [[কিম্বানসেকে]]
| p8 = [[কিনশাসা (কমিউন)|কিনশাসা]]
| p9 = [[কিণ্টামবো]]
| p10 = [[কিসেনসো]]
| p11 = [[লেম্বা, কিনশাসা|লেম্বা]]
| p12 = [[লিমেট]]
| p13 = [[লিঙ্গওয়ালা]]
| p14 = [[মাকালা]]
| p15 = [[মালুকু, কিনশাসা|মালুকু]]
| p16 = [[মাসিনা, কিনশাসা|মাসিনা]]
| p17 = [[মাটে]]
| p18 = [[মণ্ট এনগাফুলা]]
| p19 = [[এনডিজিলি, কিনশাসা|এনডিজিলি]]
| p20 = [[নগাবা]]
| p21 = [[এনগালিমা]]
| p22 = [[এনগিৰি-এনগিৰি]]
| p23 = [[এনসেলে]]
| p24 = [[সেলেম্বাও]]
| government_type = প্ৰাদেশিক সমাৱেশ
| governing_body = [[কিনশাচাৰ প্ৰাদেশিক পৰিষদ]]
| leader_title = [[কিনশাসাৰ গভৰ্নৰদেৰ তালিকা|গভৰ্নৰ]]
| leader_name = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| leader_title1 = ভাইস-গভৰ্নৰ
| leader_name1 = নেগ্ৰোন এমবুৰুণ্ডি এমগ্ৰাণ্ডে লাকাজো
| total_type = নগৰ-প্ৰদেশ
| area_footnotes =&lt;ref name=Kayembe2009 /&gt;
| area_total_km2 = 9965
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_water_percent = 
| area_urban_km2 = 600
| elevation_m = 240
| population_total = 17071000&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |last=Institut National De La Statistique |title=Projections demographiques 2019-25 (in French) |url=http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |date=September 23, 2020 |archive-date=জুলাই ২, ২০২০ |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ |access-date=June 5, 2025 |archivedate=July 2, 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702122410/http://ins.mkbco.pro/Portals/0/OpenContent/Files/19197/TROIKA_-_Projections_demographiques_2019-25.xlsx |deadurl=yes }}&lt;/ref&gt;
| population_as_of = ২০২১
| population_footnotes = 
| population_density_km2 = 1462
| population_urban = 16316000
| population_metro = 17239463
| population_urban_footnotes =&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি| url = https://populationstat.com/democratic-republic-of-the-congo/kinshasa|title = PopulationStat.com}}&lt;/ref&gt;
| population_density_urban_km2 = auto
| population_blank1_title = [[জাতীয় ভাষা|language]]
| population_blank1 = ফৰাচী আৰু লিঙ্গালা
| population_note = 
| postal_code = 
| area_code = 243 + 9
| blank_name_sec1 = [[মানৱ উন্নয়ন সূচক|এইচডিআই]] (২০১৯)
| blank_info_sec1 = 0.577&lt;ref name=&quot;GlobalDataLab&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab |url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/ |archive-date=23 September 2018 |date=2021-07-27 |ওয়েবসাইট=hdi.globaldatalab.org |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;{{color|#fc0|medium}}[[List of provinces of the Democratic Republic of the Congo by Human Development Index|1st]]
| area_urban_footnotes =&lt;ref name=&quot;population&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |date=April 2017 |title=DemographiaWorld Urban Areas – 13th Annual Edition |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |url-অবস্থা=live |আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf |archive-date=3 May 2018 |date=8 July 2017 |publisher=[[Demographia]]}}&lt;/ref&gt;
| timezone = [[পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ সময়]]
| utc_offset = +1
| coor_pinpoint = 
| registration_plate_type = [[কঙ্গো গণতান্ত্ৰিক প্ৰজাতন্ত্ৰেৰ যানবাহন ৰেজিষ্ট্ৰেশন প্লেট|লাইসেন্স প্লেট কোড]]
| registration_plate = {{পতাকা আইকন|Democratic Republic of the Congo}} CGO / '''01'''
}}
'''কিনাশাচা''' ({{lang-en|Kinshasa}}) হ'ল কংগো গণতান্ত্ৰিক গণৰাজ্যৰ ৰাজধানী আৰু সৰ্ববৃহৎ চহৰ। পূৰ্বতে ইয়াক লিওপোল্ডভিল নামেৰে জনা গৈছিল। এসময়ত কংগো নদীৰ পাৰত মাছ ধৰা আৰু ব্যৱসায়িক গাঁৱৰ বসতিস্থল কিনাশাচা এতিয়া বিশ্বৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মেগাচিটি। 

কিনাশাচা মহানগৰখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰৰ ২৬খন প্ৰদেশৰ ভিতৰত এখন। যিহেতু নগৰ-প্ৰদেশৰ প্ৰশাসনিক সীমাৰেখাই এক বিশাল এলেকা সামৰি লৈছে, সেয়েহে নগৰ-প্ৰদেশৰ ৯০ শতাংশতকৈও অধিক ভূমি গ্ৰাম্য প্ৰকৃতিৰ, চহৰীয়া অঞ্চলসমূহে পশ্চিম দিশত সৰু কিন্তু বিস্তাৰিত অংশ দখল কৰিছে।&lt;ref name=&quot;area&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=Ville de Kinshasa|title=Géographie de Kinshasa|url=http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|archive-date=23 July 2012|date=25 June 2012|access-date=5 June 2025|archivedate=23 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120723091147/http://www.kinshasa.cd/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=300|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;

আফ্ৰিকাৰ কাইৰো আৰু লোগেছৰ পিছত কিনাশাচা তৃতীয় বৃহত্তম মহানগৰ।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2020-07-03|language=en-US|title=Cities In The World With The Most Francophone Population|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-in-the-world-with-the-most-francophone-population.html|date=2022-03-08|ওয়েবসাইট=WorldAtlas}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ উপৰিও ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নামমাত্ৰ ফ্ৰাংকোফোন নগৰীয়া অঞ্চল, য'ত ফৰাচী ভাষা হৈছে চহৰখনৰ চৰকাৰ, শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, জনসেৱা, আৰু উচ্চ পৰ্যায়ৰ বাণিজ্যৰ ভাষা। আনহাতে, লিংগালা ভাষাক বাটে‍-ঘাটে‍ লিংগুয়া ফ্ৰাংকা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;q=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|title=Globalization and Language Vitality: Perspectives from Africa, pp. 103 &amp; 109|last=Cécile B. Vigouroux &amp; Salikoko S. Mufwene|year=2008|isbn=9780826495150|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20151005104851/https://books.google.com/books?id=Le_8WMk1Pr4C&amp;lpg=PA111&amp;dq=french%20lingala%20kinshasa&amp;pg=PA103|archive-date=5 October 2015|url-অবস্থা=live|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কিনাশাচাত ১৪ সংখ্যক ফ্ৰাংকোফোনি শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|publisher=[[Organisation internationale de la Francophonie|OIF]]|title=XIVe Sommet de la Francophonie|url=http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|url-অবস্থা=dead|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20120619065536/http://www.francophonie.org/XIVe-Sommet-de-la-Francophonie,36849.html|archive-date=19 June 2012|date=25 June 2012}}&lt;/ref&gt; 

কিনাশাচাৰ বাসিন্দাসকলক কিনোইছ (ফৰাচী আৰু কেতিয়াবা ইংৰাজীত) বা কিনাশাচান (ইংৰাজীত) বুলি জনা যায়। অঞ্চলটোৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ ভিতৰত হুম্বু আৰু টেকে আদি অন্যতম। চহৰখন পাৰ্শ্বৱৰ্তী ৰিপাব্লিক অৱ কংগোৰ ৰাজধানী ব্ৰাজাভিলৰ মুখামুখি। এই বিন্দুত নদীৰ ব্যৱধান ৭ কিলোমিটাৰ বহল যদিও ভেটিকান চহৰ আৰু ৰোমৰ পিছত এই দুখন চহৰ বিশ্বৰ দ্বিতীয় নিকটতম ৰাজধানী চহৰৰ যোৰা। 
==ইতিহাস==
১৮৮১ চনত হেনৰী মৰ্টন ষ্টেনলীয়ে ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে এই চহৰখন প্ৰতিষ্ঠা কৰে।&lt;ref&gt;Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 144&lt;/ref&gt; বেলজিয়ামৰ ৰজা দ্বিতীয় লিওপল্ডৰ সন্মানত ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছিল লিওপোল্ডভিল। তেওঁ কংগো ফ্ৰী ষ্টেট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। এই বিশাল ভূখণ্ডই এখন গণতান্ত্ৰিক কঙ্গো প্ৰজাতন্ত্ৰ। এই অঞ্চলটো উপনিবৱশ নহয় বৰঞ্চ ৰজাৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল। এই ঠাইখন লিভিংষ্টন জলপ্ৰপাতৰ ওপৰৰ কংগো নদীৰ প্ৰথমটো নাও চলাব পৰা বন্দৰ হিচাপে বিকশিত হয়। লিওপোল্ডভিলৰ তলৰ ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৯০ মাইল) উজানত এটি ধাৰা আছে। প্ৰথম অৱস্থাত সাগৰৰ মাজেৰে অহা বা যোৱা সকলো সামগ্ৰী লিওপোল্ডভিল আৰু মাটাডিৰ মাজত বহনকাৰীয়ে কঢ়িয়াই নিব লাগিছিল, ৰেপিডৰ তলৰ বন্দৰ আৰু উপকূলৰ পৰা ১৫০ কিলোমিটাৰ (৯৩ মাইল) দূৰত্বৰ পৰা আনিব লগা হৈছিল। ১৮৯৮ চনত মাটাডি-কিনশাচা পৰ্টেজ ৰেলৱেৰ নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে ৰেপিডৰ চাৰিওফালে বিকল্প পথৰ ব্যৱস্থা হয় আৰু লিওপোল্ডভিলৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰম্ভ হয়। ১৯১৪ চনত পাইপলাইন স্থাপন কৰা হয়। ই মাটাডিৰ পৰা লিওপ’ল্ডভিলৰ ওপৰৰ ফালে থকা ভাপ জাহাজলৈ খাৰুৱা তেল পৰিবহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;&gt;{{বিশ্বকোষ উদ্ধৃতি|বিশ্বকোষ=britannica.com}}&lt;/ref&gt; ১৯২৩ চনৰ ভিতৰত কংগোৰ মোহনাত থকা বোমা চহৰখনৰ ঠাইত এই চহৰখনক বেলজিয়ান কংগোৰ ৰাজধানীলৈ উন্নীত কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot; /&gt; &quot;লিঅ'&quot; বা &quot;লিঅ'পল্ড&quot; নামেৰে মতা এই চহৰখন ঔপনিৱেশিক যুগত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাই ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰত পৰিণত হয়। 

১৯৫৯ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পাছত ১৯৬০ চনৰ ৩০ জুনত স্বাধীনতা লাভ কৰি‍ কংগো ৰিপাব্লিকে প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পেট্ৰিছ লুমুম্বাক নিৰ্বাচিত কৰে। লুমুম্বাৰ অনুভূত ছোভিয়েট সমৰ্থন প্ৰৱণতাক পশ্চিমীয়া স্বাৰ্থই ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰিছিল। যিহেতু সেই সময় শীতল যুদ্ধৰ উত্তেজনাপূৰ্ণ সময় আছিল, সেয়েহে আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামে কংগোৰ কৌশলগত সম্পদ বিশেষকৈ ইউৰেনিয়ামৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাব বিচৰা নাছিল। লুমুম্বাৰ নিৰ্বাচনৰ এবছৰ নৌহওঁতেই বেলজিয়াম আৰু আমেৰিকাই তেওঁৰ কঙ্গোলিজ প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ সমৰ্থন ক্ৰয় কৰি লয় আৰু সেই ঘটনাবোৰক গতিশীল কৰি লুমুম্বাৰ হত্যাত পৰিণত কৰে।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|last=Georges Nzongola-Ntalaja|date=17 January 2011|title=Patrice Lumumba: the most important assassination of the 20th century|url=https://www.theguardian.com/global-development/poverty-matters/2011/jan/17/patrice-lumumba-50th-anniversary-assassination|date=9 February 2020|ওয়েবসাইট=The Guardian}}&lt;/ref&gt; ১৯৬৪ চনত মাইজে ছ’ম্বেই কংগো ৰিপাব্লিক, বুৰুণ্ডি আৰু মালিৰ সকলো নাগৰিকৰ লগতে ৰুৱাণ্ডাৰ পৰা অহা সকলো ৰাজনৈতিক শৰণাৰ্থীক বহিষ্কাৰ কৰাৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।&lt;ref&gt;Jules Gerard-Libois and Benoit Verhaegen, ''Congo 1964: Political Documents of a Developing Nation'', Princeton University Press, 2015, p. 450&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1964/08/22/archives/congo-starts-expulsions.html|title=Congo Starts Expulsions|work=[[The New York Times]]|date=19 May 2021|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Daouda Gary-Tounkara, ''1964 : le Mali réinsère ses ressortissants expulsés'', In: '' Plein droit 2016/1 (n° 108)'', GISTI, 2016, p. 35-38&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;United States.&lt;/ref&gt; ১৯৬৫ চনত আমেৰিকা আৰু বেলজিয়ামৰ সহায়ত কংগোত জোচেফ-ডিজিয়েৰ মবুটুৱে ক্ষমতা দখল কৰে। তেওঁ &quot;প্ৰামাণ্যতা&quot;ৰ নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে দেশৰ মানুহ আৰু ঠাইৰ নাম পুনৰ সজীৱ কৰি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। ১৯৬৬ চনত কিনশাচা নামৰ এখন গাঁৱৰ নামেৰে লিওপ’ল্ডভিলৰ নাম কিনশাচা ৰখা হয়। এসময়ত ই এই স্থানৰ ওচৰতে আছিল, যিটো বৰ্তমান কিনশাচা কমিউন নামেৰে জনা যায়। মবুটুৰ অধীনত চহৰখন দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পালে। দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা বহু লোক নিজৰ সৌভাগ্যৰ সন্ধানত ইয়ালৈ আহিছিল। বা আন ঠাইৰ জাতিগত বিবাদৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ আহিছিল। এইদৰে তেওঁলোকে কিনশাচাৰ জনসংখ্যাৰ মাজত ইতিমধ্যে উপস্থিত থকা বহুতো জাতি আৰু ভাষাৰ লগত নতুন ভাষা আৰু জাতি-জনগোষ্ঠী সংযোজন কৰিলে। 

১৯৯১ চনত চহৰখনে বিদ্ৰোহী সৈনিকক প্ৰতিহত কৰিবলগীয়া হৈছিল। চৰকাৰে দৰমহা দিব নোৱাৰাৰ বিৰুদ্ধে তেওঁলোকে‍ প্ৰতিবাদ কৰিছিল। ইয়াৰ পাছত বিদ্ৰোহীৰ বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হয়, যাৰ ফলত ১৯৯৭ চনৰ ভিতৰত মবুটুৰ শাসন ব্যৱস্থাৰ পতন ঘটে।&lt;ref name=&quot;britannica.com&quot;/&gt; মবুটুৰ অতিমাত্ৰা উৎপাত, গণ দুৰ্নীতি, নেপটিজিম আৰু গৃহযুদ্ধৰ ফলত কিনশাচাৰ বহু ক্ষতি হৈছিল। ই তেওঁক পতনৰফালে লৈ গৈছিল। ইয়াৰ পাছতো ই এতিয়াও মধ্য আফ্ৰিকাৰ বাবে এক প্ৰধান সাংস্কৃতিক আৰু বৌদ্ধিক কেন্দ্ৰ, য'ত সংগীতজ্ঞ আৰু শিল্পীৰ এক সমৃদ্ধিশালী সম্প্ৰদায় আছে। ইয়াৰ উপৰিও ই দেশৰ প্ৰধান ঔদ্যোগিক কেন্দ্ৰ, ইয়াত অভ্যন্তৰীণ অঞ্চলৰ পৰা অনা বহু প্ৰাকৃতিক সামগ্ৰী প্ৰক্ৰিয়াকৰণ কৰা হয়। 

২০০১ চনৰ পৰা ২০১৯ চনলৈকে কংগো গণতান্ত্ৰিক ৰিপাব্লিকৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জোচেফ কাবিলাৰ কিনশাচাত বিশেষ জনপ্ৰিয়তা নাছিল।&lt;ref name=&quot;Trapido2016&quot;/&gt; ২০০৬ চনত কাবিলাই প্ৰতিদ্বন্দ্বিতামূলক নিৰ্বাচনত জয় ঘোষণা কৰাৰ পিছত হিংসাত্মক পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয়; ইউৰোপীয় সংঘই ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বাহিনীত যোগদান কৰিবলৈ চহৰখনত সৈন্য নিয়োগ কৰে। ২০১৬ চনত নতুন নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হ’ব বুলি ঘোষণা কৰাত দুবছৰ পলম হৈছিল। ছেপ্টেম্বৰ আৰু ডিচেম্বৰ মাহত বৃহৎ প্ৰতিবাদৰ সূচনা হয়। ইয়াৰ ফলত ৰাজপথত বেৰিকেড লগোৱাৰ লগতে কেইবা ডজন লোকৰ মৃত্যু হয়। বিদ্যালয় আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান বন্ধ আছিল।&lt;ref&gt;&quot;[https://www.bbc.com/news/world-africa-37406407 DR Congo election: 17 dead in anti-Kabila protests] {{ওয়েব আৰ্কাইভ|url=https://web.archive.org/web/20180616023724/https://www.bbc.com/news/world-africa-37406407|date=16 June 2018}}&quot;, ''BBC'', 19 September 2016.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Merritt Kennedy, &quot;[https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/12/21/506449446/congo-a-powder-keg-as-security-forces-crack-down-on-whistling-demonstrators Congo A 'Powder Keg' As Security Forces Crack Down On Whistling Demonstrators] {{ওয়েব আৰ্কাইভ|url=https://web.archive.org/web/20180517153108/https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/12/21/506449446/congo-a-powder-keg-as-security-forces-crack-down-on-whistling-demonstrators|date=17 May 2018}}&quot;, ''NPR'', 21 December 2016.&lt;/ref&gt;

==ভূগোল==
===প্ৰশাসনিক বিভাগ===
===জলবায়ু===

==জনসংখ্যা==
===ভাষা===
==চৰকাৰ আৰু ৰাজনীতি==
==অৰ্থনীতি==
==শিক্ষা==
==স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা==
==সংস্কৃতি==
==উপাসনালয়==
==গণমাধ্যম==
==খেলাধুলা==
==অট্টালিকা আৰু প্ৰতিষ্ঠান==
==আন্তঃগাঁথনি আৰু গৃহ নিৰ্মাণ==
==পৰিবহণ==
===বিমান===
===ৰেল===
===বাহ্যিক পৰিবহণ===
==সামাজিক বিষয়==
===অপৰাধ আৰু শাস্তি===
===ৰাস্তাৰ শিশু===
==জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত==

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>jx1vy13w651dq3ot86s7st1c2qk9st3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সায়ন্তিকা বন্দ্যোপাধ্যায়</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122412</id>
    <revision>
      <id>515734</id>
      <parentid>515288</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T23:44:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>29706</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>515734</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16773" sha1="1vpx12u0f8uyl2cq1fv0l5bu6njuogf" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder
| image =
| caption = Dev at the [[53rd International Film Festival of India]] in [[Goa]] 
| office =পশ্চিমবঙ্গ বিধানসভাৰ সদস্যা
| term_start = ৪ জুন ২০২৪
| constituency = বৰানগৰ
| predecessor = তাপস ৰায়
| office1 = [[পশ্চিমবংগ]] [[সৰ্বভাৰতীয় তৃণমূল কংগ্ৰেছ|তৃণমূল কংগ্ৰেছ]]ৰ ৰাজ্যিক সম্পাদক
| term_start1 = ৫ জুন ২০২১
| president1 = সুব্ৰত বক্সী
| module = {{Infobox person
| embed = yes
| name = সায়ন্তিকা বন্দ্যোপাধ্যায়
| other_names = সায়ন্তিকা
| birth_name =
| birth_date = {{birth date and age|df=yes|1986|8|12}}
| birth_place = [[কলিকতা]], [[পশ্চিমবংগ]], [[ভাৰত]]
| nationality = 
| occupation = {{Hlist|অভিনেত্ৰী|ৰাজনীতিবিদ|সমাজকৰ্মী}}
| years_active = ২০০৯ – বৰ্তমান
| works = #চলচ্চিত্ৰপুঞ্জী
| awards =
| party = [[সৰ্বভাৰতীয় তৃণমূল কংগ্ৰেছ]]
| website =
}}
| width = 180px
}}
'''সায়ন্তিকা বন্দ্যোপাধ্যায়''' ({{Lang-en|Sayantika Banerjee}}) এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী। তেওঁ [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] চলচ্চিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ বাবে পৰিচিত। অভিনয় আৰু নৃত্যৰ দক্ষতাৰ বাবে তেওঁ সমালোচকসকলৰ দ্বাৰা প্ৰশংসিত হৈছে।&lt;ref name=&quot;Joy and I are great friends: Sayantika&quot;&gt;{{Cite news|title=Joy and I are great friends: Sayantika|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/regional/bengali/news-interviews/Joy-and-I-are-great-friends-Sayantika/articleshow/14334778.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130807110155/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-22/news-interviews/32368386_1_jeet-sayantika-ravi-kinagi-poulomi|archivedate=7 August 2013|newspaper=[[The Times of India]]|access-date=30 October 2012}}&lt;/ref&gt; ২০১২ চনত তেওঁ বঙালী চলচ্চিত্ৰ ''আৱাৰা''ত অভিনয় কৰিছিল, যিখন ব্যৱসায়িকভাৱে সফল হৈছিল।&lt;ref&gt;{{Cite news|title=My-only-fitness-idol-is-my-father-Sayantika|url=https://timesofindia.indiatimes.com/life-style/health-fitness/fitness/My-only-fitness-idol-is-my-father-Sayantika/articleshow/44745073.cms|access-date=9 October 2014|newspaper=The Times of India}}&lt;/ref&gt; [[পশ্চিমবংগ]]ত ২০২১ চনৰ বিধানসভা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হোৱাৰ পূৰ্বে তেওঁ [[সৰ্বভাৰতীয় তৃণমূল কংগ্ৰেছ|অল ইণ্ডিয়া তৃণমূল কংগ্ৰেছ]]ত যোগদান কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Bengali actor Sayantika Banerjee joins TMC ahead of West Bengal Assembly polls|url=https://www.newindianexpress.com/nation/2021/mar/03/bengali-actor-sayantika-banerjee-joins-tmc-ahead-of-west-bengal-assembly-polls-2271619.html|access-date=9 March 2021|newspaper=The New Indian Express}}&lt;/ref&gt; ২০২৪ চনত তেওঁ পশ্চিম বংগ বিধানসভাৰ বৰানগৰ বিধান সভা সমষ্টিৰ বিধায়িকা হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছিল। 

== কৰ্মজীৱন ==
''নাচ ডুম মাচা লে'' নামৰ ডান্সিং ৰিয়েলিটি শ্বʼৰ জৰিয়তে বন্দ্যোপাধ্যায়ে নিজৰ কৰ্মজীৱনৰ আৰম্ভণি কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ ''টাৰ্গেট'', ''হেংগঅভাৰ'' আৰু ''মনে পৰে আজও সেই দিন'' আদি ছবিত অভিনয় কৰিছিল, যিবোৰে বক্স অফিচত ভাল ফলাফল দেখুৱাব পৰা নাছিল। ২০১২ চনত তেওঁ অভিনেতা [[জিৎ (অভিনেতা)|জিত]]ৰ বিপৰীতে ''আৱাৰা'' নামৰ ছবিখনত অভিনয় কৰিছিল; যিখনে বক্স অফিচত ব্যৱসায়িক সফলতা লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Joy and I are great friends: Sayantika&quot; /&gt; ২০১২ চনত তেওঁ ''শ্বুটাৰ'' শীৰ্ষক আন এখন ছবিত অভিনয় কৰিছিল; ছবিখনৰ পৰ্যালোচনাত ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|দ্য টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়াই]]'' লিখিছে:&lt;ref name=&quot;Shooter film&quot;&gt;{{Cite news|title=Shooter film|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/regional/bengali/movie-reviews/shooter/movie-review/15555930.cms|access-date=30 October 2012|newspaper=The Times of India|date=19 August 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;blockquote&gt;&quot;বোলছবিখনে সম্পূৰ্ণৰূপে সেই যুগ যুগ ধৰি চলি অহা ধাৰণাটোৰ গোন্ধ লৈছে যিটোৱে নিশ্চিতভাৱে এতিয়া আৰু কাম নকৰে। তদুপৰি অভিনেতা জয়ৰ (যিজনে মুখ্য নায়ক দিব্য ওৰফে দেবাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল), দুৰ্বল সংলাপ আৰু যথেষ্ট পৰিমাণৰ অশ্লীলতা আৰু অপ্ৰয়োজনীয় হিংসাই ইয়াক আৰু অধিক বেয়া কৰি তুলিছিল। মেঘনাৰ চৰিত্ৰত সায়ন্তিকাই কিছু সম্ভাৱনা দেখুৱাইছিল।&quot; &lt;/blockquote&gt;

== টেলিভিছন ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! বৰ্ষ 
! প্ৰদৰ্শনী
! চেনেল
|-
| ২০০৮
| ''নাচ ধূম মাচা লেই''
| ৰূপসী বাংলা
|-
| ২০১৫
| ''বিন্দাস ডান্স''
| ৰং বাংলা
|-
| ২০১৭
| ''বিন্দাস ডান্স মৌসুম ২''
| ৰং বাংলা
|}

== ব্ৰেণ্ড এম্বেছাদৰ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! দল
! ক্ৰিকেট লীগ
|-
| বেংগল টাইগাৰ
| চেলিব্ৰিটি ক্ৰিকেট লীগ (চিচিএল)
|-
| মিডনাপুৰ মাইটিছ
| বংগ ক্ৰিকেট লীগ
|}

== বঁটা আৰু মনোনয়ন ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! বৰ্ষ
! পুৰস্কাৰ
! শিতান
! চলচ্চিত্ৰ
! ফলাফল
|-
| ২০১২
| বংগ যুৱ বঁটা
| আনন্দৰ সৈতে শ্ৰেষ্ঠ ৰোমাণ্টিক জোড়ী
| ''মনে পৰে আজও সেই দিন'' 
| {{Won}}
|-
| ২০১৩
| বংগ যুৱ বঁটা
| জনপ্ৰিয় যুৱ তাৰকা (মহিলা)
| ''আৱাৰা'' 
| {{Won}}
|-
| ২০১৮
| বংগ যুৱ বঁটা
| শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰী
| ''আমি যে কে তোমাৰ''
| {{Won}}
|}

== চলচ্চিত্ৰপুঞ্জী ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+চাবি
| style=&quot;background:#ffc; &quot; |
| এতিয়াও মুক্তি নোপোৱা ছবিসমূহক বুজায়
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
! বৰ্ষ 
! চলচ্চিত্ৰ 
! চৰিত্ৰ 
! পৰিচালক 
! সহ-শিল্পী
! প্ৰযোজক
! টোকা
|-
|২০০৯
|''ঘৰ সংসাৰ''
|মিলি
|স্বপন সাহা
|যীশু, অঞ্জনা বসু, অৰিন্দম গাঙ্গুলী, ৰমেন ৰায়চৌধুৰী, প্ৰেমজিৎ
|ব্ৰেণ্ড ভেলু কমিউনিকেশ্যন
|
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |২০১০
|''টাৰ্গেট: দ্য ফাইনেল মিছন''
|প্ৰীতি
|ৰাজা চন্দ
|[[মিথুন চক্ৰৱৰ্তী]], জয়, নীল মুখাৰ্জী, সন্তু মুখাৰ্জী, সোণালী চৌধুৰী
|ব্ৰেণ্ড ভেলু কমিউনিকেশ্যন
|
|-
|''হেঙ্গঅʼভাৰ''
|মিলি মিত্ৰ
|প্ৰভাত ৰায়
|প্ৰসেনজিৎ, জয়, শুভ্ৰ কুণ্ডু
|ব্ৰেণ্ড ভেলু কমিউনিকেশ্যন
|
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |২০১১
|''পাপী''
|আইপিএছ জ্যোতি
|স্বপন সাহা
|প্ৰসেনজিৎ, আৰ্য বব্বৰ
|ব্ৰেণ্ড ভেলু কমিউনিকেশ্যন
|
|-
|''মনে পৰে আজও সেই দিন''
|সুনয়না
|অজয় সিং আৰু সুদীপ্ত ঘটক
|জয়, অভিৰাজ
|পিবি ফিল্মছ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|last=|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movie-reviews/Mone-Pore-Ajo-Sei-Din/movie-review/11117301.cms|title=Mone Pore Ajo Sei Din Movie Review, Trailer, &amp; Show timings|work=Timesofindia.indiatimes.com|date=15 December 2011|accessdate=29 October 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |২০১২
|''আৱাৰা''
|পৌলোমি
|ৰবি কিনাগী
|[[জিৎ (অভিনেতা)|জিৎ]], মুকুল দেৱ
|[[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্]]
|
|-
|''শ্বুটাৰ''
|মেঘনা
|প্ৰভাস আৰু অৰিজিৎ
|জয়
|সৃষ্টি এণ্টাৰটেইনমেণ্ট
|
|-
|২০১৪
|''বিন্দাছ''
|কাজল
|ৰাজীৱ কুমাৰ বিশ্বাস
|[[দেব (অভিনেতা)|দেৱ]], [[শ্ৰাবন্তী চট্টোপাধ্যায়]]
|শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্
|&lt;ref&gt;{{Cite web|last=|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movies/news/Is-Dev-dating-Sayantika/articleshow/21894789.cms|title=Is-Dev-dating-Sayantika|work=Timesofindia.indiatimes.com|date=18 September 2013|accessdate=29 December 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|২০১৫
|''হিৰোগিৰি''
|ডাঃ নন্দিনী
|ৰবি কিনাগী
|[[দেব (অভিনেতা)|দেৱ]], [[মিথুন চক্ৰৱৰ্তী]], [[কোয়েল মল্লিক]]
|সুৰিন্দৰ ফিল্মছ
|
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |২০১৬
|''পাৱাৰ''
|অঞ্জলি
|ৰাজীৱ কুমাৰ বিশ্বাস
|[[জিৎ (অভিনেতা)|জিৎ]], [[নুছৰত জাহান]]
|[[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্]] আৰু সুৰিন্দৰ ফিল্মছ
|&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://eisamay.indiatimes.com/entertainment/cinema/jeet-in-a-new-avtar/articleshow/49668263.cms|title=Jeet in a new avtar|access-date=5 November 2015|archivedate=26 November 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151126180944/http://eisamay.indiatimes.com/entertainment/cinema/jeet-in-a-new-avtar/articleshow/49668263.cms|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;
|-
|''[[কেলোৰ কীৰ্তি]]''
|প্ৰিয়া
|ৰাজা চন্দ
|[[দেব (অভিনেতা)|দেৱ]], যীশু, [[অংকুশ হাজৰা|অংকুশ]], [[মিমি চক্ৰৱৰ্তী]], [[কৌশানী মুখোপাধ্যায়]], [[নুছৰত জাহান]]
|[[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্]] আৰু সুৰিন্দৰ ফিল্মছ
|
|-
|{{Lang|bn-latn|অভিমান}}
|সৃজনী
|ৰাজ চক্ৰৱৰ্তী
|[[জিৎ (অভিনেতা)|জিৎ]], [[শুভশ্ৰী গাংগুলী]]
|ৰিলায়েন্স এণ্টাৰটেইনমেণ্ট, গ্ৰাছৰুট এণ্টাৰটেইনমেণ্ট আৰু ৱালজেন মিডিয়া ৱৰ্কচ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|last=|date=8 October 2016|title=Road-side egg roll is a must have in Puja: Sayantika|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bengali/movies/news/road-side-egg-roll-is-a-must-have-in-puja-sayantika/articleshow/54736921.cms|accessdate=27 December 2016|work=Timesofindia.indiatimes.com}}&lt;/ref&gt;
|-
|''ব্যোমকেশ পৰ্ব''
|গুলাব বাই
|অৰিন্দম শীল
|[[আবিৰ চট্টোপাধ্যায়]], [[সোহিনী সৰকাৰ]]
|[[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্]] আৰু সুৰিন্দৰ ফিল্মছ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|last=|url=https://wn.com/mobile/saroj_khan_choreographs_sayantika_banerjee_%7c_watch_dance_rehearsal_making_of_byomkesh_pawrbo_film|title=Saroj Khan Choreographs Sayantika Banerjee Watch Dance Rehearsal Making Of Byomkesh Pawrbo Film|work=wn.com|date=8 December 2016|accessdate=4 January 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|২০১৭
|''আমি যে কে তোমাৰ''
|প্ৰাচী
|ৰবি কিনাগী
|[[অংকুশ হাজৰা|অংকুশ]], [[নুছৰত জাহান]], জয়
|[[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্|এছভিএফ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]
|
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |২০১৮
|''উমা''
|মেনকা
|সৃজিত মুখোপাধ্যায়
|যিশু সেনগুপ্ত, সাৰা সেনগুপ্ত
|[[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্|এছভিএফ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]
|
|-
|''নাকাব''
|অনুৰাধা
|ৰাজীৱ কুমাৰ বিশ্বাস
|[[শাকিৱ খান]], [[নুছৰত জাহান]]
|[[শ্ৰী ভেংকটেশ ফিল্মছ্|এছভিএফ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]
|
|-
|''বাঘ বন্দী খেলা''
|দেৱশ্ৰী
|ৰাজা চন্দ, সুজিত মণ্ডল, হৰনাথ চক্ৰৱৰ্তী
|[[জিৎ (অভিনেতা)|জিৎ]], প্ৰসেনজিৎ, সোহম চক্ৰৱৰ্তী, [[শ্ৰাবন্তী চট্টোপাধ্যায়]], [[ঋত্বিকা সেন]]
|সুৰিন্দৰ ফিল্মছ আৰু জলসা মুভিজ
|
|-
|২০১৯
|''শেষ থেকে শুৰু''
|মধুবালা
|ৰাজ চক্ৰৱৰ্তী
|[[জিৎ (অভিনেতা)|জিৎ]], [[কোয়েল মল্লিক]], [[ঋতাভৰী চক্ৰৱৰ্তী]]
| জীতজ ফিল্মৱৰ্কছ
| &quot;মধুবালা&quot; গীতটিত বিশেষ উপস্থিতি
|-
|২০২২
|''চেভিংছ একাউণ্ট''
|
|ৰাজা চন্দ
|[[অংকুশ হাজৰা]]
|শ্বেডো ফিল্মছ, আৰটি নেটৱৰ্ক, সৌমি'চ্
|
|}

== তথ্য উৎস ==
{{Reflist|30em}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==

* {{IMDb name|4111432}}
{{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:বঙালী অভিনেত্ৰী]]
[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় ৰাজনীতিবিদ]]
[[শ্ৰেণী:পশ্চিমবঙ্গৰ ব্যক্তি]]</text>
      <sha1>1vpx12u0f8uyl2cq1fv0l5bu6njuogf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নায়েৰা নুৰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122413</id>
    <revision>
      <id>515604</id>
      <parentid>515346</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T11:03:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <origin>515604</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3526" sha1="thldk74158rj837ux3ufuylqorpyspw" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name        = নায়েৰা নূৰ
| title       = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name  =
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date  = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for   = গজল গীত
| occupation  = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en|  Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور ,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়।  পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt;  তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল।
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল ।  অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল।


''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>thldk74158rj837ux3ufuylqorpyspw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515686</id>
      <parentid>515604</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:56:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <origin>515686</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3830" sha1="3lyowhit5p0dpzny96irzjr9cys7d8v" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name        = নায়েৰা নূৰ
| title       = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name  =
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date  = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for   = গজল গীত
| occupation  = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en|  Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور ,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়।  পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt;  তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল।
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল ।  অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল।

==কৰ্মজীৱন==� 
লৰালি অৱস্থাত নায়েৰাই কানন দেৱী আৰু কমলাৰ ভজনৰ লগতে বেগম আখতাৰৰ গজল আৰু থুমৰিৰ পৰা অনুপ্ৰানিত হৈছিল।

''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>3lyowhit5p0dpzny96irzjr9cys7d8v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515687</id>
      <parentid>515686</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:57:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <origin>515687</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3826" sha1="hnhdhcepkhaifqe70d1pm4uqzsbvusp" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name        = নায়েৰা নূৰ
| title       = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name  =
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date  = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for   = গজল গীত
| occupation  = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en|  Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور ,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়।  পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt;  তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল।
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল ।  অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল।

==কৰ্মজীৱন==
লৰালি অৱস্থাত নায়েৰাই কানন দেৱী আৰু কমলাৰ ভজনৰ লগতে বেগম আখতাৰৰ গজল আৰু থুমৰিৰ পৰা অনুপ্ৰানিত হৈছিল।

''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>hnhdhcepkhaifqe70d1pm4uqzsbvusp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515689</id>
      <parentid>515687</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:02:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <comment>/* কৰ্মজীৱন */</comment>
      <origin>515689</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3897" sha1="n75srpxtujk4wdv5bcyh82ui7wjw97f" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name        = নায়েৰা নূৰ
| title       = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name  =
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date  = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for   = গজল গীত
| occupation  = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en|  Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور ,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়।  পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt;  তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল।
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল ।  অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল।

==কৰ্মজীৱন==
লৰালি অৱস্থাত নায়েৰাই কানন দেৱী আৰু কমলাৰ ভজনৰ লগতে বেগম আখতাৰৰ গজল আৰু থুমৰিৰ পৰা অনুপ্ৰানিত হৈছিল।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies&lt;/ref&gt;

''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>n75srpxtujk4wdv5bcyh82ui7wjw97f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515691</id>
      <parentid>515689</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:04:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <comment>/* কৰ্মজীৱন */</comment>
      <origin>515691</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3989" sha1="pj57323za7yy65uyq5uk1hiafh4vzo3" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name        = নায়েৰা নূৰ
| title       = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name  =
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date  = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for   = গজল গীত
| occupation  = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en|  Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور ,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়।  পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt;  তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল।
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল ।  অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল।

==কৰ্মজীৱন==
লৰালি অৱস্থাত নায়েৰাই কানন দেৱী আৰু কমলাৰ ভজনৰ লগতে বেগম আখতাৰৰ গজল আৰু থুমৰিৰ পৰা অনুপ্ৰানিত হৈছিল।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/&lt;/ref&gt;

''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>pj57323za7yy65uyq5uk1hiafh4vzo3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515698</id>
      <parentid>515691</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:21:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <comment>/* কৰ্মজীৱন */</comment>
      <origin>515698</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5310" sha1="ekbpxhzi0fsgt1y6lqfoey5dskfk386" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name        = নায়েৰা নূৰ
| title       = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name  =
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date  = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for   = গজল গীত
| occupation  = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en|  Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور ,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়।  পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt;  তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল।
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল ।  অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল।

==কৰ্মজীৱন==
লৰালি অৱস্থাত নায়েৰাই কানন দেৱী আৰু কমলাৰ ভজনৰ লগতে বেগম আখতাৰৰ গজল আৰু থুমৰিৰ পৰা অনুপ্ৰানিত হৈছিল।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/&lt;/ref&gt; নায়েৰাই কোনো আনুষ্ঠানিক সংগীতৰ পটভূমিৰ পৰা বা আনুষ্ঠানিক প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰা নাছিল। অৱশ্যে সৌভাগ্যক্ৰমে ১৯৬৮ চনত লাহোৰৰ নেচনেল কলেজ অৱ আৰ্টছৰ বাৰ্ষিক নৈশ আহাৰৰ বাবে আয়োজিত অনুষ্ঠানত নায়েৰাই বন্ধু-বান্ধৱী আৰু শিক্ষকসকলৰ উপস্থিতিত লতা মংগেশকাৰৰ ভজন “জো তুম টোডো পিয়া” ভজনটো গোৱা শুনি লাহোৰৰ ইছলামিয়া কলেজৰ অধ্যাপক আছৰাৰ আহমেদে তেওঁক ভুয়সী প্ৰশংসা কৰে আৰু এইদৰে তেওঁৰ সংগীত শিল্পী জীৱনৰ আৰম্ভনি হয়। লগতে বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ ৰেডিঅ’ পাকিস্তানৰ অনুষ্ঠানৰ বাবে গান গাবলৈ তেওঁ আমন্ত্ৰণ লাভ কৰে

''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>ekbpxhzi0fsgt1y6lqfoey5dskfk386</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515699</id>
      <parentid>515698</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:22:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <comment>/* কৰ্মজীৱন */</comment>
      <origin>515699</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5314" sha1="qrqghq729zmrsgm0a5om2nj4rsd86s6" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name        = নায়েৰা নূৰ
| title       = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name  =
| birth_date  = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date  = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for   = গজল গীত
| occupation  = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en|  Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور ,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়।  পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt;  তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল।
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল ।  অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল।

==কৰ্মজীৱন==
লৰালি অৱস্থাত নায়েৰাই কানন দেৱী আৰু কমলাৰ ভজনৰ লগতে বেগম আখতাৰৰ গজল আৰু থুমৰিৰ পৰা অনুপ্ৰানিত হৈছিল।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/&lt;/ref&gt; নায়েৰাই কোনো আনুষ্ঠানিক সংগীতৰ পটভূমিৰ পৰা বা আনুষ্ঠানিক প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰা নাছিল। অৱশ্যে সৌভাগ্যক্ৰমে ১৯৬৮ চনত লাহোৰৰ নেচনেল কলেজ অৱ আৰ্টছৰ বাৰ্ষিক নৈশ আহাৰৰ বাবে আয়োজিত অনুষ্ঠানত নায়েৰাই বন্ধু-বান্ধৱী আৰু শিক্ষকসকলৰ উপস্থিতিত লতা মংগেশকাৰৰ ভজন “জো তুম টোডো পিয়া” ভজনটো গোৱা শুনি লাহোৰৰ ইছলামিয়া কলেজৰ অধ্যাপক আছৰাৰ আহমেদে তেওঁক ভুয়সী প্ৰশংসা কৰে আৰু এইদৰে তেওঁৰ সংগীত শিল্পী জীৱনৰ আৰম্ভনি হয়। লগতে বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ ৰেডিঅ’ পাকিস্তানৰ অনুষ্ঠানৰ বাবে গান গাবলৈ তেওঁ আমন্ত্ৰণ লাভ কৰে ।

''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>qrqghq729zmrsgm0a5om2nj4rsd86s6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515700</id>
      <parentid>515699</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:22:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>নৰুনা বৰুৱা</username>
        <id>44897</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515700</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5291" sha1="9q4dw1n1bqelnddjn9hc05ie5u2vsh7" xml:space="preserve">

{{Infobox person 
| name = নায়েৰা নূৰ
| title = বুলবুল ই পাকিস্তান
| native_name = {{lang|ur|{{Nq|نیرہ نور}}}
| birth_name =
| birth_date = {{birth date|df=yes|1950|11|03}}
| birth_place = [[গুৱাহাটী]], [[অসম]], ভাৰত
| death_date = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}}
| death_place = কৰাচী,সিন্ধ,পাকিস্থান
| nationality = পাকিস্থানী
| known_for = গজল গীত
| occupation = নেপথ্য শিল্পী}}}}
'''নায়েৰা নূৰ''' {{lang_en| Nayyara Noor}} ( উৰ্দু : نیرہ نور,জন্ম:- ৩ নৱেম্বৰ ১৯৫০ –মৃত্যু:- ২০ আগষ্ট, ২০২২) আছিল এগৰাকী পাকিস্তানী মহিলা নেপথ্য গায়িকা। তেওঁ পাকিস্তানৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় গায়িকা বুলি গণ্য কৰা হয়। পাকিস্তানী টিভি শ্ব’ আৰু দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ কনচাৰ্ট হলত লাইভ গজলৰ কনচাৰ্টত গীত পৰিৱেশন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন==
নায়ৰা নূৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ৩ নৱেম্বৰত অসমৰ গুৱাহাটীত। তেওঁৰ পৰিয়াল আৰু পূৰ্বপুৰুষসকল বণিক শ্ৰেণীৰ আছিল আৰু তেওঁলোকৰ পিতৃভূমি পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত আছিল। &lt;ref name=DT&gt;Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ &quot;Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice&quot;] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;/&gt; তেওঁৰ পিতৃ সৰ্বভাৰতীয় মুছলিম লীগৰ সক্ৰিয় সদস্য আছিল আৰু ১৯৪৭ চনত বিভাজনৰ পূৰ্বে অসম ভ্ৰমণৰ সময়ত পাকিস্তানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক পিতৃ মহম্মদ আলী জিন্নাক আতিথ্য প্ৰদান কৰিছিল। 
আনুমানিক ১৯৫৭ বা ১৯৫৮ চনত নূৰে মাক আৰু ভাই-ভনীৰ সৈতে ভাৰতৰ পৰা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি কৰাচীত থাকিবলৈ লৈছিল। অৱশ্যে ১৯৯৩ চনলৈকে তেওঁৰ পিতৃয়ে পৰিয়ালটোৰ স্থাৱৰ সম্পত্তিসমূহ চোৱাচিতা কৰিবলৈ অসমত থাকি গল। 

==কৰ্মজীৱন==
লৰালি অৱস্থাত নায়েৰাই কানন দেৱী আৰু কমলাৰ ভজনৰ লগতে বেগম আখতাৰৰ গজল আৰু থুমৰিৰ পৰা অনুপ্ৰানিত হৈছিল।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/&lt;/ref&gt; নায়েৰাই কোনো আনুষ্ঠানিক সংগীতৰ পটভূমিৰ পৰা বা আনুষ্ঠানিক প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰা নাছিল। অৱশ্যে সৌভাগ্যক্ৰমে ১৯৬৮ চনত লাহোৰৰ নেচনেল কলেজ অৱ আৰ্টছৰ বাৰ্ষিক নৈশ আহাৰৰ বাবে আয়োজিত অনুষ্ঠানত নায়েৰাই বন্ধু-বান্ধৱী আৰু শিক্ষকসকলৰ উপস্থিতিত লতা মংগেশকাৰৰ ভজন “জো তুম টোডো পিয়া” ভজনটো গোৱা শুনি লাহোৰৰ ইছলামিয়া কলেজৰ অধ্যাপক আছৰাৰ আহমেদে তেওঁক ভুয়সী প্ৰশংসা কৰে আৰু এইদৰে তেওঁৰ সংগীত শিল্পী জীৱনৰ আৰম্ভণি হয়। লগতে বিশ্ববিদ্যালয়খনৰ ৰেডিঅ’ পাকিস্তানৰ অনুষ্ঠানৰ বাবে গান গাবলৈ তেওঁ আমন্ত্ৰণ লাভ কৰে। 

''তথ্যৰ উৎস''

[[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]][[শ্ৰেণী:মহিলা শিল্পী]]</text>
      <sha1>9q4dw1n1bqelnddjn9hc05ie5u2vsh7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>নিৰ্বাচিত কলাম (গ্ৰন্থ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122432</id>
    <revision>
      <id>515577</id>
      <parentid>515571</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:37:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515577</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8826" sha1="c00m9dmwvzqslvr8zjclcl0cumv02e2" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।{{r|বিবিসি}} তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে।

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>c00m9dmwvzqslvr8zjclcl0cumv02e2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515581</id>
      <parentid>515577</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:49:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515581</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10840" sha1="1u7sb8ao1crpcytmnrfbwijvnzzk41a" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।{{r|বিবিসি}} তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>1u7sb8ao1crpcytmnrfbwijvnzzk41a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515594</id>
      <parentid>515581</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:01:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ */</comment>
      <origin>515594</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12931" sha1="dtobtp0sl57dsl1mka4bz380hkcr139" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।{{r|বিবিসি}} তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
গ্ৰন্থখনৰ আৰম্ভণিৰ স্তম্ভত লেখকে আঠাইশ-উনৈশ বছৰ বয়সত এজন ল’ৰাৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতিত হোৱাৰ অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা কৰিছে৷ জ্বলি থকা চিগাৰেট লেখকৰ হাতত ঘঁহি‍ ল’ৰা এটা হাঁহি হাঁহি আঁতৰি যায়। স্তম্ভটোৰ সামৰণিত লেখকে কৈছে: &quot;মইমনসিং চহৰৰ বিভিন্ন ঠাইত, বিশেষকৈ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়, কলেজ, চিনেমা হলৰ ওচৰত, কাঠৰ খুঁটাত ওলমি থকা এক প্ৰকাৰৰ চাইনবৰ্ডত লিখা আছিল 'দুষ্টৰ উত্থানত টহল দিয়া আৰক্ষীৰ সহায় লওক। এই ব্যৱস্থা বেছি দিন নাথাকিল। সম্ভবত দুষ্টহঁতক তেওঁলোকে‍ পুলিয়ে প‍োখাই তুলি নিলে৷ চাইনবৰ্ডখন থকালৈকে দুষ্টহঁতে‍ ষ্টপেজটোত আওজি‍ ছোৱালীবোৰ স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰাৰ সময়ত স‍ুঁহূৰি‍ মাৰিছিল। আৰু আটাইতকৈ মজাৰ কথাটো হ’ল এবাৰ টহলদাৰী আৰক্ষীৰ উৎপাতৰ বাবে স্কুলীয়া ছোৱালীবোৰে দুষ্টহঁতৰ সহায় ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।&quot; গ্ৰন্থখনৰ এনে কেইবাটাও স্তম্ভই পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীৰ জীৱন-যন্ত্ৰণাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে।

==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>dtobtp0sl57dsl1mka4bz380hkcr139</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515597</id>
      <parentid>515594</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:14:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515597</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15276" sha1="3hqp7ightiima0atiwf5qs02gqhuu0u" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।{{r|বিবিসি}} তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
গ্ৰন্থখনৰ আৰম্ভণিৰ স্তম্ভত লেখকে আঠাইশ-উনৈশ বছৰ বয়সত এজন ল’ৰাৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতিত হোৱাৰ অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা কৰিছে। জ্বলি থকা চিগাৰেট লেখকৰ হাতত ঘঁহি‍ ল’ৰা এটা হাঁহি হাঁহি আঁতৰি যায়। স্তম্ভটোৰ সামৰণিত লেখকে কৈছে: &quot;মইমনসিং চহৰৰ বিভিন্ন ঠাইত, বিশেষকৈ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়, কলেজ, চিনেমা হলৰ ওচৰত, কাঠৰ খুঁটাত ওলমি থকা এক প্ৰকাৰৰ চাইনবৰ্ডত লিখা আছিল 'দুষ্টৰ উত্থানত টহল দিয়া আৰক্ষীৰ সহায় লওক। এই ব্যৱস্থা বেছি দিন নাথাকিল। সম্ভবত দুষ্টহঁতক তেওঁলোকে‍ পুলিয়ে প‍োখাই তুলি নিলে। চাইনবৰ্ডখন থকালৈকে দুষ্টহঁতে‍ ষ্টপেজটোত আওজি‍ ছোৱালীবোৰ স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰাৰ সময়ত স‍ুঁহূৰি‍ মাৰিছিল। আৰু আটাইতকৈ মজাৰ কথাটো হ’ল এবাৰ টহলদাৰী আৰক্ষীৰ উৎপাতৰ বাবে স্কুলীয়া ছোৱালীবোৰে দুষ্টহঁতৰ সহায় ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।&quot; গ্ৰন্থখনৰ এনে কেইবাটাও স্তম্ভই পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীৰ জীৱন-যন্ত্ৰণাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে। 

ইছলাম আৰু ইয়াৰ নবী মহম্মদ (ছঃ)ক পোনপটীয়াকৈ আক্ৰমণ কৰা এইখনেই বাংলা ভাষাৰ প্ৰথমখন গ্ৰন্থ।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=KvOFDAAAQBAJ&amp;pg=PA194&amp;dq=Nirbachito+Column#v=onepage&amp;q=Nirbachito%20Column&amp;f=false|title=Women and Islam in Bangladesh: Beyond Subjection and Tyranny |last=Hashmi |first=T. |date=2000-03-10 |publisher=Springer |isbn=9780333993873 পাতাসমূহ=194|language=en}}&lt;/ref&gt; গ্ৰন্থখনত হিন্দু ধৰ্মৰ সমালোচনাও সন্নিৱিষ্ট হৈছে। এই গ্ৰন্থখনে যেনেকৈ বহু নাৰীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, তেনেকৈয়ে বহু মৌলবাদীক ক্ষুব্ধ কৰি তুলিছে। বাংলা ভাষাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই কিতাপখনতেই এগৰাকী মহিলাই যৌন সম্পৰ্কৰ বিষয়ে মুকলিকৈ কৈছে। যৌনতাৰ বিষয়ে মুকলি আলোচনা বাংলাদেশী সমাজত এতিয়াও মানি লোৱা হোৱা নাই। এই গ্ৰন্থখনত সংকলিত স্তম্ভসমূহ ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত লিখা। বেগম ৰোকেয়াৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পাছত এই স্তম্ভবোৰৰ মাজেৰেই বাংলাদেশৰ নাৰীবাদৰ সংগ্ৰামে পুনৰুজ্জীৱন লাভ কৰে। এতিয়াও এই স্তম্ভবোৰ বাংলা ভাষাত নাৰীৰ দ্বাৰা ৰচিত সবাতকৈ‍ সাহসী লেখা হিচাপে‍ স্বীকৃত। পশ্চিমবংগ বা বাংলাদেশৰ ক'তো তছলিমা নাছৰিনৰ নিচিনা সাহস বাঙালী মহিলা লেখক খুব কমেইহে দেখা পোৱা যায়।

==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>3hqp7ightiima0atiwf5qs02gqhuu0u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515598</id>
      <parentid>515597</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:15:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515598</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15418" sha1="mo41ft3jmvdpgda5nbgqf3o7u5272wj" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।&lt;ref name=&quot;ককক&quot;&gt;{{cite web | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7108880.stm | title=Taslima Nasreen: Controversy's child | accessdate=6 June 2025}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
গ্ৰন্থখনৰ আৰম্ভণিৰ স্তম্ভত লেখকে আঠাইশ-উনৈশ বছৰ বয়সত এজন ল’ৰাৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতিত হোৱাৰ অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা কৰিছে। জ্বলি থকা চিগাৰেট লেখকৰ হাতত ঘঁহি‍ ল’ৰা এটা হাঁহি হাঁহি আঁতৰি যায়। স্তম্ভটোৰ সামৰণিত লেখকে কৈছে: &quot;মইমনসিং চহৰৰ বিভিন্ন ঠাইত, বিশেষকৈ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়, কলেজ, চিনেমা হলৰ ওচৰত, কাঠৰ খুঁটাত ওলমি থকা এক প্ৰকাৰৰ চাইনবৰ্ডত লিখা আছিল 'দুষ্টৰ উত্থানত টহল দিয়া আৰক্ষীৰ সহায় লওক। এই ব্যৱস্থা বেছি দিন নাথাকিল। সম্ভবত দুষ্টহঁতক তেওঁলোকে‍ পুলিয়ে প‍োখাই তুলি নিলে। চাইনবৰ্ডখন থকালৈকে দুষ্টহঁতে‍ ষ্টপেজটোত আওজি‍ ছোৱালীবোৰ স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰাৰ সময়ত স‍ুঁহূৰি‍ মাৰিছিল। আৰু আটাইতকৈ মজাৰ কথাটো হ’ল এবাৰ টহলদাৰী আৰক্ষীৰ উৎপাতৰ বাবে স্কুলীয়া ছোৱালীবোৰে দুষ্টহঁতৰ সহায় ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।&quot; গ্ৰন্থখনৰ এনে কেইবাটাও স্তম্ভই পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীৰ জীৱন-যন্ত্ৰণাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে। 

ইছলাম আৰু ইয়াৰ নবী মহম্মদ (ছঃ)ক পোনপটীয়াকৈ আক্ৰমণ কৰা এইখনেই বাংলা ভাষাৰ প্ৰথমখন গ্ৰন্থ।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=KvOFDAAAQBAJ&amp;pg=PA194&amp;dq=Nirbachito+Column#v=onepage&amp;q=Nirbachito%20Column&amp;f=false|title=Women and Islam in Bangladesh: Beyond Subjection and Tyranny |last=Hashmi |first=T. |date=2000-03-10 |publisher=Springer |isbn=9780333993873 পাতাসমূহ=194|language=en}}&lt;/ref&gt; গ্ৰন্থখনত হিন্দু ধৰ্মৰ সমালোচনাও সন্নিৱিষ্ট হৈছে। এই গ্ৰন্থখনে যেনেকৈ বহু নাৰীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, তেনেকৈয়ে বহু মৌলবাদীক ক্ষুব্ধ কৰি তুলিছে। বাংলা ভাষাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই কিতাপখনতেই এগৰাকী মহিলাই যৌন সম্পৰ্কৰ বিষয়ে মুকলিকৈ কৈছে। যৌনতাৰ বিষয়ে মুকলি আলোচনা বাংলাদেশী সমাজত এতিয়াও মানি লোৱা হোৱা নাই। এই গ্ৰন্থখনত সংকলিত স্তম্ভসমূহ ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত লিখা। বেগম ৰোকেয়াৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পাছত এই স্তম্ভবোৰৰ মাজেৰেই বাংলাদেশৰ নাৰীবাদৰ সংগ্ৰামে পুনৰুজ্জীৱন লাভ কৰে। এতিয়াও এই স্তম্ভবোৰ বাংলা ভাষাত নাৰীৰ দ্বাৰা ৰচিত সবাতকৈ‍ সাহসী লেখা হিচাপে‍ স্বীকৃত। পশ্চিমবংগ বা বাংলাদেশৰ ক'তো তছলিমা নাছৰিনৰ নিচিনা সাহস বাঙালী মহিলা লেখক খুব কমেইহে দেখা পোৱা যায়।

==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>mo41ft3jmvdpgda5nbgqf3o7u5272wj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515599</id>
      <parentid>515598</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:16:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:নাৰীবাদী গ্ৰন্থ]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515599</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15486" sha1="5t3batnhlnma4d2r4040gadt9dpj076" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।&lt;ref name=&quot;ককক&quot;&gt;{{cite web | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7108880.stm | title=Taslima Nasreen: Controversy's child | accessdate=6 June 2025}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
গ্ৰন্থখনৰ আৰম্ভণিৰ স্তম্ভত লেখকে আঠাইশ-উনৈশ বছৰ বয়সত এজন ল’ৰাৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতিত হোৱাৰ অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা কৰিছে। জ্বলি থকা চিগাৰেট লেখকৰ হাতত ঘঁহি‍ ল’ৰা এটা হাঁহি হাঁহি আঁতৰি যায়। স্তম্ভটোৰ সামৰণিত লেখকে কৈছে: &quot;মইমনসিং চহৰৰ বিভিন্ন ঠাইত, বিশেষকৈ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়, কলেজ, চিনেমা হলৰ ওচৰত, কাঠৰ খুঁটাত ওলমি থকা এক প্ৰকাৰৰ চাইনবৰ্ডত লিখা আছিল 'দুষ্টৰ উত্থানত টহল দিয়া আৰক্ষীৰ সহায় লওক। এই ব্যৱস্থা বেছি দিন নাথাকিল। সম্ভবত দুষ্টহঁতক তেওঁলোকে‍ পুলিয়ে প‍োখাই তুলি নিলে। চাইনবৰ্ডখন থকালৈকে দুষ্টহঁতে‍ ষ্টপেজটোত আওজি‍ ছোৱালীবোৰ স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰাৰ সময়ত স‍ুঁহূৰি‍ মাৰিছিল। আৰু আটাইতকৈ মজাৰ কথাটো হ’ল এবাৰ টহলদাৰী আৰক্ষীৰ উৎপাতৰ বাবে স্কুলীয়া ছোৱালীবোৰে দুষ্টহঁতৰ সহায় ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।&quot; গ্ৰন্থখনৰ এনে কেইবাটাও স্তম্ভই পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীৰ জীৱন-যন্ত্ৰণাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে। 

ইছলাম আৰু ইয়াৰ নবী মহম্মদ (ছঃ)ক পোনপটীয়াকৈ আক্ৰমণ কৰা এইখনেই বাংলা ভাষাৰ প্ৰথমখন গ্ৰন্থ।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=KvOFDAAAQBAJ&amp;pg=PA194&amp;dq=Nirbachito+Column#v=onepage&amp;q=Nirbachito%20Column&amp;f=false|title=Women and Islam in Bangladesh: Beyond Subjection and Tyranny |last=Hashmi |first=T. |date=2000-03-10 |publisher=Springer |isbn=9780333993873 পাতাসমূহ=194|language=en}}&lt;/ref&gt; গ্ৰন্থখনত হিন্দু ধৰ্মৰ সমালোচনাও সন্নিৱিষ্ট হৈছে। এই গ্ৰন্থখনে যেনেকৈ বহু নাৰীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, তেনেকৈয়ে বহু মৌলবাদীক ক্ষুব্ধ কৰি তুলিছে। বাংলা ভাষাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই কিতাপখনতেই এগৰাকী মহিলাই যৌন সম্পৰ্কৰ বিষয়ে মুকলিকৈ কৈছে। যৌনতাৰ বিষয়ে মুকলি আলোচনা বাংলাদেশী সমাজত এতিয়াও মানি লোৱা হোৱা নাই। এই গ্ৰন্থখনত সংকলিত স্তম্ভসমূহ ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত লিখা। বেগম ৰোকেয়াৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পাছত এই স্তম্ভবোৰৰ মাজেৰেই বাংলাদেশৰ নাৰীবাদৰ সংগ্ৰামে পুনৰুজ্জীৱন লাভ কৰে। এতিয়াও এই স্তম্ভবোৰ বাংলা ভাষাত নাৰীৰ দ্বাৰা ৰচিত সবাতকৈ‍ সাহসী লেখা হিচাপে‍ স্বীকৃত। পশ্চিমবংগ বা বাংলাদেশৰ ক'তো তছলিমা নাছৰিনৰ নিচিনা সাহস বাঙালী মহিলা লেখক খুব কমেইহে দেখা পোৱা যায়।

==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:নাৰীবাদী গ্ৰন্থ]]</text>
      <sha1>5t3batnhlnma4d2r4040gadt9dpj076</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515600</id>
      <parentid>515599</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:17:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:বাংলাদেশৰ লেখক]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515600</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15550" sha1="a0jekh0e79y8i3bcc1vcc1b9xjyr51l" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।&lt;ref name=&quot;ককক&quot;&gt;{{cite web | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7108880.stm | title=Taslima Nasreen: Controversy's child | accessdate=6 June 2025}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
গ্ৰন্থখনৰ আৰম্ভণিৰ স্তম্ভত লেখকে আঠাইশ-উনৈশ বছৰ বয়সত এজন ল’ৰাৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতিত হোৱাৰ অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা কৰিছে। জ্বলি থকা চিগাৰেট লেখকৰ হাতত ঘঁহি‍ ল’ৰা এটা হাঁহি হাঁহি আঁতৰি যায়। স্তম্ভটোৰ সামৰণিত লেখকে কৈছে: &quot;মইমনসিং চহৰৰ বিভিন্ন ঠাইত, বিশেষকৈ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়, কলেজ, চিনেমা হলৰ ওচৰত, কাঠৰ খুঁটাত ওলমি থকা এক প্ৰকাৰৰ চাইনবৰ্ডত লিখা আছিল 'দুষ্টৰ উত্থানত টহল দিয়া আৰক্ষীৰ সহায় লওক। এই ব্যৱস্থা বেছি দিন নাথাকিল। সম্ভবত দুষ্টহঁতক তেওঁলোকে‍ পুলিয়ে প‍োখাই তুলি নিলে। চাইনবৰ্ডখন থকালৈকে দুষ্টহঁতে‍ ষ্টপেজটোত আওজি‍ ছোৱালীবোৰ স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰাৰ সময়ত স‍ুঁহূৰি‍ মাৰিছিল। আৰু আটাইতকৈ মজাৰ কথাটো হ’ল এবাৰ টহলদাৰী আৰক্ষীৰ উৎপাতৰ বাবে স্কুলীয়া ছোৱালীবোৰে দুষ্টহঁতৰ সহায় ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।&quot; গ্ৰন্থখনৰ এনে কেইবাটাও স্তম্ভই পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীৰ জীৱন-যন্ত্ৰণাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে। 

ইছলাম আৰু ইয়াৰ নবী মহম্মদ (ছঃ)ক পোনপটীয়াকৈ আক্ৰমণ কৰা এইখনেই বাংলা ভাষাৰ প্ৰথমখন গ্ৰন্থ।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=KvOFDAAAQBAJ&amp;pg=PA194&amp;dq=Nirbachito+Column#v=onepage&amp;q=Nirbachito%20Column&amp;f=false|title=Women and Islam in Bangladesh: Beyond Subjection and Tyranny |last=Hashmi |first=T. |date=2000-03-10 |publisher=Springer |isbn=9780333993873 পাতাসমূহ=194|language=en}}&lt;/ref&gt; গ্ৰন্থখনত হিন্দু ধৰ্মৰ সমালোচনাও সন্নিৱিষ্ট হৈছে। এই গ্ৰন্থখনে যেনেকৈ বহু নাৰীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, তেনেকৈয়ে বহু মৌলবাদীক ক্ষুব্ধ কৰি তুলিছে। বাংলা ভাষাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই কিতাপখনতেই এগৰাকী মহিলাই যৌন সম্পৰ্কৰ বিষয়ে মুকলিকৈ কৈছে। যৌনতাৰ বিষয়ে মুকলি আলোচনা বাংলাদেশী সমাজত এতিয়াও মানি লোৱা হোৱা নাই। এই গ্ৰন্থখনত সংকলিত স্তম্ভসমূহ ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত লিখা। বেগম ৰোকেয়াৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পাছত এই স্তম্ভবোৰৰ মাজেৰেই বাংলাদেশৰ নাৰীবাদৰ সংগ্ৰামে পুনৰুজ্জীৱন লাভ কৰে। এতিয়াও এই স্তম্ভবোৰ বাংলা ভাষাত নাৰীৰ দ্বাৰা ৰচিত সবাতকৈ‍ সাহসী লেখা হিচাপে‍ স্বীকৃত। পশ্চিমবংগ বা বাংলাদেশৰ ক'তো তছলিমা নাছৰিনৰ নিচিনা সাহস বাঙালী মহিলা লেখক খুব কমেইহে দেখা পোৱা যায়।

==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:নাৰীবাদী গ্ৰন্থ]]
[[শ্ৰেণী:বাংলাদেশৰ লেখক]]</text>
      <sha1>a0jekh0e79y8i3bcc1vcc1b9xjyr51l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515601</id>
      <parentid>515600</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:18:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ */</comment>
      <origin>515601</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15553" sha1="p0q730w11frcx65s06jwnfz51ube233" xml:space="preserve">{{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}}
{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।&lt;ref name=&quot;ককক&quot;&gt;{{cite web | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7108880.stm | title=Taslima Nasreen: Controversy's child | accessdate=6 June 2025}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
গ্ৰন্থখনৰ আৰম্ভণিৰ স্তম্ভত লেখকে আঠাইশ-উনৈশ বছৰ বয়সত এজন ল’ৰাৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতিত হোৱাৰ অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা কৰিছে। জ্বলি থকা চিগাৰেট লেখকৰ হাতত ঘঁহি‍ ল’ৰা এটা হাঁহি হাঁহি আঁতৰি যায়। স্তম্ভটোৰ সামৰণিত লেখকে কৈছে: &quot;মইমনসিং চহৰৰ বিভিন্ন ঠাইত, বিশেষকৈ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়, কলেজ, চিনেমা হলৰ ওচৰত, কাঠৰ খুঁটাত ওলমি থকা এক প্ৰকাৰৰ চাইনবৰ্ডত লিখা আছিল 'দুষ্টৰ উত্থানত টহল দিয়া আৰক্ষীৰ সহায় লওক। এই ব্যৱস্থা বেছি দিন নাথাকিল। সম্ভবত দুষ্টহঁতক তেওঁলোকে‍ পুলিয়ে প‍োখাই তুলি নিলে। চাইনবৰ্ডখন থকালৈকে দুষ্টহঁতে‍ ষ্টপেজটোত আওজি‍ ছোৱালীবোৰ স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰাৰ সময়ত স‍ুঁহূৰি‍ মাৰিছিল। আৰু আটাইতকৈ মজাৰ কথাটো হ’ল এবাৰ টহলদাৰী আৰক্ষীৰ উৎপাতৰ বাবে স্কুলীয়া ছোৱালীবোৰে দুষ্টহঁতৰ সহায় ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।&quot; গ্ৰন্থখনৰ এনে কেইবাটাও স্তম্ভই পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীৰ জীৱন-যন্ত্ৰণাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে। 

ইছলাম আৰু ইয়াৰ নবী মহম্মদ (ছঃ)ক পোনপটীয়াকৈ আক্ৰমণ কৰা এইখনেই বাংলা ভাষাৰ প্ৰথমখন গ্ৰন্থ।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=KvOFDAAAQBAJ&amp;pg=PA194&amp;dq=Nirbachito+Column#v=onepage&amp;q=Nirbachito%20Column&amp;f=false|title=Women and Islam in Bangladesh: Beyond Subjection and Tyranny |last=Hashmi |first=T. |date=2000-03-10 |publisher=Springer |isbn=9780333993873 পাতাসমূহ=194|language=en}}&lt;/ref&gt; গ্ৰন্থখনত হিন্দু ধৰ্মৰ সমালোচনাও সন্নিৱিষ্ট হৈছে। এই গ্ৰন্থখনে যেনেকৈ বহু নাৰীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, তেনেকৈয়ে বহু মৌলবাদীক ক্ষুব্ধ কৰি তুলিছে। বাংলা ভাষাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই কিতাপখনতেই এগৰাকী মহিলাই যৌন সম্পৰ্কৰ বিষয়ে মুকলিকৈ কৈছে। যৌনতাৰ বিষয়ে মুকলি আলোচনা বাংলাদেশী সমাজত এতিয়াও মানি লোৱা হোৱা নাই। এই গ্ৰন্থখনত সংকলিত স্তম্ভসমূহ ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত লিখা। বেগম ৰোকেয়াৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পাছত এই স্তম্ভবোৰৰ মাজেৰেই বাংলাদেশৰ নাৰীবাদৰ সংগ্ৰামে পুনৰুজ্জীৱন লাভ কৰে। এতিয়াও এই স্তম্ভবোৰ বাংলা ভাষাত নাৰীৰ দ্বাৰা ৰচিত সবাতকৈ‍ সাহসী লেখা হিচাপে‍ স্বীকৃত। পশ্চিমবংগ বা বাংলাদেশৰ ক'তো তছলিমা নাছৰিনৰ নিচিনা সাহসী বাঙালী মহিলা লেখক খুব কমেইহে দেখা পোৱা যায়।

==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:নাৰীবাদী গ্ৰন্থ]]
[[শ্ৰেণী:বাংলাদেশৰ লেখক]]</text>
      <sha1>p0q730w11frcx65s06jwnfz51ube233</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515602</id>
      <parentid>515601</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T10:19:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515602</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15499" sha1="36msjj453j61yp0t9vfkvewqf93jmzc" xml:space="preserve">{{তথ্যছক বই
| ইটালিক_শিৰোনাম = &lt;!--(see above)--&gt;
| নাম = নিৰ্বাচিত কলাম
| চিত্ৰ = নিৰ্বাচিত কলাম (১৯৯২) আনন্দ.jpg
| অল্ট = বইয়েৰ প্ৰচ্ছদ
| ক্যাপশন = প্ৰথম সংস্কৰণেৰ প্ৰচ্ছদ
|author = [[তসলিমা নাসৰিন]]
| অনুবাদক = {{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | দেবযানী সেনগুপ্ত (ইংৰেজি)
 | মৃণালিনী গাদকৰী (মাৰাঠি)
 }}
| প্ৰচ্ছদ_শিল্পী = 
| দেশ = বাংলাদেশ
| ভাষা = বাংলা
| বিষয় = 
| ধৰণ = প্ৰবন্ধ সংকলন
| প্ৰকাশিত = মে ১৯৯২
|publisher ={{অ-বুলেটকৃত তালিকা
 | [[আনন্দ পাবলিশাৰ্স প্ৰাইভেট লিমিটেড|আনন্দ]] (১৯৯২, মূল)
 | সৃষ্টি (২০০৪, ইংৰেজি সংস্কৰণ)
 | [[আগামী প্ৰকাশনী]] (২০১২, বাংলা)
}}
| ইংৰেজি_প্ৰকাশনাৰ_তাৰিখ = জানৃয়াৰি ২০০৪
| মিডিয়া_ধৰণ = ছাপা ([[শক্তমলাট]])
| পৃষ্ঠাসংখ্যা = ১৯২
| পুৰস্কাৰ = [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৯২)
| isbn =81-7215-116-0&lt;!--পৰিবৰ্তন কৰবেন না--&gt;
| isbn_টীকা = (১ম সংস্কৰণ)
}}
'''নিৰ্বাচিত কলাম''' ({{lang-en|Nirbachito Column}}) ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত বাংলা ভাষাৰ এখন নাৰীবাদী গ্ৰন্থ। এইখন বাংলাদেশী লেখিকা তছলিমা নাছৰিনৰ প্ৰথম গদ্য পুথি যিখন মূলতঃ তেওঁৰ দ্বাৰা লিখিত স্তম্ভৰ সংকলন। গ্ৰন্থখনত সংকলিত ৰচনাসমূহ ১৯৯২ চনৰ মে’ মাহত ভাৰতৰ আনন্দ পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰাইভেট লিমিটেডে গ্ৰন্থাকাৰে‍ প্ৰকাশ কৰাৰ পূৰ্বে ''আজকেৰ কাগজ'' নামৰ বাতৰি কাকতখনত ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশিত হৈছিল।&lt;ref name=&quot;ককক&quot;&gt;{{cite web | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7108880.stm | title=Taslima Nasreen: Controversy's child | accessdate=6 June 2025}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ বছৰটোতেই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। 
==সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ==
গ্ৰন্থখনৰ আৰম্ভণিৰ স্তম্ভত লেখকে আঠাইশ-উনৈশ বছৰ বয়সত এজন ল’ৰাৰ দ্বাৰা নিৰ্যাতিত হোৱাৰ অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা কৰিছে। জ্বলি থকা চিগাৰেট লেখকৰ হাতত ঘঁহি‍ ল’ৰা এটা হাঁহি হাঁহি আঁতৰি যায়। স্তম্ভটোৰ সামৰণিত লেখকে কৈছে: &quot;মইমনসিং চহৰৰ বিভিন্ন ঠাইত, বিশেষকৈ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়, কলেজ, চিনেমা হলৰ ওচৰত, কাঠৰ খুঁটাত ওলমি থকা এক প্ৰকাৰৰ চাইনবৰ্ডত লিখা আছিল 'দুষ্টৰ উত্থানত টহল দিয়া আৰক্ষীৰ সহায় লওক। এই ব্যৱস্থা বেছি দিন নাথাকিল। সম্ভবত দুষ্টহঁতক তেওঁলোকে‍ পুলিয়ে প‍োখাই তুলি নিলে। চাইনবৰ্ডখন থকালৈকে দুষ্টহঁতে‍ ষ্টপেজটোত আওজি‍ ছোৱালীবোৰ স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰাৰ সময়ত স‍ুঁহূৰি‍ মাৰিছিল। আৰু আটাইতকৈ মজাৰ কথাটো হ’ল এবাৰ টহলদাৰী আৰক্ষীৰ উৎপাতৰ বাবে স্কুলীয়া ছোৱালীবোৰে দুষ্টহঁতৰ সহায় ল’বলৈ বাধ্য হৈছিল।&quot; গ্ৰন্থখনৰ এনে কেইবাটাও স্তম্ভই পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীৰ জীৱন-যন্ত্ৰণাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে। 

ইছলাম আৰু ইয়াৰ নবী মহম্মদ (ছঃ)ক পোনপটীয়াকৈ আক্ৰমণ কৰা এইখনেই বাংলা ভাষাৰ প্ৰথমখন গ্ৰন্থ।&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=KvOFDAAAQBAJ&amp;pg=PA194&amp;dq=Nirbachito+Column#v=onepage&amp;q=Nirbachito%20Column&amp;f=false|title=Women and Islam in Bangladesh: Beyond Subjection and Tyranny |last=Hashmi |first=T. |date=2000-03-10 |publisher=Springer |isbn=9780333993873 পাতাসমূহ=194|language=en}}&lt;/ref&gt; গ্ৰন্থখনত হিন্দু ধৰ্মৰ সমালোচনাও সন্নিৱিষ্ট হৈছে। এই গ্ৰন্থখনে যেনেকৈ বহু নাৰীক অনুপ্ৰাণিত কৰিছে, তেনেকৈয়ে বহু মৌলবাদীক ক্ষুব্ধ কৰি তুলিছে। বাংলা ভাষাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই কিতাপখনতেই এগৰাকী মহিলাই যৌন সম্পৰ্কৰ বিষয়ে মুকলিকৈ কৈছে। যৌনতাৰ বিষয়ে মুকলি আলোচনা বাংলাদেশী সমাজত এতিয়াও মানি লোৱা হোৱা নাই। এই গ্ৰন্থখনত সংকলিত স্তম্ভসমূহ ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত লিখা। বেগম ৰোকেয়াৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পাছত এই স্তম্ভবোৰৰ মাজেৰেই বাংলাদেশৰ নাৰীবাদৰ সংগ্ৰামে পুনৰুজ্জীৱন লাভ কৰে। এতিয়াও এই স্তম্ভবোৰ বাংলা ভাষাত নাৰীৰ দ্বাৰা ৰচিত সবাতকৈ‍ সাহসী লেখা হিচাপে‍ স্বীকৃত। পশ্চিমবংগ বা বাংলাদেশৰ ক'তো তছলিমা নাছৰিনৰ নিচিনা সাহসী বাঙালী মহিলা লেখক খুব কমেইহে দেখা পোৱা যায়।

==প্ৰকাশন==
&quot;ক&quot; বা &quot;দ্বিখণ্ডিত&quot;ত তছলিমা নাছৰিনে দিয়া ভাষ্য অনুযায়ী ১৯৮৯ চনত তেওঁক সেইসময়ৰ জনপ্ৰিয় দৈনিক বাতৰি কাকত &quot;আজকেৰ কাগজ&quot;ত স্তম্ভ লিখাৰ বাবে‍ আমন্ত্ৰণ জনায় কাকতখনৰ সম্পাদক আৰু লেখকৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু নাঈমুল ইছলাম খানে (পাছত তেওঁৰ সৈতে‍ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল আৰু এসময়ত বিবাহবিচ্ছেদও হয়)। তাছলিমা নাছৰিনে উত্তৰ দিলে, &quot;ধেৎ, মই স্তম্ভ লিখিব নাজানো।&quot; নাঈমুল ইছলাম খানে তেওঁক অভয় দি কৈছিল,&quot;যি বিচাৰা তাকে‍ লিখা, চিন্তাৰ কোনো কথা নাই।&quot; 

তছলিমা নাছৰিনে কি লিখিম সেই বিষয়ে চিন্তা কৰি থাকোঁতে তেওঁৰ দৃষ্টি সোঁহাতৰ ক’লা দাগ এটালৈ গ'ল। তেওঁৰ মনত পৰে, এসময়ত এজন ল’ৰাই তেওঁৰ হাতত জ্বলা চিগাৰেট এটা চেঁপি ধৰাৰ ফলতেই ক’লা দাগটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই বিষযক লৈয়েই তেওঁ তেওঁৰ প্ৰথম স্তম্ভটো লিখিছিল। তথাপিও তেওঁ চিন্তিত আছিল যে লেখাটো স্তম্ভ হৈছে‍ নে নাই। অৱশেষত এসময়ৰ দ্বিধাগ্ৰস্ত লেখকজনে‍ &quot;চোৱাঁ, স্তম্ভ কেনেকৈ লিখিব লাগে সেয়া মই নাজানো। নিজৰ জীবনৰ এক অভিজ্ঞতাৰ কথা লিখিছোঁ মাত্ৰ&quot; বুলি‍ লেখাটো নাঈমুল ইছলাম খানৰ হাতত তুলি দিলে। 

স্তম্ভ লেখাটো সঁচাকৈ‍ প্ৰকাশ হ'ব নে নহয় তাক লৈ তাছলিমা নাছৰিনৰ মনত সন্দেহ আছিল। তেওঁৰ আচৰিত কৰি‍ যথা সময়ত স্তম্ভটো প্ৰকাশ পালে। তেতিয়াই স্তম্ভটো বহু পাঠকৰ দৃষ্টিগোচৰ হ’ল। ইয়াৰ পাছতেই তাছলিমা নাছৰিনে নিয়মীয়াকৈ স্তম্ভ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে তেওঁ জনপ্ৰিয় হৈ উঠিল। তেওঁৰ স্তম্ভ ছপা হ’লে যিকোনো কাকত-আলোচনীৰ বিক্ৰী বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰে। 

১৯৯১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰকাশক মুজিবুৰ ৰহমান খোকাই (তেওঁ সেই সময়ত তাছলিমা নাছৰিনৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধু) তেওঁক তেওঁৰ স্তম্ভৰ সংকলন এখন প্ৰকাশ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে। সেই বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত &quot;বিদ্যাপ্ৰকাশ&quot; প্ৰকাশনৰ পৰা গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হয়। প্ৰকাশৰ লগে লগে কিতাপখনে বেষ্টচেলাৰৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰে।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/?id=WHksAAAAYAAJ&amp;q=Nirbachito+Column&amp;dq=Nirbachito+Column|title=The Book Review|last=|first=|date=2004-01-01|publisher=C. Chari for Perspective Publications|year=|isbn=|location=|পাতাসমূহ=47|language=en|উক্তি=|মাধ্যম=}}&lt;/ref&gt;

==বিতৰ্ক==
আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে গ্ৰন্থখনৰ নাম ঘোষণা কৰাৰ পাছত &lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.tribuneindia.com/2004/20040822/spectrum/book4.htm|title=Bangla rebel’s fresh tirade|last=Sekhon|first=Aradhika|date=|ওয়েবসাইট=The Sunday Tribune|আৰ্কাইভেৰ-url=|archive-date=|অকাৰ্যকৰ-url=|date=15 February 2017}}&lt;/ref&gt; তছলিমা নাছৰিনে বঁটা নিৰ্বাচন সমিতিক অৱগত কৰে‍ যে তেওঁ সুকুমাৰী ভট্টাচাৰ্যৰ বেদ সম্পৰ্কীয় লেখাৰ পৰা গ্ৰন্থখনৰ এটা স্তম্ভৰ কিছু অংশ নকল কৰিছে। অৱশ্য‍ে আনন্দ পুৰস্কাৰ সমিতিয়ে ইয়াক ডাঙৰ কথা বুলি গণ্য কৰা নাছিল, কাৰণ লেখকে নিজেই সততাৰে সেই কথা স্বীকাৰ কৰিছে। আনন্দবাজাৰ কাকতৰ অন্যতম ব্যক্তি‍ আৰু সুলেখক নিখিল সৰকাৰ ওৰফে শ্ৰীপান্থে আনন্দ পুৰস্কাৰৰ বাবে‍ গ্ৰন্থখনৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰিছিল। 

এইটোৱেই হয়তো কিতাপখনক লৈ হোৱা মূল বিতৰ্ক।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt; ইয়াৰ উপৰিও মুছলমানসকলে সচৰাচৰৰ দৰে‍ই এই গ্ৰন্থখনতো তেওঁ ইছলামক সমালোচনা কৰা বুলি অভিযোগ তুলি আহিছে।

গ্ৰন্থখনে আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰাৰ পাছত বাংলাদেশৰ বহু বুদ্ধিজীৱীয়ে তছলিমা নাছৰিনক লৈ ঈৰ্ষা অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তছলিমা নাছৰিনৰ বহু শুভাকাংক্ষী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে তেওঁৰ শত্ৰুলৈ পৰিণত হৈ তেওঁৰ নামত মিছা উৰাবাতৰি আৰু নিন্দা প্ৰচাৰত লিপ্ত হ’ল।

==বঁটা আৰু সন্মান==
তছলিমা নাছৰিনে‍ এই গ্ৰন্থখনৰ বাবে‍ ১৯৯২ চনত [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Bangla rebel’s fresh tirade&quot;/&gt;

দেৱযানী সেনগুপ্তই এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজী ভাষালৈ অনুবাদ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও গ্ৰন্থখন হিন্দী, অসমীয়া, মাৰাঠীকে ধৰি বিভিন্ন ভাষালৈ অনূদিত হৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:নাৰীবাদী গ্ৰন্থ]]
[[শ্ৰেণী:বাংলাদেশৰ লেখক]]</text>
      <sha1>36msjj453j61yp0t9vfkvewqf93jmzc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122434</id>
    <revision>
      <id>515640</id>
      <parentid>515565</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:26:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515640</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1201" sha1="kl99mrn4ucfo3lbubuguw31ku2xv77a" xml:space="preserve">'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে। 

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=Ministry_of_Hajj_and_Umrah_Logo.svg|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=MinistryofHajjandumrah.arb}}</text>
      <sha1>kl99mrn4ucfo3lbubuguw31ku2xv77a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515643</id>
      <parentid>515640</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:28:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515643</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1208" sha1="qdt5csdnbg786pg6bi6tg9bxvuug1sn" xml:space="preserve">'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে। 

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة}}</text>
      <sha1>qdt5csdnbg786pg6bi6tg9bxvuug1sn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515644</id>
      <parentid>515643</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:29:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515644</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1296" sha1="q6rinvx2s4o787lgerq8924httk5gmf" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة}}</text>
      <sha1>q6rinvx2s4o787lgerq8924httk5gmf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515646</id>
      <parentid>515644</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:31:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515646</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1358" sha1="5lsqflthuitmub7i511yzwuirag897n" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}</text>
      <sha1>5lsqflthuitmub7i511yzwuirag897n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515647</id>
      <parentid>515646</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:32:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515647</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2148" sha1="su6p8mgpdqjcljsdw8he85zjh8zd3ft" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত, কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ।</text>
      <sha1>su6p8mgpdqjcljsdw8he85zjh8zd3ft</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515649</id>
      <parentid>515647</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:35:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515649</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2900" sha1="dyedy89s4rut1sueuzidcggz9llwk3w" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ। মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া।</text>
      <sha1>dyedy89s4rut1sueuzidcggz9llwk3w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515650</id>
      <parentid>515649</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:38:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515650</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4417" sha1="ckp92t3tjabwvnpeb518y2bk4snlct5" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ। মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া। 


== কৌশলগত পদক্ষেপ ==
২০৩০ চনৰ দৃষ্টিভংগীৰ কৌশলগত লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে কেইবাটাও কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছে সমবায় চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা নিয়ন্ত্ৰণ পেনেল প্ৰদান কৰিবলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ত ইলেক্ট্ৰনিক নিয়ন্ত্ৰণ কেন্দ্ৰ আৰু ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা। আন এটা পদক্ষেপ হৈছে হজ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ ই-ব্ৰেচলেট কাৰ্যসূচী প্ৰৱৰ্তন কৰা যিয়ে তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে আৰু তেওঁলোকক প্ৰয়োজনীয় সহায় প্ৰদান কৰাত সহায় কৰে। ২০১৯ চনত ৪১ লাখতকৈ অধিক ভিছা প্ৰদান কৰা উমৰা আৰু হজৰ ক্ষমতাও বৃদ্ধি কৰিছে মন্ত্ৰালয়ে।</text>
      <sha1>ckp92t3tjabwvnpeb518y2bk4snlct5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515651</id>
      <parentid>515650</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:40:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515651</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5363" sha1="mmrba5d3pchgkk4tgnzt6erzer2aqrs" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ। মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া। 


== কৌশলগত পদক্ষেপ ==
২০৩০ চনৰ দৃষ্টিভংগীৰ কৌশলগত লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে কেইবাটাও কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছে সমবায় চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা নিয়ন্ত্ৰণ পেনেল প্ৰদান কৰিবলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ত ইলেক্ট্ৰনিক নিয়ন্ত্ৰণ কেন্দ্ৰ আৰু ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা। আন এটা পদক্ষেপ হৈছে হজ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ ই-ব্ৰেচলেট কাৰ্যসূচী প্ৰৱৰ্তন কৰা যিয়ে তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে আৰু তেওঁলোকক প্ৰয়োজনীয় সহায় প্ৰদান কৰাত সহায় কৰে। ২০১৯ চনত ৪১ লাখতকৈ অধিক ভিছা প্ৰদান কৰা উমৰা আৰু হজৰ ক্ষমতাও বৃদ্ধি কৰিছে মন্ত্ৰালয়ে। ২০২০ চনৰ জুন মাহত কৰ’না মহামাৰীৰ পাছত হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে তীৰ্থযাত্ৰীৰ সংখ্যা ১০ হাজাৰলৈ সীমিত কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে “মানুহক সুৰক্ষা দিবলৈ সকলো প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু প্ৰয়োজনীয় সামাজিক দূৰত্বৰ প্ৰট’কলসমূহ পালন কৰি জনস্বাস্থ্যৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা হজ সম্পন্ন কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সিদ্ধান্ত মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কৰে।</text>
      <sha1>mmrba5d3pchgkk4tgnzt6erzer2aqrs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515652</id>
      <parentid>515651</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:44:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515652</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6086" sha1="9172n1jics8kv70dcu3mx0uhffbhsda" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ। মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া। 


== কৌশলগত পদক্ষেপ ==
২০৩০ চনৰ দৃষ্টিভংগীৰ কৌশলগত লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে কেইবাটাও কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছে সমবায় চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা নিয়ন্ত্ৰণ পেনেল প্ৰদান কৰিবলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ত ইলেক্ট্ৰনিক নিয়ন্ত্ৰণ কেন্দ্ৰ আৰু ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা। আন এটা পদক্ষেপ হৈছে হজ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ ই-ব্ৰেচলেট কাৰ্যসূচী প্ৰৱৰ্তন কৰা যিয়ে তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে আৰু তেওঁলোকক প্ৰয়োজনীয় সহায় প্ৰদান কৰাত সহায় কৰে। ২০১৯ চনত ৪১ লাখতকৈ অধিক ভিছা প্ৰদান কৰা উমৰা আৰু হজৰ ক্ষমতাও বৃদ্ধি কৰিছে মন্ত্ৰালয়ে। ২০২০ চনৰ জুন মাহত কৰ’না মহামাৰীৰ পাছত হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে তীৰ্থযাত্ৰীৰ সংখ্যা ১০ হাজাৰলৈ সীমিত কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে “মানুহক সুৰক্ষা দিবলৈ সকলো প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু প্ৰয়োজনীয় সামাজিক দূৰত্বৰ প্ৰট’কলসমূহ পালন কৰি জনস্বাস্থ্যৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা হজ সম্পন্ন কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সিদ্ধান্ত মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কৰে।

== গ্ৰেণ্ড [[হজ্জ|হজ]] চিম্পোজিয়াম ==
গ্ৰেণ্ড হজ চিম্পোজিয়াম হৈছে বছৰি মক্কাত হজৰ বতৰত অনুষ্ঠিত হোৱা সাংস্কৃতিক আৰু বৈজ্ঞানিক সভা। ইছলামিক বিশ্বৰ পণ্ডিত, চিন্তাবিদ, বুদ্ধিজীৱী, আৰু সাহিত্যিকসকলৰ অংশগ্ৰহণেৰে হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ৰ উদ্যোগত এই আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰা হৈছে।</text>
      <sha1>9172n1jics8kv70dcu3mx0uhffbhsda</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515653</id>
      <parentid>515652</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:45:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515653</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6116" sha1="ljxz97g9e5dar4yvrg9yiyipmsu1crf" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।  

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ। মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া। 


== কৌশলগত পদক্ষেপ ==
২০৩০ চনৰ দৃষ্টিভংগীৰ কৌশলগত লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে কেইবাটাও কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছে সমবায় চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা নিয়ন্ত্ৰণ পেনেল প্ৰদান কৰিবলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ত ইলেক্ট্ৰনিক নিয়ন্ত্ৰণ কেন্দ্ৰ আৰু ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা। আন এটা পদক্ষেপ হৈছে হজ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ ই-ব্ৰেচলেট কাৰ্যসূচী প্ৰৱৰ্তন কৰা যিয়ে তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে আৰু তেওঁলোকক প্ৰয়োজনীয় সহায় প্ৰদান কৰাত সহায় কৰে। ২০১৯ চনত ৪১ লাখতকৈ অধিক ভিছা প্ৰদান কৰা উমৰা আৰু হজৰ ক্ষমতাও বৃদ্ধি কৰিছে মন্ত্ৰালয়ে। ২০২০ চনৰ জুন মাহত কৰ’না মহামাৰীৰ পাছত হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে তীৰ্থযাত্ৰীৰ সংখ্যা ১০ হাজাৰলৈ সীমিত কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে “মানুহক সুৰক্ষা দিবলৈ সকলো প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু প্ৰয়োজনীয় সামাজিক দূৰত্বৰ প্ৰট’কলসমূহ পালন কৰি জনস্বাস্থ্যৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা হজ সম্পন্ন কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সিদ্ধান্ত মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কৰে।

== গ্ৰেণ্ড [[হজ্জ|হজ]] চিম্পোজিয়াম ==
গ্ৰেণ্ড হজ চিম্পোজিয়াম হৈছে বছৰি মক্কাত হজৰ বতৰত অনুষ্ঠিত হোৱা সাংস্কৃতিক আৰু বৈজ্ঞানিক সভা। ইছলামিক বিশ্বৰ পণ্ডিত, চিন্তাবিদ, বুদ্ধিজীৱী, আৰু সাহিত্যিকসকলৰ অংশগ্ৰহণেৰে হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ৰ উদ্যোগত এই আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰা হৈছে।

== তথ্য উৎস ==</text>
      <sha1>ljxz97g9e5dar4yvrg9yiyipmsu1crf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515654</id>
      <parentid>515653</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:47:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <origin>515654</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6218" sha1="491lvs5yl0sshafwu7thnoiju6gcip6" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।&lt;https://saudipedia.com/en/article/255/government-and-politics/ministries/ministry-of-hajj-and-umrah&lt;/&gt; 

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ। মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া। 


== কৌশলগত পদক্ষেপ ==
২০৩০ চনৰ দৃষ্টিভংগীৰ কৌশলগত লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে কেইবাটাও কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছে সমবায় চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা নিয়ন্ত্ৰণ পেনেল প্ৰদান কৰিবলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ত ইলেক্ট্ৰনিক নিয়ন্ত্ৰণ কেন্দ্ৰ আৰু ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা। আন এটা পদক্ষেপ হৈছে হজ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ ই-ব্ৰেচলেট কাৰ্যসূচী প্ৰৱৰ্তন কৰা যিয়ে তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে আৰু তেওঁলোকক প্ৰয়োজনীয় সহায় প্ৰদান কৰাত সহায় কৰে। ২০১৯ চনত ৪১ লাখতকৈ অধিক ভিছা প্ৰদান কৰা উমৰা আৰু হজৰ ক্ষমতাও বৃদ্ধি কৰিছে মন্ত্ৰালয়ে। ২০২০ চনৰ জুন মাহত কৰ’না মহামাৰীৰ পাছত হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে তীৰ্থযাত্ৰীৰ সংখ্যা ১০ হাজাৰলৈ সীমিত কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে “মানুহক সুৰক্ষা দিবলৈ সকলো প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু প্ৰয়োজনীয় সামাজিক দূৰত্বৰ প্ৰট’কলসমূহ পালন কৰি জনস্বাস্থ্যৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা হজ সম্পন্ন কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সিদ্ধান্ত মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কৰে।

== গ্ৰেণ্ড [[হজ্জ|হজ]] চিম্পোজিয়াম ==
গ্ৰেণ্ড হজ চিম্পোজিয়াম হৈছে বছৰি মক্কাত হজৰ বতৰত অনুষ্ঠিত হোৱা সাংস্কৃতিক আৰু বৈজ্ঞানিক সভা। ইছলামিক বিশ্বৰ পণ্ডিত, চিন্তাবিদ, বুদ্ধিজীৱী, আৰু সাহিত্যিকসকলৰ অংশগ্ৰহণেৰে হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ৰ উদ্যোগত এই আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰা হৈছে।

== তথ্য উৎস ==</text>
      <sha1>491lvs5yl0sshafwu7thnoiju6gcip6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515655</id>
      <parentid>515654</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:51:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <origin>515655</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6475" sha1="7j2fkhykaw6g4nk4bgnru1435r72vjx" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।&lt;ref&gt;https://saudipedia.com/en/article/255/government-and-politics/ministries/ministry-of-hajj-and-umrah&lt;/ref&gt; 

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।&lt;ref&gt;https://www.saudia.com/pages/before-flying/travel-information/hajj-and-umrah?sc_lang=en&lt;/ref&gt;তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ।&lt;ref&gt;https://www.hajinformation.com/&lt;/ref&gt; মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া।&lt;ref&gt;https://saudipedia.com/en/article/255/government-and-politics/ministries/ministry-of-hajj-and-umrah&lt;/ref&gt; 


== কৌশলগত পদক্ষেপ ==
২০৩০ চনৰ দৃষ্টিভংগীৰ কৌশলগত লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে কেইবাটাও কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছে সমবায় চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা নিয়ন্ত্ৰণ পেনেল প্ৰদান কৰিবলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ত ইলেক্ট্ৰনিক নিয়ন্ত্ৰণ কেন্দ্ৰ আৰু ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা। আন এটা পদক্ষেপ হৈছে হজ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ ই-ব্ৰেচলেট কাৰ্যসূচী প্ৰৱৰ্তন কৰা যিয়ে তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে আৰু তেওঁলোকক প্ৰয়োজনীয় সহায় প্ৰদান কৰাত সহায় কৰে। ২০১৯ চনত ৪১ লাখতকৈ অধিক ভিছা প্ৰদান কৰা উমৰা আৰু হজৰ ক্ষমতাও বৃদ্ধি কৰিছে মন্ত্ৰালয়ে। ২০২০ চনৰ জুন মাহত কৰ’না মহামাৰীৰ পাছত হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে তীৰ্থযাত্ৰীৰ সংখ্যা ১০ হাজাৰলৈ সীমিত কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে “মানুহক সুৰক্ষা দিবলৈ সকলো প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু প্ৰয়োজনীয় সামাজিক দূৰত্বৰ প্ৰট’কলসমূহ পালন কৰি জনস্বাস্থ্যৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা হজ সম্পন্ন কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সিদ্ধান্ত মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কৰে।

== গ্ৰেণ্ড [[হজ্জ|হজ]] চিম্পোজিয়াম ==
গ্ৰেণ্ড হজ চিম্পোজিয়াম হৈছে বছৰি মক্কাত হজৰ বতৰত অনুষ্ঠিত হোৱা সাংস্কৃতিক আৰু বৈজ্ঞানিক সভা। ইছলামিক বিশ্বৰ পণ্ডিত, চিন্তাবিদ, বুদ্ধিজীৱী, আৰু সাহিত্যিকসকলৰ অংশগ্ৰহণেৰে হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ৰ উদ্যোগত এই আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰা হৈছে।

== তথ্য উৎস ==</text>
      <sha1>7j2fkhykaw6g4nk4bgnru1435r72vjx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515657</id>
      <parentid>515655</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Saddam Hussain Rahmani</username>
        <id>42858</id>
      </contributor>
      <comment>হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়</comment>
      <origin>515657</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6662" sha1="qnrb5kwlxpq38uw0emf8gheh0cbk3oo" xml:space="preserve">[[চিত্ৰ:شعار وزارة الحج والعمرة الجديد.jpg|thumb]]
'''হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়''' ( '''Ministry of Hajj and Umrah''' চমুকৈ, MHU) ([[আৰবী ভাষা|আৰবী]]: وزارة الحج والعمرة) হৈছে [[চৌদি আৰৱ|ছৌদি আৰৱৰ]] এটা চৰকাৰী মন্ত্ৰালয় যিয়ে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাৰ উদ্দেশ্যে দেশত উপস্থিত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাসমূহৰ সুবিধা প্ৰদানৰ তদাৰক কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিৰাপদ পৰিবহণ আৰু পবিত্ৰ চহৰ [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা|মদিনালৈ]] যোৱাৰ তদাৰক কৰা আদি কাম কৰে।&lt;ref&gt;[https://saudipedia.com/en/article/255/government-and-politics/ministries/ministry-of-hajj-and-umrah saudipedia.com Ministry of Hajj and Umrah - Saudipedia] Saudi Arabia, Mecca &lt;/ref&gt; 

{{Infobox organization|name=হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়|image=|type=চৰকাৰী|purpose=হজ যাত্ৰী|language=[[আৰৱী ভাষা]]|website=https://www.haj.gov.sa/en|caption=وزارة الحج والعمرة|headquarters=[[চৌদি আৰৱ]] , [[মক্কা]]}}ই মূলতঃ হজ আৰু উমৰা অভিযানৰ বাবে কাম কৰা বিভিন্ন খণ্ডৰ মাজত সমন্বয়ৰ লগতে মুছলমান দেশ আৰু বিশ্বজুৰি বিভিন্ন হজ সম্পৰ্কীয় সংস্থাৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰে।&lt;ref&gt;[https://www.saudia.com/pages/before-flying/travel-information/hajj-and-umrah?sc_lang=en Hajj and Umrah Pilgrimage] Government of Saudi Arabia &lt;/ref&gt;তদুপৰি পবিত্ৰ মছজিদ দুটাৰ হজযাত্ৰী আৰু দৰ্শনাৰ্থীসকলক প্ৰদান কৰা সেৱাসমূহৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কাৰ্যকৰী আৰু তদাৰক কৰাৰ দায়িত্ব মন্ত্ৰালয়ৰ।&lt;ref&gt;https://www.hajinformation.com/&lt;/ref&gt; মুছলমানসকলে [[হজ্জ|হজ]] আৰু উমৰাহ কৰা [[মক্কা]] আৰু [[মদিনা]] চহৰ দুয়োখনেই চৌদি আৰৱৰ অধীনলৈ আহে। শেহতীয়াকৈ মন্ত্ৰালয়ে উমৰা দৰ্শনাৰ্থী আৰু তীৰ্থযাত্ৰীৰ বাবে ই-ভিছা প্ৰদানৰ বাবে আবেদন আৰম্ভ কৰিছে। হজ আৰু উমৰাহৰ মন্ত্ৰী হৈছে ২০২১ চনত ড° ইছাম বিন ছাদ বিন ছাইদৰ উত্তৰাধিকাৰী তৌফিগ আল-ৰবিয়া।&lt;ref&gt;[https://saudipedia.com/en/article/255/government-and-politics/ministries/ministry-of-hajj-and-umrah Hajj pilgrimage Ministry of Saudi Arabia] 1947 ETD &lt;/ref&gt; 


== কৌশলগত পদক্ষেপ ==
২০৩০ চনৰ দৃষ্টিভংগীৰ কৌশলগত লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে কেইবাটাও কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছে সমবায় চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা নিয়ন্ত্ৰণ পেনেল প্ৰদান কৰিবলৈ হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ত ইলেক্ট্ৰনিক নিয়ন্ত্ৰণ কেন্দ্ৰ আৰু ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা। আন এটা পদক্ষেপ হৈছে হজ তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ ই-ব্ৰেচলেট কাৰ্যসূচী প্ৰৱৰ্তন কৰা যিয়ে তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে আৰু তেওঁলোকক প্ৰয়োজনীয় সহায় প্ৰদান কৰাত সহায় কৰে। ২০১৯ চনত ৪১ লাখতকৈ অধিক ভিছা প্ৰদান কৰা উমৰা আৰু হজৰ ক্ষমতাও বৃদ্ধি কৰিছে মন্ত্ৰালয়ে। ২০২০ চনৰ জুন মাহত কৰ’না মহামাৰীৰ পাছত হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ে তীৰ্থযাত্ৰীৰ সংখ্যা ১০ হাজাৰলৈ সীমিত কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে “মানুহক সুৰক্ষা দিবলৈ সকলো প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু প্ৰয়োজনীয় সামাজিক দূৰত্বৰ প্ৰট’কলসমূহ পালন কৰি জনস্বাস্থ্যৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা হজ সম্পন্ন কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সিদ্ধান্ত মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কৰে।

== গ্ৰেণ্ড [[হজ্জ|হজ]] চিম্পোজিয়াম ==
গ্ৰেণ্ড হজ চিম্পোজিয়াম হৈছে বছৰি মক্কাত হজৰ বতৰত অনুষ্ঠিত হোৱা সাংস্কৃতিক আৰু বৈজ্ঞানিক সভা। ইছলামিক বিশ্বৰ পণ্ডিত, চিন্তাবিদ, বুদ্ধিজীৱী, আৰু সাহিত্যিকসকলৰ অংশগ্ৰহণেৰে হজ আৰু উমৰা মন্ত্ৰালয়ৰ উদ্যোগত এই আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰা হৈছে।

== তথ্য উৎস ==</text>
      <sha1>qnrb5kwlxpq38uw0emf8gheh0cbk3oo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৰাজতন্ত্ৰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122435</id>
    <revision>
      <id>515572</id>
      <timestamp>2025-06-06T09:32:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: '''ৰাজতন্ত্ৰ''' ({{Lang-en|Monarchy}}) হৈছে একপ্ৰকাৰ শাসন ব্যৱস্থা, য'ত এজন ব্যক্তি, অৰ্থাৎ ৰজা বা ৰাণীয়ে নিজৰ জীৱনকালৰ শেষলৈকে, বা পদত্যাগ নকৰা পৰ্যন্ত, ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে শাসন কৰে। ৰাজতন্...</comment>
      <origin>515572</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6550" sha1="4l81et03k0abid6d44mobu7exoskz2v" xml:space="preserve">'''ৰাজতন্ত্ৰ''' ({{Lang-en|Monarchy}}) হৈছে একপ্ৰকাৰ শাসন ব্যৱস্থা, য'ত এজন ব্যক্তি, অৰ্থাৎ ৰজা বা ৰাণীয়ে নিজৰ জীৱনকালৰ শেষলৈকে, বা পদত্যাগ নকৰা পৰ্যন্ত, ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে শাসন কৰে। ৰাজতন্ত্ৰৰ ক্ষমতাৰ পৰিসৰ সীমিত আৰু প্ৰায় প্রতীকী (''সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, বা সম্পূৰ্ণৰূপে স্বৈৰাচাৰী (''নিৰপেক্ষ ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, আৰু এই ক্ষমতাত প্ৰতিনিধিত্বমূলক, কাৰ্যনিৰ্বাহী, বিধানমুলক আৰু বিচাৰকৰ ভুমিকাও থাকিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Monarchy {{!}} Definition, Examples, &amp; Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/monarchy |access-date=2023-02-28 |website=Britannica.com |language=en}}&lt;/ref&gt;

ৰাজতন্ত্ৰত উত্তৰাধিকাৰ সাধাৰণতে বংশগত ৰূপে চলি আহিছে, যাৰ ফলত &quot;বংশ&quot; (dynasty) গঢ় লৈ উঠে; যদিও কেতিয়াবা ৰজা-ৰাণীসকল নির্বাচিত ৰাজতন্ত্ৰৰ জৰিয়তে নিৰ্বাচিত হ’ব পাৰে বা নিজকে স্ব-ঘোষিত ৰাজা হিচাপেও প্ৰতিষ্ঠা কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite episode | title = The Polish-Lithuanian Commonwealth | url = https://www.bbc.co.uk/programmes/m0010f8z | access-date = 29 March 2023 | series = In Our Time | series-link = In Our Time (radio series) | network = [[BBC Radio 4]] | date = 14 October 2021}}&lt;/ref&gt; আৰিষ্ট’ক্ৰেটসকল, যদিও সকলো ৰাজতন্ত্ৰত বাধ্যতামূলক নহয়, তেওলোকেই সাধাৰণতে ৰাজাৰ নিৰ্বাচন বা ৰাজ্যিক সংগঠনৰ বিভিন্ন পদ পূৰণৰ উৎস হৈ থাকে (যেনে সভা বা দৰবৰ)। ৰাজতন্ত্ৰৰ ৰাজনৈতিক বৈধতা সাধাৰণতে মানুহ বা ভূমিৰ প্ৰতিনিধিত্বৰ দাবিত আধাৰিত থাকে, যি সম্পৰ্ক কুটুম্বতা বা ঈশ্বৰৰ অধিকাৰ বা অন্য কোনো উপাৰ্জিত অৱস্থানৰ জৰিয়তে বিবৃত কৰা হয়।

ৰাজতন্ত্ৰত বহুবিধ উপাধি থাকিব পাৰে, যেনে যদি, বাদশাহ, সম্ৰাট, সম্ৰাজ্ঞী, নবাব, ৰজা, ৰাণী আদি। ৰাজতন্ত্ৰসমূহে সংঘ, ব্যক্তিগত মিল, আৰু ৰাজ্য গঠন কৰিব পাৰে, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ ব্যক্তিগত সম্পর্কৰ জৰিয়তে উপৰাজ্য থাকে। এই সম্পৰ্কৰ ফলত বহু ৰাজতন্ত্ৰই একাধিক উপাধি গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। কিছুমান দেশত “'''ৰাজ্য'''” (kingdom) শব্দটো ৰক্ষা কৰি ৰখা হৈছে যদিও তাত কাৰ্যকৰী ৰাজতন্ত্ৰ নাই (যেন ফ্ৰাংক’ইষ্ট স্পেইন, ১৯৪৭–১৯৭৫), বা দীৰ্ঘকালীন ৰিজেঞ্চি (regency) ব্যৱস্থা চলি আছিল (যেন হৰ্থী যুগৰ হাংগেৰী, ১৯২০–১৯৪৪)।

বিংশ শতিকালৈকে ৰাজতন্ত্ৰই বিশ্বৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ শাসন ব্যৱস্থা আছিল, কিন্তু [[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ শেষৰ ফালে [[গণতন্ত্ৰ]]ই বহু ৰাজতন্ত্ৰক অপসাৰণ কৰে। {{As of|2024}}, বিশ্বৰ ৪৩খন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰৰ ভিতৰত মাত্ৰ এখনত ৰাজতন্ত্ৰ আছে, যাৰ ভিতৰত ১৫খন কমনৱেলথ দেশত ৰজা চাৰ্লছ তৃতীয়ই ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে কাম কৰি আছে। ইয়াৰ উপৰিও বহু উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজতান্ত্ৰিক এককো বিদ্যমান। অধিকাংশ আধুনিক ৰাজতন্ত্ৰ হৈছে সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ কাৰ্যনিৰ্বাহী ক্ষমতা সীমিত বা নাথাকে, আৰু তেওঁসকলে [[সংবিধান]]ৰ অধীনত কেবল আইনগত আৰু আনুষ্ঠানিক ভূমিকাত থাকে  (যেন সংসদীয় গণতন্ত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ)।

== ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান ==
[[ইংৰাজী]] &quot;মনাৰ্ক&quot; শব্দটো (লেটিন: monarchia) আহিছে প্ৰাচীন গ্ৰীক শব্দ μονάρχης (monárkhēs)-ৰ পৰা, যিটো μόνος (mónos, অৰ্থাৎ &quot;এজন, একক&quot;) আৰু ἄρχω (árkhō, অৰ্থাৎ &quot;শাসন কৰা&quot;)-ৰ পৰা উদ্ভূত হৈছে। 

বৰ্তমান ব্যৱহাৰত, &quot;ৰাজতন্ত্ৰ&quot; শব্দই সাধাৰণতে বংশগত শাসনৰ এটা পৰম্পৰাগত ব্যৱস্থাক বুজায়, কিয়নো ঐচ্ছিক ৰাজতন্ত্ৰ যথেষ্ট বিৰল।</text>
      <sha1>4l81et03k0abid6d44mobu7exoskz2v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515573</id>
      <parentid>515572</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:33:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515573</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6555" sha1="931so96f53m7c79lzio61b1p1aiwm0j" xml:space="preserve">'''ৰাজতন্ত্ৰ''' ({{Lang-en|Monarchy}}) হৈছে একপ্ৰকাৰ শাসন ব্যৱস্থা, য'ত এজন ব্যক্তি, অৰ্থাৎ ৰজা বা ৰাণীয়ে নিজৰ জীৱনকালৰ শেষলৈকে, বা পদত্যাগ নকৰা পৰ্যন্ত, ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে শাসন কৰে। ৰাজতন্ত্ৰৰ ক্ষমতাৰ পৰিসৰ সীমিত আৰু প্ৰায় প্ৰতীকী (''সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, বা সম্পূৰ্ণৰূপে স্বৈৰাচাৰী (''নিৰপেক্ষ ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, আৰু এই ক্ষমতাত প্ৰতিনিধিত্বমূলক, কাৰ্যনিৰ্বাহী, বিধানমুলক আৰু বিচাৰকৰ ভূমিকাও থাকিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Monarchy {{!}} Definition, Examples, &amp; Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/monarchy |access-date=2023-02-28 |website=Britannica.com |language=en}}&lt;/ref&gt;

ৰাজতন্ত্ৰত উত্তৰাধিকাৰ সাধাৰণতে বংশগত ৰূপে চলি আহিছে, যাৰ ফলত &quot;বংশ&quot; (dynasty) গঢ় লৈ উঠে; যদিও কেতিয়াবা ৰজা-ৰাণীসকল নিৰ্বাচিত ৰাজতন্ত্ৰৰ জৰিয়তে নিৰ্বাচিত হ’ব পাৰে বা নিজকে স্ব-ঘোষিত ৰাজা হিচাপেও প্ৰতিষ্ঠা কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite episode | title = The Polish-Lithuanian Commonwealth | url = https://www.bbc.co.uk/programmes/m0010f8z | access-date = 29 March 2023 | series = In Our Time | series-link = In Our Time (radio series) | network = [[BBC Radio 4]] | date = 14 October 2021}}&lt;/ref&gt; আৰিষ্ট’ক্ৰেটসকল, যদিও সকলো ৰাজতন্ত্ৰত বাধ্যতামূলক নহয়, তেওঁলোকেই সাধাৰণতে ৰাজাৰ নিৰ্বাচন বা ৰাজ্যিক সংগঠনৰ বিভিন্ন পদ পূৰণৰ উৎস হৈ থাকে (যেনে সভা বা দৰবৰ)। ৰাজতন্ত্ৰৰ ৰাজনৈতিক বৈধতা সাধাৰণতে মানুহ বা ভূমিৰ প্ৰতিনিধিত্বৰ দাবিত আধাৰিত থাকে, যি সম্পৰ্ক কুটুম্বতা বা ঈশ্বৰৰ অধিকাৰ বা অন্য কোনো উপাৰ্জিত অৱস্থানৰ জৰিয়তে বিবৃত কৰা হয়। 

ৰাজতন্ত্ৰত বহুবিধ উপাধি থাকিব পাৰে, যেনে যদি, বাদশাহ, সম্ৰাট, সম্ৰাজ্ঞী, নবাব, ৰজা, ৰাণী আদি। ৰাজতন্ত্ৰসমূহে সংঘ, ব্যক্তিগত মিল, আৰু ৰাজ্য গঠন কৰিব পাৰে, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ ব্যক্তিগত সম্পৰ্কৰ জৰিয়তে উপৰাজ্য থাকে। এই সম্পৰ্কৰ ফলত বহু ৰাজতন্ত্ৰই একাধিক উপাধি গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। কিছুমান দেশত “'''ৰাজ্য'''” (kingdom) শব্দটো ৰক্ষা কৰি ৰখা হৈছে যদিও তাত কাৰ্যকৰী ৰাজতন্ত্ৰ নাই (যেন ফ্ৰাংক’ইষ্ট স্পেইন, ১৯৪৭–১৯৭৫), বা দীৰ্ঘকালীন ৰিজেঞ্চি (regency) ব্যৱস্থা চলি আছিল (যেন হৰ্থী যুগৰ হাংগেৰী, ১৯২০–১৯৪৪)। 

বিংশ শতিকালৈকে ৰাজতন্ত্ৰই বিশ্বৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ শাসন ব্যৱস্থা আছিল, কিন্তু [[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ শেষৰ ফালে [[গণতন্ত্ৰ]]ই বহু ৰাজতন্ত্ৰক অপসাৰণ কৰে। {{As of|2024}}, বিশ্বৰ ৪৩খন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰৰ ভিতৰত মাত্ৰ এখনত ৰাজতন্ত্ৰ আছে, যাৰ ভিতৰত ১৫খন কমনৱেলথ দেশত ৰজা চাৰ্লছ তৃতীয়ই ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে কাম কৰি আছে। ইয়াৰ উপৰিও বহু উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজতান্ত্ৰিক এককো বিদ্যমান। অধিকাংশ আধুনিক ৰাজতন্ত্ৰ হৈছে সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ কাৰ্যনিৰ্বাহী ক্ষমতা সীমিত বা নাথাকে, আৰু তেওঁসকলে [[সংবিধান]]ৰ অধীনত কেবল আইনগত আৰু আনুষ্ঠানিক ভূমিকাত থাকে (যেন সংসদীয় গণতন্ত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ)। 

== ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান ==
[[ইংৰাজী]] &quot;মনাৰ্ক&quot; শব্দটো (লেটিন: monarchia) আহিছে প্ৰাচীন গ্ৰীক শব্দ μονάρχης (monárkhēs)-ৰ পৰা, যিটো μόνος (mónos, অৰ্থাৎ &quot;এজন, একক&quot;) আৰু ἄρχω (árkhō, অৰ্থাৎ &quot;শাসন কৰা&quot;)-ৰ পৰা উদ্ভূত হৈছে। 

বৰ্তমান ব্যৱহাৰত, &quot;ৰাজতন্ত্ৰ&quot; শব্দই সাধাৰণতে বংশগত শাসনৰ এটা পৰম্পৰাগত ব্যৱস্থাক বুজায়, কিয়নো ঐচ্ছিক ৰাজতন্ত্ৰ যথেষ্ট বিৰল।</text>
      <sha1>931so96f53m7c79lzio61b1p1aiwm0j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515575</id>
      <parentid>515573</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:34:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515575</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6692" sha1="c2drdgadmuy1en7df95ievtar89wtnr" xml:space="preserve">'''ৰাজতন্ত্ৰ''' ({{Lang-en|Monarchy}}) হৈছে একপ্ৰকাৰ শাসন ব্যৱস্থা, য'ত এজন ব্যক্তি, অৰ্থাৎ ৰজা বা ৰাণীয়ে নিজৰ জীৱনকালৰ শেষলৈকে, বা পদত্যাগ নকৰা পৰ্যন্ত, ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে শাসন কৰে। ৰাজতন্ত্ৰৰ ক্ষমতাৰ পৰিসৰ সীমিত আৰু প্ৰায় প্ৰতীকী (''সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, বা সম্পূৰ্ণৰূপে স্বৈৰাচাৰী (''নিৰপেক্ষ ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, আৰু এই ক্ষমতাত প্ৰতিনিধিত্বমূলক, কাৰ্যনিৰ্বাহী, বিধানমুলক আৰু বিচাৰকৰ ভূমিকাও থাকিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Monarchy {{!}} Definition, Examples, &amp; Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/monarchy |access-date=2023-02-28 |website=Britannica.com |language=en}}&lt;/ref&gt;

ৰাজতন্ত্ৰত উত্তৰাধিকাৰ সাধাৰণতে বংশগত ৰূপে চলি আহিছে, যাৰ ফলত &quot;বংশ&quot; (dynasty) গঢ় লৈ উঠে; যদিও কেতিয়াবা ৰজা-ৰাণীসকল নিৰ্বাচিত ৰাজতন্ত্ৰৰ জৰিয়তে নিৰ্বাচিত হ’ব পাৰে বা নিজকে স্ব-ঘোষিত ৰাজা হিচাপেও প্ৰতিষ্ঠা কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite episode | title = The Polish-Lithuanian Commonwealth | url = https://www.bbc.co.uk/programmes/m0010f8z | access-date = 29 March 2023 | series = In Our Time | series-link = In Our Time (radio series) | network = [[BBC Radio 4]] | date = 14 October 2021}}&lt;/ref&gt; আৰিষ্ট’ক্ৰেটসকল, যদিও সকলো ৰাজতন্ত্ৰত বাধ্যতামূলক নহয়, তেওঁলোকেই সাধাৰণতে ৰাজাৰ নিৰ্বাচন বা ৰাজ্যিক সংগঠনৰ বিভিন্ন পদ পূৰণৰ উৎস হৈ থাকে (যেনে সভা বা দৰবৰ)। ৰাজতন্ত্ৰৰ ৰাজনৈতিক বৈধতা সাধাৰণতে মানুহ বা ভূমিৰ প্ৰতিনিধিত্বৰ দাবিত আধাৰিত থাকে, যি সম্পৰ্ক কুটুম্বতা বা ঈশ্বৰৰ অধিকাৰ বা অন্য কোনো উপাৰ্জিত অৱস্থানৰ জৰিয়তে বিবৃত কৰা হয়। 

ৰাজতন্ত্ৰত বহুবিধ উপাধি থাকিব পাৰে, যেনে যদি, বাদশাহ, সম্ৰাট, সম্ৰাজ্ঞী, নবাব, ৰজা, ৰাণী আদি। ৰাজতন্ত্ৰসমূহে সংঘ, ব্যক্তিগত মিল, আৰু ৰাজ্য গঠন কৰিব পাৰে, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ ব্যক্তিগত সম্পৰ্কৰ জৰিয়তে উপৰাজ্য থাকে। এই সম্পৰ্কৰ ফলত বহু ৰাজতন্ত্ৰই একাধিক উপাধি গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। কিছুমান দেশত “'''ৰাজ্য'''” (kingdom) শব্দটো ৰক্ষা কৰি ৰখা হৈছে যদিও তাত কাৰ্যকৰী ৰাজতন্ত্ৰ নাই (যেন ফ্ৰাংক’ইষ্ট স্পেইন, ১৯৪৭–১৯৭৫), বা দীৰ্ঘকালীন ৰিজেঞ্চি (regency) ব্যৱস্থা চলি আছিল (যেন হৰ্থী যুগৰ হাংগেৰী, ১৯২০–১৯৪৪)। 

বিংশ শতিকালৈকে ৰাজতন্ত্ৰই বিশ্বৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ শাসন ব্যৱস্থা আছিল, কিন্তু [[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ শেষৰ ফালে [[গণতন্ত্ৰ]]ই বহু ৰাজতন্ত্ৰক অপসাৰণ কৰে। {{As of|2024}}, বিশ্বৰ ৪৩খন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰৰ ভিতৰত মাত্ৰ এখনত ৰাজতন্ত্ৰ আছে, যাৰ ভিতৰত ১৫খন কমনৱেলথ দেশত ৰজা চাৰ্লছ তৃতীয়ই ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে কাম কৰি আছে। ইয়াৰ উপৰিও বহু উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজতান্ত্ৰিক এককো বিদ্যমান। অধিকাংশ আধুনিক ৰাজতন্ত্ৰ হৈছে সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ কাৰ্যনিৰ্বাহী ক্ষমতা সীমিত বা নাথাকে, আৰু তেওঁসকলে [[সংবিধান]]ৰ অধীনত কেবল আইনগত আৰু আনুষ্ঠানিক ভূমিকাত থাকে (যেন সংসদীয় গণতন্ত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ)। 

== ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান ==
[[ইংৰাজী]] &quot;মনাৰ্ক&quot; শব্দটো (লেটিন: monarchia) আহিছে প্ৰাচীন গ্ৰীক শব্দ μονάρχης (monárkhēs)-ৰ পৰা, যিটো μόνος (mónos, অৰ্থাৎ &quot;এজন, একক&quot;) আৰু ἄρχω (árkhō, অৰ্থাৎ &quot;শাসন কৰা&quot;)-ৰ পৰা উদ্ভূত হৈছে। 

বৰ্তমান ব্যৱহাৰত, &quot;ৰাজতন্ত্ৰ&quot; শব্দই সাধাৰণতে বংশগত শাসনৰ এটা পৰম্পৰাগত ব্যৱস্থাক বুজায়, কিয়নো ঐচ্ছিক ৰাজতন্ত্ৰ যথেষ্ট বিৰল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:সমাজ বিজ্ঞান]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>c2drdgadmuy1en7df95ievtar89wtnr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515576</id>
      <parentid>515575</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:36:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515576</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6691" sha1="0jitoda6ouuw78owx95ljkn7tp04ma4" xml:space="preserve">'''ৰাজতন্ত্ৰ''' ({{Lang-en|Monarchy}}) হৈছে একপ্ৰকাৰ শাসন ব্যৱস্থা, য'ত এজন ব্যক্তি, অৰ্থাৎ ৰজা বা ৰাণীয়ে নিজৰ জীৱনকালৰ শেষলৈকে, বা পদত্যাগ নকৰা পৰ্যন্ত, ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে শাসন কৰে। ৰাজতন্ত্ৰৰ ক্ষমতাৰ পৰিসৰ সীমিত আৰু প্ৰায় প্ৰতীকী (''সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, বা সম্পূৰ্ণৰূপে স্বৈৰাচাৰী (''নিৰপেক্ষ ৰাজতন্ত্ৰ'') হ'ব পাৰে, আৰু এই ক্ষমতাত প্ৰতিনিধিত্বমূলক, কাৰ্যনিৰ্বাহী, বিধানমূলক আৰু বিচাৰকৰ ভূমিকাও থাকিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Monarchy {{!}} Definition, Examples, &amp; Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/monarchy |access-date=2023-02-28 |website=Britannica.com |language=en}}&lt;/ref&gt;

ৰাজতন্ত্ৰত উত্তৰাধিকাৰ সাধাৰণতে বংশগত ৰূপে চলি আহিছে, যাৰ ফলত &quot;বংশ&quot; (dynasty) গঢ় লৈ উঠে; যদিও কেতিয়াবা ৰজা-ৰাণীসকল নিৰ্বাচিত ৰাজতন্ত্ৰৰ জৰিয়তে নিৰ্বাচিত হ’ব পাৰে বা নিজকে স্ব-ঘোষিত ৰাজা হিচাপেও প্ৰতিষ্ঠা কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite episode | title = The Polish-Lithuanian Commonwealth | url = https://www.bbc.co.uk/programmes/m0010f8z | access-date = 29 March 2023 | series = In Our Time | series-link = In Our Time (radio series) | network = [[BBC Radio 4]] | date = 14 October 2021}}&lt;/ref&gt; আৰিষ্ট’ক্ৰেটসকল, যদিও সকলো ৰাজতন্ত্ৰত বাধ্যতামূলক নহয়, তেওঁলোকেই সাধাৰণতে ৰাজাৰ নিৰ্বাচন বা ৰাজ্যিক সংগঠনৰ বিভিন্ন পদ পূৰণৰ উৎস হৈ থাকে (যেনে সভা বা দৰবৰ)। ৰাজতন্ত্ৰৰ ৰাজনৈতিক বৈধতা সাধাৰণতে মানুহ বা ভূমিৰ প্ৰতিনিধিত্বৰ দাবিত আধাৰিত থাকে, যি সম্পৰ্ক কুটুম্বতা বা ঈশ্বৰৰ অধিকাৰ বা অন্য কোনো উপাৰ্জিত অৱস্থানৰ জৰিয়তে বিবৃত কৰা হয়। 

ৰাজতন্ত্ৰত বহুবিধ উপাধি থাকিব পাৰে, যেনে যদি, বাদশাহ, সম্ৰাট, সম্ৰাজ্ঞী, নবাব, ৰজা, ৰাণী আদি। ৰাজতন্ত্ৰসমূহে সংঘ, ব্যক্তিগত মিল, আৰু ৰাজ্য গঠন কৰিব পাৰে, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ ব্যক্তিগত সম্পৰ্কৰ জৰিয়তে উপৰাজ্য থাকে। এই সম্পৰ্কৰ ফলত বহু ৰাজতন্ত্ৰই একাধিক উপাধি গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। কিছুমান দেশত “'''ৰাজ্য'''” (kingdom) শব্দটো ৰক্ষা কৰি ৰখা হৈছে যদিও তাত কাৰ্যকৰী ৰাজতন্ত্ৰ নাই (যেন ফ্ৰাংক’ইষ্ট স্পেইন, ১৯৪৭–১৯৭৫), বা দীৰ্ঘকালীন ৰিজেঞ্চি (regency) ব্যৱস্থা চলি আছিল (যেন হৰ্থী যুগৰ হাংগেৰী, ১৯২০–১৯৪৪)। 

বিংশ শতিকালৈকে ৰাজতন্ত্ৰই বিশ্বৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ শাসন ব্যৱস্থা আছিল, কিন্তু [[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ শেষৰ ফালে [[গণতন্ত্ৰ]]ই বহু ৰাজতন্ত্ৰক অপসাৰণ কৰে। {{As of|2024}}, বিশ্বৰ ৪৩খন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰৰ ভিতৰত মাত্ৰ এখনত ৰাজতন্ত্ৰ আছে, যাৰ ভিতৰত ১৫খন কমনৱেলথ দেশত ৰজা চাৰ্লছ তৃতীয়ই ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ হিচাপে কাম কৰি আছে। ইয়াৰ উপৰিও বহু উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজতান্ত্ৰিক এককো বিদ্যমান। অধিকাংশ আধুনিক ৰাজতন্ত্ৰ হৈছে সংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰ, য'ত ৰাজতন্ত্ৰৰ কাৰ্যনিৰ্বাহী ক্ষমতা সীমিত বা নাথাকে, আৰু তেওঁসকলে [[সংবিধান]]ৰ অধীনত কেবল আইনগত আৰু আনুষ্ঠানিক ভূমিকাত থাকে (যেন সংসদীয় গণতন্ত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপ্ৰমুখ)।

== ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান ==
[[ইংৰাজী]] &quot;মনাৰ্ক&quot; শব্দটো (লেটিন: monarchia) আহিছে প্ৰাচীন গ্ৰীক শব্দ μονάρχης (monárkhēs)-ৰ পৰা, যিটো μόνος (mónos, অৰ্থাৎ &quot;এজন, একক&quot;) আৰু ἄρχω (árkhō, অৰ্থাৎ &quot;শাসন কৰা&quot;)-ৰ পৰা উদ্ভূত হৈছে। 

বৰ্তমান ব্যৱহাৰত, &quot;ৰাজতন্ত্ৰ&quot; শব্দই সাধাৰণতে বংশগত শাসনৰ এটা পৰম্পৰাগত ব্যৱস্থাক বুজায়, কিয়নো ঐচ্ছিক ৰাজতন্ত্ৰ যথেষ্ট বিৰল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:সমাজ বিজ্ঞান]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>0jitoda6ouuw78owx95ljkn7tp04ma4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>গণৰাজ্য</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122436</id>
    <revision>
      <id>515579</id>
      <timestamp>2025-06-06T09:43:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: '''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''[[res publica]]'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভূত। ই এটা [[ৰাজ্য]]ৰ ৰূপ, য'ত [[ ৰাজনৈতিক ক্ষমতা ]] জনতাৰ (বা জনতাৰ [[প্ৰতিনিধি]]ৰ) হাতত থকা দেখা যায...</comment>
      <origin>515579</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4882" sha1="cr8zn6gfy87z6cmkmu6wcveh0x0dbj0" xml:space="preserve">'''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''[[res publica]]'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভূত। ই এটা [[ৰাজ্য]]ৰ ৰূপ, য'ত [[ ৰাজনৈতিক ক্ষমতা ]] জনতাৰ (বা জনতাৰ [[প্ৰতিনিধি]]ৰ) হাতত থকা দেখা যায়—এই ক্ষেত্ৰত এটা [[ৰাজতন্ত্ৰ]]ৰ বিপৰীত ধাৰণাক বুজোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;OED&quot;&gt;{{Cite web|title=Republic {{!}} Definition of Republic by the Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/view/Entry/163158|access-date=2022-05-10|website=Oxford English Dictionary|language=en|quote=A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;M-W&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|title=Definition of Republic|website=Merriam-Webster Dictionary|language=en-US|access-date=2017-02-18|quote=a government having a chief of state who is not a monarch}}&lt;/ref&gt; সাধাৰণতে গণৰাজ্য বুলিলে এটা [[সার্বভৌম ৰাজ্য]] বুজোৱা হয়, যদিও কেতবোৰ [[উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় একক]]ও গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰে গঠিত হোৱাত ‘গণৰাজ্য’ ৰূপে অভিহিত কৰা হয়।

গণৰাজ্যত প্ৰতিনিধিত্ব [[নিৰ্বাচন|নিৰ্বাচনৰ]] জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হ’বও পাৰে বা নাও কৰিব পাৰে। ইতিহাসত বহুতো গণৰাজ্যত ব্যক্তিগত স্থান বা সামাজিক স্থিতিৰ ওপৰত আধাৰিত প্ৰতিনিধিত্ব দিয়া হৈছিল, আৰু নিৰ্বাচনৰ ভূমিকা সীমিত আছিল। এই পৰম্পৰা আজিও কিছু অংশত চলি আছে। {{as of|2017|lc=y}}, যিসকল [[দেশৰ চৰকাৰ পদ্ধতিৰ তালিকা|দেশে]] ''গণৰাজ্য'' শব্দটো নিজৰ চৰকাৰী নামত ব্যৱহাৰ কৰে (যাৰ সংখ্যা ১৫৯ৰ পৰা বেছি), তেওঁলোকৰ ভিতৰত বহুতোত নিৰ্বাচন আৰু প্ৰতিনিধিত্ব দুয়োখনৰ অধিকার সীমাবদ্ধ হৈ আছে।

&quot;গণৰাজ্য&quot; শব্দটো বেছিভাগে আধুনিক অৰ্থত ব্যৱহৃত হ’বলৈ ধৰিলে [[প্ৰাচীন ৰোমান গণৰাজ্য]]ৰ সংবিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত। এই সংবিধানটো ৫০৯ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত [[ৰোমান ৰাজতন্ত্ৰৰ পতন]]ৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ২৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]]ৰ প্ৰতিষ্ঠা পৰ্যন্ত চলি আছিল। এই সংবিধানত [[ৰোমান চেনেট]] (ধনৱান [[আৰিস্তোক্ৰাট]]সকলৰ পৰিষদ) প্ৰভাৱশালী আছিল; লগতে সকলো মুক্ত নাগৰিকৰ সমন্বয়ে গঠিত বহুতো [[ৰোমান সভা]], যিবোৰে প্ৰজা মধ্যৰ পৰা কাৰ্যবাহী কৰ্তৃপক্ষ নিৰ্বাচন কৰাৰ লগতে আইন প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষমতা ৰাখিছিল; আৰু [[Cursus honorum|বিভিন্ন পদাধিকারীৰ]] এক শৃংখল থাকিছিল, যিবোৰৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতা ভিন্ন ভিন্ন আছিল।</text>
      <sha1>cr8zn6gfy87z6cmkmu6wcveh0x0dbj0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515580</id>
      <parentid>515579</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:45:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515580</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4884" sha1="0aw665w8ybpvgmxkk3gl5y48m2vjx3r" xml:space="preserve">'''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''[[res publica]]'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভূত। ই এটা [[ৰাজ্য]]ৰ ৰূপ, য'ত [[ ৰাজনৈতিক ক্ষমতা ]] জনতাৰ (বা জনতাৰ [[প্ৰতিনিধি]]ৰ) হাতত থকা দেখা যায়—এই ক্ষেত্ৰত এটা [[ৰাজতন্ত্ৰ]]ৰ বিপৰীত ধাৰণাক বুজোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;OED&quot;&gt;{{Cite web|title=Republic {{!}} Definition of Republic by the Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/view/Entry/163158|access-date=2022-05-10|website=Oxford English Dictionary|language=en|quote=A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;M-W&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|title=Definition of Republic|website=Merriam-Webster Dictionary|language=en-US|access-date=2017-02-18|quote=a government having a chief of state who is not a monarch}}&lt;/ref&gt; সাধাৰণতে গণৰাজ্য বুলিলে এটা [[সাৰ্বভৌম ৰাজ্য]] বুজোৱা হয়, যদিও কেতবোৰ [[উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় একক]]ও গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰে গঠিত হোৱাত ‘গণৰাজ্য’ ৰূপে অভিহিত কৰা হয়। 

গণৰাজ্যত প্ৰতিনিধিত্ব [[নিৰ্বাচন|নিৰ্বাচনৰ]] জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হ’বও পাৰে বা নাও কৰিব পাৰে। ইতিহাসত বহুতো গণৰাজ্যত ব্যক্তিগত স্থান বা সামাজিক স্থিতিৰ ওপৰত আধাৰিত প্ৰতিনিধিত্ব দিয়া হৈছিল, আৰু নিৰ্বাচনৰ ভূমিকা সীমিত আছিল। এই পৰম্পৰা আজিও কিছু অংশত চলি আছে। {{as of|2017|lc=y}}, যিসকল [[দেশৰ চৰকাৰ পদ্ধতিৰ তালিকা|দেশে]] ''গণৰাজ্য'' শব্দটো নিজৰ চৰকাৰী নামত ব্যৱহাৰ কৰে (যাৰ সংখ্যা ১৫৯ৰ পৰা বেছি), তেওঁলোকৰ ভিতৰত বহুতোত নিৰ্বাচন আৰু প্ৰতিনিধিত্ব দুয়োখনৰ অধিকাৰ সীমাবদ্ধ হৈ আছে। 

&quot;গণৰাজ্য&quot; শব্দটো বেছিভাগে আধুনিক অৰ্থত ব্যৱহৃত হ’বলৈ ধৰিলে [[প্ৰাচীন ৰোমান গণৰাজ্য]]ৰ সংবিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত। এই সংবিধানটো ৫০৯ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত [[ৰোমান ৰাজতন্ত্ৰৰ পতন]]ৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ২৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]]ৰ প্ৰতিষ্ঠা পৰ্যন্ত চলি আছিল। এই সংবিধানত [[ৰোমান চেনেট]] (ধনৱান [[আৰিস্তোক্ৰাট]]সকলৰ পৰিষদ) প্ৰভাৱশালী আছিল; লগতে সকলো মুক্ত নাগৰিকৰ সমন্বয়ে গঠিত বহুতো [[ৰোমান সভা]], যিবোৰে প্ৰজা মধ্যৰ পৰা কাৰ্যবাহী কৰ্তৃপক্ষ নিৰ্বাচন কৰাৰ লগতে আইন প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষমতা ৰাখিছিল; আৰু [[Cursus honorum|বিভিন্ন পদাধিকাৰীৰ]] এক শৃংখল থাকিছিল, যিবোৰৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতা ভিন্ন ভিন্ন আছিল।</text>
      <sha1>0aw665w8ybpvgmxkk3gl5y48m2vjx3r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515582</id>
      <parentid>515580</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:52:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515582</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4926" sha1="24xzayzjdedaycb3qzfbkvdlyhdj6vu" xml:space="preserve">'''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''[[res publica]]'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। ই একপ্ৰকাৰ ৰাজ্যৰ ৰূপ, য'ত ৰাজনৈতিক ক্ষমতা জনতাৰ (বা জনতাৰ প্ৰতিনিধিৰ) হাতত থকা দেখা যায়—এই ক্ষেত্ৰত ইয়াক [[ৰাজতন্ত্ৰ]]ৰ বিপৰীত ধাৰণাক বুজোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;OED&quot;&gt;{{Cite web|title=Republic {{!}} Definition of Republic by the Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/view/Entry/163158|access-date=2022-05-10|website=Oxford English Dictionary|language=en|quote=A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;M-W&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|title=Definition of Republic|website=Merriam-Webster Dictionary|language=en-US|access-date=2017-02-18|quote=a government having a chief of state who is not a monarch}}&lt;/ref&gt; সাধাৰণতে গণৰাজ্য বুলিলে এখন সাৰ্বভৌম ৰাজ্যক বা দেশক বুজোৱা হয়, যদিও কেতবোৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় এককো গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰে গঠিত হোৱাত ‘গণৰাজ্য’ ৰূপে অভিহিত কৰা হয়। 

গণৰাজ্যত প্ৰতিনিধিত্ব [[নিৰ্বাচন|নিৰ্বাচনৰ]] জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হ’বও পাৰে বা নহ'বও পাৰে। ইতিহাসত বহুতো গণৰাজ্যত ব্যক্তিগত স্থান বা সামাজিক স্থিতিৰ ওপৰত আধাৰিত প্ৰতিনিধিত্ব দিয়া হৈছিল, আৰু নিৰ্বাচনৰ ভূমিকা সীমিত আছিল। এই পৰম্পৰা আজিও কিছু অংশত চলি আছে। {{as of|2017|lc=y}}, যিসকল দেশে ''গণৰাজ্য'' শব্দটো নিজৰ চৰকাৰী নামত ব্যৱহাৰ কৰে (যাৰ সংখ্যা ১৫৯তকৈ বেছি), তেওঁলোকৰ ভিতৰত বহুতোতে নিৰ্বাচন আৰু প্ৰতিনিধিত্ব দুয়োখনৰ অধিকাৰ সীমাবদ্ধ হৈ আছে। 

&quot;গণৰাজ্য&quot; শব্দটো বেছিভাগে আধুনিক অৰ্থত ব্যৱহৃত হ’বলৈ ধৰিলে প্ৰাচীন ৰোমান গণৰাজ্যৰ সংবিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত। এই সংবিধানটো ৫০৯ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান ৰাজতন্ত্ৰৰ পতনৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ২৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠা পৰ্যন্ত চলি আছিল। এই সংবিধানত ৰোমান চেনেট (ধনৱান আৰিস্তোক্ৰাটসকলৰ পৰিষদ) প্ৰভাৱশালী আছিল; লগতে সকলো মুক্ত নাগৰিকৰ সমন্বয়ে গঠিত বহুতো ৰোমান সভা, যিবোৰে প্ৰজা মধ্যৰ পৰা কাৰ্যবাহী কৰ্তৃপক্ষ নিৰ্বাচন কৰাৰ লগতে আইন প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষমতা ৰাখিছিল; আৰু বিভিন্ন পদাধিকাৰীৰ এক শৃংখল থাকিছিল, যিবোৰৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতা ভিন্ন ভিন্ন আছিল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:সমাজ বিজ্ঞান]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>24xzayzjdedaycb3qzfbkvdlyhdj6vu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515583</id>
      <parentid>515582</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:52:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515583</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4922" sha1="5hd6jks05psa0wsxzu79zzb234yghcf" xml:space="preserve">'''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''res publica'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। ই একপ্ৰকাৰ ৰাজ্যৰ ৰূপ, য'ত ৰাজনৈতিক ক্ষমতা জনতাৰ (বা জনতাৰ প্ৰতিনিধিৰ) হাতত থকা দেখা যায়—এই ক্ষেত্ৰত ইয়াক [[ৰাজতন্ত্ৰ]]ৰ বিপৰীত ধাৰণাক বুজোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;OED&quot;&gt;{{Cite web|title=Republic {{!}} Definition of Republic by the Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/view/Entry/163158|access-date=2022-05-10|website=Oxford English Dictionary|language=en|quote=A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;M-W&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|title=Definition of Republic|website=Merriam-Webster Dictionary|language=en-US|access-date=2017-02-18|quote=a government having a chief of state who is not a monarch}}&lt;/ref&gt; সাধাৰণতে গণৰাজ্য বুলিলে এখন সাৰ্বভৌম ৰাজ্যক বা দেশক বুজোৱা হয়, যদিও কেতবোৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় এককো গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰে গঠিত হোৱাত ‘গণৰাজ্য’ ৰূপে অভিহিত কৰা হয়। 

গণৰাজ্যত প্ৰতিনিধিত্ব [[নিৰ্বাচন|নিৰ্বাচনৰ]] জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হ’বও পাৰে বা নহ'বও পাৰে। ইতিহাসত বহুতো গণৰাজ্যত ব্যক্তিগত স্থান বা সামাজিক স্থিতিৰ ওপৰত আধাৰিত প্ৰতিনিধিত্ব দিয়া হৈছিল, আৰু নিৰ্বাচনৰ ভূমিকা সীমিত আছিল। এই পৰম্পৰা আজিও কিছু অংশত চলি আছে। {{as of|2017|lc=y}}, যিসকল দেশে ''গণৰাজ্য'' শব্দটো নিজৰ চৰকাৰী নামত ব্যৱহাৰ কৰে (যাৰ সংখ্যা ১৫৯তকৈ বেছি), তেওঁলোকৰ ভিতৰত বহুতোতে নিৰ্বাচন আৰু প্ৰতিনিধিত্ব দুয়োখনৰ অধিকাৰ সীমাবদ্ধ হৈ আছে। 

&quot;গণৰাজ্য&quot; শব্দটো বেছিভাগে আধুনিক অৰ্থত ব্যৱহৃত হ’বলৈ ধৰিলে প্ৰাচীন ৰোমান গণৰাজ্যৰ সংবিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত। এই সংবিধানটো ৫০৯ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান ৰাজতন্ত্ৰৰ পতনৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ২৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠা পৰ্যন্ত চলি আছিল। এই সংবিধানত ৰোমান চেনেট (ধনৱান আৰিস্তোক্ৰাটসকলৰ পৰিষদ) প্ৰভাৱশালী আছিল; লগতে সকলো মুক্ত নাগৰিকৰ সমন্বয়ে গঠিত বহুতো ৰোমান সভা, যিবোৰে প্ৰজা মধ্যৰ পৰা কাৰ্যবাহী কৰ্তৃপক্ষ নিৰ্বাচন কৰাৰ লগতে আইন প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষমতা ৰাখিছিল; আৰু বিভিন্ন পদাধিকাৰীৰ এক শৃংখল থাকিছিল, যিবোৰৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতা ভিন্ন ভিন্ন আছিল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:সমাজ বিজ্ঞান]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>5hd6jks05psa0wsxzu79zzb234yghcf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515584</id>
      <parentid>515583</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:53:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515584</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4893" sha1="43axqdhf1hv2r37uixmx1i9dznpvidw" xml:space="preserve">'''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''res publica'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। ই একপ্ৰকাৰ ৰাজ্যৰ ৰূপ, য'ত ৰাজনৈতিক ক্ষমতা জনতাৰ (বা জনতাৰ প্ৰতিনিধিৰ) হাতত থকা দেখা যায়—এই ক্ষেত্ৰত ইয়াক [[ৰাজতন্ত্ৰ]]ৰ বিপৰীত ধাৰণাক বুজোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;OED&quot;&gt;{{Cite web|title=Republic {{!}} Definition of Republic by the Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/view/Entry/163158|access-date=2022-05-10|website=Oxford English Dictionary|language=en|quote=A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;M-W&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|title=Definition of Republic|website=Merriam-Webster Dictionary|language=en-US|access-date=2017-02-18|quote=a government having a chief of state who is not a monarch}}&lt;/ref&gt; সাধাৰণতে গণৰাজ্য বুলিলে এখন সাৰ্বভৌম ৰাজ্যক বা দেশক বুজোৱা হয়, যদিও কেতবোৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় এককো গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰে গঠিত হোৱাত ‘গণৰাজ্য’ ৰূপে অভিহিত কৰা হয়। 

গণৰাজ্যত প্ৰতিনিধিত্ব নিৰ্বাচনৰ জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হ’বও পাৰে বা নহ'বও পাৰে। ইতিহাসত বহুতো গণৰাজ্যত ব্যক্তিগত স্থান বা সামাজিক স্থিতিৰ ওপৰত আধাৰিত প্ৰতিনিধিত্ব দিয়া হৈছিল, আৰু নিৰ্বাচনৰ ভূমিকা সীমিত আছিল। এই পৰম্পৰা আজিও কিছু অংশত চলি আছে। {{as of|2017|lc=y}}, যিসকল দেশে ''গণৰাজ্য'' শব্দটো নিজৰ চৰকাৰী নামত ব্যৱহাৰ কৰে (যাৰ সংখ্যা ১৫৯তকৈ বেছি), তেওঁলোকৰ ভিতৰত বহুতোতে নিৰ্বাচন আৰু প্ৰতিনিধিত্ব দুয়োখনৰ অধিকাৰ সীমাবদ্ধ হৈ আছে। 

&quot;গণৰাজ্য&quot; শব্দটো বেছিভাগে আধুনিক অৰ্থত ব্যৱহৃত হ’বলৈ ধৰিলে প্ৰাচীন ৰোমান গণৰাজ্যৰ সংবিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত। এই সংবিধানটো ৫০৯ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান ৰাজতন্ত্ৰৰ পতনৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ২৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠা পৰ্যন্ত চলি আছিল। এই সংবিধানত ৰোমান চেনেট (ধনৱান আৰিস্তোক্ৰাটসকলৰ পৰিষদ) প্ৰভাৱশালী আছিল; লগতে সকলো মুক্ত নাগৰিকৰ সমন্বয়ে গঠিত বহুতো ৰোমান সভা, যিবোৰে প্ৰজা মধ্যৰ পৰা কাৰ্যবাহী কৰ্তৃপক্ষ নিৰ্বাচন কৰাৰ লগতে আইন প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষমতা ৰাখিছিল; আৰু বিভিন্ন পদাধিকাৰীৰ এক শৃংখল থাকিছিল, যিবোৰৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতা ভিন্ন ভিন্ন আছিল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:সমাজ বিজ্ঞান]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>43axqdhf1hv2r37uixmx1i9dznpvidw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515585</id>
      <parentid>515584</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:53:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515585</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4928" sha1="0by0qfoyax84ilqh0rxav6wqk6co2zw" xml:space="preserve">'''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''res publica'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। ই একপ্ৰকাৰ ৰাজ্যৰ ৰূপ, য'ত ৰাজনৈতিক ক্ষমতা জনতাৰ (বা জনতাৰ প্ৰতিনিধিৰ) হাতত থকা দেখা যায়—এই ক্ষেত্ৰত ইয়াক [[ৰাজতন্ত্ৰ]]ৰ বিপৰীত ধাৰণাক বুজোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;OED&quot;&gt;{{Cite web|title=Republic {{!}} Definition of Republic by the Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/view/Entry/163158|access-date=2022-05-10|website=Oxford English Dictionary|language=en|quote=A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;M-W&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|title=Definition of Republic|website=Merriam-Webster Dictionary|language=en-US|access-date=2017-02-18|quote=a government having a chief of state who is not a monarch}}&lt;/ref&gt; সাধাৰণতে গণৰাজ্য বুলিলে এখন সাৰ্বভৌম ৰাজ্যক বা দেশক বুজোৱা হয়, যদিও কেতবোৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় এককো গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰে গঠিত হোৱাত ‘গণৰাজ্য’ ৰূপে অভিহিত কৰা হয়। 

গণৰাজ্যত প্ৰতিনিধিত্ব নিৰ্বাচনৰ জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হ’বও পাৰে বা নহ'বও পাৰে। ইতিহাসত বহুতো গণৰাজ্যত ব্যক্তিগত স্থান বা সামাজিক স্থিতিৰ ওপৰত আধাৰিত প্ৰতিনিধিত্ব দিয়া হৈছিল, আৰু নিৰ্বাচনৰ ভূমিকা সীমিত আছিল। এই পৰম্পৰা আজিও কিছু অংশত চলি আছে। ২০১৭ চনৰ তথ্য অনুসৰি, যিসকল দেশে ''গণৰাজ্য'' শব্দটো নিজৰ চৰকাৰী নামত ব্যৱহাৰ কৰে (যাৰ সংখ্যা ১৫৯তকৈ বেছি), তেওঁলোকৰ ভিতৰত বহুতোতে নিৰ্বাচন আৰু প্ৰতিনিধিত্ব দুয়োখনৰ অধিকাৰ সীমাবদ্ধ হৈ আছে। 

&quot;গণৰাজ্য&quot; শব্দটো বেছিভাগে আধুনিক অৰ্থত ব্যৱহৃত হ’বলৈ ধৰিলে প্ৰাচীন ৰোমান গণৰাজ্যৰ সংবিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত। এই সংবিধানটো ৫০৯ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান ৰাজতন্ত্ৰৰ পতনৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ২৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠা পৰ্যন্ত চলি আছিল। এই সংবিধানত ৰোমান চেনেট (ধনৱান আৰিস্তোক্ৰাটসকলৰ পৰিষদ) প্ৰভাৱশালী আছিল; লগতে সকলো মুক্ত নাগৰিকৰ সমন্বয়ে গঠিত বহুতো ৰোমান সভা, যিবোৰে প্ৰজা মধ্যৰ পৰা কাৰ্যবাহী কৰ্তৃপক্ষ নিৰ্বাচন কৰাৰ লগতে আইন প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষমতা ৰাখিছিল; আৰু বিভিন্ন পদাধিকাৰীৰ এক শৃংখল থাকিছিল, যিবোৰৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতা ভিন্ন ভিন্ন আছিল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:সমাজ বিজ্ঞান]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>0by0qfoyax84ilqh0rxav6wqk6co2zw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515586</id>
      <parentid>515585</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T09:56:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515586</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4916" sha1="nsb0eboabi2ec3t5q4d2tcrxl9lwzap" xml:space="preserve">'''গণৰাজ্য''' (''republic'') শব্দটো [[লেটিন]]ৰ ''res publica'' অৰ্থাৎ 'জনসাধাৰণৰ কথা' বা 'জনতাৰ কথা'ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। ই একপ্ৰকাৰ ৰাজ্যৰ ৰূপ, য'ত ৰাজনৈতিক ক্ষমতা জনতাৰ (বা জনতাৰ প্ৰতিনিধিৰ) হাতত থকা দেখা যায়—এই ক্ষেত্ৰত ইয়াক [[ৰাজতন্ত্ৰ]]ৰ বিপৰীত ধাৰণাক বুজোৱা হয়।&lt;ref name=&quot;OED&quot;&gt;{{Cite web|title=Republic {{!}} Definition of Republic by the Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/view/Entry/163158|access-date=2022-05-10|website=Oxford English Dictionary|language=en|quote=A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;M-W&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|title=Definition of Republic|website=Merriam-Webster Dictionary|language=en-US|access-date=2017-02-18|quote=a government having a chief of state who is not a monarch}}&lt;/ref&gt; সাধাৰণতে গণৰাজ্য বুলিলে এখন সাৰ্বভৌম ৰাজ্যক বা দেশক বুজোৱা হয়, যদিও কেতবোৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় এককো গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰে গঠিত হোৱাত ‘গণৰাজ্য’ ৰূপে অভিহিত কৰা হয়। 

গণৰাজ্যত প্ৰতিনিধিত্ব নিৰ্বাচনৰ জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হ’বও পাৰে বা নহ'বও পাৰে। ইতিহাসত বহুতো গণৰাজ্যত ব্যক্তিগত স্থান বা সামাজিক স্থিতিৰ ওপৰত আধাৰিত প্ৰতিনিধিত্ব দিয়া হৈছিল, আৰু নিৰ্বাচনৰ ভূমিকা সীমিত আছিল। এই পৰম্পৰা আজিও কিছু অংশত চলি আছে। ২০১৭ চনৰ তথ্য অনুসৰি, যিসকল দেশে ''গণৰাজ্য'' শব্দটো নিজৰ চৰকাৰী নামত ব্যৱহাৰ কৰে (যাৰ সংখ্যা ১৫৯তকৈ বেছি), তেওঁলোকৰ ভিতৰত বহুতোতে নিৰ্বাচন আৰু প্ৰতিনিধিত্ব দুয়োখনৰ অধিকাৰ সীমাবদ্ধ হৈ আছে। 

&quot;গণৰাজ্য&quot; শব্দটো বেছিভাগে আধুনিক অৰ্থত ব্যৱহৃত হ’বলৈ ধৰিলে প্ৰাচীন ৰোমান গণৰাজ্যৰ সংবিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত। এই সংবিধানটো ৫০৯ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান ৰাজতন্ত্ৰৰ পতনৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল আৰু ২৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠা পৰ্যন্ত চলি আছিল। এই সংবিধানত ৰোমান চেনেট (ধনৱান আৰিস্তোক্ৰাটসকলৰ পৰিষদ) প্ৰভাৱশালী আছিল; লগতে সকলো মুক্ত নাগৰিকৰ সমন্বয়ে গঠিত বহুতো ৰোমান সভা, যিবোৰে প্ৰজা মধ্যৰ পৰা কাৰ্যবাহী কৰ্তৃপক্ষ নিৰ্বাচন কৰাৰ লগতে আইন প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষমতা ৰাখিছিল; আৰু বিভিন্ন পদাধিকাৰীৰ এক শৃংখল থাকিছিল, যিবোৰৰ ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতা ভিন ভিন আছিল।

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:সমাজ বিজ্ঞান]]
[[শ্ৰেণী:ৰাজনীতি]]</text>
      <sha1>nsb0eboabi2ec3t5q4d2tcrxl9lwzap</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>চিত্ৰ:জটিলেশ্বৰ মুখোপাধ্যায়.jpg</title>
    <ns>6</ns>
    <id>122437</id>
    <revision>
      <id>515614</id>
      <timestamp>2025-06-06T12:10:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <origin>515614</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515615</id>
      <parentid>515614</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T12:10:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <origin>515615</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="989" sha1="bk63erzqfsd3fptt4capdg6xenfcyeo" xml:space="preserve">== সাৰাংশ ==
{{Non-free use rationale
&lt;!--Obligatory fields--&gt;
| Description = প্ৰয়াত ভাৰতীয় বঙালী সঙ্গীতশিল্পী জটিলেশ্বৰ মুখোপাধ্যায়ৰ চিত্ৰ
| Author = 
| Source = [https://banglalive.com/jatileswar-mukhopadhyay/ banglalive.com]
| Article = জটিলেশ্বৰ মুখোপাধ্যায়
| Portion = সম্পূৰ্ণ
| Low resolution = হয়
| Purpose = প্ৰবন্ধৰ তথ্যপেৰাত বিষয় সম্পৰ্কে ধাৰণা দিবলৈ ব্যৱহাৰ
| Replaceability = নাই, ইয়াৰ কোনো মুক্ত চিত্ৰ উপলব্ধ নহয়
| Minimality = 
| Commercial = 
&lt;!--Optional/expert fields--&gt;
| Date =
| Publication =
| Replaceability_text =
| Other information =
}}
== অনুজ্ঞাপত্ৰ ==
{{Non-free historic image}}</text>
      <sha1>bk63erzqfsd3fptt4capdg6xenfcyeo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৰ’জা ক্লিন’ফিলা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122438</id>
    <revision>
      <id>515628</id>
      <timestamp>2025-06-06T14:13:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515628</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2810" sha1="qvj0cxtea9313h8ue1hcxhzgchjmqk7" xml:space="preserve">{{Speciesbox
| image = Rosa clinophylla2.jpg
| genus = Rosa
| species = clinophylla
| authority = [[Claude Antoine Thory|Thory]]
| synonyms =
* ''Rosa involucrata'' Roxb. ex Lindl.
* ''R. involucrata'' Roxb. ''nom. nud.''
* ''R. lyellii'' Lindl.
* ''R. palustris'' Buch.-Ham. ex Lindl.
| synonyms_ref = &lt;ref name=FON&gt;{{citation |chapter-url=http://www.floraofnepal.org/?page=onlineflora&amp;wildcard=15528 |chapter=''Rosa clinophylla'' Thory, Roses 1: 43 (1817) |title=Flora of Nepal |author=Hideaki Ohba and Colin A. Pendry}}&lt;/ref&gt;
}}

'''''ৰ’জা ক্লিন’ফিলা''''' {{Scn|Rosa clinophylla}} হʼল [[গোলাপ]] (''Rosa'') [[গণ (জীৱবিদ্যা)|গণ]]ৰ অন্তৰ্গত এবিধ [[সপুষ্পক উদ্ভিদ]]ৰ [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)|প্ৰজাতি]]।&lt;ref name=FON/&gt;

এই ডাঙৰ গুল্মজাতীয় উদ্ভিদজোপা ৬ মিটাৰ (২০ ফুট) পৰ্যন্ত ওখ হʼব পাৰে।&lt;ref name=FON/&gt; এই উদ্ভিদজোপা [[বাংলাদেশ]]ৰ [[হাওৰ]] (বা [[বিল]], ঝীল)ৰ দৰে জলাহভূমিতো গজা দেখা যায়।&lt;ref&gt;{{citation |chapter-url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/114980#page/379/mode/1up |chapter=''Rosa involucrata'' Roxb. |pages=365 |volume=2 |year=1879 |author=[[Joseph Dalton Hooker]] |title=The flora of British India}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citation |title=In quest of the Jewels of Haors |author=Mokaram Hossain |journal=The Daily Star |date=19 February 2016}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে আধুনিক গোলাপ ফুলবোৰে দুদিনলৈও পানী জমা হোৱা সহ্য কৰিব নোৱাৰে। গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় অঞ্চলত ইয়াৰ সহনশীল বৈশিষ্ট্য দেখা পাই, ১৯৭৭ চনত এ. এফ. এলেন আৰু অন্যান্য বিশেষজ্ঞসকল ইয়াৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=Golapsangraha|language=Bengali|author=Abdush Shakoor|year=2004|publisher=Mowla Brothers}}&lt;/ref&gt;

== তথ্য উৎস ==
{{Commons category|Rosa clinophylla|ৰ’জা ক্লিন’ফিলা}}
{{ৰেফলিষ্ট}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==
* {{citation |url=http://bibdigital.rjb.csic.es/ing/Libro.php?Libro=5896 |title=Les Roses |volume=3 |publisher=P. Dufart |location=Paris |edition=third |year=1835}} plate 153 ''Rosa clinophylla'': Rosier à feuilles penchées

{{taxonbar |from=Q3442099}}

[[শ্ৰেণী:উদ্ভিদজগত]]</text>
      <sha1>qvj0cxtea9313h8ue1hcxhzgchjmqk7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515630</id>
      <parentid>515628</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T14:15:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <origin>515630</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3045" sha1="goh1r05v1qlem8wk2vl2hktn5pz9t3k" xml:space="preserve">{{Speciesbox
| image = Rosa clinophylla2.jpg
| genus = Rosa
| species = clinophylla
| authority = [[Claude Antoine Thory|Thory]]
| synonyms =
* ''Rosa involucrata'' Roxb. ex Lindl.
* ''R. involucrata'' Roxb. ''nom. nud.''
* ''R. lyellii'' Lindl.
* ''R. palustris'' Buch.-Ham. ex Lindl.
| synonyms_ref = &lt;ref name=FON&gt;{{citation |chapter-url=http://www.floraofnepal.org/?page=onlineflora&amp;wildcard=15528 |chapter=''Rosa clinophylla'' Thory, Roses 1: 43 (1817) |title=Flora of Nepal |author=Hideaki Ohba and Colin A. Pendry}}&lt;/ref&gt;
}}

'''''ৰ’জা ক্লিন’ফিলা''''' {{Scn|Rosa clinophylla}} হʼল [[গোলাপ]] (''Rosa'') [[গণ (জীৱবিদ্যা)|গণ]]ৰ অন্তৰ্গত এবিধ [[সপুষ্পক উদ্ভিদ]]ৰ [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)|প্ৰজাতি]]।&lt;ref name=FON/&gt; এই উদ্ভিদ প্ৰজাতিবিধ [[হিমালয়]], দক্ষিণ এছিয়া আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ এবিধ থলুৱা উদ্ভিদ। 

এই ডাঙৰ গুল্মজাতীয় উদ্ভিদজোপা ৬ মিটাৰ (২০ ফুট) পৰ্যন্ত ওখ হʼব পাৰে।&lt;ref name=FON/&gt; এই উদ্ভিদজোপা [[বাংলাদেশ]]ৰ [[হাওৰ]] (বা [[বিল]], ঝীল)ৰ দৰে জলাহভূমিতো গজা দেখা যায়।&lt;ref&gt;{{citation |chapter-url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/114980#page/379/mode/1up |chapter=''Rosa involucrata'' Roxb. |pages=365 |volume=2 |year=1879 |author=[[Joseph Dalton Hooker]] |title=The flora of British India}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citation |title=In quest of the Jewels of Haors |author=Mokaram Hossain |journal=The Daily Star |date=19 February 2016}}&lt;/ref&gt; ইয়াৰ বিপৰীতে আধুনিক গোলাপ ফুলবোৰে দুদিনলৈও পানী জমা হোৱা সহ্য কৰিব নোৱাৰে। গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয় অঞ্চলত ইয়াৰ সহনশীল বৈশিষ্ট্য দেখা পাই, ১৯৭৭ চনত এ. এফ. এলেন আৰু অন্যান্য বিশেষজ্ঞসকল ইয়াৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite book|title=Golapsangraha|language=Bengali|author=Abdush Shakoor|year=2004|publisher=Mowla Brothers}}&lt;/ref&gt;

== তথ্য উৎস ==
{{Commons category|Rosa clinophylla|ৰ’জা ক্লিন’ফিলা}}
{{ৰেফলিষ্ট}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==
* {{citation |url=http://bibdigital.rjb.csic.es/ing/Libro.php?Libro=5896 |title=Les Roses |volume=3 |publisher=P. Dufart |location=Paris |edition=third |year=1835}} plate 153 ''Rosa clinophylla'': Rosier à feuilles penchées

{{taxonbar |from=Q3442099}}

[[শ্ৰেণী:উদ্ভিদজগত]]</text>
      <sha1>goh1r05v1qlem8wk2vl2hktn5pz9t3k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Rosa</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122439</id>
    <revision>
      <id>515632</id>
      <timestamp>2025-06-06T14:18:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515632</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="152" sha1="tkgr089oqaoly3x5qb51g7o77ttdwl3" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=genus
|link=Rose|Rosa
|parent=Roseae
|refs=&lt;!--Shown on this page only; don't include &lt;ref&gt; tags --&gt;
}}</text>
      <sha1>tkgr089oqaoly3x5qb51g7o77ttdwl3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Roseae</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122440</id>
    <revision>
      <id>515633</id>
      <timestamp>2025-06-06T14:19:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515633</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="153" sha1="kw2sm5qyo6n7o8k6c2fhoejwnruxody" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=tribus
|link=Roseae
|parent=Rosoideae
|refs=&lt;!--Shown on this page only; don't include &lt;ref&gt; tags --&gt;
}}</text>
      <sha1>kw2sm5qyo6n7o8k6c2fhoejwnruxody</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Rosoideae</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122441</id>
    <revision>
      <id>515634</id>
      <timestamp>2025-06-06T14:20:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515634</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="95" sha1="j1e64av6tohdekiady757e8xz7634iv" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=subfamilia
|link=Rosoideae
|parent=Rosaceae
}}</text>
      <sha1>j1e64av6tohdekiady757e8xz7634iv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Rosaceae</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122442</id>
    <revision>
      <id>515635</id>
      <timestamp>2025-06-06T14:21:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515635</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="468" sha1="0m97znn4wpmxm2bmvp30j499jt8ysmi" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=familia
|link=Rosaceae
|parent=Rosales
|refs={{Cite journal|author=Angiosperm Phylogeny Group|year=2016|title=An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV|journal=Botanical Journal of the Linnean Society|volume=181|issue=1|pages=1–20|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/boj.12385/epdf|format=PDF|issn=00244074|doi=10.1111/boj.12385}}
}}</text>
      <sha1>0m97znn4wpmxm2bmvp30j499jt8ysmi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Rosales</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122443</id>
    <revision>
      <id>515636</id>
      <timestamp>2025-06-06T14:22:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515636</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="499" sha1="bmcjs1k4m518p0p2bchkhdhjme18o42" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{High-use}}
&lt;/noinclude&gt;{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|parent=Fabids
|rank=ordo
|link=Rosales
|refs={{Cite journal|author=Angiosperm Phylogeny Group|year=2016|title=An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV|journal=Botanical Journal of the Linnean Society|volume=181|issue=1|pages=1–20|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/boj.12385/epdf|format=PDF|issn=00244074|doi=10.1111/boj.12385}}
}}</text>
      <sha1>bmcjs1k4m518p0p2bchkhdhjme18o42</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>লাকী আলী</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122444</id>
    <revision>
      <id>515659</id>
      <timestamp>2025-06-06T15:03:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox musical artist | name             = লাকী আলী | image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg | image_size       =  | alt              =  | caption          = Ali performing in [[Goa]], December 2020 | birth_name       = Maqsood Mahmood Ali | alias            = Lucky Ali | birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}} | birth_place      = [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]] | genre            = {{hlist|Indi...</comment>
      <origin>515659</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1293" sha1="00au4ukrq83wmps8s32pf2smk7rp55j" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = Ali performing in [[Goa]], December 2020
| birth_name       = Maqsood Mahmood Ali
| alias            = Lucky Ali
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[Folk music|folk]]|[[Bollywood music|bollywood]]}}
| occupations      = {{hlist|Singer|songwriter|record producer|actor}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|Crescendo Music|[[Sony Music Entertainment|Sony]]|[[Universal Music Group|Universal Music]]|[[Zee Entertainment Enterprises|Zee Records]]|[[T-Series (company)|T-Series]]|Lucky Ali Entertainment}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মাহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]।</text>
      <sha1>00au4ukrq83wmps8s32pf2smk7rp55j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515661</id>
      <parentid>515659</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:06:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <origin>515661</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2390" sha1="90qmqbkqfnszisdtajffd5d9ta255qq" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = Ali performing in [[Goa]], December 2020
| birth_name       = Maqsood Mahmood Ali
| alias            = Lucky Ali
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[Folk music|folk]]|[[Bollywood music|bollywood]]}}
| occupations      = {{hlist|Singer|songwriter|record producer|actor}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|Crescendo Music|[[Sony Music Entertainment|Sony]]|[[Universal Music Group|Universal Music]]|[[Zee Entertainment Enterprises|Zee Records]]|[[T-Series (company)|T-Series]]|Lucky Ali Entertainment}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মাহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:গায়ক]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>90qmqbkqfnszisdtajffd5d9ta255qq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515662</id>
      <parentid>515661</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:07:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <origin>515662</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2399" sha1="kg4ti8rny78zy7jm8zb0i0z35ml7n4r" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = Ali performing in [[Goa]], December 2020
| birth_name       = Maqsood Mahmood Ali
| alias            = Lucky Ali
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[Folk music|folk]]|[[Bollywood music|bollywood]]}}
| occupations      = {{hlist|Singer|songwriter|record producer|actor}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|Crescendo Music|[[Sony Music Entertainment|Sony]]|[[Universal Music Group|Universal Music]]|[[Zee Entertainment Enterprises|Zee Records]]|[[T-Series (company)|T-Series]]|Lucky Ali Entertainment}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মাহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>kg4ti8rny78zy7jm8zb0i0z35ml7n4r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515663</id>
      <parentid>515662</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:12:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <origin>515663</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3664" sha1="km4mxcj3qdvuj0cgirg2s2j8ds3148x" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = Ali performing in [[Goa]], December 2020
| birth_name       = Maqsood Mahmood Ali
| alias            = Lucky Ali
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[Folk music|folk]]|[[Bollywood music|bollywood]]}}
| occupations      = {{hlist|Singer|songwriter|record producer|actor}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|Crescendo Music|[[Sony Music Entertainment|Sony]]|[[Universal Music Group|Universal Music]]|[[Zee Entertainment Enterprises|Zee Records]]|[[T-Series (company)|T-Series]]|Lucky Ali Entertainment}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মাহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা মেহমুদ আলীৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে বাংলা আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী মীনা কুমাৰীৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>km4mxcj3qdvuj0cgirg2s2j8ds3148x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515664</id>
      <parentid>515663</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:13:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা */</comment>
      <origin>515664</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4098" sha1="pb7x8efs2slmvw78b1s4bbk10hw5dtm" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = Ali performing in [[Goa]], December 2020
| birth_name       = Maqsood Mahmood Ali
| alias            = Lucky Ali
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[Folk music|folk]]|[[Bollywood music|bollywood]]}}
| occupations      = {{hlist|Singer|songwriter|record producer|actor}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|Crescendo Music|[[Sony Music Entertainment|Sony]]|[[Universal Music Group|Universal Music]]|[[Zee Entertainment Enterprises|Zee Records]]|[[T-Series (company)|T-Series]]|Lucky Ali Entertainment}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মাহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>pb7x8efs2slmvw78b1s4bbk10hw5dtm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515665</id>
      <parentid>515664</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:19:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <origin>515665</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4688" sha1="fwbwrue0sahaz0liyxs0gnpol6tu2vy" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মাহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মাহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>fwbwrue0sahaz0liyxs0gnpol6tu2vy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515666</id>
      <parentid>515665</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:21:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <origin>515666</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4682" sha1="7owkiz6sdkk5p0rh0hlfg7fvhp130nb" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>7owkiz6sdkk5p0rh0hlfg7fvhp130nb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515667</id>
      <parentid>515666</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T15:27:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা */</comment>
      <origin>515667</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5773" sha1="826eou3w09ye836dmgqm0bpcqjhykz0" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>826eou3w09ye836dmgqm0bpcqjhykz0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515677</id>
      <parentid>515667</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:44:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ */</comment>
      <origin>515677</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6820" sha1="tdwmqiu3ypu8ztgp6c1onz5wbgtorel" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>tdwmqiu3ypu8ztgp6c1onz5wbgtorel</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515678</id>
      <parentid>515677</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:46:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ */</comment>
      <origin>515678</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7262" sha1="n3npgwii7j99tkz48xf38hzb1wgvcht" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;{{pn|date=October 2024}}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>n3npgwii7j99tkz48xf38hzb1wgvcht</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515679</id>
      <parentid>515678</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:47:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ */</comment>
      <origin>515679</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7238" sha1="jlficaig058s5nn4anhfhor81paj89w" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>jlficaig058s5nn4anhfhor81paj89w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515680</id>
      <parentid>515679</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:48:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ */</comment>
      <origin>515680</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7284" sha1="n8l1xg8a8edb4q0ginpokjrxw0bzki7" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>n8l1xg8a8edb4q0ginpokjrxw0bzki7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515683</id>
      <parentid>515680</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:53:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515683</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8303" sha1="i6r9xrspw80oo54iwbnm0wnzrle1rit" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>i6r9xrspw80oo54iwbnm0wnzrle1rit</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515684</id>
      <parentid>515683</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:54:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515684</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9247" sha1="hk1rgz19h4t0zjo8q0q9vtqbc3rt1bi" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>hk1rgz19h4t0zjo8q0q9vtqbc3rt1bi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515685</id>
      <parentid>515684</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:54:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515685</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9778" sha1="cw2khp8eqoyx9p6xm6awfqxkswv4h7s" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>cw2khp8eqoyx9p6xm6awfqxkswv4h7s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515688</id>
      <parentid>515685</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T16:57:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515688</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10228" sha1="pc3p5em8fy1ctkfpx30ya1hkd1yxo7z" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>pc3p5em8fy1ctkfpx30ya1hkd1yxo7z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515690</id>
      <parentid>515688</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:03:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515690</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11003" sha1="k1pii4khkqgtiv2nomy0vcowviu0sl5" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>k1pii4khkqgtiv2nomy0vcowviu0sl5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515692</id>
      <parentid>515690</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:06:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515692</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11754" sha1="5zp8axj2yltwxa18coaoq3d9e4c6au3" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>5zp8axj2yltwxa18coaoq3d9e4c6au3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515693</id>
      <parentid>515692</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:09:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515693</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12609" sha1="eu2jfx5umcg1nbtv5nc14e36w9pxcbe" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;
অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>eu2jfx5umcg1nbtv5nc14e36w9pxcbe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515694</id>
      <parentid>515693</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:10:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515694</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12958" sha1="rqj5dy5zx1yzdprtnycn3fr7x1hbd6y" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;
অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>rqj5dy5zx1yzdprtnycn3fr7x1hbd6y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515695</id>
      <parentid>515694</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:12:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515695</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13625" sha1="7x1g0sepybu2vihywh5rgwzv2lns0u9" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>7x1g0sepybu2vihywh5rgwzv2lns0u9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515696</id>
      <parentid>515695</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:14:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515696</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14213" sha1="268uql6kmp50pfujha47exnojkp27e6" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।

==ব্যক্তিগত এলবাম==

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>268uql6kmp50pfujha47exnojkp27e6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515697</id>
      <parentid>515696</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:15:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত জীৱন */</comment>
      <origin>515697</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14551" sha1="kmt4492lwbmsklm4qpjou3xqnuboe9u" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>kmt4492lwbmsklm4qpjou3xqnuboe9u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515743</id>
      <parentid>515697</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:23:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত এলবাম */</comment>
      <origin>515743</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15406" sha1="k0j3e1d5prsz7ye24th0p0oht56covh" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>k0j3e1d5prsz7ye24th0p0oht56covh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515744</id>
      <parentid>515743</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:24:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত এলবাম */</comment>
      <origin>515744</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15914" sha1="j2bqlvdoxx5q2i824ch2m3n7pkdj19p" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>j2bqlvdoxx5q2i824ch2m3n7pkdj19p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515745</id>
      <parentid>515744</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:24:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত এলবাম */</comment>
      <origin>515745</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16734" sha1="qyxatgd5hfvw7a1pjmb8mhptt2487cj" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>qyxatgd5hfvw7a1pjmb8mhptt2487cj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515746</id>
      <parentid>515745</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:26:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত এলবাম */</comment>
      <origin>515746</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17784" sha1="8po6cgtylw7jmo6cfoe92bmkhsu002u" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>8po6cgtylw7jmo6cfoe92bmkhsu002u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515747</id>
      <parentid>515746</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:26:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ব্যক্তিগত এলবাম */</comment>
      <origin>515747</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18250" sha1="sj10vnlrvfsne67a69qsbzlhhsmlafe" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>sj10vnlrvfsne67a69qsbzlhhsmlafe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515748</id>
      <parentid>515747</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:31:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* বলিউডৰ কেৰিয়াৰ */</comment>
      <origin>515748</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19755" sha1="rtxfjv8ygpdjkkpwthm993r782tfb6w" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ছুৰত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>rtxfjv8ygpdjkkpwthm993r782tfb6w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515749</id>
      <parentid>515748</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:34:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* বলিউডৰ কেৰিয়াৰ */</comment>
      <origin>515749</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20681" sha1="6el72r7aodfr4hc526cv8vm5p7bn9mt" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>6el72r7aodfr4hc526cv8vm5p7bn9mt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515750</id>
      <parentid>515749</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:36:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ */</comment>
      <origin>515750</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21116" sha1="er8yszfk6daw78g1pso0fe94l5lbmna" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>er8yszfk6daw78g1pso0fe94l5lbmna</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515751</id>
      <parentid>515750</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:38:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* অভিনয় জীৱন */</comment>
      <origin>515751</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22059" sha1="d626j69bd7ol5uiz3biw0zvw6hoviu3" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>d626j69bd7ol5uiz3biw0zvw6hoviu3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515752</id>
      <parentid>515751</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:40:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* অভিনয় জীৱন */</comment>
      <origin>515752</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23109" sha1="drfvg82rm6lhdjx1hdkm0iqr28cojcr" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>drfvg82rm6lhdjx1hdkm0iqr28cojcr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515753</id>
      <parentid>515752</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:41:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* অভিনয় জীৱন */</comment>
      <origin>515753</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23569" sha1="7ffvp3if343vy23jljqf07w29rhm3by" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>7ffvp3if343vy23jljqf07w29rhm3by</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515754</id>
      <parentid>515753</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:42:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ */</comment>
      <origin>515754</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24701" sha1="rpre69gqrytnur12mrqof29nwmul95v" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>rpre69gqrytnur12mrqof29nwmul95v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515755</id>
      <parentid>515754</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:43:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* চাউণ্ডট্ৰেক */</comment>
      <origin>515755</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25559" sha1="lswyl35jktxdd8srw7kc1wpx97vsssi" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা

==ফিল্মগ্ৰাফী==

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>lswyl35jktxdd8srw7kc1wpx97vsssi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515756</id>
      <parentid>515755</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:50:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* চাউণ্ডট্ৰেক */</comment>
      <origin>515756</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25585" sha1="t9c6qcntxs36j6a3rj1jn0pq16p1gmo" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>t9c6qcntxs36j6a3rj1jn0pq16p1gmo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515757</id>
      <parentid>515756</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:52:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* ফিল্মগ্ৰাফী */</comment>
      <origin>515757</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26352" sha1="o7jignkfmoqeqyss4drab8wby6gd5pg" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! Year !! Film !! Role !! Notes
|-
|1962
|''Chote Nawaab''
|
|child artist 
|-
|1974
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|Kunwara Baap]]'' 
|
|child artist
|-
|1977
|''[[Yehi Hai Zindagi]]''
|Dinesh
|
|-
|1976
|''[[Ginny Aur Johnny]]''
|Man in Car
|
|-
|1978
|''[[Ek Baap Chhe Bete]]''
|Lucky
|
|-
|1979
|''[[Hamare Tumhare]]'' 
|Ajay
|
|-
|1985
|''[[Trikaal]]'' 
|Erasmo
|
|-
|2002
|''[[Sur-The Melody of Life]]''
|Vikramaditya Singh
|
|-
|2002
|''[[Kaante]]''
|Maqbool &quot;Mak&quot; Haider
|
|-
|2005
|''[[Kasak (2005 film)|Kasak]]''
|Amar
|
|-
|2008
|''[[Good Luck!]]''
|Tarun Chopra
|
|-
|2009
|''[[Runway (2009 film)|Runaway]]''
|Khalid
|
|-
|2021
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|Inspector Tejender Singh
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>o7jignkfmoqeqyss4drab8wby6gd5pg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515758</id>
      <parentid>515757</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:53:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* চিনেমা */</comment>
      <origin>515758</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27444" sha1="j85cv5736rwfornpix6mpau4j32o0mq" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! Year !! Film !! Role !! Notes
|-
|1962
|''Chote Nawaab''
|
|child artist 
|-
|1974
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|Kunwara Baap]]'' 
|
|child artist
|-
|1977
|''[[Yehi Hai Zindagi]]''
|Dinesh
|
|-
|1976
|''[[Ginny Aur Johnny]]''
|Man in Car
|
|-
|1978
|''[[Ek Baap Chhe Bete]]''
|Lucky
|
|-
|1979
|''[[Hamare Tumhare]]'' 
|Ajay
|
|-
|1985
|''[[Trikaal]]'' 
|Erasmo
|
|-
|2002
|''[[Sur-The Melody of Life]]''
|Vikramaditya Singh
|
|-
|2002
|''[[Kaante]]''
|Maqbool &quot;Mak&quot; Haider
|
|-
|2005
|''[[Kasak (2005 film)|Kasak]]''
|Amar
|
|-
|2008
|''[[Good Luck!]]''
|Tarun Chopra
|
|-
|2009
|''[[Runway (2009 film)|Runaway]]''
|Khalid
|
|-
|2021
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|Inspector Tejender Singh
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | Year
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | Role
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | Notes
|-
|1986
|''[[Katha Sagar]]'' 
|
|-
|1988
|''[[Bharat Ek Khoj]]''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|Various characters
|
|-
|1994
|''Zara Hatke'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|Malu
|
|-
|2013
|''[[The Dewarists]]''
|Himself
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]</text>
      <sha1>j85cv5736rwfornpix6mpau4j32o0mq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515759</id>
      <parentid>515758</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T03:55:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* তথ্য সংগ্ৰহ */</comment>
      <origin>515759</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27498" sha1="qnmj6hq9dvo2hdcntdyvtbzyoju3s7k" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! Year !! Film !! Role !! Notes
|-
|1962
|''Chote Nawaab''
|
|child artist 
|-
|1974
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|Kunwara Baap]]'' 
|
|child artist
|-
|1977
|''[[Yehi Hai Zindagi]]''
|Dinesh
|
|-
|1976
|''[[Ginny Aur Johnny]]''
|Man in Car
|
|-
|1978
|''[[Ek Baap Chhe Bete]]''
|Lucky
|
|-
|1979
|''[[Hamare Tumhare]]'' 
|Ajay
|
|-
|1985
|''[[Trikaal]]'' 
|Erasmo
|
|-
|2002
|''[[Sur-The Melody of Life]]''
|Vikramaditya Singh
|
|-
|2002
|''[[Kaante]]''
|Maqbool &quot;Mak&quot; Haider
|
|-
|2005
|''[[Kasak (2005 film)|Kasak]]''
|Amar
|
|-
|2008
|''[[Good Luck!]]''
|Tarun Chopra
|
|-
|2009
|''[[Runway (2009 film)|Runaway]]''
|Khalid
|
|-
|2021
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|Inspector Tejender Singh
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | Year
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | Role
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | Notes
|-
|1986
|''[[Katha Sagar]]'' 
|
|-
|1988
|''[[Bharat Ek Khoj]]''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|Various characters
|
|-
|1994
|''Zara Hatke'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|Malu
|
|-
|2013
|''[[The Dewarists]]''
|Himself
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>qnmj6hq9dvo2hdcntdyvtbzyoju3s7k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515760</id>
      <parentid>515759</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:13:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* চিনেমা */</comment>
      <origin>515760</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27757" sha1="8lvj0d1yjlv3y2iknyb930rweah94m7" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! নোট
|-
|১৯৬২
|''ছোটে নৱাব''
|
| শিশু শিল্পী 
|-
|১৯৭৪
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|Kunwara Baap]]'' 
|
| শিশু শিল্পী
|-
|১৯৭৭
|''[[Yehi Hai Zindagi]]''
|Dinesh
|
|-
|১৯৭৬
|''[[Ginny Aur Johnny]]''
|Man in Car
|
|-
|১৯৭৮
|''[[Ek Baap Chhe Bete]]''
|Lucky
|
|-
|১৯৭৯
|''[[Hamare Tumhare]]'' 
|Ajay
|
|-
|১৯৮৫
|''[[Trikaal]]'' 
|Erasmo
|
|-
|২০০২
|''[[Sur-The Melody of Life]]''
|Vikramaditya Singh
|
|-
|২০০২
|''[[কাটে]]''
|Maqbool &quot;Mak&quot; Haider
|
|-
|২০০৫
|''[[Kasak (2005 film)|কছক]]''
|অমৰ
|
|-
|২০০৮
|''[[গুড লাইফ!]]''
|তৰুণ চোপ্ৰা
|
|-
|২০০৯
|''[[Runway (2009 film)|Runaway]]''
|খালিদ
|
|-
|২০২১
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|Inspector Tejender Singh
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | Year
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | Role
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | Notes
|-
|1986
|''[[Katha Sagar]]'' 
|
|-
|1988
|''[[Bharat Ek Khoj]]''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|Various characters
|
|-
|1994
|''Zara Hatke'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|Malu
|
|-
|2013
|''[[The Dewarists]]''
|Himself
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>8lvj0d1yjlv3y2iknyb930rweah94m7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515762</id>
      <parentid>515760</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:15:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* চিনেমা */</comment>
      <origin>515762</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27829" sha1="eva3b51rhyi53b67lnuih58t718a9la" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! নোট
|-
|১৯৬২
|''ছোটে নৱাব''
|
| শিশু শিল্পী 
|-
|১৯৭৪
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|কুঁৱৰা বাপৰ ]]'' 
|
| শিশু শিল্পী
|-
|১৯৭৭
|''[[য়েহি হে জিন্দাগী]]''
|দিনেশ
|
|-
|১৯৭৬
|''জিনি অ’ৰ জনী''
|Man in Car
|
|-
|১৯৭৮
|''[[Ek Baap Chhe Bete]]''
|Lucky
|
|-
|১৯৭৯
|''[[Hamare Tumhare]]'' 
|Ajay
|
|-
|১৯৮৫
|''[[Trikaal]]'' 
|Erasmo
|
|-
|২০০২
|''[[Sur-The Melody of Life]]''
|Vikramaditya Singh
|
|-
|২০০২
|''[[কাটে]]''
|Maqbool &quot;Mak&quot; Haider
|
|-
|২০০৫
|''[[Kasak (2005 film)|কছক]]''
|অমৰ
|
|-
|২০০৮
|''[[গুড লাইফ!]]''
|তৰুণ চোপ্ৰা
|
|-
|২০০৯
|''[[Runway (2009 film)|Runaway]]''
|খালিদ
|
|-
|২০২১
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|Inspector Tejender Singh
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | Year
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | Role
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | Notes
|-
|1986
|''[[Katha Sagar]]'' 
|
|-
|1988
|''[[Bharat Ek Khoj]]''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|Various characters
|
|-
|1994
|''Zara Hatke'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|Malu
|
|-
|2013
|''[[The Dewarists]]''
|Himself
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>eva3b51rhyi53b67lnuih58t718a9la</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515763</id>
      <parentid>515762</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:18:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* চিনেমা */</comment>
      <origin>515763</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27922" sha1="2vsn0gf5edng83y5i7dj9jndtqhdc1h" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! নোট
|-
|১৯৬২
|''ছোটে নৱাব''
|
| শিশু শিল্পী 
|-
|১৯৭৪
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|কুঁৱৰা বাপৰ ]]'' 
|
| শিশু শিল্পী
|-
|১৯৭৭
|''[[য়েহি হে জিন্দাগী]]''
|দিনেশ
|
|-
|১৯৭৬
|''[[জিনি অ’ৰ জনী]]''
|Man in Car
|
|-
|১৯৭৮
|''[[এক বাপ ছে বেটে]]''
|লাকী
|
|-
|১৯৭৯
|''[[হামাৰে তুম্হাৰে]]'' 
|অজয়
|
|-
|১৯৮৫
|''[[ত্ৰিকাল]]'' 
|ইৰাছমো
|
|-
|২০০২
|''[[Sur-The Melody of Life]]''
|Vikramaditya Singh
|
|-
|২০০২
|''[[কাটে]]''
|Maqbool &quot;Mak&quot; Haider
|
|-
|২০০৫
|''[[Kasak (2005 film)|কছক]]''
|অমৰ
|
|-
|২০০৮
|''[[গুড লাইফ!]]''
|তৰুণ চোপ্ৰা
|
|-
|২০০৯
|''[[Runway (2009 film)|Runaway]]''
|খালিদ
|
|-
|২০২১
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|Inspector Tejender Singh
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | Year
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | Role
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | Notes
|-
|1986
|''[[Katha Sagar]]'' 
|
|-
|1988
|''[[Bharat Ek Khoj]]''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|Various characters
|
|-
|1994
|''Zara Hatke'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|Malu
|
|-
|2013
|''[[The Dewarists]]''
|Himself
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>2vsn0gf5edng83y5i7dj9jndtqhdc1h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515764</id>
      <parentid>515763</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:22:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* চিনেমা */</comment>
      <origin>515764</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28053" sha1="bsezsc56gzd1aty0utsu34i0bze1imm" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! নোট
|-
|১৯৬২
|''ছোটে নৱাব''
|
| শিশু শিল্পী 
|-
|১৯৭৪
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|কুঁৱৰা বাপৰ ]]'' 
|
| শিশু শিল্পী
|-
|১৯৭৭
|''[[য়েহি হে জিন্দাগী]]''
|দিনেশ
|
|-
|১৯৭৬
|''[[জিনি অ’ৰ জনী]]''
|Man in Car
|
|-
|১৯৭৮
|''[[এক বাপ ছে বেটে]]''
|লাকী
|
|-
|১৯৭৯
|''[[হামাৰে তুম্হাৰে]]'' 
|অজয়
|
|-
|১৯৮৫
|''[[ত্ৰিকাল]]'' 
|ইৰাছমো
|
|-
|২০০২
|''[[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]]''
|বিক্ৰমদিত্য সিং
|
|-
|২০০২
|''[[কাটে]]''
|মকবুল &quot;মাক&quot; হাইদৰ
|
|-
|২০০৫
|''[[Kasak (2005 film)|কছক]]''
|অমৰ
|
|-
|২০০৮
|''[[গুড লাইফ!]]''
|তৰুণ চোপ্ৰা
|
|-
|২০০৯
|''[[Runway (2009 film)|ৰানৱে]]''
|খালিদ
|
|-
|২০২১
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|পৰিদৰ্শক তেজেন্দৰ সিং
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | Year
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | Role
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | Notes
|-
|1986
|''[[Katha Sagar]]'' 
|
|-
|1988
|''[[Bharat Ek Khoj]]''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|Various characters
|
|-
|1994
|''Zara Hatke'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|Malu
|
|-
|2013
|''[[The Dewarists]]''
|Himself
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>bsezsc56gzd1aty0utsu34i0bze1imm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515766</id>
      <parentid>515764</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:24:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* Television series */</comment>
      <origin>515766</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28083" sha1="d8x9kxzwe32jq7iwimuqd6xmyh4sh1n" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! নোট
|-
|১৯৬২
|''ছোটে নৱাব''
|
| শিশু শিল্পী 
|-
|১৯৭৪
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|কুঁৱৰা বাপৰ ]]'' 
|
| শিশু শিল্পী
|-
|১৯৭৭
|''[[য়েহি হে জিন্দাগী]]''
|দিনেশ
|
|-
|১৯৭৬
|''[[জিনি অ’ৰ জনী]]''
|Man in Car
|
|-
|১৯৭৮
|''[[এক বাপ ছে বেটে]]''
|লাকী
|
|-
|১৯৭৯
|''[[হামাৰে তুম্হাৰে]]'' 
|অজয়
|
|-
|১৯৮৫
|''[[ত্ৰিকাল]]'' 
|ইৰাছমো
|
|-
|২০০২
|''[[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]]''
|বিক্ৰমদিত্য সিং
|
|-
|২০০২
|''[[কাটে]]''
|মকবুল &quot;মাক&quot; হাইদৰ
|
|-
|২০০৫
|''[[Kasak (2005 film)|কছক]]''
|অমৰ
|
|-
|২০০৮
|''[[গুড লাইফ!]]''
|তৰুণ চোপ্ৰা
|
|-
|২০০৯
|''[[Runway (2009 film)|ৰানৱে]]''
|খালিদ
|
|-
|২০২১
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|পৰিদৰ্শক তেজেন্দৰ সিং
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | বছৰ
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | ভূমিকা
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | নোট
|-
|1986
|''কথা সাগৰ'' 
|
|-
|1988
|''[[Bharat Ek Khoj]]''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|Various characters
|
|-
|1994
|''Zara Hatke'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|Malu
|
|-
|2013
|''[[The Dewarists]]''
|Himself
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>d8x9kxzwe32jq7iwimuqd6xmyh4sh1n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515767</id>
      <parentid>515766</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:27:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* Television series */</comment>
      <origin>515767</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28195" sha1="7gp8751mv64mnotsgeh3iiq8j60kfb0" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! নোট
|-
|১৯৬২
|''ছোটে নৱাব''
|
| শিশু শিল্পী 
|-
|১৯৭৪
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|কুঁৱৰা বাপৰ ]]'' 
|
| শিশু শিল্পী
|-
|১৯৭৭
|''[[য়েহি হে জিন্দাগী]]''
|দিনেশ
|
|-
|১৯৭৬
|''[[জিনি অ’ৰ জনী]]''
|Man in Car
|
|-
|১৯৭৮
|''[[এক বাপ ছে বেটে]]''
|লাকী
|
|-
|১৯৭৯
|''[[হামাৰে তুম্হাৰে]]'' 
|অজয়
|
|-
|১৯৮৫
|''[[ত্ৰিকাল]]'' 
|ইৰাছমো
|
|-
|২০০২
|''[[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]]''
|বিক্ৰমদিত্য সিং
|
|-
|২০০২
|''[[কাটে]]''
|মকবুল &quot;মাক&quot; হাইদৰ
|
|-
|২০০৫
|''[[Kasak (2005 film)|কছক]]''
|অমৰ
|
|-
|২০০৮
|''[[গুড লাইফ!]]''
|তৰুণ চোপ্ৰা
|
|-
|২০০৯
|''[[Runway (2009 film)|ৰানৱে]]''
|খালিদ
|
|-
|২০২১
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|পৰিদৰ্শক তেজেন্দৰ সিং
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | বছৰ
! scope=&quot;col&quot; | Title
! scope=&quot;col&quot; | ভূমিকা
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | নোট
|-
|১৯৮৬
|''কথা সাগৰ'' 
|
|-
|১৯৮৮
|''ভাৰত এক খোজ''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|বিভিন্ন চৰিত্ৰ
|
|-
|১৯৯৪
|''জাৰা হাটকে'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|মালু
|
|-
|২০১৩
|''[[The Dewarists]]''
|তেওঁ নিজেই
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>7gp8751mv64mnotsgeh3iiq8j60kfb0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515768</id>
      <parentid>515767</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T04:28:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>দিম্পল দাস</username>
        <id>5159</id>
      </contributor>
      <comment>/* Television series */</comment>
      <origin>515768</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28211" sha1="nybujcywi8dembabjw9xwgogt0dfahz" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
| name             = লাকী আলী
| image            = Lucky Ali at a concert in Goa.jpg
| image_size       = 
| alt              = 
| caption          = [[গোৱা]]ত কণ্ঠদান কৰা আলী, ডিচেম্বৰ ২০২০
| birth_name       = মকছুদ মহমুদ আলী
| alias            = লাকী আলী
| birth_date       = {{birth date and age|df=y|1958|09|19}}
| birth_place      = [[বাংগালুৰু]], [[কৰ্ণাটক]], [[ভাৰত]]
| genre            = {{hlist|[[Indipop]]|[[লোক সংগীত|লোক সংগীত]]|[[বলীউড সংগীত|বলীউড]]}}
| occupations      = {{hlist|গায়ক|গীতিকাৰ|ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক|অভিনেতা}}
| instruments      = Vocals, গিটাৰ
| years_active     = ১৯৭৮–বৰ্তমান
| label            = {{hlist|ক্ৰেচেণ্ডো মিউজিক|[[ছনি মিউজিক এণ্টাৰটেইনমেণ্ট|ছনি]]|[[ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক গ্ৰুপ|ইউনিভাৰ্চেল মিউজিক]]|[[জী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ|জি ৰেকৰ্ডছ]]|[[টি-ছিৰিজ (কোম্পানী)|টি-ছিৰিজ]]|লাকী আলী এণ্টাৰটেইনমেণ্ট}}
| associated_acts  = 
}}
'''মকছুদ মহমুদ আলী''' ( ({{Lang-en| Maqsood Mahmood Ali }}; জন্ম: ১৯ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৫৮), '''লাকী আলী''' নামেৰে বেছি পৰিচিত, এজন [[ভাৰতীয়]] [[গায়ক]], [[গীতিকাৰ]], [[অভিনেতা]]। ভাৰতীয় সংগীতত পপ সংস্কৃতি আৰু এলবাম জনপ্ৰিয় কৰাৰ বাবে তেওঁক গুৰুত্বপূৰ্ণ শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতৰ অন্যতম উন্নত শিল্পী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কেইবাটাও জনপ্ৰিয় একক আৰু এলবামৰ জৰিয়তে তেওঁ ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত ইণ্ডিপপৰ এক উল্লেখযোগ্য ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Viral: Lucky Ali's Impromptu Gig In Goa. Need We Say More?|url=https://www.ndtv.com/entertainment/viral-lucky-alis-impromptu-gig-in-goa-need-we-say-more-2338252|access-date=2020-12-22|website=NDTV.com}}&lt;/ref&gt;

==প্ৰাথমিক জীৱন আৰু শিক্ষা==
বলীউডৰ অভিনেতা [[মেহমুদ আলী]]ৰ আঠটা সন্তানৰ ভিতৰত আলী দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ মহালিকা আংশিকভাৱে [[বাংলা]] আৰু আংশিকভাৱে পষ্টুন আছিল আৰু ১৯৬০ চনৰ ভাৰতীয় বলীউডৰ অভিনেত্ৰী [[মীনা কুমাৰী]]ৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী আছিল। বলীউডৰ অভিনেত্ৰী তথা নৃত্যশিল্পী মিনু মুমতাজ আছিল তেওঁৰ পেহী। তেওঁ চিটি মণ্টেছৰী স্কুল, কনভেণ্ট অৱ জিছুছ এণ্ড মেৰী, হেম্পটন ক’ৰ্ট, মাছুৰী, মানেকজি কুপাৰ (কিণ্ডাৰগাৰ্টেন) (জুহু), বম্বে স্কটিছ স্কুল, মুম্বাই আৰু বিচপ কটন বয়ছ স্কুল, বাংগালুৰুত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|title=Ali is a Maali at Home
|author=Mala Kumar
|work=[[The Hindu]]
|access-date=11 February 2008
|location=Chennai, India
|date=25 September 2003
|archive-date=21 May 2009
|archive-url=https://web.archive.org/web/20090521065720/http://www.hindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm
|url-status=dead
}}&lt;/ref&gt;

===ঠাকুৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সংযোগ===
তেওঁৰ মাতৃ মাহলিকাৰ আইতাক হেম সুন্দৰী ঠাকুৰ হয় [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]ৰ দূৰসম্পৰ্কীয় খুলশালীয়েকৰ কন্যা বা বিধৱা আছিল।&lt;ref name=&quot;Songs of Yore&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |title=MEENA KUMARI: An Enigma |website=Songsofyore |date=1 August 2017 |access-date=19 August 2019 |archive-date=27 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227061511/https://www.songsofyore.com/meena-kumari-an-enigma/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|title=The eternal Tragedy Queen|date=1 August 2018|access-date=1 September 2023|archive-date=28 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230828110914/https://lifeandmore.in/films-tv-theatre/the-eternal-tragedy-queen/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ পৰিয়ালে মীৰুটলৈ যাবলৈ বাধ্য হয় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ নাৰ্ছ হয় আৰু উৰ্দু সাংবাদিক প্যাৰে লাল ছাকিৰ মীৰুতি (১৮৮০–১৯৫৬) নামৰ এজন খ্ৰীষ্টান মানুহৰ লগত বিয়া আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে।&lt;ref name=&quot;Dawn&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |title=Literary Notes: Meena Kumari, Pyare Lal Shakir Meruthi and journalism |website=Dawn |date=25 February 2020 |access-date=26 February 2020 |archive-date=25 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225233931/https://www.dawn.com/news/1536528/literary-notes-meena-kumari-pyare-lal-shakir-meruthi-and-journalism |url-status=live}}&lt;/ref&gt; তেওঁলোকৰ দুগৰাকী কন্যা আছিল; ইয়াৰে এগৰাকী আছিল আলীৰ মাতৃৰ ফালৰ পৰা আইতাক প্ৰভাতী।&lt;ref&gt;{{cite book |last=Mehta |first=Vinod |title=Meena Kumari: The Classic Biography |title-link=Meena Kumari (book) |year=2013 |publisher=HarperCollins Publishers India |isbn=9789350296271}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত জীৱন==
আলীৰ প্ৰথম পত্নী মেঘান জেন মেকক্লিয়াৰীৰ পৰা দুটা সন্তান আছে – টা’আউজ আৰু তাছমিয়া। তাৰ পিছত তেওঁ ইনায়া (অনাহিতা, এজন পাৰ্চী)ক বিয়া কৰায়, আৰু তেওঁলোকৰ দুটা সন্তান  চাৰা আৰু ৰিয়ান। ২০১০ চনত তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে ব্ৰিটিছ মডেল আৰু প্ৰাক্তন সৌন্দৰ্য্য ৰাণী কেট এলিজাবেথ হালামৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু ২০১৭ চনত তেওঁৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |title=Former Miss UK Visits Samarthanam &amp;#124; This Week Bangalore |access-date=11 January 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323021739/http://www.thisweekbangalore.com/?p=1119 |archive-date=23 March 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title='I realised that I want a man who is not divided between three families' - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|website=The Times of India|date=25 September 2019 |language=en|access-date=2020-05-23|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163001/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/i-always-wanted-a-family-where-the-man-is-focusing-only-on-one-family/articleshow/71275189.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 
দম্পতীহালৰ ডানি মকছুদ আলী নামৰ এজন পুত্ৰ আছে।&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Our-son-is-Gods-most-beautiful-gift-to-us-Lucky-Alis-wife/articleshow/13130544.cms | title=Our son is God's most beautiful gift to us: Lucky Ali's wife | access-date=12 July 2012 | archive-date=26 July 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130726235026/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-05-14/news-and-interviews/31700106_1_maqsood-mehmood-ali-dani-lucky-ali | work=[[The Times of India]] | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

বৰ্তমান আলী [[বেংগালুৰু]]ৰ উপকণ্ঠত নিজৰ ফাৰ্ম হাউচত থাকে। তেওঁৰ প্ৰিয় ঠাই মক্কা আৰু মদিনা।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.youtube.com/watch?v=mel6JzbZKqk&amp;t=991s | title=Malleshwaram &amp; St Mark's Road, Bengaluru with Lucky Ali &amp;#124; Tere Gully Mein &amp;#124; Curly Tales | website=[[YouTube]] }}&lt;/ref&gt;

আলী আৰু দেউতাকৰ মাজত এক ধুমুহাময় সম্পৰ্ক আছিল। ১৯৬০ আৰু ৭০ৰ দশকত [[মেহমুদ আলী]] আছিল এজন অতি ব্যস্ত অভিনেতা, আৰু তেওঁৰ শ্বুটিঙৰ বাবে ঘৰৰ পৰা আঁতৰত আছিল। এবাৰ চাৰি বছৰমান বয়সত আলী প্ৰথমবাৰৰ বাবে বৰ্ডিং স্কুলৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত মেহমুদ আৰু গোটেই পৰিয়ালটোৱে আলীক বিমানবন্দৰৰ পৰা আনিবলৈ গৈছিল। আলীয়ে দেউতাকক চিনি নাপালে, কিন্তু তেওঁক দেখা পাই ক'লে, &quot;এইজন ছবিৰ কমেডিয়ান মেহমুদ!&quot; আলীয়ে পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত মুছুৰীৰ ডেৰাডুনৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ বৰ্ডিং স্কুলত বাস কৰিছিল। গাঞ্জাৰ সৈতে আলীৰ সম্পৰ্কই মেহমুদক দুচমান দুনিয়া কা (বিশ্বৰ শত্ৰু) ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য লিখিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে।&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;&gt;{{cite web
|url=http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm |title=Hitting the high notes |author=Aparjita Ghosh  |work=[[Rediff.com]]  |access-date=13 June 2007 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20071109203120/http://www.rediff.com/style/1996/lucky.htm 
|archive-date=9 November 2007 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
ছবিখনত অভিনয় কৰিছে আলীৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ মনজুৰে। লাকী নামৰ এজন যুৱকৰ ড্ৰাগছ সেৱনৰ কাহিনী। শেষত যুৱকজনে মাকক হত্যা কৰি চৌপাশৰ সকলো ধ্বংস কৰে তাৰ পিছত পিতৃয়ে হত্যা কৰে। পিতৃৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰা পৃথক আছিল আলী ছবিখনত অভিনয় কৰা নাছিল। তেওঁ কয়, &quot;মই অনুভৱ কৰিছিলো যে কাহিনীটোত আশাৰ অভাৱ।&quot;&lt;ref name=&quot;rediff_hitting_high&quot;/&gt; অৱশ্যে তেওঁ ছবিখনৰ বাবে প্ৰথম গীতটো গাইছিল।&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|title= Lucky Ali explains his cryptic tweet on chemotherapy that got fans worried about his health|date= 20 July 2018|newspaper= [[Hindustan Times]]|access-date= 1 October 2018|archive-date= 4 October 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181004000717/https://www.hindustantimes.com/music/lucky-ali-explains-his-cryptic-tweet-on-chemotherapy-that-got-fans-worried-about-his-health/story-VmSZ4FhqwbUiOaONxoEvEP.html|url-status= live}}&lt;/ref&gt;

সংগীত, গায়ন-বায়ন আৰু অভিনয়ৰ বাবে পৰিচিত আলীয়ে ঘোঁৰাও পালন কৰিছে, দক্ষিণ ভাৰতৰ পণ্ডিচেৰীৰ উপকূলৰ তেল ৰিগত কাম কৰিছে, কাৰ্পেট চাফা কৰি বিক্ৰী কৰিছে আৰু খেতিৰ জৈৱিক পদ্ধতিৰ ওপৰত দৃঢ় মতামত থকা এজন কৃষক।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/mp/2003/09/25/stories/2003092500680100.htm|title=ALI is MAALI at home|access-date=9 January 2019|archive-date=11 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011163003/https://www.thehindu.com/archive/print/2003/09/25/|website=[[The Hindu]]|date=2003-09-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ব্যক্তিগত এলবাম==
আলীয়ে [[ভাৰতীয়]] সংগীত জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ''সুনোহ'' এলবামৰ জৰিয়তে, যিয়ে তেওঁক গায়ক হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৯৬ চনৰ স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ডত শ্ৰেষ্ঠ পপ পুৰুষ গায়ক আৰু ১৯৯৭ চনত চেনেল ভি ভিউয়াৰছ চয়ছ এৱাৰ্ডকে ধৰি ভাৰতীয় সংগীতৰ কেইবাটাও শীৰ্ষ বঁটা লাভ কৰা এই এলবামটোৱে ৬০ সপ্তাহ ধৰি এমটিভি এছিয়া চাৰ্টত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত থাকে। সুনোহৰ &quot;অ' সনম&quot; গীতটিয়ে তেওঁৰ কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডতো ইয়াক মনোনীত কৰা হৈছিল।&lt;ref name=&quot;Lucky Ali&quot;/&gt;  তেওঁৰ পৰৱৰ্তী এলবাম ছিফাৰ সংগীত, গীত আৰু কণ্ঠৰ বাবে বিখ্যাত হৈছিল।

আলী তেওঁৰ সুকীয়া সংগীত শৈলীৰ বাবে আৰু তেওঁৰ অপ্ৰশিক্ষিত কণ্ঠৰ বাবেও পৰিচিত হৈছিল - যিবোৰ উপাদানে তেওঁক সেই সময়ছোৱাত ইণ্ডিপপত এজন আগশাৰীৰ ব্যক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাত সহায় কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;scroll&quot;&gt;{{cite web |last1=Ghosh |first1=Devarsi |title=Press play (and wipe away the tears): The ultimate 1990s Indipop songlist |url=https://scroll.in/reel/942185/press-play-and-wipe-away-the-tears-the-ultimate-1990s-indipop-songlist |website=Scroll.in |access-date=15 November 2020 |date=31 December 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ এলবাম আছিল ''আক্স'' আৰু ''কভি আইছা লগা হে'', যি দুয়োটা এলবাম যথেষ্ট সফল হৈছিল। ১৯৯৭ চনত ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰ উদযাপন কৰা ''মেৰী জান হিন্দুস্তান'' এলবামত &quot;অঞ্জনী ৰাহোন মে&quot; গীতটো অৱদান আগবঢ়োৱাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত। মণি শংকৰৰ পৰিচালনাত নিৰ্মিত এই ভিডিঅ'টোত তেওঁক বিদেশত কাম কৰা, ঘৰলৈ উভতি যাবলৈ হাহাকাৰ কৰা, প্ৰকৃততে ভালপোৱা ঠাইলৈ ঘূৰি আহি সুখী হোৱা গ্ৰাম্য যুৱক হিচাপে দেখা গৈছে। ভিডিঅ'টোৰ বিষয়ে সোধাত তেওঁ এবাৰ কৈছিল &quot;'অঞ্জনী ৰাহোন মেৰ ভিডিঅ'টো নিজৰ মাজতে এক সুন্দৰ কাহিনী। ই পোনে পোনে হৃদয়ৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু মোৰ বাবে অতি বিশেষ।&quot;

==বলিউডৰ কেৰিয়াৰ==
আলীয়ে [[দুছমান দুনিয়া কা]] চিনেমাত &quot;নাছা নাছা&quot; গীতেৰে বলীউডত অভিষেক ঘটায়। ইয়াৰ পিছত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; আৰু &quot;না তুম জানো না হম&quot; গাইছিল, যিটো [[কহো না... পিয়াৰ হে]] (২০০০)ত অভিনয় কৰিছিল। ২০০১ চনত তেওঁ &quot;এক পাল কা জীনা&quot; গীতৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ পুৰুষ প্লেবেক গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰে। ৪৮ সংখ্যক ফিল্মফেয়াৰ এৱাৰ্ডত ''সুৰ''ত অভিনয় কৰা &quot;আ ভি জা&quot;ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ প্লেবেক গায়ক পুৰুষৰ বাবে মনোনীত হৈছিল যদিও [[চনু নিগম]]ৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল। [[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]] (২০০৩), [[বচনা এ হাছিনো]] (২০০৮), [[অঞ্জনা অঞ্জানী]] (২০১০) আৰু [[তামাছা]] (২০১৫) আদি ছবিত প্লেবেক গায়কীৰ বাবে তেওঁ নিজৰ কণ্ঠ ধাৰলৈ দিছে।

==প্লেবেক গায়ক কেৰিয়াৰ==
লাকী আলীয়ে ১৯৭৮ চনত [[এক বাপ ছে বেটে]] ছবিখনৰ &quot;ৱাকিং অল এল'ন&quot; গীতটোৰে প্লেবেক গায়ক জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিখনত অভিনয় কৰিছে [[মেহমুদ আলী]] আৰু তেওঁৰ ছয়জন পুত্ৰই। আলীৰ দ্বিতীয়টো গীত আছিল দুছমান দুনিয়া কা ছবিৰ &quot;নাছা নাছা&quot;, য'ত তেওঁৰ ভাতৃ মনজুৰ আলীয়ে মুখ্য চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ পৰিচালনা কৰিছিল তেওঁলোকৰ পিতৃ মেহমুদে।

তেওঁ [[এ আৰ ৰহমান]], [[বিশাল ভৰদ্বাজ]], [[বিশাল–শেখৰ]], [[মাইকী মেকক্লিয়াৰী]], [[প্ৰশান্ত পিল্লাই]], [[বৰুণ আহুজা]] আৰু [[ৰাজীৱ ভল্লা]] আদি সুৰকাৰৰ সৈতে কাম কৰি আহিছে।

==অভিনয় জীৱন==
[[মীনা কুমাৰী]]ৰ ভাগিন আৰু [[মেহমুদ]]ৰ পুত্ৰ হিচাপে লাকী আলী অভিনেতা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় বস্তুৰ অভাৱ নাছিল। তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬২ চনত মেহমুদৰ পৰিচালিত [[চোটে নবাব]] (&quot;দ্য লিটল প্ৰিন্স&quot;) ছবিত অভিনয় কৰিছিল। ১৯৭০ আৰু আশীৰ দশকত [[য়েহি হে জিন্দাগী]] (১৯৭৭), [[হামাৰে তুম্হাৰে]] (১৯৭৯) আৰু শ্যাম বেনেগালৰ [[ত্ৰিকাল]] (১৯৮৫) আদি কেইখনমান ছবিত অভিনয় কৰিছিল।
শ্যাম বেনেগালৰ পৰিচালিত টেলিভিছন ধাৰাবাহিক ''ভাৰত এক খোজ''তো অভিনয় কৰিছিল। অভিনয়ৰ পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া বিৰতিৰ পিছত তেওঁ সঞ্জয় গুপ্তাৰ [[কাটে]] (২০০২) ছবিত পুনৰ অভিনয় কৰে, য’ত তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতা [[অমিতাভ বচ্চন]], [[সঞ্জয় দত্ত]], [[কুমাৰ গৌৰৱ]] আৰু [[সুনীল শেট্টী]]ৰ সৈতে অভিনয় কৰে। আলীয়ে টিভি ধাৰাবাহিক ''জাৰা হাটকে''তো অভিনয় কৰিছিল। ২০০২ চনত হিন্দী মিউজিকেল ছুৰ-দ্য মেলোডী অৱ লাইফত জটিল চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। 

==ডিস্কোগ্ৰাফী==
আলীৰ ডিস্কোগ্ৰাফীত ছটা ষ্টুডিঅ' এলবাম, ছটা সংকলন, সাতটা একক, ১৯টা চাউণ্ডট্ৰেক, দুটা কনচাৰ্ট ভ্ৰমণ, আৰু আন দুটা এলবাম (সুৰকাৰ হিচাপে) আছে।

===ষ্টুডিঅ' এলবামসমূহ===
* সুনোহ (১৯৯৬)
* ছিফাৰ (১৯৯৮)
* আকছ (২০০১)
* গৰি তেৰি আনখেন... (২০০১)
* কভি আইছা লগা হায় (২০০৪)
* Xsuie (২০০৯)
* ৰাস্তা মান (২০১১)
* চুবাহ কে তাৰে (২০২৪)

===চাউণ্ডট্ৰেক===
{{refbegin|3}}
* ফৰ্ম দ্যা লেন্স অৱ গান্ধী  (২০১৬)
* তামাছা (২০১৫)
* তেৰে মেৰে সাথ (২০১৪)
* আমিন
* ডেভিদ (২০১৩)
* মুদ্দে গৌড়াৰ দেৱ এছ/অ' (২০১১) &lt;ref&gt;{{cite news|title=Lucky Ali makes Sandalwood debut|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Lucky-Ali-makes-Sandalwood-debut/articleshow/10653670.cms |archive-url=https://archive.today/20120708010947/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-11-09/news-and-interviews/30373863_1_lucky-ali-playback-singer-song |url-status=live |archive-date=8 July 2012 |work=[[The Times of India]]| date=9 November 2011}}&lt;/ref&gt;
* অঞ্জনা অঞ্জানী (২০১০)
* পাঠশালা (২০১০)
* বাচনা এ হাছিনো (২০০৮)
* কালাই (২০০৮)
* ভেলিথেৰাই (২০০৮)
* দ্য ফিল্ম (২০০৫)
* যুৱ (২০০৪)
* আনন্দ (২০০৪)
* আয়ুথা এজুথু (২০০৪)
* ছায়ে (২০০৪)
* চুপকে ছে (২০০৩)
* ল'ৰা (২০০৩)
* সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ (২০০২)
* কান্টে (২০০২)
* কহো না... পিয়াৰ হায় (২০০০)
* ভোপাল এক্সপ্ৰেছ (১৯৯৯)
* দুছমান দুনিয়া কা (১৯৯৬)
* তামাছা
{{refend}}

==ফিল্মগ্ৰাফী==
=== চিনেমা ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! বছৰ !! চলচ্চিত্ৰ !! ভূমিকা !! নোট
|-
|১৯৬২
|''ছোটে নৱাব''
|
| শিশু শিল্পী 
|-
|১৯৭৪
|''[[Kunwara Baap (1974 film)|কুঁৱৰা বাপৰ ]]'' 
|
| শিশু শিল্পী
|-
|১৯৭৭
|''[[য়েহি হে জিন্দাগী]]''
|দিনেশ
|
|-
|১৯৭৬
|''[[জিনি অ’ৰ জনী]]''
|Man in Car
|
|-
|১৯৭৮
|''[[এক বাপ ছে বেটে]]''
|লাকী
|
|-
|১৯৭৯
|''[[হামাৰে তুম্হাৰে]]'' 
|অজয়
|
|-
|১৯৮৫
|''[[ত্ৰিকাল]]'' 
|ইৰাছমো
|
|-
|২০০২
|''[[সুৰ – দ্য মেলোডী অৱ লাইফ]]''
|বিক্ৰমদিত্য সিং
|
|-
|২০০২
|''[[কাটে]]''
|মকবুল &quot;মাক&quot; হাইদৰ
|
|-
|২০০৫
|''[[Kasak (2005 film)|কছক]]''
|অমৰ
|
|-
|২০০৮
|''[[গুড লাইফ!]]''
|তৰুণ চোপ্ৰা
|
|-
|২০০৯
|''[[Runway (2009 film)|ৰানৱে]]''
|খালিদ
|
|-
|২০২১
|''[[Murder at Teesri Manzil 302]]''
|পৰিদৰ্শক তেজেন্দৰ সিং
|
|}

===Television series===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
! scope=&quot;col&quot; | বছৰ
! scope=&quot;col&quot; | শিৰোনাম
! scope=&quot;col&quot; | ভূমিকা
! scope=&quot;col&quot; class=&quot;unsortable&quot; | নোট
|-
|১৯৮৬
|''কথা সাগৰ'' 
|
|-
|১৯৮৮
|''ভাৰত এক খোজ''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/revisiting-bharat-ek-khoj-that-showcases-indias-rich-history-in-brief-7161505/|title=Revisiting Bharat Ek Khoj that showcases India's rich history in brief|date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|বিভিন্ন চৰিত্ৰ
|
|-
|১৯৯৪
|''জাৰা হাটকে'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/taarak-mehta-ka-ooltah-chashmahs-dilip-joshi-shares-a-throwback-picture-from-his-show-zara-hatke-says-the-first-time-i-was-entrusted-to-lead-the-show/articleshow/77945447.cms|title=Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah's Dilip Joshi shares a throwback picture from his show 'Zara Hatke'; says 'the first time I was entrusted to lead the show' - Times of India|website=The Times of India|date=5 September 2020 }}&lt;/ref&gt;
|মালু
|
|-
|২০১৩
|''[[The Dewarists]]''
|তেওঁ নিজেই
|
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==
{{Reflist}}

[[শ্ৰেণী:সংগীতজ্ঞ]]
[[শ্ৰেণী:অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>nybujcywi8dembabjw9xwgogt0dfahz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122445</id>
    <revision>
      <id>515701</id>
      <timestamp>2025-06-06T17:25:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1292097965|Microplastics]]&quot; পৃষ্ঠাৰ অনুবাদেৰে সৃষ্টি কৰা হৈছে</comment>
      <origin>515701</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16668" sha1="q601eczrsto2w8gu8zkeggcwi9an7xx" xml:space="preserve">
{{Under construction}}
[[চিত্ৰ:Microplastics_in_sediments.jpg|thumb| জাৰ্মানীৰ চাৰিখন নদীৰ পলসত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিক। বৈচিত্ৰময় আকৃতিবোৰ মন কৰক। বগা কাঁড়ৰ শিৰে এলুমিনিয়াম, কাঁচ আৰু বালিক সূচায়। (বগা দণ্ডবোৰে স্কেলৰ বাবে ১ মিলিমিটাৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।)]]
[[চিত্ৰ:Plastic_straw_photo-degraded_and_brittle.webm|thumb| ফটোডিগ্ৰেডেড প্লাষ্টিক ষ্ট্ৰ। এটি পাতল স্পৰ্শই ডাঙৰ ষ্ট্ৰ ভাঙি মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকলৈ পৰিণত কৰে।]]
 
'''মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক''' ({{Lang-en|Microplastics}}) হৈছে &quot;নিয়মীয়া বা অনিয়মীয়া আকৃতিৰ কিছুমান কৃত্ৰিম কঠিন কণা বা পলিমেৰিক মেট্ৰিচ, যাৰ আকাৰ ১ মাইক্ৰʼমিটাৰৰ পৰা ৫ মিলিমিটাৰলৈকে, উৎপত্তিৰ দিশৰ পৰা যিবোৰ প্ৰাথমিক বা গৌণ মূলৰ, যিবোৰ পানীত অদ্ৰৱণীয়।&quot;&lt;ref name=&quot;Microplastics: Finding a consensus&quot;&gt;{{Cite journal|last=Frias|first1=J.P.G.L.|last2=Nash|first2=Roisin|title=Microplastics: Finding a consensus on the definition|journal=Marine Pollution Bulletin|date=January 2019|volume=138|pages=145–147|doi=10.1016/j.marpolbul.2018.11.022|pmid=30660255|bibcode=2019MarPB.138..145F}}&lt;/ref&gt; মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক মানুহৰ স্বাস্থ্য{{Citation needed|date=May 2025}} আৰু পৰিৱেশৰ বাবে বিপজ্জনক কাৰণ ইয়াত ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ থাকে যিবোৰ পিছলৈ বায়ু, পানী আৰু খাদ্যলৈ বিয়পে।

মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকে প্ৰসাধন সামগ্ৰী, [[কাপোৰ]], [[নিৰ্মাণ]], পুনঃসংস্কাৰ, খাদ্য পেকেজিং, আৰু ঔদ্যোগিক প্ৰক্ৰিয়াকে ধৰি বিভিন্ন উৎসৰ পৰা [[প্ৰকৃতি|প্ৰাকৃতিক]] [[পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ|পৰিৱেশ তন্ত্ৰত]] প্ৰৱেশ কৰি [[প্ৰদূষণ|প্ৰদূষণৰ]] সৃষ্টি কৰে।

''মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক'' শব্দটো ডাঙৰ, অ-মাইক্ৰস্কোপিক প্লাষ্টিক আৱৰ্জনাসমূহৰ পৰা মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকক পৃথক কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহৰ দুটা শ্ৰেণীবিভাজন বৰ্তমান স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত। প্ৰাথমিক মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকত যিকোনো [[প্লাষ্টিক]]ৰ টুকুৰা বা কণা অন্তৰ্ভুক্ত থাকে যিবোৰ [[প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশ|পৰিৱেশ]]ত প্ৰৱেশ কৰাৰ আগতে ইতিমধ্যে ৫ মিমি বা তাতকৈ কম আকাৰৰ হয়। ইয়াৰ ভিতৰত আছে কাপোৰৰ মাইক্ৰʼফাইবাৰ, মাইক্ৰʼবিড, প্লাষ্টিকৰ গ্লিটাৰ&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Green|first1=Dannielle Senga|last2=Jefferson|first2=Megan|last3=Boots|first3=Bas|last4=Stone|first4=Leon|title=All that glitters is litter? Ecological impacts of conventional versus biodegradable glitter in a freshwater habitat|journal=Journal of Hazardous Materials|date=January 2021|volume=402|pages=124070|doi=10.1016/j.jhazmat.2020.124070|pmid=33254837|bibcode=2021JHzM..40224070G}}&lt;/ref&gt; আৰু প্লাষ্টিকৰ ছুৰি বা পেলেট (নাৰ্ডল বুলিও কোৱা হয়)।&lt;ref name=&quot;Cole-2013&quot;&gt;{{Cite journal|last=Cole|first1=M|last2=Lindeque|first2=P|last3=Fileman|first3=E|last4=Halsband|first4=C|last5=Goodhead|first5=R|last6=Moger|first6=J|last7=Galloway|first7=TS|title=Microplastic Ingestion by Zooplankton|journal=Environmental Science &amp; Technology|year=2013|volume=47|issue=12|pages=6646–6655|doi=10.1021/es400663f|pmid=23692270|bibcode=2013EnST...47.6646C|url=http://plymsea.ac.uk/id/eprint/5461/1/Cole%20et%20al.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marinelitterthefacts.com/sources|title=Where Does Marine Litter Come From?|work=Marine Litter Facts|publisher=British Plastics Federation|accessdate=25 September 2018|archivedate=18 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210518161039/https://www.marinelitterthefacts.com/sources}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Boucher-2017&quot;&gt;{{Cite book|last=Boucher|first1=Julien|last2=Friot|first2=Damien|year=2017|title=Primary microplastics in the oceans: A global evaluation of sources|doi=10.2305/IUCN.CH.2017.01.en|isbn=978-2-8317-1827-9}}&lt;/ref&gt; গৌণ মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহ পৰিৱেশত প্ৰৱেশ কৰাৰ পিছত প্ৰাকৃতিক বতৰ পৰিৱৰ্তন প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে বৃহৎ প্লাষ্টিক সামগ্ৰীৰ অৱক্ষয় (বিভাজন)ৰ পৰাই উদ্ভৱ হয়। গৌণ মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকৰ এনে উৎসসমূহৰ ভিতৰত পানী আৰু চ’ডাৰ বটল, মাছ ধৰা জাল, প্লাষ্টিকৰ বেগ, মাইক্ৰৱেভৰ পাত্ৰ, চাহৰ বেগ আৰু টায়াৰৰ আৱৰণ আদি অন্যতম।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Kovochich|first1=M|last2=Liong|first2=M|last3=Parker|first3=JA|last4=Oh|first4=SC|last5=Lee|first5=JP|last6=Xi|first6=L|last7=Kreider|first7=ML|last8=Unice|first8=KM|title=Chemical mapping of tire and road wear particles for single particle analysis|journal=Science of the Total Environment|date=February 2021|volume=757|page=144085|doi=10.1016/j.scitotenv.2020.144085|pmid=33333431|bibcode=2021ScTEn.75744085K}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Boucher-2017&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Conkle-2018&quot;&gt;{{Cite journal|doi=10.1007/s00267-017-0947-8|pmid=29043380|title=Are We Underestimating Microplastic Contamination in Aquatic Environments?|journal=Environmental Management|volume=61|issue=1|pages=1–8|year=2018|last=Conkle|first1=JL|last2=Báez Del Valle|first2=CD|last3=Turner|first3=JW|bibcode=2018EnMan..61....1C}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=11 July 2019|title=Plastic free July: How to stop accidentally consuming plastic particles from packaging|url=https://www.stuff.co.nz/environment/114132313/plastic-free-july-how-to-stop-accidentally-consuming-plastic-particles-from-packaging|accessdate=13 April 2021|work=Stuff|language=en|archivedate=4 November 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211104233257/https://www.stuff.co.nz/environment/114132313/plastic-free-july-how-to-stop-accidentally-consuming-plastic-particles-from-packaging}}&lt;/ref&gt;

দুয়োটা প্ৰকাৰেই বিভিন্ন স্তৰত পৰিৱেশত তিষ্ঠি থাকে, বিশেষকৈ জলজ আৰু সামুদ্ৰিক পৰিস্থিতিতন্ত্ৰত, যʼত ইহঁতে [[জল প্ৰদূষণ]]ৰ সৃষ্টি কৰে।&lt;ref name=&quot;European Investment Bank&quot;&gt;{{Cite web|title=Development solutions: Building a better ocean|url=https://www.eib.org/en/essays/plastic-pollution|accessdate=19 August 2020|work=European Investment Bank|archivedate=21 October 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211021115556/https://www.eib.org/en/essays/plastic-pollution}}&lt;/ref&gt;

সকলো সাগৰীয় মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকৰ প্ৰায় ৩৫% বস্ত্ৰ/কাপোৰৰ পৰা আহে, মূলতঃ পলিয়েষ্টাৰ, এক্ৰিলিক বা নাইলন ভিত্তিক কাপোৰৰ ক্ষয়ৰ বাবে, প্ৰায়ে ধোৱা প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত।&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Resnick|first1=Brian|title=More than ever, our clothes are made of plastic. Just washing them can pollute the oceans.|url=https://www.vox.com/the-goods/2018/9/19/17800654/clothes-plastic-pollution-polyester-washing-machine|work=Vox|date=19 September 2018}}&lt;/ref&gt; বায়ু আৰু স্থলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰতো মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক জমা হয়। বায়ুবাহিত মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকসমূহ বায়ুমণ্ডলৰ লগতে ঘৰৰ ভিতৰত আৰু বাহিৰতো পোৱা গৈছে।

যিহেতু প্লাষ্টিক লাহে লাহে অৱক্ষয় হয় (প্ৰায়ে শ শ বছৰৰ পৰা হাজাৰ হাজাৰ বছৰৰ ভিতৰত),&lt;ref&gt;{{Cite journal|doi=10.1021/acssuschemeng.9b06635|title=Degradation Rates of Plastics in the Environment|year=2020|last=Chamas|first1=Ali|last2=Moon|first2=Hyunjin|last3=Zheng|first3=Jiajia|last4=Qiu|first4=Yang|last5=Tabassum|first5=Tarnuma|last6=Jang|first6=Jun Hee|last7=Abu-Omar|first7=Mahdi|last8=Scott|first8=Susannah L.|last9=Suh|first9=Sangwon|authorlink9=Sangwon Suh|journal=ACS Sustainable Chemistry &amp; Engineering|volume=8|issue=9|pages=3494–3511}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|chapter=Analysis, Occurrence, and Degradation of Microplastics in the Aqueous Environment|date=2018|title=Freshwater Microplastics|series=The Handbook of Environmental Chemistry|volume=58|pages=51–67|publisher=Springer|place=Cham.|doi=10.1007/978-3-319-61615-5_3|isbn=978-3-319-61614-8}} See Section 3, &quot;Environmental Degradation of Synthetic Polymers&quot;.&lt;/ref&gt; সেয়ে মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকসমূহ বহু জীৱৰ শৰীৰ আৰু কলাত প্ৰৱেশ, অন্তৰ্ভুক্তি আৰু জমা হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক। মহাসাগৰ আৰু জলপ্ৰবাহ দুয়োটাৰ পৰা অহা বিষাক্ত ৰাসায়নিক পদাৰ্থসমূহে খাদ্য শৃংখলক জৈৱ-বিবৰ্ধিত কৰিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;Grossman-2015a&quot;&gt;{{cite magazine|last=Grossman|first=Elizabeth|date=15 January 2015|title=How Plastics from Your Clothes Can End up in Your Fish|url=https://time.com/3669084/plastics-pollution-fish/|magazine=Time|access-date=15 March 2015|archive-date=18 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118092803/https://time.com/3669084/plastics-pollution-fish/|url-status=live|journal=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://4ocean.com/blogs/blog/how-long-does-it-take-trash-to-biodegrade|date=20 January 2017|dead-url=25 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180925065338/https://4ocean.com/blogs/blog/how-long-does-it-take-trash-to-biodegrade|archivedate=25 September 2018}}&lt;/ref&gt; স্থলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকে [[মাটি]]ৰ পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ জীৱন ধাৰণ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰা বুলি প্ৰমাণিত হৈছে।&lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Cite web|title=Why food's plastic problem is bigger than we realise|url=https://www.bbc.com/future/bespoke/follow-the-food/why-foods-plastic-problem-is-bigger-than-we-realise.html|accessdate=27 March 2021|work=www.bbc.com|language=en|archivedate=18 November 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211118053742/https://www.bbc.com/future/bespoke/follow-the-food/why-foods-plastic-problem-is-bigger-than-we-realise.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Nex|first1=Sally|title=How to garden the low carbon way: the steps you can take to help combat climate change|date=2021|isbn=978-0-7440-2928-4|edition=First American|publisher=DK|place=New York|oclc=1241100709}}&lt;/ref&gt; ২০২৩ চনলৈকে, পৰিৱেশত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকৰ চক্ৰ আৰু গতিৰ বিষয়ে সম্পূৰ্ণৰূপে জনা নগৈছিল। [[চীন]]ৰ গভীৰ স্তৰ সামুদ্ৰিক পলস জৰীপ (২০২০)ত প্লাষ্টিক আৱিষ্কাৰতকৈ বহু পুৰণি জমা স্তৰসমূহতো প্লাষ্টিকৰ উপস্থিতি পোৱা গৈছে, যাৰ ফলত পৃষ্ঠৰ নমুনা সামুদ্ৰিক জৰীপত মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকৰ সন্দেহজনক অৱমূল্যায়ন হৈছে।

ৰাসায়নিক অপক্ষয় প্ৰক্ৰিয়া, যান্ত্ৰিক বিচ্ছিন্নতা, আনকি প্ৰাণীৰ পাচন প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তেও মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহ সৰু সৰু নেন’প্লাষ্টিকলৈ ভাঙি যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। নেনʼপ্লাষ্টিক হৈছে মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকসমূহৰ এটা উপগোট আৰু ই ১ মাইক্ৰʼমিটাৰ (১ মাইক্ৰ'মিটাৰ বা ১০০০)তকৈও সৰু হয়। নেন’প্লাষ্টিক মানুহে খালি চকুৰে দেখা নাপায়।&lt;ref name=&quot;USEPA&quot;&gt;{{Cite web|date=22 Apr 2022|title=Microplastics Research|url=https://www.epa.gov/water-research/microplastics-research|accessdate=16 Dec 2024|work=US EPA}} {{Source-attribution}}&lt;/ref&gt;
{{TOC limit|3}}

== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{Reflist}}

=== উৎস ===

* {{Free-content attribution|license=Cc BY-SA 3.0 IGO}}
* Howell N., Lavers J., Paterson D., Garrett R. &amp; Banati R. 2012, ''[http://www.ansto.gov.au/AboutANSTO/MediaCentre/News/ACS013097#sthash.wIvPum6r.dpuf Trace metal distribution in feathers from migratory, pelagic birds]'', Australian Nuclear Science and Technology Organisation, accessed 3 May 2014.
* Emsley J. 2011, ''[https://books.google.com/books?id=2EfYXzwPo3UC&amp;q=Emsley+%22Nature%27s+Building+Blocks%22 Nature's Building Blocks]'', new edition, Oxford University Press, Oxford, {{ISBN|978-0-19-960563-7}}.

== অধিক পঢ়ক ==

* {{Cite web|publisher=[[EPA (Ireland)]]|title=Sources, Pathways and Environmental Fate of Microplastics|url=https://www.epa.ie/publications/research/environment--health/Research_Report-430.pdf|date=March 2023|accessdate=22 Dec 2024}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==

* [https://www.infoterio.com/2022/04/Se-hallo-evidencia-de-microplasticos-en-nuestros-pulmones.html/ Evidence for microplastics in human lungs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230118013310/https://www.infoterio.com/2022/04/Se-hallo-evidencia-de-microplasticos-en-nuestros-pulmones.html|date=18 January 2023}}
* [https://marinedebris.noaa.gov/ NOAA Marine Debris Program]
*  
* [https://ecopicko.com/microplastics-in-our-food-and-water-shocking-truth-revealed/od,%20water%20and%20air%20study Microplastic in food, water, and air study]. 2024
* '''[http://www.greenpeace.org/campaigns/oceans/plastic/ Greenpeace plastic campaign]'''
{{Plastics}}
{{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}
[[শ্ৰেণী:প্লাষ্টিক আৰু পৰিৱেশ]]
[[শ্ৰেণী:পণ্যসামগ্ৰীৰ পৰিৱেশগত প্ৰভাৱ]]
[[শ্ৰেণী:জল প্ৰদূষণ]]</text>
      <sha1>q601eczrsto2w8gu8zkeggcwi9an7xx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515702</id>
      <parentid>515701</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:30:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <origin>515702</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16846" sha1="punq6yoauwgs4fyzy0daaq0ym8i1hrn" xml:space="preserve">{{Under construction}}
[[চিত্ৰ:Microplastics_in_sediments.jpg|thumb| জাৰ্মানীৰ চাৰিখন নদীৰ পলসত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিক। বৈচিত্ৰময় আকৃতিবোৰ মন কৰক। বগা কাঁড়চিহ্নবোৰে এলুমিনিয়াম, কাঁচ আৰু বালিক সূচায়। (বগা দণ্ডচিহ্নবোৰে স্কেলৰ বাবে ১ মিলিমিটাৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।)]]
[[চিত্ৰ:Plastic_straw_photo-degraded_and_brittle.webm|thumb| ফটোডিগ্ৰেডেড প্লাষ্টিক ষ্ট্ৰ। এটি পাতল স্পৰ্শই ডাঙৰ ষ্ট্ৰ ভাঙি মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকলৈ পৰিণত কৰে।]]
'''মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক''' ({{Lang-en|Microplastics}}) হৈছে &quot;নিয়মীয়া বা অনিয়মীয়া আকৃতিৰ এনে কিছুমান কৃত্ৰিম কঠিন কণা বা পলিমেৰিক মেট্ৰিচ, যাৰ আকাৰ ১ মাইক্ৰʼমিটাৰৰ পৰা ৫ মিলিমিটাৰলৈকে, উৎপত্তিৰ দিশৰ পৰা যিবোৰ প্ৰাথমিক বা গৌণ মূলৰ, যিবোৰ পানীত অদ্ৰৱণীয়।&quot;&lt;ref name=&quot;Microplastics: Finding a consensus&quot;&gt;{{Cite journal|last=Frias|first1=J.P.G.L.|last2=Nash|first2=Roisin|title=Microplastics: Finding a consensus on the definition|journal=Marine Pollution Bulletin|date=January 2019|volume=138|pages=145–147|doi=10.1016/j.marpolbul.2018.11.022|pmid=30660255|bibcode=2019MarPB.138..145F}}&lt;/ref&gt; মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক মানুহৰ স্বাস্থ্য{{Citation needed|date=May 2025}} আৰু পৰিৱেশৰ বাবে বিপজ্জনক কাৰণ ইয়াত ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ থাকে যিবোৰ পিছলৈ বায়ু, পানী আৰু খাদ্যলৈ বিয়পে।

মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকে প্ৰসাধন সামগ্ৰী, [[কাপোৰ]], [[নিৰ্মাণ]], পুনঃসংস্কাৰ, খাদ্য পেকেজিং, আৰু ঔদ্যোগিক প্ৰক্ৰিয়াকে ধৰি বিভিন্ন উৎসৰ পৰা [[প্ৰকৃতি|প্ৰাকৃতিক]] [[পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ|পৰিৱেশ তন্ত্ৰত]] প্ৰৱেশ কৰি [[প্ৰদূষণ|প্ৰদূষণৰ]] সৃষ্টি কৰে।

''মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক'' শব্দটো ডাঙৰ, অ-মাইক্ৰস্কোপিক প্লাষ্টিক আৱৰ্জনাসমূহৰ পৰা মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকক পৃথক কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহৰ দুটা শ্ৰেণীবিভাজন বৰ্তমান স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত। প্ৰাথমিক মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকত যিকোনো [[প্লাষ্টিক]]ৰ টুকুৰা বা কণা অন্তৰ্ভুক্ত থাকে যিবোৰ [[প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশ|পৰিৱেশ]]ত প্ৰৱেশ কৰাৰ আগতে ইতিমধ্যে ৫ মিমি বা তাতকৈ কম আকাৰৰ হয়। ইয়াৰ ভিতৰত আছে কাপোৰৰ মাইক্ৰʼফাইবাৰ, মাইক্ৰʼবিড, প্লাষ্টিকৰ গ্লিটাৰ&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Green|first1=Dannielle Senga|last2=Jefferson|first2=Megan|last3=Boots|first3=Bas|last4=Stone|first4=Leon|title=All that glitters is litter? Ecological impacts of conventional versus biodegradable glitter in a freshwater habitat|journal=Journal of Hazardous Materials|date=January 2021|volume=402|pages=124070|doi=10.1016/j.jhazmat.2020.124070|pmid=33254837|bibcode=2021JHzM..40224070G}}&lt;/ref&gt; আৰু প্লাষ্টিকৰ ছুৰি বা পেলেট (নাৰ্ডল বুলিও কোৱা হয়)।&lt;ref name=&quot;Cole-2013&quot;&gt;{{Cite journal|last=Cole|first1=M|last2=Lindeque|first2=P|last3=Fileman|first3=E|last4=Halsband|first4=C|last5=Goodhead|first5=R|last6=Moger|first6=J|last7=Galloway|first7=TS|title=Microplastic Ingestion by Zooplankton|journal=Environmental Science &amp; Technology|year=2013|volume=47|issue=12|pages=6646–6655|doi=10.1021/es400663f|pmid=23692270|bibcode=2013EnST...47.6646C|url=http://plymsea.ac.uk/id/eprint/5461/1/Cole%20et%20al.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marinelitterthefacts.com/sources|title=Where Does Marine Litter Come From?|work=Marine Litter Facts|publisher=British Plastics Federation|accessdate=25 September 2018|archivedate=18 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210518161039/https://www.marinelitterthefacts.com/sources}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Boucher-2017&quot;&gt;{{Cite book|last=Boucher|first1=Julien|last2=Friot|first2=Damien|year=2017|title=Primary microplastics in the oceans: A global evaluation of sources|doi=10.2305/IUCN.CH.2017.01.en|isbn=978-2-8317-1827-9}}&lt;/ref&gt; গৌণ মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহ পৰিৱেশত প্ৰৱেশ কৰাৰ পিছত প্ৰাকৃতিক বতৰ পৰিৱৰ্তন প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে বৃহৎ প্লাষ্টিক সামগ্ৰীৰ অৱক্ষয় (বিভাজন)ৰ পৰাই উদ্ভৱ হয়। গৌণ মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকৰ এনে উৎসসমূহৰ ভিতৰত পানী আৰু চ’ডাৰ বটল, মাছ ধৰা জাল, প্লাষ্টিকৰ বেগ, মাইক্ৰৱেভৰ পাত্ৰ, চাহৰ বেগ আৰু টায়াৰৰ আৱৰণ আদি অন্যতম।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Kovochich|first1=M|last2=Liong|first2=M|last3=Parker|first3=JA|last4=Oh|first4=SC|last5=Lee|first5=JP|last6=Xi|first6=L|last7=Kreider|first7=ML|last8=Unice|first8=KM|title=Chemical mapping of tire and road wear particles for single particle analysis|journal=Science of the Total Environment|date=February 2021|volume=757|page=144085|doi=10.1016/j.scitotenv.2020.144085|pmid=33333431|bibcode=2021ScTEn.75744085K}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Boucher-2017&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Conkle-2018&quot;&gt;{{Cite journal|doi=10.1007/s00267-017-0947-8|pmid=29043380|title=Are We Underestimating Microplastic Contamination in Aquatic Environments?|journal=Environmental Management|volume=61|issue=1|pages=1–8|year=2018|last=Conkle|first1=JL|last2=Báez Del Valle|first2=CD|last3=Turner|first3=JW|bibcode=2018EnMan..61....1C}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=11 July 2019|title=Plastic free July: How to stop accidentally consuming plastic particles from packaging|url=https://www.stuff.co.nz/environment/114132313/plastic-free-july-how-to-stop-accidentally-consuming-plastic-particles-from-packaging|accessdate=13 April 2021|work=Stuff|language=en|archivedate=4 November 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211104233257/https://www.stuff.co.nz/environment/114132313/plastic-free-july-how-to-stop-accidentally-consuming-plastic-particles-from-packaging}}&lt;/ref&gt;

দুয়োটা প্ৰকাৰেই বিভিন্ন স্তৰত পৰিৱেশত তিষ্ঠি থাকে, বিশেষকৈ জলজ আৰু সামুদ্ৰিক পৰিস্থিতিতন্ত্ৰত, যʼত ইহঁতে [[জল প্ৰদূষণ]]ৰ সৃষ্টি কৰে।&lt;ref name=&quot;European Investment Bank&quot;&gt;{{Cite web|title=Development solutions: Building a better ocean|url=https://www.eib.org/en/essays/plastic-pollution|accessdate=19 August 2020|work=European Investment Bank|archivedate=21 October 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211021115556/https://www.eib.org/en/essays/plastic-pollution}}&lt;/ref&gt;

সকলো সাগৰীয় মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকৰ প্ৰায় ৩৫% বস্ত্ৰ/কাপোৰৰ পৰা আহে, মূলতঃ পলিয়েষ্টাৰ, এক্ৰিলিক বা নাইলন ভিত্তিক কাপোৰৰ ক্ষয়ৰ বাবে, প্ৰায়ে ধোৱা প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত।&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Resnick|first1=Brian|title=More than ever, our clothes are made of plastic. Just washing them can pollute the oceans.|url=https://www.vox.com/the-goods/2018/9/19/17800654/clothes-plastic-pollution-polyester-washing-machine|work=Vox|date=19 September 2018}}&lt;/ref&gt; বায়ু আৰু স্থলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰতো মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক জমা হয়। বায়ুবাহিত মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকসমূহ বায়ুমণ্ডলৰ লগতে ঘৰৰ ভিতৰত আৰু বাহিৰতো পোৱা গৈছে।

যিহেতু প্লাষ্টিক লাহে লাহে অৱক্ষয় হয় (প্ৰায়ে শ শ বছৰৰ পৰা হাজাৰ হাজাৰ বছৰৰ ভিতৰত),&lt;ref&gt;{{Cite journal|doi=10.1021/acssuschemeng.9b06635|title=Degradation Rates of Plastics in the Environment|year=2020|last=Chamas|first1=Ali|last2=Moon|first2=Hyunjin|last3=Zheng|first3=Jiajia|last4=Qiu|first4=Yang|last5=Tabassum|first5=Tarnuma|last6=Jang|first6=Jun Hee|last7=Abu-Omar|first7=Mahdi|last8=Scott|first8=Susannah L.|last9=Suh|first9=Sangwon|authorlink9=Sangwon Suh|journal=ACS Sustainable Chemistry &amp; Engineering|volume=8|issue=9|pages=3494–3511}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|chapter=Analysis, Occurrence, and Degradation of Microplastics in the Aqueous Environment|date=2018|title=Freshwater Microplastics|series=The Handbook of Environmental Chemistry|volume=58|pages=51–67|publisher=Springer|place=Cham.|doi=10.1007/978-3-319-61615-5_3|isbn=978-3-319-61614-8}} See Section 3, &quot;Environmental Degradation of Synthetic Polymers&quot;.&lt;/ref&gt; সেয়ে মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকসমূহ বহু জীৱৰ শৰীৰ আৰু কলাত প্ৰৱেশ, অন্তৰ্ভুক্তি আৰু জমা হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক। মহাসাগৰ আৰু জলপ্ৰবাহ দুয়োটাৰ পৰা অহা বিষাক্ত ৰাসায়নিক পদাৰ্থসমূহে খাদ্য শৃংখলক জৈৱ-বিবৰ্ধিত কৰিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;Grossman-2015a&quot;&gt;{{cite magazine|last=Grossman|first=Elizabeth|date=15 January 2015|title=How Plastics from Your Clothes Can End up in Your Fish|url=https://time.com/3669084/plastics-pollution-fish/|magazine=Time|access-date=15 March 2015|archive-date=18 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118092803/https://time.com/3669084/plastics-pollution-fish/|url-status=live|journal=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://4ocean.com/blogs/blog/how-long-does-it-take-trash-to-biodegrade|date=20 January 2017|dead-url=25 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180925065338/https://4ocean.com/blogs/blog/how-long-does-it-take-trash-to-biodegrade|archivedate=25 September 2018}}&lt;/ref&gt; স্থলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকে [[মাটি]]ৰ পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ জীৱন ধাৰণ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰা বুলি প্ৰমাণিত হৈছে।&lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Cite web|title=Why food's plastic problem is bigger than we realise|url=https://www.bbc.com/future/bespoke/follow-the-food/why-foods-plastic-problem-is-bigger-than-we-realise.html|accessdate=27 March 2021|work=www.bbc.com|language=en|archivedate=18 November 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211118053742/https://www.bbc.com/future/bespoke/follow-the-food/why-foods-plastic-problem-is-bigger-than-we-realise.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Nex|first1=Sally|title=How to garden the low carbon way: the steps you can take to help combat climate change|date=2021|isbn=978-0-7440-2928-4|edition=First American|publisher=DK|place=New York|oclc=1241100709}}&lt;/ref&gt; ২০২৩ চনলৈকে, পৰিৱেশত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকৰ চক্ৰ আৰু গতিৰ বিষয়ে সম্পূৰ্ণৰূপে জনা নগৈছিল। [[চীন]]ৰ গভীৰ স্তৰ সামুদ্ৰিক পলস জৰীপ (২০২০)ত প্লাষ্টিক আৱিষ্কাৰতকৈ বহু পুৰণি জমা স্তৰসমূহতো প্লাষ্টিকৰ উপস্থিতি পোৱা গৈছে, যাৰ ফলত পৃষ্ঠৰ নমুনা সামুদ্ৰিক জৰীপত মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকৰ সন্দেহজনক অৱমূল্যায়ন হৈছে।

ৰাসায়নিক অপক্ষয় প্ৰক্ৰিয়া, যান্ত্ৰিক বিচ্ছিন্নতা, আনকি প্ৰাণীৰ পাচন প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তেও মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহ সৰু সৰু নেন’প্লাষ্টিকলৈ ভাঙি যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। নেনʼপ্লাষ্টিক হৈছে মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকসমূহৰ এটা উপগোট আৰু ই ১ মাইক্ৰʼমিটাৰ (১ মাইক্ৰ'মিটাৰ বা ১০০০)তকৈও সৰু হয়। নেন’প্লাষ্টিক মানুহে খালি চকুৰে দেখা নাপায়।&lt;ref name=&quot;USEPA&quot;&gt;{{Cite web|date=22 Apr 2022|title=Microplastics Research|url=https://www.epa.gov/water-research/microplastics-research|accessdate=16 Dec 2024|work=US EPA}} {{Source-attribution}}&lt;/ref&gt;
{{TOC limit|3}}

== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{Reflist}}

=== উৎস ===

* {{Free-content attribution|license=Cc BY-SA 3.0 IGO}}
* Howell N., Lavers J., Paterson D., Garrett R. &amp; Banati R. 2012, ''[http://www.ansto.gov.au/AboutANSTO/MediaCentre/News/ACS013097#sthash.wIvPum6r.dpuf Trace metal distribution in feathers from migratory, pelagic birds]'', Australian Nuclear Science and Technology Organisation, accessed 3 May 2014.
* Emsley J. 2011, ''[https://books.google.com/books?id=2EfYXzwPo3UC&amp;q=Emsley+%22Nature%27s+Building+Blocks%22 Nature's Building Blocks]'', new edition, Oxford University Press, Oxford, {{ISBN|978-0-19-960563-7}}.

== অধিক পঢ়ক ==

* {{Cite web|publisher=[[EPA (Ireland)]]|title=Sources, Pathways and Environmental Fate of Microplastics|url=https://www.epa.ie/publications/research/environment--health/Research_Report-430.pdf|date=March 2023|accessdate=22 Dec 2024}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==

* [https://www.infoterio.com/2022/04/Se-hallo-evidencia-de-microplasticos-en-nuestros-pulmones.html/ Evidence for microplastics in human lungs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230118013310/https://www.infoterio.com/2022/04/Se-hallo-evidencia-de-microplasticos-en-nuestros-pulmones.html|date=18 January 2023}}
* [https://marinedebris.noaa.gov/ NOAA Marine Debris Program]
* {{Skeptoid | id=4806 | number=806 | date=16 November 2021 | title=Environmental Microplastics| access-date=28 June 2022}}&lt;!-- Certainly suitable --&gt;
* [https://ecopicko.com/microplastics-in-our-food-and-water-shocking-truth-revealed/od,%20water%20and%20air%20study Microplastic in food, water, and air study]. 2024
* '''[http://www.greenpeace.org/campaigns/oceans/plastic/ Greenpeace plastic campaign]'''
{{Plastics}}
{{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}
[[শ্ৰেণী:প্লাষ্টিক আৰু পৰিৱেশ]]
[[শ্ৰেণী:পণ্যসামগ্ৰীৰ পৰিৱেশগত প্ৰভাৱ]]
[[শ্ৰেণী:জল প্ৰদূষণ]]</text>
      <sha1>punq6yoauwgs4fyzy0daaq0ym8i1hrn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515706</id>
      <parentid>515702</parentid>
      <timestamp>2025-06-06T17:38:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <origin>515706</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16868" sha1="7iqujnxf2rtmmez7xsootdmdi3sictt" xml:space="preserve">{{Under construction}}
[[চিত্ৰ:Microplastics_in_sediments.jpg|thumb| জাৰ্মানীৰ চাৰিখন নদীৰ পলসত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিক। বৈচিত্ৰময় আকৃতিবোৰ মন কৰক। বগা কাঁড়চিহ্নবোৰে এলুমিনিয়াম, কাঁচ আৰু বালিক সূচায়। (বগা দণ্ডচিহ্নবোৰে স্কেলৰ বাবে ১ মিলিমিটাৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।)]]
[[চিত্ৰ:Plastic_straw_photo-degraded_and_brittle.webm|thumb| ফটোডিগ্ৰেডেড প্লাষ্টিক ষ্ট্ৰ। এটি পাতল স্পৰ্শই ডাঙৰ ষ্ট্ৰ ভাঙি মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকলৈ পৰিণত কৰে।]]
'''মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক''' ({{Lang-en|Microplastics}}) হৈছে &quot;নিয়মীয়া বা অনিয়মীয়া আকৃতিৰ এনে কিছুমান কৃত্ৰিম কঠিন কণা বা পলিমেৰিক মেট্ৰিচ, যাৰ আকাৰ ১ মাইক্ৰʼমিটাৰৰ পৰা ৫ মিলিমিটাৰলৈকে, উৎপত্তিৰ দিশৰ পৰা যিবোৰ প্ৰাথমিক বা গৌণ মূলৰ, যিবোৰ পানীত অদ্ৰৱণীয়।&quot;&lt;ref name=&quot;Microplastics: Finding a consensus&quot;&gt;{{Cite journal|last=Frias|first1=J.P.G.L.|last2=Nash|first2=Roisin|title=Microplastics: Finding a consensus on the definition|journal=Marine Pollution Bulletin|date=January 2019|volume=138|pages=145–147|doi=10.1016/j.marpolbul.2018.11.022|pmid=30660255|bibcode=2019MarPB.138..145F}}&lt;/ref&gt; মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক মানুহৰ স্বাস্থ্য{{Citation needed|date=May 2025}} আৰু পৰিৱেশৰ বাবে বিপজ্জনক কাৰণ ইয়াত ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ থাকে যিবোৰ পিছলৈ বায়ু, পানী আৰু খাদ্যলৈ বিয়পে।

মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকে প্ৰসাধন সামগ্ৰী, [[কাপোৰ]], [[নিৰ্মাণ]], পুনঃসংস্কাৰ, খাদ্য পেকেজিং, আৰু ঔদ্যোগিক প্ৰক্ৰিয়াকে ধৰি বিভিন্ন উৎসৰ পৰা [[প্ৰকৃতি|প্ৰাকৃতিক]] [[পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ|পৰিৱেশ তন্ত্ৰত]] প্ৰৱেশ কৰি [[প্ৰদূষণ|প্ৰদূষণৰ]] সৃষ্টি কৰে।

''মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক'' শব্দটো ডাঙৰ, অ-মাইক্ৰস্কোপিক প্লাষ্টিক আৱৰ্জনাসমূহৰ পৰা মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকক পৃথক কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহৰ দুটা শ্ৰেণীবিভাজন বৰ্তমান স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত। প্ৰাথমিক মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকত যিকোনো [[প্লাষ্টিক]]ৰ টুকুৰা বা কণা অন্তৰ্ভুক্ত থাকে যিবোৰ [[প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশ|পৰিৱেশ]]ত প্ৰৱেশ কৰাৰ আগতে ইতিমধ্যে ৫ মিমি বা তাতকৈ কম আকাৰৰ হয়। ইয়াৰ ভিতৰত আছে কাপোৰৰ মাইক্ৰʼফাইবাৰ, মাইক্ৰʼবিড, প্লাষ্টিকৰ গ্লিটাৰ&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Green|first1=Dannielle Senga|last2=Jefferson|first2=Megan|last3=Boots|first3=Bas|last4=Stone|first4=Leon|title=All that glitters is litter? Ecological impacts of conventional versus biodegradable glitter in a freshwater habitat|journal=Journal of Hazardous Materials|date=January 2021|volume=402|pages=124070|doi=10.1016/j.jhazmat.2020.124070|pmid=33254837|bibcode=2021JHzM..40224070G}}&lt;/ref&gt; আৰু প্লাষ্টিকৰ ছুৰি বা পেলেট (নাৰ্ডল বুলিও কোৱা হয়)।&lt;ref name=&quot;Cole-2013&quot;&gt;{{Cite journal|last=Cole|first1=M|last2=Lindeque|first2=P|last3=Fileman|first3=E|last4=Halsband|first4=C|last5=Goodhead|first5=R|last6=Moger|first6=J|last7=Galloway|first7=TS|title=Microplastic Ingestion by Zooplankton|journal=Environmental Science &amp; Technology|year=2013|volume=47|issue=12|pages=6646–6655|doi=10.1021/es400663f|pmid=23692270|bibcode=2013EnST...47.6646C|url=http://plymsea.ac.uk/id/eprint/5461/1/Cole%20et%20al.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marinelitterthefacts.com/sources|title=Where Does Marine Litter Come From?|work=Marine Litter Facts|publisher=British Plastics Federation|accessdate=25 September 2018|archivedate=18 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210518161039/https://www.marinelitterthefacts.com/sources}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Boucher-2017&quot;&gt;{{Cite book|last=Boucher|first1=Julien|last2=Friot|first2=Damien|year=2017|title=Primary microplastics in the oceans: A global evaluation of sources|doi=10.2305/IUCN.CH.2017.01.en|isbn=978-2-8317-1827-9}}&lt;/ref&gt; গৌণ মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহ পৰিৱেশত প্ৰৱেশ কৰাৰ পিছত প্ৰাকৃতিক বতৰ পৰিৱৰ্তন প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে বৃহৎ প্লাষ্টিক সামগ্ৰীৰ অৱক্ষয় (বিভাজন)ৰ পৰাই উদ্ভৱ হয়। গৌণ মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকৰ এনে উৎসসমূহৰ ভিতৰত পানী আৰু চ’ডাৰ বটল, মাছ ধৰা জাল, প্লাষ্টিকৰ বেগ, মাইক্ৰৱেভৰ পাত্ৰ, চাহৰ বেগ আৰু টায়াৰৰ আৱৰণ আদি অন্যতম।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Kovochich|first1=M|last2=Liong|first2=M|last3=Parker|first3=JA|last4=Oh|first4=SC|last5=Lee|first5=JP|last6=Xi|first6=L|last7=Kreider|first7=ML|last8=Unice|first8=KM|title=Chemical mapping of tire and road wear particles for single particle analysis|journal=Science of the Total Environment|date=February 2021|volume=757|page=144085|doi=10.1016/j.scitotenv.2020.144085|pmid=33333431|bibcode=2021ScTEn.75744085K}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Boucher-2017&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Conkle-2018&quot;&gt;{{Cite journal|doi=10.1007/s00267-017-0947-8|pmid=29043380|title=Are We Underestimating Microplastic Contamination in Aquatic Environments?|journal=Environmental Management|volume=61|issue=1|pages=1–8|year=2018|last=Conkle|first1=JL|last2=Báez Del Valle|first2=CD|last3=Turner|first3=JW|bibcode=2018EnMan..61....1C}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=11 July 2019|title=Plastic free July: How to stop accidentally consuming plastic particles from packaging|url=https://www.stuff.co.nz/environment/114132313/plastic-free-july-how-to-stop-accidentally-consuming-plastic-particles-from-packaging|accessdate=13 April 2021|work=Stuff|language=en|archivedate=4 November 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211104233257/https://www.stuff.co.nz/environment/114132313/plastic-free-july-how-to-stop-accidentally-consuming-plastic-particles-from-packaging}}&lt;/ref&gt;

দুয়োটা প্ৰকাৰেই বিভিন্ন স্তৰত পৰিৱেশত তিষ্ঠি থাকে, বিশেষকৈ জলজ আৰু সামুদ্ৰিক পৰিস্থিতিতন্ত্ৰত, যʼত ইহঁতে [[জল প্ৰদূষণ]]ৰ সৃষ্টি কৰে।&lt;ref name=&quot;European Investment Bank&quot;&gt;{{Cite web|title=Development solutions: Building a better ocean|url=https://www.eib.org/en/essays/plastic-pollution|accessdate=19 August 2020|work=European Investment Bank|archivedate=21 October 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211021115556/https://www.eib.org/en/essays/plastic-pollution}}&lt;/ref&gt;

সকলো সাগৰীয় মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকৰ প্ৰায় ৩৫% বস্ত্ৰ/কাপোৰৰ পৰা আহে, মূলতঃ পলিয়েষ্টাৰ, এক্ৰিলিক বা নাইলন ভিত্তিক কাপোৰৰ ক্ষয়ৰ বাবে, প্ৰায়ে ধোৱা প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত।&lt;ref&gt;{{Cite news|last1=Resnick|first1=Brian|title=More than ever, our clothes are made of plastic. Just washing them can pollute the oceans.|url=https://www.vox.com/the-goods/2018/9/19/17800654/clothes-plastic-pollution-polyester-washing-machine|work=Vox|date=19 September 2018}}&lt;/ref&gt; বায়ু আৰু স্থলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰতো মাইক্ৰ'প্লাষ্টিক জমা হয়। বায়ুবাহিত মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকসমূহ বায়ুমণ্ডলৰ লগতে ঘৰৰ ভিতৰত আৰু বাহিৰতো পোৱা গৈছে।

যিহেতু প্লাষ্টিক লাহে লাহে অৱক্ষয় হয় (প্ৰায়ে শ শ বছৰৰ পৰা হাজাৰ হাজাৰ বছৰৰ ভিতৰত),&lt;ref&gt;{{Cite journal|doi=10.1021/acssuschemeng.9b06635|title=Degradation Rates of Plastics in the Environment|year=2020|last=Chamas|first1=Ali|last2=Moon|first2=Hyunjin|last3=Zheng|first3=Jiajia|last4=Qiu|first4=Yang|last5=Tabassum|first5=Tarnuma|last6=Jang|first6=Jun Hee|last7=Abu-Omar|first7=Mahdi|last8=Scott|first8=Susannah L.|last9=Suh|first9=Sangwon|authorlink9=Sangwon Suh|journal=ACS Sustainable Chemistry &amp; Engineering|volume=8|issue=9|pages=3494–3511}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|chapter=Analysis, Occurrence, and Degradation of Microplastics in the Aqueous Environment|date=2018|title=Freshwater Microplastics|series=The Handbook of Environmental Chemistry|volume=58|pages=51–67|publisher=Springer|place=Cham.|doi=10.1007/978-3-319-61615-5_3|isbn=978-3-319-61614-8}} See Section 3, &quot;Environmental Degradation of Synthetic Polymers&quot;.&lt;/ref&gt; সেয়ে মাইক্ৰ'প্লাষ্টিকসমূহ বহু জীৱৰ শৰীৰ আৰু কলাত প্ৰৱেশ, অন্তৰ্ভুক্তি আৰু জমা হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক। মহাসাগৰ আৰু জলপ্ৰবাহ দুয়োটাৰ পৰা অহা বিষাক্ত ৰাসায়নিক পদাৰ্থসমূহে খাদ্য শৃংখলক জৈৱ-বিবৰ্ধিত কৰিব পাৰে।&lt;ref name=&quot;Grossman-2015a&quot;&gt;{{cite magazine|last=Grossman|first=Elizabeth|date=15 January 2015|title=How Plastics from Your Clothes Can End up in Your Fish|url=https://time.com/3669084/plastics-pollution-fish/|magazine=Time|access-date=15 March 2015|archive-date=18 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118092803/https://time.com/3669084/plastics-pollution-fish/|url-status=live|journal=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://4ocean.com/blogs/blog/how-long-does-it-take-trash-to-biodegrade|date=20 January 2017|dead-url=25 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180925065338/https://4ocean.com/blogs/blog/how-long-does-it-take-trash-to-biodegrade|archivedate=25 September 2018}}&lt;/ref&gt; স্থলজ পৰিৱেশ তন্ত্ৰত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকে [[মাটি]]ৰ পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ জীৱন ধাৰণ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰা বুলি প্ৰমাণিত হৈছে।&lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Cite web|title=Why food's plastic problem is bigger than we realise|url=https://www.bbc.com/future/bespoke/follow-the-food/why-foods-plastic-problem-is-bigger-than-we-realise.html|accessdate=27 March 2021|work=www.bbc.com|language=en|archivedate=18 November 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211118053742/https://www.bbc.com/future/bespoke/follow-the-food/why-foods-plastic-problem-is-bigger-than-we-realise.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Nex|first1=Sally|title=How to garden the low carbon way: the steps you can take to help combat climate change|date=2021|isbn=978-0-7440-2928-4|edition=First American|publisher=DK|place=New York|oclc=1241100709}}&lt;/ref&gt; ২০২৩ চনলৈকে, পৰিৱেশত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকৰ চক্ৰ আৰু গতিৰ বিষয়ে সম্পূৰ্ণৰূপে জনা নগৈছিল। [[চীন]]ৰ গভীৰ স্তৰ সামুদ্ৰিক পলস জৰীপ (২০২০)ত প্লাষ্টিক আৱিষ্কাৰতকৈ বহু পুৰণি জমা স্তৰসমূহতো প্লাষ্টিকৰ উপস্থিতি পোৱা গৈছে, যাৰ ফলত পৃষ্ঠৰ নমুনা সামুদ্ৰিক জৰীপত মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকৰ সন্দেহজনক অৱমূল্যায়ন হৈছে।

ৰাসায়নিক অপক্ষয় প্ৰক্ৰিয়া, যান্ত্ৰিক বিচ্ছিন্নতা, আনকি প্ৰাণীৰ পাচন প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তেও মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকসমূহ সৰু সৰু নেন’প্লাষ্টিকলৈ ভাঙি যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। নেনʼপ্লাষ্টিক হৈছে মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিকসমূহৰ এটা উপগোট আৰু ই ১ মাইক্ৰʼমিটাৰ (১ মাইক্ৰ'মিটাৰ = ১০০০ নেনʼমিটাৰ)তকৈও সৰু হয়। নেন’প্লাষ্টিক মানুহে খালি চকুৰে দেখা নাপায়।&lt;ref name=&quot;USEPA&quot;&gt;{{Cite web|date=22 Apr 2022|title=Microplastics Research|url=https://www.epa.gov/water-research/microplastics-research|accessdate=16 Dec 2024|work=US EPA}} {{Source-attribution}}&lt;/ref&gt;
{{TOC limit|3}}

== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{Reflist}}

=== উৎস ===

* {{Free-content attribution|license=Cc BY-SA 3.0 IGO}}
* Howell N., Lavers J., Paterson D., Garrett R. &amp; Banati R. 2012, ''[http://www.ansto.gov.au/AboutANSTO/MediaCentre/News/ACS013097#sthash.wIvPum6r.dpuf Trace metal distribution in feathers from migratory, pelagic birds]'', Australian Nuclear Science and Technology Organisation, accessed 3 May 2014.
* Emsley J. 2011, ''[https://books.google.com/books?id=2EfYXzwPo3UC&amp;q=Emsley+%22Nature%27s+Building+Blocks%22 Nature's Building Blocks]'', new edition, Oxford University Press, Oxford, {{ISBN|978-0-19-960563-7}}.

== অধিক পঢ়ক ==

* {{Cite web|publisher=[[EPA (Ireland)]]|title=Sources, Pathways and Environmental Fate of Microplastics|url=https://www.epa.ie/publications/research/environment--health/Research_Report-430.pdf|date=March 2023|accessdate=22 Dec 2024}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==

* [https://www.infoterio.com/2022/04/Se-hallo-evidencia-de-microplasticos-en-nuestros-pulmones.html/ Evidence for microplastics in human lungs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230118013310/https://www.infoterio.com/2022/04/Se-hallo-evidencia-de-microplasticos-en-nuestros-pulmones.html|date=18 January 2023}}
* [https://marinedebris.noaa.gov/ NOAA Marine Debris Program]
* {{Skeptoid | id=4806 | number=806 | date=16 November 2021 | title=Environmental Microplastics| access-date=28 June 2022}}&lt;!-- Certainly suitable --&gt;
* [https://ecopicko.com/microplastics-in-our-food-and-water-shocking-truth-revealed/od,%20water%20and%20air%20study Microplastic in food, water, and air study]. 2024
* '''[http://www.greenpeace.org/campaigns/oceans/plastic/ Greenpeace plastic campaign]'''
{{Plastics}}
{{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}
[[শ্ৰেণী:প্লাষ্টিক আৰু পৰিৱেশ]]
[[শ্ৰেণী:পণ্যসামগ্ৰীৰ পৰিৱেশগত প্ৰভাৱ]]
[[শ্ৰেণী:জল প্ৰদূষণ]]</text>
      <sha1>7iqujnxf2rtmmez7xsootdmdi3sictt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Plastics</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122446</id>
    <revision>
      <id>515703</id>
      <timestamp>2025-06-06T17:32:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515703</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3589" sha1="ibqgbvoil0nn58zp7yxeacmqt6t87ct" xml:space="preserve">{{Navbox
|name = Plastics
|title = [[Plastic]]s
|image = [[File:Plastic household items.jpg|126px]]&lt;br&gt;[[File:Plastic objects.jpg|126px]]
|listclass = hlist
|group1=Chemical &lt;br&gt;types
|list1 =
* [[Acrylonitrile butadiene styrene|Acrylonitrile butadiene styrene (ABS)]]
* [[Cross-linked polyethylene|Cross-linked polyethylene (PEX, XLPE)]]
* [[Ethylene-vinyl acetate|Ethylene vinyl acetate (EVA)]]
* [[Poly(methyl methacrylate)|Poly(methyl methacrylate) (PMMA)]]
* [[Poly(ethyl methacrylate)|Poly(ethyl methacrylate) (PEMA)]]
* [[Polyacrylic acid|Polyacrylic acid (PAA)]]
* [[Polyamide|Polyamide (PA)]]
* [[Polybutylene|Polybutylene (PB)]]
* [[Polybutylene terephthalate|Polybutylene terephthalate (PBT)]]
* [[Polycarbonate|Polycarbonate (PC)]]
* [[PEEK|Polyetheretherketone (PEEK)]]
* [[Polyester|Polyester (PEs)]]
* [[Polyethylene|Polyethylene (PE)]]
* [[Polyethylene terephthalate|Polyethylene terephthalate (PET, PETE)]]
* [[Polyimide|Polyimide (PI)]]
* [[Polylactic acid|Polylactic acid (PLA)]]
* [[Polyoxymethylene|Polyoxymethylene (POM)]]
* [[Polyphenyl ether|Polyphenyl ether (PPE)]]
* [[Poly(p-phenylene oxide)|Poly(p-phenylene oxide) (PPO)]]
* [[Polypropylene|Polypropylene (PP)]]
* [[Polystyrene|Polystyrene (PS)]]
* [[Polysulfone|Polysulfone (PES)]]
* [[Polytetrafluoroethylene|Polytetrafluoroethylene (PTFE)]]
* [[Polyurethane|Polyurethane (PU)]]
* [[Polyvinyl chloride|Polyvinyl chloride (PVC)]]
* [[Polyvinylidene chloride|Polyvinylidene chloride (PVDC)]]
* [[Styrene maleic anhydride|Styrene maleic anhydride (SMA)]]
* [[Styrene-acrylonitrile resin|Styrene-acrylonitrile (SAN)]]
* [[Tritan copolyester]]

|group2=Mechanical &lt;br&gt;types
|list2=
*[[Thermoplastic]]
*[[Thermosetting polymer]]
*[[Fibre-reinforced plastic]]
*[[Corrugated plastic]]
*[[Polymeric foam]]
*[[High-performance plastics]]

|group3=Additives
|list3=
*[[Plastic#Additives|Polymer additive]]
*[[Plastic colorant|Colorants]]
*[[Plasticizer]]
*[[Polymer stabilizers]]
*[[Biodegradable additives]]
*[[Filler (materials)]]

|group4=Plastics &lt;br&gt;processing
|list4=
* [[Injection moulding]]
* [[Plastic extrusion]]
* [[Blow molding]]
* [[Film blowing machine|Film blowing]]
* [[Thermoforming]]
* [[Compression molding]]
* [[Calendering (textiles)|Calendering]]
* [[Transfer molding]]
* [[Lamination|Laminating]]
* [[Fiberglass molding]]
* [[Pultrusion]]
* [[Plastic welding]]
* [[Filament winding]]
* [[Solvent bonding]]
* [[Vacuum forming]]
* [[Rotational molding]]

|group5=Products
|list5=
{{Navbox|child|

group1 = [[Plastics industry]] segments
|list1=
* [[Commodity plastics]]
* [[Plastics_in_the_construction_industry|Construction]]
* [[Engineering plastic]]s
* [[Geosynthetics]]
* [[High-performance plastics]]
* [[Nurdle (bead)|Nurdle]]
* [[:Category:Plastics applications]]
* [[Plasticulture]] (Agriculture)
|group2= Specific goods
|list2 =
* [[Blister pack]]
* [[Monobloc (chair)|Chairs]]
* [[Plastic film|Packaging film]]
* [[Plastic bottle|Bottles]]
* [[Plastic bag|Bags]]
* [[Plastic cutlery|Cutlery]]
* [[Plastic shopping bag|Shopping bags]]
* [[Foam food container]]s

}}
|group6=Environment &lt;br&gt;and health
|list6=
{{Health issues of plastics}}
|group7=Waste
|list7=
*[[Plastic pollution]]
**[[Garbage patch]]
***[[Great Pacific Garbage Patch]]
**[[Persistent organic pollutant]]
**[[Dioxins and dioxin-like compounds|Dioxins]]
**[[List of environmental health hazards]]
*[[Plastic recycling]]
*[[Biodegradable plastic]]
| below    = [[Resin identification code|Identification codes]]
| category = [[Category:Plastics]]
}}&lt;noinclude&gt;
[[Category:Organic chemistry navigational boxes]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ibqgbvoil0nn58zp7yxeacmqt6t87ct</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Microplastics</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122447</id>
    <redirect title="মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক" />
    <revision>
      <id>515704</id>
      <timestamp>2025-06-06T17:33:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>[[মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল</comment>
      <origin>515704</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" sha1="5j5cjcdi0hdc87anwxsu8q1xbz5yw0d" xml:space="preserve">#REDIRECT [[মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক]]</text>
      <sha1>5j5cjcdi0hdc87anwxsu8q1xbz5yw0d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ভাৰতৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰপতিসকলৰ তালিকা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122448</id>
    <revision>
      <id>515736</id>
      <timestamp>2025-06-07T01:02:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:408A:8C81:317E:0:0:17C8:7E09</ip>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: ভাৰতৰ উপ ৰাষ্টপতিসকলৰ‌ তালিকা</comment>
      <origin>515736</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" sha1="5as3s0cfzq59yrasmodf98p13xiogum" xml:space="preserve">ভাৰতৰ উপ ৰাষ্টপতিসকলৰ‌ তালিকা</text>
      <sha1>5as3s0cfzq59yrasmodf98p13xiogum</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:প্লাষ্টিক আৰু পৰিৱেশ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122449</id>
    <revision>
      <id>515737</id>
      <timestamp>2025-06-07T01:49:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515737</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="210" sha1="itgrkzaqzmavpdtxf1c5t329s2m9x41" xml:space="preserve">{{Cat main|প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ}}

[[শ্ৰেণী:প্লাষ্টিক|পৰিৱেশ]]
[[শ্ৰেণী:অৰ্থনীতি আৰু পৰিৱেশ]]</text>
      <sha1>itgrkzaqzmavpdtxf1c5t329s2m9x41</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:প্লাষ্টিক</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122450</id>
    <revision>
      <id>515738</id>
      <timestamp>2025-06-07T01:52:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515738</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="140" sha1="5r8wtiq3siws6hkgo0jjhidbx278jyr" xml:space="preserve">{{Commons cat |Plastics|প্লাষ্টিক}}
{{Cat more|প্লাষ্টিক}}

[[শ্ৰেণী:সামগ্ৰী]]</text>
      <sha1>5r8wtiq3siws6hkgo0jjhidbx278jyr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:অৰ্থনীতি আৰু পৰিৱেশ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122451</id>
    <revision>
      <id>515739</id>
      <timestamp>2025-06-07T01:56:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515739</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="299" sha1="64jyt7h0xu9tre2pyazfjueux0gzxj1" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Economy and the environment}}

[[অৰ্থনীতি]] আৰু [[প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশ]] সম্পৰ্কীয় প্ৰবন্ধসমূহ। 

[[শ্ৰেণী:অৰ্থনীতি]]
[[শ্ৰেণী:পৰিৱেশ]]</text>
      <sha1>64jyt7h0xu9tre2pyazfjueux0gzxj1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:পণ্যসামগ্ৰীৰ পৰিৱেশগত প্ৰভাৱ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122452</id>
    <revision>
      <id>515740</id>
      <timestamp>2025-06-07T01:59:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515740</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="121" sha1="7hgxm7avt38luj5ksop174rg7tj11b8" xml:space="preserve">[[শ্ৰেণী:অৰ্থনীতি আৰু পৰিৱেশ]]
[[শ্ৰেণী:সামগ্ৰী]]</text>
      <sha1>7hgxm7avt38luj5ksop174rg7tj11b8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:জল প্ৰদূষণ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122453</id>
    <revision>
      <id>515741</id>
      <timestamp>2025-06-07T02:06:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515741</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="158" sha1="2t8vct6dvg8ykjcocnlavk5gpqmpeql" xml:space="preserve">{{Cat main}}
{{Commons|Category:Water pollution}}
[[শ্ৰেণী:প্ৰদূষণ]]
[[শ্ৰেণী:পৰিৱেশ বিজ্ঞান]]</text>
      <sha1>2t8vct6dvg8ykjcocnlavk5gpqmpeql</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ocean Day</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122454</id>
    <redirect title="বিশ্ব মহাসাগৰ দিৱস" />
    <revision>
      <id>515742</id>
      <timestamp>2025-06-07T02:26:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>[[বিশ্ব মহাসাগৰ দিৱস]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল</comment>
      <origin>515742</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64" sha1="d66jm1rid21uxhltwkna58u8b9hwj8t" xml:space="preserve">#REDIRECT [[বিশ্ব মহাসাগৰ দিৱস]]</text>
      <sha1>d66jm1rid21uxhltwkna58u8b9hwj8t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Queen Douglas DC-3</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122455</id>
    <redirect title="সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU" />
    <revision>
      <id>515770</id>
      <timestamp>2025-06-07T05:08:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ternarius</username>
        <id>14394</id>
      </contributor>
      <comment>পৃষ্ঠা [[সদস্য বাৰ্তা:Queen Douglas DC-3]]ৰ পৰা [[সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU]]লৈ Ternariusয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Queen Douglas DC-3|Queen Douglas DC-3]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Jace Aotearoa AU|Jace Aotearoa AU]]&quot;</comment>
      <origin>515770</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="65" sha1="i18tvuuq20l3q3ohoft2d61pm5pnz74" xml:space="preserve">#REDIRECT [[সদস্য বাৰ্তা:Jace Aotearoa AU]]</text>
      <sha1>i18tvuuq20l3q3ohoft2d61pm5pnz74</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>আয়ুষ্মান খুৰানা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122456</id>
    <revision>
      <id>515771</id>
      <timestamp>2025-06-07T05:13:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1292439931|Ayushmann Khurrana]]&quot; পৃষ্ঠাৰ অনুবাদেৰে সৃষ্টি কৰা হৈছে</comment>
      <origin>515771</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36665" sha1="fnqv7g63oyk9c1azefqeiouipeue97n" xml:space="preserve">
{{Infobox person|name=আয়ুষ্মান খুৰানা|image=Ayushmann Khurrana promotos 'Anek' in Delhi (1) (cropped).jpg|caption=২০২২ চনত খুৰানা|birth_name=নিশান্ত খুৰানা&lt;ref&gt;{{cite news|title=Koffee With Karan 6: Karan Johar reveals his real name, Ayushmann Khuranna says his wife's father walked in on them |url=https://www.hindustantimes.com/tv/koffee-with-karan-6-karan-johar-reveals-his-real-name-ayushmann-khuranna-says-his-wife-s-father-walked-in-on-them/story-wIv0P4NbP8q7QMN7nPtVkL.html |work=Hindustan Times |access-date=6 July 2019|date=17 December 2018}}&lt;/ref&gt;|birth_date={{Birth date and age|df=yes|1984|09|14}}|birth_place=[[চণ্ডীগড়]], ভাৰত|alma mater=ডিএভি কলেজ&lt;br/&gt;পাঞ্জাব বিশ্ববিদ্যালয়|occupation={{hlist|অভিনেতা|কণ্ঠশিল্পী}}|yearsactive=২০১২-বৰ্তমান|spouse={{marriage|তাহিৰা কাশ্যপ|2008}}|children=২|relatives=[[অপাৰশক্তি খুৰানা]] (ভাতৃ)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ayushmann Khurrana's younger brother to make Bollywood debut with negative character|url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-ayushmann-khurana-s-younger-brother-to-make-bollywood-debut-with-negative-character-2143125|work=[[Daily News and Analysis]]|access-date=26 January 2017}}&lt;/ref&gt;|awards=[[আয়ুষ্মান খুৰানাই লাভ কৰা বঁটা আৰু মনোনয়ন পত্ৰৰ তালিকা|সম্পূৰ্ণ তালিকা]]}}

'''আয়ুষ্মান খুৰানা''' ({{Lang-en|Ayushmann Khurrana}}; জন্ম: '''নিশান্ত খুৰানা'''; ১৪ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৮৪) এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেতা আৰু কণ্ঠশিল্পী। তেওঁ হিন্দী চলচ্চিত্ৰত কাম কৰে। তেওঁৰ চলচ্চিত্ৰসমূহত, সততে তেওঁক সাধাৰণ ব্যক্তিৰ চৰিত্ৰত বিভিন্ন সামাজিক অনুষঙ্গৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰাম কৰি থকা দেখা যায়।&lt;ref name=&quot;mint&quot;&gt;{{Cite news|author=Sen, Raja|title=Ayushmann Khurrana, actor of the year|url=https://www.livemint.com/Leisure/j3Uz5v4brrUGeBNoi9SIiO/Ayushmann-Khurrana-actor-of-the-year.html|work=Mint|access-date=6 December 2018|date=6 July 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;open&quot;&gt;{{Cite news|author=Bamzai, Kaveree|title=Ayushmann Khurrana: Mr Everyman|url=http://www.openthemagazine.com/article/cinema/ayushmann-khurrana-mr-everyman|work=Open|access-date=7 July 2019|date=5 July 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁ এটা [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] আৰু চাৰিটা [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]কে ধৰি অসংখ্য বঁটা-বাহন তথা স্বীকৃতি লাভ কৰিছে। ২০১৩ চনৰ পৰা ২০১৯লৈকে তেওঁ ''ফৰ্বছ ইণ্ডিয়া'''ৰ চেলিব্ৰিটি ১০০ শীৰ্ষক তালিকাত তেওঁ স্থান লাভ কৰিছিল আৰু ২০২০ চনত, ''[[টাইম (আলোচনী)|টাইম]]'' পত্ৰিকাই তেওঁক বিশ্বৰ ১০০গৰাকী প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite magazine|title=Ayushmann Khurrana: The 100 Most Influential People of 2020|url=https://time.com/collection/100-most-influential-people-2020/5888475/ayushmann-khurrana/|access-date=23 September 2020|magazine=Time|journal=}}&lt;/ref&gt;

২০০৪ চনত, খুৰানাই ৰিয়েলিটি টেলিভিছন শ্ব’ এমটিভি ৰ’ডিজৰ দ্বিতীয় ছিজনত জয়ী হৈছিল আৰু টেলিভিছন এংকৰিঙেৰে অভিনয় জগতত পদাৰ্পণ কৰে। তেওঁ সুজিত সৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত, ৰোমান্টিক কমেডীধৰ্মী ছবি ''ভিকি ড'নাৰ'' (২০১২)ত অভিনয়েৰে চলচ্চিত্ৰত অভিষেক ঘটায়, ʼ'ত তেওঁ এগৰাকী শুক্ৰাণু দাতাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ বাবে তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ নৱাগত অভিনেতাৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mid-day.com/articles/entertainment-actor-ayushmann-khurrana-movie-shubh-mangal-savdhan-trailer-trolling-erecticle-dysfunction-bollywood/18516195|title=Ayushmann Khurrana reveals the most amusing comment he received for 'Shubh Mangal Savdhan'|date=19 August 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Vicky Donor HIT2&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.indicine.com/movies/bollywood/vicky-donor-is-a-hit/|title=Vicky Donor is a HIT|date=25 April 2012|publisher=Indicine.com|accessdate=10 March 2015}}&lt;/ref&gt; কিছু সময়ৰ বিপৰ্যয়ৰ পিছত তেওঁ ব্যৱসায়িক আৰু সমালোচনামূলকভাৱে সফল ছবি ''দম লগা কে হাইছা'' (২০১৫)ত অভিনয় কৰে। পৰৱৰ্তীকালত খুৰানাই আৰ্থিকভাৱে সফল হাস্যৰসাত্মক ছবি ''বৰেলী কী বৰ্ফী'' (২০১৭), ''শুভ মংগল সাৱধান'' (২০১৭), ''বাধাই হো'' (২০১৮), ''ড্ৰিম গাৰ্ল'' (২০১৯), ''বালা'' (২০১৯) আৰু ''শুভ মংগল জ্যাদা সাৱধান'' (২০২০) আদিত অভিনয়েৰে নিজকে প্ৰতিষ্ঠিত কৰে।&lt;ref name=&quot;star&quot;&gt;{{Cite web|title=After Back-To-Back Hits, Ayushmann Khurrana Knows He's Become A Star But He Doesn't Want To Believe It|url=https://www.indiatimes.com/entertainment/after-back-to-back-hits-ayushmann-khurrana-knows-he-s-become-a-star-but-he-doesn-t-want-to-believe-it-355144.html|work=Indiatimes|accessdate=22 October 2018|date=21 October 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann Khurrana and Vaani Kapoor's Chandigarh Kare Aashiqui now streaming on Netflix|url=https://www.msn.com/en-US/entertainment/bollywood/ayushmann-khurrana-and-vaani-kapoors-chandigarh-kare-aashiqui-now-streaming-on-netflix/ar-AASwDpi?ocid=sapphireappshare|accessdate=8 January 2022|work=www.msn.com}}&lt;/ref&gt; থ্ৰিলাৰধৰ্মী ছবি ''অন্ধাধুন'' (২০১৮)ত এজন অন্ধ পিয়ানোবাদক হিচাপে আৰু অপৰাধমূলক নাট্য ছবি ''আৰ্টিকেল ১৫'' (২০১৯)ত এজন সৎ পুলিচৰ চৰিত্ৰত তেওঁৰ অভিনয়ে তেওঁক একেৰাহে দুটাকৈ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ ফিল্মফেয়াৰ সমালোচক বঁটা লাভ কৰে। লগতে ''অন্ধাধুন'' নামৰ ছবিখনৰ বাবে তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাও লাভ কৰে। কেইবাটাও বাণিজ্যিকভাৱে বিফল ছবিত অভিনয় কৰাৰ পিছত তেওঁ আধ্যাত্মিক ছিকুৱেল ছবি ''ড্ৰিম গাৰ্ল ২'' (২০২৩)ত অভিনয় কৰে।

অভিনয়ৰ উপৰিও খুৰানাই তেওঁৰ কেইবাখনো চলচ্চিত্ৰৰ গীতত কণ্ঠদানো কৰিছে যেনে &quot;পানী দা ৰং&quot; শীৰ্ষক গীতটি। গীতটিত তেওঁ কণ্ঠদান কৰাৰ লগতে সহযোগীভাৱে ৰচনাও কৰিছিল। ইয়াৰ বাবে তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ নেপথ্য গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। ২০২৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ পৰা তেওঁ ভাৰতৰ বাবে ইউনিচেফৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সদিচ্ছা ৰাষ্ট্ৰদূত হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আহিছে।&lt;ref name=&quot;National&quot;&gt;{{Cite web|date=15 May 2019|title=National ambassadors|url=http://www.unicef.org/people/people_nationalambassadors.html|accessdate=19 February 2020|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann Khurrana|url=https://www.unicef.org/india/ayushmann-khurrana|work=[[UNICEF India]]|language=en}}&lt;/ref&gt;

== প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা ==
১৯৮৪ চনৰ ১৪ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে, [[চণ্ডীগড়]]ত পুনম আৰু পি. খুৰানাৰ ঘৰত, এটি পঞ্জাবী খাত্ৰী পৰিয়ালত&lt;ref&gt;{{Citation|title=Ayushman Khurrana and Parineeti Chopra said that they are Khatri|url=https://www.youtube.com/watch?v=9JhSQKtKj9E|date=13 June 2020|access-date=2 January 2024}}&lt;/ref&gt; নিশান্ত খুৰানা ওৰফে আয়ুষ্মান খুৰানাই জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann turns 31; Bollywood wishes him|url=https://www.bollywoodmantra.com/news/ayushmann-turns-31-bollywood-wishes-him/19179/|work=BollywoodMantra|accessdate=14 June 2018|archivedate=14 June 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180614121307/https://www.bollywoodmantra.com/news/ayushmann-turns-31-bollywood-wishes-him/19179/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=I've evolved as an actor: Ayushmann Khurrana|url=http://tribune.com.pk/story/541722/ive-evolved-as-an-actor-ayushmann-khurrana/|work=IANS|publisher=The Express Tribune|accessdate=5 June 2016|date=28 April 2013}}&lt;/ref&gt; ৩ বছৰ বয়সত তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃয়ে তেওঁৰ নাম সলনি কৰি আয়ুষ্মান ৰাখে। অভিনেতা [[অপাৰশক্তি খুৰানা]] তেওঁৰ এগৰাকী কনিষ্ঠ ভাতৃ৷

তেওঁৰ পিতৃ পি. খুৰানা, এগৰাকী জ্যোতিষী&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ayushmann Khurrana's father, famous astrologer P Khurrana passes away|url=https://www.indiatoday.in//movies/celebrities/story/ayushmann-khurranas-father-famous-astrologer-p-khurrana-passes-away-2381468-2023-05-19?onetap=true|date=19 May 2023|work=[[Indiatoday.in|indiatoday]]}}&lt;/ref&gt; আৰু জ্যোতিষ বিষয়ৰ লেখক, ২০২৩ চনত তেওঁৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Renowned astrologer Pandit P Khurana passes away in Mohali; sons Ayushmann &amp; Aparshakti thank fans for 'prayers and support'|url=https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/ayushmanns-father-pandit-p-khurana-a-renowned-astrologer-passes-away/articleshow/100356286.cms|date=19 May 2023|work=[[The Economic Times|economictimes]]}}&lt;/ref&gt; আনহাতে তেওঁৰ মাতৃ পুনম এগৰাকী গৃহিণী; অৰ্ধ বাৰ্মিজ বংশৰ,&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/bollywood/ayushmann-khurrana-burmese-genes/|title=Ayushmann Khurrana has Burmese genes|date=22 March 2017|work=Bollywood Hungama}}&lt;/ref&gt; আৰু তেওঁ হিন্দীত এম. এ. ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে।{{Citation needed|date=March 2016}}&lt;sup class=&quot;noprint Inline-Template Template-Fact&quot; style=&quot;white-space:nowrap;&quot;&gt;&amp;#x5B; ''[[ৱিকিপিডিয়া:উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন|&lt;span title=&quot;This claim needs references to reliable sources. (March 2016)&quot;&gt;উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন&lt;/span&gt;]]'' &amp;#x5D;&lt;/sup&gt;

আয়ুষ্মান খুৰানা গুৰু নানক খালছা মহাবিদ্যালয়ৰ অংশ আছিল। তেওঁ [[চণ্ডীগড়]]ৰ ছেইণ্ট জন'ছ হাইস্কুল আৰু [[চণ্ডীগড়]]ৰ ডিএভি কলেজত অধ্যয়ন কৰিছিল৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann's Portfolio Pics|url=http://photogallery.indiatimes.com/celebs/bollywood/ayushmann-khurrana/ayushmanns-portfolio-pics/Ayushmann-Khurrana/articleshow/22629606.cms|work=The Times of India|accessdate=5 June 2016}}&lt;/ref&gt; তেওঁ ইংৰাজী সাহিত্যত সন্মানসহ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল আৰু পাঞ্জাব বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্কুল অৱ কমিউনিকেচন ষ্টাডিজৰ পৰা গণ যোগাযোগ বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;toifacts&quot;&gt;{{Cite web|title=Lesser known facts about Ayushmann Khurrana|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Lesser-known-facts-about-Ayushmann-Khurrana/Ayushmann-Khurrana-Lesser-known-facts/photostory/41511591.cms|work=The Times of India|accessdate=5 June 2016|date=21 September 2015}}&lt;/ref&gt; তেওঁ পাঁচ বছৰ থিয়েটাৰতো অভিনয় কৰিছিল।

কলেজীয়া দিনবোৰত তেওঁ ছিমলাৰ গেইটি থিয়েটাৰত কেইবাখনো নাটকত অভিনয় কৰিছিল। চণ্ডীগড়ৰ সক্ৰিয় নাট্যদল ডিএভি কলেজৰ &quot;আঘাজ&quot; আৰু &quot;মঞ্চতন্ত্ৰ&quot;ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্যও আছিল।&lt;ref name=&quot;toifacts&quot;&gt;{{Cite web|title=Lesser known facts about Ayushmann Khurrana|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Lesser-known-facts-about-Ayushmann-Khurrana/Ayushmann-Khurrana-Lesser-known-facts/photostory/41511591.cms|work=The Times of India|accessdate=5 June 2016|date=21 September 2015}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Lesser-known-facts-about-Ayushmann-Khurrana/Ayushmann-Khurrana-Lesser-known-facts/photostory/41511591.cms &quot;Lesser known facts about Ayushmann Khurrana&quot;]. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; তেওঁ বাটৰ নাটৰ কল্পনা আৰু অভিনয় কৰিছিল। ৰাষ্ট্ৰীয় কলেজ উৎসৱ যেনে মুড ইণ্ডিগʼ (আইআইটি বম্বে), অএএছআইএছ (বিৰলা ইনষ্টিটিউট অৱ টেকন’লজি এণ্ড চাইন্স, পিলানি) আৰু ছেইণ্ট বেডেছ ছিমলা আদিত পুৰস্কাৰো লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;toifacts&quot; /&gt; ধৰ্মবীৰ ভাৰতীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত, অন্ধ যুগ নামৰ ছবিখনত [[অশ্বত্থামা]]ৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰি তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ বঁটা লাভ কৰিছিল৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann's Portfolio Pics|url=http://photogallery.maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/36495087.cms|work=Maharashtra Times|accessdate=5 June 2016}}&lt;/ref&gt;

খুৰানা বৰ্তমান কৰ্মসূত্ৰে [[মুম্বাই]]ত থাকে আৰু তেওঁৰ পৰিয়াল এতিয়াও চণ্ডীগড়তে থাকে। তেওঁৰ ভাতৃ [[অপাৰশক্তি খুৰানা]] দিল্লীৰ ৰেডিঅʼ মিৰ্চি ৯৮.৩ এফএমত ৰেডিঅ‍ʼ জকী আৰু ২০১৬ চনত [[আমিৰ খান]] অভিনীত ছবি ''[[দংগল]]''ত অভিনয়েৰে অভিনয় জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.bollywoodhungama.com/news/15017705/Ayushmann-Khurranas-brother-to-make-debut-in-Dangal|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150710185937/http://www.bollywoodhungama.com/news/15017705/Ayushmann-Khurranas-brother-to-make-debut-in-Dangal|archivedate=10 July 2015|title=Ayushmann Khurrana's brother to make debut in Dangal|work=[[Bollywood Hungama]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/My-brother-is-more-like-Vicky-Ayushmann-Khurrana/articleshow/14384641.cms|date=20 March 2014}}&lt;/ref&gt; ঘৰৰ সাহিত্যিক পৰিৱেশে খুৰানাকো যথেষ্ট প্ৰভাৱিত কৰিছিল আৰু তেওঁ লিখা-মেলাৰ কামটো নিজৰ চখ হিচাপে লৈছিল। তেওঁ হিন্দী ভাষাত ব্লগ আদি লিখা-মেলা কৰে আৰু এই কাৰ্যৰ বাবে তেওঁৰ প্ৰশংসকসকলৰ পৰা তেওঁ অতিশয় সমাদৰ লাভ কৰিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@ayushmann/hindi-hain-hum-619cfb3db30b|title=Hindi Hain Hum?|date=3 June 2019}}&lt;/ref&gt;

== ব্যক্তিগত জীৱন ==
২০০৮ চনত, খুৰানাই তেওঁৰ শৈশৱৰ বান্ধৱী, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা তথা সাংবাদিকতাৰ শিক্ষয়িত্ৰী তাহিৰা কাশ্যপৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। দম্পত্তিহালৰ এটি পুত্ৰ আৰু এটি কন্যা সন্তান আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.sokaglobal.org/practicing-buddhism/personal-experiences/a-better-version-of-myself.html|title=A Better Version of Myself|date=24 August 2020|work=www.sokaglobal.org|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;

২০১৮ চনত, কাশ্যপৰ [[স্তন কেন্সাৰ]] ধৰা পৰিছিল যদিও ২০২০ চনত, তেওঁক কেন্সাৰমুক্ত ঘোষণা কৰা হৈছিল। খুৰানাই নিচিৰেন বৌদ্ধ ধৰ্মৰ প্ৰতি থকা বিশ্বাসৰ কৃতিত্ব দিয়ে কাৰণ ই তেওঁক কঠিন সময়ৰ মাজেৰে পাৰ হʼবলৈ সহায় কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/kaun-banega-crorepati-13-ayushmann-khurrana-shares-he-follows-nichiren-buddhism-and-truly-believes-in-i-really-believe-in-the-philosophy-of-nam-myoho-renge-kyo/articleshow/88266546.cms|title=Kaun Banega Crorepati 13: Ayushmann Khurrana shares he follows Nichiren Buddhism and truly believes in the philosophy of 'Nam-myoho-renge-kyo'|date=14 December 2021|access-date=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.readersdigest.in/features/story-be-your-best-possible-self-124870|title='Be Your Best Possible Self'|work=www.readersdigest.in|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://movies.ndtv.com/bollywood/ayushmann-khurrana-i-had-rs-10-000-in-my-account-when-i-got-married-495723|title=Ayushmann Khurrana: I had Rs 10,000 in my account when I got married|work=NDTV|date=20 March 2014|accessdate=20 March 2014|archivedate=6 April 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406003621/http://movies.ndtv.com/bollywood/ayushmann-khurrana-i-had-rs-10-000-in-my-account-when-i-got-married-495723}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ndtv.com/entertainment/why-ayushmann-khurranas-wife-tahira-kashyap-is-trending-1901148|title=Why Ayushmann Khurrana's Wife Tahira Kashyap Is Trending|date=15 August 2018|work=NDTV.com|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/movies/celebrities/story/ayushmann-khurrana-on-wife-tahira-kashyap-s-cancer-we-got-to-know-about-it-on-my-birthday-1514503-2019-05-01|title=Ayushmann Khurrana on wife Tahira Kashyap's cancer: We got to know about it on my birthday|work=India Today|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;

== সংগীতপঞ্জী ==
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|- style=&quot;background:#b0c4de; text-align:center;&quot;
!Year
!Song
!Album
!Composer
! class=&quot;unsortable&quot; |Note(s)
! class=&quot;unsortable&quot; |{{Abbr|Ref(s)|Reference(s)}}
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |2012
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Pani Da Rang&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |''Vicky Donor''
| rowspan=&quot;4&quot; |Himself, Rochak Kohli
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|title=7 times Ayushmann Khurrana won our hearts with his melodious voice|url=https://www.filmfare.com/features/7-times-ayushmann-khurrana-won-our-hearts-with-his-melodious-voice-39233.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195354/https://www.filmfare.com/features/7-times-ayushmann-khurrana-won-our-hearts-with-his-melodious-voice-39233.html|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Filmfare}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Pani Da Rang (Female)&quot;
|sung by Sukanya Purkayastha
|
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |2013
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Saddi Gali&quot;
| rowspan=&quot;3&quot; |''Nautanki Saala! ''
| rowspan=&quot;2&quot; |Duet with Neeti Mohan
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Saddi Gali (Unplugged)&quot;
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Tu Hi Tu&quot;
|Mikey McCleary
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=19 July 2013|title=Ayushmann Khurrana to release his single|url=https://www.hindustantimes.com/music/ayushmann-khurrana-to-release-his-single/story-UhbveVz2DczcyDyXsAEj9H.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195644/https://www.hindustantimes.com/music/ayushmann-khurrana-to-release-his-single/story-UhbveVz2DczcyDyXsAEj9H.html|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Hindustan Times}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;O Heeriye&quot;
|Single
|Rochak Kohli
|Features Rhea Chakraborty
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurrana/articleshow/22936517.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195716/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurrana/articleshow/22936517.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India|date=23 September 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |2014
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Khaamakhaan&quot;
|''Bewakoofiyaan''
|Raghu Dixit
|Duet with Neeti Mohan
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/photo-features/reasons-we-love-ayushmann-khurrana/a-film-on-lgbt-subject-next-on-ayushmann-khurranas-mind/photostory/67331893.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319192652/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/photo-features/reasons-we-love-ayushmann-khurrana/a-film-on-lgbt-subject-next-on-ayushmann-khurranas-mind/photostory/67331893.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Mitti Di Khushboo&quot;
|Single
|Rochak Kohli
|Features [[হুমা কুৰেছি|Huma Qureshi]]
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Mitti Di Khusboo new song by Ayushmann Khurrana|url=http://indiatoday.intoday.in/story/watch-mitti-di-khusboo-new-song-by-ayushmann-khurrana/1/394965.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304084643/http://indiatoday.intoday.in/story/watch-mitti-di-khusboo-new-song-by-ayushmann-khurrana/1/394965.html|archivedate=4 March 2016|accessdate=6 July 2019|work=India Today|date=9 October 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;5&quot; |2015
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Dil-E-Naadan&quot;
| rowspan=&quot;3&quot; |''Hawaizaada''
| rowspan=&quot;2&quot; |Himself
| rowspan=&quot;2&quot; |Rendition of [[মিৰ্জা গালিব|Mirza Ghalib]]'s version
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last3=2018|title=Ayushmann Khurrana teams up with Suresh Triveni for his fifth single|url=https://ahmedabadmirror.indiatimes.com/entertainment/bollywood/ayushmann-khurrana-teams-up-with-suresh-triveni-for-his-fifth-single/articleshow/64293590.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195919/https://ahmedabadmirror.indiatimes.com/entertainment/bollywood/ayushmann-khurrana-teams-up-with-suresh-triveni-for-his-fifth-single/articleshow/64293590.cms|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Ahmedabad Mirror}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Dil-E-Naadan (Reprise)&quot; (Along with Shweta Subram)
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Turram Khan&quot;
|Rochak Kohli
|With [[অংগৰাগ মহন্ত|Papon]] and [[মোনালী ঠাকুৰ|Monali Thakur]]
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Moh Moh Ke Dhage (Reprise)&quot;
|''Dum Laga Ke Haisha''
|Anu Malik
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=28 March 2016|title=Ayushmann Khurrana's Ecstatic Rendition of 'Moh Moh Ke Dhaage' Will Make Your Day|url=https://www.huffingtonpost.in/2016/03/28/ayushmann-khurrana-singing_n_9555960.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180622163758/https://www.huffingtonpost.in/2016/03/28/ayushmann-khurrana-singing_n_9555960.html|archivedate=22 June 2018|accessdate=19 March 2020|work=HuffPost India}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Yahin Hoon Main&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |Single
|Rochak Kohli
|Features [[য়ামী গৌতম|Yami Gautam]]
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
|2016
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Ik Vaari&quot;
|Aparshakti Khurana
|Features [[আয়েশা শৰ্মা|Aisha Sharma]]
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurranas-Ik-vaari-is-the-ultimate-romantic-number-you-had-been-waiting-for/articleshow/54466707.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200205/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurranas-Ik-vaari-is-the-ultimate-romantic-number-you-had-been-waiting-for/articleshow/54466707.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India|date=17 January 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Haareya (Rock version)&quot;
|''Meri Pyaari Bindu''
|Sachin–Jigar
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Haareya (Ayushmann Khurrana Rock Version) - Single by Ayushmann Khurrana &amp; Sachin-Jigar|url=https://music.apple.com/ca/album/haareya-ayushmann-khurrana-rock-version-single/1241230170|accessdate=31 May 2022|language=en-CA|date=26 May 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Orrey Mon&quot;
|Single
|Upal Sengupta
|Features Ritabhari Chakraborty
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|date=1 March 2020|title=Ayushmann Khurrana's 'Happiness Concert' marks his homecoming in Chandigarh|url=https://www.hindustantimes.com/chandigarh/ayushmann-khurrana-s-happiness-concert-marks-his-homecoming/story-Z8pltFNbHwdBEfy5h1y9QP.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200314142422/https://www.hindustantimes.com/chandigarh/ayushmann-khurrana-s-happiness-concert-marks-his-homecoming/story-Z8pltFNbHwdBEfy5h1y9QP.html|archivedate=14 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Hindustan Times}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Nazm Nazm&quot;
|''Bareilly Ki Barfi''
|Arko
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Kanha (Unplugged)&quot;
|''Shubh Mangal Savdhan''
|Tanishk-Vayu
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Gomes|first=Michael|title=Ali Zafar and Ayushmann Khurrana unplugged on Dubai stage|url=https://www.khaleejtimes.com/20171021/no-title|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200359/https://www.khaleejtimes.com/20171021/no-title|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Khaleej Times}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;5&quot; |2018
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Bachpan&quot;
|''Toffee''
|Abhinav Bhansal
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Bachpan - Single by Ayushmann Khurrana|url=https://music.apple.com/ie/album/bachpan-from-toffee-single/1334140775|accessdate=31 May 2022|date=12 January 2018|archivedate=31 May 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220531062633/https://music.apple.com/ie/album/bachpan-from-toffee-single/1334140775}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Aap Se Milkar (Reprise)&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |''Andhadhun ''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[অমিত ত্ৰিবেদী|Amit Trivedi]]
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Pandya|first=Sonal|date=19 September 2018|title=Andhadhun song: Ayushmann Khurrana, Radhika Apte enjoy each other's company in 'Aap Se Milkar' (Reprise)|url=https://www.cinestaan.com/articles/2018/sep/19/15731|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200430120646/https://www.cinestaan.com/articles/2018/sep/19/15731|archivedate=30 April 2020|accessdate=19 March 2020|work=Cinestaan}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Naina Da Kya Kasoor&quot;
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Chan Kitthan&quot;
|Single
| rowspan=&quot;2&quot; |Rochak Kohli
|Features Pranitha Subhash
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Nain Na Jodeen&quot;
|''Badhaai Ho''
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Badhaai Ho New Song Nain Na Jodeen Is The Perfect Song To 'Soothe' Your Achy Breaky Heart|url=https://www.ndtv.com/entertainment/badhaai-ho-new-song-nain-na-jodeen-is-the-perfect-song-to-soothe-your-achy-breaky-heart-1926954|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200557/https://www.ndtv.com/entertainment/badhaai-ho-new-song-nain-na-jodeen-is-the-perfect-song-to-soothe-your-achy-breaky-heart-1926954|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=NDTV}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |2019
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Intezaar (Reprise)&quot;
|''Article 15''
|[[অনুৰাগ শইকীয়া|Anurag Saikia]]
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/ayushmann-khurrana-drops-an-unplugged-version-of-intezari-from-article-15-in-his-soulful-voice/articleshow/70042056.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200638/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/ayushmann-khurrana-drops-an-unplugged-version-of-intezari-from-article-15-in-his-soulful-voice/articleshow/70042056.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India|date=2 July 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Ik Mulakat (Reprise)&quot;
|''Dream Girl''
|Meet Bros
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=From Lehenga to O Saki Saki: 10 songs that set TikTok on fire this Diwali|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/from-lehenga-to-o-saki-saki-10-songs-that-set-tiktok-on-fire-this-diwali|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200720/https://www.freepressjournal.in/entertainment/from-lehenga-to-o-saki-saki-10-songs-that-set-tiktok-on-fire-this-diwali|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Free Press Journal}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Ab Teri Baari (with Naezy)&quot;
|Single
|Clinton Cerejo
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |2020
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Mere Liye Tum Kaafi Ho&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |''Shubh Mangal Zyada Saavdhan''
|Tanishk-Vayu
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Arrey Pyaar Kar Le&quot;
|Tanishk Bagchi
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Pyaar, it is getting|url=https://www.tribuneindia.com/news/pyaar-it-is-getting-51302|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200834/https://www.tribuneindia.com/news/pyaar-it-is-getting-51302|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=The Tribune India}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |2021
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Kinni Soni He&quot;
|''Quaranteen Crush''
|Sameer Kaushal
|Part of series, ''Feels Like Ishq''
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Chowdhury|first=Rishita Roy|title=Ayushmann Khurrana loved making Kinni Soni song for wife Tahira's Quaranteen Crush|url=https://www.indiatoday.in/movies/celebrities/story/ayushmann-khurrana-loved-making-kinni-soni-song-for-wife-tahira-s-quaranteen-crush-1834365-2021-07-29|work=India Today|accessdate=31 May 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Maafi&quot;
|''Chandigarh Kare Aashiqui''
|Sachin-Jigar
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Happiest when I express through music: Ayushmann Khurrana on his Chandigarh Kare Aashiqui song 'Maafi'|url=https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/happiest-when-i-express-through-music-ayushmann-khurrana-his-chandigarh-kare-aashiqui-song-maafi-957036|work=PINKVILLA|accessdate=31 May 2022|language=en|date=3 December 2021|archivedate=8 November 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20221108045625/https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/happiest-when-i-express-through-music-ayushmann-khurrana-his-chandigarh-kare-aashiqui-song-maafi-957036}}&lt;/ref&gt;
|-
|2022
! scope=&quot;row&quot; |&quot;O Sweetie Sweetie&quot;
|''Doctor G''
|[[অমিত ত্ৰিবেদী|Amit Trivedi]]
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=5 October 2022|title=Doctor G song O Sweetie Sweetie: Ayushmann Khurrana's soulful track captures his love story with Rakul Preet Singh|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/o-sweetie-sweetie-song-ayushmann-khurrana-8191028/|accessdate=6 October 2022|work=The Indian Express|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
|2023
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Rataan Kaaliyan&quot;
|Single
|Rochak Kohli
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=4 July 2023|title=Ayushmann Khurrana releases new single Raatan Kaaliyan: 'Little piece of my heart is yours'|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/music/ayushmann-khurrana-releases-new-single-raatan-kaaliyan-8740736/|accessdate=4 July 2023|work=The Indian Express|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
|2024
! scope=&quot;row&quot; |&quot;Jachdi&quot;
|Single
|Goldboy
|
| style=&quot;text-align:center;&quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann Khurrana And Pashmina Roshan's Song Jachdi Is A Festive Treat To Fans|url=https://www.ndtv.com/entertainment/ayushmann-khurrana-and-pashmina-roshans-track-jachdi-out-6662206|accessdate=12 October 2024|work=www.ndtv.com|language=en}}&lt;/ref&gt;
|}

== তথ্য উৎস ==
{{ৰেফলিষ্ট}}

== গ্ৰন্থপঞ্জি ==

* {{Cite book|last=Khurrana|first1=Ayushmann|last2=Kashyap|first2=Tahira|title=Cracking the Code: My Journey in Bollywood|url=https://books.google.com/books?id=edNergEACAAJ&amp;q=Cracking+the+Code:+My+Journey+in+Bollywood|year=2015|publisher=[[Rupa &amp; Co]]|isbn=9788129135681}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==

* {{IMDb name|4731677}}
* {{Bollywood Hungama person|ayushmann-khurrana}}
* {{Instagram|id=ayushmannk}} {{Navboxes|list={{NationalFilmAwardBestActor}}
{{Filmfare Critics Award for Best Actor}}
{{FilmfareAwardBestMaleDebut}}
{{FilmfareAwardBestMaleSinger}}
{{IIFAAwardBestMaleDebut}}
{{Zee Cine Award for Best Male Debut}}
{{Screen Award for Best Actor}}
{{ScreenAwardBestMaleDebut}}
{{StardustAwardBestActor}}}}{{Roadies}}
{{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}{{DEFAULTSORT:Khurrana, Ayushmann}}
[[শ্ৰেণী:জী চিনে বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ একাডেমী বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>fnqv7g63oyk9c1azefqeiouipeue97n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515774</id>
      <parentid>515771</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T05:50:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515774</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38860" sha1="g4zkkp3e1xhobgdcdcxjo9klcg2s5k5" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=আয়ুষ্মান খুৰানা|image=Ayushmann Khurrana promotos 'Anek' in Delhi (1) (cropped).jpg|caption=২০২২ চনত খুৰানা|birth_name=নিশান্ত খুৰানা&lt;ref&gt;{{cite news|title=Koffee With Karan 6: Karan Johar reveals his real name, Ayushmann Khuranna says his wife's father walked in on them |url=https://www.hindustantimes.com/tv/koffee-with-karan-6-karan-johar-reveals-his-real-name-ayushmann-khuranna-says-his-wife-s-father-walked-in-on-them/story-wIv0P4NbP8q7QMN7nPtVkL.html |work=Hindustan Times |access-date=6 July 2019|date=17 December 2018}}&lt;/ref&gt;|birth_date={{Birth date and age|df=yes|1984|09|14}}|birth_place=[[চণ্ডীগড়]], ভাৰত|alma mater=ডিএভি কলেজ&lt;br/&gt;পাঞ্জাব বিশ্ববিদ্যালয়|occupation={{hlist|অভিনেতা|কণ্ঠশিল্পী}}|yearsactive=২০১২-বৰ্তমান|spouse={{marriage|তাহিৰা কাশ্যপ|2008}}|children=২|relatives=[[অপাৰশক্তি খুৰানা]] (ভাতৃ)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ayushmann Khurrana's younger brother to make Bollywood debut with negative character|url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-ayushmann-khurana-s-younger-brother-to-make-bollywood-debut-with-negative-character-2143125|work=[[Daily News and Analysis]]|access-date=26 January 2017}}&lt;/ref&gt;|awards=[[আয়ুষ্মান খুৰানাই লাভ কৰা বঁটা আৰু মনোনয়ন পত্ৰৰ তালিকা|সম্পূৰ্ণ তালিকা]]}}

'''আয়ুষ্মান খুৰানা''' ({{Lang-en|Ayushmann Khurrana}}; জন্ম: '''নিশান্ত খুৰানা'''; ১৪ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৮৪) এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেতা আৰু কণ্ঠশিল্পী। তেওঁ হিন্দী চলচ্চিত্ৰত কাম কৰে। তেওঁৰ চলচ্চিত্ৰসমূহত, সততে তেওঁক সাধাৰণ ব্যক্তিৰ চৰিত্ৰত বিভিন্ন সামাজিক অনুষঙ্গৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰাম কৰি থকা দেখা যায়।&lt;ref name=&quot;mint&quot;&gt;{{Cite news|author=Sen, Raja|title=Ayushmann Khurrana, actor of the year|url=https://www.livemint.com/Leisure/j3Uz5v4brrUGeBNoi9SIiO/Ayushmann-Khurrana-actor-of-the-year.html|work=Mint|access-date=6 December 2018|date=6 July 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;open&quot;&gt;{{Cite news|author=Bamzai, Kaveree|title=Ayushmann Khurrana: Mr Everyman|url=http://www.openthemagazine.com/article/cinema/ayushmann-khurrana-mr-everyman|work=Open|access-date=7 July 2019|date=5 July 2019}}&lt;/ref&gt; তেওঁ এটা [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] আৰু চাৰিটা [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]]কে ধৰি অসংখ্য বঁটা-বাহন তথা স্বীকৃতি লাভ কৰিছে। ২০১৩ চনৰ পৰা ২০১৯লৈকে তেওঁ ''ফৰ্বছ ইণ্ডিয়া''ৰ চেলিব্ৰিটি ১০০ শীৰ্ষক তালিকাত তেওঁ স্থান লাভ কৰিছিল আৰু ২০২০ চনত, ''[[টাইম (আলোচনী)|টাইম]]'' পত্ৰিকাই তেওঁক বিশ্বৰ ১০০গৰাকী প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{cite magazine|title=Ayushmann Khurrana: The 100 Most Influential People of 2020|url=https://time.com/collection/100-most-influential-people-2020/5888475/ayushmann-khurrana/|access-date=23 September 2020|magazine=Time|journal=}}&lt;/ref&gt;

২০০৪ চনত, খুৰানাই ৰিয়েলিটি টেলিভিছন শ্ব’ এমটিভি ৰ’ডিজৰ দ্বিতীয় ছিজনত জয়ী হৈছিল আৰু টেলিভিছন এংকৰিঙেৰে অভিনয় জগতত পদাৰ্পণ কৰে। তেওঁ সুজিত সৰকাৰৰ দ্বাৰা পৰিচালিত, ৰোমাণ্টিক কমেডীধৰ্মী ছবি ''ভিকি ড'নাৰ'' (২০১২)ত অভিনয়েৰে চলচ্চিত্ৰত অভিষেক ঘটায়, ʼ'ত তেওঁ এগৰাকী শুক্ৰাণু দাতাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ছবিখনৰ বাবে তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ নৱাগত অভিনেতাৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mid-day.com/articles/entertainment-actor-ayushmann-khurrana-movie-shubh-mangal-savdhan-trailer-trolling-erecticle-dysfunction-bollywood/18516195|title=Ayushmann Khurrana reveals the most amusing comment he received for 'Shubh Mangal Savdhan'|date=19 August 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Vicky Donor HIT2&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.indicine.com/movies/bollywood/vicky-donor-is-a-hit/|title=Vicky Donor is a HIT|date=25 April 2012|publisher=Indicine.com|accessdate=10 March 2015}}&lt;/ref&gt; কিছু সময়ৰ বিপৰ্যয়ৰ পিছত তেওঁ ব্যৱসায়িক আৰু সমালোচনামূলকভাৱে সফল ছবি ''দম লগা কে হাইছা'' (২০১৫)ত অভিনয় কৰে। পৰৱৰ্তীকালত খুৰানাই আৰ্থিকভাৱে সফল হাস্যৰসাত্মক ছবি ''বৰেলী কী বৰ্ফী'' (২০১৭), ''শুভ মংগল সাৱধান'' (২০১৭), ''বাধাই হো'' (২০১৮), ''ড্ৰিম গাৰ্ল'' (২০১৯), ''বালা'' (২০১৯) আৰু ''শুভ মংগল জ্যাদা সাৱধান'' (২০২০) আদিত অভিনয়েৰে নিজকে প্ৰতিষ্ঠিত কৰে।&lt;ref name=&quot;star&quot;&gt;{{Cite web|title=After Back-To-Back Hits, Ayushmann Khurrana Knows He's Become A Star But He Doesn't Want To Believe It|url=https://www.indiatimes.com/entertainment/after-back-to-back-hits-ayushmann-khurrana-knows-he-s-become-a-star-but-he-doesn-t-want-to-believe-it-355144.html|work=Indiatimes|accessdate=22 October 2018|date=21 October 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann Khurrana and Vaani Kapoor's Chandigarh Kare Aashiqui now streaming on Netflix|url=https://www.msn.com/en-US/entertainment/bollywood/ayushmann-khurrana-and-vaani-kapoors-chandigarh-kare-aashiqui-now-streaming-on-netflix/ar-AASwDpi?ocid=sapphireappshare|accessdate=8 January 2022|work=www.msn.com}}&lt;/ref&gt; থ্ৰিলাৰধৰ্মী ছবি ''অন্ধাধুন'' (২০১৮)ত এজন অন্ধ পিয়ানোবাদকৰ চৰিত্ৰত আৰু অপৰাধমূলক নাট্যধৰ্মী ছবি ''আৰ্টিকেল ১৫'' (২০১৯)ত এজন সৎ পুলিচৰ চৰিত্ৰত তেওঁৰ অভিনয়ে তেওঁক একেৰাহে দুটাকৈ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ ফিল্মফেয়াৰ সমালোচক বঁটা লাভ কৰে। লগতে ''অন্ধাধুন'' নামৰ ছবিখনৰ বাবে তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাও লাভ কৰে। কেইবাটাও বাণিজ্যিকভাৱে বিফল ছবিত অভিনয় কৰাৰ পিছত তেওঁ আধ্যাত্মিক ছিকুৱেল ছবি ''ড্ৰিম গাৰ্ল ২'' (২০২৩)ত অভিনয় কৰে। 

অভিনয়ৰ উপৰিও খুৰানাই তেওঁৰ কেইবাখনো চলচ্চিত্ৰৰ গীতত কণ্ঠদানো কৰিছে যেনে &quot;পানী দা ৰং&quot; শীৰ্ষক গীতটি। গীতটিত তেওঁ কণ্ঠদান কৰাৰ লগতে সহযোগীভাৱে ৰচনাও কৰিছিল। ইয়াৰ বাবে তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ নেপথ্য গায়কৰ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। ২০২৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ পৰা তেওঁ ভাৰতৰ বাবে ইউনিচেফৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সদিচ্ছা ৰাষ্ট্ৰদূত হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আহিছে।&lt;ref name=&quot;National&quot;&gt;{{Cite web|date=15 May 2019|title=National ambassadors|url=http://www.unicef.org/people/people_nationalambassadors.html|accessdate=19 February 2020|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann Khurrana|url=https://www.unicef.org/india/ayushmann-khurrana|work=[[UNICEF India]]|language=en}}&lt;/ref&gt;

== প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা ==
১৯৮৪ চনৰ ১৪ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে, [[চণ্ডীগড়]]ত পুনম আৰু পি. খুৰানাৰ ঘৰত, এটি পঞ্জাবী খাত্ৰী পৰিয়ালত&lt;ref&gt;{{Citation|title=Ayushman Khurrana and Parineeti Chopra said that they are Khatri|url=https://www.youtube.com/watch?v=9JhSQKtKj9E|date=13 June 2020|access-date=2 January 2024}}&lt;/ref&gt; নিশান্ত খুৰানা ওৰফে আয়ুষ্মান খুৰানাই জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann turns 31; Bollywood wishes him|url=https://www.bollywoodmantra.com/news/ayushmann-turns-31-bollywood-wishes-him/19179/|work=BollywoodMantra|accessdate=14 June 2018|archivedate=14 June 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180614121307/https://www.bollywoodmantra.com/news/ayushmann-turns-31-bollywood-wishes-him/19179/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=I've evolved as an actor: Ayushmann Khurrana|url=http://tribune.com.pk/story/541722/ive-evolved-as-an-actor-ayushmann-khurrana/|work=IANS|publisher=The Express Tribune|accessdate=5 June 2016|date=28 April 2013}}&lt;/ref&gt; ৩ বছৰ বয়সত তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃয়ে তেওঁৰ নাম সলনি কৰি আয়ুষ্মান ৰাখে। অভিনেতা [[অপাৰশক্তি খুৰানা]] তেওঁৰ এগৰাকী কনিষ্ঠ ভাতৃ। 

তেওঁৰ পিতৃ পি. খুৰানা, এগৰাকী জ্যোতিষী&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ayushmann Khurrana's father, famous astrologer P Khurrana passes away|url=https://www.indiatoday.in//movies/celebrities/story/ayushmann-khurranas-father-famous-astrologer-p-khurrana-passes-away-2381468-2023-05-19?onetap=true|date=19 May 2023|work=[[Indiatoday.in|indiatoday]]}}&lt;/ref&gt; আৰু জ্যোতিষ বিষয়ৰ লেখক, ২০২৩ চনত তেওঁৰ মৃত্যু হয়।&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Renowned astrologer Pandit P Khurana passes away in Mohali; sons Ayushmann &amp; Aparshakti thank fans for 'prayers and support'|url=https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/ayushmanns-father-pandit-p-khurana-a-renowned-astrologer-passes-away/articleshow/100356286.cms|date=19 May 2023|work=[[The Economic Times|economictimes]]}}&lt;/ref&gt; আনহাতে তেওঁৰ মাতৃ পুনম এগৰাকী গৃহিণী; অৰ্ধ বাৰ্মিজ বংশৰ,&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/bollywood/ayushmann-khurrana-burmese-genes/|title=Ayushmann Khurrana has Burmese genes|date=22 March 2017|work=Bollywood Hungama}}&lt;/ref&gt; আৰু তেওঁ হিন্দীত এম. এ. ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে।{{Citation needed|date=March 2016}}&lt;sup class=&quot;noprint Inline-Template Template-Fact&quot; style=&quot;white-space:nowrap; &quot;&gt;&amp;#x5B; ''[[ৱিকিপিডিয়া:উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন|&lt;span title=&quot;This claim needs references to reliable sources. (March 2016)&quot;&gt;উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন&lt;/span&gt;]]'' &amp;#x5D; &lt;/sup&gt;

আয়ুষ্মান খুৰানা গুৰু নানক খালছা মহাবিদ্যালয়ৰ অংশ আছিল। তেওঁ [[চণ্ডীগড়]]ৰ ছেইণ্ট জন'ছ হাইস্কুল আৰু [[চণ্ডীগড়]]ৰ ডিএভি কলেজত অধ্যয়ন কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann's Portfolio Pics|url=http://photogallery.indiatimes.com/celebs/bollywood/ayushmann-khurrana/ayushmanns-portfolio-pics/Ayushmann-Khurrana/articleshow/22629606.cms|work=The Times of India|accessdate=5 June 2016}}&lt;/ref&gt; তেওঁ ইংৰাজী সাহিত্যত সন্মানসহ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল আৰু পাঞ্জাব বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্কুল অৱ কমিউনিকেচন ষ্টাডিজৰ পৰা গণ যোগাযোগ বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;toifacts&quot;&gt;{{Cite web|title=Lesser known facts about Ayushmann Khurrana|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Lesser-known-facts-about-Ayushmann-Khurrana/Ayushmann-Khurrana-Lesser-known-facts/photostory/41511591.cms|work=The Times of India|accessdate=5 June 2016|date=21 September 2015}}&lt;/ref&gt; তেওঁ পাঁচ বছৰ থিয়েটাৰতো অভিনয় কৰিছিল। 

কলেজীয়া দিনবোৰত তেওঁ ছিমলাৰ গেইটি থিয়েটাৰত কেইবাখনো নাটকত অভিনয় কৰিছিল। চণ্ডীগড়ৰ সক্ৰিয় নাট্যদল ডিএভি কলেজৰ &quot;আঘাজ&quot; আৰু &quot;মঞ্চতন্ত্ৰ&quot;ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্যও আছিল।&lt;ref name=&quot;toifacts&quot;&gt;{{Cite web|title=Lesser known facts about Ayushmann Khurrana|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Lesser-known-facts-about-Ayushmann-Khurrana/Ayushmann-Khurrana-Lesser-known-facts/photostory/41511591.cms|work=The Times of India|accessdate=5 June 2016|date=21 September 2015}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Lesser-known-facts-about-Ayushmann-Khurrana/Ayushmann-Khurrana-Lesser-known-facts/photostory/41511591.cms &quot;Lesser known facts about Ayushmann Khurrana&quot;]. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; তেওঁ বাটৰ নাটৰ কল্পনা আৰু অভিনয় কৰিছিল। ৰাষ্ট্ৰীয় কলেজ উৎসৱ যেনে মুড ইণ্ডিগʼ (আইআইটি বম্বে), অএএছআইএছ (বিৰলা ইনষ্টিটিউট অৱ টেকন’লজি এণ্ড চাইন্স, পিলানি) আৰু ছেইণ্ট বেডেছ ছিমলা আদিত পুৰস্কাৰো লাভ কৰিছিল।&lt;ref name=&quot;toifacts&quot; /&gt; ধৰ্মবীৰ ভাৰতীৰ দ্বাৰা পৰিচালিত, অন্ধ যুগ নামৰ ছবিখনত [[অশ্বত্থামা]]ৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰি তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ বঁটা লাভ কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann's Portfolio Pics|url=http://photogallery.maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/36495087.cms|work=Maharashtra Times|accessdate=5 June 2016}}&lt;/ref&gt;

খুৰানা বৰ্তমান কৰ্মসূত্ৰে [[মুম্বাই]]ত থাকে আৰু তেওঁৰ পৰিয়াল এতিয়াও চণ্ডীগড়তে থাকে। তেওঁৰ ভাতৃ [[অপাৰশক্তি খুৰানা]] দিল্লীৰ ৰেডিঅʼ মিৰ্চি ৯৮.৩ এফএমত ৰেডিঅ‍ʼ জকী আৰু ২০১৬ চনত [[আমিৰ খান]] অভিনীত ছবি ''[[দংগল]]''ত অভিনয়েৰে অভিনয় জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.bollywoodhungama.com/news/15017705/Ayushmann-Khurranas-brother-to-make-debut-in-Dangal|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150710185937/http://www.bollywoodhungama.com/news/15017705/Ayushmann-Khurranas-brother-to-make-debut-in-Dangal|archivedate=10 July 2015|title=Ayushmann Khurrana's brother to make debut in Dangal|work=[[Bollywood Hungama]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/My-brother-is-more-like-Vicky-Ayushmann-Khurrana/articleshow/14384641.cms|date=20 March 2014}}&lt;/ref&gt; ঘৰৰ সাহিত্যিক পৰিৱেশে খুৰানাকো যথেষ্ট প্ৰভাৱিত কৰিছিল আৰু তেওঁ লিখা-মেলাৰ কামটো নিজৰ চখ হিচাপে লৈছিল। তেওঁ হিন্দী ভাষাত ব্লগ আদি লিখা-মেলা কৰে আৰু এই কাৰ্যৰ বাবে তেওঁৰ প্ৰশংসকসকলৰ পৰা তেওঁ অতিশয় সমাদৰ লাভ কৰিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@ayushmann/hindi-hain-hum-619cfb3db30b|title=Hindi Hain Hum?|date=3 June 2019}}&lt;/ref&gt;

== ব্যক্তিগত জীৱন ==
২০০৮ চনত, খুৰানাই তেওঁৰ শৈশৱৰ বান্ধৱী, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা তথা সাংবাদিকতাৰ শিক্ষয়িত্ৰী তাহিৰা কাশ্যপৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। দম্পতীহালৰ এটি পুত্ৰ আৰু এটি কন্যা সন্তান আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.sokaglobal.org/practicing-buddhism/personal-experiences/a-better-version-of-myself.html|title=A Better Version of Myself|date=24 August 2020|work=www.sokaglobal.org|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;

২০১৮ চনত, কাশ্যপৰ [[স্তন কেন্সাৰ]] ধৰা পৰিছিল যদিও ২০২০ চনত, তেওঁক কেন্সাৰমুক্ত ঘোষণা কৰা হৈছিল। খুৰানাই নিচিৰেন বৌদ্ধ ধৰ্মৰ প্ৰতি থকা বিশ্বাসৰ কৃতিত্ব দিয়ে কাৰণ ই তেওঁক কঠিন সময়ৰ মাজেৰে পাৰ হʼবলৈ সহায় কৰিছিল।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/kaun-banega-crorepati-13-ayushmann-khurrana-shares-he-follows-nichiren-buddhism-and-truly-believes-in-i-really-believe-in-the-philosophy-of-nam-myoho-renge-kyo/articleshow/88266546.cms|title=Kaun Banega Crorepati 13: Ayushmann Khurrana shares he follows Nichiren Buddhism and truly believes in the philosophy of 'Nam-myoho-renge-kyo'|date=14 December 2021|access-date=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.readersdigest.in/features/story-be-your-best-possible-self-124870|title='Be Your Best Possible Self'|work=www.readersdigest.in|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://movies.ndtv.com/bollywood/ayushmann-khurrana-i-had-rs-10-000-in-my-account-when-i-got-married-495723|title=Ayushmann Khurrana: I had Rs 10,000 in my account when I got married|work=NDTV|date=20 March 2014|accessdate=20 March 2014|archivedate=6 April 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406003621/http://movies.ndtv.com/bollywood/ayushmann-khurrana-i-had-rs-10-000-in-my-account-when-i-got-married-495723}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ndtv.com/entertainment/why-ayushmann-khurranas-wife-tahira-kashyap-is-trending-1901148|title=Why Ayushmann Khurrana's Wife Tahira Kashyap Is Trending|date=15 August 2018|work=NDTV.com|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/movies/celebrities/story/ayushmann-khurrana-on-wife-tahira-kashyap-s-cancer-we-got-to-know-about-it-on-my-birthday-1514503-2019-05-01|title=Ayushmann Khurrana on wife Tahira Kashyap's cancer: We got to know about it on my birthday|work=India Today|accessdate=22 May 2023}}&lt;/ref&gt;

== সংগীতপঞ্জী ==
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|- style=&quot;background:#b0c4de; text-align:center; &quot;
! বৰ্ষ 
! গীত
! এলবাম
! সুৰকাৰ 
! class=&quot;unsortable&quot; |টোকা(সমূহ)
! class=&quot;unsortable&quot; |{{Abbr|তথ্য(সমূহ)|তথ্যসূত্ৰ(সমূহ)}}
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |২০১২
! scope=&quot;row&quot; |&quot;পানী দা ৰং&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |''ভিকি ডনাৰ''
| rowspan=&quot;4&quot; |নিজে, ৰোচক কোহলী
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|title=7 times Ayushmann Khurrana won our hearts with his melodious voice|url=https://www.filmfare.com/features/7-times-ayushmann-khurrana-won-our-hearts-with-his-melodious-voice-39233.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195354/https://www.filmfare.com/features/7-times-ayushmann-khurrana-won-our-hearts-with-his-melodious-voice-39233.html|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Filmfare}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;পানী দা ৰং (মহিলা)&quot;
|সুকন্যা পুৰকায়স্থৰ দ্বাৰা গোৱা
|
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |২০১৩
! scope=&quot;row&quot; |&quot;চাড্ডি গলি&quot;
| rowspan=&quot;3&quot; |''নৌটঙ্কি ছালা! ''
| rowspan=&quot;2&quot; |নীতি মোহনৰ সৈতে যুটীয়া গীত
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;চাড্ডি গলি (আনপ্লাগড)&quot;
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;তু হী তু&quot;
|মিকি মেকক্লিয়াৰি
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=19 July 2013|title=Ayushmann Khurrana to release his single|url=https://www.hindustantimes.com/music/ayushmann-khurrana-to-release-his-single/story-UhbveVz2DczcyDyXsAEj9H.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195644/https://www.hindustantimes.com/music/ayushmann-khurrana-to-release-his-single/story-UhbveVz2DczcyDyXsAEj9H.html|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Hindustan Times}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;অʼ হিৰিয়ে&quot;
|একক
|ৰোচক কোহলী
|অভিনয়ত ৰিয়া চক্ৰৱৰ্তী
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurrana/articleshow/22936517.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195716/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurrana/articleshow/22936517.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India|date=23 September 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |২০১৪
! scope=&quot;row&quot; |&quot;খামাখান&quot;
|''বেৱাকুফীয়াঁ''
|ৰঘু দীক্ষিত
|নীতি মোহনৰ সৈতে যুটীয়া গীত
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/photo-features/reasons-we-love-ayushmann-khurrana/a-film-on-lgbt-subject-next-on-ayushmann-khurranas-mind/photostory/67331893.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319192652/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/photo-features/reasons-we-love-ayushmann-khurrana/a-film-on-lgbt-subject-next-on-ayushmann-khurranas-mind/photostory/67331893.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;মিট্টি দি খুচবু&quot;
|একক
|ৰোচক কোহলী
|অভিনয়ত [[হুমা কুৰেছি]]
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Mitti Di Khusboo new song by Ayushmann Khurrana|url=http://indiatoday.intoday.in/story/watch-mitti-di-khusboo-new-song-by-ayushmann-khurrana/1/394965.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304084643/http://indiatoday.intoday.in/story/watch-mitti-di-khusboo-new-song-by-ayushmann-khurrana/1/394965.html|archivedate=4 March 2016|accessdate=6 July 2019|work=India Today|date=9 October 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;5&quot; |২০১৫
! scope=&quot;row&quot; |&quot;দিল-এ-নাদান&quot;
| rowspan=&quot;3&quot; |''হাৱাইজাদা''
| rowspan=&quot;2&quot; |নিজে
| rowspan=&quot;2&quot; |[[মিৰ্জা গালিব]]ৰ সংস্কৰণৰ উপস্থাপনা
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last3=2018|title=Ayushmann Khurrana teams up with Suresh Triveni for his fifth single|url=https://ahmedabadmirror.indiatimes.com/entertainment/bollywood/ayushmann-khurrana-teams-up-with-suresh-triveni-for-his-fifth-single/articleshow/64293590.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319195919/https://ahmedabadmirror.indiatimes.com/entertainment/bollywood/ayushmann-khurrana-teams-up-with-suresh-triveni-for-his-fifth-single/articleshow/64293590.cms|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Ahmedabad Mirror}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;দিল-ই-নাদান (ৰিপ্ৰাইজ)&quot; (শ্বেতা সুব্ৰমৰ সৈতে)
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;তুৰ্ৰাম খান&quot;
|ৰোচক কোহলী
|[[অংগৰাগ মহন্ত|পাপন]] আৰু [[মোনালী ঠাকুৰ]]ৰ সৈতে
|
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;মোহ মোহ কে ধাগে (ৰিপ্ৰাইজ)&quot;
|''দম লগা কে হাইছা''
|অনু মালিক
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=28 March 2016|title=Ayushmann Khurrana's Ecstatic Rendition of 'Moh Moh Ke Dhaage' Will Make Your Day|url=https://www.huffingtonpost.in/2016/03/28/ayushmann-khurrana-singing_n_9555960.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180622163758/https://www.huffingtonpost.in/2016/03/28/ayushmann-khurrana-singing_n_9555960.html|archivedate=22 June 2018|accessdate=19 March 2020|work=HuffPost India}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;ইয়াহিঁ হুঁ মেইঁ&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |একক
|ৰোচক কোহলী
|অভিনয়ত [[য়ামী গৌতম]]
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
|২০১৬
! scope=&quot;row&quot; |&quot;ইক ভাৰী&quot;
|[[অপাৰশক্তি খুৰানা]]
|অভিনয়ত [[আয়েশা শৰ্মা]]
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurranas-Ik-vaari-is-the-ultimate-romantic-number-you-had-been-waiting-for/articleshow/54466707.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200205/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Ayushmann-Khurranas-Ik-vaari-is-the-ultimate-romantic-number-you-had-been-waiting-for/articleshow/54466707.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India|date=17 January 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |২০১৭
! scope=&quot;row&quot; |&quot;হাৰেয়া (ৰক সংস্কৰণ)&quot;
|''[[মেৰী প্যাৰী বিন্দু]]''
|শচীন-জিগৰ
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Haareya (Ayushmann Khurrana Rock Version) - Single by Ayushmann Khurrana &amp; Sachin-Jigar|url=https://music.apple.com/ca/album/haareya-ayushmann-khurrana-rock-version-single/1241230170|accessdate=31 May 2022|language=en-CA|date=26 May 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;অʼৰে মন&quot;
|একক
|উপল সেনগুপ্ত
|অভিনয়ত ঋতাভৰী চক্ৰৱৰ্তী
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|date=1 March 2020|title=Ayushmann Khurrana's 'Happiness Concert' marks his homecoming in Chandigarh|url=https://www.hindustantimes.com/chandigarh/ayushmann-khurrana-s-happiness-concert-marks-his-homecoming/story-Z8pltFNbHwdBEfy5h1y9QP.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200314142422/https://www.hindustantimes.com/chandigarh/ayushmann-khurrana-s-happiness-concert-marks-his-homecoming/story-Z8pltFNbHwdBEfy5h1y9QP.html|archivedate=14 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Hindustan Times}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;নজ্ম নজ্ম&quot;
|''বৰেলী কী বৰ্ফী''
|অৰ্কʼ
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;কানহা (আনপ্লাগড)&quot;
|''শুভ মংগল সাৱধান''
|তনিষ্ক-বায়ু
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Gomes|first=Michael|title=Ali Zafar and Ayushmann Khurrana unplugged on Dubai stage|url=https://www.khaleejtimes.com/20171021/no-title|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200359/https://www.khaleejtimes.com/20171021/no-title|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Khaleej Times}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;5&quot; |২০১৮
! scope=&quot;row&quot; |&quot;বচপন&quot;
|''টফি''
|অভিনৱ ভণশাল
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Bachpan - Single by Ayushmann Khurrana|url=https://music.apple.com/ie/album/bachpan-from-toffee-single/1334140775|accessdate=31 May 2022|date=12 January 2018|archivedate=31 May 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220531062633/https://music.apple.com/ie/album/bachpan-from-toffee-single/1334140775}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;আপ চে মিলকাৰ (ৰিপ্ৰাইজ)&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |''অন্ধাধুন ''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[অমিত ত্ৰিবেদী]]
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Pandya|first=Sonal|date=19 September 2018|title=Andhadhun song: Ayushmann Khurrana, Radhika Apte enjoy each other's company in 'Aap Se Milkar' (Reprise)|url=https://www.cinestaan.com/articles/2018/sep/19/15731|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200430120646/https://www.cinestaan.com/articles/2018/sep/19/15731|archivedate=30 April 2020|accessdate=19 March 2020|work=Cinestaan}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;নয়না দা কেয়া কাচুৰ&quot;
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;চন কিত্তা&quot;
|একক
| rowspan=&quot;2&quot; |ৰোচক কোহলী 
|অভিনয়ত প্ৰণিতা সুভাষ
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;নয়ন না জোড়ীঁ&quot;
|''বাধাই হো''
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Badhaai Ho New Song Nain Na Jodeen Is The Perfect Song To 'Soothe' Your Achy Breaky Heart|url=https://www.ndtv.com/entertainment/badhaai-ho-new-song-nain-na-jodeen-is-the-perfect-song-to-soothe-your-achy-breaky-heart-1926954|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200557/https://www.ndtv.com/entertainment/badhaai-ho-new-song-nain-na-jodeen-is-the-perfect-song-to-soothe-your-achy-breaky-heart-1926954|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=NDTV}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |২০১৯
! scope=&quot;row&quot; |&quot;ইন্তেজাৰ (ৰিপ্ৰাইজ)&quot;
|''আৰ্টিকেল ১৫''
|[[অনুৰাগ শইকীয়া]]
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/ayushmann-khurrana-drops-an-unplugged-version-of-intezari-from-article-15-in-his-soulful-voice/articleshow/70042056.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200638/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/ayushmann-khurrana-drops-an-unplugged-version-of-intezari-from-article-15-in-his-soulful-voice/articleshow/70042056.cms|archivedate=19 March 2020|dead-url=19 March 2020|website=The Times of India|date=2 July 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;ইক মুলাকাত (ৰিপ্ৰাইজ)&quot;
|''ড্ৰিম গাৰ্ল''
|মিট ব্ৰʼছ
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=From Lehenga to O Saki Saki: 10 songs that set TikTok on fire this Diwali|url=https://www.freepressjournal.in/entertainment/from-lehenga-to-o-saki-saki-10-songs-that-set-tiktok-on-fire-this-diwali|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200720/https://www.freepressjournal.in/entertainment/from-lehenga-to-o-saki-saki-10-songs-that-set-tiktok-on-fire-this-diwali|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=Free Press Journal}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;এতিয়া তেৰি বাৰী (নাজিৰ সৈতে)&quot;
|একক
|ক্লিণ্টন চেৰেজো
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |২০২০
! scope=&quot;row&quot; |&quot;মেৰে লিয়ে তুম কাফি হো&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; |''শুভ মংগল জ্যাদা সাৱধান''
|তনিষ্ক-বায়ু
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;আৰে প্যাৰ কাৰ লে&quot;
|তনিষ্ক বাগচী
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Pyaar, it is getting|url=https://www.tribuneindia.com/news/pyaar-it-is-getting-51302|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200319200834/https://www.tribuneindia.com/news/pyaar-it-is-getting-51302|archivedate=19 March 2020|accessdate=19 March 2020|work=The Tribune India}}&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |২০২১
! scope=&quot;row&quot; |&quot;কিন্নি চনী হে&quot;
|''কুৱেৰাণ্টিন ক্ৰাছ''
|সমীৰ কৌশল
|ধাৰাবাহিকৰ একাংশ, ''ফিলছ লাইক ইশক''
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Chowdhury|first=Rishita Roy|title=Ayushmann Khurrana loved making Kinni Soni song for wife Tahira's Quaranteen Crush|url=https://www.indiatoday.in/movies/celebrities/story/ayushmann-khurrana-loved-making-kinni-soni-song-for-wife-tahira-s-quaranteen-crush-1834365-2021-07-29|work=India Today|accessdate=31 May 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |&quot;মাফী&quot;
|''চণ্ডীগড় কৰে আশিকী''
|শচীন-জিগৰ
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Happiest when I express through music: Ayushmann Khurrana on his Chandigarh Kare Aashiqui song 'Maafi'|url=https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/happiest-when-i-express-through-music-ayushmann-khurrana-his-chandigarh-kare-aashiqui-song-maafi-957036|work=PINKVILLA|accessdate=31 May 2022|language=en|date=3 December 2021|archivedate=8 November 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20221108045625/https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/happiest-when-i-express-through-music-ayushmann-khurrana-his-chandigarh-kare-aashiqui-song-maafi-957036}}&lt;/ref&gt;
|-
|২০২২
! scope=&quot;row&quot; |&quot;অʼ চুইটি চুইটি&quot;
|''ডক্টৰ জি''
|[[অমিত ত্ৰিবেদী]]
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=5 October 2022|title=Doctor G song O Sweetie Sweetie: Ayushmann Khurrana's soulful track captures his love story with Rakul Preet Singh|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/o-sweetie-sweetie-song-ayushmann-khurrana-8191028/|accessdate=6 October 2022|work=The Indian Express|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
|২০২৩
! scope=&quot;row&quot; |&quot;ৰাতাঁ কালিয়াঁ&quot;
|একক
|ৰোচক কোহলী 
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|date=4 July 2023|title=Ayushmann Khurrana releases new single Raatan Kaaliyan: 'Little piece of my heart is yours'|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/music/ayushmann-khurrana-releases-new-single-raatan-kaaliyan-8740736/|accessdate=4 July 2023|work=The Indian Express|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
|২০২৪
! scope=&quot;row&quot; |&quot;জচদী&quot;
|একক
|গʼল্ডবয়
|
| style=&quot;text-align:center; &quot; |&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ayushmann Khurrana And Pashmina Roshan's Song Jachdi Is A Festive Treat To Fans|url=https://www.ndtv.com/entertainment/ayushmann-khurrana-and-pashmina-roshans-track-jachdi-out-6662206|accessdate=12 October 2024|work=www.ndtv.com|language=en}}&lt;/ref&gt;
|}

== তথ্য উৎস ==
{{ৰেফলিষ্ট}}

== গ্ৰন্থপঞ্জি ==

* {{Cite book|last=Khurrana|first1=Ayushmann|last2=Kashyap|first2=Tahira|title=Cracking the Code: My Journey in Bollywood|url=https://books.google.com/books?id=edNergEACAAJ&amp;q=Cracking+the+Code:+My+Journey+in+Bollywood|year=2015|publisher=[[Rupa &amp; Co]]|isbn=9788129135681}}

== বাহ্যিক সংযোগ ==

* {{IMDb name|4731677}}
* {{Bollywood Hungama person|ayushmann-khurrana}}
* {{Instagram|id=ayushmannk}} {{Navboxes|list={{NationalFilmAwardBestActor}}
{{Filmfare Critics Award for Best Actor}}
{{FilmfareAwardBestMaleDebut}}
{{FilmfareAwardBestMaleSinger}}
{{IIFAAwardBestMaleDebut}}
{{Zee Cine Award for Best Male Debut}}
{{Screen Award for Best Actor}}
{{ScreenAwardBestMaleDebut}}
{{StardustAwardBestActor}}}}{{Roadies}}
{{কৰ্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ}}{{DEFAULTSORT:আয়ুষ্মান খুৰানা}}
[[শ্ৰেণী:জী চিনে বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ একাডেমী বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেতা]]
[[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]]
[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী]]</text>
      <sha1>g4zkkp3e1xhobgdcdcxjo9klcg2s5k5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ayushmann Khurrana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122457</id>
    <redirect title="আয়ুষ্মান খুৰানা" />
    <revision>
      <id>515772</id>
      <timestamp>2025-06-07T05:14:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>[[আয়ুষ্মান খুৰানা]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল</comment>
      <origin>515772</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60" sha1="juctbkfrg47ihy7pqvlzwqbhlumoq7q" xml:space="preserve">#REDIRECT [[আয়ুষ্মান খুৰানা]]</text>
      <sha1>juctbkfrg47ihy7pqvlzwqbhlumoq7q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>জগত্তাৰিণী পদক</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122458</id>
    <revision>
      <id>515775</id>
      <timestamp>2025-06-07T06:18:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: জগত্তাৰিণী পদক বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে।</comment>
      <origin>515775</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="393" sha1="flvyssbvvixrz8cq98zq4yv1h1ol2c1" xml:space="preserve">জগত্তাৰিণী পদক বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে।</text>
      <sha1>flvyssbvvixrz8cq98zq4yv1h1ol2c1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515776</id>
      <parentid>515775</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:19:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515776</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="399" sha1="olzrg5ca26n71n9cyqp3ab9lig87ca7" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে।</text>
      <sha1>olzrg5ca26n71n9cyqp3ab9lig87ca7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515777</id>
      <parentid>515776</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:21:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515777</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="694" sha1="k967qaw15u8ww4zddq8lt9l6ed6ya21" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। 
==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>k967qaw15u8ww4zddq8lt9l6ed6ya21</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515778</id>
      <parentid>515777</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:22:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515778</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1695" sha1="85r377k16fssdwl0tg4c4zmonrzi28w" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>85r377k16fssdwl0tg4c4zmonrzi28w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515779</id>
      <parentid>515778</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:23:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515779</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1741" sha1="lc8cic2mqvjpf3s6t532ftc88svek7j" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
==ইতিহাস==
==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>lc8cic2mqvjpf3s6t532ftc88svek7j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515780</id>
      <parentid>515779</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:25:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515780</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1789" sha1="m3s7cyg2m4nizsqj2mo2d7dvo9go4fj" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>m3s7cyg2m4nizsqj2mo2d7dvo9go4fj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515781</id>
      <parentid>515780</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:26:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515781</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4055" sha1="n1h7wd52e27kzrq4069rm7eombfc7hm" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>n1h7wd52e27kzrq4069rm7eombfc7hm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515782</id>
      <parentid>515781</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:27:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515782</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4432" sha1="0lo4p08zz03n41m71qvout98x4htub6" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য।

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>0lo4p08zz03n41m71qvout98x4htub6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515783</id>
      <parentid>515782</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:28:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515783</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4682" sha1="c456wkji9h7x82oshwj04t892es07kg" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল।

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>c456wkji9h7x82oshwj04t892es07kg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515784</id>
      <parentid>515783</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:31:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515784</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5158" sha1="ecqetbxg25x4w62f2p7ith0u22282d7" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে।

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>ecqetbxg25x4w62f2p7ith0u22282d7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515785</id>
      <parentid>515784</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:33:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515785</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5666" sha1="6hjb4hf3i1cxbjspzg0o1jl1r0csv9p" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়েৰ ছিণ্ডিকেটৰ সিদ্ধান্ত অনুসৰি আশুতোষ মুখোপাধ্যায়, চুণীলাল বসু, অমূল্যচৰণ বিদ্যাভূষণ, দীনেশচন্দ্ৰ সেন আৰু বি সি মজুমদাৰক লৈ পাঁচজনীয়া সদস্যৰ এখন সমিতি‍ গঠণ কৰা হয়।

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>6hjb4hf3i1cxbjspzg0o1jl1r0csv9p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515786</id>
      <parentid>515785</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:35:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515786</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6041" sha1="co8ws4jloregyo8qi16x2mzpr4e2fum" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়েৰ ছিণ্ডিকেটৰ সিদ্ধান্ত অনুসৰি আশুতোষ মুখোপাধ্যায়, চুণীলাল বসু, অমূল্যচৰণ বিদ্যাভূষণ, দীনেশচন্দ্ৰ সেন আৰু বি সি মজুমদাৰক লৈ পাঁচজনীয়া সদস্যৰ এখন সমিতি‍ গঠন কৰা হয়। সমিতি‍ৰ সিদ্ধান্ত অনুসাৰে সেই বছৰেই কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰথম 'জগত্তাৰিণী পদক' সাহিত্যত ন'বেলজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰক প্ৰদান কৰা হয়।

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>co8ws4jloregyo8qi16x2mzpr4e2fum</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515789</id>
      <parentid>515786</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:53:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ইতিহাস */</comment>
      <origin>515789</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6285" sha1="gwx0775cm2c5uriu5bvei0qy4qj7n2i" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়েৰ ছিণ্ডিকেটৰ সিদ্ধান্ত অনুসৰি আশুতোষ মুখোপাধ্যায়, চুণীলাল বসু, অমূল্যচৰণ বিদ্যাভূষণ, দীনেশচন্দ্ৰ সেন আৰু বি সি মজুমদাৰক লৈ পাঁচজনীয়া সদস্যৰ এখন সমিতি‍ গঠন কৰা হয়। সমিতি‍ৰ সিদ্ধান্ত অনুসাৰে সেই বছৰেই কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰথম 'জগত্তাৰিণী পদক' সাহিত্যত ন'বেলজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰক প্ৰদান কৰা হয়। সেই অৰ্থত বাংলা সাহিত্যত 'জগত্তাৰিণী পদক' লাভ কৰাটো পৰৱৰ্তী প্ৰাপকসকলৰ বাবে এক বৃহৎ সন্মান।

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>gwx0775cm2c5uriu5bvei0qy4qj7n2i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515790</id>
      <parentid>515789</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:55:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515790</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6892" sha1="g5omklr1aiasm9cl63zdw8wnrvfkqu6" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়েৰ ছিণ্ডিকেটৰ সিদ্ধান্ত অনুসৰি আশুতোষ মুখোপাধ্যায়, চুণীলাল বসু, অমূল্যচৰণ বিদ্যাভূষণ, দীনেশচন্দ্ৰ সেন আৰু বি সি মজুমদাৰক লৈ পাঁচজনীয়া সদস্যৰ এখন সমিতি‍ গঠন কৰা হয়। সমিতি‍ৰ সিদ্ধান্ত অনুসাৰে সেই বছৰেই কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰথম 'জগত্তাৰিণী পদক' সাহিত্যত ন'বেলজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰক প্ৰদান কৰা হয়। সেই অৰ্থত বাংলা সাহিত্যত 'জগত্তাৰিণী পদক' লাভ কৰাটো পৰৱৰ্তী প্ৰাপকসকলৰ বাবে এক বৃহৎ সন্মান। বিগত বছৰবোৰত শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়, প্ৰমথ চৌধুৰী, কাজী নজৰুল ইসলাম,তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়, মানকুমাৰী বসু,কুমুদৰঞ্জন মল্লিক,সন্দীপন চট্টোপাধ্যায় আনিসুজ্জামান সহ বাংলা সাহিত্যৰ বিভিন্ন প্ৰথিতযশা লেখকে এই পদক লাভ কৰিছে।

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>g5omklr1aiasm9cl63zdw8wnrvfkqu6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515791</id>
      <parentid>515790</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:55:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515791</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7333" sha1="0sjvsw3s8jt026h3yb9h7pu208708sx" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়েৰ ছিণ্ডিকেটৰ সিদ্ধান্ত অনুসৰি আশুতোষ মুখোপাধ্যায়, চুণীলাল বসু, অমূল্যচৰণ বিদ্যাভূষণ, দীনেশচন্দ্ৰ সেন আৰু বি সি মজুমদাৰক লৈ পাঁচজনীয়া সদস্যৰ এখন সমিতি‍ গঠন কৰা হয়। সমিতি‍ৰ সিদ্ধান্ত অনুসাৰে সেই বছৰেই কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰথম 'জগত্তাৰিণী পদক' সাহিত্যত ন'বেলজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰক প্ৰদান কৰা হয়। সেই অৰ্থত বাংলা সাহিত্যত 'জগত্তাৰিণী পদক' লাভ কৰাটো পৰৱৰ্তী প্ৰাপকসকলৰ বাবে এক বৃহৎ সন্মান। বিগত বছৰবোৰত শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়, প্ৰমথ চৌধুৰী, কাজী নজৰুল ইসলাম,তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়, মানকুমাৰী বসু,কুমুদৰঞ্জন মল্লিক,সন্দীপন চট্টোপাধ্যায় আনিসুজ্জামান সহ বাংলা সাহিত্যৰ বিভিন্ন প্ৰথিতযশা লেখকে এই পদক লাভ কৰিছে।&lt;ref name=&quot;জগত্তাৰিণী&quot; &gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=জগত্তাৰিণী পদক পেলেন অধ্যাপক আনিসুজ্জামান url=https://bangla.bdnews24.com/bangladesh/article1446333.bdnews |ওয়েবসাইট=[[বিডিনিউজ টোয়েণ্টিফোৰ ডটকম]] |date=১২ জানুয়াৰি ২০১৮}}&lt;/ref&gt;

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==</text>
      <sha1>0sjvsw3s8jt026h3yb9h7pu208708sx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515792</id>
      <parentid>515791</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:56:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:বঙালী সাহিত্য]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515792</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7395" sha1="rebmyl0u8d17grdsrwo1dyuobop617q" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়েৰ ছিণ্ডিকেটৰ সিদ্ধান্ত অনুসৰি আশুতোষ মুখোপাধ্যায়, চুণীলাল বসু, অমূল্যচৰণ বিদ্যাভূষণ, দীনেশচন্দ্ৰ সেন আৰু বি সি মজুমদাৰক লৈ পাঁচজনীয়া সদস্যৰ এখন সমিতি‍ গঠন কৰা হয়। সমিতি‍ৰ সিদ্ধান্ত অনুসাৰে সেই বছৰেই কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰথম 'জগত্তাৰিণী পদক' সাহিত্যত ন'বেলজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰক প্ৰদান কৰা হয়। সেই অৰ্থত বাংলা সাহিত্যত 'জগত্তাৰিণী পদক' লাভ কৰাটো পৰৱৰ্তী প্ৰাপকসকলৰ বাবে এক বৃহৎ সন্মান। বিগত বছৰবোৰত শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়, প্ৰমথ চৌধুৰী, কাজী নজৰুল ইসলাম,তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়, মানকুমাৰী বসু,কুমুদৰঞ্জন মল্লিক,সন্দীপন চট্টোপাধ্যায় আনিসুজ্জামান সহ বাংলা সাহিত্যৰ বিভিন্ন প্ৰথিতযশা লেখকে এই পদক লাভ কৰিছে।&lt;ref name=&quot;জগত্তাৰিণী&quot; &gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=জগত্তাৰিণী পদক পেলেন অধ্যাপক আনিসুজ্জামান url=https://bangla.bdnews24.com/bangladesh/article1446333.bdnews |ওয়েবসাইট=[[বিডিনিউজ টোয়েণ্টিফোৰ ডটকম]] |date=১২ জানুয়াৰি ২০১৮}}&lt;/ref&gt;

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্য]]</text>
      <sha1>rebmyl0u8d17grdsrwo1dyuobop617q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515793</id>
      <parentid>515792</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T06:56:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515793</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7427" sha1="p80tdldlndwlam2n4d85jsm5gjsh47e" xml:space="preserve">'''জগত্তাৰিণী পদক''' ({{lang-en|Jagattarini Medal}}) বাংলা ভাষা আৰু সাহিত্যলৈ আগ বঢে়াৱা বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰতি দুবছৰৰ মূৰে মূৰে এই পদক প্ৰদান কৰে। ইয়াক ‘স্পেচিয়েল এনডাউমেণ্ট মেডেল’ তথা বিশেষ মৰ্যাদা সম্পন্ন পুৰস্কাৰ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।&lt;ref&gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি|title = Special Endowment Medals|url = https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|date = ২০২০-১২-৩১|archive-date = ২ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url = https://web.archive.org/web/20210102222217/https://www.caluniv.ac.in/about/Endowment.html|url-অবস্থা = অকাৰ্যকৰ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=ৰবি স্মৰণে |publisher=ঋতুযান পাবলিকেশন |url=https://books.google.co.uk/books?id=QPH1DwAAQBAJ&amp;pg=PT30&amp;lpg=PT30&amp;dq=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80+%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;source=bl&amp;ots=EKMBI6ajDC&amp;sig=ACfU3U0uIw6iBPqweKzWjpqlAYPLWJj70Q&amp;hl=bn&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjZ267spN3sAhVVuXEKHRG1DA4Q6AEwJHoECGQQAg#v=onepage&amp;q=%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A7%80%20%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%95&amp;f=false |language=bn}}&lt;/ref&gt;
==ইতিহাস==
বাঙালী শিক্ষাবিদ, গণিতজ্ঞ, আৰু আইনবিদ বেৰিষ্টাৰ ছাৰ আশুতোষ মুখোপাধ্যায় আছিল কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম ভাৰতীয় আৰু কিংবদন্তি উপাচাৰ্য। বিশ্ববিদ্যালয়ত শৈক্ষিক পৰম্পৰা বজাই ৰাখি তেওঁ জাতীয়তাবাদী কাৰ্যকলাপত সংস্কাৰ বিচাৰিছিল। ১৯২১ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে উপাচাৰ্যৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত তেওঁ ৩,০০০ টকাৰ চৰকাৰী বণ্ড কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ক দান দি মাতৃ ‘জগত্তাৰিণী দেৱী’ৰ নামত এক বঁটা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়েৰ ছিণ্ডিকেটৰ সিদ্ধান্ত অনুসৰি আশুতোষ মুখোপাধ্যায়, চুণীলাল বসু, অমূল্যচৰণ বিদ্যাভূষণ, দীনেশচন্দ্ৰ সেন আৰু বি সি মজুমদাৰক লৈ পাঁচজনীয়া সদস্যৰ এখন সমিতি‍ গঠন কৰা হয়। সমিতি‍ৰ সিদ্ধান্ত অনুসাৰে সেই বছৰেই কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰথম 'জগত্তাৰিণী পদক' সাহিত্যত ন'বেলজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰক প্ৰদান কৰা হয়। সেই অৰ্থত বাংলা সাহিত্যত 'জগত্তাৰিণী পদক' লাভ কৰাটো পৰৱৰ্তী প্ৰাপকসকলৰ বাবে এক বৃহৎ সন্মান। বিগত বছৰবোৰত শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়, প্ৰমথ চৌধুৰী, কাজী নজৰুল ইসলাম,তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়, মানকুমাৰী বসু,কুমুদৰঞ্জন মল্লিক,সন্দীপন চট্টোপাধ্যায় আনিসুজ্জামান সহ বাংলা সাহিত্যৰ বিভিন্ন প্ৰথিতযশা লেখকে এই পদক লাভ কৰিছে।&lt;ref name=&quot;জগত্তাৰিণী&quot; &gt;{{ওয়েব উদ্ধৃতি |title=জগত্তাৰিণী পদক পেলেন অধ্যাপক আনিসুজ্জামান url=https://bangla.bdnews24.com/bangladesh/article1446333.bdnews |ওয়েবসাইট=[[বিডিনিউজ টোয়েণ্টিফোৰ ডটকম]] |date=১২ জানুয়াৰি ২০১৮}}&lt;/ref&gt;

==পদক প্ৰাপক সাহিত্যিকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল!! প্ৰাপকেৰ নাম
|-
| ১৯২১ || [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]]
|-
| ১৯২৩|| [[শৰৎচন্দ্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯২৫|| [[অমৃতলাল বসু]]
|-
| ১৯২৭|| [[স্বৰ্ণকুমাৰী দেবী]]
|-
| ১৯২৯|| [[কামিনী ৰায়]]
|-
| ১৯৩১ || [[দীনেশচন্দ্ৰ সেন]]
|-
| ১৯৩৫|| [[অনুৰূপা দেবী]]
|-
|১৯৩৯ || [[ৰাজশেখৰ বসু]]
|-
|১৯৪০ || [[হীৰেন্দ্ৰনাথ দত্ত]]
|-
|১৯৪১ || [[প্ৰমথ চৌধুৰী]] 
|-
|১৯৪১ || [[মানকুমাৰী বসু]]
|-
|১৯৪৩ || [[নিৰুপমা দেবী]]
|-
|১৯৪৫ || [[কাজী নজৰুল ইসলাম]]
|-
|১৯৫১ || [[কৰুণানিধান বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৩ || [[কালিদাস ৰায়]]
|-
|১৯৫৫ || [[উপেন্দ্ৰনাথ গঙ্গোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৫৭ || [[যোগেশচন্দ্ৰ ৰায় বিদ্যানিধি]]
|-
|১৯৫৯ || [[তাৰাশঙ্কৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|১৯৬৭ || [[বলাইচাঁদ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| - || [[কুমুদৰঞ্জন মল্লিক]]
|-
| - ||[[সুবোধ ঘোষ]]
|-
|১৯৭৫ || [[অচিন্ত্যকুমাৰ সেনগুপ্ত]] 
|-
|১৯৭৯ || [[অন্নদাশঙ্কৰ ৰায়]]
|-
|১৯৮৩ || [[প্ৰমথনাথ বিশী]]
|-
|১৯৮৭ || [[ৰমাপদ চৌধুৰী]]
|-
|১৯৯৩ || [[নেপাল মজুমদাৰ]]
|-
|১৯৯৩ || [[আশাপূৰ্ণা দেবী]]
|-
|১৯৯৯ || [[অম্লান দত্ত]]
|-
|২০১২ || [[অমলেন্দু বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
|২০১৮ || [[আনিসুজ্জামান (অধ্যাপক)|আনিসুজ্জামান]]
|}

==তথ্য সংগ্ৰহ==

[[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্য]]</text>
      <sha1>p80tdldlndwlam2n4d85jsm5gjsh47e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122459</id>
    <revision>
      <id>515794</id>
      <timestamp>2025-06-07T07:14:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: দিনাবন্ধু পুৰস্কাৰ হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা।</comment>
      <origin>515794</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="159" sha1="6sn4loun0xdfaaabpgtz2kbdkuzmbwc" xml:space="preserve">দিনাবন্ধু পুৰস্কাৰ হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা।</text>
      <sha1>6sn4loun0xdfaaabpgtz2kbdkuzmbwc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515795</id>
      <parentid>515794</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:15:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515795</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="162" sha1="4x0g8mzwkda7yjguhcg3r9cps24v9rm" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা।</text>
      <sha1>4x0g8mzwkda7yjguhcg3r9cps24v9rm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515796</id>
      <parentid>515795</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:20:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515796</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="617" sha1="56abxx1ly4qz7yi9i5sadjtg6ghf8yz" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়৷</text>
      <sha1>56abxx1ly4qz7yi9i5sadjtg6ghf8yz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515797</id>
      <parentid>515796</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:21:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515797</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="809" sha1="a2cnobnrfpi43ojd03e9h64mbn1c2fs" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়৷ ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ পর্যন্ত নাট্য উপদেষ্টা পর্ষদই এই পুরস্কার প্রদান করে।</text>
      <sha1>a2cnobnrfpi43ojd03e9h64mbn1c2fs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515798</id>
      <parentid>515797</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:22:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515798</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="809" sha1="4svfuen8ap40855ysvauj0b3yyg2abf" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে।</text>
      <sha1>4svfuen8ap40855ysvauj0b3yyg2abf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515799</id>
      <parentid>515798</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:23:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515799</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1034" sha1="o6lqc7kujrd0ptsrsn3vega8uo2avqs" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়৷</text>
      <sha1>o6lqc7kujrd0ptsrsn3vega8uo2avqs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515800</id>
      <parentid>515799</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:23:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515800</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1296" sha1="k25gzd8akfbb6xzer3exm2ssy20ysox" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়৷ ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা নীলদৰ্পন নাটকৰ লেখক দীনবন্ধু মিত্ৰৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।</text>
      <sha1>k25gzd8akfbb6xzer3exm2ssy20ysox</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515801</id>
      <parentid>515800</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:24:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515801</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1304" sha1="alm9bh6zpgtpsf6ve0h2aj0lpx64hhf" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়৷ ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্]]ৰৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।</text>
      <sha1>alm9bh6zpgtpsf6ve0h2aj0lpx64hhf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515802</id>
      <parentid>515801</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:24:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515802</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1304" sha1="g4palk7huj7uhihiumvhmlirodvp14h" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়৷ ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।</text>
      <sha1>g4palk7huj7uhihiumvhmlirodvp14h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515803</id>
      <parentid>515802</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:25:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515803</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1387" sha1="7fdo3gyr9y5n969h8b7gm0ssnk2p902" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==</text>
      <sha1>7fdo3gyr9y5n969h8b7gm0ssnk2p902</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515804</id>
      <parentid>515803</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:26:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515804</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3570" sha1="4g6v1t5whmhlvx0dighe4zotx7wtcax" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল
! প্ৰাপক
|-
| ১৯৮৩
| [[মন্মথ ৰায়]], পৰবৰ্তীকালে [[পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি]]ৰ প্ৰথম সভাপতি
|-
| ১৯৮৪
| [[সৰযূবালা দেবী]]
|-
| ১৯৮৫
| [[দিগিন্দ্ৰচন্দ্ৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৮৭
| [[তৃপ্তি মিত্ৰ]]
|-
| ১৯৮৮
| বীৰু মুখোপাধ্যায় (মৰণোত্তৰ)
|-
| ১৯৮৯
| [[উৎপল দত্ত]]
|-
| ১৯৯০
| [[দেবনাৰায়ণ গুপ্ত]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ দ্বিতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯২
| [[তাপস সেন]]
|-
| ১৯৯৩
| [[জ্ঞানেশ মুখোপাধ্যায়]], পৰবৰ্তীকালে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ তৃতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯৪
| [[কুমাৰ ৰায়]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ চতুৰ্থ সভাপতি 
|-
| ১৯৯৫
| [[শোভা সেন]]
|-
| ১৯৯৬
| [[অমৰ গঙ্গোপাধ্যায়]] ও [[অনুপকুমাৰ| অনুপকুমাৰ দাস]]
|-
| ১৯৯৭
| [[সজল ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ১৯৯৮
| [[মোহিত চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৯৯
| [[অজিতকুমাৰ ঘোষ]]
|-
| ২০০০
| [[সত্য বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০১
| [[সৌমিত্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০২
| [[ৰেবা ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৩
| [[গণেশ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০৪
| [[খালেদ চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৫
| [[ৰুদ্ৰপ্ৰসাদ সেনগুপ্ত]]
|-
| ২০১৯
| [[ব্ৰাত্য বসু]]
|}</text>
      <sha1>4g6v1t5whmhlvx0dighe4zotx7wtcax</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515805</id>
      <parentid>515804</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:27:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515805</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4030" sha1="pl8r64qk63kuenmt41z8ol8dsqh1x5b" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল
! প্ৰাপক
|-
| ১৯৮৩
| [[মন্মথ ৰায়]], পৰবৰ্তীকালে [[পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি]]ৰ প্ৰথম সভাপতি
|-
| ১৯৮৪
| [[সৰযূবালা দেবী]]
|-
| ১৯৮৫
| [[দিগিন্দ্ৰচন্দ্ৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৮৭
| [[তৃপ্তি মিত্ৰ]]
|-
| ১৯৮৮
| বীৰু মুখোপাধ্যায় (মৰণোত্তৰ)
|-
| ১৯৮৯
| [[উৎপল দত্ত]]
|-
| ১৯৯০
| [[দেবনাৰায়ণ গুপ্ত]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ দ্বিতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯২
| [[তাপস সেন]]
|-
| ১৯৯৩
| [[জ্ঞানেশ মুখোপাধ্যায়]], পৰবৰ্তীকালে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ তৃতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯৪
| [[কুমাৰ ৰায়]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ চতুৰ্থ সভাপতি 
|-
| ১৯৯৫
| [[শোভা সেন]]
|-
| ১৯৯৬
| [[অমৰ গঙ্গোপাধ্যায়]] ও [[অনুপকুমাৰ| অনুপকুমাৰ দাস]]
|-
| ১৯৯৭
| [[সজল ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ১৯৯৮
| [[মোহিত চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৯৯
| [[অজিতকুমাৰ ঘোষ]]
|-
| ২০০০
| [[সত্য বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০১
| [[সৌমিত্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০২
| [[ৰেবা ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৩
| [[গণেশ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০৪
| [[খালেদ চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৫
| [[ৰুদ্ৰপ্ৰসাদ সেনগুপ্ত]]
|-
| ২০১৯
| [[ব্ৰাত্য বসু]]
|}
== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{reflist}}
* ''এক নজৰে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ ২০ বছৰ (১৯৮৭ – ২০০৭),'' সম্পাদনা শিব শৰ্মা, পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি, তথ্য ও সংস্কৃতি বিভাগ, পশ্চিমবঙ্গ সৰকাৰ, কলকাতা, ২০০৮</text>
      <sha1>pl8r64qk63kuenmt41z8ol8dsqh1x5b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515806</id>
      <parentid>515805</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:27:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:নাটক]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515806</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4067" sha1="aucz4uhrrfqh0p98f59xgz6d95tj1bv" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল
! প্ৰাপক
|-
| ১৯৮৩
| [[মন্মথ ৰায়]], পৰবৰ্তীকালে [[পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি]]ৰ প্ৰথম সভাপতি
|-
| ১৯৮৪
| [[সৰযূবালা দেবী]]
|-
| ১৯৮৫
| [[দিগিন্দ্ৰচন্দ্ৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৮৭
| [[তৃপ্তি মিত্ৰ]]
|-
| ১৯৮৮
| বীৰু মুখোপাধ্যায় (মৰণোত্তৰ)
|-
| ১৯৮৯
| [[উৎপল দত্ত]]
|-
| ১৯৯০
| [[দেবনাৰায়ণ গুপ্ত]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ দ্বিতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯২
| [[তাপস সেন]]
|-
| ১৯৯৩
| [[জ্ঞানেশ মুখোপাধ্যায়]], পৰবৰ্তীকালে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ তৃতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯৪
| [[কুমাৰ ৰায়]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ চতুৰ্থ সভাপতি 
|-
| ১৯৯৫
| [[শোভা সেন]]
|-
| ১৯৯৬
| [[অমৰ গঙ্গোপাধ্যায়]] ও [[অনুপকুমাৰ| অনুপকুমাৰ দাস]]
|-
| ১৯৯৭
| [[সজল ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ১৯৯৮
| [[মোহিত চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৯৯
| [[অজিতকুমাৰ ঘোষ]]
|-
| ২০০০
| [[সত্য বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০১
| [[সৌমিত্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০২
| [[ৰেবা ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৩
| [[গণেশ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০৪
| [[খালেদ চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৫
| [[ৰুদ্ৰপ্ৰসাদ সেনগুপ্ত]]
|-
| ২০১৯
| [[ব্ৰাত্য বসু]]
|}
== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{reflist}}
* ''এক নজৰে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ ২০ বছৰ (১৯৮৭ – ২০০৭),'' সম্পাদনা শিব শৰ্মা, পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি, তথ্য ও সংস্কৃতি বিভাগ, পশ্চিমবঙ্গ সৰকাৰ, কলকাতা, ২০০৮

[[শ্ৰেণী:নাটক]]</text>
      <sha1>aucz4uhrrfqh0p98f59xgz6d95tj1bv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515807</id>
      <parentid>515806</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:28:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল */</comment>
      <origin>515807</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4068" sha1="4ot1dgbpff5fvk2ynksusfhkw9grspo" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিম বংগ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল
! প্ৰাপক
|-
| ১৯৮৩
| [[মন্মথ ৰায়]], পৰবৰ্তীকালে [[পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমী]]ৰ প্ৰথম সভাপতি
|-
| ১৯৮৪
| [[সৰযূবালা দেবী]]
|-
| ১৯৮৫
| [[দিগিন্দ্ৰচন্দ্ৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৮৭
| [[তৃপ্তি মিত্ৰ]]
|-
| ১৯৮৮
| বীৰু মুখোপাধ্যায় (মৰণোত্তৰ)
|-
| ১৯৮৯
| [[উৎপল দত্ত]]
|-
| ১৯৯০
| [[দেবনাৰায়ণ গুপ্ত]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ দ্বিতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯২
| [[তাপস সেন]]
|-
| ১৯৯৩
| [[জ্ঞানেশ মুখোপাধ্যায়]], পৰবৰ্তীকালে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ তৃতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯৪
| [[কুমাৰ ৰায়]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ চতুৰ্থ সভাপতি 
|-
| ১৯৯৫
| [[শোভা সেন]]
|-
| ১৯৯৬
| [[অমৰ গঙ্গোপাধ্যায়]] ও [[অনুপকুমাৰ| অনুপকুমাৰ দাস]]
|-
| ১৯৯৭
| [[সজল ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ১৯৯৮
| [[মোহিত চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৯৯
| [[অজিতকুমাৰ ঘোষ]]
|-
| ২০০০
| [[সত্য বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০১
| [[সৌমিত্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০২
| [[ৰেবা ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৩
| [[গণেশ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০৪
| [[খালেদ চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৫
| [[ৰুদ্ৰপ্ৰসাদ সেনগুপ্ত]]
|-
| ২০১৯
| [[ব্ৰাত্য বসু]]
|}

== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{reflist}}
* ''এক নজৰে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ ২০ বছৰ (১৯৮৭ – ২০০৭),'' সম্পাদনা শিব শৰ্মা, পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি, তথ্য ও সংস্কৃতি বিভাগ, পশ্চিমবঙ্গ সৰকাৰ, কলকাতা, ২০০৮

[[শ্ৰেণী:নাটক]]</text>
      <sha1>4ot1dgbpff5fvk2ynksusfhkw9grspo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515808</id>
      <parentid>515807</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:29:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515808</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4070" sha1="rt6353tc1qkfhfl23vdrwt5mtgsozsl" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল
! প্ৰাপক
|-
| ১৯৮৩
| [[মন্মথ ৰায়]], পৰবৰ্তীকালে [[পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমী]]ৰ প্ৰথম সভাপতি
|-
| ১৯৮৪
| [[সৰযূবালা দেবী]]
|-
| ১৯৮৫
| [[দিগিন্দ্ৰচন্দ্ৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৮৭
| [[তৃপ্তি মিত্ৰ]]
|-
| ১৯৮৮
| বীৰু মুখোপাধ্যায় (মৰণোত্তৰ)
|-
| ১৯৮৯
| [[উৎপল দত্ত]]
|-
| ১৯৯০
| [[দেবনাৰায়ণ গুপ্ত]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ দ্বিতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯২
| [[তাপস সেন]]
|-
| ১৯৯৩
| [[জ্ঞানেশ মুখোপাধ্যায়]], পৰবৰ্তীকালে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ তৃতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯৪
| [[কুমাৰ ৰায়]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ চতুৰ্থ সভাপতি 
|-
| ১৯৯৫
| [[শোভা সেন]]
|-
| ১৯৯৬
| [[অমৰ গঙ্গোপাধ্যায়]] ও [[অনুপকুমাৰ| অনুপকুমাৰ দাস]]
|-
| ১৯৯৭
| [[সজল ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ১৯৯৮
| [[মোহিত চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৯৯
| [[অজিতকুমাৰ ঘোষ]]
|-
| ২০০০
| [[সত্য বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০১
| [[সৌমিত্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০২
| [[ৰেবা ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৩
| [[গণেশ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০৪
| [[খালেদ চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৫
| [[ৰুদ্ৰপ্ৰসাদ সেনগুপ্ত]]
|-
| ২০১৯
| [[ব্ৰাত্য বসু]]
|}

== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{reflist}}
* ''এক নজৰে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ ২০ বছৰ (১৯৮৭ – ২০০৭),'' সম্পাদনা শিব শৰ্মা, পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি, তথ্য ও সংস্কৃতি বিভাগ, পশ্চিমবঙ্গ সৰকাৰ, কলকাতা, ২০০৮

[[শ্ৰেণী:নাটক]]</text>
      <sha1>rt6353tc1qkfhfl23vdrwt5mtgsozsl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515809</id>
      <parentid>515808</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:29:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515809</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4070" sha1="8vhnfke70xwg6ai0ymsdhzyf9csbsgg" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল
! প্ৰাপক
|-
| ১৯৮৩
| [[মন্মথ ৰায়]], পৰবৰ্তীকালে [[পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমী]]ৰ প্ৰথম সভাপতি
|-
| ১৯৮৪
| [[সৰযূবালা দেবী]]
|-
| ১৯৮৫
| [[দিগিন্দ্ৰচন্দ্ৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৮৭
| [[তৃপ্তি মিত্ৰ]]
|-
| ১৯৮৮
| বীৰু মুখোপাধ্যায় (মৰণোত্তৰ)
|-
| ১৯৮৯
| [[উৎপল দত্ত]]
|-
| ১৯৯০
| [[দেবনাৰায়ণ গুপ্ত]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ দ্বিতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯২
| [[তাপস সেন]]
|-
| ১৯৯৩
| [[জ্ঞানেশ মুখোপাধ্যায়]], পৰবৰ্তীকালে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ তৃতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯৪
| [[কুমাৰ ৰায়]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ চতুৰ্থ সভাপতি 
|-
| ১৯৯৫
| [[শোভা সেন]]
|-
| ১৯৯৬
| [[অমৰ গঙ্গোপাধ্যায়]] ও [[অনুপকুমাৰ| অনুপকুমাৰ দাস]]
|-
| ১৯৯৭
| [[সজল ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ১৯৯৮
| [[মোহিত চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৯৯
| [[অজিতকুমাৰ ঘোষ]]
|-
| ২০০০
| [[সত্য বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০১
| [[সৌমিত্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০২
| [[ৰেবা ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৩
| [[গণেশ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০৪
| [[খালেদ চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৫
| [[ৰুদ্ৰপ্ৰসাদ সেনগুপ্ত]]
|-
| ২০১৯
| [[ব্ৰাত্য বসু]]
|}

== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{reflist}}
* ''এক নজৰে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ ২০ বছৰ (১৯৮৭ – ২০০৭),'' সম্পাদনা শিব শৰ্মা, পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি, তথ্য ও সংস্কৃতি বিভাগ, পশ্চিমবঙ্গ সৰকাৰ, কলকাতা, ২০০৮

[[শ্ৰেণী:নাটক]]</text>
      <sha1>8vhnfke70xwg6ai0ymsdhzyf9csbsgg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515810</id>
      <parentid>515809</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:30:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল */</comment>
      <origin>515810</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4076" sha1="nj7pzb9wjg5u2g9bcu92q1ce1yleo7m" xml:space="preserve">'''দিনবন্ধু পুৰস্কাৰ''' হ'ল পশ্চিম বংগৰ এক সন্মানীয় নাট্য বঁটা। ১৯৮৩ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰৰ তথ্য আৰু সাংস্কৃতিক বিভাগৰ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে বাংলা নাট্য জগতলৈ আগ বঢে়াৱা সামগ্ৰিক অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে এই বঁটা প্ৰদানৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৫ চনলৈকে‍ নাট্য উপদেষ্টা ব’ৰ্ডে এই পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰে। ১৯৮৭ চনৰ পৰা এই বঁটা প্ৰদানৰ দায়িত্ব পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হয়। ১৯ শতিকাৰ বিশিষ্ট নাট্যকাৰ তথা [[নীলদৰ্পণ]] নাটকৰ লেখক [[দীনবন্ধু মিত্ৰ]]ৰ নামেৰে এই বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। 
==দীনবন্ধু পুৰস্কাৰ প্ৰাপকসকল==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! সাল
! প্ৰাপক
|-
| ১৯৮৩
| [[মন্মথ ৰায়]], পৰবৰ্তীকালে [[পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমী]]ৰ প্ৰথম সভাপতি
|-
| ১৯৮৪
| [[সৰযূবালা দেবী]]
|-
| ১৯৮৫
| [[দিগিন্দ্ৰচন্দ্ৰ বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৮৭
| [[তৃপ্তি মিত্ৰ]]
|-
| ১৯৮৮
| বীৰু মুখোপাধ্যায় (মৰণোত্তৰ)
|-
| ১৯৮৯
| [[উৎপল দত্ত]]
|-
| ১৯৯০
| [[দেবনাৰায়ণ গুপ্ত]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ দ্বিতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯২
| [[তাপস সেন]]
|-
| ১৯৯৩
| [[জ্ঞানেশ মুখোপাধ্যায়]], পৰবৰ্তীকালে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ তৃতীয় সভাপতি
|-
| ১৯৯৪
| [[কুমাৰ ৰায়]], পশ্চিমবঙ্গ নাট্য একাডেমীৰ চতুৰ্থ সভাপতি 
|-
| ১৯৯৫
| [[শোভা সেন]]
|-
| ১৯৯৬
| [[অমৰ গঙ্গোপাধ্যায়]] আৰু [[অনুপকুমাৰ| অনুপকুমাৰ দাস]]
|-
| ১৯৯৭
| [[সজল ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ১৯৯৮
| [[মোহিত চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ১৯৯৯
| [[অজিতকুমাৰ ঘোষ]]
|-
| ২০০০
| [[সত্য বন্দ্যোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০১
| [[সৌমিত্ৰ চট্টোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০২
| [[ৰেবা ৰায়চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৩
| [[গণেশ মুখোপাধ্যায়]]
|-
| ২০০৪
| [[খালেদ চৌধুৰী]]
|-
| ২০০৫
| [[ৰুদ্ৰপ্ৰসাদ সেনগুপ্ত]]
|-
| ২০১৯
| [[ব্ৰাত্য বসু]]
|}

== তথ্য সংগ্ৰহ ==
{{reflist}}
* ''এক নজৰে পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমিৰ ২০ বছৰ (১৯৮৭ – ২০০৭),'' সম্পাদনা শিব শৰ্মা, পশ্চিমবঙ্গ নাট্য আকাদেমি, তথ্য ও সংস্কৃতি বিভাগ, পশ্চিমবঙ্গ সৰকাৰ, কলকাতা, ২০০৮

[[শ্ৰেণী:নাটক]]</text>
      <sha1>nj7pzb9wjg5u2g9bcu92q1ce1yleo7m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122460</id>
    <revision>
      <id>515811</id>
      <timestamp>2025-06-07T07:45:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: '''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ।</comment>
      <origin>515811</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="230" sha1="k9i31rpjvb0801l98fek0kei2i3mc5v" xml:space="preserve">'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ।</text>
      <sha1>k9i31rpjvb0801l98fek0kei2i3mc5v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515812</id>
      <parentid>515811</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:49:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515812</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="554" sha1="9eygpmtyl8m4q0oes94he7z3mrct4mt" xml:space="preserve">'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>9eygpmtyl8m4q0oes94he7z3mrct4mt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515813</id>
      <parentid>515812</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:49:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515813</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="859" sha1="0ahte1bvcvloona16jkwtjow5fd5ilv" xml:space="preserve">'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>0ahte1bvcvloona16jkwtjow5fd5ilv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515814</id>
      <parentid>515813</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:51:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515814</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1031" sha1="q0xq2k4g9n7han1726s8c78ve26d2pt" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>q0xq2k4g9n7han1726s8c78ve26d2pt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515815</id>
      <parentid>515814</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:52:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515815</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1165" sha1="j7xiayj2yspeogivt3ia2g96eur9pot" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে।

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>j7xiayj2yspeogivt3ia2g96eur9pot</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515817</id>
      <parentid>515815</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:57:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515817</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1403" sha1="e79g5p7es2meot91bgxd50weww9owtk" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে। ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল৷

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>e79g5p7es2meot91bgxd50weww9owtk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515818</id>
      <parentid>515817</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T07:58:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515818</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1812" sha1="pmpimxo829xxot30x1ba18gw7xgdz3a" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে। ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল৷ গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>pmpimxo829xxot30x1ba18gw7xgdz3a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515821</id>
      <parentid>515818</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:00:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515821</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2103" sha1="sop1ecy9p7x5g3dbbnjb28x25rspi7a" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে। ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল। গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। এই জীৱন্ত দলংবোৰ এবিধ বিশেষ প্ৰকাৰৰ ৰবৰ গছৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয়। শিপা বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে দলঙৰ শক্তি বাঢ়ি যায়।

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>sop1ecy9p7x5g3dbbnjb28x25rspi7a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515826</id>
      <parentid>515821</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:04:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515826</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2557" sha1="scxkpky9f3pfknh9wvz9lyekyve8n3l" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে। ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল। গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। এই জীৱন্ত দলংবোৰ এবিধ বিশেষ প্ৰকাৰৰ ৰবৰ গছৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয়। শিপা বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে দলঙৰ শক্তি বাঢ়ি যায়। ৰুট ব্ৰীজবোৰ মেঘালয়ৰ তাজমহল হিচাপে‍ সম্মানিত। এইবোৰ বৃদ্ধি আৰু পরিচালনা কৰিবলৈ‍ প্রায় ২৫ বছর সময় লাগে‍, অৱশ্য‍ে ৫০ জন লোকৰ ওজন সহ্য কৰিব পাৰে আৰু ৫০০ বছৰ কাম কৰিব পাৰে।

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>scxkpky9f3pfknh9wvz9lyekyve8n3l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515827</id>
      <parentid>515826</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:04:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515827</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2557" sha1="byemeded5djt8gc8sza7erde6wbxugg" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে। ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল। গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। এই জীৱন্ত দলংবোৰ এবিধ বিশেষ প্ৰকাৰৰ ৰবৰ গছৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয়। শিপা বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে দলঙৰ শক্তি বাঢ়ি যায়। ৰুট ব্ৰীজবোৰ মেঘালয়ৰ তাজমহল হিচাপে‍ সম্মানিত। এইবোৰ বৃদ্ধি আৰু পৰিচালনা কৰিবলৈ‍ প্ৰায় ২৫ বছৰ সময় লাগে‍, অৱশ্য‍ে ৫০জন লোকৰ ওজন সহ্য কৰিব পাৰে আৰু ৫০০ বছৰ কাম কৰিব পাৰে। 

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>byemeded5djt8gc8sza7erde6wbxugg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515831</id>
      <parentid>515827</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:06:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515831</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3600" sha1="rf21ohq257r7eutjcj2lqh9trjeovtl" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=24 November 2019|title=Explained: In Meghalaya living root bridges, study sees global potential. Can it work?|url=https://indianexpress.com/article/explained/in-meghalaya-living-root-bridges-study-sees-global-potential-can-it-work-6132569/|access-date=28 May 2021|website=The Indian Express}}&lt;/ref&gt; ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল। গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Meghalaya to showcase root-bridge on R-day|date=23 January 2020 |url=https://nenow.in/north-east-news/meghalaya/meghalaya-to-showcase-root-bridge-on-r-day.html|access-date=28 May 2021}}&lt;/ref&gt; এই জীৱন্ত দলংবোৰ এবিধ বিশেষ প্ৰকাৰৰ ৰবৰ গছৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয়। শিপা বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে দলঙৰ শক্তি বাঢ়ি যায়।&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Venkatesh|first=Bhavya|date=21 September 2020|title=Let's go places|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/children/offbeat-indian-destinations-that-are-a-travellers-delight/article32658780.ece|access-date=28 May 2021|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ৰুট ব্ৰীজবোৰ মেঘালয়ৰ তাজমহল হিচাপে‍ সম্মানিত। এইবোৰ বৃদ্ধি আৰু পৰিচালনা কৰিবলৈ‍ প্ৰায় ২৫ বছৰ সময় লাগে‍, অৱশ্য‍ে ৫০জন লোকৰ ওজন সহ্য কৰিব পাৰে আৰু ৫০০ বছৰ কাম কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=22 October 2011|title=Trail Of The Unexpected: The root masters of India|url=https://www.independent.co.uk/travel/asia/trail-unexpected-root-masters-india-1875995.html|access-date=28 May 2021|website=The Independent}}&lt;/ref&gt; 

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>rf21ohq257r7eutjcj2lqh9trjeovtl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515833</id>
      <parentid>515831</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:07:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515833</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3683" sha1="bv2k6ff5rd1vcplfy132nket3hqv286" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=24 November 2019|title=Explained: In Meghalaya living root bridges, study sees global potential. Can it work?|url=https://indianexpress.com/article/explained/in-meghalaya-living-root-bridges-study-sees-global-potential-can-it-work-6132569/|access-date=28 May 2021|website=The Indian Express}}&lt;/ref&gt; ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল। গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Meghalaya to showcase root-bridge on R-day|date=23 January 2020 |url=https://nenow.in/north-east-news/meghalaya/meghalaya-to-showcase-root-bridge-on-r-day.html|access-date=28 May 2021}}&lt;/ref&gt; এই জীৱন্ত দলংবোৰ এবিধ বিশেষ প্ৰকাৰৰ ৰবৰ গছৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয়। শিপা বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে দলঙৰ শক্তি বাঢ়ি যায়।&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Venkatesh|first=Bhavya|date=21 September 2020|title=Let's go places|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/children/offbeat-indian-destinations-that-are-a-travellers-delight/article32658780.ece|access-date=28 May 2021|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ৰুট ব্ৰীজবোৰ মেঘালয়ৰ তাজমহল হিচাপে‍ সম্মানিত। এইবোৰ বৃদ্ধি আৰু পৰিচালনা কৰিবলৈ‍ প্ৰায় ২৫ বছৰ সময় লাগে‍, অৱশ্য‍ে ৫০জন লোকৰ ওজন সহ্য কৰিব পাৰে আৰু ৫০০ বছৰ কাম কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=22 October 2011|title=Trail Of The Unexpected: The root masters of India|url=https://www.independent.co.uk/travel/asia/trail-unexpected-root-masters-india-1875995.html|access-date=28 May 2021|website=The Independent}}&lt;/ref&gt; 

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]]</text>
      <sha1>bv2k6ff5rd1vcplfy132nket3hqv286</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515835</id>
      <parentid>515833</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:08:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:মেঘালয়]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515835</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3728" sha1="k9v5n22o7f8r01id2fyx95d23ekgouy" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=24 November 2019|title=Explained: In Meghalaya living root bridges, study sees global potential. Can it work?|url=https://indianexpress.com/article/explained/in-meghalaya-living-root-bridges-study-sees-global-potential-can-it-work-6132569/|access-date=28 May 2021|website=The Indian Express}}&lt;/ref&gt; ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল। গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Meghalaya to showcase root-bridge on R-day|date=23 January 2020 |url=https://nenow.in/north-east-news/meghalaya/meghalaya-to-showcase-root-bridge-on-r-day.html|access-date=28 May 2021}}&lt;/ref&gt; এই জীৱন্ত দলংবোৰ এবিধ বিশেষ প্ৰকাৰৰ ৰবৰ গছৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয়। শিপা বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে দলঙৰ শক্তি বাঢ়ি যায়।&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Venkatesh|first=Bhavya|date=21 September 2020|title=Let's go places|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/children/offbeat-indian-destinations-that-are-a-travellers-delight/article32658780.ece|access-date=28 May 2021|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ৰুট ব্ৰীজবোৰ মেঘালয়ৰ তাজমহল হিচাপে‍ সম্মানিত। এইবোৰ বৃদ্ধি আৰু পৰিচালনা কৰিবলৈ‍ প্ৰায় ২৫ বছৰ সময় লাগে‍, অৱশ্য‍ে ৫০জন লোকৰ ওজন সহ্য কৰিব পাৰে আৰু ৫০০ বছৰ কাম কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=22 October 2011|title=Trail Of The Unexpected: The root masters of India|url=https://www.independent.co.uk/travel/asia/trail-unexpected-root-masters-india-1875995.html|access-date=28 May 2021|website=The Independent}}&lt;/ref&gt; 

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]]
[[শ্ৰেণী:মেঘালয়]]</text>
      <sha1>k9v5n22o7f8r01id2fyx95d23ekgouy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515841</id>
      <parentid>515835</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:12:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515841</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="p9gkmeta8xlqsy24g3xnlmeimvpe6wo" xml:space="preserve">[[File:Double Decker Living Tree Root Bridges, Meghalaya.jpg|thumb|২০১৫ চনত উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ]]
'''উমছিয়াং ডাবল-ডেকাৰ ৰুট ব্ৰীজ''' ({{lang-en|Umshiang Double-Decker Root Bridge}}) হ'ল ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যত অৱস্থিত এখন জীৱন্ত ৰুট ব্ৰীজ। চেৰাপুঞ্জীৰ পৰা ৪৫ কিলোমিটাৰ (২৮ মাইল) বা ৬৫০০ খোজ ট্ৰেকিং কৰি ইয়ালৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ ওচৰতে আছে এটি‍ জলপ্ৰপাত।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Exploring Umshiang, Home To The Double Decker Living Roots Bridges|url=https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/explore/story/69070/exploring-umshiang-home-to-the-double-decker-living-roots-bridges|access-date=28 May 2021|website=outlookindia.com|date=28 September 2018 }}&lt;/ref&gt;

পৰ্যটনৰ বাবেই ৰুট ব্ৰীজৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=24 November 2019|title=Explained: In Meghalaya living root bridges, study sees global potential. Can it work?|url=https://indianexpress.com/article/explained/in-meghalaya-living-root-bridges-study-sees-global-potential-can-it-work-6132569/|access-date=28 May 2021|website=The Indian Express}}&lt;/ref&gt; ৭০ সংখ্যক গণৰাজ্য দিৱস অনুষ্ঠানত মেঘালয়ে তেওঁলোকৰ ৰাজ্যৰ এই ৰুট ব্ৰীজ উপস্থাপন কৰিছিল। গছৰ শিপাৰ পৰা দলং নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত খাছিয়া আৰু জয়ন্তীয়া ৰাইজৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শনৰ উদ্দেশ্যে চেৰাপুঞ্জীৰ নংৰিয়াত এই দলঙৰ এক প্ৰতিৰূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Meghalaya to showcase root-bridge on R-day|date=23 January 2020 |url=https://nenow.in/north-east-news/meghalaya/meghalaya-to-showcase-root-bridge-on-r-day.html|access-date=28 May 2021}}&lt;/ref&gt; এই জীৱন্ত দলংবোৰ এবিধ বিশেষ প্ৰকাৰৰ ৰবৰ গছৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয়। শিপা বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে দলঙৰ শক্তি বাঢ়ি যায়।&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Venkatesh|first=Bhavya|date=21 September 2020|title=Let's go places|work=The Hindu|url=https://www.thehindu.com/children/offbeat-indian-destinations-that-are-a-travellers-delight/article32658780.ece|access-date=28 May 2021|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ৰুট ব্ৰীজবোৰ মেঘালয়ৰ তাজমহল হিচাপে‍ সম্মানিত। এইবোৰ বৃদ্ধি আৰু পৰিচালনা কৰিবলৈ‍ প্ৰায় ২৫ বছৰ সময় লাগে‍, অৱশ্য‍ে ৫০জন লোকৰ ওজন সহ্য কৰিব পাৰে আৰু ৫০০ বছৰ কাম কৰিব পাৰে।&lt;ref&gt;{{Cite web|date=22 October 2011|title=Trail Of The Unexpected: The root masters of India|url=https://www.independent.co.uk/travel/asia/trail-unexpected-root-masters-india-1875995.html|access-date=28 May 2021|website=The Independent}}&lt;/ref&gt; 

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]]
[[শ্ৰেণী:মেঘালয়]]</text>
      <sha1>p9gkmeta8xlqsy24g3xnlmeimvpe6wo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>কিউবা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122461</id>
    <revision>
      <id>515816</id>
      <timestamp>2025-06-07T07:53:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox country | conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ | capital = [[হাভানা]] | area_km2 = ১,১০,৮৬০&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – area and islands|url=https://www.britannica.com/place/Cuba}}&lt;/ref&gt; | population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)&lt;ref&gt;{{cite web|title=World Population Review – Cuba|url=https://worldpopulationreview.com/countries/cuba-population}}&lt;/ref&gt; | currency = ক...</comment>
      <origin>515816</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7123" sha1="nzf7ir0bo4dwenuks5aqq4f98veev0u" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = ১,১০,৮৬০&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – area and islands|url=https://www.britannica.com/place/Cuba}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)&lt;ref&gt;{{cite web|title=World Population Review – Cuba|url=https://worldpopulationreview.com/countries/cuba-population}}&lt;/ref&gt;
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}) হৈছে এটা দ্বীপ-ৰাজ্য, যি কৰিবীয় সাগৰৰ উত্তৰ ভাগত অৱস্থিত। এই দেশখন কিউবা মূল দ্বীপ, 'ইছলা দে লা হুৱেন্তুদ' নামৰ এখন সৰু দ্বীপ আৰু বহু সংখ্যক সৰু দ্বীপৰ সমাহাৰ। ইয়াৰ মূখ্য আৰু বৃহৎ নগৰ হ'ল [[হাভানা]], যিটো ৰাজধানীও বটে। দেশখনৰ মুঠ ভূমি ১,১০,৮৬০ বৰ্গ কিলোমিটাৰতকৈ অধিক।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Geography of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba}}&lt;/ref&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পর্যটন হৈছে মূখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীর্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পর্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পর্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পর্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনিছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিরপেক্ষ, কিন্তু সান্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে</text>
      <sha1>nzf7ir0bo4dwenuks5aqq4f98veev0u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515857</id>
      <parentid>515816</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:46:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515857</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16397" sha1="fowpf9h62808d8oc16ukwifed9km49y" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = ১,১০,৮৬০&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – area and islands|url=https://www.britannica.com/place/Cuba}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)&lt;ref&gt;{{cite web|title=World Population Review – Cuba|url=https://worldpopulationreview.com/countries/cuba-population}}&lt;/ref&gt;
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}) (আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ'''[ref name=&quot;constitution&quot;/&gt;]) এখন দ্বীপৰাষ্ট্ৰ, য’ত কিউবা দ্বীপ (বৃহত্তম দ্বীপ), আইছলা দে লা জুভেন্টুড আৰু মূল দ্বীপটোক আগুৰি থকা ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকাৰ আৰু কেয় অন্তর্ভুক্ত। ই উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ মিলনস্থানত অৱস্থিত। কিউবা ইউকাটান উপদ্বীপৰ পূবে (মেক্সিকো), ফ্ল’ৰিডা আৰু বাহামাৰ দক্ষিণে, হিস্পানিঅ'লাৰ পশ্চিমে (হাইটি/ডমিনিকান গণৰাজ্য), আৰু জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জৰ উত্তৰত অৱস্থিত। হাভানা হৈছে কিউবাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ আৰু ৰাজধানী। হাইটি আৰু ডমিনিকান গণৰাজ্যৰ পিছত কিউবা কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ১ কোটিৰ পৰা অধিক। আয়তনৰ দিশৰ পৰা কিউবা কেৰিবিয়ানৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ দেশ।

খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই এই ভূখণ্ডত মানুহ বসবাস কৰিছিল। ১৫ শতিকাত স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণৰ সময়ত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জনগোষ্ঠীয়ে এই অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত ই স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে, যিটো ১৮৮৬ চনত দাসত্ব বিলুপ্তিৰ জৰিয়তে শেষৰ ফাললৈ গৈছিল। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত আমেৰিকাই কিউবাক দখল কৰে আৰু ১৯০২ চনত ই স্বাধীনতা লাভ কৰে। ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাই ক্ষমতা দখল কৰিছিল, কিন্তু ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱত ২৬ জুলাই আন্দোলনে তেওঁৰ চৰকাৰক উভতাই পেলায়। এই বিপ্লৱৰ ফলত ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত এখন কমিউনিষ্ট শাসন প্ৰতিষ্ঠা হয়। ছোভিয়েট ইউনিয়ন আৰু আমেৰিকাৰ মাজত হোৱা শীতল যুদ্ধৰ সময়ত কিউবা বিতৰ্কৰ মুখ্য বিন্দু আছিল, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবাৰ ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ সময়ত পাৰমাণৱিক যুদ্ধলৈ সৰ্বাধিক ওচৰ অহা অৱস্থা বুলি গণ্য কৰা হয়।

১৯৭০ চনৰ ভিতৰত ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে আফ্ৰিকাৰ মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰবোৰৰ সমৰ্থনত লাখ লাখ সৈন্য প্ৰেৰণ কৰিছিল। ১৯৮৪ চনৰ ভিতৰত কিউবাই ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ পৰা প্ৰায় ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ সহায় লাভ কৰিছিল। ২০০৮ চনত ফিডেল কাষ্ট্ৰ’ই ৪৯ বছৰৰ পাছত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰো তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে ক্ষমতালাভ কৰে। ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে ২০১৮ চনত ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হিচাপে অৱসৰ লৈ মিগেল ডায়েজ-কেনেলক নিৰ্বাচিত কৰে। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদক হিচাপেও অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে।

কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ নেতৃত্ব সংবিধানত সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। কিউবাত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ আছে য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।[ref name=&quot;freedomhouse&quot;/][ref name=&quot;hrw&quot;/] সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলাই দিয়া হয়, আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।[ref name=&quot;rsf2023&quot;/][ref name=&quot;rsf2022&quot;/][ref name=&quot;rsf2020&quot;/] '''ৰিপ'ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ বাবে বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা বুলি ঘোষণা কৰিছে।[ref name=&quot;rsf2023&quot;/] সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।[ref name=&quot;cultural&quot;/]

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন, এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। ইয়াৰ অৰ্থনীতি বিশ্বৰ কেইখনমান পৰিকল্পিত অৰ্থনীতিৰ ভিতৰত অন্যতম, আৰু ইয়াৰ অৰ্থনীতিত পৰ্যটন, দক্ষ শ্ৰমিক, চেনি, ধঁপাত আৰু কফিৰ ৰপ্তানিৰ আধিপত্য আছে। কিউবাই ঐতিহাসিকভাৱে – কমিউনিষ্ট শাসনৰ আগতে আৰু তাৰ সময়ত – এই অঞ্চলৰ অন্যান্য দেশতকৈ কেইবাটাও আৰ্থ-সামাজিক সূচক, যেনে সাক্ষৰতা,[ref name=&quot;unicef-lit&quot;/][ref name=&quot;who-infant&quot;/] শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসত ভাল প্ৰদৰ্শন কৰিছে।

কিউবাত এক সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে যি সকলো কিউবাৰ নাগৰিকক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে,[ref name=&quot;healthsystem1&quot;/][ref name=&quot;healthsystem2&quot;/] যদিও চিকিৎসকৰ নিম্ন দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ, আৰু অত্যাৱশ্যকীয় ঔষধৰ সংকটত কষ্ট ভোগ কৰিবলৈ হয়।[ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/][ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/] ২০২৩ চনত কিউবান মানৱ অধিকাৰ মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰ (OCDH)ৰ এক অধ্যয়নে অনুমান কৰিছে যে ৮৮% কিউবান জনসংখ্যাই অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন কটাবলগীয়া হৈছে।[ref name=&quot;ocdh2023&quot;/] খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিৰ বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ হৈছে চিন্তাৰ বিষয়। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে বহু কিউবানৰ পুষ্টিৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে, যাৰ ফলত স্বাস্থ্য সমস্যা দেখা দিয়ে।[ref name=&quot;wfp2023&quot;/]

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা নিষেধাজ্ঞা পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া বাণিজ্য আৰু অৰ্থনৈতিক অবৰোধৰ ভিতৰত অন্যতম।[ref name=&quot;embargo&quot;/]

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পর্যটন হৈছে মূখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীর্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পর্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পর্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পর্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনিছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিরপেক্ষ, কিন্তু সান্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>fowpf9h62808d8oc16ukwifed9km49y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515858</id>
      <parentid>515857</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:47:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515858</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16370" sha1="mmjlmo7ek82o2twfo66a6wjrh1jcqnh" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = ১,১০,৮৬০&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – area and islands|url=https://www.britannica.com/place/Cuba}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)&lt;ref&gt;{{cite web|title=World Population Review – Cuba|url=https://worldpopulationreview.com/countries/cuba-population}}&lt;/ref&gt;
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}) (আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''') এখন দ্বীপৰাষ্ট্ৰ, য’ত কিউবা দ্বীপ (বৃহত্তম দ্বীপ), আইছলা দে লা জুভেন্টুড আৰু মূল দ্বীপটোক আগুৰি থকা ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকাৰ আৰু কেয় অন্তর্ভুক্ত। ই উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ মিলনস্থানত অৱস্থিত। কিউবা ইউকাটান উপদ্বীপৰ পূবে (মেক্সিকো), ফ্ল’ৰিডা আৰু বাহামাৰ দক্ষিণে, হিস্পানিঅ'লাৰ পশ্চিমে (হাইটি/ডমিনিকান গণৰাজ্য), আৰু জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জৰ উত্তৰত অৱস্থিত। হাভানা হৈছে কিউবাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ আৰু ৰাজধানী। হাইটি আৰু ডমিনিকান গণৰাজ্যৰ পিছত কিউবা কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ১ কোটিৰ পৰা অধিক। আয়তনৰ দিশৰ পৰা কিউবা কেৰিবিয়ানৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ দেশ।

খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই এই ভূখণ্ডত মানুহ বসবাস কৰিছিল। ১৫ শতিকাত স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণৰ সময়ত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জনগোষ্ঠীয়ে এই অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত ই স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে, যিটো ১৮৮৬ চনত দাসত্ব বিলুপ্তিৰ জৰিয়তে শেষৰ ফাললৈ গৈছিল। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত আমেৰিকাই কিউবাক দখল কৰে আৰু ১৯০২ চনত ই স্বাধীনতা লাভ কৰে। ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাই ক্ষমতা দখল কৰিছিল, কিন্তু ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱত ২৬ জুলাই আন্দোলনে তেওঁৰ চৰকাৰক উভতাই পেলায়। এই বিপ্লৱৰ ফলত ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত এখন কমিউনিষ্ট শাসন প্ৰতিষ্ঠা হয়। ছোভিয়েট ইউনিয়ন আৰু আমেৰিকাৰ মাজত হোৱা শীতল যুদ্ধৰ সময়ত কিউবা বিতৰ্কৰ মুখ্য বিন্দু আছিল, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবাৰ ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ সময়ত পাৰমাণৱিক যুদ্ধলৈ সৰ্বাধিক ওচৰ অহা অৱস্থা বুলি গণ্য কৰা হয়।

১৯৭০ চনৰ ভিতৰত ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে আফ্ৰিকাৰ মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰবোৰৰ সমৰ্থনত লাখ লাখ সৈন্য প্ৰেৰণ কৰিছিল। ১৯৮৪ চনৰ ভিতৰত কিউবাই ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ পৰা প্ৰায় ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ সহায় লাভ কৰিছিল। ২০০৮ চনত ফিডেল কাষ্ট্ৰ’ই ৪৯ বছৰৰ পাছত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰো তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে ক্ষমতালাভ কৰে। ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে ২০১৮ চনত ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হিচাপে অৱসৰ লৈ মিগেল ডায়েজ-কেনেলক নিৰ্বাচিত কৰে। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদক হিচাপেও অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে।

কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ নেতৃত্ব সংবিধানত সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। কিউবাত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ আছে য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।[ref name=&quot;freedomhouse&quot;/][ref name=&quot;hrw&quot;/] সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলাই দিয়া হয়, আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।[ref name=&quot;rsf2023&quot;/][ref name=&quot;rsf2022&quot;/][ref name=&quot;rsf2020&quot;/] '''ৰিপ'ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ বাবে বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা বুলি ঘোষণা কৰিছে।[ref name=&quot;rsf2023&quot;/] সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।[ref name=&quot;cultural&quot;/]

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন, এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। ইয়াৰ অৰ্থনীতি বিশ্বৰ কেইখনমান পৰিকল্পিত অৰ্থনীতিৰ ভিতৰত অন্যতম, আৰু ইয়াৰ অৰ্থনীতিত পৰ্যটন, দক্ষ শ্ৰমিক, চেনি, ধঁপাত আৰু কফিৰ ৰপ্তানিৰ আধিপত্য আছে। কিউবাই ঐতিহাসিকভাৱে – কমিউনিষ্ট শাসনৰ আগতে আৰু তাৰ সময়ত – এই অঞ্চলৰ অন্যান্য দেশতকৈ কেইবাটাও আৰ্থ-সামাজিক সূচক, যেনে সাক্ষৰতা,[ref name=&quot;unicef-lit&quot;/][ref name=&quot;who-infant&quot;/] শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসত ভাল প্ৰদৰ্শন কৰিছে।

কিউবাত এক সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে যি সকলো কিউবাৰ নাগৰিকক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে,[ref name=&quot;healthsystem1&quot;/][ref name=&quot;healthsystem2&quot;/] যদিও চিকিৎসকৰ নিম্ন দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ, আৰু অত্যাৱশ্যকীয় ঔষধৰ সংকটত কষ্ট ভোগ কৰিবলৈ হয়।[ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/][ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/] ২০২৩ চনত কিউবান মানৱ অধিকাৰ মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰ (OCDH)ৰ এক অধ্যয়নে অনুমান কৰিছে যে ৮৮% কিউবান জনসংখ্যাই অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন কটাবলগীয়া হৈছে।[ref name=&quot;ocdh2023&quot;/] খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিৰ বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ হৈছে চিন্তাৰ বিষয়। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে বহু কিউবানৰ পুষ্টিৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে, যাৰ ফলত স্বাস্থ্য সমস্যা দেখা দিয়ে।[ref name=&quot;wfp2023&quot;/]

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা নিষেধাজ্ঞা পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া বাণিজ্য আৰু অৰ্থনৈতিক অবৰোধৰ ভিতৰত অন্যতম।[ref name=&quot;embargo&quot;/]

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পর্যটন হৈছে মূখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীর্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পর্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পর্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পর্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনিছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিরপেক্ষ, কিন্তু সান্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>mmjlmo7ek82o2twfo66a6wjrh1jcqnh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515859</id>
      <parentid>515858</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:49:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515859</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15090" sha1="nw690jh7nhi2ykn6ibf7hjkc06lgeld" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = ১,১০,৮৬০&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – area and islands|url=https://www.britannica.com/place/Cuba}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)&lt;ref&gt;{{cite web|title=World Population Review – Cuba|url=https://worldpopulationreview.com/countries/cuba-population}}&lt;/ref&gt;
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেন্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তর্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে মেক্সিকো, দক্ষিণে জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু হাইটি) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ।

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূর্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়।

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে।

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পর্যটন হৈছে মূখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীর্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পর্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পর্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পর্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনিছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিরপেক্ষ, কিন্তু সান্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>nw690jh7nhi2ykn6ibf7hjkc06lgeld</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515860</id>
      <parentid>515859</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:50:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515860</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18231" sha1="nxcq2qzys5uiyou2g8rca0erhfp7nd8" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = ১,১০,৮৬০&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – area and islands|url=https://www.britannica.com/place/Cuba}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)&lt;ref&gt;{{cite web|title=World Population Review – Cuba|url=https://worldpopulationreview.com/countries/cuba-population}}&lt;/ref&gt;
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেন্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তর্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে মেক্সিকো, দক্ষিণে জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু হাইটি) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ।

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূর্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়।

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে।

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পর্যটন হৈছে মূখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীর্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পর্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পর্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পর্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনিছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিরপেক্ষ, কিন্তু সান্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==

{{reflist|refs=

&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report |url=https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023 |website=Freedom House |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hrw&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba |url=https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba |website=Human Rights Watch |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index |url=https://rsf.org/en/country/cuba |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;&gt;{{cite web |title=RSF 2022 Index: Cuba |url=https://rsf.org/en/ranking |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;&gt;{{cite web |title=RSF – Cuba among the world's worst for press freedom |url=https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;cultural&quot;&gt;{{cite web |title=Latin American Culture – Cuba |url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – Education and Literacy |url=https://data.unicef.org/resources/cuba/ |website=UNICEF |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;who-infant&quot;&gt;{{cite web |title=Infant mortality rate – Cuba |url=https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births |website=World Health Organization |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;&gt;{{cite journal |last=Keck |first=C.W. |title=Health care in Cuba |journal=Medical Care |volume=32 |issue=7 |pages=647–653 |year=1994 |doi=10.1097/00005650-199407000-00004}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba’s Health Care System: a Model for the World |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/ |website=NCBI – National Library of Medicine |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;&gt;{{cite web |title=Cuban doctors struggle with medicine shortages |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226 |website=BBC News |date=6 February 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare crisis in Cuba worsens |url=https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/ |website=Reuters |date=10 May 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;&gt;{{cite web |title=88% of Cubans Live in Extreme Poverty |url=https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/ |website=Observatorio Cubano de Derechos Humanos |date=2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis |url=https://www.wfp.org/countries/cuba |website=World Food Programme |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;embargo&quot;&gt;{{cite web |title=U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo |url=https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/ |website=U.S. Department of State |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

}}</text>
      <sha1>nxcq2qzys5uiyou2g8rca0erhfp7nd8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515861</id>
      <parentid>515860</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:52:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515861</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17996" sha1="o9wh5gxf77pwfxz3tnp5esuciypexfq" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = 1,10,860
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেন্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তর্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে মেক্সিকো, দক্ষিণে জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু হাইটি) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ।

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূর্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়।

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে।

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পর্যটন হৈছে মূখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীর্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পর্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পর্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পর্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনিছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিরপেক্ষ, কিন্তু সান্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==

{{reflist|refs=

&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report |url=https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023 |website=Freedom House |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hrw&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba |url=https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba |website=Human Rights Watch |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index |url=https://rsf.org/en/country/cuba |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;&gt;{{cite web |title=RSF 2022 Index: Cuba |url=https://rsf.org/en/ranking |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;&gt;{{cite web |title=RSF – Cuba among the world's worst for press freedom |url=https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;cultural&quot;&gt;{{cite web |title=Latin American Culture – Cuba |url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – Education and Literacy |url=https://data.unicef.org/resources/cuba/ |website=UNICEF |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;who-infant&quot;&gt;{{cite web |title=Infant mortality rate – Cuba |url=https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births |website=World Health Organization |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;&gt;{{cite journal |last=Keck |first=C.W. |title=Health care in Cuba |journal=Medical Care |volume=32 |issue=7 |pages=647–653 |year=1994 |doi=10.1097/00005650-199407000-00004}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba’s Health Care System: a Model for the World |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/ |website=NCBI – National Library of Medicine |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;&gt;{{cite web |title=Cuban doctors struggle with medicine shortages |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226 |website=BBC News |date=6 February 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare crisis in Cuba worsens |url=https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/ |website=Reuters |date=10 May 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;&gt;{{cite web |title=88% of Cubans Live in Extreme Poverty |url=https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/ |website=Observatorio Cubano de Derechos Humanos |date=2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis |url=https://www.wfp.org/countries/cuba |website=World Food Programme |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;embargo&quot;&gt;{{cite web |title=U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo |url=https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/ |website=U.S. Department of State |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

}}</text>
      <sha1>o9wh5gxf77pwfxz3tnp5esuciypexfq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515862</id>
      <parentid>515861</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:53:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>/* উল্লেখযোগ্য তথ্য */</comment>
      <origin>515862</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17996" sha1="kksrnsf7f360aw2v1ocqt03e4l1c6on" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = 1,10,860
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেন্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তর্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে মেক্সিকো, দক্ষিণে জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু হাইটি) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ।

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূর্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়।

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে।

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পর্যটন হৈছে মূখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীর্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পর্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পর্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পর্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনীছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিরপেক্ষ, কিন্তু সান্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==

{{reflist|refs=

&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report |url=https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023 |website=Freedom House |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hrw&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba |url=https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba |website=Human Rights Watch |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index |url=https://rsf.org/en/country/cuba |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;&gt;{{cite web |title=RSF 2022 Index: Cuba |url=https://rsf.org/en/ranking |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;&gt;{{cite web |title=RSF – Cuba among the world's worst for press freedom |url=https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;cultural&quot;&gt;{{cite web |title=Latin American Culture – Cuba |url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – Education and Literacy |url=https://data.unicef.org/resources/cuba/ |website=UNICEF |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;who-infant&quot;&gt;{{cite web |title=Infant mortality rate – Cuba |url=https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births |website=World Health Organization |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;&gt;{{cite journal |last=Keck |first=C.W. |title=Health care in Cuba |journal=Medical Care |volume=32 |issue=7 |pages=647–653 |year=1994 |doi=10.1097/00005650-199407000-00004}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba’s Health Care System: a Model for the World |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/ |website=NCBI – National Library of Medicine |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;&gt;{{cite web |title=Cuban doctors struggle with medicine shortages |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226 |website=BBC News |date=6 February 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare crisis in Cuba worsens |url=https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/ |website=Reuters |date=10 May 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;&gt;{{cite web |title=88% of Cubans Live in Extreme Poverty |url=https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/ |website=Observatorio Cubano de Derechos Humanos |date=2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis |url=https://www.wfp.org/countries/cuba |website=World Food Programme |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;embargo&quot;&gt;{{cite web |title=U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo |url=https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/ |website=U.S. Department of State |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

}}</text>
      <sha1>kksrnsf7f360aw2v1ocqt03e4l1c6on</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515863</id>
      <parentid>515862</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:54:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515863</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18069" sha1="a87i0kvifsp5xsm8708gksjk6g2pbyf" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = 1,10,860
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেণ্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তৰ্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে মেক্সিকো, দক্ষিণে জামাইকা আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু হাইটি) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ। 

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূৰ্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। 

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে। 

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পৰ্যটন হৈছে মুখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীৰ্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পৰ্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পৰ্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনীছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিৰপেক্ষ, কিন্তু সাণ্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==

{{reflist|refs=

&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report |url=https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023 |website=Freedom House |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hrw&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba |url=https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba |website=Human Rights Watch |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index |url=https://rsf.org/en/country/cuba |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;&gt;{{cite web |title=RSF 2022 Index: Cuba |url=https://rsf.org/en/ranking |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;&gt;{{cite web |title=RSF – Cuba among the world's worst for press freedom |url=https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;cultural&quot;&gt;{{cite web |title=Latin American Culture – Cuba |url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – Education and Literacy |url=https://data.unicef.org/resources/cuba/ |website=UNICEF |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;who-infant&quot;&gt;{{cite web |title=Infant mortality rate – Cuba |url=https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births |website=World Health Organization |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;&gt;{{cite journal |last=Keck |first=C.W. |title=Health care in Cuba |journal=Medical Care |volume=32 |issue=7 |pages=647–653 |year=1994 |doi=10.1097/00005650-199407000-00004}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba’s Health Care System: a Model for the World |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/ |website=NCBI – National Library of Medicine |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;&gt;{{cite web |title=Cuban doctors struggle with medicine shortages |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226 |website=BBC News |date=6 February 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare crisis in Cuba worsens |url=https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/ |website=Reuters |date=10 May 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;&gt;{{cite web |title=88% of Cubans Live in Extreme Poverty |url=https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/ |website=Observatorio Cubano de Derechos Humanos |date=2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis |url=https://www.wfp.org/countries/cuba |website=World Food Programme |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;embargo&quot;&gt;{{cite web |title=U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo |url=https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/ |website=U.S. Department of State |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

}}

[[শ্ৰেণী:দেশ]]
[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>a87i0kvifsp5xsm8708gksjk6g2pbyf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515868</id>
      <parentid>515863</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:04:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515868</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18084" sha1="0jak89joxjylsx22x8g8ncjhql6wxym" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = 1,10,860
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেণ্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তৰ্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ]] সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে [মেক্সিকো]], দক্ষিণে [[জামাইকা]] আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু [[হাইটি]]) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ। 

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূৰ্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। 

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে। 

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পৰ্যটন হৈছে মুখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীৰ্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পৰ্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পৰ্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনীছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিৰপেক্ষ, কিন্তু সাণ্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==

{{reflist|refs=

&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report |url=https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023 |website=Freedom House |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hrw&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba |url=https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba |website=Human Rights Watch |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index |url=https://rsf.org/en/country/cuba |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;&gt;{{cite web |title=RSF 2022 Index: Cuba |url=https://rsf.org/en/ranking |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;&gt;{{cite web |title=RSF – Cuba among the world's worst for press freedom |url=https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;cultural&quot;&gt;{{cite web |title=Latin American Culture – Cuba |url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – Education and Literacy |url=https://data.unicef.org/resources/cuba/ |website=UNICEF |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;who-infant&quot;&gt;{{cite web |title=Infant mortality rate – Cuba |url=https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births |website=World Health Organization |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;&gt;{{cite journal |last=Keck |first=C.W. |title=Health care in Cuba |journal=Medical Care |volume=32 |issue=7 |pages=647–653 |year=1994 |doi=10.1097/00005650-199407000-00004}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba’s Health Care System: a Model for the World |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/ |website=NCBI – National Library of Medicine |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;&gt;{{cite web |title=Cuban doctors struggle with medicine shortages |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226 |website=BBC News |date=6 February 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare crisis in Cuba worsens |url=https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/ |website=Reuters |date=10 May 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;&gt;{{cite web |title=88% of Cubans Live in Extreme Poverty |url=https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/ |website=Observatorio Cubano de Derechos Humanos |date=2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis |url=https://www.wfp.org/countries/cuba |website=World Food Programme |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;embargo&quot;&gt;{{cite web |title=U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo |url=https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/ |website=U.S. Department of State |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

}}

[[শ্ৰেণী:দেশ]]
[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>0jak89joxjylsx22x8g8ncjhql6wxym</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515869</id>
      <parentid>515868</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:04:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515869</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18085" sha1="jtgdyit1ae8n64xs9k9z54ve88en57a" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = 1,10,860
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেণ্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তৰ্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ]] সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে [[মেক্সিকো]], দক্ষিণে [[জামাইকা]] আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু [[হাইটি]]) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ। 

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূৰ্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। 

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে। 

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পৰ্যটন হৈছে মুখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীৰ্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পৰ্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পৰ্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনীছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিৰপেক্ষ, কিন্তু সাণ্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==

{{reflist|refs=

&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report |url=https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023 |website=Freedom House |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hrw&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba |url=https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba |website=Human Rights Watch |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index |url=https://rsf.org/en/country/cuba |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;&gt;{{cite web |title=RSF 2022 Index: Cuba |url=https://rsf.org/en/ranking |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;&gt;{{cite web |title=RSF – Cuba among the world's worst for press freedom |url=https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;cultural&quot;&gt;{{cite web |title=Latin American Culture – Cuba |url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – Education and Literacy |url=https://data.unicef.org/resources/cuba/ |website=UNICEF |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;who-infant&quot;&gt;{{cite web |title=Infant mortality rate – Cuba |url=https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births |website=World Health Organization |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;&gt;{{cite journal |last=Keck |first=C.W. |title=Health care in Cuba |journal=Medical Care |volume=32 |issue=7 |pages=647–653 |year=1994 |doi=10.1097/00005650-199407000-00004}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba’s Health Care System: a Model for the World |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/ |website=NCBI – National Library of Medicine |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;&gt;{{cite web |title=Cuban doctors struggle with medicine shortages |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226 |website=BBC News |date=6 February 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare crisis in Cuba worsens |url=https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/ |website=Reuters |date=10 May 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;&gt;{{cite web |title=88% of Cubans Live in Extreme Poverty |url=https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/ |website=Observatorio Cubano de Derechos Humanos |date=2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis |url=https://www.wfp.org/countries/cuba |website=World Food Programme |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;embargo&quot;&gt;{{cite web |title=U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo |url=https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/ |website=U.S. Department of State |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

}}

[[শ্ৰেণী:দেশ]]
[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>jtgdyit1ae8n64xs9k9z54ve88en57a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515876</id>
      <parentid>515869</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:10:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515876</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18085" sha1="ts55i17c1ppmg4nluzu2zcuc3d2qzpf" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = কিউবা প্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[হাভানা]]
| area_km2 = 1,10,860
| population_estimate = ৯৭ লক্ষ (২০২৪)
| currency = কিউবান পেছো (CUP)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban Peso|url=https://www.xe.com/currency/cup-cuban-peso}}&lt;/ref&gt;
| government_type = একদলীয় সমাজবাদী শাসন ব্যৱস্থা&lt;ref&gt;{{cite web|title=Politics of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
}}

'''কিউবা''' ({{lang-es|Cuba}}), আনুষ্ঠানিকভাৱে '''কিউবা গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ''', এখন দ্বীপ-ৰাষ্ট্ৰ। ইয়াত বৃহৎ কিউবা দ্বীপ, আইছলা দে লা জুভেণ্টুড, আৰু প্ৰায় ৪,১৯৫টা সৰু-সুৰা দ্বীপ, দ্বীপচিকা আৰু কেয় অন্তৰ্ভুক্ত। দেশটো উত্তৰ কেৰিবিয়ান সাগৰ, মেক্সিকো উপসাগৰ আৰু [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]]ৰ সংযোগস্থলত অৱস্থিত। কিউবাৰ উত্তৰে বাহামা আৰু ফ্ল’ৰিডা (যুক্তৰাষ্ট্ৰ), পশ্চিমে [[মেক্সিকো]], দক্ষিণে [[জামাইকা]] আৰু কেমেন দ্বীপপুঞ্জ, আৰু পূবে হিস্পানিঅোলা দ্বীপ (ডমিনিকান গণৰাজ্য আৰু [[হাইটি]]) অৱস্থিত। [[হাভানা]] হৈছে কিউবাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ চহৰ। জনসংখ্যাৰ পৰিমাণত কিউবা কেৰিবিয়ানৰ তৃতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, আৰু আয়তনত আটাইতকৈ ডাঙৰ। 

মানৱ বসতি খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দৰ পৰাই কিউবাত পোৱা যায়। স্পেনীয় উপনিবেশিকৰণ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত, অঞ্চলটোত গুয়ানাহাটাবে আৰু টাইনো জাতীয় লোকসকল বাস কৰিছিল। তাৰ পাছত কিউবা স্পেইনৰ উপনিবেশ হৈ পৰে আৰু ১৮৮৬ চনত দাস প্ৰথাৰ বিলোপ ঘটে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকান যুদ্ধৰ পিছত যুক্তৰাষ্ট্ৰে কিউবাক অধিকাৰ কৰে, আৰু ১৯০২ চনত দেশটোৱে স্বাধীনতা লাভ কৰে। ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত কিউবা বিপ্লৱৰ জৰিয়তে ফুলজেনচিঅ’ বাটিষ্টাৰ শাসনৰ অৱসান হয় আৰু ফিডেল কাষ্ট্ৰোৰ নেতৃত্বত সমাজবাদী চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা হয়। শীতল যুদ্ধকালীন সময়ত কিউবা ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত হৈ পৰে, আৰু ১৯৬২ চনৰ কিউবা ক্ষেপণাস্ত্ৰ সংকটক শীতল যুদ্ধৰ আটাইতকৈ সংকটজনক মুহূৰ্ত হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। 

১৯৭০ দশকৰ ভিতৰত কিউবাই আফ্ৰিকাৰ কেইবাটাও মাৰ্ক্সবাদী চৰকাৰক সামৰিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ১৯৮০ দশকৰ ভিতৰত ছোভিয়েট ইউনিয়নে কিউবাক ৩৩ বিলিয়ন ডলাৰৰ ওপৰত অৰ্থনৈতিক সহায় প্ৰদান কৰিছিল। ফিডেল কাষ্ট্ৰোৱে ২০০৮ চনত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু তেওঁৰ ভাই ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰে। ২০১৮ চনত ৰাউলে নেতৃত্বৰ পৰা সৰি আহে আৰু মিগেল ডায়েজ-কেনেল কিউবাৰ ৰাজ্য পৰিষদৰ সভাপতি হয়। ২০২১ চনত ৰাউল কাষ্ট্ৰোৱে কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম সম্পাদকৰ পদৰ পৰা অৱসৰ লয় আৰু ডায়েজ-কেনেল তেওঁক উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে স্থান গ্ৰহণ কৰে। 

কিউবা এখন একদলীয় সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰ, য’ত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন সংবিধানত সন্নিবিষ্ট। দেশখনত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰ চলি আছে, য’ত ৰাজনৈতিক বিৰোধিতাৰ অনুমতি নাই।&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;hrw&quot;/&gt; সংবাদ মাধ্যমত ব্যাপক চেন্সৰশ্বিপ চলোৱা হয় আৰু স্বতন্ত্ৰ সাংবাদিকতা দমন কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;/&gt; '''ৰিপ’ৰ্টাৰ্ছ উইদাউট বাৰ্ডাৰছে''' কিউবাক সংবাদ মাধ্যমৰ স্বাধীনতাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ আটাইতকৈ বেয়া দেশসমূহৰ অন্যতম বুলি অভিহিত কৰিছে।&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;/&gt; সাংস্কৃতিকভাৱে কিউবাক লেটিন আমেৰিকাৰ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।&lt;ref name=&quot;cultural&quot;/&gt;

কিউবা ৰাষ্ট্ৰসংঘ, জি৭৭, অসংলগ্ন আন্দোলন, আফ্ৰিকান-কেৰিবিয়ান-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ সংগঠন (ACP), এলবা আৰু আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰ সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য। দেশখনৰ অৰ্থনীতি এখন পৰিকল্পিত সমাজবাদী অৰ্থনীতি, য’ত পৰ্যটন, চেনি, ধঁপাত, কফি আৰু শিক্ষিত জনবল ৰপ্তানি মুখ্য। কিউবাই সাক্ষৰতা, শিশুমৃত্যুৰ হাৰ আৰু আয়ুসৰ ক্ষেত্ৰত কেৰিবিয়ান অঞ্চলৰ অন্য বহু দেশতকৈ উন্নত মানদণ্ড দেখুৱাইছে।&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;who-infant&quot;/&gt;

কিউবাত এক সৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা আছে, যি নাগৰিকসকলক বিনামূলীয়া চিকিৎসা প্ৰদান কৰে।&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;/&gt; যদিও চিকিৎসকৰ কম দৰমহা, চিকিৎসা সঁজুলিৰ অভাৱ আৰু ঔষধৰ সংকটৰ দৰে সমস্যাও বিদ্যমান।&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;/&gt; ২০২৩ চনৰ OCDHৰ মতে, ৮৮% কিউবান নাগৰিকে অতি দৰিদ্ৰতাত জীৱন যাপন কৰে।&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;/&gt; খাদ্য অপুষ্টি আৰু পুষ্টিগত বৈচিত্ৰ্যৰ অভাৱ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বিশ্ব খাদ্য কাৰ্যসূচীয়ে (WFP) উল্লেখ কৰিছে যে ৰেচনত প্ৰদান কৰা খাদ্যয়ে অধিকাংশ কিউবানৰ পুষ্টি প্ৰয়োজন পূৰণ কৰিব নোৱাৰে।&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;/&gt;

১৯৬০ চনৰ পৰা কিউবাৰ ওপৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰে আৰোপ কৰা বাণিজ্য নিষেধাজ্ঞা বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া অৰ্থনৈতিক অবৰোধসমূহৰ অন্যতম।&lt;ref name=&quot;embargo&quot;/&gt;

== ইতিহাস ==
কিউবাত বসতি স্থাপন কৰা প্ৰথম জাতিসমূহ আছিল আৰাওৱাক আৰু টাইনোসকল। ১৪৯২ চনত [[খ্ৰীষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] দ্বীপখন আৱিষ্কাৰ কৰে, আৰু শীঘ্ৰেই স্পেইনে ইয়াক উপনিবেশ ৰূপে দখল কৰে। ১৮৯৮ চনৰ স্পেন-আমেৰিকা যুদ্ধৰ পাছত কিউবা স্বাধীনতা লাভ কৰে, যদিও আমেৰিকাৰ প্ৰভাৱ বহুদিন ধৰি অৱশিষ্ট থাকে। ১৯৫৯ চনত [[ফিদেল কাস্ত্ৰো]]ৰ নেতৃত্বত বিপ্লৱ সংঘটিত হয় আৰু কিউবা এখন সমাজবাদী ৰাষ্ট্ৰলৈ পৰিণত হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/History}}&lt;/ref&gt;

== ৰাজনৈতিক ব্যৱস্থা ==
কিউবা এখন একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ; [[কিউবান কমিউনিষ্ট পাৰ্টি]] হৈছে একমাত্ৰ স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দল। ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে ৰাজ্যৰ মুখ্য আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী। বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছে [[মিগুৱেল দিয়াজ্-কানেল]]।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Government and politics|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;

== অৰ্থনীতি ==
দেশখনৰ অৰ্থনীতি মূলত চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণত চলি থাকে। চিনি, তামাক, চিকিৎসা সেৱা আৰু পৰ্যটন হৈছে মুখ্য আয়ৰ উৎস। ১৯৯০ দশকত সোভিয়েট সংহতিৰ পতনৰ পাছত কিউবা গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ সন্মুখীন হৈছিল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Economy of Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Economy}}&lt;/ref&gt;

== জনসংখ্যা আৰু সমাজ ==
কিউবাৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৯৭ লক্ষৰ পৰা ১ কোটিৰ ভিতৰত। জনসাধাৰণৰ মূল বংশ পৰিচয় হৈছে স্পেনীয়, আফ্ৰিকান আৰু স্থানীয় আদিবাসী জনগোষ্ঠীৰ মিশ্ৰণ। কিউবাত সাক্ষৰতা প্ৰায় ১০০% আৰু স্বাস্থ্য সেৱা সকলো নাগৰিকৰ বাবে উন্মুক্ত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuba – Demographics|url=https://www.worldbank.org/en/country/cuba/overview}}&lt;/ref&gt;

== সংস্কৃতি ==
কিউবাৰ সংগীত, নৃত্য, সাহিত্য ইত্যাদিৰে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে। 'ছন', 'ৰুম্বা', 'ছালছা' আদি নৃত্য-সংগীত বিশ্বজুৰি জনপ্ৰিয়। বেছবল দেশখনৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় খেল।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cuban culture|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life}}&lt;/ref&gt;

== আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক ==
দীৰ্ঘদিন ধৰি কিউবাৰ ওপৰত [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ বাণিজ্যিক নিষেধাজ্ঞা বলবৎ আছে। ২০১৫ চনত উভয় দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক পুনঃস্থাপন হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ স্বাভাৱিকতা এতিয়াও হোৱা নাই।&lt;ref&gt;{{cite web|title=US-Cuba relations|url=https://www.brookings.edu/articles/the-united-states-and-cuba-a-brief-history/}}&lt;/ref&gt;

== পৰ্যটন ==
কিউবা হৈছে এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন গন্তব্য, য'ত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য, ঔপনিবেশিক যুগৰ স্থাপত্য, সংগীত, নৃত্য আৰু খাদ্যসংস্কৃতি পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। হাভানা, ভাৰাদে’ৰ, ত্ৰিনিদাদ আদি অঞ্চল পৰ্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tourism in Cuba|url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Tourism}}&lt;/ref&gt;

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* ৰাজধানী: [[হাভানা]]
* চৰকাৰ: একদলীয় সমাজবাদী
* মুদ্ৰা: কিউবান পেছো (CUP)
* ভাষা: [[স্পেনীছ ভাষা]]
* ধৰ্ম: ৰাজনৈতিকভাৱে ধৰ্মনিৰপেক্ষ, কিন্তু সাণ্টেৰিয়া আদিৰ প্ৰভাৱ আছে

==তথ্যসূত্ৰ==

{{reflist|refs=

&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: Freedom in the World 2023 Country Report |url=https://freedomhouse.org/country/cuba/freedom-world/2023 |website=Freedom House |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hrw&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba |url=https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/cuba |website=Human Rights Watch |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – RSF 2023 World Press Freedom Index |url=https://rsf.org/en/country/cuba |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2022&quot;&gt;{{cite web |title=RSF 2022 Index: Cuba |url=https://rsf.org/en/ranking |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;rsf2020&quot;&gt;{{cite web |title=RSF – Cuba among the world's worst for press freedom |url=https://rsf.org/en/news/cuba-worst-press-freedom-americas |website=Reporters Without Borders |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;cultural&quot;&gt;{{cite web |title=Latin American Culture – Cuba |url=https://www.britannica.com/place/Cuba/Cultural-life |website=Encyclopaedia Britannica |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;unicef-lit&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba – Education and Literacy |url=https://data.unicef.org/resources/cuba/ |website=UNICEF |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;who-infant&quot;&gt;{{cite web |title=Infant mortality rate – Cuba |url=https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/child-mortality-rate-infants-per-1000-live-births |website=World Health Organization |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem1&quot;&gt;{{cite journal |last=Keck |first=C.W. |title=Health care in Cuba |journal=Medical Care |volume=32 |issue=7 |pages=647–653 |year=1994 |doi=10.1097/00005650-199407000-00004}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthsystem2&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba’s Health Care System: a Model for the World |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800141/ |website=NCBI – National Library of Medicine |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges1&quot;&gt;{{cite web |title=Cuban doctors struggle with medicine shortages |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-64523226 |website=BBC News |date=6 February 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;healthchallenges2&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare crisis in Cuba worsens |url=https://www.reuters.com/world/americas/cubas-health-system-falters-2023-05-10/ |website=Reuters |date=10 May 2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ocdh2023&quot;&gt;{{cite web |title=88% of Cubans Live in Extreme Poverty |url=https://observacuba.org/en/88-of-cubans-live-in-extreme-poverty-according-to-ocdh/ |website=Observatorio Cubano de Derechos Humanos |date=2023 |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;wfp2023&quot;&gt;{{cite web |title=Cuba: WFP Concerned About Nutrition Crisis |url=https://www.wfp.org/countries/cuba |website=World Food Programme |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;embargo&quot;&gt;{{cite web |title=U.S. Relations With Cuba – A Longstanding Embargo |url=https://www.state.gov/u-s-relations-with-cuba/ |website=U.S. Department of State |access-date=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;

}}

[[শ্ৰেণী:দেশ]]
[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>ts55i17c1ppmg4nluzu2zcuc3d2qzpf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ভেনিজুৱেলা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122462</id>
    <revision>
      <id>515819</id>
      <timestamp>2025-06-07T07:59:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox country | conventional_long_name = ভেনিজুৱেলা বলিভাৰ গণৰাজ্য | capital = [[কাৰাকাছ]] | area_km2 = ৯১৬,৪৪৫&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt; | population_estimate = ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভে...</comment>
      <origin>515819</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6987" sha1="kimv46glauifbp1ik2r0xvkoz9xhxka" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ভেনিজুৱেলা বলিভাৰ গণৰাজ্য
| capital = [[কাৰাকাছ]]
| area_km2 = ৯১৬,৪৪৫&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জনসংখ্যা (২০২৩)|url=https://www.worldometers.info/world-population/venezuela-population/}}&lt;/ref&gt;
| government_type = কেন্দ্রীয় প্ৰেছিডেন্সিয়েল গণতান্ত্ৰিক প্ৰণালী&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Venezuela/Politics}}&lt;/ref&gt;
| currency = বলিভাৰ (VED), অভ্যন্তৰীণভাৱে আমেৰিকান ডলাৰো ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ মুদ্ৰা ব্যৱস্থা|url=https://www.xe.com/currency/ved-venezuela-bolivar}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = VET (UTC−০৪:০০)
}}

'''ভেনিজুৱেলা''' হৈছে দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ অংশত থকা এখন দেশ। ইয়াৰ উত্তৰত কেরিবিয়ান সাগৰ, পূৱে আটলান্টিক মহাসাগৰ, পশ্চিমত কলম্বিয়া, দক্ষিণত ব্ৰাজিল, আৰু পূৱে গায়ানা অৱস্থিত। দেশটোৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা ২৮.৩ মিলিয়নৰ পৰা অধিক (২০২৩) বুলি অনুমান কৰা হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক গঠন ==
ভেনিজুৱেলাত কেইবাজনিকা ভৌগোলিক অঞ্চল আছে, যেনে - আন্দেছ পৰ্বত, Llanos (মহাদেশীয় সমভূমি), Guiana উচ্চভূমি আৰু বিস্তৃত উপকূলীয় অঞ্চল। দেশটোৰ সৰ্বোচ্চ পৰ্বতশিখৰ হৈছে পিকো বলিভাৰ, যাৰ উচ্চতা ৪,৯৭৮ মিটাৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ পৰ্বতসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Venezuela/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;।

== জলবায়ু ==
ভেনিজুৱেলাৰ অধিকাংশ অঞ্চলত উষ্ণমণ্ডলীয় জলবায়ু থাকিলেও, উচ্চভূমি অঞ্চলসমূহত শীতল বতৰত দেখা যায়। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে মে পৰা নভেম্বৰলৈ হয়, আৰু তাপমাত্রা ১৮°-৩০° চেলছিয়াছৰ মাজত থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/america/venezuela/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
দেশটোৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৮৮ শতাংশ মানুহ শহুৰে এলেকাত বাস কৰে। স্পেনী ভাষা প্রধান ভাষা হিচাপে ব্যৱহৃত হয় আৰু চৰকাৰীভাৱে স্বীকৃত। লগতে দেশটোৰ বিভিন্ন অঞ্চলত স্থানীয় আৰু আদিবাসী ভাষাও প্ৰচলিত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/VE}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ভেনিজুৱেলা হৈছে এক কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল দেশ। দেশটোৰ চৰকাৰ এখন প্রেসিডেন্টৰ নেতৃত্বত চলে। শেহতীয়া দিনত ৰাজনৈতিক অৱস্থা কিছু পৰিমাণে স্থিৰ নহয় বুলি দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19656416}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতিৰ মুখ্য আধাৰ হৈছে তেল আৰু প্ৰাকৃতিক গেছৰ খনন। দেশটো দক্ষিণ আমেৰিকাৰ অন্যতম তেল উৎপাদক দেশ। যাহোক, বহুবছৰ ধৰি থকা অৰ্থনৈতিক সংকট আৰু মূল্যস্ফীতিৰ বাবে দেশৰ অৰ্থনীতি কঠিন অৱস্থাত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.imf.org/en/Countries/VEN}}&lt;/ref&gt;।

== পৰিবেশ ==
ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশত নানা সমস্যা আছে, যেনে বননিধনৰ বৃদ্ধি, জলদূষণ আৰু অবৈধ খনন। বিশেষকৈ ২০২৪ চনত হুম্বল্ড্ট গ্লেচিয়াৰ গলিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ ফলত দেশটোৰ গ্লেচিয়াৰ সম্পূর্ণভাৱে বিলুপ্ত হোৱাৰ আশংকা আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশ|url=https://www.nationalgeographic.com/environment/article/venezuelas-glaciers-are-disappearing}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: কাৰাকাছ  
* চৰকাৰ: কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল  
* মুদ্ৰা: বলিভাৰ (VED)  
* মুখ্য ভাষা: স্পেনী  
* সময় অঞ্চল: UTC−৪</text>
      <sha1>kimv46glauifbp1ik2r0xvkoz9xhxka</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515864</id>
      <parentid>515819</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:01:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515864</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6298" sha1="l929sn03amxu8cbhnxel821zd6felke" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ভেনিজুৱেলা বলিভাৰ গণৰাজ্য
| capital = [[কাৰাকাছ]]
| area_km2 = ৯১৬,৪৪৫&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জনসংখ্যা (২০২৩)|url=https://www.worldometers.info/world-population/venezuela-population/}}&lt;/ref&gt;
| government_type = কেন্দ্রীয় প্ৰেছিডেন্সিয়েল গণতান্ত্ৰিক প্ৰণালী&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Venezuela/Politics}}&lt;/ref&gt;
| currency = বলিভাৰ (VED), অভ্যন্তৰীণভাৱে আমেৰিকান ডলাৰো ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ মুদ্ৰা ব্যৱস্থা|url=https://www.xe.com/currency/ved-venezuela-bolivar}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = VET (UTC−০৪:০০)
}}

'''ভেনিজুৱেলা''' হৈছে দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ অংশত থকা এখন দেশ। ইয়াৰ উত্তৰত কেরিবিয়ান সাগৰ, পূৱে [[[আটলান্টিক মহাসাগৰ]], পশ্চিমত [[কলম্বিয়া]], দক্ষিণত [[ব্ৰাজিল]], আৰু পূবত [[গায়ানা]] অৱস্থিত। দেশখনৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা আনুমানিক ২৮.৩ মিলিয়নৰ অধিক (২০২৩)।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ভেনিজুৱেলাৰ অধিকাংশ অঞ্চলত উষ্ণমণ্ডলীয় জলবায়ু থাকিলেও, উচ্চভূমি অঞ্চলসমূহত শীতল বতৰত দেখা যায়। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে মে পৰা নৱেম্বৰলৈ হয়, আৰু তাপমাত্রা ১৮°-৩০° চেলছিয়াছৰ মাজত থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/america/venezuela/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
দেশখনৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৮৮ শতাংশ মানুহ চহৰাঞ্চলত বাস কৰে। [[স্পেনীছ ভাষা]] প্রধান ভাষা হিচাপে ব্যৱহৃত হয় আৰু চৰকাৰীভাৱে স্বীকৃত। লগতে দেশখনৰ বিভিন্ন অঞ্চলত স্থানীয় আৰু আদিবাসী ভাষাও প্ৰচলিত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/VE}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ভেনিজুৱেলা হৈছে এক কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল দেশ। দেশখনৰ চৰকাৰ এখন প্রেসিডেন্টৰ নেতৃত্বত চলে। শেহতীয়া দিনত ৰাজনৈতিক অৱস্থা কিছু পৰিমাণে স্থিৰ নোহোৱা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19656416}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতিৰ মুখ্য আধাৰ হৈছে তেল আৰু প্ৰাকৃতিক গেছৰ খনন। দেশখন দক্ষিণ আমেৰিকাৰ অন্যতম তেল উৎপাদক দেশ। বহুবছৰ ধৰি থকা অৰ্থনৈতিক সংকট আৰু মূল্যস্ফীতিৰ বাবে দেশৰ অৰ্থনীতি কঠিন অৱস্থাত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.imf.org/en/Countries/VEN}}&lt;/ref&gt;।

== পৰিবেশ ==
ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশত নানা ধৰণৰ সমস্যা আছে, যেনে বনধ্বংশ বৃদ্ধি, জল প্ৰদূষণ আৰু অবৈধ খনন। বিশেষকৈ ২০২৪ চনত হুম্বল্ড্ট গ্লেচিয়াৰ গলিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ ফলত দেশখনৰ গ্লেচিয়াৰ সম্পূর্ণভাৱে বিলুপ্ত হোৱাৰ আশংকা আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশ|url=https://www.nationalgeographic.com/environment/article/venezuelas-glaciers-are-disappearing}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: কাৰাকাছ  
* চৰকাৰ: কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল  
* মুদ্ৰা: বলিভাৰ (VED)  
* মুখ্য ভাষা: [[স্পেনীছ]]
* সময় অঞ্চল: UTC−৪

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>l929sn03amxu8cbhnxel821zd6felke</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515865</id>
      <parentid>515864</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:01:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515865</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6297" sha1="1nfkvvunwnywx7lkpie5ma3cax6av9r" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ভেনিজুৱেলা বলিভাৰ গণৰাজ্য
| capital = [[কাৰাকাছ]]
| area_km2 = ৯১৬,৪৪৫&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জনসংখ্যা (২০২৩)|url=https://www.worldometers.info/world-population/venezuela-population/}}&lt;/ref&gt;
| government_type = কেন্দ্রীয় প্ৰেছিডেন্সিয়েল গণতান্ত্ৰিক প্ৰণালী&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Venezuela/Politics}}&lt;/ref&gt;
| currency = বলিভাৰ (VED), অভ্যন্তৰীণভাৱে আমেৰিকান ডলাৰো ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ মুদ্ৰা ব্যৱস্থা|url=https://www.xe.com/currency/ved-venezuela-bolivar}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = VET (UTC−০৪:০০)
}}

'''ভেনিজুৱেলা''' হৈছে দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ অংশত থকা এখন দেশ। ইয়াৰ উত্তৰত কেরিবিয়ান সাগৰ, পূৱে [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]], পশ্চিমত [[কলম্বিয়া]], দক্ষিণত [[ব্ৰাজিল]], আৰু পূবত [[গায়ানা]] অৱস্থিত। দেশখনৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা আনুমানিক ২৮.৩ মিলিয়নৰ অধিক (২০২৩)।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ভেনিজুৱেলাৰ অধিকাংশ অঞ্চলত উষ্ণমণ্ডলীয় জলবায়ু থাকিলেও, উচ্চভূমি অঞ্চলসমূহত শীতল বতৰত দেখা যায়। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে মে পৰা নৱেম্বৰলৈ হয়, আৰু তাপমাত্রা ১৮°-৩০° চেলছিয়াছৰ মাজত থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/america/venezuela/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
দেশখনৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৮৮ শতাংশ মানুহ চহৰাঞ্চলত বাস কৰে। [[স্পেনীছ ভাষা]] প্রধান ভাষা হিচাপে ব্যৱহৃত হয় আৰু চৰকাৰীভাৱে স্বীকৃত। লগতে দেশখনৰ বিভিন্ন অঞ্চলত স্থানীয় আৰু আদিবাসী ভাষাও প্ৰচলিত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/VE}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ভেনিজুৱেলা হৈছে এক কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল দেশ। দেশখনৰ চৰকাৰ এখন প্রেসিডেন্টৰ নেতৃত্বত চলে। শেহতীয়া দিনত ৰাজনৈতিক অৱস্থা কিছু পৰিমাণে স্থিৰ নোহোৱা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19656416}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতিৰ মুখ্য আধাৰ হৈছে তেল আৰু প্ৰাকৃতিক গেছৰ খনন। দেশখন দক্ষিণ আমেৰিকাৰ অন্যতম তেল উৎপাদক দেশ। বহুবছৰ ধৰি থকা অৰ্থনৈতিক সংকট আৰু মূল্যস্ফীতিৰ বাবে দেশৰ অৰ্থনীতি কঠিন অৱস্থাত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.imf.org/en/Countries/VEN}}&lt;/ref&gt;।

== পৰিবেশ ==
ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশত নানা ধৰণৰ সমস্যা আছে, যেনে বনধ্বংশ বৃদ্ধি, জল প্ৰদূষণ আৰু অবৈধ খনন। বিশেষকৈ ২০২৪ চনত হুম্বল্ড্ট গ্লেচিয়াৰ গলিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ ফলত দেশখনৰ গ্লেচিয়াৰ সম্পূর্ণভাৱে বিলুপ্ত হোৱাৰ আশংকা আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশ|url=https://www.nationalgeographic.com/environment/article/venezuelas-glaciers-are-disappearing}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: কাৰাকাছ  
* চৰকাৰ: কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল  
* মুদ্ৰা: বলিভাৰ (VED)  
* মুখ্য ভাষা: [[স্পেনীছ]]
* সময় অঞ্চল: UTC−৪

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>1nfkvvunwnywx7lkpie5ma3cax6av9r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515866</id>
      <parentid>515865</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:02:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515866</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5947" sha1="arjlxhh5cnpfcctkd7s0awdv20wmtd9" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ভেনিজুৱেলা বলিভাৰ গণৰাজ্য
| capital = [[কাৰাকাছ]]
| area_km2 = ৯১৬,৪৪৫
| population_estimate = ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)
| government_type = কেন্দ্রীয় প্ৰেছিডেন্সিয়েল গণতান্ত্ৰিক প্ৰণালী&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Venezuela/Politics}}&lt;/ref&gt;
| currency = বলিভাৰ (VED), অভ্যন্তৰীণভাৱে আমেৰিকান ডলাৰো ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ মুদ্ৰা ব্যৱস্থা|url=https://www.xe.com/currency/ved-venezuela-bolivar}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = VET (UTC−০৪:০০)
}}

'''ভেনিজুৱেলা''' হৈছে দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ অংশত থকা এখন দেশ। ইয়াৰ উত্তৰত কেরিবিয়ান সাগৰ, পূৱে [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]], পশ্চিমত [[কলম্বিয়া]], দক্ষিণত [[ব্ৰাজিল]], আৰু পূবত [[গায়ানা]] অৱস্থিত। দেশখনৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা আনুমানিক ২৮.৩ মিলিয়নৰ অধিক (২০২৩)।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ভেনিজুৱেলাৰ অধিকাংশ অঞ্চলত উষ্ণমণ্ডলীয় জলবায়ু থাকিলেও, উচ্চভূমি অঞ্চলসমূহত শীতল বতৰত দেখা যায়। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে মে পৰা নৱেম্বৰলৈ হয়, আৰু তাপমাত্রা ১৮°-৩০° চেলছিয়াছৰ মাজত থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/america/venezuela/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
দেশখনৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৮৮ শতাংশ মানুহ চহৰাঞ্চলত বাস কৰে। [[স্পেনীছ ভাষা]] প্রধান ভাষা হিচাপে ব্যৱহৃত হয় আৰু চৰকাৰীভাৱে স্বীকৃত। লগতে দেশখনৰ বিভিন্ন অঞ্চলত স্থানীয় আৰু আদিবাসী ভাষাও প্ৰচলিত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/VE}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ভেনিজুৱেলা হৈছে এক কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল দেশ। দেশখনৰ চৰকাৰ এখন প্রেসিডেন্টৰ নেতৃত্বত চলে। শেহতীয়া দিনত ৰাজনৈতিক অৱস্থা কিছু পৰিমাণে স্থিৰ নোহোৱা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19656416}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতিৰ মুখ্য আধাৰ হৈছে তেল আৰু প্ৰাকৃতিক গেছৰ খনন। দেশখন দক্ষিণ আমেৰিকাৰ অন্যতম তেল উৎপাদক দেশ। বহুবছৰ ধৰি থকা অৰ্থনৈতিক সংকট আৰু মূল্যস্ফীতিৰ বাবে দেশৰ অৰ্থনীতি কঠিন অৱস্থাত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.imf.org/en/Countries/VEN}}&lt;/ref&gt;।

== পৰিবেশ ==
ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশত নানা ধৰণৰ সমস্যা আছে, যেনে বনধ্বংশ বৃদ্ধি, জল প্ৰদূষণ আৰু অবৈধ খনন। বিশেষকৈ ২০২৪ চনত হুম্বল্ড্ট গ্লেচিয়াৰ গলিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ ফলত দেশখনৰ গ্লেচিয়াৰ সম্পূর্ণভাৱে বিলুপ্ত হোৱাৰ আশংকা আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশ|url=https://www.nationalgeographic.com/environment/article/venezuelas-glaciers-are-disappearing}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: কাৰাকাছ  
* চৰকাৰ: কেন্দ্রীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল  
* মুদ্ৰা: বলিভাৰ (VED)  
* মুখ্য ভাষা: [[স্পেনীছ]]
* সময় অঞ্চল: UTC−৪

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>arjlxhh5cnpfcctkd7s0awdv20wmtd9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515867</id>
      <parentid>515866</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:02:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515867</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6020" sha1="nbyfr9ta3r84jy8ddcoijopr2zfx9ov" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ভেনিজুৱেলা বলিভাৰ গণৰাজ্য
| capital = [[কাৰাকাছ]]
| area_km2 = ৯১৬,৪৪৫
| population_estimate = ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩)
| government_type = কেন্দ্ৰীয় প্ৰেছিডেন্সিয়েল গণতান্ত্ৰিক প্ৰণালী&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Venezuela/Politics}}&lt;/ref&gt;
| currency = বলিভাৰ (VED), অভ্যন্তৰীণভাৱে আমেৰিকান ডলাৰো ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ মুদ্ৰা ব্যৱস্থা|url=https://www.xe.com/currency/ved-venezuela-bolivar}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = VET (UTC−০৪:০০)
}}

'''ভেনিজুৱেলা''' হৈছে দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ অংশত থকা এখন দেশ। ইয়াৰ উত্তৰত কেৰিবিয়ান সাগৰ, পূৱে [[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]], পশ্চিমত [[কলম্বিয়া]], দক্ষিণত [[ব্ৰাজিল]], আৰু পূবত [[গায়ানা]] অৱস্থিত। দেশখনৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা আনুমানিক ২৮.৩ মিলিয়নৰ অধিক (২০২৩)।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/venezuela/}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ভেনিজুৱেলাৰ অধিকাংশ অঞ্চলত উষ্ণমণ্ডলীয় জলবায়ু থাকিলেও, উচ্চভূমি অঞ্চলসমূহত শীতল বতৰত দেখা যায়। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে মে পৰা নৱেম্বৰলৈ হয়, আৰু তাপমাত্ৰা ১৮°-৩০° চেলছিয়াছৰ মাজত থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/america/venezuela/}}&lt;/ref&gt;। 

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
দেশখনৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৮৮ শতাংশ মানুহ চহৰাঞ্চলত বাস কৰে। [[স্পেনীছ ভাষা]] প্ৰধান ভাষা হিচাপে ব্যৱহৃত হয় আৰু চৰকাৰীভাৱে স্বীকৃত। লগতে দেশখনৰ বিভিন্ন অঞ্চলত স্থানীয় আৰু আদিবাসী ভাষাও প্ৰচলিত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/VE}}&lt;/ref&gt;। 

== ৰাজনীতি ==
ভেনিজুৱেলা হৈছে এক কেন্দ্ৰীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল দেশ। দেশখনৰ চৰকাৰ এখন প্ৰেসিডেণ্টৰ নেতৃত্বত চলে। শেহতীয়া দিনত ৰাজনৈতিক অৱস্থা কিছু পৰিমাণে স্থিৰ নোহোৱা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19656416}}&lt;/ref&gt;। 

== অৰ্থনীতি ==
ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতিৰ মুখ্য আধাৰ হৈছে তেল আৰু প্ৰাকৃতিক গেছৰ খনন। দেশখন দক্ষিণ আমেৰিকাৰ অন্যতম তেল উৎপাদক দেশ। বহুবছৰ ধৰি থকা অৰ্থনৈতিক সংকট আৰু মূল্যস্ফীতিৰ বাবে দেশৰ অৰ্থনীতি কঠিন অৱস্থাত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.imf.org/en/Countries/VEN}}&lt;/ref&gt;। 

== পৰিবেশ ==
ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশত নানা ধৰণৰ সমস্যা আছে, যেনে বনধ্বংস বৃদ্ধি, জল প্ৰদূষণ আৰু অবৈধ খনন। বিশেষকৈ ২০২৪ চনত হুম্বল্ড্ট গ্লেচিয়াৰ গলিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ ফলত দেশখনৰ গ্লেচিয়াৰ সম্পূৰ্ণভাৱে বিলুপ্ত হোৱাৰ আশংকা আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ভেনিজুৱেলাৰ পৰিবেশ|url=https://www.nationalgeographic.com/environment/article/venezuelas-glaciers-are-disappearing}}&lt;/ref&gt;। 

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ২৮.৩ মিলিয়ন (২০২৩) 
* মুঠ ভূমি: ৯১৬,৪৪৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ 
* ৰাজধানী: কাৰাকাছ 
* চৰকাৰ: কেন্দ্ৰীয় গণতান্ত্ৰিক প্ৰেছিডেন্সিয়েল 
* মুদ্ৰা: বলিভাৰ (VED) 
* মুখ্য ভাষা: [[স্পেনীছ]]
* সময় অঞ্চল: UTC−৪

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:দেশ]]
[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]</text>
      <sha1>nbyfr9ta3r84jy8ddcoijopr2zfx9ov</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ইথিঅ'পিয়া</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122463</id>
    <revision>
      <id>515820</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:00:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox country | conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ | capital = [[আদ্দিছ আবাবা]] | area_km2 = ১,১০৪,৩০০&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt; | population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিল...</comment>
      <origin>515820</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5893" sha1="n3bc62lwlwvdiwhsenk5miv7y0s9jg6" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[আদ্দিছ আবাবা]]
| area_km2 = ১,১০৪,৩০০&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা (২০২৩)|url=https://www.worldometers.info/world-population/ethiopia-population/}}&lt;/ref&gt;
| government_type = ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
| currency = ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ মুদ্ৰা|url=https://www.xe.com/currency/etb-ethiopian-birr}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = EAT (UTC+০৩:০০)
}}

'''ইথিঅ'পিয়া''' হৈছে আফ্ৰিকা মহাদেশৰ পূব-উত্তৰ অংশত অৱস্থিত এখন দেশ। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল অভ্যন্তৰীণ দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা আৰু অঞ্চলটোৰ এক প্রাচীনতম সভ্যতাৰ জন্মভূমি। ইথিঅ'পিয়াৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু জনসংখ্যা প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) বুলি ধৰা হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক গঠন ==
ইথিঅ'পিয়া পাহাৰী অঞ্চল আৰু উচ্চ ভূমিৰ দেশ। দেশটোৰ আটাইতকৈ উচু স্থান হৈছে ৰাশ মাকোনেন (৪,৬১০ মি) আৰু ইটাৰ পৰ্বতশৃংখলা দেশটোৰ মুখ্য ভূ-আকৃতি। ৰফি নদী আৰু নীল নদীৰ উৎসো এই দেশতে অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ পৰ্বত আৰু নদীসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;।

== জলবায়ু ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু অঞ্চল অনুসৰি বেলেগ বেলেগ, উচ্চ ভূমি অঞ্চলত শীতল আৰু মৃদু, নিচলা ভূমিত গৰম আৰু আর্দ্ৰ। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে জুনৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/africa/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা বহু জাতি আৰু ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ। আমহাৰিক ভাষা হৈছে চৰকাৰী ভাষা, আৰু এছিৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন আদিবাসী আৰু স্থানীয় ভাষাও ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/ET}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ইথিঅ'পিয়া এখন ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ। দেশটোৰ চৰকাৰ ফেডাৰেল আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত বিভক্ত। শাসন প্ৰণালী ধাৰাবাহিক পৰিৱর্তনত আছে, আৰু কিছু সময়ৰ পৰা অঞ্চলত ৰাজনৈতিক উত্তেজনা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-13349398}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি কৃষি, শিল্প আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত আধাৰিত। কফি উৎপাদন ইথিঅ'পিয়াৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনৈতিক সম্পদ। দেশটোৰ অৰ্থনীতি বৰ্তমান উন্নয়নশীল অৱস্থাত আছে, কিন্তু কিছু পৰিমাণে সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক বাধাৰ সন্মুখীন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: আদ্দিছ আবাবা  
* চৰকাৰ: ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ  
* মুদ্ৰা: ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)  
* মুখ্য ভাষা: আমহাৰিক  
* সময় অঞ্চল: UTC+৩</text>
      <sha1>n3bc62lwlwvdiwhsenk5miv7y0s9jg6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515870</id>
      <parentid>515820</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:05:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515870</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5890" sha1="iksm438n0qpym3r3mrsaktwxf8184ck" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[আদ্দিছ আবাবা]]
| area_km2 = ১,১০৪,৩০০&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা (২০২৩)|url=https://www.worldometers.info/world-population/ethiopia-population/}}&lt;/ref&gt;
| government_type = ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
| currency = ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ মুদ্ৰা|url=https://www.xe.com/currency/etb-ethiopian-birr}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = EAT (UTC+০৩:০০)
}}

'''ইথিঅ'পিয়া''' হৈছে আফ্ৰিকা মহাদেশৰ পূব-উত্তৰ অংশত অৱস্থিত এখন দেশ। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল অভ্যন্তৰীণ দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা আৰু অঞ্চলটোৰ এক প্রাচীনতম সভ্যতাৰ জন্মভূমি। ইথিঅ'পিয়াৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু জনসংখ্যা প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) বুলি ধৰা হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক গঠন ==
ইথিঅ'পিয়া পাহাৰী অঞ্চল আৰু উচ্চ ভূমিৰ দেশ। দেশটোৰ আটাইতকৈ উচু স্থান হৈছে ৰাশ মাকোনেন (৪,৬১০ মি) আৰু ইটাৰ পৰ্বতশৃংখলা দেশটোৰ মুখ্য ভূ-আকৃতি। ৰফি নদী আৰু নীল নদীৰ উৎস এই দেশতে অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ পৰ্বত আৰু নদীসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;।

== জলবায়ু ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু অঞ্চল অনুসৰি বেলেগ বেলেগ, উচ্চ ভূমি অঞ্চলত শীতল আৰু মৃদু, নিচলা ভূমিত গৰম আৰু আর্দ্ৰ। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে জুনৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/africa/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা বহু জাতি আৰু ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ। আমহাৰিক ভাষা হৈছে চৰকাৰী ভাষা, আৰু এছিৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন আদিবাসী আৰু স্থানীয় ভাষাও ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/ET}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ইথিঅ'পিয়া এখন ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ। দেশটোৰ চৰকাৰ ফেডাৰেল আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত বিভক্ত। শাসন প্ৰণালী ধাৰাবাহিক পৰিৱর্তনত আছে, আৰু কিছু সময়ৰ পৰা অঞ্চলত ৰাজনৈতিক উত্তেজনা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-13349398}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি কৃষি, শিল্প আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত আধাৰিত। কফি উৎপাদন ইথিঅ'পিয়াৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনৈতিক সম্পদ। দেশটোৰ অৰ্থনীতি বৰ্তমান উন্নয়নশীল অৱস্থাত আছে, কিন্তু কিছু পৰিমাণে সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক বাধাৰ সন্মুখীন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: আদ্দিছ আবাবা  
* চৰকাৰ: ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ  
* মুদ্ৰা: ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)  
* মুখ্য ভাষা: আমহাৰিক  
* সময় অঞ্চল: UTC+৩</text>
      <sha1>iksm438n0qpym3r3mrsaktwxf8184ck</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515871</id>
      <parentid>515870</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:05:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515871</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5890" sha1="q4ysfcixvs6x2cy6sx5t6wg8rh3x11u" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[আদ্দিছ আবাবা]]
| area_km2 = ১,১০৪,৩০০&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;
| population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা (২০২৩)|url=https://www.worldometers.info/world-population/ethiopia-population/}}&lt;/ref&gt;
| government_type = ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
| currency = ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ মুদ্ৰা|url=https://www.xe.com/currency/etb-ethiopian-birr}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = EAT (UTC+০৩:০০)
}}

'''ইথিঅ'পিয়া''' হৈছে আফ্ৰিকা মহাদেশৰ পূব-উত্তৰ অংশত অৱস্থিত এখন দেশ। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল অভ্যন্তৰীণ দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা আৰু অঞ্চলটোৰ এক প্রাচীনতম সভ্যতাৰ জন্মভূমি। ইথিঅ'পিয়াৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু জনসংখ্যা প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) বুলি ধৰা হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক গঠন ==
ইথিঅ'পিয়া পাহাৰী অঞ্চল আৰু উচ্চ ভূমিৰ দেশ। দেশটোৰ আটাইতকৈ উচু স্থান হৈছে ৰাশ মাকোনেন (৪,৬১০ মি) আৰু ইটাৰ পৰ্বতশৃংখলা দেশটোৰ মুখ্য ভূ-আকৃতি। ৰফি নদী আৰু নীল নদীৰ উৎস এই দেশতে অৱস্থিত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ পৰ্বত আৰু নদীসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু অঞ্চল অনুসৰি বেলেগ বেলেগ, উচ্চ ভূমি অঞ্চলত শীতল আৰু মৃদু, নিচলা ভূমিত গৰম আৰু আর্দ্ৰ। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে জুনৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/africa/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা বহু জাতি আৰু ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ। আমহাৰিক ভাষা হৈছে চৰকাৰী ভাষা, আৰু এছিৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন আদিবাসী আৰু স্থানীয় ভাষাও ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/ET}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ইথিঅ'পিয়া এখন ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ। দেশটোৰ চৰকাৰ ফেডাৰেল আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত বিভক্ত। শাসন প্ৰণালী ধাৰাবাহিক পৰিৱর্তনত আছে, আৰু কিছু সময়ৰ পৰা অঞ্চলত ৰাজনৈতিক উত্তেজনা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-13349398}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি কৃষি, শিল্প আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত আধাৰিত। কফি উৎপাদন ইথিঅ'পিয়াৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনৈতিক সম্পদ। দেশটোৰ অৰ্থনীতি বৰ্তমান উন্নয়নশীল অৱস্থাত আছে, কিন্তু কিছু পৰিমাণে সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক বাধাৰ সন্মুখীন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: আদ্দিছ আবাবা  
* চৰকাৰ: ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ  
* মুদ্ৰা: ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)  
* মুখ্য ভাষা: আমহাৰিক  
* সময় অঞ্চল: UTC+৩</text>
      <sha1>q4ysfcixvs6x2cy6sx5t6wg8rh3x11u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515872</id>
      <parentid>515871</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:07:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515872</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5602" sha1="k82i4s64hwp0krjujzw257dg0569ar8" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[আদ্দিছ আবাবা]]
| area_km2 = ১,১০৪,৩০০শ
| population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)
| government_type = ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
| currency = ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ মুদ্ৰা|url=https://www.xe.com/currency/etb-ethiopian-birr}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = EAT (UTC+০৩:০০)
}}

'''ইথিঅ'পিয়া''' হৈছে আফ্ৰিকা মহাদেশৰ পূব-উত্তৰ অংশত অৱস্থিত এখন দেশ। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল অভ্যন্তৰীণ দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা আৰু অঞ্চলটোৰ এক প্রাচীনতম সভ্যতাৰ জন্মভূমি। ইথিঅ'পিয়াৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু জনসংখ্যা প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) বুলি ধৰা হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক গঠন ==
ইথিঅ'পিয়া পাহাৰীয়া অঞ্চল আৰু উচ্চ ভূমিৰ দেশ। দেশখনৰ আটাইতকৈ উচ্চ স্থান হৈছে ৰাশ মাকোনেন (৪,৬১০ মি) আৰু ইটাৰ পৰ্বতশৃংখলা দেশটোৰ মুখ্য ভূ-আকৃতি। ৰফি নদী আৰু [[নীল নদী]]ৰ উৎস এই দেশতে অৱস্থিত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ পৰ্বত আৰু নদীসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু অঞ্চল অনুসৰি বেলেগ বেলেগ, উচ্চ ভূমি অঞ্চলত শীতল আৰু মৃদু, নিচলা ভূমিত গৰম আৰু আর্দ্ৰ। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে জুনৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/africa/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা বহু জাতি আৰু ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ। [[আমহাৰিক ভাষা]] হৈছে চৰকাৰী ভাষা, আৰু এছিৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন আদিবাসী আৰু স্থানীয় ভাষাও ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/ET}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ইথিঅ'পিয়া এখন ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ। দেশটোৰ চৰকাৰ ফেডাৰেল আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত বিভক্ত। শাসন প্ৰণালী ধাৰাবাহিক পৰিৱর্তনত আছে, আৰু কিছু সময়ৰ পৰা অঞ্চলত ৰাজনৈতিক উত্তেজনা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-13349398}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি কৃষি, শিল্প আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত আধাৰিত। কফি উৎপাদন ইথিঅ'পিয়াৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনৈতিক সম্পদ। দেশখনৰ অৰ্থনীতি বৰ্তমান উন্নয়নশীল অৱস্থাত আছে, কিন্তু কিছু পৰিমাণে সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক বাধাৰ সন্মুখীন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: আদ্দিছ আবাবা  
* চৰকাৰ: ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ  
* মুদ্ৰা: ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)  
* মুখ্য ভাষা: আমহাৰিক  
* সময় অঞ্চল: UTC+৩

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>k82i4s64hwp0krjujzw257dg0569ar8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515873</id>
      <parentid>515872</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:08:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515873</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5606" sha1="d5wuyb12fd9fmxcc48or0oimds4o4s8" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[আদ্দিছ আবাবা]]
| area_km2 = ১,১০৪,৩০০শ
| population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)
| government_type = ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
| currency = ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ মুদ্ৰা|url=https://www.xe.com/currency/etb-ethiopian-birr}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = EAT (UTC+০৩:০০)
}}

'''ইথিঅ'পিয়া''' হৈছে [[আফ্ৰিকা]] মহাদেশৰ পূব-উত্তৰ অংশত অৱস্থিত এখন দেশ। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল অভ্যন্তৰীণ দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা আৰু অঞ্চলটোৰ এক প্রাচীনতম সভ্যতাৰ জন্মভূমি। ইথিঅ'পিয়াৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু জনসংখ্যা প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) বুলি ধৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;

== ভৌগোলিক গঠন ==
ইথিঅ'পিয়া পাহাৰীয়া অঞ্চল আৰু উচ্চ ভূমিৰ দেশ। দেশখনৰ আটাইতকৈ উচ্চ স্থান হৈছে ৰাশ মাকোনেন (৪,৬১০ মি) আৰু ইটাৰ পৰ্বতশৃংখলা দেশটোৰ মুখ্য ভূ-আকৃতি। ৰফি নদী আৰু [[নীল নদী]]ৰ উৎস এই দেশতে অৱস্থিত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ পৰ্বত আৰু নদীসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু অঞ্চল অনুসৰি বেলেগ বেলেগ, উচ্চ ভূমি অঞ্চলত শীতল আৰু মৃদু, নিচলা ভূমিত গৰম আৰু আর্দ্ৰ। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে জুনৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/africa/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা বহু জাতি আৰু ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ। [[আমহাৰিক ভাষা]] হৈছে চৰকাৰী ভাষা, আৰু এছিৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন আদিবাসী আৰু স্থানীয় ভাষাও ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/ET}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ইথিঅ'পিয়া এখন ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ। দেশটোৰ চৰকাৰ ফেডাৰেল আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত বিভক্ত। শাসন প্ৰণালী ধাৰাবাহিক পৰিৱর্তনত আছে, আৰু কিছু সময়ৰ পৰা অঞ্চলত ৰাজনৈতিক উত্তেজনা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-13349398}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি কৃষি, শিল্প আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত আধাৰিত। কফি উৎপাদন ইথিঅ'পিয়াৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনৈতিক সম্পদ। দেশখনৰ অৰ্থনীতি বৰ্তমান উন্নয়নশীল অৱস্থাত আছে, কিন্তু কিছু পৰিমাণে সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক বাধাৰ সন্মুখীন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: আদ্দিছ আবাবা  
* চৰকাৰ: ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ  
* মুদ্ৰা: ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)  
* মুখ্য ভাষা: আমহাৰিক  
* সময় অঞ্চল: UTC+৩

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>d5wuyb12fd9fmxcc48or0oimds4o4s8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515874</id>
      <parentid>515873</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:08:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <origin>515874</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5603" sha1="gih1fonsnb11q8pwn4x302dko9z3btn" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[আদ্দিছ আবাবা]]
| area_km2 = ১,১০৪,৩০০
| population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)
| government_type = ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
| currency = ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ মুদ্ৰা|url=https://www.xe.com/currency/etb-ethiopian-birr}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = EAT (UTC+০৩:০০)
}}

'''ইথিঅ'পিয়া''' হৈছে [[আফ্ৰিকা]] মহাদেশৰ পূব-উত্তৰ অংশত অৱস্থিত এখন দেশ। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল অভ্যন্তৰীণ দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা আৰু অঞ্চলটোৰ এক প্রাচীনতম সভ্যতাৰ জন্মভূমি। ইথিঅ'পিয়াৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু জনসংখ্যা প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) বুলি ধৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;

== ভৌগোলিক গঠন ==
ইথিঅ'পিয়া পাহাৰীয়া অঞ্চল আৰু উচ্চ ভূমিৰ দেশ। দেশখনৰ আটাইতকৈ উচ্চ স্থান হৈছে ৰাশ মাকোনেন (৪,৬১০ মি) আৰু ইটাৰ পৰ্বতশৃংখলা দেশটোৰ মুখ্য ভূ-আকৃতি। ৰফি নদী আৰু [[নীল নদী]]ৰ উৎস এই দেশতে অৱস্থিত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ পৰ্বত আৰু নদীসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু অঞ্চল অনুসৰি বেলেগ বেলেগ, উচ্চ ভূমি অঞ্চলত শীতল আৰু মৃদু, নিচলা ভূমিত গৰম আৰু আর্দ্ৰ। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে জুনৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/africa/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা বহু জাতি আৰু ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ। [[আমহাৰিক ভাষা]] হৈছে চৰকাৰী ভাষা, আৰু এছিৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন আদিবাসী আৰু স্থানীয় ভাষাও ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/ET}}&lt;/ref&gt;।

== ৰাজনীতি ==
ইথিঅ'পিয়া এখন ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ। দেশটোৰ চৰকাৰ ফেডাৰেল আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত বিভক্ত। শাসন প্ৰণালী ধাৰাবাহিক পৰিৱর্তনত আছে, আৰু কিছু সময়ৰ পৰা অঞ্চলত ৰাজনৈতিক উত্তেজনা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-13349398}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি কৃষি, শিল্প আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত আধাৰিত। কফি উৎপাদন ইথিঅ'পিয়াৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনৈতিক সম্পদ। দেশখনৰ অৰ্থনীতি বৰ্তমান উন্নয়নশীল অৱস্থাত আছে, কিন্তু কিছু পৰিমাণে সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক বাধাৰ সন্মুখীন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)  
* মুঠ ভূমি: ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* ৰাজধানী: আদ্দিছ আবাবা  
* চৰকাৰ: ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ  
* মুদ্ৰা: ইথিঅ'পিয়ান বির (ETB)  
* মুখ্য ভাষা: আমহাৰিক  
* সময় অঞ্চল: UTC+৩

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>gih1fonsnb11q8pwn4x302dko9z3btn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515875</id>
      <parentid>515874</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:08:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kandarpajit Kallol</username>
        <id>6257</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515875</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5674" sha1="83os3tn5feenslspl97eano5ho69126" xml:space="preserve">{{Infobox country
| conventional_long_name = ইথিঅ'পিয়া ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ
| capital = [[আদ্দিছ আবাবা]]
| area_km2 = ১,১০৪,৩০০
| population_estimate = প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩)
| government_type = ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ চৰকাৰ ব্যবস্থা|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Government-and-society}}&lt;/ref&gt;
| currency = ইথিঅ'পিয়ান বিৰ (ETB)&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ মুদ্ৰা|url=https://www.xe.com/currency/etb-ethiopian-birr}}&lt;/ref&gt;
| time_zone = EAT (UTC+০৩:০০)
}}

'''ইথিঅ'পিয়া''' হৈছে [[আফ্ৰিকা]] মহাদেশৰ পূব-উত্তৰ অংশত অৱস্থিত এখন দেশ। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল অভ্যন্তৰীণ দেশসমূহৰ ভিতৰত এটা আৰু অঞ্চলটোৰ এক প্ৰাচীনতম সভ্যতাৰ জন্মভূমি। ইথিঅ'পিয়াৰ মুঠ ভূমি প্ৰায় ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু জনসংখ্যা প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) বুলি ধৰা হয়।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভূগোল আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;

== ভৌগোলিক গঠন ==
ইথিঅ'পিয়া পাহাৰীয়া অঞ্চল আৰু উচ্চ ভূমিৰ দেশ। দেশখনৰ আটাইতকৈ উচ্চ স্থান হৈছে ৰাশ মাকোনেন (৪,৬১০ মি) আৰু ইটাৰ পৰ্বতশৃংখলা দেশটোৰ মুখ্য ভূ-আকৃতি। ৰফি নদী আৰু [[নীল নদী]]ৰ উৎস এই দেশতে অৱস্থিত।&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ পৰ্বত আৰু নদীসমূহ|url=https://www.britannica.com/place/Ethiopia/Physical-geography}}&lt;/ref&gt;

== জলবায়ু ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু অঞ্চল অনুসৰি বেলেগ বেলেগ, উচ্চ ভূমি অঞ্চলত শীতল আৰু মৃদু, নিছলা ভূমিত গৰম আৰু আৰ্দ্ৰ। বৰ্ষাকাল সাধাৰণতে জুনৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ থাকে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ জলবায়ু|url=https://www.climate-data.org/africa/ethiopia/}}&lt;/ref&gt;। 

== জনসংখ্যা আৰু ভাষা ==
ইথিঅ'পিয়াৰ জনসংখ্যা বহু জাতি আৰু ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ। [[আমহাৰিক ভাষা]] হৈছে চৰকাৰী ভাষা, আৰু এছিৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন আদিবাসী আৰু স্থানীয় ভাষাও ব্যৱহৃত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ভাষা আৰু জনসংখ্যা|url=https://www.ethnologue.com/country/ET}}&lt;/ref&gt;। 

== ৰাজনীতি ==
ইথিঅ'পিয়া এখন ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ। দেশটোৰ চৰকাৰ ফেডাৰেল আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত বিভক্ত। শাসন প্ৰণালী ধাৰাবাহিক পৰিৱৰ্তনত আছে, আৰু কিছু সময়ৰ পৰা অঞ্চলত ৰাজনৈতিক উত্তেজনা দেখা গৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ ৰাজনীতি|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-13349398}}&lt;/ref&gt;। 

== অৰ্থনীতি ==
ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি কৃষি, শিল্প আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত আধাৰিত। কফি উৎপাদন ইথিঅ'পিয়াৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনৈতিক সম্পদ। দেশখনৰ অৰ্থনীতি বৰ্তমান উন্নয়নশীল অৱস্থাত আছে, কিন্তু কিছু পৰিমাণে সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক বাধাৰ সন্মুখীন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ইথিঅ'পিয়াৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview}}&lt;/ref&gt;। 

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১১৫.৯ মিলিয়ন (২০২৩) 
* মুঠ ভূমি: ১,১০৪,৩০০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ 
* ৰাজধানী: আদ্দিছ আবাবা 
* চৰকাৰ: ফেডাৰেল গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ 
* মুদ্ৰা: ইথিঅ'পিয়ান বিৰ (ETB) 
* মুখ্য ভাষা: আমহাৰিক 
* সময় অঞ্চল: UTC+৩

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:ভূগোল]]
[[শ্ৰেণী:দেশ]]</text>
      <sha1>83os3tn5feenslspl97eano5ho69126</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>এথেন্স</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122464</id>
    <revision>
      <id>515822</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:01:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = এথেন্স | native_name = Αθήνα | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Athens Montage L.jpg | image_caption = এথেন্সৰ দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[গ্ৰিচ]] | subdivision_type1 = অঞ্চল | subdivision_name1 = এটিকা | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = প্ৰায় খ্ৰী...</comment>
      <origin>515822</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4609" sha1="mfpn19b9yq269df1bguxzm6zk55qbfr" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = এথেন্স
| native_name = Αθήνα
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Athens Montage L.jpg
| image_caption = এথেন্সৰ দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[গ্ৰিচ]]
| subdivision_type1 = অঞ্চল
| subdivision_name1 = এটিকা
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = প্ৰায় খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ বছৰ পূৰ্বে
| population_total = ৬,১৫,৫০০ (প্ৰায়, ২০২৩)
| area_total_km2 = ৪৯১
| timezone = EET (UTC+২)
| timezone_DST = EEST (UTC+৩)
}}

'''এথেন্স''' হৈছে গ্ৰিচ ৰাষ্ট্রৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই এটিকা অঞ্চলৰ কেন্দ্ৰস্থল আৰু ইউৰোপৰ প্ৰাচীনতম আৰু সভ্যতাৰ অন্যতম কেন্দ্ৰ। এথেন্স খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ বছৰ পূৰ্বে প্ৰতিষ্ঠিত আৰু গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ ব্যৱস্থাৰ জন্মস্থান হিচাপে জনাজাত&lt;ref&gt;{{cite web|title=এথেন্সৰ ইতিহাস আৰু ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.britannica.com/place/Athens}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
এথেন্স গ্ৰিচৰ দক্ষিণ-পূৰ্বাঞ্চলত অৱস্থিত। ই মেছিনিক উপসাগৰৰ কাষত আছে আৰু প্ৰায় ৪৯১ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত&lt;ref&gt;{{cite web|title=এথেন্সৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.worldatlas.com/athens}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ প্ৰায় তথ্য অনুসৰি এথেন্স মহানগৰ এলেকাত প্ৰায় ৬.১৫ লাখ লোক বাস কৰে। বৃহত্তৰ মহানগৰ অঞ্চলত জনসংখ্যা অধিক&lt;ref&gt;{{cite web|title=এথেন্সৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/greece/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
এথেন্স প্ৰাচীন গ্ৰীচ সভ্যতাৰ এক গুৰুত্বপূর্ণ কেন্দ্ৰ আছিল, যি গণতন্ত্ৰ আৰু দৰ্শনৰ উৎপত্তি হোৱা স্থান। সেয়ে, সৰ্ববিশ্বত গণতন্ত্ৰৰ জন্মস্থান হিচাপে জনাজাত&lt;ref&gt;{{cite web|title=এথেন্সৰ প্ৰাচীন ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/ancient-greece/athens}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
এথেন্সত পেৰথেনন মন্দিৰ, আক্ৰোপলিছ আৰু বহুতো প্ৰাচীন ধ্বংসাৱশেষ আৰু সংগ্ৰহালয় আছে। ই গ্ৰীচ সংস্কৃতিৰ প্ৰধান কেন্দ্ৰ আৰু বছৰত লক্ষাধিক পৰ্যটক আকৰ্ষণ কৰে&lt;ref&gt;{{cite web|title=এথেন্সৰ পৰ্যটন স্থানসমূহ|url=https://www.greece-is.com/athens/}}&lt;/ref&gt;।

== অর্থনীতি ==
এথেন্স গ্ৰিচৰ অৰ্থনীতিৰ কেন্দ্ৰ। শিক্ষা, ব্যৱসায়, আৰু পৰ্যটনৰ বাবে ই এক মুখ্য স্থান। মহানগৰখনত বহুত চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংস্থা আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=এথেন্সৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.statista.com/topics/4704/athens/}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: গ্ৰিচ  
* অঞ্চল: এটিকা  
* ৰাজধানী: এথেন্স  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৬.১৫ লাখ (২০২৩)  
* অঞ্চল: ৪৯১ বৰ্গ কিমি  
* সময় অঞ্চল: UTC+২ (EET), গ্ৰীষ্মকালীন সময়: UTC+৩ (EEST)</text>
      <sha1>mfpn19b9yq269df1bguxzm6zk55qbfr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৰিঅ' ডি জেনেৰ'</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122465</id>
    <revision>
      <id>515823</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:02:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = ৰিঅ' ডি জেনেৰ’ | native_name = Rio de Janeiro | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Rio de Janeiro Montage 2016.png | image_caption = ৰিঅ' ডি জেনেৰ'ৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[ব্ৰাজিল]] | subdivision_type1 = ৰাজ্য | subdivision_name1 = ৰিঅ' ডি জেনেৰ' ৰা...</comment>
      <origin>515823</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4539" sha1="pxq0s57r0xxzj7hp6njbz05oyr6tkf4" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = ৰিঅ' ডি জেনেৰ’
| native_name = Rio de Janeiro
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Rio de Janeiro Montage 2016.png
| image_caption = ৰিঅ' ডি জেনেৰ'ৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[ব্ৰাজিল]]
| subdivision_type1 = ৰাজ্য
| subdivision_name1 = ৰিঅ' ডি জেনেৰ' ৰাজ্য
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ১৫১৬ চন
| population_total = প্ৰায় ৬.৭ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১,২২২
| timezone = BRT (UTC−০৩:০০)
}}

'''ৰিঅ' ডি জেনেৰ’''' হৈছে দক্ষিণ আমেৰিকাৰ ব্ৰাজিলৰ এখন বৃহৎ মহানগৰ আৰু ৰিঅ' ডি জেনেৰ' ৰাজ্যৰ ৰাজধানী। ই আটলান্টিক মহাসাগৰৰ তীৰৰ কাষত অৱস্থিত আৰু ব্ৰাজিলৰ অন্যতম প্ৰধান সাংস্কৃতিক আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। মহানগৰখন ১৫১৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰিঅ' ডি জেনেৰ'ৰ ইতিহাস|url=https://www.britannica.com/place/Rio-de-Janeiro}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
ৰিঅ' ডি জেনেৰ' ব্ৰাজিলৰ দক্ষিণ-পূবৰ উপকূলত অৱস্থিত। মহানগৰখনৰ মুঠ অঞ্চল প্ৰায় ১,২২২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আৰু আটলান্টিক মহাসাগৰৰ তীৰৰ সৈতে সংলগ্ন&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰিঅ' ডি জেনেৰ'ৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.worldatlas.com/rio-de-janeiro}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, ৰিঅ' ডি জেনেৰ' মহানগৰখনত প্ৰায় ৬.৭ মিলিয়নৰো অধিক মানুহ বাস কৰে। মহানগৰ অঞ্চলটোৰ জনসংখ্যা এতিয়া ব্ৰাজিলৰ ভিতৰত দ্বিতীয় সৰ্বাধিক&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰিঅ' ডি জেনেৰ'ৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/brazil/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
ৰিঅ' ডি জেনেৰ' বিশ্বখ্যাত কাৰ্ণিভাল, চ্ৰিষ্ট দ্য ৰিডিমাৰ মূৰ্তি, আৰু চুকৰ দৰা পাহাৰৰ বাবে জনাজাত। ই প্ৰতি বছৰে লক্ষাধিক পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে। মহানগৰখনৰ সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা, সংগীত আৰু নৃত্য বিশেষভাবে জনপ্ৰিয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰিঅ' ডি জেনেৰ'ৰ পৰ্যটন স্থান|url=https://www.visitbrasil.com/destinations/rio-de-janeiro.html}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ৰিঅ' ডি জেনেৰ' ব্ৰাজিলৰ গুৰুত্বপূর্ণ অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰৰ ভিতৰত এটা। বাণিজ্য, পৰ্যটন, আৰু উৎপাদন ক্ষেত্ৰত মহানগৰখনৰ ভূমিকা ডাঙৰ। ই ব্ৰাজিলৰ বন্দৰ আৰু বাণিজ্যিক কেন্দ্ৰ হিচাপে গুৰুত্বপূর্ণ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰিঅ' ডি জেনেৰ'ৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/brazil/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: ব্ৰাজিল  
* ৰাজ্য: ৰিঅ' ডি জেনেৰ'  
* ৰাজধানী: ৰিঅ' ডি জেনেৰ'  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৬.৭ মিলিয়ন (২০২৩)  
* অঞ্চল: ১,২২২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC−৩ (BRT)</text>
      <sha1>pxq0s57r0xxzj7hp6njbz05oyr6tkf4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৰোম</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122466</id>
    <revision>
      <id>515824</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:03:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = ৰোম | native_name = Roma | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Rome Montage 2022.png | image_caption = ৰোমৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[ইটালি]] | subdivision_type1 = অঞ্চল | subdivision_name1 = লাজিঅ’ | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = খ্ৰীষ্টপূৰ...</comment>
      <origin>515824</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4482" sha1="opj70kolqwqtl8do0d36it5gzwcg186" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = ৰোম
| native_name = Roma
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Rome Montage 2022.png
| image_caption = ৰোমৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[ইটালি]]
| subdivision_type1 = অঞ্চল
| subdivision_name1 = লাজিঅ’
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৭৫৩ বছৰ
| population_total = প্ৰায় ২.৮ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১,২৯৮
| timezone = CET (UTC+১)
| timezone_DST = CEST (UTC+২)
}}

'''ৰোম''' হৈছে ইটালীৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই লাজিঅ’ অঞ্চলৰ কেন্দ্ৰ আৰু ইউৰোপৰ ইতিহাস আৰু সংস্কৃতিৰ এক গুৰুত্বপূর্ণ কেন্দ্ৰ। ৰোম খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৭৫৩ চনত প্ৰতিষ্ঠিত বুলি ধৰা হয় আৰু প্ৰাচীন ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ মূল ৰাজ্যিক কেন্দ্ৰ আছিল&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰোমৰ ইতিহাস|url=https://www.britannica.com/place/Rome}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
ৰোম ইটালীৰ মধ্যভাগত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ১,২৯৮ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত আৰু টাইবাৰ নদীৰ কাষত অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰোমৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.worldatlas.com/rome}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, ৰোম মহানগৰখনত প্ৰায় ২.৮ মিলিয়নৰো অধিক লোক বাস কৰে। ই ইটালীৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ হৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰোমৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/italy/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
ৰোম প্ৰাচীন ৰোমান সভ্যতাৰ কেন্দ্ৰ আছিল আৰু বিশ্ব ইতিহাসত এক মহান নগৰ হিচাপে পৰিগণিত। ই “সৰ্ববৃহৎ মহানগৰ” হিচাপে জনাজাত আৰু গণতন্ত্ৰ, আইন, আৰু স্থাপত্যৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=প্ৰাচীন ৰোমৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/ancient-rome/rome}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
ৰোমত পেন্টেনাইন চেপ্টাৰ, ভেটিকান চিটি, কলোছিয়াম, আৰু বহুতো প্ৰাচীন স্থাপত্য আৰু সংগ্ৰহালয় আছে। মহানগৰখন বছৰি লক্ষাধিক পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰোমৰ পৰ্যটন স্থান|url=https://www.tourism-review.com/rome-tourism}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ৰোম ইটালীৰ ৰাজনৈতিক, সাংস্কৃতিক, আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, পৰ্যটন, আৰু চৰকাৰী কাৰ্যকলাপৰ বাবে মুখ্য কেন্দ্ৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ৰোমৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.statista.com/topics/3719/rome/}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: ইটালি  
* অঞ্চল: লাজিঅ’  
* ৰাজধানী: ৰোম  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ২.৮ মিলিয়ন (২০২৩)  
* অঞ্চল: ১,২৯৮ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC+১ (CET), গ্ৰীষ্মকালীন সময়: UTC+২ (CEST)</text>
      <sha1>opj70kolqwqtl8do0d36it5gzwcg186</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>বাৰ্লিন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122467</id>
    <revision>
      <id>515825</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:03:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = বাৰ্লিন | native_name = Berlin | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Berlin Montage 2022.png | image_caption = বাৰ্লিনৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[জাৰ্মানী]] | subdivision_type1 = ৰাজ্য | subdivision_name1 = বাৰ্লিন | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | establishe...</comment>
      <origin>515825</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4744" sha1="db3hgju0bszk98fp5up793pubg9d77y" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = বাৰ্লিন
| native_name = Berlin
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Berlin Montage 2022.png
| image_caption = বাৰ্লিনৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[জাৰ্মানী]]
| subdivision_type1 = ৰাজ্য
| subdivision_name1 = বাৰ্লিন
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ১২ই মে’ ১২৫১
| population_total = প্ৰায় ৩.৭ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ৮৯২
| timezone = CET (UTC+১)
| timezone_DST = CEST (UTC+২)
}}

'''বাৰ্লিন''' হৈছে জাৰ্মানীৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই জাৰ্মানীৰ এটি বিশেষ ৰাজ্য আৰু ইউৰোপৰ অন্যতম গুৰুত্বপূর্ণ ৰাজনৈতিক, সাংস্কৃতিক আৰু আৰ্থিক কেন্দ্ৰ। বাৰ্লিন ১২৫১ চনত প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল আৰু আজিলৈকে উন্নতি কৰি বিশ্বৰ শীৰ্ষ মহানগৰসমূহৰ ভিতৰত পৰিণত হৈছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=বাৰ্লিনৰ ইতিহাস|url=https://www.britannica.com/place/Berlin}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
বাৰ্লিন জাৰ্মানীৰ উত্তৰ-পূৱ অংশত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ৮৯২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত আৰু বিভিন্ন নদীৰ কাষত অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=বাৰ্লিনৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.worldatlas.com/berlin}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, বাৰ্লিনত প্ৰায় ৩.৭ মিলিয়ন মানুহ বাস কৰে। ই জাৰ্মানীৰ আটাইতকৈ জনবহুল মহানগৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=বাৰ্লিনৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/germany/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
বাৰ্লিন মধ্যযুগীয় যুগত প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল আৰু বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত পশ্চিম আৰু পূব বাৰ্লিন হিচাপে বিভক্ত হৈছিল। ১৯৮৯ চনত বাৰ্লিন প্ৰাচীৰ পতনৰ পাছত পুনৰ একত্ৰিত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=বাৰ্লিনৰ ইতিহাসৰ সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ|url=https://www.history.com/topics/germany/berlin-wall}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
বাৰ্লিন জাৰ্মানীৰ সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ। ই বিভিন্ন সংগ্ৰহালয়, থিয়েটাৰ, আৰু সঙ্গীত অনুষ্ঠানৰ বাবে জনাজাত। পৰ্যটকসকলৰ বাবে ব্রাণ্ডেনবাৰ্গ গেট, ৰেইচষ্টাগ, আৰু বাচ্ছী মিউজিয়াম আদিৰ দৰে স্থান আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=বাৰ্লিনৰ পৰ্যটন স্থান|url=https://www.visitberlin.de/en}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
বাৰ্লিন জাৰ্মানীৰ গুৰুত্বপূর্ণ অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। তথ্য প্ৰযুক্তি, সৃষ্টিশীল উদ্যোগ, আৰু সেৱা ক্ষেত্ৰত মহানগৰখনৰ ভূমিকা ডাঙৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=বাৰ্লিনৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.statista.com/topics/4142/berlin/}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: জাৰ্মানী  
* ৰাজ্য: বাৰ্লিন  
* ৰাজধানী: বাৰ্লিন  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৩.৭ মিলিয়ন (২০২৩)  
* অঞ্চল: ৮৯২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC+১ (CET), গ্ৰীষ্মকালীন সময়: UTC+২ (CEST)</text>
      <sha1>db3hgju0bszk98fp5up793pubg9d77y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122468</id>
    <revision>
      <id>515828</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:04:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ | native_name = Санкт-Петербург | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Saint Petersburg Montage 2020.png | image_caption = চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[ৰাছিয়া]] | subdivision_type1 = ফেডেৰেল সাৱে...</comment>
      <origin>515828</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4911" sha1="btsrn82e49uufsams6udljhwnxeuxuj" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ
| native_name = Санкт-Петербург
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Saint Petersburg Montage 2020.png
| image_caption = চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[ৰাছিয়া]]
| subdivision_type1 = ফেডেৰেল সাৱেক
| subdivision_name1 = চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ১৭০৩ চন
| population_total = প্ৰায় ৫.৩ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১,৪३৯
| timezone = MSK (UTC+৩)
}}

'''চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ''' হৈছে ৰাছিয়াৰ এখন বৃহৎ মহানগৰ আৰু চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ ফেডেৰেল সাৱেকৰ ৰাজধানী। ই বাল্টিক সাগৰৰ তীৰৰ কাষত অৱস্থিত আৰু ৰাছিয়াৰ সাংস্কৃতিক, ঐতিহাসিক আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম&lt;ref&gt;{{cite web|title=চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ ইতিহাস|url=https://www.britannica.com/place/Saint-Petersburg-Russia}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ বাল্টিক সাগৰৰ উপকূলৰ কাষত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ১,৪৩৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত আৰু নেভা নদীৰ মুখত অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.worldatlas.com/saint-petersburg-russia}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গত প্ৰায় ৫.৩ মিলিয়নৰো অধিক মানুহ বাস কৰে। ই ৰাছিয়াৰ দ্বিতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল মহানগৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/russia/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ ১৭০৩ চনত পিতৃপুত্ৰ পেট্ৰু মহানৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল। মহানগৰখন বহু সময় ৰাছিয়াৰ ৰাজনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ আছিল আৰু “উত্তৰৰে পেৰিছ” হিচাপে পৰিচিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/russia/saint-petersburg}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
মহানগৰখনৰ ৰাশিয়ান শাসন, আৰ্ট, আৰু সংগীতৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষ ভূমিকা আছে। ইৰেংক, ইৰেমিতাজ মিউজিয়াম, আৰু পেটাৰগফ প্যালেছ আদি পৰ্যটকৰ প্ৰিয় স্থানসমূহ&lt;ref&gt;{{cite web|title=চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ পৰ্যটন স্থান|url=https://www.visit-petersburg.ru/en/}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ ৰাছিয়াৰ গুৰুত্বপূর্ণ বাণিজ্যিক আৰু শিল্পকেন্দ্ৰ। ই বন্দর, পৰ্যটন আৰু সংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে&lt;ref&gt;{{cite web|title=চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/russia/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: ৰাছিয়া  
* ফেডেৰেল সাৱেক: চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ  
* প্ৰতিষ্ঠা: ১৭০৩ চন  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৫.৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* এলাকা: ১,৪৩৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC+৩ (MSK)</text>
      <sha1>btsrn82e49uufsams6udljhwnxeuxuj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>বগোটা</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122469</id>
    <revision>
      <id>515829</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:05:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = বগোতা | native_name = Bogotá | settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ | image_skyline = Bogotá montage.png | image_caption = বগোতাৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[কলম্বিয়া]] | subdivision_type1 = অঞ্চল | subdivision_name1 = Cundinamarca | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | establish...</comment>
      <origin>515829</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4361" sha1="j2ewu1k6xqf278ygnglar5yt1pt5g2d" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = বগোতা
| native_name = Bogotá
| settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ
| image_skyline = Bogotá montage.png
| image_caption = বগোতাৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[কলম্বিয়া]]
| subdivision_type1 = অঞ্চল
| subdivision_name1 = Cundinamarca
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ৬ জুলাই ১৫৩৮
| population_total = প্ৰায় ৭.৫ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১,৭১১
| timezone = COT (UTC−৫)
}}

'''বগোতা''' হৈছে কলম্বিয়াৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই দেশখনৰ ৰাজনৈতিক, সাংস্কৃতিক আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। বগোতা ১৫৩৮ চনত প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল আৰু এতিয়ালৈকে কলম্বিয়াৰ গুৰুত্বপূর্ণ মহানগৰ হিচাপে পৰিগণিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=বগোতাৰ ইতিহাস|url=https://www.britannica.com/place/Bogota}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
বগোতা আন্দেছ পৰ্বতৰ উচ্চভূমিত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ১,৭১১ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত আৰু ২,৬৪০ মিটাৰ উচ্চতাত অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=বগোতাৰ ভৌগোলিক অৱস্থান|url=https://www.worldatlas.com/bogota-colombia}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, বগোতাত প্ৰায় ৭.৫ মিলিয়নৰো অধিক লোক বাস কৰে। ই কলম্বিয়াৰ আটাইতকৈ জনবহুল মহানগৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=বগোতাৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/colombia/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
বগোতা ১৫৩৮ চনত স্পেনীয় উপনিবেশবাদীৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল। মহানগৰখন ক’লম্বিয়াৰ স্বাধীনতাৰ বাবে গুৰুত্বপূর্ণ কেন্দ্ৰ আছিল আৰু এতিয়ালৈকে দেশৰ ৰাজনৈতিক কেন্দ্ৰ হিচাপে আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=বগোতাৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/latin-america/bogota}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
বগোতা কলম্বিয়াৰ সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ। ইয়াত বহু মিউজিয়াম, থিয়েটাৰ আৰু উৎসৱ অনুষ্ঠিত হয়। গোল্ড মিউজিয়াম আৰু লা ক্যান্ডেলাৰিয়া অঞ্চল পৰ্যটকৰ বাবে জনপ্ৰিয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=বগোতাৰ পৰ্যটন স্থান|url=https://www.visitbogota.com/en/}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
বগোতা কলম্বিয়াৰ অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, সেৱা আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি উদ্যোগৰ ক্ষেত্ৰত আগবাঢ়িছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=বগোতাৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.statista.com/topics/7276/bogota/}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: কলম্বিয়া  
* অঞ্চল: Cundinamarca  
* প্ৰতিষ্ঠা: ৬ জুলাই ১৫৩৮  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৭.৫ মিলিয়ন (২০২৩)  
* এলাকা: ১,৭১১ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC−৫ (COT)</text>
      <sha1>j2ewu1k6xqf278ygnglar5yt1pt5g2d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>লাগ'চ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122470</id>
    <revision>
      <id>515830</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:06:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = লাগ'চ | native_name = Lagos | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Lagos Montage.png | image_caption = লাগ'চৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[নাইজেৰিয়া]] | subdivision_type1 = ৰাজ্য | subdivision_name1 = Lagos | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = প্ৰায় ১...</comment>
      <origin>515830</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3553" sha1="2tmewydiogc6ra9mabx8bhfdr5s2vrw" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = লাগ'চ
| native_name = Lagos
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Lagos Montage.png
| image_caption = লাগ'চৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[নাইজেৰিয়া]]
| subdivision_type1 = ৰাজ্য
| subdivision_name1 = Lagos
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = প্ৰায় ১৮৬১ চন
| population_total = প্ৰায় ১৪ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১,১৭৬
| timezone = WAT (UTC+১)
}}

'''লাগ'চ''' হৈছে নাইজেৰিয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই পশ্চিম আফ্ৰিকাৰ অন্যতম বৃহৎ মহানগৰ আৰু নাইজেৰিয়াৰ বাণিজ্যিক আৰু সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ হিচাপে জনাজাত&lt;ref&gt;{{cite web|title=লাগ'চৰ ইতিহাস আৰু অৱস্থান|url=https://www.britannica.com/place/Lagos-Nigeria}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
লাগ'চ নাইজেৰিয়াৰ দক্ষিণ-পশ্চিম অংশত, আটলান্টিক মহাসাগৰৰ কাষত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ১,১৭৬ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত&lt;ref&gt;{{cite web|title=লাগ'চৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.worldatlas.com/lagos-nigeria}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, লাগ'চত প্ৰায় ১৪ মিলিয়নৰো অধিক মানুহ বাস কৰে। ই আফ্ৰিকাৰ আটাইতকৈ জনবহুল মহানগৰসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম&lt;ref&gt;{{cite web|title=লাগ'চৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/nigeria/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
লাগ'চ প্ৰায় ১৮৬১ চনত প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল আৰু ইয়াৰ উন্নয়নে নাইজেৰিয়াৰ অৰ্থনীতি আৰু সংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=লাগ'চৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/africa/lagos}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
লাগ'চ নাইজেৰিয়াৰ সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ। ইয়াত বিভিন্ন উৎসৱ আৰু অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। ই পৰ্যটক আৰু ব্যৱসায়ীৰ বাবে জনপ্ৰিয় স্থান&lt;ref&gt;{{cite web|title=লাগ'চৰ পৰ্যটন|url=https://www.visitlagos.com/}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
লাগ'চ নাইজেৰিয়াৰ মুখ্য অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, পৰিবহণ আৰু উদ্যোগৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ স্থান দখল</text>
      <sha1>2tmewydiogc6ra9mabx8bhfdr5s2vrw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ব্ৰুচেলছ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122471</id>
    <revision>
      <id>515832</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:07:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = ব্ৰুচেল্লজ | native_name = Bruxelles | settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[বেলজিয়াম]] | subdivision_type1 = অঞ্চল | subdivision_name1 = ব্রাসেলছ-পুঁট অঞ্চল | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = প্ৰায় 979 | population_total =...</comment>
      <origin>515832</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4292" sha1="j6dkqkfuv6by0jtifctndgyythpyl8d" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = ব্ৰুচেল্লজ
| native_name = Bruxelles
| settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[বেলজিয়াম]]
| subdivision_type1 = অঞ্চল
| subdivision_name1 = ব্রাসেলছ-পুঁট অঞ্চল
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = প্ৰায় 979
| population_total = প্ৰায় ১.২ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১৬৫
| timezone = CET (UTC+১)
}}

'''ব্ৰুচেল্লজ''' হৈছে বেলজিয়ামৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই ইউৰোপীয় সংঘৰ (EU) প্ৰধান কাৰ্যালয়ৰ অৱস্থান আৰু ইয়াক ইউৰোপৰ ৰাজধানী বোলা হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্ৰুচেল্লজৰ ইতিহাস আৰু ভূগোল|url=https://www.britannica.com/place/Brussels}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
ব্ৰুচেল্লজ বেলজিয়ামৰ কেন্দ্ৰীয় অঞ্চলত অৱস্থিত আৰু প্ৰায় ১৬৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত। মহানগৰখন এলজাৰ অঞ্চলত অৱস্থিত আৰু ইয়াৰ উচ্চ জনসংখ্যাৰ বাবে জনপ্ৰিয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্ৰুচেল্লজৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি|url=https://www.worldatlas.com/brussels-belgium}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি ব্ৰুচেল্লজত প্ৰায় ১.২ মিলিয়ন লোক বাস কৰে। মহানগৰখন বেলজিয়ামৰ আটাইতকৈ জনবহুল চহৰসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্ৰুচেল্লজৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/belgium/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
ব্ৰুচেল্লজ প্ৰায় ৯৭৯ চনত প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল আৰু বহু সময় ইউৰোপীয় ইতিহাস আৰু ৰাজনীতিৰ কেন্দ্ৰ আছিল&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্ৰুচেল্লজৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/europe/brussels}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
ব্ৰুচেল্লজত বহু মিউজিয়াম, ঐতিহাসিক স্থান আৰু সাংস্কৃতিক উৎসৱ অনুষ্ঠিত হয়। মহানগৰখনৰ আকৰ্ষণীয় স্থানসমূহ হৈছে গ্ৰেণ্ড প্লাছ, এটমিয়াম আৰু ম্যানেকেন পিচ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্ৰুচেল্লজৰ পৰ্যটন স্থান|url=https://visit.brussels/en}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ব্ৰুচেল্লজ বেলজিয়ামৰ আৰু ইউৰোপৰ গুৰুত্বপূর্ণ বাণিজ্যিক আৰু ৰাজনৈতিক কেন্দ্ৰ। ইয়াত বহু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা আৰু প্ৰতিষ্ঠানৰ কাৰ্যালয় আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্ৰুচেল্লজৰ অৰ্থনীতি|url=https://ec.europa.eu/info/index_en}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: বেলজিয়াম  
* অঞ্চল: ব্রাসেলছ-পুঁট  
* প্ৰতিষ্ঠা: প্ৰায় ৯৭৯  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১.২ মিলিয়ন (২০২৩)  
* এলাকা: ১৬৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC+১ (CET)</text>
      <sha1>j6dkqkfuv6by0jtifctndgyythpyl8d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>চাও পাওল'</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122472</id>
    <revision>
      <id>515834</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:07:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = চাও পাওল' | native_name = São Paulo | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Sao Paulo Montage.png | image_caption = চাও পাওল'ৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[ব্ৰাজিল]] | subdivision_type1 = ৰাজ্য | subdivision_name1 = চাও পাওল' (ৰাজ্য) | established_title = প্ৰতি...</comment>
      <origin>515834</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4336" sha1="lk80il9aergkxnxjitrb3p4tre9wkrm" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = চাও পাওল'
| native_name = São Paulo
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Sao Paulo Montage.png
| image_caption = চাও পাওল'ৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[ব্ৰাজিল]]
| subdivision_type1 = ৰাজ্য
| subdivision_name1 = চাও পাওল' (ৰাজ্য)
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ২৫ জানুৱাৰী ১৫৫৪
| population_total = প্ৰায় ১২.৩ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১,৫২১
| timezone = BRT (UTC−৩)
}}

'''চাও পাওল''' হৈছে ব্ৰাজিলৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই দক্ষিণ আমেৰিকাৰ অন্যতম ডাঙৰ মহানগৰ আৰু ব্ৰাজিলৰ বাণিজ্য, সংস্কৃতি আৰু শিল্পৰ মুখ্য কেন্দ্ৰ হিচাপে পৰিগণিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=চাও পাওল'ৰ ইতিহাস আৰু ভৌগোলিক অৱস্থান|url=https://www.britannica.com/place/Sao-Paulo}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
চাও পাওল' ব্ৰাজিলৰ দক্ষিণ-পূব অংশত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ১,৫২১ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত আৰু সমুদ্রপৃষ্ঠৰ পৰা প্ৰায় ৭৫০ মিটাৰ উচ্চতাত অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=চাও পাওল'ৰ ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.worldatlas.com/saopaulo-brazil}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, চাও পাওল'ত প্ৰায় ১২.৩ মিলিয়ন লোক বাস কৰে। ই ব্ৰাজিলৰ আটাইতকৈ জনবহুল মহানগৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=চাও পাওল'ৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/brazil/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
চাও পাওল' ১৫৫৪ চনত প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল আৰু ই ব্ৰাজিলৰ ঔপনিবেশিক আৰু আধুনিক ইতিহাসত গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=চাও পাওল'ৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/south-america/sao-paulo}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
চাও পাওল' ব্ৰাজিলৰ সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ। ইয়াত বহু মিউজিয়াম, আৰ্হি-প্ৰদৰ্শনী আৰু উৎসৱ অনুষ্ঠিত হয়। ই খাদ্য, সংগীত আৰু নৃত্যৰ বাবে জনপ্ৰিয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=চাও পাওল'ৰ সাংস্কৃতিক স্থান|url=https://www.visitsaopaulo.com/}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
চাও পাওল' ব্ৰাজিলৰ আৰু দক্ষিণ আমেৰিকাৰ মুখ্য অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, উদ্যোগ আৰু সেৱা খণ্ডত গুৰুত্বপূর্ণ স্থান দখল কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=চাও পাওল'ৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/brazil/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: ব্ৰাজিল  
* ৰাজ্য: চাও পাওল'  
* প্ৰতিষ্ঠা: ২৫ জানুৱাৰী ১৫৫৪  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ১২.৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* এলাকা: ১,৫২১ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC−৩ (BRT)</text>
      <sha1>lk80il9aergkxnxjitrb3p4tre9wkrm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ব্যুনেচ আইৰিচ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122473</id>
    <revision>
      <id>515836</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:08:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = ব্যুনেচ আইৰিচ | native_name = Buenos Aires | settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ | image_skyline = Buenos Aires montage.png | image_caption = ব্যুনেচ আইৰিচৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[আৰ্জেন্টিনা]] | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = ১...</comment>
      <origin>515836</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4224" sha1="f85ufds8xq4j6asz357npdrpzcd63ui" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = ব্যুনেচ আইৰিচ
| native_name = Buenos Aires
| settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ
| image_skyline = Buenos Aires montage.png
| image_caption = ব্যুনেচ আইৰিচৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[আৰ্জেন্টিনা]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ১৫৬৪ (প্ৰথম প্ৰতিষ্ঠা)
| population_total = প্ৰায় ৩ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ২০৮
| timezone = ART (UTC−৩)
}}

'''ব্যুনেচ আইৰিচ''' হৈছে আৰ্জেন্টিনাৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই দক্ষিণ আমেৰিকাৰ অন্যতম গুৰুত্বপূর্ণ সাংস্কৃতিক, ৰাজনৈতিক আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ হিচাপে পৰিগণিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্যুনেচ আইৰিচৰ ইতিহাস আৰু ভৌগোলিক অৱস্থান|url=https://www.britannica.com/place/Buenos-Aires}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
ব্যুনেচ আইৰিচ আৰ্জেন্টিনাৰ পূৱ উপকূলৰ কাষত অৱস্থিত আৰু প্ৰায় ২০৮ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্যুনেচ আইৰিচৰ ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.worldatlas.com/buenos-aires-argentina}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, মহানগৰখনত প্ৰায় ৩ মিলিয়ন মানুহ বাস কৰে। ই আৰ্জেন্টিনাৰ আটাইতকৈ জনবহুল চহৰসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্যুনেচ আইৰিচৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/argentina/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
ব্যুনেচ আইৰিচ ১৫৬৪ চনত প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল আৰু ই আৰ্জেন্টিনাৰ ঔপনিবেশিক আৰু আধুনিক ইতিহাসত গুৰুত্বপূর্ণ স্থান লাভ কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্যুনেচ আইৰিচৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/south-america/buenos-aires}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন ==
ব্যুনেচ আইৰিচ দক্ষিণ আমেৰিকাৰ সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ। ইয়াত বহু উৎসৱ, সংগীত আৰু নৃত্য অনুষ্ঠিত হয়। মহানগৰখন টেংগো নৃত্যৰ জন্মস্থান হিচাপে জনাজাত&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্যুনেচ আইৰিচৰ সাংস্কৃতিক স্থান|url=https://turismo.buenosaires.gob.ar/en}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
ব্যুনেচ আইৰিচ আৰ্জেন্টিনাৰ মুখ্য অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, শিল্প আৰু সেৱা খণ্ডত গুৰুত্বপূর্ণ স্থান দখল কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=ব্যুনেচ আইৰিচৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/argentina/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: আৰ্জেন্টিনা  
* প্ৰতিষ্ঠা: ১৫৬৪  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* এলাকা: ২০৮ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC−৩ (ART)</text>
      <sha1>f85ufds8xq4j6asz357npdrpzcd63ui</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>লচ এঞ্জেলচ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122474</id>
    <revision>
      <id>515837</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:09:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = লচ এঞ্জেলচ | native_name = Los Angeles | settlement_type = মহানগৰ | image_skyline = Los Angeles Montage.png | image_caption = লচ এঞ্জেলচৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[যুক্তৰাজ্য আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] | subdivision_type1 = ৰাজ্য | subdivision_name1 =...</comment>
      <origin>515837</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4680" sha1="rs4e5j41ya6fktyvuwtbin6jkclnctk" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = লচ এঞ্জেলচ
| native_name = Los Angeles
| settlement_type = মহানগৰ
| image_skyline = Los Angeles Montage.png
| image_caption = লচ এঞ্জেলচৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[যুক্তৰাজ্য আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]
| subdivision_type1 = ৰাজ্য
| subdivision_name1 = কেলিফৰ্নিয়া
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ৪ ছেপ্টেম্বৰ ১৭৮১
| population_total = প্ৰায় ৩.৯ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ১,৩০২
| timezone = PST (UTC−৮)
}}

'''লচ এঞ্জেলচ''' হৈছে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ কেলিফৰ্নিয়া ৰাজ্যৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ দ্বিতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল চহৰ। ই বিশ্বৰ অন্যতম সাংস্কৃতিক, বাণিজ্যিক আৰু বিনোদনৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে পৰিগণিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=লচ এঞ্জেলচৰ ইতিহাস আৰু ভৌগোলিক অৱস্থান|url=https://www.britannica.com/place/Los-Angeles}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
লচ এঞ্জেলচ কেলিফৰ্নিয়াৰ দক্ষিণ অংশত অৱস্থিত আৰু প্ৰায় ১,৩০২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত। মহানগৰখন পচিফিক মহাসাগৰলৈ ওচৰলৈ আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=লচ এঞ্জেলচৰ ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.worldatlas.com/los-angeles-california}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, লচ এঞ্জেলচত প্ৰায় ৩.৯ মিলিয়ন লোক বাস কৰে। ই আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ দ্বিতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল মহানগৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=লচ এঞ্জেলচৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/usa/california/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
লচ এঞ্জেলচ ১৭৮১ চনত স্পেনীয় ঔপনিবেশিকসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তাৰ পিছত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ এটা গুৰুত্বপূর্ণ মহানগৰ হিচাপে বিকাশ লাভ কৰিছিল&lt;ref&gt;{{cite web|title=লচ এঞ্জেলচৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/us-cities/los-angeles}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি আৰু বিনোদন ==
লচ এঞ্জেলচ বিশ্ববিখ্যাত হলিউডৰ গৃহ আৰু বিনোদন শিল্পৰ কেন্দ্ৰ। ইয়াত বহু মিউজিয়াম, থিয়েটাৰ আৰু সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=লচ এঞ্জেলচৰ সংস্কৃতি|url=https://www.discoverlosangeles.com/}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
লচ এঞ্জেলচ হৈছে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ অন্যতম বৃহৎ বাণিজ্যিক কেন্দ্ৰ। ই পৰ্যটন, বিনোদন, প্রযুক্তি আৰু বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ&lt;ref&gt;{{cite web|title=লচ এঞ্জেলচৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.labusinessjournal.com/}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ  
* ৰাজ্য: কেলিফৰ্নিয়া  
* প্ৰতিষ্ঠা: ৪ ছেপ্টেম্বৰ ১৭৮১  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৩.৯ মিলিয়ন (২০২৩)  
* এলাকা: ১,৩০২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC−৮ (PST)</text>
      <sha1>rs4e5j41ya6fktyvuwtbin6jkclnctk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>কাইৰো</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122475</id>
    <revision>
      <id>515838</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:10:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = কাইৰো | native_name = القاهرة | settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ | image_skyline = Cairo montage.png | image_caption = কাইৰোৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[মিছৰ]] | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৯৬৯ | population_total = প...</comment>
      <origin>515838</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4026" sha1="pz771agif0vfa0b83t7gwm35m4bytub" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = কাইৰো
| native_name = القاهرة
| settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ
| image_skyline = Cairo montage.png
| image_caption = কাইৰোৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[মিছৰ]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৯৬৯
| population_total = প্ৰায় ২০.৯ মিলিয়ন (মেট্ৰ' অঞ্চল, ২০২৩)
| area_total_km2 = ৪,৫২৫
| timezone = EET (UTC+২)
}}

'''কাইৰো''' হৈছে মিছৰৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই আফ্ৰিকা আৰু আৰব বিশ্বৰ অন্যতম বৃহৎ মহানগৰ হিচাপে পৰিগণিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=কাইৰোৰ ইতিহাস আৰু ভৌগোলিক অৱস্থান|url=https://www.britannica.com/place/Cairo}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
কাইৰো নীল নদীৰ কাষত, মিছৰৰ উত্তৰ-পূব অংশত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ৪,৫২৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত আৰু সমুদ্রপৃষ্ঠৰ পৰা প্ৰায় ২৩ মিটাৰ ওপৰত অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=কাইৰোৰ ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.worldatlas.com/cairo-egypt}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, কাইৰোৰ মেট্ৰ' অঞ্চলত প্ৰায় ২০.৯ মিলিয়ন মানুহ বাস কৰে, যি আফ্ৰিকা মহাদেশৰ আটাইতকৈ জনবহুল মহানগৰসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম&lt;ref&gt;{{cite web|title=কাইৰোৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/egypt/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
কাইৰো  খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৯৬৯ চনত প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল আৰু ই মিছৰৰ ৰাজনৈতিক, ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ হিচাপে গুৰুত্বপূর্ণ&lt;ref&gt;{{cite web|title=কাইৰোৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/africa/cairo}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি ==
কাইৰো মিছৰৰ সংস্কৃতি আৰু শিক্ষাৰ প্ৰধান কেন্দ্ৰ। ইয়াত বহু বিশ্ববিদ্যালয়, মিউজিয়াম আৰু ঐতিহাসিক স্থান আছে, যেনে গিজাৰ পিৰামিড আৰু ইজিপ্ট মিউজিয়াম&lt;ref&gt;{{cite web|title=কাইৰোৰ সংস্কৃতি|url=https://www.egypt.travel/en/regions/cairo}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
কাইৰো মিছৰৰ অৰ্থনৈতিক মুখ্য কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, পৰ্যটন আৰু উদ্যোগৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ&lt;ref&gt;{{cite web|title=কাইৰোৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/egypt/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: মিছৰ  
* প্ৰতিষ্ঠা: খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৯৬৯  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ২০.৯ মিলিয়ন (মেট্ৰ' অঞ্চল, ২০২৩)  
* এলাকা: ৪,৫২৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC+২ (EET)</text>
      <sha1>pz771agif0vfa0b83t7gwm35m4bytub</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>মাদ্ৰিদ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122476</id>
    <revision>
      <id>515839</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:10:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = মাদ্ৰিদ | native_name = Madrid | settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ | image_skyline = Madrid montage.png | image_caption = মাদ্ৰিদৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[স্পেইন]] | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৯ প্ৰহৰি (...</comment>
      <origin>515839</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4195" sha1="7a0z6r2tzqnj3hkjo14jr62baxl1tmc" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = মাদ্ৰিদ
| native_name = Madrid
| settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ
| image_skyline = Madrid montage.png
| image_caption = মাদ্ৰিদৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[স্পেইন]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৯ প্ৰহৰি (অনুমানিত)
| population_total = প্ৰায় ৩.৩ মিলিয়ন (২০২৩)
| area_total_km2 = ৬৮০
| timezone = CET (UTC+১)
}}

'''মাদ্ৰিদ''' হৈছে স্পেইনৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই স্পেইনৰ ৰাজনৈতিক, সাংস্কৃতিক আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ হিচাপে গুৰুত্বপূর্ণ স্থান অধিকাৰ কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=মাদ্ৰিদৰ ইতিহাস আৰু ভৌগোলিক অৱস্থান|url=https://www.britannica.com/place/Madrid}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
মাদ্ৰিদ স্পেইনৰ কেন্দ্ৰীয় অংশত অৱস্থিত আৰু প্ৰায় ৬৮০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত। মহানগৰখন সমুদ্রপৃষ্ঠৰ পৰা প্ৰায় ৬৫০ মিটাৰ ওপৰত অৱস্থিত&lt;ref&gt;{{cite web|title=মাদ্ৰিদৰ ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.worldatlas.com/madrid-spain}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, মাদ্ৰিদত প্ৰায় ৩.৩ মিলিয়ন মানুহ বাস কৰে। ই স্পেইনৰ আটাইতকৈ জনবহুল মহানগৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=মাদ্ৰিদৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/spain/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
মাদ্ৰিদৰ ইতিহাস প্ৰায় ৯ প্ৰহৰি খ্ৰীষ্টপূৰ্বলৈকে যায়। চহৰখন ৯ম শতিকাত আৱাসিক কেন্দ্ৰ হিচাপে বিকাশ লাভ কৰিছিল আৰু ১৫৬১ চনত স্পেইনৰ ৰাজধানী হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছিল&lt;ref&gt;{{cite web|title=মাদ্ৰিদৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/europe/madrid}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি ==
মাদ্ৰিদ স্পেইনৰ সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ। ইয়াত বহু আৰ্ট গ্যালাৰী, থিয়েটাৰ, আৰু সংগীত মঞ্চ আছে। মহানগৰখন মাদ্ৰিদ ফেষ্টিভেল আৰু ফিয়েস্তা'ৰ বাবে জনাজাত&lt;ref&gt;{{cite web|title=মাদ্ৰিদৰ সংস্কৃতি|url=https://www.esmadrid.com/en/tourist-information/madrid-culture}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
মাদ্ৰিদ স্পেইনৰ মুখ্য অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, বেংকিং, আৰু পৰ্যটন ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ&lt;ref&gt;{{cite web|title=মাদ্ৰিদৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/spain/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: স্পেইন  
* প্ৰতিষ্ঠা: প্ৰায় খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৯ প্ৰহৰি  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৩.৩ মিলিয়ন (২০২৩)  
* এলাকা: ৬৮০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC+১ (CET)</text>
      <sha1>7a0z6r2tzqnj3hkjo14jr62baxl1tmc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>মেক্সিকো চিটি</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122477</id>
    <revision>
      <id>515840</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:12:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = মেক্সিকো চিটি | native_name = Ciudad de México | settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ | image_skyline = Mexico_City_Montage.png | image_caption = মেক্সিকো চিটিৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[মেক্সিকো]] | established_title = প্ৰতিষ্ঠা | established_date = ১৫...</comment>
      <origin>515840</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4553" sha1="3y60npn23guftflxnaatfwumvgnjvnv" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = মেক্সিকো চিটি
| native_name = Ciudad de México
| settlement_type = ৰাজধানী মহানগৰ
| image_skyline = Mexico_City_Montage.png
| image_caption = মেক্সিকো চিটিৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[মেক্সিকো]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ১৫২১
| population_total = প্ৰায় ৯.২ মিলিয়ন (নগৰ এলাকা, ২০২৩)
| population_metro = প্ৰায় ২১.৯ মিলিয়ন (মেট্ৰ' অঞ্চল, ২০২৩)
| area_total_km2 = ১,৪৮৫
| timezone = CST (UTC−৬)
}}

'''মেক্সিকো চিটি''' হৈছে মেক্সিকোৰ ৰাজধানী আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ মহানগৰ। ই মেক্সিকোৰ ৰাজনৈতিক, সাংস্কৃতিক, আৰু অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ হিচাপে গুৰুত্বপূর্ণ&lt;ref&gt;{{cite web|title=মেক্সিকো চিটিৰ ইতিহাস আৰু ভৌগোলিক অৱস্থান|url=https://www.britannica.com/place/Mexico-City}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
মেক্সিকো চিটি মেক্সিকোৰ কেন্দ্ৰীয় অংশত, উচ্চতাৰ প্ৰায় ২,২৪০ মিটাৰ ওপৰত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ১,৪৮৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত&lt;ref&gt;{{cite web|title=মেক্সিকো চিটিৰ ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.worldatlas.com/mexico-city}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, মেক্সিকো চিটির নগৰ এলাকাত প্ৰায় ৯.২ মিলিয়ন আৰু মেট্ৰ' অঞ্চলত প্ৰায় ২১.৯ মিলিয়ন লোক বাস কৰে, যি বিশ্বৰ অন্যতম সৰ্বাধিক জনবহুল মহানগৰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=মেক্সিকো চিটিৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/mexico/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
মেক্সিকো চিটি ১৫২১ চনত স্পেনীয় ঔপনিবেশিকসকলে টেনচটিট্লান নগৰখন ধ্বংস কৰি প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। ই মায়া আৰু এছ্টেক সভ্যতাৰ কেন্দ্ৰ আছিল&lt;ref&gt;{{cite web|title=মেক্সিকো চিটিৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/central-america/mexico-city}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি ==
মেক্সিকো চিটি সাংস্কৃতিক দিশৰ পৰা সমৃদ্ধ মহানগৰ। ইয়াত বহু মিউজিয়াম, থিয়েটাৰ, আৰু ঐতিহাসিক স্থান আছে, যেনে নেচনেল প্যালেছ আৰু ফ্ৰিডা কাহলোৰ মিউজিয়াম&lt;ref&gt;{{cite web|title=মেক্সিকো চিটিৰ সংস্কৃতি|url=https://www.visitmexico.com/en/main-destinations/mexico-city}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
মেক্সিকো চিটি হৈছে মেক্সিকোৰ মুখ্য অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, পৰ্যটন, আৰু উদ্যোগৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ&lt;ref&gt;{{cite web|title=মেক্সিকো চিটিৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/mexico/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: মেক্সিকো  
* প্ৰতিষ্ঠা: ১৫২১  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৯.২ মিলিয়ন (নগৰ এলাকা), ২১.৯ মিলিয়ন (মেট্ৰ' অঞ্চল)  
* এলাকা: ১,৪৮৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC−৬ (CST)</text>
      <sha1>3y60npn23guftflxnaatfwumvgnjvnv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>কেপ টাউন</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122478</id>
    <revision>
      <id>515842</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:13:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Human Anubhav</username>
        <id>45073</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox settlement | name = কেপ টাউন | native_name = Cape Town | settlement_type = মহানগৰ আৰু ৰাজধানী (আইনী-সংবিধানিক) | image_skyline = Cape Town Montage.png | image_caption = কেপ টাউনৰ বিভিন্ন দৃশ্য | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]] | established_title = প্ৰতিষ্ঠা...</comment>
      <origin>515842</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4593" sha1="c9cuxne4si5xev8rgtorhnyql62qwjs" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = কেপ টাউন
| native_name = Cape Town
| settlement_type = মহানগৰ আৰু ৰাজধানী (আইনী-সংবিধানিক)
| image_skyline = Cape Town Montage.png
| image_caption = কেপ টাউনৰ বিভিন্ন দৃশ্য
| subdivision_type = দেশ
| subdivision_name = [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]]
| established_title = প্ৰতিষ্ঠা
| established_date = ১৬৫২
| population_total = প্ৰায় ৪ লাখ (নগৰ এলাকা, ২০২৩)
| population_metro = প্ৰায় ৪.৬ মিলিয়ন (মেট্ৰ' অঞ্চল, ২০২৩)
| area_total_km2 = ১,৫৯৫
| timezone = SAST (UTC+২)
}}

'''কেপ টাউন''' হৈছে দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ অন্যতম ডাঙৰ মহানগৰ আৰু দেশটোৰ আইনসঙ্গত ৰাজধানী। ই দেশটোৰ বিধানসভা আৰু চৰকাৰী কাৰ্যালয়ৰ কেন্দ্ৰস্থল। কেপ টাউন আফ্ৰিকা মহাদেশৰ দক্ষিণ-পশ্চিম অংশত অৱস্থিত আৰু প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰ বাবে জনাজাত&lt;ref&gt;{{cite web|title=কেপ টাউনৰ ভৌগোলিক অৱস্থান আৰু ইতিহাস|url=https://www.britannica.com/place/Cape-Town}}&lt;/ref&gt;।

== ভৌগোলিক অৱস্থান ==
কেপ টাউন সমুদ্ৰৰ কাষত, টেবল মাউন্টেইন পৰ্বতৰ ওচৰত অৱস্থিত। মহানগৰখন প্ৰায় ১,৫৯৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকাত বিস্তৃত আৰু সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ ওচৰত আছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=কেপ টাউনৰ ভৌগোলিক তথ্য|url=https://www.worldatlas.com/cape-town-south-africa}}&lt;/ref&gt;।

== জনসংখ্যা ==
২০২৩ চনৰ তথ্য অনুসৰি, কেপ টাউনৰ নগৰ এলাকাত প্ৰায় ৪ লাখ আৰু মেট্ৰ' অঞ্চলত প্ৰায় ৪.৬ মিলিয়ন লোক বাস কৰে&lt;ref&gt;{{cite web|title=কেপ টাউনৰ জনসংখ্যা|url=https://www.citypopulation.de/en/southafrica/cities/}}&lt;/ref&gt;।

== ইতিহাস ==
কেপ টাউন ১৬৫২ চনত ডাচ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। ই দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ প্ৰথম স্থায়ী ঔপনিবেশিক নগৰ আছিল আৰু মহাদেশটোৰ ব্যৱসায়িক কেন্দ্ৰ হিচাপে বিকাশ লাভ কৰিছে&lt;ref&gt;{{cite web|title=কেপ টাউনৰ ইতিহাস|url=https://www.history.com/topics/africa/cape-town}}&lt;/ref&gt;।

== সংস্কৃতি ==
কেপ টাউন বহু সাংস্কৃতিক আৰু ঐতিহাসিক স্থান আছে। ইয়াত টেবল মাউন্টেইন, ৰবেন দ্বীপ, আৰু বহু মিউজিয়ামৰ লগতে উৎসৱ আৰু অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়&lt;ref&gt;{{cite web|title=কেপ টাউনৰ সংস্কৃতি|url=https://www.capetown.travel/}}&lt;/ref&gt;।

== অৰ্থনীতি ==
কেপ টাউন দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ এক মুখ্য বাণিজ্যিক আৰু পৰ্যটন কেন্দ্ৰ। ই বাণিজ্য, উৎপাদন, আৰু পৰ্যটনৰ বাবে প্ৰসিদ্ধ&lt;ref&gt;{{cite web|title=কেপ টাউনৰ অৰ্থনীতি|url=https://www.worldbank.org/en/country/southafrica/overview}}&lt;/ref&gt;।

== উল্লেখযোগ্য তথ্য ==
* দেশ: দক্ষিণ আফ্ৰিকা  
* প্ৰতিষ্ঠা: ১৬৫২  
* জনসংখ্যা: প্ৰায় ৪ লাখ (নগৰ এলাকা), ৪.৬ মিলিয়ন (মেট্ৰ' অঞ্চল)  
* এলাকা: ১,৫৯৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ  
* সময় অঞ্চল: UTC+২ (SAST)</text>
      <sha1>c9cuxne4si5xev8rgtorhnyql62qwjs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122479</id>
    <revision>
      <id>515843</id>
      <timestamp>2025-06-07T08:18:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: '''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং৷</comment>
      <origin>515843</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="265" sha1="orhsmufma016xwu55qcmiwbwu7cweui" xml:space="preserve">'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং৷</text>
      <sha1>orhsmufma016xwu55qcmiwbwu7cweui</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515844</id>
      <parentid>515843</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:19:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515844</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1002" sha1="l8uqqiv7tyvp4ihblaqwhbufml7bj3j" xml:space="preserve">'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং৷ ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>l8uqqiv7tyvp4ihblaqwhbufml7bj3j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515846</id>
      <parentid>515844</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:26:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515846</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1322" sha1="5b5wit6fvz020u0nnun28r0327lzuj5" xml:space="preserve">'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং৷ ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫ খন শিপাৰ দলং আছে।

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>5b5wit6fvz020u0nnun28r0327lzuj5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515847</id>
      <parentid>515846</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:27:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515847</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1607" sha1="cbml2t6m0cx2fwhuqlntcfpbpewazhg" xml:space="preserve">'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং৷ ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫ খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>cbml2t6m0cx2fwhuqlntcfpbpewazhg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515849</id>
      <parentid>515847</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:33:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515849</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2125" sha1="3z4re6nmygzbi6og9mnx6vxey0wqjwb" xml:space="preserve">'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (ficus elastica) গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>3z4re6nmygzbi6og9mnx6vxey0wqjwb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515850</id>
      <parentid>515849</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:34:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515850</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2268" sha1="qndpcyd6vtesl8rqm1a9xluy7tf7g13" xml:space="preserve">'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (ficus elastica) গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt; ৰংথিলিয়াঙৰ পৰা মাউকিৰনোট গাঁৱলৈ যোৱা পথত দলংখন আছে৷

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>qndpcyd6vtesl8rqm1a9xluy7tf7g13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515851</id>
      <parentid>515850</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:35:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515851</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2453" sha1="57tdro29w3tih554tpgbhz81wqrs8t4" xml:space="preserve">'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথাইলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (ficus elastica) গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt; ৰংথাইলিয়াঙৰ পৰা মাউকিৰনোট গাঁৱলৈ যোৱা পথত দলংখন আছে৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=EKH Living Root Bridges – Meghalaya Tourism|url=https://www.meghalayatourism.in/experiences/ekh-living-root-bridges/|access-date=20 October 2021}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>57tdro29w3tih554tpgbhz81wqrs8t4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515852</id>
      <parentid>515851</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:36:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515852</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2551" sha1="00gbgy0ew51qt4rj5y1sgsnom826xhq" xml:space="preserve">[[File:1 Rangthylliang 1.JPG|thumb|ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং]]
'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথাইলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (ficus elastica) গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt; ৰংথাইলিয়াঙৰ পৰা মাউকিৰনোট গাঁৱলৈ যোৱা পথত দলংখন আছে৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=EKH Living Root Bridges – Meghalaya Tourism|url=https://www.meghalayatourism.in/experiences/ekh-living-root-bridges/|access-date=20 October 2021}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>00gbgy0ew51qt4rj5y1sgsnom826xhq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515853</id>
      <parentid>515852</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:36:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515853</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2593" sha1="jkue4b0nxvub8vkjcxaut3q0h6z8dfr" xml:space="preserve">[[File:1 Rangthylliang 1.JPG|thumb|ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং]]
'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' ({{lang-en|Rangthylliang 1 root bridge}}) হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথাইলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (ficus elastica) গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt; ৰংথাইলিয়াঙৰ পৰা মাউকিৰনোট গাঁৱলৈ যোৱা পথত দলংখন আছে৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=EKH Living Root Bridges – Meghalaya Tourism|url=https://www.meghalayatourism.in/experiences/ekh-living-root-bridges/|access-date=20 October 2021}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>jkue4b0nxvub8vkjcxaut3q0h6z8dfr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515854</id>
      <parentid>515853</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:37:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515854</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2676" sha1="097kkcx9r5bm4ayypnk9kgeey3xvare" xml:space="preserve">[[File:1 Rangthylliang 1.JPG|thumb|ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং]]
'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' ({{lang-en|Rangthylliang 1 root bridge}}) হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথাইলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (ficus elastica) গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt; ৰংথাইলিয়াঙৰ পৰা মাউকিৰনোট গাঁৱলৈ যোৱা পথত দলংখন আছে৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=EKH Living Root Bridges – Meghalaya Tourism|url=https://www.meghalayatourism.in/experiences/ekh-living-root-bridges/|access-date=20 October 2021}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]]</text>
      <sha1>097kkcx9r5bm4ayypnk9kgeey3xvare</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515855</id>
      <parentid>515854</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:37:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>added [[Category:মেঘালয়]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515855</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2721" sha1="157acyvsixxl0jlidtg8zxr1nnjecc6" xml:space="preserve">[[File:1 Rangthylliang 1.JPG|thumb|ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং]]
'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' ({{lang-en|Rangthylliang 1 root bridge}}) হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথাইলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (ficus elastica) গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt; ৰংথাইলিয়াঙৰ পৰা মাউকিৰনোট গাঁৱলৈ যোৱা পথত দলংখন আছে৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=EKH Living Root Bridges – Meghalaya Tourism|url=https://www.meghalayatourism.in/experiences/ekh-living-root-bridges/|access-date=20 October 2021}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]]
[[শ্ৰেণী:মেঘালয়]]</text>
      <sha1>157acyvsixxl0jlidtg8zxr1nnjecc6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515856</id>
      <parentid>515855</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T08:39:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515856</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2725" sha1="piu1j02u8rwppwbr2f9m7yh32hdbqkz" xml:space="preserve">[[File:1 Rangthylliang 1.JPG|thumb|ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং]]
'''ৰংথাইলিয়াং ১ শিপা দলং''' ({{lang-en|Rangthylliang 1 root bridge}}) হ'ল উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মেঘালয় ৰাজ্যৰ চেৰাপুঞ্জী অঞ্চলৰ এখন জীৱন্ত শিপাৰ দলং। ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ মিটাৰ (১৬০ ফুট)।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|last=Rogers|first=Patrick A.|date=14 September 2015|title=evenfewergoats: The Undiscovered Living Root Bridges of Meghalaya Part 2: Bridges Near Pynursla|url=http://evenfewergoats.blogspot.com/2015/09/the-undiscovered-living-root-bridges-of_14.html|access-date=20 October 2021|website=evenfewergoats}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; শিপাৰ দলংসমূহৰ ভিতৰত ই আটাইতকৈ দীঘল। ৰংথাইলিয়াং গাঁৱৰ নামেৰে এই দলংখনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে আৰু তাত এনে আৰু ৫খন শিপাৰ দলং আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Binayak|first=Poonam|date=17 July 2017|title=India's Amazing Living Root Bridges Will Blow Your Mind|url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/indias-amazing-living-root-bridges-will-blow-your-mind/|access-date=20 October 2021|website=Culture Trip}}&lt;/ref&gt; দুজোপা ৰবৰ (''Ficus elastica'') গছৰ শিপাৰ পৰা এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। পথচাৰী পাৰাপাৰৰ এই দলংখন দলংখন মাটিৰ পৰা ৩০ মিটাৰ (৯৮ ফুট) ওপৰত ওলমি আছে।&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Root Bridges of Cherrapunji|url=http://www.atlasobscura.com/places/root-bridges-cherrapungee|access-date=20 October 2021|website=Atlas Obscura}}&lt;/ref&gt; ৰংথাইলিয়াঙৰ পৰা মাউকিৰনোট গাঁৱলৈ যোৱা পথত দলংখন আছে৷&lt;ref&gt;{{Cite web|title=EKH Living Root Bridges – Meghalaya Tourism|url=https://www.meghalayatourism.in/experiences/ekh-living-root-bridges/|access-date=20 October 2021}}&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==

[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]]
[[শ্ৰেণী:মেঘালয়]]</text>
      <sha1>piu1j02u8rwppwbr2f9m7yh32hdbqkz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ জলপ্ৰপাত</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122480</id>
    <revision>
      <id>515877</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:22:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515877</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="388" sha1="401fsbl0zi3o7jiagkuqzlk1oebtuko" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Waterfalls in Meghalaya}}

[[শ্ৰেণী:ৰাজ্য বা কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল অনুসৰি ভাৰতৰ জলপ্ৰপাত|মেঘালয়]]
[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ ভূমিৰূপ]]
[[শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ পৰ্যটনস্থলী]]</text>
      <sha1>401fsbl0zi3o7jiagkuqzlk1oebtuko</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Suwannachai Thaopheng</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122481</id>
    <revision>
      <id>515886</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:33:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515886</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="nb4m1meejhsj27maikgizwxynwk6dd5" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:33, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>nb4m1meejhsj27maikgizwxynwk6dd5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Beniaka</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122482</id>
    <revision>
      <id>515887</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:33:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515887</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="nb4m1meejhsj27maikgizwxynwk6dd5" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:33, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>nb4m1meejhsj27maikgizwxynwk6dd5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:ASSAMESE PLUS</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122483</id>
    <revision>
      <id>515888</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:33:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515888</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="nb4m1meejhsj27maikgizwxynwk6dd5" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:33, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>nb4m1meejhsj27maikgizwxynwk6dd5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:উত্তৰ আমেৰিকাৰ ৰাজধানী</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122484</id>
    <revision>
      <id>515889</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515889</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="156" sha1="l2tdrrbvamsop1t319l2mb1e1p6ekzv" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Capitals in North America}}

[[শ্ৰেণী:ৰাজধানী]]
[[শ্ৰেণী:উত্তৰ আমেৰিকাৰ]]</text>
      <sha1>l2tdrrbvamsop1t319l2mb1e1p6ekzv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515895</id>
      <parentid>515889</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>removed [[Category:উত্তৰ আমেৰিকাৰ]]; added [[Category:উত্তৰ আমেৰিকা]] using [[WP:HC|HotCat]]</comment>
      <origin>515895</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="153" sha1="9687d02malwfyy0zzmhm1svet0ul3vr" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Capitals in North America}}

[[শ্ৰেণী:ৰাজধানী]]
[[শ্ৰেণী:উত্তৰ আমেৰিকা]]</text>
      <sha1>9687d02malwfyy0zzmhm1svet0ul3vr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:আদিব রেহমান</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122485</id>
    <revision>
      <id>515890</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515890</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:34, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:মোঃ লিয়াকত হোসেন (লিও)</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122486</id>
    <revision>
      <id>515891</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515891</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:34, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515941</id>
      <parentid>515891</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:08:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>মোঃ লিয়াকত হোসেন (লিও)</username>
        <id>45507</id>
      </contributor>
      <comment>উত্তৰ</comment>
      <origin>515941</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4769" sha1="g9keakz2cc8q82a1or71z3ac5uy09i3" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:34, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;
:@[[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] আমি একজন বাঙালী (বাংলাদেশী)। রংপুর অঞ্চলে বাড়ি হওয়ায় এবং রংপুরী ভাষার সাথে অসমীয়া ভাষার কিছুটা মিল থাকায় অল্পস্বল্প অসমীয়া ভাষা বুঝি এবং পড়তে পারি। আমি চেষ্টা করব, আমার জ্ঞান থেকে নতুন কিছু সংযোজন করার মতো থাকলে, তা সংযোজন করার। ধন্যবাদ! [[সদস্য:মোঃ লিয়াকত হোসেন (লিও)|মোঃ লিয়াকত হোসেন (লিও)]] ([[সদস্য বাৰ্তা:মোঃ লিয়াকত হোসেন (লিও)|বাৰ্তা]]) 10:08, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)</text>
      <sha1>g9keakz2cc8q82a1or71z3ac5uy09i3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Deva Bhushan</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122487</id>
    <revision>
      <id>515892</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515892</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:34, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:King ChristLike</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122488</id>
    <revision>
      <id>515893</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515893</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:34, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Chronos.Zx</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122489</id>
    <revision>
      <id>515894</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515894</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:34, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Samipokemon23</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122490</id>
    <revision>
      <id>515896</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:34:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515896</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:34, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>3j1zd94snpzmtcqi6qk3cpl8kfdi4iq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:LovMars!</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122491</id>
    <revision>
      <id>515897</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:35:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515897</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:35, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:ChemSim</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122492</id>
    <revision>
      <id>515898</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:35:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515898</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:35, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Evgenpetajkin</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122493</id>
    <revision>
      <id>515899</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:35:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515899</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:35, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:کەژاڵ نوری</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122494</id>
    <revision>
      <id>515900</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:35:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515900</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:35, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:দেৱভূষষণ</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122495</id>
    <revision>
      <id>515901</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:35:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515901</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:35, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Ismail hosain83</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122496</id>
    <revision>
      <id>515902</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515902</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:35, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89mgr9hjioxfgo924p4cwwmlpxoa0wh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:SAMAROW01018</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122497</id>
    <revision>
      <id>515903</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:36:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515903</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:36, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:উত্তৰ আমেৰিকা</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122498</id>
    <revision>
      <id>515904</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:36:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515904</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="90" sha1="bddiui175avmc4h0m03hi3pbdao5thz" xml:space="preserve">{{Commons|Category:North America}}
{{Cat main}}

[[শ্ৰেণী:মহাদেশ]]</text>
      <sha1>bddiui175avmc4h0m03hi3pbdao5thz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Lirress 3</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122499</id>
    <revision>
      <id>515905</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:36:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515905</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:36, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Maheswarkalita</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122500</id>
    <revision>
      <id>515906</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:36:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515906</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:36, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:WPTO</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122501</id>
    <revision>
      <id>515907</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:36:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515907</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:36, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Dkmarzipan</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122502</id>
    <revision>
      <id>515908</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:36:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515908</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:36, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Marinerguy4242</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122503</id>
    <revision>
      <id>515909</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:36:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515909</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:36, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>aivx0qvlu4vvvhc7ppk7xgwicphz92s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:11aszasz</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122504</id>
    <revision>
      <id>515910</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:37:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515910</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:37, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Rajdeep798</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122505</id>
    <revision>
      <id>515911</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:37:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515911</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:37, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Odysseas1453</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122506</id>
    <revision>
      <id>515912</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:37:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515912</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:37, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Abhijit.sarmah2</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122507</id>
    <revision>
      <id>515913</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:37:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515913</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:37, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Aniruddhchaudhuy</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122508</id>
    <revision>
      <id>515914</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:37:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515914</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:37, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Idolybloom</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122509</id>
    <revision>
      <id>515915</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:37:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515915</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:37, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>89t7qm094dt3vf05phws6skbwhzn5zv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Slothlemur</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122510</id>
    <revision>
      <id>515916</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:38:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515916</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:38, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Flying Prist 06</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122511</id>
    <revision>
      <id>515917</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:38:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515917</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:38, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Kpbolumbu</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122512</id>
    <revision>
      <id>515918</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:38:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515918</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:38, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Wxidea</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122513</id>
    <revision>
      <id>515919</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:38:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515919</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:38, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:রাঘব বোয়াল</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122514</id>
    <revision>
      <id>515920</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:38:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515920</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:38, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Biswajit2013</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122515</id>
    <revision>
      <id>515921</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:38:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515921</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:38, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>e97iuslng6axj2ri3rwgrdce4puvghr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:QNLee</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122516</id>
    <revision>
      <id>515922</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:39:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515922</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:39, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:05Preet</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122517</id>
    <revision>
      <id>515923</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:39:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515923</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:39, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Kinotsumi</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122518</id>
    <revision>
      <id>515924</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:39:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515924</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:39, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Debabhuson Borah</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122519</id>
    <revision>
      <id>515925</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:39:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515925</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:39, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:Pmxi</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122520</id>
    <revision>
      <id>515926</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:39:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515926</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 09:39, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>el319j2a1z6xy0x1jx8l0wtnzf6y3a3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:দক্ষিণ আমেৰিকাৰ ৰাজধানী</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122521</id>
    <revision>
      <id>515927</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:40:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515927</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="156" sha1="rrihsh96osp9un3u67rr9chb5lkpzqx" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Capitals in South America}}

[[শ্ৰেণী:ৰাজধানী]]
[[শ্ৰেণী:দক্ষিণ আমেৰিকা]]</text>
      <sha1>rrihsh96osp9un3u67rr9chb5lkpzqx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:এছিয়াৰ ৰাজধানী</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122522</id>
    <revision>
      <id>515928</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:43:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515928</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="125" sha1="5jex2ku34hhtk6fb2ga65urmzn8o5w4" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Capitals in Asia}}

[[শ্ৰেণী:ৰাজধানী]]
[[শ্ৰেণী:এছিয়া]]</text>
      <sha1>5jex2ku34hhtk6fb2ga65urmzn8o5w4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:ওচেনিয়াৰ ৰাজধানী</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122523</id>
    <revision>
      <id>515929</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:46:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515929</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="134" sha1="4vy8x3xbgop7o7ly6tubd298e6kzy5y" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Capitals in Oceania}}

[[শ্ৰেণী:ৰাজধানী]]
[[শ্ৰেণী:ওচেনিয়া]]</text>
      <sha1>4vy8x3xbgop7o7ly6tubd298e6kzy5y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>শ্ৰেণী:ওচেনিয়া</title>
    <ns>14</ns>
    <id>122524</id>
    <revision>
      <id>515930</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:48:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515930</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="84" sha1="arzcb1eilwvr9kqcze0f3t96bshlasj" xml:space="preserve">{{Commons|Category:Oceania}}
{{Cat main}}

[[শ্ৰেণী:মহাদেশ]]</text>
      <sha1>arzcb1eilwvr9kqcze0f3t96bshlasj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ঘঁৰিয়াল</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122525</id>
    <revision>
      <id>515931</id>
      <timestamp>2025-06-07T09:59:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>নতুন পৃষ্ঠা: '''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্রোকোডাইলিয়া বর্গৰ সৰীসৃপ৷</comment>
      <origin>515931</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="199" sha1="tanenn19a4mr27d6iwb5kleilc0vhqx" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্রোকোডাইলিয়া বর্গৰ সৰীসৃপ৷</text>
      <sha1>tanenn19a4mr27d6iwb5kleilc0vhqx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515932</id>
      <parentid>515931</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T09:59:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515932</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="199" sha1="jyddzyb2nw2z0paoyc8v98c7r0rikmp" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ।</text>
      <sha1>jyddzyb2nw2z0paoyc8v98c7r0rikmp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515933</id>
      <parentid>515932</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:00:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515933</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="263" sha1="9rqyvru2tiw792dsi3oy4ugjpzq2iwc" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ।</text>
      <sha1>9rqyvru2tiw792dsi3oy4ugjpzq2iwc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515934</id>
      <parentid>515933</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:01:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515934</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="445" sha1="lsv2n77aedpmh89mfs72y4sc0g3zi3q" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল।</text>
      <sha1>lsv2n77aedpmh89mfs72y4sc0g3zi3q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515935</id>
      <parentid>515934</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:02:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515935</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="627" sha1="6qq5y1grao01zlz9bk5hyls59akd038" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে৷</text>
      <sha1>6qq5y1grao01zlz9bk5hyls59akd038</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515936</id>
      <parentid>515935</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:03:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515936</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="816" sha1="88jjkx2pt807p8nx8tw66igyyh2zdc8" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে৷ আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে৷</text>
      <sha1>88jjkx2pt807p8nx8tw66igyyh2zdc8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515937</id>
      <parentid>515936</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:04:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515937</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1049" sha1="7n0glklndy9i78pvalyhh1fadlsfntn" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে৷ আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে৷ বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০ টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে।</text>
      <sha1>7n0glklndy9i78pvalyhh1fadlsfntn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515938</id>
      <parentid>515937</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:05:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515938</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1443" sha1="3wvnfn89y0gj9sigjzayz1hty5woxh9" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে৷ আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে৷&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০ টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে।
==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>3wvnfn89y0gj9sigjzayz1hty5woxh9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515939</id>
      <parentid>515938</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:06:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515939</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1495" sha1="9565j7s182u2dtmzxp7l3bsx69cknvl" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
==পৰিচিতি==
==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>9565j7s182u2dtmzxp7l3bsx69cknvl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515940</id>
      <parentid>515939</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:07:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515940</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1662" sha1="7l2lgam1jhwnh9dgiznlnhr1l877js7" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়।

==পৰিচিতি==
==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>7l2lgam1jhwnh9dgiznlnhr1l877js7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515942</id>
      <parentid>515940</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:09:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* পৰিচিতি */</comment>
      <origin>515942</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1898" sha1="etuj34y66g2txndbngcpw7t3ntafaav" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়।

==পৰিচিতি==
==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>etuj34y66g2txndbngcpw7t3ntafaav</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515943</id>
      <parentid>515942</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:10:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* পৰিচিতি */</comment>
      <origin>515943</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1976" sha1="im5yh3tiw2u653t61sp0ub0eyjxodlw" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==পৰিচিতি==
==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>im5yh3tiw2u653t61sp0ub0eyjxodlw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515944</id>
      <parentid>515943</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:10:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515944</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2023" sha1="roz6asj19r6i0sim9hwb3ei7tu1qfco" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
==দৈহিক বিৱৰণ==

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>roz6asj19r6i0sim9hwb3ei7tu1qfco</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515945</id>
      <parentid>515944</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:11:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* দৈহিক বিৱৰণ */</comment>
      <origin>515945</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2285" sha1="30lcu65l4k6u2pm7sydkylgycdo0b61" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==দৈহিক বিৱৰণ==

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>30lcu65l4k6u2pm7sydkylgycdo0b61</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515946</id>
      <parentid>515945</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:12:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515946</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2295" sha1="c061fbbbd1dtuap47zn57ubi25b4td6" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
==প্ৰজনন==

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>c061fbbbd1dtuap47zn57ubi25b4td6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515947</id>
      <parentid>515946</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:14:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* প্ৰজনন */</comment>
      <origin>515947</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2394" sha1="q5ctbarg60qmp9qri8icbp2fufc03xu" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ।

==প্ৰজনন==

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>q5ctbarg60qmp9qri8icbp2fufc03xu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515948</id>
      <parentid>515947</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:16:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* প্ৰজনন */</comment>
      <origin>515948</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2677" sha1="dbebv603qie53smkdmma3dse3t1sy9s" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>dbebv603qie53smkdmma3dse3t1sy9s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515949</id>
      <parentid>515948</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:17:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* প্ৰজনন */</comment>
      <origin>515949</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2903" sha1="eoqh0x30kqfoz0zkvhdyzi4rvbl1gdj" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়৷

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>eoqh0x30kqfoz0zkvhdyzi4rvbl1gdj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515950</id>
      <parentid>515949</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:18:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>[[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল।</comment>
      <origin>515950</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3107" sha1="qrqq5ljvoqdi2b3tuu1915bu5dmkr8g" xml:space="preserve">'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>qrqq5ljvoqdi2b3tuu1915bu5dmkr8g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515951</id>
      <parentid>515950</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:36:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515951</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5154" sha1="jr2ytbf3vo5zinv1l46ebtr03lxfdkx" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn&gt;{{cite iucn |title=''Gavialis gangeticus'' |errata=2019 |name-list-style=amp |author1=Lang, J. |author2=Chowfin, S. |author3=Ross, J. P. |year=2019 |page=e.T8966A149227430 |access-date=22 January 2022}}&lt;/ref&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref name=Gray1896/&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>jr2ytbf3vo5zinv1l46ebtr03lxfdkx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515952</id>
      <parentid>515951</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:39:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515952</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5245" sha1="lz2volazm1pzxi8i38r8gv0rkjiav4o" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn&gt;{{cite iucn |title=''Gavialis gangeticus'' |errata=2019 |name-list-style=amp |author1=Lang, J. |author2=Chowfin, S. |author3=Ross, J. P. |year=2019 |page=e.T8966A149227430 |access-date=22 January 2022}}&lt;/ref&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref name=Gray1896/&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' ({{lang-en|Gharial}}; বৈ‍জ্ঞানিক নামঃ ''Gavialis gangeticus'') হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>lz2volazm1pzxi8i38r8gv0rkjiav4o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515953</id>
      <parentid>515952</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:40:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515953</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5038" sha1="l3yk01ixlrw91letb218x3is7hgxfgz" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref name=Gray1896/&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' ({{lang-en|Gharial}}; বৈ‍জ্ঞানিক নামঃ ''Gavialis gangeticus'') হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>l3yk01ixlrw91letb218x3is7hgxfgz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515955</id>
      <parentid>515953</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:44:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515955</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5342" sha1="seo58go6lirmy1nwkrdj0cnpgqkgft2" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref&gt;{{cite journal | title=Synopsis of the species of recent Crocodilians or Emydosaurians, chiefly founded on the specimens in the British Museum and the Royal College of Surgeons | author=Gray, J. E. | journal=The Transactions of the Zoological Society of London | year=1869 | volume=6 | issue=4 | pages=125–169}}&lt;/ref&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' ({{lang-en|Gharial}}; বৈ‍জ্ঞানিক নামঃ ''Gavialis gangeticus'') হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়াল মানে নাক বা থুঁতৰিৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থকা, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>seo58go6lirmy1nwkrdj0cnpgqkgft2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515956</id>
      <parentid>515955</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:49:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>/* পৰিচিতি */</comment>
      <origin>515956</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5335" sha1="rd9nwef8evfkquphv20ev4pxl7y3nxz" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref&gt;{{cite journal | title=Synopsis of the species of recent Crocodilians or Emydosaurians, chiefly founded on the specimens in the British Museum and the Royal College of Surgeons | author=Gray, J. E. | journal=The Transactions of the Zoological Society of London | year=1869 | volume=6 | issue=4 | pages=125–169}}&lt;/ref&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' ({{lang-en|Gharial}}; বৈ‍জ্ঞানিক নামঃ ''Gavialis gangeticus'') হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। 
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়ালৰ নাক বা তুণ্ডৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থাকে‍, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>rd9nwef8evfkquphv20ev4pxl7y3nxz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515957</id>
      <parentid>515956</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:52:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515957</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5919" sha1="1zqovlyc2pyip680fukej916dfejhhx" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref&gt;{{cite journal | title=Synopsis of the species of recent Crocodilians or Emydosaurians, chiefly founded on the specimens in the British Museum and the Royal College of Surgeons | author=Gray, J. E. | journal=The Transactions of the Zoological Society of London | year=1869 | volume=6 | issue=4 | pages=125–169}}&lt;/ref&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' ({{lang-en|Gharial}}; বৈ‍জ্ঞানিক নামঃ ''Gavialis gangeticus'') হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। ইয়াক বন্যপ্ৰাণী সুৰক্ষা আইন (১৯৭২)ৰ প্ৰথম তফছিলৰ অধীনত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে৷&lt;ref name=&quot;ক&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.etvbharat.com/as/!state/rare-species-of-creature-found-in-kaziranga-national-park-ass24022204434 | title=কাজিৰঙাৰ নদীত ঘঁৰিয়ালৰ অৱস্থিতি, পৰ্যটকৰ কেমেৰাত বন্দী ঢেঁকীয়াপতীয়া | accessdate=7 June 2025}}&lt;/ref&gt;
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়ালৰ নাক বা তুণ্ডৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থাকে‍, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>1zqovlyc2pyip680fukej916dfejhhx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515958</id>
      <parentid>515957</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:54:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515958</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6186" sha1="4qvsalco58tuzvcuk0d6ealdibn94sy" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref&gt;{{cite journal | title=Synopsis of the species of recent Crocodilians or Emydosaurians, chiefly founded on the specimens in the British Museum and the Royal College of Surgeons | author=Gray, J. E. | journal=The Transactions of the Zoological Society of London | year=1869 | volume=6 | issue=4 | pages=125–169}}&lt;/ref&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' ({{lang-en|Gharial}}; বৈ‍জ্ঞানিক নামঃ ''Gavialis gangeticus'') হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। এসময়ত ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত পোৱা গৈছিল। কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। ইয়াক বন্যপ্ৰাণী সুৰক্ষা আইন (১৯৭২)ৰ প্ৰথম তফছিলৰ অধীনত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে৷&lt;ref name=&quot;ক&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.etvbharat.com/as/!state/rare-species-of-creature-found-in-kaziranga-national-park-ass24022204434 | title=কাজিৰঙাৰ নদীত ঘঁৰিয়ালৰ অৱস্থিতি, পৰ্যটকৰ কেমেৰাত বন্দী ঢেঁকীয়াপতীয়া | accessdate=7 June 2025}}&lt;/ref&gt; সুদীৰ্ঘ ৭৫ বছৰৰ পাছত কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ সমীপৱৰ্তী নদীত ঘঁৰিয়াল প্ৰত্যক্ষ কৰা হৈছে৷&lt;ref name=&quot;ক&quot;/&gt;
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়ালৰ নাক বা তুণ্ডৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থাকে‍, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>4qvsalco58tuzvcuk0d6ealdibn94sy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>515959</id>
      <parentid>515958</parentid>
      <timestamp>2025-06-07T10:57:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>কুমুদ ঘোষ</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <origin>515959</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7082" sha1="p9ud3mrgdgjqpmx2l6c8avribrhv0yj" xml:space="preserve">{{short description|Crocodilian native to the Indian subcontinent}}
{{good article}}
{{Speciesbox
|name = ঘঁৰিয়াল
|fossil_range = [[Pleistocene]]–Present, {{fossil_range|2.6|0|ref=&lt;ref name=&quot;Rio2021&quot;&gt;{{cite journal |last1=Rio |first1=J. P. |last2=Mannion |first2=P. D. |date=2021 |title=Phylogenetic analysis of a new morphological dataset elucidates the evolutionary history of Crocodylia and resolves the long-standing gharial problem |journal=[[PeerJ]] |volume=9 |pages=e12094 | pmid=34567843 | doi=10.7717/peerj.12094 |pmc=8428266 |doi-access=free |name-list-style=amp}}&lt;/ref&gt;}}
|status = CR
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|status2 = CITES_A1 
|status2_system = CITES 
|status2_ref = &lt;ref name=iucn/&gt;
|image = Gharial (Gavialis gangeticus) male.jpg
|image_caption = মতা ঘঁৰিয়াল
|image2 = Gharial (Gavialis gangeticus) female.jpg
|image2_caption = মাইকী আৰু কিশোৰ ঘঁৰিয়াল
|genus = Gavialis
|species = gangeticus
|authority = ([[Johann Friedrich Gmelin|Gmelin]], 1789)
|range_map =The_range_of_the_Gharial.png
|range_map_caption = ২০১৯ চনত ঘঁৰিয়ালৰ বিচৰণ‍ক্ষেত্ৰ (ক’লা ৰঙত)
|synonyms =
*''Lacerta gangetica'' {{small|Gmelin, 1789}}
*''Crocodilus gavial'' {{small|[[Pierre Joseph Bonnaterre|Bonnaterre]], 1789}}
*''Crocodilus longirostris'' {{small|[[Johann Gottlob Theaenus Schneider|Schneider]], 1801}}
*''Crocodilus arctirostris'' {{small|[[François Marie Daudin|Daudin]], 1802}}
*''Crocodilus gangeticus'' and ''C. tenuirostris'' {{small|[[Georges Cuvier|Cuvier]], 1807}}
*''Rhamphostoma'' {{small|[[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1830}}
*''†Gharialis hysudricus'' {{small|[[Richard Lydekker|Lydekker]], 1886}}
|synonyms_ref =&lt;ref&gt;{{cite journal | title=Synopsis of the species of recent Crocodilians or Emydosaurians, chiefly founded on the specimens in the British Museum and the Royal College of Surgeons | author=Gray, J. E. | journal=The Transactions of the Zoological Society of London | year=1869 | volume=6 | issue=4 | pages=125–169}}&lt;/ref&gt;
}}
'''ঘঁৰিয়াল''' ({{lang-en|Gharial}}; বৈ‍জ্ঞানিক নামঃ ''Gavialis gangeticus'') হ'ল মিঠা পানীৰ এবিধ বিৰল প্ৰজাতিৰ ক্ৰোকোডাইলিয়া বৰ্গৰ সৰীসৃপ। ই দীঘল তুণ্ডযুক্ত জলচৰ। ভাৰত, বাংলাদেশ, নেপাল, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, ভূটানত ইহঁতক পোৱা যায়৷ ভাৰতৰ ঘঁৰিয়ালৰ সৰ্বাধিক ৰাষ্ট্ৰীয় চম্বল অভয়াৰণ্যত আছে, য’ত বিশ্বৰ প্ৰায় ৭৭ শতাংশ প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়াল আছে৷&lt;ref name=&quot;ক&quot;/&gt; ভাৰতৰ বাকী থকা ঘঁৰিয়ালৰ সংখ্যা উত্তৰ প্ৰদেশৰ কাটাৰ্ণিয়াঘাট বন্যপ্ৰাণী অভয়াৰণ্য, ভাৰত-নেপাল সীমান্তৰ গণ্ডক নদী, কৰ্বেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান, ছন নদী, মহানদী, হস্তিনাপুৰ অভয়াৰণ্যকে ধৰি বিভিন্ন স্থানত পোৱা যায়৷&lt;ref name=&quot;ক&quot;/&gt; কিন্তু বৰ্তমান ঘঁৰিয়াল বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতিৰ তালিকাত ঠাই পাইছে। আই ইউ চি এনৰ ৰেড ডাটা বুকত বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰজাতি হিচাপে নথিভুক্ত হৈছে।&lt;ref name=iucn&gt;{{IUCN |assessors=Choudhury, B. C., Singh, L. A. K., Rao, R. J., Basu, D., Sharma, R. K., Hussain, S. A., Andrews, H. V., Whitaker, N., Whitaker, R., Lenin, J., Maskey, T., Cadi, A., Rashid, S. M. A., Choudhury, A. A., Dahal, B., Win Ko Ko, U., Thorbjarnarson, J., Ross, J. P. |year=2007 |id=8966 |taxon=Gavialis gangeticus |version=2013.2}}&lt;/ref&gt; বৰ্তমান (ফেব্ৰুৱাৰী ২০১১) বিশ্বজুৰি প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত প্ৰায় ২০০টা বন্য ঘঁৰিয়াল আছে। ইয়াক বন্যপ্ৰাণী সুৰক্ষা আইন (১৯৭২)ৰ প্ৰথম তফছিলৰ অধীনত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে৷&lt;ref name=&quot;ক&quot;&gt;{{cite web | url=https://www.etvbharat.com/as/!state/rare-species-of-creature-found-in-kaziranga-national-park-ass24022204434 | title=কাজিৰঙাৰ নদীত ঘঁৰিয়ালৰ অৱস্থিতি, পৰ্যটকৰ কেমেৰাত বন্দী ঢেঁকীয়াপতীয়া | accessdate=7 June 2025}}&lt;/ref&gt; সুদীৰ্ঘ ৭৫ বছৰৰ পাছত কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ সমীপৱৰ্তী নদীত ঘঁৰিয়াল প্ৰত্যক্ষ কৰা হৈছে৷&lt;ref name=&quot;ক&quot;/&gt;
==পৰিচিতি==
ঘঁৰিয়ালক ইংৰাজীত গাভিয়াল (ঘঁৰিয়ালৰ অপভ্ৰংশ) বুলি কোৱা হয়। ঘঁৰিয়ালৰ নাক বা তুণ্ডৰ আগত বাটি সদৃশ আকৃতি থাকে‍, যিটো মতা ঘঁৰিয়ালত যথেষ্ট ডাঙৰ হয়। ইহঁত পানীৰ পৰা অলপ ওলাই থাকে৷

==দৈহিক বিৱৰণ==
মতা আৰু মাইকী ঘঁৰিয়াল দেখাত পৃথক৷ মতা ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ মি. আৰু মাইকী ঘঁৰিয়ালৰ দৈৰ্ঘ্য ৪.৫ মি.

==প্ৰজনন==
নৱেম্বৰ-জানুৱাৰি‍ ইহঁতৰ প্ৰজনন মাহ। মাইকী ঘঁৰিয়ালে বালিত গাঁত কৰি‍ ৩০-৫০ টা কণী পাৰে। কণী বৰ ডাঙৰ। ৩ মাহ উমনি দিয়াৰ পাছত কণী ফুটি পোৱালি জগে‍।

==প্ৰজনন==
প্ৰাপ্তবয়স্ক ঘঁৰিয়ালে প্ৰধানকৈ মাছ খায়, কিন্তু ইহঁতে ভেকুলী আৰু পোক-পৰুৱাও খায়।&lt;ref&gt;উদ্ভিদ ও প্ৰাণী জ্ঞানকোষ; খণ্ড ২৫; বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি; পৃষ্ঠা ১৯৯&lt;/ref&gt;

==তথ্যসূত্ৰ==</text>
      <sha1>p9ud3mrgdgjqpmx2l6c8avribrhv0yj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সদস্য বাৰ্তা:HR Shourya</title>
    <ns>3</ns>
    <id>122526</id>
    <revision>
      <id>515954</id>
      <timestamp>2025-06-07T10:40:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AdoroniBot</username>
        <id>32943</id>
      </contributor>
      <comment>স্বাগতম!</comment>
      <origin>515954</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3777" sha1="j47uosel47j9tq3eghmq2rez06w7cew" xml:space="preserve">{{tmbox
| type = notice
| image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]]
| imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]]
| style = border: 1px blue solid; 
| textstyle = 
| text = {{Center|&lt;big&gt;{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}&lt;br/&gt;}}}}
{{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;&lt;br/&gt;
আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}&lt;br/&gt;

{{Center|
'''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] &lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br&gt;
'''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
&lt;big&gt; [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]&lt;/big&gt;&lt;br/&gt;
}}
&lt;br/&gt;
'''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। '''

আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। 

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{Wikipedia in Social Media}}&lt;/div&gt;
| small =  / yes
| smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]]
| smalltext = আদৰণি 
}} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 10:40, 7 June 2025 (ইউ.টি.চি.)
&lt;!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --&gt;</text>
      <sha1>j47uosel47j9tq3eghmq2rez06w7cew</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Gavialis</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122527</id>
    <revision>
      <id>515960</id>
      <timestamp>2025-06-07T11:19:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515960</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91" sha1="sf4zhz7zvfvnqyq84z2iqakozz2dyw1" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=genus
|link=Gavialis
|parent=Gavialinae
}}</text>
      <sha1>sf4zhz7zvfvnqyq84z2iqakozz2dyw1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Gavialinae</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122528</id>
    <revision>
      <id>515961</id>
      <timestamp>2025-06-07T11:20:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515961</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="98" sha1="3lr0468e2x7p9an20idfs1js0kfjh8g" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=subfamilia
|link=Gavialinae
|parent=Gavialidae
}}</text>
      <sha1>3lr0468e2x7p9an20idfs1js0kfjh8g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Gavialidae</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122529</id>
    <revision>
      <id>515962</id>
      <timestamp>2025-06-07T11:25:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515962</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="113" sha1="im98fpak7od4vdlxvgjetjr78o9dr1s" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=familia
|link=Gavialidae
|parent=Gavialoidea
|always_display=
}}</text>
      <sha1>im98fpak7od4vdlxvgjetjr78o9dr1s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Gavialoidea</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122530</id>
    <revision>
      <id>515963</id>
      <timestamp>2025-06-07T11:26:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515963</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="120" sha1="gbmk6vk2iepif8xyxb1phcgyxwq1agg" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=superfamilia
|link=Gavialoidea
|parent=Longirostres
|always_display=
}}</text>
      <sha1>gbmk6vk2iepif8xyxb1phcgyxwq1agg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>সাঁচ:Taxonomy/Longirostres</title>
    <ns>10</ns>
    <id>122531</id>
    <revision>
      <id>515964</id>
      <timestamp>2025-06-07T11:28:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dipankar Das</username>
        <id>36094</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>515964</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="243" sha1="69flgu0abb2nod6xl7i6uc9e1n2io0g" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=cladus
|link=Longirostres
|parent=Crocodilia/skip
|refs={{NCBI taxid| 1298654 | Longirostres | accessdate = 16 June 2021 }} Harshman ''et al.'' 2003, Lee &amp; Yates 2018, Hekkala ''et al.'' 2021
}}</text>
      <sha1>69flgu0abb2nod6xl7i6uc9e1n2io0g</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>